CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ایمانوئل کانت - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"f79c9cd0-66c1-4707-92bf-d0894b19e54f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ایمانوئل_کانت","wgTitle":"ایمانوئل کانت","wgCurRevisionId":40390099,"wgRevisionId":40390099,"wgArticleId":42469,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است","صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان","زندگی‌نامه‌های دارای امضاء","مقاله‌ها با اچ‌کاردها", "مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند","مقاله‌های دارای واژگان به زبان آلمانی","صفحه‌هایی که از الگوهای Lang-xx استفاده می‌کنند","مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی","مقاله‌های دارای واژگان به زبان عبری","مقاله‌های دارای واژگان به زبان لاتین","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Google Scholar","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MATHSN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Scopus", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۸ عنصر","اخلاق وظیفه‌گرا","اخلاق‌گرایان اهل آلمان","استادان دانشگاه کونیگسبرگ، پروس","اعضای فرهنگستان علوم پروس","افراد آلمانی اسکاتلندی‌تبار", "انسان‌شناسان اهل آلمان","انسان‌شناسان سده ۱۹ (میلادی)","اهالی پروس خاوری","اهالی پروس در سده ۱۸ (میلادی)","اهالی پروس در سده ۱۹ (میلادی)","اهالی کالینینگراد","اهالی کونیگسبرگ، پروس","ایدئالیست‌ها","ایدئالیسم آلمانی","ایمانوئل کانت","پژوهشگران شوخی","تاریخ ایده‌ها","تاریخ فلسفه‌های اخلاق","تاریخ منطق","جستارنویسان اهل آلمان","خردگرایان","دانش‌آموختگان دانشگاه کونیگسبرگ","درگذشتگان ۱۸۰۴ (میلادی)","زادگان ۱۷۲۴ (میلادی)","شناخت‌شناسان","عصر روشنگری","فرافیلسوفان","فلسفه جنسیت‌گرایی","فلسفه کانت","فیلسوفان آلمانی‌زبان","فیلسوفان آموزش و پرورش","فیلسوفان اخلاق" ,"فیلسوفان ادبیات","فیلسوفان اهل آلمان","فیلسوفان تاریخ","فیلسوفان تمایلات جنسی","فیلسوفان جنگ","فیلسوفان دین","فیلسوفان ذهن","فیلسوفان سده ۱۸ (میلادی)","فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان","فیلسوفان طبیعی","فیلسوفان عصر روشنگری","فیلسوفان علم","فیلسوفان فرهنگ","فیلسوفان قاره‌ای","فیلسوفان قانون","فیلسوفان کانتی","فیلسوفان مسیحی","فیلسوفان منطق","فیلسوفان هنر","لوتریان‌های اهل آلمان","لیبرال‌های کلاسیک اهل آلمان","مربیان","مقاله‌نویسان سده ۱۸ (میلادی)","مقاله‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)","ملی‌گرایان اهل آلمان","منتقدان اجتماعی","منتقدان فرهنگی", "منطق‌دانان اهل آلمان","منطق‌دانان","ندانم‌گرایان اهل آلمان","نظریه‌پردازان تمدن غرب","نظریه‌پردازان خردگرایی","نظریه‌پردازان سیاست اهل آلمان","نظریه‌پردازان سیاست","نویسندگان دین و علم","نویسندگان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان","نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان","نویسندگان غیرداستانی سده ۱۸ (میلادی)","نویسندگان فلسفه","نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان","نویسندگان مرد غیرداستانی اهل آلمان","هستی‌شناسان"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ایمانوئل_کانت","wgRelevantArticleId":42469,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"کانت","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9312","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile", "model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.categoryTree.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","ext.categoryTree","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.categoryTree.styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Kant_gemaelde_1.jpg/1200px-Kant_gemaelde_1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1412"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Kant_gemaelde_1.jpg/800px-Kant_gemaelde_1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="942"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Kant_gemaelde_1.jpg/640px-Kant_gemaelde_1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="753"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ایمانوئل کانت - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ایمانوئل_کانت rootpage-ایمانوئل_کانت skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-زندگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#زندگی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>زندگی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-زندگی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های زندگی</span> </button> <ul id="toc-زندگی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-آثار_نخستین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آثار_نخستین"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>آثار نخستین</span> </div> </a> <ul id="toc-آثار_نخستین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نژادپرستی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نژادپرستی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>نژادپرستی</span> </div> </a> <ul id="toc-نژادپرستی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آثار_بنیادین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آثار_بنیادین"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>آثار بنیادین</span> </div> </a> <ul id="toc-آثار_بنیادین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کانت_و_زرتشت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کانت_و_زرتشت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>کانت و زرتشت</span> </div> </a> <ul id="toc-کانت_و_زرتشت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-فلسفهٔ_کانت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فلسفهٔ_کانت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>فلسفهٔ کانت</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-فلسفهٔ_کانت-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های فلسفهٔ کانت</span> </button> <ul id="toc-فلسفهٔ_کانت-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیش‌زمینهٔ_فلسفی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیش‌زمینهٔ_فلسفی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>پیش‌زمینهٔ فلسفی</span> </div> </a> <ul id="toc-پیش‌زمینهٔ_فلسفی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-معرفت‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#معرفت‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>معرفت‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-معرفت‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نقد_عقل_محض" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نقد_عقل_محض"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳</span> <span>نقد عقل محض</span> </div> </a> <ul id="toc-نقد_عقل_محض-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اخلاق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اخلاق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۴</span> <span>اخلاق</span> </div> </a> <ul id="toc-اخلاق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زیبایی‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زیبایی‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۵</span> <span>زیبایی‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-زیبایی‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آزادی_اراده" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_اراده"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۶</span> <span>آزادی اراده</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی_اراده-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آزادی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۷</span> <span>آزادی</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فلسفهٔ_تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فلسفهٔ_تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۸</span> <span>فلسفهٔ تاریخ</span> </div> </a> <ul id="toc-فلسفهٔ_تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دین_و_مذهب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دین_و_مذهب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۹</span> <span>دین و مذهب</span> </div> </a> <ul id="toc-دین_و_مذهب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-خدا_و_بقای_نفس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#خدا_و_بقای_نفس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱۰</span> <span>خدا و بقای نفس</span> </div> </a> <ul id="toc-خدا_و_بقای_نفس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انتقادات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انتقادات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱۱</span> <span>انتقادات</span> </div> </a> <ul id="toc-انتقادات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آثار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آثار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>آثار</span> </div> </a> <ul id="toc-آثار-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ایمانوئل کانت</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۷۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-174" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۷۴ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%9B%E1%8A%91%E1%8A%A4%E1%88%8D_%E1%8A%AB%E1%8A%95%E1%89%B5" title="አማኑኤል ካንት–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="አማኑኤል ካንት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Imanuwen_Kant" title="Imanuwen Kant–اوبولو" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Imanuwen Kant" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="اوبولو" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9F" title="इम्मानुएल कांट–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="इम्मानुएल कांट" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%8A%D9%84_%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%B7" title="إيمانويل كانط–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إيمانويل كانط" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%8A%D9%84_%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%B7" title="إمانويل كانط–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="إمانويل كانط" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%8A%D9%84_%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%B7" title="ايمانويل كانط–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ايمانويل كانط" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9F" title="इम्मानुएल कांट–اودهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="इम्मानुएल कांट" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="اودهی" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mmanuel_Kant" title="İmmanuel Kant–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="İmmanuel Kant" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایمانوئل کانت" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Imanoelis_Kants" title="Imanoelis Kants–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Imanoelis Kants" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%96%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Імануіл Кант–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Імануіл Кант" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%96%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Імануіл Кант–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Імануіл Кант" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B5%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Имануел Кант–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Имануел Кант" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%88%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%85%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9F" title="इमैनुअल कांट–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="इमैनुअल कांट" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B2_%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F" title="ইমানুয়েল কান্ট–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইমানুয়েল কান্ট" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82,_%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB" title="Кант, Иммануил–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Кант, Иммануил" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8E%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ئیمانوێل کانت–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمانوێل کانت" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BC%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%B5%CE%BB_%CE%9A%CE%B1%CE%BD%CF%84" title="Ιμμάνουελ Καντ–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ιμμάνουελ Καντ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–امیلیانو-روما" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="امیلیانو-روما" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kanti_Immanuel" title="Kanti Immanuel–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kanti Immanuel" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Kant" title="Emmanuel Kant–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Emmanuel Kant" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/%C3%88manu%C3%A8l_Kant" title="Èmanuèl Kant–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Èmanuèl Kant" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%B7%E5%BE%B7" title="康德–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="康德" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Kant" title="Emmanuel Kant–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Emmanuel Kant" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%87%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%8F%E0%AA%B2_%E0%AA%95%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AB%8D%E0%AA%9F" title="ઇમેન્યુએલ કેન્ટ–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઇમેન્યુએલ કેન્ટ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%90%D7%9C_%D7%A7%D7%90%D7%A0%D7%98" title="עמנואל קאנט–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="עמנואל קאנט" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%9F" title="इमानुएल काण्ट–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इमानुएल काण्ट" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%AC_%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Իմանուիլ Կանտ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իմանուիլ Կանտ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%9E%E3%83%8C%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%88" title="イマヌエル・カント–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イマヌエル・カント" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Imanyuel_Kant" title="Imanyuel Kant–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Imanyuel Kant" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98" title="იმანუელ კანტი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="იმანუელ კანტი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–قره‌قالپاقی" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="قره‌قالپاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Kant" title="Emmanuel Kant–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Emmanuel Kant" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Kant" title="Emmanuel Kant–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Emmanuel Kant" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–کیکویویی" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="کیکویویی" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%AE%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%85%E0%B2%B2%E0%B3%8D_%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%9F%E0%B3%8D" title="ಇಮ್ಯಾನ್ಯುಅಲ್ ಕಾಂಟ್–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಇಮ್ಯಾನ್ಯುಅಲ್ ಕಾಂಟ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EB%A7%88%EB%88%84%EC%97%98_%EC%B9%B8%ED%8A%B8" title="이마누엘 칸트–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이마누엘 칸트" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kantius" title="Immanuel Kantius–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Immanuel Kantius" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Imanuels_Kants" title="Imanuels Kants–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Imanuels Kants" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%9F" title="इम्मानुएल कान्ट–مایدیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="इम्मानुएल कान्ट" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مایدیلی" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B5%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Имануел Кант–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Имануел Кант" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%81%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B5%BD_%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D" title="ഇമ്മാനുവേൽ കാന്റ്–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇമ്മാനുവേൽ കാന്റ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%8D%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануэл Кант–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Иммануэл Кант" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9F" title="इम्मॅन्युएल कांट–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इम्मॅन्युएल कांट" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82,_%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB" title="Кант, Иммануил–هیل ماری" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Кант, Иммануил" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="هیل ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%9B%E1%80%9A%E1%80%BA_%E1%80%80%E1%80%94%E1%80%B7%E1%80%BA" title="အင်မနျူရယ် ကန့်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="အင်မနျူရယ် ကန့်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%9F" title="इमानुएल क्यान्ट–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="इमानुएल क्यान्ट" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%AF%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%9F" title="इम्यानुयल कान्ट–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="इम्यानुयल कान्ट" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–لیوی-کارلیان" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="لیوی-کارلیان" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%87%E0%A8%AE%E0%A9%88%E0%A8%A8%E0%A9%82%E0%A8%85%E0%A8%B2_%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%A4" title="ਇਮੈਨੂਅਲ ਕਾਂਤ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਇਮੈਨੂਅਲ ਕਾਂਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–پاپیامنتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامنتو" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%B9" title="کانٹ–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کانٹ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%90%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="امانوېل کانت–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="امانوېل کانت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–رومانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="رومانش" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82,_%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB" title="Кант, Иммануил–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кант, Иммануил" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%96%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Іммануіл Кант–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Іммануіл Кант" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Emmanuel_Kant" title="Emmanuel Kant–کینیارواندایی" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Emmanuel Kant" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="کینیارواندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%9F" title="इमान्युएल काण्ट–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="इमान्युएल काण्ट" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="امانوئل ڪانت–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="امانوئل ڪانت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Imanwil_Kan%E1%B9%AD" title="Imanwil Kanṭ–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Imanwil Kanṭ" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B5%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Имануел Кант–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Имануел Кант" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AF%81%E0%AE%B5%E0%AF%87%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81" title="இம்மானுவேல் காந்து–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இம்மானுவேல் காந்து" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%AF%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="ఇమ్మాన్యుయెల్ కాంట్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="ఇమ్మాన్యుయెల్ కాంట్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5_%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="อิมมานูเอล คานต์–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="อิมมานูเอล คานต์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–توک‌پیسینی" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="توک‌پیسینی" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Иммануил Кант–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Иммануил Кант" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%97%D0%BB_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Іммануїл Кант–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Іммануїл Кант" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%B9" title="امانوئل کانٹ–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="امانوئل کانٹ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kant_Immanuel%27" title="Kant Immanuel'–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kant Immanuel'" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%B7%E5%BE%B7" title="康德–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="康德" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98" title="იმანუელ კანტი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="იმანუელ კანტი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%95%D7%A2%D7%9C_%D7%A7%D7%90%D7%A0%D7%98" title="אימאנועל קאנט–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אימאנועל קאנט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%9B%BC%E5%8A%AA%E5%B0%94%C2%B7%E5%BA%B7%E5%BE%B7" title="伊曼努尔·康德–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊曼努尔·康德" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%9B%BC%E5%8A%AA%E7%88%BE%C2%B7%E5%BA%B7%E5%BE%B7" title="伊曼努爾·康德–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="伊曼努爾·康德" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Immanuel Kant" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%9B%BC%E5%8A%AA%E7%88%BE%C2%B7%E5%BA%B7%E5%BE%B7" title="伊曼努爾·康德–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伊曼努爾·康德" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9312#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&oldid=40390099" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&id=40390099&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%2588%25D8%25A6%25D9%2584_%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25AA"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%2588%25D8%25A6%25D9%2584_%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25AA"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Immanuel_Kant" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-sources mw-list-item"><a href="https://wikisource.org/wiki/Author:Immanuel_Kant" hreflang="en"><span>ویکی‌نبشته چندزبانی</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9312" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&redirect=no" class="mw-redirect" title="کانت">کانت</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> </div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox biography vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><div class="fn">ایمانوئل کانت</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kant_gemaelde_1.jpg" class="mw-file-description" title="mini"><img alt="mini" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Kant_gemaelde_1.jpg/300px-Kant_gemaelde_1.jpg" decoding="async" width="300" height="353" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Kant_gemaelde_1.jpg/450px-Kant_gemaelde_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Kant_gemaelde_1.jpg/600px-Kant_gemaelde_1.jpg 2x" data-file-width="2067" data-file-height="2433" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زادهٔ</th><td class="infobox-data">۲۲ آوریل ۱۷۲۴<br /><div style="display:inline" class="birthplace"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کونیگسبرگ">کونیگسبرگ</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="پادشاهی پروس">پادشاهی پروس</a><br /><small>(<a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="کالینینگراد">کالینینگراد</a> کنونی در <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a>) </small></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">درگذشت</th><td class="infobox-data">۱۲ فوریه ۱۸۰۴ (۷۹ سال)<br /><div style="display:inline" class="deathplace"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کونیگسبرگ">کونیگسبرگ</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="پادشاهی پروس">پادشاهی پروس</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ملیت</th><td class="infobox-data category">پروسی</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دوره</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">حیطه</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">فلسفه غربی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست مکتب‌های فلسفی">مکتب</a></th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="کانتیانیسم">کانتیانیسم</a><br /><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">ایدئالیسم آلمانی</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مبناگرایی">مبناگرایی</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مفهوم‌گرایی">مفهوم‌گرایی</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a><br /><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="بازنمایی‌گرایی">بازنمایی‌گرایی</a><br /><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%AA_%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" class="mw-redirect" title="تئوری مطابقت حقیقت">تئوری مطابقت حقیقت</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق کانتی">اخلاق کانتی</a><br /><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم کلاسیک</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">محل کار</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="دانشگاه کونیگسبرگ">دانشگاه کونیگسبرگ</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">استادان</th><td class="infobox-data org"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B3%D9%86" title="مارتین کنوتسن">مارتین کنوتسن</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">شاگردان</th><td class="infobox-data org"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="یوهان گوتلیب فیشته">یوهان گوتلیب فیشته</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">یوهان گوتفرید فون هردر</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">علایق اصلی</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کیهان‌زایی">کیهان‌زایی</a></td></tr><tr class="note"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">ایده‌های چشمگیر</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="انتزاعی و انضمامی">انتزاعی و انضمامی</a><br /><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85" title="نقد قوه حکم">نقد قوه حکم</a><br /><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="امر مطلق">امر مطلق</a><br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7" title="امر مشروط">امر مشروط</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA)" title="مقوله (کانت)">مقوله (کانت)</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه نقدی">فلسفه نقدی</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%AA_%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ملکوت غایات">ملکوت غایات</a><br /><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ذهن‌شناسی">ذهن‌شناسی</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%85%D9%86_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نومن (فلسفه)">نومن (فلسفه)</a><br /><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A6%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B4" title="جرئت اندیشیدن داشته باش">جرئت اندیشیدن داشته باش</a><br /><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA)" title="طرح‌واره (کانت)">طرح‌واره (کانت)</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="فلسفه عملی">فلسفه عملی</a><br /><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA)" title="مقوله (کانت)">مقوله (کانت)</a></td></tr><tr class="note"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: right;"><div>تأثیرگرفته از</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: right; list-style: none none; margin-right: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%85%D9%87" title="یاکوب بوهمه">یاکوب بوهمه</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81" title="کریستیان ولف">کریستیان ولف</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D9%85%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%86" title="الکساندر گوتلیب باومگارتن">الکساندر گوتلیب باومگارتن</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یوهان گئورگ‌هامان (صفحه وجود ندارد)">یوهان گئورگ‌هامان</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="سکستوس امپریکوس">سکستوس امپریکوس</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="لوکرتیوس">لوکرتیوس</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a>، <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">ژان-ژاک روسو</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D8%AA%D8%AA%D9%86%D8%B3" title="یوهانس نیکولاس تتنس">یوهانس نیکولاس تتنس</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="امانوئل سویدنبرگ">امانوئل سویدنبرگ</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="اقلیدس">اقلیدس</a></div></li></ul> </div></td></tr><tr class="note"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: right;"><div>تأثیرگذار بر</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: right; list-style: none none; margin-right: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="فلسفه غرب">فلسفه غرب</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%88" title="برنارد بولتسانو">برنارد بولتسانو</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="یوهان گوتلیب فیشته">یوهان گوتلیب فیشته</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">گوتلوب فرگه</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="پل گایر">پل گایر</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" title="مارتین هایدگر">مارتین هایدگر</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">یوهان گوتفرید فون هردر</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="فریدریش هاینریش یاکوبی">فریدریش هاینریش یاکوبی</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%B3" title="کارل یاسپرس">کارل یاسپرس</a>، <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3" title="چارلز سندرز پیرس">چارلز سندرز پیرس</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ">فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AE%D8%B1" title="فریدریش شلایرماخر">فریدریش شلایرماخر</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B4%D9%84%DA%AF%D9%84" title="کارل ویلهلم فریدریش اشلگل">کارل ویلهلم فریدریش اشلگل</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="آرتور شوپنهاور">آرتور شوپنهاور</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1" title="آفریکان اسپیر">آفریکان اسپیر</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B2%D9%84%D8%B1" title="ادوارد زلر">ادوارد زلر</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></div></li></ul> </div></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">امضاء</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Immanuel_Kant_signature.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Immanuel_Kant_signature.svg/150px-Immanuel_Kant_signature.svg.png" decoding="async" width="150" height="57" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Immanuel_Kant_signature.svg/225px-Immanuel_Kant_signature.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Immanuel_Kant_signature.svg/300px-Immanuel_Kant_signature.svg.png 2x" data-file-width="723" data-file-height="273" /></a></span></td></tr></tbody></table> <p><b>ایمانوئل کانت</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان آلمانی">آلمانی</a>: <span lang="de" dir="ltr">Immanuel Kant</span>) (زادهٔ ۲۲ آوریل ۱۷۲۴ – درگذشتهٔ ۱۲ فوریه ۱۸۰۴) فیلسوف سرشناس آلمانی در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a> و کارساز در <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">فلسفه جدید</a> بود. او یکی از فیلسوفان کلیدی عصر روشنگری است و فلسفهٔ وی از اندیشه‌های چیره بر نیمهٔ نخست <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سده نوزدهم میلادی">سدهٔ نوزدهم</a> است.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وی <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> آغازین نوین را در هم آمیخت و تا به امروز کارهای با ارزش وی در <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">فلسفه سیاسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a> و دیگر زمینه‌ها دنباله دارد. اندیشه بنیادین «<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه نقدی">فلسفه نقدی</a>» کانت به ویژه در نقدهای سه‌گانه وی «<a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a>»، «<a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="نقد عقل عملی">نقد عقل عملی</a>» و «<a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85" title="نقد قوه حکم">نقد قوه حکم</a>»، «<a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودمختاری">خودآیینی انسان</a>» است. </p><p>وی استدلال می‌کند که <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D9%85" title="فهم">درک انسان</a>، سرچشمه قوانین سراسری طبیعت است که سازنده همه تجربه ماست؛ و خِرَد انسان است که قانون اخلاقی را به ما می‌دهد که این قانون، بنیاد ما برای باور به <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="خدا">خدا</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a>، و <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="جاودانگی">جاودانگی</a> است؛ پس شناخت علمی، اخلاق و باور دینی در برابر هم سازگار و باورپذیرند زیرا پشتوانه همه آن‌ها بنیاد یکسان «خودآیینی» انسانند، که همچنین، انسان برپایه جهان نگری فرجام شناسانه <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DA%A9%D9%85_%D8%AA%D8%A3%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حکم تأملی (صفحه وجود ندارد)">حکم تأملی</a>، سرانجام پایانی طبیعت است.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زندگی"><span id=".D8.B2.D9.86.D8.AF.DA.AF.DB.8C"></span>زندگی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: زندگی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ایمانوئل کانت در سال ۱۷۲۴ در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کونیگسبرگ">کونیگسبرگ</a>، مرکز <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="پروس شرقی">پروس شرقی</a>، در خانواده‌ای متوسط و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="مسیحی">مسیحی</a> از مذهب متقدسان لوتری<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> زاده شد.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef3_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef3-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نیاکان کانت، آلمانی‌نژاد و خانواده پدرش اهل <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DB%8C%D9%84%D8%B2%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="تیلزیت (صفحه وجود ندارد)">تیلزیت</a> بودند. پدرش، یوهان گئورک کانت، سراج یا چرم‌کار معمولی با درآمدی ناچیز و خانواده مادرش، آنا رگینا رویتر، نیز در همان صنف مشغول بودند. کشیش خانواده کانت، فرانتس آلبرت شولتس، مدیر مدرسه <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="یوهان فریدریش هربارت">فریدریش</a> نیز بود. وی با پی بردن به نشانه‌های هوش استثنایی در دومین پسر خانواده معمولی کانت، برایش یک فرصت آموزشی را برنامه‌ریزی کرد که برای بچه‌های طبقه اجتماعی والدینش نادر بود. کانت در این مدرسه، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="زبان لاتین">زبان لاتین</a> و موضوع‌های دیگر را به قدر کفایت آموخت تا اینکه در ۱۶ سالگی، (سال ۱۷۴۰م) وارد <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="دانشگاه کونیگسبرگ">دانشگاه آلبرتوس کونیگسبورگ</a> شد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>از مدارک دانشگاه مشخص نشده که او را برای رشته الاهیات ثبت نام کرده باشند. اما او به آموختن علوم طبیعی و به خصوص فلسفه و فلسفه علوم طبیعی و ریاضیات زیر نظر یوهان گوتفرید تسکه و <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B3%D9%86" title="مارتین کنوتسن">مارتین کنوتسن</a> پرداخت.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۱۷۴۶ اولین نوشته خود را با نام <i>نظریاتی در مورد ارزش واقعی نیروی زنده منتشر کرد</i> که ظاهراً برای تز دکترای خود آماده کرده بود اما در اعتراض به نظرات پروتستانها و استادش مارتین کنوتسن آن را به آلمانی منتشر می‌کند. وقتی پدر او در سال ۱۷۴۴ به سختی بیمار و در سال ۱۷۴۶ فوت می‌کند، نه تنها مجبور می‌شود هزینه خود بلکه هزینه دو برادر و خواهر کوچک‌تر از خود را نیز تأمین کند. برای همین کونیگسبورگ را ترک می‌کند و به عنوان معلم سرخانه مشغول به کار می‌شود، ابتدا تقریباً تا سال ۱۷۵۰ نزد خانواده یکی از کشیشان اصلاح طلب به نام <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="دانیل ارنست آندرش (صفحه وجود ندارد)">دانیل ارنست آندرش</a> و سپس تا ۱۷۵۳ نزد خانواده ماژور برنهارد فریدریش فن هولزن. کانت همچنان در این سالها دانشجوی دانشگاه آلبرتینای کونیگسبورگ نیز بود. سومین موقعیت کاری وی نزد خانواده کیزرلینگ در قصر والدبورگ کاپوستیگال نزدیک کونیگسبورگ بود که راه را برای ارتباط با طبقه اجتماعی بالای آن شهر باز کرد. </p><p>در سال ۱۷۵۵ پایان‌نامه خود را ارایه می‌کند و فارغ‌التحصیل می‌گردد. وی در همین سال نیز اولین اثر مهم خود را منتشر می‌کند، <i>تاریخ عمومی طبیعت و نظریه آسمانی،</i> اما مورد توجه قرار نمی‌گیرد. </p><p>اولین درخواست او برای تدریس در رشته منطق و متافیزیک در دانشگاه اش در سال ۱۷۵۹ رد می‌شود. در سال ۱۷۶۴ پیشنهاد تدریس در رشته هنر شاعری را نمی‌پذیرد. کانت از ۱۷۶۶ تا ۱۷۷۲ به عنوان دستیار کتابدار در کتابخانه قصر پادشاهی کار کرد و این اولین شغل ثابت وی بود. به علاوه وی در شهر ینا و ارلانگن هم تدریس می‌کرد تا این که بالاخره در سن ۴۶ سالگی در سال ۱۷۷۰ کرسی پروفسور رشته منطق و متافیزیک را در شهر کونیگسبورگ به دست می‌آورد. در همین سال اثر تازه اش را با عنوان اشکال و دلایل دنیای ذهنی و عقلی را منشر می‌کند. وی در سال ۱۷۷۸ درخواست وزیر فرهنگ شهر هاله را برای تدریس در دانشگاه معروف آن شهر با حقوقی بالاتر رد می‌کند. بین سالهای ۱۷۸۶ تا ۱۷۸۸ کانت <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="رئیس دانشگاه">رئیس دانشگاه</a> کونیگسبورگ می‌شود. در سال ۱۷۸۷ استاد آکادمی سلطنتی پروس در برلین می‌شود. ۱۷۹۴ عضو افتخاری <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="رده:اعضای افتخاری آکادمی علوم سن پترزبورگ">آکادمی علوم سن پترتزبورگ</a> می‌گردد. </p><p>کانت پانزده سال آخر عمر خود را با مشکلات حاد مأموران سانسور سپری کرد. در سال ۱۷۹۴ او را متهم به تحقیر بعضی از اصول متن مقدس مسیحی کردند. او تا سال ۱۷۹۶ همچنان به تدریس ادامه داد اما به او گفته شده بود که متون مذهبی اش را که با انجیل مطابقت ندارند تدریس نکند. شکوائیهٔ دوست او و ناشر ماهنامه برلین، یوهان اریش بیستر، در نزد پادشاه هم رد شد. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kant_doerstling2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kant_doerstling2.jpg/220px-Kant_doerstling2.jpg" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kant_doerstling2.jpg/330px-Kant_doerstling2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kant_doerstling2.jpg/440px-Kant_doerstling2.jpg 2x" data-file-width="1575" data-file-height="995" /></a><figcaption>کانت و هم‌نشینانش دور میز، امیل دورستلینگ</figcaption></figure> <p>کانت اغلب به عنوان آدمی با برنامه دقیق و مشخص روزانه معرفی می‌شود که به خاطر احساس وظیفه، کاملاً بر کار خود متمرکز بود. اما این تماماً درست نیست. وی در دوران دانشجویی ورق باز ماهری بود و در بازی بیلیارد کمک هزینه تحصیل خود را درمی‌آورد. در جمعی که او با علاقه حاضر می‌شد، به عنوان جوانی مؤدب و با لباسی مد روز به تن شناخته می‌شد و با دانش بی پایان خود دیگران را تحت تأثیر می‌گذاشت و با تعریف ماجراهای بامزه بدون این که خود بخندد باعث سرگرمی دیگران می‌شد.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تنها تزیین خانه‌اش پرتره‌ای از <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">روسو</a> بود. خدمتکار او که سربازی آموخته به نام مارتین لامپه بود، هر روز ساعت ۴:۴۵ او را با این جمله از خواب بیدار می‌کرد: "دیگر وقتش است!" و هر شب ساعت ۲۲ به رخت خواب می‌رفت. صبحانه‌اش فنجانی چای و یک پیپ <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="تنباکو">تنباکو</a> بود. سپس برای درس‌گفتارهایش آماده می‌شد، که ۵ یا ۶ روز در هفته برگزار می‌شد، و ساعت ۷ یا ۸ صبح (با توجه به فصل) آغاز می‌شد. اغلب برای ناهار دوستانش را دعوت می‌کرد. اما بحث بر سر فلسفه را ممنوع کرده بود. با رفتن مهمانانش غالباً بر صندلی راحتی در اتاق نشیمن چرتی می‌زد. در ساعت ۵ بعد از ظهر، پیاده‌روی‌اش آغاز می‌شد که زمان آن بنا به قصه مشهور، چنان دقیق بود که ساکنان کونیگسبرگ می‌توانستند ساعت‌هایشان را تنظیم کنند. شب‌های کانت غالباً با معاشرت در خانه دوستان می‌گذشت.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kant_Kaliningrad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Kant_Kaliningrad.jpg/220px-Kant_Kaliningrad.jpg" decoding="async" width="220" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Kant_Kaliningrad.jpg/330px-Kant_Kaliningrad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Kant_Kaliningrad.jpg/440px-Kant_Kaliningrad.jpg 2x" data-file-width="677" data-file-height="1024" /></a><figcaption>تندیس ایمانوئل کانت در شهر <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="کالینینگراد">کالینینگراد</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کونیگسبرگ">کونیگسبرگ</a>), <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a></figcaption></figure> <p>وی اغلب زندگی خود را در کونیگسبورگ گذراند و در ۸۰ سالگی در ۱۲ فوریه ۱۸۰۴ میلادی درگذشت.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در مراسم تشییع جنازه او، مردم از شهرهای مختلف آلمان گرد آمدند تا به مردی بزرگ ادای احترام نمایند. بر سنگ نوشتهٔ آرامگاه وی این جملات حک شده است: «دو چیز، هر چه مکررتر و ژرف‌تر به آن‌ها می‌اندیشم، ذهنم را با شگفتی و هیبت باز هم تازه‌تر و فزاینده‌تری به خود مشغول می‌دارند: آسمان پر <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="ستاره">ستاره</a> بر فراز من و قانون اخلاقی در درون من.» </p><p>قبر او در استوا کانتیانا<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قرار دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آثار_نخستین"><span id=".D8.A2.D8.AB.D8.A7.D8.B1_.D9.86.D8.AE.D8.B3.D8.AA.DB.8C.D9.86"></span>آثار نخستین</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: آثار نخستین"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>همه آثار منتشره وی قبل از ۳۰ سالگی، در باب <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a> بودند؛ دربارهٔ موضوعهایی در <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a> <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="لایبنیتس">لایبنیتسی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زمین‌شناسی">زمین‌شناسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی">شیمی</a>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وی بنیان‌گذار رشته «<a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="جغرافیای طبیعی">جغرافیای طبیعی</a>» (امروزه «<a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="علوم زمین">علوم زمین</a>») شناخته می‌شود. کارهای وی در این زمینه به «<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تاریخ طبیعی عمومی و نظریه آسمان‌ها">تاریخ طبیعی عمومی و نظریه آسمانها</a>» منتهی شد. در این مقاله وی برای نخستین بار فرضیه سحابی‌ها را دربارهٔ منشأ <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%B3%DB%8C" title="منظومه شمسی">منظومه شمسی</a> مطرح کرد؛ ولی ناتوانی مالی برای انتشارش، سبب پنهان ماندن آن شد و عملاً برای سال‌ها ناشناخته ماند تا اینکه <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="لاپلاس">لاپلاس</a> اساساً همان فرضیه را با تفصیل ریاضی بیشتری مطرح کرد.<sup id="cite_ref-ReferenceA_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>وی همچنین در سال ۱۷۵۵ درگیر تأملات نقادانه فلسفی دربارهٔ بنیادهای شناخت و اصول اولیه <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="مابعدالطبیعه">مابعدالطبیعه</a> ولفی در رساله ای لاتینی شد: شرحی جدید دربارهٔ اصول اولیه شناخت مابعدالطبیعی. اولین بیان دربارهٔ برخی از اندیشه‌های خاص کانت پیرامون موضوعهایی مثل <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%B0%D9%87%D9%86-%D8%A8%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعامل ذهن-بدن (صفحه وجود ندارد)">تعامل ذهن-بدن</a> و استدلال‌های مابعدالطبیعه سنتی برای <a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="وجود خدا">وجود خدا</a>، در این رساله یافت می‌شود.<sup id="cite_ref-ReferenceA_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مخاطبان فلسفی گسترده‌تر در ۱۷۶۲ جذب آثار کانت شدند؛ هنگامی که مقاله وی با عنوان «در باب تمایز اصول الهیات طبیعی و اخلاق»، جایزه دوم را در یک مسابقه برد و به همراه مقاله برنده در ۱۷۶۴ منتشر شد و تمجیدهای درخور توجهی را از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D8%B2%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="موزس مندلسزون">موزس مندلسزون</a> که جایزه اول را برده بود، دریافت کرد.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نژادپرستی"><span id=".D9.86.DA.98.D8.A7.D8.AF.D9.BE.D8.B1.D8.B3.D8.AA.DB.8C"></span>نژادپرستی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: نژادپرستی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کانت یکی از برجسته‌ترین متفکران روشنگری بود که از ایده نژاد دفاع کرد. برخی نیز ادعا کردند که وی یکی از شخصیتهای اصلی تولد <a href="/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نژادپرستی">نژادپرستی</a> مدرن «علمی» بوده است. در جایی که چهره‌های قبلی مانند کارل لینائوس و یوهان فریدریش بلومنباخ تنها مشاهده «تجربی» برای نژادپرستی را تصور می‌کردند، کانت یک تئوری کامل دربارهٔ نژاد تولید کرد. وی با استفاده از چهار مزاج <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یونان باستان">یونان باستان</a>، سلسله مراتبی از چهار گروه نژادی را پیشنهاد داد: اروپایی‌های سفید، آسیایی زرد، آفریقایی سیاه و آمریکایی قرمز.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آثار_بنیادین"><span id=".D8.A2.D8.AB.D8.A7.D8.B1_.D8.A8.D9.86.DB.8C.D8.A7.D8.AF.DB.8C.D9.86"></span>آثار بنیادین</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: آثار بنیادین"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پس از انتشار مقاله معروف خود با عنوان «دربارهٔ صور و اصول جهان محسوس و معقول» که در سال ۱۷۷۰ منتشر شده، بیش از ده سال نوشتهٔ مهمی در زمینهٔ فلسفه منتشر نکرد.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۱۷۸۱، چاپ نخست <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a> منتشر شد و استقبال اولیه از این کتاب سخت برای کانت ناامیدکننده بود. <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="موسی مندلسون">مندلسون</a> اعلام کرد که قادر به تعقیب استدلال‌های کانت نیست و «ناتوانی عصبی» او را از هرگونه «کار سنگین» بازمی‌دارد؛ ولی تنها چند سال بعد اهمیت نقد عقل محض آشکار و تصدیق شد.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ترتیب آثار دوره انقلابی در اندیشه کانت چنین است:<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a> (۱۷۸۱)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1_%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87" title="تمهیداتی برای هر مابعدالطبیعه آینده">تمهیدات</a> (۱۷۸۳)</li> <li>پاسخی به این پرسش: روشنگری چیست؟ (۱۷۸۴)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق">بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق</a> (۱۷۸۵)</li> <li>مبادی مابعدالطبیعی اولیه علوم طبیعی (۱۷۸۶)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="نقد عقل عملی">نقد عقل عملی</a> (۱۷۸۸)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85" title="نقد قوه حکم">نقد قوه حکم</a> (۱۷۹۰)</li> <li>دین در محدوده عقل تنها (۱۷۹۳)</li> <li>به سوی صلح جاودانه (۱۷۹۵)</li> <li>مابعدالطبیعه اخلاق (۱۷۹۷)</li> <li>انسان‌شناسی از دیدگاه عملی (۱۷۹۸)</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کانت_و_زرتشت"><span id=".DA.A9.D8.A7.D9.86.D8.AA_.D9.88_.D8.B2.D8.B1.D8.AA.D8.B4.D8.AA"></span>کانت و زرتشت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: کانت و زرتشت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کانت در سال‌های پایانی عمر به اندیشه‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA" title="زرتشت">زرتشت</a> (پیامبر ایرانی) علاقه‌مند شد. او نام زرتشت را در عنوان‌های دو اثر خود در ۱۸۰۲ آورده است: </p> <ul><li>زرتشت با چکیدهٔ فلسفهٔ او تحت یک اصل.</li> <li>زرتشت: خِرَد فیزیکی همراه با خِرد اخلاقی-عملی او در یک آمیختگیِ برون‌گرایانه.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فلسفهٔ_کانت"><span id=".D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.D9.87.D9.94_.DA.A9.D8.A7.D9.86.D8.AA"></span>فلسفهٔ کانت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: فلسفهٔ کانت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Immanuel_Kant_Tomb.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Immanuel_Kant_Tomb.jpg/220px-Immanuel_Kant_Tomb.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Immanuel_Kant_Tomb.jpg/330px-Immanuel_Kant_Tomb.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Immanuel_Kant_Tomb.jpg/440px-Immanuel_Kant_Tomb.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a><figcaption>مقبره کانت در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کونیگسبرگ">کونیگسبرگ، آلمان</a> ۲۰۰۷</figcaption></figure> <p>کانت در فلسفهٔ خود در پی پاسخگویی به سه پرسش اساسی است: نخست این‌که چه چیز را می‌توان دانست (<a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a>)؟ دوم این‌که چه باید کرد (<a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="نقد عقل عملی">نقد عقل عملی</a>)؟ و سوم این‌که چه امید و انتظاری می‌توان داشت؟<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیش‌زمینهٔ_فلسفی"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.E2.80.8C.D8.B2.D9.85.DB.8C.D9.86.D9.87.D9.94_.D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.DB.8C"></span>پیش‌زمینهٔ فلسفی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: پیش‌زمینهٔ فلسفی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>وی از <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="هیوم">هیوم</a>، <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" class="mw-redirect" title="ژان ژاک روسو">روسو</a> و <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="لایبنیتس">لایبنیتس</a> تأثیرپذیری زیادی داشت و بر فلاسفه بعد از خود مانند <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="هگل">هگل</a>، و کل جریان <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">ایدئالیسم آلمانی</a> نیز تأثیر زیادی بر جای گذاشت. از او نقل شده که «هیوم مرا از خواب <a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="دگماتیسم">دگماتیسم</a> بیدار کرد.» معروف است که وقتی کانت کتاب <i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84" title="امیل">امیل</a></i> <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">روسو</a> را به دست گرفت، حتی گردش روزانهٔ خود را هم کنار گذاشت چراکه می‌خواست کتاب را یک‌مرتبه تمام کند.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef3_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef3-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="معرفت‌شناسی"><span id=".D9.85.D8.B9.D8.B1.D9.81.D8.AA.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>معرفت‌شناسی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: معرفت‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>برای شروع معرفت‌شناسی کانت باید گفت معرفت‌شناسی شاخه‌ای از فلسفه است که به عنوان نظریه چیستی معرفت و راه‌های حصول آن تعریف می‌شود؛ مثلاً از کجا و چگونه متوجه شویم مطلبی درست است و ریشه شناخت ما از کجا می‌آید؟ </p><p>در اصل این مسئله معرفت‌شناسی مهم‌ترین بخش از فلسفه مدرن بعد از <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">لاک</a> به حساب می‌آید که تمام موفقیت‌های مکتب تجربه گرایی در انگلستان در این زمینه است. یکی از بزرگ‌ترین تجربه گرایان و فلاسفه تاریخ بریتانیا و هم دوره کانت، دیوید هیوم کسی که تجربه‌گرایی را به اوج خود رساند.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یک روز کانت مشغول خواندن بزرگ‌ترین اثر هیوم یعنی تحقیق در فاهمه انسانی بود که اعلام کرد که :از خواب جزم اندیشانه (متعصبانه) اش بیدار شده است.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس کانت نوعی نگاه متعادل و بینابینی یا سنتزی در برخورد با دو مشرب مسلط آن زمان، یعنی <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه قاره (صفحه وجود ندارد)">فلسفه قاره</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه انگلستان (صفحه وجود ندارد)">فلسفه انگلستان</a> در پیش گرفت و همین نگاه به وی امکان داد تا به دور از حب و بغض‌های رایج در میان پیروان این دو مشرب امکان تلفیق و ترکیب آن‌ها را فراهم سازد و سنتز یا <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="برابر نهاد">برابر نهاد</a> دیگری ارائه کند که نام او را در عرصهٔ نظام فلسفی جهان و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفه کلاسیک آلمان">فلسفه کلاسیک آلمان</a> به اوج افتخار برساند. یکی از میراث‌های اساسی به جای مانده از دستگاه فکری و تحلیلی کانت مبادرت به فراهم ساختن بستر <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF" class="mw-redirect" title="نقد">نقد</a> به عنوان یکی از بسترهای چالش‌برانگیز در عرصهٔ فلسفهٔ مدرن اروپاست. او همانند تجربه گرایان معتقد بود که ابتدائاً باید به قوهٔ شناخت پرداخت و محدودیت‌ها و توانایی‌های آن را معلوم کرد و این بستر را با تدوین سه اثر مهم که بعدها به صورت آثار کلاسیک فلسفهٔ مدرن و ایدئالیسم آلمانی درآمدند پی می‌گیرد؛ یعنی در قالب <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a> و دوم <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="نقد عقل عملی">نقد عقل عملی</a> و سوم <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85" title="نقد قوه حکم">نقد قوه حکم</a> یا <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نقد داوری">نقد داوری</a>. </p> <table class="wikitable float-left" style="width:35%; font-size:95%"> <caption>جدول مقولات کانت </caption> <tbody><tr> <td> <table class="centered" style="cellpadding:0; cellspacing:0"> <tbody><tr> <td style="border:0" width="20%"> </td> <td style="border:0" width="10%"> </td> <td colspan="3" width="40%" style="border:0"> <table class="center"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6" style="border:0"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="کمیت">کمیت</a>: </th></tr> <tr> <td style="border:0"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA" class="mw-disambig" title="وحدت">وحدت</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AB%D8%B1%D8%AA" title="کثرت">کثرت</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0"><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="کلیت (صفحه وجود ندارد)">کلیت</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td style="border:0" width="20%"> </td> <td style="border:0" width="10%"> </td></tr> <tr> <td valign="top" style="border:0" colspan="3" width="40%"> <table class="center"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6" style="border:none">کیفیت: </th></tr> <tr> <td style="border:0">واقعیت یا ثبوت </td></tr> <tr> <td style="border:0">سلب یا نفی </td></tr> <tr> <td style="border:0"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="حصر یا تحدید (صفحه وجود ندارد)">حصر یا تحدید</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td style="border:0" width="10%"> </td> <td style="border:0" colspan="3" width="40%"> <table class="center"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6" style="border:none"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA" title="نسبت">نسبت</a>: </th></tr> <tr> <td style="border:0"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1" class="mw-redirect" title="جوهر">جوهر</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0">فعل و انفعال </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border:0"> </td> <td colspan="3" width="40%" style="border:0"> <table class="center"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6" style="border:0">جهت: </th></tr> <tr> <td style="border:0">امکان عام-امتناع </td></tr> <tr> <td style="border:0">وجود-عدم </td></tr> <tr> <td style="border:0">وجوب امکان خاص </td></tr></tbody></table> </td> <td colspan="2" style="border:0"> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p>او یازده سال چیزی منتشر نکرد تا <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a> را به اتمام رساند در سال ۱۷۸۱ بزرگ‌ترین شاهکار فلسفی خود و یکی از بهترین آثار فلسفی تاریخ بشر در کنار کتاب <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1" title="جمهور">جمهور</a> از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a> و اخلاق از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" class="mw-redirect" title="اسپینوزا">اسپینوزا</a> را منتشر کرد.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به این ترتیب، وی با ترکیب این دو مشرب روند تکامل فلسفه را متحول ساخت و مسیر آن را دگرگون کرد. در این راه او دو حرکت یا گام اساسی را در پیش گرفت. او در کتابش: </p> <ol><li>با تأکید بر قوت و توانمندی این ادعای تجربه‌گرایی که تجربهٔ حسی تنها منبع شناخت و منشأ تمام آرا و اندیشه‌های انسان به‌شمار می‌رود ولی نتیجه‌گیری بدبینانهٔ آن را قبول نداشت که نمی‌توان این آرا و اندیشه‌ها را توجیه نمود و علت یا عللی برای آن‌ها اقامه کرد.</li> <li>از سوی دیگر، این ادعای عقل‌گرایی را نیز قبول نداشت که حقایق واقع دربارهٔ مسئلهٔ وجود یا عدم پدیده‌ها و اشیا تنها به مدد عقل قابل شناسایی است. می‌توان حرکت کانت را خروج عقل‌گرایی و ایدئالیسم از بن‌بست‌های کور آن دانست.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <p>راه‌حل پیشنهادی کانت برای این مسئله که چگونه حکم ترکیبی پیشین دربارهٔ اشیاء ممکن است آنست که به جای آن‌که فرض کنیم اشیاء اصلند و ذهن ما ادراک خود را تابع حقیقت آن‌ها می‌کند، فرض کنیم که ذهن ما اشیاء را بر ادراک خود منطبق می‌سازد؛ بنابراین موضوع ناممکن است که بدانیم ادراک ذهن ما با حقیقت اشیاء منطبق هست یا نه. کانت این استدلال را <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="انقلاب کوپرنیکی">انقلاب کوپرنیکی</a> خود می‌خواند.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در کتاب نقد عقل عملی نیز که در ۱۷۸۸ تألیف شد به تحقیق در خصوص <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="مابعدالطبیعه">مابعدالطبیعه</a> یعنی شناخت مسایلی چون وجود <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="خدا">خدا</a>، جاودانه بودن روح، جبر و اختیار انسان، ضرورت <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a> و نظایر آن‌ها پرداخته است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نقد_عقل_محض"><span id=".D9.86.D9.82.D8.AF_.D8.B9.D9.82.D9.84_.D9.85.D8.AD.D8.B6"></span>نقد عقل محض</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: نقد عقل محض"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۴۶ سالگی کانت یک محقق جاافتاده بود و همچنین یک فیلسوف تأثیر گذار و از او انتظار زیادی می‌رفت. در مکاتبهٔ با دوست و شاگرد پیشین خود مارکوس هرز، کانت اعتراف می‌کند که در مقدمهٔ پایان‌نامه، او ارتباط بین دنیای محسوس و قوای عقلانی را نتوانسته بود بیان کند. او باید توضیح می‌داد که چطور آنچه را ما دانش حسی می‌نامیم با نوع دیگر علم که آن را دانش عقلانی می‌نامیم ممزوج کرده بود زیرا این دو به یکدیگر مربوطند ولی فرایندهای متفاوتی دارند. </p><p>کانت همچنین بیداری خود را از خواب دگم‌گرایی که در آن او اصول مذهب و فلسفهٔ طبیعت را پذیرفته بود مدیون <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a> می‌داند.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هیوم در کتاب خود به عنوان رساله در خصوص طبیعت انسان استدلال کرده بود که ما ذهن را تنها به طریق ذهنی و نه عینی می‌شناسیم که در حقیقت یک حالت توهمی است و مجموعه‌ای از دریافت‌های ماست. مفاهیمی همچون علیت، اخلاق و اشیاء هیچ‌کدام در تجربه حضور ندارند برای همین ممکن است واقعیت آنها زیر سؤال باشد.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> کانت احساس کرد که خرد می‌تواند این شک را برطرف کند و خود برآن شد که این مشکل را حل کند. با این که از معاشرت و همنشینی با دیگران لذت می‌برد، کانت انزوا گزید و در برابر سعی دوستانش که می‌خواستند او را از انزوا بیرون بکشند مقاومت کرد. ولی کانت سکوت خود را در سال ۱۷۸۱ شکست، حاصل آن کتاب نقد عقل محض بود. کانت بر خلاف <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a> هیوم، ابراز داشت که برخی از علوم به صورت فطری در ذهن وجود دارد مستقل از تجربه.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با اینکه این نقد امروزه بین همهٔ فلاسفه جزو یکی از مهم‌ترین آثار فلسفه به‌شمار می‌رود، ولی در زمان خود این اثر از سرشناسی زیادی پیدا نکرد. کتاب حدود ۸۰۰ صفحه بود و زبانی بسیار پیچیده داشت. تعداد کمی آن را بررسی کردند و آنها آن را اثر مهمی به‌شمار نیاوردند. شاگرد پیشین کانت یوهان گوتفرید هِردِر این نقد را وارد کرد که در این کتاب خرد به عنوان یک پدیدهٔ قابل بررسی و نقد قلمداد شده به جای آنکه فرایند استدلال در حوزهٔ زبانی و شخصیت فرد مورد بررسی قرار گیرد.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین مانند برخی دیگر از فلاسفه که کار کانت را نقد کردند، او بر این عقیده بود که زمان و مکان صورت مستقلی ندارند تا بتوانند مورد بررسی قرار گیرند. همچنین گارو و فِدِر بر کانت ایراد وارد کردند که او تفاوتی بین دریافت و حس قائل نشده است.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اخلاق"><span id=".D8.A7.D8.AE.D9.84.D8.A7.D9.82"></span>اخلاق</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: اخلاق"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق کانتی">اخلاق کانتی</a></div> <p>کانت معتقد بود که ارادهٔ خیر و حسن نیت تنها مفهوم ذاتاً خوب است<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و معنی حسن نیت، انجام وظیفه است، تنها دلیل موجه برای ادای وظیفه همان وظیفه بودن آن است و هیچ دلیل دیگری نباید داشته باشد و اگر کسی از ترس مجازات یا به امید پاداش ادای وظیفه کند، تکلیف خود را انجام نداده است. کانت در این زمینه گفته است: «من خواب می‌دیدم و می‌پنداشتم که زندگی تمتع است چون بیدار شدم دیدم وظیفه است.»<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef2_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تکلیف عملی است که شخص برای متابعت از قاعدهٔ کلی انجام می‌دهد. به عبارتی دیگر تکلیف احترام به قانون است.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قاعدهٔ اخلاقی اصلی کانت این است که شخص باید همواره چنان عمل کند که گویی شیوهٔ عمل او قانون فراگیر طبیعت خواهد شد و همواره و همه‌وقت قانون کلی خواهد بود.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef2_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قاعدهٔ اساسی دیگر در فلسفهٔ کانت بیان می‌کند که انسان غایت فی نفسه است و باید با هر انسانی، خواه خود و خواه دیگران به عنوان غایت رفتار کرد نه وسیلهٔ رسیدن به هدف.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="زیبایی‌شناسی"><span id=".D8.B2.DB.8C.D8.A8.D8.A7.DB.8C.DB.8C.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>زیبایی‌شناسی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: زیبایی‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile sidebar-wraplinks plainlist" style="width:19.0em"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">بخشی از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="رده:ایمانوئل کانت">مجموعه مقالات</a> دربارهٔ</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image" style="padding-bottom:0.8em;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg" class="mw-file-description" title="Immanuel Kant"><img alt="Immanuel Kant" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg/130px-Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg" decoding="async" width="130" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg/195px-Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg/260px-Immanuel_Kant_-_Gemaelde_2.jpg 2x" data-file-width="940" data-file-height="1640" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-heading" style="border-bottom:1px solid #a2a9b1;"> آثار مهم</th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.7em;;font-style:italic;"> <div class="wraplinks"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1_%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87" title="تمهیداتی برای هر مابعدالطبیعه آینده">تمهیداتی برای هر مابعدالطبیعه آینده</a></div></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;">«<a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4:_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F" title="در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟">در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟</a>»</div></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق">بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق</a></div></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="نقد عقل عملی">نقد عقل عملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85" title="نقد قوه حکم">نقد قوه حکم</a></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7" title="دین در محدوده عقل تنها">دین در محدوده عقل تنها</a></div></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1:_%DB%8C%DA%A9_%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="صلح پایدار: یک طرح فلسفی">صلح پایدار: یک طرح فلسفی</a></div></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="مابعدالطبیعه اخلاق">مابعدالطبیعه اخلاق</a></li> <li>«<a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%AD%D9%82%E2%80%8C%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA%E2%80%8C%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="در باب حق‌پنداری دروغ‌گفتن به انگیزه‌های انسان‌دوستانه">در باب حق‌پنداری دروغ‌گفتن به انگیزه‌های انسان‌دوستانه</a>»</li></ul> </div></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="border-bottom:1px solid #a2a9b1;"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="کانتیانیسم">کانتیانیسم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق کانتی">اخلاق کانتی</a></li></ul></div></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.7em;"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایدئالیسم استعلایی">ایدئالیسم استعلایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه نقدی">فلسفه نقدی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A6%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B4" title="جرئت اندیشیدن داشته باش">جرئت اندیشیدن داشته باش</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA)" title="طرح‌واره (کانت)">طرح‌واره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%85%D9%86_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نومن (فلسفه)">نومن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA)" title="مقوله (کانت)">مقوله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="امر مطلق">امر مطلق</a></li></ul> </div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7" title="امر مشروط">امر مشروط</a></li></ul> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><div class="hlist"> <ul><li>"<a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%AA_%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ملکوت غایات">ملکوت غایات</a>"</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="فلسفه سیاسی ایمانوئل کانت">فلسفه سیاسی</a></li></ul> </div></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="border-bottom:1px solid #a2a9b1;"> افراد</th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.7em;"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="یوهان گوتلیب فیشته">یوهان گوتلیب فیشته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="فریدریش هاینریش یاکوبی">فریدریش هاینریش یاکوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="آرتور شوپنهاور">آرتور شوپنهاور</a></li></ul> </div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1" title="آفریکان اسپیر">آفریکان اسپیر</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D8%AA%D8%AA%D9%86%D8%B3" title="یوهانس نیکولاس تتنس">یوهانس نیکولاس تتنس</a></li></ul> </div></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="border-bottom:1px solid #a2a9b1;"> موضوعات مرتبط</th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="نقد شوپنهاور بر فلسفه کانت">نقد شوپنهاور</a></li></ul> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">ایدئالیسم آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="نوکانتی">نوکانتی</a></li></ul> </div> <div class="CategoryTreeTag" data-ct-options="{"mode":0,"hideprefix":20,"showcount":false,"namespaces":false,"notranslations":false}"><div class="CategoryTreeSection"><div class="CategoryTreeItem"><span class="CategoryTreeBullet"><a class="CategoryTreeToggle" data-ct-title="ایمانوئل_کانت" aria-expanded="false"></a> </span> <bdi dir="rtl"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="رده:ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></bdi></div><div class="CategoryTreeChildren" style="display:none"></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="الگو:ایمانوئل کانت"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:ایمانوئل کانت (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:ایمانوئل کانت"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p>اگر کار مهم فلسفی کانت میانجیگری میان تقابل «<a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="عقل‌گرایی">عقل‌گرایی</a>» و «<a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a>» یا فراروی از آن دانسته شود، تنها قلمروی از فلسفه که در آن وی وظیفه خودش را دقیقاً در این حدود می‌فهمد <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a> است. وی راه حل‌های عقل گرایان و تجربه گرایان دربارهٔ احکام ذوق را ناپذیرفتنی می‌داند و می‌گوید راه حل قانع‌کننده برای مسئله ذوق باید هنجاری بودن اصیل چنین احکامی یا ضرورت و اعتبار کلی آن‌ها برای همه سوژه‌ها را با <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="فردیت (فلسفه)">سوبژکتیویته</a> ذاتی‌شان ترکیب کند؛ یعنی این احکام بدانچه خشنود یا ناخشنود می‌کنند مربوط می‌شوند نه به هرگونه ویژگی عینی که موجب لذت یا الم می‌شود.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>حکم ذوق متضمن چیزی است که کانت «بازی آزاد» خیال و فاهمه در رابطه متقابل می‌نامد. مقصود از آزاد بودن، آن است که خیال تابع هیچ مفهوم از فاهمه نیست. این بازی آزاد، سبب هماهنگی دو قوه می‌شود و هر دو را جان می‌بخشد و سوژه، فعالیت ثمربخش هر یک از قوای ما را به شکل احساس لذت، تجربه می‌کند. این احساس لذت در نظریه کانت، لذت زیبایی شناختی یا تجربه زیبایی است. حکم زیبایی شناختی مقابل، یعنی دربارهٔ زشتی یک چیز، هنگامی است که تصور، فاهمه را از درک داده‌های خیال بازمی‌دارد، به طوری که قوای ما نمی‌توانند همکاری بی مخمصه ای داشته باشند.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>لذت زیبایی شناختی به نحو کلی انتقال‌پذیر است و چون ما موجودهایی اجتماعی هستیم که از توانایی ارتباط برقرار کردن با هم نوعانمان لذت می‌بریم، به لذت جنب و جوش متقابل قوا، لذت اجتماعی بودن نیز افزوده می‌شود - لذت داشتن احساسهایی که به نحو کلی انتقال‌پذیر و با دیگران شرکت‌پذیرند.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آزادی_اراده"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D8.AF.D9.87"></span>آزادی اراده</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: آزادی اراده"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در مورد مسئلهٔ آزادی اراده، کانت قائل به مختار بودن و ارادهٔ آزاد انسان است. او معتقد است که این موضوع نیازی به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-disambig" title="برهان">برهان</a> و استدلال ندارد<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و عقل محض در تحلیل این مسئله عاجز است. او وجود انسان را شامل وجه طبع و عقل می‌داند. طبع انسان مربوط به طبیعت است و تابع <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a> و جبری، اما عقل انسان از جملهٔ معقولات است و زمانی نیست. پس هنگامی که انسان از عقل خود پیروی کند و تکالیف خود را انجام دهد، محکوم ارادهٔ خود یعنی آزاد خواهد بود.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>کانت به اندازه اسلاف فیلسوف پیشین خود در فکر اثبات و استقرار آزادی اراده بود، ولی چون از دشواری‌هایی که در این راه در پیش رو داشت آگاه بود نوشت: «از آنجا که پیوند ناگسستنی رویدادها (پدیده‌ها) قانون تغییرناپذیر طبیعت است، اگر رویدادها واقعاً و مطلقاً حقیقت داشته باشند آزادی اراده ممتنع است؛ لذا فیلسوفانی که در این مسئله به عقیده عموم بگروند هرگز نخواهند توانست دو مفهوم طبیعت و آزادی را سازگار سازند.»<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آزادی"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C"></span>آزادی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: آزادی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از دیدگاه کانت، آزادی مادامی که با آزادی هر فرد دیگر، بتواند در چارچوب یک قانون عمومی برقرار باشد، تنها حق اولیه‌ای است که به هر انسانی به دلیل انسان بودنش تعلق دارد. کانت همهٔ دیگر اصل‌های حقوق بشری مانند برابری و استقلال انسان را از همین اصل بنیادین آزادی مشتق می‌کند. کانت در فلسفهٔ سیاسی خود، نه تنها آخرین پیوندهای میان اندیشهٔ سیاسی دوران جدید و دوران‌های پیش از آن را به‌طور قطعی می‌گسلد، بلکه فراتر از آن، مفهوم <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="حق طبیعی">حق طبیعی</a> عصر روشنگری را به گونه‌ای پیگیر رادیکالیزه می‌کند. </p><p>وقتی آرای آزاداندیشانه روسو در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="انقلاب فرانسه">انقلاب کبیر فرانسه</a> به بار نشست، کانت از شادی گریست، احساسی که در جامعه محافظه کار آلمانی و اخلاق تا حدی سیاست گریزش مغایرت داشت. کانت در بین فیلسوفان مدرن کمتر به سیاست و فلسفه سیاسی توجه می‌کرد.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین کانت می‌گوید اثبات اینکه موجودات عاقل، آزاد و مختار هستند، به طریق نظری برای عقل انسان غیرممکن است. پس نمی‌توان اثبات کرد که آزادی امکان ندارد. قانون اخلاقی ما را به فرض آن مجبور می‌کند و لذا مجاز می‌داند که ان را فرض نماییم. قانون اخلاقی از این رو ما را مجبور به فرض آن می‌نماید که مفهوم آزادی و مفهوم اصل اعلای اخلاق آنچنان از یکدیگر لاینفک و متحد هستند که می‌توان آزادی عملی را به عنوان استقلال اراده از هر چیزی غیر از قانون اخلاقی تعریف کرد؛ و به واسطهٔ این علاقهٔ لاینفک گفته شده قانون اخلاقی آزادی را مفروض می‌دارد. در ادامه کانت می‌گوید: اینکه انسان نسبت به عمل واحد از لحاظ نابرابری‌ها و ذوات معقول آزاد و از لحاظ تجربی موجب و مجبور است چندان ساده و آسان نیست ولی کانت با توجه به مقدماتی که تمهید کرده چاره‌ای جز اتخاذ این نظر را ندارد.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فلسفهٔ_تاریخ"><span id=".D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.D9.87.D9.94_.D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>فلسفهٔ تاریخ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: فلسفهٔ تاریخ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کانت معتقد بود تاریخ سیر اعمال انسان‌ها را به مثابهٔ پدیدار می‌شناسد. او اعمال انسان‌ها را قوانین طبیعی برمی‌شمرد و شناخت این قوانین را اگر غیرممکن نباشد بسیار دشوار می‌دانست. او فکر می‌کرد دستیابی به تاریخ آرمانی نیازمند اتحاد فکری و فلسفی است، تاریخ نقشه‌ای فرضی به سمت پیشرفت دارد و آنچه در نتیجهٔ این پیشرفت به دست می‌آید عقلانیت انسان است که منجر به هوش و آزادی معنوی می‌گردد. از دید او غایت تاریخ به سمت کمال است. در اثبات این دیدگاه او ابتدا غایت‌مندی تاریخ را اثبات و سپس به تبیین رو به کمال بودن آن غایت پرداخت. در اثبات غایتمندی چنین استدلال کرد که اگر تاریخ غایتی نداشته باشد از آنجا که انسان غریزی عمل نمی‌کند نباید تاریخی منظم داشته باشد و چون تاریخ نظم و قاعده دارد پس نقشه و غایتی پشت این نظم است. در اثبات رو به کمال بودن تاریخ کانت معتقد بود آزادی و عقل عامل پیشرفت انسان هستند. آزادی باعث خودمحوری، منفعت طلبی و ارضای تمایلات غریزی می‌شود درحالی‌که عقل باعث مسالمت با هم‌نوع و زندگی اجتماعی است، آزادی منجر به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="مردم‌گریزی">جامعه‌گریزی</a> و عقل دلیل جامعه‌پذیری است؛ بنابراین آزادی و عقل باعث تعارض در انسان شده‌اند و این تعارض عامل حرکت به سمت کمال است. انسان‌ها وقتی به نفع خودشان کاری می‌کنند (ولو این کار به ضرر انسان‌های دیگر باشد) در حقیقت به سمت چیزی که طبیعت می‌خواهد (کمال) حرکت می‌کنند.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دین_و_مذهب"><span id=".D8.AF.DB.8C.D9.86_.D9.88_.D9.85.D8.B0.D9.87.D8.A8"></span>دین و مذهب</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: دین و مذهب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از نظر کانت اخلاق مستلزم دین نیست یعنی انسان برای شناختن تکلیف خود خدا را به عنوان شارع کل که باید مورد رحمت واقع شود بداند. اما به خدا حرمت گذاشتن چه معنی دارد؟ معنی آن این است که قانون اخلاقی را رعایت کنیم و برای ادای تکلیف عمل کنیم. به عبارت دیگر کانت برای آداب دینی دعا و اظهار عبودیت و پرستش چه فردی و چه جمعی ارزش زیادی قائل نبود. نظر او در این‌باره در عبارت معروف او خلاصه شده که می‌گوید: هر چیزی غیر از طریق سلوک اخلاقی که انسان خیال می‌کند برای ترضیهٔ خود انجام می‌دهد توهم دینی و عبادت کاذب خداوند است.