CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Лондан — Вікіпедыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","Май","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","снежань"],"wgRequestId":"400b39b8-e696-4d9d-b38a-24a358cbe1c4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Лондан","wgTitle":"Лондан","wgCurRevisionId":4853216,"wgRevisionId":4853216,"wgArticleId":3226,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Старонкі, якія выкарыстоўваюць часавыя дыяграмы","Старонкі, якія ўжываюць пашырэнне JsonConfig","Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы","Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі", "Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN","Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікіданых","Вікіпедыя:Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікіданых без беларускага подпісу","Вікіпедыя:Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай","Вікіпедыя:Добрыя артыкулы паводле алфавіта","Вікіпедыя:Добрыя артыкулы па геаграфіі","Вікіпедыя:Істотныя артыкулы","Старонкі з картамі","Старонкі, якія ўжываюць пашырэнне Phonos","Населеныя пункты паводле алфавіта","Сталіцы еўрапейскіх дзяржаў","Сталіцы летніх алімпіяд","Лондан","Гарады Англіі","Сталіцы дзяржаў"], "wgPageViewLanguage":"be","wgPageContentLanguage":"be","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Лондан","wgRelevantArticleId":3226,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4853216,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgCoordinates":{"lat":51.50722,"lon":-0.1275},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false, "wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q84","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.kartographer.style":"ready","ext.cite.styles":"ready","ext.phonos.styles":"ready","ext.phonos.icons":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.kartographer.link","ext.cite.ux-enhancements","ext.phonos.init","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.edittop","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.navboxNavigation","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.Statistics","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.kartographer.style%7Cext.phonos.icons%2Cstyles%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/51/London_Montage_2016.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1680"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/London_Montage_2016.png/800px-London_Montage_2016.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1120"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/London_Montage_2016.png/640px-London_Montage_2016.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="896"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Лондан — Вікіпедыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Правіць" href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпедыя (be)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпедыя струмень Atom" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Лондан rootpage-Лондан skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсці да зместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Адкрыць Галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Пра праект, чым можна заняцца, дзе што шукаць"><span>Супольнасць</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges" title="Пералік нядаўніх змяненняў у віксе. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія змены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:NewPages"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-Village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Random" title="Паказаць выпадковую старонку [x]" accesskey="x"><span>Выпадковая старонка</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Дзе можна атрымаць тлумачэнні."><span>Даведка</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпедыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be.svg" style="width: 7.625em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be.svg" width="117" height="12" style="width: 7.3125em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Шукаць у Вікіпедыі" aria-label="Шукаць у Вікіпедыі" autocapitalize="sentences" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Адмысловае:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя інструменты"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be" class=""><span>Ахвяраваць</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больш магчымасцей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя інструменты" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Меню ўдзельніка" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be"><span>Ахвяраваць</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для ананімных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" aria-label="Даведацца больш пра праўку"><span>даведацца больш</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyContributions" title="Спіс правак, зробленых з гэтага IP-адраса [y]" accesskey="y"><span>Уклад</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyTalk" title="Размовы пра праўкі, зробленыя з гэтага IP-адраса [n]" accesskey="n"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Змест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Змест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Назва" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Назва"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Назва</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Назва-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Назва</span> </button> <ul id="toc-Назва-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Паходжанне_назвы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Паходжанне_назвы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Паходжанне назвы</span> </div> </a> <ul id="toc-Паходжанне_назвы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Неафіцыйныя_назвы_Лондана" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Неафіцыйныя_назвы_Лондана"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Неафіцыйныя назвы Лондана</span> </div> </a> <ul id="toc-Неафіцыйныя_назвы_Лондана-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Гісторыя_Лондана" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя_Лондана"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Гісторыя Лондана</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Гісторыя_Лондана-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Гісторыя Лондана</span> </button> <ul id="toc-Гісторыя_Лондана-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Заснаванне_горада_і_рымскі_перыяд" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Заснаванне_горада_і_рымскі_перыяд"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Заснаванне горада і рымскі перыяд</span> </div> </a> <ul id="toc-Заснаванне_горада_і_рымскі_перыяд-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Саксонскі_перыяд_і_Сярэднявечча" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Саксонскі_перыяд_і_Сярэднявечча"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Саксонскі перыяд і Сярэднявечча</span> </div> </a> <ul id="toc-Саксонскі_перыяд_і_Сярэднявечча-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Лондан_у_XVI—XVIII_стагоддзях" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Лондан_у_XVI—XVIII_стагоддзях"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Лондан у XVI—XVIII стагоддзях</span> </div> </a> <ul id="toc-Лондан_у_XVI—XVIII_стагоддзях-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Лондан_у_XIX_стагоддзі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Лондан_у_XIX_стагоддзі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Лондан у XIX стагоддзі</span> </div> </a> <ul id="toc-Лондан_у_XIX_стагоддзі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Лондан_у_XX_—_пачатку_XXI_стагоддзяў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Лондан_у_XX_—_пачатку_XXI_стагоддзяў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Лондан у XX — пачатку XXI стагоддзяў</span> </div> </a> <ul id="toc-Лондан_у_XX_—_пачатку_XXI_стагоддзяў-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Фізіка-геаграфічная_характарыстыка" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Фізіка-геаграфічная_характарыстыка"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Фізіка-геаграфічная характарыстыка</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Фізіка-геаграфічная_характарыстыка-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Фізіка-геаграфічная характарыстыка</span> </button> <ul id="toc-Фізіка-геаграфічная_характарыстыка-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Тапаграфія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тапаграфія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Тапаграфія</span> </div> </a> <ul id="toc-Тапаграфія-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Клімат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Клімат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Клімат</span> </div> </a> <ul id="toc-Клімат-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Табліца_месячных_кліматычных_нормаў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Табліца_месячных_кліматычных_нормаў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Табліца месячных кліматычных нормаў</span> </div> </a> <ul id="toc-Табліца_месячных_кліматычных_нормаў-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Экалогія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Экалогія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Экалогія</span> </div> </a> <ul id="toc-Экалогія-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Палітыка_і_адміністрацыйны_падзел" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Палітыка_і_адміністрацыйны_падзел"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Палітыка і адміністрацыйны падзел</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Палітыка_і_адміністрацыйны_падзел-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Палітыка і адміністрацыйны падзел</span> </button> <ul id="toc-Палітыка_і_адміністрацыйны_падзел-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Палітыка" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Палітыка"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Палітыка</span> </div> </a> <ul id="toc-Палітыка-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Адміністрацыйны_падзел_і_гарадское_самакіраванне" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Адміністрацыйны_падзел_і_гарадское_самакіраванне"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Адміністрацыйны падзел і гарадское самакіраванне</span> </div> </a> <ul id="toc-Адміністрацыйны_падзел_і_гарадское_самакіраванне-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Эканоміка" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Эканоміка"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Эканоміка</span> </div> </a> <ul id="toc-Эканоміка-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дэмаграфія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Дэмаграфія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Дэмаграфія</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Дэмаграфія-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Дэмаграфія</span> </button> <ul id="toc-Дэмаграфія-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Колькасць_насельніцтва" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Колькасць_насельніцтва"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Колькасць насельніцтва</span> </div> </a> <ul id="toc-Колькасць_насельніцтва-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Этнічны_склад" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Этнічны_склад"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Этнічны склад</span> </div> </a> <ul id="toc-Этнічны_склад-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Рэлігійны_склад" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Рэлігійны_склад"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Рэлігійны склад</span> </div> </a> <ul id="toc-Рэлігійны_склад-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Беларуская_абшчына_ў_Лондане" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Беларуская_абшчына_ў_Лондане"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Беларуская абшчына ў Лондане</span> </div> </a> <ul id="toc-Беларуская_абшчына_ў_Лондане-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Транспарт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Транспарт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Транспарт</span> </div> </a> <ul id="toc-Транспарт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сацыяльная_сфера" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Сацыяльная_сфера"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Сацыяльная сфера</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Сацыяльная_сфера-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Сацыяльная сфера</span> </button> <ul id="toc-Сацыяльная_сфера-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ахова_здароўя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ахова_здароўя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Ахова здароўя</span> </div> </a> <ul id="toc-Ахова_здароўя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Адукацыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Адукацыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Адукацыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Адукацыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Культура_і_вольны_час" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Культура_і_вольны_час"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Культура і вольны час</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Культура_і_вольны_час-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Культура і вольны час</span> </button> <ul id="toc-Культура_і_вольны_час-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Музеі_і_бібліятэкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Музеі_і_бібліятэкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Музеі і бібліятэкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Музеі_і_бібліятэкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тэатры" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тэатры"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Тэатры</span> </div> </a> <ul id="toc-Тэатры-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Знакамітыя_вуліцы_і_плошчы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Знакамітыя_вуліцы_і_плошчы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Знакамітыя вуліцы і плошчы</span> </div> </a> <ul id="toc-Знакамітыя_вуліцы_і_плошчы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Храмы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Храмы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>Храмы</span> </div> </a> <ul id="toc-Храмы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Забавы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Забавы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.5</span> <span>Забавы</span> </div> </a> <ul id="toc-Забавы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Мода_ў_Лондане" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Мода_ў_Лондане"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.6</span> <span>Мода ў Лондане</span> </div> </a> <ul id="toc-Мода_ў_Лондане-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Субкультура_Лондана" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Субкультура_Лондана"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Субкультура Лондана</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Субкультура_Лондана-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Субкультура Лондана</span> </button> <ul id="toc-Субкультура_Лондана-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Свінгуючы_Лондан" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Свінгуючы_Лондан"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Свінгуючы Лондан</span> </div> </a> <ul id="toc-Свінгуючы_Лондан-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cool_Britannia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cool_Britannia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Cool Britannia</span> </div> </a> <ul id="toc-Cool_Britannia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Лонданскія_дыялекты" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Лонданскія_дыялекты"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.3</span> <span>Лонданскія дыялекты</span> </div> </a> <ul id="toc-Лонданскія_дыялекты-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Архітэктура_Лондана" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Архітэктура_Лондана"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Архітэктура Лондана</span> </div> </a> <ul id="toc-Архітэктура_Лондана-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Традыцыі_і_цырымоніі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Традыцыі_і_цырымоніі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Традыцыі і цырымоніі</span> </div> </a> <ul id="toc-Традыцыі_і_цырымоніі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Спорт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Спорт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Спорт</span> </div> </a> <ul id="toc-Спорт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-У_нумізматыцы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#У_нумізматыцы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>У нумізматыцы</span> </div> </a> <ul id="toc-У_нумізматыцы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Гарады-пабрацімы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Гарады-пабрацімы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Гарады-пабрацімы</span> </div> </a> <ul id="toc-Гарады-пабрацімы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Выдатныя_асобы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Выдатныя_асобы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Выдатныя асобы</span> </div> </a> <ul id="toc-Выдатныя_асобы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Гл._таксама" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Гл._таксама"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Гл. таксама</span> </div> </a> <ul id="toc-Гл._таксама-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Заўвагі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Заўвагі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Заўвагі</span> </div> </a> <ul id="toc-Заўвагі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Крыніцы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Крыніцы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>Крыніцы</span> </div> </a> <ul id="toc-Крыніцы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>Спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Змест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Пераключыць змест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Пераключыць змест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Лондан</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсці да артыкула на іншай мове. Даступны на 275 мовах." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-275" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">275 моў</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – абхазская" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Лондон" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="абхазская" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ачэх" lang="ace" hreflang="ace" data-title="London" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ачэх" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – адыгейская" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Лондон" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="адыгейская" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Londen" title="Londen – афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Londen" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/London" title="London – швейцарская нямецкая" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="London" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарская нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%8A%95" title="ለንደን – амхарская" lang="am" hreflang="am" data-title="ለንደን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарская" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="London" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – арагонская" lang="an" hreflang="an" data-title="Londres" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонская" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Lunden" title="Lunden – стараанглійская" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Lunden" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="стараанглійская" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%A8" title="लंदन – ангіка" lang="anp" hreflang="anp" data-title="लंदन" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангіка" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="لندن" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%98%DC%A2%DC%95%DC%98%DC%A2" title="ܠܘܢܕܘܢ – арамейская" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܘܢܕܘܢ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="арамейская" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لندن" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="لندن" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%A8" title="লণ্ডন – асамская" lang="as" hreflang="as" data-title="লণ্ডন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="асамская" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – астурыйская" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Londres" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – аварская" lang="av" hreflang="av" data-title="Лондон" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварская" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="London" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A4%A8" title="लण्डन – авадхі" lang="awa" hreflang="awa" data-title="लण्डन" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="авадхі" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/London" title="London – аймара" lang="ay" hreflang="ay" data-title="London" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="аймара" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/London" title="London – азербайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="London" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="لندن" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – башкірская" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Лондон" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкірская" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/London" title="London – балійская" lang="ban" hreflang="ban" data-title="London" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="балійская" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="London" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Londons" title="Londons – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Londons" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Londres" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%91%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Лёндан – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лёндан" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Londen" title="Londen – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Londen" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – балгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Лондон" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="балгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%A8" title="लंदन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="लंदन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/London" title="London – біслама" lang="bi" hreflang="bi" data-title="London" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="біслама" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/London" title="London – бамбара" lang="bm" hreflang="bm" data-title="London" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="бамбара" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%A8" title="লন্ডন – бенгальская" lang="bn" hreflang="bn" data-title="লন্ডন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальская" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A3%E0%BD%BC%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%8A%E0%BD%BC%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="ལོན་ཊོན། – тыбецкая" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ལོན་ཊོན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тыбецкая" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Londrez" title="Londrez – брэтонская" lang="br" hreflang="br" data-title="Londrez" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="брэтонская" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/London" title="London – баснійская" lang="bs" hreflang="bs" data-title="London" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="баснійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Лондон" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – каталанская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Londres" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="London" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B9ng-d%C5%ADng" title="Lùng-dŭng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Lùng-dŭng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – чачэнская" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Лондон" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чачэнская" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/London" title="London – себуана" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="London" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуана" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%AB%E1%8E%B4_%E1%8F%97%E1%8F%8D%E1%8E%AA%E1%8F%82%E1%8E%AF%E1%8F%B1" title="ᎫᎴ ᏗᏍᎪᏂᎯᏱ – чэрокі" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎫᎴ ᏗᏍᎪᏂᎯᏱ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="чэрокі" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%95%D9%86" title="لەندەن – цэнтральнакурдская" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="لەندەن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="цэнтральнакурдская" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – карсіканская" lang="co" hreflang="co" data-title="Londra" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="карсіканская" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="London" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Lond%C3%BDn" title="Londýn – чэшская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Londýn" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэшская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Londin" title="Londin – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Londin" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A" title="Лондонъ – царкоўнаславянская" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Лондонъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="царкоўнаславянская" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – чувашская" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Лондон" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашская" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Llundain" title="Llundain – валійская" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Llundain" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валійская" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/London" title="London – дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="London" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/London" title="London – нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="London" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Londra" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ніжнялужыцкая" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="London" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ніжнялужыцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="London" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A4%A8" title="लण्डन – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="लण्डन" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8D%DE%A6%DE%82%DE%B0%DE%91%DE%A6%DE%82%DE%B0" title="ލަންޑަން – мальдыўская" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ލަންޑަން" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="мальдыўская" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/London" title="London – эве" lang="ee" hreflang="ee" data-title="London" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="эве" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%BD%CE%BF" title="Λονδίνο – грэчаская" lang="el" hreflang="el" data-title="Λονδίνο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэчаская" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/L%C3%B2ndra" title="Lòndra – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Lòndra" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/London" title="London – англійская" lang="en" hreflang="en" data-title="London" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англійская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Londono" title="Londono – эсперанта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Londono" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – іспанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Londres" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="іспанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/London" title="London – эстонская" lang="et" hreflang="et" data-title="London" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонская" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – баскская" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Londres" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскская" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Londri" title="Londri – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Londri" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – фарсі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="لندن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/London" title="London – фула" lang="ff" hreflang="ff" data-title="London" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="фула" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Lontoo" title="Lontoo – фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lontoo" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="London" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Lodoni" title="Lodoni – фіджыйская" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Lodoni" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="фіджыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/London" title="London – фарэрская" lang="fo" hreflang="fo" data-title="London" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарэрская" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – французская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Londres" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Londro" title="Londro – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Londro" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/London/mo" title="London/mo – паўночнафрызская" lang="frr" hreflang="frr" data-title="London/mo" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="паўночнафрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Londre" title="Londre – фрыульская" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Londre" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="фрыульская" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Londen" title="Londen – заходняя фрызская" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Londen" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="заходняя фрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Londain" title="Londain – ірландская" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Londain" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ірландская" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/London" title="London – гагаузская" lang="gag" hreflang="gag" data-title="London" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагаузская" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%80%AB%E6%95%A6" title="倫敦 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="倫敦" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lonn" title="Lonn – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lonn" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Lunnainn" title="Lunnainn – шатландская гэльская" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Lunnainn" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шатландская гэльская" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – галісійская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Londres" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галісійская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="لندن" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3ndyre" title="Lóndyre – гуарані" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Lóndyre" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарані" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="London" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BD" title="𐌻𐌰𐌿𐌽𐌳𐌰𐌿𐌽 – Gothic" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌻𐌰𐌿𐌽𐌳𐌰𐌿𐌽" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gothic" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B2%E0%AA%82%E0%AA%A1%E0%AA%A8" title="લંડન – гуджараці" lang="gu" hreflang="gu" data-title="લંડન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуджараці" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Lunnin" title="Lunnin – мэнская" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Lunnin" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="мэнская" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Landan" title="Landan – хауса" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Landan" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/L%C3%B9n-t%C3%BBn" title="Lùn-tûn – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Lùn-tûn" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/L%C4%81kana" title="Lākana – гавайская" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Lākana" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="гавайская" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%A0%D7%93%D7%95%D7%9F" title="לונדון – іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="לונדון" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%A8" title="लंदन – хіндзі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="लंदन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хіндзі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="London" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/London" title="London – харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="London" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/London" title="London – верхнялужыцкая" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="London" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="верхнялужыцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lonn" title="Lonn – гаіцянская крэольская" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lonn" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаіцянская крэольская" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/London" title="London – венгерская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="London" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D5%B6" title="Լոնդոն – армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լոնդոն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%B6" title="Լոնտոն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Լոնտոն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/London" title="London – інтэрлінгва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="London" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="інтэрлінгва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ібан" lang="iba" hreflang="iba" data-title="London" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ібан" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/London" title="London – інданезійская" lang="id" hreflang="id" data-title="London" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданезійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/London" title="London – інтэрлінгвэ" lang="ie" hreflang="ie" data-title="London" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="інтэрлінгвэ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ігба" lang="ig" hreflang="ig" data-title="London" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ігба" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – ілакана" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Londres" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ілакана" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – інгушская" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Лондон" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="інгушская" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/London" title="London – іда" lang="io" hreflang="io" data-title="London" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="іда" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ісландская" lang="is" hreflang="is" data-title="London" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ісландская" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Londra" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AD%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%B3" title="ロンドン – японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ロンドン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Landan" title="Landan – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Landan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/london" title="london – ложбан" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="london" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="ложбан" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/London" title="London – яванская" lang="jv" hreflang="jv" data-title="London" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванская" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ლონდონი – грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლონდონი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="London" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/London" title="London – кабільская" lang="kab" hreflang="kab" data-title="London" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабільская" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – кабардзінская" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Лондон" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардзінская" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/L%C9%94ndr%C9%A9" title="Lɔndrɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Lɔndrɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/London" title="London – т’яп" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="London" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="т’яп" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="London" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – казахская" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Лондон" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахская" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/London" title="London – грэнландская" lang="kl" hreflang="kl" data-title="London" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="грэнландская" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A1%E1%9E%BB%E1%9E%84%E1%9E%8A%E1%9F%8D" title="ឡុងដ៍ – кхмерская" lang="km" hreflang="km" data-title="ឡុងដ៍" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерская" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B2%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B2%A8%E0%B3%8D" title="ಲಂಡನ್ – канада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಲಂಡನ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="канада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%9F%B0%EB%8D%98" title="런던 – карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="런던" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – комі-пярмяцкая" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Лондон" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="комі-пярмяцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – карачай-балкарская" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Лондон" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="карачай-балкарская" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8E%D9%86%D8%AF%D9%8E%D9%86" title="لَندَن – кашмірская" lang="ks" hreflang="ks" data-title="لَندَن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмірская" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/London" title="London – кёльнская" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="London" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="кёльнская" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/London" title="London – курдская" lang="ku" hreflang="ku" data-title="London" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдская" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – комі" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Лондон" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="комі" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Loundres" title="Loundres – корнская" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Loundres" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнская" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – кіргізская" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Лондон" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="кіргізская" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Londinium" title="Londinium – лацінская" lang="la" hreflang="la" data-title="Londinium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="лацінская" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – ладына" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Londra" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладына" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/London" title="London – люксембургская" lang="lb" hreflang="lb" data-title="London" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургская" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Лондон" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – лезгінская" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Лондон" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгінская" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="London" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Londe" title="Londe – лімбургская" lang="li" hreflang="li" data-title="Londe" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лімбургская" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Londra" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="London" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lundra" title="Lundra – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lundra" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3nd%C9%9Bl%C9%9B" title="Lóndɛlɛ – лінгала" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Lóndɛlɛ" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="лінгала" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A5%E0%BA%AD%E0%BA%99%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%99" title="ລອນດອນ – лаоская" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ລອນດອນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаоская" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Londonas" title="Londonas – літоўская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Londonas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="літоўская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Londona" title="Londona – латышская" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Londona" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышская" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A4%A8" title="लन्डन – майтхілі" lang="mai" hreflang="mai" data-title="लन्डन" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="майтхілі" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="London" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – макшанская" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Лондон" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="макшанская" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/L%C3%B4nd%C3%B4na" title="Lôndôna – малагасійская" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Lôndôna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасійская" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Лондон" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/R%C4%81nana" title="Rānana – маары" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Rānana" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="маары" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/London" title="London – мінангкабау" lang="min" hreflang="min" data-title="London" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="мінангкабау" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Лондон" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B2%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%BB" title="ലണ്ടൻ – малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ലണ്ടൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – мангольская" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Лондон" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="мангольская" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%A8" title="लंडन – маратхі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लंडन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Лондон" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/London" title="London – малайская" lang="ms" hreflang="ms" data-title="London" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – мальтыйская" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Londra" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальтыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – мірандыйская" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Londres" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мірандыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B7" title="လန်ဒန်မြို့ – бірманская" lang="my" hreflang="my" data-title="လန်ဒန်မြို့" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бірманская" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD_%D0%BE%D1%88" title="Лондон ош – эрзянская" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Лондон ош" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзянская" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – мазандэранская" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="لندن" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандэранская" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – неапалітанская" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Londra" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="неапалітанская" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ніжненямецкая" lang="nds" hreflang="nds" data-title="London" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ніжненямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Londen" title="Londen – ніжнесаксонская" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Londen" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ніжнесаксонская" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A4%A8" title="लन्डन – непальская" lang="ne" hreflang="ne" data-title="लन्डन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальская" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%A8" title="लन्दन – неўары" lang="new" hreflang="new" data-title="लन्दन" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неўары" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Londen" title="Londen – нідэрландская" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Londen" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрландская" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/London" title="London – нарвежская (нюношк)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="London" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нарвежская (нюношк)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/London" title="London – нарвежская (букмол)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="London" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвежская (букмол)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="London" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Londres" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Tooh_Dine%CA%BC%C3%A9_Bikin_Haal%CA%BC%C3%A1" title="Tooh Dineʼé Bikin Haalʼá – наваха" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Tooh Dineʼé Bikin Haalʼá" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="наваха" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/London" title="London – ньянджа" lang="ny" hreflang="ny" data-title="London" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="ньянджа" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Londres_(Anglat%C3%A8rra)" title="Londres (Anglatèrra) – аксітанская" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Londres (Anglatèrra)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="аксітанская" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="London" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Landan" title="Landan – арома" lang="om" hreflang="om" data-title="Landan" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="арома" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B2%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A1%E0%AC%A8" title="ଲଣ୍ଡନ – орыя" lang="or" hreflang="or" data-title="ଲଣ୍ଡନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="орыя" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – асецінская" lang="os" hreflang="os" data-title="Лондон" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="асецінская" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A9%B0%E0%A8%A1%E0%A8%A8" title="ਲੰਡਨ – панджабі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲੰਡਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджабі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/London" title="London – пап’яменту" lang="pap" hreflang="pap" data-title="London" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="пап’яменту" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Londe" title="Londe – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Londe" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="London" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="London" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Londyn" title="Londyn – польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Londyn" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Londra" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لندن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%BD%CE%BF" title="Λονδίνο – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Λονδίνο" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لندن" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Londres" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pwn mw-list-item"><a href="https://pwn.wikipedia.org/wiki/lizuk_a_lundun" title="lizuk a lundun – Paiwan" lang="pwn" hreflang="pwn" data-title="lizuk a lundun" data-language-autonym="Pinayuanan" data-language-local-name="Paiwan" class="interlanguage-link-target"><span>Pinayuanan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Lunrun" title="Lunrun – кечуа" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Lunrun" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – рэтараманская" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Londra" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="рэтараманская" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="London" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Londra" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – арумунская" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Londra" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="арумунская" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Londre" title="Londre – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Londre" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – руская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лондон" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Лондон" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A4%A8%E0%A5%8D" title="लन्डन् – санскрыт" lang="sa" hreflang="sa" data-title="लन्डन्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскрыт" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – якуцкая" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Лондон" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="якуцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9E%E1%B1%9A%E1%B1%B1%E1%B1%B0%E1%B1%9A%E1%B1%B1" title="ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ – санталі" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="санталі" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – сардзінская" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Londra" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардзінская" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – сіцылійская" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Londra" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сіцылійская" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Lunnon" title="Lunnon – шатландская" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Lunnon" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шатландская" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%DA%8A%D9%86" title="لنڊن – сіндхі" lang="sd" hreflang="sd" data-title="لنڊن" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="сіндхі" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/London" title="London – паўночнасаамская" lang="se" hreflang="se" data-title="London" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="паўночнасаамская" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/London" title="London – сербскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="London" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Lun%E1%B8%8Dun" title="Lunḍun – ташэльхіт" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Lunḍun" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ташэльхіт" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%82%87%E1%80%90%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%82%87" title="လၼ်ႇတၼ်ႇ – шан" lang="shn" hreflang="shn" data-title="လၼ်ႇတၼ်ႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="шан" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%A9%E0%B6%B1%E0%B7%8A" title="ලන්ඩන් – сінгальская" lang="si" hreflang="si" data-title="ලන්ඩන්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сінгальская" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="London" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Lond%C3%BDn" title="Londýn – славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Londýn" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="لندن" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/London" title="London – славенская" lang="sl" hreflang="sl" data-title="London" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="славенская" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Lonetona" title="Lonetona – самоа" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Lonetona" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="самоа" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Lontoo" title="Lontoo – інары-саамская" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Lontoo" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="інары-саамская" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/London" title="London – шона" lang="sn" hreflang="sn" data-title="London" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шона" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/London" title="London – самалі" lang="so" hreflang="so" data-title="London" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="самалі" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – албанская" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Londra" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанская" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – сербская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Лондон" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/London" title="London – сранан-тонга" lang="srn" hreflang="srn" data-title="London" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="сранан-тонга" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/London" title="London – сесута" lang="st" hreflang="st" data-title="London" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="сесута" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="London" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/London" title="London – сунда" lang="su" hreflang="su" data-title="London" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунда" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/London" title="London – шведская" lang="sv" hreflang="sv" data-title="London" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведская" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/London" title="London – суахілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="London" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/L%C5%8Dnd%C5%8Dn" title="Lōndōn – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Lōndōn" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Lon-tun" title="Lon-tun – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Lon-tun" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B2%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="இலண்டன் – тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இலண்டன்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="లండన్ – тэлугу" lang="te" hreflang="te" data-title="లండన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="тэлугу" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – тэтум" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Londres" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="тэтум" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – таджыкская" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Лондон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджыкская" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ลอนดอน – тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="ลอนดอน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/London" title="London – туркменская" lang="tk" hreflang="tk" data-title="London" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменская" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Londres" title="Londres – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Londres" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="London" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/Lonitoni" title="Lonitoni – танганская" lang="to" hreflang="to" data-title="Lonitoni" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="танганская" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Landen" title="Landen – ток-пісін" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Landen" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="ток-пісін" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Londra" title="Londra – турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Londra" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – татарская" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Лондон" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарская" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/London" title="London – тумбука" lang="tum" hreflang="tum" data-title="London" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="тумбука" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="London" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – удмурцкая" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Лондон" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмурцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%87%D9%86" title="لوندۇن – уйгурская" lang="ug" hreflang="ug" data-title="لوندۇن" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурская" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон – украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Лондон" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن – урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="لندن" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/London" title="London – узбекская" lang="uz" hreflang="uz" data-title="London" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекская" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81ondra" title="Łondra – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Łondra" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/London" title="London – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="London" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Lu%C3%A2n_%C4%90%C3%B4n" title="Luân Đôn – в’етнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Luân Đôn" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="в’етнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Londn" title="Londn – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Londn" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/London" title="London – валапюк" lang="vo" hreflang="vo" data-title="London" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="валапюк" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Londe" title="Londe – валонская" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Londe" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валонская" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/London" title="London – варай" lang="war" hreflang="war" data-title="London" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Londar" title="Londar – валоф" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Londar" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="валоф" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%A6%E6%95%A6" title="伦敦 – ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="伦敦" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ლონდონი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ლონდონი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%A0%D7%93%D7%90%D7%9F" title="לאנדאן – ідыш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לאנדאן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ідыш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%8Dnd%E1%BB%8Dnu" title="Lọndọnu – ёруба" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Lọndọnu" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ёруба" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Lunzdunh" title="Lunzdunh – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Lunzdunh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Londen" title="Londen – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Londen" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%8D%E2%B5%93%E2%B5%8F%E2%B4%B7%E2%B5%93%E2%B5%8F" title="ⵍⵓⵏⴷⵓⵏ – стандартная мараканская тамазіхт" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵍⵓⵏⴷⵓⵏ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="стандартная мараканская тамазіхт" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%A6%E6%95%A6" title="伦敦 – кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伦敦" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%80%AB%E6%95%A6" title="倫敦 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="倫敦" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/L%C3%BBn-tun" title="Lûn-tun – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lûn-tun" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%80%AB%E6%95%A6" title="倫敦 – кантонскі дыялект кітайскай" lang="yue" hreflang="yue" data-title="倫敦" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонскі дыялект кітайскай" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/ILondon" title="ILondon – зулу" lang="zu" hreflang="zu" data-title="ILondon" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="зулу" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q84#sitelinks-wikipedia" title="Правіць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Паказаць уласна змест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Старонка</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B:%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Размовы пра змест гэтай старонкі (няма такой старонкі) [t]" accesskey="t"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Змяніць моўны варыянт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Віды"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=history" title="Ранейшыя версіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструменты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструменты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Больш магчымасцей" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеянні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:WhatLinksHere/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Спіс вікістаронак, якія спасылаюцца сюды [j]" accesskey="j"><span>Сюды спасылаюцца</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChangesLinked/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" rel="nofollow" title="Нядаўнія змены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Звязаныя праўкі</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:SpecialPages" title="Пералік усіх адмысловых старонак [q]" accesskey="q"><span>Адмысловыя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&oldid=4853216" title="Нязменная спасылка на гэтую версію гэтай старонкі"><span>Нязменная спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=info" title="Больш звестак пра гэту старонку"><span>Звесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CiteThisPage&page=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&id=4853216&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць гэту старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259B%25D0%25BE%25D0%25BD%25D0%25B4%25D0%25B0%25D0%25BD"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259B%25D0%25BE%25D0%25BD%25D0%25B4%25D0%25B0%25D0%25BD"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:DownloadAsPdf&page=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=show-download-screen"><span>Спампаваць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&printable=yes" title="Друкавальная версія гэтай старонкі [p]" accesskey="p"><span>Для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/London" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q84" title="Спасылка на звязаны элемент рэпазітара даных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Вікіданых</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-0-coord" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="coordinates plainlinks nourlexpansion" data-param="51_30_26_N_00_07_39_W_type:city(7500000)_region:GB_scale:100000"><span title="Паказаць карту"><a class="mw-kartographer-maplink" data-mw-kartographer="maplink" data-style="osm-intl" href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Map/12/51.50722/-0.1275/be" data-zoom="12" data-lat="51.50722" data-lon="-0.1275" data-lang="be" data-overlays="["_fdd46b76664cf66b8b5f2dd560116bb55d507bf3"]">51°30′26″ пн. ш. 00°07′39″ з. д.</a></span><sup class="geo-services noprint"><span class="geo-geohack" title="Карты і інструменты на GeoHack"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=be&pagename=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&params=51_30_26_N_00_07_39_W_type:city(7500000)_region:GB_scale:100000"><span>H</span></a></span><span class="geo-google" title="Гэта месца на «Картах Google»"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=51.50722,-0.12750&q=51.50722,-0.12750&spn=0.1,0.1&t=h&hl=be"><span>G</span></a></span><span class="geo-yandex" title="Гэта месца на «Яндекс.Картах»"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.by/maps/?ll=-0.12750,51.50722&pt=-0.12750,51.50722&spn=0.1,0.1&l=sat,skl"><span>Я</span></a></span><span class="geo-osm" title="Гэта месца на карце OpenStreetMap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=51.50722&mlon=-0.12750&zoom=12"><span>O</span></a></span></sup></span></div></div> <div id="mw-indicator-ga" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Гэты артыкул уваходзіць у лік добрых"><img alt="Гэты артыкул уваходзіць у лік добрых" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/13px-Blue_star_unboxed.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/20px-Blue_star_unboxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/26px-Blue_star_unboxed.svg.png 2x" data-file-width="13" data-file-height="13" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be" dir="ltr"><div class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD_(%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D1%96)" class="mw-disambig" title="Лондан (значэнні)">Лондан (значэнні)</a>.</div> <table class="infobox plainlist" style="width:250px"> <tbody><tr> <td><div style="text-align:center">Горад</div> <div style="width:100%;background:#ccccff;font-weight:800; text-align:center"><span class="fn org" style="font-size:120%">Лондан</span><br /><span class="nickname"><span data-wikidata-property-id="P1448" class="no-wikidata"><span data-wikidata-property-id="P1705" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">London</span></span></span></span></div> <div style="text-align:center"><span data-wikidata-property-id="P18" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:London_Montage_2016.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/London_Montage_2016.png/340px-London_Montage_2016.png" decoding="async" width="340" height="476" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/London_Montage_2016.png/510px-London_Montage_2016.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/London_Montage_2016.png/680px-London_Montage_2016.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1400" /></a></span></span></div> <table style="background:inherit;width:100%;" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Краіна">Краіна</a>  </th> <td><div> <span class="flagicon" style="white-space: nowrap;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытанія</a> </div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B9%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Адміністрацыйна-палітычная частка (няма такой старонкі)">Адміністрацыйна-палітычная частка</a>  </th> <td><div> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англія</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B3%D1%96%D1%91%D0%BD" title="Рэгіён">Рэгіён</a>  </th> <td><div> <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Вялікі Лондан">Вялікі Лондан</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Геаграфічныя каардынаты">Каардынаты</a>  </th> <td><div> <span class="no-wikidata" data-wikidata-property-id="P625"><span class="coordinates plainlinks nourlexpansion" data-param="51_30_26_N_00_07_39_W_type:city(7500000)_region:GB_scale:100000"><span title="Паказаць карту"><a class="mw-kartographer-maplink" data-mw-kartographer="maplink" data-style="osm-intl" href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Map/12/51.50722/-0.1275/be" data-zoom="12" data-lat="51.50722" data-lon="-0.1275" data-lang="be" data-overlays="["_fdd46b76664cf66b8b5f2dd560116bb55d507bf3"]">51°30′26″ пн. ш. 00°07′39″ з. д.</a></span><sup class="geo-services noprint"><span class="geo-geohack" title="Карты і інструменты на GeoHack"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=be&pagename=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&params=51_30_26_N_00_07_39_W_type:city(7500000)_region:GB_scale:100000"><span>H</span></a></span><span class="geo-google" title="Гэта месца на «Картах Google»"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=51.50722,-0.12750&q=51.50722,-0.12750&spn=0.1,0.1&t=h&hl=be"><span>G</span></a></span><span class="geo-yandex" title="Гэта месца на «Яндекс.Картах»"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.by/maps/?ll=-0.12750,51.50722&pt=-0.12750,51.50722&spn=0.1,0.1&l=sat,skl"><span>Я</span></a></span><span class="geo-osm" title="Гэта месца на карце OpenStreetMap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=51.50722&mlon=-0.12750&zoom=12"><span>O</span></a></span></sup></span></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Унутранае дзяленне  </th> <td><div> 33 акругі</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8D%D1%80_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мэр Лондана (няма такой старонкі)">Мэр</a>  </th> <td><div> <span data-wikidata-property-id="P6" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BA_%D0%A5%D0%B0%D0%BD" title="Садзік Хан">Садзік Хан</a></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Заснаваны  </th> <td><div> <span data-wikidata-claim-id="Q84$e0040785-46c1-94bc-3567-205eb20e0607" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P571"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">каля <span class="nowrap">47</span></span><sup id="cite_ref-_5c6acc3afe554350_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_5c6acc3afe554350-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Першая згадка  </th> <td><div> <a href="/wiki/43" title="43">43</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Ранейшыя назвы  </th> <td><div> Ландыніум, Люндэнбург</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Плошча">Плошча</a>  </th> <td><div> 1706,8 <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80" title="Квадратны кіламетр">км²</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%88%D1%8B%D0%BD%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D1%83%D0%B7%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B5%D0%BC_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Вышыня над узроўнем мора">Вышыня цэнтра</a>  </th> <td><div> <span data-wikidata-claim-id="Q84$71f6f25d-49b4-8b56-0a59-f4a75aa769b0" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2044"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">4 м</span><sup id="cite_ref-_3aee87f1d1869b58_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-_3aee87f1d1869b58-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Клімат">Тып клімату</a>  </th> <td><div> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Умераны клімат">умераны клімат</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Водныя аб’екты  </th> <td><div> <span data-wikidata-claim-id="Q84$fd828120-4d8e-a4d0-6c38-798d7df7a1fb" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P206"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Тэмза">Тэмза</a></span></span> і <span data-wikidata-claim-id="Q84$94703360-3A50-48E8-B043-8448A5FCBCD8" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P206"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span lang="en"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Grand+Union+Canal&action=edit"><span style="color:var(--color-link-red, #d73333); text-decoration:inherit; text-decoration-color:var(--color-link-red, #d73333);">Grand Union Canal</span></a></span></span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q19914" class="extiw" title="d:Q19914">[d]</a></sup></span></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Афіцыйная мова  </th> <td><div> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">Англійская</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Насельніцтва  </th> <td><div> <ul><li><span style="color: red; font-size: larger;">▼</span><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">8 799 728 чал.</span> (<span data-wikidata-hash="4a6fe7f861358928efef462e361b21704446d129" class="wikidata-snak"><span class="nowrap">2021</span></span>)<sup id="cite_ref-_b02af432ef5c9bec_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-_b02af432ef5c9bec-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Шчыльнасць  </th> <td><div> 4761 чал./км²</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Агламерацыя  </th> <td><div> ад 12 300 000 да 13 945 000 чалавек</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Нацыянальны склад  </th> <td><div> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Англічане">англічане</a> (57,7 %), <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%86%D1%8B" title="Ірландцы">ірландцы</a> (2,4 %), мігранты (індыйцы, нігерыйцы, пакістанцы, бангладэшцы, кенійцы і інш.) 30,9%</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Канфесійны склад  </th> <td><div> <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD%D0%B5" class="mw-redirect" title="Хрысціяне">хрысціяне</a> (58,2 %), <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8D%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Атэізм">атэісты</a> (15,8 %),<br /> <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Мусульмане">мусульмане</a> (8,5 %)</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%BC" class="mw-redirect" title="Этнахаронім">Этнахаронім</a>  </th> <td><div> лонданец, лонданка, лонданцы</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%BF%D0%BE%D1%8F%D1%81" title="Часавы пояс">Часавы пояс</a>  </th> <td><div> <a href="/wiki/UTC0" class="mw-redirect" title="UTC0">UTC0</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96_%D1%87%D0%B0%D1%81" title="Летні час">летам</a> <a href="/wiki/UTC%2B1" class="mw-redirect" title="UTC+1">UTC+1</a></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD_%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%96" title="Тэлефонны план нумарацыі">Тэлефонны код</a>  </th> <td><div> +44 20</div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%96%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BA%D1%81" title="Паштовы індэкс">Паштовыя індэксы</a>  </th> <td><div> <span data-wikidata-claim-id="Q84$cafd5f1f-4f4f-4e4e-7415-1d808aab5a0d" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">E</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$5aa6acba-4de2-b218-cb4f-60d923168bce" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">EC</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$9a23bc33-448e-2833-7cc2-87fb7b535be1" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">N</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$0ee51bf6-4082-437b-a63d-2b690b7cd65d" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">NW</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$155c4fbc-4957-bd2e-debe-b07248e0ab35" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">SE</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$2b6db0af-4d36-7bc8-f7bc-54d6636cc750" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">SW</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$aecd34b0-4c61-2491-8a4f-5400e12c5d6d" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">W</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$c0aebc9c-40e9-fa05-ad5a-f0f575a04201" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">WC</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$a8677e19-4bf6-6c07-4d4a-00ba2bb56b36" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">BR</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$0075cc3d-414e-75d4-44d8-6cbfce2d66f5" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">CM</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$93709130-4a2f-89bb-9b5a-3bd0bc83153c" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">CR</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$c14f2998-4597-62e1-808c-7e2e97ff0648" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">DA</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$e98b5129-4e82-3466-753c-982086cf12de" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">EN</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$e91cb503-4245-c53e-c79b-c65a3bfdd99d" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">HA</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$6827a610-43ea-4237-4829-ba8efa2199a4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">IG</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$94c92ac1-43da-ef58-7678-dea5327bfa14" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">KT</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$9772b99a-4530-ad8c-d4df-53cf198760b1" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">RM</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$214cfcc6-4ac3-a3a4-0bdd-66086c052af5" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">SM</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$d39c72a9-4809-6344-b086-0df0558d4b72" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">TN</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$fb6a900f-4668-7a64-2742-33ae5397c0b4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">TW</span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q84$32d68dfb-4691-de1a-5f5b-20a3c42415ad" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">UB</span></span> і <span data-wikidata-claim-id="Q84$eaacb5ac-45b6-2ff2-f349-db8cfcdd1b4d" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">WD</span></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap">Афіцыйны сайт  </th> <td><div> <span style="word-break:break-word;"><span data-wikidata-property-id="P856" class="no-wikidata"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.london.gov.uk/">london.gov.uk</a></span></span> <span style="margin-left:-0.25em;"> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/FIPS" class="mw-redirect" title="FIPS">FIPS</a>  </th> <td><div> UKH9<sup id="cite_ref-ReferenceA_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-4"><span class="cite-bracket">[</span>заўв 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/ISO" title="ISO">ISO</a>  </th> <td><div> GB-LND<sup id="cite_ref-ReferenceA_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-4"><span class="cite-bracket">[</span>заўв 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div> </td></tr> </tbody></table> <span class="no-wikidata" data-wikidata-property-id="P625"><div><div style="background:#ddddff;line-height: 1.5em;margin: 0.0em 0.1em 0.1em 0.1em; text-align:center"><span class="localmap-caption">Лондан на карце Вялікабрытаніі</span><span class="localmap-switcher" title="Лондан на карце рэгіёна"> ±</span></div><div class="localmap-basket" style="margin: 0.0em 0.0em 0.0em 0.3em;"> <div data-caption="Лондан на карце Вялікабрытаніі" data-title="Лондан на карце Вялікабрытаніі"><div class="location-map" style="width: 312px; margin:0 auto;"><div style="position: relative; padding: 0px; width: 310px"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:United_Kingdom_adm_location_map.svg" class="mw-file-description" title="Лондан (Вялікабрытанія)"><img alt="Лондан (Вялікабрытанія)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/United_Kingdom_adm_location_map.svg/310px-United_Kingdom_adm_location_map.svg.png" decoding="async" width="310" height="479" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/United_Kingdom_adm_location_map.svg/465px-United_Kingdom_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/United_Kingdom_adm_location_map.svg/620px-United_Kingdom_adm_location_map.svg.png 2x" data-file-width="886" data-file-height="1369" /></a></span><br /><div style="position: absolute; z-index: 2; top: 79.1%; left: 82.4%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;"><div style="position: relative; text-align: center; left: -5px; top: -5px; width: 9px; font-size: 9px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Red_pog.svg" class="mw-file-description" title="Лондан"><img alt="Лондан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="9" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/14px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/18px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="font-size: %; z-index:90; line-height: 110%; position: relative; width: 6em; left: 0.5em; top: -1.5em; text-align: left;"><span style="padding: 1px;"></span></div></div></div><div style="font-size: 90%"></div></div></div> <div data-caption="Лондан на карце рэгіёна" data-title="Лондан на карце рэгіёна" style="display:none;"> <div class="location-map" style="width: 312px; margin:0 auto;"><div style="position: relative; padding: 0px; width: 310px"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:United_Kingdom_England_adm_location_map.svg" class="mw-file-description" title="Лондан (Англія)"><img alt="Лондан (Англія)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/United_Kingdom_England_adm_location_map.svg/310px-United_Kingdom_England_adm_location_map.svg.png" decoding="async" width="310" height="376" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/United_Kingdom_England_adm_location_map.svg/465px-United_Kingdom_England_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/United_Kingdom_England_adm_location_map.svg/620px-United_Kingdom_England_adm_location_map.svg.png 2x" data-file-width="816" data-file-height="991" /></a></span><br /><div style="position: absolute; z-index: 2; top: 71.9%; left: 75.7%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;"><div style="position: relative; text-align: center; left: -5px; top: -5px; width: 9px; font-size: 9px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Red_pog.svg" class="mw-file-description" title="Лондан"><img alt="Лондан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="9" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/14px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/18px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="font-size: %; z-index:90; line-height: 110%; position: relative; width: 6em; left: 0.5em; top: -1.5em; text-align: left;"><span style="padding: 1px;"></span></div></div></div><div style="font-size: 90%"></div></div></div> </div> </div></span> </td></tr> <tr> <td align="center" style="background-color:inherit;"><div style="width:100%;background:#ccccff"><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:London" class="extiw" title="commons:Category:London">Медыяфайлы</a></b> на <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Вікісховішча">Вікісховішчы</a></div> </td></tr></tbody></table> <p><b>Ло́ндан</b> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">London</span> <span class="IPA"><span class="ext-phonos"><span data-nosnippet="" id="ooui-php-1" class="ext-phonos-PhonosButton noexcerpt oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/c\/c3\/En-uk-London.ogg\/En-uk-London.ogg.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"[\u02c8l\u028cnd\u0259n]"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"be","wikibase":"","file":"En-uk-London.ogg"},"classes":["ext-phonos-PhonosButton","noexcerpt"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c3/En-uk-London.ogg/En-uk-London.ogg.mp3" rel="nofollow" aria-label="Слухаць аўдыё" title="Слухаць аўдыё" class="oo-ui-buttonElement-button"><span class="oo-ui-iconElement-icon oo-ui-icon-volumeUp"></span><span class="oo-ui-labelElement-label">[ˈlʌndən]</span><span class="oo-ui-indicatorElement-indicator oo-ui-indicatorElement-noIndicator"></span></a></span><sup class="ext-phonos-attribution noexcerpt navigation-not-searchable"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:En-uk-London.ogg" title="Файл:En-uk-London.ogg">ⓘ</a></sup></span></span>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Лацінская мова">лац.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="la">Londinium</span>) — <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Сталіца">сталіца</a> <a href="/wiki/%D0%97%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96_%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%86%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%96" class="mw-redirect" title="Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі">Злучанага Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі</a>, а таксама <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a>, найбуйнейшы <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Горад">горад</a> на <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B" title="Брытанскія астравы">Брытанскіх астравах</a>. Плошча мегаполіса складае 1706,8 км². Насельніцтва больш за 8 млн чал. Паводле колькасці насельніцтва Лондан займае <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83_%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Гарады свету па колькасці насельніцтва">18-е месца ў свеце</a>, 2-е ў <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропе</a>, і 1-е ў Вялікабрытаніі. Адлегласць па прамой паміж Лонданам і <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Мінск">Мінскам</a> — <span style="white-space: nowrap;">1 924</span> км<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Лондан — адзін з вядучых <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Глабальны горад (няма такой старонкі)">глабальных гарадоў</a>, нароўні з <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%81%D1%80%D0%BA" title="Нью-Ёрк">Нью-Ёркам</a> — найбуйнейшы сусветны фінансавы цэнтр<sup id="cite_ref-Global_Financial_Centres_9_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Global_Financial_Centres_9-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-forbes.com_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-forbes.com-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Mastercard_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mastercard-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. ВУП на душу насельніцтва 5-ы ў свеце і 1-ы ў Еўропе<sup id="cite_ref-Global_city_GDP_rankings_2008-2025_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Global_city_GDP_rankings_2008-2025-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Лондан іграе вядучую ролю ў палітычным, эканамічным і культурным жыцці Вялікабрытаніі. У горадзе знаходзіцца міжнародны <a href="/wiki/%D0%90%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%A5%D1%96%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%9E" title="Аэрапорт Хітроў">аэрапорт Хітроў</a>, адзін з буйнейшых у свеце, рачны порт на рацэ <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Тэмза">Тэмзе</a>, шматлікія сусветна вядомыя славутасці: <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскае абацтва</a>, комплекс <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Вэстмінстэрскі палац">Вэстмінстэрскага палаца</a> з <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%B3-%D0%91%D0%B5%D0%BD" title="Біг-Бен">гадзіннікавай вежай</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">сабор Святога Паўла</a>, крэпасць <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэр</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9" title="Брытанскі музей">Брытанскі музей</a> і іншыя. </p><p>Лондан размяшчаецца на <a href="/wiki/%D0%9D%D1%83%D0%BB%D1%8F%D0%B2%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%BD" class="mw-redirect" title="Нулявы мерыдыян">нулявым мерыдыяне</a>, які таксама часта завуць грынвіцкім (па назве раёна <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87" class="mw-redirect" title="Грынвіч">Грынвіч</a>, які ён перасякае). </p><p>Гістарычным і адміністрацыйным цэнтрам Лондана з’яўляецца <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэр</a>. Дзелавы цэнтр горада размяшчаецца ў іншым раёне — <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96" class="mw-redirect" title="Лонданскі Сіці">Сіці</a>. Абодва раёны маюць <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%81_%D1%81%D1%96%D1%86%D1%96_%D1%9E_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Статус сіці ў Вялікабрытаніі (няма такой старонкі)">статус «сіці»</a>. </p><p><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Лонданскі метрапалітэн">Лонданскі метрапалітэн</a> найстарэйшы ў свеце і адзін з найбуйнейшых. </p><p>У 2012 годзе горад 3-ці раз стаў гаспадаром <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2012" title="Летнія Алімпійскія гульні 2012">Летніх Алімпійскіх Гульняў</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Назва"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B7.D0.B2.D0.B0"></span>Назва</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=1" title="Правіць раздзел: Назва" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Назва"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Паходжанне_назвы"><span id=".D0.9F.D0.B0.D1.85.D0.BE.D0.B4.D0.B6.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.BD.D0.B0.D0.B7.D0.B2.D1.8B"></span>Паходжанне назвы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=2" title="Правіць раздзел: Паходжанне назвы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Паходжанне назвы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Сучасная назва горада — Лондан — узыходзіць да яго лацінскага наймення «Ландыніум» (<a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Лацінская мова">лац.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="la">Londinium</span>)<sup id="cite_ref-london_001_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-london_001-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Адзінага меркавання адносна паходжання гэтага слова няма, але вучонымі неаднаразова высоўваліся гіпотэзы пра яго этымалогію. Вось чатыры найбольш папулярных здагадкі: </p> <ol><li>Назва — лацінскага паходжання, і ўтворана ад рымскага асабістага імя, які пазначае «апантаны»<sup id="cite_ref-nazv_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-nazv-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>;</li> <li>Назва — лацінскага паходжання, і паходзіць ад слова Lond, што азначае «Дзікае (гэта значыць зарослае лесам) месца»<sup id="cite_ref-nazv_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-nazv-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>;</li> <li>Назва — кельцкага паходжання, і складаецца з двух слоў: Llyn (возера) і Dun («<a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%83%D0%BD,_%D0%BA%D1%80%D1%8D%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дун, крэпасць (няма такой старонкі)">дун</a>», умацаванне): у кельцкі перыяд горад зваўся Llyndid; корань «-дун» таксама сустракаецца ў назве шматлікіх іншых кельцкіх тапонімаў<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>;</li> <li>Назва паходзіць ад слова Plowonida, што азначае «Разлітая рака»<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Неафіцыйныя_назвы_Лондана"><span id=".D0.9D.D0.B5.D0.B0.D1.84.D1.96.D1.86.D1.8B.D0.B9.D0.BD.D1.8B.D1.8F_.D0.BD.D0.B0.D0.B7.D0.B2.D1.8B_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B0"></span>Неафіцыйныя назвы Лондана</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=3" title="Правіць раздзел: Неафіцыйныя назвы Лондана" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Неафіцыйныя назвы Лондана"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Калісьці <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Англічане">англічане</a> звалі Лондан <i>The Big Smoke</i> (або <i>The Great Smog</i>). Гэта назва можна літаральна перавесці як «Вялікі дым». Звязана гэта вызначэнне, зразумела, са знакамітым <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%B3_1952_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікі смог 1952 года (няма такой старонкі)">лонданскім смогам XIX—XX стагоддзяў</a>.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-narost_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-narost-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Іншая неафіцыйная назва горада — <i>The Great Wen</i>. <i>Wen</i> — гэта старое англійскае слова, якое перакладаецца літаральна як «фурункул», што ў гэтым кантэксце азначае «перанаселены горад»<sup id="cite_ref-narost_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-narost-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Што да мянушак раёнаў, то <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Сіці (Лондан)">Сіці</a> часта таксама завуць «квадратнай міляй», паколькі раён па плошчы ледзь перавышае квадратную мілю. Гэтыя два <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%BF" title="Троп">тропы</a> таксама выкарыстоўваюцца для абагульненага абазначэння фінансавага сектара брытанскай эканомікі, паколькі большасць фінансавых кампаній і банкаў на працягу некалькіх стагоддзяў па традыцыі канцэнтраваліся ў Сіці <sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя_Лондана"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B0"></span>Гісторыя Лондана</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=4" title="Правіць раздзел: Гісторыя Лондана" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя Лондана"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Заснаванне_горада_і_рымскі_перыяд"><span id=".D0.97.D0.B0.D1.81.D0.BD.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.B3.D0.BE.D1.80.D0.B0.D0.B4.D0.B0_.D1.96_.D1.80.D1.8B.D0.BC.D1.81.D0.BA.D1.96_.D0.BF.D0.B5.D1.80.D1.8B.D1.8F.D0.B4"></span>Заснаванне горада і рымскі перыяд</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=5" title="Правіць раздзел: Заснаванне горада і рымскі перыяд" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Заснаванне горада і рымскі перыяд"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:RomanRemainsLondon.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/RomanRemainsLondon.JPG/180px-RomanRemainsLondon.JPG" decoding="async" width="180" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/RomanRemainsLondon.JPG/270px-RomanRemainsLondon.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/RomanRemainsLondon.JPG/360px-RomanRemainsLondon.JPG 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Рэшткі Рымскай сцяны</figcaption></figure> <div class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">Гл. таксама: <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%83%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ландыніум (няма такой старонкі)">Ландыніум</a></div> <p>Лондан быў заснаваны ў <a href="/wiki/43" title="43">43</a> годзе н.э.<sup id="cite_ref-roman_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-roman-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, падчас уварвання ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%9E_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Востраў Вялікабрытанія">Брытанію</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Старажытны Рым">рымлян</a> на чале з імператарам <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B9" title="Клаўдзій">Клаўдзіем</a>. Існуе тэорыя, што ўжо да часу ўварвання на гэтай тэрыторыі існавала буйнае паселішча, але падчас археалагічных раскопак нічога падобнага не было выяўлена. Зрэшты, большая частка гістарычнага цэнтра раскопкам не падвяргалася, і існаванне паселішча да ўварвання цалкам адмаўляць нельга. </p><p>Спачатку Лондан займаў вельмі невялікую тэрыторыю. У <a href="/wiki/XIX_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIX стагоддзе">XIX стагоддзі</a> археолагамі было ўстаноўлена, што даўжыня горада з усходу на захад складала прыкладна 1 мілю (каля 1,6 км), а з поўначы на поўдзень — прыкладна 0,5 мілі (каля 0,8 км).<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Прыкладна ў <a href="/wiki/60" title="60">60</a> годзе н.э. горад падвергся нападу брыцкай каралевы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Баўдзіка">Баўдзікі</a> (Баадыцэі) і значная частка Лондана была аддана агню. Рымляне адказалі на гэта захопам прыкладна 80 000 брытаў<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Неўзабаве пасля гэтага адбылася бітва паміж брытамі і рымлянамі<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Па ўстояным меркаванні, бітва адбылася на месцы сучаснага вакзала <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%81-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кінгс-Крос (няма такой старонкі)">Кінгс-Крос</a>, а Баўдзіка, пацярпеўшы паражэнне, скончыла жыццё самагубствам, прыняўшы яд. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map_Londinium_400_AD-de.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Map_Londinium_400_AD-de.svg/220px-Map_Londinium_400_AD-de.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Map_Londinium_400_AD-de.svg/330px-Map_Londinium_400_AD-de.