CINXE.COM
<!doctype html><html lang="fa" class="no-js" dir="rtl"><head><title data-react-helmet="true">نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران - BBC News فارسی</title><meta data-react-helmet="true" http-equiv="X-UA-Compatible" content="IE=edge"/><meta data-react-helmet="true" charSet="utf-8"/><meta data-react-helmet="true" name="robots" content="noodp, noydir, max-image-preview:large"/><meta data-react-helmet="true" name="theme-color" content="#B80000"/><meta data-react-helmet="true" name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1, minimum-scale=1"/><meta data-react-helmet="true" name="apple-mobile-web-app-title" content="BBC News فارسی"/><meta data-react-helmet="true" name="application-name" content="BBC News فارسی"/><meta data-react-helmet="true" name="description" content="حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران چگونه بسرعت اطلاعات خارجی و ضدجاسوسیاش را توسعه داد و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟"/><meta data-react-helmet="true" property="fb:app_id" content="1609039196070050"/><meta data-react-helmet="true" name="facebook-domain-verification" content="mydfaj4vz8t5psneihy4nm6ff52fac"/><meta data-react-helmet="true" name="mobile-web-app-capable" content="yes"/><meta data-react-helmet="true" name="msapplication-TileColor" content="#B80000"/><meta data-react-helmet="true" name="msapplication-TileImage" content="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-144x144.png"/><meta data-react-helmet="true" property="og:description" content="حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران چگونه بسرعت اطلاعات خارجی و ضدجاسوسیاش را توسعه داد و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟"/><meta data-react-helmet="true" property="og:image" content="https://ichef.bbci.co.uk/news/1024/branded_persian/15F04/production/_115506898_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg"/><meta data-react-helmet="true" property="og:image:alt" content="چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند."/><meta data-react-helmet="true" property="og:locale" content="fa"/><meta data-react-helmet="true" property="og:site_name" content="BBC News فارسی"/><meta data-react-helmet="true" property="og:title" content="نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران - BBC News فارسی"/><meta data-react-helmet="true" property="og:type" content="article"/><meta data-react-helmet="true" property="og:url" content="https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391"/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:card" content="summary_large_image"/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:creator" content="@bbcpersian"/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:description" content="حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران چگونه بسرعت اطلاعات خارجی و ضدجاسوسیاش را توسعه داد و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟"/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:image:alt" content="چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند."/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:image:src" content="https://ichef.bbci.co.uk/news/1024/branded_persian/15F04/production/_115506898_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg"/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:site" content="@bbcpersian"/><meta data-react-helmet="true" name="twitter:title" content="نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران - BBC News فارسی"/><meta data-react-helmet="true" http-equiv="onion-location" content="https://www.bbcweb3hytmzhn5d532owbu6oqadra5z3ar726vq5kgwwn6aucdccrad.onion/persian/iran-features-53636391"/><meta data-react-helmet="true" name="article:author" content="https://www.facebook.com/bbcnews"/><meta data-react-helmet="true" name="article:modified_time" content="2020-11-15T14:59:01.000Z"/><meta data-react-helmet="true" name="article:published_time" content="2020-11-15T14:59:01.000Z"/><link data-react-helmet="true" rel="manifest" href="/persian/manifest.json"/><link data-react-helmet="true" rel="canonical" href="https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391"/><link data-react-helmet="true" rel="alternate" href="https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391" hrefLang="fa"/><link data-react-helmet="true" rel="amphtml" href="https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391.amp"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-192x192.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="72x72" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-72x72.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="96x96" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-96x96.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="128x128" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-128x128.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="144x144" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-144x144.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="152x152" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-152x152.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="180x180" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-180x180.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="192x192" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-192x192.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="384x384" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-384x384.png"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-icon" sizes="512x512" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-512x512.png"/><link data-react-helmet="true" rel="icon" type="image/png" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-72x72.png" sizes="72x72"/><link data-react-helmet="true" rel="icon" type="image/png" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-96x96.png" sizes="96x96"/><link data-react-helmet="true" rel="icon" type="image/png" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-192x192.png" sizes="192x192"/><link data-react-helmet="true" rel="apple-touch-startup-image" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/persian/images/icons/icon-512x512.png"/><link data-react-helmet="true" rel="shortcut icon" href="/favicon.ico" type="image/x-icon"/><link data-react-helmet="true" rel="preload" as="image" href="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp" imagesrcset="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/240/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 240w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/320/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 320w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/480/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 480w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/624/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 624w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 640w" imagesizes="(min-width: 1008px) 760px, 100vw"/><script data-react-helmet="true" type="text/javascript"> if ("FileReader" in window && "Promise" in window && "fetch" in window) { const fontsForStorage = [{"name":"qalamNormal","fontFamily":"BBC Reith Qalam","fontWeight":400,"varsion":"v1.210","fontStyle":"normal","src":"https://ws-downloads.files.bbci.co.uk/fonts/ReithQalam/v1.210/normal.woff2","fontDisplay":"optional"},{"name":"qalamBold","fontFamily":"BBC Reith Qalam","fontWeight":700,"varsion":"v1.210","fontStyle":"normal","src":"https://ws-downloads.files.bbci.co.uk/fonts/ReithQalam/v1.210/bold.woff2","fontDisplay":"optional"}]; const getFont = (location) => { return new Promise(function (resolve, reject) { fetch(location).then(function (res) { return res.blob() }).then(function (blob) { if (blob && blob.constructor.name === 'Blob') { var reader = new FileReader() reader.addEventListener('load', function () { resolve(this.result) }) reader.readAsDataURL(blob) } }).catch(reject) }) }; const createStyleAndAttach = (styleInnerText) => { const head = document.head || document.getElementsByTagName('head')[0]; const fontStylePlaceholder = document.createElement('style'); fontStylePlaceholder.innerHTML = styleInnerText; head.appendChild(fontStylePlaceholder); }; const retrieveAndStoreFont = (font, storageKey, shouldAttachStyle) => { const fontLocation = font.src ? font.src : 'https://static.files.bbci.co.uk/fonts/reith/'+ font.version + (font.subsets ? '/subsets' : '') + '/' + font.name + '.woff2'; window.addEventListener("load", (e) => { getFont(fontLocation).then((fontContents) => { const forStorage = { base64Contents: fontContents, fontFamily: font.fontFamily, fontWeight: font.fontWeight, fontVersion: font.version }; localStorage.setItem(storageKey, JSON.stringify(forStorage)); if (shouldAttachStyle) { const styleInnerText = '@font-face{font-family: "' + font.fontFamily + '"; font-weight: ' + font.fontWeight + ';src:url("' + fontContents + '") format("woff2");font-display: swap;}'; createStyleAndAttach(styleInnerText); } }); }); }; fontsForStorage.forEach(font => { const storageKey = 'font-' + font.name; let fontContents = localStorage.getItem(storageKey); if (!fontContents) { retrieveAndStoreFont(font, storageKey, true); } else { const { base64Contents, fontFamily, fontWeight, fontVersion } = JSON.parse(fontContents); const styleInnerText = '@font-face{font-family: "' + fontFamily + '"; font-weight: ' + fontWeight + '; src:url("' + base64Contents + '") format("woff2");font-display: swap;}'; createStyleAndAttach(styleInnerText); if (fontVersion !== font.version) { retrieveAndStoreFont(font, storageKey, false); } } }); } let wrappedPageTimeStart = new Date(); let wrappedYear = wrappedPageTimeStart.getFullYear(); let wrappedMonth = wrappedPageTimeStart.getMonth() + 1; let wrappedStorageKey = 'ws_bbc_wrapped'; let wrappedContents = {}; wrappedContents[wrappedYear] = { 'byMonth': {}, 'pageTypeCounts': {}, 'serviceCounts': {}, 'topicCounts': {}, 'duration': 0, 'wordCount': 0, }; wrappedContents[wrappedYear].byMonth[wrappedMonth] = 0; let saveWrapped = () => { localStorage.setItem(wrappedStorageKey, JSON.stringify(wrappedContents)); } let wrappedLocalStorageContents = localStorage.getItem(wrappedStorageKey); if (wrappedLocalStorageContents) { const wrappedLocalStorageContentsParsed = JSON.parse(wrappedLocalStorageContents); if (wrappedLocalStorageContentsParsed.hasOwnProperty(wrappedYear)) { wrappedContents[wrappedYear] = wrappedLocalStorageContentsParsed[wrappedYear] || wrappedContents[wrappedYear]; wrappedContents[wrappedYear].byMonth[wrappedMonth] = wrappedLocalStorageContentsParsed[wrappedYear].byMonth[wrappedMonth] || 0; } } let wrappedContentsShortcut = wrappedContents[wrappedYear]; let wrappedTopics = undefined; if (wrappedTopics) { wrappedTopics.forEach(({ topicName }) => { wrappedContentsShortcut.topicCounts[topicName] = wrappedContentsShortcut.topicCounts[topicName] ? wrappedContentsShortcut.topicCounts[topicName] + 1 : 1; }); } document.onvisibilitychange = () => { if (document.visibilityState === "hidden") { const wrappedTimeNow = new Date(); const wrappedDifference = wrappedTimeNow - wrappedPageTimeStart; wrappedContentsShortcut.duration = wrappedContentsShortcut.duration ? wrappedContentsShortcut.duration + wrappedDifference : wrappedDifference; saveWrapped(); } else { wrappedPageTimeStart = new Date(); } }; wrappedContentsShortcut.wordCount = wrappedContentsShortcut.wordCount + 0; wrappedContentsShortcut.serviceCounts.persian = wrappedContentsShortcut.serviceCounts.persian ? wrappedContentsShortcut.serviceCounts.persian + 1 : 1; wrappedContentsShortcut.pageTypeCounts.STY = wrappedContentsShortcut.pageTypeCounts.STY ? wrappedContentsShortcut.pageTypeCounts.STY + 1 : 1; wrappedContentsShortcut.byMonth[wrappedMonth] = wrappedContentsShortcut.byMonth[wrappedMonth] ? wrappedContentsShortcut.byMonth[wrappedMonth] + 1 : 1; wrappedContents[wrappedYear] = wrappedContentsShortcut; </script><script data-react-helmet="true" type="text/javascript"> if (function isOperaProxy() { return Object.prototype.toString.call(window.operamini) === '[object OperaMini]'; }() && !Boolean(window.hasOperaMiniScriptRan)) { window.hasOperaMiniScriptRan = true; var xhr = new XMLHttpRequest(); xhr.open("GET", "https://a1.api.bbc.co.uk/hit.xiti?s=598342&s2=69&p=persian.iran_features.story.53636391.page&x1=[urn%3Abbc%3Acps%3Acurie%3Aasset%3A53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7]&x2=[responsive]&x3=[news-persian]&x4=[fa]&x7=[article]&x8=[simorgh]&x9=[%D9%86%D9%82%D8%B4%2520'%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%DA%A9'%2520%D9%88%2520'%DA%A9%D8%A7%2520%DA%AF%E2%80%8C%2520%D8%A8'%2520%D8%AF%D8%B1%2520%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF%2520%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%2520%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C%2520%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%2520%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%2520%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%2520-%2520BBC%2520News%2520%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C]&x11=[2020-11-15T14%3A59%3A01.000Z]&x12=[2020-11-15T14%3A59%3A01.000Z]&x16=[WS%20-%20Update%20me]&x17=[Feature]", true); xhr.withCredentials = true; xhr.send(); } </script><script data-react-helmet="true" async="" type="text/javascript" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/comscore/main-1.0.js"></script><script data-react-helmet="true" type="application/ld+json">{"@context":"http://schema.org","@graph":[{"@type":"NewsArticle","url":"https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391","publisher":{"@type":"NewsMediaOrganization","name":"BBC News فارسی","publishingPrinciples":"https://www.bbc.com/persian/institutional-49283091","logo":{"@type":"ImageObject","width":1024,"height":576,"url":"https://news.files.bbci.co.uk/ws/img/logos/og/persian.png"}},"thumbnailUrl":"https://ichef.bbci.co.uk/news/1024/branded_persian/15F04/production/_115506898_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg","image":{"@type":"ImageObject","width":1024,"height":576,"url":"https://ichef.bbci.co.uk/news/1024/branded_persian/15F04/production/_115506898_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg"},"mainEntityOfPage":{"@type":"WebPage","@id":"https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391","name":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران"},"headline":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","description":"حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران چگونه بسرعت اطلاعات خارجی و ضدجاسوسیاش را توسعه داد و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟","datePublished":"2020-11-15T14:59:01.000Z","dateModified":"2020-11-15T14:59:01.000Z","inLanguage":{"@type":"Language","name":"Persian","alternateName":"fa"},"author":{"@type":"Person","name":"امید منتظری"}}]}</script><script data-react-helmet="true" type="text/javascript"> window.dotcom = window.dotcom || { cmd: [] }; window.dotcomConfig = { pageAds: true, playerAds: false }; </script><script data-react-helmet="true" type="module" src="https://gn-web-assets.api.bbc.com/ngas/latest/dotcom-bootstrap.js" async=""></script><script data-react-helmet="true" nomodule="" src="https://gn-web-assets.api.bbc.com/ngas/latest/dotcom-bootstrap-legacy.js" async=""></script><style data-emotion-css="q8cnfh 16ubpog 1vsz7zf 1dg7u9h 1re47cx 1jefi8v m04vo2 ohd6z 64m5wj 14sj40g bjn8wh n151vr nhbdtu 1wfoy8h 11krpir xasjuf 1ym234c 1x40ipt dz10ac 89wdkq 1725uln q944gg 1kb1fna 13j0x7y bg8vrv 1cvxiy9 fa0wmp 1pfktyq 1w6gp7v 1qn0xuy j1srjl 139onq 1vjaf6b 1rvtlej 9scsxr 1aw1vpy v8pmqw 4wucq3 1eu2r82 1gjryo4 geybui lafk41 11gwi9x n8oauk 1f5ujku 7walqb 1maxgwy hl5nhs tpioxw wxq00o 8cenrp g47oqm a5e1ct 1fttcpj 127x8fy 19bsuwp lvnea5 s6v87m ey9z5j 70p486 2xm90o s8lpxx 154s5g9 bkxz22 10pxgv6 6bz6fw 13nmxlq ofnqcj 1q5cdze oz5u0n 18rv2kn 1bepigl 10klw3m 7gzyga 1uk1gs8 nrcg1m lzs1ev 1pg0aej 1rpw6bb stivil jsrhcr 1is9yal 1yj6spp 109858a edu86c btleo5 bmg00o txw7fg 1cq4npg sgu2a 666nu5 1lvqtkx 5g7yny hqbzgf n6enek 18pquoo a32bmp mcd2q6 1vn4w5t cmqtv6 w6hk32 ouhgqm">html{line-height:1.15;-webkit-text-size-adjust:100%;}body{margin:0;}main{display:block;}h1{font-size:2em;margin:.67em 0;}hr{box-sizing:content-box;height:0;overflow:visible;}pre{font-family:monospace,monospace;font-size:1em;}a{background-color:transparent;}abbr[title]{border-bottom:none;-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;-webkit-text-decoration:underline dotted;text-decoration:underline dotted;}b,strong{font-weight:bolder;}code,kbd,samp{font-family:monospace,monospace;font-size:1em;}small{font-size:80%;}sub,sup{font-size:75%;line-height:0;position:relative;vertical-align:baseline;}sub{bottom:-.25em;}sup{top:-.5em;}img{border-style:none;}button,input,optgroup,select,textarea{font-family:inherit;font-size:100%;line-height:1.15;margin:0;}button,input{overflow:visible;}button,select{text-transform:none;}[type=button],[type=reset],[type=submit],button{-webkit-appearance:button;}[type=button]::-moz-focus-inner,[type=reset]::-moz-focus-inner,[type=submit]::-moz-focus-inner,button::-moz-focus-inner{border-style:none;padding:0;}[type=button]:-moz-focusring,[type=reset]:-moz-focusring,[type=submit]:-moz-focusring,button:-moz-focusring{outline:1px dotted ButtonText;}fieldset{padding:.35em .75em .625em;}legend{box-sizing:border-box;color:inherit;display:table;max-width:100%;padding:0;white-space:normal;}progress{vertical-align:baseline;}textarea{overflow:auto;}[type=checkbox],[type=radio]{box-sizing:border-box;padding:0;}[type=number]::-webkit-inner-spin-button,[type=number]::-webkit-outer-spin-button{height:auto;}[type=search]{-webkit-appearance:textfield;outline-offset:-2px;}[type=search]::-webkit-search-decoration{-webkit-appearance:none;}::-webkit-file-upload-button{-webkit-appearance:button;font:inherit;}details{display:block;}summary{display:-webkit-box;display:-webkit-list-item;display:-ms-list-itembox;display:list-item;}[hidden],template{display:none;}html{box-sizing:border-box;font-size:100%;}*,*:before,*:after{box-sizing:inherit;}.bbc-16ubpog{min-height:100vh;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;-webkit-box-pack:justify;-webkit-justify-content:space-between;justify-content:space-between;background-color:#FDFDFD;}.bbc-1vsz7zf{background-color:#B80000;height:2.75rem;width:100%;padding:0 0.5rem;position:relative;z-index:1;}@media (min-width: 15rem){.bbc-1vsz7zf{height:3.75rem;padding:0 0.5rem;}}@media (min-width: 25rem){.bbc-1vsz7zf{height:3.75rem;padding:0 1rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1vsz7zf{height:4rem;}}.bbc-1vsz7zf svg{fill:currentColor;}@media screen and (forced-colors: active){.bbc-1vsz7zf svg{fill:linkText;}}.bbc-1dg7u9h{height:100%;position:relative;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-pack:justify;-webkit-justify-content:space-between;justify-content:space-between;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;max-width:63rem;margin:0 auto;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1dg7u9h{display:block;}}.bbc-1re47cx{height:100%;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;position:relative;bottom:0.125rem;padding-top:0.125rem;}.bbc-1re47cx:hover,.bbc-1re47cx:focus{-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;border-bottom:0.25rem solid #FFFFFF;margin-bottom:-0.25rem;}.bbc-1re47cx:focus-visible::after{content:'';position:absolute;top:0;left:-0.1875rem;bottom:0;right:-0.1875rem;border-top:0.25rem solid #FFFFFF;outline:0.25rem solid #FFFFFF;}.bbc-1jefi8v{box-sizing:content-box;color:#FFFFFF;fill:currentColor;height:1.25rem;}@media (min-width: 25rem){.bbc-1jefi8v{height:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1jefi8v{height:1.875rem;}}@media screen and (-ms-high-contrast: active),print{.bbc-1jefi8v{fill:windowText;}}.bbc-m04vo2{-webkit-clip-path:inset(100%);clip-path:inset(100%);clip:rect(1px, 1px, 1px, 1px);height:1px;overflow:hidden;position:absolute;width:1px;margin:0;}.bbc-ohd6z{position:absolute;-webkit-clip-path:inset(100%);clip-path:inset(100%);clip:rect(1px, 1px, 1px, 1px);height:1px;width:1px;overflow:hidden;padding:0.75rem 0.5rem;background-color:#FFFFFF;border:0.1875rem solid #000;color:#333;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-ohd6z{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-ohd6z{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}.bbc-ohd6z:focus{-webkit-clip-path:none;clip-path:none;clip:auto;height:auto;width:auto;top:0;right:0;}@media (min-width: 25rem){.bbc-ohd6z:focus{top:0.5rem;}}@media (max-width: 37.4375rem){.bbc-ohd6z{padding:0.5rem;}}.bbc-64m5wj{position:relative;background-color:#FFFFFF;}.bbc-64m5wj::after{content:'';position:absolute;bottom:0;right:0;left:0;border-bottom:0.0625rem solid #E6E8EA;}.bbc-64m5wj .e11sm0on2::after{right:0;}.bbc-14sj40g{position:relative;max-width:63.4rem;margin:0;background-color:#FFFFFF;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-14sj40g{margin:0 0.8rem;}}@media (min-width: 66rem){.bbc-14sj40g{margin:0 auto;}}.bbc-bjn8wh{position:relative;}.bbc-n151vr{position:relative;padding:0;margin:0;background-color:transparent;border:0;float:right;height:3rem;width:3rem;}.bbc-n151vr:hover,.bbc-n151vr:focus{cursor:pointer;box-shadow:inset 0 0 0 0.25rem #FFFFFF;}.bbc-n151vr:hover::after,.bbc-n151vr:focus::after{content:'';position:absolute;left:0;right:0;bottom:0;top:0;border:0.25rem solid #000000;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-n151vr{display:none;visibility:hidden;}}@media (min-width: 20rem){.bbc-n151vr{height:3rem;width:3rem;}}.bbc-n151vr svg{vertical-align:middle;}.bbc-nhbdtu{color:#000000;fill:currentColor;}@media screen and (forced-colors: active){.bbc-nhbdtu{fill:linkText;}}@media (max-width: 37.4375rem){.bbc-1wfoy8h{white-space:nowrap;overflow-x:scroll;scroll-behavior:auto;-webkit-overflow-scrolling:touch;scrollbar-width:none;-ms-overflow-style:none;}.bbc-1wfoy8h::-webkit-scrollbar{display:none;}.bbc-1wfoy8h:focus-visible{outline:none;}.bbc-1wfoy8h:focus-visible::after{outline:0.1875rem solid #000000;content:'';position:absolute;width:100%;height:100%;}.bbc-1wfoy8h:after{content:' ';height:100%;width:3rem;position:absolute;left:0;bottom:0;z-index:3;overflow:hidden;pointer-events:none;background:linear-gradient( to left, rgba(255, 255, 255, 0) 0%, rgba(255, 255, 255, 1) 100% );}@media (min-width: 25rem){.bbc-1wfoy8h:after{width:6rem;}}}.bbc-11krpir{list-style-type:none;padding:0;margin:0;position:relative;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-11krpir{overflow:hidden;}}.bbc-xasjuf{display:inline-block;position:relative;z-index:2;-webkit-margin-end:0.75rem;margin-inline-end:0.75rem;}@media (max-width: 37.4375rem){.bbc-xasjuf:last-child{margin-left:3rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-xasjuf::after{content:'';position:absolute;bottom:-1px;width:80rem;border-bottom:0.0625rem solid #E6E8EA;z-index:-1;}}.bbc-1ym234c{font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;color:#141414;cursor:pointer;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;display:inline-block;padding:0.75rem 0.25rem;outline:none;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1ym234c{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1ym234c{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}@media (max-width: 37.4375rem){.bbc-1ym234c{padding:0.75rem 0.5rem;}}.bbc-1ym234c:hover::after{content:'';position:absolute;left:0;right:0;bottom:0;border-bottom:0.25rem solid #B80000;}.bbc-1ym234c:focus::after{content:'';position:absolute;left:0;right:0;bottom:0;border-bottom:0.25rem solid #B80000;top:0;border:0.1875rem solid #000000;}.bbc-1ym234c:focus-visible::after{content:'';position:absolute;left:0;right:0;bottom:0;border-bottom:0.25rem solid #B80000;top:0;border:0.1875rem solid #000000;}.bbc-1x40ipt{background-color:#FFFFFF;clear:both;overflow:hidden;height:0;-webkit-transition:all 0.2s ease-out;transition:all 0.2s ease-out;transition-timing-function:cubic-bezier(0, 0, 0.58, 1);visibility:hidden;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1x40ipt{display:none;visibility:hidden;}}@media (prefers-reduced-motion: reduce){.bbc-1x40ipt{-webkit-transition:none;transition:none;}}.bbc-dz10ac{list-style-type:none;margin:0;padding:0 0.5rem;border-bottom:0.0625rem solid #E6E8EA;}.bbc-89wdkq{padding:0.75rem 0;border-bottom:0.0625rem solid #E6E8EA;}.bbc-89wdkq:last-child{padding-bottom:0.25rem;border:0;}.bbc-1725uln{font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;color:#141414;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;padding:0.75rem 0;display:inline-block;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1725uln{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1725uln{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}.bbc-1725uln:hover,.bbc-1725uln:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:#B80000;}.bbc-q944gg{-webkit-box-flex:1;-webkit-flex-grow:1;-ms-flex-positive:1;flex-grow:1;position:relative;}.bbc-1kb1fna{background-color:#F6F6F6;}.bbc-13j0x7y{background-color:#E6E8EA;display:none;visibility:hidden;}@media (min-width: 20rem){.bbc-13j0x7y{min-height:5.1875rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;visibility:visible;}}@media (min-width: 21rem){.bbc-13j0x7y{padding:1rem 0;}}@media (min-width: 25rem){.bbc-13j0x7y{min-height:5.8125rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-13j0x7y{min-height:7.6875rem;padding:2rem 0;}}@media (min-width: 58.75rem){.bbc-13j0x7y{min-height:18.6875rem;padding:1.5rem 0;}}.bbc-bg8vrv{max-width:63rem;margin:0 auto;display:grid;grid-template-columns:repeat(12, 1fr);}@media (min-width: 63rem){.bbc-bg8vrv{padding:0 1rem;-webkit-column-gap:1rem;column-gap:1rem;}}.bbc-1cvxiy9{grid-column:1/span 12;padding-bottom:2rem;}@media (min-width: 63rem){.bbc-1cvxiy9{grid-column:1/span 8;}}.bbc-fa0wmp{padding-bottom:1.5rem;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1pfktyq{padding:0 0.5rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-1pfktyq{padding:0 0.5rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1pfktyq{padding:0 1rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1pfktyq{padding:0 1rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-1pfktyq{margin-right:16.666666666666668%;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1pfktyq{margin-right:33.333333333333336%;}}@supports (display: grid){.bbc-1pfktyq{display:block;width:initial;margin:0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1pfktyq{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 0.5rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-1pfktyq{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 0.5rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1pfktyq{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 1rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1pfktyq{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 1rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-1pfktyq{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;grid-column-start:2;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1pfktyq{grid-template-columns:repeat(12, 1fr);grid-column-end:span 12;grid-column-start:5;}}}.bbc-1w6gp7v{font-size:1.5rem;line-height:2rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:700;font-style:normal;color:#141414;display:block;margin:0;padding:2rem 0;overflow-wrap:anywhere;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1w6gp7v{font-size:1.75rem;line-height:2.375rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1w6gp7v{font-size:2.5rem;line-height:3.375rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1w6gp7v{padding:2.5rem 0;}}.bbc-1w6gp7v:focus{outline:none;}.bbc-1qn0xuy{margin:0;padding-bottom:1.5rem;width:100%;}.bbc-j1srjl{position:relative;height:0;background-image:url();-webkit-background-position:center center;background-position:center center;background-repeat:no-repeat;-webkit-background-size:60px 17px;background-size:60px 17px;background-color:#F2F2F2;}@media (min-width: 25rem){.bbc-j1srjl{-webkit-background-size:77px 22px;background-size:77px 22px;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-j1srjl{-webkit-background-size:93px 27px;background-size:93px 27px;}}.bbc-139onq{width:100%;object-fit:cover;height:auto;}.bbc-1vjaf6b{-webkit-padding-start:0.5rem;padding-inline-start:0.5rem;}@media (min-width: 25rem){.bbc-1vjaf6b{-webkit-padding-start:1rem;padding-inline-start:1rem;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-1vjaf6b{-webkit-padding-start:0;padding-inline-start:0;}}.bbc-1vjaf6b div{padding:0;}.bbc-1rvtlej{list-style:none;padding:0;margin:0;}.bbc-9scsxr{color:#141414;font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:700;color:#141414;display:inline-block;vertical-align:middle;padding-top:1.375rem;padding-bottom:0.25rem;-webkit-padding-end:2.75rem;padding-inline-end:2.75rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-9scsxr{font-size:1rem;line-height:1.625rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-9scsxr{font-size:1rem;line-height:1.625rem;}}.bbc-1aw1vpy{color:#141414;font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:700;color:#545658;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1aw1vpy{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1aw1vpy{font-size:0.8125rem;line-height:1.25rem;}}.bbc-v8pmqw::before{content:"";border-top:0.125rem solid #8A8C8E;width:2.5rem;display:block;margin:1rem 0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-4wucq3{padding:0 0.5rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-4wucq3{padding:0 0.5rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-4wucq3{padding:0 1rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-4wucq3{padding:0 1rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-4wucq3{margin-right:20%;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-4wucq3{margin-right:40%;}}@supports (display: grid){.bbc-4wucq3{display:block;width:initial;margin:0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-4wucq3{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 0.5rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-4wucq3{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 0.5rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-4wucq3{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 1rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-4wucq3{grid-template-columns:repeat(5, 