CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kasteel - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"c24f3877-080c-4fe2-a5ed-f89fc4ac294b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kasteel","wgTitle":"Kasteel","wgCurRevisionId":68387071,"wgRevisionId":68387071,"wgArticleId":916,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Artikel mist referentie sinds september 2020","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Kasteel","Cultureel erfgoed"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kasteel","wgRelevantArticleId":916,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Kasteel_(hoofdbetekenis)","wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Kasteel","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q751876","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser" :false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg/1200px-21450_kasteel_van_helmond_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="918"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg/800px-21450_kasteel_van_helmond_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="612"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg/640px-21450_kasteel_van_helmond_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="489"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kasteel - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Kasteel"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kasteel rootpage-Kasteel skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Kasteel" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Kasteel" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Kasteel" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Kasteel" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Etymologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etymologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etymologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Etymologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Functies" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Functies"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Functies</span> </div> </a> <ul id="toc-Functies-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kasteeltypen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kasteeltypen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kasteeltypen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kasteeltypen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kasteeltypen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Kasteeltypen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ringwalburg" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ringwalburg"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Ringwalburg</span> </div> </a> <ul id="toc-Ringwalburg-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Donjon_of_woontoren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Donjon_of_woontoren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Donjon of woontoren</span> </div> </a> <ul id="toc-Donjon_of_woontoren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Motte" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Motte"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Motte</span> </div> </a> <ul id="toc-Motte-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Palts" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Palts"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Palts</span> </div> </a> <ul id="toc-Palts-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Concentrische_burcht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Concentrische_burcht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Concentrische burcht</span> </div> </a> <ul id="toc-Concentrische_burcht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Waterburcht_of_waterkasteel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Waterburcht_of_waterkasteel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Waterburcht of waterkasteel</span> </div> </a> <ul id="toc-Waterburcht_of_waterkasteel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stadskastelen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadskastelen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>Stadskastelen</span> </div> </a> <ul id="toc-Stadskastelen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dwangburcht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dwangburcht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8</span> <span>Dwangburcht</span> </div> </a> <ul id="toc-Dwangburcht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bouwdelen_van_een_kasteel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bouwdelen_van_een_kasteel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Bouwdelen van een kasteel</span> </div> </a> <ul id="toc-Bouwdelen_van_een_kasteel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kasteel</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 36 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-36" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">36 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="شاتو – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="شاتو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eato" title="Şato – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Şato" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kastell" title="Kastell – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Kastell" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Château" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1mek_(stavba)" title="Zámek (stavba) – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Zámek (stavba)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Slot" title="Slot – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Slot" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Schloss_(Architektur)" title="Schloss (Architektur) – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Schloss (Architektur)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Château" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kastelo" title="Kastelo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kastelo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Château" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Loss" title="Loss – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Loss" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Château" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="شاتو – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شاتو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Château" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%90%D7%98%D7%95" title="שאטו – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="שאטו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kast%C3%A9ly" title="Kastély – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kastély" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%88%E3%83%BC" title="シャトー – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="シャトー" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%83%A4%ED%86%A0" title="샤토 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="샤토" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ka%C5%9Fxane" title="Kaşxane – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Kaşxane" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel" title="Kasteel – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Kasteel" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Slott" title="Slott – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Slott" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Slott" title="Slott – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Slott" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/C%C3%A2tiau" title="Câtiau – Picardisch" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Câtiau" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%AA%D9%88" title="شتو – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="شتو" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Château" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D0%BE" title="Шато – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Шато" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Dvorac" title="Dvorac – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Dvorac" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Château" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1mok_(stavba)" title="Zámok (stavba) – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Zámok (stavba)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gra%C5%A1%C4%8Dina" title="Graščina – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Graščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86" title="Дворац – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Дворац" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Slott" title="Slott – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Slott" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eato" title="Şato – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Şato" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D0%BE" title="Шато – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Шато" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E5%BC%8F%E5%9F%8E%E5%A0%A1" title="法式城堡 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="法式城堡" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" title="Château – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Château" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q751876#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kasteel" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Kasteel" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kasteel"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kasteel"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Kasteel" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Kasteel" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&oldid=68387071" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Kasteel&id=68387071&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKasteel"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKasteel"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Kasteel"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Kasteel&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kasteel&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q751876" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Doorverwezen vanaf <a href="/w/index.php?title=Kasteel_(hoofdbetekenis)&redirect=no" class="mw-redirect" title="Kasteel (hoofdbetekenis)">Kasteel (hoofdbetekenis)</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span style="padding-right:0.5em;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/25px-Disambig-dark.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/38px-Disambig-dark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/50px-Disambig-dark.svg.png 2x" data-file-width="444" data-file-height="340" /></span></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Kasteel_(doorverwijspagina)" class="mw-disambig" title="Kasteel (doorverwijspagina)">Kasteel (doorverwijspagina)</a> voor andere betekenissen van Kasteel.</i> </div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:21450_kasteel_van_helmond_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg/250px-21450_kasteel_van_helmond_2.jpg" decoding="async" width="250" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg/375px-21450_kasteel_van_helmond_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg/500px-21450_kasteel_van_helmond_2.jpg 2x" data-file-width="5041" data-file-height="3855" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kasteel_Helmond" title="Kasteel Helmond">Kasteel Helmond</a>, de grootste waterburcht van Nederland</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:De_Haar_castlle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/De_Haar_castlle.jpg/250px-De_Haar_castlle.jpg" decoding="async" width="250" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/De_Haar_castlle.jpg/375px-De_Haar_castlle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/De_Haar_castlle.jpg/500px-De_Haar_castlle.jpg 2x" data-file-width="4519" data-file-height="3168" /></a><figcaption>Kasteel De Haar, het grootste kasteel van Nederland</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg/250px-Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg" decoding="async" width="250" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg/375px-Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg/500px-Kasteel_Heeswijk_Panorama_in_HDR.jpg 2x" data-file-width="4632" data-file-height="3556" /></a><figcaption>Kasteel Heeswijk, een 11e-eeuwse waterburcht</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:KasteelWijchen-1-.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/KasteelWijchen-1-.jpg/250px-KasteelWijchen-1-.jpg" decoding="async" width="250" height="313" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/KasteelWijchen-1-.