CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Błona biologiczna – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"c627de78-1977-4633-aa1e-a1423abaca9f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Błona_biologiczna","wgTitle":"Błona biologiczna","wgCurRevisionId":73588915,"wgRevisionId":73588915,"wgArticleId":703,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Artykuły z brakującymi przypisami od 2007-12","Błony biologiczne"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Błona_biologiczna","wgRelevantArticleId":703,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73588915,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1587185","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site", "mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Endomembrane_system_diagram_pl.svg/1200px-Endomembrane_system_diagram_pl.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="953"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Endomembrane_system_diagram_pl.svg/800px-Endomembrane_system_diagram_pl.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="635"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Endomembrane_system_diagram_pl.svg/640px-Endomembrane_system_diagram_pl.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="508"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Błona biologiczna – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/B%C5%82ona_biologiczna"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C5%82ona_biologiczna"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Błona_biologiczna rootpage-Błona_biologiczna skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=B%C5%82ona+biologiczna" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=B%C5%82ona+biologiczna" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=B%C5%82ona+biologiczna" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=B%C5%82ona+biologiczna" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Rys_historii_badań_nad_błonami_biologicznymi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Rys_historii_badań_nad_błonami_biologicznymi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Rys historii badań nad błonami biologicznymi</span> </div> </a> <ul id="toc-Rys_historii_badań_nad_błonami_biologicznymi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Struktura_błony_biologicznej_i_jej_właściwości_wynikające_z_tej_struktury" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Struktura_błony_biologicznej_i_jej_właściwości_wynikające_z_tej_struktury"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Struktura błony biologicznej i jej właściwości wynikające z tej struktury</span> </div> </a> <ul id="toc-Struktura_błony_biologicznej_i_jej_właściwości_wynikające_z_tej_struktury-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Różnice_między_błonami_komórek_Archaea_a_błonami_komórek_innych_organizmów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Różnice_między_błonami_komórek_Archaea_a_błonami_komórek_innych_organizmów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Różnice między błonami komórek Archaea a błonami komórek innych organizmów</span> </div> </a> <ul id="toc-Różnice_między_błonami_komórek_Archaea_a_błonami_komórek_innych_organizmów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Błona biologiczna</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 31 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-31" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">31 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A" title="غشاء حيوي – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غشاء حيوي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Биологична мембрана – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Биологична мембрана" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Biolo%C5%A1ka_membrana" title="Biološka membrana – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Biološka membrana" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Membrana_biol%C3%B2gica" title="Membrana biològica – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Membrana biològica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Biologick%C3%A1_membr%C3%A1na" title="Biologická membrána – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Biologická membrána" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Biomembran" title="Biomembran – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Biomembran" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Biomembraan" title="Biomembraan – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Biomembraan" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Biological_membrane" title="Biological membrane – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Biological membrane" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Membrana_biol%C3%B3gica" title="Membrana