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Map_Londinium_400_AD-de.svg/440px-Map_Londinium_400_AD-de.svg.png 2x" data-file-width="996" data-file-height="998" /></a><figcaption>Карта <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%83%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ландыніум (няма такой старонкі)">Ландыніума</a></figcaption></figure> <p>Рымляне аднавілі горад за некалькі гадоў, па выразным гарадскім плане. Неўзабаве Ландыніум стаў адным з найважнейшых населеных пунктаў <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Рымская Брытанія">Рымскай Брытаніі</a>. У <a href="/wiki/II_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="II стагоддзе">II стагоддзі</a> ён дасягнуў росквіту — да <a href="/wiki/100" title="100">100</a> годзе Ландыніум стаў сталіцай Брытаніі, змяніўшы <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%87%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Колчэстэр (няма такой старонкі)">Колчэстэр</a>, насельніцтва складала каля 60 000 чалавек. У горадзе знаходзіліся найважнейшыя адміністрацыйныя будынкі<sup id="cite_ref-lonstol_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-lonstol-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Прыкладна ў <a href="/wiki/200" title="200">200</a> годзе Брытанія была падзелена на дзве часткі — Верхнюю і Ніжнюю. Ландыніум стаў сталіцай Верхняй Брытаніі. Прыкладна ў той жа час была пабудавана так званая Рымская сцяна — абарончае ўмацаванне па перыметры горада, рэшткі якой захаваліся ў цэнтры сучаснага Лондана. У канцы <a href="/wiki/IV" class="mw-redirect" title="IV">IV</a> стагоддзя <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Брытанія">Брытанія</a> была падзелена нанова, і Ландыніум стаў сталіцай правінцыі Максіма Цэзарэнсіс. У <a href="/wiki/V" class="mw-redirect" title="V">V</a> стагоддзі <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Старажытны Рым">рымляне</a> пакінулі Ландыніум, і горад стаў паступова засяляцца <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B" title="Брыты">брытамі</a><sup id="cite_ref-lonstol_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-lonstol-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Саксонскі_перыяд_і_Сярэднявечча"><span id=".D0.A1.D0.B0.D0.BA.D1.81.D0.BE.D0.BD.D1.81.D0.BA.D1.96_.D0.BF.D0.B5.D1.80.D1.8B.D1.8F.D0.B4_.D1.96_.D0.A1.D1.8F.D1.80.D1.8D.D0.B4.D0.BD.D1.8F.D0.B2.D0.B5.D1.87.D1.87.D0.B0"></span>Саксонскі перыяд і Сярэднявечча</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=6" title="Правіць раздзел: Саксонскі перыяд і Сярэднявечча" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Саксонскі перыяд і Сярэднявечча"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG/220px-001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG/330px-001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG/440px-001SFEC_TOWER_OF_LONDON-200705.JPG 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Таўэр, закладзены пры Вільгельме Заваёўніку</figcaption></figure> <p>У сярэдзіне <a href="/wiki/VI" class="mw-redirect" title="VI">VI</a> стагоддзі Люндэнбург («Лонданскае ўмацаванне», <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%8B" title="Саксы">саксонская</a> назва Ландыніума) быў уключаны ў склад <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%AD%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%81" class="mw-redirect" title="Каралеўства Эсекс">Усходнесаксонскага каралеўства</a>. У <a href="/wiki/604" title="604">604 годзе</a> кароль <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саберт (няма такой старонкі)">Саеберт</a> прыняў <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Хрысціянства">хрысціянства</a>, і ў горадзе ўпершыню з’явіўся біскуп. Першага лонданскага біскупа клікалі <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BF_%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Біскуп Меліт (няма такой старонкі)">Мелітыус</a>. Тады ж быў пабудаваны <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">сабор Святога Паўла</a>. Меркавана, першапачаткова гэта была досыць сціплая капэла. Пазней сабор быў разбураны <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%96%D0%BA" class="mw-redirect" title="Язычнік">язычнікамі</a>-спадчыннікамі Саеберта. </p><p>У канцы <a href="/wiki/VII" class="mw-redirect" title="VII">VII</a> стагоддзі прыкладна ў паўтары кіламетрах ад Люндэнбурга было заснавана саксонскае паселішча Люндэвік (гэта значыць Лонданскае паселішча)<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Мабыць, у Люндэвіку знаходзілася гавань для гандлёвых караблёў і байдаў. </p><p>З <a href="/wiki/730" title="730">730</a> года горад перайшоў пад уладу <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Мерсія">Мерсіі</a>, буйнога англійскага каралеўства. У <a href="/wiki/IX" class="mw-redirect" title="IX">IX</a> стагоддзі Люндэнбург падвергся нападу <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%96" title="Вікінгі">вікінгаў</a>. Яны кантралявалі горад на працягу дваццаці гадоў, пасля чаго кароль <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D1%80%D1%8D%D0%B4_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Альфрэд Вялікі">Альфрэд Вялікі</a> заключыў з захопнікамі мір. Аднак у <a href="/wiki/1013" title="1013">1013 годзе</a> Люндэнбург быў ізноў акупаваны <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%96" title="Вікінгі">вікінгамі</a> і знаходзіўся пад іх уладай да <a href="/wiki/1042" title="1042">1042</a> года. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map_of_London,_1300.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Map_of_London%2C_1300.svg/220px-Map_of_London%2C_1300.svg.png" decoding="async" width="220" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Map_of_London%2C_1300.svg/330px-Map_of_London%2C_1300.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Map_of_London%2C_1300.svg/440px-Map_of_London%2C_1300.svg.png 2x" data-file-width="1080" data-file-height="842" /></a><figcaption>Лондан у 1300 годзе</figcaption></figure> <p>У <a href="/wiki/1066" title="1066">1066 годзе</a> пасля перамогі <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D1%8B_%D0%93%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B3%D1%81%D0%B5" title="Бітва пры Гастынгсе">пры Гастынгсе</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Кароль Англіі">каралём Англіі</a> стаў <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%91%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA" title="Вільгельм Заваёўнік">Вільгельм Заваёўнік</a>. Каранацыя прайшла ў толькі што дабудаваным <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскім абацтве</a>. Вільгельм даў жыхарам Лондана некаторыя прывілеі ў параўнанні з жыхарамі іншых гарадоў. Пры яго кіраванні на паўднёвым усходзе горада было пабудавана ўмацаванне, цяпер вядомае як <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэр</a>. У <a href="/wiki/1097" title="1097">1097</a> яго сын <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_II_%D0%A0%D1%83%D0%B4%D1%8B" title="Вільгельм II Руды">Вільгельм II</a> пачаў будаўніцтва Вэстмінстэр-хола, які паслужыў асновай <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Вэстмінстэрскі палац">Вэстмінстэрскага палаца</a>. У <a href="/wiki/1176" title="1176">1176 годзе</a> пачалося будаўніцтва знакамітага <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Лонданскі мост">Лонданскага моста</a>, які праіснаваў каля 600 гадоў. </p><p>У <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9" title="Май">маі</a> <a href="/wiki/1216" title="1216">1216</a> года Лондан быў у апошні раз акупаваны замежнымі войскамі — горад захапіў <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%96" class="mw-redirect" title="Кароль Францыі">французскі кароль</a> <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%96%D0%BA_VIII" class="mw-redirect" title="Людовік VIII">Людовік VIII</a>, спыніўшы панаванне <a href="/wiki/%D0%86%D0%B0%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D0%B7%D0%B7%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B" title="Іаан Беззямельны">Іаана Беззямельнага</a>. Пазней супраць Людовіка паўсталі яго ўласныя бароны, і ўлада ў краіне з іх дапамогай ізноў перайшла ў рукі англічан. Такім чынам, Лондан з’яўляецца адзінай еўрапейскай сталіцай якая не была захоплена ворагам ні разу за апошнія амаль 8 стагоддзяў. </p><p><a href="/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%BC%D0%B0" title="Чума">Чума</a>, якая лютавала ў <a href="/wiki/XIV" class="mw-redirect" title="XIV">XIV</a> стагоддзі ў <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропе</a>, не абышла бокам і Лондан. <i>«<a href="/wiki/%D0%A7%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%86%D1%8C" title="Чорная смерць">Чорная смерць</a>»</i> прыйшла ў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англію</a> ў <a href="/wiki/1348" title="1348">1348</a> годзе. Дакладная колькасць памерлых у Лондане невядома, але мяркуецца, што ахвярамі чумы сталі ад 30 да 50 тысяч чалавек. </p><p><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Эпідэмія">Эпідэмія</a> стала ўскоснай прычынай сялянскага паўстання пад правадырствам <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BE%D1%82_%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Уот Тайлер">Уота Тайлера</a> (<a href="/wiki/1381" title="1381">1381</a>), падчас якога Лондан падвергся рабаванню і спусташэнню<sup id="cite_ref-B_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-B-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Сяляне штурмам узялі <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэр</a>, забілі <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D1%80%D0%B4-%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Лорд-канцлер">лорда-канцлера</a> (важная дзяржаўная пасада ў <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сярэднявечная Англія (няма такой старонкі)">сярэднявечнай Англіі</a>), <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BF_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Архібіскуп Кентэрберыйскі">архібіскупа кентэрберыйскага</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сімон Садберы (няма такой старонкі)">Сімона</a> і хавальніка каралеўскай скарбніцы. Паўстанне было ў выніку падушана каралеўскімі войскамі, а сам Тайлер забіты падчас перамоў набліжанымі караля<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B2%D0%B5%D1%87%D1%87%D0%B0" class="mw-redirect" title="Сярэднявечча">Сярэднявеччы</a> Лондан падзяліўся на дзве асноўных часткі — адміністрацыйны і палітычны <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэр</a> і гандлёвы <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Сіці (Лондан)">Сіці</a>. Гэты падзел захоўваецца і дагэтуль. Для Сярэднявечча Лондан мог лічыцца вялікім горадам — у <a href="/wiki/1300" title="1300">1300 годзе</a> ў ім пражывала прыкладна 80 000 чалавек. Склалася і гарадское самакіраванне — главой Лондана стаў лорд-мэр. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Лондан_у_XVI—XVIII_стагоддзях"><span id=".D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD_.D1.83_XVI.E2.80.94XVIII_.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.B3.D0.BE.D0.B4.D0.B4.D0.B7.D1.8F.D1.85"></span>Лондан у XVI—XVIII стагоддзях</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=7" title="Правіць раздзел: Лондан у XVI—XVIII стагоддзях" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Лондан у XVI—XVIII стагоддзях"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Siege_of_London_(MS_1168).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Siege_of_London_%28MS_1168%29.jpg/180px-Siege_of_London_%28MS_1168%29.jpg" decoding="async" width="180" height="275" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Siege_of_London_%28MS_1168%29.jpg/270px-Siege_of_London_%28MS_1168%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Siege_of_London_%28MS_1168%29.jpg 2x" data-file-width="320" data-file-height="488" /></a><figcaption>Аблога Лондана <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Ланкастэр">Ланкастэрамі</a> ў <a href="/wiki/1471" title="1471">1471</a> годзе</figcaption></figure> <p>З прыходам да ўлады дынастыі <a href="/wiki/%D0%A6%D1%8E%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Цюдоры">Цюдораў</a> у <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a> пачалася эпоха <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Абсалютная манархія">абсалютнай манархіі</a>. Цэнтралізацыя ўлады ў руках караля прывяла да таго, што сталіца стала развівацца і багацець яшчэ хутчэй, чым раней. Спрыяльна адбіліся на горадзе часы кіравання <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D1%8B%D1%85_VIII" title="Генрых VIII">Генрыха VIII</a> і <a href="/wiki/%D0%AD%D0%B4%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B4_VI" title="Эдуард VI">Эдуарда VI</a> — былі заснаваны знакамітыя лонданскія паркі <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B9%D0%B4-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Гайд-парк">Гайд-парк</a> і <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%8B" class="mw-redirect" title="Кенсінгтонскія сады">Кенсінгтон-гардэн</a> і адкрыта некалькі буйных бальніц<sup id="cite_ref-A_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-A-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Рэфармацыя">Рэфармацыя</a>, якая адбылася ў Англіі пры Генрыху VIII, не скончылася, у адрозненне ад іншых краін, кровапраліццем: тут царкоўныя пераўтварэнні кантраляваліся каралём і былі ініцыяваны «зверху», а не «знізу», як у большасці іншых краін. Пасля <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Рэфармацыя">Рэфармацыі</a> каля паловы плошчы Лондана было занята рэлігійнымі збудаваннямі і прыкладна трэць насельніцтва складалі манахі. Сітуацыя змянілася ў <a href="/wiki/1538" title="1538">1538</a>—<a href="/wiki/1541" title="1541">41 гадах</a>, пасля таго, як Генрых VIII выдаў закон аб вяршэнстве караля над царквой. Пасля гэтага значная частка царкоўнай маёмасці была канфіскавана і перададзена ў рукі каралю і яго найбліжэйшым <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BB" class="mw-redirect" title="Васал">васалам</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg/220px-London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg" decoding="async" width="220" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg/330px-London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg/440px-London_-_John_Norden%27s_map_of_1593.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3760" /></a><figcaption>Карта Лондана 1593 года</figcaption></figure> <p>Лондан развіўся да аднаго з найбуйнейшых гандлёвых цэнтраў <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a>. У горадзе квітнелі малыя прадпрыемствы, а буйныя англійскія ўладальнікі вялі свой гандаль па ўсім свеце — ад <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Расія">Расіі</a> да <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Амерыка">Амерыкі</a>. У прыватнасці, каралева <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_I" class="mw-redirect" title="Елізавета I">Елізавета I</a> прымала паслоў з <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" class="mw-redirect" title="Царства Рускае">Масковіі</a> ў садах прыгарадаў Лондана <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D1%87%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рычманд, Лондан (няма такой старонкі)">Рычмандзе</a><sup id="cite_ref-D_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-D-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ствараліся гіганцкія кампаніі, такія як <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9E%D1%81%D1%82-%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Брытанская Ост-Індская кампанія">Ост-Індская</a> ў <a href="/wiki/1600" title="1600">1600 годзе</a>. Пасля таго, як у <a href="/wiki/1572" title="1572">1572</a> годзе <a href="/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Іспанцы">іспанцы</a> захапілі і разрабавалі буйны галандскі горад <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BF%D0%B5%D0%BD" title="Антверпен">Антверпен</a>, Лондан стаў найбуйнейшым цэнтрам гандлю на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Паўночнае мора">Паўночным моры</a>. Імкліва павялічвалася насельніцтва сталіцы — з 50 000 чалавек у <a href="/wiki/1530" title="1530">1530</a> годзе да 225 000 у <a href="/wiki/1605" title="1605">1605</a> годзе<sup id="cite_ref-A_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-A-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Таксама ў <a href="/wiki/XVI" class="mw-redirect" title="XVI">XVI</a> стагоддзі з’явіліся першыя карты Лондана. З’явіліся першыя публічныя тэатры, самым папулярным з якіх стаў «<a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%93%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэатр Глобус (няма такой старонкі)">Глобус</a>», у якім ішлі п’есы <a href="/wiki/%D0%A3%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%A8%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF%D1%96%D1%80" title="Уільям Шэкспір">Уільяма Шэкспіра</a>. </p><p>У XVI стагоддзі ў <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82-%D0%AD%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вест-Энд (няма такой старонкі)">Вест-Эндзе</a> пачалі сяліцца арыстакраты і прыдворныя. Неўзабаве раён стаў адным з самых прэстыжных месцаў горада. Дагэтуль дом у Вест-Эндзе з’яўляецца пропускам у вышэйшы свет Лондана. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg/180px-Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg" decoding="async" width="180" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg/270px-Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg/360px-Chelsea_lots_road_power_station_1.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="853" /></a><figcaption>Індустрыяльны Лондан: электрастанцыя ў Чэлсі</figcaption></figure> <p>Падчас <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Англійская грамадзянская вайна">Англійскай грамадзянскай вайны</a> Лондан заняў бок <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Парламент Вялікабрытаніі">Парламента</a>. Былі створаны войскі апалчэння і збудаваны абарончыя ўмацаванні, каб абараніць горад ад раялістаў, якія чым далей, тым бліжэй прасоўваліся да сталіцы — бітва пры <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брэнтфард (няма такой старонкі)">Брэнтфардзе</a> адбылася ўсяго ў некалькіх <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BB%D1%8F" title="Міля">мілях</a> ад Лондана. Аднак добра арганізаваная абарона не дазволіла каралеўскім войскам узяць горад, што і сыграла вырашальную ролю ў вайне — захоўваемыя ў Лондане багацці дапамаглі Парламенту атрымаць перамогу. </p><p>У Лондане, як і ва ўсіх еўрапейскіх гарадах таго часу, адсутнічалі <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Каналізацыя">каналізацыя</a> і сістэма <a href="/wiki/%D0%90%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E%D1%8F" title="Ахова здароўя">аховы здароўя</a>, да таго ж, горад быў вельмі перанаселены, і таму там рэгулярна ўспыхвалі эпідэміі са шматлікімі сотнямі, а парой і тысячамі ахвяр. Але самая страшная здарылася ў сярэдзіне <a href="/wiki/XVII" class="mw-redirect" title="XVII">XVII</a> стагоддзя, у <a href="/wiki/1665" title="1665">1665</a>—<a href="/wiki/1666" title="1666">1666</a> гадах. У <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a> яе завуць <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BF%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F_%D1%87%D1%83%D0%BC%D1%8B_%D1%9E_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікая эпідэмія чумы ў Лондане (няма такой старонкі)">Вялікай Чумой</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">The Great Plague</span>). У Лондане ахвярамі эпідэміі сталі прыкладна 60 000 чалавек (пятая частка горада). <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8D%D0%BC%D1%8E%D1%8D%D0%BB_%D0%9F%D1%96%D0%BF%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сэмюэл Піпс (няма такой старонкі)">Сэмюэл Піпс</a>, хранікёр горада, запісаў <a href="/wiki/4_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8F" title="4 верасня">4 верасня</a> <a href="/wiki/1665" title="1665">1665</a> года наступнае: <i>«За тыдзень памерла больш за 7 400 чалавек, з іх 6 000 — ад чумы. Дзень ноч амаль без перапынку з вуліцы даносіцца пахавальны звон царкоўных званоў</i>»<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Great_Fire_London.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Great_Fire_London.jpg/220px-Great_Fire_London.jpg" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Great_Fire_London.jpg/330px-Great_Fire_London.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Great_Fire_London.jpg/440px-Great_Fire_London.jpg 2x" data-file-width="5477" data-file-height="3189" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80" title="Вялікі лонданскі пажар">Вялікі лонданскі пажар</a> увечары 4 верасня, карціна невядомага мастака.</figcaption></figure> <p>Адразу пасля заканчэння эпідэміі здарылася яшчэ адна катастрофа — <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80" title="Вялікі лонданскі пажар">Вялікі лонданскі пажар</a> <a href="/wiki/1666" title="1666">1666</a> года. Калі Вялікая Чума пакасіла насельніцтва Лондана, то пажар нанёс сур’ёзную матэрыяльную шкоду, знішчыўшы 13 200 дамоў (каля 60 % горада) і 87 цэркваў (у тым ліку стары <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">сабор Святога Паўла</a>). Як ні дзіўна, але ў агні загінула ўсяго восем чалавек<sup id="cite_ref-B_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-B-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, затое многія засталіся без жытла і пазбавіліся ўсіх сродкаў да існавання. </p><p>Пасля аднаўлення Лондан канчаткова ператварыўся ў фінансавую сталіцу свету. У <a href="/wiki/1694" title="1694">1694</a> годзе адкрыўся <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96" title="Банк Англіі">Банк Англіі</a>, які дазволіў краіне яшчэ больш павялічыць свой уплыў на сусветную эканоміку. У <a href="/wiki/1700" title="1700">1700</a> годзе 80 % імпарту і 69 % экспарту <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a> прыпадала на Лондан, а насельніцтва горада перавышала 500 000 чалавек. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Plan_London_1767_9104.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Plan_London_1767_9104.jpg/220px-Plan_London_1767_9104.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Plan_London_1767_9104.jpg/330px-Plan_London_1767_9104.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Plan_London_1767_9104.jpg/440px-Plan_London_1767_9104.jpg 2x" data-file-width="3813" data-file-height="2484" /></a><figcaption>План Лондана, 1770</figcaption></figure> <p>У <a href="/wiki/XVIII" class="mw-redirect" title="XVIII">XVIII</a> стагоддзі, у <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%B0_%D0%90%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Эпоха Асветніцтва">эпоху Асветніцтва</a> атрымалі шырокае распаўсюджванне <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%8D%D1%81%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прэса (няма такой старонкі)">прэса</a> і <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Літаратура">літаратура</a>. З тых часоў цэнтрам выдавецкага жыцця Лондана стала вуліца <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BB%D1%96%D1%82-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фліт-стрыт (няма такой старонкі)">Фліт-стрыт</a>. У тым жа стагоддзі быў адзначаны рост злачыннасці ў сталіцы, з-за чаго пакаранні сталі больш жорсткім: нават за малаважнае злачынства цяпер пагражала смяротная кара. У канцы <a href="/wiki/XVII" class="mw-redirect" title="XVII">XVII</a> стагоддзі Лондан стаў адным з тэхналагічных цэнтраў Еўропы, пра што сведчыць наведванне горада <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікае пасольства (няма такой старонкі)">вялікім пасольствам</a>, членам якога быў пад імем Пятра Міхайлава і цар <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_I" class="mw-redirect" title="Пётр I">Пётр I</a>, які ў прыватнасці наведаў там некалькі заводаў і <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87" class="mw-redirect" title="Грынвіч">грынвіцкую</a> абсерваторыю<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У <a href="/wiki/1707" title="1707">1707</a> годзе Лондан набыў статус сталіцы <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>, новай дзяржавы, створанай пасродкам аб’яднання Англіі і <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Шатландыя">Шатландыі</a>. У тым жа XVIII стагоддзі былі пабудаваны новы <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">сабор Святога Паўла</a> і <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" class="mw-redirect" title="Букінгемскі палац">Букінгемскі палац</a> — сімвалы сучаснага Лондана, — а таксама <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Вэстмінстэрскі мост">Вэстмінстэрскі мост</a>, які стаў усяго толькі другім мостам у Лондане праз <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Тэмза">Тэмзу</a>. Да канца XVIII стагоддзя насельніцтва Лондана дасягнула мільёна чалавек. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Лондан_у_XIX_стагоддзі"><span id=".D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD_.D1.83_XIX_.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.B3.D0.BE.D0.B4.D0.B4.D0.B7.D1.96"></span>Лондан у XIX стагоддзі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=8" title="Правіць раздзел: Лондан у XIX стагоддзі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Лондан у XIX стагоддзі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London,_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London%2C_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg/220px-1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London%2C_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg" decoding="async" width="220" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London%2C_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg/330px-1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London%2C_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London%2C_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg/440px-1806_Mogg_Pocket_or_Case_Map_of_London%2C_England_-_Geographicus_-_London-mogg-1806.jpg 2x" data-file-width="7000" data-file-height="3813" /></a><figcaption>Лондан у 1806</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Londres_-_Tower_Bridge.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Londres_-_Tower_Bridge.JPG/220px-Londres_-_Tower_Bridge.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Londres_-_Tower_Bridge.JPG/330px-Londres_-_Tower_Bridge.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Londres_-_Tower_Bridge.JPG/440px-Londres_-_Tower_Bridge.JPG 2x" data-file-width="2713" data-file-height="2035" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Таўэрскі мост">Таўэрскі мост</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Crystal_Palace.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Crystal_Palace.PNG/220px-Crystal_Palace.PNG" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Crystal_Palace.PNG/330px-Crystal_Palace.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Crystal_Palace.PNG/440px-Crystal_Palace.PNG 2x" data-file-width="476" data-file-height="341" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Крыштальны палац">Крыштальны палац</a> у 1851 годзе</figcaption></figure> <p>Лондан XIX стагоддзя — горад кантрастаў. З аднаго боку, ён быў сталіцай найбуйнейшай дзяржавы ў свеце — <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Брытанская імперыя">Брытанскай імперыі</a>, эканамічным і палітычным цэнтрам свету, а з іншай — горадам, дзе ў трушчобах, практычна без сродкаў да існавання, жылі мільёны беднякоў. </p><p><a href="/wiki/XIX" class="mw-redirect" title="XIX">XIX</a> стагоддзе — эпоха імклівай <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Індустрыялізацыя">індустрыялізацыі</a> і <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Урбанізацыя">ўрбанізацыі</a> ў краінах <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a> і <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Паўночная Амерыка">Паўночнай Амерыкі</a>. У гэтым стагоддзі ў Лондане была пабудавана велізарная колькасць новых фабрык і заводаў, а насельніцтва павялічылася ў 6 разоў. У XIX стагоддзі Лондан быў самым вялікім горадам свету, да <a href="/wiki/1900" title="1900">1900</a> годзе яго насельніцтва складала каля 6 млн чалавек<sup id="cite_ref-B_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-B-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У сталіцы з’явіліся цэлыя прамысловыя раёны, і самы вядомы з іх — <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D1%81%D1%82-%D0%AD%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іст-Энд (няма такой старонкі)">Іст-Энд</a>, які стаў супрацьлегласцю фешэнэбельнага <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82-%D0%AD%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вест-Энд (няма такой старонкі)">Вест-Энда</a>. </p><p>У XIX стагоддзі ў абліччы Лондана адбыліся кардынальныя змены. У <a href="/wiki/1836" title="1836">1836</a> годзе была адкрыта першая чыгунка, якая злучыла <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Лонданскі мост">Лонданскі мост</a> і <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87" class="mw-redirect" title="Грынвіч">Грынвіч</a>, і менш чым за 20 гадоў адкрылася 6 вакзалаў. У <a href="/wiki/1863" title="1863">1863</a> годзе ў Лондане з’явілася <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE" class="mw-redirect" title="Лонданскае метро">першае ў свеце метро</a>. Акрамя таго, у XIX стагоддзі былі пабудаваны <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%B3-%D0%91%D0%B5%D0%BD" title="Біг-Бен">Біг-Бен</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82-%D0%A5%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Альберт-Хол (няма такой старонкі)">Альберт-Хол</a>, комплекс <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарскай плошчы</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Таўэрскі мост">Таўэрскі мост</a>. Упершыню за ўсю гісторыю існавання Лондана з’явілася <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Каналізацыя">каналізацыя</a> (гл. <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікі смурод (няма такой старонкі)">Вялікі смурод</a>). </p><p>У XIX стагоддзі была рэфармавана сістэма гарадскога самакіравання, бо старая сістэма, якая існавала яшчэ са <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B2%D0%B5%D1%87%D1%87%D0%B0" class="mw-redirect" title="Сярэднявечча">Сярэднявечча</a>, відавочна не адказвала патрабаванням разрослага <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Гарадская агламерацыя">мегаполіса</a>. У <a href="/wiki/1855" title="1855">1855</a> годзе быў створаны Сталічны камітэт па працах (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">Metropolitan Board of Works</span>), які кантраляваў гарадское будаўніцтва і стварэнне інфраструктуры. У <a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a> годзе гэты орган ліквідавалі, а адміністрацыйныя функцыі былі ўпершыню ўскладзены на выбарны орган — Лонданскі акруговы савет (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">London County Council</span>). </p><p>У <a href="/wiki/1851" title="1851">1851</a> годзе Лондан прыняў <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0_(1851)" title="Сусветная выстаўка (1851)">сусветную выстаўку</a><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У сярэдзіне стагоддзя Лондан упершыню сутыкнуўся з масавай <a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D1%96%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Іміграцыя насельніцтва">іміграцыяй</a>. Асабліва вялікі прыток прыезджых ішоў з <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Ірландыя">Ірландыі</a>. Таксама ў горадзе ўтварылася вялікая <a href="/wiki/%D0%AF%D1%9E%D1%80%D1%8D%D1%96" title="Яўрэі">яўрэйская</a> абшчына. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Лондан_у_XX_—_пачатку_XXI_стагоддзяў"><span id=".D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD_.D1.83_XX_.E2.80.94_.D0.BF.D0.B0.D1.87.D0.B0.D1.82.D0.BA.D1.83_XXI_.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.B3.D0.BE.D0.B4.D0.B4.D0.B7.D1.8F.D1.9E"></span>Лондан у XX — пачатку XXI стагоддзяў</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=9" title="Правіць раздзел: Лондан у XX — пачатку XXI стагоддзяў" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Лондан у XX — пачатку XXI стагоддзяў"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая сусветная вайна">Першая сусветная вайна</a> на час прыпыніла развіццё Лондана. Горад упершыню падвергся авіяналётам. У перыяд паміж дзвюма сусветнымі войнамі Лондан працягваў павялічвацца, але больш па плошчы, а не па насельніцтве. </p><p><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытанія</a> стала прыстанкам для эмігрантаў з <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Расійская імперыя">Расійскай імперыі</a> і ў <a href="/wiki/XX" class="mw-redirect" title="XX">XX</a> стагоддзі. У <a href="/wiki/1903" title="1903">1903</a> годзе ў Лондане прайшоў другі з’езд забароненай партыі <a href="/wiki/%D0%A0%D0%A1%D0%94%D0%A0%D0%9F" class="mw-redirect" title="РСДРП">РСДРП</a>, на якім яна падзялілася на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Бальшавікі">бальшавікоў</a> і <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%88%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Меншавікі">меншавікоў</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Таму, пасля <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D1%9E_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 года ў Расіі">рэвалюцыі 1917</a> года ў Лондан прыехалі такія эмігранты, як <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87_%D0%9C%D1%96%D0%BB%D1%8E%D0%BA%D0%BE%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Павел Мікалаевіч Мілюкоў (няма такой старонкі)">Павел Мікалаевіч Мілюкоў</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:London_Blitz_791940.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/London_Blitz_791940.jpg/220px-London_Blitz_791940.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/London_Blitz_791940.jpg/330px-London_Blitz_791940.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/London_Blitz_791940.jpg/440px-London_Blitz_791940.jpg 2x" data-file-width="2954" data-file-height="1916" /></a><figcaption>Першы налёт на лонданскія докі. Від з берагоў Тэмзы</figcaption></figure> <p>У <a href="/wiki/1930-%D1%8F" title="1930-я">1930-я</a> гады шматлікія жыхары горада пацярпелі з-за <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%8D%D0%BF%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вялікая дэпрэсія">Вялікай дэпрэсіі</a>: моцна ўзрос узровень беспрацоўя, упаў узровень жыцця. Няздольнасць улад зрабіць штосьці прывяла да з’яўлення мноства радыкальных партый як левага, так і правага кірунку. Большасць з іх грунтавалася ў працоўным <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D1%81%D1%82-%D0%AD%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іст-Энд (няма такой старонкі)">Іст-Эндзе</a>. У <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Парламент Вялікабрытаніі">Парламенце Вялікабрытаніі</a> атрымалі некалькі месцаў <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96,_1920&action=edit&redlink=1" class="new" title="Камуністычная партыя Вялікабрытаніі, 1920 (няма такой старонкі)">камуністы</a>, шырокай падтрымкай карыстаўся і <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D1%8E%D0%B7_%D1%84%D0%B0%D1%88%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E" title="Брытанскі саюз фашыстаў">Брытанскі саюз фашыстаў</a>. Кульмінацыяй барацьбы паміж левымі і правымі стала так званая <i>«Бітва на Кэбл-стрыт»</i> — вулічныя баі паміж <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Палітыка">палітычнымі</a> экстрэмістамі абодвух флангаў і паліцыяй. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:LondonBombedWWII_full.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/LondonBombedWWII_full.jpg/220px-LondonBombedWWII_full.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/LondonBombedWWII_full.jpg/330px-LondonBombedWWII_full.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/LondonBombedWWII_full.jpg/440px-LondonBombedWWII_full.jpg 2x" data-file-width="1968" data-file-height="1406" /></a><figcaption>Лонданская вуліца, пацярпелая падчас <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%86" class="mw-redirect" title="Лонданскі бліц">бамбардзіроўкі</a> горада <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%84%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%84%D1%8D" title="Люфтвафэ">нямецкай авіяцыяй</a></figcaption></figure> <p>У тыя ж 30-я ў Лондан з <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%96_%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D1%85" class="mw-redirect" title="Трэці Рэйх">нацысцкай Германіі</a> беглі многія <a href="/wiki/%D0%AF%D1%9E%D1%80%D1%8D%D1%96" title="Яўрэі">яўрэі</a>. Падчас <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Другая сусветная вайна">Другой сусветнай вайны</a> сталіца Вялікабрытаніі падвяргалася неаднаразовым авіябамбёжкам, самыя цяжкія з якіх прыйшліся на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Верасень">верасень</a> <a href="/wiki/1940" title="1940">1940</a> года і <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9" title="Май">май</a> <a href="/wiki/1941" title="1941">1941</a> года. Многія жыхары былі эвакуіраваны са сталіцы. Бамбасховішчамі служылі станцыі метрапалітэна. Усяго падчас вайны ў Лондане яе ахвярамі сталі 30 000 мірных жыхароў, 50 000 атрымалі раненні, дзясяткі тысяч дамоў былі разбураны<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Адразу пасля вайны Лондан у другі раз прыняў <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1948" title="Летнія Алімпійскія гульні 1948">Алімпійскія гульні</a> (<a href="/wiki/1948" title="1948">1948</a>). </p><p>У пасляваенны час Лондан страціў статус найбуйнейшага порта <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>, бо абсталяванне докаў састарэла і порт не мог абслугоўваць вялікія грузавыя караблі. Водныя тэрміналы Лондана былі перанесены ў бліжэйшыя гарады Фелікстау і Тылберы, а раён <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Доклендс (няма такой старонкі)">Доклендс</a> у <a href="/wiki/1980-%D1%8F" title="1980-я">1980-я</a> быў перабудаваны — зараз там знаходзяцца офісы і шматкватэрныя дамы. </p><p>У <a href="/wiki/1952" title="1952">1952</a> годзе <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%B3_1952_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікі смог 1952 года (няма такой старонкі)">Вялікі смог</a>, вельмі шкодная сумесь смугі і дыму прамысловага паходжання, на пяць дзён спусціўся на Лондан. Неўзабаве канцэнтрацыя ў паветры прадуктаў гарэння стала такой высокай, што за наступныя тыдні ў горадзе ад <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%BE%D0%B3" title="Смог">смогу</a> загінула каля 4 000 чалавек, а яшчэ 8 000 сталі ахвярамі катастрофы ў наступныя некалькі месяцаў.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Тое, што адбылося прымусіла ўлады сур’ёзна заняцца гэтай праблемай, у выніку чаго былі выдадзены агульнадзяржаўны закон «Аб чыстым паветры» (<a href="/wiki/1956" title="1956">1956</a>), а таксама аналагічны гарадскі закон (<a href="/wiki/1954" title="1954">1954</a>) </p><p>У <a href="/wiki/1960-%D1%8F" title="1960-я">1960-я</a>, дзякуючы папулярным музычным калектывам накшталт <a href="/wiki/The_Beatles" title="The Beatles">Beatles</a> і <a href="/w/index.php?title=Rolling_Stones&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rolling Stones (няма такой старонкі)">Rolling Stones</a>, горад стаў адным з сусветных цэнтраў моладзевай <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Субкультура">субкультуры</a> (атрымаўшы мянушку «Свінгуючы Лондан»). У <a href="/wiki/1966" title="1966">1966</a> годзе <a href="/wiki/%D0%97%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96_%D0%BF%D0%B0_%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83" class="mw-redirect" title="Зборная Англіі па футболу">зборная Англіі</a> выйграла ў фінале на стадыёне «<a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%8D%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D1%96,_1923&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уэмблі, 1923 (няма такой старонкі)">Уэмблі</a>» <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D0%BC%D0%BF%D1%96%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%82_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83_%D0%BF%D0%B0_%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83" class="mw-redirect" title="Чэмпіянат свету па футболу">Чэмпіянат свету па футболу</a>. </p><p>Мішэнню для тэрарыстаў Лондан стаў у <a href="/wiki/1970-%D1%8F" title="1970-я">1970-я</a>, калі горад упершыню падвергся нападам <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ірландская Рэспубліканская Армія (няма такой старонкі)">Ірландскай Рэспубліканскай Арміі</a>. Гэтыя напады рэгулярна паўтараліся да канца <a href="/wiki/XX" class="mw-redirect" title="XX">XX</a> стагоддзя, пасля чаго на змену <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%86%D1%8B" title="Ірландцы">ірландцам</a> прыйшла групоўка <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%9A%D0%B0%D0%B5%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Аль-Каеда">Аль-Каеда</a>, якая арганізавала <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8B%D0%B1%D1%83%D1%85%D1%96_%D1%9E_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5_7_%D0%BB%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D1%8F_2005&action=edit&redlink=1" class="new" title="Выбухі ў Лондане 7 ліпеня 2005 (няма такой старонкі)">серыю выбухаў</a> у лонданскім публічным <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82" title="Транспарт">транспарце</a> <a href="/wiki/7_%D0%BB%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="7 ліпеня">7 ліпеня</a> <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> года. </p><p>З сярэдзіны стагоддзя, нягледзячы на прыток імігрантаў з краін <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" class="mw-redirect" title="Садружнасць">Садружнасці</a> (асабліва з <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Індыя">Індыі</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Пакістан">Пакістана</a> і <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D1%88" title="Бангладэш">Бангладэш</a>), насельніцтва горада пачало скарачацца, паменшыўшыся з амаль 9 да 7 млн чалавек у <a href="/wiki/1980-%D1%8F" title="1980-я">1980-я</a>, пасля чаго яно стала павольна расці. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:The_London_Eye_(April_2005).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/The_London_Eye_%28April_2005%29.jpg/180px-The_London_Eye_%28April_2005%29.jpg" decoding="async" width="180" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/The_London_Eye_%28April_2005%29.jpg/270px-The_London_Eye_%28April_2005%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/The_London_Eye_%28April_2005%29.jpg/360px-The_London_Eye_%28April_2005%29.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>«<a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B0" title="Лонданскае вока">Лонданскае вока</a>», кола агляду, адкрытае на пачатку трэцяга тысячагоддзя</figcaption></figure> <p>Новае тысячагоддзе Лондан сустрэў адкрыццём некалькіх новых будынкаў, такіх як Купал міленіума (<i>Millennium Dome</i>) і <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B0" title="Лонданскае вока">Лонданскае вока</a> (<i>London Eye</i>), кола агляду, якое стала новым сімвалам горада. </p><p>Напачатку <a href="/wiki/XXI" class="mw-redirect" title="XXI">XXI</a> стагоддзя Лондан дамогся права на правядзенне <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2012" title="Летнія Алімпійскія гульні 2012">Алімпійскіх гульняў 2012 года</a>. Сталіца <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> стане першым горадам, які тройчы прыняў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96" title="Алімпійскія гульні">Алімпіяду</a>. </p><p>У <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> годзе быў прыняты план па развіцці горада. Паводле яго, да <a href="/wiki/2016" title="2016">2016</a> годзе насельніцтва Лондана павінна дасягнуць 8,1 млн чалавек, павінна павялічыцца колькасць <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1" class="mw-redirect" title="Небаскроб">небаскробаў</a>. Улады таксама маюць намер удасканаліць сістэму грамадскага <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82" title="Транспарт">транспарту</a>. </p><p>У ліпені <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> года Лондан стаў аб’ектам <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8B%D0%B1%D1%83%D1%85%D1%96_%D1%9E_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5,_2005&action=edit&redlink=1" class="new" title="Выбухі ў Лондане, 2005 (няма такой старонкі)">тэрарыстычных нападаў</a> з боку ісламскіх фундаменталістаў. </p><p>У жніўні <a href="/wiki/2011" title="2011">2011</a> года на ўскраінах горада адбыліся буйныя <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D1%96_%D1%9E_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5,_%D0%B6%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8C_2011_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Беспарадкі ў Лондане, жнівень 2011 года (няма такой старонкі)">беспарадкі</a>, якія суправаджаюцца падпаламі аўтамабіляў і пагромамі. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Фізіка-геаграфічная_характарыстыка"><span id=".D0.A4.D1.96.D0.B7.D1.96.D0.BA.D0.B0-.D0.B3.D0.B5.D0.B0.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D1.96.D1.87.D0.BD.D0.B0.D1.8F_.D1.85.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B.D1.81.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0"></span>Фізіка-геаграфічная характарыстыка</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=10" title="Правіць раздзел: Фізіка-геаграфічная характарыстыка" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Фізіка-геаграфічная характарыстыка"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тапаграфія"><span id=".D0.A2.D0.B0.D0.BF.D0.B0.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D1.96.D1.8F"></span>Тапаграфія</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=11" title="Правіць раздзел: Тапаграфія" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Тапаграфія"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:London,_United_Kingdom.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/London%2C_United_Kingdom.JPG/220px-London%2C_United_Kingdom.JPG" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/London%2C_United_Kingdom.JPG/330px-London%2C_United_Kingdom.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/London%2C_United_Kingdom.JPG/440px-London%2C_United_Kingdom.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="418" /></a><figcaption>Спадарожнікавы здымак Лондана</figcaption></figure> <p>Лондан займае плошчу ў 1706,8 км². </p><p>З паўднёвага захаду да ўсходу горад перасякае <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Тэмза">Тэмза</a>, суднаходная рака, якая ўпадае ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Паўночнае мора">Паўночнае мора</a>. Даліна <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Тэмза">Тэмзы</a> — урадлівая і досыць плоская, што дазволіла Лондану пашырацца раўнамерна. Першапачаткова рака была шырэйшай, а берагі яе былі багністымі і гразкімі, але з-за дзейнасці чалавека ўсё гэта знікла. Тэмза — прыліўна-адліўная рака, і таму ў Лондане існуе небяспека паводкі<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У апошнія гады гэта небяспека павялічылася з-за ўзняцця ўзроўню вады ў рацэ. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg/180px-A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg" decoding="async" width="180" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg/270px-A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg/360px-A_London_View_-_geograph.org.uk_-_303994.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption>Тэмза</figcaption></figure> <p>Паняцце «каардынаты горада» ўмоўныя. Традыцыйна лічыцца, што намінальны цэнтр Лондана размешчаны на скрыжаванні <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Eleanor_Cross" class="extiw" title="en:Eleanor Cross">Eleanor Cross</a> і <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81" title="Чарынг-Крос">Чарынг-Крос</a>. Гэта месца размешчана непадалёк ад <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарскай плошчы</a>. Такім чынам, каардынаты горада прыблізна складаюць<span class="coordinates plainlinks nourlexpansion" data-param="51_30_26_N_00_07_39_W_type:city(7,000,000)_region:GB_"><span title="Паказаць карту"><a class="mw-kartographer-maplink" data-mw-kartographer="maplink" data-style="osm-intl" href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Map/12/51.50722/-0.1275/be" data-zoom="12" data-lat="51.50722" data-lon="-0.1275" data-lang="be" data-overlays="["_fdd46b76664cf66b8b5f2dd560116bb55d507bf3"]">51°30′26″ пн. ш. 00°07′39″ з. д.</a></span><sup class="geo-services noprint"><span class="geo-geohack" title="Карты і інструменты на GeoHack"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=be&pagename=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&params=51_30_26_N_00_07_39_W_type:city(7,000,000)_region:GB_"><span>H</span></a></span><span class="geo-google" title="Гэта месца на «Картах Google»"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=51.50722,-0.12750&q=51.50722,-0.12750&spn=0.1,0.1&t=h&hl=be"><span>G</span></a></span><span class="geo-yandex" title="Гэта месца на «Яндекс.Картах»"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.by/maps/?ll=-0.12750,51.50722&pt=-0.12750,51.50722&spn=0.1,0.1&l=sat,skl"><span>Я</span></a></span><span class="geo-osm" title="Гэта месца на карце OpenStreetMap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=51.50722&mlon=-0.12750&zoom=12"><span>O</span></a></span></sup></span>.<sup id="cite_ref-london_039_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-london_039-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Клімат"><span id=".D0.9A.D0.BB.D1.96.D0.BC.D0.B0.D1.82"></span>Клімат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=12" title="Правіць раздзел: Клімат" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=12" title="Правіць зыходнік раздзела: Клімат"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Клімат Лондана (няма такой старонкі)">Клімат Лондана</a></b></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg/220px-Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg/330px-Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg/440px-Nelsons_Column_in_the_clounds.