CINXE.COM

Mond — Wikipèdia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="oc" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Mond — Wikipèdia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ocwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"oc normal","wgMonthNames":["","genièr","febrièr","març","abril","mai","junh","julhet","agost","setembre","octobre","novembre","decembre"],"wgRequestId":"89a126be-f198-4168-b7f7-accafe314d57","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Mond","wgTitle":"Mond","wgCurRevisionId":2444113,"wgRevisionId":2444113,"wgArticleId":168191,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Articles with attributed pull quotes"],"wgPageViewLanguage":"oc","wgPageContentLanguage":"oc","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Mond","wgRelevantArticleId":168191,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"oc","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"oc"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q16502","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=oc&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=oc&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=oc&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/1-12_Blue-White_Map_World.png/1200px-1-12_Blue-White_Map_World.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="656"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/1-12_Blue-White_Map_World.png/960px-1-12_Blue-White_Map_World.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="437"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="350"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Mond — Wikipèdia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//oc.m.wikipedia.org/wiki/Mond"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modificar" href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipèdia (oc)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//oc.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Mond"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.oc"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipèdia" href="/w/index.php?title=Especial:Darri%C3%A8rs_cambiaments&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Mond rootpage-Mond skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vejatz lo contengut</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lloc"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menut principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menut principal - Menut principau" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menut principal - Menut principau</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menut principal - Menut principau</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">Escondre</button> </div> <div id="p-Navigacion" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Navigacion" > <div class="vector-menu-heading"> Navigacion </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Acuèlh" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Acu%C3%A8lh"><span>Acuèlh</span></a></li><li id="n-La-tavèrna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:La_tav%C3%A8rna"><span>La tavèrna</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Acu%C3%A8lh"><span>Portals tematics</span></a></li><li id="n-alphindex" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Totas_las_paginas"><span>Indèx alfabetic</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Pagina_a_l%27azard" title="Afichar una pagina a l&#039;azard [x]" accesskey="x"><span>Una pagina a l&#039;azard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Contact-url"><span>contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuir" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuir" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuir </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:Somari" title="L&#039;endrech per s&#039;assabentar."><span>Ajuda</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Acu%C3%A8lh" title="A prepaus del projècte, çò que podètz far, ont trobar d&#039;informacions"><span>Comunautat</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Darri%C3%A8rs_cambiaments" title="Lista dels darrièrs cambiaments sul wiki [r]" accesskey="r"><span>Darrièrs cambiaments</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Paginas_especialas"><span>Paginas especialas</span></a></li><li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Acu%C3%A8lh_dels_nov%C3%A8ls_venguts"><span>Acuèlh dels novèls venguts</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Acu%C3%A8lh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipèdia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-oc.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;enciclopèdia liura" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-oc.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Rec%C3%A8rca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cercar dins Wikipèdia [C]" accesskey="C"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Recercar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Recercar sus Wikipèdia" aria-label="Recercar sus Wikipèdia" autocapitalize="sentences" title="Cercar dins Wikipèdia [C]" accesskey="C" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Recèrca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Recercar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Aisinas personalas"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparéncia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modificar la dimension, la largor e la color del tèxte." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparéncia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparéncia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=oc.wikipedia.org&amp;uselang=oc" class=""><span>Far un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_un_compte&amp;returnto=Mond" title="Vos es conselhat de crear un compte e de vos connectar ; pasmens, es pas obligatòri" class=""><span>Crear un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Nom_d%27utilizaire&amp;returnto=Mond" title="Sètz convidat(ada) a vos identificar, mas non es pas obligatòri. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connectar</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Més opcions" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aisinas personalas" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aisinas personalas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Menut d&#039;utilizator" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=oc.wikipedia.org&amp;uselang=oc"><span>Far un don</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribuïr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_un_compte&amp;returnto=Mond" title="Vos es conselhat de crear un compte e de vos connectar ; pasmens, es pas obligatòri"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Nom_d%27utilizaire&amp;returnto=Mond" title="Sètz convidat(ada) a vos identificar, mas non es pas obligatòri. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connectar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Paginas pels editors non registrats. <a href="/wiki/Ajuda:Introducci%C3%B3" aria-label="Vegeu més informació sobre l&#039;edició"><span>més informació</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mas_discussions" title="La pagina de discussion per aquesta adreça IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lloc"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Somari" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Somari</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">Escondre</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Començament</div> </a> </li> <li id="toc-Etimologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etimologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etimologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Etimologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Evolucion_de_la_representacion_del_mond_fisic_en_occident" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evolucion_de_la_representacion_del_mond_fisic_en_occident"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Evolucion de la representacion del mond fisic en occident</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Evolucion_de_la_representacion_del_mond_fisic_en_occident-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Commuta la subsecció Evolucion de la representacion del mond fisic en occident</span> </button> <ul id="toc-Evolucion_de_la_representacion_del_mond_fisic_en_occident-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pendent_l&#039;Antiquitat:_ja_una_evolucion_de_las_representacions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pendent_l&#039;Antiquitat:_ja_una_evolucion_de_las_representacions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Pendent l'Antiquitat: ja una evolucion de las representacions</span> </div> </a> <ul id="toc-Pendent_l&#039;Antiquitat:_ja_una_evolucion_de_las_representacions-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Començament_de_l&#039;Edat_Mejana:_oblit_de_las_avançadas_de_la_sciéncia_grèga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Començament_de_l&#039;Edat_Mejana:_oblit_de_las_avançadas_de_la_sciéncia_grèga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Començament de l'Edat Mejana: oblit de las avançadas de la sciéncia grèga</span> </div> </a> <ul id="toc-Començament_de_l&#039;Edat_Mejana:_oblit_de_las_avançadas_de_la_sciéncia_grèga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Edat_Mejana_Tardièra:_representacion_esferica_simplificada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Edat_Mejana_Tardièra:_representacion_esferica_simplificada"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Edat Mejana Tardièra: representacion esferica simplificada</span> </div> </a> <ul id="toc-Edat_Mejana_Tardièra:_representacion_esferica_simplificada-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Renaissença_dels_sègles_XV-XVI:_un_mond_novèl" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Renaissença_dels_sègles_XV-XVI:_un_mond_novèl"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Renaissença dels sègles XV-XVI: un mond novèl</span> </div> </a> <ul id="toc-Renaissença_dels_sègles_XV-XVI:_un_mond_novèl-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Epòca_classica:_eliocentrisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Epòca_classica:_eliocentrisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Epòca classica: eliocentrisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Epòca_classica:_eliocentrisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Epòca_contemporanèa:_d&#039;enjòcs_a_l&#039;escala_del_mond" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Epòca_contemporanèa:_d&#039;enjòcs_a_l&#039;escala_del_mond"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Epòca contemporanèa: d'enjòcs a l'escala del mond</span> </div> </a> <ul