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="376" /></a><figcaption>Het 17e-eeuwse <a href="/wiki/Kasteel_van_Wijchen" title="Kasteel van Wijchen">Kasteel van Wijchen</a> is gebouwd op 14e-eeuwse fundamenten.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gravensteengent22042008.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Gravensteengent22042008.JPG/250px-Gravensteengent22042008.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Gravensteengent22042008.JPG/375px-Gravensteengent22042008.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Gravensteengent22042008.JPG/500px-Gravensteengent22042008.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>De 12e-eeuwse burcht <a href="/wiki/Gravensteen_(Gent)" title="Gravensteen (Gent)">Gravensteen</a> in <a href="/wiki/Gent" title="Gent">Gent</a>.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Beauvoorde_-_Kasteel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Beauvoorde_-_Kasteel.jpg/250px-Beauvoorde_-_Kasteel.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Beauvoorde_-_Kasteel.jpg/375px-Beauvoorde_-_Kasteel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Beauvoorde_-_Kasteel.jpg/500px-Beauvoorde_-_Kasteel.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kasteel_Beauvoorde" title="Kasteel Beauvoorde">Kasteel Beauvoorde</a>, een middeleeuwse versterkte woning.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Cheverny_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Cheverny_01.jpg/250px-Cheverny_01.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Cheverny_01.jpg/375px-Cheverny_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Cheverny_01.jpg/500px-Cheverny_01.jpg 2x" data-file-width="2044" data-file-height="1363" /></a><figcaption>Het 17e-eeuwse symmetrische <a href="/wiki/Kasteel_van_Cheverny" title="Kasteel van Cheverny">Kasteel van Cheverny</a> in het <a href="/wiki/Loiredal" title="Loiredal">Loiredal</a>.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Castle_Neuschwanstein.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Castle_Neuschwanstein.jpg/250px-Castle_Neuschwanstein.jpg" decoding="async" width="250" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Castle_Neuschwanstein.jpg/375px-Castle_Neuschwanstein.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Castle_Neuschwanstein.jpg/500px-Castle_Neuschwanstein.jpg 2x" data-file-width="2970" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Het 19e-eeuwse <a href="/wiki/Slot_Neuschwanstein" title="Slot Neuschwanstein">Slot Neuschwanstein</a> is gebouwd alsof het een middeleeuws kasteel is.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Burg_Hohenzollern_ak.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Burg_Hohenzollern_ak.jpg/250px-Burg_Hohenzollern_ak.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Burg_Hohenzollern_ak.jpg/375px-Burg_Hohenzollern_ak.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Burg_Hohenzollern_ak.jpg/500px-Burg_Hohenzollern_ak.jpg 2x" data-file-width="3504" data-file-height="2336" /></a><figcaption><a href="/wiki/Burcht_Hohenzollern" class="mw-redirect" title="Burcht Hohenzollern">Burcht Hohenzollern</a>, een 19e-eeuws <a href="/wiki/Romantiek_(stroming)" title="Romantiek (stroming)">romantisch</a> kasteel, gebouwd op de resten van een middeleeuwse burcht.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Crac_des_chevaliers_syria.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Crac_des_chevaliers_syria.jpeg/250px-Crac_des_chevaliers_syria.jpeg" decoding="async" width="250" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Crac_des_chevaliers_syria.jpeg/375px-Crac_des_chevaliers_syria.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Crac_des_chevaliers_syria.jpeg/500px-Crac_des_chevaliers_syria.jpeg 2x" data-file-width="4015" data-file-height="1566" /></a><figcaption><a href="/wiki/Krak_des_Chevaliers" title="Krak des Chevaliers">Krak des Chevaliers</a>, een 12e-eeuwse kruisriddersburcht in <a href="/wiki/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a>.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Castle_stalker2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Castle_stalker2.jpg/250px-Castle_stalker2.jpg" decoding="async" width="250" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Castle_stalker2.jpg/375px-Castle_stalker2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Castle_stalker2.jpg/500px-Castle_stalker2.jpg 2x" data-file-width="1761" data-file-height="1291" /></a><figcaption>Castle Stalker is een <a href="/wiki/Schotland" title="Schotland">Schots</a> torenkasteel uit de 15e eeuw.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg/250px-Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg/375px-Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg/500px-Himeji_Castle_The_Keep_Towers.jpg 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Het middeleeuwse <a href="/wiki/Kasteel_Himeji" title="Kasteel Himeji">Himejikasteel</a> in Japan.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Castillo_de_La_Mota.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Castillo_de_La_Mota.jpg/250px-Castillo_de_La_Mota.jpg" decoding="async" width="250" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Castillo_de_La_Mota.jpg/375px-Castillo_de_La_Mota.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Castillo_de_La_Mota.jpg/500px-Castillo_de_La_Mota.jpg 2x" data-file-width="5572" data-file-height="2033" /></a><figcaption>Kasteel in <a href="/wiki/Medina_del_Campo" title="Medina del Campo">Medina del Campo</a></figcaption></figure> <p><b>Kasteel</b> is een verzamelbegrip voor zelfstandige, versterkte bouwwerken uit de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a> die onder de toenmalige militaire omstandigheden te verdedigen waren.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De benaming werd niet gebruikt in de tijdsperiode dat de werken gebouwd werden, maar is van later datum, toendertijd waren woorden als <a href="/wiki/Stins" title="Stins">stins</a>, borg of <a href="/wiki/Burcht_(kasteel)" title="Burcht (kasteel)">burcht</a> en <a href="/wiki/Havezate" title="Havezate">havezate</a> gebruikelijk.<sup id="cite_ref-:0_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De benaming kasteel wordt ook wel gebruikt voor jongere bouwwerken die qua vorm aansluiten bij de middeleeuwse burcht.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het kasteel combineerde oorspronkelijk de functies van verdedigbaarheid en bewoonbaarheid aan een beperkte groep mensen, variërend van een adellijke familie tot een militair garnizoen.