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="خدا_و_بقای_نفس"><span id=".D8.AE.D8.AF.D8.A7_.D9.88_.D8.A8.D9.82.D8.A7.DB.8C_.D9.86.D9.81.D8.B3"></span>خدا و بقای نفس</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: خدا و بقای نفس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کانت برهانی در جهت اثبات وجود خداوند ارائه می‌کند که به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="برهان اخلاقی">برهان اخلاقی</a> مشهور است. او استدلال می‌کند که عقل عملی حکم می‌کند که انسان وظیفه دارد به دنبال خیر تام باشد. خیر تام شامل فضیلت کامل و سعادت کامل است. هم چنین عقل عملی حکم می‌کند که هر وظیفه‌ای تنها در صورتی بر عهدهٔ مکلف است که از عهدهٔ آن برآید و مهیا کردن شرایط جهان خارج برای رسیدن به خیر استعلایی، از عهدهٔ انسان خارج است. پس باید خالقی در طبیعت این هماهنگی را برقرار سازد که همان خداست. این نوع استدلال ابداع کانت است چرا که پیشینیان از اثبات وجود خداوند تعهد اخلاقی را نتیجه می‌گرفتند اما کانت مسیر عکس را می‌پیماید.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در مورد بقای نفس نیز کانت استدلالی مشابه می‌آورد و می‌گوید که نفس انسان خود را مکلف می‌یابد که به سوی کمال و سعادت و خیر تام حرکت کند اما در این دنیا عقل پایبند تمایلات و طبع است و سعادت و خیر تام با هم به دست نمی‌آیند، پس می‌توان امیدوار بود پس از مرگ در جهانی که این تباین میان عقل و طبع وجود نداشته باشد به کمال برسد.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انتقادات"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D9.82.D8.A7.D8.AF.D8.A7.D8.AA"></span>انتقادات</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: انتقادات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="هگل">هگل</a> از کانت به خاطر تفکر انتزاعی و تلاش در جهت شناخت پیش از شناخت یافتن انتقاد می‌کند و این کار را مثل خودداری از تن به آب زدن پیش از شنا آموختن می‌داند.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="کانت">کانت</a>، <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="هگل">هگل</a> مدعی شد که خواسته نهایی دوران مدرن، این است که تفکر، تمام دانش‌ها و ارزش‌هایش را آزادانه و به نحو خود مختار از عقل استخراج کند. علاوه بر این نباید هیچ پیش فرض غیرمستندی را دربارهٔ خودش بپذیرد. به هر حال جستجوی <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="هگل">هگل</a> برای یافتن یک علم منطق برون پیشفرض، منجر به این شد که نسبت به کفایت سازمان‌بندی <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقولات کانتی (صفحه وجود ندارد)">مقولات کانتی</a> برای تفکر شک کند. از آنجا که اندیشیدن به هستی اندیشیدن به شدن است مقولات تفکر هگلی با نظمی، ترادفی مرتب شده است. منظور کیفیت، کمیت، ویژگی، ماهیت وجود، جوهر علیت و نهایتاً عقل خود مختار می‌باشد. <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="هگل">هگل</a> از اینجا روشی برای نقد و بسط درون ذات ارائه می‌دهد که در آن هر مقولهٔ حقیقت را در قالب استعدادها و محدودیت‌های تعین قبلی برای بالا بردن مرتبه آشکار می‌کند. این اصل «روح هر دانشی به راستی علمی است» نام دارد. هگل مانند کانت معتقد بود که اراده آزاد راستین اراده‌ای است که خودش و آزادی خودش را اداره کند. او فلسفه حقوقی اش را در برابر فلسفه تکلیفی ای وضع می‌کند که به نظر او مانع از تخلف‌هایی مثل دزدی و قتل نمی‌شود. او در فلسفه حق اعلام می‌دارد که: «حق مطلق حق محّق بودن است». از اینجا <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="هگل">هگل</a> به این امر مطلق می‌رسد که: «شخص باش و دیگران را بسان شخص احترام کن.»<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از دیگر کسانی که به کانت نقد وارد می‌کند <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" title="مارتین هایدگر">مارتین هایدگر</a> است. دلمشغولی اصلی <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="هایدگر">هایدگر</a> پرسش از هستی و <a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="هستی شناختی">هستی شناختی</a> بود. در ضمن این پیامد نیز ذهن او را مشغول کرده بود که اهمیت این پرسش در طول تاریخ هستی به فراموشی سپرده شده است. هایدگر معتقد بود که فلسفه کانت حول همان مبتلابه‌ای می‌گردد که او با آن درگیر است؛ یعنی (هستی آنجا). این واژه به همان جایی اشاره دارد که موجود در آن رشد می‌یابد و می‌تواند به چیزهایی دست یابد. این قول کانت «شیء فی نفسه» متفاوت از جلوه نیست، بلکه صرفاً همان چیزیست که از منظری دیگر به آن نگریسته شده است و هایدگر را تهییج می‌کرد. این سخن یعنی «شیء فی نفسه» قابل جدا شدن از آگاهی متناهی نیست.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="هایدگر">هایدگر</a> با این پرسش که علم به «شیء فی نفسه» چگونه حاصل می‌شود، متوجه اهمیت این استنتاج می‌شود که چگونه یک وجود متناهی که به خودی خود چیزی جز یک ذات نیست و وجودش وابسته پذیرشش است به دانش دست می‌یابد، یعنی به آن جوهر، بیش از آنکه وجود داده شده باشد می‌رسد، بدون آنکه خود خالق آن باشد؟ به اینگونه است که هایدگر مسئله <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DA%A9%D9%85_%D8%AA%D8%A3%D9%84%DB%8C%D9%81%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حکم تألیفی پیشینی (صفحه وجود ندارد)">حکم تألیفی پیشینی</a> کانت را دوباره صورت بندی می‌کند. به نظر هایدگر مسئله دانش همواره تکرار می‌شود.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نظر کانت دربارهٔ دین: از نظر کانت، اخلاق مستلزم دین نیست، یعنی انسان برای شناخت تکالیف خود محتاج <a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="مفهوم خدا">مفهوم خدا</a> نیست، و محرک نهایی عمل اخلاقی تکلیف فی حد ذاته است نه اطاعت از احکام الهی. در عین حال اخلاق مودی به دین می‌شود. «قانون اخلاقی از طریق مفهوم خیراعلا، به عنوان مقصود و غایت نهایی عقل عملی، مودی به دین یعنی به شناختن کلیهٔ تکالیف به عنوان احکام الهی می‌شود، اما نه به عنوان ضامن اجرا، یعنی اوامر تحکمی یک ارادهٔ بیگانه که فی نفسه ممکن و مشروط اند، بلکه به عنوان قوانین ذاتی هر ارادهٔ آزاد فی نفسه، که با این همه باید آنها را اوامر یک موجود اعلا دانست؛ زیرا فقط از ارادهٔ کامل اخلاقی (قدسی و خیر) و در عین حال قادر مطلق، و بالنتیجه فقط از طریق ائتلاف و سازگاری با این آراد است، که می‌توان امید به نیل عالیترین خیر را داشت. و قانون اخلاقی، تکلیف ما می‌داند که آن را نصب العین مساعی خود سازیم. دین حقیقی از نظر کانت عبارت از این است که «در تمام تکالیف خود خدا را به عنوان واضع کل قانون که باید مورد حرمت واقع شود بدانیم.».[۴۱] </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آثار"><span id=".D8.A2.D8.AB.D8.A7.D8.B1"></span>آثار</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: آثار"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>توضیح جدید دربارهٔ مبادی اولیه معرفت مابعدالطبیعی، سال ۱۷۵۵</li> <li>مونادشناسی فیزیکی، سال ۱۷۵۶</li> <li>تلاشی در جهت وارد کردن مفهوم کمیات منفی در فلسفه، سال ۱۷۶۳</li> <li>تنها استدلال ممکن برای اثبات وجود خدا، سال ۱۷۶۳</li> <li>رویاهای یک بیننده ارواح که به رویاهای مابعدالطبیعه روشن شده است، سال ۱۷۶۳.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7_%D9%88_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="مشاهداتی در باب احساس امر زیبا و والا (صفحه وجود ندارد)">مشاهداتی در باب احساس امر زیبا و والا</a>، سال ۱۷۶۶<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>دربارهٔ صورت و مبادی جهان محسوس و جهان معقول، سال ۱۷۷۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a> سال ۱۷۸۱، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="شناخت‌شناسی">شناخت‌شناسی</a> و نقد <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="مابعدالطبیعه">مابعدالطبیعه</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AA" class="mw-disambig" title="تمهیدات">تمهیدات</a> یا «مقدمه‌ای بر هر مابعدالطبیعهٔ آینده که به عنوان یک علم عرضه شود»</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق">بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق</a>، ۱۷۸۵</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C" title="نقد عقل عملی">نقد عقل عملی</a> سال ۱۷۸۸، در باب <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85" title="نقد قوه حکم">نقد قوه حکم</a> سال ۱۷۹۰; در باب <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a> و <a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="غایت‌شناسی">غایت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7" title="دین در محدوده عقل تنها">دین در محدوده عقل تنها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="صلح پایدار">صلح پایدار</a>، سال ۱۷۹۵، تحت تأثیر <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="پیمان وستفالی">پیمان وستفالی</a>، و الهام‌بخش <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%D9%84" title="میثاق جامعه ملل">میثاق جامعه ملل</a> و تأسیس <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%D9%84" title="جامعه ملل">جامعه ملل</a> در سال ۱۹۱۹ میلادی (۱۲۹۷ شمسی) است.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="مابعدالطبیعه اخلاق">مابعدالطبیعهٔ اخلاق</a>، ۱۷۹۷.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسان‌شناسی از دیدگاه عملی (صفحه وجود ندارد)">انسان‌شناسی از دیدگاه عملی</a> (۱۷۹۸)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="آثار منتشرشده پس از مرگ">آثار منتشرشده پس از مرگ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="برهان اخلاقی">برهان اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق کانتی">اخلاق کانتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" class="mw-redirect" title="عقل محض">عقل محض</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%B6" title="نقد عقل محض">نقد عقل محض</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA)" title="مقوله (کانت)">مقوله (کانت)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="منطق استعلایی">منطق استعلایی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r37199623"><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">تاریخ فلسفه، ویل دورانت، ترجمهٔ عباس زریاب خویی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۸۷، صفحهٔ ۲۲۹</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://plato.stanford.edu/entries/kant">http://plato.stanford.edu/entries/kant</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Lutheran Pietist</i>; Pietism، پرهیزکاران، پارسایان، و متورعان هم ترجمه شده. فرقه‌ای که مانند متودیست‌های انگلیسی اصرار داشتند اصول و فروع دین باید به شدت اجرا گردد</span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef3-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef3_4-0">۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef3_4-1">۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">تاریخ فلسفه، ویل دورانت، ترجمهٔ عباس زریاب خویی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۸۷، صفحهٔ ۲۳۶</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، صص 31-32.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFKOHLHEIMKOHLHEIM2002" class="citation journal cs1">KOHLHEIM, R.; KOHLHEIM, V. (2002-01-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2143/nk.34.1.505132">"Duden. Familiennamen. Herkunft und Bedeutung. Bearb. (rec. R.A. EBELING)"</a>. <i>Naamkunde</i>. <b>34</b> (1): 87–91. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2143%2Fnk.34.1.505132">10.2143/nk.34.1.505132</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0167-5257">0167-5257</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Naamkunde&rft.atitle=Duden.+Familiennamen.+Herkunft+und+Bedeutung.+Bearb.+%28rec.+R.A.+EBELING%29&rft.volume=34&rft.issue=1&rft.pages=87-91&rft.date=2002-01-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.2143%2Fnk.34.1.505132&rft.issn=0167-5257&rft.aulast=KOHLHEIM&rft.aufirst=R.&rft.au=KOHLHEIM%2C+V.&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.2143%2Fnk.34.1.505132&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Hans Michel Schletterer: Joh. Friedrich Reichardt: Sein Leben und seine Werke. J. A. Schlosser, Augsburg 1865, S. 84</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hans+Michel+Schletterer%3A+Joh.+Friedrich+Reichardt%3A+Sein+Leben+und+seine+Werke.+J.+A.+Schlosser%2C+Augsburg+1865%2C+S.+84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، صص 44-45.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، ص 59.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Stoa Kantiana</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، ص 34.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_12-0">۱۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_12-1">۱۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، ص 35.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، ص 36.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Eze, Emmanuel Chukwudi (1997). Postcolonial African Philosophy: A Critical Reader. Wiley. pp. 103–131. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780631203391" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-631-20339-1</a>. Archived from the original on 20 December 2020. Retrieved 15 June 2020.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Bouie, Jamelle (5 June 2018). "How the Enlightenment Created Modern Race Thinking and Why We Should Confront It". Slate Magazine. Archived from the original on 15 June 2020. Retrieved 15 June 2020.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">مجتهدی ک. <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" class="mw-redirect" title="فلسفه در آلمان (کتاب)">فلسفه در آلمان</a>. تهران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ۱۳۸۸. ص ۲۷۶</span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text">فلسفهٔ کانت، اشتفان کورنر، ترجمهٔ عزت‌الله فولادوند، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C" title="انتشارات خوارزمی">انتشارات خوارزمی</a>، چاپ سوم، ۱۳۸۹، صفحهٔ 382.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Caygill, Howard, A Kant dictionary, Blackwell, 1997, pp. 423-427.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/21873">http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/21873</a></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B3" title="نشر هرمس">نشر هرمس</a>، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۰۹</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">فلسفه به زبان آدمیزاد، فصل تاریخ فلسفه آشنایی با هیوم (hume in 90 minutes) ترجمه شهرام حمزه‌ای نویسنده: پل استراترن (از استادان ریاضی یکی از دانشگاه بریتانیا)، چاپ علامه حلی، چاپ ۱۳۹۰</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">آشنایی با کانت(kant in 90 minutes)ص۲۱ ترجمه شهرام حمزه‌ای نویسنده: پل استراترن (از استادان ریاضی یکی از دانشگاه بریتانیا)، چاپ علامه حلی، چاپ ۱۳۹۰</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">آشنایی با کانت (kant in 90 minutes) صص ۲۱ و ۲۲ ترجمه شهرام حمزه‌ای نویسنده: پل استراترن (از استادان ریاضی یکی از دانشگاه بریتانیا)، چاپ علامه حلی، چاپ ۱۳۹۰</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFکانت" class="citation book">کانت، ایمانوئل. <i>نقد عقل محض</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%86%D9%82%D8%AF+%D8%B9%D9%82%D9%84+%D9%85%D8%AD%D8%B6&rft.aulast=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&rft.aufirst=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۴۶۳</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Homer_W._Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homer W. Smith (صفحه وجود ندارد)">Smith, Homer W.</a> (1952). <i>Man and His Gods</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Grosset_%26_Dunlap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grosset & Dunlap (صفحه وجود ندارد)">Grosset & Dunlap</a>. p. 404</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Homer_W._Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homer W. Smith (صفحه وجود ندارد)">Smith, Homer W.</a> (1952). <i>Man and His Gods</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Grosset_%26_Dunlap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grosset & Dunlap (صفحه وجود ندارد)">Grosset & Dunlap</a>. p. 404</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Homer_W._Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homer W. Smith (صفحه وجود ندارد)">Smith, Homer W.</a> (1952). <i>Man and His Gods</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Grosset_%26_Dunlap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grosset & Dunlap (صفحه وجود ندارد)">Grosset & Dunlap</a>. p. 404</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Frederick_Copleston&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederick Copleston (صفحه وجود ندارد)">Copleston, Frederick Charles</a> (2003). <i>The Enlightenment: Voltaire to Kant</i>. p. 146.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Sassen, Brigitte. <i>Kant's Early Critics: The Empiricist Critique of the Theoretical Philosophy</i>. 2000.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFکانت" class="citation book">کانت، ایمانوئل. <i>مبانی مابعدالطبیعه اخلاق</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87+%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82&rft.aulast=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&rft.aufirst=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef2-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_32-0">۳۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_32-1">۳۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۰۱</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۰۰</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۰۴</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، صص 257-258.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، صص 259-260.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، ص 260.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۰۵</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۰۸</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">جینز، جیمز ه. فیزیک و فلسفه، ص37</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">آشنایی با کانت (kant in 90 minutes) ص22 ترجمه شهرام حمزه‌ای نویسنده: پل استراترن (از استادان ریاضی یکی از دانشگاه بریتانیا)، چاپ علامه حلی، چاپ ۱۳۹۰</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFکاپلستون" class="citation book">کاپلستون، فردریک. <i>کانت صفحه 199 و 200</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA+%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87+199+%D9%88+200&rft.aulast=%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86&rft.aufirst=%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFکافی" class="citation book">کافی، مجید. <i>فلسفهٔ نظری تاریخ (مفاهیم و نظریه‌ها)</i>. سمت. صص. <bdi>۱۴۷–۱۴۹</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%D9%94+%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%28%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85+%D9%88+%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%29&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B4%DB%B7-%DB%B1%DB%B4%DB%B9%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%B3%D9%85%D8%AA&rft.aulast=%DA%A9%D8%A7%D9%81%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84+%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">کانت نوشته فردریک کاپلستون صفحه 211و212</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۱۱</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی، نشر هرمس، چاپ دوم، ۱۳۸۸، صفحهٔ ۵۱۰</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text">پیتر سینگر، «هگل»، عزت‌الله فولادوند، ص ۱۰۴)</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">کانت نوشته کریستوفر وانت ترجمه حمیدرضا ابک صفحه 161 و 167.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">کانت نوشته کریستوفر وانت ترجمه حمیدرضا ابک صفحه 164</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">کانت نوشته کریستوفر وانت ترجمه حمیدرضا ابک صفحه 165</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text">Kant, Immanuel. (1766). Beobachtungen über das Gefühl des Schönen und Erhabenen. Kanter, Königsberg.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمهدی2000">مهدی، <i>صلح پایدار و عدالت سیاسی جهانی</i></a>، <bdi>۳۹–۶۳</bdi>۔</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>جینز، جیمز ه. فیزیک و فلسفه، ترجمه علی قلی بیانی، علمی و فرهنگی، تهران، ۱۳۸۱.</li> <li>فلسفه کانت، اشتفان کورنر، ترجمهٔ عزت‌الله فولادوند</li> <li>سیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغی، جلد دوم، فصل هفتم: کانت</li> <li>تاریخ فلسفه، ویل دورانت، ترجمهٔ عباس زریاب خویی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۸۷، فصل ششم، کانت و فلسفهٔ اصالت معنی</li> <li>وبسایت دانشنامهٔ فلسفی استنفورد، مقالهٔ کانت</li> <li>وبسایت دانشنامهٔ بریتانیکا، مقالهٔ کانت</li> <li>آشنایی با کانت، پل استراترن، ترجمهٔ شهرام حمزه‌ای، چاپ علامه حلی، چاپ ۱۳۹۰</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061011143349/http://www.mihan.net/82/mihan-82-07.htm">کانت چه می‌گوید؟</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iran-emrooz.net/index.php?/think/more/12413/">ایمانوئل کانت متفکر و فیلسوفی دورانساز</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928004324/http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=10870">در بابِ فلسفه سیاسی کانت</a></li> <li>آژدو کیویچ، کازیمیرتز، ۱۳۵۶، مسائل و نظریات فلسفه، ترجمه منوچهر بزرگمهر، چاپ اول، تهران، مؤسسه انتشارات عملی دانشگاه صنعتی شریف.</li> <li>فردریک چارلز کاپلستون، ۱۳۸۹، تاریخ فلسفه از ولف تا کانت، مترجمان: اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، شرکت انشارات علمی فرهنگی.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="extiw" title="q:امانوئل کانت">امانوئل کانت</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Immanuel_Kant" class="extiw" title="commons:Immanuel Kant">ایمانوئل کانت</a></b></i> موجود است.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://amazon.com/wd/e/B000APK1PY">کتاب‌های ایمانوئل کانت</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%86_(%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA)" title="آمازون (شرکت)">آمازون‌دات‌کام</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9312#P4862" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nasour.net/1386.10.08/20.html">Immanuel Kant امانوئل کانت :: ویل و آریل دورانت</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.farhangemrooz.com/news/6099/پیش-درآمدی-بر-کانت-شناسی-در-ایران">پیش‌درآمدی بر کانت‌شناسی در ایران</a>، مقاله‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%88%DA%86%D9%87%D8%B1_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="منوچهر آشتیانی">منوچهر آشتیانی</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="الگو:فلسفه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="بحث الگو:فلسفه"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="رشته‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فهرست رشته‌های دانشگاهی">رشته‌ها</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">شاخه‌های سنتی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">اخلاقیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%81" class="mw-redirect" title="فلسفه‌های مضاف">فلسفه‌های مضاف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="فلسفه آموزش و پرورش">آموزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلسفه ادبیات">ادبیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">اجتماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="فلسفه اقتصاد">اقتصاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه بهداشت (صفحه وجود ندارد)">بهداشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="فلسفه تاریخ">تاریخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه جامعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="فلسفه سکسوالیته">جنسیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="فلسفه جنگ">جنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="فلسفه حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="فلسفه رایانه">رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه ریاضیات">ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">زبان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه زیست‌بوم (صفحه وجود ندارد)">زیست‌بوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">سیاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="انسان‌شناسی فلسفی">طبیعت انسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فرافلسفه">فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">هنر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="فلسفه موسیقی">موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85" title="فلسفه فیلم">فیلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="فلسفه فرهنگ">فرهنگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="گرایش‌های_فلسفی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست گرایش‌های فلسفی">گرایش‌های فلسفی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="تاریخ فلسفه">بر اساس دوره</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">غربی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="فلسفه رنسانس">رنسانس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه پیشامدرن (صفحه وجود ندارد)">پیشامدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تائوئیسم">تائوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="لگالیسم (صفحه وجود ندارد)">لگالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%86" title="ذن">ذن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><span style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">یونان و</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="فلسفه هلنیستی">روم</a> </span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه پیشاسقراطی">پیشاسقراطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب الئایی">الئاییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب ایونی">ایونیان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%81%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="مکتب افسوسی">اِفسوسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%84%D8%B7%DB%8C" title="مکتب ملطی">ملطیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب کورنایی">کورناییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب مگارایی">مگاراییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فیثاغوری">فیثاغوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="مکتب نوفیثاغورسی">نوفیثاغورسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">اتمیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب چندگانه‌گرایی">چندگانه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سوفسطائی‌گری">سوفسطاییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب پیرهونی">پیرهونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">رواقیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مکتب کلبیون">کلبیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌پرستی">لذت‌پرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفه افلاطون">افلاطون</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه نوافلاطونی">نوافلاطونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">مشاء</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هند</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="فلسفه هندو"> هندو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بودایی">بودایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="فلسفه جین">جین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B2%D8%AF%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه مزدکی (صفحه وجود ندارد)">مزدکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه مانوی (صفحه وجود ندارد)">مانوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا">مزدیسنا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آئین زروانی">زروانی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۹ تا ۱۶ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">اروپا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فلسفه مسیحی">مسیحی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مدرسی">مدرسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تومیسم">تومیسم</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو کنفوسیانیسم">نئو کنفوسیانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوایتا (صفحه وجود ندارد)">دوایتا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ناویا-نایایا (صفحه وجود ندارد)">ناویا-نایایا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویشیشتادواتیا (صفحه وجود ندارد)">ویشیشتادواتیا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">اسلامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه اولیه اسلامی">اولیه اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">اشراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">مشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابن‌سیناگرایی">ابن‌سیناگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">متعالیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه یهودی">یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه یهودی-اسلامی (صفحه وجود ندارد)">یهودی اسلامی</a> (۸۰۰–۱۴۰۰ م)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">جدید</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۱۷ تا ۱۹ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه دکارت (صفحه وجود ندارد)">دکارت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلسفه کانت">کانت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نئوکانت‌گرایی">نئوکانت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">هگل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="فلسفه مارکس">مارکسیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اسپینوزا (صفحه وجود ندارد)">اسپینوزاگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><span style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a> / <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماده (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">ماده</a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادئالیسم مطلق (صفحه وجود ندارد)">مطلق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم بریتانیایی (صفحه وجود ندارد)">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم عینی">عینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم ذهنی (صفحه وجود ندارد)">ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایدئالیسم استعلایی">استعلایی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="رئالیسم کلاسیک">رئالیسم کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="ماتریالیسم">ماتریالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو کنفوسیانیسم">نئو کنفوسیانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تاریخ‌گرایی">تاریخ‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نوگرایی">نوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%87%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نیهیلیسم">نیهیلیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="پدیده‌شناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۲۰ تا ۲۱ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">تحلیلی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="اخلاق کاربردی">اخلاق کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فمینیسم تحلیلی">فمینیسم تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="مارکسیسم تحلیلی">مارکسیسم تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="خردگرایی انتقادی">خردگرایی انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="فلسفه تجربی">فلسفه تجربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="دستور زایشی">دستور زایشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-disambig" title="قانون‌گرایی">قانون‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق هنجاری">اخلاق هنجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فرااخلاق">فرااخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="واقع‌گرایی اخلاقی">واقع‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاق فضیلت">اخلاق فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">طبیعت‌گرایی کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81" title="فلسفه زبان متعارف">زبان متعارف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه پساتحلیلی">فلسفه پساتحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%B2" class="mw-redirect" title="جان رولز">رولزگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی اصلاح‌شده">معرفت‌شناسی اصلاح‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="رئالیسم علمی">رئالیسم علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">ویتگنشتاین‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">قاره‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نظریه انتقادی">نظریه انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گشایی">ساخت‌گشایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فمینیسم">فمینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="مکتب فرانکفورت">مکتب فرانکفورت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="تاریخ‌گرایی نوین">تاریخ‌گرایی نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئومارکسیسم">نئومارکسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="پدیده‌شناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" title="فلسفه پسامدرن">پست‌مدرنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="مارکسیسم غربی">مارکسیسم غربی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%88" title="مکتب کیوتو">مکتب کیوتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%A2%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%86%D8%AF)" title="عینیت‌گرایی (آین رند)">عینیت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="نظریه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">نظریه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%87%D9%86%D8%B1)" title="فرمالیسم (هنر)">فرمالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه هنر (صفحه وجود ندارد)">نظریه هنر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیبایی‌شناسی احساسات (صفحه وجود ندارد)">زیبایی‌شناسی احساسات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">اخلاق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اخلاق وظیفه‌گرا">اخلاق وظیفه‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاق فضیلت">فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="لیبرترینیسم (متافیزیک)">لیبرترینیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">اتم‌گرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی متافیزیکی">طبیعت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت‌شناسی ساختارگرایانه (صفحه وجود ندارد)">ساختارگرایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم معرفت‌شناسانه (صفحه وجود ندارد)">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاص‌گرایی معرفت‌شناسانه (صفحه وجود ندارد)">خاص‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیدیسم (صفحه وجود ندارد)">فیدیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلال‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">استدلال‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="شک‌گرایی فلسفی">شک‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شک‌گرایی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودتنهاانگاری">خودتنهاانگاری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رفتارگرایی">رفتارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همایندگرایی">همایندگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86)" title="کارکردگرایی (فلسفه ذهن)">کارکردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ذهنیت‌گرایی">ذهنیت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنجار (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">هنجارمندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="مطلق‌گرایی اخلاقی">مطلق‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاص‌گرایی اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">خاص‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نسبی‌گرایی">نسبی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="اخلاق‌ستیزی">اخلاق‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="شک‌گرایی اخلاقی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="جهانی‌گرایی اخلاقی">جهانی‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%B4_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نظریه کنش (فلسفه)">کنش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AF_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="رخداد (فلسفه)">رخداد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه فرایند (صفحه وجود ندارد)">فرایند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ضدواقع‌گرایی">ضدواقع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مفهوم‌گرایی">مفهوم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نام‌گرایی">نام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="واقع‌گرایی فلسفی">واقع‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="غیره" style="font-size:114%;margin:0 4em"><div class="hlist"><ul><li>غیره</li></ul></div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87" title="رده:فلسفه بر پایه منطقه">بر پایه منطقه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آفریقایی">آفریقایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اتیوپیایی (صفحه وجود ندارد)">اتیوپیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%AA%DA%A9" title="فلسفه آزتک">آزتک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه بومیان آمریکا (صفحه وجود ندارد)">بومیان آمریکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="فلسفه شرق">شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه مصر باستان">مصری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه چکی (صفحه وجود ندارد)">چکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اندونزیایی (صفحه وجود ندارد)">اندونزیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه ژاپنی">ژاپنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه کره‌ای">کره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه ویتنامی (صفحه وجود ندارد)">ویتنامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه پاکستانی (صفحه وجود ندارد)">پاکستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آمریکایی">آمریکایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بریتانیایی">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه دانمارکی (صفحه وجود ندارد)">دانمارکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه فرانسوی (صفحه وجود ندارد)">فرانسوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فلسفه آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">یونانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه ایتالیایی">ایتالیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه لهستانی (صفحه وجود ندارد)">لهستانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه رومانیایی (صفحه وجود ندارد)">رومانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روسی">روسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اسلوونیایی (صفحه وجود ندارد)">اسلوونیایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">فهرست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="برون‌نمای فلسفه (صفحه وجود ندارد)">برون‌نما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمایه فلسفه (صفحه وجود ندارد)">نمایه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست فلسفه‌ها (صفحه وجود ندارد)">مکتب‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="واژه‌نامه فلسفه (صفحه وجود