CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>روسیه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"31c4c8c1-2fca-4454-a2e2-f05feb83d1d9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"روسیه","wgTitle":"روسیه","wgCurRevisionId":40483479,"wgRevisionId":40483479,"wgArticleId":4048,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["یادکردهای دارای منبع به زبان روسی","صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","یادکردهای دارای عنوان به خط زبان‌های خارجی", "یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","خطاهای یادکرد: تاریخ","CS1: بازه مختصر سال","صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان","صفحات نیمه‌حفاظت‌شده بی‌پایان ویکی‌پدیا","مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی از فوریه ۲۰۱۸","همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی","مقاله‌های دارای واژگان به زبان روسی","مقاله‌ها با پیوندهای کرلی","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های HDS", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz area","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های UKPARL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه","مختصات در ویکی‌داده","روسیه","ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در سال ۱۹۹۱ (میلادی)","بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در آسیا","بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در اروپا", "جمهوری‌های فدرال","کشورها در آسیا","کشورها در اروپا","کشورها و سرزمین‌های روسی‌زبان","کشورهای شمال آسیا","کشورهای شمال شرق آسیا","کشورهای عضو اتحادیه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع","کشورهای عضو سازمان ملل متحد","کشورهای گروه ۲۰","ملت‌های E7","ملت‌های بریکس"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"روسیه","wgRelevantArticleId":4048,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa" ,"pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":66,"lon":94},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q159","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/1200px-Flag_of_Russia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/800px-Flag_of_Russia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/640px-Flag_of_Russia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="روسیه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-روسیه rootpage-روسیه skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تاریخ</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تقسیمات_کشوری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تقسیمات_کشوری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>تقسیمات کشوری</span> </div> </a> <ul id="toc-تقسیمات_کشوری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سیاست" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سیاست"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>سیاست</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-سیاست-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های سیاست</span> </button> <ul id="toc-سیاست-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-قانون_اساسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#قانون_اساسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>قانون اساسی</span> </div> </a> <ul id="toc-قانون_اساسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دولت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دولت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲</span> <span>دولت</span> </div> </a> <ul id="toc-دولت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انتخابات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انتخابات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳</span> <span>انتخابات</span> </div> </a> <ul id="toc-انتخابات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نظام_قضایی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نظام_قضایی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۴</span> <span>نظام قضایی</span> </div> </a> <ul id="toc-نظام_قضایی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جغرافیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جغرافیا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>جغرافیا</span> </div> </a> <ul id="toc-جغرافیا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ساعت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ساعت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>ساعت</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ساعت-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های ساعت</span> </button> <ul id="toc-ساعت-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شهرها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شهرها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱</span> <span>شهرها</span> </div> </a> <ul id="toc-شهرها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-فرهنگ_و_مردم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#فرهنگ_و_مردم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>فرهنگ و مردم</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-فرهنگ_و_مردم-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های فرهنگ و مردم</span> </button> <ul id="toc-فرهنگ_و_مردم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-مشاهیر_فرهنگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مشاهیر_فرهنگی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۱</span> <span>مشاهیر فرهنگی</span> </div> </a> <ul id="toc-مشاهیر_فرهنگی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پوشش" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پوشش"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲</span> <span>پوشش</span> </div> </a> <ul id="toc-پوشش-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موسیقی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#موسیقی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۳</span> <span>موسیقی</span> </div> </a> <ul id="toc-موسیقی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مردم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مردم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۴</span> <span>مردم</span> </div> </a> <ul id="toc-مردم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-سوغات_روسیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سوغات_روسیه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>سوغات روسیه</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-سوغات_روسیه-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های سوغات روسیه</span> </button> <ul id="toc-سوغات_روسیه-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-عروسک_ماتروشکا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#عروسک_ماتروشکا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۱</span> <span>عروسک ماتروشکا</span> </div> </a> <ul id="toc-عروسک_ماتروشکا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ظروف_خولخوم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ظروف_خولخوم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۲</span> <span>ظروف خولخوم</span> </div> </a> <ul id="toc-ظروف_خولخوم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کهربا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کهربا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۳</span> <span>کهربا</span> </div> </a> <ul id="toc-کهربا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-باورها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#باورها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>باورها</span> </div> </a> <ul id="toc-باورها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جاذبه‌های_گردشگری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جاذبه‌های_گردشگری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>جاذبه‌های گردشگری</span> </div> </a> <ul id="toc-جاذبه‌های_گردشگری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-غذا_و_دسرها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#غذا_و_دسرها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>غذا و دسرها</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-غذا_و_دسرها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های غذا و دسرها</span> </button> <ul id="toc-غذا_و_دسرها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شیرینی‌های_روسیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شیرینی‌های_روسیه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰.۱</span> <span>شیرینی‌های روسیه</span> </div> </a> <ul id="toc-شیرینی‌های_روسیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-سازهای_سنتی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سازهای_سنتی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>سازهای سنتی</span> </div> </a> <ul id="toc-سازهای_سنتی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تقویم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تقویم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>تقویم</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تقویم-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تقویم</span> </button> <ul id="toc-تقویم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تقویم_کریسمس_در_روسیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تقویم_کریسمس_در_روسیه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲.۱</span> <span>تقویم کریسمس در روسیه</span> </div> </a> <ul id="toc-تقویم_کریسمس_در_روسیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تقویم_گریگوریانسکی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تقویم_گریگوریانسکی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲.۲</span> <span>تقویم گریگوریانسکی</span> </div> </a> <ul id="toc-تقویم_گریگوریانسکی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تقویم_یولیانسکی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تقویم_یولیانسکی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲.۳</span> <span>تقویم یولیانسکی</span> </div> </a> <ul id="toc-تقویم_یولیانسکی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گاهشمار_اسلاوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گاهشمار_اسلاوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲.۴</span> <span>گاهشمار اسلاوی</span> </div> </a> <ul id="toc-گاهشمار_اسلاوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-کشاورزی_و_دامپروری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کشاورزی_و_دامپروری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>کشاورزی و دامپروری</span> </div> </a> <ul id="toc-کشاورزی_و_دامپروری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۴</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-یادداشت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#یادداشت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۵</span> <span>یادداشت‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-یادداشت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۶</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۷</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">روسیه</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۳۲۰ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-320" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۳۲۰ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D3%99%D1%8B%D0%BB%D0%B0" title="Урыстәыла–آبخازی" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Урыстәыла" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="آبخازی" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–آچئی" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Rusia" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="آچئی" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%8B%D0%B5" title="Урысые–آدیجیایی" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Урысые" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="آدیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Rusland" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Russland" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-alt mw-list-item"><a href="https://alt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия–آلتایی جنوبی" lang="alt" hreflang="alt" data-title="Россия" data-language-autonym="Алтай тил" data-language-local-name="آلتایی جنوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Алтай тил</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A9%E1%88%B2%E1%8B%AB" title="ሩሲያ–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ሩሲያ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Russia" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Rusia" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Russland" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/R%E1%BB%8D%E1%B9%A3ia" title="Rọṣia–اوبولو" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Rọṣia" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="اوبولو" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="रूस" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="روسيا–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="روسيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AA%DC%98%DC%A3%DC%9D%DC%90" title="ܪܘܣܝܐ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܪܘܣܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="روسيا–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="روسيا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="روسيا–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="روسيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="ৰাছিয়া–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="ৰাছিয়া" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Rusia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie–آتیکامکو" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Russie" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="آتیکامکو" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Россия" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Rossia" title="Rossia–Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Rossia" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–اودهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="रूस" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="اودهی" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="روسیه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Рәсәй Федерацияһы–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Рәсәй Федерацияһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Rusia" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Russland" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Ros%C4%97j%C4%97" title="Rosėjė–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Rosėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Rusya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Расія–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Расія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" title="Расея–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Расея" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Ruslan" title="Ruslan–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Ruslan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Русия–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Русия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="रूस" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Rasia" title="Rasia–بیسلاما" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Rasia" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="بیسلاما" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–بانجاری" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Rusia" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="بانجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%9E%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="ရသျားခမ်းထီ–Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ရသျားခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Risila" title="Risila–بامبارایی" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Risila" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="بامبارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="রাশিয়া–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রাশিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%B4%E0%BC%8D" title="ཨུ་རུ་སུ།–تبتی" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨུ་རུ་སུ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="تبتی" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="রাশিয়া–Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="রাশিয়া" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Rusia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rusija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Rusia" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%91%E1%A8%98%E1%A8%94%E1%A8%97%E1%A8%95" title="ᨑᨘᨔᨗᨕ–بوگینس" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨑᨘᨔᨗᨕ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="بوگینس" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B9_%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Оросой холбоото улас–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Оросой холбоото улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssia" title="Rússia–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Rússia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Rusia" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B2%CC%A4-l%C3%B2%CC%A4-s%E1%B9%B3%CC%86" title="Ngò̤-lò̤-sṳ̆–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ngò̤-lò̤-sṳ̆" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8" title="Росси–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Росси" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Rusya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–چامورویی" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Russia" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="چامورویی" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%B2%E1%8F%82%E1%8E%A2" title="ᏲᏂᎢ–چروکی" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏲᏂᎢ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="چروکی" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–شایانی" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Russia" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="شایانی" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ڕووسیا–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕووسیا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–کورسی" lang="co" hreflang="co" data-title="Russia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسی" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Rusiye" title="Rusiye–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Rusiye" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rusko" title="Rusko–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rusko" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Rusk%C3%B4" title="Ruskô–کاشوبی" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Ruskô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="کاشوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%A1%D1%81%D1%97%EA%99%97" title="Рѡсїꙗ–اسلاوی کلیسایی" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Рѡсїꙗ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="اسلاوی کلیسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%C3%A7%C3%A7%D0%B5%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9%C4%95" title="Раççей Федерацийĕ–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Раççей Федерацийĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rwsia" title="Rwsia–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rwsia" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="مقالهٔ توصیه‌شده"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Rusland" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Russia" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Russland" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Ruccia" title="Ruccia–دینکایی" lang="din" hreflang="din" data-title="Ruccia" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="دینکایی" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Rusya" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Rusojska" title="Rusojska–صُربی سفلی" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Rusojska" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="صُربی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="रूस" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%83%DE%AB%DE%90%DE%A9%DE%88%DE%A8%DE%8D%DE%A7%DE%8C%DE%B0" title="ރޫސީވިލާތް–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ރޫސީވިލާތް" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%A4%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A1%E0%BD%B1%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%95%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%8C%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%A4%E0%BD%B1%E0%BD%93" title="ར་ཤི་ཡཱན་ཕེ་ཌི་རེ་ཤཱན–دزونگخا" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ར་ཤི་ཡཱན་ཕེ་ཌི་རེ་ཤཱན" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="دزونگخا" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–اوه‌ای" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Russia" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="اوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσία–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρωσία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Rossia" title="Rossia–امیلیانو-روما" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Rossia" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="امیلیانو-روما" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Russia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Rusio" title="Rusio–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Rusio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Rusia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Venemaa" title="Venemaa–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Venemaa" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Errusia" title="Errusia–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Errusia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Russia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Roosiya" title="Roosiya–فولانی" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Roosiya" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="فولانی" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ven%C3%A4j%C3%A4" title="Venäjä–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Venäjä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Vinnemaa" title="Vinnemaa–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Vinnemaa" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Rusia" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Russland" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Russie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Russia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Ruslun" title="Ruslun–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ruslun" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie–فریولیایی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Russie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریولیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Rusl%C3%A2n" title="Ruslân–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ruslân" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_R%C3%BAis" title="An Rúis–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Rúis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya–گاگائوزیایی" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="گاگائوزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF" title="俄羅斯–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="俄羅斯" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Risi" title="Risi–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Risi" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_Ruis" title="An Ruis–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An Ruis" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Rusia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8A%D8%B3%D9%8A%D9%87" title="رۊسيه–گیلکی" lang="glk" hreflang="glk" data-title="رۊسيه" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="گیلکی" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Rr%C3%BAsia" title="Rrúsia–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Rrúsia" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–کونکانی گن" lang="gom" hreflang="gom" data-title="रूस" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="کونکانی گن" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–گورونتالو" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Rusia" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="گورونتالو" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8D%82%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%83%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B3" title="𐍂𐌿𐍃𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳–گوتی" lang="got" hreflang="got" data-title="𐍂𐌿𐍃𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="گوتی" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B0%E0%AA%B6%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE" title="રશિયા–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="રશિયા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Russia" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target"><span>Gungbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Roosh" title="Yn Roosh–مانی" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Roosh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Rasha" title="Rasha–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Rasha" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B2-l%C3%B2-s%E1%B9%B3%CC%82" title="Ngò-lò-sṳ̂–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ngò-lò-sṳ̂" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABsia" title="Rūsia–هاوایی" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Rūsia" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="هاوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%99%D7%94" title="רוסיה–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="רוסיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रूस" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Russia" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rusija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Ruska" title="Ruska–صُربی علیا" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Ruska" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="صُربی علیا" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Risi" title="Risi–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Risi" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oroszorsz%C3%A1g" title="Oroszország–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Oroszország" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ռուսաստան–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռուսաստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ռուսիա–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ռուսիա" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Russia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Rusia" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Rusia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Russia" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Mpaghara_Russia" title="Mpaghara Russia–ایگبویی" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Mpaghara Russia" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ایگبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Uruusiq_(nuna)" title="Uruusiq (nuna)–اینوپیک" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Uruusiq (nuna)" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="اینوپیک" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Rusia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5" title="Эрсече–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Эрсече" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Rusia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssland" title="Rússland–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Rússland" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Russia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%85%E1%93%9B%E1%93%B4" title="ᐅᓛᓴ–اینوکتیتوت" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐅᓛᓴ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="اینوکتیتوت" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ロシア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Rosha" title="Rosha–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Rosha" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/rukygu%27e" title="rukygu'e–لوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="rukygu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="لوجبان" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Ruslan" title="Ruslan–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Ruslan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რუსეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Rossiya" title="Rossiya–قره‌قالپاقی" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Rossiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="قره‌قالپاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Rusya" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Урысей–کاباردینی" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Урысей" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="کاباردینی" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Ruusii" title="Ruusii–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ruusii" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Roshya" title="Roshya–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Roshya" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–کنگویی" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="کنگویی" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Racia" title="Racia–کیکویویی" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Racia" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="کیکویویی" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ресей" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%BB%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%B8" title="រុស្ស៊ី–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="រុស្ស៊ី" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE" title="ರಷ್ಯಾ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರಷ್ಯಾ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%9F%AC%EC%8B%9C%EC%95%84" title="러시아–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="러시아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%87%D0%BC%D1%83" title="Рочму–کومی پرمیاک" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Рочму" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="کومی پرمیاک" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Россия Федерация–قره‌چایی‐بالکاری" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Россия Федерация" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="قره‌چایی‐بالکاری" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%97%D8%B3" title="روٗس–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="روٗس" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–کولش" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Russland" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="کولش" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/R%C3%BBsya" title="Rûsya–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rûsya" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%87%D0%BC%D1%83" title="Рочму–کومیایی" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Рочму" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="کومیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Russi" title="Russi–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Russi" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Орусия–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Орусия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Russia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–لادینو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Rusia" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینو" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Russland" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8C%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%82" title="Аьрасат–Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Аьрасат" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%82" title="Урусат–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Урусат" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Rusia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Rwasha" title="Rwasha–گاندایی" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Rwasha" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="گاندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3slandj" title="Róslandj–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Róslandj" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/R%C3%B9scia" title="Rùscia–Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Rùscia" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Ruscia" title="Ruscia–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Ruscia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BCssia" title="Rüssia–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Rüssia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%AD" title="Rusí–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Rusí" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%A5%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BB%80%E0%BA%8A%E0%BA%8D" title="ປະເທດລັດເຊຍ–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດລັດເຊຍ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Rusija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Kr%C4%ABveja" title="Krīveja–لاتگالی" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Krīveja" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="لاتگالی" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Krievija" title="Krievija–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Krievija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–مادورایی" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Rusia" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="مادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–مایدیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="रूस" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مایدیلی" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Rusia" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Россия мастор–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Россия мастор" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Rosia" title="Rosia–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Rosia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9" title="Россий–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Россий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABhia" title="Rūhia–مائوری" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Rūhia" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="مائوری" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Rusia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Русија–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Русија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B1%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="റഷ്യ–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="റഷ്യ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D1%81" title="Орос–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Орос" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%94%EA%AF%81%EA%AF%A4%EA%AF%8C%EA%AF%A5" title="ꯔꯁꯤꯌꯥ–مانیپوری" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯔꯁꯤꯌꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="مانیپوری" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AC" title="ရုရှာ–Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ရုရှာ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="रशिया–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रशिया" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9" title="Россий–هیل ماری" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Россий" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="هیل ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Rusia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Russja" title="Russja–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Russja" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssia" title="Rússia–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Rússia" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="ရုရှားနိုင်ငံ–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ရုရှားနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Россия Мастор–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Россия Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="روسیه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–ناپلی" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Russia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="ناپلی" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Russland" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ruslaand" title="Ruslaand–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ruslaand" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8" title="रुस–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रुस" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8" title="रुस–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="रुस" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–نیاسی" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Rusia" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="نیاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Rusland" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Russland" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Russland" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Rusia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8C%DF%AC%DF%99%DF%8C%DF%AC%DF%9B%DF%8C%DF%AB" title="ߌ߬ߙߌ߬ߛߌ߫–نکو" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߌ߬ߙߌ߬ߛߌ߫" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="نکو" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie–Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Russie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–سوتویی شمالی" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Russia" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="سوتویی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Bi%CA%BC%C3%A9%C3%A9%CA%BC_%C5%81ich%C3%AD%C3%AD%CA%BC%C3%AD_Bik%C3%A9yah" title="Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyah–ناواهویی" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Biʼééʼ Łichííʼí Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="ناواهویی" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–نیانجایی" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Russia" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="نیانجایی" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Russia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Ven%27a" title="Ven'a–لیوی-کارلیان" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Ven'a" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="لیوی-کارلیان" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Raashiyaa" title="Raashiyaa–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Raashiyaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%8B%E0%AC%B7%E0%AC%BF%E0%AC%86" title="ଋଷିଆ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ଋଷିଆ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%C3%A6%D1%80%C3%A6%D1%81%D0%B5" title="Уæрæсе–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Уæрæсе" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A9%82%E0%A8%B8" title="ਰੂਸ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰੂਸ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–پانگاسینانی" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Rusia" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="پانگاسینانی" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Rusia" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–پاپیامنتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Rusia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامنتو" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie–Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Russie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Rossia" title="Rossia–نیم‌زبان نیجریه‌ای" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Rossia" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="نیم‌زبان نیجریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Naijá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–آلمانی پنسیلوانیایی" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Russland" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="آلمانی پنسیلوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Russland" title="Russland–Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Russland" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8" title="रूस–پالی" lang="pi" hreflang="pi" data-title="रूस" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="پالی" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Rusha" title="Rusha–Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Rusha" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rosja" title="Rosja–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rosja" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Russia" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="روس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρουσία–Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Ρουσία" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="روسیه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAssia" title="Rússia–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Rússia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Rusya" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–رومانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Russia" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="رومانش" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Rusiya" title="Rusiya–Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Rusiya" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://rn.wikipedia.org/wiki/Uburusiya" title="Uburusiya–روندیایی" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Uburusiya" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="روندیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ikirundi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Rusia" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Arusia" title="Arusia–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Arusia" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Russie" title="Russie–Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Russie" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Россия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Росія–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Росія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Uburusiya" title="Uburusiya–کینیارواندایی" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Uburusiya" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="کینیارواندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="रास्या–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="रास्या" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%81%D1%8B%D1%8B%D0%B9%D0%B0" title="Арассыыйа–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Арассыыйа" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%A5%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F" title="ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/R%C3%B9ssia" title="Rùssia–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Rùssia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Russia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Roushie" title="Roushie–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Roushie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="روس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Ruo%C5%A1%C5%A1a" title="Ruošša–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Ruošša" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%AFi" title="Rusïi–سانگو" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Rusïi" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="سانگو" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rusija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Rusya" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%90%E1%80%BA%E1%82%88%E1%80%9E%E1%80%BB%E1%82%83%E1%80%B8" title="မိူင်းရတ်ႈသျႃး–شانی" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းရတ်ႈသျႃး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="شانی" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BB%E0%B7%94%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="රුසියාව–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="රුසියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Russia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Rusko" title="Rusko–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rusko" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس–Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="روس" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Rusija" title="Rusija–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Rusija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–ساموآیی" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Rusia" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="ساموآیی" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Ruo%C5%A1%C5%A1%C3%A2" title="Ruoššâ–ایناری سامی" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Ruoššâ" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ایناری سامی" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Rhashiya" title="Rhashiya–شونایی" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Rhashiya" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Ruushka" title="Ruushka–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Ruushka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Rusia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Русија–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Русија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland–زبان اسرانان" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Rusland" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="زبان اسرانان" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/IRashiya" title="IRashiya–سوازیایی" lang="ss" hreflang="ss" data-title="IRashiya" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="سوازیایی" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Rashea" title="Rashea–سوتوی جنوبی" lang="st" hreflang="st" data-title="Rashea" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="سوتوی جنوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Ruslound" title="Ruslound–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Ruslound" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Rusia" title="Rusia–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Rusia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ryssland" title="Ryssland–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ryssland" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Urusi" title="Urusi–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Urusi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Rusyjo" title="Rusyjo–سیلزیایی" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Rusyjo" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="سیلزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Russia" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="உருசியா–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உருசியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Russia" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE" title="ರಷ್ಯಾ–تولو" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ರಷ್ಯಾ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="تولو" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="రష్యా–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="రష్యా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAsia" title="Rúsia–تتومی" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Rúsia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="تتومی" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Русия–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Русия" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ประเทศรัสเซีย–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศรัสเซีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A9%E1%88%B5%E1%8B%AB" title="ሩስያ–تیگرینیایی" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ሩስያ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="تیگرینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Russi%C3%BDa" title="Russiýa–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Russiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Rusya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Urusij%C9%99t" title="Urusijət–Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Urusijət" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–تسوانایی" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Russia" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="تسوانایی" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/L%C5%ABsia" title="Lūsia–تونگایی" lang="to" hreflang="to" data-title="Lūsia" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="تونگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Rasia" title="Rasia–توک‌پیسینی" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Rasia" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="توک‌پیسینی" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Rusya" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–تاروکویی" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Russia" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="تاروکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Rhaxiya" title="Rhaxiya–تسونگایی" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Rhaxiya" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="تسونگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Россия" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–تومبوکایی" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Russia" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="تومبوکایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Russia" title="Russia–توی‌یایی" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Russia" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="توی‌یایی" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://ty.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABtia" title="Rūtia–تاهیتیایی" lang="ty" hreflang="ty" data-title="Rūtia" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="تاهیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Reo tahiti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия–تووایی" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Россия" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="تووایی" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Россия–اودمورتی" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Россия" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="اودمورتی" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%89%D9%8A%DB%95" title="روسىيە–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="روسىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Росія–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Росія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="روس–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="روس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Rossiya" title="Rossiya–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Rossiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ve mw-list-item"><a href="https://ve.wikipedia.org/wiki/Rashia" title="Rashia–وندایی" lang="ve" hreflang="ve" data-title="Rashia" data-language-autonym="Tshivenda" data-language-local-name="وندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Tshivenda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/R%C3%B9sia" title="Rùsia–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Rùsia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ven%C3%A4ma" title="Venäma–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Venäma" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nga" title="Nga–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nga" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Rusland" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Rus%C3%A4n" title="Rusän–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Rusän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/R%C3%BBsseye" title="Rûsseye–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Rûsseye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Rusya" title="Rusya–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Rusya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Riisi" title="Riisi–ولوفی" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Riisi" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ولوفی" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF" title="俄罗斯–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="俄罗斯" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%BD_%D0%9D%D0%B8%D0%B8%D1%86%D3%99%D0%BD" title="Орсин Ниицән–قلموقی" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Орсин Ниицән" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="قلموقی" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IRashiya" title="IRashiya–خوسایی" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IRashiya" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="خوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რუსეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%9C%D7%90%D7%A0%D7%93" title="רוסלאנד–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="רוסלאנד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/R%E1%BB%8D%CC%81s%C3%AD%C3%A0" title="Rọ́síà–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Rọ́síà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ngozlozswh" title="Ngozlozswh–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Ngozlozswh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Rusland" title="Rusland–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Rusland" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%94%E2%B5%93%E2%B5%99%E2%B5%A2%E2%B4%B0" title="ⵔⵓⵙⵢⴰ–آمازیغی معیار مراکش" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵔⵓⵙⵢⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="آمازیغی معیار مراکش" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BD%97%E6%96%AF" title="俄罗斯–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="俄罗斯" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF" title="俄羅斯–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="俄羅斯" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C5%8D%CD%98-se-a" title="Lō͘-se-a–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lō͘-se-a" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E7%BE%85%E6%96%AF" title="俄羅斯–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="俄羅斯" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IRashiya" title="IRashiya–زولویی" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IRashiya" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="زولویی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q159#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit" title="این صفحه محافظت‌شده است.