biológica – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Membrana biológica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Biologia_membrano" title="Biologia membrano – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Biologia membrano" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B4%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="غشای زیستی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="غشای زیستی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Membrane_(biologie)" title="Membrane (biologie) – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Membrane (biologie)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Scann%C3%A1n_bitheola%C3%ADoch" title="Scannán bitheolaíoch – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Scannán bitheolaíoch" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%83%9D%EC%B2%B4%EB%A7%89" title="생체막 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="생체막" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կենսաբանական թաղանթներ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կենսաբանական թաղանթներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%88%E0%A4%B5%E0%A4%9D%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%80" title="जैवझिल्ली – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जैवझिल्ली" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Membran_biologis" title="Membran biologis – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Membran biologis" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9E%D7%91%D7%A8%D7%A0%D7%94_%D7%91%D7%99%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%AA" title="ממברנה ביולוגית – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="ממברנה ביולוגית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Биологиялык мембраналар – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Биологиялык мембраналар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Biolo%C4%A3isk%C4%81_membr%C4%81na" title="Bioloģiskā membrāna – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Bioloģiskā membrāna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Biomembran" title="Biomembran – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Biomembran" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Biometrikus_membr%C3%A1nok" title="Biometrikus membránok – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Biometrikus membránok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E4%BD%93%E8%86%9C" title="生体膜 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="生体膜" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Biologisk_membran" title="Biologisk membran – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Biologisk membran" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Membrana_biol%C3%B3gica" title="Membrana biológica – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Membrana biológica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Membran%C4%83_biologic%C4%83" title="Membrană biologică – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Membrană biologică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Biologick%C3%A1_membr%C3%A1na" title="Biologická membrána – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Biologická membrána" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Biolo%C5%A1ka_membrana" title="Biološka membrana – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Biološka membrana" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Biologiskt_membran" title="Biologiskt membran – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Biologiskt membran" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AC%DA%BE%D9%84%DB%8C" title="حیاتیاتی جھلی – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="حیاتیاتی جھلی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E8%86%9C" title="生物膜 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="生物膜" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1587185#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/B%C5%82ona_biologiczna" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:B%C5%82ona_biologiczna&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/B%C5%82ona_biologiczna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/B%C5%82ona_biologiczna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/B%C5%82ona_biologiczna" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/B%C5%82ona_biologiczna" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&oldid=73588915" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=B%C5%82ona_biologiczna&id=73588915&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FB%25C5%2582ona_biologiczna"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FB%25C5%2582ona_biologiczna"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=B%C5%82ona+biologiczna"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=B%C5%82ona_biologiczna&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Biological_membranes" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1587185" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75298054">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em - 1px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/50px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/75px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/100px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></span></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł od 2007-12 zawiera treści, przy których <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">brakuje odnośników do źródeł</a>.