1fr);grid-column-end:span 5;padding:0 1rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-4wucq3{grid-template-columns:repeat(5, 1fr);grid-column-end:span 5;grid-column-start:2;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-4wucq3{grid-template-columns:repeat(10, 1fr);grid-column-end:span 10;grid-column-start:5;}}}.bbc-1eu2r82{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;color:#545658;display:block;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;padding-bottom:0.25rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1eu2r82{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1eu2r82{font-size:0.8125rem;line-height:1.25rem;}}.bbc-1eu2r82:last-child{padding-bottom:1rem;}.bbc-1gjryo4{font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;color:#141414;padding-bottom:1.5rem;margin:0;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1gjryo4{font-size:1rem;line-height:1.625rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1gjryo4{font-size:1rem;line-height:1.625rem;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-1gjryo4{padding-left:2.5rem;}}.bbc-geybui{background-color:#E6E8EA;display:none;visibility:hidden;padding:0;}@media (min-width: 18.75rem){.bbc-geybui{min-height:5.1875rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;visibility:visible;}}@media (min-width: 19.75rem){.bbc-geybui{padding:1rem 0 0.5rem 0;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-geybui{min-height:17.6875rem;}}.bbc-lafk41{color:#141414;font-size:0.75rem;line-height:1.125rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;background-color:rgba(34, 34, 34, 0.75);text-transform:uppercase;color:#FFFFFF;padding:0.25rem 0.5rem;position:absolute;bottom:0;inset-inline-start:0;margin:0;font-family:ReithSans,Helvetica,Arial,sans-serif;overflow:hidden;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-lafk41{font-size:0.75rem;line-height:1.125rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-lafk41{font-size:0.75rem;line-height:1.125rem;}}.bbc-lafk41 span{font-size:0.75rem;}.bbc-11gwi9x{color:#141414;font-size:0.9375rem;line-height:1.375rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;color:#545658;margin-top:0.5rem;margin-inline:0.5rem 0;padding-inline:0.5rem;width:calc(100% - 0.5rem);border-inline-start:0.0625rem solid #6E6E73;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-11gwi9x{font-size:0.9375rem;line-height:1.375rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-11gwi9x{font-size:0.875rem;line-height:1.375rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-11gwi9x{width:calc(100% - 1rem);margin-inline:1rem 0;padding-inline:0.5rem 1rem;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-11gwi9x{width:100%;margin:0.5rem 0 0;padding-inline:0.5rem 0;}}.bbc-11gwi9x>span>p{padding-bottom:1.5rem;margin:0;}.bbc-11gwi9x>span>p:last-child{padding-bottom:0;}.bbc-n8oauk{color:#222222;border-bottom:1px solid #B80000;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.bbc-n8oauk:visited{color:#6E6E73;border-bottom:1px solid #6E6E73;}.bbc-n8oauk:focus,.bbc-n8oauk:hover{border-bottom:2px solid #B80000;color:#B80000;}.bbc-1f5ujku{margin-bottom:1.5rem;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1f5ujku{padding:0 0.5rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-1f5ujku{padding:0 0.5rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1f5ujku{padding:0 1rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1f5ujku{padding:0 1rem;margin-right:0%;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-1f5ujku{margin-right:20%;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1f5ujku{margin-right:40%;}}@supports (display: grid){.bbc-1f5ujku{display:block;width:initial;margin:0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1f5ujku{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 0.5rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-1f5ujku{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 0.5rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1f5ujku{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;padding:0 1rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1f5ujku{grid-template-columns:repeat(5, 1fr);grid-column-end:span 5;padding:0 1rem;grid-column-start:1;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-1f5ujku{grid-template-columns:repeat(5, 1fr);grid-column-end:span 5;grid-column-start:2;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1f5ujku{grid-template-columns:repeat(10, 1fr);grid-column-end:span 10;grid-column-start:5;}}}.bbc-7walqb{margin-top:0;list-style-type:none;font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-7walqb{font-size:1rem;line-height:1.625rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-7walqb{font-size:1rem;line-height:1.625rem;}}.bbc-7walqb>li{position:relative;color:inherit;}.bbc-7walqb>li::before{top:0.5rem;content:"";position:absolute;border-width:1rem;inset-inline-start:-1rem;}.bbc-7walqb>li::before{border:0.1875rem solid #3F3F42;background-color:#3F3F42;border-radius:50%;}.bbc-1maxgwy{margin-bottom:1rem;}.bbc-hl5nhs{font-size:1.25rem;line-height:1.75rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:700;font-style:normal;color:#141414;padding:0.5rem 0;margin:calc(1.5rem - 0.5rem) 0;scroll-margin-top:1rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-hl5nhs{font-size:1.5rem;line-height:2.125rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-hl5nhs{font-size:2rem;line-height:2.625rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-hl5nhs{margin-top:calc(2rem - 0.5rem);}}.bbc-hl5nhs:focus-visible{outline:0.1875rem solid #000000;box-shadow:0 0 0 0.1875rem #FFFFFF;outline-offset:0.1875rem;}.bbc-tpioxw{grid-column:1/span 12;}@media (min-width: 63rem){.bbc-tpioxw{grid-column:9/span 4;margin-top:2rem;}}.bbc-wxq00o{margin-bottom:1.5rem;}@media (min-width: 63rem){.bbc-wxq00o{display:block;margin-bottom:0.5rem;padding:1rem;}}[amp-x-topStoriesExperiment*="show"] .bbc-wxq00o{display:none;}@media (min-width: 63rem){[amp-x-topStoriesExperiment*="show"] .bbc-wxq00o{display:block;margin-bottom:0.5rem;padding:1rem;}}@media (max-width: 24.9375rem){.bbc-8cenrp{padding:0 0.5rem;}}@media (min-width: 25rem){@media (max-width: 62.9375rem){.bbc-8cenrp{padding:0 1rem;}}}.bbc-g47oqm{position:relative;z-index:0;color:#141414;margin-top:2rem;margin-top:0;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-g47oqm{margin-top:1.5rem;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-g47oqm{margin-bottom:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-g47oqm{margin-top:0;}}.bbc-a5e1ct{margin:0;padding:0;scroll-margin-top:1rem;}.bbc-a5e1ct:focus-visible{outline:0.1875rem solid #000000;box-shadow:0 0 0 0.1875rem #FFFFFF;outline-offset:0.1875rem;}.bbc-1fttcpj{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;}.bbc-127x8fy{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-flow:row nowrap;-webkit-flex-flow:row nowrap;-ms-flex-flow:row nowrap;flex-flow:row nowrap;-webkit-box-pack:justify;-webkit-justify-content:space-between;justify-content:space-between;min-height:2.75rem;-webkit-align-items:baseline;-webkit-box-align:baseline;-ms-flex-align:baseline;align-items:baseline;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-127x8fy{-webkit-align-items:stretch;-webkit-box-align:stretch;-ms-flex-align:stretch;align-items:stretch;}}.bbc-19bsuwp{font-size:1.25rem;line-height:1.75rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:700;font-style:normal;background-color:#F6F6F6;margin:1rem 0;padding-right:0.5rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-19bsuwp{font-size:1.25rem;line-height:1.75rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-19bsuwp{font-size:1.5rem;line-height:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-19bsuwp{margin:0;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-19bsuwp{padding-right:1rem;}}.bbc-lvnea5{list-style-type:none;margin:0;padding:0;}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-lvnea5{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;gap:calc(1rem - 0.375rem);}}.bbc-s6v87m{height:100%;margin-bottom:1rem;}.bbc-s6v87m:last-child{margin:0;}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-s6v87m{height:inherit;-webkit-box-flex:1;-webkit-flex-grow:1;-ms-flex-positive:1;flex-grow:1;-webkit-flex-basis:0;-ms-flex-preferred-size:0;flex-basis:0;margin:0;}}.bbc-ey9z5j{border:0.1875rem solid transparent;height:100%;}.bbc-70p486{position:relative;background-color:#FFFFFF;height:100%;}.bbc-2xm90o{padding:0.5rem;}@media (min-width: 25rem){.bbc-2xm90o{padding:1rem 0.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-2xm90o{padding:1rem;}}.bbc-s8lpxx{color:#141414;margin:0;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:700;font-style:normal;font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-s8lpxx{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-s8lpxx{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}.bbc-154s5g9{position:static;color:#222222;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;overflow-wrap:anywhere;display:inline-block;}.bbc-154s5g9:hover,.bbc-154s5g9:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}.bbc-154s5g9:before{bottom:0;content:'';left:0;overflow:hidden;position:absolute;right:0;top:0;white-space:nowrap;z-index:1;}.bbc-154s5g9:visited{color:#6E6E73;}.bbc-bkxz22{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;color:#545658;display:block;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;padding-top:0.5rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-bkxz22{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-bkxz22{font-size:0.8125rem;line-height:1.25rem;}}.bbc-10pxgv6{margin-bottom:1.5rem;}@media (min-width: 63rem){.bbc-10pxgv6{margin-bottom:0.5rem;padding:1rem;}}@media (max-width: 24.9375rem){.bbc-6bz6fw{padding:0 0.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-6bz6fw{padding:0 1rem;}}.bbc-13nmxlq{font-size:1.25rem;line-height:1.75rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:700;font-style:normal;background-color:#F6F6F6;margin:1rem 0;padding-left:0.5rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-13nmxlq{font-size:1.25rem;line-height:1.75rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-13nmxlq{font-size:1.5rem;line-height:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-13nmxlq{margin:0;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-13nmxlq{padding-left:1rem;}}.bbc-ofnqcj{list-style-type:none;margin:0;padding:0;}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-ofnqcj{display:grid;grid-template-columns:repeat(2, 1fr);-webkit-column-gap:1rem;column-gap:1rem;row-gap:1.5rem;}}.bbc-1q5cdze{padding:0.5rem 0 1rem;line-height:0;height:100%;}.bbc-1q5cdze:last-child{border:none;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1q5cdze{padding:1rem 0 1rem;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-1q5cdze{padding:0 0 1.5rem;}}.bbc-1q5cdze:first-child{padding-top:0;}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1q5cdze:first-child{padding-top:1rem;}}.bbc-1q5cdze:last-child{padding-bottom:0;}.bbc-1q5cdze:first-child{padding:0 0 0.5rem 0;}.bbc-1q5cdze:last-child{padding:0.5rem 0 0 0;}.bbc-1q5cdze:not(:first-child):not(:last-child){padding:0.5rem 0 0.5rem 0;}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1q5cdze{padding:0;}.bbc-1q5cdze:first-child,.bbc-1q5cdze:last-child,.bbc-1q5cdze:not(:first-child):not(:last-child){padding:0;}}.bbc-oz5u0n{position:relative;width:100%;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;height:100%;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.bbc-oz5u0n:hover a{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}.bbc-oz5u0n:visited a{color:#E6E8EA;}.bbc-18rv2kn{position:absolute;top:0;bottom:0;left:0;right:0;z-index:5;}.bbc-1bepigl{position:relative;height:0;background-image:url();-webkit-background-position:center center;background-position:center center;background-repeat:no-repeat;-webkit-background-size:60px 17px;background-size:60px 17px;background-color:#3F3F42;}@media (min-width: 25rem){.bbc-1bepigl{-webkit-background-size:77px 22px;background-size:77px 22px;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-1bepigl{-webkit-background-size:93px 27px;background-size:93px 27px;}}.bbc-10klw3m{height:100%;}.bbc-7gzyga{min-height:100px;padding-bottom:1rem;background-color:#202224;}.bbc-1uk1gs8{margin:0;}.bbc-nrcg1m{font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;font-size:0.9375rem;line-height:1.33;display:inline-block;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;margin:0.875rem 0.5rem 0 0.5rem;color:#FFFFFF;}.bbc-nrcg1m:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}@media (min-width: 25rem){.bbc-nrcg1m{font-size:1rem;line-height:1.25;margin:0.875rem 1rem 0 1rem;}}.bbc-nrcg1m:visited{color:#E6E8EA;}.bbc-lzs1ev{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;color:#545658;display:block;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-weight:400;font-style:normal;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;font-size:0.8125rem;padding:0.75rem 0.5rem 0 0.5rem;color:#E6E8EA;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-lzs1ev{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-lzs1ev{font-size:0.8125rem;line-height:1.25rem;}}@media (min-width: 25rem){.bbc-lzs1ev{font-size:0.875rem;padding:0.75rem 1rem 0 1rem;}}@media (max-width: 24.9375rem){.bbc-1pg0aej{margin:0 0.5rem;padding-bottom:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem){@media (max-width: 62.9375rem){.bbc-1pg0aej{margin:0 1rem;padding-bottom:2rem;}}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-1pg0aej{margin:0 1rem;padding-bottom:2.5rem;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1pg0aej{margin:0 auto;padding:0 1rem 1.5rem;max-width:80rem;}}.bbc-1rpw6bb{position:relative;z-index:0;color:#141414;margin-top:2rem;}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1rpw6bb{margin-top:1.5rem;}}@media (min-width: 63rem){.bbc-1rpw6bb{margin-bottom:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-1rpw6bb{margin-bottom:1rem;}}.bbc-stivil{list-style-type:none;margin:0;padding:0;grid-auto-flow:column;grid-template-rows:repeat(10, auto);}@supports (display: grid){.bbc-stivil{display:grid;position:initial;width:initial;margin:0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-stivil{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;grid-column-gap:0.5rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-stivil{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;grid-column-gap:0.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-stivil{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;grid-column-gap:0.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-stivil{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;grid-column-gap:1rem;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-stivil{grid-template-columns:repeat(8, 1fr);grid-column-end:span 8;grid-column-gap:1rem;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-stivil{grid-template-columns:repeat(20, 1fr);grid-column-end:span 20;grid-column-gap:1rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-stivil{grid-auto-flow:row;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-stivil{grid-template-rows:repeat(5, auto);}}.bbc-jsrhcr{position:relative;padding-bottom:1.5rem;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-jsrhcr{width:calc(100%);display:inline-block;vertical-align:top;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-jsrhcr{width:calc(100%);display:inline-block;vertical-align:top;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-jsrhcr{width:calc(100%);display:inline-block;vertical-align:top;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-jsrhcr{width:calc(50%);display:inline-block;vertical-align:top;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-jsrhcr{width:calc(50%);display:inline-block;vertical-align:top;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-jsrhcr{width:calc(20%);display:inline-block;vertical-align:top;}}@supports (display: grid){.bbc-jsrhcr{display:block;width:initial;margin:0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-jsrhcr{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-jsrhcr{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-jsrhcr{grid-template-columns:repeat(6, 1fr);grid-column-end:span 6;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-jsrhcr{grid-template-columns:repeat(3, 1fr);grid-column-end:span 3;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-jsrhcr{grid-template-columns:repeat(4, 1fr);grid-column-end:span 4;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-jsrhcr{grid-template-columns:repeat(4, 1fr);grid-column-end:span 4;}}}.bbc-1is9yal{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;margin:0;padding:0;}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1yj6spp{min-width:1rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-1yj6spp{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1yj6spp{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1yj6spp{min-width:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1yj6spp{min-width:1.5rem;}}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1yj6spp{min-width:1.5rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1yj6spp{min-width:1.5rem;}}.bbc-109858a{font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;position:relative;color:#B80000;margin:0;padding:0;font-size:2rem;line-height:2.25rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-109858a{font-size:2.5rem;line-height:2.75rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-109858a{font-size:3.5rem;line-height:3.75rem;}}.bbc-edu86c{padding-top:0.375rem;padding-left:1rem;padding-right:1rem;}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){.bbc-edu86c{padding-left:0;}}.bbc-btleo5{font-size:0.9375rem;line-height:1.5rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:700;position:static;color:#222222;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;margin-bottom:0.5rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-btleo5{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-btleo5{font-size:1rem;line-height:1.5rem;}}.bbc-btleo5:hover,.bbc-btleo5:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}.bbc-btleo5:before{bottom:0;content:'';left:0;overflow:hidden;position:absolute;right:0;top:0;white-space:nowrap;z-index:1;}@media (min-width: 25rem){.bbc-btleo5{font-size:1.125rem;line-height:1.625rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-btleo5{font-size:1.125rem;line-height:1.625rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-btleo5{font-size:1.25rem;line-height:1.75rem;}}}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-bmg00o{min-width:1rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-bmg00o{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-bmg00o{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-bmg00o{min-width:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-bmg00o{min-width:2rem;}}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){@media (min-width: 37.5rem){.bbc-bmg00o{min-width:1.5rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-bmg00o{min-width:1.5rem;}}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-txw7fg{min-width:1rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-txw7fg{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-txw7fg{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-txw7fg{min-width:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-txw7fg{min-width:1.5rem;}}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){@media (min-width: 37.5rem){.bbc-txw7fg{min-width:1.5rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-txw7fg{min-width:2rem;}}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-1cq4npg{min-width:1rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-1cq4npg{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-1cq4npg{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1cq4npg{min-width:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1cq4npg{min-width:2rem;}}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1cq4npg{min-width:2rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-1cq4npg{min-width:1.5rem;}}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-sgu2a{min-width:1rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-sgu2a{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-sgu2a{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-sgu2a{min-width:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-sgu2a{min-width:1.5rem;}}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){@media (min-width: 37.5rem){.bbc-sgu2a{min-width:2rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-sgu2a{min-width:1.5rem;}}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-666nu5{min-width:1rem;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 24.9375rem){.bbc-666nu5{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 25rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-666nu5{min-width:1.5rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-666nu5{min-width:2rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-666nu5{min-width:2rem;}}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){@media (min-width: 37.5rem){.bbc-666nu5{min-width:2rem;}}}@media (min-width: 80rem){.bbc-666nu5{min-width:2rem;}}.bbc-1lvqtkx{content-visibility:auto;contain-intrinsic-size:33.125rem;}@media (min-width: 15rem){.bbc-1lvqtkx{contain-intrinsic-size:26.563rem;}}@media (min-width: 20){.bbc-1lvqtkx{contain-intrinsic-size:23.438rem;}}@media (min-width: 25rem){.bbc-1lvqtkx{contain-intrinsic-size:21.875rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-1lvqtkx{contain-intrinsic-size:17.188rem;}}.bbc-5g7yny{background-color:#B80000;height:2.75rem;width:100%;padding:0 0.5rem;border-top:0.0625rem solid transparent;position:relative;z-index:1;}@media (min-width: 15rem){.bbc-5g7yny{height:3.75rem;padding:0 0.5rem;}}@media (min-width: 25rem){.bbc-5g7yny{height:3.75rem;padding:0 1rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-5g7yny{height:4rem;}}.bbc-5g7yny svg{fill:currentColor;}@media screen and (forced-colors: active){.bbc-5g7yny svg{fill:linkText;}}.bbc-hqbzgf{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:400;background-color:#222222;padding:0 1rem;}@media (min-width: 20rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-hqbzgf{font-size:0.875rem;line-height:1.25rem;}}@media (min-width: 37.5rem){.bbc-hqbzgf{font-size:0.8125rem;line-height:1.25rem;}}@media (max-width: 24.9375rem){.bbc-hqbzgf{padding:0 0.5rem;}}.bbc-n6enek{max-width:63rem;margin:0 auto;padding-top:0.5rem;}.bbc-18pquoo{border-bottom:0.0625rem solid #3F3F42;-webkit-column-count:4;column-count:4;margin:0;list-style-type:none;padding:0 0 0.5rem;}@supports (grid-template-columns: fit-content(200px)){.bbc-18pquoo{display:grid;grid-auto-flow:column;}}@media (max-width: 14.9375rem){.bbc-18pquoo{grid-auto-flow:row;-webkit-column-count:1;column-count:1;}}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-18pquoo{grid-column-gap:0.5rem;grid-template-columns:repeat(2, 1fr);-webkit-column-count:2;column-count:2;}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-18pquoo{grid-column-gap:1rem;grid-template-columns:repeat(3, 1fr);-webkit-column-count:3;column-count:3;}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-18pquoo{grid-column-gap:1rem;grid-template-columns:repeat(4, 1fr);-webkit-column-count:4;column-count:4;}}@media (min-width: 80rem){.bbc-18pquoo{grid-column-gap:1rem;grid-template-columns:repeat(5, 1fr);-webkit-column-count:5;column-count:5;}}.bbc-18pquoo >li:first-of-type{border-bottom:0.0625rem solid #3F3F42;padding:0.5rem 0;margin-bottom:0.5rem;grid-column:1/-1;width:100%;-webkit-column-span:all;column-span:all;}@media (min-width: 15rem) and (max-width: 37.4375rem){.bbc-18pquoo{grid-template-rows:repeat(5, auto);}}@media (min-width: 37.5rem) and (max-width: 62.9375rem){.bbc-18pquoo{grid-template-rows:repeat(4, auto);}}@media (min-width: 63rem) and (max-width: 79.9375rem){.bbc-18pquoo{grid-template-rows:repeat(3, auto);}}@media (min-width: 80rem){.bbc-18pquoo{grid-template-rows:repeat(3, auto);}}.bbc-a32bmp{min-width:50%;-webkit-column-gap:1rem;column-gap:1rem;break-inside:avoid-column;}.bbc-mcd2q6{font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:700;color:#FFFFFF;padding:0.75rem 0 0.75rem;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;display:block;}.bbc-mcd2q6:hover,.bbc-mcd2q6:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}.bbc-1vn4w5t{font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:700;color:#FFFFFF;padding:0.75rem 0 0.75rem;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;display:none;}.bbc-1vn4w5t:hover,.bbc-1vn4w5t:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}.bbc-cmqtv6{color:#FFFFFF;margin:0;padding:1rem 0;}.bbc-cmqtv6 a{padding:0;}.bbc-w6hk32{font-family:"BBC Reith Qalam","Times New Roman",Arial,Verdana,Geneva,Helvetica,sans-serif;font-style:normal;font-weight:700;color:#FFFFFF;padding:0.75rem 0 0.75rem;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;display:inline;}.bbc-w6hk32:hover,.bbc-w6hk32:focus{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;}a:focus-visible,button:focus-visible,button[type='submit']:focus-visible,button[type='button']:focus-visible,h3:focus-visible{outline:0.1875rem solid #000000;box-shadow:0 0 0 0.1875rem #FFFFFF;outline-offset:0.1875rem;}a.focusIndicatorRemove:focus-visible,button.focusIndicatorRemove:focus-visible{outline:none;box-shadow:none;outline-offset:0;}a.focusIndicatorDisplayBlock:focus-visible{display:block;}a.focusIndicatorDisplayInlineBlock:focus-visible{display:inline-block;width:100%;}a.focusIndicatorDisplayTableCell:focus-visible{display:table-cell;}a.focusIndicatorReducedWidth:focus-visible{outline:0.125rem solid #000000;box-shadow:0 0 0 0.0625rem #FFFFFF;outline-offset:0.0625rem;}a.focusIndicatorOutlineBlack:focus-visible{outline:0.1875rem solid #000000;box-shadow:none;outline-offset:0;}a.focusIndicatorInvert:focus-visible{outline:0.1875rem solid #FFFFFF;box-shadow:0 0 0 0.1875rem #000000;outline-offset:0.1875rem;}a.focusIndicatorReducedWidthInverted:focus-visible{outline:0.125rem solid #FFFFFF;box-shadow:0 0 0 0.0625rem #000000;outline-offset:0.0625rem;}</style><script>window.SIMORGH_ENV_VARS={"SIMORGH_APP_ENV":"live","SIMORGH_ATI_BASE_URL":"https://a1.api.bbc.co.uk/hit.xiti?","SIMORGH_BASE_URL":"https://www.bbc.com","SIMORGH_CONFIG_CACHE_ITEMS":"400","SIMORGH_CONFIG_CACHE_MAX_AGE_SECONDS":"300","SIMORGH_CONFIG_TIMEOUT_SECONDS":"1","SIMORGH_CONFIG_URL":"https://config.api.bbci.co.uk/","SIMORGH_CSP_REPORTING_ENDPOINT":"https://ws.bbc-reporting-api.app/report-endpoint","SIMORGH_ICHEF_BASE_URL":"https://ichef.bbci.co.uk","SIMORGH_INCLUDES_BASE_URL":"https://www.bbc.com/ws/includes","SIMORGH_INCLUDES_BASE_AMP_URL":"https://news.files.bbci.co.uk","SIMORGH_MOST_READ_CDN_URL":"https://web-cdn.api.bbci.co.uk","SIMORGH_OPTIMIZELY_SDK_KEY":"4Rje1JY7YY1FhaiHJ88Zi","SIMORGH_PUBLIC_STATIC_ASSETS_ORIGIN":"https://static.files.bbci.co.uk","SIMORGH_PUBLIC_STATIC_ASSETS_PATH":"/ws/simorgh-assets/public/","SIMORGH_WEBVITALS_REPORTING_ENDPOINT":"https://ws.bbc-reporting-api.app/report-endpoint","SIMORGH_WEBVITALS_DEFAULT_SAMPLING_RATE":"20"}</script></head><body><div id="root"><div id="main-wrapper" class="bbc-16ubpog"><header role="banner"><div><div class="ep1mqcj0 bbc-1vsz7zf e10yv9r12"><div class="bbc-1dg7u9h e10yv9r13"><a href="/persian" id="topPage" class="focusIndicatorRemove bbc-1re47cx e10yv9r11" aria-labelledby="BrandLink-topPage"><svg id="brandSvgHeader" viewBox="140 140 1333 145" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" focusable="false" aria-hidden="true" height="32" class="bbc-1jefi8v e10yv9r10"><g fill-rule="evenodd" stroke="#000" stroke-width=".335" style="stroke:#fff"><path d="M759.927 268.693a4646.67 4646.67 0 00-23.49-37.242 2633.129 2633.129 0 00-23.49-36.2v73.442h-22.003V162.395h23.193a2668.556 2668.556 0 0123.713 36.052 2774.159 2774.159 0 0123.266 36.646v-72.698h22.003v106.298h-23.192zM804.186 162.395h73.145v19.029h-50.25v23.044h44.6v19.03h-44.6v26.165h53.075v19.03h-75.97V162.395zM982.1 268.693a3174.441 3174.441 0 01-9.886-35.978 3159.855 3159.855 0 01-9.441-35.978 2391.54 2391.54 0 01-9.217 35.978 2452.296 2452.296 0 01-9.812 35.978H919.51a2032.839 2032.839 0 01-14.57-52.629c-4.66-17.74-9.069-35.63-13.232-53.67h24.977a2003.215 2003.215 0 007.88 41.33 1444.404 1444.404 0 008.77 40.587 3259.894 3259.894 0 0018.882-77.456h22.3a3251.95 3251.95 0 0018.732 75.82 1999.976 1999.976 0 008.623-39.843 1455.41 1455.41 0 007.73-40.437h24.531a1845.28 1845.28 0 01-13.231 53.67 2041.61 2041.61 0 01-14.57 52.628H982.1zM1077.47 270.923c-5.849 0-11.621-.646-17.32-1.933a66.227 66.227 0 01-16.427-6.096v-20.516c10.604 6.444 21.854 9.664 33.747 9.664 6.74 0 11.868-1.139 15.388-3.42 3.517-2.279 5.277-5.45 5.277-9.514 0-3.071-.868-5.476-2.601-7.211-1.736-1.733-4.04-3.122-6.914-4.163-2.875-1.04-6.095-2.007-9.663-2.899-5.849-1.387-11.002-2.973-15.462-4.757-4.46-1.784-8.228-3.888-11.298-6.319-3.073-2.427-5.403-5.352-6.988-8.77-1.586-3.42-2.379-7.509-2.379-12.266 0-6.74 1.71-12.537 5.13-17.395 3.419-4.854 8.25-8.597 14.495-11.224 6.244-2.625 13.677-3.94 22.3-3.94 5.65 0 11.2.646 16.651 1.933 5.45 1.29 10.356 3.024 14.719 5.204v20.218c-4.363-2.676-9.293-4.757-14.793-6.243-5.5-1.487-11.027-2.231-16.577-2.231-6.046 0-10.73 1.04-14.049 3.122-3.322 2.082-4.98 5.055-4.98 8.92 0 2.776.792 4.981 2.378 6.616 1.584 1.635 3.84 2.974 6.765 4.014 2.922 1.041 6.367 2.058 10.332 3.048 5.055 1.29 9.761 2.702 14.124 4.237 4.36 1.538 8.2 3.494 11.521 5.872 3.32 2.38 5.896 5.403 7.731 9.07 1.833 3.667 2.75 8.176 2.75 13.528 0 7.039-1.735 13.06-5.202 18.063-3.471 5.007-8.475 8.823-15.016 11.448-6.542 2.625-14.421 3.94-23.639 3.94z"></path><path d="M141.732 144.675v141.732h141.732V144.675H141.732zm98.838 100.024c-2.421 3.42-5.872 6.06-10.352 7.917-4.482 1.858-9.865 2.787-16.152 2.787h-31.763v-79.724h29.92c8.816 0 15.646 1.766 20.488 5.296 4.841 3.531 7.263 8.605 7.263 15.22 0 3.791-.867 7.08-2.601 9.868-1.735 2.787-4.301 5-7.697 6.634 4.697 1.561 8.293 4.034 10.786 7.415 2.494 3.384 3.74 7.49 3.74 12.322 0 4.757-1.21 8.846-3.632 12.265zm-20.271-38.97c2.203-1.821 3.306-4.367 3.306-7.639 0-6.317-4.3-9.477-12.9-9.477h-12.25v19.847h12.25c4.19 0 7.389-.91 9.594-2.731zm-7.535 15.22h-14.309v21.52h14.093c4.84 0 8.564-.91 11.166-2.732 