CINXE.COM

Juliette Dodu — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Juliette Dodu — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"b5254d6a-0141-4e8b-8dc8-895c90f2651f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Juliette_Dodu","wgTitle":"Juliette Dodu","wgCurRevisionId":222912764,"wgRevisionId":222912764,"wgArticleId":221661,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Page utilisant des données de Wikidata à traduire de l'anglais","Page utilisant P119","Page utilisant P106","Page utilisant P607","Page utilisant P166","Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte militaire","Page utilisant P18","Page utilisant P109","Page utilisant P1442","Article utilisant l'infobox Biographie2","Article utilisant une Infobox","Page utilisant P11152","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des bases relatives à la vie publique", "Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Histoire militaire/Articles liés","Portail:Histoire/Articles liés","Portail:Renseignement/Articles liés","Portail:Femmes/Articles liés","Portail:La Réunion/Articles liés","Portail:Mascareignes/Articles liés","Portail:Afrique/Articles liés","Portail:France d'outre-mer/Articles liés","Portail:France/Articles liés","Portail:Loiret/Articles liés","Portail:Centre-Val de Loire/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Second Empire/Articles liés","Portail:France au XIXe siècle/Articles liés","Portail:XIXe siècle/Articles liés","Portail:Époque contemporaine/Articles liés","Wikipédia:Article biographique","Portail:Biographie/Articles liés/Droit","Personnalité française de la guerre franco-allemande de 1870","Agent d'un service de renseignement français","Espion du XIXe siècle","Pionnière dans l'armée","Femme dans l'armée française", "Personnalité réunionnaise du XIXe siècle","Personnalité réunionnaise du XXe siècle","Personnalité féminine française","Personnalité féminine du XIXe siècle","Pithiviers","Chevalier de la Légion d'honneur décoré en 1878","Titulaire de la médaille militaire","Naissance à Saint-Denis (La Réunion)","Naissance en juin 1848","Décès en octobre 1909","Personnalité inhumée au cimetière du Père-Lachaise (division 28)","Décès dans le canton de Vaud","Décès à 61 ans"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Juliette_Dodu","wgRelevantArticleId":221661,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks": "fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3189752","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png/1200px-Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1708"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png/800px-Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1139"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png/640px-Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="911"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Juliette Dodu — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Juliette_Dodu"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Juliette_Dodu"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Juliette_Dodu rootpage-Juliette_Dodu skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Juliette+Dodu" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Juliette+Dodu" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Juliette+Dodu" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Juliette+Dodu" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Biographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Biographie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Biographie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Biographie</span> </button> <ul id="toc-Biographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-«_L’héroïne_»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«_L’héroïne_»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>« L’héroïne »</span> </div> </a> <ul id="toc-«_L’héroïne_»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Un_récit_controversé" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Un_récit_controversé"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Un récit controversé</span> </div> </a> <ul id="toc-Un_récit_controversé-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Les_honneurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Les_honneurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Les honneurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Les_honneurs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Hommages_et_représentations" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hommages_et_représentations"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Hommages et représentations</span> </div> </a> <ul id="toc-Hommages_et_représentations-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bibliographie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Bibliographie</span> </button> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Juliette Dodu</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 6 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-6" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">6 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Juliette_Dodu" title="Juliette Dodu – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Juliette Dodu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Juliette_Dodu" title="Juliette Dodu – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Juliette Dodu" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Juliette_Dodu" title="Juliette Dodu – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Juliette Dodu" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%96%27%D7%95%D7%9C%D7%99%D7%99%D7%98_%D7%93%D7%95%D7%93%D7%95" title="ז&#039;ולייט דודו – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="ז&#039;ולייט דודו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Juliette_Dodu" title="Juliette Dodu – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Juliette Dodu" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%94%D1%82%D1%82%D0%B0_%D0%94%D0%BE%D0%B4%D1%83" title="Джульєтта Доду – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Джульєтта Доду" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3189752#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Juliette_Dodu" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Juliette_Dodu" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Juliette_Dodu"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Juliette_Dodu"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Juliette_Dodu" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Juliette_Dodu" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;oldid=222912764" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Juliette_Dodu&amp;id=222912764&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FJuliette_Dodu"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FJuliette_Dodu"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Juliette+Dodu"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Juliette_Dodu&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Juliette_Dodu" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3189752" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Dodu" class="mw-disambig" title="Dodu">Dodu</a>. </p> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r222901683">.mw-parser-output .infobox hr{height:2px;background-color:#E1E1E1}.mw-parser-output .infobox_v3 .row1col{padding:4px;text-align:center;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);color:var(--color-emphasized,#000000)}</style><div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive large"><div class="entete icon militaire" style="background-color:#EEEEFF;color:#000000"><div>Juliette Dodu<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r188801374">.mw-parser-output .entete.militaire{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Picto_infobox_military.png")}</style></div></div><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png/260px-Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png" decoding="async" width="260" height="370" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png/390px-Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png/520px-Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png 2x" data-file-width="2705" data-file-height="3850" /></a></span></div><div class="legend">Juliette Dodu posant avec sa <a href="/wiki/L%C3%A9gion_d%27honneur" class="mw-redirect" title="Légion d&#39;honneur">Légion d'honneur</a> et sa <a href="/wiki/M%C3%A9daille_militaire" title="Médaille militaire">médaille militaire</a>.