CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Spoorwegstation - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"bed831ad-416e-46e7-8ad1-11bca2a8ae10","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Spoorwegstation","wgTitle":"Spoorwegstation","wgCurRevisionId":67638831,"wgRevisionId":67638831,"wgArticleId":5728,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Spoorwegstation"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Spoorwegstation","wgRelevantArticleId":5728,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{ "pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q55488","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Bv-historique-bellegarde2.jpg/1200px-Bv-historique-bellegarde2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Bv-historique-bellegarde2.jpg/800px-Bv-historique-bellegarde2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Bv-historique-bellegarde2.jpg/640px-Bv-historique-bellegarde2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Spoorwegstation - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Spoorwegstation"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorwegstation"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Spoorwegstation rootpage-Spoorwegstation skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/26_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Spoorwegstation" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Spoorwegstation" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Spoorwegstation" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Spoorwegstation" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geschiedenis_van_het_station" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis_van_het_station"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geschiedenis van het station</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis_van_het_station-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Namen_van_stations" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Namen_van_stations"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Namen van stations</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Namen_van_stations-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Namen van stations-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Namen_van_stations-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Koppelteken_in_de_naam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koppelteken_in_de_naam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Koppelteken in de naam</span> </div> </a> <ul id="toc-Koppelteken_in_de_naam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Centraal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Centraal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Centraal</span> </div> </a> <ul id="toc-Centraal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Stationsgebouw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stationsgebouw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Stationsgebouw</span> </div> </a> <ul id="toc-Stationsgebouw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stationsarchitectuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stationsarchitectuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Stationsarchitectuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Stationsarchitectuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Stationsarchitectuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Stationsarchitectuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spoorwegkathedralen:_grote_stations_uit_de_19e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spoorwegkathedralen:_grote_stations_uit_de_19e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Spoorwegkathedralen: grote stations uit de 19e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-Spoorwegkathedralen:_grote_stations_uit_de_19e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Afbeeldingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Afbeeldingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>Afbeeldingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Afbeeldingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Spoorwegstations_in_Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Spoorwegstations_in_Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Spoorwegstations in Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-Spoorwegstations_in_Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis_Nederlandse_stationsbouw_vanaf_1945" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis_Nederlandse_stationsbouw_vanaf_1945"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Geschiedenis Nederlandse stationsbouw vanaf 1945</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis_Nederlandse_stationsbouw_vanaf_1945-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bijzondere_aspecten_van_stationsarchitectuur_(met_Nederlandse_voorbeelden)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bijzondere_aspecten_van_stationsarchitectuur_(met_Nederlandse_voorbeelden)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bijzondere aspecten van stationsarchitectuur (met Nederlandse voorbeelden)</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bijzondere_aspecten_van_stationsarchitectuur_(met_Nederlandse_voorbeelden)-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bijzondere aspecten van stationsarchitectuur (met Nederlandse voorbeelden)-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bijzondere_aspecten_van_stationsarchitectuur_(met_Nederlandse_voorbeelden)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Andere_voorbeelden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Andere_voorbeelden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Andere voorbeelden</span> </div> </a> <ul id="toc-Andere_voorbeelden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kleine_stations" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kleine_stations"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Kleine stations</span> </div> </a> <ul id="toc-Kleine_stations-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modernisering_van_oudere_stations" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modernisering_van_oudere_stations"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Modernisering van oudere stations</span> </div> </a> <ul id="toc-Modernisering_van_oudere_stations-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Voorzieningen_op_stations" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorzieningen_op_stations"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Voorzieningen op stations</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorzieningen_op_stations-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Spoorwegstation</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 102 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-102" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">102 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Spoorwegstasie" title="Spoorwegstasie – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Spoorwegstasie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Bahnhof" title="Bahnhof – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Bahnhof" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Gara" title="Gara – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Gara" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Tr%C7%A3gst%C5%8D%C3%BEst%C5%8Dw" title="Trǣgstōþstōw – Oudengels" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Trǣgstōþstōw" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Oudengels" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B7%D8%A9_%D9%82%D8%B7%D8%A7%D8%B1" title="محطة قطار – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="محطة قطار" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B7%D8%A9_%D8%AF%D9%8A%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="محطة ديال الطران – Marokkaans Arabisch" lang="ary" hreflang="ary" data-title="محطة ديال الطران" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Marokkaans Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B7%D8%A9_%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="محطة قطر – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="محطة قطر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Estaci%C3%B3n_de_tren" title="Estación de tren – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Estación de tren" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/D%C9%99miryol_stansiyas%C4%B1" title="Dəmiryol stansiyası – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Dəmiryol stansiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Gel%C5%BEk%C4%97l%C4%97_stuot%C4%97s" title="Gelžkėlė stuotės – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Gelžkėlė stuotės" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%B3%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Чыгуначная станцыя – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Чыгуначная станцыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%B3%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB" title="Чыгуначны вакзал – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Чыгуначны вакзал" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BF%D1%8A%D1%82%D0%BD%D0%B0_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Железопътна гара – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Железопътна гара" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87_%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%A8" title="রেলওয়ে স্টেশন – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রেলওয়ে স্টেশন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Porzh-houarn" title="Porzh-houarn – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Porzh-houarn" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Estaci%C3%B3_(transports)" title="Estació (transports) – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Estació (transports)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8E%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%95%DB%8C_%D8%B4%DB%95%D9%85%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%95%D9%81%DB%95%D8%B1" title="وێستگەی شەمەندەفەر – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="وێستگەی شەمەندەفەر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%BDelezni%C4%8Dn%C3%AD_stanice" title="Železniční stanice – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Železniční stanice" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%BA%D1%83%D0%BD_%C3%A7%D1%83%D0%BB_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB%C4%95" title="Чукун çул вокзалĕ – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Чукун çул вокзалĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gorsaf_reilffordd" title="Gorsaf reilffordd – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gorsaf reilffordd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Jernbanestation" title="Jernbanestation – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Jernbanestation" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bahnhof" title="Bahnhof – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Bahnhof" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%B4%CE%B7%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Σιδηροδρομικός σταθμός – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Σιδηροδρομικός σταθμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Train_station" title="Train station – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Train station" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Fervoja_stacidomo" title="Fervoja stacidomo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Fervoja stacidomo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Estaci%C3%B3n_de_ferrocarril" title="Estación de ferrocarril – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Estación de ferrocarril" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Raudteejaam" title="Raudteejaam – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Raudteejaam" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Tren_geltoki" title="Tren geltoki – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Tren geltoki" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%82%D8%B7%D8%A7%D8%B1" title="ایستگاه قطار – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ایستگاه قطار" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Rautatieasema" title="Rautatieasema – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Rautatieasema" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Gare_ferroviaire" title="Gare ferroviaire – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Gare