2.601-1.821 3.902-4.441 3.902-7.86 0-7.285-4.951-10.928-14.852-10.928zM318.897 144.675v141.732H460.63V144.675H318.897zm98.839 100.024c-2.422 3.42-5.873 6.06-10.353 7.917-4.482 1.858-9.865 2.787-16.152 2.787h-31.763v-79.724h29.92c8.816 0 15.646 1.766 20.489 5.296 4.84 3.531 7.263 8.605 7.263 15.22 0 3.791-.867 7.08-2.602 9.868-1.735 2.787-4.3 5-7.697 6.634 4.697 1.561 8.293 4.034 10.787 7.415 2.493 3.384 3.74 7.49 3.74 12.322 0 4.757-1.211 8.846-3.632 12.265zm-20.272-38.97c2.204-1.821 3.307-4.367 3.307-7.639 0-6.317-4.302-9.477-12.9-9.477h-12.25v19.847h12.25c4.19 0 7.388-.91 9.593-2.731zm-7.534 15.22h-14.31v21.52h14.093c4.841 0 8.564-.91 11.166-2.732 2.601-1.821 3.903-4.441 3.903-7.86 0-7.285-4.952-10.929-14.852-10.929zM496.063 286.407h141.732V144.675H496.062v141.732zm101.793-36.057c-3.302 1.822-7.128 3.262-11.478 4.317-4.352 1.055-8.93 1.585-13.73 1.585-6.376 0-12.116-.93-17.216-2.787-5.103-1.858-9.416-4.536-12.941-8.033-3.527-3.498-6.228-7.777-8.103-12.842-1.875-5.063-2.813-10.765-2.813-17.104 0-6.192.974-11.785 2.926-16.776 1.95-4.99 4.763-9.272 8.44-12.842 3.675-3.57 8.083-6.302 13.222-8.197 5.138-1.894 10.896-2.842 17.273-2.842 4.426 0 8.61.456 12.548 1.366 3.938.912 7.596 2.24 10.972 3.99v15.519a36.771 36.771 0 00-10.016-4.645c-3.6-1.056-7.39-1.585-11.365-1.585-5.477 0-10.148 1.021-14.01 3.06-3.865 2.041-6.828 4.992-8.89 8.853-2.065 3.863-3.095 8.563-3.095 14.099 0 5.538.993 10.256 2.982 14.153 1.987 3.899 4.876 6.868 8.665 8.908 3.788 2.04 8.383 3.06 13.785 3.06 8.252 0 15.866-2.148 22.844-6.449v15.192z"></path><path d="M1345.634 215.978c0-4.67-.36-9.39-1.07-14.027a196.592 196.592 0 00-2.445-13.11l-.13-.573-11.043 4.908.098.393c.735 2.939 1.45 6.049 2.124 9.242.663 3.157 1.23 6.14 1.686 8.866.452 2.718.681 5.007.681 6.804 0 2.2-.442 3.796-1.311 4.742-.884.96-2.058 1.585-3.491 1.855-1.5.286-3.175.43-4.978.43-3.956 0-7.054-.89-9.207-2.645-2.137-1.74-3.426-4.913-3.83-9.425a81.426 81.426 0 01-.185-4.043 204.626 204.626 0 01-.062-5.369v-6.27l-9.223 1.676v6.91c0 1.245-.021 2.408-.061 3.485a61.695 61.695 0 00-.063 2.371c-.242 4.607-1.436 7.995-3.548 10.069-2.107 2.068-5.425 3.116-9.862 3.116-4.199 0-7.44-.97-9.633-2.885-2.18-1.902-3.367-5.028-3.526-9.273 0-.505-.022-1.303-.064-2.398a89.154 89.154 0 01-.062-3.547v-7.777l-8.847 1.685v.398c0 1.834-.021 3.77-.062 5.81a132.354 132.354 0 01-.187 5.063c-.082 2.748-.672 5.115-1.754 7.037-1.065 1.893-2.855 3.337-5.322 4.292-2.52.975-6.124 1.47-10.713 1.47-4.134 0-8.41-.252-12.709-.748-4.295-.495-8.776-1.375-13.32-2.614l-.44-.12-3.684 11.187 6.008 1.502c3.582.897 6.127 1.978 7.562 3.214 1.404 1.208 2.086 2.542 2.086 4.078 0 1.932-1.018 3.81-3.028 5.584-2.061 1.818-5.073 3.321-8.954 4.467-3.903 1.15-8.595 1.732-13.942 1.732-8.691 0-15.032-1.543-18.847-4.588-3.782-3.017-5.7-7.754-5.7-14.077 0-1.651.104-3.573.31-5.712.204-2.13.538-4.387.994-6.71.451-2.304.976-4.61 1.558-6.855l.122-.472-7.498-1.84-.163.37c-.921 2.092-1.811 4.509-2.646 7.184a68.002 68.002 0 00-2.017 8.255c-.503 2.808-.758 5.552-.758 8.157 0 5.807 1.155 10.956 3.433 15.304 2.292 4.37 5.923 7.787 10.791 10.157 4.843 2.358 11.25 3.553 19.044 3.553 5.689 0 10.83-.68 15.282-2.023 4.454-1.345 8.293-3.201 11.41-5.518 3.13-2.328 5.534-5.034 7.146-8.043 1.616-3.022 2.435-6.236 2.435-9.55 0-1.02-.125-2.144-.374-3.352a80.111 80.111 0 005.772.203h.251l.004-.001c4.905-.013 9.113-.717 12.504-2.098 3.244-1.322 5.938-3.59 8.017-6.745 1.985 2.995 4.503 5.217 7.49 6.61 3.178 1.483 6.972 2.235 11.28 2.235 3.897 0 7.466-.818 10.607-2.431a17.998 17.998 0 007.015-6.352c1.548 2.65 3.836 4.764 6.812 6.29 3.223 1.654 7.255 2.493 11.983 2.493 6.37 0 11.394-1.969 14.934-5.851 3.53-3.871 5.32-9.307 5.32-16.155zM1375.892 208.5c-1.417-4.125-3.36-8.959-5.772-14.368l-.23-.516-10.58 6.918.171.376c3.393 7.45 5.977 13.73 7.68 18.666 1.684 4.896 2.539 8.57 2.539 10.919 0 4.467-1.257 8.586-3.734 12.244-2.49 3.671-6.117 6.776-10.776 9.23-4.68 2.463-10.396 4.172-16.987 5.08l-.566.078 3.671 11.556.39-.042c7.875-.838 14.719-2.944 20.342-6.258 5.64-3.327 10.057-7.873 13.132-13.513 3.07-5.637 4.625-12.409 4.625-20.128 0-2.844-.297-5.925-.883-9.159-.586-3.217-1.603-6.946-3.022-11.083zM1441.61 155.686a84.062 84.062 0 004.091 3.839l.327.286.318-.297a1280.37 1280.37 0 004.006-3.755 56.518 56.518 0 004.292-4.545l.257-.302-.249-.31a55.224 55.224 0 00-3.978-4.482 70.444 70.444 0 00-4.346-3.97l-.31-.26-.31.26a67.91 67.91 0 00-4.285 3.907c-1.251 1.25-2.607 2.734-4.032 4.41l-.265.31.265.313a77.604 77.604 0 004.218 4.596zM1469.448 191.333c-1.217-4.864-2.963-9.122-5.191-12.655-2.24-3.55-4.923-6.316-7.973-8.223-3.067-1.917-6.48-2.889-10.141-2.889-2.399 0-4.745.565-6.974 1.678-2.21 1.105-4.254 2.632-6.076 4.54-1.815 1.898-3.419 4.1-4.767 6.545a34.213 34.213 0 00-3.11 7.743c-.717 2.698-1.08 5.392-1.08 8.008 0 3.569.798 6.887 2.37 9.86 1.579 2.989 4 5.412 7.2 7.204 3.187 1.784 7.244 2.69 12.061 2.69 3.125 0 6.23-.515 9.227-1.528 2.6-.879 4.801-1.996 6.56-3.328v1.37c0 2.19-.224 4.015-.666 5.425-.43 1.365-1.159 2.49-2.166 3.344-1.03.872-2.49 1.598-4.327 2.157-2.87.82-6.666 1.362-11.28 1.609-4.644.249-10.362.375-16.996.375h-7.008c-3.36 0-6.111-.33-8.178-.98-2.033-.636-3.622-1.599-4.725-2.861-1.106-1.262-1.87-2.913-2.268-4.908-.409-2.036-.616-4.488-.616-7.282l1.01-64.546-11.485 2.324.126 64.467c0 6.383.878 11.565 2.609 15.403 1.75 3.89 4.61 6.75 8.5 8.5 3.81 1.719 8.825 2.594 14.9 2.607l.005.002h7.005c4.584 0 8.657-.106 12.106-.314 3.46-.207 6.633-.525 9.427-.943 2.788-.415 5.515-.923 8.114-1.51 2.457-.592 4.694-1.517 6.651-2.751 1.97-1.241 3.643-2.956 4.97-5.097 1.316-2.12 2.326-4.845 3.004-8.102.672-3.234 1.011-7.204 1.011-11.799 0-5.847-.615-11.276-1.828-16.135zm-24.182-11.666c2.46 0 4.822.89 7.02 2.647 2.227 1.782 4.14 4.316 5.686 7.53 1.515 3.151 2.539 6.798 3.045 10.841a25.7 25.7 0 01-6.337 2.182c-2.376.491-5.291.74-8.662.74-3.958 0-7.014-.848-9.084-2.52-2.07-1.67-3.075-3.8-3.075-6.509a17.482 17.482 0 013.288-10.23c1.04-1.442 2.276-2.598 3.674-3.436a8.53 8.53 0 014.445-1.245z"></path></g></svg><span id="BrandLink-topPage" role="text" class="bbc-m04vo2"><span lang="en-GB">BBC News, </span><span>فارسی</span></span></a><a dir="rtl" href="#content" class="focusIndicatorRemove bbc-ohd6z e126dcnt0"><div>مشاهده محتوا</div></a></div></div></div><nav role="navigation" dir="rtl" class="bbc-64m5wj e11sm0on0"><div class="bbc-14sj40g e11sm0on5"><div class="bbc-bjn8wh e1h1xvny0"><button type="button" aria-expanded="false" dir="rtl" class="focusIndicatorRemove bbc-n151vr ebniykg0"><svg focusable="false" width="2.75rem" height="2.75rem" viewBox="0 0 44 44" aria-hidden="true" class="bbc-nhbdtu e11bbplg0"><path d="M12 29h21v-2.333H12V29zm0-5.833h21v-2.334H12v2.334zM12 15v2.333h21V15H12z"></path></svg><span class="bbc-m04vo2">صفحه ها</span></button><div data-e2e="scrollable-nav" dir="rtl" class="bbc-1wfoy8h ekdzu100"><ul role="list" class="bbc-11krpir e11sm0on4"><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">صفحه اول</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/cj31ldvmg1et" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">بحران خاورمیانه</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/cj1gj22k6z6t" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">انتخابات آمریکا</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/media-49522521" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">پخش زنده</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/c6z7mnr559gt" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">ویدیو</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/tv-and-radio-37434377" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">تلویزیون</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/ckdxnwvwwjnt" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">ايران</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/afghanistan" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">افغانستان</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/c1d8ye58xl8t" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">جهان</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/c9wpm0epm45t" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">هنر</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/cnq6879k7yjt" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">ورزش</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/cl8l9mvlllqt" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">اقتصاد</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/ckdxnwr4r1yt" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">دانش</a></li><li dir="rtl" role="listitem" class="bbc-xasjuf e11sm0on2"><a href="/persian/topics/cxr3ex12k6et" class="focusIndicatorRemove bbc-1ym234c e11sm0on3">فراتر از خبر</a></li></ul></div></div><div data-e2e="dropdown-nav" height="0" class="bbc-1x40ipt ebniykg6"><ul role="list" class="bbc-dz10ac ebniykg4"><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian" aria-labelledby="dropdownNavigation-صفحه-اول" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-صفحه-اول">صفحه اول</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/cj31ldvmg1et" aria-labelledby="dropdownNavigation-بحران-خاورمیانه" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-بحران-خاورمیانه">بحران خاورمیانه</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/cj1gj22k6z6t" aria-labelledby="dropdownNavigation-انتخابات-آمریکا" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-انتخابات-آمریکا">انتخابات آمریکا</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/media-49522521" aria-labelledby="dropdownNavigation-پخش-زنده" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-پخش-زنده">پخش زنده</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/c6z7mnr559gt" aria-labelledby="dropdownNavigation-ویدیو" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-ویدیو">ویدیو</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/tv-and-radio-37434377" aria-labelledby="dropdownNavigation-تلویزیون" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-تلویزیون">تلویزیون</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/ckdxnwvwwjnt" aria-labelledby="dropdownNavigation-ايران" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-ايران">ايران</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/afghanistan" aria-labelledby="dropdownNavigation-افغانستان" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-افغانستان">افغانستان</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/c1d8ye58xl8t" aria-labelledby="dropdownNavigation-جهان" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-جهان">جهان</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/c9wpm0epm45t" aria-labelledby="dropdownNavigation-هنر" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-هنر">هنر</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/cnq6879k7yjt" aria-labelledby="dropdownNavigation-ورزش" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-ورزش">ورزش</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/cl8l9mvlllqt" aria-labelledby="dropdownNavigation-اقتصاد" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-اقتصاد">اقتصاد</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/ckdxnwr4r1yt" aria-labelledby="dropdownNavigation-دانش" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-دانش">دانش</span></a></li><li role="listitem" class="bbc-89wdkq ebniykg3"><a href="/persian/topics/cxr3ex12k6et" aria-labelledby="dropdownNavigation-فراتر-از-خبر" class="bbc-1725uln ebniykg2"><span id="dropdownNavigation-فراتر-از-خبر">فراتر از خبر</span></a></li></ul></div></div></nav></header><div class="bbc-q944gg"><div class="bbc-1kb1fna"><noscript><img height="1px" width="1px" alt="" style="position:absolute" src="https://a1.api.bbc.co.uk/hit.xiti?s=598342&s2=69&p=persian.iran_features.story.53636391.page&x1=[urn%3Abbc%3Acps%3Acurie%3Aasset%3A53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7]&x2=[responsive]&x3=[news-persian]&x4=[fa]&x7=[article]&x8=[simorgh-nojs]&x9=[%D9%86%D9%82%D8%B4%2520'%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%DA%A9'%2520%D9%88%2520'%DA%A9%D8%A7%2520%DA%AF%E2%80%8C%2520%D8%A8'%2520%D8%AF%D8%B1%2520%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF%2520%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%2520%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C%2520%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%2520%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%2520%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%2520-%2520BBC%2520News%2520%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C]&x11=[2020-11-15T14%3A59%3A01.000Z]&x12=[2020-11-15T14%3A59%3A01.000Z]&x16=[WS%20-%20Update%20me]&x17=[Feature]"/></noscript><section aria-label="آگهی" aria-hidden="true" role="region" data-e2e="advertisement" class="bbc-13j0x7y"><div id="dotcom-leaderboard" class="dotcom-ad"></div></section><div class="bbc-bg8vrv"><div class="bbc-1cvxiy9"><main role="main" class="bbc-fa0wmp"><div dir="rtl" class="bbc-1pfktyq ebmt73l0"><h1 id="content" tabindex="-1" class="bbc-1w6gp7v e1p3vdyi0">نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران</h1></div><figure class="bbc-1qn0xuy"><div class="bbc-j1srjl" style="padding-bottom:56.25%"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/240/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 240w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/320/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 320w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/480/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 480w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/624/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 624w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg.webp 640w" sizes="(min-width: 1008px) 760px, 100vw" alt="نهادهای اطلاعاتی" width="640" height="360" style="aspect-ratio:640 / 360" class="bbc-139onq"/></div></figure><section role="region" aria-labelledby="article-byline" class="bbc-1vjaf6b"><strong id="article-byline" aria-hidden="true" class="bbc-m04vo2">اطلاعات مقاله</strong><ul role="list" class="bbc-1rvtlej"><li><span role="text"><span class="bbc-m04vo2">نویسنده, </span><span class="bbc-9scsxr">امید منتظری</span></span></li><li><span role="text"><span class="bbc-m04vo2">شغل, <!-- --> </span><span class="bbc-1aw1vpy">بی‌بی‌سی</span></span></li><li class="bbc-v8pmqw"><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><time dateTime="2020-11-15" class="bbc-1eu2r82 e1mklfmt0">۲۵ آبان ۱۳۹۹ - ۱۵ نوامبر ۲۰۲۰</time></div></li></ul></section><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0"><b>آبان ماه سال ۱۳۵۸، شهریار شفیق فرزند اشرف پهلوی و افسر ارشد نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی در پاریس به قتل رسید.</b></p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">۱۷ سال بعد، ۵ مهر ۱۳۷۵، ابوالقاسم مصباحی هماهنگ کننده سازمان‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی در اروپا و یکی از چهل بنیانگذار وزارت اطلاعات که اکنون تحت الحفظ پلیس آلمان است، اذعان کرد "پنج تیم مستقل از یکدیگر به دنبال ترور آقای شفیق بودند." </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">قتل فرزند اشرف پهلوی در فرانسه آن هم کمتر از یک سال پس از انقلاب، از نخستین مواردی بود که نام جمهوری اسلامی ایران را به حذف مخالفانش در خارج کشور گره زد. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">بعدتر، اسناد سازمان‌های امنیتی غربی و گزارش گروه حقوق بشر پارلمان بریتانیا در سال ۱۹۹۳، حکومت ایران را به هدف قرار دادن و قتل ده‌ها تن از مخالفانش در نقاط مختلف دنیا متهم کردند، از اروپا و آمریکا گرفته تا فیلیپین و پاکستان و هند و ترکیه و امارات.</p></div><section aria-label="2 آگهی" aria-hidden="true" role="region" data-e2e="advertisement" class="bbc-geybui"><div id="dotcom-mpu" class="dotcom-ad"></div></section><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">این گزارش‌ها، این پرسش را مطرح می‌کنند که حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران، چگونه به سرعت اطلاعات خارجی و نهادهای ضدجاسوسیاش را توسعه داد؟ و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟ </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0"><b>الگوهای </b><b>آمریکایی</b><b>؛</b><b> ساواکی‌های مجرب</b><b> در کنار مسلمانان </b><b>انقلابی</b></p></div><figure class="bbc-1qn0xuy"><div class="bbc-j1srjl" style="padding-bottom:73.49%"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/1726D/production/_113792849_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/240/cpsprodpb/1726D/production/_113792849_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg.webp 240w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/320/cpsprodpb/1726D/production/_113792849_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg.webp 320w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/430/cpsprodpb/1726D/production/_113792849_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg.webp 430w" sizes="(min-width: 1008px) 760px, 100vw" alt="چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند." loading="lazy" width="430" height="316" style="aspect-ratio:430 / 316" class="bbc-139onq"/><p class="bbc-lafk41" role="text"><span class="bbc-m04vo2">منبع تصویر، </span><span lang="en-GB">ICHS</span></p></div><figcaption class="bbc-11gwi9x" dir="rtl"><span role="text"><span class="bbc-m04vo2">توضیح تصویر، </span><span data-testid="caption-paragraph">چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.</span></span></figcaption></figure><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">قتل شهریار شفیق در نخستین سال پس از انقلاب با شایعه دیگری هم همراه بود: دخالت علی‌اکبر فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک. پرویز ثابتی مدیر امنیت داخلی ساواک بعدها در کتاب خاطرات خود نوشت: "شایعه شده بود فرازیان در ترور شهریار شفیق (فرزند اشرف پهلوی) دست داشت اما من گفتم که او چنین جربزه‌ای ندارد".</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در پشت این شایعه اما حقیقتی نهفته بود، همکاری شماری از مدیران ارشد و کارمندان میانی ساواک با حاکمان نوپای جمهوری اسلامی.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">جمهوری اسلامی ایران هرگز رسما به نقش ماموران ساواک و الگوهای غربی‌اش (بویژه آمریکا و اسرائیل) در شکل‌دهی نهادهای اطلاعاتی خود اذعان نکرده اما بعدها منوچهر هاشمی، عبدالعلی بازرگان و ابراهیم یزدی در خاطرات خود بر این نکته انگشت گذاشتند. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">هنوز چند هفته‌ای از انقلاب ۱۳۵۷ نمی‌گذشت که دو مدیر ارشد ساواک برای سازماندهی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایران با دولت موقت مهدی بازرگان به توافق رسیدند. <a href="http://tarikhirani.ir/fa/news/7948/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%DA%A9-%D9%84%D9%88-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AF" class="focusIndicatorReducedWidth bbc-n8oauk e1p3sufg0" aria-label="ابراهیم یزدی، خارجی">ابراهیم یزدی</a> و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک بصراحت توضیح داده‌اند.</p></div><figure class="bbc-1qn0xuy"><div class="bbc-j1srjl" style="padding-bottom:56.25%"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/137F4/production/_115506897_dc2e9b49-a792-4f8c-add1-a2f0d74b7123.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/240/cpsprodpb/137F4/production/_115506897_dc2e9b49-a792-4f8c-add1-a2f0d74b7123.jpg.webp 240w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/320/cpsprodpb/137F4/production/_115506897_dc2e9b49-a792-4f8c-add1-a2f0d74b7123.jpg.webp 320w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/464/cpsprodpb/137F4/production/_115506897_dc2e9b49-a792-4f8c-add1-a2f0d74b7123.jpg.webp 464w" sizes="(min-width: 1008px) 760px, 100vw" alt="ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک به صراحت توضیح داده‌اند" loading="lazy" width="464" height="261" style="aspect-ratio:464 / 261" class="bbc-139onq"/><p class="bbc-lafk41" role="text"><span class="bbc-m04vo2">منبع تصویر، </span><span lang="en-GB">BBC WORLD SERVICE</span></p></div><figcaption class="bbc-11gwi9x" dir="rtl"><span role="text"><span class="bbc-m04vo2">توضیح تصویر، </span><span data-testid="caption-paragraph">ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک به صراحت توضیح داده‌اند</span></span></figcaption></figure><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">یکی از این چهره‌ها، سرتیپ منوچهر هاشمی ریاست اداره هشتم یعنی بخش ضدجاسوسی ساواک بود. او ۱۵ سال ریاست اداره‌ای را برعهده داشت که برای آمریکا و بلوک غرب اهمیت استراتژیک داشت و بخشی از ماموریتش مقابله با بلوک شرق تعریف شده بود. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">درست به همین خاطر، ماموران این اداره به طور مستمر از آموزش‌های آمریکا، اسرائیل و بریتانیا بهره‌مند بودند.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">علاوه بر سرتیپ منوچهر هاشمی، علی‌اکبر فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک نیز چهره دیگری بود که برای کار، با دولت موقت به توافق رسید. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">این دو مامور عالی‌رتبه در واقع معمار آشتی و همکاری حکومت پس از انقلاب با اعضای فراری ساواک بودند، بویژه کارمندان اداره دوم (اطلاعات خارجی)، هفتم (بررسی) و هشتم (ضدجاسوسی) ساواک. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">با وجود حساسیت‌های برخی جناح‌های حکومت و همچنین گروه‌های چپ و اپوزیسیون، علی‌اکبر فرازیان و منوچهر هاشمی نزدیک به دو سال همکاری خود را با دولت موقت و بخصوص عبدالعلی بازرگان و مهدی چمران ادامه دادند. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">منوچهر هاشمی در سال ۱۳۷۳ خاطرات خود درباره ساواک را در کتابی به نام "داوری" منتشر کرد. او می‌گوید تقریبا ۹۰ درصد کارمندان اداره هشتم به کار بازگشتند و حتی پس از استعفای دولت موقت کار خود را ادامه دادند.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">کارمندان ساواک در سال‌های بعد، تحت نام "شرکتی‌ها" و گاهی در مراکزی مستقل، به کار با دفتر تحقیقات نخست‌وزیری و سپس وزارت اطلاعات ادامه دادند. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در تمام این سال‌ها، حسین فردوست یکی اصلی‌ترین چهره‌های امنیتی در دوران سلطنت محمدرضا شاه نیز با نیروهای امنیتی ایران همکاری می‌کرد.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">اما بهره‌گیری از نیروهای ساواک تنها برگ برنده نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی -بویژه در حوزه ضد جاسوسی- نبود. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0"><b>ساختار سازمانی 'ک</b><b>ا</b><b> گ ب'</b></p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در ابتدای سال ۱۳۷۲ (آوریل ۱۹۹۳ میلادی) نهادهای امنیتی غربی اطلاعاتی به دست آوردند که حاکی از شباهت سازمان‌های اطلاعاتی ایران با ساختار سازمان کا گ ب (سرویس اطلاعاتی و امنیتی اتحاد جماهیر شوروی) بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">تا آن زمان گمان می‌رفت ساختار سازمان‌های اصلی اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی جمهوری اسلامی متکی به بنیان‌های ساواک باشد که عمدتا از الگوهای غربی و بخصوص سیا و موساد اقتباس شده بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">اما ارزیابی کارگروه ایران در اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان (<!-- --> BFV<!-- -->) که مسئول اطلاعات داخلی است نشان می‌داد "وزارت اطلاعات تحت تاثیر کارمندان سابق ک گ ب به پیشرفت‌های مهم و قابل ملاحظه‌ای دست یافته است."</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">بنا بر ارزیابی اطلاعات داخلی آلمان، کارمندان سابق کا گ ب ظاهرا در سمت مشاور وزارت اطلاعات فعالیت می‌کردند.</p></div><figure class="bbc-1qn0xuy"><div class="bbc-j1srjl" style="padding-bottom:56.25%"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/240/cpsprodpb/107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg.webp 240w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/320/cpsprodpb/107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg.webp 320w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/480/cpsprodpb/107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg.webp 480w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/624/cpsprodpb/107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg.webp 624w" sizes="(min-width: 1008px) 760px, 100vw" alt="گفته می‌شود ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق نخست در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) بر سپاه برقرار می‌شود" loading="lazy" width="624" height="351" style="aspect-ratio:624 / 351" class="bbc-139onq"/><p class="bbc-lafk41" role="text"><span class="bbc-m04vo2">منبع تصویر، </span><span lang="en-GB">tarikhirani.ir</span></p></div><figcaption class="bbc-11gwi9x" dir="rtl"><span role="text"><span class="bbc-m04vo2">توضیح تصویر، </span><span data-testid="caption-paragraph">گفته می‌شود ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق نخست در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) بر سپاه برقرار می‌شود</span></span></figcaption></figure><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">بر اساس این گزارش‌ها، پیشرفت‌های اطلاعاتی ایران عمدتا در زمینه فناوری‌های مراقبت و شناسایی بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">ارزیابی اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان (<!-- --> BFV<!-- -->) نشان می‌داد وزارت اطلاعات همچون کا گ ب سازمان ویژه‌ای تشکیل داده بود که به تهیه و بکارگیری جدیدترین تکنولوژی‌های مراقبت و ارتباطات و انتقال داده می‌پرداخت.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">به عنوان مثال، در ابتدای دهه ۱۹۹۰ سازمان‌های اطلاعاتی آلمان کشف کرده بودند که ایران برای تکنیک‌های اطلاعاتی و انتقال داده از سازمان مجزایی به عنوان "سپاس" استفاده می‌کند؛ این موضوع شباهت زیادی به ساختار کا گ ب داشت که سازمانی ویژه برای همین کار داشت.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">محمدعلی عمویی که پس از انقلاب عضو کمیته مرکزی حزب توده بود در کتاب خاطراتش "صبر تلخ"، به ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق اشاره‌هایی می‌کند. به گفته آقای عمویی این ارتباط در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) در سپاه برقرار می‌شود و بعدتر اطلاعات سپاه از همین طریق آموزش‌هایی می‌بیند.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">این ارتباط اطلاعاتی البته به شوروی منحصر نبود و حکومت نوپای ایران از همان سال‌های نخست با اطلاعات آلمان‌غربی (فدرال) ارتباطاتی برقرار کرده بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0"><b>روزهای سخت سپاه</b><b>؛</b><b> قطع ید از اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی</b></p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">به گفته ابوالحسن بنی صدر، در سال‌های اول پس از انقلاب طرحی به شورای انقلاب رفت که اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند. این طرح هیچوقت اجرا نشد.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">اما در تقسیم‌بندی‌های بعدی، "امنیت داخلی" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و "اطلاعات خارجی" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد.</p></div><figure class="bbc-1qn0xuy"><div class="bbc-j1srjl" style="padding-bottom:56.25%"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/640/cpsprodpb/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/240/cpsprodpb/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg.webp 240w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/320/cpsprodpb/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg.webp 320w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/480/cpsprodpb/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg.webp 480w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/624/cpsprodpb/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg.webp 624w, https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg.webp 800w" sizes="(min-width: 1008px) 760px, 100vw" alt="در سال‌های اول پس از انقلاب قرار بود اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند اما عملا "امنیت داخلی" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و "اطلاعات خارجی" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد" loading="lazy" width="976" height="549" style="aspect-ratio:976 / 549" class="bbc-139onq"/><p class="bbc-lafk41" role="text"><span class="bbc-m04vo2">منبع تصویر، </span><span lang="en-GB">YJC</span></p></div><figcaption class="bbc-11gwi9x" dir="rtl"><span role="text"><span class="bbc-m04vo2">توضیح تصویر، </span><span data-testid="caption-paragraph">در سال‌های اول پس از انقلاب قرار بود اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند اما عملا "امنیت داخلی" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و "اطلاعات خارجی" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد</span></span></figcaption></figure><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">دفتر تحقیقات نخست‌وزیری عمدتا در سه محور ضد جاسوسی، اطلاعات خارجی و حراست کار می‌کرد. بخش حراست تنها بخش داخلی این دفتر بود که البته زمینه‌ای شد برای تشکیل حراست‌های کل کشور.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در دهه شصت، سپاه نقش چندانی در ماموریت‌های اطلاعاتی خارجی و بویژه ضد جاسوسی بازی نمی‌کرد. در آن سال‌ها اطلاعات خارجی سپاه عملا به اطلاعات جنگ (با عراق) محدود بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">حسین قاسمی عضو پیشین سپاه و فرماندار سابق شیراز به نقل از یک مقام پیشین اطلاعاتی سپاه نوشته ضدجاسوسی سپاه که با عنوان هسته "۲۰۰۰" شناخته می‌شد، پس از خرداد ۱۳۶۰ تعطیل شد. شمار اعضای این بخش چند ده نفر گفته شده بود.</p></div><div class="etpldq00 bbc-1f5ujku ebmt73l0" dir="rtl"><ul class="bbc-7walqb" role="list"><li role="listitem" class="bbc-1maxgwy"><a href="/persian/iran-46906435" class="focusIndicatorReducedWidth bbc-n8oauk e1p3sufg0">در وزارت اطلاعات چه می‌گذرد؟</a></li><li role="listitem" class="bbc-1maxgwy"><a href="/persian/iran-features-49550704" class="focusIndicatorReducedWidth bbc-n8oauk e1p3sufg0">وزارت اطلاعات و مسئله 'نفوذ' را برای ۱۰۰ روزنامه‌نگار شبیه‌سازی کرد</a></li></ul></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در دهه شصت،اطلاعات خارجی و ضد جاسوسی در ابتدا به اطلاعات نخست وزیری و از سال ۱۳۶۳ به وزارت اطلاعات سپرده شد.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">از میانه دهه شصت تا اوایل دهه هفتاد وزارت اطلاعات یکه‌تاز عرصه‌های امنیتی بویژه اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0"><b>بازگشت سپاه </b><b>به اطلاعات</b><b> خارجی و افول </b><b>وزارت</b></p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">استیلای وزارت اطلاعات اما زیاد طول نکشید و سپاه پاسداران که نه از همکاری با اطلاعات نخست‌وزیری دل خوشی داشت نه از ادغام با وزارت اطلاعات، به عرصه بازگشت.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">یک عضو سابق اطلاعات سپاه که نخواست نامش فاش شود به بی‌بی‌سی درباره تحولات پس از تشکیل وزارت اطلاعات گفت "در معاونت اطلاعات سپاه دویست سیصد نیرو بیشتر نمانده بود".</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">اما چند اتفاق ورق را آرام آرام برگرداند و زمینه فعالیت مجدد اطلاعات سپاه به ویژه بخش اطلاعات خارجی این نیرو را فراهم کرد.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در ابتدای دهه هفتاد با اعلام آیت‌الله خامنه‌ای رهبر حکومت ایران، نیروی قدس در ستاد مرکزی سپاه تشکیل شد که فرصتی شد برای ورود دوباره سپاه به عرصه اطلاعات خارجی.