CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Հռոմի թագավորության պատմություն - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"cf0c6cf8-b801-4292-92c0-32ae202539e9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Հռոմի_թագավորության_պատմություն","wgTitle":"Հռոմի թագավորության պատմություն","wgCurRevisionId":9991813,"wgRevisionId":9991813,"wgArticleId":817912,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarchive template wayback links","Pages using ISBN magic links","Հին Հռոմի պատմություն"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Հռոմի_թագավորության_պատմություն", "wgRelevantArticleId":817912,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q201038","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics": true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Հռոմի թագավորության պատմություն - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Հռոմի_թագավորության_պատմություն rootpage-Հռոմի_թագավորության_պատմություն skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB+%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB+%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB+%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB+%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Լեգենդներ_Հռոմի_հին_պատմության_մասին" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Լեգենդներ_Հռոմի_հին_պատմության_մասին"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Լեգենդներ Հռոմի հին պատմության մասին</span> </div> </a> <ul id="toc-Լեգենդներ_Հռոմի_հին_պատմության_մասին-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հին_Հռոմը_մ.թ.ա._7-6-րդ_դարերում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հին_Հռոմը_մ.թ.ա._7-6-րդ_դարերում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Հին Հռոմը մ.թ.ա. 7-6-րդ դարերում</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Հին_Հռոմը_մ.թ.ա._7-6-րդ_դարերում-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Հին Հռոմը մ.թ.ա. 7-6-րդ դարերում subsection</span> </button> <ul id="toc-Հին_Հռոմը_մ.թ.ա._7-6-րդ_դարերում-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Հնագույն_հռոմեական_հասարակության_սոցիալական_կառուցվածքը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հնագույն_հռոմեական_հասարակության_սոցիալական_կառուցվածքը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Հնագույն հռոմեական հասարակության սոցիալական կառուցվածքը</span> </div> </a> <ul id="toc-Հնագույն_հռոմեական_հասարակության_սոցիալական_կառուցվածքը-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մշակույթ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Մշակույթ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Մշակույթ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Մշակույթ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Մշակույթ subsection</span> </button> <ul id="toc-Մշակույթ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Գրականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Գրականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ավանդույթներ_և_կրթություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ավանդույթներ_և_կրթություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ավանդույթներ և կրթություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Ավանդույթներ_և_կրթություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արվեստ_և_ճարտարապետություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Արվեստ_և_ճարտարապետություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Արվեստ և ճարտարապետություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Արվեստ_և_ճարտարապետություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Գրականություն_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Գրականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Հռոմի թագավորության պատմություն</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 74 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-74" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">74 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Romeinse_monargie" title="Romeinse monargie – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Romeinse monargie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="المملكة الرومانية – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="المملكة الرومانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="المملكة الرومانية – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="المملكة الرومانية" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Monarqu%C3%ADa_romana" title="Monarquía romana – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Monarquía romana" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Romafi_Gazaroti" title="Romafi Gazaroti – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Romafi Gazaroti" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Roma_%C3%A7arl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Roma çarlığı – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Roma çarlığı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Рымскае царства – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Рымскае царства" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Regne_Rom%C3%A0" title="Regne Romà – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Regne Romà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%98%C3%ADmsk%C3%A9_kr%C3%A1lovstv%C3%AD" title="Římské království – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Římské království" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Teyrnas_Rhufain" title="Teyrnas Rhufain – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Teyrnas Rhufain" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Romerske_Kongerige" title="Romerske