CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Վալկիրիա - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"779b65e7-2d68-409c-8fbd-202b63eb2d4e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Վալկիրիա","wgTitle":"Վալկիրիա","wgCurRevisionId":8176164,"wgRevisionId":8176164,"wgArticleId":35110,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով","Վիքիպեդիա:Տեղեկաքարտի պատկերում վիքիկոդով հոդվածներ","Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ","Webarchive template wayback links", "Օրվա հոդված","Օպերաներ այբբենական կարգով","Վագների օպերաներ","1870 բեմադրվածներ","Գերմաներեն օպերաներ","Սկանդինավյան դիցաբանություն"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Վալկիրիա","wgRelevantArticleId":35110,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q324319","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage": "ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Hunding_Siegmund_fight.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1644"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Hunding_Siegmund_fight.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1096"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="877"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Վալկիրիա - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Վալկիրիա rootpage-Վալկիրիա skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Ստեղծման_պատմություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ստեղծման_պատմություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ստեղծման պատմություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Ստեղծման_պատմություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բեմադրում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Բեմադրում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Բեմադրում</span> </div> </a> <ul id="toc-Բեմադրում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ընդհանուր_տեղեկություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ընդհանուր_տեղեկություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ընդհանուր տեղեկություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Ընդհանուր_տեղեկություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գործող_կերպարներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գործող_կերպարներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Գործող կերպարներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Գործող_կերպարներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Համառոտ_բովանդակություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Համառոտ_բովանդակություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Համառոտ բովանդակություն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Համառոտ_բովանդակություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Համառոտ բովանդակություն subsection</span> </button> <ul id="toc-Համառոտ_բովանդակություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Առաջին_գործողություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Առաջին_գործողություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Առաջին գործողություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Առաջին_գործողություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Երկրորդ_գործողություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Երկրորդ_գործողություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Երկրորդ գործողություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Երկրորդ_գործողություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Երրորդ_գործողություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Երրորդ_գործողություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Երրորդ գործողություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Երրորդ_գործողություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Երաժշտություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Երաժշտություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Երաժշտություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Երաժշտություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Աստղագիտության_մեջ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Աստղագիտության_մեջ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Աստղագիտության մեջ</span> </div> </a> <ul id="toc-Աստղագիտության_մեջ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Արտաքին հղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Վալկիրիա</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 36 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-36" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">36 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8E%D1%80%D0%B0" title="Валкюра – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Валкюра" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Valk%C3%BDra_(opera)" title="Valkýra (opera) – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Valkýra (opera)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B8_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Валькири (опера) – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Валькири (опера)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Valkyrien" title="Valkyrien – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Valkyrien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Βαλκυρία – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Βαλκυρία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_valquiria" title="La valquiria – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="La valquiria" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دی والکوری – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دی والکوری" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Valkyyria_(ooppera)" title="Valkyyria (ooppera) – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Valkyyria (ooppera)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Walkyrie" title="La Walkyrie – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="La Walkyrie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%95%D7%95%D7%9C%D7%A7%D7%99%D7%A8%D7%94" title="הוולקירה – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="הוולקירה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/A_walk%C3%BCr" title="A walkür – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="A walkür" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/La_Valchiria" title="La Valchiria – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="La Valchiria" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%AC_(%E6%A5%BD%E5%8A%87)" title="ワルキューレ (楽劇) – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ワルキューレ (楽劇)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%9C%ED%80%B4%EB%A0%88" title="발퀴레 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="발퀴레" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B0_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Валкира (опера) – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Валкира (опера)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Operaen_Valkyrien" title="Operaen Valkyrien – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Operaen Valkyrien" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Valkyrien_(opera)" title="Valkyrien (opera) – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Valkyrien (opera)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Walkiria_(dramat_muzyczny)" title="Walkiria (dramat muzyczny) – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Walkiria (dramat muzyczny)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Walkiria" title="Walkiria – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Walkiria" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8F_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Валькирия (опера) – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Валькирия (опера)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B0_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Валкира (опера) – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Валкира (опера)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Valkyrian" title="Valkyrian – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Valkyrian" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Valk%C3%BCreler_(opera)" title="Valküreler (opera) – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Valküreler (opera)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%96%D1%8F_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Валькірія (опера) – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Валькірія (опера)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" title="Die Walküre – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Die Walküre" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%B3%E6%AD%A6%E7%A5%9E_(%E6%AD%8C%E5%8A%87)" title="女武神 (歌劇) – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="女武神 (歌劇)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%B3%E6%AD%A6%E7%A5%9E_(%E6%AD%8C%E5%8A%87)" title="女武神 (歌劇) – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="女武神 (歌劇)" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q324319#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին (դեռ գրված չէ) [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&oldid=8176164" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&id=8176164&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%258E%25D5%25A1%25D5%25AC%25D5%25AF%25D5%25AB%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25A1"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%258E%25D5%25A1%25D5%25AC%25D5%25AF%25D5%25AB%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25A1"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q324319" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><dl><dd><dl><dd><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:HS_Disambig.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/HS_Disambig.svg/25px-HS_Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/HS_Disambig.svg/38px-HS_Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/HS_Disambig.svg/50px-HS_Disambig.svg.png 2x" data-file-width="156" data-file-height="156" /></a></span> Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/Վալկիրիա_(այլ_կիրառումներ)">Վալկիրիա (այլ կիրառումներ)</a></span></dd></dl></dd></dl> <table class="infobox vcard" style="width:22em;width:21em; text-align:left;"><tbody><tr><th colspan="2" class="summary" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background:transparent; text-align:center;"><div style="background:#eeccaa; position:relative; width:330px; height:55px; display:table;"><div style="position:absolute; top:0; right:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Picto_infobox_music.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/Picto_infobox_music.png" decoding="async" width="60" height="61" class="mw-file-element" data-file-width="44" data-file-height="45" /></a></span></div><span style="position:relative; width:100%; display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center;padding:4px;"><b>Վալկիրիա</b><br /><span data-wikidata-claim-id="Q324319$36482afd-4c63-4b01-ab9c-ecf4be7aeb86" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1476[LANGUAGE!:HY]"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմ.</a>՝ <span lang="de">Die Walküre</span></span><sup id="cite_ref-_93ad1e8bb06448fd_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_93ad1e8bb06448fd-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding-bottom:0.5em;"><span data-wikidata-property-id="P18" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Hunding_Siegmund_fight.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Hunding_Siegmund_fight.jpg/250px-Hunding_Siegmund_fight.jpg" decoding="async" width="250" height="343" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Hunding_Siegmund_fight.jpg/375px-Hunding_Siegmund_fight.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Hunding_Siegmund_fight.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="685" /></a></span></span><div><div style="padding-top:0.3em; line-height:1.2em;"></div></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Տեսակ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$ab3569f8-471e-39e0-0bde-0d65ee1e11d8" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P31"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q58483083" class="extiw" title="d:Q58483083">դրամատիկ-երաժշտական ստեղծագործություն</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Ժանր</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-property-id="P136" class="no-wikidata">Երաժշտական դրամա</span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Կոմպոզիտոր</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-property-id="P86" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռիխարդ Վագներ">Ռիխարդ Վագներ</a></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Լիբրետտոյի<br />հեղինակ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-property-id="P87" class="no-wikidata"><span data-wikidata-property-id="P676" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռիխարդ Վագներ">Ռիխարդ Վագներ</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Սյուժեի աղբյուր</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$c29b70e4-4eba-ce9d-ac29-1fd91cb7d7c8" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P144"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Սկանդինավյան դիցաբանություն">Սկանդինավյան դիցաբանություն</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Գործողությունների քանակ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$37464e42-46c8-53bc-5481-af1a678fe8a7" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2635"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">3 արար</span><sup id="cite_ref-_93ad1e8bb06448fd_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-_93ad1e8bb06448fd-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Կերպարներ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$f37bf513-4848-384b-82f9-41d21ecb6849" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q50813770" class="extiw" title="d:Q50813770">Բրունհիլդա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$B4F8E37D-9EFE-4550-9239-3DD7A68CE8AF" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55011131" class="extiw" title="d:Q55011131">Ֆրիկա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$F0A3F502-7BA7-4722-AC1E-4A535AD9B4C0" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013433" class="extiw" title="d:Q55013433">Գերհիլդա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$15BDA315-5FF4-4A10-8DF5-43D5108C94BB" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013473" class="extiw" title="d:Q55013473">Գրիմգերդա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$5422DE19-0ABF-4F56-B44A-36173548FC26" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013427" class="extiw" title="d:Q55013427">Հելմվիգա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$C859F7DB-591D-4789-83C9-4919C3A55A50" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1532062" class="extiw" title="d:Q1532062">Հունդինգ</