CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="eo" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Esperanto - Vikipedio</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januaro","februaro","marto","aprilo","majo","junio","julio","aŭgusto","septembro","oktobro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"6cf7d495-c67f-441d-84b6-f3955d891fed","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Esperanto","wgTitle":"Esperanto","wgCurRevisionId":8932918,"wgRevisionId":8932918,"wgArticleId":952,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","Paĝoj kun ne-numeraj argumentoj de formatnum","Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo","Artikoloj kun rompitaj ligiloj","Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn","Artikoloj kun sondosieroj","Artikoloj kun senfontaj asertoj","Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde nekonata dato","Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde julio 2018","Artikoloj enhavantaj nepruvitajn asertojn","Elstaraj artikoloj de nekonata dato","Elstaraj artikoloj", "Esperanto","Aglutinaj lingvoj","Ensociiĝintaj konstruitaj lingvoj","Internacia planlingvo","Aperis en 1887"],"wgPageViewLanguage":"eo","wgPageContentLanguage":"eo","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Esperanto","wgRelevantArticleId":952,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":8932918,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eo","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eo"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage" ,"wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q143","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.niceInfoboxes":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init": "ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Rekta-ligilo-al-Komunejo","ext.gadget.DocTabs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eo&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.gadget.niceInfoboxes&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/1200px-Flag_of_Esperanto.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/800px-Flag_of_Esperanto.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/640px-Flag_of_Esperanto.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Esperanto - Vikipedio"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eo.m.wikipedia.org/wiki/Esperanto"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redakti" href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedio (eo)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eo.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Esperanto"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedio Atom-fonto" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Esperanto rootpage-Esperanto skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltu al enhavo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ĉefa menuo" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Ĉefa menuo </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ĉefa menuo</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigado </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-desciption" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do">Ĉefpaĝo</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portalo:Komunumo" title="Pri la projekto, kion vi povas fari, kie vi povas trovi ion">Komunuma portalo</a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Diskutejo">Diskutejo</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Aktuala%C4%B5oj" title="Trovi fonajn informojn pri nunaj eventoj">Aktualaĵoj</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj" title="Listo de la lastaj ŝanĝoj en la vikio. [r]" accesskey="r">Lastaj ŝanĝoj</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Novaj_pa%C4%9Doj">Novaj paĝoj</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Hazarda_pa%C4%9Do" title="Iri al hazarda paĝo [x]" accesskey="x">Hazarda paĝo</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Helpo:Enhavo" title="La loko por eltrovi">Helpo</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedio" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-eo.svg" style="width: 6.875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eo.svg" width="109" height="13" style="width: 6.8125em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Ser%C4%89i" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f"> Serĉi </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio" aria-label="Serĉi tra Vikipedio" autocapitalize="sentences" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Personaj iloj"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspekto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Aspekto </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eo.wikipedia.org&uselang=eo" class="">Donaci</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Esperanto" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga" class="">Krei konton</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Esperanto" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o" class="">Ensaluti</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Pliaj agordoj" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Personaj iloj" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Personaj iloj </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menuo de uzanto" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eo.wikipedia.org&uselang=eo">Donaci</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Esperanto" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga"> Krei konton</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Esperanto" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o"> Ensaluti</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Paĝoj por elsalutitaj redaktistoj <a href="/wiki/Helpo:Enkonduko" aria-label="Lernu pli pri redaktado">Lernu pli</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Miaj_kontribuoj" title="Listo de redaktoj faritaj el ĉi tiu IPa adreso [y]" accesskey="y">Kontribuoj</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Mia_diskutpa%C4%9Do" title="Diskuto pri redaktoj sub tiu ĉi IP adreso [n]" accesskey="n">Diskuto</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Enhavo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Enhavo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">kaŝi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Komenco</div> </a> </li> <li id="toc-La_tri_celoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#La_tri_celoj"> <div class="vector-toc-text"> 1 La tri celoj </div> </a> <ul id="toc-La_tri_celoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historio"> <div class="vector-toc-text"> 2 Historio </div> </a> <button aria-controls="toc-Historio-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Baskuli Historio subsekcio </button> <ul id="toc-Historio-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ekesto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekesto"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Ekesto </div> </a> <ul id="toc-Ekesto-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Juneco_de_Zamenhofo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Juneco_de_Zamenhofo"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.1 Juneco de Zamenhofo </div> </a> <ul id="toc-Juneco_de_Zamenhofo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Unuaj_ideoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Unuaj_ideoj"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.2 Unuaj ideoj </div> </a> <ul id="toc-Unuaj_ideoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fina_versio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Fina_versio"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.3 Fina versio </div> </a> <ul id="toc-Fina_versio-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Publikiĝo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Publikiĝo"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.3.1 Publikiĝo </div> </a> <ul id="toc-Publikiĝo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Unuaj_ŝanĝprovoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Unuaj_ŝanĝprovoj"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Unuaj ŝanĝprovoj </div> </a> <ul id="toc-Unuaj_ŝanĝprovoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Disvastiĝo_de_la_lingvokomunumo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Disvastiĝo_de_la_lingvokomunumo"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Disvastiĝo de la lingvokomunumo </div> </a> <ul id="toc-Disvastiĝo_de_la_lingvokomunumo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Post_la_Dua_Mondmilito" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Post_la_Dua_Mondmilito"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Post la Dua Mondmilito </div> </a> <ul id="toc-Post_la_Dua_Mondmilito-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Uzado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzado"> <div class="vector-toc-text"> 2.4.1 Uzado </div> </a> <ul id="toc-Uzado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Esperanto_nuntempe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Esperanto_nuntempe"> <div class="vector-toc-text"> 3 Esperanto nuntempe </div> </a> <button aria-controls="toc-Esperanto_nuntempe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Baskuli Esperanto nuntempe subsekcio </button> <ul id="toc-Esperanto_nuntempe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Konataj_Esperanto-parolantoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Konataj_Esperanto-parolantoj"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Konataj Esperanto-parolantoj </div> </a> <ul id="toc-Konataj_Esperanto-parolantoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stato_de_la_lingvoevoluo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stato_de_la_lingvoevoluo"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Stato de la lingvoevoluo </div> </a> <ul id="toc-Stato_de_la_lingvoevoluo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Terminaro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Terminaro"> <div class="vector-toc-text"> 3.2.1 Terminaro </div> </a> <ul id="toc-Terminaro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uzantoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzantoj"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Uzantoj </div> </a> <ul id="toc-Uzantoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Instruado_kaj_lernado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Instruado_kaj_lernado"> <div class="vector-toc-text"> 3.4 Instruado kaj lernado </div> </a> <ul id="toc-Instruado_kaj_lernado-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ofertantoj_de_Esperanto-lerniloj_kaj_lingvo-helpiloj." class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ofertantoj_de_Esperanto-lerniloj_kaj_lingvo-helpiloj."> <div class="vector-toc-text"> 3.4.1 Ofertantoj de Esperanto-lerniloj kaj lingvo-helpiloj. </div> </a> <ul id="toc-Ofertantoj_de_Esperanto-lerniloj_kaj_lingvo-helpiloj.-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Specifeco_de_lernado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Specifeco_de_lernado"> <div class="vector-toc-text"> 3.4.2 Specifeco de lernado </div> </a> <ul id="toc-Specifeco_de_lernado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Oficiala_statuso" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oficiala_statuso"> <div class="vector-toc-text"> 3.5 Oficiala statuso </div> </a> <ul id="toc-Oficiala_statuso-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-UNESCO" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#UNESCO"> <div class="vector-toc-text"> 3.5.1 UNESCO </div> </a> <ul id="toc-UNESCO-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Herzberg_–_die_Esperanto-Stadt" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Herzberg_–_die_Esperanto-Stadt"> <div class="vector-toc-text"> 3.5.2 Herzberg – die Esperanto-Stadt </div> </a> <ul id="toc-Herzberg_–_die_Esperanto-Stadt-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uzo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzo"> <div class="vector-toc-text"> 3.6 Uzo </div> </a> <ul id="toc-Uzo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Renkontiĝoj_kaj_vojaĝado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Renkontiĝoj_kaj_vojaĝado"> <div class="vector-toc-text"> 3.6.1 Renkontiĝoj kaj vojaĝado </div> </a> <ul id="toc-Renkontiĝoj_kaj_vojaĝado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esploro_kaj_bibliotekoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Esploro_kaj_bibliotekoj"> <div class="vector-toc-text"> 3.6.2 Esploro kaj bibliotekoj </div> </a> <ul id="toc-Esploro_kaj_bibliotekoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Profesiaj_kontaktoj_kaj_fakaj_interesoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Profesiaj_kontaktoj_kaj_fakaj_interesoj"> <div class="vector-toc-text"> 3.6.3 Profesiaj kontaktoj kaj fakaj interesoj </div> </a> <ul id="toc-Profesiaj_kontaktoj_kaj_fakaj_interesoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Esperanto-komerco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esperanto-komerco"> <div class="vector-toc-text"> 3.7 Esperanto-komerco </div> </a> <ul id="toc-Esperanto-komerco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Statistiko_de_Esperantujo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Statistiko_de_Esperantujo"> <div class="vector-toc-text"> 3.8 Statistiko de Esperantujo </div> </a> <ul id="toc-Statistiko_de_Esperantujo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Aliaj_planlingvoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Aliaj_planlingvoj"> <div class="vector-toc-text"> 3.8.1 Aliaj planlingvoj </div> </a> <ul id="toc-Aliaj_planlingvoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Esperanto_kiel_vivanta_lingvo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Esperanto_kiel_vivanta_lingvo"> <div class="vector-toc-text"> 4 Esperanto kiel vivanta lingvo </div> </a> <ul id="toc-Esperanto_kiel_vivanta_lingvo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gramatiko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gramatiko"> <div class="vector-toc-text"> 5 Gramatiko </div> </a> <ul id="toc-Gramatiko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Specifaj_trajtoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Specifaj_trajtoj"> <div class="vector-toc-text"> 6 Specifaj trajtoj </div> </a> <button aria-controls="toc-Specifaj_trajtoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Baskuli Specifaj trajtoj subsekcio </button> <ul id="toc-Specifaj_trajtoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rapida_lernado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rapida_lernado"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Rapida lernado </div> </a> <ul id="toc-Rapida_lernado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vortoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vortoj"> <div class="vector-toc-text"> 7 Vortoj </div> </a> <button aria-controls="toc-Vortoj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Baskuli Vortoj subsekcio </button> <ul id="toc-Vortoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Etimaj_ekzemploj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Etimaj_ekzemploj"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Etimaj ekzemploj </div> </a> <ul id="toc-Etimaj_ekzemploj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vortelektaj_principoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vortelektaj_principoj"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Vortelektaj principoj </div> </a> <ul id="toc-Vortelektaj_principoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eroj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eroj"> <div class="vector-toc-text"> 7.3 Eroj </div> </a> <ul id="toc-Eroj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Alfabeto_kaj_ortografio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Alfabeto_kaj_ortografio"> <div class="vector-toc-text"> 8 Alfabeto kaj ortografio </div> </a> <ul id="toc-Alfabeto_kaj_ortografio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prononco" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Prononco"> <div class="vector-toc-text"> 9 Prononco </div> </a> <ul id="toc-Prononco-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lingvoevoluo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Lingvoevoluo"> <div class="vector-toc-text"> 10 Lingvoevoluo </div> </a> <ul id="toc-Lingvoevoluo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Parolantaro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Parolantaro"> <div class="vector-toc-text"> 11 Parolantaro </div> </a> <button aria-controls="toc-Parolantaro-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Baskuli Parolantaro subsekcio </button> <ul id="toc-Parolantaro-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Komparo_kun_aliaj_planlingvoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Komparo_kun_aliaj_planlingvoj"> <div class="vector-toc-text"> 11.1 Komparo kun aliaj planlingvoj </div> </a> <ul id="toc-Komparo_kun_aliaj_planlingvoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Movado_por_Esperanto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Movado_por_Esperanto"> <div class="vector-toc-text"> 12 Movado por Esperanto </div> </a> <ul id="toc-Movado_por_Esperanto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Subteno_de_internaciaj_organizoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Subteno_de_internaciaj_organizoj"> <div class="vector-toc-text"> 13 Subteno de internaciaj organizoj </div> </a> <ul id="toc-Subteno_de_internaciaj_organizoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kulturo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kulturo"> <div class="vector-toc-text"> 14 Kulturo </div> </a> <ul id="toc-Kulturo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esperanto_kaj_internacia_uzo_por_pagata_laboro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Esperanto_kaj_internacia_uzo_por_pagata_laboro"> <div class="vector-toc-text"> 15 Esperanto kaj internacia uzo por pagata laboro </div> </a> <ul id="toc-Esperanto_kaj_internacia_uzo_por_pagata_laboro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Komparo_kun_la_baza_angla" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Komparo_kun_la_baza_angla"> <div class="vector-toc-text"> 16 Komparo kun la baza angla </div> </a> <ul id="toc-Komparo_kun_la_baza_angla-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kritiko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kritiko"> <div class="vector-toc-text"> 17 Kritiko </div> </a> <ul id="toc-Kritiko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eraroj_kaj_mitoj_pri_Esperanto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Eraroj_kaj_mitoj_pri_Esperanto"> <div class="vector-toc-text"> 18 Eraroj kaj mitoj pri Esperanto </div> </a> <ul id="toc-Eraroj_kaj_mitoj_pri_Esperanto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Misfamigo_de_Esperanto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Misfamigo_de_Esperanto"> <div class="vector-toc-text"> 19 Misfamigo de Esperanto </div> </a> <ul id="toc-Misfamigo_de_Esperanto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Metafora_uzo_de_la_vorto_Esperanto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Metafora_uzo_de_la_vorto_Esperanto"> <div class="vector-toc-text"> 20 Metafora uzo de la vorto Esperanto </div> </a> <ul id="toc-Metafora_uzo_de_la_vorto_Esperanto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencoj"> <div class="vector-toc-text"> 21 Referencoj </div> </a> <ul id="toc-Referencoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literaturo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaturo"> <div class="vector-toc-text"> 22 Literaturo </div> </a> <ul id="toc-Literaturo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencoj_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencoj_2"> <div class="vector-toc-text"> 23 Referencoj </div> </a> <ul id="toc-Referencoj_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vidu_ankaŭ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vidu_ankaŭ"> <div class="vector-toc-text"> 24 Vidu ankaŭ </div> </a> <ul id="toc-Vidu_ankaŭ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eksteraj_ligiloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksteraj_ligiloj"> <div class="vector-toc-text"> 25 Eksteraj ligiloj </div> </a> <button aria-controls="toc-Eksteraj_ligiloj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Baskuli Eksteraj ligiloj subsekcio </button> <ul id="toc-Eksteraj_ligiloj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kritiko_kaj_respondoj_al_kritiko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kritiko_kaj_respondoj_al_kritiko"> <div class="vector-toc-text"> 25.1 Kritiko kaj respondoj al kritiko </div> </a> <ul id="toc-Kritiko_kaj_respondoj_al_kritiko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Ŝaltu la enhavtabelon </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Esperanto</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Iru al artikolo en alia lingvo. Havebla en 212 lingvo" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-212" aria-hidden="true" > 212 lingvoj </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Есперанто — abĥaza" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Есперанто" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abĥaza" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D3%80%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Ӏэспэранто — adigea" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Ӏэспэранто" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="adigea" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — afrikansa" lang="af" hreflang="af" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikansa" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — svisgermana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="svisgermana" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-alt mw-list-item"><a href="https://alt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — sud-altaja" lang="alt" hreflang="alt" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Алтай тил" data-language-local-name="sud-altaja" class="interlanguage-link-target">Алтай тил</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A4%E1%88%B5%E1%8D%94%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%89%B6" title="ኤስፔራንቶ — amhara" lang="am" hreflang="am" data-title="ኤስፔራንቶ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amhara" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — aragona" lang="an" hreflang="an" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragona" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8B" title="एस्पेरान्तो — angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="एस्पेरान्तो" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="إسبرانتو — araba" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إسبرانتو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="araba" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D9%BE%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B7%D9%88" title="إسپيرانطو — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="إسپيرانطو" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="اسبرانتو — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اسبرانتو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Esperantu" title="Esperantu — asturia" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Esperantu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturia" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Esperantoava" title="Esperantoava — Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Esperantoava" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target">Kotava</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Ispirantu_aru" title="Ispirantu aru — ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Ispirantu aru" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — azerbajĝana" lang="az" hreflang="az" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajĝana" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="ایسپرانتو — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایسپرانتو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — baŝkira" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baŝkira" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0" title="Эсперанта — belorusa" lang="be" hreflang="be" data-title="Эсперанта" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belorusa" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0" title="Эспэранта — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Эспэранта" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Basa_Sep%C3%A8ranto" title="Basa Sepèranto — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Basa Sepèranto" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Есперанто — bulgara" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Есперанто" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgara" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="bambara" class="interlanguage-link-target">Bamanankan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%B8%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8B" title="এসপেরান্তো — bengala" lang="bn" hreflang="bn" data-title="এসপেরান্তো" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengala" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Esperanteg" title="Esperanteg — bretona" lang="br" hreflang="br" data-title="Esperanteg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretona" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — bosna" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosna" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — kataluna" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataluna" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A9-g%C3%A1i-ng%E1%B9%B3%CC%84" title="Sié-gái-ngṳ̄ — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sié-gái-ngṳ̄" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — ĉeĉena" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ĉeĉena" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — cebua" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebua" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8E%D8%B3%D9%BE%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%86" title="ئێسپێرانتۆ — sorana" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئێسپێرانتۆ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorana" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Esperanto_tili" title="Esperanto tili — Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Esperanto tili" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — ĉeĥa" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ĉeĥa" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target">Kaszëbsczi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%84%D1%81%D0%BF%D1%94%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Єспєранто — malnovslava" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Єспєранто" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="malnovslava" class="interlanguage-link-target">Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — ĉuvaŝa" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ĉuvaŝa" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — kimra" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="kimra" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — dana" lang="da" hreflang="da" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dana" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — germana" lang="de" hreflang="de" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="germana" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — malsuprasoraba" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="malsuprasoraba" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%83%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%BF" title="Εσπεράντο — greka" lang="el" hreflang="el" data-title="Εσπεράντο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greka" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Esper%C3%A0nt" title="Esperànt — Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Esperànt" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target">Emiliàn e rumagnòl</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — angla" lang="en" hreflang="en" data-title="Esperanto" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angla" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — hispana" lang="es" hreflang="es" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hispana" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — estona" lang="et" hreflang="et" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estona" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — eŭska" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="eŭska" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="اسپرانتو — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اسپرانتو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — fula" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="fula" class="interlanguage-link-target">Fulfulde</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — finna" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finna" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Esperanto_kiil" title="Esperanto kiil — Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Esperanto kiil" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — feroa" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="feroa" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9ranto" title="Espéranto — franca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Espéranto" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="franca" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/%C3%88speranto" title="Èsperanto — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Èsperanto" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — nord-frisa" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="nord-frisa" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — okcident-frisa" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="okcident-frisa" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — irlanda" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlanda" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — skot-gaela" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="skot-gaela" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — galega" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galega" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — gvarania" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="gvarania" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%83%F0%90%8D%80%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD%F0%90%8D%84%F0%90%8D%89" title="𐌰𐌹𐍃𐍀𐌰𐌹𐍂𐌰𐌽𐍄𐍉 — Gothic" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐌹𐍃𐍀𐌰𐌹𐍂𐌰𐌽𐍄𐍉" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gothic" class="interlanguage-link-target">𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — haŭsa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haŭsa" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Esperanto" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BB%C5%8Clelo_Ekepel%C4%81nako" title="ʻŌlelo Ekepelānako — havaja" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻŌlelo Ekepelānako" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="havaja" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%A0%D7%98%D7%95" title="אספרנטו — hebrea" lang="he" hreflang="he" data-title="אספרנטו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrea" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8B" title="एस्पेरांतो — hinda" lang="hi" hreflang="hi" data-title="एस्पेरांतो" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hinda" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — kroata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroata" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — suprasoraba" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="suprasoraba" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — haitia kreola" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haitia kreola" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Eszperant%C3%B3_nyelv" title="Eszperantó nyelv — hungara" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Eszperantó nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungara" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%BD%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%B8" title="Էսպերանտո — armena" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Էսպերանտո" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armena" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Interlingvao" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingvao" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Esperanto" title="Bahasa Esperanto — indonezia" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Esperanto" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezia" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Interlingveo" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingveo" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Isipirantu_uqautchiq" title="Isipirantu uqautchiq — eskima" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Isipirantu uqautchiq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="eskima" class="interlanguage-link-target">Iñupiatun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — iloka" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloka" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — islanda" lang="is" hreflang="is" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islanda" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — itala" lang="it" hreflang="it" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="itala" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%9A%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%88" title="エスペラント — japana" lang="ja" hreflang="ja" data-title="エスペラント" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japana" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/esperantos" title="esperantos — Loĵbano" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="esperantos" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Loĵbano" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_%C3%89sp%C3%A9ranto" title="Basa Éspéranto — java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Éspéranto" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="java" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9D" title="ესპერანტო — kartvela" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ესპერანტო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="kartvela" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Esperanto_tili" title="Esperanto tili — Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Esperanto tili" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Es%C9%A9perant%C9%94_k%CA%8An%CA%8A%C5%8B" title="Esɩperantɔ kʊnʊŋ — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Esɩperantɔ kʊnʊŋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Esperanto" title="Bahasa Esperanto — Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bahasa Esperanto" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target">Kumoring</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — kikuja" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuja" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — kazaĥa" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazaĥa" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — gronlanda" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="gronlanda" class="interlanguage-link-target">Kalaallisut</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%8E%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%AA%E0%B3%86%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%9F%E0%B3%8A" title="ಎಸ್ಪೆರಾಂಟೊ — kanara" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಎಸ್ಪೆರಾಂಟೊ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kanara" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%90%EC%8A%A4%ED%8E%98%EB%9E%80%ED%86%A0" title="에스페란토 — korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="에스페란토" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korea" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — kolonja" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="kolonja" class="interlanguage-link-target">Ripoarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_esperanto" title="Zimanê esperanto — kurda" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zimanê esperanto" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurda" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE_(%D0%BA%D1%8B%D0%B2)" title="Эсперанто (кыв) — komia" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Эсперанто (кыв)" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komia" class="interlanguage-link-target">Коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Esperantek" title="Esperantek — kornvala" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Esperantek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornvala" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — kirgiza" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiza" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Esperantica" title="Lingua Esperantica — latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Esperantica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — judhispana" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="judhispana" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — luksemburga" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburga" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — lezga" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezga" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — limburga" lang="li" hreflang="li" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburga" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Esper%C3%A0nto" title="Esperànto — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Esperànto" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lengua_esperanto" title="Lengua esperanto — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lengua esperanto" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Lisipelanto" title="Lisipelanto — lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Lisipelanto" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — litova" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litova" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Latgalian" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="Latgalian" class="interlanguage-link-target">Latgaļu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — latva" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latva" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE_%D0%BA%D1%8F%D0%BB%D1%8C" title="Эсперанто кяль — mokŝa" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Эсперанто кяль" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="mokŝa" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_esperant%C3%B4" title="Fiteny esperantô — malagasa" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny esperantô" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagasa" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bahaso_Esperanto" title="Bahaso Esperanto — minankabaŭa" lang="min" hreflang="min" data-title="Bahaso Esperanto" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minankabaŭa" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Есперанто — makedona" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Есперанто" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedona" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%8E%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8B" title="എസ്പെരാന്തോ — malajalama" lang="ml" hreflang="ml" data-title="എസ്പെരാന്തോ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalama" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — mongola" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongola" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%91%EA%AF%A6%EA%AF%81%EA%AF%AD%EA%AF%84%EA%AF%A6%EA%AF%94%EA%AF%A5%EA%AF%9F%EA%AF%87%EA%AF%A3_%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯑꯦꯁ꯭ꯄꯦꯔꯥꯟꯇꯣ ꯂꯣꯟ — manipura" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯦꯁ꯭ꯄꯦꯔꯥꯟꯇꯣ ꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipura" class="interlanguage-link-target">ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8B" title="एस्पेरांतो — marata" lang="mr" hreflang="mr" data-title="एस्पेरांतो" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marata" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Esperanto" title="Bahasa Esperanto — malaja" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Esperanto" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaja" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="malta" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Speranto" title="Speranto — miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Speranto" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="miranda" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%95%E1%80%AB%E1%80%9B%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9E%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%B8" title="အက်စပါရန်တိုဘာသာစကား — birma" lang="my" hreflang="my" data-title="အက်စပါရန်တိုဘာသာစကား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birma" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="اسپرانتو — mazandarana" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="اسپرانتو" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarana" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — platgermana" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="platgermana" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8B" title="एस्पेरान्तो — nepala" lang="ne" hreflang="ne" data-title="एस्पेरान्तो" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepala" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8B" title="एस्परान्तो — nevara" lang="new" hreflang="new" data-title="एस्परान्तो" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevara" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — nederlanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlanda" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — novnorvega" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="novnorvega" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — dannorvega" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="dannorvega" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Esp%C3%A9raunto" title="Espéraunto — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Espéraunto" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — okcitana" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okcitana" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — oseta" lang="os" hreflang="os" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="oseta" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%90%E0%A9%B1%E0%A8%B8%E0%A8%AA%E0%A9%87%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%A4%E0%A9%8B" title="ਐੱਸਪੇਰਾਂਤੋ — panĝaba" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਐੱਸਪੇਰਾਂਤੋ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panĝaba" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/%C3%89sp%C3%A9ranto" title="Éspéranto — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Éspéranto" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target">Pälzisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — pola" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="pola" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_esperanto" title="Lenga esperanto — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenga esperanto" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="اسپرانتو — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="اسپرانتو" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%90%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88_%DA%98%D8%A8%D9%87" title="اېسپرانتو ژبه — paŝtua" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اېسپرانتو ژبه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paŝtua" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — portugala" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugala" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Ispirantu_simi" title="Ispirantu simi — keĉua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ispirantu simi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keĉua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — romanĉa" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="romanĉa" class="interlanguage-link-target">Rumantsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://rn.wikipedia.org/wiki/Kiseperanto" title="Kiseperanto — burunda" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Kiseperanto" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="burunda" class="interlanguage-link-target">Ikirundi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — rumana" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumana" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — rusa" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusa" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Есперанто — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Есперанто" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Icyesiperanto" title="Icyesiperanto — ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Icyesiperanto" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="ruanda" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8B" title="एस्पेरान्तो — sanskrito" lang="sa" hreflang="sa" data-title="एस्पेरान्तो" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskrito" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — jakuta" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakuta" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AE%E1%B1%A5%E1%B1%AF%E1%B1%AE%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%B1%E1%B1%9B%E1%B1%B3" title="ᱮᱥᱯᱮᱨᱟᱱᱛᱳ — santala" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱮᱥᱯᱮᱨᱟᱱᱛᱳ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santala" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — sarda" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarda" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Lingua_esperantu" title="Lingua esperantu — sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lingua esperantu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilia" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — skota" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skota" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Esperantogiella" title="Esperantogiella — nord-samea" lang="se" hreflang="se" data-title="Esperantogiella" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="nord-samea" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — serbo-Kroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-Kroata" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%91%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%B4%E0%B7%99%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%9C" title="එස්පෙරාන්තො — sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="එස්පෙරාන්තො" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — slovaka" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaka" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — slovena" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovena" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — ŝona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Esperanto" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="ŝona" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Esberanto" title="Esberanto — somala" lang="so" hreflang="so" data-title="Esberanto" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somala" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_esperanto" title="Gjuha esperanto — albana" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha esperanto" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albana" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Есперанто — serba" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Есперанто" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serba" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/S%C3%AD-Speranto" title="Sí-Speranto — svazia" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Sí-Speranto" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="svazia" class="interlanguage-link-target">SiSwati</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Basa_%C3%89sp%C3%A9ranto" title="Basa Éspéranto — sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Basa Éspéranto" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sunda" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — sveda" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sveda" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiesperanto" title="Kiesperanto — svahila" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiesperanto" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="svahila" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — silezi-pola" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silezi-pola" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%8E%E0%AE%B8%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%86%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%8B" title="எஸ்பெராண்டோ — tamila" lang="ta" hreflang="ta" data-title="எஸ்பெராண்டோ" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamila" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8B" title="ఎస్పరాంటో — telugua" lang="te" hreflang="te" data-title="ఎస్పరాంటో" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugua" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D1%8D%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Забони эсперанто — taĝika" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Забони эсперанто" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taĝika" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%95" title="ภาษาเอสเปรันโต — taja" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาเอสเปรันโต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="taja" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — tagaloga" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagaloga" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Tokpisino" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tokpisino" class="interlanguage-link-target">Tok Pisin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — turka" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turka" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — tatara" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatara" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Эсперанто — udmurta" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Эсперанто" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurta" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%90%D8%B3%D9%BE%DB%90%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="ئېسپېرانتو — ujgura" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئېسپېرانتو" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgura" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE" title="Есперанто — ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Есперанто" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraina" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88" title="اسپرانتو — urduo" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اسپرانتو" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduo" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — uzbeka" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeka" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_ng%E1%BB%AF" title="Quốc tế ngữ — vjetnama" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Quốc tế ngữ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vjetnama" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Esperanto" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Sperant" title="Sperant — Volapuko" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Sperant" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapuko" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — valona" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valona" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Inesperanto" title="Inesperanto — varaja" lang="war" hreflang="war" data-title="Inesperanto" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varaja" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — volofa" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="volofa" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%AF%AD" title="世界语 — vua" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="世界语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vua" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%BD" title="Эсперантин келн — kalmuka" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Эсперантин келн" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="kalmuka" class="interlanguage-link-target">Хальмг</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IsiEsperanto" title="IsiEsperanto — ksosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IsiEsperanto" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="ksosa" class="interlanguage-link-target">IsiXhosa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9D" title="ესპერანტო — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ესპერანტო" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A1%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%90%D7%A0%D7%98%D7%90" title="עספעראנטא — jida" lang="yi" hreflang="yi" data-title="עספעראנטא" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jida" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%88d%C3%A8_Esperanto" title="Èdè Esperanto — joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Èdè Esperanto" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — ĝuanga" lang="za" hreflang="za" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ĝuanga" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Esperanto" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%AF%AD" title="世界语 — ĉina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="世界语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ĉina" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%AA%9E" title="世界語 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="世界語" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Esperanto" title="Esperanto — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Esperanto" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%AA%9E" title="世界語 — kantona" lang="yue" hreflang="yue" data-title="世界語" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantona" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Isi-Esperanto" title="Isi-Esperanto — zulua" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Isi-Esperanto" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulua" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q143#sitelinks-wikipedia" title="Redakti interlingvajn ligilojn" class="wbc-editpage">Redakti ligilojn</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nomspacoj"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Esperanto" title="Vidi la artikolon [c]" accesskey="c">Artikolo</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskuto:Esperanto" rel="discussion" title="Diskuto pri la artikolo [t]" accesskey="t">Diskuto</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝanĝi lingvan varianton" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Esperanto </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vidoj"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Esperanto">Legi</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v">Redakti</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e">Redakti fonton</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=history" title="Antaŭaj versioj de ĉi tiu paĝo. [h]" accesskey="h">Vidi historion</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Iloj" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Iloj </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Iloj</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Pliaj opcioj" > <div class="vector-menu-heading"> Agoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Esperanto">Legi</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v">Redakti</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e">Redakti fonton</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=history">Vidi historion</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ĝenerale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kio_ligas_%C4%89i_tien%3F/Esperanto" title="Listo de ĉiuj vikiaj paĝoj kiuj ligas ĉi tien [j]" accesskey="j">Ligiloj ĉi tien</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Rilataj_%C5%9Dan%C4%9Doj/Esperanto" rel="nofollow" title="Lastaj ŝanĝoj en paĝoj kiuj ligas al ĉi tiu paĝo [k]" accesskey="k">Rilataj ŝanĝoj</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eo" title="Alŝuti dosierojn [u]" accesskey="u">Alŝuti dosieron</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Specialaj_pa%C4%9Doj" title="Listo de ĉiuj specialaj paĝoj [q]" accesskey="q">Specialaj paĝoj</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&oldid=8932918" title="Porĉiama ligilo al ĉi versio de la paĝo">Konstanta ligilo</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=info" title="Pli da informo pri ĉi tiu paĝo">Informoj pri la paĝo</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Citi&page=Esperanto&id=8932918&wpFormIdentifier=titleform" title="Informoj pri kiel citi ĉi tiun paĝon">Citi ĉi tiun artikolon</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FEsperanto">Akiri mallongigitan URL</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:QrCode&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FEsperanto">Elŝutu QR-kodon</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Presi/elporti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Esperanto">Krei libron</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:DownloadAsPdf&page=Esperanto&action=show-download-screen">Elŝuti kiel PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esperanto&printable=yes" title="Presebla versio de tiu ĉi paĝo [p]" accesskey="p">Presebla versio</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En aliaj projektoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Esperanto" hreflang="en">Vikimedia Komunejo</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://eo.wikibooks.org/wiki/Esperanto_por_komencantoj" hreflang="eo">Vikilibroj</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikifunctions mw-list-item"><a href="https://www.wikifunctions.org/wiki/Z1576" hreflang="en">Wikifunctions</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://eo.wikinews.org/wiki/Kategorio:Esperanto" hreflang="eo">Vikinovaĵoj</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://eo.wikiquote.org/wiki/Esperanto" hreflang="eo">Vikicitaro</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q143" title="Ligilo al konektita datuma ero [g]" accesskey="g">Ero en Vikidatumoj</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspekto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">kaŝi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">El Vikipedio, la libera enciklopedio</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eo" dir="ltr"><table><tbody><tr><td style="padding:0.2em;"><a href="/wiki/Helpo:Apartigiloj" title="Helpo:Apartigiloj"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/25px-Disambig-dark.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/38px-Disambig-dark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/50px-Disambig-dark.svg.png 2x" data-file-width="444" data-file-height="340" /></a></td><td style="padding:0.2em;">Ĉi tiu artikolo temas pri la plej konata planlingvo. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon <a href="/wiki/Esperanto_(apartigilo)" class="mw-disambig" title="Esperanto (apartigilo)">Esperanto (apartigilo)</a>.</td></tr></tbody></table> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_%28cropped%29.jpg/775px-1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="775" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_%28cropped%29.jpg/1163px-1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_%28cropped%29.jpg/1550px-1905-uk-eliro-el-la-kongresejo_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="3275" data-file-height="620" /></a><figcaption></figcaption></figure> <table class="infobox" style="border: gray solid 1px; width: 23em; -moz-box-shadow: 4px 4px 4px #CCC; -webkit-box-shadow: 4px 4px 4px #CCC; box-shadow: 4px 4px 4px #CCC;"> <tbody><tr> <td align="center" style="background-color:black; color:white;" colspan="2" class="kaplinio komikso">Esperanto Lingvo Internacia </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"><a href="/wiki/Dosiero:Flag_of_Esperanto.svg" class="mw-file-description" title="Esperanta Flago"><img alt="Esperanta Flago" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/220px-Flag_of_Esperanto.svg.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/330px-Flag_of_Esperanto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/440px-Flag_of_Esperanto.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2" style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Esperanta_Flago" class="mw-redirect" title="Esperanta Flago">Esperanta Flago</a> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color:black; color:white;"><a href="/wiki/Planlingvo" title="Planlingvo">planlingvo</a> • <a href="/wiki/Internacia_planlingvo" title="Internacia planlingvo">internacia planlingvo</a> • <a href="/wiki/Aposteriora_lingvo" title="Aposteriora lingvo">aposteriora lingvo</a> • <a href="/wiki/Konstruita_lingvo" title="Konstruita lingvo">konstruita lingvo</a> • <a href="/wiki/Moderna_lingvo" title="Moderna lingvo">moderna lingvo</a> </th></tr> <tr> <td>Parolata en </td> <td>almenaŭ 120 landoj<a href="#cite_note-1">[1]</a>; nenie oficiala lingvo </td></tr> <tr> <td>Parolantoj </td> <td>2 000 000 </td></tr> <tr> <td>Denaskaj parolantoj </td> <td>laŭ taksoj inter mil kaj “pluraj miloj”<a href="#cite_note-2">[2]</a><a href="#cite_note-3">[3]</a> </td></tr> <tr> <td>Skribo </td> <td><a href="/wiki/Latina_alfabeto" title="Latina alfabeto">latina</a> kun kelkaj <a href="/wiki/Esperanta_alfabeto" title="Esperanta alfabeto">aldonoj</a> </td></tr> <tr> <th align="center" style="background-color:black; color:white;" colspan="2">Lingvistika <a href="/wiki/Lingva_familio" title="Lingva familio">klasifiko</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2"><a href="/wiki/Planlingvo" title="Planlingvo">Planlingvo</a> </td></tr> <tr> <th align="center" style="background-color:black; color:white;" colspan="2">Oficiala statuso </th></tr> <tr> <td>Oficiala lingvo en </td> <td>neniu lando; oficiale instruata ekz. en <a href="/wiki/Hungario" title="Hungario">Hungario</a> kaj <a href="/wiki/%C4%88inio" title="Ĉinio">Ĉinio</a>; multaj <a href="/wiki/NRO" class="mw-redirect" title="NRO">NRO</a>-oj (ĉefe <a href="/wiki/Esperanto-asocio" title="Esperanto-asocio">Esperanto-asocioj</a>); rekonita de <a href="/wiki/Esperanta_PEN-Centro" title="Esperanta PEN-Centro">PEN</a> kaj <a href="/wiki/Internacia_Katolika_Unui%C4%9Do_Esperantista#Esperanto_kiel_liturgia_lingvo" title="Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista">Katolika Eklezio</a> </td></tr> <tr> <td>Reguligita de </td> <td><a href="/wiki/Akademio_de_Esperanto" title="Akademio de Esperanto">Akademio de Esperanto</a> </td></tr> <tr> <th align="center" style="background-color:black; color:white;" colspan="2">Lingvaj kodoj </th></tr> <tr> <td>Lingvaj kodoj </td> <td> </td></tr> <tr> <td>  <a href="/wiki/ISO_639" title="ISO 639">ISO 639</a>-1 </td> <td>eo </td></tr> <tr> <td>  <a href="/wiki/ISO_639" title="ISO 639">ISO 639</a>-2 </td> <td>epo </td></tr> <tr> <td>  <a href="/wiki/ISO_639-3" title="ISO 639-3">ISO 639-3</a> </td> <td>epo </td></tr> <tr> <td>  <a href="/wiki/SIL_internacia" title="SIL internacia">SIL</a> </td> <td>ESP </td></tr> <tr> <td>  Glottolog </td> <td>espe1235 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">Angla</a> nomo </td> <td>Esperanto </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo">Franca</a> nomo </td> <td>espéranto </td></tr> <tr> <th align="center" style="background-color:black; color:white;" colspan="2">Specimeno </th></tr> <tr> <td colspan="2"><div><div class="poem"> Sur la kampo, for de l’ mondo, Antaŭ nokto de somero, Amikino en la rondo Kantas kanton pri l’ espero. Kaj pri vivo detruita Ŝi rakontas kompatante, – Mia vundo refrapita Min doloras resangante. — <a href="/wiki/L._L._Zamenhof" title="L. L. Zamenhof">L. L. Zamenhof</a>, <a href="/wiki/Mia_penso" title="Mia penso">Mia penso</a> </div></div> </td></tr> <tr><td class="shangu-shablonon infoboximage" colspan="2" style="text-align:center;padding:0 0.2em 0.2em 0.2em"><div class="noprint toccolours" style="border:2px solid #a2a9b1;padding:5px;background-color:black;color:white;font-size:xx-small;font-weight:normal"><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q143" title="d:Q143"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/15px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/23px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a><figcaption></figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Informkestoj" title="Vikipedio:Informkestoj"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/15px-Information_icon.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/23px-Information_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Information_icon.svg/30px-Information_icon.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></a><figcaption></figcaption></figure><a href="/wiki/%C5%9Cablono:Informkesto_lingvo" title="Ŝablono:Informkesto lingvo">v</a> • <a href="/wiki/%C5%9Cablono-Diskuto:Informkesto_lingvo" title="Ŝablono-Diskuto:Informkesto lingvo">d</a> • <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Cablono%3AInformkesto_lingvo&action=edit">r</a></div></td></tr> </tbody></table> Esperanto, origine la Lingvo Internacia<a href="#cite_note-4">[4]</a>, estas la plej disvastiĝinta <a href="/wiki/Internacia_planlingvo" title="Internacia planlingvo">internacia planlingvo</a><a href="#cite_note-Cherrington2013-5">[5]</a>. La nomo de la lingvo venas de la <a href="/wiki/Ka%C5%9Dnomo" class="mw-redirect" title="Kaŝnomo">kaŝnomo</a> “D-ro Esperanto„ sub kiu la varsovia okul-<a href="/wiki/Kuracisto" title="Kuracisto">kuracisto</a> <a href="/wiki/L._L._Zamenhof" title="L. L. Zamenhof">Ludoviko Lazaro Zamenhofo</a> en la jaro <a href="/wiki/1887" title="1887">1887</a> publikigis la bazon de la lingvo. La unua versio, la rusa, ricevis la cenzuran permeson disvastiĝi en la 26-a de julio; ĉi tiun daton oni konsideras la naskiĝtago de Esperanto<a href="#cite_note-6">[6]</a><a href="#cite_note-zakrzewski-7">[7]</a>. Li celis kaj sukcesis krei facile lerneblan neŭtralan lingvon, taŭgan por uzo en la internacia <a href="/wiki/Komunikado" title="Komunikado">komunikado</a>; la celo tamen ne estas anstataŭigi aliajn, naciajn lingvojn. Pri la deveno de la nomo Esperanto <a href="/wiki/L._L._Zamenhof" title="L. L. Zamenhof">Ludoviko Lazaro Zamenhofo</a> en <a href="/wiki/1893" title="1893">1893</a> klarigis: «La unua broŝuro pri la lingvo Esperanto aperis en … 1887, … sub la titolo: "D-ro Esperanto. Lingvo Internacia, Antaŭparolo kaj Plena Lernolibro." La lingvo en la komenco havis nenian nomon, kaj "Esperanto" estis la <a href="/wiki/Pse%C5%ADdonimo" title="Pseŭdonimo">pseŭdonimo</a> de la aŭtoro de la lingvo ... sed iom post iom la amikoj de la nova lingvo transportis la estintan (nun jam ne uzatan) pseŭdonimon de la aŭtoro sur la lingvon mem, kiu portas la nomon "Lingvo Esperanto" aŭ simple "Esperanto".»<a href="#cite_note-8">[8]</a><a href="#cite_note-9">[9]</a> Esperanto kvankam iniciata de unusola persono, historie ĝi tamen estas komuna produktaĵo. En 1887 Esperanton parolis nur manpleno da homoj; Esperanto havis unu el la plej malgrandaj lingvo-komunumoj de la mondo. Ĝi funkciis dekomence kiel lingvo de alternativa komunikado kaj de arta <a href="/wiki/Krepovo" title="Krepovo">kreipovo</a><a href="#cite_note-10">[10]</a>. <a href="/wiki/Dosiero:Bulonjaprelego.ogg" title="Pri tiu ĉi sono"><img alt="Pri tiu ĉi sono" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/12px-Loudspeaker.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/18px-Loudspeaker.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/24px-Loudspeaker.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a> <a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Bulonjaprelego.ogg" class="internal" title="Bulonjaprelego.ogg">Prelego de Zamenhof en la 1-a monda kongreso de Esperanto en Bulonjo (1905)</a> Kvankam neniu <a href="/wiki/%C5%9Ctato" title="Ŝtato">ŝtato</a> akceptis Esperanton kiel <a href="/wiki/Oficiala_lingvo" title="Oficiala lingvo">oficialan lingvon</a>, Esperanto tamen eniris en la oficialan instruadon en pluraj landoj kiel <a href="/wiki/Hungario" title="Hungario">Hungario</a> kaj <a href="/wiki/%C4%88inio" title="Ĉinio">Ĉinio</a>, krom esti unu el la oficialaj lingvoj de formortinta eŭropa mikroŝtato, <a href="/wiki/Moresnet_ne%C5%ADtrala" title="Moresnet neŭtrala">Moresneto</a>. Esperanto troviĝas en la listo de la 30 lingvoj, kies instruado akiris ie en la mondo la prestiĝan Eaquals-kvaliton<a href="#cite_note-11">[11]</a>. La lingvo estas uzata de <a href="/wiki/Internacia_komunumo" title="Internacia komunumo">internacia komunumo</a>, nombranta laŭ diversaj taksoj cent mil ĝis du milionojn da parolantoj (depende de la lingvonivelo); estas laŭ diversaj taksoj inter proksimume unu kaj pluraj miloj da <a href="/wiki/Denaskaj_Esperanto-parolantoj" title="Denaskaj Esperanto-parolantoj">denaskaj</a> parolantoj<a href="#cite_note-Ethnologue-12">[12]</a>. Esperanto akiris kelkajn internaciajn distingojn, ekzemple du rezoluciojn de <a href="/wiki/UNESCO" class="mw-redirect" title="UNESCO">UNESCO</a> aŭ subtenon de konataj personoj de la publika vivo. Nuntempe ĝi estas uzata por <a href="/wiki/Voja%C4%9Dado" class="mw-redirect" title="Vojaĝado">vojaĝado</a>, <a href="/wiki/Korespondado" title="Korespondado">korespondado</a>, <a href="/wiki/Interkompreno" title="Interkompreno">interkompreniĝo</a> dum internaciaj renkontiĝoj kaj kulturaj interŝanĝoj, <a href="/wiki/Kongreso" title="Kongreso">kongresoj</a>, sciencaj diskutoj, <a href="/wiki/Originala_Literaturo_Esperanta_(retpa%C4%9Daro)" title="Originala Literaturo Esperanta (retpaĝaro)">origina</a> kaj <a href="/wiki/Tradukita_literaturo" title="Tradukita literaturo">tradukita literaturo</a>, <a href="/wiki/Muziko" title="Muziko">muziko</a>, <a href="/wiki/Teatro" title="Teatro">teatro</a>, <a href="/wiki/Kino" title="Kino">kino</a>, presita kaj interreta raportadoj, <a href="/wiki/Radio" class="mw-disambig" title="Radio">radia</a> kaj <a href="/wiki/Televido" title="Televido">televida</a> elsendadoj. Pro la subita apero de virusa pandemio en jaro 2019, la E-o movado adaptiĝis al nova virtuala epoko - universalaj kongresoj kaj ege multaj kunvenoj estis organizitaj per la interreto<a href="#cite_note-13">[13]</a>. La <a href="/wiki/Esperanta_vortoprovizo" title="Esperanta vortoprovizo">vortprovizo de Esperanto</a> devenas plejparte el la <a href="/wiki/Okcidenta_E%C5%ADropo" title="Okcidenta Eŭropo">okcidenteŭropaj</a> lingvoj, dum ĝia <a href="/wiki/Sintakso" title="Sintakso">sintakso</a> kaj <a href="/wiki/Morfologio_(lingvo)" title="Morfologio (lingvo)">morfologio</a> montras ankaŭ <a href="/wiki/Slava_lingvaro" title="Slava lingvaro">slavlingvan</a> influon. La <a href="/wiki/Morfemo" class="mw-redirect" title="Morfemo">morfemoj</a> ne ŝanĝiĝas kaj oni povas ilin preskaŭ senlime kombini, kreante diverssignifajn vortojn, Esperanto do havas multajn kunaĵojn kun la <a href="/wiki/Analiza_lingvo" title="Analiza lingvo">analizaj lingvoj</a>, al kiuj apartenas ekzemple la <a href="/wiki/%C4%88inaj_lingvoj" class="mw-redirect" title="Ĉinaj lingvoj">ĉina</a> kaj la <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angla</a>; kontraŭe la <a href="/wiki/Gramatiko_de_Esperanto" title="Gramatiko de Esperanto">interna strukturo de Esperanto</a> certagrade respegulas la <a href="/wiki/Aglutina_lingvo" title="Aglutina lingvo">aglutinajn lingvoj</a>n, kiel la <a href="/wiki/Japana_lingvo" title="Japana lingvo">japanan</a>, <a href="/wiki/Svahila_lingvo" title="Svahila lingvo">svahilan</a> aŭ <a href="/wiki/Turka_lingvo" title="Turka lingvo">turkan</a>. En 2012, la lingvo fariĝis la 64-a tradukebla per <a href="/wiki/Google_Translate" class="mw-redirect" title="Google Translate">Google Translate</a><a href="#cite_note-Blahuš2012-14">[14]</a>; En 2016, la lingvo fariĝis tradukebla per <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.yandex.com/?from=tableau_yabro&lang=ru-en&text=25%20июля%202016">Yandex Translate</a><a href="#cite_note-15">[15]</a>; laŭ 2016, Esperanto aperis en listoj de lingvoj plej lernataj<a href="#cite_note-16">[16]</a> kaj konataj en <a href="/wiki/Hungarujo" class="mw-redirect" title="Hungarujo">Hungarujo</a><a href="#cite_note-17">[17]</a>. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="La_tri_celoj">La tri celoj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=1" title="Redakti sekcion: La tri celoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=1" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: La tri celoj">redakti fonton</a>]</div> Zamenhof formulis la celojn de la lingvo tiel: <ol><li>Ke la lingvo estu eksterordinare <a href="/wiki/Facila_Lingvo" title="Facila Lingvo">facila</a>, tiel ke oni povu ellerni ĝin ludante<a href="#cite_note-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20-18">[18]</a>.</li> <li>Ke ĉiu, kiu ellernis tiun ĉi lingvon, povu tuj ĝin uzi por la kompreniĝado kun homoj de diversaj nacioj, tute egale ĉu tiu ĉi lingvo estos akceptita de la mondo kaj trovos multe da adeptoj aŭ ne, t.e. ke la lingvo jam de la komenco mem kaj dank´al sia propra konstruo povu servi kiel efektiva rimedo por internaciaj komunikiĝoj<a href="#cite_note-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20-18">[18]</a>.</li> <li>Trovi rimedojn por venki la indiferentecon de la mondo kaj igi ĝin kiel eble plej baldaŭ kaj amase komenci uzadi la proponatan lingvon kiel lingvon vivan, ne kun ŝlosilo en la manoj kaj en okazoj de ekstrema bezono<a href="#cite_note-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20-18">[18]</a>.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historio">Historio</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=2" title="Redakti sekcion: Historio" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=2" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Historio">redakti fonton</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8860200">.mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.5em;font-style:italic}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#202122;color:white;border:1px solid #333333}html.skin-theme-clientpref-light .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#F9F9F9;color:black;border:1px solid #AAAAAA}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cxefartikolo{background-color:#202122;color:white;border:1px solid #333333}}</style> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Historio_de_Esperanto" title="Historio de Esperanto">Historio de Esperanto</a>.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:DR_Esperanto.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/DR_Esperanto.jpg/220px-DR_Esperanto.jpg" decoding="async" width="220" height="309" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/DR_Esperanto.jpg/330px-DR_Esperanto.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/DR_Esperanto.jpg/440px-DR_Esperanto.jpg 2x" data-file-width="684" data-file-height="960" /></a><figcaption><a href="/wiki/L._L._Zamenhof" title="L. L. Zamenhof">Ludoviko Lazaro Zamenhof</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Unua_Libro.