Kongerige – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Romerske Kongerige" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6mische_K%C3%B6nigszeit" title="Römische Königszeit – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Römische Königszeit" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Qraliya_Roma" title="Qraliya Roma – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Qraliya Roma" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C_%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF" title="Ρωμαϊκό Βασίλειο – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρωμαϊκό Βασίλειο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_Kingdom" title="Roman Kingdom – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Roman Kingdom" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Roma_monarkio" title="Roma monarkio – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Roma monarkio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Monarqu%C3%ADa_romana" title="Monarquía romana – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Monarquía romana" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Erromatar_Monarkia" title="Erromatar Monarkia – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Erromatar Monarkia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="پادشاهی روم – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پادشاهی روم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Rooman_kuningaskunta" title="Rooman kuningaskunta – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Rooman kuningaskunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Royaut%C3%A9_romaine" title="Royauté romaine – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Royauté romaine" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Romeinsk_Keninkryk" title="Romeinsk Keninkryk – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Romeinsk Keninkryk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADocht_R%C3%B3mh%C3%A1nach" title="Ríocht Rómhánach – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ríocht Rómhánach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Monarqu%C3%ADa_romana" title="Monarquía romana – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Monarquía romana" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%9C%D7%95%D7%9B%D7%94_%D7%94%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="המלוכה הרומית – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="המלוכה הרומית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rimsko_Kraljevstvo" title="Rimsko Kraljevstvo – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rimsko Kraljevstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3mai_Kir%C3%A1lys%C3%A1g" title="Római Királyság – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Római Királyság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Monarchia_roman" title="Monarchia roman – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Monarchia roman" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Romawi" title="Kerajaan Romawi – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Kerajaan Romawi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Romana_monarkio" title="Romana monarkio – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Romana monarkio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3mverska_konungd%C3%A6mi%C3%B0" title="Rómverska konungdæmið – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Rómverska konungdæmið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Et%C3%A0_regia_di_Roma" title="Età regia di Roma – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Età regia di Roma" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%8B%E6%94%BF%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E" title="王政ローマ – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="王政ローマ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ruoman_Kindom" title="Ruoman Kindom – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ruoman Kindom" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D" title="რომის სამეფო – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რომის სამეფო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A1%9C%EB%A7%88_%EC%99%95%EA%B5%AD" title="로마 왕국 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="로마 왕국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Keyaniya_Romay%C3%AA" title="Keyaniya Romayê – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Keyaniya Romayê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Regnum_Romanum" title="Regnum Romanum – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Regnum Romanum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Monarcia_roman" title="Monarcia roman – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Monarcia roman" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Romos_karalyst%C4%97" title="Romos karalystė – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Romos karalystė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Romas_%C4%B7%C4%93ni%C5%86valsts" title="Romas ķēniņvalsts – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Romas ķēniņvalsts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fanjakana_R%C3%B4mana" title="Fanjakana Rômana – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fanjakana Rômana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско Кралство – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Римско Кралство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Beraja_Rom" title="Kerajaan Beraja Rom – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kerajaan