CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"/> <title>Christendom - Wikikids</title> <script>document.documentElement.className="client-js";RLCONF={"wgBreakFrames":!1,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"7e81e36c7b3ff99499d55e49","wgCSPNonce":!1,"wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":!1,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Christendom","wgTitle":"Christendom","wgCurRevisionId":908341,"wgRevisionId":908341,"wgArticleId":5132,"wgIsArticle":!0,"wgIsRedirect":!1,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Woordenschat","Christendom","Religie"],"wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Christendom","wgRelevantArticleId":5132,"wgIsProbablyEditable":!1,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":!1,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgVisualEditor":{ "pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":!1};RLSTATE={"site.styles":"ready","noscript":"ready","user.styles":"ready","user":"ready","user.options":"loading","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","mediawiki.toc.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.startup","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.gadget.EditCount2","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.implement("user.options@1hzgi",function($,jQuery,require,module){/*@nomin*/mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});mw.user.options.set({"variant":"nl"}); });});</script> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cmediawiki.toc.styles%7Cskins.vector.styles.legacy&only=styles&skin=vector"/> <script async="" src="/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""/> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"/> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.35.13"/> <link rel="shortcut icon" href="/favicon.ico"/> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/opensearch_desc.php" title="Wikikids (nl)"/> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="https://wikikids.nl/api.php?action=rsd"/> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikikids Atom-feed" href="/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"/>  </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Christendom rootpage-Christendom skin-vector action-view skin-vector-legacy"> <div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice" class="mw-body-content"><div id="localNotice" lang="nl" dir="ltr"><p><span class="plainlinks"><b><a href="/Speciaal:GebruikerAanmaken" title="Speciaal:GebruikerAanmaken">Verbeter WikiKids vandaag nog!</a></b></span> </p></div></div> <div class="mw-indicators mw-body-content"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading" lang="nl">Christendom</h1> <div id="bodyContent" class="mw-body-content"> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikikids</div> <div id="contentSub"></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naar navigatie springen</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Naar zoeken springen</a> <div id="mw-content-text" lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div class="mw-parser-output"><table align="center" class="toccolours"> <tbody><tr align="center"> <td><a href="/Bestand:Deus_Christianity_KL.png" class="image"><img alt="Deus Christianity KL.png" src="/images/thumb/9/93/Deus_Christianity_KL.png/40px-Deus_Christianity_KL.png" decoding="async" width="40" height="40" srcset="/images/thumb/9/93/Deus_Christianity_KL.png/60px-Deus_Christianity_KL.png 1.5x, /images/thumb/9/93/Deus_Christianity_KL.png/80px-Deus_Christianity_KL.png 2x" /></a> </td> <td>Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! <a href="/Portaal:Christendom" title="Portaal:Christendom"><b>Klik hier</b></a> om het portaal te bekijken! <br /> </td></tr></tbody></table> <table align="right" width="180px" style="padding:0.3em; margin-left:15px; border:3px solid #A3B1BF; background:#f5faff; text-align:left; font-size:95%; padding:0px; line-height:1.5em;"> <tbody><tr> <td style="padding:0.3em; background-color:#cee0f2; text-align:center; line-height:2.5em;"><a class="mw-selflink selflink">Christendom</a> </td></tr> <tr> <td style="padding:0.1em; font-size:0.9em; background-color:#cee0f2; text-align:center;"><font color="blue"><i><b>Artikelen</b></i></font> </td></tr> <tr> <td style="font-size: 85%;"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Christendom</a></li> <li><a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a></li> <li><a href="/Kerst" title="Kerst">Kerst</a></li> <li><a href="/Aswoensdag" title="Aswoensdag">Aswoensdag</a></li> <li><a href="/Palmzondag" title="Palmzondag">Palmzondag</a></li> <li><a href="/Witte_Donderdag" title="Witte Donderdag">Witte Donderdag</a></li> <li><a href="/Goede_Vrijdag" title="Goede Vrijdag">Goede Vrijdag</a></li> <li><a href="/Pasen" title="Pasen">Pasen</a></li> <li><a href="/Hemelvaartsdag" title="Hemelvaartsdag">Hemelvaartsdag</a></li> <li><a href="/Pinksteren" title="Pinksteren">Pinksteren</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td style="padding:0.1em; font-size:0.9em; background-color:#cee0f2; text-align:center;"><font color="green"><i><b>Gebeurtenissen</b></i></font> </td></tr> <tr> <td style="font-size: 85%;"> <ul><li><a href="/Christenvervolging" title="Christenvervolging">Christenvervolging</a></li> <li><a href="/Beeldenstorm" title="Beeldenstorm">Beeldenstorm</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td style="padding:0.1em; font-size:0.9em; background-color:#cee0f2; text-align:center;"><font color="red"><i><b>Personen</b></i></font> </td></tr> <tr> <td style="font-size: 85%;"> <ul><li><a href="/Christen" title="Christen">Christen</a></li> <li><a href="/Dominee" class="mw-redirect" title="Dominee">Dominee</a></li> <li><a href="/Paus" title="Paus">Paus</a></li> <li><a href="/Bisschop" title="Bisschop">Bisschop</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td style="padding:0.1em; font-size:0.9em; background-color:#cee0f2; text-align:center;"><font color="blue"><i><b>Stromingen</b></i></font> </td></tr> <tr> <td style="font-size: 85%;"> <ul><li><a href="/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">Rooms-Katholieke Kerk</a></li> <li><a href="/Protestantse_Kerk" class="mw-redirect" title="Protestantse Kerk">Protestantse Kerk</a></li> <li><a href="/Oosters-Orthodoxe_Kerk" title="Oosters-Orthodoxe Kerk">Oosters-Orthodoxe Kerk</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:102px;"><a href="/Bestand:Christian_Cross_icon.svg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Christian_Cross_icon.svg/langnl-100px-Christian_Cross_icon.svg.png" decoding="async" width="100" height="150" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Christian_Cross_icon.svg/langnl-150px-Christian_Cross_icon.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Christian_Cross_icon.svg/langnl-200px-Christian_Cross_icon.svg.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Christian_Cross_icon.svg" class="internal" title="Groter"></a></div>Het kruis waar Jezus aan stierf is het symbool van het christendom</div></div></div> <table cellpadding="2" cellspacing="0" style="float:right; clear:right; text-align:center; width:210px; margin:0 0 1em 1em; border:1px solid #ccc; background-color:#FFFFFF; font-size:85%;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:#D8BFD8; text-align:center"><big><span style="color:#FFFFFF; font-size:105%"><b>Hogere macht in het universum</b></span></big> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#FFFFFF; text-align:center"><div class="center"><div class="floatnone"><a href="/Bestand:Emanation_1.png" class="image"><img alt="Emanation 1.png" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Emanation_1.png/210px-Emanation_1.png" decoding="async" width="210" height="158" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Emanation_1.png/315px-Emanation_1.