CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hóa học – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"9fff222f-ff14-4ec7-9e88-4959885976e7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hóa_học","wgTitle":"Hóa học","wgCurRevisionId":71878066,"wgRevisionId":71878066,"wgArticleId":981,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Bài cơ bản","Bài viết chứa nhận dạng BNE","Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng NDL","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết Wikipedia chứa nhận dạng NLK sai","Bài cơ bản dài trung bình","Hóa học", "Khoa học tự nhiên"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hóa_học","wgRelevantArticleId":981,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2329", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site", "mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hóa học – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hóa_học rootpage-Hóa_học skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=H%C3%B3a+h%E1%BB%8Dc" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=H%C3%B3a+h%E1%BB%8Dc" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=H%C3%B3a+h%E1%BB%8Dc" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=H%C3%B3a+h%E1%BB%8Dc" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Từ_nguyên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Từ_nguyên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Từ nguyên</span> </div> </a> <ul id="toc-Từ_nguyên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_nguyên_lý_nền_tảng_của_hóa_học_hiện_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_nguyên_lý_nền_tảng_của_hóa_học_hiện_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Các nguyên lý nền tảng của hóa học hiện đại</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Các_nguyên_lý_nền_tảng_của_hóa_học_hiện_đại-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Các nguyên lý nền tảng của hóa học hiện đại</span> </button> <ul id="toc-Các_nguyên_lý_nền_tảng_của_hóa_học_hiện_đại-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vật_chất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_chất"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Vật chất</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_chất-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nguyên_tử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguyên_tử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Nguyên tử</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguyên_tử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nguyên_tố" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguyên_tố"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.2</span> <span>Nguyên tố</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguyên_tố-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đơn_chất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Đơn_chất"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.3</span> <span>Đơn chất</span> </div> </a> <ul id="toc-Đơn_chất-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_tử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_tử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.4</span> <span>Phân tử</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_tử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chất_và_hỗn_hợp" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Chất_và_hỗn_hợp"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.5</span> <span>Chất và hỗn hợp</span> </div> </a> <ul id="toc-Chất_và_hỗn_hợp-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mol_và_lượng_chất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mol_và_lượng_chất"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.6</span> <span>Mol và lượng chất</span> </div> </a> <ul id="toc-Mol_và_lượng_chất-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Thể_hoặc_trạng_thái" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thể_hoặc_trạng_thái"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Thể <i>hoặc</i> trạng thái</span> </div> </a> <ul id="toc-Thể_hoặc_trạng_thái-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Liên kết</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Năng_lượng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Năng_lượng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Năng lượng</span> </div> </a> <ul id="toc-Năng_lượng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phản_ứng_hóa_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phản_ứng_hóa_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Phản ứng hóa học</span> </div> </a> <ul id="toc-Phản_ứng_hóa_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ion_và_muối" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ion_và_muối"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Ion và muối</span> </div> </a> <ul id="toc-Ion_và_muối-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tính_axit_và_bazơ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tính_axit_và_bazơ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Tính axit và bazơ</span> </div> </a> <ul id="toc-Tính_axit_và_bazơ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oxy_hóa-khử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oxy_hóa-khử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span>Oxy hóa-khử</span> </div> </a> <ul id="toc-Oxy_hóa-khử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cân_bằng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cân_bằng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.9</span> <span>Cân bằng</span> </div> </a> <ul id="toc-Cân_bằng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tầm_quan_trọng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tầm_quan_trọng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tầm quan trọng</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tầm_quan_trọng-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Tầm quan trọng</span> </button> <ul id="toc-Tầm_quan_trọng-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Đời_sống" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đời_sống"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Đời sống</span> </div> </a> <ul id="toc-Đời_sống-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_hệ_với_khoa_học_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_hệ_với_khoa_học_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Liên hệ với khoa học khác</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_hệ_với_khoa_học_khác-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trong_công_nghiệp" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_công_nghiệp"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Trong công nghiệp</span> </div> </a> <ul id="toc-Trong_công_nghiệp-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Phân_ngành" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_ngành"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Phân ngành</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_ngành-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hóa học</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 235 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-235" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">235 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Chemie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Chemie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%A5%E1%8A%95%E1%89%B0_%E1%8A%95%E1%8C%A5%E1%88%AD_%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5" title="የጥንተ ንጥር ጥናት – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="የጥንተ ንጥር ጥናት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्त्र – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="रसायनशास्त्र" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="كيمياء – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كيمياء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Quimica" title="Quimica – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Quimica" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%9F%DC%9D%DC%A1%DC%9D%DC%90" title="ܟܝܡܝܐ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܟܝܡܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Տարրաբանութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Տարրաբանութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Chimie" title="Chimie – Tiếng Aromania" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Chimie" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Tiếng Aromania" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Ch%C2%B7imie" title="Ch·imie – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Ch·imie" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A7%B0%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="ৰসায়ন বিজ্ঞান – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="ৰসায়ন বিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Química" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्‍त्र – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="रसायनशास्‍त्र" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/K%C3%ADmika" title="Kímika – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kímika" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Химия" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kimya" title="Kimya – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Kimya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="شیمی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Kimia" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Tiếng Gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Kimia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kimia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="রসায়ন – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রসায়ন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Kimia" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Tiếng Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/H%C3%B2a-ha%CC%8Dk" title="Hòa-ha̍k – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hòa-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Kimia" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Химия" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Хімія – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Хімія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Хімія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Хімія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्‍त्र – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="रसायनशास्‍त्र" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kimika" title="Kimika – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kimika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Kemistri" title="Kemistri – Tiếng Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Kemistri" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Tiếng Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Kemii" title="Kemii – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kemii" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BE%AB%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A0%E0%BD%82%E0%BE%B1%E0%BD%B4%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BC%8D" title="རྫས་འགྱུར་རིག་པ། – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="རྫས་འགྱུར་རིག་པ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hemija" title="Hemija – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hemija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kimiezh" title="Kimiezh – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Kimiezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Химия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8" title="Хими – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хими" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Química" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kimika" title="Kimika – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kimika" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8" title="Хими – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Хими" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Chemie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Quimica" title="Quimica – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Quimica" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Chemishonga" title="Chemishonga – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Chemishonga" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Kemistre" title="Kemistre – Tiếng Tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Kemistre" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Tiếng Tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Chimica" title="Chimica – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Chimica" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cemeg" title="Cemeg – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cemeg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kemi" title="Kemi – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Kemi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%8A%D9%85%D9%8A" title="شيمي – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="شيمي" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Chemie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%86%DE%A9%DE%89%DE%A8%DE%87%DE%A7%DE%87%DE%A9_%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%B0%DE%89%DE%AA" title="ކީމިއާއީ އިލްމު – Tiếng Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ކީމިއާއީ އިލްމު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Tiếng Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Keemia" title="Keemia – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Keemia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%B1" title="Χημεία – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Χημεία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A9mmica" title="Chémmica – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Chémmica" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chemistry" title="Chemistry – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Chemistry" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Химия" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Tiếng Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Química" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kemio" title="Kemio – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kemio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Química" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kimika" title="Kimika – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kimika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شیمی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Rasayan_vigyan" title="Rasayan vigyan – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Rasayan vigyan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Evnafr%C3%B8%C3%B0i" title="Evnafrøði – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Evnafrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Chimie" title="Chimie – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Chimie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Skiekunde" title="Skiekunde – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Skiekunde" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Chimiche" title="Chimiche – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Chimiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ceimic" title="Ceimic – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ceimic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Kemmig" title="Kemmig – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Kemmig" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Kemisi" title="Kemisi – Tiếng Samoa" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Kemisi" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Tiếng Samoa" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Ceimigeachd" title="Ceimigeachd – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Ceimigeachd" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Química" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8" title="Хими – Tiếng Ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хими" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Tiếng Ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8" title="化學 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="化學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Kemu" title="Kemu – Tiếng Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Kemu" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Tiếng Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B0%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%A3_%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0" title="રસાયણ શાસ્ત્ર – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="રસાયણ શાસ્ત્ર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Fa-ho%CC%8Dk" title="Fa-ho̍k – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Fa-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%99%94%ED%95%99" title="화학 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="화학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kimiyya" title="Kimiyya – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kimiyya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kemika" title="Kemika – Tiếng Hawaii" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kemika" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Tiếng Hawaii" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Քիմիա – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Քիմիա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="रसायन विज्ञान – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रसायन विज्ञान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kemija" title="Kemija – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kemija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Kemio" title="Kemio – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Kemio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/K%C3%ADmika" title="Kímika – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Kímika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Chimia" title="Chimia – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Chimia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Chimie" title="Chimie – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Chimie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8" title="Хими – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Хими" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IKhemistri" title="IKhemistri – Tiếng Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IKhemistri" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Tiếng Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umchazatho" title="Umchazatho – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umchazatho" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Efnafr%C3%A6%C3%B0i" title="Efnafræði – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Efnafræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Chimica" title="Chimica – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Chimica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%99%D7%9E%D7%99%D7%94" title="כימיה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="כימיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kimia" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Siimii_l%C9%9B%C9%A3t%CA%8B" title="Siimii lɛɣtʋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Siimii lɛɣtʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B2%A8%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ქიმია – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქიმია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%9A%D9%86" title="رسایٚن – Tiếng Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="رسایٚن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Tiếng Kashmir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Chemij%C3%B4" title="Chemijô – Tiếng Kashubia" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Chemijô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Tiếng Kashubia" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Химия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Kymystry" title="Kymystry – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Kymystry" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Химия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kemia" title="Kemia – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kemia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Razopa" title="Razopa – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Razopa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Chimi" title="Chimi – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Chimi" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Chimi" title="Chimi – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Chimi" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/K%C3%AEmya" title="Kîmya – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Kîmya" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Chimica" title="Chimica – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Chimica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Kemika" title="Kemika – Tiếng Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Kemika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Tiếng Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%84%E0%BA%A1%E0%BA%B5%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ເຄມີສາດ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເຄມີສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Chemia" title="Chemia – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Chemia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/%C4%B6%C4%ABmija" title="Ķīmija – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ķīmija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/Kemi" title="Kemi – Tiếng Tonga" lang="to" hreflang="to" data-title="Kemi" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="Tiếng Tonga" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Chimie" title="Chimie – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Chimie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Химия" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Chemija" title="Chemija – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Chemija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Chimica" title="Chimica – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Chimica" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Chemie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/K%C3%A9mi" title="Kémi – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Kémi" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Cimica" title="Cimica – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Cimica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/xumske" title="xumske – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="xumske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Ebyobuziba" title="Ebyobuziba – Tiếng Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Ebyobuziba" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Tiếng Ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ADmica" title="Chímica – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Chímica" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/K%C3%A9mia" title="Kémia – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kémia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्‍त्र – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="रसायनशास्‍त्र" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Хемија – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хемија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Simia" title="Simia – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Simia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%A4%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="രസതന്ത്രം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="രസതന്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Kimika" title="Kimika – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Kimika" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/M%C4%81tauranga_mat%C5%AB" title="Mātauranga matū – Tiếng Māori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Mātauranga matū" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Tiếng Māori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्त्र – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रसायनशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ქიმია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ქიმია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7" title="كيميا – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كيميا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کیمیا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%84%EA%AF%A3%EA%AF%A0%EA%AF%87%EA%AF%A4%EA%AF%9F%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯄꯣꯠꯇꯤꯟꯂꯣꯟ – Tiếng Manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯄꯣꯠꯇꯤꯟꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Tiếng Manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Kimia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Hu%C3%A1-h%C5%8Fk" title="Huá-hŏk – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Huá-hŏk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Química" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8C" title="Химиясь – Tiếng Moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Химиясь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Tiếng Moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8" title="Хими – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хими" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%93%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%AF%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဓာတုဗေဒ – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="ဓာတုဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Kemisitiri" title="Kemisitiri – Tiếng Fiji" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Kemisitiri" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Tiếng Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Scheikunde" title="Scheikunde – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Scheikunde" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Scheikunde" title="Scheikunde – Tiếng Hạ Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Scheikunde" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Tiếng Hạ Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्त्र – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रसायनशास्त्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="रसायनशास्त्र – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="रसायनशास्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%A6" title="化学 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="化学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Chemii" title="Chemii – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Chemii" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Kemistrii" title="Kemistrii – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Kemistrii" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kjemi" title="Kjemi – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kjemi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kjemi" title="Kjemi – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kjemi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Chimie" title="Chimie – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Chimie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Kemie" title="Kemie – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Kemie" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Quimia" title="Quimia – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Quimia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B9" title="Химий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Химий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B0%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AD%9F%E0%AC%A8_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AD%8D%E0%AC%9E%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Kemistirii" title="Kemistirii – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Kemistirii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kimyo" title="Kimyo – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kimyo" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%87%E0%A8%A3_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%D8%B3%D9%B9%D8%B1%DB%8C" title="کیمسٹری – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کیمسٹری" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%93%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%AF%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဓာတုဗေဒ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဓာတုဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7" title="کيميا – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="کيميا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Kimischri" title="Kimischri – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Kimischri" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%98%E1%9E%B8%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="គីមីវិទ្យា – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="គីមីវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/K%C3%A9mie" title="Kémie – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Kémie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Chemie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Chemia" title="Chemia – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Chemia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%ADmica" title="Química – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Química" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ximiya" title="Ximiya – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ximiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Himiya" title="Himiya – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Himiya" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Chimie" title="Chimie – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Chimie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Chaqllisinchi" title="Chaqllisinchi – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Chaqllisinchi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Хемія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Хемія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Химия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Химия" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="रसतन्त्रम् – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="रसतन्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%D8%B3%D9%B9%D8%B1%DB%8C" title="کیمسٹری – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="کیمسٹری" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ACmica" title="Chìmica – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Chìmica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Chemistrie" title="Chemistrie – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Chemistrie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Chemie" title="Chemie – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Chemie" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Khemistri" title="Khemistri – Tiếng Sotho Miền Bắc" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Khemistri" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kimia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ACmica" title="Chìmica – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Chìmica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BB%E0%B7%83%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%B1_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="රසායන විද්‍යාව – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="රසායන විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Chemistry" title="Chemistry – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Chemistry" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%AA%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7" title="علم ڪيميا – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="علم ڪيميا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Ikhemisi" title="Ikhemisi – Tiếng Swati" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Ikhemisi" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="Tiếng Swati" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A9mia" title="Chémia – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Chémia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kemija" title="Kemija – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kemija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Chymij%C5%8F" title="Chymijŏ – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Chymijŏ" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Kimisteri" title="Kimisteri – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Kimisteri" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کیمیا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Хемија – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хемија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hemija" title="Hemija – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hemija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Kimia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kemia" title="Kemia – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kemia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="bài chất lượng cao"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kemi" title="Kemi – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kemi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Takimit" title="Takimit – Tiếng Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Takimit" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tiếng Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kimika" title="Kimika – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kimika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AF%87%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="வேதியியல் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வேதியியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Takrura" title="Takrura – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Takrura" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Химия" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%A8_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="రసాయన శాస్త్రం – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="రసాయన శాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/K%C3%ADmika" title="Kímika – Tiếng Tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Kímika" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="Tiếng Tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B6c%C3%ABk%C3%A4ti%C9%94%C9%94p" title="Piöcëkätiɔɔp – Tiếng Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Piöcëkätiɔɔp" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Tiếng Dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5" title="เคมี – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="เคมี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%91" title="Кимиё – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Кимиё" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Kemistri" title="Kemistri – Tiếng Tok Pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Kemistri" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tiếng Tok Pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8F%91%E1%8F%B0%E1%8F%97%E1%8F%A7%E1%8F%93%E1%8E%B4%E1%8E%B2%E1%8F%93%E1%8F%85%E1%8F%AC%E1%8F%98" title="ᎠᏑᏰᏗᏧᏓᎴᎲᏓᏅᏬᏘ – Tiếng Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎠᏑᏰᏗᏧᏓᎴᎲᏓᏅᏬᏘ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Tiếng Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%82_%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E0%B2%9E%E0%B2%BE%E0%B2%A8" title="ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಭೂ ವಿಜ್ಞಾನ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kimya" title="Kimya – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kimya" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Himi%C3%BDa" title="Himiýa – Tiếng Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Himiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Tiếng Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Химия – Tiếng Udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Химия" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Tiếng Udmurt" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Хімія – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Хімія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کیمیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Vayoz" title="Vayoz – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Vayoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ACmega" title="Chìmega – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Chìmega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Himii" title="Himii – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Himii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Kiemav" title="Kiemav – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Kiemav" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Keemi%C3%A4" title="Keemiä – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Keemiä" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Tchimeye" title="Tchimeye – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Tchimeye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8" title="化學 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="化學" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/K%C3%ADmika" title="Kímika – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Kímika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Achajaya" title="Achajaya – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Achajaya" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8" title="化學 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="化學" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Ntivo-Mirhi" title="Ntivo-Mirhi – Tiếng Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Ntivo-Mirhi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tiếng Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%A2%D7%9E%D7%99%D7%A2" title="כעמיע – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="כעמיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/K%E1%BA%B9%CC%81m%C3%ADstr%C3%AC" title="Kẹ́místrì – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Kẹ́místrì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8" title="化學 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="化學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kimya" title="Kimya – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kimya" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Scheikunde" title="Scheikunde – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Scheikunde" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Kem%C4%97j%C4%97" title="Kemėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kemėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8" title="化學 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="化學" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Kimia" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Dusun Miền Trung" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Kimia" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Tiếng Dusun Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Kimia" title="Kimia – Tiếng Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Kimia" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Tiếng Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Kimj%C9%99" title="Kimjə – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Kimjə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B4%BD%E2%B5%94%E2%B5%93%E2%B5%94%E2%B4%B0" title="ⵜⴰⴽⵔⵓⵔⴰ – Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⴽⵔⵓⵔⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2329#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&oldid=71878066" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&id=71878066&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FH%25C3%25B3a_h%25E1%25BB%258Dc"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FH%25C3%25B3a_h%25E1%25BB%258Dc"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=H%C3%B3a+h%E1%BB%8Dc"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Chemistry" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2329" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border:2px solid #A2B8BF"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em">Một phần của loạt bài về</td></tr><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em;background:#82C3D8; padding:0.2em; font-size:175%; font-weight:bold;"><a class="mw-selflink selflink">Hóa học</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gnome-applications-science.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Gnome-applications-science.svg/100px-Gnome-applications-science.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Gnome-applications-science.svg/150px-Gnome-applications-science.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Gnome-applications-science.svg/200px-Gnome-applications-science.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a></span><div style="padding-top:0.2em;line-height:1.2em;padding:0 0 0.8em;"><b>Khoa học vật chất</b></div></td></tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;padding:0.15em 0.15em 0.25em; display:block; background-color: transparent; border-color: #A2B8BF"> <div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%A5c_l%E1%BB%A5c_c%C3%A1c_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mục lục các bài viết hóa học (trang không tồn tại)">Mục lục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổng hóa học (trang không tồn tại)">Tổng quan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3ng_thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảng thuật ngữ hóa học (trang không tồn tại)">Bảng thuật ngữ</a></li></ul> </div> <div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử hóa học">Lịch sử</a> (<a href="/wiki/D%C3%B2ng_th%E1%BB%9Di_gian_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Dòng thời gian hóa học">Dòng thời gian</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em;padding:0.2em; border-bottom:1px solid #A2B8BF"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:center;font-size:100%;font-weight:bold;">Yếu tố chính</div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">Vật chất</a></li> <li><a href="/wiki/Pha_(v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t)" title="Pha (vật chất)">Pha</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">Liên kết</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">Phản ứng hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Ion" title="Ion">Ion</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_acid-base" class="mw-redirect" title="Phản ứng acid-base">Phản ứng acid-base</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_oxid_h%C3%B3a_kh%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Phản ứng oxid hóa khử">Phản ứng oxid hóa khử</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A2n_b%E1%BA%B1ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Cân bằng hóa học">Cân bằng hóa học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Định luật hóa học (trang không tồn tại)">Định luật hóa học</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em;padding:0.2em; border-bottom:1px solid #A2B8BF"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:center;font-size:100%;font-weight:bold;">Phân nhánh</div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/H%C3%B3a_ph%C3%A2n_t%C3%ADch" title="Hóa phân tích">Hóa phân tích</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_sinh" title="Hóa sinh">Hóa sinh</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" title="Hóa hữu cơ">Hóa hữu cơ</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_v%C3%B4_c%C6%A1" title="Hóa vô cơ">Hóa vô cơ</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_l%C3%BD" title="Hóa lý">Hóa lý</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em;padding:0.2em; border-bottom:1px solid #A2B8BF"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:center;font-size:100%;font-weight:bold;">Nghiên cứu</div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà hóa học">Nhà hóa học</a> (<a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_nh%C3%A0_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các nhà hóa học (trang không tồn tại)">Danh sách</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_gi%E1%BA%A3i_th%C6%B0%E1%BB%9Fng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách giải thưởng hóa học (trang không tồn tại)">Danh sách giải thưởng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách tạp chí hóa học (trang không tồn tại)">Danh sách tạp chí</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_v%E1%BA%A5n_%C4%91%E1%BB%81_ch%C6%B0a_gi%E1%BA%A3i_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_trong_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách vấn đề chưa giải được trong hóa học (trang không tồn tại)">Danh sách vấn đề chưa giải được</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;background-color: #82C3D8; border-color: #A2B8BF"> <ul><li><span class="nowrap"><span class="nowrap"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Papapishu-Lab-icon-6.svg/16px-Papapishu-Lab-icon-6.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Papapishu-Lab-icon-6.svg/24px-Papapishu-Lab-icon-6.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Papapishu-Lab-icon-6.svg/32px-Papapishu-Lab-icon-6.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Hóa học">Cổng thông tin Hóa học</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Hóa học">Thể loại</a></span></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Chủ đề Hóa học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chủ đề Hóa học (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Hóa học</b> (gọi tắt là <b>hóa</b>) (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">Tiếng Anh</a>: <i>chemistry</i>) là một nhánh của <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">khoa học tự nhiên</a> nhằm nghiên cứu về thành phần, cấu trúc, tính chất, và sự thay đổi của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a>.<sup id="cite_ref-definition_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-definition-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các chủ đề chính trong hóa học là <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t" title="Hợp chất">hợp chất</a>, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, và các <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">phản ứng hóa học</a>. </p><p>Hóa học đôi khi được gọi là "khoa học trung tâm" vì nó là cầu nối các ngành khoa học tự nhiên khác như <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học">vật lý học</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">địa chất học</a> và <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">sinh học</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Từ_nguyên"><span id="T.E1.BB.AB_nguy.C3.AAn"></span>Từ nguyên</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Từ nguyên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Từ nguyên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tên gọi <i>hóa học</i> trong tiếng Việt khởi nguồn từ <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Trung" class="mw-redirect" title="Tiếng Trung">tiếng Trung</a> 化學 có <a href="/wiki/%C3%82m_H%C3%A1n_Vi%E1%BB%87t" class="mw-redirect" title="Âm Hán Việt">âm Hán Việt</a> là <i>hóa học</i>. Từ 化學 <i>hóa học</i> trong tiếng Trung là do <a href="/wiki/William_Alexander_Parsons_Martin" title="William Alexander Parsons Martin">William Alexander Parsons Martin</a> đặt ra<sup id="cite_ref-:1_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, xuất hiện lần đầu tiên trong quyển thứ sáu của bộ sách viết bằng <a href="/wiki/V%C4%83n_ng%C3%B4n" title="Văn ngôn">văn ngôn</a> của Martin có tên là 格物入門 <i>Cách vật nhập môn</i> do Kinh sư Đồng văn quán (京師同文館) xuất bản vào năm <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Tr%E1%BB%8B" title="Đồng Trị">Đồng Trị</a> thứ bảy (1868) thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">nhà Thanh</a>.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 格物入門 <i>Cách vật nhập môn</i> được chia thành bảy quyển là 水學 <i>Thủy học (nước)</i>, 氣學 <i>Khí học (khí)</i>, 火學 <i>Hỏa học (lửa)</i>, 電學 <i>Điện học</i>, 力學 <i>Lực học</i>, 化學 <i>Hóa học</i>, 算學 <i>Toán học</i>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Hóa học lần đầu được du nhập vào <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a> qua <a href="/wiki/Nam_K%E1%BB%B3" title="Nam Kỳ">Nam Kỳ</a> thuộc <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a> thời <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhị Đế chế Pháp">Đệ Nhị Đế chế Pháp</a> và tiếp tục được giảng dạy sâu rộng ở miền Nam Việt Nam. Cho nên vẫn còn nhiều khái niệm hóa học của được kế thừa từ thời Nam Kỳ còn <a href="/wiki/Ph%C3%A1p_thu%E1%BB%99c" title="Pháp thuộc">thuộc Pháp</a> (axit từ acide, anđêhit từ aldehyde và cách sắp xếp các phần định chức trong hệ thống danh pháp,...). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử hóa học">Lịch sử hóa học</a></div> <p>Hóa học phát triển từ <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3_kim_thu%E1%BA%ADt" title="Giả kim thuật">giả kim thuật</a>, đã được thực hành từ hàng ngàn năm trước như ở <a href="/wiki/T%C3%AAn_g%E1%BB%8Di_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Tên gọi Trung Quốc">Trung Hoa</a>, <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">Châu Âu</a> và <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Rosicrucian_Rose.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Rosicrucian_Rose.jpg/214px-Rosicrucian_Rose.jpg" decoding="async" width="214" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Rosicrucian_Rose.jpg/321px-Rosicrucian_Rose.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Rosicrucian_Rose.jpg/428px-Rosicrucian_Rose.jpg 2x" data-file-width="948" data-file-height="944" /></a><figcaption>Một biểu tượng của Hồng hoa Thập tự. Đồ hình miêu tả 7 hành tinh ngự ở trên theo giả kim thuật, và khẩu hiệu bí ẩn xung quanh: <i>V.I.T.R.I.O.L</i></figcaption></figure> <p>Khoa giả kim thuật nghiên cứu về vật chất, nhưng thế giới của những nhà giả kim thuật đều dựa trên kinh nghiệm thực tế và công thức bắt nguồn từ thực hành chứ không dựa vào những nghiên cứu khoa học. Mục đích của họ là một chất gọi là "<a href="/wiki/H%C3%B2n_%C4%91%C3%A1_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Hòn đá triết học">Hòn đá triết học</a>" dùng để biến đổi những chất như <a href="/wiki/Ch%C3%AC" title="Chì">chì</a> thành <a href="/wiki/V%C3%A0ng" title="Vàng">vàng</a>. Các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_gi%E1%BA%A3_kim" class="mw-redirect" title="Nhà giả kim">nhà giả kim</a> thuật đã tiến hành rất nhiều thí nghiệm để tìm ra chất này và qua đó họ đã phát triển nhiều dụng cụ mà ngày nay vẫn còn được sử dụng trong kỹ thuật hóa học. </p><p>Tuy nhiên, không một nhà giả kim thuật nào tìm ra được hòn đá triết học và trong <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_th%E1%BB%A9_17" class="mw-redirect" title="Thế kỷ thứ 17">thế kỷ thứ 17</a>, các phương pháp làm việc của khoa giả kim thuật được thay đổi bằng những phương pháp khoa học. Một phần kiến thức của các nhà giả kim thuật đang được sử dụng bởi các nhà hóa học, những người làm việc dựa vào kết luận hợp lý dựa trên những gì mà họ quan sát được chứ không dựa vào ý nghĩ biến hóa chì thành vàng. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:DIMendeleevCab.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/DIMendeleevCab.jpg/162px-DIMendeleevCab.jpg" decoding="async" width="162" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/DIMendeleevCab.jpg/243px-DIMendeleevCab.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/DIMendeleevCab.jpg/324px-DIMendeleevCab.jpg 2x" data-file-width="1134" data-file-height="1593" /></a><figcaption>Nhà bác học <a href="/wiki/Dmitri_Ivanovich_Mendeleev" title="Dmitri Ivanovich Mendeleev">Mendeleev</a>, người đã có công tạo ra bảng tuần hoàn mang tên ông giúp thúc đẩy sự phát triển của hóa học hiện đại</figcaption></figure> <p>Lịch sử của hóa học có thể được coi như bắt đầu từ lúc <a href="/wiki/Robert_Boyle" title="Robert Boyle">Robert Boyle</a> tách hóa học từ <a href="/wiki/Khoa_gi%E1%BA%A3_kim_thu%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Khoa giả kim thuật">khoa giả kim thuật</a> trong tác phẩm <i>The Skeptical Chemist</i> (Nhà hóa học hoài nghi) vào năm <a href="/wiki/1661" title="1661">1661</a> nhưng thường được đánh dấu bằng ngày <a href="/wiki/Antoine_Lavoisier" title="Antoine Lavoisier">Antoine Lavoisier</a> tìm ra khí <a href="/wiki/Oxy" title="Oxy">oxy</a> vào năm <a href="/wiki/1783" title="1783">1783</a>. </p><p>Hóa học có bước phát triển mạnh và phân hóa vào <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_19" title="Thế kỷ 19">thế kỷ 19</a>. Những nghiên cứu của <a href="/wiki/Justus_von_Liebig" title="Justus von Liebig">Justus von Liebig</a> về tác động của phân bón đã thành lập ra ngành hóa học nông nghiệp và cung cấp nhiều nhận thức cho ngành <a href="/wiki/H%C3%B3a_v%C3%B4_c%C6%A1" title="Hóa vô cơ">hóa vô cơ</a>. Cuộc tìm kiếm một hóa chất tổng hợp thay thế cho chất màu indigo dùng để nhuộm vải là bước khởi đầu của những phát triển vượt bậc cho ngành <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" title="Hóa hữu cơ">hóa hữu cơ</a> và <a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Dược">dược</a>. Một đỉnh cao trong sự phát triển của ngành hóa học chính là phát minh <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n" title="Bảng tuần hoàn">bảng tuần hoàn nguyên tố</a> của <a href="/wiki/Dmitri_Ivanovich_Mendeleev" title="Dmitri Ivanovich Mendeleev">Dmitri Ivanovich Mendeleev</a> và <a href="/wiki/Lothar_Meyer" title="Lothar Meyer">Lothar Meyer</a>. Mendelev đã sử dụng quy luật của bảng tuần hoàn để tiên đoán trước sự tồn tại và tính chất của các nguyên tố <a href="/wiki/Gecmani" class="mw-redirect" title="Gecmani">germanium</a>, <a href="/wiki/Gali" title="Gali">gallium</a> và <a href="/wiki/Scandium" class="mw-redirect" title="Scandium">scandium</a> vào năm <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a>. <a href="/wiki/Gali" title="Gali">Gallium</a> được tìm thấy vào năm <a href="/wiki/1875" title="1875">1875</a> và có những tính chất như <a href="/wiki/Dmitri_Ivanovich_Mendeleev" title="Dmitri Ivanovich Mendeleev">Mendeleev</a> đã tiên đoán trước. </p><p>Nghiên cứu trong hóa học đã phát triển trong thời kỳ chuyển tiếp sang <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_20" title="Thế kỷ 20">thế kỷ 20</a> đến mức các nghiên cứu sâu về cấu tạo <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a> đã không còn là lãnh vực của hóa học nữa mà thuộc về <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Vật lý nguyên tử">vật lý nguyên tử</a> hay <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">vật lý hạt nhân</a>. Mặc dù vậy, các công trình nghiên cứu này đã mang lại nhiều nhận thức quan trọng về bản chất của sự biến đổi chất hóa học và của các <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết hóa học</a>. Các động lực quan trọng khác bắt nguồn từ những khám phá trong <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Vật lý lượng tử">vật lý lượng tử</a> thông qua mô hình quỹ đạo điện tử. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_nguyên_lý_nền_tảng_của_hóa_học_hiện_đại"><span id="C.C3.A1c_nguy.C3.AAn_l.C3.BD_n.E1.BB.81n_t.E1.BA.A3ng_c.E1.BB.A7a_h.C3.B3a_h.E1.BB.8Dc_hi.E1.BB.87n_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Các nguyên lý nền tảng của hóa học hiện đại</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Các nguyên lý nền tảng của hóa học hiện đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các nguyên lý nền tảng của hóa học hiện đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lab_bench.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Lab_bench.jpg/245px-Lab_bench.jpg" decoding="async" width="245" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Lab_bench.jpg/368px-Lab_bench.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Lab_bench.jpg/490px-Lab_bench.jpg 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Một phòng thí nghiệm Hóa sinh, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Cologne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Cologne (trang không tồn tại)">Đại học Cologne</a> ở <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đức">Đức</a></figcaption></figure> <p>Mô hình cấu trúc nguyên tử hiện tại là mô hình <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>. <a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A1_h%E1%BB%8Dc_truy%E1%BB%81n_th%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoá học truyền thống (trang không tồn tại)">Hoá học truyền thống</a> bắt đầu bằng việc nghiên cứu các <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Hạt sơ cấp">hạt sơ cấp</a>, các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, các <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, các <a href="/wiki/H%C3%B3a_ch%E1%BA%A5t" title="Hóa chất">chất</a>, <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a>, <a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83" title="Tinh thể">tinh thể</a> và các <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t" title="Hợp chất">hợp chất</a> khác của vật chất. Vấn đề này có thể được nghiên cứu trong trạng thái <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_r%E1%BA%AFn" class="mw-redirect" title="Thể rắn">rắn</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng" title="Chất lỏng">lỏng</a>, hoặc <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_kh%C3%AD" title="Chất khí">khí</a>, có thể riêng lẻ hoặc <a href="/wiki/H%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p" title="Hỗn hợp">hỗn hợp</a>. Các tương tác, phản ứng và biến đổi được nghiên cứu trong hóa học thường là kết quả của các tương tác giữa các nguyên tử, dẫn đến việc sắp xếp lại các liên kết hóa học giữ các nguyên tử với nhau. Những biến đổi như vậy được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm hóa học. </p><p>Phòng thí nghiệm hóa học có khuôn mẫu thường sử dụng nhiều loại dụng cụ <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_tinh" title="Thủy tinh">thủy tinh</a> trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, những dụng cụ <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_tinh" title="Thủy tinh">thủy tinh</a> này không phải là trung tâm của hóa học, và rất nhiều các thí nghiệm (cũng như ứng dụng / <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Công nghiệp">công nghiệp</a>) hóa học được thực hiện mà không cần những dụng cụ này. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Chemicals_in_flasks.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Chemicals_in_flasks.jpg/220px-Chemicals_in_flasks.jpg" decoding="async" width="220" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Chemicals_in_flasks.jpg/330px-Chemicals_in_flasks.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Chemicals_in_flasks.jpg/440px-Chemicals_in_flasks.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1818" /></a><figcaption>Hóa chất đựng trong bình (bao gồm <a href="/wiki/Amoni_hydroxide" title="Amoni hydroxide">amoni hydroxide</a> và <a href="/wiki/Axit_nitric" class="mw-redirect" title="Axit nitric">axit nitric</a>) phát sáng với những màu khác nhau.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">Phản ứng hóa học</a> là sự chuyển đổi một số <a href="/wiki/H%C3%B3a_ch%E1%BA%A5t" title="Hóa chất">chất</a> thành một hoặc nhiều chất khác nhau.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cơ sở của sự biến đổi hóa học như vậy là sự sắp xếp lại các electron trong các liên kết hóa học giữa các nguyên tử. Nó có thể được miêu tả một cách tượng trưng qua một phương trình hóa học, trọng tâm đặt vào các nguyên tử. Số lượng các nguyên tử ở bên trái và bên phải trong phương trình cho một sự biến đổi hóa học là bằng nhau (khi số lượng các nguyên tử ở hai bên là không đồng đều, chuyển đổi được gọi là phản ứng hạt nhân hoặc sự phân rã phóng xạ). Loại phản ứng hóa học mà một chất có thể trải qua và sự thay đổi năng lượng có thể đi kèm tuân theo một số quy tắc cơ bản nhất định, được gọi là định luật hóa học. </p><p>Các cân nhắc về <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> và <a href="/wiki/Entropy" title="Entropy">entropy</a> luôn quan trọng trong hầu hết các nghiên cứu hóa học. Các chất hoá học được phân loại theo cấu trúc, trạng thái, cũng như các thành phần hoá học của chúng. Chúng có thể được phân tích bằng các công cụ phân tích hóa học, ví dụ: quang phổ và sắc ký. Các nhà khoa học tham gia nghiên cứu hóa học được gọi là các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà hóa học">nhà hóa học</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hầu hết các nhà hóa học chuyên về một hoặc nhiều tiểu ngành. Một số khái niệm rất cần thiết cho việc nghiên cứu hóa học; một số trong số đó là:<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vật_chất"><span id="V.E1.BA.ADt_ch.E1.BA.A5t"></span>Vật chất</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Vật chất”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật chất"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong hóa học, vật chất được định nghĩa là bất cứ vật gì có khối lượng tĩnh và thể tích (chiếm không gian nhất định) và được tạo thành từ các hạt. Các hạt tạo nên vật chất cũng có khối lượng tịnh - nhưng không phải tất cả các hạt đều có khối lượng tịnh, chẳng hạn như <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a>. Vật chất có thể là một chất hoá học tinh khiết hoặc một hỗn hợp các chất. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nguyên_tử"><span id="Nguy.C3.AAn_t.E1.BB.AD"></span>Nguyên tử</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Nguyên tử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguyên tử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">Nguyên tử</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Atom_Diagram.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Atom_Diagram.svg/200px-Atom_Diagram.svg.png" decoding="async" width="200" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Atom_Diagram.svg/300px-Atom_Diagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Atom_Diagram.svg/400px-Atom_Diagram.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Mô hình hành tinh nguyên tử của <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Rutherford</a></figcaption></figure> <p>Nguyên tử là đơn vị cơ bản của hóa học. Nó bao gồm một lõi rất đặc gọi là <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">hạt nhân nguyên tử</a>, bao quanh bởi một đám mây điện tử khổng lồ. Hạt nhân được tạo thành từ các <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> tích điện dương và các <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a> không tích điện (gọi chung là các <a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">nucleon</a>). Trong khi đó, đám mây điện tử lại gồm các <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a> tích điện âm có quỹ đạo quanh hạt nhân. Trong một nguyên tử trung hòa về điện, điện tích âm của electron cân bằng với điện tích dương của <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a>. Hạt nhân rất đặc; khối lượng của một nucleon gấp 1836 lần so với electron, tuy nhiên bán kính của một nguyên tử lại gấp 10000 lần hạt nhân của nó <sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Nguyên tử cũng là thực thể nhỏ nhất được cho là giữ các <a href="/wiki/T%C3%ADnh_ch%E1%BA%A5t_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Tính chất hóa học">tính chất hóa học</a> của <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố</a>, như <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_%C3%A2m_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Độ âm điện">độ âm điện</a>, <a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BA%A3_n%C4%83ng_ion_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khả năng ion hóa (trang không tồn tại)">khả năng ion hóa</a>, <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_oxy_h%C3%B3a" title="Trạng thái oxy hóa">trạng thái oxy hóa</a>, <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%91_ph%E1%BB%91i_tr%C3%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Số phối trí (trang không tồn tại)">số phối trí</a> <i>(coordination number)</i>, và các loại liên kết có thể hình thành (ví dụ <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_kim_lo%E1%BA%A1i" title="Liên kết kim loại">liên kết kim loại</a>, <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_ion" title="Liên kết ion">ion</a>, <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_c%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Liên kết cộng hóa trị">cộng hoá trị</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nguyên_tố"><span id="Nguy.C3.AAn_t.E1.BB.91"></span>Nguyên tố</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Nguyên tố”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguyên tố"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">Nguyên tố hóa học</a></div> <p>Một nguyên tố hóa học là một chất tinh khiết chỉ bao gồm một loại nguyên tử, đặc trưng bởi số <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> cụ thể trong hạt nhân của các nguyên tử, được gọi là <a href="/wiki/S%E1%BB%91_hi%E1%BB%87u_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Số hiệu nguyên tử">số hiệu nguyên tử</a> và được thể hiện bằng ký hiệu Z. <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_kh%E1%BB%91i" title="Nguyên tử khối">Nguyên tử khối</a> là tổng của số <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> và <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a> trong một hạt nhân. Mặc dù tất cả các hạt nhân của tất cả các nguyên tử thuộc một nguyên tố sẽ có cùng một số hiệu nguyên tử, chúng có thể không nhất thiết phải có cùng nguyên tử khối; các nguyên tử của một nguyên tố có nguyên tử khối khác nhau được gọi là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">đồng vị</a>. Ví dụ, tất cả các nguyên tử với 6 proton trong hạt nhân là các nguyên tử của nguyên tố <a href="/wiki/Cacbon" class="mw-redirect" title="Cacbon">carbon</a>, nhưng nguyên tử <a href="/wiki/Cacbon" class="mw-redirect" title="Cacbon">carbon</a> có thể có nguyên tử khối là 12 hoặc 13.<sup id="cite_ref-:0_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sự trình bày tiêu chuẩn của các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố hóa học</a> là sắp xếp vào bảng tuần hoàn, sắp xếp các nguyên tố theo số hiệu nguyên tử. Bảng tuần hoàn được sắp xếp thành các nhóm, hoặc các cột, và các chu kỳ hoặc các hàng. Bảng tuần hoàn rất hữu ích trong việc xác định khuynh hướng tuần hoàn.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Periodic_table_(polyatomic).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Periodic_table_%28polyatomic%29.svg/294px-Periodic_table_%28polyatomic%29.svg.png" decoding="async" width="294" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Periodic_table_%28polyatomic%29.svg/441px-Periodic_table_%28polyatomic%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Periodic_table_%28polyatomic%29.svg/588px-Periodic_table_%28polyatomic%29.svg.png 2x" data-file-width="770" data-file-height="422" /></a><figcaption>Bảng tuần hoàn hóa học của nguyên tố hóa học. Màu khác nhau thể hiện các loại nguyên tố khác nhau</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Carbon_dioxide_structure.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Carbon_dioxide_structure.png/172px-Carbon_dioxide_structure.png" decoding="async" width="172" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Carbon_dioxide_structure.png 1.5x" data-file-width="195" data-file-height="167" /></a><figcaption>Cấu trúc của <a href="/wiki/Cacbon_dioxide" class="mw-redirect" title="Cacbon dioxide">cacbon dioxide</a>, một ví dụ về hợp chất hóa học </figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Đơn_chất"><span id=".C4.90.C6.A1n_ch.E1.BA.A5t"></span>Đơn chất</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Đơn chất”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đơn chất"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t" title="Hợp chất">Hợp chất</a></div><p>Hợp chất là một chất hoá học tinh khiết cấu tạo từ nhiều hơn một nguyên tố. Các tính chất của một hợp chất thường ít giống với các thành phần cấu tạo nên nó.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Danh pháp chuẩn của các hợp chất được quy định bởi <a href="/wiki/IUPAC" title="IUPAC">Liên minh Quốc tế về Hóa học thuần túy và Hóa học ứng dụng</a> (<a href="/wiki/IUPAC" title="IUPAC">IUPAC</a>). Các hợp chất hữu cơ được đặt tên theo hệ thống danh pháp hữu cơ <sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Tên của các hợp chất vô cơ được tạo ra theo hệ thống danh pháp vô cơ. Khi một hợp chất có nhiều hơn một phần, chúng có thể được chia thành hai phần chính, các thành phần tích điện dương và các tích điện âm.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thêm vào đó, <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%8Bch_v%E1%BB%A5_T%C3%B3m_t%E1%BA%AFt_H%C3%B3a_ch%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dịch vụ Tóm tắt Hóa chất (trang không tồn tại)">Dịch vụ Tóm tắt Hóa chất</a> (CAS) đã đưa ra một phương pháp để sắp xếp các chất hoá học. Lúc này mỗi chất hoá học có thể nhận biết được bởi một số hiệu được gọi là <a href="/wiki/S%E1%BB%91_%C4%91%C4%83ng_k%C3%BD_CAS" title="Số đăng ký CAS">số đăng ký CAS</a>. </p><div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Phân_tử"><span id="Ph.C3.A2n_t.E1.BB.AD"></span>Phân tử</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Phân tử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân tử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">Phân tử</a></div><p>Một phân tử là phần nhỏ nhất không thể phân chia của một chất hoá học tinh khiết với đặc tính hóa học duy nhất, nghĩa là nó có khả năng thực hiện một số phản ứng hóa học với các chất khác. Tuy nhiên, định nghĩa này chỉ tốt đối với các chất cấu tạo từ các phân tử, mà điều này không đúng với nhiều chất (xem dưới đây). Các phân tử thường là một tập hợp các nguyên tử gắn kết với nhau bằng các <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_c%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Liên kết cộng hóa trị">liên kết cộng hóa trị</a>, sao cho cấu trúc này là trung hòa về điện tích và tất cả các điện tử hóa trị được ghép nối với các điện tử khác trong các liên kết hoặc trong các cặp đơn (không ở trong liên kết). </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Caffeine_(1)_3D_ball.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Caffeine_%281%29_3D_ball.png/211px-Caffeine_%281%29_3D_ball.png" decoding="async" width="211" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Caffeine_%281%29_3D_ball.png/317px-Caffeine_%281%29_3D_ball.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Caffeine_%281%29_3D_ball.png/422px-Caffeine_%281%29_3D_ball.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1772" /></a><figcaption>Mô hình <a href="/w/index.php?title=B%C3%B3ng-v%C3%A0-que&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bóng-và-que (trang không tồn tại)">bóng-và-que</a> cho phân tử <a href="/wiki/Cafein" title="Cafein">caffeine</a></figcaption></figure> <p>Như đã nói, các phân tử tồn tại như các đơn vị trung hòa điện, không giống như các <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>. Khi quy tắc này bị phá vỡ, "phân tử" lúc này có một điện tích, đôi khi chúng được đặt tên là một <i>ion phân tử</i> hoặc một <i>ion đa nguyên tử</i>. Tuy nhiên, các ion phân tử thường chỉ có ở dạng tách hoàn toàn, chẳng hạn như một chùm trực tiếp trong <a href="/wiki/Ch%C3%A2n_kh%C3%B4ng" title="Chân không">chân không</a> ở một <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_kh%E1%BB%91i_ph%E1%BB%95" title="Phương pháp khối phổ">phổ kế khối</a>. Rất nhiều ion đa nguyên tử này ở trong đất (ví dụ các ion sunfat hoặc nitrat thường gặp),nói chung chúng không được coi là "phân tử" trong hóa học. Một số phân tử có chứa một hoặc nhiều electron không ghép cặp, tạo ra các <a href="/wiki/G%E1%BB%91c_t%E1%BB%B1_do" title="Gốc tự do">gốc tự do</a>. Hầu hết các gốc tự do tương đối phản ứng, nhưng một số, chẳng hạn như <a href="/wiki/Nit%C6%A1_monoxit" class="mw-redirect" title="Nitơ monoxit">nitric oxit</a> (NO) có thể ổn định. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Benzene-2D-full.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Benzene-2D-full.svg/161px-Benzene-2D-full.svg.png" decoding="async" width="161" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Benzene-2D-full.svg/241px-Benzene-2D-full.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Benzene-2D-full.svg/321px-Benzene-2D-full.