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Unua_Libro.jpg/220px-Unua_Libro.jpg" decoding="async" width="220" height="304" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Unua_Libro.jpg 1.5x" data-file-width="308" data-file-height="426" /></a><figcaption>La unua lernolibro de Esperanto, eldonita en <a href="/wiki/Varsovio" title="Varsovio">Varsovio</a> jare 1887</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ekesto">Ekesto</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=3" title="Redakti sekcion: Ekesto" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=3" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ekesto">redakti fonton</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Juneco_de_Zamenhofo">Juneco de Zamenhofo</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=4" title="Redakti sekcion: Juneco de Zamenhofo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=4" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Juneco de Zamenhofo">redakti fonton</a>]</div> Ĉe la ekesto de Esperanto staris <a href="/wiki/Ludoviko_Lazaro_Zamenhofo" class="mw-redirect" title="Ludoviko Lazaro Zamenhofo">Ludoviko Lazaro Zamenhofo</a>. Li travivis sian junecon en la multlingva urbo <a href="/wiki/Bjalistoko" title="Bjalistoko">Bjalistoko</a>, tiam apartenanta al la <a href="/wiki/Rusa_Imperio" class="mw-redirect" title="Rusa Imperio">Rusa Imperio</a>, hodiaŭ al <a href="/wiki/Pollando" title="Pollando">Pollando</a>, kie li ofte povis pririgardi kverelojn inter la unuopaj tie loĝantaj etnoj, do <a href="/wiki/Rusoj" title="Rusoj">rusoj</a>, <a href="/wiki/Poloj" title="Poloj">poloj</a>, <a href="/wiki/Germanoj" title="Germanoj">germanoj</a> kaj <a href="/wiki/Hebreoj" title="Hebreoj">hebreoj</a><a href="#cite_note-19">[19]</a>. En la 1870-aj jaroj Bjałistoko, sole kelkaj jaroj antaŭ ol Zamenhof <a href="/wiki/Planlingvo" title="Planlingvo">planis la novan lingvon</a> Esperanto, la <a href="/wiki/Pola_lingvo" title="Pola lingvo">pola</a> estis malpermesata en publikaj lokoj<a href="#cite_note-20">[20]</a>. Ĉar li konsideris la neekziston de komuna lingvo kiel la ĉefa kialo de la konfliktoj, li eklaboris jam kiel lernejano pri projekto de nova konvena lingvo, kapabla plenumi la taskon. Ĝi devus esti – malsame al la naciaj lingvoj – neŭtrala kaj facile lernebla, tial ankaŭ akceptebla kiel la dua lingvo por ĉiuj, lingvo instruata samtempe kun tiuj naciaj kaj uzata en situacioj, kiam necesas kompreniĝo internacia<a href="#cite_note-jewenc-21">[21]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Unuaj_ideoj">Unuaj ideoj</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=5" title="Redakti sekcion: Unuaj ideoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=5" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Unuaj ideoj">redakti fonton</a>]</div> Zamenhofo unue cerbumadis pri revivigo de la <a href="/wiki/Latina_lingvo" title="Latina lingvo">latina</a>, kiun li lernis en lernejo, sed konkludis, ke ĝi estas tro komplika por normala komunikado. Lernante la <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">anglan</a>, li rimarkis, ke la verba <a href="/wiki/Konjugacio" title="Konjugacio">konjugacio</a> laŭ <a href="/wiki/Genro_(gramatiko)" title="Genro (gramatiko)">genro</a> kaj <a href="/wiki/Gramatika_nombro" title="Gramatika nombro">nombro</a> ne necesas kaj ke <a href="/wiki/Gramatiko" title="Gramatiko">gramatika</a> sistemo de lingvo povas esti multe pli facila, ol li opiniis antaŭe. Daŭris tamen la lerna malhelpo pro granda kiomo de parkerigendaj vortoj. Foje ekrimarkis Zamenhofo du <a href="/wiki/Rusa_lingvo" title="Rusa lingvo">rusajn</a> surskribojn: швейцарская [ŝvejcarskaja] (pordistejo, vorto derivita de швейцар ŝvejcar – pordisto) kaj кондитерская konditerskaja (dolĉaĵejo, derivita de кондитер konditer – dolĉaĵisto). Tiuj vortoj kun la sama <a href="/wiki/Sufikso" title="Sufikso">sufikso</a> inspiris lin al la ideo, ke uzado de regularaj <a href="/wiki/Afikso" title="Afikso">afiksoj</a> povus konsiderinde malplimultigi la kiomon de la vortoradikoj necesaj por komuniki. Por ke la radikoj estu kiel eble plej internaciaj, li decidiĝis transpreni la vortprovizon plejparte el la <a href="/wiki/Latinidaj_lingvoj" class="mw-redirect" title="Latinidaj lingvoj">latinidaj</a> kaj <a href="/wiki/%C4%9Cermanaj_lingvoj" class="mw-redirect" title="Ĝermanaj lingvoj">ĝermanaj</a> lingvoj, do el tiuj instruataj tiam tutmonde pleje<a href="#cite_note-borovko-22">[22]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Fina_versio">Fina versio</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=6" title="Redakti sekcion: Fina versio" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=6" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Fina versio">redakti fonton</a>]</div> La unua projekto de Zamenhofo, nomita Lingwe uniwersala, estis iomete preta en decembro 1878<a href="#cite_note-23">[23]</a>, sed lia patro, instruisto de lingvoj, konsideris la laboron vana kaj utopia, tial li verŝajne perdigis la manuskripton, konfiditan al li de la filo. Inter la jaroj 1879 kaj 1885, Zamenhofo studis medicinon en Moskvo kaj Varsovio. Tiutempe li denove eklaboris internacian lingvon. La unuan renovigitan version li instruis jare 1879 al siaj amikoj. Post kelkaj jaroj, li jam tradukis poezion, por ke kiel eble plej perfektigi la lingvon. En 1895 li skribis, ke “[d]um ses jaroj mi laboris perfektigante kaj provante la lingvon kvankam en la jaro 1878 al mi ŝajnis, ke la lingvo jam estas tute preta”<a href="#cite_note-Lingvaj_Respondoj-24">[24]</a>. Kiam li jam preparis publikigon de la lingvo, la caraj cenzuristoj malpermesis tion. Zamenhofo estis tre elrevigita pro tio kaj sian libertempon pasigis per tradukado ekzemple de la <a href="/wiki/Malnova_Testamento" title="Malnova Testamento">Malnova Testamento</a> aŭ kelkaj teatraĵoj de <a href="/wiki/William_Shakespeare" title="William Shakespeare">William Shakespeare</a>. Fine en la jaro 1887, li povis eldoni la unuan lernolibron, Международный языкъ (“La internacia lingvo”), uzante la saman lingvon parolata hodiaŭ. Laŭ la kaŝnomo de Zamenhofo Doktoro Esperanto, sub kiu la libro estis eldonita, la lingvo baldaŭ eknomiĝis La lingvo de d‑ro Esperanto kaj pli malfrue mallongigite Esperanto<a href="#cite_note-borovko-22">[22]</a><a href="#cite_note-historie-25">[25]</a><a href="#cite_note-Page2005-26">[26]</a><a href="#cite_note-27">[27]</a>. <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Publikiĝo">Publikiĝo</h5>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=7" title="Redakti sekcion: Publikiĝo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=7" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Publikiĝo">redakti fonton</a>]</div> <table class="wikitable"> <caption>Cenzuraj permesoj por la Unua Libro<a href="#cite_note-zakrzewski-7">[7]</a><a href="#cite_note-28">[28]</a> </caption> <tbody><tr> <th>Versio</th> <th>Manuskriptpermeso (rusa/<a href="/wiki/Julia_kalendaro" title="Julia kalendaro">julia</a> kal.)</th> <th>Manuskriptpermeso (okcidenta/<a href="/wiki/Gregoria_kalendaro" title="Gregoria kalendaro">gregoria</a> kal.)</th> <th>Permeso ellasi (rusa kal.)</th> <th>Permeso ellasi (do: publikiĝo) (okc. kal.) </th></tr> <tr> <td>rusa</td> <td>21-a de majo 1887</td> <td>2-a de junio 1887</td> <td>14-a de julio 1887</td> <td>26-a de julio 1887 </td></tr> <tr> <td>pola</td> <td>9-a de julio 1887</td> <td>21-a de julio 1887</td> <td>25-a de aŭgusto 1887</td> <td>6-a de septembro 1887 </td></tr> <tr> <td>franca</td> <td>12-a de septembro 1887</td> <td>24-a de septembro 1887</td> <td>12-a de novembro 1887</td> <td>24-a de novembro 1887 </td></tr> <tr> <td>germana</td> <td>21-a de oktobro 1887</td> <td>2-a de novembro 1887</td> <td>12-a de novembro 1887</td> <td>24-a de novembro 1887 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Unuaj_ŝanĝprovoj">Unuaj ŝanĝprovoj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=8" title="Redakti sekcion: Unuaj ŝanĝprovoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=8" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Unuaj ŝanĝprovoj">redakti fonton</a>]</div> Zamenhofo ricevadis leterojn, kiuj ofte enhavis proponojn pri ŝanĝoj al la lingvo. Ĉiujn sugestojn li registris kaj pli malfrue komencis publikigi en la ĵurnalo <a href="/wiki/La_Esperantisto" title="La Esperantisto">La Esperantisto</a>, eldonata tiam en <a href="/wiki/Nurenbergo" title="Nurenbergo">Nurenbergo</a>. En la sama periodaĵo li dufoje balotigis la legantojn pri la ŝanĝoj, la plejmulto tamen malkonsentis. Post tiuj voĉdonadoj por certa tempo iomete silentiĝis voĉoj dezirantaj reformojn kaj la lingvo ekdisvastiĝadis iom post iom. Plej multajn abonantojn la ĵurnalo havis en tiama Rusujo. Grandan baton ĝi tial suferis, kiam la cara cenzuro malpermesis ĝian disvastigon pro artikolo de <a href="/wiki/Lev_Nikolajevi%C4%89_Tolstoj" class="mw-redirect" title="Lev Nikolajeviĉ Tolstoj">Lev Nikolajeviĉ Tolstoj</a><a href="#cite_note-eo-mv-enigmoj-29">[29]</a>. La ĵurnalo devis esti malestigita, sed post nelonge ĝin anstataŭis nova, nomata <a href="/wiki/Lingvo_Internacia_(gazeto)" title="Lingvo Internacia (gazeto)">Lingvo Internacia</a>. Ĝi unue estis eldonata en <a href="/wiki/Svedujo" class="mw-redirect" title="Svedujo">sveda</a> <a href="/wiki/Upsalo" title="Upsalo">Upsalo</a>, poste en <a href="/wiki/Hungarujo" class="mw-redirect" title="Hungarujo">Hungarujo</a> kaj fine en <a href="/wiki/Parizo" title="Parizo">Parizo</a>, kie la eldonadon finis la <a href="/wiki/Unua_mondmilito" class="mw-redirect" title="Unua mondmilito">unua mondmilito</a><a href="#cite_note-mir-reform-30">[30]</a><a href="#cite_note-diverse-informfluoj-31">[31]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Disvastiĝo_de_la_lingvokomunumo">Disvastiĝo de la lingvokomunumo</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=9" title="Redakti sekcion: Disvastiĝo de la lingvokomunumo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=9" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Disvastiĝo de la lingvokomunumo">redakti fonton</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg/220px-1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg/330px-1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg/440px-1905-uk-eliro-el-la-kongresejo.jpg 2x" data-file-width="3458" data-file-height="2208" /></a><figcaption><a href="/wiki/UK_1905" title="UK 1905">La unua Universala Kongreso de Esperanto en Boulogne-sur-Mer</a></figcaption></figure> La novan internacian lingvon ĝiaj uzantoj komencis uzi ankaŭ por organizi fakajn kaj ŝatokupajn aktivadojn internacinivele. Dum la unuaj jardekoj la komunikado en Esperanto realiĝis preskaŭ nur skribe, sed post nesupozite sukcesa Universala Kongreso, okazinta <a href="/wiki/1905" title="1905">1905</a> en franca <a href="/wiki/Boulogne-sur-Mer" title="Boulogne-sur-Mer">Boulogne-sur-Mer</a>, kie pruviĝis ebloj uzi la internacian lingvon eĉ parolforme, komencis rapide kreski ankaŭ personaj kontaktoj kaj renkontiĝoj inter Esperantistoj. Dum dua UK en Ĝenevo 1906 dividiĝis la kongresanaro en fakaj organizoj, ŝatokupoj- religiaj kaj senreligiaj mondkonceptoj: paralele okazis la ruĝulo kongreso por laboristoj. Jam dum la <a href="/wiki/5-a_UK" class="mw-redirect" title="5-a UK">5-a Universala Kongreso</a> en <a href="/wiki/Barcelono" title="Barcelono">Barcelono</a> jare <a href="/wiki/1909" title="1909">1909</a> realiĝis kelkaj renkontiĝoj de ĉeestantaj katolikoj, kiuj fine decidis organizi venontjare, do en <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a>, apartan kongreson de katolikaj Esperantistoj. Dum ĝi estis fondita la <a href="/wiki/Internacia_Katolika_Unui%C4%9Do_Esperantista" title="Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista">Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista</a> (IKUE), kies ĉefa organo, la ĵurnalo <a href="/wiki/Espero_Katolika" title="Espero Katolika">Espero Katolika</a>, tamen estis eldonata jam ekde <a href="/wiki/1903" title="1903">1903</a> kaj nun do temas pri la plej malnova ĝis nun aperanta <a href="/wiki/Esperanto-perioda%C4%B5o" class="mw-redirect" title="Esperanto-periodaĵo">Esperanta periodaĵo</a><a href="#cite_note-32">[32]</a>. En la jaro <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a> Zamenhof dum solena inaŭguro enkadre de la 8-a UK en <a href="/wiki/Krakovo" title="Krakovo">Krakovo</a> rezignis sian oficialan rolon en la movado. La <a href="/wiki/10-a_UK" class="mw-redirect" title="10-a UK">10-a Universala Kongreso</a> estis okazonta en <a href="/wiki/Parizo" title="Parizo">Parizo</a> jare <a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a>, aliĝis tien preskaŭ 4000 homoj, sed komenciĝanta milito malebligis ĝin kaj Zamenhof povis reveturi hejmen nur tra la <a href="/wiki/Skandinavujo" class="mw-redirect" title="Skandinavujo">Skandinavaj</a> ŝtatoj. La sopiro pri paco kaj harmonio post la <a href="/wiki/Unua_Mondmilito" title="Unua Mondmilito">Unua Mondmilito</a> vekis novajn esperojn, danke kion Esperanto estis rapide disvastiĝanta. La unua <a href="/wiki/12-a_UK_1920" class="mw-redirect" title="12-a UK 1920">Universala Kongreso post la milito okazis jare 1920</a> en <a href="/wiki/Hago" title="Hago">Hago</a>, la <a href="/wiki/13-a_UK_1921" class="mw-redirect" title="13-a UK 1921">13-a UK jare 1921</a> en <a href="/wiki/Prago" title="Prago">Prago</a>. En <a href="/wiki/1927" title="1927">1927</a> en la <a href="/wiki/Vieno" title="Vieno">Viena</a> kastelo <a href="/wiki/Hofburg" class="mw-redirect" title="Hofburg">Hofburg</a> estis fondita la memstara <a href="/wiki/Esperantomuzeo_kaj_Kolekto_por_Planlingvoj" title="Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj">Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj</a>, kiu en <a href="/wiki/1929" title="1929">1929</a> alkroĉiĝis al la <a href="/wiki/A%C5%ADstruja_Nacia_Biblioteko" class="mw-redirect" title="Aŭstruja Nacia Biblioteko">Aŭstruja Nacia Biblioteko</a> kaj hodiaŭ rezidas en aparta konstruaĵo<a href="#cite_note-33">[33]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG/220px-2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG/330px-2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG/440px-2008-07-26_uk_rememoro_mortintoj.JPG 2x" data-file-width="2797" data-file-height="1995" /></a><figcaption>Rotterdam, 2008: La <a href="/wiki/93-a_Universala_Kongreso_de_Esperanto" class="mw-redirect" title="93-a Universala Kongreso de Esperanto">93-a Universala Kongreso</a> de Esperanto kun 1845 partoprenantoj</figcaption></figure> En la <a href="/wiki/Intermilita_periodo" title="Intermilita periodo">intermilita periodo</a> kaj la dum la <a href="/wiki/Dua_Mondmilito" title="Dua Mondmilito">Dua Mondmilito</a>, okazis <a href="/wiki/Persekutado_kontra%C5%AD_esperantistoj" title="Persekutado kontraŭ esperantistoj">persekutado kontraŭ esperantistoj</a>, interalie en <a href="/wiki/Germanio" title="Germanio">Germanio</a> sub <a href="/wiki/Naziismo" title="Naziismo">naziismo</a> kaj en <a href="/wiki/Sovetunio" title="Sovetunio">Sovetunio</a> sub <a href="/wiki/Stalinismo" title="Stalinismo">stalinismo</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Post_la_Dua_Mondmilito">Post la Dua Mondmilito</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=10" title="Redakti sekcion: Post la Dua Mondmilito" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=10" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Post la Dua Mondmilito">redakti fonton</a>]</div> La klopodoj akceptigi Esperanton kiel universalan lingvon renkontadis pozitivan respondon: Petskribojn favore ĝin adresitajn al la <a href="/wiki/Unui%C4%9Dintaj_Nacioj" title="Unuiĝintaj Nacioj">Unuiĝintaj Nacioj</a> subskribis pli ol 80 milionoj da homoj, en <a href="/wiki/%C4%88e%C4%A5oslovakujo" class="mw-redirect" title="Ĉeĥoslovakujo">Ĉeĥoslovakujo</a> ekzemple ankaŭ la <a href="/wiki/Nobel-premio" title="Nobel-premio">Nobel-premiito</a> profesoro <a href="/wiki/Jaroslav_Heyrovsk%C3%BD" title="Jaroslav Heyrovský">Jaroslav Heyrovský</a><a href="#cite_note-34">[34]</a>. La Ĝenerala Asembleo de <a href="/wiki/UNESCO" class="mw-redirect" title="UNESCO">UNESCO</a> akceptis similajn rezoluciojn en <a href="/wiki/Montevideo" title="Montevideo">Montevideo</a> la <a href="/wiki/10-an_de_decembro" class="mw-redirect" title="10-an de decembro">10-an de decembro</a> <a href="/wiki/1954" title="1954">1954</a> kaj en <a href="/wiki/Sofio" title="Sofio">Sofio</a> la <a href="/wiki/8-an_de_novembro" class="mw-redirect" title="8-an de novembro">8-an de novembro</a> <a href="/wiki/1985" title="1985">1985</a>. En ili ĝi notis la rezultojn atingitajn per Esperanto sur la kampo de internaciaj intelektaj interŝanĝoj kaj por la proksimigo de la popoloj de la mondo, invitis la membrajn ŝtatojn instigi al la enkonduko de studprogramo pri la lingvo-problemo kaj pri Esperanto en siaj lernejoj kaj siaj institucioj de supera edukado kaj rekomendis al la internaciaj neregistaraj organizaĵoj aliĝi al la festado de la centjariĝo de Esperanto kaj pristudi la eblecon utiligi Esperanton kiel rimedon por disvastigi inter siaj membroj ĉiajn informojn, inkluzive de tiuj pri la agado de UNESCO<a href="#cite_note-unesco-rezoluce-35">[35]</a>. Esperanton favoris ankaŭ pluraj estroj de la <a href="/wiki/Pola_Scienca_Akademio" title="Pola Scienca Akademio">Pola Scienca Akademio</a> (Polska Akademia Nauk). La jubilean 72-an Universalan Kongreson jare <a href="/wiki/1987" title="1987">1987</a> (centjariĝo de la lingvo-publikigo) partoprenis preskaŭ ses mil homoj de 60 nacioj. Ankaŭ la Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista atingis gravan progreson, kiam en la jaro <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> estis eldonita la dokumento Norme per la celebrazione della Messa in esperanto, per kiu la <a href="/wiki/Sankta_Se%C4%9Do" title="Sankta Seĝo">Sankta Seĝo</a> permesas servi <a href="/wiki/Meso_(diservo)" title="Meso (diservo)">sanktan meson</a> en Esperanto sen neceso de specialaj permesoj. Esperanto tiel fariĝis ununura aprobita <a href="/wiki/Konstruita_lingvo" title="Konstruita lingvo">konstruita</a> <a href="/wiki/Liturgio" title="Liturgio">liturgia</a> lingvo de la <a href="/wiki/Katolika_Eklezio" title="Katolika Eklezio">Katolika Eklezio</a><a href="#cite_note-vatikan1-36">[36]</a><a href="#cite_note-vatikan2-37">[37]</a><a href="#cite_note-vatikan3-38">[38]</a>. La fakto, ke multaj celoj de la Esperanta movado ne realiĝis, estas atribuata interalie al teknologia kaj kultura hegemonio de <a href="/wiki/Britujo" class="mw-redirect" title="Britujo">Britujo</a> kaj <a href="/wiki/Usono" title="Usono">Usono</a>, precipe en la tempo post la Dua Mondmilito, kio rezultigas hodiaŭan uzon de la <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angla</a> kiel komunika lingvo de plej multaj internaciaj agadoj<a href="#cite_note-Graddol-39">[39]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Uzado">Uzado</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=11" title="Redakti sekcion: Uzado" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=11" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Uzado">redakti fonton</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg/220px-Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg" decoding="async" width="220" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg/330px-Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg/440px-Esperanto-parolantoj_Hungario_1940-2011.jpg 2x" data-file-width="520" data-file-height="592" /></a><figcaption>Esperanto-parolantoj en Hungario; familia/denaska Eo-uzado (2001/11). Kono de fremdlingvoj</figcaption></figure> Diversaj nombroj indikas kreskantan uzadon de Esperanto dum la pasintaj jardekoj. La hungara censo kalkulis 942 Esperanto-parolantojn en 1941, 2 083 en 1990, 4 575 en 2001<a href="#cite_note-40">[40]</a> kaj 8 397 in 2011. Laŭ la publikigitaj datumoj por 985 el tiuj ĉi lastaj Esperanto estis familia aŭ gepatra lingvo (sed povas temi pri eraro; eble la demanditoj ne respondis tute ĝuste)<a href="#cite_note-41">[41]</a>. Laŭ la <a href="/wiki/Jarlibro_de_la_Esperanto%E2%80%91movado" class="mw-redirect" title="Jarlibro de la Esperanto‑movado">Jarlibro de la Esperanto‑movado</a> estis 58 <a href="/wiki/Denaskaj_Esperanto-parolantoj" title="Denaskaj Esperanto-parolantoj">denaskaj Esperanto-parolantoj</a> en 1961<a href="#cite_note-42">[42]</a>, 67 en 1962<a href="#cite_note-43">[43]</a>, kaj 83 en 1965<a href="#cite_note-44">[44]</a>. En 1996, estis <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 350 familioj kun denaskaj Esperanto-parolantoj<a href="#cite_note-45">[45]</a>. Estas nun Esperanto-asocioj en dudeko da afrikaj landoj<a href="#cite_note-46">[46]</a>; preskaŭ ĉiuj el tiuj fondiĝis post 1960. La nombro de afrikaj adresoj en la jarlibro "<a href="/wiki/Pasporta_Servo" title="Pasporta Servo">Pasporta Servo</a>" kreskis de 18 en 1988/89 al 59 en 2005<a href="#cite_note-47">[47]</a>. Eldoniĝis almenaŭ kvar muzikalbumoj en Esperanto en la sesdekaj jaroj, almenaŭ 17 en la sepdekaj, almenaŭ 58 en la okdekaj, almenaŭ 75 en la naŭdekaj kaj pli ol cent en la unua jardeko de la nova jarmilo<a href="#cite_note-48">[48]</a>. Estas rete disponeblaj nun pli ol 3000 tekstoj de kantoj en Esperanto<a href="#cite_note-49">[49]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png/220px-Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png/330px-Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png/440px-Alighintaj_Landaj_Asocioj_UEA_1950-2015.png 2x" data-file-width="465" data-file-height="317" /></a><figcaption>Grafiko pri la proksimuma nombro de Landaj Asocioj de UEA inter 1948 kaj 2013.</figcaption></figure> La nombro de partoprenantoj en Esperanto-renkontiĝoj de almenaŭ unu semajno en Germanio kreskis de proks. 100 en la fruaj sepdekaj jaroj al proks. 800 en 2008[<a href="/wiki/Vikipedio:Citi_fontojn" title="Vikipedio:Citi fontojn">mankas fonto</a>]. La <a href="/wiki/Esperanto%E2%80%91Vikipedio" class="mw-redirect" title="Esperanto‑Vikipedio">Esperanto‑Vikipedio</a> enhavas pli ol 360 000 artikolojn laŭ novembro 2024, kiu similas al la Vikipedioj en la <a href="/wiki/E%C5%ADska_lingvo" title="Eŭska lingvo">eŭska</a> (<abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 440 000) kaj la <a href="/wiki/Minankaba%C5%ADa_lingvo" title="Minankabaŭa lingvo">minankabaŭa</a> (<abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 220 000)<a href="#cite_note-50">[50]</a>. Antaŭ la apero de la Vikipedio en 2001 ne ekzistis Enciklopedio en Esperanto pri ĝeneralaj temoj; la <a href="/wiki/Enciklopedio_de_Esperanto" title="Enciklopedio de Esperanto">Enciklopedio de Esperanto</a> (pri Esperanto-temoj) eldoniĝis en 1934 kaj ekde tiam ne estis redaktita. Inter 1906 kaj 1971 aperis <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 28 disertacioj pri Esperanto kaj interlingvistiko, do proksimume unu ĉiun duan aŭ trian jaron. Tiu nombro forte grandiĝis: Inter 1975 kaj 1987 entute aperis 95 disertacioj, do ekde 1975 ĉiujare mezume pli ol 7<a href="#cite_note-51">[51]</a>. La nombro de <a href="/wiki/Landaj_Asocioj_de_UEA" class="mw-redirect" title="Landaj Asocioj de UEA">Landaj Asocioj de UEA</a> kreskis de 19 en 1948 al 71 en 2013<a href="#cite_note-52">[52]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Esperanto_nuntempe">Esperanto nuntempe</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=12" title="Redakti sekcion: Esperanto nuntempe" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=12" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Esperanto nuntempe">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Esperanto-kulturo" title="Esperanto-kulturo">Esperanto-kulturo</a>.</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/E%C5%ADropa_Unio#Esperanto_en_EU" title="Eŭropa Unio">Eŭropa_Unio#Esperanto_en_EU</a>.</div> <table cellpadding="2" cellspacing="0" style="width:330px; border:1px solid #ccc; margin-left:1em; border-collapse:collapse; clear:both; float:right;" rules="all"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="background-color:#A9BEC7; font-size:100%;"><a href="/wiki/Esperanto-simbolo" title="Esperanto-simbolo">Esperantaj simboloj</a> </th></tr> <tr align="center" bgcolor="#ffffff"> <td><a href="/wiki/Esperanto-flago" title="Esperanto-flago">Esperanta flago</a> </td> <td><a href="/wiki/Jubilea_simbolo" title="Jubilea simbolo">Jubilea simbolo</a> </td></tr> <tr align="center" bgcolor="#f0f8ff"> <td><a href="/wiki/Dosiero:Flag_of_Esperanto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/115px-Flag_of_Esperanto.svg.png" decoding="async" width="115" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/173px-Flag_of_Esperanto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/230px-Flag_of_Esperanto.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></td> <td><a href="/wiki/Dosiero:Jubilea_simbolo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Jubilea_simbolo.svg/115px-Jubilea_simbolo.svg.png" decoding="async" width="115" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Jubilea_simbolo.svg/173px-Jubilea_simbolo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Jubilea_simbolo.svg/230px-Jubilea_simbolo.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="155" /></a> </td></tr></tbody></table> En la nuna mondo, kiu ĉiam pli konscias rajtojn de <a href="/wiki/Malplimulto" title="Malplimulto">malplimultoj</a> kaj lingvan diversecon, akiras la internacia lingvo ree atenton de iuj gravuloj. Neregistaraj organizoj kaj asocioj insistas, ke la diskuto pri la internacia lingvo aperu kiel diskuttemo de la <a href="/wiki/Unui%C4%9Dintaj_Nacioj" title="Unuiĝintaj Nacioj">Unuiĝintaj Nacioj</a> kaj <a href="/wiki/E%C5%ADropa_Unio" title="Eŭropa Unio">Eŭropa Unio</a>. Julie <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a> Simpozio de internaciaj organizoj kunvenigis omaĝe al <a href="/wiki/Inazo_Nitobe" class="mw-redirect" title="Inazo Nitobe">Inazo Nitobe</a> en <a href="/wiki/Prago" title="Prago">Pragon</a> grupon de sendependaj ekspertoj, kiuj esploris tiaman pozicion de Esperanto kaj proponis ĝian envicigon en aktualaj interparoloj pri lingvaj rajtoj kaj politiko. La <a href="/wiki/Manifesto_de_Prago" title="Manifesto de Prago">Manifesto de Prago</a>, moderna deklaro pri valoroj kaj celoj motivantaj Esperantan movadon, emfazas lingvan demokration kaj konservon de la lingva diverseco. Esperanto estis kiel komunikilo uzata ankaŭ en la projekto <a href="/wiki/Indi%C4%9Denaj_Dialogoj" title="Indiĝenaj Dialogoj">Indiĝenaj Dialogoj</a>, al kies celoj apartenis plifortigi interŝanĝon de spertoj inter indiĝenaj popoloj en la mondo, kiuj rifuzas uzon de iamaj koloniaj lingvoj. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Konataj_Esperanto-parolantoj">Konataj Esperanto-parolantoj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=13" title="Redakti sekcion: Konataj Esperanto-parolantoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=13" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Konataj Esperanto-parolantoj">redakti fonton</a>]</div> Al famuloj uzantaj aŭ uzintaj Esperanton apartenas interalie la Nobel-premiito <a href="/wiki/Reinhard_Selten" title="Reinhard Selten">Reinhard Selten</a>, <a href="/wiki/%C5%9Cakmond%C4%89ampiono" class="mw-redirect" title="Ŝakmondĉampiono">mondĉampionoj</a> en <a href="/wiki/%C5%9Cakludo" class="mw-redirect" title="Ŝakludo">ŝakludo</a> <a href="/wiki/Judit_Polg%C3%A1r" title="Judit Polgár">Judit Polgár</a> kaj <a href="/wiki/Tivadar_Soros" class="mw-redirect" title="Tivadar Soros">Tivadar Soros</a>, la patro de la financisto <a href="/wiki/George_Soros" title="George Soros">George Soros</a>. Ankaŭ la iama germana ministro pri justico <a href="/wiki/Wolfgang_Stammberger" title="Wolfgang Stammberger">Wolfgang Stammberger</a> estis Esperanto-parolanto. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stato_de_la_lingvoevoluo">Stato de la lingvoevoluo</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=14" title="Redakti sekcion: Stato de la lingvoevoluo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=14" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Stato de la lingvoevoluo">redakti fonton</a>]</div> La kreinto-iniciatinto de Esperanto, Ludoviko Lazaro Zamenhof, sciis, ke lingvo estas disvastigenda per kolektiva uzo, tial li limigis sian <a href="/wiki/Unua_Libro" title="Unua Libro">komencan proponon</a> je minimuma gramatiko kaj malgranda vortprovizo. Hodiaŭ tamen Esperanto estas plene disvastiĝinta lingvo kun tutmonda komunumo de parolantoj kaj kompleta esprimaparato. Multaj ideoj de Zamenhof antaŭiris la ideojn de la fondinto de la moderna lingvistiko <a href="/wiki/Ferdinand_de_Saussure" title="Ferdinand de Saussure">Ferdinand de Saussure</a>, kies frato <a href="/wiki/Ren%C3%A9_de_Saussure" title="René de Saussure">René de Saussure</a> estis Esperantisto. Komence, la lingvo konsistis el ĉirkaŭ mil <a href="/wiki/Normala_radiko" title="Normala radiko">vortradikoj</a>, el kiuj oni povis krei 10–12 mil vortojn. La nunaj <a href="/wiki/Esperantaj_vortaroj" class="mw-redirect" title="Esperantaj vortaroj">esperantaj vortaroj</a> enhavas ofte eĉ 15–20 mil radikojn, el kiuj jam da vortoj deriveblas centmiloj; krome la lingvo daŭre evoluas. La aktualajn tendencojn observas kaj kontrolas la <a href="/wiki/Akademio_de_Esperanto" title="Akademio de Esperanto">Akademio de Esperanto</a>. Dum sia historio, Esperanto estis uzita por atingi diversajn celojn, iujn el ili eblas taksi problemaj. La lingvo estis malpermesita kaj ĝiaj uzantoj persekutataj kaj dum la erao de <a href="/wiki/Stalin" class="mw-redirect" title="Stalin">Stalin</a>, konsideranta ĝin „lingvo de mondcivitanoj“, kaj dum <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Hitler</a>, por kiuj ĝi estis „lingvo de judoj“ <a href="#cite_note-Ĝisdate_pri_Esperanto-53">[53]</a><a href="#cite_note-54">[54]</a> Zamenhof, la kreinto, mem estis judo, malgraŭ ke li uzis la vorton "hebreo"). La nuna Esperanto estas rezulto post kolektiva laboro de centoj da <a href="/wiki/Filologio" title="Filologio">filologiistoj</a>, poetoj, <a href="/wiki/Esperanto-verkisto" class="mw-redirect" title="Esperanto-verkisto">verkistoj</a> kaj da tri generacioj de ĝiaj uzantoj<a href="#cite_note-55">[55]</a>. Dum pli ol 120 jaroj kreiĝis miloj da vortoj, esprimoj, frazfiguroj, <a href="/wiki/Metaforo" title="Metaforo">metaforoj</a> ks., ellaboriĝis ankaŭ dekoj da fakaj vortaroj por diversaj sciencoj. «Esperanto (...) povus funkcii kiel la monda lingvo pro la samaj kialoj, kiujn ĉi tiu funkcio plenumis tra la jarcentoj la naturaj lingvoj kiel la greka, latina, franca, angla aŭ kis-amina.» - <a href="/wiki/Umberto_Eco" title="Umberto Eco">Umberto Eco</a> en: "<a href="/wiki/La_ser%C4%89ado_de_la_perfekta_lingvo" title="La serĉado de la perfekta lingvo">La serĉado de la perfekta lingvo</a>" <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Terminaro">Terminaro</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=15" title="Redakti sekcion: Terminaro" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=15" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Terminaro">redakti fonton</a>]</div> <a href="/wiki/UEA" class="mw-redirect" title="UEA">UEA</a> havas 59 fakajn asociojn kiel kolektivajn membrojn de UEA (stato de 11 marto 2015). Preskaŭ ĉiu faka asocio flegas siajn fakajn vortarojn. Tial la plimulto de fakaj vortaroj estas ĝisdatigitaj kaj enhavas terminaron minimume por majstra grado. La fakaj vortaroj estas atingeblaj en Interreto kaj ilia uzo estas senpaga. Ekzemplo: <a href="/wiki/Informadiko" title="Informadiko">informadiko</a>, <a href="/wiki/Komputilo" title="Komputilo">komputiloj</a> kaj <a href="/wiki/Programado" title="Programado">programado</a>: <a rel="nofollow" class="external free" href="https://komputeko.net/">https://komputeko.net/</a>, kvinlingva vortaro (Esperanto, angla, germana, nederlanda, franca). <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uzantoj">Uzantoj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=16" title="Redakti sekcion: Uzantoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=16" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Uzantoj">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Esperantisto" class="mw-redirect" title="Esperantisto">Esperantisto</a>.</div> La <a href="/wiki/Universala_Esperanto-Asocio" title="Universala Esperanto-Asocio">Universala Esperanto-Asocio</a> (UEA), kies membroj konsistigas la plej aktivan parton de la Esperantista komunumo, havas siajn naciajn filiojn en 62 ŝtatoj kaj individuajn membrojn en preskaŭ duobla kvanto de ŝtatoj. La nombro de venditaj lernolibroj kaj membrostatistikoj de lokaj grupoj montras, ke ekzistas jam centmiloj aŭ eĉ milionoj da homoj kun almenaŭ minimuma scio de la lingvo. Parolantoj de Esperanto troveblas en la tuta mondo, plej koncentriĝinte en tiom malsamaj landoj kiel estas <a href="/wiki/Brazilo" title="Brazilo">Brazilo</a>, <a href="/wiki/Bulgarujo" class="mw-redirect" title="Bulgarujo">Bulgarujo</a>, <a href="/wiki/%C4%88inujo" class="mw-redirect" title="Ĉinujo">Ĉinujo</a>, <a href="/wiki/Irano" title="Irano">Irano</a>, <a href="/wiki/Japanujo" class="mw-redirect" title="Japanujo">Japanujo</a>, <a href="/wiki/Kubo_(lando)" class="mw-redirect" title="Kubo (lando)">Kubo</a> aŭ <a href="/wiki/Madagaskaro" title="Madagaskaro">Madagaskaro</a>. Laŭ indikoj de la projekto Ethnologue estas la suma kvanto de la parolantoj taksata je du milionoj, el kiuj du milojn konsistigas <a href="/wiki/Denaskaj_Esperanto-parolantoj" title="Denaskaj Esperanto-parolantoj">denaskuloj</a>, precipe danke uzon de Esperanto en hejmoj, plej ofte en internaciaj familioj<a href="#cite_note-Ethnologue-12">[12]</a>. La historiisto kaj Esperantisto <a href="/wiki/Ziko_Marcus_Sikosek" class="mw-redirect" title="Ziko Marcus Sikosek">Ziko Marcus Sikosek</a> indikis la takson troigita, baziĝante sur komparo kun realaj nombroj de parolantoj en <a href="/wiki/Kolonjo" title="Kolonjo">Kolonjo</a> kaj kiomoj de membroj en Esperantaj organizaĵoj<a href="#cite_note-Sikosek-56">[56]</a>. Aliaj taksoj indikas pli modestajn numerojn, kutime inter centmilo kaj miliono. Neprecizaĵoj en la pritaksoj baziĝas sur la fakto, ke nombron de parolantoj de iu ajn <a href="/wiki/Internacia_helplingvo" class="mw-redirect" title="Internacia helplingvo">internacia helplingvo</a> estas malfacile ekscii, ĉar ekzemple <a href="/wiki/Popolnombrado" title="Popolnombrado">popolnombradoj</a> en plimulto da ŝtatoj demandas nur pri gepatra lingvo de la loĝantoj, ne pri iliaj pluaj lingvoscioj<a href="#cite_note-57">[57]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Instruado_kaj_lernado">Instruado kaj lernado</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=17" title="Redakti sekcion: Instruado kaj lernado" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=17" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Instruado kaj lernado">redakti fonton</a>]</div> Tre rapide eblas komenci interkompreniĝi internacilingve, kio prezentas idealan enkondukon al lernado de fremdaj lingvoj. Jam post kelkaj semajnoj lernantoj povas komenci korespondi Esperante kaj post kelkaj monatoj ili jam kapablas enkadre de siaj kursoj aŭ private vojaĝi eksterlanden uzante la lingvon. En Facebook-enketo el 68 respondintoj entute 36 (52%) informis, ke ili praktike ekuzis Esperanton post malpli ol 20 lernhoroj, pliaj 13 (19%) post 20 ĝis 29 lernhoroj<a href="#cite_note-58">[58]</a>. Eksperimentaj kaj neformalaj observadoj aludas, ke antaŭa lernado de Esperanto eĉ povas pozitive efiki al posta ekposedado de aliaj fremdaj lingvoj (oni nomas tion <a href="/wiki/Propede%C5%ADtika_efekto_de_Esperanto" class="mw-redirect" title="Propedeŭtika efekto de Esperanto">propedeŭtika efekto</a>). Realiĝis jam kelkaj provoj formale esplori la fenomenon: ekzemple grupo de studantoj, lernintaj dum unu jaro Esperanton kaj poste dum tri jaroj la <a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo">Francan lingvon</a>, havis pli bonajn rezultojn ol kontrolgrupo, kiu lernis la Francan dum la tutaj kvar jaroj<a href="#cite_note-59">[59]</a>. Similajn rezultojn oni akiris ankaŭ kiam la dua lingvo estis la <a href="/wiki/Japana_lingvo" title="Japana lingvo">Japana</a> aŭ malplilongiginte la eksperimenton je duono. Tamen, la menciita studo ne skribas, kiel progresas studantoj, kiuj lernis en la unua jaro alian lingvon ol Esperanton, ekzemple <a href="/wiki/Latino" class="mw-redirect" title="Latino">Latinon</a>. Kvankam Esperanto estas instruata de iuj universitatoj, ekzemple ĉe la <a href="/wiki/Masaryk-Universitato" title="Masaryk-Universitato">Masaryk-Universitato</a> en <a href="/wiki/Brno" title="Brno">Brno</a> (<a href="/wiki/%C4%88e%C4%A5ujo" class="mw-redirect" title="Ĉeĥujo">Ĉeĥujo</a>), plej ofte homoj lernas ĝin mem, pere de korespondaj aŭ <a href="/wiki/Plurmedio" title="Plurmedio">plurmediaj</a> kursoj (kaj <a href="/wiki/Po%C5%9Dto" title="Poŝto">poŝte</a> kaj <a href="/wiki/Retpo%C5%9Dto" title="Retpoŝto">retpoŝte</a>), pere de <a href="/wiki/Retejo" title="Retejo">retejoj</a> kiel <a href="/wiki/Lernu!" title="Lernu!">lernu!</a>, aŭ en lokaj kluboj de Esperanto. Laŭ Facebook-enketo inter 163 respondintoj 13 (8%) lernis la lingvon en universitata (9), popolaltlerneja (2) aŭ lerneja (2) kurso, 96 (59%) memstare per libro (55) aŭ interrete (41), 47 (29%) en kurso de klubo aŭ unuopulo; 4 (2%) lernis en la familio denaske aŭ poste<a href="#cite_note-60">[60]</a>. Konstateblas sume, memlernado kaj kluba instruado liveras <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 90% de la Esperanto-parolantoj de la enketo. Lernolibroj kaj aliaj helpiloj por memlernantoj ekzistas en pli ol cent lingvoj. <a href="/wiki/Duolingo" title="Duolingo">Duolingo</a> <a href="#cite_note-61">[61]</a> ofertas Esperanto-kursojn jam en kvar lingvoj, angla, franca, hispana kaj portugala. Ĉiujare proksimume 800.000 homoj tie trastudas almenaŭ unu Esperanto-lecionon. Kurso en la ĉina estas en preparo. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ofertantoj_de_Esperanto-lerniloj_kaj_lingvo-helpiloj.">Ofertantoj de Esperanto-lerniloj kaj lingvo-helpiloj.</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=18" title="Redakti sekcion: Ofertantoj de Esperanto-lerniloj kaj lingvo-helpiloj." class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=18" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Ofertantoj de Esperanto-lerniloj kaj lingvo-helpiloj.">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Listo_de_ofertataj_Esperanto-lerniloj" title="Listo de ofertataj Esperanto-lerniloj">Listo de ofertataj Esperanto-lerniloj</a>.</div> Ekde la <a href="/wiki/1990-aj_jaroj" title="1990-aj jaroj">1990-aj jaroj</a>, ĉefe pro la apero de la <a href="/wiki/Interreto" title="Interreto">interreto</a>, signife kreskas la nombro de <a href="/wiki/Listo_de_ofertataj_Esperanto-lerniloj" title="Listo de ofertataj Esperanto-lerniloj">ofertoj pri lernado de Esperanto</a>, vortaroj, lernhelpiloj, tradukiloj ktp. Tiuj ofertoj venas ĉu de profesiaj komercaj ofertantoj, ĉu de privataj ofertantoj kaj senprofitaj organizaĵoj. Ŝajnas, ke ĉe ofertantoj de malalta nombro de lingvoj (ĝis 20), Esperanto estas malofta, sed kun la kreskanta nombro la ŝanco de inkluziviĝo de Esperanto plialtiĝas kaj ekde 40 ofertataj lingvoj la ĉeesto de Esperanto inter ili estas tre ofta. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Specifeco_de_lernado">Specifeco de lernado</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=19" title="Redakti sekcion: Specifeco de lernado" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=19" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Specifeco de lernado">redakti fonton</a>]</div> Komparajn esplorojn pri tempo de lernado de diversaj lingvoj oni faris en la Universitato de Paderborn (Germanio). Kadre de tiu esplorado oni determinis la tempon de lernado de francolingvaj studantoj ĝis certa nivelo. Atingi tiun nivelon bezonas la sekvantan kvanton de horoj<a href="#cite_note-Grin2006-62">[62]</a>: <ul><li>germana 2000 horoj;</li> <li>angla 1500 horoj;</li> <li>itala 1000 horoj; kaj por</li> <li>Esperanto 150 horoj.</li></ul> La facileco de lernado de Esperanto havas sekvantajn ĉefajn kaŭzojn: <ul><li>Simpla gramatiko kaj malĉeesto de esceptoj. Esperanto ne havas neregulajn verbojn, pasintan, nunan kaj estontan tempon oni kreas unumaniere.</li> <li>Fonetika ortografio. En vortaroj ne bezonas sciigi prononcon.</li> <li>Normaj manieroj de vortfarado. El malgranda kvanto de radikoj oni kreas per uzo de prefiksoj kaj sufiksoj grandan kvanton de derivataj vortoj. Tio akre malpliigas la kvanton de radikoj por rememori.</li> <li>Kategorio gramatika de vortoj (escepte prepozicioj, numeraloj kaj interjekcioj) estas markita per sufikso kaj finaĵo. En vortaroj ne bezonas sciigi genron kaj deklinacion de nominativoj, konjugacion de verboj ktp.</li></ul> Dum lernado de Esperanto la gramatikaj problemoj rapide malaperas. Tio estas (kune kun la facileco) grava specifeco de Esperanto kompare kun naciaj lingvoj. Dank'al tio la lernantoj povas koncentri al <a href="/wiki/Vortprovizo" title="Vortprovizo">vortprovizo</a> kaj <a href="/w/index.php?title=Vortuzo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vortuzo (paĝo ne ekzistas)">vortuzo</a>. Vortuzo estas grava parto de ĉiu lingvo. Ekzemple "ludejo" (kampo por ludo de infanoj) en la germana estas "ludloko", "ludplaco" (Spielplatz), en la angla "ludbazo" (playground), en la hungara "ludspaco", "ludplaco" (játszótér), en la rusa "infana placeto" (детская площадка) ktp. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oficiala_statuso">Oficiala statuso</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=20" title="Redakti sekcion: Oficiala statuso" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=20" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Oficiala statuso">redakti fonton</a>]</div> Esperanto estas oficiala lingvo de neniu ŝtato, kvankam komence de la <a href="/wiki/20-a_jarcento" title="20-a jarcento">20-a jarcento</a> ekzistis planoj estigi <a href="/wiki/Moresneto" class="mw-redirect" title="Moresneto">Moresneton</a> kiel entute unuan Esperantan ŝtaton kaj sur la mallonge ekzistanta <a href="/wiki/Artefarita_insulo" title="Artefarita insulo">artefarita</a> <a href="/wiki/Insulo_de_la_Rozoj" title="Insulo de la Rozoj">Insulo de la Rozoj</a> ekzistis en la jaro <a href="/wiki/1968" title="1968">1968</a> <a href="/wiki/Mikronacio" title="Mikronacio">mikronacio</a>, uzanta Esperanton kiel sian oficialan lingvon. Tiu tamen servas kiel oficiala laborlingvo por kelkaj (plejofte Esperantaj) senprofitaj <a href="/wiki/Ne-registara_organiza%C4%B5o" title="Ne-registara organizaĵo">neregistaraj organizaĵoj</a><a href="#cite_note-63">[63]</a>. Esperanto ankaŭ estas ununura agnoskita <a href="/wiki/Artefarita_lingvo" class="mw-redirect" title="Artefarita lingvo">artefarita</a> <a href="/wiki/Liturgio" title="Liturgio">liturgia</a> lingvo de la <a href="/wiki/Katolika_eklezio" class="mw-redirect" title="Katolika eklezio">Katolika eklezio</a><a href="#cite_note-vatikan1-36">[36]</a><a href="#cite_note-vatikan2-37">[37]</a><a href="#cite_note-vatikan3-38">[38]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="UNESCO">UNESCO</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=21" title="Redakti sekcion: UNESCO" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=21" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: UNESCO">redakti fonton</a>]</div> En la jaro <a href="/wiki/1954" title="1954">1954</a> la Ĝenerala Asembleo de <a href="/wiki/UNESCO" class="mw-redirect" title="UNESCO">UNESCO</a> agnoskis, per la tiel nomita <a href="/wiki/Rezolucio_de_Montevideo" class="mw-redirect" title="Rezolucio de Montevideo">rezolucio de Montevideo</a>, ke la rezultoj atingitaj de Esperanto kongruas kun celoj de la organizaĵo. Sekve de tio oni estigis oficialajn rilatojn inter UNESCO kaj la <a href="/wiki/Universala_Esperanto-Asocio" title="Universala Esperanto-Asocio">Universala Esperanto-Asocio</a>, kiu iĝis neregistara membra organizaĵo en la kategorio B<a href="#cite_note-64">[64]</a>. Kunlaboro inter ili daŭras: jare <a href="/wiki/1977" title="1977">1977</a> la ĝenerala direktoro de UNESCO <a href="/wiki/Amadou-Mahtar_M%27Bow" title="Amadou-Mahtar M'Bow">Amadou-Mahtar M´Bow</a> prezentis sian parolon dum la <a href="/wiki/62-a_Universala_Kongreso_de_Esperanto" class="mw-redirect" title="62-a Universala Kongreso de Esperanto">62-a Universala Kongreso de Esperanto</a> en <a href="/wiki/Islando" title="Islando">Islanda</a> <a href="/wiki/Rejkjaviko" title="Rejkjaviko">Rejkjaviko</a>. En <a href="/wiki/1985" title="1985">1985</a> la Ĝenerala Asembleo de UNESCO instigis la membrajn ŝtatojn kaj internaciajn organizaĵojn enkonduki studprogramojn pri la lingva problemo kaj Esperanto en lernejoj, kaj studi eblon eluzi la lingvon en internaciaj rilatoj. Universala Esperanto-Asocio havas konsilajn rilatojn kun la <a href="/wiki/Unui%C4%9Dintaj_Nacioj" title="Unuiĝintaj Nacioj">Unuiĝintaj Nacioj</a> (UN), <a href="/wiki/UNICEF" title="UNICEF">UNICEF</a>, <a href="/wiki/Konsilio_de_E%C5%ADropo" title="Konsilio de Eŭropo">Konsilio de Eŭropo</a>, <a href="/wiki/Organiza%C4%B5o_de_Amerikaj_%C5%9Ctatoj" title="Organizaĵo de Amerikaj Ŝtatoj">Organizaĵo de Amerikaj Ŝtatoj</a> (OAS) kaj <a href="/wiki/Internacia_Organiza%C4%B5o_por_Normigado" title="Internacia Organizaĵo por Normigado">Internacia Organizaĵo por Normigado</a> (ISO)<a href="#cite_note-unesco-rezoluce-35">[35]</a><a href="#cite_note-esperantic-65">[65]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Herzberg_–_die_Esperanto-Stadt">Herzberg – die Esperanto-Stadt</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=22" title="Redakti sekcion: Herzberg – die Esperanto-Stadt" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=22" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Herzberg – die Esperanto-Stadt">redakti fonton</a>]</div> Ekde <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> en la <a href="/wiki/Germanujo" class="mw-redirect" title="Germanujo">Germana</a> urbo <a href="/wiki/Herzberg_am_Harz" title="Herzberg am Harz">Herzberg am Harz</a>, funkcias la <a href="/wiki/Interkultura_Centro_Herzberg" title="Interkultura Centro Herzberg">Interkultura Centro Herzberg</a>. Ekde la <a href="/wiki/11-a_de_julio" title="11-a de julio">11-a de Julio</a> <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>, surbaze de decido de la urba konsilantaro, <a href="/wiki/Herzberg_am_Harz" title="Herzberg am Harz">Herzberg am Harz</a> oficiale nomiĝas Esperanta urbo (Herzberg am Harz – die Esperanto-Stadt/La Esperanto-urbo), kio ligiĝas kun organizado de kulturaj kaj klerigaj aranĝoj kun rilato al Esperanto. Herzberg estas <a href="/wiki/Partnera_urbo" class="mw-redirect" title="Partnera urbo">partnerurbo</a> de la <a href="/wiki/Polujo" class="mw-redirect" title="Polujo">Pola</a> urbo <a href="/wiki/G%C3%B3ra" title="Góra">Góra</a>, iliaj interŝanĝoj realiĝas Esperante. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uzo">Uzo</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=23" title="Redakti sekcion: Uzo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=23" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Uzo">redakti fonton</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Renkontiĝoj_kaj_vojaĝado">Renkontiĝoj kaj vojaĝado</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=24" title="Redakti sekcion: Renkontiĝoj kaj vojaĝado" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=24" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Renkontiĝoj kaj vojaĝado">redakti fonton</a>]</div> Esperanto reprezentas utopion de mondo de <a href="/wiki/Interkultura_dialogo" title="Interkultura dialogo">interkultura dialogo</a>, <a href="/wiki/Tutmonda_edukado" title="Tutmonda edukado">tutmonda edukado</a> kaj <a href="/wiki/Semajno_de_Internacia_Amikeco" title="Semajno de Internacia Amikeco">internacia amikeco</a>, Ĉiujare okazas centoj da internaciaj konferencoj kaj renkontiĝoj– sen <a href="/wiki/Interpretado_(tradukado)" title="Interpretado (tradukado)">interpretistoj</a>. La plej grandaj estas la <a href="/wiki/Universala_Kongreso_de_Esperanto" title="Universala Kongreso de Esperanto">Universalaj Kongresoj de Esperanto</a>, lastafoje organizitaj en la urboj <a href="/wiki/Fortalezo" title="Fortalezo">Fortalezo</a>, <a href="/wiki/Brazilo" title="Brazilo">Brazilo</a> (<a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>); <a href="/wiki/Gotenburgo" class="mw-redirect" title="Gotenburgo">Gotenburgo</a>, <a href="/wiki/Svedujo" class="mw-redirect" title="Svedujo">Svedujo</a> (<a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a>); <a href="/wiki/Pekino" title="Pekino">Pekino</a>, <a href="/wiki/%C4%88inujo" class="mw-redirect" title="Ĉinujo">Ĉinujo</a> (<a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a>); <a href="/wiki/Vilno" title="Vilno">Vilno</a>, <a href="/wiki/Litovujo" class="mw-redirect" title="Litovujo">Litovujo</a> (<a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a>); <a href="/wiki/Florenco" title="Florenco">Florenco</a>, <a href="/wiki/Italujo" class="mw-redirect" title="Italujo">Italujo</a> (<a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>); <a href="/wiki/Jokohamo" title="Jokohamo">Jokohamo</a>, <a href="/wiki/Japanujo" class="mw-redirect" title="Japanujo">Japanujo</a> (<a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a>); <a href="/wiki/Roterdamo" title="Roterdamo">Roterdamo</a>, <a href="/wiki/Nederlando" title="Nederlando">Nederlando</a> (<a href="/wiki/2008" title="2008">2008</a>); <a href="/wiki/Bjalistoko" title="Bjalistoko">Bjalistoko</a>, <a href="/wiki/Polujo" class="mw-redirect" title="Polujo">Polujo</a> (<a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a>); <a href="/wiki/Havano" title="Havano">Havano</a>, <a href="/wiki/Kubo_(lando)" class="mw-redirect" title="Kubo (lando)">Kubo</a> (<a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a>); <a href="/wiki/Kopenhago" title="Kopenhago">Kopenhago</a>, <a href="/wiki/Danio" title="Danio">Danio</a> (<a href="/wiki/2011" title="2011">2011</a>). Ekde <a href="/wiki/1938" title="1938">1938</a> estadas organizataj ankaŭ <a href="/wiki/Internacia_Junulara_Kongreso" title="Internacia Junulara Kongreso">Internaciaj Junularaj Kongresoj</a>. La unua simpozio de Esperantistoj el <a href="/wiki/Arabo" class="mw-redirect" title="Arabo">Arabaj</a> landoj, <a href="/wiki/Mezorienta_Esperanto-Kunveno" title="Mezorienta Esperanto-Kunveno">Mezorienta Esperanto-Kunveno</a>, okazis en <a href="/wiki/Amano" title="Amano">Amano</a> jare <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a>, la kvina <a href="/wiki/Tut-Amerika_Kongreso_de_Esperanto" title="Tut-Amerika Kongreso de Esperanto">Tutamerika kongreso</a> jare <a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a> en <a href="/wiki/Meksikurbo" title="Meksikurbo">Meksikurbo</a> kaj <a href="/wiki/Azia_Kongreso_de_Esperanto" class="mw-redirect" title="Azia Kongreso de Esperanto">Azia kongreso</a> en <a href="/wiki/Seulo" title="Seulo">Seulo</a> jare <a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>. <a href="/wiki/Pasporta_Servo" title="Pasporta Servo">Pasporta Servo</a> estas servo subtenanta uzon de Esperanto por <a href="/wiki/Voja%C4%9Dado" class="mw-redirect" title="Vojaĝado">vojaĝado</a>. Ĝin prizorgas la <a href="/wiki/Tutmonda_Esperantista_Junulara_Organizo" title="Tutmonda Esperantista Junulara Organizo">Tutmonda Esperantista Junulara Organizo</a>. Ties fundamento estis ĝis 2008 ĉiujare eldonata libreto, enhavanta adresojn de <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 1 300 gastigantoj el 89 ŝtatoj (laŭ la eldono el <a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a>), provizantaj senpagan loĝigon por vojaĝantoj parolantaj Esperanton. Ekde <a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a> la servo disponeblas baze en elektronika formo, interrete, tamen presita listo de gastigantoj ankaŭ estas presota<a href="#cite_note-66">[66]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Esploro_kaj_bibliotekoj">Esploro kaj bibliotekoj</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=25" title="Redakti sekcion: Esploro kaj bibliotekoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=25" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Esploro kaj bibliotekoj">redakti fonton</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_(2006-04-23).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_%282006-04-23%29.jpg/220px-La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_%282006-04-23%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_%282006-04-23%29.jpg/330px-La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_%282006-04-23%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_%282006-04-23%29.jpg/440px-La_biblioteko_de_la_Hispana_Esperanto-Muzeo_%282006-04-23%29.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a><figcaption>La biblioteko de la <a href="/wiki/Muzeo_de_Esperanto_de_Subirats" title="Muzeo de Esperanto de Subirats">Muzeo de Esperanto de Subirats</a> disponas pli ol 10 000 librojn kaj 13 000 jarkolektojn de Esperantaj <a href="/wiki/Gazeto" title="Gazeto">gazetoj</a></figcaption></figure> En multaj universitatoj Esperanto estas parto de lingvosciencaj kursoj, iuj proponas ĝin kiel sendependan studfakon. Precipe estas rimarkinda la <a href="/wiki/E%C3%B6tv%C3%B6s_Lor%C3%A1nd_Tudom%C3%A1nyegyetem" class="mw-redirect" title="Eötvös Loránd Tudományegyetem">Universitato Eötvös Loránd</a> en <a href="/wiki/Budape%C5%9Dto" title="Budapeŝto">Budapeŝto</a> kun sekcio de <a href="/wiki/Esperantologio" title="Esperantologio">Esperantologio</a> en la Instituto de Ĝenerala kaj Aplikita Lingvoscienco, kaj la <a href="/wiki/Universitato_Adam_Mickiewicz" title="Universitato Adam Mickiewicz">Universitato Adam Mickiewicz</a> en <a href="/wiki/Polujo" class="mw-redirect" title="Polujo">pola</a> <a href="/wiki/Poznano" title="Poznano">Poznano</a> kun postdiplomaj studoj pri <a href="/wiki/Interlingvistiko" title="Interlingvistiko">interlingvistiko</a><a href="#cite_note-67">[67]</a>. La bibliografio de la <a href="/wiki/Usono" title="Usono">Usona</a> Asocio de Modernaj Lingvoj registras ĉiujare pli ol 300 fakajn publikaĵojn pri Esperanto. La biblioteko de la <a href="/wiki/Esperanto-Asocio_de_Britio" title="Esperanto-Asocio de Britio">Esperanto-Asocio de Britujo</a> enhavas pli ol 20 mil pecojn. Signifa tutmonda esplorcentro kaj arkivejo estas <a href="/wiki/CDELI" class="mw-redirect" title="CDELI">Centro de Dokumentado kaj Esploro pri la Lingvo Internacia (CDELI)</a>, kio estas parto de la urba biblioteko de <a href="/wiki/La_Chaux-de-Fonds" title="La Chaux-de-Fonds">La Chaux-de-Fonds</a> en <a href="/wiki/Svislando" title="Svislando">Svislando</a>. Ĝi konservas librojn, periodaĵojn kaj diversajn eldonaĵojn ne nur en Esperanto, sed ankaŭ en aliaj planlingvoj. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cdeli.org">CDELI</a> krom esti arkivejo kaj esplorejo por interlingvistoj, historiistoj, esperantologoj kaj alifakaj esploristoj, okazigas ankaŭ kursojn kaj seminariojn. Al pluaj grandaj bibliotekoj apartenas la <a href="/wiki/Biblioteko_Hector_Hodler" title="Biblioteko Hector Hodler">Biblioteko Hector Hodler</a> en <a href="/wiki/Rotterdam" class="mw-redirect" title="Rotterdam">Roterdamo</a> en la <a href="/wiki/Centra_Oficejo_de_UEA" title="Centra Oficejo de UEA">Centra Oficejo de Universala Esperanto-Asocio</a>, <a href="/wiki/Germana_Esperanto-Biblioteko" title="Germana Esperanto-Biblioteko">Germana Esperanto-Biblioteko</a> en la urbo <a href="/wiki/Aalen" title="Aalen">Aleno</a> aŭ la biblioteko de la <a href="/wiki/Esperantomuzeo_kaj_Kolekto_por_Planlingvoj" title="Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj">Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj</a> en <a href="/wiki/Vieno" title="Vieno">Vieno</a>, kiu estas parto de la <a href="/wiki/A%C5%ADstruja_Nacia_Biblioteko" class="mw-redirect" title="Aŭstruja Nacia Biblioteko">Aŭstruja Nacia Biblioteko</a>. La bibliotekoj en Vieno kaj Aleno liveras informojn pri siaj kolektoj ankaŭ <a href="/wiki/Interreto" title="Interreto">perrete</a> kaj atingeblas pere de la interŝtata interbiblioteka pruntservo. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Profesiaj_kontaktoj_kaj_fakaj_interesoj">Profesiaj kontaktoj kaj fakaj interesoj</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=26" title="Redakti sekcion: Profesiaj kontaktoj kaj fakaj interesoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=26" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Profesiaj kontaktoj kaj fakaj interesoj">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Esperanto-asocio" title="Esperanto-asocio">Esperanto-asocio</a>.</div> Organizaĵoj por Esperanto-parolantoj inkluzivas tiujn por <a href="/wiki/Kuracisto" title="Kuracisto">kuracistoj</a>, <a href="/wiki/Verkisto" title="Verkisto">verkistoj</a>, <a href="/wiki/Fervojisto" title="Fervojisto">fervojistoj</a>, <a href="/wiki/Sciencisto" title="Sciencisto">sciencistoj</a>, <a href="/wiki/Muzikisto" title="Muzikisto">muzikistoj</a> kaj multaj aliaj. Ili eldonas <a href="/wiki/Revuo" title="Revuo">revuojn</a>, organizas <a href="/wiki/Konferenco" title="Konferenco">konferencojn</a> kaj helpas disvastigi la lingvon por profesia kaj faka uzo. <a href="/wiki/Akademio_Internacia_de_la_Sciencoj" title="Akademio Internacia de la Sciencoj">Akademio Internacia de la Sciencoj</a> (AIS), faciligas kunlaboron sur la <a href="/wiki/Universitato" title="Universitato">universitata</a> nivelo. Originalaj kaj tradukitaj verkoj aperas pri <a href="/wiki/Astronomio" title="Astronomio">astronomio</a>, <a href="/wiki/Informadiko" title="Informadiko">informadiko</a>, <a href="/wiki/Botaniko" class="mw-redirect" title="Botaniko">botaniko</a>, <a href="/wiki/Kemio" title="Kemio">kemio</a>, <a href="/wiki/Juro" title="Juro">juro</a> aŭ <a href="/wiki/Filozofio" title="Filozofio">filozofio</a>. En <a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a> UEA lanĉis per <a href="/wiki/Origin_of_Species" class="mw-redirect" title="Origin of Species">La origino de specioj</a> de <a href="/wiki/Charles_Darwin" title="Charles Darwin">Darvino</a> serion de sciencaj klasikaĵoj, “Scienca Penso”. Proprajn organizaĵojn havas interalie <a href="/wiki/Esperantistaj_blinduloj" title="Esperantistaj blinduloj">blinduloj</a>, <a href="/wiki/Skolto" class="mw-redirect" title="Skolto">skoltoj</a>, <a href="/wiki/%C5%9Cako" title="Ŝako">ŝakistoj</a>, <a href="/wiki/Goo" title="Goo">go-ludantoj</a>, kaj <a href="/wiki/Kato" class="mw-redirect" title="Kato">katamantoj</a>. <a href="/wiki/Tutmonda_Esperantista_Junulara_Organizo" title="Tutmonda Esperantista Junulara Organizo">Tutmonda Esperantista Junulara Organizo</a>, la junulara sekcio de UEA, organizas internaciajn kunvenojn kaj eldonas periodaĵojn. <a href="/wiki/Budaismo" class="mw-redirect" title="Budaismo">Budaanoj</a>, <a href="/wiki/%C5%9Cintoismo" class="mw-redirect" title="Ŝintoismo">ŝintoismanoj</a>, <a href="/wiki/Katoliko" class="mw-redirect" title="Katoliko">katolikoj</a>, <a href="/wiki/Protestanto" class="mw-redirect" title="Protestanto">protestantoj</a>, <a href="/wiki/Kvakero" class="mw-redirect" title="Kvakero">kvakeroj</a>, <a href="/wiki/Bahaismo" class="mw-redirect" title="Bahaismo">Bahaanoj</a>, <a href="/wiki/Spiritismo" title="Spiritismo">spiritistoj</a> kaj <a href="/wiki/Ateismo" title="Ateismo">ateismanoj</a> havas siajn organizaĵojn, kaj multaj soci-aktivaj grupoj uzas la lingvon. En <a href="/wiki/Sennacieca_Asocio_Tutmonda" title="Sennacieca Asocio Tutmonda">Sennacieca Asocio Tutmonda</a> kunagas diversaj laboristaj tendencoj. Ankaŭ multaj aliaj asocioj uzas Esperanton. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esperanto-komerco">Esperanto-komerco</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=27" title="Redakti sekcion: Esperanto-komerco" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=27" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Esperanto-komerco">redakti fonton</a>]</div> Esperanta komerco jam vivas sporade de multaj jaroj. Laŭ esploroj de la franca Ĉambro de Komerco en 1921, Esperanto estus la plej bona lingvo por la komerco. La <a href="/wiki/New_York_Times" class="mw-redirect" title="New York Times">New York Times</a> raportis pri tio en 2012<a href="#cite_note-68">[68]</a>. En 1985, fondiĝis la <a href="/wiki/Internacia_Komerca_kaj_Ekonomia_Federacio" title="Internacia Komerca kaj Ekonomia Federacio">Internacia Komerca kaj Ekonomia Federacio (IKEF)</a>, kies prezidanto estas Sinjoro WANG Tian-Yi ekde 2013<a href="#cite_note-69">[69]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Statistiko_de_Esperantujo">Statistiko de Esperantujo</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=28" title="Redakti sekcion: Statistiko de Esperantujo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=28" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Statistiko de Esperantujo">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo" title="Statistiko de Esperantujo">Statistiko de Esperantujo</a>.</div> Konstateblas, ke Esperanto ĝis nun atingis lokon inter la unuaj 50 lingvoj de la mondo laŭ la ofteco de uzado en internacia komunikado. En Vikipedio ĝi ekzemple okupas lokon 32 laŭ la nombro de artikoloj<a href="#cite_note-70">[70]</a> kaj lokon 43 laŭ la paĝovizitado<a href="#cite_note-71">[71]</a> (junio 2015). En Litovio kaj Hungario ĝi estas lingvo n-ro 16 laŭ la nombro de loĝantoj, kiuj scias diversajn fremdlingvojn. Esperanto estas unu el dek lingvoj, kiujn la ĉina registaro uzas en sia <a rel="nofollow" class="external text" href="http://esperanto.china.org.cn/">oficiala novaĵretejo</a>, kaj unu el sesdeko da lingvoj, kiujn la papo uzis ĝis 2012 por saluti la kredantojn dum pasko kaj kristnasko. Google ofertas Esperanton kiel unu el 41 serĉlingvoj kaj ĝi estas unu el sesdeko da traduklingvoj ĉe Google Translate. Kelkloke Esperanto havas pli favoran aŭ pli malfavoran pozicion: En la frazaro kun tradukoj <a href="/wiki/Tatoeba" title="Tatoeba">Tatoeba</a> ĝi kun pli ol 223 000 frazoj okupas la duan lokon post la angla (marto 2013). En Hungario ĝi estis almenaŭ en 2004 la tria lingvo (post la angla kaj la germana), pri kiuj studentoj k.a. ekzameniĝis en apartaj ŝtataj ekzamenoj. Aliflanke la internacia lingvo Esperanto havas malpli bonan lokon, se oni komparas ĝian parolantaron kun ĉiuj naciaj lingvoj; ekzemple laŭ la nombro de denaskaj kaj poste eklernintaj parolantoj Esperanto havas lokon 165 inter la lingvoj, en kiuj ekzistas Vikipedio; tiu rilato tamen ne multe gravas, ĉar la intenco de Esperanto estas faciligi la internacian komunikadon, ne la nacian<a href="#cite_note-72">[72]</a>. La rilato inter la uzado de Esperanto kaj de la angla estas tre proksimume 1:1000. Ekzemple la rilato inter la vizitado de anglalingvaj kaj esperantlingvaj paĝoj de Vikipedio estas 1:1060 (aŭg. 2012), la rilato inter la nombroj de parolantoj de ambaŭ lingvoj en Litovio estas <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 1:700 (laŭ censo 2001) kaj la rilato inter la libroj ĉiujare eldonataj estas <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 1:4 000 (<abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 2006; kp. <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo#Nombra_rilato_Esperanto_-_angla" title="Statistiko de Esperantujo">Nombra rilato Esperanto - angla</a>). <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Aliaj_planlingvoj">Aliaj planlingvoj</h4>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=29" title="Redakti sekcion: Aliaj planlingvoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=29" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Aliaj planlingvoj">redakti fonton</a>]</div> Proksimume 0,5 ĝis 1% de ĉiuj parolantoj de planlingvo parolas alian planlingvon ol Esperanto, <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> 99% parolas Esperanton (laŭ <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo#Aliaj_planlingvoj" title="Statistiko de Esperantujo">censoj en Rusio kaj Hungario</a>). <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Esperanto_kiel_vivanta_lingvo">Esperanto kiel vivanta lingvo</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=30" title="Redakti sekcion: Esperanto kiel vivanta lingvo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=30" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Esperanto kiel vivanta lingvo">redakti fonton</a>]</div> Vidu <a href="/wiki/Denaskaj_Esperanto-parolantoj#Esperanto-denaskularo_kaj_Esperanto_kiel_"vivanta_lingvo"" title="Denaskaj Esperanto-parolantoj">Denaskaj Esperanto-parolanto</a>, <a href="/wiki/Esperanto_sen_anta%C5%ADju%C4%9Doj" title="Esperanto sen antaŭjuĝoj">Esperanto sen antaŭjuĝoj</a>, Prelego de <a href="/wiki/Federico_Gobbo" title="Federico Gobbo">Federico Gobbo</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=C8bkoNLjKrM">“Esperanto kiel Vivanta Lingvo”</a> (<a href="/wiki/YouTube" title="YouTube">YouTube</a>-filmeto) kaj filmo <a href="/wiki/Esperanto_estas..." title="Esperanto estas...">Esperanto estas...</a>. Pli ĝenerale notindas, ke <a href="/wiki/Artefarita_lingvo" class="mw-redirect" title="Artefarita lingvo">artefarita lingvo</a> ja povas esti vivanta; kaj ke tiu atribuo tute kaj sole dependas de la daŭra uzado, praktiko kaj apliko de ĝia lingvanaro. La Instituto pri Lingvistiko de la <a href="/wiki/Hungara_Scienca_Akademio" title="Hungara Scienca Akademio">Hungara Scienca Akademio</a> raportis en 2004<a href="#cite_note-hu-lernejo-73">[73]</a>, ke la unuanima opinio de la „gvida stabo” de la Instituto estas, ke "Esperanto apartenas al la kategorio de vivanta lingvo, laŭ kiu Esperanto estas <ul><li>tre normaligita,</li> <li>tre socialigita,</li> <li>neetna vivanta lingvo kiu plenumas ĉiujn eblajn lingvajn funkciojn en duaranga lingvokomunumo kaj samtempe rolas kiel peranta lingvo.”<a href="#cite_note-74">[74]</a></li></ul> Tamen estas <a href="/wiki/Kontra%C5%ADuloj_de_Esperanto" title="Kontraŭuloj de Esperanto">kontraŭuloj</a> kiuj kiel publikaj personoj laŭplaĉe asignas al Esperanto la kategorion de <a href="/wiki/Mortinta_lingvo" title="Mortinta lingvo">mortinta lingvo</a> (vidu <a href="#Eraroj_kaj_mitoj_pri_Esperanto">#Eraroj kaj mitoj pri Esperanto</a>). Sufiĉe ofte, eĉ esperantistoj pere de siaj propraj sintenoj kaj praktikoj al ilia lingvo, demonstras ke ili ne distingas nete inter Esperanto kiel vivanta lingvo kaj aliaj <a href="/wiki/Lingva_projekto" class="mw-redirect" title="Lingva projekto">lingvaj projektoj</a> (kaj specife temas pri facilanimaj <a href="/wiki/Proponitaj_reformoj_de_Esperanto" title="Proponitaj reformoj de Esperanto">proponoj</a> al <a href="/wiki/Lingva_reformo" title="Lingva reformo">lingva reformo</a> (interalie vidu <a href="/wiki/Principaro_de_Frostavallen#VI._KVALITO" title="Principaro de Frostavallen">Principaro de Frostavallen</a>)). Tiuj projektoj ankoraŭ tute aŭ ne sufiĉe maturiĝis al nivelo de vivanta lingvo ĉar mankas al ili lingvanara komunumo, kulturo, aŭ simple kritika kvanto da ĉiaspece praktika uzado. En ĉiu vivanta lingvo tiu lingvouzado estas la sole definitivo por decidigi kaj restarigi sur ĉiuj lingvaj punktoj. Laŭ la vortoj de Zamenhof, "tiun severan unuecon, kiu por lingvo estas multe pli necesa, ol ĉiu ŝajna aŭ eĉ vera perfekteco" <a href="/wiki/Esperanta_Civito" title="Esperanta Civito">Esperanta Civito</a> argumentas, ke <a href="/wiki/Ra%C5%ADmismo" title="Raŭmismo">raŭmismo</a> "aplikas al Esperanto la modernan lingvistikan principon, laŭ kiu vivanta lingvo estas kaj komunikilo kaj identigilo"<a href="#cite_note-75">[75]</a>. La raŭmistoj vidas en Esperanto ne nur simplan komunikilon, sed perilon por <a href="/wiki/Arto" title="Arto">arto</a> kaj <a href="/wiki/Kulturo" title="Kulturo">kulturo</a>, samkiel identigilon<a href="#cite_note-76">[76]</a> de nova <a href="/wiki/Transnaciismo" title="Transnaciismo">transnacia</a> komunumo<a href="#cite_note-77">[77]</a>, perceptata kvazaŭ <a href="/wiki/Diasporo" title="Diasporo">diaspora</a> lingva <a href="/wiki/Malplimulto" title="Malplimulto">malplimulto</a>, al kiu iu aliĝas laŭ tute libera elekto<a href="#cite_note-78">[78]</a>, kio proksimigas ĝin al <a href="/wiki/Popolo" title="Popolo">popolo</a> (ne kiel ethnos, sed jam kiel demos), en kiu eblas trovi ĉiun filozofian aŭ politikan tendencon<a href="#cite_note-79">[79]</a>. Efektive, por konvinki siajn skeptikajn kolegojn, ke Esperanto ja estas vivanta lingvo, eblas aĉeti por ili portempan abonon al <a href="/wiki/Esperanto-revuo" class="mw-redirect" title="Esperanto-revuo">esperantlingva revuo</a>, por ke ili propraokule vidu, ke Esperanto estas tute normala fenomeno de tute normala kaj funkcianta lingvo. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gramatiko">Gramatiko</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=31" title="Redakti sekcion: Gramatiko" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=31" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Gramatiko">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Gramatiko_de_Esperanto" title="Gramatiko de Esperanto">Gramatiko de Esperanto</a>.</div> En sia <a href="/wiki/Unua_Libro" title="Unua Libro">"Unua Libro"</a> de Esperanto (<a href="/wiki/1887" title="1887">1887</a>) Zamenhof prezentis la gramatikon per <a href="/wiki/16_reguloj" class="mw-redirect" title="16 reguloj">16 reguloj</a>, kiuj kompreneble ne klarigas ĉiujn detalojn de la lingvouzo. Tiu ĉi gramatiko eniris en la sistemdokumenton "<a href="/wiki/Fundamento_de_Esperanto" title="Fundamento de Esperanto">Fundamento de Esperanto</a>", kiu, laŭ decido de la <a href="/wiki/1-a_UK_1905" class="mw-redirect" title="1-a UK 1905">unua Universala Kongreso en 1905</a>, garantiu la kontinuecon de la <a href="/wiki/Lingvoevoluo_de_Esperanto" title="Lingvoevoluo de Esperanto">lingvoevoluo</a>. La vortofarado estas ekstreme <a href="/wiki/Aglutina_lingvo" title="Aglutina lingvo">aglutina</a>: <a href="/wiki/Sufikso" title="Sufikso">sufiksoj</a>, <a href="/wiki/Prefikso" title="Prefikso">prefiksoj</a>, kaj <a href="/wiki/Kunmetita_vorto" title="Kunmetita vorto">kunmetado</a> de radikoj estas abunde uzataj. Ĉiuj <a href="/wiki/Morfemo" class="mw-redirect" title="Morfemo">morfemoj</a> estas nevariaj. La ĉefaj vortospecoj havas proprajn karakterajn finaĵojn: -o por <a href="/wiki/Substantivo" title="Substantivo">substantivoj</a>, -a por <a href="/wiki/Adjektivo" title="Adjektivo">adjektivoj</a>, -e por <a href="/wiki/Adverbo" title="Adverbo">adverboj</a>, kaj ses finaĵojn por la ses bazaj formoj de verbo. Por verbaj finaĵoj sufiĉas: -i por infinitivoj, -as por prezenco, -is por pasinta tempo, -os por estonta tempo, -u por imperativoj, -us por kondicionaloj, kaj ses pluaj (tri aktivaj — -ant- -int- -ont- respektive presenca, pasinta kaj estonta — kaj tri pasivaj, -at- -it- -ot-) al ĉiuj kiuj aldoniĝas sufikse adjektiva aŭ adverba finaĵo) por participoj. Ankaŭ ekzistas akuzativa sufikso -n en esperanto. Radikoj estas libere kombineblaj kun gramatikaj finaĵoj. Substantivoj kaj adjektivoj havas du <a href="/wiki/Kazo" class="mw-redirect" title="Kazo">kazojn</a> kaj du <a href="/wiki/Gramatika_nombro" title="Gramatika nombro">nombrojn</a>; verboj havas kvin finitivajn formojn kaj <a href="/wiki/Infinitivo" title="Infinitivo">infinitivon</a>, krom ses participoj (kiuj morfologie estas adjektivoj). <a href="/w/index.php?title=Gramatika_akordo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gramatika akordo (paĝo ne ekzistas)">Akordo</a> inter verbo kaj subjekto ne ekzistas. La <a href="/wiki/Sintakso" title="Sintakso">sintaksa</a> rilato inter frazeroj estas markata per kazo kaj <a href="/wiki/Prepozicio" title="Prepozicio">prepozicioj</a>, ne per vortordo, kiu estas plejparte libera. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Specifaj_trajtoj">Specifaj trajtoj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=32" title="Redakti sekcion: Specifaj trajtoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=32" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Specifaj trajtoj">redakti fonton</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Flag_of_Esperanto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/240px-Flag_of_Esperanto.svg.png" decoding="async" width="240" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/360px-Flag_of_Esperanto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/480px-Flag_of_Esperanto.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a><figcaption>Ŝildo <a href="/wiki/Esperanto-flago" title="Esperanto-flago">flagforma</a>, simbolo de Esperanto, uzata por signi i.a. la esperanto-version en plurlingva eldonaĵo.</figcaption></figure> Laŭ iuj, la strukturoj de Esperanto subtenas la naturan emon de la homa <a href="/wiki/Pensado" title="Pensado">pensado</a> al <a href="/wiki/Analogio" title="Analogio">analogio</a> kaj estas pli trarigardeblaj ol tiuj de la plej multaj <a href="/wiki/Etno" title="Etno">etnaj</a> lingvoj. Tre produktiva sistemo de <a href="/wiki/Vortfarado" title="Vortfarado">vortfarado</a> garantias jam en frua stadio de la lingvolernado nuancitajn esprimeblecojn. Sekve fruaj sukcesoj emocie motivas la lernanton progresi. Eĉ estante sendube relative facile lernebla kompare al aliaj lingvoj, Esperanto tamen havas ankaŭ nefacilajn partojn<a href="#cite_note-80">[80]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rapida_lernado">Rapida lernado</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=33" title="Redakti sekcion: Rapida lernado" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=33" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Rapida lernado">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Rapida_lernado_de_Esperanto" title="Rapida lernado de Esperanto">Rapida lernado de Esperanto</a>.</div> Tial <span title="La materialo najbara al ĉi tiu etikedo bezonas referencojn al fidindaj fontoj. Bonvolu ŝanĝi la tekston kaj aldoni almenaŭ unu fidindan fonton. (Julio 2018)" style="background:#ffeaea; color:#444444">la sama lernintenso ebligas akiri kompareblan lingvan nivelon en kompare tre malgranda ono de la tempo necesa por etna lingvo.[<a href="/wiki/Vikipedio:Citi_fontojn" title="Vikipedio:Citi fontojn">mankas fonto</a>] Ĝenerale pluraj monatoj da studado de Esperanto egalas kelkajn jarojn da lernado de lingvoj kiel la angla aŭ la franca.<a href="#cite_note-81">[81]</a> Pro la domino de eŭropdevenaj vortradikoj, ekzemple azianoj bezonas pli da lernotempo, tamen <span title="La materialo najbara al ĉi tiu etikedo bezonas referencojn al fidindaj fontoj. Bonvolu ŝanĝi la tekston kaj aldoni almenaŭ unu fidindan fonton. (Julio 2018)" style="background:#ffeaea; color:#444444">malpli ol por alia azia lingvo.