CINXE.COM
Iconographie hindoue — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Iconographie hindoue — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"7db773a7-e731-4af7-8d0f-047f66dd99fb","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Iconographie_hindoue","wgTitle":"Iconographie hindoue","wgCurRevisionId":199493243,"wgRevisionId":199493243,"wgArticleId":7844406,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un appel à traduction en anglais","Portail:Monde indien/Articles liés","Portail:Asie/Articles liés","Portail:Hindouisme/Articles liés","Portail:Religions et croyances/Articles liés","Portail:Histoire de l'art/Articles liés","Portail:Histoire/Articles liés","Portail:Arts/Articles liés","Spiritualité hindouiste","Histoire de l'Inde","Art du monde indien","Iconographie"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel": "wikitext","wgRelevantPageName":"Iconographie_hindoue","wgRelevantArticleId":7844406,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15992448","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/12/Saraswati.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1941"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Saraswati.jpg/800px-Saraswati.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1294"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Saraswati.jpg/640px-Saraswati.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1035"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Iconographie hindoue — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Iconographie_hindoue"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Iconographie_hindoue"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Iconographie_hindoue rootpage-Iconographie_hindoue skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Iconographie+hindoue" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Iconographie+hindoue" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Iconographie+hindoue" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Iconographie+hindoue" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Sources" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sources"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Sources</span> </div> </a> <ul id="toc-Sources-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Attributs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Attributs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Attributs</span> </div> </a> <ul id="toc-Attributs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Montures" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Montures"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Montures</span> </div> </a> <ul id="toc-Montures-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Postures_et_trones" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Postures_et_trones"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Postures et trones</span> </div> </a> <ul id="toc-Postures_et_trones-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gestes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Gestes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Gestes</span> </div> </a> <ul id="toc-Gestes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Coiffures,_habits_et_parures" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Coiffures,_habits_et_parures"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Coiffures, habits et parures</span> </div> </a> <ul id="toc-Coiffures,_habits_et_parures-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Iconographie hindoue</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Cet article n’existe que dans cette langue. Ajouter l’article pour d’autres langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ajouter des langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span><span class="wb-langlinks-add wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15992448#sitelinks-wikipedia" title="Ajouter des liens interlangues" class="wbc-editpage">Ajouter des liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Iconographie_hindoue" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Discussion:Iconographie_hindoue&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Iconographie_hindoue"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Iconographie_hindoue"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Iconographie_hindoue" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Iconographie_hindoue" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&oldid=199493243" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Iconographie_hindoue&id=199493243&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FIconographie_hindoue"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FIconographie_hindoue"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Iconographie+hindoue"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Iconographie_hindoue&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15992448" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Saraswati.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Saraswati.jpg/250px-Saraswati.jpg" decoding="async" width="250" height="404" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Saraswati.jpg/375px-Saraswati.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Saraswati.jpg/500px-Saraswati.jpg 2x" data-file-width="925" data-file-height="1496" /></a><figcaption>L'image de la déesse <a href="/wiki/Sarasvati_(d%C3%A9esse)" title="Sarasvati (déesse)">Sarasvati</a>, reconnaissable à ses attributs : la <a href="/wiki/V%C3%AEn%C3%A2" title="Vînâ">vina</a>, le <a href="/wiki/M%C3%A2l%C3%A2" title="Mâlâ">chapelet</a>, le livre (<i>pustaka</i>) et sa monture, le paon.