Beraja Rom" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Regno_%27e_Romma" title="Regno 'e Romma – նեապոլերեն" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Regno 'e Romma" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="նեապոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%A8_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="रोमन राज्य – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रोमन राज्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Romeins_koninkrijk" title="Romeins koninkrijk – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Romeins koninkrijk" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_romerske_konged%C3%B8mme" title="Det romerske kongedømme – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det romerske kongedømme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Reiaume_Roman" title="Reiaume Roman – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Reiaume Roman" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzym_kr%C3%B3lewski" title="Rzym królewski – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rzym królewski" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA" title="رومی مملکت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="رومی مملکت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Roma" title="Reino de Roma – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Reino de Roma" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Regatul_Roman" title="Regatul Roman – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Regatul Roman" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римское царство – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Римское царство" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rimsko_Kraljevstvo" title="Rimsko Kraljevstvo – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rimsko Kraljevstvo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Roman_Kingdom" title="Roman Kingdom – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Roman Kingdom" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADmske_kr%C3%A1%C4%BEovstvo" title="Rímske kráľovstvo – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rímske kráľovstvo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Rimsko_kraljestvo" title="Rimsko kraljestvo – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Rimsko kraljestvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Monarkia_romake" title="Monarkia romake – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Monarkia romake" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%99%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско краљевство – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Римско краљевство" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Roms_kungatid" title="Roms kungatid – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Roms kungatid" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ราชอาณาจักรโรมัน – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="ราชอาณาจักรโรมัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kahariang_Romano" title="Kahariang Romano – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kahariang Romano" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Roma_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Roma Krallığı – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Roma Krallığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B5_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римське царство – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Римське царство" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA" title="رومی مملکت – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="رومی مملکت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Rim_qirolligi" title="Rim qirolligi – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Rim qirolligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Vương quốc La Mã – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vương quốc La Mã" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Monarkya_Romano" title="Monarkya Romano – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Monarkya Romano" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%97%E9%A9%AC%E7%8E%8B%E6%94%BF%E6%97%B6%E4%BB%A3" title="罗马王政时代 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="罗马王政时代" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%94" title="რომიშ ომაფე – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რომიშ ომაფე" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%85%E9%A6%AC%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="羅馬王國 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="羅馬王國" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C3%B4-m%C3%A1_%C3%94ng-kok" title="Lô-má Ông-kok – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lô-má Ông-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%85%E9%A6%AC%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="羅馬王國 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="羅馬王國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q201038#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին (դեռ գրված չէ) [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&oldid=9991813" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&id=9991813&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2580%25D5%25BC%25D5%25B8%25D5%25B4%25D5%25AB_%25D5%25A9%25D5%25A1%25D5%25A3%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25BA%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25B4%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2580%25D5%25BC%25D5%25B8%25D5%25B4%25D5%25AB_%25D5%25A9%25D5%25A1%25D5%25A3%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25BA%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25B4%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB+%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Roman_Kingdom" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q201038" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><p><b>Հռոմի