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Калона Нэльсана і неба, зацягнутае аблокамі</figcaption></figure> <p>Клімат у Лондане — умерана-марскі. Ён адрозніваецца мяккасцю і ўмеранасцю на працягу ўсяго года. Улетку тут цёпла, але рэдка горача. Дзённая тэмпература ўлетку рэдка паднімаецца вышэй 33 °C, хоць у апошнія гады адзначаецца гарачэйшае летняе надвор’е. Рэкордная спякота назіралася ў <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> годзе, калі тэмпература дасягнула 38,1 °C.<sup id="cite_ref-AverageWeatherLondon_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-AverageWeatherLondon-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Узімку халаднавата, але не марозна (прыкладна як у кастрычніку ў Мінску), уначы тэмпература, як правіла, не апускаецца ніжэй −7 °C. Снегапады рэдкія. Снежны полаг захоўваецца толькі каля 5 дзён у годзе і вышыня снежнага полага малаважная (каля 25 мм). Сярэднегадовая колькасць ападкаў складае 584 мм, што менш, чым у <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Рым">Рыме</a> ці <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Сідней">Сіднеі</a>. Гарадскі масіў стварае ўласны мікраклімат. Мяккасць кліматычных умоў звязана з наяўнасцю цёплага Севера-Атлантычнага цячэння, якое абмывае заходняе ўзбярэжжа Еўропы. Вятры, якія дзьмуць з Атлантычнага акіяна, улетку прыносяць прахалоду, а ўзімку — цяпло. </p><p>Асаблівасцю лонданскага клімату з’яўляецца вельмі невялікая міжсезонная амплітуда ваганняў: ад +5,1 °C у студзені да +18,1 °C у ліпені (розніца складае 13 °C). Такім чынам, зіма ў Лондане такая ж мяккая, як у горадзе поўначы субтрапічнага пояса (напрыклад, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%87%D1%8B" title="Сочы">Сочы</a>), а лета па сярэдняй тэмпературы нават больш халаднаватае, чым у <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Мінск">Мінску</a> і <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Талін">Таліне</a>, і такім чынам, з’яўляецца ўмерана-цёплым, але не гарачым. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Табліца_месячных_кліматычных_нормаў"><span id=".D0.A2.D0.B0.D0.B1.D0.BB.D1.96.D1.86.D0.B0_.D0.BC.D0.B5.D1.81.D1.8F.D1.87.D0.BD.D1.8B.D1.85_.D0.BA.D0.BB.D1.96.D0.BC.D0.B0.D1.82.D1.8B.D1.87.D0.BD.D1.8B.D1.85_.D0.BD.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.9E"></span>Табліца месячных кліматычных нормаў</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=13" title="Правіць раздзел: Табліца месячных кліматычных нормаў" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=13" title="Правіць зыходнік раздзела: Табліца месячных кліматычных нормаў"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="width:70%;float:none; margin:auto;" align="center"> <tbody><tr> <th colspan="14" style="text-align:center; font-size:90%;"><b>Клімат Лондана</b> </th></tr> <tr style="text-align:center; font-size:90%"> <th style="border-bottom-width:medium; width:25%">Паказчык </th> <th style="border-bottom-width:medium">Сту </th> <th style="border-bottom-width:medium">Лют </th> <th style="border-bottom-width:medium">Сак </th> <th style="border-bottom-width:medium">Кра </th> <th style="border-bottom-width:medium">Май </th> <th style="border-bottom-width:medium">Чэр </th> <th style="border-bottom-width:medium">Ліп </th> <th style="border-bottom-width:medium">Жні </th> <th style="border-bottom-width:medium">Вер </th> <th style="border-bottom-width:medium">Кас </th> <th style="border-bottom-width:medium">Ліс </th> <th style="border-bottom-width:medium">Сне </th> <th style="border-left-width:medium; border-bottom-width:medium;">Год </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Абсалютны максімум, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%81_%D0%A6%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Градус Цэльсія">°C</a> </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">14,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;">22,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;">27,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;">30,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FF9000; color:#000000; font-size:85%;">34,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FF8000; color:#000000; font-size:85%;">35,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FF8000; color:#000000; font-size:85%;">37,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FF9000; color:#000000; font-size:85%;">33,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;">28,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">15,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FF8000; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium">37,3 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Сярэдні максімум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,7 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">10,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">13,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">17,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;">20,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">22,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">22,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">19,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">14,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">10,7 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">14,7 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Сярэдняя тэмпература, °C </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">5,0 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">4,9 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,1 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">9,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">12,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">15,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">17,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">17,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">14,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,4 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,7 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">5,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">10,8 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Сярэдні мінімум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,4 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,1 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">4,0 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">5,3 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">13,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">13,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,1 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,2 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">4,8 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,6 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">7,2 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Абсалютны мінімум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #40E0FF; color:#000000; font-size:85%;">−16,6 </th> <th style="text-align:center; background: #60F0FF; color:#000000; font-size:85%;">−16,1 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFFF; color:#000000; font-size:85%;">−11,1 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;">−4,9 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFA0; color:#000000; font-size:85%;">−2,4 </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;">1,4 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">2,4 </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;">0,2 </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;">−0,4 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;">−5,7 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFE0; color:#000000; font-size:85%;">−9,1 </th> <th style="text-align:center; background: #60F0FF; color:#000000; font-size:85%;">−16,1 </th> <th style="text-align:center; background: #40E0FF; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">−16,6 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%; border-top-width:medium;">Норма ападкаў, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80" title="Міліметр">мм</a> </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">56 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">41 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">42 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">42 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">51 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">45 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">44 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">49 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">48 </th> <th style="text-align:center; background: #90D0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">69 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">57 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">55 </th> <th style="text-align:center; background: #A0B4FF; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium; border-top-width:medium;">599 </th></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center; font-size:88%; background:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color:inherit; border-top-width:medium;"><i>Крыніца: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pogoda.ru.net/climate2/03772.htm">Надвор'е і Клімат</a></i> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable" style="width:70%;float:none; margin:auto;" align="center"> <tbody><tr> <th colspan="14" style="text-align:center; font-size:90%;"><b>Клімат Лондана (Хітрау) за перыяд 2001 - 2011 гг</b> </th></tr> <tr style="text-align:center; font-size:90%"> <th style="border-bottom-width:medium; width:25%">Паказчык </th> <th style="border-bottom-width:medium">Сту </th> <th style="border-bottom-width:medium">Лют </th> <th style="border-bottom-width:medium">Сак </th> <th style="border-bottom-width:medium">Кра </th> <th style="border-bottom-width:medium">Май </th> <th style="border-bottom-width:medium">Чэр </th> <th style="border-bottom-width:medium">Ліп </th> <th style="border-bottom-width:medium">Жні </th> <th style="border-bottom-width:medium">Вер </th> <th style="border-bottom-width:medium">Кас </th> <th style="border-bottom-width:medium">Ліс </th> <th style="border-bottom-width:medium">Сне </th> <th style="border-left-width:medium; border-bottom-width:medium;">Год </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Сярэдні максімум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,0 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">15,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;">21,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">23,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;">23,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;">20,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">16,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,5 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,7 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">15,5 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Сярэдняя тэмпература, °C </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">5,8 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">6,1 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">7,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">11,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">13,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">17,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;">18,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">16,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">12,8 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">8,9 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">5,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">11,9 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Сярэдні мінімум, °C </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">3,5 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">3,4 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">4,3 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">6,5 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">9,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">12,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">14,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;">14,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">12,0 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;">9,5 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;">6,3 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;">3,3 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium;">8,2 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%; border-top-width:medium;">Норма ападкаў, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80" title="Міліметр">мм</a> </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">57 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">50 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">41 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FFFF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">33 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">46 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">53 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">50 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">57 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FFFF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">35 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">59 </th> <th style="text-align:center; background: #90D0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">69 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;; border-top-width:medium;">53 </th> <th style="text-align:center; background: #8CA0FF; color:#000000; font-size:85%; border-left-width:medium; border-top-width:medium;">602 </th></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center; font-size:88%; background:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color:inherit; border-top-width:medium;"><i>Крыніца: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.weatheronline.co.uk/weather/maps/city?FMM=1&FYY=2001&LMM=12&LYY=2011&WMO=03772&CONT=ukuk&REGION=0003&LAND=UK&ART=TMX&R=0&NOREGION=1&LEVEL=162&LANG=en&MOD=tab">www.weatheronline.co.uk</a></i> </td></tr></tbody></table> <p>Цікава, што з-за цяпла, выпрацоўваемага горадам, тэмпература ў Лондане можа быць прыкладна на 5 °C вышэй, чым за горадам<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Экалогія"><span id=".D0.AD.D0.BA.D0.B0.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D1.96.D1.8F"></span>Экалогія</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=14" title="Правіць раздзел: Экалогія" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=14" title="Правіць зыходнік раздзела: Экалогія"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Qantas_b747_over_houses_arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Qantas_b747_over_houses_arp.jpg/240px-Qantas_b747_over_houses_arp.jpg" decoding="async" width="240" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Qantas_b747_over_houses_arp.jpg/360px-Qantas_b747_over_houses_arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Qantas_b747_over_houses_arp.jpg/480px-Qantas_b747_over_houses_arp.jpg 2x" data-file-width="1533" data-file-height="1095" /></a><figcaption>Нізкалётныя самалёты зблізку Хітрау</figcaption></figure> <p>Лондан пакутаваў ад задымлення паветра з часоў Сярэднявечча. Пасля катастрафічных наступстваў <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%B3_1952_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікі смог 1952 года (няма такой старонкі)">Вялікага смогу</a> 1952 гады былі прыняты заканадаўчыя меры, якія прывялі да паляпшэння якасці атмасфернага паветра. Тым не менш, па стане на 2011 год Лондан заставаўся адным з самых забруджаных гарадоў Еўропы<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Асноўнай крыніцай забруджвання атмасферы з’яўляецца аўтамабільны транспарт, каля 1/3 якога прыпадае на знос шын і тармазоў. Як і шматлікія іншыя еўрапейскія гарады, Лондан не адказвае нарматывам ЕС па канцэнтрацыі найбольш шкодных забруджвальных рэчываў, да якіх адносяцца аксід азоту (NO<sub>2</sub>) і ўзважаныя часціцы (PM<sub>10</sub>). Выкіды аксіду вугляроду (CO<sub>2</sub>) у 2008 годзе былі на 17 % ніжэй, чым у сярэднім па краіне. За перыяд з 2000 па 2011 гады шкодныя выкіды ў цэлым скараціліся на 11 %. Каля 40 % канцэнтрацыі PM<sub>10</sub> (як і істотная доля канцэнтрацыі NO<sub>2</sub>) у цэнтры горада пераносіцца ветрам з прыгараднай зоны. Найбольшыя канцэнтрацыі NO<sub>2</sub> адзначаюцца ва Унутраным Лондане і ў раёне аэрапорта Хітрау. Дрэнная якасць гарадскога паветра можа з’яўляцца прычынай больш чатырох тысяч смерцяў у год.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Тэмза з’яўляецца адной з самых чыстых рэк у свеце, якія праходзяць праз сталіцы<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Шкоду эстуарыю ракі наносіць скід ліўневай каналізацыі ў перыяд праліўных дажджоў. </p><p>Каля 42 % насельніцтва схільныя да шумавога ўздзеяння на ўзроўні 55 дБ і вышэй, якое вырабляецца аўтамабільным транспартам, і каля 6 % — чыгуначным транспартам. Аб’ём бытавых адыходаў за перыяд з 2000 па 2008 гады скараціўся.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Палітыка_і_адміністрацыйны_падзел"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.BB.D1.96.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0_.D1.96_.D0.B0.D0.B4.D0.BC.D1.96.D0.BD.D1.96.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D1.86.D1.8B.D0.B9.D0.BD.D1.8B_.D0.BF.D0.B0.D0.B4.D0.B7.D0.B5.D0.BB"></span>Палітыка і адміністрацыйны падзел</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=15" title="Правіць раздзел: Палітыка і адміністрацыйны падзел" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=15" title="Правіць зыходнік раздзела: Палітыка і адміністрацыйны падзел"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Палітыка"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.BB.D1.96.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0"></span>Палітыка</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=16" title="Правіць раздзел: Палітыка" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=16" title="Правіць зыходнік раздзела: Палітыка"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Foreign.office.london.arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Foreign.office.london.arp.jpg/220px-Foreign.office.london.arp.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Foreign.office.london.arp.jpg/330px-Foreign.office.london.arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Foreign.office.london.arp.jpg/440px-Foreign.office.london.arp.jpg 2x" data-file-width="1729" data-file-height="1282" /></a><figcaption>Міністэрства замежных спраў Вялікабрытаніі</figcaption></figure> <p>Лондан ужо амаль два тысячагоддзя з’яўляецца сталіцай краіны: спачатку <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Рымская Брытанія">Рымскай Брытаніі</a>, затым <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a> і <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>. Усё <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Каралі Англіі">англійскія</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Каралі Вялікабрытаніі (няма такой старонкі)">брытанскія</a> каралі кіравалі галоўным чынам з Лондана, і горад заўсёды быў цэнтрам палітычнага жыцця краіны. Тым не менш само найменне горада як «сталіцы» нідзе не замацавана ў пісьмовай форме. Паводле слоўніка англійскай мовы Колінса Лондан лічыцца месцам размяшчэння ўрада<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Паводле Оксфардскага слоўніка Лондан — самы важны горад<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Усе органы дзяржаўнай улады <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> размяшчаюцца ў Лондане, у раёне <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэра</a>. <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Парламент Вялікабрытаніі">Парламент</a> краіны засядае ў знакамітым <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Вэстмінстэрскі палац">будынку Парламента</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D1%96%D0%BD%D0%B5%D1%82_%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%9E_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кабінет міністраў Вялікабрытаніі (няма такой старонкі)">Кабінет міністраў</a> і міністэрствы знаходзяцца непадалёк у раёне вуліцы <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%BB" title="Уайтхол">Уайтхол</a> — у прыватнасці, рэзідэнцыя <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8D%D0%BC%27%D0%B5%D1%80-%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%80_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Прэм'ер-міністр Вялікабрытаніі">прэм’ер-міністра</a> размяшчаецца на <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B3-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82,_10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Даўнінг-стрыт, 10 (няма такой старонкі)">Даўнінг-стрыт, 10</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg/140px-Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg" decoding="async" width="140" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg/210px-Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg/280px-Boris_Johnson_-opening_bell_at_NASDAQ-14Sept2009-3c_cropped.jpg 2x" data-file-width="437" data-file-height="521" /></a><figcaption>Мэр Лондана <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BD" title="Борыс Джонсан">Борыс Джонсан</a></figcaption></figure> <p>Вярхоўны Суд краіны знаходзіцца насупраць Парламента ў будынку Мідлсекс-Гілдхал. Яго будаўніцтва абышлася прыкладна ў 56 мільёнаў <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BD%D1%82_%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%9E" title="Фунт стэрлінгаў">фунтаў</a>, а яго ўтрыманне па некаторых даных абыдзецца краіне ў 14 мільёнаў фунтаў штогод. Такую лічбу агучыла адміністратар суда Джэні Роу<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>З <a href="/wiki/5_%D0%BC%D0%B0%D1%8F" title="5 мая">5 мая</a> <a href="/wiki/2008" title="2008">2008</a> г. — <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Кансерватыўная партыя Вялікабрытаніі">кансерватар</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%81_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BD" title="Борыс Джонсан">Борыс Джонсан</a>. Папярэдні мэр — <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Лейбарысцкая партыя Вялікабрытаніі">лейбарыст</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B5%D0%BD_%D0%9B%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кен Лівінгстан (няма такой старонкі)">Кен Лівінгстан</a> — займаў крэсла главы горада два тэрміны: у <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a> годзе ён быў выбраны на пасаду як незалежны кандыдат, у <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> перамог на выбарах, высоўваючыся ад партыі <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%B3%D1%96" title="Вігі">лейбарыстаў</a>. </p><p>Лондан прадстаўлены ў палаце абшчын <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Парламент Вялікабрытаніі">брытанскага Парламента</a> 74 дэпутатамі, з якіх 44 <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_(%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F)" title="Лейбарысцкая партыя (Вялікабрытанія)">лейбарыста</a>, 21 <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Кансерватыўная партыя Вялікабрытаніі">кансерватар</a>, 8 <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B_(%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F)" title="Ліберальныя дэмакраты (Вялікабрытанія)">ліберал-дэмакратаў</a> і 1 член партыі RESPECT. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Адміністрацыйны_падзел_і_гарадское_самакіраванне"><span id=".D0.90.D0.B4.D0.BC.D1.96.D0.BD.D1.96.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D1.86.D1.8B.D0.B9.D0.BD.D1.8B_.D0.BF.D0.B0.D0.B4.D0.B7.D0.B5.D0.BB_.D1.96_.D0.B3.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.B4.D1.81.D0.BA.D0.BE.D0.B5_.D1.81.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D0.BA.D1.96.D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5"></span>Адміністрацыйны падзел і гарадское самакіраванне</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=17" title="Правіць раздзел: Адміністрацыйны падзел і гарадское самакіраванне" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=17" title="Правіць зыходнік раздзела: Адміністрацыйны падзел і гарадское самакіраванне"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ken_Livingstone_2007.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ken_Livingstone_2007.jpg/220px-Ken_Livingstone_2007.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ken_Livingstone_2007.jpg/330px-Ken_Livingstone_2007.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ken_Livingstone_2007.jpg/440px-Ken_Livingstone_2007.jpg 2x" data-file-width="2164" data-file-height="1500" /></a><figcaption>Кен Лівінгстан</figcaption></figure> <p>Гарадское самакіраванне Лондана мае досыць складаную структуру. Яно мае два ярусы — першы гэта гарадское кіраванне, другі — мясцовае. Гарадскім кіраваннем займаецца <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Адміністрацыя Вялікага Лондана (няма такой старонкі)">Адміністрацыя Вялікага Лондана</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">Great London Authority</span>, скарочана <i>GLA</i>), мясцовым — лакальныя адміністрацыі муніцыпальных акруг. Гарадская адміністрацыя адказвае за стратэгічнае планаванне, эканамічнае развіццё горада, паліцыю, пажарную службу і транспарт, лакальныя — за мясцовае планаванне, школы, сацыяльныя службы і г. д. </p><p>Адміністрацыя Вялікага Лондана, у сваю чаргу, складаецца з дзвюх частак. Першая — гэта <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8D%D1%80_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мэр Лондана (няма такой старонкі)">мэр горада</a>, які прадстаўляе выканаўчую ўладу, другая — <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонданская асамблея (няма такой старонкі)">Лонданская гарадская асамблея</a>, якая абмяжоўвае паўнамоцтвы мэра і зацвярджае гарадскі гадавы бюджэт. Адміністрацыя Вялікага Лондана з’явілася нядаўна, у <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a> годзе, замест скасаванага ў <a href="/wiki/1986" title="1986">1986</a> годзе <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Савет Вялікага Лондана (няма такой старонкі)">Савета Вялікага Лондана</a> (такім чынам, 14 гадоў горад існаваў без цэнтральнай улады). Адміністрацыйна Лондан раздзельны на 33 раёны, у лік якіх уваходзіць 32 муніцыпальныя акругі, якія пазначаюцца спецыяльным словам бора (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">borough</span>) і Сіці. У кожнай з акруг ёсць уласная адміністрацыя і акруговы савет, выбары ў які праходзяць кожныя чатыры гады. У Сіці раённай адміністрацыі няма, але ў раёне існуе традыцыйны орган улады — <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонданская гарадская карпарацыя (няма такой старонкі)">Лонданскі муніцыпалітэт</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">Corporation of London</span>), практычна без змен захаваны яшчэ з Сярэднявечча. Акрамя таго, у Сіці існуе ўласная паліцыя, незалежная ад гарадской. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:A_typical_london_street.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/A_typical_london_street.jpg/180px-A_typical_london_street.jpg" decoding="async" width="180" height="297" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/A_typical_london_street.jpg/270px-A_typical_london_street.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/A_typical_london_street.jpg/360px-A_typical_london_street.jpg 2x" data-file-width="1727" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Вуліца Мэл у цэнтры Лондана (удалечыні — Мемарыял Вікторыі на фоне Букінгемскага палаца).</figcaption></figure> <table class="toccolours"> <tbody><tr> <td width="170">1 — <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Сіці (Лондан)">Сіці</a> </td> <td rowspan="17" align="center"><figure class="mw-halign-center noresize" typeof="mw:File"><span title="Раёны Лондана"><img alt="Раёны Лондана" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/London-boroughs.svg/400px-London-boroughs.svg.png" decoding="async" width="400" height="308" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/London-boroughs.svg/600px-London-boroughs.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/London-boroughs.svg/800px-London-boroughs.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="394" usemap="#ImageMap_7afe1d2821966060" /></span><map name="ImageMap_7afe1d2821966060"><area href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" shape="poly" coords="198,139,193,131,184,131,182,135,184,138,187,139,193,141" alt="Сіці" title="Сіці" /><area href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="174,156,164,156,160,144,152,148,138,128,145,126,145,121,153,118,158,120,162,118,166,130,171,130,174,135,181,135,183,138,177,142,175,149" alt="Вэстмінстэр" title="Вэстмінстэр" /><area href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D1%96_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96" shape="poly" coords="161,146,152,149,147,142,140,134,138,130,131,130,134,136,134,136,136,149,149,162,151,158,165,156" alt="Кенсінгтон і Чэлсі" title="Кенсінгтон і Чэлсі" /><area href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BC%D1%96%D1%82_%D1%96_%D0%A4%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%BC" shape="poly" coords="151,164,135,148,133,135,127,128,120,126,120,126,119,148,124,154,129,154,132,169,142,174,150,170" alt="Хамерсміт і Фулем" title="Хамерсміт і Фулем" /><area href="/wiki/%D0%A3%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%81%D1%83%D1%8D%D1%80%D1%82_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="173,157,150,160,150,169,141,177,129,167,126,172,116,173,116,181,122,185,117,195,119,198,130,190,138,192,146,191,152,202,159,205,162,202,170,206,170,193,167,189,167,181,163,170,170,166,172,161" alt="Уондсуэрт" title="Уондсуэрт" /><area href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%82_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="167,212,170,204,171,191,167,187,168,179,163,169,173,165,173,156,179,141,184,138,181,150,186,152,182,153,186,168,191,170,184,181,195,203,183,203,175,212" alt="Ламбет" title="Ламбет" /><area href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%BA_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="211,181,211,173,208,169,208,161,205,157,216,150,215,141,208,141,202,145,194,141,185,141,182,149,186,152,183,154,187,167,193,170,184,182,195,203,200,198,200,194,204,192,204,183,207,181" alt="Саўтуарк" title="Саўтуарк" /><area href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80-%D0%A5%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%81" shape="poly" coords="234,143,233,135,227,131,227,125,221,123,223,120,222,116,215,116,212,122,202,122,197,123,199,131,194,131,198,139,195,141,202,145,208,140,215,140,216,152,226,157,229,153,228,143,230,141,231,141" alt="Таўэр-Хамлетс" title="Таўэр-Хамлетс" /><area href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BA%D0%BD%D1%96" shape="poly" coords="222,114,220,108,214,100,207,102,202,92,188,93,185,102,195,111,193,122,188,123,194,131,198,129,195,123,202,121,211,120,215,115" alt="Хакні" title="Хакні" /><area href="/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="193,109,191,121,185,123,193,130,183,131,180,127,175,119,174,113,169,107,168,95,178,93,184,98,184,102,188,103" alt="Іслінгтан" title="Іслінгтан" /><area href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D1%8D%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="175,115,167,107,167,96,150,98,139,109,134,111,145,120,153,116,159,119,162,116,166,129,173,129,175,135,181,135,182,131,180,130,178,125,175,121" alt="Камдэн" title="Камдэн" /><area href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%82_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="116,87,99,81,104,88,94,85,82,93,79,109,102,128,120,124,134,130,144,125,145,123,122,95,118,98" alt="Брэнт" title="Брэнт" /><area href="/wiki/%D0%86%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="119,126,102,129,79,109,59,111,41,124,57,129,47,152,57,152,66,158,77,150,105,147,111,152,119,152,118,134" alt="Ілінг" title="Ілінг" /><area href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%83_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="27,195,23,184,32,182,38,181,47,152,56,152,66,159,78,149,107,146,111,153,120,151,122,156,118,166,113,169,108,165,102,156,85,172,90,178,76,180,63,180,55,188,66,191,63,198,55,206,41,198,36,202" alt="Хаўнслау" title="Хаўнслау" /><area href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%87%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4-%D1%8D%D0%BF%D0%BE%D0%BD-%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D1%81" shape="poly" coords="84,225,74,213,65,212,63,216,61,216,55,205,63,198,67,191,56,188,62,180,90,179,87,172,100,157,109,166,113,170,120,167,121,157,122,153,129,155,131,167,127,166,126,172,116,173,115,180,121,185,116,194,106,202,88,197,93,205,93,221,88,227" alt="Рычманд-эпон-Тэмс" title="Рычманд-эпон-Тэмс" /><area href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D1%8D%D0%BF%D0%BE%D0%BD-%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D1%81_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="85,275,88,249,95,238,89,227,94,221,95,204,90,198,108,202,117,193,118,199,120,199,121,209,121,220,131,229,123,234,116,237,103,249,102,256,98,261,97,270" alt="Кінгстан-эпон-Тэмс" title="Кінгстан-эпон-Тэмс" /><area href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="135,234,131,230,132,227,123,222,121,198,130,190,141,194,145,191,152,202,161,206,162,204,167,206,167,213,174,213,179,223,166,229,155,226,146,230,140,228" alt="Мертан" title="Мертан" /><area href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="132,268,137,257,128,241,123,242,123,235,130,231,135,234,139,229,145,229,158,225,170,231,174,227,176,234,181,259,171,259,166,275,161,275,156,270,146,260,138,271" alt="Сатан" title="Сатан" /><area href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="234,265,232,257,223,247,220,231,192,205,184,204,175,214,179,221,174,227,181,258,172,259,167,277,163,277,163,288,170,291,179,299,188,295,197,284,198,276,209,275,210,266,223,263,226,267" alt="Кройдан" title="Кройдан" /><area href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BB%D1%96_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="307,225,303,214,297,210,293,213,289,207,279,207,266,196,264,201,257,201,249,189,243,185,238,184,249,195,251,200,244,200,234,209,227,208,218,200,206,202,200,202,195,205,222,232,223,245,234,258,243,299,247,285,252,289,260,297,276,291,272,281,277,274,290,265,286,256,295,255,304,234,302,228" alt="Бромлі" title="Бромлі" /><area href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D1%96%D1%88%D0%B0%D0%BC_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="236,176,235,166,224,166,223,167,222,164,216,156,220,155,214,151,206,157,208,160,209,170,213,173,212,182,206,182,205,187,205,194,201,195,200,201,210,201,219,199,228,207,234,207,244,198,251,198,248,194,241,191,239,184,241,179" alt="Луішам" title="Луішам" /><area href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="263,201,258,201,251,188,245,184,241,185,241,177,238,176,234,164,223,166,218,156,220,156,225,158,232,152,233,142,244,146,261,148,275,136,285,134,287,159,280,159,267,170,272,184" alt="Грынвіч" title="Грынвіч" /><area href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BB%D1%96_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="331,156,326,155,319,155,311,152,308,142,303,138,302,140,289,132,286,135,288,160,281,160,268,170,273,184,266,195,280,206,291,206,293,211,300,209,304,211,299,205,302,195,308,188,313,182,318,178,324,177,329,167,327,163" alt="Бекслі" title="Бекслі" /><area href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3" shape="poly" coords="337,47,320,52,311,52,306,55,290,54,296,65,296,73,295,85,304,99,313,94,316,105,302,128,302,136,309,142,312,152,321,155,331,153,327,146,340,138,338,133,340,121,346,130,350,120,379,111,371,97,365,80,349,77,355,71,344,69,339,55,334,52" alt="Хаверынг" title="Хаверынг" /><area href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3_%D1%96_%D0%94%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BC" shape="poly" coords="296,73,287,77,289,84,286,92,285,107,270,112,270,109,262,113,262,123,271,127,275,135,285,134,289,131,302,139,302,127,315,104,313,95,302,100,293,84" alt="Баркінг і Дагенем" title="Баркінг і Дагенем" /><area href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B4%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%B4%D0%B6_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="290,54,296,66,296,71,284,77,288,85,284,93,284,106,273,112,269,109,261,113,261,103,246,100,247,103,239,104,238,91,235,77,237,62,234,56,239,48,250,64,263,68,270,68,271,61,278,61" alt="Рэдбрыдж" title="Рэдбрыдж" /><area href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%8D%D0%BC" shape="poly" coords="274,135,270,126,261,123,260,105,256,102,248,100,248,104,240,105,240,109,222,109,223,116,223,120,222,122,226,124,228,131,234,138,234,142,245,146,262,147,269,139" alt="Ньюэм" title="Ньюэм" /><area href="/wiki/%D0%A3%D0%BE%D0%BB%D1%82%D1%8D%D0%BC-%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%82" shape="poly" coords="239,107,238,90,234,79,237,62,231,59,238,50,240,45,234,42,227,42,221,38,219,43,218,55,213,65,213,71,206,80,203,90,207,100,215,98,221,108" alt="Уолтэм-Форэст" title="Уолтэм-Форэст" /><area href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3%D1%96_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="213,71,205,68,200,71,175,70,168,66,158,73,161,86,155,97,168,95,181,91,185,98,185,93,202,91,206,79" alt="Харынгі" title="Харынгі" /><area href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%84%D1%96%D0%BB%D0%B4_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="217,44,216,51,218,54,212,63,213,69,205,66,199,70,174,68,166,66,170,50,159,29,145,24,153,13,152,1,160,7,173,5,181,11,194,11,201,14,222,15,221,38" alt="Энфілд" title="Энфілд" /><area href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="94,45,98,43,105,41,113,45,121,18,129,38,138,27,145,26,159,30,170,52,166,67,157,73,159,87,154,97,148,98,139,109,135,109,120,91,118,95,117,85,90,51" alt="Барнет" title="Барнет" /><area href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%83_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="93,45,44,69,59,110,79,108,82,91,95,84,102,87,99,82,107,73,90,52" alt="Харау" title="Харау" /><area href="/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B4%D0%B0%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0)" shape="poly" coords="2,55,18,65,27,61,44,67,58,110,40,123,55,130,33,182,5,169,7,144,5,119,14,107,0,80" alt="Хілінгдан" title="Хілінгдан" /></map><figcaption>Раёны Лондана</figcaption></figure> <p><small><i>(Пры націску на нумар або выяву якой-небудзь акругі будзе ажыццёўлены пераход на адпаведны артыкул.)</i></small> </p> </td> <td width="150">18 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сатан, Лондан (няма такой старонкі)">Сатан</a> </td></tr> <tr> <td>2 — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бора Вэстмінстэр (няма такой старонкі)">Вэстмінстэр</a></td> <td>19 — <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кройдан, Лондан (няма такой старонкі)">Кройдан</a> </td></tr> <tr> <td>3 — <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D1%96_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96" class="mw-redirect" title="Кенсінгтон і Чэлсі">Кенсінгтон і Чэлсі</a></td> <td>20 — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BB%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бромлі (няма такой старонкі)">Бромлі</a> </td></tr> <tr> <td>4 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BC%D1%96%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хамерсміт (няма такой старонкі)">Хамерсміт</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фулем (няма такой старонкі)">Фулем</a></td> <td>21 — <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D1%96%D1%88%D1%8D%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Луішэм (няма такой старонкі)">Луішэм</a> </td></tr> <tr> <td>5 — <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вандсварт (няма такой старонкі)">Вандсварт</a></td> <td>22 — <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87" class="mw-redirect" title="Грынвіч">Грынвіч</a> </td></tr> <tr> <td>6 — <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%82" class="mw-redirect" title="Ламбет">Ламбет</a></td> <td>23 — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BB%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бекслі (няма такой старонкі)">Бекслі</a> </td></tr> <tr> <td>7 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саўтварк (няма такой старонкі)">Саўтварк</a></td> <td>24 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хаверынг (няма такой старонкі)">Хаверынг</a> </td></tr> <tr> <td>8 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80_%D0%A5%D1%8D%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Таўэр Хэмлетс (няма такой старонкі)">Таўэр Хэмлетс</a></td> <td>25 — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3_%D1%96_%D0%94%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%85%D1%8D%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баркінг і Дагенхэм (няма такой старонкі)">Баркінг і Дагенхэм</a> </td></tr> <tr> <td>9 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%8D%D0%BA%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хэкні (няма такой старонкі)">Хэкні</a></td> <td>26 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D0%B4%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%B4%D0%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэдбрыдж (няма такой старонкі)">Рэдбрыдж</a> </td></tr> <tr> <td>10 — <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іслінгтан (няма такой старонкі)">Іслінгтан</a></td> <td>27 — <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%85%D1%8D%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ньюхэм (няма такой старонкі)">Ньюхэм</a> </td></tr> <tr> <td>11 — <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8D%D0%BC%D0%B4%D1%8D%D0%BD" class="mw-redirect" title="Кэмдэн">Кэмдэн</a></td> <td>28 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BE%D0%BB%D1%82%D1%85%D1%8D%D0%BC_%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уолтхэм Форэст (няма такой старонкі)">Уолтхэм Форэст</a> </td></tr> <tr> <td>12 — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%82,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брэнт, Лондан (няма такой старонкі)">Брэнт</a></td> <td>29 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хэрынгі (няма такой старонкі)">Хэрынгі</a> </td></tr> <tr> <td>13 — <a href="/wiki/%D0%86%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3" class="mw-redirect" title="Ілінг">Ілінг</a></td> <td>30 — <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BD%D1%84%D1%96%D0%BB%D0%B4,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Інфілд, Лондан (няма такой старонкі)">Інфілд</a> </td></tr> <tr> <td>14 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хаўнслау (няма такой старонкі)">Хаўнслау</a></td> <td>31 — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барнет, Лондан (няма такой старонкі)">Барнет</a> </td></tr> <tr> <td>15 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D1%87%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рычманд, Лондан (няма такой старонкі)">Рычманд</a></td> <td>32 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Харау (няма такой старонкі)">Харау</a> </td></tr> <tr> <td>16 — <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BD-%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кінгстан-апан-Тэмс (няма такой старонкі)">Кінгстан на Тэмзе</a></td> <td>33 — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хілінгдан (няма такой старонкі)">Хілінгдан</a> </td></tr> <tr> <td>17 — <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мертан, Лондан (няма такой старонкі)">Мертан</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Эканоміка"><span id=".D0.AD.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D1.96.D0.BA.D0.B0"></span>Эканоміка</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=18" title="Правіць раздзел: Эканоміка" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=18" title="Правіць зыходнік раздзела: Эканоміка"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эканоміка Лондана (няма такой старонкі)">Эканоміка Лондана</a></b></div> <p>Лондан — найважнейшы эканамічны і фінансавы цэнтр <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> і <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a>, адзін з <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%84%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%86%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сусветныя фінансавыя цэнтры (няма такой старонкі)">сусветных фінансавых цэнтраў</a>. Валавы рэгіянальны прадукт горада ў <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> годзе склаў 365 млрд <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%97%D0%A8%D0%90" title="Долар ЗША">$</a> (17 % <a href="/wiki/%D0%92%D0%A3%D0%9F" class="mw-redirect" title="ВУП">ВУП</a> Вялікабрытаніі). Эканамічнае значэнне ж усёй Лонданскай агламерацыі яшчэ вышэй — рэгіянальны прадукт у <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> годзе склаў 642 млрд $. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg/220px-City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg" decoding="async" width="220" height="115" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg/330px-City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg/440px-City_of_London_skyline_from_London_City_Hall_-_Oct_2008.jpg 2x" data-file-width="8441" data-file-height="4427" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96" class="mw-redirect" title="Лонданскі Сіці">Лонданскі Сіці</a> — адзін з сусветных <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D1%86%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фінансавы цэнтр (няма такой старонкі)">фінансавых цэнтраў</a> нароўні з <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%81%D1%80%D0%BA" title="Нью-Ёрк">Нью-Ёркам</a></figcaption></figure> <p>Найважнейшая галіна эканомікі горада — фінансы, уключаючы банкаўскі сэрвіс, страхаванне, кіраванне актывамі; у Лондане размешчаны штаб-кватэры найбуйнейшых банкаў і фінансавых кампаній, уключаючы такія як <a href="/w/index.php?title=HSBC&action=edit&redlink=1" class="new" title="HSBC (няма такой старонкі)">HSBC</a>, <a href="/wiki/Reuters" title="Reuters">Reuters</a>, <a href="/w/index.php?title=Barclays&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barclays (няма такой старонкі)">Barclays</a>. Адзін з найбуйнейшых сусветных цэнтраў валютнага і фондавага гандлю — <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%80%D0%B6%D0%B0" title="Лонданская фондавая біржа">Лонданская фондавая біржа</a>. На працягу стагоддзяў цэнтрам гарадскога фінансавага жыцця з’яўляецца дзелавы раён <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Сіці (Лондан)">Сіці</a>, аднак з 1990-х гадоў за званне фінансавага і дзелавога цэнтра Лондана змагаецца <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8D%D0%BD%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%A3%D0%BE%D1%80%D1%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кэнэры-Уорф (няма такой старонкі)">Кэнэры-Уорф</a> ва ўсходняй частцы горада. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:City.hall.london.arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/City.hall.london.arp.jpg/220px-City.hall.london.arp.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/City.hall.london.arp.jpg/330px-City.hall.london.arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/City.hall.london.arp.jpg/440px-City.hall.london.arp.jpg 2x" data-file-width="2125" data-file-height="1524" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96-%D1%85%D0%BE%D0%BB,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сіці-хол, Лондан (няма такой старонкі)">Сіці-Хол</a></figcaption></figure> <p>Другой па значнасці галіной у эканоміцы Лондана з’яўляецца інфармацыйная<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У сталіцы размяшчаецца штаб кватэра <a href="/wiki/%D0%91%D1%96-%D0%91%D1%96-%D0%A1%D1%96" class="mw-redirect" title="Бі-Бі-Сі">Бі-Бі-Сі</a>, адной з найбуйнейшых медыякарпарацый у свеце. У Лондане выдаюцца найпапулярныя газеты, у ліку якіх <a href="/wiki/The_Times" title="The Times">The Times</a>, якая выдаецца амаль 700-тысячным тыражом штодня<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/The_Sun" title="The Sun">The Sun</a>, <a href="/w/index.php?title=The_Daily_Mirror&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Daily Mirror (няма такой старонкі)">The Daily Mirror</a> і іншыя. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Gracechurch_street.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Gracechurch_street.jpg/180px-Gracechurch_street.jpg" decoding="async" width="180" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Gracechurch_street.jpg/270px-Gracechurch_street.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Gracechurch_street.jpg/360px-Gracechurch_street.jpg 2x" data-file-width="754" data-file-height="1013" /></a><figcaption>Сэрца Лондана (Gracechurch street)</figcaption></figure> <p>У Лондане размяшчаюцца штаб-кватэры мноства англійскіх і транснацыянальных кампаній, сярод якіх <a href="/w/index.php?title=BP&action=edit&redlink=1" class="new" title="BP (няма такой старонкі)">BP</a>, <a href="/w/index.php?title=Royal_Dutch_Shell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Royal Dutch Shell (няма такой старонкі)">Royal Dutch Shell</a>, <a href="/w/index.php?title=Unilever&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unilever (няма такой старонкі)">Unilever</a>, <a href="/w/index.php?title=Corus_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corus Group (няма такой старонкі)">Corus Group</a>, <a href="/w/index.php?title=SABMiller&action=edit&redlink=1" class="new" title="SABMiller (няма такой старонкі)">SABMiller</a>, <a href="/w/index.php?title=Cadbury_Schweppes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cadbury Schweppes (няма такой старонкі)">Cadbury Schweppes</a> і інш. Цэнтральныя офісы больш 100 з 500 найбуйнейшых еўрапейскіх кампаній размешчаны ў брытанскай сталіцы. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:PiccadillyCircusAdverts.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/PiccadillyCircusAdverts.jpg/220px-PiccadillyCircusAdverts.jpg" decoding="async" width="220" height="263" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/PiccadillyCircusAdverts.jpg/330px-PiccadillyCircusAdverts.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/PiccadillyCircusAdverts.jpg/440px-PiccadillyCircusAdverts.jpg 2x" data-file-width="502" data-file-height="600" /></a><figcaption>Рэклама на плошчы Пікадзілі</figcaption></figure> <p>Лондан застаецца адным з найбуйнейшых прамысловых цэнтраў Брытаніі. Прамысловасць горада і прыгарадаў прадстаўлена машынабудаваннем (аўтамабілебудаванне, электронная прамысловасць, станкабудаванне, суднабудаванне і суднарамонт і інш.), шырока развіта лёгкая, харчовая, нафтаперапрацоўчая і нафтахімічная галіны, паліграфія і інш. </p><p>Адной з найважнейшых крыніц прыбытку для Лондана з’яўляецца <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Турызм">турызм</a>. У <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> годзе гэта галіна забяспечвала сталай працай 350 000 чалавек<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. За год прыезджыя пакідаюць у Лондане 10 млрд <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BD%D1%82_%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%9E" title="Фунт стэрлінгаў">£</a><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Лічылася, што па папулярнасці ў турыстаў горад саступае толькі <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Парыж">Парыжу</a><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, аднак апошнія даныя паказалі, што ў 2010 годзе ў Лондан было прададзена 45 млн пуцёвак, тады як у Парыж — усяго 33,9 млн<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Нягледзячы на тое, што калісьці Лондан быў адным з найбуйнейшых партоў <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a>, цяпер ён нават у <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> знаходзіцца толькі на трэцім месцы. Штогадовы грузаабарот — 50 млн тон грузаў<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Сэрца эканамічнага Лондана — <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96" class="mw-redirect" title="Лонданскі Сіці">Сіці</a>. Таксама мноства офісаў розных кампаній знаходзіцца ў раёне <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0_%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Плошча Пікадзілі">плошчы</a> <a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Пікадзілі">Пікадзілі</a>. </p><p>Нерухомасць у Лондане лічыцца адной з <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.longrad.com/news/2011/01/22/samye-dorogie-raiony-londona/">самых дарагіх у свеце</a>. У 2011 годзе ў Лондане было прададзена больш за 3,000 <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.longrad.com/news/2012/01/22/london-v-razreze/">дамоў</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150711063230/http://www.longrad.com/news/2012/01/22/london-v-razreze/">Архівавана</a> 11 ліпеня 2015.</span></small> коштам вышэй 1 мільёна фунтаў — больш, чым у якім або іншым горадзе свету <sup id="cite_ref-Лондан_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-Лондан-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дэмаграфія"><span id=".D0.94.D1.8D.D0.BC.D0.B0.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D1.96.D1.8F"></span>Дэмаграфія</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=19" title="Правіць раздзел: Дэмаграфія" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=19" title="Правіць зыходнік раздзела: Дэмаграфія"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Колькасць_насельніцтва"><span id=".D0.9A.D0.BE.D0.BB.D1.8C.D0.BA.D0.B0.D1.81.D1.86.D1.8C_.D0.BD.D0.B0.D1.81.D0.B5.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.96.D1.86.D1.82.D0.B2.D0.B0"></span>Колькасць насельніцтва</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=20" title="Правіць раздзел: Колькасць насельніцтва" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=20" title="Правіць зыходнік раздзела: Колькасць насельніцтва"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Хутчэй усяго насельніцтва Лондана павялічвалася ў <a href="/wiki/XIX_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIX стагоддзе">XIX</a> — пачатку <a href="/wiki/XX" class="mw-redirect" title="XX">XX</a> стагоддзяў, у перыяд урбанізацыі. Прыкладна з <a href="/wiki/1825" title="1825">1825</a> па <a href="/wiki/1925" title="1925">1925</a> год Лондан быў самым населеным горадам у свеце, пасля чаго яго апярэдзіў <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%81%D1%80%D0%BA" title="Нью-Ёрк">Нью-Ёрк</a>. Найвышэйшага ўзроўню ў сваёй гісторыі насельніцтва Лондана дасягнула ў <a href="/wiki/1939" title="1939">1939</a> годзе (каля 8,6 млн чал.). Цяпер гэта другі па насельніцтве горад <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a> (пасля <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Масквы</a>) і <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%83_%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Гарады свету па колькасці насельніцтва">дваццаць першы горад свету</a>. </p><p>Першы перапіс жыхароў адбыўся ў <a href="/wiki/1801" title="1801">1801</a> годзе. Больш раннія лічбы вылічаны гісторыкамі і археолагамі. </p> <table class="wikitable" cellpadding="5" cellspacing="5"> <tbody><tr bgcolor="#CCCCCC"> <th>Год</th> <th>Прыблізная<br />колькасць<br />жыхароў</th> <th>Год</th> <th>Прыблізная<br />колькасць<br />жыхароў </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/50" title="50">50</a></td> <td>5—10 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1801" title="1801">1801</a></td> <td>959 тыс. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/140" title="140">140</a></td> <td>45—60 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1831" title="1831">1831</a></td> <td>1,655 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/300" title="300">300</a></td> <td>10—20 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1851" title="1851">1851</a></td> <td>2,363 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/400" title="400">400</a></td> <td>Менш 5 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1891" title="1891">1891</a></td> <td>5,572 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/500" title="500">500</a></td> <td>Некалькі сотняў</td> <td><a href="/wiki/1901" title="1901">1901</a></td> <td>6,507 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/700" title="700">700</a></td> <td>Некалькі тысяч</td> <td><a href="/wiki/1911" title="1911">1911</a></td> <td>7,161 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/900" title="900">900</a></td> <td>Некалькі тысяч</td> <td><a href="/wiki/1921" title="1921">1921</a></td> <td>7,387 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1000" title="1000">1000</a></td> <td>5—10 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1931" title="1931">1931</a></td> <td>8,110 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1100" title="1100">1100</a></td> <td>10—20 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1939" title="1939">1939</a></td> <td>8,615 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1300" title="1300">1300</a></td> <td>50—100 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1951" title="1951">1951</a></td> <td>8,197 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1350" title="1350">1350</a></td> <td>25—50 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1961" title="1961">1961</a></td> <td>7,993 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1500" title="1500">1500</a></td> <td>50—75 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1971" title="1971">1971</a></td> <td>7,453 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1600" title="1600">1600</a></td> <td>200 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1981" title="1981">1981</a></td> <td>6,805 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1650" title="1650">1650</a></td> <td>350 тыс.</td> <td><a href="/wiki/1991" title="1991">1991</a></td> <td>6,829 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1700" title="1700">1700</a></td> <td>550 тыс.</td> <td><a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a></td> <td>7,322 млн </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1750" title="1750">1750</a></td> <td>700 тыс.</td> <td><a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a></td> <td>7,388 млн </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Этнічны_склад"><span id=".D0.AD.D1.82.D0.BD.D1.96.D1.87.D0.BD.D1.8B_.D1.81.D0.BA.D0.BB.D0.B0.D0.B4"></span>Этнічны склад</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=21" title="Правіць раздзел: Этнічны склад" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=21" title="Правіць зыходнік раздзела: Этнічны склад"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D1%8B_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Этнічныя групы Лондана (няма такой старонкі)">Этнічныя групы Лондана</a></b></div> <table align="right"> <tbody><tr> <th>Этнічныя групы Лондана, 2011 год<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td><div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_cwewcwfktdmi22eah2411d6lq2kmkn7"></map><img usemap="#timeline_cwewcwfktdmi22eah2411d6lq2kmkn7" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/be/timeline/cwewcwfktdmi22eah2411d6lq2kmkn7.png" /></div> </td></tr></tbody></table> <p>Падчас перапісу <a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a> года 71 % лонданцаў аднеслі сябе да белай (<a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BE%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0" title="Еўрапеоідная раса">еўрапеоіднай</a>) расы, з іх 60 % лічылі сябе <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брытанцы (няма такой старонкі)">брытанцамі</a> (гэта значыць <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Англічане">англічане</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%86%D1%8B" title="Шатландцы">шатландцы</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%86%D1%8B" title="Валійцы">валійцы</a>), 3 % — <a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%86%D1%8B" title="Ірландцы">ірландцы</a> (астатнія белыя — 8,5 %); 10 % лонданцаў — выхадцы з <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%B7%D1%96%D1%8F" title="Паўднёвая Азія">Паўднёвай Азіі</a> і з <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BA%D1%96_%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4" title="Блізкі Усход">Блізкага Усходу</a>; 11 % — прадстаўнікі <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B3%D1%80%D0%BE%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0" title="Негроідная раса">негроіднай расы</a> (5,5 % — <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Афрыка">афрыканцы</a>, 5 % — <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Карыбскае мора">карыбцы</a>, 1 % — астатнія); 1 % — <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%8C,_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хань, народ (няма такой старонкі)">кітайцы</a>, 2 % прыпадае на астатнія нацыянальнасці (па большай частцы, гэта <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BF%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Філіпінцы (няма такой старонкі)">філіпінцы</a>, <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Японцы">японцы</a>, <a href="/wiki/%D0%92%27%D0%B5%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="В'еты">в’етнамцы</a>). 27 % лонданцаў нарадзілася па-за межамі <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%8E%D0%B7" class="mw-redirect" title="Еўрасаюз">Еўрасаюза</a><sup id="cite_ref-C_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-C-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Для кожнага трэцяга лонданскага школьніка роднай мовай з’яўляецца не англійская. </p><p>Пры ацэнцы 2007 года сітуацыя ў цэлым засталася ранейшай: 69,0 % жыхароў аднеслі сябе да белай расы. 57,7 % — да брытанцаў, 2,4 % — да ірландцаў, і 8,9 % былі класіфікаваны як «астатнія белыя». Выхадцаў з Паўднёвай Азіі і Блізкага Усходу налічвалася 13,3 %. 10,6 % — прадстаўнікі негроіднай расы ўключаючы 5,5 % — выхадцаў з Афрыкі<sup id="cite_ref-2007_ethnicity_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-2007_ethnicity-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Па даных 2008, 40 % жыхароў горада належалі да т.з. «этнічных меншасцей»<sup id="cite_ref-london_093_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-london_093-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Рэлігійны_склад"><span id=".D0.A0.D1.8D.D0.BB.D1.96.D0.B3.D1.96.D0.B9.D0.BD.D1.8B_.D1.81.D0.BA.D0.BB.D0.B0.D0.B4"></span>Рэлігійны склад</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=22" title="Правіць раздзел: Рэлігійны склад" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=22" title="Правіць зыходнік раздзела: Рэлігійны склад"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:St_Paul%27s_Cathedral,_London,_England_-_Jan_2010.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/St_Paul%27s_Cathedral%2C_London%2C_England_-_Jan_2010.jpg/220px-St_Paul%27s_Cathedral%2C_London%2C_England_-_Jan_2010.jpg" decoding="async" width="220" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/St_Paul%27s_Cathedral%2C_London%2C_England_-_Jan_2010.jpg/330px-St_Paul%27s_Cathedral%2C_London%2C_England_-_Jan_2010.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/St_Paul%27s_Cathedral%2C_London%2C_England_-_Jan_2010.jpg/440px-St_Paul%27s_Cathedral%2C_London%2C_England_-_Jan_2010.jpg 2x" data-file-width="5603" data-file-height="5369" /></a><figcaption>Сабор Св. Паўла</figcaption></figure> <p>З вераванняў найбольшай папулярнасцю карыстаецца <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Хрысціянства">хрысціянства</a> — 58,2 %. Следам за ім ідуць <a href="/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Іслам">іслам</a> — 7,8 %; <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Індуізм">індуізм</a> — 4,1 %; <a href="/wiki/%D0%86%D1%9E%D0%B4%D0%B0%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Іўдаізм">іўдаізм</a> — 2,1 % і <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BA%D1%85%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Сікхізм">сікхізм</a> — 1,5 %<sup id="cite_ref-C_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-C-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Даволі шмат у Лондане <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8D%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Атэізм">атэістаў</a> — 15,8 %. </p><p>Месцы кампактнага пражывання лонданскіх мусульман — <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80-%D0%A5%D1%8D%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Таўэр-Хэмлетс (няма такой старонкі)">Таўэр-Хэмлетс</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%85%D1%8D%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ньюхэм (няма такой старонкі)">Ньюхэм</a>. Буйная індуісцкая абшчына размешчана ў паўночна-заходніх акругах <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Харау (няма такой старонкі)">Харау</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%82,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брэнт, Лондан (няма такой старонкі)">Брэнт</a>, сікхі пражываюць галоўным чынам ва ўсходніх і заходніх раёнах, а іўдзеі — у <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%B4-%D0%A5%D1%96%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Стэмфард-Хіл (няма такой старонкі)">Стэмфард-Хіле</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D1%8D%D1%80%D1%81-%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Голдэрс-Грын (няма такой старонкі)">Голдэрс-Грын</a>, якія размяшчаюцца ў паўночнай частцы Лондана. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Беларуская_абшчына_ў_Лондане"><span id=".D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.B0.D0.B1.D1.88.D1.87.D1.8B.D0.BD.D0.B0_.D1.9E_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B5"></span>Беларуская абшчына ў Лондане</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=23" title="Правіць раздзел: Беларуская абшчына ў Лондане" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=23" title="Правіць зыходнік раздзела: Беларуская абшчына ў Лондане"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Лондан — адзін з важнейшых асяродкаў нацыянальна-культурнага жыцця беларусаў Вялікабрытаніі. У 1947 заснаваны лонданскі аддзел <a href="/wiki/%D0%97%D0%91%D0%92%D0%91" class="mw-redirect" title="ЗБВБ">Згуртавання беларусаў Вялікабрытаніі</a> (ЗБВБ). У 1954 членамі ЗБВБ, дзеячамі беларускай эміграцыі і англійскімі вучонымі-беларусістамі для пашырэння ведаў пра Беларусь сярод англічан створана <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B0-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Англа-беларускае таварыства">Англа-беларускае таварыства</a>. У 1965—1988 таварыства выпускала «<a href="/wiki/The_Journal_of_Byelorussian_Studies" class="mw-redirect" title="The Journal of Byelorussian Studies">The Journal of Byelorussian Studies</a>» («Часопіс беларускіх даследаванняў»). Для ўсіх, хто цікавіцца беларусістыкай адчынены <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D1%96_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D1%96%D0%BC%D1%8F_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Беларуская бібліятэка і музей імя Францыска Скарыны">Беларуская бібліятэка і музей імя Францыска Скарыны</a>. Гэты грамадска-культурны асяродак у 1979 атрымаў статус «незалежнай навукова-харытатыўнай установы» і з’яўляецца «ўласнасцю ўсіх беларусаў». У Лондане існуе місія <a href="/wiki/%D0%91%D0%90%D0%9F%D0%A6" class="mw-redirect" title="БАПЦ">Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы</a>. У 1947 створана Беларуская каталіцкая місія; пры Доме марыянаў у Лондане дзейнічае царква Св. Пятра і Паўла, у 1961—1975 тут працавала беларуская школа для хлопчыкаў імя Св. Кірылы Тураўскага. У 1989 створаны Беларускі камітэт дапамогі ахвярам радыяцыі, які ўзначаліў айцец <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9D%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%B0%D0%BD" title="Аляксандр Надсан">Аляксандр Надсан</a>. Дзейнічае нядзельная школа св. Кірылы Тураўскага, а пры ёй бацькоўска-настаўніцкая асацыяцыя<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У 2016 годзе была пабудавана <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B_%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D1%96_%D0%A3%D1%81%D1%96%D1%85_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%85_%D0%90%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BD%D0%BE%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Царква Святога Кірылы Тураўскага і Усіх Святых Апекуноў Беларускага Народа">Царква Святога Кірылы Тураўскага і Усіх Святых Апекуноў Беларускага Народа</a>. </p><p>У Лондане нарадзіліся: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%A0%D1%8B%D1%87" title="Вера Рыч">Вера Рыч</a> (1936—2009) — англійская паэтэса, перакладчыца з беларускай мовы, журналістка і гісторык;</li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B9_%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0" title="Гай Пікарда">Гай Пікарда</a> (1931—2007) — музыказнаўца і даследчык беларускай культуры;</li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%80_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D1%8D%D1%91" title="Пітэр Джон Мэё">Пітэр Джон Мэё</a> (1944—2004) — англійскі мовазнавец-славіст і папулярызатар беларусістыкі ў <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>.</li></ul> <p>У Лондане пахаваны шэраг выбітных беларускіх дзеячоў (гл. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B3%D1%96%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Могілкі Святога Панкрата">Могілкі Святога Панкрата</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Транспарт"><span id=".D0.A2.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.82"></span>Транспарт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=24" title="Правіць раздзел: Транспарт" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=24" title="Правіць зыходнік раздзела: Транспарт"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg/220px-%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg/330px-%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg/440px-%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B8_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8_40_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81.jpg 2x" data-file-width="3309" data-file-height="2434" /></a><figcaption>Чэрынг-Крос у <a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a> годзе</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Charing_%D1%81ross_station.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Charing_%D1%81ross_station.jpg/220px-Charing_%D1%81ross_station.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Charing_%D1%81ross_station.jpg/330px-Charing_%D1%81ross_station.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Charing_%D1%81ross_station.jpg/440px-Charing_%D1%81ross_station.jpg 2x" data-file-width="2264" data-file-height="1677" /></a><figcaption>Станцыя Чэрынг Крос (Charing Cross) — адна з цэнтральных чыгуначных станцый Лондана ў <a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a> годзе</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Dabbldecker.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Dabbldecker.jpg/220px-Dabbldecker.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Dabbldecker.jpg/330px-Dabbldecker.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Dabbldecker.jpg/440px-Dabbldecker.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption>Двухпавярховыя лонданскія <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%B4%D1%8D%D0%BA%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонданскі даблдэкер (няма такой старонкі)">даблдэкеры</a>, якія прыйшлі на змену знакамітаму <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%82%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" class="mw-redirect" title="Рутмастэр">Рутмастэру</a> на вуліцах Лондана</figcaption></figure> <p>Большасць госцяў Лондана трапляюць у горад праз чыгуначныя вакзалы. Шматлікія з іх былі пабудаваны ў XIX стагоддзі і паслужылі правобразам вакзалаў па ўсёй Еўропе. Сярод найбольш загружаных вакзалаў Лондана — <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%BB%D0%BE%D0%B0" title="Вакзал Ватэрлоа">Ватэрлоа</a> (цягнікі з паўднёва-заходніх графстваў), <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вакзал Вікторыя (няма такой старонкі)">Вікторыя</a> (цягнікі з прыгарадных графстваў), <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вакзал Падынгтан (няма такой старонкі)">Падынгтан</a> (цягнікі з заходніх графстваў і <a href="/wiki/%D0%A3%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D1%81" title="Уэльс">Уэльса</a>), <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BA%D0%B7%D0%B0%D0%BB_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вакзал Сент-Панкрас (няма такой старонкі)">Сент-Панкрас</a> (цягнікі з Еўропы) і <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B7_%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кінгз Крос (няма такой старонкі)">Кінгз Крос</a> (цягнікі з <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Шатландыя">Шатландыі</a>). </p><p>Сістэма грамадскага транспарту Лондана — адна з самых загружаных у свеце, і таму яе прыходзіцца ўвесь час павялічваць і тым самым ускладняць. Наступны віток павелічэння транспартнай сеткі горада звязаны з падрыхтоўкай да <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2012" title="Летнія Алімпійскія гульні 2012">летняй Алімпіядзе 2012 года</a>. Тры асноўныя віды грамадскага транспарту ў Лондане — гэта <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%9E%D1%82%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аўтобусы (няма такой старонкі)">аўтобусы</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Лонданскі метрапалітэн">метро</a> і <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%96" title="Таксі">таксі</a>. Улетку 2010 года пачала развівацца муніцыпальная сістэма <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4" title="Веласіпед">веласіпеднага транспарту</a><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>За гарадскі транспарт Лондана адказвае муніцыпальная служба <a href="/w/index.php?title=Transport_for_London&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transport for London (няма такой старонкі)">Transport for London</a>. У прыватнасці, яна эксплуатуе метро, аўтобусы і <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трамвай Лондана (няма такой старонкі)">трамваі</a> Лондана і ліцэнзуе гарадскія таксі і водны грамадскі транспарт. </p><p>Аўтобусы служаць для лакальных перамяшчэнняў. Існуе 700 маршрутаў, па якіх аўтобусы перавозяць у будныя дні да 6 мільёнаў пасажыраў<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%B4%D1%8D%D0%BA%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонданскі даблдэкер (няма такой старонкі)">Знакамітыя аўтобусы</a> мадэлі <a href="/wiki/Routemaster" class="mw-redirect" title="Routemaster">Routemaster</a>, якія сталі адным з сімвалаў не толькі Лондана, але і ўсёй <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>, былі зняты з лінейнай эксплуатацыі ў <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> годзе і цяпер ходзяць толькі па экскурсійных маршрутах. Ім на змену ў лютым 2012 года, у пераддзвер’і <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2012" title="Летнія Алімпійскія гульні 2012">летніх Алімпійскіх гульняў 2012 года</a>, прыйшоў «Новы лонданскі аўтобус» (у арыгінале — New bus 4 London). </p><p>Адна паездка ў аўтобусе абыходзіцца ў два з лішнім фунта стэрлінгаў, квіткі трэба купляць загадзя на прыпынку ў аўтаматычнай касе. Можна зэканоміць на кошце паездкі, калі купіць <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Oyster_card" class="extiw" title="en:Oyster card">Oyster card</a> у спецыялізаваным ларку. Паездка па гэтай карце будзе каштаваць ужо трохі больш аднаго фунта. Пры афармленні карты на дэпазіт утрымліваецца 5 фунтаў стэрлінгаў. Па заканчэнні карыстання карту можна здаць і вярнуць дэпазіт. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Lancaster_Gate_tube.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lancaster_Gate_tube.jpg/220px-Lancaster_Gate_tube.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lancaster_Gate_tube.jpg/330px-Lancaster_Gate_tube.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lancaster_Gate_tube.jpg/440px-Lancaster_Gate_tube.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="683" /></a><figcaption>Станцыя найстарэйшага ў свеце <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Лонданскі метрапалітэн">Лонданскага метро</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Лонданскі метрапалітэн">Лонданскі метрапалітэн</a> — найстарэйшы ў свеце. Ён бесперапынку працуе з <a href="/wiki/1863" title="1863">1863</a> года і штодня перавозіць 3 мільёны пасажыраў, што ў год складае колькасць, прыкладна роўную 1 мільярду чалавек<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE" class="mw-redirect" title="Лонданскае метро">Лонданскае метро</a> складаецца з 12 ліній, большасць з якіх злучае цэнтр горада з яго ўскраінамі. Лонданцы часта завуць метрапалітэн <i>«трубой»</i> з-за вельмі невялікага дыяметра тунэляў глыбокага залажэння. За апошнія дзесяць гадоў попыт на метро вырас на 70 %. Абслугоўвае метро парадку 16000 чалавек. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg/220px-Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg/330px-Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg/440px-Dlr_emu_at_tower_gateway.jpg 2x" data-file-width="1788" data-file-height="1360" /></a><figcaption>Цягнік <a href="/w/index.php?title=Docklands_Light_Railway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Docklands Light Railway (няма такой старонкі)">Docklands Light Railway</a></figcaption></figure> <p>Акрамя «класічнага» метро, у Лондане з <a href="/wiki/1987" title="1987">1987</a> года дзейнічае сістэма <a href="/w/index.php?title=Docklands_Light_Railway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Docklands Light Railway (няма такой старонкі)">Docklands Light Railway</a><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, якую можна назваць <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%91%D0%B3%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лёгкарэйкавы транспарт (няма такой старонкі)">лёгкім метро</a>. У адрозненне ад «класічнага» <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Лонданскі метрапалітэн">лонданскага метро</a> траса Docklands Light Railway пракладзена галоўным чынам не ў тунэлях, а на эстакадах. Цягнікі Docklands Light Railway ідуць у аўтаматычным рэжыме. Існуе некалькі станцый перасадак паміж лонданскім метрапалітэнам і Docklands Light Railway. </p><p>Раней у Лондане мелася разгалінаваная трамвайная сістэма, але яна была зачынена ў <a href="/wiki/1952" title="1952">1952</a> годзе. З <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a> года ў <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кройдан (няма такой старонкі)">Кройдане</a>, прыгарадзе Лондана, дзейнічае сучасная трамвайная сістэма Tramlink<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Маюцца планы будаўніцтва новых трамвайных ліній бліжэй да цэнтра горада: напрыклад <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/West_London_Tram" class="extiw" title="en:West London Tram">West London Tram</a>, які падтрымалі большасць жыхароў раёна<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Аднак затым план быў адкладзены і вырашана была надаць большую ўвагу развіццю аўтобуснага парку<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.Таксама планавалася адкрыць <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cross_River_Tram" class="extiw" title="en:Cross River Tram">Cross River Tram</a>, аднак і гэты праект быў згорнуты з прычыны недахопу сродкаў<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Апроч трамваяў у Лондане дзейнічала і тралейбуснае паведамленне, якое было спынена ў <a href="/wiki/1962" title="1962">1962</a> годзе. Аднак існуюць планы па аднаўленні тралейбуснага паведамлення. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Hackney_carriage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Hackney_carriage.jpg/220px-Hackney_carriage.jpg" decoding="async" width="220" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Hackney_carriage.jpg/330px-Hackney_carriage.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Hackney_carriage.jpg/440px-Hackney_carriage.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="582" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Black_Cab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Black Cab (няма такой старонкі)">Black Cab</a> <a href="/wiki/Austin_FX4" title="Austin FX4">Austin FX4</a> з’яўляецца «класічным» таксі ў Лондане</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport,_2008.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport%2C_2008.jpg/220px-Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport%2C_2008.jpg" decoding="async" width="220" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport%2C_2008.jpg/330px-Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport%2C_2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport%2C_2008.jpg/440px-Terminal_5_at_London_Heathrow_Airport%2C_2008.jpg 2x" data-file-width="1669" data-file-height="815" /></a><figcaption>У аэрапорце <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хітрау (няма такой старонкі)">Хітрау</a></figcaption></figure> <p>Таксама ў Лондане маецца грамадскі водны транспарт. Сістэма гарадскіх водных маршрутаў вядомая як London River Services<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Некаторыя маршруты накіраваны на турыстаў, іншыя часцей выкарыстоўваюцца самімі лонданцамі як звычайны грамадскі транспарт, напрыклад для паездак на працу. Хоць London River Services ліцэнзуюцца Transport for London, эксплуатацыя ажыццяўляецца прыватнымі фірмамі, і на водных маршрутах Лондана праязныя на аўтобус і метро не дзейнічаюць (хоць могуць даваць зніжкі). </p><p>Знакамітыя лонданскія чорныя таксі выглядаюць абсалютна гэтак жа, як семдзесят гадоў назад, калі не лічыць рэкламы, якая пакрывае зараз шматлікія з гэтых аўтамабіляў. Зараз у Лондане ў якасці таксі таксама выкарыстоўваюцца і аўтамабілі навейшых мадэляў, якія выглядаюць больш сучасна. Варта заўважыць, што, у адрозненне ад большасці буйных гарадоў, у Лондане ўсе таксі кантралююцца гарадской адміністрацыяй, дакладней муніцыпальнай службай Transport for London. Бліжэй да ўскраін горада рух на вуліцах пераважна аўтамабільнае. У Лондане дзейнічае некалькі высакаскорасных трас, унутраная кальцавая аўтадарога. За ўезд прыватных аўтамабіляў у цэнтр горада спаганяецца <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D1%83_%D1%86%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Плата за праезд у цэнтр Лондана (няма такой старонкі)">плата</a> (з <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> года — 8 ф.стэр.)<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> У Лондане знаходзіцца пяць аэрапортаў: адзін з самых загружаных у свеце <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хітрау (няма такой старонкі)">Хітрау</a><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, яшчэ адзін буйны аэравакзал <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%8D%D1%82%D0%B2%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гэтвік (няма такой старонкі)">Гэтвік</a>, невялікія <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Станстэд (няма такой старонкі)">Станстэд</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%9B%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аэрапорт Лутан (няма такой старонкі)">Лутан</a>, а таксама <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аэрапорт Лондан Сіці (няма такой старонкі)">Лондан-Сіці</a>, прызначаны галоўным чынам для чартарных рэйсаў бізнесменаў. Напачатку <a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a> года было высунута прапанова аб будаўніцтве ў горадзе яшчэ аднаго аэрапорта<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сацыяльная_сфера"><span id=".D0.A1.D0.B0.D1.86.D1.8B.D1.8F.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D0.B0.D1.8F_.D1.81.D1.84.D0.B5.D1.80.D0.B0"></span>Сацыяльная сфера</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=25" title="Правіць раздзел: Сацыяльная сфера" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=25" title="Правіць зыходнік раздзела: Сацыяльная сфера"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ахова_здароўя"><span id=".D0.90.D1.85.D0.BE.D0.B2.D0.B0_.D0.B7.D0.B4.D0.B0.D1.80.D0.BE.D1.9E.D1.8F"></span>Ахова здароўя</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=26" title="Правіць раздзел: Ахова здароўя" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=26" title="Правіць зыходнік раздзела: Ахова здароўя"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У Лондане дзейнічае нацыянальная сістэма аховы здароўя (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Health_Service" class="extiw" title="en:National Health Service">NHS</a>), якой 5 ліпеня 2008 года споўнілася 60 гадоў.<sup id="cite_ref-zdravo_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-zdravo-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Гэта сістэма падае бясплатную медыцынскую дапамогу ўсім жыхарам Лондана. На сённяшні дзень гэта сістэма падвяргаецца крытыцы за нізкі ўзровень прафесіяналізму, недастатковы догляд, дрэнныя ўмовы і доўгае чаканне аперацыі. Карыстальнікі гэтай сістэмы тлумачаць гэтыя недахопы рознымі прычынамі, у прыватнасці, тым, што сістэма была «на хуткае выздараўленне або на хуткую смерць» пацыента і не прыстасавана да вялікай колькасці хранічных захворванняў, якая маецца цяпер<sup id="cite_ref-zdravo_71-1" class="reference"><a href="#cite_note-zdravo-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Адукацыя"><span id=".D0.90.D0.B4.D1.83.D0.BA.D0.B0.D1.86.D1.8B.D1.8F"></span>Адукацыя</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=27" title="Правіць раздзел: Адукацыя" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=27" title="Правіць зыходнік раздзела: Адукацыя"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Grinvich_university.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Grinvich_university.jpg/220px-Grinvich_university.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Grinvich_university.jpg/330px-Grinvich_university.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Grinvich_university.jpg/440px-Grinvich_university.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Грынвіцкі ўніверсітэт. 2012г</figcaption></figure> <p>У Лондане навучаецца каля 400 000 студэнтаў<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, прычым 120 000 з іх — у <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82" title="Лонданскі ўніверсітэт">Лонданскім універсітэце</a><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Гэты ўніверсітэт з’яўляецца найбуйнейшым у <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> і складаецца з 20 каледжаў і некалькі інстытутаў. Іншыя буйныя вышэйшыя навучальныя ўстановы: <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%9C%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонданскі ўніверсітэт Метраполітэн (няма такой старонкі)">Лонданскі ўніверсітэт Метраполітэн</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B3%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Універсітэт Усходняга Лондана (няма такой старонкі)">Універсітэт Усходняга Лондана</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82" title="Вэстмінстэрскі ўніверсітэт">Вэстмінстэрскі ўніверсітэт</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82-%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Універсітэт Саўт-Банк (няма такой старонкі)">Універсітэт Саўт-Банк</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82" title="Лонданскі гарадскі ўніверсітэт">Універсітэт Сіці</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Універсітэт Грынвіч (няма такой старонкі)">Універсітэт Грынвіч</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%9C%D1%96%D0%B4%D0%BB%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Універсітэт Мідлсекс (няма такой старонкі)">Універсітэт Мідлсекс</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нью-Лондан-Каледж (няма такой старонкі)">Нью-Лондан-Каледж</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F_%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Каралеўская акадэмія драматычнага мастацтва">Каралеўская акадэмія драматычнага мастацтва</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Культура_і_вольны_час"><span id=".D0.9A.D1.83.D0.BB.D1.8C.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0_.D1.96_.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.8C.D0.BD.D1.8B_.D1.87.D0.B0.D1.81"></span>Культура і вольны час</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=28" title="Правіць раздзел: Культура і вольны час" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=28" title="Правіць зыходнік раздзела: Культура і вольны час"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:British_Museum_from_NE_2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/British_Museum_from_NE_2.JPG/220px-British_Museum_from_NE_2.JPG" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/British_Museum_from_NE_2.JPG/330px-British_Museum_from_NE_2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/British_Museum_from_NE_2.JPG/440px-British_Museum_from_NE_2.JPG 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1836" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9" title="Брытанскі музей">Брытанскі музей</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Музеі_і_бібліятэкі"><span id=".D0.9C.D1.83.D0.B7.D0.B5.D1.96_.D1.96_.D0.B1.D1.96.D0.B1.D0.BB.D1.96.D1.8F.D1.82.D1.8D.D0.BA.D1.96"></span>Музеі і бібліятэкі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=29" title="Правіць раздзел: Музеі і бібліятэкі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=29" title="Правіць зыходнік раздзела: Музеі і бібліятэкі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D1%96_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музеі Лондана (няма такой старонкі)">Музеі Лондана</a></b></div> <p>Цэнтрам лонданскіх музеяў з’яўляецца раён <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D1%8B_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Паўднёвы Кенсінгтон">Паўднёвага Кенсінгтона</a>, у якім знаходзяцца <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей прыродазнаўства, Лондан (няма такой старонкі)">Музей прыродазнаўства</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BA%D1%96,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей навукі, Лондан (няма такой старонкі)">Музей навукі</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D1%96_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0" title="Музей Вікторыі і Альберта">Музей Вікторыі і Альберта</a> (найбуйнейшы ў свеце збор дэкаратыўна-прыкладнага мастацтва і дызайну). Іншыя вядомыя музеі — <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9" title="Брытанскі музей">Брытанскі музей</a>, калекцыя якога складае каля 7,5 мільёнаў экспанатаў; <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%8F" title="Лонданская нацыянальная галерэя">Лонданская нацыянальная галерэя</a>, адзін з найбольш паважаных спецыялістамі мастацкіх музеяў свету, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%8F_%D0%A2%D1%8D%D0%B9%D1%82" title="Галерэя Тэйт">галерэя Тэйт</a> (самы буйны ў свеце збор англійскага мастацтва); знакаміты <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%85_%D1%84%D1%96%D0%B3%D1%83%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%A6%D1%8E%D1%81%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей васковых фігур мадам Цюсо (няма такой старонкі)">Музей васковых фігур мадам Цюсо</a>; <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%A8%D1%8D%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%B0_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%BC%D1%81%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей Шэрлака Холмса (няма такой старонкі)">Музей Шэрлака Холмса</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nationalgallery.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Nationalgallery.jpg/220px-Nationalgallery.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Nationalgallery.jpg/330px-Nationalgallery.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Nationalgallery.jpg/440px-Nationalgallery.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Лонданская Нацыянальная Галерэя</figcaption></figure> <p>Можна назваць музеем і дзеючую каралеўскую рэзідэнцыю — <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" class="mw-redirect" title="Букінгемскі палац">Букінгемскі палац</a>, частка памяшканняў якога адкрыта для наведвальнікаў звычайна адзін месяц у годзе (жнівень-верасень). Таксама экскурсійныя туры праводзяцца па <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Будынкі Парламента, Лондан (няма такой старонкі)">Будынкам Парламента</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэру</a>, лонданскім саборам. У Лондане знаходзіцца нацыянальная <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0" title="Брытанская бібліятэка">Брытанская бібліятэка</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тэатры"><span id=".D0.A2.D1.8D.D0.B0.D1.82.D1.80.D1.8B"></span>Тэатры</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=30" title="Правіць раздзел: Тэатры" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=30" title="Правіць зыходнік раздзела: Тэатры"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэатры Лондана (няма такой старонкі)">Тэатры Лондана</a></b></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Royal_Albert_Hall,_London.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Royal_Albert_Hall%2C_London.jpg/220px-Royal_Albert_Hall%2C_London.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Royal_Albert_Hall%2C_London.jpg/330px-Royal_Albert_Hall%2C_London.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Royal_Albert_Hall%2C_London.jpg/440px-Royal_Albert_Hall%2C_London.jpg 2x" data-file-width="6450" data-file-height="4150" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82-%D0%A5%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Альберт-Хол (няма такой старонкі)">Альберт-Хол</a> уначы</figcaption></figure> <p>Некалькі буйных камерцыйных тэатраў, якія спецыялізуюцца на пастаноўцы <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%BB" title="Мюзікл">мюзіклаў</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Камедыя">камедый</a> і <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_(%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80)" title="Драма (жанр)">драм</a>, знаходзяцца ў раёне <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82-%D0%AD%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вест-Энд (няма такой старонкі)">Вест-Энд</a>. Існуе нават адмысловы тэрмін <i>вест-эндскі тэатр</i> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">West End theatre</span>), які выкарыстоўваецца ў Англіі для абазначэння забаўляльных камерцыйных тэатраў <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80" title="Брадвейскі тэатр">брадвейскага</a> тыпу<sup id="cite_ref-cgt_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-cgt-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. З класічных тэатраў варта адзначыць <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нацыянальны Тэатр, Лондан (няма такой старонкі)">Нацыянальны Тэатр</a> у раёне <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82_%D0%91%D1%8D%D0%BD%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саўт Бэнк (няма такой старонкі)">Саўт Бэнк</a>, новы тэатр «<a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%93%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэатр Глобус (няма такой старонкі)">Глобус</a>» і <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%BF%D1%80%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D0%BC_%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэатр пры каралеўскім двары (няма такой старонкі)">Тэатр пры каралеўскім двары</a>. </p><p>Шырока вядомыя ў свеце лонданскія тэатры класічнай музыкі: знакаміты <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Каралеўскі тэатр оперы (няма такой старонкі)">Каралеўскі тэатр оперы</a> ў <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%91%D0%BD_%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Раён Ковент-Гардэн (няма такой старонкі)">Ковент Гардэне</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82-%D0%A5%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Альберт-Хол (няма такой старонкі)">Каралеўскі Альберт-Хол</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%95%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%8B_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэатр Елізаветы II (няма такой старонкі)">Тэатр Елізаветы II</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Знакамітыя_вуліцы_і_плошчы"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.B0.D0.BA.D0.B0.D0.BC.D1.96.D1.82.D1.8B.D1.8F_.D0.B2.D1.83.D0.BB.D1.96.D1.86.D1.8B_.D1.96_.D0.BF.D0.BB.D0.BE.D1.88.D1.87.D1.8B"></span>Знакамітыя вуліцы і плошчы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=31" title="Правіць раздзел: Знакамітыя вуліцы і плошчы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=31" title="Правіць зыходнік раздзела: Знакамітыя вуліцы і плошчы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Пікадзілі">Пікадзілі</a> (вуліца і <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0_%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Плошча Пікадзілі">плошча</a>) — эканамічны цэнтр горада. Сцены дамоў на плошчы завешаны рэкламай. У сярэдзіне (але не ў геаметрычным цэнтры) плошчы <a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Пікадзілі">Пікадзілі</a> знаходзіцца фантан і знакамітая скульптура <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антэрас (няма такой старонкі)">Антэраса</a>, званая ў народзе <a href="/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%B0%D1%81" class="mw-redirect" title="Эрас">Эрасам</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарская плошча</a> прысвечана <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трафальгарская бітва (няма такой старонкі)">разгрому</a> <a href="/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Іспанія">іспанска</a>-<a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Францыя">французскага</a> флоту ў <a href="/wiki/1805" title="1805">1805</a> годзе. Пасярэдзіне плошчы знаходзіцца манумент у гонар <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B0_%D0%9D%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гарацыа Нэльсан (няма такой старонкі)">Гарацыа Нэльсана</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="Адмірал">адмірала</a>, які камандаваў англійскім флотам у <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трафальгарская бітва (няма такой старонкі)">Трафальгарскай бітве</a>. На <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарскай плошчы</a> знаходзіцца <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонданская Нацыянальная Галерэя (няма такой старонкі)">Лонданская Нацыянальная Галерэя</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%81%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%B4-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Оксфард-стрыт">Оксфард-стрыт</a> — гэта вуліца магазінаў. Тут знаходзяцца буцікі і гандлёвыя цэнтры.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%96-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Харлі-стрыт (няма такой старонкі)">Харлі-стрыт</a> — вуліца ў <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэры</a>, якая праславілася як вуліца ўрачоў — шматлікія дактары дагэтуль вядуць практыку менавіта на гэтай Харлі-стрыт.