CINXE.COM
زد/اواس - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>زد/اواس - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"36e7fcb6-4e52-4b4c-9697-aa52f78f2db5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"زد/اواس","wgTitle":"زد/اواس","wgCurRevisionId":29191783,"wgRevisionId":29191783,"wgArticleId":433812,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","همه مقاله‌های خرد","مقاله‌های خرد سیستم‌عامل","سیستم‌عامل‌های آی‌بی‌ام"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"زد/اواس","wgRelevantArticleId":433812,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":2000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q283705","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="زد/اواس - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-زد_اواس rootpage-زد_اواس skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="منوی اصلی" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B2%D8%AF%2F%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ساخت حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B2%D8%AF%2F%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B2%D8%AF%2F%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ساخت حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B2%D8%AF%2F%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eپنهان‌سازی\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"fa\" dir=\"rtl\"\u003E\u003Cdiv style=\"box-shadow: 0 0 0.2em var(--color-destructive, #bf3c2c); border-radius: 0.6em; margin: 0.5em 0.5em 1em 0.5em;font-size:12pt; background-color: var(--background-color-base, #fff); display:flex; flex-direction:row; display: flex; flex-direction: row; flex-wrap: wrap; justify-content: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cspan style=\"vertical-align: middle; padding-right: 3px; width: 145px;\"\u003E\n\u003Cspan class=\"skin-invert-image\" style=\"width: 60px;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4/%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B5\" title=\"ویکی‌پدیا:زنان سرخ‌پوش/۲۰۲۵\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Persian_Women_in_Red_2025.png/145px-Persian_Women_in_Red_2025.png\" decoding=\"async\" width=\"145\" height=\"145\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Persian_Women_in_Red_2025.png/218px-Persian_Women_in_Red_2025.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Persian_Women_in_Red_2025.png/290px-Persian_Women_in_Red_2025.png 2x\" data-file-width=\"1024\" data-file-height=\"1024\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\n\u003C/span\u003E\u003C/p\u003E\n\u003Cdiv style=\"vertical-align: middle; padding: 0 1em; text-align: center; color: var(--color-base, #202122); max-width: 32em; display: flex; flex-direction: column; justify-content: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cspan style=\"color: var(--color-destructive, #bf3c2c);\"\u003E\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4/%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B5\" title=\"ویکی‌پدیا:زنان سرخ‌پوش/۲۰۲۵\"\u003E\u003Cspan style=\"color: #bf3c2c; text-decoration: inherit; -moz-text-decoration-color: #bf3c2c; text-decoration-color: #bf3c2c;\"\u003Eزنان سرخ‌پوش ۲۰۲۵\u003C/span\u003E\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E\u003C/span\u003E\u003Cbr /\u003E\nهمزمان با \u003Ca href=\"/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%86\" class=\"mw-redirect\" title=\"روز جهانی زن\"\u003Eروز جهانی زن\u003C/a\u003E، مسابقهٔ مقاله‌نویسی \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4/%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B5\" title=\"ویکی‌پدیا:زنان سرخ‌پوش/۲۰۲۵\"\u003Eزنان سرخ‌پوش ۲۰۲۵\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E آغاز شده است. جهت شرکت در این مسابقه \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86/%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B5\" title=\"ویکی‌پدیا:زنان سرخ‌پوش/شرکت‌کنندگان/۲۰۲۵\"\u003Eنام‌نویسی\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E کنید.\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="فهرست محتوا" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">زد/اواس</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۱ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-21" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۲۱ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Z/OS" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="Z/OS" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="Z/OS" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="Z/OS" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Z/OS" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/Z/OS" title="Z/OS–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="Z/OS" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q283705#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&oldid=29191783" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%B2%D8%AF%2F%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&id=29191783&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B2%25D8%25AF%2F%25D8%25A7%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25B3"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B2%25D8%25AF%2F%25D8%25A7%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25B3"><span>بارگیری کیوآر کد</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%B2%D8%AF%2F%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q283705" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><p><b>زد/اواس</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span lang="en" title="متن به زبان انگلیسی"><bdi>z/OS</bdi></span>) یک سیستم‌عامل ۶۴-بیت بر پایه <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1" class="mw-redirect" title="واسط گرافیکی کاربر">واسط گرافیکی کاربر</a> است که برای <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85" title="رایانه بزرگ آی‌بی‌ام">رایانه‌های بزرگ IBM</a> توسط <a href="/wiki/IBM" class="mw-redirect" title="IBM">IBM</a> تولید شده‌است. این سیستم‌عامل ادامه دهنده راه OS/390 است. z/OS دارای بسیاری از قابلیت‌های سیستم‌عامل‌های مدرن امروزی است ولی با این حال بسیاری از عملکردهایی که در سال ۱۹۶۰ شکل گرفته را نیز برای انجام کارهای روزانه دارا می‌باشد.(<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%82%D8%A8" class="mw-redirect" title="پشتیبانی به عقب">پشتیبانی به عقب</a> بسیار زیاد، یکی از فلسفه‌های اصلی طراحی z/OS است.) z/OS از OS/390 مشتق‌شده و در اکتبر سال <a href="/wiki/%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B0" title="۲۰۰۰">۲۰۰۰</a> رونمایی و معرفی شد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40724476">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Vijayan, Jaikumar. "Z/OS: Users Expect Big Savings." <i>Computerworld,</i> 11/19/2001, Vol. 35 Issue 47, p. 40</span> </li> </ol></div></div> <ul><li><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Z/OS&oldid=356410036">ویکی‌پدیای انگلیسی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibm.com/servers/eserver/zseries/zos">آی‌بی‌ام: z/OS</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibm.com/software/shopzseries">آی‌بی‌ام: فروشگاه سری z</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-03.ibm.com/servers/eserver/zseries/zos/bkserv">آی‌بی‌ام: کتابخانه اینترنتی z/OS</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40744537">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389" /></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سیستم‌عامل397" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389" /><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="الگو:سیستم‌عامل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سیستم‌عامل (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سیستم‌عامل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سیستم‌عامل397" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="سیستم‌عامل">سیستم‌عامل</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اطلاعات کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="حمایت از سیستم عامل (صفحه وجود