CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gu" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>સંગણક - વિકિપીડિયા</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )guwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "૦\t૧\t૨\t૩\t૪\t૫\t૬\t૭\t૮\t૯"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","જાન્યુઆરી","ફેબ્રુઆરી","માર્ચ","એપ્રિલ","મે","જૂન","જુલાઇ","ઓગસ્ટ","સપ્ટેમ્બર","ઓક્ટોબર","નવેમ્બર","ડિસેમ્બર"],"wgRequestId":"5cf14ba9-1b2f-491b-bef2-f61d92bc60fe","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"સંગણક","wgTitle":"સંગણક","wgCurRevisionId":870954,"wgRevisionId":870954,"wgArticleId":4663,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages containing cite templates with deprecated parameters","Webarchive template wayback links","Pages using ISBN magic links","CS1 errors: missing periodical","All articles with dead external links","Articles with dead external links from જુલાઈ 2021", "Articles with permanently dead external links","CS1 maint: multiple names: authors list","CS1 errors: unsupported parameter","CS1 errors: dates","CS1 maint: discouraged parameter","કોમ્પ્યુટર","કોમ્પ્યુટર હાર્ડવેર"],"wgPageViewLanguage":"gu","wgPageContentLanguage":"gu","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"સંગણક","wgRelevantArticleId":4663,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"કમ્પ્યૂટર","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gu","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gu"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000, "wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q68","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.pygments":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","ext.pygments.view","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.AjaxQuickDelete","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gu&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.math.styles%7Cext.pygments%2CwikimediaBadges%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gu&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gu&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg/1200px-Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="871"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg/800px-Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="581"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg/640px-Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="464"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="સંગણક - વિકિપીડિયા"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gu.m.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ફેરફાર કરો" href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="વિકિપીડિયા (gu)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gu.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gu"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="વિકિપીડિયા એટમ ફીડ" href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8B&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-સંગણક rootpage-સંગણક skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">લખાણ પર જાઓ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="મુખ્ય મેનુ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">મુખ્ય મેનુ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">મુખ્ય મેનુ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">બાજુમાં ખસેડો</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">છુપાવો</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ભ્રમણ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%96%E0%AA%AA%E0%AB%83%E0%AA%B7%E0%AB%8D%E0%AA%A0" title="મુખ્ય પાના પર જાઓ [z]" accesskey="z"><span>મુખપૃષ્ઠ</span></a></li><li id="n-village-pump" class="mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/વિકિપીડિયા:ચોતરો"><span>ચોતરો</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8B" title="વિકિમાં હાલમાં થયેલ ફેરફારોની સૂચિ [r]" accesskey="r"><span>તાજા ફેરફારો</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AF%E0%AA%BE%E0%AA%A6%E0%AA%9A%E0%AB%8D%E0%AA%9B" title="કોઇ પણ એક લેખ બતાવો [x]" accesskey="x"><span>કોઈ પણ એક પાનું</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="શોધવા માટેની જગ્યા"><span>મદદ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%96%E0%AA%AA%E0%AB%83%E0%AA%B7%E0%AB%8D%E0%AA%A0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="વિકિપીડિયા" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-gu.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gu.svg" width="120" height="19" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%B6%E0%AB%8B%E0%AA%A7" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="વિકિપીડિયા શોધો [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>શોધો</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="વિકિપીડિયા શોધો" aria-label="વિકિપીડિયા શોધો" autocapitalize="sentences" title="વિકિપીડિયા શોધો [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="વિશેષ:શોધ"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">શોધો</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="વ્યક્તિગત સાધનો"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gu.wikipedia.org&uselang=gu" class=""><span>દાન આપો</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%96%E0%AA%BE%E0%AA%A4%E0%AB%81%E0%AA%82_%E0%AA%96%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AB%8B&returnto=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" title="તમને ખાતું બનાવીને પ્રવેશ કરવા માટે આમંત્રણ છે; તેમ કરવું જોકે, આવશ્યક નથી" class=""><span>ખાતું બનાવો</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%B8%E0%AA%AD%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B6&returnto=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" title="આપને પ્રવેશ કરવા ભલામણ કરવામાં આવે છે, જોકે તે આવશ્યક નથી [o]" accesskey="o" class=""><span>પ્રવેશ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="વધુ વિકલ્પો" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="વ્યક્તિગત સાધનો" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">વ્યક્તિગત સાધનો</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gu.wikipedia.org&uselang=gu"><span>દાન આપો</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%96%E0%AA%BE%E0%AA%A4%E0%AB%81%E0%AA%82_%E0%AA%96%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AB%8B&returnto=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" title="તમને ખાતું બનાવીને પ્રવેશ કરવા માટે આમંત્રણ છે; તેમ કરવું જોકે, આવશ્યક નથી"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ખાતું બનાવો</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%B8%E0%AA%AD%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B6&returnto=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" title="આપને પ્રવેશ કરવા ભલામણ કરવામાં આવે છે, જોકે તે આવશ્યક નથી [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>પ્રવેશ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%A6%E0%AA%A6:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>વધુ જાણો</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%82%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%A6%E0%AA%BE%E0%AA%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>યોગદાનો</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%9A%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%9A%E0%AA%BE" title="આ IP સરનામા દ્વારા થયેલ ફેરફારની ચર્ચા [n]" accesskey="n"><span>ચર્ચા</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eવિસર્જન\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"gu\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:#f5faff; border:1px solid #a7d7f9; margin:1em auto 1em auto; width:100%; font-size: 85%; padding: 0.5ex; text-align: center;\"\u003Eગુજરાતીમાં ટાઈપ કરવા માટે ડાબી બાજુના હાંસિયામાં (કે લેખની ઉપર) \u003Cb\u003Eભાષાઓ\u003C/b\u003E કે \u003Cb\u003ELanguages\u003C/b\u003E પર (કે તેની બાજુમાં રહેલા \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Cog-ULS-gear-latest.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/Cog-ULS-gear-latest.png\" decoding=\"async\" width=\"20\" height=\"14\" class=\"mw-file-element\" data-file-width=\"20\" data-file-height=\"14\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E પર) ક્લિક કરી Inputમાં ગુજરાતી હેઠળ તમને અનુકૂળ કીબોર્ડ પસંદ કરો.\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="વિગતો" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">વિગતો</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">બાજુમાં ખસેડો</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">છુપાવો</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">શરૂઆત</div> </a> </li> <li id="toc-વિગત" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#વિગત"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૧</span> <span>વિગત</span> </div> </a> <ul id="toc-વિગત-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-કમ્પ્યુટિંગનો_ઇતિહાસ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#કમ્પ્યુટિંગનો_ઇતિહાસ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૨</span> <span>કમ્પ્યુટિંગનો ઇતિહાસ</span> </div> </a> <ul id="toc-કમ્પ્યુટિંગનો_ઇતિહાસ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-સ્ટોર્ડ_પ્રોગ્રામ_આર્કિટેક્ચર" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#સ્ટોર્ડ_પ્રોગ્રામ_આર્કિટેક્ચર"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૩</span> <span>સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચર</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-સ્ટોર્ડ_પ્રોગ્રામ_આર્કિટેક્ચર-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચર subsection</span> </button> <ul id="toc-સ્ટોર્ડ_પ્રોગ્રામ_આર્કિટેક્ચર-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-પ્રોગ્રામ્સ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#પ્રોગ્રામ્સ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૩.૧</span> <span>પ્રોગ્રામ્સ</span> </div> </a> <ul id="toc-પ્રોગ્રામ્સ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ઉદાહરણ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ઉદાહરણ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૩.૨</span> <span>ઉદાહરણ</span> </div> </a> <ul id="toc-ઉદાહરણ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-કમ્પ્યુટર્સ_કેવી_રીતે_કામ_કરે_છે" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#કમ્પ્યુટર્સ_કેવી_રીતે_કામ_કરે_છે"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪</span> <span>કમ્પ્યુટર્સ કેવી રીતે કામ કરે છે</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-કમ્પ્યુટર્સ_કેવી_રીતે_કામ_કરે_છે-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle કમ્પ્યુટર્સ કેવી રીતે કામ કરે છે subsection</span> </button> <ul id="toc-કમ્પ્યુટર્સ_કેવી_રીતે_કામ_કરે_છે-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-કંટ્રોલ_યુનિટ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#કંટ્રોલ_યુનિટ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૧</span> <span>કંટ્રોલ યુનિટ</span> </div> </a> <ul id="toc-કંટ્રોલ_યુનિટ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-એરિથમેટિક/લોજિક_યુનિટ_(ALU)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#એરિથમેટિક/લોજિક_યુનિટ_(ALU)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૨</span> <span>એરિથમેટિક/લોજિક યુનિટ (ALU)</span> </div> </a> <ul id="toc-એરિથમેટિક/લોજિક_યુનિટ_(ALU)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-મેમરી" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#મેમરી"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૩</span> <span>મેમરી</span> </div> </a> <ul id="toc-મેમરી-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ઇનપુટ/આઉટપુટ_(I/O)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ઇનપુટ/આઉટપુટ_(I/O)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૪</span> <span>ઇનપુટ/આઉટપુટ (I/O)</span> </div> </a> <ul id="toc-ઇનપુટ/આઉટપુટ_(I/O)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-મલ્ટીટાસ્કીંગ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#મલ્ટીટાસ્કીંગ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૫</span> <span>મલ્ટીટાસ્કીંગ</span> </div> </a> <ul id="toc-મલ્ટીટાસ્કીંગ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-મલ્ટીપ્રોસેસિંગ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#મલ્ટીપ્રોસેસિંગ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૬</span> <span>મલ્ટીપ્રોસેસિંગ</span> </div> </a> <ul id="toc-મલ્ટીપ્રોસેસિંગ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-નેટવર્કિંગ_અને_ઇન્ટરનેટ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#નેટવર્કિંગ_અને_ઇન્ટરનેટ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૪.૭</span> <span>નેટવર્કિંગ અને ઇન્ટરનેટ</span> </div> </a> <ul id="toc-નેટવર્કિંગ_અને_ઇન્ટરનેટ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-આગળના_વિષયો" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#આગળના_વિષયો"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૫</span> <span>આગળના વિષયો</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-આગળના_વિષયો-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle આગળના વિષયો subsection</span> </button> <ul id="toc-આગળના_વિષયો-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-હાર્ડવેર" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#હાર્ડવેર"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૫.૧</span> <span>હાર્ડવેર</span> </div> </a> <ul id="toc-હાર્ડવેર-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-સોફ્ટવેર" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#સોફ્ટવેર"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૫.૨</span> <span>સોફ્ટવેર</span> </div> </a> <ul id="toc-સોફ્ટવેર-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-પ્રોગ્રામિંગ_ભાષાઓ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#પ્રોગ્રામિંગ_ભાષાઓ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૫.૩</span> <span>પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ</span> </div> </a> <ul id="toc-પ્રોગ્રામિંગ_ભાષાઓ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-વ્યવસાયો_અને_સંગઠનો" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#વ્યવસાયો_અને_સંગઠનો"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૫.૪</span> <span>વ્યવસાયો અને સંગઠનો</span> </div> </a> <ul id="toc-વ્યવસાયો_અને_સંગઠનો-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ત્યાં_પણ_જૂઓ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ત્યાં_પણ_જૂઓ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૬</span> <span>ત્યાં પણ જૂઓ</span> </div> </a> <ul id="toc-ત્યાં_પણ_જૂઓ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-એક્સટર્નલ_લિંક્સ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#એક્સટર્નલ_લિંક્સ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૭</span> <span>એક્સટર્નલ લિંક્સ</span> </div> </a> <ul id="toc-એક્સટર્નલ_લિંક્સ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-નોંધ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#નોંધ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૮</span> <span>નોંધ</span> </div> </a> <ul id="toc-નોંધ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-સંદર્ભો" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#સંદર્ભો"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">૯</span> <span>સંદર્ભો</span> </div> </a> <ul id="toc-સંદર્ભો-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="વિગતો" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">સંગણક</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="બીજી ભાષાના લેખ પર જાઓ. આમાં પ્રાપ્ત છે: ૨૩૮ ભાષાઓ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-238" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">૨૩૮ ભાષાઓ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D1%83%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Акомпиутер – અબખાજિયન" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Акомпиутер" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="અબખાજિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – અચીની" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Komputer" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="અચીની" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Rekenaar" title="Rekenaar – આફ્રિકન્સ" lang="af" hreflang="af" data-title="Rekenaar" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="આફ્રિકન્સ" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – સ્વિસ જર્મન" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Computer" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="સ્વિસ જર્મન" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%88%9D%E1%8D%92%E1%8B%A9%E1%89%B0%E1%88%AD" title="ኮምፒዩተር – એમ્હારિક" lang="am" hreflang="am" data-title="ኮምፒዩተር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="એમ્હારિક" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ordinador" title="Ordinador – અર્ગોનીઝ" lang="an" hreflang="an" data-title="Ordinador" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="અર્ગોનીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Spearctelle" title="Spearctelle – જુની અંગ્રેજી" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Spearctelle" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="જુની અંગ્રેજી" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Akpatan%CC%84_nden%CC%84" title="Akpatan̄ nden̄ – ઓબોલો" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Akpatan̄ nden̄" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="ઓબોલો" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कंप्यूटर – અંગીકા" lang="anp" hreflang="anp" data-title="कंप्यूटर" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="અંગીકા" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="حاسوب – અરબી" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حاسوب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="અરબી" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%9A%DC%AB%DC%98%DC%92%DC%90_(%DC%A1%DC%90%DC%9F%DC%A2%DC%90)" title="ܚܫܘܒܐ (ܡܐܟܢܐ) – એરમૈક" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܚܫܘܒܐ (ܡܐܟܢܐ)" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="એરમૈક" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1" title="أورديناطور – મોરોક્કન અરબી" lang="ary" hreflang="ary" data-title="أورديناطور" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="મોરોક્કન અરબી" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%8A%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="كومبيوتر – ઈજિપ્શિયન અરબી" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كومبيوتر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ઈજિપ્શિયન અરબી" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A7%B0" title="কম্পিউটাৰ – આસામી" lang="as" hreflang="as" data-title="কম্পিউটাৰ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="આસામી" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ordenador" title="Ordenador – અસ્તુરિયન" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ordenador" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="અસ્તુરિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कंप्युटर – અવધી" lang="awa" hreflang="awa" data-title="कंप्युटर" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="અવધી" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Qillaya_atamiri" title="Qillaya atamiri – આયમારા" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Qillaya atamiri" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="આયમારા" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Komp%C3%BCter" title="Kompüter – અઝરબૈજાની" lang="az" hreflang="az" data-title="Kompüter" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="અઝરબૈજાની" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="بیلگی‌سایار – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بیلگی‌سایار" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – બશ્કીર" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="બશ્કીર" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Rechna" title="Rechna – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Rechna" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Kuompioteris" title="Kuompioteris – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kuompioteris" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kompyuter" title="Kompyuter – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kompyuter" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%BF%E2%80%99%D1%8E%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Камп’ютар – બેલારુશિયન" lang="be" hreflang="be" data-title="Камп’ютар" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="બેલારુશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Кампутар – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Кампутар" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Kumputer" title="Kumputer – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Kumputer" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8E%D1%82%D1%8A%D1%80" title="Компютър – બલ્ગેરિયન" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Компютър" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="બલ્ગેરિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कंप्यूटर – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="कंप्यूटर" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Compter" title="Compter – બિસ્લામા" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Compter" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="બિસ્લામા" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%80%AC" title="ကွန်ပျူတာ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ကွန်ပျူတာ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="কম্পিউটার – બાંગ્લા" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কম্পিউটার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="બાંગ્લા" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%82%E0%BE%B3%E0%BD%BC%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%80%E0%BE%B3%E0%BD%91%E0%BC%8D" title="གློག་ཀླད། – તિબેટીયન" lang="bo" hreflang="bo" data-title="གློག་ཀླད།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="તિબેટીયન" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="কম্পিউটার – બિષ્નુપ્રિયા" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="কম্পিউটার" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="બિષ્નુપ્રિયા" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Urzhiataer" title="Urzhiataer – બ્રેટોન" lang="br" hreflang="br" data-title="Urzhiataer" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="બ્રેટોન" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="featured article badge"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ra%C4%8Dunar" title="Računar – બોસ્નિયન" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Računar" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="બોસ્નિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – બુગિનીસ" lang="bug" hreflang="bug" data-title="Komputer" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="બુગિનીસ" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ordinador" title="Ordinador – કતલાન" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ordinador" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="કતલાન" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Di%C3%AAng-n%C5%8D%CC%A4" title="Diêng-nō̤ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Diêng-nō̤" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – ચેચન" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ચેચન" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Dagitabyan" title="Dagitabyan – સિબુઆનો" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Dagitabyan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="સિબુઆનો" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Ts%C3%A9ohketoetan%C3%B3to" title="Tséohketoetanóto – શેયેન્ન" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Tséohketoetanóto" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="શેયેન્ન" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%86%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%DB%95%D8%B1" title="کۆمپیوتەر – સેન્ટ્રલ કુર્દિશ" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کۆمپیوتەر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="સેન્ટ્રલ કુર્દિશ" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Kompyuter" title="Kompyuter – ક્રિમિયન તુર્કી" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Kompyuter" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ક્રિમિયન તુર્કી" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Po%C4%8D%C3%ADta%C4%8D" title="Počítač – ચેક" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Počítač" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ચેક" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/K%C3%B2mp%C3%B9ter" title="Kòmpùter – કાશુબિયન" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Kòmpùter" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="કાશુબિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%89%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%94%D0%BB%D2%84%D1%8C" title="Ищислитєл҄ь – ચર્ચ સ્લાવિક" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Ищислитєл҄ь" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="ચર્ચ સ્લાવિક" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – ચૂવાશ" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ચૂવાશ" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cyfrifiadur" title="Cyfrifiadur – વેલ્શ" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cyfrifiadur" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="વેલ્શ" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – ડેનિશ" lang="da" hreflang="da" data-title="Computer" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="ડેનિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – જર્મન" lang="de" hreflang="de" data-title="Computer" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="જર્મન" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Maku%C9%9B%CC%88n" title="Makuɛ̈n – દિન્કા" lang="din" hreflang="din" data-title="Makuɛ̈n" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="દિન્કા" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Komputer" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Tokud" title="Tokud – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Tokud" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कम्प्युटर – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="कम्प्युटर" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82" title="Ηλεκτρονικός υπολογιστής – ગ્રીક" lang="el" hreflang="el" data-title="Ηλεκτρονικός υπολογιστής" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ગ્રીક" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Zarvl%C3%A5n" title="Zarvlån – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Zarvlån" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – અંગ્રેજી" lang="en" hreflang="en" data-title="Computer" data-language-autonym="English" data-language-local-name="અંગ્રેજી" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Komputilo" title="Komputilo – એસ્પેરાન્ટો" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Komputilo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="એસ્પેરાન્ટો" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Computadora" title="Computadora – સ્પેનિશ" lang="es" hreflang="es" data-title="Computadora" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="સ્પેનિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Arvuti" title="Arvuti – એસ્ટોનિયન" lang="et" hreflang="et" data-title="Arvuti" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="એસ્ટોનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ordenagailu" title="Ordenagailu – બાસ્ક" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ordenagailu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="બાસ્ક" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Ordenaol" title="Ordenaol – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Ordenaol" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رایانه – ફારસી" lang="fa" hreflang="fa" data-title="رایانه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ફારસી" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tietokone" title="Tietokone – ફિનિશ" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tietokone" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ફિનિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Puutri" title="Puutri – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Puutri" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Kompiuta" title="Kompiuta – ફીજીયન" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Kompiuta" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ફીજીયન" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Teldur" title="Teldur – ફોરિસ્ત" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Teldur" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ફોરિસ્ત" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ordinateur" title="Ordinateur – ફ્રેન્ચ" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ordinateur" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ફ્રેન્ચ" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Kompjuuter" title="Kompjuuter – ઉત્તરી ફ્રિશિયન" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Kompjuuter" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ઉત્તરી ફ્રિશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Ordenad%C3%B4r" title="Ordenadôr – ફ્રિયુલિયાન" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Ordenadôr" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ફ્રિયુલિયાન" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADomhaire" title="Ríomhaire – આઇરિશ" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ríomhaire" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="આઇરિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB%E8%85%A6" title="電腦 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="電腦" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Ordinat%C3%B2" title="Ordinatò – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ordinatò" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Coimpiutair" title="Coimpiutair – સ્કોટીસ ગેલિક" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Coimpiutair" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="સ્કોટીસ ગેલિક" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ordenador" title="Ordenador – ગેલિશિયન" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ordenador" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ગેલિશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%D9%8A%DB%8A%D8%AA%D8%B1" title="کامپيۊتر – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="کامپيۊتر" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Kombutad%C3%B3ra" title="Kombutadóra – ગુઆરાની" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kombutadóra" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="ગુઆરાની" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B2%F0%90%8C%B0%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B7%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%BE%F0%90%8C%B0" title="𐌲𐌰𐍂𐌰𐌷𐌽𐌾𐌰 – ગોથિક" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌲𐌰𐍂𐌰𐌷𐌽𐌾𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="ગોથિક" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Komputatoora" title="Komputatoora – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Komputatoora" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Co-earrooder" title="Co-earrooder – માંક્સ" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Co-earrooder" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="માંક્સ" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Komfuta" title="Komfuta – હૌસા" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Komfuta" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="હૌસા" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Thien-n%C3%B3" title="Thien-nó – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Thien-nó" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%97%D7%A9%D7%91" title="מחשב – હીબ્રુ" lang="he" hreflang="he" data-title="מחשב" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="હીબ્રુ" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कंप्यूटर – હિન્દી" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कंप्यूटर" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="હિન્દી" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – ફીજી હિંદી" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Computer" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="ફીજી હિંદી" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ra%C4%8Dunalo" title="Računalo – ક્રોએશિયન" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Računalo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ક્રોએશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/%C3%92dinat%C3%A8" title="Òdinatè – હૈતિઅન ક્રેઓલે" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Òdinatè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="હૈતિઅન ક્રેઓલે" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%A1m%C3%ADt%C3%B3g%C3%A9p" title="Számítógép – હંગેરિયન" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Számítógép" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="હંગેરિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%B9" title="Համակարգիչ – આર્મેનિયન" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Համակարգիչ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="આર્મેનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%B9" title="Համակարգիչ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Համակարգիչ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Computator" title="Computator – ઇંટરલિંગુઆ" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Computator" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ઇંટરલિંગુઆ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – ઇબાન" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Komputer" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ઇબાન" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – ઇન્ડોનેશિયન" lang="id" hreflang="id" data-title="Komputer" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ઇન્ડોનેશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Computator" title="Computator – ઇંટરલિંગ" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Computator" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ઇંટરલિંગ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Orunotu" title="Orunotu – ઇગ્બો" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Orunotu" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ઇગ્બો" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Qaqasauraq" title="Qaqasauraq – ઇનુપિયાક" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Qaqasauraq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="ઇનુપિયાક" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Kompiuter" title="Kompiuter – ઇલોકો" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Kompiuter" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ઇલોકો" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Komputero" title="Komputero – ઈડો" lang="io" hreflang="io" data-title="Komputero" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ઈડો" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/T%C3%B6lva" title="Tölva – આઇસલેન્ડિક" lang="is" hreflang="is" data-title="Tölva" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="આઇસલેન્ડિક" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – ઇટાલિયન" lang="it" hreflang="it" data-title="Computer" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ઇટાલિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%96%83%E1%95%8B%E1%93%B4%E1%90%85%E1%94%AD%E1%96%85" title="ᖃᕋᓴᐅᔭᖅ – ઇનુકિટૂટ" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᖃᕋᓴᐅᔭᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="ઇનુકિટૂટ" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF" title="コンピュータ – જાપાનીઝ" lang="ja" hreflang="ja" data-title="コンピュータ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="જાપાનીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Kompyuuta" title="Kompyuuta – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Kompyuuta" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/skami" title="skami – લોજ્બાન" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="skami" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="લોજ્બાન" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – જાવાનીસ" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Komputer" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="જાવાનીસ" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="კომპიუტერი – જ્યોર્જિયન" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კომპიუტერი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="જ્યોર્જિયન" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Kompyuter" title="Kompyuter – કારા-કલ્પક" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Kompyuter" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="કારા-કલ્પક" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Aselkim" title="Aselkim – કબાઇલ" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Aselkim" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="કબાઇલ" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%86%C9%94r%C9%A9d%C9%A9nat%C9%9B%C9%9Br%C9%A9" title="Ɔɔrɩdɩnatɛɛrɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɔɔrɩdɩnatɛɛrɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Ludinatelo" title="Ludinatelo – કોંગો" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Ludinatelo" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="કોંગો" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Kombuita" title="Kombuita – કિકુયૂ" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Kombuita" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="કિકુયૂ" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – કઝાખ" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="કઝાખ" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%BC%E1%9E%91%E1%9F%90%E1%9E%9A" title="កុំព្យូទ័រ – ખ્મેર" lang="km" hreflang="km" data-title="កុំព្យូទ័រ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="ખ્મેર" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%82%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B3%82%E0%B2%9F%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ – કન્નડ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಂಪ್ಯೂಟರ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="કન્નડ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BB%B4%ED%93%A8%ED%84%B0" title="컴퓨터 – કોરિયન" lang="ko" hreflang="ko" data-title="컴퓨터" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="કોરિયન" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – કરાચય-બલ્કાર" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="કરાચય-બલ્કાર" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%8E%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%97%D9%B9%D9%8E%D8%B1" title="کَمپیوٗٹَر – કાશ્મીરી" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کَمپیوٗٹَر" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="કાશ્મીરી" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – કુર્દિશ" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Komputer" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="કુર્દિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – કોમી" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="કોમી" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Jynn_amontya" title="Jynn amontya – કોર્નિશ" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Jynn amontya" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="કોર્નિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – કિર્ગીઝ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="કિર્ગીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Computatrum" title="Computatrum – લેટિન" lang="la" hreflang="la" data-title="Computatrum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="લેટિન" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Contador" title="Contador – લાદીનો" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Contador" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="લાદીનો" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – લક્ઝેમબર્ગિશ" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Computer" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="લક્ઝેમબર્ગિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – લેઝધીયન" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="લેઝધીયન" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Computador" title="Computador – લિંગ્વા ફેન્કા નોવા" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Computador" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="લિંગ્વા ફેન્કા નોવા" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – લિંબૂર્ગિશ" lang="li" hreflang="li" data-title="Computer" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="લિંબૂર્ગિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Computer" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Computer" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Es%C3%A1lela" title="Esálela – લિંગાલા" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Esálela" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="લિંગાલા" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%84%E0%BA%AD%E0%BA%A1%E0%BA%9E%E0%BA%B4%E0%BA%A7%E0%BB%80%E0%BA%95%E0%BA%B5" title="ຄອມພິວເຕີ – લાઓ" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຄອມພິວເຕີ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="લાઓ" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kompiuteris" title="Kompiuteris – લિથુઆનિયન" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kompiuteris" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="લિથુઆનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dators" title="Dators – લાતવિયન" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dators" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="લાતવિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कम्प्युटर – મૈથિલી" lang="mai" hreflang="mai" data-title="कम्प्युटर" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="મૈથિલી" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Komputer" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Solosaina" title="Solosaina – મલાગસી" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Solosaina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="મલાગસી" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – મિનાંગ્કાબાઉ" lang="min" hreflang="min" data-title="Komputer" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="મિનાંગ્કાબાઉ" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%87" title="Сметач – મેસેડોનિયન" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сметач" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="મેસેડોનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%BC" title="കമ്പ്യൂട്ടർ – મલયાલમ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കമ്പ്യൂട്ടർ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="મલયાલમ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="featured article badge"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – મોંગોલિયન" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="મોંગોલિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%80%AC" title="ခမ်ပျူတာ – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ခမ်ပျူတာ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%95_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="संगणक विज्ञान – મરાઠી" lang="mr" hreflang="mr" data-title="संगणक विज्ञान" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="મરાઠી" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – મલય" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Komputer" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="મલય" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Kompjuter" title="Kompjuter – માલ્ટિઝ" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Kompjuter" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="માલ્ટિઝ" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Cumputador" title="Cumputador – મિરાંડી" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Cumputador" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="મિરાંડી" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%80%AC" title="ကွန်ပျူတာ – બર્મીઝ" lang="my" hreflang="my" data-title="ကွန်ပျူတာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="બર્મીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C" title="Арси машинась – એર્ઝયા" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Арси машинась" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="એર્ઝયા" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="کامپیوتر – મઝાન્દેરાની" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کامپیوتر" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="મઝાન્દેરાની" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – નેપોલિટાન" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Computer" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="નેપોલિટાન" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Reekner" title="Reekner – લો જર્મન" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Reekner" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="લો જર્મન" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – લો સેક્સોન" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Komputer" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="લો સેક્સોન" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कम्प्युटर – નેપાળી" lang="ne" hreflang="ne" data-title="कम्प्युटर" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="નેપાળી" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="कम्प्युटर – નેવારી" lang="new" hreflang="new" data-title="कम्प्युटर" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="નેવારી" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – ડચ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Computer" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ડચ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Datamaskin" title="Datamaskin – નોર્વેજિયન નાયનૉર્સ્ક" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Datamaskin" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="નોર્વેજિયન નાયનૉર્સ્ક" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Datamaskin" title="Datamaskin – નોર્વેજિયન બોકમાલ" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Datamaskin" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="નોર્વેજિયન બોકમાલ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%95%DF%9F%DF%8B%DF%AC%DF%93%DF%8A%DF%AE" title="ߕߟߋ߬ߓߊ߮ – એન’કો" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߕߟߋ߬ߓߊ߮" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="એન’કો" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ordinator" title="Ordinator – ઓક્સિટન" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ordinator" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ઓક્સિટન" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Tiedokoneh" title="Tiedokoneh – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Tiedokoneh" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="featured article badge"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Kompitara" title="Kompitara – ઓરોમો" lang="om" hreflang="om" data-title="Kompitara" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="ઓરોમો" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%AE%E0%AD%8D%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AD%81%E0%AC%9F%E0%AC%B0" title="କମ୍ପ୍ୟୁଟର – ઉડિયા" lang="or" hreflang="or" data-title="କମ୍ପ୍ୟୁଟର" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ઉડિયા" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – ઓસ્સેટિક" lang="os" hreflang="os" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ઓસ્સેટિક" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%B0%E0%A8%AA%E0%A8%BF%E0%A8%8A%E0%A8%9F%E0%A8%B0" title="ਕੰਪਿਊਟਰ – પંજાબી" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕੰਪਿਊਟਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="પંજાબી" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – પમ્પાન્ગા" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Computer" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="પમ્પાન્ગા" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – પોલીશ" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Komputer" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="પોલીશ" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Ordinator" title="Ordinator – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Ordinator" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%B9%D8%B1" title="کمپیوٹر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کمپیوٹر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD_%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82" title="Ηλεκτρονικόν υπολογιστής – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Ηλεκτρονικόν υπολογιστής" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%B1" title="سولگر – પશ્તો" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سولگر" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="પશ્તો" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Computador" title="Computador – પોર્ટુગીઝ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Computador" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="પોર્ટુગીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Anta%C3%B1iqichaq" title="Antañiqichaq – ક્વેચુઆ" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Antañiqichaq" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ક્વેચુઆ" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Ginepaskro" title="Ginepaskro – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Ginepaskro" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Calculator" title="Calculator – રોમાનિયન" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Calculator" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="રોમાનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компьютер – રશિયન" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Компьютер" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="રશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Компютер – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Компютер" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%95%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="सङ्गणकम् – સંસ્કૃત" lang="sa" hreflang="sa" data-title="सङ्गणकम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="સંસ્કૃત" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BC%D0%BF%D2%AF%D2%AF%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Көмпүүтэр – સખા" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Көмпүүтэр" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="સખા" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A0%E1%B1%9A%E1%B1%A2%E1%B1%AF%E1%B1%A9%E1%B1%B4%E1%B1%9A%E1%B1%A8" title="ᱠᱚᱢᱯᱩᱴᱚᱨ – સંતાલી" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱠᱚᱢᱯᱩᱴᱚᱨ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="સંતાલી" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – સાર્દિનિયન" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Computer" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="સાર્દિનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – સિસિલિયાન" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Computer" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="સિસિલિયાન" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – સ્કોટ્સ" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Computer" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="સ્કોટ્સ" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AA%D9%85%D9%BE%D9%8A%D9%88%D9%BD%D8%B1" title="ڪمپيوٽر – સિંધી" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪمپيوٽر" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="સિંધી" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kompjuter" title="Kompjuter – સર્બો-ક્રોએશિયન" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kompjuter" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="સર્બો-ક્રોએશિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Amssuds" title="Amssuds – તેશીલહિટ" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Amssuds" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="તેશીલહિટ" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B6%9C%E0%B6%AB%E0%B6%9A%E0%B6%BA" title="පරිගණකය – સિંહાલી" lang="si" hreflang="si" data-title="පරිගණකය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="સિંહાલી" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Computer" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Po%C4%8D%C3%ADta%C4%8D" title="Počítač – સ્લોવૅક" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Počítač" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="સ્લોવૅક" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%B9%D8%B1" title="کمپیوٹر – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="کمپیوٹر" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ra%C4%8Dunalnik" title="Računalnik – સ્લોવેનિયન" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Računalnik" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="સ્લોવેનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Komipiuta" title="Komipiuta – સામોન" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Komipiuta" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="સામોન" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kombiyuta" title="Kombiyuta – શોના" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kombiyuta" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="શોના" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Kumbuyuutar" title="Kumbuyuutar – સોમાલી" lang="so" hreflang="so" data-title="Kumbuyuutar" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="સોમાલી" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kompjuteri" title="Kompjuteri – અલ્બેનિયન" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kompjuteri" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="અલ્બેનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%87%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Рачунар – સર્બિયન" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Рачунар" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="સર્બિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Khomputa" title="Khomputa – દક્ષિણ સોથો" lang="st" hreflang="st" data-title="Khomputa" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="દક્ષિણ સોથો" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Computer" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Komputer" title="Komputer – સંડેનીઝ" lang="su" hreflang="su" data-title="Komputer" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="સંડેનીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Dator" title="Dator – સ્વીડિશ" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Dator" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="સ્વીડિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tarakilishi" title="Tarakilishi – સ્વાહિલી" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Tarakilishi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="સ્વાહિલી" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/K%C5%AFmputer" title="Kůmputer – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Kůmputer" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/tingnaw" title="tingnaw – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="tingnaw" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%A3%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AE%BF" title="கணினி – તમિલ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கணினி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="તમિલ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/tennaw" title="tennaw – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="tennaw" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%82%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B3%82%E0%B2%9F%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ – તુલુ" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಕಂಪ್ಯೂಟರ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="તુલુ" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="కంప్యూటరు – તેલુગુ" lang="te" hreflang="te" data-title="కంప్యూటరు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="તેલુગુ" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%91%D0%BD%D0%B0" title="Роёна – તાજીક" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Роёна" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="તાજીક" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="คอมพิวเตอร์ – થાઈ" lang="th" hreflang="th" data-title="คอมพิวเตอร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="થાઈ" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Komp%C3%BDuter" title="Kompýuter – તુર્કમેન" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Kompýuter" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="તુર્કમેન" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kompyuter" title="Kompyuter – ટાગાલોગ" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kompyuter" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="ટાગાલોગ" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Kompjuter" title="Kompjuter – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Kompjuter" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilgisayar" title="Bilgisayar – ટર્કિશ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bilgisayar" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ટર્કિશ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Khompuyuta" title="Khompuyuta – સોંગા" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Khompuyuta" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="સોંગા" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BA" title="Санак – તતાર" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Санак" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="તતાર" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%85%D9%BE%D9%8A%DB%87%D8%AA%DB%90%D8%B1" title="كومپيۇتېر – ઉઇગુર" lang="ug" hreflang="ug" data-title="كومپيۇتېر" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ઉઇગુર" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%27%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Комп'ютер – યુક્રેનિયન" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Комп'ютер" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="યુક્રેનિયન" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%B9%D8%B1" title="کمپیوٹر – ઉર્દૂ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کمپیوٹر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ઉર્દૂ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kompyuter" title="Kompyuter – ઉઝ્બેક" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kompyuter" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ઉઝ્બેક" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Computer" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kompjuter" title="Kompjuter – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kompjuter" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Máy tính – વિયેતનામીસ" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Máy tính" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="વિયેતનામીસ" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Computer" title="Computer – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Computer" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Komp%C3%BCt%C3%B6m" title="Kompütöm – વોલાપુક" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Kompütöm" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="વોલાપુક" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Copiutrece" title="Copiutrece – વાલૂન" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Copiutrece" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="વાલૂન" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kompyuter" title="Kompyuter – વારેય" lang="war" hreflang="war" data-title="Kompyuter" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="વારેય" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Nosukaay" title="Nosukaay – વોલોફ" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Nosukaay" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="વોલોફ" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%94%B5%E5%AD%90%E8%AE%A1%E7%AE%97%E6%9C%BA" title="电子计算机 – વુ ચાઈનીઝ" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="电子计算机" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="વુ ચાઈનીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ikhompyutha" title="Ikhompyutha – ખોસા" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ikhompyutha" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="ખોસા" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="კომპიუტერი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="კომპიუტერი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%90%D7%9E%D7%A4%D7%99%D7%95%D7%98%D7%A2%D7%A8" title="קאמפיוטער – યિદ્દિશ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קאמפיוטער" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="યિદ્દિશ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Dennauj" title="Dennauj – ઝુઆગ" lang="za" hreflang="za" data-title="Dennauj" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ઝુઆગ" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%99%E2%B5%99%E2%B5%93%E2%B4%B7%E2%B5%99" title="ⴰⵎⵙⵙⵓⴷⵙ – માનક મોરોક્કન તામાઝિટ" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⵎⵙⵙⵓⴷⵙ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="માનક મોરોક્કન તામાઝિટ" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%B5%E5%AD%90%E8%AE%A1%E7%AE%97%E6%9C%BA" title="电子计算机 – ચાઇનીઝ" lang="zh" hreflang="zh" data-title="电子计算机" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ચાઇનીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB%E8%85%A6" title="電腦 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="電腦" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ti%C4%81n-n%C3%A1u" title="Tiān-náu – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tiān-náu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB%E8%85%A6" title="電腦 – કેંટોનીઝ" lang="yue" hreflang="yue" data-title="電腦" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="કેંટોનીઝ" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IsiCikizi" title="IsiCikizi – ઝુલુ" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IsiCikizi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="ઝુલુ" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q68#sitelinks-wikipedia" title="આંતરવિકિભાષા કડીમાં ફેરફાર કરો" class="wbc-editpage">કડીઓમાં ફેરફાર કરો</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="નામાવકાશો"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" title="સૂચિ વાળું પાનુ જુઓ [c]" accesskey="c"><span>લેખ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%9A%E0%AA%BE:%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" rel="discussion" title="અનુક્રમણિકાનાં પાના વિષે ચર્ચા [t]" accesskey="t"><span>ચર્ચા</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ગુજરાતી</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="દેખાવ"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"><span>વાંચો</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit" title="આ પાનાંના સ્રોત કોડમાં ફેરફાર કરો [e]" accesskey="e"><span>ફેરફાર કરો</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=history" title="આ પાનાની અગાઉની આવૃત્તિઓ [h]" accesskey="h"><span>ઇતિહાસ જુઓ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="સાધનો" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">સાધનો</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">સાધનો</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">બાજુમાં ખસેડો</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">છુપાવો</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> ક્રિયાઓ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"><span>વાંચો</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit" title="આ પાનાંના સ્રોત કોડમાં ફેરફાર કરો [e]" accesskey="e"><span>ફેરફાર કરો</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=history"><span>ઇતિહાસ જુઓ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> સામાન્ય </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%85%E0%AA%B9%E0%AB%80%E0%AA%82_%E0%AA%B6%E0%AB%81%E0%AA%82_%E0%AA%9C%E0%AB%8B%E0%AA%A1%E0%AA%BE%E0%AA%AF_%E0%AA%9B%E0%AB%87%3F/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" title="અહીં જોડાતા બધાં વિકિ પાનાઓની યાદી [j]" accesskey="j"><span>અહિયાં શું જોડાય છે</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AB%87%E0%AA%A4%E0%AA%B0%E0%AA%A8%E0%AA%BE%E0%AA%82_%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8B/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" rel="nofollow" title="આ પાના પરની કડીઓ વાળા લેખોમાં તાજેતરમાં થયેલા ફેરફારો [k]" accesskey="k"><span>સંબંધિત ફેરફારો</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%96%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AA%BE%E0%AA%82" title="બધા ખાસ પાનાંઓની યાદી [q]" accesskey="q"><span>ખાસ પાનાં</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&oldid=870954" title="પાનાનાં આ પુનરાવર્તનની સ્થાયી કડી"><span>સ્થાયી કડી</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=info" title="આ પાના વિષે વધુ માહિતી"><span>પાનાંની માહિતી</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:CiteThisPage&page=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&id=870954&wpFormIdentifier=titleform" title="આ પાનાનો સંદર્ભ કઈ રીતે ટાંકવો તેની માહિતી"><span>આ પાનું ટાંકો</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgu.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25AA%25B8%25E0%25AA%2582%25E0%25AA%2597%25E0%25AA%25A3%25E0%25AA%2595"><span>ટૂંકું URL મેળવો</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgu.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25AA%25B8%25E0%25AA%2582%25E0%25AA%2597%25E0%25AA%25A3%25E0%25AA%2595"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> છાપો/નિકાસ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AA%95&bookcmd=book_creator&referer=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"><span>પુસ્તક બનાવો</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:DownloadAsPdf&page=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=show-download-screen"><span>PDF તરીકે ડાઉનલોડ કરો</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&printable=yes" title="આ પાનાની છાપવા માટેની આવૃત્તિ [p]" accesskey="p"><span>પાનું છાપો</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> અન્ય પ્રકલ્પોમાં </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Computer" hreflang="en"><span>વિકિમીડિયા કોમન્સ</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://gu.wikiquote.org/wiki/%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0" hreflang="gu"><span>વિકિસૂક્તિ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q68" title="ડેટા રીપોઝીટરીમાંની વસ્તુને સંકળતી કડી [g]" accesskey="g"><span>વિકિડેટા વસ્તુ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">બાજુમાં ખસેડો</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">છુપાવો</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">વિકિપીડિયામાંથી</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%82%E0%AA%9F%E0%AA%B0&redirect=no" class="mw-redirect" title="કમ્પ્યૂટર">કમ્પ્યૂટર</a> થી અહીં વાળેલું)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gu" dir="ltr"><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg/220px-Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg/330px-Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg/440px-Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="1524" /></a><figcaption>ધ નાસા કોલંબિયા સુપરકમ્પ્યુટર.</figcaption></figure> <p><b>સંગણક</b> કે <b>કમ્પ્યુટર</b> એટલે એવું યંત્ર કે જે તેને <b>ક્રમાદેશન</b> (કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામીંગ) કરીને અપાયેલી સુચનાઓ મુજબ કાર્ય કરીને વિવિધ સ્વરૂપની માહિતી અને ડેટા પર વિવિધ પ્રક્રિયા કરી શકે છે. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="વિગત"><span id=".E0.AA.B5.E0.AA.BF.E0.AA.97.E0.AA.A4"></span>વિગત</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=1" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: વિગત"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>આધુનિક સંગણકોને મળતા આવતા પહેલા ડિવાઇસિસ 20મી સદીની મધ્યના હતા (૧૯૪૦–૧૯૪૫), જોકે કમ્પ્યુટરનો અભિગમ અને વિવિધ યંત્રો અગાઉ અસ્તિત્વ ધરાવતા કમ્પ્યુટર્સ જેવા હતા. અગાઉના ઇલેક્ટ્રોનિક કમ્પ્યુટર્સ વિશાળ ઓરડાના કદના હતાં, અને આધુનિક સો જેટલા પર્સનલ કમ્પ્યુટર્સ જેટલી વીજળી વાપરી નાખતા હતા. આધુનિક કમ્પ્યુટર્સ નાની ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ પર આધારિત છે અને માહિતીના સંગ્રહની દ્રષ્ટિએ અબજોગણા વધુ સક્ષમ છે. હાલમાં, સાદા કમ્પ્યુટર્સ કાંડા ઘડિયાળમાં સમાવી શકાય તેટલા નાના બની શકે છે અને તે ઘડિયાળની વીજકોષ (બેટરી)થી ચલાવી શકાય છે. વિવિધ પ્રકારના વ્યક્તિગત કમ્પ્યુટર્સ માહિતી યુગના ઓળખ ચિન્હોરૂપ છે, જોકે, હાલમાં જે પ્રકાર સર્વ સામાન્ય છે તે એમ્બેડેડ કમ્પ્યુટર. એમ્બેડેડ કમ્પ્યુટર્સ નાના સરળ યંત્રો છે જેનો ઉપયોગ બીજા યંત્રોને અંકુશમાં રાખવા થાય છે-ઉદાહરણ તરીકે, એમ્બેડેડ કમ્પ્યુટર્સ લડાકુ વિમાનથી લઇને ઔદ્યોગિક રોબોટ્સ, ડિજિટલ કેમેરા અને બાળકોના રમકડાંમાં જોવા મળી શકે છે. </p><p>સૂચનાઓની યાદીનો સંગ્રહ અને અમલ કરવાની ક્ષમતાને <b>ક્રમાદેશ</b> (કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ) કહે છે જે કમ્પ્યુટર્સને ખુબજ ઉપયોગી બનાવે છે અને અન્ય ગણનયંત્રોથી (જેવા કે કેલ્ક્યુલેટર)થી તેને અલગ પાડે છે.<b>ચર્ચ ટર્નીંગ થિસીસ</b> એ આ વિવિધતાનું ગણીતીય નિરૂપણ છેઃ ચોક્કસ ઓછામાં ઓછી ક્ષમતા સાથેનું કોઇ પણ કમ્પ્યુટર તે સૈદ્ધાંતિક રીતે અન્ય કમ્પ્યુટરો જે કાર્ય કરે છે તે જ કાર્ય હાથ ધરવા સક્ષમ હોય છે. તેથી, પર્સનલ ડિજિટલ આસિસ્ટંટ (પિડિએ) અને સુપરકમ્પ્યુટર સુધીની ક્ષમતા અને જટિલતા ધરાવતા કમ્પ્યુટર્સ સમાન સમય અને સંગ્રહ શક્તિ સાથે એક સરખા કમ્પ્યુટેશનલ કામ કરવા સક્ષમ હોય છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="કમ્પ્યુટિંગનો_ઇતિહાસ"><span id=".E0.AA.95.E0.AA.AE.E0.AB.8D.E0.AA.AA.E0.AB.8D.E0.AA.AF.E0.AB.81.E0.AA.9F.E0.AA.BF.E0.AA.82.E0.AA.97.E0.AA.A8.E0.AB.8B_.E0.AA.87.E0.AA.A4.E0.AA.BF.E0.AA.B9.E0.AA.BE.E0.AA.B8"></span>કમ્પ્યુટિંગનો ઇતિહાસ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=2" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: કમ્પ્યુટિંગનો ઇતિહાસ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Jacquard.loom.full.view.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Jacquard.loom.full.view.jpg/220px-Jacquard.loom.full.view.jpg" decoding="async" width="220" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5f/Jacquard.loom.full.view.jpg 1.5x" data-file-width="249" data-file-height="333" /></a><figcaption>ધ જેક્વાર્ડ લૂમ - પહેલા પ્રોગ્રામ થઇ શકે તેવા સાધનોમાંનું એક હતું.</figcaption></figure> <p>અગાઉના સમયનાં કમ્પ્યુટર્સનાં કોઇ એક ડિવાઇઝને ઓળખવુ પણ અઘરૂ છે કારણે સમયાંતરે "કમ્પ્યુટર" શબ્દનો અર્થ બદલાતો જાય છે.મૂળરૂપે, "કમ્પ્યુટર" શબ્દ એવા વ્યક્તિનો ઉલ્લેખ કરે છે જે આંકડાકીય ગણતરી કરી શકે આવા માનવીય કમ્પ્યુટર ઘણીવાર યાંત્રિક ગણતરીના સાધનની પણ મદદ લેતા હોય છે. </p><p>આધુનિક કમ્પ્યુટરનો ઇતિહાસ બે અળગ પ્રાવૈધિક વિજ્ઞાન સાથે શરૂ થાય છે - આપોઆપ થતી ગણતરી અને પ્રોગ્રામેબિલિટી. </p><p>અગાઉના યાંત્રિક ગણન સાધનોના ઉદાહરણમાં અબાકસ, સ્લાઇડ રૂલ (ગણતરી આપોઆપ કરી શકાય તેવી પટ્ટી) અને નક્ષત્રમાપક યંત્ર તથા <i>એન્ટિખિથેરા</i>ની યાંત્રિક પધ્ધતિ(જે ૧૫૦-૧૦૦ BC સમયમાં અસ્તિત્વ ધરાવતા હતા) નો સમાવેશ થાય છે. એલેક્ઝાન્ડ્રીયાના હેરોન (c.10-70 AD) માં મિકેનિકલ થિયેટર બન્યું હતું જે 10 મિનિટ સુધી નાટક બતાવતું હતું અને તે દોરડાઓ તથા ડ્રમ્સની જટિલ પધ્ધતિ દ્વારા ચાલતુ હતું, મિકેનિઝમનો કયો હિસ્સો ખેલ કરશે તે નક્કી કરવા કદાચ તેની રચના કરવામાં આવી હતી.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>૧<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>આ પ્રોગ્રામેબિલિટીનો સાર છે. </p><p>"કેસલ ક્લોક", ખગોળશાસ્ત્રને લગતી ઘડિયાળની શોધ અલ-જઝારીએ ૧૨૦૬માં કરી હતી, તેને સૌથી પહેલુ પ્રોગ્રામ કરી શકાય તેવું એનાલોગ કમ્પ્યુટર ગણવામાં આવે છે.<sup id="cite_ref-Ancient_Discoveries_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ancient_Discoveries-2"><span class="cite-bracket">[</span>૨<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>તે રાશિ, સૂર્યની ભ્રમણકક્ષા અને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષા બતાવતું હતું અર્ધચન્દ્રાકાર પોઇન્ટર દર કલાકે સ્વંયચાલિત દરવાજા ખોલીને બહાર આવે છે, અને વોટર વ્હીલ સાથે જોડેલા કેમ્શેફ્ટ દ્વારા ચાલતા લિવર દ્વારા <sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>૩<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Hill2_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hill2-4"><span class="cite-bracket">[</span>૪<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>પાંચ રોબોટિક સંગીતકારો સંગીત વગાડે છે.સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન દિવસ અને રાતની બદલતી લંબાઇ માપવા દરરોજ દિવસ અને રાતની લંબાઇને ફરી પ્રોગ્રામ કરી શકાય છે.<sup id="cite_ref-Ancient_Discoveries_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ancient_Discoveries-2"><span class="cite-bracket">[</span>૨<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>મધ્ય યુગના અંતમાં યુરોપિયન મેથેમેટિક્સ અને એન્જિનિયરીંગમાં નવું જોમ જોવા મળ્યું, અને વિલ્હેલ્મ શિકાર્ડનું <i>૧૬૨૩ યંત્ર</i> યુરોપિયન એન્જિનીયર્સ દ્વારા બનાવવામાં આવેલા મિકેનિકલ કેલ્ક્યુલેટર્સમાં પહેલુ હતું.જોકે, તેમાનાં કોઇપણ ડિવાઇઝિસ કમ્પ્યુટરની આધુનિક વ્યાખ્યામાં બંધ બેસતા નથી કારણ કે તેને પ્રોગ્રામ કરી શકાતા નથી. </p><p>૧૮૦૧માં, જોસેફ મેરી જેક્વાર્ડે કાપડ બનાવવાની સાળમાં સુધારો કર્યો હતો. તેમણે સાળમાં જટિલ પેટર્ન્સનું વણાટ કામ ઓટોમેટિકલી થાય તે માટે ચોક્કસ ઢબે કાણા પાડેલા પેપરની શ્રેણીનો ઉપયોગ ઢાંચા તરીકે કર્યો હતો. તેના પરિણામે કમ્પ્યુટરના વિકાસમાં જેક્વાર્ડ લૂમ મહત્વનું પગલુ બની રહ્યું કારણ કે વણાટની પેટર્ન્સ તરીકે પંચ કરેલા કાર્ડનો ઉપયોગ સૌથી પહેલો મર્યાદિત પ્રોગ્રામેબિલીટીના પ્રકાર તરીકે જોઇ શકાય. </p><p>તે ઓટોમેટિક ગણતરીનું પ્રોગ્રામેબિલીટી સાથેનું મિશ્રણ હતું તેણે પહેલુ ઓળખાવી શકાય તેવુ કમ્પ્યુટર બનાવ્યું હતું.૧૮૩૭માં, એનાલિટીકલ એન્જિન કહેવાતુ સંપૂર્ણ પ્રોગ્રામ કરી શકાય તેવા મિકેનિકલ કમ્પ્યુટરની કલ્પના અને ડિઝાઇન આપનાર ચાલ્સ બેબેજ પહેલો હતો.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>૫<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>મર્યાદિત ભંડોળને કારણે, અને ડિઝાઇન સાથે બેદરકારી ન સહી સકનાર બેબેજે ખરેખર ક્યારેય એનાલિટીકલ એન્જિન બનાવી શક્યા નહોતા. </p><p>ટૅબ્યુલેટિંગ મશીન દ્વારા અમેરિકાના સંયુક્ત યુનાઇટેડ રાજ્યોની વસ્તીગણત્રી, ૧૮૯૦માં પંચ કાર્ડનો મોટા પાયાનો ઓટોમેટેડ ડેટા પ્રોસેસ કરવામાં આવ્યો હતો, જેની ડિઝાઇન હર્મન હોલ્લેરિથ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી હતી અને કમ્પ્યુટીંગ ટેબ્યુલેટીંગ રેકોર્ડીંગ કોર્પોરેશન દ્વારા ઉત્પાદન કરવામાં આવ્યું હતું. જે બાદમાં આઇબીએમ થયું. ૧૯મી સદીના અંતમાં અસંખ્ય ટેકનોલોજીઓ, જે બાદમાં પ્રેક્ટીકલ કમ્પ્યુટરો દેખાવા માંડ્યા બાદ રિયલાઇજેશનમાં ઉપયોગી સાબિત થયા હતા. જેમાં પંચકાર્ડ, બૂલિયન બિજગણિત, વેક્યુમ ટ્યૂબ, થર્મીયોનિક વાલ્વ અને ટેલિપ્રિન્ટરનો સમાવેશ થાય છે. </p><p>૨૦મી સદીના પૂર્વાધમાં વૈજ્ઞાનિક ગણત્રીઓની ઘણી જરૂરિયાત વ્યવહારદક્ષ એનાલોગ કમ્પ્યુટર દ્વારા પુરી કરવામાં આવતી હતી, જે ગણત્રી માટે સીધા યંત્રચાલીત અથવા વિદ્યુતવાલીત મોડેલનો ઉપયોગ કરે છે.જોકે, તે પ્રોગ્રામ કરી શકાય તેવા નહોતા અને મોટેભાગે તેમાં આધુનિક ડિજિટલ કમ્પ્યુટર્સ જેવી સંપૂર્ણતા અને ઝડપનો અભાવ છે. </p><p>ક્રમશ વધુ શક્તિશાળી અને લવચીક કમ્પ્યુટિંગ ડિવાઇસિસની રચના ૧૯૩૦ અને ૧૯૪૦માં થઇ હતી, ધીમે ધીમે તેમાં આધુનિક કમ્પ્યુટર્સમાં જોવા મળતી મહત્વની લાક્ષણિકતાઓનો ઉમેરો થતો ગયો.ડિજિટલ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ (મોટેભાગે ક્લુડ શેનન દ્વારા ૧૯૩૭માં શોધાયેલું) અને વધુ લવચીક પ્રોગ્રામેબિલિટીનો ઉપયોગ આવશ્યક જરૂરી પગલા હતાં, પણ આ માર્ગ સાથે એક પોઇન્ટને પહેલુ ડિજિટલ ઇલેક્ટ્રોનિક કમ્પ્યુટર ગણાવવું મુશ્કેલ છે<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A2%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%9A%E0%AB%8B:Ref_harvard&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઢાંચો:Ref harvard (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઢાંચો:Ref harvard</a>.નોંધનિય સિધ્ધિઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે: </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:EDSAC_(10).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/EDSAC_%2810%29.jpg/200px-EDSAC_%2810%29.jpg" decoding="async" width="200" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/EDSAC_%2810%29.jpg/300px-EDSAC_%2810%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/EDSAC_%2810%29.jpg/400px-EDSAC_%2810%29.jpg 2x" data-file-width="420" data-file-height="512" /></a><figcaption>એડસક એવા પહેલા કમ્પ્યુટર્સમાંનું એક હતું જેમાં સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામવોન ન્યુમન આર્કિટેક્ચરનો અમલ કરાયો હતો.</figcaption></figure> <ul><li>કોનરેડ ઝુસનાં ઇલેક્ટ્રોમિકેનિકલ ધ ઝેડ3 (૧૯૪૧) પહેલુ એવુ વર્કિંગ મશીન હતું જેમાં દ્વિઅંકી ગણીતની વિશિષ્ઠતા હતી, તેમાં ફ્લોટિંગ પોઇન્ટ એરિથમેટિક અને પ્રોગ્રામેબિલિટીનો સમાવેશ થતો હતો.૧૯૯૮માં ઝેડ3 વ્યવસ્થિતરીતે સંપૂર્ણતા ધરાવતુ સાબિત થયું હતું, તેથી તે વિશ્વનું પહેલુ ઓપરેશનલ કમ્પ્યુટર બન્યું</li> <li>પ્રોગ્રામ ન થઇ શકે તેવુ એટનાસોફ-બેરી કમ્પ્યુટર (૧૯૪૧) વેક્યુમ ટ્યુબ આધારિત કમ્પ્યુટેશન, દ્વિઅંકી આંકડાઓ, અને રિજનરેટિવ કેપેસિટર મેમરીનો ઉપયોગ કરે છે.</li> <li>રહસ્યમય બ્રિટિશ કોલોસસ કમ્પ્યુટર્સ (૧૯૪૩),<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>૬<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> જેની પ્રોગ્રામ ક્ષમતા મર્યાદિત હતી પણ એવુ લાગતું હતું કે આ ડિવાઇઝમાં વપરાતી હજારો ટ્યુબ્સ ભરોસાપાત્ર બની શકે અને ઇલેક્ટ્રોનિક રીતે તે ફરી પ્રોગ્રામ કરી શકાય.તેનો ઉપયોગ જર્મન યુધ્ધ સમયનાં કોડ્સ બ્રેક કરવા માટે થતો હતો.</li> <li>હારવર્ડ માર્ક I (૧૯૪૪), લાર્જ-સ્કેલ ઇલેક્ટ્રોમિકેનિકલ કમ્પ્યુટર જેની પ્રોગ્રામિંગ ક્ષમતા મર્યાદિત હતી.</li> <li>યુ. એસ. આર્મીની બેલિસ્ટિક્સ સંશોધન પ્રયોગશાળા ઍનિઆક (૧૯૪૬), જે દશાંશ ગણિતનો ઉપયોગ કરતું હતું અને તેને પહેલુ સામાન્ય હેતુ માટેનું વિજાણુ કમ્પ્યુટર કહી શકાય કોનરાડ ઝુસનું ૧૯૪૧નું ઝેડ3 ઇલેક્ટ્રોનિક્સના સ્થાને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટ્સનો ઉપયોગ કરતું હતું.જોકે, શરૂઆતમાં, ENIACનું આર્કિટેક્ચર લવચીક નહોતું જેના પ્રોગ્રામિંગમાં ફેરફાર કરવા તેનું ફરી વાયરિંગ જરૂરી હતું.</li></ul> <p>ENIACના કેટલાંક વિકાસકારો તેના પ્રવાહોને ઓળખી રહ્યા હતા, અને વધુ લવચીક તથા ભવ્ય ડિઝાઇન લઇને આવ્યા, જે સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચર અથવા વોન ન્યુમેન આર્કિટેક્ચર તરીકે ઓળખાતી હતી.આ ડિઝાઇનનું ઔપચારિક વર્ણન સૌથી પહેલા જ્હોન વોન ન્યુમેન દ્વારા પેપરમાં <i>ફર્સ્ટ ડ્રાફ્ટ ઓફ અ રિપોર્ટ ઓન EDVAC</i>, તરીકે થયું હતું, તેની વહેંચણી 1945માં થઇ હતી.આ સમયગાળામાં સ્ટોર્ડ-પ્રોગ્રામ આધારિત કમ્પ્યુટર્સ વિકસાવવા ઘણાં પ્રોજેક્ટ્સ હાથ ધરાયા હતા, તેમાંનો પહેલો ગ્રેટ બ્રિટનમાં પુરો થયો હતો. માન્ચેસ્ટર સ્મોલ-સ્કેલ એક્સપેરિમેન્ટલ મશીન (SSEM અથવા "Baby")ને સૌથી પહેલા કામ કરતું પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે SSEMનાં એક વર્ષ પછી EDSAC પુરો થયો હતો, તે સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ ડિઝાઇનનું પહેલું પ્રેક્ટિકલ અમલીકરણ હતું.તેના થોડા સમય બાદ વોન ન્યુમેનના પેપરમાં દર્શાવાયેલુ મશીન EDVAC પુરૂ થયું હતું પણ વધુ બે વર્ષ સુધી તેનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ જોવા મળ્યો નહોતો. </p><p>લગભગ દરેક આધુનિક કમ્પ્યુટર્સ સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચરના કેટલાંક પ્રકારનો ઉપયોગ કરે છે, તેને એકમાત્ર એવુ લક્ષણ બનાવે છે જેના દ્વારા હવે "કમ્પ્યુટર" શબ્દ ઓળખાય છે.૧૯૪૦ના પહેલા ઇલેક્ટ્રોનિક, સામાન્ય હેતુના કમ્પ્યુટર્સ કરતા હવે ટેક્નોલોજિસમાં ધરખમ ફેરફાર થયા હોવાછતાં, મોટેભાગે હજુ પણ ન્યુમેન આર્કિટેક્ચરનો ઉપયોગ થાય છે. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:80486dx2-large.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/80486dx2-large.jpg/200px-80486dx2-large.jpg" decoding="async" width="200" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/80486dx2-large.jpg/300px-80486dx2-large.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/80486dx2-large.jpg/400px-80486dx2-large.jpg 2x" data-file-width="1341" data-file-height="1002" /></a><figcaption>માઇક્રોપ્રોસેસર્સ નાના કદના ડિવાઇસિસ છે જે મોટેભાગે સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ સિપિયુ માં વપરાતા હોય છે.</figcaption></figure> <p>ઇલેક્ટ્રોનિક એલિમેન્ટ્સ તરીકે વેક્યુમ ટ્યુબનો ઉપયોગ કરતા કમ્પ્યુટર્સ ૧૯૫૦ સુધી વપરાતા હતા, ૧૯૬૦ સુધીમાં તેના સ્થાને ટ્રાન્ઝિસ્ટર આધારિત મશીન્સ આવી ગયા, જે વધુ નાના, ઝડપી, ઉત્પાદનમાં સસ્તા, ઓછી વીજળી વાપરનારા, અને વધુ વિશ્વસનિય હતા.પહેલું ટ્રાન્ઝિસ્ટરાઇઝ્ડ કમ્પ્યુટર યુનિવર્સિટી ઓફ માન્ચેસ્ટરમાં ૧૯૫૩માં બતાવવામાં આવ્યું હતું.<sup id="cite_ref-LavingtonP37_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-LavingtonP37-7"><span class="cite-bracket">[</span>૭<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>૧૯૭૦માં, ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ ટેક્નોલોજી અને ત્યારબાદ તરત થયેલી ઇન્ટેલ ૪૦૦૪ જેવા માઇક્રોપ્રોસેસર્સની રચનાએ, તેના કદ અને કિંમતમાં વધુ ઘટાડો કર્યો હતો તથા ઝડપ અને કમ્પ્યુટર્સની વિશ્વસનિયતામાં વધારો કર્યો હતો. ૧૯૮૦ સુધીમાં કમ્પ્યુટર્સ ઘણાં નાના અને સસ્તા થઇ ગયા હતા જેથી વોશિંગ મશીન્સ જેવા ઘરેલુ ઉપકરણોમાં સરળ મિકેનિકલ કંટ્રોલ તરીકે મુકી શકાય. ૧૯૮૦ હોમ કમ્પ્યુટરનું પણ સાક્ષી બન્યું અને હવે સર્વવ્યાપક પર્સનલ કમ્પ્યુટર છે. ઇન્ટરનેટની ઉત્ક્રાંતિ સાથે, પર્સનલ કમ્પ્યુટર્સ ઘરની <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%9D%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેલિવિઝન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેલિવિઝન</a> અને <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%AB%E0%AB%8B%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેલિફોન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેલિફોન</a> જેવી વસ્તુઓ જેટલા સામાન્ય બની ગયા. </p><p>આધુનિક સ્માર્ટફોન ટેકનિકલ રીતે સંપૂર્ણ પ્રોગ્રામ ક્ષમતાવાળા કમ્પ્યુટર્સ છે અને ૨૦૦૯માં મોટાભાગે આ પ્રકારના કમ્પ્યુટર્સ અસ્તિત્વ ધરાવે છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="સ્ટોર્ડ_પ્રોગ્રામ_આર્કિટેક્ચર"><span id=".E0.AA.B8.E0.AB.8D.E0.AA.9F.E0.AB.8B.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.A1_.E0.AA.AA.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AB.8B.E0.AA.97.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AA.BE.E0.AA.AE_.E0.AA.86.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.95.E0.AA.BF.E0.AA.9F.E0.AB.87.E0.AA.95.E0.AB.8D.E0.AA.9A.E0.AA.B0"></span>સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચર</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=3" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: સ્ટોર્ડ પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચર"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>બીજા બધા મશિન્સથી જુદુ પાડતું આધુનિક કમ્પ્યુટર્સનું મુખ્ય લક્ષણ એ છે કે તે પ્રોગ્રામ કરી શકાય છે. એવુ કહી શકાય કે કમ્પ્યુટરને સૂચનાઓની યાદી આપી શકાય છે અને તે તેમાં સંગ્રહી શકાય અને ભવિષ્યમાં ગમે ત્યારે તેને ઉપયોગમાં લઇ શકાય છે. </p><p>મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, કમ્પ્યુટર સૂચનાઓ સરળ હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે બીજા નંબરમાં એક નંબર ઉમેરો, કેટલોક ડેટા એક સ્થળેથી બીજા સ્થળે ખસેડો, કોઇ બહાર ના ડિવાઇસ ને સંદેશો મોકલો, વગેરે. આ સૂચનાઓ કમ્પ્યુટરની મેમરી માંથી વાંચી શકાય છે અને જે ક્રમાંકમાં તે આપવામાં આવી હોય તે અનુસાર તેની ઉપર કામ થતું હોય છે. જોકે, તેમાં કેટલીક ખાસ પ્રકારની સૂચનાઓ હોય છે જે કમ્પ્યુટરને આગળ વધવાનું કે પ્રોગ્રામમાં પાછળની કોઇ જગ્યાએ પહોચવાનું અને ત્યાંથી કામ આગળ વધારવાનું કહે છે. તેને "જમ્પ" સૂચનાઓ (અથવા "બ્રાન્ચિસ") કહે છે.