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$83543A6E-4AEA-482B-AF92-5FAF390A7030" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013442" class="extiw" title="d:Q55013442">Օրթլինդա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$5539BD7F-A58C-4D34-9786-1EBC32BCD5E1" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013466" class="extiw" title="d:Q55013466">Ռոսվեյսա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$D12BA6B9-6AE6-4D05-912E-38BE7947D983" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013483" class="extiw" title="d:Q55013483">Շվերթլեյթա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$808DAEE5-7B3B-44D3-AE84-4FDD0E64242B" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q10667430" class="extiw" title="d:Q10667430">Զիգլինդե</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$B4032647-9651-4333-AD4D-9610C7353A60" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q54998787" class="extiw" title="d:Q54998787">Զիգմունդ</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$73B70BE3-1EB0-4C8A-ACFB-3D4BEC271B45" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55013459" class="extiw" title="d:Q55013459">Զիգրունա</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q324319$DEF49E19-E602-48CC-A259-772FC17FE149" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q55000121" class="extiw" title="d:Q55000121">Waltraute</a><span class="wikidata-missing-label" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap" title="Վիքիդատայում այս տարրը չունի հայերեն նկարագրություն: Դուք կարող եք օգնել՝ նշելով տարրի հայերեն թարգմանությունը:">?</span></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q324319$CDDE7872-8D7E-4366-851D-0F06B3C321D8" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P674"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q14754536" class="extiw" title="d:Q14754536">Վոտան</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Առաջնախաղի տարեթիվ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$B92AC32C-23AF-4600-8A18-024BF2461E9A" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1191"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AB_26" title="Հունիսի 26">հունիսի 26</a>, <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a></span></span><sup id="cite_ref-_93ad1e8bb06448fd_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-_93ad1e8bb06448fd-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Առաջնախաղի վայր</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AD%D5%A5%D5%B6" title="Մյունխեն">Մյունխեն</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Կատալոգի համար</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="q324319$b414cc1f-4082-d2f2-b154-8f40308d3362" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P528"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">86B</span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Նախորդ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$174eade2-4d34-ab0d-afe0-5ab2fe6c9226" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P155"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%AB%D5%B6" title="Հռենոսի ոսկին">Հռենոսի ոսկին</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Հաջորդ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$8d443047-4a42-0b29-5652-874b3e5b4703" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P156"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B6%D5%AB%D5%A3%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%A4_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Զիգֆրիդ (օպերա)">Զիգֆրիդ</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Հրատարակման տարեթիվ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q324319$0ce8a46c-38fc-4da0-acaf-b5aa29d7e7ff" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P577"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/19-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="19-րդ դար">19-րդ դար</a></span></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-top:1px solid #DDD; background:#eeccaa;"><span data-wikidata-claim-id="q324319$1ABBC793-FE58-4676-B366-0CF158BC2C94" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Die_Walk%C3%BCre" title="commons:Category:Die Walküre"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Die_Walk%C3%BCre" class="extiw" title="commons:Category:Die Walküre"> Die Walküre</a></span></span> Վիքիպահեստում</td></tr></tbody></table> <p><b>Վալկիրիա</b> (<a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմ.</a>՝ <span lang="de">Die Walküre</span>), WWV 86B, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Գերմանացիներ">գերմանացի</a> նշանավոր կոմպոզիտոր <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռիխարդ Վագներ">Ռիխարդ Վագների</a> օպերա երեք գործողությամբ, <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A3%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6" title="Նիբելունգի մատանին">«Նիբելունգի մատանին»</a> չորս օպերայից (տետրալոգիա) բաղկացած շարքի երկրորդ ստեղծագործությունը, հաջորդում է <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%AB%D5%B6" title="Հռենոսի ոսկին">«Հռենոսի ոսկին»</a>, նախորդում է «Զիգֆրիդ» օպերաներին։ Գերմաներեն <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A2%D6%80%D5%A5%D5%BF%D5%B8" title="Լիբրետո">լիբրետոն</a> ևս կոմպոզիտորինն է։ Առաջնախաղը տեղի է ունեցել <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> թվականի <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AB_26" title="Հունիսի 26">հունիսի 26</a>-ին <a href="/wiki/%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AD%D5%A5%D5%B6" title="Մյունխեն">Մյունխենի</a> ազգային թատրոնում։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ստեղծման_պատմություն"><span id=".D5.8D.D5.BF.D5.A5.D5.B2.D5.AE.D5.B4.D5.A1.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Ստեղծման պատմություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Ստեղծման պատմություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Ստեղծման պատմություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Օպերայի լիբրետոն, ինչպես և ամբողջ <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A3%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6" title="Նիբելունգի մատանին">«Նիբելունգի մատանին»</a> շարքը, գրվել է հենց Վագների կողմից <a href="/wiki/1849" title="1849">1849</a>-<a href="/wiki/1852" title="1852">1852</a> թվականներին <a href="/wiki/%D5%91%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%AD" title="Ցյուրիխ">Ցյուրիխում</a>։ Երաժշտությունն ստեղծվել է <a href="/wiki/1852" title="1852">1852</a>-<a href="/wiki/1856" title="1856">1856</a> թվականներին նույն վայրում։ Օպերայի սյուժեն հիմնված է սկանդինավյան դիցաբանության վրա՝ գրի առնված Վելսունգյան ասքում և Երաժշտական Էդդայում<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Չնայած օպերան 2-րդն է <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A3%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6" title="Նիբելունգի մատանին">«Նիբելունգի մատանին»</a> շարքում սյուժետային գծով, սակայն մտահղացման հաջորդականության մեջ եղել է 3-րդը։ Վագներն աշխատել է հակառակ հերթականությամբ՝ Զիգֆրիդի մահվան մասին օպերայի պլանավորումից հետո, նա մտածել է, որ անհրաժեշտ է մեկ այլ օպերա Զիգֆրիդի մանկության մասին, այնուհետև որոշում է օպերայի վերածել Զիգֆրիդի ծնվելու պատմությունը, որում Բրունհիլդան փորձում է փրկել նրա ծնողներին։ Ի վերջո, Վագները առավել կարևորում է գրել օպերա-նախերգանք Հռենոսի ոսկու գողության և մատանու ստեղծման մասին։ </p><p>Վագները փոխկապակցում է այս վերջին 2 մտածված օպերաների գաղափարները, որոնք են «Վալկիրիա» (սկզբնական վերնագրումը՝ «Զիգմունդ և Զիգլինդե. Վալկիրիաների պատիժը», <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմ.