CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>داده‌کاوی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"f44e448b-8cfb-4d61-b7ec-452fc9d1e919","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"داده‌کاوی","wgTitle":"داده‌کاوی","wgCurRevisionId":40331271,"wgRevisionId":40331271,"wgArticleId":347491,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["خطاهای یادکرد: تاریخ","صفحه‌های دارای ارجاع با متغیر تکراری","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی", "پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","ویکی‌سازی رباتیک","داده‌کاوی","علوم صوری"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"داده‌کاوی","wgRelevantArticleId":347491,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}}, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q172491","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth", "ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kernel_Machine.svg/1200px-Kernel_Machine.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="546"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kernel_Machine.svg/800px-Kernel_Machine.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="364"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kernel_Machine.svg/640px-Kernel_Machine.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="291"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="داده‌کاوی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-داده‌کاوی rootpage-داده‌کاوی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-ویژگی‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ویژگی‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>ویژگی‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-ویژگی‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-چیستی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#چیستی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>چیستی</span> </div> </a> <ul id="toc-چیستی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مفهوم_مدیریت_ذخیره‌سازی_و_دستیابی_اطلاعات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مفهوم_مدیریت_ذخیره‌سازی_و_دستیابی_اطلاعات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>مفهوم مدیریت ذخیره‌سازی و دستیابی اطلاعات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-مفهوم_مدیریت_ذخیره‌سازی_و_دستیابی_اطلاعات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های مفهوم مدیریت ذخیره‌سازی و دستیابی اطلاعات</span> </button> <ul id="toc-مفهوم_مدیریت_ذخیره‌سازی_و_دستیابی_اطلاعات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ساختار_بانک_اطلاعاتی_سازمان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ساختار_بانک_اطلاعاتی_سازمان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>ساختار بانک اطلاعاتی سازمان</span> </div> </a> <ul id="toc-ساختار_بانک_اطلاعاتی_سازمان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-محدودیت‌های_داده‌کاوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#محدودیت‌های_داده‌کاوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>محدودیت‌های داده‌کاوی</span> </div> </a> <ul id="toc-محدودیت‌های_داده‌کاوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاربردهای_داده‌کاوی_در_علوم_رایانه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#کاربردهای_داده‌کاوی_در_علوم_رایانه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>کاربردهای داده‌کاوی در علوم رایانه</span> </div> </a> <ul id="toc-کاربردهای_داده‌کاوی_در_علوم_رایانه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاربردهای_داده‌کاوی_در_رشته_مهندسی_صنایع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#کاربردهای_داده‌کاوی_در_رشته_مهندسی_صنایع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>کاربردهای داده‌کاوی در رشته مهندسی صنایع</span> </div> </a> <ul id="toc-کاربردهای_داده‌کاوی_در_رشته_مهندسی_صنایع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-[۸]ابزارهای_داده‌کاوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#[۸]ابزارهای_داده‌کاوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span><sup><span>[</span>۸<span>]</span></sup>ابزارهای داده‌کاوی</span> </div> </a> <ul id="toc-[۸]ابزارهای_داده‌کاوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نرم‌افزار[۹]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نرم‌افزار[۹]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>نرم‌افزار<sup><span>[</span>۹<span>]</span></sup></span> </div> </a> <ul id="toc-نرم‌افزار[۹]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بررسی_اجمالی_بازار_نرم‌افزارهای_داده_کاوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بررسی_اجمالی_بازار_نرم‌افزارهای_داده_کاوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>بررسی اجمالی بازار نرم‌افزارهای داده کاوی</span> </div> </a> <ul id="toc-بررسی_اجمالی_بازار_نرم‌افزارهای_داده_کاوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">داده‌کاوی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۶۲ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-62" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۶۲ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%82%D9%8A%D8%A8_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="تنقيب في البيانات–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تنقيب في البيانات" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A6%BE_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%82" title="ডেটা মাইনিং–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="ডেটা মাইনিং" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Data mining" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BE%D1%82_%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B8" title="Извличане на знания от данни–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Извличане на знания от данни" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%96%E0%A6%A8%E0%A6%A8" title="উপাত্ত খনন–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উপাত্ত খনন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mineria_de_dades" title="Mineria de dades–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mineria de dades" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Mineria_de_maga_dato" title="Mineria de maga dato–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Mineria de maga dato" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8E%DA%A9%DA%BE%D8%A7%D8%AA%DB%95%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پێکھاتەی دراوەکان–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پێکھاتەی دراوەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Data mining" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cloddio_data" title="Cloddio data–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cloddio data" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Data mining" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Data-Mining" title="Data-Mining–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Data-Mining" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CF%8C%CF%81%CF%85%CE%BE%CE%B7_%CE%B4%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD" title="Εξόρυξη δεδομένων–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Εξόρυξη δεδομένων" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Data mining" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Miner%C3%ADa_de_datos" title="Minería de datos–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Minería de datos" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Andmekaeve" title="Andmekaeve–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Andmekaeve" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Datu-meatzaritza" title="Datu-meatzaritza–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Datu-meatzaritza" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tiedonlouhinta" title="Tiedonlouhinta–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tiedonlouhinta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Exploration_de_donn%C3%A9es" title="Exploration de données–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Exploration de données" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Minar%C3%ADa_de_datos" title="Minaría de datos–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Minaría de datos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%AA_%D7%9E%D7%99%D7%93%D7%A2" title="כריית מידע–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="כריית מידע" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%81%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A4%BC%E0%A4%BE_%E0%A4%96%E0%A4%A8%E0%A4%A8" title="आँकड़ा खनन–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="आँकड़ा खनन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rudarenje_podataka" title="Rudarenje podataka–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rudarenje podataka" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Adatb%C3%A1ny%C3%A1szat" title="Adatbányászat–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Adatbányászat" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%AB%D5%B6%D5%A3" title="Տվյալների մայնինգ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տվյալների մայնինգ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Penggalian_data" title="Penggalian data–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Penggalian data" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Data mining" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B0" title="データマイニング–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="データマイニング" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A6%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%B6_%E0%B2%97%E0%B2%A3%E0%B2%BF%E0%B2%97%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86" title="ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8D%B0%EC%9D%B4%ED%84%B0_%EB%A7%88%EC%9D%B4%EB%8B%9D" title="데이터 마이닝–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="데이터 마이닝" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Datizrace" title="Datizrace–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Datizrace" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE_%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Податочно рударење–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Податочно рударење" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A1%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BE_%E0%B4%AE%E0%B5%88%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D" title="ഡാറ്റാ മൈനിങ്ങ്–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഡാറ്റാ മൈനിങ്ങ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Data mining" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%96%E0%A4%A8%E0%A4%A8" title="विदा उत्खनन–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="विदा उत्खनन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perlombongan_data" title="Perlombongan data–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perlombongan data" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%92%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%96%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ဒေတာတူးဖော်ခြင်း–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ဒေတာတူးဖော်ခြင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Datamining" title="Datamining–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Datamining" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Datautvinning" title="Datautvinning–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Datautvinning" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Informasjonsutvinning" title="Informasjonsutvinning–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Informasjonsutvinning" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Eksploracja_danych" title="Eksploracja danych–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Eksploracja danych" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Minera%C3%A7%C3%A3o_de_dados" title="Mineração de dados–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mineração de dados" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Extragerea_de_cuno%C8%99tin%C8%9Be_din_date" title="Extragerea de cunoștințe din date–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Extragerea de cunoștințe din date" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Data mining" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Analiza_podataka" title="Analiza podataka–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Analiza podataka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Data