ferroviaire" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Spoarstasjon" title="Spoarstasjon – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Spoarstasjon" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/St%C3%A8isean-r%C3%A8ile" title="Stèisean-rèile – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Stèisean-rèile" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Estaci%C3%B3n_de_ferrocarril" title="Estación de ferrocarril – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Estación de ferrocarril" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%97%D7%A0%D7%AA_%D7%A8%D7%9B%D7%91%D7%AA" title="תחנת רכבת – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="תחנת רכבת" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%A8" title="रेलवे स्टेशन – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रेलवे स्टेशन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%BDeljezni%C4%8Dki_kolodvor" title="Željeznički kolodvor – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Željeznički kolodvor" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vas%C3%BAt%C3%A1llom%C3%A1s" title="Vasútállomás – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vasútállomás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Station_ferroviari" title="Station ferroviari – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Station ferroviari" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Stasiun_kereta_api" title="Stasiun kereta api – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Stasiun kereta api" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Lestarst%C3%B6%C3%B0" title="Lestarstöð – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Lestarstöð" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Stazione_ferroviaria" title="Stazione ferroviaria – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Stazione ferroviaria" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%89%84%E9%81%93%E9%A7%85" title="鉄道駅 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="鉄道駅" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Setatsiyun_sepur" title="Setatsiyun sepur – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Setatsiyun sepur" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%80_%D0%B6%D0%BE%D0%BB_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Темір жол стансасы – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Темір жол стансасы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B3%88%E0%B2%B2%E0%B3%81_%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%A3" title="ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B2%A0%EB%8F%84%EC%97%AD" title="철도역 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="철도역" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%B6%D0%BE%D0%BB_%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Темир жол бекети – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Темир жол бекети" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Statio_ferriviaria" title="Statio ferriviaria – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Statio ferriviaria" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Gare" title="Gare – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Gare" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Sjtasie_(halte)" title="Sjtasie (halte) – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Sjtasie (halte)" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Sta%C3%A7i%C3%B3n_ferovi%C3%A0ria" title="Staçión feroviària – Ligurisch" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Staçión feroviària" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Stazion_dla_ferata" title="Stazion dla ferata – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Stazion dla ferata" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Stazion_ferroviaria" title="Stazion ferroviaria – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Stazion ferroviaria" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%96%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%B5%E0%BA%A5%E0%BA%BB%E0%BA%94%E0%BB%84%E0%BA%9F" title="ສະຖານີລົດໄຟ – Laotiaans" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສະຖານີລົດໄຟ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Laotiaans" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Gele%C5%BEinkelio_stotis" title="Geležinkelio stotis – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Geležinkelio stotis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dzelzce%C4%BCa_stacija" title="Dzelzceļa stacija – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dzelzceļa stacija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Stasiun_sepur" title="Stasiun sepur – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Stasiun sepur" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Железничка станица – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Железничка станица" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%95" title="रेल्वे स्थानक – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रेल्वे स्थानक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Stesen_kereta_api" title="Stesen kereta api – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Stesen kereta api" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Jarnbanestasjon" title="Jarnbanestasjon – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Jarnbanestasjon" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Jernbanestasjon" title="Jernbanestasjon – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Jernbanestasjon" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Estacion_ferrovi%C3%A0ria" title="Estacion ferroviària – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Estacion ferroviària" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A9%87_%E0%A8%B8%E0%A8%9F%E0%A9%87%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%A8" title="ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Stacja_kolejowa" title="Stacja kolejowa – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Stacja kolejowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%92_%D8%A7%D8%B3%D9%B9%DB%8C%D8%B4%D9%86" title="ریلوے اسٹیشن – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ریلوے اسٹیشن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Esta%C3%A7%C3%A3o_ferrovi%C3%A1ria" title="Estação ferroviária – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Estação ferroviária" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kaynaku" title="Kaynaku – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kaynaku" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Gar%C4%83" title="Gară – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Gară" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Железнодорожная станция – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Железнодорожная станция" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D1%81%D1%83%D0%BE%D0%BB_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B0" title="Тимир суол станцията – Jakoets" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Тимир суол станцията" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Jakoets" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BD%D8%B1%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BD%D9%8A%D8%B4%D9%86" title="ٽرين اسٽيشن – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ٽرين اسٽيشن" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%BDeljezni%C4%8Dki_kolodvor" title="Željeznički kolodvor – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Željeznički kolodvor" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Train_station" title="Train station – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Train station" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C5%BDelezni%C4%8Dn%C3%A1_stanica" title="Železničná stanica – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Železničná stanica" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/%C5%BDelezni%C5%A1ka_postaja" title="Železniška postaja – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Železniška postaja" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Stacioni_hekurudhor" title="Stacioni hekurudhor – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Stacioni hekurudhor" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%99%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Жељезничка станица – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Жељезничка станица" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Stasion_kar%C3%A9ta_api" title="Stasion karéta api – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Stasion karéta api" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4rnv%C3%A4gsstation" title="Järnvägsstation – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Järnvägsstation" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kituo_cha_reli" title="Kituo cha reli – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kituo cha reli" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Banhow" title="Banhow – Silezisch" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Banhow" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/pangiluan" title="pangiluan – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="pangiluan" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%8A%E0%AE%9F%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81_%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AF%88%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="தொடருந்து நிலையம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தொடருந்து நிலையம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%81" title="రైల్వే స్టేషను – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="రైల్వే స్టేషను" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B9%84%E0%B8%9F" title="สถานีรถไฟ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="สถานีรถไฟ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Himpilan_ng_tren" title="Himpilan ng tren – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Himpilan ng tren" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tren_istasyonu" title="Tren istasyonu – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tren istasyonu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Keteke_gyinabea" title="Keteke gyinabea – Twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Keteke gyinabea" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Залізнична станція – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Залізнична станція" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%92_%D8%A7%D8%B3%D9%B9%DB%8C%D8%B4%D9%86" title="ریلوے اسٹیشن – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ریلوے اسٹیشن" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Temir_yo%CA%BBl_stansiyasi" title="Temir yoʻl stansiyasi – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Temir yoʻl stansiyasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Stasion_ferovi%C3%A0ria" title="Stasion feroviària – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Stasion feroviària" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ga_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_s%E1%BA%AFt" title="Ga đường sắt – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ga đường sắt" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Stoatie" title="Stoatie – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Stoatie" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/G%C3%A5re_di_tr%C3%A9n" title="Gåre di trén – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Gåre di trén" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%81%AB%E8%BD%A6%E7%AB%99" title="火车站 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="火车站" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%90%D7%9F_%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%A0%D7%A6%D7%99%D7%A2" title="באן סטאנציע – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="באן סטאנציע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%90%B5%E8%B7%AF%E8%BB%8A%E7%AB%99" title="鐵路車站 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="鐵路車站" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3e-chhia-th%C3%A2u" title="Hóe-chhia-thâu – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hóe-chhia-thâu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%81%AB%E8%BB%8A%E7%AB%99" title="火車站 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="火車站" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q55488#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Spoorwegstation" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Spoorwegstation" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Spoorwegstation"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Spoorwegstation"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Spoorwegstation" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Spoorwegstation" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&oldid=67638831" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Spoorwegstation&id=67638831&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSpoorwegstation"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSpoorwegstation"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Spoorwegstation"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Spoorwegstation&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Railway_station" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q55488" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i><a href="/wiki/Treinstation" class="mw-redirect" title="Treinstation">Treinstation</a> verwijst naar dit artikel. Voor het lied, zie <a href="/wiki/Treinstation_(lied)" title="Treinstation (lied)">Treinstation (lied)</a></i> </div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bv-historique-bellegarde2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Bv-historique-bellegarde2.jpg/250px-Bv-historique-bellegarde2.