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Emanation_1.png/420px-Emanation_1.png 2x" /></a></div></div> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #D8BFD8;"><span style="color:#FFFFFF;"><center><b>Namen</b></center></span><div style="background-color: #FFFFFF;"> <center><a href="/God" title="God">God</a> 路 <a href="/Allah" title="Allah">Allah</a> 路 <a href="/Jahweh" title="Jahweh">Jahweh</a> 路 <a href="/Brahman" title="Brahman">Brahman</a> 路 <a href="/Waheguru" title="Waheguru">Waheguru</a> 路 <a href="/Tao" title="Tao">Tao</a></center> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #D8BFD8;"><span style="color:#FFFFFF;"><center><b>Geloofsovertuigingen</b></center></span><div style="background-color: #FFFFFF;"> <center><a href="/Monothe%C3%AFsme" title="Monothe茂sme">Monothe茂sme</a> 路 <a href="/Polythe%C3%AFsme" title="Polythe茂sme">Polythe茂sme</a> 路 <a href="/Panthe%C3%AFsme" title="Panthe茂sme">Panthe茂sme</a> 路 <a href="/De%C3%AFsme" title="De茂sme">De茂sme</a> 路 <a href="/Pande%C3%AFsme" title="Pande茂sme">Pande茂sme</a> 路 <a href="/Agnosticisme" title="Agnosticisme">Agnosticisme</a> 路 <a href="/Athe%C3%AFsme" title="Athe茂sme">Athe茂sme</a></center> </div></div> </div></td></tr> <tr> <td><div style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #D8BFD8;"><span style="color:#FFFFFF;"><center><b>Godsdiensten</b></center></span><div style="background-color: #FFFFFF;"> <center><a class="mw-selflink selflink">Christendom</a> 路 <a href="/Jodendom" title="Jodendom">Jodendom</a> 路 <a href="/Islam" title="Islam">Islam</a> 路 <a href="/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoe茂sme">Hindoe茂sme</a> 路 <a href="/Boeddhisme" title="Boeddhisme">Boeddhisme</a></center> </div></div> </div></td></tr></tbody></table> <p>Het <b>christendom</b> is een <a href="/Monothe%C3%AFsme" title="Monothe茂sme">monothe茂stisch</a> <a href="/Religie" title="Religie">geloof</a>, waarin de <a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a> en <a href="/Jezus_Christus" title="Jezus Christus">Jezus Christus</a> centraal staan. Het is een wereldreligie en tevens de grootste godsdienst ter wereld, gevolgd door de <a href="/Islam" title="Islam">islam</a>. </p><p>Christenen geloven in 茅茅n God, die toch uit <a href="/Drie-eenheid" title="Drie-eenheid">Drie Personen</a> bestaat (de zogeheten drie-eenheid), namelijk <a href="/God_de_Vader" title="God de Vader">God de Vader</a>, zijn zoon <a href="/Jezus_Christus" title="Jezus Christus">Jezus Christus</a> en de <a href="/Heilige_Geest" title="Heilige Geest">Heilige Geest</a>. Ze geloven ook dat God de <a href="/Aarde_(planeet)" title="Aarde (planeet)">aarde</a> en de <a href="/Hemel" title="Hemel">Hemel</a> heeft geschapen (<a href="/Schepping" title="Schepping">Schepping</a>). Toen de <span id="woordenboek1" style="display:none;cursor:help;border-bottom:1px dotted #960">zonde<sup> <img alt="Vraagteken2.png" src="/images/thumb/b/b2/Vraagteken2.png/10px-Vraagteken2.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="/images/thumb/b/b2/Vraagteken2.png/15px-Vraagteken2.png 1.5x, /images/thumb/b/b2/Vraagteken2.png/20px-Vraagteken2.png 2x" /></sup></span><span id="woordenboekX1">zonde <sup><img alt="Vraagteken2.png" src="/images/thumb/b/b2/Vraagteken2.png/10px-Vraagteken2.png" decoding="async" width="10" height="10" srcset="/images/thumb/b/b2/Vraagteken2.png/15px-Vraagteken2.png 1.5x, /images/thumb/b/b2/Vraagteken2.png/20px-Vraagteken2.png 2x" /></sup></span> de wereld in kwam, zond hij zijn zoon Jezus Christus om de mensheid daarvan te bevrijden. Hij is als het ware de grondlegger (oprichter) van het Christendom, dat voortgekomen is uit het <a href="/Jodendom" title="Jodendom">Jodendom</a>. </p><p>Christenen geloven dat in het <a href="/Oude_Testament" title="Oude Testament">Oude Testament</a> van de <a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a> deze bevrijding al werd aangekondigd. Christenen hebben heel verschillende opvattingen over de betekenis van Jezus' dood aan het kruis en zijn verrijzenis uit de dood. Wie Jezus als Redder aanneemt, en wie hem volgt, zal volgens veel christenen uiteindelijk na de dood voor altijd <a href="/Hemel" title="Hemel">in de Hemel zijn</a>, want daar zit <a href="/God" title="God">God</a>. Volgen van Jezus doe je door God te zoeken en je naaste lief te hebben. </p><p>In Nederland zijn er drie christelijke politieke partijen: Christen-Democratisch App猫l (CDA), Christenunie (CU) en Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP). </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="nl" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Inhoud</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Inhoud"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Inhoud</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Aantallen_en_groei"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Aantallen en groei</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Belangrijkste_gewoonten"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Belangrijkste gewoonten</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#Bijbel"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Bijbel</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Belangrijke_gedenkdagen"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Belangrijke gedenkdagen</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Bidden"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Bidden</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Kerk"><span class="tocnumber">3.4</span> <span class="toctext">Kerk</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#Geschiedenis"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Geschiedenis</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#De_eerste_eeuwen_van_het_christendom"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">De eerste eeuwen van het christendom</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#Het_christendom_in_het_Romeinse_Rijk"><span class="tocnumber">4.2</span> <span class="toctext">Het christendom in het Romeinse Rijk</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#De_middeleeuwen"><span class="tocnumber">4.3</span> <span class="toctext">De middeleeuwen</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#Protestantisme_en_afsplitsing"><span class="tocnumber">4.4</span> <span class="toctext">Protestantisme en afsplitsing</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#Humanisme.2Frenaissance"><span class="tocnumber">4.5</span> <span class="toctext">Humanisme/renaissance</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#De_laatste_eeuwen"><span class="tocnumber">4.6</span> <span class="toctext">De laatste eeuwen</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#Galerij"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Galerij</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#Videoclips"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Videoclips</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#Externe_links"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Externe links</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-18"><a href="#Bronnen"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Bronnen</span></a></li> </ul> </div> <h2><span class="mw-headline" id="Inhoud">Inhoud</span></h2> <p>Volgens het christelijke geloof werden <a href="/Adam_en_Eva" title="Adam en Eva">Adam en Eva</a> verleid om (van de boom waar ze niet van mochten eten toch te eten) zonde te doen. Daarom mochten ze voortaan niet meer in het <a href="/Paradijs" title="Paradijs">paradijs</a> bij God verblijven en verloren ze hun onsterfelijkheid. Het verhaal symboliseert de verleiding waar alle mensen aan bloot staan, namelijk niet het volgen van God, maar