ندارد)">حمایت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقایسه سیستم عامل (صفحه وجود ندارد)">مقایسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی نرم افزار قانونی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی قانونی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخچه سیستم عامل (صفحه وجود ندارد)">تاریخچه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_Hobbyist&action=edit&redlink=1" class="new" title="توسعه سیستم عامل Hobbyist (صفحه وجود ندارد)"> توسعه Hobbyist</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست سیستم‌عامل‌ها">فهرست سیستم‌عامل‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_operating_systems&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of operating systems (صفحه وجود ندارد)">Timeline</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Usage_share_of_operating_systems&action=edit&redlink=1" class="new" title="Usage share of operating systems (صفحه وجود ندارد)">Usage share</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4)" class="mw-redirect" title="هسته (رایانش)">هسته (رایانش)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="معماری رایانه">معماری رایانه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%AF%D8%B2%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="اگزوکورنل (صفحه وجود ندارد)">اگزوکورنل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="هسته پیوندی">هسته پیوندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87" title="ریزهسته">ریزهسته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87" title="هسته یکپارچه">هسته یکپارچه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vkernel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vkernel (صفحه وجود ندارد)">vkernel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="هسته گودی (صفحه وجود ندارد)">هسته گودی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%86%D9%84" title="یونیکرنل">یونیکرنل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6em">مولفه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="گرداننده دستگاه">گرداننده دستگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%98%D9%88%D9%84_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ماژول هسته قابل بارگیری">ماژول هسته قابل بارگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87" title="ریزهسته">ریزهسته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="فضای کاربری">فضای کاربری</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="مدیریت فرایند (رایانه)">مدیریت فرایند (رایانه)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%88%DB%8C%D8%B6_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87" title="تعویض زمینه">تعویض زمینه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%82%D9%81%D9%87" title="وقفه">وقفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="ارتباط بین پردازشی">ارتباط بین پردازشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" class="mw-redirect" title="فرایند (رایانه)">فرایند (رایانه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%A9_%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="بلاک کنترل فرایند">بلاک کنترل فرایند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D9%86%DA%AF" title="سیستم‌عامل بی‌درنگ">سیستم‌عامل بی‌درنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%87_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریسه (رایانه)">ریسه (رایانه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اشتراک زمانی">اشتراک زمانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6em"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" class="mw-redirect" title="زمان‌بندی (رایانه)">زمان‌بندی (رایانه)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="چندکارگی (رایانه)">چندکارگی (رایانه)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fixed-priority_pre-emptive_scheduling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fixed-priority pre-emptive scheduling (صفحه وجود ندارد)">Fixed-priority preemptive</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81_%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%B7%D8%AD%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%A8%DA%A9" title="صف چندسطحی فیدبک">صف چندسطحی فیدبک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B6%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4)" class="mw-redirect" title="قبضه‌کردن (رایانش)">قبضه‌کردن (رایانش)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DB%8C" title="زمان‌بندی نوبت گردشی">زمان‌بندی نوبت گردشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="نخست کوتاه‌ترین کار">نخست کوتاه‌ترین کار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87" title="مدیریت حافظه">مدیریت حافظه</a>،<br />محافظت از <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="منبع سیستم">منابع</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bus_error&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bus error (صفحه وجود ندارد)">Bus error</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=General_protection_fault&action=edit&redlink=1" class="new" title="General protection fault (صفحه وجود ندارد)">General protection fault</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87" title="حفاظت از حافظه">حفاظت از حافظه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="صفحه‌بندی (رایانه)">صفحه‌بندی (رایانه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA%DB%8C" title="حلقه حفاظتی">حلقه حفاظتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Segmentation_fault&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segmentation fault (صفحه وجود ندارد)">Segmentation fault</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="حافظه مجازی">حافظه مجازی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دسترسی به <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1" title="حافظه غیرفرار">حافظه غیرفرار</a>،<br /><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="سیستم فایل‌بندی">سیستم‌های فایل‌بندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="راه‌اندازی (رایانه)">راه‌اندازی (رایانه)</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DA%A9_%D8%B3%D8%AE%D8%AA" title="یکپارچه‌سازی دیسک سخت">یکپارچه‌سازی دیسک سخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="فایل دستگاهی">فایل دستگاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87" title="صفت پرونده">صفت پرونده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AF" title="آی‌نود">آی‌نود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%DA%98%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="فایل سیستم ژورنالی">فایل سیستم ژورنالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="پارتیشن‌بندی">پارتیشن‌بندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="سامانه پرونده مجازی">سامانه پرونده مجازی</a></li> <li><a href="/wiki/Virtual_tape_library" class="mw-redirect" title="Virtual tape library">Virtual tape library</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست سیستم‌عامل‌ها">فهرست سیستم‌عامل‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div class="navbox-styles"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="خانوادهٔ_مایکروسافت_ویندوز1124" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="الگو:خانواده مایکروسافت ویندوز"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:خانواده مایکروسافت ویندوز (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:خانواده مایکروسافت ویندوز"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="خانوادهٔ_مایکروسافت_ویندوز1124" style="font-size:114%;margin:0 4em">خانوادهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مایکروسافت ویندوز">مایکروسافت ویندوز</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_Microsoft_Windows_components&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Microsoft Windows components (صفحه وجود ندارد)">اجزاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" class="mw-redirect" title="تاریخچه مایکروسافت ویندوز">تاریخچه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="گاه‌شمار مایکروسافت ویندوز">گاه‌شمار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Criticism_of_Microsoft_Windows&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criticism of