CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="te" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>భారతదేశం - వికీపీడియా</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","జనవరి","ఫిబ్రవరి","మార్చి","ఏప్రిల్","మే","జూన్","జూలై","ఆగస్టు","సెప్టెంబరు","అక్టోబరు","నవంబరు","డిసెంబరు"],"wgRequestId":"ef235e4f-d18e-42f6-a17e-827e61c843d8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"భారతదేశం","wgTitle":"భారతదేశం","wgCurRevisionId": 4360103,"wgRevisionId":4360103,"wgArticleId":1294,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Harv and Sfn no-target errors","Pages using the JsonConfig extension","Webarchive template wayback links","CS1 ఇంగ్లీష్-language sources (en)","ఈ వారం వ్యాసాలు","Pages with image sizes containing extra px","CS1 హిందీ-language sources (hi)","CS1 అమెరికన్ ఇంగ్లీష్-language sources (en-us)","Articles containing Sanskrit-language text","Articles containing Bengali-language text","Convert errors","Pages using infobox country with unknown parameters","Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters","Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page","ఆసియా","ఆసియా దేశాలు","జి-15 దేశాలు","AC with 15 elements", "Wikipedia articles with VIAF identifiers","Wikipedia articles with LCCN identifiers","Wikipedia articles with ISNI identifiers","Wikipedia articles with GND identifiers","Wikipedia articles with SELIBR identifiers","Wikipedia articles with BNF identifiers","Wikipedia articles with BIBSYS identifiers","Wikipedia articles with NLA identifiers","భారతదేశం","దక్షిణ ఆసియా","ISBN మ్యాజిక్ లింకులను వాడే పేజీలు"],"wgPageViewLanguage":"te","wgPageContentLanguage":"te","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"భారతదేశం","wgRelevantArticleId":1294,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"భారత_దేశం","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{ "pageLanguageCode":"te","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"te"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q668","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.6"};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles": "ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=te&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/1200px-Flag_of_India.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/800px-Flag_of_India.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/640px-Flag_of_India.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="భారతదేశం - వికీపీడియా"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//te.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edit this page" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="వికీపీడియా (te)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//te.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.te"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="వికీపీడియా ఆటమ్ ఫీడు" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-భారతదేశం rootpage-భారతదేశం skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eఈ నోటీసును తొలగించు\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"te\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"wikitable\"\u003E\n\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #f1ff81; text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cbig\u003Eవికీ పాఠకులే వికీ రచయితలు!\n\u003C/big\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\n\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #fff1ff; text-align: left;\"\u003E\n\u003Ctd\u003Eవికీలో వ్యాసాలు రాస్తున్నది ఎక్స్పర్టులూ, సబ్జెక్టు నిపుణులూ కాదు. ఇక్కడ సాధారణ పాఠకులే వ్యాసాలు రాస్తారు. అందరూ కలిసి పరస్పర సహకారంతో, సమన్వయంతో పనిచేస్తూ వ్యాసాలను రాస్తారు. వివిధ వనరుల్లోంచి సమాచారాన్ని సేకరించి, ఆ మూలాలను ఉదహరిస్తూ ఆ సమాచారాన్ని వికీలో చేరుస్తారు. మరింత సమాచారం కోసం \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81\" title=\"వికీపీడియా:పరిచయము\"\u003Eవికీపీడియా:పరిచయము\u003C/a\u003E చూడండి. ఈ పనిలో మీరూ భాగం పంచుకోవచ్చు. వికీలో \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%8E%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%3F\" title=\"వికీపీడియా:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?\"\u003Eఖాతా సృష్టించుకోండి\u003C/a\u003E. మీకు ఆసక్తి ఉన్న విషయం గురించిన సమాచారాన్ని రాసి, వికీ అభివృద్ధిలో మీరూ తోడ్పడండి. ఈ విషయంలో సందేహమేమైనా ఉంటే \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82\" title=\"వికీపీడియా:సహాయ కేంద్రం\"\u003Eవికీపీడియా సహాయకేంద్రంలో\u003C/a\u003E అడగండి.\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">భారతదేశం</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">వికీపీడియా నుండి</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&redirect=no" class="mw-redirect" title="భారత దేశం">భారత దేశం</a> నుండి దారిమార్పు చెందింది)</span></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Jump to navigation</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Jump to search</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="te" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4294015">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme)>div:not(.notheme)[style]{background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme) div:not(.notheme){background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media(min-width:640px){body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table{display:table!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>caption{display:table-caption!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>tbody{display:table-row-group}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table tr{display:table-row!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table th,body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table td{padding-left:inherit;padding-right:inherit}}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">భారత గణతంత్ర రాజ్యం</div><br /><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;"><span title="ISO 15919 Indic (Hindi language) transliteration"><i lang="hi-Latn">Bhārata Gaṇatantra Rājyam</i></span><br /><span style="font-size:85%;">(see <a href="/w/index.php?title=Names_of_India_in_its_official_languages&action=edit&redlink=1" class="new" title="Names of India in its official languages (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">other local names</a>)</span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div class="noresize" style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_India.svg" class="mw-file-description" title="Flag of భారతదేశం"><img alt="అడ్డంగా గల జెండా, కాషాయ, తెలుపు, ఆకుపచ్చ పట్టీలతో వుంటుంది. మధ్య తెల్లని పట్టీపై 24 సువ్వలుగల చక్రం వుంటుంది." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/125px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/188px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/250px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div>జండా</div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Emblem_of_India.svg" class="mw-file-description" title="రాజముద్ర of భారతదేశం"><img alt="రాజముద్ర of భారతదేశం" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Emblem_of_India.svg/60px-Emblem_of_India.svg.png" decoding="async" width="60" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Emblem_of_India.svg/90px-Emblem_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Emblem_of_India.svg/120px-Emblem_of_India.svg.png 2x" data-file-width="585" data-file-height="933" /></a></span></div> <div>రాజముద్ర</div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="line-height:1.2em;"><b>నినాదం: </b><span title="Sanskrit-language text"><span lang="sa" style="font-style: normal;">"<a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B5_%E0%B0%9C%E0%B0%AF%E0%B0%A4%E0%B1%87" title="సత్యమేవ జయతే">సత్యమేవ జయతే</a>"</span></span> <span class="languageicon" style="font-size:85%;font-weight:normal;">(<a href="/w/index.php?title=Sanskrit_language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sanskrit language (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sanskrit</a>)</span><br /><div style="display:inline">"Truth Alone Triumphs"<span style="position: relative; top: 0.2em;"><sup id="cite_ref-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data anthem"><div style="line-height:1.2em;"><b>గీతం: </b><span title="Bengali-language text"><span lang="bn" style="font-style: normal;">"<a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8_%E0%B0%97%E0%B0%A3_%E0%B0%AE%E0%B0%A8" class="mw-redirect" title="జన గణ మన">జన గణ మన</a>"</span></span><sup id="cite_ref-india.gov.in_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-india.gov.in-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-tatsama_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-tatsama-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />"Thou Art the Ruler of the Minds of All People"<span style="position: relative; top: 0.2em;"><sup id="cite_ref-FOOTNOTEWolpert20031_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEWolpert20031-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-india.gov.in_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-india.gov.in-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span><br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="64" data-mwtitle="Jana_Gana_Mana_instrumental.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Jana_Gana_Mana_instrumental.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/94/Jana_Gana_Mana_instrumental.ogg/Jana_Gana_Mana_instrumental.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=as&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="as" label="অসমীয়া ‪(as)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=bn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bn" label="বাংলা ‪(bn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=cs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cs" label="čeština ‪(cs)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=el&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="el" label="Ελληνικά ‪(el)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français ‪(fr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=gu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="gu" label="ગુજરાતી ‪(gu)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=he&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="he" label="עברית ‪(he)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=hi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hi" label="हिन्दी ‪(hi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=kn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="kn" label="ಕನ್ನಡ ‪(kn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=ml&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ml" label="മലയാളം ‪(ml)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=mr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="mr" label="मराठी ‪(mr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=ms&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ms" label="Bahasa Melayu ‪(ms)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=sat&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sat" label="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ‪(sat)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=ta&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ta" label="தமிழ் ‪(ta)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=te&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="te" label="తెలుగు ‪(te)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog ‪(tl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=ur&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ur" label="اردو ‪(ur)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=zh-tw&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-TW" label="中文（臺灣） ‪(zh-tw)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AJana_Gana_Mana_instrumental.ogg&lang=zh&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh" label="中文 ‪(zh)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span></div></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="line-height:1.2em;"><b>National song</b><br /><span title="Sanskrit-language text"><span lang="sa" style="font-style: normal;">"<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%87_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="వందే మాతరం">వందే మాతరం</a>"</span></span> <span class="languageicon" style="font-size:85%;font-weight:normal;">(<a href="/w/index.php?title=Sanskrit_language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sanskrit language (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sanskrit</a>)</span><br />"వందే మాతరం"<span style="position: relative; top: 0.2em;"><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-india.gov.in_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-india.gov.in-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:India_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description" title="భారతదేశం ఆధీనంలో గల ప్రాంతం ముదురు ఆకుపచ్చ, దావాచేయబడిన కాని ఆధీనంలో లో లేని ప్రాంతం లేత ఆకుపచ్చ"><img alt="భూగోళం మధ్యలో భారతదేశం రంగుతో గుర్తించిన." