CINXE.COM

<!DOCTYPE html><html lang="pl-PL"><head><meta charset="UTF-8"><meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1,maximum-scale=1, minimum-scale=1, user-scalable=yes"><meta content="keywords" name="Miesięcznik Znak, Znak, miesięcznik społeczno-kulturalny, społeczeństwo, kultura, religia, publicystyka, nauka, kultura, świat, magazyn, artykuły, katolicyzm"><meta property="og:site_name" content="Miesięcznik Znak" /><meta name="facebook-domain-verification" content="huvypirggdzvdoqo5r6k298ew2jja9" /> <link media="all" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/css/autoptimize_1d05f7911e7b0537ff9d54f02b564fb1.css" rel="stylesheet"><title>Miesięcznik Znak</title><meta property="og:image" content="http://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/fb-thumbs/znak_fb1.jpg" /><meta property="og:image" content="http://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/fb-thumbs/znak_fb2.jpg" /><meta property="og:image" content="http://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/fb-thumbs/znak_fb3.jpg" /><meta name="description" content="Miesięcznik społeczno-kulturalny - Inspirujemy. Prowokujemy. Dyskutujemy. Każdego miesiąca."><meta property="og:title" content="Miesięcznik Znak" /><meta property="og:description" content="Miesięcznik społeczno-kulturalny - Inspirujemy. Prowokujemy. Dyskutujemy. Każdego miesiąca." />    <script>(function(i, s, o, g, r, a, m) { i['GoogleAnalyticsObject'] = r; i[r] = i[r] || function() { (i[r].q = i[r].q || []).push(arguments) }, i[r].l = 1 * new Date(); a = s.createElement(o), m = s.getElementsByTagName(o)[0]; a.async = 1; a.src = g; m.parentNode.insertBefore(a, m) })(window, document, 'script', '//www.google-analytics.com/analytics.js', 'ga'); ga('create', 'UA-1497465-23', 'auto'); ga('send', 'pageview');</script> <link href='https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/img/favicon.jpg' rel='icon'><link rel="pingback" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/xmlrpc.php" /><link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Miesięcznik Znak RSS Feed" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/feed/" /> <script type="text/javascript">var current_domain = 'https://www.miesiecznik.znak.com.pl';</script> <meta name='robots' content='index, follow, max-image-preview:large, max-snippet:-1, max-video-preview:-1' /> <script type="text/javascript">pc_lb_classes = [".pc_lb_trig_7813"]; pc_ready_lb = [];</script>  <script data-cfasync="false" data-pagespeed-no-defer>var gtm4wp_datalayer_name = "dataLayer"; var dataLayer = dataLayer || [];</script>  <link rel="canonical" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/" /><link rel="next" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/page/2/" /><meta property="og:locale" content="pl_PL" /><meta property="og:type" content="article" /><meta property="og:title" content="Idee - Miesięcznik Znak" /><meta property="og:url" content="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/" /><meta property="og:site_name" content="Miesięcznik Znak" /><meta name="twitter:card" content="summary_large_image" /><meta name="twitter:site" content="@miesiecznikznak" /> <script type="application/ld+json" class="yoast-schema-graph">{"@context":"https://schema.org","@graph":[{"@type":"CollectionPage","@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/","url":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/","name":"Idee - Miesięcznik Znak","isPartOf":{"@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/#primaryimage"},"image":{"@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2024/11/ZNAK-formatka.jpg","breadcrumb":{"@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/#primaryimage","url":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2024/11/ZNAK-formatka.jpg","contentUrl":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2024/11/ZNAK-formatka.jpg","width":1025,"height":450,"caption":"Ilustracja: Dorota Piechocińska"},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona główna","item":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Idee"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/#website","url":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/","name":"Miesięcznik ZNAK","description":"Inspirujemy. Prowokujemy. Dyskutujemy","publisher":{"@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/#organization","name":"Miesięcznik ZNAK","url":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/#/schema/logo/image/","url":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2023/03/Znak_NowaWineita.png","contentUrl":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2023/03/Znak_NowaWineita.png","width":1805,"height":533,"caption":"Miesięcznik ZNAK"},"image":{"@id":"https://www.miesiecznik.znak.com.pl/#/schema/logo/image/"},"sameAs":["https://www.facebook.com/miesiecznik.znak","https://twitter.com/miesiecznikznak","https://www.instagram.com/miesiecznik_znak/"]}]}</script> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Miesięcznik Znak » Kanał z wpisami zaszufladkowanymi do kategorii Idee" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/feed/" /> <script type="text/javascript">/* <![CDATA[ */ window._wpemojiSettings = {"baseUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/72x72\/","ext":".png","svgUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/svg\/","svgExt":".svg","source":{"concatemoji":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-includes\/js\/wp-emoji-release.min.js?ver=6.6.2"}}; /*! This file is auto-generated */ !function(i,n){var o,s,e;function c(e){try{var t={supportTests:e,timestamp:(new Date).valueOf()};sessionStorage.setItem(o,JSON.stringify(t))}catch(e){}}function p(e,t,n){e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(t,0,0);var t=new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data),r=(e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(n,0,0),new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data));return t.every(function(e,t){return e===r[t]})}function u(e,t,n){switch(t){case"flag":return n(e,"\ud83c\udff3\ufe0f\u200d\u26a7\ufe0f","\ud83c\udff3\ufe0f\u200b\u26a7\ufe0f")?!1:!n(e,"\ud83c\uddfa\ud83c\uddf3","\ud83c\uddfa\u200b\ud83c\uddf3")&&!n(e,"\ud83c\udff4\udb40\udc67\udb40\udc62\udb40\udc65\udb40\udc6e\udb40\udc67\udb40\udc7f","\ud83c\udff4\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc62\u200b\udb40\udc65\u200b\udb40\udc6e\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc7f");case"emoji":return!n(e,"\ud83d\udc26\u200d\u2b1b","\ud83d\udc26\u200b\u2b1b")}return!1}function f(e,t,n){var r="undefined"!=typeof WorkerGlobalScope&&self instanceof WorkerGlobalScope?new OffscreenCanvas(300,150):i.createElement("canvas"),a=r.getContext("2d",{willReadFrequently:!0}),o=(a.textBaseline="top",a.font="600 32px Arial",{});return e.forEach(function(e){o[e]=t(a,e,n)}),o}function t(e){var t=i.createElement("script");t.src=e,t.defer=!0,i.head.appendChild(t)}"undefined"!