</div></div><table><caption style="color:#000000;text-align:center;background-color:#EEEEFF">Biographie</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">Naissance</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien bday" datetime="1848-06-15" data-sort-value="1848-06-15"><a href="/wiki/15_juin" title="15 juin">15</a> <a href="/wiki/Juin_1848" title="Juin 1848">juin</a> <a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a></time><br /><a href="/wiki/Saint-Denis_(La_R%C3%A9union)" title="Saint-Denis (La Réunion)">Saint-Denis (La Réunion)</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Décès</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien dday" datetime="1909-10-28" data-sort-value="1909-10-28"><a href="/wiki/28_octobre" title="28 octobre">28</a> <a href="/wiki/Octobre_1909" title="Octobre 1909">octobre</a> <a href="/wiki/1909" title="1909">1909</a></time> (à 61&#160;ans)<br /><a href="/wiki/Clarens_(Vaud)" title="Clarens (Vaud)">Clarens (Suisse)</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Sépulture</th><td class=""><div> <span class="wd_p119"><a href="/wiki/Cimeti%C3%A8re_du_P%C3%A8re-Lachaise" title="Cimetière du Père-Lachaise">Cimetière du Père-Lachaise</a>, Grave of Dodu <small>(<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q112325938" class="extiw" title="d:Q112325938"><span class="indicateur-langue" title="Voir l&#39;élément Wikidata correspondant">d</span></a>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752?uselang=fr#P119" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Surnom</th><td class=""><div> Lipp</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Nationalité</th><td class=""><div> <a href="/wiki/France" title="France">française</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Formation</th><td class=""><div> brevet d'institutrice publique (1867)</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Activité</th><td class=""><div> <span class="wd_p106"><a href="/wiki/Espion" title="Espion">Espionne</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752?uselang=fr#P106" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Famille</th><td class=""><div> <a href="/wiki/Odilon_Redon" title="Odilon Redon">Odilon Redon</a>, beau-frère</div></td></tr></tbody></table><table><caption style="color:#000000;text-align:center;background-color:#EEEEFF">Autres informations</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">Conflit</th><td class=""><div> <span class="wd_p607"><a href="/wiki/Guerre_franco-allemande_de_1870" title="Guerre franco-allemande de 1870">Guerre franco-allemande de 1870</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752?uselang=fr#P607" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Distinctions</th><td class=""><div> <span class="wd_p166"><a href="/wiki/M%C3%A9daille_militaire" title="Médaille militaire">Médaille militaire</a> <small>(<time>1877</time>)</small><br /><a href="/wiki/Ordre_national_de_la_L%C3%A9gion_d%27honneur#Organisation" title="Ordre national de la Légion d&#39;honneur">Chevalier de la Légion d'honneur‎</a> <small>(<time>1878</time>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752?uselang=fr#P166" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr></tbody></table><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Juliette_Dodu_signature.png" class="mw-file-description"><img alt="signature de Juliette Dodu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Juliette_Dodu_signature.png/170px-Juliette_Dodu_signature.png" decoding="async" width="170" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Juliette_Dodu_signature.png/255px-Juliette_Dodu_signature.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Juliette_Dodu_signature.png/340px-Juliette_Dodu_signature.png 2x" data-file-width="1122" data-file-height="350" /></a></span></div><div class="legend">Signature au bas d’une lettre envoyée à Nadar.</div></div><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Tombedodu.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Tombedodu.JPG/220px-Tombedodu.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Tombedodu.JPG/330px-Tombedodu.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Tombedodu.JPG/440px-Tombedodu.JPG 2x" data-file-width="768" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="legend">Sépulture au Père-Lachaise.</div></div><p class="navbar noprint bordered navigation-not-searchable" style="border-top:1px solid#EEEEFF"><span class="plainlinks" style="text-align:left"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=0">modifier</a> - <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=0">modifier le code</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752" class="extiw" title="d:Q3189752">modifier Wikidata</a></span><span style="text-align:right"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie2" title="Documentation du modèle"><img alt="Documentation du modèle" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span></p></div> <p><b>Lucie Juliette Dodu</b> (<a href="/wiki/Saint-Denis_(La_R%C3%A9union)" title="Saint-Denis (La Réunion)">Saint-Denis (La Réunion)</a>,&#160;<time class="nowrap bday" datetime="1848-06-15" data-sort-value="1848-06-15">15 juin 1848</time> – <a href="/wiki/Clarens_(Vaud)" title="Clarens (Vaud)">Clarens</a>,&#160;<time class="nowrap dday" datetime="1909-10-28" data-sort-value="1909-10-28">28 octobre 1909</time>) est présentée comme une <a href="/wiki/Espion" title="Espion">espionne</a> <a href="/wiki/France" title="France">française</a> et une héroïne de la <a href="/wiki/Guerre_franco-allemande_de_1870" title="Guerre franco-allemande de 1870">guerre de 1870</a>. </p><p>Elle est la première femme en France à recevoir la <a href="/wiki/M%C3%A9daille_militaire" title="Médaille militaire">médaille militaire</a> et la <a href="/wiki/L%C3%A9gion_d%27honneur" class="mw-redirect" title="Légion d&#39;honneur">Légion d'honneur</a> à titre militaire<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biographie">Biographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Biographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Biographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Larrey,_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron,_par_Truchelut,_BNF_Gallica.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Larrey%2C_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron%2C_par_Truchelut%2C_BNF_Gallica.jpg/220px-Larrey%2C_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron%2C_par_Truchelut%2C_BNF_Gallica.jpg" decoding="async" width="220" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Larrey%2C_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron%2C_par_Truchelut%2C_BNF_Gallica.jpg/330px-Larrey%2C_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron%2C_par_Truchelut%2C_BNF_Gallica.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Larrey%2C_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron%2C_par_Truchelut%2C_BNF_Gallica.jpg/440px-Larrey%2C_F%C3%A9lix_Hippolyte_baron%2C_par_Truchelut%2C_BNF_Gallica.jpg 2x" data-file-width="1366" data-file-height="2135" /></a><figcaption><a href="/wiki/F%C3%A9lix_Hippolyte_Larrey" title="Félix Hippolyte Larrey">Félix Hippolyte Larrey</a>, qui fut son compagnon et lui légua sa fortune.