CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hyw" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Մետաքսի Ճանապարհ — Ուիքիփետիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Յունուար","Փետրուար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Յունիս","Յուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"e8b7689c-86e5-4b72-8cbf-2abc14be7f67","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Մետաքսի_Ճանապարհ","wgTitle":"Մետաքսի Ճանապարհ","wgCurRevisionId":234567,"wgRevisionId":234567,"wgArticleId":4584,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"hyw","wgPageContentLanguage":"hyw","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Մետաքսի_Ճանապարհ","wgRelevantArticleId":4584,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hyw","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hyw"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q36288","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hyw&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hyw&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hyw&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="720"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png/640px-Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="384"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Մետաքսի Ճանապարհ — Ուիքիփետիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hyw.m.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Ուիքիփետիա (hyw)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hyw.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hyw"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Ուիքիփետիա Atom սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Մետաքսի_Ճանապարհ rootpage-Մետաքսի_Ճանապարհ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">պահել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նաւարկութիւն </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB" title="Այցելել գլխաւոր էջը [z]" accesskey="z"><span>Գլխաւոր Էջ</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելել պատահական էջ մը [x]" accesskey="x"><span>Պատահական էջ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցութիւն </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%BA%D5%A1%D5%BD" title="Նախագիծին մասին. ինչ կրնաս ընել, ուր կրնաս գտնել"><span>Զրուցարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Ուիքիին մէջ կատարուած վերջին փոփոխութիւններու ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխութիւնները</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Գտնելու տեղը"><span>Օգնութիւն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Ուիքիփետիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hyw.svg" style="width: 7.5em; height: 1.0625em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hyw.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ" aria-label="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=hyw.wikipedia.org&uselang=hyw" class=""><span>Նուիրել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB+%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Կը քաջալերենք հաշիւ ստեղծել եւ անով մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ" class=""><span>Հաշիւ ստեղծել</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB+%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Կը քաջալերենք մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մուտք գործել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=hyw.wikipedia.org&uselang=hyw"><span>Նուիրել</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB+%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Կը քաջալերենք հաշիւ ստեղծել եւ անով մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Հաշիւ ստեղծել</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB+%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Կը քաջալերենք մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մուտք գործել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկել</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակութիւն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակութիւն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">պահել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Սկսիլ</div> </a> </li> <li id="toc-Ծագում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծագում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ծագում</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծագում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մետաքսէ_ճանապարհին_«Ոսկեդարը»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Մետաքսէ_ճանապարհին_«Ոսկեդարը»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Մետաքսէ ճանապարհին «Ոսկեդարը»</span> </div> </a> <ul id="toc-Մետաքսէ_ճանապարհին_«Ոսկեդարը»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մետաքսի_Ճանապարհը՝_Հայկական_առումով" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Մետաքսի_Ճանապարհը՝_Հայկական_առումով"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Մետաքսի Ճանապարհը՝ Հայկական առումով</span> </div> </a> <ul id="toc-Մետաքսի_Ճանապարհը՝_Հայկական_առումով-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանօթագրութիւններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանօթագրութիւններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ծանօթագրութիւններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանօթագրութիւններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Աղբիւրներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Աղբիւրներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Աղբիւրներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Աղբիւրներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակութիւն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Մետաքսի Ճանապարհ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 120 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-120" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">120 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Syroete" title="Syroete – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Syroete" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Seidenstra%C3%9Fe" title="Seidenstraße – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Seidenstraße" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1" title="طريق الحرير – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="طريق الحرير" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%B1" title="طريق الحرير – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="طريق الحرير" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9B%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%95_%E0%A7%B0%E0%A7%8B%E0%A6%A1" title="ছিল্ক ৰোড – ասամերեն" lang="as" hreflang="as" data-title="ছিল্ক ৰোড" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ասամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ruta_de_la_seda" title="Ruta de la seda – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ruta de la seda" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_ip%C9%99k_yolu" title="Böyük ipək yolu – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Böyük ipək yolu" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%BE%DA%A9_%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88" title="ایپک یولو – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایپک یولو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%95%D0%B1%D3%99%D0%BA_%D1%8E%D0%BB%D1%8B" title="Бөйөк Ебәк юлы – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Бөйөк Ебәк юлы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dalan_nin_Seda" title="Dalan nin Seda – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dalan nin Seda" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D1%88%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%88%D0%BB%D1%8F%D1%85" title="Вялікі шаўковы шлях – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Вялікі шаўковы шлях" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D1%88%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%88%D0%BB%D1%8F%D1%85" title="Вялікі шаўковы шлях – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Вялікі шаўковы шлях" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%8A%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Път на коприната – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Път на коприната" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%AE_%E0%A6%AA%E0%A6%A5" title="রেশম পথ – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রেশম পথ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Hent_ar_Seiz" title="Hent ar Seiz – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Hent ar Seiz" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Put_svile" title="Put svile – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Put svile" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ruta_de_la_seda" title="Ruta de la seda – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ruta de la seda" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8E%DA%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A6%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%85" title="ڕێگای ئاوریشم – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕێگای ئاوریشم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Yipek_Yol%C4%B1" title="Yipek Yolı – ղրիմյան թուրքերեն" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Yipek Yolı" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ղրիմյան թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Hedv%C3%A1bn%C3%A1_stezka" title="Hedvábná stezka – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Hedvábná stezka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BB%C4%83_%D0%BF%D1%83%D1%80%C3%A7%C4%83%D0%BD_%C3%A7%D1%83%D0%BB%C4%95" title="Аслă пурçăн çулĕ – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Аслă пурçăн çулĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffordd_y_Sidan" title="Ffordd y Sidan – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffordd y Sidan" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Silkevejen" title="Silkevejen – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Silkevejen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="Վիքիպեդիա:Լավ հոդվածներ"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Seidenstra%C3%9Fe" title="Seidenstraße – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Seidenstraße" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Raya_B%C4%B1rs%C4%B1mi" title="Raya Bırsımi – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Raya Bırsımi" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CF%8D" title="Δρόμος του μεταξιού – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Δρόμος του μεταξιού" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Silk_Road" title="Silk Road – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Silk Road" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Silka_Vojo" title="Silka Vojo – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Silka Vojo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ruta_de_la_Seda" title="Ruta de la Seda – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Ruta de la Seda" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Siiditee" title="Siiditee – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Siiditee" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zetaren_Bidea" title="Zetaren Bidea – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zetaren Bidea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%85" title="جاده ابریشم – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جاده ابریشم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Silkkitie" title="Silkkitie – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Silkkitie" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Route_de_la_soie" title="Route de la soie – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Route de la soie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Sider%C3%BBte" title="Siderûte – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Siderûte" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3thar_an_tS%C3%ADoda" title="Bóthar an tSíoda – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Bóthar an tSíoda" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ruta_da_seda" title="Ruta da seda – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ruta da seda" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ysorenimbo_Rape" title="Ysorenimbo Rape – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ysorenimbo Rape" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B0%E0%AB%87%E0%AA%B6%E0%AA%AE_%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%97" title="રેશમ માર્ગ – գուջարաթի" lang="gu" hreflang="gu" data-title="રેશમ માર્ગ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="գուջարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%E1%B9%B3%CC%82-chh%C3%B9-ch%E1%B9%B3%CC%82-lu" title="Sṳ̂-chhù-chṳ̂-lu – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sṳ̂-chhù-chṳ̂-lu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%A8%D7%9A_%D7%94%D7%9E%D7%A9%D7%99" title="דרך המשי – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="דרך המשי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%AE_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="रेशम मार्ग – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रेशम मार्ग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="Ընտրյալ հոդվածներ"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Put_svile" title="Put svile – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Put svile" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Selyem%C3%BAt" title="Selyemút – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Selyemút" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Մետաքսի ճանապարհ – հայերեն" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մետաքսի