doen waar ze zelf zin in hebben. </p><p>Christenen geloven dat <a href="/Jezus_Christus" title="Jezus Christus">Jezus Christus</a> naar de aarde kwam om de mensheid van deze straf (ook wel vloek) te verlossen (vandaar zijn naam "Messias"). Volgens het christelijk geloof is Jezus geboren in Bethlehem (wat men viert met <a href="/Kerst" title="Kerst">Kerst</a>). Jezus heeft aan het eind van Zijn leven afgerekend met de zonde en straf, door de doodstraf te ondergaan, de <a href="/Kruisiging" title="Kruisiging">kruisiging</a>, die de mens eigenlijk had verdiend. </p><p>Vervolgens heeft hij de <a href="/Dood" title="Dood">dood</a> overwonnen. Jezus werd begraven en is weer levend gemaakt door zijn Hemelse Vader. Zo heeft hij ervoor gezorgd dat de mens niet meer voor eeuwig hoeft te sterven, maar na zijn dood naar God kan gaan. Daarna is hij, volgens het Christendom, teruggegaan naar de Vader in de hemel (met <a href="/Hemelvaartsdag" title="Hemelvaartsdag">hemelvaartsdag</a>). Daarna werden de volgelingen van Jezus ge茂nspireerd door de <a href="/Heilige_Geest" title="Heilige Geest">Heilige Geest</a> (met <a href="/Pinksteren" title="Pinksteren">Pinksteren</a>) en zijn begonnen met het vertellen van het <a href="/Evangelie" title="Evangelie">evangelie</a>, ofwel het verhaal van Jezus. Vanaf het begin ondervonden de <a href="/Apostel" title="Apostel">apostelen</a> en de andere christenen veel weerstand, want ze vertelden iets geheel nieuws. Al in het jaar 64 werden de christenen met honderden tegelijk vermoord door keizer <a href="/Nero" title="Nero">Nero</a> na de brand van <a href="/Rome" title="Rome">Rome</a>. Waarschijnlijk hebben sommigen van hen Jezus zelf ontmoet. </p><p>De christenen geloven dat Jezus terug zal komen op de <a href="/Dag_des_Oordeels" class="mw-redirect" title="Dag des Oordeels">Oordeelsdag</a>. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Aantallen_en_groei">Aantallen en groei</span></h2> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:452px;"><a href="/Bestand:Christianity_percentage_by_country_(2008).png" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Christianity_percentage_by_country_%282008%29.png/450px-Christianity_percentage_by_country_%282008%29.png" decoding="async" width="450" height="210" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Christianity_percentage_by_country_%282008%29.png/675px-Christianity_percentage_by_country_%282008%29.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Christianity_percentage_by_country_%282008%29.png/900px-Christianity_percentage_by_country_%282008%29.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Christianity_percentage_by_country_(2008).png" class="internal" title="Groter"></a></div>Verspreiding van het christendom over de wereld</div></div></div> <p>Het aantal christenen op de wereld wordt geschat op ongeveer 2,4 miljard, waarvan 50% <a href="/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">rooms-katholiek</a> is. Ongeveer 37% is <a href="/Protestantisme" title="Protestantisme">protestants</a> of <a href="/Anglicaanse_Kerk" title="Anglicaanse Kerk">anglicaans</a>. 12% is <a href="/Oosters-orthodox" class="mw-redirect" title="Oosters-orthodox">oosters-orthodox</a>, terwijl 0,4% de leer van de <a href="/Jehova%27s_getuigen" title="Jehova's getuigen">Jehova's getuigen</a> aanhangt. </p><p>Het Christendom groeide tot 2015 het snelst op de wereld, vanaf 2015 haalde de <a href="/Islam" title="Islam">islam</a> het Christendom in, hiermee is het christendom de religie die het op een na snelst groeit. In verschillende delen van de wereld, met name in <a href="/China" class="mw-redirect" title="China">China</a>, groeit het Christendom erg snel. Er wordt verwacht dat in 2050 het Christendom daar het grootste geloof wordt met ruim 250 miljoen gelovigen. Elke dag komen er 10.000 nieuwe christenen bij in China. Op de wereld zelf komen er dagelijks bijna 100.000 nieuwe christenen bij. De mensen die het Christendom verlaten door bijvoorbeeld athe茂st te worden of zich te bekeren tot een ander religie is dagelijks zo'n 1000 mensen. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Belangrijkste_gewoonten">Belangrijkste gewoonten</span></h2> <h3><span class="mw-headline" id="Bijbel">Bijbel</span></h3> <div style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 2.5em; font-size:95%;" role="note"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Farm-Fresh_bullet_go.png" decoding="async" width="32" height="32" /> <i>Zie ook: <a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a> voor meer informatie</i></div> <p>De Bijbel staat centraal voor de christenen, omdat zij geloven dat dit het woord van God is. </p><p>De Bijbel bestaat uit twee delen: het <a href="/Oude_Testament" title="Oude Testament">Oude</a> en <a href="/Nieuwe_Testament" title="Nieuwe Testament">Nieuwe Testament</a>. In het Oude Testament staan vooral verhalen over de geschiedenis van het Joodse volk, leefregels, spreuken en liederen. Het Oude Testament is hetzelfde als de joodse <a href="/Tenach" title="Tenach">Tenach</a>. In het Nieuwe Testament staan vooral verhalen over het leven van Jezus, over zijn eerste volgelingen, en brieven uit de begintijd van het christendom. </p> <table class="navigatiesjabloon" style="width:100%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-7px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8;" cellpadding="0"> <tbody><tr> <th><a href="/Bestand:Black_Star_of_David.svg" class="image" title="Zwarte Davidster"><img alt="Zwarte Davidster" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Black_Star_of_David.svg/langnl-17px-Black_Star_of_David.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Black_Star_of_David.svg/langnl-26px-Black_Star_of_David.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Black_Star_of_David.svg/langnl-34px-Black_Star_of_David.svg.png 2x" /></a> </th> <th style="width:100%; font-size:12px; padding:3px 0; text-align:center; background-color:#ccccff; color:black;"><a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbelboeken</a> </th> <th><a href="/Bestand:Christian_Cross_icon.svg" class="image" title="Kruis"><img alt="Kruis" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Christian_Cross_icon.svg/langnl-13px-Christian_Cross_icon.svg.png" decoding="async" width="13" height="20" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Christian_Cross_icon.svg/langnl-20px-Christian_Cross_icon.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Christian_Cross_icon.svg/langnl-26px-Christian_Cross_icon.svg.png 2x" /></a> </th></tr> <tr> <td align="center" style="font-size:12px; padding:3px 0;" colspan="3"><table class="vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background: transparent; margin: 0px auto 0px auto; text-align: left;"><tbody><tr><td style="text-align: right;"><b>Wet:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Genesis" title="Genesis">Genesis</a> 路 <a href="/Exodus" title="Exodus">Exodus</a> 路 <a href="/Leviticus" title="Leviticus">Leviticus</a> 路 <a href="/Numeri" title="Numeri">Numeri</a> 路 <a href="/Deuteronomium" title="Deuteronomium">Deuteronomium</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Geschiedenis:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Jozua" title="Jozua">Jozua</a> 路 <a href="/Richteren" title="Richteren">Richteren</a> 路 <a href="/Ruth" title="Ruth">Ruth</a> 路 <a href="/1_Samuel" title="1 Samuel">1 Samuel</a> 路 <a href="/2_Samuel" title="2 Samuel">2 Samuel</a> 路 <a href="/1_Koningen" title="1 Koningen">1 Koningen</a> 路 <a href="/index.php?title=2_Koningen&action=edit&redlink=1" class="new" title="2 Koningen (de pagina bestaat niet)">2 Koningen</a> 路 <a href="/1_Kronieken" title="1 Kronieken">1 Kronieken</a> 路 <a href="/2_Kronieken" title="2 Kronieken">2 Kronieken</a> 路 <a href="/Ezra" title="Ezra">Ezra</a> 