ندارد)">واژه‌نامه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" title="فهرست فیلسوفان">فیلسوفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه">فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="جنبش فلسفی">جنبش‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Science_pearls/List_of_publications_in_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Science pearls/List of publications in philosophy (صفحه وجود ندارد)">انتشارات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">متفرقه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="زنان در فلسفه">زنان در فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:فلسفه">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه فلسفه">ویکی‌پروژه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:تغییرات مرتبط/الگو:موضوعات فلسفه">موضوعات</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_قاره‌ای" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#ffaaaa;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="الگو:فلسفه قاره‌ای"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بحث الگو:فلسفه قاره‌ای"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه قاره‌ای"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_قاره‌ای" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">فلسفه قاره‌ای</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">فیلسوفان خردگرا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81" title="کریستیان ولف">کریستیان ولف</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رمانتیسم">فیلسوفان رمانتیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="فریدریش هولدرلین">فریدریش هولدرلین</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="فریدریش شیلر">فریدریش شیلر</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" title="یوهان ولفگانگ فون گوته">یوهان ولفگانگ فون گوته</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">ژان-ژاک روسو</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">فیلسوفان ایدئالیست آلمانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="فریدریش هاینریش یاکوبی">فریدریش هاینریش یاکوبی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کارل لئونارد رینولد (صفحه وجود ندارد)">کارل لئونارد رینولد</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%88%D9%84%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوتلوب ارنست شولز (صفحه وجود ندارد)">گوتلوب ارنست شولز</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="یوهان گوتلیب فیشته">یوهان گوتلیب فیشته</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ">فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سالومون مایمون (صفحه وجود ندارد)">سالومون مایمون</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="نوکانتی">فیلسوفان نوکانتی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B3%D9%87" title="رودلف هرمان لوتسه">رودلف هرمان لوتسه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="فریدریش آلبرت لانگه (صفحه وجود ندارد)">فریدریش آلبرت لانگه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="آفریکن اسپیر (صفحه وجود ندارد)">آفریکن اسپیر</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="هرمان کوهن">هرمان کوهن</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلویس ریل (صفحه وجود ندارد)">آلویس ریل</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ویلهلم ویندلباند">ویلهلم ویندلباند</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%87%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="هانس فایهینگر">هانس فایهینگر</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="کارل ورلاندر (صفحه وجود ندارد)">کارل ورلاندر</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%BE" title="پاول ناترپ">پاول ناترپ</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AA" title="هاینریش ریکرت">هاینریش ریکرت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B1" title="ارنست کاسیرر">ارنست کاسیرر</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D9%84%D8%A7%D8%B3%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="امیل لاسک (صفحه وجود ندارد)">امیل لاسک</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">فیلسوفان هگلی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="هرمان فریدریش ویلهلم هینریش">هرمان فریدریش ویلهلم هینریش</a> •  <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="لودویگ فویرباخ">لودویگ فویرباخ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="برونو باور">برونو باور</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="داوید اشتراوس">داوید اشتراوس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%98%D9%88" title="الکساندر کوژو">الکساندر کوژو</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="مارکسیسم">فیلسوفان مارکسیست</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئومارکسیسم">نئومارکسیست</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3" title="فریدریش انگلس">فریدریش انگلس</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%81" title="گئورگی پلخانف">گئورگی پلخانف</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%DA%86" class="mw-redirect" title="جورج لوکاچ">جورج لوکاچ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4%DB%8C" title="آنتونیو گرامشی">آنتونیو گرامشی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88" title="تئودور آدورنو">تئودور آدورنو</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%87%D9%88%D8%B1%DA%A9%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1" title="ماکس هورکهایمر">ماکس هورکهایمر</a>  •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86" title="والتر بنیامین">والتر بنیامین</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%85" title="اریک فروم">اریک فروم</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C_%DA%98%DB%8C%DA%98%DA%A9" title="اسلاوی ژیژک">اسلاوی ژیژک</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%B2%D9%87" title="هربرت مارکوزه">هربرت مارکوزه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%84_%D9%87%D9%88%D9%86%D8%AA" title="اکسل هونت">اکسل هونت</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">فیلسوفان اگزیستانسیالیست</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" class="mw-redirect" title="فردریش نیچه">فردریش نیچه</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7" title="فرانتس کافکا">فرانتس کافکا</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="فیودور داستایفسکی">فیودور داستایفسکی</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1" title="ژان-پل سارتر">ژان-پل سارتر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%88" title="آلبر کامو">آلبر کامو</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%86_%DA%A9%DB%8C_%DB%8C%D8%B1%DA%A9%DA%AF%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="سورن کی یرکگور">سورن کی یرکگور</a>  •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%84" title="گابریل مارسل">گابریل مارسل</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سیمون دوبوار">سیمون دوبوار</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="پدیدارشناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AE%D8%B1" title="فریدریش شلایرماخر">فریدریش شلایرماخر</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%84%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="ویلهلم دیلتای">ویلهلم دیلتای</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%87%D9%88%D8%B3%D8%B1%D9%84" title="ادموند هوسرل">ادموند هوسرل</a>  • <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%AA%D8%B3" title="آلفرد شوتس">آلفرد شوتس</a>  •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D8%B4%D9%84%D8%B1" title="ماکس شلر">ماکس شلر</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" title="مارتین هایدگر">مارتین هایدگر</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3-%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="هانس-گئورگ گادامر">هانس-گئورگ گادامر</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="هانا آرنت">هانا آرنت</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="هانری کربن">هانری کربن</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%88%D8%B3" title="هوبرت درایفوس">هوبرت درایفوس</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B1" title="پل ریکور">پل ریکور</a>  •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D8%B1%D9%84%D9%88-%D9%BE%D9%88%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="موریس مرلو-پونتی">موریس مرلو-پونتی</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%B3" title="کارل یاسپرس">کارل یاسپرس</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رودولف بولتمان">رودولف بولتمان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="پست‌مدرنیسم">پست‌مدرنیسم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="فردینان دو سوسور">فردینان دو سوسور</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF_%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="کلود لوی-استروس">کلود لوی-استروس</a> •  <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D8%A2%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B1" title="لوئی آلتوسر">لوئی آلتوسر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رولان بارت">رولان بارت</a>  •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%A7" title="ژاک دریدا">ژاک دریدا</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%88" title="میشل فوکو">میشل فوکو</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="ژان بودریار">ژان بودریار</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="ژان فرانسوا لیوتار">ژان فرانسوا لیوتار</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D9%85%D9%86" title="زیگمونت باومن">زیگمونت باومن</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%84%D9%88%D8%B2" title="ژیل دلوز">ژیل دلوز</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent">سایر فیلسوفان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="دنی دیدرو">دنی دیدرو</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86" title="یوهان گئورگ هامان">یوهان گئورگ هامان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="آرتور شوپنهاور">آرتور شوپنهاور</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="کارل اشمیت">کارل اشمیت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="آیزا برلین">آیزا برلین</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC%D9%88_%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%86" title="جورجو آگامبن">جورجو آگامبن</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="تری ایگلتون">تری ایگلتون</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="گاستون باشلار">گاستون باشلار</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="آلن بدیو">آلن بدیو</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D9%88%D9%86" title="آنری برگسون">آنری برگسون</a> • <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="لئو اشتراوس">لئو اشتراوس</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%88" title="موریس بلانشو">موریس بلانشو</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3" title="کورنلیوس کاستوریادیس">کورنلیوس کاستوریادیس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="امانوئل لویناس">امانوئل لویناس</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ژاک لاکان">ژاک لاکان</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="جودیت باتلر">جودیت باتلر</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7" title="ژولیا کریستوا">ژولیا کریستوا</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%B1" title="نانسی فریزر">نانسی فریزر</a> • <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="پیر بوردیو">پیر بوردیو</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%88%D9%84" title="فرانسوا لاروول">فرانسوا لاروول</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88_%D9%81%DB%8C%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="اندرو فینبرگ">اندرو فینبرگ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلبرت بورگمان">آلبرت بورگمان</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D9%84%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="برنارد استیگلر (صفحه وجود ندارد)">برنارد استیگلر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فهرست مقالات فلسفه قاره‌ای">بیشتر…</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:نظریه‌های فلسفی">نظریه‌های فلسفی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">ایدئالیسم آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">فلسفه هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="نظریهٔ انتقادی">نظریهٔ انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="پسامدرنیسم">پسامدرنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="خودینگی(فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">خودینگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دل‌زدگی (صفحه وجود ندارد)">دل‌زدگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="دازاین">دازاین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تفاوت (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">تفاوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="بحران وجودی">بحران وجودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A8%DA%98%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="انترسوبژکتیویته (صفحه وجود ندارد)">انترسوبژکتیویته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="اونتیک">اونتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="دیگری (فلسفه)">دیگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="خودفریبی">خودفریبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع‌شدگی (صفحه وجود ندارد)">واقع‌شدگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترس‌آگاهی (صفحه وجود ندارد)">ترس‌آگاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فهرست مقالات فلسفه قاره‌ای">بیشتر…</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffaaaa;;width:1%;background:transparent">مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانتی‌گروی (صفحه وجود ندارد)">کانتی‌گروی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="پدیده‌شناسی">پدیده‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساختارزدایی">ساختارزدایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#ffaaaa;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="رده:فلسفه قاره‌ای">فلسفه قاره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:مقاله‌های خرد فلسفه">مقاله‌های خرد فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="متافیزیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="الگو:متافیزیک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:متافیزیک (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:متافیزیک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="متافیزیک" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Metaphysicians&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Metaphysicians (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="پارمنیدس">پارمنیدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="موسی بن میمون">موسی بن میمون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاپیلا (صفحه وجود ندارد)">کاپیلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فلوطین">فلوطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="شهاب‌الدین یحیی سهروردی">سهروردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7" title="ملاصدرا">ملاصدرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="دانس اسکوتوس">دانس اسکوتوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="توماس آکویناس">توماس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2" title="فرانسیسکو سوارز">فرانسیسکو سوارز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="توماس رید">توماس رید</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="آرتور شوپنهاور">آرتور شوپنهاور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D9%88%D9%86" title="آنری برگسون">آنری برگسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="چارلز سندرز پرس">چارلز سندرز پرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%84" title="جوزف مارخال">جوزف مارخال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1" title="مارتین هایدگر">مارتین هایدگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایتهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="دروتی امت">دروتی امت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1" title="ژان-پل سارتر">ژان-پل سارتر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="گیلبرت رایل">گیلبرت رایل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">هیلاری پاتنم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پیتر استراوسن">پیتر استراوسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1._%D8%AC._%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%88%D8%AF" title="ر. ج. کالینگوود">ر. ج. کالینگوود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="آدولف اشتور">آدولف اشتور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">سول کریپکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%85" title="الیزابت انسکوم">الیزابت انسکوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%B3%D9%86" title="دونالد دیویدسن">دونالد دیویدسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="مایکل دامت">مایکل دامت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="الوین پلانتینگا">الوین پلانتینگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86" title="پیتر ون اینواگن">پیتر ون اینواگن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="درک پارفیت">درک پارفیت</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست متافیزیسین ها (صفحه وجود ندارد)">بیشتر...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:نظریه‌های متافیزیک">نظریه‌های متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%B4_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نظریه کنش (فلسفه)">نظریه کنش (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ضد واقع‌گرایی">ضد واقع‌‎گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوگانه انگاری(فلسفه ذهن) (صفحه وجود ندارد)">دوگانه انگاری دکارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="وضع‌گرایی">وضع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ذات‌باوری">ذات‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم هندی (صفحه وجود ندارد)">ایدئالیسم هندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="لیبرترینیسم (متافیزیک)">لیبرترینیسم (متافیزیک)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="معنی زندگی">معنی زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هیچ‌انگاری">هیچ‌انگاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پدیدارگرایی (صفحه وجود ندارد)">پدیدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="واقع‌گرایی فلسفی">واقع‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="متافیزیک کیفیت پیرسینگ (صفحه وجود ندارد)">متافیزیک کیفیت پیرسینگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئال گرایی افلاطونی (صفحه وجود ندارد)">ایدئال گرایی افلاطونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="نسبی‌گرایی اخلاقی">نسبی‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AE%DB%8C%D8%A7" title="سامخیا">سامخیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع گرایی علمی (صفحه وجود ندارد)">واقع گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودتنهاانگاری">خودتنهاانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ذهنیت‌گرایی">ذهنیت‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه ماده (صفحه وجود ندارد)">نظریه ماده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه نوع‌ها">نظریه نوع‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:مفهوم‌ها در متافیزیک">مفهوم‌ها در متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%B6%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="انتزاعی و انضمامی">انتزاعی و انضمامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="روح جهانی">روح جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وجود">وجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="مقوله وجود">مقوله وجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8" title="انتخاب">انتخاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%85_%D9%BE%D8%B3_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="می‌اندیشم پس هستم">می‌اندیشم پس هستم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85" title="مفهوم">مفهوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="شناخت متجسم (صفحه وجود ندارد)">شناخت متجسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="موجودیت">موجودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="جوهر (فلسفه)">جوهر (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="هستی">هستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87" title="تجربه">تجربه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9_%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتزاع هیپواستاتیک (صفحه وجود ندارد)">انتزاع هیپواستاتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="این‌همانی">این‌همانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="این‌همانی و تغییر (صفحه وجود ندارد)">این‌همانی و تغییر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4" title="بینش">بینش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4" title="هوش">هوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="نیت">نیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="وجهیت">وجهیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماده (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">ماده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_(%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="معنا (اگزیستانس (صفحه وجود ندارد)">معنا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Memetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memetics (صفحه وجود ندارد)">Memetics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمایش ذهنی (صفحه وجود ندارد)">نمایش ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86" title="ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="حرکت">حرکت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضرورت (صفحه وجود ندارد)">ضرورت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Notion_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Notion (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Notion</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%DA%98%D9%87" title="ابژه">ابژه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88" title="الگو">الگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="جسم فیزیکی">جسم فیزیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84" title="اصل">اصل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاصیت (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">خاصیت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="کیفیات ذهنی">کیفیات ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="کیفیت (فلسفه)">کیفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%98%D9%87" title="سوژه">سوژه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Substantial_form&action=edit&redlink=1" class="new" title="Substantial form (صفحه وجود ندارد)">Substantial form</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="اندیشه">اندیشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B2_%D9%86%D9%88%D8%B9_%D9%88_%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87" title="تمایز نوع و نمونه">تمایز نوع و نمونه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="جهانی(متافیزیک) (صفحه وجود ندارد)">جهانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87_%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مشاهده ناپذیر (صفحه وجود ندارد)">مشاهده ناپذیر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارزش (علم اخلاق) (صفحه وجود ندارد)">ارش</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مقاله های متافیزیک (صفحه وجود ندارد)">بیشتر...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوع‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کیهان‌شناسی">کیهان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرا (صفحه وجود ندارد)">فرا-</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">فلسفه ذهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه روانشناسی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه روان شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه خویشتن (صفحه وجود ندارد)">فلسفه خویشتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7_%D9%88_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فلسفه فضا و زمان">فلسفه فضا و زمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="غایتشناسی (صفحه وجود ندارد)">غایت شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک نظری">فیزیک نظری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:متافیزیک">رده:متافیزیک</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_question_fa.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/16px-Symbol_question_fa.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/24px-Symbol_question_fa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/32px-Symbol_question_fa.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=Portal:Metaphysics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Metaphysics (صفحه وجود ندارد)">Portal</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_question_fa.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/16px-Symbol_question_fa.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/24px-Symbol_question_fa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Symbol_question_fa.svg/32px-Symbol_question_fa.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy/Metaphysics&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy/Metaphysics (صفحه وجود ندارد)">WikiProject</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="معرفت‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="الگو:معرفت‌شناسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:معرفت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:معرفت‌شناسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="معرفت‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=List_of_epistemologists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of epistemologists (صفحه وجود ندارد)">معرفت‌شناسان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="توماس آکوئیناس">توماس آکوئیناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="سنت آگوستین">سنت آگوستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام آلستون">ویلیام آلستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="رابرت آئودی">رابرت آئودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%B2_%D8%A2%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="آلفرد جولز آیر">آلفرد جولز آیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AC%D9%88%D8%B1" title="لورنس بونجور">لورنس بونجور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="ادموند گتیه">ادموند گتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="آلوین گولدمن">آلوین گولدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%84%D8%B3%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D9%86" title="نلسن گودمن">نلسن گودمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B3" title="پل گرایس">پل گرایس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%86_%DA%A9%DB%8C%DB%8C%D8%B1%DA%A9%DA%AF%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="سورن کییرکگور">سورن کییرکگور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">سول کریپکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="آلوین پلنتیگا">آلوین پلنتیگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="هیلاری پاتنام">هیلاری پاتنام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="توماس رید">توماس رید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پیتر استراوسن">پیتر استراوسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%81" title="نیکلاس ولترستورف">نیکلاس ولترستورف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نظریه‌های معرفت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">نطریه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسجام‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">انسجام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="شناخت‌شناسی ساخت‌گرا">شناخت‌شناسی ساخت‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه‌گرایی">زمینه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="معرفت‌شناسی تکاملی">معرفت‌شناسی تکاملی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خطاپذیرانگاری (صفحه وجود ندارد)">خطاپذیرانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="معرفت‌شناسی فمینیستی">معرفت‌شناسی فمینیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایمان‌گرایی">ایمان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مبناگرایی">مبناگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت‌شناسی ژنتیک (صفحه وجود ندارد)">معرفت‌شناسی ژنتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بی‌نهایت‌گرایی">بی‌نهایت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA" title="نظریه فطرت">نظریه فطرت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%88_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درونی‌گرایی و بیرونی‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">درونی‌گرایی و بیرونی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%85" title="واقع‌گرایی خام">واقع‌گرایی خام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">معرفت‌شناسی طبیعی‌شده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پدیده باوری (صفحه وجود ندارد)">پدیده باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اعتمادگرایی">اعتمادگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع گرایی تصویری (صفحه وجود ندارد)">واقع گرایی تصویری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="شک‌گرایی فلسفی">شک‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AB%D9%84" class="mw-redirect" title="نظریه مثل">نظریه مثل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایده آلیسم استعلایی (صفحه وجود ندارد)">ایده آلیسم استعلایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%DB%8C%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصالت‌یکنواختی (صفحه وجود ندارد)">اصالت‌یکنواختی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:مفاهیم معرفت‌شناسی">مفاهیم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="تحلیل فلسفی">تحلیل فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="باور">باور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85" title="عقل سلیم">عقل سلیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت توصیفی (صفحه وجود ندارد)">معرفت توصیفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exploratory_thought&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exploratory thought (صفحه وجود ندارد)">Exploratory thought</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%DA%AF%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="مسئله گتیه">مسئله گتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87" title="نظریه توجیه">نظریه توجیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7" title="استقرا">استقرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Problem_of_other_minds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Problem of other minds (صفحه وجود ندارد)">Problem of other minds</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره (منطق)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Regress_argument&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regress argument (صفحه وجود ندارد)">Regress argument</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Simplicity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simplicity (صفحه وجود ندارد)">Simplicity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%A8" title="خرد ناب">خرد ناب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مقالات معرفت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">بیشتر...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مطالب مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of epistemology (صفحه وجود ندارد)">Outline of epistemology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alethiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alethiology (صفحه وجود ندارد)">Alethiology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شناخت‌شناسی صوری">شناخت‌شناسی صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فرامعرفت‌شناسی">فرامعرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="معرفت‌شناسی اجتماعی">معرفت‌شناسی اجتماعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Epistemology (صفحه وجود ندارد)">Portal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:معرفت‌شناسی">رده:معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy/Epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy/Epistemology (صفحه وجود ندارد)">Task Force</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:مقاله‌های خرد فلسفه">رده:مقاله‌های خرد فلسفه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy (صفحه وجود ندارد)">Discussion</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_علم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="الگو:فلسفه علم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه علم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_علم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="تحلیل فلسفی">تحلیل </a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">هم‌پیمانگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consilience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consilience (صفحه وجود ندارد)">Consilience</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Construct_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Construct (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">ساختار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Creative_synthesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creative synthesis (صفحه وجود ندارد)">Creative synthesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مسئله مرزبندی">مسئله مرزبندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="شواهد تجربی">شواهد تجربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Explanatory_power&action=edit&redlink=1" class="new" title="Explanatory power (صفحه وجود ندارد)">Explanatory power</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وجود مسلم">وجود مسلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminist_method&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminist method (صفحه وجود ندارد)">Feminist method</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85_%D9%88_%D9%86%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="نمی‌دانیم و نخواهیم دانست">نمی‌دانیم و نخواهیم دانست</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intertheoretic_reduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intertheoretic reduction (صفحه وجود ندارد)">Intertheoretic reduction</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استعلام">استعلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nature_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nature (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">طبیعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="مشاهده">مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">پارادایم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">قیاس‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="قانون علمی">قانون علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="تئوری علمی">تئوری علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمون پذیری">آزمون پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theory_choice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theory choice (صفحه وجود ندارد)">Theory choice</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تئوری-بارگیری">تئوری-بارگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B5" title="تعین ناقص">تعین ناقص</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وحدت علم">وحدت علم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فرانظریه علم">فرانظریه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="انسجام (منطق)">انسجام (منطق)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Confirmation_holism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Confirmation holism (صفحه وجود ندارد)">Confirmation holism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_empiricism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive empiricism (صفحه وجود ندارد)">Constructive empiricism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive realism (صفحه وجود ندارد)">Constructive realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="شناخت‌شناسی ساخت‌گرا">شناخت‌شناسی ساخت‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه‌گرایی">زمینه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conventionalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conventionalism (صفحه وجود ندارد)">Conventionalism</a></li> <li>{<a href="/w/index.php?title=Deductive-nomological_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deductive-nomological model (صفحه وجود ندارد)">Deductive-nomological model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypothetico-deductive_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypothetico-deductive model (صفحه وجود ندارد)">Hypothetico-deductive model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inductionism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inductionism (صفحه وجود ندارد)">Inductionism</a>}</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فرگشت‌گرایی">فرگشت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فریب‌گرایی">فریب‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)" class="mw-redirect" title="مبناگرایی (روابط بین‌الملل)">مبناگرایی (روابط بین‌الملل)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابزارانگاری">ابزارانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Model-dependent_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Model-dependent realism (صفحه وجود ندارد)">Model-dependent realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فروکاست‌گرایی">فروکاست‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Received_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Received view of theories (صفحه وجود ندارد)">Received view</a> / <a href="/w/index.php?title=Semantic_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semantic view of theories (صفحه وجود ندارد)">Semantic view of theories</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="واقع‌گرایی علمی">واقع‌گرایی علمی</a> / <a href="/w/index.php?title=Anti-realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-realism (صفحه