</a>՝ <span lang="de">Siegmund und Sieglinde: der Walküre Bestrafung</span>) և այն, որը հետագայում դարձավ <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%AB%D5%B6" title="Հռենոսի ոսկին">«Հռենոսի ոսկին»</a>։ </p><p>Վագները մտադիր էր թղթին հանձնել իր գաղափարները մինչև 1851 թվականի օգոստոս՝ ներկայացնելու «Eine Mittheilung an meine Freunde» (Շփում իմ ընկերների հետ) նախագծին, բայց չի անում «Զիգմունդ և Զիգլինդեի» սյուժեի և ոչ մի նախապատկեր մինչև նոյեմբեր։ Տեքստի վերջնական տարբերակը պատրաստ է լինում 1852 թվականի դեկտեմբերի 15-ին։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Բեմադրում"><span id=".D4.B2.D5.A5.D5.B4.D5.A1.D5.A4.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Բեմադրում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Բեմադրում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Բեմադրում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Օպերան առաջին անգամ բեմադրվել է <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> թվականի <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AB_26" title="Հունիսի 26">հունիսի 26</a>-ին <a href="/wiki/%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AD%D5%A5%D5%B6" title="Մյունխեն">Մյունխենում</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%8E%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆրանց Վյուլներ (դեռ գրված չէ)">Ֆրանց Վյուլների</a> ղեկավարությամբ. Վագները դժգոհ էր դրանից, քանի որ համոզված էր, որ քառերգությունը պետք է բեմադրվի ամբողջական, չմասնատված, սակայն ստօպված էր տեղի տալ Բավարիայի Լյուդովիկոս 2-րդ թագավորի պահանջին։ Կոմպոզիտորի գաղափարն իրականացվեց միայն <a href="/wiki/1876" title="1876">1876</a> թվականին առաջին <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B6" class="mw-redirect" title="Բայրոյթյան փառատոն">Բայրոյթյան փառատոնի</a> ժամանակ. «Վալկիրիան» ներկայացվեց <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%BD%D5%AB_14" title="Օգոստոսի 14">օգոստոսի 14</a>-ին, դիրիժորում էր <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD_%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%BF%D5%A5%D6%80" title="Հանս Ռիխտեր">Հանս Ռիխտերը</a>։ Օպերայի ամերիկյան առաջնախաղը տեղի է ունեցել <a href="/wiki/%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82_%D5%85%D5%B8%D6%80%D6%84" title="Նյու Յորք">Նյու Յորքի</a> Երաժշտական ակադեմիայում <a href="/wiki/1877" title="1877">1877</a> թվականի <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D6%80%D5%AB%D5%AC%D5%AB_2" title="Ապրիլի 2">ապրիլի 2</a>-ին<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ընդհանուր_տեղեկություն"><span id=".D4.B8.D5.B6.D5.A4.D5.B0.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D6.80_.D5.BF.D5.A5.D5.B2.D5.A5.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Ընդհանուր տեղեկություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Ընդհանուր տեղեկություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ընդհանուր տեղեկություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Օպերան բաղկացած է 3 գործողություններից։ Դեպքերը, սյուժեն դիցաբանական են, տեղի են ունենում <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Հռենոս">Հռենոսի</a> ափին։ </p><p><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Սկանդինավյան դիցաբանություն">Սկանդինավյան դիցաբանության</a> մեջ վալկիրիաները առասպելական կին-էակներ են, խումբ, ովքեր որոշում են, թե որ ռազմիկները զոհվեն կռվում և ովքեր ապրեն։ «Վալկիրիա» օպերայի ամենահայտնի հատվածը «Վալկիրիաների թռիչքն» է։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գործող_կերպարներ"><span id=".D4.B3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D5.B2_.D5.AF.D5.A5.D6.80.D5.BA.D5.A1.D6.80.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Գործող կերպարներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Գործող կերպարներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Գործող կերպարներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg/220px-Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg" decoding="async" width="220" height="319" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg/330px-Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg/440px-Schott%27s_1899_Walkure_title.jpg 2x" data-file-width="472" data-file-height="685" /></a><figcaption>Բրունհիլդան ժայռի վրա. 1899 թվական նկարազարդում</figcaption></figure> <ul><li>Զիգմունդ (տենոր)</li> <li>Հունդինգ (բաս)</li> <li>Վոտան (բաս-բարիտոն) - գերագույն աստված</li> <li>Զիգլինդե (սոպրանո) - Հուդինգի կինը</li> <li><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդա</a> (սոպրանո) - վալկիրիա</li> <li>Ֆրիկա (մեցցո-սոպրանո) - Վոտանի տիկինը</li> <li>Վալկիրիաներ (սոպրանո և մեցցո-սոպրանո) - Վոտանի ու Էրդայի ռազմաշունչ դուստրերը <dl><dd>Հելմվիգա</dd> <dd>Օրթլինդա</dd> <dd>Գերհիլդա</dd> <dd>Վալտրաուտա</dd> <dd>Զիգրունա</dd> <dd>Ռոսվեյսա</dd> <dd>Գրիմգերդա</dd> <dd>Շվերթլեյթա (կոնտրալտո)</dd></dl></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Համառոտ_բովանդակություն"><span id=".D5.80.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.BC.D5.B8.D5.BF_.D5.A2.D5.B8.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Համառոտ բովանդակություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Համառոտ բովանդակություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Համառոտ բովանդակություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Առաջին_գործողություն"><span id=".D4.B1.D5.BC.D5.A1.D5.BB.D5.AB.D5.B6_.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Առաջին գործողություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Առաջին գործողություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Առաջին գործողություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg/220px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg" decoding="async" width="220" height="298" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg/330px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg/440px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_100.jpg 2x" data-file-width="1494" data-file-height="2022" /></a><figcaption>Քրոջն իրեն կին առնելով՝ Զիգմունդը հանում է Նոտունգի սուրը</figcaption></figure> <p><i>Հունդինգի խրճիթում</i>. Անտառային տնակը, որտեղ ապրում են ամուսիններ Հուդինգն ու Զիգլինդեն, փոթորկից ու հետապնդողներից փրկվելով՝ ներս է վազում մի պատանի։ Նա զարմանքով դիտում է տնակի կենտրոնում աճած վիթխարի հացենուն, որը հուսալի ամրություն է հաղորդում ամբողջ շինությանը։ Պատանուն՝ Զիգմունդին, ով թեպետ չի ասում իր անունը, հյուրընկալորեն դիմավորում է տանտիրուհին՝ Զիգլինդեն։ Երիտասարդներն առաջին հայացքից սիրահարվում են իրար։ Կինը պատանուն ըմպելիք է առաջարկում ու համոզում նրան, որ փոթորկալից, զարհուրելի այդ գիշերին ապաստանի իրենց տնակում։ </p><p>Հայտնվում է տանտերը՝ ահարկու և վայրագ ռազմիկ Հունդինգը։ Տանտիրոջ պարտականությունն ստիպում է նրան՝ հյուրընկալել անծանոթին։ Սակայն Հունդինգն անմիջապես նկատում է իր կնոջ և հյուրի արտաքին նմանությունն ու ցանկանում պարզել, թե ով է իր հյուրը։ Զիգմունդը, չասելով իր անունը, շարադրում է Հունդինգին իր պատմությունը. ժամանակին, երբ ինքը հոր հետ որսորդության էր գնացել, նրանց տունը հարձակման էր ենթարկվել ու հրկիզվել, մայրն սպանվել էր, իսկ երկվորյակ քույրը՝ անհայտ կորել։ Այդ դժբախտությունից հետո հայր ու որդի թափառում էին անտառներում, և հորը <i>գայլ</i> էին անվանում, իսկ իրեն՝ <i>վոլֆինգ՝ գայլի ձագ</i>։ Ապա՝ հայրն էլ կորավ... Իսկ հիմա իրեն անողոք հետապնդում են։ Պատճառն այն է, որ ինքը հանդիպել է մի աղջկա, ում որոշել էին բռնի ամուսնացնել։ Պատանին փորձել է զենքի ուժով պաշտպանել աղջկան, բայց սուրը կոտրվել է, ինչն ստիպել է իրեն փախուստի դիմել։ Իսկ ազգականներն սպանել են աղջկան ու ձեռնամուխ եղել պատանու