CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="kk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Кодекс Куманикус — Уикипедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"ymd","wgMonthNames":["","қаңтар","ақпан","наурыз","сәуір","мамыр","маусым","шілде","тамыз","қыркүйек","қазан","қараша","желтоқсан"],"wgRequestId":"46711e65-84e4-4ba5-8d0a-be9db462e5e9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Кодекс_Куманикус","wgTitle":"Кодекс Куманикус","wgCurRevisionId":2979519,"wgRevisionId":2979519,"wgArticleId":28715,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Уикилендіруі қажет мақалалар","Аяқталмаған мақалалар","Үлгісін дәлдеу қажет аяқталмаған мақалалар","Түркі тілдері","XIV ғасыр","Қыпшақ тілдері"],"wgPageViewLanguage":"kk","wgPageContentLanguage":"kk","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"Кодекс_Куманикус","wgRelevantArticleId":28715,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Codex_Cumanicus","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"kk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"kk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":7000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q254633","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.gadget.FreezeTopRow":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.featured-articles-links","ext.gadget.edittop","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.QuestionForm","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=kk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.gadget.FreezeTopRow&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9f/Codex_Cumanicus_58.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1704"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Codex_Cumanicus_58.jpg/800px-Codex_Cumanicus_58.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1136"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Codex_Cumanicus_58.jpg/640px-Codex_Cumanicus_58.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="909"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Кодекс Куманикус — Уикипедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Өңдеу" href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Уикипедия (kk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//kk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.kk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Уикипедия Atom желісі" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Кодекс_Куманикус rootpage-Кодекс_Куманикус skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Мазмұнға өту</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Басты мәзір" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Басты мәзір</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Басты мәзір</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">жасыру</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Шарлау </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру [z]" accesskey="z"><span>Басты бет</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Жоба туралы, мұнда немен айналысуға болатыны туралы, қай жерде не бары туралы"><span>Қауымдастық порталы</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Осы уикидегі жуықтағы өзгерістер тізімі. [r]" accesskey="r"><span>Жуықтағы өзгерістер</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Соңғы бір айдағы басталған беттер тізімі, есім кеңістігі бойынша сүзгілеп көре аласыз."><span>Жаңа беттер</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BE%D2%9B" title="Кездейсоқ бет жүктеу [x]" accesskey="x"><span>Кездейсоқ бет</span></a></li><li id="n-videolesson" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Уикипедияны үйренуге қатысты YouTube-тағы видео сабақтар"><span>Видео сабақтар</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BD%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Анықтама табу орны."><span>Анықтама</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Уикипедия қатысушыларының форумы."><span>Форум</span></a></li><li id="n-general-discussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Flow жұмыс легінде жұмыс істейтін Уикипедияның негізгі талқылау беті [4]" accesskey="4"><span>Талқылау легі</span></a></li><li id="n-telegram" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram" title="Қазақша Уикипедияға қатысты ең маңызды жаңалықтар мен мақалалар"><span>Телеграм арна</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Бұл беттегі қатені хабарлау"><span>Қателер туралы хабарлау</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Уикипедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-kk.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Қазақша ашық энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-kk.svg" width="117" height="11" style="width: 7.3125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%86%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D1%83" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Іздеу</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу" aria-label="Уикипедия жобасынан іздеу" autocapitalize="sentences" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Іздеу</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Жеке құралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрініс"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Көрініс" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Көрініс</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_kk.wikipedia.org&uselang=kk" class=""><span>Демеу беру</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81+%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес." class=""><span>Тіркелу</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81+%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o" class=""><span>Кіру</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Басқа баптаулар" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Жеке құралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Жеке құралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Қатысушы мәзірі" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_kk.wikipedia.org&uselang=kk"><span>Демеу