թագավորության պատմություն</b>, Հռոմեական կայսրություն, (<a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Լատիներեն">լատին․</a>՝ <span lang="la">Regnum Romanum</span>), <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հին Հռոմ">Հին Հռոմի</a> պատմության հնագույն ժամանակաշրջանն է, որտեղ գոյություն ուներ ընտրական միապետություն` հռոմեական կայսրերի գլխավորությամբ։ Ըստ ավանդական ժամանակագրության, այն թվագրվում է դեռևս մեր թվարկությունից առաջ 753 թվականից (Հռոմի ստեղծումը) մինչև վերջին կայսր <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AB%D5%B8%D5%BD_%D5%8F%D5%A1%D6%80%D6%84%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D5%BD_%D4%B3%D5%B8%D5%BC%D5%B8%D5%A6" title="Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզ">Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզի</a> անկումը և <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Հռոմեական Հանրապետություն">Հռոմեական Հանրապետության</a> ստեղծումը մեր թվարկությունից առաջ 509 թվականին։ Կայսերական ժամանակաշրջանի վերաբերյալ պատմական աղբյուրներն ստեղծվել են արդեն Հռոմի Հանրապետության դարաշրջանում և հիմնականում լեգենդար բնույթ ունեն։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Լեգենդներ_Հռոմի_հին_պատմության_մասին"><span id=".D4.BC.D5.A5.D5.A3.D5.A5.D5.B6.D5.A4.D5.B6.D5.A5.D6.80_.D5.80.D5.BC.D5.B8.D5.B4.D5.AB_.D5.B0.D5.AB.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.B4.D5.A1.D5.BD.D5.AB.D5.B6"></span>Լեգենդներ Հռոմի հին պատմության մասին</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Լեգենդներ Հռոմի հին պատմության մասին" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Լեգենդներ Հռոմի հին պատմության մասին"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ըստ անտիկ հեղինակների փոխանցած տեղեկությունների, այն տեղը, որտեղ ստեղծվել է <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հռոմ">Հռոմը</a>, շատ վաղուց է բնակեցված եղել և գրավիչ է դարձել օտարերկրացիների համար։ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Իտալիա">Իտալիայի</a> առաջին գաղութարարները եղել են հին հույները, նրանց թվում հայտնի հերոս <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D5%BD" title="Հերակլես">Հերակլեսը</a>։ <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%B8%D5%B5%D5%A1" title="Տրոյա">Տրոյայի</a> անկունից հետո Լացիոյի ափերին մոտեցել են տրոյացի փախստականների նավերը` հերոս Էնեյի գլխավորությամբ։ Բոլոր տրոյացիները ուժասպառ եղան, և մի տրոյացի կին առաջարկեց դադարեցնել լողալը և վառել նավերը։ Նրա անունը Ռոմա էր. կան կարծիքներ, որ հենց նրա պատվին է քաղաքը անվանվել Հռոմ։ Տեղական կայսրերից մեկը, Լատինը, բարեկամաբար ընդունեց տրոյացիներին և նույնիսկ իր աղջկան` Լավինիային, ամուսնացրեց Էնեյի հետ։ Նրա պատվին Էնեյը հիմնեց Լավինիա քաղաքը։ Լատինայի մահից հետո Էնեյը կայսր դարձավ և՛ բնիկների, և՛ տեղափոխվածների համար։ Էնեյի տղան` Ասքանիս-Յուլը, առաջին անգամ ստիպված էր սանձել էտրուսկների ագրեսիան և պետության մայրաքաղաքը տեղափոխեց նոր քաղաք` Ալբա-Լոնգու, և շուտով սկսեց կառավարել Լատիանիայի բոլոր քաղաքներում ու դրանք միավորեց Լատինական միության մեջ։ Աքսանիա-Յուլի իշխող դինաստիան նրա հետնորդների անունով ստացավ Սիլվիա անվանումը։ Ալբա-Լոնգի Նումիտորը, որ թվով 14-րդ կայսրն էր, գահընկեց արվեց իր եղբոր` Ամուլիեյի կողմից, ով, իրեն ապահովելու համար, սպանեց Նումիտորի տղային և նրա աղջկան զոհի կարգավիճակով հանձնեց քրմերին, քանի որ նրանք պետք է 30 տարի ապրեին արտամուսնական կյանքով։ Բայց երիտասարդ աղջկան այցելեց Մարս աստվածը, որից հետո նա ծնեց երկորյակներ` Ռամուլին և Ռենին, որոնց Ամուլիյը հրամայել էր նետել Տիբր։ Երկվորյակները չէին խեղդվել և, ըստ լեգենդի, նրանց կերակրել էր մայր գայլը, իսկ դաստիարակել` հովիվ Ֆաստուլը։ Երբ եղբայրները մեծացան, նրանք, սպանելով Ամուլին, վերադարձրին Ալբա-Լոնգի թագը իրենց պապիկ Հումիտորին։ Նա նրանց ուղարկել էր հիմնելու նոր գաղութ Ալբա-Լոնգին։ Եղբայրների վիճում էին, թե որտեղ պետք է կառուցել քաղաքը։ Ռոմուլը սպանեց Ռեմին և դարձավ Հռոմի առաջին կայսրը։ </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg/250px-Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg" decoding="async" width="250" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg/375px-Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg/500px-Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg 2x" data-file-width="1050" data-file-height="729" /></a><figcaption>Էնեյի փախուստը Տրոյայից. Ֆեդերիկո Բարոչիի կտավը, 1598</figcaption></figure> <p>Քաղաքի առաջին բնակիչները հանցագործներն էին և ուրիշ քաղաքներից արտաքսվածները։ Նրանք հաճախակի էին կատարում հարձակումներ այլ երկրների վրա. խորամանկության շնորհիվ նրանք կարողացան կազմակերպել սաբինյանների առևանգումը, կարճ ժամանակյա թշնամանքից հետո նրանք կարողանում են միություն ապահովել սաբինյանների և նրանց կայսեր Տիտոմ Տատիևի հետ։ Քաղաքում սկսում է զարգանալ առևտուրը։ Սկսվում են պետական կառույցներ ձևավորվել, այնպիսիք, ինչպիսիք էին սենատը և լիկտորների ինստիտուտը։ Հռոմի ազդեցությունն այնքան էր աճել, որ նախկին գաղութը կարողացել էր գրավել և ոչնչացնել իր մետրոպոլիան, Ալբա-Լոնգիան. միևնույն ժամանակ Հռոմը ստիպված եր ձգձգված պատերազմներ մղել հարևան երկրների ազգերի` սաբինյանների, լատինացիների և էտրուսկների հետ։ Բոլոր կայսրերը Ռոմուլից հետո կրում էին էտրուսական անուններ, դա վկայությունն է այն մասին, որ Հռոմը ընկել էր էտրուսկների հզոր ազդեցության տակ։ Բոլոր կայսրերի իշխանությունը սահմանափակված էր։ Կայսրի պաշտոնը սկզբից չէր