հետապնդմանը («Friedmund darf ich nicht heißen», «Չես կարող ինձ անվանել խաղաղ»)։ Եվ Հունդինգը համոզվում է, որ եկվորն իր թշնամին է, քանի որ ինքն էլ է սպանված աղջկա ազգականը, և որ նա ծնվել է <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանի</a> և Վելզեի տոհմից մահկանացու կնոջ ամուսնությունից։ Զիգլինդեն՝ նրա երկվորյակ-քույրը, առևանգվելով հարձակման ժամանակ, ստիպված էր դառնալ Հունդինգի կինը։ Հաջորդ օրը, որոշում է Հունդինգը, Զիգմունդը պետք է կռվեր իր դեմ։ </p><p>Վրա է հասնում գիշերը, և ամուսինները ննջարան են գնում։ Սակայն Զիգլինդեն հասցնում է թաքուն հայացքով մատնանշել պատանուն հացենու բունը։ Շուտով կինը, իր ամուսնուն քնաբեր դեղի միջոցով անզգայացնելով, վերադառնում է հյուրի մոտ ու նրան հորդորում է փախուստի դիմել, այլապես լուսաբացին Հունդինգը նրան մենամարտի կհրավիրի և, անշուշտ, կսպանի։ Պատանին հիշում է, որ ժամանակին հայրն իրեն ասել է, թե մի սուր կընծայի, որն իր տիրոջն անպարտելի է դարձնում։ Այդ պահին դրսում փայլատակում է կայծակը, և Զիգմունդը պարզ տեսնում է հացենու բնի մեջ մինչև կոթը խրված մի սուր։ Զիգլինդեն պատմում է, որ երբ իր կամքին հակառակ՝ ստիպված էր չսիրած մարդու հետ ամուսնանալ, իրեն ծպտված այցելել էր միաչքանի անծանոթ (որ Վոթանն էր), ով իր սուրը մինչև կոթը հացենու բունն էր խրել ու հայտարարել, որ սուրը բաժին կհասնի միայն նրան, ով կկարողանա բնի միջից այն դուրս քաշել։ Եվ մինչև այժմ ոչ մեկին, այդ թվում և իր ամուսնուն, դա չի հաջողվել։ Զիգմունդը հասկանում է, որ խորհրդավոր այցելուն իր հայրն էր, այսինքն՝ ինքն ու Զիգլինդեն քույր ու եղբայր են։ Հուժկու ձգումով պատանին հացենու բնից դուրս է քաշում հրաշալի սուրը, որն անվանում է Նոտունգ, ու Զիգլինդեի հետ փախչում իր թշնամու տնից՝ հայտարարելով, որ քրոջը կնության է վերցնում (զուգերգ «Schläfst du, Gast?», «Քնա՞ծ ես դու, հյուր», «Winterstürme wichen dem Wonnemond», «Չար քամիները խաղաղվեցին գարնան ճառագայթներից»)։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Երկրորդ_գործողություն"><span id=".D4.B5.D6.80.D5.AF.D6.80.D5.B8.D6.80.D5.A4_.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Երկրորդ գործողություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Երկրորդ գործողություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Երկրորդ գործողություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg/220px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg/330px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg/440px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_112.jpg 2x" data-file-width="2106" data-file-height="1476" /></a><figcaption>Վոտանը և Բրյունհիլդան քննարկում են Զիգմունդի հետագան</figcaption></figure> <p><i>Վայրի և ամայի տեղանք լեռներում</i>. Մինչդեռ իրականում Զիգմունդի և Զիգլինդեի հայրը գերագույն աստված <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանն</a> է, իսկ մայրը՝ իմաստուն դիցուհի Էրդան, ով նաև ռազմաշունչ <i>վալկիրիաների</i> մայրն է։ Գերագույն աստվածը բարձրությունից տեսնում է սիրահարներին և որոշում փրկել որդուն. դրա համար կանչում է իր սիրելի դստերը՝ խիզախ վալկիրիա <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդային</a>՝ հրամայելով ամեն գնով պաշտպանել ազնվազարմ պատանուն։ Դրան խիստ առարկում է դիցուհի <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%A3_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Ֆրիգգ (դիցաբանություն)">Ֆրիգգը</a>՝ Վոթանի կինը, ով պնդում է, որ եղբոր և քրոջ միջև սիրային կապը արատավորում է ընտանեկան օջախ հասկացությունը, ուստիև Բրունհիլդան ոչ միայն չպետք է հոր հրամանը կատարի, այլ ընդհակառակը՝ պետք է հենց Հունդինգին օգնի։ Վոթանը պաշտպանում էր որդուն՝ որպես նիբելունգների հավանական հաղթողի՝ անկախ աստվածների սահմանված օրենքներից։ Բայց <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%A3_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Ֆրիգգ (դիցաբանություն)">Ֆրիգգը</a> նկատել է տալիս, որ Զիգմունդը իշխանության տակ է այդ իսկ օրենքներով։ Նշանակում է՝ նա պետք է մահանա, իսկ նրա սուրը՝ կոտրվի։ Վոթանը հասկանում է, որ չի կարող խախտել օրենքները (ամուսնության սրբություն, անթույլատրելի արյունապղծություն) և զիջում է ու փոխում իր հրամանը՝ դուստրը պետք է պաշտպան կանգնի Զիգլինդեի իսկական ամուսնուն։ Դստերն իր զիջման իրական դրդապատճառները բացատրելով՝ գերագույն աստվածը պատմում է նիբելունգի մատանու, վերջինիս նզովքի ու աստվածներին խաբեությամբ բաժին հասած Վալհալլա պալատի մասին։ Դեռ չի ծնվել հերոսը, ով ազատ կլինի Ֆաֆների հետ կնքած պայմանագրից և ունակ է գրավել նրանից մատանին։ Այժմ <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանն</a> ստիպված է մահվան դատապարտել իր որդուն՝ այն միակ դյուցազնին, ով կարող էր աստվածներին անխուսափելի կործանումից փրկել։ Սակայն Զիգմունդը չի կարող խուսափել պատժից և վայ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդային</a>, եթե նա չհարվածի պատանուն իր սրով (զուգերգ «Laß ich’s verlauten», «Մտքերում բացվող»)։ </p><p>Կիրճի խորքում երևում են Զիգմունդը և Զիգլինդեն։ Հայտնվում է <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդան</a> ու հայտնում Զիգմունդին, որ իրենց հոր՝ գերագույն աստված <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանի</a> կամքով պատանին զոհվելու է Հունդինգի հետ գալիք մենամարտում, բայց հետո հարություն է առնելու և ապրելու աստվածների հետ, Վալհալլա պալատում։ Սակայն Զիգմունդը հրաժարվում է հավիտենական կյանքից, քանի որ դրա գինն իր սիրելի կնոջից բաժանվելը պիտի լինի։ Նրա կիրքն ու հուսահատությունը՝ պատրաստ անգամ սպանելու իրեն և Զիգլինդեին, շարժում են վալկիրիայի խիղճը, ով վճռում է հոր կամքին հակառակվել և, այնուամենայնիվ, պաշտպանել Զիգմունդին («Siegmund! Sieh auf mich!»; «Զիգմո՛ւնդ, մոտ է ժա՛մը»)։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="1677" data-mwtitle="Wagner_-_die_walkure_fantasie.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Wagner_-_die_walkure_fantasie.ogg"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6e/Wagner_-_die_walkure_fantasie.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6e/Wagner_-_die_walkure_fantasie.ogg/Wagner_-_die_walkure_fantasie.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span><figcaption>«Վալկիրիա», ԱՄՆ, Մարին երգչախումբ</figcaption></figure> <p>Վրա է հասնում Հունդինգն ու մենամարտի բռնվում Զիգմունդի հետ։ Այս ընթացքում <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդան</a> ծածկում է Զիգմունդին իր վահանով. վալկիրիայի օգնությամբ պատանին սրախողխող է անում իր ահեղ թշնամուն։ Սակայն հանկարծ հայտնվում է ինքը՝ Վոթանը, ով տեսել էր դստեր անհնազանդությունը։ Հոր ցասումից ահաբեկված՝ Բրունհիլդան ստիպված նահանջում է։ Վոթանը հարվածով երկու կես է անում Զիգմունդի սուրը, և մահամերձ Հունդինգն իր վերջին հարվածով խոցում է անզեն պատանուն։ Բրունհիլդան, ձիով փախցնելով Զիգլինդեին, վերցնում է նաև սրի մասերը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Երրորդ_գործողություն"><span id=".D4.B5.D6.80.D6.80.D5.B8.D6.80.D5.A4_.