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Een kasteel is als militaire structuur groter dan een toren maar kleiner dan een versterkte stad. Een kasteel kan zich bevinden in een stad, maar moet daarvan kunnen worden afgesneden door het sluiten van een hek of het ophalen van een ophaalbrug.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Een sterk kasteel wordt ook wel aangeduid als <a href="/wiki/Burcht_(kasteel)" title="Burcht (kasteel)">burcht</a> of slot. </p><p>Ook al is het woord kasteel voor veel mensen een containerbegrip, het wordt in ieder geval gebruikt om een private, versterkte woonplaats van een heer of edele aan te duiden. Dit ter onderscheid van een <a href="/wiki/Paleis" title="Paleis">paleis</a>, dat niet versterkt is, van een <a href="/wiki/Fort_(vesting)" title="Fort (vesting)">fort</a> dat niet de woonplaats is van de adel en van een <a href="/wiki/Stadsmuur" title="Stadsmuur">ommuurde</a> stad die een collectieve verdediging vormt. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etymologie">Etymologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Etymologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Etymologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het woord kasteel is afgeleid van het <a href="/wiki/Latijn" title="Latijn">Latijnse</a> ‘’<a href="/wiki/Castellum" title="Castellum">castellum</a>’’ dat fort of toevluchtsoord betekent. Sommige middeleeuwse kastelen zijn verrezen op de plek van een Romeins castellum. Een voorbeeld hiervan is de <a href="/wiki/Akener_koningspalts" title="Akener koningspalts">palts</a> van <a href="/wiki/Karel_de_Grote" title="Karel de Grote">Karel de Grote</a> in <a href="/wiki/Aken_(stad)" title="Aken (stad)">Aken</a>, <a href="/w/index.php?title=Burg_Frankenberg_(Amorbach)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Burg Frankenberg (Amorbach) (de pagina bestaat niet)">burg Frankenberg</a>, en het <a href="/wiki/Pevensey" title="Pevensey">Pevensey</a> Castle in Engeland, waar nog twee derde van de <a href="/wiki/Romeinen_(volk)" title="Romeinen (volk)">Romeinse</a> ommuring aanwezig is.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het woord kasteel werd in de middeleeuwen niet gebruikt, maar kwam pas later in zwang als een verzamelnaam voor alle vormen van kasteelachtige gebouwen. In het toenmalige woordgebruik werden kastelen aangeduid als huis, stins, state of steenhuis; burg, borg of burcht; slot, <a href="/wiki/Havezate" title="Havezate">havezate</a>, ridderhofstad of toren.<sup id="cite_ref-:0_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In Groningen wordt een kasteel een <a href="/wiki/Borg_(opstal)" title="Borg (opstal)">borg</a> genoemd, in Friesland een <a href="/wiki/Stins" title="Stins">state of stins</a>, in de oostelijke provincies havezate. Een borg, stins of havezate was over het algemeen gebouwd door een peroon aan wie bestuurlijke voorrechten waren verleend op grond van het <a href="/wiki/Leenrecht_(feodaal_recht)" title="Leenrecht (feodaal recht)">leenrecht</a>, een zogenoemde <a href="/wiki/Ridderhofstad" title="Ridderhofstad">ridderhofstede</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Functies">Functies</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Functies" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Functies"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een <a href="/wiki/Middeleeuwse" class="mw-redirect" title="Middeleeuwse">middeleeuws</a> kasteel bezat oorspronkelijk de volgende functies:<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>residentie: het is bewoonbaar en te gebruiken als woning en legerplaats</li> <li>versterkt: het is verdedigbaar tegen aanvallen</li> <li>privébezit van een adellijke familie</li> <li>machtspositie: het straalt macht en status uit behorende bij de rechtspositie van de eigenaars.<sup id="cite_ref-kasteleninnederland.nl_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-kasteleninnederland.nl-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>Na 1600 verandert de functie van het kasteel. Door de opkomst van het <a href="/wiki/Buskruit" title="Buskruit">buskruit</a> en de <a href="/wiki/Artillerie" title="Artillerie">artillerie</a> werd het voor particulieren ondoenlijk nog verdedigbare huizen te bouwen, maar de nieuwe generaties bezitters wilden wel het aanzien van de oude adel behouden. Bestaande en nieuwe kastelen werden verbouwd of gebouwd als lusthoven met grachten, torens en andere kenmerken van de vroegere kastelen, die status en macht uitstralen.<sup id="cite_ref-kasteleninnederland.nl_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-kasteleninnederland.nl-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kastelen gaan terug op twee soorten bouwtradities uit de <a href="/wiki/Oudheid" title="Oudheid">oudheid</a>. De eerste is die van <a href="/wiki/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinse</a> militaire bouwwerken, met name de permanente stenen <a href="/wiki/Castellum" title="Castellum">castella</a> voor de stationering van <a href="/wiki/Auxilia" title="Auxilia">hulptroepen</a> en de tijdelijke houten en aarden <a href="/wiki/Castra" title="Castra">castra</a> voor <a href="/wiki/Romeins_legionair" title="Romeins legionair">legionairs</a>. De tweede is de Europese volksburcht, bestaande uit aarden wallen en (droge) grachten, die niet werd bewoond, maar waar men zich terugtrok in tijden van nood; ze worden daarom ook wel <a href="/wiki/Vluchtburg" class="mw-redirect" title="Vluchtburg">vluchtburg</a> of vluchtburcht genoemd.<sup id="cite_ref-Encarta_kasteel_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de <a href="/wiki/Vroege_middeleeuwen" title="Vroege middeleeuwen">vroege middeleeuwen</a> volgden de <a href="/wiki/Merovingen" title="Merovingen">Merovingen</a> en <a href="/wiki/Karolingen" title="Karolingen">Karolingen</a> grotendeels de Romeinse traditie: grensversterkingen werden gebouwd van hout en aarde; de paleizen (<a href="/wiki/Palts_(verblijfplaats)" title="Palts (verblijfplaats)">paltsen</a>) en landhuizen waar de adel woonde waren echter open en niet versterkt.<sup id="cite_ref-Encarta_kasteel_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In het <a href="/wiki/Hertogdom_Saksen_(-1180)" title="Hertogdom Saksen (-1180)">Saksenland</a> (7e tot 9e eeuw) ontstonden ondertussen (ring)<a href="/wiki/Ringwal" title="Ringwal">walburchten</a>: een cirkelvormige nederzetting met woningen en bedrijfsgebouwen omringd door een aarden wal, meestal met een houten <a href="/wiki/Borstwering_(verdedigingswerk)" title="Borstwering (verdedigingswerk)">borstwering</a> erop, met daar omheen een (met water gevulde) beschermende gracht. In tegenstelling tot de antieke vluchtburchten waren dit dus versterkte woonplaatsen.