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Bv-historique-bellegarde2.jpg/375px-Bv-historique-bellegarde2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Bv-historique-bellegarde2.jpg/500px-Bv-historique-bellegarde2.jpg 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3888" /></a><figcaption>Het oud-gebouw (1904) van <a href="/wiki/Station_Bellegarde" title="Station Bellegarde">station Bellegarde</a> in Frankrijk, niet ver van de Zwitserse grens, is nu een cultureel centrum.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Treignes_-_Gare_3.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Treignes_-_Gare_3.JPG/250px-Treignes_-_Gare_3.JPG" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Treignes_-_Gare_3.JPG/375px-Treignes_-_Gare_3.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Treignes_-_Gare_3.JPG/500px-Treignes_-_Gare_3.JPG 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Treignes" title="Station Treignes">Station Treignes</a> in België. <a href="/wiki/Type_1895" title="Type 1895">Type 1895</a>: dit model stationsgebouw is overal in België te vinden</figcaption></figure> <p>Een <b>spoorwegstation</b>, <b>treinstation</b> of kortweg <b>station</b> is een plaats waar <a href="/wiki/Trein" title="Trein">treinen</a> stoppen en vertrekken en de reizigers kunnen in-, uit- of <a href="/wiki/Overstappen" title="Overstappen">overstappen</a> en/of goederen kunnen worden verladen. De vakterm voor dit stoppen is 'stationnement', ter onderscheiding van het stoppen voor een <a href="/wiki/Spoorwegsein" title="Spoorwegsein">sein</a> of op een <a href="/wiki/Rangeerterrein" title="Rangeerterrein">rangeerterrein</a>. In de spoorwereld wordt onderscheid gemaakt tussen stations en haltes. Stations hebben bediende seinen en wissels; <a href="/wiki/Spoorweghalte" title="Spoorweghalte">haltes</a> hebben dat niet. </p><p>Stationsgebouwen in <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a> zijn in eigendom en beheer bij <a href="/wiki/NS_Stations" class="mw-redirect" title="NS Stations">NS Stations</a>, een bedrijfsonderdeel van <a href="/wiki/Nederlandse_Spoorwegen" title="Nederlandse Spoorwegen">NS</a>; perrons en tunnels etc. vallen onder <a href="/wiki/ProRail" title="ProRail">ProRail</a>. Ook stationsgebouwen aan <a href="/wiki/Spoorlijn" title="Spoorlijn">spoorlijnen</a> waar geen treinen van NS Reizigers komen, worden door NS Stations beheerd. In <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a> is het beheer van de stations en stopplaatsen volledig de verantwoordelijkheid van de NMBS. Het deel van het perron dat in de gevarenzone komt (meestal de 50 cm die het dichtste bij de sporen ligt) is eigendom van <a href="/wiki/Infrabel" title="Infrabel">Infrabel</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis_van_het_station">Geschiedenis van het station</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis van het station" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis van het station"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bahnhof_valkenburg01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Bahnhof_valkenburg01.jpg/250px-Bahnhof_valkenburg01.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Bahnhof_valkenburg01.jpg/375px-Bahnhof_valkenburg01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Bahnhof_valkenburg01.jpg/500px-Bahnhof_valkenburg01.jpg 2x" data-file-width="1001" data-file-height="667" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Valkenburg" title="Station Valkenburg">Station Valkenburg</a> in Nederland</figcaption></figure> <p>Nadat <a href="/wiki/George_Stephenson" title="George Stephenson">George Stephenson</a> als eerste een bruikbare <a href="/wiki/Locomotief_(spoorwegmaterieel)" title="Locomotief (spoorwegmaterieel)">locomotief</a> had gebouwd, kwamen er al snel <a href="/wiki/Spoorweg" class="mw-redirect" title="Spoorweg">spoorlijnen</a>. Het vervoer op <a href="/wiki/Rail_(spoorwegen)" title="Rail (spoorwegen)">spoorstaven</a> was al ouder: in de <a href="/wiki/17e_eeuw" title="17e eeuw">17e</a> en <a href="/wiki/18e_eeuw" title="18e eeuw">18e eeuw</a> kende men aanvankelijk houten en later ijzeren spoorstaven, toegepast bij verscheidene mijnen en waarover wagens reden met <a href="/wiki/Paard_(dier)" title="Paard (dier)">paarden</a> als trekkracht. Met het verschijnen van <a href="/wiki/Stoomlocomotief" title="Stoomlocomotief">stoomlocomotieven</a> werd personenvervoer mogelijk. Al snel werden net zoals bij <a href="/wiki/Diligence" title="Diligence">diligences</a> en <a href="/wiki/Postkoets" title="Postkoets">postkoetsen</a> reeds gebruikelijk was ook stations gebouwd, waar men kon op- en afstappen. Door het toegenomen goederenvervoer per spoor kwamen er ook laad- en losplaatsen bij en nam de industrie een hoge vlucht. </p><p>Het oudste station ter wereld dateert van 1830. Het is het <a href="/w/index.php?title=Station_Crown_Street&action=edit&redlink=1" class="new" title="Station Crown Street (de pagina bestaat niet)">Crown Street railway station</a> in Liverpool, maar dat is sinds 1836 niet meer als station in gebruik maar als pakhuis. </p><p>Het eerste station op het Europese vasteland was dat van <a href="/wiki/Station_Brussel-Groendreef" title="Station Brussel-Groendreef">Brussel-Groendreef</a> waar de eerste trein naar Mechelen vertrok. Aanvankelijk waren de stations niet veel meer dan tijdelijke houten constructies. Pas later werden ze stelselmatig vervangen door meer prestigieuze gebouwen in duurzame materialen. Het oudste nog bestaande en in gebruik zijnde stationsgebouw van het Europese vasteland is het <a href="/wiki/Station_Tienen" title="Station Tienen">station van Tienen</a> in België, gebouwd in <a href="/wiki/1840" title="1840">1840</a>. Het <a href="/wiki/Station_Ronse" title="Station Ronse">station van Ronse</a> is een ontwerp uit 1841. Het opende eerst in <a href="/wiki/Brugge" title="Brugge">Brugge</a> in 1844 en werd pas later naar Ronse verplaatst. De reden waarom België goed is vertegenwoordigd in de rangtelling ligt bij koning Leopold I. De koning had in Engeland <a href="/wiki/George_Stephenson" title="George Stephenson">George Stephenson</a> ontmoet en was erg onder de indruk van de <a href="/wiki/Industri%C3%ABle_revolutie" title="Industriële revolutie">industriële revolutie</a> en de eerste stoomtreinen. Zo werd in 1834 de wet tot het oprichten van een nationaal spoorwegnet uitgevaardigd en werd op 5 mei 1835 de eerste spoorlijn op het Europese vasteland, tussen Brussel en Mechelen, ingehuldigd. De eerste stations van Nederland zijn gebouwd in <a href="/wiki/1839" title="1839">1839</a> in <a href="/wiki/Station_d%27Eenhonderd_Roe" title="Station d'Eenhonderd Roe">Amsterdam</a> en <a href="/wiki/Station_Haarlem" title="Station Haarlem">Haarlem</a>. Het oudste nog bestaande stationsgebouw in Nederland staat in <a href="/wiki/Station_Valkenburg" title="Station Valkenburg">Valkenburg</a> en is gebouwd in <a href="/wiki/1853" title="1853">1853</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Namen_van_stations">Namen van stations</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Namen van stations" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Namen van stations"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_%281%29.jpg/250px-2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_%281%29.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_%281%29.jpg/375px-2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_%281%29.jpg/500px-2023-04-23_Station_Veenendaal_Centrum_stationsbord_%281%29.jpg 2x" data-file-width="4592" data-file-height="3448" /></a><figcaption>De naam van het station wordt in Nederland aangegeven op een blauw bord met witte letters, en een wit vierkantje linksboven.</figcaption></figure> <p>De naam van een station wordt bepaald door de plaats(en) die de spoorwegmaatschappij met dat station wil ontsluiten. Hierdoor komt het voor dat een station een andere naam heeft dan de (kleine) plaats waar het ligt (<a href="/wiki/Station_Venray" title="Station Venray">station Venray</a> te <a href="/wiki/Oostrum_(Limburg)" title="Oostrum (Limburg)">Oostrum</a> of <a href="/wiki/Station_De_Panne" title="Station De Panne">station De Panne</a> te <a href="/wiki/Adinkerke" title="Adinkerke">Adinkerke</a>), dat een station de naam draagt van twee verschillende plaatsen (<a href="/wiki/Station_Gilze-Rijen" title="Station Gilze-Rijen">station Gilze-Rijen</a> te Rijen of <a href="/wiki/Station_Viane-Moerbeke" title="Station Viane-Moerbeke">station Viane-Moerbeke</a> in de gemeente Geraardsbergen), of dat een station op de grens van twee plaatsen slechts de naam van een van beide krijgt, zoals <a href="/wiki/Station_Etterbeek" title="Station Etterbeek">station Etterbeek</a>, dat op het grondgebied ligt van de (grotere) Brusselse gemeente <a href="/wiki/Elsene" title="Elsene">Elsene</a>. </p><p>De langste stationsnaam ter wereld is <a href="/wiki/Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch" title="Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch">Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch</a>, een station in <a href="/wiki/Wales" title="Wales">Wales</a> in de plaatselijke taal <a href="/wiki/Welsh_(taal)" title="Welsh (taal)">Welsh</a>. In België is <a href="/wiki/Station_Brussels_Airport-Zaventem" title="Station Brussels Airport-Zaventem">Brussels Airport-Zaventem</a> de langste stationsnaam. De naam Den Haag Laan van Nieuw Oost-Indië zou nog langer zijn, maar deze naam wordt op de bebording afgekort tot Den Haag Laan van NOI en in de NS-reisplanners verder tot <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Laan_v_NOI" class="mw-redirect" title="Station Den Haag Laan v NOI">Den Haag Laan v NOI</a>. <a href="/wiki/Station_Leeuwarden_Camminghaburen" title="Station Leeuwarden Camminghaburen">Leeuwarden Camminghaburen</a> is daarmee de langste naam (wat betreft het aantal tekens). </p><p>Tot 2007 had <a href="/w/index.php?title=Station_Golf_Halt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Station Golf Halt (de pagina bestaat niet)">Station Golf Halt</a> in Wales de langste stationsnaam ter wereld, maar in 2007 werd die ingekort. De stationsnaam was nooit officieel erkend, maar was Gorsafawddacha'idraigodanheddogleddollônpenrhynareurdraethceredigion, 67 letters. Station Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch (58 letters) werd echter wel officieel erkend en droeg daarbij ook vóór de inkorting de titel van langste stationsnaam. </p><p>In de <a href="/wiki/Benelux" title="Benelux">Benelux</a> is het Belgische station <a href="/wiki/Station_Sy" title="Station Sy">Sy</a> de kortste stationsnaam, in Nederland is het <a href="/wiki/Station_Oss" title="Station Oss">Oss</a>. </p><p>De stationsnaam <a href="/wiki/Station_Schiphol_Airport" title="Station Schiphol Airport">Schiphol Airport</a> werd tot <a href="/wiki/13_december" title="13 december">13 december</a> <a href="/wiki/2015" title="2015">2015</a> weergegeven als <a href="/wiki/Station_Schiphol_Airport" title="Station Schiphol Airport">Schiphol</a>, vaak gevolgd door het vliegtuigpictogram <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Schiphol_aircraft_silhouette.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Schiphol_aircraft_silhouette.svg/15px-Schiphol_aircraft_silhouette.svg.png" decoding="async" width="15" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Schiphol_aircraft_silhouette.svg/23px-Schiphol_aircraft_silhouette.