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Երրորդ գործողություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Երրորդ գործողություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Երրորդ գործողություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg/220px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg" decoding="async" width="220" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg/330px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg/440px-Rhinegold_and_the_Valkyries_p_102.jpg 2x" data-file-width="1462" data-file-height="2066" /></a><figcaption>Վալկիրիա Բրյունհիլդան</figcaption></figure> <p>Վալկիրիաները փոթորկի միջով առաջ են գնում՝ Վոթանի զայրույթին հլու-հնազանդ։ Լսվում է նրանց ռազմաշունչ մարտակոչը, սակայն նրանք չեն համարձակվում պաշտպանել իրենց մեղավոր քրոջը։ Իսկ Զիգլինդեն հղի է իր սիրեցյալ տղամարդուց։ Հոր կամքն անտեսելով՝ Բրունհիլդան կնոջն է հանձնում Զիգմունդի սրի երկու կեսն ու հայտնում, որ մինչև նրա որդու՝ Զիգֆրիդի ծնունդը պետք է թաքնվի, ապա մեծացնի ու դաստիարակի նրան ու վստահ լինի, որ հենց նա է հետագայում իր հերոս հոր հրաշալի սրին տիրանալու։ Զիգֆրիդը կդառնա հզորագույն հերոս և կկարողանա վերականգնել կախարդական սուրը։ Վալկիրիաներն օգնում են Զիգլինդեին թաքնվել. նա պատսպարվում է թավախիտ անտառում, որտեղ Ֆաֆներ հսկան՝ վերածված վիթխարի վիշապ-օձի, պահպանում է ժամանակին իրեն բաժին հասած Հռենոսի ոսկին։ </p><p>Հայտնվում է ահեղ, մռայլ <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանն</a> ու հայտարարում իր վճիռը. հանդուգն <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդան</a> այլևս չի լինի վալկիրիա, այլ երկար ու խորը կախարդական քուն է մտնելու՝ մինչև իրեն արթնացնի պատանի այն դյուցազունը, ում վիճակված է չքնաղ վալկիրիայի ամուսինը դառնալ։ Իր դստեր վերջին խնդրանքին անսալով՝ <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանը</a>, կրակի աստված <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%AF%D5%AB" title="Լոկի">Լոգեի</a> օգնությամբ, Բրունհիլդային շրջապատում է հրե օղակ-պատնեշով, որը կկարողանար հաղթահարել միայն այն հերոսը, որ կլինի վալկիրիայի ազատարարն ու արժանի ամուսինը։ </p><p>Ժայթքում է կրակն ու մոլեգին բոցավառվում՝ անհաղթահարելի հրեղեն լեզուներով շրջապատելով բարձրաբերձ ժայռը, որի գագաթին ննջում է <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդան</a>՝ կախարդված քնով։ Վոթանը տխուր հեռանում է («Leb wohl, du kühnes, herzliches Kind!»; «Մնաս բարով, իմ փարոս, իմ հպարտություն»)։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><span><audio id="mwe_player_1" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="258" data-mwtitle="Richard_Wagner_-_Ride_of_the_Valkyries_original.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Richard_Wagner_-_Ride_of_the_Valkyries_original.ogg"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ad/Richard_Wagner_-_Ride_of_the_Valkyries_original.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/ad/Richard_Wagner_-_Ride_of_the_Valkyries_original.ogg/Richard_Wagner_-_Ride_of_the_Valkyries_original.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span><figcaption>Վալկիրիաների թռիչքը. Ամերիկյան սիմֆոնիկ նվագախումբ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Երաժշտություն"><span id=".D4.B5.D6.80.D5.A1.D5.AA.D5.B7.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Երաժշտություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Երաժշտություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Երաժշտություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>«Վալկիրիա»-ն քնարական-դրամատիկական զարգացումներով օպերա է։ Նրանում միահյուսված են մի քանի դրամատիկական ճակատագրեր՝ սիրահար Զիգմունդի և Զիգլինդեի՝ հակադրվելով հասարակության մեջ գործող օրենքներին, հայր աստված <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանի</a> հրաժարվելը իր զավակներից, ապա <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդայի</a> կողմից հոր կամքին հակառակվելը՝ հանուն նրանից հալածվող հերոսների։ Գործողությունների զարգացումը լի է անսպասելի շրջադարձերով ու խիստ պայքարով։ Իսկ դրանց ընթացքում հերոսների ներաշխարհները բացահայտվում են ավելի լայնորեն, քան քառագրության մյուս մասերում, և օգտագործված են ավելի նուրբ ու ոգեցունց մեղեդիներ։ <b>Առաջին արարն</b> աչքի է ընկնում հիանալի ամբողջականությամբ և նվիրված է Զիգմունդի ու Զիգլինդեի բազմակողմանի բնութագրմամբ։ Նվագախմբային կատարումը ներկայացնում է մոլեգնող ամպրոպի տեսարան. անդադար տեղացող անձրևի շրշյունի մեջ կարելի է զգալ հալածվողի տագնապ ու շփոթմունք։ Այդ բնապատկերի միջից դուրս են գալիս Զիգմունդի և Զիգլինդեի քնարական երաժշտության թեմաները։ Առաջին տեսարանը հերոսների երկխոսությունն է՝ կառուցված կարճ ասերգային խոսքերով։ Այդ մեղեդային թեմաները սրտառուչ հնչողություն ունեն նվագախմբի հետ՝ բացահայտելով սիրահարների գաղտնի մտքերն ու աննկարագրելի զգացմունքները։ Նրանց հակադիր է Հունդինգի բնութագիրը, որ արտահայտվում է նվագախմբային սուր, կտրուկ և կցկտուր ռիթմերով։ Կոշտ և վշտալից է Զիգմունդի երկար պատմությունը. «Խաղաղարար կոչվելու համարձակություն չունեմ, ուրախ լինելու կարողություն չունեմ»։ Հերոսի զգացմունքներն առատորեն հորդում են նրա մենախոսության մեջ. դրա առաջին մասը («Սրի մասին հայրս պատմել է ինձ») ունի հերոսական նկարագիր։ Նվագախմբի կատարման մեջ մեկ անգամ չէ, որ հնչում է թրի կարճ և ավյունով լեցուն արտահայտությունը, ասես այն շողշողում է լույսի տակ։ Իսկ մենախոսության երկրորդ մասը («Գիշերը պատել է աչքերս խավարով») երգեցիկ է և նուրբ քնարական։ Առաջին գործողությունն ամփոփվում է Զիգմունդի և Զիգլինդեի սիրո մեծ տեսարանով։ Այստեղ հատկապես առանձնանում է «Գարնանային երգը» («Ձմռան մռայլությունն այժմ հաղթահարված է գարունով»), որը ժողովրդական երգի շնչով գեղեցիկ մեղեդի է։ </p><p><b>Երկրորդ արարը</b> լի է դրամատիկական իրադարձություններով։ Նրա առաջին կեսը նվիրված է <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանի</a> դրամայի պատկերմանը, իսկ երկրորդն առնչվում է Զիգմունդի խճճված ճակատագրին։ Վալկիրիա Բրունհիլդայի ռազմաշունչ երգին փոխարինում է <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%A3_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Ֆրիգգ (դիցաբանություն)">Ֆրիգգի</a> քնարական <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D5%A6%D5%B8" title="Արիոզո">արիոզոն</a>, որով նա հանդիմանում է Վոթանին՝ դավաճանության համար («Քեզ համար ինչ են ամուսնության սրբությունն ու երդումը»)։ Իսկ արարի կենտրոնական մասն է Վոթանի հսկայական մենախոսությունը՝ նրա փիլիսոփայական խոհերը աշխարհի և աստվածների ճակատագրերի մասին, կառուցված միմյանց հաջորդող հակասական դրվագներով։ Զիգլինդեի կերպարն այստեղ հայտնվում է փախուստի տեսարանում՝ տագնապով լեցուն, շփոթված, ջղային, հուսահատ կանչերով։ Օպերայի լավագույն դրվագներից մեկն է Զիգմունդի և մահվան գուժկան <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդայի</a> երկխոսությունը, որը կառուցված է հոգեցունց և թախծոտ մեղեդիներով։ Արարը փակվում է մենամարտի կարճ տեսարանով։ </p><p><b>Երրորդ արարի</b> կենտրոնում <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանի</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդայի</a> կերպարներն են։ Այն սկսվում է «Վալկիրիաների թռիչքը» գունեղ սիմֆոնիկ տեսարանով։ Բրունհիլդայի և վալկիրիաների մեծ տեսարանը քնարական դրվագ է, որտեղ հնչում է Զիգֆրիդի ծննդյան մասին մարգարեությունը։ Նրանում հնչում են երաժշտական թեմաներ, որոնք քառագրության հաջորդ մասերում դառնում են դրանց երաժշտության համար բնութագրական։ Դրանք են «Հերոսական փառք ու պատիվ ես կրում քո արգանդում, ով կին» հերոսական ու հպարտ թեման և «Դու հրաշք ես գործել» կրքոտ, լավատեսությամբ տոգորված և հրճվալից մեղեդին։ Դրամատիկական է <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդայի</a> պատժի տեսարանը՝ համեմված վալկիրիաների հուզիչ <a href="/wiki/%D5%95%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%BF" title="Օկտետ">օկտետով</a>։ Նրանում զարգացման երեք ալիք է բարձրանում՝ առանձնանալով <a href="/wiki/%D5%95%D5%A4%D5%AB%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Օդին (դիցաբանություն)">Վոթանի</a> երեք <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D5%A6%D5%B8" title="Արիոզո">արիոզոյով</a>, որոնցից առավել սրտառուչը վերջինն է («Քեզ չեմ ուղարկի ռազմիկների մոտ ճակատամարտի»)։ Տպավորիչ է <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B0%D5%AB%D5%AC%D5%A4%D5%A1" title="Բրունհիլդա">Բրունհիլդայի</a> արդարանալու տեսարանը («Արդյոք այնքան ամոթալի՞ էր իմ արարքը, որ ինձ համար այդքան խայտառակ պատիժ սահմանեցիր»)՝ խորունկ դրամատիզմով հագեցած մեղեդիով։ Վոթանի լավագույն մարդկային գծերն ի հայտ են գալիս օպերայի ավարտին («Հրաժեշտը Բրունհիլդային և կրակի թովչանքը»), որը հարուստ է առատորեն հորդող և բացառիկ գեղեցկությամբ աչքի ընկնող մեղեդիներով։ Խիստ հուզումնալից է հնչում դրանցից առաջինում («Եթե ես պետք է քեզ հավետ հրաժեշտ տամ, սիրելիս»)։ Զսպված վշտով լի է կենտրոնական դրվագը («Ներեցեք, աչքեր իմ»)։ Իսկ հրի թովչանքը ներկայացնող ավարտի տեսարանում կարևոր դեր ունի պարային բոցաշունչ, ճկուն և արտասովոր երաժշտական թեման՝ միահյուսված օրորոցային երգի մեղմ ու թախծալից թեմայի հետ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Աստղագիտության_մեջ"><span id=".D4.B1.D5.BD.D5.BF.D5.B2.D5.A1.D5.A3.D5.AB.