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">سپاه قدس در ابتدا از دل معاونت اطلاعات سپاه بیرون آمد که نیرویی عملا به حاشیه رانده بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در همین دوران، یک اتفاق دیگر هم دست سپاه را بیش از پیش باز کرد: جنگ بوسنی. اطلاعات سپاه به آنجا نیرو فرستاد، برای خود جای پایی در اروپا باز کرد و هرگز عقب ننشست.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">این منبع آگاه به بی‌بی‌سی فارسی گفت: "جنگ بوسنی نقطه عطف بود، سپاه در اروپای شرقی جا باز کرد. در این جنگ سپاه متوجه شد که می تواند در چارت سازمانی وزارت خارجه حضور داشته باشد و بدین ترتیب شماری از اعضای سپاه در دوره عالی اطلاعات استراتژیک شرکت کردند".</p></div><div class="etpldq00 bbc-1f5ujku ebmt73l0" dir="rtl"><ul class="bbc-7walqb" role="list"><li role="listitem" class="bbc-1maxgwy"><a href="/persian/iran-features-48511526" class="focusIndicatorReducedWidth bbc-n8oauk e1p3sufg0">تاریخ محرمانه سپاه قدس در بوسنی</a></li><li role="listitem" class="bbc-1maxgwy"><a href="/persian/iran-38452352" class="focusIndicatorReducedWidth bbc-n8oauk e1p3sufg0">سازمان‌های اطلاعاتی-امنیتی وابسته به سپاه پاسداران</a></li></ul></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">ایده دوره عالی اطلاعات استراتژیک (در دو سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد) در معاونت اطلاعات سپاه در سال ۱۹۹۲ برای تربیت وابسته‌های نظامی در خارج شکل گرفته بود و سرانجام سپاه توانست از رهبر ایران سهمیه‌ای برای برخی کشورها بگیرد. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">از آن به بعد سپاه بمرور توانست وابستگان اطلاعاتی-نظامی خود را در سفارتخانهها داشته باشد و فعالیت‌های خارجی را توسعه دهد. تا پیش از این، وابستگان نظامی و امنیتی سفارتخانهها مطلقا در دست وزارت اطلاعات و ارتش بود.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در ادامه تحولات سیاسی که از میانه دهه هفتاد شمسی رخ داد، سپاه یک گام بلند دیگر نیز برداشت که شاید بتوان گفت این نیرو را قادر ساخته در فعالیت‌های مرتبط با اطلاعات خارجی و ضد جاسوسی با وزارت اطلاعات رقابت کند. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">گام بلند سپاه این بار تشکیل یک واحد اطلاعاتی مستقل بود که از درون حفاظت اطلاعات سپاه بیرون آمد.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">به موازات رشد اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات با بحران‌های درونی مواجه بود: بی‌اعتمادی حاکمیت به دولت خاتمی برای اداره وزارت اطلاعات و بعدها دستگیری شماری از اعضای این وزارتخانه در قتل‌های زنجیره‌ای.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">پس از قتل‌های زنجیره‌ای شماری از نیروهای این وزارتخانه نگران کنترلی بودند که بر این وزارت خانه و فعالیت‌هایش اعمال می‌شد. در این سال‌ها روح‌الله حسینیان پیاپی این اختلاف‌ها را خاطرنشان و از دخالت جناح نزدیک به دولت خاتمی در کار وزارت اطلاعات انتقاد می‌کرد. </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">رابطه با شیعیان پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و لبنان و برخی دیگر از کشورهای عربی نیز فرصتی بزرگ به سپاه می‌داد.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">یک عضو سابق اطلاعات سپاه به شرط ناشناس‌ماندن به بی‌بی‌سی گفت در سال‌های اول پس از انقلاب، حکومت ایران نه تنها الهام‌بخش گروه‌های شبه‌نظامی و مسلمانان منطقه بود، بلکه فرصت یافته بود از امکانات عملیاتی و تجربه اطلاعاتی آنها هم استفاده کند.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><h2 id="بسط-مفهوم-امنیت-و-سازمان‌های-اطلاعات-خارجی" tabindex="-1" class="bbc-hl5nhs eglt09e0">بسط مفهوم امنیت و سازمان‌های اطلاعات خارجی</h2></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">بمرور رابطه با شیعیان منطقه کاملا به سپاه واگذار شد و نقش سپاه را در فعالیت‌های اطلاعاتی و ضدجاسوسی پررنگ‌تر کرد. نظریه‌هایی همچون "ایران به مثابه امه القرای جهان اسلام" و "حفاظت از مرزها در جنگ‌های نیابتی" هم، مفهوم امنیت و فعالیت اطلاعاتی را برای حکومت ایران بسط داده‌اند.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">این بسطِ مفهومِ امنیت اما خود را در بسطِ سازمان‌ها امنیتی و فعالیت‌های اطلاعاتی نشان داده است.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">در اوایل دهه شصت، حکومت ایران با تشکیل "ستاد امنیت کشور" کوشید اطلاعات سپاه و نخست وزیری و کمیته را با هم هماهنگ کند. سال‌ها بعد در دهه هشتاد هم دولت محمود احمدی‌نژاد کوشید با تشکیل "شورای هماهنگی اطلاعاتی" به هماهنگی نهادهای اطلاعاتی کمک کند. اما این نهاد هم در عمل موفق نبود و روسای جمهوری ایران بارها از عملکردش ابراز ناامیدی کردند.</p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">به نظر می‌رسد وضعیت امنیتی ایران به دوران پیش از تشکیل وزارت اطلاعات بازگشته است که ابوالقاسم مصباحی از نیروهای ارشد سابق اطلاعاتی در توصیفش میگفت: "برای یک برنامه ترور چند تیم مجزا از هم وارد عمل می‌شوند". </p></div><div dir="rtl" class="bbc-4wucq3 ebmt73l0"><p dir="rtl" class="bbc-1gjryo4 e17g058b0">هر چند تعریف دلبخواه از مفهوم "امنیت" محدود به نهادهای امنیتی ایران نیست، اما به نظر می‌رسد در ایران این نهادها می‌کوشند تعریف این مفهوم را با عملکرد خود تطبیق دهند.</p></div></main></div><div class="bbc-tpioxw"><div data-testid="top-stories" data-experiment-position="secondaryColumn" class="bbc-wxq00o"><section aria-labelledby="top-stories-heading" role="region" data-e2e="top-stories-heading" class="bbc-8cenrp"><div class="bbc-g47oqm e1m6nvxw1"><h2 id="section-label-heading-top-stories-heading" tabindex="-1" class="bbc-a5e1ct e1m6nvxw0"><span class="bbc-1fttcpj e1fapd9x4"><span class="bbc-127x8fy e1fapd9x2"><span dir="ltr" id="top-stories-heading" class="bbc-19bsuwp e1fapd9x1">مهمترین خبرها</span></span></span></h2></div><ul class="bbc-lvnea5 e1f16x8o0"><li class="bbc-s6v87m e1eoj41e0"><div class="bbc-ey9z5j"><div class="bbc-70p486 epcp8l40"><div class="bbc-2xm90o epcp8l41"><h3 class="bbc-s8lpxx e1j5zm900"><a data-testid="promo-link" class=" focusIndicatorDisplayInlineBlock bbc-154s5g9 e1ifqd8t0" href="/persian/articles/cn9xw1gv3gno" aria-labelledby="top-stories-promo-persianarticlescn9xw1gv3gno-1"><span id="top-stories-promo-persianarticlescn9xw1gv3gno-1">ادامه حملات متقابل اسرائيل و حزب‌الله؛ لبنان مدارس پایتخت را غیرحضوری کرد</span></a></h3><time dateTime="2024-11-25" class="bbc-bkxz22 e1mklfmt0">۲۶ دقیقه پیش</time></div></div></div></li><li class="bbc-s6v87m e1eoj41e0"><div class="bbc-ey9z5j"><div class="bbc-70p486 epcp8l40"><div class="bbc-2xm90o epcp8l41"><h3 class="bbc-s8lpxx e1j5zm900"><a data-testid="promo-link" class=" focusIndicatorDisplayInlineBlock bbc-154s5g9 e1ifqd8t0" href="/persian/articles/c0enj3pg354o" aria-labelledby="top-stories-promo-persianarticlesc0enj3pg354o-2"><span id="top-stories-promo-persianarticlesc0enj3pg354o-2">ایران ادعای «مداخله در قتل» خاخام اسرائیلی را رد کرد</span></a></h3><time dateTime="2024-11-24" class="bbc-bkxz22 e1mklfmt0">۳ ساعت پیش</time></div></div></div></li><li class="bbc-s6v87m e1eoj41e0"><div class="bbc-ey9z5j"><div class="bbc-70p486 epcp8l40"><div class="bbc-2xm90o epcp8l41"><h3 class="bbc-s8lpxx e1j5zm900"><a data-testid="promo-link" class=" focusIndicatorDisplayInlineBlock bbc-154s5g9 e1ifqd8t0" href="/persian/articles/c629vvz09e4o" aria-labelledby="top-stories-promo-persianarticlesc629vvz09e4o-3"><span id="top-stories-promo-persianarticlesc629vvz09e4o-3">بریتانیا: برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اگر لازم شود مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم</span></a></h3><time dateTime="2024-11-24" class="bbc-bkxz22 e1mklfmt0">۴ آذر ۱۴۰۳ - ۲۴ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li></ul></section></div><div data-testid="features" class="bbc-10pxgv6"><section data-e2e="features-analysis-heading" role="region" aria-labelledby="features-analysis-heading" class="bbc-6bz6fw e1l4j50z3"><div class="e1l4j50z1 bbc-g47oqm e1m6nvxw1"><h2 id="section-label-heading-features-analysis-heading" tabindex="-1" class="bbc-a5e1ct e1m6nvxw0"><span class="bbc-1fttcpj e1fapd9x4"><span class="bbc-127x8fy e1fapd9x2"><span dir="rtl" id="features-analysis-heading" class="bbc-13nmxlq e1fapd9x1">گزارش و تحلیل</span></span></span></h2></div><ul role="list" class="bbc-ofnqcj eowmifl1"><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/ckgdyd0geggo" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.19%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/3495/live/91006540-a28f-11ef-bedc-adf2250df6ee.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/3495/live/91006540-a28f-11ef-bedc-adf2250df6ee.jpg.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="پرچم کشورهای آسیای مرکزی" loading="lazy" width="792" height="445" style="aspect-ratio:792 / 445" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/ckgdyd0geggo" class="bbc-nrcg1m">آمریکا و آسیای مرکزی: ترامپ با همسایه‌‌های ایران و افغانستان چه خواهد کرد؟</a></h3><time dateTime="2024-11-23" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۳ آذر ۱۴۰۳ - ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/clyvrgp42ypo" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.17%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/b04c/live/841a93f0-a802-11ef-b21e-5359bd56d02f.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/b04c/live/841a93f0-a802-11ef-b21e-5359bd56d02f.jpg.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="تصویری از پرتاب یک موشک بالستیک قاره‌پیمای مینت‌من ۲ بدون کلاهک جنگی از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ در کالیفرنیا در سال ۲۰۰۲" loading="lazy" width="819" height="460" style="aspect-ratio:819 / 460" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/clyvrgp42ypo" class="bbc-nrcg1m">موشک بالستیک قاره‌پیما چیست؟</a></h3><time dateTime="2024-11-23" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۳ آذر ۱۴۰۳ - ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/c748yym73k4o" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.28%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/3a52/live/69ee88d0-a8d7-11ef-8ab9-9192db313061.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/3a52/live/69ee88d0-a8d7-11ef-8ab9-9192db313061.jpg.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت" loading="lazy" width="3440" height="1936" style="aspect-ratio:3440 / 1936" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/c748yym73k4o" class="bbc-nrcg1m">چه کشورهایی ممکن است نتانیاهو را بازداشت کنند؟</a></h3><time dateTime="2024-11-22" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۲ آذر ۱۴۰۳ - ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/c3rxyezdd0jo" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.25%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/44df/live/a09ad0e0-a8f1-11ef-be7c-ed5daf3a35bf.png.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/44df/live/a09ad0e0-a8f1-11ef-be7c-ed5daf3a35bf.png.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="تلاش دولت برای حفظ ظریف" loading="lazy" width="880" height="495" style="aspect-ratio:880 / 495" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/c3rxyezdd0jo" class="bbc-nrcg1m">گزارش از موافقت خامنه‌ای با «اصلاح قانون تابعیت قهری»؛ کمکی برای حفظ ظریف؟</a></h3><time dateTime="2024-11-22" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۲ آذر ۱۴۰۳ - ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/ce8ymr1gjnpo" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.25%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/bd6f/live/9afc0c60-a8f8-11ef-8ab9-9192db313061.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/bd6f/live/9afc0c60-a8f8-11ef-8ab9-9192db313061.jpg.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="پوتین" loading="lazy" width="976" height="549" style="aspect-ratio:976 / 549" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/ce8ymr1gjnpo" class="bbc-nrcg1m">استیو روزنبرگ، تحلیلگر بی‌بی‌سی: پوتین در پی چند روز تشدید تنش چه خواهد کرد؟</a></h3><time dateTime="2024-11-23" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۳ آذر ۱۴۰۳ - ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/cx24xx4evy7o" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.18%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/fa20/live/726c07a0-a8ee-11ef-a4fe-a3e9a6c5d640.png.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/fa20/live/726c07a0-a8ee-11ef-a4fe-a3e9a6c5d640.png.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="نفتکش" loading="lazy" width="1109" height="623" style="aspect-ratio:1109 / 623" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/cx24xx4evy7o" class="bbc-nrcg1m">روسیه در مقابل نیرو و سلاح یک میلیون بشکه نفت خام به کره شمالی تحویل داده است</a></h3><time dateTime="2024-11-22" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۲ آذر ۱۴۰۳ - ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/c0lpx2x75z5o" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.21%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/773a/live/22c2fa10-a100-11ef-8f5b-3de8566d4c06.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/773a/live/22c2fa10-a100-11ef-8f5b-3de8566d4c06.jpg.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="در دسامبر ۲۰۲۱، معترضان مخالف و موافق سقط جنین در مقابل ساختمان دیوان عالی ایالات متحده در واشنگتن تجمع کردند" loading="lazy" width="1023" height="575" style="aspect-ratio:1023 / 575" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/c0lpx2x75z5o" class="bbc-nrcg1m">تأثیر دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ بر حقوق سقط جنین در آمریکا</a></h3><time dateTime="2024-11-22" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۲ آذر ۱۴۰۳ - ۲۲ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li><li class="bbc-1q5cdze eowmifl0"><div data-testid="frosted-promo-0" class="bbc-oz5u0n"><a href="/persian/articles/cz7w5ve0xpxo" aria-hidden="true" tabindex="-1" class="bbc-18rv2kn"></a><div class="bbc-1bepigl" style="padding-bottom:56.25%;overflow:hidden"><img src="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/b286/live/0da98f30-a854-11ef-bdf5-b7cb2fa86e10.jpg.webp" srcSet="https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/400/cpsprodpb/b286/live/0da98f30-a854-11ef-bdf5-b7cb2fa86e10.jpg.webp 400w" sizes="(min-width: 1008px) 400px" alt="trump" loading="lazy" width="1600" height="900" style="aspect-ratio:1600 / 900" class="bbc-139onq"/></div><div class="lazyload-wrapper bbc-10klw3m"><div data-testid="frosted-glass-lazyload-placeholder" class="bbc-7gzyga"><h3 class="bbc-1uk1gs8"><a href="/persian/articles/cz7w5ve0xpxo" class="bbc-nrcg1m">ایران و معمای مذاکره؛ ترامپ «قمارباز» یا ترامپ «معامله‌گر»؟</a></h3><time dateTime="2024-11-21" class="bbc-lzs1ev e1mklfmt0">۱ آذر ۱۴۰۳ - ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴</time></div></div></div></li></ul></section></div></div></div><section role="region" aria-labelledby="Most-Read" data-e2e="most-read" data-testid="most-read" class="bbc-1pg0aej"><div class="bbc-1rpw6bb e1m6nvxw1"><h2 id="section-label-heading-Most-Read" tabindex="-1" class="bbc-a5e1ct e1m6nvxw0"><span class="bbc-1fttcpj e1fapd9x4"><span class="bbc-127x8fy e1fapd9x2"><span dir="rtl" id="Most-Read" class="bbc-13nmxlq e1fapd9x1">پربیننده‌ترین‌ها</span></span></span></h2></div><ol role="list" class="bbc-stivil ebmt73l0" dir="rtl"><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-1yj6spp"><span class="bbc-109858a">۱</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/c0enj3pg354o" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">ایران ادعای «مداخله در قتل» خاخام اسرائیلی را رد کرد</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-bmg00o"><span class="bbc-109858a">۲</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/cd9nw4lgpl9o" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">ای‌کولای چیست و چطور از مسمومیت غذایی خطرناک با آن جلوگیری کنیم</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-1yj6spp"><span class="bbc-109858a">۳</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/cn9xw1gv3gno" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">ادامه حملات متقابل اسرائيل و حزب‌الله؛ لبنان مدارس پایتخت را غیرحضوری کرد</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-bmg00o"><span class="bbc-109858a">۴</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/cd6v804v2nyo" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">آتش‌بس ۷ روزه در نزدیکی مرز افغانستان و پاکستان</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-txw7fg"><span class="bbc-109858a">۵</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/c629vvz09e4o" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">بریتانیا: برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اگر لازم شود مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-1cq4npg"><span class="bbc-109858a">۶</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/czxrqzd5q2jo" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">چای دبش؛ آغاز رسیدگی به یکی از بزرگترین پرونده‌های فساد در ایران در غیاب برخی متهمان</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-sgu2a"><span class="bbc-109858a">۷</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/cn8lpl5y29lo" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">جنگ اوکراین و شمار بی‌سابقه سربازان فراری روسیه </a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-1cq4npg"><span class="bbc-109858a">۸</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/c4gx61j7y2do" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">حکومت طالبان: کار استخراج در ۲۱ معدن بزرگ جریان دارد؛ مخالفان: مردم ثروت معادن را در زندگی خود نمی‌بینند</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-sgu2a"><span class="bbc-109858a">۹</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/cd9nwl2d25wo" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">فرماندار انزلی پس از توهین به خبرنگاران برکنار شد</a></div></div></li><li role="listitem" class="bbc-jsrhcr ebmt73l0" dir="rtl"><div class="bbc-1is9yal"><div dir="rtl" class="bbc-666nu5"><span class="bbc-109858a">۱۰</span></div><div dir="rtl" class="bbc-edu86c"><a href="https://www.bbc.com/persian/articles/c04lk0zwn0ro" class="focusIndicatorDisplayTableCell bbc-btleo5">روزهای تلخ منچستر سیتی؛ پنج مشکلی که گواردیولا و باشگاه باید حل کنند</a></div></div></li></ol></section></div></div><footer role="contentinfo" class="bbc-1lvqtkx e1njnjcp0"><div class="ep1mqcj0 bbc-5g7yny e10yv9r12"><div class="bbc-1dg7u9h e10yv9r13"><a href="/persian" id="footer" class="focusIndicatorRemove bbc-1re47cx e10yv9r11" aria-labelledby="BrandLink-footer"><svg id="brandSvgFooter" viewBox="140 140 1333 145" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" focusable="false" aria-hidden="true" height="32" class="bbc-1jefi8v e10yv9r10"><g fill-rule="evenodd" stroke="#000" stroke-width=".335" style="stroke:#fff"><path d="M759.927 268.693a4646.67 4646.67 0 00-23.49-37.242 2633.129 2633.129 0 00-23.49-36.2v73.442h-22.003V162.395h23.193a2668.556 2668.556 0 0123.713 36.052 2774.159 2774.159 0 0123.266 36.646v-72.698h22.003v106.298h-23.192zM804.186 162.395h73.145v19.029h-50.25v23.044h44.6v19.03h-44.6v26.165h53.075v19.03h-75.97V162.395zM982.1 268.693a3174.441 3174.441 0 01-9.886-35.978 3159.855 3159.855 0 01-9.441-35.978 2391.54 2391.54 0 01-9.217 35.978 2452.296 2452.296 0 01-9.812 35.978H919.51a2032.839 2032.839 0 01-14.57-52.629c-4.66-17.74-9.069-35.63-13.232-53.67h24.977a2003.215 2003.215 0 007.88 41.33 1444.404 1444.404 0 008.77 40.587 3259.894 3259.894 0 0018.882-77.456h22.3a3251.95 3251.95 0 0018.732 75.82 1999.976 1999.976 0 008.623-39.843 1455.41 1455.41 0 007.73-40.437h24.531a1845.28 1845.28 0 01-13.231 53.67 2041.61 2041.61 0 01-14.57 52.628H982.1zM1077.47 270.923c-5.849 0-11.621-.646-17.32-1.933a66.227 66.227 0 01-16.427-6.096v-20.516c10.604 6.444 21.854 9.664 33.747 9.664 6.74 0 11.868-1.139 15.388-3.42 3.517-2.279 5.277-5.45 5.277-9.514 0-3.071-.868-5.476-2.601-7.211-1.736-1.733-4.04-3.122-6.914-4.163-2.875-1.04-6.095-2.007-9.663-2.899-5.849-1.387-11.002-2.973-15.462-4.757-4.46-1.784-8.228-3.888-11.298-6.319-3.073-2.427-5.403-5.352-6.988-8.77-1.586-3.42-2.379-7.509-2.379-12.266 0-6.74 1.71-12.537 5.13-17.395 3.419-4.854 8.25-8.597 14.495-11.224 6.244-2.625 13.677-3.94 22.3-3.94 5.65 0 11.2.646 16.651 1.933 5.45 1.29 10.356 3.024 14.719 5.204v20.218c-4.363-2.676-9.293-4.757-14.793-6.243-5.5-1.487-11.027-2.231-16.577-2.231-6.046 0-10.73 1.04-14.049 3.122-3.322 2.082-4.98 5.055-4.98 8.92 0 2.776.792 4.981 2.378 6.616 1.584 1.635 3.84 2.974 6.765 4.014 2.922 1.041 6.367 2.058 10.332 3.048 5.055 1.29 9.761 2.702 14.124 4.237 4.36 1.538 8.2 3.494 11.521 5.872 3.32 2.38 5.896 5.403 7.731 9.07 1.833 3.667 2.75 8.176 2.75 13.528 0 7.039-1.735 13.06-5.202 18.063-3.471 5.007-8.475 8.823-15.016 11.448-6.542 2.625-14.421 3.94-23.639 3.94z"></path><path d="M141.732 144.675v141.732h141.732V144.675H141.732zm98.838 100.024c-2.421 3.42-5.872 6.06-10.352 7.917-4.482 1.858-9.865 2.787-16.152 2.787h-31.763v-79.724h29.92c8.816 0 15.646 1.766 20.488 5.296 4.841 3.531 7.263 8.605 7.263 15.22 0 3.791-.867 7.08-2.601 9.868-1.735 2.787-4.301 5-7.697 6.634 4.697 1.561 8.293 4.034 10.786 7.415 2.494 3.384 3.74 7.49 3.74 12.322 0 4.757-1.21 8.846-3.632 12.265zm-20.271-38.97c2.203-1.821 3.306-4.367 3.306-7.639 0-6.317-4.3-9.477-12.9-9.477h-12.25v19.847h12.25c4.19 0 7.389-.91 9.594-2.731zm-7.535 15.22h-14.309v21.52h14.093c4.84 0 8.564-.91 11.166-2.732 2.601-1.821 3.902-4.441 3.902-7.86 0-7.285-4.951-10.928-14.852-10.928zM318.897 144.675v141.732H460.63V144.675H318.897zm98.839 100.024c-2.422 3.42-5.873 6.06-10.353 7.917-4.482 1.858-9.865 2.787-16.152 2.787h-31.763v-79.724h29.92c8.816 0 15.646 1.766 20.489 5.296 4.84 3.531 7.263 8.605 7.263 15.22 0 3.791-.867 7.08-2.602 9.868-1.735 2.787-4.3 5-7.697 6.634 4.697 1.561 8.293 4.034 10.787 7.415 2.493 3.384 3.74 7.49 3.74 12.322 0 4.757-1.211 8.846-3.632 12.265zm-20.272-38.97c2.204-1.821 3.307-4.367 3.307-7.639 0-6.317-4.302-9.477-12.9-9.477h-12.25v19.847h12.25c4.19 0 7.388-.91 9.593-2.731zm-7.534 15.22h-14.31v21.52h14.093c4.841 0 8.564-.91 11.166-2.732 2.601-1.821 3.903-4.441 3.903-7.86 0-7.285-4.952-10.929-14.852-10.929zM496.063 286.407h141.732V144.675H496.062v141.732zm101.793-36.057c-3.302 1.822-7.128 3.262-11.478 4.317-4.352 1.055-8.93 1.585-13.73 1.585-6.376 0-12.116-.93-17.216-2.787-5.103-1.858-9.416-4.536-12.941-8.033-3.527-3.498-6.228-7.777-8.103-12.842-1.875-5.063-2.813-10.765-2.813-17.104 0-6.192.974-11.785 2.926-16.776 1.95-4.99 4.763-9.272 8.44-12.842 3.675-3.57 8.083-6.302 13.222-8.197 5.138-1.894 10.896-2.842 17.273-2.842 4.426 0 8.61.456 12.548 1.366 3.938.912 7.596 2.24 10.972 3.99v15.519a36.771 36.771 0 00-10.016-4.645c-3.6-1.056-7.39-1.585-11.365-1.585-5.477 0-10.148 1.021-14.01 3.06-3.865 2.041-6.828 4.992-8.89 8.853-2.065 3.863-3.095 8.563-3.095 14.099 0 5.538.993 10.256 2.982 14.153 1.987 3.899 4.876 6.868 8.665 8.908 3.788 2.04 8.383 3.06 13.785 3.06 8.252 0 15.866-2.148 22.844-6.449v15.192z"></path><path d="M1345.634 215.978c0-4.67-.36-9.39-1.07-14.027a196.592 196.592 0 00-2.445-13.11l-.13-.573-11.043 4.908.098.393c.735 2.939 1.45 6.049 2.124 9.242.663 3.157 1.23 6.14 1.686 8.866.452 2.718.681 5.007.681 6.804 0 2.2-.442 3.796-1.311 4.742-.884.96-2.058 1.585-3.491 1.855-1.5.286-3.175.43-4.978.43-3.956 0-7.054-.89-9.207-2.645-2.137-1.74-3.426-4.913-3.83-9.425a81.426 81.426 0 01-.185-4.043 204.626 204.626 0 01-.062-5.369v-6.27l-9.223 1.676v6.91c0 1.245-.021 2.408-.061 3.485a61.695 61.695 0 00-.063 2.371c-.242 4.607-1.436 7.995-3.548 10.069-2.107 2.068-5.425 3.116-9.862 3.116-4.199 0-7.44-.97-9.633-2.885-2.18-1.902-3.367-5.028-3.526-9.273 0-.505-.022-1.303-.064-2.398a89.154 89.154 0 01-.062-3.547v-7.777l-8.847 1.685v.398c0 1.834-.021 3.77-.062 5.81a132.354 132.354 0 01-.187 5.063c-.082 2.748-.672 5.115-1.754 7.037-1.065 1.893-2.855 3.337-5.322 4.292-2.52.975-6.124 1.47-10.713 1.47-4.134 0-8.41-.252-12.709-.748-4.295-.495-8.776-1.375-13.32-2.614l-.44-.12-3.684 11.187 6.008 1.502c3.582.897 6.127 1.978 7.562 3.214 1.404 1.208 2.086 2.542 2.086 4.078 0 1.932-1.018 3.81-3.028 5.584-2.061 1.818-5.073 3.321-8.954 4.467-3.903 1.15-8.595 1.732-13.942 1.732-8.691 0-15.032-1.543-18.847-4.588-3.782-3.017-5.7-7.754-5.7-14.077 0-1.651.104-3.573.31-5.712.204-2.13.538-4.387.994-6.71.451-2.304.976-4.61 1.558-6.855l.122-.472-7.498-1.84-.163.37c-.921 2.092-1.811 4.509-2.646 7.184a68.002 68.002 0 00-2.017 8.255c-.503 2.808-.758 5.552-.758 8.157 0 5.807 1.155 10.956 3.433 15.304 2.292 4.37 5.923 7.787 10.791 10.157 4.843 2.358 11.25 3.553 19.044 3.553 5.689 0 10.83-.68 15.282-2.023 4.454-1.345 8.293-3.201 11.41-5.518 3.13-2.328 5.534-5.034 7.146-8.043 1.616-3.022 2.435-6.236 2.435-9.55 0-1.02-.125-2.144-.374-3.352a80.111 80.111 0 005.772.203h.251l.004-.001c4.905-.013 9.113-.717 12.504-2.098 3.244-1.322 5.938-3.59 8.017-6.745 1.985 2.995 4.503 5.217 7.49 6.61 3.178 1.483 6.972 2.235 11.28 2.235 3.897 0 7.466-.818 10.607-2.431a17.998 17.998 0 007.015-6.352c1.548 2.65 3.836 4.764 6.812 6.29 3.223 1.654 7.255 2.493 11.983 2.493 6.37 0 11.394-1.969 14.934-5.851 3.53-3.871 5.32-9.307 5.32-16.155zM1375.892 208.5c-1.417-4.125-3.36-8.959-5.772-14.368l-.23-.516-10.58 6.918.171.376c3.393 7.45 5.977 13.73 7.68 18.666 1.684 4.896 2.539 8.57 2.539 10.919 0 4.467-1.257 8.586-3.734 12.244-2.49 3.671-6.117 6.776-10.776 9.23-4.68 2.463-10.396 4.172-16.987 5.08l-.566.078 3.671 11.556.39-.042c7.875-.838 14.719-2.944 20.342-6.258 5.64-3.327 10.057-7.873 13.132-13.513 3.07-5.637 4.625-12.409 4.625-20.128 0-2.844-.297-5.925-.883-9.159-.586-3.217-1.603-6.946-3.022-11.083zM1441.61 155.686a84.062 84.062 0 004.091 3.839l.327.286.318-.297a1280.37 1280.37 0 004.006-3.755 56.518 56.518 0 004.292-4.545l.257-.302-.249-.31a55.224 55.224 0 00-3.978-4.482 70.444 70.444 0 00-4.346-3.97l-.31-.26-.31.26a67.91 67.91 0 00-4.285 3.907c-1.251 1.25-2.607 2.734-4.032 4.41l-.265.31.265.313a77.604 77.604 0 004.218 4.596zM1469.448 191.333c-1.217-4.864-2.963-9.122-5.191-12.655-2.24-3.55-4.923-6.316-7.973-8.223-3.067-1.917-6.48-2.889-10.141-2.889-2.399 0-4.745.565-6.974 1.678-2.21 1.105-4.254 2.632-6.076 4.54-1.815 1.898-3.419 4.1-4.767 6.545a34.213 34.213 0 00-3.11 7.743c-.717 2.698-1.08 5.392-1.08 8.008 0 3.569.798 6.887 2.37 9.86 1.579 2.989 4 5.412 7.2 7.204 3.187 1.784 7.244 2.69 12.061 2.69 3.125 0 6.23-.515 9.227-1.528 2.6-.879 4.801-1.996 6.56-3.328v1.37c0 2.19-.224 4.015-.666 5.425-.43 1.365-1.159 2.49-2.166 3.344-1.03.872-2.49 1.598-4.327 2.157-2.87.82-6.666 1.362-11.28 1.609-4.644.249-10.362.375-16.996.375h-7.008c-3.36 0-6.111-.33-8.178-.98-2.033-.636-3.622-1.599-4.725-2.861-1.106-1.262-1.87-2.913-2.268-4.908-.409-2.036-.616-4.488-.616-7.282l1.01-64.546-11.485 2.324.126 64.467c0 6.383.878 11.565 2.609 15.403 1.75 3.89 4.61 6.75 8.5 8.5 3.81 1.719 8.825 2.594 14.9 2.607l.005.002h7.005c4.584 0 8.657-.106 12.106-.314 3.46-.207 6.633-.525 9.427-.943 2.788-.415 5.515-.923 8.114-1.51 2.457-.592 4.694-1.517 6.651-2.751 1.97-1.241 3.643-2.956 4.97-5.097 1.316-2.12 2.326-4.845 3.004-8.102.672-3.234 1.011-7.204 1.011-11.799 0-5.847-.615-11.276-1.828-16.135zm-24.182-11.666c2.46 0 4.822.89 7.02 2.647 2.227 1.782 4.14 4.316 5.686 7.53 1.515 3.151 2.539 6.798 3.045 10.841a25.7 25.7 0 01-6.337 2.182c-2.376.491-5.291.74-8.662.74-3.958 0-7.014-.848-9.084-2.52-2.07-1.67-3.075-3.8-3.075-6.509a17.482 17.482 0 013.288-10.23c1.04-1.442 2.276-2.598 3.674-3.436a8.53 8.53 0 014.445-1.245z"></path></g></svg><span id="BrandLink-footer" role="text" class="bbc-m04vo2"><span lang="en-GB">BBC News, </span><span>فارسی</span></span></a></div></div><div class="bbc-hqbzgf"><div class="bbc-n6enek"><ul role="list" class="bbc-18pquoo"><li class="bbc-a32bmp"><a href="https://www.bbc.com/persian/institutional-49283091" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">چرا می‌توانید به بی‌بی‌سی اطمینان کنید؟</a></li><li role="listitem"><a href="https://www.bbc.com/persian/institutional-37474133" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">شرایط استفاده</a></li><li role="listitem"><a href="https://www.bbc.com/persian/institutional-37474136" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">درباره بی بی سی</a></li><li role="listitem"><a href="https://www.bbc.com/persian/institutional-37540067" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li><li role="listitem"><a href="https://www.bbc.com/usingthebbc/cookies/" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">کوکی ها</a></li><li role="listitem"><a href="https://www.bbc.co.uk/persian/send/u50853555" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">تماس با بی بی سی</a></li><li role="listitem"><a href="https://www.bbc.com/ws/languages" class="focusIndicatorInvert bbc-mcd2q6">Other Languages</a></li><li role="listitem"><a lang="en-GB" href="#" class="focusIndicatorInvert bbc-1vn4w5t">Do not share or sell my info</a></li></ul><p class="bbc-cmqtv6"><span lang="en-GB">©<!-- --> </span>2024 بی بی سی. بی بی سی مسئول محتوای سایت های دیگر نیست.<!-- --> <a href="https://www.bbc.com/persian/institutional/2011/04/000001_links" class="focusIndicatorInvert bbc-w6hk32">سیاست ما درباره لینک دادن به سایت های دیگر.</a></p></div></div></footer></div></div><script>window.SIMORGH_DATA={"status":200,"pageData":{"metadata":{"atiAnalytics":{"campaigns":[{"campaignId":"5a988e4739461b000e9dabfc","campaignName":"WS - Update me"}],"categoryName":"Feature","contentId":"urn:bbc:cps:curie:asset:53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7","contentType":"article","language":"fa","ldpThingIds":null,"ldpThingLabels":null,"nationsProducer":null,"pageIdentifier":"persian.iran_features.story.53636391.page","pageTitle":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","timePublished":"2020-11-15T14:59:01.000Z","timeUpdated":"2020-11-15T14:59:01.000Z","producerName":"PERSIAN","producerId":"69"},"id":"urn:bbc:ares::asset:persian/iran-features-53636391","locators":{"assetUri":"/persian/iran-features-53636391","curieCpsUrn":"urn:bbc:cps:curie:asset:53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7","assetId":"53636391","cpsUrn":"urn:bbc:content:assetUri:persian/iran-features-53636391","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/iran-features-53636391","curie":"http://www.bbc.co.uk/asset/53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7"},"type":"STY","createdBy":"persian-v6","language":"fa","firstPublished":1605452341000,"lastPublished":1605452341000,"options":{"isIgorSeoTagsEnabled":false,"includeComments":false,"allowRightHandSide":true,"isFactCheck":false,"allowDateStamp":true,"suitableForSyndication":true,"hasNewsTracker":false,"allowRelatedStoriesBox":true,"isKeyContent":false,"allowHeadline":true,"allowAdvertising":true,"hasContentWarning":false,"isBreakingNews":false,"allowPrintingSharingLinks":true},"analyticsLabels":{"cps_asset_id":"53636391","page":"persian.iran_features.story.53636391.page","contentId":"urn:bbc:cps:curie:asset:53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7","cps_asset_type":"sty"},"passport":{"category":{"categoryId":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Feature","categoryName":"Feature"},"campaigns":[{"campaignId":"5a988e4739461b000e9dabfc","campaignName":"WS - Update me"}],"home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","taggings":[]},"blockTypes":["headline","text","paragraph","fragment","byline","contributor","name","role","image","altText","rawImage","caption","urlLink","unorderedList","listItem","subheadline"],"includeComments":false,"siteUri":"/persian","allowAdvertising":true,"consumableOnRedButton":false,"consumableOnlyOnRedButton":false,"useSensitiveOnwardJourneys":false},"content":{"model":{"blocks":[{"id":"6649b253","type":"headline","model":{"blocks":[{"id":"205670b9","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"5db13679","type":"paragraph","model":{"text":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","blocks":[{"id":"f73df00d","type":"fragment","model":{"text":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","attributes":[]},"position":[1,1,1,1]}]},"position":[1,1,1]}]},"position":[1,1]}]},"position":[1]},{"id":"2018076b","type":"image","model":{"emphasiseImage":true,"blocks":[{"id":"0164505b","type":"altText","model":{"blocks":[{"id":"f3751f83","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"49fe42a4","type":"paragraph","model":{"text":"نهادهای اطلاعاتی","blocks":[{"id":"67948849","type":"fragment","model":{"text":"نهادهای اطلاعاتی","attributes":[]},"position":[2,1,1,1,1]}]},"position":[2,1,1,1]}]},"position":[2,1,1]}]},"position":[2,1]},{"id":"7175349b","type":"rawImage","model":{"height":360,"width":640,"locator":"CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg","href":"http://c.files.bbci.co.uk/CCB6/production/_114360425_40568f63-a735-4d68-8073-abf01c48c6ea.