</b><div class="hide-when-compact">Należy dodać <b><a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisy</a></b> do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy <a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografia" title="Wikipedia:Bibliografia">źródeł bibliograficznych</a> jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.<br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/B%C5%82ona+biologiczna.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&as_pub=-icon&q=%22B%C5%82ona+biologiczna%22">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22B%C5%82ona+biologiczna%22">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=%22B%C5%82ona+biologiczna%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/artykul/lista/?generalQuery=%22B%C5%82ona+biologiczna%22">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.B%C5%82ona+biologiczna*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22B%C5%82ona+biologiczna%22&action=SimpleSearchAction&type=-6&p=0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22B%C5%82ona+biologiczna%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22B%C5%82ona+biologiczna%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Endomembrane_system_diagram_pl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Endomembrane_system_diagram_pl.svg/300px-Endomembrane_system_diagram_pl.svg.png" decoding="async" width="300" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Endomembrane_system_diagram_pl.svg/450px-Endomembrane_system_diagram_pl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Endomembrane_system_diagram_pl.svg/600px-Endomembrane_system_diagram_pl.svg.png 2x" data-file-width="612" data-file-height="486" /></a><figcaption>Schemat przestrzennego systemu błon plazmatycznych w komórce</figcaption></figure> <p><b>Błona biologiczna</b>, <b>biomembrana</b> – <a href="/wiki/Membrana_p%C3%B3%C5%82przepuszczalna" title="Membrana półprzepuszczalna">membrana</a> otaczająca lub rozdzielająca odrębne przedziały, zwykle w <a href="/wiki/Kom%C3%B3rka" title="Komórka">komórkach</a>. Zalicza się do nich zarówno błony komórkowe jak i błony organelli wewnętrznych, na przykład mitochondrialne, tylakoidów lub dysków w pręcikach i czopkach<sup id="cite_ref-Struktura_błon_biologicznych_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Struktura_błon_biologicznych-1">[1]</a></sup>. Są one podstawowymi strukturami budującymi <a href="/wiki/Kom%C3%B3rka" title="Komórka">komórki</a> wszystkich organizmów, zarówno <a href="/wiki/Prokarionty" title="Prokarionty">prokariotycznych</a> jak i <a href="/wiki/Eukarionty" title="Eukarionty">eukariotycznych</a>. Pomimo wielkiego zróżnicowania struktur otoczonych błonami, podstawy budowy błon biologicznych we wszystkich organizmach są w zasadzie te same<sup id="cite_ref-Molekularna_organizacja_komórki,_s._69_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Molekularna_organizacja_komórki,_s._69-2">[2]</a></sup>. Zgodnie z modelem płynnej mozaiki, zaproponowanym w 1972 roku przez Jonathana Singera i Gartha Nicolsona, każdą błonę w komórce tworzy płynna dwuwarstwa cząsteczek fosfolipidowych, w której zanurzone są białka<sup id="cite_ref-Biologia_Villeego_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Biologia_Villeego-3">[3]</a></sup>. </p><p>Błony biologiczne pełnią wiele funkcji. Przede wszystkim odgradzają one wnętrze danego przedziału od środowiska zewnętrznego, co jest podstawą do zachowania jego odrębności i integralności<sup id="cite_ref-Struktura_błon_biologicznych_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Struktura_błon_biologicznych-1">[1]</a></sup>. <a href="/wiki/B%C5%82ona_kom%C3%B3rkowa" title="Błona komórkowa">Błona komórkowa</a>, która otacza każdą żywą <a href="/wiki/Kom%C3%B3rka" title="Komórka">komórkę</a> pozwala na utrzymanie jej <a href="/wiki/Homeostaza" title="Homeostaza">homeostazy</a> oraz utrzymanie odpowiedniego środowiska wewnętrznego, niezbędnego do właściwego przebiegu jej <a href="/wiki/Metabolizm" title="Metabolizm">procesów życiowych</a><sup id="cite_ref-Biologia_Villeego_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Biologia_Villeego-3">[3]</a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rys_historii_badań_nad_błonami_biologicznymi"><span