</figcaption></figure> <p>Elle naît à <a href="/wiki/La_R%C3%A9union" title="La Réunion">La Réunion</a>, d’une famille originaire du département de l’<a href="/wiki/Indre_(d%C3%A9partement)" title="Indre (département)">Indre</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Deux ans après sa naissance, son père meurt de la <a href="/wiki/Fi%C3%A8vre_jaune" title="Fièvre jaune">fièvre jaune</a>. </p><p>Sa mère, Augustine Desaiffre de Pellegrin, institutrice<sup id="cite_ref-:0_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> se remarie et donne naissance à Camille, future épouse d'<a href="/wiki/Odilon_Redon" title="Odilon Redon">Odilon Redon</a>. Après une enfance ballotée entre la Réunion et la métropole, Juliette Dodu, qui a obtenu son brevet de capacité d'institutrice, revient définitivement en France en 1869. </p><p>Elle réussit alors le concours de surnuméraire de l'administration du télégraphe<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et est nommée à Sospel, dans les Alpes Maritimes, où elle ne reste que quelques mois. Le 15 avril 1870, elle prend la direction d’un <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9graphe#Télégraphe_électrique" title="Télégraphe">bureau télégraphique</a> à <a href="/wiki/Pithiviers" title="Pithiviers">Pithiviers</a> (<a href="/wiki/Loiret_(d%C3%A9partement)" title="Loiret (département)">Loiret</a>) où elle travaille avec un employé<sup id="cite_ref-Juliette_Dodu_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Juliette_Dodu-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«_L’héroïne_»"><span id=".C2.AB_L.E2.80.99h.C3.A9ro.C3.AFne_.C2.BB"></span>«&#160;L’héroïne&#160;»</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : «&#160;L’héroïne&#160;»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : «&#160;L’héroïne&#160;»"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>C’est au cours de la <a href="/wiki/Guerre_franco-allemande_de_1870" title="Guerre franco-allemande de 1870">guerre de 1870</a> que Juliette se serait illustrée<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: Les Prussiens investissent Pithiviers une première fois le <time class="nowrap" datetime="1870-09-20" data-sort-value="1870-09-20">20 septembre 1870</time>. Juliette informe les autorités françaises à Orléans de cette arrivée, avant de cacher son appareil de télégraphie pour qu'il ne tombe pas aux mains de l'ennemi. Le 8 octobre, au départ des prussiers, elle rétablit les communications. </p><p>A la fin novembre, le prince <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric-Charles_de_Prusse" title="Frédéric-Charles de Prusse">Frédéric-Charles de Prusse</a> installe son quartier général à Pithiviers. Juliette dissimule à nouveau son appareil de télégraphie, et, avec sa mère, vole un rouleau de fil télégraphique pour retarder l'installation du matériel allemand. Le bureau du <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9graphe" title="Télégraphe">télégraphe</a> est occupé par les prussiens. Madame Dodu et sa fille ne logent plus qu'au premier étage de la maison du télégraphe. Le fil du télégraphe passant dans sa chambre, la jeune fille de vingt-deux ans a alors l’idée de bricoler une dérivation. Ayant conservé un appareil récepteur, elle peut ainsi intercepter les dépêches des occupants. </p><p>Pendant dix-sept jours, la jeune fille fait parvenir ces dépêches aux autorités françaises sans que les Prussiens ne le remarquent, sauvant ainsi la vie des 40&#160;000&#160;soldats du général <a href="/wiki/Louis_d%27Aurelle_de_Paladines" title="Louis d&#39;Aurelle de Paladines">Aurelle de Paladines</a>. Le montage de la dérivation découvert, les Prussiens traduisent Juliette Dodu devant la <a href="/wiki/Cour_martiale" title="Cour martiale">cour martiale</a> où elle est <a href="/wiki/Peine_de_mort" title="Peine de mort">condamnée à mort</a>, mais l’<a href="/wiki/Armistice" title="Armistice">armistice</a> est signé avant son exécution, et Juliette Dodu est graciée puis libérée par le prince <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric-Charles_de_Prusse" title="Frédéric-Charles de Prusse">Frédéric-Charles de Prusse</a> qui demande à lui serrer la main. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Un_récit_controversé"><span id="Un_r.C3.A9cit_controvers.C3.A9"></span>Un récit controversé</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Un récit controversé" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Un récit controversé"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'historienne Yannick Ripa note que <span class="citation">«&#160;des doutes subsistent sur la réalité de ses exploits<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> </p><p>Le décret <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;1942 du <time class="nowrap" datetime="1870-12-08" data-sort-value="1870-12-08">8 décembre 1870</time> accorde à Juliette une mention honorable ainsi qu’à 20 autres employés et agents du service télégraphique&#160;: des employés des Postes furent utilisés pour aider l’armée dans l’usage du télégraphe. </p><p>En 1877, cette mention est transformée administrativement en médaille militaire pour Juliette Dodu<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1873, Juliette Dodu est responsable du bureau télégraphique d'<a href="/wiki/Enghien-les-Bains" title="Enghien-les-Bains">Enghien-les-Bains</a>, où elle fait la connaissance du patron du <i>Figaro</i>, <a href="/wiki/Hippolyte_de_Villemessant" title="Hippolyte de Villemessant">Hippolyte de Villemessant</a>. Le <time class="nowrap" datetime="1877-05-26" data-sort-value="1877-05-26">26 mai 1877</time> paraît dans ce journal, la première version connue de la légende Dodu<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le <i>Courrier du Loiret</i>, dont un exemplaire est disponible à la bibliothèque de Bièvres, a consacré un dossier à Juliette Dodu, en 1984. Selon son auteur, <span class="citation">«&#160;l’<a href="/wiki/%C3%89lisabeth_de_Mac_Mahon" title="Élisabeth de Mac Mahon">épouse du maréchal de France</a> (président Mac-Mahon) était une féministe convaincue. Il n'est pas impensable que le texte de la nomination de Juliette Dodu dans l'ordre de la Légion d'honneur, l'ait été sur son intervention&#160;»</span>. </p><p>Selon <a href="/wiki/Guy_Breton_(journaliste-auteur)" title="Guy Breton (journaliste-auteur)">Guy Breton</a> dans son ouvrage <i>Les Beaux mensonges de l’histoire</i>, toute l’histoire de Juliette Dodu ne serait en fait qu'une fable montée de toutes pièces par le journaliste du <i><a href="/wiki/Le_Figaro" title="Le Figaro">Figaro</a></i> qui signait Jean de Paris dans un article du <time class="nowrap" datetime="1877-05-26" data-sort-value="1877-05-26">26 mai 1877</time>, agissant pour Villemessant, son directeur. Effectivement ce n'est que sept ans après les faits que l'on entend parler de <abbr class="abbr" title="Madame">M<sup>me</sup></abbr> Dodu. Guy Breton cite en référence le général Aurelle de Paladines, commandant en chef de l'armée de la Loire, qui ne mentionne nulle part cet héroïque sauvetage de son armée. Le lieutenant-colonel Rousset, auteur d'une <i>Histoire de la guerre franco-allemande 1870-1871</i>, n'y fait aucune référence, alors qu'il fourmille de détails allant jusqu'à l'épaisseur de la neige ou l'état du ciel. Pas plus que le rapport de M. Steenackens, directeur des Postes et Télégrammes de l'époque, qui décrit tous les actes de résistance de ses employés durant cette guerre<sup id="cite_ref-Guy_Breton_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Guy_Breton-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Cependant, Guy Breton ne date pas les faits et oublie de préciser qu'à l'époque des faits, Aurelle de Paladines n'était pas encore général de l'armée de la Loire. Il le devient mi octobre. Cela pouvant expliquer l'absence de Juliette Dodu dans ses écrits. Aussi, Juliette Dodu n'est pas la seule femme absente de l'<i>Histoire de la guerre franco-allemande 1870-1871.