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%83%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0_%D0%AD%D0%B1%D1%96-%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вуліца Эбі-роўд (няма такой старонкі)">Эбі-роўд</a> знакамітая аднайменнай <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%B4%D1%8B%D1%8F_%D0%AD%D0%B1%D1%96_%D0%A0%D0%BE%D1%9E%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Студыя Эбі Роўд (няма такой старонкі)">гуказапісной студыяй</a>, на якой рабілі свае запісы шматлікія легендарныя музыканты: <a href="/wiki/The_Beatles" title="The Beatles">The Beatles</a>, <a href="/wiki/Pink_Floyd" title="Pink Floyd">Pink Floyd</a>, <a href="/w/index.php?title=Manfred_Mann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manfred Mann (няма такой старонкі)">Manfred Mann</a> і іншыя. <a href="/wiki/The_Beatles" title="The Beatles">The Beatles</a> у <a href="/wiki/1969" title="1969">1969</a> годзе выпусцілі альбом пад назвай «<a href="/wiki/Abbey_Road" title="Abbey Road">Эбі Роўд</a>» (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">Abbey Road</span>).</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B5%D1%80-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Бейкер-стрыт">Бейкер-стрыт</a> — вуліца, на якой размешчаны музей <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8D%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BA_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%BC%D1%81" title="Шэрлак Холмс">Шэрлака Холмса</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Храмы"><span id=".D0.A5.D1.80.D0.B0.D0.BC.D1.8B"></span>Храмы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=32" title="Правіць раздзел: Храмы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=32" title="Правіць зыходнік раздзела: Храмы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Westminster_Abbey_London_900px.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Westminster_Abbey_London_900px.jpg/200px-Westminster_Abbey_London_900px.jpg" decoding="async" width="200" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Westminster_Abbey_London_900px.jpg/300px-Westminster_Abbey_London_900px.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Westminster_Abbey_London_900px.jpg/400px-Westminster_Abbey_London_900px.jpg 2x" data-file-width="702" data-file-height="1052" /></a><figcaption>Заходні фасад <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскага абацтва</a></figcaption></figure> <p>Дамінантная рэлігія ў Лондане — <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Хрысціянства">хрысціянства</a>, яго вызнае больш паловы насельніцтва горада. Таму большасць храмаў сталіцы — хрысціянскія, галоўным чынам, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Англіканская царква">англіканскія</a>. Сярэднявечных цэркваў амаль не захавалася — большасць была знішчана <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80" title="Вялікі лонданскі пажар">Вялікім пажарам</a> <a href="/wiki/1666" title="1666">1666</a> года. Сімваламі Лондана даўно сталі <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">сабор Святога Паўла</a>, пабудаваны напачатку <a href="/wiki/XVIII" class="mw-redirect" title="XVIII">XVIII</a> стагоддзя і <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскае абацтва</a>. У гэтых храмах вядуцца службы па <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Англіканская царква">англіканскім</a> абрадам. Не варта блытаць <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскае абацтва</a> з <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Вэстмінстэрскі сабор">Вэстмінстэрскім саборам</a>, які знаходзіцца недалёка і з’яўляецца найбуйнейшым у Англіі <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B%D0%B7%D0%BC" class="mw-redirect" title="Каталіцызм">каталіцкім</a> храмам. Варта таксама згадаць <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Саўтваркскі сабор">Саўтваркскі сабор</a> — галоўную англіканскую царкву лонданскага раёна Саўтварк, размешчаную адразу за Лонданскім мостам. Статус сабора яна атрымала ў 1905 годзе. <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B_%D0%AD%D1%82%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D1%80%D1%8D%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Царква Святы Этэльдрэды (няма такой старонкі)">Царква Святы Этэльдрэды</a>, пабудаваная ў другой палове XIII стагоддзя ў гонар <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%AD%D1%82%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Святая Этэльдрэда (няма такой старонкі)">Святой Этэльдрэды</a>, з’яўляецца найстарэйшай па часе пабудовы дзеючай каталіцкай царквой Англіі. </p><p>У <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%81-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Рыджэнтс-парк">Рыджэнтс-парку</a> знаходзіцца <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%8F%D1%87%D1%8D%D1%86%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цэнтральная Лонданская мячэць (няма такой старонкі)">Цэнтральная Лонданская мячэць</a>. Храм <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%B0%D1%81%D0%B4%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неасдэн (няма такой старонкі)">Неасдэн</a> у <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%82,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брэнт, Лондан (няма такой старонкі)">Брэнце</a> з’яўляецца адным з найбуйнейшых культавых <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Індуізм">індуісцкіх</a> збудаванняў у <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропе</a>. </p><p>Дзейнічаюць дзве рускія <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%B5" title="Праваслаўе">праваслаўныя</a> цэрквы. Цэнтральным з’яўляецца сабор Унебаўзяцця Божай Маці і ўсіх Святых, які знаходзіцца побач са станцыяй метро «Найтсбрыдж»<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Раней тут размяшчаўся англіканскі прыхадскі храм усіх святых. Ён быў пабудаваны ў XIX стагоддзі ў псеўдараманскім стылі. У комплекс уваходзяць яшчэ пяць будынкаў акрамя сабора<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Таксама ёсць уніяцкая царква Беларускай Грэка-Каталіцкай Царквы. Узначальвае ўніяцкую дыяспару Лондана апостальскі візітатар для беларусаў-каталікоў замежжа айцец <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_(%D0%9D%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%B0%D0%BD)" class="mw-redirect" title="Аляксандр (Надсан)">Аляксандр (Надсан)</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Забавы"><span id=".D0.97.D0.B0.D0.B1.D0.B0.D0.B2.D1.8B"></span>Забавы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=33" title="Правіць раздзел: Забавы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=33" title="Правіць зыходнік раздзела: Забавы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Harrods,_London_-_June_2009.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Harrods%2C_London_-_June_2009.jpg/180px-Harrods%2C_London_-_June_2009.jpg" decoding="async" width="180" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Harrods%2C_London_-_June_2009.jpg/270px-Harrods%2C_London_-_June_2009.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Harrods%2C_London_-_June_2009.jpg/360px-Harrods%2C_London_-_June_2009.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Harrod’s</figcaption></figure> <p>Самым вядомым месцам для шопінгу ў Лондане з’яўляецца <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%81%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%B4-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Оксфард-стрыт">Оксфард-стрыт</a>, але гэта не адзіная гандлёвая вуліца горада: у лонданцаў і турыстаў карыстаюцца таксама папулярнасцю <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B4-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бонд-стрыт (няма такой старонкі)">Бонд-стрыт</a> у <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8D%D0%B9%D1%84%D0%B5%D0%B9%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мэйфейр (няма такой старонкі)">Мэйфейры</a> і Найтсбрыдж, у якім размяшчаецца знакаміты гандлёвы цэнтр «<a href="/w/index.php?title=Harrod%E2%80%99s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harrod’s (няма такой старонкі)">Harrod’s</a>». Магазіны моднай адзежы можна знайсці ў тым жа <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8D%D0%B9%D1%84%D0%B5%D0%B9%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мэйфейр (няма такой старонкі)">Мэйфейры</a>, на <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D1%96-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карнабі-стрыт (няма такой старонкі)">Карнабі-стрыт</a> у <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%85%D0%B0" title="Соха">Соха</a> і на вуліцы Кінгс-роўд у <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чэлсі (няма такой старонкі)">Чэлсі</a>. </p><p>У Лондане можна знайсці мноства рэстаранаў на любы густ. Самыя дарагія знаходзяцца ў <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэры</a>, больш дэмакратычныя — у <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%85%D0%B0" title="Соха">Соха</a>. Па ўсім горадзе раскіданы рэстараны, якія спецыялізуюцца на нацыянальнай кухні розных народаў, найбольш вядомыя з іх — кітайскія ў лонданскім <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0-%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чайна-таўн, Лондан (няма такой старонкі)">Чайна-таўне</a> і бангладэшскія на вуліцы Брыклейн. </p><p>Адным з самых вядомых месцаў Лондана з’яўляецца <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%85%D0%B0" title="Соха">Соха</a> — маленькі раён, у якім знаходзяцца бары, рэстараны, пабы і магазіны. Акрамя ўсяго іншага, Соха вядома дзякуючы пажыўным установам, у тым ліку <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Бардэль">бардэлям</a> і начным клубам. У Соха таксама знаходзіцца некалькі клубаў і пабаў для <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%83%D0%B0%D0%BB" class="mw-redirect" title="Гомасексуал">гомасексуалаў</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Мода_ў_Лондане"><span id=".D0.9C.D0.BE.D0.B4.D0.B0_.D1.9E_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B5"></span>Мода ў Лондане</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=34" title="Правіць раздзел: Мода ў Лондане" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=34" title="Правіць зыходнік раздзела: Мода ў Лондане"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Dandys_1830.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Dandys_1830.jpg/180px-Dandys_1830.jpg" decoding="async" width="180" height="283" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/Dandys_1830.jpg 1.5x" data-file-width="250" data-file-height="393" /></a><figcaption>Дэндзі</figcaption></figure> <p>Лондан стаў адным з цэнтраў сусветнай моды ў <a href="/wiki/XIX" class="mw-redirect" title="XIX">XIX</a> стагоддзі. Сталіца <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>, у адрозненне ад <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Парыж">Парыжа</a> або <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BB%D0%B0%D0%BD" title="Мілан">Мілана</a> набыла вядомасць дзякуючы мужчынскай модзе. Вуліцай модных майстэрняў стала <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8D%D0%B2%D1%96%D0%BB-%D0%A0%D0%BE%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сэвіл-Роу (няма такой старонкі)">Сэвіл-Роу</a>. Да пачатку пазамінулага стагоддзя адносіцца з’яўленне стылю <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%8D%D0%BD%D0%B4%D0%B7%D1%96,_%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дэндзі, франт (няма такой старонкі)">дэндзі</a>, які распаўсюдзіўся па ўсёй <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропе</a>. </p><p>Другі віток папулярнасці англійскай моды прыйшоўся на пачатак 1960-х гадоў, калі ў заходнееўрапейскім грамадстве адбылася культурная рэвалюцыя. На першае месца выйшлі дысгармонія, асіметрыя, якія выказвалі пратэст супраць кансерватыўнага буржуазнага ўкладу жыцця. Атрымлівае развіццё стыль <a href="/w/index.php?title=Casual&action=edit&redlink=1" class="new" title="Casual (няма такой старонкі)">casual</a>, ён хутка становіцца папулярным у коле розных моладзевых рухаў: <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Моды (няма такой старонкі)">моды</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%85%D1%8D%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Скінхэды (няма такой старонкі)">скінхэды</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%85%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Футбольныя хуліганы (няма такой старонкі)">футбольныя хуліганы</a>. Наватарам стылю выступіў <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BD_%D0%A8%D1%8D%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бен Шэрман (няма такой старонкі)">Бен Шэрман</a>, акрамя таго, вялікай папулярнасцю карыстаўся тэнісіст у адстаўцы <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D1%8D%D0%B4_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фрэд Перы (няма такой старонкі)">Фрэд Перы</a>, брытанскі аналаг француза <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D0%BD%D1%8D_%D0%9B%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэнэ Лакост (няма такой старонкі)">Рэнэ Лакоста</a>, які таксама калісьці з ракеткай наперавес заваёўваў разнастайныя тэнісныя ўзнагароды, а на пенсіі прысвяціў сябе модзе. Вядучымі дызайнерамі моладзевай моды сталі <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B_%D0%9A%D1%83%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Мэры Куант">Мэры Куант</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%A5%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барбара Хуланіцкі (няма такой старонкі)">Барбара Хуланіцкі</a>. <a href="/wiki/1970-%D1%8F" title="1970-я">1970-я</a> сталі эпохай <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%96" class="mw-disambig" title="Панкі">панкаў</a>. Лідарам сярод англійскіх дызайнераў стала <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%96%D1%9E%D0%B5%D0%BD_%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%B2%D1%83%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Віўен Вэствуд (няма такой старонкі)">Віўен Вэствуд</a>. Сучасныя вядучыя дызайнеры <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">брытанскай</a> моды — <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB_%D0%A1%D0%BC%D1%96%D1%82,_%D0%B4%D1%8B%D0%B7%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пол Сміт, дызайнер (няма такой старонкі)">Пол Сміт</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B0%D0%BA-%D0%9A%D1%83%D1%96%D0%BD" title="Аляксандр Мак-Куін">Аляксандр Мак-Куін</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B6%D1%83%D0%BB%D1%96%D1%8F%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Джуліян Макдональд (няма такой старонкі)">Джуліян Макдональд</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D1%8D%D0%BB%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Стэла Макартні (няма такой старонкі)">Стэла Макартні</a>. </p><p>У Лондане штогод праходзіць Тыдзень высокай моды з пачатку <a href="/wiki/1990-%D1%8F" title="1990-я">1990-х</a> колькасць паказаў падчас тыдня павялічылася з 15 да 47<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Субкультура_Лондана"><span id=".D0.A1.D1.83.D0.B1.D0.BA.D1.83.D0.BB.D1.8C.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B0"></span>Субкультура Лондана</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=35" title="Правіць раздзел: Субкультура Лондана" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=35" title="Правіць зыходнік раздзела: Субкультура Лондана"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Насельніцтва Лондана настолькі вялікае, што ў ім непазбежна павінны былі з’явіцца ўнутраныя традыцыі, плыні і дыялекты, што разам складае з’ява <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Субкультура">субкультуры</a>. Роля Лондана ў жыцці <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> такая, што ён заўсёды станавіўся цэнтрам нефармальных моладзевых рухаў краіны. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Свінгуючы_Лондан"><span id=".D0.A1.D0.B2.D1.96.D0.BD.D0.B3.D1.83.D1.8E.D1.87.D1.8B_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD"></span>Свінгуючы Лондан</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=36" title="Правіць раздзел: Свінгуючы Лондан" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=36" title="Правіць зыходнік раздзела: Свінгуючы Лондан"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%8E%D1%87%D1%8B_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свінгуючы Лондан (няма такой старонкі)">Свінгуючы Лондан</a></b></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Mini.bristol.750pix.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Mini.bristol.750pix.jpg/180px-Mini.bristol.750pix.jpg" decoding="async" width="180" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Mini.bristol.750pix.jpg/270px-Mini.bristol.750pix.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Mini.bristol.750pix.jpg/360px-Mini.bristol.750pix.jpg 2x" data-file-width="750" data-file-height="536" /></a><figcaption>Аўтамабіль «Міні-купер»</figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%8E%D1%87%D1%8B_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свінгуючы Лондан (няма такой старонкі)">Свінгуючы Лондан</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">Swinging London</span>) — гэта лонданская моладзевая <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Субкультура">субкультура</a> ў <a href="/wiki/1960-%D1%8F" title="1960-я">1960-я</a> гады. Тэрмін нарадзіўся ў <a href="/wiki/1966" title="1966">1966</a> годзе дзякуючы артыкулу ў часопісе «<a href="/wiki/Time" title="Time">Time</a>». Гэты перыяд характарызуецца адмовай моладзі ад традыцыйных каштоўнасцей, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Геданізм">геданізмам</a> і <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D1%82%D1%8B%D0%BC%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Аптымізм">аптымізмам</a>. Перыяд <i>«свінгуючага Лондана»</i> адбіўся на <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Музыка">музыцы</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Літаратура">літаратуры</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%8F%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%87%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Выяўленчае мастацтва">выяўленчым мастацтве</a>, не гаворачы ўжо пра стыль жыцця. Сапраўднымі <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BF-%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Поп-ікона (няма такой старонкі)">культурнымі іконамі</a> гэтага часу сталі <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%BA-%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рок-музыкант (няма такой старонкі)">рок-музыканты</a> <a href="/wiki/The_Beatles" title="The Beatles">The Beatles</a>, літаратурны персанаж <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD_%D0%A4%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%96%D0%BD%D0%B3" title="Ян Флемінг">Яна Флемінга</a> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D1%81_%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B4" title="Джэймс Бонд">Джэймс Бонд</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Аўтамабіль">аўтамабіль</a> <a href="/w/index.php?title=MINI&action=edit&redlink=1" class="new" title="MINI (няма такой старонкі)">Міні</a>. Перыяд свінгуючага Лондана скончыўся прыкладна ў <a href="/wiki/1967" title="1967">1967</a> годзе, калі на змену яму з’явілася субкультура <a href="/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BF%D1%96" title="Хіпі">хіпі</a>, якая прыйшла з заходняга ўзбярэжжа <a href="/wiki/%D0%97%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="ЗША">ЗША</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cool_Britannia">Cool Britannia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=37" title="Правіць раздзел: Cool Britannia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=37" title="Правіць зыходнік раздзела: Cool Britannia"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg/220px-Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg" decoding="async" width="220" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg/330px-Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg/440px-Geri_Halliwell_in_concert_cropped.jpg 2x" data-file-width="721" data-file-height="818" /></a><figcaption>Выступленне салісткі <a href="/wiki/Spice_Girls" title="Spice Girls">Spice Girls</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B6%D1%8D%D1%80%D1%8B_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%9E%D1%8D%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Джэры Холіўэл (няма такой старонкі)">Джэры Холіўэл</a>, сукенка якой уяўляе сабой <a href="/wiki/%D0%AE%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BD_%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%BA" class="mw-redirect" title="Юніян Джэк">Юніян Джэк</a> — сцяг Вялікабрытаніі.</figcaption></figure> <p>Значнай з’явай у культурным жыцці <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> ў <a href="/wiki/1990-%D1%8F" title="1990-я">1990-я</a> стаў перыяд <a href="/w/index.php?title=Cool_Britannia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cool Britannia (няма такой старонкі)">Cool Britannia</a> («Клёвая Брытанія»). Яго пачатак (магчыма, невыпадкова) супаў з прыходам да ўлады ў краіне <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Лейбарысцкая партыя Вялікабрытаніі">лейбарыстаў</a> на чале з <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BD%D1%96_%D0%91%D0%BB%D1%8D%D1%80" title="Тоні Блэр">Тоні Блэрам</a>. Перыяд характарызуецца ўздымам <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%82%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Патрыятызм">патрыятызму</a>, а таксама агульнай цікавасці да брытанскай культуры, што адбілася, у прыватнасці, у музыцы, модзе, кіно, а таксама ў архітэктуры горада. Сусветную вядомасць набылі шматлікія новыя героі Лондана: мадэль <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81" class="mw-disambig" title="Мос">Мос</a>, групы <a href="/w/index.php?title=Blur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blur (няма такой старонкі)">Blur</a>, <a href="/wiki/Oasis" title="Oasis">Oasis</a>, <a href="/w/index.php?title=Suede&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suede (няма такой старонкі)">Suede</a>, якія выконвалі музыку ў стылі <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82-%D0%BF%D0%BE%D0%BF" title="Брыт-поп">брыт-поп</a>, які здабыў шырокую папулярнасць, новыя <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BF-%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Поп-музыка">поп-зоркі</a> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D1%96_%D0%A3%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC%D1%81" title="Робі Уільямс">Робі Уільямс</a>, <a href="/wiki/Spice_Girls" title="Spice Girls">Spice Girls</a>, <a href="/w/index.php?title=East_17&action=edit&redlink=1" class="new" title="East 17 (няма такой старонкі)">East 17</a>, кінарэжысёр <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8B%D1%87%D1%8B" title="Гай Рычы">Гай Рычы</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Лонданскія_дыялекты"><span id=".D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BA.D1.96.D1.8F_.D0.B4.D1.8B.D1.8F.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D1.82.D1.8B"></span>Лонданскія дыялекты</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=38" title="Правіць раздзел: Лонданскія дыялекты" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=38" title="Правіць зыходнік раздзела: Лонданскія дыялекты"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Найбольш вядомае лонданскае прастамоўе, распаўсюджанае сярод ніжэйшых сацыяльных пластоў насельніцтва горада — <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кокні (няма такой старонкі)">кокні</a>. Для <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кокні (няма такой старонкі)">кокні</a> характэрна спрошчанае вымаўленне слоў, няправільнае выкарыстанне ці пропуск некаторых гукаў. Дыялект <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кокні (няма такой старонкі)">кокні</a> ў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a> часта служыць тэмай для анекдотаў і жартаў. </p><p>Іншы вядомы від мясцовага вымаўлення — <i>Estuary English</i>, распаўсюджаны не толькі ў Лондане, але і ў басейне <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Тэмза">Тэмзы</a> ў цэлым. Акрамя таго, з наплывам імігрантаў з <a href="/wiki/%D0%A6%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Цэнтральная Амерыка">Цэнтральнай Амерыкі</a> атрымаў распаўсюджванне <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0" title="Ямайка">ямайскі</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8D%D0%BE%D0%BB%D1%8B" title="Крэолы">крэольскі дыялект</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Архітэктура_Лондана"><span id=".D0.90.D1.80.D1.85.D1.96.D1.82.D1.8D.D0.BA.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0_.D0.9B.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B0"></span>Архітэктура Лондана</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=39" title="Правіць раздзел: Архітэктура Лондана" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=39" title="Правіць зыходнік раздзела: Архітэктура Лондана"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">Гл. таксама: <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Архітэктура Вялікабрытаніі (няма такой старонкі)">Архітэктура Вялікабрытаніі</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG/180px-St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG" decoding="async" width="180" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG/270px-St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG/360px-St_Pauls_Cathedral_from_West_adj.JPG 2x" data-file-width="2447" data-file-height="2423" /></a><figcaption>Сабор святога Паўла, архітэктар — Крыстафер Рэн</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Nelsons_Column.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Nelsons_Column.JPG/180px-Nelsons_Column.JPG" decoding="async" width="180" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Nelsons_Column.JPG/270px-Nelsons_Column.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Nelsons_Column.JPG/360px-Nelsons_Column.JPG 2x" data-file-width="768" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Калона віцэ-адмірала Нэльсана на <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарскай плошчы</a></figcaption></figure> <p>Архітэктура Лондана прадстаўлена амаль усімі стылямі ад <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нармандскі стыль (няма такой старонкі)">нармандскага</a> да <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Постмадэрнізм">постмадэрнізму</a>. Шматлікія сярэднявечныя пабудовы, аднак, не захаваліся, галоўным чынам, з-за Вялікага пажару <a href="/wiki/1666" title="1666">1666</a> года, які знішчыў больш за 13 000 будынкаў, і авіябамбаванняў падчас <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Другая сусветная вайна">Другой сусветнай вайны</a>. </p><p><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нармандская архітэктура (няма такой старонкі)">Нармандскую архітэктуру</a> ў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англію</a> прынёс <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%91%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA" title="Вільгельм Заваёўнік">Вільгельм Заваёўнік</a>. Са збудаванняў нармандскага стылю ў Лондане вядомы <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэр</a>, які пачаў будавацца пры <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%91%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA" title="Вільгельм Заваёўнік">Вільгельме</a> і шматкроць дабудоўваўся іншымі каралямі. Акрамя таго, у тым жа стылі выкананы пабудаваны ў 1097 годзе <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вэстмінстэрская зала (няма такой старонкі)">Вэстмінстэрская зала</a> прыёмаў<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. На той момант гэта была самая вялікая зала ў Еўропе. </p><p><a href="/wiki/XIII_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIII стагоддзе">XIII стагоддзе</a> стала стагоддзем ранняй <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Англійская готыка">англійскай готыкі</a>. Адным з найярчэйшых узораў гэтага стылю служыць <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскае абацтва</a>. Іншыя ўзоры гэтага перыяду ў Лондане не захаваліся. Следам за ранняй наступіла эпоха дэкараванай англійскай готыкі, але яе прыкладаў у сучасным Лондане няма, як і прыкладаў вертыкальнай готыкі — трэцяга гатычнага перыяду <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">англійскай</a> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Архітэктура">архітэктуры</a>. </p><p>У <a href="/wiki/XIV" class="mw-redirect" title="XIV">XIV</a> стагоддзі для захоўвання казны Эдуарда III была пабудавана вежа Каштоўнасцей, як частка тагачаснага Вэстмінстэрскага палаца. </p><p><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tudor_period_architecture" class="extiw" title="en:Tudor period architecture"><span title="Tudor_period_architecture — версія артыкула «Цюдорская архітэктура» на англійскай мове">Цюдорскі перыяд</span></a><span class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><span style="white-space:nowrap;"> <span style="display:inline-block; font-size:80%; position:relative;"><span style="font-size:117.6%; margin-left:-0.23em; position:relative; top:0.28em;"> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span><span class="link-be metadata" style="margin-left:-0.43em; position:absolute; left:0; z-index:1; margin-top:-0.35em;"><span style="visibility:hidden; margin-right:0.099em;"> (</span><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Tudor_period_architecture"><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%8E%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цюдорская архітэктура (няма такой старонкі)">бел.</a></span></span></span></span></span> лагічна завяршыў Сярэднявечча. Архітэктура эпохі <a href="/wiki/%D0%A6%D1%8E%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Цюдоры">Цюдораў</a> падобная на <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Готыка">гатычную</a>, але са значнымі зменамі накшталт глыбокіх і высокіх вокнаў. Капліца Генрыха VII у <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэры</a> і палац <a href="/wiki/%D0%A5%D1%8D%D0%BC%D0%BF%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82" title="Хэмптан-корт">Хэмптан-корт</a> у <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D1%87%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рычманд, Лондан (няма такой старонкі)">Рычмандзе</a> — помнікі архітэктуры цюдорскага перыяду. Пры каралі Якаве I пачалося ўладкаванне <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Грынвіцкі парк">Грынвіцкага парку</a>. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg/180px-Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg" decoding="async" width="180" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg/270px-Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg/360px-Westminster.cathedral.frontview.london.arp.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1405" /></a><figcaption>Вэстмінстэрскі каталіцкі сабор</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Lloyds_rogers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Lloyds_rogers.jpg/180px-Lloyds_rogers.jpg" decoding="async" width="180" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Lloyds_rogers.jpg/270px-Lloyds_rogers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Lloyds_rogers.jpg/360px-Lloyds_rogers.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Будынак страхавой кампаніі Lloyd у Лондане, архітэктар <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B6_%D0%A0%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D1%80%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рычард Джордж Роджэрс (няма такой старонкі)">Рычард Роджэрс</a>. 1978—1986гг</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:SwissReHQ.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/SwissReHQ.jpg/180px-SwissReHQ.jpg" decoding="async" width="180" height="494" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/SwissReHQ.jpg/270px-SwissReHQ.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/SwissReHQ.jpg/360px-SwissReHQ.jpg 2x" data-file-width="696" data-file-height="1909" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1_%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%AD%D0%BA%D1%81" title="Небаскроб Мэры-Экс">Небаскроб Мэры-Экс</a> («Агурок»), архітэктар — <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%A4%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Норман Фостэр">Норман Фостэр</a>.</figcaption></figure> <p>Напачатку <a href="/wiki/XVII" class="mw-redirect" title="XVII">XVII</a> стагоддзя ў Лондане працаваў родапачынальнік англійскай архітэктурнай традыцыі <a href="/wiki/%D0%86%D0%BD%D1%96%D0%B3%D0%B0_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD%D1%81" title="Ініга Джонс">Ініга Джонс</a>. Ён прышчапіў брытанскаму дойлідству ідэі <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D1%8D%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B0" class="mw-redirect" title="Андрэа Паладзіа">паладыянства</a> (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%86%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Класіцызм">класіцызму</a>), у аснове якіх — строгая геаметрычнасць, лаканічнасць, функцыянальнасць, элегантнасць, адсутнасць дробных дэталяў і іншых архітэктурных празмернасцей. З твораў Джонса ў Лондане захаваліся толькі два — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B3-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Банкетынг-хаус (няма такой старонкі)">Банкетная зала</a> ва <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%BB" title="Уайтхол">Уайтхоле</a> і капэла <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Сент-Джэймскі палац">Сент-Джэмскага палаца</a>. </p><p>У другой палове <a href="/wiki/XVII" class="mw-redirect" title="XVII">XVII</a> стагоддзя на змену Джонсу прыйшоў <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80_%D0%A0%D1%8D%D0%BD" title="Крыстафер Рэн">Крыстафер Рэн</a>. Менавіта ён склаў план аднаўлення Лондана пасля Вялікага пажару. Акрамя таго, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80_%D0%A0%D1%8D%D0%BD" title="Крыстафер Рэн">Рэн</a> спраектаваў шпіталі ў <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87" class="mw-redirect" title="Грынвіч">Грынвічы</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чэлсі (няма такой старонкі)">Чэлсі</a>, знакаміты <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">сабор Святога Паўла</a> і яшчэ некалькі дзясяткаў будынкаў. </p><p><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D1%80%D0%B3%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Геаргіянская архітэктура">Геаргіянская архітэктура</a>, эра якой наступіла ў сярэдзіне <a href="/wiki/XVIII" class="mw-redirect" title="XVIII">XVIII</a> стагоддзі, у цэлым адпавядала агульнаеўрапейскаму <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%86%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Класіцызм">класіцызму</a>. У ёй галоўным былі выразныя формы і прапорцыі. Гэты перыяд не прадстаўлены ў Лондане нейкімі вядомымі будынкамі, але ў геаргіянскім стылі пабудаваны шматлікія жылыя і адміністрацыйныя будынкі горада. Варта адзначыць цэрквы, спраектаваныя <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D0%A5%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D1%81%D0%BC%D1%83%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нікалас Хоўксмур (няма такой старонкі)">Нікаласам Хоўксмурам</a>, палац <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%82-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Сомерсет-хаус">Сомерсет-хаус</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%A7%D1%8D%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уільям Чэмберс (няма такой старонкі)">сэр Уільям Чэмберс</a>) з і забаўляльны цэнтр «Пантэон» на <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%81%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%B4-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Оксфард-стрыт">Оксфард-стрыт</a> архітэктара <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D1%81_%D0%A3%D0%B0%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Джэймс Уает (няма такой старонкі)">Джэймса Уаета</a>. У першыя гады <a href="/wiki/XVIII" class="mw-redirect" title="XVIII">XVIII</a> стагоддзя бацькам і сынам <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B5%D1%80_%D0%A0%D1%8D%D0%BD" title="Крыстафер Рэн">Рэнамі</a> для <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%A7%D1%8D%D1%80%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сара Чэрчыль (няма такой старонкі)">Сары Чэрчыль</a> — найбліжэйшай сяброўкі і канфіданткі <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D1%86%D1%8E%D0%B0%D1%80%D1%82" title="Ганна Сцюарт">каралевы Ганны</a> быў пабудаваны <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Мальбара-хаус">Мальбара-хаус</a>— асабняк на <a href="/wiki/%D0%9F%D1%8D%D0%BB-%D0%9C%D1%8D%D0%BB" title="Пэл-Мэл">Пэл-Мэл</a>. У 1759 годзе былі заснаваны <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%8B_%D0%9A%27%D1%8E" class="mw-redirect" title="Каралеўскія батанічныя сады К'ю">каралеўскія батанічныя сады К'ю</a>— <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Садова-паркавы комплекс (няма такой старонкі)">комплекс</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%B0%D0%B4" title="Батанічны сад">батанічных садоў</a> і <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%8D%D1%8F" title="Аранжарэя">аранжарэй</a> плошчай 121 гектар<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. На тэрыторыі гэтага комплексу ў 1761-62 гадах была збудавана <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%B0,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікая пагада, Лондан (няма такой старонкі)">вялікая пагада</a> — першы ўзор кітайскай архітэктуры ў Еўропе. Насупраць гэтых садоў была пабудавана сядзіба <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%8F%D0%BD-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саян-хаус (няма такой старонкі)">Саян-хаус</a>— старадаўні асабняк герцагаў Нартумберлендаў, выкананы ў стылі чыстага класіцызму, выдатны майстэрскім чаргаваннем геаметрычных форм і тонкім каларыстычным майстэрствам. Праца над інтэр’ерамі Саян-хауса працягвалася да 1769 года, калі ў герцага скончыліся сродкі. </p><p><a href="/wiki/XIX" class="mw-redirect" title="XIX">XIX</a> стагоддзе адрозніваецца ад папярэдніх разнастайнасцю стыляў. У <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Неаготыка">неагатычным</a> ключы пабудаваны знакаміты будынак Парламента з вежамі <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%B3-%D0%91%D0%B5%D0%BD" title="Біг-Бен">Біг-Бен</a> і <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B6%D0%B0_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Вежа Вікторыі">Вікторыі</a> на ім. Гэты будынак быў пабудаваны пасля пажару <a href="/wiki/16_%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="16 кастрычніка">16 кастрычніка</a> <a href="/wiki/1834" title="1834">1834</a> года на месцы старога <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Вэстмінстэрскі палац">Вэстмінстэрскага палаца</a> па праекце <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%8C%D0%B7_%D0%91%D1%8D%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чарльз Бэры (няма такой старонкі)">Ч. Бэры</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%9E%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82%D1%83%D1%81_%D0%A3%D1%8D%D0%BB%D0%B1%D1%96_%D0%9F%27%D1%8E%D0%B4%D0%B6%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аўгустус Уэлбі П'юджын (няма такой старонкі)">А. У. П’юджына</a>. Варта таксама адзначыць <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Каралеўскі судны двор">Каралеўскі судны двор</a>, пабудаваны 1873—1882 гг. па праекце былога адваката Джорджа Эдмунда Стрыта. У ліку знамянальных манументаў гэтага стылю вылучаецца <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%86%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мемарыял прынца Альберта (няма такой старонкі)">Мемарыял прынца Альберта</a> (англ. Albert Memorial) — манумент у <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" class="mw-redirect" title="Кенсінгтонскі парк">Кенсінгтонскім парку</a>. Манумент быў спраектаваны Георгам Гілбертам Скотам і адкрыты ў <a href="/wiki/1875" title="1875">1875</a> годзе. У <a href="/wiki/1839" title="1839">1839</a> годзе, як частка плану па стварэнні сямі вялікіх, сучасных могілак былі створаны <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%96%D0%BB%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хайгейцкія могілкі (няма такой старонкі)">Хайгейцкія могілкі</a><sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Першапачатковы дызайн быў распрацаваны архітэктарам і перакладчыкам Стывенам Гіры. Астатнія 6 могілак былі пабудаваны прыкладна ў той жа час і таксама атрымалі значную вядомасць: </p> <ul><li>Кенсальскія зялёныя могілкі — 1832</li> <li>Могілкі Заходняга Норвуда — 1837</li> <li>Могілкі парку Эбні — 1840</li> <li>Нанхэдскія могілкі — 1840</li> <li>Бромптанскія могілкі — 1840</li> <li>Могілкі Таўэр Хэмлетс — 1841</li></ul> <p>У стылі класіцызму працаваў вядомы <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%9D%D1%8D%D1%88" title="Джон Нэш">Джон Нэш</a>, аўтар комплексу <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарскай плошчы</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" class="mw-redirect" title="Букінгемскі палац">Букінгемскага палаца</a> і <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Мармуровая арка">Мармуровай аркі</a>; <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Вэстмінстэрскі сабор">Вэстмінстэрскі сабор</a> з’яўляецца ўзорам <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неавізантыйскі стыль (няма такой старонкі)">неавізантыйскага стылю</a>. Цяпер неіснуючы <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Крыштальны палац">Крыштальны палац</a> адносіўся да <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Industrial_style" class="extiw" title="en:Industrial style"><span title="Industrial_style — версія артыкула «Індустрыяльны стыль» на англійскай мове">індустрыяльнага стылю</span></a><span class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><span style="white-space:nowrap;"> <span style="display:inline-block; font-size:80%; position:relative;"><span style="font-size:117.6%; margin-left:-0.23em; position:relative; top:0.28em;"> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span><span class="link-be metadata" style="margin-left:-0.43em; position:absolute; left:0; z-index:1; margin-top:-0.35em;"><span style="visibility:hidden; margin-right:0.099em;"> (</span><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Industrial_style"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Індустрыяльны стыль (няма такой старонкі)">бел.</a></span></span></span></span></span>. </p><p>У <a href="/wiki/XX" class="mw-redirect" title="XX">XX</a> стагоддзі ў горадзе з’явіліся небаскробы: будынак <a href="/w/index.php?title=Lloyd%E2%80%99s_of_London&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lloyd’s of London (няма такой старонкі)">Lloyd’s of London</a> у <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Сіці (Лондан)">Сіці</a>, комплекс <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%92%D0%BE%D1%80%D1%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Канары Ворф (няма такой старонкі)">Канары Ворф</a> у <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Доклендс (няма такой старонкі)">Доклендс</a>, <a href="/wiki/One_Canada_Square" title="One Canada Square">One Canada Square</a> і <a href="/wiki/The_Shard" title="The Shard">The Shard</a> (самы высокі). У канцы мінулага — пачатку цяперашняга стагоддзя вядучым брытанскім архітэктарам стаў <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%A4%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Норман Фостэр">Норман Фостэр</a>, які пабудаваў у Лондане небаскроб SwissRe («<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1_%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%AD%D0%BA%D1%81" title="Небаскроб Мэры-Экс">Агурок</a>») і <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96-%D1%85%D0%BE%D0%BB,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сіці-хол, Лондан (няма такой старонкі)">Нью-сіці-хол</a>, будынак мэрыі. Таксама да знамянальных пабудоў можна аднесці <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D1%88-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Буш-хаус (няма такой старонкі)">Буш-хаус</a>, які будаваўся з 1923 па 1935 год, спраектаваны і пабудаваны амерыканцамі і амерыканскімі кампаніямі. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Традыцыі_і_цырымоніі"><span id=".D0.A2.D1.80.D0.B0.D0.B4.D1.8B.D1.86.D1.8B.D1.96_.D1.96_.D1.86.D1.8B.D1.80.D1.8B.D0.BC.D0.BE.D0.BD.D1.96.D1.96"></span>Традыцыі і цырымоніі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=40" title="Правіць раздзел: Традыцыі і цырымоніі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=40" title="Правіць зыходнік раздзела: Традыцыі і цырымоніі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Queens.guard.buck.palace.arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Queens.guard.buck.palace.arp.jpg/220px-Queens.guard.buck.palace.arp.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Queens.guard.buck.palace.arp.jpg/330px-Queens.guard.buck.palace.arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Queens.guard.buck.palace.arp.jpg/440px-Queens.guard.buck.palace.arp.jpg 2x" data-file-width="1977" data-file-height="1317" /></a><figcaption>Змена варты</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытанія</a> вядомая як краіна традыцый. Шматлікія з іх захаваліся з даўніх часоў, і лонданцы нязменна паважаюць іх. </p> <ul><li>Змена варты ў каралеўскага <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" class="mw-redirect" title="Букінгемскі палац">Букінгемскага палаца</a> з’яўляецца адной з самых вядомых і папулярных у турыстаў лонданскіх традыцый. Гэта цырымонія праходзіць штодня ў 11:30 з <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA" title="Красавік">красавіка</a> да <a href="/wiki/%D0%96%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Жнівень">жніўня</a>, у іншыя поры года — у той жа час, але праз дзень. Практычнай карысці ад змены варты, вядома, няма, але гэта традыцыя — адна з самых прыгожых у Лондане.</li> <li>Цырымонія ключоў — гэта 700-гадовы рытуал закрыцця <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэра</a>, якую выконвае яго галоўным вартавы роўна ў 21:50 кожны дзень.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Speakers_Corner_London.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Speakers_Corner_London.jpg/220px-Speakers_Corner_London.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Speakers_Corner_London.jpg/330px-Speakers_Corner_London.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Speakers_Corner_London.jpg/440px-Speakers_Corner_London.jpg 2x" data-file-width="1182" data-file-height="792" /></a><figcaption>Куток аратараў</figcaption></figure> <ul><li>Каралеўскія гарматныя салюты ажыцяўляюцца па асаблівым выпадкам, да якіх адносяцца дзень узыходжання каралевы на трон (<a href="/wiki/6_%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="6 лютага">6 лютага</a>), дзень нараджэння каралевы (<a href="/wiki/21_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="21 красавіка">21 красавіка</a>), дзень каранацыі (<a href="/wiki/2_%D1%87%D1%8D%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="2 чэрвеня">2 чэрвеня</a>), дзень нараджэння <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3_%D0%AD%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Герцаг Эдынбургскі">герцага Эдынбургскага</a> (<a href="/wiki/10_%D1%87%D1%8D%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="10 чэрвеня">10 чэрвеня</a>). Калі свята выпадае на <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8F" title="Нядзеля">нядзелю</a>, то салют здзяйсняецца на наступны дзень.</li> <li>Фестываль Тэмзы праходзіць у сярэдзіне верасня і складаецца з параднага паходневага шэсця, кірмашу, феерверку і канцэрту.</li> <li>Куток аратараў (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Англійская мова">англ.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="en">Speakers' corner</span>) знаходзіцца ў <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B9%D0%B4-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Гайд-парк">Гайд-парку</a>. Кожны жадаючы там можа забрацца на якое-небудзь узвышэнне і папрактыкавацца ў прамоўніцкім мастацтве на любую тэму. Цяпер гэта традыцыя ў заняпадзе — яна стала звычайнай турыстычнай славутасцю, а нешматлікіх выступоўцаў-аратараў амаль не чуваць з-за шуму машын на суседняй вуліцы Парк-лейн (выкарыстанне мікрафонаў у кутку аратараў забаронена традыцыяй).</li> <li>Акрамя <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Вялікдзень">Вялікадня</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B6%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Ражство">Ражства</a> і <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="Новы год">Новага года</a>, усе святы ў Англіі прыпадаюць строга на панядзелак. Новы год — <a href="/wiki/1_%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="1 студзеня">1 студзеня</a>, святкуецца ў сямейным асяроддзі з традыцыйным яблычным пірагом. Вялікдзень заўсёды адзначаецца ў красавіку, у каталіцкіх храмах у гэты дзень праводзяцца канцэрты арганнай музыкі. Велікодны панядзелак — у гэты дзень прынята віншаваць адзін аднаго з Вялікаднем, дарыць падарункі, дзецям на вуліцах даваць цукеркі і цацкі.