<sup id="cite_ref-Encarta_kasteel_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kastelen werden in de <a href="/wiki/Hoge_middeleeuwen" title="Hoge middeleeuwen">hoge middeleeuwen</a>, meer bepaald ongeveer vanaf het jaar 900, ontwikkeld als verdedigbare woning van een grootgrondbezitter.<sup id="cite_ref-Encarta_kasteel_9-3" class="reference"><a href="#cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit kon een versterkte <a href="/wiki/Boerderij" title="Boerderij">hoeve</a> of <a href="/wiki/Woning" class="mw-redirect" title="Woning">huis</a> zijn of een speciaal gebouwde constructie om in tijden van gevaar naar te kunnen vluchten. Aanvankelijk bestond de versterking (soms <i>curtis</i> genoemd) uit houten <a href="/wiki/Palissade" title="Palissade">palissades</a>, later werden stenen muren gebruikt. </p><p>Met de introductie van het buskruit en artillerie (14e eeuw) verloren kastelen in de <a href="/wiki/Late_middeleeuwen" title="Late middeleeuwen">late middeleeuwen</a> hun militaire functie, die vanaf de late 15e eeuw werd overgenomen door (niet-bewoonde) <a href="/wiki/Fort_(vesting)" title="Fort (vesting)">forten</a>.<sup id="cite_ref-Encarta_kasteel_9-4" class="reference"><a href="#cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De overgebleven kastelen werden vaak omgebouwd tot <a href="/wiki/Lusthof" title="Lusthof">lusthoven</a> en <a href="/wiki/Buitenplaats" title="Buitenplaats">buitenplaatsen</a> waarin veeleer het wooncomfort werd nagestreefd. Bij sommige kastelen is het militaire aspect uiteindelijk geheel verdwenen. Het <a href="/wiki/Kasteel_van_Versailles" title="Kasteel van Versailles">Kasteel van Versailles</a>, slot <a href="/wiki/Schloss_Sch%C3%B6nbrunn" title="Schloss Schönbrunn">Schönbrunn</a> en kasteel <a href="/wiki/Sanssouci" title="Sanssouci">Sanssouci</a> (17e en 18e eeuw) zijn daar in Europa goede voorbeelden van. </p><p>Na de middeleeuwen werden veel residenties van edelen of rijke families gebouwd of herbouwd met elementen van middeleeuwse kastelen zoals een toren of een gracht. Sommige woningen werden als compleet imitatiekasteel gebouwd, met torens, alsof het ooit versterkte burchten waren geweest.<sup id="cite_ref-Encarta_kasteel_9-5" class="reference"><a href="#cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het 19e-eeuwse <a href="/wiki/Kasteel_de_Haar" title="Kasteel de Haar">Kasteel de Haar</a> is een voorbeeld van een imitatiekasteel, dat is gebouwd op de fundamenten van het oorspronkelijke kasteel, maar als voornaamste functie het imponeren van de gasten van de eigenaar had. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kasteeltypen">Kasteeltypen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Kasteeltypen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Kasteeltypen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een hoofdindeling is te maken op basis van de topografische positie van kastelen, met aan de ene kant de <a href="/wiki/Hoogteburcht" title="Hoogteburcht">hoogteburchten</a> die gelegen zijn op natuurlijke hoogten in het landschap en aan de andere kant de <a href="/wiki/Laaglandkasteel" title="Laaglandkasteel">laaglandkastelen</a> die in de vlaktes en de valleien gelegen zijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ringwalburg">Ringwalburg</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Ringwalburg" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Ringwalburg"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Ringwal" title="Ringwal">Ringwal</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Een ringwalburg is een eenvoudige ronde wal, eventueel bekroond met een muur van <a href="/wiki/Palissade" title="Palissade">palissaden</a>, die omgeven is door een eventueel met water gevulde <a href="/wiki/Gracht" title="Gracht">gracht</a>. Een dergelijke burcht kon een versterkt huis of <a href="/wiki/Donjon" title="Donjon">donjon</a> herbergen (zoals het geval was bij de <a href="/w/index.php?title=Hunneborg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hunneborg (de pagina bestaat niet)">Hunneborg</a> nabij <a href="/wiki/Denekamp" title="Denekamp">Denekamp</a>), of zij kon de kern vormen van een nederzetting, waarbij de belangrijkste gebouwen zich in de burcht bevonden. Deze vorm van een burcht of kasteel werd vooral in de <a href="/wiki/Vroege_middeleeuwen" title="Vroege middeleeuwen">Vroege middeleeuwen</a> (<a href="/wiki/6e_eeuw" title="6e eeuw">6e eeuw</a> tot de <a href="/wiki/10e_eeuw" title="10e eeuw">10e eeuw</a>) toegepast, maar er zijn bewijzen dat er enkele ringwalburgen nog tot in <a href="/wiki/1350" title="1350">1350</a> in gebruik zijn geweest. De hausse in de bouw van ringwalburgen vond plaats aan het einde van de 9e eeuw tegen <a href="/wiki/Vikingen" title="Vikingen">Vikinginvallen</a>. Langs de kusten, aan de mondingen van de rivieren en rond belangrijke bestuurs- en handelscentra werden ringwalburgen aangelegd in opdracht van het centrale gezag door de lokale heren en kloosters. Voorbeelden: Oostburg, Oost Souburg, Domburg, Middelburg, Burgh-Haamstede, Rijnsburg, Den Burg, Zutphen, Deventer en mogelijk ook Maastricht. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Donjon_of_woontoren">Donjon of woontoren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Donjon of woontoren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Donjon of woontoren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Donjon" title="Donjon">Donjon</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Een <a href="/wiki/Donjon" title="Donjon">donjon</a> is een zware, versterkte toren. Sommige kastelen gebruikten een donjon als laatste vluchtplaats in noodgevallen, zoals bij de waterburcht van <a href="/wiki/Culemborg" title="Culemborg">Culemborg</a>. Bij andere kastelen was de donjon het voornaamste woongebouw (bijvoorbeeld de eerste twee incarnaties van <a href="/wiki/Kasteel_Valkenburg" title="Kasteel Valkenburg">Kasteel Valkenburg</a>). Of het kasteel bestond enkel uit een toren, zoals de <a href="/wiki/Schierstins" title="Schierstins">Schierstins</a> in <a href="/wiki/Veenwouden" title="Veenwouden">Veenwouden</a> of de <a href="/wiki/%27t_Huys_Dever" title="'t Huys Dever">Dever</a> bij <a href="/wiki/Lisse" title="Lisse">Lisse</a>. Een donjon kan zodoende in de meeste kasteeltypen voorkomen. Soms als voornaamste bebouwing, maar meestal ingebouwd in een kasteelcomplex. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Motte">Motte</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Motte" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Motte"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Mottekasteel" title="Mottekasteel">Mottekasteel</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Een motte is een door mensen gemaakte heuvel waarop een versterking werd gebouwd. Een goed bewaard voorbeeld hiervan is de <a href="/wiki/Burcht_van_Leiden" title="Burcht van Leiden">Leidse Burcht</a>. De aarde voor de motteheuvel werd verkregen door het uitgraven van een <a href="/wiki/Gracht" title="Gracht">gracht</a> rondom de motte. Op de heuvel stond meestal een enkele donjon omringd door een muur of palissade. Onderaan de motte kon men een <a href="/wiki/Voorburcht" title="Voorburcht">voorhof</a> vinden, een ommuurd complex met <a href="/wiki/Stal_(bouwwerk)" title="Stal (bouwwerk)">stallen</a> en voorraadschuren. Soms stond ook het eigenlijke woonhuis op de voorburcht en werd de donjon enkel als noodverblijf gebruikt. Het mottekasteel ontstond ten tijde van de Noormannen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Palts">Palts</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Palts" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Palts"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Palts_(verblijfplaats)" title="Palts (verblijfplaats)">Palts (verblijfplaats)</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Een palts was een koninklijke verblijfplaats van het <a href="/wiki/Frankische_Rijk" title="Frankische Rijk">Frankische Rijk</a> en daarna het <a href="/wiki/Heilige_Roomse_Rijk" title="Heilige Roomse Rijk">Heilige Roomse Rijk</a>. De paltsen hadden zowel kenmerken van een kasteel (versterkte woning) als van <a href="/wiki/Paleis" title="Paleis">paleis</a> (ambtswoning) en bevonden zich door het hele rijk. Zo kon de koning en later de Duitse keizer zijn enorme rijk besturen door rond te reizen van palts tot palts. Als de koning of keizer er niet was, stonden de paltsen dus lange tijd min of meer leeg. </p><p>In Nederland hebben paltsen gestaan in <a href="/wiki/Valkhof" title="Valkhof">Nijmegen</a>, <a href="/wiki/Lofen" title="Lofen">Utrecht</a>, <a href="/wiki/Maastricht" title="Maastricht">Maastricht</a> en <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Zutphen#Middeleeuwen" title="Geschiedenis van Zutphen">Zutphen</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Concentrische_burcht">Concentrische burcht</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Concentrische burcht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Concentrische burcht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een kasteelcomplex verdedigd door concentrische ringen van verdedigingswerken. Kastelen van dit type hadden ook geen centrale donjon meer. De belangrijkste gebouwen werden ondergebracht in een complex in het midden van het kasteel, gegroepeerd rond een binnenhof. Dit type kasteel werd ontwikkeld naar voorbeeld van de <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islamitische</a> burchten die men in het <a href="/wiki/Midden-Oosten" title="Midden-Oosten">Midden-Oosten</a> tegenkwam tijdens de <a href="/wiki/Kruistocht" title="Kruistocht">kruistochten</a>. Zo bouwde bijvoorbeeld <a href="/wiki/Godfried_van_Bouillon" title="Godfried van Bouillon">Godfried van Bouillon</a> op een meander van de <a href="/wiki/Semois" title="Semois">Semois</a> zijn burcht verder uit. In Nederland is alleen de laatste versie van Kasteel Valkenburg een zuivere concentrische burcht. Wel waren de vierkante waterburchten, gebouwd door <a href="/wiki/Floris_V_van_Holland" title="Floris V van Holland">Floris V</a>, sterk geïnspireerd door de Engelse concentrische burchten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Waterburcht_of_waterkasteel">Waterburcht of waterkasteel</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Waterburcht of waterkasteel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Waterburcht of waterkasteel"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een waterburcht of waterslot is een type kasteel waarbij een kasteelcomplex direct omgeven is door een brede <a href="/wiki/Gracht" title="Gracht">gracht</a> of gebouwd is in een meer, rivier of ander water. Het kasteel staat niet boven op een <a href="/wiki/Motte_(heuvel)" class="mw-redirect" title="Motte (heuvel)">motte</a> en het complex is niet omgeven door extra verdedigingsmuren. De buitenmuren van het complex zelf zijn de belangrijkste verdedigingswerken. De gebouwen zijn meestal gerangschikt rond een binnenhof, en eventueel worden diverse delen van het complex verbonden door een <a href="/wiki/Schildmuur" title="Schildmuur">schildmuur</a>. <a href="/wiki/Hoektoren" title="Hoektoren">Hoektorens</a> zorgen voor extra verdediging. Voorbeelden van dit soort kastelen zijn de <a href="/wiki/Cannenburgh" class="mw-redirect" title="Cannenburgh">Cannenburgh</a> in <a href="/wiki/Vaassen" title="Vaassen">Vaassen</a>, het <a href="/wiki/Muiderslot" title="Muiderslot">Muiderslot</a> in <a href="/wiki/Muiden" title="Muiden">Muiden</a>, <a href="/wiki/Slot_Loevestein" title="Slot Loevestein">Slot Loevestein</a> en <a href="/wiki/Kasteel_Ammersoyen" title="Kasteel Ammersoyen">Kasteel Ammersoyen</a> in de <a href="/wiki/Bommelerwaard" title="Bommelerwaard">Bommelerwaard</a>, <a href="/wiki/Kasteel_Helmond" title="Kasteel Helmond">kasteel Helmond</a>, het <a href="/wiki/Waterkasteel_van_Schoonbeek" title="Waterkasteel van Schoonbeek">waterkasteel van Schoonbeek</a>, het <a href="/wiki/Kasteel_Radboud" title="Kasteel Radboud">Kasteel Radboud</a> in <a href="/wiki/Medemblik_(stad)" title="Medemblik (stad)">Medemblik</a>, de <a href="/wiki/Commanderij" class="mw-redirect" title="Commanderij">commanderij</a> van <a href="/wiki/Alden_Biesen" title="Alden Biesen">Alden Biesen</a> in <a href="/wiki/Rijkhoven" title="Rijkhoven">Rijkhoven</a> en <a href="/wiki/Ru%C3%AFne_van_Brederode" title="Ruïne van Brederode">Kasteel Brederode</a> in <a href="/wiki/Santpoort" title="Santpoort">Santpoort</a>. <a href="/wiki/Slot_Egeskov" title="Slot Egeskov">Slot Egeskov</a> in <a href="/wiki/Denemarken_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Denemarken (hoofdbetekenis)">Denemarken</a> wordt gezien als een van de mooiste en best bewaarde waterburchten in Europa.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 22 september 2020 een bronvermelding gewenst. Motivering: Wie zegt dat?">[bron?]