Microsoft Windows (صفحه وجود ندارد)">انتقاد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بر پایهٔ <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3_(%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84)" class="mw-redirect" title="داس (سیستم عامل)">داس (سیستم عامل)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B1%D9%AB%DB%B0" title="ویندوز ۱٫۰">ویندوز ۱٫۰</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B2%D9%AB%DB%B0" title="ویندوز ۲٫۰">ویندوز ۲٫۰</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B2%D9%AB%DB%B1" title="ویندوز ۲٫۱">ویندوز ۲٫۱</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B3%D9%AB%DB%B0" title="ویندوز ۳٫۰">ویندوز ۳٫۰</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B3%D9%AB%DB%B1" title="ویندوز ۳٫۱">ویندوز ۳٫۱</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_9x" class="mw-redirect" title="ویندوز 9x">ویندوز 9x</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B9%DB%B5" title="ویندوز ۹۵">ویندوز ۹۵</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B9%DB%B8" title="ویندوز ۹۸">ویندوز ۹۸</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="ویندوز ام‌ای">ویندوز ام‌ای</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%DB%8C" title="ویندوز ان‌تی">ویندوز ان‌تی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نسخه‌های ابتدایی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Windows_NT_3.1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows NT 3.1 (صفحه وجود ندارد)">Windows NT 3.1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_NT_3.5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows NT 3.5 (صفحه وجود ندارد)">Windows NT 3.5</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_NT_3.51&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows NT 3.51 (صفحه وجود ندارد)">Windows NT 3.51</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_NT_4.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows NT 4.0 (صفحه وجود ندارد)">Windows NT 4.0</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B0" class="mw-redirect" title="مایکروسافت ویندوز ۲۰۰۰">مایکروسافت ویندوز ۲۰۰۰</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نسخه‌های سرویس‌گیرنده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C" title="ویندوز اکس‌پی">ویندوز اکس‌پی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C#ویرایش‌ها" title="ویندوز اکس‌پی">ویرایش‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C#ویرایش_x۶۴_ویندوز_XP_حرفه‌ای" title="ویندوز اکس‌پی">x64</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C#ویرایش_Media_Center_ویندوز_اکس‌پی" title="ویندوز اکس‌پی">Media Center</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C#ویندوز_پایه_برای_کامپیوترهای_شخصی_قدیمی" title="ویندوز اکس‌پی">Fundamentals</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="ویندوز ویستا">ویندوز ویستا</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Windows_Vista_editions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Vista editions (صفحه وجود ندارد)">ویرایش‌ها</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B7" title="ویندوز ۷">ویندوز ۷</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B7" title="ویرایش‌های ویندوز ۷">ویرایش‌ها</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B8" title="ویندوز ۸">ویندوز ۸</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B8" title="ویرایش‌های ویندوز ۸">ویرایش‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="ویندوز آرتی">آرتی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B8%D9%AB%DB%B1" title="ویندوز ۸٫۱">ویندوز ۸٫۱</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B1%DB%B0" title="ویندوز ۱۰">ویندوز ۱۰</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B1%DB%B0" title="نسخه‌های ویندوز ۱۰">ویرایش‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B1%DB%B0_(%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="ویندوز ۱۰ (موبایل)">موبایل</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%DB%B1%DB%B1" title="ویندوز ۱۱">ویندوز ۱۱</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1" title="ویندوز سرور">ویندوز سرور</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B3" title="ویندوز سرور ۲۰۰۳">سرور ۲۰۰۳</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Windows_Home_Server&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Home Server (صفحه وجود ندارد)">Home Server</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8" title="ویندوز سرور ۲۰۰۸">سرور ۲۰۰۸</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Windows_Essential_Business_Server_2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Essential Business Server 2008 (صفحه وجود ندارد)">EBS 2008</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_HPC_Server_2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows HPC Server 2008 (صفحه وجود ندارد)">HPC Server 2008</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8_%D8%A2%D8%B1%DB%B2" title="ویندوز سرور ۲۰۰۸ آر۲">ویندوز سرور ۲۰۰۸ آر۲</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Windows_Home_Server_2011&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Home Server 2011 (صفحه وجود ندارد)">Home Server 2011</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B2" title="ویندوز سرور ۲۰۱۲">سرور ۲۰۱۲</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_MultiPoint_Server&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows MultiPoint Server (صفحه وجود ندارد)">MultiPoint Server</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Server_Essentials&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Server Essentials (صفحه وجود ندارد)">Server Essentials</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1_2016&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویندوز سرور 2016 (صفحه وجود ندارد)">سرور 2016</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تخصصی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="ویندوز پی‌ای">ویندوز پی‌ای</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%AF" title="ویندوز امبدد">ویندوز امبدد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویندوز سی‌ای">کم‌حجم جاسازی‌شده</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Windows_CE_5.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows CE 5.0 (صفحه وجود ندارد)">CE 5.0</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Embedded_CE_6.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Embedded CE 6.0 (صفحه وجود ندارد)">Embedded CE 6.0</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Embedded_Compact_7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Embedded Compact 7 (صفحه وجود ندارد)">Embedded Compact 7</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Embedded_Automotive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Embedded Automotive (صفحه وجود ندارد)">Embedded Automotive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Embedded_Industry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Embedded Industry (صفحه وجود ندارد)">Embedded Industry</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%AF" title="ویندوز امبدد">Embedded 8</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="ویندوز موبایل">ویندوز موبایل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="ویندوز موبایل">ویندوز موبایل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pocket_PC_2002&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pocket PC 2002 (صفحه وجود ندارد)">Pocket PC 2002</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Mobile_2003&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Mobile 2003 (صفحه وجود ندارد)">Mobile 2003</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Mobile_5.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Mobile 5.0 (صفحه وجود ندارد)">Mobile 5.0</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Mobile_6.