وجود ندارد)">Anti-realism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scientific_essentialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientific essentialism (صفحه وجود ندارد)">Scientific essentialism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="صورت‌گرایی علمی">صورت‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Structuralism_(philosophy_of_science)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Structuralism (philosophy of science) (صفحه وجود ندارد)">Structuralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همدیس‌گرایی">همدیس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیستگرایی">زیستگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">فلسفهٔ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فیزیک حرارتی و آماری">فلسفه فیزیک حرارتی و آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="فلسفه حرکت">فلسفه حرکت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه محیطی">فلسفه محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">فلسفه جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه علوم اجتماعی">فلسفه علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فلسفه فناوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">فلسفه مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فلسفه علوم رایانه">علوم رایانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه روان‌پزشکی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه روان‌پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7_%D9%88_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فلسفه فضا و زمان">فضا و زمان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_science_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of science articles (صفحه وجود ندارد)">مطالب مرتبط</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا">کیمیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقد علم (صفحه وجود ندارد)">نقد علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)">تاریخ فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="تاریخ دانش">تاریخ دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تاریخچه اندیشه فرگشتی">تاریخچه اندیشه فرگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%D9%85" title="شبه‌علم">شبه‌علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rhetoric_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhetoric of science (صفحه وجود ندارد)">Rhetoric of science</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="جامعه‌شناسی علم">جامعه‌شناسی علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامعه‌شناسی نادانی علمی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی نادانی علمی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="فیلسوفان_علم_به_تفکیک_دوران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=List_of_philosophers_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of philosophers of science (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان علم</a> به تفکیک دوران</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">کهن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="آرشیت دانا">آرشیت دانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">زنون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B1" title="اپیکور">اپیکور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">قرون وسطی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="راجر بیکن">راجر بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%85" title="ویلیام اکام">ویلیام اکام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_of_Saint_Victor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh of Saint Victor (صفحه وجود ندارد)">Hugh of Saint Victor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dominicus_Gundissalinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dominicus Gundissalinus (صفحه وجود ندارد)">Dominicus Gundissalinus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Kilwardby&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Kilwardby (صفحه وجود ندارد)">Robert Kilwardby</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های اولیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="فرانسیس بیکن">فرانسیس بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">توماس هابز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="پی‌یر گاسندی">پی‌یر گاسندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های کلاسیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ">فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84" title="ویلیام هیول">ویلیام هیول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ویلهلم ویندلباند">ویلهلم ویندلباند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%87%D9%85" title="پی‌یر دوهم">پی‌یر دوهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آنری پوانکاره">آنری پوانکاره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%D9%88%D9%86%D8%AA" title="ویلهلم وونت">ویلهلم وونت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">نوین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایتهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="رودولف اشتاینر">رودولف اشتاینر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3_%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" title="بس ون فراسن">بس ون فراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%87%D9%85%D9%BE%D9%84" title="کارل گوستاو همپل">کارل گوستاو همپل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="چارلز سندرز پرس">چارلز سندرز پرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="هانس رایشنباخ">هانس رایشنباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ایان هکینگ">ایان هکینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="ایمره لاکاتوش">ایمره لاکاتوش</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="کارل پیرسون">کارل پیرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Larry_Laudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Larry Laudan (صفحه وجود ندارد)">Larry Laudan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مایکل پولانی">مایکل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%88_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="اتو نویرات">اتو نویرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="توماس کوهن">توماس کوهن</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Philosophy_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Philosophy of science (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فلسفه علم">رده:فلسفه علم</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_دین" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="الگو:فلسفه دین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه دین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه دین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_دین" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">فلسفه دین</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">مفاهیم دینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="زندگی پس از مرگ">زندگی پس از مرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%81%D8%B1%D9%88" title="معمای یوتیفرو">معمای یوتیفرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایمان">ایمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF" title="طراحی هوشمند">طراحی هوشمند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D9%87" title="معجزه">معجزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایمان">ایمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جان">جان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="تئودیسه">تئودیسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theological_veto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theological veto (صفحه وجود ندارد)">Theological veto</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="مفهوم خدا">مفهوم خدا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aristotelian_theology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aristotelian theology (صفحه وجود ندارد)">Aristotelian view</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%85%D9%86" title="برهمن">برهمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84" title="عقل فعال">عقل فعال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Divine_simplicity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Divine simplicity (صفحه وجود ندارد)">Divine simplicity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="خودگرایی اخلاقی">خودگرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="روح‌القدس">روح‌القدس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Misotheism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Misotheism (صفحه وجود ندارد)">Misotheism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="همه‌دادارباوری">همه‌دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="خدای شخص‌وار">خدای شخص‌وار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="الهیات پویشی">الهیات پویشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="خدا">خدا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%DA%A9_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="محرک بی‌حرکت">محرک بی‌حرکت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal; text-align:center;">خدا در</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خدا در ادیان ابراهیمی">خدا در ادیان ابراهیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خالق در بودایی‌گرایی">بودایی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="خدا در مسیحیت">مسیحیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خدا در هندوئیسم">هندوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="خدا در اسلام">خدا در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D8%A6%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خدا در جئینیسم">جئینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="خدا در یهودیت">خدا در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خدا در مورمونیسم">مورمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="خدا در آیین سیک">آیین سیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="خدا در بهائیت">خدا در بهائیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wiccan_views_of_divinity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wiccan views of divinity (صفحه وجود ندارد)">Wicca</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="وجود خدا">وجود خدا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal; text-align:center;">برای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="برهان زیبایی">برهان زیبایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="برهان مسیحی">برهان مسیحی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Argument_from_consciousness&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argument from consciousness (صفحه وجود ندارد)">Consciousness</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="برهان علیت">برهان علیت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="برهان کیهان‌شناختی کلام">برهان کیهان‌شناختی کلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="برهان علیت">برهان علیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D9%87" title="برهان درجه">برهان درجه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Argument_from_desire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argument from desire (صفحه وجود ندارد)">Desire</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="برهان تجربه دینی">برهان تجربه دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="نظریه جهان تنظیم‌شده">نظریه جهان تنظیم‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="برهان عشق">برهان عشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%AA" title="برهان معجزات">برهان معجزات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="برهان اخلاقی">برهان اخلاقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Proof_of_the_Truthful&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proof of the Truthful (صفحه وجود ندارد)">Necessary existent</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="برهان‌های هستی‌شناختی">برهان‌های هستی‌شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="شرط‌بندی پاسکال">شرط‌بندی پاسکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی اصلاح‌شده">معرفت‌شناسی اصلاح‌شده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Argument_from_reason&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argument from reason (صفحه وجود ندارد)">Reason</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%B8%D9%85" title="برهان نظم">برهان نظم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Natural-law_argument&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natural-law argument (صفحه وجود ندارد)">Natural law</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%DB%8C%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="تمثیل ساعت‌ساز">تمثیل ساعت‌ساز</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transcendental_argument_for_the_existence_of_God&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transcendental argument for the existence of God (صفحه وجود ندارد)">Transcendental</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal; text-align:center;">در مقابل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF_%DB%B7%DB%B4%DB%B7_%D8%BA%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="گامبی بوئینگ ۷۴۷ غایی">گامبی بوئینگ ۷۴۷ غایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="شرط‌بندی بی‌خدا">شرط‌بندی بی‌خدا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="برهان اختیار">برهان اختیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B2%D8%AE" title="مسئله دوزخ">مسئله دوزخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%AD%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6" title="برهان وحی‌های متناقض">برهان وحی‌های متناقض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C" title="برهان اختفای الهی">برهان اختفای الهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ناشناخت‌گرایی الهیاتی">ناشناخت‌گرایی الهیاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%BA_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%85" title="تیغ اوکام">تیغ اوکام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="پارادوکس قدرت مطلق">پارادوکس قدرت مطلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81" title="برهان طراحی ضعیف">برهان طراحی ضعیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="قوری راسل">قوری راسل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="الهیات">الهیات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آکوسمیسم">آکوسمیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ندانم‌گرایی">ندانم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زنده‌انگاری">زنده‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ضد دین">ضد دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداناباوری">خداناباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آفرینش‌گرایی">آفرینش‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%85%D9%87" class="mw-redirect" title="درمه">درمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دادارباوری">دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیوشناسی">دیوشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C" title="نظریه فرمان الهی">نظریه فرمان الهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="ثنویت">ثنویت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="باطن‌گرایی غربی">باطن‌گرایی غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انحصارگرایی">انحصارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="اگزیستانسیالیسم مسیحی">اگزیستانسیالیسم مسیحی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="اگزیستانسیالیسم ندام‌گرا (صفحه وجود ندارد)">اگزیستانسیالیسم ندام‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="اگزیستانسیالیسم بی‌خدا">اگزیستانسیالیسم بی‌خدا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="الهیات فمینیستی">الهیات فمینیستی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Thealogy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thealogy (صفحه وجود ندارد)">Thealogy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Womanist_theology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Womanist theology (صفحه وجود ندارد)">Womanist theology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایمان‌گرایی">ایمان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بنیادگرایی">بنیادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="گنوسیسم">گنوسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="هنوتئیسم">هنوتئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسان‌گرایی مذهبی (صفحه وجود ندارد)">انسان‌گرایی مذهبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="انسان‌گرایی سکولار">انسان‌گرایی سکولار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="انسان‌گرایی مسیحی">انسان‌گرایی مسیحی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%88%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شمول‌گرایی">شمول‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نظریه‌های مربوط به ادیان">نظریه‌های مربوط به ادیان</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="یکتاپرستی">یکتاپرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86" title="عرفان">عرفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی متافیزیکی">طبیعت‌گرایی متافیزیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی دینی">طبیعت‌گرایی دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="طبیعت‌گرایی انسان‌گرایانه">طبیعت‌گرایی انسان‌گرایانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D9%86%D9%88" title="معنویت عصر نو">معنویت عصر نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C_(%D8%A2%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%A7)" title="نادوگانگی (آدویتا)">نادوگانگی (آدویتا)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="غیرخداباوری">غیرخداباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="همه‌دادارباوری">همه‌دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خدافراگیردانی">خدافراگیردانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همه‌خدایی">همه‌خدایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="خرد جاویدان">خرد جاویدان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="چندخدایی">چندخدایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Possibilianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Possibilianism (صفحه وجود ندارد)">Possibilianism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="الهیات پویشی">الهیات پویشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="شک‌گرایی دینی">شک‌گرایی دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D8%B9%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF)" title="اسپیریتوالیسم (عقاید)">اسپیریتوالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شمن‌باوری">شمن‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ادیان شرق آسیا">ادیان شرق آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداباوری">خداباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست گرایش‌های فلسفی">فهرست گرایش‌های فلسفی</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مسئله زبان دینی">مسئله زبان دینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Eschatological_verification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eschatological verification (صفحه وجود ندارد)">Eschatological verification</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="بازی زبانی (فلسفه)">بازی زبانی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="الهیات سلبی">الهیات سلبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تحقیق‌پذیری">تحقیق‌پذیری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Augustinian_theodicy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Augustinian theodicy (صفحه وجود ندارد)">Augustinian theodicy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%85%DA%A9%D9%86" title="بهترین جهان‌های ممکن">بهترین جهان‌های ممکن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Euthyphro_dilemma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euthyphro dilemma (صفحه وجود ندارد)">Euthyphro dilemma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inconsistent_triad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inconsistent triad (صفحه وجود ندارد)">Inconsistent triad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irenaean_theodicy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irenaean theodicy (صفحه وجود ندارد)">Irenaean theodicy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="شر طبیعی">شر طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="تئودیسه">تئودیسه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:فیلسوفان دین">فیلسوفان دین</a></div><br />(برپایه‌ی تاریخ فعالیت)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">فلسفه یونان باستان</a> و<br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">فلسفه قرون وسطی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%84%D9%85" title="انسلم">انسلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آگوستین">آگوستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A6%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="بوئتیوس">بوئتیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%D9%88%D8%B3" title="دسیدریوس اراسموس">دسیدریوس اراسموس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaunilo_of_Marmoutiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaunilo of Marmoutiers (صفحه وجود ندارد)">Gaunilo of Marmoutiers</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D8%AF%D9%84%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A7" title="جووانی پیکو دلا میراندولا">جووانی پیکو دلا میراندولا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="هراکلیتوس">هراکلیتوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%B4%D8%B4%D9%85_%D9%88_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="جیمز ششم و یکم">جیمز ششم و یکم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%82%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مرقیون">مرقیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="توماس آکویناس">توماس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" title="ابن میمون">ابن میمون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="فلسفه اوایل مدرنیته">اوایل مدرنیته</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Antoine_Augustin_Calmet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine Augustin Calmet (صفحه وجود ندارد)">Augustin Calmet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%B2_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="بلز پاسکال">بلز پاسکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Wollaston&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Wollaston (صفحه وجود ندارد)">William Wollaston</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Chubb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Chubb (صفحه وجود ندارد)">Thomas Chubb</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دولباخ">بارون دولباخ</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">یوهان گوتفرید فون هردر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۸۰۰<br />۱۸۵۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AE%D8%B1" title="فریدریش شلایرماخر">فریدریش شلایرماخر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B2%D9%87" title="کارل کریستیان فریدریش کراوزه">کارل کریستیان فریدریش کراوزه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84" title="ویلیام هیول">ویلیام هیول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="لودویگ فویرباخ">لودویگ فویرباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%86_%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1%DA%A9%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="سورن کی‌یرکگور">سورن کی‌یرکگور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%84" title="آلبرشت ریچل">آلبرشت ریچل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1" title="آفریکان اسپیر">آفریکان اسپیر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۸۸۰<br />۱۹۰۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%DA%A9%D9%84" title="ارنست هکل">ارنست هکل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="ویلیام کینگدم کلیفورد">ویلیام کینگدم کلیفورد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Harald_H%C3%B8ffding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harald Høffding (صفحه وجود ندارد)">Harald Høffding</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="ویلیام جیمز">ویلیام جیمز</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%81_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="ولادیمیر سولویوف (فیلسوف)">ولادیمیر سولویوف (فیلسوف)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%D9%84%DA%86" title="ارنست ترلچ">ارنست ترلچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="رودلف اتو">رودلف اتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%81_%D8%B4%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81" title="لف شستوف">لف شستوف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sergei_Bulgakov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergei Bulgakov (صفحه وجود ندارد)">Sergei Bulgakov</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="پاول فلورنسکی">پاول فلورنسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B1" title="ارنست کاسیرر">ارنست کاسیرر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%84" title="جوزف مارخال">جوزف مارخال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۹۲۰<br />پساجنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="جرج سانتایانا">جرج سانتایانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="مارتین بوبر">مارتین بوبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%86" title="رنه گنون">رنه گنون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%AA%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B4" title="پل تیلیش">پل تیلیش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="کارل بارت">کارل بارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emil_Brunner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emil Brunner (صفحه وجود ندارد)">Emil Brunner</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رودولف بولتمان">رودولف بولتمان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%84" title="گابریل مارسل">گابریل مارسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="راینهولد نیبور">راینهولد نیبور</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%86" title="چارلز هارتسهورن">چارلز هارتسهورن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%86%D8%A7_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="میرچا الیاده">میرچا الیاده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%81_%D8%B4%D9%88%D8%A6%D9%88%D9%86" title="فریتهیوف شوئون">فریتهیوف شوئون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C._%D8%A7%D9%84._%D9%85%DA%A9%DB%8C" title="جی. ال. مکی">جی. ال. مکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Walter_Kaufmann_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter Kaufmann (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Walter Kaufmann</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B2" title="مارتین لینگز">مارتین لینگز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%DB%8C%DA%86" title="پیتر گیچ">پیتر گیچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=George_I._Mavrodes&action=edit&redlink=1" class="new" title="George I. Mavrodes (صفحه وجود ندارد)">George I Mavrodes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام آلستون">ویلیام آلستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D9%84%D9%88" title="آنتونی فلو">آنتونی فلو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:4em;font-weight:normal;text-align:center;">۱۹۷۰<br />۱۹۹۰<br />۲۰۱۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84._%D8%B1%D9%88" title="ویلیام ال. رو">ویلیام ال. رو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%B3" title="دوی زفانیا فیلیپس">دوی زفانیا فیلیپس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="الوین پلانتینگا">الوین پلانتینگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%86%DB%8C" title="آنتونی کنی">آنتونی کنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%81" title="نیکلاس ولترستورف">نیکلاس ولترستورف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="ریچارد سوئین‌برن">ریچارد سوئین‌برن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%88_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="رابرت مریهو آدامز">رابرت مریهو آدامز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ravi_Zacharias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ravi Zacharias (صفحه وجود ندارد)">Ravi Zacharias</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86" title="پیتر ون اینواگن">پیتر ون اینواگن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Loyal_Rue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loyal Rue (صفحه وجود ندارد)">Loyal Rue</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%88%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ژان-لوک ماریون">ژان-لوک ماریون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Lane_Craig&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Lane Craig (صفحه وجود ندارد)">William Lane Craig</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="علی‌اکبر رشاد">علی‌اکبر رشاد</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alexander_Pruss&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Pruss (صفحه وجود ندارد)">Alexander Pruss</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">موضوعات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="نقد دین">نقد دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Desacralization_of_knowledge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Desacralization of knowledge (صفحه وجود ندارد)">Desacralization of knowledge</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخلاق در ادیان (صفحه وجود ندارد)">اخلاق در ادیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exegesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exegesis (صفحه وجود ندارد)">Exegesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8" title="تاریخ ادیان و مذاهب">تاریخ ادیان و مذاهب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="دین">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مسئله زبان دینی">مسئله زبان دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه دینی">فلسفه دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_religion_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of religion articles (صفحه وجود ندارد)">more...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه:فلسفه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:فلسفه دین">رده:فلسفه دین</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دانش_نظری_حقوق" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="الگو:دانش نظری حقوق"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دانش نظری حقوق (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دانش نظری حقوق"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دانش_نظری_حقوق" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="دانش نظری حقوق">دانش نظری حقوق</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="مطالعات انتقادی حقوق">مطالعات انتقادی حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="حقوق تطبیقی">حقوق تطبیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%88_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="حقوق و اقتصاد">Economic analysis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_legal_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="International legal theory (صفحه وجود ندارد)">International legal theory</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="تاریخ حقوق">تاریخ حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="فلسفه حقوق">فلسفه حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="جامعه‌شناسی حقوق">جامعه‌شناسی حقوق</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="رده:فیلسوفان قانون">فیلسوفان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Alexy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Alexy (صفحه وجود ندارد)">Alexy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trevor_Allan_(legal_philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trevor Allan (legal philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Allan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Akhil_Amar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akhil Amar (صفحه وجود ندارد)">Amar</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="تامس آکویناس">تامس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="جان آستین">جان آستین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7" class="mw-redirect" title="چزاره بکاربا">چزاره بکاربا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emilio_Betti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emilio Betti (صفحه وجود ندارد)">Betti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alexander_Bickel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Bickel (صفحه وجود ندارد)">Bickel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام بلک‌استون">ویلیام بلک‌استون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Norberto_Bobbio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norberto Bobbio (صفحه وجود ندارد)">Bobbio</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%A9" title="رابرت بورک">Bork</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B2%D9%88" title="بنجامین کاردوزو">کاردوزو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ant%C3%B3nio_Castanheira_Neves&action=edit&redlink=1" class="new" title="António Castanheira Neves (صفحه وجود ندارد)">Castanheira Neves</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zechariah_Chafee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zechariah Chafee (صفحه وجود ندارد)">Chafee</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D9%84_%DA%A9%D9%84%D9%85%D9%86" title="ژول کلمن">ژول کلمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giorgio_Del_Vecchio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giorgio Del Vecchio (صفحه وجود ندارد)">Del Vecchio</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%85" title="امیل دورکیم">امیل دورکیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="رونالد دوورکین">رونالد دوورکین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eugen_Ehrlich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eugen Ehrlich (صفحه وجود ندارد)">Ehrlich</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joel_Feinberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joel Feinberg (صفحه وجود ندارد)">Feinberg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Martha_Fineman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martha Fineman (صفحه وجود ندارد)">Fineman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Finnis&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Finnis (صفحه وجود ندارد)">Finnis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%84%D8%B1" title="لئون فولر">لئون فولر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%B1" title="جان گاردنر">جان گاردنر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_P._George&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert P. George (صفحه وجود ندارد)">George</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leslie_Green_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leslie Green (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Green</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Germain_Grisez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Germain Grisez (صفحه وجود ندارد)">Grisez</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="هوگو گرتیوس">Grotius</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%86" title="ژرژ گورویچ">ژرژ گورویچ</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D8%B2%DB%8C" title="هان فی زی">هان فی زی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Learned_Hand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Learned Hand (صفحه وجود ندارد)">Hand</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84_%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="هربرت لیونل آدولفوس هارت">هربرت لیونل آدولفوس هارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">گئورگ ویلهلم فریدریش هگل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wesley_Newcomb_Hohfeld&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wesley Newcomb Hohfeld (صفحه وجود ندارد)">Hohfeld</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oliver_Wendell_Holmes,_Jr.