</i> <a href="/wiki/Paule_Minck" title="Paule Minck">Paule Minck</a> ou <a href="/wiki/Jane_Dieulafoy" title="Jane Dieulafoy">Jane Dieulafoy</a>, dont la résistance aux Prussiens est vérifiable, n'y figurent pas non plus. Guy Breton affirme que Juliette Dodu n'a rien fait, mais il ne peut le montrer. Il prouve simplement que le récit héroïque officiel n'est pas exactement le reflet de la vérité. Il souligne par exemple les incohérences de ce récit épique&#160;: les Prussiens avaient quitté <a href="/wiki/Pithiviers" title="Pithiviers">Pithiviers</a> trois semaines avant les faits relatés, et il était impossible de capter au son un message chiffré en langue allemande et passé en <a href="/wiki/Code_Morse_international" title="Code Morse international">morse</a> puis de le retransmettre sans erreur. Ceci supposait une grande connaissance non seulement de la langue mais aussi des codes militaires prussiens. De plus, personne ne possédait à Pithiviers les codes prussiens<sup id="cite_ref-Guy_Breton_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Guy_Breton-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il n'y a pas non plus trace de la condamnation à mort de Juliette Dodu ni de sa grâce. Ceci amène l'auteur à s'interroger sur une possible mystification de Villemessant, qui obtint la Légion d’honneur pour une fausse héroïne à une époque où, juste après <a href="/wiki/Commune_de_Paris" title="Commune de Paris">la Commune</a> et la <a href="/wiki/Perte_de_l%27Alsace-Lorraine" class="mw-redirect" title="Perte de l&#39;Alsace-Lorraine">perte de l'Alsace-Lorraine</a>, la France avait besoin de héros<sup id="cite_ref-Guy_Breton_10-2" class="reference"><a href="#cite_note-Guy_Breton-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Les_honneurs">Les honneurs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Les honneurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Les honneurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Juliette devient ensuite directrice du bureau télégraphique de <a href="/wiki/Montreuil_(Seine-Saint-Denis)" title="Montreuil (Seine-Saint-Denis)">Montreuil-sous-Bois</a>. </p><p>Vers <a href="/wiki/1875" title="1875">1875</a>, elle entre en relation avec le baron <a href="/wiki/F%C3%A9lix_Hippolyte_Larrey" title="Félix Hippolyte Larrey">Félix Hippolyte Larrey</a>, médecin chef de l’armée, fils du célèbre <a href="/wiki/Dominique-Jean_Larrey" title="Dominique-Jean Larrey">Larrey</a> et hérite de sa fortune (dont son petit château de Bièvres). </p><p>Son histoire de Pithiviers a été connue à cette époque par l'intermédiaire du <i><a href="/wiki/Le_Figaro" title="Le Figaro">Figaro</a></i> du <time class="nowrap" datetime="1877-05-26" data-sort-value="1877-05-26">26 mai 1877</time>, diffusant une version selon laquelle vers la fin du mois de <time class="nowrap" datetime="1870-11" data-sort-value="1870-11">novembre 1870</time> elle aurait intercepté une dépêche télégraphique allemande grâce à un appareil télégraphique qu'elle aurait subtilisé, risquant ainsi la peine de mort et prenant par là figure d’héroïne<sup id="cite_ref-:0_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1880, elle devient inspectrice des écoles et salles d’asile, poste supprimé en 1885 suite à une réduction d'effectifs. </p><p>En 1891, elle publie, sous le pseudonyme de Lipp, <i>l’Éternel Roman</i>, un ouvrage consacré à <a href="/wiki/George_Sand" title="George Sand">George Sand</a>. </p><p>En 1895, elle s'installe à <a href="/wiki/Bi%C3%A8vres_(Essonne)" title="Bièvres (Essonne)">Bièvres</a>, dans un pavillon légué par le baron Larrey<sup id="cite_ref-Juliette_Dodu_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Juliette_Dodu-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Elle meurt, le <time class="nowrap date-lien dday" datetime="1909-10-28" data-sort-value="1909-10-28"><a href="/wiki/28_octobre" title="28 octobre">28</a> <a href="/wiki/Octobre_1909" title="Octobre 1909">octobre</a> <a href="/wiki/1909_en_France" title="1909 en France">1909</a></time> <span class="noprint">(à 61&#160;ans)</span>, chez le peintre <a href="/wiki/Odilon_Redon" title="Odilon Redon">Odilon Redon</a>, son beau-frère, à <a href="/wiki/Clarens_(Vaud)" title="Clarens (Vaud)">Clarens</a> dans le <a href="/wiki/Canton_de_Vaud" title="Canton de Vaud">canton de Vaud</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et reçoit des funérailles nationales. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hommages_et_représentations"><span id="Hommages_et_repr.C3.A9sentations"></span>Hommages et représentations</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Hommages et représentations" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Hommages et représentations"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Juliette-Dodu-en-1870.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Juliette-Dodu-en-1870.jpg/220px-Juliette-Dodu-en-1870.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Juliette-Dodu-en-1870.jpg/330px-Juliette-Dodu-en-1870.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Juliette-Dodu-en-1870.jpg/440px-Juliette-Dodu-en-1870.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="780" /></a><figcaption>Juliette Dodu en 1870, peinture de <a href="/wiki/Ernest_Jean_Delahaye" title="Ernest Jean Delahaye">Ernest Jean Delahaye</a>.</figcaption></figure> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Medaille_militaire_ribbon.svg" class="mw-file-description" title="Médaille militaire"><img alt="Médaille militaire" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Medaille_militaire_ribbon.svg/50px-Medaille_militaire_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Medaille_militaire_ribbon.svg/75px-Medaille_militaire_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Medaille_militaire_ribbon.svg/100px-Medaille_militaire_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/M%C3%A9daille_militaire" title="Médaille militaire">Médaille militaire</a> (1877)</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg" class="mw-file-description" title="Chevalier de la Légion d&#39;honneur"><img alt="Chevalier de la Légion d&#39;honneur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg/50px-Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg/75px-Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg/100px-Legion_Honneur_Chevalier_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_national_de_la_L%C3%A9gion_d%27honneur" title="Ordre national de la Légion d&#39;honneur">Chevalier de la Légion d'honneur</a> (décret du <time class="nowrap" datetime="1878-07-30" data-sort-value="1878-07-30">30 juillet 1878</time><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>).</li> <li>Peinture par <a href="/wiki/Ernest_Jean_Delahaye" title="Ernest Jean Delahaye">Ernest Jean Delahaye</a>, Salon de 1910.</li> <li>Portrait (estampe) par Odilon Redon.</li> <li><a href="/wiki/Rue_Juliette-Dodu_(Paris)" title="Rue Juliette-Dodu (Paris)">Rue Juliette-Dodu</a> à <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a></li> <li><a href="/wiki/Square_Juliette-Dodu" title="Square Juliette-Dodu">Square Juliette-Dodu</a> à <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a></li> <li><a href="/wiki/Prison_Juliette-Dodu" title="Prison Juliette-Dodu">Prison Juliette-Dodu</a>, située rue Juliette-Dodu à <a href="/wiki/Saint-Denis_(La_R%C3%A9union)" title="Saint-Denis (La Réunion)">Saint-Denis de La Réunion</a></li> <li>Plusieurs <span class="page_h"><a href="/wiki/Rue_Juliette-Dodu" class="mw-disambig" title="Rue Juliette-Dodu">rues</a></span> portent son nom à <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a>, au <a href="/wiki/Le_Havre" title="Le Havre">Havre</a>, à <a href="/wiki/Montreuil_(Seine-Saint-Denis)" title="Montreuil (Seine-Saint-Denis)">Montreuil</a> et à <a href="/wiki/Saint-Denis_(La_R%C3%A9union)" title="Saint-Denis (La Réunion)">Saint-Denis</a> de <a href="/wiki/La_R%C3%A9union" title="La Réunion">La Réunion</a>, où on recense également un collège public qui l'honore. Dans la capitale, un <a href="/wiki/Square_Juliette-Dodu" title="Square Juliette-Dodu">square</a> est aussi baptisé à son nom.