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stadskastelen">Stadskastelen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Stadskastelen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadskastelen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Stadskasteel" title="Stadskasteel">Stadskasteel</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Een stadskasteel kan een adellijke woning in een stad zijn, bijvoorbeeld de <a href="/wiki/Markiezenhof" title="Markiezenhof">Markiezenhof</a> in <a href="/wiki/Bergen_op_Zoom_(stad)" class="mw-redirect" title="Bergen op Zoom (stad)">Bergen op Zoom</a>. Maar het kan ook een verdedigbaar stenen huis of toren zijn die in een middeleeuwse stad een plaatselijke ridder of anderszins belangrijk persoon huisvestte, bijvoorbeeld het <a href="/wiki/Kasteel_Elburg" title="Kasteel Elburg">Arent thoe Boecophuis</a> in <a href="/wiki/Elburg_(stad)" title="Elburg (stad)">Elburg</a>. </p><p>Voorbeelden van dit soort stadskastelen: </p> <ul><li>in België: <a href="/wiki/Hof_van_Savoye" title="Hof van Savoye">het Hof van Savoye</a> en het <a href="/wiki/Hof_van_Busleyden" title="Hof van Busleyden">Hof van Buysleyden</a> in <a href="/wiki/Mechelen_(stad)" title="Mechelen (stad)">Mechelen</a>, en de <a href="/wiki/Rekenhof" title="Rekenhof">residentie van de graven Arconati-Visconti</a> te <a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brussel</a>.</li> <li>in Nederland: <a href="/wiki/Oudaen_(Utrecht)" title="Oudaen (Utrecht)">Huis Oudaen</a> aan de <a href="/wiki/Oudegracht_(Utrecht)" title="Oudegracht (Utrecht)">Oudegracht</a> in <a href="/wiki/Utrecht_(stad)" title="Utrecht (stad)">Utrecht</a> en het <a href="/wiki/Stadskasteel_Zaltbommel" title="Stadskasteel Zaltbommel">Maarten van Rossumhuis</a> in <a href="/wiki/Zaltbommel_(stad)" title="Zaltbommel (stad)">Zaltbommel</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dwangburcht">Dwangburcht</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Dwangburcht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Dwangburcht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Dwangburcht" title="Dwangburcht">Dwangburcht</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div><p>Een <a href="/wiki/Dwangburcht" title="Dwangburcht">dwangburcht</a> of dwangkasteel is een versterkt bouwwerk waarvanuit de bewoners van de plaats of de omliggende regio of streek onder bedwang worden of werden gehouden. </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bouwdelen_van_een_kasteel">Bouwdelen van een kasteel</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Bouwdelen van een kasteel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Bouwdelen van een kasteel"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kasteel_onderdelen.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kasteel_onderdelen.png/260px-Kasteel_onderdelen.png" decoding="async" width="260" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kasteel_onderdelen.png/390px-Kasteel_onderdelen.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kasteel_onderdelen.png/520px-Kasteel_onderdelen.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="578" /></a><figcaption>Bouwdelen van een kasteel</figcaption></figure> <ul><li>De <a href="/wiki/Barbacane" title="Barbacane">barbacane</a>: extra poortgebouw vóór de kasteelmuren.</li> <li>De <a href="/wiki/Borstwering_(verdedigingswerk)" title="Borstwering (verdedigingswerk)">borstwering</a>: een dichte lage muur tot borsthoogte, ter verdediging van de mensen die zich op de <a href="/wiki/Weergang" title="Weergang">weergang</a> bevonden.</li> <li>De <a href="/wiki/Donjon" title="Donjon">donjon</a>: woontoren, laatste toevluchtsoord binnen de kasteelmuren.</li> <li>Het <a href="/wiki/Gemak" title="Gemak">gemak</a>: (het privaat of <a href="/wiki/Toilet" title="Toilet">toilet</a>) hing buiten de kasteelmuur.</li> <li>Een <a href="/wiki/Kanteel" title="Kanteel">kanteel</a> of tinne: een onderdeel van verdedigingswerken. Het is een rechtopstaand, vierkant of rechthoekig stuk van een borstwering, met eventueel een <a href="/wiki/Schietgat" title="Schietgat">schietgat</a> in het midden.</li> <li>De <a href="/wiki/Kerker" title="Kerker">kerker</a> of burchtverlies: kelders onder grondniveau.</li> <li>De <a href="/wiki/Mezekouw" title="Mezekouw">mezekouw</a>: een uitbouwtje waaruit voorwerpen en hete pek op aanvallers gegooid kon worden.</li> <li>De <a href="/wiki/Ridderzaal_(kasteel)" title="Ridderzaal (kasteel)">ridderzaal</a>, ook wel grote zaal of feestzaal genoemd.</li> <li>De <a href="/wiki/Ringmuur" title="Ringmuur">ringmuur</a>: een verdedigingsmuur rondom het gebouw.</li> <li>De <a href="/wiki/Gracht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gracht (hoofdbetekenis)">slotgracht</a>: kastelen waren vaak omringd door een natte of droge gracht, die diende om muren en poorten te beschermen tegen het gebruik van <a href="/wiki/Stormram" title="Stormram">stormrammen</a>.</li> <li>De <a href="/wiki/Waltoren_(vestingwerk)" title="Waltoren (vestingwerk)">torens</a>: deze dienden als uitkijkpost of ter verdediging, vaak op de hoeken van het kasteel.</li> <li>Een <a href="/wiki/Poorttoren" title="Poorttoren">poorttoren</a>.</li> <li>Een <a href="/wiki/Traptoren" title="Traptoren">traptoren</a>.</li> <li>De <a href="/wiki/Valbrug" title="Valbrug">valbrug</a> of <a href="/wiki/Ophaalbrug" title="Ophaalbrug">ophaalbrug</a> over de slotgracht.</li> <li>Het <a href="/wiki/Valhek" title="Valhek">valhek</a>: hekwerk ter afsluiting van de poortdoorgang.</li> <li>De <a href="/wiki/Voorburcht" title="Voorburcht">voorburcht</a>: verdedigbaar onderdeel van het kasteel, gelegen vóór de hoofdburcht.</li> <li>De <a href="/wiki/Weergang" title="Weergang">weergang</a>: een met borstwering of <a href="/wiki/Kanteel" title="Kanteel">kantelen</a> beveiligde loopgang op de kasteelmuur.