ճանապարհ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="հայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Jalur_Sutra" title="Jalur Sutra – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Jalur Sutra" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Silko-Voyo" title="Silko-Voyo – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Silko-Voyo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Silkivegurinn" title="Silkivegurinn – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Silkivegurinn" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Via_della_seta" title="Via della seta – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Via della seta" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%89" title="シルクロード – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="シルクロード" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Jalur_Sutra" title="Jalur Sutra – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Jalur Sutra" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%96%E1%83%90" title="აბრეშუმის დიდი გზა – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="აბრეშუმის დიდი გზა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ull%C4%B1_jipek_jol%C4%B1" title="Ullı jipek jolı – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ullı jipek jolı" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%96%D1%96%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Ұлы Жібек жолы – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ұлы Жібек жолы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%AE%E0%B3%86_%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%97" title="ರೇಷ್ಮೆ ಮಾರ್ಗ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರೇಷ್ಮೆ ಮಾರ್ಗ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B9%84%EB%8B%A8%EA%B8%B8" title="비단길 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="비단길" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Riya_Hevr%C3%AE%C5%9Fim%C3%AA" title="Riya Hevrîşimê – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Riya Hevrîşimê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%B6%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%83" title="Улуу жибек жолу – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Улуу жибек жолу" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Via_serica" title="Via serica – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Via serica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Kamino_de_la_Seda" title="Kamino de la Seda – լադինո" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Kamino de la Seda" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="լադինո" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Seidestrooss" title="Seidestrooss – լյուքսեմբուրգերեն" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Seidestrooss" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="լյուքսեմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Via_de_Seda" title="Via de Seda – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Via de Seda" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Strada_dla_s%C3%ABda" title="Strada dla sëda – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Strada dla sëda" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/%C5%A0ilko_kelias" title="Šilko kelias – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Šilko kelias" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Z%C4%ABda_ce%C4%BC%C5%A1" title="Zīda ceļš – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Zīda ceļš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Lalan%27_ny_Landy" title="Lalan' ny Landy – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Lalan' ny Landy" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Пат на свилата – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Пат на свилата" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B5%BD%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D" title="സിൽക്ക് റോഡ് – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സിൽക്ക് റോഡ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Торгоны зам – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Торгоны зам" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%80%E0%A4%AE_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="रेशीम मार्ग – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रेशीम मार्ग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Laluan_Sutera" title="Laluan Sutera – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Laluan Sutera" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ပိုးခြည်လမ်း – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="ပိုးခြည်လမ်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%AE_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="रेसम मार्ग – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रेसम मार्ग" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zijderoute" title="Zijderoute – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Zijderoute" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Silkevegen" title="Silkevegen – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Silkevegen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="Վիքիպեդիա:Լավ հոդվածներ"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Silkeveien" title="Silkeveien – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Silkeveien" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Rota_de_la_Seda" title="Rota de la Seda – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Rota de la Seda" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B0%E0%AD%87%E0%AC%B6%E0%AC%AE_%E0%AC%AA%E0%AC%A5" title="ରେଶମ ପଥ – օրիյա" lang="or" hreflang="or" data-title="ରେଶମ ପଥ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="օրիյա" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%AE_%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%97" title="ਰੇਸ਼ਮ ਮਾਰਗ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰੇਸ਼ਮ ਮਾਰਗ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Jedwabny_Szlak" title="Jedwabny Szlak – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Jedwabny Szlak" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%DB%81%D8%B1%D8%A7%DB%81_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%85" title="شاہراہ ریشم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="شاہراہ ریشم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D9%88%D8%B1%DB%90%DA%9A%D9%85%D9%88_%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="د ورېښمو لار – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د ورېښمو لار" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Rota_da_Seda" title="Rota da Seda – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Rota da Seda" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Drumul_m%C4%83t%C4%83sii" title="Drumul mătăsii – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Drumul