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Спорт"><span id=".D0.A1.D0.BF.D0.BE.D1.80.D1.82"></span>Спорт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=41" title="Правіць раздзел: Спорт" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=41" title="Правіць зыходнік раздзела: Спорт"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG/220px-Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG/330px-Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG/440px-Trophy_presentation_Highbury_2004.JPG 2x" data-file-width="1241" data-file-height="827" /></a><figcaption>Футбольны клуб «Арсенал» — чэмпіён Англіі</figcaption></figure> <p>Лондан двойчы прымаў летнія Алімпійскія гульні (<a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1908" title="Летнія Алімпійскія гульні 1908">1908</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1948" title="Летнія Алімпійскія гульні 1948">1948</a>), і ў <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2012" title="Летнія Алімпійскія гульні 2012">2012 годзе</a> зробіць гэта ў трэці раз. Сталіца Вялікабрытаніі стане першым горадам свету, які прыняў тры Алімпіяды. </p><p>У самым папулярным у <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a> і свеце відзе <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82" title="Спорт">спорту</a> — <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB" title="Футбол">футболе</a> — лонданскія клубы дамагліся вялікіх поспехаў. Нягледзячы на тое, што традыцыйна наймацнейшымі камандамі <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Англія">Англіі</a> заўсёды былі «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%9B%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BF%D1%83%D0%BB" title="ФК Ліверпул">Ліверпул</a>» і «<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%87%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80_%D0%AE%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%8D%D0%B4" class="mw-redirect" title="Манчэстэр Юнайтэд">Манчэстэр Юнайтэд</a>», сталіца найбольш шырока — адразу шасцю клубамі — прадстаўлена ў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%8D%D0%BC%27%D0%B5%D1%80-%D0%BB%D1%96%D0%B3%D0%B0" class="mw-redirect" title="Англійская Прэм'ер-ліга">англійскай Прэм’ер-лізе</a>. Вось гэтыя каманды: «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="ФК Арсенал Лондан">Арсенал</a>», «<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%A5%D1%8D%D0%BC_%D0%AE%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%8D%D0%B4" class="mw-redirect" title="Вест Хэм Юнайтэд">Вест Хэм Юнайтэд</a>», «<a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%96%D0%BD%D0%B7_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BA_%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D1%80%D1%81" class="mw-redirect" title="Куінз Парк Рэйнджэрс">Куінз Парк Рэйнджэрс</a>», «<a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%82%D1%8D%D0%BD%D1%85%D1%8D%D0%BC_%D0%A5%D0%BE%D1%82%D1%81%D0%BF%D1%83%D1%80" class="mw-redirect" title="Тотэнхэм Хотспур">Тотэнхэм Хотспур</a>», «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%A4%D1%83%D0%BB%D1%85%D1%8D%D0%BC" title="ФК Фулхэм">Фулхэм</a>» і «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96" title="ФК Чэлсі">Чэлсі</a>». На гэты момант лонданскія клубы «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="ФК Арсенал Лондан">Арсенал</a>» і «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96" title="ФК Чэлсі">Чэлсі</a>» уваходзяць у лік наймацнейшых клубаў <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a> і свету. «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96" title="ФК Чэлсі">Чэлсі</a>» за апошнія гады тройчы выйграваў <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%8D%D0%BC%27%D0%B5%D1%80-%D0%BB%D1%96%D0%B3%D0%B0" class="mw-redirect" title="Англійская Прэм'ер-ліга">Прэм’ер-лігу</a>, а таксама выйграў Лігу чэмпіёнаў УЕФА ў 2012 годзе, а «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="ФК Арсенал Лондан">Арсенал</a>» 13 раз станавіўся чэмпіёнам Англіі і ўдзельнічаў у фінале розыгрышу <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%B3%D0%B0_%D1%87%D1%8D%D0%BC%D0%BF%D1%96%D1%91%D0%BD%D0%B0%D1%9E_%D0%A3%D0%95%D0%A4%D0%90" title="Ліга чэмпіёнаў УЕФА">Лігі чэмпіёнаў УЕФА</a> ў 2006 годзе. Чатырма клубамі Лондан прадстаўлены ў чэмпіянаце Англіі па <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B3%D0%B1%D1%96" title="Рэгбі">рэгбі</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Wembley_Stadium_closeup.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Wembley_Stadium_closeup.jpg/220px-Wembley_Stadium_closeup.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Wembley_Stadium_closeup.jpg/330px-Wembley_Stadium_closeup.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Wembley_Stadium_closeup.jpg/440px-Wembley_Stadium_closeup.jpg 2x" data-file-width="2319" data-file-height="1648" /></a><figcaption>Стадыён «Уэмблі»</figcaption></figure> <p>Найбуйнейшы стадыён горада — «<a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%91%D0%BD_%D0%A3%D1%8D%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D1%96" class="mw-redirect" title="Стадыён Уэмблі">Уэмблі</a>» — быў ізноў адкрыты ў маі 2007 года пасля доўгай рэканструкцыі. Першы матч на абноўленым стадыёне адбыўся 19 мая паміж камандамі «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%9A_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96" title="ФК Чэлсі">Чэлсі</a>» і «<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%87%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80_%D0%AE%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%8D%D0%B4" class="mw-redirect" title="Манчэстэр Юнайтэд">Манчэстэр Юнайтэд</a>». На «Уэмблі» праходзяць фіналы розыгрышаў <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BA_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96_%D0%BF%D0%B0_%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83" class="mw-redirect" title="Кубак Англіі па футболу">Кубка Англіі па футболу</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BA_%D0%B2%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кубак выкліку (няма такой старонкі)">Кубка выкліку</a> (буйнога нацыянальнага турніру па <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B3%D0%B1%D1%96" title="Рэгбі">рэгбі</a>). Таксама «Уэмблі» з’яўляецца хатнім стадыёнам <a href="/wiki/%D0%97%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96_%D0%BF%D0%B0_%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83" class="mw-redirect" title="Зборная Англіі па футболу">англійскай футбольнай зборнай</a>. Першы гол за нацыянальную <a href="/wiki/%D0%97%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96_%D0%BF%D0%B0_%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83" class="mw-redirect" title="Зборная Англіі па футболу">зборную Англіі</a> на новым стадыёне забіў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%A2%D1%8D%D1%80%D1%8B" title="Джон Тэры">Джон Тэры</a>, быўшы тады капітанам. Матчы ў крыкет праходзяць на стадыёнах «<a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%9E%D0%B2%D0%B0%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Оўвал (няма такой старонкі)">Оўвал</a>» і «<a href="/w/index.php?title=Lord%E2%80%99s_Cricket_Ground&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lord’s Cricket Ground (няма такой старонкі)">Лордс</a>» у раёне <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD%D1%81-%D0%92%D1%83%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сент-Джонс-Вуд (няма такой старонкі)">Сент-Джонс-Вуд</a>. </p><p>У Лондане, а дакладней, у яго прыгарадзе <a href="/wiki/%D0%A3%D1%96%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Уімблдан">Уімблдане</a>, штогод праходзіць аднайменны <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%BD%D1%96%D1%81" title="Тэніс">тэнісны</a> <a href="/wiki/%D0%A3%D1%96%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BD%D1%96%D1%80" title="Уімблданскі турнір">турнір</a>. Таксама ў Лондане праводзіцца знакаміты Лонданскі марафон. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="У_нумізматыцы"><span id=".D0.A3_.D0.BD.D1.83.D0.BC.D1.96.D0.B7.D0.BC.D0.B0.D1.82.D1.8B.D1.86.D1.8B"></span>У нумізматыцы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=42" title="Правіць раздзел: У нумізматыцы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=42" title="Правіць зыходнік раздзела: У нумізматыцы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>У 2010 годзе Каралеўскі манетны двор выпусціў манету вартасцю ў 1 фунт стэрлінгаў у гонар Лондана. Манета выпушчана як частка серыі з чатырох аднафунтовых манет, сярод якіх, таксама будуць манеты ў гонар гарадоў Ірландыі, Шатландыі і Уэльса<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гарады-пабрацімы"><span id=".D0.93.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.B4.D1.8B-.D0.BF.D0.B0.D0.B1.D1.80.D0.B0.D1.86.D1.96.D0.BC.D1.8B"></span>Гарады-пабрацімы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=43" title="Правіць раздзел: Гарады-пабрацімы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=43" title="Правіць зыходнік раздзела: Гарады-пабрацімы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Германія"><img alt="Германія" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Берлін">Берлін</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Германія">Германія</a><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="Кітай"><img alt="Кітай" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD" title="Пекін">Пекін</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Кітайская Народная Рэспубліка">Кітай</a> (<a href="/wiki/10_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="10 красавіка">10 красавіка</a> <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>)<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="Злучаныя Штаты Амерыкі"><img alt="Злучаныя Штаты Амерыкі" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E-%D0%81%D1%80%D0%BA" title="Нью-Ёрк">Нью-Ёрк</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="ЗША">ЗША</a><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Egypt.svg" class="mw-file-description" title="Егіпет"><img alt="Егіпет" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/22px-Flag_of_Egypt.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/33px-Flag_of_Egypt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/44px-Flag_of_Egypt.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%96%D1%80" title="Каір">Каір</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D1%96%D0%BF%D0%B5%D1%82" title="Егіпет">Егіпет</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Выдатныя_асобы"><span id=".D0.92.D1.8B.D0.B4.D0.B0.D1.82.D0.BD.D1.8B.D1.8F_.D0.B0.D1.81.D0.BE.D0.B1.D1.8B"></span>Выдатныя асобы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=44" title="Правіць раздзел: Выдатныя асобы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=44" title="Правіць зыходнік раздзела: Выдатныя асобы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%BB%D0%B0_%D0%90%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Айла Арлеанс">Айла Арлеанс</a> (1897—1962) — <a href="/wiki/%D0%AE%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82" title="Юрыст">юрыст</a> і <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%8D%D1%82" title="Паэт">паэт</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D1%8D%D1%84%D1%80%D1%8B_%D0%A7%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%80" title="Джэфры Чосер">Джэфры Чосер</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%9A._%D0%A7%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Гільберт К. Чэстэртан">Гільберт К. Чэстэртан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9F%D0%BE%D0%BF" class="mw-redirect" title="Аляксандр Поп">Аляксандр Поп</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D1%80%D0%B4%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%92%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%84" title="Вірджынія Вульф">Вірджынія Вульф</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B_%D0%A8%D1%8D%D0%BB%D1%96" title="Мэры Шэлі">Мэры Шэлі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D1%87%D1%8D%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%B9%D1%81" title="Рэйчэл Вайс">Рэйчэл Вайс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%BE%D0%BD%D1%8D%D0%BC_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Хелена Бонэм Картэр">Хелена Бонэм Картэр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B6_%D0%90%D1%80%D0%BB%D1%96%D1%81" title="Джордж Арліс">Джордж Арліс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%9C%D1%96%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Хелен Мірэн">Хелен Мірэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BD_%D0%91%D1%96%D1%80%D0%BA%D1%96%D0%BD" title="Джэйн Біркін">Джэйн Біркін</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%80" title="Алан Паркер">А. Паркер</a> (1944—) — брытанскі кінарэжысёр і сцэнарыст, старшыня Брытанскай рэжысёрскай гільдыі</li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%8D%D0%BB%D1%8C_(%D1%81%D0%BF%D1%8F%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B0)" title="Адэль (спявачка)">Адэль</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%94%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%8C" title="Кара Дэлевінь">Кара Дэлевінь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D1%8B_%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Джон Генры Ньюман">Джон Генры Ньюман</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гл._таксама"><span id=".D0.93.D0.BB._.D1.82.D0.B0.D0.BA.D1.81.D0.B0.D0.BC.D0.B0"></span>Гл. таксама</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=45" title="Правіць раздзел: Гл. таксама" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=45" title="Правіць зыходнік раздзела: Гл. таксама"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B7%D0%B0%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Лонданскі заапарк">Лонданскі заапарк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BD" title="Каралеўскі тэатр Ковент-Гардэн">Каралеўскі тэатр Ковент-Гардэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1_%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%AD%D0%BA%D1%81" title="Небаскроб Мэры-Экс">Небаскроб Мэры-Экс</a></li> <li><a href="/wiki/Spice_Girls" title="Spice Girls">Spice Girls</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%80%D0%B6%D0%B0" title="Лонданская каралеўская біржа">Лонданская каралеўская біржа</a></li></ul> <table class="graytable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <td width="20%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg/380px-London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg" decoding="async" width="380" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg/570px-London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg/760px-London_Thames_Sunset_panorama_-_Feb_2008.jpg 2x" data-file-width="13126" data-file-height="4876" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td width="10%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Houses.of.parliament.overall.arp.jpg/190px-Houses.of.parliament.overall.arp.jpg" decoding="async" width="190" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Houses.of.parliament.overall.arp.jpg/285px-Houses.of.parliament.overall.arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Houses.of.parliament.overall.arp.jpg/380px-Houses.of.parliament.overall.arp.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1351" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td width="20%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:London_2010_Tower_Bridge.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/London_2010_Tower_Bridge.jpg/190px-London_2010_Tower_Bridge.jpg" decoding="async" width="190" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/London_2010_Tower_Bridge.jpg/285px-London_2010_Tower_Bridge.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/London_2010_Tower_Bridge.jpg/380px-London_2010_Tower_Bridge.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="1800" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td align="center">Заход Сонца на Тэмзе </td> <td align="center">Краявід <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Вэстмінстэрскі палац">будынка Парламента</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Таўэрскі мост">Таўэрскі мост</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Заўвагі"><span id=".D0.97.D0.B0.D1.9E.D0.B2.D0.B0.D0.B3.D1.96"></span>Заўвагі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=46" title="Правіць раздзел: Заўвагі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=46" title="Правіць зыходнік раздзела: Заўвагі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-ReferenceA-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_4-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_4-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Асобны код існуе для кожнай акругі Лондана, тут прыводзіцца код Сіці</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Крыніцы"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.8B.D0.BD.D1.96.D1.86.D1.8B"></span>Крыніцы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=47" title="Правіць раздзел: Крыніцы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=47" title="Правіць зыходнік раздзела: Крыніцы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-_5c6acc3afe554350-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_5c6acc3afe554350_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archaeologydataservice.ac.uk/archives/view/no1poultry_molas_2007">http://archaeologydataservice.ac.uk/archives/view/no1poultry_molas_2007</a><span class="wef_low_priority_links"></span><div style="display:none"></div></span> </li> <li id="cite_note-_3aee87f1d1869b58-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_3aee87f1d1869b58_2-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-_3aee87f1d1869b58_2-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://it-ch.topographic-map.com/map-39bss8/Londra/?zoom=19&center=51.50719%2C0.01625&popup=51.50731%2C0.01621">https://it-ch.topographic-map.com/map-39bss8/Londra/?zoom=19&center=51.50719%2C0.01625&popup=51.50731%2C0.01621</a><span class="wef_low_priority_links"></span><div style="display:none"></div></span> </li> <li id="cite_note-_b02af432ef5c9bec-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_b02af432ef5c9bec_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nomisweb.co.uk/sources/census_2021/report?compare=E12000007">https://www.nomisweb.co.uk/sources/census_2021/report?compare=E12000007</a><span class="wef_low_priority_links"></span><div style="display:none"></div></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wyznacz.pl/odleglosci-drogowe">Адлегласці паміж гарадамі</a></span> </li> <li id="cite_note-Global_Financial_Centres_9-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Global_Financial_Centres_9_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zyen.com/GFCI/GFCI%209.pdf">Global Financial Centres 9</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>.  <a href="/w/index.php?title=Z/Yen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Z/Yen (няма такой старонкі)">Z/Yen</a> (2011). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/659S7mYxl?url=http://www.zyen.com/GFCI/GFCI%209.pdf">Архівавана</a> з першакрыніцы 2 лютага 2012.</small> <small>Праверана 26 ліпеня 2012.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-forbes.com-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-forbes.com_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4817788">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#2C882D;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}}</style><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.forbes.com/2008/07/15/economic-growth-gdp-biz-cx_jz_0715powercities.html">"<span class="cs1-kern-left"></span>"World's Most Economically Powerful Cities"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>Forbes</i>. 15 July 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5yo0LhcwS?url=http://www.forbes.com/2008/07/15/economic-growth-gdp-biz-cx_jz_0715powercities.html">Архівавана</a> з арыгінала 19 мая 2011<span class="reference-accessdate">. Праверана <span class="nowrap">3 October</span> 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Forbes&rft.atitle=%22World%27s+Most+Economically+Powerful+Cities%22.&rft.date=2008-07-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.forbes.com%2F2008%2F07%2F15%2Feconomic-growth-gdp-biz-cx_jz_0715powercities.html&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Mastercard-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mastercard_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mastercard.com/us/company/en/insights/pdfs/2008/MCWW_WCoC-Report_2008.pdf">Worldwide Centres of Commerce Index 2008</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>.  Mastercard. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/659S8JjCs?url=http://www.mastercard.com/us/company/en/insights/pdfs/2008/MCWW_WCoC-Report_2008.pdf">Архівавана</a> з першакрыніцы 2 лютага 2012.</small> <small>Праверана 26 ліпеня 2012.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-Global_city_GDP_rankings_2008-2025-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Global_city_GDP_rankings_2008-2025_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ukmediacentre.pwc.com/Media-Library/Global-city-GDP-rankings-2008-2025-61a.aspx">Global city GDP rankings 2008–2025</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>.  PricewaterhouseCoopers. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5yo0M2ast?url=http://www.ukmediacentre.pwc.com/Media-Library/Global-city-GDP-rankings-2008-2025-61a.aspx">Архівавана</a> з першакрыніцы 19 мая 2011.</small> <small>Праверана 16 November 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-london_001-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-london_001_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.museumoflondon.org.uk/English/EventsExhibitions/Permanent/RomanLondon.htm">Roman</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>.  The <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Музей Лондана">Museum of London</a>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060709214651/http://www.museumoflondon.org.uk/English/EventsExhibitions/Permanent/RomanLondon.htm">Архівавана</a> з першакрыніцы 9 ліпеня 2006.</small> <small>Праверана 7 чэрвеня 2008.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-nazv-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-nazv_11-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-nazv_11-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://geosfera.info/evropa/velikobritaniya/40-london-finansovyj-centr-evropy.html">http://geosfera.info/evropa/velikobritaniya/40-london-finansovyj-centr-evropy.html</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120629111843/http://geosfera.info/evropa/velikobritaniya/40-london-finansovyj-centr-evropy.html">Архівавана</a> 29 чэрвеня 2012.</span></small> Лондан — Фінансавы цэнтр Еўропы</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top-mir.ru/strany/evropa/velikobritanija/london.html">Лондон - столица Великобритании</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>.  ТОП Туризм,Отдых,Путешествия. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616Jau7zs?url=http://www.top-mir.ru/strany/evropa/velikobritanija/london.html">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 1 жніўня 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://planeta-imen.narod.ru/toponim/eurmaincity.html">http://planeta-imen.narod.ru/toponim/eurmaincity.html</a> НАЗВАНИЯ СТОЛИЦ ЕВРОПЕЙСКИХ ГОСУДАРСТВ</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://chr.org.uk/legends.htm">Legends of London’s Origins</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://planetashkol.ru/articles/4409/">http://planetashkol.ru/articles/4409/</a> Злучанае Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі</span> </li> <li id="cite_note-narost-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-narost_16-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-narost_16-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.privet-london.ru/150/info.html">http://www.privet-london.ru/150/info.html</a> Гід па Лондане</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thisismoney.co.uk/money/markets/article-1716751/City-of-London-still-tops-finance-league.html">City of London still tops finance league</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>.  This is Money (25 сакавіка 2011). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/67yAaNJwK?url=http://www.thisismoney.co.uk/money/markets/article-1716751/City-of-London-still-tops-finance-league.html">Архівавана</a> з першакрыніцы 27 мая 2012.</small> <small>Праверана 30 кастрычніка 2011.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-roman-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-roman_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite id="CITEREFPerring1991" class="citation book cs1">Perring, Dominic (1991). <i>Roman London</i>. London: Routledge. p. 1. <a href="/wiki/ISBN_(%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8B%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80)" class="mw-redirect" title="ISBN (ідэнтыфікатар)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/0203231333" title="Адмысловае:BookSources/0203231333"><bdi>0203231333</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Roman+London&rft.place=London&rft.pages=1&rft.pub=Routledge&rft.date=1991&rft.isbn=0203231333&rft.aulast=Perring&rft.aufirst=Dominic&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.tartaria.ru/dikobr74.html">http://www.tartaria.ru/dikobr74.html</a> Тартария. Ру — родовые поместья и родовые поселения</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.istorya.ru/book/womenofrome/22.php">http://www.istorya.ru/book/womenofrome/22.php</a> Жанчыны ў гісторыі Рыма. Баўдзіка</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;">Тацыт. Аналы. Кніга XIV</span></span> </li> <li id="cite_note-lonstol-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-lonstol_22-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-lonstol_22-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.russianvoyage.ru/index.php/velikob/2010-08-22-16-09-50/6244-2010-08-22-16-03-30">http://www.russianvoyage.ru/index.php/velikob/2010-08-22-16-09-50/6244-2010-08-22-16-03-30</a><span class="ref-info" style="margin-left:0.2em">(недаступная спасылка)</span> ЛОНДОН</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;">Трыз, Джэфры — «Лондан. Кароткая гісторыя»</span></span> </li> <li id="cite_note-B-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-B_24-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-B_24-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-B_24-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Новы энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Ефрона</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00082/36900.htm?text=%D0%A3%D0%BE%D1%82%20%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D1%80&stpar3=1.1">Вялікая савецкая энцыклапедыя</a><span class="ref-info" style="margin-left:0.2em">(недаступная спасылка)</span></span> </li> <li id="cite_note-A-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-A_26-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-A_26-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Пеўснер, Нікалаус — «Лондан. Сіці і Вэстмінстэр»</span> </li> <li id="cite_note-D-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-D_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Романюк С. К. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nkj.ru/archive/articles/3167/">«Русский» Лондон</a>//Наука и жизнь. № 7, 2003.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Хронікі Лондана Сэмюэла Піпса</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.russianculture.ru/brit/brit11.htm">http://www.russianculture.ru/brit/brit11.htm</a></span> Руска-брытанскія культурныя сувязі ў XVIII стагоддзі. Пачатак стагоддзя. Падарожжа Пятра I</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Павлов К. А. Международные ярмарки и выставки. М., 1962, с. 12-13.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stel.ru/museum/lenin_rsdlp_rus.htm">II съезд РСДРП 1903</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616JeCWJh?url=http://www.stel.ru/museum/lenin_rsdlp_rus.htm">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 4 кастрычніка 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nivestnik.ru/2002_2/11.shtml">Новый исторический вестник</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616Jenucw?url=http://www.nivestnik.ru/2002_2/11.shtml">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 4 кастрычніка 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://myweb.tiscali.co.uk/homefront/arp/arp4.html">Air Raid Precautions - The Blitz</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span><span class="hidden-ref" style="display:none"></span>.  Peter N. Risbey. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616Jg3cSc?url=http://myweb.tiscali.co.uk/homefront/arp/arp4.html">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 22 жніўня 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/2545747.stm">Historic smog death toll rises</a> — BBC</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://for-ua.com/incident/2006/04/06/161636.html">http://for-ua.com/incident/2006/04/06/161636.html</a> Брытанія рыхтуецца да патопу</span> </span></li> <li id="cite_note-london_039-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-london_039_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/london/content/articles/2005/08/15/charingcross_feature.shtml"><i>London — Features — Where is the Centre of London?</i></a>, <a href="/wiki/British_Broadcasting_Corporation" class="mw-redirect" title="British Broadcasting Corporation">British Broadcasting Corporation</a><span class="reference-accessdate">, Праверана <span class="nowrap">2008-06-06</span></span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=London+%E2%80%94+Features+%E2%80%94+Where+is+the+Centre+of+London%3F&rft.pub=British+Broadcasting+Corporation&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Flondon%2Fcontent%2Farticles%2F2005%2F08%2F15%2Fcharingcross_feature.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-AverageWeatherLondon-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-AverageWeatherLondon_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/results.shtml?tt=TT003790"><i>Average Conditions, London, United Kingdom</i></a>, <a href="/wiki/British_Broadcasting_Corporation" class="mw-redirect" title="British Broadcasting Corporation">British Broadcasting Corporation</a><span class="reference-accessdate">, Праверана <span class="nowrap">2010-09-30</span></span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Average+Conditions%2C+London%2C+United+Kingdom&rft.pub=British+Broadcasting+Corporation&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fweather%2Fworld%2Fcity_guides%2Fresults.shtml%3Ftt%3DTT003790&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;">Крыніца даных пра клімат — <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.svali.ru/climat/100000/3772/index.htm">http://www.svali.ru/climat/100000/3772/index.htm</a></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/environment/2011/sep/07/london-worst-european-cities-air-pollution">London ranks among worst European cities for air pollution</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>.  // guardian.co.uk (7 верасня 2011). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6BOkhuKh5?url=http://www.guardian.co.uk/environment/2011/sep/07/london-worst-european-cities-air-pollution">Архівавана</a> з першакрыніцы 14 кастрычніка 2012.</small> <small>Праверана 12 кастрычніка 2012.</small></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Адміністрацыя Вялікага Лондана.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.london.gov.uk/sites/default/files/MAQS%20Executive%20Summary%20FINAL.pdf">Clearing the air. Executive Summary</a>. — The Mayor’s Air Quality Strategy. — Лондан, 2010. — С. 1—2, 4. <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121012131937/http://www.london.gov.uk/sites/default/files/MAQS%20Executive%20Summary%20FINAL.pdf">Архівавана</a> 12 кастрычніка 2012.</span></small></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Адміністрацыя Вялікага Лондана.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://legacy.london.gov.uk/gla/publications/environment/soereport/full-report.pdf">Greener London</a>. — The Mayor’s State Of Environment Report For London. — Лондан, 2007. — С. 14.</span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Адміністрацыя Вялікага Лондана.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.london.gov.uk/documents/SOE-2011-report.pdf">London's Environment Revealed</a>. — Даклад пра стан навакольнага асяроддзя Лондана. — Лондан, 2011. — С. 7—9, 52. — 86 с. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/9781847814494" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-84781-449-4</a>. <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121006221819/http://data.london.gov.uk/documents/SOE-2011-report.pdf">Архівавана</a> 6 кастрычніка 2012.</span></small></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">(1994) <i>Collins English Dictionary</i>, Collins Education plc.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Oxford English Reference Dictionary</i>, Oxford English.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pravo.ru/interpravo/news/view/18795/">У Вялікабрытаніі прайшла цырымонія адкрыцця будынка Вярхоўнага суда.</a> <a href="/w/index.php?title=The_Associated_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Associated Press (няма такой старонкі)">The Associated Press</a> </span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;">«Месца Лондана ў эканоміцы Вялікабрытаніі», — Оксфардскі ўніверсітэт, 2005</span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Times#The_Times_today">Артыкул пра Times у англійскім раздзеле Wikipedia</a></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.personneltoday.com/Articles/2005/02/15/27958/London+is+the+HR+centre+of+opportunity+in+the+UK.htm">London is the HR centre of opportunity in the UK</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span><span class="hidden-ref" style="display:none"></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>.  Personneltoday. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616JgZpgb?url=http://www.personneltoday.com/articles/2005/02/15/27958/london-is-the-hr-centre-of-opportunity-in-the-uk.html">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 22 жніўня 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.travel.ru/news/2008/08/05/125606.html">http://www.travel.ru/news/2008/08/05/125606.html</a> Усё менш турыстаў едзе ў Лондан</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.posetili.ru/index.php?cur=region&id=145">http://www.posetili.ru/index.php?cur=region&id=145</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110914101942/http://www.posetili.ru/index.php?cur=region&id=145">Архівавана</a> 14 верасня 2011.</span></small> </span>Вялікабрытанія " Лондан</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://blozek.ru/2010/07/01/parizh-ustupil-londonu-v-populyarnosti-nadolgo-li.html">http://blozek.ru/2010/07/01/parizh-ustupil-londonu-v-populyarnosti-nadolgo-li.html</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120111061148/http://blozek.ru/2010/07/01/parizh-ustupil-londonu-v-populyarnosti-nadolgo-li.html">Архівавана</a> 11 студзеня 2012.</span></small> </span>Парыж саступіў Лондану ў папулярнасці- ці надоўга</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;">Штогадовая справаздача адміністрацыі лонданскага порта</span></span> </li> <li id="cite_note-Лондан-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Лондан_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.longrad.com/news/2012/01/22/london-v-razreze">http://www.longrad.com/news/2012/01/22/london-v-razreze</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150711063230/http://www.longrad.com/news/2012/01/22/london-v-razreze/">Архівавана</a> 11 ліпеня 2015.</span></small> Лонград | Лондан у Разрэзе</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadTableView.do;jsessionid=Cl2BQyHLxP1CGht1HxbcphTT4mmLnWx20lhTrTBYJ9LGqS2BSYym!1836994905!1349699531075?a=7&b=276743&c=london&d=13&e=13&g=325264&i=1001x1003x1004&m=0&r=1&s=1349699531075&enc=1&dsFamilyId=1812&nsjs=&nsck=&nssvg=false&nswid=1599">???</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>.  ??? (18 мая 2011). — Адзнака колькасці пастаяннага насельніцтва па этнічных групах (у працэнтах). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6BOkon4bM?url=http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadTableView.do;jsessionid=Cl2BQyHLxP1CGht1HxbcphTT4mmLnWx20lhTrTBYJ9LGqS2BSYym!1836994905!1349699531075?a=7">Архівавана</a> з першакрыніцы 14 кастрычніка 2012.</small> <small>Праверана 2012-10-8.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-C-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-C_55-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-C_55-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">«Лондан: усе расы, колеры, народы і рэлігіі свету» — Guardian ад 21 студзеня 2005</span> </li> <li id="cite_note-2007_ethnicity-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2007_ethnicity_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5yo0zAWsM?url=http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadTableView.do?a=7"><i>Neighbourhood Statistics</i></a>, Neighbourhood Statistics, Архівавана з <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadTableView.do?a=7&b=276743&c=london&d=13&e=13&g=325264&i=1001x1003x1004&m=0&r=1&s=1280577856710&enc=1&dsFamilyId=1812">арыгінала</a> 19 мая 2011<span class="reference-accessdate">, Праверана <span class="nowrap">2010-07-31</span></span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Neighbourhood+Statistics&rft.pub=Neighbourhood+Statistics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.neighbourhood.statistics.gov.uk%2Fdissemination%2FLeadTableView.do%3Fa%3D7%26b%3D276743%26c%3Dlondon%26d%3D13%26e%3D13%26g%3D325264%26i%3D1001x1003x1004%26m%3D0%26r%3D1%26s%3D1280577856710%26enc%3D1%26dsFamilyId%3D1812&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-london_093-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-london_093_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081204105439/http://www.londoncouncils.gov.uk/media/pressreleases/2008Jantodate/PressReleaseLondonsblackandminoritycommunitieshelpedtohaveagreatervoicebyLondonCou.htm">London’s black and minority communities helped to have a greater voice</a>. londoncouncils.gov.uk</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zbsb.org/node/9879">zbsb.org</a><span class="ref-info" style="margin-left:0.2em">(недаступная спасылка)</span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/russian/uk/2010/07/100730_london_bike_hire.shtml">Лондон запустил городскую систему «велосипед напрокат»</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="рускай мовай">(руск.)</span><span class="hidden-ref" style="display:none"></span>.  BBC Русская служба (30 ліпеня 2010). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616Ji6phr?url=http://www.bbc.co.uk/russian/uk/2010/07/100730_london_bike_hire.shtml">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 4 кастрычніка 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="ru"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jazztour.ru/united_kingdom/england/london/info/transport/">Транспартная сістэма Лондана</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="рускай мовай">(руск.)</span><span class="hidden-ref" style="display:none"></span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616JjB2f0?url=http://www.jazztour.ru/united_kingdom/england/london/info/transport/">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 22 жніўня 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.prometro.ru/kartalondon.html">http://www.prometro.ru/kartalondon.html</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120817004350/http://www.prometro.ru/kartalondon.html">Архівавана</a> 17 жніўня 2012.</span></small></span> Лонданскі метрапалітэн</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.tfl.gov.uk/dlr/">http://www.tfl.gov.uk/dlr/</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041217090102/http://www.tfl.gov.uk/dlr/">Архівавана</a> 17 снежня 2004.</span></small></span> Docklands Light Railway</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.tfl.gov.uk/trams/">http://www.tfl.gov.uk/trams/</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060519144311/http://www.tfl.gov.uk/trams/">Архівавана</a> 19 мая 2006.</span></small> London Trams</span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.thisislocallondon.co.uk/news/topstories/503788.majority_support_for_west_london_tram_poll">http://www.thisislocallondon.co.uk/news/topstories/503788.majority_support_for_west_london_tram_poll</a> Большасць падтрымалі будаўніцтва West London Tram</span> </span></li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/london/6929064.stm">http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/london/6929064.stm</a> План развіцця West London Tram адкладзены</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20110928025758/http://www.tfl.gov.uk/corporate/projectsandschemes/2043.aspx">http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20110928025758/http://www.tfl.gov.uk/corporate/projectsandschemes/2043.aspx</a> Праект Cross River Tram спынены</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.tfl.gov.uk/tfl/press-centre/metro/article.asp?id=1012">http://www.tfl.gov.uk/tfl/press-centre/metro/article.asp?id=1012</a></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://auto.lenta.ru/news/2007/08/07/tax/">Auto.lenta.ru: Автожизнь: Уезд у цэнтр Лондана падаражэе ў тры разу</a></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.heathrowairport.com/portal/site/heathrow/menuitem.888f49c6cf8f83feac81cb109328c1a0/?lang_code=ru">Інфармацыя пра Хітрау на афіцыйным сайце аэрапорта</a></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://riarealty.ru/news_infrastructure/20120119/397103368.html">РІА Навіны: У Лондане можа быць пабудаваны яшчэ адзін аэрапорт за $77 млрд</a></span> </li> <li id="cite_note-zdravo-71"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-zdravo_71-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-zdravo_71-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://news.bbc.co.uk/hi/russian/talking_point/newsid_7486000/7486911.stm">http://news.bbc.co.uk/hi/russian/talking_point/newsid_7486000/7486911.stm</a> Бі-бі-сі | Ваша меркаванне | 60 гадоў NHS: вачамі відавочцаў</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size: 90 %;"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.londonhigher.ac.uk/helondon.html">http://www.londonhigher.ac.uk/helondon.html</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120128113743/http://www.londonhigher.ac.uk/helondon.html">Архівавана</a> 28 студзеня 2012.</span></small></span> About London’s HE</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.london.ac.uk/aboutus">http://www.london.ac.uk/aboutus</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170126204859/http://www.london.ac.uk/aboutus">Архівавана</a> 26 студзеня 2017.</span></small> University of London: About Us</span> </li> <li id="cite_note-cgt-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cgt_74-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Christopher Innes, 'West End' in <i>The Cambridge Guide to Theatre</i> (Cambridge: Cambridge University Press, 1998), pp.1194-1195, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/0521434378" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-43437-8</a></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://drevo-info.ru/articles/4363.html">http://drevo-info.ru/articles/4363.html</a> Лонданскі ўспенскі сабор</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://drevo-info.ru/news/6260.html">http://drevo-info.ru/news/6260.html</a> Апісанне храма</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.fashiontime.ru/news/977.html">http://www.fashiontime.ru/news/977.html</a> Неделя Высокой Моды в Лондоне (London Fashion Week): цель — российский потребитель</span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite id="CITEREFCescinskyGribble1922" class="citation journal cs1">Cescinsky, Herbert; Gribble, Ernest R. (February 1922). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/861585">"Westminster Hall and Its Roof"</a>. <i>The Burlington Magazine for Connoisseurs</i>. <b>40</b> (227): 76–84<span class="reference-accessdate">. Праверана <span class="nowrap">2010-09-28</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Burlington+Magazine+for+Connoisseurs&rft.atitle=Westminster+Hall+and+Its+Roof&rft.volume=40&rft.issue=227&rft.pages=76-84&rft.date=1922-02&rft.aulast=Cescinsky&rft.aufirst=Herbert&rft.au=Gribble%2C+Ernest+R.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fpss%2F861585&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kew.org/ksheets/pdfs/k16kewhistory.pdf">Royal Botanic Gardens, Kew: History and Heritage: World Heritage Site</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080829192523/http://www.kew.org/ksheets/pdfs/k16kewhistory.pdf">Архівавана</a> 29 жніўня 2008.</span></small></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.highgate-cemetery.org/index.php/history">Кароткая гісторыя Хайгейцкіх могілак</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/616JkId9X?url=http://www.highgate-cemetery.org/index.php/history">Архівавана</a> з першакрыніцы 21 жніўня 2011.</small> <small>Праверана 6 кастрычніка 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.museum-of-money.org/world_news/2009.12.21/">Музей грошай >> Тэматычныя навіны</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>. <small>Праверана 4 кастрычніка 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.de.html">Städtepartnerschaften</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100908235902/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.de.html">Архівавана</a> 8 верасня 2010.</span></small> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нямецкай мовай">(ням.)</span></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gov.cn/misc/2006-04/10/content_250542.htm">Beijing, London establish sister city ties</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span><span class="hidden-ref" style="display:none"></span><span class="ref-info">(недаступная спасылка)</span>.  Gov.cn (10 красавіка 2006). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5yoKM2Hdx?url=http://www.gov.cn/misc/2006-04/10/content_250542.htm">Архівавана</a> з першакрыніцы 20 мая 2011.</small> <small>Праверана 23 мая 2010.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Barfield, M</i>. <span style="" lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.london.gov.uk/mayor/international/city_partnerships/docs/new_york_partnership_agreement.pdf">The New York City-London sister city partnership</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span><span class="hidden-ref" style="display:none"></span> (PDF).  Greater London Authority (1 сакавіка 2001). <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5mxnSYQPt?url=http://www.london.gov.uk/mayor/international/city_partnerships/docs/new_york_partnership_agreement.pdf">Архівавана</a> з першакрыніцы 22 студзеня 2010.</small> <small>Праверана 26 кастрычніка 2009.</small></span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=48" title="Правіць раздзел: Літаратура" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=48" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Акройд, Питер — «Лондон. Биография»; Москва, 2005</li> <li>Мортон, Генри В. — «Лондон. Красота и величие столицы мира»; 2006</li> <li>Цзян И — «Молчаливый странник в Лондоне»; Москва, 2005</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite id="CITEREFAckroyd2001" class="citation book cs1">Ackroyd, Peter (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/londonbiography0000ackr"><i>London: The Biography</i></a>. London: Vintage. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/londonbiography0000ackr/page/n880">880</a>. <a href="/wiki/ISBN_(%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8B%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80)" class="mw-redirect" title="ISBN (ідэнтыфікатар)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/978-0-09-942258-7" title="Адмысловае:BookSources/978-0-09-942258-7"><bdi>978-0-09-942258-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=London%3A+The+Biography&rft.place=London&rft.pages=880&rft.pub=Vintage&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-09-942258-7&rft.aulast=Ackroyd&rft.aufirst=Peter&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flondonbiography0000ackr&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4817788"><cite id="CITEREFMills2001" class="citation book cs1">Mills, David (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dictionaryoflond0000mill"><i>Dictionary of London Place Names</i></a>. Oxford Paperbacks. <a href="/wiki/ISBN_(%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8B%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80)" class="mw-redirect" title="ISBN (ідэнтыфікатар)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/978-0-19-280106-7" title="Адмысловае:BookSources/978-0-19-280106-7"><bdi>978-0-19-280106-7</bdi></a>. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8B%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (ідэнтыфікатар) (няма такой старонкі)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/45406491">45406491</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionary+of+London+Place+Names&rft.pub=Oxford+Paperbacks&rft.date=2001&rft_id=info%3Aoclcnum%2F45406491&rft.isbn=978-0-19-280106-7&rft.aulast=Mills&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdictionaryoflond0000mill&rfr_id=info%3Asid%2Fbe.wikipedia.org%3A%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" class="Z3988"></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Спасылкі"><span id=".D0.A1.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=49" title="Правіць раздзел: Спасылкі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=49" title="Правіць зыходнік раздзела: Спасылкі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Лагатып Вікісховішча"><img alt="Лагатып Вікісховішча" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> На <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Вікісховішча">Вікісховішчы</a> ёсць медыяфайлы па тэме <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:London" class="extiw" title="commons:Category:London">Лондан</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.london.gov.uk">Афіцыйны сайт горада</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/london/">Хатняя старонка Лондана на сайце Бі-Бі-Сі</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120801063630/www.guardian.co.uk/graphic/0,5812,1395103,00.html">Карта нацыянальнасцей Лондана</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050123033531/http://www.guardian.co.uk/graphic/0,5812,1395106,00.html">Карта рэлігій Лондана</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tfl.gov.uk">Афіцыйны сайт муніцыпальнай арганізацыі «Транспарт для Лондана»</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thetube.com">Афіцыйны сайт лонданскага метро</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Placemark-globe.svg" class="mw-file-description" title="спасылка на KML"><img alt="спасылка на KML" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Placemark-globe.svg/15px-Placemark-globe.