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Mobile 6.0 (صفحه وجود ندارد)">Mobile 6.0</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Mobile_6.1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Mobile 6.1 (صفحه وجود ندارد)">Mobile 6.1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Mobile_6.5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Mobile 6.5 (صفحه وجود ندارد)">Mobile 6.5</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86" title="ویندوز فون">ویندوز فون</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86_%DB%B7" class="mw-redirect" title="نسخه ویندوز فون ۷">فون ۷</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86_%DB%B8" title="ویندوز فون ۸">فون ۸</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86_%DB%B8%D9%AB%DB%B1" title="ویندوز فون ۸٫۱">فون ۸٫۱</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">لغوشده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cairo_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cairo (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Cairo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Nashville&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Nashville (صفحه وجود ندارد)">Nashville</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Windows_Neptune&action=edit&redlink=1" class="new" title="Windows Neptune (صفحه وجود ندارد)">Neptune</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C" title="ویندوز اکس‌پی">ادیسه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_list_class.svg" class="mw-file-description" title="مقالهٔ درجه فهرست"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="فهرست نسخه‌های مایکروسافت ویندوز">فهرست نسخه‌ها</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_list_class.svg" class="mw-file-description" title="مقالهٔ درجه فهرست"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=Comparison_of_Microsoft_Windows_versions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Comparison of Microsoft Windows versions (صفحه وجود ندارد)">مقایسه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="رده:مایکروسافت ویندوز">رده</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/category:Microsoft_Windows" class="extiw" title="commons:category:Microsoft Windows">انبار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="توزیع‌های_لینوکس797" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="الگو:توزیع‌های لینوکس"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:توزیع‌های لینوکس (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:توزیع‌های لینوکس"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="توزیع‌های_لینوکس797" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="توزیع لینوکس">توزیع‌های لینوکس</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="اندروید">اندروید</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Android-IA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Android-IA (صفحه وجود ندارد)">Android-IA</a></li> <li>[[<a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Android-x86">Android-x86</a>]]</li> <li><a href="/w/index.php?title=EMUI&action=edit&redlink=1" class="new" title="EMUI (صفحه وجود ندارد)">EMUI</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="فایر اواس">فایر اواس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=GrapheneOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="GrapheneOS (صفحه وجود ندارد)">GrapheneOS</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AC%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="لینیج‌اواس">لینیج‌اواس</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=/e/_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="/e/ (operating system) (صفحه وجود ندارد)">/e/</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%DA%98%D9%86_%D9%85%D8%AF" title="سیانوژن مد">سیانوژن مد</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D9%88%D8%A2%DB%8C" title="می‌یوآی">می‌یوآی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D8%A2%DB%8C" title="وان یوآی">وان یوآی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="ریمیکس اواس">ریمیکس اواس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Replicant_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Replicant (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Replicant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Resurrection_Remix_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Resurrection Remix OS (صفحه وجود ندارد)">Resurrection Remix OS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OmniROM&action=edit&redlink=1" class="new" title="OmniROM (صفحه وجود ندارد)">OmniROM</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="آرچ لینوکس">آرچ لینوکس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=ArchBang&action=edit&redlink=1" class="new" title="ArchBang (صفحه وجود ندارد)">ArchBang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ArchLabs&action=edit&redlink=1" class="new" title="ArchLabs (صفحه وجود ندارد)">ArchLabs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Artix_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artix Linux (صفحه وجود ندارد)">Artix</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="پارچ لینوکس (صفحه وجود ندارد)">پارچ لینوکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%A9_%D8%A2%D8%B1%DA%86" class="mw-redirect" title="بلک آرچ">بلک آرچ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="چاکرا لینوکس">چاکرا لینوکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D9%88_%D8%A7%D8%B3" title="اندور او اس">اندور او اس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%88%D8%B1" title="فروگل‌ور">فروگل‌ور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="گارودا لینوکس">گارودا لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hyperbola_GNU/Linux-libre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hyperbola GNU/Linux-libre (صفحه وجود ندارد)">Hyperbola GNU</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LinHES&action=edit&redlink=1" class="new" title="LinHES (صفحه وجود ندارد)">LinHES</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="مانجارو لینوکس">مانجارو لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Parabola_GNU/Linux-libre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parabola GNU/Linux-libre (صفحه وجود ندارد)">Parabola GNU</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SteamOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="SteamOS (صفحه وجود ندارد)">SteamOS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SystemRescue&action=edit&redlink=1" class="new" title="SystemRescue (صفحه وجود ندارد)">SystemRescue</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دبیان">دبیان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=AntiX&action=edit&redlink=1" class="new" title="AntiX (صفحه وجود ندارد)">antiX</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Astra_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Astra Linux (صفحه وجود ندارد)">Astra Linux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bharat_Operating_System_Solutions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bharat Operating System Solutions (صفحه وجود ندارد)">Bharat Operating System Solutions</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="دیپین">دیپین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Devuan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Devuan (صفحه وجود ندارد)">Devuan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Endless_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endless OS (صفحه وجود ندارد)">Endless OS</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%D8%B3" title="گنوسنس">گنوسنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=HandyLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="HandyLinux (صفحه وجود ندارد)">HandyLinux</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="کالی لینوکس">کالی لینوکس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="کنوپیکس">کنوپیکس</a></li> <li><a href="/wiki/MX_Linux" class="mw-redirect" title="MX Linux">MX Linux</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B1%D9%88%D8%AA" title="سیستم‌عامل امنیتی پارروت">سیستم‌عامل امنیتی پارروت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SparkyLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="SparkyLinux (صفحه وجود