mătăsii" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%88%D1%91%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%8C" title="Великий шёлковый путь – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Великий шёлковый путь" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Silk_Road" title="Silk Road – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Silk Road" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Put_svile" title="Put svile – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Put svile" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%9A%E0%B6%AF_%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B7%80%E0%B6%AD" title="සේද මාවත – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="සේද මාවත" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Silk_Road" title="Silk Road – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Silk Road" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Hodv%C3%A1bna_cesta" title="Hodvábna cesta – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Hodvábna cesta" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Svilna_pot" title="Svilna pot – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Svilna pot" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Wadada_Xariirta" title="Wadada Xariirta – սոմալիերեն" lang="so" hreflang="so" data-title="Wadada Xariirta" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="սոմալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Rruga_e_M%C3%ABndafshit" title="Rruga e Mëndafshit – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Rruga e Mëndafshit" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%82_%D1%81%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B5" title="Пут свиле – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Пут свиле" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sidenv%C3%A4gen" title="Sidenvägen – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sidenvägen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Barabara_ya_hariri" title="Barabara ya hariri – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Barabara ya hariri" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/%C5%83ydbowno_Cesta" title="Ńydbowno Cesta – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Ńydbowno Cesta" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%A4%E0%AF%88" title="பட்டுப் பாதை – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பட்டுப் பாதை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="సిల్క్ రోడ్డు – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="సిల్క్ రోడ్డు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D2%B3%D1%80%D0%BE%D2%B3%D0%B8_%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%B8%D0%BC" title="Шоҳроҳи Абрешим – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Шоҳроҳи Абрешим" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A1" title="เส้นทางสายไหม – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="เส้นทางสายไหม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Be%C3%BDik_%C3%9D%C3%BCpek_%C3%BDoly" title="Beýik Ýüpek ýoly – թուրքմեներեն" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Beýik Ýüpek ýoly" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="թուրքմեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Daang_Seda" title="Daang Seda – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Daang Seda" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0pek_Yolu" title="İpek Yolu – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İpek Yolu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/B%C3%B6yek_yef%C3%A4k_yul%C4%B1" title="Böyek yefäk yulı – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Böyek yefäk yulı" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%89%D9%BE%DB%95%D9%83_%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%89" title="يىپەك يولى – ույղուրերեն" lang="ug" hreflang="ug" data-title="يىپەك يولى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ույղուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%88%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D1%88%D0%BB%D1%8F%D1%85" title="Великий шовковий шлях – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Великий шовковий шлях" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%DB%81%D8%B1%D8%A7%DB%81_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%85" title="شاہراہ ریشم – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="شاہراہ ریشم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Buyuk_Ipak_yo%CA%BBli" title="Buyuk Ipak yoʻli – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Buyuk Ipak yoʻli" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Con_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%C6%A1_l%E1%BB%A5a" title="Con đường tơ lụa – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Con đường tơ lụa" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Dalan_nga_sida" title="Dalan nga sida – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Dalan nga sida" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%9D%E7%BB%B8%E4%B9%8B%E8%B7%AF" title="丝绸之路 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="丝绸之路" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="აბრეშუმიშ დიდი შარა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="აბრეშუმიშ დიდი შარა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%96%D7%99%D7%99%D7%93%D7%9F_%D7%92%D7%90%D7%A1" title="זיידן גאס – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="זיידן גאס" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Roen_Seicouz" title="Roen Seicouz – ժուանգ" lang="za" hreflang="za" data-title="Roen Seicouz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ժուանգ" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B4%B1%E2%B5%94%E2%B5%89%E2%B4%B7_%E2%B5%8F_%E2%B5%93%E2%B5%8E%E2%B5%9F%E2%B5%9F%E2%B4%B0%E2%B5%8D%E2%B5%99%E2%B5%93" title="ⴰⴱⵔⵉⴷ ⵏ ⵓⵎⵟⵟⴰⵍⵙⵓ – ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⴱⵔⵉⴷ ⵏ ⵓⵎⵟⵟⴰⵍⵙⵓ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%9D%E7%BB%B8%E4%B9%8B%E8%B7%AF" title="丝绸之路 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="丝绸之路" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B2%E7%B6%A2%E4%B9%8B%E8%B7%AF" title="絲綢之路 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="絲綢之路" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Si-ti%C3%BB_chi_L%C5%8D%CD%98" title="Si-tiû chi Lō͘ – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Si-tiû chi Lō͘" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B2%E7%B6%A2%E4%B9%8B%E8%B7%AF" title="絲綢之路 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="絲綢之路" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q36288#sitelinks-wikipedia" title="‎Խմբագրել միջլեզուական յղումները" class="wbc-editpage">Խմբագրել յղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անուանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Տեսնել բովանդակութեան էջը [c]" accesskey="c"><span>Էջ</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Բովանդակութեան էջի քննարկում (էջը գոյութիւն չունի) [t]" accesskey="t"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Արեւմտահայերէն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Տեսնուած"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=history" title="Այս էջի նախորդ խմբագրումները [h]" accesskey="h"><span>Տեսնել պատմութիւնը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">պահել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=history"><span>Տեսնել պատմութիւնը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընհդանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Այս էջին յղուող բոլոր ուիքի էջերու ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ յղող էջեր</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0" rel="nofollow" title="Այս էջին կապուած էջերուն վերջին փոփոխութիւնները [k]" accesskey="k"><span>Առնչուող փոփոխութիւններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր յատուկ էջերու ցանկ [q]" accesskey="q"><span>Յատուկ էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&oldid=234567" title="Էջի այս տարբերակին մնայուն յղումը"><span>Մնայուն յղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>‎Էջի մասին տեղեկութիւն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&id=234567&wpFormIdentifier=titleform" title="Այս էջը մէջբերելու մասին տեղեկութիւն"><span>Մէջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhyw.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2584%25D5%25A5%25D5%25BF%25D5%25A1%25D6%2584%25D5%25BD%25D5%25AB_%25D5%2583%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25BA%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25B0"><span>Ստանալ կարճացած URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhyw.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2584%25D5%25A5%25D5%25BF%25D5%25A1%25D6%2584%25D5%25BD%25D5%25AB_%25D5%2583%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25BA%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25B0"><span>QR քոտը ներբեռնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտածել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB+%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0"><span>Գիրք ստեղծել</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպէս PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&printable=yes" title="Այս էջին տպագրելի տարբերակը [p]" accesskey="p"><span>Տպագրելի տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագիծերու մէջ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E7%B5%B2%E7%B6%A2%E4%B9%8B%E8%B7%AF" hreflang="en"><span>Ուիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q36288" title="Յղում տուեալներու աղբիւրի համապատասխան գրառման [g]" accesskey="g"><span>Ուիքիտուեալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">պահել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint"></div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hyw" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png/350px-Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png" decoding="async" width="350" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png/525px-Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png/700px-Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="480" /></a><figcaption> Ա. դարուն Մետաքսի Մեծ Ճանապարհը իրարու կապած է Տացինը եւ Սերեսը</figcaption></figure> <p><b>«Մետաքսի ճանապարհ»</b> (<a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Չինարէն">չին</a>.՝ 絲綢之路, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%A6%D5%BA%D5%A5%D6%84%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ուզպեքիստան">ուզպ</a>.՝ Buyuk Ipak Yo'li, <a href="/w/index.php?title=%D5%82%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ղասախիստան (էջը գոյութիւն չունի)">Ղազ.</a>՝ Ұлы Жібек жолы, <a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D6%80%D5%AD%D5%A6%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խրխզիստան (էջը գոյութիւն չունի)">Խրխզ.</a>՝ Улуу жибек жолу, <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իրան">պարս</a>․՝ جاده ابریشم, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Արաբերէն">արաբ</a>․՝ طريق الحرير‎‎, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">հնդ</a>.՝ रेशम मार्ग, <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D5%B8%D5%AC-%D5%A9%D5%A1%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82_%D5%8F%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%84%D5%A7%D5%BB" title="Մոնկոլ-թաթարներու Տիրապետութիւնը Հայաստանի Մէջ">մոնկ</a>.՝ Торгоны зам), կարաւանային ճանապարհ, որ Միջնադարուն կապած է <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արեւելեան Ասիա (էջը գոյութիւն չունի)">Արեւելեան Ասիան</a> <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%BE%D5%B8%D5%BE" title="Միջերկրական Ծով">Միջերկրական ծով</a>ուն։ Առաջին հերթին անիկա օգտագործուած է <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Չինաստան">Չինաստան</a>էն մետաքս արտահանելու նպատակով, որմէ ալ յառաջացած է «Մետաքսէ Մեծ Ճանապարհ» անուանումը։ Ճանապարհը հարթուած է Ք.Ա. 2-րդ դարուն, անցած է Սիանէն մինչեւ Դունխուան։ Հոն անիկա կը ճիւղաւորուէր. հիւսիսային ճանապարհը կ'անցնէր Տուրֆանի մէջով, այնուհետեւ կ'անցնէր Պամիրը եւ կը հասնէր Ֆերկանա եւ <a href="/w/index.php?title=%D5%82%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%AD%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ղազախստան (էջը գոյութիւն չունի)">Ղազախիստան</a>: Հարաւայինը՝ Լոպնոր լիճին քովէն Տակլա Մական անապատին հարաւային եզրով, Եարկենդի եւ Պամիրի Ճամբով կը հասնի Պաքթրիա, իսկ հոնկէ՝ Պարֆիա, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստան</a> եւ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D6%80%D5%B1%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%A5%D5%AC%D6%84" title="Մերձաւոր Արեւելք">Մերձաւոր Արեւելքէն</a> դէպի Միջերկրական ծով։ Չինաստան <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Առաջաւոր Ասիա (էջը գոյութիւն չունի)">Առաջաւոր Ասիոյ</a>, ապա <a href="/wiki/%D4%B5%D6%82%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Եւրոպա">Եւրոպա</a>յի հետ կապող առեւտրակարաւանային մայրուղիին անուանումը։ Կը գործէր Ք.Ա. 2-րդ դարէն սկսեալ մինչեւ Ք.