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/India_%28orthographic_projection%29.svg/250px-India_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/India_%28orthographic_projection%29.svg/375px-India_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/India_%28orthographic_projection%29.svg/500px-India_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">భారతదేశం ఆధీనంలో గల ప్రాంతం ముదురు ఆకుపచ్చ, దావాచేయబడిన కాని ఆధీనంలో లో లేని ప్రాంతం లేత ఆకుపచ్చ</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">రాజధాని</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4_%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="కొత్త ఢిల్లీ">కొత్త ఢిల్లీ</a><br /><span class="geo-inline"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3926454">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion load-gadget" data-gadget="WikiMiniAtlas"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&params=28_36_50_N_77_12_30_E_type:city_region:IN"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Maps, aerial photos, and other data for this location"><span class="latitude">28°36′50″N</span> <span class="longitude">77°12′30″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Maps, aerial photos, and other data for this location">28.61389°N 77.20833°E</span><span style="display:none"> / <span class="geo">28.61389; 77.20833</span></span></span></a></span></span></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label">అతిపెద్ద నగరం</th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3779865">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%88" title="ముంబై">ముంబై</a> (నగరం సరైనది)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a> (మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతం)</li></ul> </div></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">అధికార భాషలు</th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3795437">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80" title="హిందీ">హిందీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఇంగ్లీషు">ఇంగ్లీషు</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>b<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></div></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><span style="font-weight:normal;">గుర్తించిన జాతీయ భాషలు</span></th><td class="infobox-data">లేవు<sup id="cite_ref-Times_News_Network_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Times_News_Network-10"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NoneNtl_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-NoneNtl-11"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Press_Trust_of_India_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Press_Trust_of_India-12"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><span style="font-weight:normal;">గుర్తించిన ప్రాంతీయ భాషలు</span></th><td class="infobox-data"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%;"><div>రాష్ట్ర స్థాయి అధికారిక భాషలు, ఎనిమిదవ షెడ్యూలు ప్రకారం అధికారిక భాషలు<sup id="cite_ref-langoff_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-langoff-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అస్సామీ భాష">అస్సామీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="బెంగాలీ భాష">బెంగాలీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%A1%E0%B1%8B_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="బోడో భాష">బోడో</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%A1%E0%B1%8B%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="డోగ్రీ భాష">డోగ్రి</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="గుజరాతీ భాష">గుజరాతీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80" title="హిందీ">హిందీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%A1_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కన్నడ భాష">కన్నడ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కాశ్మీరీ భాష">కాశ్మీరి</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="కోక్‌బోరోక్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కోక్‌బోరోక్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%A3%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కొంకణి భాష">కొంకణి</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%88%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మైథిలీ భాష">మైథిలి</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B0%82" title="మలయాళం">మలయాళం</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B1%87%E0%B0%AF%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="మీతేయి భాష (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మణిపురి</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మరాఠీ భాష">మరాఠీ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8B_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="మిజో భాష (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మిజో</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="నేపాలీ భాష">నేపాలీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="ఒడియా భాష">ఒడియా</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="పంజాబీ భాష">పంజాబీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="సంస్కృతం">సంస్కృతం</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="సంతాలి భాష">సంతాలి</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="సింధీ భాష">సింధీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="తమిళ భాష">తమిళం</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81" title="తెలుగు">తెలుగు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="ఉర్దూ భాష">ఉర్దూ</a></li></ul></div> </li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">స్థానిక భాషలు</th><td class="infobox-data">447 భాషలు<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>c<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">మతం <div style="font-weight:normal;display:inline;"> (2011)</div></th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3779865"><div class="plainlist"><ul><li>79.8% <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో హిందూమతం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హిందూత్వం</a></li><li>14.2% <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="భారతదేశంలో ఇస్లాం">ఇస్లాం</a></li><li>2.3% <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%88%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B5%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో క్రైస్తవం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">క్రైస్తవం</a></li><li>1.7% <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో సిక్కు మతం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సిక్కుమతం</a></li><li>0.7% <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%AC%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%AE%E0%B0%A4_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో బౌద్ధమత చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బౌద్ధమతం</a></li><li>0.4% <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%9C%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో జైనమతం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జైనిజం</a></li><li>0.23% <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="భారతదేశంలో మతం">అనుబంధం లేని</a></li><li>0.65% ఇతరులు<sup id="cite_ref-Census2011religion_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Census2011religion-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></div> <i> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="భారతదేశంలో మతం">భారతదేశంలో మతం</a> చూడండి</i></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/w/index.php?title=Demonym&action=edit&redlink=1" class="new" title="Demonym (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పిలుచువిధం</a></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయులు</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">సభ్యత్వం</th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3149063">.mw-parser-output ul.cslist,.mw-parser-output ul.sslist{margin:0;padding:0;display:inline-block;list-style:none}.mw-parser-output ul.cslist-embedded{display:inline}.mw-parser-output .cslist li,.mw-parser-output .sslist li{margin:0;padding:0 0.25em 0 0;display:inline-block}.mw-parser-output .cslist li:after{content:", "}.mw-parser-output .sslist li:after{content:"; "}.mw-parser-output .cslist li:last-child:after,.mw-parser-output .sslist li:last-child:after{content:none}</style><ul class="cslist"><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="యునైటెడ్ నేషన్స్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">UN</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">WTO</a></li><li><a href="/w/index.php?title=BRICS&action=edit&redlink=1" class="new" title="BRICS (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">BRICS</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%98%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్షిణాసియా ప్రాంతీయ సహకార సంఘం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">SAARC</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%98%E0%B1%88_%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="షాంఘై సహకార సంస్థ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">SCO</a></li><li>[[ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ|<a href="/wiki/G4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="G4 దేశాలు">G4 దేశాలు</a>]]</li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B5%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="గ్రూప్ ఆఫ్ ఫైవ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గ్రూప్ ఆఫ్ ఫైవ్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=G8%2B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="G8+5 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">G8+5</a></li><li><a href="/w/index.php?title=G20&action=edit&redlink=1" class="new" title="G20 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">G20</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="కామన్వెల్త్ ఆఫ్ నేషన్స్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కామన్వెల్త్ ఆఫ్ నేషన్స్</a></li></ul></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ప్రభుత్వం</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="సమాఖ్య (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సమాఖ్య</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="పార్లమెంటరీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పార్లమెంటరీ</a> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="గణతంత్ర రాజ్యం">గణతంత్ర రాజ్యం</a></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294015"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="రాష్ట్రపతి">రాష్ట్రపతి</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8C%E0%B0%AA%E0%B0%A6%E0%B0%BF_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="ద్రౌపది ముర్ము">ద్రౌపది ముర్ము</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AA_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఉప రాష్ట్రపతి">ఉప రాష్ట్రపతి</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%97%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%8D_%E0%B0%A7%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="జగదీప్ ధన్కర్">జగదీప్ ధన్కర్</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ప్రధానమంత్రి">ప్రధానమంత్రి</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%A1%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="నరేంద్ర మోడీ">నరేంద్ర మోడీ</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B8%E0%B0%AD_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లోక్‌సభ స్పీకర్">లోక్‌సభ స్పీకర్</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%93%E0%B0%82_%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="ఓం బిర్లా">ఓం బిర్లా</a></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">శాసనవ్యవస్థ</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="పార్లమెంట్">పార్లమెంట్</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• ఎగువ సభ</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B0%AD" title="రాజ్యసభ">రాజ్యసభ</a></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• దిగువ సభ</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B8%E0%B0%AD" title="లోక్‌సభ">లోక్‌సభ</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" class="mw-redirect" title="స్వతంత్ర">స్వతంత్ర</a> <div style="font-weight:normal;display:inline;"><a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="యునైటెడ్ కింగ్డమ్">యునైటెడ్ కింగ్డమ్</a> నుండి</div></th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294015"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉపరాజ్యం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉపరాజ్యం</a> </div></th><td class="infobox-data">15 ఆగష్టు1947</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="గణతంత్ర రాజ్యం">గణతంత్ర రాజ్యం</a> </div></th><td class="infobox-data">26 జనవరి 1950</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">విస్తీర్ణం</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• మొత్తం</div></th><td class="infobox-data">3,287,263<sup id="cite_ref-india.gov.in_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-india.gov.in-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> కి.