</figcaption></figure> <p>L'<b><a href="/wiki/Iconographie" title="Iconographie">iconographie</a> <a href="/wiki/Hindouisme" title="Hindouisme">hindoue</a></b> permet de reconnaître la représentation d'un dieu, sa forme (<a href="/wiki/Murti" title="Murti">murti</a>) ou d'autres êtres. Celle-ci fait l'objet d'un culte, notamment le <a href="/wiki/Darshan" title="Darshan">darshan</a>, la vision cultuelle. Cette adoration des images est ancienne. <span class="citation">« Certains pensent que l'adoration des images provient du fait que les disciples du Bouddha auraient désiré vénérer son image après sa mort, mais il semble que la vénération des images par les hindous serait antérieure au Bouddha<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. »</span> <a href="/wiki/Patanjali" class="mw-redirect" title="Patanjali">Patanjali</a> parle de <span class="citation">« fixer son attention sur un objet extérieur<sup id="cite_ref-Gopinatha_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gopinatha-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> »</span> et le grammairien <a href="/wiki/Panini_(grammairien)" title="Panini (grammairien)">Panini</a> semble faire allusion à des représentations qui ne seraient pas vénales mais voués au culte<sup id="cite_ref-Gopinatha_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Gopinatha-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La <a href="/wiki/Murti" title="Murti">murti</a> est reconnaissable à ses attributs (<i>āyudha</i>), ses postures, ses coiffures, ses montures et ses <a href="/wiki/Mudra" class="mw-redirect" title="Mudra">mudras</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, qui sont des positions de doigts et de mains, incluses dans le <a href="/wiki/Yoga" title="Yoga">yoga</a> et le <i><a href="/wiki/N%C3%A2tya-sh%C3%A2stra" title="Nâtya-shâstra">Nâtya-shâstra</a></i>. Les attributs des dieux dans l'iconographie hindoue peuvent être interprétés symboliquement par les fidèles de manière à leur donner des éclairages sur leur foi. Ainsi beaucoup de représentations de <a href="/wiki/Ganesh" title="Ganesh">Ganesh</a>, le montrent avec sa monture, le rat, à ses pieds peut signifier qu'il dominait son ego, symbolisé par le rat. Le darshan est la vue, le regard porté par le fidèle envers les yeux d'une statue, d'une image d'une divinité. Ce contact est censé apporté des bénédictions au croyant et la paix intérieure<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La murti peut être sur une image en papier ou une statue en bois, pierre, métal. Les prières dites alors sont auspicieuses et s'inscrivent dans le <a href="/wiki/Bhakti_yoga" title="Bhakti yoga">bhakti yoga</a>, une des voies de la réalisation de l'hindouisme pour atteindre l'éveil, le <a href="/wiki/Moksha" title="Moksha">moksha</a>. Des messages, des prières spécifiques peuvent être ainsi transmis aux dieux<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les représentations peuvent également être <a href="/wiki/Aniconisme" title="Aniconisme">aniconiques</a>, telles que les <a href="/wiki/Yantra" title="Yantra">yantras</a>, le signe <a href="/wiki/Om%CC%90" title="Om̐">Om̐</a>, et les <a href="/wiki/Lingam" title="Lingam">lingams</a> de <a href="/wiki/Shiva" title="Shiva">Shiva</a>, qui font partie également de l'iconographie hindoue. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sources">Sources</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Sources" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Sources"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les sources écrites de l'iconographie peuvent être des textes techniques, tels que les <i>Shilpashastra</i>, qui traitent des représentations plastiques proprement dites, les <i>Vastushastra</i>, <i>Traité des habitations</i>, traitant plus généralement de l'habitat, qui contiennent des chapitres traitant de ces représentations<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Certains traités encyclopédiques tels la <i><a href="/wiki/B%E1%B9%9Bhatsa%E1%B9%83hit%C4%81" title="Bṛhatsaṃhitā">Brihat-Samhita</a></i> de <a href="/wiki/Varahamihira" title="Varahamihira">Varahamihira</a> contiennent un chapitre sur l'iconographie. Les textes religieux, tels que les épopées (le <i><a href="/wiki/Mahabharata" title="Mahabharata">Mahabharata</a></i> et le <i><a href="/wiki/Ramayana" title="Ramayana">Ramayana</a></i>), les <i><a href="/wiki/Purana" title="Purana">Purana</a></i>, <i><a href="/wiki/Tantrisme" title="Tantrisme">Tantra</a></i> et autres, tels les <i>Mahatmya</i>, qui peuvent être plus exactement liés à un ensemble de légende d'un lieu et/ou d'un dieu en particulier, contiennent également beaucoup de descriptions des représentations divines<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les "vers de méditations" (dhyana-shloka), des vers mnémotechniques permettant de visualiser une divinité, bien qu'ils soient généralement d'origine tantrique, sont récités par des fidèles d'autres identités religieuses et servent de source à de nombreuses représentations<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La <a href="/wiki/Numismatique" title="Numismatique">numismatique</a> peut également donner des indications quant à l'iconographie de Dieux précédant l'apparition de leur représentation sur les temples qui nous est restée<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Parfois, ce sont les représentations elles-mêmes qui sont accompagnées d'un inscription descriptive. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Attributs">Attributs</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Attributs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Attributs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Arjuna_Halebidu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Arjuna_Halebidu.jpg/220px-Arjuna_Halebidu.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Arjuna_Halebidu.jpg/330px-Arjuna_Halebidu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Arjuna_Halebidu.jpg/440px-Arjuna_Halebidu.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Arjuna" title="Arjuna">Arjuna</a> et son arc (mur d'un temple à <a href="/wiki/Halebid" title="Halebid">Halebid</a>).</figcaption></figure> <p>Les attributs des dieux sont appelés ayudha (<a href="/wiki/IAST" class="mw-redirect" title="IAST">IAST</a> : <i>āyudha</i>), armes, bien que ceux-ci ne soient pas des toujours des armes, mais d'autres objets, tels que des lotus, la conque (<a href="/wiki/Shankha" title="Shankha">shankha</a>), <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> Les attributs de dieux particuliers ont fréquemment un nom propre (l'arc de <a href="/wiki/Shiva" title="Shiva">Shiva</a> s’appelle <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sanskrit.inria.fr/DICO/1.html#ajagava"><i>ajagava</i></a> ou <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sanskrit.inria.fr/DICO/41.html#pinaaka"><i>pinaka</i></a>, celui de <a href="/wiki/Vishnu" class="mw-redirect" title="Vishnu">Vishnu</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sanskrit.inria.fr/DICO/64.html#z.rfga"><i>śṛṅga</i></a>, celui d’Arjuna <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sanskrit.inria.fr/DICO/24.html#gaa.n.diiva"><i>gandiva</i></a>, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>) et ils peuvent prendre une forme humaine (attribut humain, <i>ayudha purusha</i>), comme le disque (chakra) et la massue (<a href="/wiki/Gada" title="Gada">gada</a>) de Vishnu qui sont alors nommés <i>chakra-purusha</i> et <i>gada-devi</i>. Ils peuvent également être simplement <i>mimés</i> par la position des mains (<a href="/wiki/Mudra" class="mw-redirect" title="Mudra">mudra</a>), comme la flûte de <a href="/wiki/Krishna" title="Krishna">Krishna</a> dans de nombreux bronzes. L'un des principaux textes traitant d'iconographie, le <i>Vishnudharmottara</i> recommande au peintre et au sculpteur d'étudier la danse<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, qui par des <a href="/wiki/Mudra" class="mw-redirect" title="Mudra">mudra</a> mime de manière stylisée actions et objets. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Montures">Montures</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Montures" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Montures"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg/220px-Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg" decoding="async" width="220" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg/330px-Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg/440px-Garuda_by_Hyougushi_in_Delhi.jpg 2x" data-file-width="1232" data-file-height="1840" /></a><figcaption><a href="/wiki/Garuda" title="Garuda">Garuda</a>, monture de Vihsnou (musée national de <a href="/wiki/New_Delhi" title="New Delhi">New Delhi</a>).</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/V%C4%81hana" title="Vāhana">Vāhana</a>.</div></div> <p>Les montures (<i><a href="/wiki/V%C4%81hana" title="Vāhana">vāhana</a></i>) des dieux, tels que l'aigle (<a href="/wiki/Garuda" title="Garuda">Garuda</a>) de <a href="/wiki/Vishnou" title="Vishnou">Vishnou</a>, le taureau (<a href="/wiki/Nandi_(mythologie)" title="Nandi (mythologie)">Nandi</a>) de Shiva, le <a href="/wiki/Makara" title="Makara">makara</a> de <a href="/wiki/Varuna" title="Varuna">Varuna</a> et <a href="/wiki/Gang%C3%A2" class="mw-redirect" title="Gangâ">Gangâ</a> sont également représentatifs de ceux-ci. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Postures_et_trones">Postures et trones</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Postures et trones" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Postures et trones"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Comme en <a href="/wiki/Yoga" title="Yoga">yoga</a> les postures s'appellent <a href="/wiki/Asana" title="Asana">asana</a> (<a href="/wiki/IAST" class="mw-redirect" title="IAST">IAST</a>: <i>āsana</i>), terme signifiant <span class="citation">« posture, manière d'être assis »</span><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, mais désignant techniquement toutes les postures. </p><p>Ce mot signifiant également « siège », les textes peuvent parfois être sujet à interprétation, en particulier pour l'expression <a href="/wiki/Padmasana" class="mw-redirect" title="Padmasana">padmasana</a>, « position du lotus » qui peut également signifier « siège de lotus », sur lequel <a href="/wiki/Lakshmi" title="Lakshmi">Lakshmi</a> se tient ou s'assoit fréquemment. Pour les sculptures, ces sièges ou trônes (également appelés <i>pitha</i>) sont stylisés. Les trônes à bases rectangulaires sont appelés bhadra et ceux à quatre pieds en formes de lions stylisés simhasana<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gestes">Gestes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Gestes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Gestes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les gestes (<a href="/wiki/Mudra" class="mw-redirect" title="Mudra">mudra</a> et hasta) les plus fréquents chez les dieux sont l'<a