փոխանցվում ժառանգաբար. այդ ժամանակ, երբ արքայական գահը դատարկ էր, սենատները ընտրվել էին ժամանակավոր կայսր, որը ղեկավարում էր մեկ տարուց ոչ ավելին և այդ ժամանակահատվածում նա պետք է գտներ արքայի թեկնածուին և նրա թեկնածությունն առաջադրեին կուրիական խորհրդին։ Հետևաբար, իշխանությունը փոխանցվում է կամ քրոջը, կամ որդեգրված երեխաներին, որը նույնպես էտրուսական ավանդույթ է։ Վերջին կայսրերը իշխանության էին գալիս իրենց նախորդներին սպանելու և դավադրության շնորհիվ։ Հռոմի վերջին կայսրը <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AB%D5%B8%D5%BD_%D5%8F%D5%A1%D6%80%D6%84%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D5%BD_%D4%B3%D5%B8%D5%BC%D5%B8%D5%A6" title="Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզ">Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզն</a> էր, ով հայտնի դարձավ իր տիրանական կանոններով և դրա պատճառով վտարվեց հռոմեացիների կողմից։ Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզի վտարումից հետո Հռոմը հռչակվեց հանրապետություն։ Վերջին կայսրի ղեկավարությունը ավարտվեց մեր թվարկությունից առաջ 510 թվականին։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հին_Հռոմը_մ.թ.ա._7-6-րդ_դարերում"><span id=".D5.80.D5.AB.D5.B6_.D5.80.D5.BC.D5.B8.D5.B4.D5.A8_.D5.B4..D5.A9..D5.A1._7-6-.D6.80.D5.A4_.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Հին Հռոմը մ.թ.ա. 7-6-րդ դարերում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Հին Հռոմը մ.թ.ա. 7-6-րդ դարերում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Հին Հռոմը մ.թ.ա. 7-6-րդ դարերում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հնագույն_հռոմեական_հասարակության_սոցիալական_կառուցվածքը"><span id=".D5.80.D5.B6.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.B5.D5.B6_.D5.B0.D5.BC.D5.B8.D5.B4.D5.A5.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D5.BD.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.BD.D5.B8.D6.81.D5.AB.D5.A1.D5.AC.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.AF.D5.A1.D5.BC.D5.B8.D6.82.D6.81.D5.BE.D5.A1.D5.AE.D6.84.D5.A8"></span>Հնագույն հռոմեական հասարակության սոցիալական կառուցվածքը</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Հնագույն հռոմեական հասարակության սոցիալական կառուցվածքը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Հնագույն հռոմեական հասարակության սոցիալական կառուցվածքը"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հին ժամանակներում Հռոմում դեռ պահպանվել էին ազգակցական հարաբերություններ։ Ազգակցական կապը, ինչպես <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հունաստան">Հունաստանում</a>, այնպես էլ Հռոմում, հայրական կողմից էր։ Ժառանգները կրում էին նախնիներից եկող անունները։ Հին տոհմերից հայտնի էին Աուրելյո Վալերիո Կլավդիոս,Կորնելիոս, Ֆաբիոս, Հուլիոս, Էմիլիոս և այլ տոհմեր։ Ցեղի անդամները համատեղ էին օգտագործում իրենց հողերը։ </p><p>Բնակչությունը կազմված էր 300 ցեղերից, 10 ցեղեր միավորվում էին կուրիաների մեջ, իսկ 10 կուրիաներ` տրիբաների։ Ամեն մի 3 տրիբա կազմում էր իր առանձին խմբավորումը։ Հռոմեացի կարող էր համարվել այն մարդը, ով պատկանում էր ցեղերից որևէ մեկին։ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%BF" title="Սենատ">Սենատին</a> ընտրում էին ցեղի բոլոր անդամները, սենատն էր պատասխանատու համայնքի բոլոր գործերի համար։ Դրա արդյունքում սկսեցին ավագանի ընտրել յուրաքանչյուր ցեղի միայն մեկ ընտանիքից, ինչի արդյուքնում առաջացան «ընտրյալ» ընտանիքներ ու ցեղեր։ Հակառակը, ավելի աղքատ ընտանիքներ ներկայացնում էին ստրկական խավը, ովքեր գտնվում էին կախվածության տարբեր մակարդակներում, որը հաճախ համընկնում էր հայրիշխանական ստրկության հետ։ Ցեղային կազմակերպման ոչնչացման գործընթացը բարդացվել էր նրանով, որ Հռոմի տիրապետության տակ հայտնվեցին նոր բնակիչներ, հիմնականում, լատինացիներ, և քաղաքում հայտնված օտարերակրացիներ։ Այս եկվորները, որոնց թիվն աճում էր, ստացան պլեբեյ, այսինքն, մեծամասնություն, անունը։ </p><p>Կլիենտելայի ինստիտուտը, որը ծագել է նույն ժամանակահատվածում, նպատակ է ունեցել տեղի հայտնի ընտանիքների կողմից պաշտպանություն ապահովել աղքատացած ընտանիքների ներկայացուցիչների և օտարների համար, որոնք չէին մտնում հռոմեական ցեղախմբերի մեջ։ Հայտնի մարդիկ դառնում էին նրանց պատրոնները։ Պատրոնը կլիենտային ընդունում էր իր ցեղ, տալիս էր նրան իր անունը, հողամասից իր համար որոշ մաս էր առանձնացնում, պաշտպանում էր դատարանում. կլիենտան (հավատարիմ, լսող) ամեն ինչում ենթարկվում էր պատրոնին, պարտավոր էր նրա ցեղի հետ մասնակցել պատերազմի։ Կլիենտելայի ինստիտուտը տարածված էր մինչև Հռոմի Հանրապետության հռչակումը։ </p><p>Հարևան ազգերի վրա հաջողված հարձակումներն ու մեծ ռազմական ավարը օգնում էին ռազմական արիստոկրատիայի ձևավորմանը, որն իր հերթին սենատն էր ընտրում։ Սենատի կողմից ընտրված կայսրը նման էր հունական բռնակալներին։ Դա կուրիաներից կազմված ժողովրդական ժողով էր, որում մասնակցության իրավունք ունեին միայն տղամարդ զինվորականները, որը ստացավ կուրիաների խորհուրդ անվանումը։ Այնտեղ քննարկում էին, հետո ընդունվում կամ մերժվում էին նոր օրենքները, նաև ընտրում էին նոր բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, բացառությամբ` կայսեր։ Սենատն ամենաբարձր դատական մարմինն մահապատժի ընդունման որոշման հարցում, դրա գործունեության մեջ մտնում էր նաև պատերազմի հայտարարումը։ Հռոմի կայսրերը համատեղում էին զինվորականի և գլխավոր դատավորի գործերը։ Հանդիսանում էին ցեղախմբերի կողմից ընտրված առաջնորդներ, նրանք նման չէին հին հեռավոր արևելյան բռնակալներին, հետևաբար, կայսր տիտղոսը կարող է պայմանական լինել։ </p><p>Հռոմի բնակչության աճը հանգեցնում է նրան, որ տրիբաները դադարում են նոր անդամներ ընդունել. նոր եկվորները պլեյբներ էին դառնում, ովքեր հռոմեացիներից ստանում էին հողաբաժին, բայց նրանք իրավունք չունեին մասնակցել երկրի քաղաքական կյանքին։ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AC%D5%A5%D5%A2%D5%A5%D5%B5" title="Պլեբեյ">Պլեբեյներն</a> ազատ էին, նրանք հասան մասնավոր սեփականության իրավունքին, սկսեցին զբաղվել առևտրով և արհեստով։ Հռոմեական ցեղերի հետ խառնվելու արդյունքում պլեյբեյները աստիճանաբար սկսեցին մաս կազմել տրիբաների` ունենալով սահմանափակ իրավունքներ։ Հռոմեական պատմության այս շրջանին է պատկանում նաև ստրկատիրության ծագումը, որն այդ ժամանակ դեռևս շատ զարգացած չէր։ Ստրուկները, որոնք տնային տնտեսության մեջ առավելություններ ունեին, սովորաբար ընտրվում էին ռազմագերիներից։ Այսպիսով, սկսվում էր հռոմեական հասարակության դասային բաժանումը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մշակույթ"><span id=".D5.84.D5.B7.