id="toc-Epòca_contemporanèa:_d&#039;enjòcs_a_l&#039;escala_del_mond-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Representacions_culturalas_del_Mond" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Representacions_culturalas_del_Mond"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Representacions culturalas del Mond</span> </div> </a> <ul id="toc-Representacions_culturalas_del_Mond-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Representacions_del_mond_dins_las_religions_e_mitologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Representacions_del_mond_dins_las_religions_e_mitologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Representacions del mond dins las religions e mitologia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Representacions_del_mond_dins_las_religions_e_mitologia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Commuta la subsecció Representacions del mond dins las religions e mitologia</span> </button> <ul id="toc-Representacions_del_mond_dins_las_religions_e_mitologia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bodisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bodisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Bodisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Bodisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Crestiantat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Crestiantat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Crestiantat</span> </div> </a> <ul id="toc-Crestiantat-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ortodoxia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ortodoxia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>Ortodoxia</span> </div> </a> <ul id="toc-Ortodoxia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Islam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Islam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Islam</span> </div> </a> <ul id="toc-Islam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Citacion" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Citacion"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Citacion</span> </div> </a> <ul id="toc-Citacion-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nòtas_e_referéncias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nòtas_e_referéncias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Nòtas e referéncias</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nòtas_e_referéncias-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Commuta la subsecció Nòtas e referéncias</span> </button> <ul id="toc-Nòtas_e_referéncias-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nòtas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nòtas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Nòtas</span> </div> </a> <ul id="toc-Nòtas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referéncias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Referéncias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Referéncias</span> </div> </a> <ul id="toc-Referéncias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vejatz_tanben" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vejatz_tanben"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Vejatz tanben</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Vejatz_tanben-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Commuta la subsecció Vejatz tanben</span> </button> <ul id="toc-Vejatz_tanben-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Articles_connèxes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connèxes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Articles connèxes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connèxes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Somari" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Taula de continguts" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Commuta la taula de continguts." > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Commuta la taula de continguts.</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Mond</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vés a un article en una altra llengua. Disponible en 127 llengües" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-127" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">127 lengas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Welt" title="Welt - aleman de Soïssa" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Welt" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="aleman de Soïssa" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Middangeard" title="Middangeard - anglès antic" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Middangeard" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="anglès antic" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85" title="العالم - arabi" lang="ar" hreflang="ar" data-title="العالم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabi" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A5%DC%A0%DC%A1%DC%90_(%DC%90%DC%AA%DC%A5%DC%90)" title="ܥܠܡܐ (ܐܪܥܐ) - arameu" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܥܠܡܐ (ܐܪܥܐ)" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="arameu" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85" title="العالم - àrab egipci" lang="arz" hreflang="arz" data-title="العالم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="àrab egipci" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Mundu" title="Mundu - asturian" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Mundu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturian" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Pacha" title="Pacha - aimara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Pacha" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="aimara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Cahan" title="Cahan - azerbaijani" lang="az" hreflang="az" data-title="Cahan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="دونیا - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="دونیا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sviets" title="Sviets - samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Sviets" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Portibi" title="Portibi - batak toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Portibi" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="batak toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Свет - belarús" lang="be" hreflang="be" data-title="Свет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarús" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82" title="Свят - bulgar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Свят" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="बिस्व - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बिस्व" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Wol" title="Wol - bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Wol" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="বিশ্ব - bengalin" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিশ্ব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalin" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Svijet" title="Svijet - bosniac" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Svijet" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniac" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia - Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Dunia" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3n" title="Món - catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Món" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A9-g%C3%A1i" title="Sié-gái - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sié-gái" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kalibotan" title="Kalibotan - cebuan" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kalibotan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuan" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86" title="جیھان - kurd central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="جیھان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurd central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sv%C4%9Bt" title="Svět - chèc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Svět" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="chèc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Verden" title="Verden - danés" lang="da" hreflang="da" data-title="Verden" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danés" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Welt" title="Welt - alemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Welt" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8B%DE%AA%DE%82%DE%A8%DE%94%DE%AC" title="ދުނިޔެ - divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ދުނިޔެ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/World" title="World - anglés" lang="en" hreflang="en" data-title="World" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Mondo" title="Mondo - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Mondo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mundo" title="Mundo - espanhòl" lang="es" hreflang="es" data-title="Mundo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espanhòl" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Mundu" title="Mundu - basc" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Mundu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basc" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Mundu" title="Mundu - extremeny" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Mundu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="extremeny" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="جهان - perse" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جهان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perse" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Duniiyaru" title="Duniiyaru - ful" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Duniiyaru" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="ful" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Maailm" title="Maailm - võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Maailm" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Vuravura" title="Vuravura - fijian" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Vuravura" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fijian" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Monde_(univers)" title="Monde (univers) - francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Monde (univers)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Mundo" title="Mundo - galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Mundo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%9D" title="העולם - ebrèu" lang="he" hreflang="he" data-title="העולם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebrèu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%97" title="जग - Indi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Indi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/World" title="World - hindi de Fiji" lang="hif" hreflang="hif" data-title="World" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi de Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Svijet" title="Svijet - croat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Svijet" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lemonn" title="Lemonn - crioll d’Haití" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lemonn" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="crioll d’Haití" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Աշխարհ - armèni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Աշխարհ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armèni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia - indonesian" lang="id" hreflang="id" data-title="Dunia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesian" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/World" title="World - igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="World" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Mondo" title="Mondo - ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Mondo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Mondo" title="Mondo - italian" lang="it" hreflang="it" data-title="Mondo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italian" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C" title="世界 - japonés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="世界" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D" title="მსოფლიო - georgian" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მსოფლიო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgian" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ama%E1%B8%8Dal" title="Amaḍal - cabil" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Amaḍal" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="cabil" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia - Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Dunia" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D2%AF%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B6%D2%AF%D0%B7%D1%96" title="Дүние жүзі - cazac" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Дүние жүзі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="cazac" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%97%E1%9E%96%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80" title="ពិភពលោក - cambojian" lang="km" hreflang="km" data-title="ពិភពលោក" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="cambojian" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B8%EA%B3%84" title="세계 - corean" lang="ko" hreflang="ko" data-title="세계" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="corean" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Алам - karatxai-balkar" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Алам" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="karatxai-balkar" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/C%C3%AEhan" title="Cîhan - curd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Cîhan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="curd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D2%AF%D0%BD%D2%AF%D0%B9%D3%A9" title="Дүнүйө - kirguís" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Дүнүйө" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirguís" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Mundus" title="Mundus - latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Mundus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Mond" title="Mond - llombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Mond" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="llombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pasaulis" title="Pasaulis - lituan" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pasaulis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituan" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pasaule" title="Pasaule - leton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pasaule" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="leton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Izao_tontolo_izao" title="Izao tontolo izao - malgash" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Izao tontolo izao" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgash" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia - minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Dunia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Свет - macedonian" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Свет" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonian" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B4%82" title="ലോകം - malaiàlam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ലോകം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malaiàlam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D1%82%D3%A9%D0%BD%D1%86" title="Ертөнц - mongòl" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Ертөнц" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongòl" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%97" title="जग - marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia - malai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Dunia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Mundo" title="Mundo - mirandés" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Mundo" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandés" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9C%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%80" title="ကမ္ဘာလောက - birman" lang="my" hreflang="my" data-title="ကမ္ဘာလောက" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="دنی - mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="دنی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Munno" title="Munno - napolità" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Munno" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolità" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="विश्व - nepalés" lang="ne" hreflang="ne" data-title="विश्व" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalés" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AE" title="हलिम - newari" lang="new" hreflang="new" data-title="हलिम" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereld_(aarde)" title="Wereld (aarde) - neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Wereld (aarde)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Verd" title="Verd - norvegian nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Verd" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegian nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Verden" title="Verden - norvegian bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Verden" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegian bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B0" title="ਸੰਸਾਰ - punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੰਸਾਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="دنیا - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="دنیا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%93%DB%8D" title="نړۍ - pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="نړۍ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Mundo" title="Mundo - portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mundo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kay_pacha" title="Kay pacha - quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kay pacha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Lume" title="Lume - romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Lume" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Lumi" title="Lumi - aromanès" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Lumi" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="aromanès" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%80_(%D0%97%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D1%8F)" title="Мир (Земля) - rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мир (Земля)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%A3%D1%82" title="Свѣт - ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Свѣт" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%AE%E1%B1%9C%E1%B1%AE%E1%B1%9B" title="ᱡᱮᱜᱮᱛ - santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱮᱜᱮᱛ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Munnu" title="Munnu - sicilian" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Munnu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilian" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Warld" title="Warld - escossés" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Warld" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="escossés" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8F%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="دُنيا - sindi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="دُنيا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Svijet" title="Svijet - serbocroat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Svijet" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Ama%E1%B8%8Dal" title="Amaḍal - taixelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Amaḍal" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="taixelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%9A%E0%B6%BA" title="ලෝකය - singalès" lang="si" hreflang="si" data-title="ලෝකය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="singalès" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/World" title="World - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="World" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Svet_(v%C5%A1etko)" title="Svet (všetko) - eslovac" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Svet (všetko)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovac" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Svet" title="Svet - eslovèn" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Svet" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="eslovèn" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Pasirose" title="Pasirose - shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Pasirose" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Aduunka" title="Aduunka - somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Aduunka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bota" title="Bota - albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bota" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Свет - serbi" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Свет" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbi" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/%C3%9Amhl%C3%A2ba" title="Úmhlâba - swazi" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Úmhlâba" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="swazi" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Waareld" title="Waareld - saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Waareld" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4rlden" title="Världen - suedés" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Världen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suedés" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/kitakit" title="kitakit - Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="kitakit" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%B2%E0%AE%95%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="உலகம் - tamol" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உலகம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamol" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%82" title="ప్రపంచం - telogó" lang="te" hreflang="te" data-title="ప్రపంచం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telogó" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%BD" title="Ҷаҳон - tajic" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷаҳон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tajic" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" title="โลก - tai" lang="th" hreflang="th" data-title="โลก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Mundo" title="Mundo - tagal" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Mundo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagal" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/M%C4%81mani" title="Māmani - tongalès" lang="to" hreflang="to" data-title="Māmani" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="tongalès" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Wol" title="Wol - tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Wol" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCnya_(toplum)" title="Dünya (toplum) - turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Dünya (toplum)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F" title="Дөнья - tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Дөнья" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%96%D1%82" title="Світ - ucrainés" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Світ" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucrainés" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="دنیا - ordó" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دنیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ordó" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Dunyo" title="Dunyo - ozbèc" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Dunyo" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ozbèc" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Thế giới - vietnamian" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thế giới" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamian" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Vol" title="Vol - volapuc" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Vol" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapuc" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/%C3%80dduna" title="Àdduna - wòlof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Àdduna" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="wòlof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C" title="世界 - xinès wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="世界" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="xinès wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მოსოფელი - mingrelià" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მოსოფელი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrelià" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%9C%D7%98" title="וועלט - yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וועלט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%80gb%C3%A1y%C3%A9" title="Àgbáyé - yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Àgbáyé" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Lajmbwn" title="Lajmbwn - zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Lajmbwn" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C" title="世界 - chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="世界" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8-k%C3%A0i" title="Sè-kài - xinès min del sud" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sè-kài" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="xinès min del sud" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C" title="世界 - cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="世界" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q16502#sitelinks-wikipedia" title="Modificar los ligams interlenga" class="wbc-editpage">Modificar los ligams</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacis de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mond" title="Veire l’article [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Discutir:Mond&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Discussion a prepaus d&#039;aquesta pagina (la pagina non existís pas) [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Canvia la variant de llengua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">occitan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Afichatges"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mond"><span>Legir</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit" title="Modificar aquela pagina [v]" accesskey="v"><span>Modificar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit" title="Modificar lo còdi font d&#039;aquela pagina [e]" accesskey="e"><span>Modificar lo còdi</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=history" title="Los autors e versions precedentas d&#039;aquesta pagina. [h]" accesskey="h"><span>Veire l&#039;istoric</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Eines de la pàgina"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Bóstia d&#039;aisinas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bóstia d&#039;aisinas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aisinas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">Escondre</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Mai d&#039;opcions" > <div class="vector-menu-heading"> Accions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Mond"><span>Legir</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit" title="Modificar aquela pagina [v]" accesskey="v"><span>Modificar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit" title="Modificar lo còdi font d&#039;aquela pagina [e]" accesskey="e"><span>Modificar lo còdi</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=history"><span>Veire l&#039;istoric</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General - Generau </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Paginas_ligadas/Mond" title="Lista de las paginas ligadas a aquesta. [j]" accesskey="j"><span>Paginas connèxas</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Seguit_dels_ligams/Mond" rel="nofollow" title="Lista dels darrièrs cambiaments de las paginas ligadas a aquesta [k]" accesskey="k"><span>Seguiment dels ligams</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=oc" title="Mandar un imatge o fichièr mèdia sul servidor [u]" accesskey="u"><span>Importar un fichièr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;oldid=2444113" title="Ligam permanent cap a aquesta version de la pagina"><span>Ligam permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=info" title="Mai d’informacion sus aquesta pagina"><span>Informacion sus la pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&amp;page=Mond&amp;id=2444113&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informacions sus cossí citar aquesta pagina"><span>Citar aqueste article</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Foc.wikipedia.org%2Fwiki%2FMond"><span>Obténer una URL acorchida</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Foc.wikipedia.org%2Fwiki%2FMond"><span>Telecargar lo còdi QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir / exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Mond"><span>Crear un libre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=Mond&amp;action=show-download-screen"><span>Telecargar coma PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;printable=yes" title="Version imprimibla d&#039;aquesta pagina [p]" accesskey="p"><span>Imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dins d&#039;autres projèctes </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:World" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q16502" title="Ligam cap a l’element de referencial de las donadas connectadas [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Eines de la pàgina"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparéncia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparéncia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">Escondre</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipèdia, l&#039;enciclopèdia liura.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="oc" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2456874">@media only screen and (max-width:600px){.mw-parser-output .meta{margin-top:0px;background:#f8f9fa;font-style:italic;font-size:12px;color:#848687}}</style> <table class="noprint meta" cellspacing="5"> <tbody><tr> <td><div style="margin-left: 20px;"><i>Pels articles omonims, vejatz <a href="/wiki/Monde_(omonimia)" class="mw-disambig" title="Monde (omonimia)">monde (omonimia)</a>.</i></div> </td></tr></tbody></table> <p>Lo <b>mond</b> (var. <b>món</b>; la varianta <i>monde</i> es pas totjorn admesa) es un mot que pòt designar de causas divèrsas. </p> <ul><li>Lo <b>mond</b> o lo <b>Mond</b> es la <a href="/wiki/Mat%C3%A8ria" title="Matèria">matèria</a>, l'<a href="/wiki/Espaci_(cosmologia)" title="Espaci (cosmologia)">espaci</a> e los <a href="/wiki/Fenom%C3%A8n" title="Fenomèn">fenomèns</a> que nos son accessibles pels <a href="/wiki/Sens_(Fisiologia)" title="Sens (Fisiologia)">senses</a>, l'experiéncia o la <a href="/wiki/Rason" title="Rason">rason</a>. Lo sens mai corrent designa la nòstra planèta, la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a>, amb sos abitants, et son environament mai o mens natural. Lo sens espandit designa l'<a href="/wiki/Univ%C3%A8rs" title="Univèrs">univèrs</a> dins son ensemble.</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:1-12_Blue-White_Map_World.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/1-12_Blue-White_Map_World.png/500px-1-12_Blue-White_Map_World.png" decoding="async" width="500" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/1-12_Blue-White_Map_World.png/750px-1-12_Blue-White_Map_World.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/1-12_Blue-White_Map_World.png/1000px-1-12_Blue-White_Map_World.png 2x" data-file-width="4572" data-file-height="2500" /></a><figcaption></figcaption></figure> <ul><li>Un <b>mond</b> (sinomims: mitan, <a href="/wiki/Environament" title="Environament">environament</a>) es l'<a href="/wiki/Espaci_(cosmologia)" title="Espaci (cosmologia)">espaci</a> ont se tròba la persona o l'objècte que se'n parla e tot çò qu'aqueste espaci conten. Per exemple: lo <i>mond de trabalh</i>, etc. Dins aqueste sens, vivèm pas dins lo meteis mond.</li> <li>Un <b>mond</b> es la representction culturala de l'espaci ont evoluciona un grop. Aquesta representacion es istoricament, geograficament, culturalament tresanada. Depend a l'encòp de l'observator e de l'observat.