href="/wiki/Abhaya-Mudr%C4%81" class="mw-redirect" title="Abhaya-Mudrā">abhaya-mudra</a>, signifiant « n'aie pas (<i>a</i>) crainte (<i>bhaya</i>) » montrant la main levée paume vers l'extérieur et la <a href="/wiki/Varadamudra" class="mw-redirect" title="Varadamudra">varada-mudra</a>, signifiant le « don (<i>da</i>) de faveur (<i>vara</i>) » où la main est tendue vers le bas, paume à l'extérieur. Les serviteurs et adorateurs joignent les deux mains, comme pour saluer, l'<i>anjali-mudra</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Coiffures,_habits_et_parures"><span id="Coiffures.2C_habits_et_parures"></span>Coiffures, habits et parures</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Coiffures, habits et parures" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Coiffures, habits et parures"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Flickr_-_dalbera_-_Shiva_(Mus%C3%A9e_Guimet).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Flickr_-_dalbera_-_Shiva_%28Mus%C3%A9e_Guimet%29.jpg/170px-Flickr_-_dalbera_-_Shiva_%28Mus%C3%A9e_Guimet%29.jpg" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Flickr_-_dalbera_-_Shiva_%28Mus%C3%A9e_Guimet%29.jpg/255px-Flickr_-_dalbera_-_Shiva_%28Mus%C3%A9e_Guimet%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Flickr_-_dalbera_-_Shiva_%28Mus%C3%A9e_Guimet%29.jpg/340px-Flickr_-_dalbera_-_Shiva_%28Mus%C3%A9e_Guimet%29.jpg 2x" data-file-width="810" data-file-height="1080" /></a><figcaption>Tête de <a href="/wiki/Shiva" title="Shiva">Shiva</a> avec une coiffure <a href="/wiki/Jata-mukuta" title="Jata-mukuta">jata-mukuta</a></figcaption></figure> <p>Les coiffures sont également des indices de l'identité comme des fonctions des dieux. La coiffure de tresses en chignon (<a href="/wiki/Jata-mukuta" title="Jata-mukuta">jata-mukuta</a>) est caractéristique des ascètes, comme de <a href="/wiki/Shiva" title="Shiva">Shiva</a>, de <a href="/wiki/Brahma" class="mw-redirect" title="Brahma">Brahma</a> ou de <a href="/wiki/Parvati" title="Parvati">Parvati</a> pratiquant l'ascèse. La tiare ornée d'un diadème (<i>kirita-mukuta</i>) orne <a href="/wiki/Vishnu" class="mw-redirect" title="Vishnu">Vishnu</a> et fréquemment ses <a href="/wiki/Avatar_(hindouisme)" title="Avatar (hindouisme)">avatars</a> (Lorsqu'il pratique l'ascèse, <a href="/wiki/R%C3%A2ma" class="mw-redirect" title="Râma">Râma</a> peut aussi porter le jata-mukuta). Les déesses ont souvent une coiffure en forme de corbeille, le <i>karanda-mukuta</i>. </p><p>Certaines parures, telles que le joyau <i><a href="/w/index.php?title=Kaustubha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaustubha (page inexistante)">kaustubha</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/kaustubha" class="extiw" title="en:kaustubha"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « kaustubha »">(en)</span></a></i> ou la guirlande de fleurs (<i>vana-mala</i>) de <a href="/wiki/Vishnou" title="Vishnou">Vishnou</a> sont caractéristiques des personnages représentés. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliographie">Bibliographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jan Van Alphen, <i>Images de l'Hindouisme</i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9es_royaux_d%27art_et_d%27histoire_de_Bruxelles" class="mw-redirect" title="Musées royaux d'art et d'histoire de Bruxelles">Musées royaux d'art et d'histoire de Bruxelles</a>, 1987 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Articles_connexes">Articles connexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Glossaire_de_la_mythologie_et_de_l%27iconographie_hindoues" title="Glossaire de la mythologie et de l'iconographie hindoues">Glossaire de la mythologie et de l'iconographie hindoues</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <i>Elements of Hindu Iconography</i> par T.A. Gopinatha Rao, volume I, page 1, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0895817617" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0895817617"><span class="nowrap">978-0895817617</span></a>)</small> : "Many believe it to be the result of the followers of Gautama Buddha adoring their master and worshipping him in the form of images on his apotheosis after death. However, there are indications of the prevalence of image worship among the Hindus long before the time of Gautama Buddha."</span> </li> <li id="cite_note-Gopinatha-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Gopinatha_2-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Gopinatha_2-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr><i>Elements of Hindu Iconography</i> par T.A. Gopinatha Rao, volume I, page 1-4.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>The A to Z of Hinduism</i>, par B.M. Sullivan publié par Vision Books, page 94, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/8170945216" title="Spécial:Ouvrages de référence/8170945216"><span class="nowrap">8170945216</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Encyclopedia of Hinduism</i> par C.A. Jones et J.D. Ryan publié par Checkmark Books, page 193, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0816073368" title="Spécial:Ouvrages de référence/0816073368"><span class="nowrap">0816073368</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>The A to Z of Hinduism</i>, par B.M. Sullivan publié par Vision Books, pages 137 et 138, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/8170945216" title="Spécial:Ouvrages de référence/8170945216"><span class="nowrap">8170945216</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Traités, temples, et images du monde indien: études d'histoire et d'archéologie</i>, Bruno Dagens, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 38</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Les enseignements iconographiques de l'Agni-purana</i>, M. T. Mallman, Paris, PUF, 1963</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text">Goodall Dominic. "Rituels de méditation et représentations plastiques de divinités indiennes à l'époque médiévale." In: <i>Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres</i>, <abbr class="abbr" title="Cent quarante-huitième">148<sup>e</sup></abbr> année, N. 2, 2004. <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">1031-1044</span>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Coins and Icons. A Study of Myths and Symbols in Indian Numismatic Art.