路 <a href="/Nehemia" title="Nehemia">Nehemia</a> 路 <a href="/Esther" title="Esther">Esther</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Wijsheid:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Job_(boek)" title="Job (boek)">Job</a> 路 <a href="/Psalmen" title="Psalmen">Psalmen</a> 路 <a href="/Spreuken_(boek)" title="Spreuken (boek)">Spreuken</a> 路 <a href="/Prediker" title="Prediker">Prediker</a> 路 <a href="/Hooglied" title="Hooglied">Hooglied</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Grote profeten:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Jesaja" title="Jesaja">Jesaja</a> 路 <a href="/Jeremia" title="Jeremia">Jeremia</a> 路 <a href="/Klaagliederen" title="Klaagliederen">Klaagliederen</a> 路 <a href="/Ezechi%C3%ABl" title="Ezechi毛l">Ezechi毛l</a> 路 <a href="/Dani%C3%ABl" title="Dani毛l">Dani毛l</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Kleine profeten:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Hosea" title="Hosea">Hosea</a> 路 <a href="/Jo%C3%ABl" title="Jo毛l">Jo毛l</a> 路 <a href="/Amos" class="mw-redirect" title="Amos">Amos</a> 路 <a href="/Obadja" title="Obadja">Obadja</a> 路 <a href="/Jona" title="Jona">Jona</a> 路 <a href="/Micha" title="Micha">Micha</a> 路 <a href="/Nahum" title="Nahum">Nahum</a> 路 <a href="/Habakuk" title="Habakuk">Habakuk</a> 路 <a href="/Sefanja" title="Sefanja">Sefanja</a> 路 <a href="/index.php?title=Haggai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haggai (de pagina bestaat niet)">Haggai</a> 路 <a href="/index.php?title=Zacharia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zacharia (de pagina bestaat niet)">Zacharia</a> 路 <a href="/index.php?title=Maleachi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maleachi (de pagina bestaat niet)">Maleachi</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><hr /></td><td style="padding-left: 4px;"><hr /></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Evangeli毛n:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Matthe%C3%BCs_(boek)" title="Matthe眉s (boek)">Matthe眉s</a> 路 <a href="/Marcus" class="mw-redirect" title="Marcus">Marcus</a> 路 <a href="/Evangelie_volgens_Lucas" title="Evangelie volgens Lucas">Lucas</a> 路 <a href="/Johannes" class="mw-redirect" title="Johannes">Johannes</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Eerste gemeente:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Handelingen" title="Handelingen">Handelingen</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Brieven van Paulus:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Romeinen_(boek)" title="Romeinen (boek)">Romeinen</a> 路 <a href="/1_Korinthe" title="1 Korinthe">1 Korinthe</a> 路 <a href="/2_Korinthe" title="2 Korinthe">2 Korinthe</a> 路 <a href="/Galaten" title="Galaten">Galaten</a> 路 <a href="/Efeziers" title="Efeziers">Efeziers</a> 路 <a href="/Filippenzen" title="Filippenzen">Filippenzen</a> 路 <a href="/Kolossenzen" title="Kolossenzen">Kolossenzen</a> 路 <a href="/1_Tessalonicenzen" title="1 Tessalonicenzen">1 Tessalonicenzen</a> 路 <a href="/2_Tessalonicenzen" title="2 Tessalonicenzen">2 Tessalonicenzen</a> 路 <a href="/1_Timote%C3%BCs" title="1 Timote眉s">1 Timote眉s</a> 路 <a href="/2_Timote%C3%BCs" title="2 Timote眉s">2 Timote眉s</a> 路 <a href="/Titus" class="mw-redirect" title="Titus">Titus</a> 路 <a href="/Filemon" title="Filemon">Filemon</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Hebree%C3%ABn" title="Hebree毛n">Hebree毛n</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Katholieke brieven:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Jakobus" title="Jakobus">Jakobus</a> 路 <a href="/1_Petrus" title="1 Petrus">1 Petrus</a> 路 <a href="/2_Petrus" title="2 Petrus">2 Petrus</a> 路 <a href="/1_Johannes" title="1 Johannes">1 Johannes</a> 路 <a href="/2_Johannes" title="2 Johannes">2 Johannes</a> 路 <a href="/3_Johannes" title="3 Johannes">3 Johannes</a> 路 <a href="/Judas_Iskariot" title="Judas Iskariot">Judas</a></td></tr><tr><td style="text-align: right;"><b>Profetie:</b></td><td style="padding-left: 4px;"><a href="/Openbaring_(boek)" title="Openbaring (boek)">Openbaring</a></td></tr></tbody></table> </td> <td valign="top"> </td></tr></tbody></table> <h3><span class="mw-headline" id="Belangrijke_gedenkdagen">Belangrijke gedenkdagen</span></h3> <ul><li><a href="/Kerst" title="Kerst">Kerst</a> - Met kerst wordt de geboorte van Jezus gevierd.</li> <li><a href="/Palmzondag" title="Palmzondag">Palmzondag</a> - de dag waarop Christus de stad <a href="/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> binnenkwam.</li> <li><a href="/Witte_Donderdag" title="Witte Donderdag">Witte Donderdag</a> - het laatste avondmaal van Jezus en de twaalf discipelen.</li> <li><a href="/Goede_Vrijdag" title="Goede Vrijdag">Goede Vrijdag</a> - de dag waarop Jezus werd <a href="/Arrestatie" class="mw-redirect" title="Arrestatie">gearresteerd</a> en werd <a href="/Kruisiging" title="Kruisiging">gekruisigd</a>.</li> <li><a href="/Stille_Zaterdag" title="Stille Zaterdag">Stille Zaterdag</a> - de dag waarop er werd gerouwd om Christus' dood.</li> <li><a href="/Pasen" title="Pasen">Pasen</a> - met Pasen vieren de christenen dat Jezus opstond uit de dood.</li> <li><a href="/Hemelvaartsdag" title="Hemelvaartsdag">Hemelvaartsdag</a> - op deze dag herdenken christenen dat Jezus terugging naar de Hemel.</li> <li><a href="/Pinksteren" title="Pinksteren">Pinksteren</a> - veertig dagen na Pasen. De uitstorting van de <a href="/Heilige_Geest" title="Heilige Geest">Heilige Geest</a>.</li></ul> <h3><span class="mw-headline" id="Bidden">Bidden</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:102px;"><a href="/Bestand:Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg/100px-Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg" decoding="async" width="100" height="129" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg/150px-Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg/200px-Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Eickemeyer_1898_vesper_bells.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Biddend christen</div></div></div> <p>Een andere belangrijke gewoonte van de christenen is het bidden. Bidden is in het christendom praten tot God. Dit wordt in een bepaalde houding gedaan: zij sluiten hun ogen en vouwen hun handen. Dit doen zij, zodat zij zich volledig kunnen concentreren op het gebed, maar ook omdat ze zich in deze houding compleet "overgeven" aan God. Met gesloten ogen en gevouwen handen is een mens immers zeer kwetsbaar. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Kerk">Kerk</span></h3> <p>Sinds het begin van het Christendom hebben christenen de gewoonte om zondag naar de kerk te gaan. De kerk is een gebedshuis waar christenen zich verzamelen om uit de Bijbel te lezen en te zingen uit de <a href="/Psalmen" title="Psalmen">Psalmen</a>. Jezus <a href="/Pasen" title="Pasen">stond op uit de dood</a> op zondag, daarom worden de bijeenkomsten altijd op zondag gehouden. </p><p>Omdat de Bijbel op verschillende manieren wordt opgevat, zijn er verschillende groepen ontstaan, die het christendom op hun eigen manier beleven. De drie grootste groepen zijn de <a href="/Katholicisme" class="mw-redirect" title="Katholicisme">katholieken</a> de <a href="/Protestantisme" title="Protestantisme">protestanten</a> en de Oosters-Orthodoxe kerken. Daarnaast bestaan er nog diverse andere groepen, die weer "afgesplitst" zijn van de drie grootste groepen. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Geschiedenis">Geschiedenis</span></h2> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="/Bestand:Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg/250px-Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg" decoding="async" width="250" height="146" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg/375px-Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg/500px-Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Jean-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_The_Christian_Martyrs%27_Last_Prayer_-_Walters_37113.