می‌توانید متن مبدأ آن را ببینید [e]" accesskey="e"><span>نمایش مبدأ</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit"><span>نمایش مبدأ</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&oldid=40483479" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&id=40483479&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B1%25D9%2588%25D8%25B3%25DB%258C%25D9%2587"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B1%25D9%2588%25D8%25B3%25DB%258C%25D9%2587"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://fa.wikinews.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" hreflang="fa"><span>ویکی‌خبر</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://fa.wikivoyage.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" hreflang="fa"><span>ویکی‌سفر</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q159" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دستگاه مختصات جغرافیایی">مختصات</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&params=66_N_94_E_scale:100000000"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span class="latitude"><span dir="ltr">۶۶°</span> شمالی</span> <span class="longitude"><span dir="ltr">۹۴°</span> شرقی</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span dir="ltr">۶۶°</span>شمالی <span dir="ltr">۹۴°</span>شرقی</span><span style="display:none"> / <span class="geo">66; 94</span></span></span></a></span></span></span></div></div> <div id="mw-indicator-pp-default" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7#نیمه" title="این مقاله نیمه‌حفاظت‌شده شده‌است"><img alt="صفحه نیمه‌حفاظت‌شده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/20px-Semi-protection-shackle.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/30px-Semi-protection-shackle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/40px-Semi-protection-shackle.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><p class="mw-empty-elt"> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36211177">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 0 4px 1em;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-right:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-بهبود_منبع plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Refimprove" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>برای <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">تأییدپذیری</a> کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است</b>.<span class="hide-when-compact"> لطفاً با توجه به <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع">شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع</a>، با ارائهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">منابع معتبر</a> به <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit">بهبود این مقاله</a> کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.<br /><small><span class="plainlinks"><i>یافتن منابع:</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?as_eq=wikipedia&q=%22%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87%22">"روسیه"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbm=nws&q=%22%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87%22+-wikipedia&tbs=ar:1">اخبار</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?&q=%22%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87%22&tbs=bkt:s&tbm=bks">روزنامه‌ها</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbs=bks:1&q=%22%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87%22+-wikipedia">کتاب‌ها</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.com/scholar?q=%22%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87%22">آکادمیک</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/action/doBasicSearch?Query=%22%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87%22&acc=on&wc=on">جی‌استور</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">فوریه ۲۰۱۸</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35431660">.mw-parser-output .ib-country{border-collapse:collapse;line-height:1.2em}.mw-parser-output .ib-country td,.mw-parser-output .ib-country th{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-header,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-below{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .mergedrow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-country .mergedrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedrow .infobox-full-data{border:0;padding:0 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .mergedbottomrow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-country .mergedbottomrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedbottomrow .infobox-full-data{border-top:0;border-bottom:1px solid #a2a9b1;padding:0 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .infobox-header{text-align:left}.mw-parser-output .ib-country .infobox-above{font-size:125%;line-height:1.2}.mw-parser-output .ib-country-names{padding-top:0.25em;font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-name-style{display:inline}.mw-parser-output .ib-country .infobox-image{padding:0.5em 0}.mw-parser-output .ib-country-anthem{border-top:1px solid #a2a9b1;padding-top:0.5em;margin-top:0.5em}.mw-parser-output .ib-country-map-caption{position:relative;top:0.3em}.mw-parser-output .ib-country-largest,.mw-parser-output .ib-country-lang{font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-ethnic,.mw-parser-output .ib-country-religion,.mw-parser-output .ib-country-sovereignty{font-weight:normal;display:inline}.mw-parser-output .ib-country-fake-li{text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-fake-li2{text-indent:0.5em;margin-left:1em;font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-website{line-height:11pt}.mw-parser-output .ib-country-map-caption3{position:relative;top:0.3em}.mw-parser-output .ib-country-fn{text-align:right;margin:0 auto}.mw-parser-output .ib-country-fn-alpha{list-style-type:lower-alpha;margin-left:1em}.mw-parser-output .ib-country-fn-num{margin-left:1em}</style><table class="infobox ib-country vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:1 1 1;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">فدراسیون روسیه</div><br /><div style="padding-top:1; font-weight:normal;"><span title="روسی-language text"><span lang="ru" dir="ltr">Российская Федерация</span></span>  <span class="languageicon" style="font-size:100%; font-weight:normal">(<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">روسی</a>)</span><br />روسیه</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="پرچم روسیه"><img alt="پرچم روسیه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/125px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/188px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/250px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="پرچم روسیه">پرچم</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg" class="mw-file-description" title="نشان ملی روسیه"><img alt="نشان ملی روسیه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/85px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png" decoding="async" width="85" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/128px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/170px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 2x" data-file-width="437" data-file-height="517" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نشان ملی روسیه"> نشان ملی</a></div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data سرود"><div style="line-height:1.2em;"><b>سرود: </b><br /><span class="nowrap"><span title="روسی-language text"><span lang="ru" dir="ltr">Государственный гимн Российской Федерации</span></span></span><br /><span title="روسی-language romanization"><i lang="ru-Latn">Gosudarstvennyy gimn Rossiyskoy Federatsii</i></span><br /> «<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="سرود ملی فدراسیون روسیه">سرود ملی فدراسیون روسیه</a>»<div class="paragraphbreak" style="margin-top:0.5em"></div><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="82" data-mwtitle="National_Anthem_of_Russia_(2000),_instrumental,_one_verse.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/41/National_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg/National_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/41/National_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=bn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bn" label="বাংলা ‪(bn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=ceb&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ceb" label="Cebuano ‪(ceb)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=da&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="da" label="dansk ‪(da)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=fa&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی ‪(fa)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=fi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fi" label="suomi ‪(fi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français ‪(fr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語 ‪(ja)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=kge&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="kge" label="Kumoring ‪(kge)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=ms&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ms" label="Bahasa Melayu ‪(ms)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=pl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pl" label="polski ‪(pl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=th&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="th" label="ไทย ‪(th)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog ‪(tl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська ‪(uk)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=zh-hans&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans" label="中文（简体） ‪(zh-hans)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=zh-tw&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-TW" label="中文（臺灣） ‪(zh-tw)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Russia_%282000%29%2C_instrumental%2C_one_verse.ogg&lang=zh&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh" label="中文 ‪(zh)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div class="switcher-container"><div><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Russian_Federation_(orthographic_projection)_-_All_Territorial_Disputes.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_All_Territorial_Disputes.svg/220px-Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_All_Territorial_Disputes.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_All_Territorial_Disputes.svg/330px-Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_All_Territorial_Disputes.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_All_Territorial_Disputes.svg/440px-Russian_Federation_%28orthographic_projection%29_-_All_Territorial_Disputes.svg.png 2x" data-file-width="536" data-file-height="537" /></a></span><div class="paragraphbreak" style="margin-top:0.5em"></div>قلمرو<span style="color:#316730">روسیه - سبز پررنگ</span><br /><span style="color:#47CA44">مناطق ادعا شده - سبز کم‌رنگ</span><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>الف<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <div class="paragraphbreak" style="margin-top:0.5em"></div><span class="switcher-label" style="display:none" data-switcher-default="">نمایش جهان</span></div><div><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Russia-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Map_of_Russia-en.svg/220px-Map_of_Russia-en.svg.png" decoding="async" width="220" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Map_of_Russia-en.svg/330px-Map_of_Russia-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Map_of_Russia-en.svg/440px-Map_of_Russia-en.svg.png 2x" data-file-width="977" data-file-height="500" /></a></span><span class="switcher-label" style="display:none">نمایش مناطق</span></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">پایتخت<br /><div style="font-weight:normal">و بزرگترین شهر</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a><br /><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&params=55_45_21_N_37_37_02_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span class="latitude"><span dir="ltr">۵۵°۴۵′۲۱″</span> شمالی</span> <span class="longitude"><span dir="ltr">۳۷°۳۷′۰۲″</span> شرقی</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span dir="ltr">۵۵٫۷۵۵۸۳°</span>شمالی <span dir="ltr">۳۷٫۶۱۷۲۲°</span>شرقی</span><span style="display:none"> / <span class="geo">55.75583; 37.61722</span></span></span></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زبان رسمی و ملی</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">روسی</a><sup id="cite_ref-Chevalier-2006_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chevalier-2006-4"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r30716427">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><span class="nobold">زبان‌های منطقه‌ای رسمی</span></th><td class="infobox-data">۳۵ <a href="/w/index.php?title=Languages_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Languages of Russia (صفحه وجود ندارد)">زبان رسمی منطقه‌ای</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="قومیت">گروه‌های قومی</a> <div style="font-weight:normal;display:inline;"> (۲۰۲۱؛ شامل روسیه و کریمه)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist"><ul><li>۷۱٫۷٪ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="مردم روس">روس</a></li><li>۳٫۲٪ <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="تاتارها">تاتار</a></li><li>۱٫۱٪ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%82%DB%8C%D8%B1" title="باشقیر">باشقیر</a></li><li>۱٫۱٪ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%86%DA%86%D9%86" title="مردم چچن">چچنی</a></li><li>۱۱٫۳٪ <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="گروه‌های قومی روسیه">دیگر</a></li><li>۱۱٫۶٪ گزارش‌نشده</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دین(ها) <div style="font-weight:normal;display:inline;"> (۲۰۲۳)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"><div class="plainlist"><ul><li style="white-space;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40048262">.mw-parser-output .treeview ul{padding:0;margin:0}.mw-parser-output .treeview li{padding:0;margin:0;list-style-type:none;list-style-image:none}.mw-parser-output .treeview li li{background:url("https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3d/Treeview-grey-line-flipped.png")no-repeat right 0 top -2981px;padding-right:21px;text-indent:0.3em}.mw-parser-output .treeview li li:last-child{background-position:right 0 top -5971px}.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul>.mw-empty-elt:first-child+.emptyline,.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul>li:first-child{background-position:right 9px}</style><div class="treeview"> <ul><li>۶۱٪ <a href="/w/index.php?title=Christianity_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christianity in Russia (صفحه وجود ندارد)">مسیحیت</a> <ul><li>۶۰٪ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="کلیسای ارتدکس روسی">ارتدکس روسی</a></li> <li>۱٪ دیگر <a href="/w/index.php?title=List_of_Christian_denominations&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Christian denominations (صفحه وجود ندارد)">مسیحیان</a></li></ul></li></ul> </div></li><li style="white-space;">۲۴٪ <a href="/w/index.php?title=Irreligion_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irreligion in Russia (صفحه وجود ندارد)">بی‌دین</a></li><li style="white-space;">۹٪ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="اسلام در روسیه">اسلام</a></li><li style="white-space;">۲٪ <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="دین در روسیه">دیگر</a> (شامل <a href="/w/index.php?title=Buddhism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddhism in Russia (صفحه وجود ندارد)">بودیسم</a>)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li><li style="white-space;">۴٪ اعلام‌نشده</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="نام اهلیت">نام(های) اهلیت</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم روسی">روسی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="سیاست در روسیه">حکومت</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نظام نیمه‌ریاستی">جمهوری نیمه‌ریاستی</a> فدرال تحت دیکتاتوری <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اقتدارگرایی">اقتدارگرا</a><sup id="cite_ref-Krzywdzinski_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Krzywdzinski-10"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-cia_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-cia-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Kuzio-2016_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kuzio-2016-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رئیس‌جمهور روسیه">رئیس‌جمهور</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر پوتین">ولادیمیر پوتین</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نخست‌وزیر روسیه">نخست‌وزیر</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="میخائیل میشوستین">میخائیل میشوستین</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Chairman_of_the_Federation_Council_(Russia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chairman of the Federation Council (Russia) (صفحه وجود ندارد)">رئیس شورای فدراسیون</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%88" title="والنتینا ماتوینکو">والنتینا ماتوینکو</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رئیس دومای دولتی (صفحه وجود ندارد)">رئیس دومای دولتی</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%A7%DA%86%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88_%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ویاچسلاو ولودین">ویاچسلاو ولودین</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Chief_Justice_of_the_Russian_Federation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chief Justice of the Russian Federation (صفحه وجود ندارد)">قاضی کل</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیوتر سرکوف (صفحه وجود ندارد)">پیوتر سرکوف</a> (کفیل)<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">قوه مقننه</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84_(%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87)" title="مجلس فدرال (روسیه)">مجلس فدرال</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7" title="مجلس اعلا">مجلس اعلا</a></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_(%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87)" title="شورای فدراسیون (روسیه)">شورای فدراسیون</a></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B3%D9%81%D9%84%D8%A7" title="مجلس سفلا">مجلس سفلا</a></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="دومای دولتی">دومای دولتی</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="تاریخ روسیه">تاریخ روسیه</a></th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D9%81" title="روس کی‌یف">روس کی‌یف</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۸۸۲</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%84" title="ولادیمیر-سوزدال">ولادیمیر-سوزدال</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۱۱۵۷</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="دوک‌نشین بزرگ مسکو">دوک‌نشین بزرگ مسکو</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۱۲۸۲</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روسیه تزاری">روسیه تزاری</a> </div></th><td class="infobox-data">۱۶ ژانویه ۱۵۴۷</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="امپراتوری روسیه">امپراتوری روسیه</a> </div></th><td class="infobox-data">۲ نوامبر ۱۷۲۱</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="انقلاب فوریه">برچیدن امپراتوری</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۱۵ مارس ۱۹۱۷</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="اتحاد جماهیر شوروی">اتحاد جماهیر شوروی</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۳۰ دسامبر ۱۹۲۲</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Declaration_of_State_Sovereignty_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Declaration of State Sovereignty of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (صفحه وجود ندارد)">اعلامیهٔ حاکمیت دولت</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۱۲ ژوئن ۱۹۹۰</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Belovezha_Accords&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belovezha Accords (صفحه وجود ندارد)">فدراسیون روسیه</a></span> </div></th><td class="infobox-data">۱۲ دسامبر ۱۹۹۱</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="قانون اساسی روسیه">قانون اساسی کنونی</a> </div></th><td class="infobox-data">۱۲ دسامبر ۱۹۹۳</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="اتحادیه روسیه و بلاروس">اتحادیه روسیه و بلاروس</a> </div></th><td class="infobox-data">۸ دسامبر ۱۹۹۹</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:right;">مساحت</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• کل</div></th><td class="infobox-data">۱۷٬۰۹۸٬۲۴۶ کیلومتر مربع (۶٬۶۰۱٬۶۷۰ مایل مربع)<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (در مرزهای از لحاظ بین‌المللی شناخته‌شده)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• آبها (٪)</div></th><td class="infobox-data">۱۳<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (شامل باتلاق‌ها)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:right;">جمعیت</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• برآورد سال ۲۰۲۲</div></th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"><div class="plainlist"> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Neutral decrease"><img alt="Neutral decrease" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Decrease_Neutral.svg/11px-Decrease_Neutral.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Decrease_Neutral.svg/17px-Decrease_Neutral.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Decrease_Neutral.svg/22px-Decrease_Neutral.svg.png 2x" data-file-width="347" data-file-height="346" /></span></span> ۱۴۷٬۱۸۲٬۱۲۳ (<a href="/w/index.php?title=Russian_Census_(2021)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian Census (2021) (صفحه وجود ندارد)">سرشماری ۲۰۲۱</a>)<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="nowrap">(شامل کریمه)<sup id="cite_ref-gks.ru-popul_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-gks.ru-popul-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Neutral decrease"><img alt="Neutral decrease" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Decrease_Neutral.svg/11px-Decrease_Neutral.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Decrease_Neutral.svg/17px-Decrease_Neutral.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Decrease_Neutral.svg/22px-Decrease_Neutral.svg.png 2x" data-file-width="347" data-file-height="346" /></span></span> ۱۴۴٬۶۹۹٬۶۷۳</li> <li>(غیر از کریمه)<sup id="cite_ref-gks.ru-popul_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-gks.ru-popul-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> </div> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت">نهم</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• تراکم</div></th><td class="infobox-data">۸٫۴ بر کیلومتر مربع (۲۱٫۸ بر مایل مربع) (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه تراکم جمعیت">۱۸۷ام</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="تولید ناخالص داخلی">تولید ناخالص داخلی</a> (GDP) <span style="font-weight:normal;"> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="برابری قدرت خرید">برابری قدرت خرید</a> (PPP)</span></th><td class="infobox-data">برآورد ۲۰۲۳ </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• کل</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="افزایش"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> $۵٫۰۵۶ تریلیون<sup id="cite_ref-IMF.org-2023_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-IMF.org-2023-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی">ششم</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• سرانه</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="افزایش"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> $۳۵٬۳۱۰<sup id="cite_ref-IMF.org-2023_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-IMF.org-2023-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)">شصتم</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">تولید ناخالص داخلی (GPD) <span style="font-weight:normal;">(اسمی)</span></th><td class="infobox-data">برآورد ۲۰۲۳ </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• کل</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="کاهش"><img alt="کاهش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/11px-Decrease2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/17px-Decrease2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/22px-Decrease2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> $۱٫۸۶۲ تریلیون<sup id="cite_ref-IMF.org-2023_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-IMF.org-2023-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)">یازدهم</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• سرانه</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="کاهش"><img alt="کاهش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/11px-Decrease2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/17px-Decrease2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/22px-Decrease2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> $۱۳٬۰۰۶<sup id="cite_ref-IMF.org-2023_19-3" class="reference"><a href="#cite_note-IMF.org-2023-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)">۷۲ام</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="شاخص جینی">شاخص جینی</a> <span style="font-weight:normal;">(۲۰۲۰)</span></th><td class="infobox-data">۳۶٫۰<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاخص توسعه انسانی">شاخص توسعه انسانی</a> <span style="font-weight:normal;">(۲۰۲۲)</span></th><td class="infobox-data">۰٫۸۲۱<sup id="cite_ref-UNHDR_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-UNHDR-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"></span><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه شاخص توسعه انسانی">۵۶ام</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">واحد پول</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روبل روسیه">روبل</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%84" title="نماد روبل">₽</a>) (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88_%DB%B4%DB%B2%DB%B1%DB%B7" title="ایزو ۴۲۱۷">RUB</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">منطقه زمانی</th><td class="infobox-data"><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ساعت هماهنگ جهانی">یوتی‌سی</a>+۲ به +۱۲</span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81" class="mw-redirect" title="جهت رانندگی در کشورهای مختلف">جهت رانندگی</a></th><td class="infobox-data">راست</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%84%D9%81%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیش‌شماره تلفنی">پیش‌شماره تلفنی</a></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Telephone_numbers_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Telephone numbers in Russia (صفحه وجود ندارد)">+7</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88_%DB%B3%DB%B1%DB%B6%DB%B6" title="ایزو ۳۱۶۶">کد ایزو ۳۱۶۶</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/ISO_3166-2:RU" title="ISO 3166-2:RU">RU</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87_%D8%B3%D8%B7%D8%AD%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AF_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دامنه سطح‌بالای کد کشوری">دامنه سطح‌بالا</a></th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"><div class="plainlist"><ul><li><a href="/wiki/.ru" title=".ru">.ru</a></li><li><a href="/wiki/.%D1%80%D1%84" title=".рф">.рф</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>روسیه</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">روسی</a>: <i>Россия</i>، واج‌نویسی: <i>راسیا</i>) با نام رسمی <b><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="فدراسیون">فدراسیون</a> روسیه</b> (Российская Федерация، واج‌نویسی: <i>راسیسکایا فدراتسیا</i>) که در روسیه آر. اف (Рф) نیز خطاب می‌شود، <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%BE%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فهرست کشورها و مناطق بر پایه پهناوری">پهناورترین کشور جهان</a> است که در شمال <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اوراسیا">اوراسیا</a> قرار دارد. این <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="کشور فراقاره‌ای">کشور فراقاره‌ای</a> در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="شمال آسیا">آسیای شمالی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="اروپای شرقی">اروپای شرقی</a> واقع است و با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="اقیانوس آرام">اقیانوس آرام</a> شمالی، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AC%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="اقیانوس منجمد شمالی">اقیانوس منجمد شمالی</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="دریای خزر">دریای خزر</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="دریای سیاه">دریای سیاه</a>، و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="دریای بالتیک">دریای بالتیک</a> مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="دریای برینگ">دریای برینگ</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="دریای ژاپن">دریای ژاپن</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="دریای خزر">دریای خزر</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="دریای سیاه">دریای سیاه</a>، و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="دریای بالتیک">دریای بالتیک</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B2_%D8%A2%D8%A8%DB%8C" title="مرز آبی">مرز آبی</a> دارد. درازای کشور روسیه از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="تنگه برینگ">تنگه برینگ</a> تا برون بوم <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="کالینینگراد">کالینینگراد</a>؛ به‌طور تقریبی ۵۰۰۰ کیلومتر است. </p><p>روسیه با ۱۷٬۰۹۸٬۲۴۲ کیلومتر مربع وسعت، عنوان پهناورترین کشور جهان را به خود اختصاص داده به گونه ای که اختلاف زمانی غربی‌ترین منطقه تا شرقی‌ترین نقطه روسیه در حدود ۹ ساعت هست. کشور <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="کانادا">کانادا</a> که به عنوان دومین کشور پهناور جهان شناخته می‌شود، تنها مساحتی در حدود ۵۸ درصد مساحت روسیه را دارا می‌باشد. بیشتر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D8%AA" title="مساحت">مساحت</a> روسیه را مناطق خالی از سکنه تشکیل می‌دهند. این کشور در عرضهای بالای جغرافیایی واقع شده و بیشتر مناطق کشور <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%B3%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="سردسیر (صفحه وجود ندارد)">سردسیر</a> است. به همین سبب، در بیشتر مناطق روسیه (به ویژه سرزمین بزرگ <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="سیبری">سیبری</a>) شرایط کشاورزی فراهم نیست. واژه روسیه یک واژه اصیل <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">روسی</a> است و به معنای سرزمینی است که انسان‌های روس زبان در آنجا زیاد زندگی می‌کنند. می‌توان گفت ریشه واژه روسیه از روس است و این واژه در زمان‌های قدیم از واژه روس گرفته شده است. </p><p>پیش از این <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی">شوروی سابق</a> ۲۲٬۴۰۲٬۲۰۰ کیلومتر مربع وسعت داشته که روسیه حدود ۷۷ درصد آن را تشکیل می‌داده است و باقی مانده آن که شامل ۵٬۳۲۶٬۸۰۰ کیلومتر مربع بوده در جریان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به ۱۴ کشور مستقل تبدیل شده است؛ که این میزان، وسعتی در حدود ۲۳ درصد خاک شوروی سابق را تشکیل می‌داده است. روسیه به دو بخش <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="روسیه اروپایی">روسیه اروپایی</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روسیه آسیایی (صفحه وجود ندارد)">روسیه آسیایی</a> تقسیم می‌شود. بخشی از روسیه که در قاره اروپا قرار دارد وسعتی در حدود ۴ میلیون کیلومتر مربع را به خود اختصاص داده و مساحتی در حدود ۲۴ درصد وسعت روسیه را شامل می‌شود ۷۷ درصد از جمعیت ۱۴۵ میلیون نفری روسیه در بخش اروپایی روسیه زندگی می‌کنند. پایتخت روسیه شهر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> است که در باختر و بخش اروپایی کشور قرار دارد و جمعیت آن ۱۲٬۴۰۴٬۰۰۰ نفر<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> است.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>روسیه با حدود ۱۴۵٬۹۲۶٬۰۰۰ نفر جمعیت<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت">نهمین کشور پرجمعیت</a> دنیاست. <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="تراکم جمعیت">تراکم جمعیت</a> روسیه ۸٫۵۶ نفر در هر کیلومتر مربع است که از پایینترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان به حساب می‌آید. همچنین، نرخ رشد جمعیت در این کشور اندکی زیر صفر است. بیشتر جمعیت روسیه در غرب این کشور (بخش اروپایی) زندگی می‌کنند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰، حدود ۸۱ درصد از مردم این کشور از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="مردم روس">قومیت روس</a> اند. در مجموع ۱۶۰ گروه قومی در این کشور سکونت دارند. <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="تاتارها">تاتارها</a> ۳٫۹ درصد جمعیت روسیه را تشکیل می‌دهند و بزرگ‌ترین اقلیت قومی این کشور محسوب می‌شوند. اقوام <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم اوکراینی">اوکراینی</a>، <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%B4" class="mw-redirect" title="چوواش">چوواش</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%82%DB%8C%D8%B1" title="باشقیر">باشقیر</a>، داغی، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%86%DA%86%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم چچنی">چچنی</a>، و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="مردم ارمنی">ارمنی</a> نیز هر یک بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارند و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="آوارهای قفقازی">آوارهای قفقازی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="مردم بلاروس">بلاروسی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم آسی">آسی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="مردم آذری">آذربایجانی‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="قزاق‌ها">قزاق‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4" title="تالش">تالش</a> از دیگر اقوام پرجمعیت روسیه اند. </p><p>زبان رسمی روسیه، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">زبان روسی</a> است؛ ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوری‌ها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه کشوری فدرال با <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="تقسیمات کشوری روسیه">تقسیمات کشوری</a> پیچیده‌ای است که شامل ۸۳ <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="واحدهای فدرال روسیه">واحد فدرال</a> از جمله ۲۱ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جمهوری‌های روسیه">جمهوری خودگردان</a> می‌شود. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نویسندگان سرشناسی همچون <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="تولستوی">تولستوی</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="داستایوفسکی">داستایوفسکی</a> را پرورانده است. </p><p>روسیه تا پیش از <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%86_%D9%87%D8%AC%D8%AF%D9%87%D9%85" class="mw-redirect" title="قرن هجدهم">قرن هجدهم</a> یک حکومت نه چندان نیرومند در خاور اروپا بود و چندان پهناور نبود. تا اینکه در آغاز سده ۱۸ میلادی و با اصلاحاتی که <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="تزار">تزار</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="پتر کبیر">پتر کبیر</a> انجام داد، این کشور به یک امپراتوری پهناور و نیرومند بدل شد. در اکتبر سال ۱۹۱۷ انقلاب <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="کمونیستی">کمونیستی</a> در این کشور رخ داد و نام کشور به «<a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی">اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی</a>» تغییر یافت. روسیه، با عنوان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری فدراتیو روسیه شوروی">جمهوری فدراتیو روسیه شوروی</a>، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین جمهوری در اتحاد جماهیر شوروی بود. در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱) شوروی پس از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF" title="جنگ سرد">جنگ سرد</a>ی طولانی با غرب فروپاشید و فدراسیون روسیه و دوازده جمهوری دیگر جانشین آن شدند. </p><p>تاریخ روسیه را می‌توان به دوره باستان قبل از ۸۲۰ میلادی، دولت روسیه قدیم (۱۲۴۰–۸۶۲)، <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%84" title="ولادیمیر-سوزدال">ولادیمیر-سوزدال</a> (۱۳۸۹–۱۱۵۷)، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="دوک‌نشین بزرگ مسکو">دوک‌نشین بزرگ مسکو</a> (۱۵۴۷–۱۲۶۳)، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روسیه تزاری">روسیه تزاری</a> (۱۷۲۱–۱۵۴۷)، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="امپراتوری روسیه">امپراتوری روسیه</a> (۱۹۱۷–۱۷۲۱)، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="اتحاد جماهیر شوروی">اتحاد جماهیر شوروی</a> (۱۹۹۱–۱۹۱۷) و <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فدراسیون روسیه">فدراسیون روسیه</a> (اکنون–۱۹۹۱)<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تقسیم کرد. فدراسیون روسیه دراین دوره‌ها، فرازونشیب‌های بسیاری را تجربه کرده، آشوب‌ها، قیام‌ها و حکومت‌های مختلفی را به خود دیده و همواره مورد توجه امپراطوران و جنگاوران تاریخ؛ از مغول‌ها تا <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ناپلئون بناپارت">ناپلئون بناپارت</a>؛ امپراتور فرانسه و <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%B1" class="mw-redirect" title="هیتلر">هیتلر</a>؛ رهبر آلمان نازی، بوده است. این سرزمین در طول تاریخ خود بخش‌هایی از کشورهای مختلف از جمله شمال ایران در زمان امپراتوری و مناطقی از اطراف <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="دریای بالتیک">دریای بالتیک</a> پس از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a> در دوره <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شوروی">شوروی</a> را به وسعت جغرافیایی‌اش افزوده است. رهبران شوروی به ویژه پس از جنگ جهانی دوم، قدرت زیادی پیدا کرده و با همکاری برخی کشورها، بلوک شرق را در مقابل بلوک غرب تا سال ۱۹۹۰ میلادی، کنترل کردند. در این زمان بود که پس از حدود ۷۰ سال، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونیسم">نظام کمونیستی</a> قدرت سابق خود را از دست داد و فروپاشید. فدراسیون روسیه، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کشور باقیمانده از این فروپاشی است و جانشین شوروی در سازمان‌های مختلف بین‌المللی از جمله <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a> شد. روسیه دارای <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%88%D8%AA%D9%88_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد">حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد</a> است. این کشور ۷۶ درصد از خاک و ۶۶ درصد از جمعیت اتحاد جماهیر شوروی سابق را به خود اختصاص داده است.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> طی سال‌های پس از فروپاشی شوروی که روسیه جدید شکل گرفته، نظام انتخاباتی چند حزبی همانند کشورهای غربی در آن ایجاد شده است. برخلاف دوران کمونیستی که مالکیت شخصی تقریباً وجود نداشت، اکنون <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a>؛ پایتخت یکی از شهرهای جهان با جمعیت بسیارِ میلیاردرها محسوب می‌شود.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>واحد پول روسیه <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%84" title="روبل">روبل</a> است. روسیه با <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="تولید ناخالص داخلی">تولید ناخالص داخلی</a> ۱٫۵۷۸ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۷ <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی">هشتمین اقتصاد بزرگ جهان</a> (ششمین بر مبنای <a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="قدرت برابری خرید">قدرت برابری خرید</a>) بوده است.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این کشور پس از فروپاشی شوروی به <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اقتصاد بازار">اقتصاد بازار</a> روی آورده است و به <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="منابع طبیعی">منابع طبیعی</a> عظیم خود متکی است. درآمد سرانهٔ این کشور در سال ۲۰۱۳ بیش از ۱۸ هزار دلار (بر مبنای <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="برابری قدرت خرید">قدرت برابری خرید</a>) که این کشور را در رتبه پنجاه و هفتم دنیا می‌نشاند. این کشور یکی از پنج عضو دائمی <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84" class="mw-redirect" title="شورای امنیت سازمان ملل">شورای امنیت سازمان ملل</a>، عضو، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سازمان تجارت جهانی">سازمان تجارت جهانی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C" title="سازمان همکاری شانگهای">سازمان همکاری شانگهای</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="کشورهای مستقل همسود">کشورهای مستقل همسود</a> است. </p><p><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر پوتین">ولادیمیر پوتین</a>، از سال ۱۹۹۹–۲۰۰۸ رئیس‌جمهور، از ۲۰۰۸–۲۰۱۲ نخست‌وزیر روسیه کابینه <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%81" title="دمیتری مدودف">مدودف</a> و از تاریخ ۷ می ۲۰۱۲ مجدد رئیس‌جمهور روسیه است وی بیش از دو دهه در سیاست روسیه دخیل بوده است.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از استعفای مدودف، از ۱۵ ژانویه ۲۰۲۰ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="میخائیل میشوستین">میشوستین</a> نخست‌وزیر روسیه می‌باشد.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سیاست روسیه، تلاش برای یکپارچگی و همبستگی مردمان این کشور و همکاری و عدم تنش با غرب بود؛ اما به خاطر گسترش <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="ناتو">ناتو</a> به شرق و پس از درگیری با <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> بر سر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="اوستیای جنوبی">اوستیای جنوبی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="الحاق کریمه به فدراسیون روسیه">الحاق کریمه به فدراسیون روسیه</a> از خاک <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86_(%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B2%E2%80%93%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86)" class="mw-redirect" title="حمله روسیه به اوکراین (۲۰۲۲–اکنون)">حمله روسیه به اوکراین (۲۰۲۲–اکنون)</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%88_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="الحاق جنوب و شرق اوکراین به روسیه">الحاق جنوب و شرق اوکراین به روسیه</a>، روابط روسیه و غرب به دشمنی گراییده است. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>تاریخ</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="تاریخ روسیه">تاریخ روسیه</a></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:right;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:242px;max-width:242px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:235px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kievan_Rus_en.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Kievan_Rus_en.jpg/238px-Kievan_Rus_en.jpg" decoding="async" width="238" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Kievan_Rus_en.jpg/357px-Kievan_Rus_en.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Kievan_Rus_en.jpg/476px-Kievan_Rus_en.jpg 2x" data-file-width="1384" data-file-height="1368" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="روس کیف">روس کیف</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:229px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Muscovy_1390_1525.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Muscovy_1390_1525.png/238px-Muscovy_1390_1525.png" decoding="async" width="238" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Muscovy_1390_1525.png/357px-Muscovy_1390_1525.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/Muscovy_1390_1525.png 2x" data-file-width="440" data-file-height="425" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="دوک‌نشین بزرگ مسکو">دوک‌نشین بزرگ مسکو</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:100px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_(1866).png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_%281866%29.png/238px-Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_%281866%29.png" decoding="async" width="238" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_%281866%29.png/357px-Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_%281866%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_%281866%29.png/476px-Russian_Empire_at_it%27s_greatest_extent_%281866%29.png 2x" data-file-width="1480" data-file-height="625" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="امپراتوری روسیه">امپراتوری روسیه</a> در آسیا، اروپا و آمریکا</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:175px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg/238px-After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg" decoding="async" width="238" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg/357px-After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg/476px-After_the_capture_of_the_Winter_Palace_26_October_1917.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="591" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="انقلاب اکتبر">انقلاب اکتبر</a> و قدرت‌گیری کمونیسم</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:158px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kyiv_after_Russian_shelling,_2022-10-10_(073).webp" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Kyiv_after_Russian_shelling%2C_2022-10-10_%28073%29.webp/238px-Kyiv_after_Russian_shelling%2C_2022-10-10_%28073%29.webp.png" decoding="async" width="238" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Kyiv_after_Russian_shelling%2C_2022-10-10_%28073%29.webp/357px-Kyiv_after_Russian_shelling%2C_2022-10-10_%28073%29.webp.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Kyiv_after_Russian_shelling%2C_2022-10-10_%28073%29.webp/476px-Kyiv_after_Russian_shelling%2C_2022-10-10_%28073%29.webp.png 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1365" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="جنگ روسیه و اوکراین">جنگ روسیه و اوکراین</a></div></div></div></div></div><p>تاریخ روسیه به سده چهاردهم میلادی بازمی‌گردد که قلمرو پادشاهی تجاری مسکو به عنوان بازیگر اصلی در بین چندین منطقه کوچکتر مشابه مطرح شد. <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85" class="mw-redirect" title="ایوان چهارم">ایوان چهارم</a>، معروف به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AE%D9%88%D9%81" title="ایوان مخوف">ایوان مخوف</a>، نخستین حاکم مسکو بود که خود را تزار نامید. در سده هفدهم <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%81" title="دودمان رومانوف">رومانف</a>ها به حکومت روسیه دست یافتند و تا سیصد سال بر این کشور حکومت کردند. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="پتر کبیر">پتر کبیر</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="کاترین کبیر">کاترین کبیر</a> از بنام‌ترین این پادشاهان بودند که جنگها و اصلاحات زیادی را در جهت مدرن سازی این کشور پیاده کردند و با اقدامات بزرگشان روسیه را به ابرقدرت اوراسیا تبدیل کردند. </p><p>در اوایل سده بیستم، نارضایتی‌های عمیق در میان بخش‌های مختلف جامعه روسیه به اعتراضات گسترده‌ای در این کشور انجامید. در شرایطی که حاکمان کشور نسبت به درد و رنج توده‌های مردم بی‌تفاوت به نظر می‌رسیدند، جریان‌های سیاسی رادیکال در کشور نیرو گرفتند. رخداد معروف به دوشنبه خونین در سال ۱۹۰۵، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D9%88_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="جنگ روسیه و ژاپن">شکست از ژاپن در جنگ ۱۹۰۵</a> و شکست‌های این کشور در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a> به این نارضایتی‌ها بسیار دامن زد. با آغاز <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a> در ۱۹۱۴ میلادی، حکومت تزاری در پی آن بود که سیاست‌های توسعه طلبانه خود را تعقیب کند و در عین حال شورش‌های داخلی را به بهانه وقوع جنگ خاموش نماید. تلاش‌های روسیه برای توسعه اراضی خود متوجه دو منطقه بالکان و تنگه‌های <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="بسفور">بسفور</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%84" title="داردانل">داردانل</a> بود؛ چراکه بخش بزرگی از صادرات روسیه به ویژه غلات از این تنگه‌ها می‌گذشتند. سیاستمداران و نیروی دریایی روسیه به خوبی از سلطه <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> بر <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عثمانی">عثمانی</a> مطلع بودند و آن را برای منافع اقتصادی روسیه زیان آور می‌دانستند. ضعف درونی حکومت تزاری و الحاق این تنگه‌ها به روسیه از راه جنگ امکان‌پذیر نبود از این رو دولت تزار به اتحاد <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلستان</a> پیوست تا بتواند از این طریق بر تنگه‌ها مسلط شود. بدین ترتیب روسیه وارد جنگ شد. طبقات حاکم می‌پنداشتند در این جنگ احساسات وطن پرستانه کارگران و قشرهای ضعیف جامعه بر احساسات انقلابی آنان چیره خواهد شد و این خود می‌تواند روسیه را احیا کند. اما روسیه تحمل یک جنگ بزرگ را نداشت و نیروهای آلمانی و اتریشی به راحتی واحدهای روسی را درهم شکستند. هرج و مرج اقتصادی شدیدتر شد و بحران سوخت بروز نمود. جنگ بر کشاورزی نیز اثر گذاشت و قطع صادرات غله نتوانست اثرات زیان بار کمبود مواد غذایی را جبران کند. فقر و تیره‌روزی به مرور افزایش یافت و این امر به شورش‌ها و اعتصابات کارگران دامن زد. شکست‌های ارتش روسیه نیز به این وضعیت دامن می‌زد. از سال ۱۹۱۶ با تضعیف حکومت تزارها روند اعتراضات مردمی در نواحی مختلف روسیه تشدید شد و در پتروگراد، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> و دیگر شهرهای روسیه نیز احزاب انقلابی و دهقانان و کارگران شرایط سرنگونی تزار را فراهم آوردند. با استعفای تزار نیکلای دوم در مارس ۱۹۱۷ میلادی حکومت تزاری عملاً سرنگون به نظر می‌رسید.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از آن دولت موقت روی کار آمد. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%81%DB%8C%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%86_%DA%A9%D8%B1%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="الکساندر فیودورویچ کرنسکی">الکساندر فیودورویچ کرنسکی</a> Алекса́ндр Фёдорович Ке́ренский چهره برجسته این دولت محسوب می‌شد که در مقام وزارت دادگستری و با تعقیب و مجازات متهمین به فساد و جنایات گذشته، شهرت پیدا کرده بود. در نیمه ماه مارس ۱۹۱۷ تبعیدیان و فراریان روسی از چهار گوشه جهان؛ از اروپا و آمریکا تا <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="سیبری">سیبری</a>، به سوی پتروگراد سرازیر شدند. از میان هزاران نفری که در بهار ۱۹۱۷ به روسیه بازگشتند، از هر گروه و طبقه ای؛ از انقلابیون قدیمی و سوسیالیست‌ها و لیبرال‌ها گرفته تا روشنفکران و دانشجویان همگی به کشور بازگشتند. گرچه تا ورود <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="لنین">لنین</a> به پتروگراد در ۱۶ آوریل ۱۹۱۷، خطری جدی دولت موقت را تهدید نمی‌کرد. لنین با تجاربی که در سال‌های فرار و تبعید اندوخته بود و شیوه خاصی که در مبارزات سیاسی داشت، توانست طی مدتی کمتر از هفت ماه مسیر انقلاب روسیه را تغییر دهد و با براه انداختن انقلاب دومی که به انقلاب بلشویکی شهرت یافت، مسیر تاریخ روسیه را عوض کند.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نخستین سال‌های حکومت لنین با <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جنگ داخلی روسیه">جنگ داخلی</a> علیه حامیان سلطنت همراه بود و پس از مدتی رقابت برای جانشینی لنین شدت گرفت. وی در سال ۱۹۲۴ درگذشت و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="استالین">استالین</a> در سال ۱۹۲۹ به رهبری بلامنازع <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="حزب کمونیست اتحاد شوروی">حزب کمونیست شوروی</a> دست یافت. سیاست‌های استالین به صنعتی‌سازی سریع کشور انجامید اما حکومت او با حجم غیرمنتظره‌ای از پاکسازی‌های سیاسی، تبعیدهای دسته‌جمعی و حبس و زندان همراه بود. در ژوئن ۱۹۴۱، آلمان به شوروی یورش برد و جنگی چهارساله درگرفت که ۲۷ میلیون شهروند شوروی در آن جان باختند. روسیه در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a> پیروز شد و کنترل سیاسی بیشتر قلمرو اروپای شرقی و مرکزی را برای خود تضمین کرد. استالین تا زمان مرگش در سال ۱۹۵۳ در مسند قدرت باقی ماند. در این دوران حزب کمونیست با استفاده از دستگاه امنیتی عظیم خود بر تمام جنبه‌های زندگی اجتماعی جامعه تسلط یافت و شوروی با پرداخت بهایی گزاف از حیات انسان‌ها به یک ابرقدرت صنعتی و نظامی بدل شد. </p><p><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B4%DA%86%D9%81" class="mw-redirect" title="خروشچف">خروشچف</a> جانشین استالین تلاش کرد تا جنبه‌های بی‌رحمانه حکومت استالین را افشا کرده، و در عین حال، بخش‌های کلیدی حکومت کمونیستی را حفظ کند. وی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="سانسور">سانسور</a> را در جامعه کاهش داده و سیاست خارجی همزیستی مسالمت‌آمیز با غرب را در پیش گرفت، اما با سرکوب <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B9%DB%B5%DB%B6_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان">قیام سال ۱۹۵۶ مجارستان،</a> سلطه شوروی بر دولت‌های دست‌نشانده این کشور ادامه یافت. با این حال، دستگاه حزبی اعتماد خود را به وی از دست داده و اعتبار خروشچف در پی نحوه رویارویی او با <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="بحران موشکی کوبا">بحران موشکی ۱۹۶۲ کوبا</a> کاهش یافت. خروشچف در سال ۱۹۶۴ در یک کودتای حزبی برکنار شد. در دوران <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%98%D9%86%D9%81" class="mw-redirect" title="برژنف">برژنف</a> جانشین خروشچف، شرایط زندگی برای توده‌های مردم پیش‌بینی پذیرتر و مناسب‌تر شد اما سرکوب سیاسی ادامه یافت. با این حال، با توجه به کاهش رشد اقتصادی و سر برآوردن مشکلات اجتماعی دوران برژنف به «عصر رکود» نامبردار شد. از سال ۱۹۷۹، شوروی در جنگی دراز و خونبار در افغانستان درگیر شد. یک نسل کامل قربانی <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جنگ شوروی در افغانستان">جنگ شوروی در افغانستان</a> شدند.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تقسیمات_کشوری"><span id=".D8.AA.D9.82.D8.B3.DB.8C.D9.85.D8.A7.D8.AA_.DA.A9.D8.B4.D9.88.D8.B1.DB.8C"></span>تقسیمات کشوری</h2></div> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Russian-regions.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Russian-regions.png" decoding="async" width="644" height="453" class="mw-file-element" data-file-width="644" data-file-height="453" /></a><figcaption>نقشه <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="تقسیمات کشوری روسیه">تقسیمات کشوری روسیه</a>؛ سبز:<a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جمهوری‌های روسیه">جمهوری</a> - کرم:<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="سرزمین‌های روسیه">سرزمین</a> - قهوه‌ای:<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="استان‌های روسیه">استان</a> - زرد:<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="نواحی خودمختار روسیه">ناحیه خودمختار</a> - آبی:<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="استان خودمختار یهودی">استان خودمختار یهودی</a> - صورتی:۲ شهر فدرال <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سن پترزبورگ">سن پترزبورگ</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سیاست"><span id=".D8.B3.DB.8C.D8.A7.D8.B3.D8.AA"></span>سیاست</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="سیاست در روسیه">سیاست در روسیه</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kremlin_27.06.2008_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/220px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/330px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/440px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg 2x" data-file-width="1792" data-file-height="1254" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%86" title="کاخ بزرگ کرملین">کاخ بزرگ کرملین</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="کرملین مسکو">کرملین مسکو</a> از زمان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی">اتحاد جماهیر شوروی</a> محل اصلی امور سیاسی روسیه بوده است. سیاست روسیه در چارچوب <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نظام نیمه‌ریاستی">نظام نیمه‌ریاستی</a> صورت می‌گیرد. مطابق <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="قانون اساسی روسیه">قانون اساسی روسیه</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست رؤسای جمهور فدراسیون روسیه">رئیس‌جمهور روسیه</a> رئیس دولت است و از یک <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%AD%D8%B2%D8%A8%DB%8C" title="نظام چندحزبی">سیستم چند حزبی</a> با <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="قوه مجریه">قدرت اجرایی</a> که توسط دولت اعمال می‌شود، به ریاست نخست‌وزیر است که با تصویب پارلمان توسط رئیس‌جمهور منصوب می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="قانون_اساسی"><span id=".D9.82.D8.A7.D9.86.D9.88.D9.86_.D8.A7.D8.B3.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>قانون اساسی</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="قانون اساسی روسیه">قانون اساسی روسیه</a></div> <p>مهم‌ترین سند <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوقی</a> در <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فدراسیون روسیه">فدراسیون روسیه</a> است. این قانون در <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="همه‌پرسی">همه‌پرسی</a> روز ۱۲ دسامبر ۱۹۹۳ جایگزین قانون اساسی <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری فدراتیو شوروی سوسیالیستی">جمهوری فدراتیو شوروی سوسیالیستی</a> شد که در ۱۲ آوریل ۱۹۷۸ میلادی به تصویب رسیده بود. در این همه‌پرسی ۵۸٬۱۸۷٬۷۵۵ نفر شرکت کرده و ۳۲٬۹۳۷٬۳۰ (بیش از ۵۸ درصد) نفر به آن رأی موافق دادند. در این قانون اختیارات گسترده‌ای به <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رئیس‌جمهور روسیه">رئیس‌جمهور</a> اعطا شده که این امر با سنت تاریخی تمرکز <a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA" title="قدرت">قدرت</a> سیاسی در این کشور هماهنگ و متناسب است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دولت"><span id=".D8.AF.D9.88.D9.84.D8.AA"></span>دولت</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_(2023-03-21)_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_%282023-03-21%29_02.jpg/220px-Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_%282023-03-21%29_02.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_%282023-03-21%29_02.jpg/330px-Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_%282023-03-21%29_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_%282023-03-21%29_02.jpg/440px-Mikhail_Mishustin_and_Xi_Jinping_%282023-03-21%29_02.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1080" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="میخائیل میشوستین">میخائیل میشوستین</a> نخست‌وزیر روسیه و <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="شی جین پینگ">شی جین پینگ</a> رئیس‌جمهور چین</figcaption></figure> <p>دولت روسیه بالاترین قدرت اجرایی در <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فدراسیون روسیه">فدراسیون روسیه</a> است. اعضای دولت روسیه شامل <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نخست‌وزیر روسیه">نخست‌وزیر</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="معاون نخست‌وزیر روسیه">معاون نخست‌وزیر</a> و وزرای دولت فدرال می‌باشند. بر اساس اصلاحیه سال ۱۹۹۱ <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="قانون اساسی روسیه">قانون اساسی ۱۹۷۸ روسیه</a> <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست رؤسای جمهور فدراسیون روسیه">رئیس‌جمهور روسیه</a>، رئیس شورای اجرایی این کشور بود و شورای وزیران را رهبری می‌کرد. طبق قانون اساسی فعلی روسیه، در حال حاضر رئیس‌جمهور از اعضای دولت روسیه نمی‌باشد و از قدرت اجرایی برخوردار نیست. اما رئیس‌جمهور، <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نخست‌وزیر روسیه">نخست‌وزیر روسیه</a> را تعیین می‌کند، که بعنوان بالاترین منصب اجرایی این کشور فعالیت می‌کند. <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نخست‌وزیر روسیه">نخست‌وزیر روسیه</a> رسماً دومین فرد قدرتمند در ساختار سیاسی روسیه است که طبق ماده ۲۴ قانون اساسی فدرال ریاست دولت روسیه را به عهده دارد. با توجه به نقش مرکزی <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست رؤسای جمهور فدراسیون روسیه">رئیس‌جمهور</a> در ساختار سیاسی روسیه فعالیت‌های قوه مجریه (از جمله نخست‌وزیر) به میزان قابل توجهی تحت تأثیر وی قرار دارد. <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_%D9%85%D9%82%D9%86%D9%86%D9%87" title="قوه مقننه">قدرت مقننه</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3%DB%8C" title="دومجلسی">دو</a> مجلس مجمع فدرال فدرال روسیه واگذار شده است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انتخابات"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D8.AE.D8.A7.D8.A8.D8.A7.D8.AA"></span>انتخابات</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="انتخابات در روسیه">انتخابات در روسیه</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Building_of_Council_of_Labor_and_Defense,_Moscow.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Building_of_Council_of_Labor_and_Defense%2C_Moscow.jpg/220px-Building_of_Council_of_Labor_and_Defense%2C_Moscow.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Building_of_Council_of_Labor_and_Defense%2C_Moscow.jpg/330px-Building_of_Council_of_Labor_and_Defense%2C_Moscow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Building_of_Council_of_Labor_and_Defense%2C_Moscow.jpg/440px-Building_of_Council_of_Labor_and_Defense%2C_Moscow.jpg 2x" data-file-width="4176" data-file-height="2964" /></a><figcaption>ساختمان دومای دولتی در سال <a href="/wiki/%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B6" title="۲۰۱۶">۲۰۱۶</a></figcaption></figure> <p>مردم روسیه در سطح <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="فدرال">فدرال</a>، رئیس‌جمهور را به عنوان رئیس کشور و اعضای مجلس قانون‌گذاری را انتخاب می‌کنند. این مجلس یکی از دو مجلس فدرال به‌شمار می‌رود. رئیس‌جمهور را می‌توان در نهایت به مدت دو دورهٔ شش ساله انتخاب کرد. این مدت از ۲۰۰۸ به این سو از چهار سال به شش سال افزایش یافت. مجلس فدرال دارای دو مجلس است: <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%A7" class="mw-redirect" title="مجلس دوما">مجلس دوما</a> که ۴۵۰ عضو دارد و هر کدام به مدت پنج سال به صورت نمایندگی تناسبی انتخاب می‌شوند و شورای فدراسیون روسیه که مستقیماً توسط مردم انتخاب نمی‌شوند بلکه هر کدام از ۸۵ واحد فدرال این کشور ۲ نماینده به این شورا می‌فرستند تا در نهایت ۱۷۰ عضو در آن وجود داشته باشد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نظام_قضایی"><span id=".D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85_.D9.82.D8.B6.D8.A7.DB.8C.DB.8C"></span>نظام قضایی</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نظام قضایی روسیه">نظام قضایی روسیه</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg/220px-VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg/330px-VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg/440px-VIII_All-Russian_Congress_of_Judges.jpeg 2x" data-file-width="650" data-file-height="434" /></a><figcaption> کنگره VIII کل قضات روسیه در دسامبر ۲۰۱۲.</figcaption></figure> <p>به تمام نهادهای قضایی، در <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فدراسیون روسیه">فدراسیون روسیه</a> اشاره دارد. پس از <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="فروپاشی شوروی">فروپاشی شوروی</a> در دسامبر ۱۹۹۱، فدراسیون روسیه بزرگ‌ترین کشوری است که پس از این فروپاشی به وجود آمده است. دو سال بعد و در دسامبر ۱۹۹۳ همه‌پرسی برگزار شد و یک قانون اساسی جدید به تصویب رسید. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جغرافیا"><span id=".D8.AC.D8.BA.D8.B1.D8.A7.D9.81.DB.8C.D8.A7"></span>جغرافیا</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جغرافیای روسیه">جغرافیای روسیه</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Russia_87.74494E_66.20034N.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Russia_87.74494E_66.20034N.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Russia_87.74494E_66.20034N.jpg/220px-Russia_87.74494E_66.20034N.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Russia_87.74494E_66.20034N.jpg/330px-Russia_87.74494E_66.20034N.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Russia_87.74494E_66.20034N.jpg/440px-Russia_87.74494E_66.20034N.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="958" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="تصویر ماهواره‌ای">تصویر ماهواره‌ای</a> از جغرافیای روسیه که مرزهای آن با خط زرد نمایان است.</figcaption></figure> <p>کشور روسیه در آسیای شمالی و اروپای شرقی واقع است و با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="اقیانوس آرام">اقیانوس آرام</a> شمالی و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AC%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="اقیانوس منجمد شمالی">اقیانوس منجمد شمالی</a>؛ و نیز با <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="دریای خزر">دریای خزر</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="دریای سیاه">دریای سیاه</a>، و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="دریای بالتیک">دریای بالتیک</a> مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="دریای برینگ">دریای برینگ</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="دریای ژاپن">دریای ژاپن</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="دریای خزر">دریای خزر</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="دریای سیاه">دریای سیاه</a>، و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="دریای بالتیک">دریای بالتیک</a> ارتباط دریایی دارد. روسیه یکی از کشورها با بیشترین ذخایر آب شیرین است. آبهای سطحی ۱۲/۴ درصد از روسیه را تشکیل می‌دهند که ۸۴ درصد آن در شرق اورال متمرکز است. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="دریاچه بایکال">دریاچه بایکال</a> با ۳۱۷۰۰ کیلومتر مربع بزرگ‌ترین منبع آب شیرین و عمیق‌ترین دریاچه جهان به‌شمار می‌رود.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>همسایگان زمینی روسیه عبارتند از: </p><p>در جنوب شرقی (<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="آسیا">آسیا</a>): <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="کره شمالی">کره شمالی</a> (۱۸ کیلومتر)، <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a> (۴۱۷۹ کیلومتر)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مغولستان">مغولستان</a> (۳۴۵۲ کیلومتر) و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a> (۷۶۴۴ کیلومتر) </p><p>در جنوب غربی (<a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="قفقاز">قفقاز</a>): <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a> (۳۳۸ کیلومتر) و <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> (۸۹۴ کیلومتر) </p><p>در غرب (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا">اروپا</a>): <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a> (۱۹۴۴ کیلومتر)، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a> (۱۳۱۲ کیلومتر)، <a href="/wiki/%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="لتونی">لتونی</a> (۳۳۲ کیلومتر)، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="استونی">استونی</a> (۳۲۴ کیلومتر)، <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="فنلاند">فنلاند</a> (۱۳۰۹ کیلومتر)، و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%88%DA%98" title="نروژ">نروژ</a> (۱۹۱ کیلومتر) و در بخش جدامانده <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="کالینینگراد">کالینینگراد</a> با کشورهای <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیتوانی">لیتوانی</a> (۲۶۱ کیلومتر) و <a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="لهستان">لهستان</a> (۲۱۰ کیلومتر). کشیدگی مساحت روسیه از کالینینگراد؛ غربی‌ترین نقطه در نزدیکی دریای بالتیک تا <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%DA%A9" title="ولادی‌وستوک">ولادی‌وستوک</a>؛ شرقی‌ترین منطقه در ساحل اقیانوس آرام (حدود ۹ هزار کیلومتر) است. فدراسیون روسیه بیشترین مرز با قزاقستان و کمترین را با کره شمالی داراست. </p><p><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%85%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1" title="هالفورد مکیندر">هالفورد مکیندر</a>، از پیشگامان <a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ژئوپلیتیک">ژئوپلیتیک</a>، موقعیت جغرافیایی روسیه را محوری می‌دانست و در این باب نوشته بود: «آیا جز این است که مسند سیاست جهان مرکز دو قارهٔ آسیا و اروپا می‌باشد که کشتی‌ها بدان دسترسی ندارند ولی در قدیم معرض تاخت‌وتاز سواران صحراگرد بود و امروز رفته‌رفته از شبکه‌های راه‌آهن پوشیده می‌گردد؟ شرایطی که لازمهٔ تحرک و گسترش اقتصادی و نظامی است در این اقلیم گرد آمده است. روسیه جانشین <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84" title="امپراتوری مغول">امپراتوری مغول</a> شده و فشار این کشور، که بر فنلاند و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="اسکاندیناوی">اسکاندیناوی</a> و لهستان و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> و <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هندوستان">هندوستان</a> و چین وارد می‌شود، جایگزین همان یورش‌هایی است که بیابان‌نشینان بر ممالک دوردست می‌بردند. موقعیت سوق‌الجیشی و مرکزیت روسیه در جهان همانند موقعیت آلمان در اروپاست. روسیه می‌تواند از همه‌سو ضربت زند و از همه‌سو ــ به‌جز از شمال ــ ضربت خورد.»<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ساعت"><span id=".D8.B3.D8.A7.D8.B9.D8.AA"></span>ساعت</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:RussiaTime.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/RussiaTime.png/220px-RussiaTime.png" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/RussiaTime.png/330px-RussiaTime.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/RussiaTime.png/440px-RussiaTime.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a><figcaption>منطقه‌های زمانی فدراسیون روسیه</figcaption></figure> <p>روسیه ۹ منطقه زمانی دارد. از <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="کالینینگراد">کالینینگراد</a> (بخش اروپایی روسیه) که ۱ ساعت از وقت مسکو عقب‌تر است تا <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="ماگادان">ماگادان</a> (شرق روسیه) که ۸ ساعت از وقت مسکو جلوتر است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شهرها"><span id=".D8.B4.D9.87.D8.B1.D9.87.D8.A7"></span>شهرها</h3></div> <table class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"> <tbody><tr> <th rowspan="21"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="الگو:شهرهای اصلی روسیه"><span title="مشاهدهٔ این الگو">نمایش</span></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="بحث الگو:شهرهای اصلی روسیه"><span title="بحث پیرامون این الگو">بحث</span></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شهرهای اصلی روسیه"><span title="ویرایش کردن این الگو">ویرایش</span></a></li></ul></div> <p><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kremlin_27.06.2008_01.jpg" class="mw-file-description" title="Moscow"><img alt="Moscow" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/135px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg" decoding="async" width="135" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/203px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kremlin_27.06.2008_01.jpg/270px-Kremlin_27.06.2008_01.jpg 2x" data-file-width="1792" data-file-height="1254" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:PalaceSquare.JPG" class="mw-file-description" title="Saint Petersburg"><img alt="Saint Petersburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/PalaceSquare.JPG/135px-PalaceSquare.JPG" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/PalaceSquare.JPG/203px-PalaceSquare.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/PalaceSquare.JPG/270px-PalaceSquare.JPG 2x" data-file-width="915" data-file-height="685" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سن پترزبورگ">سن پترزبورگ</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg" class="mw-file-description" title="Novosibirsk"><img alt="Novosibirsk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg/135px-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg/203px-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg/270px-%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%A1%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="300" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%DA%A9" title="نووسیبیرسک">نووسیبیرسک</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Yekaterinburg_skyline2.jpg" class="mw-file-description" title="Yekaterinburg"><img alt="Yekaterinburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yekaterinburg_skyline2.jpg/135px-Yekaterinburg_skyline2.jpg" decoding="async" width="135" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yekaterinburg_skyline2.jpg/203px-Yekaterinburg_skyline2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Yekaterinburg_skyline2.jpg/270px-Yekaterinburg_skyline2.jpg 2x" data-file-width="2250" data-file-height="1635" /></a></span><br /><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="یکاترینبورگ">یکاترینبورگ</a> </p> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست شهرهای روسیه بر پایه جمعیت (صفحه وجود ندارد)">رتبه</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="فهرست شهرهای روسیه">شهر</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">نام به روسی</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="تقسیمات فدرال روسیه">از توابع</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست شهرهای روسیه بر پایه جمعیت (صفحه وجود ندارد)">جمعیت</a> </th> <th rowspan="21"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="الگو:شهرهای اصلی روسیه"><span title="مشاهدهٔ این الگو">نمایش</span></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="بحث الگو:شهرهای اصلی روسیه"><span title="بحث پیرامون این الگو">بحث</span></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شهرهای اصلی روسیه"><span title="ویرایش کردن این الگو">ویرایش</span></a></li></ul></div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Nizhny_Novgorod_center_small.jpg" class="mw-file-description" title="Nizhny Novgorod"><img alt="Nizhny Novgorod" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Nizhny_Novgorod_center_small.jpg/135px-Nizhny_Novgorod_center_small.jpg" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Nizhny_Novgorod_center_small.jpg/203px-Nizhny_Novgorod_center_small.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Nizhny_Novgorod_center_small.jpg/270px-Nizhny_Novgorod_center_small.jpg 2x" data-file-width="896" data-file-height="672" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%98%D9%86%DB%8C_%D9%86%D9%88%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="نیژنی نووگورود">نیژنی نووگورود</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ladya_Samara_winter.JPG" class="mw-file-description" title="Samara"><img alt="Samara" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ladya_Samara_winter.JPG/135px-Ladya_Samara_winter.JPG" decoding="async" width="135" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ladya_Samara_winter.JPG/203px-Ladya_Samara_winter.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ladya_Samara_winter.JPG/270px-Ladya_Samara_winter.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7_(%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87)" title="سامارا (روسیه)">سامارا</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kazan_kremlin_spas_tower.jpg" class="mw-file-description" title="Kazan"><img alt="Kazan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazan_kremlin_spas_tower.jpg/135px-Kazan_kremlin_spas_tower.jpg" decoding="async" width="135" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazan_kremlin_spas_tower.jpg/203px-Kazan_kremlin_spas_tower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazan_kremlin_spas_tower.jpg/270px-Kazan_kremlin_spas_tower.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1247" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قازان">قازان</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Omsk_Vrubel_Museum.jpg" class="mw-file-description" title="Omsk"><img alt="Omsk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Omsk_Vrubel_Museum.jpg/135px-Omsk_Vrubel_Museum.jpg" decoding="async" width="135" height="95" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Omsk_Vrubel_Museum.jpg/203px-Omsk_Vrubel_Museum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Omsk_Vrubel_Museum.jpg/270px-Omsk_Vrubel_Museum.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="897" /></a></span><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9" title="امسک">امسک</a> </p> </th></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a></b></td> <td><i>Москва</i></td> <td><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">کلان‌شهر مسکو</a></td> <td>۱۲٬۳۸۱٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۲</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سن پترزبورگ">سن پترزبورگ</a></b></td> <td><i>Санкт-Петербург</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سن پترزبورگ">سن پترزبورگ</a></td> <td>۵٬۲۸۲٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۳</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%DA%A9" title="نووسیبیرسک">نووسیبیرسک</a></b></td> <td><i>Новосибирск</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B3%DA%A9" title="استان نووسیبیرسک">استان نووسیبیرسک</a></td> <td>۱٬۶۰۳٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۴</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="یکاترینبورگ">یکاترینبورگ</a></b></td> <td><i>Екатеринбург</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9" title="استان سوردلوفسک">استان سوردلوفسک</a></td> <td>۱٬۴۵۶٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۵</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%98%D9%86%DB%8C_%D9%86%D9%88%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="نیژنی نووگورود">نیژنی نووگورود</a></b></td> <td><i>Нижний Новгород</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%86%DB%8C%DA%98%D9%86%DB%8C_%D9%86%D9%88%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="استان نیژنی نووگورود">استان نیژنی نووگورود</a></td> <td>۱٬۲۶۷٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۶</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7_(%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87)" title="سامارا (روسیه)">سامارا</a></b></td> <td><i>Самара</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="استان سامارا">استان سامارا</a></td> <td>۱٬۱۷۰٬۰۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۷</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قازان">قازان</a></b></td> <td><i>Казань</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاتارستان">تاتارستان</a></td> <td>۱٬۲۳۲٬۰۰۰</td> <td> </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۸</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9" title="امسک">امسک</a></b></td> <td><i>Омск</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9" class="mw-redirect" title="استان امسک">استان امسک</a></td> <td>۱٬۱۲۹٬۱۲۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۹</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%DA%86%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9" title="چلیابینسک">چلیابینسک</a></b></td> <td><i>Челябинск</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9" title="استان چلیابینسک">استان چلیابینسک</a></td> <td>۱٬۰۹۳٬۶۹۹ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۰</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81-%D9%86%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D9%86%D9%88" title="روستوف-نا-دونو">روستوف-نا-دونو</a></b></td> <td><i>Ростов-на-Дону</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81" title="استان روستوف">استان روستوف</a></td> <td>۱٬۰۴۸٬۹۹۱ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۱</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%81%D8%A7" title="اوفا">اوفا</a></b></td> <td><i>Уфа</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="باشقیرستان">باشقیرستان</a></td> <td>۱٬۰۲۴٬۸۴۲ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۲</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%DA%AF%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" class="mw-redirect" title="ولگاگراد (شهر)">ولگاگراد</a></b></td> <td><i>Волгоград</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%DA%AF%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="استان ولگوگراد">استان ولگوگراد</a></td> <td>۱٬۰۲۱٬۲۰۰ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۳</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%85" title="پرم">پرم</a></b></td> <td><i>Пермь</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D9%85" title="سرزمین پرم">سرزمین پرم</a></td> <td>۹۸۵٬۷۹۴ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۴</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DA%A9" title="کراسنویارسک">کراسنویارسک</a></b></td> <td><i>Красноярск</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DA%A9" title="سرزمین کراسنویارسک">سرزمین کراسنویارسک</a></td> <td>۹۴۷٬۸۰۱ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۵</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%DA%98" title="وورونژ">وورونژ</a></b></td> <td><i>Воронеж</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%DA%98" title="استان ورونژ">استان ورونژ</a></td> <td>۸۴۳٬۴۹۶ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۶</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81" title="ساراتوف">ساراتوف</a></b></td> <td><i>Саратов</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81" title="استان ساراتوف">استان ساراتوف</a></td> <td>۸۳۰٬۹۵۳ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۷</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="تولیاتی">تولیاتی</a></b></td> <td><i>Тольятти</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="استان سامارا">استان سامارا</a></td> <td>۷۲۰٬۳۴۶ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۸</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="کراسنودار">کراسنودار</a></b></td> <td><i>Краснодар</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="سرزمین کراسنودار">سرزمین کراسنودار</a></td> <td>۷۱۰٬۶۸۶ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۹</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%98%D9%88%D8%B3%DA%A9" title="ایژوسک">ایژوسک</a></b></td> <td><i>Ижевск</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7" title="اودمورتیا">اودمورتیا</a></td> <td>۶۱۱٬۰۴۳ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۲۰</td> <td align="right"><b><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84" title="یاروسلاول">یاروسلاول</a></b></td> <td><i>Ярославль</i></td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84" title="استان یاروسلاول">استان یاروسلاول</a></td> <td>۶۰۶٬۳۳۶ </td></tr> <tr> <td colspan="11" align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="کارگروه دولتی آمار (صفحه وجود ندارد)">سرشماری سال ۲۰۰۹ میلادی</a><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <p><br /> </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فرهنگ_و_مردم"><span id=".D9.81.D8.B1.D9.87.D9.86.DA.AF_.D9.88_.D9.85.D8.B1.D8.AF.D9.85"></span>فرهنگ و مردم</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="فرهنگ روسی">فرهنگ روسی</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:242px;max-width:242px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:165px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Russian_bread_and_salt.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Russian_bread_and_salt.jpg/238px-Russian_bread_and_salt.jpg" decoding="async" width="238" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Russian_bread_and_salt.jpg/357px-Russian_bread_and_salt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Russian_bread_and_salt.jpg/476px-Russian_bread_and_salt.jpg 2x" data-file-width="3184" data-file-height="2216" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%86%D9%85%DA%A9" title="نان و نمک">نان و نمک</a>، پذیرایی سنتی اسلاوها</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:238px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg/238px-Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg.png" decoding="async" width="238" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg/357px-Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg/476px-Flag_of_the_Tzar_of_Muscovia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D8%B1" title="عقاب دو سر">عقاب دو سر</a>، در <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نشان ملی روسیه">نشان ملی روسیه</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:171px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:World_around_1900.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/World_around_1900.jpg/238px-World_around_1900.jpg" decoding="async" width="238" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/World_around_1900.jpg/357px-World_around_1900.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/World_around_1900.jpg/476px-World_around_1900.jpg 2x" data-file-width="2880" data-file-height="2078" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="خرس روسی">خرس روسی</a>، یکی از نمادهای ملی روسیه</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:158px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Armoury-flickr09.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Armoury-flickr09.jpg/238px-Armoury-flickr09.jpg" decoding="async" width="238" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Armoury-flickr09.jpg/357px-Armoury-flickr09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Armoury-flickr09.jpg/476px-Armoury-flickr09.jpg 2x" data-file-width="2496" data-file-height="1664" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center">کلاه مونوماخ روسی</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:244px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kremlin_Star.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Kremlin_Star.jpg/238px-Kremlin_Star.jpg" decoding="async" width="238" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Kremlin_Star.jpg/357px-Kremlin_Star.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Kremlin_Star.jpg/476px-Kremlin_Star.jpg 2x" data-file-width="1170" data-file-height="1200" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="ستاره سرخ">ستاره سرخ</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:179px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg/238px-Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg" decoding="async" width="238" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg/357px-Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg/476px-Beef_Stroganoff-02_cropped.jpg 2x" data-file-width="1268" data-file-height="955" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%81_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%81" title="بیف استروگانف">بیف استروگانف</a>، خوراک محبوب روسی</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:205px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Grayushanka.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Grayushanka.jpg/238px-Grayushanka.jpg" decoding="async" width="238" height="205" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Grayushanka.jpg/357px-Grayushanka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Grayushanka.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="345" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="اوشانکا">اوشانکا</a>، کلاه مشهور روسی</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:334px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg/238px-Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg" decoding="async" width="238" height="335" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg/357px-Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg/476px-Ilya_Repin_-_Sadko_-_Google_Art_Project_levels_adjustment_2.jpg 2x" data-file-width="5444" data-file-height="7660" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D9%88" title="سادکو">سادکو</a>، یکی از اساطیر روسی</div></div></div></div></div> <p>روسیه از نظر تنوع فرهنگی یکی از رنگارنگ‌ترین کشورهاست. بیش از ۱۶۰ گروه مختلف از فرهنگ‌ها و قومیت‌های گوناگون در این کشور زندگی می‌کنند. از سالیان پیش، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7" title="اسلاوها">اسلاوها</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%82%DB%8C%D8%B1" title="باشقیر">باشقیرها</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="تاتارها">تاتارها</a>، اهالی <a href="/wiki/%DA%86%DA%86%D9%86" title="چچن">چچن</a>، چوواش‌ها، اینگوش‌ها و دیگر اقوام روسیه با اشتراکات زیاد توانسته‌اند تولیدات فرهنگی متفاوتی را به مردم جهان ارائه کنند. <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="موسیقی">موسیقی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ادبیات">ادبیات</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a>، هنر <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="مینیاتور">مینیاتور</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_(%D8%B1%D9%82%D8%B5)" class="mw-redirect" title="باله (رقص)">باله</a> حاصل تلاش این فرهنگ‌های گوناگون است که با ارائه گونه‌های مختلف توانسته‌اند به رشد بخشهایی از فرهنگ روسیه یاری رسانند. به گفته روس شناسان، یکی از دلایل چیره شدن ادبیات روس بر غرب در قرن‌های ۱۸، ۱۹ و ۲۰ همین گوناگونی فکری و فرهنگی بوده است. فرهنگ روسیه بر پایه‌های فرهنگ شرقی بنا شده؛ فرهنگی با زیرساخت‌های شرقی که همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. محور اغلب فعالیتهای فرهنگی در روسیه بر پایه احیاء و تقویت فرهنگ سنتی، پاسداشت مراسم آیینی و حفظ ارزش‌ها و میراث گذشته است. </p><p>ادبیات روسی نه تنها ارزش‌های زیباشناختی، ایده‌ها، اخلاق و معنویات را منعکس می‌کند بلکه در واقع انعکاس دهنده فلسفه روسیه است. تا قرن هجدهم میلادی عملاً ادبیات سکولار در روسیه وجود نداشت و متون ادبی بر پایه تاریخ، طبیعت و زندگی مردمان روس بنا شده بود.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از آن از قرن هجدهم ادبیات سکولار میان شاعران و نویسندگان روسی نفوذ کرد. از جمله شاعران این دوره واسیلی تردیاکوفسکی Василий Тредиаковски، گاوریِل رومانوویچ درژاوین Гаврии́л Рома́нович Держа́вин، میخاییل واسیلیویچ لومونوسف Михаи́л Васи́льевич Ломоно́сов و نویسندگانی چون نیکلای میخاییلویچ کارامزین Никола́й Миха́йлович Карамзи́н والکساندر نیکلایویچ رادیشف Алекса́ндр Никола́евич Ради́щев را می‌توان نام برد. پس از آن از جمله شاعران معروف روسیه می‌توان به الکساندر سرگیویچ پوشکین Александр Сергеевич Пушкин میخاییل یوریویچ لرمانتوف Михаил Юрьевич Лермонтов آنا آندریِونا <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" class="mw-redirect" title="آخماتووا">آخماتووا</a> А́нна Андре́евна Ахма́това و ولادیمیر ولادیمیرویچ مایاکفسکی اشاره کرد. از نویسندگان بنام کلاسیک روس نیز فئودور میخاییلویچ <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="داستایوفسکی">داستایوفسکی</a> Фёдор Михайлович Достоевский، لف نیکلایویچ <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="تولستوی">تولستوی</a> Лев Николаевич Толстой، آنتون پاولویچ <a href="/wiki/%DA%86%D8%AE%D9%88%D9%81" class="mw-redirect" title="چخوف">چخوف</a> Антон Павлович Чехов و ایوان الکساندرویچ بونین Иван Алексеевич Бунин شهرت جهانی دارند. اکنون نیز روس‌ها بسیار به فرهنگ و ادب کلاسیک خود می‌بالند و با وجود نویسندگان و شاعران جوان و اهل ذوق امروزی، همچنان در کتابخانه هر خانواده روس، ادبیات کلاسیک جایگاه ویژه ای داراست.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هنر <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a> در روسیه از دیرباز مورد توجه بوده است و هنرمندانی بنام در این عرصه می‌زیسته‌اند. گرچه اولین پرتره‌های واقع گرایانه در اوسط و اواخر قرن هفدهم میلادی و به صورت جدی تر در قرن هجدهم نمود پیدا کردند. در این دوران نقاشانی چون دیمیتری گریگورویچ لِویتسکی (Дми́трий Григо́рьевич Леви́цкий (۱۷۳۵—۱۸۲۲ و ولادیمیر لوکیچ بٌرٌویکووسکی (Влади́мир Луки́ч Боровико́вский (۱۷۵۷ —۱۸۲۵) مشهورند. از همان زمان هنر نقاشی روسی روند جهانی در پیش گرفت و هنرمندان برجسته قرن نوزدهم روسیه ظهور کردند. </p><p>مجسمه‌سازی نیز در روسیه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این هنر به ویژه پس از روی کارآمدن پتر اول گسترش یافت و جلوه ای از سبک پیکرنگاری خلاقانه روسی را به نمایش می‌گذارد. در پارک‌ها، موزه‌ها، ایستگاه‌های مترو، نمای داخلی و بیرونی کاخ‌های دوران امپراتوری و میدان‌ها و خیابان‌های شهرهای روسیه مجسمه‌های زیبایی مشاهده می‌شوند که نمایانگر تاریخ این کشور چه دوران قبل از انقلاب اکتبر و چه پس از آن است.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچون مجسمه یک مرد و زن که در دستانشان داس و چکش دیده می‌شود به نام (زن و مرد کارگر)، کاری ست از پیکرنگار آن دوران وِرا ایگناتِونا موخینا (Ве́ра Игна́тьевна Му́хина (۱۸۸۹—۱۹۵۳ که در نزدیکی ایستگاه مترو پارک ودنخا ВДНХ نصب شده و به یک ایده و نماد دوران شوروی در مسکو بدل شده است.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در روسیه موزه‌ها و گالری‌های بسیاری وجود دارند. روس‌ها به هنر روسی افتخار می‌کنند و همواره بازدید از این موزه‌ها و گالری‌ها در برنامه آنها جای دارد. از میان این اماکن، موزه تریتیکوف Государственная Третьяковская галерея، موزه <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7" title="هنرهای زیبا">هنرهای زیبا</a> به نام الکساندر <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="پوشکین">پوشکین</a> Государственный музей изобразительных искусств им. А. С. Пушкина در مسکو و موزه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%98" class="mw-redirect" title="ارمیتاژ">ارمیتاژ</a> سنت پترزبورگ Эрмитаж از معروف‌ترین و دیدنی‌ترین آنها محسوب می‌شوند. </p><p>تئاتر روسی نیز همچون تاریخ این کشور به بخش‌های مختلف از تئاتر دوران قدیم روسیه، تئاتر دوران پادشاهی، دوران کاترین، امپراتوری، تئاتر دوران شوروی تا تئاتر معاصر تقسیم و ژانرهای متفاوتی از قبیل رمانتیک، موزیکال، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_(%D8%B1%D9%82%D8%B5)" class="mw-redirect" title="باله (رقص)">باله</a>، طنز، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%85" title="پانتومیم">پانتومیم</a> و تجربی را دربرمی گیرد. از قرن‌های گذشته این هنر نزد روس‌ها رشد کرده و اکنون به یکی از قابل توجه‌ترین و مهم‌ترین ارکان هنر در روسیه تبدیل شده است. سالن تئاتر روسیه، بالشوی تئاتر Большой театр و مالی تئاتر Малый театр از معروف‌ترین و فعال‌ترین در مسکو و تئاتر مارینسکی Мариинский театр در سنت پتربورگ محل اجرای نمایش‌ها در ژانرهای مختلف اند.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>آیین‌ها و جشن‌های روس‌ها تنوع بسیاری دارد. ریشه و سرچشمه مراسم و آیین‌های تقویمی در روسیه از زمان باستان باقی مانده‌اند. جشن‌های تقویمی که به تغییر فصول یا ریشه مذهبی بر می‌گردد مانند ماسلنیتسا، سال نو میلاد مسیح، عید پاسخا، روز ایوان کوپالا همواره در روسیه با آداب خاصی برگزار می‌شوند. برخی جشن‌ها نیز یادبود روزهای مهم در تاریخ کشور و ملت است مانند روز جهانی زن، روز مدافعان میهن، روز پیروزی. در روسیه حتی روزهای مربوط به شهرها نیز وجود دارند که جشن‌های ویژه ای برای آن برگزار می‌شود؛ مانند روز مسکو که اوایل ماه سپتامبر برپا می‌شود. جشن‌های مربوط به مشاغل نیز از جایگاه ویژه ای برخوردارند. از جمله این جشن ها؛ روز کارگران معدن، روز معلم، روز پزشک، روز دیپلمات، روز کارمندان فرهنگی، روز پرستار و روز وکیل را می‌توان نام برد. </p><p>ماسلنیتسا جشن استقبال از بهار و شکوفایی ست که هرسال بسته به تاریخ عید پاسخا یا همان عید پاک زمان برگزاری آن تغییر می‌کند. معمولاً فاصله برگزاری این جشن تا پاسخا حدود هفت هفته است. جشن‌های مربوط به ماسلنیتسا یک هفته ادامه دارد و هر روز به یک نام خوانده می‌شود. ماسلنیتسا از دوشنبه آغاز و یکشنبه ۷ روز بعد خاتمه می‌یابد. این جشن آمدن بهار را خبر می‌دهد و از خوراکی‌های معروف آن بلینی ست که گرد و روغنی پخته می‌شود و نماد خورشید است. روز آخر جشن که روز بدرقه ماسلنیتساست با روشن کردن آتش یا آتش زدن مترسک سرما و زمستان همراه است.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>عید پاسخا با آداب خاصی برگزار می‌شود. انجام مراسم عشای ربانی و گردهمایی در کلیساها، رنگ آمیزی و تزیین تخم مرغ، پختن شیرینی و کیک‌های مخصوص، دید و بازدیدهای خانواده‌ها و دوستان است از آن جمله اند. پاسخا در سال ۲۰۱۹ بنابر تقویم روسی خورشیدی از ۲۱ آوریل تا ۲۸ آوریل است.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>۸ مارس روز جهانی زن در روسیه نیز گرامی داشته می‌شود. در این روز زنان و مادران مورد تقدیر قرار می‌گیرند، هدیه می‌گیرند و همه اعضای خانواده از آنان به پاس زحماتشان تشکر می‌کنند. </p><p>جشن ایوان کوپالا همان جشن فرارسیدن تابستان است که معمولاً دوهفته پس از شروع فصل تابستان برگزار می‌شود. خدای حاصلخیزی و فراوانی در تابستان نزد مردمان روس باستان کوپالا نام داشت و برای گرامیداشت این خدا، شب‌ها ترانه سر می‌دادند و از روی آتش می‌پریدند. اما پس از ظهور مسیحیت در روسیه این جشن با آداب مسیحیان درآمیخت و خدای کوپالا را پس از غسل تعمید، ایوان نامیدند. </p><p>از دیگر جشن‌های بسیار مهم روسیه گرامیداشت روز پیروزی День Победы؛ ۹ می است. این جشن به یاد قهرمانی‌ها و جانفشانی‌های مردمان روس در جنگ جهانی دوم برگزار می‌شود. ۹ می ۱۹۴۵ ارتش شوروی بر ارتش آلمان نازی غلبه یافت و چهار سال نبرد خونین پایان گرفت. این پراهمیت‌ترین اتفاق در تاریخ روسیه معاصر است و جشن‌های بسیاری در سراسر کشور به مناسبت آن برگزار می‌شود. رژه ارتش در میدان سرخ با حضور ولادیمیر پوتین و شخصیت‌های مهم نظامی و دولتی نیز از جمله مراسم خاص این روز است.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مشاهیر_فرهنگی"><span id=".D9.85.D8.B4.D8.A7.D9.87.DB.8C.D8.B1_.D9.81.D8.B1.D9.87.D9.86.DA.AF.DB.8C"></span>مشاهیر فرهنگی</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:242px;max-width:242px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:363px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Dostoevskij_1863.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Dostoevskij_1863.jpg/238px-Dostoevskij_1863.jpg" decoding="async" width="238" height="363" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Dostoevskij_1863.jpg/357px-Dostoevskij_1863.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Dostoevskij_1863.jpg/476px-Dostoevskij_1863.jpg 2x" data-file-width="510" data-file-height="778" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="فیودور داستایفسکی">داستایفسکی</a>، نویسندهٔ مشهور</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:305px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg/238px-Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg" decoding="async" width="238" height="306" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg/357px-Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg/476px-Maya_Plisetskaya_-_1974.jpg 2x" data-file-width="806" data-file-height="1036" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B3%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%A7" title="مایا پلیستسکایا">مایا پلیستسکایا</a>، هنرپیشه روسی</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:314px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Tolstoy_and_chekhov.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tolstoy_and_chekhov.jpg/238px-Tolstoy_and_chekhov.jpg" decoding="async" width="238" height="315" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tolstoy_and_chekhov.jpg/357px-Tolstoy_and_chekhov.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tolstoy_and_chekhov.jpg/476px-Tolstoy_and_chekhov.jpg 2x" data-file-width="1512" data-file-height="2000" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88_%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%DB%8C" title="لئو تولستوی">تولستوی</a>، و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%86%D8%AE%D9%88%D9%81" title="آنتون چخوف">چخوف</a> از بزرگ‌ترین رمان‌نویسان جهان</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:339px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Nina_Berberova_1920s.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Nina_Berberova_1920s.jpg/238px-Nina_Berberova_1920s.jpg" decoding="async" width="238" height="340" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Nina_Berberova_1920s.jpg/357px-Nina_Berberova_1920s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Nina_Berberova_1920s.jpg/476px-Nina_Berberova_1920s.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="999" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%86%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%A7" title="نینا بربروا">نینا بربروا</a> نویسنده، شاعر</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:313px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Rasputin_PA.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Rasputin_PA.jpg/238px-Rasputin_PA.jpg" decoding="async" width="238" height="314" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Rasputin_PA.jpg/357px-Rasputin_PA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Rasputin_PA.jpg/476px-Rasputin_PA.jpg 2x" data-file-width="2276" data-file-height="3000" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="گریگوری راسپوتین">راسپوتین</a> راهب و سیاست‌مدار روسی</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:240px;max-width:240px"><div class="thumbimage" style="height:338px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Anna_Akhmatova_1913-1914_by_Savely_Sorin.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Anna_Akhmatova_1913-1914_by_Savely_Sorin.jpg/238px-Anna_Akhmatova_1913-1914_by_Savely_Sorin.jpg" decoding="async" width="238" height="338" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d0/Anna_Akhmatova_1913-1914_by_Savely_Sorin.jpg 1.5x" data-file-width="352" data-file-height="500" /></a></span></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7_%D8%A2%D8%AE%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="آنا آخماتووا">آنا آخماتووا</a>، از بنیان‌گذاران آکمه‌ایسم</div></div></div></div></div> <p>ویچسلاو ایوانوف Вячесла́в Ива́нович Ива́нов؛ (۱۶ ژوئیه ۱۹۴۹–۲۸ فوریه ۱۸۶۶) را فرزانه شعر <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نمادگرایی">نمادگرایی</a> روسیه خوانده‌اند. شاعر، محقق و منتقد ادبی بود و در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> زاده شد. در دانشگاه <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="برلین">برلین</a> در رشته تاریخ و ادبیات و زبان دوران باستان تحصیل کرد و رساله دکتری خود را در ۱۹۲۳ میلادی به پایان رساند. به زبان‌های آلمانی و ایتالیایی مسلط بود. در آغاز پیشه تاریخ‌دانی و واژه‌شناسی را دنبال می‌کرد تا آنکه نخستین مجموعه شعر خود به نام «ستارگان راهنما» را در ۱۹۰۲ منتشر کرد و در جایگاه شاعران نمادگرا قرار گرفت.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ۱۹۰۴ مقاله ای در نشریه «راه نو» منتشر نمود به نام «کیش یونانی رنج و ایزد جاوید» که سر و صدای زیادی به پا کرد. در همان سال شعری به نام «شفافیت» سرود و در سال ۱۹۰۷ شعر «اروس»، ۱۹۱۱ «شور قلبی» و ۱۹۱۲ «راز لطیف» را منتشر کرد. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="انقلاب روسیه">انقلاب روسیه</a> او را مجبور به مهاجرت کرد. در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> ادبیات <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88" class="mw-redirect" title="اسلاو">اسلاو</a> تدریس می‌کرد و مقالات متعددی به زبانهای آلمانی و ایتالیایی نوشت. او در سالهای پایانی عمر تحولی را در خلاقیت خود تجربه کرد و وضوح و سادگی و پیوستگی احساس را در «دفتر خاطرات رم» به مخاطب عرضه نمود.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="میخاییل باختین">میخاییل باختین</a> Михаи́л Миха́йлович Бахти́н؛ (۷ مارس ۱۹۷۵–۱۷ نوامبر ۱۸۹۵)از رهبران مکتب شکل گرایی روسی ست. وی پژوهشگر ادبی و نظریه‌پرداز بود که او را بنیانگذار پست فرمالیسم می‌دانند. باختین در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7" title="اودسا">اودسا</a> دبیرستان را تمام کرد و در ۱۹۱۳ میلادی وارد دانشکده زبان‌شناسی تاریخی شد و خود سال بعد از آن به دانشگاه پتربورگ رفت. او از محضر استادانی چون زلینسکی؛ پژوهشگر ادبیات کلاسیک، وودنسکی، فیلسوف برجسته و تروفسکی؛ استاد زبان وادبیات اسپانیایی بهره برد و در اثر خود «تراژدی هومری» از این شاگردی استفاده کرده است. باختین در ۱۹۲۹ کتاب «مسائل بوطیقای <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="داستایفسکی">داستایفسکی</a>» را منتشر کرد و در آن منطق مکالمه را با نام چندصدایی معرفی نمود. وی سال‌های جنگ را در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> گذراند. وی رساله ای در باب رابله؛ نویسنده سده شانزدهم <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> نگاشت که به عنوان رساله دکتری وی سالها بعد در ۱۹۶۵ میلادی منتشر شد. باختین در این اثر می‌گوید هر بوطیقایی که شایسته این نام باشد باید بر تعریف تازه ای از موضوع استوار گردد، متون ادبی باید همچون فرایندی اجتماعی تلقی شود که عمیقاً در تاریخ جای دارد.