CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="sq" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hilafeti - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )sqwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janar","shkurt","mars","prill","maj","qershor","korrik","gusht","shtator","tetor","nëntor","dhjetor"],"wgRequestId":"1b9afe3b-f99d-46e0-9830-a8eb9347e4ce","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hilafeti","wgTitle":"Hilafeti","wgCurRevisionId":2144377,"wgRevisionId":2144377,"wgArticleId":26738,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using ISBN magic links","Feja islame"],"wgPageViewLanguage":"sq","wgPageContentLanguage":"sq","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hilafeti","wgRelevantArticleId":26738,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Kalifi","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":2144377,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"sq","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"sq"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Hilafeti","wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q131401","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.7"}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.lidhjetejashtme","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sq&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=sq&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sq&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg/1200px-Map_of_expansion_of_Caliphate.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="551"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg/800px-Map_of_expansion_of_Caliphate.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="367"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg/640px-Map_of_expansion_of_Caliphate.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="294"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hilafeti - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//sq.m.wikipedia.org/wiki/Hilafeti"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktoni" href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (sq)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//sq.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Hilafeti"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.sq"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom feed" href="/w/index.php?title=Speciale:NdryshimeS%C3%ABFundmi&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hilafeti rootpage-Hilafeti skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Kërceni tek përmbajtja</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Faqja"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menyja kryesore" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menyja kryesore" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menyja kryesore</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menyja kryesore</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">zhvendoseni tek shiriti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">fshihe</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Lëvizje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-writearticle" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Ndihm%C3%ABsi_i_Artikujve"><span>Shkruaj një artikull</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:ArtikullIRast%C3%ABsish%C3%ABm" title="Shikoni një artikull të rastit [x]" accesskey="x"><span>Artikull i rastit</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:NdryshimeS%C3%ABFundmi" title="Lista e ndryshimeve më të fundit në wiki [r]" accesskey="r"><span>Ndryshimet më të fundit</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=sq"><span>Ngarkoni materiale multimediale</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:FaqetSpeciale"><span>Faqet e veçanta</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-content" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-content" > <div class="vector-menu-heading"> Përmbajtja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featuredarticles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artikuj_t%C3%AB_p%C3%ABrkryer"><span>Artikuj të përkryer</span></a></li><li id="n-goodarticles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artikuj_t%C3%AB_mir%C3%AB"><span>Artikuj të mirë</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-community" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-community" > <div class="vector-menu-heading"> Komuniteti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kuvendi"><span>Kuvendi</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Pyetje_e_P%C3%ABrgjigje"><span>Pyetje e Përgjigje</span></a></li><li id="n-complaints" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zyra_e_Ankesave"><span>Zyra e Ankesave</span></a></li><li id="n-administration" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Administrata"><span>Administrata</span></a></li><li id="n-robot" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Robot%C3%ABt"><span>Ofiçina</span></a></li><li id="n-deletion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Forumi_i_Grisjes"><span>Forumi i Grisjes</span></a></li><li id="n-embassy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Ambasadat"><span>Ambasadat</span></a></li><li id="n-awards" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%C3%87mimet"><span>Çmimet</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Livadhi"><span>Livadhi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Faqja_kryesore" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="enciklopedia e lirë" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-sq.svg" width="120" height="16" style="width: 7.5em; height: 1em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciale:K%C3%ABrko" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Kërko Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Kërko</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Kërko te Wikipedia" aria-label="Kërko te Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Kërko Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Kërko"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Kërko</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Mjete vetjake"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Pamja"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Ndryshoni pamjen e madhësisë, gjerësisë dhe ngjyrës së shkronjave në faqe" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Pamja" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Pamja</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=sq.wikipedia.org&uselang=sq" class=""><span>Dhuroni</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:HapLlogari&returnto=Hilafeti" title="Ju rekomandojmë të krijoni një llogari dhe të kyqeni; megjithatë, nuk është e detyrueshme" class=""><span>Krijo llogari</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:Hyrja&returnto=Hilafeti" title="Identifikimi nuk është i detyrueshëm, megjithatë ne jua rekomandojmë. [o]" accesskey="o" class=""><span>Hyni</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Më shumë opsione" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mjete vetjake" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mjete vetjake</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=sq.wikipedia.org&uselang=sq"><span>Dhuroni</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:HapLlogari&returnto=Hilafeti" title="Ju rekomandojmë të krijoni një llogari dhe të kyqeni; megjithatë, nuk është e detyrueshme"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Krijo llogari</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Hyrja&returnto=Hilafeti" title="Identifikimi nuk është i detyrueshëm, megjithatë ne jua rekomandojmë. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Hyni</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Faqet për redaktorë jo të regjistruar <a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Hyrje" aria-label="Mësoni më shumë rreth redaktimit"><span>mësoni më shumë</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:DiskutimetVetjake" title="Faqja e diskutimeve të përdoruesve anonim për këtë adresë IP [n]" accesskey="n"><span>Diskutimi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Efshihe\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"sq\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"border: solid 1px #333; border-radius: 0.2em; box-shadow: 0 4px 4px #999; margin-bottom: 0.5em; display: table; width: 100%; line-height: 1; text-align: center; cursor: pointer;\"\u003E\n\u003Cspan\u003E \u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Skeda:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg/100px-Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"100\" height=\"68\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg/150px-Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg/200px-Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group_Vertical_Logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"898\" data-file-height=\"609\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\u003C/span\u003E\n\t\u003Cdiv style=\"display: table-cell; vertical-align: middle;\"\u003E\t\n\t\t\u003Cp style=\"font-size: 1.9em; font-family:Linux Libertine;\"\u003E \u003Cb\u003EUNË REDAKTOJ WIKIPEDIA-n\u003C/b\u003E 2025 \u003C/p\u003E\n\t\t\u003Cp style=\"font-size: 1.2em; font-family:Linux Libertine; font-style: oblique;\"\u003E E dini se dhe ju mund të redaktoni Wikipedian!? \u003C/p\u003E\n\t\u003C/div\u003E\n\t\u003Cdiv style=\"display: table-cell; vertical-align: middle;\"\u003E\n\u003Cp\u003E\t\t\u003Cspan class=\"mw-ui-button mw-ui-progressive\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedia:Un%C3%AB_Redaktoj_Wikipedia-n_2022\" title=\"Wikipedia:Unë Redaktoj Wikipedia-n 2022\"\u003E\u003Cspan