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Placemark-globe.svg/23px-Placemark-globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Placemark-globe.svg/30px-Placemark-globe.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><span class="GoogleEarthPlacemark">  Лондан у часе (анімацыя) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://maps.google.com/?q=http://googis.info/load/0-0-0-724-20">Google Maps</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://googis.info/load/0-0-0-724-20">KMZ</a></span> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трохмерная графіка (няма такой старонкі)">3D</a> мадэль — выява <a href="/w/index.php?title=KMZ&action=edit&redlink=1" class="new" title="KMZ (няма такой старонкі)">KMZ</a> для <a href="/wiki/Google_Earth" title="Google Earth">Google Earth</a>)</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4785216">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Сталіцы_Еўропы" data-name="Сталіцы Еўропы" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B_%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Сталіцы_Еўропы" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Сталіца">Сталіцы</a> <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Сталіцы краін-членаў <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%90%D0%B1%E2%80%99%D1%8F%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B9" title="Арганізацыя Аб’яднаных Нацый">ААН</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Амстэрдам">Амстэрдам</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%B0-%D0%BB%D0%B0-%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%8F" title="Андора-ла-Велья">Андора-ла-Велья</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Анкара">Анкара</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Астана">Астана</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Афіны">Афіны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%83" title="Баку">Баку</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Берлін">Берлін</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Берн">Берн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Браціслава">Браціслава</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Брусель">Брусель</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D1%88%D1%82" title="Будапешт">Будапешт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%82" title="Бухарэст">Бухарэст</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%8F%D0%BB%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Бялград">Бялград</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%86" title="Вадуц">Вадуц</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Валета">Валета</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Варшава">Варшава</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Ватыкан">Ватыкан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вена">Вена</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8E%D1%81" title="Вільнюс">Вільнюс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Дублін">Дублін</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ерэван">Ерэван</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B1" title="Заграб">Заграб</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD" title="Капенгаген">Капенгаген</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B5%D1%9E" title="Кіеў">Кіеў</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%88%D1%8B%D0%BD%D1%91%D1%9E" title="Кішынёў">Кішынёў</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD" title="Лісабон">Лісабон</a></li> <li><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Добры артыкул"><img alt="✰" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/13px-Blue_star_unboxed.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/20px-Blue_star_unboxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/26px-Blue_star_unboxed.svg.png 2x" data-file-width="13" data-file-height="13" /></a></span> <a class="mw-selflink selflink">Лондан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B1%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B0" title="Любляна">Любляна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3_(%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4)" title="Люксембург (горад)">Люксембург</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D1%8B%D0%B4" title="Мадрыд">Мадрыд</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%B0_(%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4)" title="Манака (горад)">Манака</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Масква</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Мінск">Мінск</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Нікасія">Нікасія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BB%D0%B0" title="Осла">Осла</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Парыж">Парыж</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Прага">Прага</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%B3%D0%B0" title="Рыга">Рыга</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Рым">Рым</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BA%E2%80%99%D1%8F%D0%B2%D1%96%D0%BA" title="Рэйк’явік">Рэйк’явік</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_(%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4)" title="Сан-Марына (горад)">Сан-Марына</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0" title="Сараева">Сараева</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%8F" title="Сафія">Сафія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%E2%80%99%D0%B5" title="Скоп’е">Скоп’е</a></li> <li><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Добры артыкул"><img alt="✰" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/13px-Blue_star_unboxed.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/20px-Blue_star_unboxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/26px-Blue_star_unboxed.svg.png 2x" data-file-width="13" data-file-height="13" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BC" title="Стакгольм">Стакгольм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Талін">Талін</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96" title="Тбілісі">Тбілісі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Тырана">Тырана</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Хельсінкі">Хельсінкі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D1%8D%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%8D" title="Цэтынэ">Цэтынэ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Сталіцы іншых тэрыторый</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Ватыкан">Ватыкан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%96%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Гібралтар">Гібралтар</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81_(%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%9E_%D0%9C%D1%8D%D0%BD)" title="Дуглас (востраў Мэн)">Дуглас</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BF%D1%96%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%96" title="Епіскопі">Епіскопі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%B9%D1%96%D1%80" title="Лонгйір">Лонгйір</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Мальтыйскі палац">Мальтыйскі палац</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Марыянхаміна">Марыянхаміна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%9F%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%80-%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82" title="Сент-Пітэр-Порт">Сент-Пітэр-Порт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%B5%D1%80" title="Сент-Хеліер">Сент-Хеліер</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D1%81%D1%85%D0%B0%D1%9E%D0%BD" title="Торсхаўн">Торсхаўн</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Сталіцы непрызнаных<br />і часткова прызнаных дзяржаў</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA" title="Данецк">Данецк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Луганск">Луганск</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%86%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Прышціна">Прышціна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D1%96%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Ціраспаль">Ціраспаль</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Сталіцы_летніх_Алімпійскіх_гульняў" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div id="Сталіцы_летніх_Алімпійскіх_гульняў" style="font-size:114%;margin:0 5em">Сталіцы <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96" title="Летнія Алімпійскія гульні">летніх Алімпійскіх гульняў</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0px 7px 0px 0px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Olympic_rings_without_rims.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Olympic_rings_without_rims.svg/80px-Olympic_rings_without_rims.svg.png" decoding="async" width="80" height="37" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Olympic_rings_without_rims.svg/120px-Olympic_rings_without_rims.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Olympic_rings_without_rims.svg/160px-Olympic_rings_without_rims.svg.png 2x" data-file-width="342" data-file-height="158" /></a></span></div></td><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div class="NavContent"> <ul><li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1896" title="Летнія Алімпійскія гульні 1896">1896</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Афіны">Афіны</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1900" title="Летнія Алімпійскія гульні 1900">1900</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Парыж">Парыж</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1904" title="Летнія Алімпійскія гульні 1904">1904</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%9B%D1%83%D1%96%D1%81" title="Сент-Луіс">Сент-Луіс</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1908" title="Летнія Алімпійскія гульні 1908">1908</a>:</b> <a class="mw-selflink selflink">Лондан</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1912" title="Летнія Алімпійскія гульні 1912">1912</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BC" title="Стакгольм">Стакгольм</a></li> <li><b>1916:</b> <i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Берлін">Берлін</a></i></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1920" title="Летнія Алімпійскія гульні 1920">1920</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BF%D0%B5%D0%BD" title="Антверпен">Антверпен</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1924" title="Летнія Алімпійскія гульні 1924">1924</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Парыж">Парыж</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1928" title="Летнія Алімпійскія гульні 1928">1928</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Амстэрдам">Амстэрдам</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1932" title="Летнія Алімпійскія гульні 1932">1932</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D1%81-%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D1%81" title="Лос-Анджэлес">Лос-Анджэлес</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1936" title="Летнія Алімпійскія гульні 1936">1936</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Берлін">Берлін</a></li> <li><b>1940:</b> <i><a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D1%96%D0%B0" title="Токіа">Токіа</a></i></li> <li><b>1944:</b> <i><a class="mw-selflink selflink">Лондан</a></i></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1948" title="Летнія Алімпійскія гульні 1948">1948</a>:</b> <a class="mw-selflink selflink">Лондан</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1952" title="Летнія Алімпійскія гульні 1952">1952</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Хельсінкі">Хельсінкі</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1956" title="Летнія Алімпійскія гульні 1956">1956</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%BD" title="Мельбурн">Мельбурн</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1960" title="Летнія Алімпійскія гульні 1960">1960</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Рым">Рым</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1964" title="Летнія Алімпійскія гульні 1964">1964</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D1%96%D0%B0" title="Токіа">Токіа</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1968" title="Летнія Алімпійскія гульні 1968">1968</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%85%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Мехіка">Мехіка</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1972" title="Летнія Алімпійскія гульні 1972">1972</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%85%D0%B5%D0%BD" title="Мюнхен">Мюнхен</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1976" title="Летнія Алімпійскія гульні 1976">1976</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%80%D1%8D%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Манрэаль">Манрэаль</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1980" title="Летнія Алімпійскія гульні 1980">1980</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Масква">Масква</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1984" title="Летнія Алімпійскія гульні 1984">1984</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D1%81-%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D1%81" title="Лос-Анджэлес">Лос-Анджэлес</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1988" title="Летнія Алімпійскія гульні 1988">1988</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%83%D0%BB" title="Сеул">Сеул</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1992" title="Летнія Алімпійскія гульні 1992">1992</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Барселона">Барселона</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_1996" title="Летнія Алімпійскія гульні 1996">1996</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0" title="Атланта">Атланта</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2000" title="Летнія Алімпійскія гульні 2000">2000</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Сідней">Сідней</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2004" title="Летнія Алімпійскія гульні 2004">2004</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Афіны">Афіны</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2008" title="Летнія Алімпійскія гульні 2008">2008</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD" title="Пекін">Пекін</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2012" title="Летнія Алімпійскія гульні 2012">2012</a>:</b> <a class="mw-selflink selflink">Лондан</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2016" title="Летнія Алімпійскія гульні 2016">2016</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%B0-%D0%B4%D1%8D-%D0%96%D0%B0%D0%BD%D1%8D%D0%B9%D1%80%D0%B0" title="Рыа-дэ-Жанэйра">Рыа-дэ-Жанэйра</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96_2020" title="Летнія Алімпійскія гульні 2020">2020</a>:</b> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D1%96%D0%B0" title="Токіа">Токіа</a></li></ul> </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Славутасці_Лондана" data-name="Славутасці Лондана" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%83%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Славутасці_Лондана" style="font-size:114%;margin:0 5em">Славутасці <a class="mw-selflink selflink">Лондана</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Бора Лондана">Раёны</a> і кварталы</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айлінгтан (няма такой старонкі)">Айлінгтан</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B1%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барбікан (няма такой старонкі)">Барбікан</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Белгравія (няма такой старонкі)">Белгравія</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BB%D1%83%D0%BC%D1%81%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%8B,_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Блумсберы, раён (няма такой старонкі)">Блумсберы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80" title="Вэстмінстэр">Вэстмінстэр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%87_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Грынвіч (Лондан)">Грынвіч</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Доклендс (няма такой старонкі)">Доклендс</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D1%81%D1%82-%D0%AD%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іст-Энд (няма такой старонкі)">Іст-Энд</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D1%8B_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Паўднёвы Кенсінгтон">Кенсінгтон</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BD-%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кінгстан-апан-Тэмс (няма такой старонкі)">Кінгстан</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%91%D0%BD_%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Раён Ковент-Гардэн (няма такой старонкі)">Ковент-Гардэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8D%D0%BC%D0%B4%D1%8D%D0%BD_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0)" title="Кэмдэн (бора)">Кэмдэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%82_(%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0)" title="Ламбет (бора)">Ламбет</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B9%D1%84%D1%8D%D1%80" title="Мейфэр">Мейфэр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Мэрылебан">Мэрылебан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B3-%D0%A5%D1%96%D0%BB" title="Нотынг-Хіл">Нотынг-Хіл</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Падзінгтан">Падзінгтан</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%96%D0%BC%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пімліка (няма такой старонкі)">Пімліка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D1%87%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рычманд, Лондан (няма такой старонкі)">Рычманд</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саўтуарк (няма такой старонкі)">Саўтуарк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%96_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Сіці (Лондан)">Сіці</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%85%D0%B0" title="Соха">Соха</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%87%D1%8D%D0%BF%D0%B5%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уайтчэпел (няма такой старонкі)">Уайтчэпел</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фулем (няма такой старонкі)">Фулем</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B5%D0%B9%D1%82" title="Хайгейт">Хайгейт</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BC%D1%96%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хамерсміт (няма такой старонкі)">Хамерсміт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BD" title="Холбарн">Холбарн</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BA%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хакні (няма такой старонкі)">Хакні</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%B4" title="Хампстэд">Хампстэд</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0-%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чайна-таўн, Лондан (няма такой старонкі)">Чайна-таўн</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чэлсі (няма такой старонкі)">Чэлсі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%B7%D1%96%D0%BA" title="Чызік">Чызік</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="8" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Greater_London_Authority_(2020).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_the_Greater_London_Authority_%282020%29.png/150px-Flag_of_the_Greater_London_Authority_%282020%29.png" decoding="async" width="150" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_the_Greater_London_Authority_%282020%29.png/225px-Flag_of_the_Greater_London_Authority_%282020%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_the_Greater_London_Authority_%282020%29.png/300px-Flag_of_the_Greater_London_Authority_%282020%29.png 2x" data-file-width="736" data-file-height="414" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Вуліцы, плошчы<br /> і бульвары</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B5%D1%80-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Бейкер-стрыт">Бейкер-стрыт</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B4-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бонд-стрыт (няма такой старонкі)">Бонд-стрыт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%92%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%BB%D0%BE%D0%B0" title="Мост Ватэрлоа">Мост Ватэрлоа</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Вэстмінстэрскі мост">Вэстмінстэрскі мост</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B3-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Даўнінг-стрыт">Даўнінг-стрыт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%81-%D0%86%D0%BD-%D0%A4%D1%96%D0%BB%D0%B4%D1%81" title="Лінкальнс-Ін-Філдс">Лінкальнс-Ін-Філдс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Лонданскі мост">Лонданскі мост</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%BB" title="Мэл">Мэл</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Набярэжная Вікторыі (няма такой старонкі)">Набярэжная Вікторыі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%81%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%B4-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82" title="Оксфард-стрыт">Оксфард-стрыт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Пікадзілі">Пікадзілі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%8D%D0%BB-%D0%9C%D1%8D%D0%BB" title="Пэл-Мэл">Пэл-Мэл</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%82-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рыджэнт-стрыт (няма такой старонкі)">Рыджэнт-стрыт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%B4" title="Стрэнд">Стрэнд</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Таўэрскі мост">Таўэрскі мост</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Трафальгарская плошча">Трафальгарская плошча</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%9C%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%83%D0%BC,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мост Міленіум, Лондан (няма такой старонкі)">Мост Тысячагоддзя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%BB" title="Уайтхол">Уайтхол</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BB%D1%96%D1%82-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фліт-стрыт (няма такой старонкі)">Фліт-стрыт</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хеймаркет (няма такой старонкі)">Хеймаркет</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3-%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%81" title="Чарынг-Крос">Чарынг-Крос</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D1%84%D1%82%D1%81%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%8B-%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шафтсберы-авеню (няма такой старонкі)">Шафтсберы-авеню</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%B1%D1%96-%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эбі-роўд (няма такой старонкі)">Эбі-роўд</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Грамадскія будынкі<br /> і збудаванні</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82-%D1%85%D0%BE%D0%BB" title="Альберт-хол">Альберт-хол</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B1%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD-%D1%86%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барбікан-цэнтр (няма такой старонкі)">Барбікан-цэнтр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D0%B3-%D0%91%D0%B5%D0%BD" title="Біг-Бен">Біг-Бен</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%B0,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікая пагада, Лондан (няма такой старонкі)">Вялікая пагада</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D1%88%D0%BF%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D1%83_%D0%A7%D1%8D%D0%BB%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ваенны шпіталь у Чэлсі (няма такой старонкі)">Ваенны шпіталь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B0" title="Лонданскае вока">«Вока»</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%93%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэатр Глобус (няма такой старонкі)">«Глобус»</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Грынвіцкая абсерваторыя">Грынвіцкая абсерваторыя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D1%80%D1%8B-%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BD" title="Друры-Лейн">Друры-Лейн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BD" title="Каралеўскі тэатр Ковент-Гардэн">Ковент-Гардэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Каралеўскі судны двор">Каралеўскі судны двор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB_%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%8F%D1%87%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Купал тысячагоддзя (няма такой старонкі)">Купал тысячагоддзя</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8D%D0%BD%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%A3%D0%BE%D1%80%D1%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кэнэры-Уорф (няма такой старонкі)">Кэнэры-Уорф</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D1%88%D0%BF%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Грынвіцкі шпіталь (няма такой старонкі)">Марскі шпіталь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1_%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%AD%D0%BA%D1%81" title="Небаскроб Мэры-Экс">«Агурок»</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%82-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Сомерсет-хаус">Сомерсет-хаус</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%96%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Судовыя іны (няма такой старонкі)">Судовыя іны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D1%80" title="Таўэр">Таўэр</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Каралеўская фестывальная зала (няма такой старонкі)">Фестывальная зала</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%8D%D0%BC%D0%B1%D0%BB%D1%96" title="Уэмблі">Уэмблі</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Палацы і рэзідэнцыі</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Бакінгемскі палац">Бакінгемскі палац</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Вэстмінстэрскі палац">Вэстмінстэрскі палац</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B3-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%82,_10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Даўнінг-стрыт, 10 (няма такой старонкі)">Даўнінг-стрыт, 10</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0-%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Аляксандра-палац">Палац Аляксандры</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B3-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Банкетынг-хаус (няма такой старонкі)">Дом банкетаў</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Кенсінгтанскі палац">Кенсінгтанскі палац</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%81-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Квінс-хаус">Квінс-хаус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%81-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Кларэнс-хаус">Кларэнс-хаус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Ламбецкі палац">Ламбецкі палац</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Мальбара-хаус">Мальбара-хаус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86" title="Сент-Джэймскі палац">Сент-Джэймскі палац</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%8F%D0%BD-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саян-хаус (няма такой старонкі)">Саян-хаус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D1%8D%D0%BC%D0%BF%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%82" title="Хэмптан-корт">Хэмптан-корт</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Музеі і бібліятэкі</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%A8%D1%8D%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%B0_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%BC%D1%81%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей Шэрлака Холмса (няма такой старонкі)">Бейкер-стрыт, 221б</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0" title="Брытанская бібліятэка">Брытанская бібліятэка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9" title="Брытанскі музей">Брытанскі музей</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%8F_%D0%A2%D1%8D%D0%B9%D1%82" title="Галерэя Тэйт">Галерэя Тэйт</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Імперскі ваенны музей (няма такой старонкі)">Імперскі ваенны музей</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%82%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Інстытут мастацтва Курто (няма такой старонкі)">Інстытут мастацтва Курто</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D0%B2%D1%83%D0%B4-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Кенвуд-хаус">Кенвуд-хаус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D1%96_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0" title="Музей Вікторыі і Альберта">Музей Вікторыі і Альберта</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нацыянальны ваенна-марскі музей (няма такой старонкі)">Музей флота</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей прыродазнаўства, Лондан (няма такой старонкі)">Музей прыродазнаўства</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BA%D1%96,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей навукі, Лондан (няма такой старонкі)">Музей навукі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%A6%D1%8E%D1%81%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музей мадам Цюсо (няма такой старонкі)">Музей мадам Цюсо</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%8F" title="Лонданская нацыянальная галерэя">Нацыянальная галерэя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%80%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%8F_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)" title="Нацыянальная партрэтная галерэя (Лондан)">Партрэтная галерэя</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A3%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Збор Уолес (няма такой старонкі)">Збор Уолес</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D1%81%D0%BB%D1%96-%D1%85%D0%B0%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эпслі-хаус (няма такой старонкі)">Эпслі-хаус</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Мемарыялы і помнікі</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арка Адміралцейства (няма такой старонкі)">Арка Адміралцейства</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арка Велінгтона (няма такой старонкі)">Арка Велінгтона</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іголка Клеапатры, Лондан (няма такой старонкі)">Іголка Клеапатры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%96_%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Каці Сарк">Каці Сарк</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%84,_%D0%A3%D0%B0%D0%B9%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кенатаф, Уайтхол (няма такой старонкі)">Кенатаф</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калона Нельсана (няма такой старонкі)">Калона Нельсана</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мемарыял каралевы Вікторыі (няма такой старонкі)">Мемарыял каралевы Вікторыі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%86%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мемарыял прынца Альберта (няма такой старонкі)">Мемарыял прынца Альберта</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82,_%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Манумент, Лондан (няма такой старонкі)">Манумент</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Мармуровая арка">Мармуровая арка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%86%D1%8D%D1%81%D1%8B_%D0%94%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фантан прынцэсы Дыяны (няма такой старонкі)">Фантан прынцэсы Дыяны</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Храмы і манастыры</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Вэстмінстэрскі сабор">Вэстмінстэрскі сабор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэстмінстэрскае абацтва">Вэстмінстэрскае абацтва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Саўтваркскі сабор">Саўтваркскі сабор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%9C%D1%8D%D1%80%D1%8B-%D0%BB%D0%B5-%D0%91%D0%BE%D1%83" title="Сент-Мэры-ле-Боу">Сент-Мэры-ле-Боу</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%96%D0%BD-%D1%96%D0%BD-%D0%B7%D1%8D-%D0%A4%D1%96%D0%BB%D0%B4%D1%81" title="Сент-Марцін-ін-зэ-Філдс">Сент-Марцін-ін-зэ-Філдс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B" title="Царква Святой Маргарыты">Сент-Маргарэт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B0" title="Сабор Святога Паўла">Сабор Святога Паўла</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8D%D0%BC%D0%BF%D0%BB_(%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тэмпл (Лондан) (няма такой старонкі)">Тэмпл</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Паркі, мемарыялы<br /> і могілкі</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Добры артыкул"><img alt="✰" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/13px-Blue_star_unboxed.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/20px-Blue_star_unboxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/26px-Blue_star_unboxed.svg.png 2x" data-file-width="13" data-file-height="13" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%8B_%D0%9A%E2%80%99%D1%8E" title="Каралеўскія батанічныя сады К’ю">Батанічныя сады К’ю</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B9%D0%B4-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Гайд-парк">Гайд-парк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Грын-парк">Грын-парк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Грынвіцкі парк">Грынвіцкі парк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%8B" title="Кенсінгтанскія сады">Кенсінгтанскія сады</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B7%D0%B0%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Лонданскі заапарк">Заапарк</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB-%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расел-сквер (няма такой старонкі)">Расел-сквер</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%81-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Рыджэнтс-парк">Рыджэнтс-парк</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82-%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Сент-Джэймскі парк">Сент-Джэймскі парк</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Возера Серпанцін (няма такой старонкі)">Серпанцін</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%96%D0%BB%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хайгейцкія могілкі (няма такой старонкі)">Хайгейцкія могілкі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D1%8D%D0%BC%D0%BF%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%B4-%D0%A5%D1%96%D1%82" title="Хэмпстэд-Хіт">Хэмпстэд-Хіт</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Навігацыйны шаблон" data-name="External links" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist toCollapsibleCount navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinks nowrap" style="font-size:85%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%92%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Сацыяльная сетка">У сацыяльных сетках</a></div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/LDNgov">Facebook</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/ldn_gov">Twitter</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/LDN_gov">Twitter</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Фота, відэа і аўдыё</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://instagram.com/ldn_gov">Instagram</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Тэматычныя сайты</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.giantbomb.com/wd/3035-212/">Giant Bomb</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://curlie.org/Regional/Europe/United_Kingdom/England/London/">DMOZ</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Слоўнікі і энцыклапедыі</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia.cat/enciclopedies/gran-enciclopedia-catalana/EC-GEC-0038390.xml">Вялікая каталанская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/London">Вялікая нарвежская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2157436">Вялікая расійская (старая версія)</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%91%D0%A1%D0%AD1/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" class="extiw" title="s:ru:БСЭ1/Лондон">Вялікая савецкая (1 выд.)</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD,_%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Лондон, столица Великобритании">Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%92%D0%AD/%D0%92%D0%A2/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" class="extiw" title="s:ru:ВЭ/ВТ/Лондон">Ваенная Сыціна</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%95%D0%AD%D0%91%D0%95/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD,_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" class="extiw" title="s:ru:ЕЭБЕ/Лондон, город">Яўрэйская Бракгаўза і Эфрона</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/12497">Кароткая яўрэйская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/Earth_sciences/geografiya/LONDON.html">Кругасвет</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/ville/wd/130302">Ларуса</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Лондон">Малы Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%A0%D0%A1%D0%9A%D0%94/Londinium" class="extiw" title="s:ru:РСКД/Londinium">Рэальны слоўнік класічных старажытнасцей</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/Londonas">Універсальная літоўская энцыклапедыя</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/London" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/London">Britannica (11-th)</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/1922_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/London" class="extiw" title="wikisource:1922 Encyclopædia Britannica/London">Britannica (12-th)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/London">Britannica (онлайн)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/london-20">Brockhaus</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/London" class="extiw" title="wikisource:Catholic Encyclopedia (1913)/London">Catholic (1907—13)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newadvent.org/cathen/09341a.htm">Catholic (1997—…)</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/de:RE:Londinium" class="extiw" title="s:de:RE:Londinium">Pauly-Wissowa</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/londres/">Universalis</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=56389">Сучаснай Украіны</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F006594.php">Швейцарскі гістарычны</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%93/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD_(%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%8F)" class="extiw" title="s:ru:ЭСГ/Лондон (Англия)">Гранат</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3748793">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0;text-align: left;"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Нарматыўны_кантроль" class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Нарматыўны кантроль">Нарматыўны кантроль</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%86%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Нацыянальная бібліятэка Іспаніі">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX450868">XX450868</a> · <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%96" title="Нацыянальная бібліятэка Францыі">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119861367">119861367</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4074335-4">4074335-4</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%96_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%81%D0%B0" title="Кантрольны нумар Бібліятэкі Кангрэса">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n79005665">n79005665</a> · <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Нацыянальная парламенцкая бібліятэка Японіі">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00629494">00629494</a> · <span title="Нацыянальная бібліятэка Чэхіі" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NKC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge129867">ge129867</a> · <span title="National Library of Australia" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NLA</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an35311229">35311229</a> · <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%96" title="Нацыянальная бібліятэка Грэцыі">NLG</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nlg.okfn.gr/resource/authority/record7885">7885</a> · <span title="SUDOC" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">SUDOC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/027922669">027922669</a> · <a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/261467287">261467287</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4770514">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-good{border-left:10px solid #66cc44}.mw-parser-output .ambox-discussion{border-left:10px solid #339966}.mw-parser-output .ambox-merge{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table id="ga-message" class="plainlinks metadata ambox ambox-good" role="presentation" style="margin-top:1em"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%96%D1%81_%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%85_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%9E" title="Вікіпедыя:Спіс добрых артыкулаў"><img alt="✰" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/24px-Blue_star_boxed.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/36px-Blue_star_boxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/48px-Blue_star_boxed.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Гэты артыкул уваходзіць у лік <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Вікіпедыя:Добрыя артыкулы">добрых артыкулаў</a> беларускамоўнага раздзела Вікіпедыі.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact" style="font-size:85%"></div></td></tr></tbody></table></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Узята з "<a dir="ltr" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Лондан&oldid=4853216">https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Лондан&oldid=4853216</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Categories" title="Адмысловае:Categories">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%9E%D0%B6%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%8E%D1%86%D1%8C_%D0%BF%D0%B0%D1%88%D1%8B%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_Phonos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Катэгорыя:Старонкі, якія ўжываюць пашырэнне Phonos (няма такой старонкі)">Старонкі, якія ўжываюць пашырэнне Phonos</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BB%D0%B5_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%B0" title="Катэгорыя:Населеныя пункты паводле алфавіта">Населеныя пункты паводле алфавіта</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B_%D0%B5%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%85_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E" title="Катэгорыя:Сталіцы еўрапейскіх дзяржаў">Сталіцы еўрапейскіх дзяржаў</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%85_%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%96%D1%8F%D0%B4" title="Катэгорыя:Сталіцы летніх алімпіяд">Сталіцы летніх алімпіяд</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Катэгорыя:Лондан">Лондан</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%96" title="Катэгорыя:Гарады Англіі">Гарады Англіі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E" title="Катэгорыя:Сталіцы дзяржаў">Сталіцы дзяржаў</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваныя катэгорыі: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%9E%D0%B2%D0%B0%D1%8E%D1%86%D1%8C_%D1%87%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D0%B4%D1%8B%D1%8F%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B" title="Катэгорыя:Старонкі, якія выкарыстоўваюць часавыя дыяграмы">Старонкі, якія выкарыстоўваюць часавыя дыяграмы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%9E%D0%B6%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%8E%D1%86%D1%8C_%D0%BF%D0%B0%D1%88%D1%8B%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_JsonConfig" title="Катэгорыя:Старонкі, якія ўжываюць пашырэнне JsonConfig">Старонкі, якія ўжываюць пашырэнне JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%B7_%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%BC_%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%BC_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Катэгорыя:Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы">Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі">Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D0%BD%D0%B0_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%85_%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%82%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_ISBN" title="Катэгорыя:Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN">Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0%D0%BC%D1%96_%D0%B7_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%85" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікіданых">Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікіданых</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D1%81%D0%B0_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%BF%D1%96%D1%81%D1%83" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікіданых без беларускага подпісу">Вікіпедыя:Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікіданых без беларускага подпісу</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%B7_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%BC_Hatnote_%D0%B7_%D1%87%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%B9" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай">Вікіпедыя:Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BB%D0%B5_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%B0" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Добрыя артыкулы паводле алфавіта">Вікіпедыя:Добрыя артыкулы паводле алфавіта</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%BF%D0%B0_%D0%B3%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%96" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Добрыя артыкулы па геаграфіі">Вікіпедыя:Добрыя артыкулы па геаграфіі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%86%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы">Вікіпедыя:Істотныя артыкулы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%B7_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Катэгорыя:Старонкі з картамі">Старонкі з картамі</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Апошняе змяненне старонкі адбылося 11:03, 8 кастрычніка 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>, у асобных выпадках могуць дзейнічаць дадатковыя ўмовы. Падрабязней гл. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Умовы_выкарыстання">Умовы выкарыстання</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A8%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F">Пра Вікіпедыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Распрацоўшчыкі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная версія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-nt2gf","wgBackendResponseTime":262,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.464","walltime":"2.016","ppvisitednodes":{"value":24932,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":360608,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":80906,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":23,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":110575,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1600.393 1 -total"," 30.91% 494.753 1 Шаблон:НП"," 25.17% 402.761 38 Шаблон:Wikidata"," 24.89% 398.402 1 Шаблон:Крыніцы"," 17.38% 278.098 37 Шаблон:НП/"," 10.12% 161.932 18 Шаблон:Cite_web"," 8.98% 143.689 1 Шаблон:Бібліяінфармацыя"," 8.72% 139.535 1 Шаблон:Cite_news"," 5.70% 91.199 2 Шаблон:Клімат_горада"," 5.40% 86.439 1 Шаблон:Добры_артыкул"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.667","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":14929993,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P206 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P585 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-8sjvb","timestamp":"20241124132350","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041b\u043e\u043d\u0434\u0430\u043d","url":"https:\/\/be.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q84","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q84","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-03-09T08:46:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/51\/London_Montage_2016.png","headline":"\u0441\u0442\u0430\u043b\u0456\u0446\u0430 \u0412\u044f\u043b\u0456\u043a\u0430\u0431\u0440\u044b\u0442\u0430\u043d\u0456\u0456"}</script> </body> </html>