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.B5.D5.A9"></span>Մշակույթ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Մշակույթ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Մշակույթ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Գրականություն"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գրականություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Գրականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հռոմի հանրության մշակույթը այդ ժամանակաշրջանում դեռևս շատ պարզ էր, չնայած նրան, որ արդեն գոյություն ուներ գիրը։ Այբուբենը հռոմեացիները վերցրել էին հույներից, ովքեր ապրում էին Կումայում, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB" title="Ապենինյան թերակղզի">Ապենինյան թերակղզու</a> արևմտյան ափին։ </p><p>Մեր ժամանակները հասած լատինական այբուբենի ամենահին վկայությունը, որ հնարավոր է եղել վերծանվել, համարվում է Պրենեստինյան ճարմանդը։ Այդ ժամանակներին են վերագրվում նաև գրականության առաջին հետքերը։ Ցավոք, մեզ չեն հասել ժողովրդական պոեզիայի առավել հնագույն հուշարձանները, որոնք գոյություն են ունեցել Հռոմում, ինչպես նաև մյուս ազգերում. սակայն ավելի ուշ աղբյուրներում կան դրանց պատառիկները, որոնց ակունքները գնում են մինչև հնագույն ժամանակները։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ավանդույթներ_և_կրթություն"><span id=".D4.B1.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.B5.D5.A9.D5.B6.D5.A5.D6.80_.D6.87_.D5.AF.D6.80.D5.A9.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Ավանդույթներ և կրթություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Ավանդույթներ և կրթություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Ավանդույթներ և կրթություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հնագույն ժամանակաշրջանում ընտանիքին դաստիարակության մեջ մեծ դեր էր վստահված։ Աճող սերունդը դաստիարակվել է նախնիների նկատմամբ լցված հարգանքով և ծնողական իշխանության ենթակայության ոգով։ Հռոմեացիների համար լավ քաղաքացի համարվել է լսող որդին և կարգապահ զինվորը։ Հնագույն կարգը ծնողական կամքին հակառակ գնացողի համար սահմանում էր խիստ պատժամիջոցներ։ Հռոմում տարրական դպրոցի գոյության մասին պատմագիր Տիտոս Լիվիոսը վկայում է մ.թ.ա. 5-րդ դարից։ Այդտեղ երեխաներին հիմնականում սովորեցնում էին անվճար։ Ուսուցումը միասնական էր։ Ընդունում էին 7 տարեկան երեխաների, և ուսումը շարունակում էին 4-5 տարի։ Տանը և դպրոցում երեխաները սովորում էին լատիներեն, հունարեն լեզուներով գրել, կարդալ և հաշվել։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Արվեստ_և_ճարտարապետություն"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BE.D5.A5.D5.BD.D5.BF_.D6.87_.D5.B3.D5.A1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.BA.D5.A5.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Արվեստ և ճարտարապետություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Արվեստ և ճարտարապետություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Արվեստ և ճարտարապետություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հռոմի արվեստը հնագույն գեղարվեստական մշակույթի զարգացման վերջին ավարտական փուլն էր։ Հռոմի համար արվեստը ավելի մեծ դեր ուներ, քան հույների համար, նրանց համար դա կյանքի կազմակերպման միջոցն էր, այդ պատճառով Հռոմում առաջին տեղն էին զբաղեցնում ճարտարապետությունը, ինժեներական որոնումները, դեմքի քանդակները, որոնք առանձնանում էին որոշակի անձանց հանդեպ հետաքրքրություններով, ինչպես նաև` պատմական ռելիեֆը, որը մանրամասնորեն պատմում է քաղաքացիների և տիրակալների գործունեության մասին։ Հին Հռոմեական ռեալիզմը գերական դիրք ուներ հորինվածքի հանդեպ, իսկ իմացականությունը գերակայում էր փիլիսոփայությանը։ Բացի այդ, Հռոմում կար հստակ տարանջատում պաշտոնական և մասնավոր արվեստի միջև։ Պաշտոնական արվեստը մեծ դեր էր կատարում հռոմեական քաղաքականության համար` գրավված տարածքներում պետական գաղափարախոսության տարածման մի ձև լինելով։ Ճարտարապետությունը մեծ նշանակություն ուներ, քանի որ այն իր մեջ համադրել է գաղափարախոսության տարածման և կենցաղի կազմակերպման գործառույթները։ Հռոմի շինարարական պրակտիկայում ձևավորվել էին կառուցողական, նախագծային և համադրման այնպիսի մեթոդներ, որոնք թույլ էին տալիս ամեն անգամ տվյալ շինության անմիջական նշանակությունից բխող լուծումներ գտնել։ Հռոմեացիները տարածեցին իրենց ոճը գրավված մարզերում, միևնույն ժամանակ հեշտությամբ յուրացնում էին էտրուսկների և հույների գեղարվեստական սկզբունքները։ Հնագույն ժամանակաշրջանում Հռոմի արվեստը զարգանում էր երկաթե դարի միջին իտալական հնէաբանական մշակույթի շրջանակներում։ Սեփական հինհռոմեական գեղարվեստական մշակույթի ձևավորման ժամանակ, մ. թ. ա. 8-4-րդ դարերում, հռոմեական մշակույթը հսկայական ազդեցություն էր կրում էտրուսկյան ճարտարապետությունից։ Հռոմեացիները էտրուսկներից վերցրել են շինարարական տեխնիկա և մի շարք կառույցներ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականություն_2"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_2"></span>Գրականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Գրականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Momigliano A.</i> The origins of Rome // The Cambridge Ancient History. Vol. 7, part. 2. The Rise of Rome to 220 B.C. — Cambridge University Press, 1990. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0521234468" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-23446-8</a></li> <li>Бадак А. Н., Войнич И. Е., Волчек Н. М. и др. «Древний Рим» — М.: АСТ; Мн.: Харвест, 2001.