Ե. ԺԶ. դարը։ </p><p>Եզրը ներկայացուած է 1877-ին գերմանացի աշխարհագրագէտ Ֆերտինանտ ֆոն Ռիխտհոֆենի կողմէ։ </p><p>Մետաքսի Ճանապարհով փոխադրուող հիմնական ապրանքը չինական մետաքսն էր։ Մետաքսի Ճանապարհը սկիզբ կ'առնէր կեդրոնական Չինաստանէն։ Հարաւային երթուղին կ'անցնէր Սոթան, Արքենտ, Պալհ եւ Մերվ քաղաքներով, հիւսիսայինը՝ Տուրֆան, Կաշգար, Սամարղանտ, Մերվ քաղաքներով, ուր միանալով հարաւայինին՝ կ'երկարէր Հեկատոմպիլ, էկբատան, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B2%D5%BF%D5%A1%D5%BF" title="Պաղտատ">Պաղտատ</a> քաղաքներով դէպի Միջերկրական ծովու Տիւրոս եւ Անտիոք նաւահանգիստները։ Մետաքսի Ճանապարհին մէկ հատուածը <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իրան">Իրանի</a> հիւսիսային շրջաններէն կը հասնէր <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D6%84%D5%BD" class="mw-redirect" title="Արաքս">Արաքսի</a> հովիտ՝ Ջուղայի գետանցքով դէպի <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D5%BB%D5%A5%D6%82%D5%A1%D5%B6_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" title="Նախիջեւան (քաղաք)">Նախիջեւան</a> եւ <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%BF" title="Արտաշատ">Արտաշատ</a>, հոնկէ՝ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D6%82_%D4%BE%D5%B8%D5%BE" title="Սեւ Ծով">Սեւ Ծովու</a> նաւահանգիստները։ </p><p>Մետաքսի Ճանապարհին երկարութիւնը աւելի քան 7 հազար քմ. էր։ Իր գոյութեան առաջին դարերուն Մետաքսի ճանապարհով առեւտուրի միջնորդութեան համար գերակշիռ դեր ձեռք բերելու նպատակով սուր պայքար կար <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հռոմ">Հռոմի</a> եւ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A9%D5%A5%D6%82%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Պարթեւաստան">Պարթեւաստանի</a> թագաւորութեան առեւտրական վերնախաւերուն միջեւ։ 5-6-րդ դարերուն Մետաքսի Ճանապարհին զգալի մասը պարսկա-սողդիական վաճառականներու ձեռքն էր, իսկ <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%BD%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%86%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Արաբական Խալիֆայութիւն">Արաբական խալիֆայութեան</a> կազմաւորումէն (Է. դար) ապա գերակշռութիւն կը ստանան արաբ առեւտրականները։ Ծովագնացութեան հետագայ զարգացման հետեւանքով, ԺԴ. դարէն սկսեալ, Մետաքսի Ճանապարհին նշանակութիւնը կը նուազի։ Մետաքսի ճանապարհը մեծ չափով կը նպաստէ Ասիոյ եւ Եւրոպայի ժողովուրդներու տնտեսական եւ մշակութային կապերու զարգացման<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծագում"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ծագում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit&section=1" title=" Խմբագրել <Ծագում> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Ծագում"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Silk_from_Mawangdui_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Silk_from_Mawangdui_2.jpg/220px-Silk_from_Mawangdui_2.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Silk_from_Mawangdui_2.jpg/330px-Silk_from_Mawangdui_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Silk_from_Mawangdui_2.jpg/440px-Silk_from_Mawangdui_2.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption> Հին թագաւորութեան մետաքսի օրինակ</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D6%80_%D5%84%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB" class="mw-redirect" title="Ալեքսանտր Մակեդոնացի">Ալեքսանտր Մակեդոնացիի</a>ն յաղթական արշաւանքները կը ստեղծէին հաստատուն առեւտրային յարաբերութիւններու նախադրեալներ։ <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Չինաստան">Չինաստան</a> կը սկսի մետաքս արտահանել ։ </p><p>Հին հիւսիսային ճանապարհը ստեղծուած է Ուտի կայսեր ատեն, որ տափաստանային հունի ժողովուրդի առաջնորդ Չժան Ցեանը կ'ուղարկէ փնտռելու իրենց թշնամիները՝ որոնք յարձակած էին <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%82" title="Հարաւ">հարաւէն</a>, իրենց հետ բանակցութիւններ կնքելու նպատակով։ Ճամբորդութեան ընթացքն, Ք.Ա. 138-126 թուականներուն Չժան Ցեան Ֆերգանայի հովիտին մէջ կը տեսնէ ձիեր, որոնք իրենց գեղեցկութեամբ կը հմայեն զինք։ Ան կը զեկուցէ կայսեր այլ երկիրներու մէջ մետաքսի բացակայութեան մասին եւ խորհուրդ կու տայ սահմանին այդ չքնաղ ձիերուն հետ փոխանակել մետաքսը, ինչպէս նաեւ գինի, քաղցր պտուղներ եւ այլն։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Silk_from_Mawangdui.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Silk_from_Mawangdui.jpg/220px-Silk_from_Mawangdui.jpg" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Silk_from_Mawangdui.jpg/330px-Silk_from_Mawangdui.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Silk_from_Mawangdui.jpg/440px-Silk_from_Mawangdui.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="778" /></a><figcaption>Հան թագաւորութեան մետաքսի օրինակ</figcaption></figure> <p>Ք.Ա. 121-ին առաջին մետաքսէ եւ պրոնզէ հայելիներով կարաւանը կ'ուղղուի դէպի Ֆերգանայի հովիտ։ Մետաքսը արեւմուտքին մէջ բարձր կը գնահատէին վնասատու միջատները դիմակայելու համար։ Աշխարհի առեւտուրը կը շարունակուի արդէն նոր՝ հարաւային ճանապարհով։ Բացի այդ՝ ապրանքին մէկ մասը կը տեղափոխուէր <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%88%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Հնդկական Ովկիանոս">Հնդկական ովկիանոսով</a>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մետաքսէ_ճանապարհին_«Ոսկեդարը»"><span id=".D5.84.D5.A5.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.BD.D5.A7_.D5.B3.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.BA.D5.A1.D6.80.D5.B0.D5.AB.D5.B6_.C2.AB.D5.88.D5.BD.D5.AF.D5.A5.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.A8.C2.BB"></span>Մետաքսէ ճանապարհին «Ոսկեդարը»</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit&section=2" title=" Խմբագրել <Մետաքսէ ճանապարհին «Ոսկեդարը»> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Մետաքսէ ճանապարհին «Ոսկեդարը»"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg/220px-Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg/330px-Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg/440px-Cernuschi_Museum_20060812_150.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a><figcaption> Արեւմտեան վաճառականի մը արձանիկը: Կառուցուած է Հիւսիսային Վէյ չինական պետութեան մէջ:</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg/220px-Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg/330px-Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg/440px-Ancient_Chinese_customs_post_on_Silk_Road_near_Dunhuang.jpg 2x" data-file-width="864" data-file-height="648" /></a><figcaption>Մետաքսէ Ճանապարհի մաքսային կէտ</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%A5%D5%AC%D6%84" title="Արեւելք">Արեւելքէն</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84" title="Արեւմուտք">արեւմուտք</a> ճամբորդութեան ընթացքին մետաքսը եւ համեմունքները անցած են տասնեակ ձեռքերով։ Պատմաբանները կը պատմեն հիմնականին ապրանքներու եւ արուեստագիտութեան ճամբորդութիւններու մասին, ոչ թէ մարդոց։ Տեղափոխութեան համար հիմնականին կ'օգտագործէին ուղտեր։ Ուղտերու քանակը քարաւաններուն մէջ կը կազմէր երեքէն մինչեւ 300 <sup id="cite_ref-bbc_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-bbc-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Տան թագաւորութեան հետ առեւտրական աշխոյժ կապերու շնորհիւ կը զարգանայ միջին-ասիական հագուստներու եւ յարդարանքի նորաձեւութիւնը<sup id="cite_ref-bbc_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-bbc-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p><p>Ե.-Թ. դարերուն համաշխարհային առեւտրային ցանցին կ'աջակցէին սողդերը՝ հիւսիսի եւ հրեաները <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%82" title="Հարաւ">հարաւի</a> մէջ։ Սողդերէնը կը դառնայ միջազգային շփման լեզու, օրինակ՝ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Պուտտայականութիւն">պուտտիզմի</a> սուրբ գրութիւնները կը թարգմանուէին սանսկրիտէն չինարէն սողդերէնով։ Սողդական առեւտուրի ներքին կազմակերպման մասին որոշակի լոյս կը սփռեն վաճառականներէն մէկուն նամակները<sup id="cite_ref-bbc_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-bbc-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մետաքսի_Ճանապարհը՝_Հայկական_առումով"><span id=".D5.84.D5.A5.