id="Rys_historii_bada.C5.84_nad_b.C5.82onami_biologicznymi"></span>Rys historii badań nad błonami biologicznymi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Rys historii badań nad błonami biologicznymi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rys historii badań nad błonami biologicznymi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Badania nad błonami biologicznymi sięgają dziewiętnastego wieku, kiedy zauważono różnice w przepuszczalności różnych <a href="/wiki/Roztw%C3%B3r" title="Roztwór">roztworów</a> oraz barwników przez <a href="/wiki/Kom%C3%B3rka" title="Komórka">komórki</a>, postawiono zatem <a href="/wiki/Hipoteza" title="Hipoteza">hipotezę</a> istnienia półprzepuszczalnej błony na powierzchni <a href="/wiki/Kom%C3%B3rka" title="Komórka">komórek</a>, która sterowałaby wchłanianiem różnych substancji. Pomiary <a href="/wiki/Przewodnictwo_elektryczne" title="Przewodnictwo elektryczne">przewodnictwa</a> i rozpuszczalności błon sugerowały jej <a href="/wiki/Lipidy" title="Lipidy">lipidowy</a> charakter, jednak wiele właściwości błon biologicznych skierowało badaczy na trop obecności białek w strukturze błony. J. F. Danielli (1935) i H. Dawson (1943) zaproponowali uniwersalny model błony komórkowej – dwie warstwy <a href="/wiki/Triacyloglicerole" title="Triacyloglicerole">trójglicerydów</a> i rozciągniętą na nich pokrywę białek. Model ten zdawały się potwierdzać zdjęcia z <a href="/wiki/Mikroskop_elektronowy" title="Mikroskop elektronowy">mikroskopu elektronowego</a> (Robertson 1959). Dopiero w 1972 roku <a href="/w/index.php?title=S._Jonathan_Singer&action=edit&redlink=1" class="new" title="S. Jonathan Singer (strona nie istnieje)">S. Jonathan Singer</a> i <a href="/w/index.php?title=Garth_Nicolson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Garth Nicolson (strona nie istnieje)">Garth Nicolson</a> zaproponowali model <a href="/w/index.php?title=P%C5%82ynna_mozaika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Płynna mozaika (strona nie istnieje)">płynnej mozaiki</a> lipidowo-białkowej, który podaje zasadniczy schemat organizacji błon biologicznych. Model ten, z kilkoma modyfikacjami, obowiązuje do dnia dzisiejszego. Zakłada on, że błony biologiczne są dwuwymiarowymi <a href="/wiki/Roztw%C3%B3r" title="Roztwór">roztworami</a> przestrzennie zorientowanych lipidów i sferycznych białek. Model ten obrazowo został scharakteryzowany jako "morze lipidów w którym zanurzone są i pływają góry białkowe". Jego główne cechy to: </p> <ul><li>cząsteczki <a href="/wiki/Fosfolipidy" title="Fosfolipidy">fosfolipidów</a> błonowych są uporządkowane w dwuwarstwę, która jest <a href="/wiki/Rozpuszczalnik" title="Rozpuszczalnik">rozpuszczalnikiem</a> dla <a href="/wiki/Bia%C5%82ka_b%C5%82onowe" title="Białka błonowe">białek błonowych</a> oraz stanowi barierę przepuszczalności;</li> <li>część lipidów błonowych oddziałuje specyficznie z niektórymi białkami błon, co może mieć istotne znaczenie dla funkcji tychże;</li> <li>w środowisku lipidowym białka błon są zdolne do <a href="/wiki/Dyfuzja" title="Dyfuzja">dyfuzji</a> bocznej (lateralnej), jeśli nie są ograniczone specyficznymi oddziaływaniami (na przykład oddziaływaniami od strony <a href="/wiki/Cytoplazma" title="Cytoplazma">cytoplazmatycznej</a> ze szkieletem komórkowym – wiele białek błony jest trwale z nim związana, co uniemożliwia ich ruchy lateralne, nie mają natomiast zdolności dyfuzji w poprzek błony;</li> <li>w <a href="/wiki/Monowarstwa" title="Monowarstwa">monowarstwach</a> istnieją lokalne obszary o składzie odbiegającym od rozkładu przypadkowego. Są to tak zwane "<a href="/wiki/Tratwa_lipidowa" title="Tratwa lipidowa">rafty</a>". Są one bogatsze od sąsiednich obszarów <a href="/wiki/Monowarstwa" title="Monowarstwa">monowarstwy</a> w specyficzne lipidy, <a href="/wiki/Cholesterol" title="Cholesterol">cholesterol</a> czy białka. Lipidy znajdujące się w takich domenach mogą być poniżej temperatury głównego <a href="/wiki/Przemiana_fazowa" title="Przemiana fazowa">przejścia fazowego</a> i nie mieć struktury <a href="/wiki/Ciek%C5%82y_kryszta%C5%82" title="Ciekły kryształ">ciekłokrystalicznej</a>, co powoduje ich agregację. Funkcje "raftów" oraz sposoby ich powstawania w błonach nie są jeszcze dokładnie znane, ale nie wyklucza się ich interakcji i wpływania na aktywność białek błonowych czy udział w fuzjach błon.