</li> <li>под ред. Бокчанова А. Г. и Кузищина В. И. «История Древнего Рима» — М.: «Высшая школа», 1971.</li> <li>Кофанов Л. Л. 2001: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://elar.uniyar.ac.ru/jspui/handle/123456789/1723">Характер царской власти в Риме VIII—VI вв. до н. э.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120203184336/http://elar.uniyar.ac.ru/jspui/handle/123456789/1723">Արխիվացված</a> 2012-02-03 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> // Антиковедение и медиевистика: сб. науч. тр. Вып. 3. / В. В. Дементьева (отв. ред.). Ярославль, 14-24.</li></ul> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB" title="Կաղապար:Իտալիա ըստ թեմայի"><span title="Դիտել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Իտալիա ըստ թեմայի (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Իտալիա">Իտալիա</a> ըստ թեմայի</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իտալիայի պատմություն">Պատմություն</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Նախապատմական Իտալիա">Նախապատմական Իտալիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B7%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Էտրուսկներ">Էտրուսկներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Մեծ Հունաստան">Մեծ Հունաստան</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հին Հռոմ">Հին Հռոմ</a> <ul><li><small><a class="mw-selflink selflink">Հռոմի թագավորություն</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հռոմեական հանրապետություն">Հռոմեական հանրապետություն</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հռոմեական կայսրություն">Հռոմեական կայսրություն</a></small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջնադարյան Իտալիա (դեռ գրված չէ)">Միջնադարյան Իտալիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Իտալական Վերածնունդ">Իտալական Վերածնունդ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալական պատերազմներ (դեռ գրված չէ)">Իտալական պատերազմներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%B8" title="Ռիսորջիմենտո">Ռիսորջիմենտո</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իտալիայի նորագույն պատմություն">Իտալիայի նորագույն պատմություն</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="9" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Emblem_of_Italy.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Emblem_of_Italy.svg/120px-Emblem_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="120" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Emblem_of_Italy.svg/180px-Emblem_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Emblem_of_Italy.svg/240px-Emblem_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="710" data-file-height="808" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Աշխարհագրություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հռոմ">Մայրաքաղաք</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Իտալիայի վարչական բաժանում">Վարչական բաժանում</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Իտալիայի գավառներ">Գավառներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1_(%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1)" title="Կոմունա (Իտալիա)">Իտալիայի կոմունաներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Իտալիայի քաղաքների ցանկ">Քաղաքներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Իտալիայի ազգային պարկերի ցանկ">Ազգային պարկեր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Իտալիայի գետերի ցանկ">Գետեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի լեռների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Լեռներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի կղզիների ցանկ (դեռ գրված չէ)">Կղզիներ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Քաղաքականություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի պետական կարգ (դեռ գրված չէ)">Պետական կարգ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իտալիայի սահմանադրություն">Սահմանադրություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իտալիայի խորհրդարան">Խորհրդարան</a> <ul><li><small><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A3%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BF" title="Իտալիայի պատգամավորների պալատ">Պատգմավորների պալատ</a></small></li> <li><small><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%8D%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%BF" title="Իտալիայի Սենատ">Սենատ</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4" title="Իտալիայի նախարարների խորհուրդ">Կառավարություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի քաղաքական կուսակցություններ (դեռ գրված չէ)">Քաղաքական կուսակցություններ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%85%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A4%D5%AB%D6%80_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի օրենսդիր համակարգ (դեռ գրված չէ)">Օրենսդիր համակարգ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D6%80_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի գործադիր համակարգ (դեռ գրված չէ)">Գործադիր համակարգ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի դատական համակարգ (դեռ գրված չէ)">Դատական համակարգ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի արտաքին քաղաքականություն (դեռ գրված չէ)">Արտաքին քաղաքականություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B6%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի ներքին քաղաքականություն (դեռ գրված չէ)">Ներքին քաղաքականություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF" title="Իտալիայի վարչապետ">Վարչապետ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B0" class="mw-redirect" title="Իտալիայի հանրապետության