</li> <li>Une plaque sur sa maison natale à Saint-Denis de la Réunion.</li> <li>La tombe de Juliette Dodu se trouve au <a href="/wiki/Cimeti%C3%A8re_du_P%C3%A8re-Lachaise" title="Cimetière du Père-Lachaise">cimetière du Père-Lachaise</a>, <abbr class="abbr" title="Vingt-huitième">28<sup>e</sup></abbr>&#160;division, non loin de celle du baron Larrey.</li> <li>Une statue, œuvre de la duchesse d'Uzès, à <a href="/wiki/Bi%C3%A8vres_(Essonne)" title="Bièvres (Essonne)">Bièvres</a>, ville qu'habita Juliette Dodu.</li> <li>Un buste au musée de Pithiviers.</li> <li>Un <a href="/wiki/Timbre_postal" title="Timbre postal">timbre postal</a>, au tarif courant 0,56&#160;<abbr class="abbr" title="euro">€</abbr>, est émis en 2009 pour le centième anniversaire de sa mort. Le <a href="/wiki/Livre_timbr%C3%A9" title="Livre timbré">livre des timbres</a> 2009 reprend la version classique des événements de Pithiviers.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style="column-width:30em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Carillet2007"><span class="ouvrage" id="Jean-Bernard_Carillet2007">Jean-Bernard Carillet, <cite class="italique">Réunion, Maurice et Rodrigues</cite>, <a href="/wiki/Place_des_%C3%A9diteurs" title="Place des éditeurs">Place des Éditeurs</a>, <time>2007</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;71<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=R%C3%A9union%2C+Maurice+et+Rodrigues&amp;rft.pub=Place+des+%C3%89diteurs&amp;rft.aulast=Carillet&amp;rft.aufirst=Jean-Bernard&amp;rft.date=2007&amp;rft.pages=71&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text">Elle est l'arrière-petite-nièce de <a href="/wiki/Sylvain_P%C3%A9pin" title="Sylvain Pépin">Sylvain Pépin</a>, <a href="/wiki/D%C3%A9put%C3%A9_de_l%27Indre" class="mw-redirect" title="Député de l&#39;Indre">député de l'Indre</a> à la <a href="/wiki/Convention_nationale" title="Convention nationale">Convention</a> pendant la Révolution &#32;— voir l'article <a href="#Mochet2012">Mochet 2012</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;30</span> </li> <li id="cite_note-:0-3"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_3-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:0_3-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"> <span class="ouvrage" id="1986"><cite style="font-style:normal">«&#160;Dodu Lucie Juliette&#160;»</cite>, dans Isabelle Havelange, Françoise Huguet, Bernadette Lebedeff-Choppin, <cite class="italique">Les inspecteurs généraux de l'Instruction publique&#160;: dictionnaire biographique 1802-1914</cite>, Paris, Institut national de recherche pédagogique, <time>1986</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7342-0081-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7342-0081-3"><span class="nowrap">2-7342-0081-3</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.persee.fr/doc/inrp_0298-5632_1986_ant_11_1_6321">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">305-307</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.btitle=Les+inspecteurs+g%C3%A9n%C3%A9raux+de+l%27Instruction+publique&amp;rft.atitle=Dodu+Lucie+Juliette&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Institut+national+de+recherche+p%C3%A9dagogique&amp;rft.stitle=dictionnaire+biographique+1802-1914&amp;rft.date=1986&amp;rft.pages=305-307&amp;rft.isbn=2-7342-0081-3&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr/ui/notice/118304"><cite style="font-style:normal;">Recherche - Base de données Léonore</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2025-02-09" data-sort-value="2025-02-09">9 février 2025</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-Juliette_Dodu-5"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Juliette_Dodu_5-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Juliette_Dodu_5-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><span class="noarchive">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bievres.fr/juliette-dodu/"><cite style="font-style:normal;">Juliette Dodu</cite></a>&#160;» <small class="plainlinks cachelinks">&#91;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20220307233534/https://www.bievres.fr/juliette-dodu/">archive du <time class="nowrap" datetime="2022-03-07" data-sort-value="2022-03-07">7 mars 2022</time></a>&#93;</small></span>, sur <span class="italique">www.bievres.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2025-02-09" data-sort-value="2025-02-09">9 février 2025</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1911">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k57639827"><cite style="font-style:normal;">Les Annales politiques et littéraires&#160;: revue populaire paraissant le dimanche / dir. Adolphe Brisson</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Gallica</span>, <time class="nowrap" datetime="1911-07-09" data-sort-value="1911-07-09">9 juillet 1911</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2025-02-09" data-sort-value="2025-02-09">9 février 2025</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Ripa2020"><span class="ouvrage" id="Yannick_Ripa2020"><a href="/wiki/Yannick_Ripa" title="Yannick Ripa">Yannick Ripa</a>, «&#160;<cite style="font-style:normal">Une affaire de femmes</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/L%27Histoire" title="L&#39;Histoire">L'Histoire</a></i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;469,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2020-03" data-sort-value="2020-03">mars 2020</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">42-45</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/1635-2238">1635-2238</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lhistoire.fr/une-affaire-de-femmes">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Une+affaire+de+femmes&amp;rft.jtitle=L%27Histoire&amp;rft.issue=469&amp;rft.aulast=Ripa&amp;rft.aufirst=Yannick&amp;rft.date=2020-03&amp;rft.pages=42-45&amp;rft.issn=1635-2238&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text">Décret du ministre de la Guerre, le <time class="nowrap" datetime="1877-04-30" data-sort-value="1877-04-30">30 avril 1877</time>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Paris1877"><span class="ouvrage" id="Jean_de_Paris1877">Jean de Paris, «&#160;<cite style="font-style:normal">Nouvelles diverses</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Le_Figaro" title="Le Figaro">Le Figaro</a></i>, <abbr class="abbr" title="troisième">3<sup>e</sup></abbr> série, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr>&#160;23, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;146,&#8206; <time class="nowrap" datetime="1877-05-26" data-sort-value="1877-05-26">26 mai 1877</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">2-3</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0182-5852">0182-5852</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k276347p/f2">lire en ligne</a> sur <i><a href="/wiki/Gallica" title="Gallica">Gallica</a></i>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2017-08-08" data-sort-value="2017-08-08">8 août 2017</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Nouvelles+diverses&amp;rft.jtitle=Le+Figaro&amp;rft.issue=146&amp;rft.au=Jean+de+Paris&amp;rft.date=1877-05-26&amp;rft.volume=23&amp;rft.pages=2-3&amp;rft.issn=0182-5852&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Guy_Breton-10"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Guy_Breton_10-0">a</a> <a href="#cite_ref-Guy_Breton_10-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Guy_Breton_10-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Breton1999"><span class="ouvrage" id="Guy_Breton1999"><a href="/wiki/Guy_Breton_(journaliste-auteur)" title="Guy Breton (journaliste-auteur)">Guy Breton</a>, <cite class="italique">Les Beaux mensonges de l'histoire</cite>, éd. Pré aux Clercs, <time class="nowrap" datetime="1999-03" data-sort-value="1999-03">mars 1999</time>, 245&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-84228-016-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-84228-016-1"><span class="nowrap">978-2-84228-016-1</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+Beaux+mensonges+de+l%27histoire&amp;rft.pub=%C3%A9d.