</i> Bhaskar Chattopadhyay, Calcutta, 1977</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text">Michel Delahoutre, <i>Art et spiritualité de l'Inde</i>, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7369-0227-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7369-0227-0"><span class="nowrap">2-7369-0227-0</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 57</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><i><a href="/wiki/The_Sanskrit_Heritage_Dictionary" class="mw-redirect" title="The Sanskrit Heritage Dictionary">The Sanskrit Heritage Dictionary</a></i> de <a href="/wiki/G%C3%A9rard_Huet" title="Gérard Huet">Gérard Huet</a>, version 3.42 en ligne du 05/12/2022</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">Pratima Kosha. Descriptive Glossary of Indian Iconography. Vol.1, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">155-159</span></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style="background:#FFDE90;"><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Hindouisme" title="Modèle:Palette Hindouisme"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Hindouisme&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Hindouisme" title="Hindouisme">Hindouisme</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;"><a href="/wiki/Deva_(divinit%C3%A9)" title="Deva (divinité)">Divinités</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Trim%C5%ABrti" title="Trimūrti">Trimūrti</a></li> <li><a href="/wiki/Brahm%C4%81" title="Brahmā">Brahmā</a></li> <li><a href="/wiki/Vishnou" title="Vishnou">Vishnou</a></li> <li><a href="/wiki/Shiva" title="Shiva">Shiva</a></li> <li><a href="/wiki/Ishvara" title="Ishvara">Ishvara</a></li> <li><a href="/wiki/Dev%C3%AE" title="Devî">Devî</a></li> <li><a href="/wiki/Deva_(divinit%C3%A9)" title="Deva (divinité)">Deva (divinité)</a></li> <li><a href="/wiki/Sarasvati_(d%C3%A9esse)" title="Sarasvati (déesse)">Saraswati</a></li> <li><a href="/wiki/Lakshmi" title="Lakshmi">Lakshmi</a></li> <li><a href="/wiki/Parvati" title="Parvati">Parvati</a></li> <li><a href="/wiki/Shakti_(hindouisme)" title="Shakti (hindouisme)">Shakti</a></li> <li><a href="/wiki/Dourga" title="Dourga">Dourga</a></li> <li><a href="/wiki/Kali" title="Kali">Kali</a></li> <li><a href="/wiki/Ganesh" title="Ganesh">Ganesh</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%A2rttikeya" title="Kârttikeya">Kârttikeya</a></li> <li><a href="/wiki/Ayyappan" title="Ayyappan">Ayyappan</a></li> <li><a href="/wiki/Virabhadra" title="Virabhadra">Virabhadra</a></li> <li><a href="/wiki/Bhairava" title="Bhairava">Bhairava</a></li> <li><a href="/wiki/R%C4%81ma" title="Rāma">Rāma</a></li> <li><a href="/wiki/Krishna" title="Krishna">Krishna</a></li> <li><a href="/wiki/Hanum%C4%81n" title="Hanumān">Hanumān</a></li> <li><a href="/wiki/Prajapati" title="Prajapati">Prajapati</a></li> <li><a href="/wiki/Rudra" title="Rudra">Rudra</a></li> <li><a href="/wiki/Indra" title="Indra">Indra</a></li> <li><a href="/wiki/Agni_(dieu)" title="Agni (dieu)">Agni</a></li> <li><a href="/wiki/Dyaus_Pitar" title="Dyaus Pitar">Dyaus Pitar</a></li> <li><a href="/wiki/Bh%C5%ABmi" title="Bhūmi">Bhumi</a></li> <li><a href="/wiki/Varuna" title="Varuna">Varuna</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%A2you" title="Vâyou">Vâyou</a></li> <li><a href="/wiki/Apsara" title="Apsara">Apsara</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="5" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Hinduism_symbol.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Hinduism_symbol.png/100px-Hinduism_symbol.png" decoding="async" width="100" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Hinduism_symbol.png/150px-Hinduism_symbol.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Hinduism_symbol.png/200px-Hinduism_symbol.png 2x" data-file-width="266" data-file-height="278" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;"><a href="/wiki/Philosophie_indienne" title="Philosophie indienne">Philosophies</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Concepts</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ahimsa" title="Ahimsa">Ahimsa</a></li> <li><a href="/wiki/Brahman" title="Brahman">Brahman</a></li> <li><a href="/wiki/Chakra" title="Chakra">Chakra</a></li> <li><a href="/wiki/Om%CC%90" title="Om̐">Om̐</a></li> <li><a href="/wiki/Ishvara" title="Ishvara">Ishvara</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82tman" title="Âtman">Âtman</a></li> <li><a href="/wiki/Maya_(sanskrit)" title="Maya (sanskrit)">L'illusion: Maya</a></li> <li><a href="/wiki/Karma" title="Karma">Karma</a></li> <li><a href="/wiki/Sa%E1%B9%83s%C4%81ra" title="Saṃsāra">Saṃsāra</a></li> <li><a href="/wiki/Purushartha" title="Purushartha">Purushartha</a> <ul><li><a href="/wiki/Dharma" title="Dharma">Dharma</a></li> <li><a href="/wiki/Artha" title="Artha">Artha</a></li> <li><a