</li></ul> <p>Per extension, un <i>mond</i> pòt far referéncia a quina que siá planeta o <a href="/w/index.php?title=Obj%C3%A8cte_astronomic&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Objècte astronomic (la pagina existís pas)">objècte astronomic</a>, subretot quand se lo pensa abitat, dins lo contèxte de la <a href="/wiki/Sci%C3%A9ncia_ficcion" class="mw-redirect" title="Sciéncia ficcion">sciéncia-ficcion</a> o la <a href="/wiki/Futurologia" title="Futurologia">futurologia</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etimologia">Etimologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modificar la seccion : Etimologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=1" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Etimologia"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lo tèrme «mond» ven del nom <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latin</a> <i>mundus</i>, que literalamente significa 'cande, elegant'; qu'es una traduccion del grèc <i><a href="/w/index.php?title=Cosmos&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cosmos (la pagina existís pas)">cosmos</a></i>, 'perfeccion' o 'ensems ordenat'. Lo tèrme grecolatin exprimís una nocion de <a href="/w/index.php?title=Mite_de_la_creacion&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mite de la creacion (la pagina existís pas)">creacion</a> coma un acte d'establiment de l'òrdre sul <a href="/wiki/Ca%C3%B2s_(mitologia)" title="Caòs (mitologia)">caos</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evolucion_de_la_representacion_del_mond_fisic_en_occident">Evolucion de la representacion del mond fisic en occident</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modificar la seccion : Evolucion de la representacion del mond fisic en occident" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=2" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Evolucion de la representacion del mond fisic en occident"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La <i>representacion fisica, scientifica del mond</i> es l'ensemble de las donadas geodesicas, <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronomicas</a>, <a href="/wiki/Geografia" title="Geografia">geograficas</a>, <a href="/wiki/Sci%C3%A9ncias_naturalas" title="Sciéncias naturalas">naturalas</a>, <a href="/wiki/Ist%C3%B2ria" title="Istòria">istoricas</a>, <a href="/wiki/Antropologia" title="Antropologia">simbolicas o monumentalas</a>, e de segur tanben <a href="/wiki/Ling%C3%BCistica" title="Lingüistica">linguisticas</a>, que participan a la vida d'un grop uman. </p><p>Per la representacion geodesica: </p><p>La representacion del mond fisic evoluiguèt dins l'istòria, seguent los escambis entre las civilizacions. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pendent_l'Antiquitat:_ja_una_evolucion_de_las_representacions"><span id="Pendent_l.27Antiquitat:_ja_una_evolucion_de_las_representacions"></span>Pendent l'Antiquitat: ja una evolucion de las representacions</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modificar la seccion : Pendent l&#39;Antiquitat: ja una evolucion de las representacions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=3" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Pendent l&#39;Antiquitat: ja una evolucion de las representacions"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dins los temps mai ancians de l'<a href="/wiki/Ist%C3%B2ria" title="Istòria">Istòria</a>, lo mond èra compres coma l'ensemble de las tèrras e de las zonas navigablas conegudas (nomenat ecomèn). </p><p>Al començament de la sciéncias grègas, las representacions èran diferentas. A l'escola ioniana de <a href="/wiki/Milet" title="Milet">Milet</a>, se pensava que la Tèrra èra plana. Lo <a href="/wiki/Geografia" title="Geografia">geograf</a> Anaximandre l'imaginava coma un tambor, e tanben dona una estimacion de son espessor. </p><p>Vèrs lo mèsme epòca, pasmens, <a href="/wiki/Pitag%C3%B2ras" title="Pitagòras">Pitagòras</a>, e enseguida <a href="/wiki/Parmenides" title="Parmenides">Parmenides</a> (<a href="/wiki/Filos%C3%B2f" title="Filosòf">filosòf</a> grèc <a href="/wiki/Presocratics" title="Presocratics">presocratic</a> de l'escola eleatica), pensavan que la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a> èra <a href="/wiki/Esf%C3%A8ra" title="Esfèra">esferica</a>. </p><p><a href="/wiki/Platon" title="Platon">Platon</a> e <a href="/wiki/Arist%C3%B2tel" title="Aristòtel">Aristòtel</a>, e gaireben totes los grands filosòfs grècs del periòde classic e dels periòdes ulteriors, se plaçan d'aqueste costat de la representacion esferica de la Tèrra, tanben, de segur, que los astronòms (Eudòxe, <a href="/wiki/Eratostenes" title="Eratostenes">Eratostenes</a>, Ipparc, <a href="/wiki/Claudi_Ptolem%C3%A8u" title="Claudi Ptolemèu">Ptolemèu</a>...), que la fondèron sus de basas mai scientificas que filosoficas. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg/220px-Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg/330px-Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg/440px-Claudius_Ptolemy-_The_World.jpg 2x" data-file-width="8073" data-file-height="5813" /></a><figcaption>Reproduccion d’una mapa de Ptolemèu estampada al sègle XV.</figcaption></figure> <p>Lo mond conegut ocupa una superfícia restrencha de l'esfèra terrèstra atal lo geograf <a href="/wiki/Estrabon" title="Estrabon">Estrabon</a> considèra qu'es legitim e mai practic, al respècte de la dimension que deuriá aver l'esfèra per que sián figurats los detalhs de la geografia, de le representar sus una superfícia plana, sus una mapa<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>N 1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. <a href="/w/index.php?title=Marin_de_Tir&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Marin de Tir (la pagina existís pas)">Marin de Tir</a> e Ptolemèu desvolopan l’usatge de las <a href="/wiki/Coordenadas_geograficas" title="Coordenadas geograficas">coordonadas geograficas</a> per obténer de mapas mai precisas. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Començament_de_l'Edat_Mejana:_oblit_de_las_avançadas_de_la_sciéncia_grèga"><span id="Comen.C3.A7ament_de_l.27Edat_Mejana:_oblit_de_las_avan.C3.A7adas_de_la_sci.C3.A9ncia_gr.C3.A8ga"></span>Començament de l'Edat Mejana: oblit de las avançadas de la sciéncia grèga</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modificar la seccion : Començament de l&#39;Edat Mejana: oblit de las avançadas de la sciéncia grèga" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=4" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Començament de l&#39;Edat Mejana: oblit de las avançadas de la sciéncia grèga"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Macrobius,_mappa_mundi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Macrobius%2C_mappa_mundi.jpg/200px-Macrobius%2C_mappa_mundi.jpg" decoding="async" width="200" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Macrobius%2C_mappa_mundi.jpg/300px-Macrobius%2C_mappa_mundi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Macrobius%2C_mappa_mundi.jpg/400px-Macrobius%2C_mappa_mundi.jpg 2x" data-file-width="528" data-file-height="544" /></a><figcaption>Vinheta mostrant lo mond conegut separat dels antipòds per l'ocean a l'eqüator (manuscrit del sègle XII)</figcaption></figure> <p>Pendent l'<a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">Edat Mejana</a> en Occident, la pèrda de la practica del Grèc e la disparicion d'unes tèxtes classics menant a un oblit de las avançadas scientificas de l'Antiquitat. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg/250px-ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg" decoding="async" width="200" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg/330px-ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg/500px-ApocalypseStSeverFolios45v46rWorldMap.jpg 2x" data-file-width="1443" data-file-height="909" /></a><figcaption><i>Mapa Mundi</i> de Beatus de Liebana (v. 780).</figcaption></figure> <p>Pasmens, en Occident latin, mercé a la traduccion del <i>Timèu</i><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>N 2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, la rotonditat de la Tèrra demora comunament admesa pels letrats. </p><p>Las avançadas dins la representacion cartografica realizadas per Marinos de Tir e Ptolemèu demoran desconeguts e la <a href="/w/index.php?title=Mapa_en_T&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mapa en T (la pagina existís pas)">mapa en T</a>, utilizada per presentar lo mond conegut, torna al modèl circular de la mapa d’<a href="/w/index.php?title=Ecat%C3%A8u_de_Milet&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ecatèu de Milet (la pagina existís pas)">Ecatèu de Milet</a> del sègle VI AbC, Jerusalèm remplaçant Delfes coma omfalos del Mond. </p><p>En Orient, Bizanci, e benlèu tanben l'Armenia, demorèron un fogal de conservacion de manuscrits grècs antics, prenent en partida lo relais d'Alexandria. Los letrats de las comunautats <a href="/wiki/Jusieus" title="Jusieus">josievas</a> establidas en <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotamia</a>, de segur contunhèron a practicar l'art del calcul astronomic que los ancians Caldèus avián fach avançar. </p><p>Amb <a href="/w/index.php?title=Beda_lo_Venerable&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Beda lo Venerable (la pagina existís pas)">Beda lo Venerable</a> (sègle IX), l'Occident comença a tornar utilizar lo latin per l'estudi de las sciéncias amb las <a href="/wiki/Arts_liberalas" title="Arts liberalas">arts liberalas</a> e lo calcul del <a href="/wiki/Temps" title="Temps">temps</a> (comput). </p><p>Mentretant, los <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_P%C3%A8rsa" title="Empèri Pèrsa">persas</a>, que se trpavan ala crosada de la <a href="/wiki/Gr%C3%A8cia_antica" title="Grècia antica">Grècia</a>, de l'<a href="/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia">Índia</a>, de l'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>, e de la <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotamia</a>, conservavan benlèu lo modèl d'una tèrra esferica per conciliar las observacions astronomicas, lo comput e las coneissenças geograficas ancianas. </p><p>Amb la conquista de l'Iran pels <a href="/wiki/Musulman" class="mw-disambig" title="Musulman">musulmans</a>, i aguèt a partir del sègle X, d'astronòms arabomusulmans, mai sovent Persas, que tradusián e adaptavan en arabi los tractats dels autors antics e que desvolopèron lor sciéncia d'un biais mai aprigondit. </p><p>Aquesta situacion contunharà fins al sègle XII, epòca d'escambis <a href="/wiki/Cultura" title="Cultura">culturals</a> mai fructuoses. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Edat_Mejana_Tardièra:_representacion_esferica_simplificada"><span id="Edat_Mejana_Tardi.C3.A8ra:_representacion_esferica_simplificada"></span>Edat Mejana Tardièra: representacion esferica simplificada</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modificar la seccion : Edat Mejana Tardièra: representacion esferica simplificada" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=5" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Edat Mejana Tardièra: representacion esferica simplificada"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Los contactes amb los <a href="/wiki/Mond_islamic" title="Mond islamic">Arabomusulmans</a> faguèron prene consciéncia als occidentals de lors retards dins lo domèni scientific. <a href="/wiki/Albertus_Magnus" title="Albertus Magnus">Albertus Magnus</a> e <a href="/w/index.php?title=Roger_Bacon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Roger Bacon (la pagina existís pas)">Roger Bacon</a>, qu'introduguèron al sègle XIII la <a href="/wiki/Coneissen%C3%A7a" title="Coneissença">coneissença</a> eissida de las sciéncias grèga e araba dins las <a href="/wiki/Universitat" title="Universitat">universitats</a> occidentalas, avián consciéncia que la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a> èra <a href="/wiki/Esf%C3%A8ra" title="Esfèra">esferica</a>. Se'n ven a desvolopar d'ensenhaments filosofics plan mai elaborats, integrant la <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosofia</a> d'<a href="/wiki/Arist%C3%B2tel" title="Aristòtel">Aristòtel</a> per exemple. <a href="/wiki/Claudi_Ptolem%C3%A8u" title="Claudi Ptolemèu">Ptolemèu</a> ven la referéncia en matèria <a href="/wiki/Geografia" title="Geografia">geografica</a> e astronomica. Pasmens, la <a href="/wiki/Geografia" title="Geografia">geografia</a> èra pas vertadièrament ensenhada. </p><p>La consciéncia de la forma <a href="/wiki/Esf%C3%A8ra" title="Esfèra">esferica</a> de la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a> s'acompanha d'una representacion simplificada de las tèrras emergidas<span></span>: Abans los viatges de <a href="/wiki/Crist%C3%B2l_Colomb" title="Cristòl Colomb">Cristòl Colomb</a>, per exemple, se pensava mai sovent que las tèrras emergidas n'ocupavan pas que l'<a href="/w/index.php?title=Emisf%C3%A8ri_n%C3%B2rd&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Emisfèri nòrd (la pagina existís pas)">emisfèri nòrd</a>, e se situavan dins un sector d'unes 180°. </p><p>Aquesta representacion èra lo resultat dels racontes de las missions de franciscans e de <a href="/wiki/%C3%92rdre_dels_Predicaires" title="Òrdre dels Predicaires">dominicans</a> en <a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a> (<a href="/wiki/Mongolia" title="Mongolia">empèri mongòl</a> subretot, ont se cercava a tornar prene contacte amb de <a href="/wiki/Nestorianisme" title="Nestorianisme">nestorians</a>), mas tanben en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>, e subretot del viatge de retorn per mar de <a href="/wiki/Marco_Polo" title="Marco Polo">Marco Polo</a>, que mostrava que se podava contornar l'<a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a> pel sud. Lo sud de l'<a href="/wiki/Africa" title="Africa">Africa</a> èra largament ignorat. </p><p>Se prenguèt consciéncia que la <a href="/wiki/Mar_Caspiana" title="Mar Caspiana">mar Caspiana</a> s'espandissiá pas fins al nòrd del <a href="/wiki/Gl%C3%B2be_terr%C3%A8stre" title="Glòbe terrèstre">glòbe terrèstre</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Renaissença_dels_sègles_XV-XVI:_un_mond_novèl"><span id="Renaissen.C3.A7a_dels_s.C3.A8gles_XV-XVI:_un_mond_nov.C3.A8l"></span>Renaissença dels sègles XV-XVI: un mond novèl</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modificar la seccion : Renaissença dels sègles XV-XVI: un mond novèl" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=6" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Renaissença dels sègles XV-XVI: un mond novèl"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A partir del sègle XIV, se podava pensar qu'èra possible teoricament de far lo torn de la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a>. </p><p>Lo libre de las meravilhas de mond escrich entre (1355-1357) per l'<a href="/wiki/Exploracion" title="Exploracion">explorator</a> <a href="/w/index.php?title=Joan_de_Mandeville&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Joan de Mandeville (la pagina existís pas)">Joan de Mandeville</a> après un viatge de 34 ans en Orient extrèma, daissava pensar la possibilitat d'una circumnavigacion. Quitament se Joan de Mandeville se presentava caoma un cavalièr anglés, e al delà de sas «&#160;imposturas&#160;», la redaccion de son obratge en tres versions e en 250 exemplars, puèi sa difusion dins un ensemble de <a href="/wiki/Lenga_vernaculara" title="Lenga vernaculara">lengas vernacularas</a>, espandiguèt dins la societat mens culta d'Occident aquestas possibilitats de circumnavigacion, e foguèron pas sens influencair un cèrt <a href="/wiki/Crist%C3%B2l_Colomb" title="Cristòl Colomb">Cristòl Colomb</a>, pendent sa jovença. </p><p>D'autras referéncias a aqueste epòca foguèron <a href="/w/index.php?title=Marin_de_Tyr&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Marin de Tyr (la pagina existís pas)">Marin de Tir</a>, <a href="/w/index.php?title=Paolo_Toscanelli&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paolo Toscanelli (la pagina existís pas)">Toscanelli</a>, l’<i><a href="/w/index.php?title=Imago_mundi_(litt%C3%A9rature)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Imago mundi (littérature) (la pagina existís pas)">Imago mundi</a></i> del cardinal Pierre d'Ailly. Autrecòps, se sabiá pas amb exactitud la valor del rai terrèstre (<a href="/wiki/Claudi_Ptolem%C3%A8u" title="Claudi Ptolemèu">Ptolemèu</a> e <a href="/wiki/Eratostenes" title="Eratostenes">Eratostèn</a> èran en descòrdi sus aqueste punt) e, de segur, s'imaginava pas l'existéncia d'autres continents que l'<a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>, l'<a href="/wiki/Africa" title="Africa">Africa</a> e l'<a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a>. <a href="/wiki/Crist%C3%B2l_Colomb" title="Cristòl Colomb">Cristòl Colomb</a> aviá un exemplar de l’<i>Imago mundi</i>. </p><p>En <a href="/wiki/1491" class="mw-redirect" title="1491">1491</a>, <a href="/w/index.php?title=Martin_Behaim&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Martin Behaim (la pagina existís pas)">Martin Behaim</a> realizèt lo primièr <a href="/wiki/Gl%C3%B2be_terr%C3%A8stre" title="Glòbe terrèstre">glòbe terrèstre</a>. </p><p>Los viatges de <a href="/wiki/Vasco_da_Gama" title="Vasco da Gama">Vasco de Gama</a> (contornament de l'Africa), de Cristòl Colomb (<a href="/wiki/America_Centrala" title="America Centrala">America centrala</a>), de <a href="/wiki/Ferrand_Magellan" title="Ferrand Magellan">Magellan</a> (torn del mond), de <a href="/wiki/Jacques_Cartier" title="Jacques Cartier">Jacques Cartier</a> (<a href="/wiki/Canad%C3%A0" title="Canadà">Canadà</a>) faguèron un cambiament important de representacion: </p> <ul><li>un novèl <a href="/wiki/Continent" title="Continent">continent</a>, l'<a href="/wiki/America" title="America">Ameica</a>. Se sap que Cristòl Colomb aviá pas vertadièrament consciéncia d'aver descobèrt un novèl continent, mas lèu, se comprenguèt que s'agissait d'un nòu mond, que se nomenèt <a href="/wiki/America" title="America">America</a>, en l'onor del navigator <a href="/wiki/Amerigo_Vespucci" title="Amerigo Vespucci">Amerigo Vespucci</a> (1507).</li> <li>se comença a percebre l'<a href="/wiki/Oceania" title="Oceania">Oceania</a> pels primièrs torns del mond,</li> <li>de precisions suls contorns de las tèrras emergidas, eissuidas de la levadas <a href="/wiki/Cartografia" title="Cartografia">cartograficas</a>,</li> <li>un novelum dels metòde e tecnicas de <a href="/wiki/Cartografia" title="Cartografia">cartografia</a>, amb per exemple la projeccion de Mercator, qu'apareguèt al sègle XVI.</li></ul> <p>Atal los grands viatjaires del sègle XIV e XV <a href="/wiki/Marco_Polo" title="Marco Polo">Marco Polo</a>, <a href="/wiki/Vasco_da_Gama" title="Vasco da Gama">Vasco de Gama</a>, <a href="/wiki/Crist%C3%B2l_Colomb" title="Cristòl Colomb">Cristòl Colomb</a>, mostrèron que lo mond èra mai vast que se lo pensava, amb la descobèrta d'aqueste «&#160;mond nòu&#160;». </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Epòca_classica:_eliocentrisme"><span id="Ep.C3.B2ca_classica:_eliocentrisme"></span>Epòca classica: eliocentrisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modificar la seccion : Epòca classica: eliocentrisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=7" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Epòca classica: eliocentrisme"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/Occident" title="Occident">occident</a> (après los <a href="/wiki/Astron%C3%B2m" title="Astronòm">astronòms</a> chineses), la revolucion coperniciana mòstra que la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">tèrra</a> èra pas lo centre de l'<a href="/wiki/Univ%C3%A8rs" title="Univèrs">Univèrs</a>, al sens de las fòrças de la <a href="/wiki/Fisica" title="Fisica">fisica</a>. </p> <ul><li><a href="/wiki/Nicolau_Copernic" title="Nicolau Copernic">Copernic</a> pensa que la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a> descrich una trajectòria circulara a l'entorn del <a href="/wiki/Soleu" title="Soleu">Solelh</a>. L'<a href="/wiki/Eliocentrisme" title="Eliocentrisme">eliocentrisme</a> nasquèt.</li> <li>Segon las observacions, se vesiá que la trajectòria de la Tèrra èra una <a href="/wiki/Ellipsa" title="Ellipsa">ellipsa</a> amb una leugièra <a href="/wiki/Excentricitat_orbitala" title="Excentricitat orbitala">excentricitat orbitala</a><span></span>: la tèrra seguís un movement <a href="/wiki/Orbita" title="Orbita">orbital</a> a l'entorn del Solelh. <a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Johannes Kepler</a> descriviá las <a href="/wiki/Leis_de_Kepler" title="Leis de Kepler">règlas regississent son movement</a>.</li> <li><a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo</a> descriviá un movement uniformament accelerat, e faguèt amb sa <a href="/wiki/Luneta_astronomica" title="Luneta astronomica">luneta astronomica</a> fòrça observacions dins lo <a href="/wiki/Sist%C3%A8ma_Solar" title="Sistèma Solar">sistèma solar</a> (<a href="/wiki/Luna" title="Luna">luna</a>, <a href="/wiki/Jupit%C3%A8r_(planeta)" title="Jupitèr (planeta)">Jupitèr</a>, <a href="/wiki/Saturne_(planeta)" title="Saturne (planeta)">Saturne</a>, <a href="/wiki/Taca_solara" title="Taca solara">tacas solaras</a>…).</li> <li>Après la condamnacion de <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo</a> en <a href="/wiki/1633" class="mw-redirect" title="1633">1633</a> (per son obratge <i>dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo</i> (<a href="/w/index.php?title=Dial%C3%B2g_suls_dos_grands_sist%C3%A8mas_del_mond&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dialòg suls dos grands sistèmas del mond (la pagina existís pas)">dialòg suls dos grands sistèmas del mond</a>), <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Descartes" title="René Descartes">Descartes</a> renoncia a publicar son <i><a href="/w/index.php?title=Tractat_del_mond_e_de_la_lutz&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tractat del mond e de la lutz (la pagina existís pas)">tractat del mond e de la lutz</a></i>, e concebèt son sistèma filosofic (<i><a href="/wiki/Discors_del_Met%C3%B2de" title="Discors del Metòde">discors del metòde</a></i> en <a href="/wiki/1637" class="mw-redirect" title="1637">1637</a>, <i>meditacions sus la filosofia primièra</i> en <a href="/wiki/1641" class="mw-redirect" title="1641">1641</a>…).