[<a href="/wiki/Vikipedio:Citi_fontojn" title="Vikipedio:Citi fontojn">mankas fonto</a>] <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vortoj">Vortoj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=34" title="Redakti sekcion: Vortoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=34" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vortoj">redakti fonton</a>]</div> La vortoj devenas de diversaj lingvoj. La plejparto venis kaj venas el la ĉefaj eŭropaj lingvoj - precipe el la <a href="/wiki/Latina_lingvo" title="Latina lingvo">latina</a>, la <a href="/wiki/Itala_lingvo" title="Itala lingvo">itala</a>, la <a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo">franca</a>, la <a href="/wiki/Germana_lingvo" title="Germana lingvo">germana</a> kaj la <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angla</a>. Pro la internaciemo, multaj etimoj apartenas al pluraj lingvoj eĉ se la konkreta formo en Esperanto similas pli al tiu de unu lingvo. En Esperanto preskaŭ ĉiuj vortoj havas originon en aliaj lingvoj, kaj laŭdifine neniu vorto havas historion komencantan pli frue ol 1887<a href="#cite_note-82">[82]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Etimaj_ekzemploj">Etimaj ekzemploj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=35" title="Redakti sekcion: Etimaj ekzemploj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=35" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Etimaj ekzemploj">redakti fonton</a>]</div> <ul><li>el la <a href="/wiki/Latinida_lingvaro" title="Latinida lingvaro">latinidaj lingvoj</a>:</li> <li><a href="/wiki/Latina_lingvo" title="Latina lingvo">el la latina</a>: abio, akvo, okulo, sed, tamen</li> <li><a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo">el la franca</a>: butiko, ĉe, ĉevalo, dimanĉo, fermi, frapi</li> <li><a href="/wiki/Itala_lingvo" title="Itala lingvo">el la itala</a>: ĉielo, fari, voĉo</li> <li><a href="/wiki/Portugala_lingvo" title="Portugala lingvo">el la portugala</a>: saŭdado</li> <li><a href="/wiki/Latinida_lingvaro" title="Latinida lingvaro">pluraj</a>: facila, fero, tra, verda</li> <li>el ĝermanaj lingvoj:</li> <li><a href="/wiki/Germana_lingvo" title="Germana lingvo">el la germana</a>: baldaŭ, bedaŭri, haŭto, hundo, jaro, nur</li> <li><a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">el la angla</a>: ŝi, birdo, mitingo, spite, suno, ŝarko, teamo</li> <li><a href="/wiki/Sveda_lingvo" title="Sveda lingvo">el la sveda</a>: ju. des</li> <li><a href="/wiki/%C4%9Cermana_lingvaro" title="Ĝermana lingvaro">pluraj</a>: bildo, fiŝo, fremda, grundo, halti, hasti, hundo, ofta, somero, ŝipo, vintro</li> <li>el slavaj lingvoj:</li> <li><a href="/wiki/Pola_lingvo" title="Pola lingvo">el la pola</a>: celo, ĉu, krado, luti, moŝto</li> <li><a href="/wiki/Rusa_lingvo" title="Rusa lingvo">el la rusa</a>: barakti, serpo, vosto</li> <li><a href="/wiki/Slava_lingvaro" title="Slava lingvaro">pluraj</a>: klopodi, krom, prava</li> <li>el pliaj <a href="/wiki/Hinde%C5%ADropa_lingvaro" title="Hindeŭropa lingvaro">hindeŭropaj lingvoj</a>:</li> <li><a href="/wiki/Greka_lingvo" title="Greka lingvo">el la greka</a>: hepato, kaj, biologio, politiko, katolikoso</li> <li><a href="/wiki/Litova_lingvo" title="Litova lingvo">el la litova</a>: du, tuj</li> <li><a href="/wiki/Sanskrito" title="Sanskrito">el sanskrito</a>: budho, nirvano, pado</li> <li><a href="/wiki/Armena" class="mw-redirect" title="Armena">el la armena</a>: <a href="/wiki/Gavito" title="Gavito">gavito</a>, <a href="/wiki/%C4%A4a%C4%89karo" title="Ĥaĉkaro">ĥaĉkaro</a></li> <li>el la <a href="/wiki/Finn-ugra_lingvaro" class="mw-redirect" title="Finn-ugra lingvaro">finno-ugra grupo</a> de la <a href="/wiki/Urala_lingvaro" title="Urala lingvaro">uralaj lingvoj</a></li> <li><a href="/wiki/Samea_lingvo" class="mw-redirect" title="Samea lingvo">el la samea</a>: <a href="/wiki/Boaco" title="Boaco">boaco</a>, <a href="/wiki/Jojko" title="Jojko">jojko</a>, samea</li> <li><a href="/wiki/Finna_lingvo" title="Finna lingvo">el la finna</a>: lirli, saŭno</li> <li><a href="/wiki/Hungara_lingvo" title="Hungara lingvo">el la hungara</a>: cinci, ĉako, ĉardo, ĉardaŝo, ĉuro</li> <li>el <a href="/wiki/%C5%9Cemida_lingvaro" title="Ŝemida lingvaro">ŝemidaj lingvoj</a>:</li> <li><a href="/wiki/Hebrea_lingvo" title="Hebrea lingvo">el la hebrea</a>: kabalo</li> <li><a href="/wiki/Araba_lingvo" title="Araba lingvo">el la araba</a>: kadio, kaido, magazeno, matraco, admiralo<a href="#cite_note-83">[83]</a></li> <li>el aliaj lingvoj</li> <li><a href="/wiki/Japana" class="mw-redirect" title="Japana">el la japana</a>: cunamo, hajko, haŝio, ĵudo, noo, sakeo, utao, zeno</li> <li><a href="/wiki/%C4%88ina" class="mw-redirect" title="Ĉina">el la ĉina</a>: maĝango, toŭfuo</li> <li><a href="/wiki/Korea" class="mw-redirect" title="Korea">el la korea</a>: kimĉio, makolio, tekvondo</li> <li> <a href="/wiki/Havaja_lingvo" title="Havaja lingvo">el la havaja</a>: <a href="/wiki/Ukulelo" title="Ukulelo">ukulelo</a>, <a href="/wiki/Vikio" title="Vikio">vikio</a></li> <li> <a href="/wiki/Esperantigo_de_vortoj_el_maoria_fonto" title="Esperantigo de vortoj el maoria fonto">el la maoria</a>: <a href="/wiki/Keo_(birdo)" title="Keo (birdo)">keo</a>, <a href="/wiki/Kivio" title="Kivio">kivio</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vortelektaj_principoj">Vortelektaj principoj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=36" title="Redakti sekcion: Vortelektaj principoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=36" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vortelektaj principoj">redakti fonton</a>]</div> La tagoj de la semajno estas el la latinidaj lingvoj laŭ la francaj vortoformoj (dimanĉo, lundo, mardo. sed sabato el la hebrea), multaj partoj de la korpo laŭ la latinaj (hepato, okulo, brako, koro, reno), kaj la unuoj de tempo el la ĝermanaj lingvoj laŭ formoj germanaj (jaro, monato, tago). La nomoj de animaloj kaj vegetaloj ĉefe venas de la <a href="/wiki/Scienca_nomo" class="mw-redirect" title="Scienca nomo">sciencaj nomoj</a>. Kiel jam supre estis videble, oni povas klarigi multajn vortojn per pli ol unu devenlingvo (vidu ankaŭ "<a href="/wiki/Etimologia_Vortaro_de_Esperanto" title="Etimologia Vortaro de Esperanto">Etimologia Vortaro de Esperanto</a>" de <a href="/wiki/Ebbe_Vilborg" title="Ebbe Vilborg">Ebbe Vilborg</a>). <ul><li>abdiki laŭ angla, franca, itala kaj latina</li> <li>abituriento laŭ germana kaj rusa</li> <li>ablativo laŭ latina, angla, franca, itala kaj hispana, sed ĝi ankaŭ estas konata al germanaj lingvistoj kaj lingvoŝatantoj</li> <li>funto laŭ pola, rusa, jida kaj germana</li> <li>ŝnuro laŭ germana, pola kaj ĉeĥa</li></ul> Plue, Zamenhof zorgeme kreis malgrandan bazon de radikaj vortoj kaj afiksoj per kiu plia multo da vortoj estas konstruita. Pro tio, oni povas esprimi sin flue post lernado de malgranda vortprovizo (eble 500-2000 vortoj kaj afiksoj). Kvankam Zamenhof klopodis internaciigi Esperanton, ĝi estas eŭropeca pro sia vortaro. Tiu trajto ne apartenas sole al Esperanto: la plejmulto de la projektoj de internaciaj lingvoj uzas la eŭropajn komunajn vortojn. La ĉefa diferenco inter Esperanto kaj aliaj planlingvoj devenas de la ne-eŭropeco de la <a href="/wiki/Gramatiko" title="Gramatiko">gramatiko</a>, kaj tiun ne-eŭropecon Zamenhof mem agnoskis kiel volan penon de li. La vorteroj kun gramatika funkcio aperas memstare ene de la vortaro, tiel ke ĉiu teksto estas deĉifrebla eĉ sen helpo de aparta gramatika klarigo. Aliflanke, li alkonformigis la gramatikajn vortetojn (interalie la vortfinaĵojn) tiel ke la eŭropanoj eĉ ne bezonu konscii pri tiu ne-eŭropeca gramatiko de Esperanto. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eroj">Eroj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=37" title="Redakti sekcion: Eroj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=37" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eroj">redakti fonton</a>]</div> Ne ĉiuj <a href="/wiki/Vorto" title="Vorto">vortoj</a> de Esperanto havas <a href="/wiki/Signifo" title="Signifo">signifon</a> rekte diveneblan pere de aliaj lingvoj. Kelkaj el ili estas <a href="/wiki/Esperantaj_idiotismoj" title="Esperantaj idiotismoj">Esperantaj idiotismoj</a> indiĝene naskitaj en Esperantujo, ĉu pro zamenhofa kaprico, ĉu pro natura lingvo-evoluo inter la parolantaro. Laŭforme (rimarku, ke la listo enhavas mikse vortojn tute kutimajn kaj vortojn foje uzatajn sed neoficialajn): aliĝilo, <a href="/wiki/Edzo" class="mw-redirect" title="Edzo">edzo</a>, espo (<a href="/wiki/Slango" title="Slango">slango</a> por Esperanto), ĝi, <a href="/wiki/Kabei" title="Kabei">kabei</a>, <a href="/wiki/Nifo" title="Nifo">nifo</a> (laŭ <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angla</a> UFO), pli, plej, <a href="/wiki/Ujo" title="Ujo">ujo</a>, zamenhofa. Oni ankaŭ povus aldoni la <a href="/wiki/Tabelvorto" title="Tabelvorto">tabelvortojn</a> (inspiritaj de la rusaj escepte regulaj korelativoj) kaj la uzon de afiksoj kiel memstaraj vortoj (<a href="/wiki/-ig-" title="-ig-">igi</a>, <a href="/wiki/-il-" title="-il-">ilo</a>, <a href="/wiki/Re-" class="mw-redirect" title="Re-">ree</a>, <a href="/wiki/-um-" title="-um-">umi</a>, ktp.). Foje oni trovas la vortojn aliel, alies, <a href="/wiki/-i%C4%89-" title="-iĉ-">-iĉ-</a>, kaŭ (= kaj + aŭ), kaj <a href="/wiki/Seksne%C5%ADtrala_homa_triapersona_pronomo#ri" title="Seksneŭtrala homa triapersona pronomo">ri</a>, sed tiuj ne konformas al la reguloj de la Fundamento. Temas ĉe ili aŭ pri nekonsciaj pekoj kontraŭ la reguloj aŭ pri intencaj reformprojektoj. Laŭsignife: <a href="/wiki/Krokodili" title="Krokodili">aligatori</a>, fundamento, <a href="/wiki/Memzorganto" title="Memzorganto">memzorganto</a>, necesejo, <a href="/wiki/Krokodili" title="Krokodili">kajmani</a>, <a href="/wiki/Krokodili" title="Krokodili">krokodili</a>, krokodilo, <a href="/wiki/Fina_venko" class="mw-redirect" title="Fina venko">fina venko</a>, verda, verdo <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Alfabeto_kaj_ortografio">Alfabeto kaj ortografio</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=38" title="Redakti sekcion: Alfabeto kaj ortografio" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=38" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Alfabeto kaj ortografio">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj <a href="/wiki/Esperanta_alfabeto" title="Esperanta alfabeto">Esperanta alfabeto</a> kaj <a href="/wiki/Prononco_de_Esperanto" title="Prononco de Esperanto">Prononco de Esperanto</a>.</div> La literumado — aŭ ortografio — estas plej ofte unu <a href="/wiki/Fonemo" title="Fonemo">fonemo</a> por unu litero, kaj inverse. Esperanto uzas la latinan <a href="/wiki/Alfabeto" title="Alfabeto">alfabeton</a> kun ses aldonitaj literoj, iam nomataj “ĉapelitaj”: ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, kaj ŭ. Ili estas inter la ok plej maloftaj literoj en Esperanto‑literumado<a href="#cite_note-84">[84]</a>. <table class="wikitable"> <tbody><tr> <td>Litero</td> <td style="font-size:130%">a</td> <td style="font-size:130%">b</td> <td style="font-size:130%">c</td> <td style="font-size:130%">ĉ</td> <td style="font-size:130%">d</td> <td style="font-size:130%">e</td> <td style="font-size:130%">f</td> <td style="font-size:130%">g</td> <td style="font-size:130%">ĝ</td> <td style="font-size:130%">h</td> <td style="font-size:130%;line-height:140%">ĥ</td> <td style="font-size:130%">i</td> <td style="font-size:130%"><center>j</center></td> <td style="font-size:130%">ĵ</td> <td style="font-size:130%">k</td> <td style="font-size:130%">l</td> <td style="font-size:130%">m</td> <td style="font-size:130%">n</td> <td style="font-size:130%">o</td> <td style="font-size:130%">p</td> <td style="font-size:130%">r</td> <td style="font-size:130%">s</td> <td style="font-size:130%">ŝ</td> <td style="font-size:130%">t</td> <td style="font-size:130%">u</td> <td style="font-size:130%">ŭ</td> <td style="font-size:130%">v</td> <td style="font-size:130%">z </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">IFA</a></td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">ä</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">b</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">t͡s</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">t͡ʃ</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">d</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">e̞</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">f</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">ɡ</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">d͡ʒ</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">h</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">x</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">i</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">j, i̯</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">ʒ</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">k</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">l</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">m</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">n</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">o̞</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">p</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">r</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">s</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">ʃ</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">t</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">u</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">u̯</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">v</td> <td style="font-size:150%;line-height:160%" class="IPA">z </td></tr></tbody></table> "ŭ" kutime aperas nur post "a" aŭ "e". En Esperantlingvaj retpaĝoj estas tri ĉefaj manieroj skribi la ĉapelitajn literojn de Esperanto: <ul><li>veraj supersignaj literoj, preskaŭ ĉiam laŭ <a href="/wiki/Unikodo" title="Unikodo">Unikodo</a> (rekte aŭ per numeraj signoreferencoj), iafoje laŭ <a href="/wiki/ISO_8859-3" title="ISO 8859-3">Latino 3</a>: ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, ŭ.</li> <li>surogate laŭ la <a href="/wiki/X%E2%80%91sistemo" class="mw-redirect" title="X‑sistemo">x‑sistemo</a>: cx, gx, hx, jx, sx, ux.</li></ul> <dl><dd>Tiu sistemo havas avantaĝojn kontraŭ la h-sistemo, se komputiloj prilaboras tekston.</dd></dl> <ul><li>surogate laŭ la Zamenhofa <a href="/wiki/H%E2%80%91sistemo" class="mw-redirect" title="H‑sistemo">h‑sistemo</a>: ch, gh, hh, jh, sh, u.</li> <li>Tiu sistemo estis proponita de Zamenhof por kazoj, kiam ĉapelitaj literoj ne estas haveblaj. Kontraŭ la x-sistemo ĝi havas la avantaĝon, ke tekstoj estas pli facile legeblaj kaj ne aperas tiom strangaj, speciale al novuloj.</li></ul> Ekzistas programoj, kiuj aŭtomate transigas vortojn skribitaj en la x-sistemo al vortoj skribitaj kun ĉapelitaj literoj. Dezirinde estas, ke pliaj programoj estos same kapablaj. Kontraŭ la h-sistemo ofte estas argumentita, ke komputiloj povus miskompreni kelkajn vortojn. Ekzemploj: flughaveno, senchava, bushaltejo. Sed tiu argumento nuntempe ne vere gravas. Modernaj programoj povas enhavi vortareton kun listo de tiuj "problemaj" vortoj, ja nur estas tre malmultaj. Tiujn vortojn la programo ne transigu laŭlitere, sed laŭ tiu speciala vortlisto. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Prononco">Prononco</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=39" title="Redakti sekcion: Prononco" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=39" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Prononco">redakti fonton</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg/220px-Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg" decoding="async" width="220" height="322" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg/330px-Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg/440px-Patro_Nia_en_Esperanto_Jerusaleme_3.jpg 2x" data-file-width="1785" data-file-height="2615" /></a><figcaption>La preĝo <a href="/wiki/Patro_nia" title="Patro nia">Patro Nia</a> en la samnoma preĝejo en Jerusalemo, Israelo</figcaption></figure> Jen kelkaj oftaj frazoj, transskribitaj apude en la <a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">Internacia Fonetika Alfabeto</a>: <table width="550" style="text-align:left;"> <tbody><tr> <td>Saluton.</td> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">[sa.ˈlu.ton]</a> </td></tr> <tr> <td>Kiel vi fartas?</td> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">[ˈki.el vi ˈfar.tas]</a> </td></tr> <tr> <td>Kiel vi nomiĝas?</td> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">[ˈki.el vi no.ˈmi.d͡ʒas]</a> </td></tr> <tr> <td>Ĉu vi parolas Esperanton?</td> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">[ˈt͡ʃu vi pa.ˈro.las es.pe.ˈran.ton]</a> </td></tr> <tr> <td>Mi ne komprenas vin.</td> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">[mi ne kom.ˈpre.nas vin]</a> </td></tr> <tr> <td>Estas bela tago.</td> <td><a href="/wiki/Internacia_Fonetika_Alfabeto" title="Internacia Fonetika Alfabeto">[ˈes.tas ˈbe.la ˈta.ɡo]</a> </td></tr></tbody></table> <a href="/wiki/Dosiero:Patro_nia_(PAD).ogg" title="Pri tiu ĉi sono"><img alt="Pri tiu ĉi sono" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/12px-Loudspeaker.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/18px-Loudspeaker.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/24px-Loudspeaker.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a> <a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Patro_nia_%28PAD%29.ogg" class="internal" title="Patro nia (PAD).ogg">Registraĵo de la preĝo Patro Nia</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lingvoevoluo">Lingvoevoluo</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=40" title="Redakti sekcion: Lingvoevoluo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=40" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Lingvoevoluo">redakti fonton</a>]</div> Vidu <a href="/wiki/Lingvoevoluo_de_Esperanto" title="Lingvoevoluo de Esperanto">Lingvoevoluo de Esperanto</a> Kvankam Esperanto montriĝis plene taŭga por la celoj de la internacia komunikado, dum ĝia tuta historio ne mankis proponoj reformi detalojn. En la jaro <a href="/wiki/1908" title="1908">1908</a> el reformprovo rezultis nova lingvoprojekto, kaj fine aparta planlingvo: <a href="/wiki/Ido_(lingvo)" class="mw-redirect" title="Ido (lingvo)">Ido</a>. Kontraste al ĝi Esperanto de 1887 ĝis hodiaŭ evoluis sen radikalaj ŝanĝoj, sed malrapide kaj kontinue. Tiu (iam preskaŭ ne rimarkata, iam akre pridisputata) <a href="/wiki/Lingvo%C5%9Dan%C4%9Di%C4%9Do" title="Lingvoŝanĝiĝo">lingvoŝanĝiĝo</a> ampleksas (krom la ĝenerala kresko de la vortprovizo) interalie la sekvajn tendencojn: <ul><li>prefero de mallongaj vortoformoj ekzemple spontana anstataŭ spontanea</li> <li>arĥaikiĝo de vortoj (ekzemple: pafilego) kaj paralela enuziĝo de novaj (ekzemple: kanono)</li> <li>nuanciga pliriĉigo de la vortostoko, ekzemple al bleki (= produkti bestosonojn) aldoniĝis tuta listo de verboj por unuopaj bestospecioj</li> <li>evoluo de signifodiferenco de paralelaj formoj ekzemple: plaĝo = bordostrio speciale taŭga por bano kaj sunbruniĝo, plej ofte tiucele transformita de homoj; strando = origina, natureca , pli "sovaĝa" bordostrio</li> <li>arĥaikiĝo de multaj vortoj kun ĥ: ekz-e -rĥ- → -rk- (inkluzive arĥaika → arkaika), ĥoro → koruso, k.a.</li> <li>uzo -io kiel sufikso en landonomoj, anstataŭ la fundamenta "ujo"</li> <li>pli ofta adverbigo - ekzemploj: lastatempe anst. en la lasta tempo, aviadile anst. per aviadilo, haste kaj laste anst. hastante kaj kiel la lasta</li> <li>evito de kompleksaj verboformoj</li> <li>uzo de <a href="/wiki/Afikso" title="Afikso">afiksoj</a> kiel memsignifaj vortoj - ekzemple: ega, eta, emo, malo, iĝi, estro, estraro, ilo, ilaro, ejo, ismo</li> <li>ankaŭ, uzo de prepozicioj kiel nomoj, adjektivoj kaj verboj: Per·antoj estas multaj en Esperantujo, ĉu por kotizoj, ĉu por abonoj, k.c.</li></ul> Proponoj pri reformoj de lingvaj detaloj estas lastatempe ne malofte diskutataj en la novaĵgrupo <a href="/wiki/Soc.culture.esperanto" title="Soc.culture.esperanto">soc.culture.esperanto</a>; ekzemple enkonduko de nova triapersona ununombra pronomo sekse neŭtra (<a href="/wiki/Riismo" title="Riismo">ri</a>, ŝli) aŭ konsekvenca uzo de ĝi en tiu rolo. <table class="wikitable"> <caption>Personaj pronomoj en Esperanto </caption> <tbody><tr> <th>nombro </th> <th colspan="6">singulara </th> <th colspan="3">plurala </th> <th rowspan="3">nedifina </th> <th rowspan="3">resenda*** (refleksivo) </th></tr> <tr> <th>ordo </th> <th rowspan="2">unua </th> <th colspan="2">dua </th> <th colspan="3">tria </th> <th rowspan="2">unua </th> <th rowspan="2">dua </th> <th rowspan="2">tria </th></tr> <tr> <th>uzo </th> <th>kutima </th> <th>intima* </th> <th>vira </th> <th>ina </th> <th>neŭtra** </th></tr> <tr> <th>pronomo </th> <td align="center">mi </td> <td align="center">vi </td> <td align="center">ci </td> <td align="center">li </td> <td align="center">ŝi </td> <td align="center">ĝi </td> <td align="center">ni </td> <td align="center">vi </td> <td align="center">ili </td> <td align="center">oni </td> <td align="center">si </td></tr></tbody></table> <dl><dd>* Ne-Fundamenta neologismo, tre malofte uzata.</dd> <dd>** La seksindiferenta (neŭtra laŭ PIV difinebla kiel prezentanta neniun difinitan sekson) pronomo ĝi povas esti (laŭ la ekzemploj el la Fundamento de Esperanto) uzata por objektoj aŭ kiel senseksa triapersona pronomo por vivantaj kreaĵoj kiel homoj. Tamen ĝi plej ofte estas uzata nur por aĵo, besto aŭ infaneto. (Kp. angla it.)</dd> <dd>*** Uzebla nur por la tria persono, t.e. kun ĉiuj subjektoj krom mi, ci, ni, vi. Kun ĉi-tiuj kvar oni ripetu la subjekton, eble kun taŭga kazo kaj/aŭ prepozicio. Simile la poseda adjektivo si·a uziĝas nur se la posedanto estas triapersona (do, ne unu el tiuj kvar).</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Parolantaro">Parolantaro</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=41" title="Redakti sekcion: Parolantaro" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=41" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Parolantaro">redakti fonton</a>]</div> La entuta <a href="/wiki/Nombro_de_Esperanto-parolantoj" title="Nombro de Esperanto-parolantoj">nombro de Esperanto-parolantoj</a> estas ne precize konata. Nur eblas taksoj pri la kvanto de la tutmonda parolantaro. Ekde 2001 okazis <a href="/wiki/Popolnombrado" title="Popolnombrado">popolnombradoj</a> en pluraj landoj, ekzemple <a href="/wiki/Hungario" title="Hungario">Hungario</a> kaj <a href="/wiki/Litovio" title="Litovio">Litovio</a>, kiuj kalkulis ankaŭ la <a href="/wiki/Nombro_de_Esperanto-parolantoj#Indikoj_pri_la_kvanto_de_Esperanto-parolantoj" title="Nombro de Esperanto-parolantoj">nombron de Esperanto-parolantoj</a> (4.565 por Hungario, 844 por Litovio); en 2011 en rusia censo oni kalkulis 992 parolantojn de Esperanto<a href="#cite_note-85">[85]</a>. La plej multaj taksoj pri la tutmonda parolantaro varias inter 100 mil kaj 1,5 miliono. La diversaj taksoj verŝajne priskribas malsamajn lingvonivelojn kaj malsaman oftecon de uzado: 100 mil celas la kvanton de homoj, kiuj regule uzas Esperanton, 500.000 inkluzivas tiujn, kiuj de tempo al tempo uzas la lingvon, 2 milionoj (Culbert) ankaŭ tiujn, kiuj jam dum multaj jaroj aŭ jardekoj ne plu uzas la lingvon. Pli altaj taksoj (ĝis aŭ super dek milionoj) inkluzivas supozeble ankaŭ tiujn, kiuj nur eklernis la lingvon; ili supozeble ankoraŭ rememoras kelkajn vortojn, sed fakte ne scipovas praktike utiligi la lingvon. Se la kriterio estas tute flua altenivela lingvouzo, komparebla al denaska nivelo en aliaj lingvoj, la taksoj eĉ reduktiĝas je unu aŭ kelkaj dekmiloj. (Kp. la artikolon pri la <a href="/wiki/Nombro_de_Esperanto-parolantoj" title="Nombro de Esperanto-parolantoj">nombro de Esperanto-parolantoj</a>.) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Komparo_kun_aliaj_planlingvoj">Komparo kun aliaj planlingvoj</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=42" title="Redakti sekcion: Komparo kun aliaj planlingvoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=42" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Komparo kun aliaj planlingvoj">redakti fonton</a>]</div> Inter la planlingvoj (ekzemple, <a href="/wiki/Interlingvao" title="Interlingvao">Interlingvao</a> kaj <a href="/wiki/Lo%C4%B5bano" title="Loĵbano">Loĵbano</a>), Esperanto estas la plej uzata kaj la sola kun evoluintaj daŭraj aplikoj en preskaŭ ĉiuj vivosferoj. Verŝajne pli ol 95% de la parolantoj de planlingvo, eble eĉ 98 aŭ 99%, parolas Esperanton; multaj planlingvuloj aldone parolas aŭ almenaŭ komprenas Esperanton. Laŭ la censo en Rusio (2011) Esperanton parolas 99% de ĉiuj parolantoj de planlingvoj, laŭ la censo en Hungario (2001) 99,5% (kp. la statistikon pri <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo#Aliaj_planlingvoj" title="Statistiko de Esperantujo">"aliaj planlingvoj"</a>). <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Movado_por_Esperanto">Movado por Esperanto</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=43" title="Redakti sekcion: Movado por Esperanto" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=43" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Movado por Esperanto">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Esperanto-movado" title="Esperanto-movado">Esperanto-movado</a>.</div> La ĉefa tutmonda <a href="/wiki/Esperanto-asocio" title="Esperanto-asocio">Esperanto-organizaĵo</a> estas la <a href="/wiki/Universala_Esperanto-Asocio" title="Universala Esperanto-Asocio">Universala Esperanto-Asocio</a>. Ĝi jam de kelkaj jardekoj kunrilatas kun la <a href="/wiki/Unui%C4%9Dintaj_Nacioj" title="Unuiĝintaj Nacioj">Unuiĝintaj Nacioj</a>. UEA eldonas <a href="/wiki/Libro" title="Libro">librojn</a>, <a href="/wiki/Revuo" title="Revuo">revuojn</a>, <a href="/wiki/Lumdisko" class="mw-redirect" title="Lumdisko">lumdiskojn</a> kaj <a href="/wiki/Jarlibro" title="Jarlibro">jarlibron</a> kun listoj de Esperanto-organizaĵoj kaj lokaj reprezentantoj en la tuta <a href="/wiki/Mondo" title="Mondo">mondo</a>. La Libroservo de UEA stokis en 2009 <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> kvin mil titolojn<a href="#cite_note-Ĝisdate_pri_Esperanto-53">[53]</a>. Koncernan katalogon eblas aŭ peti perpoŝte aŭ konsulti en la retejo de la organizaĵo. La serio Esperanto-Dokumentoj, eldonata de UEA krom Esperante ankaŭ en la <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">Angla</a>, <a href="/wiki/Hispana_lingvo" title="Hispana lingvo">Hispana</a>, <a href="/wiki/Itala_lingvo" title="Itala lingvo">Itala</a> kaj <a href="/wiki/Portugala_lingvo" title="Portugala lingvo">Portugala</a> lingvoj, enhavas fakverkojn kaj referatojn pri la aktuala situacio de la internacia lingvo. La publikaĵojn eblas akiri kaj perrete kaj persone en <a href="/wiki/Roterdamo" title="Roterdamo">Roterdamo</a>. La plej fama simbolo de Esperanto estas la kvinpinta <a href="/wiki/Verda_stelo_(simbolo)" class="mw-redirect" title="Verda stelo (simbolo)">verda stelo</a>, kiu simbolas la esperon (verdo estas koloro de espero) sur la kvin kontinentoj, kaj kiu ankaŭ ornamas la <a href="/wiki/Esperanto-flago" title="Esperanto-flago">Esperantan flagon</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Listo_de_Esperanto-Centroj" class="mw-disambig" title="Listo de Esperanto-Centroj">Listo de Esperanto-Centroj</a>.</div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Subteno_de_internaciaj_organizoj">Subteno de internaciaj organizoj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=44" title="Redakti sekcion: Subteno de internaciaj organizoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=44" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Subteno de internaciaj organizoj">redakti fonton</a>]</div> <a href="/wiki/Unesko" title="Unesko">Unesko</a> (Organizaĵo de la Unuiĝintaj Nacioj pri Edukado, Scienco kaj Kulturo) adoptis <a href="/wiki/Unesko#Rezolucioj" title="Unesko">du rezoluciojn</a> favorajn al Esperanto (1954, 1985), per kiuj ĝi agnoskas la indajn atingaĵojn de Esperanto kaj instigas ĝian utiligon. Sed, malsimile al la latina en mezepoka Eŭropo kaj la angla en nia jarcento, bazo de lernejoj, universitatoj kaj lernolibroj mankas al Esperanto. La Unesko-kuriero estas <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/pdf/Unesko-Kuriero_1-2017.pdf">legebla en Esperanto</a> ekde 2017. Ankaŭ aliaj eksterkomunumaj organizoj kaj konferencoj subtenis Esperanton, ekzemple en 1980 en <a href="/wiki/Manilo" title="Manilo">Manilo</a>, la ĉefurbo de <a href="/wiki/Filipinoj" title="Filipinoj">Filipinoj</a>, la Monda Turisma Konferenco (organizita de Monda Turisma Organizo)<a href="#cite_note-86">[86]</a>). Notindas krome kelkaj rezolucioj kaj proponoj ĉe <a href="/wiki/Ligo_de_Nacioj" title="Ligo de Nacioj">Ligo de Nacioj</a>, <a href="/wiki/Unui%C4%9Dintaj_Nacioj" title="Unuiĝintaj Nacioj">Unuiĝintaj Nacioj</a> kaj aliaj organizoj<a href="#cite_note-87">[87]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kulturo">Kulturo</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=45" title="Redakti sekcion: Kulturo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=45" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kulturo">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Esperanto-kulturo" title="Esperanto-kulturo">Esperanto-kulturo</a>.</div> <a href="/wiki/Esperantisto" class="mw-redirect" title="Esperantisto">Esperantistoj</a> havas propran, nomatan Esperanta kulturo, kiu estas deirpunkto al aliaj kulturoj (ĉi tiu estas esenca trajto por ĝi, pli ol por dominantaj naciaj lingvoj). Aliflanke, kvankam kreita por faciligi internacian komunikadon, ĝi iĝis por iuj kulturilo por mem-identigo<a href="#cite_note-88">[88]</a> Esperanto funkcias en ĉiuj sferoj de la kulturo, inkluzive de fikcia kaj malfikcia <a href="/wiki/Esperanta_literaturo" title="Esperanta literaturo">literaturo</a>, <a href="/wiki/Esperanto-teatro" title="Esperanto-teatro">teatro</a>, <a href="/wiki/Esperanto-radio" class="mw-redirect" title="Esperanto-radio">radio</a>, <a href="/wiki/%C4%B4urnalismo#Esperanto_kaj_ĵurnalismo" title="Ĵurnalismo">ĵurnalismo</a>, <a href="/wiki/Esperanto-blogo" title="Esperanto-blogo">blogado</a>, <a href="/wiki/Esperanto-filmo" title="Esperanto-filmo">kinarto</a>, religio ktp. Esperantistoj iom pli emas paroli pri temoj, kiuj povus esti konsiderataj kiel tiklaj aŭ ofendaj inter neesperantistoj (ekzemple pri politiko, rasismo k.a.), eĉ se ili ne farus tion en sia hejmlando aŭ en alia lingvo, kiun ili scias. Ĝenerale Esperanto-kulturo estas fokusita ekzemple je legado, edukado (precipe rilate novaĵojn, faktojn kaj lingvojn) kaj toleremo (precipe al personoj el aliaj kulturoj). Esperanto-parolantoj estas ankaŭ pli emaj kontraŭi tutmondiĝon, kulturo-lavadon kaj malaperon de ies gepatra lingvo, cetere ĉar ĉi tiuj elementoj igas nin unikaj. La plimulto de la Esperanto-parolantoj estas ankaŭ kontraŭ deviga lernado de dominantaj lingvoj: tio okazas en pluraj landoj tra la mondo, kiel <a href="/wiki/Svedio" title="Svedio">Svedio</a> kaj <a href="/wiki/Islando" title="Islando">Islando</a>, kie lernado de la angla estas deviga de la unuagrada lernejo ĝis iafoje universitato. Esperanto-parolantoj opinias, ke deviga devus esti la lernado de rapide lernebla lingvo, kia Esperanto, aŭ alia, kiun oni povus ellerni ene de unu du jaroj. Tiel infanoj kaj gepatroj estus malpli emaj al subtaksado de la propra lingvo favore por alia taksata pli utila. La Esperanto-komunumo havas ankaŭ pli-malpli saman fon-scion, ekzemple scion pri iuj famaj Esperanto-parolantoj, libroj, retejoj, malgrandaj urboj, kiuj havas gravan signifon pro Esperanto-rilataj okazaĵoj ktp.<a href="#cite_note-89">[89]</a><a href="#cite_note-blanke-90">[90]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Esperanto_kaj_internacia_uzo_por_pagata_laboro">Esperanto kaj internacia uzo por pagata laboro</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=46" title="Redakti sekcion: Esperanto kaj internacia uzo por pagata laboro" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=46" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Esperanto kaj internacia uzo por pagata laboro">redakti fonton</a>]</div> Ekzistas kelkaj kampoj, en kiuj oni jam hodiaŭ uzas Esperanton profesie. Kiel ekzemploj povas servi <a href="/wiki/Eldonejo" title="Eldonejo">eldona agado</a> aŭ <a href="/wiki/Turismo" title="Turismo">turismo</a> (ĝenerala aŭ <a href="/wiki/Kongreso" title="Kongreso">kleriga</a>). Pli pri la profesia uzo de Esperanto oni povas legi ekzemple en <a href="/wiki/Petr_Chrdle" title="Petr Chrdle">Petr Chrdle</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalogo.uea.org/index.php?inf=4856&id=579&recenzo=montru">Profesia uzo de Esperanto kaj ĝiaj specifaj trajtoj</a> (<a href="/wiki/KAVA-PECH" title="KAVA-PECH">KAVA-PECH</a>, 1995)<a href="#cite_note-91">[91]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Komparo_kun_la_baza_angla">Komparo kun la baza angla</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=47" title="Redakti sekcion: Komparo kun la baza angla" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=47" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Komparo kun la baza angla">redakti fonton</a>]</div> La baza angla (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a> Basic English [elp. bejsik ingliŝ]) estas simpligita, baza formo de la <a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angla lingvo</a> <a href="#cite_note-92">[92]</a>. La baza angla ankaŭ influis la kreadon de <a href="/w/index.php?title=Speciala_angla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Speciala angla (paĝo ne ekzistas)">speciala angla</a> (en: Special English) por novaĵdissendoj de <a href="/wiki/Vo%C4%89o_de_Usono" title="Voĉo de Usono">Voĉo de Usono</a>. Simpligita teknika angla, estas alia varianto de la <a href="/wiki/Reguligita_Angla_lingvo" title="Reguligita Angla lingvo">reguligita angla</a> surbaze de <a href="/wiki/Lingvoplanado" title="Lingvoplanado">lingvoplanado</a> (en: English-based controlled language) dezajnita por verki teknikajn <a href="/wiki/Manlibro" title="Manlibro">manlibrojn</a>. Kiel ĉiuj internaciaj <a href="/wiki/Helplingvo" title="Helplingvo">helplingvoj</a>, ankaŭ la baza angla ricevis la kritikon ke ĝi neeviteble estas bazita sur personaj preferoj kaj tiel, <a href="/wiki/Paradokso" title="Paradokso">paradokse</a>, ekskludema <a href="#cite_note-93">[93]</a>. Kelkaj kritikantoj de la baza angla vidis ĝin kiel ne neŭtrala kaj ilo de <a href="/wiki/Lingva_imperiismo" title="Lingva imperiismo">lingva imperiismo</a> favore al la angla. Kiel ĉiuj <a href="/wiki/Planlingvo" title="Planlingvo">planlingvoj</a> bazitaj sur natura lingvo, ankaŭ la baza angla ricevis la kritikon ke ĝi maljuste favoras la <a href="/wiki/Denaska_parolanto" title="Denaska parolanto">denaske parolanta</a> komunumo de tiu lingvo <a href="#cite_note-94">[94]</a>. La baza angla anstataŭigas vortojn per <a href="/wiki/Idiotismo" title="Idiotismo">idiotismaj</a> frazoj, kiuj estas ankaŭ pene lernendaj de studanto. Komparite, la tuta <a href="/wiki/Baza_Radikaro_Oficiala" title="Baza Radikaro Oficiala">baza radikaro de Esperanto</a> (BRO) kun ĉiuj grupoj enhavas pli ol 2 500 elementoj, de kiu plu ol 800 estas en la lasta grupo <a href="#cite_note-bro-95">[95]</a>. Kredeble, pro la vasteco kaj pro la <a href="/wiki/Sufiksoj_en_Esperanto" title="Sufiksoj en Esperanto">sufiksa sistemo de Esperanto</a>, la BRO havas pli grandan esprimkapablecon ol la kutima vortprovizo de baza angla. La 5–6 plej bazaj niveloj de BRO kune, estas simile malgranda kiel la kutima baza angla. Esperanto ankaŭ estas multe pli regula ol la baza angla kaj havas tute fonetikan <a href="/wiki/Ortografio" title="Ortografio">ortografion</a> <a href="#cite_note-96">[96]</a>. Ekzistas <a href="/wiki/Vikipedio_en_baza_angla_lingvo" title="Vikipedio en baza angla lingvo">vikipedio en baza angla lingvo</a> konata sub la nomo "simple English", sed la lingvaĵo en ĝi uzata ne estas vera <a href="/wiki/Planlingvo" title="Planlingvo">planlingvo</a>, sed simpla angla en kiu estas uzata pli da vortoj ol baza angla. Mankas difinoj pri la uzendaj vortoj kaj gramatikaĵoj kaj sekve apud facile kompreneblaj tekstoj troviĝas aliaj, kies lingvo ne esence diferencas de la ĝenerale uzata angla. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kritiko">Kritiko</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=48" title="Redakti sekcion: Kritiko" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=48" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kritiko">redakti fonton</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8860200"> <div class="cxefartikolo" style="margin-bottom: 0.5em; border: 1px solid #ccc; padding: 2px; text-align: left; font-size: 95%;"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/12px-Loupe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/18px-Loupe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Loupe.svg/24px-Loupe.svg.png 2x" data-file-width="58" data-file-height="57" /> Pli detalaj informoj troveblas en artikolo <a href="/wiki/Kritiko_pri_Esperanto" title="Kritiko pri Esperanto">Kritiko pri Esperanto</a>.</div> Kelkaj kritikoj estas kontraŭ internaciaj helplingvoj ĝenerale: <ul><li>"Internacia helplingvo ne havas kulturon." (Esperantistoj ofte respondas, ke ja ekzistas Esperanta literaturo kaj certaj tradicioj en la Esperanto-komunumo; iuj esperantistoj pli emfazas la rolon de Esperanto kiel ponto inter malsamaj kulturoj; kelkaj kombinis ĉi tiujn du alirojn per la koncepto de <a href="/w/index.php?title=Pontokulturo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pontokulturo (paĝo ne ekzistas)">pontokulturo</a>.)</li> <li>"La toleremo pri malperfektecoj ĉe internaciaj helplingvoj estas malpli ol ĉe etnaj lingvoj. Ĉar neniu internacia helplingvo povas esti perfekta, ĝi neniam estos vaste akceptata de la publiko."</li></ul> Aliaj kritikoj temas pri Esperanto specife: <ul><li>Kelkaj, precipe la subtenantoj de naturismaj planlingvoj, kritikas ke Esperanto ne direktas sin sufiĉe laŭ la grandaj eŭropaj lingvoj (kutime ili celas ĉefe latinon kaj la latinidajn lingvojn, aŭ latinidajn formojn en aliaj lingvoj). Ekzemple, ili kritikas la tabelvortojn aŭ vortfaradon kiel “malsanulejo” anstataŭ pli eŭropecan “hospitalo”.</li> <li>Esperanto estas kritikata esti tro eŭropeca. Ĝiaj vortradikoj kaj ĝia gramatiko venas de eŭropaj lingvoj, kio laŭ la kritikantoj malpliigas ĝian neŭtralecon.</li> <li>Kelkaj kritikas ke la seksa malsimetrio en Esperanto estas lingva <a href="/wiki/Seksismo" title="Seksismo">seksismo</a>. Oni kritikas parenc-radikojn, kiuj havas baze viran signifon, dum necesas aldoni la radikon “<a href="/wiki/%E2%80%91in%E2%80%91" class="mw-redirect" title="‑in‑">‑in‑</a>” por paroli pri inoj. Aldone oni kritikas ke multaj aliaj vortoj (ekzemple “instruisto”, “anglo”, kaj “li”) servas kaj por signi viran personon kaj por signi ajnaseksan personon, dum ekzistas apartaj vortoj por inaj personoj (“instruistino”, “anglino”, “ŝi”). Malgraŭ tio, ke oni ne devas ĉiam uzi afikson “‑in‑” por paroli pri inoj<a href="#cite_note-97">[97]</a><a href="#cite_note-98">[98]</a>. <a href="/wiki/Riismo" title="Riismo">Riistoj</a>, <a href="/wiki/%C4%9Ciismo" title="Ĝiismo">ĝiistoj</a>, kaj <a href="/wiki/I%C4%89ismo" class="mw-redirect" title="Iĉismo">iĉistoj</a> provas forigi tiun malsimetrion el Esperanto.</li> <li>Oni kritikas la devigan akuzativan finaĵon “‑n”.</li> <li>Oni kritikas la supersignajn literojn de Esperanto.</li> <li>Estas ofta kritiko, ke oni nenie interkompreniĝos per Esperanto. Oni volas scii kie oni povas paroli per ĝi.</li></ul> Aperis klara resumo pri la kritikoj aŭ "difektoj" de Esperanto en recenzo de <a href="/wiki/Jorge_Camacho" title="Jorge Camacho">Jorge Camacho</a> al la verko In the Land of Invented Languages de <a href="/wiki/Arika_Okrent" title="Arika Okrent">Arika Okrent</a>: <table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/80px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td>„ la supersignitaj literoj; la tro similsonaj liternomoj aŭ, multe pli grave, la konfuzive kaj orel-agace samfinaĵaj personaj pronomoj; la neegaleca esprimado de sekso kaj ĝenro; la troa uzado de mal-vortoj; la pasivo; la refleksivo; la landnomoj; la sameco de formo de rilativaj kaj demandaj tabelvortoj; la ĝena ambigueco de la vorto "aŭ" la vorto "patrino"; ktp.<a href="#cite_note-99">[99]</a> ”</td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eraroj_kaj_mitoj_pri_Esperanto">Eraroj kaj mitoj pri Esperanto</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=49" title="Redakti sekcion: Eraroj kaj mitoj pri Esperanto" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=49" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eraroj kaj mitoj pri Esperanto">redakti fonton</a>]</div> En multaj lokoj[<a href="/wiki/Vikipedio:Evitu_nebulajn_vortojn" title="Vikipedio:Evitu nebulajn vortojn">kie?</a>] aperas faktaj eraroj pri Esperanto. Sekvas pri unuopaj grupoj de asertoj unue la fakta situacio kaj poste la eraroj. <ul><li>Ĉiutage uzata. Esperanto estas ĉiutage uzata lingvo.