మీ<sup>2</sup> (1,269,219 చ. మై.)<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>d<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_and_dependencies_by_area" class="mw-redirect" title="List of countries and dependencies by area">7వ</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• నీరు (%)</div></th><td class="infobox-data">9.6</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">జనాభా</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2016 estimate</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="Neutral increase"><img alt="Neutral increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Increase_Neutral.svg/11px-Increase_Neutral.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Increase_Neutral.svg/17px-Increase_Neutral.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Increase_Neutral.svg/22px-Increase_Neutral.svg.png 2x" data-file-width="347" data-file-height="346" /></span></span>1,324,171,354<sup id="cite_ref-UN_WPP_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-UN_WPP-19"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_and_dependencies_by_population" class="mw-redirect" title="List of countries and dependencies by population">2వ</a>)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2011 census</div></th><td class="infobox-data">1,210,854,977<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_and_dependencies_by_population" class="mw-redirect" title="List of countries and dependencies by population">2వ</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• జనసాంద్రత</div></th><td class="infobox-data"><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:Convert_messages#invalid_number" title="సహాయం:Convert messages"><span title="Convert: Value "<strong" must be a number">convert: invalid number</span></a></i>]</sup><span class="error"></span> (<a href="/wiki/List_of_countries_and_dependencies_by_population_density" class="mw-redirect" title="List of countries and dependencies by population density">19వ</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gross_domestic_product" class="mw-redirect" title="Gross domestic product">GDP</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/w/index.php?title=Purchasing_power_parity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Purchasing power parity (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">PPP</a>)</span></th><td class="infobox-data">2021 estimate</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Total</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="Increase"><img alt="Increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> <span class="nowrap">$10.207 trillion</span><sup id="cite_ref-imf2_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-22"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (PPP)">3వ</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Per capita</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="Increase"><img alt="Increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> $7,333<sup id="cite_ref-imf2_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-22"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)_per_capita" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (PPP) per capita">122వ</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gross_domestic_product" class="mw-redirect" title="Gross domestic product">GDP</a> <span style="font-weight:normal;">(nominal)</span></th><td class="infobox-data">2021 estimate</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Total</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="Increase"><img alt="Increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> <span class="nowrap">$3.050 trillion</span><sup id="cite_ref-imf2_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-22"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(nominal)" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (nominal)">6వ</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Per capita</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="Increase"><img alt="Increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> $2,191<sup id="cite_ref-imf2_22-3" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-22"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(nominal)_per_capita" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (nominal) per capita">138వ</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95" title="జినీ సూచిక">జినీ</a> <span style="font-weight:normal;">(2013)</span></th><td class="infobox-data">33.9<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4298606">@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}</style><span class="tmp-color" style="color:orange">medium</span></span> · <a href="/w/index.php?title=List_of_countries_by_income_equality&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of countries by income equality (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">79వ</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B1%83%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95" title="మానవాభివృద్ధి సూచిక">హెచ్‌డిఐ</a> <span style="font-weight:normal;">(2019)</span></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span title="Increase"><img alt="Increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 0.645<sup id="cite_ref-UNHDR_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-UNHDR-24"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4298606"><span class="tmp-color" style="color:orange">medium</span></span> · <a href="/wiki/List_of_countries_by_Human_Development_Index" class="mw-redirect" title="List of countries by Human Development Index">131st</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ద్రవ్యం</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="భారత రూపాయి">భారత రూపాయి</a> (₹) (<a href="/w/index.php?title=ISO_4217&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 4217 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">INR</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">కాల విభాగం</th><td class="infobox-data"><span class="nowrap"><a href="/wiki/Coordinated_Universal_Time" class="mw-redirect" title="Coordinated Universal Time">UTC</a>+05:30</span> (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారత ప్రామాణిక కాలం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">IST</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"></th><td class="infobox-data"><i><a href="/w/index.php?title=Daylight_saving_time&action=edit&redlink=1" class="new" title="Daylight saving time (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">DST</a> is not observed</i></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">తేదీ తీరు</th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3779865"><div class="plainlist"><ul><li><span class="nowrap"><abbr title="day">dd</abbr>-<abbr title="month">mm</abbr>-<abbr title="year">yyyy</abbr></span><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>e<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="వ్యిద్యుచ్ఛక్తి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">వ్యిద్యుచ్ఛక్తి </a></th><td class="infobox-data">230 V–50 Hz</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">వాహనాలు నడుపు వైపు</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%8E%E0%B0%A1%E0%B0%AE_%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%AA%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఎడమ వైపు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఎడమ వైపు</a><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ఫోన్ కోడ్</th><td class="infobox-data">+91</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Country_code_top-level_domain" class="mw-redirect" title="Country code top-level domain">Internet TLD</a></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=.in&action=edit&redlink=1" class="new" title=".in (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">.in</a> (<a href="/w/index.php?title=.in&action=edit&redlink=1" class="new" title=".in (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">others</a>)</td></tr></tbody></table> <p><b>భారతదేశం</b> 142 కోట్లకు పైగా జనాభాతో ప్రపంచంలో మొదటి స్థానంలో, 32,87,263 చ.కి.మీ విస్తీర్ణంతో వైశాల్యంలో <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ప్రపంచ దేశాల వైశాల్యం">ఏడవస్థానంలో</a> ఉన్న అతి పెద్ద స్వేచ్ఛాయుత ప్రజాస్వామ్య దేశం. ఈ దేశం 29 రాష్ట్రాలు, 8 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు కలిగి, పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ పాలన ఉన్న ఒక సమాఖ్య. ఎక్కువ సైనిక సామర్థ్యం కలిగి ఉన్న దేశాలలో ఒకటిగా, అణ్వస్త్ర సామర్థ్యం కలిగిన దేశాలలో ఒక ముఖ్యమైన ప్రాంతీయ శక్తిగా ఉంది. <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="దక్షణాసియా">దక్షణాసియాలో</a> ఏడు వేల <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="కిలోమీటరు">కిలోమీటర్లకు</a> పైగా సముద్రతీరము కలిగి ఉండి, <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారత ఉపఖండము">భారత ఉపఖండములో</a> అధిక భాగాన్ని కూడుకొని ఉన్న భారతదేశం, అనేక చారిత్రక వాణిజ్య రహదారులను కలిగి ఉంది. ఉత్తరాన <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="హిమాలయాలు">హిమాలయాలు</a>, దక్షిణాన <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="హిందూ మహాసముద్రం">హిందూ మహాసముద్రం</a>, పశ్చిమాన <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="అరేబియా సముద్రం">అరేబియా సముద్రం</a>, తూర్పున <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బంగాళాఖాతము">బంగాళాఖాతం</a> ఎల్లలుగా ఉన్నాయి. <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="చైనా">చైనా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మయన్మార్">మయన్మార్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="బంగ్లాదేశ్">బంగ్లాదేశ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="నేపాల్">నేపాల్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="భూటాన్">భూటాన్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఆఫ్ఘానిస్తాన్">ఆఫ్ఘానిస్తాన్</a> దేశాలతో సరిహద్దులను పంచుకుంటోంది. <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" title="శ్రీలంక">శ్రీలంక</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మాల్దీవులు">మాల్దీవులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఇండోనేసియా">ఇండోనేసియా</a> భారతదేశం దగ్గరలో గల ద్వీప-దేశాలు. ఇది <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%81_%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A4" title="సింధు లోయ నాగరికత">సింధు లోయ నాగరికతకు</a> పుట్టిల్లు. <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="హిందూ మతము">హిందూ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బౌద్ధ మతము">బౌద్ధ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%88%E0%B0%A8_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జైన మతము">జైన</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="సిక్కు మతము">సిక్కు మతములకు</a> జన్మనిచ్చింది. ఇది బహుభాషా, బహుళ జాతి సంఘము. ఇది వివిధ వన్యప్రాణుల వైవిధ్యం గల దేశం. జనాభాలో భారతదేశం 2023 ఏప్రిల్ లో చైనాను దాటేసింది. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8C%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మౌర్య సామ్రాజ్యం">మౌర్య సామ్రాజ్య</a> కాలంలో ప్రస్తుత సరిహద్దులలో కొద్దిభాగం మినహాయించి, సరిహద్దులు దాటిన ప్రాంతాలతో పాటు ఒకే చక్రవర్తి పాలనలో వున్నా, తదుపరి పలు చిన్న రాజ్యాలుగా విడిపోయింది. 18 వ శతాబ్దం నుండి బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ క్రమంగా ఈ రాజ్యాలను స్వాధీనం చేసుకోవడంతో బ్రిటీష్ కంపెనీ పరిపాలన కిందకు వచ్చింది. 19 వ శతాబ్దం మధ్య నుండి నేరుగా <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B1%8D" title="యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్">యునైటెడ్ కింగ్డమ్</a> పాలనలోకి వచ్చింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="మహాత్మా గాంధీ">మహాత్మా గాంధీ</a> నాయకత్వాన స్వాతంత్ర్యం కోసం జరిగిన అహింసాయుత పోరాటం తర్వాత 1947 లో ఒక స్వతంత్ర దేశంగా ఆవిర్భవించింది. </p><p>1991 లో మార్కెట్ ఆధారిత ఆర్థిక సంస్కరణలు అనుసరిస్తూ, భారతదేశం వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రధాన ఆర్థిక దేశాలలో ఒకటి అయింది. అయితే, పేదరికం, <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%A4" title="అక్షరాస్యత">నిరక్షరాస్యత</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%82" title="లంచం">అవినీతి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%B7%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%82" title="పోషకాహార లోపం">పోషకాహార</a> లోపం వంటి సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్నది.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3779865"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4358455">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2615630">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2615630"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title" style="padding–bottom:0.5em; font–size:130%;"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="దక్షిణ ఆసియా చరిత్ర సారాంశం">దక్షిణ ఆసియా చరిత్ర సారాంశం</a><br /><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="భారతదేశ చరిత్ర">భారత ఉపఖండ చరిత్ర</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">సొయనియన్ <span class="nobold">(<a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BE.%E0%B0%B6.%E0%B0%AA%E0%B1%82." class="mw-redirect" title="సా.శ.పూ.">సా.శ.పూ.</a>500,000)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సొయనియన్ (సా.శ.పూ.500,000)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"></td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">దక్షిణ ఆసియా రాతి యుగం <span class="nobold">(సా.శ.పూ.7000–సా.శ.పూ.3000)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మెహర్గర్ సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.7000–సా.శ.పూ.3300)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">దక్షిణ ఆసియా కాంస్య యుగం <span class="nobold">(సా.శ.పూ.3000–సా.శ.పూ.1300)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%81_%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A4" title="సింధు లోయ నాగరికత">సింధు లోయ నాగరికత</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.3300–సా.శ.పూ.1700)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – పూర్వ హరప్పా సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.3300–సా.శ.పూ.2600)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – ప్రౌఢ హరప్పా సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.2600–సా.శ.పూ.1900)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కావిరాయి వర్ణముల కుమ్మరి సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.2000 నుండి)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%A6_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="వేద కాలం">వేద కాలం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1750–సా.శ.పూ.1200)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  –  దిగువ హరప్పా సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1700–సా.శ.పూ.1300 )</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> గాంధార సమాధి సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1600–సా.శ.పూ.500)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – నలుపు, ఎరుపు సామాను సంస్కృతి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1300–సా.శ.పూ.1200)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">భారతదేశం ఇనుప యుగం <span class="nobold">(సా.శ.పూ.1200–సా.శ.పూ.26)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%A6_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="వేద కాలం">వేద కాలం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1200–సా.శ.పూ.500)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – నలుపు, ఎరుపు సామాను సంస్కృతి]]</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1200–సా.శ.పూ.1000)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – బూడిద రంగు సామాను సంస్కృతి]]</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1200–సా.శ.పూ.600)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="జనపదాలు">జనపదాలు</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.1200–సా.శ.పూ.600)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – ఉత్తర నలుపు మెరుగుపెట్టిన సామాను</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.700–సా.శ.పూ.200)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82%E0%B0%95_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="హర్యంక రాజవంశం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హర్యంక రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.684–సా.శ.పూ.424)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="మహాజనపదాలు">మహాజనపదాలు</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.600–సా.శ.పూ.300)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%86%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఆచేమేనిడ్ సామ్రాజ్యం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఆచేమేనిడ్ సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.550–సా.శ.పూ.330)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%97%E0%B0%A7_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="మగధ సామ్రాజ్యము">మగధ సామ్రాజ్యము</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.500–సా.శ.పూ.321)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> రోర్ రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.450– సా.శ.489)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%A6_%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="నంద వంశం">నంద వంశం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.424–సా.శ.పూ.321)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97_%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="శిశునాగ వంశం">శిశునాగ వంశం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.413–సా.శ.పూ.345)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మాసిడోనియన్ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.330–సా.శ.పూ.323)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8C%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మౌర్య సామ్రాజ్యం">మౌర్య సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.321–సా.శ.పూ.184)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సెల్యూసిడ్ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.312–సా.శ.పూ.63)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="పాండ్య రాజవంశం">పాండ్య సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.300 –సా.శ.1345)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> చేర రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.300 –సా.శ.1102)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%8B%E0%B0%B3_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="చోళ సామ్రాజ్యము">చోళ సామ్రాజ్యము</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.300 –సా.శ.1279)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="పల్లవులు">పల్లవ సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.250 –సా.శ.800)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మహామేఘవాహన రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.250లు–సా.శ.400లు)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> పార్థియన్ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.247 –సా.శ.224)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="శాతవాహనులు">శాతవాహన సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.230–సా.శ.పూ.220)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కునింద రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.200లు –సా.శ.300లు)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఇండో–స్కైతియన్లు</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.200–సా.శ.400)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఇండో–గ్రీక్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.180–సా.శ.10)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%97_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="శుంగ సామ్రాజ్యం">శుంగ సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.185–సా.శ.పూ.)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కణ్వ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.75–సా.శ.పూ.26)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశం మధ్య కాల రాజ్యములు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మధ్యకాలం సామ్రాజ్యాలు</a> <span class="nobold">(సా.శ.21–సా.శ.1279)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఇండో–పార్థియన్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.21–సా.శ.130లు.)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AE_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="పశ్చిమ సామంతులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పశ్చిమ సామంత రాజు సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.35–సా.శ.405)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="కుషాణులు">కుషాణులు</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.60–సా.శ.240)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> భర్షివ రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.170–సా.శ.350)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="పద్మావతి నాగాలు">పద్మావతి నాగాలు</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.210–సా.శ.340)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సస్సానియన్ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.224–సా.శ.651)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఇండో–సస్సానిడ్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.230–సా.శ.360)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వాకాటకులు">వాకాటక సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(250s–500s క్రీ.శ.)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కాలభ్రుల రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.250–సా.శ.600)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%A4_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="గుప్త సామ్రాజ్యము">గుప్త సామ్రాజ్యము</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.280–సా.శ.550)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A6%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="కదంబులు">కదంబ సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.345–సా.శ.525)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> పశ్చిమ గంగా రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.350–సా.శ.1000)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కామరూప రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.350–సా.శ.1100)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="విష్ణుకుండినులు">విష్ణుకుండినుల సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.420–సా.శ.624)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మైత్రిక సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.475–సా.శ.767)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> హుణ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.475–సా.శ.576)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> రాయ్ రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.489–సా.శ.632)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కాబూల్ షాహి</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(500s–1026 క్రీ.శ.)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="చాళుక్యులు">చాళుక్య సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.543–సా.