mining" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/H%C4%BAbkov%C3%A1_anal%C3%BDza_d%C3%A1t" title="Hĺbková analýza dát–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Hĺbková analýza dát" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Podatkovno_rudarjenje" title="Podatkovno rudarjenje–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Podatkovno rudarjenje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Minimi_i_t%C3%AB_dh%C3%ABnave" title="Minimi i të dhënave–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Minimi i të dhënave" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Istra%C5%BEivanje_podataka" title="Istraživanje podataka–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Istraživanje podataka" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Data_mining" title="Data mining–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Data mining" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Datautvinning" title="Datautvinning–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Datautvinning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%B0%E0%AE%B5%E0%AF%81_%E0%AE%85%E0%AE%95%E0%AE%B4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="தரவு அகழ்தல்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தரவு அகழ்தல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D3%A3" title="Додаковӣ–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Додаковӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5" title="การทำเหมืองข้อมูล–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="การทำเหมืองข้อมูล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Veri_madencili%C4%9Fi" title="Veri madenciliği–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Veri madenciliği" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%85" title="Добування даних–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Добування даних" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Khai_ph%C3%A1_d%E1%BB%AF_li%E1%BB%87u" title="Khai phá dữ liệu–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Khai phá dữ liệu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B0%E6%8D%AE%E6%8C%96%E6%8E%98" title="数据挖掘–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="数据挖掘" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%90%D7%98%D7%9F_%D7%92%D7%A8%D7%90%D7%91%D7%9F" title="דאטן גראבן–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="דאטן גראבן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B0%E6%8D%AE%E6%8C%96%E6%8E%98" title="数据挖掘–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="数据挖掘" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B8%E6%93%9A%E6%8E%A2%E5%8B%98" title="數據探勘–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="數據探勘" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q172491#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&oldid=40331271" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&id=40331271&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AF%25D8%25A7%25D8%25AF%25D9%2587%25E2%2580%258C%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2588%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AF%25D8%25A7%25D8%25AF%25D9%2587%25E2%2580%258C%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2588%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Data_mining" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q172491" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="یادگیری ماشین">یادگیری ماشین</a> و<br /><a class="mw-selflink selflink">داده‌کاوی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image" style="padding:0.25em 0.25em 0.75em;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kernel_Machine.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kernel_Machine.svg/220px-Kernel_Machine.svg.png" decoding="async" width="220" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kernel_Machine.svg/330px-Kernel_Machine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Kernel_Machine.svg/440px-Kernel_Machine.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="233" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">موضوع‌ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="طبقه‌بندی آماری">طبقه‌بندی آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="خوشه‌بندی">خوشه‌بندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تحلیل رگرسیون">تحلیل رگرسیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5_%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روش تشخیص ناهنجاری">روش تشخیص ناهنجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C" title="یادگیری قانون وابستگی">یادگیری قانون وابستگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="یادگیری تقویتی">یادگیری تقویتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="پیش بینی ساختاریافته">پیش بینی ساختاریافته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C" title="مهندسی ویژگی">مهندسی ویژگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C" title="یادگیری ویژگی">یادگیری ویژگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%B7" title="یادگیری ماشین برخط">یادگیری ماشین برخط</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="یادگیری نیمه‌نظارتی">یادگیری نیمه‌نظارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="یادگیری بی‌نظارت">یادگیری بی‌نظارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Learning_to_rank&action=edit&redlink=1" class="new" title="Learning to rank (صفحه وجود ندارد)">Learning to rank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grammar_induction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grammar induction (صفحه وجود ندارد)">Grammar induction</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="یادگیری با نظارت">یادگیری با نظارت</a><br /><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r30716427">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><span class="nobold"><small style="font-size:85%;">(<b><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="طبقه‌بندی آماری">طبقه‌بندی آماری</a></b> •  <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تحلیل رگرسیون">تحلیل رگرسیون</a></b>)</small></span></div></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA_%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85" title="یادگیری درخت تصمیم">یادگیری درخت تصمیم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%DB%8C" title="یادگیری گروهی">Ensembles</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="تکنیک بگینگ">تکنیک بگینگ</a>, <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="بوستینگ">بوستینگ</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="جنگل تصادفی">جنگل تصادفی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85_%DA%A9%DB%8C-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="الگوریتم کی-نزدیکترین همسایه"><i>k</i>-NN</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AE%D8%B7%DB%8C" title="رگرسیون خطی">رگرسیون خطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="دسته‌بندی کننده بیز ساده">دسته‌بندی کننده بیز ساده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="شبکه عصبی مصنوعی">شبکه‌های عصبی مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%84%D8%AC%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="رگرسیون لجستیک">رگرسیون لجستیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86" title="پرسپترون">پرسپترون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7" title="ماشین بردار مرتبط">ماشین بردار مرتبط (RVM)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ماشین بردار پشتیبانی">ماشین بردار پشتیبانی</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="خوشه‌بندی">خوشه‌بندی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="کاهش و خوشه‌بندی ترازمند و بازکردی با بهره‌گیری از رده‌بندی">کاهش و خوشه‌بندی ترازمند و بازکردی با بهره‌گیری از رده‌بندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8%DB%8C" title="خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی">خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="خوشه‌بندی کی-میانگین">خوشه‌بندی کی-میانگین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%E2%80%93%D8%A8%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="الگوریتم امید ریاضی–بیشینه کردن">الگوریتم امید ریاضی–بیشینه کردن</a></li> <li><br /><a href="/wiki/DBSCAN" title="DBSCAN">DBSCAN</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85_OPTICS" title="الگوریتم OPTICS">OPTICS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="انتقال میانگین">انتقال میانگین</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AF" title="کاهش ابعاد">کاهش ابعاد</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C" title="تحلیل عاملی">تحلیل عاملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A8%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="همبستگی کانونی">CCA</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84" title="تحلیل مؤلفه‌های مستقل">تحلیل مؤلفه‌های مستقل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%DB%8C" title="آنالیز افتراقی خطی">آنالیز افتراقی خطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="فاکتورگیری نامنفی ماتریس">فاکتورگیری نامنفی ماتریس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="تحلیل مؤلفه‌های اصلی">تحلیل مؤلفه‌های اصلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T-distributed_stochastic_neighbor_embedding&action=edit&redlink=1" class="new" title="T-distributed stochastic neighbor embedding (صفحه وجود ندارد)">t-SNE</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87" title="پیش‌بینی ساختاریافته">پیش‌بینی ساختاریافته</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="مدل‌های گرافیکی">مدل‌های گرافیکی</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="شبکه‌های بیزی">شبکه‌های بیزی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D8%B7%DB%8C" title="میدان تصادفی شرطی">میدان تصادفی شرطی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%81" class="mw-redirect" title="مدل پنهان مارکف">مدل پنهان مارکف</a>)</li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5_%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روش تشخیص ناهنجاری">روش تشخیص ناهنجاری</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85_%DA%A9%DB%8C-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="الگوریتم کی-نزدیکترین همسایه">الگوریتم کی-نزدیکترین همسایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C" title="فاکتور پرتی محلی">فاکتور پرتی محلی</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="شبکه عصبی مصنوعی">شبکه عصبی مصنوعی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1" title="خودرمزگذار">خودرمزگذار</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82" title="یادگیری عمیق">یادگیری عمیق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86_%DA%86%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="پرسپترون چندلایه">پرسپترون چندلایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="شبکه‌های عصبی بازگشت‌کننده">RNN</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="ماشین بولتزمن محدود شده">ماشین بولتزمن محدود شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ترانسفورمر بینایی">ترانسفورمر بینایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87" title="نقشه‌های خودسازمان‌دهنده">SOM</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%DA%86%D8%B4%DB%8C" title="شبکه عصبی پیچشی">شبکه عصبی پیچشی</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="یادگیری تقویتی">یادگیری تقویتی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%88-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="کیو-یادگیری">کیو-یادگیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=State-Action-Reward-State-Action&action=edit&redlink=1" class="new" title="State-Action-Reward-State-Action (صفحه وجود ندارد)">SARSA</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="یادگیری تفاوت زمانی">یادگیری تفاوت زمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C" title="یادگیری تقویتی چندعاملی">یادگیری تقویتی چندعاملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C)" title="خودبازی (هوش مصنوعی)">خودبازی</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">یادگیری با انسان</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84_(%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86)" title="یادگیری فعال (یادگیری ماشین)">یادگیری فعال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="جمع‌سپاری">جمع‌سپاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسان در حلقه (صفحه وجود ندارد)">انسان در حلقه</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="یادگیری تقویتی از بازخورد