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آثار عمده او که به فارسی ترجمه شده‌اند: ۱- مقاله روش‌شناسی علوم انسانی ۲- تخیل مکالمه ای.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اولگا برگولتس О́льга Фёдоровна Бергго́льц؛ (۱۳ نوامبر ۱۹۷۵–۱۶ می ۱۹۱۰) <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1" title="شاعر">شاعر</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87" title="نویسنده">نویسنده</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1" title="روزنامه‌نگار">روزنامه‌نگار</a> و عضو اتحادیه نویسندگان <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شوروی">شوروی</a>، متولد <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="لنینگراد">لنینگراد</a> است. نخستین مجموعه شعرش در ۱۹۳۴ میلادی منتشر شد و در پی آن کتاب «ترانه‌ها» ۱۹۳۵ و «برگ ریزان» ۱۹۳۸ از این بانوی روس انتشار یافت. خاطرات وی از محاصره لنینگراد به نام‌های «لنینگراد» ۱۹۴۲ و «جاده تر» ۱۹۴۵ حکایت محاصره ۹۰۰ روزه این شهر در جریان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a> و دیدگاه او نسبت به رویدادها را بیان می‌کند. او در این یادداشت‌ها با لحنی ساده، از ایمان، شجاعت و غرور مدافعان شهر و کشورش می‌گوید. این نوشته‌ها به نوعی بازتاب تجارب نسل اوست. در ۱۹۵۱ به دلیل سرودن اشعار حماسی، جایزه دولتی لنین را دریافت کرد. فیلم مستندی از زندگی او در سال ۲۰۱۰ میلادی ساخته شد.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ایوان بونین">ایوان بونین</a> Ива́н Алексе́евич Бу́нин؛ (۸ نوامبر ۱۹۵۳–۲۲ اکتبر ۱۸۷۰) شاعر و نویسنده روس، برنده <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جایزه نوبل ادبیات">جایزه نوبل ادبیات</a> ۱۹۳۳ میلادی است. او از خانواده ای اشرافی، درونگرا و علاقه‌مند به سفر بود. ابندا کار خود را از <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روزنامه‌نگاری">روزنامه‌نگاری</a> آغاز کرد و بعدها پا به عرصه ادبیات و نویسندگی گذارد. شعر و نثر او مضامینی از غنای طبیعت، زیبایی اندوه زا و شب را تداعی می‌کند. نثر وی ثابت می‌کند که یکی از استادان بزرگ زبان و ادبیات روسی ست. داستان‌هایش تغزلی و سرشار از توصیف‌های طولانی از طبیعت است. با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A8%D9%84%D8%B4%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="انقلاب بلشویکی">انقلاب بلشویکی</a> در روسیه تصمیم به مهاجرت گرفت و در پاریس ساکن شد. بونین را از آخرین نمایندگان ادبیات سده نوزدهم روسیه می‌دانند، اگرچه وی تا نیمه دوم سده بیستم زندگی می‌کرد اما تنها دربارهٔ روسیه ای می‌نوشت که <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="تولستوی">تولستوی</a> و <a href="/wiki/%DA%86%D8%AE%D9%88%D9%81" class="mw-redirect" title="چخوف">چخوف</a> ترسیم می‌کردند. وی هنگام دریافت جایزه نوبل ادبیات گفت که به هیچ سبک خاصی تعلق ندارد؛ نه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="سمبولیست">سمبولیست</a> است نه <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="ناتورالیسم (ادبیات)">ناتورالیست</a>، بیشتر عمرش را در روستاها گذرانده و در نهایت این شعر سعدی را می‌خواند که: در اقصای عالم بگشتم بسی.. به‌سر برده‌ام ایام با هرکسی.. تمتع به هر گوشه ای یافتم.. ز هر خرمنی خوشه ای یافتم… از آثار منتشر شده بونین به فارسی می‌توان به «گذرگاه‌های سایه سار»، «آقایی از سانفرانسیسکو» و «پولدار» اشاره کرد.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%A7%DA%A9" class="mw-redirect" title="باریس پاسترناک">باریس پاسترناک</a> Бори́с Леони́дович Пастерна́к؛ (۳۰ می ۱۹۶۰–۱۰ فوریه ۱۸۹۰) شاعر، نویسنده و مترجم روسی از خانواده ای فرهیخته و هنرمند متولد <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> است. کیش خانواده یهودی بود اما پاسترناک به مسیحیت گروید. وی اولین شعر خود را در سن ۲۳ سالگی سرود. پس از آن اشعار بیشتری سرود و شعرهایش در چارچوب سمبولیسم قرار داشت اما با تنوع بیشتر. در دانشگاه فلسفه خواند و به فلسفه کانت علاقه‌مند شد. فعالیت وی با بروز جنگ جهانی اول درهم ریخت اما پس از انقلاب ۱۹۱۷، در کمیساریای خلق استخدام شد و در آنجا با آثر <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%84_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="مارسل پروست">مارسل پروست</a> آشنا گشت. در سال ۱۹۳۵ میلادی اشعارش تجدید چاپ و به ۵ زبان خارجی ترجمه شدند.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ۱۹۵۶ نوشتن رمان «<a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1_%DA%98%DB%8C%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="دکتر ژیواگو">دکتر ژیواگو</a>» را تمام کرد و در ۱۹۵۸ برنده جایزه نوبل ادبیات<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> شد. آثار ترجمه شده وی به فارسی عبارتند از: دکتر ژیواگو، زندگی خواهر من است و چهار نامه. </p><p><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%88%D8%A7" title="ورا پانووا">ورا پانووا</a> Ве́ра Фёдоровна Пано́ва؛ (۳ مارس ۱۹۷۳–۲۰ مارس ۱۹۰۵) نویسنده روس متولد شهر <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81" title="روستوف">روستوف</a> است. او نویسندگی را در جریان جنگ جهانی دوم آغاز کرد و رمان «همسفران» در ۱۹۴۶ از وی نویسنده ای معتبر ساخت. پانووا با این داستان جایزه استالین را دریافت نمود. این داستان تنها از جنگ و قهرمانی سربازان نمی‌گوید بلکه به زندگی خصوصی و مشکلات خانواده سربازان می‌پردازد اما همه چیز را به شکلی توصیف می‌کند که پرشور و غرورآفرین باشد. این بانوی نویسنده، رمان «کارخانه» را در ۱۹۴۷ و «گذشت سالها» را در ۱۹۵۳ نگاشت. او داستان‌نویس کودکان نیز بود و «سریوژا»، «والیا و والودیا» از دید کودکانه روایت می‌شوند. از آثار او که به فارسی ترجمه شده‌اند: «سریوژا» و «هم قطارها» را می‌توان نام برد.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>یِوگِنی زامیاتین Евге́ний Ива́нович Замя́тин؛ (۱ فوریه ۱۸۸۴–۱۰ مارس ۱۹۳۷) نویسنده، منتقد، نمایشنامه نویس و یکی از موثرترین افراد در تکوین ادبیات روسی به ویژه در دهه ۱۹۲۰ ادبیات این کشور به حساب می‌آید. پدرش کشیش ارتدوکس و معلم مدرسه ابتدایی و مادرش نوازنده چیره‌دست پیانو بودند. در ۱۹۰۲ زامیاتین دانشجوی مهندسی دریا در مؤسسه پلی تکنیک <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="سنت پترزبورگ">سنت پترزبورگ</a> بود. در سال ۱۹۰۵ به <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A8%D9%84%D8%B4%D9%88%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="حزب بلشویک">حزب بلشویک</a> پیوست. از حدود ۱۹۰۸ به عنوان نویسنده مطرح شد. از ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۱ آثاری منتشر کرد که چندان مورد استقبال نبودند. از ۱۹۱۱ نوشتن را به صورت جدی آغاز نمود. رمانی با عنوان «یک حکایت شهرستانی» در نشریه ادبی «زاویتی» منتشر کرد و با آن در سراسر روسیه مشهور شد. رمان «دخمه فراموش شده»، «آوریل»، «زهدان»، «جان‌سخت‌ها» و «آفریقا» از دیگر آثار او طی سال‌های ۱۹۱۴–۱۹۱۶ هستند.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مضمون اصلی در رمان‌های قبل انقلاب زامیاتین اغلب حکایت کارکنان دولت، روحانیان، بازرگانان و طبقه متوسط جامعه بود. پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B7" class="mw-redirect" title="انقلاب ۱۹۱۷">انقلاب ۱۹۱۷</a>، وی از نیروی انقلاب استقبال می‌کرد و نُمود آن در آثارش نیز هویداست اما به برخی عملکرد افراطی بلشویک‌ها انتقاد داشت و در سلسله مقالاتی که منتشر می‌نمود به سیاست‌های آنان می‌تاخت. رمان «صیاد انسان‌ها»، «شمال» و «غار» از دیگر آثار اوست. او در اوج فعالیت نویسندگی با <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="ماکسیم گورکی">ماکسیم گورکی</a> دررفت‌وآمد بود و گورگی او را خبره زبان روسی می‌دانست و استعدادش را می‌ستود.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> زامیاتین با حمایت گورکی به نمایشنامه نویسی نیز روی آورد و نخستین نمایشنامه خود را به نام «شعله‌های سن دومینیک» در ۱۹۲۲ با مضمون ارتداد، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="اومانیسم">اومانیسم</a> و خطاپذیری در محیط اسپانیای قرن ۱۶ نوشت. امروزه در غرب بیشتر وی را با رمان «ما» که در سال ۱۹۲۷ نوشته شد می‌شناسند. این رمان با تصویرپردازی عالی و سبکی موجز جایگاه نویسنده را در سطح جهانی ارتقا داد.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وی در ۱۹۳۱ شوروی را ترک کرد و در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="پاریس">پاریس</a> تا آخر عمر ماندگار شد. چند داستان کوتاه حاصل مهاجرت اوست. از این نویسنده رمان معروف «ما» به ترجمه بهروز مشیری در <a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تهران">تهران</a> چاپ شد و سپس در سال ۱۳۷۹ شمسی بار دیگر ترجمه و به چاپ رسید. </p><p>الکساندر سولژنیتسین Алекса́ндр Иса́евич Солжени́цын؛ (۸ اوت ۲۰۰۸–۱۱ دسامبر ۱۹۱۸) نویسنده <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="روس">روس</a> و یکی از درخشان‌ترین استعدادها در نثر روسی پس از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a> است. وی در خانواده ای فرهنگی متولد شد و چون ۱۹۱۸ به دنیا آمد به او لقب فرزند اکتبر داده بودند چرا که در رژیم <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شوروی">شوروی</a> این لقب به فرزندانی داده می‌شد که پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="انقلاب اکتبر">انقلاب اکتبر</a> به دنیا آمده بودند و انتظار می‌رفت در بنای کمونیسم و در آینده آن نقش مهمی ایفا کنند. سولژنیتسین ریاضیات خوانده بود اما دوره‌هایی در زمینه ادبیات و فلسفه نیز گذراند. در کتاب‌هایش به سبب دانشی که در حوزه ریاضیات و فیزیک و پزشکی ارائه می‌کند، خواننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان افسر به جنگ رفت و از آنجا نامه ای فرستاد که به صراحت اشتباهات <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="استالین">استالین</a> را برمی‌شمرد. به همین سبب در فوریه ۱۹۴۵ دستگیر و به مسکو اعزام شد. جرم او فعالیت ضد خلق و بهتان کینه ورزانه بود که نتیجه آن ۸ سال زندان و اردوگاه تأدیبی بود. وی همواره در آثار خود حکومت کمونیستی را محکوم و مورد پرسش قرار می‌داد و یکی از نیرومندترین معارضان رژیم شوروی و شخصیتی مؤثر در تاریخ روشنفکری قرن بیستم به حساب می‌آید. مدتی از زندگی خود را در تبعید گذراند و همواره توسط کا گ ب تحت نظر بود.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وی در سال ۲۰۰۸ در خانه ییلاقی خود واقع در حومه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> درگذشت و در صومعه دانسکی به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع او پوتین، مدودوف، بسیاری هنرمندان و نویسندگان و مردم عادی شرکت داشتند.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از آثار وی که به فارسی ترجمه شده‌اند می‌توان موارد ذیل را نام برد: خانه ماتریونا (۱۳۵۰ ش) به زمامداران شوروی (۱۳۵۵) جهانی از هم گسیخته (۱۳۶۰) بخش سرطان (۱۳۶۲) لنین در زوریخ (۱۳۶۴) مجمع الجزایر گولاگ (۱۳۶۶) شمعی در باد (۱۳۶۸) پله اول دوزخ (۱۳۷۱) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پوشش"><span id=".D9.BE.D9.88.D8.B4.D8.B4"></span>پوشش</h3></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:PG_Girl_with_strawberries.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:PG_Girl_with_strawberries.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/PG_Girl_with_strawberries.jpg/220px-PG_Girl_with_strawberries.jpg" decoding="async" width="220" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/PG_Girl_with_strawberries.jpg/330px-PG_Girl_with_strawberries.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/PG_Girl_with_strawberries.jpg/440px-PG_Girl_with_strawberries.jpg 2x" data-file-width="3173" data-file-height="2731" /></a><figcaption>سارافان لباس زنانهٔ ذوزنقه‌ایِ سنتی</figcaption></figure> <p>لباس مردم روسیه در مناطق مختلف این کشور از تفاوت‌های برجسته ای برخوردار است، اما به سبب بروز حوادث مشترک در گذر سالیان دراز، پوشش‌های یکسانی پدید آمده است، که در این مورد، می‌توان چندین مورد را نام برد. </p><p><b>اوشانکا</b>: در سده ۱۴ تا ۱۷ به عنوان کلاه رسمی کشور معرفی شد. کارایی این کلاه در برابر سرما سبب شد تا مردم روس در جای جایِ کشور، رفته رفته به استفاده از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="اوشانکا">اوشانکا</a> تشویق شوند. از سویی، استفاده رقصندگان روسی از آن در مناطق سردسیر، موجب شد تا جوانان ارتباط عمیقی با اوشانکا برقرار کنند. این کلاه امروزه به عنوان شناسنامه این کشور مورد توجه جهانیان واقع شده است. </p><p><b>سارافان</b>: یکی دیگر از نشانه‌های فرهنگ روس در سراسر جهان، پوششی به نام <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D9%86" title="سارافان">سارافان</a> است. این روپوش در ابتدا توسط زنان روستایی استفاده شد و رفته رفته راهش به شهرهای بزرگ راه یافت. کارشناسان و تاریخدانان معتقدند ریشه شکل‌گیری آن در سال ۱۳۹۷ توسط زنان روستایی بوده است، و ایجاد <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B9_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مزارع اشتراکی (صفحه وجود ندارد)">مزارع اشتراکی</a> سبب شد تا سارافان در سده ۲۰ به عنوان یک پوشش مناسب به محبوبیت بالایی رسد. </p><p><b>کوکوشنیک</b>: این نوع کلاه برای نخستین بار در سده ۱۶ میلادی توسط اسلاوهای روس استفاده می‌شد. تفاوت <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B4%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="کوکوشنیک">کوکوشنیک</a> با نمونه‌های دیگر در این است که این کلاه، همه موهای سر را می‌پوشاند. این مورد هم نمونه دیگریست که نشانگر شکوفایی فرهنگ روس با کمک اقوام دیگر است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="موسیقی"><span id=".D9.85.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.82.DB.8C"></span>موسیقی</h3></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:%22hey_remember_that_time...%22.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%22hey_remember_that_time...%22.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/%22hey_remember_that_time...%22.jpg/220px-%22hey_remember_that_time...%22.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/%22hey_remember_that_time...%22.jpg/330px-%22hey_remember_that_time...%22.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/%22hey_remember_that_time...%22.jpg/440px-%22hey_remember_that_time...%22.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D9%86%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="رجینا اسپکتور">رجینا اسپکتور</a>، ترانه‌پرداز و پیانیست روس‌تبار</figcaption></figure> <p>موسیقی بخش جدایی ناپذیر زندگی روس‌ها را تشکیل می‌دهد و از دیرباز موسیقی و باله جای خود را میان روس‌ها حفظ کرده است. پیُتر ایلیچ <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="چایکوفسکی">چایکوفسکی</a> Пётр Ильич Чайковский موسیقی دان روس برای همگان آشناست. <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1" title="موسیقی فولکلور">موسیقی فولکلور</a> محلی روسیه همانند <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B0%D8%A7" class="mw-redirect" title="غذا">غذا</a> رنگارنگی بسیاری دارد، اما پرداختن قومیت‌های مختلف به موسیقی محلی، سبب شده تا موسیقی در سراسر روسیه ریشه بدواند. <a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="آواز">آواز</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ترانه">آهنگ، و ترانه</a>های محلی با اثرگذاری بر سرودهای حماسی توانستند گروهی از مردم را در سده ۱۹ و ۲۰ به انقلاب‌های گوناگون نزدیک کند. در واقع، اثرگذاری موسیقی‌های حماسی که از موسیقی محلی ریشه گرفته است در برهه‌های تاریخی توانست اهداف خاصی را در بین مردم پیش ببرد. از تأثیرات دیگر نواهای محلی می‌توان به شکل‌گیری گروه‌های موسیقی بنامی در این کشور اشاره کرد. به دیگر بیان، شمار زیاد اقوام در روسیه توانسته بر بار موسیقی این کشور بیفزاید. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مردم"><span id=".D9.85.D8.B1.D8.AF.D9.85"></span>مردم</h3></div> <p><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="مردم روس">مردم روس</a> از با جمعیت بیش ۱۴۰ میلیون نفر، دارای نژادها و سنت‌های مختلف از مردمان گوناگون است. روسیه به واسطه وسعت خود همیشه پذیرای مردمان کشورهای همسایه نیز بوده است. <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a>، بنیان‌گذار <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="مارکسیسم">مارکسیسم</a>، در مورد روس‌ها گفته است: «سیاست <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="امپراتوری روسیه">امپراتوری روسیه</a> تغییرناپذیر است. ممکن است روش‌ها و تاکتیک‌ها و مانورهایش تغییر کنند اما ستارهٔ راهنمای آن ــ سیاست تسلط بر جهان ــ همواره درخشان خواهد ماند.»<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سوغات_روسیه"><span id=".D8.B3.D9.88.D8.BA.D8.A7.D8.AA_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87"></span>سوغات روسیه</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="عروسک_ماتروشکا"><span id=".D8.B9.D8.B1.D9.88.D8.B3.DA.A9_.D9.85.D8.A7.D8.AA.D8.B1.D9.88.D8.B4.DA.A9.D8.A7"></span>عروسک ماتروشکا</h4></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg" class="mw-file-description"><img alt="عروسک ماتروشکا" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg/220px-812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg" decoding="async" width="220" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg/330px-812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg/440px-812RM8P59QL._AC_SL1500_.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1494" /></a><figcaption>عروسک ماتروشکا</figcaption></figure><p>یکی از سوغات‌های پرطرفدار روسیه عروسک <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4%DA%A9%D8%A7" title="ماتروشکا">ماتروشکا</a> است. این عروسک از سال ۱۸۹۰ شروع به تولید در کارگاه‌های صنایع دستی شد. عروسک ماتروشکا تعدادی عروسک چوبی هستند که از وسط به دو قسمت تقسیم می‌شوند و درون هر عروسک، عروسک بعدی قرار گرفته است. برروی این عروسک‌ها تصویر صورت یک زن طراحی شده است. این عروسک‌ها معمولاً به صورت دست‌ساز تولید می‌شوند از ارزش معنوی بسیار بالایی در بین روس‌ها برخوردارند. </p><div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ظروف_خولخوم"><span id=".D8.B8.D8.B1.D9.88.D9.81_.D8.AE.D9.88.D9.84.D8.AE.D9.88.D9.85"></span>ظروف خولخوم</h4></div> <p>ظروف خولخوم (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khokhloma" class="extiw" title="en:Khokhloma">Khokhloma</a>) یکی از پرطرفدارترین سوغاتی‌های روسیه است. این ظروف از جنس چوب تولید شده و به رنگ طلایی رنگ آمیزی می‌شوند. سپس برروی این ظروف طرح‌های سنتی نقاشی می‌شود. این ظرف معمولاً به عنوان دکور استفاده می‌شوند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کهربا"><span id=".DA.A9.D9.87.D8.B1.D8.A8.D8.A7"></span>کهربا</h4></div> <p>روسیه به عنوان مهد جهانی کهربا شناخته می‌شود و بیش از ۹۰ درصد از تولید جهانی این سنگ گرانبها در این کشور اتفاق می‌افتد. کهربا، یک صمغ طبیعی فسیل شده از درختان مخروطی باستانی است که به دلیل زیبایی طبیعی و خصوصیات جادویی خود شناخته شده است. این سنگ با رنگ‌های متنوع از قهوه‌ای تیره تا زرد لیمویی روشن مشخص می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="باورها"><span id=".D8.A8.D8.A7.D9.88.D8.B1.D9.87.D8.A7"></span>باورها</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg/220px-Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg/330px-Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg/440px-Nikita_Pustosviat._Dispute_on_the_Confession_of_Faith.jpg 2x" data-file-width="1961" data-file-height="1300" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84" title="راسکول">راسکول</a> جدایش کلیسای ارتدکس روسی و ایجاد جنبش باورمندان کهن</figcaption></figure> <p>در کشور روسیه ادیان متنوعی وجود دارند، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="روسیه شوروی">روسیه شوروی</a> به عنوان یکی از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی">جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی</a> تحت <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C" title="بی‌خدایی حکومتی">بی‌خدایی حکومتی</a> اداره می‌شد. فدراسیون روسیه مانند بیشتر کشورهای جهان <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="دین رسمی">دین رسمی</a> ندارد و <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="سکولاریته">سکولاریته</a> محسوب می‌شود.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قانون اساسی سال ۱۹۹۷ به ادیان <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="آیین بودایی">بودایی</a> اهمیت ویژه ای داده است. حدود ۵۱ درصد مردم روسیه را مسیحیان تشکیل می‌دهند که از این میان ۴۵ درصد مردم روسیه پیروان کلیسای ارتدوکس شرقی و ۶ درصد دیگر پیروان مذاهب کاتولیک و اندکی نیز پروتستان‌ها هستند. </p><p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> نیز در روسیه از گستردگی ویژه ای برخوردار است و پیروان آن حدود ۴۰ گروه قومی در روسیه را شامل می‌شوند. مناطقی از روسیه با بیشترین جمعیت مسلمان عبارتند از: <a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="قفقاز شمالی">قفقاز شمالی</a>، ناحیه ولگا، اورال و غرب <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="سیبری">سیبری</a>. بیشتر مسلمانان در <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%DB%8C%D8%BA%DB%8C%D9%87" title="آدیغیه">جمهوری‌های آدیغیه</a>، باشقیرستان، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%BA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="داغستان">داغستان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="اینگوشتیا">اینگوشتیا</a>، کاباردینو بالکاریا، کاراچای چرکسیا، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="اوستیای شمالی">اوستیای شمالی</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاتارستان">تاتارستان</a> و <a href="/wiki/%DA%86%DA%86%D9%86" title="چچن">چچن</a> زندگی می‌کنند.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مسلمانان بسیاری نیز در منطقه فدرال مرکزی و در شهرهای بزرگی چون <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a> و سنت پتربورگ نیز ساکنند. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسجد جامع مسکو">مسجد جامع مسکو</a> که در سال ۲۰۱۵ میلادی با حضور <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر پوتین">ولادیمیر پوتین</a> افتتاح شد پذیرای بیش از ۱۰ هزار نفر است؛ و بزرگ‌ترین مسجد اروپا به‌شمار می‌رود.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> حدود بیش از ۲۰ میلیون نفر از جمعیت روسیه را مسلمانان تشکیل می‌دهند؛ گرچه آمار دقیقی در سرشماری‌ها از آنان اعلام نمی‌شود.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اغلب مسلمانان روس، سنی مذهب اند. جمهوری خودمختار داغستان در جنوب روسیه در همسایگی با کشور جمهوری آذربایجان مهم‌ترین منطقه شیعه نشین روسیه و جمهوری خودمختار چچن و جمهوری خودمختار تاتارستان مهم‌ترین مراکز مسلمانان سنی مذهب در کشور روسیه هستند. آذری تبارهای مقیم روسیه نیز از دیگر شیعیان این کشور به‌شمار می‌روند. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Flickr_-_Government_Press_Office_(GPO)_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flickr_-_Government_Press_Office_(GPO)_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg/220px-Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg/330px-Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg/440px-Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_P.M._Rabin_with_Russian_Immigrants.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2048" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0" title="علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰">علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰</a>، اجازه دولت گورباچف برای بازگشت یهودیان به اسرائیل</figcaption></figure> <p>دین یهودیت نیز در روسیه پیروان بسیاری دارد. حدود ۴ درصد از روس‌ها یهودی اند که عمدتاً در غرب روسیه سکونت دارند. روسیه چهارمین کشور جهان از نظر تعداد ساکنان یهودی است. </p><p>آیین بودایی در شرق روسیه پیروان زیادی دارد حدود ۶ درصد از مردم روسیه پیرو این آیین هستند. </p><p>سلطه کمونیسم در روسیه هفت دهه ادامه یافت و تأثیرات فراوانی از نظر فرهنگی و مذهبی بر این کشور گذاشته است گرچه کمونیست‌ها هرگز نتوانستند ادیان را در روسیه ریشه کن کنند و پس از فروپاشی شوروی و انحلال حاکمیت کمونیسم، دین در روسیه دوباره نقشی ویژه یافت و خصوصاً کلیسای ارتدوکس شرقی بخش گسترده‌ای از پیروانش را بازیافت اما کمونیسم باعث شد روسیه به یکی از بزرگ‌ترین کشورهای جهان با جمعیت بی‌دین تبدیل گردد در حال حاضر ۲۵ درصد از مردم این کشور خود را پیرو هیچ دینی نمی‌دانند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جاذبه‌های_گردشگری"><span id=".D8.AC.D8.A7.D8.B0.D8.A8.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.DA.AF.D8.B1.D8.AF.D8.B4.DA.AF.D8.B1.DB.8C"></span>جاذبه‌های گردشگری</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_(towers).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_%28towers%29.jpg/250px-Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_%28towers%29.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_%28towers%29.jpg/375px-Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_%28towers%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_%28towers%29.jpg/500px-Moscow_-_Saint_Basil%27s_Cathedral_%28towers%29.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="کلیسای جامع سنت باسیل">کلیسای جامع سنت باسیل</a> در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a></figcaption></figure> <p>روسیه دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعت گردی فراوانی است شماری از جاذبه‌های تاریخی: روسیه از جمله کشورهایی است که از گردشگران و جهانگردان به آن اقبال فراوان دارند. از جمله جاذبه‌های گردشگری روسیه می‌توان به این موارد اشاره کرد: <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="متروی مسکو">متروی مسکو</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88)" title="هفت خواهران (مسکو)">ساختمان‌های هفت خواهر</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="میدان سرخ">میدان سرخ</a>، موزه‌های تریتیاکوف و <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="پوشکین">پوشکین</a>، مقبره <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="لنین">لنین</a>، مجموعه کاخ و کلیساهای <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="کرملین">کرملین</a>، پارک پیروزی و موزه جنگ و در دیگر شهرها می‌توان به مواردی چون <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%82%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81" title="مسجد قل‌شریف">مسجد قل شریف</a> در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="کازان">کازان</a>، کلیسای اسحاق در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سن پترزبورگ">سنت پترزبورگ</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کاخ کاترین">کاخ‌های کاترین</a> در شهرهای <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سن پترزبورگ">سن پترزبورگ</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%86_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" title="پوشکین (شهر)">پوشکین</a> و جاذبه‌های شهر زیبای <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%86%DB%8C" title="سوچی">سوچی</a> در ساحل دریای سیاه اشاره کرد. </p><p>تعدادی از جاذبه‌ها: مناطق گردشگری به ترتیب اهمیت شامل بخشهای زیر است: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%BE%D9%87_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="تپه وارابیف (صفحه وجود ندارد)">تپه وارابیف</a> (تپه گنجشک‌ها)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%A7" title="غار اوردا">غار اوردا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D9%90%D9%86%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ستون‌های لِنا (صفحه وجود ندارد)">ستون‌های لِنا</a>(Lena Pillars)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF%D8%AF%D8%A7" title="وولوگدا">وولوگدا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D9%88_%D9%86%D8%B1" title="مان پوپو نر">صخره‌مان پوپو نر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88" title="قلعه آشیانه پرستو">قلعه آشیانه پرستو</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="غذا_و_دسرها"><span id=".D8.BA.D8.B0.D8.A7_.D9.88_.D8.AF.D8.B3.D8.B1.D9.87.D8.A7"></span>غذا و دسرها</h2></div> <p>در سبد <b>غذایی</b> روس‌ها چند ماده <b>غذایی</b> را زیاد می‌توان یافت: از جمله <b>محصولات</b> لبنی، تخم مرغ، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="سیب زمینی">سیب زمینی</a>، <a href="/wiki/%DA%86%D8%BA%D9%86%D8%AF%D8%B1" title="چغندر">چغندر</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AC" title="هویج">هویج</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85" title="کلم">کلم</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2" title="پیاز">پیاز</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="خیار">خیار</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AC%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="گوجه فرنگی">گوجه فرنگی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="شوید">شوید</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%87" title="تره">تره</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ماهی">ماهی</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاویار قرمز (صفحه وجود ندارد)">خاویار قرمز</a>. کشوری به وسعت روسیه با جمهوری‌ها و مناطق مختلفی که بعضاً صدها کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند، قطعاً خوراک و دسرهای متفاوتی هم دارند. اما آشپزخانه ملی روسیه برای روس‌ها اهمیت ویژه ای دارد. آنچه تقریباً در همه مناطق روسیه به عنوان صبحانه مصرف می‌شود، کاشاست. <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="کاشا">کاشا</a> каша که به نوعی یکی از غذاهای ملی روسیه به حساب می‌آید، مخلوطی ست از <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="گندم سیاه">گندم سیاه</a>، جو پرک، آرد چاودار و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%B0%D8%B1%D8%AA" title="نشاسته ذرت">نشاسته ذرت</a> که با یکدیگر پخته می‌شود و مقداری شیر و کره به آن اضافه می‌کنند. بلینی Блины نیز در وعده صبحانه معمولاً وجود دارد که یا به صورت خانگی تهیه می‌شود یا از فروشگاه‌ها آماده می‌خرند. <a href="/wiki/%D9%82%D9%87%D9%88%D9%87" title="قهوه">قهوه</a> جایگاه ویژه ای بین روس‌ها دارد. کمتر کسی را در روسیه می‌توان یافت که روزانه و اغلب صبح‌ها یک فنجان قهوه ننوشد. وعده ناهار به سه بخش تقسیم می‌شود. بخش اول را معمولاً سوپ تشکیل می‌دهد که اغلب به صورت میکس شده یا مخلوط سبزیجات است. بُرش борщ هم که جایگاه خاصی میان روس‌ها دارد. این سوپ از چغندر با سبزیجاتی چون پیاز و هویج تهیه شده و گاهی تکه ای گوشت ماهیچه هم در آن وجود دارد. هنگام سرو بُرش، کمی سمِتانا сметана که نوعی کرم ترش است روی آن می‌گذارند. سوپ مخلوط گوشت و سبزیجات که سولیانکا солянка نام دارد از انواع سبزیجات تازه تهیه می‌شود. شی Щи نوعی سوپ متداول است که معمولاً از کلم درست شده و به صورت ترش یا شیرین مصرف می‌شود. بخش دوم اغلب پوره بادمجان، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C" title="پلمنی">پلمنی</a> Пельмени سالاد کلم، گاه تکه‌های کالباس با گوشت سرخ شده، شاه ماهی یا خاویار است. بخش سوم نیز انواع پیراشکی، گوشت ماهی یا مرغ است که معمولاً تنها و گاهی با گرچکا гречка، برنج و سیب زمینی صرف می‌شود. نان هم تقریباً همیشه در کنار غذا هست. کاتلت، سالاد آلیویه Оливье و ماکارونی هم از جمله غذاهایی ست که در وعده‌های ناهار مصرف می‌شوند. نوشیدنی‌هایی که همراه با ناهار صرف می‌شود معمولاً کمپوت یا همان آب میوه‌های شیرین است. انواع دسرها و شیرینی‌ها هم در آشپزخانه روسی تهیه می‌شود اما روس‌ها اغلب بعد از غذا چای می‌نوشند. وعده شام در بسیاری خانواده‌های روس ساده است. کمی سالاد با مخلوط حبوبات یا با تکه‌های کالباس و گاهی پوره سیب زمینی برای وعده شام از نظر آنها کافی ست. گرچه برخی نیز شام مفصل با نوشیدنی‌های متنوع به ویژه در مهمانی‌ها را ترجیح می‌دهند.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> روس‌ها نیز همانند ایرانی‌ها کلمه نوش جان؛ پریاتناوا آپِتیتا приятного аппетита را به اطرافیان خود هنگام صرف غذا می‌گویند که نشانه ادب و احترام است. </p> <table class="wikitable sortable" style="text-align: center"> <tbody><tr> <th>نام فارسی</th> <th>نام انگلیسی</th> <th>نوع</th> <th>ترکیبات</th> <th>تصویر</th> <th>نام فارسی</th> <th>نام انگلیسی</th> <th>نوع</th> <th>ترکیبات</th> <th>تصویر </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%AF%DA%AF%D9%84_%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="گگل موگل">گگل موگل</a></td> <td>Kogel Mogel</td> <td>دسر</td> <td>زرده تخم مرغ، شکر</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kogel_mogel.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Kogel_mogel.JPG/80px-Kogel_mogel.JPG" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Kogel_mogel.JPG/120px-Kogel_mogel.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Kogel_mogel.JPG/160px-Kogel_mogel.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%BE_%D8%A8%D8%B1%D8%B4" title="سوپ برش">بُرش</a></td> <td>Borscht</td> <td>سوپ</td> <td>چغندر، سیب زمینی، گوشت</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Borscht_served.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Borscht_served.jpg/80px-Borscht_served.jpg" decoding="async" width="80" height="52" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Borscht_served.jpg/120px-Borscht_served.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Borscht_served.jpg/160px-Borscht_served.jpg 2x" data-file-width="3636" data-file-height="2376" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%92%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زاکاسْکی (صفحه وجود ندارد)">زاکاسْکی</a></td> <td>Zakuski</td> <td>سالاد</td> <td>پنیر، سبزی، ماهی<br />نان، خاویار، ترشی</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Russian_Celebration_Zakuski.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Russian_Celebration_Zakuski.jpg/80px-Russian_Celebration_Zakuski.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Russian_Celebration_Zakuski.jpg/120px-Russian_Celebration_Zakuski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Russian_Celebration_Zakuski.jpg/160px-Russian_Celebration_Zakuski.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%88%D8%AE%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="مدووخا (صفحه وجود ندارد)">مدووخا</a></td> <td>Medovukha</td> <td>نوشیدنی</td> <td>عسل وحشی تخمیری</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="سالیانکا">سالیانْکا</a></td> <td>Solyanka</td> <td>سوپ</td> <td>خیارشور، گوشت، لیمو</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Soljanka_with_olives.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Soljanka_with_olives.jpg/80px-Soljanka_with_olives.jpg" decoding="async" width="80" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Soljanka_with_olives.jpg/120px-Soljanka_with_olives.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Soljanka_with_olives.jpg/160px-Soljanka_with_olives.jpg 2x" data-file-width="2035" data-file-height="1899" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B4%DA%A9%D8%A7" title="آکروشکا">آکْرُشْکا</a></td> <td>Okroshka</td> <td>میان‌وعده</td> <td>گوجه، خیار<br />پیاز، دوغ، تربچه</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kvass-okroshka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kvass-okroshka.jpg/80px-Kvass-okroshka.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kvass-okroshka.jpg/120px-Kvass-okroshka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kvass-okroshka.jpg/160px-Kvass-okroshka.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C" title="پلمنی">پِلْمِنی</a></td> <td>Pelmeni</td> <td>خوراک</td> <td>خمیر پرشده گندم، گوشت</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pelmeni_Russian.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Pelmeni_Russian.jpg/80px-Pelmeni_Russian.jpg" decoding="async" width="80" height="54" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Pelmeni_Russian.jpg/120px-Pelmeni_Russian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Pelmeni_Russian.jpg/160px-Pelmeni_Russian.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1760" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="الویه">الویه</a></td> <td>Olivier salad</td> <td>سالاد</td> <td>سیب‌زمینی، سبزی<br />تخم مرغ، سس</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ensalada_rusa_argentina.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Ensalada_rusa_argentina.JPG/80px-Ensalada_rusa_argentina.JPG" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Ensalada_rusa_argentina.JPG/120px-Ensalada_rusa_argentina.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Ensalada_rusa_argentina.JPG/160px-Ensalada_rusa_argentina.JPG 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3456" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="درانیکی">درآنیکی</a></td> <td>Draniki</td> <td>خوراک</td> <td>سیب زمینی، زرده تخم مرغ<br />سبزی، آرد</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Latkas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Latkas.jpg/80px-Latkas.jpg" decoding="async" width="80" height="69" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Latkas.jpg/120px-Latkas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Latkas.jpg/160px-Latkas.jpg 2x" data-file-width="2802" data-file-height="2402" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C_(%D8%BA%D8%B0%D8%A7)" title="بلینی (غذا)">بْلینی</a></td> <td>Blini</td> <td>پن‌کیک</td> <td>خامه ترش، گندم سیاه<br />کره، خاویار</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Blini_Tanya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Blini_Tanya.jpg/80px-Blini_Tanya.jpg" decoding="async" width="80" height="58" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Blini_Tanya.jpg/120px-Blini_Tanya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Blini_Tanya.jpg/160px-Blini_Tanya.jpg 2x" data-file-width="1430" data-file-height="1037" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%98%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="توارژنیکی (صفحه وجود ندارد)">تْوارُژْنیکی</a></td> <td>Syrniki</td> <td>خوراک</td> <td>کوک پنیر، آرد<br />تخم مرغ، شکر</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Syrniki6.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Syrniki6.jpg/80px-Syrniki6.jpg" decoding="async" width="80" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Syrniki6.jpg/120px-Syrniki6.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Syrniki6.jpg/160px-Syrniki6.jpg 2x" data-file-width="4608" data-file-height="2872" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="کاشا">کاشا</a></td> <td>Kasha</td> <td>حلیم</td> <td>گندم، پیاز، شیر، گوشت</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg/80px-%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg" decoding="async" width="80" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg/120px-%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg/160px-%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="3232" data-file-height="2561" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%AA" title="وینگرت">وینِگِرِت</a></td> <td>Vinegret</td> <td>سالاد</td> <td>چغندر، سیب زمینی، خیارشور</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Vinegret_cleaned.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Vinegret_cleaned.jpg/80px-Vinegret_cleaned.jpg" decoding="async" width="80" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Vinegret_cleaned.jpg/120px-Vinegret_cleaned.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Vinegret_cleaned.jpg/160px-Vinegret_cleaned.jpg 2x" data-file-width="2640" data-file-height="2060" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="کواس">کْواس</a></td> <td>Kvass</td> <td>نوشیدنی</td> <td>نان <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="چاودار">چاودار</a></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mint_bread_kvas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mint_bread_kvas.jpg/80px-Mint_bread_kvas.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mint_bread_kvas.jpg/120px-Mint_bread_kvas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mint_bread_kvas.jpg/160px-Mint_bread_kvas.jpg 2x" data-file-width="2628" data-file-height="1971" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%DA%A9_%DA%86%D8%A7%DA%A9" title="چاک چاک">چاک چاک</a></td> <td>Çäkçäk</td> <td>دسر</td> <td>آرد، تخم مرغ، عسل</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Chakchak.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Chakchak.jpg/80px-Chakchak.jpg" decoding="async" width="80" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Chakchak.jpg/120px-Chakchak.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Chakchak.jpg/160px-Chakchak.jpg 2x" data-file-width="330" data-file-height="438" /></a></span> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="خالادتس (صفحه وجود ندارد)">خالادِتْس</a></td> <td>Aspic(Kholodets)</td> <td>ژله</td> <td>گوشت پخته آب‌پز، ژله</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Aspic-with-eggs.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Aspic-with-eggs.jpg/80px-Aspic-with-eggs.jpg" decoding="async" width="80" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Aspic-with-eggs.jpg/120px-Aspic-with-eggs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Aspic-with-eggs.jpg/160px-Aspic-with-eggs.jpg 2x" data-file-width="686" data-file-height="1000" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%84" title="کیسل">کیسِل</a></td> <td>Kissel</td> <td>آبمیوه</td> <td>آب میوه غلیظ نشاسته دار</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kusil_020.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Kusil_020.jpg/80px-Kusil_020.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Kusil_020.jpg/120px-Kusil_020.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Kusil_020.jpg/160px-Kusil_020.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2592" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B3" class="mw-disambig" title="مرس">مُرْس</a></td> <td></td> <td>آبمیوه</td> <td>تمشک، شاه توت</td> <td> </td></tr> <tr> <td>گریچکا </td> <td>Grichka </td> <td>خوراک </td> <td>دانه سبوس دار (گندم سیاه) </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شیرینی‌های_روسیه"><span id=".D8.B4.DB.8C.D8.B1.DB.8C.D9.86.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87"></span>شیرینی‌های روسیه</h3></div> <table class="wikitable sortable" style="text-align: center"> <tbody><tr> <th>نام فارسی</th> <th>نام انگلیسی</th> <th>نوع</th> <th>تصویر </th></tr> <tr> <td>تولْسْکی پْریانیک</td> <td>Tulskiy Pryanik</td> <td>کیک</td> <td><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Tulski_prjanik_2010_001.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Tulski_prjanik_2010_001.JPG/98px-Tulski_prjanik_2010_001.JPG" decoding="async" width="98" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Tulski_prjanik_2010_001.JPG/147px-Tulski_prjanik_2010_001.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Tulski_prjanik_2010_001.JPG/196px-Tulski_prjanik_2010_001.JPG 2x" data-file-width="4272" data-file-height="2848" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="پریانیک (صفحه وجود ندارد)">پْریانیک</a></td> <td>Pryanik<br />(Gingerbread)</td> <td>کیک</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg/80px-Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg/120px-Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg/160px-Mjuk_pepparkaka_med_lingon.jpg 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4%DA%A9%D8%A7" title="واتروشکا">واتروشکا</a></td> <td>Vatrushka</td> <td>کلوچه</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Vatrushka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Vatrushka.jpg/80px-Vatrushka.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Vatrushka.jpg/120px-Vatrushka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Vatrushka.jpg/160px-Vatrushka.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A8%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="بوبلیک">بوبلیک</a></td> <td>Bublk</td> <td>کلوچه</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bublik_in_Kiev.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Bublik_in_Kiev.jpg/80px-Bublik_in_Kiev.jpg" decoding="async" width="80" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Bublik_in_Kiev.jpg/120px-Bublik_in_Kiev.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Bublik_in_Kiev.jpg/160px-Bublik_in_Kiev.jpg 2x" data-file-width="2624" data-file-height="2384" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>پتاسی مْلِکزکو</td> <td>Ptasie Mleczko</td> <td>شکلات</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg/80px-Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg" decoding="async" width="80" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg/120px-Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg/160px-Ptasie_mleczko_2007_by_RaBoe_02.jpg 2x" data-file-width="928" data-file-height="730" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B2%D9%81%DB%8C%D8%B1" class="mw-disambig" title="زفیر">زِفیر</a></td> <td>Zefir</td> <td>شکلات</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg/80px-%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg/120px-%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg/160px-%D0%97%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%80_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2048" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>باتونچیکی روت فرونت</td> <td>Batonchiki<br />Rot Front</td> <td>شکلات</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%D9%86%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلنکا (صفحه وجود ندارد)">آلنکا</a></td> <td>Alenka</td> <td>شکلات</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="پاستیلا">پاستیلا</a></td> <td>Pastila</td> <td>دسر میوه ای</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kolomna_Pastila.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Kolomna_Pastila.jpg/80px-Kolomna_Pastila.jpg" decoding="async" width="80" height="57" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Kolomna_Pastila.jpg/120px-Kolomna_Pastila.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Kolomna_Pastila.jpg/160px-Kolomna_Pastila.jpg 2x" data-file-width="638" data-file-height="454" /></a></span> </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سازهای_سنتی"><span id=".D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B3.D9.86.D8.AA.DB.8C"></span>سازهای سنتی</h2></div> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>نام</th> <th>اسم انگلیسی</th> <th>تصویر </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="بالالایکا">بالالایکا</a></td> <td>Balalaika</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Balalaika.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Balalaika.svg/80px-Balalaika.svg.png" decoding="async" width="80" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Balalaika.svg/120px-Balalaika.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Balalaika.svg/160px-Balalaika.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="1052" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%88%D8%A8%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بوبن (صفحه وجود ندارد)">بوبِن</a></td> <td>Buben</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg/80px-COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg" decoding="async" width="80" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg/120px-COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg/160px-COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Lijsttrom_TMnr_1772-445.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="768" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="گوسلی">گوسْلی</a></td> <td>Gusli</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Gusli_tradition.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Gusli_tradition.jpg/80px-Gusli_tradition.jpg" decoding="async" width="80" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Gusli_tradition.jpg/120px-Gusli_tradition.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Gusli_tradition.jpg/160px-Gusli_tradition.jpg 2x" data-file-width="610" data-file-height="229" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D9%84%DA%98%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="لژکی (صفحه وجود ندارد)">لُژکی</a></td> <td>Lozhki</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg/80px-Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg/120px-Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg/160px-Satz_Holzloeffeltanz-Kasiklar.jpg 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1232" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="قارمان">گارمُن</a></td> <td>Garmon</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Oriental_bayan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Oriental_bayan.jpg/80px-Oriental_bayan.jpg" decoding="async" width="80" height="69" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Oriental_bayan.jpg/120px-Oriental_bayan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Oriental_bayan.jpg/160px-Oriental_bayan.jpg 2x" data-file-width="1518" data-file-height="1314" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترشتکا (صفحه وجود ندارد)">تْرِشُتکا</a></td> <td>Treshchotki</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Treshchotki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Treshchotki.jpg/80px-Treshchotki.jpg" decoding="async" width="80" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Treshchotki.jpg/120px-Treshchotki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Treshchotki.jpg/160px-Treshchotki.jpg 2x" data-file-width="273" data-file-height="210" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%DA%98%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ژالیکا (صفحه وجود ندارد)">ژالِیکا</a></td> <td>Zhaleika</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zjalejka.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Zjalejka.png/80px-Zjalejka.png" decoding="async" width="80" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Zjalejka.png/120px-Zjalejka.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Zjalejka.png/160px-Zjalejka.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="181" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%85%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="دمرا (صفحه وجود ندارد)">دُمْرا</a></td> <td>Domra</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE,_1970-%D0%B5.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE%2C_1970-%D0%B5.JPG/80px-%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE%2C_1970-%D0%B5.JPG" decoding="async" width="80" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE%2C_1970-%D0%B5.JPG/120px-%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE%2C_1970-%D0%B5.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE%2C_1970-%D0%B5.JPG/160px-%D0%94%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF._%D1%86%D0%B5%D1%85%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE%2C_1970-%D0%B5.JPG 2x" data-file-width="3152" data-file-height="3072" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%86_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="باین (ساز) (صفحه وجود ندارد)">بایَن</a></td> <td>Bayan</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Jupiter_bayan_accordion.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Jupiter_bayan_accordion.JPG/80px-Jupiter_bayan_accordion.JPG" decoding="async" width="80" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Jupiter_bayan_accordion.JPG/120px-Jupiter_bayan_accordion.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Jupiter_bayan_accordion.JPG/160px-Jupiter_bayan_accordion.JPG 2x" data-file-width="1737" data-file-height="1224" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="دومبرا">دومبرا</a></td> <td>Dombra</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kazakh_Dombra2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazakh_Dombra2.png/80px-Kazakh_Dombra2.png" decoding="async" width="80" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazakh_Dombra2.png/120px-Kazakh_Dombra2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Kazakh_Dombra2.png/160px-Kazakh_Dombra2.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="3400" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تقویم"><span id=".D8.AA.D9.82.D9.88.DB.8C.D9.85"></span>تقویم</h2></div> <p>در روسیه باستان، سال شامل ۱۲ ماه بود که آنها را بر اساس پدیده‌های <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="طبیعت">طبیعت</a> نامگذاری کرده بودند. در قرن دهم میلادی با پذیرش مسیحیت در روسیه باستان، از سال شمار مورد استفاده <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="رومیان">رومیان</a> یعنی تقویم یولیانسکی و همچنین تقسیم‌بندی ماه‌ها و روزهای هفته استفاده شد. آنها نام ماه‌ها را از رومیان گرفتند ولی اسامی روزهای هفته را خود برگزیدند. هفته به روسی نیدلیا Неделя است. روز دوشنبه به عنوان اولین روز هفته پانیدلنیک понедельник به معنی روز پس از بیکاری ست. سه شنبه فتورنیک Вторник به معنی دومین روز بعد از روز بیکاری، چهارشنبه سرِدا Среда به معنی روز وسط، پنجشنبه چِتوِرگ Четверг به معنی روز چهارم، جمعه پیاتنیتسا Пятница به معنای روز پنجم، شنبه سوبوتا Суббота به معنی روز آرامش و یکشنبه واسکرِسِنیه Воскресенье است.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تقویم_کریسمس_در_روسیه"><span id=".D8.AA.D9.82.D9.88.DB.8C.D9.85_.DA.A9.D8.B1.DB.8C.D8.B3.D9.85.D8.B3_.D8.AF.D8.B1_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87"></span>تقویم کریسمس در روسیه</h3></div> <p>در <b>روسیه</b> تاکنون ۳ تقویم استفاده شده است اما پس از گذشت تاریخی، تقویم مورد استفاده منسوخ شده است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تقویم_گریگوریانسکی"><span id=".D8.AA.D9.82.D9.88.DB.8C.D9.85_.DA.AF.D8.B1.DB.8C.DA.AF.D9.88.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86.D8.B3.DA.A9.DB.8C"></span>تقویم گریگوریانسکی</h3></div> <p>یا همان، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="گاه‌شماری میلادی">گاه‌شمار میلادی</a> معروف که در اکثر کشورهای دنیا استفاده می‌شود و در روسیه هم گاهشمار اصلی است. این گاهشمار با روی کار آمدن <b>حکومت شوروی</b> پا به روسیه نهاد و تا پیش از آن (دوران حکومت <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="تزار">تزار</a>) <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%DA%98%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقویم ژولینی">گاهشمار ژولینی</a> رایج بود. اروپایی‌ها حدود <b>۳۵۰ سال</b> پیش از روسیه به این <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="تقویم">گاهشمار</a> روی آورده بودند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تقویم_یولیانسکی"><span id=".D8.AA.D9.82.D9.88.DB.8C.D9.85_.DB.8C.