ندارد)">SparkyLinux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SolydXK&action=edit&redlink=1" class="new" title="SolydXK (صفحه وجود ندارد)">SolydXK</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SteamOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="SteamOS (صفحه وجود ندارد)">SteamOS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%84%D8%B2_(%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84)" title="تیلز (سیستم‌عامل)">تیلز (سیستم‌عامل)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unity_Operating_System&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unity Operating System (صفحه وجود ندارد)">UOS</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="اوبونتو18" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88" title="اوبونتو">اوبونتو</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>Official: <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88" title="کوبونتو">کوبونتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88" title="لوبونتو">لوبونتو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ubuntu_Budgie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubuntu Budgie (صفحه وجود ندارد)">Ubuntu Budgie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ubuntu_Kylin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubuntu Kylin (صفحه وجود ندارد)">Ubuntu Kylin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ubuntu_MATE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubuntu MATE (صفحه وجود ندارد)">Ubuntu MATE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ubuntu_Studio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubuntu Studio (صفحه وجود ندارد)">Ubuntu Studio</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88" title="زوبونتو">زوبونتو</a></li></ul> <ul><li>Other: <a href="/w/index.php?title=Asturix&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asturix (صفحه وجود ندارد)">Asturix</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="بودهی لینوکس">بودهی لینوکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88-%D8%A7%D8%B3" title="المنتری او-اس">المنتری او-اس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=KDE_neon&action=edit&redlink=1" class="new" title="KDE neon (صفحه وجود ندارد)">KDE neon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Linux_Lite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linux Lite (صفحه وجود ندارد)">Linux Lite</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AA" title="لینوکس مینت">لینوکس مینت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LXLE_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="LXLE Linux (صفحه وجود ندارد)">LXLE Linux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Peppermint_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peppermint OS (صفحه وجود ندارد)">Peppermint OS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pinguy_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pinguy OS (صفحه وجود ندارد)">Pinguy OS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%84" title="تریسکل">تریسکل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uruk_GNU/Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uruk GNU/Linux (صفحه وجود ندارد)">Uruk</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="زورین اواس">زورین اواس</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="فدورا">فدورا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=BLAG_Linux_and_GNU&action=edit&redlink=1" class="new" title="BLAG Linux and GNU (صفحه وجود ندارد)">BLAG Linux and GNU</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Korora_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Korora (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Korora</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="رد_هت_انترپرایز_لینوکس45" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF_%D9%87%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B2_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="رد هت انترپرایز لینوکس">رد هت انترپرایز لینوکس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="سنت‌اواس">سنت‌اواس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="کلیر اواس">کلیر اواس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%BE%D8%A7%D8%B3_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="لینپاس لینوکس">لینپاس لینوکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="اوراکل لینوکس">اوراکل لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qubes_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qubes OS (صفحه وجود ندارد)">Qubes OS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="توزیع کلاستر راکس">توزیع کلاستر راکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%81%DB%8C%DA%A9_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="ساینتیفیک لینوکس">ساینتیفیک لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SME_Server&action=edit&redlink=1" class="new" title="SME Server (صفحه وجود ندارد)">SME Server</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%AA%D9%88_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="جنتو لینوکس">جنتو لینوکس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Calculate_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calculate Linux (صفحه وجود ندارد)">Calculate Linux</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%85" title="سیستم‌عامل کرومیوم">سیستم‌عامل کرومیوم</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="کروم اواس">کروم اواس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="سابایون لینوکس">سابایون لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nova_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nova (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Nova OS</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1" title="اسلکور">اسلکور</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Austrumi_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Austrumi Linux (صفحه وجود ندارد)">Austrumi Linux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=DeLi_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="DeLi Linux (صفحه وجود ندارد)">DeLi Linux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=DNALinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="DNALinux (صفحه وجود ندارد)">DNALinux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kongoni_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kongoni (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Kongoni</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NimbleX&action=edit&redlink=1" class="new" title="NimbleX (صفحه وجود ندارد)">NimbleX</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Platypux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Platypux (صفحه وجود ندارد)">Platypux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Porteus_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Porteus (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Porteus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Salix_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Salix OS (صفحه وجود ندارد)">Salix OS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DA%A9%D8%B3" title="اسلکس">اسلکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=TopologiLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="TopologiLinux (صفحه وجود ندارد)">TopologiLinux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=VectorLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="VectorLinux (صفحه وجود ندارد)">VectorLinux</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%DA%A9" title="زن‌واک">زن‌واک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A7_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="مندریوا لینوکس">مندریوا لینوکس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=ALT_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="ALT Linux (صفحه وجود ندارد)">ALT Linux</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%A7" title="مجیا">مجیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OpenMandriva_Lx&action=edit&redlink=1" class="new" title="OpenMandriva Lx (صفحه وجود ندارد)">OpenMandriva