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oliver Wendell Holmes, Jr. (صفحه وجود ندارد)">Holmes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Georg_Jellinek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georg Jellinek (صفحه وجود ندارد)">Jellinek</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D9%84%D8%B3%D9%86" title="هانس کلسن">هانس کلسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%84%D8%B1" title="هانس کوچلر">هانس کوچلر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="متیو کرامر">متیو کرامر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karl_Llewellyn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karl Llewellyn (صفحه وجود ندارد)">Llewellyn</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نیکلاس لومان">Luhmann</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=David_Lyons_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Lyons (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Lyons</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neil_MacCormick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neil MacCormick (صفحه وجود ندارد)">MacCormick</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7_%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A8%D9%88%D9%85" title="مارتا نوسبوم">Nussbaum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karl_Olivecrona&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karl Olivecrona (صفحه وجود ندارد)">Olivecrona</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%DA%AF%D9%86%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="یوگنی پاشوکانیس">یوگنی پاشوکانیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cha%C3%AFm_Perelman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chaïm Perelman (صفحه وجود ندارد)">Perelman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leon_Petrazycki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leon Petrazycki (صفحه وجود ندارد)">Petrazycki</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%BE%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%B1" title="ریچارد پوزنر">Posner</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roscoe_Pound&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roscoe Pound (صفحه وجود ندارد)">Pound</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AE" title="گوستاو رادبروخ">Radbruch</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">جان رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="جوزف راز">جوزف راز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Miguel_Reale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miguel Reale (صفحه وجود ندارد)">Reale</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adolf_Reinach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adolf Reinach (صفحه وجود ندارد)">Reinach</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%B1%D9%86%D8%B1" title="کارل رنر">Renner</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alf_Ross&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alf Ross (صفحه وجود ندارد)">Ross</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%DB%8C" title="فریدریش کارل فن ساویگنی">Savigny</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quintus_Mucius_Scaevola_Pontifex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quintus Mucius Scaevola Pontifex (صفحه وجود ندارد)">Scaevola</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="کارل اشمیت">کارل اشمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="شانگ یانگ">Shang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nigel_Simmonds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nigel Simmonds (صفحه وجود ندارد)">Simmonds</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=F%C3%A9lix_Soml%C3%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Félix Somló (صفحه وجود ندارد)">Somló</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2" title="فرانسیسکو سوارز">فرانسیسکو سوارز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laurence_Tribe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laurence Tribe (صفحه وجود ندارد)">Tribe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roberto_Mangabeira_Unger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roberto Mangabeira Unger (صفحه وجود ندارد)">Unger</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86" title="جرمی والدرون">جرمی والدرون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Walzer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Walzer (صفحه وجود ندارد)">Walzer</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="ماکس وبر">ماکس وبر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="رده:نظریه قانون">نظریات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="سودمندگرایی">سودمندگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Analytical_jurisprudence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Analytical jurisprudence (صفحه وجود ندارد)">Analytical jurisprudence</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اخلاق وظیفه‌گرا">اخلاق وظیفه‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تفسیرگرایی">تفسیرگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legalism_(Chinese_philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legalism (Chinese philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Legalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legal_moralism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legal moralism (صفحه وجود ندارد)">Legal moralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-disambig" title="قانون‌گرایی">قانون‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legal_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legal realism (صفحه وجود ندارد)">Legal realism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Libertarian_theories_of_law&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libertarian theories of law (صفحه وجود ندارد)">Libertarian theories of law</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maternalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maternalism (صفحه وجود ندارد)">Maternalism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%A2%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="قیم مآبی">قیم مآبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Virtue_jurisprudence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Virtue jurisprudence (صفحه وجود ندارد)">Virtue jurisprudence</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="دارما">دارما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fa_(concept)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fa (concept) (صفحه وجود ندارد)">Fa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judicial_interpretation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judicial interpretation (صفحه وجود ندارد)">Judicial interpretation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C" title="نظام حقوقی">نظام حقوقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Li_(Neo-Confucianism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Li (Neo-Confucianism) (صفحه وجود ندارد)">Li</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rational-legal_authority&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rational-legal authority (صفحه وجود ندارد)">Rational-legal authority</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقالات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">فلسفه سیاسی</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_law_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of law articles (صفحه وجود ندارد)">more...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="رده:فلسفه قانون">رده:فلسفه قانون</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:حقوق (صفحه وجود ندارد)">درگاه:حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه:فلسفه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Law&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Law (صفحه وجود ندارد)">WikiProject Law</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy (صفحه وجود ندارد)">WikiProject Philosophy</a></li> <li><a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:Recentchangeslinked&target=Template:Jurisprudence&hidebots=0">changes</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="عصر_روشنگری" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="الگو:عصر روشنگری"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:عصر روشنگری (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:عصر روشنگری"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="عصر_روشنگری" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="موضوعات" style="font-size:114%;margin:0 4em">موضوعات</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="بی‌خدایی در عصر روشنگری">بی‌خدایی در عصر روشنگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="آزادی مدنی">آزادی مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ضدروشنگری">ضدروشنگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="تفکر انتقادی">تفکر انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دادارباوری">دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><span title="فرانسوی-language text"><span lang="fr"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="دایرةالمعارف‌نویسان">دایرةالمعارف‌نویسان</a></span></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1" title="دیکتاتوری منور">دیکتاتوری منور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="بازار آزاد">بازار آزاد</a>s</li> <li><span title="عبری-language text"><i lang="he-Latn"><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="هاسکالا">هاسکالا</a></i></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم کلاسیک</a></li> <li><span title="فرانسوی-language text"><span lang="fr"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="آزادی، برابری، برادری">آزادی، برابری، برادری</a></span></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="شک دکارتی">شک دکارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ملی‌گرایی">ملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="عقلانیت">عقلانیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فروکاست‌گرایی">فروکاست‌گرایی</a></li> <li><span title="لاتین-language text"><span lang="la"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A6%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B4" title="جرئت اندیشیدن داشته باش">جرئت اندیشیدن داشته باش</a></span></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم">علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Universality_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universality (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Universality</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weimar_Classicism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weimar Classicism (صفحه وجود ندارد)">Weimar Classicism</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="متفکران" style="font-size:114%;margin:0 4em">متفکران</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انگلستان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جوزف ادیسون">جوزف ادیسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anthony_Ashley-Cooper,_3rd_Earl_of_Shaftesbury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Ashley-Cooper, 3rd Earl of Shaftesbury (صفحه وجود ندارد)">Anthony Ashley-Cooper</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="فرانسیس بیکن">فرانسیس بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anthony_Collins_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Collins (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Anthony Collins</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%86" title="ادوارد گیبون">ادوارد گیبون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ویلیام گادوین">ویلیام گادوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جیمز هرینگتون">جیمز هرینگتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="رابرت هوک">رابرت هوک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ساموئل جانسون">ساموئل جانسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان میلتون">جان میلتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D9%BE" title="الکساندر پوپ">الکساندر پوپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Price&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Price (صفحه وجود ندارد)">Richard Price</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%84%DB%8C" title="جوزف پریستلی">جوزف پریستلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%A7_%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%B2" title="جاشوا رینولدز">جاشوا رینولدز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Algernon_Sidney&action=edit&redlink=1" class="new" title="Algernon Sidney (صفحه وجود ندارد)">Algernon Sidney</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matthew_Tindal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matthew Tindal (صفحه وجود ندارد)">Matthew Tindal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%D9%86%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="جان ترنچارد">جان ترنچارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مری ولستون‌کرافت">مری ولستون‌کرافت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فرانسه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88_%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="ژان لو رون دالامبر">ژان لو رون دالامبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D9%88%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%BE%D9%88%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%98%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="رنه لوئی دو ووایه دو پولمی دارژنسون">رنه لوئی دو ووایه دو پولمی دارژنسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%84" title="پیر بل">پیر بل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%87" title="پیر بومارشه">پیر بومارشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D8%B4%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%B1" title="نیکولا شافور">نیکولا شافور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%87" title="امیلی دو شاتله">امیلی دو شاتله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DA%A9" title="اتین بونو دو کندیاک">اتین بونو دو کندیاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%87" title="مارکی دو کندورسه">مارکی دو کندورسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="دنی دیدرو">دنی دیدرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%81%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%84" title="برنار لو بوویه دو فونته‌نل">برنار لو بوویه دو فونته‌نل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%BE_%D8%AF%DA%AF%D9%88%DA%98" title="الیمپ دگوژ">الیمپ دگوژ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF_%D8%A2%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کلود آدرین هلوسیوس">کلود آدرین هلوسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دولباخ">بارون دولباخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_de_Jaucourt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis de Jaucourt (صفحه وجود ندارد)">Louis de Jaucourt</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="ژولین اوفره دو لا متری">ژولین اوفره دو لا متری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="آنتوان لاووازیه">آنتوان لاووازیه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98-%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D9%84%DA%A9%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%88%D9%86" title="ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون">ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="گابریل بونو دو مبلی">گابریل بونو دو مبلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sylvain_Mar%C3%A9chal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sylvain Maréchal (صفحه وجود ندارد)">Sylvain Maréchal</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%87" title="ژان ملیه">ژان ملیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89tienne-Gabriel_Morelly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Étienne-Gabriel Morelly (صفحه وجود ندارد)">Étienne-Gabriel Morelly</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%B2_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="بلز پاسکال">بلز پاسکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%A9%D9%86%D9%87" title="فرانسوا کنه">فرانسوا کنه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Thomas_Fran%C3%A7ois_Raynal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guillaume Thomas François Raynal (صفحه وجود ندارد)">Guillaume Thomas François Raynal</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="مارکی دو ساد">مارکی دو ساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%88" title="آن روبر ژاک تورگو">آن روبر ژاک تورگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ژنو</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%85%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="فیرمن آبوزی">فیرمن آبوزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87" title="شارل بونه">شارل بونه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean-Jacques_Burlamaqui&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean-Jacques Burlamaqui (صفحه وجود ندارد)">Jean-Jacques Burlamaqui</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean-Louis_de_Lolme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean-Louis de Lolme (صفحه وجود ندارد)">Jean-Louis de Lolme</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%88" title="پی‌یر پروو">پی‌یر پروو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">ژان-ژاک روسو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine-Jacques_Roustan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine-Jacques Roustan (صفحه وجود ندارد)">Antoine-Jacques Roustan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="هورس بندیکت دو سوسور">هورس بندیکت دو سوسور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacob_Vernes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Vernes (صفحه وجود ندارد)">Jacob Vernes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacob_Vernet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Vernet (صفحه وجود ندارد)">Jacob Vernet</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آلمان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%85%D8%B1" title="یوستوس هنینگ بوهمر">یوستوس هنینگ بوهمر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="کارل فریدریش گاوس">کارل فریدریش گاوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" title="یوهان ولفگانگ فون گوته">یوهان ولفگانگ فون گوته</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">یوهان گوتفرید فون هردر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theodor_Gottlieb_von_Hippel_the_Elder&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theodor Gottlieb von Hippel the Elder (صفحه وجود ندارد)">Theodor Gottlieb von Hippel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="ویلهلم فون هومبولت">ویلهلم فون هومبولت</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%85_%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="گوتهولد افرایم لسینگ">گوتهولد افرایم لسینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%81_%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="جرج کریستف لیختنبرگ">جرج کریستف لیختنبرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="موسی مندلسون">موسی مندلسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%81%D9%86_%D9%BE%D9%88%D9%81%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%81" title="زاموئل فن پوفندرف">زاموئل فن پوفندرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="فریدریش شیلر">فریدریش شیلر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کریستیان تومازیوس">کریستیان تومازیوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gabriel_Wagner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gabriel Wagner (صفحه وجود ندارد)">Gabriel Wagner</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian_Felix_Wei%C3%9Fe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christian Felix Weiße (صفحه وجود ندارد)">Christian Felix Weiße</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%AA" title="آدام وایسهاوپت">آدام وایسهاوپت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81_%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کریستوف ماتین ویلند (صفحه وجود ندارد)">کریستوف ماتین ویلند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Wizenmann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Wizenmann (صفحه وجود ندارد)">Thomas Wizenmann</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81" title="کریستیان ولف">کریستیان ولف</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Modern_Greek_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modern Greek Enlightenment (صفحه وجود ندارد)">یونان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Neophytos_Doukas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neophytos Doukas (صفحه وجود ندارد)">Neophytos Doukas</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theoklitos_Farmakidis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theoklitos Farmakidis (صفحه وجود ندارد)">Theoklitos Farmakidis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%BA%D8%A7%D8%B3_%D9%81%D8%B1%D8%A6%D9%88%D8%B3" title="ریغاس فرئوس">ریغاس فرئوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theophilos_Kairis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theophilos Kairis (صفحه وجود ندارد)">Theophilos Kairis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="آدامانتیوس کورائیس">آدامانتیوس کورائیس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ایرلند</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%84" title="رابرت بویل">رابرت بویل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">ادموند برک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%81%D8%AA" title="جاناتان سوییفت">جاناتان سوییفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AF" title="جان تالند">جان تالند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ایتالیا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="چزاره بکاریا">چزاره بکاریا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaetano_Filangieri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaetano Filangieri (صفحه وجود ندارد)">Gaetano Filangieri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ferdinando_Galiani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ferdinando Galiani (صفحه وجود ندارد)">Ferdinando Galiani</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C%D8%AC%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لوییجی گالوانی">لوییجی گالوانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antonio_Genovesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio Genovesi (صفحه وجود ندارد)">Antonio Genovesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Francesco_Mario_Pagano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francesco Mario Pagano (صفحه وجود ندارد)">Francesco Mario Pagano</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giovanni_Salvemini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giovanni Salvemini (صفحه وجود ندارد)">Giovanni Salvemini</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88_%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پیترو وری">پیترو وری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="جامباتیستا ویکو">جامباتیستا ویکو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">هلند</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Balthasar_Bekker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Balthasar Bekker (صفحه وجود ندارد)">Balthasar Bekker</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pieter_de_la_Court&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pieter de la Court (صفحه وجود ندارد)">Pieter de la Court</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petrus_Cunaeus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrus Cunaeus (صفحه وجود ندارد)">Petrus Cunaeus</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="هوگو گروتیوس">هوگو گروتیوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fran%C3%A7ois_Hemsterhuis&action=edit&redlink=1" class="new" title="François Hemsterhuis (صفحه وجود ندارد)">François Hemsterhuis</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="کریستیان هویگنس">کریستیان هویگنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adriaan_Koerbagh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adriaan Koerbagh (صفحه وجود ندارد)">Adriaan Koerbagh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frederik_van_Leenhof&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederik van Leenhof (صفحه وجود ندارد)">Frederik van Leenhof</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bernard_Nieuwentyt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernard Nieuwentyt (صفحه وجود ندارد)">Bernard Nieuwentyt</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="یان سوامردام">یان سوامردام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hendrik_Wyermars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hendrik Wyermars (صفحه وجود ندارد)">Hendrik Wyermars</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Enlightenment_in_Poland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enlightenment in Poland (صفحه وجود ندارد)">لهستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tadeusz_Czacki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tadeusz Czacki (صفحه وجود ندارد)">Tadeusz Czacki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugo Kołłątaj (صفحه وجود ندارد)">Hugo Kołłątaj</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stanis%C5%82aw_Konarski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanisław Konarski (صفحه وجود ندارد)">Stanisław Konarski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ignacy_Krasicki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ignacy Krasicki (صفحه وجود ندارد)">Ignacy Krasicki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Julian_Ursyn_Niemcewicz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Julian Ursyn Niemcewicz (صفحه وجود ندارد)">Julian Ursyn Niemcewicz</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%88_%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="استانیسواو آگوست پونیاتوفسکی">استانیسواو آگوست پونیاتوفسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="یندری شنیادیسکی">یندری شنیادیسکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stanis%C5%82aw_Staszic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanisław Staszic (صفحه وجود ندارد)">Stanisław Staszic</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%88%DB%8C%D8%A8%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="یوزف ویبتسکی">یوزف ویبتسکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Andrzej_Stanis%C5%82aw_Za%C5%82uski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andrzej Stanisław Załuski (صفحه وجود ندارد)">Andrzej Stanisław Załuski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zef_Andrzej_Za%C5%82uski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Józef Andrzej Załuski (صفحه وجود ندارد)">Józef Andrzej Załuski</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پرتغال</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sebasti%C3%A3o_Jos%C3%A9_de_Carvalho_e_Melo,_1st_Marquis_of_Pombal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sebastião José de Carvalho e Melo, 1st Marquis of Pombal (صفحه وجود ندارد)">Sebastião José de Carvalho e Melo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Romania</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ion_Budai-Deleanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ion Budai-Deleanu (صفحه وجود ندارد)">Ion Budai-Deleanu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dinicu_Golescu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinicu Golescu (صفحه وجود ندارد)">Dinicu Golescu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petru_Maior&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petru Maior (صفحه وجود ندارد)">Petru Maior</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samuil_Micu-Klein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samuil Micu-Klein (صفحه وجود ندارد)">Samuil Micu-Klein</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gheorghe_%C8%98incai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gheorghe Șincai (صفحه وجود ندارد)">Gheorghe Șincai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Russian_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian Enlightenment (صفحه وجود ندارد)">روسیه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="کاترین دوم">کاترین دوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%B3_%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="دنیس فونیزین (صفحه وجود ندارد)">دنیس فونیزین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%AE_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="آنتیوخ کانتیمیر">آنتیوخ کانتیمیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%81" title="میخائیل خراسکوف">میخائیل خراسکوف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D9%84%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%81" title="میخاییل لومونسف">میخاییل لومونسف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nikolay_Novikov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolay Novikov (صفحه وجود ندارد)">Nikolay Novikov</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DA%86%D9%81" title="الکساندر رادیشچف">الکساندر رادیشچف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yekaterina_Vorontsova-Dashkova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yekaterina Vorontsova-Dashkova (صفحه وجود ندارد)">Yekaterina Vorontsova-Dashkova</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">صربستان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%8C%DA%86" title="دوسیتی اوبرادوویچ">دوسیتی اوبرادوویچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avram_Mrazovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avram Mrazović (صفحه وجود ندارد)">Avram Mrazović</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Enlightenment_in_Spain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enlightenment in Spain (صفحه وجود ندارد)">اسپانیا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Cadalso&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Cadalso (صفحه وجود ندارد)">José Cadalso</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%B3_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="کارلوس سوم">کارلوس سوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Benito_Jer%C3%B3nimo_Feij%C3%B3o_y_Montenegro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benito Jerónimo Feijóo y Montenegro (صفحه وجود ندارد)">Benito Jerónimo Feijóo y Montenegro</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B2_%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="لیندرو فرناندز د موراتین">لیندرو فرناندز د موراتین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Valentin_de_Foronda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin de Foronda (صفحه وجود ندارد)">Valentin de Foronda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaspar_Melchor_de_Jovellanos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaspar Melchor de Jovellanos (صفحه وجود ندارد)">Gaspar Melchor de Jovellanos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mart%C3%ADn_Sarmiento&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martín Sarmiento (صفحه وجود ندارد)">Martín Sarmiento</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diego_de_Torres_Villarroel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diego de Torres Villarroel (صفحه وجود ندارد)">Diego de Torres Villarroel</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%86%D8%AF" title="روشنگری اسکاتلند">اسکاتلند</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=James_Beattie_(poet)&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Beattie (poet) (صفحه وجود ندارد)">James Beattie</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A8%D9%84%DA%A9" title="جوزف بلک">جوزف بلک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_Blair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh Blair (صفحه وجود ندارد)">Hugh Blair</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%84" title="جیمز بازول">جیمز بازول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=James_Burnett,_Lord_Monboddo&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Burnett, Lord Monboddo (صفحه وجود ندارد)">James Burnett</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="رابرت برنز">رابرت برنز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Cullen&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Cullen (صفحه وجود ندارد)">William Cullen</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%86" title="آدام فرگوسن">آدام فرگوسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Gordon_(writer)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Gordon (writer) (صفحه وجود ندارد)">Thomas Gordon</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%87%D8%A7%DA%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فرانسیس هاچسون">فرانسیس هاچسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%86" title="جیمز هاتن">جیمز هاتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جیمز میل">جیمز میل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Millar_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Millar (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">John Millar</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Ogilvie_of_Pittensear&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Ogilvie of Pittensear (صفحه وجود ندارد)">William Ogilvie</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B1" title="جان پلی‌فیر">جان پلی‌فیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="توماس رید">توماس رید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="دوگالد استوارت">دوگالد استوارت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=American_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="American Enlightenment (صفحه وجود ندارد)">ایالات متحده</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86" title="بنجامین فرانکلین">بنجامین فرانکلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="توماس جفرسون">توماس جفرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جیمز مدیسون">جیمز مدیسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جرج میسون">جرج میسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="توماس پین">توماس پین</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div><div style="position:relative;"> <div style="position:absolute;right:0;"><b><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:رمانتیسیسم">الگو:رمانتیسیسم</a> →</b></div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رده:عصر روشنگری">رده:عصر روشنگری</a></li></ul> </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_اجتماعی_و_سیاسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="الگو:فلسفه اجتماعی و سیاسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه اجتماعی و سیاسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه اجتماعی و سیاسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_اجتماعی_و_سیاسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">فلسفه اجتماعی</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">سیاسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=List_of_social_and_political_philosophers&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of social and political philosophers (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saul_Alinsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saul Alinsky (صفحه وجود ندارد)">Alinsky</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="آرشیت دانا">آرشیت دانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آگوستین">آگوستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88" title="سری اوروبیندو">سری اوروبیندو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A2%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="توماس آکویناس">توماس آکویناس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joxe_Azurmendi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joxe Azurmendi (صفحه وجود ندارد)">Azurmendi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="آلن بدیو">آلن بدیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="میخائیل باکونین">میخائیل باکونین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="ژان بودریار">ژان بودریار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alain_de_Benoist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alain de Benoist (صفحه وجود ندارد)">Benoist</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آیزایا برلین">آیزایا برلین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Gabriel_Ambroise_de_Bonald&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Gabriel Ambroise de Bonald (صفحه وجود ندارد)">Bonald</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bernard_Bosanquet_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernard Bosanquet (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Bosanquet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">ادموند برک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%88" title="آلبر کامو">آلبر کامو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%86%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7" title="چاناکیا">چاناکیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">نوآم چامسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%B1%D9%88%D9%86" title="سیسرون">سیسرون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کنفوسیوس">کنفوسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="گی دوبور">گی دوبور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="میلوان جیلاس">میلوان جیلاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%85" title="امیل دورکیم">امیل دورکیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3" title="فریدریش انگلس">فریدریش انگلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%88" title="میشل فوکو">میشل فوکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="شارل فوریه">شارل فوریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مهاتما گاندی">مهاتما گاندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF_%DA%AF%D9%84%D9%86" title="آرنولد گلن">آرنولد گلن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%87" title="جووانی جنتیله">جووانی جنتیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="غزالی">ابوحامد محمد غزالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4%DB%8C" title="آنتونیو گرامشی">آنتونیو گرامشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="هوگو گروتیوس">هوگو گروتیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D8%B2%DB%8C" title="هان فی زی">هان فی زی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">توماس هابز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DA%A9" title="راسل کرک">راسل کرک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="پتر کروپوتکین">پتر کروپوتکین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="گوستاو لوبون">گوستاو لوبون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pierre_Guillaume_Fr%C3%A9d%C3%A9ric_le_Play&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pierre Guillaume Frédéric le Play (صفحه وجود ندارد)">Le Play</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="رزا لوکزامبورگ">رزا لوکزامبورگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88_%D9%85%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C" title="نیکولو ماکیاولی">نیکولو ماکیاولی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="ژوزف