శ.753)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మౌఖరి సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(550s–700s క్రీ.శ.)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="హర్షవర్థనుడు">హర్ష సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.590–సా.శ.647)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> టిబెటన్ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.618–సా.శ.841)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81_%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="తూర్పు చాళుక్యులు">తూర్పు చాళుక్య రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.624–సా.శ.1075)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> రషిదున్ మతపాలకుడు</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.632–సా.శ.661)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="గుర్జర ప్రతీహార రాజవంశం">గుర్జర–ప్రతిహర సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.650–సా.శ.1036)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఉమయ్యద్ మతపాలకుడు</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.661–సా.శ.750)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="పాల సామ్రాజ్యం">పాల సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.750–సా.శ.1174)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="రాష్ట్రకూటులు">రాష్ట్రకూట సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.753–సా.శ.982)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> పారమార రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.800–సా.శ.1327)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సేయూన రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.850–సా.శ.1334)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సోలంకి రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.942–సా.శ.1244)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> పశ్చిమ చాళుక్య సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.973–సా.శ.1189)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> లోహార రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1003–సా.శ.1320)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%8A%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B0%B2_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="హొయసల సామ్రాజ్యం">హొయసల సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1040–సా.శ.1346)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సేన సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1070–సా.శ.1230)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="తూర్పు గాంగులు">తూర్పు గంగా సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1078–సా.శ.1434)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="కాకతీయులు">కాకతీయ రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1083–సా.శ.1323)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కాలాచురి సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1130–సా.శ.1184)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశం మధ్యయుగం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మధ్యయుగ దివంగత కాలం</a> <span class="nobold">(సా.శ.1206–సా.శ.1596)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఢిల్లీ సుల్తానులు">ఢిల్లీ సుల్తానులు</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1206–సా.శ.1526)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – మామ్లుక్ రాజవంశం (ఢిల్లీ)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1206–సా.శ.1290)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – ఖిల్జీ వంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1290–సా.శ.1320)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – తుగ్లక్ వంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1320–సా.శ.1414)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – సయ్యిద్ రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1414–సా.శ.1451)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">  – లోడీ రాజవంశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1451–సా.శ.1526)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> అహోం రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1228–సా.శ.1826)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%BF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="రెడ్డి రాజవంశం">రెడ్డి రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1325–సా.శ.1448)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="విజయనగర సామ్రాజ్యం">విజయనగర సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1336–సా.శ.1646)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%9C%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="గజపతి వంశం">గజపతి రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1434–సా.శ.1541)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> దక్కను సుల్తానులు</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1490–సా.శ.1596)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">ప్రారంభ ఆధునిక కాలం <span class="nobold">(సా.శ.1526–సా.శ.1858)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%98%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మొఘల్ సామ్రాజ్యం">మొఘల్ సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1526–సా.శ.1858)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మరాఠా సామ్రాజ్యం">మరాఠా సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1674–సా.శ.1818)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> దురానీ సామ్రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1747–సా.శ.1823)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="సిక్ఖు సామ్రాజ్యం">సిక్ఖు సామ్రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1799–సా.శ.1849)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశం వలసరాజ్యాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"> వలసరాజ్యాల కాలం</a> <span class="nobold">(సా.శ.1510–సా.శ.1961)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> పోర్చుగీస్ భారతదేశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1510–సా.శ.1961)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> డచ్ భారతదేశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1605–సా.శ.1825)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> డానిష్ భారతదేశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1620–సా.శ.1869)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఫ్రెంచ్ భారతదేశం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1759–సా.శ.1954)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%A8" title="భారతదేశంలో కంపెనీ పాలన">కంపెనీ రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1757–సా.శ.1858)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%A8" title="భారతదేశంలో బ్రిటిషు పాలన">బ్రిటిష్ రాజ్యం</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1858–సా.శ.1947)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AD%E0%B0%9C%E0%B0%A8" class="mw-redirect" title="భారతదేశ విభజన">భారతదేశ విభజన</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1947)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">ఇతర రాష్ట్రాలు <span class="nobold">(సా.శ.1102–సా.శ.1947)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> జమోరిన్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1102–సా.శ.1766)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> దేవ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(1200s–1300s క్రీ.శ.)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> చిత్రదుర్గ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1300–సా.శ.1779)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> గర్హ్వాల్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1358–సా.శ.1803)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మైసూర్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1399–సా.శ.1947)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కేలాడికి రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1499–సా.శ.1763)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కోచ్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1515–సా.శ.1947)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> తొండమాను రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1650–సా.శ.1948)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మధురై రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1559–సా.శ.1736)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> తంజావూరు రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1572–సా.శ.1918)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> మారవ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1600–సా.శ.1750)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> సిక్కు సమాఖ్య</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1707–సా.శ.1799)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ట్రావెన్కోర్ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1729–సా.శ.1947)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">శ్రీలంక రాజ్యాలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> తంబపన్ని రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.543–సా.శ.పూ.505)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> ఉపతిస్స నువార రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.505–సా.శ.పూ.377)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> అనురాధాపురా రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.పూ.377 –సా.శ.1017)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> రుహానా రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.200)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> పొలొన్నరువ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.300–సా.శ.1310)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> జాఫ్న రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1215–సా.శ.1624)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> దంబదేనియా రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1220–సా.శ.1272)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> యపహువ రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1272–సా.శ.1293)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> కురునెగలై రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1293–సా.శ.1341)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> గంపొల రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">(సా.శ.1341–సా.శ.1347)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> గంపొల రాజ్యం</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">రైగమ రాజ్యం</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1347–సా.శ.1415)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> కొట్టే రాజ్యం</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1412–సా.శ.1597)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> సితవాక రాజ్యం</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1521–సా.శ.1594)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> కండి రాజ్యం</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1469–సా.శ.1815)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> పోర్చుగీస్ సిలోన్</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1505–సా.శ.1658)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> డచ్ సిలోన్</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1656–సా.శ.1796)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> బ్రిటిష్ సిలోన్</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;">(సా.శ.1815–సా.