style=\"color:white\"\u003ELexo më shumë\u003C/span\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\n\u003C/p\u003E\n\t\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Faqja"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Përmbajtja" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Përmbajtja</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">zhvendoseni tek shiriti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">fshihe</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Kreu</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Shfaq/fshih nënseksionin Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fillimet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fillimet"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Fillimet</span> </div> </a> <ul id="toc-Fillimet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_omajadëve" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_omajadëve"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Hilafeti i omajadëve</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_omajadëve-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_abasidëve" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_abasidëve"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Hilafeti i abasidëve</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_abasidëve-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_fatimidëve" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_fatimidëve"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Hilafeti i fatimidëve</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_fatimidëve-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_omajjadëve_në_Spanjë" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_omajjadëve_në_Spanjë"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Hilafeti i omajjadëve në Spanjë</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_omajjadëve_në_Spanjë-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_osmanëve" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_osmanëve"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Hilafeti i osmanëve</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_osmanëve-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_pas_vitit_1924" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_pas_vitit_1924"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Hilafeti pas vitit 1924</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_pas_vitit_1924-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_Ahmadijja-s" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_Ahmadijja-s"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>Hilafeti i Ahmadijja-s</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_Ahmadijja-s-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hilafeti_i_Omdurmanit" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hilafeti_i_Omdurmanit"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.9</span> <span>Hilafeti i Omdurmanit</span> </div> </a> <ul id="toc-Hilafeti_i_Omdurmanit-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Teoria_e_hilafetit" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Teoria_e_hilafetit"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Teoria e hilafetit</span> </div> </a> <ul id="toc-Teoria_e_hilafetit-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Shih_edhe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Shih_edhe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Shih edhe</span> </div> </a> <ul id="toc-Shih_edhe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literaturë" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaturë"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Literaturë</span> </div> </a> <ul id="toc-Literaturë-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referime" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referime"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Referime</span> </div> </a> <ul id="toc-Referime-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Përmbajtja" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Tabela e Përmbajtjes" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Shfaqni/Fshihni tabelën" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Shfaqni/Fshihni tabelën</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hilafeti</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Shkoni te një artikull në një gjuhë tjetër. Gjendet në 88 gjuhë" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-88" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">88 gjuhë</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Kalifaat" title="Kalifaat – afrikanisht" lang="af" hreflang="af" data-title="Kalifaat" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – gjermanishte zvicerane" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="gjermanishte zvicerane" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="خلافة إسلامية – arabisht" lang="ar" hreflang="ar" data-title="خلافة إسلامية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabisht" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%87" title="خلافه اسلاميه – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="خلافه اسلاميه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Califatu" title="Califatu – asturisht" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Califatu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturisht" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Xilaf%C9%99t" title="Xilafət – azerbajxhanisht" lang="az" hreflang="az" data-title="Xilafət" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajxhanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خیلافت – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="خیلافت" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%99%D0%BB%D0%B8%D1%84%D3%99%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Хәлифәлек – bashkirisht" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Хәлифәлек" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bashkirisht" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kalipato" title="Kalipato – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kalipato" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халіфат – bjellorusisht" lang="be" hreflang="be" data-title="Халіфат" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bjellorusisht" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халифат – bullgarisht" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Халифат" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bullgarisht" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AB%E0%A6%A4" title="খিলাফত – bengalisht" lang="bn" hreflang="bn" data-title="খিলাফত" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalisht" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kalifiezh" title="Kalifiezh – bretonisht" lang="br" hreflang="br" data-title="Kalifiezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretonisht" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hilafet" title="Hilafet – boshnjakisht" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hilafet" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="boshnjakisht" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Califat" title="Califat – katalonisht" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Califat" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalonisht" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халифат – çeçenisht" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Халифат" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="çeçenisht" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%95%D9%84%D8%A7%D9%81%DB%95%D8%AA" title="خەلافەت – kurdishte qendrore" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خەلافەت" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurdishte qendrore" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Chal%C3%ADf%C3%A1t" title="Chalífát – çekisht" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Chalífát" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çekisht" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – danisht" lang="da" hreflang="da" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danisht" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – gjermanisht" lang="de" hreflang="de" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="gjermanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Xilafet" title="Xilafet – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Xilafet" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%86%CE%AC%CF%84%CE%BF" title="Χαλιφάτο – greqisht" lang="el" hreflang="el" data-title="Χαλιφάτο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greqisht" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Caliphate" title="Caliphate – anglisht" lang="en" hreflang="en" data-title="Caliphate" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglisht" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kaliflando" title="Kaliflando – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kaliflando" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Califato" title="Califato – spanjisht" lang="es" hreflang="es" data-title="Califato" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spanjisht" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kalifaat" title="Kalifaat – estonisht" lang="et" hreflang="et" data-title="Kalifaat" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonisht" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kalifa-herri" title="Kalifa-herri – baskisht" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kalifa-herri" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskisht" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت – persisht" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خلافت" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persisht" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kalifaatti" title="Kalifaatti – finlandisht" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kalifaatti" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandisht" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Califat" title="Califat – frëngjisht" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Califat" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="frëngjisht" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/C%C3%A8ileafaid" title="Cèileafaid – galishte skoceze" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Cèileafaid" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="galishte skoceze" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Califato" title="Califato – galicisht" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Califato" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicisht" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Khalifofi" title="Khalifofi – hausisht" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Khalifofi" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausisht" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%27%D7%9C%D7%99%D7%A4%D7%95%D7%AA" title="ח'ליפות – hebraisht" lang="he" hreflang="he" data-title="ח'ליפות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebraisht" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%A4" title="ख़िलाफ़त – indisht" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ख़िलाफ़त" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="indisht" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – kroatisht" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroatisht" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%86%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խալիֆայություն – armenisht" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խալիֆայություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenisht" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Khilafah" title="Khilafah – indonezisht" lang="id" hreflang="id" data-title="Khilafah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezisht" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Kalifio" title="Kalifio – idoisht" lang="io" hreflang="io" data-title="Kalifio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="idoisht" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kal%C3%ADfad%C3%A6mi" title="Kalífadæmi – islandisht" lang="is" hreflang="is" data-title="Kalífadæmi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandisht" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Califfato" title="Califfato – italisht" lang="it" hreflang="it" data-title="Califfato" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italisht" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%A0%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="イスラム帝国 – japonisht" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イスラム帝国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonisht" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Khalifah" title="Khalifah – javanisht" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Khalifah" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халифат – kazakisht" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Халифат" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakisht" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B9%BC%EB%A6%AC%ED%8C%8C%EA%B5%AD" title="칼리파국 – koreanisht" lang="ko" hreflang="ko" data-title="칼리파국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreanisht" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xel%C3%AEfet%C3%AE" title="Xelîfetî – kurdisht" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xelîfetî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdisht" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халифат – kirgizisht" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Халифат" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgizisht" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Caliphatus" title="Caliphatus – latinisht" lang="la" hreflang="la" data-title="Caliphatus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latinisht" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kalifatas" title="Kalifatas – lituanisht" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kalifatas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kalif%C4%81ts" title="Kalifāts – letonisht" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kalifāts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letonisht" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Kalifata" title="Kalifata – madagaskarisht" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Kalifata" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="madagaskarisht" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%96%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%AB%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="ഖിലാഫത്ത് – malajalamisht" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഖിലാഫത്ത്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalamisht" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AB%E0%A4%A4" title="खिलाफत – maratisht" lang="mr" hreflang="mr" data-title="खिलाफत" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="maratisht" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Khilafah" title="Khilafah – malajisht" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Khilafah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajisht" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%9C%E1%80%AE%E1%80%96%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%81%8A_%E1%80%80%E1%80%9C%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%96%E1%80%BA" title="ကလီဖား၊ ကလစ်ဖ် – birmanisht" lang="my" hreflang="my" data-title="ကလီဖား၊ ကလစ်ဖ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmanisht" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kalifaat" title="Kalifaat – holandisht" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kalifaat" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holandisht" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – norvegjishte nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegjishte nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Califat" title="Califat – oksitanisht" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Califat" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksitanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%A4" title="ਖ਼ਿਲਾਫ਼ਤ – punxhabisht" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਖ਼ਿਲਾਫ਼ਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punxhabisht" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – polonisht" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonisht" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="خلافت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت – pashtoisht" lang="ps" hreflang="ps" data-title="خلافت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pashtoisht" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Califado" title="Califado – portugalisht" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Califado" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalisht" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Califat" title="Califat – rumanisht" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Califat" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumanisht" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халифат – rusisht" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Халифат" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusisht" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Califfatu" title="Califfatu – siçilianisht" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Califfatu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siçilianisht" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Caliphate" title="Caliphate – skotisht" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Caliphate" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skotisht" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت – sindisht" lang="sd" hreflang="sd" data-title="خلافت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindisht" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – serbo-kroatisht" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-kroatisht" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Caliphate" title="Caliphate – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Caliphate" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kalif%C3%A1t" title="Kalifát – sllovakisht" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kalifát" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="sllovakisht" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Khilaafada_Islaamka" title="Khilaafada Islaamka – somalisht" lang="so" hreflang="so" data-title="Khilaafada Islaamka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalisht" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Калифат – serbisht" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Калифат" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbisht" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kalifat" title="Kalifat – suedisht" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kalifat" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suedisht" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%B2%E0%AF%80%E0%AE%AA%E0%AE%95%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கலீபகம் – tamilisht" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கலீபகம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilisht" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Хилофат – taxhikisht" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Хилофат" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taxhikisht" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C" title="รัฐเคาะลีฟะฮ์ – tajlandisht" lang="th" hreflang="th" data-title="รัฐเคาะลีฟะฮ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajlandisht" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kalipato" title="Kalipato – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kalipato" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hil%C3%A2fet" title="Hilâfet – turqisht" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hilâfet" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turqisht" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%84%D0%B0%D1%82" title="Халіфат – ukrainisht" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Халіфат" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainisht" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت – urduisht" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خلافت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduisht" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Xalifalik" title="Xalifalik – uzbekisht" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Xalifalik" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbekisht" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Khalifah" title="Khalifah – vietnamisht" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Khalifah" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamisht" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%93%88%E9%87%8C%E5%8F%91%E5%9B%BD" title="哈里发国 – kinezishte vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="哈里发国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="kinezishte vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%A4%D7%90%D7%98" title="כאליפאט – jidisht" lang="yi" hreflang="yi" data-title="כאליפאט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidisht" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%93%88%E9%87%8C%E7%99%BC%E5%9C%8B" title="哈里發國 – kinezisht" lang="zh" hreflang="zh" data-title="哈里發國" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="kinezisht" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Khalifah-kok" title="Khalifah-kok – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Khalifah-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%93%88%E9%87%8C%E7%99%BC%E5%9C%8B" title="哈里發國 – kantonezisht" lang="yue" hreflang="yue" data-title="哈里發國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonezisht" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q131401#sitelinks-wikipedia" title="Përpunoni lidhje ndërgjuhësore" class="wbc-editpage">Përpunoni lidhje</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Emërhapësira"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hilafeti" title="Shikoni përmbajtjen e atikullit. [c]" accesskey="c"><span>Artikulli</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskutim:Hilafeti" rel="discussion" title="Diskutim për përmbajtjen e faqes [t]" accesskey="t"><span>Diskutim</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ndërroni variantin e gjuhës" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">shqip</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Shikime"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hilafeti"><span>Lexo</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit" title="Përpunoni këtë faqe [v]" accesskey="v"><span>Redakto</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit" title="Përpunoni kodin burim të kësaj faqeje [e]" accesskey="e"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=history" title="Versione të mëparshme të artikullit. [h]" accesskey="h"><span>Shihni historikun</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Mjete të faqes"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mjete" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Mjete</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Mjete</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">zhvendoseni tek shiriti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">fshihe</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Veprime </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Hilafeti"><span>Lexo</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit" title="Përpunoni këtë faqe [v]" accesskey="v"><span>Redakto</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit" title="Përpunoni kodin burim të kësaj faqeje [e]" accesskey="e"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=history"><span>Shihni historikun</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Të përgjithshme </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:LidhjetK%C3%ABtu/Hilafeti" title="Lista e të gjitha faqeve wiki që lidhen tek kjo faqe [j]" accesskey="j"><span>Lidhjet këtu</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:RecentChangesLinked/Hilafeti" rel="nofollow" title="Lista e ndryshimeve të faqeve që lidhen tek kjo faqe [k]" accesskey="k"><span>Ndryshime të ndërvarura</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=sq" title="Ngarko skeda [u]" accesskey="u"><span>Ngarkoni materiale multimediale</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&oldid=2144377" title="Lidhja e përhershme tek ky version i faqes"><span>Lidhja e përhershme</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=info" title="Më shumë informacion për këtë faqe"><span>Informacioni i faqes</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Citim&page=Hilafeti&id=2144377&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacion mbi mënyrën e citimit të kësaj faqeje"><span>Cito artikullin</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fsq.wikipedia.org%2Fwiki%2FHilafeti"><span>Merre adresën e shkurtuar</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:QrCode&url=https%3A%2F%2Fsq.wikipedia.org%2Fwiki%2FHilafeti"><span>Shkarko kodin QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Shtyp/eksporto </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Libra&bookcmd=book_creator&referer=Hilafeti"><span>Krijo një libër</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:DownloadAsPdf&page=Hilafeti&action=show-download-screen"><span>Shkarkoje si PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&printable=yes" title="Version i shtypshëm i kësaj faqeje [p]" accesskey="p"><span>Version shtypi</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Në projekte të tjera </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Caliphates" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q131401" title="Lidhje për te objekt depoje të dhënash i lidhur [g]" accesskey="g"><span>Objekt Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Mjete të faqes"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Pamja"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Pamja</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">zhvendoseni tek shiriti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">fshihe</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Përcjellë nga <a href="/w/index.php?title=Kalifi&redirect=no" class="mw-redirect" title="Kalifi">Kalifi</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="sq" dir="ltr"><p>Fjala <b>hilafet</b> (ose <i>kalifat</i>) rrjedh nga ajo arabe <i>khilāfa</i>. <a href="/wiki/Kalifi" class="mw-redirect" title="Kalifi">Kalifi</a> quhet në <a href="/wiki/Gjuha_arabe" title="Gjuha arabe">arabisht</a> خليفة رسول الله <i>Ḫalīfa</i>, shumës <i>Ḫulafāʾ</i> (pasardhës në post, mëkëmbës) ose <i>khalīfat allāh</i> ose <i>khalīfat rasūl allāh</i> që do të thotë e përkthyer fjalë për fjalë „mëkëmbës i Zotit“ ose „pasardhës i të dërguarit të Zotit“. </p><p>Hilafeti paraqet formën e <a href="/w/index.php?title=Rregjimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rregjimi (nuk është shkruar akoma)">rregjimit</a> <a href="/wiki/Feja_islame" class="mw-redirect" title="Feja islame">islamik</a>, në të cilën udhëheqja shekullare (<i>laike</i>) dhe fetare është vetëm në dorën e kalifit. Sistemi shtetëror i <a href="/wiki/Muhamedi" class="mw-redirect" title="Muhamedi">Muhamedit</a> në <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medinë</a> ka qenë i bazuar në modelin <a href="/w/index.php?title=Teokratia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teokratia (nuk është shkruar akoma)">teokratik</a>: ai ka qenë si prijësi i lëvizjes fetare ashtu edhe sundimtari mbi zonën e influencës, në të cilën ky <a href="/wiki/Besimi_fetar" class="mw-redirect" title="Besimi fetar">besim</a> praktikohej. Hilafeti ka qenë kështu jo vetëm <a href="/w/index.php?title=Posti_zyrtar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Posti zyrtar (nuk është shkruar akoma)">posti zyrtar</a> por ai ka qenë po ashtu edhe zona ku ushtronte pushtetin kalifi, zotërimet e tija. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:Map_of_expansion_of_Caliphate.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg/350px-Map_of_expansion_of_Caliphate.svg.png" decoding="async" width="350" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg/525px-Map_of_expansion_of_Caliphate.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg/700px-Map_of_expansion_of_Caliphate.