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.B4.D5.A5.D5.BB"></span>Աստղագիտության մեջ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Աստղագիտության մեջ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Աստղագիտության մեջ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռիխարդ Վագներ">Ռիխարդ Վագների</a> օպերայի հերոսուհու՝ Զիգլինդեի անունն է կրում <a href="/wiki/(552)_%D4%B6%D5%AB%D5%A3%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%A5" title="(552) Զիգելինդե">Զիգելինդե (552)</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%AB%D5%A4" class="mw-redirect" title="Աստերոիդ">աստերոիդը</a>՝ հայտնաբերված <a href="/wiki/1904" title="1904">1904</a> թվականին։ <br />Ի պատիվ հենց օպերայի է անվանակոչված <a href="/wiki/(877)_%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%A5" title="(877) Վալկիրե">Վալկիրե (877)</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%AB%D5%A4" class="mw-redirect" title="Աստերոիդ">աստերոիդը</a>՝ հայտնաբերված <a href="/wiki/1917" title="1917">1917</a> թվականին։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին հղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="infobox"> <table> <tbody><tr> <td><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/28px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/56px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a><figcaption></figcaption></figure></td> <td><i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Die_Walk%C3%BCre" class="extiw" title="c:Die Walküre">Վալկիրիա</a></b></i><br />էջը <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="c:">Վիքիպահեստում</a> </td></tr></tbody></table> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://libretto-oper.ru/wagner/walkure">«Վալկիրիա» օպերայի ամբողջական լիբրետո <span title="ռուսերեն" style="font-size:85%; cursor:help; margin-left:0.2em; color:var(--color-subtle, #54595d);">(ռուս.)</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zeno.org/Literatur/M/Wagner,+Richard/Musikdramen/Der+Ring+des+Nibelungen/Die+Walk%C3%BCre">«Վալկիրիա» օպերայի ամբողջական լիբրետո <span title="գերմաներեն" style="font-size:85%; cursor:help; margin-left:0.2em; color:var(--color-subtle, #54595d);">(գերմ.)</span>, 1971 թվականի վերահրատարկությունից հետո</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external free" href="http://classiclive.org/index.php?option=com_content&view=article&id=156:2011-05-10-10-43-40&catid=43:2011-05-02-07-30-22&Itemid=67">http://classiclive.org/index.php?option=com_content&view=article&id=156:2011-05-10-10-43-40&catid=43:2011-05-02-07-30-22&Itemid=67</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140312224940/http://classiclive.org/index.php?option=com_content&view=article&id=156:2011-05-10-10-43-40&catid=43:2011-05-02-07-30-22&Itemid=67">Արխիվացված</a> 2014-03-12 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/audio/audio-details-db.php?collection=opensource_audio&collectionid=EDIS-SRP-0197-06">Վագների «Վալկիրիաների թռիչքի» ամբողջական տարբերակ</a>, Ամերիկյան սիմֆոնիկ նվագախմբի կատարմամբ, 1921 թվական:.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-_93ad1e8bb06448fd-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_93ad1e8bb06448fd_1-0">1,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_93ad1e8bb06448fd_1-1">1,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_93ad1e8bb06448fd_1-2">1,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q10605195 citetype_Q3621673 citetype_Q380829" data-entity-id="Q3621644"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.digitalarchivioricordi.com/it/works/display/107">Archivio Storico Ricordi</a><span class="wef_low_priority_links"> — 1808.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Roberta Frank (2005). "Wagner's Ring, North-by-Northwest", <i>University of Toronto Quarterly</i>, vol. 74, pp. 671–676.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanley R. Hauer (1991). "Wagner and the Völospá", <i>19th-Century Music</i>, vol. 15, pp. 52–63.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The Victor Book of the Opera</i>, 10th edition, 1936</span> </li> </ol></div></div> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#c6cede;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կաղապար:Վագների ստեղծագործություններ"><span title="Դիտել կաղապարը" style="background:#c6cede;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Վագների ստեղծագործություններ (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style="background:#c6cede;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style="background:#c6cede;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռիխարդ Վագներ">Ռիխարդ Վագների</a> ստեղծագործությունները</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#c6cede;;background:#c6cede;">Վաղ շրջանի ստեղծագործությունները</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D6%86%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1_(%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիմֆոնիա (Վագներ) (դեռ գրված չէ)">Սիմֆոնիա</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A5%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_(%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լեհաստան (նախերգանք) (դեռ գրված չէ)">Լեհաստան</a> • <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Ամուսնություն (օպերա)">Ամուսնություն</a> • <a href="/wiki/%D5%93%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Փերիներ (օպերա)">Փերիներ</a> • <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D6%80%D5%B8_%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%AC%D6%84%D5%A8_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Սիրո արգելքը (օպերա)">Սիրո արգելքը</a> • <a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Ռիենցի (օպերա)">Ռիենցի</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF_(%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆաուստ (նախերգանք) (դեռ գրված չէ)">Ֆաուստ</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#c6cede;;background:#c6cede;">Հասուն շրջանի ստեղծագործությունները</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%BC%D5%B9%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D6%81%D5%AB_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Թռչող հոլանդացի (օպերա)">Թռչող հոլանդացի</a> • <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%B0%D5%B8%D5%B5%D5%A6%D5%A5%D6%80" title="Տանհոյզեր">Տանհոյզեր</a> • <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B0%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D6%80%D5%AB%D5%B6" title="Լոհենգրին">Լոհենգրին</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#c6cede;;background:#c6cede;">Ուշ շրջանի ստեղծագործությունները</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D4%BB%D5%A6%D5%B8%D5%AC%D5%A4%D5%A1_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Տրիստան և Իզոլդա (օպերա)">Տրիստան և Իզոլդա</a> • <a href="/wiki/%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Նյուրնբերգի մայսթերզինգերները">Նյուրնբերգի մայսթերզինգերները</a> • <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A3%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6" title="Նիբելունգի մատանին">Նիբելունգի մատանին</a> (<a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%AB%D5%B6" title="Հռենոսի ոսկին">Հռենոսի ոսկին</a>, <a