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"BBC","suitableForSyndication":true},"position":[2,2]}]},"position":[2]},{"id":"3b6d7477","type":"byline","model":{"blocks":[{"id":"2aba8f56","type":"contributor","model":{"blocks":[{"id":"c043ba0d","type":"name","model":{"blocks":[{"id":"38cae50e","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"dea2b8da","type":"paragraph","model":{"text":"امید منتظری","blocks":[{"id":"6bfcc7bc","type":"fragment","model":{"text":"امید منتظری","attributes":[]},"position":[3,1,1,1,1,1]}]},"position":[3,1,1,1,1]}]},"position":[3,1,1,1]}]},"position":[3,1,1]},{"id":"b93cc3bb","type":"role","model":{"blocks":[{"id":"da74aadf","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"0909a017","type":"paragraph","model":{"text":"بی‌بی‌سی","blocks":[{"id":"c50807e2","type":"fragment","model":{"text":"بی‌بی‌سی","attributes":[]},"position":[3,1,2,1,1,1]}]},"position":[3,1,2,1,1]}]},"position":[3,1,2,1]}]},"position":[3,1,2]}]},"position":[3,1]}]},"position":[3]},{"id":"88c058b9","type":"timestamp","model":{"firstPublished":1605452341000,"lastPublished":1605452341000},"position":[4]},{"id":"ecd77656","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"8ddb8ffd","type":"paragraph","model":{"text":"آبان ماه سال ۱۳۵۸، شهریار شفیق فرزند اشرف پهلوی و افسر ارشد نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی در پاریس به قتل رسید.","blocks":[{"id":"af12cd4b","type":"fragment","model":{"text":"آبان ماه سال ۱۳۵۸، شهریار شفیق فرزند اشرف پهلوی و افسر ارشد نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی در پاریس به قتل رسید.","attributes":["bold"]},"position":[5,1,1]}]},"position":[5,1]},{"id":"055bd638","type":"paragraph","model":{"text":"۱۷ سال بعد، ۵ مهر ۱۳۷۵، ابوالقاسم مصباحی هماهنگ کننده سازمان‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی در اروپا و یکی از چهل بنیانگذار وزارت اطلاعات که اکنون تحت الحفظ پلیس آلمان است، اذعان کرد \"پنج تیم مستقل از یکدیگر به دنبال ترور آقای شفیق بودند.\" ","blocks":[{"id":"decfa2fe","type":"fragment","model":{"text":"۱۷ سال بعد، ۵ مهر ۱۳۷۵، ابوالقاسم مصباحی هماهنگ کننده سازمان‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی در اروپا و یکی از چهل بنیانگذار وزارت اطلاعات که اکنون تحت الحفظ پلیس آلمان است، اذعان کرد \"پنج تیم مستقل از یکدیگر به دنبال ترور آقای شفیق بودند.\" ","attributes":[]},"position":[5,2,1]}]},"position":[5,2]},{"id":"7010bb42","type":"paragraph","model":{"text":"قتل فرزند اشرف پهلوی در فرانسه آن هم کمتر از یک سال پس از انقلاب، از نخستین مواردی بود که نام جمهوری اسلامی ایران را به حذف مخالفانش در خارج کشور گره زد. ","blocks":[{"id":"b958deb9","type":"fragment","model":{"text":"قتل فرزند اشرف پهلوی در فرانسه آن هم کمتر از یک سال پس از انقلاب، از نخستین مواردی بود که نام جمهوری اسلامی ایران را به حذف مخالفانش در خارج کشور گره زد. ","attributes":[]},"position":[5,3,1]}]},"position":[5,3]},{"id":"034b3495","type":"paragraph","model":{"text":"بعدتر، اسناد سازمان‌های امنیتی غربی و گزارش گروه حقوق بشر پارلمان بریتانیا در سال ۱۹۹۳، حکومت ایران را به هدف قرار دادن و قتل ده‌ها تن از مخالفانش در نقاط مختلف دنیا متهم کردند، از اروپا و آمریکا گرفته تا فیلیپین و پاکستان و هند و ترکیه و امارات.","blocks":[{"id":"cbcc82cc","type":"fragment","model":{"text":"بعدتر، اسناد سازمان‌های امنیتی غربی و گزارش گروه حقوق بشر پارلمان بریتانیا در سال ۱۹۹۳، حکومت ایران را به هدف قرار دادن و قتل ده‌ها تن از مخالفانش در نقاط مختلف دنیا متهم کردند، از اروپا و آمریکا گرفته تا فیلیپین و پاکستان و هند و ترکیه و امارات.","attributes":[]},"position":[5,4,1]}]},"position":[5,4]}]},"position":[5]},{"id":"488664c6","type":"mpu","model":{},"position":[6]},{"id":"688d21bf","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"e2eb4abb","type":"paragraph","model":{"text":"این گزارش‌ها، این پرسش را مطرح می‌کنند که حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران، چگونه به سرعت اطلاعات خارجی و نهادهای ضدجاسوسیاش را توسعه داد؟ و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟ ","blocks":[{"id":"0ea80ca5","type":"fragment","model":{"text":"این گزارش‌ها، این پرسش را مطرح می‌کنند که حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران، چگونه به سرعت اطلاعات خارجی و نهادهای ضدجاسوسیاش را توسعه داد؟ و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟ ","attributes":[]},"position":[7,1,1]}]},"position":[7,1]}]},"position":[7]},{"id":"9f40bbb7","type":"wsoj","model":{"type":"recommendations"},"position":[8]},{"id":"11a3c6c4","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"2852977c","type":"paragraph","model":{"text":"الگوهای آمریکایی؛ ساواکی‌های مجرب در کنار مسلمانان انقلابی","blocks":[{"id":"aa16ee4b","type":"fragment","model":{"text":"الگوهای ","attributes":["bold"]},"position":[9,1,1]},{"id":"223e101a","type":"fragment","model":{"text":"آمریکایی","attributes":["bold"]},"position":[9,1,2]},{"id":"65e00bed","type":"fragment","model":{"text":"؛","attributes":["bold"]},"position":[9,1,3]},{"id":"95b1c824","type":"fragment","model":{"text":" ساواکی‌های مجرب","attributes":["bold"]},"position":[9,1,4]},{"id":"1f1d7f65","type":"fragment","model":{"text":" در کنار مسلمانان ","attributes":["bold"]},"position":[9,1,5]},{"id":"3519aef3","type":"fragment","model":{"text":"انقلابی","attributes":["bold"]},"position":[9,1,6]}]},"position":[9,1]}]},"position":[9]},{"id":"8fb330f0","type":"image","model":{"blocks":[{"id":"0e35dfe9","type":"caption","model":{"blocks":[{"id":"56ec2a2c","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"1b74c00c","type":"paragraph","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","blocks":[{"id":"868d4ae2","type":"fragment","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","attributes":[]},"position":[10,1,1,1,1]}]},"position":[10,1,1,1]}]},"position":[10,1,1]}]},"position":[10,1]},{"id":"af886ff2","type":"altText","model":{"blocks":[{"id":"4bdeb0b5","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"042f4812","type":"paragraph","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","blocks":[{"id":"23cf9799","type":"fragment","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","attributes":[]},"position":[10,2,1,1,1]}]},"position":[10,2,1,1]}]},"position":[10,2,1]}]},"position":[10,2]},{"id":"27843b2e","type":"rawImage","model":{"height":316,"width":430,"locator":"1726D/production/_113792849_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg","href":"http://c.files.bbci.co.uk/1726D/production/_113792849_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"ICHS","suitableForSyndication":false},"position":[10,3]}]},"position":[10]},{"id":"91aeeffa","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"1fe2d53f","type":"paragraph","model":{"text":"قتل شهریار شفیق در نخستین سال پس از انقلاب با شایعه دیگری هم همراه بود: دخالت علی‌اکبر فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک. پرویز ثابتی مدیر امنیت داخلی ساواک بعدها در کتاب خاطرات خود نوشت: \"شایعه شده بود فرازیان در ترور شهریار شفیق (فرزند اشرف پهلوی) دست داشت اما من گفتم که او چنین جربزه‌ای ندارد\".","blocks":[{"id":"ca47e354","type":"fragment","model":{"text":"قتل شهریار شفیق در نخستین سال پس از انقلاب با شایعه دیگری هم همراه بود: دخالت علی‌اکبر فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک. پرویز ثابتی مدیر امنیت داخلی ساواک بعدها در کتاب خاطرات خود نوشت: \"شایعه شده بود فرازیان در ترور شهریار شفیق (فرزند اشرف پهلوی) دست داشت اما من گفتم که او چنین جربزه‌ای ندارد\".","attributes":[]},"position":[11,1,1]}]},"position":[11,1]},{"id":"1ccf8ecf","type":"paragraph","model":{"text":"در پشت این شایعه اما حقیقتی نهفته بود، همکاری شماری از مدیران ارشد و کارمندان میانی ساواک با حاکمان نوپای جمهوری اسلامی.","blocks":[{"id":"cd2b7c30","type":"fragment","model":{"text":"در پشت این شایعه اما حقیقتی نهفته بود، همکاری شماری از مدیران ارشد و کارمندان میانی ساواک با حاکمان نوپای جمهوری اسلامی.","attributes":[]},"position":[11,2,1]}]},"position":[11,2]},{"id":"dba80137","type":"paragraph","model":{"text":"جمهوری اسلامی ایران هرگز رسما به نقش ماموران ساواک و الگوهای غربی‌اش (بویژه آمریکا و اسرائیل) در شکل‌دهی نهادهای اطلاعاتی خود اذعان نکرده اما بعدها منوچهر هاشمی، عبدالعلی بازرگان و ابراهیم یزدی در خاطرات خود بر این نکته انگشت گذاشتند. ","blocks":[{"id":"cd773747","type":"fragment","model":{"text":"جمهوری اسلامی ایران هرگز رسما به نقش ماموران ساواک و الگوهای غربی‌اش (بویژه آمریکا و اسرائیل) در شکل‌دهی نهادهای اطلاعاتی خود اذعان نکرده اما بعدها منوچهر هاشمی، عبدالعلی بازرگان و ابراهیم یزدی در خاطرات خود بر این نکته انگشت گذاشتند. ","attributes":[]},"position":[11,3,1]}]},"position":[11,3]},{"id":"3166f61b","type":"paragraph","model":{"text":"هنوز چند هفته‌ای از انقلاب ۱۳۵۷ نمی‌گذشت که دو مدیر ارشد ساواک برای سازماندهی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایران با دولت موقت مهدی بازرگان به توافق رسیدند. ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک بصراحت توضیح داده‌اند.","blocks":[{"id":"5b192997","type":"fragment","model":{"text":"هنوز چند هفته‌ای از انقلاب ۱۳۵۷ نمی‌گذشت که دو مدیر ارشد ساواک برای سازماندهی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایران با دولت موقت مهدی بازرگان به توافق رسیدند. ","attributes":[]},"position":[11,4,1]},{"id":"513241b8","type":"urlLink","model":{"text":"ابراهیم یزدی","locator":"http://tarikhirani.ir/fa/news/7948/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%DA%A9-%D9%84%D9%88-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AF","isExternal":true,"blocks":[{"id":"1b4e350e","type":"fragment","model":{"text":"ابراهیم یزدی","attributes":[]},"position":[11,4,2,1]}]},"position":[11,4,2]},{"id":"805f107a","type":"fragment","model":{"text":" و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک بصراحت توضیح داده‌اند.","attributes":[]},"position":[11,4,3]}]},"position":[11,4]}]},"position":[11]},{"id":"24d288b2","type":"image","model":{"blocks":[{"id":"b35eee76","type":"caption","model":{"blocks":[{"id":"86937e84","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"004f736c","type":"paragraph","model":{"text":"ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک به صراحت توضیح داده‌اند","blocks":[{"id":"19edf887","type":"fragment","model":{"text":"ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک به صراحت توضیح داده‌اند","attributes":[]},"position":[12,1,1,1,1]}]},"position":[12,1,1,1]}]},"position":[12,1,1]}]},"position":[12,1]},{"id":"d7579257","type":"altText","model":{"blocks":[{"id":"23ad53b3","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"a6b31236","type":"paragraph","model":{"text":"ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک به صراحت توضیح داده‌اند","blocks":[{"id":"ac60495e","type":"fragment","model":{"text":"ابراهیم یزدی و عباس امیرانتظام و برخی دیگر از اعضای دولت موقت از جمله عبدالعلی بازرگان درباره چگونگی توافق با مدیران ساواک به صراحت توضیح داده‌اند","attributes":[]},"position":[12,2,1,1,1]}]},"position":[12,2,1,1]}]},"position":[12,2,1]}]},"position":[12,2]},{"id":"75b05afc","type":"rawImage","model":{"height":261,"width":464,"locator":"137F4/production/_115506897_dc2e9b49-a792-4f8c-add1-a2f0d74b7123.jpg","href":"http://c.files.bbci.co.uk/137F4/production/_115506897_dc2e9b49-a792-4f8c-add1-a2f0d74b7123.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"BBC WORLD SERVICE","suitableForSyndication":false},"position":[12,3]}]},"position":[12]},{"id":"bdd51853","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"ed4845dd","type":"paragraph","model":{"text":"یکی از این چهره‌ها، سرتیپ منوچهر هاشمی ریاست اداره هشتم یعنی بخش ضدجاسوسی ساواک بود. او ۱۵ سال ریاست اداره‌ای را برعهده داشت که برای آمریکا و بلوک غرب اهمیت استراتژیک داشت و بخشی از ماموریتش مقابله با بلوک شرق تعریف شده بود. ","blocks":[{"id":"19c8127b","type":"fragment","model":{"text":"یکی از این چهره‌ها، سرتیپ منوچهر هاشمی ریاست اداره هشتم یعنی بخش ضدجاسوسی ساواک بود. او ۱۵ سال ریاست اداره‌ای را برعهده داشت که برای آمریکا و بلوک غرب اهمیت استراتژیک داشت و بخشی از ماموریتش مقابله با بلوک شرق تعریف شده بود. ","attributes":[]},"position":[13,1,1]}]},"position":[13,1]},{"id":"6315af21","type":"paragraph","model":{"text":"درست به همین خاطر، ماموران این اداره به طور مستمر از آموزش‌های آمریکا، اسرائیل و بریتانیا بهره‌مند بودند.","blocks":[{"id":"402f4776","type":"fragment","model":{"text":"درست به همین خاطر، ماموران این اداره به طور مستمر از آموزش‌های آمریکا، اسرائیل و بریتانیا بهره‌مند بودند.","attributes":[]},"position":[13,2,1]}]},"position":[13,2]},{"id":"9568919c","type":"paragraph","model":{"text":"علاوه بر سرتیپ منوچهر هاشمی، علی‌اکبر فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک نیز چهره دیگری بود که برای کار، با دولت موقت به توافق رسید. ","blocks":[{"id":"a7709311","type":"fragment","model":{"text":"علاوه بر سرتیپ منوچهر هاشمی، علی‌اکبر فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک نیز چهره دیگری بود که برای کار، با دولت موقت به توافق رسید. ","attributes":[]},"position":[13,3,1]}]},"position":[13,3]},{"id":"cc494301","type":"paragraph","model":{"text":"این دو مامور عالی‌رتبه در واقع معمار آشتی و همکاری حکومت پس از انقلاب با اعضای فراری ساواک بودند، بویژه کارمندان اداره دوم (اطلاعات خارجی)، هفتم (بررسی) و هشتم (ضدجاسوسی) ساواک. ","blocks":[{"id":"e3c1a809","type":"fragment","model":{"text":"این دو مامور عالی‌رتبه در واقع معمار آشتی و همکاری حکومت پس از انقلاب با اعضای فراری ساواک بودند، بویژه کارمندان اداره دوم (اطلاعات خارجی)، هفتم (بررسی) و هشتم (ضدجاسوسی) ساواک. ","attributes":[]},"position":[13,4,1]}]},"position":[13,4]},{"id":"2c6f9d7d","type":"paragraph","model":{"text":"با وجود حساسیت‌های برخی جناح‌های حکومت و همچنین گروه‌های چپ و اپوزیسیون، علی‌اکبر فرازیان و منوچهر هاشمی نزدیک به دو سال همکاری خود را با دولت موقت و بخصوص عبدالعلی بازرگان و مهدی چمران ادامه دادند. ","blocks":[{"id":"e6d8f322","type":"fragment","model":{"text":"با وجود حساسیت‌های برخی جناح‌های حکومت و همچنین گروه‌های چپ و اپوزیسیون، علی‌اکبر فرازیان و منوچهر هاشمی نزدیک به دو سال همکاری خود را با دولت موقت و بخصوص عبدالعلی بازرگان و مهدی چمران ادامه دادند. ","attributes":[]},"position":[13,5,1]}]},"position":[13,5]},{"id":"7966024c","type":"paragraph","model":{"text":"منوچهر هاشمی در سال ۱۳۷۳ خاطرات خود درباره ساواک را در کتابی به نام \"داوری\" منتشر کرد. او می‌گوید تقریبا ۹۰ درصد کارمندان اداره هشتم به کار بازگشتند و حتی پس از استعفای دولت موقت کار خود را ادامه دادند.","blocks":[{"id":"6037d27b","type":"fragment","model":{"text":"منوچهر هاشمی در سال ۱۳۷۳ خاطرات خود درباره ساواک را در کتابی به نام \"داوری\" منتشر کرد. او می‌گوید تقریبا ۹۰ درصد کارمندان اداره هشتم به کار بازگشتند و حتی پس از استعفای دولت موقت کار خود را ادامه دادند.","attributes":[]},"position":[13,6,1]}]},"position":[13,6]},{"id":"39bfa00f","type":"paragraph","model":{"text":"کارمندان ساواک در سال‌های بعد، تحت نام \"شرکتی‌ها\" و گاهی در مراکزی مستقل، به کار با دفتر تحقیقات نخست‌وزیری و سپس وزارت اطلاعات ادامه دادند. ","blocks":[{"id":"3a7c96ad","type":"fragment","model":{"text":"کارمندان ساواک در سال‌های بعد، تحت نام \"شرکتی‌ها\" و گاهی در مراکزی مستقل، به کار با دفتر تحقیقات نخست‌وزیری و سپس وزارت اطلاعات ادامه دادند. ","attributes":[]},"position":[13,7,1]}]},"position":[13,7]},{"id":"719059fc","type":"paragraph","model":{"text":"در تمام این سال‌ها، حسین فردوست یکی اصلی‌ترین چهره‌های امنیتی در دوران سلطنت محمدرضا شاه نیز با نیروهای امنیتی ایران همکاری می‌کرد.","blocks":[{"id":"c8ab89ac","type":"fragment","model":{"text":"در تمام این سال‌ها، حسین فردوست یکی اصلی‌ترین چهره‌های امنیتی در دوران سلطنت محمدرضا شاه نیز با نیروهای امنیتی ایران همکاری می‌کرد.","attributes":[]},"position":[13,8,1]}]},"position":[13,8]},{"id":"073823aa","type":"paragraph","model":{"text":"اما بهره‌گیری از نیروهای ساواک تنها برگ برنده نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی -بویژه در حوزه ضد جاسوسی- نبود. ","blocks":[{"id":"cf9f6f50","type":"fragment","model":{"text":"اما بهره‌گیری از نیروهای ساواک تنها برگ برنده نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی -بویژه در حوزه ضد جاسوسی- نبود. ","attributes":[]},"position":[13,9,1]}]},"position":[13,9]},{"id":"61dc9c28","type":"paragraph","model":{"text":"ساختار سازمانی 'کا گ ب'","blocks":[{"id":"dbccc31b","type":"fragment","model":{"text":"ساختار سازمانی 'ک","attributes":["bold"]},"position":[13,10,1]},{"id":"3031ed26","type":"fragment","model":{"text":"ا","attributes":["bold"]},"position":[13,10,2]},{"id":"7f2b9f33","type":"fragment","model":{"text":" گ ب'","attributes":["bold"]},"position":[13,10,3]}]},"position":[13,10]},{"id":"3f79e95c","type":"paragraph","model":{"text":"در ابتدای سال ۱۳۷۲ (آوریل ۱۹۹۳ میلادی) نهادهای امنیتی غربی اطلاعاتی به دست آوردند که حاکی از شباهت سازمان‌های اطلاعاتی ایران با ساختار سازمان کا گ ب (سرویس اطلاعاتی و امنیتی اتحاد جماهیر شوروی) بود.","blocks":[{"id":"7723592f","type":"fragment","model":{"text":"در ابتدای سال ۱۳۷۲ (آوریل ۱۹۹۳ میلادی) نهادهای امنیتی غربی اطلاعاتی به دست آوردند که حاکی از شباهت سازمان‌های اطلاعاتی ایران با ساختار سازمان کا گ ب (سرویس اطلاعاتی و امنیتی اتحاد جماهیر شوروی) بود.","attributes":[]},"position":[13,11,1]}]},"position":[13,11]},{"id":"380371bc","type":"paragraph","model":{"text":"تا آن زمان گمان می‌رفت ساختار سازمان‌های اصلی اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی جمهوری اسلامی متکی به بنیان‌های ساواک باشد که عمدتا از الگوهای غربی و بخصوص سیا و موساد اقتباس شده بود.","blocks":[{"id":"033e46f5","type":"fragment","model":{"text":"تا آن زمان گمان می‌رفت ساختار سازمان‌های اصلی اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی جمهوری اسلامی متکی به بنیان‌های ساواک باشد که عمدتا از الگوهای غربی و بخصوص سیا و موساد اقتباس شده بود.","attributes":[]},"position":[13,12,1]}]},"position":[13,12]},{"id":"6497ed88","type":"paragraph","model":{"text":"اما ارزیابی کارگروه ایران در اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان ( BFV) که مسئول اطلاعات داخلی است نشان می‌داد \"وزارت اطلاعات تحت تاثیر کارمندان سابق ک گ ب به پیشرفت‌های مهم و قابل ملاحظه‌ای دست یافته است.\"","blocks":[{"id":"7ff241c6","type":"fragment","model":{"text":"اما ارزیابی کارگروه ایران در اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان (","attributes":[]},"position":[13,13,1]},{"id":"1ecfdffa","type":"fragment","model":{"text":" BFV","attributes":[]},"position":[13,13,2]},{"id":"89582a88","type":"fragment","model":{"text":") که مسئول اطلاعات داخلی است نشان می‌داد \"وزارت اطلاعات تحت تاثیر کارمندان سابق ک گ ب به پیشرفت‌های مهم و قابل ملاحظه‌ای دست یافته است.\"","attributes":[]},"position":[13,13,3]}]},"position":[13,13]},{"id":"eeb7faac","type":"paragraph","model":{"text":"بنا بر ارزیابی اطلاعات داخلی آلمان، کارمندان سابق کا گ ب ظاهرا در سمت مشاور وزارت اطلاعات فعالیت می‌کردند.","blocks":[{"id":"4935862b","type":"fragment","model":{"text":"بنا بر ارزیابی اطلاعات داخلی آلمان، کارمندان سابق کا گ ب ظاهرا در سمت مشاور وزارت اطلاعات فعالیت می‌کردند.","attributes":[]},"position":[13,14,1]}]},"position":[13,14]}]},"position":[13]},{"id":"f7f9fc0b","type":"image","model":{"blocks":[{"id":"845d008f","type":"caption","model":{"blocks":[{"id":"b9175cb1","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"224d2f87","type":"paragraph","model":{"text":"گفته می‌شود ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق نخست در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) بر سپاه برقرار می‌شود","blocks":[{"id":"fddc168e","type":"fragment","model":{"text":"گفته می‌شود ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق نخست در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) بر سپاه برقرار می‌شود","attributes":[]},"position":[14,1,1,1,1]}]},"position":[14,1,1,1]}]},"position":[14,1,1]}]},"position":[14,1]},{"id":"a1da23c0","type":"altText","model":{"blocks":[{"id":"77660131","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"5de927d9","type":"paragraph","model":{"text":"گفته می‌شود ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق نخست در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) بر سپاه برقرار می‌شود","blocks":[{"id":"d36ba333","type":"fragment","model":{"text":"گفته می‌شود ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق نخست در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) بر سپاه برقرار می‌شود","attributes":[]},"position":[14,2,1,1,1]}]},"position":[14,2,1,1]}]},"position":[14,2,1]}]},"position":[14,2]},{"id":"8538f669","type":"rawImage","model":{"height":351,"width":624,"locator":"107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg","href":"http://c.files.bbci.co.uk/107A2/production/_115509476_ecbdbcea-0812-4a77-a89d-6bcb2458e1da.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"tarikhirani.ir","suitableForSyndication":false},"position":[14,3]}]},"position":[14]},{"id":"ff22a5d4","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"0f0c8fd5","type":"paragraph","model":{"text":"بر اساس این گزارش‌ها، پیشرفت‌های اطلاعاتی ایران عمدتا در زمینه فناوری‌های مراقبت و شناسایی بود.","blocks":[{"id":"61a3c203","type":"fragment","model":{"text":"بر اساس این گزارش‌ها، پیشرفت‌های اطلاعاتی ایران عمدتا در زمینه فناوری‌های مراقبت و شناسایی بود.","attributes":[]},"position":[15,1,1]}]},"position":[15,1]},{"id":"d7e24a52","type":"paragraph","model":{"text":"ارزیابی اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان ( BFV) نشان می‌داد وزارت اطلاعات همچون کا گ ب سازمان ویژه‌ای تشکیل داده بود که به تهیه و بکارگیری جدیدترین تکنولوژی‌های مراقبت و ارتباطات و انتقال داده می‌پرداخت.","blocks":[{"id":"980e8d2c","type":"fragment","model":{"text":"ارزیابی اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان (","attributes":[]},"position":[15,2,1]},{"id":"32fad788","type":"fragment","model":{"text":" BFV","attributes":[]},"position":[15,2,2]},{"id":"8aeefb46","type":"fragment","model":{"text":") نشان می‌داد وزارت اطلاعات همچون کا گ ب سازمان ویژه‌ای تشکیل داده بود که به تهیه و بکارگیری جدیدترین تکنولوژی‌های مراقبت و ارتباطات و انتقال داده می‌پرداخت.","attributes":[]},"position":[15,2,3]}]},"position":[15,2]},{"id":"f82a8d84","type":"paragraph","model":{"text":"به عنوان مثال، در ابتدای دهه ۱۹۹۰ سازمان‌های اطلاعاتی آلمان کشف کرده بودند که ایران برای تکنیک‌های اطلاعاتی و انتقال داده از سازمان مجزایی به عنوان \"سپاس\" استفاده می‌کند؛ این موضوع شباهت زیادی به ساختار کا گ ب داشت که سازمانی ویژه برای همین کار داشت.","blocks":[{"id":"bce1934c","type":"fragment","model":{"text":"به عنوان مثال، در ابتدای دهه ۱۹۹۰ سازمان‌های اطلاعاتی آلمان کشف کرده بودند که ایران برای تکنیک‌های اطلاعاتی و انتقال داده از سازمان مجزایی به عنوان \"سپاس\" استفاده می‌کند؛ این موضوع شباهت زیادی به ساختار کا گ ب داشت که سازمانی ویژه برای همین کار داشت.","attributes":[]},"position":[15,3,1]}]},"position":[15,3]},{"id":"4f0228d4","type":"paragraph","model":{"text":"محمدعلی عمویی که پس از انقلاب عضو کمیته مرکزی حزب توده بود در کتاب خاطراتش \"صبر تلخ\"، به ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق اشاره‌هایی می‌کند. به گفته آقای عمویی این ارتباط در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) در سپاه برقرار می‌شود و بعدتر اطلاعات سپاه از همین طریق آموزش‌هایی می‌بیند.","blocks":[{"id":"8e1acf49","type":"fragment","model":{"text":"محمدعلی عمویی که پس از انقلاب عضو کمیته مرکزی حزب توده بود در کتاب خاطراتش \"صبر تلخ\"، به ارتباط جمهوری اسلامی با جبهه شرق اشاره‌هایی می‌کند. به گفته آقای عمویی این ارتباط در دوران فرماندهی ابوشریف (عباس آقا زمانی) در سپاه برقرار می‌شود و بعدتر اطلاعات سپاه از همین طریق آموزش‌هایی می‌بیند.","attributes":[]},"position":[15,4,1]}]},"position":[15,4]},{"id":"9df783a6","type":"paragraph","model":{"text":"این ارتباط اطلاعاتی البته به شوروی منحصر نبود و حکومت نوپای ایران از همان سال‌های نخست با اطلاعات آلمان‌غربی (فدرال) ارتباطاتی برقرار کرده بود.","blocks":[{"id":"cd3a498f","type":"fragment","model":{"text":"این ارتباط اطلاعاتی البته به شوروی منحصر نبود و حکومت نوپای ایران از همان سال‌های نخست با اطلاعات آلمان‌غربی (فدرال) ارتباطاتی برقرار کرده بود.","attributes":[]},"position":[15,5,1]}]},"position":[15,5]},{"id":"d0703fd7","type":"paragraph","model":{"text":"روزهای سخت سپاه؛ قطع ید از اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی","blocks":[{"id":"878e07a4","type":"fragment","model":{"text":"روزهای سخت سپاه","attributes":["bold"]},"position":[15,6,1]},{"id":"fd3ca7e1","type":"fragment","model":{"text":"؛","attributes":["bold"]},"position":[15,6,2]},{"id":"d984dede","type":"fragment","model":{"text":" قطع ید از اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی","attributes":["bold"]},"position":[15,6,3]}]},"position":[15,6]},{"id":"44aa340e","type":"paragraph","model":{"text":"به گفته ابوالحسن بنی صدر، در سال‌های اول پس از انقلاب طرحی به شورای انقلاب رفت که اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند. این طرح هیچوقت اجرا نشد.","blocks":[{"id":"1b741592","type":"fragment","model":{"text":"به گفته ابوالحسن بنی صدر، در سال‌های اول پس از انقلاب طرحی به شورای انقلاب رفت که اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند. این طرح هیچوقت اجرا نشد.","attributes":[]},"position":[15,7,1]}]},"position":[15,7]},{"id":"8baed56e","type":"paragraph","model":{"text":"اما در تقسیم‌بندی‌های بعدی، \"امنیت داخلی\" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و \"اطلاعات خارجی\" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد.","blocks":[{"id":"359b49d5","type":"fragment","model":{"text":"اما در تقسیم‌بندی‌های بعدی، \"امنیت داخلی\" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و \"اطلاعات خارجی\" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد.","attributes":[]},"position":[15,8,1]}]},"position":[15,8]}]},"position":[15]},{"id":"8e17cafd","type":"image","model":{"blocks":[{"id":"bf022d70","type":"caption","model":{"blocks":[{"id":"f5615603","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"9e125d89","type":"paragraph","model":{"text":"در سال‌های اول پس از انقلاب قرار بود اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند اما عملا \"امنیت داخلی\" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و \"اطلاعات خارجی\" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد","blocks":[{"id":"3536731b","type":"fragment","model":{"text":"در سال‌های اول پس از انقلاب قرار بود اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند اما عملا \"امنیت داخلی\" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و \"اطلاعات خارجی\" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد","attributes":[]},"position":[16,1,1,1,1]}]},"position":[16,1,1,1]}]},"position":[16,1,1]}]},"position":[16,1]},{"id":"112af31f","type":"altText","model":{"blocks":[{"id":"637f7d92","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"18e1ade7","type":"paragraph","model":{"text":"در سال‌های اول پس از انقلاب قرار بود اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند اما عملا \"امنیت داخلی\" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و \"اطلاعات خارجی\" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد","blocks":[{"id":"23b87969","type":"fragment","model":{"text":"در سال‌های اول پس از انقلاب قرار بود اطلاعات خارجی ایران در وزارت خارجه و اطلاعات داخلی در وزارت کشور متمرکز شوند اما عملا \"امنیت داخلی\" به اطلاعات سپاه پاسداران و کمیته‌ها و \"اطلاعات خارجی\" به دفتر تحقیقات نخست‌وزیری سپرده شد","attributes":[]},"position":[16,2,1,1,1]}]},"position":[16,2,1,1]}]},"position":[16,2,1]}]},"position":[16,2]},{"id":"cbec0575","type":"rawImage","model":{"height":549,"width":976,"locator":"17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg","href":"http://c.files.bbci.co.uk/17837/production/_115511369_c4b83725-5be5-4d5f-9f0d-aa6a9ef85e17.