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="413" /></a><figcaption>Hilafeti deri në vitin 750:<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2521363">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#a1584e; color:white;-webkit-print-color-adjust: exact; print-color-adjust: exact;"> </span> Nën profetin Muhamed, 612-632</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2521363" /><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#ef9070; color:black;-webkit-print-color-adjust: exact; print-color-adjust: exact;"> </span> Nën tre kalifët e parë, 632-655</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2521363" /><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="background-color:#fad07d; color:black;-webkit-print-color-adjust: exact; print-color-adjust: exact;"> </span> Nën kalifët omajjadë, 661-750</div></figcaption></figure> <p>Koncepti i hilafetit është sipas pikëpamjes së shumë <a href="/wiki/Myslimani" class="mw-redirect" title="Myslimani">myslimanëve</a> në kundërshtim me doktrinën e Muhamedit. Sipas <a href="/wiki/Surja" class="mw-redirect" title="Surja">sures</a> 112 (<i><a href="/wiki/Al-ihl%C4%81s" class="mw-redirect" title="Al-ihlās">al-ihlās</a></i>), asnjë njeri nuk mund të krahasohet me <a href="/wiki/Allahu" class="mw-redirect" title="Allahu">allahun</a>, as vetë kreu i të gjithë myslimanëve. Katër kalifët e parë, <a href="/wiki/Abu_Bakr-i" class="mw-redirect" title="Abu Bakr-i">Abu Bakr-i</a>, <a href="/wiki/Umar_ibn_al-Khattab-i" class="mw-redirect" title="Umar ibn al-Khattab-i">Umar ibn al-Khattab-i</a>, <a href="/wiki/Uthman_ibn_Affan-i" class="mw-redirect" title="Uthman ibn Affan-i">Uthman ibn Affan-i</a> dhe <a href="/wiki/%CA%BFAl%C4%AB_ibn_Ab%C4%AB_T%C4%81lib-i" class="mw-redirect" title="ʿAlī ibn Abī Tālib-i">ʿAlī ibn Abī Tālib-i</a> nuk pretendonin se e kishin në zotërim këtë titull. Si <i>mëkëmbësi i zotit mbi tokë</i> (arabisht خليفة الله Ḫalīfat allāh))<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> haset ky titull për herë të parë tek <a href="/wiki/Emevit%C3%ABt" title="Emevitët">omajjadët</a> që filluan të sundojnë prej vitit 661, të cilët e përdornin këtë titull për vete. Trashëgimia islamike e mëvonshme ka përcaktuar se ky titull fillimisht quhej „pasardhës (ose mëkëmbës) i profetit të allahut“. Kështu edhe e pati marrë Abu Bakr-i titullin <i>khalifat rasul allah</i>, „pasardhës i profetit të allahut“. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=1" title="Redakto pjesën: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Historia"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fillimet">Fillimet</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=2" title="Redakto pjesën: Fillimet" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Fillimet"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:Age_of_Caliphs.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Age_of_Caliphs.png/220px-Age_of_Caliphs.png" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Age_of_Caliphs.png/330px-Age_of_Caliphs.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Age_of_Caliphs.png/440px-Age_of_Caliphs.png 2x" data-file-width="684" data-file-height="347" /></a><figcaption>Hilafeti i shekujve 7-të – 10-të</figcaption></figure> <p>Muhamedi nuk la pasardhës të drejtpërdrejtë meshkuj. Një ose disa bij të tij kishin vdekur në moshë të mitur ndërsa një bir i adoptuar kishte rënë në një betejë. Vetëm e bija e tij <a href="/wiki/Fatima_bint_Muhammad" class="mw-redirect" title="Fatima bint Muhammad">Fatima</a> dhe ndoshta edhe disa të bija të tjera (trashëgimia historike është për këtë e paqartë) mbetën pas vdekjes së të atit të tyre por këto nuk kishin vetë bij në moshë të duhur që të luanin rol prijësi. Profeti nuk kishte caktuar as mëkëmbës dhe as ndonjë procedurë për zgjedhjen e një të tilli. Pas vdekjes së tij më 632 u mblodhën krerët myslimanë të bashkësive islamike. Një pjesë e tyre ishte i mendimit se Muhamedi e kishte caktuar kushëririn e tij <a href="/wiki/Ali_ibn_Abi_Talib-i" class="mw-redirect" title="Ali ibn Abi Talib-i">Ali ibn Abi Talib-in</a> si mëkëmbësin e vet. Shumica e myslimanëve nuk e besonte këtë dhe përcaktoi rregullat kryesore fillestare për një pasardhje të tillë në post. Sipas tyre një pasardhës i tillë duhet të ishte <a href="/wiki/Arab%C3%ABt" title="Arabët">arab</a> nga fisi i Muhamedit, <a href="/wiki/Kuraish-it%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Kuraish-itët">kuraish-itët</a>, i cili të ishte nga njëra anë përgjegjës për respektimin e rregullave të besimit islam dhe nga ana tjetër për përhapjen e fesë islame. Shumica e krerëve islamike zgjodhën si pasardhës të profetit <a href="/wiki/Abu_Bakr-i" class="mw-redirect" title="Abu Bakr-i">Abu Bakr-in</a>, të atin e gruas më të afërt të Muhamedit, <a href="/wiki/Aisha_bint_Abi_Bakr" class="mw-redirect" title="Aisha bint Abi Bakr">Aisha</a>-s. Ky morri titullin <i>khalifat rasul allah</i>. </p><p>Më 634 u zgjodh si kalifi i dytë <a href="/wiki/Umar_ibn_al-Khattab-i" class="mw-redirect" title="Umar ibn al-Khattab-i">Umar ibn al-Khattab-i</a>. Gjatë periudhës së sundimit të tij nisi <a href="/wiki/Ekspansioni_islam" title="Ekspansioni islam">ekspansioni islam</a> ku myslimanët arritën të shtrinin zonën e influencës së tyre mbi <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Sirinë</a> (më 635–636), <a href="/wiki/Iraku" title="Iraku">Irakun</a> (ose <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotaminë</a>) (më 636) dhe <a href="/wiki/Egjipti" title="Egjipti">Egjiptin</a> (639–642). Pas fitores së tyre në Nehavend, në jug të <a href="/w/index.php?title=Hamadan-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hamadan-i (nuk është shkruar akoma)">Hamadan-it</a>, <a href="/wiki/Perandoria_Sasanide" title="Perandoria Sasanide">Perandoria Sasanide</a> në <a href="/wiki/Irani" title="Irani">Iran</a> ra përfundimisht. </p><p>Uthman ibn Affan-i, një dhëndër i Muhamedit, u zgjodh më 644 si kalifi i tretë. Rëndësi morri periudha e sundimit të tij sidomos nëpërmjet përpilimit përfundimtar të <a href="/wiki/Kurani" title="Kurani">kuranit</a>. Por ai vazhdoi edhe me ekspansionin e paraardhësve të tij në post. Kështu më 647 u pushtuan <a href="/w/index.php?title=Tripolitania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tripolitania (nuk është shkruar akoma)">Tripolitania</a> (Libia e sotme) dhe pjesë të tjera të Iranit si dhe u ndërmorrën ekspedita të para për në <a href="/wiki/Azia_e_Vog%C3%ABl" class="mw-redirect" title="Azia e Vogël">Azinë e Vogël</a>. Me kalimin e kohës Uthman-i i krijoi vetes armiq të shumtë sidomos ndër prijësit ushtarakë dhe myslimanët e zonave të pushtuara si pasojë e favorizimit të fisit të tij omajjad gjatë ndarjes së posteve dhe plaçkës së luftës. Më 656 ai u vra në Medinë nga myslimanët kryengritës të Egjiptit dhe Irakut. </p><p>Kundërshtarët e Uthman-it ishin në radhë të parë përkrahësit e Ali ibn Abi Talib-it, <a href="/wiki/Shiit%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Shiitët">shiitët</a>. Këta bashkë me prijësit e kryengritësve zgjodhën këtë të fundit si kalif. Mirëpo guvernatori i Sirisë <a href="/w/index.php?title=Muavija_I.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muavija I. (nuk është shkruar akoma)">Muavija</a> nga fisi i omajjadëve dhe si i tillë i afërmi i Uthman-it, nuk pranoi të bindet gjë që çoi në luftime. Pas <a href="/w/index.php?title=Beteja_e_Siffin-it&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beteja e Siffin-it (nuk është shkruar akoma)">betejës së Siffin-it</a> u bë marrëveshje për të bërë bisedime. Një grup myslimanësh, <a href="/wiki/Kharixhit%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Kharixhitët">kharixhitët</a> e mëvonshëm, i pa ato si pazarllëk për poste dhe turp të madh duke braktisur kështu kampin e Ali-ut. Më 661 Ali-u u bë viktimë e një atentati të këtij grupi. I biri i tij <a href="/wiki/Hasan_ibn_Ali-u" class="mw-redirect" title="Hasan ibn Ali-u">Hasan-i</a> hoqi dorë nga pretendimi i fronit kur pa epërsinë e omajjadëve. </p><p>Muavija themeloi tashmë prej kësaj kohe dinastinë e <a href="/wiki/Hilafeti_Emevi" title="Hilafeti Emevi">kalifëve omajjadë</a>. Vëllai i Hasan-it, <a href="/wiki/Husain_ibn_Ali-u" class="mw-redirect" title="Husain ibn Ali-u">Husain-i</a> ngriti pretendim për postin e hilafetit pas vdekjes së Muavija-s I. Por ai u mund në <a href="/wiki/Beteja_e_Kerbela-s%C3%AB" class="mw-redirect" title="Beteja e Kerbela-së">betejën e Kerbela-së</a> (më 680). </p><p>Ali-u ishte kalifi i fundit i zgjedhur. Muavija gjatë sundimit të tij vendosi me ligj trashëgiminë e fronit. Prej atëherë kalifë të rinj bëheshin pasardhësit e proklamuar (<i>të shpallur publikisht</i>) ose ky titull i kalohej me anë të luftërave sundimtarëve të tjerë. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_omajadëve"><span id="Hilafeti_i_omajad.C3.ABve"></span>Hilafeti i omajadëve</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=3" title="Redakto pjesën: Hilafeti i omajadëve" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Hilafeti i omajadëve"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pas ardhjes në pushtet të omajjadëve nën sundimin Muavija-s, atyre u duhej më pas të përballonin vazhdimisht lëvizje opozitare të ndryshme. Konflikte shkaktonte legjitimacioni i omajjadëve, të cilët akuzoheshin se në fillimet e fesë islame, ata bënin pjesë në kundërshtarët më fortë të profetit Muhamed. Pas rivendosjes së paqes brenda hilafetit myslimanët mundën të ndërmerrnin përsëri ekspansionin e tyre. Kështu, nën sundimin e <a href="/w/index.php?title=Abd_al-Malik-u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Malik-u (nuk është shkruar akoma)">Abd al-Malik-ut</a> dhe <a href="/w/index.php?title=Al-Valid-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Valid-i (nuk është shkruar akoma)">al-Valid-it</a> u pushtuan në fillim të shekullit të 8-të Magrebi (<i><a href="/wiki/Afrika_Veriore" class="mw-redirect" title="Afrika Veriore">Afrika Veriore</a></i>), <a href="/wiki/Andaluzia" title="Andaluzia">Andaluzia</a>, <a href="/w/index.php?title=Transoksania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transoksania (nuk është shkruar akoma)">Transoksania</a> (sot <a href="/wiki/Uzbekistani" title="Uzbekistani">Uzbekistan</a>) dhe lugina e <a href="/wiki/Indusi" class="mw-redirect" title="Indusi">Indusit</a>. Hilafeti arriti në këtë mënyrë shtrirjen e tij më të madhe. Megjithë këto fitore, opozita e shumë myslimanëve vazhdonte akoma. Dobësimi i sundimit të omajjadëve si pasojë e luftërave të brendshme për pushtet prej vitit 744 u përshpejtua nëpërmjet kryengritjes së <a href="/w/index.php?title=Abu_Muslim-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Muslim-i (nuk është shkruar akoma)">Abu Muslim-it</a>. Në vitin 749 erdhi në fuqi dinastia e <a href="/wiki/Abbasid%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Abbasidët">abbasidëve</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_abasidëve"><span id="Hilafeti_i_abasid.C3.ABve"></span>Hilafeti i abasidëve</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=4" title="Redakto pjesën: Hilafeti i abasidëve" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Hilafeti i abasidëve"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pas rrëzimit të omajjadëve nëpërmjet abbasidëve Iraku me kryeqytetein e ri <a href="/wiki/Bagdadi" title="Bagdadi">Bagdadin</a> u zhvillua si qendra politike e Hilafetit. Bagdadi u bë njëkohësisht gjithashtu, sidomos nën sundimin e <a href="/wiki/Harun_ar-Rashid-i" class="mw-redirect" title="Harun ar-Rashid-i">Harun ar-Rashid-it</a> (786–809), siç e kanë përshkruar edhe përrallat e <a href="/w/index.php?title=Shehrezade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shehrezade (nuk është shkruar akoma)">Shehrezades</a> në <i><a href="/w/index.php?title=Nj%C3%ABmij%C3%AB_e_nj%C3%AB_net%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Njëmijë e një netë (nuk është shkruar akoma)">Njëmijë e një netë</a></i>, një qytet shumë luksoz dhe i pasur si dhe një qendër e <a href="/wiki/Kultura" title="Kultura">kulturës</a> dhe e <a href="/w/index.php?title=Shencat_e_natyr%C3%ABs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shencat e natyrës (nuk është shkruar akoma)">shkencave të natyrës</a>. Në shekullin e 9-të hilafeti arriti kulmin e lulëzimit të tij. Por ekspansioni dhe <a href="/wiki/Burokracia" title="Burokracia">burokracia</a> kërkonin çmimin e tyre: kalifët u lëshuan gjithnjë e më tepër pushtetin politik ministrave, <a href="/wiki/Veziri" title="Veziri">vezirëve</a> dhe funksionarëve <a href="/w/index.php?title=Zyrtari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zyrtari (nuk është shkruar akoma)">zyrtarë</a>. </p><p>Kjo gjë çoi prej fillimit të shekullit të 9-të në lindjen e <a href="/w/index.php?title=Emirati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emirati (nuk është shkruar akoma)">emirateve</a> të pavaruara (ndër të tjera të <a href="/w/index.php?title=Aghlabid%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aghlabidët (nuk është shkruar akoma)">aghlabidëve</a>, <a href="/w/index.php?title=Tulunid%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tulunidët (nuk është shkruar akoma)">tulunidëve</a>, <a href="/w/index.php?title=Tahirid%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tahiridët (nuk është shkruar akoma)">tahiridëve</a> dhe <a href="/w/index.php?title=Samanid%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samanidët (nuk është shkruar akoma)">samanidëve</a>), të cilat ishin vetëm formalisht në vartësi të sundimit të kalifit në Bagdad. Në fillim të shekullit të 10-të lindën në Magreb dhe Andaluzi hilafetet e pavarura të <a href="/wiki/Fatimid%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Fatimidët">fatimidëve</a> omajjadëve. Nga mesi i shekullit të 10-të kalifët në Bagdad u shfuqizuan politikisht përfundimisht dhe iu nënshtruan prej asaj kohe kontrollit të <a href="/w/index.php?title=Bujid%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bujidët (nuk është shkruar akoma)">bujidëve</a> persianë dhe prej vitit 1055 <a href="/wiki/Selxhuk%C3%ABt" title="Selxhukët">selxhukëve</a> turq. Kalifët mbetën kështu vetëm si krerë fetarë të myslimanëve. Në fakt kalifët arritën gjatë shekullit të 12-të të shtinin në dorë përsëri pushtetin e tyre politik të paktën në Irak, megjithatë hilafeti i abbasidëve u shkatërrua më 1258 kur Bagdadi u pushtua nga <a href="/wiki/Mongol%C3%ABt" title="Mongolët">mongolët</a> me në krye <a href="/w/index.php?title=Hylegu_Khan-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hylegu Khan-i (nuk është shkruar akoma)">Hylegu Khan-in</a>. </p><p>Disa abbasidë arritën të arratisen në Egjipt. Më 1261 një princ i abbasidëve u vendos si kalif në <a href="/wiki/Kajro" title="Kajro">Kajro</a> nga <a href="/wiki/Sulltani" title="Sulltani">sulltani</a> <a href="/wiki/Mamluk%C3%ABt" title="Mamlukët">mamluk</a> <a href="/w/index.php?title=Bajbars-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bajbars-i (nuk është shkruar akoma)">Bajbars-i</a>. Por pushteti i tij ishte vetëm me karakter spiritual (<i>shpirtëror</i>) dhe pjesërisht vetëm në teori. Këta kalifë mbajtën së shpejti vetëm titullin e zbrazët formal. Pas pushtimit turk të Egjiptit më 1517, abbasidi i fundit u detyrua t'i dorëzonte këtë titull sulltanit turk. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_fatimidëve"><span id="Hilafeti_i_fatimid.C3.ABve"></span>Hilafeti i fatimidëve</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=5" title="Redakto pjesën: Hilafeti i fatimidëve" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Hilafeti i fatimidëve"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ismailitët, fatimidët shiitë, sipas legjendës pasardhës të Ali ibn Abi Talib-it dhe gruas së tij <a href="/wiki/Fatima" class="mw-redirect" title="Fatima">Fatima</a>-s, e cila i kishte dhënë emrin kësaj dinastie, themeluan hilafetin e tyre më 909 në <a href="/w/index.php?title=Ifriqija&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ifriqija (nuk është shkruar akoma)">Ifriqija</a>/<a href="/wiki/Tunizia" title="Tunizia">Tunizi</a>, zona e sundimit të të cilëve shtrihej nga <a href="/wiki/Algjeria" title="Algjeria">Algjeria</a> deri në Egjipt, Siri dhe <a href="/wiki/Sicilia" class="mw-redirect" title="Sicilia">Siçili</a>. Pasi ata arritën më 1059 të shtinin nën kontroll përkohësisht Bagdadin, filloi rënia e tyre si dinasti dhe si përfundim ata u eliminuan më 1171 nga <a href="/wiki/Saladini" class="mw-redirect" title="Saladini">Saladini</a>. Kjo linjë kalifësh ka vazhduar me <a href="/w/index.php?title=Nizarit%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nizaritët (nuk është shkruar akoma)">nizaritët</a> deri tek <a href="/w/index.php?title=Karim_Aga_Khan-i_IV.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karim Aga Khan-i IV. (nuk është shkruar akoma)">Aga Khan-i</a> sot. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_omajjadëve_në_Spanjë"><span id="Hilafeti_i_omajjad.C3.ABve_n.C3.AB_Spanj.C3.AB"></span>Hilafeti i omajjadëve në Spanjë</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=6" title="Redakto pjesën: Hilafeti i omajjadëve në Spanjë" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Hilafeti i omajjadëve në Spanjë"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Omajjadi i fundit, i cili kishte mbetur gjallë pas vrasjes në masë të fisit të tij më 750 nëpërmjet abbasidëve, u arratis për në Andaluzi. Atje themeluan më vonë pasardhësit e tij më 929 <a href="/wiki/Hilafeti_i_Kordov%C3%ABs" class="mw-redirect" title="Hilafeti i Kordovës">Hilafetin umajjad të Kordovës</a>. Më 1031 ai u shua duke u copëtuar në disa mbretëri të vogla. </p><p>Në shekullin e 12-të dhe të 13-të ngritën pretendime në Maghreb për këtë hilafet <a href="/w/index.php?title=Almohad%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Almohadët (nuk është shkruar akoma)">almohadët</a> dhe <a href="/w/index.php?title=Hafsid%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hafsidët (nuk është shkruar akoma)">hafsidët</a>. </p><p>Kalifët e fatimidëve dhe omajjadëve në Andaluzi nuk arritën dot njohjen në përgjithësi nga ana e sunnitëve ashtu si dhe kalifët almohadë dhe hafsidë. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_osmanëve"><span id="Hilafeti_i_osman.C3.ABve"></span>Hilafeti i osmanëve</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=7" title="Redakto pjesën: Hilafeti i osmanëve" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Hilafeti i osmanëve"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="dablink"><i>Artikulli</i> <i>kryesor</i>: <i><a href="/wiki/Hilafeti_osman" class="mw-redirect" title="Hilafeti osman">Hilafeti osman</a></i></div></dd></dl> <p><br /> Duke filluar prej shekullit të 13-të sundimtarë të ndryshëm myslimanë ngrinin vazhdimisht pretendim për titullin e kalifit por që i cili ishte bërë tashmë politikisht pa rëndësi. Megjithatë në vitin 1517 sulltanët <a href="/wiki/Perandoria_Osmane" title="Perandoria Osmane">osmanë</a> arritën të themelojnë hilafetin osman. Vetëm prej shekullit të 19-të, kur gjithnjë e më shumë <a href="/wiki/T%C3%AB_krishter%C3%ABt" title="Të krishterët">të krishterë</a> ishin vendosur në zonat e sundimit mysliman, sulltanët ngulnin këmbë me pretendimin për titullin si krerë fetarë, në mënyrë që të siguronin përkrahjen edhe të myslimanëve jashtë zonës së sundimit të tyre. Pas disfatës së Perandorisë Osmane në <a href="/wiki/Lufta_e_Par%C3%AB_Bot%C3%ABrore" title="Lufta e Parë Botërore">Luftën e Parë Botërore</a>, sulltani i fundit Mehmedi VI. u hoq nga posti pas themelimit të <a href="/wiki/Historia_e_Turqis%C3%AB" title="Historia e Turqisë">Republikës Turke</a> më 1923. Më 1924 <a href="/wiki/Turqia" title="Turqia">qeveria turke</a> e abrigoi hilafetin nëpërmjet ligjit 431.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sulltanit, të cilit i kishte mbetur vetëm titulli „kalif“, u nxor jashtë vendit. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_pas_vitit_1924">Hilafeti pas vitit 1924</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=8" title="Redakto pjesën: Hilafeti pas vitit 1924" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Hilafeti pas vitit 1924"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kjo ngjarje shkaktoi shumë shqetësime në botën myslimane. Më 1924 ngriti pretendimin për këtë titull mbreti <a href="/wiki/Hussein_ibn_Ali-u" class="mw-redirect" title="Hussein ibn Ali-u">Hussein ibn Ali-u</a> i <a href="/wiki/Hexhas-i" class="mw-redirect" title="Hexhas-i">Hexhas-it</a>, sot pjesë e <a href="/wiki/Arabia_Saudite" title="Arabia Saudite">Arabisë Saudite</a>, meqenëse ai thuhej se rridhte nga fisi i profetit Muhamed nga ana e stërgjyshit të tij <a href="/wiki/Hashemit%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Hashemitët">Hashim</a> dhe kishte gjithashtu nën sundim edhe <a href="/wiki/Mekka" class="mw-redirect" title="Mekka">Mekkën</a> dhe Medinën. Pretendimi i tij u shua pas pushtimit të mbretërisë së tij nëpërmjet mbretit <a href="/wiki/Abd_al-Aziz_al_Saud" class="mw-redirect" title="Abd al-Aziz al Saud">Abd al-Aziz al Saud</a> të <a href="/wiki/Naxhd-i" class="mw-redirect" title="Naxhd-i">Naxhd-it</a>. </p><p>Më 1926 u bënë përpjekje në një kongres islamik në Kajro për të zgjedhur një kalif të ri. Por edhe kjo përpjekje për ta ringjallur përsëri hilafetin dështoi. Sipas mendimit të ekspertëve, që prej atëherë nuk ka pasur më përpjekje serioze për këtë (duke mos llogaritur këtu atë të <a href="/w/index.php?title=Metin_Kaplan-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metin Kaplan-i (nuk është shkruar akoma)">Metin Kaplan-it</a> dhe „Kalifatit të Këlnit“ të tij. Lëvizja fetare-politike <a href="/w/index.php?title=Hizb_ut-Tahrir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hizb ut-Tahrir (nuk është shkruar akoma)">Hizb ut-Tahrir</a> përpiqet gjithashtu të krijojë përsëri hilafetin. Por ajo është e ndaluar në të gjithë vendet islamike dhe më gjerë. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_Ahmadijja-s">Hilafeti i Ahmadijja-s</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=9" title="Redakto pjesën: Hilafeti i Ahmadijja-s" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Hilafeti i Ahmadijja-s"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="dablink"><i>Artikulli</i> <i>kryesor</i>: <i><a href="/w/index.php?title=Kalifati_ul-Massih&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalifati ul-Massih (nuk është shkruar akoma)">Kalifati ul-Massih</a></i></div></dd></dl> <p><br /> <a href="/wiki/Mirza_Ghulam_Ahmad-i" class="mw-redirect" title="Mirza Ghulam Ahmad-i">Mirza Ghulam Ahmad-i</a> themeloi më 1889 in <a href="/wiki/Kadiani" title="Kadiani">Kadian</a> lëvizjen <a href="/wiki/Ahmadijja" class="mw-redirect" title="Ahmadijja">Ahmadijja</a>. Pas vdekjes së tij më 1908 pasuan „<i>Khalifat ul-Massih</i>“ („kalifi i <a href="/wiki/Mesia" title="Mesia">mesias</a>“) e quajtur krerët spiritualë të <a href="/wiki/Ahmadijja_Muslim_Xhamaat" class="mw-redirect" title="Ahmadijja Muslim Xhamaat">Ahmadijja Muslim Xhamaat</a> (<i>Ahmadijja Muslim Jamaat</i>). Kalifët e AMJ-së zgjidhen nga një komitet zgjedhës për gjithë jetën me selinë prej vitit 1984 në <a href="/w/index.php?title=Xhamin%C3%AB_Fazl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xhaminë Fazl (nuk është shkruar akoma)">Xhaminë Fazl</a> në <a href="/wiki/Londra" title="Londra">Londër</a>. Prej 22 prillit 2003 është <a href="/wiki/Mirza_Masrur_Ahmad-i" class="mw-redirect" title="Mirza Masrur Ahmad-i">Mirza Masrur Ahmad-i</a> si Khalifat ul-Massih V. kreu fetar i AMJ-së. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hilafeti_i_Omdurmanit">Hilafeti i Omdurmanit</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=10" title="Redakto pjesën: Hilafeti i Omdurmanit" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Hilafeti i Omdurmanit"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pasardhësit e prijësit islamiko-politik <a href="/w/index.php?title=Muhammad_Ahmad-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhammad Ahmad-i (nuk është shkruar akoma)">Muhammad Ahmad al-Mahdi</a> në <a href="/wiki/Sudani" title="Sudani">Sudan</a> e cilësonin veten po ashtu kalifë. Sidomos <a href="/w/index.php?title=Abdallahi_ibn_Muhammad-i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdallahi ibn Muhammad-i (nuk është shkruar akoma)">Abdallahi ibn Muhammad-i</a>, i cili ishte vendosur më 1891 në krye të <a href="/wiki/Kryengritja_e_Mahdi-t" class="mw-redirect" title="Kryengritja e Mahdi-t">kryengritjes së Mahdi-t</a>, është në Sudan edhe sot i njohur nën emrin <i>al-Khalifa</i>. Pallati i dikurshëm i Abdallahi-t është sot një nga objektet kryesore turistike të <a href="/w/index.php?title=Omdurmani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omdurmani (nuk është shkruar akoma)">Omdurmanit</a>. Kryengritja e Mahdi-t vlerësohet si kryengritja e parë e suksesshme e një popullsie afrikane kundra <a href="/wiki/Kolonializmi" title="Kolonializmi">kolonializmit</a>. Hilafeti i Omdurmanit ekzistoi 15 vjet dhe u rrëzua më 1898 nga forcat e armatosura anglo-egjiptiane. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Teoria_e_hilafetit">Teoria e hilafetit</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=11" title="Redakto pjesën: Teoria e hilafetit" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Teoria e hilafetit"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sipas doktrinës ortodokse islamike sundimi i ligjshëm është i mundshëm vetëm në hilafet. <a href="/wiki/Kalifi" class="mw-redirect" title="Kalifi">Kalifit</a> i besohet si pasardhësi i <a href="/w/index.php?title=Muhamedit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhamedit (nuk është shkruar akoma)">Muhamedit</a>, udhëheqja politike dhe fetare e <i><a href="/wiki/Ummeti" class="mw-redirect" title="Ummeti">umma</a>-s</i>, bashkësisë myslimane. Hilafetin si institucion teologët dhe juristët islamike e bazojnë tek <a href="/wiki/Kurani" title="Kurani">kurani</a>. Në suren 38 thuhet: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2360070">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 40px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;padding-left:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>O Daʿud (<i>mbreti <a href="/wiki/Mbreti_David" class="mw-redirect" title="Mbreti David">David</a></i>), shih, ne të bëmë mëkëmbës (<i>chalifa</i>) mbi tokë; gjyko mes njerëzve me të vërtetë.</p></blockquote> <p>Mbi kalifin qëndron vetëm ligji fetar, <a href="/wiki/Sheriati" title="Sheriati">shari’a</a>, i cili bazohet tek burimet juridike kurani, <a href="/wiki/Sunneti" title="Sunneti">sunneti</a>, <i><a href="/wiki/Ixhmai" class="mw-redirect" title="Ixhmai">ixhma</a></i> (konsensi) dhe <i><a href="/wiki/Kijasi" title="Kijasi">kijasi</a></i> (<a href="/w/index.php?title=Analogjizmi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Analogjizmi (nuk është shkruar akoma)">analogjizmi</a>) dhe të cilin ka për detyrë ta respektojë edhe kalifi. </p><p>Sipas pikëpamjeve <a href="/w/index.php?title=Imamit%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Imamitët (nuk është shkruar akoma)">imamito</a>-shiite dymbëdhjetë <a href="/wiki/Imami" title="Imami">imamët</a> e tyre kanë qenë kalifët legjitimë. Sipas mendimit të tyre, kalifi i dymbëdhjetë nuk ka vdekur por është fshehur, nga ku ai dikur do të shfaqet si <a href="/wiki/Mahdi" class="mw-redirect" title="Mahdi">mahdi</a> (<i>shpëtimtar</i>). Gjatë kohës kalimtare deri atëherë, kleri shiit ushtron pushtetin e tij si zëvendës i këtij imami të fshehtë. Në kushtetutën e Iranit kjo është e shkruar në këtë formë. Prandaj edhe për këtë arsye, parlamentit dhe presidentit iranian u lejohet që të ushtrojnë pushtet në mënyrë të kufizuar. </p><p><a href="/w/index.php?title=Nizari%C3%ABt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nizariët (nuk është shkruar akoma)">Nizariët</a>, të cilët bëjnë pjesë tek <a href="/wiki/Ismailit%C3%ABt" class="mw-redirect" title="Ismailitët">ismailitët</a>, kanë deri sot një imam si kalif, Karim Aga Khan-in IV., i cili është kalifi i 49-të si pasardhës direkt i profetit Muhamed nga linja e të bijës së tij Fatima dhe dhëndrit të tij Ali-t. <a href="/w/index.php?title=Bohra-t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bohra-t (nuk është shkruar akoma)">Bohra-t</a>, po ashtu ismailitë, besojnë si imamitët tek ekzistenca e një imami kalif të fshehtë. </p><p>Hilafeti është i ankoruar në të drejtën islamike si një e ashtuquajtur <i>fard kifaja</i>, dmth. si detyrim i përgjithshëm fetar. Ndryshe nga <i>fard ʿayn</i>, detyrimi fetar individual, si psh. <a href="/wiki/Zaum-i" class="mw-redirect" title="Zaum-i">agjërimi</a> ose <a href="/wiki/Haxh-i" class="mw-redirect" title="Haxh-i">pelegrinazhi</a>, kryerjen e të cilit e ka për detyrë çdo individ, <i>fard kifaja</i> duhet kryer vetëm nga disa njerëz nga shoqëria të aftë për të. Detyrimi për <a href="/wiki/Xhihadi" title="Xhihadi">xhihadin</a> ose përpjekja për dije janë shembuj tipikë për këtë. Kjo do të thotë në rastin e hilafetit se përmbushja e <i>fard kifaja-s</i> është detyra e personit të aftë për postin e kalifit. Në rast se do të kishte vetëm një kandidat që i përmbush kriteret, ky nuk lejohet psh. të mos e pranojë këtë post. </p><p>Për universalitetin e hilafetit, dmth. për pretendimin për pushtet fetar dhe shekullar (<i>laik</i>), teologët klasikë bazohen tek detyrimi i xhihad-it. Detyrimi fetar për xhihad-in bën të nevojshme që kalifi të veprojë jo vetëm si prijës fetar por edhe të jetë në gjendje të bëjë luftë, pra të ketë nën kontroll ushtrinë. Dallimi gjuhësor ndërmjet fjalëve „kalif“ dhe „imam“ nxjerr në pah këto dy aspekte. Me imamat nënkuptohet udhëheqja fetare ndërsa hilafeti ka të bëjë me sferën politike dhe ushtarake. Me rënien e hilafetit termi <a href="/wiki/Imami" title="Imami">imam</a> u bë i pavarur duke u përdorur më vonë jo vetëm për kreun e bashkësisë myslimane por edhe si titull nderi për <a href="/w/index.php?title=Titulli_fetar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Titulli fetar (nuk është shkruar akoma)">personalitete fetarë të respektuar veçanërisht</a>. </p><p>Ky konceptim sunnit ortodoks i hilafetit i formuluar shumë më vonë zgjati deri në rënien e hilafetit abbasid. Ligji, sipas të cilit kalifi duhet të ishte pasardhës i fisit të Muhamedit, qëndroi në fuqi deri në fillimin e <a href="/wiki/Hilafeti_Osman" title="Hilafeti