دو مستر">ژوزف دو مستر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="نیکولا مالبرانش">نیکولا مالبرانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%B2%D9%87" title="هربرت مارکوزه">هربرت مارکوزه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%86" title="ژاک ماریتن">ژاک ماریتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مارسیلیوس پادوایی">مارسیلیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="منسیوس">منسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D8%AE%D9%84%D8%B2" title="روبرت میخلز">روبرت میخلز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Justus_M%C3%B6ser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Justus Möser (صفحه وجود ندارد)">Möser</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="موزی">موزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد">محمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="آنتونیو نگری">آنتونیو نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">فریدریش نیچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D8%AA" title="مایکل اوکشات">مایکل اوکشات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7_%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="خوزه ارتگا یی گاست">خوزه ارتگا یی گاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="ویلفردو پارتو">ویلفردو پارتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D9%BE%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="فیلیپ پتیت">فیلیپ پتیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B2" title="جان پلامناتز">جان پلامناتز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کارل پولانی">کارل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%86%D8%AF" title="آین رند">آین رند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">جان رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ارنست رنان">ارنست رنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="موری راتبارد">موری راتبارد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">ژان-ژاک روسو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Josiah_Royce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Josiah Royce (صفحه وجود ندارد)">Royce</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="جرج سانتایانا">جرج سانتایانا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prabhat_Ranjan_Sarkar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prabhat Ranjan Sarkar (صفحه وجود ندارد)">Sarkar</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1" title="ژان-پل سارتر">ژان-پل سارتر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="کارل اشمیت">کارل اشمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%84" title="جان سرل">جان سرل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="شانگ یانگ">شانگ یانگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B1_%D8%B2%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ورنر زمبارت">ورنر زمبارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Othmar_Spann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Othmar Spann (صفحه وجود ندارد)">Spann</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ugo_Spirito&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ugo Spirito (صفحه وجود ندارد)">Spirito</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%B1" title="ماکس اشتیرنر">ماکس اشتیرنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="لئو اشتراوس">لئو اشتراوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%D9%86" title="ایپولیت تن">ایپولیت تن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="چارلز تیلور (فیلسوف)">چارلز تیلور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%88" title="هنری دیوید ثورو">هنری دیوید ثورو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="ویوکاناندا">ویوکاناندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Walzer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Walzer (صفحه وجود ندارد)">Walzer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C_%DA%98%DB%8C%DA%98%DA%A9" title="اسلاوی ژیژک">اسلاوی ژیژک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:نظریه‌های اجتماعی">رده:نظریه‌های اجتماعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7" title="وی شیشکا">وی شیشکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اقتدارگرایی">اقتدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونیسم">کمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اجتماع‌گرایی">اجتماع‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conflict_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conflict theories (صفحه وجود ندارد)">Conflict theories</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consensus_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consensus theory (صفحه وجود ندارد)">Consensus theory</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قراردادگرایی">قراردادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهنگ گرایی">فرهنگ گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فاشیسم">فاشیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminist_political_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminist political theory (صفحه وجود ندارد)">Feminist political theory</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="گاندیگرایی">گاندیگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legalism_(Chinese_philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legalism (Chinese philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Legalism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="لیبرالیسم ملی‌گرا">لیبرالیسم ملی‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جمهوری‌خواهی">جمهوری‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گرایی اجتماعی">ساخت‌گرایی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="برساخت‌گرایی (علوم اجتماعی)">برساخت‌گرایی (علوم اجتماعی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="داروینیسم اجتماعی">داروینیسم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="جبرگرایی اجتماعی">جبرگرایی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم اجتماعی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="نافرمانی مدنی">نافرمانی مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Four_occupations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Four occupations (صفحه وجود ندارد)">Four occupations</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فرمان آسمان">فرمان آسمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="صلح">صلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84" title="مال">مال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="انقلاب">انقلاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82" title="حق">حق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87" title="جامعه">جامعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="جنگ">جنگ</a></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=Index_of_social_and_political_philosophy_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of social and political philosophy articles (صفحه وجود ندارد)">بیشتر…</a></b></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="دانش نظری حقوق">دانش نظری حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="فلسفه اقتصاد">فلسفه اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="فلسفه آموزش و پرورش">فلسفه آموزش و پرورش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="فلسفه تاریخ">فلسفه تاریخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="فلسفه عشق">فلسفه عشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="فلسفه سکسوالیته">فلسفه سکسوالیته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه علوم اجتماعی">فلسفه علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="معرفت‌شناسی اجتماعی">معرفت‌شناسی اجتماعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:فلسفه اجتماعی">رده:فلسفه اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portal:Social_and_political_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Social and political philosophy (صفحه وجود ندارد)">Portal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Philosophy/Social_and_political&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Philosophy/Social and political (صفحه وجود ندارد)">Task Force</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_اخلاق" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="الگو:فلسفه اخلاق"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه اخلاق (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه اخلاق"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_اخلاق" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="فهرست اخلاق‌شناسان">فهرست اخلاق‌شناسان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق هنجاری">اخلاق هنجاری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اخلاق وظیفه‌گرا">اخلاق وظیفه‌گرا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق کانتی">اخلاق کانتی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA" title="اخلاق مراقبت">اخلاق مراقبت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اخلاق اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moral_particularism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moral particularism (صفحه وجود ندارد)">Particularism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اخلاق عمل‌گرا">اخلاق عمل‌گرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Role_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Role ethics (صفحه وجود ندارد)">Role ethics</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاقیات فضیلت">اخلاقیات فضیلت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خوش‌روانی">خوش‌روانی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="اخلاق کاربردی">اخلاق کاربردی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق جانوری">اخلاق جانوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق زیستی">اخلاق زیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="اخلاق تجارت">اخلاق تجارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" title="اخلاق گفتمان">اخلاق گفتمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="اخلاق مهندسی">اخلاق مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="اخلاق زیست‌محیطی">اخلاق زیست‌محیطی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخلاق حقوقی (صفحه وجود ندارد)">اخلاق حقوقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخلاق ماشینی (صفحه وجود ندارد)">اخلاق ماشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="اخلاق رسانه‌ای">اخلاق رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="اخلاق پزشکی">اخلاق پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق پرستاری">اخلاق پرستاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AD%D8%B1%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="اخلاق حرفه‌ای">اخلاق حرفه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="اخلاق جنسی">اخلاق جنسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="اخلاق هوش مصنوعی">اخلاق هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اخلاق گوشت‌خواری (صفحه وجود ندارد)">اخلاق گوشت‌خواری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق فناوری">اخلاق فناوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethics_of_terraforming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethics of terraforming (صفحه وجود ندارد)">Ethics of terraforming</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethics_of_uncertain_sentience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethics of uncertain sentience (صفحه وجود ندارد)">Ethics of uncertain sentience</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فرااخلاق">فرااخلاق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کاگنیتیویسم">کاگنیتیویسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="واقع‌گرایی اخلاقی">واقع‌گرایی اخلاقی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی اخلاقی">طبیعت‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethical_non-naturalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethical non-naturalism (صفحه وجود ندارد)">Ethical non-naturalism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethical_subjectivism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethical subjectivism (صفحه وجود ندارد)">Ethical subjectivism</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ideal_observer_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ideal observer theory (صفحه وجود ندارد)">Ideal observer theory</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C" title="نظریه فرمان الهی">نظریه فرمان الهی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="هیچ‌انگاری اخلاقی">هیچ‌انگاری اخلاقی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="غیر-شناخت‌گرایی">غیر-شناخت‌گرایی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عاطفه‌گرایی">عاطفه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Expressivism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Expressivism (صفحه وجود ندارد)">Expressivism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quasi-realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quasi-realism (صفحه وجود ندارد)">Quasi-realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%B2%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="تجویزگرایی عام">تجویزگرایی عام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="جهانی‌گرایی اخلاقی">جهانی‌گرایی اخلاقی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Value_pluralism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Value pluralism (صفحه وجود ندارد)">Value monism – Value pluralism</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="نسبی‌گرایی اخلاقی">نسبی‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="هیچ‌انگاری اخلاقی">هیچ‌انگاری اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="خردگرایی اخلاقی">خردگرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="شهودگرایی اخلاقی">شهودگرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="شک‌گرایی اخلاقی">شک‌گرایی اخلاقی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم<br />(<a href="/w/index.php?title=Index_of_ethics_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of ethics articles (صفحه وجود ندارد)">نمایه</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودمختاری">خودمختاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="وجدان">وجدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA_(%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82)" title="رضایت (حقوق)">رضایت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مساوات‌خواهی">مساوات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1" title="خیر و شر">خیر و شر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="خیر">خیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1" title="شر">شر</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="خوشحالی">خوشحالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آرمان‌گرایی">آرمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="بی‌اخلاقی">بی‌اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Norm_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norm (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Norm</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آزادی سیاسی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="رنج">رنج و عذاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%AA" title="مباشرت">مباشرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="همدردی">همدردی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trust_(social_science)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trust (social science) (صفحه وجود ندارد)">Trust</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="ارزش">ارزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="فضیلت">فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="نادرست">نادرست</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Casuistry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Casuistry (صفحه وجود ندارد)">Casuistry</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="اخلاق مسیحی">اخلاق مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C" title="اخلاق توصیفی">اخلاق توصیفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethics_in_religion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethics in religion (صفحه وجود ندارد)">Ethics in religion</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="اخلاقیات فرگشتی">اخلاقیات فرگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="اخلاق فمنیستی">اخلاق فمنیستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of ethics (صفحه وجود ندارد)">History of ethics</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ایدئولوژی">ایدئولوژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخلاق اسلامی">اخلاق اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish ethics (صفحه وجود ندارد)">Jewish ethics</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" class="mw-redirect" title="روان‌شناسی اخلاق">روان‌شناسی اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="فلسفه حقوق">فلسفه حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">فلسفه سیاسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Population_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Population ethics (صفحه وجود ندارد)">Population ethics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">فلسفه اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1" title="اخلاق رنج‌محور">اخلاق رنج‌محور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="رده:فلسفه اخلاق">رده</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="لیبرالیسم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:لیبرالیسم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بحث الگو:لیبرالیسم"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:لیبرالیسم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="لیبرالیسم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="vertical-align:1px;"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ideas</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="حقوق مدنی و سیاسی">حقوق مدنی و سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="لیبرال دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی اقتصادی">آزادی اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مساوات‌خواهی">مساوات‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="بازار آزاد">بازار آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="تجارت آزاد">تجارت آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="آزادی رسانه">آزادی رسانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی ادیان">آزادی ادیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی بیان">آزادی بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="برابری جنسیتی">برابری جنسیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اصل آزار">اصل آزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بین‌الملل‌گرایی">بین‌الملل‌گرایی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D9%87_%D9%81%D8%B1" title="لسه فر">لسه فر</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اقتصاد بازار">اقتصاد بازار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="حقوق طبیعی و قانونی">حقوق طبیعی و قانونی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%81%DB%8C" title="آزادی منفی">آزادی منفی</a>/<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AB%D8%A8%D8%AA" title="آزادی مثبت">آزادی مثبت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="انحصار طبیعی">انحصار طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="جامعه باز">جامعه باز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="جامعه اباحه‌گرا">جامعه اباحه‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C" title="مالکیت خصوصی">مالکیت خصوصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="حاکمیت قانون">حاکمیت قانون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سکولاریسم">سکولاریسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA" title="جدایی دین از دولت">جدایی دین از دولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87" title="دولت رفاه">دولت رفاه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Schools</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">کلاسیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="لیبرالیسم اقتصادی">اقتصادی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="محافظه‌کاری مالی">Fiscal</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئولیبرالیسم">Neo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فمینیسم منصفانه">فمینیسم منصفانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="جورجیسم">Georgist</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رادیکالیسم">Radical</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="روحانی‌ستیزی">Anti-clerical</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="ملی‌گرایی مدنی">ملی‌گرایی مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جمهوری‌خواهی">Republican</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">Utilitarian</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="لیبرالیسم محافظه‌کارانه">محافظه‌کار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Democratic_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Democratic liberalism (صفحه وجود ندارد)">Democratic</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="محافظه‌کاری لیبرال">محافظه‌کاری لیبرال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="لیبرالیسم ملی‌گرا">National</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اردولیبرالیسم">Ordo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="لیبرالیسم اجتماعی">اجتماعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="لیبرالیسم سبز">سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فمینیسم لیبرال">فمینیسم لیبرال</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بوم‌فمینیسم">بوم‌فمینیسم</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="سوسیالیسم لیبرال">سوسیالیسم لیبرال</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سوسیال دموکراسی">سوسیال دموکراسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ترقی‌خواهی">ترقی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="راه سوم">راه سوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Other</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="لیبرالیسم مشروطه‌ای">Constitutional</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87" title="وطن‌پرستی مشروطه">وطن‌پرستی مشروطه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="لیبرالیسم فرهنگی">فرهنگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_corporatism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal corporatism (صفحه وجود ندارد)">Corporate</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="بین‌المللی‌گرایی لیبرال">International</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%86%D9%BE" title="لیبرترینیسم چپ">لیبرترینیسم چپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="جئولیبرتاریانیسم">جئولیبرتاریانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="پالولیبرترینیسم">پالولیبرترینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="لیبرتاریانیسم راست">لیبرتاریانیسم راست</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="میانه‌گرایی رادیکال">میانه‌گرایی رادیکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="لیبرالیسم دینی">Religious</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="مسیحیت لیبرال">Christian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اصلاح‌گری دینی در اسلام">Islamic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="لیبرالیسم سکولار">Secular</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تکنولیبرالیسم">Techno</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Liberal_parties_by_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal parties by country (صفحه وجود ندارد)">By region</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Africa</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Egypt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Egypt (صفحه وجود ندارد)">Egypt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Nigeria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Nigeria (صفحه وجود ندارد)">Nigeria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Senegal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Senegal (صفحه وجود ندارد)">Senegal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_South_Africa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in South Africa (صفحه وجود ندارد)">South Africa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Tunisia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Tunisia (صفحه وجود ندارد)">Tunisia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Zimbabwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Zimbabwe (صفحه وجود ندارد)">Zimbabwe</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Asia</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in China (صفحه وجود ندارد)">China</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Hong_Kong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Hong Kong (صفحه وجود ندارد)">Hong Kong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in India (صفحه وجود ندارد)">India</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="لیبرالیسم در ایران">ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Israel (صفحه وجود ندارد)">Israel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Japan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Japan (صفحه وجود ندارد)">Japan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_South_Korea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in South Korea (صفحه وجود ندارد)">South Korea</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Progressivism_in_South_Korea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Progressivism in South Korea (صفحه وجود ندارد)">Progressive</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Party_(Philippines)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Party (Philippines) (صفحه وجود ندارد)">Philippines</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Turkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Turkey (صفحه وجود ندارد)">Turkey</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Europe (صفحه وجود ندارد)">Europe</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Albania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Albania (صفحه وجود ندارد)">Albania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Austria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Austria (صفحه وجود ندارد)">Austria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Belgium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Belgium (صفحه وجود ندارد)">Belgium</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Bulgaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Bulgaria (صفحه وجود ندارد)">Bulgaria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Croatia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Croatia (صفحه وجود ندارد)">Croatia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Cyprus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Cyprus (صفحه وجود ندارد)">Cyprus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Czech_lands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Czech lands (صفحه وجود ندارد)">Czech lands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Denmark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Denmark (صفحه وجود ندارد)">Denmark</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Estonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Estonia (صفحه وجود ندارد)">Estonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Finland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Finland (صفحه وجود ندارد)">Finland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_France&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in France (صفحه وجود ندارد)">France</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Orl%C3%A9anist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orléanist (صفحه وجود ندارد)">Orléanist</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Georgia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Georgia (صفحه وجود ندارد)">Georgia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Germany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Germany (صفحه وجود ندارد)">Germany</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Greece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Greece (صفحه وجود ندارد)">Greece</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Hungary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Hungary (صفحه وجود ندارد)">Hungary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Italy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Italy (صفحه وجود ندارد)">Italy</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Berlusconism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Berlusconism (صفحه وجود ندارد)">Berlusconism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D9%87_%D9%81%D8%B1" title="لسه فر">لسه فر</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Latvia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Latvia (صفحه وجود ندارد)">Latvia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Lithuania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Lithuania (صفحه وجود ندارد)">Lithuania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Luxembourg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Luxembourg (صفحه وجود ندارد)">Luxembourg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_North_Macedonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in North Macedonia (صفحه وجود ندارد)">Macedonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Moldova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Moldova (صفحه وجود ندارد)">Moldova</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Montenegro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Montenegro (صفحه وجود ندارد)">Montenegro</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Netherlands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Netherlands (صفحه وجود ندارد)">Netherlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Norway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Norway (صفحه وجود ندارد)">Norway</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Portugal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Portugal (صفحه وجود ندارد)">Portugal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Romania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Romania (صفحه وجود ندارد)">Romania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Russia (صفحه وجود ندارد)">Russia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Serbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Serbia (صفحه وجود ندارد)">Serbia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Slovakia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Slovakia (صفحه وجود ندارد)">Slovakia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Slovenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Slovenia (صفحه وجود ندارد)">Slovenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Spain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Spain (صفحه وجود ندارد)">Spain</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Sweden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Sweden (صفحه وجود ندارد)">Sweden</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Switzerland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Switzerland (صفحه وجود ندارد)">Switzerland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Turkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Turkey (صفحه وجود ندارد)">Turkey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Ukraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Ukraine (صفحه وجود ندارد)">Ukraine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_United_Kingdom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the United Kingdom (صفحه وجود ندارد)">United Kingdom</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gladstonian_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gladstonian liberalism (صفحه وجود ندارد)">Gladstonian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Libertarianism_in_the_United_Kingdom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libertarianism in the United Kingdom (صفحه وجود ندارد)">Libertarian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manchester_Liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manchester Liberalism (صفحه وجود ندارد)">Manchester</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیبرالیسم عضلانی">Muscular</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Radicals_(UK)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radicals (UK) (صفحه وجود ندارد)">Radical</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Whiggism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Whiggism (صفحه وجود ندارد)">Whiggist</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_conservatism_in_Latin_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and conservatism in Latin America (صفحه وجود ندارد)">Latin America and<br />the Caribbean</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Bolivia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Bolivia (صفحه وجود ندارد)">Bolivia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Brazil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Brazil (صفحه وجود ندارد)">Brazil</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Lulism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lulism (صفحه وجود ندارد)">Lulism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Chile&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Chile (صفحه وجود ندارد)">Chile</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Colombia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Colombia (صفحه وجود ندارد)">Colombia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Cuba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Cuba (صفحه وجود ندارد)">Cuba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Ecuador&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Ecuador (صفحه وجود ندارد)">Ecuador</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Honduras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Honduras (صفحه وجود ندارد)">Honduras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Mexico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Mexico (صفحه وجود ندارد)">Mexico</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Nicaragua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Nicaragua (صفحه وجود ندارد)">Nicaragua</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Panama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Panama (صفحه وجود ندارد)">Panama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Paraguay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Paraguay (صفحه وجود ندارد)">Paraguay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Peru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Peru (صفحه وجود ندارد)">Peru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Uruguay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Uruguay (صفحه وجود ندارد)">Uruguay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">North America</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Canada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Canada (صفحه وجود ندارد)">Canada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the United States (صفحه وجود ندارد)">United States</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Neoclassical_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neoclassical liberalism (صفحه وجود ندارد)">Arizona School</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacksonian_democracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacksonian democracy (صفحه وجود ندارد)">Jacksonian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C" title="دموکراسی جفرسونی">Jeffersonian</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لیبرترینیسم در ایالات متحده آمریکا">Libertarian</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لیبرالیسم در ایالات متحده آمریکا">Modern</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ترقی‌خواهی در ایالات متحده آمریکا">Progressive</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Oceania</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Australia (صفحه وجود ندارد)">Australia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Moderates_(Liberal_Party_of_Australia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moderates (Liberal Party of Australia) (صفحه وجود ندارد)">Small-l</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historic_liberalism_in_New_Zealand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historic liberalism in New Zealand (صفحه وجود ندارد)">New Zealand</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فهرست نظریه‌پردازان لیبرال">چهره‌های اساسی</a><br /><br />See also:<br /><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تاریخ لیبرالیسم">History of<br />Liberalism</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان اکتون">Acton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Juan_Bautista_Alberdi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juan Bautista Alberdi (صفحه وجود ندارد)">Alberdi</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%87" title="موریس اله">Allais</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%88_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF" title="متیو آرنولد">Arnold</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="رمون آرون">Aron</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D8%B3" title="خوزه گرواسیو آرتیگاس">Artigas</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%81_%D8%A8%D8%AF%D9%88%DB%8C" title="رائف بدوی">Badawi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nicolae_B%C4%83lcescu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicolae Bălcescu (صفحه وجود