</li> <li>Vivanta lingvo. Esperanto estas vivanta lingvo, kiel oficiale rekonis i.a. la Lingvoscienca Instituto de la <a href="/wiki/Hungara_Scienca_Akademio" title="Hungara Scienca Akademio">Hungara Scienca Akademio</a> en 2004<a href="#cite_note-hu-lernejo-73">[73]</a>. Tamen la slovaka ekonomikisto kaj politikisto <a href="/wiki/Richard_Sulik" class="mw-redirect" title="Richard Sulik">Richard Sulik</a>, asertis en intervjuo en "<a href="/wiki/Stern" title="Stern">Stern</a>", en 2012, ke "Esperanto tiu artefarita lingvo ... estas morta"<a href="#cite_note-100">[100]</a>.</li></ul> <dl><dd>Same la franca televida prezentisto Philippe Ballard asertis en 2016 en la televido LCI (La Chaîne Info), ke Esperanto "mortis sian belan morton" antaŭ deko(j) da jaroj. <a href="#cite_note-101">[101]</a></dd> <dd>Same la germana semajna gazeto "<a href="/wiki/Die_Zeit" title="Die Zeit">Die Zeit</a>" en 2008 asertis rilate al Esperanto: "Artefaritaj lingvoj ne vivas."<a href="#cite_note-102">[102]</a></dd> <dd>Certe ekzistas multaj Esperanto-legendoj, sed en 1956 <a href="/wiki/John_Ronald_Reuel_Tolkien" title="John Ronald Reuel Tolkien">J. R. R. Tolkien</a> notis en skizo de letero, ke la planlingvoj "<a href="/wiki/Volap%C3%BCk" class="mw-redirect" title="Volapük">Volapük</a>, Esperanto, <a href="/wiki/Ido_(lingvo)" class="mw-redirect" title="Ido (lingvo)">Ido</a>, <a href="/wiki/Novial" class="mw-redirect" title="Novial">Novial</a>" "estas mortaj", "ĉar iliaj aŭtoroj neniam inventis iujn Esperanto-legendojn"<a href="#cite_note-103">[103]</a>. La vortumo "Esperanto-legendoj" ankaŭ pri la aŭtoroj de Volapük, Ido kaj Novial montras, ke Tolkien ne tre pripensis la frazon. Tolkien ĉi tie krome neglektas, ke ĉe vivanta lingvo kiel Esperanto ne nur la inventinto povas krei legendojn, sed ankaŭ ĉiuj parolantoj kaj aŭtoroj de la lingvo; cetere oni povas bone argumenti, ke intertempe kreiĝis Esperanto-legendoj. Oni konsciu, ke Tolkien fakte estis Esperanto-parolanto; li lernis Esperanton en 1907, verkis en ĝi en 1909 kaj en 1931 kaj 1932 favore skribis pri ĝi<a href="#cite_note-104">[104]</a> - faktoj malmulte konataj.</dd> <dd>La germana politikisto <a href="/wiki/Norbert_Lammert" title="Norbert Lammert">Norbert Lammert</a>, inter 2005 kaj 2017 prezidanto de la germana parlamento, parolis en radia intervjuo pri la "provo meti artefaritan lingvon anstataŭ vivaj, historie kreskintaj lingvoj"<a href="#cite_note-105">[105]</a>. Videblas pluraj eraroj: Estas neniu dubo, ke Esperanto estas viva lingvo kaj ke ĝi havas <a href="/wiki/Lingvoevoluo_de_Esperanto" title="Lingvoevoluo de Esperanto">historian evoluon</a> ekde 1887. Estas ankaŭ klare, ke nenies celo hodiaŭ estas meti Esperanton anstataŭ aliaj lingvoj, kiel evidente multaj homoj kredas. Lammert krome ne atingis simpation inter Esperanto-parolantoj, ĉar li asertis, ke tiu provo "mizere" malsukcesis...</dd></dl> <ul><li>Disvastiĝanta lingvo. Indas distingi inter Esperanto kiel lingvo de parolkomunumo kaj kiel projekto por ĝenerala tutmonda lingvo (pri ambaŭ aferoj homoj parolas uzante mallonge la vorton "Esperanto"). Pri la projekto multaj supozas, ke ĝia realigo ne plu havas ŝancon. Aliflanke la lingva komunumo evidente disvastiĝas tutmonde kaj la ofertoj en Esperanto kreskas. Tamen Tim Richards asertis en The Sidney Morning Herald, en 2015: "Mi ne konsciis pri tio, kiam mi estis juna, sed la lingvo de la estonteco jam tiam glitis en la pasintecon". "Same kiel ĉefaj lingvoj kiel la franca malkreskis kiel internaciaj konkurantoj de la angla, tiel neeviteble faris Esperanto".<a href="#cite_note-106">[106]</a> Tim Richards poste detaligis en Google+, ke li deziris klarigi, ke neniu nuntempe atendas, ke Esperanto fariĝos la internacia <a href="/wiki/Lingua_franca" class="mw-redirect" title="Lingua franca">lingua franca</a><a href="#cite_note-107">[107]</a>.</li></ul> <dl><dd>Neniu ĝis nun montris validan statistikon, ke antaŭ la Dua Mondmilito estus pli da faktaj Esperanto-parolantoj aŭ pli da kultura produktado en Esperanto; estas tre verŝajne, ke hodiaŭ vivas multe pli da fluaj parolantoj de Esperanto. Krome hodiaŭ Esperanto disvastiĝas tutmonde kaj organiziĝas renkontiĝoj en plurdekoj da landoj. Tamen Tim Richards asertis en 'The Sidney Morning Herald', en 2015: "La brila periodo" de Esperanto "estis la unua duono de la 20-a jarcento, kiam ĝi gajnis parolantojn ĉirkaŭ la terglobo kaj organiziĝis regulaj internaciaj kongresoj."<a href="#cite_note-108">[108]</a></dd> <dd>Iom ŝancelas ŝajne <a href="/wiki/Arte" class="mw-redirect" title="Arte">arte</a>. Unuflanke oni asertas, ke Esperanto estas "hodiaŭ kvazaŭ ne plu parolata". Aliflanke ĝi atentigas, ke "ĝi estas instruata kaj uzata en multe pli da lokoj en Eŭropo ol oni pensas"<a href="#cite_note-109">[109]</a>.</dd></dl> <ul><li>Literaturo kaj kulturo. Esperanto dekomence estas kultura lingvo; en la <a href="/wiki/Unua_Libro" title="Unua Libro">Unua Libro</a> aperas jam tri poemoj en Esperanto. Ekde proksimume jarcento Esperanto havas infankantojn, versojn, sakrojn, ŝercojn kaj parolturnojn. Tamen <a href="/wiki/Wolf_Schneider" title="Wolf Schneider">Wolf Schneider</a>, ĵurnalisto kaj iama interpretisto de la angla, asertis en 1994 en monata kajero de <a href="/wiki/Neue_Z%C3%BCrcher_Zeitung" title="Neue Zürcher Zeitung">Neue Zürcher Zeitung</a>, ke Esperanto havas "neniujn infankantojn kaj neniujn versojn, neniujn sakrojn, neniujn ŝercojn, neniujn parolturnojn."<a href="#cite_note-Schneider-110">[110]</a> La teksto poste represiĝis senŝanĝe en libroj de <a href="/wiki/NZZ_Libro" title="NZZ Libro">NZZ Libro</a> kaj de la eldonejo Rowohlt<a href="#cite_note-111">[111]</a>.</li></ul> <dl><dd>Ĉiujare aperas proks. 120 Esperanto-libroj, el kio kreskis ĝis nun kolekto de dekmilo da libroj. La germana lingvisto Jürgen Trabant<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Trabant" class="extiw" title="de:Jürgen Trabant">[de]</a> tamen asertis en intervjuo en 2011, ke "ĉe Esperanto komplete mankas" literaturo<a href="#cite_note-112">[112]</a>.</dd> <dd>Malfacilas imagi, kiel unu miliono da homoj uzas lingvon dum jardekoj sen ke per tio kreiĝas kulturo. Tamen Prof. Dieter Huber el <a href="/wiki/Mainz" class="mw-redirect" title="Mainz">Mainz</a>, tiama gvidanto de la instituto pri ĝenerala kaj aplikata lingvistiko de la tiea universitato (kiu edukas la plej multajn tradukistojn kaj interpretistojn kompare kun la tuta mondo), asertis en televida elsendo en 2004: "Sed la esenca afero, kiu mankas al Esperanto, estas la kultura ligiteco. Mankas, kvankam ĝi (...) estas nun parolata de unu miliono da homoj, mankas la kultura fono, la kultura integriĝo. Ĉiu lingvo vivas kune kun sia kulturo."<a href="#cite_note-113">[113]</a></dd> <dd>Estas evidente ke kun Esperanto formiĝis tutmonda lingvo-komunumo, kiu regule uzas la lingvon kaj kreas kulturaĵojn en ĝi. Tion ŝajne ne sciis Eugene Nida<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Eugene_Nida" class="extiw" title="en:Eugene Nida">[en]</a>, konata usona tradukosciencisto, kiu asertis en 1997, ke la vera problemo de Esperanto estus ĝia manko de kultura komunumo por subteni ĝin. Li substrekas, evidente en la supozo, ke tio ĉe Esperanto mankas, ke lingvo estas "interaktiva fenomeno, kiu bezonas konstantan partoprenon de membroj de lingvo-kulturo" - ĝuste tion Esperanto havas<a href="#cite_note-114">[114]</a>.</dd> <dd>Tute ĝenerale la <a href="/wiki/E%C5%ADropa_Komisiono" title="Eŭropa Komisiono">Eŭropa Komisiono</a> asertis en 2005 (eble ĝeneraligante iujn projektojn de planlingvoj, kiuj kontraste al Esperanto estu pure teknikaj kaj sen kulturo): "Artefaritaj lingvoj" "laŭ difino ne havas kulturajn rilatojn"<a href="#cite_note-115">[115]</a>.</dd> <dd>En diskuto pri longe vivonta lingvo Eleni Mitropoulou, profesorino pri semiotiko en <a href="/wiki/Limoges" class="mw-redirect" title="Limoges">Limoges</a>, <a href="/wiki/Francio" title="Francio">Francio</a>, menciis en 2015, ke lingvo devas ripozi sur kulturo. Laŭ ŝi "necesas nur rigardi la malsukceson de Esperanto" por kompreni la bezonon de kulturo. Ŝajne Mitropoulou konscias nek pri la daŭre kreskanta disvastiĝo de Esperanto kiel ĉiutage uzata lingvo nek pri la Esperanto-kulturo, kiu baziĝas je propra kultura kreado kaj je transpreno el multaj aliaj kulturoj<a href="#cite_note-Mitropoulou-116">[116]</a>. Eraras tiuj kiuj pretendas komparon de Esperanto kun la literaturoj en "grandaj" lingvoj. Esperanto estas malplimulta fenomeno, kiun oni komparu kun ekzemple la romanĉa aŭ prefere kun diasporaj malplimultoj<a href="#cite_note-117">[117]</a>.</dd></dl> <ul><li>Vortludoj kaj pluraj signifoj. Multaj Esperanto-vortoj havas plurajn sencojn, kun kiuj verkistoj kaj spertaj parolantoj ŝatas ludi. La vorton sentema oni povas ekzemple kompreni kiel sent-ema aŭ sen-tema. Tamen <a href="/wiki/Wolf_Schneider" title="Wolf Schneider">Wolf Schneider</a> asertis en 1994: "La vortoj de Esperanto estas unusencaj kaj sekve unutavolaj"<a href="#cite_note-Schneider-110">[110]</a>. Same la filozofihistoriisto <a href="/wiki/Heinz_Wismann" title="Heinz Wismann">Heinz Wismann</a> asertas en 2016, ke estus "maleble fari vortludojn en Esperanto"<a href="#cite_note-118">[118]</a>.</li> <li>Denaskuloj. Esperanto estas <a href="/wiki/Denaskaj_Esperanto-parolantoj" title="Denaskaj Esperanto-parolantoj">denaska lingvo</a> ekde 1904; dum la lastaj jardekoj la nombro de Esperanto-familioj multe kreskas, en 1995 Renato Corsetti kunmetis liston de 350 tiaj familioj. Tamen la <a href="/wiki/Francio" title="Francio">franca</a> Ministro de Nacia Edukado asertis plurfoje, interalie en 2014, ke Esperanto ne estas "denaska lingvo."<a href="#cite_note-119">[119]</a></li></ul> <dl><dd>Profesoro Joseph F. Foster, lingvisto de la universitato de Cincinnati, en 2001 asertis, ke "ne estas iuj denaskaj parolantoj" de Esperanto; li aldonas, "ho, eble vi trovas tri."<a href="#cite_note-120">[120]</a></dd></dl> <ul><li>Esperanto-parolantoj. La plimulto de la Esperanto-parolantoj uzas Esperanton simile kiel la aliajn lingvojn, kiujn ili parolas. Tamen Benjamin K. Bergen nomas en scienca studo pri Esperanto-denaskuloj ĉiujn Esperanto-parolantojn "proponantoj": "La artefarita lingvo Esperanto estas parolata ne nur kiel dua lingvo de siaj proponantoj, sed ankaŭ kiel denaska lingvo fare de infanoj de kelkaj el tiuj proponantoj."<a href="#cite_note-121">[121]</a> Supozeble neniu venus al la ideo nomi ĉiujn parolantojn de la angla kiel dua lingvo "proponantoj" de la angla.</li> <li>Azianoj k. a. ne-eŭropanoj. La vortaro de Esperanto bezonas malpli da lerntempo pro la vortkrea sistemo kun afiksoj. La gramatiko havas multe malpli da reguloj ol en naciaj lingvoj kaj apenaŭ havas esceptojn. Pro tio Esperanto estas ankaŭ por azianoj lernebla en proks. triono de la tempo bezonata por aliaj eŭropaj lingvoj<a href="#cite_note-122">[122]</a>. Tamen Hans Meier, <a href="/wiki/Bavario" title="Bavario">bavara ministro</a> pri kulturo, asertis en skriba parlamenta respondo, en 1979 (kaj en 1980), ke Esperanto ofertas al la "parolantoj de ne-hindeŭropaj lingvoj, kiel finnoj aŭ hungaroj en Eŭropo, al la azianoj ktp. neniun lernhelpon rilate al vortaro kaj gramatiko<a href="#cite_note-123">[123]</a>.</li></ul> <dl><dd>Simile la universitata profesoro pri lingvo-tipoj Wolfgang Schulze, Munkeno, asertis en radio en 2015, ke por Esperanto-parolantoj ekster Eŭropo Esperanto estus "same nealirebla kiel la franca aŭ hispana aŭ itala"<a href="#cite_note-124">[124]</a>.</dd> <dd>Ankaŭ la profesoro pri lingvistiko Larry Trask<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Larry_Trask" class="extiw" title="en:Larry Trask">[en]</a> el Brighton opiniis, en 2001, ke Esperanto "ne nepre estas iugrade pli facila ol iu alia eŭropa lingvo por parolanto de ne-eŭropa lingvo"<a href="#cite_note-125">[125]</a>. Li krome asertis, ke la granda problemo de Esperanto estus "ĝia manko de komunumo de denaskaj parolantoj, aŭ fakte ĝia manko de komunumo de parolantoj entute. Sekve ĝi ne vere estas vivanta lingvo kaj do mankas al ĝi la riĉeco kaj la vibrado de vivanta lingvo, la vario kaj la ellaboro de funkcio."<a href="#cite_note-126">[126]</a>.</dd></dl> <ul><li>Mondlingvo. En la Unua Libro Zamenhof klare detaligas, ke li havas tri celojn: Facila lingvo, tuj lernebla lingvo, grandskale uzata, ĝenerala (monda) lingvo<a href="#cite_note-127">[127]</a>. Estas evidente, ke Zamenhof sukcesis pri la du unuaj celoj - pri la tria la opinioj malsamas, ĉu la projekto malsukcesis aŭ ĉu ĝi ankoraŭ survojas. Estas klare, ke por la lingvo Esperanto ekde la komenco estas tri celoj kaj ne nur la tria, fariĝi mondlingvo. Estas ankaŭ iom nepreciza formulado, ke la lingvo mem havas iujn pretendojn, dum tiujn pretendojn povas havi nur homoj. Tamen ekz. Rodrigo Constantino en brazila reta taglibro skribas en 2010 pri "lingvo kun la pretendo esti mondlingvo"<a href="#cite_note-128">[128]</a></li> <li>Lingvo flanke de aliaj. En neniu deklaro la Esperanto-asocioj proponas Esperanton kiel "solan" lingvon por Eŭropo. Tamen la <a href="/wiki/E%C5%ADropa_Komisiono" title="Eŭropa Komisiono">Eŭropa Komisiono</a> skribis en 2012: "Kelkfoje oni proponas la latinan aŭ Esperanton kiel solan, tuteŭropan lingvon por EU."<a href="#cite_note-EU-Komisiono2012-129">[129]</a></li> <li>Lerntempo. Esperanton oni lernas en proks. triono de la tempo, kiu necesas por la plej multaj eŭropaj lingvoj, kiel montris multaj studoj (kaj kiel scias ĉiu Esperanto-lerninto, kiu lernis ankaŭ aliajn lingvojn). Sekve la lingvo-instruado de Esperanto kostas multe malpli da tempo kaj mono ol por aliaj lingvoj. Tamen la <a href="/wiki/E%C5%ADropa_Komisiono" title="Eŭropa Komisiono">Eŭropa Komisiono</a> asertis en 2012: "La edukado de instruistoj kaj la lingvo-instruado" de Esperanto "por 500 milionoj da eŭropanoj kaj eŭropaninoj" "kostus tre multan tempon kaj monon."<a href="#cite_note-EU-Komisiono2012-129">[129]</a></li> <li>Facileco. Eĉ se estas malfacile kredi tion por homo, kiu eklernis Esperanton aŭ studis nur unu paĝon de Esperanto-lernolibro: Gaston Dorren skribis en sia libro Lingo (2014), ke "Esperanto estas malfacila" - sen iel ajn aldoni, ke Esperanto estas multe pli rapide lernebla ol ĉiuj aliaj lingvoj prezentitaj en la libro<a href="#cite_note-130">[130]</a>.</li> <li>Paco. La granda plimulto de la Esperanto-parolantoj neniel kredas, ke Esperanto kiel ĝenerala lingvo alportus mondan pacon, sed ja pli bonan personan kompreniĝon inter homoj el diversaj landoj. Ankaŭ Zamenhof mem kutime parolis pri interkompreniĝo aŭ frateco<a href="#cite_note-131">[131]</a>, ne pri paco - la vorto paco ne aperas en la <a href="/wiki/Unua_Libro" title="Unua Libro">Unua Libro</a> kaj ankaŭ ne en la eseo pri <a href="/wiki/Esenco_kaj_Estonteco_de_la_ideo_de_Lingvo_Internacia" title="Esenco kaj Estonteco de la ideo de Lingvo Internacia">Esenco kaj Estonteco de la ideo de Lingvo Internacia</a>. En la <a href="/wiki/2-a_Universala_Kongreso" class="mw-redirect" title="2-a Universala Kongreso">2-a Universala Kongreso</a> li klarigis: "Ni ne estas tiel naivaj, kiel pensas pri ni kelkaj personoj ; ni ne kredas, ke neŭtrala fundamento faros el la homoj anĝelojn ; ni scias tre bone, ke la homoj malbonaj ankaŭ poste restos malbonaj (...)"<a href="#cite_note-132">[132]</a> Tamen sur la dorsflanko de la libro In the Land of Invented Languages de <a href="/wiki/Arika_Okrent" title="Arika Okrent">Arika Okrent</a> legeblas, ke Esperanto estus "la provo de unu homo atingi mondan pacon per lingvistika solidareco"<a href="#cite_note-133">[133]</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Misfamigo_de_Esperanto">Misfamigo de Esperanto</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=50" title="Redakti sekcion: Misfamigo de Esperanto" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=50" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Misfamigo de Esperanto">redakti fonton</a>]</div> Apud kritiko kaj malveraj asertoj, kelkloke[<a href="/wiki/Vikipedio:Evitu_nebulajn_vortojn" title="Vikipedio:Evitu nebulajn vortojn">kie?</a>] aperas ankaŭ misfamigoj kontraŭ Esperanto, ties parolantoj<a href="#cite_note-134">[134]</a> kaj kreinto. <ul><li>En reta taglibro la germana profesoro pri la angla, Anatol Stefanowitsch<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Anatol_Stefanowitsch" class="extiw" title="de:Anatol Stefanowitsch">[de]</a>, skribis en 2012 pri la "ĝena, ne mortigebla Esperanto" ("das leidige, nicht tot zu kriegende Esperanto"<a href="#cite_note-135">[135]</a>).</li></ul> <ul><li>En artikolo pri la lingvomulteco en Eŭropo sur la paĝoj de la germana "Federacia Centralo pri politika kleriĝo<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bundeszentrale_f%C3%BCr_politische_Bildung" class="extiw" title="de:Bundeszentrale für politische Bildung">[de]</a>" la germana politologo Eckart Stratenschulte<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Eckart_Stratenschulte" class="extiw" title="de:Eckart Stratenschulte">[de]</a> en 2010 indikas, ke Esperanto estus "vortigo de piktogramoj" ("Verbalisierung von Piktogrammen")<a href="#cite_note-136">[136]</a>. Eblas demandi sin, ĉu la politologo deziris misfamigi aŭ ĉu temis pri nescio de faktoj.</li></ul> <ul><li>La germana lingvisto Jürgen Trabant<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Trabant" class="extiw" title="de:Jürgen Trabant">[de]</a>, dum kelkaj jaroj speciala profesoro pri eŭropa plurlingveco, asertis en intervjuo en 2008 unue ke Esperanto "estus ne malbona" (kiel internacia lingvo); li daŭrigis, ke "kiel artefarita, rigide regulita lingvo ĝi tamen ankaŭ estas 'nelingvo', kiu ne povas atingi aprobon."<a href="#cite_note-137">[137]</a></li></ul> <ul><li>La germana verkisto <a href="/wiki/Martin_Walser" title="Martin Walser">Martin Walser</a> nomis Esperanton en 2001 'mal-lingvo': La eŭro "estas mal-mono same kiel Esperanto estas mal-lingvo."<a href="#cite_note-138">[138]</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Wolf_Schneider" title="Wolf Schneider">Wolf Schneider</a>, ĵurnalisto kaj iama angla-interpretisto, skribis en 1994, ke la planlingvojn elpensis kelkaj "frenezetaj kapoj" ĉe sia skribtablo<a href="#cite_note-139">[139]</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Metafora_uzo_de_la_vorto_Esperanto">Metafora uzo de la vorto Esperanto</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=51" title="Redakti sekcion: Metafora uzo de la vorto Esperanto" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=51" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Metafora uzo de la vorto Esperanto">redakti fonton</a>]</div> <a href="/wiki/Metaforo" title="Metaforo">Metafore</a> la vorto esperanto iam estas uzata por priskribi ion internacian, perigan, miksitan aŭ neŭtralan – tiel ekzemple <a href="/wiki/Java_(programlingvo)" title="Java (programlingvo)">Java</a> estas markata kiel "esperanto de la <a href="/wiki/Programlingvo" title="Programlingvo">programlingvoj</a>", <a href="/wiki/Linukso" class="mw-redirect" title="Linukso">Linukso</a> kiel "esperanto de la <a href="/wiki/Operaciumo" title="Operaciumo">operaciumoj</a>" ĉar helpe de ĝis uzo de <a href="/wiki/Bajtkodo" title="Bajtkodo">bajtkodo</a> ĝi supozeble povas funkcii sur ĉiuj komputoroj, foje reklamita pli ĝenerale kiel "esperanto en la komputila mondo"<a href="#cite_note-140">[140]</a>. Tia uzo tamen povas ofte konfuzi. Ekzemplon prezentas la etikedo "esperanta <a href="/wiki/Monunuo" class="mw-redirect" title="Monunuo">monunuo</a>", uzita por <a href="/wiki/E%C5%ADro" title="Eŭro">Eŭro</a>: tiu estis kreita por anstataŭi aliajn monunuojn – Esperantistoj tamen, krom esceptoj, ne klopodas forigi la naciajn lingvojn<a href="#cite_note-141">[141]</a><a href="#cite_note-142">[142]</a>. La komuna Eŭropa monunuo tamen estas neŭtrala, same kiel Esperanto. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencoj">Referencoj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=52" title="Redakti sekcion: Referencoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=52" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Referencoj">redakti fonton</a>]</div> <div class="reflist references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; padding-right: 6px;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/info/eo/kio_estas_uea">Kio estas UEA?</a>. <a href="/wiki/Universala_Esperanto-Asocio" title="Universala Esperanto-Asocio">Universala Esperanto-Asocio</a>. “UEA . . . havas membrojn en 120 landoj”. </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> Harald Haarmann (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304230135/http://fischer-zim.ch/esperanto/lingvaj-temoj/haarmann--leksikono-eo.htm">Eta leksikono pri lingvoj</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://fischer-zim.ch/esperanto/lingvaj-temoj/haarmann--leksikono-eo.htm">la originalo</a> je 2016-03-04. Alirita 2016-06-02 . “Esperanto . . . estas lernata ankaŭ de pluraj miloj da homoj en la mondo kiel gepatra lingvo”. </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <a href="/wiki/Jouko_Lindstedt" title="Jouko Lindstedt">Lindstedt, Jouko</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303174639/http://www.helsinki.fi/~jslindst/odo.html">Oftaj demandoj pri denaskaj Esperant‑lingvanoj</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.helsinki.fi/~jslindst/odo.html">la originalo</a> je 2016-03-03. Alirita 2016-06-02 . </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> Irene Galigaris, (2016), Una lingua per tutti, unu lingua di nessun paese (una ricerca sul campo sulle identitá esperantiste) - prefazione di <a href="/wiki/Federico_Gobbo" title="Federico Gobbo">Federico Gobbo</a>, p.85, 106, Aracne Editrice, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9788854888647" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-88-548-8864-7</a> </li> <li id="cite_note-Cherrington2013-5"><a href="#cite_ref-Cherrington2013_5-0">↑</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;">Cherrington, Ruth. [2001] (2013) Byram, Michael; Hu, Adelheid: Routledge Encyclopedia of Language Teaching and Learning, 2‑a eldono (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>), p. 514. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781136235535" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-136-23553-5</a>. <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" class="mw-redirect" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/851695385">851695385</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> Temas pri la 14-a de julio laŭ la malnova rusa kalendaro. La unua cenzura permeso por la manuskripto estas de la 21-a de majo (2-a de junio). La dato de la 21-a de julio menciita de Zamenhof en letero kaj <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100515043920/http://miresperanto.narod.ru/biblioteko/albault/03.htm">citita de Albault</a> estas proksimuma. </li> <li id="cite_note-zakrzewski-7">↑ <a href="#cite_ref-zakrzewski_7-0">7,0</a> <a href="#cite_ref-zakrzewski_7-1">7,1</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;"> [1979] <a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=1503">Historio de Esperanto 1887-1912</a>, 1913‑a eldono (<a class="mw-selflink selflink">esperante</a>), p. 10.</cite> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tekstaro.com/t?nomo=originala-verkaro&uzistreketojn=0&tipo=&sekcio=originala-verkaro-chapitro-ii-a&antauasekcio=1&postasekcio=1&id=dm555&ignorifremdajhojn=0&uskle=0&serchesprimo=estis%20la%20pse%C5%ADdonimo%20de%20la%20a%C5%ADtoro%20de%20la%20lingvo#dm555">L. L. Zamenhof: teksto "prospekto"</a> en paĝo 161 de la <a href="/wiki/Originala_Verkaro" title="Originala Verkaro">Originala Verkaro</a>(<a class="mw-selflink selflink">esperante</a>) </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eventoj.hu/steb/gxenerala_naturscienco/enciklopedio-1/encikl-e.htm">ĉapitro "Esperanto" de la</a> <a href="/wiki/Enciklopedio_de_Esperanto" title="Enciklopedio de Esperanto">Enciklopedio de Esperanto</a> de <a href="/wiki/1934" title="1934">1934</a> (<a class="mw-selflink selflink">esperante</a>) </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperantio.net/index.php?id=3549">Nia tradukarto vekis grandan intereson en PEN</a>, HeKo, nro 682 7-B, la 22-an de Junio 2018. </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> Maria Majerczak, Eaquals-premio al Jagelona universitato por Esperanto-instruado, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.europo.eu/eo/documentloader.php?id=455&filename=eb-160-2016-05.pdf">Eŭropa Bulteno, nro 160, majo 2016</a> </li> <li id="cite_note-Ethnologue-12">↑ <a href="#cite_ref-Ethnologue_12-0">12,0</a> <a href="#cite_ref-Ethnologue_12-1">12,1</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;"> [2005] <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=epo">Ethnologue: Languages of the World</a>, 15‑a eldono (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>), Dallas, Texas: SIL International. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9781556711596" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-55671-159-6</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> Vidu ekzemple kalendaron ĉe eventoservo.org </li> <li id="cite_note-Blahuš2012-14"><a href="#cite_ref-Blahuš2012_14-0">↑</a> <cite style="font-style:normal;"><a href="/wiki/Marek_Blahu%C5%A1" title="Marek Blahuš">Blahuš, Marek</a> (2012). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160805144334id_/esperanto-ondo.ru/Ondo/210-lode.htm#08">Esperanto estas la 64a lingvo ĉe Google Translate</a>”, La Ondo de Esperanto (5 (211)). “Maŝintradukado atingis novan mejloŝtonon, kiam la 22an de februaro [2012] la plej konata interreta tradukilo Google Translate eksubtenis Esperanton kiel sian 64‑an lingvon”.</cite>  </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://yandex.ru/blog/translate/yandeks-perevodchik-osvoil-11-novykh-yazykov">https://yandex.ru/blog/translate/yandeks-perevodchik-osvoil-11-novykh-yazykov</a> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160705083402/http://nyak.hu/doc/statisztika.asp?strId=_43_">Oktatási Hivatal: Nyelvvizsga-statisztikák</a>. Nyelvvizsgáztatási Akkreditációs Központ. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nyak.hu/doc/statisztika.asp?strId=_43_">la originalo</a> je 2016-07-05. Alirita 2016-08-01 . </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170414200406/http://www.ksh.hu/nepszamlalas/docs/tables/regional/00/00_1_1_4_2_en.xls">Population by language knowledge and sex</a> (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>) (XLS). Központi Statisztikai Hivatal. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ksh.hu/nepszamlalas/docs/tables/regional/00/00_1_1_4_2_en.xls">la originalo</a> je 2017-04-14. Alirita 2016-07-21 . </li> <li id="cite_note-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20-18">↑ <a href="#cite_ref-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20_18-0">18,0</a> <a href="#cite_ref-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20_18-1">18,1</a> <a href="#cite_ref-vieno-muzeo-blogo-2017-07-20_18-2">18,2</a> <a href="/wiki/Bernhard_Tuider" title="Bernhard Tuider">Tuider, Bernhard</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190929191248/https://onb.ac.at/forschung/forschungsblog/artikel/die-lingvo-internacia-des-dr-esperanto/">Die Lingvo Internacia des Dr. Esperanto</a> (<a href="/wiki/Germana_lingvo" title="Germana lingvo">germane</a>) (2017-07-20). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onb.ac.at/forschung/forschungsblog/artikel/die-lingvo-internacia-des-dr-esperanto/">la originalo</a> je 2019-09-29. Alirita 2019-09-15 . </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> Salisbury, Josh. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/science/2017/dec/06/saluton-the-surprise-return-of-esperanto">‘Saluton!’: the surprise return of Esperanto</a> (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>). The Guardian (2017-12-06). Alirita 2019-09-20 . “A Jewish-Polish doctor born in 1859 in Białystok, now in Poland, Zamenhof grew up under Russian occupation. Violence between different groups was common – Białystok which was a melting pot of Protestant Germans, Catholic Poles, Orthodox Russians and Jews.”. </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> (en) Gian Pablo Antonetti, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://medium.com/wikitongues/esperanto-the-living-changing-conlang-community-5293530874b3">Esperanto: The Living, Changing, Conlang Community. Background and excerpts from an Esperantist perspective</a>, Wikitongues.org, 15th September 2020 </li> <li id="cite_note-jewenc-21"><a href="#cite_ref-jewenc_21-0">↑</a> JACOBS, Joseph – HARRIS, Isidore. Zamenhof, Lazarus Ludwig. JewishEncyclopedia.com. Legita 2008-08-14 <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=20&letter=Z">Atingebla interrete</a>. (Angle.) </li> <li id="cite_note-borovko-22">↑ <a href="#cite_ref-borovko_22-0">22,0</a> <a href="#cite_ref-borovko_22-1">22,1</a> Zamenhofo, Ludoviko Lazaro. Letero de L. Zamenhof al Nikolaj Afrikanovich Borovko (1895) – О происхожении эсперанто. МИР ЭСПЕРАНТО. Legita 2008-08-14. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041027092841/http://miresperanto.narod.ru/zamenhof/borovko.htm">Atingebla interrete</a>. (Esperante, ruse.) </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <a href="/wiki/Bernhard_Tuider" title="Bernhard Tuider">Tuider, Bernhard</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190929191248/https://onb.ac.at/forschung/forschungsblog/artikel/die-lingvo-internacia-des-dr-esperanto/">Die Lingvo Internacia des Dr. Esperanto</a> (<a href="/wiki/Germana_lingvo" title="Germana lingvo">germane</a>) (2017-07-20). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onb.ac.at/forschung/forschungsblog/artikel/die-lingvo-internacia-des-dr-esperanto/">la originalo</a> je 2019-09-29. Alirita 2019-09-15 . “Ludwik Zamenhof begann bereits als Gymnasiast in Warschau eine Plansprache auszuarbeiten und beendete den ersten Entwurf seiner „lingwe uniwersala“ – des Ur-Esperanto – im Dezember 1878”. </li> <li id="cite_note-Lingvaj_Respondoj-24"><a href="#cite_ref-Lingvaj_Respondoj_24-0">↑</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;">Zamenhof, L. L.. (1962) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://luin.se/inko/109-7.pdf#page=104">Lingvaj Respondoj: Konsiloj kaj opinioj pri Esperanto</a>, 6‑a eldono.</cite> </li> <li id="cite_note-historie-25"><a href="#cite_ref-historie_25-0">↑</a> VONDROUŠEK, J. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160630202532/http://esperanto.sk/eo/pri-esperanto/historio/">El la historio de Esperanto</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://esperanto.sk/eo/pri-esperanto/historio/">la originalo</a> je 2016-06-30. Alirita 2016-07-05 . </li> <li id="cite_note-Page2005-26"><a href="#cite_ref-Page2005_26-0">↑</a> Page, Hugh R., Jr.. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928120753/http://berkshirepublishing.com/assets_news/WHTG/articles/Esperanto_24-May-2005.html">Esperanto</a> (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>). Berkshire (2005-05-24). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.berkshirepublishing.com/assets_news/WHTG/articles/Esperanto_24-May-2005.html">la originalo</a> je 2007-09-28. Alirita 2008-11-07 . </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> ČELIAUSKAS, Petras. Zamenhof en Veisiejai. En Litova Stelo Numero marto-aprilo, jarkolekto 1998. Litova Esperanto-Asocio. Legita 2008-08-14. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.is.lt/LEA/zamenhof.htm">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071029053915/http://www.is.lt/LEA/zamenhof.htm">Arkivigite je</a> 2007-10-29 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Esperante.) </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> Zakrzewski referencas al la "malnovaj libroj de la presejo", kiujn liveris al li Elżbieta Kelter, filino de Ĥ. Kelter, kiu presis la Unuan libron. </li> <li id="cite_note-eo-mv-enigmoj-29"><a href="#cite_ref-eo-mv-enigmoj_29-0">↑</a> Kolker, Boris. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151222132307/http://esperanto-mv.pp.ru/Cetero/enigmoj.html">Enigmoj de Ludoviko Zamenhof</a>. Jurij Finkel. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://esperanto-mv.pp.ru/Cetero/enigmoj.html">la originalo</a> je 2015-12-22. Alirita 2008-11-10 . </li> <li id="cite_note-mir-reform-30"><a href="#cite_ref-mir-reform_30-0">↑</a> Drezen, E. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110921004022/http://miresperanto.narod.ru/zamenhof/drezen_zamenhof/reformoj.htm">Zamenhof kaj reformoj en esperanto</a>. МИР ЭСПЕРАНТО. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://miresperanto.narod.ru/zamenhof/drezen_zamenhof/reformoj.htm">la originalo</a> je 2011-09-21. Alirita 2008-11-10 . </li> <li id="cite_note-diverse-informfluoj-31"><a href="#cite_ref-diverse-informfluoj_31-0">↑</a> Kniivilä, Kalle (2005-09-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160529170224/http://glasnost.se/2005/informfluoj-en-esperantujo/">Informfluoj en Esperantujo</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.glasnost.se/2005/informfluoj-en-esperantujo/">la originalo</a> je 2016-05-29. Alirita 2016-07-16 . </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> Konciza historio de IKUE. Roma (Italujo): IKUE. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ikue.org/historio.html">Atingebla interrete.</a><span title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="background:#ffeaea; color:#444444"><sup class="noprint" title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="color:red;">[rompita ligilo] Legita 2007-09-09. (Esperante.) </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> NB online – Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo. Wien (Aŭstrujo): Österreichische Nationalbibliothek. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/index.htm">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218152501/http://www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/index.htm">Arkivigite je</a> 2007-12-18 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Legita 2007-09-09. (Germane.) </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> Malovec, Miroslav. Esperantští spisovatelé a jejich díla. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://members.chello.cz/malovec/Abeceda.htm">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110718170445/http://members.chello.cz/malovec/Abeceda.htm">Arkivigite je</a> 2011-07-18 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Legita 2007-09-09. (Ĉeĥe.) </li> <li id="cite_note-unesco-rezoluce-35">↑ <a href="#cite_ref-unesco-rezoluce_35-0">35,0</a> <a href="#cite_ref-unesco-rezoluce_35-1">35,1</a> E-Euroscola: Rezolucioj de Unesko por Esperanto. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://e.euroscola.free.fr/unesko.htm">Atingebla interrete.</a> Legita 2007-09-06. (Esperante.) </li> <li id="cite_note-vatikan1-36">↑ <a href="#cite_ref-vatikan1_36-0">36,0</a> <a href="#cite_ref-vatikan1_36-1">36,1</a> La dekreto pri la normoj por la celebro de la Meso en esperanto. Roma (Italujo): IKUE. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ikue.org/historio/mesonormoj.htm">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120819211440/http://www.ikue.org/historio/mesonormoj.htm">Arkivigite je</a> 2012-08-19 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Legita 2007-10-18. (Esperante.) </li> <li id="cite_note-vatikan2-37">↑ <a href="#cite_ref-vatikan2_37-0">37,0</a> <a href="#cite_ref-vatikan2_37-1">37,1</a> La dekreto por la aprobo de la Meslibro kaj Legaĵaro en Esperanto. Roma (Italujo): IKUE. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ikue.org/historio/meslibro.htm">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120819211414/http://www.ikue.org/historio/meslibro.htm">Arkivigite je</a> 2012-08-19 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Legita 2007-10-18. (Esperante.) </li> <li id="cite_note-vatikan3-38">↑ <a href="#cite_ref-vatikan3_38-0">38,0</a> <a href="#cite_ref-vatikan3_38-1">38,1</a> Catholic Prayers in the Languages of the World: Esperanto. Città del Vaticano: Agenzia Fides. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fides.org/aree/news/newsdet.php?idnews=8533&lan=eng">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121028203826/http://www.fides.org/aree/news/newsdet.php?idnews=8533&lan=eng">Arkivigite je</a> 2012-10-28 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Legita 2007-10-18. (Angle.) </li> <li id="cite_note-Graddol-39"><a href="#cite_ref-Graddol_39-0">↑</a> GRADDOL, David. The Future of English? <a href="/wiki/British_Council" title="British Council">The British Council</a>, 1997 <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britishcouncil.org/de/learning-elt-future.pdf">Atingebla interrete.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140628012917/http://www.britishcouncil.org/de/learning-elt-future.pdf">Arkivigite je</a> 2014-06-28 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Legita 2007-04-15. (Angle.) </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nepszamlalas2001.hu/hun/kotetek/18/tables/load1_32.html">hungara censo</a> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eszperanto.hu/egyeb/alk/nepszamlalas-2011.htm">hungara census 2011</a> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;"> (1961) Jarlibro de la Esperanto‑movado, p. 60–61.</cite> </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;"> (1962) Jarlibro de la Esperanto‑movado, p. 62–64.</cite> </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <cite class="libro" style="font-style:normal;"> (1965) Jarlibro de la Esperanto‑movado, p. 88–90.</cite> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <cite style="font-style:normal;">Corsetti, Renato (1996). “A mother tongue spoken mainly by fathers”, Language Problems and Language Planning 20 (3), p. 263–273.</cite>  </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/landoj/afriko">UEA</a> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> Vd. <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo#Afriko" title="Statistiko de Esperantujo"> Statistiko Afriko</a> por la fontoj; en Pasporta Servo listiĝis 900 gastigantoj en 1988/89 kaj 1364 en 2005; la procentaĵo de afrikaj adresoj do kreskis de 2% al 4,3% </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> Vidu la statistikon ĉe <a href="/wiki/Esperanto-muzikalbumoj#Statistiko_pri_jare_aperintaj_albumoj" title="Esperanto-muzikalbumoj">Esperanto-muzikalbumoj#Statistiko_pri_jare_aperintaj_albumoj</a> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> Vidu la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kantaro.ikso.net/statistiko">statistikon de kantaro.ikso.net</a> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <a class="external text" href="https://meta.wikimedia.org/?oldid=15721589&uselang=eo#100_000.2B_articles">List of Wikipedias</a>, 2016-06-24. </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> Edward Symoens. Bibliografio de disertacioj pri Esperanto kaj interlingvistiko. Rotterdam (UEA). 