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.BD.D5.AB_.D5.83.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.BA.D5.A1.D6.80.D5.B0.D5.A8.D5.9D_.D5.80.D5.A1.D5.B5.D5.AF.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D5.BC.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B8.D5.BE"></span>Մետաքսի Ճանապարհը՝ Հայկական առումով</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit&section=3" title=" Խմբագրել <Մետաքսի Ճանապարհը՝ Հայկական առումով> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Մետաքսի Ճանապարհը՝ Հայկական առումով"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Մետաքսի ճամբան պատմական հին ժամանակներէն ի վեր ո՛չ միայն առեւտրատնտեսական, այլ նաեւ քաղաքական առումով ռազմավարական յատուկ նշանակութիւն ունեցած է առնչակից երկիրներուն համար: </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg/220px-Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg" decoding="async" width="220" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg/330px-Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg/440px-Caravane_sur_la_Route_de_la_soie_-_Atlas_catalan.jpg 2x" data-file-width="1356" data-file-height="1144" /></a><figcaption>Մարքօ Փոլոյին կարաւանը՝ Մետաքսի ճամբուն վրայ,1380</figcaption></figure> <p>Հայկական առումով թէ՛ պետական եւ թէ՛ հասարակական մակարդակներու վրայ Մետաքսի ճամբուն հեռանկարը ռազմավարական յատուկ նշանակութիւն ունեցած է: Նախ անշուշտ պատմական առումով, երբ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Պատմական Հայաստանի Թագաւորութիւնները">պատմական հայրենիքն</a> ու <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կիլիկեան Հայաստան (էջը գոյութիւն չունի)">Կիլիկեան Հայաստանը</a> աշխարհագրականօրէն ներգրաւուած էին այդ ռազմավարական ճանապարհին, ապա՝ այժմէական իմաստով: </p><p>Հակառակորդներու կողմէ շրջափակուած <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հայաստան">Հայաստանի Հանրապետութիւնը</a> Իրանէն, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ռուսիա">Ռուսիայէն</a> անցնող այս ճամբուն մինչեւ Ծայրագոյն Արեւելք երկարման ընթացքի կամրջումի դեր ունի, ինչ որ թէ՛ քաղաքական եւ թէ՛ տնտեսական առումներով համազօր է Հայաստանի ապաշրջափակման եւ ապամեկուսացման<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p><p>Պատմական Կիլիկիան եղած է երկխօսութեան եւ փոխյարաբերութիւններու աշխարհաքաղաքական կարեւորագոյն կէտերէն մէկը: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանօթագրութիւններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D6.85.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանօթագրութիւններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit&section=4" title=" Խմբագրել <Ծանօթագրութիւններ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Ծանօթագրութիւններ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.miho.or.jp/english/member/shangrila/tpshan23.htm">Ասիոյ եւ Եւրոպայի ժողովուրդներու տնտեսական եւ մշակութային կապերու զարգացում</a></span> </li> <li id="cite_note-bbc-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-bbc_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bbc_2-1">2,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bbc_2-2">2,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/programmes/b00p315t">BBC Radio 4 - In Our Time, The Silk Road</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aztagdaily.com/archives/422526">Մետաքսի Ճանապարհը</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Աղբիւրներ"><span id=".D4.B1.D5.B2.D5.A2.D5.AB.D6.82.D6.80.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Աղբիւրներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&veaction=edit&section=5" title=" Խմբագրել <Աղբիւրներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Աղբիւրներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Baines, John and Málek, Jaromir (1984). <i>Atlas of Ancient Egypt</i>. Oxford, Time Life Books.</li> <li>Boulnois, Luce (2004). <i>Silk Road: Monks, Warriors & Merchants on the Silk Road</i>. Translated by Helen Loveday with additional material by Bradley Mayhew and Angela Sheng. Airphoto International. ISBN 978-962-217-720-8 hardback, ISBN 978-962-217-721-5 softback.</li> <li>Ebrey, Patricia Buckley. (1999). <i>The Cambridge Illustrated History of China</i>. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66991-7.</li> <li>Foltz, Richard, <i>Religions of the Silk Road</i>, Palgrave Macmillan, 2nd edition, 2010, ISBN 978-0-230-62125-1</li> <li>Harmatta, János, ed., 1994. <i>History of civilizations of Central Asia, Volume II. The development of sedentary and nomadic civilizations: 700 BC to 250</i>. Paris, UNESCO Publishing.</li> <li>Herodotus (5th century BCE): <i>Histories</i>. Translated with notes by George Rawlinson. 1996 edition. Ware, Hertfordshire, Wordsworth Editions Limited.</li> <li>Hopkirk, Peter: <i>Foreign Devils on the Silk Road: The Search for the Lost Cities and Treasures of Chinese Central Asia</i>. The University of Massachusetts Press, Amherst, 1980, 1984. ISBN 978-0-87023-435-4</li> <li>Hill, John E. (2009) <i>Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd centuries CE</i>. BookSurge, Charleston, South Carolina. ISBN 978-1-4392-2134-1.</li> <li>Hulsewé, A.F.P. and Loewe, M.A.N. (1979). <i>China in Central Asia: The Early Stage 125 BC - 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty</i>. E.J. Brill, Leiden.</li> <li>Huyghe, Edith and Huyghe, François-Bernard: "La route de la soie ou les empires du mirage", Petite bibliothèque Payot, 2006, ISBN 978-2-228-90073-7</li> <li>Juliano, Annette, L. and Lerner, Judith A., et al. 2002. <i>Monks and Merchants: Silk Road Treasures from Northwest China: Gansu and Ningxia, 4th-7th Century</i>. Harry N. Abrams Inc., with The Asia Society. ISBN 978-0-8109-3478-8, 0-87848-089-7.</li> <li>Klimkeit, Hans-Joachim (1988). <i>Die Seidenstrasse: Handelsweg and Kulturbruecke zwischen Morgen- and Abendland.</i> Koeln: DuMont Buchverlag.</li> <li>Klimkeit, Hans-Joachim (1993). <i>Gnosis on the Silk Road: Gnostic Texts from Central Asia</i>. Trans. & presented by Hans-Joachim Klimkeit. HarperSanFrancisco. ISBN 978-0-06-064586-1.</li> <li>Knight, E.F. (1893). <i>Where Three Empires Meet: A Narrative of Recent Travel in: Kashmir, Western Tibet, Gilgit, and the adjoining countries</i>. Longmans, Green, and Co., London. Reprint: Ch'eng Wen Publishing Company, Taipei. 1971.</li> <li>Li, Rongxi (translator). 1995. <i>A Biography of the Tripiṭaka Master of the Great Ci'en Monastery of the Great Tang Dynasty</i>. Numata Center for Buddhist Translation and Research. Berkeley, California. ISBN 978-1-886439-00-9</li> <li>Li, Rongxi (translator). 