href="/wiki/Kama_(concept)" title="Kama (concept)">Kama</a></li> <li><a href="/wiki/Moksha" title="Moksha">Moksha</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Écoles</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Astika_et_nastika" title="Astika et nastika">Astika et nastika</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2mkhya" title="Sâmkhya">Sâmkhya</a></li> <li><a href="/wiki/Yoga" title="Yoga">Yoga</a></li> <li><a href="/wiki/Ny%C3%A2ya" title="Nyâya">Nyâya</a></li> <li><a href="/wiki/Vaisheshika" title="Vaisheshika">Vaisheshika</a></li> <li><a href="/wiki/Mimamsa" title="Mimamsa">Mîmâmsâ</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%A9danta" title="Védanta">Védanta</a> <ul><li><i><a href="/wiki/Dvaita" title="Dvaita">Dvaita</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Adva%C3%AFta_v%C3%A9danta" title="Advaïta védanta">Advaïta védanta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Vishisht%C3%A2dvaita" title="Vishishtâdvaita">Vishishtâdvaita</a></i></li></ul></li></ul> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Ch%C3%A2rv%C3%A2ka" title="Chârvâka">Chârvâka</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Texte_de_l%27hindouisme" title="Catégorie:Texte de l'hindouisme">Textes</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Classification</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Shruti" title="Shruti">Shruti</a></li> <li><a href="/wiki/Smriti" title="Smriti">Smriti</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Védiques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Veda" title="Veda">Veda</a> <ul><li><a href="/wiki/Rig-V%C3%A9da" title="Rig-Véda">Rig-Véda</a></li> <li><a href="/wiki/Yajur-V%C3%A9da" title="Yajur-Véda">Yajur-Véda</a></li> <li><a href="/wiki/Sama-V%C3%A9da" title="Sama-Véda">Sama-Véda</a></li> <li><a href="/wiki/Atharva-V%C3%A9da" title="Atharva-Véda">Atharva-Véda</a></li></ul></li> <li>Divisions <ul><li><a href="/wiki/Samhita" title="Samhita">Samhita</a></li> <li><a href="/wiki/Brahmana" title="Brahmana">Brahmana</a></li> <li><a href="/wiki/Aranyaka" title="Aranyaka">Aranyaka</a></li> <li><a href="/wiki/Upanishad" title="Upanishad">Upanishad</a></li></ul></li> <li>Upavedas <ul><li><a href="/wiki/Ayurveda" title="Ayurveda">Ayurveda</a></li> <li><a href="/wiki/Dhanurveda" title="Dhanurveda">Dhanurveda</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%A2tya-sh%C3%A2stra" title="Nâtya-shâstra">Nâtya-shâstra</a></li> <li><a href="/wiki/Vastu_shastra" title="Vastu shastra">Vastu shastra</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%C3%A9danga" title="Védanga">Védanga</a> <ul><li><a href="/wiki/Shiksha" title="Shiksha">Shiksha</a></li> <li><a href="/wiki/Chandas" title="Chandas">Chandas</a></li> <li><a href="/wiki/Vyakarana" title="Vyakarana">Vyakarana</a></li> <li><a href="/wiki/Nirukta" title="Nirukta">Nirukta</a></li> <li><a href="/wiki/Kalpa_(V%C3%A9da)" title="Kalpa (Véda)">Kalpa</a></li> <li><a href="/wiki/Astrologie_indienne" title="Astrologie indienne">Jyotisha</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Upanishad" title="Upanishad">Upanishad</a></li> <li>Rig védique <ul><li><a href="/wiki/Aitareya_Upanishad" title="Aitareya Upanishad">Aitareya</a></li></ul></li> <li>Yajur védique <ul><li><a href="/wiki/Brihadaranyaka_Upanishad" title="Brihadaranyaka Upanishad">Brihadaranyaka</a></li> <li><a href="/wiki/Isha_Upanishad" title="Isha Upanishad">Isha</a></li> <li><a href="/wiki/Taittiriya_Upanishad" title="Taittiriya Upanishad">Taittiriya</a></li> <li><a href="/wiki/Katha_Upanishad" title="Katha Upanishad">Katha</a></li> <li><a href="/wiki/Shvetashvatara_Upanishad" title="Shvetashvatara Upanishad">Shvetashvatara</a></li></ul></li> <li>Sama védique <ul><li><a href="/wiki/Ch%C4%81ndogya_Upani%E1%B9%A3ad" title="Chāndogya Upaniṣad">Chāndogya</a></li> <li><a href="/wiki/Kena_Upanishad" title="Kena Upanishad">Kena</a></li></ul></li> <li>Atharva védique <ul><li><a href="/wiki/Mundaka_Upanishad" title="Mundaka Upanishad">Mundaka</a></li> <li><a href="/wiki/Mandukya_Upanishad" title="Mandukya Upanishad">Mandukya</a></li> <li><a href="/wiki/Prashna_Upanishad" title="Prashna Upanishad">Prashna</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Autres</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Arthash%C3%A2stra" title="Arthashâstra">Arthashâstra</a></li> <li><a href="/wiki/Bhagavad-Gita" title="Bhagavad-Gita">Bhagavad-Gita</a></li> <li><a href="/wiki/Lois_de_Manu" title="Lois de Manu">Lois de Manu</a></li> <li><a href="/wiki/Itih%C3%A2sa" title="Itihâsa">Itihâsa</a> <ul><li><a href="/wiki/Ramayana" title="Ramayana">Ramayana</a></li> <li><a href="/wiki/Mahabharata" title="Mahabharata">Mahabharata</a></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Purana" title="Purana">Purana</a></li> <li><a href="/wiki/Yoga_Vasishtha" title="Yoga Vasishtha">Yoga Vasishtha</a></li> <li><a href="/wiki/Sutra" title="Sutra">Sutras</a></li> <li><a href="/wiki/Stotra" title="Stotra">Stotra</a></li> <li><a href="/wiki/Tantrisme" title="Tantrisme">Tantrisme</a></li> <li><a href="/wiki/Yoga-s%C3%BBtra" class="mw-redirect" title="Yoga-sûtra">Yoga-sûtra</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Pratiques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Rituels</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Puja" title="Puja">Puja</a></li> <li><a href="/wiki/Mantra" title="Mantra">Mantra</a></li> <li><a href="/wiki/Japa" title="Japa">Japa</a></li> <li><a href="/wiki/Bhajan" title="Bhajan">Bhajan</a></li> <li><a href="/wiki/Tapas_(sanskrit)" title="Tapas (sanskrit)">Tapas</a></li> <li><a