વધુમાં, જમ્પ સૂચનાઓ કદાચ શરતી વિધાનને આધિન કરવામાં આવે છે જેથી સૂચનાઓની વિવિધ શ્રેણી અગાઉની કેટલીક ગણતરીઓ અથવા કોઇ બહાર ના ઇવેન્ટ ના પરિણામને આધારે વપરાઇ શકે.કેટલાંક કમ્પ્યુટર્સ એવા પ્રકારના જમ્પ પુરા પાડે છે જે ક્યાંથી જમ્પ થાય છે તે સ્થળને યાદ રાખે અને જમ્પ સૂચનાઓને અનુસરવા બીજી સૂચનાઓ તરફ પાછા ફરવાનું પણ યાદ રાખે છે અને આ દ્વારા સબરૂટિનને ટેકો આપે છે. </p><p>પ્રોગ્રામના અમલને પુસ્તક વાંચવા સાથે જોડી શકાય.જ્યારે કોઇ પણ વ્યક્તિ સામાન્ય રીતે દરેક શબ્દ અને લાઇન સુધી શ્રેણીમાં પહોંચે ત્યારે, ટેક્સ્ટમાં અગાઉના સ્થાન પર ફરીથી આવી જાય અથવા રસ વિનાના વિભાગોને કૂદાવી જાય. તેજ રીતે કમ્પ્યુટર કેટલીકવાર પાછુ જાય અને જ્યા સુધી કેટલીક આંતરિક શરતો પરિપૂર્ણ ન થાય ત્યા સુધી પ્રોગ્રામની કેટલીક શરતોને વારંવાર રીપીટ કરે છે. તેને પ્રોગ્રામમાં રહેલો "અંકુશનો પ્રવાહ" કહે છે અને જેના કારણે કમ્પ્યુટર માનવીય હસ્તક્ષેપ વગર વારંવાર કામ કરી શકે છે. </p><p>તુલનાત્મક રીતે, પોકેટ કેલ્ક્યુલેટર વાપરતી વ્યકિત સરવાળા જેવી સામાન્ય ગણતરી ફક્ત બટન દબાવીને કરી શકે છે.પણ જો એક સાથે 1 થી 1,000 આંકડા ઉમેરવાના હોય તો હજારો બટન દબાવવા પડે અને ઘણો સમય લાગે અને ભૂલ થવાની પણ શક્યતા રહે છે.મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં કમ્પ્યુટરઉદાહરણ તરીકે: </p> <div class="mw-highlight mw-highlight-lang-nasm mw-content-ltr" dir="ltr"><pre><span></span><span class="w"> </span><span class="nf">mov</span><span class="w"> </span><span class="c1">#0, sum  ; sum ને 0 વેલ્યુ આપો</span> <span class="w"> </span><span class="nf">mov</span><span class="w"> </span><span class="c1">#1, num  ; num ને 1 વેલ્યુ આપો</span> <span class="nl">loop:</span><span class="w"> </span><span class="nf">add</span><span class="w"> </span><span class="nv">num</span><span class="p">,</span><span class="w"> </span><span class="nv">sum</span><span class="w"> </span><span class="c1">; num ને sum માં ઉમેરો, અને આ સૂચના ને loop નામ આપો </span> <span class="w"> </span><span class="nf">add</span><span class="w"> </span><span class="mi">1</span><span class="p">,</span><span class="nv">num</span><span class="w"> </span><span class="c1">; num માં 1 ઉમેરો </span> <span class="w"> </span><span class="nf">cmp</span><span class="w"> </span><span class="nv">num</span><span class="p">,</span><span class="c1">#1000  ; num ને 1000 સાથે સરખાવો </span> <span class="w"> </span><span class="nf">ble</span><span class="w"> </span><span class="nv">loop</span><span class="w"> </span><span class="c1">; જો num, 1000 કરતા નાનો હોય તો loop પર જાવ </span> <span class="w"> </span><span class="nf">halt</span><span class="w"> </span><span class="c1">; પ્રોગ્રામ નો અંત, સૂચનાઓ અનુસરવાનું બંધ કરો</span> </pre></div> <p>એકવાર આ પ્રોગ્રામ રન કરવાનું કહેવામાં આવે, તો કમ્પ્યુટર માનવીય હસ્તક્ષેપ વગર વધારાનું કામ વારંવાર કરશે.તે ક્યારેય ભૂલ કરતુ નથી અને આધુનિક પીસી મિલી સેકન્ડસ<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>૮<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>માં કામ પૂરૂ કરી શકે છે. </p><p>જોકે, કમ્પ્યુટરો પોતાની જાતે “વિચારી” શકતા નથી, તેઓ ફકત જે રીતે પ્રોગ્રામ હોય તે રીતે જ સમસ્યા ઉકેલી શકે છે. બુદ્ધિશાળી વ્યક્તિ ધ્યાન માં લેશે કે અહીં બવ બધા સરવાળા થઇ રહ્યા છે અને તરત જ અવો અનુભવ કરશે કે દરેક નંબર ઉમેરો કરવાને બદલે જે તે વ્યક્તી સરળ રીતે સમીકરણનો ઉપયોગ કરી શકે છે. </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 1+2+3+\ldots +n={{n(n+1)} \over 2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mn>1</mn> <mo>+</mo> <mn>2</mn> <mo>+</mo> <mn>3</mn> <mo>+</mo> <mo>…</mo> <mo>+</mo> <mi>n</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>n</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>n</mi> <mo>+</mo> <mn>1</mn> <mo stretchy="false">)</mo> </mrow> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 1+2+3+\ldots +n={{n(n+1)} \over 2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a17f8323e84d08cf45aeaac2132c6cde05d9d6b1" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:31.503ex; height:5.676ex;" alt="{\displaystyle 1+2+3+\ldots +n={{n(n+1)} \over 2}}"></span></dd></dl> <p>અને નાના કામ દ્વારા સાચા જવાબ (500,500) સુધી આવી પહોંચે છે. <sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>૯<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> અન્ય શબ્દોમાં કહીએ તો ઉપરના ઉદાહરણ અનુસાર એક પછી એક નંબરો ઉમેરો કરવા માટે જે કમ્પ્યુટરમાં પ્રોગ્રામ કરવામાં આવ્યો હોય તો તે કાર્યક્ષમતા અથવા વૈકલ્પિક ઉકેલની ચિંતા કર્યા વિના યોગ્ય રીતે જ કામ કરશે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="પ્રોગ્રામ્સ"><span id=".E0.AA.AA.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AB.8B.E0.AA.97.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AA.BE.E0.AA.AE.E0.AB.8D.E0.AA.B8"></span>પ્રોગ્રામ્સ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=4" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: પ્રોગ્રામ્સ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:FortranCardPROJ039.agr.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/FortranCardPROJ039.agr.jpg/300px-FortranCardPROJ039.agr.jpg" decoding="async" width="300" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/FortranCardPROJ039.agr.jpg/450px-FortranCardPROJ039.agr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/FortranCardPROJ039.agr.jpg/600px-FortranCardPROJ039.agr.jpg 2x" data-file-width="1687" data-file-height="809" /></a><figcaption>૧૯૭૦ના <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AA%82%E0%AA%9A%E0%AB%8D%E0%AA%A1_%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="પંચ્ડ કાર્ડ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પંચ્ડ કાર્ડ</a> ફોર્ટ્રાન પ્રોગ્રામમાંથી એક લાઇનનો સમાવેશ કરે છે. કાર્ડ "Z(1) = Y + W(1)" વાંચે છે અને ઓળખ હેતુ માટે “PROJ039”લેબલ થયેલું હોય છે. </figcaption></figure> <p><b>કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ</b>, વર્ડ પ્રોસેસર અથવા વેબ બ્રાઉઝર માટેના પ્રોગ્રામોની જેમ થોડી સુચનાઓથી લઇને અસંખ્ય સુચનાઓને અનુસરી શકે છે. વિશિષ્ટ આધુનિક કમ્પ્યુટર સેકંડદીઠ ગીગાહર્ટઝ અથવા GHz ની ગતિ થી અબજો સુચનાઓને અનુસરી શકે છે અને ભાગ્યે જ ઓપરેશનના અનેક વર્ષો માં એક વાર ભૂલ કરી શકે છે. મોટા કમ્પ્યુટર વિવિધ હજ્જારો સુચનાઓનો સમાવેશ કરતા હોય છે અને તે લખવા માટે અનેક પ્રોગ્રામર્સની સહાય લઇ શકે છે, આમ ભૂલ વિના સમગ્ર પ્રોગ્રામ લખાઇ જવાની સંભાવના અત્યંત ઓછી છે. કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામમા આવતી ભૂલોને “બગ્સ” કહેવાય છે. બગ્સ સારા હોઇ શકે છે અને પ્રોગ્રામની ઉપયોગિતાને અસર કરતા નથી અથવા નજીવી અસર હોઇ શકે છે. પરંતુ કેટલાક કિસ્સામાં તે પ્રોગ્રામને “હેન્ગ” કરી શકે છે એટલેકે સ્થગીત કરી શકે છે-કે જેથી કમ્પ્યૂટર માઉસ ક્લિક્સ અથવા કીસ્ટ્રોક્સનો પ્રતિભાવ આપતું નથી અથવા સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ અથવા “ક્રેશ” થઇ જાય છે. અલબત્ત સારા બગ્સ કેટલીકવાર ખરાબ ઇરાદા સાથે “એક્સપ્લોઇટ”લખતા ખરાબ યૂઝર દ્વારા નુકસાન પહોંચાડી શકે છે- બગ અને પ્રોગ્રામનો યોગ્ય અમલ ખોરવવા માટે કોડ તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે. બગ્સ એ મોટેભાગે કમ્પ્યુટરની ખામીને લીધે આવતા નથી. કમ્પ્યુટરો તેમને આપવામાં આવતી સુચનાઓને જ અનુસરતા હોવાથી બગ્સ મોટે ભાગે પ્રોગ્રામરની ભૂલનું પરિણામ અથવા પ્રોગ્રામની ડિઝાઇનમાં કરેલ ભૂલનું પરિણામ હોય છે. <sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>૧૦<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> મોટા ભાગના કમ્પ્યુટરોમાં, વ્યક્તિગત સુચનાઓને મશિન કોડ તરીકે સ્ટોર કરવામાં આવે છે, જેમાં દરેક સુચનાઓને વિશિષ્ટ નંબર(તેના ઓપરેશન કોડ અથવા ટૂંકાણ માટે ઓપકોડ આપવામાં આવે છે. બે નંબર ઉમેરવા માટેના કમાન્ડને એક ઓપકોડ હશે, તેમને મલ્ટીપ્લાય કરવા માટેના કમાન્ડને અન્યઓપકોડ અને તે રીતે હશે. સરળ કમ્પ્યુટરો થોડી વિવિધ સુચનાઓને અનુસરવા સક્ષમ હશે; જ્યારે વધુ જટિલ કમ્પ્યુટરો પાસે વિશિષ્ટ ન્યૂમરિકલ કોડ સાથે હજ્જારોમાંથી પસંદગી કરવાની રહેશે. કમ્પ્યુટરની મેમરી નંબરો સ્ટોર કરવા સક્ષમ હોવાથી તે સુચના કોડ્સ પણ સ્ટોર કરી શકે છે. તેના કારણે એક અગત્યની હકીકત એવી થાય છે કે સમગ્ર પ્રોગ્રામ (કે જે ફક્ત સુચનાઓની યાદી છે)ને નંબરોની યાદી તરીકે પ્રદર્શિત કરી શકાય છે અને તે જો ન્યૂમરિક ડેટા હોય તો કમ્પ્યુટરની અંદર તેમની રીતે ખોટા આંક દર્શાવી શકે છે. તેઓ જે ઓપરેટ કરે છે તે ડેટાની સાથે કમ્પ્યુટરની મેમરીમાં પ્રોગ્રામ સ્ટોર કરવાનો મૂળ ખ્યાલ એ છે કે વોન ન્યમનનો ક્રક્સ અથવા સ્ટોર થયેલા આર્કિટેક્ચર પ્રોગ્રામ છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં કમ્પ્યુટર કેટલોક ડેટા સેવ શકે છે અથવા તે ઓપરેટ કરે છે તે ડેટામાંથી અલગ મૂકાયેલા સમગ્ર પ્રોગ્રામને મેમરીમાં સમાવી શકે છે. તેને હાર્વર્ડ માર્ક I કમ્પ્યુટર બાદ હાર્વર્ડ આર્કિટેક્ચર કહેવાય છે. આધુનિક વોન ન્યૂમન કમ્પ્યુટર તેમની ડિઝાઇનમાં હાર્વર્ડ આર્કિટેક્ચરના કેટલાક લક્ષણો જેમ કે સીપીયુ કેશ, સમાવેલ હોય છે. "મશિન ભાષા"ના લાંબા નંબરોની યાદીની જેમ કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ લખવો શક્ય છે અને આ તરકીબનો ઉપયોગ અગાઉના કમ્પ્યુટરો<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>૧૧<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>માં કરવામાં આવતો હતો, જે વ્યવહારમાં આવી રીતે, ખાસ કરીને જટિલ પ્રોગ્રામ માટે કરવું અત્યંત કંટાળાજનક છે. તેના બદલે તેના ફંકશનનો નિર્દેશ કરતી હોય તેવી ટૂંકા નામવાળી દરેક મૂળ સુચનાઓ આપી શકાય અને તે નેમોનિકને યાદ રાખવી સરળ છે જેમ કે એડીડી, સબ, મલ્ટ અથવા જંપ. આ નેમોનિક્સ સામુહિક રીતે કમ્પ્યુટરની "એસેમ્બલી ભાષા" તરીકે ઓળખાય છે. એસેમ્બલી ભાષામાં લખેલા પ્રોગ્રામોને કમ્પ્યુટર ખરેખર સમજી શકે (મશિન ભાષા) તેવી ભાષામાં રૂપાંતર કરવાનું કામ એસેમ્બ્લર તરીકે ઓળખાતા કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ દ્વારા કરવામાં આવે છે. મશિન ભાષાઓ અને એસેમ્બલી ભાષાઓને સામૂહિક રીતે લો લેવલ પ્રોગ્રામીંગ લેંગ્વેજ તરીકે ઓળખાય છે અને તે ખાસ પ્રકારના કમ્પ્યુટર તરીકે વિશિષ્ટ બનવા લાયક છે. ઉદાહરણ તરીકે એઆરએમ આર્કિટેક્ચર કમ્પ્યુટર (જેમ કે પર્સનલ ડિજિટલ આસિસ્ટંટ (પીડીએ) અથવા હેન્ડ હેલ્ડ વિડીયોગેમ) ઇન્ટેલ પેન્ટિયમ અથવા એએમડી એથલોન 64, જે કદાચ પર્સનલ કમ્પ્યુટરમાં હોઇ શકે છે, કમ્પ્યુટરની મશિન ભાષા સમજી શકે નહી. <sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>૧૨<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> મશિન ભાષા કરતા નોંધપાત્ર રીતે સરળ હોવા છતાં એસેમ્બલી પ્રોગ્રામમાં લાંબા પ્રોગ્રામો લખવા ઘણી વાર મુશ્કેલ અને ભૂલ થઇ શકે તેવા હોય છે. તેથી, મોટા ભાગના જટિલ પ્રોગ્રામો વધુ સંક્ષિપ્ત હાઇ લેવલ પ્રોગ્રામીંગ ભાષામાં લખેલા હોય છે, જે ક્મ્પ્યુટર પ્રોગ્રામરની જરૂરિયાતોને વધુ સરળ (અને તેથી પ્રોગ્રામરને ઓછી ભૂલો કરવા સહાય કરે છે) રીતે છતી કરવા સક્ષમ હોય છે. હાઇ લેવલ ભાષાઓ સામાન્ય રીતે કંપાઇલર નામના અન્ય કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામનો ઉપયોગ કરીને સામાન્ય રીતે મશિન ભાષામાં (અથવા કેટલીકવાર એસેમ્બલી ભાષા અને ત્યાર બાદ મશિન ભાષામાં)‘’ભાષાંતરીત’’ હોય છે. <sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>૧૩<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> હાઇ લેવલ ભાષાઓ એસેમ્બલી ભાષાઓ કરતા વધુ સંક્ષિપ્ત હોવાથી, વિવિધ પ્રકારના કમ્પ્યુટરની મશિન ભાષામાં સમાન પ્રકારની હાઇ લેવલ ભાષા ભાષાંતર કરવી કરવા માટે અલગ કંપાઇલરોનો ઉપયોગ કરવો શક્ય છે. વિવિધ પ્રકારના કમ્પ્યુટર આર્કિટેક્ચર જેમ કે પર્સોનલ કમ્પ્યુટર્સ અને અલગ અલગ વીડીયો ગેઇમ કોન્સોલ માટે વીડીયો ગેઇમ ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય તે માટેના સોફ્ટવેરના અનેક ઉપોયોગોનો એક ભાગ છે. મોટી સોફ્ટવેર સિસ્ટમ્સ વિકસાવવાનું કાર્ય પુષ્કળ પરસ્પરાવલંબી પ્રયત્ન છે. ધારણાયુકત શિડ્યૂલ અને બજેટ પર સ્વીકાર્ય. ઊંચી વિશ્વસનીયતા સાથે સોફ્ટવેરના ઉત્પાદને ઐતિહાસિક રીતે ભારે પડકાર ફેંક્યો છે; સોફ્ટવેર એન્જિનીયરીંગની શૈક્ષણિક અને વ્યાવસાયિક શિસ્ત ખાસ કરીને આ સમસ્યા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ઉદાહરણ"><span id=".E0.AA.89.E0.AA.A6.E0.AA.BE.E0.AA.B9.E0.AA.B0.E0.AA.A3"></span>ઉદાહરણ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=5" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: ઉદાહરણ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:StoplightMexico.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/StoplightMexico.jpg/220px-StoplightMexico.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/StoplightMexico.jpg/330px-StoplightMexico.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/StoplightMexico.jpg/440px-StoplightMexico.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>લાલ સિગ્નલ બતાવતી ટ્રાફિક લાઇટ.</figcaption></figure> <p>જો કમ્પ્યુટરને બે શેરીઓ વચ્ચેના આંતરિક ભાગમાં ટ્રાફિક સિગ્નલ આપવા માટે કામે લગાવવામાં આવ્યું છે તેવું માનો. કમ્પ્યુટર પાસે નીચે જણાવેલી ત્રણ મૂળ સુચનાઓ છે. </p> <ol><li>ચાલુ (શેરીનું નામ, રંગ)ચોક્કસ રંગ સાથ શેરીના નામ પર પ્રકાશ ફેંકે છે.</li> <li>બંધ (શેરીનું નામ, રંગ)ચોક્કસ રંગ નહી દર્શાવીને શેરીના નામ પર પ્રકાશ ફેંકે છે.</li> <li>થોભો (સેકંડ)થોડી ક્ષણો માટે ઊભા રહેવાનું કહે છે.</li> <li>"શરૂવાત" પ્રોગ્રામ શરૂ કરવા માટે</li> <li>"પુનરાવર્તન કરો" જે લૂપમાં પ્રોગ્રામના ચોક્કસ ભાગને ફરીથી કરવાનું કમ્પ્યુટરને કહે છે.</li></ol> <p>સૂચનાઓ ડાબી તરફ // ના ચિન્હ્ સાથે હોય છે. શેરીનું નામ બ્રોડવે અને મેઇન છે તેવું માનો. </p><p>શરૂવાત<br /> </p><p>//બ્રોડવે ટ્રાફિક ને જવા દેવા માટે<br /> બંધ(બ્રોડવે, રેડ)<br /> ચાલુ(બ્રોડવે, ગ્રીન)<br /> થોભો(૬૦ સેકન્ડ્સ) </p><p>//સ્ટોપ બ્રોડવે ટ્રાફિક<br /> બંધ(બ્રોડવે, ગ્રીન)<br /> ચાલુ(બ્રોડવે, યલો)<br /> થોભો (૩ સેકન્ડ્સ)<br /> બંધ (બ્રોડવે, યલો)<br /> ચાલુ(બ્રોડવે, રેડ) </p><p>//લેટ મેઇન ટ્રાફિક ગો<br /> બંધ(મેઇન, રેડ)<br /> ચાલુ(મેઇન, ગ્રીન)<br /> થોભો(૬૦ સેકન્ડ્સ) </p><p>//સ્ટોપ મેઇન ટ્રાફિક<br /> બંધ(મેઇન, ગ્રીન)<br /> ચાલુ(મેઇન, યલો)<br /> થોભો(૩ સેકન્ડ્સ)<br /> બંધ(મેઇન, યલો)<br /> ચાલુ(મેઇન, રેડ) </p><p>//ટેલ કમ્પ્યુટર ટુ કન્ટીન્યુઅસ્લી રિપિટ ધ પ્રોગ્રામ.<br /> ઉપર આપેલી બધી સુચનાનું પુનરાવર્તન કરો </p><p>આ સૂચનાઓ સાથે, કમ્પ્યુટર બન્ને શેરીઓમાં લાલ, લીલી, પીળી અને ફરી લાલનું વર્તુળ ચાલુ રાખશે. </p><p>જોકે, કમ્પ્યુટર સાથે ઓન/ઓફની સાદી સ્વીચ જોડાયેલી હોય તો, તેનો અર્થ એ કે જ્યારે કોઇ નિભાવ કાર્ય ચાલુ હોય ત્યારે ફ્લેશ રેડ પ્રકાશ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાની હોય છે. ત્યારબાદ પ્રોગ્રામ કમ્પ્યુટરને નીચે પ્રમાણે સૂચના આપશે: </p><p>શરૂવાત જો સ્વીચ ==બંધ હોય તોઃ //નોર્મલ ટ્રાફિક સિગ્નલ ઓપરેશન<br /> {<br /> //લેટ બ્રોડવે ટ્રાફિક ગો<br /> બંધ(બ્રોડવે, રેડ)<br /> ચાલુ(બ્રોડવે, ગ્રીન)<br /> થોભો(60 સેકન્ડ્સ) </p><p>//સ્ટોપ બ્રોડવે ટ્રાફિક<br /> બંધ(બ્રોડવે, ગ્રીન)<br /> ચાલુ(બ્રોડવે, યલો)<br /> થોભો(3 સેકન્ડ્સ)<br /> બંધ (બ્રોડવે, યલો)<br /> ચાલુ(બ્રોડવે, રેડ) </p><p>//લેટ મેઇન ટ્રાફિક ગો<br /> બંધ(મેઇન, રેડ)<br /> ચાલુ(મેઇન, ગ્રીન)<br /> થોભો(60 સેકન્ડ્સ) </p><p>//સ્ટોપ મેઇન ટ્રાફિક<br /> બંધ(મેઇન, ગ્રીન)<br /> ચાલુ(મેઇન, યલો)<br /> થોભો(3 સેકન્ડ્સ)<br /> બંધ(મેઇન, યલો)<br /> ચાલુ(મેઇન, રેડ) </p><p>//ટેલ ધ કમ્પ્યુટર ટુ રિપિટ ધીસ સેક્શન કન્ટીન્યુઅસ્લી.<br /> પુનરાવર્તન કરો<br /> } </p><p>જો સ્વીચ ==ચાલુ હોય તોઃ //મેઇન્ટેનન્સ મોડ<br /> {<br /> //ટર્ન ધ રેડ લાઇટ્સ ઓન એન્ડ વેઇટ 1 સેકન્ડ.<br /> ચાલુ(બ્રોડ વે, રેડ)<br /> ચાલુ(મેઇન, રેડ)<br /> થોભો(1 સેકન્ડ) </p><p>//ટર્ન ધ રેડ લાઇટ્સ ઓફ એન્ડ વેઇટ 1 સેકન્ડ.<br /> બંધ(બ્રોડવે, રેડ)<br /> બંધ(મેઇન, રેડ)<br /> થોભો(1 સેકન્ડ) </p><p>//આ સેકશનમાં સ્ટેટેમેન્ટ ફરીથી કરવા માટે કમ્પ્યુટરને કહો. <br /> પુનરાવર્તન કરો<br /> } </p><p>આ રીતે, જ્યારે સ્વીચ ઓન હોય ત્યારે ટ્રાફિક સિગ્નલ ફ્લેશ રેડ પ્રોગ્રામ રન કરશે અને જ્યારે સ્વીચ ઓફ હોય ત્યારે સાધારણ પ્રોગ્રામ રન કરશે. આ બન્ને પ્રોગ્રામના ઉદાહરણો કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામના સરળ, પરિચિત ટ્રાફિક સિગ્નલ સંદર્ભમાં દર્શાવે છે. કોઇપણ અનુભવી પ્રોગ્રામર પ્રોગ્રામમાં અસંખ્ય સોફ્ટવેર બગ્સ સ્પોટ કર શકે છે, ઉદા. તરીકે જ્યારે સ્વીચ ફલેશ રેડ પ્રકાશ પાડતી હોય ત્યારે લીલી લાઇટ ઓફ હોય તેની ચકાસણી કરતી નથી. જોકે, તમામ શક્ય બગ્સ દૂર કરવાથી આ પ્રોગ્રામને લાંબો અને જટિલ બનાવશે અને ટેકનિકલ સિવાયના વાંચકોને મૂંઝવશેઃ <b>આ ઉદાહરણનો ઉદ્દેશ કમ્પ્યુટરની સુચનાઓ કેવી રીતે લાદવામાં આવી છે તેનું સાવ સરળ નિદર્શન માત્ર છે</b>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="કમ્પ્યુટર્સ_કેવી_રીતે_કામ_કરે_છે"><span id=".E0.AA.95.E0.AA.AE.E0.AB.8D.E0.AA.AA.E0.AB.8D.E0.AA.AF.E0.AB.81.E0.AA.9F.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.B8_.E0.AA.95.E0.AB.87.E0.AA.B5.E0.AB.80_.E0.AA.B0.E0.AB.80.E0.AA.A4.E0.AB.87_.E0.AA.95.E0.AA.BE.E0.AA.AE_.E0.AA.95.E0.AA.B0.E0.AB.87_.E0.AA.9B.E0.AB.87"></span>કમ્પ્યુટર્સ કેવી રીતે કામ કરે છે</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=6" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: કમ્પ્યુટર્સ કેવી રીતે કામ કરે છે"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>બહોળા હેતુ વાળા કમ્પ્યુટરમાં ચાર વિભાગો હોય છેઃ એરિથમેટિક અને લોજિક યુનિટ (એએલયુ), કંટ્રોલ યુનિટ, મેમરી અને ઇનપુટ અને આઉટપુટ ડિવાઇસ (સામૂહિક રીતે I/0 તરીકે ઓળખાય છે) આ હિસ્સાઓ કમ્પ્યુટર "બસ" દ્વારા આંતરિક રીતે જોડાયેલા હોય છે, ઘણીવાર તે વાયર્સના જથ્થા દ્વારા બનેલા હોય છે. </p><p>કંટ્રોલ યુનિટ, એએલયુ રજિસ્ટર કરે છે અને બેઝિક I/O (અને ઘણીવાર તેની સાથે ગાઢ રીતે સંકળાયેલા અન્ય હાર્ડવેર)સામૂહિક રીતે સેન્ટ્રલ પ્રોસેસીંગ યુનિટ (સીપીયુ) તરીકે ઓળખાય છે. પ્રારંભના સીપીયુ અસંખ્ય સ્વતંત્ર કોમ્પોનન્ટનું મિશ્રણ હતા પરંતુ, ૧૯૭૦ના મધ્યથી સીપીયુને ખાસ રીતે <i>માઇક્રોપ્રોસેસર</i> તરીકે ઓળખાતી એક જ ઇન્ટીગ્રેટેડ સર્કિટ પર ઊભા કરવામાં આવ્યા હતા. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="કંટ્રોલ_યુનિટ"><span id=".E0.AA.95.E0.AA.82.E0.AA.9F.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AB.8B.E0.AA.B2_.E0.AA.AF.E0.AB.81.E0.AA.A8.E0.AA.BF.E0.AA.9F"></span>કંટ્રોલ યુનિટ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=7" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: કંટ્રોલ યુનિટ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>કંટ્રોલ યુનિટ (ઘણી વાર કંટ્રોલ સિસ્ટમ અથવા સેન્ટ્રલ કંટ્રોલર તરીકે ઓળખાય છે)કમ્પ્યુટરના વિવિધ કોમ્પોનન્ટને આદેશ આપે છે. તે પ્રોગ્રામમાં એક પછી એક સુચનાઓ વાંચે છે અને દૂભાષિત (ડિકોડસ)કરે છે. કંટ્રોલ સિસ્ટમ દરેક સુચનાઓને ડિકોડ કરે છે અને તેને અસંખ્ય કંટ્રોલ સિગ્નલોમાં રૂપાંતર કરે છે જે કમ્પ્યુટરના અન્ય ભાગને ઓપરેટ કરે છે. <sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>૧૪<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> એડવાન્સડ કમ્પ્યુટમાં કંટ્રોલ સિસ્ટમ કામગીરીમાં સુધારો લાવવા માટે કેટલીક સુચનાઓના ક્રમમાં ફેરફાર કરી શકે છે. દરેક સીપીયુમાં અગત્યનો કોમ્પોનન્ટ એટલે કે પ્રોગ્રામ કાઉન્ટર સર્વસામાન્ય હોય છે, ખાસ મેમરી સેલ રજિસ્ટર જે, હવે પછીની સુચના મેમરીના ક્યા લોકેશનમાં વાંચવામાં આવશે તેનું ધ્યાન રાખે છે. <sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>૧૫<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> એમઆઇપીએસ આર્કિટેક્ચર સુચનાઓ કેટલી ચોક્કસ છે તે દર્શાવતો </p><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Mips32_addi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Mips32_addi.svg/300px-Mips32_addi.svg.png" decoding="async" width="300" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Mips32_addi.svg/450px-Mips32_addi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Mips32_addi.svg/600px-Mips32_addi.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="180" /></a><figcaption>ડાયાગ્રામ કંટ્રોલ સિસ્ટમ દ્વારા ડિકોડેડ કરવામાં આવશે. </figcaption></figure> <p>કંટ્રોલ સિસ્ટમનું ફંકશન નીચે દર્શાવેલી નોંધ પ્રમાણે છે, જેમ કે આ એક સરળ વર્ણન છે અને આમાના કેટલાક પગલાંઓ એકી સમયે અથવા તો સીપીયુના પ્રકારના આધારે વિવિધ રીતે અનુસરવામાં આવશે. </p> <ol><li>પ્રોગ્રામ કાઉન્ટર દ્વારા દર્શાવવામાં આવેલા સેલમાંથી પછીની સુચના માટે કોડ વાંચો.</li> <li>દરેક સિસ્ટમ્સ માટે કમાન્ડ અને સિગ્નલ્સના કમાન્ડના સેટમાં સુચના માટે ન્યૂમરિક કોડને ડિકોડ કરો.</li> <li>પ્રોગ્રામ કાઉન્ટરમાં વઘારો કરો, જેથી પછીની સુચનાને અનુસરે.</li> <li>મેમરી(અથવા કદાચ ઇનપુટ ડિવાઇસ)માં રહેલા સેલમાંથી જરૂરી સુચનાનો જેતે ડેટા વાંચો. આ જરૂરી ડેટાનું લોકેશન ખાસ કરીને ઇન્સ્ટ્રક્શન કોડમાં સ્ટોર થયેલું હોય છે.</li> <li>એએલયુ અથવા રજિસ્ટરને જરૂરી ડેટા પૂરો પાડો.</li> <li>જો સુચનાઓ એએલયુ અથવા ખાસ હાર્ડવેરને પૂર્ણ કરવા માટે જરૂરી હોય તો, વિનંત કરાયેલ કામગીરી હાથ ધરવા માટે હાર્ડવેરને સુચના આપો.</li> <li>એએલયુ બેક ટુ મેમર લોકેશન અથવા તો રજિસ્ટર અથોવા કદાચ આઉટપુટ ડિવાઇસમાંથી પરિણામ લખો.</li> <li>(1) સ્ટેપ પર પાછા આવો.</li></ol> <p>પ્રોગ્રામ કાઉન્ટર (સરળ રીતે)માત્ર મેમરી સેલ્સનો સેટ હોવાથી, તેને એએલયુમાં ગણતરી દ્વારા ફેરવી શકાય છે. પ્રોગ્રામ કાઉન્ટરમાં 100 ઉમેરતા વધુ ડાઉન પ્રોગ્રામ માટે 100 લોકેશનમાંથી તે પછીની સુચના વાંચવમાં પરિણમશે. જે પ્રોગ્રામ કાઉન્ટરને સુધારે છે તે સુચનાઓને ઘણી વખત “જંપ્સ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને લૂપ્સની મંજૂરી આપે છે (કમ્પ્યુટર દ્વારા વારંવાર કરવામાં આવતી સુચનાઓ)અને ઘણી વખત શરતી સુચનાત્મક અમલ (અંકુશ પ્રવાહ)ના બન્ને ઉદાહરણો કરે છે. એવું નોંધી શકાય છે કે પ્રોસેસ દ્વારા કંટ્રોલ યુનિટ જે શ્રેણીબંધ કામગીરી કરે છે તે સુચના તેની રીતે ટૂંકા કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ જેવી જ હોય છે અને ખરેખર, કેટલાક વધુ જટિલ સીપીયુ ડિઝાઇન્સમાં અન્ય એક વધુ નાનુ કમ્પ્યુટર હોય છે જે માઇક્રોસિક્વન્સર તરીકે ઓળખાય છે, જે માઇક્રોકોડ પ્રોગ્રામ રન કરે છે, જે આ તા ઘટનાઓના નિર્માણ માટે કારણભૂત હોય છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="એરિથમેટિક/લોજિક_યુનિટ_(ALU)"><span id=".E0.AA.8F.E0.AA.B0.E0.AA.BF.E0.AA.A5.E0.AA.AE.E0.AB.87.E0.AA.9F.E0.AA.BF.E0.AA.95.2F.E0.AA.B2.E0.AB.8B.E0.AA.9C.E0.AA.BF.E0.AA.95_.E0.AA.AF.E0.AB.81.E0.AA.A8.E0.AA.BF.E0.AA.9F_.28ALU.29"></span>એરિથમેટિક/લોજિક યુનિટ (ALU)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=8" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: એરિથમેટિક/લોજિક યુનિટ (ALU)"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>એએલયુ કામગીરીના બે પ્રકાર માટે સક્ષમ હોય છેઃ એરિથમેટિક અને લોજિક. ખાસ એએલયુ ટેકો પૂરો પાડે છે તેવી એરિથમેટિક કામગીરીનો સેટ કદાચ ઉમેરણ કે બાદબાકી માટે મર્યાદિત હોય અથવા તો ગુણાકાર અથવા ભાગાકાર, ત્રિકોણમિતિ ફંકશન્સ (સાઇન, કોસાઇન વગેરે)અને વર્ગમૂળનો સમાવેશ કરતી હોય. કેટલાક લોકો સંપૂર્ણ ક્રમાંકો (ઇન્ટેજર) ઓપરેટ કરી શકતા હોય, જ્યારે અન્યો મર્યાદિત પ્રિસિશન છતા રિયલ નંબરઓ છતા કરવા માટે ફ્લોટીંગ પોઇન્ટનો ઉપયોગ કરે છે. જોકે, અન્ય કોઇ પણ કમ્પ્યુટર કે જે ફક્ત સરળમાં સરળ ઓપરેશન હાથ ધરવા સક્ષમ હોય તેને તે કામ કરી શકે તેવા સરળ પગલાંઓમાં વધુ જટિલ ઓપરેશનો તોડી પાડવામાં પ્રોગ્રામ કરી શકાય. તેથી, કોઇપણ કમ્પ્યુટરને કોઇ પણ એરિથમેટિક પ્રોગ્રામ હાથ ધરવા માટે પ્રોગ્રામ કરી શકાય, જોકે, તેનું એએલયુ જો ઓપરેશનને સીધો ટેકો પૂરો પાડતું ન હોય તો તે વધુ સમય લેશે. એએલયુ પણ ક્રમાંકોની તુલના કરી શકે છે અને એક એકની સમાન, અન્ય કરતા વધુ કે ઓછા (“શુ 64 65 કરતા મોટા છે?”)તેના આધારે બૂલીયન ટ્રૂથ વેલ્યુ (સાચી કે ખોટી)પરત આપી શકે છે. </p><p>લોજિક એપરેશન્સમાં બૂલિયન લોજિક: <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AB%80%E0%AA%95_%E0%AA%9C%E0%AB%8B%E0%AA%A1%E0%AA%BE%E0%AA%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="તાર્કીક જોડાણ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એંડ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AB%80%E0%AA%95_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="તાર્કીક વિભાજન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓર</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AB%80%E0%AA%95_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="તાર્કીક વિભાજન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એક્સઓર</a> અને <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AB%80%E0%AA%95_%E0%AA%A8%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="તાર્કીક નકાર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">નોટનો</a> સમાવેશ થાય છે. આ જટિલ શરતી વિધાન અને પ્રોસેસીંગ બૂલિયન લોજિકએમ બન્ને માટે ઉપયોગી થઇ શકે છે. </p><p>સુપરસ્કેલર્સ કમ્પ્યુટર્સમાં એક કરતા વધુ એએલયુનો સમાવેશ થાય છે, જેથી એક જ સમયે વિવિધ સુચનાઓની પ્રોસેસ કરી શકે. એસઆઇએમડી અને એમઆઇએમડી લાક્ષણિકતાઓ સાથેના ગ્રાફિક્સ પ્રોસેસર્સ ઘણી વખત એવા એએલયુ પૂરા પાડે છે જે સદીશ અને મેટ્રિસેસ પર એરિથમેટિક હાથ ધરી શકે છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="મેમરી"><span id=".E0.AA.AE.E0.AB.87.E0.AA.AE.E0.AA.B0.E0.AB.80"></span>મેમરી</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=9" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: મેમરી"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Magnetic_core.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Magnetic_core.jpg/220px-Magnetic_core.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Magnetic_core.jpg/330px-Magnetic_core.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Magnetic_core.jpg/440px-Magnetic_core.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%95_%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%B0_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%AE%E0%AA%B0%E0%AB%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેગ્નેટિક કોર મેમરી (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેગ્નેટિક કોર મેમરી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Magnetic_core_memory" class="extiw" title="en:Magnetic core memory">Magnetic core memory</a>)ને જ્યાં સુધી સેમિકંડક્ટર મેમરી દ્વારા સંપૂર્ણપણે દૂર કરવામાં ન આવી ત્યા સુધી 1960ના દાયકામાં કમ્પ્યુટર્સ માટે લોકપ્રિય મેઇન મેમરી હતી. </figcaption></figure> <p>સેલની યાદી તરીકે કમ્પ્યુટરની મેમરીને જોઇ શકાય છે, જેમાં ક્રમાકો મૂકી શકાય છે અથવા વાંચી શકાય છે. દરેક સેલને ક્રમાંકિત “એડ્રેસ” હોય છે અને તેને એક જ ક્રમાંકમાં સ્ટોર કરી શકાય છે. કમ્પ્યુટરને “સેલ ક્રમાકિત 1357માં 123 ક્રમાંક મૂકવા કહી શકાય છે” અથવા “સેલ 1357થી સેલ 2468 સુધીમાં ક્રમાંક ઉમેરવા અને સેલ 1595માં જવાબ મૂકવા” સુચના આપી શકાય છે. મેમરીમાં સ્ટોર થયેલ માહિતી વ્યવહારીક રીતે કંઇ પણ પ્રદર્શિત કરી શકે છેઅક્ષરો, ક્રમાંકો અને કમ્પ્યુટર સુચનાઓ પણ સમાન ક્રમમાં મૂકી શકાય છે. વિવિધ પ્રકારની માહિતી વચ્ચે સીપીયુ અલગ નહી પડતા હોવાથી મેમરી ક્રમાંકની શ્રેણી સિવાય બીજુ કશું જ જોતી નથી તેને અગત્યતા આપવાનો આધાર સોફ્ટવેર પર છે. </p><p>મોટે ભાગે દરેક આધુનિક કમ્પ્યુટરોમાં આઠ બીટ ના જૂથમાં (જે બાઇટ તરીકે ઓળખાય છે) દ્વિઅંકી આંકડા સંગ્રહ કરવા માટે દરેક મેમરી સેલ નાખવામાં આવેલો હોય છે. દરેક બાયટ 256 વિવિધ નંબરો પ્રદર્શિત કરવા સક્ષમ હોય છે; ક્યાં તો 0થી 255 અથવા -128થી +127 સુધી. મોટા નંબરો સ્ટોર કરવા માટે, વિવિધ પરીમાણોમાં બાયટ્સનો ઉપયોગ કરી શકાય (ખાસ કરીને બે, ચાર અથવા આઠ). જ્યારે નકારાત્ક નંબરની જરૂરિયાત હોય ત્યારે, તેને સામાન્ય રીતે ટુઝ કોમ્પ્લીમેન્ટ નોટેશનમાં સ્ટોર કરવામાં આવે છે. અન્ય વ્યવસ્થાઓ શક્ય છે, પરંતુ ખાસ પ્રકારની એપ્લીકેશનો અથવા ઐતિહાસિક સંદર્ભોની બહાર સામાન્ય રીતે જોવા મળતી નથી. કમ્પ્યુટર જ્યાં સુધી નંબરના સ્વરૂપમાં પ્રદર્શિત થતી હોય ત્યાં સુધી કોઇ પણ પ્રકારની માહિતીને મેમરીમાં સ્ટોર કરી શકે છે. આધુનિક કમ્પ્યુટરો અબજો અથવા ટ્રીલીયન બાયટ્સ મેમરી પણ ધરાવે છે. </p><p>સીપીયુ મેમરી સેલ્સનો ખાસ સેટ ધરાવે છે જે રજિસ્ટર્સ તરીકે ઓળખાય છે, જે મેઇમ મેમરી એરિયા કરતા વધુ ઝડપથી વાંચી કે લખી શકાય છે. બે અથવા એકસો રજિસ્ટર્સની વચ્ચે સીપીયુના પ્રકારના આધારે ટિપીકલી હોય છે. જરૂર હોય તેવા દરેક સમયે મેઇન મેમરીમાં પ્રવેશવાનું દૂર કરવા માટે વારંવાર જરૂર પડતા ડેટા માટે રજિસ્ટર્સ ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. ડેટા સતત આગળ વધતા હોવાથી, મેઇમ મેમરી(જે ઘણી વખત એએલયુ અને કંટ્રોલ યુનિટની તુલનામાં ઘણી વખત ધીમુ હોય છે)માં પ્રવેશવાની જરૂરીયાતમાં ઘટાડો કરે છે, અને તેના લીધે કમ્પ્યુટરની સ્પીડમાં ભારે વધારો કરે છે. </p><p>કમ્પ્યુટર મેઇમ મેમરી બે મુખ્ય જાતોમાં આવે છેઃ રેન્ડમ એક્સેસ મેમરી અથવા રેમ અને રીડ ઓન્લી મેમરી અથવા રૉમ. સીપીયુ કમાન્ડ આપે તેમ રેમ કોઇ પણ સમયે વાંચી અને લખી શકે છે, પરંતુ આરઓએમ ડેટા અને સોફ્ટવેર સાથે પ્રિ લોડેડ હોય છે, જેમાં કદ ફેરફાર થતો નથી, તેથી સીપીયુ તેની પરથી ફક્ત વાંચી જ શકે છે. રોમ ખાસ કરીને કમ્પ્યુટરના પ્રારંભિક સ્ટાર્ટ અપ સુચનાઓને સ્ટોર કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે, રોમ નિઃશંકપણે તેનો ડેટા પુનઃપ્રાપ્ત કરે છે અને કમ્પ્યુટરનો પાવર ઓફ કરતી વખતે આરએએમની યાદી ભૂંસાઇ જાય છે. પીસીમાં, બાયોસ તરીકે ઓળખાતા ખાસ પ્રોગ્રામનો રોમમાં સમાવેશ થાય છે, જે કમ્પ્યુટર ચાલુ કરવામાં અથવા રિસેટ કરવામાં આવે ત્યારે હાર્ડ ડિસ્ક ડ્રાઇવ પરથી રોમમાં કમ્પ્યુટરની ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ લોડીંગ કરવાનો આદેશ આપે છે. જેમાં ડિસ્ક ડ્રાઇવ ન હોય તેવા એમબેડેડ કમ્પ્યુટર્સમાં તમામ સોફ્ટવેરને આરઓએમમાં સમાવિષ્ટ ટાસ્ક કરવાની જરૂર પડે છે. આરઓએમમાં સમાવિષ્ટ સોફ્ટવેર ફર્મવેર તરીકે ઓળખાય છે, કેમ કે તે સોફ્ટવેર કરતા હાર્ડવેર જેમ વધુ કાલ્પનિક હોય છે. ટર્ન ઓફ હોય ત્યારે ડેટા પ્રાપ્ત કરીને આરઓએમ અને આરએએમ વચ્ચે ફ્લેશ મેમરી તફાવત પાડે છે, પરંતુ રેમ જેમ પુનઃલખી શકાય તેમ હોય છે. જોકે, ફ્લેશ મેમરી પરંપરાગત આરઓએમ અને આરએએમની તુલનામાં ઘણું ધીમુ હોય છે, તેથી જ્યારે હાઇ સ્પીડ જરૂર ન હોય ત્યારે એપ્લીકેશનો મર્યાદિત કરવામાં તેનો ઉપયોગ થાય છે. <sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>૧૬<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>અત્યંત આધુનિક કમ્પ્યુટર્સમાં એક કે તેનાથી વધુ આરએએમ કેશ મેમરી હોય છે, જે રજિસ્ટર્સ કરતા ધીમી હોય છે પરંતુ મેઇન મેમરી કરતા ઝડપી હોય છે. વિવિધ પ્રકારેની કેચ સાથેના કમ્પ્યુટરોને સામાન્ય રીતે કેચમાં આપોઆપ રીતે જ સતત જરૂરી ડેટા ખસેડવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યા હોય છે, જેમાં ઘણી વખત પ્રોગ્રામરને ભાગ્યે જ દરમિયાનગીરી કરવાનો વખત આવે છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ઇનપુટ/આઉટપુટ_(I/O)"><span id=".E0.AA.87.E0.AA.A8.E0.AA.AA.E0.AB.81.E0.AA.9F.2F.E0.AA.86.E0.AA.89.E0.AA.9F.E0.AA.AA.E0.AB.81.E0.AA.9F_.28I.2FO.29"></span>ઇનપુટ/આઉટપુટ (I/O)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=10" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: ઇનપુટ/આઉટપુટ (I/O)"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:HDDspin.