+Pr%C3%A9+aux+Clercs&amp;rft.aulast=Breton&amp;rft.aufirst=Guy&amp;rft.date=1999-03&amp;rft.tpages=245&amp;rft.isbn=978-2-84228-016-1&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2009">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lequotidien.re/actualites/histoire/70562-juliette-dodu-il-100-ans-disparaissait-une-heroine-ou-une-espionne-le-mystere-epaissit.html"><cite style="font-style:normal;">Le mystère s’épaissit</cite></a>&#160;», sur <span class="italique"><a href="/wiki/Le_Quotidien_de_La_R%C3%A9union" title="Le Quotidien de La Réunion">Le Quotidien de La Réunion</a></span>, <time class="nowrap" datetime="2009-10-25" data-sort-value="2009-10-25">25 octobre 2009</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2009-11-03" data-sort-value="2009-11-03">3 novembre 2009</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr/ui/notice/118304"><cite style="font-style:normal;">Lucie Juliette Dodu</cite></a>&#160;», <a href="/wiki/Base_L%C3%A9onore" title="Base Léonore">base Léonore</a>, <a href="/wiki/Minist%C3%A8re_de_la_Culture_(France)" title="Ministère de la Culture (France)">ministère français de la Culture</a></span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliographie">Bibliographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Gérard Doyen et Jean-Claude Maillar, 1982, <i>L'Univers de la famille réunionnaise</i>, tome 1. <i>La femme réunionnaise</i>, Diffusion Marketing International, 1 vol. 240 p.</li> <li><span class="ouvrage" id="1986"><cite style="font-style:normal">«&#160;Dodu Lucie Juliette&#160;: Dictionnaire biographique, 1802-1914&#160;»</cite>, dans Isabelle Havelange, Françoise Huguet et Bernadette Lebedeff-Choppin, sous la direction de Guy Caplat, <cite class="italique">Les inspecteurs généraux de l'Instruction publique</cite>, Paris, <a href="/wiki/Institut_fran%C3%A7ais_de_l%27%C3%A9ducation" title="Institut français de l&#39;éducation">Institut national de recherche pédagogique</a> et <a href="/wiki/CNRS_%C3%89ditions" title="CNRS Éditions">Centre national de la recherche scientifique</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Histoire biographique de l'enseignement&#160;» (<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;11), <time>1986</time>, <abbr class="abbr" title="première">1<sup>re</sup></abbr>&#160;<abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr>, <span class="nowrap">1 vol.</span>, [7]-703, 16&#160;×&#160;24&#160;<abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-222-03768-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-222-03768-9"><span class="nowrap">2-222-03768-9</span></a>, <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-222-03768-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-222-03768-2"><span class="nowrap">978-2-222-03768-2</span></a>, <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7342-0081-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7342-0081-3"><span class="nowrap">2-7342-0081-3</span></a> et <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7342-0081-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7342-0081-9"><span class="nowrap">978-2-7342-0081-9</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/fr/title/299431138">299431138</a></span>, <a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb348689557.public">34868955</a></span>, <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sudoc.fr/00107847X">00107847X</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.persee.fr/issue/inrp_0298-5632_1986_ant_11_1?sectionId=inrp_0298-5632_1986_ant_11_1_6321">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">305-307</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.btitle=Les+inspecteurs+g%C3%A9n%C3%A9raux+de+l%27Instruction+publique&amp;rft.atitle=Dodu+Lucie+Juliette&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Institut+national+de+recherche+p%C3%A9dagogique&amp;rft.edition=1&amp;rft.date=1986&amp;rft.pages=305-307&amp;rft.tpages=%3Cspan+class%3D%22nowrap%22%3E1+vol.%3C%2Fspan%3E%2C+%5B7%5D-703&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F299431138&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="1988"><cite class="italique">Bièvres et ses célébrités au <abbr class="abbr" title="Dix-neuvième">19<sup>e</sup></abbr> siècle</cite>, Les Amis de la Bibliothèque, <time>1988</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Bi%C3%A8vres+et+ses+c%C3%A9l%C3%A9brit%C3%A9s+au+19e+si%C3%A8cle&amp;rft.pub=Les+Amis+de+la+Biblioth%C3%A8que&amp;rft.date=1988&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage"><cite class="italique">Juliette Dodu, héroïne ou catin&#160;?</cite> (série d'articles de Georges Durand, publiés de juin à mai 1984 dans le <i>Courrier du Loiret.</i>)<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Juliette+Dodu%2C+h%C3%A9ro%C3%AFne+ou+catin+%3F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="Mochet2012"><span class="ouvrage" id="Marie-Anne_Mochet2012">Marie-Anne Mochet, «&#160;<cite style="font-style:normal">Une héroïne d'origine berrichonne, Juliette Dodu, portrait à l'aube de 1870</cite>&#160;», <i>Argenton et son histoire</i>, Argenton-sur-Creuse, Cercle d'histoire d'Argenton, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;29,&#8206; <time>2012</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">30-33</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0983-1657">0983-1657</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Une+h%C3%A9ro%C3%AFne+d%27origine+berrichonne%2C+Juliette+Dodu%2C+portrait+%C3%A0+l%27aube+de+1870&amp;rft.jtitle=Argenton+et+son+histoire&amp;rft.issue=29&amp;rft.aulast=Mochet&amp;rft.aufirst=Marie-Anne&amp;rft.date=2012&amp;rft.pages=30-33&amp;rft.issn=0983-1657&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Gaultier2012"><span class="ouvrage" id="Irène_Gaultier2012">Irène Gaultier, «&#160;<cite style="font-style:normal">Juliette Dodu, héroïne ou intrigante&#160;?</cite>&#160;», <i>Argenton et son histoire</i>, Argenton-sur-Creuse, Cercle d'histoire d'Argenton, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;29,&#8206; <time>2012</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">28-29</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0983-1657">0983-1657</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Juliette+Dodu%2C+h%C3%A9ro%C3%AFne+ou+intrigante+%3F&amp;rft.jtitle=Argenton+et+son+histoire&amp;rft.issue=29&amp;rft.aulast=Gaultier&amp;rft.aufirst=Ir%C3%A8ne&amp;rft.date=2012&amp;rft.pages=28-29&amp;rft.issn=0983-1657&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Boussenard2015"><span class="ouvrage" id="Louis-Henri_Boussenard2015">Louis-Henri Boussenard, <cite class="italique">Les Lettres d'un paysan</cite>, Corsaire, <time>2015</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+Lettres+d%27un+paysan&amp;rft.pub=Corsaire&amp;rft.aulast=Boussenard&amp;rft.aufirst=Louis-Henri&amp;rft.date=2015&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></span>&#32;— Édition réalisée par Marcel Merlin et Fabrice Jejcic.