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Struktura_błony_biologicznej_i_jej_właściwości_wynikające_z_tej_struktury"><span id="Struktura_b.C5.82ony_biologicznej_i_jej_w.C5.82a.C5.9Bciwo.C5.9Bci_wynikaj.C4.85ce_z_tej_struktury"></span>Struktura błony biologicznej i jej właściwości wynikające z tej struktury</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Struktura błony biologicznej i jej właściwości wynikające z tej struktury" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Struktura błony biologicznej i jej właściwości wynikające z tej struktury"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Cell_membrane_drawing-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Cell_membrane_drawing-en.svg/260px-Cell_membrane_drawing-en.svg.png" decoding="async" width="260" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Cell_membrane_drawing-en.svg/390px-Cell_membrane_drawing-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Cell_membrane_drawing-en.svg/520px-Cell_membrane_drawing-en.svg.png 2x" data-file-width="706" data-file-height="434" /></a><figcaption>Schemat błony biologicznej</figcaption></figure> <p>Jest ona złożona z dwóch warstw lipidów, do których należą <a href="/wiki/Fosfolipidy" title="Fosfolipidy">fosfolipidy</a>, <a href="/wiki/Glikolipidy" title="Glikolipidy">glikolipidy</a> i <a href="/wiki/Steroidy" title="Steroidy">steroidy</a>, oraz <a href="/wiki/Bia%C5%82ka_b%C5%82onowe" title="Białka błonowe">białek</a>. </p><p>Charakterystyczną budowę błony zapewnia <a href="/wiki/Amfifilowo%C5%9B%C4%87" title="Amfifilowość">amfipatyczność</a> cząsteczek – zbudowane są z apolarnego ogona węglowodorowego oraz polarnej głowy, dzięki czemu lipidy układają się w sferyczne pęcherzyki bądź właśnie dwuwarstwę. </p><p>Do lipidów błonowych należą: </p> <ul><li><a href="/wiki/Fosfolipidy" title="Fosfolipidy">fosfolipidy</a>: <ul><li>fosfolipidy cholinowe: <a href="/wiki/Lecytyny" title="Lecytyny">fosfatydylocholina</a> (<a href="/wiki/Lecytyny" title="Lecytyny">lecytyna</a>)</li> <li>fosfolipidy aminowe: <a href="/w/index.php?title=Fosfatydyloetanolamina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fosfatydyloetanolamina (strona nie istnieje)">fosfatydyloetanolamina</a>, <a href="/w/index.php?title=Fosfatydyloinozytol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fosfatydyloinozytol (strona nie istnieje)">fosfatydyloinozytol</a>, <a href="/w/index.php?title=Fosfatydyloseryna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fosfatydyloseryna (strona nie istnieje)">fosfatydyloseryna</a>;</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Glikolipidy" title="Glikolipidy">glikolipidy</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sfingoglikolipidy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sfingoglikolipidy (strona nie istnieje)">sfingoglikolipidy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Glikolipidy_oboj%C4%99tne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glikolipidy obojętne (strona nie istnieje)">glikolipidy obojętne</a>, np. galaktocerebrozyd</li> <li><a href="/w/index.php?title=Glikolipidy_kwa%C5%9Bne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glikolipidy kwaśne (strona nie istnieje)">glikolipidy kwaśne</a>;</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Steroidy" title="Steroidy">steroidy</a> – <a href="/wiki/Cholesterol" title="Cholesterol">cholesterol</a> lub estry cholesterolu (zwierzęta), fitosterole (rośliny). U <a href="/wiki/Prokarionty" title="Prokarionty">prokariontów</a> występują <a href="/wiki/Hopanoidy" title="Hopanoidy">hopanoidy</a> – inne lipidy cykliczne.</li></ul> <p><b>Asymetria dwuwarstwy</b> Dwuwarstwa lipidowa jest asymetryczna. Największą asymetrią cechuje się <a href="/wiki/B%C5%82ona_kom%C3%B3rkowa" title="Błona komórkowa">błona komórkowa</a>, znacznie mniejszą np. błony <a href="/w/index.php?title=Endoretikulum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endoretikulum (strona nie istnieje)">endoretikulum</a>. Przejawem różnic asymetrii są na przykład różnice w szybkości ruchów międzybłonowych (flip-flop) pomiędzy poszczególnymi błonami. Obie monowarstwy dwuwarstwy lipidowej charakteryzują się różnym składem fosfolipidów, co wywołuje także różnice w ładunku błony. <a href="/wiki/Sfingomielina" title="Sfingomielina">Sfingomielina</a> oraz <a href="/wiki/Lecytyny" title="Lecytyny">fosfatydylocholina</a> występują w dużej większości na niecytozolowej powierzchni błony, natomiast fosfatydyloetanolamina oraz fosfatydyloseryna po stronie wewnętrznej. Glikolipidy występują tylko po stronie pozacytozolowej. Ma to związek z ich miejscem powstawania. Drzewko cukrowcowe jest dołączane do lipidu w świetle <a href="/wiki/Aparat_Golgiego" title="Aparat Golgiego">aparatu Golgiego</a>, a nie występują żadne <a href="/wiki/Flipazy" title="Flipazy">flipazy</a> pozwalające na przejście glikolipidu do drugiej części. Fosfolipidy inozytolowe uczestniczą w przekaźnictwie komórkowym – stąd ich obecność w monowarstwie cytozolowej. Cholesterol również jest rozmieszczony asymetrycznie. Jest charakterystyczny dla zewnętrznej części błony komórkowej – ta monowarstwa jest znacznie sztywniejsza. Na płynność wpływają także fosfolipidy cholinowe – jako znacznie bardziej nasycone. Duża ilość