беру</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81+%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Тіркелу</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81+%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Кіру</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Шыққан өңдеушілерге арналған беттер <a href="/wiki/%D0%96%D3%99%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BC:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%83" aria-label="Өңдеу туралы көбірек білу"><span>көбірек білу</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Бұл IP мекенжаймен жасаған өңдемелер тізімі [y]" accesskey="y"><span>Үлесім</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC" title="Бұл IP мекенжай өңдемелерін талқылау [n]" accesskey="n"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eжабу\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"kk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"width: 100% ! important; border: solid 1px lightblue; border-radius: 10px; font-size: 120%; text-align: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003EҚұрметті оқырман, қазақша Уикипедияның \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/25px-Telegram_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/38px-Telegram_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/50px-Telegram_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003ETelegram арнасына\u003C/a\u003E жазыла аласыз\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Мазмұны" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Мазмұны</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">жасыру</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Кіріспе</div> </a> </li> <li id="toc-Пайда_болуы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Пайда_болуы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Пайда болуы</span> </div> </a> <ul id="toc-Пайда_болуы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Аударылымдары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Аударылымдары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Аударылымдары</span> </div> </a> <ul id="toc-Аударылымдары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ерекшелігі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ерекшелігі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ерекшелігі</span> </div> </a> <ul id="toc-Ерекшелігі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дереккөздер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дереккөздер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Дереккөздер</span> </div> </a> <ul id="toc-Дереккөздер-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Мазмұны" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Мазмұнды көрсету/жасыру" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Мазмұнды көрсету/жасыру</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Кодекс Куманикус</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Басқа тілдегі мақалаға өту. 29 тілде қолжетімді" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-29" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">29 тіл</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kodeks_kumanikus" title="Kodeks kumanikus – әзірбайжан тілі" lang="az" hreflang="az" data-title="Kodeks kumanikus" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзірбайжан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="کودکس کومانیکوس – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کودکس کومانیکوس" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – бретон тілі" lang="br" hreflang="br" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – каталан тілі" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81-%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Кодекс-Куманикус – чуваш тілі" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кодекс-Куманикус" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – неміс тілі" lang="de" hreflang="de" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – ағылшын тілі" lang="en" hreflang="en" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ағылшын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – испан тілі" lang="es" hreflang="es" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="کودکس کومانیکوس – парсы тілі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کودکس کومانیکوس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="парсы тілі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – француз тілі" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kun_k%C3%B3dex" title="Kun kódex – венгр тілі" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kun kódex" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – итальян тілі" lang="it" hreflang="it" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Kodeks-kumanikus" title="Kodeks-kumanikus – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Kodeks-kumanikus" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BF%A0%EB%A7%8C%EC%9D%98_%EC%84%9C" title="쿠만의 서 – корей тілі" lang="ko" hreflang="ko" data-title="쿠만의 서" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%C2%AB%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%BA%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81%C2%BB" title="«Кодекс куманикус» – қырғыз тілі" lang="ky" hreflang="ky" data-title="«Кодекс куманикус»" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="қырғыз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – латын тілі" lang="la" hreflang="la" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Кодекс Куманикус – моңғол тілі" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Кодекс Куманикус" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="моңғол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – норвегиялық нюнорск тілі" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвегиялық нюнорск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – норвегиялық букмол тілі" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвегиялық букмол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – поляк тілі" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – румын тілі" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Кодекс Куманикус – орыс тілі" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кодекс Куманикус" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орыс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – саха