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>In de Romeinse tijd werden christenen verscheurd door wilde beesten in grote arena's. De Romeinen gingen daar vaak naar toe en zagen het als een gezellig uitje voor het hele gezin.</div></div></div> <h3><span class="mw-headline" id="De_eerste_eeuwen_van_het_christendom">De eerste eeuwen van het christendom</span></h3> <div style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 2.5em; font-size:95%;" role="note"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Farm-Fresh_bullet_go.png" decoding="async" width="32" height="32" /> <i>Zie ook <a href="/Christenvervolging" title="Christenvervolging">Christenvervolging</a></i></div> <p>De christenen zijn in het heden en verleden vaak het slachtoffer van <a href="/Christenvervolging" title="Christenvervolging">christenvervolging</a> geweest. </p><p>In de eerste eeuwen werden christenen vervolgd door de <a href="/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinse overheid</a>, die toen een uitgestrekt <a href="/index.php?title=Romeins_Rijk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romeins Rijk (de pagina bestaat niet)">rijk</a> hadden. De Romeinse overheid eiste van de christenen de Romeinse afgoden te aanbidden. Deden ze dat niet, dan werden ze gemarteld en gedood. De man die tot de grootste vervolgers wordt gerekend is de Romeinse keizer <a href="/Nero" title="Nero">Nero</a>. </p><p>Maar het christendom groeide toch heel snel. In de derde eeuw na Christus had het al zo'n 300.000 volgelingen. Toen <a href="/Constantijn_de_Grote" title="Constantijn de Grote">keizer Constantijn</a> aan de macht kwam en het Romeinse Rijk veroverde, kon het christendom zich verspreiden omdat hij positief dacht over het christendom. Aan het einde van zijn leven liet hij zichzelf <a href="/Dopen" title="Dopen">dopen</a> als christen. In 380 na Christus verhief een van zijn opvolgers het christendom tot staatsgodsdienst en nam het aantal christenen verder toe. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Het_christendom_in_het_Romeinse_Rijk">Het christendom in het Romeinse Rijk</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:152px;"><a href="/Bestand:Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg/150px-Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg" decoding="async" width="150" height="220" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg/225px-Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg/300px-Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Jean_Markant_-_Kruisiging.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>In het Romeinse Rijk was een straf voor de christenen dat zij werden gekruisigd.</div></div></div> <p><b>Het begin</b> </p><p>Het christendom was 茅茅n van de vele godsdiensten in het Romeinse Rijk, maar wel een nieuwe. De Romeinen hadden hun eigen geloof. Zij geloofden in meerdere goden (<a href="/Polythe%C3%AFsme" title="Polythe茂sme">polythe茂sme</a>) en vereerden deze. Zij vonden het ook belangrijk om hun keizer te vereren; deze stond dan ook gelijk aan de goden. Bij het christendom was dit heel anders: christenen geloofden in 茅茅n god (<a href="/Monothe%C3%AFsme" title="Monothe茂sme">monothe茂sme</a>) en vereerden ook alleen deze god. </p><p>De Romeinen waren tolerant voor andere godsdiensten. Zij vonden het alleen niet goed dat de christenen maar 茅茅n god vereerden en dat ze weigerden om de keizer als god te vereren. Dit heeft ervoor gezorgd dat de christenen een aantal keer vervolgd zouden worden in het Romeinse Rijk. </p><p>De christenen waren niet geliefd in het Romeinse Rijk. Toen in het jaar 14 na Christus <a href="/Tiberius" title="Tiberius">Tiberius</a> de keizer werd van het Romeinse Rijk, stelde hij niet lang daarna <a href="/Pontius_Pilatus" title="Pontius Pilatus">Pontius Pilatus</a> aan als procurator van de de Isra毛lische landen. Hij heeft Jezus laten kruisigen. Daarna kwam er geen makkelijke periode voor de christenen. De Romeinen begonnen met het vervolgen van christenen. </p> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:152px;"><a href="/Bestand:Simple_Labarum2.svg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Simple_Labarum2.svg/langnl-150px-Simple_Labarum2.svg.png" decoding="async" width="150" height="198" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Simple_Labarum2.svg/langnl-224px-Simple_Labarum2.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Simple_Labarum2.svg/langnl-299px-Simple_Labarum2.svg.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Simple_Labarum2.svg" class="internal" title="Groter"></a></div>Hier is het labarum te zien. Dat is het teken van Christus, dat keizer Constantijn gebruikte bij zijn gewonnen slag.</div></div></div> <p>In het jaar 65 na Christus kwam keizer <a href="/Nero" title="Nero">Nero</a> aan de macht. Er was in het jaar 64 een heftige brand in Rome. Er werd gedacht dat keizer Nero dit zelf had gedaan, maar hij gaf de schuld aan de christenen. Hij liet hen hiervoor vervolgen. </p><p>In het jaar 303 vond een van de heftigste uitbarstingen tegen de christenen plaats. Keizer Diocletianus gaf de opdracht om alle gebouwen van christenen af te breken. Het werd verboden om christelijke erediensten te houden en de christelijke boeken werden verboden. </p><p>In 311 stopten de Romeinen met de vervolgingen. Zij kwamen erachter dat dit geen effect had. De christenen gingen zich steeds heftiger verzetten. </p><p><b>De groei van het christendom</b> </p><p>Het christendom is gaan groeien in het Romeinse Rijk en dit heeft meerdere oorzaken. </p><p>Een reden waarom het christendom groeide is dat er veel respect kwam voor de christenen. Zij bleven na alle vervolgingen en martelingen hun geloof trouw en waren zelfs bereid om te sterven voor hun geloof. Ook werd er gedacht dat christenen konden rekenen op een goed leven na de dood, dit kwam doordat er 茅茅n god was en de verlosser Jezus Christus. In het Romeinse Rijk was er weinig aandacht voor de arme en zwakke mensen. In het christendom was het in die tijd al belangrijk om voor zwakkere mensen te zorgen. Doordat zij voor de zwakkere mensen gingen zorgen kwamen er ook steeds meer aanhangers. </p><p>In het jaar 313 na Christus kwam keizer Constantijn aan de macht. Dit gebeurde nadat hij zijn laatste tegenstander had verslagen. De avond voor de gewonnen slag kreeg keizer Constantijn een visioen. Hierin werd door de christelijke god verteld dat hij het teken van Christus op de schilden van zijn soldaten moest schilderen, Dit waren de letters CHI (X) en RHO (P). Als hij dit zou doen, zou hem dat de overwinning opleveren. Hij schafte de vrijheid van godsdienst af. Later schafte hij ook nog de vervolging op christenen af en liet kerken bouwen op belangrijke plaatsen. </p><p>In het jaar 390 werd het christendom pas de staatsgodsdienst in het Romeinse Rijk; dit werd gedaan door keizer Theodosius. Het werd voor de Romeinen verboden om hun eigen goden te vereren. </p> <h3><span class="mw-headline" id="De_middeleeuwen">De middeleeuwen</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="/Bestand:Willibrord_(Paris,_BN_Lat._10510).jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Willibrord_%28Paris%2C_BN_Lat._10510%29.jpg/200px-Willibrord_%28Paris%2C_BN_Lat._10510%29.jpg" decoding="async" width="200" height="279" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Willibrord_%28Paris%2C_BN_Lat._10510%29.jpg/300px-Willibrord_%28Paris%2C_BN_Lat._10510%29.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Willibrord_%28Paris%2C_BN_Lat._10510%29.jpg/400px-Willibrord_%28Paris%2C_BN_Lat._10510%29.