انسانی">RLHF</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">عیب‌یابی مدل</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%A8_%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="ضریب تعیین">ضریب تعیین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D8%B1%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%DA%AF%DB%8C" title="ماتریس درهم‌ریختگی">ماتریس درهم‌ریختگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%AD%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="منحی یادگیری (یادگیری ماشین) (صفحه وجود ندارد)">منحی یادگیری (یادگیری ماشین)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D9%87_%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" class="mw-redirect" title="منحنی مشخصه عملکرد سیستم">منحنی مشخصه عملکرد سیستم</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">نظریه</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bias-variance_dilemma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bias-variance dilemma (صفحه وجود ندارد)">Bias-variance dilemma</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="نظریه یادگیری محاسباتی">نظریه یادگیری محاسباتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Empirical_risk_minimization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Empirical risk minimization (صفحه وجود ندارد)">Empirical risk minimization</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Occam_learning&action=edit&redlink=1" class="new" title="Occam learning (صفحه وجود ندارد)">Occam learning</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7_%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD" title="یادگیری احتمالا تقریبا صحیح">یادگیری احتمالا تقریبا صحیح</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Statistical_learning_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statistical learning theory (صفحه وجود ندارد)">Statistical learning</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vapnik%E2%80%93Chervonenkis_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vapnik–Chervonenkis theory (صفحه وجود ندارد)">VC theory</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">حوزه‌های یادگیری ماشین</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Conference_on_Neural_Information_Processing_Systems&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conference on Neural Information Processing Systems (صفحه وجود ندارد)">NIPS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Conference_on_Machine_Learning&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Conference on Machine Learning (صفحه وجود ندارد)">ICML</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Machine_Learning_(journal)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Machine Learning (journal) (صفحه وجود ندارد)">ML</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Journal_of_Machine_Learning_Research&action=edit&redlink=1" class="new" title="Journal of Machine Learning Research (صفحه وجود ندارد)">JMLR</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://arxiv.org/list/cs.LG/recent">ArXiv:cs.LG</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="الگو:یادگیری ماشین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:یادگیری ماشین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:یادگیری ماشین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>داده‌کاوی</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">Data Mining</span></span>) به مفهوم استخراج اطلاعات نهان یا الگوها و روابط مشخص در حجم زیادی از داده‌ها در یک یا چند بانک اطلاعاتی بزرگ گفته می‌شود. بسیاری از مردم داده کاوی را مترادف واژه‌های رایج <b>کشف دانش در پایگاه‌داده‌ها</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">knowledge discovery in databases</span></span>) (<span style="font-size:small">اختصاری </span><span style="color:#191970; font-weight:bold; font-size:small">KDD</span>) می‌دانند. داده‌کاوی، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="پایگاه‌های داده‌ها">پایگاه‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87" class="mw-disambig" title="مجموعه">مجموعه</a> حجیم <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="داده‌ها">داده‌ها</a> را در پی کشف و استخراج، مورد تحلیل قرار می‌دهد. این‌گونه مطالعات و کاوش‌ها را به واقع می‌توان همان امتداد و استمرار دانش کهن و همه جا گیر <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="آمار">آمار</a> دانست. تفاوت عمده در مقیاس، وسعت و گوناگونی زمینه‌ها و کاربردها، و نیز ابعاد و اندازه‌های داده‌های امروزین است که شیوه‌های ماشینی مربوط به یادگیری، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مدل‌سازی">مدل‌سازی</a>، و آموزش را طلب می‌نماید. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ویژگی‌ها"><span id=".D9.88.DB.8C.DA.98.DA.AF.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>ویژگی‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: ویژگی‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>یکی از ویژگی‌های کلیدی در بسیاری از ابتکارات مربوط به تأمین امنیت ملی، داده کاوی است. داده کاوی که به عنوان ابزاری برای کشف جرایم، ارزیابی میزان ریسک و فروش محصولات به کار می‌رود، در بر گیرنده ابزارهای تجزیه و تحلیل اطلاعات به منظور کشف الگوهای معتبر و ناشناخته در بین انبوهی از داده هاست. داده کاوی غالباً در زمینه تأمین <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="امنیت ملی">امنیت ملی</a> به منزله ابزاری برای شناسایی فعالیت‌های افراد خرابکار شامل <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جابه جایی">جابه جایی</a> پول و ارتباطات بین آن‌ها و همچنین شناسایی و ردگیری خود آن‌ها با بررسی سوابق مربوط به مهاجرت و مسافرت هاست. </p><p>داده کاوی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای را در نوع ابزارهای تحلیل موجود نشان می‌دهد اما محدودیت‌هایی نیز دارد. یکی از این محدودیت‌ها این است که با وجود اینکه به آشکارسازی الگوها و روابط کمک می‌کند اما اطلاعاتی را دربارهٔ ارزش یا میزان اهمیت آن‌ها به دست نمی‌دهد. دومین محدودیت آن این است که با وجود توانایی شناسایی روابط بین رفتارها یا متغیرها لزوماً قادر به کشف روابط علت و معلولی نیست. موفقیت داده کاوی در گرو بهره‌گیری از کارشناسان فنی و تحلیل گران کار آزموده‌ای است که از توانایی کافی برای <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-disambig" title="طبقه‌بندی">طبقه‌بندی</a> تحلیل‌ها و تغییر آن‌ها برخوردار هستند. </p><p>بهره‌برداری از داده کاوی در دو <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="بخش دولتی">بخش دولتی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C" title="بخش خصوصی">بخش خصوصی</a> رو به گسترش است.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> صنایعی چون <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بانکداری">بانکداری</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D9%87" title="بیمه">بیمه</a>، بهداشت<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="بازاریابی">بازاریابی</a> آن را عموماً برای کاهش هزینه‌ها، ارتقاء کیفی پژوهش‌ها و بالاتر بردن میزان فروش به کار می‌برند. کاربرد اصلی داده کاوی در بخش دولتی به عنوان ابزاری برای تشخیص جرایم بوده‌است اما امروزه دامنه بهره‌برداری از آن گسترش روزافزونی یافته و سنجش و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="بهینه‌سازی">بهینه‌سازی</a> برنامه‌ها را نیز در بر می‌گیرد. بررسی برخی از برنامه‌های کاربردی مربوط به داده کاوی که برای تأمین امنیت ملی به کار می‌روند، نشان دهنده رشد قابل ملاحظه‌ای در رابطه با کمیت و دامنه داده‌هایی است که باید تجزیه و تحلیل شوند. </p><p>توانایی‌های فنی در داده کاوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند اما عوامل دیگری نیز مانند چگونگی پیاده‌سازی و نظارت ممکن است نتیجه کار را تحت تأثیر قرار دهند. یکی از این عوامل کیفیت داده‌ها است که بر میزان دقت و کامل بودن آن دلالت دارد. عامل دوم میزان سازگاری نرم‌افزار داده کاوی با بانک‌های اطلاعاتی است که از سوی شرکت‌های متفاوتی عرضه می‌شوند. عامل سومی که باید به آن اشاره کرد به بیراهه رفتن داده کاوی و بهره‌برداری از داده‌ها به منظوری است که در ابتدا با این نیت گردآوری نشده‌اند. حفظ <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C" class="mw-redirect" title="حریم خصوصی">حریم خصوصی</a> افراد عامل دیگری است که باید به آن توجه داشت. </p><p>اصولاً به پرسش‌های زیر در زمینه داده کاوی باید پاسخ داده شود: </p> <ul><li>سازمان‌های دولتی تا چه حدی مجاز به بهره‌برداری از داده‌ها هستند؟</li> <li>آیا از داده‌ها در چارچوبی غیر متعارف بهره‌برداری می‌شود؟</li> <li>کدام قوانین حفظ حریم خصوصی ممکن است به داده کاوی مربوط شوند؟</li></ul> <p>کاوش در داده‌ها بخشی بزرگ از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="سامانه‌های هوشمند">سامانه‌های هوشمند</a> است. سامانه‌های هوشمند زیر شاخه‌ای بزرگ و پرکاربرد از زمینه علمی جدید و پهناور <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="یادگیری ماشینی">یادگیری ماشینی</a> هستند که خود زمینه‌ای در <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a> است. فرایند گروه گروه کردن <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مجموعه (ریاضی)">مجموعه‌ای</a> از اشیا فیزیکی یا مجرد به صورت طبقه‌هایی از اشیا مشابه هم را خوشه‌بندی می‌نامیم. </p><p>با توجه به اندازه‌های گوناگونِ (و در اغلب کاربردها بسیار بزرگ و پیچیده) مجموعه‌های داده‌ها، <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="مقیاس‌پذیری">مقیاس‌پذیری</a> الگوریتم‌های به کار رفته معیاری مهم در مفاهیم مربوط به کاوش در داده‌ها است. </p><p>کاوش‌های ماشینی در <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%86" title="متن">متون</a> حالتی خاص از زمینهٔ عمومی‌تر کاوش در داده‌ها بوده و به آن دسته از کاوش‌ها گفته می‌شود که در آن‌ها داده‌های مورد مطالعه از جنس متون نوشته شده به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان‌های طبیعی">زبان‌های طبیعی</a> انسانی باشد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="چیستی"><span id=".DA.86.DB.8C.D8.B3.D8.AA.DB.8C"></span>چیستی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: چیستی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>داده کاوی به بهره‌گیری از ابزارهای تجزیه و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تحلیل داده‌ها">تحلیل داده‌ها</a> به منظور کشف الگوها و روابط معتبری که تاکنون ناشناخته بوده‌اند گفته می‌شود. این ابزارها ممکن است مدل‌های آماری، الگوریتم‌های ریاضی و روش‌های یاد گیرنده <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="یادگیری ماشین">(Machine Learning Methods)</a> باشند که کار این خود را به صورت خودکار و بر اساس تجربه‌ای که از طریق <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C" title="شبکه عصبی">شبکه‌های عصبی (Neural Networks)</a> یا <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA_%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85" title="درخت تصمیم">درخت‌های تصمیم‌گیری (Decision Trees)</a> به دست می‌آورند بهبود می‌بخشد. داده کاوی منحصر به گردآوری و مدیریت داده‌ها نبوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات و پیش‌بینی را نیز شامل می‌شود برنامه‌های کاربردی که با بررسی فایل‌های متن یا چند رسانه‌ای به کاوش داده‌ها می‌پردازند پارامترهای گوناگونی را در نظر می‌گیرد که عبارت اند از: </p> <ul><li>قواعد انجمنی (Association): الگوهایی که بر اساس آن یک رویداد به دیگری مربوط می‌شود مثلاً خرید قلم به خرید کاغذ.</li> <li>ترتیب (Sequence): الگویی که به تجزیه و تحلیل توالی رویدادها پرداخته و مشخص می‌کند کدام رویداد، رویدادهای دیگری را در پی دارد مثلاً تولد یک نوزاد و خرید پوشک.</li> <li>پیش‌بینی(Prediction): در پیش‌بینی هدف پیش‌بینی یک متغیر پیوسته می‌باشد. مانند پیش‌بینی <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D8%B2" title="نرخ ارز">نرخ ارز</a> یا هزینه‌های درمانی.</li> <li>رده‌بندی یا <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="طبقه‌بندی آماری">طبقه‌بندی</a> (Classification): فرایندی برای پیدا کردن مدلی است که رده‌های موجود در داده‌ها را تعریف می‌نماید و متمایز می‌کند، با این هدف که بتوان از این مدل برای پیش‌بینی رده رکوردهایی که برچسب رده آن‌ها (متغیر هدف) ناشناخته می‌باشد، استفاده نمود.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در حقیقت در رده‌بندی برخلاف پیش‌بینی، هدف پیش‌بینی مقدار یک متغیر گسسته‌است. روش‌های مورد استفاده در پیش‌بینی و رده‌بندی عموماً یکسان هستند.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="خوشه‌بندی">خوشه‌بندی</a> (Clustering): گروه‌بندی مجموعه‌ای از اعضاء، رکوردها یا اشیاء به نحوی که اعضای موجود در یک خوشه بیشترین شباهت را به یکدیگر و کمترین شباهت را به اعضای خوشه‌های دیگر داشته باشند.