тілі" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – словен тілі" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Кодекс Куманикус – серб тілі" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кодекс Куманикус" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – түрік тілі" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түрік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – татар тілі" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" title="Codex Cumanicus – украин тілі" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Codex Cumanicus" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kuman_kitobi" title="Kuman kitobi – өзбек тілі" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kuman kitobi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q254633#sitelinks-wikipedia" title="Тіларалық сілтемелерді өңдеу" class="wbc-editpage">Сілтемелерді өңдеу</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ат кеңістіктері"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Мазмұн бетін көру [c]" accesskey="c"><span>Бет</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83:%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Мағлұмат бетті талқылау (мұндай бет жоқ) [t]" accesskey="t"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тіл нұсқасын ауыстыру" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">kk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Көріністер"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&veaction=edit" title="Бұл бетті өңдеу [v]" accesskey="v"><span>Өңдеу</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit" title="Бұл беттің қайнар мәтінін өңдеу [e]" accesskey="e"><span>Қайнарын өңдеу</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=history" title="Бұл беттін соңғы нұсқалары. [h]" accesskey="h"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Құралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Құралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Құралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">жасыру</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Әрекеттер </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&veaction=edit" title="Бұл бетті өңдеу [v]" accesskey="v"><span>Өңдеу</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit" title="Бұл беттің қайнар мәтінін өңдеу [e]" accesskey="e"><span>Қайнарын өңдеу</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=history"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Жалпы </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9C%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Мұнда сілтейтін барлық бет тізімі [j]" accesskey="j"><span>Мұнда сілтейтін беттер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81" rel="nofollow" title="Осы жерден сілтенген беттердің жуықтағы өзгерістері [k]" accesskey="k"><span>Қатысты өзгерістер</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Барлық арнайы беттер тізімі [q]" accesskey="q"><span>Арнайы беттер</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&oldid=2979519" title="Мына беттің осы нұсқасының тұрақты сілтемесі"><span>Тұрақты сілтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=info" title="Бұл бет туралы көбірек мәлімет"><span>Бет ақпараты</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:CiteThisPage&page=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&id=2979519&wpFormIdentifier=titleform" title="Бұл беттен қалай дәйексөз алуға болатыны туралы мәлімет"><span>Беттен дәйексөз алу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25BE%25D0%25B4%25D0%25B5%25D0%25BA%25D1%2581_%25D0%259A%25D1%2583%25D0%25BC%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25BA%25D1%2583%25D1%2581"><span>URL мекенжайын қысқарту</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:QrCode&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25BE%25D0%25B4%25D0%25B5%25D0%25BA%25D1%2581_%25D0%259A%25D1%2583%25D0%25BC%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25BA%25D1%2583%25D1%2581"><span>QR код жүктеу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" > <div class="vector-menu-heading"> Баспа/экспорт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:DownloadAsPdf&page=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=show-download-screen"><span>PDF ретінде жүктеп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Бұл беттің басып шығаруға арналған нұсқасы [p]" accesskey="p"><span>Басып шығару нұсқасы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Басқа жобаларда </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Codex_Cumanicus" hreflang="en"><span>Ортаққор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q254633" title="Сілтеме дерек қойма данасымен байланысқан [g]" accesskey="g"><span>Уикидерек элементі</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрініс"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Көрініс</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">бүйірлік тақтаға жылжыту</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">жасыру</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(<a href="/w/index.php?title=Codex_Cumanicus&redirect=no" class="mw-redirect" title="Codex Cumanicus">Codex Cumanicus</a> бетінен бағытталды)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="kk" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Codex_Cumanicus_58.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Codex_Cumanicus_58.jpg/220px-Codex_Cumanicus_58.jpg" decoding="async" width="220" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Codex_Cumanicus_58.jpg/330px-Codex_Cumanicus_58.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Codex_Cumanicus_58.jpg/440px-Codex_Cumanicus_58.jpg 2x" data-file-width="862" data-file-height="1224" /></a><figcaption> <i>Тоты құс суреті бар Кодекс Куманикус</i>.</figcaption></figure><p><b>Кодекс Куманикус</b> (<a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Латын тілі">лат.</a> <i>Codex Cumanіcus</i> –<i>«Қыпшақ тілінің сөздігі»</i>) — қыпшақ тілінде жазылған діни мәтіндер мен сөздіктерден тұратын кітап (латын әліпбиінде қалыптасқан қысқаша атауы – СС), 82 парақтан (164 бет) құралған қолжазба. </p><meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Пайда_болуы"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.B9.D0.B4.D0.B0_.D0.B1.