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Willibrord_(Paris,_BN_Lat._10510).jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Willibrord</div></div></div> <p>De verspreiding van het christendom in het grootste deel van <a href="/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a> kwam pas echt op gang door het werk van meerdere monniken. Bekende namen zijn <a href="/Bonifatius" title="Bonifatius">Bonifatius</a> en <a href="/Willibrordus" class="mw-redirect" title="Willibrordus">Willibrordus</a>. Vele volkeren werden bekeerd tot het christendom. Het zorgde voor wat meer rust in Europa. De volkeren die na de val van het West-Romeinse Rijk in Europa woonden, waren vaak analfabeet en barbaars. Vanaf de <a href="/Vroege_middeleeuwen" title="Vroege middeleeuwen">vroege middeleeuwen</a> ontstonden er veel christelijke <a href="/Kloosters" class="mw-redirect" title="Kloosters">kloosters</a>, die heel belangrijk waren voor een land. Ook kwamen er in steden steeds meer <a href="/Kathedraal" title="Kathedraal">kathedralen</a>. De kloosters en de kathedralen vormden het begin van de <a href="/Universiteit" title="Universiteit">universiteiten</a> in Europa. De <a href="/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a> waren dus duidelijk een tijd waarin het christendom veel groter werd. Een van de grootste leiders van de Middeleeuwen was <a href="/Karel_de_Grote" title="Karel de Grote">Karel de Grote</a>. Hij heeft de eenheid van Europa gestimuleerd omdat hij 茅茅n <a href="/Alfabet" title="Alfabet">alfabet</a> liet ontwerpen. Ook zorgde hij voor 茅茅n munteenheid. In zijn tijd werd het <a href="/Frankische_Rijk" title="Frankische Rijk">Frankische Rijk</a> goed verdedigd tegen de aanvallen van de <a href="/Vikingen" title="Vikingen">Vikingen</a>. Er werden in de kloosters veel geschriften overgeschreven, waardoor we nu veel meer weten over de tijd van voor Karel de Grote, dan in andere continenten. </p><p>In de 11e eeuw vond binnen het christendom de eerste grote scheuring plaats, toen de <a href="/Oosters-Orthodoxe_Kerk" title="Oosters-Orthodoxe Kerk">Oosters-Orthodoxe Kerk</a> zich afscheidde. De scheiding verliep met het sturen van een brief. Er kwam geen oorlog aan te pas. Pas jaren later, in 2016, zouden de rooms-katholieke Paus en de Oosters-orthodoxe patriarch elkaar de hand weer schudden. </p><p>Toen aan het eind van de middeleeuwen de Europese <a href="/Kolonisatie" class="mw-redirect" title="Kolonisatie">kolonisatie</a> op gang kwam werd het christendom ook verspreid naar andere werelddelen, zoals <a href="/Afrika" title="Afrika">Afrika</a>, <a href="/Amerika_(continent)" title="Amerika (continent)">Amerika</a> en het <a href="/Verre_Oosten" title="Verre Oosten">Verre Oosten</a>. Juist toen bleek dat West-Europa van een achtergebleven gebied een vooraanstaande cultuur was geworden. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Protestantisme_en_afsplitsing">Protestantisme en afsplitsing</span></h3> <p>In de <a href="/index.php?title=16e_eeuw&action=edit&redlink=1" class="new" title="16e eeuw (de pagina bestaat niet)">16e eeuw</a> ontstond er door toedoen van onder anderen <a href="/Maarten_Luther" title="Maarten Luther">Maarten Luther</a> en <a href="/Johannes_Calvijn" title="Johannes Calvijn">Johannes Calvijn</a> een nieuwe grote substroming binnen het christendom, het <a href="/Protestantisme" title="Protestantisme">protestantisme</a>, dat zich afscheidde van het <a href="/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">rooms-katholicisme</a>. Dit verschil tussen de protestanten en de traditionele katholieken is tot stand gekomen omdat ze allebei de Bijbel anders opvatten (anders denken over de inhoud). Protestanten vonden ook dat de Rooms-Katholieke Kerk te veel macht had in de wereld. Volgens protestanten mag je ook geen beelden maken van Jezus en is iemand heilig verklaren verboden. In protestantse kerken zul je dus geen beelden zien. </p><p>Toen in 1566 de protestantse christenen de kerken wilden zuiveren en ervoor wilden zorgen dat de kerk niet meer zoveel rijkdom had, leidde dit tot een <a href="/Beeldenstorm" title="Beeldenstorm">beeldenstorm</a>. Het interieur in honderden katholieke kerken werden door protestanten vernietigd. Dit kwam hen op een dodelijke afstraffing te staan van de katholieke koning <a href="/Filips_II_van_Spanje" title="Filips II van Spanje">Filips II</a>. </p> <h3><span id="Humanisme/renaissance"></span><span class="mw-headline" id="Humanisme.2Frenaissance">Humanisme/renaissance</span></h3> <p>Als in de 14e eeuw het <a href="/Humanisme" title="Humanisme">humanisme</a> langzaam opkomt en de <a href="/Renaissance_(periode)" title="Renaissance (periode)">renaissance</a> begint, gaan mensen minder geloven in de kracht van de kerk. Is het allemaal wel waar? Mensen gaan twijfelen of God wel echt bestaat. Er ontstaat een conflict tussen de kerk en de wetenschap, dat er nu eigenlijk nog steeds is. </p><p>In de eeuwen daarna waren er steeds nieuwe ontwikkelingen waardoor de christelijke kerk steeds iets van haar macht inleverde. Door de <a href="/Franse_Revolutie" title="Franse Revolutie">Franse Revolutie</a> werden veel eigendommen van de kerk afgenomen en aan de staat gegeven. Nu is het belangrijkste stukje "kerkelijk rijk" dat nog over is <a href="/Vaticaanstad" title="Vaticaanstad">Vaticaanstad</a>. </p> <h3><span class="mw-headline" id="De_laatste_eeuwen">De laatste eeuwen</span></h3> <p>Ook tegenwoordig worden christenen nog steeds vervolgd. Christenen zijn sinds het begin van de 21e eeuw Syri毛 en Irak al ontvlucht, omdat zij bang zijn voor <a href="/Terrorisme" title="Terrorisme">terroristen</a>, die een extreme versie van de islam aanhangen. Maar ook door de overheid worden christenen nog steeds vervolgd, zoals in <a href="/Noord-Korea" title="Noord-Korea">Noord-Korea</a>. In sommige landen van het Midden-Oosten mogen christenen zelfs geen bijbel hebben omdat daar de <a href="/Islam" title="Islam">islam</a> volgens hen het echte geloof is. Soms worden christenen in islamitische landen vermoord omdat ze bijvoorbeeld een kruis dragen of in het openbaar bidden. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Galerij">Galerij</span></h2> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"><div style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><div style="margin:15px auto;"><a href="/Bestand:Jezus.jpg" class="image"><img alt="" src="/images/thumb/b/ba/Jezus.jpg/82px-Jezus.jpg" decoding="async" width="82" height="120" srcset="/images/thumb/b/ba/Jezus.jpg/123px-Jezus.jpg 1.5x, /images/thumb/b/ba/Jezus.jpg/164px-Jezus.jpg 2x" /></a></div></div> <div class="gallerytext"> <p>Schilderij van Jezus </p> </div> </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"><div style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><div style="margin:33px auto;"><a href="/Bestand:Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg/120px-Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg" decoding="async" width="120" height="84" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg/180px-Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg/240px-Jesus_and_the_doctors_of_the_Faith_dsc01783.jpg 2x" /></a></div></div> <div class="gallerytext"> <p>Jezus als jongen van twaalf </p> </div> </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"><div style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><div style="margin:27px auto;"><a href="/Bestand:Christhealingthesick.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Christhealingthesick.jpg/120px-Christhealingthesick.jpg" decoding="async" width="120" height="96" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Christhealingthesick.jpg/180px-Christhealingthesick.