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"YJC","suitableForSyndication":false},"position":[16,3]}]},"position":[16]},{"id":"06df51bd","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"bb5d54f7","type":"paragraph","model":{"text":"دفتر تحقیقات نخست‌وزیری عمدتا در سه محور ضد جاسوسی، اطلاعات خارجی و حراست کار می‌کرد. بخش حراست تنها بخش داخلی این دفتر بود که البته زمینه‌ای شد برای تشکیل حراست‌های کل کشور.","blocks":[{"id":"1ec51651","type":"fragment","model":{"text":"دفتر تحقیقات نخست‌وزیری عمدتا در سه محور ضد جاسوسی، اطلاعات خارجی و حراست کار می‌کرد. بخش حراست تنها بخش داخلی این دفتر بود که البته زمینه‌ای شد برای تشکیل حراست‌های کل کشور.","attributes":[]},"position":[17,1,1]}]},"position":[17,1]},{"id":"f2685a18","type":"paragraph","model":{"text":"در دهه شصت، سپاه نقش چندانی در ماموریت‌های اطلاعاتی خارجی و بویژه ضد جاسوسی بازی نمی‌کرد. در آن سال‌ها اطلاعات خارجی سپاه عملا به اطلاعات جنگ (با عراق) محدود بود.","blocks":[{"id":"38118871","type":"fragment","model":{"text":"در دهه شصت، سپاه نقش چندانی در ماموریت‌های اطلاعاتی خارجی و بویژه ضد جاسوسی بازی نمی‌کرد. در آن سال‌ها اطلاعات خارجی سپاه عملا به اطلاعات جنگ (با عراق) محدود بود.","attributes":[]},"position":[17,2,1]}]},"position":[17,2]},{"id":"3dc5784b","type":"paragraph","model":{"text":"حسین قاسمی عضو پیشین سپاه و فرماندار سابق شیراز به نقل از یک مقام پیشین اطلاعاتی سپاه نوشته ضدجاسوسی سپاه که با عنوان هسته \"۲۰۰۰\" شناخته می‌شد، پس از خرداد ۱۳۶۰ تعطیل شد. شمار اعضای این بخش چند ده نفر گفته شده بود.","blocks":[{"id":"77e078ec","type":"fragment","model":{"text":"حسین قاسمی عضو پیشین سپاه و فرماندار سابق شیراز به نقل از یک مقام پیشین اطلاعاتی سپاه نوشته ضدجاسوسی سپاه که با عنوان هسته \"۲۰۰۰\" شناخته می‌شد، پس از خرداد ۱۳۶۰ تعطیل شد. شمار اعضای این بخش چند ده نفر گفته شده بود.","attributes":[]},"position":[17,3,1]}]},"position":[17,3]}]},"position":[17]},{"id":"06e422ab","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"d1f3fcfc","type":"unorderedList","model":{"blocks":[{"id":"41db8c15","type":"listItem","model":{"blocks":[{"id":"1ec7bb38","type":"paragraph","model":{"text":"در وزارت اطلاعات چه می‌گذرد؟","blocks":[{"id":"ea8a8738","type":"urlLink","model":{"text":"در وزارت اطلاعات چه می‌گذرد؟","locator":"https://www.bbc.com/persian/iran-46906435","isExternal":false,"blocks":[{"id":"63daefa3","type":"fragment","model":{"text":"در وزارت اطلاعات چه می‌گذرد؟","attributes":[]},"position":[18,1,1,1,1,1]}]},"position":[18,1,1,1,1]}]},"position":[18,1,1,1]}]},"position":[18,1,1]},{"id":"743ba7ff","type":"listItem","model":{"blocks":[{"id":"ad82bca3","type":"paragraph","model":{"text":"وزارت اطلاعات و مسئله 'نفوذ' را برای ۱۰۰ روزنامه‌نگار شبیه‌سازی کرد","blocks":[{"id":"cd23124d","type":"urlLink","model":{"text":"وزارت اطلاعات و مسئله 'نفوذ' را برای ۱۰۰ روزنامه‌نگار شبیه‌سازی کرد","locator":"https://www.bbc.com/persian/iran-features-49550704","isExternal":false,"blocks":[{"id":"443dc409","type":"fragment","model":{"text":"وزارت اطلاعات و مسئله 'نفوذ' را برای ۱۰۰ روزنامه‌نگار شبیه‌سازی کرد","attributes":[]},"position":[18,1,2,1,1,1]}]},"position":[18,1,2,1,1]}]},"position":[18,1,2,1]}]},"position":[18,1,2]}]},"position":[18,1]}]},"position":[18],"blockGroupType":"edOjLinks","blockGroupIndex":1},{"id":"0ec55d81","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"18284e9a","type":"paragraph","model":{"text":"در دهه شصت،اطلاعات خارجی و ضد جاسوسی در ابتدا به اطلاعات نخست وزیری و از سال ۱۳۶۳ به وزارت اطلاعات سپرده شد.","blocks":[{"id":"e9e24a8d","type":"fragment","model":{"text":"در دهه شصت،اطلاعات خارجی و ضد جاسوسی در ابتدا به اطلاعات نخست وزیری و از سال ۱۳۶۳ به وزارت اطلاعات سپرده شد.","attributes":[]},"position":[19,1,1]}]},"position":[19,1]},{"id":"018e8a4b","type":"paragraph","model":{"text":"از میانه دهه شصت تا اوایل دهه هفتاد وزارت اطلاعات یکه‌تاز عرصه‌های امنیتی بویژه اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی بود.","blocks":[{"id":"092c0a1b","type":"fragment","model":{"text":"از میانه دهه شصت تا اوایل دهه هفتاد وزارت اطلاعات یکه‌تاز عرصه‌های امنیتی بویژه اطلاعات خارجی و ضدجاسوسی بود.","attributes":[]},"position":[19,2,1]}]},"position":[19,2]},{"id":"13c338e1","type":"paragraph","model":{"text":"بازگشت سپاه به اطلاعات خارجی و افول وزارت","blocks":[{"id":"7337502b","type":"fragment","model":{"text":"بازگشت سپاه ","attributes":["bold"]},"position":[19,3,1]},{"id":"e0c78dac","type":"fragment","model":{"text":"به اطلاعات","attributes":["bold"]},"position":[19,3,2]},{"id":"47e13bbf","type":"fragment","model":{"text":" خارجی و افول ","attributes":["bold"]},"position":[19,3,3]},{"id":"95cfa424","type":"fragment","model":{"text":"وزارت","attributes":["bold"]},"position":[19,3,4]}]},"position":[19,3]},{"id":"acccb7ab","type":"paragraph","model":{"text":"استیلای وزارت اطلاعات اما زیاد طول نکشید و سپاه پاسداران که نه از همکاری با اطلاعات نخست‌وزیری دل خوشی داشت نه از ادغام با وزارت اطلاعات، به عرصه بازگشت.","blocks":[{"id":"8a3d2227","type":"fragment","model":{"text":"استیلای وزارت اطلاعات اما زیاد طول نکشید و سپاه پاسداران که نه از همکاری با اطلاعات نخست‌وزیری دل خوشی داشت نه از ادغام با وزارت اطلاعات، به عرصه بازگشت.","attributes":[]},"position":[19,4,1]}]},"position":[19,4]},{"id":"8584825a","type":"paragraph","model":{"text":"یک عضو سابق اطلاعات سپاه که نخواست نامش فاش شود به بی‌بی‌سی درباره تحولات پس از تشکیل وزارت اطلاعات گفت \"در معاونت اطلاعات سپاه دویست سیصد نیرو بیشتر نمانده بود\".","blocks":[{"id":"d7b6cd69","type":"fragment","model":{"text":"یک عضو سابق اطلاعات سپاه که نخواست نامش فاش شود به بی‌بی‌سی درباره تحولات پس از تشکیل وزارت اطلاعات گفت \"در معاونت اطلاعات سپاه دویست سیصد نیرو بیشتر نمانده بود\".","attributes":[]},"position":[19,5,1]}]},"position":[19,5]},{"id":"1439b7d1","type":"paragraph","model":{"text":"اما چند اتفاق ورق را آرام آرام برگرداند و زمینه فعالیت مجدد اطلاعات سپاه به ویژه بخش اطلاعات خارجی این نیرو را فراهم کرد.","blocks":[{"id":"ed7e3db7","type":"fragment","model":{"text":"اما چند اتفاق ورق را آرام آرام برگرداند و زمینه فعالیت مجدد اطلاعات سپاه به ویژه بخش اطلاعات خارجی این نیرو را فراهم کرد.","attributes":[]},"position":[19,6,1]}]},"position":[19,6]},{"id":"0492ad73","type":"paragraph","model":{"text":"در ابتدای دهه هفتاد با اعلام آیت‌الله خامنه‌ای رهبر حکومت ایران، نیروی قدس در ستاد مرکزی سپاه تشکیل شد که فرصتی شد برای ورود دوباره سپاه به عرصه اطلاعات خارجی.","blocks":[{"id":"30c86a9e","type":"fragment","model":{"text":"در ابتدای دهه هفتاد با اعلام آیت‌الله خامنه‌ای رهبر حکومت ایران، نیروی قدس در ستاد مرکزی سپاه تشکیل شد که فرصتی شد برای ورود دوباره سپاه به عرصه اطلاعات خارجی.","attributes":[]},"position":[19,7,1]}]},"position":[19,7]},{"id":"50d93ef2","type":"paragraph","model":{"text":"سپاه قدس در ابتدا از دل معاونت اطلاعات سپاه بیرون آمد که نیرویی عملا به حاشیه رانده بود.","blocks":[{"id":"ebf5f670","type":"fragment","model":{"text":"سپاه قدس در ابتدا از دل معاونت اطلاعات سپاه بیرون آمد که نیرویی عملا به حاشیه رانده بود.","attributes":[]},"position":[19,8,1]}]},"position":[19,8]},{"id":"54c78f02","type":"paragraph","model":{"text":"در همین دوران، یک اتفاق دیگر هم دست سپاه را بیش از پیش باز کرد: جنگ بوسنی. اطلاعات سپاه به آنجا نیرو فرستاد، برای خود جای پایی در اروپا باز کرد و هرگز عقب ننشست.","blocks":[{"id":"8b36298d","type":"fragment","model":{"text":"در همین دوران، یک اتفاق دیگر هم دست سپاه را بیش از پیش باز کرد: جنگ بوسنی. اطلاعات سپاه به آنجا نیرو فرستاد، برای خود جای پایی در اروپا باز کرد و هرگز عقب ننشست.","attributes":[]},"position":[19,9,1]}]},"position":[19,9]},{"id":"3c339927","type":"paragraph","model":{"text":"این منبع آگاه به بی‌بی‌سی فارسی گفت: \"جنگ بوسنی نقطه عطف بود، سپاه در اروپای شرقی جا باز کرد. در این جنگ سپاه متوجه شد که می تواند در چارت سازمانی وزارت خارجه حضور داشته باشد و بدین ترتیب شماری از اعضای سپاه در دوره عالی اطلاعات استراتژیک شرکت کردند\".","blocks":[{"id":"5466fe19","type":"fragment","model":{"text":"این منبع آگاه به بی‌بی‌سی فارسی گفت: \"جنگ بوسنی نقطه عطف بود، سپاه در اروپای شرقی جا باز کرد. در این جنگ سپاه متوجه شد که می تواند در چارت سازمانی وزارت خارجه حضور داشته باشد و بدین ترتیب شماری از اعضای سپاه در دوره عالی اطلاعات استراتژیک شرکت کردند\".","attributes":[]},"position":[19,10,1]}]},"position":[19,10]}]},"position":[19]},{"id":"bf739c7e","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"3cdeea42","type":"unorderedList","model":{"blocks":[{"id":"f3d74d6e","type":"listItem","model":{"blocks":[{"id":"4cd3be20","type":"paragraph","model":{"text":"تاریخ محرمانه سپاه قدس در بوسنی","blocks":[{"id":"db28661b","type":"urlLink","model":{"text":"تاریخ محرمانه سپاه قدس در بوسنی","locator":"https://www.bbc.com/persian/iran-features-48511526","isExternal":false,"blocks":[{"id":"27f84e7a","type":"fragment","model":{"text":"تاریخ محرمانه سپاه قدس در بوسنی","attributes":[]},"position":[20,1,1,1,1,1]}]},"position":[20,1,1,1,1]}]},"position":[20,1,1,1]}]},"position":[20,1,1]},{"id":"1830a957","type":"listItem","model":{"blocks":[{"id":"07fdcb03","type":"paragraph","model":{"text":"سازمان‌های اطلاعاتی-امنیتی وابسته به سپاه پاسداران","blocks":[{"id":"b1f25867","type":"urlLink","model":{"text":"سازمان‌های اطلاعاتی-امنیتی وابسته به سپاه پاسداران","locator":"https://www.bbc.com/persian/iran-38452352","isExternal":false,"blocks":[{"id":"3201ab42","type":"fragment","model":{"text":"سازمان‌های اطلاعاتی-امنیتی وابسته به سپاه پاسداران","attributes":[]},"position":[20,1,2,1,1,1]}]},"position":[20,1,2,1,1]}]},"position":[20,1,2,1]}]},"position":[20,1,2]}]},"position":[20,1]}]},"position":[20],"blockGroupType":"edOjLinks","blockGroupIndex":2},{"id":"0d2ce098","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"cb40f60c","type":"paragraph","model":{"text":"ایده دوره عالی اطلاعات استراتژیک (در دو سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد) در معاونت اطلاعات سپاه در سال ۱۹۹۲ برای تربیت وابسته‌های نظامی در خارج شکل گرفته بود و سرانجام سپاه توانست از رهبر ایران سهمیه‌ای برای برخی کشورها بگیرد. ","blocks":[{"id":"256b38c4","type":"fragment","model":{"text":"ایده دوره عالی اطلاعات استراتژیک (در دو سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد) در معاونت اطلاعات سپاه در سال ۱۹۹۲ برای تربیت وابسته‌های نظامی در خارج شکل گرفته بود و سرانجام سپاه توانست از رهبر ایران سهمیه‌ای برای برخی کشورها بگیرد. ","attributes":[]},"position":[21,1,1]}]},"position":[21,1]},{"id":"add2f27c","type":"paragraph","model":{"text":"از آن به بعد سپاه بمرور توانست وابستگان اطلاعاتی-نظامی خود را در سفارتخانهها داشته باشد و فعالیت‌های خارجی را توسعه دهد. تا پیش از این، وابستگان نظامی و امنیتی سفارتخانهها مطلقا در دست وزارت اطلاعات و ارتش بود.","blocks":[{"id":"32eee366","type":"fragment","model":{"text":"از آن به بعد سپاه بمرور توانست وابستگان اطلاعاتی-نظامی خود را در سفارتخانهها داشته باشد و فعالیت‌های خارجی را توسعه دهد. تا پیش از این، وابستگان نظامی و امنیتی سفارتخانهها مطلقا در دست وزارت اطلاعات و ارتش بود.","attributes":[]},"position":[21,2,1]}]},"position":[21,2]},{"id":"bb87801a","type":"paragraph","model":{"text":"در ادامه تحولات سیاسی که از میانه دهه هفتاد شمسی رخ داد، سپاه یک گام بلند دیگر نیز برداشت که شاید بتوان گفت این نیرو را قادر ساخته در فعالیت‌های مرتبط با اطلاعات خارجی و ضد جاسوسی با وزارت اطلاعات رقابت کند. ","blocks":[{"id":"f84f1473","type":"fragment","model":{"text":"در ادامه تحولات سیاسی که از میانه دهه هفتاد شمسی رخ داد، سپاه یک گام بلند دیگر نیز برداشت که شاید بتوان گفت این نیرو را قادر ساخته در فعالیت‌های مرتبط با اطلاعات خارجی و ضد جاسوسی با وزارت اطلاعات رقابت کند. ","attributes":[]},"position":[21,3,1]}]},"position":[21,3]},{"id":"3d0d80fc","type":"paragraph","model":{"text":"گام بلند سپاه این بار تشکیل یک واحد اطلاعاتی مستقل بود که از درون حفاظت اطلاعات سپاه بیرون آمد.","blocks":[{"id":"52a9854d","type":"fragment","model":{"text":"گام بلند سپاه این بار تشکیل یک واحد اطلاعاتی مستقل بود که از درون حفاظت اطلاعات سپاه بیرون آمد.","attributes":[]},"position":[21,4,1]}]},"position":[21,4]},{"id":"5c811e33","type":"paragraph","model":{"text":"به موازات رشد اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات با بحران‌های درونی مواجه بود: بی‌اعتمادی حاکمیت به دولت خاتمی برای اداره وزارت اطلاعات و بعدها دستگیری شماری از اعضای این وزارتخانه در قتل‌های زنجیره‌ای.","blocks":[{"id":"672a30cc","type":"fragment","model":{"text":"به موازات رشد اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات با بحران‌های درونی مواجه بود: بی‌اعتمادی حاکمیت به دولت خاتمی برای اداره وزارت اطلاعات و بعدها دستگیری شماری از اعضای این وزارتخانه در قتل‌های زنجیره‌ای.","attributes":[]},"position":[21,5,1]}]},"position":[21,5]},{"id":"dcb52cb9","type":"paragraph","model":{"text":"پس از قتل‌های زنجیره‌ای شماری از نیروهای این وزارتخانه نگران کنترلی بودند که بر این وزارت خانه و فعالیت‌هایش اعمال می‌شد. در این سال‌ها روح‌الله حسینیان پیاپی این اختلاف‌ها را خاطرنشان و از دخالت جناح نزدیک به دولت خاتمی در کار وزارت اطلاعات انتقاد می‌کرد. ","blocks":[{"id":"fc2a476e","type":"fragment","model":{"text":"پس از قتل‌های زنجیره‌ای شماری از نیروهای این وزارتخانه نگران کنترلی بودند که بر این وزارت خانه و فعالیت‌هایش اعمال می‌شد. در این سال‌ها روح‌الله حسینیان پیاپی این اختلاف‌ها را خاطرنشان و از دخالت جناح نزدیک به دولت خاتمی در کار وزارت اطلاعات انتقاد می‌کرد. ","attributes":[]},"position":[21,6,1]}]},"position":[21,6]},{"id":"6f9f5dad","type":"paragraph","model":{"text":"رابطه با شیعیان پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و لبنان و برخی دیگر از کشورهای عربی نیز فرصتی بزرگ به سپاه می‌داد.","blocks":[{"id":"b62b7f23","type":"fragment","model":{"text":"رابطه با شیعیان پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و لبنان و برخی دیگر از کشورهای عربی نیز فرصتی بزرگ به سپاه می‌داد.","attributes":[]},"position":[21,7,1]}]},"position":[21,7]},{"id":"b7d17881","type":"paragraph","model":{"text":"یک عضو سابق اطلاعات سپاه به شرط ناشناس‌ماندن به بی‌بی‌سی گفت در سال‌های اول پس از انقلاب، حکومت ایران نه تنها الهام‌بخش گروه‌های شبه‌نظامی و مسلمانان منطقه بود، بلکه فرصت یافته بود از امکانات عملیاتی و تجربه اطلاعاتی آنها هم استفاده کند.","blocks":[{"id":"51d2cce8","type":"fragment","model":{"text":"یک عضو سابق اطلاعات سپاه به شرط ناشناس‌ماندن به بی‌بی‌سی گفت در سال‌های اول پس از انقلاب، حکومت ایران نه تنها الهام‌بخش گروه‌های شبه‌نظامی و مسلمانان منطقه بود، بلکه فرصت یافته بود از امکانات عملیاتی و تجربه اطلاعاتی آنها هم استفاده کند.","attributes":[]},"position":[21,8,1]}]},"position":[21,8]}]},"position":[21]},{"id":"a15ffbf6","type":"subheadline","model":{"blocks":[{"id":"f404af9d","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"ccb65841","type":"paragraph","model":{"text":"بسط مفهوم امنیت و سازمان‌های اطلاعات خارجی","blocks":[{"id":"958940a9","type":"fragment","model":{"text":"بسط مفهوم امنیت و سازمان‌های اطلاعات خارجی","attributes":[]},"position":[22,1,1,1]}]},"position":[22,1,1]}]},"position":[22,1]}]},"position":[22]},{"id":"eed22f41","type":"text","model":{"blocks":[{"id":"f5ad6845","type":"paragraph","model":{"text":"بمرور رابطه با شیعیان منطقه کاملا به سپاه واگذار شد و نقش سپاه را در فعالیت‌های اطلاعاتی و ضدجاسوسی پررنگ‌تر کرد. نظریه‌هایی همچون \"ایران به مثابه امه القرای جهان اسلام\" و \"حفاظت از مرزها در جنگ‌های نیابتی\" هم، مفهوم امنیت و فعالیت اطلاعاتی را برای حکومت ایران بسط داده‌اند.","blocks":[{"id":"ab333e06","type":"fragment","model":{"text":"بمرور رابطه با شیعیان منطقه کاملا به سپاه واگذار شد و نقش سپاه را در فعالیت‌های اطلاعاتی و ضدجاسوسی پررنگ‌تر کرد. نظریه‌هایی همچون \"ایران به مثابه امه القرای جهان اسلام\" و \"حفاظت از مرزها در جنگ‌های نیابتی\" هم، مفهوم امنیت و فعالیت اطلاعاتی را برای حکومت ایران بسط داده‌اند.","attributes":[]},"position":[23,1,1]}]},"position":[23,1]},{"id":"9a2a1134","type":"paragraph","model":{"text":"این بسطِ مفهومِ امنیت اما خود را در بسطِ سازمان‌ها امنیتی و فعالیت‌های اطلاعاتی نشان داده است.","blocks":[{"id":"25573b71","type":"fragment","model":{"text":"این بسطِ مفهومِ امنیت اما خود را در بسطِ سازمان‌ها امنیتی و فعالیت‌های اطلاعاتی نشان داده است.","attributes":[]},"position":[23,2,1]}]},"position":[23,2]},{"id":"b17a298b","type":"paragraph","model":{"text":"در اوایل دهه شصت، حکومت ایران با تشکیل \"ستاد امنیت کشور\" کوشید اطلاعات سپاه و نخست وزیری و کمیته را با هم هماهنگ کند. سال‌ها بعد در دهه هشتاد هم دولت محمود احمدی‌نژاد کوشید با تشکیل \"شورای هماهنگی اطلاعاتی\" به هماهنگی نهادهای اطلاعاتی کمک کند. اما این نهاد هم در عمل موفق نبود و روسای جمهوری ایران بارها از عملکردش ابراز ناامیدی کردند.","blocks":[{"id":"440985e7","type":"fragment","model":{"text":"در اوایل دهه شصت، حکومت ایران با تشکیل \"ستاد امنیت کشور\" کوشید اطلاعات سپاه و نخست وزیری و کمیته را با هم هماهنگ کند. سال‌ها بعد در دهه هشتاد هم دولت محمود احمدی‌نژاد کوشید با تشکیل \"شورای هماهنگی اطلاعاتی\" به هماهنگی نهادهای اطلاعاتی کمک کند. اما این نهاد هم در عمل موفق نبود و روسای جمهوری ایران بارها از عملکردش ابراز ناامیدی کردند.","attributes":[]},"position":[23,3,1]}]},"position":[23,3]},{"id":"5c103872","type":"paragraph","model":{"text":"به نظر می‌رسد وضعیت امنیتی ایران به دوران پیش از تشکیل وزارت اطلاعات بازگشته است که ابوالقاسم مصباحی از نیروهای ارشد سابق اطلاعاتی در توصیفش میگفت: \"برای یک برنامه ترور چند تیم مجزا از هم وارد عمل می‌شوند\". ","blocks":[{"id":"b46d0f1d","type":"fragment","model":{"text":"به نظر می‌رسد وضعیت امنیتی ایران به دوران پیش از تشکیل وزارت اطلاعات بازگشته است که ابوالقاسم مصباحی از نیروهای ارشد سابق اطلاعاتی در توصیفش میگفت: \"برای یک برنامه ترور چند تیم مجزا از هم وارد عمل می‌شوند\". ","attributes":[]},"position":[23,4,1]}]},"position":[23,4]},{"id":"69923872","type":"paragraph","model":{"text":"هر چند تعریف دلبخواه از مفهوم \"امنیت\" محدود به نهادهای امنیتی ایران نیست، اما به نظر می‌رسد در ایران این نهادها می‌کوشند تعریف این مفهوم را با عملکرد خود تطبیق دهند.","blocks":[{"id":"4271cdd6","type":"fragment","model":{"text":"هر چند تعریف دلبخواه از مفهوم \"امنیت\" محدود به نهادهای امنیتی ایران نیست، اما به نظر می‌رسد در ایران این نهادها می‌کوشند تعریف این مفهوم را با عملکرد خود تطبیق دهند.","attributes":[]},"position":[23,5,1]}]},"position":[23,5]}]},"position":[23]}]}},"promo":{"locators":{"assetUri":"/persian/iran-features-53636391","curieCpsUrn":"urn:bbc:cps:curie:asset:53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7","assetId":"53636391","cpsUrn":"urn:bbc:content:assetUri:persian/iran-features-53636391","curie":"http://www.bbc.co.uk/asset/53e0c02c-f326-40bc-928d-17d70904bbd7"},"headlines":{"seoHeadline":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"caption","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"چند تن از مقامات ساواک در سفر حج با هم عکس یادگاری گرفتند. در تصویر منوچهر هاشمی و علی‌اکبر فرازیان دیده می‌شوند.","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"height":261,"width":464,"locator":"15F04/production/_115506898_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg","href":"http://c.files.bbci.co.uk/15F04/production/_115506898_6734d7c7-e055-4e18-bee9-0a0eab5b3901.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"ICHS","suitableForSyndication":false}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران چگونه بسرعت اطلاعات خارجی و ضدجاسوسیاش را توسعه داد و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"حکومت نوپای جمهوری اسلامی ایران چگونه بسرعت اطلاعات خارجی و ضدجاسوسیاش را توسعه داد و تجربه و دانش اطلاعاتی خود را مدیون چه کسانی است؟","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"category":{"categoryId":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Feature","categoryName":"Feature"},"campaigns":[{"campaignId":"5a988e4739461b000e9dabfc","campaignName":"WS - Update me"}]},"serviceIdentifier":"Persian-v6","extrinsicPromo":{"headlines":{"shortHeadline":"نقش 'ساواک' و 'کا گ ب' در تولد نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران"},"assetType":"STY","byline":{"name":"امید منتظری","title":"بی‌بی‌سی","persons":[{"name":"امید منتظری","function":"بی‌بی‌سی"}]},"type":"cps"}},"secondaryColumn":{"topStories":[{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:cn9xw1gv3gno","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/cn9xw1gv3gno"},"timestamp":1732503773069,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"لبنان مدارس پایتخت را غیرحضوری کرد؛ ادامه حملات متقابل اسرائيل و حزب‌الله در روز یکشنبه","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"ادامه حملات متقابل اسرائيل و حزب‌الله؛ لبنان مدارس پایتخت را غیرحضوری کرد","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"ادامه حملات متقابل اسرائيل و حزب‌الله؛ لبنان مدارس پایتخت را غیرحضوری کرد","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"caption","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"خسارات به جا مانده در بیتاح تکفا در اسرائيل بر اثر حملات راکتی حزب‌الله لبنان","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"خسارات به جا مانده در بیتاح تکفا در اسرائيل بر اثر حملات راکتی حزب‌الله لبنان","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"خسارات به جا مانده در بیتاح تکفا در اسرائيل بر اثر حملات راکتی حزب‌الله لبنان","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"خسارات به جا مانده در بیتاح تکفا در اسرائيل بر اثر حملات راکتی حزب‌الله لبنان","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":1024,"height":576,"locator":"87c1/live/30287e40-aad9-11ef-b7ff-25f60f8080f0.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Getty Images","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"یک روز بعد از حمله سنگین اسرائيل به بیروت و کشته شدن۲۹ نفر در آن، حزب‌الله لبنان دست کم ۲۵۰ پرتابه انفجاری را به سوی تل‌آویو پرتاب کرده که به گفته ارتش اسرائیل چند خانه را ویران کرده و در نزدیکی تل‌آویو باعث آتش‌سوزی شده است. در همین حال دولت لبنان اعلام کرده به دلیل شرایط خطرناک در کشور مدارس و دانشگاه‌های این کشور غیرحضوری خواهند شد.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"یک روز بعد از حمله سنگین اسرائيل به بیروت و کشته شدن۲۹ نفر در آن، حزب‌الله لبنان دست کم ۲۵۰ پرتابه انفجاری را به سوی تل‌آویو پرتاب کرده که به گفته ارتش اسرائیل چند خانه را ویران کرده و در نزدیکی تل‌آویو باعث آتش‌سوزی شده است. در همین حال دولت لبنان اعلام کرده به دلیل شرایط خطرناک در کشور مدارس و دانشگاه‌های این کشور غیرحضوری خواهند شد.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:cn9xw1gv3gno","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/dc27493c-d8e8-4fe2-9fbd-150564b5b959#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/bf928ac3-b3bd-4d47-924e-cca1bdc29174#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/ed614670-3760-4fb1-954e-ef27f0fcf041#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/6942cb29-9d3f-4c9c-9806-0a0578c286d6#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/b8e62d9e-6df2-45c6-905e-465e7d8cf987#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingLabel":"News report","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingId":"46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Report","thingPreferredLabel":"Report","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/6942cb29-9d3f-4c9c-9806-0a0578c286d6#id","thingLabel":"آموزش","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/6942cb29-9d3f-4c9c-9806-0a0578c286d6#id","thingId":"6942cb29-9d3f-4c9c-9806-0a0578c286d6","thingType":["core:Theme","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q8434","http://dbpedia.org/resource/Education"],"thingEnglishLabel":"Education","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id","thingLabel":"اسرائیل","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id","thingId":"84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641","thingType":["core:Place","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Israel","http://www.wikidata.org/entity/Q801","http://sws.geonames.org/294640/"],"thingEnglishLabel":"Israel","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/b8e62d9e-6df2-45c6-905e-465e7d8cf987#id","thingLabel":"لبنان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/b8e62d9e-6df2-45c6-905e-465e7d8cf987#id","thingId":"b8e62d9e-6df2-45c6-905e-465e7d8cf987","thingType":["tagging:TagConcept","core:Thing","core:Place"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q822","http://sws.geonames.org/272103/","http://dbpedia.org/resource/Lebanon"],"thingEnglishLabel":"Lebanon","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/dc27493c-d8e8-4fe2-9fbd-150564b5b959#id","thingLabel":"خاورمیانه","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/dc27493c-d8e8-4fe2-9fbd-150564b5b959#id","thingId":"dc27493c-d8e8-4fe2-9fbd-150564b5b959","thingType":["tagging:TagConcept","core:Place","core:Thing"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Middle East","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/ed614670-3760-4fb1-954e-ef27f0fcf041#id","thingLabel":"حزب الله لبنان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/ed614670-3760-4fb1-954e-ef27f0fcf041#id","thingId":"ed614670-3760-4fb1-954e-ef27f0fcf041","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Agent","tagging:AmbiguousTerm","core:Organisation","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q41053","http://dbpedia.org/resource/Hezbollah"],"thingEnglishLabel":"Hezbollah","type":"about"}]}},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:cn9xw1gv3gno","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:c0enj3pg354o","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/c0enj3pg354o"},"timestamp":1732491146545,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"ایران ادعای «مداخله در قتل» خاخام اسرائیلی را رد کرد","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"ایران ادعای «مداخله در قتل» خاخام اسرائیلی را رد کرد","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"ایران ادعای «مداخله در قتل» خاخام اسرائیلی را رد کرد","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"caption","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"تسوی کوگان","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"تسوی کوگان","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":800,"height":449,"locator":"5de1/live/5c6d3490-aa49-11ef-bdf5-b7cb2fa86e10.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"chabad","suitableForSyndication":false}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران در امارات متحده عربی ادعای «هرگونه مداخله در قتل» یک خاخام اسرائيلی در دوبی را رد کرده‌است.\nدر پی انتشارخبر کشته شدن خاخام تسوی کوگان در دوبی، رسانه‌های اسرائیل در گزارش‌هایی که در مورد مفقود و کشته شدن او منتشر کرده بودند و به نقل از مقام‌های اسرائیلی، انگشت اتهام را به سوی ایران گرفتند.\n","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"سفارتخانه جمهوری اسلامی ایران در امارات متحده عربی ادعای «هرگونه مداخله در قتل» یک خاخام اسرائيلی در دوبی را رد کرده‌است.\nدر پی انتشارخبر کشته شدن خاخام تسوی کوگان در دوبی، رسانه‌های اسرائیل در گزارش‌هایی که در مورد مفقود و کشته شدن او منتشر کرده بودند و به نقل از مقام‌های اسرائیلی، انگشت اتهام را به سوی ایران گرفتند.\n","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:c0enj3pg354o","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/bf928ac3-b3bd-4d47-924e-cca1bdc29174#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/11a75753-69d5-4c83-a585-9904467e5c91#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/a2ada86c-5450-4055-ad81-ef6bc0b922cc#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingLabel":"News report","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingId":"46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Report","thingPreferredLabel":"Report","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/11a75753-69d5-4c83-a585-9904467e5c91#id","thingLabel":"امارات متحده عربی","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/11a75753-69d5-4c83-a585-9904467e5c91#id","thingId":"11a75753-69d5-4c83-a585-9904467e5c91","thingType":["core:Place","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/290557/"],"thingEnglishLabel":"United Arab Emirates","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id","thingLabel":"اسرائیل","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id","thingId":"84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641","thingType":["core:Place","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Israel","http://www.wikidata.org/entity/Q801","http://sws.geonames.org/294640/"],"thingEnglishLabel":"Israel","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/a2ada86c-5450-4055-ad81-ef6bc0b922cc#id","thingLabel":"اسرائیل و فلسطینی‌ها","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/a2ada86c-5450-4055-ad81-ef6bc0b922cc#id","thingId":"a2ada86c-5450-4055-ad81-ef6bc0b922cc","thingType":["tagging:TagConcept","core:Thing","core:Theme"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Israel–Palestine_relations","http://www.wikidata.org/entity/Q16125891"],"thingEnglishLabel":"Israel & the Palestinians","type":"about"}]}},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:c0enj3pg354o","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:c629vvz09e4o","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/c629vvz09e4o"},"timestamp":1732459063432,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"بریتانیا: برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اگر لازم شود مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"بریتانیا: برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اگر لازم شود مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"بریتانیا: برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اگر لازم شود مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"فناوری هسته‌ای در ایران","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"فناوری هسته‌ای در ایران","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":1875,"height":1056,"locator":"b380/live/93f925e0-aa71-11ef-bdf5-b7cb2fa86e10.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Reuters","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"وزارت خارجه بریتانیا می‌گوید این کشور برای «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی» از هیچ گام دیپلماتیکی فروگذار نخواهد کرد و حتی در صورت ضرورت به «فعال کردن مکانیسم ماشه» متوسل خواهد شد. یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا این اظهارات را در پاسخ به پرسش بی‌بی‌سی در مورد مذاکراتی مطرح کرد که ایران می‌گوید روز جمعه با سه کشور اروپائی برگزار می‌شود. ","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"وزارت خارجه بریتانیا می‌گوید این کشور برای «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی» از هیچ گام دیپلماتیکی فروگذار نخواهد کرد و حتی در صورت ضرورت به «فعال کردن مکانیسم ماشه» متوسل خواهد شد. یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا این اظهارات را در پاسخ به پرسش بی‌بی‌سی در مورد مذاکراتی مطرح کرد که ایران می‌گوید روز جمعه با سه کشور اروپائی برگزار می‌شود. ","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:c629vvz09e4o","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/9ee70cc0-e14c-41a5-843d-bf0bc4f1aa94#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/da458dfb-13db-4a29-bfbc-1af26a37ec2e#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c#id","thingLabel":"ایران","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c#id","thingId":"511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c","thingType":["core:Thing","core:Place","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/130758/"],"thingEnglishLabel":"Iran","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/9ee70cc0-e14c-41a5-843d-bf0bc4f1aa94#id","thingLabel":"تحریم ایران","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/9ee70cc0-e14c-41a5-843d-bf0bc4f1aa94#id","thingId":"9ee70cc0-e14c-41a5-843d-bf0bc4f1aa94","thingType":["core:Theme","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Sanctions_against_Iran","http://www.wikidata.org/entity/Q2038124"],"thingEnglishLabel":"Iran sanctions","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/da458dfb-13db-4a29-bfbc-1af26a37ec2e#id","thingLabel":"برجام","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/da458dfb-13db-4a29-bfbc-1af26a37ec2e#id","thingId":"da458dfb-13db-4a29-bfbc-1af26a37ec2e","thingType":["core:Thing","core:Event","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Joint_Comprehensive_Plan_of_Action","http://www.wikidata.org/entity/Q17001802"],"thingEnglishLabel":"Iran nuclear deal","type":"about"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingLabel":"News report","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingId":"46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Report","thingPreferredLabel":"Report","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}]}},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:c629vvz09e4o","type":"optimo"}],"features":[{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:ckgdyd0geggo","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/ckgdyd0geggo"},"timestamp":1732338321640,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"آمریکا و آسیای مرکزی: ترامپ با همسایه‌‌های ایران و افغانستان چه خواهد کرد؟","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"آمریکا و آسیای مرکزی: ترامپ با همسایه‌‌های ایران و افغانستان چه خواهد کرد؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"آمریکا و آسیای مرکزی: ترامپ با همسایه‌‌های ایران و افغانستان چه خواهد کرد؟","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"پرچم کشورهای آسیای مرکزی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"پرچم کشورهای آسیای مرکزی","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":792,"height":445,"locator":"3495/live/91006540-a28f-11ef-bedc-adf2250df6ee.