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/HDDspin.JPG/220px-HDDspin.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/HDDspin.JPG/330px-HDDspin.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/HDDspin.JPG/440px-HDDspin.JPG 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a><figcaption>હાર્ડ ડિસ્ક્સ કમ્પ્યુટર્સ સાથે વપરાતા સામાન્ય I/O ડિવાઇસિસ છે.</figcaption></figure> <p>I/O એટલે કે કમ્પ્યુટર બહારની દુનિયામાંથી માહિતી મેળવે છે અને તેના પરિણામો પરત મોકલે છે. કમ્પ્યુટરને ઇનપુટ કે આઉટપુટ પૂરા પાડતા ડિવાઇસને પેરિફેરલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. વિશિષ્ટ પ્રકારના પર્સનલ કમ્પ્યુટરના પેરિફેરલ્સમાં ઇનપુટ ડિવાઇસીસ જેમ કે કી બોર્ડ અને માઉસ અને આઉટપુટ ડિવાઇસીસ જેમ કે કમ્પ્યુટર મોનિટર (ડિસ્પ્લે) અને પ્રિન્ટરનો સમાવેશ થાય છે. હાર્ડ ડિસ્ક ડ્રાઇવ, <a href="/wiki/%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%AA%E0%AB%80_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95" title="ફ્લોપી ડિસ્ક">ફ્લોપી ડિસ્ક</a> ડ્રાઇવ, ઓપ્ટીકલ ડિસ્ક ડ્રાઇવ અને પૅન ડ્રાઇવ ઇનપુટ અને આઉટપુટ ડિવાઇસ એમ બન્ને રીતે ઉપયોગી છે. કમ્પ્યુટર નેટવર્કિંગ I/O નો બીજો એક પ્રકાર છે. ઘણી વખત I/O ડિવાઇસીસમાં તેમના પોતાના સીપીયુ અને મેમરી હોવાથી એકરીતે તેઓ પણ કોમ્પ્લેક્સ કમ્પ્યુટર્સ છે. ગ્રાફિક્સ પ્રોસેસીંગ યુનિટમાં પચાસ અથવા વધુ નાજુક કમ્પ્યુટર્સનો કદાચ સમાવેશ થઇ શકે છે, જે ત્રીપરીમાણીય ગ્રાફિક્ ડિસ્પ્લે કરવા માટે જરૂરી ગણતરીઓ હાથ ધરે છે. આધુનિક ડેસ્કટોપ કમ્પ્યુટરમાં નાના કમ્પ્યુટરોનો સમાવેશ થાય છે, જે મેઇન સીપીયુને I/O હાથ ધરવામાં મદદ કરે છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="મલ્ટીટાસ્કીંગ"><span id=".E0.AA.AE.E0.AA.B2.E0.AB.8D.E0.AA.9F.E0.AB.80.E0.AA.9F.E0.AA.BE.E0.AA.B8.E0.AB.8D.E0.AA.95.E0.AB.80.E0.AA.82.E0.AA.97"></span>મલ્ટીટાસ્કીંગ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=11" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: મલ્ટીટાસ્કીંગ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>કમ્પ્યુટરને તેની મેઇન મેમરીમાં સમાવિષ્ટ એક મહાકાય પ્રોગ્રામ રન કરે છે તે રીતે જ કદાચ જોઇ શકાય છે, ત્યારે કેટલીક સિસ્ટમ વિવિધ પ્રોગ્રામો એકી સાથે ચલાવી શકે તેવો દેખાવ આપે તે જરૂરી છે. વારાફરતી દરેક પ્રોગ્રામો રન કરવા ઝડપથી કમ્પ્યુટર સ્વીચ ફેરવતા આ હાંસલ કરી શકાયું છે. કેટલાક લોકો એવું માને છે કે ઇન્ટરપ્ટ તરીકે કહેવાતા ખાસ પ્રકારના સિગ્નલ સાથે આ પૂરું થઇ ગયું છે, જે સામયિક ધોરણે કમ્પ્યુટરને સુચનાઓનો જ્યાં તે હોય અને તેના બદલે કંઇ બીજુ કરવાના અમલ કરવાથી અટકાવી દે છે. ઇન્ટરપ્ટ પહેલા તે અમલ કરતું હતું તે યાદ કરતી વેળાએ કમ્પ્યુટર ટાસ્કમાં બાદમાં પરત ફરી શકે છે. જો વિવિધ પ્રોગ્રામો “એક જ સમયે ચાલતા હોય” ત્યારે, ઇન્ટરપ્ટની ઉત્પત્તિ દર સેકંડે વિવિધ હજ્જારો ઇન્ટરપ્સના ઉદભવમાં પરિણમે છે, જે દરેક પ્રોગ્રામ સ્વીચ માટે કારણભૂત બને છે. માનવીય દ્રષ્ટિકોણ કરતા ઝડપી મેગ્નીટ્યૂડના વિવિધ ઓર્ડરોની આધુનિક કમ્પ્યુટરો વિશિષ્ટ રીતે સુચનાઓનો અમલ કરે છે, ત્યારે કદાચ, પ્રસ્તુત ઉદાહરણમાં ફક્ત એક જ અમલ કરતું હોવા છતાં ઘણા પ્રોગ્રામો એક સમયે ચાલતા હોય તેવું દેખાય છે. આ મલ્ટીટાસ્કીંગની પદ્ધતિને ઘણી વખત “ટાઇમ શેરીંગ”તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, કેમ કે દરેક પ્રોગ્રામને વારફરતી સમયની “સ્લાઇસ” ફાળવવામાં આવી હોય છે. </p><p>સસ્તા કમ્પ્યુટર્સના યુગ પહેલા, મલ્ટીટાસ્કીંગ માટેનો મુખ્ય ઉપયોગ સમાન કમ્પ્યુટરની વહેંચણી માટે ઘણા લોકોને મંજૂરી આપવાનો હતો. </p><p>મલ્ટીટાસ્કીંગ કમ્પ્યુટરને તે કેટલા પ્રોગ્રામો ચલાવે છે તેના સીધા પ્રમાણમાં વિવિધ પ્રોગ્રામો રન કરવાની વચ્ચે વધુ ધીમી રીતે કામ કરવાની ફરજ પાડશે તેવું લાગે છે. જોકે, મોટા ભાગના પ્રોગ્રામો પોતાના ટાસ્ક પૂરા કરવામાં સ્લો ઇનપુટ/આઉટપુટ ડિવાઇસ માટે રાહ જોવામાં પોતાના મોટા ભાગનો સમય ખર્ચી નાખે છે. જો પ્રોગ્રામ, યૂઝર માઉસ પર ક્લિક કરે અથવા તો કીબોર્ડ પરની કી દબાવે તેની રાહ જોતો હોય તો, તે જે ઘટના થવાની રાહ જુએ છે તે ન થાય ત્યાં સુધી “ટાઇમ સ્લાઇસ” લેશે નહી. આ ક્રિયા અન્ય પ્રોગ્રામોને અમલ માટે મુક્ત કરે છે, જેથી ઘણા પ્રોગ્રામો અસ્વીકાર્ય સ્પીડ લોસ વિના એકી સમયે ચાલી શકે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="મલ્ટીપ્રોસેસિંગ"><span id=".E0.AA.AE.E0.AA.B2.E0.AB.8D.E0.AA.9F.E0.AB.80.E0.AA.AA.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AB.8B.E0.AA.B8.E0.AB.87.E0.AA.B8.E0.AA.BF.E0.AA.82.E0.AA.97"></span>મલ્ટીપ્રોસેસિંગ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=12" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: મલ્ટીપ્રોસેસિંગ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg/220px-Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg/330px-Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg/440px-Cray_2_Arts_et_Metiers_dsc03940.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption> <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ક્રે (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ક્રે</a> એ ઘણા સુપરકમ્પ્યુટર્સ તૈયાર કર્યા હતા, જેમાં મલ્ટીપ્રોસેસીંગનો મોટા પાયે ઉપયોગ કરાયો હતો. </figcaption></figure> <p>કેટલાક કમ્પ્યુટર મલ્ટીપ્રોસેસીંગ સંચરનાનું સર્જન કરીને એક કે તેનાથી વધુ સીપીયુ વચ્ચે પોતાનું કામ વહેંચી શકે છે. પરંપરાગત રીતે, આ તરકીબ મોટા અને શક્તિશાળી કમ્પ્યુટર જેમ કે સુપરકમ્પ્યુટર, મેઇનફ્રેમ કમ્પ્યુટર અને સર્વર્સમાં વપરાશમાં લેવામાં આવી હતી. જોકે, મલ્ટીપ્રોસેસર અને મલ્ટી કોર (સીંગલ ઇન્ટીગ્રેટેડ સર્કિટ પર મલ્ટીપલ સીપીયુ)પર્સોનલ અને લેપ્ટોપ કમ્પ્યુટર્સ વ્યાપક પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ બન્યા છે અને પરિણામ સ્વરૂપે લોઅર એન્ડ બજારોમાં વધુ પડતા વપરાશના પ્રારંભ થઇ રહ્યો છે. </p><p>સુપરકમ્પ્યુટર વિશિષ્ટ રીતે ઘણી વખત વિશિષ્ટ આર્કિટેક્ચર ધરાવતા હોય છે, જે બેઝિક સ્ટોર કરેલા પ્રોગ્રામ આર્કિટેક્ચર અને સામાન્ય હેતુ વાળા કમ્પ્યુટર્સથી નોંધપાત્ર રીતે અલગ પડે છે.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>૧૭<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> તે ઘણી વખત હજ્જારો સીપીયુ, કસ્ટમાઇઝ્ડ હાઇ સ્પીડ ઇન્ટરકનેક્ટસ અને ખાસ કમ્પ્યુટીંગ હાર્ડવેર ધરાવે છે. મોટા ભાગના પ્રોગ્રામ ઓર્ગેનાઇઝેશનોને એક સમયે મોટા ભાગના ઉપલબ્ધ સ્ત્રોતોનો સફળતાપૂર્વક ઉપયોગ કરવાની જરૂરિયાત હોવાને કારણે આ પ્રકારની ડિઝાઇનો ફક્ત ખાસ ટાસ્ક માટે ઉપયોગી બની શકે તેમ છે. સુપરકમ્પ્યુટર્સ સામાન્ય રીતે મોટા પાયાના સિમ્યુલેશન, ગ્રાફિક્સ રેન્ડરીંગ અને ક્રિપ્ટોગ્રાફી એપ્લીકેશનમાં તેમજ કહેવાતા “એમ્બ્રેસીંગલી પેરેલલ” ટાસ્કમાં ઉપયોગમાં આવે છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="નેટવર્કિંગ_અને_ઇન્ટરનેટ"><span id=".E0.AA.A8.E0.AB.87.E0.AA.9F.E0.AA.B5.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.95.E0.AA.BF.E0.AA.82.E0.AA.97_.E0.AA.85.E0.AA.A8.E0.AB.87_.E0.AA.87.E0.AA.A8.E0.AB.8D.E0.AA.9F.E0.AA.B0.E0.AA.A8.E0.AB.87.E0.AA.9F"></span>નેટવર્કિંગ અને ઇન્ટરનેટ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=13" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: નેટવર્કિંગ અને ઇન્ટરનેટ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> ઇન્ટરનેટ પર રાઉટિંગના ભાગનું </p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0:Internet_map_1024.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Internet_map_1024.jpg/300px-Internet_map_1024.jpg" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Internet_map_1024.jpg/450px-Internet_map_1024.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Internet_map_1024.jpg/600px-Internet_map_1024.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="1280" /></a><figcaption>વિઝ્યુલાઇઝેશન. </figcaption></figure> <p>કમ્પ્યુટરોનો ૧૯૫૦થી એકકરતા વધુ સ્થાનોસાથે માહિતી સંકલન માટે ઉપયોગ થતો આવ્યો છે. અમેરિકાની મિલીટરીના સેમી ઓટોમેટિક ગ્રાઉન્ડ એનવાર્યનમેન્ટ (સૅજ)એ આ પ્રકારની સિસ્ટમનું સૌપ્રથમ મોટા પાયાનું ઉદાહરણ છે, જે અસંખ્ય ખાસ હેતુ વાળી વ્યાપારી સિસ્ટમો જેમ કે "સેબ્રે"માં પરિણમી હતી. </p><p>૧૯૭૦માં અમેરિકાની સંશોધન સંસ્થાઓ ખાતેના કમ્પ્યુટર એન્જિનીયરોએ ટેલિકોમ્યુનિકેશન ટેકનોલોજીના ઉપયોગ વડે પોતાના કમ્પ્યુટરોને સાંકળવાનો પ્રારંભ કર્યો હતો. આ પ્રયત્નને એઆરપીએ (હવે ડીએઆરપીએ)અને કમ્પ્યુટર નેટવર્ક દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું કે જેણે અર્પાનેટ (એડવાન્સ્ડ રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ્સ એજન્સી નેટવર્ક અથવા એઆરપીએએનઇટી)નું ઉત્પાદન કર્યું હતું. ટેકનોલોજીએ અર્પાનેટને શક્ય ફેલાવા અને વિકાસ માટે શક્ય બનાવી હતી. દરમિયાનમાં નેટવર્ક શૈક્ષણિક અને મિલીટરી સંસ્થાઓથી પણ આગળ ફેલાયું હતું અને ઇન્ટરનેટ તરીકે જાણીતુ બન્યુ. નેટવર્કીંગના ઉદભવમાં કુદરતની પુનઃવ્યખ્યા અને કમ્પ્યુટરની સરહદોનો સમાવેશ થાય છે. વ્યક્તિગત કમ્પ્યુટરના સ્ત્રોતોના વિસ્તરણ તરીકે નેટવર્ક પરના અન્ય કમ્પ્યુટરના સ્ત્રોતો જેમ કે પેરિફેરલ ડિવાઇસ, સંગ્રહીત માહિતી અને તેવા પ્રકારોને વ્યાખ્યાયિત કરવામાં અને એક્સેસ કરવાની ક્ષમતાનો સમાવેશ કરવા માટે કમ્પ્યુટર ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ્સ અને એપ્લીકેશનોને સુધારવામાં આવી હતી. પ્રારંભમાં આ સવલત જે લોકો હાઇ ટેક પર્યાવરણોમાં કામ કરતા હતા તેમને ઉપલબ્ધ હતી, પરંતુ ૧૯૯૦માં એપ્લીકેશનો જેમ કે ઇમેલ અને વર્લ્ડ વાઇડ વેબની સાથે સસ્તી ઝડપી નેટવર્કીંગ ટેકનોલોજી જેમ કે ઇધરનેટ અને એડીએસએલના ફેલાવા સાથે કમ્પ્યુટર નેટવર્કીંગ લગભગ તમામ સ્થળે ઉપલબ્ધિ તરીકે ઉભરી આવી હતી. હકીકતમાં નેટવર્ક થયેલા કમ્પ્યુટરોની સંખ્યા મોટી માત્રામાં વધતી જાય છે. પર્સનલ કમ્પ્યુટર્સનો મોટો ભાગ માહિતીની આપ-લેમાં નિયમિતપણે ઇન્ટરનેટ સાથે જોડાયેલો છે. “વાયરલેસ” નેટવર્કીંગ ઘણી વખત <a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%AC%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%B2_%E0%AA%AB%E0%AB%8B%E0%AA%A8" title="મોબાઇલ ફોન">મોબાઇલ ફોન</a> નેટવર્કનો ઉપયોગ કરે છે, તેનો અર્થ એ કે મોબાઇલ કમ્પ્યુટીંગ પર્યાવરણમાં પણ નેટવર્કીંગનો સર્વસ્વ ઉપલબ્ધિનો વ્યાપ વધતો જાય છે. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="આગળના_વિષયો"><span id=".E0.AA.86.E0.AA.97.E0.AA.B3.E0.AA.A8.E0.AA.BE_.E0.AA.B5.E0.AA.BF.E0.AA.B7.E0.AA.AF.E0.AB.8B"></span>આગળના વિષયો</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=14" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: આગળના વિષયો"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="હાર્ડવેર"><span id=".E0.AA.B9.E0.AA.BE.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.A1.E0.AA.B5.E0.AB.87.E0.AA.B0"></span>હાર્ડવેર</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=15" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: હાર્ડવેર"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>હાર્ડવેર</b> શબ્દ તમામ પ્રકારના કમ્પ્યુટરના ભાગ કે જે સ્થાયી પદાર્થ હોય તેને આવરી લે છે. સર્કિટ, ડિસ્પ્લે, પાવર સપ્લાય, કેબલ્સ, કી બોર્ડ, પ્રિન્ટર્સ અને માઇસ (માઉસીસ)એ હાર્ડવેર છે. </p> <table class="wikitable"> <caption><b>કમ્પ્યુટિંગ હાર્ડવેરનો ઇતિહાસ</b> </caption> <tbody><tr> <td>ફર્સ્ટ જનરેશન (મિકેનિકલ/ઇલેક્ટ્રોમિકેનિકલ)</td> <td>કેલક્યુલેટર્સ</td> <td>એન્ટિખિથેરાની મિકેનિઝમ, ડિફરન્સ એન્જિંન, નોર્ડન બોમ્બસાઇટ </td></tr> <tr> <td>પ્રોગ્રામેબલ ડિવાઇસિસ</td> <td>જેક્વાર્ડ લૂમ, ઍનલિટિકલ એન્જિંન, હારવર્ડ માર્ક I, ઝેડ3 </td></tr> <tr> <td>સેકન્ડ જનરેશન (વેક્યુમ ટ્યુબ્સ)</td> <td>કેલ્ક્યુલેટર્સ</td> <td>એટાનાસોફ-બેરી કમ્પ્યુટર, આઇબીએમ૬૦૪, UNIVAC 60, UNIVAC 120 </td></tr> <tr> <td>પ્રોગ્રામેબલ ડિવાઇસિસ</td> <td>કોલોસસ, ENIAC, માન્ચેસ્ટર સ્મોલ-સ્કેલ એક્સપેરિમેન્ટલ મશીન, EDSAC, માન્ચેસ્ટર માર્ક 1, CSIRAC, EDVAC, UNIVAC I, IBM 701, IBM 702, IBM 650, Z22 </td></tr> <tr> <td>થર્ડ જનરેશન (ડીસ્ક્રીટ ટ્રાન્સીસ્ટર્સ અને એસએસઆઇ, એએઆઇ, એલએસઆઇ <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%A1_%E0%AA%B8%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટીગ્રેટેડ સર્કિટસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Integrated_circuits" class="extiw" title="en:Integrated circuits">Integrated circuits</a>))</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%AE_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેઇનફ્રેમ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેઇનફ્રેમ્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mainframe_computer" class="extiw" title="en:Mainframe computer">Mainframes</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=IBM_7090&action=edit&redlink=1" class="new" title="IBM 7090 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">IBM 7090</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/IBM_7090" class="extiw" title="en:IBM 7090">IBM 7090</a>), <a href="/w/index.php?title=IBM_7080&action=edit&redlink=1" class="new" title="IBM 7080 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">IBM 7080</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/IBM_7080" class="extiw" title="en:IBM 7080">IBM 7080</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE/360&action=edit&redlink=1" class="new" title="સિસ્ટમ/360 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સિસ્ટમ/360</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/System/360" class="extiw" title="en:System/360">System/360</a>), <a href="/w/index.php?title=BUNCH&action=edit&redlink=1" class="new" title="BUNCH (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">BUNCH</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/BUNCH" class="extiw" title="en:BUNCH">BUNCH</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="મિનિકમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મિનિકમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Minicomputer" class="extiw" title="en:Minicomputer">Minicomputer</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=PDP-8&action=edit&redlink=1" class="new" title="PDP-8 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PDP-8</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PDP-8" class="extiw" title="en:PDP-8">PDP-8</a>), <a href="/w/index.php?title=PDP-11&action=edit&redlink=1" class="new" title="PDP-11 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PDP-11</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PDP-11" class="extiw" title="en:PDP-11">PDP-11</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE/32&action=edit&redlink=1" class="new" title="સિસ્ટમ/32 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સિસ્ટમ/32</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/System/32" class="extiw" title="en:System/32">System/32</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE/36&action=edit&redlink=1" class="new" title="સિસ્ટમ/36 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સિસ્ટમ/36</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/System/36" class="extiw" title="en:System/36">System/36</a>) </td></tr> <tr> <td>ફોર્થ જનરેશન (VLSI ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ્સ)</td> <td>મિનિકમ્પ્યુટર</td> <td><a href="/w/index.php?title=VAX&action=edit&redlink=1" class="new" title="VAX (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">VAX</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/VAX" class="extiw" title="en:VAX">VAX</a>), <a href="/w/index.php?title=IBM_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE_i&action=edit&redlink=1" class="new" title="IBM સિસ્ટમ i (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">IBM સિસ્ટમ i</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/IBM_System_i" class="extiw" title="en:IBM System i">IBM System i</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=4-%E0%AA%AC%E0%AA%BF%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="4-બિટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">4-બિટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/4-bit" class="extiw" title="en:4-bit">4-bit</a>) માઇક્રોકમ્પ્યુટર</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_4004&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 4004 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 4004</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_4004" class="extiw" title="en:Intel 4004">Intel 4004</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_4040&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 4040 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 4040</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_4040" class="extiw" title="en:Intel 4040">Intel 4040</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=8-%E0%AA%AC%E0%AA%BF%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="8-બિટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">8-બિટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/8-bit" class="extiw" title="en:8-bit">8-bit</a>) માઇક્રોકમ્પ્યુટર</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_8008&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 8008 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 8008</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_8008" class="extiw" title="en:Intel 8008">Intel 8008</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_8080&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 8080 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 8080</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_8080" class="extiw" title="en:Intel 8080">Intel 8080</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AA%BE_6800&action=edit&redlink=1" class="new" title="મોટોરોલા 6800 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મોટોરોલા 6800</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Motorola_6800" class="extiw" title="en:Motorola 6800">Motorola 6800</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AA%BE_6809&action=edit&redlink=1" class="new" title="મોટોરોલા 6809 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મોટોરોલા 6809</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Motorola_6809" class="extiw" title="en:Motorola 6809">Motorola 6809</a>), <a href="/w/index.php?title=MOS_%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%A8%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%9C%E0%AB%80_6502&action=edit&redlink=1" class="new" title="MOS ટેક્નોલોજી 6502 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એમઓએસ ટેકનોલોજી 6502</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/MOS_Technology_6502" class="extiw" title="en:MOS Technology 6502">MOS Technology 6502</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9D%E0%AB%80%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%97_Z80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઝીલોગ Z80 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઝીલોગ ઝેડ80</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zilog_Z80" class="extiw" title="en:Zilog Z80">Zilog Z80</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=16-%E0%AA%AC%E0%AA%BF%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="16-બિટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">16-બિટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/16-bit" class="extiw" title="en:16-bit">16-bit</a>) માઇક્રોકમ્પ્યુટર</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_8088&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 8088 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 8088</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_8088" class="extiw" title="en:Intel 8088">Intel 8088</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9D%E0%AB%80%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%97_Z8000&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઝીલોગ Z8000 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઝીલોગ Z8000</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zilog_Z8000" class="extiw" title="en:Zilog Z8000">Zilog Z8000</a>), <a href="/w/index.php?title=WDC_65816/65802&action=edit&redlink=1" class="new" title="WDC 65816/65802 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">WDC 65816/65802</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/WDC_65816/65802" class="extiw" title="en:WDC 65816/65802">WDC 65816/65802</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=32-%E0%AA%AC%E0%AA%BF%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="32-બિટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">32-બિટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/32-bit" class="extiw" title="en:32-bit">32-bit</a>) માઇક્રોકમ્પ્યુટર</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_80386&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 80386 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 80386</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_80386" class="extiw" title="en:Intel 80386">Intel 80386</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="પેન્ટિયમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પેન્ટિયમ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pentium" class="extiw" title="en:Pentium">Pentium</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AA%BE_68000&action=edit&redlink=1" class="new" title="મોટોરોલા 68000 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મોટોરોલા 68000</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Motorola_68000" class="extiw" title="en:Motorola 68000">Motorola 68000</a>), <a href="/w/index.php?title=ARM_%E0%AA%86%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%9A%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ARM આર્કિટેક્ચર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ARM આર્કિટેક્ચર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ARM_architecture" class="extiw" title="en:ARM architecture">ARM architecture</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=64-%E0%AA%AC%E0%AA%BF%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="64-બિટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">64-બિટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/64-bit" class="extiw" title="en:64-bit">64-bit</a>) માઇક્રોકમ્પ્યુટર<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>૧૮<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td><a href="/w/index.php?title=DEC_%E0%AA%86%E0%AA%B2%E0%AB%8D%E0%AA%AB%E0%AA%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="DEC આલ્ફા (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">આલ્ફા</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/DEC_Alpha" class="extiw" title="en:DEC Alpha">Alpha</a>), <a href="/w/index.php?title=MIPS_%E0%AA%86%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%9A%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="MIPS આર્કિટેક્ચર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">MIPS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/MIPS_architecture" class="extiw" title="en:MIPS architecture">MIPS</a>), <a href="/w/index.php?title=PA-RISC&action=edit&redlink=1" class="new" title="PA-RISC (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PA-RISC</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PA-RISC" class="extiw" title="en:PA-RISC">PA-RISC</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%B5%E0%AA%B0PC&action=edit&redlink=1" class="new" title="પાવરPC (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પાવરPC</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PowerPC" class="extiw" title="en:PowerPC">PowerPC</a>), <a href="/w/index.php?title=SPARC&action=edit&redlink=1" class="new" title="SPARC (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">SPARC</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/SPARC" class="extiw" title="en:SPARC">SPARC</a>), <a href="/w/index.php?title=X86-64&action=edit&redlink=1" class="new" title="X86-64 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">x86-64</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/x86-64" class="extiw" title="en:x86-64">x86-64</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%A1_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="એમ્બેડેડ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એમ્બેડેડ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Embedded_system" class="extiw" title="en:Embedded system">Embedded computer</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_8048&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 8048 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 8048</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_8048" class="extiw" title="en:Intel 8048">Intel 8048</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2_8051&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટેલ 8051 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટેલ 8051</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Intel_8051" class="extiw" title="en:Intel 8051">Intel 8051</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="પર્સનલ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પર્સનલ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Personal_computer" class="extiw" title="en:Personal computer">Personal computer</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%AA_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડેસ્કટોપ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ડેસ્કટોપ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Desktop_computer" class="extiw" title="en:Desktop computer">Desktop computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B9%E0%AB%8B%E0%AA%AE_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="હોમ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">હોમ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Home_computer" class="extiw" title="en:Home computer">Home computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%AA%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%AA_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="લેપટોપ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">લેપટોપ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laptop_computer" class="extiw" title="en:Laptop computer">Laptop computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AA%B2_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9C%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B2_%E0%AA%86%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%82%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="પર્સનલ ડિજિટલ આસિસ્ટંટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પર્સનલ ડિજિટલ આસિસ્ટંટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" class="extiw" title="en:Personal digital assistant">Personal digital assistant</a>) (PDA), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="પોર્ટેબલ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પોર્ટેબલ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Portable_computer" class="extiw" title="en:Portable computer">Portable computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%9F_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેબ્લેટ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેબ્લેટ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tablet_computer" class="extiw" title="en:Tablet computer">Tablet computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="વેરેબલ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">વેરેબલ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wearable_computer" class="extiw" title="en:Wearable computer">Wearable computer</a>) </td></tr> <tr> <td>થિયોરેટિકલ/એક્સપેરિમેન્ટલ</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="કોન્ટમ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કોન્ટમ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Quantum_computer" class="extiw" title="en:Quantum computer">Quantum computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AB%87%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="કેમિકલ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કેમિકલ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chemical_computer" class="extiw" title="en:Chemical computer">Chemical