Osman">hilafetit të osmanëve</a>. Osmanët e mbajtën në këmbë pretendimin e tyre për postin e kalifit duke marrë për ndihmë përdorimin e simbolikës fetare. </p><p>Edhe pse hilafeti në realitet humbi rëndësinë që kishte, ideja e hilafetit mbeti teorikisht përcaktuese dhe shumë e diskutuar gjatë gjithë kohëve megjithëse realitetin dhe teorinë i ndante një hendek i thellë. Juristët myslimanë qëndronin përpara problemit faktikisht të pazgjithshëm të kapërcimit të kësaj diskrepance (<i>mospajtimi</i>). </p><p>Zbutja e idesë së hilafetit u zhvillua në disa hapa. Si një nga të parët është përpjekur për të gjetur zgjidhje juristi <a href="/wiki/Eshariu" title="Eshariu">asharit</a> <a href="/wiki/Al-Mavardi" class="mw-redirect" title="Al-Mavardi">al-Mavardi</a> (972–1058). Teoria e Mavardi-t ka vlejtur për një kohë të gjatë si formulimi klasik i doktrinës sunnite ortodokse të hilafetit, çka është hedhur sakaq poshtë nga Hamilton Gibb. Në atë kohë, kur kalifi ishte veçse një kukull në duart e dinastisë e bujidëve në Bagdad, ai paraqiti në shkrimin e tij <i><a href="/w/index.php?title=Ahkam_as-sultanija&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahkam as-sultanija (nuk është shkruar akoma)">Ahkam as-sultanija</a></i> teorinë e <i>imarat al-istila</i>-s, të emiratit të arritur me anën e uzurpimit (<i>rrëmbimit e pushtetit me forcë</i>). </p><p>Sipas kësaj teorie kalifi është i detyruar t'ia dorëzojë pushtetin e tij ekzekutiv atij që ka në dorë aktualisht pushtetin politik, përderisa ky të qeverisë në bazë të ligjeve të <a href="/wiki/Sheriati" title="Sheriati">shari’a-s</a>. Fiksioni (<i>përfytyrimi</i>) i sovranitetit të kalifit përmbushet kështu duke e njohur formalisht autoritetin e tij suprem dhe duke përmendur emrin e tij në <a href="/w/index.php?title=Falja_e_t%C3%AB_premtes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Falja e të premtes (nuk është shkruar akoma)">faljen e të premtes</a>. Mavardi përpiqet aty që me idenë e dorëzimit të pushtetit të pajtojë teorinë e hilafetit me realitetin historik. </p><p>Al-Mavardi e lidhte si kusht dorëzimin e pushtetit me sundimin e bazuar tek shari’a. Meqënëse teoricientët e mëvonshëm islamikë kanë qenë të bindur se çfarëdo formë sundimi është më e mirë se <a href="/wiki/Anarkia" title="Anarkia">anarkia</a>, ata e përligjnin edhe sundimin vetëm me dhunë, mjaftonte që autoriteti nominal (<i>sa për emër</i>) suprem i kalifit të mbahej në këmbë. </p><p><a href="/wiki/Al-Ghazali" class="mw-redirect" title="Al-Ghazali">Al-Ghazali</a> (1058–1111) u tërhoq në kohën e sundimit të selxhukëve nga shumë prej kushteve, të cilat Mavardi i kishte parë si të domosdoshme. Sipas tij kalifit nuk i duhej të zotëronte aftësinë për t'i prirë xhihadit dhe as kompetenca për qeverisje (<i>kifaja</i>) nuk ishte e nevojshme përderisa ai të kishte në krah një <a href="/wiki/Veziri" title="Veziri">vezir</a> kompetent. Në vend të aftësisë për <i><a href="/wiki/Ixhtihad-i" class="mw-redirect" title="Ixhtihad-i">ixhtihad</a></i>, dmth. për interpretimin e pavarur të ligjeve, kalifi duhet të ketë vetëm <i>vara</i>, devotshmëri ndaj zotit. Metodës tradicionale të zgjedhjes së kalifit Ghazali i shtoi edhe një tjetër, atë të emërtimit të kalifit nëpërmjet sulltanit aktual sundues. Me këtë ai legjitimonte praktikën që ishte bërë e zakonshme në kohën e tij. </p><p>Teologu <a href="/w/index.php?title=Ibn_Xhama%27a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibn Xhama'a (nuk është shkruar akoma)">Ibn Xhama'a</a> si përfundim u tërhoq nga çfarëdo pretendimi fetar duke e reduktuar hilafetin vetëm në sundimin me dhunë; me të morri fund teoria klasike e hilafetit. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Shih_edhe">Shih edhe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=12" title="Redakto pjesën: Shih edhe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Shih edhe"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Lista_e_halif%C3%ABve" title="Lista e halifëve">Lista e halifëve</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literaturë"><span id="Literatur.C3.AB"></span>Literaturë</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=13" title="Redakto pjesën: Literaturë" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Literaturë"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Patricia Crone, Martin Hinds: <i>God's Caliph. Religious Authority in the First Centuries of Islam</i>. 2003, <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/0521541115" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-54111-5</a>.</li> <li>Ulrich Haarmann: <i>Geschichte der arabischen Welt</i>. C. H. Beck, München, 2001.</li> <li>Ludwig Hagemann, Oliver Lellek: <i>Lexikon der islamischen Kultur</i>. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt, 1999.</li> <li>Elie Kedourie: <i>Egypt and the Caliphate</i>. Kedourie. The Chatham House Version and other Middle Eastern Studies. Praeger, New York, 1970, 2006.</li> <li>Hugh Kennedy: <i>The Prophet and the Age of the Caliphates</i>. London 2004.</li> <li>Stephan Ronart, Nandy Ronart: <i>Lexikon der Arabischen Welt</i>. Artemis Verlag. 1972.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referime">Referime</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&veaction=edit&section=14" title="Redakto pjesën: Referime" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Redakto</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hilafeti&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Referime"><span>Redakto nëpërmjet kodit</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">^</a> <span class="reference-text">Patricia Crone: <i>God’s Caliph</i>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> <span class="reference-text">Ligji 431 i datës 3 mars 1924, Resmî Gazete Nr. 63 i datës 6 mars 1924.</span> </li> </ol></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Marrë nga "<a dir="ltr" href="https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Hilafeti&oldid=2144377">https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Hilafeti&oldid=2144377</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciale:Kategorit%C3%AB" title="Speciale:Kategoritë">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kategoria:Feja_islame&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategoria:Feja islame (nuk është shkruar akoma)">Feja islame</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kategori e fshehur: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Kategoria:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Kjo faqe është redaktuar për herë te fundit më 13 gusht 2020, në orën 11:31.</li> <li id="footer-info-copyright">Teksti është në disponim sipas licensës <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0</a>; disa kushte shtesë mund të aplikohen. Duke përdorur këtë faqe interneti, ju pajtoheni me <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Terms of Use">Kushtet e Përdorimit</a> dhe <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Privacy policy">Politikën e Privatësisë</a>. Wikipedia® është një markë e regjistruar e <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, një organizatë jofitimprurëse.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Rreth të dhënave vetjake</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Rreth">Rreth Wikipedia-s</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Shfaj%C3%ABsimet_e_p%C3%ABrgjithshme">Shfajësimet</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodi i Sjelljes</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programuesit</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/sq.wikipedia.org">Statistikat</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklarata e cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//sq.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Hilafeti&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Për celular</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Kërko</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Kërko te Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Kërko"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Kërko</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Përmbajtja" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Shfaqni/Fshihni tabelën" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Shfaqni/Fshihni tabelën</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Hilafeti</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>88 gjuhë</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Shto një temë</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-75687f9f4b-mmrfw","wgBackendResponseTime":175,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.068","walltime":"0.100","ppvisitednodes":{"value":596,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2224,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":570,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2146,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 54.671 1 -total"," 53.34% 29.162 3 Stampa:Legend"," 35.42% 19.366 3 Stampa:Greater_color_contrast_ratio"," 25.25% 13.802 1 Stampa:Citat"," 17.20% 9.404 2 Stampa:Artikulli_kryesor"," 6.61% 3.615 2 Stampa:Dablink"," 3.64% 1.992 1 Stampa:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.005","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":716618,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.next-6bc94f88bb-jxpcs","timestamp":"20250312105933","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Hilafeti","url":"https:\/\/sq.wikipedia.org\/wiki\/Hilafeti","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q131401","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q131401","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-09-22T04:08:26Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/72\/Map_of_expansion_of_Caliphate.svg"}</script> </body> </html>