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Schiphol_aircraft_silhouette.svg/30px-Schiphol_aircraft_silhouette.svg.png 2x" data-file-width="63" data-file-height="54" /></a></span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koppelteken_in_de_naam">Koppelteken in de naam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Koppelteken in de naam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Koppelteken in de naam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wat betreft de streepjes in de namen verschilt het gebruik per land. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg/250px-Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg/375px-Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg/500px-Station_Antwerpen-Luchtbal_2020.jpg 2x" data-file-width="2976" data-file-height="3968" /></a><figcaption>Koppelteken in de naam van <a href="/wiki/Station_Antwerpen-Luchtbal" title="Station Antwerpen-Luchtbal">station Antwerpen-Luchtbal</a>, die de gelijknamige wijk bedient in Antwerpen</figcaption></figure> <p>In België wordt een toevoeging bij een naam met een koppelteken geschreven, zoals <a href="/wiki/Station_Brussel-Zuid" title="Station Brussel-Zuid">station Brussel-Zuid</a>, <a href="/wiki/Station_Luik-Guillemins" title="Station Luik-Guillemins">station Luik-Guillemins</a> of <a href="/wiki/Station_Antwerpen-Luchtbal" title="Station Antwerpen-Luchtbal">station Antwerpen-Luchtbal</a>. </p><p>In Nederland wordt een dergelijke toevoeging zonder koppelteken geschreven zoals in <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Zuid" title="Station Amsterdam Zuid">station Amsterdam Zuid</a>. Een koppelteken in de naam duidt er namelijk op dat het station twee verschillende plaatsen dient, zoals in <a href="/wiki/Station_Ede-Wageningen" title="Station Ede-Wageningen">Ede-Wageningen</a>. Dit wordt zo consequent toegepast dat een stationsnaam soms niet overeenkomt met de plaatsnaam: dat is het geval bij <a href="/wiki/Station_Nieuw_Vennep_(Schiphollijn)" title="Station Nieuw Vennep (Schiphollijn)">station Nieuw Vennep</a> terwijl de plaats als <a href="/wiki/Nieuw-Vennep" title="Nieuw-Vennep">Nieuw-Vennep</a> wordt geschreven, of <a href="/wiki/Station_Boven_Hardinxveld" title="Station Boven Hardinxveld">station Boven Hardinxveld</a> terwijl de plaats als <a href="/wiki/Boven-Hardinxveld" title="Boven-Hardinxveld">Boven-Hardinxveld</a> wordt geschreven. </p><p>In Duitsland wordt een toevoeging bij een naam die een stadsdeel of een wijk kenmerkt met een koppelteken geschreven, dus: Münster-Albachten, <a href="/wiki/Station_K%C3%B6ln-Ehrenfeld" title="Station Köln-Ehrenfeld">Köln-Ehrenfeld</a> en Halle-Neustadt (stadsdeel Neustadt), maar <a href="/wiki/Berlin_Hauptbahnhof" title="Berlin Hauptbahnhof">Berlin Hbf</a>, <a href="/wiki/Station_Osnabr%C3%BCck_Altstadt" title="Station Osnabrück Altstadt">Osnabrück Altstadt</a> (geen stadsdeel) en Köln West. Een koppelteken wordt ook geschreven als het station verschillende plaatsen dient, bijvoorbeeld Bockum-Hövel. </p><p>In Frankrijk wordt het koppelteken gebruikt voor alle toevoegingen, zoals <a href="/wiki/Gare_du_Nord_(Parijs)" title="Gare du Nord (Parijs)">Paris-Nord</a>. In een groot aantal Franse plaatsnamen zit één of meerdere koppeltekens, die blijven in de stationsnaam gehandhaafd blijven, zoals <a href="/wiki/Station_Saint-Andr%C3%A9-le-Gaz" title="Station Saint-André-le-Gaz">Saint-André-le-Gaz</a>. Wanneer een station twee plaatsen dient, zet men een spatie voor en na het koppelteken, bijvoorbeeld <a href="/wiki/Station_Durtol-Nohanent" class="mw-redirect" title="Station Durtol-Nohanent">Durtol - Nohanent</a>. Dit geeft duidelijkheid wanneer een station van twee plaatsen een plaatsnaam bevat waar al koppeltekens in staan, zoals <a href="/wiki/Station_Romans-Bourg-de-P%C3%A9age" class="mw-redirect" title="Station Romans-Bourg-de-Péage">Romans - Bourg-de-Péage</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Centraal">Centraal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Centraal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Centraal"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam,_Holland_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam%2C_Holland_-_panoramio.jpg/250px-Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam%2C_Holland_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="250" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam%2C_Holland_-_panoramio.jpg/375px-Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam%2C_Holland_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam%2C_Holland_-_panoramio.jpg/500px-Centraal_Train_Terminal_-_Amsterdam%2C_Holland_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="2784" data-file-height="1800" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Amsterdam_Centraal" title="Station Amsterdam Centraal">Station Amsterdam Centraal</a></figcaption></figure> <p>In Nederland hebben acht steden een station met de aanduiding <a href="/wiki/Centraal_station" title="Centraal station">Centraal Station</a>: <a href="/wiki/Station_Amersfoort_Centraal" title="Station Amersfoort Centraal">Amersfoort</a>, <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Centraal" title="Station Amsterdam Centraal">Amsterdam</a>, <a href="/wiki/Station_Arnhem_Centraal" title="Station Arnhem Centraal">Arnhem</a>, <a href="/wiki/Station_Den_Haag_Centraal" title="Station Den Haag Centraal">Den Haag</a>, <a href="/wiki/Station_Eindhoven_Centraal" title="Station Eindhoven Centraal">Eindhoven</a>, <a href="/wiki/Station_Leiden_Centraal" title="Station Leiden Centraal">Leiden</a>, <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Centraal" title="Station Rotterdam Centraal">Rotterdam</a> en <a href="/wiki/Station_Utrecht_Centraal" title="Station Utrecht Centraal">Utrecht</a>. Daarnaast zijn er zeven stations met de aanduiding Centrum: Almere, Barneveld, Ede, Kerkrade, Lelystad, Schiedam en Veenendaal. Voor mei 2000 werd een Centraal Station aangeduid met CS (bijvoorbeeld Amsterdam CS). Als een stad meer dan 100.000 inwoners heeft en het station meer dan 40.000 reizigers per dag trekt en er zijn twee of meer andere stations in de gemeente kan een station de toevoeging Centraal krijgen.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In België kent men de stations <a href="/wiki/Station_Antwerpen-Centraal" title="Station Antwerpen-Centraal">Antwerpen-Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Brussel-Centraal" title="Station Brussel-Centraal">Brussel-Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Charleroi-Centraal" title="Station Charleroi-Centraal">Charleroi-Centraal</a> en <a href="/wiki/Station_Verviers-Centraal" title="Station Verviers-Centraal">Verviers-Centraal</a> (gespeld met een koppelteken ertussen). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stationsgebouw">Stationsgebouw</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Stationsgebouw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Stationsgebouw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In spreektaal bedoelt men met het woord "station" vaak alleen het stationsgebouw en dus niet de overige infrastructuur (sporen, seinen, seingeversposten, wissels, goederenloodsen enz.). Een stationsgebouw is een gebouw dat speciaal bedoeld is voor het bedienen van treinreizigers. In het stationsgebouw bevinden zich vaak loketten en kaartautomaten van de spoorwegmaatschappij, een wachtruimte, horecavoorzieningen en winkels. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stationsarchitectuur">Stationsarchitectuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Stationsarchitectuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Stationsarchitectuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg/250px-Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg" decoding="async" width="250" height="328" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg/375px-Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg/500px-Antwerpen-Centraal_aerial_3.jpg 2x" data-file-width="3761" data-file-height="4932" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Antwerpen-Centraal" title="Station Antwerpen-Centraal">Station Antwerpen-Centraal</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Station_aalst.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Station_aalst.jpg/250px-Station_aalst.jpg" decoding="async" width="250" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Station_aalst.jpg/375px-Station_aalst.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Station_aalst.jpg/500px-Station_aalst.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="240" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Aalst" title="Station Aalst">Station Aalst</a> met frietkraam</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Haarlem_station_binnen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Haarlem_station_binnen.jpg/250px-Haarlem_station_binnen.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Haarlem_station_binnen.jpg/375px-Haarlem_station_binnen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Haarlem_station_binnen.jpg/500px-Haarlem_station_binnen.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>De monumentale <a href="/wiki/Stationskap" title="Stationskap">stationskap</a> te <a href="/wiki/Station_Haarlem" title="Station Haarlem">Haarlem</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Station_Halle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Station_Halle.jpg/250px-Station_Halle.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Station_Halle.jpg/375px-Station_Halle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Station_Halle.jpg/500px-Station_Halle.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Halle_(Belgi%C3%AB)" title="Station Halle (België)">Station Halle</a></figcaption></figure> <p>De <a href="/wiki/Architectuur" title="Architectuur">architectuur</a> van de stations heeft altijd grote aandacht gekregen en sommige stations zijn dan ook ware paleizen. Ook tegenwoordig wordt veel aandacht aan de vormgeving van stations besteed. Het nieuwe <a href="/wiki/Station_Luik-Guillemins" title="Station Luik-Guillemins">station Luik-Guillemins</a> heeft een spectaculaire spooroverkapping naar het ontwerp van de Spaanse architect <a href="/wiki/Santiago_Calatrava" title="Santiago Calatrava">Santiago Calatrava</a>. Een voorbeeld in Nederland is het moderne station te Leiden. Het meest monumentale oude station in <a href="/wiki/Lijst_van_NMBS-stations_in_Belgi%C3%AB_en_omstreken" class="mw-redirect" title="Lijst van NMBS-stations in België en omstreken">België</a> is zeker het station <a href="/wiki/Station_Antwerpen-Centraal" title="Station Antwerpen-Centraal">Antwerpen-Centraal</a>. Het opende in 1905 en is bekend omwille van de grootse <a href="/wiki/Eclecticisme" title="Eclecticisme">eclectische</a> architectuur. Zeer grote stations worden vaak "spoorwegkathedralen" genoemd. Opgemerkt wordt dat grote stations met kathedralen, tot de komst van de moderne hoogbouw, ook meestal de grootste bouwwerken in steden waren. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De eerste stationsgebouwen waren eenvoudige gebouwtjes: de vervoersstromen waren aanvankelijk bescheiden. Met de toename van de populariteit van het railvervoer namen stations niet alleen in omvang toe, maar werd de architectuur ervan ook een zelfstandig onderwerp. Voor de vormgeving werd aansluiting gezocht bij stromingen die voor publieke gebouwen in de betreffende periode gebruikelijk waren, zoals het <a href="/wiki/Neoclassicistische_architectuur" title="Neoclassicistische architectuur">neoclassicisme</a>. In veel gevallen werd hier vrijelijk op gevarieerd. </p><p>Met name in Europese hoofdsteden, waar diverse spoorwegmaatschappijen hun belangrijkste stations hadden, werden stations gebouwd waarmee de betreffende maatschappij door omvang, vormgeving en detaillering een solide aanzien trachtte te verwerven: het station fungeerde als 'visitekaartje' van de spoorwegmaatschappij. Voor het stationsgebouw zelf werden meestal traditionele bouwmethoden gebruikt, doch de overkappingen (de <i>train hall</i>) waren soms staaltjes van bouwkundige techniek. (Het was gebruikelijk dat het gebouw het "domein" van een <a href="/wiki/Architect" title="Architect">architect</a> was, terwijl de overkapping aan een <a href="/wiki/Ingenieur" title="Ingenieur">ingenieur</a> werd overgelaten.) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spoorwegkathedralen:_grote_stations_uit_de_19e_eeuw">Spoorwegkathedralen: grote stations uit de 19e eeuw</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Spoorwegkathedralen: grote stations uit de 19e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Spoorwegkathedralen: grote stations uit de 19e eeuw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aanvankelijk werden het stationsgebouw en de overkapping architectonisch van elkaar gescheiden behandeld. Het stationsgebouw fungeerde als blikvanger, waar de <a href="/wiki/Stationskap" title="Stationskap">stationskap</a> achter verscholen ging. De functie van een station als exponent van het moderne railvervoer werd als het ware gecompenseerd door het teruggrijpen op klassieke "machtsarchitectuur". Deze functie werd soms tot op het voorplein voortgezet: het (vorige) station <a href="/wiki/Station_London_Euston" title="Station London Euston">Euston</a> in Londen had een <a href="/wiki/Dorische_orde" title="Dorische orde">Dorische</a> toegangspoort die later een zodanige hindernis bleek te vormen voor het verkeer dat bij de bouw van het nieuwe station in de jaren zestig van de 20e eeuw tot sloop van het 19e-eeuwse station werd besloten. In Nederland werden tussen 1840 en 1860 in deze stijl diverse monumentale treinstations gebouwd die geen lang leven beschoren waren vanwege veranderende eisen. Zo werd het Amsterdamse station <a href="/wiki/Station_Willemspoort" class="mw-redirect" title="Station Willemspoort">Willemspoort</a>, in classicistische stijl gebouwd, na 36 jaar dienst in 1878 alweer gesloopt om plaats te maken voor een groter station. Iets soortgelijks gebeurde met het Rotterdamse station <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Delftsche_Poort" title="Station Rotterdam Delftsche Poort">Delftse Poort</a>, kortweg DP, de voorloper van het huidige <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Centraal" title="Station Rotterdam Centraal">Centraal station</a>. Station Delftse Poort werd in 1858 gebouwd als <a href="/wiki/Neogotiek" title="Neogotiek">neogotisch</a> <a href="/wiki/Kopstation" title="Kopstation">kopstation</a>, ter vervanging van een tijdelijk station; toen in 1877 begonnen werd tot het doortrekken van de <a href="/wiki/Spoorlijn_Amsterdam_-_Rotterdam_(Oude_Lijn)" class="mw-redirect" title="Spoorlijn Amsterdam - Rotterdam (Oude Lijn)">Oude Lijn</a> naar Dordrecht en Antwerpen moest het wegens zijn ligging gesloopt worden, waarna een nieuw station ten noordwesten van het oude werd gebouwd in een aanzienlijk bescheidener stijl. </p><p>Het camoufleren van een grote overkapping leidde tot grote bouwvolumes, die onder meer werden gebruikt voor stationshotels en kantoorruimte voor de betreffende spoorwegmaatschappij. (In die tijd was er vaak sprake van een veelheid aan spoorwegmaatschappijen, die ieder een aparte lijn exploiteerden, meestal vanuit de hoofdstad van het betreffende land.) </p><p>Geleidelijk werd de overkapping meer zichtbaar in het vooraanzicht van het stationsgebouw zelf: de (meestal) halfronde vorm van de overkapping(en) was van de buitenzijde af te zien. Dit werd gecombineerd met een vaak zeer hoge centrale hal. Bij kopstations was de hal, en de gevel daarvan, min of meer een voortzetting van de stationshal(len). Een vroeg voorbeeld hiervan is het Londense <a href="/wiki/Station_London_King%27s_Cross" title="Station London King's Cross">King's Cross</a> station uit (oorspronkelijk) 1852. </p><p>Bij doorgangsstations werd de gevel vaak gebruikt om de stationshal van voldoende licht te voorzien. De stationshal, alsmede de vaak aanwezige <a href="/wiki/Klokkentoren" title="Klokkentoren">klokkentoren</a>, bepaalde het aanzien van het station. Als voorbeeld kan het station van <a href="/wiki/Station_Luxemburg_(Luxemburg)" title="Station Luxemburg (Luxemburg)">Luxemburg</a> genoemd worden. </p><p>De stationsgebouwen waren vaak zeer fraai gedetailleerd met beeldhouwwerken en fresco's. </p><p>Deze ontwikkelingen waren niet beperkt tot Europa. Over de gehele wereld werden grote stations op min of meer vergelijkbare wijze ontworpen. In feite is dit te zien als een vroege versie van een grensoverschrijdende architectuur: de plaatselijke architectuur werd (tot op zekere hoogte) verdrongen. </p><p>In Nederland zijn diverse grotere stations in de "klassieke" stijl gebouwd, waarvan <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Centraal" title="Station Amsterdam Centraal">station Amsterdam Centraal</a> het bekendste is. Ook het <a href="/wiki/Station_Groningen" title="Station Groningen">station</a> van <a href="/wiki/Groningen_(stad)" title="Groningen (stad)">Groningen</a> kan als voorbeeld gelden. Duidelijke <a href="/wiki/Jugendstil" title="Jugendstil">Jugendstilelementen</a> zijn te vinden in het in 1908 gebouwde station van <a href="/wiki/Station_Haarlem" title="Station Haarlem">Haarlem</a>. Het station van <a href="/wiki/Station_Maastricht" title="Station Maastricht">Maastricht</a> kan als typische representant van de "Hollandse baksteenstijl" gelden, met duidelijke verwijzingen naar de <a href="/wiki/Beurs_van_Berlage" title="Beurs van Berlage">Beurs van Berlage</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Afbeeldingen">Afbeeldingen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Afbeeldingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Afbeeldingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg" class="mw-file-description" title="Dorische toegangspoort tot Station London Euston, 1851"><img alt="Dorische toegangspoort tot Station London Euston, 1851" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg/150px-Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg" decoding="async" width="150" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg/225px-Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg/300px-Euston_Station_-_1851_-_from_Project_Gutenberg_-_eText_13271.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="873" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Dorische_orde" title="Dorische orde">Dorische</a> toegangspoort tot <a href="/wiki/Station_London_Euston" title="Station London Euston">Station London Euston</a>, 1851</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:StPancrasMidlandHotel.jpg" class="mw-file-description" title="Midland Hotel, onderdeel van Station London St Pancras International, 1869"><img alt="Midland Hotel, onderdeel van Station London St Pancras International, 1869" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/StPancrasMidlandHotel.jpg/150px-StPancrasMidlandHotel.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/StPancrasMidlandHotel.jpg/225px-StPancrasMidlandHotel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/StPancrasMidlandHotel.jpg/300px-StPancrasMidlandHotel.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Midland Hotel, onderdeel van <a href="/wiki/Station_London_St_Pancras_International" title="Station London St Pancras International">Station London St Pancras International</a>, 1869</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Antwerpen-Centraal.JPG" class="mw-file-description" title="Antwerpen-Centraal"><img alt="Antwerpen-Centraal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Antwerpen-Centraal.JPG/150px-Antwerpen-Centraal.JPG" decoding="async" width="150" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Antwerpen-Centraal.JPG/225px-Antwerpen-Centraal.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Antwerpen-Centraal.JPG/300px-Antwerpen-Centraal.JPG 2x" data-file-width="2288" data-file-height="1712" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Antwerpen-Centraal" title="Station Antwerpen-Centraal">Antwerpen-Centraal</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Budapest_West_Station.jpg" class="mw-file-description" title="Station Budapest-Nyugati"><img alt="Station Budapest-Nyugati" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Budapest_West_Station.jpg/150px-Budapest_West_Station.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Budapest_West_Station.jpg/225px-Budapest_West_Station.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Budapest_West_Station.jpg/300px-Budapest_West_Station.jpg 2x" data-file-width="1604" data-file-height="1204" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Budapest-Nyugati" title="Station Budapest-Nyugati">Station Budapest-Nyugati</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg" class="mw-file-description" title="Station Luxemburg"><img alt="Station Luxemburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg/150px-Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg/225px-Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg/300px-Bahnhof_Luxemburg_bei_Nacht.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Luxemburg_(Luxemburg)" title="Station Luxemburg (Luxemburg)">Station Luxemburg</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gare_du_Nord_Paris.jpg" class="mw-file-description" title="Gare du Nord, Parijs"><img alt="Gare du Nord, Parijs" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Gare_du_Nord_Paris.jpg/150px-Gare_du_Nord_Paris.jpg" decoding="async" width="150" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Gare_du_Nord_Paris.jpg/225px-Gare_du_Nord_Paris.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Gare_du_Nord_Paris.jpg/300px-Gare_du_Nord_Paris.jpg 2x" data-file-width="1857" data-file-height="1457" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Paris_Nord" class="mw-redirect" title="Station Paris Nord">Gare du Nord</a>, Parijs</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Peking_Station.jpg" class="mw-file-description" title="Station Peking, China"><img alt="Station Peking, China" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Peking_Station.jpg/150px-Peking_Station.jpg" decoding="async" width="150" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Peking_Station.jpg/225px-Peking_Station.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Peking_Station.jpg/300px-Peking_Station.jpg 2x" data-file-width="604" data-file-height="261" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Station <a href="/wiki/Peking" title="Peking">Peking</a>, China</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_(1916).jpg" class="mw-file-description" title="Station Charkov (Oekraïens: Charkiv), Oekraïne"><img alt="Station Charkov (Oekraïens: Charkiv), Oekraïne" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_%281916%29.jpg/150px-Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_%281916%29.jpg" decoding="async" width="150" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_%281916%29.jpg/225px-Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_%281916%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_%281916%29.jpg/300px-Kharkiv-Pasazhyrskyi_Railway_Station_%281916%29.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="476" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Station <a href="/wiki/Charkov" class="mw-redirect" title="Charkov">Charkov</a> (Oekraïens: Charkiv), Oekraïne</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg" class="mw-file-description" title="Station Grand Central Terminal, New York, VS"><img alt="Station Grand Central Terminal, New York, VS" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg/150px-Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg" decoding="async" width="150" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg/225px-Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg/300px-Grand_Central_Station_Main_Concourse_Rectilinear_projection_Jan_2006.jpg 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1287" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Grand_Central_Terminal" class="mw-redirect" title="Station Grand Central Terminal">Station Grand Central Terminal</a>, New York, VS</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Stationhaapsalu.JPG" class="mw-file-description" title="station van Haapsalu in Estland"><img alt="station van Haapsalu in Estland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Stationhaapsalu.JPG/150px-Stationhaapsalu.JPG" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Stationhaapsalu.JPG/225px-Stationhaapsalu.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Stationhaapsalu.JPG/300px-Stationhaapsalu.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a></span></div> <div class="gallerytext">station van <a href="/wiki/Haapsalu" title="Haapsalu">Haapsalu</a> in <a href="/wiki/Estland" title="Estland">Estland</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg" class="mw-file-description" title="Centraal station van Helsinki in Helsinki, Finland"><img alt="Centraal station van Helsinki in Helsinki, Finland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg/150px-Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg/225px-Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg/300px-Helsinki_Hauptbahnhof_2005_08.