computer</a>), <a href="/w/index.php?title=DNA_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="DNA કમ્પ્યુટિંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">DNA કમ્પ્યુટિંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/DNA_computing" class="extiw" title="en:DNA computing">DNA computing</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓપ્ટિકલ કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓપ્ટિકલ કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Optical_computer" class="extiw" title="en:Optical computer">Optical computer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="સ્પિનટ્રોનિક્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સ્પિનટ્રોનિક્સ આધારિત કમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Spintronics" class="extiw" title="en:Spintronics">Spintronics based computer</a>) </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption><b>બીજા હાર્ડવેર ટોપિક્સ</b> </caption> <tbody><tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="પેરિફેરલ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પેરિફેરલ ડિવાઇઝ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Peripheral" class="extiw" title="en:Peripheral">Peripheral device</a>) (<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%9F/%E0%AA%86%E0%AA%89%E0%AA%9F%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇનપુટ/આઉટપુટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇનપુટ/આઉટપુટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Input/output" class="extiw" title="en:Input/output">Input/output</a>))</td> <td>ઇનપુટ</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%89%E0%AA%B8_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="માઉસ (કમ્પ્યુટિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">માઉસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mouse_(computing)" class="extiw" title="en:Mouse (computing)">Mouse</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%95%E0%AB%80%E0%AA%AC%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર કીબોર્ડ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કીબોર્ડ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_keyboard" class="extiw" title="en:Computer keyboard">Keyboard</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9C%E0%AB%8B%E0%AA%AF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="જોયસ્ટિક (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">જોયસ્ટિક</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Joystick" class="extiw" title="en:Joystick">Joystick</a>), <a href="/wiki/%E0%AA%87%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%9C_%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AA%B0" title="ઇમેજ સ્કેનર">ઇમેજ સ્કેનર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Image_scanner" class="extiw" title="en:Image scanner">Image scanner</a>) </td></tr> <tr> <td>આઉટપુટ</td> <td><a href="/wiki/%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B0" title="કમ્પ્યુટર મોનિટર">મોનિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/computer_monitor" class="extiw" title="en:computer monitor">Monitor</a>), <a href="/wiki/%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0" title="કમ્પ્યુટર પ્રિન્ટર">પ્રિન્ટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_printer" class="extiw" title="en:Computer printer">Printer</a>) </td></tr> <tr> <td>બન્ને</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%AA%E0%AB%80_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95_%E0%AA%A1%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફ્લોપી ડિસ્ક ડ્રાઇવ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ફ્લોપી ડિસ્ક ડ્રાઇવ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Floppy_disk_drive" class="extiw" title="en:Floppy disk drive">Floppy disk drive</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="હાર્ડ ડિસ્ક (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">હાર્ડ ડિસ્ક</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hard_disk" class="extiw" title="en:Hard disk">Hard disk</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B2_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓપ્ટિકલ ડિસ્ક (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓપ્ટિકલ ડિસ્ક ડ્રાઇવ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Optical_disc" class="extiw" title="en:Optical disc">Optical disc</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેલિપ્રિન્ટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેલિપ્રિન્ટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Teleprinter" class="extiw" title="en:Teleprinter">Teleprinter</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%AC%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર બસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમ્પ્યુટર બસો</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_bus" class="extiw" title="en:Computer bus">Computer bus</a>)</td> <td>ટૂંકી રેન્જ</td> <td><a href="/w/index.php?title=RS-232&action=edit&redlink=1" class="new" title="RS-232 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">RS-232</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/RS-232" class="extiw" title="en:RS-232">RS-232</a>), <a href="/w/index.php?title=SCSI&action=edit&redlink=1" class="new" title="SCSI (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">SCSI</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/SCSI" class="extiw" title="en:SCSI">SCSI</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8B%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%95%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="પેરિફેરલ કોમ્પોનેન્ટ ઇન્ટરકનેક્ટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PCI</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Peripheral_Component_Interconnect" class="extiw" title="en:Peripheral Component Interconnect">PCI</a>), <a href="/w/index.php?title=USB&action=edit&redlink=1" class="new" title="USB (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">USB</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/USB" class="extiw" title="en:USB">USB</a>) </td></tr> <tr> <td>લાંબી રેન્જ (<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર નેટવર્કિંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમ્પ્યુટર નેટવર્કિંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_networking" class="extiw" title="en:Computer networking">Computer networking</a>))</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%A5%E0%AA%B0%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="એથરનેટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એથરનેટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ethernet" class="extiw" title="en:Ethernet">Ethernet</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%A8%E0%AA%B8_%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%AB%E0%AA%B0_%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="સિંક્રનસ ટ્રાન્સફર મોડ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ATM</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Asynchronous_Transfer_Mode" class="extiw" title="en:Asynchronous Transfer Mode">ATM</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%AC%E0%AA%B0_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%A1_%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BE_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફાઇબર ડિસ્ટ્રીબ્યુટેડ ડેટા ઇન્ટરફેસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">FDDI</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fiber_distributed_data_interface" class="extiw" title="en:Fiber distributed data interface">FDDI</a>) </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="સોફ્ટવેર"><span id=".E0.AA.B8.E0.AB.8B.E0.AA.AB.E0.AB.8D.E0.AA.9F.E0.AA.B5.E0.AB.87.E0.AA.B0"></span>સોફ્ટવેર</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=16" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: સોફ્ટવેર"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b> સોફ્ટવેર</b> કમ્પ્યુટરના એવા ભાગોનો ઉલ્લેખ કરે છે, જે મટીરીયલ સ્વરૂપમાં નથી, જેમ કે પ્રોગ્રામ્સ, ડેટા, પ્રોટોકોલ્સ વગેરે. જ્યારે હાર્ડવેરમાં સોફ્ટવેર સ્ટોર કરવામાં આવ્યો હોય ત્યારે, તેને સરળ રીતે સુધારી શકાતું નથી (જેમ કે આઇબીએમ પીસી કોમ્પેટીબલમાં બાયોસ, રિડ-ઓન્લી મેમરી (આરઓએમ અથવા રોમ), તે હાર્ડવેર અને સોફ્ટવેર વચ્ચે કોઇક સ્થળે અચોક્કસ વિસ્તારમાં આવે છે તે નિર્દેશ કરવા માટે તેને ઘણી વખત “ફર્મવેર” કહેવાય છે. </p> <table class="wikitable"> <caption><b>કમ્પ્યુટર સોફ્ટવેર</b> </caption> <tbody><tr> <td>ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ</td> <td>યુનિક્સ અને બર્કલી સોફ્ટવેર ડિસ્ટ્રીબ્યુશન (બિ.એસ.ડી.)</td> <td>UNIX System V, AIX operating system, HP-UX, Solaris (SunOS), IRIX, બિ.એસ.ડી. ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ્સની યાદી </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=GNU&action=edit&redlink=1" class="new" title="GNU (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">GNU</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/GNU" class="extiw" title="en:GNU">GNU</a>)/<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="લિનક્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">લિનક્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linux" class="extiw" title="en:Linux">Linux</a>)</td> <td><a href="/wiki/%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%B6%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%AF%E0%AA%BE%E0%AA%A6%E0%AB%80" title="લિનક્સ ડિસ્ટ્રીબ્યુશન્સની યાદી">લિનક્સ ડિસ્ટ્રીબ્યુશન્સની યાદી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Linux_distributions" class="extiw" title="en:List of Linux distributions">List of Linux distributions</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%B6%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%B8%E0%AA%B0%E0%AA%96%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%A3%E0%AB%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="લિનક્સ ડિસ્ટ્રીબ્યુશન્સની સરખામણી (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">લિનક્સ ડિસ્ટ્રીબ્યુશન્સની સરખામણી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_Linux_distributions" class="extiw" title="en:Comparison of Linux distributions">Comparison of Linux distributions</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%88%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A1%E0%AB%8B%E0%AA%9D" title="માઈક્રોસોફ્ટ વિન્ડોઝ">માઈક્રોસોફ્ટ વિન્ડોઝ</a></td> <td>Windows 95, Windows 98, Windows NT, Windows 2000, Windows XP, Windows Vista, Windows CE, </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=DOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="DOS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">DOS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/DOS" class="extiw" title="en:DOS">DOS</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=86-DOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="86-DOS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">86-DOS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/86-DOS" class="extiw" title="en:86-DOS">86-DOS</a>) (QDOS), <a href="/w/index.php?title=PC-DOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="PC-DOS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PC-DOS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PC-DOS" class="extiw" title="en:PC-DOS">PC-DOS</a>), <a href="/w/index.php?title=MS-DOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="MS-DOS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">MS-DOS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/MS-DOS" class="extiw" title="en:MS-DOS">MS-DOS</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80DOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફ્રીDOS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ફ્રીDOS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/FreeDOS" class="extiw" title="en:FreeDOS">FreeDOS</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%95_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેક OS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેક OS</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mac_OS" class="extiw" title="en:Mac OS">Mac OS</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%95_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેક OS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેક OS ક્લાસિક</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mac_OS" class="extiw" title="en:Mac OS">Mac OS classic</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%95_OS_X&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેક OS X (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેક OS X</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mac_OS_X" class="extiw" title="en:Mac OS X">Mac OS X</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%A1_%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="એમ્બેડેડ ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એમ્બેડેડ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Embedded_operating_system" class="extiw" title="en:Embedded operating system">Embedded</a>) અને <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%B2-%E0%AA%9F%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%AE_%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="રિયલ-ટાઇમ ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">રિયલ ટાઇમ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Real-time_operating_system" class="extiw" title="en:Real-time operating system">real-time</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%AF%E0%AA%BE%E0%AA%A6%E0%AB%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ્સની યાદી (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એમ્બેડેડ ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ્સની યાદી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_operating_systems#Embedded" class="extiw" title="en:List of operating systems">List of embedded operating systems</a>) </td></tr> <tr> <td>પ્રાયોગિક</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%8F%E0%AA%AC%E0%AA%BE_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%A1_%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="એમોએબા ડિસ્ટ્રીબ્યુટેડ ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એમોએબા</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Amoeba_distributed_operating_system" class="extiw" title="en:Amoeba distributed operating system">Amoeba</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%A8_%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓબેરોન ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓબેરોન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Oberon_operating_system" class="extiw" title="en:Oberon operating system">Oberon</a>)/<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%AC%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AA%B2_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="બ્લ્યુબોટલ OS (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">બ્લ્યુબોટલ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bluebottle_OS" class="extiw" title="en:Bluebottle OS">Bluebottle</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AB%8D%E0%AA%B8_%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AB%8B_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%A8_9&action=edit&redlink=1" class="new" title="બેલ્સ લેબ્સનો પ્લાન 9 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">બેલ્સ લેબ્સનો પ્લાન 9</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Plan_9_from_Bell_Labs" class="extiw" title="en:Plan 9 from Bell Labs">Plan 9 from Bell Labs</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AB%80_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="લાઇબ્રેરી (કમ્પ્યુટિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">લાઇબ્રેરી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Library_(computing)" class="extiw" title="en:Library (computing)">Library</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AA%B2%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%80%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="મલ્ટીમિડિયા (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મલ્ટીમિડિયા</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multimedia" class="extiw" title="en:Multimedia">Multimedia</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%9FX&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડાયરેક્ટX (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ડાયરેક્ટX</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/DirectX" class="extiw" title="en:DirectX">DirectX</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%A8GL&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓપનGL (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓપનGL</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/OpenGL" class="extiw" title="en:OpenGL">OpenGL</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AA%E0%AA%A8AL&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓપનAL (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓપનAL</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/OpenAL" class="extiw" title="en:OpenAL">OpenAL</a>) </td></tr> <tr> <td>પ્રોગ્રામિંગ લાઇબ્રેરી</td> <td><a href="/w/index.php?title=C_%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A1%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1_%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AB%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="C સ્ટાન્ડર્ડ લાઇબ્રેરી (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">C સ્ટાન્ડર્ડ લાઇબ્રેરી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/C_standard_library" class="extiw" title="en:C standard library">C standard library</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A1%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1_%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%9F_%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AB%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="સ્ટાન્ડર્ડ ટેમ્પલેટ લાઇબ્રેરી (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સ્ટાન્ડર્ડ ટેમ્પલેટ લાઇબ્રેરી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Standard_template_library" class="extiw" title="en:Standard template library">Standard template library</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BE_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)" title="ડેટા (કમ્પ્યુટિંગ)">ડેટા</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Data_(computing)" class="extiw" title="en:Data (computing)">Data</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%95%E0%AB%89%E0%AA%B2_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="પ્રોટોકૉલ (કમ્પ્યુટિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પ્રોટોકૉલ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Protocol_(computing)" class="extiw" title="en:Protocol (computing)">Protocol</a>)</td> <td><a href="/wiki/%E0%AA%88%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9F_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%B2_%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F" title="ઈન્ટરનેટ પ્રોટોકોલ સ્યુટ">TCP/IP</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/TCP/IP" class="extiw" title="en:TCP/IP">TCP/IP</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%B0%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%9F_(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%B2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="કરમિટ (પ્રોટોકોલ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કેરમિટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kermit_(protocol)" class="extiw" title="en:Kermit (protocol)">Kermit</a>), <a href="/wiki/%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%B2_%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%AB%E0%AA%B0_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%B2" title="ફાઇલ ટ્રાન્સ્ફર પ્રોટોકોલ">FTP</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/FTP" class="extiw" title="en:FTP">FTP</a>), <a href="/wiki/%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%AB%E0%AA%B0_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%B2" title="હાયપરટેક્સ્ટ ટ્રાન્સફર પ્રોટોકોલ">HTTP</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/HTTP" class="extiw" title="en:HTTP">HTTP</a>), <a href="/w/index.php?title=SMTP&action=edit&redlink=1" class="new" title="SMTP (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">SMTP</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/SMTP" class="extiw" title="en:SMTP">SMTP</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%B2_%E0%AA%AB%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફાઇલ ફોર્મેટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ફાઇલ ફોર્મેટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File_format" class="extiw" title="en:File format">File format</a>)</td> <td><a href="/wiki/HTML" title="HTML">HTML</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/HTML" class="extiw" title="en:HTML">HTML</a>), <a href="/w/index.php?title=XML&action=edit&redlink=1" class="new" title="XML (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">XML</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/XML" class="extiw" title="en:XML">XML</a>), <a href="/w/index.php?title=JPEG&action=edit&redlink=1" class="new" title="JPEG (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">JPEG</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/JPEG" class="extiw" title="en:JPEG">JPEG</a>), <a href="/w/index.php?title=MPEG&action=edit&redlink=1" class="new" title="MPEG (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">MPEG</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/MPEG" class="extiw" title="en:MPEG">MPEG</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AA%B2_%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95_%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="પોર્ટેબલ નેટવર્ક ગ્રાફિક્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PNG</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Portable_Network_Graphics" class="extiw" title="en:Portable Network Graphics">PNG</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9D%E0%AA%B0_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="યુઝર ઇન્ટરફેસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">યુઝર ઇન્ટરફેસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/User_interface" class="extiw" title="en:User interface">User interface</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B2_%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9D%E0%AA%B0_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ગ્રાફિકલ યુઝર ઇન્ટરફેસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ગ્રાફિકલ યુઝર ઇન્ટરફેસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Graphical_user_interface" class="extiw" title="en:Graphical user interface">Graphical user interface</a>) (<a href="/w/index.php?title=WIMP_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="WIMP (કમ્પ્યુટિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">WIMP</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/WIMP_(computing)" class="extiw" title="en:WIMP (computing)">WIMP</a>))</td> <td><a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%88%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A1%E0%AB%8B%E0%AA%9D" title="માઈક્રોસોફ્ટ વિન્ડોઝ">માઈક્રોસોફ્ટ વિન્ડોઝ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Microsoft_Windows" class="extiw" title="en:Microsoft Windows">Microsoft Windows</a>), <a href="/w/index.php?title=GNOME&action=edit&redlink=1" class="new" title="GNOME (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">GNOME</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/GNOME" class="extiw" title="en:GNOME">GNOME</a>), <a href="/w/index.php?title=KDE&action=edit&redlink=1" class="new" title="KDE (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">KDE</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/KDE" class="extiw" title="en:KDE">KDE</a>), <a href="/w/index.php?title=QNX&action=edit&redlink=1" class="new" title="QNX (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">QNX ફોટોન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/QNX" class="extiw" title="en:QNX">QNX Photon</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%AE%E0%AA%A8_%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%AA_%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%A8%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="કોમન ડેસ્કટોપ એનવાર્યનમેન્ટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">CDE</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Common_Desktop_Environment" class="extiw" title="en:Common Desktop Environment">CDE</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B2_%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%A8%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ગ્રાફિકલ એનવાર્યનમેન્ટ મેનેજર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">GEM</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Graphical_Environment_Manager" class="extiw" title="en:Graphical Environment Manager">GEM</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F-%E0%AA%86%E0%AA%A7%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%A4_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેક્સ્ટ-આધારિત (કમ્પ્યુટિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેક્સ્ટ-આધારિત યુઝર ઇન્ટરફેસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Text-based_(computing)" class="extiw" title="en:Text-based (computing)">Text-based user interface</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A1-%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%A8_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમાન્ડ-લાઇન ઇન્ટરફેસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમાન્ડ-લાઇન ઇન્ટરફેસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Command-line_interface" class="extiw" title="en:Command-line interface">Command-line interface</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9D%E0%AA%B0_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AB%87%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેક્સ્ટ યુઝર ઇન્ટરફેસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેક્સ્ટ યુઝર ઇન્ટરફેસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Text_user_interface" class="extiw" title="en:Text user interface">Text user interface</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%87%E0%AA%B6%E0%AA%A8_%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="એપ્લિકેશન સોફ્ટવેર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એપ્લિકેશન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Application_software" class="extiw" title="en:Application software">Application</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%B8_%E0%AA%B8%E0%AB%81%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓફિસ સુટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓફિસ સુટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Office_suite" class="extiw" title="en:Office suite">Office suite</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B8%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="વર્ડ પ્રોસેસિંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">વર્ડ પ્રોસેસીંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Word_processing" class="extiw" title="en:Word processing">Word processing</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%AA_%E0%AA%AA%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડેસ્કટોપ પબ્લિશિંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ડેસ્કટોપ પબ્લીશીંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Desktop_publishing" class="extiw" title="en:Desktop publishing">Desktop publishing</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9D%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B6%E0%AA%A8_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="પ્રેઝેનટેશન પ્રોગ્રામ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પ્રેઝન્ટેશન પ્રોગ્રામ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Presentation_program" class="extiw" title="en:Presentation program">Presentation program</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%BE%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%9D_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડેટાબેઝ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ડેટાબેઝ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Database_management_system" class="extiw" title="en:Database management system">Database management system</a>), શિડ્યૂલીંગ અને ટાઇમ મેનેજમેન્ટ, <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A1%E0%AA%B6%E0%AB%80%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="સ્પ્રેડશીટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સ્પ્રેડશીટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Spreadsheet" class="extiw" title="en:Spreadsheet">Spreadsheet</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%89%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="એકાઉન્ટિંગ સોફ્ટવેર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એકાઉન્ટીંગ સોફ્ટવેર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Accounting_software" class="extiw" title="en:Accounting software">Accounting software</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9F" title="ઇન્ટરનેટ">ઇન્ટરનેટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Internet" class="extiw" title="en:Internet">Internet</a>) એસેસ</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%AC_%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%89%E0%AA%9D%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="વેબ બ્રાઉઝર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">બ્રાઉઝર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Web_browser" class="extiw" title="en:Web browser">Browser</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇમેલ ક્લાયન્ટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇમેલ ક્લાયંટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/E-mail_client" class="extiw" title="en:E-mail client">E-mail client</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%AC_%E0%AA%B8%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%B5%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="વેબ સર્વર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">વેબ સર્વર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Web_server" class="extiw" title="en:Web server">Web server</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%B2_%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%AB%E0%AA%B0_%E0%AA%8F%E0%AA%9C%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેલ ટ્રાન્સફર એજન્ટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેઇલ ટ્રાન્સફર એજન્ટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mail_transfer_agent" class="extiw" title="en:Mail transfer agent">Mail transfer agent</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%9F%E0%AA%82%E0%AA%9F_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્સટંટ મેસેજિંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્સ્ટન્ટ મેસેજીંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Instant_messaging" class="extiw" title="en:Instant messaging">Instant messaging</a>) </td></tr> <tr> <td>ડિઝાઇન અને ઉત્પાદન</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0-%E0%AA%B8%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%95_%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9D%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર-સહાયક ડિઝાઇન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમ્પ્યુટર આધારિત ડિઝાઇન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer-aided_design" class="extiw" title="en:Computer-aided design">Computer-aided design</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0-%E0%AA%B8%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%95_%E0%AA%89%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%A6%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર-સહાયક ઉત્પાદન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમ્પ્યુટર આધારિત ઉત્પાદન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer-aided_manufacturing" class="extiw" title="en:Computer-aided manufacturing">Computer-aided manufacturing</a>), પ્લાન્ટ મેનેજમેન્ટ, રોબોટિક ઉત્પાદન, સપ્લાય ચેઇન મેનેજમેન્ટ </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર ગ્રાફિક્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ગ્રાફિક્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_graphics" class="extiw" title="en:Computer graphics">Graphics</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B0%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8_%E0%AA%8F%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="રસ્ટર ગ્રાફિક્સ એડિટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">રાસ્ટર ગ્રાફિક્સ એડિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Raster_graphics_editor" class="extiw" title="en:Raster graphics editor">Raster graphics editor</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8_%E0%AA%8F%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="વેક્ટર ગ્રાફિક્સ એડિટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">વેક્ટોર ગ્રાફિક્સ એડિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vector_graphics_editor" class="extiw" title="en:Vector graphics editor">Vector graphics editor</a>), <a href="/w/index.php?title=3D_%E0%AA%AE%E0%AB%8B%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="3D મોડેલર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">3ડી મોડેલર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/3D_modeler" class="extiw" title="en:3D modeler">3D modeler</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%B6%E0%AA%A8_%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="એનિમેશન સોફ્ટવેર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એનિમેશન એડિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Animation_software" class="extiw" title="en:Animation software">Animation editor</a>), <a href="/w/index.php?title=3D_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="3D કમ્પ્યુટર ગ્રાફિક્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">3ડી કમ્પ્યુટર ગ્રાફિક્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/3D_computer_graphics" class="extiw" title="en:3D computer graphics">3D computer graphics</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%8B_%E0%AA%8F%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AB%80%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="વિડિયો એડિટીંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">વીડીયો ઇડેટીંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Video_editing" class="extiw" title="en:Video editing">Video editing</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%9C_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B8%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇમેજ પ્રોસેસિંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇમેજ પ્રોસેસીંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Image_processing" class="extiw" title="en:Image processing">Image processing</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9C%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B2_%E0%AA%93%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડિજિટલ ઓડિયો (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓડિયો</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_audio" class="extiw" title="en:Digital audio">Audio</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9C%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B2_%E0%AA%93%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%8B_%E0%AA%8F%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડિજિટલ ઓડિયો એડિટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ડિજિટલ ઓડિયો એડિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_audio_editor" class="extiw" title="en:Digital audio editor">Digital audio editor</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%93%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%8B_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%AF%E0%AA%B0_(%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઓડિયો પ્લેયર (સોફ્ટવેર) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓડિયો પ્લેબેક</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Audio_player_(software)" class="extiw" title="en:Audio player (software)">Audio playback</a>), મિક્સિંગ, <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%A5%E0%AB%87%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%9D%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="સોફ્ટવેર સિન્થેસાઇઝર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઓડિયો સિન્થેસિસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Software_synthesizer" class="extiw" title="en:Software synthesizer">Audio synthesis</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9D%E0%AA%BF%E0%AA%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર મ્યુઝિક (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમ્પ્યુટર મ્યુઝિક</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_music" class="extiw" title="en:Computer music">Computer music</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0_%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9C%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%82%E0%AA%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="સોફ્ટવેર એન્જિનિયરીંગ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સોફ્ટવેર એન્જિનિયરીંગ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Software_Engineering" class="extiw" title="en:Software Engineering">Software Engineering</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%B2%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પાઇલર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કમ્પાઇલર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Compiler" class="extiw" title="en:Compiler">Compiler</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%B8%E0%AB%87%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AC%E0%AA%BF_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="એસેમ્બિ ભાષા (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એસેમ્બલર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Assembly_language#Assembler" class="extiw" title="en:Assembly language">Assembler</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B0%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B0_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટરપ્રિટર (કમ્પ્યુટિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટરપ્રિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Interpreter_(computing)" class="extiw" title="en:Interpreter (computing)">Interpreter</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AC%E0%AA%97%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ડિબગર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ડિબગર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Debugger" class="extiw" title="en:Debugger">Debugger</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%8F%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ટેક્સ્ટ એડિટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ટેક્સ્ટ એડિટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Text_Editor" class="extiw" title="en:Text Editor">Text Editor</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%A1_%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%B5%E0%AA%B2%E0%AA%AA%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%A8%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્ટિગ્રેટેડ ડેવલપમેન્ટ એનવાર્યનમેન્ટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટિગ્રેટેડ ડેવલપમેન્ટ એનવાર્યનમેન્ટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Integrated_development_environment" class="extiw" title="en:Integrated development environment">Integrated development environment</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AA%AB%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8_%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AA%BE%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="પરફોર્મન્સ એનાલિસિસ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પરફોર્મન્સ એનાલિસિસ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Performance_analysis" class="extiw" title="en:Performance analysis">Performance analysis</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%9D%E0%AA%A8_%E0%AA%95%E0%AA%82%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="રિવિઝન કંટ્રોલ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">રિવિઝન કંટ્રોલ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Revision_control" class="extiw" title="en:Revision control">Revision control</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0_%E0%AA%95%E0%AA%A8%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%B6%E0%AA%A8_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="સોફ્ટવેર કનફિગ્યુરેશન મેનેજમેન્ટ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સોફ્ટવેર કનફિગ્યુરેશન મેનેજમેન્ટ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Software_configuration_management" class="extiw" title="en:Software configuration management">Software configuration management</a>) </td></tr> <tr> <td>શૈક્ષણિક</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B6%E0%AB%88%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B7%E0%AA%A3%E0%AA%BF%E0%AA%95_%E0%AA%AE%E0%AA%A8%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AA%82%E0%AA%9C%E0%AA%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="શૈક્ષણિક મનોરંજન (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">શૈક્ષણિક મનોરંજન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Edutainment" class="extiw" title="en:Edutainment">Edutainment</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B6%E0%AB%88%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B7%E0%AA%A3%E0%AA%BF%E0%AA%95_%E0%AA%B0%E0%AA%AE%E0%AA%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="શૈક્ષણિક રમત (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">શૈક્ષણિક રમત</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Educational_game" class="extiw" title="en:Educational game">Educational game</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%97%E0%AA%82%E0%AA%AD%E0%AB%80%E0%AA%B0_%E0%AA%B0%E0%AA%AE%E0%AA%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ગંભીર રમત (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ગંભીર રમત</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Serious_game" class="extiw" title="en:Serious game">Serious game</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%9F_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફાઇટ સિમ્યુલેટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ફાઇટ સિમ્યુલેટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Flight_simulator" class="extiw" title="en:Flight simulator">Flight simulator</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%85%E0%AA%A8%E0%AB%87_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%8B_%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર અને વિડિયો ગેમ્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ગેમ્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_and_video_games" class="extiw" title="en:Computer and video games">Games</a>)</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AA%95_%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="વ્યુહાત્મક ગેમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સ્ટ્રેટેજી</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Strategy_game" class="extiw" title="en:Strategy game">Strategy</a>), આર્કેડ, <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%AA%E0%AA%9D%E0%AA%B2_%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="કમ્પ્યુટર પઝલ ગેમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પઝલ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_puzzle_game" class="extiw" title="en:Computer puzzle game">Puzzle</a>), સિમ્યુલેશન, <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AA%B8%E0%AA%A8_%E0%AA%B6%E0%AB%82%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફર્સ્ટ પરસન શૂટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ફર્સ્ટ પર્સન શૂટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/First-person_shooter" class="extiw" title="en:First-person shooter">First-person shooter</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%9F%E0%AA%AB%E0%AB%8B%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AE_%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="પ્લેટફોર્મ ગેમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પ્લેટફોર્મ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Platform_game" class="extiw" title="en:Platform game">Platform</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B5%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%BE%E0%AA%AA%E0%AA%95_%E0%AA%8F%E0%AA%95_%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%A5%E0%AB%87_%E0%AA%98%E0%AA%A3%E0%AA%BE%E0%AA%82_%E0%AA%96%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%80%E0%AA%93_%E0%AA%B0%E0%AA%AE%E0%AB%80_%E0%AA%B6%E0%AA%95%E0%AB%87_%E0%AA%A4%E0%AB%87%E0%AA%B5%E0%AB%80_%E0%AA%93%E0%AA%A8%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%A8_%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="વ્યાપક એક સાથે ઘણાં ખેલાડીઓ રમી શકે તેવી ઓનલાઇન ગેમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેસિવલી મલ્ટીપ્લેયર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Massively_multiplayer_online_game" class="extiw" title="en:Massively multiplayer online game">Massively multiplayer</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%85%E0%AA%B0%E0%AA%B8_%E0%AA%AA%E0%AA%B0%E0%AA%B8%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%95%E0%AA%B2%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AA%BF%E0%AA%A4_%E0%AA%95%E0%AA%A5%E0%AA%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="અરસ પરસની કલ્પિત કથા (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્ટરેક્ટિવ ફિક્સન</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Interactive_fiction" class="extiw" title="en:Interactive fiction">Interactive fiction</a>) </td></tr> <tr> <td>Misc</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%86%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%AB%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%B2_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%BF%E0%AA%9C%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="આર્ટિફિસિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">આર્ટિફિસિયલ ઇન્ટેલિજન્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Artificial_intelligence" class="extiw" title="en:Artificial intelligence">Artificial intelligence</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%8F%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%BF%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%B0%E0%AA%B8_%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%AB%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="એન્ટિવાયરસ સોફ્ટવેર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">એન્ટિવાયરસ સોફ્ટવેર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Antivirus_software" class="extiw" title="en:Antivirus software">Antivirus software</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0_%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="મેલવેર સ્કેનર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">મેલવેર સ્કેનર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Malware_scanner" class="extiw" title="en:Malware scanner">Malware scanner</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AB%8B%E0%AA%B2%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્સ્ટોલર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્સ્ટોલર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Installer" class="extiw" title="en:Installer">Installer</a>)/<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AA%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%87%E0%AA%9C_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_%E0%AA%B8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%9F%E0%AA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="પેકેજ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">પેકેજ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ્સ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Package_management_system" class="extiw" title="en:Package management system">Package management system</a>), <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AB%E0%AA%BE%E0%AA%87%E0%AA%B2_%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ફાઇલ મેનેજર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ફાઇલ મેનેજર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File_manager" class="extiw" title="en:File manager">File manager</a>) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="પ્રોગ્રામિંગ_ભાષાઓ"><span id=".E0.AA.AA.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AB.8B.E0.AA.97.E0.AB.8D.E0.AA.B0.E0.AA.BE.E0.AA.AE.E0.AA.BF.E0.AA.82.E0.AA.97_.E0.AA.AD.E0.AA.BE.E0.AA.B7.E0.AA.BE.E0.AA.93"></span>પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=17" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>પ્રોગ્રામીંગ ભાષા કમ્પ્યુટરને ચલાવવા માટે પ્રોગ્રામ નિર્દેશના વિવિધ માર્ગો પૂરા પાડે છે કુદરતી ભાષા સિવાય, પ્રોગ્રામીંગ ભાષાઓ અસ્પષ્ટ નહી અને ટૂંકાણમાં મંજૂરી આપવા માટે તૈયાર કરવામાં આવી છે. તે શુદ્ધ રીતે લખાયેલી ભાષા છે અને ઘણી વખત મોટેથી વાંચવામાં પણ મુશ્કેલ છે તે ક્યાંતો મશિન ભાષામાં કમ્પાઇલર દ્વારા અથવા એસેમ્બ્લર દ્વારા ચાલનસમય પહેલા ભાષાંતરીત હોય છે અથવા ઇન્ટરપ્રિટર દ્વારા ચાલનસમય વખતે સીધી જ ભાષાંતર કરવામાં આવે છે. કેટલીક વખત બે ટેકનીકની હાઇબ્રીડ પદ્ધતિ દ્વારા પ્રોગ્રામ હાથ ધરવામાં આવે છે. હજ્જારો વિવિધ પ્રોગ્રામીંગ ભાષાઓ છે-જેમાંની કેટલીક સામાન્ય હેતુ માટેની હતી, જ્યારે અન્ય કેટલીક ભાષાઓ કેટલાક ખાસ હેતુ માટે જ ઉપયોગી હતી. </p> <table class="wikitable"> <caption><b>પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ</b> </caption> <tbody><tr> <td>પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓની યાદી</td> <td>પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓની સમયરેખા, પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓની શ્રેણીગત યાદી, પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓની વારસાગત યાદી, પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓની મૂળાક્ષરો મુજબની યાદી, બિન-અંગ્રેજી આધારિત પ્રોગ્રામિંગ ભાષાઓ </td></tr> <tr> <td>સામાન્ય રીતે વપરાતી એસેમ્બ્લી ભાષાઓ</td> <td>ARM આર્કિટેક્ચર, MIPS આર્કિટેક્ચર, X૮૬ એસેમ્બલી ભાષા </td></tr> <tr> <td>સામાન્ય રીતે વપરાતી ઉંચા સ્તરની ભાષાઓ</td> <td>Ada, BASIC, <a href="/wiki/C_(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE)" title="C (પ્રોગ્રામિંગ ભાષા)">C</a>, <a href="/wiki/C%2B%2B(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE)" title="C++(પ્રોગ્રામિંગ ભાષા)">C++</a>, <a href="/wiki/C_%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AA_(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE)" title="C શાર્પ (પ્રોગ્રામિંગ ભાષા)">C#</a>, COBOL, ફોર્ટ્રાન, <a href="/wiki/%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%B5%E0%AA%BE_(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE)" title="જાવા (પ્રોગ્રામિંગ ભાષા)">Java</a>, Lisp, Pascal, Object Pascal </td></tr> <tr> <td>સામાન્ય રીતે વપરાતી સ્ક્રીપ્ટીંગ ભાષાઓ</td> <td>Bourne script (BASH), JavaScript, <a href="/wiki/%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%A5%E0%AB%8B%E0%AA%A8(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE)" title="પાયથોન(પ્રોગ્રામિંગ ભાષા)">Python</a>, Ruby, <a href="/wiki/PHP_(%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE)" title="PHP (પ્રોગ્રામિંગ ભાષા)">PHP</a>, Perl </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="વ્યવસાયો_અને_સંગઠનો"><span id=".E0.AA.B5.E0.AB.8D.E0.AA.AF.E0.AA.B5.E0.AA.B8.E0.AA.BE.E0.AA.AF.E0.AB.8B_.E0.AA.85.E0.AA.A8.E0.AB.87_.E0.AA.B8.E0.AA.82.E0.AA.97.E0.AA.A0.E0.AA.A8.E0.AB.8B"></span>વ્યવસાયો અને સંગઠનો</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=18" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: વ્યવસાયો અને સંગઠનો"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>કમ્પ્યુટરનો ઉપયોગ સમાજ આખામાં ફેલાયો હોવાથી કમ્પ્યુટર સાવિષ્ટ કારકીર્દીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. હાર્ડવેર, સોફ્ટવેર અને ફર્મવેરની થીમ આધારિત જે લોકો ઉદ્યોગમાં કામ કર છે તેવા લોકોના મગજ કેટલીકવખત બિનસંબંધિત રીતે વેટવેર અથવા “મીટવેર” તરીકે જાણીતા છે. </p> <table class="wikitable"> <caption><b>કમ્પ્યુટર સાથે જોડાયેલા વ્યવસાયો</b> </caption> <tbody><tr> <td>હાર્ડવેર સાથે જોડાયેલા</td> <td>ઇલેક્ટ્રિકલ એન્જિનિયરીંગ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્જિનિયરીંગ, કમ્પ્યુટર એન્જિનિયરીંગ, ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ એન્જિનિયરીંગ, ઓપ્ટિકલ એન્જિનિયરીંગ, નેનોસ્કેલ એન્જિનિયરીંગ </td></tr> <tr> <td>સોફ્ટવેર સાથે જોડાયેલા</td> <td>કમ્પ્યુટર વિજ્ઞાન, માનવીય કમ્પ્યુટર ક્રિયાપ્રતિક્રિયા, ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી, સોફ્ટવેર એન્જિનિયરીંગ, સાયન્ટિફિક કમ્પ્યુટિંગ, વેબ ડિઝાઇન, ડેસ્કટોપ પબ્લિશિંગ </td></tr></tbody></table> <p>સાથે મળીને કામ કરવા માટે કમ્પ્યુટરની જરૂરિયાત અને માહિતીની આપ-લે કરવા માટે સક્ષમતા હાંસલ કરવા માટેની સ્થિતિએ ઔપચારીક અને બિનઔપચારીક રીતે ઘણા સ્ટાન્ડર્ડ ઓર્ગેનાઇઝેશનો, ક્લબો અને સોસાયટીઓને વિસ્તરવાની જરૂરિયાત ઊભી કરી છે. </p> <table class="wikitable"> <caption><b>સંગઠન</b> </caption> <tbody><tr> <td>સ્ટાન્ડર્ડ્સ ગ્રુપ્સ</td> <td>અમેરિકન નેશનલ સ્ટાન્ડર્ડ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, ઇન્ટરનેશનલ ઇલેક્ટ્રોટેકનિકલ કમિશન, ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇલેક્ટ્રીકલ એન્ડ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્જિનિયર્સ, ઇન્ટરનેટ એન્જિનિયરીંગ ટાસ્ક ફોર્સ, ઇન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઇઝેશન ફોર સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન, વર્લ્ડ વાઇડ વેબ કોન્સર્ટિયમ </td></tr> <tr> <td>વ્યાવસાયીક મંડળો</td> <td>એસોસિએશન ફોર કમ્પ્યુટિંગ મશીનરી (એ.સિ.એમ.), એ.સિ.એમ. સ્પેશ્યલ ઇન્ટરેસ્ટ ગ્રૂપ્સ, ઇન્સ્ટિટ્યુશન ઓફ એન્જિનિયરીંગ એન્ડ ટેક્નોલોજી, આઇ.એફ.આઇ.પી. </td></tr> <tr> <td>ફ્રી સોફ્ટવેર/ઓપન-સોર્સ સોફ્ટવેર ગ્રૂપ્સ</td> <td>ફ્રી સોફ્ટવેર ફાઉન્ડેશન, મોઝીલા ફાઉન્ડેશન, અપાચે સોફ્ટવેર ફાઉન્ડેશન </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ત્યાં_પણ_જૂઓ"><span id=".E0.AA.A4.E0.AB.8D.E0.AA.AF.E0.AA.BE.E0.AA.82_.E0.AA.AA.E0.AA.A3_.E0.AA.9C.E0.AB.82.E0.AA.93"></span>ત્યાં પણ જૂઓ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=19" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: ત્યાં પણ જૂઓ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r865067">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r869997">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="https://gu.wikiquote.org/wiki/" class="extiw" title="q:">વિકિસૂક્તિ</a> પર આ વિષયક 'સૂક્તિઓ' છે: <i><b><a href="https://gu.wikiquote.org/wiki/Computers" class="extiw" title="q:Computers">Computers</a></b></i></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r865067"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r869997"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%AE%E0%AB%80%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE_%E0%AA%95%E0%AB%89%E0%AA%AE%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8" title="વિકિમીડિયા કૉમન્સ">વિકિમીડિયા કૉમન્સ</a> પર <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Computer" class="extiw" title="commons:Computer">Computer</a></b></i> વિષયક વધુ દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય માધ્યમો (Media) ઉપલબ્ધ છે.