ujemnej <a href="/w/index.php?title=Fosfatydyloseryna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fosfatydyloseryna (strona nie istnieje)">fosfatydyloseryny</a> w warstwie cytozolowej wpływa na ładunek ujemny wnętrza komórki. </p><p>Na asymetrię błony biologicznej poza asymetrią dwuwarstwy wpływa także charakterystyczne zorientowanie <a href="/wiki/Bia%C5%82ka_b%C5%82onowe" title="Białka błonowe">białek błonowych</a> oraz obecność <a href="/wiki/Glikokaliks" title="Glikokaliks">glikokaliksu</a>. </p><p><b>Płynność dwuwarstwy</b> Płynność dwuwarstwy lipidowej zależy od charakteru łańcuchów lipidów, ich długości oraz obecności cholesterolu. Im bardziej <a href="/wiki/Alkany" title="Alkany">nasycone</a> są łańcuchy tłuszczów, tym sztywniejsza jest błona. Nienasycenie zapewnia większą płynność. Obserwujemy to na przykładzie tłuszczów zwierzęcych (nasycone) – np. <a href="/wiki/%C5%81%C3%B3j_(surowiec)" title="Łój (surowiec)">łój</a> oraz tłuszczów roślinnych (nienasycone), np. olej. Na sztywność błony wpływa także obecność <a href="/wiki/Cholesterol" title="Cholesterol">cholesterolu</a>, który jak klin blokuje płynność łańcuchów. Krótkie łańcuchy są znacznie bardziej płynne od długich. Właściwości te wykorzystują m.in. drożdże i bakterie, kontrolując skład swojej błony poprzez syntezę odpowiednich lipidów. </p><p><b>Półprzepuszczalność dwuwarstwy</b> Błona komórkowa jest strukturą półprzepuszczalną (zob. <a href="/wiki/Membrana_p%C3%B3%C5%82przepuszczalna" title="Membrana półprzepuszczalna">membrana półprzepuszczalna</a>). </p><p>Niektóre z białek znajdujących się w błonie komórkowej uczestniczą w <a href="/wiki/Transport_aktywny" title="Transport aktywny">aktywnym transporcie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Różnice_między_błonami_komórek_Archaea_a_błonami_komórek_innych_organizmów"><span id="R.C3.B3.C5.BCnice_mi.C4.99dzy_b.C5.82onami_kom.C3.B3rek_Archaea_a_b.C5.82onami_kom.C3.B3rek_innych_organizm.C3.B3w"></span>Różnice między błonami komórek Archaea a błonami komórek innych organizmów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Różnice między błonami komórek Archaea a błonami komórek innych organizmów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Różnice między błonami komórek Archaea a błonami komórek innych organizmów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>U wszystkich organizmów poza <a href="/wiki/Archeony" title="Archeony">archebakteriami</a>, fosfolipidy wchodzące w skład błony komórkowej składają się głównie z <a href="/wiki/Gliceryna" title="Gliceryna">D-glicerolu</a> połączonego <a href="/wiki/Estry" title="Estry">wiązaniem estrowym</a> z nierozgałęzionymi kwasami tłuszczowymi, które nie reagują między sobą. Organizmy żyjące w wysokich temperaturach mają też dużo cholesteroli w błonach komórkowych. </p><p>Fosfolipidy błon komórkowych <a href="/wiki/Archeony" title="Archeony">archebakterii</a> składają się z <a href="/wiki/Gliceryna" title="Gliceryna">L-glicerolu</a> połączonego <a href="/w/index.php?title=Wi%C4%85zanie_eterowe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wiązanie eterowe (strona nie istnieje)">wiązaniem eterowym</a> z łańcuchami powstałymi z <a href="/wiki/Izopren" title="Izopren">izoprenu</a>. Łańcuchy te mogą być rozgałęzione, mogą łączyć się ze sobą, mogą nawet łączyć się z fosfolipidami z przeciwnej warstwy błony. Te połączenia stabilizują błonę i umożliwiają niektórym Archaea życie w ekstremalnie wysokich temperaturach. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Badania_penetracji_modelowych_b%C5%82on" class="mw-redirect" title="Badania penetracji modelowych błon">badania penetracji modelowych błon</a></li> <li><a href="/wiki/Bia%C5%82ka_b%C5%82onowe" title="Białka błonowe">białko błonowe</a></li> <li><a href="/wiki/B%C5%82ona_kom%C3%B3rkowa" title="Błona komórkowa">błona komórkowa</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-Struktura_błon_biologicznych-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Struktura_błon_biologicznych_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Struktura_błon_biologicznych_1-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Katedra i Zakład Biofizyki AM we Wrocławiu: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110303215203/http://www.biofiz.am.wroc.pl/bfstr63.html">Struktura błon biologicznych</a>. [dostęp 2010-07-06]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biofiz.am.wroc.pl/bfstr63.html">tego adresu</a> (2011-03-03)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Molekularna_organizacja_komórki,_s._69-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Molekularna_organizacja_komórki,_s._69_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Błony biologiczne. W: Arkadiusz Kozubek, Aleksander F. Sikorski, <a href="/wiki/Jan_Szopa" title="Jan Szopa">Jan Szopa</a>: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://docs.google.com/viewer?url=http://www.ibmb.uni.wroc.pl/studia/5.pdf">Molekularna organizacja komórki</a></i>. T. II: Lipidy, liposomy i błony biologiczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996, s. 69. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8322915136" title="Specjalna:Książki/8322915136">ISBN <span class="isbn">83-229-1513-6</span></a>. [dostęp 2010-07-06].<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Molekularna+organizacja+kom%C3%B3rki&rft.atitle=B%C5%82ony+biologiczne&rft.au=Arkadiusz+Kozubek%2C+Aleksander+F.+Sikorski%2C+%5B%5BJan+Szopa%5D%5D&rft.date=1996&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Wroc%C5%82awskiego&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=69&rft.isbn=83-229-1513-6&rft_id=https%3A%2F%2Fdocs.google.com%2Fviewer%3Furl%3Dhttp%3A%2F%2Fwww.ibmb.uni.wroc.pl%2Fstudia%2F5.pdf"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Biologia_Villeego-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Biologia_Villeego_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Biologia_Villeego_3-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Błony biologiczne. W: Eldra P. Solomon, Linda R. Berg, Diana W. Martin: <i>Biologia</i>. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2007. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788370734121" title="Specjalna:Książki/9788370734121">ISBN <span class="isbn">978-83-7073-412-1</span></a>. <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/177294444">177294444</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Biologia&rft.atitle=B%C5%82ony+biologiczne&rft.aulast=Solomon&rft.aufirst=Eldra+P.&rft.date=2007&rft.pub=MULTICO+Oficyna+Wydawnicza&rft.place=Warszawa&rft.isbn=978-83-7073-412-1&rft_id=info:oclcnum/177294444"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Membrana_p%C3%B3%C5%82przepuszczalna" title="Membrana półprzepuszczalna">membrana półprzepuszczalna</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4006884-5">4006884-5</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/01029065">01029065</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph170663">ph170663</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph114168">ph114168</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007562915705171">987007562915705171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/membrane-biology">science/membrane-biology</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/membranes-transferts/">membranes-transferts</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/membranes-cellulaires-dynamique-des/">membranes-cellulaires-dynamique-des</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0084622.xml">0084622</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Błona_biologiczna&oldid=73588915">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Błona_biologiczna&oldid=73588915</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:B%C5%82ony_biologiczne" title="Kategoria:Błony biologiczne">Błony biologiczne</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2007-12" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2007-12">Artykuły z brakującymi przypisami od 2007-12</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 23 kwi 2024, 21:59.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C5%82ona_biologiczna&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-sw5fn","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.190","walltime":"0.271","ppvisitednodes":{"value":1841,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":21532,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4825,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6454,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":4,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 230.967 1 -total"," 38.61% 89.168 1 Szablon:Przypisy"," 35.05% 80.960 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 24.64% 56.915 1 Szablon:Dopracować"," 18.93% 43.728 1 Szablon:Cytuj_stronę"," 14.92% 34.451 1 Szablon:Mbox"," 13.87% 32.045 2 Szablon:Cytuj_książkę"," 7.43% 17.165 2 Szablon:Lang"," 3.29% 7.593 1 Szablon:Sprawdź_w_źródłach"," 1.56% 3.597 9 Szablon:Sprawdź_w_źródłach/tytuł"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.082","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2832205,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-286kv","timestamp":"20241119183700","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"B\u0142ona biologiczna","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/B%C5%82ona_biologiczna","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1587185","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1587185","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-10-06T17:38:52Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/42\/Endomembrane_system_diagram_pl.svg"}</script> </body> </html>