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Lijst_van_kastelen" title="Lijst van kastelen">Lijst van kastelen</a></li> <li><a href="/wiki/Zandkasteel" title="Zandkasteel">Zandkasteel</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kasteel&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-klein zusterprojecten-klein infobox noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Castle" class="extiw" title="c:Castle">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Castle" class="extiw" title="c:Castle"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wikisource mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Hoofdportaal:Beeldende_kunst/Architectuur/Genres/Kastelen" class="extiw" title="s:Hoofdportaal:Beeldende kunst/Architectuur/Genres/Kastelen">Wikisource</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/21px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/32px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/42px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Hoofdportaal:Beeldende_kunst/Architectuur/Genres/Kastelen" class="extiw" title="s:Hoofdportaal:Beeldende kunst/Architectuur/Genres/Kastelen"><i><b>Bronnen</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikisource</div></div></li> </ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kastelen.nl/">Nederlandse Kastelenbeeldbank</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kasteleninnederland.nl/">Overzicht met Nederlandse middeleeuwse kastelen</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/kastelen-en-buitenplaatsen/kastelen">Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed: <i>Dossier: Kastelen en buitenplaatsen</i></a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kasteleninnederland.nl/kasteel_artikel.php?id=13">kasteleninnederland.nl</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230528172408/https://www.kasteleninnederland.nl/kasteel_artikel.php?id=13">Gearchiveerd</a> op 28 mei 2023.</span> </li> <li id="cite_note-:0-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2018"><span style="font-variant:small-caps;">Ben Hendriks</span> (2018). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.absolutefigures.nl/digitale-boeken/nederlandse-kastelen-motte-buitenplaats.htm">Kastelen in Nederland</a></i></cite>. Absolute Figures.</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Nieuwe Geïllustreerde Lekturama Encyclopedie, Tirion, 1981, 2500-2502</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Janssen, H.L. e.a. in <i>1000 jaar kastelen in Nederland</i>, Amsterdam , 1996 blz. 11</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Oman, C. in: "Castles", New York, 1978</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF1875_3"><span style="font-variant:small-caps;">F.J.E. van Zinnicq Bergmann</span> (1875). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://objects.library.uu.nl/reader/index.php?obj=1874-316059&lan=en#page//87/04/72/8704720566092505071446957945109655360.jpg/mode/1up">De Salische wet (Pactus legis Salicae). Haar oorsprong, voortgang en werking, vertaling en vertolking (academisch proefschrift)</a></i></cite>. Van Heusden, p. 3.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">De Meulemeester J.: Le paysage castral de nos régions aux IXe-XIIe siècles, in: Domaines et châteaux, Hier, aujourd'hui, demain; in Les cahiers de l'urbanisme n° 45-46, 2003.</span> </li> <li id="cite_note-kasteleninnederland.nl-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-kasteleninnederland.nl_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-kasteleninnederland.nl_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kasteleninnederland.nl/kasteel_artikel.php?id=13">Wat is een kasteel? op: KastelenInNederland.nl</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230528172408/https://www.kasteleninnederland.nl/kasteel_artikel.php?id=13">Gearchiveerd</a> op 28 mei 2023.</span> </li> <li id="cite_note-Encarta_kasteel-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Encarta_kasteel_9-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Encarta_kasteel_9-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Encarta_kasteel_9-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Encarta_kasteel_9-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Encarta_kasteel_9-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Encarta_kasteel_9-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "kasteel". Microsoft Corporation/Het Spectrum.</span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><b><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4052753-0">4052753-0</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Tsjechi%C3%AB" title="Nationale Bibliotheek van Tsjechië">Nationale Bibliotheek van Tsjechië</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph127734&CON_LNG=ENG">ph127734</a></span></li></ul></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasteel&oldid=68387071">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasteel&oldid=68387071</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Kasteel" title="Categorie:Kasteel">Kasteel</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Cultureel_erfgoed" title="Categorie:Cultureel erfgoed">Cultureel erfgoed</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_september_2020" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds september 2020">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds september 2020</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 15 nov 2024 om 21:25.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasteel&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-wsqn2","wgBackendResponseTime":156,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.184","walltime":"0.551","ppvisitednodes":{"value":1863,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":11356,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1750,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9068,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 147.369 1 -total"," 35.33% 52.072 1 Sjabloon:Appendix"," 33.14% 48.843 1 Sjabloon:References"," 32.71% 48.210 1 Sjabloon:Bibliografische_informatie"," 18.39% 27.095 2 Sjabloon:Citeer_boek"," 14.88% 21.929 1 Sjabloon:Zusterproject_klein"," 12.90% 19.009 1 Sjabloon:Zusterproject"," 6.02% 8.879 6 Sjabloon:Zie_hoofdartikel"," 3.90% 5.752 6 Sjabloon:Multiparameters"," 3.16% 4.660 2 Sjabloon:Sfnref"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.026","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":959838,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.canary-7c9bdbdddf-2lt5r","timestamp":"20241115202820","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kasteel","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Kasteel","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q751876","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q751876","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-03-31T01:41:21Z","dateModified":"2024-11-15T20:25:26Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9e\/21450_kasteel_van_helmond_2.jpg","headline":"kasteel of slot, representatief woongebouw, voorheen bewoond (ch\u00e2teau) of versterkte woonplaats"}</script> </body> </html>