</li> <li><span class="ouvrage" id="2022"><cite class="italique">5 Réunionnaises, cinq destins</cite> (bande dessinée de Gilles Gauvin et Jean-Marc Pécontal (scénaristes), Tolliam, Natacha Eloy, Arupiia, Kitsuné et David D'Eurveilher (dessinateurs)), <a href="/wiki/Epsilon_BD" class="mw-redirect" title="Epsilon BD">Epsilon BD</a>, <time>2022</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782917856406" title="Spécial:Ouvrages de référence/9782917856406"><span class="nowrap">9782917856406</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.clicanoo.re/article/culture-et-loisirs/2022/12/26/lhistoire-de-la-reunion-a-travers-le-destin-de-cinq-femmes-puissantes-jir">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=5+R%C3%A9unionnaises%2C+cinq+destins&amp;rft.pub=Epsilon+BD&amp;rft.date=2022&amp;rft.isbn=9782917856406&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span></li> <li><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bievres.fr/juliette-dodu/"><cite style="font-style:normal;">Juliette Dodu / Bièvrois célèbres</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.bievres.fr</span></span>&#32;— d'après <span class="ouvrage" id="1988"><cite class="italique">Bièvres et ses célébrités au <abbr class="abbr" title="Dix-neuvième">19<sup>e</sup></abbr> siècle</cite>, Les Amis de la Bibliothèque, <time>1988</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Bi%C3%A8vres+et+ses+c%C3%A9l%C3%A9brit%C3%A9s+au+19e+si%C3%A8cle&amp;rft.pub=Les+Amis+de+la+Biblioth%C3%A8que&amp;rft.date=1988&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AJuliette+Dodu"></span></span>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la vie publique<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr/ui/notice/118304"><span class="lang-fr" lang="fr">base Léonore</span></a></li> </ul></span> </li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3189752?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/220180430">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000359695671">ISNI</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb148880100">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb148880100">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/084132507">IdRef</a></span></li> </ul></div></li></ul> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Histoire_militaire" title="Portail de l’histoire militaire"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Military_symbol.svg/43px-Military_symbol.svg.png" decoding="async" width="43" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Military_symbol.svg/65px-Military_symbol.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Military_symbol.svg/86px-Military_symbol.svg.png 2x" data-file-width="202" data-file-height="113" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Histoire_militaire" title="Portail:Histoire militaire">Portail de l’histoire militaire</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Renseignement" title="Portail du renseignement"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/High-contrast-system-search.svg/24px-High-contrast-system-search.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/High-contrast-system-search.svg/36px-High-contrast-system-search.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/High-contrast-system-search.svg/48px-High-contrast-system-search.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Renseignement" title="Portail:Renseignement">Portail du renseignement</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Femmes" title="Portail des femmes et du féminisme"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg/24px-Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg/36px-Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg/48px-Venus_symbol_%28heavy_pink%29.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Femmes" title="Portail:Femmes">Portail des femmes et du féminisme</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:La_R%C3%A9union" title="Portail de La Réunion"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/BlasonR%C3%A9union.svg/20px-BlasonR%C3%A9union.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/BlasonR%C3%A9union.svg/31px-BlasonR%C3%A9union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/BlasonR%C3%A9union.svg/41px-BlasonR%C3%A9union.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="747" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:La_R%C3%A9union" title="Portail:La Réunion">Portail de La Réunion</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Loiret" title="Portail du Loiret"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Blason_d%C3%A9partement_fr_Loiret.svg/22px-Blason_d%C3%A9partement_fr_Loiret.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Blason_d%C3%A9partement_fr_Loiret.svg/33px-Blason_d%C3%A9partement_fr_Loiret.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Blason_d%C3%A9partement_fr_Loiret.svg/44px-Blason_d%C3%A9partement_fr_Loiret.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="660" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Loiret" title="Portail:Loiret">Portail du Loiret</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Second_Empire" title="Portail du Second Empire"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Coat_of_Arms_Second_French_Empire_%281852%E2%80%931870%29.svg/19px-Coat_of_Arms_Second_French_Empire_%281852%E2%80%931870%29.svg.png" decoding="async" width="19" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Coat_of_Arms_Second_French_Empire_%281852%E2%80%931870%29.svg/29px-Coat_of_Arms_Second_French_Empire_%281852%E2%80%931870%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Coat_of_Arms_Second_French_Empire_%281852%E2%80%931870%29.svg/39px-Coat_of_Arms_Second_French_Empire_%281852%E2%80%931870%29.svg.png 2x" data-file-width="1692" data-file-height="2073" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Second_Empire" title="Portail:Second Empire">Portail du Second Empire</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6455b7c8bf‐z24j2 Cached time: 20250228090918 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.527 seconds Real time usage: 0.768 seconds Preprocessor visited node count: 2472/1000000 Post‐expand include size: 74430/2097152 bytes Template argument size: 3891/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 8/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 14504/5000000 bytes Lua time usage: 0.332/10.000 seconds Lua memory usage: 7925704/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 9/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 678.050 1 -total 41.74% 282.999 1 Modèle:Infobox_Biographie2 18.29% 124.006 1 Modèle:Références 15.49% 105.062 1 Modèle:Liens 10.30% 69.815 7 Modèle:Ouvrage 6.72% 45.532 1 Modèle:Voir_homonymes 6.46% 43.804 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note 6.30% 42.717 1 Modèle:Portail 6.23% 42.231 1 Modèle:Méta_bandeau 2.68% 18.179 6 Modèle:Lien_web --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:221661:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250228090918 and revision id 222912764. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;oldid=222912764">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;oldid=222912764</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_fran%C3%A7aise_de_la_guerre_franco-allemande_de_1870" title="Catégorie:Personnalité française de la guerre franco-allemande de 1870">Personnalité française de la guerre franco-allemande de 1870</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Agent_d%27un_service_de_renseignement_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Agent d&#039;un service de renseignement français">Agent d'un service de renseignement français</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Espion_du_XIXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Espion du XIXe siècle">Espion du XIXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pionni%C3%A8re_dans_l%27arm%C3%A9e" title="Catégorie:Pionnière dans l&#039;armée">Pionnière dans l'armée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Femme_dans_l%27arm%C3%A9e_fran%C3%A7aise" title="Catégorie:Femme dans l&#039;armée française">Femme dans l'armée française</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_r%C3%A9unionnaise_du_XIXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Personnalité réunionnaise du XIXe siècle">Personnalité réunionnaise du XIXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_r%C3%A9unionnaise_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Personnalité réunionnaise du XXe siècle">Personnalité réunionnaise du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_f%C3%A9minine_fran%C3%A7aise" title="Catégorie:Personnalité féminine française">Personnalité féminine française</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_f%C3%A9minine_du_XIXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Personnalité