href="/wiki/Dhy%C4%81na" title="Dhyāna">Dhyāna</a></li> <li><a href="/wiki/Yaj%C3%B1a" title="Yajña">Yajña</a></li> <li><a href="/wiki/Homa_(rituel)" title="Homa (rituel)">Homa</a></li> <li><a href="/wiki/Tirthadana" title="Tirthadana">Tirthadana</a></li> <li><a href="/wiki/Naivedya" title="Naivedya">Naivedya</a></li> <li><a href="/wiki/Mandir" title="Mandir">Temple</a></li> <li><a href="/wiki/Murti" title="Murti">Vigraha</a></li> <li><a href="/wiki/Bhakti" title="Bhakti">Bhakti</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Rites de passage</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Garbhadhana" title="Garbhadhana">Garbhadhana</a></li> <li><a href="/wiki/Pumsavana" title="Pumsavana">Pumsavana</a></li> <li><a href="/wiki/Simantonnayana" title="Simantonnayana">Simantonnayana</a></li> <li><a href="/wiki/Jatakarman" title="Jatakarman">Jatakarman</a></li> <li><a href="/wiki/Namakarana" title="Namakarana">Namakarana</a></li> <li><a href="/wiki/Nishkramana" title="Nishkramana">Nishkramana</a></li> <li><a href="/wiki/Annaprashana" title="Annaprashana">Annaprashana</a></li> <li><a href="/wiki/Chudakarana" title="Chudakarana">Chudakarana</a></li> <li><a href="/wiki/Karnavedha" title="Karnavedha">Karnavedha</a></li> <li><a href="/wiki/Vidyarambha" title="Vidyarambha">Vidyarambha</a></li> <li><a href="/wiki/Upanayana" title="Upanayana">Upanayana</a></li> <li><a href="/wiki/Vedarambha" title="Vedarambha">Vedarambha</a></li> <li><a href="/wiki/Keshanta" title="Keshanta">Keshanta</a></li> <li><a href="/wiki/Samavartana" title="Samavartana">Samavartana</a></li> <li><a href="/wiki/Vivaha" title="Vivaha">Vivaha</a></li> <li><a href="/wiki/Antyeshti" title="Antyeshti">Antyeshti</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Castes sacrées</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Castes_en_Inde" title="Castes en Inde">Varna</a></li> <li><a href="/wiki/Brahmane" title="Brahmane">Brahmane</a></li> <li><a href="/wiki/Kshatriya" title="Kshatriya">Kshatriya</a></li> <li><a href="/wiki/Vaishya" title="Vaishya">Vaishya</a></li> <li><a href="/wiki/Shudra" title="Shudra">Shudra</a></li> <li><a href="/wiki/Ashram" title="Ashram">Ashram</a> <ul><li><a href="/wiki/Brahmacharya" title="Brahmacharya">Brahmacharya</a></li> <li><a href="/wiki/Grihastha" title="Grihastha">Grihastha</a></li> <li><a href="/wiki/V%C4%81naprastha" title="Vānaprastha">Vānaprastha</a></li> <li><a href="/wiki/Sanny%C3%A2sa" title="Sannyâsa">Sannyâsa</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Festivals</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Navratri" title="Navratri">Navratri</a></li> <li><a href="/wiki/Dussehra" title="Dussehra">Dussehra</a> (Dasara)</li> <li><a href="/wiki/Divali" title="Divali">Divali</a></li> <li><a href="/wiki/Mahashivaratri" title="Mahashivaratri">Shivaratri</a></li> <li><a href="/wiki/Holi" title="Holi">Holi</a></li> <li><a href="/wiki/Kumbh_Mela" title="Kumbh Mela">Kumbh Mela</a></li> <li><a href="/wiki/Ratha_Yatra" title="Ratha Yatra">Ratha Yatra</a></li> <li><a href="/wiki/Vishu" title="Vishu">Vishu</a></li> <li><a href="/wiki/Bihu" title="Bihu">Bihu</a></li> <li><a href="/wiki/Baisakhi" title="Baisakhi">Baisakhi</a></li> <li><a href="/wiki/Puthandu" title="Puthandu">Puthandu</a></li> <li><a href="/wiki/Ganesh_Chaturthi" title="Ganesh Chaturthi">Ganesh Chaturthi</a></li> <li><a href="/wiki/Onam" title="Onam">Onam</a></li> <li><a href="/wiki/Rama_Navami" title="Rama Navami">Rama Navami</a></li> <li><a href="/wiki/Janmashtami" title="Janmashtami">Janmashtami</a></li> <li><a href="/wiki/Raksha_bandhan" title="Raksha bandhan">Raksha bandhan</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#FFDE90;">Articles liés</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Mythologie_hindoue" title="Mythologie hindoue">Mythologie hindoue</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_hindou" title="Calendrier hindou">Calendrier hindou</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Iconographie hindoue</a></li> <li><a href="/wiki/Nationalisme_hindou" title="Nationalisme hindou">Nationalisme hindou</a></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A8lerinage#Pèlerinages_hindous" title="Pèlerinage">Lieux de pèlerinages hindous</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_des_lieux_saints#Hindouisme" class="mw-redirect" title="Liste des lieux saints">Lieux saints en Inde</a></li> <li><a href="/wiki/Hindouisme#Controverses" title="Hindouisme">Critiques de l'hindouisme</a></li> <li><a href="/wiki/Place_des_femmes_dans_l%27hindouisme" title="Place des femmes dans l'hindouisme">Place des femmes dans l'hindouisme</a></li> <li><a href="/wiki/Chand%C3%A2la" title="Chandâla">Chandâla</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%A9g%C3%A9tarisme_hindou" title="Végétarisme hindou">Végétarisme hindou</a></li> <li><a href="/wiki/Vache_sacr%C3%A9e" title="Vache sacrée">Vache sacrée</a></li> <li><a href="/wiki/Glossaire_de_l%27hindouisme" class="mw-redirect" title="Glossaire de l'hindouisme">Glossaire</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Monde_indien" title="Portail du monde indien"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Indian_world_contour.svg/25px-Indian_world_contour.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Indian_world_contour.svg/37px-Indian_world_contour.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Indian_world_contour.svg/50px-Indian_world_contour.