</li> <li><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> descobriguèt las règlas matematicas que regissián la <a href="/wiki/Lei_de_la_gravitacion_universala" title="Lei de la gravitacion universala">fòrça gravitacionala</a> responsabla (mai que tot) lo movement de las planatas del sistèma solar (1687).</li></ul> <p>Se podava imaginar d'autras <a href="/wiki/Planeta" title="Planeta">planetas</a> aculhissent una <a href="/wiki/Vida" title="Vida">viada</a> semblabla a aquesta qu'existís sur <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">tèrra</a>. </p><p>Un tal cambiament de representacion foguèt pas sens crear de dificultats dins las relacions entre sciéncias e fe. Segur que l'interpretacion tròp literala de passatges <a href="/wiki/Cosmologia" title="Cosmologia">cosmologics</a> de l'<a href="/wiki/Ancian_Testament" title="Ancian Testament">Ancian Testament</a> (o de la <a href="/wiki/Metafisica" title="Metafisica">metafisica</a> d'<a href="/wiki/Arist%C3%B2tel" title="Aristòtel">Aristòtel</a>) provoquèt de mal comprenesons. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Epòca_contemporanèa:_d'enjòcs_a_l'escala_del_mond"><span id="Ep.C3.B2ca_contemporan.C3.A8a:_d.27enj.C3.B2cs_a_l.27escala_del_mond"></span>Epòca contemporanèa: d'enjòcs a l'escala del mond</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modificar la seccion : Epòca contemporanèa: d&#39;enjòcs a l&#39;escala del mond" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=8" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Epòca contemporanèa: d&#39;enjòcs a l&#39;escala del mond"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Amb l'aveniment dels mejans de <a href="/wiki/Transp%C3%B2rt" title="Transpòrt">transpòrt</a> e de <a href="/wiki/Comunicacion" title="Comunicacion">comunicacion</a> modèrnas, la percepcion relativa de la talha del mond se redusís<span></span>: tota partida del mond es accessible en un <a href="/wiki/Temps" title="Temps">temps</a> brèu a l'escala d'una <a href="/wiki/Vida" title="Vida">vida umana</a>. </p> <ul><li>Es possible d'anar en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a> (per exemple) dempuèi l'<a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> per <a href="/wiki/Avion" title="Avion">avion</a> en una quinzena d'<a href="/wiki/Ora_(temps)" title="Ora (temps)">oras</a>. Far lo torn del mond se resumís en aparéncia a un problèma de logistica.</li> <li>D'un autre costat, lo <a href="/wiki/Ret_informatica" title="Ret informatica">ret</a> <a href="/wiki/Internet" title="Internet">Internet</a> permet de dialogar amb una persona a l'opausat de la tèrra gaireben instantanèament.</li></ul> <p>En parallel, la talha de l'<a href="/wiki/Univ%C3%A8rs" title="Univèrs">univèrs</a> observable pels mejans <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronomics</a> contemporanèus (radiotelescòpis, telescòpis espacials) nos pareis infinidament mai granda qu'a l'epòca de las <a href="/wiki/S%C3%A8gle_de_las_Luses" title="Sègle de las Luses">Luses</a><span></span>: lo <a href="/wiki/Soleu" title="Soleu">Solelh</a> es una <a href="/wiki/Estela" title="Estela">estela</a> d'entre de miliards dins la <a href="/wiki/Via_Lact%C3%A8a" title="Via Lactèa">Via lactèa</a>. Pasmens, i a pas de pròva dirèctas qu'existís un sistèma estellar tanben evoluit que lo <a href="/wiki/Sist%C3%A8ma_Solar" title="Sistèma Solar">sistèma solar</a> amb sas uèit <a href="/wiki/Planeta" title="Planeta">planètas</a>. Tampauc se trobèt pas de <a href="/wiki/Planeta" title="Planeta">planèta</a> ont i aviá la <a href="/wiki/Vida" title="Vida">vida</a>. Quitament se se podèt detectar de planètas fòrça del <a href="/wiki/Sist%C3%A8ma_Solar" title="Sistèma Solar">sistèma solar</a> (donc que gravitan a l'entorn d'una autra <a href="/wiki/Estela" title="Estela">estela</a> que lo <a href="/wiki/Soleu" title="Soleu">Solelh</a>), mai de 1000 en 2014, es plan malaisit de saber se la <a href="/wiki/Vida" title="Vida">vida</a> existís sus aquestas "<a href="/wiki/Exoplaneta" title="Exoplaneta">exoplanetas</a>", e l'escasença que l'umanitat i arribe un jorn sembla nula (viatges prenent de centenas a de milièrs d'annadas, energia colossalas que se deuriá embarcar, ...). </p><p>Mai, la populacion mondiala es de mai de 7 miliards d'individús, de comparar amb los gaireben 700 milions a l'epòca de las <a href="/wiki/S%C3%A8gle_de_las_Luses" title="Sègle de las Luses">Luses</a>. </p><p>Existís donc de vertadièrs enjòcs d'accès a las fonts naturalas (<a href="/wiki/Petr%C3%B2li" title="Petròli">petròli</a>, <a href="/wiki/Energia" title="Energia">energia</a>, matèrias primièras, <a href="/wiki/Aiga" title="Aiga">aigas</a>), e de reparticion de las riquesas sus la tèrra, amb los problèmas <a href="/wiki/Societat" title="Societat">socials</a> qu'aquò pausa, e los enjòcs geopolitics qu'aquò representa. </p><p>Los <a href="/wiki/Estats_Units_d%27America" title="Estats Units d&#39;America">Estats Units d'America</a> prenguèron <a href="/wiki/Consci%C3%A9ncia" title="Consciéncia">consciéncia</a> a la fin de las <a href="/wiki/Annadas_1980" title="Annadas 1980">annadas 1980</a> que lor supremacia sul mond èra menaçada per la pujada de la <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>. Lo libre <i>La tèrra es plana<span></span>: Una brèva istòria del sègle XXI</i> de Thomas L. Friedman<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> faguèt prene consciéncia al pòble american de la necessitat de se mobilizar a l'entorn d'un projècte federator. Aqueste tipe d'obratge illustra la poténcia simbolica de las representacions del mond suls fenomèns socials. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Representacions_culturalas_del_Mond">Representacions culturalas del Mond</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modificar la seccion : Representacions culturalas del Mond" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=9" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Representacions culturalas del Mond"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'<a href="/wiki/Antropologia" title="Antropologia">antropologia</a> formèt de classificacions istoricas, geograficas e culturalas de las diferentas representacions del Mond. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Representacions_del_mond_dins_las_religions_e_mitologia">Representacions del mond dins las religions e mitologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modificar la seccion : Representacions del mond dins las religions e mitologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=10" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Representacions del mond dins las religions e mitologia"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Yggdrasil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Yggdrasil.jpg/300px-Yggdrasil.jpg" decoding="async" width="300" height="334" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Yggdrasil.jpg/450px-Yggdrasil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Yggdrasil.jpg/600px-Yggdrasil.jpg 2x" data-file-width="896" data-file-height="999" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Yggdrasil&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yggdrasil (la pagina existís pas)">Yggdrasil</a>, mond dins lo cosmografia <a href="/wiki/Viking" title="Viking">vikinga</a>.</figcaption></figure> <p>Las cosmologias mitological sovent descrivon lo mond coma centrat sus un <i><a href="/w/index.php?title=Axis_mundi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Axis mundi (la pagina existís pas)">axis mundi</a></i> e limitat per una bordura coma l'<a href="/wiki/Ocean" title="Ocean">Ocean</a>, una <a href="/w/index.php?title=J%C3%B6rmungandr&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jörmungandr (la pagina existís pas)">sèrp mond</a> o d'aqueste tipe. Dins unas religions, lo mond ordinari o carnal, lo mond on ara vivèm s'opausa a d'autres o reialmes. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bodisme">Bodisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modificar la seccion : Bodisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=11" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Bodisme"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dins lo <a href="/wiki/Bodisme" title="Bodisme">Bodisme</a>, lo mond designa la societat, que se destria del <a href="/w/index.php?title=Monastari&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Monastari (la pagina existís pas)">monastari</a>. Se referís al mond material, e als ganhs coma la riquesa, reputacion, trabalh, e guèrra. Lo mond esperital seriá la dralha cap a <a href="/w/index.php?title=Illuminacion_dins_lo_Bodisme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Illuminacion dins lo Bodisme (la pagina existís pas)">illuminacion</a>, e los cambiaments serián de cercar dins çò que se poiriá nomenar lo domèni psicologic. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Crestiantat">Crestiantat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modificar la seccion : Crestiantat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=12" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Crestiantat"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dins la <a href="/wiki/Crestiantat" class="mw-redirect" title="Crestiantat">crestiantat</a>, lo tèrme sovent fa referéncia al concèpte of the <a href="/w/index.php?title=Casuda_(B%C3%ADblia)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Casuda (Bíblia) (la pagina existís pas)">casuda</a> e al mon corromput menat per la societat umana, en contraste amb lo <a href="/w/index.php?title=C%C3%A8l_sus_T%C3%A8rra&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cèl sus Tèrra (la pagina existís pas)">cèl sus Tèrra</a>. Lo mond es sovent citat coma essent aqueste de <i>la <a href="/w/index.php?title=Carn_(teologia)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Carn (teologia) (la pagina existís pas)">carn</a></i> e del <i><a href="/w/index.php?title=Diable&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Diable (la pagina existís pas)">Diable</a></i> coma font <a href="/w/index.php?title=Temptacion&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Temptacion (la pagina existís pas)">temptacion</a> que los Cresstians deurián fugir. Los <a href="/w/index.php?title=Monge&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Monge (la pagina existís pas)">Monges</a> afirman èsser "<i>dins</i> aqueste mond, mas pas <i>d'</i> aqueste mond" —çò dich <a href="/w/index.php?title=J%C3%A8sus_de_Nazareth&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jèsus de Nazareth (la pagina existís pas)">Jèsus</a>— e se destria dos monds, lo secular qu'aparten als mercants, princes, e tot çòque ten dels afars del "mond" de regular que seguís la règla monacala. </p><p>Pendent lo <a href="/w/index.php?title=Segond_Consili_de_Vatican&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Segond Consili de Vatican (la pagina existís pas)">Segond Consili de Vatican</a>, se faguèt un ensag