Lx</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="پی‌سی‌لینوکس‌اواس">پی‌سی‌لینوکس‌اواس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ROSA_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="ROSA Linux (صفحه وجود ندارد)">ROSA Linux</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=4MLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="4MLinux (صفحه وجود ندارد)">4MLinux</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="الپاین لینوکس">الپاین لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CRUX&action=edit&redlink=1" class="new" title="CRUX (صفحه وجود ندارد)">CRUX</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%88%D8%B1" title="فروگل‌ور">فروگل‌ور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=GeckoLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="GeckoLinux (صفحه وجود ندارد)">GeckoLinux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=GoboLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="GoboLinux (صفحه وجود ندارد)">GoboLinux</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D9%88_%DA%AF%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="گنو گیکس">گنو گیکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=KaOS_(Linux_distribution)&action=edit&redlink=1" class="new" title="KaOS (Linux distribution) (صفحه وجود ندارد)">KaOS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kwort_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kwort Linux (صفحه وجود ندارد)">Kwort Linux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lunar_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lunar Linux (صفحه وجود ندارد)">Lunar Linux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NixOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="NixOS (صفحه وجود ندارد)">NixOS</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%87" title="اپن‌سوزه">اپن‌سوزه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B2" title="سوزه لینوکس انترپرایز">سوزه لینوکس انترپرایز</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="پاپی لینوکس">پاپی لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Source_Mage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Source Mage (صفحه وجود ندارد)">Source Mage</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3" title="پروژه سولوس">پروژه سولوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="وید لینوکس">وید لینوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uruk_GNU/Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uruk GNU/Linux (صفحه وجود ندارد)">Uruk GNU/Linux</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="رده:توزیع‌های لینوکس">رده:توزیع‌های لینوکس</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_neutral_vote.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ غیرمقاله"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Symbol_neutral_vote.svg/16px-Symbol_neutral_vote.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Symbol_neutral_vote.svg/23px-Symbol_neutral_vote.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Symbol_neutral_vote.svg/31px-Symbol_neutral_vote.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/w/index.php?title=Comparison_of_Linux_distributions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Comparison of Linux distributions (صفحه وجود ندارد)">Comparison</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_list_class.svg" class="mw-file-description" title="مقالهٔ درجه فهرست"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="فهرست توزیع‌های لینوکس">فهرست توزیع‌های لینوکس</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/category:Linux_distributions" class="extiw" title="commons:category:Linux distributions">Commons</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سیستم‌عامل‌های_اپل224" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%BE%D9%84" title="الگو:سیستم‌عامل‌های اپل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%BE%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سیستم‌عامل‌های اپل (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%BE%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سیستم‌عامل‌های اپل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سیستم‌عامل‌های_اپل224" style="font-size:114%;margin:0 4em">سیستم‌عامل‌های اپل</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%BE%D9%84_%DB%B2" title="سری اپل ۲">سری اپل ۲</a>, <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_III" title="اپل III">اپل III</a>, <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" title="اپل لیسا">اپل لیسا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%BE%D9%84_%DB%B2" title="سری اپل ۲">سری اپل ۲</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Apple_DOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apple DOS (صفحه وجود ندارد)">Apple DOS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Apple_ProDOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apple ProDOS (صفحه وجود ندارد)">ProDOS</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Apple_GS/OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apple GS/OS (صفحه وجود ندارد)">GS/OS</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_III" title="اپل III">اپل III</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Apple_SOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apple SOS (صفحه وجود ندارد)">SOS</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" title="اپل لیسا">اپل لیسا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" title="اپل لیسا">اپل لیسا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MacWorks_XL&action=edit&redlink=1" class="new" title="MacWorks XL (صفحه وجود ندارد)">MacWorks</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%B4" title="سیستم‌عامل‌های مکینتاش">سیستم‌عامل‌های مکینتاش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%85%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="سیستم عامل مک کلاسیک">سیستم عامل مک کلاسیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=System_1&action=edit&redlink=1" class="new" title="System 1 (صفحه وجود ندارد)">System 1</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%85%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="سیستم عامل مک کلاسیک">سیستم عامل مک کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%85%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="سیستم عامل مک کلاسیک">سیستم عامل مک کلاسیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=System_6&action=edit&redlink=1" class="new" title="System 6 (صفحه وجود ندارد)">System 6</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=System_7&action=edit&redlink=1" class="new" title="System 7 (صفحه وجود ندارد)">System 7</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS 8 (صفحه وجود ندارد)">Mac OS 8</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS 9 (صفحه وجود ندارد)">Mac OS 9</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="مک‌اواس">مک‌اواس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=MacOS_version_history&action=edit&redlink=1" class="new" title="MacOS version history (صفحه وجود ندارد)">History</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DA%A9%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE" title="نکست‌استپ">نکست‌استپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OpenStep&action=edit&redlink=1" class="new" title="OpenStep (صفحه وجود ندارد)">OpenStep</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rhapsody_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhapsody (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Rhapsody</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Public_Beta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Public Beta (صفحه وجود ندارد)">Public Beta</a></li></ul></li> <li>Core <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86_(%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84)" title="داروین (سیستم‌عامل)">داروین (سیستم‌عامل)</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D9%88" title="ایکس‌ان‌یو">ایکس‌ان‌یو</a></li></ul></li></ul></li> <li>Desktop <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_10.