ندارد)">Bălcescu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%BE%D8%B1_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="پروسپر دو بارانت">Barante</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7" title="فردریک باستیا">Bastiat</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">بنتام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آیزایا برلین">برلین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ram%C3%B3n_Emeterio_Betances&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramón Emeterio Betances (صفحه وجود ندارد)">Betances</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="ویلیام بوریج">Beveridge</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Blum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Blum (صفحه وجود ندارد)">Blum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Norberto_Bobbio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norberto Bobbio (صفحه وجود ندارد)">Bobbio</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lujo_Brentano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lujo Brentano (صفحه وجود ندارد)">Brentano</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Bright&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Bright (صفحه وجود ندارد)">Bright</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Victor_de_Broglie_(1785%E2%80%931870)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Victor de Broglie (1785–1870) (صفحه وجود ندارد)">Broglie</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">Burke</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%A7%D9%BE%DA%A9" title="کارل چاپک">Čapek</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B1" title="ارنست کاسیرر">Cassirer</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88_%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1" title="کامیلو دی کاوور">Cavour</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Boris_Chicherin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris Chicherin (صفحه وجود ندارد)">Chicherin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chu_Anping&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chu Anping (صفحه وجود ندارد)">Chu</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="آندرس کیودنیوس">Chydenius</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Cobden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Cobden (صفحه وجود ندارد)">Cobden</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1._%D8%AC._%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%88%D8%AF" title="ر. ج. کالینگوود">Collingwood</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%87" title="مارکی دو کندورسه">Condorcet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%98%D8%A7%D9%85%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بنژامن کنستان">Constant</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D9%88%DA%86%D9%87" title="بندیتو کروچه">Croce</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Herbert_Croly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Herbert Croly (صفحه وجود ندارد)">Croly</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vincenzo_Cuoco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vincenzo Cuoco (صفحه وجود ندارد)">Cuoco</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%AF%D8%A6%D8%A7%DA%A9" title="فرنتس دئاک">Deák</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="آلفرد دیکین">Deakin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="جان دیویی">Dewey</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%B2" title="چارلز دیکنز">دیکنز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="دنی دیدرو">Diderot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zhang_Dongsun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zhang Dongsun (صفحه وجود ندارد)">Dongsun</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="رونالد دوورکین">Dworkin</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="لوئیجی ایناودی">Einaudi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="رالف والدو امرسون">Emerson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zsef_E%C3%B6tv%C3%B6s&action=edit&redlink=1" class="new" title="József Eötvös (صفحه وجود ندارد)">Eötvös</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="فرانسیس فوکویاما">Fukuyama</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%86" title="میلتون فریدمن">Friedman</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%AA_%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="جان کنت گالبرایت">Galbraith</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Almeida_Garrett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Almeida Garrett (صفحه وجود ندارد)">Garrett</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ویلیام لوید گریسون">Garrison</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%A6%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام یوئرت گلدستون">Gladstone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Piero_Gobetti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piero Gobetti (صفحه وجود ندارد)">Gobetti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gopal_Krishna_Gokhale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gopal Krishna Gokhale (صفحه وجود ندارد)">Gokhale</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="جان گری (فیلسوف)">Gray</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D9%87%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="تامس هیل گرین">Green</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86._%D8%A7%D9%81._%D8%A7%D8%B3._%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AA%D9%88%DB%8C%DA%AF" title="ان. اف. اس. گروندتویگ">Grundtvig</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gu_Zhun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gu Zhun (صفحه وجود ندارد)">Gu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%88" title="فرانسوا گیزو">Guizot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frederic_Harrison&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederic Harrison (صفحه وجود ندارد)">Harrison</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karel_Havl%C3%AD%C4%8Dek_Borovsk%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karel Havlíček Borovský (صفحه وجود ندارد)">Havlíček</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A2%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="فریدریش آوگوست فون هایک">Hayek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Auberon_Herbert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Auberon Herbert (صفحه وجود ندارد)">Herbert</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">Herder</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">Hobbes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="لئونارد هابهاوس">Hobhouse</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جان اتکینسون هابسون">Hobson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hu_Shih&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hu Shih (صفحه وجود ندارد)">Hu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="ویلهلم فون هومبولت">Humboldt</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%88%DA%A9%D9%87" title="ایتاگاکی تایسوکه">Itagaki</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="توماس جفرسون">Jefferson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Jovanovi%C4%87_(politician)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vladimir Jovanović (politician) (صفحه وجود ندارد)">Jovanović</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="بنیتو خوارس">Juárez</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zef_Jubani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zef Jubani (صفحه وجود ندارد)">Jubani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theophilos_Kairis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theophilos Kairis (صفحه وجود ندارد)">Kairis</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D9%84%D8%B3%D9%86" title="هانس کلسن">Kelsen</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%82_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84" title="نامق کمال">Kemal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="جان مینارد کینز">Keynes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B2%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ویلیام لیون مکنزی کینگ">King</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugo Kołłątaj (صفحه وجود ندارد)">Kołłątaj</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="آدامانتیوس کورائیس">Korais</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%B4_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%AA" title="لایوش کشوت">Kossuth</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84_%DA%A9%DB%8C%D9%85%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویل کیملیکا">Kymlicka</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلفونس دو لامارتین">Lamartine</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87" title="فلیسیته روبر دو لامنه">La Mennais</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="ماریانو خوزه دلارا">Larra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Victorino_Lastarria&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Victorino Lastarria (صفحه وجود ندارد)">Lastarria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ali_Latifiyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ali Latifiyan (صفحه وجود ندارد)">Latifiyan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joachim_Lelewel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joachim Lelewel (صفحه وجود ندارد)">Lelewel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84_%D9%84%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="واسیل لوسکی">Levski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Li_Shenzhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Li Shenzhi (صفحه وجود ندارد)">Li</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%84%D9%86" title="آبراهام لینکلن">Lincoln</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فریدریش لیست">List</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D8%B1%D8%AC" title="دیوید لوید جرج">Lloyd George</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%84%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="احمد لطفی السید">Lufti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D8%A8%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86_%D9%85%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تامس ببینگتن مکولی">Macaulay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Salvador_de_Madariaga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Salvador de Madariaga (صفحه وجود ندارد)">Madariaga</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="فرانسیسکو مادرو">Madero</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جیمز مدیسون">Madison</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="خوزه مارتی">Martí</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88" title="هریت مارتینو">Martineau</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Masterman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Masterman (صفحه وجود ندارد)">Masterman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivan_Ma%C5%BEurani%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Mažuranić (صفحه وجود ندارد)">Mažuranić</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B2%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جوزپه ماتزینی">Mazzini</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%B3" title="رابرت منزیس">Menzies</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D9%84_%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84%D9%87" title="ژول میشله">Michelet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جیمز میل">Mill (James)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">Mill (John Stuart)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان میلتون">میلتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%81" title="پاول میلیوکف">Milyukov</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%D8%AA%D9%86%D9%88" title="دونالد بارکلی مولتنو">Molteno</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%86" title="تئودور مومسن">Mommsen</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%B3_%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="چارلز فوربس رنه دو مونتالمبرت">Montalembert</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="خوزه ماریا لوئیس مورا">Mora</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%87_%DA%86%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86" title="ناکائه چومین">Nakae</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="دادابای نائوروجی">Naoroji</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فریدریش ناومان">Naumann</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="فرانچسکو ساوریو نیتی">Nitti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%88%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%86" title="برتیل اوهلین">Ohlin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7_%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="خوزه ارتگا یی گاست">Ortega</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%DB%8C%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%A6%D9%88" title="اوزاکی یوکیئو">Ozaki</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="توماس پین">Paine</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86" title="آلن پیتون">Paton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Mar%C3%ADa_Pino_Su%C3%A1rez&action=edit&redlink=1" class="new" title="José María Pino Suárez (صفحه وجود ندارد)">Pino Suárez</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="لستر بولز پیرسون">Pearson</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">Popper</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Price&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Price (صفحه وجود ندارد)">Price</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%84%DB%8C" title="جوزف پریستلی">Priestley</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B1%D9%85%D9%88_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%88" title="گویلرمو پریتو">Prieto</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C" title="کین هوی">Qin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%87" title="ادگار کینه">Quinet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DA%86%D9%81" title="الکساندر رادیشچف">Radishchev</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2" title="ایگناسیو رامیرز">Ramírez</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88" title="والتر راتناو">Rathenau</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="جوزف راز">Raz</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ارنست رنان">Renan</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%87" title="چارلز رنوویه">Renouvier</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="دیوید ریکاردو">Ricardo</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%B2" title="تورولد راجرز">Rogers</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%B1%D9%BE%DA%A9%D9%87" title="ویلهلم رپکه">Röpke</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="ریچارد رورتی">Rorty</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%84%D8%AA" title="فرانکلین دلانو روزولت">روزولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C._%D8%A7%DB%8C._%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%AA%DB%8C" title="سی. ای. روزتی">Rosetti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="آنتونیو روزمینی">Rosmini</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="کارلو روسلی">Rosselli</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">روسو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Guido_De_Ruggiero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guido De Ruggiero (صفحه وجود ندارد)">Ruggiero</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88_%D9%81%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88" title="دومینگو فوستینو سارمینتو">Sarmiento</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%87" title="ژان-باتیست سه">Say</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D9%86" title="آمارتیا سن">سن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%B4%D9%81%D8%AA%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="آنتونی اشلی کوپر، سومین ارل شفتسبری">Shaftesbury</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judith_N._Shklar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judith N. Shklar (صفحه وجود ندارد)">Shklar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Algernon_Sidney&action=edit&redlink=1" class="new" title="Algernon Sidney (صفحه وجود ندارد)">Sidney</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B3%DB%8C%D8%B3" title="امانوئل ژوزف سیس">Sieyès</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ابراهیم شناسی">Şinasi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%86_%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="جین چارلز لئونارد دی سیسموندی">Sismondi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">Smith</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">Spencer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">Spinoza</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%84" title="مادام دو استائل">Staël</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88_%DB%8C%D9%88%D9%87%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کارلو یوهو استالبرگ">Ståhlberg</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لورنز فون اشتاین">Stein</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%87_%D8%B7%D9%87%D8%B7%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="رفاعه طهطاوی">Tahtawi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tao_Xingzhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tao Xingzhi (صفحه وجود ندارد)">Tao</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivan_Tav%C4%8Dar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Tavčar (صفحه وجود ندارد)">Tavčar</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="آگوستن تیری">Thierry</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="یوهان رودلف توربک (صفحه وجود ندارد)">Thorbecke</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%88" title="هنری دیوید ثورو">Thoreau</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%84" title="الکسی دو توکویل">توکویل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine_Destutt_de_Tracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine Destutt de Tracy (صفحه وجود ندارد)">Tracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Willem_Treub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Willem Treub (صفحه وجود ندارد)">Treub</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%D9%84%DA%86" title="ارنست ترلچ">Troeltsch</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%88" title="آن روبر ژاک تورگو">Turgot</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%88%D8%B3" title="الفتریوس ونیزلوس">Venizelos</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="لستر فرانک وارد">Ward</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="ماکس وبر">وبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مری ولستون‌کرافت">Wollstonecraft</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88" title="ماریا زامبرانو">Zambrano</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Organisations</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Africa_Liberal_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Africa Liberal Network (صفحه وجود ندارد)">Africa Liberal Network</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alliance_of_Liberals_and_Democrats_for_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alliance of Liberals and Democrats for Europe (صفحه وجود ندارد)">Alliance of Liberals and Democrats for Europe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alliance_of_Liberals_and_Democrats_for_Europe_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alliance of Liberals and Democrats for Europe Party (صفحه وجود ندارد)">Alliance of Liberals and Democrats for Europe Party</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arab_Liberal_Federation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arab Liberal Federation (صفحه وجود ندارد)">Arab Liberal Federation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Council_of_Asian_Liberals_and_Democrats&action=edit&redlink=1" class="new" title="Council of Asian Liberals and Democrats (صفحه وجود ندارد)">Council of Asian Liberals and Democrats</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Democratic_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Democratic Party (صفحه وجود ندارد)">European Democratic Party</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Liberal_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Liberal Youth (صفحه وجود ندارد)">European Liberal Youth</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Party_for_Individual_Liberty&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Party for Individual Liberty (صفحه وجود ندارد)">European Party for Individual Liberty</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اتحاد بین‌المللی احزاب لیبرترین">اتحاد بین‌المللی احزاب لیبرترین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Federation_of_Liberal_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Federation of Liberal Youth (صفحه وجود ندارد)">International Federation of Liberal Youth</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="بین‌الملل لیبرال">بین‌الملل لیبرال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Network_for_Latin_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Network for Latin America (صفحه وجود ندارد)">Liberal Network for Latin America</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="رده:حزب‌های لیبرال">حزب‌های لیبرال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_South_East_European_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal South East European Network (صفحه وجود ندارد)">Liberal South East European Network</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Liberalism (صفحه وجود ندارد)">Liberalism Portal</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q9312#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q9312#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9312#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000122824025">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/82088490">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/82088490">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90066754">نروژ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000039157">شیلی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX1002482">اسپانیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11909393p">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11909393p">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058520132406706">کاتالونیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118559796">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/CFIV000707">ایتالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007263690005171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79021614">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000015134&P_CON_LNG=ENG">لتونی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00445131">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19990004171&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35259064">استرالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nlg.gr/resource/authority/record61881">یونان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://librarian.nl.go.kr/LI/contents/L20101000000.do?id=KAC199614392">کره</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000100107&local_base=nsk10">کرواسی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p06840753X">هلند</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810530647305606">لهستان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/192570">سوئد</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_76293">واتیکان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نهادهای پژوهش هنری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rkd.nl/en/explore/artists/447563">هنرمندان آرکی‌دی (هلند)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500107055">نام هنرمندان (گتی)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.deutsche-biographie.de/pnd118559796.html?language=en">آلمان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پایگاه‌های دادهٔ علمی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA00159992?l=en">ساینی (ژاپن)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholar.google.com/citations?user=xJTpOQ8AAAAJ">گوگل اسکالر</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mathscinet.ams.org/mathscinet/MRAuthorID/97940">مث‌سای‌نوت</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=106921">پروژهٔ تبارشناسی ریاضیات</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=55978295100">نویسنده اسکوپوس</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zbmath.org/authors/?q=ai:kant.immanuel">zbMATH</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/31763/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/871df78f-da37-417c-a898-a5de1f9a7ef0">هنرمند</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="موزیک‌برینز">موزیک‌برینز</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%88_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریرو (شناسه)">ریرو (سوئیس)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A000096927">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w62r3q53">شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/02694507X">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%88" title="تروو">تروو (استرالیا)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/886004">1</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ایمانوئل_کانت&oldid=40390099">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ایمانوئل_کانت&oldid=40390099</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="رده:اخلاق وظیفه‌گرا">اخلاق وظیفه‌گرا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:اخلاق‌گرایان اهل آلمان">اخلاق‌گرایان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="رده:استادان دانشگاه کونیگسبرگ، پروس">استادان دانشگاه کونیگسبرگ، پروس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="رده:اعضای فرهنگستان علوم پروس">اعضای فرهنگستان علوم پروس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:افراد آلمانی اسکاتلندی‌تبار">افراد آلمانی اسکاتلندی‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:انسان‌شناسان اهل آلمان">انسان‌شناسان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:انسان‌شناسان سده ۱۹ (میلادی)">انسان‌شناسان سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="رده:اهالی پروس خاوری">اهالی پروس خاوری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:اهالی پروس در سده ۱۸ (میلادی)">اهالی پروس در سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:اهالی پروس در سده ۱۹ (میلادی)">اهالی پروس در سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="رده:اهالی کالینینگراد">اهالی کالینینگراد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="رده:اهالی کونیگسبرگ، پروس">اهالی کونیگسبرگ، پروس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:ایدئالیست‌ها">ایدئالیست‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:ایدئالیسم آلمانی">ایدئالیسم آلمانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="رده:ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%88%D8%AE%DB%8C" title="رده:پژوهشگران شوخی">پژوهشگران شوخی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:تاریخ ایده‌ها">تاریخ ایده‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="رده:تاریخ فلسفه‌های اخلاق">تاریخ فلسفه‌های اخلاق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:تاریخ منطق">تاریخ منطق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:جستارنویسان اهل آلمان">جستارنویسان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:خردگرایان">خردگرایان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%AF%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="رده:دانش‌آموختگان دانشگاه کونیگسبرگ">دانش‌آموختگان دانشگاه کونیگسبرگ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B4_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:درگذشتگان ۱۸۰۴ (میلادی)">درگذشتگان ۱۸۰۴ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B7%DB%B2%DB%B4_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:زادگان ۱۷۲۴ (میلادی)">زادگان ۱۷۲۴ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="رده:شناخت‌شناسان">شناخت‌شناسان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رده:عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" title="رده:فرافیلسوفان">فرافیلسوفان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:فلسفه جنسیت‌گرایی">فلسفه جنسیت‌گرایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="رده:فلسفه کانت">فلسفه کانت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان آلمانی‌زبان">فیلسوفان آلمانی‌زبان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" title="رده:فیلسوفان آموزش و پرورش">فیلسوفان آموزش و پرورش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="رده:فیلسوفان اخلاق">فیلسوفان اخلاق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:فیلسوفان ادبیات">فیلسوفان ادبیات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان اهل آلمان">فیلسوفان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:فیلسوفان تاریخ">فیلسوفان تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تمایلات جنسی">فیلسوفان تمایلات جنسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="رده:فیلسوفان جنگ">فیلسوفان جنگ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رده:فیلسوفان دین">فیلسوفان دین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="رده:فیلسوفان ذهن">فیلسوفان ذهن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:فیلسوفان سده ۱۸ (میلادی)">فیلسوفان سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان">فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="رده:فیلسوفان طبیعی">فیلسوفان طبیعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رده:فیلسوفان عصر روشنگری">فیلسوفان عصر روشنگری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فیلسوفان علم">فیلسوفان علم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="رده:فیلسوفان فرهنگ">فیلسوفان فرهنگ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="رده:فیلسوفان قاره‌ای">فیلسوفان قاره‌ای</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="رده:فیلسوفان قانون">فیلسوفان قانون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="رده:فیلسوفان کانتی">فیلسوفان کانتی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="رده:فیلسوفان مسیحی">فیلسوفان مسیحی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:فیلسوفان منطق">فیلسوفان منطق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="رده:فیلسوفان هنر">فیلسوفان هنر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:لوتریان‌های اهل آلمان">لوتریان‌های اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:لیبرال‌های کلاسیک اهل آلمان">لیبرال‌های کلاسیک اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:مربیان">مربیان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:مقاله‌نویسان سده ۱۸ (میلادی)">مقاله‌نویسان سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:مقاله‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)">مقاله‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:ملی‌گرایان اهل آلمان">ملی‌گرایان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رده:منتقدان اجتماعی">منتقدان اجتماعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="رده:منتقدان فرهنگی">منتقدان فرهنگی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:منطق‌دانان اهل آلمان">منطق‌دانان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="رده:منطق‌دانان">منطق‌دانان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:ندانم‌گرایان اهل آلمان">ندانم‌گرایان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="رده:نظریه‌پردازان تمدن غرب">نظریه‌پردازان تمدن غرب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:نظریه‌پردازان خردگرایی">نظریه‌پردازان خردگرایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نظریه‌پردازان سیاست اهل آلمان">نظریه‌پردازان سیاست اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:نظریه‌پردازان سیاست">نظریه‌پردازان سیاست</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:نویسندگان دین و علم">نویسندگان دین و علم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان">نویسندگان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان">نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:نویسندگان غیرداستانی سده ۱۸ (میلادی)">نویسندگان غیرداستانی سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:نویسندگان فلسفه">نویسندگان فلسفه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان">نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نویسندگان مرد غیرداستانی اهل آلمان">نویسندگان مرد غیرداستانی اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="رده:هستی‌شناسان">هستی‌شناسان</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D9%85%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است">مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان">صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="رده:زندگی‌نامه‌های دارای امضاء">زندگی‌نامه‌های دارای امضاء</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7" title="رده:مقاله‌ها با اچ‌کاردها">مقاله‌ها با اچ‌کاردها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند">مقاله‌هایی که از جعبه‌های اطلاعات افراد با پارامتر دین یا مذهب استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان آلمانی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان آلمانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_Lang-xx_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از الگوهای Lang-xx استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از الگوهای Lang-xx استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان عبری">مقاله‌های دارای واژگان به زبان عبری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان لاتین">مقاله‌های دارای واژگان به زبان لاتین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BIBSYS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CANTICN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ICCU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LNB" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLG" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLK" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NSK" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NTA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_PLWABN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SELIBR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VcBA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RKDartists" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ULAN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_DTBIO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CINII" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Google_Scholar" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Google Scholar">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Google Scholar</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MATHSN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MATHSN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MATHSN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MGP" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Scopus" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Scopus">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Scopus</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ZBMATH" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MusicBrainz" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RERO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SNAC-ID" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Trove" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%B3%DB%B8_%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="رده:داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۸ عنصر">داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۸ عنصر</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۱:۰۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-llpj7","wgBackendResponseTime":215,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.212","walltime":"1.619","ppvisitednodes":{"value":6330,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":580821,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":16954,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":39,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":160928,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1044.574 1 -total"," 25.57% 267.072 2 الگو:پانویس"," 14.16% 147.863 1 الگو:جعبه_اطلاعات_فیلسوف"," 13.54% 141.411 1 الگو:Infobox_person"," 13.18% 137.630 25 الگو:Navbox"," 9.97% 104.135 1 الگو:ایمانوئل_کانت"," 9.56% 99.824 3 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 9.21% 96.239 1 الگو:Cite_journal"," 8.92% 93.212 1 الگو:صفحه_نویسنده_در_آمازون"," 8.69% 90.808 5 الگو:یادکرد_کتاب"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.521","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15152424,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-gsjw8","timestamp":"20241124100129","ttl":21600,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0627\u06cc\u0645\u0627\u0646\u0648\u0626\u0644 \u06a9\u0627\u0646\u062a","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9312","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9312","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-07-16T11:00:17Z","dateModified":"2024-09-29T01:07:21Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/dd\/Kant_gemaelde_1.jpg","headline":"\u0641\u06cc\u0644\u0633\u0648\u0641 \u0622\u0644\u0645\u0627\u0646\u06cc"}</script> </body> </html>