శ.1948)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"></td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">దేశచరిత్రలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"><ul><li>ఆఫ్గనిస్తాన్ చరిత్ర</li><li>బంగ్లాదేశ్ చరిత్ర</li><li>భూటాన్ చరిత్ర</li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="భారతదేశ చరిత్ర">భారతదేశం</a></li><li>మాల్దీవులు చరిత్ర</li><li>నేపాల్ చరిత్ర</li><li>పాకిస్తాన్ యొక్క చరిత్ర</li><li>శ్రీలంక చరిత్ర</li></ul></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">ప్రాంతీయ చరిత్రలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"><ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="అస్సాం చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అస్సాం</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B0%B2%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="బలూచిస్తాన్ యొక్క చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బలూచిస్తాన్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="బెంగాల్ చరిత్ర">బెంగాల్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="బీహార్ చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బీహార్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="గుజరాత్ చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గుజరాత్ణుకుం</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="హిమాచల్ ప్రదేశ్ యొక్క చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హిమాచల్ ప్రదేశ్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="కాశ్మీర్ యొక్క చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కాశ్మీర్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B1%88%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖైబర్ ఫక్తున్క్వా చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖైబర్ పఖ్తున్ఖ్వ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="రాజస్థాన్ చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రాజస్థాన్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="మహారాష్ట్ర యొక్క చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మహారాష్ట్ర</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉత్తర ప్రదేశ్ యొక్క చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉత్తర ప్రదేశ్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="పంజాబ్ చరిత్ర">పంజాబ్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%92%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%BE_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఒడిషా చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఒడిషా</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="సింధ్ చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సింధ్</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్షిణ భారతదేశం యొక్క చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దక్షిణ భారతదేశం</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="తమిళ్ నాడు చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">తమిళనాడు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="టిబెట్ చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">టిబెట్</a></li></ul></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;text–align:left;padding–right:4em;;color: var(--color-base)">ప్రత్యేక చరిత్రలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist"><ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశం నాణేలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">నాణేలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ రాజులు జాబితా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రాజవంశాలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశం ఆర్ధిక చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఆర్ధికం </a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%9C%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇండోలోజి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇండోలోజి</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%82_%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారత ఉపఖండం లింగ్విస్టిక్ హిస్టరీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భాషా</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="భారతీయ సాహిత్యం">సాహిత్యం</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ సముద్ర చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మారిటైం</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82_%E0%B0%B8%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశం సైనిక చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మిలిటరీ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="పాకిస్తాన్ అధ్యయనాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పాకిస్తాన్ అధ్యయనాలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%9E%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%82,_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A4_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్షిణ ఆసియా విజ్ఞానం, సాంకేతికత చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సైన్స్ & టెక్నాలజీ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ చరిత్ర కాలక్రమం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కాలక్రమం</a></li></ul></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4294021">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="మూస:దక్షిణ ఆసియా చరిత్ర"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:దక్షిణ ఆసియా చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:దక్షిణ ఆసియా చరిత్ర"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <table class="infobox borderless"> <caption>భారతదేశం జాతీయ చిహ్నాలు (అధికారిక జాబితా) </caption> <tbody><tr> <th><b>జాతీయ వారసత్వ జంతువు</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:2005-bandipur-tusker.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/2005-bandipur-tusker.jpg/50px-2005-bandipur-tusker.jpg" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/2005-bandipur-tusker.jpg/75px-2005-bandipur-tusker.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/2005-bandipur-tusker.jpg/100px-2005-bandipur-tusker.jpg 2x" data-file-width="1566" data-file-height="1569" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ పక్షి</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Pavo_muticus_(Tierpark_Berlin)_-_1017-899-(118).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Pavo_muticus_%28Tierpark_Berlin%29_-_1017-899-%28118%29.jpg/50px-Pavo_muticus_%28Tierpark_Berlin%29_-_1017-899-%28118%29.jpg" decoding="async" width="50" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Pavo_muticus_%28Tierpark_Berlin%29_-_1017-899-%28118%29.jpg/75px-Pavo_muticus_%28Tierpark_Berlin%29_-_1017-899-%28118%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Pavo_muticus_%28Tierpark_Berlin%29_-_1017-899-%28118%29.jpg/100px-Pavo_muticus_%28Tierpark_Berlin%29_-_1017-899-%28118%29.jpg 2x" data-file-width="3464" data-file-height="2598" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ చెట్టు</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg/50px-Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg" decoding="async" width="50" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg/75px-Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg/100px-Banyan_tree_on_the_banks_of_Khadakwasla_Dam.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ పుష్పం</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg/50px-Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg" decoding="async" width="50" height="46" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg/75px-Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg/100px-Sacred_lotus_Nelumbo_nucifera.jpg 2x" data-file-width="2312" data-file-height="2119" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>జాతీయ జంతువు </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Panthera_tigris.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Panthera_tigris.jpg/50px-Panthera_tigris.jpg" decoding="async" width="50" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Panthera_tigris.jpg/75px-Panthera_tigris.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Panthera_tigris.jpg/100px-Panthera_tigris.jpg 2x" data-file-width="533" data-file-height="800" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ జల సముద్ర క్షీరదం</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:PlatanistaHardwicke.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/PlatanistaHardwicke.jpg/50px-PlatanistaHardwicke.jpg" decoding="async" width="50" height="33" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/PlatanistaHardwicke.jpg/75px-PlatanistaHardwicke.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/PlatanistaHardwicke.jpg/100px-PlatanistaHardwicke.jpg 2x" data-file-width="2817" data-file-height="1843" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ సరీసృపాల</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:King-Cobra.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/King-Cobra.jpg/50px-King-Cobra.jpg" decoding="async" width="50" height="33" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/King-Cobra.jpg/75px-King-Cobra.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/King-Cobra.jpg/100px-King-Cobra.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="681" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ వారసత్వ పైగా పాలిచ్చు జంతువు</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Hanuman_Langur.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Hanuman_Langur.jpg/50px-Hanuman_Langur.jpg" decoding="async" width="50" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Hanuman_Langur.jpg/75px-Hanuman_Langur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Hanuman_Langur.jpg/100px-Hanuman_Langur.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="900" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ పండు</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_(India).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_%28India%29.JPG/50px-An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_%28India%29.JPG" decoding="async" width="50" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_%28India%29.JPG/75px-An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_%28India%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_%28India%29.JPG/100px-An_Unripe_Mango_Of_Ratnagiri_%28India%29.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ ఆలయం</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:New_Delhi_Temple.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/New_Delhi_Temple.jpg/50px-New_Delhi_Temple.jpg" decoding="async" width="50" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/New_Delhi_Temple.jpg/75px-New_Delhi_Temple.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/New_Delhi_Temple.jpg/100px-New_Delhi_Temple.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ నది</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:River_Ganges.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/River_Ganges.JPG/50px-River_Ganges.JPG" decoding="async" width="50" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/River_Ganges.JPG/75px-River_Ganges.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/River_Ganges.JPG/100px-River_Ganges.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><b>జాతీయ పర్వతం</b> </th> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Nanda_Devi_2006.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Nanda_Devi_2006.JPG/50px-Nanda_Devi_2006.JPG" decoding="async" width="50" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Nanda_Devi_2006.JPG/75px-Nanda_Devi_2006.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Nanda_Devi_2006.JPG/100px-Nanda_Devi_2006.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span> </td></tr> </tbody></table> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="te" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">విషయాలు</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#పేరు_పుట్టుపూర్వోత్తరాలు"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#చరిత్ర"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">చరిత్ర</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#ప్రభుత్వం,_రాజకీయాలు"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">ప్రభుత్వం, రాజకీయాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#భౌగోళిక_స్వరూపం,_వాతావరణం"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">భౌగోళిక స్వరూపం, వాతావరణం</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#రాష్ట్రాలు,_కేంద్రపాలిత_ప్రాంతాలు"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#ఆర్ధిక_వ్యవస్థ"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">ఆర్ధిక వ్యవస్థ</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="#జనాభా_వివరాలు"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">జనాభా వివరాలు</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#భారతదేశంలోని_10_పెద్ద_నగరాలు"><span class="tocnumber">7.1</span> <span class="toctext">భారతదేశంలోని 10 పెద్ద నగరాలు</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#ప్రాచీన_భార‌తంలో_ర‌వాణా_వ్య‌వ‌స్థ‌"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">ప్రాచీన భార‌తంలో ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ‌</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#రవాణా_సౌకర్యాలు"><span class="tocnumber">8.1</span> <span class="toctext">రవాణా సౌకర్యాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#రైలు_మార్గాలు"><span class="tocnumber">8.2</span> <span class="toctext">రైలు మార్గాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#అఖండ_భారత్_రైలు"><span class="tocnumber">8.3</span> <span class="toctext">అఖండ భారత్ రైలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#రోడ్డు_మార్గాలు"><span