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Christhealingthesick.jpg/240px-Christhealingthesick.jpg 2x" /></a></div></div> <div class="gallerytext"> <p>Jezus maakt de zieken beter </p> </div> </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"><div style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><div style="margin:15px auto;"><a href="/Bestand:David-goliath28.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/David-goliath28.jpg/95px-David-goliath28.jpg" decoding="async" width="95" height="120" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/David-goliath28.jpg/143px-David-goliath28.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/David-goliath28.jpg/191px-David-goliath28.jpg 2x" /></a></div></div> <div class="gallerytext"> <p><a href="/Koning_David" title="Koning David">David</a> verslaat <a href="/Goliath" title="Goliath">Goliath</a> </p> </div> </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"><div style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><div style="margin:15px auto;"><a href="/Bestand:Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_(Sevilla).jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_%28Sevilla%29.jpg/80px-Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_%28Sevilla%29.jpg" decoding="async" width="80" height="120" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_%28Sevilla%29.jpg/120px-Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_%28Sevilla%29.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_%28Sevilla%29.jpg/160px-Lucas_Cranach_d.%C3%84._-_Kreuzigung_mit_dem_gl%C3%A4ubigen_Hauptmann_%28Sevilla%29.jpg 2x" /></a></div></div> <div class="gallerytext"> <p>Jezus hangt aan het Kruis </p> </div> </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"><div style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><div style="margin:15px auto;"><a href="/Bestand:David_von_Michelangelo.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/David_von_Michelangelo.jpg/62px-David_von_Michelangelo.jpg" decoding="async" width="62" height="120" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/David_von_Michelangelo.jpg/94px-David_von_Michelangelo.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/David_von_Michelangelo.jpg/125px-David_von_Michelangelo.jpg 2x" /></a></div></div> <div class="gallerytext"> <p>Het beeld van David door Michelangelo </p> </div> </div></li> </ul> <h2><span class="mw-headline" id="Videoclips">Videoclips</span></h2> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=-9HjB0NyOKg/">Videoclip over de vraag of Jezus heeft bestaan (de historische Jezus)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=VyZSyNJ_jTw/">Jezus over geluk, zegen en bidden</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=ofoydZSdowQ/">De heilige boeken in het jodendom, het christendom en de islam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=43n6Jbpj3yE&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=7/">Keizer Nero en de vervolging van de eerste christenen</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=Pmx1gKr4RPo&t=64s/">christenvervolging in onze tijd</a></li></ul> <h2><span class="mw-headline" id="Externe_links">Externe links</span></h2> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.schooltv.nl/index.php?id=6&tx_ntrmedia_pi1%5BmediaObject%5D=4352&cHash=49f61abdf722fdd15cd488ae2e9691b3">Tien geboden</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.schooltv.nl/index.php?id=6&tx_ntrmedia_pi1%5BmediaObject%5D=4357&cHash=8ca70d2e86d32871654606e038b4dcc2">Protestantse kerk</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.schooltv.nl/index.php?id=6&tx_ntrmedia_pi1%5BmediaObject%5D=4353&cHash=a9c72b7127fd87bad87ca7557f5954c8">Bidden</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://christendom.webkwestie.nl/">Webkwestie Christendom</a></li></ul> <h2><span class="mw-headline" id="Bronnen">Bronnen</span></h2> <ul><li>Bruin, R., & Bosua, M. (2017). <i>Geschiedenis geven</i> (4de editie). Koninklijke Van Gorcum.</li> <li>Het Nederlandstalige/Engelstalige Wikipedia-artikel</li> <li>De <a href="/Bijbel" title="Bijbel">Bijbel</a></li></ul> <div id="wbcontent1" style="display:none; position:fixed; bottom:0; right:0; z-index:9999; border:1px solid #23819c; border-bottom: 0; border-right: 0; background: #9ee8ff; padding: 8px; width: 250px"><small>Klik om vast te zetten</small><br />Dingen die tegen Gods wil ingaan</div> <table class="navigatiesjabloon" style="width:100%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-7px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8;" cellpadding="0"> <tbody><tr> <th> </th> <th style="width:100%; font-size:12px; padding:3px 0; text-align:center; background-color:#ccccff; color:black;"><a href="/Wereldreligie" title="Wereldreligie">Wereldreligies</a> </th> <th> </th></tr> <tr> <td align="center" style="font-size:12px; padding:3px 0;" colspan="3"><a href="/Bahai" title="Bahai">Bahai</a> 路 <a href="/Boeddhisme" title="Boeddhisme">Boeddhisme</a> 路 <a class="mw-selflink selflink">Christendom</a> 路 <a href="/Confucianisme" title="Confucianisme">Confucianisme</a> 路 <a href="/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoe茂sme">Hindoe茂sme</a> 路 <a href="/Islam" title="Islam">Islam</a> 路 <a href="/Ja%C3%AFnisme" title="Ja茂nisme">Ja茂nisme</a> 路 <a href="/Jodendom" title="Jodendom">Jodendom</a> 路 <a href="/Shinto%C3%AFsme" title="Shinto茂sme">Shinto茂sme</a> 路 <a href="/Sikhisme" title="Sikhisme">Sikhisme</a> 路 <a href="/Tao%C3%AFsme" title="Tao茂sme">Tao茂sme</a> </td> <td valign="top"> </td></tr></tbody></table>    </div></div><div class="printfooter">Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "<a dir="ltr" href="https://wikikids.nl/index.php?title=Christendom&oldid=908341">https://wikikids.nl/index.php?title=Christendom&oldid=908341</a>"</div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/Speciaal:Categorie%C3%ABn" title="Speciaal:Categorie毛n">Categorie毛n</a>: <ul><li><a href="/Categorie:Woordenschat" title="Categorie:Woordenschat">Woordenschat</a></li><li><a href="/Categorie:Christendom" title="Categorie:Christendom">Christendom</a></li><li><a href="/Categorie:Religie" title="Categorie:Religie">Religie</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Navigatiemenu</h2> <div id="mw-head">  <nav id="p-personal" class="vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" role="navigation" > <h3 id="p-personal-label"> <span>Persoonlijke hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="pt-createaccount"><a href="/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Christendom" title="Registreer je om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids.">Account aanmaken</a></li><li id="pt-login"><a href="/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Christendom" title="Meld je aan om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids. [o]" accesskey="o">Inloggen</a></li></ul> </div> </nav> <div id="left-navigation">  <nav id="p-namespaces" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-namespaces-label" role="navigation" > <h3 id="p-namespaces-label"> <span>Naamruimten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-nstab-main" class="selected"><a href="/Christendom" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c">Artikel</a></li><li id="ca-talk"><a href="/Overleg:Christendom" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t">Overleg</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-variants" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-variants-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-variants-label" /> <h3 id="p-variants-label"> <span>Varianten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation">  <nav id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-views-label" role="navigation" > <h3 id="p-views-label"> <span>Weergaven</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-view" class="collapsible selected"><a href="/Christendom">Lezen</a></li><li id="ca-viewsource" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Christendom&action=edit" title="Deze pagina is beveiligd.