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.A7.D9.86.D8.B3.DA.A9.DB.8C"></span>تقویم یولیانسکی</h3></div> <p>تقریباً فقط توسط <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="کلیسای">کلیسای</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="ارتودوکس">ارتودوکس</a> روسیه برای مناسبت‌های مذهبی استفاده می‌شود. این گاه‌شمار را تزار «پتر کبیر» (قرن ۱۸ میلادی) وارد روسیه کرد. تا پیش از آن در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="تزار">حکومت تزاری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تقویم اسلاوی (صفحه وجود ندارد)">تقویم اسلاوی</a> رایج بود. در اروپا هم این گاهشمار تا سده ۱۶ میلادی مورد استفاده بوده، اما به دلیل کم دقتی در محاسبات (درست مانند گاه‌شمار قمری) کنار گذاشته شد، و <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="گاه‌شماری میلادی">گاه‌شمار گریگوری</a> جایگزین شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گاهشمار_اسلاوی"><span id=".DA.AF.D8.A7.D9.87.D8.B4.D9.85.D8.A7.D8.B1_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.88.DB.8C"></span>گاهشمار اسلاوی</h3></div> <p>دیگر در روسیه به کار نمی‌رود. تا پیش از تزار <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="پتر کبیر">پتر کبیر</a> (قرن ۱۸ میلادی) رایج بود و مبنای آن نه زاده شدن <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD" class="mw-redirect" title="حضرت مسیح">حضرت مسیح</a> که آغاز آفرینش بود. اگر سال ۲۰۱۸ میلادی را به گاهشمار اسلاوی برگردانیم، سال ۷۵۲۶ اسلاوی است. </p><p>برای مدت‌ها، سال نو را در اول مارس (اسفند ماه) جشن می‌گرفتند. جشن <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D8%A7" title="ماسلنیتسا">ماسلنیتسا</a> یا جشن آغاز بهار که همسانی‌هایی به نوروز ایرانی دارد، هنوز در روسیه در اسفند ماه جشن گرفته می‌شود. اما سپس تر، با تغییراتی، آغاز سال نو به اول سپتامبر (اواخر شهریور) منتقل شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کشاورزی_و_دامپروری"><span id=".DA.A9.D8.B4.D8.A7.D9.88.D8.B1.D8.B2.DB.8C_.D9.88_.D8.AF.D8.A7.D9.85.D9.BE.D8.B1.D9.88.D8.B1.DB.8C"></span>کشاورزی و دامپروری</h2></div> <p>در روسیه، کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا می‌کند. بخش کشاورزی در اوایل <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="دهه ۱۹۹۰ (میلادی)">دهه ۱۹۹۰ (میلادی)</a> از یک افت شدید گذار جان سالم به در برد، زیرا در تلاش برای تبدیل از یک اقتصاد دستوری به یک سیستم بازارمحور بود. در کمتر از ده سال، موجودی دام به نصف کاهش یافت و تقاضا برای غلات خوراک کاهش یافت و سطح زیر کشت غلات ۲۵ درصد کاهش یافت. این بخش از تولید ناخالص داخلی فدراسیون روسیه به‌طور میانگین حدود ۷ درصد را تشکیل می‌دهد. برای توسعه کشاورزی، روسیه به استراتژی‌های مختلفی متکی است. به عنوان مثال، تمرکز بر تولید غلات با بهره‌وری بالا، به‌طور ویژه گندم، جزو اهداف این کشور قرار دارد. همچنین، روسیه به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گندم در جهان شناخته شده است. همچنین طبق گزارش فائو روسیه دارای ۲۱۵ میلیون هکتار اراضی قابل کشت و ۸۱۵ میلیون هکتار اراضی جنگلی است. زمین‌های کشاورزی <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B3_(%D8%B9%D8%AF%D8%AF)" title="۱۳ (عدد)">۱۳</a> درصد از خاک روسیه را اشغال می‌کنند. گندم، چغندر، نیشکر، سیب زمینی و غلات (ذرت، جو، جو و چاودار) مهم‌ترین محصولات کشاورزی فدراسیون روسیه هستند.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رئوس مطالب روسیه">رئوس مطالب روسیه</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="یادداشت‌ها"><span id=".DB.8C.D8.A7.D8.AF.D8.AF.D8.A7.D8.B4.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>یادداشت‌ها</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-persian-alpha"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-3" class="mw-cite-dir-rtl"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="note"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%87" title="شبه‌جزیره کریمه">کریمه</a> که در سال ۲۰۱۴ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="الحاق کریمه به فدراسیون روسیه">ضمیمهٔ روسیه</a> شد، همچنان <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B6%DB%B8/%DB%B2%DB%B6%DB%B2_%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="قطعنامه ۶۸/۲۶۲ مجمع عمومی سازمان ملل متحد">در سطح بین‌المللی</a> به‌عنوان بخشی از اوکراین به رسمیت شناخته شده است.<sup id="cite_ref-Pifer-2020_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pifer-2020-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> استان‌های دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا که در سال ۲۰۲۲ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%88_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="الحاق جنوب و شرق اوکراین به روسیه">ضمیمه روسیه</a> شدند — اگرچه فقط تا حدی اشغال شده‌اند — نیز در سطح بین‌المللی به عنوان بخشی از اوکراین شناخته می‌شوند. جنوبی‌ترین بخش <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84" title="جزایر کوریل">جزایر کوریل</a> از زمان اشغال آن توسط اتحاد جماهیر شوروی در پایان جنگ جهانی دوم، موضوع <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84" title="مناقشه جزایر کوریل">مناقشه ارضی با ژاپن</a> بوده است.<sup id="cite_ref-Chapple-2019_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chapple-2019-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r37199623"><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Pifer-2020-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Pifer-2020_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFPifer2020" class="citation web cs1">Pifer, Steven (17 March 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/03/17/crimea-six-years-after-illegal-annexation/">"Crimea: Six years after illegal annexation"</a>. <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B2" title="نهاد بروکینگز">نهاد بروکینگز</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220414045104/https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/03/17/crimea-six-years-after-illegal-annexation/">Archived</a> from the original on 14 April 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 November</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Crimea%3A+Six+years+after+illegal+annexation&rft.pub=%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF+%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B2&rft.date=2020-03-17&rft.aulast=Pifer&rft.aufirst=Steven&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.brookings.edu%2Fblog%2Forder-from-chaos%2F2020%2F03%2F17%2Fcrimea-six-years-after-illegal-annexation%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Chapple-2019-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Chapple-2019_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChapple2019" class="citation web cs1">Chapple, Amos (4 January 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rferl.org/a/the-disputed-islands-where-world-war-2-never-ended/28402307.html">"The Kurile Islands: Why Russia And Japan Never Made Peace After World War II"</a>. <a href="/w/index.php?title=Radio_Free_Europe/Radio_Liberty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radio Free Europe/Radio Liberty (صفحه وجود ندارد)">Radio Free Europe/Radio Liberty</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220408173647/https://www.rferl.org/a/the-disputed-islands-where-world-war-2-never-ended/28402307.html">Archived</a> from the original on 8 April 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 January</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Kurile+Islands%3A+Why+Russia+And+Japan+Never+Made+Peace+After+World+War+II&rft.pub=Radio+Free+Europe%2FRadio+Liberty&rft.date=2019-01-04&rft.aulast=Chapple&rft.aufirst=Amos&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rferl.org%2Fa%2Fthe-disputed-islands-where-world-war-2-never-ended%2F28402307.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Chevalier-2006-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Chevalier-2006_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChevalier2006" class="citation journal cs1">Chevalier, Joan F. (2006). "Russian as the National Language: An Overview of Language Planning in the Russian Federation". <i>Russian Language Journal</i>. American Councils for International Education ACTR / ACCELS. <b>56</b>: 25–36. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/43669126">43669126</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Russian+Language+Journal&rft.atitle=Russian+as+the+National+Language%3A+An+Overview+of+Language+Planning+in+the+Russian+Federation&rft.volume=56&rft.pages=25-36&rft.date=2006&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F43669126%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Chevalier&rft.aufirst=Joan+F.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldatlas.com/articles/what-languages-are-spoken-in-russia.html">"What Languages Are Spoken in Russia?"</a>. <i>WorldAtlas</i>. 1 August 2017. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240219124154/https://www.worldatlas.com/articles/what-languages-are-spoken-in-russia.html">Archived</a> from the original on 19 February 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">19 February</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=WorldAtlas&rft.atitle=What+Languages+Are+Spoken+in+Russia%3F&rft.date=2017-08-01&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldatlas.com%2Farticles%2Fwhat-languages-are-spoken-in-russia.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab1_VPN-2020.xlsx">"Национальный состав населения"</a>. <a href="/w/index.php?title=Federal_State_Statistics_Service_(Russia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federal State Statistics Service (Russia) (صفحه وجود ندارد)">Federal State Statistics Service</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221230204643/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab1_VPN-2020.xlsx">Archived</a> from the original on 30 December 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 December</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9+%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F&rft.pub=Federal+State+Statistics+Service&rft_id=https%3A%2F%2Frosstat.gov.ru%2Fstorage%2Fmediabank%2FTom5_tab1_VPN-2020.xlsx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShevchenko2018" class="citation web cs1">Shevchenko, Nikolay (21 February 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rbth.com/arts/327646-kalmykia-buddhism-russia">"Check out Russia's Kalmykia: The only region in Europe where Buddhism rules the roost"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Russia_Beyond&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russia Beyond (صفحه وجود ندارد)">Russia Beyond</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180227211046/https://www.rbth.com/arts/327646-kalmykia-buddhism-russia">Archived</a> from the original on 27 February 2018<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 February</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Russia+Beyond&rft.atitle=Check+out+Russia%27s+Kalmykia%3A+The+only+region+in+Europe+where+Buddhism+rules+the+roost&rft.date=2018-02-21&rft.aulast=Shevchenko&rft.aufirst=Nikolay&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rbth.com%2Farts%2F327646-kalmykia-buddhism-russia&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://fom.ru/TSennosti/14888">"Передача иконы "Троица" Русской православной церкви"</a> (به روسی). Фонд Общественное Мнение, ФОМ (Public Opinion Foundation). 22 June 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231029112936/https://fom.ru/TSennosti/14888">Archived</a> from the original on 29 October 2023<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">19 October</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%87%D0%B0+%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B+%22%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%86%D0%B0%22+%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B9+%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8&rft.pub=%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D0%B4+%D0%9E%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5+%D0%9C%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%2C+%D0%A4%D0%9E%D0%9C+%28Public+Opinion+Foundation%29&rft.date=2023-06-22&rft_id=https%3A%2F%2Ffom.ru%2FTSennosti%2F14888&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://fom.ru/posts/download/14888">"Передача иконы "Троица" Русской православной церкви"</a> (به روسی). Фонд Общественное Мнение, ФОМ (Public Opinion Foundation). 22 June 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230627143830/https://fom.ru/posts/download/14888">Archived</a> from the original on 27 June 2023<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">19 October</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%87%D0%B0+%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B+%22%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%86%D0%B0%22+%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B9+%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8&rft.pub=%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D0%B4+%D0%9E%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5+%D0%9C%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%2C+%D0%A4%D0%9E%D0%9C+%28Public+Opinion+Foundation%29&rft.date=2023-06-22&rft_id=https%3A%2F%2Ffom.ru%2Fposts%2Fdownload%2F14888&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Krzywdzinski-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Krzywdzinski_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMartin_Krzywdzinski2020" class="citation book cs1">Martin Krzywdzinski (2020). [[[:الگو:GBurl]] <i>Consent and Control in the Authoritarian Workplace: Russia and China Compared</i>]. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="انتشارات دانشگاه آکسفورد">انتشارات دانشگاه آکسفورد</a>. pp. 252–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-252902-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-252902-2"><bdi>978-0-19-252902-2</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1026492383">1026492383</a>. <q><i>officially a democratic state with the rule of law, in practice an authoritarian dictatorship</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Consent+and+Control+in+the+Authoritarian+Workplace%3A+Russia+and+China+Compared&rft.pages=252-&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF&rft.date=2020&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1026492383&rft.isbn=978-0-19-252902-2&rft.au=Martin+Krzywdzinski&rft_id=%3A%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%3AGBurl&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_url" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://freedomhouse.org/country/russia/freedom-world/2023">"Russia: Freedom in the World 2023 Country Report"</a>. <i>Freedom House</i>. 9 March 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230311093511/https://freedomhouse.org/country/russia/freedom-world/2023">Archived</a> from the original on 11 March 2023<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 April</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Freedom+House&rft.atitle=Russia%3A+Freedom+in+the+World+2023+Country+Report&rft.date=2023-03-09&rft_id=https%3A%2F%2Ffreedomhouse.org%2Fcountry%2Frussia%2Ffreedom-world%2F2023&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cia-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cia_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/russia/">"Russia – The World Factbook"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=The_World_Factbook&action=edit&redlink=1" class="new" title="The World Factbook (صفحه وجود ندارد)">The World Factbook</a></i>. <a href="/w/index.php?title=Central_Intelligence_Agency&action=edit&redlink=1" class="new" title="Central Intelligence Agency (صفحه وجود ندارد)">Central Intelligence Agency</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210109173026/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/russia/">Archived</a> from the original on 9 January 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 March</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Russia+%E2%80%93+The+World+Factbook&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Frussia%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Kuzio-2016-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kuzio-2016_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKuzio2016" class="citation journal cs1">Kuzio, Taras (2016). "Nationalism and authoritarianism in Russia". <i>Communist and Post-Communist Studies</i>. <a href="/w/index.php?title=University_of_California_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of California Press (صفحه وجود ندارد)">University of California Press</a>. <b>49</b> (1): 1–11. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.postcomstud.2015.12.002">10.1016/j.postcomstud.2015.12.002</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/48610429">48610429</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Communist+and+Post-Communist+Studies&rft.atitle=Nationalism+and+authoritarianism+in+Russia&rft.volume=49&rft.issue=1&rft.pages=1-11&rft.date=2016&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.postcomstud.2015.12.002&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F48610429%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Kuzio&rft.aufirst=Taras&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.interfax.ru/russia/947551">https://www.interfax.ru/russia/947551</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240224094514/https://www.interfax.ru/russia/947551">بایگانی‌شده</a> در ۲۴ فوریه ۲۰۲۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Петр Серков будет исполнять обязанности председателя Верховного суда РФ</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://unstats.un.org/unsd/publications/pocketbook/files/world-stats-pocketbook-2016.pdf#page=182">"World Statistics Pocketbook 2016 edition"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. United Nations Department of Economic and Social Affairs. Statistics Division. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190804041700/https://unstats.un.org/unsd/publications/pocketbook/files/world-stats-pocketbook-2016.pdf#page=182">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on 4 August 2019<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">24 April</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=World+Statistics+Pocketbook+2016+edition&rft.pub=United+Nations+Department+of+Economic+and+Social+Affairs.+Statistics+Division&rft_id=https%3A%2F%2Funstats.un.org%2Funsd%2Fpublications%2Fpocketbook%2Ffiles%2Fworld-stats-pocketbook-2016.pdf%23page%3D182&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110728064121/http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1%2F010000R">"The Russian federation: general characteristics"</a>. <i>Federal State Statistics Service</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1/010000R">the original</a> on 28 July 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 April</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Federal+State+Statistics+Service&rft.atitle=The+Russian+federation%3A+general+characteristics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gks.ru%2Fscripts%2Ffree%2F1c.exe%3FXXXX09F.2.1%2F010000R&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">شامل ۲٬۴۸۲٬۴۵۰ تن که در <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%87" title="شبه‌جزیره کریمه">شبه‌جزیره کریمه</a> زندگی می‌کنند. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-script cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200124160257/http://rosstat.gov.ru/vpn_popul"><bdi lang="ru">Том 1. Численность и размещение населения</bdi></a>. <i><a href="/w/index.php?title=Federal_State_Statistics_Service_(Russia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federal State Statistics Service (Russia) (صفحه وجود ندارد)">Russian Federal State Statistics Service</a></i> (به روسی). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rosstat.gov.ru/vpn_popul#">the original</a> on 24 January 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">3 September</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Russian+Federal+State+Statistics+Service&rft.atitle=%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F&rft_id=https%3A%2F%2Frosstat.gov.ru%2Fvpn_popul%23&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-gks.ru-popul-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-gks.ru-popul_18-0">۱۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gks.ru-popul_18-1">۱۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-script cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/PrPopul2022_Site.xls"><bdi lang="ru">Предварительная оценка численности постоянного населения на 1 января 2022 года и в среднем за 2021 год</bdi></a> [Preliminary estimated population as of 1 January 2022 and on the average for 2021] <span class="cs1-format">(XLS)</span>. <i><a href="/w/index.php?title=Federal_State_Statistics_Service_(Russia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federal State Statistics Service (Russia) (صفحه وجود ندارد)">Russian Federal State Statistics Service</a></i> (به روسی). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220324230246/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/PrPopul2022_Site.xls">Archived</a> from the original on 24 March 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">30 January</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Russian+Federal+State+Statistics+Service&rft.atitle=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B0+%D1%87%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8+%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BD%D0%B0+1+%D1%8F%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8F+2022+%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0+%D0%B8+%D0%B2+%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%BC+%D0%B7%D0%B0+2021+%D0%B3%D0%BE%D0%B4&rft_id=https%3A%2F%2Frosstat.gov.ru%2Fstorage%2Fmediabank%2FPrPopul2022_Site.xls&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-IMF.org-2023-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-IMF.org-2023_19-0">۱۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-IMF.org-2023_19-1">۱۸٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-IMF.org-2023_19-2">۱۸٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-IMF.org-2023_19-3">۱۸٫۳</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=922,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1">"World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Russia)"</a>. <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" title="صندوق بین‌المللی پول">صندوق بین‌المللی پول</a>. 10 October 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231012194759/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=922,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1">Archived</a> from the original on 12 October 2023<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">10 October</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=World+Economic+Outlook+Database%2C+October+2023+Edition.+%28Russia%29&rft.pub=%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82+%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C+%D9%BE%D9%88%D9%84&rft.date=2023-10-10&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fen%2FPublications%2FWEO%2Fweo-database%2F2023%2FOctober%2Fweo-report%3Fc%3D922%2C%26s%3DNGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2C%26sy%3D2020%26ey%3D2028%26ssm%3D0%26scsm%3D1%26scc%3D0%26ssd%3D1%26ssc%3D0%26sic%3D0%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RU">"GINI index (World Bank estimate) – Russian Federation"</a>. World Bank. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170420201540/https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RU">Archived</a> from the original on 20 April 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 June</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=GINI+index+%28World+Bank+estimate%29+%E2%80%93+Russian+Federation&rft.pub=World+Bank&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSI.POV.GINI%3Flocations%3DRU&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-UNHDR-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UNHDR_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf">"Human Development Report 2023/24"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (به انگلیسی). <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="برنامه عمران ملل متحد">برنامه عمران ملل متحد</a>. 13 March 2024. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240313164319/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf">Archived</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> from the original on 13 March 2024<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 March</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2023%2F24&rft.pub=%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%85%D9%84%D9%84+%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF&rft.date=2024-03-13&rft_id=https%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsystem%2Ffiles%2Fdocuments%2Fglobal-report-document%2Fhdr2023-24reporten.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://worldpopulationreview.com/world-cities/moscow-population/">http://worldpopulationreview.com/world-cities/moscow-population/</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Москва в 2000-2013 гг. : Краткий статистический справочник/ Мосгорстат- М. , 2014. - 74 с. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9785904548117" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-904548-11-7</a> с.8</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180502224126/http://www.worldometers.info/world-population/russia-population/">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldometers.info/world-population/russia-population/">اصلی</a> در ۲ مه ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ مه ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldometers.info%2Fworld-population%2Frussia-population%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/История_России">https://ru.wikipedia.org/wiki/История_России</a></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190601221038/http://www.ejil.org/pdfs/3/2/2045.pdf">«نسخه آرشیو شده»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ejil.org/pdfs/3/2/2045.pdf">اصلی</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> در ۱ ژوئن ۲۰۱۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ فوریه ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ejil.org%2Fpdfs%2F3%2F2%2F2045.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.rbc.ru/photoreport/07/09/2018/5b9234a69a794732e6c16f50">https://www.rbc.ru/photoreport/07/09/2018/5b9234a69a794732e6c16f50</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=RU">https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=RU</a></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://kremlin.ru/structure/president">http://kremlin.ru/structure/president</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://putin.kremlin.ru/bio">http://putin.kremlin.ru/bio</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://premier.gov.ru/biography/">http://premier.gov.ru/biography/</a></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">کوریاکوف، میخاییل، تاریخ گویای انقلاب اکتبر، ترجمه فتح اله دیده‌بان، انتشارات کتابخانه فروردین، ۱۳۶۸، ص ۱۲۱</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">طلوعی، محمود، از لنین تا پوتین، تهران، انتشارات تهران، ۱۳۶۸، ص۶۱–۶۰، شابک: ۱-۹۴-۵۶۰۹-۹۶۴</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101204130047/http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/country-profile/europe/russia/?profile=history">Russia - History</a> Foreign and Commonwealth Office</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Россия#cite_note-2019AB-9">https://ru.wikipedia.org/wiki/Россия#cite_note-2019AB-9</a></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFرابرت_بی._داونز" class="citation book">رابرت بی. داونز. <i>کتاب‌هایی که دنیا را تغییر دادند</i>. ترجمهٔ سیروس پرهام. <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتشارات ابن‌سینا (صفحه وجود ندارد)">انتشارات ابن‌سینا</a>. ص. <bdi>۱۸۴–۱۸۵ (کتاب نهم، دل زمین و جزیرهٔ جهانی)</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%DA%A9%D9%87+%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7+%D8%B1%D8%A7+%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AF&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B8%DB%B4-%DB%B1%DB%B8%DB%B5+%28%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8+%D9%86%D9%87%D9%85%D8%8C+%D8%AF%D9%84+%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86+%D9%88+%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87%D9%94+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%29%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7&rft.au=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D8%A8%DB%8C.+%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%B2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Ctabl-19-10.xls">Cities with over 1 million population</a> <a href="/w/index.php?title=Rosstat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosstat (صفحه وجود ندارد)">Rosstat</a></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gks.ru/bgd/regl/b10_109/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Ctabl-20-10.xls">Cities with population between 500,000 and 1 million</a> <a href="/w/index.php?title=Rosstat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosstat (صفحه وجود ندارد)">Rosstat</a></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://russianculture.ru/forme.asp?ID=13">http://russianculture.ru/forme.asp?ID=13</a></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Культура_России#cite_ref-4">https://ru.wikipedia.org/wiki/Культура_России#cite_ref-4</a></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Русская скульптура. Избранные произведения / Сост. А. Л. Каганович. — Л. -М. : Советский художник, 1966. — С. 1-17.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">Вера Мухина. «Культура. РФ». Проверено 12 ноября 2018.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/История_театра_в_России">https://ru.wikipedia.org/wiki/История_театра_в_России</a></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Масленица">https://ru.wikipedia.org/wiki/Масленица</a></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Матфей Властарь. Глава 7‑я. О Святой Пасхе // Алфавитная синтагма.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://ria.ru/20180509/1520032407.html">https://ria.ru/20180509/1520032407.html</a></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text">Аверинцев С. С. «Скворешниц вольных гражданин…» Вячеслав Иванов: путь поэта между мирами. СПб. , 2002. C. 21-22.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Н. А. Бердяев. Мутные лики: типы религиозной мысли в России. М. : Канон, 2004. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9785883731593" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9785883731593</a>. С. 124-126.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://az.lib.ru/k/kuzmin_m_a/text_0370.shtml">http://az.lib.ru/k/kuzmin_m_a/text_0370.shtml</a></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">См. поэтический цикл «Стихи смутного времени» , дек. 1917-февр. 1918.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://iphlib.ru/greenstone3/library/collection/newphilenc/document/HASH2f2b9cce78adb929ef7e2f">https://iphlib.ru/greenstone3/library/collection/newphilenc/document/HASH2f2b9cce78adb929ef7e2f</a></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text">رفان، فضل اله، دانشنامه شخصیت‌های فرهنگی روسیه، تهران، نشر عظام، ۱۳۹۳، ص ۹۳، شابک: ۳-۴-۹۳۳۶۰-۶۰۰-۹۷۸</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">رفان، فضل اله، دانشنامه شخصیت‌های فرهنگی روسیه، تهران، نشر عظام، ۱۳۹۳، ص ۹۴.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Берггольц,_Ольга_Фёдоровна#cite_note-5">https://ru.wikipedia.org/wiki/Берггольц,_Ольга_Фёдоровна#cite_note-5</a></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">یحیی پور، مرضیه، ایوان بونین و مشرق زمین، انتشارات دانشگاه تهران، چ اول، تهران، ۱۳۸۶، شابک: ۹۷۸۹۶۴۰۳۶۸۱۴۵.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://id.hse.ru/data/2010/11/12/1209485085/1.4.pdf">https://id.hse.ru/data/2010/11/12/1209485085/1.4.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nobelprize.org/nomination/redirector/?redir=archive/show_people.php&id=7016">https://www.nobelprize.org/nomination/redirector/?redir=archive/show_people.php&id=7016</a></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://24smi.org/celebrity/42936-vera-panova.html">https://24smi.org/celebrity/42936-vera-panova.html</a></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">رفان، فضل اله، دانشنامه شخصیت‌های فرهنگی روسیه، نشر عظام، تهران، ۱۳۹۳، ص ۱۴۳.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">Александра Шаповал Инженер слова: 10 интересных фактов из жизни Евгения Замятина // «Вечерняя Москва» (9 марта 2014)</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160809195434/http://www.russofile.ru/articles/article_62.php">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.russofile.ru/articles/article_62.php">اصلی</a> در ۹ اوت ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۷ مارس ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.russofile.ru%2Farticles%2Farticle_62.php&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text">Ахметова Г. А. Роман Е. Замятина «Мы» в контексте русской классики // Российский гуманитарный журнал. — 2013. — Т. 2, № 1. — С. 57—64. — ISSN 2305-8420</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">Елена Дьякова. Все те же «Мы» // Новая газета. — 2012. — № 50—51 от 11 мая 2012.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">رفان، فضل اله، دانشنامه شخصیت‌های فرهنگی روسیه، عظام، ۱۳۹۳، صص ۳۱۹–۳۱۸.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.kommersant.ru/doc/1008337">https://www.kommersant.ru/doc/1008337</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFرابرت_بی._داونز" class="citation book">رابرت بی. داونز. <i>کتاب‌هایی که دنیا را تغییر دادند</i>. ترجمهٔ سیروس پرهام. <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتشارات ابن‌سینا (صفحه وجود ندارد)">انتشارات ابن‌سینا</a>. ص. <bdi>۱۵۶ (کتاب هفتم، پیامبر رنجبران)</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%DA%A9%D9%87+%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7+%D8%B1%D8%A7+%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AF&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B5%DB%B6+%28%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8+%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%85%D8%8C+%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1+%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%29%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7&rft.au=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D8%A8%DB%8C.+%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%B2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSkladanowskiSmuniewski" class="citation journal cs1 cs1-prop-year-range-abbreviated cs1-prop-foreign-lang-source">Skladanowski, Marcin; Smuniewski, Cezary (2023-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mdpi.com/2077-1444/14/1/119">"The Secularism of Putin's Russia and Patriarch Kirill's Church: The Russian Model of State–Church Relations and Its Social Reception"</a>. <i>Religions</i> (به انگلیسی). <b>14</b> (1): 119. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Frel14010119">10.3390/rel14010119</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2077-1444">2077-1444</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Religions&rft.atitle=The+Secularism+of+Putin%E2%80%99s+Russia+and+Patriarch+Kirill%E2%80%99s+Church%3A+The+Russian+Model+of+State%E2%80%93Church+Relations+and+Its+Social+Reception&rft.chron=2023-01&rft.volume=14&rft.issue=1&rft.pages=119&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Frel14010119&rft.issn=2077-1444&rft.aulast=Skladanowski&rft.aufirst=Marcin&rft.au=Smuniewski%2C+Cezary&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mdpi.com%2F2077-1444%2F14%2F1%2F119&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://islam-today.ru/blogi/rafik-muhametsin/islam-v-sovremennoj-rossii/">https://islam-today.ru/blogi/rafik-muhametsin/islam-v-sovremennoj-rossii/</a></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.thenational.ae/arts-culture/book-review-russia-s-muslim-heartlands-reveals-diverse-population-1.723230">https://www.thenational.ae/arts-culture/book-review-russia-s-muslim-heartlands-reveals-diverse-population-1.723230</a></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://golosislama.com/news.php?id=26836">https://golosislama.com/news.php?id=26836</a></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190302172743/http://russia.com/ru/activity/%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%B2-%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8/">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://russia.com/ru/activity/питание-в-россии/">اصلی</a> در ۲ مارس ۲۰۱۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۹ مارس ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Frussia.com%2Fru%2Factivity%2F%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%B2-%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://studyinrussia.ru/life-in-russia/life-conditions/russian-food/">https://studyinrussia.ru/life-in-russia/life-conditions/russian-food/</a></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external free" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Дни_недели">https://ru.wikipedia.org/wiki/Дни_недели</a></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize">«FAOSTAT»</a>. <i>www.fao.org</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۱-۰۲-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.fao.org&rft.atitle=FAOSTAT&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2Ffaostat%2Fen%2F%23data%2FQC%2Fvisualize&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.climatechangepost.com/russia/agriculture-and-horticulture/">"Agriculture and Horticulture in Russia"</a>. <i>Climatechangepost.com</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-02-21</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Climatechangepost.com&rft.atitle=Agriculture+and+Horticulture+in+Russia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.climatechangepost.com%2Frussia%2Fagriculture-and-horticulture%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <ul><li>تاریخ ایران و جهان، سال دوم آموزش متوسطه، رشته <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علوم انسانی">علوم انسانی</a>، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، ۱۳۸۲.</li> <li>لارنس لاکهارت، انقراض سلسله صفویه و ایام سلطه افغان‌ها بر ایران (بخش روابط ایران و روسیه)، ترجمه مصطفی قلی اعتماد، تهران، ۱۳۴۳.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2></div> <div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="metadata plainlinks sistersitebox plainlist mbox-small" style="border:1px solid #aaa;padding:0;background:#f9f9f9"><div style="padding:0.75em 0;text-align:center"><b style="display:block">روسیه</b>در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="ویکی‌پدیا:پروژه‌های خواهر ویکی‌مدیا"><span id="sister-projects">پروژه‌های خواهر</span></a> ویکی‌پدیا</div><ul style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.75em 0;width:217px;margin:0 auto"><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="c:Россия">در میان تصاویر و رسانه‌ها</a> از ویکی‌انبار</span></li><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/27px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/41px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/54px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://fa.wikinews.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="extiw" title="n:رده:روسیه">در میان خبرها</a> از ویکی‌خبر</span></li><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/46px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="extiw" title="q:روسیه">در میان گفتاوردها</a> از ویکی‌گفتاورد</span></li><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/27px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="27" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/41px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/54px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://fa.wikivoyage.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="extiw" title="voy:روسیه">در میان راهنماهای سفر</a> از ویکی‌سفر</span></li></ul></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gov.ru/index_en.html">پورتال رسمی دولت روسیه</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://curlie.org/Regional/Europe/Russia">روسیه</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D9%88%D8%B2" title="دی‌موز">کرلی</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/16px-Gnome-globe.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/24px-Gnome-globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/32px-Gnome-globe.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Atlas_of_Russia" class="extiw" title="commons:Atlas of Russia">اطلس ویکیمدیا از Russia</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/16px-Openstreetmap_logo.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/24px-Openstreetmap_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/32px-Openstreetmap_logo.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></span></span> داده‌های جغرافیایی مربوط به <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/relation/60189">روسیه</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D9%BE" title="اوپن‌استریت‌مپ">OSM</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/russia/">روسیه</a>. <i><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%AD%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%82_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کتاب حقایق جهانی">کتاب حقایق جهانی</a></i>. <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="سیا">سیا</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17839672">روسیه</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2" title="بی‌بی‌سی نیوز">بی‌بی‌سی نیوز</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/EBchecked/topic/513251/Russia">روسیه</a> در <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه بریتانیکا">دانشنامه بریتانیکا</a></i></li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="روسیه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="الگو:موضوعات روسیه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:موضوعات روسیه (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات روسیه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="روسیه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">روسیه</a> </div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تاریخ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_Russian_history&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of Russian history (صفحه وجود ندارد)">گاهشماری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مردم نیاهندواروپایی">نیاهندواروپایی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="سکاها">سکاها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="سرم‌ها">سرم‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلاوهای نخستین (صفحه وجود ندارد)">اسلاوهای نخستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="اسلاوهای شرقی">اسلاوهای شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="خاقانات روس">خاقانات روس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="روس کیف">روس کیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="جمهوری نووگورود">جمهوری نووگورود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%84" title="ولادیمیر-سوزدال">ولادیمیر-سوزدال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اردوی زرین">اردوی زرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="دوک‌نشین بزرگ مسکو">دوک‌نشین بزرگ مسکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روسیه تزاری">روسیه تزاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="امپراتوری روسیه">امپراتوری روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جمهوری روسیه">جمهوری روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="انقلاب اکتبر">انقلاب اکتبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جنگ داخلی روسیه">جنگ داخلی روسیه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Russian_state&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian state (صفحه وجود ندارد)">دولت روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی">جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی">اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85)" title="جبهه شرقی (جنگ جهانی دوم)">جبهه شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9_%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="بلوک شرق">بلوک شرق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="انحلال اتحاد جماهیر شوروی">انحلال اتحاد جماهیر شوروی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Russia_(1991%E2%80%93present)&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Russia (1991–present) (صفحه وجود ندارد)">فدراسیون روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="اتحادیه روسیه و بلاروس">اتحادیه روسیه و بلاروس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">برحسب موضوع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Economic_history_of_the_Russian_Federation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic history of the Russian Federation (صفحه وجود ندارد)">اقتصاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Russian_journalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Russian journalism (صفحه وجود ندارد)">روزنامه‌نگاری</a> ‎</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="تاریخ نظامی روسیه">نظامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Postage_stamps_and_postal_history_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Postage stamps and postal history of Russia (صفحه وجود ندارد)">پستی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جغرافیا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Borders_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Borders of Russia (صفحه وجود ندارد)">مرزها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="دریای خزر">دریای خزر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D9%87_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="رشته‌کوه قفقاز">رشته‌کوه قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="فهرست شهرهای روسیه">فهرست شهرهای روسیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Climate_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Climate of Russia (صفحه وجود ندارد)">آب‌وهوا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_earthquakes_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of earthquakes in Russia (صفحه وجود ندارد)">زمین‌لرزه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Extreme_points_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Extreme points of Russia (صفحه وجود ندارد)">رکوردهای جغرافیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="روسیه اروپایی">روسیه اروپایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_fjords_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of fjords of Russia (صفحه وجود ندارد)">آبدره‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geology_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geology of Russia (صفحه وجود ندارد)">زمین‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_glaciers_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of glaciers in Russia (صفحه وجود ندارد)">یخچال‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مناطق بزرگ روسیه (صفحه وجود ندارد)">مناطق بزرگ روسیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_islands_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of islands of Russia (صفحه وجود ندارد)">جزیره‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="فهرست دریاچه‌های روسیه">دریاچه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_mountains_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of mountains of Russia (صفحه وجود ندارد)">کوه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_rivers_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of rivers of Russia (صفحه وجود ندارد)">رودها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_volcanoes_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of volcanoes in Russia (صفحه وجود ندارد)">آتش‌فشان‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="تقسیمات کشوری روسیه">تقسیمات کشوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="شمال آسیا">شمال آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="قفقاز شمالی">قفقاز شمالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="خاور دور روسیه">خاور دور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="سیبری">سیبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="رشته‌کوه اورال">رشته‌کوه اورال</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سیاست</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Civil_Service_of_the_Russian_Federation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Civil Service of the Russian Federation (صفحه وجود ندارد)">خدمات اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conscription_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conscription in Russia (صفحه وجود ندارد)">سربازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="قانون اساسی روسیه">قانون اساسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="انتخابات در روسیه">انتخابات در روسیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Federal_budget_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federal budget of Russia (صفحه وجود ندارد)">بودجه فدرال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روابط خارجی روسیه">روابط خارجی روسیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Freedom_of_assembly_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freedom of assembly in Russia (صفحه وجود ندارد)">آزادی تجمع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Freedom_of_the_press_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freedom of the press in Russia (صفحه وجود ندارد)">آزادی مطبوعات</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Media_freedom_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Media freedom in Russia (صفحه وجود ندارد)">رسانه‌ها</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="دولت روسیه">دولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نظام قضایی روسیه">نظام قضایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Law_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Law of Russia (صفحه وجود ندارد)">قانون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Law_enforcement_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Law enforcement in Russia (صفحه وجود ندارد)">اجرای قانون</a> (<a href="/w/index.php?title=Prisons_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prisons in Russia (صفحه وجود ندارد)">زندان‌ها</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Russia (صفحه وجود ندارد)">آزادی‌خواهی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conservatism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conservatism in Russia (صفحه وجود ندارد)">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_nationalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian nationalism (صفحه وجود ندارد)">ملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Martial_law_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martial law in Russia (صفحه وجود ندارد)">حکومت نظامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="نیروهای مسلح فدراسیون روسیه">نیروهای مسلح</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_opposition&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian opposition (صفحه وجود ندارد)">مخالفان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Political_parties_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political parties in Russia (صفحه وجود ندارد)">حزب‌های سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست رئیس‌جمهورهای فدراسیون روسیه">فهرست رئیس‌جمهورها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="کشورهای مستقل همسود">کشورهای مستقل همسود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="سازمان پیمان امنیت جمعی">سازمان پیمان امنیت جمعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=State_of_emergency_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="State of emergency in Russia (صفحه وجود ندارد)">وضعیت اقتصادی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اقتصاد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Agriculture_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agriculture