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Getty Images","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"دونالد ترامپ، چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا، ۲۰ ژانویه سال ۲۰۲۵ رسماً کار را آغاز خواهد کرد. بازگشت دوباره او به کاخ سفید بعد از پنج سال نه تنها آمریکا، بلکه جهان را آبستن تحولات و تغییراتی بزرگی کرده است.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"دونالد ترامپ، چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا، ۲۰ ژانویه سال ۲۰۲۵ رسماً کار را آغاز خواهد کرد. بازگشت دوباره او به کاخ سفید بعد از پنج سال نه تنها آمریکا، بلکه جهان را آبستن تحولات و تغییراتی بزرگی کرده است.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:ckgdyd0geggo","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/a89521da-bd3a-4cf9-92b2-2921dbb2c76b#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/faca11ba-2458-4ada-9eae-91530ff92945#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/primaryMediaType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/896fde99-08a3-4291-bcaf-f40b89bd0e67#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/770ec69a-dada-49ae-a833-ee00bd860912#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"primaryMediaType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id","type":"primaryMediaType"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingLabel":"Feature","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingId":"8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":["http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Feature"],"thingEnglishLabel":"Feature","thingPreferredLabel":"Feature","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/770ec69a-dada-49ae-a833-ee00bd860912#id","thingLabel":"آسیای میانه","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/770ec69a-dada-49ae-a833-ee00bd860912#id","thingId":"770ec69a-dada-49ae-a833-ee00bd860912","thingType":["tagging:TagConcept","core:Place","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q27275","http://dbpedia.org/resource/Central_Asia","http://sws.geonames.org/7729893/"],"thingEnglishLabel":"Central Asia","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingLabel":"دونالد ترامپ","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingId":"78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b","thingType":["tagging:AmbiguousTerm","tagging:Agent","core:Thing","tagging:TagConcept","core:Person"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q22686","http://dbpedia.org/resource/Donald_Trump"],"thingEnglishLabel":"Donald Trump","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75#id","thingLabel":"ایالات متحده آمریکا","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75#id","thingId":"82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75","thingType":["core:Thing","tagging:TagConcept","core:Place"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q30","http://sws.geonames.org/6252001/"],"thingEnglishLabel":"United States","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/896fde99-08a3-4291-bcaf-f40b89bd0e67#id","thingLabel":"تاجیکستان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/896fde99-08a3-4291-bcaf-f40b89bd0e67#id","thingId":"896fde99-08a3-4291-bcaf-f40b89bd0e67","thingType":["core:Place","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/1220409/"],"thingEnglishLabel":"Tajikistan","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/a89521da-bd3a-4cf9-92b2-2921dbb2c76b#id","thingLabel":"ازبکستان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/a89521da-bd3a-4cf9-92b2-2921dbb2c76b#id","thingId":"a89521da-bd3a-4cf9-92b2-2921dbb2c76b","thingType":["core:Thing","core:Place","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/1512440/"],"thingEnglishLabel":"Uzbekistan","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/faca11ba-2458-4ada-9eae-91530ff92945#id","thingLabel":"ترکمنستان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/faca11ba-2458-4ada-9eae-91530ff92945#id","thingId":"faca11ba-2458-4ada-9eae-91530ff92945","thingType":["tagging:TagConcept","core:Thing","core:Place"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/1218197/"],"thingEnglishLabel":"Turkmenistan","type":"about"}]}},"byline":{"blocks":[{"type":"contributor","model":{"blocks":[{"type":"name","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"سهراب ضیاء","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"سهراب ضیاء","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"role","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"بی‌بی‌سی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"بی‌بی‌سی","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"location","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"دوشنبه، تاجیکستان","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"دوشنبه، تاجیکستان","attributes":[]}}]}}]}}]}}]}}]},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:ckgdyd0geggo","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:clyvrgp42ypo","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/clyvrgp42ypo"},"timestamp":1732351247221,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"موشک بالستیک قاره‌پیما چیست؟","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"موشک بالستیک قاره‌پیما چیست؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"موشک بالستیک قاره‌پیما چیست؟","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"تصویری از پرتاب یک موشک بالستیک قاره‌پیمای مینت‌من ۲ بدون کلاهک جنگی از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ در کالیفرنیا در سال ۲۰۰۲","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"تصویری از پرتاب یک موشک بالستیک قاره‌پیمای مینت‌من ۲ بدون کلاهک جنگی از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ در کالیفرنیا در سال ۲۰۰۲","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":819,"height":460,"locator":"b04c/live/841a93f0-a802-11ef-b21e-5359bd56d02f.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Getty Images","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"به‌گفته ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روسیه از خاک اوکراین به‌عنوان میدان آزمایش تسلیحات خود استفاده می‌کند.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"به‌گفته ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روسیه از خاک اوکراین به‌عنوان میدان آزمایش تسلیحات خود استفاده می‌کند.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:clyvrgp42ypo","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/1808a59a-896b-4112-89c1-b713b991a1d1#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/campaign","value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/primaryMediaType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/ce5c43ee-8982-4f88-9472-9aa79aeb09cc#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/b1a660eb-ef14-4645-b4cd-d7bd939ce443#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/editorialSensitivity","value":"http://www.bbc.co.uk/things/c6979033-cb72-4d07-9897-adc348a4332e#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"primaryMediaType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id","type":"primaryMediaType"}],"campaign":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id","type":"campaign"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingLabel":"Feature","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingId":"8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":["http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Feature"],"thingEnglishLabel":"Feature","thingPreferredLabel":"Feature","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"editorialSensitivity":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/c6979033-cb72-4d07-9897-adc348a4332e#id","type":"editorialSensitivity"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/1808a59a-896b-4112-89c1-b713b991a1d1#id","thingLabel":"ولودیمر زلنسکی","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/1808a59a-896b-4112-89c1-b713b991a1d1#id","thingId":"1808a59a-896b-4112-89c1-b713b991a1d1","thingType":["tagging:AmbiguousTerm","core:Person","tagging:Agent","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q3874799"],"thingEnglishLabel":"Volodymyr Zelensky","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id","thingLabel":"جنگ اوکراین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id","thingId":"23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613","thingType":["tagging:TagConcept","core:Event","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q110254389"],"thingEnglishLabel":"Russia-Ukraine war","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id","thingLabel":"روسیه","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id","thingId":"39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337","thingType":["core:Thing","core:Place","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/2017370/","http://www.wikidata.org/entity/Q159"],"thingEnglishLabel":"Russia","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f#id","thingLabel":"ولادیمیر پوتین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f#id","thingId":"7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f","thingType":["core:Person","tagging:Agent","tagging:TagConcept","core:Thing","tagging:AmbiguousTerm"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Vladimir_Putin","http://www.wikidata.org/entity/Q7747","http://www.imdb.com/name/nm1269884/","http://musicbrainz.org/artist/833f5372-a2a5-4932-8a5c-399184f29541#_"],"thingEnglishLabel":"Vladimir Putin","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/ce5c43ee-8982-4f88-9472-9aa79aeb09cc#id","thingLabel":"امور نظامی","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/ce5c43ee-8982-4f88-9472-9aa79aeb09cc#id","thingId":"ce5c43ee-8982-4f88-9472-9aa79aeb09cc","thingType":["core:Theme","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Military"],"thingEnglishLabel":"Military","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c#id","thingLabel":"اوکراین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c#id","thingId":"ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c","thingType":["core:Place","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Ukraine","http://sws.geonames.org/690791/","http://www.wikidata.org/entity/Q212"],"thingEnglishLabel":"Ukraine","type":"about"}]}},"byline":{"blocks":[{"type":"contributor","model":{"blocks":[{"type":"name","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"مارک شی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"مارک شی","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"role","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"سرویس جهانی بی‌بی‌سی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"سرویس جهانی بی‌بی‌سی","attributes":[]}}]}}]}}]}}]}}]},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:clyvrgp42ypo","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:c748yym73k4o","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/c748yym73k4o"},"timestamp":1732294972606,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"واکنش رهبران جهان به حکم جلب نخست‌وزیر اسرائیل؛ چه کشورهایی ممکن است نتانیاهو را بازداشت کنند؟","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"چه کشورهایی ممکن است نتانیاهو را بازداشت کنند؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"چه کشورهایی ممکن است نتانیاهو را بازداشت کنند؟","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":3440,"height":1936,"locator":"3a52/live/69ee88d0-a8d7-11ef-8ab9-9192db313061.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Reuters","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"صدور حکم جلب بی‌سابقه از سوی قضات دادگاه بین‌المللی کیفری برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشته است. مسئول سیاست خارجی اروپا گفته این حکم سیاسی نیست و تمامی ۲۷ عضو اتحادیه اروپا باید آن را اجرا کنند. در آن سو جو بایدن که کشورش عضو دیوان کیفری بین‌المللی نیست این حکم بازداشت را «غیرقابل قبول» خوانده و گفته آمریکا همچنان در کنار اسرائیل می‌ماند. در میان متحدان غربی اسرائیل، رهبران اروپایی به جز آلمان و مجارستان، و کانادا پایبندی خود را به این حکم بازداشت اعلام کرده‌اند و به این ترتیب به طور بالقوه امکان بازداشت آقای نتانیاهو در صورت سفر به این کشورها وجود دارد.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"صدور حکم جلب بی‌سابقه از سوی قضات دادگاه بین‌المللی کیفری برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشته است. مسئول سیاست خارجی اروپا گفته این حکم سیاسی نیست و تمامی ۲۷ عضو اتحادیه اروپا باید آن را اجرا کنند. در آن سو جو بایدن که کشورش عضو دیوان کیفری بین‌المللی نیست این حکم بازداشت را «غیرقابل قبول» خوانده و گفته آمریکا همچنان در کنار اسرائیل می‌ماند. در میان متحدان غربی اسرائیل، رهبران اروپایی به جز آلمان و مجارستان، و کانادا پایبندی خود را به این حکم بازداشت اعلام کرده‌اند و به این ترتیب به طور بالقوه امکان بازداشت آقای نتانیاهو در صورت سفر به این کشورها وجود دارد.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:c748yym73k4o","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/42a30948-3985-4ec1-acea-76334a53b054#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/bf928ac3-b3bd-4d47-924e-cca1bdc29174#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/c8841fad-835a-4438-86e3-a69f1489d405#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingLabel":"News report","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingId":"46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Report","thingPreferredLabel":"Report","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/42a30948-3985-4ec1-acea-76334a53b054#id","thingLabel":"دادگاه جنایی بین المللی","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/42a30948-3985-4ec1-acea-76334a53b054#id","thingId":"42a30948-3985-4ec1-acea-76334a53b054","thingType":["core:Thing","tagging:TagConcept","core:Organisation","tagging:Agent","tagging:AmbiguousTerm"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q47488","http://dbpedia.org/resource/International_Criminal_Court"],"thingEnglishLabel":"International Criminal Court","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id","thingLabel":"اسرائیل","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641#id","thingId":"84b77b58-6acb-4074-8733-c237a0687641","thingType":["core:Place","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Israel","http://www.wikidata.org/entity/Q801","http://sws.geonames.org/294640/"],"thingEnglishLabel":"Israel","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/c8841fad-835a-4438-86e3-a69f1489d405#id","thingLabel":"بنیامین نتانیاهو","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/c8841fad-835a-4438-86e3-a69f1489d405#id","thingId":"c8841fad-835a-4438-86e3-a69f1489d405","thingType":["core:Thing","core:Person","tagging:TagConcept","tagging:Agent","tagging:AmbiguousTerm"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q43723","http://dbpedia.org/resource/Benjamin_Netanyahu"],"thingEnglishLabel":"Benjamin Netanyahu","type":"about"}]}},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:c748yym73k4o","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:c3rxyezdd0jo","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/c3rxyezdd0jo"},"timestamp":1732297084373,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"خامنه‌ای موافق اصلاح قانون «تابعیت قهری» است؛ کمکی به تلاش پردست‌انداز دولت برای حفظ ظریف؟","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"گزارش از موافقت خامنه‌ای با «اصلاح قانون تابعیت قهری»؛ کمکی برای حفظ ظریف؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"گزارش از موافقت خامنه‌ای با «اصلاح قانون تابعیت قهری»؛ کمکی برای حفظ ظریف؟","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"تلاش دولت برای حفظ ظریف","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"تلاش دولت برای حفظ ظریف","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":880,"height":495,"locator":"44df/live/a09ad0e0-a8f1-11ef-be7c-ed5daf3a35bf.png","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Getty Images","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار علی خامنه‌ای در میانه کشمکش دولت و مجلس درباره سمت محمدجواد ظریف در کابینه دولت مسعود پزشکیان، نقل قولی از رهبر جمهوری اسلامی ایران درباره موافقتش با اصلاح قانون «تابعیت قهری» تائید کرده است.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار علی خامنه‌ای در میانه کشمکش دولت و مجلس درباره سمت محمدجواد ظریف در کابینه دولت مسعود پزشکیان، نقل قولی از رهبر جمهوری اسلامی ایران درباره موافقتش با اصلاح قانون «تابعیت قهری» تائید کرده است.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:c3rxyezdd0jo","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/c31d108c-f7bc-43bf-8b3d-83f0114844ec#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/45a15854-68c5-4254-8378-a9bae04eb7bc#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/b5057b2a-ec2b-4c2a-b1bb-54db6d832221#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/ff84f310-71b9-4b55-aca0-9eec85f3f990#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/f8e0e4d8-c75d-47ac-9c5d-1065f8642339#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/4ac4c172-e51d-4a3f-9b01-6a851e1b563f#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/c31d108c-f7bc-43bf-8b3d-83f0114844ec#id","thingLabel":"Article","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/c31d108c-f7bc-43bf-8b3d-83f0114844ec#id","thingId":"c31d108c-f7bc-43bf-8b3d-83f0114844ec","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Article","thingPreferredLabel":"Article","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/45a15854-68c5-4254-8378-a9bae04eb7bc#id","thingLabel":"محمدجواد ظریف","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/45a15854-68c5-4254-8378-a9bae04eb7bc#id","thingId":"45a15854-68c5-4254-8378-a9bae04eb7bc","thingType":["tagging:Agent","tagging:TagConcept","tagging:AmbiguousTerm","core:Person","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q10296812","http://dbpedia.org/resource/Mohammad_Javad_Zarif"],"thingEnglishLabel":"Mohammad Javad Zarif","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/4ac4c172-e51d-4a3f-9b01-6a851e1b563f#id","thingLabel":"مجلس ایران","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/4ac4c172-e51d-4a3f-9b01-6a851e1b563f#id","thingId":"4ac4c172-e51d-4a3f-9b01-6a851e1b563f","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Agent","core:Thing","core:Organisation","tagging:AmbiguousTerm"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Iran parliament","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/b5057b2a-ec2b-4c2a-b1bb-54db6d832221#id","thingLabel":"مسعود پزشکیان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/b5057b2a-ec2b-4c2a-b1bb-54db6d832221#id","thingId":"b5057b2a-ec2b-4c2a-b1bb-54db6d832221","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Agent","core:Thing","tagging:AmbiguousTerm","core:Person"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q5933752","http://dbpedia.org/resource/Masoud_Pezeshkian"],"thingEnglishLabel":"Masoud Pezeshkian","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/f8e0e4d8-c75d-47ac-9c5d-1065f8642339#id","thingLabel":"آیت الله خامنه ای","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/f8e0e4d8-c75d-47ac-9c5d-1065f8642339#id","thingId":"f8e0e4d8-c75d-47ac-9c5d-1065f8642339","thingType":["tagging:Agent","tagging:AmbiguousTerm","tagging:TagConcept","core:Thing","core:Person"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Ali_Khamenei"],"thingEnglishLabel":"Ali Khamenei","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/ff84f310-71b9-4b55-aca0-9eec85f3f990#id","thingLabel":"سیاست ایران","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/ff84f310-71b9-4b55-aca0-9eec85f3f990#id","thingId":"ff84f310-71b9-4b55-aca0-9eec85f3f990","thingType":["core:Thing","core:Theme","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Politics_of_Iran"],"thingEnglishLabel":"Iran politics","type":"about"}]}},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:c3rxyezdd0jo","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:ce8ymr1gjnpo","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/ce8ymr1gjnpo"},"timestamp":1732346527628,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"استیو روزنبرگ: پوتین در پی چند روز تشدید تنش چه خواهد کرد؟","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"استیو روزنبرگ، تحلیلگر بی‌بی‌سی: پوتین در پی چند روز تشدید تنش چه خواهد کرد؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"استیو روزنبرگ، تحلیلگر بی‌بی‌سی: پوتین در پی چند روز تشدید تنش چه خواهد کرد؟","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"پوتین","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"پوتین","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":976,"height":549,"locator":"bd6f/live/9afc0c60-a8f8-11ef-8ab9-9192db313061.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Reuters","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"با حمله موشکی اوکراین به داخل خاک روسیه پوتین تهدید کرده است که حق حمله به کشورهای غربی را دارد اما آیا چنین خواهد کرد یا نه؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"با حمله موشکی اوکراین به داخل خاک روسیه پوتین تهدید کرده است که حق حمله به کشورهای غربی را دارد اما آیا چنین خواهد کرد یا نه؟","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:ce8ymr1gjnpo","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/campaign","value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/primaryMediaType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/16161b86-757f-4539-80a4-05e76681bcc0#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"primaryMediaType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id","type":"primaryMediaType"}],"campaign":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id","type":"campaign"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/16161b86-757f-4539-80a4-05e76681bcc0#id","thingLabel":"تسلیحات هسته ای","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/16161b86-757f-4539-80a4-05e76681bcc0#id","thingId":"16161b86-757f-4539-80a4-05e76681bcc0","thingType":["core:Thing","core:Theme","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q12802","http://dbpedia.org/resource/Nuclear_weapon"],"thingEnglishLabel":"Nuclear weapons","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id","thingLabel":"جنگ اوکراین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id","thingId":"23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613","thingType":["tagging:TagConcept","core:Event","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q110254389"],"thingEnglishLabel":"Russia-Ukraine war","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id","thingLabel":"روسیه","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id","thingId":"39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337","thingType":["core:Thing","core:Place","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/2017370/","http://www.wikidata.org/entity/Q159"],"thingEnglishLabel":"Russia","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingLabel":"دونالد ترامپ","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingId":"78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b","thingType":["tagging:AmbiguousTerm","tagging:Agent","core:Thing","tagging:TagConcept","core:Person"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q22686","http://dbpedia.org/resource/Donald_Trump"],"thingEnglishLabel":"Donald Trump","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c#id","thingLabel":"اوکراین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c#id","thingId":"ee8750ed-a7fb-453f-bfca-2aa8b3fb064c","thingType":["core:Place","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Ukraine","http://sws.geonames.org/690791/","http://www.wikidata.org/entity/Q212"],"thingEnglishLabel":"Ukraine","type":"about"}]}},"byline":{"blocks":[{"type":"contributor","model":{"blocks":[{"type":"name","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"استیو روزنبرگ","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"استیو روزنبرگ","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"role","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"دبیر بخش روسی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"دبیر بخش روسی","attributes":[]}}]}}]}}]}}]}}]},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:ce8ymr1gjnpo","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:cx24xx4evy7o","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/cx24xx4evy7o"},"timestamp":1732302806711,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"روسیه در مقابل نیرو و سلاح یک میلیون بشکه نفت خام به کره شمالی تحویل داده است","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"روسیه در مقابل نیرو و سلاح یک میلیون بشکه نفت خام به کره شمالی تحویل داده است","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"روسیه در مقابل نیرو و سلاح یک میلیون بشکه نفت خام به کره شمالی تحویل داده است","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"caption","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"نفتکش","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"نفتکش","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":1109,"height":623,"locator":"fa20/live/726c07a0-a8ee-11ef-a4fe-a3e9a6c5d640.png","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"The Canadian Armed Forces","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"با وجود تحریم نفتی کره شمالی، روسیه در برابر دریافت تسلیحات از کره شمالی و اعزام نیروهای این کشور به جنگ اوکراین به کره شمالی نفت می‌دهد.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"با وجود تحریم نفتی کره شمالی، روسیه در برابر دریافت تسلیحات از کره شمالی و اعزام نیروهای این کشور به جنگ اوکراین به کره شمالی نفت می‌دهد.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:cx24xx4evy7o","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/campaign","value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/primaryMediaType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/590ec892-07c1-49d5-b7b7-1de0b05d0500#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/268cdd0b-a6be-4364-96ad-e4ed7ba8aefb#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"primaryMediaType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id","type":"primaryMediaType"}],"campaign":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id","type":"campaign"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingLabel":"News report","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888#id","thingId":"46c0517d-9927-4d1a-9954-8c63a3f7a888","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Report","thingPreferredLabel":"Report","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id","thingLabel":"جنگ اوکراین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613#id","thingId":"23d96e97-b777-413a-a8c5-85a2eda98613","thingType":["tagging:TagConcept","core:Event","core:Thing"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q110254389"],"thingEnglishLabel":"Russia-Ukraine war","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/268cdd0b-a6be-4364-96ad-e4ed7ba8aefb#id","thingLabel":"کیم جونگ اون","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/268cdd0b-a6be-4364-96ad-e4ed7ba8aefb#id","thingId":"268cdd0b-a6be-4364-96ad-e4ed7ba8aefb","thingType":["core:Thing","core:Person","tagging:TagConcept","tagging:AmbiguousTerm","tagging:Agent"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Kim_Jong-un"],"thingEnglishLabel":"Kim Jong Un","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id","thingLabel":"روسیه","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337#id","thingId":"39267b85-1784-4f4b-80ed-f8cb4a35f337","thingType":["core:Thing","core:Place","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/2017370/","http://www.wikidata.org/entity/Q159"],"thingEnglishLabel":"Russia","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/590ec892-07c1-49d5-b7b7-1de0b05d0500#id","thingLabel":"کره شمالی","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/590ec892-07c1-49d5-b7b7-1de0b05d0500#id","thingId":"590ec892-07c1-49d5-b7b7-1de0b05d0500","thingType":["core:Place","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/1873107/","http://www.wikidata.org/entity/Q423"],"thingEnglishLabel":"North Korea","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f#id","thingLabel":"ولادیمیر پوتین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f#id","thingId":"7fd6ee44-38a3-4fe3-a40f-7b4f8f72c67f","thingType":["core:Person","tagging:Agent","tagging:TagConcept","core:Thing","tagging:AmbiguousTerm"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Vladimir_Putin","http://www.wikidata.org/entity/Q7747","http://www.imdb.com/name/nm1269884/","http://musicbrainz.org/artist/833f5372-a2a5-4932-8a5c-399184f29541#_"],"thingEnglishLabel":"Vladimir Putin","type":"about"}]}},"byline":{"blocks":[{"type":"contributor","model":{"blocks":[{"type":"name","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"جین مکنزی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"جین مکنزی","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"role","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"گزارشگر بی‌بی‌سی - سئول","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"گزارشگر بی‌بی‌سی - سئول","attributes":[]}}]}}]}}]}}]}}]},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:cx24xx4evy7o","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:c0lpx2x75z5o","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/c0lpx2x75z5o"},"timestamp":1732260615897,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"تأثیر دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ بر حقوق سقط جنین در ایالات متحده","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"تأثیر دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ بر حقوق سقط جنین در آمریکا","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"تأثیر دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ بر حقوق سقط جنین در آمریکا","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"در دسامبر ۲۰۲۱، معترضان مخالف و موافق سقط جنین در مقابل ساختمان دیوان عالی ایالات متحده در واشنگتن تجمع کردند","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"در دسامبر ۲۰۲۱، معترضان مخالف و موافق سقط جنین در مقابل ساختمان دیوان عالی ایالات متحده در واشنگتن تجمع کردند","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":1023,"height":575,"locator":"773a/live/22c2fa10-a100-11ef-8f5b-3de8566d4c06.