1989. Grafikaĵoj ĉe <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.esperanto-sat.info/article204.html">[1]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924002236/http://www.esperanto-sat.info/article204.html">Arkivigite je</a> 2015-09-24 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>; kp. <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo#Interlingvistiko.2C_Esperantologio_kaj_Esperanto-studoj" title="Statistiko de Esperantujo">Statistiko_de_Esperantujo</a> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> Fontoj vidu en la artikolo <a href="/wiki/Landaj_asocioj_de_UEA" title="Landaj asocioj de UEA">Landaj asocioj de UEA</a>. </li> <li id="cite_note-Ĝisdate_pri_Esperanto-53">↑ <a href="#cite_ref-Ĝisdate_pri_Esperanto_53-0">53,0</a> <a href="#cite_ref-Ĝisdate_pri_Esperanto_53-1">53,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161210002046/https://uea.org/pdf/ghisdate/ghisdate_esperanta.pdf">Ĝisdate pri Esperanto</a>. Universala Esperanto‑Asocio (2009-12-14). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/pdf/ghisdate/ghisdate_esperanta.pdf">la originalo</a> je 2016-10-12. “La lingvo estis malpermesita, kaj ĝiaj uzantoj persekutataj . . . de Hitler, por kiu ĝi estis lingvo de judoj . . . Zamenhof, kreinto de la lingvo, estis judo”. </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">↑</a> Penarredonda, Jose Luis. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/future/story/20180110-the-invented-language-that-found-a-second-life-online">The invented language that found a second life online</a> (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>). BBC Future. BBC (2018-01-10). Alirita 2018-01-17 . “Both Stalin and Hitler prosecuted it. The former because he saw it as a tool of Zionism, the latter because he disliked its anti-nationalist ideals.”. </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> JANTON, Pierre; TONKIN, Humphrey. Esperanto: language, literature, and community. Novjorko: SUNY Press, 1993. 169 pĝ. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/0791412547" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7914-1254-7</a>. </li> <li id="cite_note-Sikosek-56"><a href="#cite_ref-Sikosek_56-0">↑</a> Ziko Marcus Sikosek: Esperanto sen mitoj. Antverpeno 2003². Pĝ. 247 </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.czso.cz/sldb/sldb.nsf/i/seznam_doporucenych_ukazatelu_scitani">Seznam doporučených ukazatelů sčítání</a>. Praha: Český statistický úřad, aktualigita 2007-09-13, citita 2007-09-16. </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/questions/345655878818771/">Facebook/EsperantoLand-enketo</a> </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> Williams, N. A language teaching experiment. Canadian Modern Language Review, 1965. Ĉapitro 22.1, pĝ. 26–28. </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/questions/409467079104317/">Facebook/EsperantoLand</a> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> (eo, de) Lu Wunsch-Rolshoven, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://blogs.taz.de/infrakulturen/komuna-lingvo-por-homoj-el-la-tuta-mondo/">Komuna lingvo por homoj el la tuta mondo</a>, TAZ, la 1-an de decembro 2021 </li> <li id="cite_note-Grin2006-62"><a href="#cite_ref-Grin2006_62-0">↑</a> <cite style="font-style:normal;">François Grin (2006). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160310001920/ladocumentationfrancaise.fr/var/storage/rapports-publics/054000678.pdf">L’enseignement des langues étrangères comme politique publique</a>”, Language Problems and Language Planning (fr) (PDF) 30 (2), p. 81. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1075/lplp.30.2.10cor" class="extiw" title="doi:10.1075/lplp.30.2.10cor">10.1075/lplp.30.2.10cor</a>. “[P]our atteindre ce niveau, 2 000 heures d’études de l’allemand produisaient un niveau linguistique équivalent à 1 500 heures d’étude l’anglais, 1 000 heures d’étude de l’italien et . . . 150 heures d’étude de l’espéranto”.</cite>  </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> CHRDLE, Petr. Profesia uzo de Esperanto kaj ĝiaj specifaj trajtoj. Dobřichovice: KAVA-PECH, 1995. 40 pĝ. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/8085853167" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 80-85853-16-7</a>. </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> List of NGOs maintaining official relations with UNESCO. UNESCO. Citita je 2007-09-01. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://erc.unesco.org/ong/ONGlist_p.asp?language=E">http://erc.unesco.org/ong/ONGlist_p.asp?language=E</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120911141122/http://erc.unesco.org/ong/ONGlist_p.asp?language=E">Arkivigite je</a> 2012-09-11 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. (Angle.) </li> <li id="cite_note-esperantic-65"><a href="#cite_ref-esperantic_65-0">↑</a> TONKIN, Humphrey – FETTES, Mark. About Esperanto. (Eldonserio Esperanto Document, 43a seriero.) Rotterdam: Universala Esperanto-Asocio, 1996. 16 pĝ. Atingita je 2008-04-12. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.esperantic.org/ced/espe.htm">http://www.esperantic.org/ced/espe.htm</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080514130501/http://www.esperantic.org/ced/espe.htm">Arkivigite je</a> 2008-05-14 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Angle). </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> KIEFTE, Joop. Pasporta Servo 2.0 – Internacia gastiga servo per Esperanto. Eldonis Pasporta Servo. Citita je 2009-06-21. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.pasportaservo.org">http://www.pasportaservo.org</a> (Esperante). </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> PIRLOT, Germain. Esperanto en universitatoj. Universala Esperanto-Asocio, eldonita 2003-04-17. Citita 2008-08-15. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://uea.org/agadoj/instruado/pirlot.html">https://uea.org/agadoj/instruado/pirlot.html</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121222105543/http://uea.org/agadoj/instruado/pirlot.html">Arkivigite je</a> 2012-12-22 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Esperante). </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mesg2012.blogspot.com/2012/12/french-business-would-use-esperanto-but.html">Paris business men would use Esperanto</a> </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180408225134/https://www.ikef-esperanto.net/">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ikef-esperanto.net/">la originalo</a> je 2018-04-08. Alirita 2018-04-08 . </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> <a class="external text" href="https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias#100_000.2B_articles">List of Wikipedia</a>, 2015-06-15 </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <a class="external text" href="https://stats.wikimedia.org/EO/Sitemap.htm">Vikipedioj</a>, 2015-06-15. 10 711 paĝorigardoj ĉiuhore </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> Statistiko de Esperantujo: <a href="/wiki/Statistiko_de_Esperantujo#Komparo_kun_aliaj_lingvoj" title="Statistiko de Esperantujo">Komparo kun aliaj lingvoj</a> </li> <li id="cite_note-hu-lernejo-73">↑ <a href="#cite_ref-hu-lernejo_73-0">73,0</a> <a href="#cite_ref-hu-lernejo_73-1">73,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eszperanto.hu/hu-lernejo.htm">eszperanto.hu</a> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> (eo) István SZABOLCS, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://esperantohea.hu/konferenco-de-poliglotoj-en-budapest-2023-prelego-pri-esperanto-kaj-hungario/">Konferenco de poliglotoj en Budapest 2023 – Prelego pri Esperanto kaj Hungario</a>, <a href="/wiki/Hungaria_Esperanto-Asocio" title="Hungaria Esperanto-Asocio">HEA</a>, la 3-an de decembro 2023 </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperantio.net/index.php?id=8">Raŭmismo</a> </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> Noto: tiu de la grupa identeco, kies ligo estas la fido je la valoroj de egaleco alportitaj de la internacia lingvo Esperanto. </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> (germana) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://destobesser.com/article/civitas-esperantica">Civitas Esperantica</a>, destobesser.com, la 16-an de oktobro 2016, alirite la 24-an de septembro 2018. </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> Por kompreni la evoluon de Esperanto en la dua jarcento - el "Esperanto 125", p. 3, <a href="/wiki/Heroldo_de_Esperanto" title="Heroldo de Esperanto">Heroldo de Esperanto</a>, nro 7 (2286), julio 2018. </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">↑</a> (eo) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.esperantio.net/index.php?id=4256">Raŭmistojn ne surprizas rasismo ene de UEA</a>, HeKo n-ro 758 7-A, la 25-an de marto 2021. </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> Stephan McGill, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia601608.us.archive.org/15/items/Esperanto-UEA_2011_n1246_apr/Esperanto-UEA_2011_n1246_apr.pdf">Projekto 'esperanto125'</a>, revuo Esperanto (UEA), 1246 (4) aprilo 2011, p. 77 </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">↑</a> Kp. Pierre Janton, Esperanto: lingvo - literaturo - movado, UEA, Rotterdam, 1988, paĝ. 105. </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">↑</a> (en) <a href="/wiki/Marc_van_Oostendorp" title="Marc van Oostendorp">Marc van Oostendorp</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vanoostendorp.nl/interlinguistiek/esse.html">A note on exceptional syllable structure in esperanto</a>. </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=Sq0X4tmO8KA">Arabaj, persaj kaj turkaj vortoj en Esperanto - Wael Almahdi</a> Prelego ĉe <a href="/wiki/HEF" class="mw-disambig" title="HEF">HEF</a> en Jutubo. Alirita la 2an de Septembro 2023. </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> Simpson, David G. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160408183810/http://esperanto.davidgsimpson.com/studoj/literoj.pdf">La Oftecoj de la Esperantaj Literoj</a> (PDF). Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://esperanto.davidgsimpson.com/studoj/literoj.pdf">la originalo</a> je 2016-04-08. Alirita 2016-07-12 . “la ok plej maloftaj literoj estas ĉiom da la ĉapelitaj literoj . . . kune kun h kaj z”. </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sezonoj.ru/2011/12/censo/">La Balta Ondo</a>, 18-a de decembro 2011 </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> Teksto kaj komento en <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperanto.hu/eventoj/arkivo//eve-094.htm">Eventoj 94</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061011193550/http://www.esperanto.hu/eventoj/arkivo//eve-094.htm">Arkivigite je</a> 2006-10-11 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120805163806/http://www.uea.org/informado/ED38-eo.html#enhavo">Esperanto kaj internaciaj organizaĵoj</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/informado/ED38-eo.html#enhavo">la originalo</a> je 2012-08-05. Alirita 2019-06-28 . </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> Ida Stria, Lingvaj sintenoj de Esperanto-parolantoj, paĝo 230 </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://liberafolio.org/2005/Komentario/chukulturo/">Detlev Blanke. “Ĉu Esperanto havas kulturon? Jes kaj ne!”</a>, en Libera Folio </li> <li id="cite_note-blanke-90"><a href="#cite_ref-blanke_90-0">↑</a> <a href="/wiki/Detlev_Blanke" title="Detlev Blanke">Detlev Blanke</a> (2006). Interlinguistische Beiträge. Zum Wesen und zur Funktion internationaler Plansprachen. Herausgegeben von <a href="/wiki/Sabine_Fiedler" title="Sabine Fiedler">Sabine Fiedler</a>. Frankfurt/Main u.a.: Peter Lang Europäischer Verlag der Wissenschaften, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/3631550243" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-631-55024-3</a>, S. 224f. </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> Ankaŭ, se vi deziras labori per Esperanto aŭ trovi laboranton kiu parolas Esperanton, bonvolu uzu <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eklaboru.com">la senpagan retservon Eklaboru</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160813115020/http://www.eklaboru.com/">Arkivigite je</a> 2016-08-13 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> La <a href="/wiki/Enciklopedio_de_Esperanto_-_B" class="mw-redirect" title="Enciklopedio de Esperanto - B">Enciklopedio de Esperanto</a>, pri la ero Basic English (kun tiu nomo en ĝia titolo) </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> Rick Harrison, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120716230133/http://www.rickharrison.com/language/farewell.html">Farewell to Auxiliary Languages</a> </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> Ekzemple, citaĵo de la <a rel="nofollow" class="external text" href="http://listserv.brown.edu/archives/cgi-bin/wa?A2=ind0512A&L=AUXLANG&T=0&F=&S=&P=2560">auxlang mailing list</a> arĥivoj kaj alia de la renoma lingvisto Robert A. Hall la pli juna. </li> <li id="cite_note-bro-95"><a href="#cite_ref-bro_95-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.akademio-de-esperanto.org/aktoj/aktoj2/bro.html">Aktoj de la Akademio II 1968–1974 – Baza Radikaro Oficiala</a> </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> Aperis kritiko en la 50-a kaj 51-a numeroj de <a href="/wiki/Heroldo_de_Esperanto" title="Heroldo de Esperanto">Heroldo de Esperanto</a>, 1933, de <a href="/wiki/Montagu_Christie_Butler" title="Montagu Christie Butler">M. C. Butler</a>. </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> <a href="/wiki/Bertilo_Wennergren" title="Bertilo Wennergren">Wennergren, Bertilo</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bertilow.com/pmeg/gramatiko/o-vortoj/seksa_signifo.html">Seksa signifo de O‑vortoj</a>. Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko. Alirita 2015-09-06 . </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">↑</a> Markos (2014-10-16). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lingvakritiko.com/2014/10/16/esperanto-kaj-sekso/">Esperanto kaj sekso</a>. Lingva Kritiko. Alirita 2015-09-06 . </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> <a href="/wiki/Jorge_Camacho" title="Jorge Camacho">Jorge Camacho</a>: Ekskurso tra la planlingva ĝangaleto, recenzo pri In the Land of Invented Languages de <a href="/wiki/Arika_Okrent" title="Arika Okrent">Arika Okrent</a>, nome eseo pri inventitaj lingvoj inter kiuj kompreneble Esperanto. <a href="/wiki/Beletra_Almanako" title="Beletra Almanako">Beletra Almanako</a>, <a href="/wiki/BA22" title="BA22">nº 22</a>, Mondial, Novjorko, Februaro 2014, paĝo 125, noto 3. </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> "(...) Esperanto. Das ist diese künstliche Sprache, und heute ist sie tot." (Esperanto. Tio estas tiu artefarita lingvo, kaj hodiaŭ ĝi estas morta.) Richard Sulik, intervjuo <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stern.de/politik/ausland/richard-sulik--slowakischer-politiker--die-vereinigten-staaten-von-europa-sind-eine-fixe-idee--3587144.html">"Die Vereinigten Staaten von Europa sind eine fixe Idee"</a>, Stern, 29-a de aŭg. 2012 </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> “L'espéranto, elle est morte de sa belle mort il y a (nekomprenebla: une ? des ?) dizaine(s) d'années.“ 14-a de julio 2016, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ipernity.com/blog/32119/4624272">“Rendez-vous en « terres inconnues »“ sur LCI</a> </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> "Kunstsprachen leben nicht." <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080112145605/http://www.zeit.de/online/2008/02/bg-weltraetsel?6">Weltprojekte. Esperanto. 8-a de januaro 2008</a> </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> "Volapük, Esperanto, Ido, Novial . . . are dead, far deader than ancient unused languages, because their authors never invented any Esperanto legends". (Volapük, Esperanto, Ido, Novial . . . estas mortaj, multe pli mortaj ol malnovaj neuzataj lingvoj, ĉar iliaj aŭtoroj neniam inventis iujn Esperanto-legendojn.) J.R.R. Tolkien en skizo de letero eble neniam sendita, cit. laŭ <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.economist.com/blogs/prospero/2013/09/esperanto-0">The Economist</a>, 26-a de sept. 2013. </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">↑</a> Pluraj fontoj en la <a href="/w/index.php?title=John_Ronald_Reuel_Tolkien%26oldid%3D6100141&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Ronald Reuel Tolkien&oldid=6100141 (paĝo ne ekzistas)"> vikipedia artikolo pri Tolkien</a> </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ndr.de/kultur/Norbert-Lammert-ueber-die-deutsche-Sprache,journal1068.html">"Der Versuch, eine Kunstsprache anstelle lebendiger, historisch gewachsener Sprachen zu setzen, ist trotz erheblicher Anstrengungen jämmerlich gescheitert."</a> (...) </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">↑</a> "I didn’t realise it when I was young, but the language of the future was even then slipping into the past." (Mi ne konsciis pri tio, kiam mi estis juna, sed la lingvo de la estonteco jam tiam glitis en la pasintecon.) As "major languages such as French declined as an international competitor to English, so inevitably did Esperanto." (Kiel ĉefaj lingvoj kiel la franca malkreskis kiel internaciaj konkurantoj de la angla, tiel neeviteble faris Esperanto.) Tim Richards. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smh.com.au/entertainment/postcard-from-the-home-of-esperanto-a-language-whose-time-never-came-20150816-giyuba.html#ixzz3ysT3QVxE">Postcard from the home of Esperanto, a language whose time never came.</a> The Sidney Morning Herald, 2015-08-21 </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> "I know it's still out there. But no one nowadays expects it to become the international lingua franca; that's the point I was trying to make. A lot of young people I mention it to have never heard of it, which wasn’t so much the case when I was young." <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plus.google.com/+TimRichards/posts/UtEPMR4dc5i">Tim Richards, Google+</a>, iom post 2015-08-21 </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> "The heyday of this artificial language, with its simplified grammar and pan-European vocabulary, was the first half of the 20th century, as it gained speakers around the globe and held regular international congresses." Tim Richards. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smh.com.au/entertainment/postcard-from-the-home-of-esperanto-a-language-whose-time-never-came-20150816-giyuba.html">Postcard from the home of Esperanto, a language whose time never came.</a> The Sidney Morning Herald, 21-a de aŭg. 2015 </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> "L’esperanto avait vocation à devenir la langue de l’Europe unie, mais il n’est quasiment plus parlé aujourd’hui. Cela dit, il est enseigné et utilisé dans bien plus d’endroits d’Europe qu’on ne le pense." (Esperanto estis destinita por fariĝi la lingvo de la unuiĝinta Eŭropo, sed ĝi kvazaŭ ne plu estas parolata hodiaŭ. Dirinte tion, ĝi estas instruata kaj uzata en multe pli da lokoj en Eŭropo ol oni pensas.) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://info.arte.tv/fr/quelle-sera-demain-la-langue-de-leurope#Belgique">arte:Quelle sera demain la langue de l'Europe?</a> 2015-06-03 </li> <li id="cite_note-Schneider-110">↑ <a href="#cite_ref-Schneider_110-0">110,0</a> <a href="#cite_ref-Schneider_110-1">110,1</a> "Kunstsprachen bieten keine Kinderlieder und keine Verse an, keine Flüche, keine Witze, keine Redensarten. Ihre Wörter sind eindeutig und folglich einschichtig, sie haben keine Aura und keine Tiefe." (Artefaritaj lingvoj ofertas neniujn infankantojn kaj neniujn versojn, neniujn sakrojn, neniujn ŝercojn, neniujn parolturnojn. La vortoj de Esperanto estas unusencaj kaj sekve unutavolaj.) <a href="/wiki/Wolf_Schneider" title="Wolf Schneider">Wolf Schneider</a> (ĵurnalisto, laboris inter 1945 kaj proks. 1950 por la usona registaro kiel interpretisto kaj ĵurnalisto), NZZ Folio (monata gazeto de <a href="/wiki/Neue_Z%C3%BCrcher_Zeitung" title="Neue Zürcher Zeitung">Neue Zürcher Zeitung</a>, okt. 1994 </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> Wolf Schneider. Gewönne doch der Konjunktiv!: Sprachwitz in 66 Lektionen. Reinbek (Rowohlt). 2009, 3-a eldono </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">↑</a> "Wäre es da aus Gründen kommunikativer Gerechtigkeit nicht ohnehin besser, für den Alltag eine Kunstsprache wie Esperanto einzuführen? - Jürgen Trabant: Davon halte ich gar nichts. Da wäre aus meiner Sicht, zumindest für Europa, Latein noch besser. Hinter dem Lateinischen steht ja eine große Literatur, die bei Esperanto völlig fehlt. Aber vielleicht ist es doch besser, statt an einer künstlichen oder einer toten Sprache an einer lebendigen Kultur wie der englischen und amerikanischen zu partizipieren." (Ĉu pro kaŭzoj de komunika justeco ne estus ĉiukaze pli bone, enkonduki por la ĉiutago artefaritan lingvon kiel Esperanto? - Jürgen Trabant: Tio tute ne estas mia opinio. Ĉi-rilate el mia vidpunkto, almenaŭ por Eŭropo, la latina estus pli bone. Malantaŭ la latina ja staras granda literaturo, kiu ĉe Esperanto komplete mankas. Sed eble estas ja pli bone, partopreni anstataŭ je artefarita aŭ morta lingvo en vivanta kulturo kiel la angla aŭ usono.) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.goethe.de/lhr/prj/diw/dos/de7245855.htm">Deutsch als Wissenschaftssprache. Intervjuo kun Jürgen Trabant</a>. <a href="/wiki/Goethe-Institut" title="Goethe-Institut">Goethe-Institut</a>. Marto 2011 </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> "Aber das wesentliche was an Esperanto fehlt, ist die kulturelle Eingebundenheit. Es fehlt, wenngleich es - wie sie ja auch in ihrem Beitrag schon mitgeteilt haben - mittlerweile von 1 Million Menschen gesprochen wird, es fehlt der kulturelle Hintergrund, die kulturelle Einbindung. Jede Sprache lebt zusammen mit ihrer Kultur. (...) Wenn sie zum Ziel haben, den kleinsten gemeinsamen Nenner zu finden und das Niveau runterzuschrauben, dann wäre Esperanto vielleicht eine Möglichkeit, obwohl /es/ auch hier viele Probleme geben wird." (... Se via celo estas trovi la plej malgrandan denominatoron kaj malaltigi la nivelon, tiam Esperanto eventuale estus ebleco, kvankam ankaŭ ĉi tie estos multaj problemoj.) Dieter Huber, en intervjuo de la elsendo "nano" de la germana televido 3sat, <a href="/wiki/29-a_de_aprilo" title="29-a de aprilo">29-an de aprilo</a> <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a>, pri Esperanto kaj la lingvoproblemoj de EU. Citaĵo laŭ Sebastian Kirf. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://diplom.kirf.de/Diplomarbeit%20Sebastian%20Kirf%20-%20Esperanto,%20ein%20Beitrag%20zur%20Umsetzung%20der%20Agenda%2021%20-%20V1.3.pdf">Esperanto - ein Beitrag zur Umsetzung der Agenda 21?</a> ~2005. Emden (?). p. 83 </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albaglobal.com/article533.html">But the real liability in Esperanto is its lack of a culture to support it.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180410150153/http://www.albaglobal.com/article533.html">Arkivigite je</a> 2018-04-10 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> A language is always an integral part of a culture: one of its most distinguishing features, a model of corresponding cultural concepts, and the indispensable means of transmission of a culture from one generation to another. Language is an interactive phenomenon that requires constant participation by members of a language-culture." Eugene A Nida. Translators' Confrontations with False Ideas about Language, p. 188, en: T&T, Terminologie et traduction, 2.1997, p. 185-189 </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> "Das Verstehen anderer Kulturen wurzelt im Erlernen der entsprechenden Sprachen, die Ausdruck dieser Kulturen sind. Daher fördert die Kommission die Verwendung künstlicher Sprachen nicht, die per definitionem keine kulturellen Bezüge haben." (La kompreno de aliaj kulturoj radikas en la lernado de la koncernaj lingvoj, kiuj estas esprimilo de tiuj kulturoj. Pro tio la komisiono ne subtenas la uzadon de artefaritaj lingvoj, kiuj laŭ difino ne havas kulturajn rilatojn.) <a href="/wiki/E%C5%ADropa_Komisiono" title="Eŭropa Komisiono">Eŭropa Komisiono</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/com/com_com%282005%290596_/com_com%282005%290596_de.pdf">Eine neue Rahmenstrategie für Mehrsprachigkeit</a> (Nova kadra strategio por plurlingveco) KOM(2005) 596 endgültig, 22.11.2005 </li> <li id="cite_note-Mitropoulou-116"><a href="#cite_ref-Mitropoulou_116-0">↑</a> "À un moment, il était question de créer un langage universel, simplifié qui pourrait fonctionner sur le long terme." "C’est illusoire. Une langue, pour qu’elle vive, doit reposer sur une culture. Il n’y a qu’à voir l’échec de l’esperanto.» (Iumomente estis la demando, ĉu krei universalan lingvon, simpligitan, kiu povus funkcii longavide. Estas iluzio. Lingvo por ke ĝi vivu, devas ripozi sur kulturo. Necesas nur rigardi la malsukceson de Esperanto.) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unilim.fr/ceres/wp-content/uploads/sites/22/2015/06/CV_Mitropoulou.pdf">Eleni Mitropoulou</a>, professeur de sémiotique à l'université de Limoges. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slate.fr/story/110441/enfouissement-dechets-radioactifs-avertir-generations-futures">Comment avertir les générations futures de l’enfouissement des déchets radioactifs?</a> slate.fr, 25.11.2015 (rigardita 2016-02-11) </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">↑</a> Georgio Silfer, Nia lingvo 130-jara : interlingva komparo, La eta Heroldo, numero 6, 1a jarkolekto, aŭgustuo 2017. </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> "Les langues artificielles comme l’Esperanto et le globish restent dans le dénotatif. Un exemple très simple le prouve : il est impossible de faire des jeux de mots en Esperanto." <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eurocite.eu/wp-content/uploads/2016/07/Interview-Heinz-Wismann.pdf">Entretien avec Heinz Wismann</a>. Léa Nora. Identité(s) européenne(s). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eurocite.eu">EuroCité</a> 11 juillet 2016 (rigardita 2018-02-26) </li> <li id="cite_note-119"><a href="#cite_ref-119">↑</a> "Or l'espéranto n'est ni une langue répondant à une forte demande des candidats et faisant l'objet d'un enseignement, ni une langue maternelle." (Esperanto estas nek lingvo respondanta al forta demando de la kandidatoj kaj estanta objekto de instruado nek denaska lingvo.) La franca Ministro de Nacia Edukado, en <a rel="nofollow" class="external text" href="http://questions.assemblee-nationale.fr/q14/14-47869QE.htm">respondo al parlamentano</a>, Question N° 47869, 2014 </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180308231425/http://linguistlist.org/ask-ling/message-details1.cfm?asklingid=200315919">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://linguistlist.org/ask-ling/message-details1.cfm?asklingid=200315919">la originalo</a> je 2018-03-08. Alirita 2018-03-08 . </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> "The artificial language Esperanto is spoken not only as a second language, by its proponents, but also as a native language by children of some of those proponents." Benjamin K. Bergen. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cogsci.ucsd.edu/~bkbergen/papers/NEJCL.pdf">Nativization processes in L1 Esperanto</a>. 2001. Journal of Child Language. 28 (2001), p. 575-595. Kritiko pri asertoj en la teksto legeblas ĉe Jouko Lindstedt. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.linguistics.fi/julkaisut/SKY2006_1/1FK60.1.5.LINDSTEDT.pdf">Native Esperanto as a Test Case for Natural Language</a>. Helsinki. 2006. </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> Ekz. "Anyone familiar with western languages would know that English takes at least five years to learn and French at least seven. Esperanto on the other hand, could be learned in a year." (Ĉiu ajna konanto de okcidentaj lingvoj scius, ke la angla prenas almenaŭ kvin jarojn por lerni kaj la franca almenaŭ sep. Esperanto aliflanke oni povus lerni en unu jaro.) en: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.de/books?id=FMgEX5x6F34C&pg=PR15&sa=X&ved=0ahUKEwj1zsTXpt7KAhVL83IKHZp2DcIQ6AEINTAC#v=onepage&q=esperanto%20hand%20learned%20year&f=false">Gregor Benton. Chinese Migrants and Internationalism: Forgotten Histories, 1917–1945</a>. New York (Routledge) 2007, p. 99. Tiu teksto fontas en: Gotelind Müller. China, Kropotkin und der Anarchismus. Wiesbaden (Harrassowitz). 2001 (kp. la rimarkon sur p. xv en la libro de Benton). Kp. ankaŭ: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cafe.daum.net/esperanto/1l6/1776?q=D_eEENe_11YdY0&">Opinioj de azianoj pri Esperanto</a>. Kolekto de <a href="/wiki/Germain_Pirlot" title="Germain Pirlot">Germain Pirlot</a> </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">↑</a> Esperanto bietet "den Sprechern nicht-indogermanischer Sprachen, wie Finnen oder Ungarn in Europa, den Asiaten etc. keinerlei Lernhilfen, was Wortschatz und Grammatik anbelangt." Hans Meier, bavara ŝtata ministro pri instruado kaj kulturo, 13-a de julio 1979, en <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bayern.landtag.de/www/ElanTextAblage_WP09/Drucksachen/0000002000/09-02258.pdf">respondo al la bavara parlamento</a>. </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">↑</a> "Zamenhof kannte keine Sprachen Afrikas oder Amerikas, Ostasiens oder Australiens. Das ist, glaube ich, der Nachteil natürlich auch für Esperantisten außerhalb Europas, die sich also mit dieser stark romanisch orientierten Sprachstruktur eigentlich nicht so auskennen, dass für die diese Sprache eigentlich, also genauso unzugänglich ist wie Französisch oder Spanisch oder Italienisch." (Zamenhof ne konis lingvojn de Afriko aŭ Ameriko, orienta Azio aŭ Aŭstralio. Jen, mi kredas, la malavantaĝo kompreneble ankaŭ por Esperanto-parolantoj ekster Eŭropo, ke ili do ne tiel bone konas tiun lingvostrukturon forte orientitan laŭ la latinida modelo, ke por ili tiu lingvo estas iel, nu, same nealirebla kiel la franca aŭ hispana aŭ itala.) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ats.uni-muenchen.de/personen/professoren/schulze/index.html">Wolfgang Schulze</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180424183513/http://www.ats.uni-muenchen.de/personen/professoren/schulze/index.html">Arkivigite je</a> 2018-04-24 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, prof. pri ĝenerala kaj tipologia lingvistiko, Munkeno. Bavara Radio BR2, 2015-12-15, proks. 8:18h. </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://linguistlist.org/ask-ling/message-details1.cfm?asklingid=200315921">Linguist List</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180308165212/http://linguistlist.org/ask-ling/message-details1.cfm?asklingid=200315921">Arkivigite je</a> 2018-03-08 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>: (...) "not necessarily any easier than any other European language for a speaker of a non-European language." </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">↑</a> "Otherwise, the big drawback of Esperanto is its lack of a community of native speakers, or indeed its lack of a community of speakers at all. Consequently, it isn't really a living language, and it accordingly lacks the richness and vibrancy of a living language, the variety and the elaboration of function." Same <a rel="nofollow" class="external text" href="http://linguistlist.org/ask-ling/message-details1.cfm?asklingid=200315921">Linguist List</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180308165212/http://linguistlist.org/ask-ling/message-details1.cfm?asklingid=200315921">Arkivigite je</a> 2018-03-08 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">↑</a> En la angla teksto ekz. la dua celo tekstas: "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genekeyes.com/Dr_Esperanto.html">To enable the learner to make direct use of his knowledge</a> with persons of any nationality, whether the language be universally accepted or not; in other words, the language is to be directly a means of international communication." </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">↑</a> "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://rodrigoconstantino.blogspot.de/2010/02/arrogancia-autoritaria.html">uma língua com a pretensão de ser a língua MUNDIAL"</a> </li> <li id="cite_note-EU-Komisiono2012-129">↑ <a href="#cite_ref-EU-Komisiono2012_129-0">129,0</a> <a href="#cite_ref-EU-Komisiono2012_129-1">129,1</a> "Wäre eine einzige Sprache für alle eine Lösung? - Die Idee, dass eine einzige Sprache die Lösung für alle sprachlichen Probleme wäre, ist zu simpel. Hin und wieder werden Latein oder Esperanto als einzige, europaweite Sprache für die EU vorgeschlagen. Da allerdings beinahe jeder diese Sprachen von Grund auf neu lernen müsste, wäre diese Lösung sowohl unpraktisch als auch für die Beziehungen zum Rest der Welt nicht sonderlich hilfreich. Die Lehrerausbildung und der Sprachunterricht für 500 Millionen Europäerinnen und Europäer würden außerdem sehr viel Zeit und Geld kosten. Mit ihrem Bekenntnis zur Mehrsprachigkeit macht sich die Europäische Kommission daher für Vielfalt statt für Einförmigkeit stark." (... La edukado de instruistoj kaj la lingvo-instruado por 500 milionoj da eŭropanoj kaj eŭropaninoj aldone kostus tre multan tempon kaj monon. ...) Eŭropa Komisiono, gazetara komuniko (Memo) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-12-703_de.htm">"Häufig gestellte Fragen: Mehrsprachigkeit und Sprachenlernen"</a> (Oftaj demandoj: Plurlingveco kaj lingvolernado), 25-a de sept. 2012 </li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">↑</a> "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ipernity.com/doc/158659/36408238">It perhaps comes as a surprise to be told that Esperanto is difficult.</a>" Gaston Dorren. Lingo: A Language Spotters Guide to Europe. London (Profile Books). 2014, p. 240 </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> Ekzemple "ĉiuj nacioj estus unuiĝintaj en komuna frateco" (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genekeyes.com/Dr_Esperanto.html">"all nations would be united in a common brotherhood"</a>), <a href="/wiki/Unua_Libro" title="Unua Libro">Unua Libro</a> </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170414200420/http://www.satesperanto.org/Parolado-de-Zamenhof-en-la-dua.html">Parolado en Ĝenevo</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.satesperanto.org/Parolado-de-Zamenhof-en-la-dua.html">la originalo</a> je 2017-04-14. Alirita 2016-06-23 . </li> <li id="cite_note-133"><a href="#cite_ref-133">↑</a> "Just about everyone has heard of Esperanto, which was nothing less than one man’s attempt to bring about world peace by means of linguistic solidarity." (Preskaŭ ĉiu jam aŭdis pri Esperanto, kio estis nenio malpli ol la provo de unu homo atingi mondan pacon per lingvistika solidareco.) Eldoneja prezento de la libro de Arika Okrent, In the Land of Invented Languages. New York (Spiegel & Grau). 2010. Same legebla sur ties dorflanko. </li> <li id="cite_note-134"><a href="#cite_ref-134">↑</a> (en) Donovan Nagel, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mezzoguild.com/esperanto/">Why I Won’t Learn Esperanto</a> (Kial mi nenium lernos Esperanton + komentoj pri ĝi), The Mezzofanti Guild, Language Learning made Simple, aŭgusto 2015 </li> <li id="cite_note-135"><a href="#cite_ref-135">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sprachlog.de/2012/07/09/sprachbrocken-24-28-2012/">Sprachbrocken 24–28/2012</a> </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">↑</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.bpb.de/internationales/europa/europa-kontrovers/38161/einleitung?p=all">[2]</a> </li> <li id="cite_note-137"><a href="#cite_ref-137">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperantoland.org/forum/viewtopic.php?t=1230">"Esperanto wäre nicht schlecht, es ist politisch neutral, wie Latein, und einfacher als dieses. Aber als künstliche, starr regulierte Sprache ist es eben auch eine 'Nichtsprache', die sich nicht durchsetzen kann."</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170903181611/http://www.esperantoland.org/forum/viewtopic.php?t=1230">Arkivigite je</a> 2017-09-03 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Esperanto estus ne malbona, estas politike neŭtrala, kiel la latina kaj pli simpla ol tiu ĉi. Sed kiel artefarita, rigide regulita lingvo ĝi tamen ankaŭ estas 'nelingvo', kiu ne povas atingi aprobon.) Jürgen Trabant<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Trabant" class="extiw" title="de:Jürgen Trabant">[de]</a>, prof. pri lingvistiko en Oberösterreichische Nachrichten, 2008-06-21 </li> <li id="cite_note-138"><a href="#cite_ref-138">↑</a> "Der Euro eröffnet das Zeitalter des praktischen Esperanto. Er ist ein Ungeld wie das Esperanto eine Unsprache ist." Martin Walser en <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.welt.de/print-welt/article460658/Mindestens-Halbmast.html">Mindestens Halbmast</a>, <a href="/wiki/Die_Welt" title="Die Welt">Die Welt</a>. 2001-07-03 </li> <li id="cite_note-139"><a href="#cite_ref-139">↑</a> "ES IST STILL GEWORDEN um die Welthilfssprachen, die ein paar versponnene Köpfe am Schreibtisch ersonnen haben." (Fariĝis silente rilate al la mondaj helplingvoj, kiujn kelkaj frenezetaj kapoj elpensis ĉe skribtablo.) Wolf Schneider. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dardel.info/Textes/Esperanto.html">Nachruf aufs Esperanto</a>. NZZ Folio. 