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X 10.0 (صفحه وجود ندارد)">Mac OS X 10.0 (Cheetah)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_10.1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X 10.1 (صفحه وجود ندارد)">10.1 (Puma)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Jaguar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Jaguar (صفحه وجود ندارد)">10.2 (Jaguar)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Panther&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Panther (صفحه وجود ندارد)">10.3 (Panther)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Tiger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Tiger (صفحه وجود ندارد)">10.4 (Tiger)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Leopard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Leopard (صفحه وجود ندارد)">10.5 (Leopard)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Snow_Leopard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Snow Leopard (صفحه وجود ندارد)">10.6 (Snow Leopard)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OS_X_Lion&action=edit&redlink=1" class="new" title="OS X Lion (صفحه وجود ندارد)">10.7 (Lion)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OS_X_Mountain_Lion&action=edit&redlink=1" class="new" title="OS X Mountain Lion (صفحه وجود ندارد)">10.8 (Mountain Lion)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="اواس ده ماوریکس">اواس ده ماوریکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88_%D8%A7%D8%B3_%D8%AF%D9%87_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="او اس ده یوسمیت">او اس ده یوسمیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=OS_X_El_Capitan&action=edit&redlink=1" class="new" title="OS X El Capitan (صفحه وجود ندارد)">10.11 (El Capitan)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7" title="مک‌اواس سیرا">مک‌اواس سیرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MacOS_High_Sierra&action=edit&redlink=1" class="new" title="MacOS High Sierra (صفحه وجود ندارد)">10.13 (High Sierra)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MacOS_Mojave&action=edit&redlink=1" class="new" title="MacOS Mojave (صفحه وجود ندارد)">10.14 (Mojave)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MacOS_Catalina&action=edit&redlink=1" class="new" title="MacOS Catalina (صفحه وجود ندارد)">10.15 (Catalina)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="مک‌اواس بیگ سور">مک‌اواس بیگ سور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="مک‌اواس مانتری">مک‌اواس مانتری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D9%88%D9%86%DA%86%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="مک‌اواس ونچورا">مک‌اواس ونچورا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D8%B3%D9%88%D9%86%D9%88%D9%85%D8%A7" title="مک‌اواس سونوما">مک‌اواس سونوما</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%D8%B3%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7" title="مک‌اواس سکویا">مک‌اواس سکویا</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=MacOS_Server&action=edit&redlink=1" class="new" title="MacOS Server (صفحه وجود ندارد)">Server</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mac_OS_X_Server_1.0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mac OS X Server 1.0 (صفحه وجود ندارد)">Mac OS X Server 1.0</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر پروژه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>Shipped <ul><li><a href="/w/index.php?title=A/ROSE&action=edit&redlink=1" class="new" title="A/ROSE (صفحه وجود ندارد)">A/ROSE</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="اپل یونیکس">اپل یونیکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="آی‌بی‌ام ای‌آی‌اکس">آی‌بی‌ام ای‌آی‌اکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Macintosh_Application_Environment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Macintosh Application Environment (صفحه وجود ندارد)">MAE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=MkLinux&action=edit&redlink=1" class="new" title="MkLinux (صفحه وجود ندارد)">MkLinux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=PowerOpen_Environment&action=edit&redlink=1" class="new" title="PowerOpen Environment (صفحه وجود ندارد)">PowerOpen Environment</a></li></ul></li> <li>Cancelled <ul><li><a href="/w/index.php?title=Star_Trek_project&action=edit&redlink=1" class="new" title="Star Trek project (صفحه وجود ندارد)">Star Trek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taligent&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taligent (صفحه وجود ندارد)">Taligent</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Copland_(operating_system)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Copland (operating system) (صفحه وجود ندارد)">Copland</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nukernel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nukernel (صفحه وجود ندارد)">Nukernel</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vanguard_(microkernel)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vanguard (microkernel) (صفحه وجود ندارد)">Vanguard</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%AF" title="آی‌پاد">آی‌پاد</a>, <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="آیفون">آیفون</a>, <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF" title="آی‌پد">آی‌پد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_iTunes&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of iTunes (صفحه وجود ندارد)">iPod software</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="آی‌اواس">آی‌اواس</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1" title="آیفون اواس ۱">آیفون اواس ۱</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B2" title="آیفون اواس ۲">آیفون اواس ۲</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B3" title="آیفون اواس ۳">آیفون اواس ۳</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B4" title="آی‌اواس ۴">آی‌اواس ۴</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B5" title="آی‌اواس ۵">آی‌اواس ۵</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B6" title="آی‌اواس ۶">آی‌اواس ۶</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B7" title="آی‌اواس ۷">آی‌اواس ۷</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B8" title="آی‌اواس ۸">آی‌اواس ۸</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B9" title="آی‌اواس ۹">آی‌اواس ۹</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B0" title="آی‌اواس ۱۰">آی‌اواس ۱۰</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B1" title="آی‌اواس ۱۱">آی‌اواس ۱۱</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B2" title="آی‌اواس ۱۲">آی‌اواس ۱۲</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B3" title="آی‌اواس ۱۳">آی‌اواس ۱۳</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B4" title="آی‌اواس ۱۴">آی‌اواس ۱۴</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B5" title="آی‌اواس ۱۵">آی‌اواس ۱۵</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B6" title="آی‌اواس ۱۶">آی‌اواس ۱۶</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B7" title="آی‌اواس ۱۷">آی‌اواس ۱۷</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B8" title="آی‌اواس ۱۸">آی‌اواس ۱۸</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="آی‌پداواس">آی‌پداواس</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B3" title="آی‌پداواس ۱۳">آی‌پداواس ۱۳</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B4" title="آی‌پداواس ۱۴">آی‌پداواس ۱۴</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3_%DB%B1%DB%B5" title="آی‌پداواس ۱۵">آی‌پداواس ۱۵</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IPadOS_16&action=edit&redlink=1" class="new" title="IPadOS 16 (صفحه وجود ندارد)">iPadOS 16</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IPadOS_17&action=edit&redlink=1" class="new" title="IPadOS 17 (صفحه وجود ندارد)">iPadOS 17</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IPadOS_18&action=edit&redlink=1" class="new" title="IPadOS 18 (صفحه وجود ندارد)">iPadOS 18</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر دستگاه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Apple_Newton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apple Newton (صفحه وجود ندارد)">Newton</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="سیستم‌عامل نیوتن">سیستم‌عامل نیوتن</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D9%88%D8%A7%DA%86" title="اپل واچ">اپل واچ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%86_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="واچ اواس">واچ اواس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%DB%8C" title="اپل تی‌وی">اپل تی‌وی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%DB%8C" title="اپل تی‌وی">اپل تی‌وی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="تی‌وی‌اواس">تی‌وی‌اواس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D9%88" title="اپل ویژن پرو">اپل ویژن پرو</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="ویژن اواس">ویژن اواس</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=VisionOS_1&action=edit&redlink=1" class="new" title="VisionOS 1 (صفحه وجود ندارد)">visionOS 1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=VisionOS_2&action=edit&redlink=1" class="new" title="VisionOS 2 (صفحه وجود ندارد)">visionOS 2</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%AF" title="هوم‌پاد">هوم‌پاد</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%AF" title="هوم‌پاد">هوم‌پاد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84_%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%86" title="اپل سیلیکون">اپل سیلیکون</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=BridgeOS&action=edit&redlink=1" class="new" title="BridgeOS (صفحه وجود ندارد)">bridgeOS</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم جانبی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="رابط برنامه‌نویسی کاربردی">رابط برنامه‌نویسی کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="شبکه رایانه‌ای">شبکه رایانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="لایه انتزاعی سخت‌افزاری">لایه انتزاعی سخت‌افزاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AD_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87" title="لوح زنده">لوح زنده</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87" title="یواس‌بی زنده">یواس‌بی زنده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%87_(%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="پوسته (رایانه)">پوسته (رایانه)</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7_%D8%AE%D8%B7_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="واسط خط فرمان">واسط خط فرمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="رابط کاربر گرافیکی">رابط کاربر گرافیکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1" title="واسط طبیعی کاربر">واسط طبیعی کاربر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%86_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="واسط کاربر متن بنیان">واسط کاربر متن بنیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="رابط کاربری صوتی">رابط کاربری صوتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zooming_user_interface&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zooming user interface (صفحه وجود ندارد)">ZUI</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Preboot_Execution_Environment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Preboot Execution Environment (صفحه وجود ندارد)">PXE</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37527932">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox-body{font-style:italic}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:smaller}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.75em;left:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td style="padding-left:0.4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Operating_system_placement.svg" class="mw-file-description"><img alt="آیکون خرد" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Operating_system_placement.svg/20px-Operating_system_placement.svg.png" decoding="async" width="20" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Operating_system_placement.svg/30px-Operating_system_placement.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Operating_system_placement.svg/40px-Operating_system_placement.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="370" /></a></span></td><td><p class="asbox-body">این یک <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AE%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:خرد">مقالهٔ خرد</a> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="سیستم‌عامل">سیستم‌عامل</a> است. می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&action=edit">گسترش آن</a> به ویکی‌پدیا کمک کنید.</p></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐866f5d587f‐4k99h Cached time: 20250328085719 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [] CPU time usage: 0.285 seconds Real time usage: 0.340 seconds Preprocessor visited node count: 719/1000000 Post‐expand include size: 162055/2097152 bytes Template argument size: 189/2097152 bytes Highest expansion depth: 9/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 34469/5000000 bytes Lua time usage: 0.170/10.000 seconds Lua memory usage: 18524170/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 247.068 1 -total 71.85% 177.530 10 الگو:Navbox 43.23% 106.806 1 الگو:انگلیسی 42.62% 105.310 1 الگو:سیستم‌عامل 42.33% 104.587 1 الگو:به_زبان_دیگر 41.83% 103.354 1 الگو:Lang 22.18% 54.797 1 الگو:خانواده_مایکروسافت_ویندوز 7.55% 18.651 1 الگو:سیستم‌عامل-خرد 6.01% 14.856 1 الگو:پانویس 5.97% 14.740 1 الگو:الگوی_خرد --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:433812:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250328085719 and revision id 29191783. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زد/اواس&oldid=29191783">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زد/اواس&oldid=29191783</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85" title="رده:سیستم‌عامل‌های آی‌بی‌ام">سیستم‌عامل‌های آی‌بی‌ام</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF" title="رده:همه مقاله‌های خرد">همه مقاله‌های خرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="رده:مقاله‌های خرد سیستم‌عامل">مقاله‌های خرد سیستم‌عامل</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۳ ژوئن ۲۰۲۰ ساعت ۰۰:۴۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B2%D8%AF/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">زد/اواس</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>۲۱ زبان</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>افزودن مبحث</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c6f46dcf-g25rv","wgBackendResponseTime":135,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.285","walltime":"0.340","ppvisitednodes":{"value":719,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":162055,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":189,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":34469,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 247.068 1 -total"," 71.85% 177.530 10 الگو:Navbox"," 43.23% 106.806 1 الگو:انگلیسی"," 42.62% 105.310 1 الگو:سیستم‌عامل"," 42.33% 104.587 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 41.83% 103.354 1 الگو:Lang"," 22.18% 54.797 1 الگو:خانواده_مایکروسافت_ویندوز"," 7.55% 18.651 1 الگو:سیستم‌عامل-خرد"," 6.01% 14.856 1 الگو:پانویس"," 5.97% 14.740 1 الگو:الگوی_خرد"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.170","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":18524170,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-866f5d587f-4k99h","timestamp":"20250328085719","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0632\u062f\/\u0627\u0648\u0627\u0633","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%B2%D8%AF\/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B3","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q283705","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q283705","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-05-22T10:04:39Z","dateModified":"2020-06-03T00:44:33Z"}</script> </body> </html>