in Russia (صفحه وجود ندارد)">کشاورزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aircraft_industry_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aircraft industry of Russia (صفحه وجود ندارد)">صنعت هواپیما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Banking_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Banking in Russia (صفحه وجود ندارد)">بانکداری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Automotive_industry_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Automotive industry in Russia (صفحه وجود ندارد)">صنعت خودرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="بانک مرکزی روسیه">بانک مرکزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Defense_industry_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Defense industry of Russia (صفحه وجود ندارد)">صنعت دفاعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="منطقه‌های اقتصادی روسیه">منطقه‌های اقتصادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Energy_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Energy in Russia (صفحه وجود ندارد)">انرژی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fishing_industry_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fishing industry in Russia (صفحه وجود ندارد)">ضنعت ماهیگیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forestry_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forestry in Russia (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌بانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رده:ناحیه‌های مالی در روسیه">ناحیه‌های مالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="قمار در روسیه">قمار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mining_industry_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mining industry of Russia (صفحه وجود ندارد)">معدن‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="صنعت نفت روسیه">صنعت نفت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_oligarch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian oligarch (صفحه وجود ندارد)">الیگارشی روس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روبل روسیه">روبل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Science_and_technology_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Science and technology in Russia (صفحه وجود ندارد)">علم و صنعت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="آکادمی علوم روسیه">آکادمی علوم روسیه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shipbuilding_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shipbuilding in Russia (صفحه وجود ندارد)">کشتی‌سازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Space_industry_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Space industry of Russia (صفحه وجود ندارد)">صنعت فضایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taxation_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taxation in Russia (صفحه وجود ندارد)">مالیات‌گیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Telecommunications_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Telecommunications in Russia (صفحه وجود ندارد)">مخابرات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tourism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tourism in Russia (صفحه وجود ندارد)">گردشگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_trade_unions_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of trade unions in Russia (صفحه وجود ندارد)">اتحادیه‌های بازرگانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transport_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transport in Russia (صفحه وجود ندارد)">ترابری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Waste_management_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Waste management in Russia (صفحه وجود ندارد)">پسماند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Water_supply_and_sanitation_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Water supply and sanitation in Russia (صفحه وجود ندارد)">تامین آب و فاضلاب</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جامعه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Abortion_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abortion in Russia (صفحه وجود ندارد)">سقط جنین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alcohol_consumption_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alcohol consumption in Russia (صفحه وجود ندارد)">الکل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Citizenship_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Citizenship of Russia (صفحه وجود ندارد)">شهروندان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crime_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crime in Russia (صفحه وجود ندارد)">جرم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Corruption_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corruption in Russia (صفحه وجود ندارد)">فساد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Demographics_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Demographics of Russia (صفحه وجود ندارد)">مردم‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Education_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Education in Russia (صفحه وجود ندارد)">آموزش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="گروه‌های قومی روسیه">گروه‌های قومی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminism in Russia (صفحه وجود ندارد)">فمینیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Healthcare_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Healthcare in Russia (صفحه وجود ندارد)">خدمات بهداشتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Immigration_to_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Immigration to Russia (صفحه وجود ندارد)">مهاجرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="حقوق بشر در روسیه">حقوق بشر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="حقوق دگرباشان در روسیه">حقوق دگرباشان</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبان‌های روسیه (صفحه وجود ندارد)">زبان‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prostitution_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prostitution in Russia (صفحه وجود ندارد)">فاحشگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racism in Russia (صفحه وجود ندارد)">نژادپرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="دین در روسیه">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="خودکشی در روسیه">خودکشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="زنان در روسیه">زنان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ روسیه (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="سرود ملی فدراسیون روسیه">سرود ملی فدراسیون روسیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian architecture (صفحه وجود ندارد)">معماری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Russian_artists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Russian artists (صفحه وجود ندارد)">هنرها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_ballet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian ballet (صفحه وجود ندارد)">باله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="سینمای روسیه">سینما</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="نشان ملی روسیه">نشان ملی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_cuisine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian cuisine (صفحه وجود ندارد)">آشپزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_cultural_icons_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of cultural icons of Russia (صفحه وجود ندارد)">نمادهای فرهنگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_fashion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian fashion (صفحه وجود ندارد)">مد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رده:جشنواره‌ها در روسیه">جشنواره‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Folklore_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Folklore of Russia (صفحه وجود ندارد)">فولکلور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Graffiti_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graffiti in Russia (صفحه وجود ندارد)">دیوارنویسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Internet_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Internet in Russia (صفحه وجود ندارد)">اینترنت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_Russian_innovation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of Russian innovation (صفحه وجود ندارد)">اختراعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="ادبیات روسی">ادبیات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_martial_arts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian martial arts (صفحه وجود ندارد)">هنرهای رزمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رسانه‌های روسیه">رسانه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Music_of_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Music of Russia (صفحه وجود ندارد)">موسیقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Names_of_Rus%27,_Russia_and_Ruthenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Names of Rus', Russia and Ruthenia (صفحه وجود ندارد)">نام‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_nobility&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian nobility (صفحه وجود ندارد)">اشرافیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="پرچم روسیه">پرچم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russian_opera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian opera (صفحه وجود ندارد)">اپرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="فهرست فیلسوفان اهل روسیه">فیلسوفان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Public_holidays_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Public holidays in Russia (صفحه وجود ندارد)">تعطیلات رسمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">زبان روسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Television_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Television in Russia (صفحه وجود ندارد)">تلویزیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ورزش در روسیه">ورزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست میراث جهانی یونسکو در روسیه">میراث جهانی یونسکو</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رده:روسیه">رده</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جستارهای_وابسته_به_روسیه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#e8e8ff;"><div id="جستارهای_وابسته_به_روسیه" style="font-size:114%;margin:0 4em">جستارهای وابسته به روسیه</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;font-size:114%"><div style="padding:0px"> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کشورهای_مستقل_و_سرزمین‌های_وابسته_اروپا" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="الگو:کشورهای مستقل اروپا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:کشورهای مستقل اروپا (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کشورهای مستقل اروپا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کشورهای_مستقل_و_سرزمین‌های_وابسته_اروپا" style="font-size:114%;margin:0 4em">کشورهای مستقل و سرزمین‌های وابسته اروپا</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فهرست کشورهای مستقل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <p><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آلبانی">آلبانی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="آندورا">آندورا</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="اسپانیا">اسپانیا</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="استونی">استونی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="اسلواکی">اسلواکی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C" title="اسلوونی">اسلوونی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایرلند">ایرلند</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایسلند">ایسلند</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="بریتانیای کبیر">بریتانیای کبیر</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9" title="بلژیک">بلژیک</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بلغارستان">بلغارستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%87%D8%B1%D8%B2%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86" title="بوسنی و هرزگوین">بوسنی و هرزگوین</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84" title="پرتغال">پرتغال</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%86%DA%A9" title="جمهوری چک">جمهوری چک</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="جمهوری مقدونیه">جمهوری مقدونیه</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="دانمارک">دانمارک</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a class="mw-selflink selflink">روسیه</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رومانی">رومانی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88" title="سان مارینو">سان مارینو</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%AF" title="سوئد">سوئد</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="سوئیس">سوئیس</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="صربستان">صربستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="فنلاند">فنلاند</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کرواسی">کرواسی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="لتونی">لتونی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="لوکزامبورگ">لوکزامبورگ</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="لهستان">لهستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیتوانی">لیتوانی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لیختن‌اشتاین">لیختن‌اشتاین</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="مالت">مالت</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجارستان">مجارستان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="مولداوی">مولداوی</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="موناکو">موناکو</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%88" title="مونته‌نگرو">مونته‌نگرو</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%88%DA%98" title="نروژ">نروژ</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="واتیکان">واتیکان</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="هلند">هلند</a> <span style="font-weight:bold;">·</span>  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a> </p> </div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Europe_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Europe_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Europe_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Europe_%28orthographic_projection%29.svg/225px-Europe_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Europe_%28orthographic_projection%29.svg/300px-Europe_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کشورها با<br />به رسمیت شناختن محدود</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B2" title="آبخاز">آبخاز</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="اوستیای جنوبی">اوستیای جنوبی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%88" title="کوزوو">کوزوو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" title="جمهوری آرتساخ">جمهوری آرتساخ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری ترک قبرس شمالی">جمهوری ترک قبرس شمالی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="ترانس‌نیستریا">ترانس‌نیستریا</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قلمروهای وابسته <br />و سرزمین‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative"><div style="padding:0em 0.75em;">دانمارک</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="جزایر فارو">جزایر فارو</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative"><div style="padding:0em 0.75em;">فنلاند</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AF" title="جزایر الند">جزایر الند</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative"><div style="padding:0em 0.75em;">نروژ</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="سوالبارد">سوالبارد</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative"><div style="padding:0em 0.75em;">بریتانیای کبیر</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="آکراتاری و داکیلیا">آکراتاری و داکیلیا</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%84_%D8%B7%D8%A7%D8%B1%D9%82" class="mw-redirect" title="جبل طارق">جبل طارق</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%86%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="گرنزی">گرنزی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%85%D9%86" title="جزیره من">جزیره من</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="جرزی">جرزی</a></span></div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کشورهای_مستقل_مشترک‌المنافع_(CIS)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9" title="الگو:کشورهای مستقل مشترک‌المنافع"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کشورهای مستقل مشترک‌المنافع"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کشورهای_مستقل_مشترک‌المنافع_(CIS)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9" title="کشورهای مستقل مشترک‌المنافع">کشورهای مستقل مشترک‌المنافع</a> (CIS)</div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اتحادیه گمرکی اوراسیا">اتحادیه گمرکی اوراسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اتحادیه اقتصادی اوراسیا">اتحادیه اقتصادی اوراسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="اتحادیه روسیه و بلاروس">اتحادیه روسیه و بلاروس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اعضا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اعضا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان">قرقیزستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="مولداوی">مولداوی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اعضای همکار</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اعضای سابق</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> (۱۹۹۳–۲۰۰۹)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تاریخ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="امپراتوری روسیه">امپراتوری روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی">اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی">فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Union_of_Sovereign_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Union of Sovereign States (صفحه وجود ندارد)">Union of Sovereign States</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Belavezha_Accords&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belavezha Accords (صفحه وجود ندارد)">Belavezha Accords</a> (<a href="/w/index.php?title=Near_abroad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Near abroad (صفحه وجود ندارد)">Near abroad</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Alma-Ata_Protocol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alma-Ata Protocol (صفحه وجود ندارد)">Alma-Ata Protocol</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_the_CIS.svg" class="mw-file-description" title="CIS flag"><img alt="CIS flag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/64px-Flag_of_the_CIS.svg.png" decoding="async" width="64" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/96px-Flag_of_the_CIS.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/128px-Flag_of_the_CIS.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ورزش‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Unified_Team_at_the_Olympics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unified Team at the Olympics (صفحه وجود ندارد)">Unified Team at the Olympics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unified_Team_at_the_Paralympics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unified Team at the Paralympics (صفحه وجود ندارد)">Unified Team at the Paralympics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commonwealth_of_Independent_States_national_bandy_team&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commonwealth of Independent States national bandy team (صفحه وجود ندارد)">CIS national bandy team</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="تیم ملی فوتبال کشورهای مستقل همسود">تیم ملی فوتبال کشورهای مستقل همسود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CIS_men%27s_national_ice_hockey_team&action=edit&redlink=1" class="new" title="CIS men's national ice hockey team (صفحه وجود ندارد)">CIS national ice hockey team</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CIS_(rugby)&action=edit&redlink=1" class="new" title="CIS (rugby) (صفحه وجود ندارد)">CIS national rugby team</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commonwealth_of_Independent_States_Cup&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commonwealth of Independent States Cup (صفحه وجود ندارد)">CIS Cup (football)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ارتش</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="سازمان پیمان امنیت جمعی">سازمان پیمان امنیت جمعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Collective_Rapid_Reaction_Force&action=edit&redlink=1" class="new" title="Collective Rapid Reaction Force (صفحه وجود ندارد)">Collective Rapid Reaction Force</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joint_CIS_Air_Defense_System&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joint CIS Air Defense System (صفحه وجود ندارد)">Joint CIS Air Defense System</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اقتصاد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Economic_Court_of_the_Commonwealth_of_Independent_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic Court of the Commonwealth of Independent States (صفحه وجود ندارد)">Economic Court</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CISFTA&action=edit&redlink=1" class="new" title="CISFTA (صفحه وجود ندارد)">CISFTA</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="مجمع اقتصادی اوراسیا">مجمع اقتصادی اوراسیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eurasian_Patent_Convention&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eurasian Patent Convention (صفحه وجود ندارد)">Eurasian Patent Convention</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eurasian_Patent_Organization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eurasian Patent Organization (صفحه وجود ندارد)">Eurasian Patent Organization</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technical_Aid_to_the_Commonwealth_of_Independent_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technical Aid to the Commonwealth of Independent States (صفحه وجود ندارد)">EU Technical Aid</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سازمان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Interstate_Aviation_Committee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Interstate Aviation Committee (صفحه وجود ندارد)">Interstate Aviation Committee</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" title="رده:کشورهای مستقل همسود">رده</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سازمان_همکاری_شانگهای_(SCO)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C" title="الگو:سازمان همکاری شانگهای"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سازمان همکاری شانگهای (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سازمان همکاری شانگهای"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سازمان_همکاری_شانگهای_(SCO)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C" title="سازمان همکاری شانگهای">سازمان همکاری شانگهای (SCO)</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نشست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=2012_SCO_summit&action=edit&redlink=1" class="new" title="2012 SCO summit (صفحه وجود ندارد)">پکن ۲۰۱۲</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2014_SCO_summit&action=edit&redlink=1" class="new" title="2014 SCO summit (صفحه وجود ندارد)">دوشنبه ۲۰۱۴</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2017_SCO_summit&action=edit&redlink=1" class="new" title="2017 SCO summit (صفحه وجود ندارد)">آستانه ۲۰۱۷</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2022_SCO_summit&action=edit&redlink=1" class="new" title="2022 SCO summit (صفحه وجود ندارد)">سمرقند ۲۰۲۲</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%B3_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B4_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C" title="اجلاس ۲۰۲۴ سازمان همکاری شانگهای">آستانه ۲۰۲۴</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Member_states_of_Shanghai_Cooperation_Organisation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Member states of Shanghai Cooperation Organisation (صفحه وجود ندارد)">کشورهای عضو</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%DA%86%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جمهوری خلق چین">جمهوری خلق چین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان">قرقیزستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کشورهای ناظر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مغولستان">مغولستان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شرکای مشورتی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="سری‌لانکا">سری‌لانکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">میهمانان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="انجمن ملل آسیای جنوب شرقی">ASEAN</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="کشورهای مستقل همسود">CIS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جستارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Eurasian_Land_Bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eurasian Land Bridge (صفحه وجود ندارد)">Eurasian Land Bridge</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="سه شرارت">سه شرارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="زبان کاری">زبان‌های کاری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="زبان چینی">چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زبان روسی">روسی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سازمان_همکاری_اسلامی_(OIC)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:سازمان همکاری اسلامی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سازمان همکاری اسلامی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سازمان همکاری اسلامی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سازمان_همکاری_اسلامی_(OIC)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سازمان همکاری اسلامی">سازمان همکاری اسلامی</a> (OIC)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اعضا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="الجزایر">الجزایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امارات متحده عربی">امارات متحده عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C" title="اندونزی">اندونزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="اوگاندا">اوگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آلبانی">آلبانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بحرین">بحرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A6%DB%8C" title="برونئی">برونئی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4" title="بنگلادش">بنگلادش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%86" title="بنین">بنین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%B3%D9%88" title="بورکینافاسو">بورکینافاسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%DA%AF%D9%88" title="توگو">توگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="جیبوتی">جیبوتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%AF" title="چاد">چاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="دولت فلسطین">فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D9%84_%D8%B9%D8%A7%D8%AC" title="ساحل عاج">ساحل عاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="سنگال">سنگال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان">سودان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85" title="سورینام">سورینام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="سومالی">سومالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86" title="سیرالئون">سیرالئون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86" title="عمان">عمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان">قرقیزستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="قطر">قطر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86" title="کامرون">کامرون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1" title="کومور">کومور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="کویت">کویت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D9%86" title="گابن">گابن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="گامبیا">گامبیا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گویان">گویان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="گینه بیسائو">گینه بیسائو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%86%D9%87" title="گینه">گینه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="لیبی">لیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="مالدیو">مالدیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B2%DB%8C" title="مالزی">مالزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="مالی">مالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4" title="مراکش">مراکش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موریتانی">موریتانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C%DA%A9" title="موزامبیک">موزامبیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AC%D8%B1" title="نیجر">نیجر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="نیجریه">نیجریه</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تعلیق‌شده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ناظران</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;padding-right:0.75em;font-weight:normal;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">کشورها و قلمروها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%87%D8%B1%D8%B2%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86" title="بوسنی و هرزگوین">بوسنی و هرزگوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="جمهوری آفریقای مرکزی">جمهوری آفریقای مرکزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری ترک قبرس شمالی">جمهوری ترک قبرس شمالی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF" title="تایلند">تایلند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;padding-right:0.75em;font-weight:normal;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">جوامع اسلامی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Moro_National_Liberation_Front&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moro National Liberation Front (صفحه وجود ندارد)">Moro National Liberation Front</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;padding-right:0.75em;font-weight:normal;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">سازمان‌های بین‌المللی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازمان همکاری اقتصادی">سازمان همکاری اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="اتحادیه آفریقا">اتحادیه آفریقا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" class="mw-redirect" title="اتحادیه کشورهای عرب">اتحادیه کشورهای عرب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF" title="جنبش عدم تعهد">جنبش عدم تعهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q159#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q159#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q159#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000123027140">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/168830626">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/168830626">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb122728378">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb122728378">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058511963406706">کاتالونیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4076899-5">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007530981505171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n92056007">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00569699">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge130512&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge128566&CON_LNG=ENG">2</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an36042648">استرالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810637537605606">لهستان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نهادهای پژوهش هنری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/63134098-188a-4d80-8178-5d123dbb9c2f">کولتورناو (نروژ)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پایگاه‌های دادهٔ علمی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA08132311?l=en">ساینی (ژاپن)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/1262050/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/003376">فرهنگ تاریخی سوئیس</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/1f1fc3a4-9500-39b8-9f10-f0a465557eef">منطقهٔ</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="موزیک‌برینز">موزیک‌برینز</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10044286">بایگانی ملی (ایالات متحده)</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%88_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریرو (شناسه)">ریرو (سوئیس)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A000139551">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/031531156">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/rusya">دانشنامهٔ اسلام</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.parliament.uk/v4fj7s0O">پارلمان بریتانیا</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p><br /> </p> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کلیساها_و_صومعه‌های_باستانی،_قرون_وسطی_و_تاریخی_ارمنیان" style="background:#FFEFD5; width:100%; vertical-align:middle;;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="الگو:کلیساهای ارمنی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="بحث الگو:کلیساهای ارمنی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کلیساهای ارمنی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کلیساها_و_صومعه‌های_باستانی،_قرون_وسطی_و_تاریخی_ارمنیان" style="font-size:114%;margin:0 4em">کلیساها و صومعه‌های باستانی، قرون وسطی و تاریخی ارمنیان</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D9%88%D8%AA%D9%86" title="استان آراگاتسوتن">استان آراگاتسوتن</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مقبره آرشاکونی">مقبره آرشاکونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آروچاوانک">آروچاوانک</a></li> <li>آشتاراک (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%8C_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9)" title="کلیسای مریم مقدس (آگاراک، آشتاراک)">کلیسای مریم مقدس (آگاراک، آشتاراک)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="کلیسای ماریانه مقدس، آشتاراک">کلیسای ماریانه مقدس، آشتاراک</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="کلیسای سارگیس مقدس، آشتاراک">کلیسای سارگیس مقدس، آشتاراک</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1" title="کلیسای اسپیتاکاوور">کلیسای اسپیتاکاوور</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%8C_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="کلیسای تسیراناور، آشتاراک">کلیسای تسیراناور، آشتاراک</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="صومعه آستواتسانکال">صومعه آستواتسانکال</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="کلیسای هوهانس مقدس، بیوراکان">کلیسای هوهانس مقدس، بیوراکان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="کلیسای درکی">کلیسای درکی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="کلیسای گئورگ مقدس، گارناهوویت">کلیسای گئورگ مقدس، گارناهوویت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هووهاناوانک">هووهاناوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AF)" title="کلیسای گئورگ مقدس (ایریند)">کلیسای گئورگ مقدس (ایریند)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%DB%8C)" title="کلیسای مریم مقدس (کاربی)">کلیسای مریم مقدس (کاربی)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1" title="کلیسای کارماراوور">کلیسای کارماراوور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%82" title="بازیلیکای کاساق">بازیلیکای کاساق</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%A9%D9%88%D8%B4)" title="کلیسای گئورگ مقدس (کوش)">کلیسای گئورگ مقدس (کوش)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه کریستاپور مقدس">صومعه کریستاپور مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="کلیسای هوهانس مقدس، ماستارا">کلیسای هوهانس مقدس، ماستارا</a></li> <li>اوشاکان (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس">کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس</a>, <a href="/w/index.php?title=Tukh_Manuk_Shrine_of_Oshakan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tukh Manuk Shrine of Oshakan (صفحه وجود ندارد)">Tukh Manuk</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%BA%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ساغموساوانک">ساغموساوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%85%D9%88%D8%BA%D9%86%DB%8C" title="صومعه گئورگ مقدس، موغنی">صومعه گئورگ مقدس، موغنی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D8%B3%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کلیسای نرسس کامساراکانی">کلیسای نرسس کامساراکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" title="کلیسای جامع تالین">کلیسای جامع تالین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%BA%D8%B1" title="صومعه تغر">صومعه تغر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B4%DB%8C" title="صومعه سارگیس مقدس، اوشی">صومعه سارگیس مقدس، اوشی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="کلیسای واهراماشن">کلیسای واهراماشن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="کلیسای هوهانس مقدس، ووسکواز">کلیسای هوهانس مقدس، ووسکواز</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%BA%DB%8C%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4" title="کلیسای یغیپاتروش">کلیسای یغیپاتروش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AC%D8%A7)" title="کلیسای صلیب مقدس (زارینجا)">کلیسای صلیب مقدس (زارینجا)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%BA%D9%88%D8%B3-%D9%BE%D8%B7%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B2%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C)" title="کلیسای پوغوس-پطروس مقدس (زوونی)">کلیسای پوغوس-پطروس مقدس (زوونی)</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="استان آرارات">استان آرارات</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%BA%D8%AC%D9%88%D8%AA%D8%B3" title="صومعه آغجوتس">صومعه آغجوتس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="کلیسای آرتاوازیک">کلیسای آرتاوازیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86_(%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C)" title="دوین (شهر باستانی)">دوین (شهر باستانی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%BE%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هوهانس کاراپت وانک">هوهانس کاراپت وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%B1_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%BE" title="صومعه خور ویراپ">صومعه خور ویراپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%BE_%D8%A2%DA%86_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="سورپ آچ وانک">سورپ آچ وانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Զանգակատուն)">Zangakatun</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1" title="استان آرماویر">استان آرماویر</a></dt></dl> <ul><li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%AF%D5%A1_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B4%D5%B8%D5%B2%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ստեփանոս Նախավկա եկեղեցի (Դողս)">Doghs</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D8%8C_%D8%A2%DB%8C%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D8%AA" title="صومعه تارگمانچاتس، آیگشات">صومعه تارگمانچاتس، آیگشات</a></li> <li>Vagharshapat (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%DA%86%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="کلیسای جامع اچمیادزین">کلیسای جامع اچمیادزین</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D8%B3" title="کلیسای گایانه قدیس">کلیسای گایانه قدیس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="کلیسای هریپسیمه مقدس، واغارشاپات">کلیسای هریپسیمه مقدس، واغارشاپات</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D9%88%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA)" title="کلیسای مریم مقدس (واغارشاپات)">کلیسای مریم مقدس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%BA%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="کلیسای شوغاکات">کلیسای شوغاکات</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B3_(%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C)" title="زوارتنوتس (تاریخی)">زوارتنوتس</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%BA%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="استان گغارکونیک">استان گغارکونیک</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%82%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آرنقی وانک">آرنقی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA)" title="کلیسای هریپسیمه مقدس (آرتسوانیست)">کلیسای هریپسیمه مقدس (آرتسوانیست)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B4%D9%86)" title="کلیسای هوهانس مقدس (آرتسواشن)">کلیسای هوهانس مقدس (آرتسواشن)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3%D8%8C_%D8%AF%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="کلیسا سنت تادئوس، ددماشن">کلیسا سنت تادئوس، ددماشن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="صومعه هایراوانک">صومعه هایراوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA)" title="کلیسای مریم مقدس (آتسارات)">کلیسای مریم مقدس (آتسارات)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="کوتاوانک">کوتاوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D8%B3" title="صومعه ماکنیاتس">صومعه ماکنیاتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="ماسروتس آناپات">ماسروتس آناپات</a></li> <li>نوراتوس (<a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="گورستان نوراتوس">گورستان نوراتوس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B3)" title="کلیسای گریگور روشنگر مقدس (نوراتوس)">کلیسای گریگور روشنگر مقدس (نوراتوس)</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="سواناوانک">سواناوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%BA%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="شوغاگاوانک">شوغاگاوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%BA%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="تساغکوانک">تساغکوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B1)" title="کلیسای گریگور روشنگر مقدس (تسووارار)">کلیسای گریگور روشنگر مقدس (تسووارار)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1" title="کلیسای سارگیس مقدس، تسووینار">کلیسای سارگیس مقدس، تسووینار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86" title="صومعه وانوان">صومعه وانوان</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AA_%D9%88%D8%B1%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="یوت ورک ماتور">یوت ورک ماتور</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DA%A9" title="استان کوتایک">استان کوتایک</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آگاراوانک">آگاراوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D9%84%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3)" title="کلیسای وارطان مقدس (آلاپارس)">کلیسای وارطان مقدس (آلاپارس)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%AC%D9%88_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آرنجو وانک">آرنجو وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%84)" title="کلیسای گئورگ مقدس (آرگل)">کلیسای گئورگ مقدس (آرگل)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AC)" title="کلیسای هوهانس مقدس (آرینج)">کلیسای هوهانس مقدس (آرینج)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آرتاوازی وانک">آرتاوازی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%DA%A9%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D9%86%DB%8C)" title="کلیسای یکشنبه مقدس (آرزنی)">کلیسای یکشنبه مقدس (آرزنی)</a></li> <li>بجنی (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A8%D8%AC%D9%86%DB%8C" title="کلیسای مریم مقدس، بجنی">کلیسای مریم مقدس، بجنی</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A8%D8%AC%D9%86%DB%8C)" title="کلیسای سارگیس مقدس (بجنی)">کلیسای سارگیس مقدس (بجنی)</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86)" title="کلیسای مریم مقدس (چوروت، آرزاکان)">کلیسای مریم مقدس (چوروت، آرزاکان)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="دزاگاوانک">دزاگاوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%AF%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="صومعه گغارد">صومعه گغارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="غاراغاوانک">غاراغاوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9_(%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86)" title="گهونی وانک (بولوراهار، آرزاکان)">گهونی وانک (بولوراهار، آرزاکان)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AA%D8%B3_%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="صومعه هاووتس تار">صومعه هاووتس تار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9_(%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86)" title="کاپتاوانک (کاپوتان)">کاپتاوانک (کاپوتان)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="کارنیسی وانک">کارنیسی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%DA%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="صومعه کچاریس">صومعه کچاریس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماکراوانک">ماکراوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="مانوئلی وانک">مانوئلی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%AA%D8%B3_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%BE%D8%AA%D8%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کلیسای ماشتوتس هایراپت، گارنی">کلیسای ماشتوتس هایراپت، گارنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9_(%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A7%DA%A9)" title="مایراوانک (سولاک)">مایراوانک (سولاک)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%BA%D9%88%D8%AA%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="صومعه نغوتسی وانک">صومعه نغوتسی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%BA%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="پتغناوانک">پتغناوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="تغنیاتس وانک">تغنیاتس وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%DA%98%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="صومعه تژارویک">صومعه تژارویک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3)" title="کلیسای نشان مقدس (آراموس)">کلیسای نشان مقدس (آراموس)</a></li> <li>یغوارد (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="کلیسای یغوارد">کلیسای یغوارد</a>, <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DB%8C%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF)" title="صومعه تئودوروس مقدس (یغوارد)">صومعه تئودوروس مقدس (یغوارد)</a>)</li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="استان لوری">استان لوری</a></dt></dl> <ul><li>آختالا (<a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="صومعه آختالا">صومعه آختالا</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AD%D5%A9%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ախթալայի անանուն եկեղեցի">Church</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AD%D5%A9%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80" class="extiw" title="hy:Ախթալայի եկեղեցական համալիր">Church</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AD%D5%A9%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ախթալայի սուրբ Գևորգ եկեղեցի">St. George</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AD%D5%A9%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ախթալայի Սուրբ Երրորդություն վանք">Trinity</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Bardzrakash_Monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bardzrakash Monastery (صفحه وجود ندارد)">Bardzrakash</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B9%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Չիչխանավանք">Chichkhanavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%B8%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Դորբանտավանք">Dorbantavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B4%D5%BD%D5%A5%D5%B2)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Դսեղ)">Dsegh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%BD%D5%A5%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Դսեվանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի">Dsevank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%81%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ձորամիջի վանք">Dzoramiji Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%81%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A5%D5%A6%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ձորաեզրի վանք">Dzoraezri Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%BF%D5%A5%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Գտեվանք">Gtevank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D8%A7%D9%82%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="صومعه هاقپات">صومعه هاقپات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هنوانک">هنوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="صومعه هورومایر">صومعه هورومایر</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%AB%D6%81_%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քառասնից Մանկանց վանք">Karanits Mankants Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B1%D6%80%D5%A4%D5%BE%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Կարմիր վանք (Արդվի)">Karmir Vank</a></li> <li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Khorakert" class="extiw" title="de:Kloster Khorakert">Khorakerti Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="صومعه خوجابی">صومعه خوجابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="صومعه کوبایر">صومعه کوبایر</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A9%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կուրթան)">Kurtan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BC%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Լեռնապատ)">Lernapat</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%BF%D6%87%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Մանստևի վանք">Manstevi Vank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Odzun_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Odzun Church (صفحه وجود ندارد)">Odzun</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%86" title="صومعه ساناهین">صومعه ساناهین</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80_%D5%8D%D5%A5%D5%A4%D5%BE%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%A2._%D5%86%D5%B7%D5%A1%D5%B6" class="extiw" title="hy:Վանական համալիր Սեդվու Սբ. Նշան">Sedvu Vank</a></li> <li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Srbanes" class="extiw" title="de:Kloster Srbanes">Srbanes Vank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=St._George_Church,_Sverdlov&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. George Church, Sverdlov (صفحه وجود ندارد)">Sverdlov</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%B8%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Տորմակ եկեղեցի (Գյուլագարակ)">Tormak</a></li> <li>وانادزور (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%88%D8%B1)" title="کلیسای مریم مقدس (وانادزور)">کلیسای مریم مقدس (وانادزور)</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B1%D5%B8%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օհան եկեղեցի (Վանաձոր)">St. Ohan</a>)</li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="استان شیراک">استان شیراک</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9_(%DA%AF%DB%8C%D9%88%D9%85%D8%B1%DB%8C)" title="دپروانک (گیومری)">دپروانک (گیومری)</a></li> <li>گیومری (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%AF%DB%8C%D9%88%D9%85%D8%B1%DB%8C)" title="کلیسای مریم مقدس (گیومری)">کلیسای مریم مقدس (گیومری)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD_%D9%85%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%8C_%DA%AF%DB%8C%D9%88%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="کلیسای مسیح منجی، گیومری">کلیسای مسیح منجی، گیومری</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هاریچاوانک">هاریچاوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هوگ‌وانک">هوگ‌وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%8C_%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%88%D8%B1)" title="کلیسای گریگور روشنگر مقدس (کارمیراوانک، هایکادزور)">کلیسای گریگور روشنگر مقدس (کارمیراوانک، هایکادزور)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="کلیسای بازیلیک کومایری">کلیسای بازیلیک کومایری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="لمباتاوانک">لمباتاوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="صومعه مارماشن">صومعه مارماشن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="کلیسای پمزاشن">کلیسای پمزاشن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%BE)" title="کلیسای مریم مقدس (ساراکاپ)">کلیسای مریم مقدس (ساراکاپ)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="باسیلیکای یریرویکی">باسیلیکای