10/1994 </li> <li id="cite_note-140"><a href="#cite_ref-140">↑</a> Jalinh. Lidé jsou počítače a Java je Esperanto. En AbcLinuxu. Eldonita 2007-06-06, atingita 2007-09-16. (Ĉeĥe.) Atingebla je <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.abclinuxu.cz/blog/jalinh/2007/6/6/182356">http://www.abclinuxu.cz/blog/jalinh/2007/6/6/182356</a>. </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> Euro. Česká národní banka. Atingita 2008-09-17. Eldonita en Praha. (Ĉeĥe.) Atingebla je <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.cnb.cz/cs/mezinarodni_vztahy/euro">http://www.cnb.cz/cs/mezinarodni_vztahy/euro</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111123142317/http://www.cnb.cz/cs/mezinarodni_vztahy/euro">Arkivigite je</a> 2011-11-23 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> Pražský manifest. Eldonis Starto. Atingita 2008-09-17. (Multlingve.) Atingebla je <a rel="nofollow" class="external free" href="http://members.chello.cz/malovec/manifest.htm">http://members.chello.cz/malovec/manifest.htm</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080626052820/http://members.chello.cz/malovec/manifest.htm">Arkivigite je</a> 2008-06-26 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, <a rel="nofollow" class="external free" href="https://uea.org/informado/pragm/index.html">https://uea.org/informado/pragm/index.html</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120805163742/http://www.uea.org/informado/pragm/index.html">Arkivigite je</a> 2012-08-05 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literaturo">Literaturo</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=53" title="Redakti sekcion: Literaturo" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=53" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Literaturo">redakti fonton</a>]</div> <ul><li>(en) Guilherme Fians, "Esperanto Revolutionaries and Geeks - Language Politics, Digital Media and the Making of an International Community", 2021, Palgrave Macmillan, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9783030842307" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-030-84230-7</a> (bitlibro) and <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9783030842291" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-030-84229-1</a> (papera eldono). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-84230-7">Resumoj</a> parte legeblaj rete.</li> <li>(eo) Federico Gobbo (2021), Amikaro, internacia universitata lernolibro de Esperanto en dek lecionoj. Ĉiu leciono konsistas el ekzercoj, gramatiko, legaĵoj kaj vortprovizo, 148 paĝoj, 3-a eldono, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9780244798628" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0244798628</a><a href="#cite_note-143">[1]</a></li> <li>(eo) <cite class="libro" style="font-style:normal;">Bertilo Wennergren. (2016-05-26) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bertilow.com/pmeg/">Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko</a>.</cite> Ampleksa gramatika priskribo de la lingvo.</li> <li>(eo) <cite class="libro" style="font-style:normal;">J. C. Wells. (1989) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150223015300/pdf-archive.com/2012/02/07/lingvistikaj-aspektoj-de-esperanto-john-c-wells/lingvistikaj-aspektoj-de-esperanto-john-c-wells.pdf">Lingvistikaj aspektoj de Esperanto</a>, 2‑a eldono. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9789290170211" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-92-9017-021-1</a>.</cite> Esperanto rigardata el vidpunkto de lingvisto.</li> <li>(eo) <cite class="libro" style="font-style:normal;">Claude Piron. [1989] (2015) <a href="/wiki/La_bona_lingvo" title="La bona lingvo">La bona lingvo</a>, 3‑a eldono. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9782369600060" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-2-36960-006-0</a>.</cite> Psikologo rigardas la lingvon en perspektivo de homa lingvolernado kaj opinias, ke esperantistoj evitu nenecesajn neologismojn.</li> <li>(en) Ross Perlin,"<a rel="nofollow" class="external text" href="https://lareviewofbooks.org/article/esperanto-language-of-hope-esther-schors-bridge-of-words/">Nostalgia for World Culture: A New History of Esperanto</a>", recenzo de "Bridge of Words" de <a href="/wiki/Esther_Schor" title="Esther Schor">Esther Schor.</a></li> <li>(en) <cite class="libro" style="font-style:normal;">P. G. Forster. (1982) The Esperanto Movement, Contributions to the Sociology of Language 32 (<a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a>). <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9789027933997" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-90-279-3399-7</a>.</cite> Anglalingva sociologia studo pri la Esperanto-movado, precipe en Britujo <abbr title="ĉirkaŭ">ĉ.</abbr> la jaro 1980.</li> <li>(eo) <cite class="libro" style="font-style:normal;">Ulrich Lins. (1990) La Danĝera Lingvo, 2‑a eldono. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9785010031367" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-01-003136-7</a>.</cite> Dokumentita historio pri la ŝtataj atakoj kontraŭ la Esperanto‑movado, ĉefe sub <a href="/wiki/Josif_Stalin" title="Josif Stalin">Josif Stalin</a> kaj <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolf Hitler</a>.</li> <li>(eo) Pierre Janton. (1988) Esperanto: lingvo - literaturo - movado, <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9290170344" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 92-9017-034-4</a>. Scienca (kaj samtempe populara) kolekto de informoj pri la Esperantaj origino, strukturo, esprimivo, literaturo, movado.(</li> <li>(eo) <cite class="libro" style="font-style:normal;">Gaston Waringhien. [1958] (1989) Lingvo kaj Vivo: Esperantologiaj eseoj, 2‑a eldono. <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Citoj_el_libroj/9789290170426" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-92-9017-042-6</a>.</cite> Prilingva esearo de Esperanto‑vortaristo kaj gramatikisto de la 20‑a jarcento.</li> <li>(eo) <a href="/wiki/Esperanto_en_Perspektivo" class="mw-redirect" title="Esperanto en Perspektivo">Esperanto en Perspektivo</a>, verkita komune de <a href="/wiki/Ivo_Lapenna" title="Ivo Lapenna">Ivo Lapenna</a>, <a href="/wiki/Ulrich_Lins" title="Ulrich Lins">Ulrich Lins</a> kaj <a href="/wiki/Tazio_Carlevaro" title="Tazio Carlevaro">Tazio Carlevaro</a>.</li> <li>(eo) <a href="/wiki/Aliroj_al_esperanto" title="Aliroj al esperanto">Aliroj al esperanto</a>, libro pri multaj aspektoj interalie el la vidpunkto de <a href="/wiki/Interlingvistiko" title="Interlingvistiko">interlingvistiko</a>, <a href="/wiki/Gramatiko" title="Gramatiko">gramatiko</a>, <a href="/wiki/Psikolingvistiko" title="Psikolingvistiko">psikolingvistiko</a>, <a href="/wiki/Literaturo" title="Literaturo">literaturo</a>, lingvofilozofio, <a href="/wiki/Lingvosociologio" class="mw-redirect" title="Lingvosociologio">lingvosociologio</a>, makrosociolingvistika, <a href="/wiki/Historio" title="Historio">historio</a>.</li> <li>(eo) Ronald J. Glossop, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icxlm.org/kulturoe.htm">La kulturo de Esperanto</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171227000512/http://www.icxlm.org/kulturoe.htm">Arkivigite je</a> 2017-12-27 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li>(eo) <a href="/wiki/Jubilea_Kolekto" title="Jubilea Kolekto">Jubilea Kolekto</a>: pri verkoj, kiuj formas kulturan fundamenton deEsperanto.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencoj_2">Referencoj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=54" title="Redakti sekcion: Referencoj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=54" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Referencoj">redakti fonton</a>]</div> <div class="reflist references-small" style="padding-right: 6px;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">↑</a> (eo) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://federicogobbo.name/amikaro/acheti/">Amikaro - akompana retejo</a> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vidu_ankaŭ">Vidu ankaŭ</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=55" title="Redakti sekcion: Vidu ankaŭ" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=55" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vidu ankaŭ">redakti fonton</a>]</div> <div style="-moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; column-count: 3;"> <ul><li><a href="/wiki/Akademio_de_Esperanto" title="Akademio de Esperanto">Akademio de Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Aliroj_al_esperanto" title="Aliroj al esperanto">Aliroj al esperanto</a>, libro pri multaj aspektoj de Esperanto</li> <li><a href="/wiki/Esperanta_literaturo" title="Esperanta literaturo">Esperanta literaturo</a></li> <li><a href="/wiki/Esperantidoj" title="Esperantidoj">Esperantidoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperantigo_de_nomoj" class="mw-redirect" title="Esperantigo de nomoj">Esperantigo de nomoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto_and_its_rivals" title="Esperanto and its rivals">Esperanto and its rivals</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto_en_nacilingvaj_tekstoj" title="Esperanto en nacilingvaj tekstoj">Esperanto en nacilingvaj tekstoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto_en_populara_kulturo" title="Esperanto en populara kulturo">Esperanto en populara kulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto_sen_anta%C5%ADju%C4%9Doj" title="Esperanto sen antaŭjuĝoj">Esperanto sen antaŭjuĝoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto%E2%80%91movado" class="mw-redirect" title="Esperanto‑movado">Esperanto‑movado</a></li> <li><a href="/wiki/Esperantologio" title="Esperantologio">Esperantologio</a></li> <li><a href="/wiki/Etimologio_de_Esperanto" class="mw-redirect" title="Etimologio de Esperanto">Etimologio de Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Gramatiko_de_Esperanto" title="Gramatiko de Esperanto">Gramatiko de Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Hazarda_esperanta%C4%B5o" title="Hazarda esperantaĵo">Hazarda esperantaĵo</a></li> <li><a href="/wiki/Historio_de_Esperanto" title="Historio de Esperanto">Historio de Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Kongresa_Libro" class="mw-redirect" title="Kongresa Libro">Kongresa Libro</a></li> <li><a href="/wiki/Kontra%C5%ADesperantisto" title="Kontraŭesperantisto">Kontraŭesperantisto</a></li> <li><a href="/wiki/Nombro_de_Esperanto-parolantoj" title="Nombro de Esperanto-parolantoj">Nombro de Esperanto-parolantoj</a></li> <li><a href="/wiki/Pra%E2%80%91Esperanto" class="mw-redirect" title="Pra‑Esperanto">Pra‑Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Propede%C5%ADtika_valoro_de_Esperanto" title="Propedeŭtika valoro de Esperanto">Propedeŭtika valoro de Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Proponitaj_reformoj_de_Esperanto" title="Proponitaj reformoj de Esperanto">Proponitaj reformoj</a></li> <li><a href="/wiki/Sociolekta_Triopo_de_Esperanto" title="Sociolekta Triopo de Esperanto">Sociolekta Triopo de Esperanto</a></li> <li><a href="/wiki/Tabelvortoj" class="mw-redirect" title="Tabelvortoj">Tabelvortoj</a> (korelativoj)</li> <li><a href="/wiki/Universala_Esperanto%E2%80%91Asocio" class="mw-redirect" title="Universala Esperanto‑Asocio">Universala Esperanto‑Asocio</a></li> <li><a href="/wiki/Tomasz_Kamusella" title="Tomasz Kamusella">Tomasz Kamusella pri konstruitaj lingvoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto,_kandidato_por_Nobel-Premio_pri_Paco_en_2008" title="Esperanto, kandidato por Nobel-Premio pri Paco en 2008">Esperanto, kandidato por Nobel-Premio pri Paco en 2008</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksteraj_ligiloj">Eksteraj ligiloj</h2>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=56" title="Redakti sekcion: Eksteraj ligiloj" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=56" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eksteraj ligiloj">redakti fonton</a>]</div> <div class="noprint" id="aliaj_projektoj" style="float: right; clear: right; width: 250px; border: 1px solid #aaa; padding: 4px; font-size: 90%; background: #f9f9f9;"> <ul class="noarchive"><li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Esperanto?uselang=eo">Kategorio Esperanto en la Vikimedia Komunejo</a> (Multrimedaj datumoj)</li><li class="dictionary"><a href="https://eo.wiktionary.org/wiki/Kategorio:Esperanto" class="extiw" title="wikt:Kategorio:Esperanto">Esperanto en la Vikivortaro</a> (Universala vortaro)</li><li class="books"><a href="https://eo.wikibooks.org/wiki/Esperanto" class="extiw" title="b:Esperanto">Esperanto en Vikilibroj</a> (Pedagogiaj libroj)</li><li class="quote"><a href="https://eo.wikiquote.org/wiki/Esperanto" class="extiw" title="q:Esperanto">Esperanto en la Vikicitaro</a> (Kolekto de citaĵoj)</li><li class="source"><a href="https://eo.wikisource.org/wiki/Kategorio:Esperanto" class="extiw" title="s:Kategorio:Esperanto">Esperanto en Vikifontaro</a> (Universala biblioteko)</li><li class="news"><a href="https://eo.wikinews.org/wiki/Kategorio:Esperanto" class="extiw" title="n:Kategorio:Esperanto">Esperanto en Vikinovaĵoj</a> (Liberaj novaĵoj)</li><li class="news"><a href="https://eo.wikinews.org/wiki/Kategorio:Esperanto" class="extiw" title="n:Kategorio:Esperanto">Kategorio Esperanto en la Vikinovaĵoj</a> (Liberaj novaĵoj) </li></ul> </div> <ul><li>Informoj pri <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/vikio/kategorio:lingvo_Esperanto">Esperanto</a> en <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/vikio/Ĉefpaĝo">la vikio de UEA</a> (<a class="mw-selflink selflink">esperante</a>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esperanto.net/">Multlingva Informcentro pri Esperanto</a> en 62 lingvoj</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://uea.org/dokumentoj/bibliografioj.html">Terminaroj ĉe UEA</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120117102940/http://uea.org/dokumentoj/bibliografioj.html">Arkivigite je</a> 2012-01-17 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://it.groups.yahoo.com/group/ni_parolas_esperante">Diskutgrupo "Ni parolas Esperante"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131222182036/http://it.groups.yahoo.com/group/Ni_parolas_Esperante/">Arkivigite je</a> 2013-12-22 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://terra-esperanto.blog.ca/">TERRA Esperanto ekspedicio</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060414224024/http://terra-esperanto.blog.ca/">Arkivigite je</a> 2006-04-14 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> - Renkonte al teroj kaj homoj: Esperanto de Oriento ĝis Okcidento</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lingvo.org/parolu/">Parolu: Maŝina parolo en Esperanto</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://esperanto.stackexchange.com/">Esperanto Language Stack Exchange</a></li> <li><a href="/wiki/Dosiero:Esperanto_kaj_la_Katolika_Eklezio_(eo)_001.pdf" title="Dosiero:Esperanto kaj la Katolika Eklezio (eo) 001.pdf">Prelego Esperanto kaj la Katolika Eklezio</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.bertin.biz/index.php?titre=citat.htm">[3]</a> Citaĵoj pri Esperanto, pri la internacia lingvo kaj tradukitaj verkoj esperanten] el eldonejo <a href="/wiki/Christian_Bertin" title="Christian Bertin">Christian Bertin</a>, alirdato la 6a de marto 2019 (<a href="/wiki/Franca_lingvo" title="Franca lingvo">france</a>)</li> <li>(en) <a href="/wiki/Alessandra_Madella" class="mw-redirect" title="Alessandra Madella">Alessandra Madella</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ir.uiowa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1278&context=poroi">‘The Light Cloak of the Saint:’ The Changing Rhetorical Situations of Esperanto’s “Internal Idea" and its Relevance to Contemporary of Esperanto’s “Internal Idea" and its Relevance to Contemporary Problems Problem</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200106231926/https://ir.uiowa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1278&context=poroi">Arkivigite je</a> 2020-01-06 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> en Poroi An Interdisciplinary Journal of Rhetorical Analysis An Interdisciplinary Journal of Rhetorical Analysis and Invention and Invention, ISSN 2151-2957, DOI: 10.13008/2151-2957.1278 Alirita la 12an de januaro 2020.</li> <li>(en) Norman Berdichevsky, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/36268021/25_years_of_Esperanto_Why_and_how_is_it_different?email_work_card=view-paper">25 years of Esperanto -Why and how is it different</a>, Academie.edu</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=uftYundJRtE">Historiografio de Esperanto</a> de Tyron - vicprezidanto de TEJO, Retoso 2022, en Jutubo</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kritiko_kaj_respondoj_al_kritiko">Kritiko kaj respondoj al kritiko</h3>[<a href="/w/index.php?title=Esperanto&veaction=edit&section=57" title="Redakti sekcion: Kritiko kaj respondoj al kritiko" class="mw-editsection-visualeditor">redakti</a> | <a href="/w/index.php?title=Esperanto&action=edit&section=57" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kritiko kaj respondoj al kritiko">redakti fonton</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.xibalba.demon.co.uk/jbr/ranto/">Esperantokritika paĝaro</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051030011045/http://www.xibalba.demon.co.uk/jbr/ranto/">Arkivigite je</a> 2005-10-30 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120716230128/http://www.rickharrison.com/language/bloated.html">Ĉu la Esperanta vortaro estas tro vasta?</a> (kopio ĉe <a href="/wiki/Internet_Archive" class="mw-redirect" title="Internet Archive">Internet Archive</a>)</li> <li><a href="/wiki/Angla_lingvo" title="Angla lingvo">angle</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://weareferment.net/flyingmachine.html">Eterna movilo aŭ flugmaŝino? Pri la serĉo por ponta lingvo… </a></li></ul> <div class="noprint tright portal" style="border:solid #aaa 1px;text-align:center;margin:0.5em 0 0.5em 1em;"> <table style="background:#f9f9f9;font-size:90%;line-height:110%;max-width:210px;padding:1ex;"> <tbody><tr valign="middle"><td style="text-align:center;"><a href="/wiki/Dosiero:Flag_of_Esperanto.svg" class="mw-file-description"><img alt="Portala ikono" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/32px-Flag_of_Esperanto.svg.png" decoding="async" width="32" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/48px-Flag_of_Esperanto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/64px-Flag_of_Esperanto.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></td><td style="padding:0 1ex;vertical-align:middle;font-style:italic;font-weight:bold;"><a href="/wiki/Portalo:Esperanto" title="Portalo:Esperanto">Portalo pri Esperanto</a></td></tr></tbody></table></div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:45px;" class="titola_ikono noprint"> <div style="position: relative; width: 14px; height: 14px;"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3; font-size:150pt;"><a href="/wiki/Vikipedio:Elstaraj_artikoloj" title="Vikipedio:Elstaraj artikoloj"></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><a href="/wiki/Vikipedio:Elstaraj_artikoloj" title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por elstara artikolo."><img alt="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por elstara artikolo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/14px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="14" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/21px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/28px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></div> </div> </div> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #66CC44;"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File"><img alt="Elstara artikolo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Qsicon_Exzellent.svg/24px-Qsicon_Exzellent.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Qsicon_Exzellent.svg/36px-Qsicon_Exzellent.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Qsicon_Exzellent.svg/48px-Qsicon_Exzellent.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /><figcaption>Elstara artikolo</figcaption></figure></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Ĉi tiu artikolo estis je la nekonata dato akceptita en la liston de <a href="/wiki/Vikipedio:Elstaraj_artikoloj" title="Vikipedio:Elstaraj artikoloj">elstaraj artikoloj</a>.</td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox hlist" style=";margin:auto; border-collapse:collapse;"><tbody><tr><td style="padding:4px;"><table class="nowraplinks collapsible collapsed" style="width:100%;background:transparent;color:inherit; border-collapse:collapse;;"><tbody><tr><th style="text-align:center;;;" colspan="3" class="navbox-title"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; white-space:nowrap; font-weight:normal; font-size:xx-small; ;;border:none;;"><a href="/wiki/%C5%9Cablono:Esperanto" title="Ŝablono:Esperanto">v</a> • <a href="/wiki/%C5%9Cablono-Diskuto:Esperanto" title="Ŝablono-Diskuto:Esperanto">d</a> • <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Cablono:Esperanto&action=edit">r</a></div></div><a class="mw-selflink selflink">Esperanto</a></th></tr><tr><td style="width:100%;padding:0;;;; text-align:center;" colspan="2" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Historio_de_Esperanto" title="Historio de Esperanto">Historio</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-movado" title="Esperanto-movado">Movado</a></li> <li><a href="/wiki/Universala_Kongreso_de_Esperanto" title="Universala Kongreso de Esperanto">Universalaj Kongresoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-renkonti%C4%9Do" title="Esperanto-renkontiĝo">Esperanto-renkontiĝoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-asocio" title="Esperanto-asocio">Asocioj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperantistoj_la%C5%AD_la_nacieco" title="Esperantistoj laŭ la nacieco">Esperantistoj laŭ la nacieco</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-komunumo" title="Esperanto-komunumo">Komunumo</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-kulturo" title="Esperanto-kulturo">Kulturo</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanta_slango" title="Esperanta slango">Slango</a></li> <li><a href="/wiki/Esperantlingva_literaturo" class="mw-redirect" title="Esperantlingva literaturo">Literaturo</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-muziko" title="Esperanto-muziko">Muziko</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-radio" class="mw-redirect" title="Esperanto-radio">Radiofonio</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-filmo" title="Esperanto-filmo">Filmoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperanto-verkisto" class="mw-redirect" title="Esperanto-verkisto">Verkistoj</a></li> <li><a href="/wiki/Esperantologio" title="Esperantologio">Esperantologio</a></li> <li><a href="/wiki/Kurso_de_Esperanto" title="Kurso de Esperanto">Kursoj</a></li></ul></div></td><td style="vertical-align:middle; padding-left:7px; width:0%;"><a href="/wiki/Dosiero:Flag_of_Esperanto.svg" class="mw-file-description" title="Esperanta Flago"><img alt="Esperanta Flago" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/36px-Flag_of_Esperanto.svg.png" decoding="async" width="36" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/54px-Flag_of_Esperanto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Esperanto.svg/72px-Flag_of_Esperanto.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style=";margin:auto; border-collapse:collapse;"><tbody><tr><td style="padding:4px;"><table class="nowraplinks collapsible collapsed" style="width:100%;background:transparent;color:inherit; border-collapse:collapse;;"><tbody><tr><th style="text-align:center;;;" colspan="2" class="navbox-title"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; white-space:nowrap; font-weight:normal; font-size:xx-small; ;;border:none;;"><a href="/wiki/%C5%9Cablono:Planlingvoj" title="Ŝablono:Planlingvoj">v</a> • <a href="/w/index.php?title=%C5%9Cablono-Diskuto:Planlingvoj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ŝablono-Diskuto:Planlingvoj (paĝo ne ekzistas)">d</a> • <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Cablono:Planlingvoj&action=edit">r</a></div></div><a href="/wiki/Internacia_planlingvo" title="Internacia planlingvo">Planlingvoj</a></th></tr><tr><th class="navbox-group" style="white-space:nowrap;;;">Internaciaj</th> <td style="width:100%;padding:0;;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Baza_Angla" title="Baza Angla">Baza Angla</a> • <a href="/wiki/Damin" class="mw-redirect" title="Damin">damin</a> • <a href="/w/index.php?title=Erilo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erilo (paĝo ne ekzistas)">erilo</a> • <a class="mw-selflink selflink">Esperanto</a> • <a href="/wiki/E%C5%ADropanto" title="Eŭropanto">Eŭropanto</a> • <a href="/wiki/Folksproko" title="Folksproko">folksproko</a> • <a href="/w/index.php?title=Glagolica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glagolica (paĝo ne ekzistas)">glagolica</a> • <a href="/wiki/Globasa" title="Globasa">Globasa</a> • <a href="/wiki/Gloso_(planlingvo)" title="Gloso (planlingvo)">gloso</a> • <a href="/wiki/Idiom_Neutral" title="Idiom Neutral">Idiom Neutral</a> • <a href="/wiki/Ido_(lingvo)" class="mw-redirect" title="Ido (lingvo)">ido</a> • <a href="/wiki/Interlingvao" title="Interlingvao">interlingvao</a> • <a href="/wiki/Interslava_lingvo" title="Interslava lingvo">interslava</a> • <a href="/wiki/Jitasama" title="Jitasama">jitasama</a> • <a href="/wiki/Kotava" title="Kotava">kotava</a> • <a href="/wiki/Nova_Lingvafrankao" title="Nova Lingvafrankao">Nova Lingvafrankao</a> • <a href="/wiki/Latino_sen_fleksio" title="Latino sen fleksio">latino sen fleksio</a> • <a href="/wiki/Neolatino" class="mw-disambig" title="Neolatino">Neolatino</a> • <a href="/wiki/Novialo" title="Novialo">novialo</a> • <a href="/wiki/Okcidentalo" title="Okcidentalo">okcidentalo</a> • <a href="/wiki/Pandunia" title="Pandunia">Pandunia</a> • <a href="/wiki/Proslava" title="Proslava">proslava</a> • <a href="/wiki/Romanica" title="Romanica">romanica</a> • <a href="/w/index.php?title=Ruslavsk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ruslavsk (paĝo ne ekzistas)">ruslavsk</a> • <a href="/wiki/Signuno" title="Signuno">signuno</a> • <a href="/wiki/Slovio" title="Slovio">slovio</a> • <a href="/wiki/Solresolo" title="Solresolo">solresolo</a> • <a href="/wiki/Volapuko" title="Volapuko">volapuko</a> • <a href="/wiki/Signolingvo" title="Signolingvo">signolingvo</a></div></td></tr><tr><th class="navbox-group" style="white-space:nowrap;;;">Logikaj kaj filozofiaj</th> <td style="width:100%;padding:0;;;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/L%C3%A1adan" class="mw-redirect" title="Láadan">láadan</a> • <a href="/wiki/Loglano" title="Loglano">loglano</a> • <a href="/wiki/Lo%C4%B5bano" title="Loĵbano">loĵbano</a> • <a href="/wiki/Lingvo_ro" class="mw-redirect" title="Lingvo ro">ro</a> • <a href="/wiki/Tokipono" title="Tokipono">Tokipono</a></div></td></tr><tr><th class="navbox-group" style="white-space:nowrap;;;">Kriptaj</th> <td style="width:100%;padding:0;;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Louch%C3%A9bem" title="Louchébem">Louchébem</a> • <a href="/w/index.php?title=Porka_Latino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Porka Latino (paĝo ne ekzistas)">Porka Latino</a> • <a href="/wiki/Verlan" title="Verlan">Verlan</a> • <a href="/wiki/Bonjang" title="Bonjang">Bonjang</a></div></td></tr><tr><th class="navbox-group" style="white-space:nowrap;;;">Fikciaj</th> <td style="width:100%;padding:0;;;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="width:100%; ; border-collapse:collapse;;"><tbody><tr><th class="navbox-group" style="white-space:nowrap;padding-left:0em;padding-right:0em;;;"><div style="padding:0em 0.75em;">Lingvoj kaj skribsistemoj de <a href="/wiki/Mez-Tero" title="Mez-Tero">Mez-Tero</a></div></th> <td style="width:100%;padding:0;;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Ad%C3%BBnaja_lingvo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adûnaja lingvo (paĝo ne ekzistas)">adûnaja lingvo</a> • <a href="/wiki/Kvenja_lingvo" title="Kvenja lingvo">kvenja lingvo</a> • <a href="/wiki/Sindara_lingvo" title="Sindara lingvo">sindara lingvo</a> • <a href="/wiki/Tengvaro" title="Tengvaro">tengvaro</a></div></td></tr><tr><th class="navbox-group" style="white-space:nowrap;padding-left:0em;padding-right:0em;;;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Nordslavaj_lingvoj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nordslavaj lingvoj (paĝo ne ekzistas)">Nordslavaj lingvoj</a></div></th> <td style="width:100%;padding:0;;;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Ill_Bethisad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ill Bethisad (paĝo ne ekzistas)">Ill Bethisad</a> (<a href="/w/index.php?title=Vozga_lingvo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vozga lingvo (paĝo ne ekzistas)">vozga</a> • <a href="/w/index.php?title=Skuoda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skuoda (paĝo ne ekzistas)">skuoda</a>) • <a href="/w/index.php?title=Lydnevi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lydnevi (paĝo ne ekzistas)">lydnevi</a> • <a href="/w/index.php?title=Seversk_(lingvo)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seversk (lingvo) (paĝo ne ekzistas)">seversk</a> • <a href="/w/index.php?title=Sievr%C3%B8sku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sievrøsku (paĝo ne ekzistas)">sievrøsku</a> • <a href="/w/index.php?title=Slav%C3%ABni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slavëni (paĝo ne ekzistas)">slavëni</a> • <a href="/w/index.php?title=Slavisk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slavisk (paĝo ne ekzistas)">slavisk</a></div></td></tr><tr> <td style="width:100%;padding:0;;;; text-align:center;" colspan="2" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Aurebea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aurebea (paĝo ne ekzistas)">aurebea</a> • <a href="/wiki/Brithenig" class="mw-redirect" title="Brithenig">brithenig</a> • <a href="/wiki/Dotraka_lingvo" title="Dotraka lingvo">dotraka</a> • <a href="/w/index.php?title=Enochia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enochia (paĝo ne ekzistas)">enochia</a> • <a href="/wiki/Klingona_lingvo" title="Klingona lingvo">klingona</a> • <a href="/w/index.php?title=Nadsat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadsat (paĝo ne ekzistas)">nadsat</a> • <a href="/wiki/Novparolo" title="Novparolo">newspeak</a> • <a href="/w/index.php?title=Sima_(lingvo)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sima (lingvo) (paĝo ne ekzistas)">sima</a> • <a href="/w/index.php?title=Starsza_Mowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Starsza Mowa (paĝo ne ekzistas)">Starsza Mowa</a> • <a href="/w/index.php?title=Alta_islanda_lingvo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alta islanda lingvo (paĝo ne ekzistas)">alta islanda lingvo</a> • <a href="/wiki/Venediko" title="Venediko">Venediko</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <div class="noprint" style="clear:both; margin-top:0px; border: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); padding: 0px; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit"> <table> <tbody><tr> <td class="navbox-group"><a href="/wiki/Norma_datumaro" title="Norma datumaro">Bibliotekoj</a> </td> <td class="plainlinks hlist" style="font-size: 80%;"> <ul><li><a href="/wiki/Helpo:Bibliotekoj" title="Helpo:Bibliotekoj">PeEnEo</a>: <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/?curid=952">952</a></li> <li><a href="/wiki/Komuna_Norma_Datumaro" title="Komuna Norma Datumaro">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4015543-2">4015543-2</a></li> <li><a href="/wiki/Kontrolnumero_de_la_Kongresa_Biblioteko_de_Usono" title="Kontrolnumero de la Kongresa Biblioteko de Usono">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/sh85044883">sh85044883</a></li> <li><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Francio" title="Nacia Biblioteko de Francio">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11941391w">11941391w</a></li> <li><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Dieto" title="Nacia Biblioteko de Dieto">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00562049">00562049</a></li> <li><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_la_%C4%88e%C4%A5a_Respubliko" title="Nacia Biblioteko de la Ĉeĥa Respubliko">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph114485">ph114485</a></li> <li><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Hispanio" title="Nacia Biblioteko de Hispanio">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://datos.bne.es/resource/XX527298">XX527298</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> </div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Elŝutita el "<a dir="ltr" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Esperanto&oldid=8932918">https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Esperanto&oldid=8932918</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kategorioj" title="Specialaĵo:Kategorioj">Kategorioj</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Esperanto" title="Kategorio:Esperanto">Esperanto</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Aglutinaj_lingvoj" title="Kategorio:Aglutinaj lingvoj">Aglutinaj lingvoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Ensocii%C4%9Dintaj_konstruitaj_lingvoj" title="Kategorio:Ensociiĝintaj konstruitaj lingvoj">Ensociiĝintaj konstruitaj lingvoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Internacia_planlingvo" title="Kategorio:Internacia planlingvo">Internacia planlingvo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Aperis_en_1887" title="Kategorio:Aperis en 1887">Aperis en 1887</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kaŝitaj kategorioj: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="Kategorio:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kun_ne-numeraj_argumentoj_de_formatnum" title="Kategorio:Paĝoj kun ne-numeraj argumentoj de formatnum">Paĝoj kun ne-numeraj argumentoj de formatnum</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Listo_de_arkivitaj_pa%C4%9Doj_de_Retarkivo" title="Kategorio:Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo">Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_rompitaj_ligiloj" title="Kategorio:Artikoloj kun rompitaj ligiloj">Artikoloj kun rompitaj ligiloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kiuj_uzas_ISBNajn_magiajn_ligilojn" title="Kategorio:Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn">Paĝoj kiuj uzas ISBNajn magiajn ligilojn</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_sondosieroj" title="Kategorio:Artikoloj kun sondosieroj">Artikoloj kun sondosieroj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_senfontaj_asertoj" title="Kategorio:Artikoloj kun senfontaj asertoj">Artikoloj kun senfontaj asertoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_senfontaj_asertoj_ekde_nekonata_dato" title="Kategorio:Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde nekonata dato">Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde nekonata dato</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_senfontaj_asertoj_ekde_julio_2018" title="Kategorio:Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde julio 2018">Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde julio 2018</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_enhavantaj_nepruvitajn_asertojn" title="Kategorio:Artikoloj enhavantaj nepruvitajn asertojn">Artikoloj enhavantaj nepruvitajn asertojn</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Elstaraj_artikoloj_de_nekonata_dato" title="Kategorio:Elstaraj artikoloj de nekonata dato">Elstaraj artikoloj de nekonata dato</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Elstaraj_artikoloj" title="Kategorio:Elstaraj artikoloj">Elstaraj artikoloj</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ĉi tiu paĝo estis lastafoje redaktita je 22:20, 25 nov. 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">La teksto disponeblas laŭ la permesilo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo">Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 4.0 Neadaptita</a>; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">uzkondiĉojn</a> por detaloj.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Regularo pri respekto de la privateco</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedio:Enkonduko">Pri Vikipedio</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedio:Malgarantio">Malgarantioj</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programistoj</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eo.wikipedia.org">Statistikoj</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklaro pri kuketoj</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eo.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Esperanto&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Poŝtelefona vido</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-6g8cw","wgBackendResponseTime":213,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.938","walltime":"1.258","ppvisitednodes":{"value":15435,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":136317,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":53458,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":29,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":13,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":102832,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 955.874 1 -total"," 32.55% 311.140 1 Ŝablono:Informkesto_lingvo"," 21.25% 203.130 2 Ŝablono:Referencoj"," 6.16% 58.919 1 Ŝablono:Banderolo-P948"," 4.88% 46.627 3 Ŝablono:Navigilo2"," 4.53% 43.308 1 Ŝablono:Ŝanĝu_ŝablonon"," 4.42% 42.279 1 Ŝablono:Projektoj"," 4.42% 42.216 12 Ŝablono:Ĉ."," 3.93% 37.604 11 Ŝablono:Citaĵo_el_libro"," 3.43% 32.827 27 Ŝablono:Webarchiv"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.258","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4503617,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6d67bf974d-p9hbf","timestamp":"20241128001307","ttl":258421,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Esperanto","url":"https:\/\/eo.wikipedia.org\/wiki\/Esperanto","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q143","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q143","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-10-12T19:58:44Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f5\/Flag_of_Esperanto.svg","headline":"internacia helpa planlingvo iniciatita de L.\u00a0L.\u00a0Zamenhof"}</script> </body> </html>