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Centraal_station_van_Helsinki" title="Centraal station van Helsinki">Centraal station van Helsinki</a> in <a href="/wiki/Helsinki" title="Helsinki">Helsinki</a>, <a href="/wiki/Finland" title="Finland">Finland</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg" class="mw-file-description" title="Chhatrapati Shivaji Terminus in Mumbai"><img alt="Chhatrapati Shivaji Terminus in Mumbai" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg/150px-Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg" decoding="async" width="150" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg/225px-Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg/300px-Mumbai_03-2016_66_Victoria_Terminus.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2918" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Chhatrapati_Shivaji_Terminus" title="Chhatrapati Shivaji Terminus">Chhatrapati Shivaji Terminus</a> in <a href="/wiki/Mumbai" title="Mumbai">Mumbai</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg" class="mw-file-description" title="Szczecin Główny, Polen"><img alt="Szczecin Główny, Polen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg/150px-Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg" decoding="async" width="150" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg/225px-Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg/300px-Szczecin_05-2017_img01_Railway_station.jpg 2x" data-file-width="4098" data-file-height="2561" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Szczecin_G%C5%82%C3%B3wny" class="mw-redirect" title="Szczecin Główny">Szczecin Główny</a>, <a href="/wiki/Polen" title="Polen">Polen</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Luxor_R01.jpg" class="mw-file-description" title="Het station van Luxor (Egypte), op de spoorlijn Caïro-Aswan"><img alt="Het station van Luxor (Egypte), op de spoorlijn Caïro-Aswan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Luxor_R01.jpg/150px-Luxor_R01.jpg" decoding="async" width="150" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Luxor_R01.jpg/225px-Luxor_R01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Luxor_R01.jpg/300px-Luxor_R01.jpg 2x" data-file-width="3992" data-file-height="2792" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Het station van <a href="/wiki/Luxor" title="Luxor">Luxor</a> (Egypte), op de spoorlijn <a href="/wiki/Ca%C3%AFro_(stad)" title="Caïro (stad)">Caïro</a>-<a href="/wiki/Aswan" title="Aswan">Aswan</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Milano-stazione01.jpg" class="mw-file-description" title="Station Milano Centrale, Italië"><img alt="Station Milano Centrale, Italië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Milano-stazione01.jpg/150px-Milano-stazione01.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Milano-stazione01.jpg/225px-Milano-stazione01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Milano-stazione01.jpg/300px-Milano-stazione01.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Milano_Centrale" title="Station Milano Centrale">Station Milano Centrale</a>, <a href="/wiki/Itali%C3%AB" title="Italië">Italië</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gare_de_Metz_R01.jpg" class="mw-file-description" title="Station Metz-Ville, Frankrijk"><img alt="Station Metz-Ville, Frankrijk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gare_de_Metz_R01.jpg/150px-Gare_de_Metz_R01.jpg" decoding="async" width="150" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gare_de_Metz_R01.jpg/225px-Gare_de_Metz_R01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gare_de_Metz_R01.jpg/300px-Gare_de_Metz_R01.jpg 2x" data-file-width="3052" data-file-height="2274" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Station_Metz-Ville" title="Station Metz-Ville">Station Metz-Ville</a>, <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ga_Hu%E1%BA%BF,_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG" class="mw-file-description" title="Station Huế, Vietnam"><img alt="Station Huế, Vietnam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Ga_Hu%E1%BA%BF%2C_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG/150px-Ga_Hu%E1%BA%BF%2C_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Ga_Hu%E1%BA%BF%2C_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG/225px-Ga_Hu%E1%BA%BF%2C_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Ga_Hu%E1%BA%BF%2C_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG/300px-Ga_Hu%E1%BA%BF%2C_Tp.Hu%E1%BA%BF.JPG 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=Station_Hu%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Station Huế (de pagina bestaat niet)">Station Huế</a>, <a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg" class="mw-file-description" title="Station Rossio, Lissabon"><img alt="Station Rossio, Lissabon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg/150px-Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg" decoding="async" width="150" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg/225px-Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg/300px-Esta%C3%A7%C3%A3o_do_Rossio_.jpg 2x" data-file-width="3954" data-file-height="2692" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Station Rossio, <a href="/wiki/Lissabon" title="Lissabon">Lissabon</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Brugge_Station_R01.jpg" class="mw-file-description" title="Het hoofdstation van Brugge, een voorbeeld van modern classicisme, 1938"><img alt="Het hoofdstation van Brugge, een voorbeeld van modern classicisme, 1938" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Brugge_Station_R01.jpg/150px-Brugge_Station_R01.jpg" decoding="async" width="150" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Brugge_Station_R01.jpg/225px-Brugge_Station_R01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Brugge_Station_R01.jpg/300px-Brugge_Station_R01.jpg 2x" data-file-width="3824" data-file-height="2542" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Het <a href="/wiki/Station_Brugge" title="Station Brugge">hoofdstation van Brugge</a>, een voorbeeld van modern classicisme, 1938</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185px"> <div class="thumb" style="width: 180px; height: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg" class="mw-file-description" title="Het station van het Zwitserse Wassen (dicht sinds 2001)"><img alt="Het station van het Zwitserse Wassen (dicht sinds 2001)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg/150px-SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg" decoding="async" width="150" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg/225px-SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg/300px-SBB_RABDe_500_Wassen_Bahnhof.jpg 2x" data-file-width="5299" data-file-height="3271" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Het station van het Zwitserse <a href="/wiki/Wassen_(gemeente)" title="Wassen (gemeente)">Wassen</a> (dicht sinds 2001)</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Spoorwegstations_in_Nederland">Spoorwegstations in Nederland</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Spoorwegstations in Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Spoorwegstations in Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <b><a href="/wiki/Spoorwegstations_in_Nederland" title="Spoorwegstations in Nederland">Spoorwegstations in Nederland</a></b> voor een beschrijving van de Nederlandse stations.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis_Nederlandse_stationsbouw_vanaf_1945">Geschiedenis Nederlandse stationsbouw vanaf 1945</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis Nederlandse stationsbouw vanaf 1945" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis Nederlandse stationsbouw vanaf 1945"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Station_Almere_centraal.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Station_Almere_centraal.JPG/250px-Station_Almere_centraal.JPG" decoding="async" width="250" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Station_Almere_centraal.JPG/375px-Station_Almere_centraal.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Station_Almere_centraal.JPG/500px-Station_Almere_centraal.JPG 2x" data-file-width="1554" data-file-height="1020" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Almere_Centrum" title="Station Almere Centrum">Station Almere Centrum</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg/250px-Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg/375px-Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg/500px-Station_of_%27s-Hertogenbosch.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_%27s-Hertogenbosch" title="Station 's-Hertogenbosch">Station 's-Hertogenbosch</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Leiden_Centraal_Station_6838.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Leiden_Centraal_Station_6838.jpg/250px-Leiden_Centraal_Station_6838.jpg" decoding="async" width="250" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Leiden_Centraal_Station_6838.jpg/375px-Leiden_Centraal_Station_6838.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Leiden_Centraal_Station_6838.jpg/500px-Leiden_Centraal_Station_6838.jpg 2x" data-file-width="4632" data-file-height="3154" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Leiden_Centraal" title="Station Leiden Centraal">Station Leiden Centraal</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:StationUtrecht.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/StationUtrecht.jpg/250px-StationUtrecht.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/StationUtrecht.jpg/375px-StationUtrecht.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/StationUtrecht.jpg/500px-StationUtrecht.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/Stationshal" title="Stationshal">Stationshal</a> <a href="/wiki/Station_Utrecht_Centraal" title="Station Utrecht Centraal">Station Utrecht Centraal</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Station_Arnhem_Centraal.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Station_Arnhem_Centraal.JPG/250px-Station_Arnhem_Centraal.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Station_Arnhem_Centraal.JPG/375px-Station_Arnhem_Centraal.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Station_Arnhem_Centraal.JPG/500px-Station_Arnhem_Centraal.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Arnhem_Centraal" title="Station Arnhem Centraal">Station Arnhem Centraal</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg/250px-Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg/375px-Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg/500px-Leipzig_Hbf_shopping_arcade.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1280" /></a><figcaption>Winkelgalerij onder <a href="/wiki/Leipzig_Hauptbahnhof" title="Leipzig Hauptbahnhof">Leipzig Hbf</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Den_Haag_HS_voorzijde.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Den_Haag_HS_voorzijde.jpg/250px-Den_Haag_HS_voorzijde.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Den_Haag_HS_voorzijde.jpg/375px-Den_Haag_HS_voorzijde.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Den_Haag_HS_voorzijde.jpg/500px-Den_Haag_HS_voorzijde.