class="tocnumber">8.4</span> <span class="toctext">రోడ్డు మార్గాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#వాయు_మార్గాలు"><span class="tocnumber">8.5</span> <span class="toctext">వాయు మార్గాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="#జల_మార్గాలు"><span class="tocnumber">8.6</span> <span class="toctext">జల మార్గాలు</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#భారతదేశం_–_కొన్ని_ముఖ్య_విషయాలు"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">భారతదేశం – కొన్ని ముఖ్య విషయాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#సంస్కృతి"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">సంస్కృతి</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-18"><a href="#క్రీడలు"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">క్రీడలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-19"><a href="#జాతీయ_చిహ్నాలు"><span class="tocnumber">12</span> <span class="toctext">జాతీయ చిహ్నాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-20"><a href="#శెలవు_దినాలు"><span class="tocnumber">13</span> <span class="toctext">శెలవు దినాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-21"><a href="#అల్ప_విషయాలు"><span class="tocnumber">14</span> <span class="toctext">అల్ప విషయాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-22"><a href="#ఇవికూడా_చూడండి"><span class="tocnumber">15</span> <span class="toctext">ఇవికూడా చూడండి</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-23"><a href="#చిత్రమాలిక"><span class="tocnumber">16</span> <span class="toctext">చిత్రమాలిక</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-24"><a href="#గమనికలు"><span class="tocnumber">17</span> <span class="toctext">గమనికలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-25"><a href="#మూలాలు"><span class="tocnumber">18</span> <span class="toctext">మూలాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-26"><a href="#ఉపయుక్త_గ్రంథాలు"><span class="tocnumber">19</span> <span class="toctext">ఉపయుక్త గ్రంథాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-27"><a href="#వెలుపలి_లంకెలు"><span class="tocnumber">20</span> <span class="toctext">వెలుపలి లంకెలు</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-28"><a href="#అధికారక_వెబ్సైట్లు"><span class="tocnumber">20.1</span> <span class="toctext">అధికారక వెబ్సైట్లు</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-29"><a href="#పాద_పీఠిక"><span class="tocnumber">21</span> <span class="toctext">పాద పీఠిక</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="పేరు_పుట్టుపూర్వోత్తరాలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.87.E0.B0.B0.E0.B1.81_.E0.B0.AA.E0.B1.81.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.81.E0.B0.AA.E0.B1.82.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B1.8B.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.A4.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=1" title="విభాగాన్ని మార్చు: పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div> <p><i>ముఖ్య వ్యాసము: <b><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతదేశ పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు">భారతదేశ పేరు పుట్టుపూర్వోత్తరాలు</a></b></i> </p> </div> <p>భారతదేశానికి మొత్తం నాలుగు పేర్లు ఉన్నట్లు చెప్పుకోవచ్చు. వీటిలో మొదటిది జంబూ ద్వీపం. ఇది వేదాలలో భారతదేశానికి ఇవ్వబడిన పేరు, ఇప్పటికీ <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="హిందూమతము">హిందూ</a> మత ప్రార్థనలలో ఈ పేరు ఉపయోగిస్తారు (ఉదా: జంబూ ద్వీపే, మేరోః దక్షిణదిగ్భాగే, శ్రీశైలస్య ఉత్తర ప్రదేశే, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="కృష్ణా నది">కృష్ణా</a> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="గోదావరి">గోదావరీ</a> మధ్య స్థానే...). జంబూ అంటే "<a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="నేరేడు">నేరేడు</a>" పండు లేదా "<a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%86_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AF" class="mw-redirect" title="గిన్నె కాయ">గిన్నె కాయ</a>", ఈ దేశంలో ఎక్కువగా నేరేడు పండ్లు ఉంటాయి కనుక దీనికి ఈ పేరు వచ్చింది. ఆ తరువాత వచ్చిన పేరు "భారతదేశం" లేదా "భరతవర్షం", ఈ పేరు నాటి రాజు పేరు మీదగా వచ్చినది, ఈ రాజు పేరు "<a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="భరతుడు">భరతుడు</a>". ఇతను <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="విశ్వామిత్రుడు">విశ్వామిత్ర</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B0%95" title="మేనక">మేనకల</a> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%82%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="కూతురు">కుమార్తె</a> అయిన <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%B2" title="శకుంతల">శకుంతల</a> కుమారుడు. </p><p>తరువాతి పేరు హిందూదేశం, ఇది సింధూనది పేరు మీదగా వచ్చింది. పూర్వపు పర్షియనులు, గ్రీకులు సింధూనదికి ఆవల ఉన్న దేశం కనుక ఈ పేరుతో పిలిచారు. </p><p>తరువాత హిందూదేశం రూపాంతరం చెంది <i>ఇండియా</i> అనే పేరు, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బ్రిటిషు">బ్రిటీషు</a> (ఆంగ్లేయులు) వారి వలన ప్రాముఖ్యతను పొందినది. ప్రస్తుతము భారతదేశానికి రెండు ప్రభుత్వ గుర్తింపు పొందిన పేర్లు ఉన్నాయి. అవి ఇండియా, భారతదేశం. ఇంకా హిందూస్తాన్ అనునది కూడా హిందూదేశం రూపాంతరమే. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చరిత్ర"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0"></span>చరిత్ర</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=2" title="విభాగాన్ని మార్చు: చరిత్ర"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sanchi2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Sanchi2.jpg/260px-Sanchi2.jpg" decoding="async" width="260" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Sanchi2.jpg/390px-Sanchi2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Sanchi2.jpg/520px-Sanchi2.jpg 2x" data-file-width="866" data-file-height="578" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B6%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="అశోకుడు">అశోకుడిచే</a> క్రీ.పూ.3 వ శతాబ్దంలో <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="మధ్య ప్రదేశ్">మధ్య ప్రదేశ్</a> లోని సాంచీలో నిర్మించబడిన <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B0%82" title="స్తూపం">స్థూపం</a>.</figcaption></figure> <i></i><div class="rellink relarticle ప్రధాన వ్యాసం"><i>ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="భారతదేశ చరిత్ర">భారతదేశ చరిత్ర</a></i></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మధ్యప్రదేశ్">మధ్య ప్రదేశ్‌</a> లోని <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="భింబెట్కా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భింబెట్కా</a> వద్ద లభ్యమైన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="రాతియుగం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రాతియుగపు</a> శిలాగృహాలు, కుడ్యచిత్రాలు భారతదేశంలో మానవుని అతి ప్రాచీన ఉనికికి ఆధారాలు. మొట్టమొదటి శాశ్వత నివాసాలు 9,000 సంవత్సారాల కిందట ఏర్పడ్డాయి. క్రి.పూ. 7000 సమయంలో, మొట్టమొదటి నియోలిథిక్ స్థావరాలు పశ్చిమ పాకిస్తాన్ లో మెహర్గర్, ఇతర ఉపఖండపు ప్రాంతాల్లో కనిపించింది. ఈ విధంగా సింధుాలోయ నాగరికత అభివృద్ధి, దక్షిణ ఆసియాలో మొదటి పట్టణ సంస్కృతి అభివృద్ధి చెందాయి. ఇదే <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80.%E0%B0%AA%E0%B1%82.26_%E0%B0%B5_%E0%B0%B6%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="క్రీ.పూ.26 వ శతాబ్దం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">క్రీ. పూ. 26 వ శతాబ్దం</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80.%E0%B0%AA%E0%B1%82.20_%E0%B0%B5_%E0%B0%B6%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="క్రీ.పూ.20 వ శతాబ్దం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">క్రీ.పూ.20 వ శతాబ్దం</a> మధ్య కాలంలో వర్ధిల్లిన <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A4" class="mw-redirect" title="సింధులోయ నాగరికత">సింధులోయ నాగరికత</a>. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80.%E0%B0%AA%E0%B1%82.5_%E0%B0%B5_%E0%B0%B6%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="క్రీ.పూ.5 వ శతాబ్దం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">క్రీ.పూ.5 వ శతాబ్దం</a> నుండి, ఎన్నో స్వతంత్ర రాజ్యాలు ఏర్పడ్డాయి. ఉత్తర భారతంలో, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8C%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మౌర్య సామ్రాజ్యం">మౌర్య సామ్రాజ్యం</a>, భారతీయ సాంస్కృతిక వారసత్వానికి విలువైన సేవ చేసింది. <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B6%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="అశోకుడు">అశోకుడు</a> ఈ వంశంలోని ప్రముఖ రాజు. తరువాతి వచ్చిన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%A4_%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="గుప్త వంశం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గుప్తులకాలం</a> <b>స్వర్ణ యుగం </b>గా వర్ణించబడింది. దక్షిణాన, వివిధ కాలాల్లో <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="చాళుక్యులు">చాళుక్యులు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="చేర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">చేర</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%8B%E0%B0%B3%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="చోళులు">చోళులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="పల్లవులు">పల్లవులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="పాండ్యులు">పాండ్యులు</a> మొదలగువారు పాలించారు. <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%9E%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="విజ్ఞానశాస్త్రం">విజ్ఞాన శాస్త్రం</a>, <a href="/w/index.php?title=S%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B0%B3%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sభారతీయ కళలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కళలు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ సారస్వతం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సారస్వతం</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ గణితం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ గణితం</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%96%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B3_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ ఖగోళ శాస్త్రం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ ఖగోళ శాస్త్రం</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ సాంకేతిక శాస్త్రం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సాంకేతిక శాస్త్రం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారతీయ మతములు">భారతీయ మతములు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%A4%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ తత్వ శాస్త్రం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ తత్వ శాస్త్రం</a> మొదలైనవి ఈ కాలంలో పరిఢవిల్లాయి. రెండవ సహస్రాబ్దిలో తురుష్కుల దండయాత్రలతో, భారతదేశంలో ఎక్కువ భాగాన్ని <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఢిల్లీ సుల్తానులు">ఢిల్లీ సుల్తానులు</a>, తరువాత <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="మొగలు సామ్రాజ్యం">మొగలులు</a> పాలించారు. అయినా, ముఖ్యంగా దక్షిణాన స్థానిక సామ్రాజ్యాలు అధికారాన్ని నిలబెట్టుకున్నాయి. </p><p>రెండవ సహస్రాబ్ది మధ్యల, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="పోర్చుగీసు">పోర్చుగల్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఫ్రాన్సు">ఫ్రాన్స్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బ్రిటిషు">ఇంగ్లండు</a> వంటి ఐరోపా రాజ్యాలు వ్యాపారం చేసే తలంపుతో భారతదేశం వచ్చి, చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా ఉన్న ఇక్కడి పరిస్థితి గమనించి, ఆక్రమించుకున్నారు. బ్రిటిషు <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ">ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీపై</a> <a href="/wiki/1857" title="1857">1857లో</a> జరిగిన విఫల తిరుగుబాటు (ఇదే, ప్రఖ్యాతి గాంచిన <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A5%E0%B0%AE_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ప్రథమ స్వాతంత్ర్య సమరం">ప్రథమ స్వాతంత్ర్య సమరం</a>) తరువాత, భారతదేశంలోని అధిక భాగం <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం">బ్రిటిషు సామ్రాజ్యం</a> కిందకు వచ్చింది. జాతిపిత <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="మహాత్మా గాంధీ">మహాత్మా గాంధీ</a> నాయకత్వంలో జరిగిన సుదీర్ఘ <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారత స్వాతంత్ర్య సమరం">స్వాతంత్ర్య సమరం</a> ఫలితంగా <a href="/wiki/1947" title="1947">1947</a> <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%97%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81_15" title="ఆగష్టు 15">ఆగష్టు 15న</a> భారతదేశానికి స్వతంత్రం సిద్ధించింది. <a href="/wiki/1950" title="1950">1950</a> <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF_26" title="జనవరి 