یریرویکی</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="استان سیونیک">استان سیونیک</a></dt></dl> <ul><li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Աբկավանք">Abkavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80" class="extiw" title="hy:Ալան թագավոր">Alan Tagavor</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82_%D6%84%D5%A1%D6%80" class="extiw" title="hy:Բաղակու քար">Baghaku Kar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Բաժակաց վանք">Bazhakats Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%AD%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Բեխի անապատ">Bekhi Anapat</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D9%86%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="بغنو-نوراوانک">بغنو-نوراوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Գանձավանք">Gandzavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Հարանց անապատ">Harants Anapat</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B6%D5%A5%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կնեվանք">Knevank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քրոնից վանք">Kronits Vank</a></li> <li>مغری (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%84%D5%A5%D5%B2%D6%80%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Մեղրի)">St. John</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%84%D5%A5%D5%B2%D6%80%D5%B8%D6%82_%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%A9%D5%A1%D5%B2)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մեղրու Մեծ թաղ)">St. Mary</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8D%D5%AB%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Սիսիան)">Sisian</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B3%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օհան վանք (Կարճևան)">Surp Ohan Vank</a></li> <li>Tatev (<a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="صومعه تاتو">صومعه تاتو</a>, <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%DB%8C_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="تاتوی آناپات">تاتوی آناپات</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%81-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%81" class="extiw" title="ru:Сурб Погос-Петрос">St. Peter-Paul</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F_(%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C)" class="extiw" title="ru:Церковь Григория Просветителя (Татевский монастырь)">St. Gregory</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8F%D5%A1%D5%A9%D6%87%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Տաթևի վանք)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6_(%D5%8F%D5%A1%D5%A9%D6%87%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Գավազան (Տաթևի վանք)">Gavazan</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="واهاناوانک">واهاناوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="وروتناوانک">وروتناوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Երիցավանք">Yeritsavank</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B4" title="استان تاووش">استان تاووش</a></dt></dl> <ul><li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A3%D5%A5%D5%B2%D6%81%D5%AB_(%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Ագեղցի (եկեղեցի)">Ageghtsi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آغاوناوانک">آغاوناوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%AF%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ակնաղբյուր)">Aknaghbyur</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A5%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սուրբ Անդրեի վանք">Anrei Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D6%80%D5%B3%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Արճիս)">Archis</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D6%80%D5%AE%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Արծվաբերդ)">Artsvaberd</a></li> <li>آیگهوویت (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D6%83%D6%80%D5%AF%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի (Այգեհովիտ)">Holy Saviour</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Այգեհովիտ)">St. Mary</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Բաղանիս)">Baghanis</a></li> <li>آیگدزور (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%B1%D5%B8%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Այգեձոր)">St. John</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%BC%D5%AB%D6%83%D5%BD%D5%AB%D5%B4%D5%A5_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%B1%D5%B8%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցի (Այգեձոր)">St. Hripsime</a>)</li> <li>بارکاماوان (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%AD%D5%A1%D5%B9" class="extiw" title="hy:Բարձրյալ խաչ">Holy Cross</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Բարեկամավան)">St. George</a>)</li> <li>برد (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%A4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Բերդ)">St. Gregory</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%A4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Բերդ)">St. Sarkis</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Բերդավան)">Berdavan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%80_(%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BA%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Բերդավանք վանական համալիր (Ոսկեպար)">Berdavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Բերքաբեր)">Berkaber</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%89%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A9%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Չորաթան)">Choratan</a></li> <li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Deghdznut" class="extiw" title="de:Kloster Deghdznut">Deghdzut</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE,_%D4%B4%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (ավերված, Դիլիջան)">Dilijan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B4%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Դիտավան)">Ditavan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B4%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%B2)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Դովեղ)">Dovegh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Գանձաքար)">Gandzakar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%86%D5%B7%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Նշան եկեղեցի (Գետահովիտ)">Getahovit</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%B1%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BA%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Գոմաձորի եկեղեցի (Ոսկեպար)">Gomadzor</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%B8%D5%B7)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Գոշ)">Gosh</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="گوشاوانک">گوشاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A1_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հոնուտա վանք">Hanuta Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="صومعه هاغارتسین">صومعه هاغارتسین</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D6%83%D6%80%D5%AF%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BB%D5%BB%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի (Իջևան)">Ijevan</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AE%D8%AA%D8%A7%DA%A9_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="جوختاک وانک">جوختاک وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AC%D9%88%D8%AE%D8%AA%D8%A7%DA%A9_%DB%8C%D8%BA%D8%AA%D8%B3%DB%8C" title="صومعه جوختاک یغتسی">صومعه جوختاک یغتسی</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BA%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Կալապանի եկեղեցի (Ոսկեպար)">Kalapan</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="کاپتاوانک">کاپتاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Խաչբազարի վանք">Khachbazar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BD%D5%A1%D5%B7%D5%A9%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Խաշթառակ)">Khashtarak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%AC%D5%AD%D5%AC%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D6%80%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Խլխլան աղբրի եկեղեցի">Khlkhlan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Խնձորուտի եկեղեցի">Khndzorut</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%AA" title="خوراناشات">خوراناشات</a></li> <li>کیرانتس (<a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%8C_%DA%A9%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="صومعه آراکلتوس، کیرانتس">صومعه آراکلتوس، کیرانتس</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Երրորդություն եկեղեցի (Կիրանց)">Trinity</a>, <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="صومعه کیرانتس">صومعه کیرانتس</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D5%B8%D5%A9%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կոթի)">Koti</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%B1%D5%B8%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Լուսաձոր)">Lusadzor</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماکاراوانک">ماکاراوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماتوساوانک">ماتوساوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%84%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%A5%D5%BD%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Մովսեսգյուղ)">Movsesgyugh</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="مشکاوانک">مشکاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%86%D5%B7%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Նշան եկեղեցի (Նավուր)">Navur</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BA%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ներքին Ոսկեպար)">Nerkin Voskepar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%B8%D5%B5%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Նոյեմբերյան)">Noyemberyan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="نور واراگاوانک">نور واراگاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8A%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BD%D6%84%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%A1,_%D4%B4%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Պողոսքիլիսա, Դիլիջան)">Poghoskilisa</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="سامسوناوانک">سامسوناوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Սարիգյուղ)">Sarigyugh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8A%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BD-%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8D%D6%87%D6%84%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Սևքար)">Sevkar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%87%D5%A1%D6%80%D5%AD%D5%A1%D5%B9)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Շարխաչ)">Sharkhach</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B4%D8%AE%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="صومعه شخموراد">صومعه شخموراد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D9%82" title="صومعه سروق">صومعه سروق</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D6%84%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Տամարքի եկեղեցի">Tamark</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%88-%D8%AF%D8%B2%D9%88%D8%B1%D9%88" title="صومعه مورو-دزورو">صومعه مورو-دزورو</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8E%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Վազաշեն)">Vazashen</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1" title="کلیسای مریم مقدس، ووسکپار">کلیسای مریم مقدس، ووسکپار</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Ոսկեվան)">Voskevan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B5%D5%B6%D5%B8%D6%84%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ենոքավան)">Yenokavan</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%D8%B1" title="استان وایوتس‌جور">استان وایوتس‌جور</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="آراتسی وانک">آراتسی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کلیسای آرنی">کلیسای آرنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%A2%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="صلیب مقدس آرکاواز">صلیب مقدس آرکاواز</a></li> <li><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Gladzor" class="extiw" title="fr:Gladzor">Gladzor</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="گندوانک">گندوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2)" title="کلیسای مریم مقدس (گندواز)">کلیسای مریم مقدس (گندواز)</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%B0%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%AB%D5%B8%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Հերհերի Սուրբ Սիոն անապատ">Herher</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هرمونی وانک">هرمونی وانک</a></li> <li>کاراگلوخ (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%AE)" title="کلیسای صلیب مقدس (کاراگلوخ)">کلیسای صلیب مقدس (کاراگلوخ)</a>, <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AE_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DA%A9_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="توخ مانوک وانک">توخ مانوک وانک</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="کاروانک">کاروانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AE%D8%A7%DA%86%DB%8C%DA%A9)" title="کلیسای مریم مقدس (خاچیک)">کلیسای مریم مقدس (خاچیک)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="خوتاکراتس وانک">خوتاکراتس وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه ماماس مقدس">صومعه ماماس مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="نوراوانک">نوراوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="شاتی‌وانک">شاتی‌وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1" title="صومعه اسپیتاکاوور">صومعه اسپیتاکاوور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="صومعه تاناهات">صومعه تاناهات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="صومعه تساغاتس کار">صومعه تساغاتس کار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%DB%8C%D8%BA%DA%AF%DB%8C%D8%B3)" title="کلیسای نشان مقدس (یغگیس)">کلیسای نشان مقدس (یغگیس)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DB%8C%D8%BA%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%88%D8%B1)" title="کلیسای مریم مقدس (سارگیس مقدس، یغگنادزور)">کلیسای مریم مقدس (سارگیس مقدس، یغگنادزور)</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D6%81_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Զորաց Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի">Zorats</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B3" title="کلیسای زوراتس">کلیسای زوراتس</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ناحیه‌های ایروان">ناحیه‌های ایروان</a></dt></dl> <ul><li>آوان (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Ավան)">St. John</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ավան)">St. Mary</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%BA%DB%8C%DA%A9_%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کلیسای کاتوغیک تسیراناور آوان">کلیسای کاتوغیک تسیراناور آوان</a>)</li> <li>کاناکار (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%B1" title="کلیسای هاکوب مقدس، کاناکر">کلیسای هاکوب مقدس، کاناکر</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%BC)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Քանաքեռ)">St. Mary</a>)</li> <li>Yerevan (<a href="/w/index.php?title=Gethsemane_Chapel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gethsemane Chapel (صفحه وجود ندارد)">Gethsemane</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کلیسای کاتولیک ایروان">کلیسای کاتولیک ایروان</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC_(%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Անանիա առաքյալի մատուռ (Երևան)">St. Anania</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևան)">St. George</a>, <a href="/w/index.php?title=Saint_Gregory_the_Illuminator_Church,_Yerevan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Gregory the Illuminator Church, Yerevan (صفحه وجود ندارد)">St. Gregory</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای جان تعمیددهنده مقدس">کلیسای جان تعمیددهنده مقدس</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84-%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նորք-Մարաշ)">St. Mary</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%BA%D9%88%D8%B3_%D9%88_%D9%BE%D8%B7%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کلیسای پوغوس و پطروس مقدس، ایروان">کلیسای پوغوس و پطروس مقدس، ایروان</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%A2%D9%88%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای زورآوور آستواتساتسین مقدس">کلیسای زورآوور آستواتساتسین مقدس</a>)</li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="9" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ejmiadzin_Cathedral2.jpg" class="mw-file-description" title="کلیسای جامع اچمیادزین سده ۵ (میلادی)"><img alt="کلیسای جامع اچمیادزین سده ۵ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Ejmiadzin_Cathedral2.jpg/100px-Ejmiadzin_Cathedral2.jpg" decoding="async" width="100" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Ejmiadzin_Cathedral2.jpg/150px-Ejmiadzin_Cathedral2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Ejmiadzin_Cathedral2.jpg/200px-Ejmiadzin_Cathedral2.jpg 2x" data-file-width="845" data-file-height="557" /></a></span> <br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG" class="mw-file-description" title="صومعه خور ویراپ سده ۶ (میلادی)"><img alt="صومعه خور ویراپ سده ۶ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG/100px-540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG/150px-540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG/200px-540_Monast%C3%A8re_de_Khor_Virap_vu_de_pr%C3%A8s.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Hripsime3.jpg" class="mw-file-description" title="کلیسای سنت هریپسیمه سده ۷ (میلادی)"><img alt="کلیسای سنت هریپسیمه سده ۷ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Hripsime3.jpg/100px-Hripsime3.jpg" decoding="async" width="100" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Hripsime3.jpg/150px-Hripsime3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Hripsime3.jpg/200px-Hripsime3.jpg 2x" data-file-width="844" data-file-height="549" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Sevanavanq5.jpg" class="mw-file-description" title="سواناوانک سده ۹ (میلادی)"><img alt="سواناوانک سده ۹ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sevanavanq5.jpg/100px-Sevanavanq5.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sevanavanq5.jpg/150px-Sevanavanq5.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sevanavanq5.jpg/200px-Sevanavanq5.jpg 2x" data-file-width="845" data-file-height="564" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Armenia_Haghbat.jpg" class="mw-file-description" title="صومعه هاقپات سده ۱۰ (میلادی)"><img alt="صومعه هاقپات سده ۱۰ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Armenia_Haghbat.jpg/100px-Armenia_Haghbat.jpg" decoding="async" width="100" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Armenia_Haghbat.jpg/150px-Armenia_Haghbat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Armenia_Haghbat.jpg/200px-Armenia_Haghbat.jpg 2x" data-file-width="1066" data-file-height="787" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg" class="mw-file-description" title="صومعه تاتو سده ۱۰ (میلادی)"><img alt="صومعه تاتو سده ۱۰ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg/100px-Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg/150px-Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg/200px-Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg 2x" data-file-width="1203" data-file-height="803" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Gandzasar_Monastery3.jpg" class="mw-file-description" title="صومعه گنج‌سر سده ۱۳ (میلادی)"><img alt="صومعه گنج‌سر سده ۱۳ (میلادی)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Gandzasar_Monastery3.jpg/100px-Gandzasar_Monastery3.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Gandzasar_Monastery3.jpg/150px-Gandzasar_Monastery3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Gandzasar_Monastery3.jpg/200px-Gandzasar_Monastery3.jpg 2x" data-file-width="4244" data-file-height="2829" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kishchurchsideview.JPG" class="mw-file-description" title="کلیسای کیش"><img alt="کلیسای کیش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Kishchurchsideview.JPG/100px-Kishchurchsideview.JPG" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Kishchurchsideview.JPG/150px-Kishchurchsideview.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Kishchurchsideview.JPG/200px-Kishchurchsideview.JPG 2x" data-file-width="1843" data-file-height="1382" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg" class="mw-file-description" title="Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Գանձակ)"><img alt="Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Գանձակ)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg/100px-Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg/150px-Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg/200px-Saint_Iohann_church_in_Ganja_1.jpg 2x" data-file-width="4752" data-file-height="3168" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG" class="mw-file-description" title="کلیسای ارمنی، باکو"><img alt="کلیسای ارمنی، باکو" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG/100px-Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG/150px-Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG/200px-Armenian_church_of_Saint_Gregory_the_Illuminator_in_Baku_2.JPG 2x" data-file-width="4752" data-file-height="3168" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg" class="mw-file-description" title="کلیسای صلیب مقدس"><img alt="کلیسای صلیب مقدس" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg/100px-%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg/150px-%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg/200px-%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A5%D0%B0%D1%87.jpg 2x" data-file-width="2904" data-file-height="2164" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg" class="mw-file-description" title="کلیسای جامع آنی"><img alt="کلیسای جامع آنی" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg/100px-Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg" decoding="async" width="100" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg/150px-Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg/200px-Ruins_of_the_Ani_Cathedral_by_Bashinjaghian.jpg 2x" data-file-width="460" data-file-height="303" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Norashen_Armenian_Church,_Old_Tbilisi.jpg" class="mw-file-description" title="Norashen Church, Tbilisi"><img alt="Norashen Church, Tbilisi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Norashen_Armenian_Church%2C_Old_Tbilisi.jpg/100px-Norashen_Armenian_Church%2C_Old_Tbilisi.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Norashen_Armenian_Church%2C_Old_Tbilisi.jpg/150px-Norashen_Armenian_Church%2C_Old_Tbilisi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Norashen_Armenian_Church%2C_Old_Tbilisi.jpg/200px-Norashen_Armenian_Church%2C_Old_Tbilisi.jpg 2x" data-file-width="2576" data-file-height="1932" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Northwestthaddes.jpg" class="mw-file-description" title="قره کلیسا"><img alt="قره کلیسا" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Northwestthaddes.jpg/100px-Northwestthaddes.jpg" decoding="async" width="100" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Northwestthaddes.jpg/150px-Northwestthaddes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Northwestthaddes.jpg/200px-Northwestthaddes.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="313" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg" class="mw-file-description" title="Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Բեյրութ)"><img alt="Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Բեյրութ)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg/100px-St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg/150px-St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg/200px-St_Elie_-_St_Gregory_Armenian_Catholic_Cathedral.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" title="جمهوری آرتساخ">جمهوری آرتساخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3" title="صومعه آماراس">صومعه آماراس</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Բովուրխանի վանք">Bovurkhani Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%BC%D5%AB_%D4%B5%D5%B2%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Բռի Եղցի">Bri Yeghtsi</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%83%D5%B8%D5%AD%D5%BF_%D5%BA%D5%BC%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%BC_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ճոխտ պռվածառ վանք">Chokht</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%AF%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1" class="mw-redirect" title="صومعه گنج‌سر">صومعه گنج‌سر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="هاکوباوانک">هاکوباوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%BE%D8%AA%D9%88%DA%A9" title="صومعه هاواپتوک">صومعه هاواپتوک</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD_(%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C)" class="extiw" title="ru:Кармираван (монастырь)">Karmiravan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%A9%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Խաթրավանք">Khatravank</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ki%C3%A7an_monast%C4%B1r%C4%B1" class="extiw" title="az:Kiçan monastırı">Kichan</a></li> <li><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Monastero_di_Koshik_Anapat" class="extiw" title="it:Monastero di Koshik Anapat">Koshik Anapat</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Mamakan_xatun_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Mamakan xatun kilsəsi">Mamakan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84_(%D5%8F%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80)_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Մայրաքաղաք (Տիրամայր) վանք">Mayrakaghak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%86%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Մեծ Նահատակ եկեղեցի">Medz Nahatak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BB%D5%A1%D5%AD_(%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Օջախ (եկեղեցի)">Ojakh</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%85%D1%82%D1%8B_%D0%95%D1%85%D1%86%D0%B8" class="extiw" title="ru:Охты Ехци">Okhti Yeghtsi</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%AE%D5%AF%D5%A1_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Օծկա վանք">Odskavank</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Vaquas_monast%C4%B1r%C4%B1" class="extiw" title="az:Vaquas monastırı">Vaquas</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%A2%D5%AC%D5%A1%D5%B0)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Աբլահ)">Ablah</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BD%D5%A1%D5%B9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Խաչ վանք (Ագարակ)">Agarak</a></li> <li>Agulis (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%84%D5%AF%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Ագուլիս)">St. John</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Քրիստափոր եկեղեցի (Ագուլիս)">St. Kristapor</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%BD%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC" class="extiw" title="hy:Սուրբ Կումսի մատուռ">Kumsi</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ագուլիս)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%BD,_11-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Ներքին Ագուլիս, 11-րդ դար)">St. Minas</a>, <a href="/w/index.php?title=Saint_Stephen_Church_of_Agulis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Stephen Church of Agulis (صفحه وجود ندارد)">St. Stephen</a>, <a href="/w/index.php?title=Saint_Thomas_Monastery_of_Agulis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Thomas Monastery of Agulis (صفحه وجود ندارد)">St. Thomas</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին վանք (Ագուլիս)">Vank</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ամուրավան)">Amuravan</a></li> <li><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Monastero_di_Amutegh" class="extiw" title="it:Monastero di Amutegh">Amutegh</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Anahit_m%C9%99b%C9%99di" class="extiw" title="az:Anahit məbədi">Anahit</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Անուշավանի եկեղեցի">Anushavan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%B6_%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%81_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80)" class="extiw" title="hy:Ամենայն Սրբոց եկեղեցի (Ապարաններ)">Aparan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saint_Karapet_Monastery_of_Aprakunis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Karapet Monastery of Aprakunis (صفحه وجود ندارد)">Aprakunis</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Arax%C4%B1%C5%9F_s%C3%B6vm%C9%99%C9%99si" class="extiw" title="az:Araxış sövməəsi">Arakhish</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B5%D5%B2%D5%AB%D5%B7%D5%A5_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D6%80%D5%A5%D5%B7)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Եղիշե եկեղեցի (Արեշ)">Aresh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC" class="extiw" title="hy:Արմավաշենի մատուռ">Armavashen</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fyriv%C9%99ng_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Əyrivəng kilsəsi">Ayrivank</a></li> <li>Baku (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_(%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88)" title="کلیسای ارمنی (باکو)">کلیسای ارمنی (باکو)</a>, <a href="/w/index.php?title=Church_of_the_Holy_Virgin_(Baku)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of the Holy Virgin (Baku) (صفحه وجود ندارد)">St. Mary</a>, <a href="/w/index.php?title=Saint_Thaddeus_and_Bartholomew_Cathedral&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Thaddeus and Bartholomew Cathedral (صفحه وجود ندارد)">St. Thaddeus</a>)</li> <li>Banants (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D6%81)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Բանանց)">St. Gregory</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D6%81)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Բանանց)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B9%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B9%D5%A1%D6%81_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Թարգմանչաց անապատ վանք">Targmanchats</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%81%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC" class="extiw" title="hy:Ձեռնավոր Սրբատեղի մատուռ">Dzernavor</a>)</li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Bayan_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Bayan kilsəsi">Bayan</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCq%C9%99dd%C9%99s_Stepanos_kils%C9%99si_(Bazark%C9%99nd)" class="extiw" title="az:Müqəddəs Stepanos kilsəsi (Bazarkənd)">Bazarkend</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Բերդակ)">Berdak</a></li> <li>Bist (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B2%D5%AB%D5%BD%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին վանք (Բիստ)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%86%D5%B7%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B2%D5%AB%D5%BD%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Նշան վանք (Բիստ)">Holy Sign</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D5%A1%D5%A2%D6%80%D5%AB%D5%A5%D5%AC_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%BB%D5%B8%D6%82%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գաբրիել եկեղեցի (Բրաջուր)">Brajur</a></li> <li>Chahuk (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%83%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Ճահուկ)">St. John</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%87%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%83%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Շողակաթ վանք (Ճահուկ)">Shoghakat</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%83%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%A9)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին վանք (Ճալեթ)">Chalet</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%87alda%C5%9F_m%C9%99b%C9%99di" class="extiw" title="az:Çaldaş məbədi">Chaldash</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%81)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ավետարանոց)">Chanakhchi</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%B2_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5_%D0%A7%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%8B" class="extiw" title="ru:Храм в селе Чапарлы">Chaparli</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%84_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Չարեք վանք">Charek Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="دادی وانک">دادی وانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%B8_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Դասնո վանք">Dasno Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Խորան եկեղեցի (Դաստակ)">Dastak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Դաստափորի եկեղեցի">Dastapor</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/D%C9%99mirovlu_pir_m%C9%99b%C9%99di" class="extiw" title="az:Dəmirovlu pir məbədi">Demirov</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6_%D4%B4%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Սմբատան Դիզայի եկեղեցի">Diza</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BE%D5%A1%D5%B2%D5%AF%D5%B8%D6%81_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Ծաղկոց Անապատ">Dsaghkots Anapat</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ֆրանկի եկեղեցի">Frank</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qabriyel_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Qabriyel kilsəsi">Gabriel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saint_Sarkis_Monastery_of_Gag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Sarkis Monastery of Gag (صفحه وجود ندارد)">Gag</a></li> <li>Ganja (<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0_(%D0%93%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B0)" class="extiw" title="ru:Храм Святого Геворга (Гянджа)">St. George</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F_(%D0%93%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B0)" class="extiw" title="ru:Храм Святого Григория Просветителя (Гянджа)">St. Gregory</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9E%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0_(%D0%93%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B0)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Ованеса (Гянджа)">St. John</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%B0_(%D0%93%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B0)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Саркиса (Гянджа)">St. Sarkis</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%BD_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D6%83%D6%80%D5%AF%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Քրիստոս Ամենափրկիչ եկեղեցի (Գանձակ)">Kristos</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Գանձակ)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B9%D5%A1%D5%A4%D6%87%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Թադևոս եկեղեցի (Գանձակ)">St. Thaddeus</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Գարդման վանք">Gardman</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Gavurqala_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Gavurqala kilsəsi">Gavurkala</a></li> <li>Getabek (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B3%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Գետաբեկ)">St. Mary</a>, <a href="https://az.wikipedia.org/wiki/G%C9%99d%C9%99b%C9%99y_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Gədəbəy kilsəsi">Church</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%8C_%D9%88%D9%88%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="کوساناتس آناپات، ووسکاناپات">کوساناتس آناپات، ووسکاناپات</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B2%D5%AC%D5%B8%D6%82)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Ղարադաղլու)">Gharadaghlu</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0_(%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Вардана (Казах)">Ghazakh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%A1%D5%BC%D5%B6_%D4%B8%D5%B6%D5%A4_%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Տեառն Ընդ Առաջ եկեղեցի">Goghtn</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%AA%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="گتچاوانک">گتچاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%80%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B7%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Հաջիշեն)">Hajishen</a></li> <li>Hakobshen (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2%D5%AB_%D5%87%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Հակոբի Շեն)">St. Gregory</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2%D5%AB_%D5%87%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Հակոբի Շեն)">St. Minas</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="صومعه هاندابرتی">صومعه هاندابرتی</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC" class="extiw" title="hy:Հարանց մատուռ">Harants</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հարանց վանք">Harants Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հազարաբյուրաց վանք">Hazarabyurats Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%83%D6%80%D5%AF%D5%AB%D5%B9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հազարափրկիչ վանք">Hazaraprkich Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%BC%D5%A5%D5%AF%D5%A1_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հոռեկա վանք">Horekavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հուսական նահատակ վանք">Husakan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BD%D6%80%D5%AB%D5%AF_%D5%8B%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ասրիկ Ջրդախանի եկեղեցի">Jrdakhan</a></li> <li>Jugha (<a href="/w/index.php?title=Holy_Saviour_Monastery_of_Julfa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holy Saviour Monastery of Julfa (صفحه وجود ندارد)">Holy Savour</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%BE%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8B%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Հովվի եկեղեցի (Ջուղա)">Hovi</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8B%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ջուղա)">St. Mary</a>)</li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qabaqt%C9%99p%C9%99_kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Qabaqtəpə kilsəsi">Kabakhtapa</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%B6%D5%AB_%D5%AD%D5%A1%D5%B9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կաղնի խաչ վանք">Kaghni</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qarasaqqal_s%C3%B6vm%C9%99%C9%99si" class="extiw" title="az:Qarasaqqal sövməəsi">Karasakal</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քարհանի վանք">Karhani Vank</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%80-%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BA_(%D0%9D%D0%B0%D1%85%D0%B8%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BD)" class="extiw" title="ru:Кармир-ванк (Нахичеван)">Karmir Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="کاتاروانک">کاتاروانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կավաքավանք">Kavakavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%BC%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կեռատավանք">Keratavank</a></li> <li>Khoshkashen (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BD%D5%B8%D5%B7%D5%AF%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Խոշկաշեն)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B5%D5%B2%D5%AB%D5%B7%D5%A5_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BD%D5%B8%D5%B7%D5%AF%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Եղիշե եկեղեցի (Խոշկաշեն)">St. Yeghishe</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BD%D5%B8%D5%B5%D5%AC%D5%B8%D6%82)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Խոյլու)">Khoylu</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BA" class="extiw" title="ru:Хунисаванк">Khunasavank</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D8%B4" title="کلیسای کیش">کلیسای کیش</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%94%D5%BC%D5%B6%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին վանք (Քռնա)">Kona</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AD%D5%A5%D5%B2%D5%A4%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կովախեղդի վանք">Kovakheghdi Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քրմանկա վանք">Krmanka Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D6%80%D5%A6%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Կրզեն)">Krzen</a></li> <li>Kuki (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DA%A9%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="کلیسای گریگور مقدس، کوکی">کلیسای گریگور مقدس، کوکی</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DA%A9%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="کلیسای استپانوس مقدس، کوکی">کلیسای استپانوس مقدس، کوکی</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DA%A9%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="کلیسای وارطان مقدس، کوکی">کلیسای وارطان مقدس، کوکی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Kusanats_Anapat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kusanats Anapat (صفحه وجود ندارد)">Kusanats Anapat</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%88%D9%84%DA%A9" title="کلیسای گریگور مقدس، کیولک">کلیسای گریگور مقدس، کیولک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="لیانوسی وانک">لیانوسی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="ماسانتس وانک">ماسانتس وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%8C_%D9%85%D8%B3%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86" title="صومعه گریگور روشنگر، مسروپاوان">صومعه گریگور روشنگر، مسروپاوان</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Mink%C9%99nd_bazilikas%C4%B1" class="extiw" title="az:Minkənd bazilikası">Minkend</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Մռուտի անապատ">Mruti Anapat</a></li> <li>Nakhichevan (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کلیسای گئورگ مقدس، ناخیجوان">کلیسای گئورگ مقدس، ناخیجوان</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AB%D9%84%DB%8C%D8%AB_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کلیسای تثلیث مقدس، ناخیجوان">کلیسای تثلیث مقدس، ناخیجوان</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B4" title="آناپات استپانوس مقدس، ناویش">آناپات استپانوس مقدس، ناویش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7" title="نمازخانه گئورگ مقدس، نرکین آزا">نمازخانه گئورگ مقدس، نرکین آزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%AA" title="صومعه مترجمان، نوراکرت">صومعه مترجمان، نوراکرت</a></li> <li>Norashen (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="کلیسای گریگور مقدس، نوراشن">کلیسای گریگور مقدس، نوراشن</a>, <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="نمازخانه هریپسیمه مقدس، نوراشن">نمازخانه هریپسیمه مقدس، نوراشن</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="کلیسای هوهانس مقدس، نوراشن">کلیسای هوهانس مقدس، نوراشن</a>, <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="صومعه مریم مقدس، نوراشن">صومعه مریم مقدس، نوراشن</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Նորաշեն)">St. Stephen</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AB%D9%84%DB%8C%D8%AB_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3" title="کلیسای تثلیث مقدس، نورس">کلیسای تثلیث مقدس، نورس</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D6%83%D6%80%D5%AF%D5%AB%D5%B9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%86%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A6%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ամենափրկիչ վանք (Նուկզար)">Nukzar</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%88%D9%BE" title="کلیسای مریم مقدس، ادزوپ">کلیسای مریم مقدس، ادزوپ</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%AD%D5%BF%D5%A8_%D5%A5%D5%B2%D6%81%D5%AB_(%D4%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Օխտը եղցի (Դաշկեսանի շրջան)">Okht</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="اوختی درنی وانک">اوختی درنی وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="کلیسای استپانوس مقدس، اوردوباد">کلیسای استپانوس مقدس، اوردوباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%BE" title="نمازخانه اوواساپ">نمازخانه اوواساپ</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF_%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Պահեստ գյուղի եկեղեցի">Pahest</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Pand" class="extiw" title="az:Pand">Pand</a></li> <li>Paraka (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="کلیسای صلیب مقدس، پاراکا">کلیسای صلیب مقدس، پاراکا</a>, <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DB%8C%D8%BA%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="نمازخانه یغیا مقدس، مارگارا">نمازخانه یغیا مقدس، مارگارا</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="کلیسای شماون مقدس، پاراکا">کلیسای شماون مقدس، پاراکا</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%93%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ստեփանոս վանք (Փառակա)">St. Stephen</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%88" title="کلیسای گریگور روشنگر مقدس، پارتاو">کلیسای گریگور روشنگر مقدس، پارتاو</a></li> <li>Pip (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%B4_%D5%83%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC_(%D5%93%D5%AB%D6%83)" class="extiw" title="hy:Բարսամ Ճգնավոր մատուռ (Փիփ)">Barsam</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%BE" title="کلیسای پپرونیا مقدس، پیپ">کلیسای پپرونیا مقدس، پیپ</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B0_(%D0%94%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Степаноса (Дашкесан)">St. Stephen</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%88%DB%8C" title="کلیسای پولادلوی">کلیسای پولادلوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%BA%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="پتکاتاغی وانک">پتکاتاغی وانک</a></li> <li>Ramis (<a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%BE%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B3" title="نمازخانه کاراپت مقدس، رامیس">نمازخانه کاراپت مقدس، رامیس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B3" title="کلیسای مریم مقدس، رامیس">کلیسای مریم مقدس، رامیس</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%BD_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%8C%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Սարգիս վանք (Ռամիս)">St. Sarkis</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%BE%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="شاهپکار وانک">شاهپکار وانک</a></li> <li>Shahponk (<a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%86%DA%A9" title="نمازخانه گریگور مقدس، شاهاپونک">نمازخانه گریگور مقدس، شاهاپونک</a>, <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%86%DA%A9" title="نمازخانه سارگیس مقدس، شاهاپونک">نمازخانه سارگیس مقدس، شاهاپونک</a>)</li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99lv%C9%99_s%C3%B6vm%C9%99%C9%99si" class="extiw" title="az:Şəlvə sövməəsi">Shalva</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%86" title="صومعه صلیب مقدس، شامن">صومعه صلیب مقدس، شامن</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D6%80%D5%A5%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հրեշտակապետաց վանք">Shamkhor</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کلیسای سارگیس مقدس، شاوارشاوان">کلیسای سارگیس مقدس، شاوارشاوان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%AC%D9%88" title="کلیسای شورجو">کلیسای شورجو</a></li> <li>Shusha (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%AA%D8%B3%D9%88%D8%AA%D8%B3_%D8%A2%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B1%DA%AF%DB%8C%DA%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای قازانچتسوتس آمناپرگیچ مقدس">کلیسای قازانچتسوتس آمناپرگیچ مقدس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%DA%86_%DA%98%D8%A7%D9%85" title="کلیسای کاناچ ژام">کلیسای کاناچ ژام</a>, <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3" title="صومعه کوساناتس">صومعه کوساناتس</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%90%D0%B3%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%86%D0%BE%D1%86" class="extiw" title="ru:Церковь Агулецоц">St. Mary</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%B3%D8%B1_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="تاغاسر آناپات">تاغاسر آناپات</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="کلیسای هوهانس مقدس، تامبات">کلیسای هوهانس مقدس، تامبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%86" title="صومعه مترجمان">صومعه مترجمان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%88" title="کلیسای هوهانس مقدس، تاتلو">کلیسای هوهانس مقدس، تاتلو</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/T%C9%99z%C9%99k%C9%99nd_bazilikas%C4%B1" class="extiw" title="az:Təzəkənd bazilikası">Tazekend</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%AE%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C" title="نمازخانه تخکونی">نمازخانه تخکونی</a></li> <li>Togh (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AA%D9%88%D8%BA" title="کلیسای هوهانس مقدس، توغ">کلیسای هوهانس مقدس، توغ</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AA%D9%88%D8%BA" title="کلیسای استپانوس مقدس، توغ">کلیسای استپانوس مقدس، توغ</a>, <a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_kils%C9%99_(Xocav%C9%99nd)" class="extiw" title="az:Qırmızı kilsə (Xocavənd)">Red Church</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%BA%D8%AA%D8%B3%DB%8C" title="تران یغتسی">تران یغتسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1)" title="کلیسای مریم مقدس (تسار)">کلیسای مریم مقدس (تسار)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AA%D8%B3%D8%BA%D9%86%D8%A7" title="صومعه مریم مقدس، تسغنا">صومعه مریم مقدس، تسغنا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="تسیتسرناوانک">تسیتسرناوانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1" title="کلیسای وانکاسار">کلیسای وانکاسار</a></li> <li>Vardashen (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%BA%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%86" title="کلیسای یغیشه مقدس، وارداشن">کلیسای یغیشه مقدس، وارداشن</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%BA%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای حواری یغیشه مقدس">کلیسای حواری یغیشه مقدس</a>)</li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Varazqun_m%C9%99b%C9%99di" class="extiw" title="az:Varazqun məbədi">Varzakan</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="کلیسای مترجمان مقدس، ورین کراهات">کلیسای مترجمان مقدس، ورین کراهات</a></li> <li>Voghohi (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D8%BA%D9%88%D9%87%DB%8C" title="کلیسای صلیب مقدس، وغوهی">کلیسای صلیب مقدس، وغوهی</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%88%D8%BA%D9%88%D9%87%DB%8C" title="کلیسای استپان مقدس، وغوهی">کلیسای استپان مقدس، وغوهی</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF_(%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Կուսանաց անապատ (Ոսկանապատ)">Voskanapat</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DB%8C%D8%BA%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%84" title="صومعه یغیشه آراکیال">صومعه یغیشه آراکیال</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="یغناساری وانک">یغناساری وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%DA%A9%D8%BA%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%88%D8%B1" title="کلیسای یکغتسادزور">کلیسای یکغتسادزور</a></li> <li><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Yeni_Zod_Kils%C9%99si" class="extiw" title="az:Yeni Zod Kilsəsi">Yeni Zod</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%A7%DA%A9" title="کلیسای