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="340" /></a><figcaption>Cấu hình bộ khung <a href="/wiki/Benzen" title="Benzen">benzen</a> trên mặt phẳng 2-D</figcaption></figure> <p>Các nguyên tố khí "trơ" hoặc <a href="/wiki/Kh%C3%AD_hi%E1%BA%BFm" title="Khí hiếm">khí hiếm</a> (<a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a>, <a href="/wiki/Neon" title="Neon">neon</a>, <a href="/wiki/Argon" title="Argon">argon</a>, <a href="/wiki/Krypton" title="Krypton">krypton</a>, <a href="/wiki/Xenon" title="Xenon">xenon</a> và <a href="/wiki/Radon" title="Radon">radon</a>) tồn tại ở đơn vị nhỏ nhất là dưới dạng các nguyên tử đơn độc, nhưng các chất hóa học tách biệt khác thì gồm các phân tử hoặc các mạng nguyên tử liên kết với nhau một cách nào đó. Các phân tử xác định được có thể là các chất quen thuộc như <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nước">nước</a>(H<sub>2</sub>O), <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_kh%C3%AD" class="mw-disambig" title="Không khí">không khí</a>(0<sub>x</sub>), và nhiều hợp chất hữu cơ như <a href="/wiki/Etanol" class="mw-redirect" title="Etanol">rượu</a>(C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O hoặc C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OH), <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%83n" class="mw-redirect" title="Đường ăn">đường</a>(C<sub>12</sub>H<sub>22</sub>O<sub>11</sub>), muối ăn(NaCl), <a href="/wiki/X%C4%83ng" title="Xăng">xăng</a> và các <a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c_ph%E1%BA%A9m" title="Dược phẩm">dược phẩm</a> khác nhau. </p><p>Tuy nhiên, không phải tất cả các chất hoặc các hợp chất hóa học bao gồm các phân tử rời rạc, và thực tế hầu hết các chất rắn tạo thành <a href="/wiki/L%E1%BB%9Bp_v%E1%BB%8F_Manti" class="mw-redirect" title="Lớp vỏ Manti">lớp vỏ rắn</a>, <a href="/wiki/L%E1%BB%9Bp_ph%E1%BB%A7_(%C4%91%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t)" title="Lớp phủ (địa chất)">lớp phủ</a> và <a href="/wiki/L%C3%B5i_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" class="mw-disambig" title="Lõi Trái Đất">lõi</a> của Trái Đất là các hợp chất hóa học mà không có các phân tử. Các loại chất khác, chẳng hạn như các hợp chất ion và các chất rắn trong mạng, được sắp xếp theo cách mà không tìm thấy tồn tại của các phân tử thực chất. Thay vào đó, các chất này được tìm hiểu dưới dạng đơn vị công thức hoặc đơn vị tế bào là cấu trúc lặp lại nhỏ nhất trong chất. Ví dụ về các chất như vậy là các muối (như <a href="/wiki/Mu%E1%BB%91i_%C4%83n" title="Muối ăn">muối ăn</a>), chất rắn như carbon và <a href="/wiki/Kim_c%C6%B0%C6%A1ng" title="Kim cương">kim cương</a>, <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a>, <a href="/wiki/Silica" class="mw-redirect" title="Silica">silica</a> và các khoáng chất <a href="/wiki/Silicat" title="Silicat">silicat</a> quen thuộc như <a href="/wiki/Th%E1%BA%A1ch_anh" title="Thạch anh">thạch anh</a> và <a href="/wiki/%C4%90%C3%A1_hoa_c%C6%B0%C6%A1ng" title="Đá hoa cương">granit</a>. </p><p> Một trong những đặc tính chính của một phân tử là cấu hình của nó; thường được gọi là cấu trúc hóa học. Trong khi cấu trúc của các <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a> <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a> cấu tạo từ hai nguyên tử, ba hoặc bốn có thể dễ đoán, (dạng thẳng, hình chóp góc...) thì cấu trúc của các phân tử đa nguyên tử, được </p><table class="infobox" style="width:22em"><tbody><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:C%C3%ADn.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/C%C3%ADn.png/100px-C%C3%ADn.png" decoding="async" width="100" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/C%C3%ADn.png/150px-C%C3%ADn.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/C%C3%ADn.png/200px-C%C3%ADn.png 2x" data-file-width="1900" data-file-height="1381" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sulfur-sample.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Sulfur-sample.jpg/100px-Sulfur-sample.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Sulfur-sample.jpg/150px-Sulfur-sample.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Sulfur-sample.jpg/200px-Sulfur-sample.jpg 2x" data-file-width="1925" data-file-height="1444" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Diamants_macl%C3%A9s_2(R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Diamants_macl%C3%A9s_2%28R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud%29.jpg/100px-Diamants_macl%C3%A9s_2%28R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud%29.jpg" decoding="async" width="100" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Diamants_macl%C3%A9s_2%28R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud%29.jpg/150px-Diamants_macl%C3%A9s_2%28R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Diamants_macl%C3%A9s_2%28R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud%29.jpg/200px-Diamants_macl%C3%A9s_2%28R%C3%A9publique_d%27Afrique_du_Sud%29.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sugar_2xmacro.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/100px-Sugar_2xmacro.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/150px-Sugar_2xmacro.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/200px-Sugar_2xmacro.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sal_(close).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sal_%28close%29.jpg/100px-Sal_%28close%29.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sal_%28close%29.jpg/150px-Sal_%28close%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sal_%28close%29.jpg/200px-Sal_%28close%29.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="770" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sodium_bicarbonate.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Sodium_bicarbonate.jpg/100px-Sodium_bicarbonate.jpg" decoding="async" width="100" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Sodium_bicarbonate.jpg/150px-Sodium_bicarbonate.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Sodium_bicarbonate.jpg/200px-Sodium_bicarbonate.jpg 2x" data-file-width="1722" data-file-height="1029" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">Ví dụ về các chất tinh khiết. Từ trái qua phải: các nguyên tố <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFc" title="Thiếc">Thiếc</a> (Sn) và <a href="/wiki/L%C6%B0u_hu%E1%BB%B3nh" title="Lưu huỳnh">Lưu huỳnh</a> (S), <a href="/wiki/Kim_c%C6%B0%C6%A1ng" title="Kim cương">Kim cương</a> (một dạng <a href="/wiki/Th%C3%B9_h%C3%ACnh" title="Thù hình">thù hình</a> của <a href="/wiki/Carbon" title="Carbon">Carbon</a>), <a href="/wiki/Sucrose" class="mw-redirect" title="Sucrose">Sucrose</a> (đường ăn), và <a href="/wiki/Natri_chloride" title="Natri chloride">Natri chloride</a> (muối ăn) và <a href="/wiki/Natri_bicarbonat" title="Natri bicarbonat">Natri bicarbonat</a> (bột nở), cả hai đều là hợp chất ion.</td></tr></tbody></table><p>cấu thành từ hơn 6 nguyên tử (của một số <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố</a>) có thể rất quan trọng đối với tính chất hoá học của nó. </p><div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Chất_và_hỗn_hợp"><span id="Ch.E1.BA.A5t_v.C3.A0_h.E1.BB.97n_h.E1.BB.A3p"></span>Chất và hỗn hợp</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Chất và hỗn hợp”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chất và hỗn hợp"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Một chất hoá học là một loại vật chất với thành phần và tập hợp các thuộc tính xác định<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Một tập hợp các chất được gọi là hỗn hợp. Ví dụ về hỗn hợp là <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_kh%C3%AD" class="mw-disambig" title="Không khí">không khí</a> và các <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_kim" title="Hợp kim">hợp kim</a>.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mol_và_lượng_chất"><span id="Mol_v.C3.A0_l.C6.B0.E1.BB.A3ng_ch.E1.BA.A5t"></span>Mol và lượng chất</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Mol và lượng chất”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mol và lượng chất"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mol là một đơn vị đo lường biểu thị một lượng chất (còn gọi là lượng hóa học). Mol được định nghĩa là số nguyên tử tìm thấy chính xác 0,012 kg (12 gram) carbon-12, trong đó nguyên tử cacbon-12 không liên kết, ở trạng thái nghỉ và trạng thái nền<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Số lượng các thực thể trên mỗi mol được gọi là <a href="/wiki/H%E1%BA%B1ng_s%E1%BB%91_Avogadro" title="Hằng số Avogadro">hằng số Avogadro</a> và được xác định một cách thực nghiệm là khoảng 6,022 × 10<sup>23</sup> mol<sup>−1</sup>.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nồng độ mol là lượng chất đặc biệt trên một thể tích dung dịch, và thường được ghi dưới dạng trong moldm<sup>−3</sup>.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thể_hoặc_trạng_thái"><span id="Th.E1.BB.83_ho.E1.BA.B7c_tr.E1.BA.A1ng_th.C3.A1i"></span>Thể <i>hoặc</i> trạng thái</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Thể hoặc trạng thái”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thể hoặc trạng thái"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ice_formations_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ice_formations_2.jpg/182px-Ice_formations_2.jpg" decoding="async" width="182" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ice_formations_2.jpg/274px-Ice_formations_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ice_formations_2.jpg/365px-Ice_formations_2.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="4456" /></a><figcaption>Nước ở thể rắn tạo nên những nhũ băng này</figcaption></figure> <p>Ngoài các tính chất hóa học cụ thể phân biệt các chất hóa học khác nhau, các chất hóa học có thể tồn tại trong một vài <i>thể</i> hay <i>trạng thái</i> khác nhau. Phần lớn, việc phân loại hóa chất độc lập với các phân loại theo thể này; tuy nhiên, một số thể đặc biệt là không tương thích với các tính chất hóa học nhất định. Thể là một tập hợp các trạng thái của một hệ thống hóa học có các đặc tính cấu trúc tương tự nhau, đặt trong một loạt các điều kiện, chẳng hạn như áp suất hoặc nhiệt độ. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:S%E1%BB%B1_chuy%E1%BB%83n_th%E1%BB%83_trong_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/S%E1%BB%B1_chuy%E1%BB%83n_th%E1%BB%83_trong_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc.png/288px-S%E1%BB%B1_chuy%E1%BB%83n_th%E1%BB%83_trong_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc.png" decoding="async" width="288" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/S%E1%BB%B1_chuy%E1%BB%83n_th%E1%BB%83_trong_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc.png 1.5x" data-file-width="415" data-file-height="292" /></a><figcaption>Sự chuyển thể giữa ba thể quen thuộc: rắn, lỏng, khí</figcaption></figure> <p>Các tính chất vật lý, chẳng hạn như <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Mật độ">mật độ</a> và độ chiết quang thường là các giá trị đặc trưng của thể. Thể của vật chất được xác định bởi quá trình <i>chuyển thể</i>, đó là khi năng lượng đưa vào hoặc đưa ra khỏi hệ thống thoát ra sắp xếp lại cấu trúc của hệ thống, thay vì thay đổi các các điều kiện. </p><p>Đôi khi sự khác biệt giữa các thể có thể liên tục hay không rõ ràng; thay vì có ranh giới tách biệt, trong trường hợp này vật chất được coi là ở trạng thái siêu tới hạn. Khi ba thể cùng tồn tại với các điều kiện nhất định, nó tạo nên một <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_ba_tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i" class="mw-redirect" title="Điểm ba trạng thái">điểm ba trạng thái</a>; và vì điểm này là không thay đổi, đó là một cách thuận tiện để xác định một tập hợp các điều kiện cho từng thể. </p><p>Các ví dụ quen thuộc nhất của các thể là <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Chất rắn">rắn</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng" title="Chất lỏng">lỏng</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_kh%C3%AD" title="Chất khí">khí</a>. Nhiều chất có nhiều thể rắn. Ví dụ, sắt có ba thể rắn (alpha, gamma, và delta) thay đổi tùy theo nhiệt độ và áp suất. Một sự khác biệt chính giữa các thể rắn là cấu trúc tinh thể, hoặc sự sắp xếp của các nguyên tử. Một thể khác thường gặp trong nghiên cứu hóa học là <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng" title="Chất lỏng">thể lỏng</a>, tức là trạng thái của các chất hòa tan trong dung môi (thường là trong nước). </p><p>Các thể ít quen thuộc hơn bao gồm <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5_Bose-Einstein" title="Ngưng tụ Bose-Einstein">ngưng tụ Bose-Einstein</a> và ngưng tụ fermion cùng với các giai đoạn <a href="/wiki/Thu%E1%BA%ADn_t%E1%BB%AB" title="Thuận từ">thuận từ</a> và <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt_t%E1%BB%AB" title="Sắt từ">sắt từ</a> của vật liệu từ tính. Mặc dù hầu hết các thể là quen thuộc trong các hệ thống ba chiều, nó cũng có thể định nghĩa các tương tự trong các hệ thống hai chiều, điều này đã thu hút được sự quan tâm của nó đối với các hệ thống sinh học. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liên_kết"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt"></span>Liên kết</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Liên kết”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">Liên kết hóa học</a></div><p>Các nguyên tử gắn kết với nhau trong các phân tử hoặc tinh thể được gọi là liên kết với nhau. Một liên kết hóa học có thể được hình dung như là sự cân bằng đa cực giữa các điện tích dương trong hạt nhân và các điện tích âm dao động xung quanh chúng.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Không chỉ là phản ứng hút và đẩy đơn giản, năng lượng và sự phân bố là đặc trưng cho khả năng một điện tử tạo liên kết với một nguyên tử khác. </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ionic_bonding_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ionic_bonding_animation.gif/291px-Ionic_bonding_animation.gif" decoding="async" width="291" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/75/Ionic_bonding_animation.gif 1.5x" data-file-width="302" data-file-height="151" /></a><figcaption>Một miêu tả cho quá trình tạo liên kết ion giữa <a href="/wiki/Natri" title="Natri">natri</a> (Na) và <a href="/wiki/Clo" class="mw-redirect" title="Clo">clo</a> (Cl) để tạo thành <a href="/wiki/Natri_chloride" title="Natri chloride">natri chloride</a>, hay chính là <a href="/wiki/Mu%E1%BB%91i_%C4%83n" title="Muối ăn">muối ăn</a>. Liên kết ion liên quan đến một nguyên tử <i>lấy</i> điện tử hóa trị từ một nguyên tử khác (trái ngược với <i>chia sẻ</i>, xảy ra trong liên kết cộng hóa trị)</figcaption></figure> <p>Một liên kết hóa học có thể là một <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_c%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Liên kết cộng hóa trị">liên kết cộng hóa trị</a>, <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_ion" title="Liên kết ion">liên kết ion</a>, <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_hydro" title="Liên kết hydro">liên kết hydro</a> hoặc chỉ là <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_Van_der_Waals" title="Lực Van der Waals">lực Van der Waals</a>. Mỗi loại liên kết này được gán cho một số tiềm năng. Những tiềm năng tạo ra các tương tác giữ các nguyên tử với nhau trong các phân tử hoặc tinh thể. Trong nhiều hợp chất đơn giản, lý thuyết <a href="/wiki/H%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Hóa trị">hóa trị</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_VSEPR" title="Lý thuyết VSEPR">mô hình VSEPR</a>, và khái niệm <a href="/wiki/S%E1%BB%91_oxy_h%C3%B3a" class="mw-redirect" title="Số oxy hóa">số oxy hóa</a> có thể được sử dụng để giải thích cấu trúc phân tử và thành phần. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Elektronenformel_Punkte_CH4.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Elektronenformel_Punkte_CH4.svg/160px-Elektronenformel_Punkte_CH4.svg.png" decoding="async" width="160" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Elektronenformel_Punkte_CH4.svg/240px-Elektronenformel_Punkte_CH4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Elektronenformel_Punkte_CH4.svg/320px-Elektronenformel_Punkte_CH4.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></a><figcaption>Trong phân tử mê-tan (CH4), nguyên tử cacbon chia sẻ một cặp electron hóa trị với từng nguyên tử <a href="/wiki/Hi%C4%91ro" class="mw-redirect" title="Hiđro">hydro</a> (tổng cộng là 4 nguyên tử). Do đó, quy tắc <i>bát tử</i> đã thỏa mãn cho nguyên tử C (với tám electron trong vỏ hóa trị của nó) và quy tắc <i>song tử</i> đã thỏa mãn cho nguyên tử H (với hai electron trong vỏ hóa trị của chúng).</figcaption></figure> <p>Một liên kết ion được hình thành khi một kim loại mất đi một hoặc nhiều electron của nó, trở thành một cation tích điện dương, và các electron sau đó được thu được bởi nguyên tử phi kim, trở thành một anion tích điện âm. Hai ion tích điện trái dấu sẽ thu hút bởi nhau, và liên kết ion là lực hấp dẫn giữa chúng. Ví dụ, <a href="/wiki/Natri" title="Natri">natri</a> (Na), một <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a>, mất một điện tử để trở thành một Na<sup>+</sup> (cation), trong khi <a href="/wiki/Clo" class="mw-redirect" title="Clo">clo</a> (Cl), một phi kim, thu được điện tử này để trở thành Cl<sup>−</sup> (anion). Các ion được giữ lại với nhau do lực hút tĩnh điện, và hợp chất natri chloride (NaCl), hay tên phổ biến hơn là muối ăn, được hình thành. </p><p>Trong một <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_c%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Liên kết cộng hóa trị">liên kết cộng hoá trị</a>, một hoặc nhiều cặp electron hóa trị được chia sẻ bởi hai nguyên tử, tạo nên nhóm các nguyên tử liên kết với nhau trung hòa về điện hay <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>. Các nguyên tử sẽ chia sẻ các điện tử hóa trị trong một cách để tạo ra một cấu hình electron <a href="/wiki/Kh%C3%AD_hi%E1%BA%BFm" title="Khí hiếm">khí hiếm</a> (với tám electron trong vỏ ngoài cùng của chúng) cho mỗi nguyên tử. Các nguyên tử có xu hướng kết hợp theo cách mà mỗi chúng có tám electron trong vỏ ngoài cùng, và sao cho là tuân thủ quy tắc bát tử (xem <i><a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_ion" title="Liên kết ion">Liên kết ion</a></i>). Tuy nhiên, một số nguyên tố như <a href="/wiki/Hi%C4%91ro" class="mw-redirect" title="Hiđro">hydro</a> và <a href="/wiki/Lithi" title="Lithi">lithi</a> chỉ cần hai điện tử trong vỏ ngoài cùng của chúng để đạt được cấu hình ổn định này; các nguyên tử này được cho là tuân theo <i>quy tắc song tử (duet)</i>, và theo cách này, chúng sẽ đạt tới cấu hình điện tử của <a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a> trong khí quyển, một khí hiếm chỉ có hai điện tử trong vỏ bên ngoài của nó. </p><p>Tương tự, các lý thuyết từ <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Vật lý cổ điển">vật lý cổ điển</a> có thể được sử dụng để dự đoán nhiều cấu trúc <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>. Với các hợp chất phức tạp hơn, chẳng hạn như phức hợp kim loại, lý thuyết hóa trị sẽ ít có giá trị hơn. Lúc này, các phương pháp tiếp cận khác, như lý thuyết <a href="/wiki/Qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Quỹ đạo phân tử">quỹ đạo phân tử</a> (orbital), thường được sử dụng. Xem sơ đồ về <a href="/wiki/Orbital" class="mw-disambig" title="Orbital">orbital</a> điện tử. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Năng_lượng"><span id="N.C4.83ng_l.C6.B0.E1.BB.A3ng"></span>Năng lượng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Năng lượng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Năng lượng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">Năng lượng</a></div> <p>Trong bối cảnh hóa học, năng lượng là một thuộc tính của một chất do kết quả của cấu trúc nguyên tử, phân tử hoặc cấu trúc tổng hợp của nó. Vì một sự biến đổi hóa học đi cùng với sự thay đổi một hoặc nhiều cấu trúc này, nó luôn đi kèm với việc tăng hoặc giảm năng lượng của các chất liên quan. Một số năng lượng được chuyển giao giữa môi trường xung quanh và các chất phản ứng dưới dạng nhiệt hoặc ánh sáng; do đó các sản phẩm của một phản ứng có thể  nhiều hoặc ít năng lượng hơn các chất phản ứng. </p><p>Một phản ứng được cho là <i>giải phóng năng lượng</i> nếu trạng thái cuối cùng thấp hơn về quy mô năng lượng so với trạng thái ban đầu; trong trường hợp phản ứng <i>thu năng lượng</i> thì ngược lại. Một phản ứng được gọi là <i><a href="/wiki/Qu%C3%A1_tr%C3%ACnh_t%E1%BB%8Fa_nhi%E1%BB%87t" title="Quá trình tỏa nhiệt">tỏa nhiệt</a></i> nếu phản ứng thải nhiệt ra môi trường xung quanh; trong trường hợp phản ứng <i>thu nhiệt</i>, phản ứng hấp thụ nhiệt từ môi trường xung quanh. </p><p>Các phản ứng hóa học thường không thể xảy ra trừ khi các chất phản ứng vượt qua hàng rào năng lượng gọi là <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_ho%E1%BA%A1t_h%C3%B3a" title="Năng lượng hoạt hóa">năng lượng hoạt hóa</a>. Tốc độ phản ứng hóa học (ở nhiệt độ nhất định T) liên quan đến năng lượng hoạt hóa E, bởi yếu tố phân bố của Boltzmann - đó là xác suất của một phân tử có năng lượng lớn hơn hoặc bằng với E ở nhiệt độ nhất định T. Sự phụ thuộc có tính lũy thừa của tần suất phản ứng lên nhiệt độ được gọi là phương trình Arrhenius. Năng lượng kích hoạt cần thiết cho một phản ứng hóa học có thể dưới dạng nhiệt, ánh sáng, điện hoặc lực lượng cơ học dưới dạng siêu âm.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một khái niệm liên quan là năng lượng tự do, cũng cân nhắc cả khái niệm <a href="/wiki/Entropy" title="Entropy">entropy</a>, là một phương tiện rất hữu ích để dự đoán tính khả thi của phản ứng và xác định trạng thái cân bằng của một phản ứng hóa học, trong nhiệt động học hóa học. Một phản ứng chỉ khả thi nếu tổng lượng thay đổi trong <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%B1_do_Gibbs" class="mw-redirect" title="Năng lượng tự do Gibbs">năng lượng tự do Gibbs</a> là âm, <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\Delta G\ <0\,}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">Δ</mi> <mi>G</mi> <mtext> </mtext> <mo><</mo> <mn>0</mn> <mspace width="thinmathspace" /> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\Delta G\ <0\,}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e513e40d51523a020b2225144f0464136caa7504" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.991ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle {\Delta G\ <0\,}}"></span>, nếu nó bằng không, phản ứng hóa học được cho là ở trạng thái cân bằng. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg/192px-Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg.png" decoding="async" width="192" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg/289px-Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg/385px-Wasserstoffbr%C3%BCckenbindungen-Wasser.svg.png 2x" data-file-width="742" data-file-height="891" /></a><figcaption>Các phân tử <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nước">nước</a> đang liên kết với nhau bằng liên kết hydro (đường nét đứt)</figcaption></figure> <p>Có tồn tại các trạng thái năng lượng hạn chế đối với điện tử, nguyên tử và phân tử. Điều này được xác định bởi các quy tắc của <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>, đòi hỏi phải lượng tử hóa năng lượng của một hệ thống bị ràng buộc. Các nguyên tử / phân tử ở trạng thái năng lượng cao hơn được cho là kích thích. Các phân tử / nguyên tử của chất trong trạng thái năng lượng kích thích thường phản ứng nhiều hơn; có nghĩa là, phù hợp cho phản ứng hóa học. </p><p>Trạng thái hay thể của một chất được xác định một cách bất biến bởi <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> và năng lượng ở môi trường xung quanh nó. Khi lực giữa các phân tử của một chất lớn hơn năng lượng của môi trường xung quanh, thì đó thường là <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_l%E1%BB%8Fng" class="mw-redirect" title="Thể lỏng">thể lỏng</a> hoặc <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_r%E1%BA%AFn" class="mw-redirect" title="Thể rắn">rắn</a> như với trường hợp với nước (H<sub>2</sub>O); một chất lỏng ở nhiệt độ phòng bởi vì các phân tử của nó được bởi <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_hydro" title="Liên kết hydro">liên kết hydro</a>.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong khi <a href="/wiki/Hydro_sulfide" title="Hydro sulfide">hydrogen sulfide</a> (H<sub>2</sub>S) là một khí ở nhiệt độ phòng và áp suất tiêu chuẩn, vì các phân tử của nó liên kết yếu hơn bởi tương tác lưỡng cực-lưỡng cực. </p><p>Việc chuyển năng lượng từ một chất hóa học này sang một chất khác phụ thuộc vào lượng năng lượng được phát ra từ một chất. Tuy nhiên, năng lượng nhiệt thường được chuyển dễ dàng từ hầu hết chất này sang chất khác bởi vì các <a href="/wiki/Phonon" title="Phonon">phonon</a>, chịu trách nhiệm cho các mức năng lượng dao động và luân chuyển mức năng lượng trong một chất, có ít năng lượng hơn các <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a> được viện dẫn để chuyển năng lượng điện tử. Do đó, các mức năng lượng dao động và luân chuyển nằm gần nhau hơn mức năng lượng điện tử, nhiệt dễ dàng được chuyển giữa các chất, so với các dạng khác như: ánh sáng hoặc các dạng năng lượng điện tử khác. Ví dụ, bức xạ điện từ tia cực tím không được chuyển giao hiệu quả từ chất này sang chất khác như là năng lượng nhiệt hoặc điện. </p><p>Sự tồn tại của các mức năng lượng đặc trưng cho các chất hoá học khác nhau rất hữu ích cho việc xác định chúng bằng cách phân tích các đường quang phổ. Các loại phổ khác nhau thường được sử dụng trong <a href="/wiki/Quang_ph%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Quang phổ học">quang phổ hóa học</a>, ví dụ: <a href="/wiki/Quang_ph%E1%BB%95_h%E1%BA%A5p_ph%E1%BB%A5_c%E1%BA%ADn_h%E1%BB%93ng_ngo%E1%BA%A1i" title="Quang phổ hấp phụ cận hồng ngoại">NIRS</a>, <a href="/wiki/Vi_ba" title="Vi ba">vi sóng</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_t%E1%BB%AB_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Cộng hưởng từ hạt nhân">NMR</a>, EPR (<i>cộng hưởng thuận từ electron</i>)... Quang phổ cũng được sử dụng để xác định thành phần của những ngôi sao ở xa và các thiên hà xa xôi bằng cách phân tích phổ xạ của chúng. </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Emission_spectrum-Fe.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Emission_spectrum-Fe.svg/610px-Emission_spectrum-Fe.svg.png" decoding="async" width="610" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Emission_spectrum-Fe.svg/915px-Emission_spectrum-Fe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Emission_spectrum-Fe.svg/1220px-Emission_spectrum-Fe.svg.png 2x" data-file-width="946" data-file-height="124" /></a><figcaption>Phổ phát xạ của sắt</figcaption></figure> <p>Thuật ngữ năng lượng hóa học thường được sử dụng để chỉ ra tiềm năng của một chất hóa học để trải qua một quá trình chuyển đổi thông qua một phản ứng hóa học hoặc để biến đổi các chất hóa học khác. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phản_ứng_hóa_học"><span id="Ph.E1.BA.A3n_.E1.BB.A9ng_h.C3.B3a_h.E1.BB.8Dc"></span>Phản ứng hóa học</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Phản ứng hóa học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phản ứng hóa học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">Phản ứng hóa học</a></div><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:VysokePece1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VysokePece1.jpg/264px-VysokePece1.jpg" decoding="async" width="264" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VysokePece1.jpg/396px-VysokePece1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VysokePece1.jpg/528px-VysokePece1.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Trong phản ứng hóa học, các liên kết giữa các nguyên tử được bẻ gãy và hình thành nên các chất khác nhau có các tính chất khác nhau. Trong một lò cao, <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt_oxit" class="mw-redirect mw-disambig" title="Sắt oxit">oxide sắt</a>, một hợp chất, phản ứng với <a href="/wiki/Cacbon_monoxit" class="mw-redirect" title="Cacbon monoxit">carbon monoxit</a> để hình thành <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt" title="Sắt">sắt</a>, một trong những nguyên tố hóa học, và <a href="/wiki/Cacbon_dioxide" class="mw-redirect" title="Cacbon dioxide">carbon dioxide</a>.</figcaption></figure> <p>Khi một chất hóa học được biến đổi do sự tương tác của nó với một chất khác hoặc với năng lượng, ta có thể nói một <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">phản ứng hóa học</a> đã xảy ra. <i>Phản ứng hóa học</i> là một khái niệm liên quan đến "<i>phản ứng</i>" của một chất khi tiếp xúc gần với chất khác, cho dù là hỗn hợp hoặc dung dịch; hoặc tiếp xúc với một số dạng năng lượng, hoặc cả hai. Nó tạo ra một số trao đổi năng lượng giữa các thành phần của phản ứng cũng như với môi trường hệ thống, môi trường này có thể được là các hộp chứa được thiết kế đặc dụng - thường là dụng cụ thí nghiệm thủy tinh. </p><p>Các phản ứng hóa học có thể dẫn đến sự hình thành hoặc phân ly của các phân tử - tức là các phân tử sẽ bị phân tách thành hai hoặc nhiều phân tử nhỏ hơn; hoặc sắp xếp lại các nguyên tử trong hoặc ngoài các phân tử. <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">Phản ứng hóa học</a> thường liên quan đến việc tạo ra hoặc phá vỡ các <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết hóa học</a>. Các phản ứng thường gặp là <a href="/wiki/Oxy_h%C3%B3a_kh%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Oxy hóa khử">oxy hóa-khử</a>, phản ứng tách, trung hoà acid-base và tái sắp xếp nguyên tử. </p><p>Một phản ứng hóa học có thể được mô tả một cách biểu tượng bằng phương trình hóa học. Trong phản ứng hóa học <i>phi-hạt-nhân</i>, số lượng và loại nguyên tử ở cả hai phía của phương trình đều như nhau, đối với phản ứng <i>hạt-nhân</i>, điều này chỉ đúng đối với các hạt trong hạt nhân như <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> và <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Chuỗi các bước trong đó các liên kết hóa học được tổ chức lại xảy ra trong quá trình phản ứng hóa học được gọi là cơ chế phản ứng. Một phản ứng hóa học có thể được dự kiến diễn ra theo một số bước, mỗi bước có thể có tốc độ khác nhau. Nhiều phản ứng trung gian với độ ổn định có thể do đó có thể được dự kiến trong quá trình phản ứng. Các cơ chế phản ứng được đề xuất để giải thích động học và hỗn hợp sản phẩm tương đối của một phản ứng. Nhiều nhà hóa lý chuyên khám phá và đề xuất các cơ chế phản ứng hóa học khác nhau. Một số quy tắc thực nghiệm, giống như quy tắc Woodward-Hoffmann thường có ích trong khi đề xuất một cơ chế cho một phản ứng hóa học. </p><p>Theo sách <a href="/wiki/IUPAC" title="IUPAC">IUPAC</a>, một phản ứng hoá học là "một quá trình dẫn đến sự chuyển hóa lẫn nhau giữa các loại chất hóa học".<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Theo đó, một phản ứng hóa học có thể là một phản ứng cơ bản hoặc một phản ứng qua nhiều bước. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ion_và_muối"><span id="Ion_v.C3.A0_mu.E1.BB.91i"></span>Ion và muối</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Ion và muối”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ion và muối"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ion" title="Ion">Ion</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Potassium-chloride-3D-ionic.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Potassium-chloride-3D-ionic.png/190px-Potassium-chloride-3D-ionic.png" decoding="async" width="190" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Potassium-chloride-3D-ionic.png/285px-Potassium-chloride-3D-ionic.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Potassium-chloride-3D-ionic.png/380px-Potassium-chloride-3D-ionic.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="1100" /></a><figcaption>Cấu trúc lưới tinh thể của Kali chloride (<a href="/wiki/KCl" class="mw-redirect" title="KCl">KCl</a>), một muối được hình thành do sự hấp dẫn của K<sup>+</sup> (cation) và Cl<sup>−</sup> (anion). Lưu ý nếu tính tổng thể của hợp chất này không tích điện.</figcaption></figure> <p>Một ion là một phần tử mang điện tích, có thể là một nguyên tử hoặc một phân tử, đã mất hoặc lấy được một hoặc nhiều điện tử. Khi một nguyên tử mất một điện tử và do đó có nhiều proton hơn electron, nguyên tử là một ion tích điện dương hoặc cation. Khi một nguyên tử thu được một electron và do đó có nhiều điện tử hơn proton, nguyên tử là một ion tích điện âm hoặc anion. Cation và anion có thể tạo thành mạng lưới tinh thể của muối trung hòa, như ion Na<sup>+</sup> và Cl<sup>−</sup> tạo thành <a href="/wiki/Natri_chloride" title="Natri chloride">NaCl</a>. Các ví dụ về các ion đa nguyên tử không phân rã trong các phản ứng acid - base là <a href="/wiki/Hi%C4%91r%C3%B4x%C3%ADt" class="mw-redirect" title="Hiđrôxít">hydroxide</a> (OH<sup>−</sup>) và <a href="/wiki/Phosphat" title="Phosphat">phosphate</a> (PO<sub>4</sub><sup>3−</sup>). </p><p>Plasma gồm có chất khí đã được ion hóa hoàn toàn, thông thường là qua nhiệt độ cực cao. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tính_axit_và_bazơ"><span id="T.C3.ADnh_axit_v.C3.A0_baz.C6.A1"></span>Tính axit và bazơ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Tính axit và bazơ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tính axit và bazơ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg/220px-Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg.png" decoding="async" width="220" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg/330px-Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg/440px-Hydrogen-bromide-3D-vdW.svg.png 2x" data-file-width="623" data-file-height="586" /></a><figcaption>Khi <a href="/wiki/Hydrogen_bromide" class="mw-redirect" title="Hydrogen bromide">hydrogen bromide</a> (HBr), trong ảnh, tan trong nước, nó tạo nên acid mạnh là <a href="/wiki/Axit_bromhydric" class="mw-redirect" title="Axit bromhydric">acid hydrobromic</a>.</figcaption></figure> <p>Một chất có thể thường được phân loại như một acid hoặc một bazơ. Có một số lý thuyết khác nhau giải thích những hành vi cơ bản của axit. Đơn giản nhất là <a href="/wiki/Svante_Arrhenius" title="Svante Arrhenius">thuyết Arrhenius</a>: một axit là một chất tạo ra ion <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {H+}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {H+}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/474f66456168f5fd00301be7b96b2539cf2760b9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.254ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\ce {H+}}}"></span>còn một base thì tạo ra ion <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {OH-}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mtext>OH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {OH-}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/67df34a451cb63d51af2da3befde8d614e821737" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:5.062ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\ce {OH-}}}"></span> khi hòa tan trong nước. Theo lý thuyết acid-base của Bronsted-Lowry, acid là chất cho <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {H+}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {H+}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/474f66456168f5fd00301be7b96b2539cf2760b9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.254ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\ce {H+}}}"></span> trong một phản ứng hóa học; mở rộng hơn, base là chất nhận được ion <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {H+}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {H+}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/474f66456168f5fd00301be7b96b2539cf2760b9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.254ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\ce {H+}}}"></span> đó. </p><p>Lý thuyết phổ biến thứ ba là lý thuyết Lewis, dựa trên sự hình thành các liên kết hoá học mới. Lý thuyết của Lewis giải thích rằng: acid là một chất có khả năng nhận một cặp electron từ một chất khác trong quá trình hình thành liên kết, còn base là một chất có thể cung cấp một cặp electron để tạo thành một liên kết mới. Theo lý thuyết này, điều quan trọng được trao đổi là điện tích. Có một số cách khác mà một chất có thể được phân loại như một acid hoặc một base, như là bằng chứng cho lịch sử của khái niệm này. </p><p>Độ mạnh của acid thường được đo bằng hai phương pháp. Một phép đo, dựa trên định nghĩa Arrhenius về axit, tức là độ pH, là một phép đo nồng độ ion <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {H+}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {H+}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/474f66456168f5fd00301be7b96b2539cf2760b9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.254ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\ce {H+}}}"></span> trong dung dịch, được thể hiện bằng <a href="/wiki/L%C3%B4garit" class="mw-redirect" title="Lôgarit">thang logarit</a>. Một phép đo khác, dựa trên định nghĩa Bronsted - Lowry, là hằng số phân ly acid,cho biết khả năng hoạt động acid tương đối của một chất theo định nghĩa của Bronsted - Lowry. Tức là các chất có K<sub>a</sub> cao hơn có nhiều khả năng cho các ion <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {H+}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {H+}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/474f66456168f5fd00301be7b96b2539cf2760b9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:3.254ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle {\ce {H+}}}"></span> trong các phản ứng hóa học hơn là những chất có giá trị K<sub>a</sub> thấp hơn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oxy_hóa-khử"><span id="Oxy_h.C3.B3a-kh.E1.BB.AD"></span>Oxy hóa-khử</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Oxy hóa-khử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Oxy hóa-khử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Oxy_h%C3%B3a_kh%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Oxy hóa khử">Oxy hóa khử</a></div><p><a href="/wiki/Oxy_h%C3%B3a_kh%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Oxy hóa khử">Phản ứng oxy hóa-khử</a> bao gồm tất cả các phản ứng hóa học mà trong đó các nguyên tử bị thay đổi <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_oxy_h%C3%B3a" title="Trạng thái oxy hóa">trạng thái oxy hóa</a> bằng cách thu được điện tử (quá trình khử) hoặc mất điện tử (quá trình oxy hóa). Các chất có khả năng oxy hóa các chất khác được gọi là chất oxy hóa hoặc tác nhân oxy hóa. Chất oxy hóa loại bỏ các electron khỏi một chất khác. Tương tự, các chất có khả năng khử các chất khác được gọi là chất khử, hoặc tác nhân khử. </p><p>Một chất khử chuyển các electron sang một chất khác, và do đó nó bị oxy hóa. Và bởi vì nó "tặng" điện tử, nó còn được gọi là chất cho điện tử. Thuật ngữ "oxy hóa" và "khử" có lẽ đề cập đến một sự thay đổi số oxy hóa - sự chuyển giao thực sự của điện tử có thể không bao giờ xảy ra. Như vậy, quá trình <i>oxy hóa</i> được định nghĩa tốt hơn là sự tăng <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_oxy_h%C3%B3a" title="Trạng thái oxy hóa">số oxy hóa</a>, và <i>khử</i> là một sự giảm <a href="/wiki/S%E1%BB%91_oxy_h%C3%B3a" class="mw-redirect" title="Số oxy hóa">số oxy hóa</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cân_bằng"><span id="C.C3.A2n_b.E1.BA.B1ng"></span>Cân bằng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Cân bằng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cân bằng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mặc dù khái niệm <i>cân bằng</i> được sử dụng rộng rãi trong khoa học, trong bối cảnh hóa học, nó phát sinh bất cứ khi nào một số trạng thái khác nhau của thành phần hoá học là khả thi, ví dụ, trong một hỗn hợp của một số <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Hợp chất hóa học">hợp chất hóa học</a> có thể phản ứng với nhau, hoặc khi một chất có thể có mặt trong nhiều hơn một trạng thái. </p><p>Một hệ thống các chất hoá học ở trạng thái cân bằng, mặc dù có thể có thành phần không thay đổi, thường không tĩnh; các phân tử của các chất tiếp tục phản ứng với nhau do đó tiến đến sự cân bằng động. Do đó khái niệm này mô tả trạng thái trong đó các thông số như thành phần hóa học không thay đổi theo thời gian. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tầm_quan_trọng"><span id="T.E1.BA.A7m_quan_tr.E1.BB.8Dng"></span>Tầm quan trọng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Tầm quan trọng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tầm quan trọng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đời_sống"><span id=".C4.90.E1.BB.9Di_s.E1.BB.91ng"></span>Đời sống</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Đời sống”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đời sống"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Phản ứng hóa học xảy ra trong cuộc sống hằng ngày ví dụ như trong lúc nấu ăn, làm bánh hay rán mà trong đó các biến đổi chất xảy ra một cách rất phức tạp đã góp phần tạo nên hương vị đặc trưng cho món ăn. Thêm vào đó thức ăn được phân tách ra thành các thành phần riêng biệt và cũng được biến đổi thành năng lượng. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liên_hệ_với_khoa_học_khác"><span id="Li.C3.AAn_h.E1.BB.87_v.E1.BB.9Bi_khoa_h.E1.BB.8Dc_kh.C3.A1c"></span>Liên hệ với khoa học khác</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Liên hệ với khoa học khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên hệ với khoa học khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hóa học nghiên cứu về tính chất của các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91" class="mw-disambig" title="Nguyên tố">nguyên tố</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t" title="Hợp chất">hợp chất</a>, về các biến đổi có thể có từ một chất này sang một chất khác, tiên đoán trước tính chất của những hợp chất chưa biết đến cho tới nay, cung cấp các phương pháp để tổng hợp những hợp chất mới và các phương pháp đo lường hay phân tích để tìm các thành phần hóa học trong những mẫu thử nghiệm. </p><p>Mặc dù tất cả các chất đều được cấu tạo từ một số loại "đá xây dựng" tương đối ít, tức là từ khoảng 80 đến 100 nguyên tố trong số 118 nguyên tố được biết đến nhưng sự kết hợp và sắp xếp khác nhau của các nguyên tố đã mang lại đến vài triệu hợp chất khác nhau, những hợp chất mà đã tạo nên các loại vật chất khác nhau như <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nước">nước</a>, <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1t_(ch%E1%BA%A5t)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cát (chất) (trang không tồn tại)">cát (chất)</a>, <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô sinh vật (trang không tồn tại)">mô sinh vật</a> và <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô thực vật (trang không tồn tại)">mô thực vật</a>. Thành phần của các nguyên tố quyết định các tính chất vật lý và hóa học của các chất và làm cho hóa học trở thành một bộ môn khoa học rộng lớn. </p><p>Cũng như trong các bộ môn khoa học tự nhiên khác, thí nghiệm trong hóa học là cột trụ chính. Thông qua thí nghiệm, các lý thuyết về cách biến đổi từ một chất này sang một chất khác được phác thảo, kiểm nghiệm, mở rộng và khi cần thiết thì cũng được phủ nhận. </p><p>Tiến bộ trong các chuyên ngành khác nhau của hóa học thường là các điều kiện tiên quyết không thể thiếu cho những nhận thức mới trong các bộ môn khoa học khác, đặc biệt là trong các lãnh vực của <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">sinh học</a> và <a href="/wiki/Y_h%E1%BB%8Dc" title="Y học">y học</a>, cũng như trong lãnh vực của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học">vật lý</a> (Ví dụ như việc chế tạo các <a href="/wiki/Si%C3%AAu_d%E1%BA%ABn" title="Siêu dẫn">chất siêu dẫn</a> mới). <a href="/wiki/H%C3%B3a_sinh" title="Hóa sinh">Hóa sinh</a>, một chuyên ngành rộng lớn, đã được thành lập tại nơi giao tiếp giữa hóa học và sinh vật học và là một chuyên ngành không thể thiếu được khi muốn hiểu về các quá trình trong sự sống, các quá trình mà có liên hệ trực tiếp và không thể tách rời được với sự biến đổi chất. </p><p>Đối với y học thì hóa học không thể thiếu được trong cuộc tìm kiếm những thuốc trị bệnh mới và trong việc sản xuất các dược phẩm. Các kỹ sư thường tìm kiếm vật liệu chuyên dùng tùy theo ứng dụng (vật liệu nhẹ trong chế tạo <a href="/wiki/M%C3%A1y_bay" title="Máy bay">máy bay</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u_x%C3%A2y_d%E1%BB%B1ng" title="Vật liệu xây dựng">vật liệu xây dựng</a> chịu lực và bền vững, các <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" title="Chất bán dẫn">chất bán dẫn</a> đặc biệt tinh khiết,...). Ở đây bộ môn <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">khoa học vật liệu</a> đã phát triển như là nơi giao tiếp giữa hóa học và <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87" title="Công nghệ">kỹ thuật</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trong_công_nghiệp"><span id="Trong_c.C3.B4ng_nghi.E1.BB.87p"></span>Trong công nghiệp</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Trong công nghiệp”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong công nghiệp"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Công nghiệp hóa học">Công nghiệp hóa học</a> là một ngành kinh tế rất quan trọng. Công nghiệp hóa học sản xuất các hóa chất cơ bản như <a href="/wiki/Acid_sulfuric" title="Acid sulfuric">axít sunfuric</a> hay <a href="/wiki/Amonia" title="Amonia">amonia</a>, thường là nhiều triệu tấn hằng năm, cho sản xuất <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_b%C3%B3n" title="Phân bón">phân bón</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_d%E1%BA%BBo" title="Chất dẻo">chất dẻo</a> và các mặt khác của đời sống và sản xuất công nghiệp. Mặt khác, ngành công nghiệp hóa học cũng sản xuất rất nhiều hợp chất phức tạp, đặc biệt là <a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c_ph%E1%BA%A9m" title="Dược phẩm">dược phẩm</a>. Nếu không có các hóa chất được sản xuất trong công nghiệp thì cũng không thể nào sản xuất <a href="/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Máy tính">máy tính</a> hay <a href="/wiki/Nhi%C3%AAn_li%E1%BB%87u" title="Nhiên liệu">nhiên liệu</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%B4i_tr%C6%A1n" class="mw-redirect" title="Chất bôi trơn">chất bôi trơn</a> cho <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_%C3%B4_t%C3%B4" title="Công nghiệp ô tô">công nghiệp ô tô</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phân_ngành"><span id="Ph.C3.A2n_ng.C3.A0nh"></span>Phân ngành</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Phân ngành”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân ngành"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hóa học thường được chia thành nhiều phân ngành chính. Ngoài ra còn có một số lĩnh vực liên ngành và chuyên ngành. </p> <ul><li><a href="/wiki/H%C3%B3a_ph%C3%A2n_t%C3%ADch" title="Hóa phân tích">Hóa phân tích</a> là sự phân tích các mẫu vật để thu được sự hiểu biết về thành phần và cấu trúc hóa học của chúng. Hóa phân tích kết hợp các phương pháp thực nghiệm đã được chuẩn hóa trong hóa học. Những phương pháp này có thể được sử dụng trong tất cả các môn học của ngành hóa học, trừ lý thuyết thuần túy.</li> <li><a href="/wiki/Ho%C3%A1_sinh_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Hoá sinh học">Hoá sinh</a> là nghiên cứu về các hóa chất, phản ứng hóa học và tương tác hóa học diễn ra trong các sinh vật sống. Hoá sinh và hóa học hữu cơ có liên quan chặt chẽ, như trong <a href="/wiki/H%C3%B3a_d%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Hóa dược">hóa dược</a>. <a href="/wiki/H%C3%B3a_sinh" title="Hóa sinh">Hóa sinh</a> có liên quan đến <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Sinh học phân tử">sinh học phân tử</a> và <a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n" title="Di truyền">di truyền</a>.</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_v%C3%B4_c%C6%A1" title="Hóa vô cơ">Hoá học vô cơ</a> là nghiên cứu các tính chất và phản ứng của các <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t_v%C3%B4_c%C6%A1" title="Hợp chất vô cơ">hợp chất vô cơ</a>. Sự phân biệt giữa các nguyên tắc hữu cơ và vô cơ không phải là tuyệt đối và có sự trùng lặp nhiều, nhất là trong phân ngành hoá học cơ kim.</li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Hóa học vật liệu</a> là chuẩn bị, mô tả và tìm hiểu về các chất với chức năng hữu ích. Lĩnh vực này là một phạm vi nghiên cứu mới trong các chương trình sau đại học, và nó kết hợp các yếu tố từ tất cả các lĩnh vực cổ điển của hóa học với trọng tâm vào các vấn đề cơ bản độc đáo cho vật liệu. Các hệ thống nghiên cứu chính bao gồm hóa học các pha cô đặc (<a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Chất rắn">rắn</a>, chất lỏng, <a href="/wiki/Polyme" class="mw-redirect" title="Polyme">polyme</a>) và các pha chuyển giao giữa các pha khác nhau.</li> <li>Hóa học thần kinh là nghiên cứu của chất hóa học thần kinh; bao gồm chất dẫn truyền, peptide, protein, lipid, đường và acid nucleic; tương tác của chúng và vai trò của chúng trong việc hình thành, duy trì và sửa đổi hệ thần kinh.</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Hóa học hạt nhân">Hóa học hạt nhân</a> là nghiên cứu về cách các hạt <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_h%E1%BA%A1_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt hạ nguyên tử">hạ nguyên tử</a> kết hợp với nhau và tạo nên hạt nhân. Chuyển đổi hạt nhân (<i>Nuclear transmutation</i>) là một phần quan trọng trong hóa học hạt nhân và bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học là một kết quả và công cụ quan trọng cho lĩnh vực này.</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" title="Hóa hữu cơ">Hoá học hữu cơ</a> là nghiên cứu các cấu trúc, tính chất, thành phần, cơ chế và phản ứng của các hợp chất hữu cơ. Hợp chất hữu cơ là những hợp chất có nền tảng là mạch cacbon.</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" class="mw-redirect" title="Hóa học vật lý">Hóa học vật lý</a> là nghiên cứu cơ sở vật chất và cơ bản của các hệ thống và quá trình hóa học. Đặc biệt, năng lượng và động lực của các hệ thống và quá trình như vậy là mối quan tâm của các nhà hóa lý. Các lĩnh vực nghiên cứu quan trọng bao gồm nhiệt động học hóa học, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_h%E1%BB%8Dc_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Động học hóa học">động học hóa học</a>, điện hoá học, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">cơ học thống kê</a>, <a href="/wiki/Quang_ph%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Quang phổ">quang phổ</a>, và gần đây là <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Hóa học vũ trụ">hóa học vũ trụ</a>. Hóa học vật lý có sự chồng chéo lớn với vật lý phân tử. Hóa học vật lý thường liên quan đến việc sử dụng vô số các tính toán trong phương trình dẫn xuất. Nó thường được kết hợp với <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hóa học lượng tử">hóa học lượng tử</a> và <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Hóa học lý thuyết">hóa học lý thuyết</a>. Hóa lý học là một phân ngành riêng biệt với <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý hóa học">vật lý hóa học</a>, nhưng có sự trùng lập rất lớn.</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Hóa học lý thuyết">Hóa học lý thuyết</a> là nghiên cứu hóa học thông qua lập luận lý thuyết cơ bản (thường là trong toán học hoặc vật lý). Đặc biệt, việc áp dụng cơ học lượng tử vào hóa học được gọi là <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hóa học lượng tử">hóa học lượng tử</a>. Kể từ khi kết thúc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh thế giới thứ hai">Thế chiến thứ hai</a>, sự phát triển của máy tính đã cho phép phát triển có hệ thống <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Hóa học tính toán">hóa học tính toán</a>, đó là bộ môn phát triển và áp dụng các chương trình máy tính để giải quyết các vấn đề hóa học. Hoá học lý thuyết có sự chồng chéo lớn (cả ý thuyết và thực nghiệm) với <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">vật lý vật chất ngưng tụ</a> và <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Vật lý phân tử">vật lý phân tử</a>.</li> <li class="mw-empty-elt"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n" title="Bảng tuần hoàn">Bảng tuần hoàn</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t" title="Hợp chất">Hợp chất hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Tổng hợp hóa học">Tổng hợp hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà hóa học">Nhà hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">Khoa học tự nhiên</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-definition-1"><b><a href="#cite_ref-definition_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181003061822/http://chemweb.ucc.ie/what_is_chemistry.htm">“What is Chemistry?”</a>. Chemweb.ucc.ie. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://chemweb.ucc.ie/what_is_chemistry.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 10 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+Chemistry%3F&rft.pub=Chemweb.ucc.ie&rft_id=http%3A%2F%2Fchemweb.ucc.ie%2Fwhat_is_chemistry.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%C3%B3a+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dictionary.reference.com/browse/Chemistry">Chemistry</a>. (n.d.). Merriam-Webster's Medical Dictionary. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2007.</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">Theodore L. Brown, H. Eugene Lemay, Bruce Edward Bursten, H. Lemay. <i>Chemistry: The Central Science</i>. Prentice Hall; 8 edition (1999). <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0130103101" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-13-010310-1</a>. Pages 3–4.</span> </li> <li id="cite_note-:1-4">^ <a href="#cite_ref-:1_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Federico Masini. "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/23887926">The Formation of Modern Chinese Lexicon and Its Evolution Toward a National Language: The Period from 1840 to 1898</a>". Journal of Chinese Linguistics Monograph Series, No. 6, năm 1993. Trang 50–52, 177, 178.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Federico Masini. "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/23887926">The Formation of Modern Chinese Lexicon and Its Evolution Toward a National Language: The Period from 1840 to 1898</a>". Journal of Chinese Linguistics Monograph Series, No. 6, năm 1993. Trang 48 và 50.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Federico Masini. "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/23887926">The Formation of Modern Chinese Lexicon and Its Evolution Toward a National Language: The Period from 1840 to 1898</a>". Journal of Chinese Linguistics Monograph Series, No. 6, năm 1993. Trang 49.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">IUPAC Gold Book <a rel="nofollow" class="external text" href="http://goldbook.iupac.org/C01033.html">Định nghĩa</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text">"Hướng dẫn nghề nghiệp California số 22: Các nhà hóa học". Calmis.ca.gov. 29-10-1999. Truy cập 12-6-2011.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/matter/">"Hóa học tổng hợp trực tuyến - Ghi chú đồng hành: Vật chất"</a>. Antoine.frostburg.edu. Truy cập 12-6-2011.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">Burrows et al. 2008, tr. 13</span> </li> <li id="cite_note-:0-11">^ <a href="#cite_ref-:0_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Housecroft & Sharpe 2008, tr. 2</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">Burrows et al. 2009, tr. 110</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Burrows et al. 2008, tr. 12</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/">"IUPAC Nomenclature of Organic Chemistry"</a>. Acdlabs.com. Truy cập 12-6-2011.</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text">Connelly, Neil G.; Damhus, Ture; Hartshorn, Richard M.; Hutton, Alan T. <i>Danh pháp hóa học hợp chất vô cơ theo đề nghị IUPAC 2005</i>. RSCPublishing. pp. 5–12. ISBN 0-85404-438-8.</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">Hill, J.W.; Petrucci, R.H.; McCreary, T.W.; Perry, S.S. (2005). <i>Hóa học đại cương</i> (tái bản lần 4). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall. tr. 37.</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">M. M. Avedesian; Hugh Baker. <i>Magie và hợp kim magie</i>. ASM International. tr. 59</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bipm.org/en/si/base_units/">"Official SI Unit definitions"</a>. Bipm.org. Truy cập 12-6-2011.</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">Burrows et al. 2008, tr. 16</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">Atkins & de Paula 2009, tr. 9</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">Visionlearning. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.visionlearning.com/library/module_viewer.php?mid=55">"Liên kết hóa học bởi Anthony Carpi, Tiến sĩ"</a>. visionlearning. Truy cập 12-06-2011.</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text">Reilly, Michael. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newscientist.com/article/dn11427-mechanical-force-induces-chemical-reaction.html#.Uy6ySlendfA">Các lực cơ cho phản ứng hóa học</a>, NewScientist.com news service, Reilly</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chem4kids.com/files/matter_changes.html">Chuyển đổi trạng thái của một chất</a> - Chemforkids.com</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://goldbook.iupac.org/C01034.html">Chemical Reaction Equation</a> – Sách vàng IUPAC</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://goldbook.iupac.org/C01033.html">Chemical Reaction</a> Sách vàng IUPAC</span> </li> </ol></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71922045">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:175px;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}</style><ul role="navigation" aria-label="Cổng thông tin" class="noprint portalbox portalborder portalright"> <li class="portalbox-entry"><span class="portalbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Papapishu-Lab-icon-6.svg/28px-Papapishu-Lab-icon-6.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Papapishu-Lab-icon-6.svg/42px-Papapishu-Lab-icon-6.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Papapishu-Lab-icon-6.svg/56px-Papapishu-Lab-icon-6.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span></span><span class="portalbox-link"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Hóa học">Cổng thông tin Hóa học</a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID=10057">Hoá học</a> tại <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/108987">Chemistry</a> tại <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Phân_nhánh_hóa_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%C3%A2n_nh%C3%A1nh_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Phân nhánh hóa học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%C3%A2n_nh%C3%A1nh_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Thảo luận Bản mẫu:Phân nhánh hóa học"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%C3%A2n_nh%C3%A1nh_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Phân_nhánh_hóa_học" style="font-size:114%;margin:0 4em">Phân nhánh <a class="mw-selflink selflink">hóa học</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%C3%B3a_l%C3%BD" title="Hóa lý">Hóa lý</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C3%82m_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm hóa học (trang không tồn tại)">Âm hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_h%C3%B3a" title="Điện hóa">Điện hóa</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Địa hóa học">Địa hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_h%E1%BB%8Dc_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Động học hóa học">Động học hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý hóa học">Vật lý hóa học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%A0n_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hàn hóa học (trang không tồn tại)">Hàn hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_keo" title="Hóa keo">Hóa keo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%C3%A2n_b%E1%BA%B1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học cân bằng (trang không tồn tại)">Hóa học cân bằng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học cấu trúc (trang không tồn tại)">Hóa học cấu trúc</a> (<a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83_h%E1%BB%8Dc" title="Tinh thể học">Tinh thể học</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_femto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học femto (trang không tồn tại)">Hóa học femto</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hóa học lượng tử">Hóa học lượng tử</a> (<a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_xoay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học xoay (trang không tồn tại)">Hóa học xoay</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_nano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học nano (trang không tồn tại)">Hóa học nano</a> (<a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_si%C3%AAu_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học siêu phân tử (trang không tồn tại)">Hóa học siêu phân tử</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BB%81_m%E1%BA%B7t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học bề mặt (trang không tồn tại)">Khoa học bề mặt</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động hóa học">Nhiệt động hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt hóa học">Nhiệt hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Phổ học">Phổ học</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Quang hóa học">Quang hóa học</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" title="Hóa hữu cơ">Hóa hữu cơ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học cộng hóa trị động lực (trang không tồn tại)">Hóa học cộng hóa trị động lực</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_d%E1%BA%A7u" title="Hóa dầu">Hóa dầu</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_d%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Hóa dược">Hóa dược</a> (<a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Dược lý học">Dược lý học</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_fullerene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học fullerene (trang không tồn tại)">Hóa học fullerene</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C3%A2m_s%C3%A0ng" title="Hóa học lâm sàng">Hóa học lâm sàng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C3%BD_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học lý sinh (trang không tồn tại)">Hóa học lý sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học hữu cơ sinh (trang không tồn tại)">Hóa học hữu cơ sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học hữu cơ vật lý (trang không tồn tại)">Hóa học hữu cơ vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_polymer" title="Hóa học polymer">Hóa học polymer</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Tổng hợp hóa học">Tổng hợp hóa học</a> (<a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_to%C3%A0n_ph%E1%BA%A7n_(H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc)" title="Tổng hợp toàn phần (Hóa học)">Toàn phần</a>, <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_b%C3%A1n_ph%E1%BA%A7n_(h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổng hợp bán phần (hóa học) (trang không tồn tại)">Bán phần</a>, <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_kh%C3%B4ng_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổng hợp không đối xứng (trang không tồn tại)">Không đối xứng</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_kh%C3%B4ng_gian_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa không gian học (trang không tồn tại)">Hóa không gian học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_sinh" title="Hóa sinh">Hóa sinh học</a> (<a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Sinh học phân tử">Sinh học phân tử</a>, <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Sinh học tế bào">Sinh học tế bào</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_th%E1%BA%A7n_kinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa thần kinh học (trang không tồn tại)">Hóa thần kinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản ứng hữu cơ (trang không tồn tại)">Phản ứng hữu cơ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học hóa học (trang không tồn tại)">Sinh học hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%C6%A1_kim" title="Hóa học cơ kim">Hóa học cơ kim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%C6%A1_kim_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học cơ kim sinh (trang không tồn tại)">Hóa học cơ kim sinh</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%C3%B3a_v%C3%B4_c%C6%A1" title="Hóa vô cơ">Hóa vô cơ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học chất rắn (trang không tồn tại)">Hóa học chất rắn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%A5m_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học cụm nguyên tử (trang không tồn tại)">Hóa học cụm nguyên tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_ph%E1%BB%91i_h%E1%BB%A3p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học liên kết phối hợp (trang không tồn tại)">Hóa học liên kết phối hợp</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Hóa học hạt nhân">Hóa học hạt nhân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_men_g%E1%BB%91m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học men gốm (trang không tồn tại)">Hóa học men gốm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%C3%B4_c%C6%A1_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học vô cơ sinh (trang không tồn tại)">Hóa học vô cơ sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%C3%B4_c%C6%A1_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học vô cơ vật lý (trang không tồn tại)">Hóa học vô cơ vật lý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa từ học (trang không tồn tại)">Hóa từ học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Khoa học vật liệu</a></li> <li><a href="/wiki/Luy%E1%BB%87n_kim" title="Luyện kim">Luyện kim</a></li> <li><a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83_h%E1%BB%8Dc" title="Tinh thể học">Tinh thể học</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%C3%B3a_ph%C3%A2n_t%C3%ADch" title="Hóa phân tích">Hóa phân tích</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_t%C3%ADnh_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đặc tính hóa (trang không tồn tại)">Đặc tính hóa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_c%C3%B4ng_c%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học công cụ (trang không tồn tại)">Hóa học công cụ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_femto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học femto (trang không tồn tại)">Hóa học femto</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_nano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học nano (trang không tồn tại)">Hóa học nano</a></li> <li><a href="/wiki/Chu%E1%BA%A9n_%C4%91%E1%BB%99" title="Chuẩn độ">Phép chuẩn độ</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_kh%E1%BB%91i_ph%E1%BB%95" title="Phương pháp khối phổ">Phương pháp khối phổ</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Phổ học">Phổ học</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A1ch_ch%E1%BA%A5t" title="Tách chất">Tách chất</a></li> <li><a href="/wiki/S%E1%BA%AFc_k%C3%BD" title="Sắc ký">Sắc ký</a></li> <li><a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83_h%E1%BB%8Dc" title="Tinh thể học">Tinh thể học</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A1i_c%C6%B0%C6%A1ng" title="Hóa học đại cương">Hóa học đại cương</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Địa hóa học">Địa hóa học</a> (<a href="/wiki/Sinh_%C4%91%E1%BB%8Ba_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh địa hóa học">Sinh địa hóa học</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_carbon_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa carbon học (trang không tồn tại)">Hóa carbon học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_d%E1%BA%A7u" title="Hóa dầu">Hóa dầu học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A5t_s%C3%A9t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học đất sét (trang không tồn tại)">Hóa học đất sét</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Hóa học hạt nhân">Hóa học hạt nhân</a> (<a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học phóng xạ (trang không tồn tại)">Hóa học phóng xạ</a>, <a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học bức xạ (trang không tồn tại)">Hóa học bức xạ</a>, <a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_Actini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học Actini (trang không tồn tại)">Hóa học Actini</a>)</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Hóa học lý thuyết">Hóa học lý thuyết</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_n%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Hóa học nông nghiệp">Hóa học nông nghiệp</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Hóa học môi trường">Hóa học môi trường</a> (<a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n" title="Hóa học khí quyển">Hóa học khí quyển</a>, <a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A1i_d%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học đại dương (trang không tồn tại)">Hóa học đại dương</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1p_y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học pháp y (trang không tồn tại)">Hóa học pháp y</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_si%C3%AAu_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học siêu phân tử (trang không tồn tại)">Hóa học siêu phân tử</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m" title="Hóa thực phẩm">Hóa học thực phẩm</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Hóa học tính toán">Hóa học tính toán</a> (<a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_to%C3%A1n" title="Hóa học toán">Hóa học toán</a>)</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%95_h%E1%BB%A3p" title="Hóa học tổ hợp">Hóa học tổ hợp</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Hóa học vũ trụ">Hóa học vũ trụ</a> (<a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Hóa học thiên thể">Hóa học thiên thể</a>)</li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_xanh" title="Hóa học xanh">Hóa học xanh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo dục hóa học (trang không tồn tại)">Giáo dục hóa học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_t%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh tổng hợp (trang không tồn tại)">Sinh tổng hợp</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_c%C3%A1c_c%C3%B4ng_th%E1%BB%A9c_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Từ điển các công thức hóa học (trang không tồn tại)">Từ điển các công thức hóa học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các phân tử sinh học (trang không tồn tại)">Danh sách các phân tử sinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_h%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t_v%C3%B4_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các hợp chất vô cơ (trang không tồn tại)">Danh sách các hợp chất vô cơ</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n" title="Bảng tuần hoàn">Bảng tuần hoàn</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Khoa_học_tự_nhiên" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Bản mẫu:Khoa học tự nhiên"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Khoa học tự nhiên (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Khoa_học_tự_nhiên" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">Khoa học tự nhiên</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a> • <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học">Vật lý học</a> • <a class="mw-selflink selflink">Hóa học</a> • <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a> • <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khoa học Trái Đất">Khoa học Trái Đất</a> • <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q2329#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q2329#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2329#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Thư viện Quốc gia Tây Ban Nha">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX524410">XX524410</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119704650">cb119704650</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119704650">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4009816-3">4009816-3</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/008259">008259</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85022986">sh85022986</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564393">00564393</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph114237&CON_LNG=ENG">ph114237</a></span></span></li> <li><span class="error">NLK id KSH1998010841 không hợp lệ.</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hóa_học&oldid=71878066">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hóa_học&oldid=71878066</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Hóa học">Hóa học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Thể loại:Khoa học tự nhiên">Khoa học tự nhiên</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNE" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNE">Bài viết chứa nhận dạng BNE</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_Wikipedia_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLK_sai" title="Thể loại:Bài viết Wikipedia chứa nhận dạng NLK sai">Bài viết Wikipedia chứa nhận dạng NLK sai</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i_trung_b%C3%ACnh" title="Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình">Bài cơ bản dài trung bình</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 20 tháng 10 năm 2024, 16:43.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-mz4sb","wgBackendResponseTime":183,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.397","walltime":"0.584","ppvisitednodes":{"value":1290,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":45837,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":583,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29389,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 368.232 1 -total"," 25.38% 93.456 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 19.74% 72.675 1 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 17.76% 65.398 2 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 17.56% 64.660 1 Bản_mẫu:Phân_nhánh_hóa_học"," 14.42% 53.089 1 Bản_mẫu:1000_bài_cơ_bản"," 13.90% 51.178 1 Bản_mẫu:Top_icon"," 12.90% 47.495 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 12.54% 46.167 1 Bản_mẫu:Hóa_học"," 11.96% 44.023 1 Bản_mẫu:Sidebar_with_collapsible_lists"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.182","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4251810,"limit":52428800},"limitreport-logs":"table#1 {\n [\"size\"] = \"tiny\",\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-mfv7q","timestamp":"20241127021332","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"H\u00f3a h\u1ecdc","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2329","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2329","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-04-15T23:54:44Z","dateModified":"2024-10-20T16:43:47Z","headline":"nh\u00e1nh c\u1ee7a khoa h\u1ecdc t\u1ef1 nhi\u00ean nghi\u00ean c\u1ee9u c\u1ea5u t\u1ea1o, th\u00e0nh ph\u1ea7n v\u00e0 t\u00ednh ch\u1ea5t c\u1ee7a v\u1eadt ch\u1ea5t"}</script> </body> </html>