féminine du XIXe siècle">Personnalité féminine du XIXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pithiviers" title="Catégorie:Pithiviers">Pithiviers</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chevalier_de_la_L%C3%A9gion_d%27honneur_d%C3%A9cor%C3%A9_en_1878" title="Catégorie:Chevalier de la Légion d&#039;honneur décoré en 1878">Chevalier de la Légion d'honneur décoré en 1878</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Titulaire_de_la_m%C3%A9daille_militaire" title="Catégorie:Titulaire de la médaille militaire">Titulaire de la médaille militaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_%C3%A0_Saint-Denis_(La_R%C3%A9union)" title="Catégorie:Naissance à Saint-Denis (La Réunion)">Naissance à Saint-Denis (La Réunion)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_juin_1848" title="Catégorie:Naissance en juin 1848">Naissance en juin 1848</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_en_octobre_1909" title="Catégorie:Décès en octobre 1909">Décès en octobre 1909</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_inhum%C3%A9e_au_cimeti%C3%A8re_du_P%C3%A8re-Lachaise_(division_28)" title="Catégorie:Personnalité inhumée au cimetière du Père-Lachaise (division 28)">Personnalité inhumée au cimetière du Père-Lachaise (division 28)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_dans_le_canton_de_Vaud" title="Catégorie:Décès dans le canton de Vaud">Décès dans le canton de Vaud</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_61_ans" title="Catégorie:Décès à 61 ans">Décès à 61 ans</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_des_donn%C3%A9es_de_Wikidata_%C3%A0_traduire_de_l%27anglais" title="Catégorie:Page utilisant des données de Wikidata à traduire de l&#039;anglais">Page utilisant des données de Wikidata à traduire de l'anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P119" title="Catégorie:Page utilisant P119">Page utilisant P119</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P106" title="Catégorie:Page utilisant P106">Page utilisant P106</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P607" title="Catégorie:Page utilisant P607">Page utilisant P607</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P166" title="Catégorie:Page utilisant P166">Page utilisant P166</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2_avec_la_charte_militaire" title="Catégorie:Article utilisant l&#039;infobox Biographie2 avec la charte militaire">Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte militaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P18" title="Catégorie:Page utilisant P18">Page utilisant P18</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P109" title="Catégorie:Page utilisant P109">Page utilisant P109</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1442" title="Catégorie:Page utilisant P1442">Page utilisant P1442</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2" title="Catégorie:Article utilisant l&#039;infobox Biographie2">Article utilisant l'infobox Biographie2</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P11152" title="Catégorie:Page utilisant P11152">Page utilisant P11152</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_vie_publique" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la vie publique">Page pointant vers des bases relatives à la vie publique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_le_mod%C3%A8le_Dictionnaires_inactif" title="Catégorie:Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif">Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_militaire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire militaire/Articles liés">Portail:Histoire militaire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Renseignement/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Renseignement/Articles liés">Portail:Renseignement/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Femmes/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Femmes/Articles liés">Portail:Femmes/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:La_R%C3%A9union/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:La Réunion/Articles liés">Portail:La Réunion/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Mascareignes/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Mascareignes/Articles liés">Portail:Mascareignes/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Afrique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Afrique/Articles liés">Portail:Afrique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France_d%27outre-mer/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France d&#039;outre-mer/Articles liés">Portail:France d'outre-mer/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France/Articles liés">Portail:France/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Loiret/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Loiret/Articles liés">Portail:Loiret/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Centre-Val_de_Loire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Centre-Val de Loire/Articles liés">Portail:Centre-Val de Loire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Second_Empire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Second Empire/Articles liés">Portail:Second Empire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France_au_XIXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France au XIXe siècle/Articles liés">Portail:France au XIXe siècle/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:XIXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:XIXe siècle/Articles liés">Portail:XIXe siècle/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés">Portail:Époque contemporaine/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique" title="Catégorie:Wikipédia:Article biographique">Wikipédia:Article biographique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Droit" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Droit">Portail:Biographie/Articles liés/Droit</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 11 février 2025 à 05:41.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Juliette_Dodu" title="Spécial:Citer/Juliette Dodu">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliette_Dodu&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Juliette Dodu</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>6 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-wp5tn","wgBackendResponseTime":146,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.527","walltime":"0.768","ppvisitednodes":{"value":2472,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":74430,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3891,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":14504,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 678.050 1 -total"," 41.74% 282.999 1 Modèle:Infobox_Biographie2"," 18.29% 124.006 1 Modèle:Références"," 15.49% 105.062 1 Modèle:Liens"," 10.30% 69.815 7 Modèle:Ouvrage"," 6.72% 45.532 1 Modèle:Voir_homonymes"," 6.46% 43.804 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 6.30% 42.717 1 Modèle:Portail"," 6.23% 42.231 1 Modèle:Méta_bandeau"," 2.68% 18.179 6 Modèle:Lien_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.332","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7925704,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6455b7c8bf-z24j2","timestamp":"20250228090918","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Juliette Dodu","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Juliette_Dodu","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3189752","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3189752","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-03-23T16:46:58Z","dateModified":"2025-02-11T04:41:45Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/34\/Juliette_Dodu_%E2%80%94_Leonore.png","headline":"espionne fran\u00e7aise, h\u00e9ro\u00efne de la guerre de 1870"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10