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/wiki/Station_Den_Haag_HS" title="Station Den Haag HS">Den Haag Hollands Spoor</a></figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=Stationsarchitectuur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stationsarchitectuur (de pagina bestaat niet)">Stationsarchitectuur</a> is steeds een afspiegeling geweest van de ontwikkeling van de algemene architectuur, waarbij nieuwe technieken (beton, staal) vaak in een tamelijk vroeg stadium bij stations werden toegepast. In veel gevallen werd het "moderne" uiterlijk gecombineerd met ornamenten. Nederlandse voorbeelden van markante stations uit de 20e eeuw zijn het station <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Amstel" title="Station Amsterdam Amstel">Amsterdam Amstel</a> en <a href="/wiki/Station_%27s-Hertogenbosch" title="Station 's-Hertogenbosch">'s-Hertogenbosch</a>. Na de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> moesten op grote schaal nieuwe stations gebouwd worden, waarbij aanvankelijk de "klassieke" vormen gehanteerd werden, zoals in <a href="/wiki/Arnhem" title="Arnhem">Arnhem</a> en in <a href="/wiki/Nijmegen" title="Nijmegen">Nijmegen</a>. Daarna werden meer "open" gebouwen geconstrueerd, waarbij ook andere technieken (zoals staalconstructies) werden gehanteerd. Voorbeelden hiervan zijn de stations van <a href="/wiki/Station_Eindhoven_Centraal" title="Station Eindhoven Centraal">Eindhoven Centraal</a>, <a href="/wiki/Station_Tilburg" title="Station Tilburg">Tilburg</a> en <a href="/wiki/Station_Schiedam_Centrum" title="Station Schiedam Centrum">Schiedam Centrum</a>. Bekende Nederlandse stationsarchitecten zijn <a href="/wiki/Sybold_van_Ravesteyn" title="Sybold van Ravesteyn">Van Ravesteyn</a>, <a href="/wiki/Hermanus_Gerardus_Jacob_Schelling" title="Hermanus Gerardus Jacob Schelling">H.G.J. Schelling</a>, <a href="/wiki/Koen_van_der_Gaast" title="Koen van der Gaast">Koen van der Gaast</a>, <a href="/wiki/Peter_Kilsdonk" title="Peter Kilsdonk">Peter Kilsdonk</a>, <a href="/wiki/Harry_Reijnders" title="Harry Reijnders">Harry Reijnders</a> en <a href="/wiki/Cees_Douma" title="Cees Douma">Cees Douma</a>. </p><p>Voor kleinere stations werden vaak sobere gebouwen ontworpen, met een minimum aan voorzieningen, hoewel tot voor kort wel met een bemand loket. In een aantal gevallen bleef het stationsgebouw beperkt tot een semipermanent gebouwtje, dat naar zijn zeshoekige vorm werd aangeduid als <a href="/wiki/Sextant_(stationsgebouw)" title="Sextant (stationsgebouw)"><i>sextant</i></a> (onder andere <a href="/wiki/Station_Diemen" title="Station Diemen">Diemen</a> en <a href="/wiki/Station_Delft_Zuid" class="mw-redirect" title="Station Delft Zuid">Delft Zuid</a>). </p><p>De stijl van de grotere nieuwe Nederlandse stations is zeer modern, met een open structuur. Als voorbeelden hiervan kunnen genoemd worden: Amsterdam <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Sloterdijk" title="Station Amsterdam Sloterdijk">Sloterdijk</a>, <a href="/wiki/Station_Duivendrecht" title="Station Duivendrecht">Duivendrecht</a>, <a href="/wiki/Station_Zaandam" title="Station Zaandam">Zaandam</a> en <a href="/wiki/Station_Almere_Centrum" title="Station Almere Centrum">Almere Centrum</a>. Het kleurgebruik is vaak opvallend, met kleuraccenten in primaire kleuren. De rijke detaillering (met beeldhouwwerken en fresco's) is echter geheel afwezig. De vormgeving is vaak ontleend aan die van luchthavengebouwen. Het voorzieningenniveau is gaandeweg meer afgestemd geraakt op de behoeften van de gehaaste reiziger. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bijzondere_aspecten_van_stationsarchitectuur_(met_Nederlandse_voorbeelden)"><span id="Bijzondere_aspecten_van_stationsarchitectuur_.28met_Nederlandse_voorbeelden.29"></span>Bijzondere aspecten van stationsarchitectuur (met Nederlandse voorbeelden)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Bijzondere aspecten van stationsarchitectuur (met Nederlandse voorbeelden)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Bijzondere aspecten van stationsarchitectuur (met Nederlandse voorbeelden)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ontwerpers van stationsgebouwen zien zich geconfronteerd met een aantal specifieke uitdagingen. Primair is een reizigersstation een plek waar soms grote aantallen reizigers op een efficiënte wijze "verwerkt" moeten worden: op grote stations passeren in de spits vele duizenden reizigers per uur. Dit stelt hoge eisen aan de indeling en overzichtelijkheid van zowel het station als zijn onmiddellijke omgeving. Voor- en natransport, met diverse vervoermiddelen, dient zo goed mogelijk aan te sluiten. Tegelijkertijd is de locatie van een station vrijwel altijd een gegeven. Een station (nieuw of ter vervanging van een bestaand gebouw) kan meestal niet anders dan op deze plaats gebouwd te worden. </p><p>De tijd die de gemiddelde reiziger in een station doorbrengt is korter naarmate de frequentie van de treinen groter is. De faciliteiten zullen hierop afgestemd zijn: een volledige <a href="/wiki/Stationsrestauratie" title="Stationsrestauratie">stationsrestauratie</a> is vaak niet (meer) nodig; enige fastfood verkooppunten zijn voldoende om de forens van een snack of een beker koffie te voorzien. Het internationale verkeer wordt voor een groot deel per vliegtuig afgewikkeld, zodat uitgebreide faciliteiten voor de afhandeling van bagage kunnen verdwijnen. Dergelijke ontwikkelingen hebben hun invloed op de omvang en indeling van de ruimte van een station, hetgeen zowel bij vervangende nieuwbouw als bij verbouwingen van bestaande stations aan de orde komt. </p><p>Een aspect dat steeds meer aandacht behoeft is dat van de sociale veiligheid en preventie van vandalisme. </p><p>De omstandigheid dat een modern station op een andere wijze gebruikt wordt, leidt ertoe dat een modern station er duidelijk anders uitziet. Aan "spoorwegkathedralen" met uitgebreide faciliteiten is geen behoefte meer. De reiziger komt er met (meestal) de bedoeling binnen enkele minuten weer te vertrekken. </p><p>Een stationsgebouw heeft echter tevens een functie als "visitekaartje" van de spoorwegonderneming. Het stationsgebouw dient door zijn vormgeving, kleurgebruik en inrichting de reiziger mede uit te nodigen tot het gebruik van de trein. Een stationsgebouw is hiermee onderdeel van de "mix" van zaken waarmee de spoorwegonderneming tracht te concurreren met andere vervoersmethoden. Aangezien een stationsgebouw zelden "op zichzelf staat", moet het hierbij concurreren met de architectuur in zijn directe omgeving. Sommige stations zijn hierbij in de loop der tijd "overvleugeld" geraakt door de schaalvergroting van belendende bebouwing. Nederlandse voorbeelden hiervan zijn het vorige station <a href="/wiki/Rotterdam_Centraal" class="mw-redirect" title="Rotterdam Centraal">Rotterdam Centraal</a> uit 1957 (inmiddels gesloopt en vervangen door een in maart 2014 geopend nieuw station), dat reeds door het betrekkelijk bescheiden bouwvolume geheel wegviel tussen de omringende hoogbouw, en <a href="/wiki/Utrecht_Centraal" class="mw-redirect" title="Utrecht Centraal">Utrecht Centraal</a>, dat, in elk geval in de uitvoering van de <a href="/wiki/1970-1979" title="1970-1979">jaren zeventig</a>, tussen het omringende winkelcentrum annex kantoorgebouwen een zeer povere indruk maakte. </p><p>In een aantal gevallen werd hiervoor een oplossing gezocht in de vorm van een combinatie van het stationsgebouw met (door derden gebruikte) kantoorgebouwen. Hierdoor werd het bouwvolume van het station optisch vergroot. Voorbeelden hiervan in Nederland zijn de stations <a href="/wiki/Den_Haag_Centraal" class="mw-redirect" title="Den Haag Centraal">Den Haag Centraal</a> en <a href="/wiki/Station_Amersfoort_Centraal" title="Station Amersfoort Centraal">Amersfoort Centraal</a>. De samenwerking met ontwikkelaars van kantoorruimte leidt in ieder geval tot goed bereikbare kantoren: het station is tenslotte goed per trein te bereiken. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Andere_voorbeelden">Andere voorbeelden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Andere voorbeelden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Andere voorbeelden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In andere gevallen werd de centrale ligging van het station, en de aanwezigheid van grote aantallen passanten, benut om bij of soms in of onder het station winkels te bouwen. De winkelgalerij onder het station van <a href="/wiki/Leipzig" title="Leipzig">Leipzig</a> is hier een voorbeeld van. Ook in <a href="/wiki/Japan" title="Japan">Japan</a> wordt dit veelvuldig gedaan. Door de enorme reizigersaantallen op de verschillende stations in grote steden zoals <a href="/wiki/Tokio" title="Tokio">Tokio</a> en <a href="/wiki/Osaka_(stad)" title="Osaka (stad)">Osaka</a> zijn daar vaak vele honderden winkels en tientallen restaurants. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kleine_stations">Kleine stations</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Kleine stations" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Kleine stations"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een bijzondere categorie van stations zijn de zogenaamde kleine of groene stationnetjes. Het gaat daarbij om stations die in overwegende mate in het buitengebied terecht zijn gekomen. Hierbij moet worden gedacht aan het station Dalfsen, Vorden, Anna Paulowna, Hindeloopen, Loppersum, Houthem, Opheusden, Krabbendijke, maar ook het oude station van het onder de rook van Amsterdam liggende Abcoude. Ook zijn er veel kleine stations die nu als eenzame locatie in het buitengebied liggen omdat de spoorlijn is opgeheven; de gebouwen dragen veel cultuurhistorische waarden en vertellen veel over de historie van het gebied. </p><p>Vaak had dat te maken met een besluiteloze overheid. Er waren twee burgemeesters die het station claimden. Men kon niet kiezen waar het station zou komen, dat betekende dat het station tussen twee dorpen kwam te liggen. Een andere reden van het ontstaan van een dergelijk groene stationnetje had te maken het feit dat een dergelijk station werd aangelegd en betaald door een landgoedeigenaar. Een mooi voorbeeld is het (tijdelijke) stationnetje van De Steeg, dat alleen werd aan gelegd voor de ontvangst van de Duitse keizer. Maar ook het koninklijke huis nabij Apeldoorn heeft een station, station Apeldoorn Het Loo. </p><p>Een derde reden achter de aanleg van een station in het groen had te maken met de agrarische ontwikkeling van een dergelijk gebied (de aan en afvoer van groenten, veevoer, graan). In de laatste decennia is het recreatieve gebruik sterker naar voren gekomen en liggen de stationnetjes op de route van het Pieterpad. </p><p>De laatste ontwikkeling is de verdere uitbouw tot kleinere knooppunten die meerdere functies in zich huisvesten. Maar ook hier blijft de kern de multimodale functie van een dergelijke locatie. Hiermee wordt een groen station een soort groen voorhalte station, maar wel in een hoogwaardige groene omgeving. De omgeving wordt daarmee een extra kwaliteit gecreëerd en uitgebouwd, voor de ontwikkeling van nieuwe (kleinschalige) functies. Hierbij moet worden gedacht aan <a href="/wiki/Vereniging_voor_Vreemdelingenverkeer" title="Vereniging voor Vreemdelingenverkeer">VVV</a>-kantoortjes, maar ook voor een locatie voor de verkoop van bankdiensten, en dergelijke Deze nieuwe trends hebben voor het <a href="/wiki/InnovatieNetwerk" title="InnovatieNetwerk">InnovatieNetwerk</a> <a href="/w/index.php?title=Groene_ruimte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Groene ruimte (de pagina bestaat niet)">Groene ruimte</a> de basis gelegd onder een denkproces rond de <a href="/wiki/Ontsluiting_(planologie)" title="Ontsluiting (planologie)">ontsluiting</a> en de bereikbaarheid van het buitengebied, waarbij de stationnetjes een centrale rol kunnen en vervullen </p><p>De architect van een stationsgebouw zal, indien daarvoor tenminste de financiële ruimte beschikbaar is, ernaar streven om het gebouw een duidelijke "blikvanger" te laten zijn. Met name in het laatste decennium van de 20e eeuw zijn in Nederland een aantal stations gebouwd die door diverse "gimmicks" duidelijk meer zijn dan de collectie ruimten die ze omvatten. Te noemen zijn onder meer <a href="/wiki/Station_Rijswijk" title="Station Rijswijk">Rijswijk</a> (waar de sporen onder het maaiveld liggen), <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Blaak" title="Station Rotterdam Blaak">Rotterdam Blaak</a> (dat theoretisch slechts de toegang behoeft te geven tot een verder geheel ondergronds station), Enschede Kennispark (oude naam: Enschede Drienerlo) en <a href="/wiki/Station_Arnhem_Velperpoort" title="Station Arnhem Velperpoort">Arnhem Velperpoort</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modernisering_van_oudere_stations">Modernisering van oudere stations</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Modernisering van oudere stations" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Modernisering van oudere stations"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Modernisering van oudere stations, met name stations die een duidelijke architectonische waarde hebben, levert weer andere problemen op. Dient gekozen te worden voor modernisering, voor restauratie of voor een combinatie van beide? Hier zijn niet zelden "binnenshuis" grootschalige verbouwingen nodig om het gebouw aan de gewijzigde eisen aan te passen. Een voorbeeld van verbouwingen die als geslaagd wordt beschouwd is <a href="/wiki/Den_Haag_Hollands_Spoor" class="mw-redirect" title="Den Haag Hollands Spoor">Den Haag Hollands Spoor</a>. </p><p>Tijdens dergelijke verbouwingen moet het station zo veel mogelijk normaal functioneren, hetgeen ertoe leidt dat de verbouwing lang kan duren. De reiziger wordt dan gedurende soms jaren geconfronteerd met een onoverzichtelijk station. </p><p>Een Belgisch voorbeeld van een zeer modern station is het nieuwe <a href="/wiki/Station_Luik-Guillemins" title="Station Luik-Guillemins">Station Luik-Guillemins</a>, ontworpen door de Spaanse architect <a href="/wiki/Santiago_Calatrava" title="Santiago Calatrava">Santiago Calatrava</a>. </p><p>Stationsgebouwen zijn soms een opmerkelijk kort leven beschoren. Waar een Nederlands woonhuis, met enige aanpassingen, vaak een eeuw meegaat, kan de levensduur van een station soms beperkt zijn tot enkele decennia. Te noemen zijn het vorige <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Sloterdijk" title="Station Amsterdam Sloterdijk">Amsterdam Sloterdijk</a> (geopend 1956, gesloopt 1985), <a href="/wiki/Station_Gouda" title="Station Gouda">Gouda</a> (1948-1983), <a href="/wiki/Station_Assen" title="Station Assen">Assen</a> (1989-2016), <a href="/wiki/Station_%27s-Hertogenbosch" title="Station 's-Hertogenbosch">'s-Hertogenbosch</a> (1952-1996, hoewel de oorspronkelijke perronoverkapping geheel gerestaureerd is) alsmede, als voor zover bekend recordhouder in Nederland, het eerste <a href="/wiki/Station_Schiphol_Airport" title="Station Schiphol Airport">station Schiphol Airport</a> uit 1978, dat reeds in 1993 plaats moest maken voor de uitbreiding van de luchthaventerminal (<a href="/wiki/Schiphol_Plaza" title="Schiphol Plaza">Schiphol Plaza</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voorzieningen_op_stations">Voorzieningen op stations</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Voorzieningen op stations" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorzieningen op stations"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Perronkarren_Amersfoort.