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Getty Images","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"طبق اعلام کنشگران مدافع حق سقط جنین، پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری، تقاضا برای قرص‌های سقط جنین و پرس‌وجو درباره نحوه تهیه آنها در ایالات متحده افزایش چشمگیری یافته است.","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"طبق اعلام کنشگران مدافع حق سقط جنین، پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری، تقاضا برای قرص‌های سقط جنین و پرس‌وجو درباره نحوه تهیه آنها در ایالات متحده افزایش چشمگیری یافته است.","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:c0lpx2x75z5o","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/bf928ac3-b3bd-4d47-924e-cca1bdc29174#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0b09c17e-0e80-4419-8c3d-0903d1a4651f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/editorialSensitivity","value":"http://www.bbc.co.uk/things/f2b5dd0e-dda0-454c-893d-792d46ff48c3#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/00058c80-ed10-44a3-ac19-38b36f12aecc#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/campaign","value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/primaryMediaType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/faa8885f-9e69-4c29-a8a5-516d508075dc#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/e45cb5f8-3c87-4ebd-ac1c-058e9be22862#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/b1a660eb-ef14-4645-b4cd-d7bd939ce443#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/f16883ee-804f-43cd-8bc3-80d0fed59682#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/8abd564a-2b8e-401c-9916-34982cb67b55#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"primaryMediaType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id","type":"primaryMediaType"}],"campaign":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/426b7f53-9faa-49a7-bb5b-aa15cbbfe4d5#id","type":"campaign"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingLabel":"Feature","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingId":"8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":["http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Feature"],"thingEnglishLabel":"Feature","thingPreferredLabel":"Feature","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"editorialSensitivity":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/f2b5dd0e-dda0-454c-893d-792d46ff48c3#id","type":"editorialSensitivity"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/00058c80-ed10-44a3-ac19-38b36f12aecc#id","thingLabel":"دیوان عالی آمریکا","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/00058c80-ed10-44a3-ac19-38b36f12aecc#id","thingId":"00058c80-ed10-44a3-ac19-38b36f12aecc","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Agent","core:Thing","core:Organisation","tagging:AmbiguousTerm"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q11201","http://dbpedia.org/resource/Supreme_Court_of_the_United_States"],"thingEnglishLabel":"US Supreme Court","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0b09c17e-0e80-4419-8c3d-0903d1a4651f#id","thingLabel":"بحث درباره سقط جنین در آمریکا","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/0b09c17e-0e80-4419-8c3d-0903d1a4651f#id","thingId":"0b09c17e-0e80-4419-8c3d-0903d1a4651f","thingType":["core:Event","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Abortion_in_the_United_States","http://www.wikidata.org/entity/Q283681"],"thingEnglishLabel":"US abortion debate","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingLabel":"دونالد ترامپ","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingId":"78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b","thingType":["tagging:AmbiguousTerm","tagging:Agent","core:Thing","tagging:TagConcept","core:Person"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q22686","http://dbpedia.org/resource/Donald_Trump"],"thingEnglishLabel":"Donald Trump","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/8abd564a-2b8e-401c-9916-34982cb67b55#id","thingLabel":"حقوق زنان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/8abd564a-2b8e-401c-9916-34982cb67b55#id","thingId":"8abd564a-2b8e-401c-9916-34982cb67b55","thingType":["tagging:TagConcept","core:Theme","core:Thing"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Women%27s_rights","http://www.wikidata.org/entity/Q223569"],"thingEnglishLabel":"Women's rights","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/e45cb5f8-3c87-4ebd-ac1c-058e9be22862#id","thingLabel":"زنان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/e45cb5f8-3c87-4ebd-ac1c-058e9be22862#id","thingId":"e45cb5f8-3c87-4ebd-ac1c-058e9be22862","thingType":["core:Thing","core:Theme","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Woman","http://www.wikidata.org/entity/Q467"],"thingEnglishLabel":"Women","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/f16883ee-804f-43cd-8bc3-80d0fed59682#id","thingLabel":"سقط جنین","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/f16883ee-804f-43cd-8bc3-80d0fed59682#id","thingId":"f16883ee-804f-43cd-8bc3-80d0fed59682","thingType":["core:Thing","core:Theme","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://dbpedia.org/resource/Abortion","http://www.wikidata.org/entity/Q8452"],"thingEnglishLabel":"Abortion","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/faa8885f-9e69-4c29-a8a5-516d508075dc#id","thingLabel":"سلامت زنان","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/faa8885f-9e69-4c29-a8a5-516d508075dc#id","thingId":"faa8885f-9e69-4c29-a8a5-516d508075dc","thingType":["tagging:TagConcept","core:Thing","core:Theme"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q8031191"],"thingEnglishLabel":"Women's health","type":"about"}]}},"byline":{"blocks":[{"type":"contributor","model":{"blocks":[{"type":"name","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"فرناندو دوارته","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"فرناندو دوارته","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"role","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":" بی‌بی‌سی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":" بی‌بی‌سی","attributes":[]}}]}}]}}]}}]}}]},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:c0lpx2x75z5o","type":"optimo"},{"locators":{"optimoUrn":"urn:bbc:optimo:asset:cz7w5ve0xpxo","canonicalUrl":"https://www.bbc.com/persian/articles/cz7w5ve0xpxo"},"timestamp":1732220018551,"suitableForSyndication":true,"language":"fa","headlines":{"seoHeadline":"ایران و معمای مذاکره؛ ترامپ «قمارباز» یا ترامپ «معامله‌گر»؟","promoHeadline":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"ایران و معمای مذاکره؛ ترامپ «قمارباز» یا ترامپ «معامله‌گر»؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"ایران و معمای مذاکره؛ ترامپ «قمارباز» یا ترامپ «معامله‌گر»؟","attributes":[]}}]}}]}}]}},"images":{"defaultPromoImage":{"blocks":[{"type":"altText","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"trump","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"trump","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"rawImage","model":{"width":1600,"height":900,"locator":"b286/live/0da98f30-a854-11ef-bdf5-b7cb2fa86e10.jpg","originCode":"cpsprodpb","copyrightHolder":"Getty Images","suitableForSyndication":true}}]}},"summary":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"کمتر از دو ماه به آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، حکومت ایران با پرسشی بزرگ روبه‌روست: در مواجهه با آن‌چه که در راه است، چه راهی را انتخاب کند؟ آغاز دوره جدیدی از مذاکره با آمریکا؟ یا ادامه مخاصمه و تنش و گام گذاشتن در مسیری که به گفته برخی می‌تواند به جنگی ویرانگر منجر شود؟","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"کمتر از دو ماه به آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، حکومت ایران با پرسشی بزرگ روبه‌روست: در مواجهه با آن‌چه که در راه است، چه راهی را انتخاب کند؟ آغاز دوره جدیدی از مذاکره با آمریکا؟ یا ادامه مخاصمه و تنش و گام گذاشتن در مسیری که به گفته برخی می‌تواند به جنگی ویرانگر منجر شود؟","attributes":[]}}]}}]}}]},"passport":{"language":"fa","home":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/passport/home/Persian","locator":"urn:bbc:optimo:asset:cz7w5ve0xpxo","availability":"AVAILABLE","taggings":[{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/170f311e-fd87-4255-85db-8b4aee12594d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/infoClass","value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/format","value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/2aac18b7-16b0-49b5-8018-f3e50070a542#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/audience/motivation","value":"http://www.bbc.co.uk/things/7047e74c-b9ae-4c02-a4a8-748df451ac58#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/647d5613-e0e2-4ef5-b0ce-b491de38bdbd#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/primaryMediaType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/bab1dc13-6fa2-45d4-8be4-c908b8a67b90#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/creativework/about","value":"http://www.bbc.co.uk/things/511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c#id"},{"predicate":"http://www.bbc.co.uk/ontologies/bbc/assetType","value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id"}],"schemaVersion":"1.4.0","publishedState":"PUBLISHED","predicates":{"assetType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/22ea958e-2004-4f34-80a7-bf5acad52f6f#id","type":"assetType"}],"primaryMediaType":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/5566b81b-8509-44c1-8503-018a0eab317d#id","type":"primaryMediaType"}],"motivation":[],"infoClass":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/0db2b959-cbf8-4661-965f-050974a69bb5#id","type":"infoClass"}],"formats":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/170f311e-fd87-4255-85db-8b4aee12594d#id","thingLabel":"Analysis","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/170f311e-fd87-4255-85db-8b4aee12594d#id","thingId":"170f311e-fd87-4255-85db-8b4aee12594d","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":["http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Analysis"],"thingEnglishLabel":"Analysis","thingPreferredLabel":"Analysis","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingLabel":"Feature","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e#id","thingId":"8d1509ef-08ef-42bd-b831-82504eed9b8e","thingType":["tagging:TagConcept","tagging:Format"],"thingSameAs":["http://www.bbc.co.uk/ontologies/applicationlogic-news/Feature"],"thingEnglishLabel":"Feature","thingPreferredLabel":"Feature","thingLabelLanguage":"fa","type":"formats"}],"about":[{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/2aac18b7-16b0-49b5-8018-f3e50070a542#id","thingLabel":"روابط خارجی ایران","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/2aac18b7-16b0-49b5-8018-f3e50070a542#id","thingId":"2aac18b7-16b0-49b5-8018-f3e50070a542","thingType":["core:Theme","tagging:TagConcept","core:Thing"],"thingSameAs":[],"thingEnglishLabel":"Iran foreign relations","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c#id","thingLabel":"ایران","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c#id","thingId":"511accd7-6ee6-4dfb-8e2b-b236be8cb14c","thingType":["core:Thing","core:Place","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://sws.geonames.org/130758/"],"thingEnglishLabel":"Iran","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/647d5613-e0e2-4ef5-b0ce-b491de38bdbd#id","thingLabel":"انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۴","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/647d5613-e0e2-4ef5-b0ce-b491de38bdbd#id","thingId":"647d5613-e0e2-4ef5-b0ce-b491de38bdbd","thingType":["core:Event","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q101110072","http://dbpedia.org/resource/2024_United_States_presidential_election"],"thingEnglishLabel":"US election 2024","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingLabel":"دونالد ترامپ","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b#id","thingId":"78080d81-2849-497e-bc3a-bf364626456b","thingType":["tagging:AmbiguousTerm","tagging:Agent","core:Thing","tagging:TagConcept","core:Person"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q22686","http://dbpedia.org/resource/Donald_Trump"],"thingEnglishLabel":"Donald Trump","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75#id","thingLabel":"ایالات متحده آمریکا","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75#id","thingId":"82857f8e-8134-462a-bb32-b7b14f4eab75","thingType":["core:Thing","tagging:TagConcept","core:Place"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q30","http://sws.geonames.org/6252001/"],"thingEnglishLabel":"United States","type":"about"},{"value":"http://www.bbc.co.uk/things/bab1dc13-6fa2-45d4-8be4-c908b8a67b90#id","thingLabel":"روابط ایران-آمریکا","thingUri":"http://www.bbc.co.uk/things/bab1dc13-6fa2-45d4-8be4-c908b8a67b90#id","thingId":"bab1dc13-6fa2-45d4-8be4-c908b8a67b90","thingType":["core:Theme","core:Thing","tagging:TagConcept"],"thingSameAs":["http://www.wikidata.org/entity/Q2745298","http://dbpedia.org/resource/Iran–United_States_relations"],"thingEnglishLabel":"Iran-US relations","type":"about"}]}},"byline":{"blocks":[{"type":"contributor","model":{"blocks":[{"type":"name","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"کیوان حسینی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"کیوان حسینی","attributes":[]}}]}}]}}]}},{"type":"role","model":{"blocks":[{"type":"text","model":{"blocks":[{"type":"paragraph","model":{"text":"بی‌بی‌سی","blocks":[{"type":"fragment","model":{"text":"بی‌بی‌سی","attributes":[]}}]}}]}}]}}]}}]},"serviceIdentifier":"Persian","breakingNews":{"isBreaking":false},"consumableAsSFV":false,"id":"urn:bbc:ares::article:cz7w5ve0xpxo","type":"optimo"}],"latestMedia":null},"mostRead":{"generated":"2024-11-25T03:17:20.71Z","lastRecordTimeStamp":"2024-11-25T03:15:00Z","firstRecordTimeStamp":"2024-11-25T03:00:00Z","items":[{"id":"urn:bbc:optimo:asset:c0enj3pg354o","rank":1,"title":"ایران ادعای «مداخله در قتل» خاخام اسرائیلی را رد کرد","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/c0enj3pg354o","timestamp":"2024-11-24T23:32:26.545Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:cd9nw4lgpl9o","rank":2,"title":"ای‌کولای چیست و چطور از مسمومیت غذایی خطرناک با آن جلوگیری کنیم","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/cd9nw4lgpl9o","timestamp":"2024-11-24T21:37:12.980Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:cn9xw1gv3gno","rank":3,"title":"ادامه حملات متقابل اسرائيل و حزب‌الله؛ لبنان مدارس پایتخت را غیرحضوری کرد","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/cn9xw1gv3gno","timestamp":"2024-11-25T03:02:53.069Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:cd6v804v2nyo","rank":4,"title":"آتش‌بس ۷ روزه در نزدیکی مرز افغانستان و پاکستان","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/cd6v804v2nyo","timestamp":"2024-11-24T22:58:45.452Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:c629vvz09e4o","rank":5,"title":"بریتانیا: برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اگر لازم شود مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/c629vvz09e4o","timestamp":"2024-11-24T14:37:43.432Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:czxrqzd5q2jo","rank":6,"title":"چای دبش؛ آغاز رسیدگی به یکی از بزرگترین پرونده‌های فساد در ایران در غیاب برخی متهمان","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/czxrqzd5q2jo","timestamp":"2024-11-24T14:52:55.513Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:cn8lpl5y29lo","rank":7,"title":"جنگ اوکراین و شمار بی‌سابقه سربازان فراری روسیه ","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/cn8lpl5y29lo","timestamp":"2024-11-24T05:07:57.505Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:c4gx61j7y2do","rank":8,"title":"حکومت طالبان: کار استخراج در ۲۱ معدن بزرگ جریان دارد؛ مخالفان: مردم ثروت معادن را در زندگی خود نمی‌بینند","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/c4gx61j7y2do","timestamp":"2024-11-24T15:21:12.935Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:cd9nwl2d25wo","rank":9,"title":"فرماندار انزلی پس از توهین به خبرنگاران برکنار شد","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/cd9nwl2d25wo","timestamp":"2024-11-23T15:39:32.095Z"},{"id":"urn:bbc:optimo:asset:c04lk0zwn0ro","rank":10,"title":"روزهای تلخ منچستر سیتی؛ پنج مشکلی که گواردیولا و باشگاه باید حل کنند","href":"https://www.bbc.com/persian/articles/c04lk0zwn0ro","timestamp":"2024-11-24T12:38:57.012Z"}]}},"toggles":{"_environment":"live","ads":{"enabled":true,"value":""},"chartbeatAnalytics":{"enabled":true},"cpsRecommendations":{"enabled":true,"value":""},"enableFetchingToggles":{"enabled":true,"value":"(afaanoromoo|afrique|amharic|arabic|archive|azeri|bengali|burmese|cymrufyw|gahuza|gujarati|hausa|hindi|igbo|indonesia|japanese|korean|kyrgyz|marathi|mundo|naidheachdan|nepali|news|pashto|persian|pidgin|portuguese|punjabi|russian|scotland|serbian|sinhala|somali|swahili|tamil|telugu|thai|tigrinya|turkce|ukchina|ukrainian|urdu|uzbek|vietnamese|yoruba|zhongwen)"},"eventTracking":{"enabled":true,"value":""},"include":{"enabled":true},"mostRead":{"enabled":true,"value":""},"nielsenAnalytics":{"enabled":true},"preloadLeadImage":{"enabled":true},"prerollAds":{"enabled":true},"radioSchedule":{"enabled":true},"scriptLink":{"enabled":true},"variantCookie":{"enabled":true},"webVitalsMonitoring":{"enabled":true,"value":"50"},"comscoreAnalytics":{"enabled":true,"value":""},"liveRadioSchedule":{"enabled":true,"value":""},"onDemandRadioSchedule":{"enabled":true,"value":""},"podcastPromo":{"enabled":true,"value":""},"preroll":{"enabled":true,"value":""},"recentAudioEpisodes":{"enabled":true,"value":"4"},"recentPodcastEpisodes":{"enabled":true,"value":"15"},"recentVideoEpisodes":{"enabled":true,"value":"4"}},"path":"/persian/iran-features-53636391","timeOnServer":1732505349175,"showAdsBasedOnLocation":true,"showCookieBannerBasedOnCountry":false,"isUK":false,"isLite":false,"mvtExperiments":[]}</script><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.framework.abe198ac.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-49d0a293.b87efb66.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-1185d0a6.95ab9723.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-efdee510.24b29be8.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-ab8fcd6e.b7d8ec04.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-27545368.a26be6f3.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-866ab763.8472d053.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="main" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-d91a9049.c4936cea.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.../moment-lib.2e7cbc64.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-49d0a293.507a0c38.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-27545368.18eec206.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-c4c4009f.39546345.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-1e20d7bb.d4726010.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-e019dbda.df3748a9.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-dee37d05.1e108447.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-ddc99cfc.6567b58f.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-8a8d23f6.b1074c2f.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-4d2d1cf1.0e8cf985.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-e4e3d8bb.ab517d51.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-w1hq2MFu7W68WSj2JzrShMDhyZs.2abfc9d1.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-em1f7p2dhsXFly8H8ad9PtG4TRA.62321ab0.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-drh5z2Pajwlgjv7q9hfNZvY4NU.79d5903d.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-0bFVC7cm0xQ05Gw3lROPGT0Q.86fce261.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-DF8G1V7Kjo4uj5Ze7ACpYRY.e82c032d.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-1tBYu78D5AbnHhnjgU8hpW7qo.baf44b43.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-P0nSev8Qv8LfHEp7HO4Y0uvmdI.10d26f4d.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-VR9ZuML1sUjbcxCjXyplVl2PEA.652fd844.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-3113a0cb.7ede7e86.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-27545368.cde24c99.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-0127dd92.ce529f78.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-5d04482b.2f425f32.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-00ac1634.da79fc25.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-43dd7041.bbc6e55c.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-5d04482b.16fdf740.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-e4e3d8bb.54c986f3.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="ArticlePage" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-aa7c1c2c.e0ec6110.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="persian" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.persian.d830cca0.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="themes-persian" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.themes-persian.757384c4.js" crossorigin="anonymous"/><link data-chunk="frosted_promo" rel="" as="script" href="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.frosted_promo.37370bbe.js" crossorigin="anonymous"/><div><!--[if !IE]><!--></div><script id="modern__LOADABLE_REQUIRED_CHUNKS__" type="application/json">[52,628,1420,6869,8331,1174,6997,2305,9752,1269,4483,3394,4903,6690,927,84,5031,463,694,6744,4624,7273,2199,7604,1032,8728,5696,1210,8809,2770,6644]</script><script id="modern__LOADABLE_REQUIRED_CHUNKS___ext" type="application/json">{"namedChunks":["ArticlePage","persian","themes-persian","frosted_promo"]}</script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.framework.abe198ac.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-49d0a293.b87efb66.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-1185d0a6.95ab9723.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-efdee510.24b29be8.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-ab8fcd6e.b7d8ec04.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-27545368.a26be6f3.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-866ab763.8472d053.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.main-d91a9049.c4936cea.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.../moment-lib.2e7cbc64.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-49d0a293.507a0c38.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-27545368.18eec206.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-c4c4009f.39546345.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-1e20d7bb.d4726010.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-e019dbda.df3748a9.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-dee37d05.1e108447.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-ddc99cfc.6567b58f.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-8a8d23f6.b1074c2f.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-4d2d1cf1.0e8cf985.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.commons-e4e3d8bb.ab517d51.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-w1hq2MFu7W68WSj2JzrShMDhyZs.2abfc9d1.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-em1f7p2dhsXFly8H8ad9PtG4TRA.62321ab0.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-drh5z2Pajwlgjv7q9hfNZvY4NU.79d5903d.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-0bFVC7cm0xQ05Gw3lROPGT0Q.86fce261.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-DF8G1V7Kjo4uj5Ze7ACpYRY.e82c032d.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-1tBYu78D5AbnHhnjgU8hpW7qo.baf44b43.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-P0nSev8Qv8LfHEp7HO4Y0uvmdI.10d26f4d.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-VR9ZuML1sUjbcxCjXyplVl2PEA.652fd844.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-3113a0cb.7ede7e86.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-27545368.cde24c99.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-0127dd92.ce529f78.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-5d04482b.2f425f32.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-00ac1634.da79fc25.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-43dd7041.bbc6e55c.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-5d04482b.16fdf740.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-e4e3d8bb.54c986f3.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.ArticlePage-aa7c1c2c.e0ec6110.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="persian" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.persian.d830cca0.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="themes-persian" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.themes-persian.757384c4.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script async="" data-chunk="frosted_promo" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/modern.frosted_promo.37370bbe.js" crossorigin="anonymous" defer="" type="module"></script><script id="legacy__LOADABLE_REQUIRED_CHUNKS__" type="application/json">[52,628,1420,6869,8331,1174,6997,2305,9752,8779,1269,4483,3394,4903,6690,927,84,5031,463,694,8161,6744,4624,7273,2199,7604,1032,8728,5696,1210,8809,2770,6644]</script><script id="legacy__LOADABLE_REQUIRED_CHUNKS___ext" type="application/json">{"namedChunks":["ArticlePage","persian","themes-persian","frosted_promo"]}</script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.framework.73725ec8.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-33b89165.9d934a0e.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-76e53522.dbefda8d.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-d2eb5610.e34f6ff6.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-1185d0a6.60e57c36.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-efdee510.4c1fe1a2.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-ab8fcd6e.db42e438.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-27545368.f95ccdcf.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-866ab763.e57b4d1b.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="main" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.main-d91a9049.d2ab2d9c.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.../moment-lib.17c11ee4.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-49d0a293.d94fb6ea.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-27545368.e72ac70b.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-c4c4009f.d6c0495a.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-1e20d7bb.1fc1c230.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-e019dbda.f15045c9.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-dee37d05.8ce3ff0d.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-ddc99cfc.822190f0.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-8a8d23f6.02c7e8e6.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-6695af22.deb6d65c.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-4d2d1cf1.34cf7ab7.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.commons-e4e3d8bb.d49b486c.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-w1hq2MFu7W68WSj2JzrShMDhyZs.93f21452.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-em1f7p2dhsXFly8H8ad9PtG4TRA.9636cd56.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-drh5z2Pajwlgjv7q9hfNZvY4NU.1361f0e1.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-0bFVC7cm0xQ05Gw3lROPGT0Q.fd3f23d3.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-DF8G1V7Kjo4uj5Ze7ACpYRY.8188ce13.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-1tBYu78D5AbnHhnjgU8hpW7qo.0776e1fa.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-P0nSev8Qv8LfHEp7HO4Y0uvmdI.8a47c3dd.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-VR9ZuML1sUjbcxCjXyplVl2PEA.68df8b3e.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-fkE1CvBae5YGUn2Ncu9kxdZVOBw.6c3e1eaf.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-3113a0cb.484b892b.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-27545368.7119d0bb.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-0127dd92.0f6172a2.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-5d04482b.5a6500c1.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.shared-pKudb8aJhhubZDxev5jimMAB284-00ac1634.daa76a9a.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.ArticlePage-43dd7041.fe421bb9.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.ArticlePage-5d04482b.30cd14c5.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.ArticlePage-e4e3d8bb.048cb27c.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="ArticlePage" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.ArticlePage-aa7c1c2c.6cf59bc9.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="persian" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.persian.cc0f57d9.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="themes-persian" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.themes-persian.9e2beb3a.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><script async="" data-chunk="frosted_promo" src="https://static.files.bbci.co.uk/ws/simorgh-assets/public/static/js/legacy.frosted_promo.9cbb37b1.js" crossorigin="anonymous" defer="" nomodule=""></script><div><!--<![endif]--></div><script type="text/javascript">document.documentElement.classList.remove("no-js");</script></body></html>