novèl per desvolopar un vejaire teologic positiu del Mond, illustrat per las enciclicas <i><a href="/w/index.php?title=Gaudium_et_spes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gaudium et spes (la pagina existís pas)">Gaudium et spes</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=Lumen_gentium&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lumen gentium (la pagina existís pas)">Lumen gentium</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=Unitatis_redintegratio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Unitatis redintegratio (la pagina existís pas)">Unitatis redintegratio</a></i> e <i><a href="/w/index.php?title=Dignitatis_humanae&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dignitatis humanae (la pagina existís pas)">Dignitatis humanae</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ortodoxia">Ortodoxia</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modificar la seccion : Ortodoxia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=13" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Ortodoxia"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dins lo monaquisme ortodòxe o dins l'<a href="/w/index.php?title=Asceticisme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Asceticisme (la pagina existís pas)">asceticisme</a>, lo mond dels èssers umans es menat per las passions. Alara, las passions del Mond World son simplament nomenadas "lo mond". Caduna d'aquestas passions es un ligam amb lo mod dels òmes o amb l'òrdre de la societat. Caduna d'aquestas passions deu èsser subretpassada per que la quita persona recépia la salvacion. Aqueste vejaire es present dins la òbras d'acetics coma <a href="/w/index.php?title=Evagri_del_Pont&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Evagri del Pont (la pagina existís pas)">Evagri del Pont</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Islam">Islam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modificar la seccion : Islam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=14" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Islam"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Dunya</i> ven del mot raç "dana" que significa aprochar. Dins aqueste sens, "dunya" es "daquò que s'aprocha".<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Citacion">Citacion</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modificar la seccion : Citacion" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=15" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Citacion"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;">Ara recebem tres educacions diferentas o contràrias: aquestas dels nòstres paires, aquestas dels nòstres mèstres, aquesta del <b>mond</b>. Çò que se nos es dich dins la darrièra capviara totas las idèas de las primièras </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>—&#8201;<a href="/wiki/Montesquieu" title="Montesquieu">Montesquieu</a> </cite></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nòtas_e_referéncias"><span id="N.C3.B2tas_e_refer.C3.A9ncias"></span>Nòtas e referéncias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modificar la seccion : Nòtas e referéncias" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=16" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Nòtas e referéncias"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nòtas"><span id="N.C3.B2tas"></span>Nòtas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modificar la seccion : Nòtas" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=17" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Nòtas"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">«&#160;Quand se pòt provesir una esfèra de granda dimension, una esfèr que lo diamètre aja pas mens de detz pès, se cal pas cercar melhor; mas, se se'n pòt provesir una que siá just d'aquesta dimension o que pels mens se n'apròcha fòrça, cal alara inscriure sa mapa sus una superfícia plana, de set pès al mens.&#160;», Estrabon, <i>Geografia</i>, L.II, chap. 5,10.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">La traduccion del <i>Timèu</i> en latin per Chalcidius al sègle IV, es acompanhada d'un comentari que resumís las coneisséncia astronomicas del sègle I utilizan la mai granda partida del capítol "Astronomia" de l'<i>Exposicion de las coneisséncias matematicas utilas a la lectura de Platon</i> de Teon d'Esmirna</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Referéncias"><span id="Refer.C3.A9ncias"></span>Referéncias</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modificar la seccion : Referéncias" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=18" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Referéncias"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><ol class="references"> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>La terre est plate&#160;: Une brève histoire du sègle&#160;<abbr class="abbr" title="&#91;&#91;:Modèl:Nombre roman vers arab&#93;&#93; sègle"><span class="roman">XXI</span><sup style="font-size:72%"></sup></abbr></i>, Thomas L. Friedman <a href="/wiki/Especial:Obratge_de_refer%C3%A9ncia/2915134251" title="Especial:Obratge de referéncia/2915134251">ISBN: 2915134251</a> 2006, traduction Laurent Bury</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Attas, Islam and Secularism</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vejatz_tanben">Vejatz tanben</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Modificar la seccion : Vejatz tanben" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=19" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Vejatz tanben"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Gl%C3%B2be" class="mw-redirect mw-disambig" title="Glòbe">Glòbe</a></li> <li><a href="/wiki/Ocean" title="Ocean">Ocean</a></li> <li><a href="/wiki/Univ%C3%A8rs" title="Univèrs">Univèrs</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connèxes"><span id="Articles_conn.C3.A8xes"></span>Articles connèxes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Modificar la seccion : Articles connèxes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mond&amp;action=edit&amp;section=20" title="Editar lo còdi de la seccion seguenta: Articles connèxes"><span>modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐554c98fbf9‐stgpc Cached time: 20250318075503 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.102 seconds Real time usage: 0.281 seconds Preprocessor visited node count: 610/1000000 Post‐expand include size: 2632/2097152 bytes Template argument size: 391/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 2563/5000000 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 47.765 1 -total 55.30% 26.415 2 Modèl:Reflist 34.13% 16.302 1 Modèl:S- 27.63% 13.197 1 Modèl:S_mini- 18.97% 9.060 1 Modèl:Vejatz_omonims 14.01% 6.694 1 Modèl:Metapaleta_de_ligam_de_desambigüacion 8.28% 3.954 1 Modèl:Citacion_blòt 6.42% 3.065 2 Modèl:Verificacion_sègle 3.98% 1.900 1 Modèl:ISBN 2.34% 1.116 1 Modèl:Nombre_roman_vers_arab --> <!-- Saved in parser cache with key ocwiki:pcache:168191:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250318075503 and revision id 2444113. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Recuperada de «&#160;<a dir="ltr" href="https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Mond&amp;oldid=2444113">https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Mond&amp;oldid=2444113</a>&#160;»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categoria amagada : <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Articles_with_attributed_pull_quotes" title="Categoria:Articles with attributed pull quotes">Articles with attributed pull quotes</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Aquela pagina es estada modificada pel darrièr còp lo 24 julhet de 2024 a 14.02.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Drech_d%27autor" title="Wikipèdia:Drech d&#39;autor">Drech d'autor</a>&#160;: Los tèxtes son disponibles jos <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licéncia Creative Commons paternitat pertatge a l’identic</a>&#160;; d’autras condicions se pòdon aplicar. Vejatz las <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">condicions d’utilizacion</a> per mai de detalhs, e mai los credits grafics.<br /> Wikipedia® es una marca depausada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organizacion de benfasença regida pel paragraf 501(c)(3) del còde fiscal dels Estats Units.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politica de confidencialitat</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Avertiments_generals">Avertiments</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Còdi de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desvolopaires</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/oc.wikipedia.org">Estatisticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaracion suls cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//oc.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Mond&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Afichatge mobil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Recercar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Recercar sus Wikipèdia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Recèrca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Recercar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Somari" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Commuta la taula de continguts." > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Commuta la taula de continguts.</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Mond</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>127 lengas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Apondre un subjècte</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6f7c94ff49-zzq6n","wgBackendResponseTime":144,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.102","walltime":"0.281","ppvisitednodes":{"value":610,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2632,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":391,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2563,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 47.765 1 -total"," 55.30% 26.415 2 Modèl:Reflist"," 34.13% 16.302 1 Modèl:S-"," 27.63% 13.197 1 Modèl:S_mini-"," 18.97% 9.060 1 Modèl:Vejatz_omonims"," 14.01% 6.694 1 Modèl:Metapaleta_de_ligam_de_desambigüacion"," 8.28% 3.954 1 Modèl:Citacion_blòt"," 6.42% 3.065 2 Modèl:Verificacion_sègle"," 3.98% 1.900 1 Modèl:ISBN"," 2.34% 1.116 1 Modèl:Nombre_roman_vers_arab"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-554c98fbf9-stgpc","timestamp":"20250318075503","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Mond","url":"https:\/\/oc.wikipedia.org\/wiki\/Mond","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q16502","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q16502","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2018-05-03T18:16:53Z","dateModified":"2024-07-24T14:02:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ef\/1-12_Blue-White_Map_World.png"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10