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Perronkarren_Amersfoort.jpg/260px-Perronkarren_Amersfoort.jpg" decoding="async" width="260" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Perronkarren_Amersfoort.jpg/390px-Perronkarren_Amersfoort.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Perronkarren_Amersfoort.jpg/520px-Perronkarren_Amersfoort.jpg 2x" data-file-width="651" data-file-height="460" /></a><figcaption>Perronkarren op station Amersfoort</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg/260px-Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg/390px-Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg/520px-Bad_Ragaz_Station_Lockers.jpg 2x" data-file-width="5200" data-file-height="3467" /></a><figcaption>Bagagekluizen op station Bad Ragaz (CH)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Trein_005.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Trein_005.jpg/260px-Trein_005.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Trein_005.jpg/390px-Trein_005.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Trein_005.jpg/520px-Trein_005.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="450" /></a><figcaption>Fietsverhuur en -stalling</figcaption></figure> <p>Van oudsher waren er op grote stations vele diensten en faciliteiten: </p> <ul><li>Autoverhuurbedrijven</li> <li><a href="/wiki/Garderobe_(ruimte)" title="Garderobe (ruimte)">Bagagebewaring</a></li> <li><a href="/wiki/Bagagekluis" title="Bagagekluis">Bagagekluizen</a></li> <li>Bagagedragerdiensten</li> <li><a href="/wiki/Busstation" title="Busstation">Busstation</a> en ander aanvullend vervoer (metro/tram)</li> <li>Diverse winkels voor kranten, boeken en andere reisbenodigdheden</li> <li><a href="/wiki/Douane" title="Douane">Douane</a></li> <li>Fietsverhuur en -stalling</li> <li><a href="/wiki/Fotoautomaat" title="Fotoautomaat">Fotoautomaat</a></li> <li>Hulp voor reizigers in nood</li> <li>Informatiebalies trein en vaak toerist informatie kantoren. Ook hotelboekingen</li> <li>Kinderbegeleidingsdienst (bijvoorbeeld in Frankrijk)</li> <li>Wasserijen en kindercrèches</li> <li>Loketten (nationaal, internationaal, betwiste zaken, groepsreizen, verloren voorwerpen, abonnementen)</li> <li>Meditatieruimte (religie)</li> <li>Onderstationschef</li> <li>Parkeerplaatsen</li> <li>Reisbureaus</li> <li>Rolstoel- en gehandicaptenbegeleiding</li> <li><a href="/wiki/Spoorwegpolitie" title="Spoorwegpolitie">Spoorwegpolitie</a></li> <li>Stationhotels</li> <li>Stationrestauratieketen met standaardmenu's voor heel het land en uitgebaat door een concessiebedrijf (bijvoorbeeld <a href="/wiki/Compagnie_Internationale_des_Wagons-Lits" title="Compagnie Internationale des Wagons-Lits">Wagon-Lits</a>)</li> <li>Stationschef</li> <li>Taxiplaatsen</li> <li>Telegraaf/telefoonkantoren waren vroeger meestal aanwezig in de grote stations</li> <li><a href="/wiki/Toilet" title="Toilet">Toiletten</a> en andere voorzieningen zoals douches en baden.</li> <li>Verloren voorwerpen (Bij de meeste spoorwegmaatschappijen worden de voorwerpen doorgestuurd en verzameld op een centrale plaats)</li> <li>Versturen pakketten en bagage</li> <li>Wachtzalen (vroeger per klasse)</li> <li>Wisselkantoren</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Eilandperron" title="Eilandperron">Eilandperron</a></li> <li><a href="/wiki/Emplacement" title="Emplacement">Emplacement</a></li> <li><a href="/wiki/Halteafroep" title="Halteafroep">Halteafroep</a></li> <li><a href="/wiki/Kopstation" title="Kopstation">Kopstation</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_afkortingen_van_Nederlandse_spoorwegstations" class="mw-redirect" title="Lijst van afkortingen van Nederlandse spoorwegstations">Lijst van afkortingen van Nederlandse spoorwegstations</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_Nederlandse_spoorwegstations" class="mw-redirect" title="Lijst van Nederlandse spoorwegstations">Lijst van Nederlandse spoorwegstations</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_nieuwe_spoorwegstations_in_Nederland" title="Lijst van nieuwe spoorwegstations in Nederland">Lijst van nieuwe Nederlandse stations sinds de jaren zeventig</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_NMBS-stations_in_Belgi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Lijst van NMBS-stations in België">Lijst van NMBS-stations in België</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_bezienswaardigheden_in_Parijs#Spoorwegstations" title="Lijst van bezienswaardigheden in Parijs">Stations in Parijs</a></li> <li><a href="/wiki/Nationale_Maatschappij_der_Belgische_Spoorwegen" title="Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen">Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen</a></li> <li><a href="/wiki/Nederlandse_Spoorwegen" title="Nederlandse Spoorwegen">Nederlandse Spoorwegen</a></li> <li><a href="/wiki/Ondergronds_spoorwegstation" title="Ondergronds spoorwegstation">Ondergronds spoorwegstation</a></li> <li><a href="/wiki/Rangeerterrein" title="Rangeerterrein">Rangeerterrein</a></li> <li><a href="/wiki/Sextant_(stationsgebouw)" title="Sextant (stationsgebouw)">Sextant (stationsgebouw)</a></li> <li><a href="/wiki/Stationsweb" title="Stationsweb">Stationsweb</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Steven Parissien, <i>Station to Station</i>, 1997. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9780714834672" title="Speciaal:Boekbronnen/9780714834672">ISBN 9780714834672</a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Spoorwegstation&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67645038">.mw-parser-output .link-portaal{float:right;clear:right;padding:0.5em;margin:0.5em 0 0.5em 1em;font-size:85%;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}@media screen and (max-width:600px){.mw-parser-output .link-portaal{float:none;margin:0.5em 0 0.5em 0}}</style><div class="link-portaal noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> <a href="/wiki/Portaal:Openbaar_vervoer" title="Portaal:Openbaar vervoer">Portaal Openbaar vervoer</a></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sporenplan.nl/">Sporenplannen van alle Nederlandse stations en vele andere</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stationsweb.nl/">Stationsweb.nl – Uitgebreide site met stationsinformatie</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nicospilt.com/index2.html">Stations op de website van Nico Spilt</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treinbestuurder.be/">Treinbestuurder.be – Foto's van Belgische treinstations - treinbestuurder.be</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stationsinfo.nl/">Nederlandse stations in historisch perspectief - stationsinfo.nl</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070624131528/http://www.ben.fotogek.nl/site/indexns.html">Alle stationsbordjes van Nederland</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ns.nl/geleidelijnen">Beschrijvingen van Nederlandse stations</a> – bedoeld voor blinden en slechtzienden (met verwijzingen naar <a href="/wiki/Geleidelijn" class="mw-redirect" title="Geleidelijn">geleidelijnen</a>), maar ook met algemene informatie</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li>H. Romers, De Spoorwegarchitectuur in Nederland, 1841-1938, Zutphen 1981. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-6011-366-7" title="Speciaal:Boekbronnen/90-6011-366-7">ISBN 90-6011-366-7</a></span></li> <li>C. Douma, Stationsarchitectuur in Nederland, 1938-1998, Zutphen 1998. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-5730-009-5" title="Speciaal:Boekbronnen/90-5730-009-5">ISBN 90-5730-009-5</a></span></li> <li>L. van Paddenburg en J.G.C. van de Meene, Spoorwegstations in Nederland, Deventer, 1981. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-201-1379-8" title="Speciaal:Boekbronnen/90-201-1379-8">ISBN 90-201-1379-8</a></span></li> <li>Stationnementen, Oude en Nieuwe Spoorwegstations in Hedendaagse Beelden. Victor M. Lansink, Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 2001. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-288-3518-0" title="Speciaal:Boekbronnen/90-288-3518-0">ISBN 90-288-3518-0</a></span></li></ul> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2019"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/artikel/2300168-stations-amersfoort-en-eindhoven-mogen-zich-centraal-station-noemen">Stations Amersfoort en Eindhoven mogen zich Centraal Station noemen</a>. <i>NOS</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2019-09-03">3 september 2019</span>). </span></span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Railway_station" class="extiw" title="commons:Railway station">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Railway_station" class="extiw" title="commons:Railway station">Railway station</a></b></i> op <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a>.</div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Train_stations#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Train stations">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Train_stations#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Train stations">Spoorwegstations</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spoorwegstation&oldid=67638831">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spoorwegstation&oldid=67638831</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Spoorwegstation" title="Categorie:Spoorwegstation">Spoorwegstation</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 7 jun 2024 om 12:29.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Spoorwegstation&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-dn8tk","wgBackendResponseTime":171,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.206","walltime":"0.310","ppvisitednodes":{"value":843,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":6469,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2679,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":20347,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 174.169 1 -total"," 21.39% 37.262 1 Sjabloon:Commonscat"," 21.26% 37.021 2 Sjabloon:Zusterproject_box"," 20.71% 36.070 1 Sjabloon:Appendix"," 19.10% 33.275 1 Sjabloon:References"," 8.35% 14.550 1 Sjabloon:Citeer_web"," 7.03% 12.250 1 Sjabloon:Link_portaal"," 4.42% 7.706 2 Sjabloon:First_non_empty"," 3.62% 6.308 1 Sjabloon:Commons"," 1.91% 3.324 1 Sjabloon:Zie_ook"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.007","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":742975,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-688fc9465-zz4nt","timestamp":"20241125171734","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Spoorwegstation","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Spoorwegstation","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q55488","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q55488","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-11-27T23:04:27Z","dateModified":"2024-06-07T11:29:21Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b5\/Bv-historique-bellegarde2.jpg","headline":"stopplaats voor treinen"}</script> </body> </html>