U kunt wel de broncode bekijken. [e]" accesskey="e">Brontekst bekijken</a></li><li id="ca-history" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Christendom&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h">Geschiedenis</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-cactions" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-cactions-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-cactions-label" /> <h3 id="p-cactions-label"> <span>Meer</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search"> <h3 > <label for="searchInput">Zoeken</label> </h3> <form action="/index.php" id="searchform"> <div id="simpleSearch"> <input type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikikids" title="Doorzoek Wikikids [f]" accesskey="f" id="searchInput"/> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> <input type="submit" name="fulltext" value="Zoeken" title="Alle pagina's op deze tekst doorzoeken" id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton"/> <input type="submit" name="go" value="OK" title="Naar een pagina met deze naam gaan als deze bestaat" id="searchButton" class="searchButton"/> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel"> <div id="p-logo" role="banner"> <a title="Naar de hoofdpagina gaan" class="mw-wiki-logo" href="/Hoofdpagina"></a> </div>  <nav id="p-Knoppen" class="vector-menu vector-menu-portal portal portal-first" aria-labelledby="p-Knoppen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Knoppen-label"> <span>Knoppen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-De-Boomhut"><a href="/Wikikids:Boomhut">De Boomhut</a></li><li id="n-Help"><a href="/Wikikids:Alarm">Hulp</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Kids" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Kids-label" role="navigation" > <h3 id="p-Kids-label"> <span>Kids</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-KidsPortaal"><a href="/Portaal:Kids">KidsPortaal</a></li><li id="n-Nieuw-artikel-maken"><a href="/Wikikids:Meehelpen-NieuwePagina">Nieuw artikel maken</a></li><li id="n-Plaatje-uploaden"><a href="/Wikikids:Uploaden">Plaatje uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Volwassenen" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Volwassenen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Volwassenen-label"> <span>Volwassenen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-HulpPortaal"><a href="/Portaal:Hulp">HulpPortaal</a></li><li id="n-Nieuwe-artikelen"><a href="/Speciaal:NieuwePaginas">Nieuwe artikelen</a></li><li id="n-Recente-Wijzigingen"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingen">Recente Wijzigingen</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Moderators" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Moderators-label" role="navigation" > <h3 id="p-Moderators-label"> <span>Moderators</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-Controleer-wijzigingen"><a href="https://wikikids.nl/index.php?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&limit=50&days=90&tagfilter__Filter%3A+Experimenteren_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Leeghalen_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Onjuist+blokverzoek_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Schuttingtaal_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Weghalen+categorie%C3%ABn+_color=c5&title=Speciaal:RecenteWijzigingen&urlversion=2" rel="nofollow">Controleer wijzigingen</a></li><li id="n-Filterlogboek"><a href="https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek?wpSearchUser=&wpSearchTitle=&wpSearchFilter=1%7C2%7C3%7C4%7C5%7C6%7C7%7C8%7C9%7C11%7C12%7C13%7C15%7C16%7C18%7C20%7C21%7C22%7C23%7C24%7C25%7C26%7C28%7C34" rel="nofollow">Filterlogboek</a></li><li id="n-Richtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren">Richtlijnen</a></li><li id="n-Blokkaderichtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren/blokkades">Blokkaderichtlijnen</a></li><li id="n-CheckUser-verzoek"><a href="/Wikikids:CUVerzoek">CheckUser-verzoek</a></li><li id="n-Blokverzoek"><a href="/Wikikids:Blokverzoek">Blokverzoek</a></li><li id="n-Uploaden"><a href="/Speciaal:WizardUploaden">Uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-tb" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-tb-label" role="navigation" > <h3 id="p-tb-label"> <span>Hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="t-whatlinkshere"><a href="/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Christendom" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j">Links naar deze pagina</a></li><li id="t-recentchangeslinked"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Christendom" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k">Gerelateerde wijzigingen</a></li><li id="t-specialpages"><a href="/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q">Speciale pagina's</a></li><li id="t-print"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p">Afdrukversie</a></li><li id="t-permalink"><a href="/index.php?title=Christendom&oldid=908341" title="Permanente koppeling naar deze versie van de pagina">Permanente koppeling</a></li><li id="t-info"><a href="/index.php?title=Christendom&action=info" title="Meer informatie over deze pagina">Paginagegevens</a></li></ul> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" role="contentinfo" > <ul id="footer-info" > <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 7 jan 2025 om 20:19.</li> </ul> <ul id="footer-places" > <li id="footer-places-privacy"><a href="/Wikikids:Privacybeleid" title="Wikikids:Privacybeleid">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/Wikikids:Info" title="Wikikids:Info">Over Wikikids</a></li> <li id="footer-places-disclaimer"><a href="/Wikikids:Algemene_disclaimer" class="mw-redirect" title="Wikikids:Algemene disclaimer">Disclaimers</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/"><img src="/resources/assets/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" srcset="/resources/assets/poweredby_mediawiki_132x47.png 1.5x, /resources/assets/poweredby_mediawiki_176x62.png 2x" width="88" height="31" loading="lazy"/></a></li> </ul> <div style="clear: both;"></div> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.311","walltime":"4.276","ppvisitednodes":{"value":553,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":16176,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5660,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":40},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":100},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4767,"limit":5000000},"timingprofile":["100.00% 620.000 1 -total"," 1.14% 7.089 1 Sjabloon:Navigatie_Bijbelboeken"," 0.76% 4.738 2 Sjabloon:Navigatie"," 0.61% 3.800 2 Sjabloon:Zieook"," 0.56% 3.441 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 0.41% 2.527 1 Sjabloon:Infobox_Christendom"," 0.28% 1.742 1 Sjabloon:Wbbetekenis"," 0.23% 1.402 1 Sjabloon:Wereldreligies"," 0.23% 1.396 2 Sjabloon:Zie_hoofdartikel"," 0.22% 1.337 1 Sjabloon:Portaal_beschikbaar"]},"cachereport":{"timestamp":"20250107191913","ttl":3600,"transientcontent":false}}});});</script> <script> (function(i,s,o,g,r,a,m){i['GoogleAnalyticsObject']=r;i[r]=i[r]||function(){ (i[r].q=i[r].q||[]).push(arguments)},i[r].l=1*new Date();a=s.createElement(o), m=s.getElementsByTagName(o)[0];a.async=1;a.src=g;m.parentNode.insertBefore(a,m) })(window,document,'script','//www.google-analytics.com/analytics.js','ga'); ga('create', 'UA-383337-35', 'auto'); ga('set', 'anonymizeIp', true); ga('send', 'pageview'); </script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgBackendResponseTime":31});});</script></body> </html>