նախագահ">Նախագահ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Տնտեսություն</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8" title="Եվրո">Արժույթ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի բանկային համակարգ (դեռ գրված չէ)">Բանկային համակարգ</a> <small>(<a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Իտալիայի բանկ">Կենտրոնական բանկ</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%84" title="Իտալական տնտեսական հրաշք">Հետպատերազմյան տնտեսական հրաշք</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%86%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%BD%D5%A1" title="Իտալական ֆոնդային բորսա">Ֆոնդային բորսա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B6%D5%A2%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6_%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Զբոսաշրջությունն Իտալիայում">Զբոսաշրջություն</a> (<small><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%85%D5%88%D5%92%D5%86%D4%B5%D5%8D%D4%BF%D5%95-%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AA%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%A2%D5%B5%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" class="mw-redirect" title="Իտալիայում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկ">համաշխարհային ժառանգություն</a></small>)</li> <li><a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%B6_%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Տրանսպորտն Իտալիայում">Տրանսպորտ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%83%D5%B8%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի փոստ (դեռ գրված չէ)">Փոստ</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%83%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%AB_%D6%87_%D6%83%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի փոստի և փոստային նամականիշների պատմություն (դեռ գրված չէ)">Պատմություն և նամականիշներ</a></small>)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Մշակույթ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իտալական ճարտարապետություն">Ճարտարապետություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի գեղարվեստական արվեստ (դեռ գրված չէ)">Գեղարվեստական արվեստ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%A3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի կինեմատոգրաֆիա (դեռ գրված չէ)">Կինեմատոգրաֆիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իտալական գրականություն">Գրականություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիայի երաժշտություն (դեռ գրված չէ)">Երաժշտություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Իտալիայի տոներ">Տոներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%81" title="Իտալական խոհանոց">Խոհանոց</a> <small>(<a href="/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6_%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Գինեգործությունն Իտալիայում">գինեգործություն</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալական փիլիսոփայություն (դեռ գրված չէ)">Փիլիսոփայություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Իտալիայի լեզուներ">Լեզուներ</a> <small>(<a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Իտալերեն">իտալերեն</a>)</small></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">Խորհրդանիշներ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B7%D5%A1%D5%B6" title="Իտալիայի զինանշան">Զինանշան</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%B7" title="Իտալիայի դրոշ">Դրոշ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6" class="mw-redirect" title="Իտալիայի հիմն">Հիմն</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Կատեգորիա:Իտալիա">Կատեգորիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AC:%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Պորտալ:Իտալիա">Պորտալ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հռոմի_թագավորության_պատմություն&oldid=9991813">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հռոմի_թագավորության_պատմություն&oldid=9991813</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիա</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Հին Հռոմի պատմություն">Հին Հռոմի պատմություն</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Կատեգորիա:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 10 Հունիսի 2024-ի ժամը 10:29-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rxt7p","wgBackendResponseTime":181,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.098","walltime":"0.150","ppvisitednodes":{"value":647,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":56202,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10541,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":22,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 103.863 1 -total"," 78.59% 81.630 7 Կաղապար:Navbox"," 73.30% 76.129 1 Կաղապար:Իտալիա_ըստ_թեմայի"," 68.89% 71.549 1 Կաղապար:Country_topics"," 21.24% 22.063 1 Կաղապար:Webarchive"," 10.33% 10.725 1 Կաղապար:Bulleted_list"," 5.75% 5.971 1 Կաղապար:If_empty"," 5.07% 5.266 1 Կաղապար:Lang-lat"," 1.78% 1.848 1 Կաղապար:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.022","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1592331,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5484c6d78d-ms7b9","timestamp":"20241111172050","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0540\u057c\u0578\u0574\u056b \u0569\u0561\u0563\u0561\u057e\u0578\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0561\u0576 \u057a\u0561\u057f\u0574\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q201038","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q201038","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2017-07-19T11:20:46Z","dateModified":"2024-06-10T10:29:37Z"}</script> </body> </html>