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.8B"></span>Пайда болуы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&veaction=edit&section=1" title="Бөлімді өңдеу: Пайда болуы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Пайда болуы"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Бірінші бетінде «1303» деген жазу бар. Еңбектің авторы мен жазылған жері белгісіз. Түркітану ғылымындағы жаңа деректер бойынша, бұл еңбек түпнұсқасы 1294 жылы жазылған да, оның бірінші көшірмесі 1303 жылы жасалған, ол 1330 жылы толығымен көшіріліп біткен (Л.<a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D1%88" title="Лигети Лайош">Лигети</a>). «Кодекс Куманикус» <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%88%D1%82%D1%96_%D2%9B%D1%8B%D0%BF%D1%88%D0%B0%D2%9B" title="Дешті қыпшақ">Дешті қыпшақта</a> немесе <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D1%82%D2%AF%D0%B1%D0%B5%D0%B3%D1%96" class="mw-redirect" title="Қырым түбегі">Қырымда</a> (Солхат қаласында) жинастырылып, бір ізге түсірілген. Осы өңірді қоныстанған қыпшақтарды <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81_%D0%95%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Батыс Еуропа">Батыс Еуропа</a> жұртшылығы кумандар деп атаған. 1303 жылы «Кодекс Куманикус» түпнұсқадан <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%9E%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Алтын Орда">Алтын Орда</a> мемлекетінің астанасы Сарай қаласының жанындағы Джан әулиенің ғибадатханасында көшірілген. «Кодекс Куманикус» готикалық көне қарпімен жазылған. Екі бөлімнен тұрады. </p><p><b>Бірінші бөлімі</b> (1–10 б.) – үш бағана етіп жазылған латынша-парсыша-куманша сөздік. Қалған жартысындағы сөздер лексикалық мағыналарына қарай топтастырылған. Мысалы, адамның дене мүшелерінің аттары, егіншілікке байланысты сөздер, т.б. </p><p><b>Екінші бөлімі</b> (111–164 б.) – діни уағыздар. Осы бөлімдегі мәтіндер мен жұмбақтарды көрнекті неміс түркітанушысы А. фон Габен «кумандар әдебиетінің үлгісі» деп таниды. Көптеген қыпшақ сөздері көне неміс тіліне, кейде латын тіліне де аударылып берілген. Жеке сөйлемдер мен сөз тізбектері, жеке сөз тізімдері мен аудармасыз берілген жұмбақтар, қыпшақ тілінің латынша жазылған қысқаша грамматикалық очеркі де бар. Ол кезде (13–14 ғ-лар) Дунай өзенінен Жоңғар қақпасына дейінгі елдің бәрі де қыпшақ тілін түсінген. Батыс Еуропаның Шығысқа жорыққа шыққан адамдары Алдыңғы Азия, Таяу Азия, Кіші Азия, Орта Азия және Орта Азия елдерін аралау үшін куман (қыпшақ) тілін халықаралық тіл ретінде пайдалануға болады деп ұққан. Сол кездегі еуропалықтар үшін латын тілі қандай рөл атқарса, бірсыпыра Азия халықтары үшін куман (қыпшақ) тілі де сондай қызмет атқарған. «Кодекс Куманикус» <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Венеция">Венециядағы</a> Марк әулие шіркеуінің кітапханасында сақтаулы. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Аударылымдары"><span id=".D0.90.D1.83.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D0.BC.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Аударылымдары</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&veaction=edit&section=2" title="Бөлімді өңдеу: Аударылымдары" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Аударылымдары"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Осы уақытқа дейін «Кодекс Куманикустің» қыпшақ тіліндегі бөлімі үш тілге аударылып, төрт рет басылып шықты: <a href="/wiki/1828" class="mw-redirect" title="1828">1828</a> жылы француз тіліне (Г.Ю.Клапрот, Париж, 1-бөл.), <a href="/wiki/1880" class="mw-redirect" title="1880">1880</a> жылы латын тіліне (А.Кун, Будапешт, 1–2-бөл.), <a href="/wiki/1884" class="mw-redirect" title="1884">1884</a> жылы неміс тіліне (В.В.<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Радлов">Радлов</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Санкт-Петербург</a>, Кун баспасының негізінде), <a href="/wiki/1936" class="mw-redirect" title="1936">1936</a> жылы түпнұсқа (факсимилие) түрінде бір рет жарық көрді (Гренберг, Копенгаген, түпнұсқа), <a href="/wiki/1942" class="mw-redirect" title="1942">1942</a> жылы (Гренберг, Копенгаген, куманша-немісше сөздік). Қолжазба қазіргі Тіл білімі институтында бірінші рет орыс тіліне аударылып, түгелдей баспаға (1972) дайындалды, ал парсыша бөлімі <a href="/wiki/1972" class="mw-redirect" title="1972">1972</a> жылы <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иранда</a> басылып шықты. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ерекшелігі"><span id=".D0.95.D1.80.D0.B5.D0.BA.D1.88.D0.B5.D0.BB.D1.96.D0.B3.D1.96"></span>Ерекшелігі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&veaction=edit&section=3" title="Бөлімді өңдеу: Ерекшелігі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ерекшелігі"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Қазіргі түркі халықтарының, олардың ішінде қыпшақ тобына жататын халықтардың қоғамдық, этнографиялық, саяси-әлеуметтік, әдеби-мәдениеттік, тілдік тарихын зерттеуге «Кодекс Куманикус» материалдарының тигізер пайдасы мол. Тіл ерекшелігі жағына ол қазіргі түркі тілдерінің, солардың ішінде қазақ тілінің орта ғасырдағы табиғи қалпын көрсетеді. «Кодекс Куманикустен» қазіргі қазақ тілінің өзіндік ерекшелігі болып табылатын кейбір грамматикалық құбылыстар байқалады. Мысалы, ондағы сөздерде <i>«ш»</i> – аш (ач емес), <i>«с»</i> – тас (таш емес), <i>«ж»</i> – жол (йол емес), <i>«т»</i> – тізе (дізе емес), <i>«к»</i> – кел (гел емес), <i>«у»</i> дыбыстары – тау (тағ емес) айтылады. Көне түркі тіліндегі қатаң дыбыстардың орнына қыпшақ тілінде ұяң дыбыстар: кішік (кічік емес), еріндік дыбыстардың орнына езулік дыбыстар жұмсалады: келгіл (келгүл емес), т.б.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дереккөздер"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BA.D3.A9.D0.B7.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Дереккөздер</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&veaction=edit&section=4" title="Бөлімді өңдеу: Дереккөздер" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Дереккөздер"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы</span> </li> </ol> <table class="metadata plainlinks ambox ambox-style" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ambox_wikify.svg/40px-Ambox_wikify.