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>مصورسازی (visualization): مصورسازی داده‌ها یکی از قدرتمندترین و جذابترین روش‌های اکتشاف در داده‌ها می‌باشد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>برنامه‌های کاربردی که در زمینه تجزیه و تحلیل اطلاعات به کار می‌روند از امکاناتی چون پرس و جوی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="ساخت یافته">ساخت یافته</a> (Structured query) که در بسیاری از بانک‌های اطلاعاتی یافت می‌شود و از ابزارهای تجزیه و تحلیل آماری برخوردارند اما برنامه‌های مربوط به داده کاوی در عین برخورداری از این قابلیت‌ها از نظر نوع با آن‌ها تفاوت دارند. بسیاری از ابزارهای ساده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها روشی بر پایه راستی آزمایی (verification) را به کار می‌برند که در آن فرضیه‌ای بسط داده شده آنگاه داده‌ها برای تأیید یا رد آن بررسی می‌شوند. به‌طور مثال ممکن است این نظریه مطرح شود که فردی که یک چکش خریده حتماً یک بسته میخ هم خواهد خرید. کارایی این روش به میزان خلاقیت کاربر برای ارائه فرضیه‌های متنوع و همچنین ساختار برنامه بکار رفته بستگی دارد. در مقابل در داده کاوی روش‌هایی برای کشف روابط بکار برده می‌شوند و به کمک الگوریتم‌هایی روابط چند بعدی بین داده‌ها تشخیص داده شده و آن‌هایی که یکتا (unique) یا رایج هستند شناسایی می‌شوند. به‌طور مثال در یک فروشگاه سخت‌افزار ممکن است بین خرید ابزار توسط مشتریان با تملک خانه شخصی یا نوع خودرو، سن، شغل، میزان درآمد یا فاصله محل اقامت آن‌ها با فروشگاه رابطه‌ای برقرار شود. </p><p>در نتیجه قابلیت‌های پیچیده‌اش برای موفقیت در تمرین داده کاوی دو مقدمه مهم است یکی فرمول واضحی از مشکل که قابل حل باشد و دیگری دسترسی به داده متناسب. بعضی از ناظران داده کاوی را مرحله‌ای در روند کشف دانش در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="پایگاه داده‌ها">پایگاه داده‌ها</a> می‌دانند (KDD). مراحل دیگری در روند KDD به صورت تصاعدی شامل، پاکسازی داده، انتخاب داده انتقال داده، داده کاوی، الگوی ارزیابی، و عرضه دانش می‌باشد. بسیاری از پیشرفت‌ها در تکنولوژی و فرایندهای تجاری بر رشد علاقه‌مندی به داده کاوی در بخش‌های خصوصی و عمومی سهمی داشته‌اند. بعضی از این تغییرات شامل: </p> <ul><li>رشد <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="شبکه‌های کامپیوتری">شبکه‌های کامپیوتری</a> که در ارتباط برقرار کردن پایگاه‌ها داده مورد استفاده قرار می‌گیرند.</li> <li>توسعه افزایش تکنیکهایی بر پایه جستجو مثل شبکه‌های عصبی و الگوریتم‌های پیشرفته.</li> <li>گسترش <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="مدل سرویس‌گیرنده-سرویس‌دهنده">مدل محاسبه کلاینت سروری</a> که به کاربران اجازه دسترسی به منابع داده‌های متمرکز شده را از روی دسک تاپ می‌دهد.</li> <li>و افزایش توانایی به تلفیق داده از منابع غیر متجانس به یک منبع قابل جستجو می‌باشد.</li></ul> <p>علاوه بر پیشرفت ابزارهای مدیریت داده، افزایش قابلیت دسترسی به داده و کاهش نرخ نگهداری داده نقش ایفا می‌کند. در طول چند سال گذشته افزایش سریع جمع‌آوری و نگهداری حجم اطلاعات وجود داشته‌است. با پیشنهادهای برخی از ناظران مبنی بر آنکه کمیت داده‌های دنیا به‌طور تخمینی هر ساله دوبرابر می‌گردد. در همین زمان هزینه ذخیره‌سازی داده‌ها به‌طور قابل توجهی از دلار برای هر مگابایت به پنی برای مگابایت کاهش پیدا کرده‌است. در نتیجهً قدرت محاسبه‌ها در هر ۱۸ – ۲۴ ماه به دوبرابر ارتقاء پیدا کرده‌است این در حالی است که هزینه قدرت محاسبه رو به کاهش است. داده کاوی به‌طور معمول در دو حوزه خصوصی و عمومی افزایش پیدا کرده‌است. سازمان‌ها داده کاوی را به عنوان ابزاری برای بازدید اطلاعات مشتریان کاهش تقلب و اتلاف و کمک به <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="تحقیقات پزشکی">تحقیقات پزشکی</a> استفاده می‌کنند. با اینهمه ازدیاد داده کاوی به طبع بعضی از پیاده‌سازی و پیامد اشتباه را هم دارد. این‌ها شامل نگرانی‌هایی در مورد کیفیت داده‌ای که تحلیل می‌گردد، توانایی کار گروهی پایگاه‌های داده و نرم‌افزارها بین ارگان‌ها و تخطی‌های بالقوه به حریم شخصی می‌باشد. همچنین ملاحظاتی در مورد محدودیت‌هایی در داده کاوی در ارگان‌ها که کارشان تأثیر بر امنیت دارد، نادیده گرفته می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مفهوم_مدیریت_ذخیره‌سازی_و_دستیابی_اطلاعات"><span id=".D9.85.D9.81.D9.87.D9.88.D9.85_.D9.85.D8.AF.DB.8C.D8.B1.DB.8C.D8.AA_.D8.B0.D8.AE.DB.8C.D8.B1.D9.87.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.DB.8C_.D9.88_.D8.AF.D8.B3.D8.AA.DB.8C.D8.A7.D8.A8.DB.8C_.D8.A7.D8.B7.D9.84.D8.A7.D8.B9.D8.A7.D8.AA"></span>مفهوم مدیریت ذخیره‌سازی و دستیابی اطلاعات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: مفهوم مدیریت ذخیره‌سازی و دستیابی اطلاعات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>داده‌های اطلاعاتی به عنوان یکی از منابع حیاتی سازمان شناخته می‌شود و بسیاری از سازمان‌ها با اطلاعات و دانش سازمانی خود مانند سایر دارایی‌های ارزشمندشان برخورد می‌کنند. </p><p>نکته: <i>داده اطلاعاتی</i> به اطلاعات خام سازمان گفته می‌شود و <i>اطلاعات</i> به داده‌های پردازش شده. همچنین داده‌های پردازش شده پس از طبقه‌بندی و آنالیز به <i>دانش سازمان</i> تبدیل می‌گردند. </p><p>حال تصور نمایید، دسترسی به اطلاعات در شرایطی که داده‌ها به روش نامناسبی نگهداری شوند و یا روش ضابطه‌مندی جهت دستیابی به آن‌ها وجود نداشته باشد تا چه حد مشکل است. برای رسیدن به یک سیستم اطلاعاتی مناسب، داده‌ها می‌بایست به صورتی منطقی طبقه‌بندی و ذخیره شوند تا استفاده از آن‌ها ساده‌تر بوده، با کارایی بیشتری تحلیل شوند، سریعتر مورد استفاده قرار گیرند و در نتیجه مدیریت بهتری بر آن‌ها اعمال شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ساختار_بانک_اطلاعاتی_سازمان"><span id=".D8.B3.D8.A7.D8.AE.D8.AA.D8.A7.D8.B1_.D8.A8.D8.A7.D9.86.DA.A9_.D8.A7.D8.B7.D9.84.D8.A7.D8.B9.D8.A7.D8.AA.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86"></span>ساختار بانک اطلاعاتی سازمان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: ساختار بانک اطلاعاتی سازمان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>داده‌های سازمان‌ها در انواع بانک‌های اطلاعاتی و با ساختارهای متنوعی ذخیره می‌گردند. طراحی و سازماندهی این ساختارها، به‌کارگیری و انتقال به بانک‌های اطلاعاتی پیشرفته و بهینه سازی آن‌ها یکی از خدماتی است که توسط واحدهای <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فناوری اطلاعات">فناوری اطلاعات</a> ارائه می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="محدودیت‌های_داده‌کاوی"><span id=".D9.85.D8.AD.D8.AF.D9.88.D8.AF.DB.8C.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.DA.A9.D8.A7.D9.88.DB.8C"></span>محدودیت‌های داده‌کاوی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: محدودیت‌های داده‌کاوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>درحالی‌که محصولات داده کاوی ابزارهای قدرتمندی می‌باشند، اما در نوع کاربردی کافی نیستند. برای کسب موفقیت، داده کاوی نیازمند تحلیل گران حرفه‌ای و متخصصان ماهری می‌باشد که بتوانند ترکیب خروجی به وجود آمده را تحلیل و تفسیر نمایند. در نتیجه محدودیت‌های داده کاوی مربوط به داده اولیه یا افراد است تا اینکه مربوط به تکنولوژی باشد. </p><p>اگرچه {داده کاوی} به الگوهای مشخص و روابط آن‌ها کمک می‌کند، اما برای کاربر اهمیت و ارزش این الگوها را بیان نمی‌کند. تصمیماتی از این قبیل بر عهده خود کاربر است. برای نمونه در ارزیابی صحت داده کاوی، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="برنامه کاربردی">برنامه کاربردی</a> در تشخیص مظنونان تروریست طراحی شده که ممکن است این مدل به کمک اطلاعات موجود در مورد تروریستهای شناخته شده، آزمایش شود. با اینهمه درحالی‌که ممکن است اطلاعات شخص به‌طور معین دوباره تصدیق گردد، که این مورد به این منظور نیست که برنامه مظنونی را که رفتارش به‌طور خاص از مدل اصلی منحرف شده را تشخیص بدهد. </p><p>تشخیص رابطه بین رفتارها یا متغیرها یکی دیگر از محدودیت‌های داده کاوی می‌باشد که لزوماً روابط اتفاقی را تشخیص نمی‌دهد. برای مثال برنامه‌های کاربردی ممکن است الگوهای رفتاری را مشخص کند، مثل تمایل به خرید بلیط هواپیما درست قبل از حرکت که این موضوع به مشخصات درآمد، سطح تحصیلی و استفاده از <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="اینترنت">اینترنت</a> بستگی دارد. در حقیقت رفتارهای شخصی شامل شغل (نیاز به سفر در زمانی محدود) وضع خانوادگی (نیاز به مراقبت پزشکی برای مریض) یا تفریح (سود بردن از تخفیف دقایق پایانی برای دیدن مکان‌های جدید) ممکن است بر روی متغیرهای اضافه تأثیر بگذارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کاربردهای_داده‌کاوی_در_علوم_رایانه"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.DA.A9.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D9.84.D9.88.D9.85_.D8.B1.D8.A7.DB.8C.D8.A7.D9.86.D9.87"></span>کاربردهای داده‌کاوی در علوم رایانه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: کاربردهای داده‌کاوی در علوم رایانه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در علم رایانه از داده‌کاوی برای کشف الگوی میان <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="داده">داده‌ها</a> استفاده می‌شود، معمولاً داده‌های خام و معمولاً بی‌معنا وارد سیستم شده و پس از پردازش‌های مورد نیاز نتایج حاصل از داده که آن‌ها را <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اطلاعات">اطلاعات</a> می‌نامند، استخراج می‌گردد<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>کاربردهای عمومی داده‌کاوی در <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1" class="mw-redirect" title="علم کامپیوتر">علم کامپیوتر</a> عبارتند از: </p> <ul><li>کشف الگوی میان داده‌ها</li> <li>پیش‌بینی حدودی نتایج</li> <li>به‌دست آوردن اطلاعات کاربردی</li> <li>تمرکز بر روی داده‌های بزرگ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کاربردهای_داده‌کاوی_در_رشته_مهندسی_صنایع"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.DA.A9.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.B1.D8.B4.D8.AA.D9.87_.D9.85.D9.87.D9.86.D8.AF.D8.B3.DB.8C_.D8.B5.D9.86.D8.A7.DB.8C.D8.B9"></span>کاربردهای داده‌کاوی در رشته مهندسی صنایع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: کاربردهای داده‌کاوی در رشته مهندسی صنایع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به منظور استفاده از مفاهیم، مدل‌ها، روش‌ها و یادگیری الگوریتم‌های داده کاوی مقالات و کتاب‌های معتبری مانند <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=ZZ7l6v0CvRMC&oi=fnd&pg=PA1&dq=data+mining++project+control&ots=pOximqqDGj&sig=XQ2Ne_wFasdXi2lRMuNJ2fIWxYs#v=onepage&q&f=false">این کتاب</a> و <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=pQws07tdpjoC&oi=fnd&pg=PP1&dq=data+mining++project+control&ots=tzHtX_pDZX&sig=opxGHttPSG3EfVdpqOV7n3zNRSg#v=onepage&q=data%20mining%20+project+control&f=false">این کتاب</a> وجود دارد. در <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9" title="مهندسی صنایع">مهندسی صنایع</a> از داده‌کاوی در حوزه‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="مدیریت ارتباط با مشتری">مدیریت ارتباط با مشتری</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="نگهداری و تعمیرات">نگهداری و تعمیرات</a> پیشگیرانه، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%A3%D9%85%DB%8C%D9%86" title="مدیریت زنجیره تأمین">مدیریت زنجیره تأمین</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF" title="برنامه‌ریزی تولید">برنامه‌ریزی تولید</a>، کنترل کیفیت، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87" title="مدیریت پروژه">مدیریت پروژه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="ایمنی، بهداشت و محیط زیست">ایمنی، بهداشت و محیط زیست</a> استفاده می‌شود. </p><p>زبان رایج در استفاده از دیتا ماینینگ و تحلیل داده‌ها نرم‌افزار <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170918030959/http://dl.acm.org/citation.cfm?id=1656278">WEKA</a> می‌باشد، اما به تازگی نرم‌افزار <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=1DwTAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=rapidminer&ots=46VkgvnBg6&sig=uCb3g904Bv_0tAXQPbuvy-XwaRg#v=onepage&q=rapidminer&f=false">Rapidminer</a> نیز با توجه به امکانات زیادش مورد توجه قرار گرفته‌است. </p><p><br /> کاربردهای داده‌کاوی در رشته مهندسی برق </p> <hr /> <ul><li>پیش بینی بار(load forecasting) : پیش بینی مصرف انرژی الکترینی یکی از امور مهم در حوزه <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%82" title="مهندسی برق">مهندسی برق</a> است که نقش بسیار مهمی در برنامه ریزی، بهره برداری و کنترل سیستم های قدرت دارد. پیش بینی بار دقیق، می تواند تاثیرات شگرفی بر بهبود تصمیم گیری های عملیاتی در مورد برنامه ریزی تعمیرات و نگهداری، تخصیص ذخیره مطمئن، برنامه ریزی ورود و خروج واحدها، توزیع اقتصادی و ... داشته باشد. پیش بینی دقیق بار کوتاه مدت با توجه به عوامل متعدد مؤثر بر بار، از قبیل شرایط آب و هوایی، تغییرات دوره ای روزانه، هفتگی، فصلی و عوامل اتفاقی که دارای روابط پیچیده غیرخطی با بار هستند، از پیچیدگی های خاص برخوردار می باشد و کار بسیار دشواری است. برای حل مشکلات فوق درپیش بینی بار کوتاه مدت، می توان از روشهای داده کاوی که قادرند روابط غیرخطی دقیق را از میان داده های ورودی استخراج کنند، کمک گرفت.</li> <li>پیش بینی دقیق بار در عملیات و برنامه ریزی سیستم قدرت بسیار مهم است. پیش بینی بار الکتریکی را می توان تقسیم کرد به سه دسته پیش بینی بار کوتاه مدت، پیش بینی بار میان مدت و پیش بینی بار بلند مدت پیش بینی بار کوتاه مدت تقاضای بار را از یک پیش بینی می کند روز تا چند هفته این به تخمین جریان های بار کمک می کند که می تواند از اضافه بار و در نتیجه جلوگیری کند منجر به اقتصاد و امنیت بیشتر سیستم قدرت شود. پیش بینی بار میان مدت پیش بینی می کند تقاضای بار از یک ماه تا چند سال است که اطلاعاتی را برای سیستم قدرت فراهم می کند برنامه ریزی و عملیات پیش بینی بار بلند مدت تقاضای بار را از یک سال پیش بینی می کند تا بیست سال و عمدتاً برای برنامه ریزی سیستم قدرت است [11].</li></ul> <pre>. </pre> <ul><li>کاربردهای داده کاوی در کتابخانه‌ها</li></ul> <p>داده کاوی در ابتدا از حوزه تجارت برخاست اما کاربردهای آن در سایر حوزه‌هایی که به گردآوری حجم وسیعی از داده‌ها می‌پردازند که دستخوش تغییرات پویا نیز می‌گردند، مفید شناخته شد. بخش‌هایی مثل بانکداری، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="تجارت الکترونیک">تجارت الکترونیک</a>، تجارت سهام، بیمارستان و هتل از این نمونه‌اند. </p><p>انتظار می‌رود که استفاده از داده کاوی در بخش آموزش به‌طور عام امکان‌های جدید بسیاری ارائه دهد. برخی کاربردهای داده کاوی در کتابخانه‌ها و قسمت اداری آموزش در ذیل مورد بحث قرار گرفته‌اند. </p><p>عملیات کتابداری به‌طور کلی شامل مدیریت مدارک، ارائه خدمات و امور اداره و نگهداری است. هر کدام از این کارکردها با انواع مختلفی از داده‌ها سروکار دارد و به‌طور جداگانه پردازش می‌شود. اگرچه، انجام تحلیل ترکیبی بر این مجموعه‌های داده نیز می‌تواند افق تازه‌ای را بگشاید که به طرح خدمات جدید و تحول رویه‌ها و عملیات جاری کمک نماید. جدول یک برخی از کاربردهای ممکن داده کاوی را که می‌تواند در کتابداری مفید باشد ارائه می‌کند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="[۸]ابزارهای_داده‌کاوی"><span id=".5B.DB.B8.5D.D8.A7.D8.A8.D8.B2.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.DA.A9.D8.A7.D9.88.DB.8C"></span><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>ابزارهای داده‌کاوی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: [۸]ابزارهای داده‌کاوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>معروف‌ترین ابزارهای داده‌کاوی برای انجام پروژه‌های داده کاوی به ترتیب پرطرفدار بودن </p> <ol><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C)" title="آر (زبان برنامه‌نویسی)">آر (زبان برنامه‌نویسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C)" title="پایتون (زبان برنامه‌نویسی)">پایتون (زبان برنامه‌نویسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="رپیدماینر">رپیدماینر</a></li> <li>Clementine که نسخه ۱۳ ان با نام <a href="/w/index.php?title=SPSS_Modeler&action=edit&redlink=1" class="new" title="SPSS Modeler (صفحه وجود ندارد)">SPSS Modeler</a> نامیده می‌شود.</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%D8%A7_(%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C)" class="mw-redirect" title="وکا (یادگیری ماشینی)">نرم‌افزار وکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%84%D8%A8" title="متلب">متلب</a></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نرم‌افزار[۹]"><span id=".D9.86.D8.B1.D9.85.E2.80.8C.D8.A7.D9.81.D8.B2.D8.A7.D8.B1.5B.DB.B9.5D"></span>نرم‌افزار<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: نرم‌افزار[۹]"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>برنامه‌های کاربردی و نرم‌افزارهای داده کاوی متن-باز رایگان</b> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Carrot2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carrot2 (صفحه وجود ندارد)">Carrot2</a>: پلتفرمی برای خوشه بندی متن و نتایج جستجو</li> <li><a href="/w/index.php?title=Chemicalize.org&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chemicalize.org (صفحه وجود ندارد)">Chemicalize.org</a>: یک کاوشگر ساختمان شیمیایی و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D9%88%D8%A8" title="موتور جستجوی وب">موتور جستجوی وب</a></li> <li>ELKI: یک پروژه تحقیقاتی دانشگاهی با تحلیل خوشه‌ای پیشرفته و روش‌های تشخیص داده‌های خارج از محدوده که به زبان <a href="/w/index.php?title=(Java(Programming_Language&action=edit&redlink=1" class="new" title="(Java(Programming Language (صفحه وجود ندارد)">جاوا</a> نوشته شده‌است.</li> <li><a href="/w/index.php?title=General_Architecture_for_Text_Engineering&action=edit&redlink=1" class="new" title="General Architecture for Text Engineering (صفحه وجود ندارد)">GATE</a>: یک پردازشگر زبان بومی و ابزار مهندسی زبان.</li></ul> <p><br /> <b>برنامه‌های کاربردی و نرم‌افزارهای داده کاوی تجاری</b> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Angoss&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angoss (صفحه وجود ندارد)">Angoss KnowledgeSTUDIO</a>: ابزار داده کاوی تولید شده توسط <a href="/w/index.php?title=Angoss&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angoss (صفحه وجود ندارد)">Angoss</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=BIRT_Analytics&action=edit&redlink=1" class="new" title="BIRT Analytics (صفحه وجود ندارد)">BIRT Analytics</a>: ابزار داده کاوی بصری و تحلیل پیش‌بینی گر تولید شده توسط <a href="/w/index.php?title=Actuate_Corporation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Actuate Corporation (صفحه وجود ندارد)">Actuate Corporation</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Clarabridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clarabridge (صفحه وجود ندارد)">Clarabridge</a>: راه حل تحلیلگر کلاس متن.</li> <li><a href="/w/index.php?title=(%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86_%D8%A2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="(ای-ان آی (صفحه وجود ندارد)">(E-NI(e-mining, e-monitor</a>: ابزار داده کاوی مبتنی بر الگوهای موقتی.</li> <li><a href="/w/index.php?title=SPSS_Modeler&action=edit&redlink=1" class="new" title="SPSS Modeler (صفحه وجود ندارد)">IBM SPSS Modeler</a>: نرم‌افزار داده کاوی تولید شده توسط <a href="/wiki/IBM" class="mw-redirect" title="IBM">IBM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microsoft_Analysis_Services&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microsoft Analysis Services (صفحه وجود ندارد)">Microsoft Analysis Services</a>: نرم‌افزار داده کاوی تولید شده توسط <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مایکروسافت">مایکروسافت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oracle_Data_Mining&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oracle Data Mining (صفحه وجود ندارد)">Oracle Data Mining</a>: نرم‌افزار داده کاوی تولید شده توسط <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84" class="mw-redirect" title="شرکت اوراکل">شرکت اوراکل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%D8%A7_(%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C)" class="mw-redirect" title="وکا (یادگیری ماشینی)">نرم‌افزار وکا</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بررسی_اجمالی_بازار_نرم‌افزارهای_داده_کاوی"><span id=".D8.A8.D8.B1.D8.B1.D8.B3.DB.8C_.D8.A7.D8.AC.D9.85.D8.A7.D9.84.DB.8C_.D8.A8.D8.A7.D8.B2.D8.A7.D8.B1_.D9.86.D8.B1.D9.85.E2.80.8C.D8.A7.D9.81.D8.B2.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AF.D8.A7.D8.AF.D9.87_.DA.A9.D8.A7.D9.88.DB.8C"></span>بررسی اجمالی بازار نرم‌افزارهای داده کاوی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: بررسی اجمالی بازار نرم‌افزارهای داده کاوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تا کنون چندین محقق و سازمان بررسی‌هایی را بر روی ابزارهای داده کاوی و راهنمایی‌هایی برای داده کاوها تهیه دیده‌اند. این بررسی‌ها بعضی از نقاط ضعف و قوت بسته‌های نرم‌افزاری را مشخص می‌کنند. همچنین خلاصه‌ای را از رفتارها، اولویت‌ها و دیدهای داده کاوها تهیه کرده‌اند. </p><p>بعضی از این گزارش‌ها را در زیر می‌توانید مشاهده نمایید: </p> <ul><li>گزارش: 2011 Wiley Interdisciplinary Reviews: Data Mining and Knowledge Discovery <sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rexer%27s_Annual_Data_Miner_Survey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rexer's Annual Data Miner Survey (صفحه وجود ندارد)">Annual Rexer Analytics Data Miner Surveys</a> تاریخ (2007–2011)<sup id="cite_ref-rexer_informs_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-rexer_informs-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86" title="داده‌کاوی با پایتون">داده‌کاوی با پایتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="آمار">آمار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="یادگیری ماشینی">یادگیری ماشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="علم داده‌ها">علم داده‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%BE" class="mw-redirect" title="الگوریتم کریسپ">الگوریتم کریسپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B1%D9%85" title="محاسبات نرم">محاسبات نرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="مهندسی دانش">مهندسی دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بینایی رایانه‌ای">بینایی رایانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="شبکه عصبی مصنوعی">شبکه عصبی مصنوعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سامانه‌های فازی (صفحه وجود ندارد)">سامانه‌های فازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="مدل‌سازی علمی">مدل‌سازی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="منطق فازی">منطق فازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">فلسفه اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%85%D9%88%D9%84%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="تحلیل مولفه‌های اصلی">تحلیل مولفه‌های اصلی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160508135058/http://samt.ac.ir/index.aspx?siteid=1&fkeyid=&siteid=1&pageid=200&p=,3,&showitem=11205">«کتاب مدیریت کلان داده‌ها در بخش‌های خصوصی و عمومی - تألیف دکتر بابک سهرابی و حمیده ایرج - انتشارات سمت»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://samt.ac.ir/index.aspx?siteid=1&fkeyid=&siteid=1&pageid=200&p=,3,&showitem=11205">اصلی</a> در ۸ مه ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۶ مه ۲۰۱۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA+%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D8%AF%D8%B1+%D8%A8%D8%AE%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C+%D9%88+%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C+-+%D8%AA%D8%A3%D9%84%DB%8C%D9%81+%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1+%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DA%A9+%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C+%D9%88+%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%AC+-+%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%B3%D9%85%D8%AA&rft_id=http%3A%2F%2Fsamt.ac.ir%2Findex.aspx%3Fsiteid%3D1%26fkeyid%3D%26siteid%3D1%26pageid%3D200%26p%3D%2C3%2C%26showitem%3D11205&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFMadadipouya2015" class="citation journal cs1">Madadipouya, Kasra (2015). "A New Decision tree method for Data mining in Medicine". <i>Advanced Computational Intelligence: An International Journal (ACII)</i>. <b>2</b> (3): 31–37.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Advanced+Computational+Intelligence%3A+An+International+Journal+%28ACII%29&rft.atitle=A+New+Decision+tree+method+for+Data+mining+in+Medicine&rft.volume=2&rft.issue=3&rft.pages=31-37&rft.date=2015&rft.aulast=Madadipouya&rft.aufirst=Kasra&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFگروه_داده_کاوی_ایران" class="citation web">گروه داده کاوی ایران. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irdatamining.com/articles/classification/تعریف-رده-بندی-و-پیش-بینی.html">«تعریف رده‌بندی»</a>. گروه داده کاوی ایران<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>26 فبریه 2014</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81+%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&rft.pub=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.au=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irdatamining.com%2Farticles%2Fclassification%2F%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازبینی=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFگروه_داده_کاوی_ایران" class="citation web">گروه داده کاوی ایران. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irdatamining.com/articles/clustering/تعریف-خوشه-بندی.html">«تعریف خوشه بندی»</a>. گروه داده کاوی ایران<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>26 فبریه 2014</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81+%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87+%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&rft.pub=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.au=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irdatamining.com%2Farticles%2Fclustering%2F%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازبینی=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFگروه_داده_کاوی_ایران" class="citation web">گروه داده کاوی ایران (<bdi>26 فبریه 2014</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irdatamining.com/articles/92-concepts/100-مصور-سازی.html">«تعریف مصورسازی»</a>. گروه داده کاوی ایران<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>26 فبریه 2014</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81+%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C&rft.pub=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.au=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irdatamining.com%2Farticles%2F92-concepts%2F100-%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181011133324/https://www.hamyarit.com/7439/what-is-data-mining-and-it-usage/">«داده کاوی (Data Mining) و کاربردهای آن»</a>. همیار آی تی. <bdi>2017-07-10</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hamyarit.com/7439/what-is-data-mining-and-it-usage/">اصلی</a> در ۱۱ اكتبر ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi><span class="nowrap">2018-10-11</span></bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C+%28Data+Mining%29+%D9%88+%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D9%86&rft.date=2017-07-10&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hamyarit.com%2F7439%2Fwhat-is-data-mining-and-it-usage%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">بیش از یک پارامتر <code class="cs1-code">|نشانی بایگانی=</code> و <code class="cs1-code">|archive-url=</code> داده‌شده است (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#redundant_parameters" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>); </span><span class="cs1-visible-error error citation-comment">بیش از یک پارامتر <code class="cs1-code">|تاریخ بایگانی=</code> و <code class="cs1-code">|archive-date=</code> داده‌شده است (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#redundant_parameters" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>); </span><span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|archive-date=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352914821001192">"Integration of meta-analysis and supervised machine learning for pattern recognition in breast cancer using epigenetic data"</a>. <i>Informatics in Medicine Unlocked</i> (به انگلیسی). <b>24</b>: 100629. 2021-01-01. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.imu.2021.100629">10.1016/j.imu.2021.100629</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2352-9148">2352-9148</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Informatics+in+Medicine+Unlocked&rft.atitle=Integration+of+meta-analysis+and+supervised+machine+learning+for+pattern+recognition+in+breast+cancer+using+epigenetic+data&rft.volume=24&rft.pages=100629&rft.date=2021-01-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.imu.2021.100629&rft.issn=2352-9148&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS2352914821001192&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352914821001192">"Integration of meta-analysis and supervised machine learning for pattern recognition in breast cancer using epigenetic data"</a>. <i>Informatics in Medicine Unlocked</i> (به انگلیسی). <b>24</b>: 100629. 2021-01-01. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.imu.2021.100629">10.1016/j.imu.2021.100629</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2352-9148">2352-9148</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Informatics+in+Medicine+Unlocked&rft.atitle=Integration+of+meta-analysis+and+supervised+machine+learning+for+pattern+recognition+in+breast+cancer+using+epigenetic+data&rft.volume=24&rft.pages=100629&rft.date=2021-01-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.imu.2021.100629&rft.issn=2352-9148&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS2352914821001192&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">این بخش به صورت کامل برگردان (ترجمه) قسمت انگلیسی ویکی‌پدیا می‌باشد.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMikut,_RalfReischl,_Markus" class="citation journal cs1">Mikut, Ralf; Reischl, Markus (September/October 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/widm.24/abstract">"Data Mining Tools"</a>. <i>Wiley Interdisciplinary Reviews: Data Mining and Knowledge Discovery</i>. <b>1</b> (5): 431–445. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fwidm.24">10.1002/widm.24</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1942-4795">1942-4795</a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">October 21,</span> 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Wiley+Interdisciplinary+Reviews%3A+Data+Mining+and+Knowledge+Discovery&rft.atitle=Data+Mining+Tools&rft.chron=September%2FOctober+2011&rft.volume=1&rft.issue=5&rft.pages=431-445&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fwidm.24&rft.issn=1942-4795&rft.au=Mikut%2C+Ralf&rft.au=Reischl%2C+Markus&rft_id=http%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2F10.1002%2Fwidm.24%2Fabstract&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-rexer_informs-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rexer_informs_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Karl Rexer, Heather Allen, & Paul Gearan (2011); <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.analytics-magazine.org/may-june-2011/320-understanding-data-miners"><i>Understanding Data Miners</i></a>, Analytics Magazine, May/June 2011 (INFORMS: Institute for Operations Research and the Management Sciences).</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>{Data }کلمه‌ای‌ست جمع (با مفرد Datum) که نمی‌شود آن را به واژهٔ مفرد «داده» نسبت داد. عدم رعایت این‌گونه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="اصول">اصول</a> آشکار در دانشنامه‌ای با مقیاس و وسعت جهانی، تناقضات و ناسازگاری‌های <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معنایی (صفحه وجود ندارد)">معنایی</a> (semantic) بعدی در <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعاملات ماشینی (صفحه وجود ندارد)">تعاملات ماشینی</a> با سایر <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="زبان">زبان‌ها</a> را در پی می‌آورد.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://irandatamining.com/">دبیرخانه دائمی کنفرانس داده کاوی ایران</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171021164157/http://irandatamining.com/">بایگانی‌شده</a> در ۲۰۱۷-۱۰-۲۱ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (Permanent Secretariat of Iran Data Mining Conference)</li> <li>آکادمی داده‌کاوی</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Data_mining" class="extiw" title="commons:Category:Data mining">داده‌کاوی</a></span> موجود است.</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="انبار_داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="الگو:انبار داده"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:انبار داده (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:انبار داده"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="انبار_داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="انبار داده">انبار داده</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Creating_the_data_warehouse" style="font-size:114%;margin:0 4em">Creating the data warehouse</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="پایگاه داده‌ها">پایگاه داده‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dimension_(data_warehouse)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dimension (data warehouse) (صفحه وجود ندارد)">Dimension</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dimensional_modeling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dimensional modeling (صفحه وجود ندارد)">Dimensional modeling</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="انبار داده">انبار داده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%B7" title="پردازش تحلیلی برخط">پردازش تحلیلی برخط</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="مدل ستاره">مدل ستاره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aggregate_(Data_Warehouse)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aggregate (Data Warehouse) (صفحه وجود ندارد)">Aggregate</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Variants</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Anchor_Modeling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anchor Modeling (صفحه وجود ندارد)">Anchor Modeling</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="سامانه مدیریت پایگاه داده ستون‌گرا">سامانه مدیریت پایگاه داده ستون‌گرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_vault_modeling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data vault modeling (صفحه وجود ندارد)">Data vault modeling</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%B7" title="پردازش تحلیلی برخط">پردازش تحلیلی برخط</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%B7" title="پردازش تحلیلی برخط">پردازش تحلیلی برخط</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%B7" title="پردازش تحلیلی برخط">پردازش تحلیلی برخط</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Operational_data_store&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operational data store (صفحه وجود ندارد)">Operational data store</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">عناصر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="واژه‌نامه داده">واژه‌نامه داده</a>/<a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="فراداده">فراداده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="داده‌گاه">داده‌گاه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sixth_normal_form&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sixth normal form (صفحه وجود ندارد)">Sixth normal form</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Surrogate_key&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surrogate key (صفحه وجود ندارد)">Surrogate key</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Fact</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fact_table&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fact table (صفحه وجود ندارد)">Fact table</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Early-arriving_fact&action=edit&redlink=1" class="new" title="Early-arriving fact (صفحه وجود ندارد)">Early-arriving fact</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Measure_(data_warehouse)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Measure (data warehouse) (صفحه وجود ندارد)">Measure</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Dimension</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Dimension_table&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dimension table (صفحه وجود ندارد)">Dimension table</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Degenerate_dimension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Degenerate dimension (صفحه وجود ندارد)">Degenerate</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Slowly_changing_dimension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slowly changing dimension (صفحه وجود ندارد)">Slowly changing</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Filling</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Extract,_transform,_load&action=edit&redlink=1" class="new" title="Extract, transform, load (صفحه وجود ندارد)">Extract-Transform-Load (ETL)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_extraction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data extraction (صفحه وجود ندارد)">Extract</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_transformation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data transformation (صفحه وجود ندارد)">Transform</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_loading&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data loading (صفحه وجود ندارد)">Load</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="کاربرد_انبار_داده" style="font-size:114%;margin:0 4em">کاربرد انبار داده</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%DA%A9%D8%B3%D8%A8_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="هوش کسب و کار">هوش کسب و کار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dashboard_(business)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dashboard (business) (صفحه وجود ندارد)">Dashboard</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">داده‌کاوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85" title="سامانه پشتیبانی تصمیم">سامانه پشتیبانی تصمیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OLAP_cube&action=edit&redlink=1" class="new" title="OLAP cube (صفحه وجود ندارد)">OLAP cube</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_warehouse_automation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data warehouse automation (صفحه وجود ندارد)">Data warehouse automation</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Languages</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Data_Mining_Extensions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data Mining Extensions (صفحه وجود ندارد)">Data Mining Extensions (DMX)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MultiDimensional_eXpressions&action=edit&redlink=1" class="new" title="MultiDimensional