=typeof Promise&&(o="wpEmojiSettingsSupports",s=["flag","emoji"],n.supports={everything:!0,everythingExceptFlag:!0},e=new Promise(function(e){i.addEventListener("DOMContentLoaded",e,{once:!0})}),new Promise(function(t){var n=function(){try{var e=JSON.parse(sessionStorage.getItem(o));if("object"==typeof e&&"number"==typeof e.timestamp&&(new Date).valueOf()<e.timestamp+604800&&"object"==typeof e.supportTests)return e.supportTests}catch(e){}return null}();if(!n){if("undefined"!=typeof Worker&&"undefined"!=typeof OffscreenCanvas&&"undefined"!=typeof URL&&URL.createObjectURL&&"undefined"!=typeof Blob)try{var e="postMessage("+f.toString()+"("+[JSON.stringify(s),u.toString(),p.toString()].join(",")+"));",r=new Blob([e],{type:"text/javascript"}),a=new Worker(URL.createObjectURL(r),{name:"wpTestEmojiSupports"});return void(a.onmessage=function(e){c(n=e.data),a.terminate(),t(n)})}catch(e){}c(n=f(s,u,p))}t(n)}).then(function(e){for(var t in e)n.supports[t]=e[t],n.supports.everything=n.supports.everything&&n.supports[t],"flag"!==t&&(n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&n.supports[t]);n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&!n.supports.flag,n.DOMReady=!1,n.readyCallback=function(){n.DOMReady=!0}}).then(function(){return e}).then(function(){var e;n.supports.everything||(n.readyCallback(),(e=n.source||{}).concatemoji?t(e.concatemoji):e.wpemoji&&e.twemoji&&(t(e.twemoji),t(e.wpemoji)))}))}((window,document),window._wpemojiSettings); /* ]]> */</script> <link rel='stylesheet' id='dashicons-css' href='https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-includes/css/dashicons.min.css?ver=6.6.2' type='text/css' media='all' /> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/js/jquery-2.1.4.min.js?ver=6.6.2" id="jquery-js"></script> <script type="text/javascript" id="tt4b_ajax_script-js-extra">/* <![CDATA[ */ var tt4b_script_vars = {"pixel_code":"CRI2OGBC77U12TR7QOCG","currency":"","country":"PL","advanced_matching":"1"}; /* ]]> */</script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_7f748f21f45f017bd0fe0837c7649ab5.js?ver=v1" id="tt4b_ajax_script-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_49cea0a781874a962879c2caca9bc322.js?ver=1.1.0" id="znak-payment-gateway-js"></script> <link rel="https://api.w.org/" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-json/" /><link rel="alternate" title="JSON" type="application/json" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-json/wp/v2/categories/5064" /><link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" title="RSD" href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/xmlrpc.php?rsd" />   <script data-cfasync="false" data-pagespeed-no-defer type="text/javascript">var dataLayer_content = {"visitorLoginState":"logged-out","visitorType":"visitor-logged-out","visitorUsername":"","pageTitle":"Idee - Miesięcznik Znak","pagePostType":"post","pagePostType2":"category-post","pageCategory":["idee"]}; dataLayer.push( dataLayer_content );</script> <script data-cfasync="false">(function(w,d,s,l,i){w[l]=w[l]||[];w[l].push({'gtm.start': new Date().getTime(),event:'gtm.js'});var f=d.getElementsByTagName(s)[0], j=d.createElement(s),dl=l!='dataLayer'?'&l='+l:'';j.async=true;j.src= '//www.googletagmanager.com/gtm.js?id='+i+dl;f.parentNode.insertBefore(j,f); })(window,document,'script','dataLayer','GTM-5Q5LMMZ');</script>   <script type="text/javascript">function handleLoginSuccess() { x = { event: "login", method: "natywna" }; dataLayer.push(x); } function handleRegistrationSuccess() { x = { event: "sign_up", method: "natywna" }; dataLayer.push(x); }</script> <meta name="generator" content="Elementor 3.11.5; settings: css_print_method-external, google_font-enabled, font_display-auto">  <script type='text/javascript'>!function(f,b,e,v,n,t,s){if(f.fbq)return;n=f.fbq=function(){n.callMethod? n.callMethod.apply(n,arguments):n.queue.push(arguments)};if(!f._fbq)f._fbq=n; n.push=n;n.loaded=!0;n.version='2.0';n.queue=[];t=b.createElement(e);t.async=!0; t.src=v;s=b.getElementsByTagName(e)[0];s.parentNode.insertBefore(t,s)}(window, document,'script','https://connect.facebook.net/en_US/fbevents.js');</script>  <script type='text/javascript'>fbq('init', '385720898509980', {}, { "agent": "wordpress-6.6.2-3.0.8" });</script><script type='text/javascript'>fbq('track', 'PageView', []);</script>  <noscript> <img height="1" width="1" style="display:none" alt="fbpx" src="https://www.facebook.com/tr?id=385720898509980&ev=PageView&noscript=1" /> </noscript>  <script type="text/javascript">pc_ms_countSelected = "# of % selected";pc_ms_allSelected = "All selected";pc_html5_validation = true;pc_ms_search_placeh = "Search options";pc_ms_search_nores = "No matches found";</script>  <script type="text/javascript">(function(m, o, n, t, e, r, _){ m['__GetResponseAnalyticsObject'] = e;m[e] = m[e] || function() {(m[e].q = m[e].q || []).push(arguments)}; r = o.createElement(n);_ = o.getElementsByTagName(n)[0];r.async = 1;r.src = t;r.setAttribute('crossorigin', 'use-credentials');_.parentNode .insertBefore(r, _); })(window, document, 'script', 'https://an.gr-wcon.com/script/f06dd2ed-9158-48ea-9d54-24c3e5a15a45/ga.js', 'GrTracking');</script> </head><body class="archive category category-idee category-5064 non-toc pc_minimal_style pc_unlogged elementor-default elementor-kit-44631"><section class="nav"><div class="container"><div class="menu-actions"> <button class="hamburger hamburger--boring js-hamburger" aria-label="Menu" aria-controls="navigation" aria-expanded="true/false"> <span class="hamburger-box"> <span class="hamburger-inner"></span> </span> </button></div><div class="logo"> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl" title="Strona główna Miesięcznika Znak" id="znak-brand"> <img src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/img/znak-logo.png" alt="Logotyp Miesięcznika Znak" class="skip_lazy" /> </a></div><div class="actions"></div><div class="search"><form role="search" method="get" id="searchform" action="https://www.miesiecznik.znak.com.pl"> <input class="text" type="text" value="" name="s" id="s" placeholder="Szukaj" /> <button type="submit"></button></form></div><div class="theme-actions"> <label class="switch"> <a href="/theme.php?theme_mode=dark"> <input type="checkbox"> <span class="slider round"></span> </a> </label></div><div class="account"> <a href="/logowanie/"> <img src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/img/account.png" alt="Konto użytkownika" /> <span>Zaloguj się</span> </a></div><div class="break"></div><div class="menu-container"><div class="search"><form role="search" method="get" id="searchform" action="https://www.miesiecznik.znak.com.pl"> <input class="text" type="text" value="" name="s" id="s" placeholder="Szukaj" /> <button type="submit"></button></form></div><nav class="navbar" id="navbar"><ul id="menu-gorne-menu" class=""><li id="menu-item-44634" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44634"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/kultura/">Kultura</a></li><li id="menu-item-44633" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category current-menu-item