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ambox_wikify.svg/60px-Ambox_wikify.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ambox_wikify.svg/80px-Ambox_wikify.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><span class="mbox-text-span"><b>Бұл мақаланы Уикипедия <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D1%96%D0%B7%D0%B3%D1%96_%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%96" title="Уикипедия:Уикидің негізгі синтаксисі">сапа талаптарына</a> лайықты болуы үшін <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%80%D1%83" title="Уикипедия:Уикилендіру">уикилендіру</a> қажет.</b><span class="hide-when-compact"></span><span class="hide-when-compact"></span></span></td></tr></tbody></table> <p><br /> </p> <table style="background:none; color:inherit; text-align:left; padding: 2px 0" class="metadata"> <tbody><tr> <td style="padding-right:4px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Wiki_letter_w.svg" class="mw-file-description" title="Мақала бастамасы"><img alt="Мақала бастамасы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/40px-Wiki_letter_w.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/60px-Wiki_letter_w.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/80px-Wiki_letter_w.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="44" /></a></span> </td> <td><i><span style="white-space:nowrap">Бұл — мақаланың <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D2%93%D0%B0_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Уикипедия:Мақалаға бастама">бастамасы</a>.</span> <span style="white-space:nowrap"><br />Бұл мақаланы <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&action=edit">толықтырып, дамыту</a></span> арқылы, Уикипедияға <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D3%A9%D2%A3%D0%B4%D0%B5%D1%83_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA" title="Уикипедия:Мақаланы қалай өңдеу керек">көмектесе</a> аласыз.</span></i><br /><small>Бұл ескертуді <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%80:%D0%90%D1%8F%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Үлгілер:Аяқталмаған мақалалар">дәлдеп</a> ауыстыру қажет.</small> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Кодекс_Куманикус&oldid=2979519">https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Кодекс_Куманикус&oldid=2979519</a>» бетінен алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Арнайы:Санаттар">Санаттар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Санат:Түркі тілдері">Түркі тілдері</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:XIV_%D2%93%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Санат:XIV ғасыр">XIV ғасыр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%9A%D1%8B%D0%BF%D1%88%D0%B0%D2%9B_%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Санат:Қыпшақ тілдері">Қыпшақ тілдері</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Жасырын санат: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96_%D2%9B%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D1%82_%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Уикилендіруі қажет мақалалар">Уикилендіруі қажет мақалалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%90%D1%8F%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Аяқталмаған мақалалар">Аяқталмаған мақалалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%96%D0%BD_%D0%B4%D3%99%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%83_%D2%9B%D0%B0%D0%B6%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%8F%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Үлгісін дәлдеу қажет аяқталмаған мақалалар">Үлгісін дәлдеу қажет аяқталмаған мақалалар</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бұл беттің соңғы рет өзгертілген кезі: 2022 ж. қаңтардың 28, 02:03.</li> <li id="footer-info-copyright">Мәтін <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясы</a> аясында қолжетімді; қосымша шарттар қолданылуы мүмкін. Бұл сайтты қолдану арқылы <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қолдану шарты</a> және <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясатымен</a> келісесіз. Wikipedia® <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> коммерциялық емес ұйымының тіркелген сауда маркасы.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B">Уикипедия туралы</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Жауапкершіліктен бас тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртіп кодексі</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Әзірлеушілер</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/kk.wikipedia.org">Статистикалар</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie мәлімдемесі</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//kk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильді көрініс</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-stspr","wgBackendResponseTime":129,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.063","walltime":"0.357","ppvisitednodes":{"value":107,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":4942,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":204,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":401,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 52.169 1 -total"," 89.47% 46.674 1 Үлгі:Wikify"," 84.80% 44.240 1 Үлгі:Ambox"," 10.32% 5.386 1 Үлгі:Stub"," 5.48% 2.857 1 Үлгі:Stub-meta"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.017","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":813937,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.canary-6d7b55db5b-bb8jj","timestamp":"20241119184314","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041a\u043e\u0434\u0435\u043a\u0441 \u041a\u0443\u043c\u0430\u043d\u0438\u043a\u0443\u0441","url":"https:\/\/kk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%83%D1%81","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q254633","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q254633","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-04-07T18:39:39Z","dateModified":"2022-01-27T21:03:10Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9f\/Codex_Cumanicus_58.jpg"}</script> </body> </html>