1995. <i>The Great Tang Dynasty Record of the Western Regions</i>. Numata Center for Buddhist Translation and Research. Berkeley, California. ISBN 978-1-886439-02-3</li> <li>Litvinsky, B.A., ed. (1996). <i>History of civilizations of Central Asia, Volume III. The crossroads of civilizations: 250 to 750</i>. Paris, UNESCO Publishing.</li> <li>Liu, Xinru (2001). "Migration and Settlement of the Yuezhi-Kushan: Interaction and Interdependence of Nomadic and Sedentary Societies." <i>Journal of World History</i>, Volume 12, No. 2, Fall 2001. University of Hawaii Press, pp. 261-92.</li> <li>Liu, Li, 2004, <i>The Chinese Neolithic, Trajectories to Early States</i>, Cambridge: Cambridge University Press.</li> <li>Liu, Xinru (2010). <i>The Silk Road in World History</i>. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-516174-8, 978-0-19-533810-2.</li> <li>McDonald, Angus (1995). <i>The Five Foot Road: In Search of a Vanished China</i>., San Francisco: HarperCollins</li> <li>Malkov, Artemy (2007). The Silk Road: A mathematical model. <i>History & Mathematics</i>, ed. by Peter Turchin et al. Moscow: KomKniga. ISBN 978-5-484-01002-8</li> <li>Mallory, J.P. and Mair, Victor H. (2000). <i>The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West</i>. Thames & Hudson, London.</li> <li>Ming Pao. "Hong Kong proposes Silk Road on the Sea as World Heritage", 7 August 2005, p. A2.</li> <li>Osborne, Milton, 1975. <i>River Road to China: The Mekong River Expedition</i>, 1866-73. George Allen & Unwin Lt.</li> <li>Puri, B.N, 1987 <i>Buddhism in Central Asia</i>, Motilal Banarsidass Publishers Private Limited, Delhi. (2000 reprint).</li> <li>Ray, Himanshu Prabha, 2003. <i>The Archaeology of Seafaring in Ancient South Asia</i>. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80455-4, 0-521-01109-4.</li> <li>Sarianidi, Viktor, 1985. <i>The Golden Hoard of Bactria: From the Tillya-tepe Excavations in Northern Afghanistan</i>. Harry N. Abrams, New York.</li> <li>Schafer, Edward H. 1963. <i>The Golden Peaches of Samarkand: A study of T'ang Exotics</i>. University of California Press. Berkeley and Los Angeles. 1st paperback edition: 1985. ISBN 978-0-520-05462-2.</li> <li>Stein, Aurel M. 1907. <i>Ancient Khotan: Detailed report of archaeological explorations in Chinese Turkestan</i>, 2 vols. Clarendon Press. Oxford.</li> <li>Stein, Aurel M., 1912. <i>Ruins of Desert Cathay: Personal narrative of explorations in Central Asia and westernmost China</i>, 2 vols. Reprint: Delhi. Low Price Publications. 1990.</li> <li>Stein, Aurel M., 1921. <i>Serindia: Detailed report of explorations in Central Asia and westernmost China</i>, 5 vols. London & Oxford. Clarendon Press. Reprint: Delhi. Motilal Banarsidass. 1980.</li> <li>Stein Aurel M., 1928. <i>Innermost Asia: Detailed report of explorations in Central Asia, Kan-su and Eastern Iran</i>, 5 vols. Clarendon Press. Reprint: New Delhi. Cosmo Publications. 1981.</li> <li>Stein Aurel M., 1932 <i>On Ancient Central Asian Tracks: Brief Narrative of Three Expeditions in Innermost Asia and Northwestern China</i>. Reprinted with Introduction by Jeannette Mirsky. Book Faith India, Delhi. 1999.</li> <li>Thorsten, Marie. 2006 "Silk Road Nostalgia and Imagined Global Community". Comparative American Studies 3, no. 3: 343-59.</li> <li>Waugh, Daniel. (2007). "Richthofen "Silk Roads": Toward the Archeology of a Concept." <i>The Silk Road</i>. Volume 5, Number 1, Summer 2007, pp. 1-10.</li> <li>von Le Coq, Albert, 1928. Buried Treasures of Turkestan. Reprint with Introduction by Peter Hopkirk, Oxford University Press. 1985.</li> <li>Whitfield, Susan, 1999. <i>Life Along the Silk Road.</i> London: John Murray.</li> <li>Wimmel, Kenneth, 1996. <i>The Alluring Target: In Search of the Secrets of Central Asia</i>. Trackless Sands Press, Palo Alto, CA. ISBN 978-1-879434-48-6</li> <li>Yan, Chen, 1986. "Earliest Silk Route: The Southwest Route." Chen Yan. <i>China Reconstructs</i>, Vol. XXXV, No. 10. October 1986, pp. 59-62.</li></ul> <table class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"> <tbody><tr> <td><i>Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։</i>  <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CC_BY-SA_icon_80x15.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/CC_BY-SA_icon_80x15.png" decoding="async" width="80" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="80" data-file-height="15" /></a></span> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Վերցուած է «<a dir="ltr" href="https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Մետաքսի_Ճանապարհ&oldid=234567">https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Մետաքսի_Ճանապարհ&oldid=234567</a>» էջէն</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ խմբագրուած է 18 Սեպտեմբեր 2024 թուականի ժամը 08:42ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Գրութիւնը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> թույլատրագրի մէջ, առանձին դեպքերով հնարաւոր է յաւելեալ պայմաններ ունենալ։ Մանրամասնութիւններու համար այցելեցէք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Սեփական տուեալներու պահպանման քաղաքականութիւն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6">Ուիքիփետիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B4">Պատասխանատուութենէ Հրաժարում</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրաւորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hyw.wikipedia.org">Վիճակագրութիւն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Քուքիներու հաստատում</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hyw.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Բջիջային տեսք</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-q7ww6","wgBackendResponseTime":159,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.075","walltime":"0.221","ppvisitednodes":{"value":242,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":958,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":95,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2232,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 40.632 1 -total"," 90.77% 36.882 1 Կաղապար:Ծնթ․ցանկ"," 8.46% 3.439 1 Կաղապար:ՀՍՀ"," 7.36% 2.989 1 Կաղապար:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.003","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":573234,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-568dbbbfd9-fv8vq","timestamp":"20241108212759","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0544\u0565\u057f\u0561\u0584\u057d\u056b \u0543\u0561\u0576\u0561\u057a\u0561\u0580\u0570","url":"https:\/\/hyw.wikipedia.org\/wiki\/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB_%D5%83%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q36288","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q36288","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-01-18T20:53:05Z","dateModified":"2024-09-18T08:42:53Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ed\/Transasia_trade_routes_1stC_CE_gr2.png"}</script> </body> </html>