menu-item-44633"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/" aria-current="page">Idee</a></li><li id="menu-item-44635" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44635"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/spoleczenstwo/">Społeczeństwo</a></li><li id="menu-item-44636" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44636"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/swiat/">Świat</a></li><li id="menu-item-44632" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44632"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/religia/">Religia</a></li><li id="menu-item-44637" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-has-children menu-item-44637"><a href="#">Wydajemy</a><ul class="sub-menu"><li id="menu-item-44638" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44638"><a href="/rodzaj-multimedium/podcast/">Podcasty</a></li><li id="menu-item-44639" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44639"><a href="/minibook/">Minibooki</a></li><li id="menu-item-44640" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44640"><a href="/ksiazka/">Książki</a></li></ul></li><li id="menu-item-44641" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-44641"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/archiwum/">Archiwum</a></li><li id="menu-item-44642" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44642"><a href="/subskrypcja/">Prenumeruj Znak</a></li></ul></nav><nav class="navbar" id="theme"> <label class="switch"> <a href="/theme.php?theme_mode=dark"> <input type="checkbox"> <span class="slider round"></span> </a> </label></nav><div class="break"></div><div class="social-icons"> <a href="https://www.facebook.com/miesiecznik.znak" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-facebook-alt"></span> </a> <a href="https://www.instagram.com/miesiecznik_znak/?hl=pl" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-instagram"></span> </a> <a href="https://twitter.com/miesiecznikznak?lang=pl" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-twitter"></span> </a></div></div></div></section><section class="archive-page" id="category-71343"><div class="container-fluid"><div class="row"><div class="fixed-header no-shadow" id="category-header"><div class="col-xs-12 category-header-img"><div class="main-offset-both"><div class="category-header-inner"><div class="category-header-img-inner category-img-main" style="background-image:url('https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2020/09/alex-block-PdDBTrkGYLo-unsplash-1-scaled.jpg');"><div class="category-count">142</div><h2 class="category-name">Idee</h2><div class="category-scrolldown"></div></div></div></div></div></div></div><div class="row" id="category-content"><div class="col-xs-12 entry-container no-shadow"><div class="main-offset-both"><div class="row"><div id="filters" class="scroll-fix" data-fix="95" data-ccat="idee"><div class="row"><div class="filter-box"><div class="dropfilter"></div><div class="filter-selected">Rok</div><ul class="filterval" data-init="Rok" data-ccat="idee" data-filterby="rok"><li data-term="832">832</li><li data-term="2024">2024</li><li data-term="2023">2023</li><li data-term="2022">2022</li><li data-term="2021">2021</li><li data-term="2020">2020</li><li data-term="2019">2019</li><li data-term="2018">2018</li><li data-term="2017">2017</li><li data-term="2016">2016</li><li data-term="2015">2015</li><li data-term="2014">2014</li><li data-term="2013">2013</li><li data-term="2012">2012</li><li data-term="2011">2011</li><li data-term="2010">2010</li><li data-term="2009">2009</li><li data-term="2008">2008</li><li data-term="2007">2007</li><li data-term="2006">2006</li><li data-term="2005">2005</li><li data-term="1983">1983</li><li data-term="1978">1978</li><li data-term="1971">1971</li><li data-term="1946">1946</li></ul></div> </div></div></div><div class="row minus-margin"><div class="see-also-content masonry-grid" id="category-grid"><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Michał Zabdyr-Jamróz, Marta Malinowska-Cieślik</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/dokad-prowadzi-wielkie-przeprogramowanie/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Dokąd prowadzi „wielkie przeprogramowanie”</h3> W przeszłości dzieciństwo polegało na rozwoju w oparciu o tradycyjną zabawę, gry i eksplorację świata. Teraz dzieci wychowują się w świecie „bezcielesnych sieci wirtualnych”. Czy smartfony spowodowały epidemię chorób psychicznych wśród nastolatków? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Joanna Bednarek</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/genderowa-heretyczka/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Genderowa heretyczka</h3> Większość humanistów może pozazdrościć Judith Butler sławy. Dlaczego jednak współtwórczyni teorii queer ma dziś aż tylu przeciwników? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Carole Angier</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/prawdziwy-austerlitz/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Prawdziwy Austerlitz</h3> Czy W.G. Sebald przywłaszczył sobie czyjąś biografię, pisząc Austerlitza, jedną z najsłynniejszych powieści ostatnich dekad? A może zrobił jedynie to, co zawsze robią pisarze? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Krzysztof Kornas</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/hubermania/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Hubermania</h3> Andrew Huberman przeistoczył dbanie o siebie z praktyk kojarzonych z magazynami kobiecymi w optymalizację własnej biologii. Niestety, z analiz jego błędów, manipulacji i konfliktów interesów zebrałaby się już co najmniej mała książka, a jego publiczny wizerunek racjonalnego naukowca znacznie odbiega od realiów życia prywatnego. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Dezydery Barłowski</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/christopher-isherwood-i-jego-plemie/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Christopher Isherwood i jego plemię</h3> „Po to właśnie przyjechał do Berlina, żeby się w kimś zadurzyć” – w ten sposób Christopher określa cel swojej podróży z 1929 r. Jednak nie chciał się zakochiwać w pierwszym lepszym chłopcu. Jego gust był jasno sprecyzowany, kochanek miał spełniać określone kryteria – musiał być Germańskim Chłopcem </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Karolina Wątroba</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/marzenie-o-erudycji/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Marzenie o erudycji, czyli o czytaniu „Czarodziejskiej Góry”</h3> Moją pierwszą lekturę Czarodziejskiej góry zdominowało marzenie o czytelniczce, jaką mogłabym się stać, jeśli tylko przyłożę się do studiów – lepszą niż nastoletnia Sontag, niż młody Fuentes! Czytanie Manna pobudzało mój apetyt na erudycję. Dopiero po czasie zrozumiałam, że nie jest to powieść zarezerwowana dla nobliwych profesorów literatury </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Maria Karpińska</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/uczciwy-czlowiek-dobry-pisarz/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Uczciwy człowiek, dobry pisarz</h3> Był autorem powieści, opowiadań, esejów, książki dla dzieci i wierszy, ale przede wszystkim ikoną – nie tylko walki o sprawiedliwość i równość, lecz także zdolności ubierania tej walki w słowa. Sto lat temu urodził się James Baldwin </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Mateusz Burzyk</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/czego-nas-ucza-przypadki-foucaulta-i-derridy/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Czego nas uczą przypadki Foucaulta i Derridy</h3> Nie ma już intelektualistów, których erudycja miałaby w sobie taki czar kontestacji i antyhierarchicznej rewolty. Dlaczego Michel Foucault i Jacques Derrida – każdy na swój sposób – zyskali status intelektualnych guru? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Łukasz Musiał</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/zydowska-uniwersalistka/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Żydowska uniwersalistka</h3> Dla wielu Susan Neiman to współczesna następczyni Hannah Arendt: łączy filozoficzne wykształcenie, intelektualną niezależność, polityczny temperament oraz odwagę wyrażania własnych przekonań </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Susan Neiman</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/bycie-woke-nie-jest-lewicowe/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Bycie woke nie jest lewicowe</h3> Wokeizm jest napędzany emocjami, które od zawsze poruszały ludzi o poglądach lewicowo-liberalnych: pragnieniem, aby stać po stronie uciskanych, i nadzieją na zadośćuczynienie za zbrodnie historii. Te godne szacunku uczucia są jednak wspierane przez wątpliwe filozoficznie tezy </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Piotr Oczko</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/malarka-czasow-goethego/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Malarka czasów Goethego</h3> Anna Dorothea Lisiewska-Therbusch była jedyną niemiecką malarką, która w swej epoce osiągnęła spektakularny sukces – nie udało się to żadnej innej tworzącej wówczas kobiecie. A wszystko to osiągnęła, będąc w dużej mierze samoukiem </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Stefan Klemczak</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/z-powrotem-do-tekstow/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">George Steiner pytał o tragedię w sztuce i w życiu</h3> Co się stało – pyta George Steiner – że obecnie nie powstają już wielkie tragedie? Dlaczego w nowoczesnym świecie gatunek nie osiągnął wcześniejszych wyżyn? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">George Steiner</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/bog-to-jeszcze-nie-teraz/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">„Bóg” to jeszcze nie teraz</h3> Pewny jestem jednego: jeśli pytanie o istnienie lub nieistnienie Boga osunie się w banał, jeśli zostanie odpompowane ze społecznej i jednostkowej świadomości niczym mętna woda, wówczas zmieni się całe nasze dziedzictwo myśli i sztuki </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Agata Sikora</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/nowa-filozofia-seksu/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Nowa filozofia seksu</h3> Wyobraźcie sobie świat, w którym to nie kobiety spędzają godziny na rozmowach z przyjaciółkami, analizując, czy były wystarczająco asertywne i czy to, co je spotkało, było nieudaną randką, molestowaniem czy gwałtem. Zamiast tego mężczyźni przy piwie dyskutują, czy w seksie byli dość uważni, otwarci na partnerkę i jej potrzeby. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Karol Kleczka</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/mark-fisher-po-drugiej-stronie-lustra/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Mark Fisher po drugiej stronie lustra</h3> Fisher pasjonował się opowiadaniami fantastycznymi Lovecrafta i dziwacznymi filmami Lyncha, bo wiedział, że są trampoliną do innych światów, które odsłaniają aporie naszego, i uczą wolności. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Lech M. Nijakowski</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/czego-nie-wiemy-o-pedofilii/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Czego nie wiemy o pedofilii</h3> Pedofilia to dziś synonim skrajnego zła – i słusznie. Dlaczego przez dekady, a nawet stulecia, tego zła nie dostrzegaliśmy? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Magdalena Czubaszek</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/piracka-utopia/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Piracka utopia</h3> Piraci jako pierwsi wdrażali idee samorządności. Budowali państwa oparte na głosowaniach, którymi nie raz rządziły kobiety. Pomysły te powstały w izolacji od głównego nurtu politycznego i nie zaistniałyby bez wolności, jaką daje morze. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Michał Sowiński</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/gramatyka-uwaznosci-iris-murdoch/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Gramatyka uważności Iris Murdoch </h3> Wiara w możliwości powieści, która może żonglować językami i perspektywami, czyni z Iris Murdoch jedną z najważniejszych twórczyń XX w. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Zbigniew Mikołejko</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wyuzdanie-kamieni/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Wyuzdanie kamieni</h3> Średniowieczne rzeźby sakralne to nie tylko natchnione postaci świętych i królów, ale też sprośne figury rozpasania i fizjologicznej wulgarności. Wśród nich feministyczne interpretacje wyniosły na piedestał żeńską postać, zwaną Sheela-na-Gig. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Byung-Chul Han</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/byung-chul-han-rytualy-stabilizuja-zycie/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Byung-Chul Han: rytuały stabilizują życie</h3> Rytualne powtarzanie odkrywa intensywność w tym, co nie dostarcza bodźców, co niepozorne i mdłe. Kto zaś oczekuje ciągle czegoś nowego, ekscytującego, przeocza to, co już jest. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Waldemarem Kuligowskim rozmawia Martyna Słowik</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/takie-jest-prawo-swieta/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Takie jest prawo święta </h3> Jedną z głównych funkcji rytuału jest dawanie poczucia bezpieczeństwa. Za maskami, waleniem w bębny, rozpalaniem ogniska stało poszukiwanie powtarzalności, stałości, swojskości. Tego szukamy też zwykle w świętach Bożego Narodzenia. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Piotr Oczko</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/malarka-i-matka/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Malarka i matka</h3> Mary Beale z pewnością nie była malarką wybitną. Udało jej się zaistnieć na fali mody na portrety, która pojawiła się na Wyspach za sprawą Van Dycka. Wszystkie mankamenty znikają jednak, gdy malarce pozują dzieci, Bartholomew i Charles. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Beata Łazarz</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/buddyzm-po-polsku/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Buddyzm po polsku</h3> Wielu polskich buddystów za cel stawia sobie odróżnienie istoty nauczania Siddharthy Gautamy od jego zmiennych form kulturowych, niejako jej wyabstrahowanie i przetłumaczenie na realia świata XXI w. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Ireneuszem Kanią rozmawia Mateusz Burzyk</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/serdecznosc-dla-wszystkich-istot-ostatnia-rozmowa-z-ireneuszem-kania/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Serdeczność dla wszystkich istot. Ostatnia rozmowa z Ireneuszem Kanią</h3> Nasz świat, wszystko, co żyje, istnieje dzięki zabijaniu. Otóż dla mnie zabijanie nie jest rzeczą obojętną wpisaną w obiektywną strukturę wszechświata, jak spokojnie przyjmują to Chińczycy. Mnie się to nie podoba, nie godzę się z tym. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Mateusz Burzyk</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/ireneusz-kania-1940-2023-odejscie-giganta/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Ireneusz Kania (1940–2023). Odejście giganta</h3> Każde spotkanie lub rozmowa telefoniczna z Ireneuszem Kanią stanowiły zarazem przyjemność i wyzwanie. Z jednej strony można było chłonąć to, co mówił, ale z drugiej czuło się zobowiązanie, by choć w krótkiej odpowiedzi użyć kilku słów, które mogłyby zachęcić go do dalszych wypowiedzi. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Maciej Topolski</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/porno-wiedza-co-mowi-o-pozadaniu-i-nudzie/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Porno wiedza. Co mówi o pożądaniu i nudzie?</h3> Z serwisów pornograficznych korzysta dziennie na całym świecie więcej osób niż z Netflixa czy TikToka. Czy nam się to podoba, czy nie – pornografia to dziś istotna część naszej kultury i życia codziennego. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Jan Jęcz</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/czy-czatboty-czatuja-na-nasze-etaty/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Czy czatboty czatują na nasze etaty?</h3> Rozwój narzędzi sztucznej inteligencji nie musi być zagrożeniem dla ludzkiej kreatywności. Może być szansą, by na nowo ją docenić. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Davidem Wengrowem rozmawia Michał Jędrzejek, Karol Kleczka</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/david-wengrow-potrzeba-wyobrazni-aby-zrozumiec-przeszlosc/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Potrzeba wyobraźni, aby zrozumieć przeszłość</h3> Dlaczego myśl, że rdzenni mieszkańcy Ameryki bywali mądrzejsi od oświeconych Europejczyków, wydaje nam się dziwnie radykalna? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Iwona Krupecka</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/odzyskiwanie-rdzennej-ameryki/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Odzyskiwanie rdzennej Ameryki</h3> Imperia Irokezów i Komanczów, narody Navahów i Apaczów, Liga Pięciu Narodów i Konfederacja Indiańska. Od tysiącleci ziemie amerykańskie były kształtowane ludzką ręką, wyrastały i upadały imperia, narody wchodziły w sojusze lub ze sobą walczyły. Czas na nową opowieść o historii Ameryki. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Piotr Oczko</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/hansken-i-clara/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Hansken i Clara</h3> Słonica Hansken i nosorożyca Clara były gwiazdami nowożytnej Europy – pokazywane na jarmarkach i dworach królewskich, dostarczały rozrywki tysiącom ludzi. Nikt nie zwracał uwagi na ich cierpienia </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Paweł Majewski</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/cyrk-czyli-o-pragnieniu-dominacji/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Cyrk, czyli o pragnieniu dominacji</h3> Widowiska cyrkowe służą podkreślaniu obcości. Są odwrotnością teatru, który daje szansę na empatyczne wczucie się w Innego, doświadczenie katharsis. Cyrk nie wzbudza ani litości, ani trwogi – jedynie ekscytację oraz pragnienie dominacji nad zwierzętami i ludźmi, którzy w nim występują </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Barbara Brzezicka</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wstrzasajace-doswiadczanie/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Wstrząsające doświadczanie</h3> Co sprawia, że czujesz się najbardziej żywy? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Sławomir Żurek</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/co-zrobilismy-z-naszym-chrzescijanstwem/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Co zrobiliśmy z naszym chrześcijaństwem?</h3> Przemoc fizyczna i symboliczna, antyjudaizm oraz nienawiść rasowa to główne wyznaczniki relacji chrześcijan do wyznawców judaizmu, których efektem było przyzwolenie na zagładę Żydów w wieku XX lub co najmniej bierność wobec niej. Sytuację odmienił dopiero II Sobór Watykański, nazywając antysemityzm grzechem. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Janusz Poniewierski</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/stanmy-wreszcie-przed-lustrem/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Stańmy wreszcie przed lustrem</h3> Kiedy redakcja „Znaku” umawiała się z Pawłem Śpiewakiem na druk „tez o polskim antysemityzmie”, nikt nie przypuszczał, że staną się one czymś na kształt testamentu. Że będziemy je czytać jak zapis ostatniej woli ich autora. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">bell hooks</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/bell-hooks-dac-milosci-slowa/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Dać miłości słowa</h3> Praktykę miłości szczególnie utrudniało mi to, że wciąż wiązałam się z poranionymi emocjonalnie mężczyznami, którzy nie byli zbytnio zainteresowani tym, by kochać, choć sami pragnęli być kochani. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Piotr Oczko</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/stara-panna-pastelistka/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Stara panna pastelistka</h3> Malarka dyscyplinowała wszystkich korespondentów życzliwie sugerujących korzyści płynące z zamążpójścia: „Co się zaś tyczy mężczyzn, to proszę przyjąć do wiadomości, że na tym świecie nic nie interesuje mnie mniej niż oni”. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Robin Dunbar</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/seks-mesjasze-i-cuda/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Seks, mesjasze i cuda</h3> Zachowanie wielu przywódców kultu graniczy z zachowaniem psychotycznym i paranoicznym. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Rebecca Solnit</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/cytryny-stalina/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Cytryny Stalina</h3> Stalin był pochłonięty przymuszaniem drzew cytrusowych do przekraczania granic wyznaczonych im przez przyrodę. Najwyraźniej uważał, że ich fundamentalną naturę, podobnie jak naturę ludzi, można zmienić siłą. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Anastasią Ruban rozmawia Urszula Pieczek</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/odslonic-umysl-i-zakryc-ego/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Odsłonić umysł i zakryć ego</h3> Osoby w depresji często czują się samotne, oddzielone od świata. Psychodeliki dają możliwość połączenia, sprawiają, że odczuwamy większą radość z przebywania w naturze, z obcowania z innymi. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Maciej Lorenc</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/krotka-historia-psychodelikow/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Krótka historia psychodelików</h3> W latach 50. i 60. wydawało się, że LSD doprowadzi do naukowej i społecznej rewolucji. Dziś wracamy do psychodelików ze skromniejszym oczekiwaniem – mają pomóc w walce z kryzysem zdrowia psychicznego. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Krzysztof Kornas</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/czas-psychonautow/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Czas psychonautów</h3> Alkohol, nawet konsumowany rzadko i w niewielkich ilościach, jest dla organizmu człowieka silną trucizną. Może niedługo to mikrodawki psychodelików zastąpią go w naszym życiu społecznym? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Marta Alicja Trzeciak</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/zwierze-tez-czlowiek/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Zwierzę też człowiek</h3> Frans de Waal był jednym z pierwszych naukowców, którzy przestali wstydzić się tego, że dostrzegają w zwierzętach takie „ludzkie” zachowania jak dążenie do sprawiedliwości czy empatyczne postępowanie. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Fransem de Waalem rozmawia Krzysztof Kornas</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/kto-sie-boi-roznorodnosci/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Kto się boi różnorodności?</h3> W ludzkim społeczeństwie chcemy, aby każdy pasował do jakiegoś pudełka. Inne naczelne potrafią być dużo bardziej tolerancyjne, gdy chodzi o nietypowe zachowania seksualne i normy genderowe. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Katarzyną Januszkiewicz rozmawia Martyna Słowik</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/jak-uniknac-pulapek-w-mysleniu/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Jak uniknąć pułapek w myśleniu</h3> Dlaczego niełatwo przewidzieć, co zapewni nam szczęście w przyszłości? Skąd trudności w ocenie ryzyka w pracy i codziennym życiu? Jak unikać kosztownych błędów? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Krzysztof Nędzyński</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/male-jest-solidne/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Małe jest solidne</h3> Leszek Kołakowski pisał, że jest konserwatywno-liberalnym socjalistą. Taleb tworzy dziś katechizm dla socjalistyczno-republikańskich libertarian. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Nassim Nicholas Taleb</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/za-co-zaplacilbys-wlasna-skora/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Za co zapłaciłbyś własną skórą?</h3> Proponuję prostą zasadę: ważne decyzje muszą być podejmowane przez ludzi, którzy płacą za ich konsekwencje. Inaczej światu grozi całkowita zapaść. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Nicholasem Nassimem Talebem rozmawia Catherine Portevin</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/tylko-niepewnosc-jest-pewna/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Tylko niepewność jest pewna</h3> „Instytucje, które nazywam kruchymi, działają dobrze w stabilnych czasach, jednak nie radzą sobie podczas kryzysów. Te antykruche ulepszają się na drodze trudnych doświadczeń. Wolę być głupi i antykruchy niż inteligentny i kruchy” - mówi Nicholas Nassim Taleb. </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Marek Maraszek</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/taleb-filozof-przypadku/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Filozof przypadku</h3> Jego książki zostały przetłumaczone na ponad 30 języków. Koncepcja „czarnego łabędzia” na stałe zagościła w słowniku filozofów i ekonomistów, a nazwisko autora jest odmieniane przez wszystkie przypadki, gdy dochodzi do kryzysu finansowego, wybuchu wojny czy globalnej pandemii. Kim jest Nassim Nicholas Taleb i co ma nam do powiedzenia o niepewności? </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">Agata Sikora</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/meska-gra/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Męska gra?</h3> Historia europejskiej filozofii to zazwyczaj opowieść o ideach, wizjach, nadziejach i strachach mężczyzn </a></div><div class="article-item col-xs-12 col-sm-6 col-md-4"> <span class="article-item-author">z Iwoną Dadej rozmawia Anna Mateja</span> <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/ufne-w-szczesliwa-gwiazde/" class="article-item-content"> <h3 class="article-item-title">Ufne w szczęśliwą gwiazdę</h3> Profesorowie z oporem przyjmowali zmiany, które naruszały ich uprzywilejowaną pozycję. Nie tylko na uniwersytecie, gdzie pojawiła się konkurencja w postaci kobiet. Obawiali się także, że ich żony czy córki, idąc śladem emancypantek, zapragną zawodowej samodzielności. </a></div></div></div></div></div></div></div></section><footer><div class="promotions"><div class="container"><div class="newsletter" style="display: none;"><h4>Najlepsze treści co tydzień</h4><p>Zostaw swój e-mail, a nasi redaktorzy będą Ci wysyłać newsletter z najlepszymi artykułami</p><form class="newsletter" method="post" action="https://app.freshmail.com//pl/actions/subscribe/"> <input type="hidden" name="subscribers_list_hash" value="0yurm8681y"> <label for="freshmail_email">Adres email</label><div class="form-group"> <input type="text" name="freshmail_email" id="freshmail_email" required> <button type="submit">Wyślij</button></div></form></div><div class="social-icons"><h4>Bądź na bieżąco ze "Znakiem"</h4><p>Dołącz do społeczności naszych czytelników. Dyskutuj w najlepszym gronie.