گئورگ مقدس، یرنجاک">کلیسای گئورگ مقدس، یرنجاک</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="یری وانک">یری وانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="صومعه یریتس مانکانانتس">صومعه یریتس مانکانانتس</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%B4%D5%B8%D5%B2%D5%AB%D5%A1_%D6%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Երմողիա քահանայի վանք">Yermoghia</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B6%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%A9%D5%A1%D5%AC%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Զաքաթալա)">Zakatala</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Armenian_churches_of_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian churches of Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">List</a></i>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D5%AB%D5%A2%D5%B8" class="extiw" title="hy:Աբիբո">Abibos</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Աբիսոսի վանք">Abisosi Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BD%D5%A1%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D6%81%D5%AD%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Երևման Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ախալցխա)">Akhaltskha</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%AB%D5%B1%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D6%83%D5%B8%D6%84%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Բնիձորի փոքր վանք">Bnidzor</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BE%D5%B8%D6%82%D5%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ծուղրուղաշենի եկեղեցի">Dsughrughashen</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%93%D5%B8%D6%84%D6%80_%D4%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B9%D5%A1%D5%AC%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Փոքր Խանչալի)">Pokr Khanchali</a></li> <li>Shahumyan (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%87%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6,_%D5%84%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Շահումյան, Մառնեուլի շրջան)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BF%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%87%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Կիրակի վանք (Շահումյան)">Holy Sunday</a>)</li> <li>Tbilisi (<a href="/w/index.php?title=Vank_Monastery,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vank Monastery, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Vank</a>, <a href="/w/index.php?title=Holy_Mother_of_God_Church_of_Bethlehem,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holy Mother of God Church of Bethlehem, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Bethlehem</a>, <a href="/w/index.php?title=Chugureti_St._Astvatsatsin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chugureti St. Astvatsatsin (صفحه وجود ندارد)">Chugureti</a>, <a href="/w/index.php?title=Ejmiatsin_Church,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ejmiatsin Church, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Ejmiatsnetsots</a>, <a href="/w/index.php?title=Cathedral_of_Saint_George,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cathedral of Saint George, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">St. George</a>, <a href="/w/index.php?title=Saint_Gregory_the_Illuminator_Church,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Gregory the Illuminator Church, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">St. Gregory</a>, <a href="/w/index.php?title=Jigrasheni_Avetyats_church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jigrasheni Avetyats church (صفحه وجود ندارد)">Jigrasheni Avetyats</a>, <a href="/w/index.php?title=Kamoyants_Saint_Gevork_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamoyants Saint Gevork Church (صفحه وجود ندارد)">Kamoyants</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%BE%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3)" title="کلیسای کاراپت مقدس (تفلیس)">کلیسای کاراپت مقدس (تفلیس)</a>, <a href="/w/index.php?title=Church_of_Saint_George_(Kldisubani)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of Saint George (Kldisubani) (صفحه وجود ندارد)">Karapi</a>, <a href="/w/index.php?title=Church_of_the_Red_Gospel,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of the Red Gospel, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Karmir Avetaran</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%BB%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Խոջիվանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի">Khojivank</a>, <a href="/w/index.php?title=Krtsanis_Tsiranavor_Surp_Astvatsatsin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Krtsanis Tsiranavor Surp Astvatsatsin (صفحه وجود ندارد)">Geghardavank</a>, <a href="/w/index.php?title=Saint_Gevork_of_Mughni_Church,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Gevork of Mughni Church, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Mughni</a>, <a href="/w/index.php?title=Norashen_Church,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norashen Church, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Norashen</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BD%D5%A1%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B9%D5%A2%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Թբիլիսի)">Holy Cross</a>, <a href="/w/index.php?title=Church_of_the_Holy_Seal,_Tbilisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of the Holy Seal, Tbilisi (صفحه وجود ندارد)">Holy Sign</a>, <a href="/w/index.php?title=St._Sarkis_Church_(Tbilisi,_Georgia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. Sarkis Church (Tbilisi, Georgia) (صفحه وجود ندارد)">St. Sarkis</a>, <a href="/w/index.php?title=Lower_Bethlehemi_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lower Bethlehemi Church (صفحه وجود ندارد)">St. Stephen</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%81%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B7%D5%AB_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ձորաբաշի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի">Dzorabash</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B9%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Թանդոյանց եկեղեցի">Tandoyants</a>, <a href="/w/index.php?title=Zrkinyants_Saint_Gevork_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zrkinyants Saint Gevork Church (صفحه وجود ندارد)">Zrkinyants</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%84%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Թոքավանք">Tokavank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=St._Mary%27s_Church,_Tskhinvali&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. Mary's Church, Tskhinvali (صفحه وجود ندارد)">Tskhinvali</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a> (<i><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="فهرست کلیساهای ارمنی در ترکیه">ترکیه</a></i>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D5%A4%D5%AC%D5%B4%D5%BD%D5%A5%D5%B0%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Աբդլմսեհի վանք">Abdelmseh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%A2%D5%AC%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B0%D5%A1%D6%80)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Աբլբուհար)">Ablbuhar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Աբրահամավանք">Abrahamavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ադամակերտի վանք">Adamakert</a></li> <li>Adana (<a href="/w/index.php?title=Surp_Asdvadzadzin_Cathedral_(Adana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surp Asdvadzadzin Cathedral (Adana) (صفحه وجود ندارد)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A9%D5%B8%D6%82_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Մորոթու եկեղեցի">Morotu</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%B9%D9%88%D9%85%D9%87_%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صعومه آقاراک مقدس">صعومه آقاراک مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="سریر مقدس کیلیکیه">سریر مقدس کیلیکیه</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B2%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Աղբունարի վանք">Aghbunar</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B2%D5%B4%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%80%D5%A1" class="extiw" title="hy:Աղմաղարա">Aghmaghara</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D9%82%D9%BE%D8%B1%DB%8C%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه آقپریگ مقدس">صومعه آقپریگ مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A2%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1)" title="کلیسای صلیب مقدس (آختامار)">کلیسای صلیب مقدس (آختامار)</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A3%D6%80%D5%AF%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ագրկի վանք">Agreki Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Զորավոր եկեղեցի (Ահավանք)">Ahavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%AF%D6%87%D5%BC%D5%A1" class="extiw" title="hy:Սկևռա">Akevra</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AD%D5%AF%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ախկոսի վանք">Akhkosi Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%DA%A9%D9%86%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه آکنر مقدس">صومعه آکنر مقدس</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AF%D5%B6%D5%BB%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ակնջի վանք">Aknji Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1" title="کلیسای هاکوپ مقدس، ایغدیر">کلیسای هاکوپ مقدس، ایغدیر</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%AB%D5%B4%D5%A5%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D6%84)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Բարդուղիմեոս եկեղեցի (Ալբայրաք)">Albayrak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B4%D6%80%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ամրդոլու վանք">Amrdolu</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%81_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A6%D5%A1%D5%A2%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Զորավարաց եկեղեցի (Անարզաբա)">Anarzaba</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DB%8C_(%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C)" title="آنی (شهر باستانی)">آنی (شهر باستانی)</a> (<i><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%AB%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" class="extiw" title="hy:Անիի եկեղեցիների ցանկ">List</a></i>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A2%D9%86%DB%8C" title="کلیسای جامع آنی">کلیسای جامع آنی</a>, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_du_Saint-Sauveur_d%27Ani" class="extiw" title="fr:Église du Saint-Sauveur d'Ani">Holy Saviour</a>, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Gr%C3%A9goire_de_Gagkashen" class="extiw" title="fr:Église Saint-Grégoire de Gagkashen">Gaskashen</a>, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Gr%C3%A9goire_de_Tigrane_Honents" class="extiw" title="fr:Église Saint-Grégoire de Tigrane Honents">Honents</a>, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Gr%C3%A9goire_d%27Abougraments" class="extiw" title="fr:Église Saint-Grégoire d'Abougraments">Abugamerats</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%8C_%D8%A2%D9%86%DB%8C" title="کلیسای حواریون، آنی">کلیسای حواریون، آنی</a>, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Monast%C3%A8re_des_Vierges" class="extiw" title="fr:Monastère des Vierges">Kusanats</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%B4%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Աբուխանմի եկեղեցի">Abukhanmi</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B1%D5%B2%D5%BB%D5%AF%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4,_%D4%B1%D5%B6%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր վանք (Աղջկաբերդ, Անի)">Aghjkaberd</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%BE%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%B6%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Հովվի եկեղեցի (Անի)">Hovi</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Aparank_Monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aparank Monastery (صفحه وجود ندارد)">Aparank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arakelots_Monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arakelots Monastery (صفحه وجود ندارد)">Arakelots Vank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cathedral_of_Arapgir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cathedral of Arapgir (صفحه وجود ندارد)">Arapgir</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին վանք (Արգելան)">Argelan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arqakaghni_monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arqakaghni monastery (صفحه وجود ندارد)">Arkakaghni</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B2%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Արքայակաղնի վանք">Arkayakaghni Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%82%D9%88%D8%B4" title="جزیره قوش">جزیره قوش</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%B6%D5%A5_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC_(%D4%B1%D5%B7%D5%BF%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աթանագինե մատուռ (Աշտիշատ)">Ashtishat</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%AF_(%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Այգեկ (վանք)">Aygek</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B5%D6%80%D5%AB%D5%B1%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Այրիձորի վանք">Ayridzor</a></li> <li>Baberd (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B2%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օհան եկեղեցի (Բաբերդ)">St. Ohan</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B2%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Քրիստափոր վանք (Բաբերդ)">Kristos</a>)</li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%BF%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80_(%D4%B2%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես տաճար (Բագավան)">Bagavan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Բագնայրի վանք">Bagnayri Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="کلیسای جامه بانا">کلیسای جامه بانا</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Բարձրաբերդի վանք)">Bardzraberd</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%B4_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սուրբ Բարսամ վանք">Barsam</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای بارتوقیمئوس مقدس">کلیسای بارتوقیمئوس مقدس</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ստեփանոս վանք (Բերկրի)">Berkri</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%89%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%84%D5%AF%D5%A1%D5%AC%D5%A5)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Չանաքկալե)">Çanakkale</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%80%D5%AD%D5%A1%D6%83%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Չարխափան Սուրբ Աստվածածին վանք">Charkhapan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%89%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%B6" class="extiw" title="hy:Չորդվան">Chordvank</a></li> <li>Constantinople (<a href="/w/index.php?title=Saint_Gregory_the_Illuminator_Church_of_Galata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Gregory the Illuminator Church of Galata (صفحه وجود ندارد)">Galata</a>, <a href="/w/index.php?title=Surp_Krikor_Lusavori%C3%A7_Armenian_Church,_Kuzguncuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surp Krikor Lusavoriç Armenian Church, Kuzguncuk (صفحه وجود ندارد)">Kuzguncuk</a>, <a href="/w/index.php?title=Surp_Asdvadzadzin_Patriarchal_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surp Asdvadzadzin Patriarchal Church (صفحه وجود ندارد)">Fatih</a>, <a href="/w/index.php?title=Kartal_Surp_Ni%C5%9Fan_Armenian_Orthodox_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kartal Surp Nişan Armenian Orthodox Church (صفحه وجود ندارد)">Kartal</a>, <a href="/w/index.php?title=Church_of_St._George_of_Samatya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of St. George of Samatya (صفحه وجود ندارد)">Samatya</a>, <a href="/w/index.php?title=Taksim_Surp_Harutyun_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taksim Surp Harutyun Church (صفحه وجود ندارد)">Taksim</a>, <a href="/w/index.php?title=Surp_Yerrortutyun_Armenian_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surp Yerrortutyun Armenian Church (صفحه وجود ندارد)">Beyoğlu</a>, <a href="/w/index.php?title=Surp_Yerrortutyun_Armenian_Catholic_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surp Yerrortutyun Armenian Catholic Church (صفحه وجود ندارد)">Beyoğlu</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="صومعه درازارک">صومعه درازارک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%81%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B5_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ձորոյ վանք">Dzor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Evangelical_Church,_El%C3%A2z%C4%B1%C4%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Evangelical Church, Elâzığ (صفحه وجود ندارد)">Elazig</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B8%D5%B6%D5%A4%D5%A1_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ընդա վանք">Enda Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B8%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ընձաքարի վանք">Endzakar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Holy_Trinity_Church,_Eski%C5%9Fehir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holy Trinity Church, Eskişehir (صفحه وجود ندارد)">Eskişehir</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ֆենքի վանք">Fenki Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%96%D5%AB%D6%80%D5%BD%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ֆիրսի վանք">Firsi Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%96%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Կարապետ վանք (Ֆռնուզ)">Frnuz</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Գարապազարի վանք">Garapazar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberation_Mosque&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberation Mosque (صفحه وجود ندارد)">Gaziantep</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%A9%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%AB_%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" class="extiw" title="hy:Գելաթի վանք (Կարինի նահանգ)">Gelati Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%82%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ղուկասի վանք">Ghukas</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monastery_of_Surp_Gevork_of_Goms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monastery of Surp Gevork of Goms (صفحه وجود ندارد)">Goms</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Գռների վանք">Grneri Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%80%D5%A5%D6%84%D5%AB%D5%B4%D5%AD%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օհան վանք (Հեքիմխան)">Hekimkhan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hogots_monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hogots monastery (صفحه وجود ندارد)">Hogots</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%A3%D5%A5%D5%A1%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Հոգեաց վանք">Hogyats Vank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Horomos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horomos (صفحه وجود ندارد)">Horomos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ishkhani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ishkhani (صفحه وجود ندارد)">Ishkhan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D5%B4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Իշխանիգոմ)">Ishkhanigom</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%81_%D5%94%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A5%D5%A9)" class="extiw" title="hy:Սրբոց Քառասուն Մանուկ եկեղեցի (Ալեքսանդրեթ)">İskenderun</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%A2%D5%A4%D5%A8%D5%AC%D5%B4%D5%BD%D5%A5%D5%B0_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8B%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աբդըլմսեհ եկեղեցի (Ջերմիկ)">Jermik</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քամարի վանք">Kamari Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քամատունի վանք">Kamatun</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B4%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B1%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կամրջաձորի վանք">Kamrjadzor</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D6%80_(%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Կանգվար (վանք)">Kangvar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=St._Thomas_Monastery,_Van&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. Thomas Monastery, Van (صفحه وجود ندارد)">Kanzak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Կապոսի վանք">Kaposi Vank</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%BE%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%85%D9%88%D8%B4" title="صومعه کاراپت مقدس، موش">صومعه کاراپت مقدس، موش</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Քառասնի վանք">Karasni Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%94%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Կարմիր վանք (Քեսուն)">Karmirvank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karmravank_(Vaspurakan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karmravank (Vaspurakan) (صفحه وجود ندارد)">Karmravank</a></li> <li>Kars (<a href="/w/index.php?title=Cathedral_of_Kars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cathedral of Kars (صفحه وجود ندارد)">Cathedral</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կարս)">St. Mary</a>)</li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%B0" class="extiw" title="ru:Церковь святой Аствацацин имени Кава">Kava</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monastery_of_Saint_Minas_of_Kes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monastery of Saint Minas of Kes (صفحه وجود ندارد)">Kes</a></li> <li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kirche_Gregor_des_Erleuchters_(Kayseri)" class="extiw" title="de:Kirche Gregor des Erleuchters (Kayseri)">Kesaria</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="سریر مقدس کیلیکیه">سریر مقدس کیلیکیه</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Խաչբազարի վանք">Khachbazari</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B9%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BD%D5%A1%D5%AC%D6%86%D5%A5%D5%A9%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Թեոդորոս եկեղեցի (Խալֆեթի)">Khalfeti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="سریر مقدس کیلیکیه">سریر مقدس کیلیکیه</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Խորսանա)">Khorsana</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%AE%D8%AA%D8%B2%DA%A9%D9%88%D9%86%DA%A9" title="صومعه ختزکونک">صومعه ختزکونک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%AA%D8%B3" title="صومعه کتوتس">صومعه کتوتس</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Խունարկտորի վանք">Khunarktor</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8E%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%AC_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BC%D6%87%D5%B8%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Վասիլ եկեղեցի (Լևոնբերդ)">Levonberd</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B4_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Լիմ անապատ">Lim</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օհան վանք (Մալաթիա)">Malatia</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%84%D5%A1%D5%B4)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Քրիստափոր վանք (Մամ)">Mam</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ վանք (Մանազկերտ)">Manazkert</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Մանրավանք">Manravank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Surp_Marinos_Monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Surp Marinos Monastery (صفحه وجود ندارد)">Marinos Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B2_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%84%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D6%84)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Բարսեղ եկեղեցի (Մաժաք)">Mazhak</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%84%D5%A5%D5%AE%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածնի վանք (Մեծոփավանք)">Medzopavank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AF%D5%A1%D6%81_%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Մոկաց Սուրբ Գևորգ վանք">Mokats Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AD%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Մոխրաբերդի վանք">Mokhraberd</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D6%87%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Մոլևոնի վանք">Molevoni Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D6%84%D5%B8_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Սուրբ Մործաքո եկեղեցի">Mordsako</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D9%86" title="کلیسای مرن">کلیسای مرن</a></li> <li>Mush (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D9%85%D9%88%D8%B4" title="کلیسای مارینه مقدس، موش">کلیسای مارینه مقدس، موش</a>, <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه نشان مقدس">صومعه نشان مقدس</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="نارکاوانک">نارکاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A5%D6%80" class="extiw" title="hy:Օդելի վանքեր">Odeli</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%B1%D5%AB_%D5%AD%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A1" class="extiw" title="hy:Օձի խազինա">Odzi Khazina</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%A3%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%A4_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օգսենդ վանք">Ogsend</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC_(%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%95%D5%B0%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Օհան մատուռ (Սուրբ Օհան)">Ohan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%AF%D5%AB_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D6%80" class="extiw" title="hy:Օսկի Թուր">Oski Tur</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Օտուռի վանք">Otur</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%93%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Փակագետիկ)">Pakagetik</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D9%84%D8%AA%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%B3)" title="دغیرمن‌آلتی (بتلیس)">دغیرمن‌آلتی (بتلیس)</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%8C%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%84)" class="extiw" title="hy:Զորավանք (Ռշտունիք)">Rshtuni</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8D%D5%A1%D5%B9%D5%AC%D5%A8)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Սաչլը)">Sachle</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A2%D5%AD%D5%A5%D5%B9_(%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB)" class="extiw" title="hy:Սբխեչ (եկեղեցի)">Sbkhech</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3_(%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C)" title="سیس (شهر باستانی)">سیس (شهر باستانی)</a> (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Բագնայրի վանք">Andul Vank</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%A9%D5%A1_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Գավիկաթա վանք">Gavikata Vank</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%B6%D5%A5_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8D%D5%AB%D5%BD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աթանագինե եկեղեցի (Սիս)">Atanagine Vank</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Holy_Trinity_Church,_Sivrihisar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holy Trinity Church, Sivrihisar (صفحه وجود ندارد)">Sivrihisar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monastery_of_the_Miracles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monastery of the Miracles (صفحه وجود ندارد)">Skanchelagordz Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Սմբատաբերդի անապատ">Smbataberd</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=St._Stepanos_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. Stepanos Church (صفحه وجود ندارد)">Smyrna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Church_of_the_Holy_Cross_at_Soradir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of the Holy Cross at Soradir (صفحه وجود ندارد)">Soradir</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Բագնայրի վանք">Sparanits</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սրկուվանք">Srkuvank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AD)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Անդրեաս եկեղեցի (Տարսիախ)">Tarsiakh</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8F%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Տաշան)">Tashan</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B9%D5%A1%D5%BE%D5%A2%D5%AC%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Թավբլուրի վանք">Tavblur</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tekor_Basilica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tekor Basilica (صفحه وجود ندارد)">Tekor</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D6%87%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%AB_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Տևրիկի վանք">Tevrik</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%B1" title="کلیسای گیراگوس مقدس، دیاربکر">کلیسای گیراگوس مقدس، دیاربکر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D9%88%D9%86" title="کلیسای نجات‌دهنده، ترابزون">کلیسای نجات‌دهنده، ترابزون</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BE%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ծառաքար վանք">Tsarakar Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BE%D5%BA%D5%B6%D5%AB%D5%AB_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" class="extiw" title="hy:Ծպնիի եկեղեցի">Tspni</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%81_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%8E%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Առաքելոց եկեղեցի (Վան)">Van</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="واراگاوانک">واراگاوانک</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Սուրբ Վարդան վանք">Vardan Vank</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%81%D5%A1%D6%81_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Վարդենոցաց վանք">Vardenotsats</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF" class="extiw" title="hy:Վարդկան անապատ">Vardkan Anapat</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="صومعه وارزاهان">صومعه وارزاهان</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84" class="extiw" title="hy:Ոստեղավանք">Vosteghavank</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eghegnamor_Monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eghegnamor Monastery (صفحه وجود ندارد)">Yeghegnamor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yeghrdut_Monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yeghrdut Monastery (صفحه وجود ندارد)">Yeghrdut</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Holy_Saviour%27s_monastery_of_Yerazgavors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holy Saviour's monastery of Yerazgavors (صفحه وجود ندارد)">Yerazgavors</a></li> <li><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D4%B1%D6%80%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%84)" class="extiw" title="hy:Զորավանք (Արշարունիք)">Zoravank</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> (<i><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست کلیساهای ارمنی در ایران">ایران</a></i>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای تادئوس مقدس">کلیسای تادئوس مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای استپانوس مقدس">کلیسای استپانوس مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%88%D8%B1" title="کلیسای زور زور">کلیسای زور زور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86" title="کلیسای چوپان">کلیسای چوپان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7)" title="کلیسای مریم مقدس (جلفا)">کلیسای مریم مقدس (جلفا)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3)" title="کلیسای گئورگ مقدس (سلماس)">کلیسای گئورگ مقدس (سلماس)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%BE_%D8%B3%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%B3" title="کلیسای سورپ سرکیس">کلیسای سورپ سرکیس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%84%D8%B0%D8%A7%D9%86" title="کلیسای مهلذان">کلیسای مهلذان</a></li> <li>Tabriz (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2)" title="کلیسای مریم مقدس (تبریز)">کلیسای مریم مقدس (تبریز)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2)" title="کلیسای سرکیس مقدس (تبریز)">کلیسای سرکیس مقدس (تبریز)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%86%D9%86%D9%87" title="کلیسای مریم ننه">کلیسای مریم ننه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1)" title="کلیسای هریپسیمه مقدس (موجومبار)">کلیسای هریپسیمه مقدس (موجومبار)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%84)" title="کلیسای هوهانس مقدس (سهرل)">کلیسای هوهانس مقدس (سهرل)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای هوهانس مقدس">کلیسای هوهانس مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%82)" title="کلیسای مریم مقدس (سرنق)">کلیسای مریم مقدس (سرنق)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="جلفای نو">جلفای نو</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="کلیسای وانک">کلیسای وانک</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%88_%D9%87%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="کلیسای مریم و هاکوپ">کلیسای مریم و هاکوپ</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86)" title="کلیسای گئورگ مقدس (اصفهان)">کلیسای گئورگ مقدس (اصفهان)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86)" title="کلیسای استپانوس مقدس (اصفهان)">کلیسای استپانوس مقدس (اصفهان)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D8%AD%D9%86%D8%A7" title="کلیسای یوحنا">کلیسای یوحنا</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87" title="کلیسای کاتارینه">کلیسای کاتارینه</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%AD%D9%85" class="mw-redirect" title="کلیسای بیت‌اللحم">کلیسای بیت‌اللحم</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کلیسای نیکوغایوس">کلیسای نیکوغایوس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%84%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C%DA%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86)" title="کلیسای گریگور لوساووریچ مقدس (اصفهان)">کلیسای گریگور لوساووریچ مقدس (اصفهان)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86)" title="کلیسای سرکیس مقدس (اصفهان)">کلیسای سرکیس مقدس (اصفهان)</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="کلیسای میناس">کلیسای میناس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D8%B3%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای نرسس مقدس">کلیسای نرسس مقدس</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2)" title="کلیسای مریم مقدس (شیراز)">کلیسای مریم مقدس (شیراز)</a></li> <li>Tehran (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس">کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس</a>, <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%BE_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="کلیسای سورپ گئورگ">کلیسای سورپ گئورگ</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> (<a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="دولت فلسطین">دولت فلسطین</a>/<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل">اسرائیل</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="ارمنی‌های اورشلیم">ارمنی‌های اورشلیم</a></i></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="کلیسای هاکوپ مقدس، اورشلیم">کلیسای هاکوپ مقدس، اورشلیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Church_of_Saint_Toros&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of Saint Toros (صفحه وجود ندارد)">Church of St. Toros</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Church_of_the_Holy_Archangels,_Jerusalem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Church of the Holy Archangels, Jerusalem (صفحه وجود ندارد)">Church of the Holy Archangels</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Monastery_of_Saint_Saviour_(Jerusalem)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Monastery of Saint Saviour (Jerusalem) (صفحه وجود ندارد)">Monastery of St. Saviour</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%A7_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="کلیسای هلنا مقدس، اورشلیم">کلیسای هلنا مقدس، اورشلیم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;">Asia</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></dt></dl> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Forty_Martyrs_Cathedral&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forty Martyrs Cathedral (صفحه وجود ندارد)">Aleppo</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a></dt></dl> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Church,_Chennai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Church, Chennai (صفحه وجود ندارد)">Chennai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Church_of_the_Holy_Nazareth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Church of the Holy Nazareth (صفحه وجود ندارد)">Calcutta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Church_of_St._John_the_Baptist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Church of St. John the Baptist (صفحه وجود ندارد)">Chinsura</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=St._Mary_Armenian_Church,_Saidabad&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. Mary Armenian Church, Saidabad (صفحه وجود ندارد)">Saidabad</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4" title="بنگلادش">بنگلادش</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%8C_%D8%AF%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="کلیسای ارمنیان، داکا">کلیسای ارمنیان، داکا</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل">اسرائیل</a></dt></dl> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Saint_Nicholas_Monastery,_Jaffa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Nicholas Monastery, Jaffa (صفحه وجود ندارد)">St. Nicholas Monastery</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه مارکار مقدس">صومعه مارکار مقدس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Notre_Dame_de_Tyre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Notre Dame de Tyre (صفحه وجود ندارد)">Notre Dame de Tyre</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ganchvor_monastery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ganchvor monastery (صفحه وجود ندارد)">Ganchvor</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="سنگاپور">سنگاپور</a></dt></dl> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Church,_Singapore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Church, Singapore (صفحه وجود ندارد)">Saint Gregory the Illuminator</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;">Europe</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%87" title="شبه‌جزیره کریمه">شبه‌جزیره کریمه</a></dt></dl> <ul><li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_(%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B5)" class="extiw" title="ru:Ильинская церковь (Богатое)">Bogatoe</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صومعه صلیب مقدس">صومعه صلیب مقدس</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1-%D0%A3%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%82" class="extiw" title="ru:Сурб-Урбат">Holy Friday</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1-%D0%9D%D1%88%D0%B0%D0%BD" class="extiw" title="ru:Сурб-Ншан">Holy Sign</a></li> <li>Feodosia (<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F_(%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%8F)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Георгия (Феодосия)">St. George</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%94%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_(%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%8F)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Димитрия Солунского (Феодосия)">St. Demetrius</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%B0_%D0%B8_%D0%93%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D0%B8%D0%BB%D0%B0_(%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%8F)" class="extiw" title="ru:Храм Архангелов Михаила и Гавриила (Феодосия)">Michael</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%98%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%91%D0%BE%D0%B6%D0%B8%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8_(%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%8F)" class="extiw" title="ru:Храм Иверской иконы Божией Матери (Феодосия)">St. Mary</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1_%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%81_(%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%8F)" class="extiw" title="ru:Церковь Сурб Саркис (Феодосия)">St. Sarkis</a>)</li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B1-%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D1%81" class="extiw" title="ru:Сурб-Никогайос">St. Nicholas</a></li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%B0_(%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%BA%D0%B0)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Саркиса (Тополевка)">Topolevka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saint_Hripsime_Church_of_Yalta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Hripsime Church of Yalta (صفحه وجود ندارد)">Yalta</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a></dt></dl> <ul><li>Kamenetz-Podolsk (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%AB_%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D6%81-%D5%8A%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D5%BD%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածնի Ավետման եկեղեցի (Կամենեց-Պոդոլսկ)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BF%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D6%81-%D5%8A%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D5%BD%D5%AF)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Կամենեց-Պոդոլսկ)">St. Stephen</a>)</li> <li>Lviv (<a href="/w/index.php?title=Armenian_Cathedral,_Lviv&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Cathedral, Lviv (صفحه وجود ندارد)">St. Mary</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BD%D5%A1%D5%B9_%D5%B0%D5%A1%D5%B5_%D5%AF%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D4%BC%D5%BE%D5%B8%D5%BE)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Խաչ հայ կաթոլիկ եկեղեցի (Լվով)">Holy Cross</a>)</li></ul> <dl><dt><a class="mw-selflink selflink">روسیه</a></dt></dl> <ul><li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B0_(%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA)" class="extiw" title="ru:Церковь Святых Петра и Павла (Георгиевск)">Georgievsk</a></li> <li>Moscow (<a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%BD%D5%A1%D5%B9_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%84%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%BE%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Մոսկվա)">Holy Cross</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%84%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%BE%D5%A1)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մոսկվա)">St. Mary</a>)</li> <li>Nor Nakhichevan (<a href="/w/index.php?title=Holy_Cross_Church,_Rostov-on-Don&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holy Cross Church, Rostov-on-Don (صفحه وجود ندارد)">Holy Cross</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D5%BB%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Համբարձում եկեղեցի (Նոր Նախիջևան)">Ascension</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B9_%D5%BF%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80_(%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D5%BB%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ տաճար (Նոր Նախիջևան)">St. Gregory</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D5%BD_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D5%BB%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Նոր Նախիջևան)">St. Nicholas</a>, <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB_(%D5%86%D5%B8%D6%80_%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%AB%D5%BB%D6%87%D5%A1%D5%B6)" class="extiw" title="hy:Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նախիջևան)">St. Mary</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=St._George%27s_Church_(Sultan-Saly)&action=edit&redlink=1" class="new" title="St. George's Church (Sultan-Saly) (صفحه وجود ندارد)">Sultan-Saly</a></li> <li>St. Petersburg (<a href="/w/index.php?title=Saint_Catherine%27s_Armenian_Church&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saint Catherine's Armenian Church (صفحه وجود ندارد)">St. Catherine</a>, <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%92%D0%BE%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_(%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3)" class="extiw" title="ru:Церковь Святого Воскресения (Санкт-Петербург)">Resurrection</a>)</li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رومانی">رومانی</a></dt></dl> <ul><li><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/M%C4%83n%C4%83stirea_Hagigadar" class="extiw" title="ro:Mănăstirea Hagigadar">Hagikadar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zamca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zamca (صفحه وجود ندارد)">Zamca</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a></dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="جزیره سن لازارو">جزیره سن لازارو</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=روسیه&oldid=40483479">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=روسیه&oldid=40483479</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رده:روسیه">روسیه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در سال ۱۹۹۱ (میلادی)">ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در سال ۱۹۹۱ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در آسیا">بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در اروپا">بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در اروپا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="رده:جمهوری‌های فدرال">جمهوری‌های فدرال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:کشورها در آسیا">کشورها در آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="رده:کشورها در اروپا">کشورها در اروپا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="رده:کشورها و سرزمین‌های روسی‌زبان">کشورها و سرزمین‌های روسی‌زبان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:کشورهای شمال آسیا">کشورهای شمال آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:کشورهای شمال شرق آسیا">کشورهای شمال شرق آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B6%D9%88_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9" title="رده:کشورهای عضو اتحادیه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع">کشورهای عضو اتحادیه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B6%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="رده:کشورهای عضو سازمان ملل متحد">کشورهای عضو سازمان ملل متحد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DB%B2%DB%B0" title="رده:کشورهای گروه ۲۰">کشورهای گروه ۲۰</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_E7" title="رده:ملت‌های E7">ملت‌های E7</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="رده:ملت‌های بریکس">ملت‌های بریکس</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان روسی">یادکردهای دارای منبع به زبان روسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد">صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%AE%D8%B7_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای عنوان به خط زبان‌های خارجی">یادکردهای دارای عنوان به خط زبان‌های خارجی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:CS1:_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:CS1: بازه مختصر سال">CS1: بازه مختصر سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان">صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="رده:صفحات نیمه‌حفاظت‌شده بی‌پایان ویکی‌پدیا">صفحات نیمه‌حفاظت‌شده بی‌پایان ویکی‌پدیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B8" title="رده:مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی از فوریه ۲۰۱۸">مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی از فوریه ۲۰۱۸</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی">همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان روسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان روسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%84%DB%8C" title="رده:مقاله‌ها با پیوندهای کرلی">مقاله‌ها با پیوندهای کرلی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CANTICN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_PLWABN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_KULTURNAV" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CINII" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_HDS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های HDS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های HDS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MusicBrainz_area" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz area">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz area</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NARA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RERO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_TDV%C4%B0A" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_UKPARL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های UKPARL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های UKPARL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:مختصات در ویکی‌داده">مختصات در ویکی‌داده</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۶:۱۶ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-qlwvg","wgBackendResponseTime":204,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.457","walltime":"3.053","ppvisitednodes":{"value":9762,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":541742,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":86542,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":77,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":196606,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2315.456 1 -total"," 27.25% 630.885 1 الگو:Infobox_country"," 26.78% 620.033 3 الگو:Infobox"," 26.60% 616.023 2 الگو:پانویس"," 13.68% 316.726 16 الگو:Cite_web"," 8.56% 198.207 1 الگو:جعبه_پیوند_به_پروژه‌های_خواهر"," 8.31% 192.463 14 الگو:Navbox"," 6.07% 140.495 3 الگو:ISO_3166_code"," 6.03% 139.655 1 الگو:OSM_relation"," 5.97% 138.247 1 الگو:نام_بومی"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.480","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":25589470,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["?","380","23.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","240","15.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","220","13.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","200","12.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","140","8.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","100","6.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","60","3.8"],["type","60","3.8"],["\u003CmwInit.lua:45\u003E","40","2.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::plain","20","1.2"],["[others]","140","8.8"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2jqt7","timestamp":"20241124103903","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0631\u0648\u0633\u06cc\u0647","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q159","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q159","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-01-19T18:05:43Z","dateModified":"2024-10-19T06:16:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f3\/Flag_of_Russia.svg","headline":"\u06a9\u0634\u0648\u0631\u06cc \u062f\u0631 \u0627\u0648\u0631\u0627\u0633\u06cc\u0627"}</script> </body> </html>