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="290" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Monde_indien" title="Portail:Monde indien">Portail du monde indien</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Hindouisme" title="Portail de l’hindouisme"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Aum.svg/29px-Aum.svg.png" decoding="async" width="29" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Aum.svg/43px-Aum.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Aum.svg/58px-Aum.svg.png 2x" data-file-width="242" data-file-height="201" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Hindouisme" title="Portail:Hindouisme">Portail de l’hindouisme</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Histoire_de_l%27art" title="Portail de l’histoire de l’art"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/David_face.png/27px-David_face.png" decoding="async" width="27" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/David_face.png/40px-David_face.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/David_face.png/53px-David_face.png 2x" data-file-width="140" data-file-height="127" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Histoire_de_l%27art" title="Portail:Histoire de l'art">Portail de l’histoire de l’art</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐57bccb6b4d‐ljprv Cached time: 20250223211548 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.213 seconds Real time usage: 0.368 seconds Preprocessor visited node count: 1806/1000000 Post‐expand include size: 71988/2097152 bytes Template argument size: 28401/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 7711/5000000 bytes Lua time usage: 0.064/10.000 seconds Lua memory usage: 3873545/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 198.961 1 -total 27.51% 54.727 1 Modèle:Portail 12.74% 25.343 5 Modèle:ISBN 12.35% 24.571 1 Modèle:Palette 12.02% 23.912 2 Modèle:En 11.38% 22.647 1 Modèle:Indication_de_langue 10.56% 21.016 3 Modèle:Citation 10.49% 20.880 1 Modèle:Catégorisation_badges 9.88% 19.661 1 Modèle:Palette_Hindouisme 9.34% 18.573 1 Modèle:Suivi_des_biographies --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:7844406:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250223211548 and revision id 199493243. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&oldid=199493243">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&oldid=199493243</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Spiritualit%C3%A9_hindouiste" title="Catégorie:Spiritualité hindouiste">Spiritualité hindouiste</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Histoire_de_l%27Inde" title="Catégorie:Histoire de l'Inde">Histoire de l'Inde</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Art_du_monde_indien" title="Catégorie:Art du monde indien">Art du monde indien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Iconographie" title="Catégorie:Iconographie">Iconographie</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_indien/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Monde indien/Articles liés">Portail:Monde indien/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Asie/Articles liés">Portail:Asie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Hindouisme/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Hindouisme/Articles liés">Portail:Hindouisme/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Religions_et_croyances/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Religions et croyances/Articles liés">Portail:Religions et croyances/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_de_l%27art/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire de l'art/Articles liés">Portail:Histoire de l'art/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arts/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Arts/Articles liés">Portail:Arts/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 14 décembre 2022 à 18:13.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Iconographie_hindoue" title="Spécial:Citer/Iconographie hindoue">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Iconographie_hindoue&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Iconographie hindoue</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>Ajouter des langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6455b7c8bf-m4b5j","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.213","walltime":"0.368","ppvisitednodes":{"value":1806,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":71988,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":28401,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7711,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 198.961 1 -total"," 27.51% 54.727 1 Modèle:Portail"," 12.74% 25.343 5 Modèle:ISBN"," 12.35% 24.571 1 Modèle:Palette"," 12.02% 23.912 2 Modèle:En"," 11.38% 22.647 1 Modèle:Indication_de_langue"," 10.56% 21.016 3 Modèle:Citation"," 10.49% 20.880 1 Modèle:Catégorisation_badges"," 9.88% 19.661 1 Modèle:Palette_Hindouisme"," 9.34% 18.573 1 Modèle:Suivi_des_biographies"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.064","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3873545,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-57bccb6b4d-ljprv","timestamp":"20250223211548","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Iconographie hindoue","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Iconographie_hindoue","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15992448","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15992448","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2014-03-20T15:52:51Z","dateModified":"2022-12-14T17:13:00Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/12\/Saraswati.jpg"}</script> </body> </html>