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="એક્સટર્નલ_લિંક્સ"><span id=".E0.AA.8F.E0.AA.95.E0.AB.8D.E0.AA.B8.E0.AA.9F.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.A8.E0.AA.B2_.E0.AA.B2.E0.AA.BF.E0.AA.82.E0.AA.95.E0.AB.8D.E0.AA.B8"></span>એક્સટર્નલ લિંક્સ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=20" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: એક્સટર્નલ લિંક્સ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://search.wikia.com/wiki/Mini:Computer">કમ્પ્યુટર મિનિ-આર્ટિકલ</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090330111305/http://search.wikia.com/wiki/Mini:Computer">સંગ્રહિત</a> ૨૦૦૯-૦૩-૩૦ ના રોજ <a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%95_%E0%AA%AE%E0%AA%B6%E0%AA%BF%E0%AA%A8" title="વેબેક મશિન">વેબેક મશિન</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="નોંધ"><span id=".E0.AA.A8.E0.AB.8B.E0.AA.82.E0.AA.A7"></span>નોંધ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=21" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: નોંધ"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r759898">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r821257">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131227011050/http://www.mlahanas.de/Greeks/HeronAlexandria2.htm">"Heron of Alexandria"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mlahanas.de/Greeks/HeronAlexandria2.htm">મૂળ</a> માંથી 2013-12-27 પર સંગ્રહિત<span class="reference-accessdate">. મેળવેલ <span class="nowrap">2008-01-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Heron+of+Alexandria&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mlahanas.de%2FGreeks%2FHeronAlexandria2.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ancient_Discoveries-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Ancient_Discoveries_2-0">૨.૦</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Ancient_Discoveries_2-1">૨.૧</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=rxjbaQl0ad8"><i>Ancient Discoveries, Episode 11: Ancient Robots</i></a>, History Channel<span class="printonly">, <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.youtube.com/watch?v=rxjbaQl0ad8">http://www.youtube.com/watch?v=rxjbaQl0ad8</a></span><span class="reference-accessdate">, retrieved 2008-09-06</span></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Discoveries%2C+Episode+11%3A+Ancient+Robots&rft.pub=History+Channel&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DrxjbaQl0ad8&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">હાવર્ડ આર. ટર્નર (૧૯૯૭), <i>મધ્યયુગિન ઇસ્લામમાં વિજ્ઞાનનો સ્પષ્ટ પરિચય</i>, p.184, યુનિવર્સિટી ઓફ ટેક્સાસ પ્રેસ, <a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AA%95%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%A4/0292781490" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-292-78149-0</a></span> </li> <li id="cite_note-Hill2-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Hill2_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">ડોનાલ્ડ રૂટલેજ હિલ, મિકેનિકલ એન્જિનિયરીંગ ઇન ધ મિડિયેવલ નિયર ઇસ્ટ, <i>સાઇન્ટીફિક અમેરિકન</i>, મે ૧૯૯૧, pp. 64-9 ડોનાલ્ડ રૂટલેજ હિલ, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://home.swipnet.se/islam/articles/HistoryofSciences.htm">મિકેનિકલ એન્જિન્યીંગ</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071225091836/http://home.swipnet.se/islam/articles/HistoryofSciences.htm">સંગ્રહિત</a> ૨૦૦૭-૧૨-૨૫ ના રોજ <a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%95_%E0%AA%AE%E0%AA%B6%E0%AA%BF%E0%AA%A8" title="વેબેક મશિન">વેબેક મશિન</a>)</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">એનાલિટીકલ એન્જિનની ભેળસેળ બેબેજના ડિફરન્સ એન્જિન સાથે ન થવી જોઇએ, જે પ્રોગ્રામ ન કરી શકાય તેવું યાંત્રિક ગણનયંત્ર હતું.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">બી. જેક કોપલેન્ડ, ઇડી., કોલોસસ: બ્લેચલી પાર્કના કોડબ્રેક્રિંગ કોમ્પ્યુર્સના રહસ્યો, ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 2006</span> </li> <li id="cite_note-LavingtonP37-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-LavingtonP37_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLavington1998">Lavington 1998</a>, p. 37</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">આ પ્રોગ્રામ આજ રીતે <a href="/w/index.php?title=PDP-11&action=edit&redlink=1" class="new" title="PDP-11 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">PDP-11</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PDP-11" class="extiw" title="en:PDP-11">PDP-11</a>) <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="મિની કમ્પ્યુટર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">માઇક્રોકમ્પ્યુટર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/minicomputer" class="extiw" title="en:minicomputer">minicomputer</a>) માટે પણ લખાયો હતો અને કેટલીક ખાસ વસ્તુઓ બતાવે છે જે કમ્પ્યુટર કરી શકે.સેમિકોલન્સ (;) પછીની બધીજ ટેક્સ્ટ માનવીય વાંચકોના હીત માટેની <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F_(%E0%AA%95%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AA%BF%E0%AA%82%E0%AA%97)&action=edit&redlink=1" class="new" title="કોમેન્ટ (કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામિંગ) (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">સૂચનાઓ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Comment_(computer_programming)" class="extiw" title="en:Comment (computer programming)">comments</a>) છે.કમ્પ્યુટરમાં તેનું કોઇ મહત્વ નથી અને તે ઉપેક્ષિત છે.<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A2%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%9A%E0%AB%8B:Ref_harvard&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઢાંચો:Ref harvard (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઢાંચો:Ref harvard</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"> કમ્પ્યુટરની મૂળભૂત મર્યાદિતતાનો ઉકેલ લાવી શકે તેવો પ્રોગ્રામ તૈયાર કરવા ઘણી વાર પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો છે. સોફ્ટવેર જે શીખવાની નકલ અને અપનાવે છે તે <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A8%E0%AA%95%E0%AA%B2%E0%AB%80_%E0%AA%AC%E0%AB%81%E0%AA%A6%E0%AB%8D%E0%AA%A7%E0%AA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="નકલી બુદ્ધિ (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">કૃત્રિમ બુદ્ધિ</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/artificial_intelligence" class="extiw" title="en:artificial intelligence">artificial intelligence</a>)નો એક ભાગ છે. </span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">પ્રોગ્રામરની બેદરકારીના લીધે જ બગ્સ હોય છે તે સનાત સત્ય નથી. કમ્પ્યુટર હાર્ડવેર કદાચ નિષ્ફળ જઇ શકે છે અથવા તો ફંડામેન્ટલ મુશ્કેલી હોઇ શકે તેમ છે, જે ચોક્કસ પરિસ્થિતિઓમાં અણધાર્યા પરિણામો ઉત્પન્ન કરે છે ઉદા. તરીકે ૧૯૯૦ના પ્રારંભમાં ફ્લોટિંગ પોઇન્ટ ડિવીઝન ઓપરેશન માટે અયોગ્ય પરિણામો ઉત્પન્ન કરવા માટે પેન્ટિયમ FDIV બગ ઇન્ટેલ માઇક્રોપ્રોસેસર પર અસર કરી હતી. માઇક્રોપ્રોસેસરમાં ડિઝાઇનમાં ખરાબીના કારણે આમ થયું હતું અને અસરગ્રસ્ત ડિવાઇસના થોડા રિકોલમાં પરિણમી હતી. </span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"> ત્યાર પછીના કેટલાક કમ્પ્યુટરોમાં મશિન કોડમાં સીધી રીતે જ પ્રોગ્રામ કરવામાં આવ્યો હતો. કેટલાક મીનીકમ્પ્યુટર જેમ કે ડીઇસી પીડીપી-8ને સ્વીચની પેનલો પરથી સીધી રીતે જ પ્રોગ્રામ કરી શકાયા હોત. જોકે, આ પદ્ધતિ સામાન્ય રીતે બૂટીંગ પ્રોસેસના ભાગરૂપે જ વાપરવામાં આવે છે. અત્યંત આધુનિક કમ્પ્યુટરો કેટલીક નોન વોલેટાઇલ મેમરીમાંથી બૂટ પ્રોગ્રામ વાંચીને આપોઆપ જ સમગ્ર બૂટ કરે છે. </span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"> જોકે કેટલીકવાર વિવિધ કમ્પ્યુટર વચ્ચે મશિન ભાષાની સ્પર્ધાત્મકતાનું સ્વરૂપ હોય છે. X૮૬-૬૪ કોમ્પેટીબલ માઇક્રોપ્રોસેસર જેમ કે એડવાન્સ માઇક્રો ડિવાઇસિસ (એએમડી) એથલોન ૬૪, ઇન્ટેલ કોર ૨ માઇક્રોપ્રોસેસર ચલાવે છે તે સમાન પ્રકારના પ્રોગ્રામ ચલાવી શકે છે, તેમજ ઇન્ટેલ પેન્ટિયમ અને ઇન્ટેલ ૮૦૪૮૬ જેવા અગાઉના માઇક્રોપ્રોસેસર માટે તૈયાર કરવામાં આવેલા પ્રોગ્રામ્સ પણ ચલાવી શકે છે. આ અત્યંત પ્રારંભિક વ્યાપારી કમ્પ્યુટર્સથી અલગ પડે છે, જે ઘણી વાર એક જ વાર બનાવવામાં આવ્યા હતા અને અન્ય કમ્પ્યુટરની તુલનામાં બિનસ્પર્ધાત્મક હતા. </span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">પ્રોગ્રામીંગ ભાષાંતર કરતા ઉચ્ચ કક્ષાની ભાષાઓ અમુકવાર ઇન્ટરપ્રિટેડ લેન્ગવેજ હોય છે. ઇન્ટરપ્રિટર તરીકે જાણીતા અન્ય પ્રોગ્રામ દ્વારા મશિન કોડમાં ઇન્ટપ્રિટેડ ભાષાઓ ભાષાંતર થતી હોય છે. </span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">સુચનાઓના દૂભાષીકરણમાં કંટ્રોલ યુનિટના નિયમો ભૂતકાળમાં અલગ પડ્યા હતા અત્યંત આધુનિક કમ્પ્યુટરોમાં સુચનાઓના દૂભાષીકરણ માટે જ કંટ્રોલ યુનિટ જવાબદાર હોવાથી આ બાબત હંમેશા આગવી રહેશે નહી. ઘણા કમ્પ્યુટરોમાં કેટલીક સુચનાઓનો સમાવેશ થાય છે, જે થોડા ઘણા અંશે કંટ્રોલ સિસ્ટમ દ્વારા અને થોડા ઘણા અંશે અન્ય ઘટક દ્વારા દૂભાષીકરણ થાય છે. ખાસ કરીને ખાસ પ્રકારના કમ્પ્યુટીંગ હાર્ડવેર કે જે થોડા અંશે સ્વ સમાવિષ્ટ હોય છે તેમાં જ લાગુ પડે છે. ઉદા. તરીકે ઇડીવીએસી, જેમાં કંટ્રોલ યુનિટ કે જેણે ચાર સુચનાઓનું દૂભાષીકર કર્યું હતું તેનો ઉપયોગ વડે સૌપ્રથમ આધુનિક પ્રોગ્રામ કમ્પ્યુટર ડિઝાઇન કરવામાં આવશે.તમામ એરિથમેટિક (અંકગણિત)સંબધિત સુચનાઓ તેના એરિથમેટિક યુનિટ સમક્ષ પાસ કરવામાં આવી હતી અને વધુમાં તેને ત્યાં ડિકોડેડ કરવામાં આવી હતી. </span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">એડવાન્સડ કમ્પ્યુટમાં કંટ્રોલ સિસ્ટમ કામગીરીમાં સુધારો લાવવા માટે કેટલીક સુચનાઓના ક્રમમાં ફેરફાર કરી શકે છે. </span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"> ફ્લેશ મેમરી પણ ખતમ થતા પહેલા અમુક વખત સુધી પુનઃ લખી શકાય છે, જે તેને હેવી રેન્ડમ એક્સેસ યુસેઝ માટે ઓછું ઉપયોગી બનાવે છે. <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A2%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%9A%E0%AB%8B:Ref_harvard&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઢાંચો:Ref harvard (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઢાંચો:Ref harvard</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">જોકે, સસ્તી કોમોડિટી હાર્ડવેરના અસંખ્ય ટુકાડાઓમાંથી સુપરકમ્પ્યુટરની રચના કરવી તે અત્યંત સર્વસામાન્ય છે; સામાન્ય રીતે વ્યક્તિગત કમ્પ્યુટર નેટવર્ક દ્વારા જોડાયેલા હોય છે. ભારે લોકપ્રિય કમ્પ્યુટર ક્લસ્ટર ઘણી વખત સર્વસામાન્ય ડિઝાઇનો કરતા વધુ નીચી કિંમતે સુપરકમ્પ્યુટરની કામગીરી પૂરી પાડી શકે છે. ભારે શક્તિશાળી સુપરકમ્પ્યુટર્સ માટે હજુ પણ કસ્ટમ આર્કિટેક્ચરનો ઉપયોગ થતો હોવાથી તાજેતરના વર્ષોમાં ક્લસ્ટર કમ્પ્યુટર્સનો ઝડપી ફેલાવો થયો છે.<a href="/w/index.php?title=%E0%AA%A2%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%9A%E0%AB%8B:Ref_harvard&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઢાંચો:Ref harvard (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઢાંચો:Ref harvard</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">અત્યંત મોટા 64 બીટ <a href="/w/index.php?title=%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%9F%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B6%E0%AA%A8_%E0%AA%B8%E0%AB%87%E0%AA%9F_%E0%AA%86%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%9F%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%9A%E0%AA%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ઇન્સટ્રક્શન સેટ આર્કિટેક્ચર (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">ઇન્સ્ટ્રક્શન સેટ આર્કિટેક્ચર</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/instruction_set_architecture" class="extiw" title="en:instruction set architecture">instruction set architecture</a>) એ અગાઉની ડિઝાઇનું વિસ્તરણ છે. આલ્ફા સિવાયના આ ટેબલમાં આપેલ તમામ પ્રકારના આર્કિટેક્ચર તેમનું 64 બીટ પુનઃરજૂઆત કરવામાં આવી તે પહેલા 32 બીટ ફોર્મ્સમાં સમાવિષ્ટ હતા. </span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="સંદર્ભો"><span id=".E0.AA.B8.E0.AA.82.E0.AA.A6.E0.AA.B0.E0.AB.8D.E0.AA.AD.E0.AB.8B"></span>સંદર્ભો</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&action=edit&section=22" title="પરિચ્છેદમાં ફેરફાર કરો: સંદર્ભો"><span>ફેરફાર કરો</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r814817">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul li{list-style:none}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{padding-left:1.6em;text-indent:-1.6em}}.mw-parser-output .refbegin-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .refbegin-columns ul{margin-top:0}.mw-parser-output .refbegin-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="refbegin" style=""> <ul><li><span class="citation wikicite" id="endnote_kempf1961a"><a href="#ref_kempf1961a"><b><sup>a</sup></b></a></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFKempf,_Karl1961" class="citation journal cs1">Kempf, Karl (1961). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ed-thelen.org/comp-hist/U-S-Ord-61.html">"Historical Monograph: Electronic Computers Within the Ordnance Corps"</a>. <a href="/w/index.php?title=Aberdeen_Proving_Ground&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aberdeen Proving Ground (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">Aberdeen Proving Ground</a> (<a href="/w/index.php?title=United_States_Army&action=edit&redlink=1" class="new" title="United States Army (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">United States Army</a>).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Historical+Monograph%3A+Electronic+Computers+Within+the+Ordnance+Corps&rft.date=1961&rft.au=Kempf%2C+Karl&rft_id=http%3A%2F%2Fed-thelen.org%2Fcomp-hist%2FU-S-Ord-61.html&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%A6%E0%AA%A6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="મદદ:CS1 errors">મદદ</a>)</span></li> <li><span class="citation wikicite" id="endnote_phillips2000a"><a href="#ref_phillips2000a"><b><sup>a</sup></b></a></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFPhillips2000" class="citation web cs1">Phillips, Tony (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060427070236/http://www.math.sunysb.edu/~tony/whatsnew/column/antikytheraI-0400/kyth1.html">"The Antikythera Mechanism I"</a>. American Mathematical Society. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.math.sunysb.edu/~tony/whatsnew/column/antikytheraI-0400/kyth1.html">મૂળ</a> માંથી 2006-04-27 પર સંગ્રહિત<span class="reference-accessdate">. મેળવેલ <span class="nowrap">2006-04-05</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Antikythera+Mechanism+I&rft.pub=American+Mathematical+Society&rft.date=2000&rft.aulast=Phillips&rft.aufirst=Tony&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.math.sunysb.edu%2F~tony%2Fwhatsnew%2Fcolumn%2FantikytheraI-0400%2Fkyth1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span></li> <li><span class="citation wikicite" id="endnote_shannon1940a"><a href="#ref_shannon1940a"><b><sup>a</sup></b></a></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFShannon,_Claude_Elwood1940" class="citation journal cs1">Shannon, Claude Elwood (1940). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdl.handle.net/1721.1/11173">"A symbolic analysis of relay and switching circuits"</a>. Massachusetts Institute of Technology.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+symbolic+analysis+of+relay+and+switching+circuits&rft.date=1940&rft.au=Shannon%2C+Claude+Elwood&rft_id=http%3A%2F%2Fhdl.handle.net%2F1721.1%2F11173&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%A6%E0%AA%A6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="મદદ:CS1 errors">મદદ</a>)</span></li> <li><span class="citation wikicite" id="endnote_digital1972a"><a href="#ref_digital1972a"><b><sup>a</sup></b></a></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFDigital_Equipment_Corporation1972" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Digital_Equipment_Corporation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Digital Equipment Corporation (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">Digital Equipment Corporation</a> (1972). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bitsavers.vt100.net/dec/www.computer.museum.uq.edu.au_mirror/D-09-30_PDP11-40_Processor_Handbook.pdf"><i>PDP-11/40 Processor Handbook</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <a href="/w/index.php?title=Maynard,_Massachusetts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maynard, Massachusetts (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">Maynard, MA</a>: Digital Equipment Corporation.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=PDP-11%2F40+Processor+Handbook&rft.place=Maynard%2C+MA&rft.pub=Digital+Equipment+Corporation&rft.date=1972&rft.au=Digital+Equipment+Corporation&rft_id=http%3A%2F%2Fbitsavers.vt100.net%2Fdec%2Fwww.computer.museum.uq.edu.au_mirror%2FD-09-30_PDP11-40_Processor_Handbook.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%AA%E0%AB%80%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE:Link_rot" class="mw-redirect" title="વિકિપીડિયા:Link rot"><span title=" જુલાઈ 2021થી મૃત કડી">હંમેશ માટે મૃત કડી</span></a></i>]</span></sup></li> <li><span class="citation wikicite" id="endnote_verma1988a"><a href="#ref_verma1988a"><b><sup>a</sup></b></a></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFVerma,_G.;_Mielke,_N.1988" class="citation journal cs1">Verma, G.; Mielke, N. (1988). "Reliability performance of ETOX based flash memories". IEEE International Reliability Physics Symposium.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Reliability+performance+of+ETOX+based+flash+memories&rft.date=1988&rft.au=Verma%2C+G.%3B+Mielke%2C+N.&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%A6%E0%AA%A6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="મદદ:CS1 errors">મદદ</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: multiple names: authors list (<a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="શ્રેણી:CS1 maint: multiple names: authors list">link</a>)</span></li> <li><span class="citation wikicite" id="endnote_top5002006a"><a href="#ref_top5002006a"><b><sup>a</sup></b></a></span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFMeuer" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=Hans_Meuer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hans Meuer (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">Meuer, Hans</a> (<a href="/w/index.php?title=2006-11-13&action=edit&redlink=1" class="new" title="2006-11-13 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">2006-11-13</a>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top500.org/lists/2006/11/overtime/Architectures">"Architectures Share Over Time"</a>. <a href="/w/index.php?title=TOP500&action=edit&redlink=1" class="new" title="TOP500 (પાનું અસ્તિત્વમાં નથી)">TOP500</a><span class="reference-accessdate">. મેળવેલ <span class="nowrap">2006-11-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Architectures+Share+Over+Time&rft.pub=TOP500&rft.aulast=Meuer&rft.aufirst=Hans&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.top500.org%2Flists%2F2006%2F11%2Fovertime%2FArchitectures&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%A6%E0%AA%A6:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="મદદ:CS1 errors">મદદ</a>); </span><span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%A6%E0%AA%A6:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="મદદ:CS1 errors">મદદ</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: discouraged parameter (<a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_maint:_discouraged_parameter" title="શ્રેણી:CS1 maint: discouraged parameter">link</a>)</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFLavington1998">Lavington, Simon (1998), <i>A History of Manchester Computers</i> (2 ed.), Swindon: The British Computer Society, <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AA%95%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%A4/0902505018" title="વિશેષ:પુસ્તકસ્રોત/0902505018">0902505018</a></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Manchester+Computers&rft.aulast=Lavington&rft.aufirst=Simon&rft.au=Lavington%2C%26%2332%3BSimon&rft.date=1998&rft.edition=2&rft.place=Swindon&rft.pub=The+British+Computer+Society&rft.isbn=0902505018&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r821257"><cite id="CITEREFStokes2007" class="citation book cs1">Stokes, Jon (2007). <i>Inside the Machine: An Illustrated Introduction to Microprocessors and Computer Architecture</i>. San Francisco: No Starch Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AA%95%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%A4/978-1-59327-104-6" title="વિશેષ:પુસ્તકસ્રોત/978-1-59327-104-6"><bdi>978-1-59327-104-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Inside+the+Machine%3A+An+Illustrated+Introduction+to+Microprocessors+and+Computer+Architecture&rft.place=San+Francisco&rft.pub=No+Starch+Press&rft.date=2007&rft.isbn=978-1-59327-104-6&rft.aulast=Stokes&rft.aufirst=Jon&rfr_id=info%3Asid%2Fgu.wikipedia.org%3A%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95" class="Z3988"></span></li></ul> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://gu.wikipedia.org/w/index.php?title=સંગણક&oldid=870954">https://gu.wikipedia.org/w/index.php?title=સંગણક&oldid=870954</a>" થી મેળવેલ</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80%E0%AA%93" title="વિશેષ:શ્રેણીઓ">શ્રેણીઓ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0" title="શ્રેણી:કોમ્પ્યુટર">કોમ્પ્યુટર</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:%E0%AA%95%E0%AB%8B%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%9F%E0%AA%B0_%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A1%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%B0" title="શ્રેણી:કોમ્પ્યુટર હાર્ડવેર">કોમ્પ્યુટર હાર્ડવેર</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">છુપી શ્રેણીઓ: <ul><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:Pages_containing_cite_templates_with_deprecated_parameters" title="શ્રેણી:Pages containing cite templates with deprecated parameters">Pages containing cite templates with deprecated parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:Webarchive_template_wayback_links" title="શ્રેણી:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:Pages_using_ISBN_magic_links" title="શ્રેણી:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_errors:_missing_periodical" title="શ્રેણી:CS1 errors: missing periodical">CS1 errors: missing periodical</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:All_articles_with_dead_external_links" title="શ્રેણી:All articles with dead external links">All articles with dead external links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:Articles_with_dead_external_links_from_%E0%AA%9C%E0%AB%81%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%88_2021" title="શ્રેણી:Articles with dead external links from જુલાઈ 2021">Articles with dead external links from જુલાઈ 2021</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:Articles_with_permanently_dead_external_links" title="શ્રેણી:Articles with permanently dead external links">Articles with permanently dead external links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="શ્રેણી:CS1 maint: multiple names: authors list">CS1 maint: multiple names: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_errors:_unsupported_parameter" title="શ્રેણી:CS1 errors: unsupported parameter">CS1 errors: unsupported parameter</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_errors:_dates" title="શ્રેણી:CS1 errors: dates">CS1 errors: dates</a></li><li><a href="/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%A3%E0%AB%80:CS1_maint:_discouraged_parameter" title="શ્રેણી:CS1 maint: discouraged parameter">CS1 maint: discouraged parameter</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> આ પાનાંમાં છેલ્લો ફેરફાર ૨૧ ઓગસ્ટ ૨૦૨૪ના રોજ ૧૮:૧૯ વાગ્યે થયો.</li> <li id="footer-info-copyright">આ લખાણ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> હેઠળ ઉપલબ્ધ છે; વધારાની શરતો લાગુ પડી શકે છે. વધુ માહિતી માટે <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">વપરાશની શરતો</a> જુઓ.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">ગોપનિયતા નીતિ</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%AA%E0%AB%80%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE:%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B7%E0%AB%87">વિકિપીડિયા વિષે</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%AA%E0%AB%80%E0%AA%A1%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE:%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%A7%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AA%A3_%E0%AA%87%E0%AA%A8%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B0">દાવેદારી ઇનકાર</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">આચારસંહિતા</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ડેવલપર્સ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gu.wikipedia.org">આંકડાકીય માહિતી</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">કૂકી માહિતી</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gu.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">મોબાઈલ દેખાવ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f7b5ccf54-nth7s","wgBackendResponseTime":235,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.397","walltime":"0.973","ppvisitednodes":{"value":2716,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":33429,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3289,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":38853,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 519.513 1 -total"," 34.25% 177.910 1 ઢાંચો:Reflist"," 23.55% 122.333 1 ઢાંચો:Wikiquote"," 20.05% 104.186 3 ઢાંચો:Cite_web"," 15.74% 81.768 2 ઢાંચો:Sister_project"," 8.07% 41.907 2 ઢાંચો:Side_box"," 6.82% 35.414 2 ઢાંચો:Citation"," 6.77% 35.170 1 ઢાંચો:Harvnb"," 6.15% 31.926 1 ઢાંચો:Dead_link"," 5.83% 30.282 2 ઢાંચો:Citation/core"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.157","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5453803,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFDigital_Equipment_Corporation1972\"] = 1,\n [\"CITEREFKempf,_Karl1961\"] = 1,\n [\"CITEREFLavington1998\"] = 1,\n [\"CITEREFMeuer\"] = 1,\n [\"CITEREFPhillips2000\"] = 1,\n [\"CITEREFShannon,_Claude_Elwood1940\"] = 1,\n [\"CITEREFStokes2007\"] = 1,\n [\"CITEREFVerma,_G.;_Mielke,_N.1988\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Citation\"] = 2,\n [\"Cite book\"] = 2,\n [\"Cite paper\"] = 3,\n [\"Cite web\"] = 3,\n [\"Commons\"] = 1,\n [\"Dead link\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 1,\n [\"N(n+1)\"] = 1,\n [\"Note label\"] = 6,\n [\"Ref harvard\"] = 4,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Reflist\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 2,\n [\"Wikiquote\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-64gqk","timestamp":"20241118081150","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0ab8\u0a82\u0a97\u0aa3\u0a95","url":"https:\/\/gu.wikipedia.org\/wiki\/%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%95","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q68","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q68","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-02-29T04:44:06Z","dateModified":"2024-08-21T12:49:00Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1f\/Columbia_Supercomputer_-_NASA_Advanced_Supercomputing_Facility.jpg","headline":"\u0a97\u0abe\u0aa3\u0abf\u0aa4\u0abf\u0a95 \u0a95\u0ac7 \u0aa4\u0abe\u0ab0\u0acd\u0a95\u0abf\u0a95 \u0a97\u0aa3\u0aa4\u0ab0\u0ac0\u0a93 \u0a95\u0ab0\u0ab5\u0abe \u0aae\u0abe\u0a9f\u0ac7\u0aa8\u0ac1\u0a82 \u0aaf\u0a82\u0aa4\u0acd\u0ab0"}</script> </body> </html>