class="mw-selflink selflink">Վալկիրիա</a>, <a href="/wiki/%D4%B6%D5%AB%D5%A3%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%A4" class="mw-redirect" title="Զիգֆրիդ">Զիգֆրիդ </a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A8" title="Աստվածների մայրամուտը">Աստվածների մայրամուտը</a>) • <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AB%D6%86%D5%A1%D5%AC_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)" title="Պարսիֆալ (օպերա)">Պարսիֆալ</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Die_Walk%C3%BCre" class="extiw" title="commons:Category:Die Walküre">«Վալկիրիա»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Թեմատիկ կայքեր</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.allmusic.com/composition/mc0002372076">Allmusic</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://imslp.org/wiki/Die_Walküre,_WWV_86B_(Wagner,_Richard)">International Music Score Library Project</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/work/a87e8996-da9e-49a8-80f2-c5d8342b67e6">MusicBrainz</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Բառարաններ և հանրագիտարաններ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Die-Walkure">Բրիտանիկա</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/images/Richard_Wagner_la_Walkyrie/1008547">Լարուսի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/la-walkyrie/">Universalis</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13920773p">13920773p</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/300170548">300170548</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/n81070861">n81070861</a> · <a href="/wiki/VIAF" title="VIAF">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/316757488">316757488</a> · <span title="WorldCat" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">WorldCat VIAF</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/316757488">316757488</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="metadata plainlinks ambox ambox-style" style="margin: 0;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><div style="width: 52px;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%95%D6%80%D5%BE%D5%A1_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված"><img alt="✯" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/HSutvald2.svg/50px-HSutvald2.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/HSutvald2.svg/75px-HSutvald2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/HSutvald2.svg/100px-HSutvald2.svg.png 2x" data-file-width="156" data-file-height="156" /></a></span></div></td> <td class="mbox-text" style="font-weight: italic;"> Այս հոդվածն ընտրվել է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1" title="Հայերեն Վիքիպեդիա">Հայերեն Վիքիպեդիայի</a> <a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%95%D6%80%D5%BE%D5%A1_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված">օրվա հոդված</a>: </td> </tr> </tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վալկիրիա&oldid=8176164">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վալկիրիա&oldid=8176164</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%95%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Օպերաներ այբբենական կարգով">Օպերաներ այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վագների օպերաներ">Վագների օպերաներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:1870_%D5%A2%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:1870 բեմադրվածներ">1870 բեմադրվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Գերմաներեն օպերաներ">Գերմաներեն օպերաներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Սկանդինավյան դիցաբանություն">Սկանդինավյան դիցաբանություն</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BF%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով">Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8F%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BE%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Տեղեկաքարտի պատկերում վիքիկոդով հոդվածներ">Վիքիպեդիա:Տեղեկաքարտի պատկերում վիքիկոդով հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%B9%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A5%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ">Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%95%D6%80%D5%BE%D5%A1_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Կատեգորիա:Օրվա հոդված">Օրվա հոդված</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 29 Դեկտեմբերի 2021-ի ժամը 00:51-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-drjjp","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.742","walltime":"1.486","ppvisitednodes":{"value":1931,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":70149,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3104,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":30,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3310,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":46,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1277.314 1 -total"," 82.15% 1049.328 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ_Օպերա"," 81.83% 1045.223 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ"," 80.73% 1031.191 26 Կաղապար:Wikidata"," 9.88% 126.184 1 Կաղապար:Գլխագրի_պատկեր"," 9.75% 124.492 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 3.80% 48.500 1 Կաղապար:Քույրհղումներ"," 1.85% 23.623 1 Կաղապար:Այլ"," 1.79% 22.890 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 1.54% 19.709 1 Կաղապար:Wikidata/p18"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.532","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8506957,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1705 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype monolingualtext of P1476 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P136 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P921 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P676 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P87 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P364 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P144 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype quantity of P2635 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P840 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype quantity of P2047 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P674 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P1191 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P528 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P98 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P88 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P179 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P155 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P156 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P577 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype url of P953 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P826 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-59b956bbdb-dtbwr","timestamp":"20241029090924","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u054e\u0561\u056c\u056f\u056b\u0580\u056b\u0561","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%AB%D5%A1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q324319","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q324319","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-06-15T11:31:57Z","dateModified":"2021-12-29T00:51:00Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c1\/Hunding_Siegmund_fight.jpg"}</script> </body> </html>