eXpressions (صفحه وجود ندارد)">MultiDimensional eXpressions (MDX)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=XML_for_Analysis&action=edit&redlink=1" class="new" title="XML for Analysis (صفحه وجود ندارد)">XML for Analysis (XMLA)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">ابزارها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Business_intelligence_tools&action=edit&redlink=1" class="new" title="Business intelligence tools (صفحه وجود ندارد)">Business intelligence tools</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_reporting_software&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of reporting software (صفحه وجود ندارد)">Reporting software</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="صفحه گسترده">صفحه گسترده</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="مرتبط" style="font-size:114%;margin:0 4em">مرتبط</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">People</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bill_Inmon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bill Inmon (صفحه وجود ندارد)">Bill Inmon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ralph_Kimball&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ralph Kimball (صفحه وجود ندارد)">Ralph Kimball</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">تولیدات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Comparison_of_OLAP_Servers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Comparison of OLAP Servers (صفحه وجود ندارد)">Comparison of OLAP Servers</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Data_warehousing_products&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Data warehousing products (صفحه وجود ندارد)">Data warehousing products and their producers</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علوم_رایانه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="الگو:علوم رایانه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="بحث الگو:علوم رایانه"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:علوم رایانه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علوم_رایانه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="علوم رایانه">علوم رایانه</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>Note: This template roughly follows the 2012 <a href="/w/index.php?title=ACM_Computing_Classification_System&action=edit&redlink=1" class="new" title="ACM Computing Classification System (صفحه وجود ندارد)">ACM Computing Classification System</a>.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="سخت‌افزار رایانه">سخت‌افزار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%DA%86%D8%A7%D9%BE%DB%8C" title="برد مدار چاپی">برد مدار چاپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%DB%8C" title="دستگاه جانبی">دستگاه جانبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%B9" class="mw-redirect" title="مدار مجتمع">مدار مجتمع</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="یکپارچه‌سازی کلان‌مقیاس">یکپارچه‌سازی کلان‌مقیاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DB%8C%DA%A9_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%87" title="سامانه روی یک تراشه">سامانه روی یک تراشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="رایانش سبز">رایانش سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="خودکارسازی طراحی الکترونیکی">خودکارسازی طراحی الکترونیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="شتاب‌دهنده سخت‌افزاری">شتاب‌دهنده سخت‌افزاری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سازمان<br />سامانه‌های رایانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="معماری رایانه">معماری رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="سامانه نهفته">سامانه نهفته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D9%86%DA%AF" title="رایانش بی‌درنگ">رایانش بی‌درنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="اطمینان‌پذیری">اطمینان‌پذیری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="شبکه رایانه‌ای">شبکه رایانه‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87" title="معماری شبکه">معماری شبکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="پروتکل ارتباطات">پروتکل ارتباطات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87" title="سخت‌افزار شبکه">سخت‌افزار شبکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87" title="برنامه‌ریز شبکه">برنامه‌ریز شبکه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="کارایی شبکه رایانه‌ای">کارایی شبکه رایانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="سرویس شبکه‌ای">سرویس شبکه‌ای</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سازمان نرم‌افزار</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" class="mw-redirect" title="مفسر (رایانه)">مفسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="میان‌افزار">میان‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="ماشین مجازی">ماشین مجازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="سیستم‌عامل">سیستم‌عامل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="کیفیت نرم‌افزار">کیفیت نرم‌افزار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="نظریه زبان‌های برنامه‌نویسی">نظریه زبان‌های برنامه‌نویسی</a><br />و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="ابزار توسعه نرم‌افزار">ابزار توسعه نرم‌افزار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="الگو برنامه‌نویسی">الگو برنامه‌نویسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان برنامه‌نویسی">زبان برنامه‌نویسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="کامپایلر">کامپایلر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87" title="زبان خاص دامنه">زبان خاص دامنه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="زبان مدل‌سازی">زبان مدل‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="چارچوب نرم‌افزاری">چارچوب نرم‌افزاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="محیط یکپارچه توسعه نرم‌افزار">محیط یکپارچه توسعه نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مدیریت پیکربندی نرم‌افزار">مدیریت پیکربندی نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" class="mw-redirect" title="کتابخانه (رایانه)">کتابخانه (رایانه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B2%D9%86_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مخزن نرم‌افزاری">مخزن نرم‌افزاری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="توسعه نرم‌افزار">توسعه نرم‌افزار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="فرایند توسعه نرم‌افزار">فرایند توسعه نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تحلیل نیازمندی‌ها">تحلیل نیازمندی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="طراحی نرم‌افزار">طراحی نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="ساخت نرم‌افزار">ساخت نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="استقرار نرم‌افزار">استقرار نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="تعمیر و نگهداری نرم‌افزار">تعمیر و نگهداری نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="تیم برنامه‌نویسی">تیم برنامه‌نویسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="نرم‌افزار متن‌باز">نرم‌افزار متن‌باز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="برنامه‌نویسی">برنامه‌نویسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="آزمون نرم‌افزار">آزمون نرم‌افزار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="نظریه محاسبات">نظریه محاسبات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87" title="مدل محاسبه">مدل محاسبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان صوری">زبان صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%A7" class="mw-redirect" title="نظریه اتوماتا">نظریه اتوماتا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="نظریه رایانش‌پذیری">نظریه رایانش‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="نظریه پیچیدگی محاسباتی">نظریه پیچیدگی محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="منطق در علوم کامپیوتر">منطق در علوم کامپیوتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="معنی‌شناسی (علوم رایانه)">معنی‌شناسی (علوم رایانه)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85" title="الگوریتم">الگوریتمها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85" title="الگوریتم">الگوریتم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تحلیل الگوریتم‌ها">تحلیل الگوریتم‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="کارایی الگوریتمی">کارایی الگوریتمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="الگوریتم‌های تصادفی">الگوریتم‌های تصادفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="هندسه محاسباتی">هندسه محاسباتی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ریاضیات<br />رایانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%DA%AF%D8%B3%D8%B3%D8%AA%D9%87" title="ریاضیات گسسته">ریاضیات گسسته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="احتمالات">احتمالات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="آمار">آمار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="نرم‌افزار ریاضی">نرم‌افزار ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="نظریه اطلاعات">نظریه اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="آنالیز ریاضی">آنالیز ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2_%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="آنالیز عددی">آنالیز عددی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="سامانه اطلاعاتی">سامانه اطلاعاتی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="پایگاه داده">پایگاه داده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ذخیره‌سازی داده رایانه">ذخیره‌سازی داده رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سامانه اطلاعات سازمانی">سامانه اطلاعات سازمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="نرم‌افزارهای اجتماعی">نرم‌افزار اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سامانه اطلاعات جغرافیایی">سامانه اطلاعات جغرافیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85" title="سامانه پشتیبانی تصمیم">سامانه پشتیبانی تصمیم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="کنترل فرایند">کنترل فرایند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="پایگاه داده چند رسانه‌ای">پایگاه داده چند رسانه‌ای</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">داده‌کاوی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="کتابخانه دیجیتال">کتابخانه دیجیتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="سکوی رایانش">سکوی رایانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="بازاریابی اینترنتی">بازاریابی اینترنتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A8_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="وب جهان‌گستر">وب جهان‌گستر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="بازیابی اطلاعات">بازیابی اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%81%D9%86%DB%8C" title="مستندسازی فنی">مستندسازی فنی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="امنیت رایانه">امنیت رایانه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رمزنگاری">رمزنگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="روش‌های صوری">روش‌های صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_(%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%AF)" title="سرویس امنیتی (ارتباطات دور برد)">خدمات امنیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0" title="سامانه تشخیص نفوذ">سامانه تشخیص نفوذ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87_%D8%AE%D8%B7%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="به خطر افتادن امنیت کامپیوتر در اثر خرابی سخت‌افزار">خرابی سخت‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87" title="امنیت شبکه">امنیت شبکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="امنیت اطلاعات">امنیت اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="امنیت برنامه">امنیت برنامه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="تعامل انسان و رایانه">تعامل انسان و رایانه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C" title="طراحی تعاملی">طراحی تعاملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رایانش اجتماعی">رایانش اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1" title="رایانش فراگیر">رایانش فراگیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C)" title="مصورسازی (گرافیک رایانه‌ای)">مصورسازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دسترس‌پذیری رایانه">دسترس‌پذیری رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1" class="mw-redirect" title="واسط کاربر">واسط‌های کاربر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="رایانه پوشیدنی">رایانش پوشیدنی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="همروندی">همروندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%87%D9%85%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رایانش