</p><div class="icons"> <a href="https://www.facebook.com/miesiecznik.znak" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-facebook-alt"></span> </a> <a href="https://www.instagram.com/miesiecznik_znak/?hl=pl" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-instagram"></span> </a> <a href="https://twitter.com/miesiecznikznak?lang=pl" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-twitter"></span> </a> <a href="https://www.linkedin.com/company/miesiecznik-znak/" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-linkedin"></span> </a> <a href="https://open.spotify.com/show/3czyzZVG0YnKd6kB3jpKYl" target="_blank"> <span class="dashicons dashicons-spotify"></span> </a></div></div></div></div><div class="menus"><div class="container"><nav class="footer-menu"><ul id="menu-stopka" class=""><li id="menu-item-44643" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-has-children menu-item-44643"><a href="#">O nas</a><ul class="sub-menu"><li id="menu-item-44644" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44644"><a href="/grupa/redakcja/?redakcja=1">Redakcja</a></li><li id="menu-item-44645" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44645"><a href="/grupa/ilustratorzy/">Ilustratorzy</a></li><li id="menu-item-44646" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-44646"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/historia/">Historia</a></li></ul></li><li id="menu-item-44648" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom current-menu-ancestor current-menu-parent menu-item-has-children menu-item-44648"><a href="#">Działy</a><ul class="sub-menu"><li id="menu-item-44650" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44650"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/kultura/">Kultura</a></li><li id="menu-item-44649" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category current-menu-item menu-item-44649"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/idee/" aria-current="page">Idee</a></li><li id="menu-item-44652" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44652"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/spoleczenstwo/">Społeczeństwo</a></li><li id="menu-item-44653" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44653"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/swiat/">Świat</a></li><li id="menu-item-44651" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-44651"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/category/religia/">Religia</a></li></ul></li><li id="menu-item-44654" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-has-children menu-item-44654"><a href="#">Wydajemy</a><ul class="sub-menu"><li id="menu-item-44655" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44655"><a href="/rodzaj-multimedium/podcast/">Podcasty</a></li><li id="menu-item-44656" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44656"><a href="/minibook/">Minibooki</a></li><li id="menu-item-44657" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44657"><a href="/ksiazka/">Książki</a></li></ul></li><li id="menu-item-44658" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-has-children menu-item-44658"><a href="#">Kontakt</a><ul class="sub-menu"><li id="menu-item-44659" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-44659"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/dla-autorow/">Informacje dla autorów</a></li><li id="menu-item-44660" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-44660"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/kontakt-do-redakcji/">Kontakt do redakcji</a></li><li id="menu-item-44661" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-44661"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/sprawdz-gdzie-kupisz-znak/">Gdzie kupić „ZNAK”?</a></li><li id="menu-item-49874" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-49874"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/dla-reklamodawcow/">Dla reklamodawców</a></li></ul></li></ul></nav><div class="funding"><p><strong>Wydawca: SIW Znak w Krakowie</strong></p><ul id="menu-prenumerata" class=""><li id="menu-item-44663" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-44663"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/polityka-prywatnosci/">Polityka prywatności</a></li><li id="menu-item-44838" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-44838"><a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/uploads/2023/02/2023.01-Regulamin-prenumeraty-Miesiecznika-ZNAK-v7_1.pdf">Regulamin Prenumeraty</a></li></ul></div></div></div></footer> <div id="people-modal" class="modal fade" role="dialog"><div class="modal-dialog"><div class="row"><div class="col-xs-12 col-md-8 col-md-offset-1"><div id="modal-gallery"></div></div><div id="mobile-person-img"><img id="mp-img" /></div><div class="modal-content col-xs-12 col-md-2"> <button type="button" class="close" data-dismiss="modal"><img src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/img/x-people.png" /></button><div class="bio"><div id="modal-bio"></div></div></div></div></div></div> <div id="mediaModal" class="modal fade" role="dialog"><div class="modal-dialog"> <button type="button" class="close" data-dismiss="modal"></button> <div class="modal-content"><div class="modal-body"><div id="videoplayer"></div><div id="videodescription"><div class="col-xs-12 col-sm-6"><p class="movie-title"></p></div><div class="col-xs-12 col-sm-6"><p class="movie-data"></p></div></div></div></div></div></div><div id="cookie-notice" class="main-offset-both"><div class="cookiecontent"><p>Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Zapoznaj się z <a href="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/polityka-prywatnosci"> Polityką prywatności</a>.</p> <button type="button" class="btn" id="set-cookie-button"><span>Rozumiem, zamknij</span></button></div></div>  <script type='text/javascript'>document.addEventListener( 'wpcf7mailsent', function( event ) { if( "fb_pxl_code" in event.detail.apiResponse){ eval(event.detail.apiResponse.fb_pxl_code); } }, false );</script> <div id='fb-pxl-ajax-code'></div><script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-includes/js/dist/hooks.min.js?ver=2810c76e705dd1a53b18" id="wp-hooks-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-includes/js/dist/i18n.min.js?ver=5e580eb46a90c2b997e6" id="wp-i18n-js"></script> <script type="text/javascript" id="wp-i18n-js-after">/* <![CDATA[ */ wp.i18n.setLocaleData( { 'text direction\u0004ltr': [ 'ltr' ] } ); /* ]]> */</script> <script type="text/javascript" id="presto-components-js-extra">/* <![CDATA[ */ var prestoComponents = {"url":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-content\/plugins\/presto-player\/dist\/components\/web-components\/web-components.esm.js?ver=1729808604"}; var prestoPlayer = {"plugin_url":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-content\/plugins\/presto-player\/","logged_in":"","root":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-json\/","nonce":"2641ae6c0f","ajaxurl":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php","isAdmin":"","isSetup":{"bunny":false},"proVersion":"","isPremium":"","wpVersionString":"wp\/v2\/","prestoVersionString":"presto-player\/v1\/","debug":"","debug_navigator":"","i18n":{"skip":"Skip","rewatch":"Rewatch","emailPlaceholder":"Email address","emailDefaultHeadline":"Enter your email to play this episode.","chapters":"Chapters","show_chapters":"Show Chapters","hide_chapters":"Hide Chapters","restart":"Restart","rewind":"Rewind {seektime}s","play":"Play","pause":"Pause","fastForward":"Forward {seektime}s","seek":"Seek","seekLabel":"{currentTime} of {duration}","played":"Played","buffered":"Buffered","currentTime":"Current time","duration":"Duration","volume":"Volume","mute":"Mute","unmute":"Unmute","enableCaptions":"Enable captions","disableCaptions":"Disable captions","download":"Download","enterFullscreen":"Enter fullscreen","exitFullscreen":"Exit fullscreen","frameTitle":"Player for {title}","captions":"Captions","settings":"Settings","pip":"PIP","menuBack":"Go back to previous menu","speed":"Speed","normal":"Normal","quality":"Quality","loop":"Loop","start":"Start","end":"End","all":"All","reset":"Reset","disabled":"Disabled","enabled":"Enabled","advertisement":"Ad","qualityBadge":{"2160":"4K","1440":"HD","1080":"HD","720":"HD","576":"SD","480":"SD"},"auto":"AUTO","upNext":"Up Next","startOver":"Start Over"}}; var prestoComponents = {"url":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-content\/plugins\/presto-player\/dist\/components\/web-components\/web-components.esm.js?ver=1729808604"}; var prestoPlayer = {"plugin_url":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-content\/plugins\/presto-player\/","logged_in":"","root":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-json\/","nonce":"2641ae6c0f","ajaxurl":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php","isAdmin":"","isSetup":{"bunny":false},"proVersion":"","isPremium":"","wpVersionString":"wp\/v2\/","prestoVersionString":"presto-player\/v1\/","debug":"","debug_navigator":"","i18n":{"skip":"Skip","rewatch":"Rewatch","emailPlaceholder":"Email address","emailDefaultHeadline":"Enter your email to play this episode.","chapters":"Chapters","show_chapters":"Show Chapters","hide_chapters":"Hide Chapters","restart":"Restart","rewind":"Rewind {seektime}s","play":"Play","pause":"Pause","fastForward":"Forward {seektime}s","seek":"Seek","seekLabel":"{currentTime} of {duration}","played":"Played","buffered":"Buffered","currentTime":"Current time","duration":"Duration","volume":"Volume","mute":"Mute","unmute":"Unmute","enableCaptions":"Enable captions","disableCaptions":"Disable captions","download":"Download","enterFullscreen":"Enter fullscreen","exitFullscreen":"Exit fullscreen","frameTitle":"Player for {title}","captions":"Captions","settings":"Settings","pip":"PIP","menuBack":"Go back to previous menu","speed":"Speed","normal":"Normal","quality":"Quality","loop":"Loop","start":"Start","end":"End","all":"All","reset":"Reset","disabled":"Disabled","enabled":"Enabled","advertisement":"Ad","qualityBadge":{"2160":"4K","1440":"HD","1080":"HD","720":"HD","576":"SD","480":"SD"},"auto":"AUTO","upNext":"Up Next","startOver":"Start Over"}}; /* ]]> */</script> <script src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/plugins/presto-player/src/player/player-static.js?ver=1729808604" type="module" defer></script><script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_62f7a5ecf4f70db8d7c78ce8fc5f041e.js?ver=2.4.12" id="pcud_fontend_js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_adc5285b4f36350104614d2d1ff7bbec.js?ver=1.0.0" id="mainpagelibs-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_ccdf893e7d8b26933af0c336bcc3943e.js?ver=1.0.0" id="owl-carousel-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/js/bootstrap.min.js?ver=1.0.0" id="bootstrap-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_76faaf6ebe8a3de6a8c422c14e6b33a1.js?ver=1.0.0" id="libs-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/js/archive-search.min.js?ver=1.0.0" id="archive-search-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/js/validate.min.js?ver=1.0.0" id="validate-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_8ae59ad556cadca83b80d9c286c6d3c7.js?ver=1.0.0" id="mainpage-js-js"></script> <script type="text/javascript" id="functions-js-js-extra">/* <![CDATA[ */ var php_array = {"admin_ajax":"https:\/\/www.miesiecznik.znak.com.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php"}; /* ]]> */</script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/themes/znak/js/functions.min.js?ver=1.0.0" id="functions-js-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/plugins/private-content/js/frontend.min.js?ver=7.4.7" id="pc_frontend-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/plugins/private-content/js/multiple-select/multiple.select.min.js?ver=7.4.7" id="pc_multiselect-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wp-content/cache/autoptimize/js/autoptimize_single_6151c7a4c656dc45ae66d5c0372df405.js?ver=7.4.7" id="pc_lightbox-js"></script> <script type="text/javascript" id="tiktok-pixel-tracking-handle-header-js-after">/* <![CDATA[ */ !function (w, d, t) { w.TiktokAnalyticsObject=t;var ttq=w[t]=w[t]||[];ttq.methods=["page","track","identify","instances","debug","on","off","once","ready","alias","group","enableCookie","disableCookie"],ttq.setAndDefer=function(t,e){t[e]=function(){t.push([e].concat(Array.prototype.slice.call(arguments,0)))}};for(var i=0;i<ttq.methods.length;i++)ttq.setAndDefer(ttq,ttq.methods[i]);ttq.instance=function(t){for(var e=ttq._i[t]||[],n=0;n<ttq.methods.length;n++)ttq.setAndDefer(e,ttq.methods[n]);return e},ttq.load=function(e,n){var i="https://analytics.tiktok.com/i18n/pixel/events.js";ttq._i=ttq._i||{},ttq._i[e]=[],ttq._i[e]._u=i,ttq._t=ttq._t||{},ttq._t[e]=+new Date,ttq._o=ttq._o||{},ttq._o[e]=n||{},ttq._partner=ttq._partner||"WordPress";var o=document.createElement("script");o.type="text/javascript",o.async=!0,o.src=i+"?sdkid="+e+"&lib="+t;var a=document.getElementsByTagName("script")[0];a.parentNode.insertBefore(o,a)}; ttq.load('CRI2OGBC77U12TR7QOCG'); }(window, document, 'ttq'); /* ]]> */</script> <script type="text/javascript" id="tiktok-tracking-handle-header-js-after">/* <![CDATA[ */ ttq.instance('CRI2OGBC77U12TR7QOCG').track('Pageview', {'event_id': '67447be64e56a_tt4b_woocommerce_66e42c7dd41d9'}) ttq.instance('CRI2OGBC77U12TR7QOCG').identify({ email: 'e3b0c44298fc1c149afbf4c8996fb92427ae41e4649b934ca495991b7852b855', phone_number: 'e3b0c44298fc1c149afbf4c8996fb92427ae41e4649b934ca495991b7852b855', first_name: 'e3b0c44298fc1c149afbf4c8996fb92427ae41e4649b934ca495991b7852b855', last_name: 'e3b0c44298fc1c149afbf4c8996fb92427ae41e4649b934ca495991b7852b855', city: '', state: '', country: '', zip_code: 'e3b0c44298fc1c149afbf4c8996fb92427ae41e4649b934ca495991b7852b855' }) /* ]]> */</script> <div id="pc_lb_codes" class="pc_displaynone"></div><script>(function(d) { var config = { kitId: 'lsz3ozf', scriptTimeout: 3000, async: true }, h = d.documentElement, t = setTimeout(function() { h.className = h.className.replace(/\bwf-loading\b/g, "") + " wf-inactive"; }, config.scriptTimeout), tk = d.createElement("script"), f = false, s = d.getElementsByTagName("script")[0], a; h.className += " wf-loading"; tk.src = 'https://use.typekit.net/' + config.kitId + '.js'; tk.async = true; tk.onload = tk.onreadystatechange = function() { a = this.readyState; if (f || a && a != "complete" && a != "loaded") return; f = true; clearTimeout(t); try { Typekit.load(config) } catch (e) {} }; s.parentNode.insertBefore(tk, s) })(document);</script> </body></html>