همزمان">رایانش همزمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="رایانش موازی">رایانش موازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رایانش توزیع‌شده">رایانش توزیع‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="چندریسمانی">چندریسمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="چندپردازشی">چندپردازشی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="پردازش زبان‌های طبیعی">پردازش زبان‌های طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="بازنمود دانش">بازنمود دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بینایی رایانه‌ای">بینایی رایانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="برنامه‌ریزی خودکار">برنامه‌ریزی خودکار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="بهینه‌سازی">بهینه‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84" title="نظریه کنترل">نظریه کنترل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">فلسفه هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9_%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="هوش مصنوعی توزیع شده">هوش مصنوعی توزیع شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="استدلال خودکار">استدلال خودکار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="زبان‌شناسی رایانشی">زبان‌شناسی رایانشی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="یادگیری ماشین">یادگیری ماشین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="یادگیری ماشین">یادگیری ماشین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="یادگیری با نظارت">یادگیری با نظارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="یادگیری بی‌نظارت">یادگیری بی‌نظارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="یادگیری تقویتی">یادگیری تقویتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF-%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="یادگیری چند-وظیفه‌ای">یادگیری چند-وظیفه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="روش اعتبارسنجی متقابل">روش اعتبارسنجی متقابل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="گرافیک رایانه‌ای">گرافیک رایانه‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="پویانمایی رایانه‌ای">پویانمایی رایانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF_(%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C)" title="رندرینگ (گرافیک رایانه‌ای)">رندرینگ (گرافیک رایانه‌ای)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B4" class="mw-redirect" title="روتوش">روتوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF_%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="واحد پردازش گرافیکی">واحد پردازش گرافیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="واقعیت ترکیبی">واقعیت ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="واقعیت مجازی">واقعیت مجازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1" title="فشرده‌سازی تصویر">فشرده‌سازی تصویر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" class="mw-redirect" title="مدلسازی جامد">مدلسازی جامد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رایانش<br />کاربردی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="تجارت الکترونیک">تجارت الکترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نرم‌افزار سازمانی">نرم‌افزار سازمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ریاضیات محاسباتی">ریاضیات محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="فیزیک محاسباتی">فیزیک محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="شیمی محاسباتی">شیمی محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="زیست‌شناسی محاسباتی">زیست‌شناسی محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="علوم اجتماعی محاسباتی">علوم اجتماعی محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%88_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87" title="مهندسی و علم محاسبه">مهندسی و علم محاسبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="انفورماتیک پزشکی">انفورماتیک پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="هنر دیجیتال">هنر دیجیتال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="نشر الکترونیک">نشر الکترونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="جنگ مجازی">جنگ مجازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A3%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رأی‌گیری الکترونیکی">رأی‌گیری الکترونیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="بازی ویدئویی">بازی ویدئویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2" title="واژه‌پرداز">واژه‌پرداز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="تحقیق در عملیات">تحقیق در عملیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="فناوری آموزشی">فناوری آموزشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF" title="سامانه مدیریت اسناد">سامانه مدیریت اسناد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>توجه: بنا بر <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="سامانه رده‌بندی رایانش ای‌سی‌ام (صفحه وجود ندارد)">سامانه رده‌بندی رایانش ای‌سی‌ام</a> علم رایانه همچنین می‌تواند به موضوع‌ها یا زمینه‌های گوناگون تقسیم شود. <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Emoji_u1f4d6.svg" class="mw-file-description" title="کتاب ویکی‌پدیا"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Emoji_u1f4d6.svg/16px-Emoji_u1f4d6.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Emoji_u1f4d6.svg/24px-Emoji_u1f4d6.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Emoji_u1f4d6.svg/32px-Emoji_u1f4d6.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> <b><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="کتاب:علوم رایانه (صفحه وجود ندارد)">کتاب:علوم رایانه</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:علوم رایانه">رده:علوم رایانه</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Global_thinking.svg" class="mw-file-description" title="نمای کلی"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Global_thinking.svg/10px-Global_thinking.svg.png" decoding="async" width="10" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Global_thinking.svg/15px-Global_thinking.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Global_thinking.svg/21px-Global_thinking.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="200" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="طرح کلی علوم رایانه">طرح کلی علوم رایانه</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a></span><b><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه علوم رایانه">ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه علوم رایانه</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Computer_science" class="extiw" title="commons:Category:Computer science">ویکی‌انبار</a></b></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای:_کتابخانه‌های_ملی_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q172491#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="داده‌های_کتابخانه‌ای:_کتابخانه‌های_ملی_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q172491#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای: کتابخانه‌های ملی</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q172491#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4428654-5">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007556562405171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh97002073">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00948240">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph165954&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="الگو:داده"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:داده (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:داده"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87)" class="mw-redirect" title="داده (محاسبه)">داده</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="آماده‌سازی داده">آماده‌سازی داده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_scrubbing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data scrubbing (صفحه وجود ندارد)">Scrubbing</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="پاک‌سازی داده">پاک‌سازی داده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_quality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data quality (صفحه وجود ندارد)">کیفیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_validation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data validation (صفحه وجود ندارد)">اعتبار‌سنجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="امنیت داده‌ها">امنیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_corruption&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data corruption (صفحه وجود ندارد)">Corruption</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="یکپارچگی داده‌ها">یکپارچگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%B4_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="گزینش داده‌ها">گزینش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_editing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data editing (صفحه وجود ندارد)">ویرایش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_farming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data farming (صفحه وجود ندارد)">Farming</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_fusion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data fusion (صفحه وجود ندارد)">Fusion</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%BA%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="ادغام داده">ادغام داده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_pre-processing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data pre-processing (صفحه وجود ندارد)">Pre-processing</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">داده‌کاوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="تراش‌دادن داده">تراش‌دادن داده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تحلیل داده‌ها">تحلیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فشرده‌سازی داده‌ها">فشرده‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="پایگاه داده تحلیلی">مخزن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ذخیره‌سازی داده رایانه">ذخیره‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87" title="داده ازدست‌رفته">ازدست‌رفته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="حریم خصوصی اطلاعاتی">حفاظت (حریم خصوصی)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_reduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data reduction (صفحه وجود ندارد)">Reduction</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=داده‌کاوی&oldid=40331271">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=داده‌کاوی&oldid=40331271</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="رده:داده‌کاوی">داده‌کاوی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="رده:علوم صوری">علوم صوری</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D8%BA%DB%8C%D8%B1_%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای ارجاع با متغیر تکراری">صفحه‌های دارای ارجاع با متغیر تکراری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی">مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="رده:ویکی‌سازی رباتیک">ویکی‌سازی رباتیک</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۷:۴۹ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lh5s9","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.701","walltime":"0.911","ppvisitednodes":{"value":1812,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":140371,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1336,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":72065,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 749.966 1 -total"," 41.21% 309.037 1 الگو:پانویس"," 20.77% 155.776 4 الگو:Cite_journal"," 17.62% 132.127 1 الگو:یادگیری_ماشین"," 17.23% 129.197 1 الگو:Sidebar_with_collapsible_lists"," 14.57% 109.268 4 الگو:یادکرد_وب"," 13.78% 103.329 1 الگو:انگلیسی"," 13.24% 99.316 2 الگو:به_زبان_دیگر"," 12.94% 97.053 2 الگو:Lang"," 9.29% 69.648 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.471","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15234689,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-nl9vf","timestamp":"20241117204136","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062f\u0627\u062f\u0647\u200c\u06a9\u0627\u0648\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q172491","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q172491","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-06-11T13:05:01Z","dateModified":"2024-09-16T17:49:26Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/fe\/Kernel_Machine.svg"}</script> </body> </html>