26">జనవరి 26న</a> సర్వసత్తాక, ప్రజాస్వామ్య, గణతంత్ర రాజ్యంగా ఏర్పడింది. </p><p>విభిన్న <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జాతులు">జాతులు</a>, విభిన్న మతాలతో కూడిన దేశంగా భారతదేశం – <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="జాతి">జాతి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="మతము">మత</a> పరమైన సంఘర్షణలను చవిచూసింది. అయినా, తన లౌకిక, ప్రాజాస్వామ్య లక్షణాన్ని కాపాడుకుంటూనే వచ్చింది. <a href="/wiki/1975" title="1975">1975</a>, <a href="/wiki/1977" title="1977">1977</a> మధ్యకాలంలో అప్పటి <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ప్రధానమంత్రి">ప్రధానమంత్రి</a> <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="ఇందిరా గాంధీ">ఇందిరా గాంధీ</a> విధించిన <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%85%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="భారత అత్యవసర స్థితి">ఎమర్జెన్సీ</a> కాలంలో మాత్రమే <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8C%E0%B0%B0_%E0%B0%B9%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="పౌర హక్కులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పౌర హక్కులకు</a> భంగం వాటిల్లింది. భారత దేశానికి <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="చైనా">చైనాతో</a> ఉన్న <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B0%82" title="భారత చైనా సరిహద్దు వివాదం">సరిహద్దు వివాదం</a> కారణంగా <a href="/wiki/1962" title="1962">1962లో</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82_1962&action=edit&redlink=1" class="new" title="చైనా యుద్ధం 1962 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">యుద్ధం</a> జరిగింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్తో</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82_1947&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1947 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">1947</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82_1965&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1965 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">1965</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82_1971&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1971 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">1971లోను</a> యుద్ధాలు జరిగాయి. <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B0%82" title="అలీనోద్యమం">అలీనోద్యమంలో</a> భారతదేశం స్థాపక సభ్యురాలు. <a href="/wiki/1974" title="1974">1974లో</a>, భారత్ తన మొదటి <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A3%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="అణు పరీక్ష">అణు పరీక్షను</a> నిర్వహించింది. <a href="/wiki/1998" title="1998">1998లో</a> మరో ఐదు పరీక్షలు నిర్వహించింది. <a href="/wiki/1991" title="1991">1991లో</a> జరిగిన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఆర్ధిక సంస్కరణలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఆర్ధిక సంస్కరణలతో</a> ప్రపంచంలో అతివేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఒకటిగా మారింది. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ప్రభుత్వం,_రాజకీయాలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AD.E0.B1.81.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.82.2C_.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9C.E0.B0.95.E0.B1.80.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ప్రభుత్వం, రాజకీయాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=3" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రభుత్వం, రాజకీయాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Lightmatter_vishnu1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Lightmatter_vishnu1.jpg/260px-Lightmatter_vishnu1.jpg" decoding="async" width="260" height="390" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/Lightmatter_vishnu1.jpg 1.5x" data-file-width="320" data-file-height="480" /></a><figcaption><i>నృసింహావతారం </i>లో ఉన్న విష్ణుమూర్తి.</figcaption></figure> <ul><li><a href="/w/index.php?title=(%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="(భారత రాజకీయ వ్యవస్థ) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">(భారత రాజకీయ వ్యవస్థ)</a></li></ul> <p>భారతదేశం ఒక ప్రజాస్వామ్య <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="గణతంత్ర దినోత్సవం">గణతంత్ర</a> రాజ్యంగా 1950 జనవరి 26న అవతరించింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%82" title="భారత రాజ్యాంగం">భారత రాజ్యాంగం</a> ప్రకారం అధికారం లెజిస్లేచర్, న్యాయవ్యవస్థ, నిర్వహణ వ్యవస్థల ద్వారా అమలవుతుంది. </p><p>ఇది పలు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రాష్ట్రాల</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="సమాఖ్య (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సమాఖ్య</a>. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="దేశాధినేత (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దేశాధినేత</a> అయిన <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="రాష్ట్రపతి">రాష్ట్రపతి</a> పదవి అలంకార ప్రాయమైనది. రాష్ట్రపతి, <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఉపరాష్ట్రపతి">ఉపరాష్ట్రపతులు</a> పరోక్ష పద్ధతిలో <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఎలక్టోరల్ కాలేజి">ఎలక్టోరల్ కాలేజి</a> ద్వారా 5 సంవత్సరాల కాలపరిమితికి ఎన్నుకోబడతారు. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ప్రధానమంత్రి">ప్రధానమంత్రి</a> కార్యనిర్వాహక అధికారాలు గల పదవి. <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B8%E0%B0%AD" title="లోక్‌సభ">లోక్‌సభలో</a> అత్యధిక సంఖ్యాక రాజకీయ పార్టీ, లేదా <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="సంకీర్ణం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సంకీర్ణం</a> సభ్యులు ప్రధానమంత్రిని ఎన్నుకుంటుంది. <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ప్రధానమంత్రి">ప్రధానమంత్రి</a> సలహా మేరకు, రాష్ట్రపతిచే నియమించబడ్డ మంత్రివర్గం ప్రధానమంత్రికి తన విధి నిర్వహణలో సహాయకారిగా ఉంటుంది. మంత్రులచే <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="భారత రాష్ట్రపతి">రాష్ట్రపతి</a> ప్రమాణ స్వీకారం చేయిస్తారు. </p><p>భారతదేశపు శాసన వ్యవస్థలో <b>ద్విసభా పద్ధతి</b> ఉంది. ఎగువ సభను <i><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%AD" class="mw-redirect" title="రాజ్య సభ">రాజ్య సభ</a></i> అని, దిగువ సభను <i><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%AD" class="mw-redirect" title="లోక్ సభ">లోక్ సభ</a></i> అని అంటారు. లోక్ సభ సభ్యులను ప్రజలు ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకుంటారు. రాజ్య సభ సభ్యులు <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%8E%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%B2_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5" title="భారతదేశ ఎన్నికల వ్యవస్థ">ఎలక్టోరల్ కాలేజీ</a> ద్వారా ఎన్నుకోబడతారు. </p><p>న్యాయవ్యవస్థలో పరమోన్నత న్యాయస్థానమైన <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%82_%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="సుప్రీం కోర్టు">సుప్రీం కోర్టు</a>, అప్పిలేట్ కోర్టులు, హైకోర్టులు ఉంటాయి. కోర్టులకు సూచనలు, ఆదేశాలు, రిట్లు ఇచ్చే అధికారం ఉంది. రిట్లలో <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%86%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="హెబియస్ కార్పస్">హెబియస్ కార్పస్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="మాండమస్">మాండమస్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%87%E0%B0%A7%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="నిషేధం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">నిషేధం</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="కోవారంటో (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కోవారంటో</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="సెర్టియోరారి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సెర్టియోరారి</a> అనే వివిధ రకాలుగా ఉన్నాయి. భారతీయ కోర్టులు రాజ్యాంగ శక్తులు; ఇవి రాజకీయ జోక్యం లేనివి. న్యాయ వ్యవస్థకు, శాసన వ్యవస్థకు అరుదుగా ఏర్పడే ఘర్షణను రాష్ట్రపతి మధ్యవర్తిత్వం వహించి నివారిస్తారు. </p><p>స్వతంత్ర భారత చరిత్రలో అత్యధిక భాగం, కేంద్ర ప్రభుత్వంలో <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారత జాతీయ కాంగ్రెసు">భారత జాతీయ కాంగ్రెసు</a> పార్టీ అధికారంలో ఉంటూ వచ్చింది. స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం అతిపెద్ద రాజకీయ పక్షం కావడం చేత, స్వాతంత్ర్యం తరువాత దాదాపు 40 ఏళ్ళపాటు దేశరాజకీయాల్లో కాంగ్రెసు గుత్తాధిపత్యం వహించింది. <a href="/wiki/1977" title="1977">1977లో</a> <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%A4%E0%B0%BE_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%80" title="జనతా పార్టీ">జనతా పార్టీగా</a> ఏర్పడ్డ ఐక్య ప్రతిపక్షం కాంగ్రెసును ఓడించి, మొట్టమొదటి కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పరచింది. ఇటీవలి కాలంలో, భారత ఓటర్లపై గల పట్టును కాంగ్రెసు పార్టీ కోల్పోతూ వచ్చింది. <a href="/wiki/2014_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%8E%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="2014 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికలు">2004 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో</a> అత్యధిక స్థానాలు గెలిచిన కాంగ్రెసు పార్టీ, వివిధ చిన్న పార్టీలతో కలిసి సంకీర్ణ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. హిందూ వాద పార్టీ అయిన <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%A4%E0%B0%BE_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%80" title="భారతీయ జనతా పార్టీ">భాజపా</a> ప్రధాన ప్రతిపక్షమైంది. ప్రాంతీయ పార్టీల ప్రాబల్యం కారణంగా <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a> తరువాత ఏర్పడిన ప్రభుత్వాలన్నీ సంకీర్ణాలేకాగా 2014 లో జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో మాత్రం కాంగ్రెస్ పార్టీ ఘోర పరాజయం పాలయింది .ఈ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీకి పదిశాతం లోక్‌సభ స్థానాలను గెలుచుకోవడం కూడా కష్టంకాగా భారతీయ జనతా పార్టీ మాత్రం మొదటిసారిగా అత్యధిక స్థానాలను గెలుచుకోవడం విశేషం. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భౌగోళిక_స్వరూపం,_వాతావరణం"><span id=".E0.B0.AD.E0.B1.8C.E0.B0.97.E0.B1.8B.E0.B0.B3.E0.B0.BF.E0.B0.95_.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.B0.E0.B1.82.E0.B0.AA.E0.B0.82.2C_.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B0.BE.E0.B0.B5.E0.B0.B0.E0.B0.A3.E0.B0.82"></span>భౌగోళిక స్వరూపం, వాతావరణం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=4" title="విభాగాన్ని మార్చు: భౌగోళిక స్వరూపం, వాతావరణం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Yumthangnorth.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Yumthangnorth.jpg/260px-Yumthangnorth.jpg" decoding="async" width="260" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Yumthangnorth.jpg/390px-Yumthangnorth.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/Yumthangnorth.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="223" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="హిమాలయాలు">హిమాలయాలు</a> ఉత్తరాన <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జమ్మూ కాశ్మీరు">జమ్మూ కాశ్మీరు</a> నుండి తూర్పున <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="అరుణాచల్ ప్రదేశ్">అరుణాచల్ ప్రదేశ్</a> వరకు విస్తరించి భారతదేశపు ఉత్తర సరిహద్దుగా విలసిల్లుతున్నాయి.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:India_78.40398E_20.74980N.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/India_78.40398E_20.74980N.jpg/260px-India_78.40398E_20.74980N.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/India_78.40398E_20.74980N.jpg/390px-India_78.40398E_20.74980N.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/India_78.40398E_20.74980N.jpg/520px-India_78.40398E_20.74980N.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="958" /></a><figcaption>భారతదేశం, ఉపగ్రహ చిత్రం.</figcaption></figure> <p>భారతదేశం విశిష్ట లక్షణాలు గల ఒక ఉపఖండం అని పేర్కొనవచ్చు. భారతదేశంలో అనేక భౌతిక, ఆర్థిక, సాంఘిక, సాంస్కృతిక తారతమ్యాలున్నాయి. భారతదేశంలో ఆనాది నుంచి అనేక మతాలు, జాతులు, కులాలు,భాషలు, కులాలు, ఆచారాలు, సంప్రదాయాలు ఉండుటచే దీన్ని భౌగోళిక బిన్నత్వంలో ఏకత్వంగల దేశంగా గుర్తించవచ్చు. </p><p>భారతదేశపు ఉత్తర, ఈశాన్య రాష్ట్రాలు <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="హిమాలయాలు">హిమాలయ పర్వతాలతో</a> కూడుకుని ఉన్నాయి. మిగిలిన ఉత్తర భారతం, మధ్య, ఈశాన్య ప్రాంతాలు సారవంతమైన గంగా మైదానంతో కూడి ఉన్నాయి. పశ్చిమాన, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పాకిస్థాన్">పాకిస్థాన్కు</a> ఆగ్నేయ సరిహద్దున <a href="/wiki/%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="థార్ ఎడారి">థార్ ఎడారి</a> ఉంది. దక్షిణ భారత ద్వీపకల్పం దాదాపు పూర్తిగా <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A0%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B0%BF" title="దక్కన్ పీఠభూమి">దక్కను పీఠభూమితో</a> కూడుకుని ఉంది. ఈ పీఠభూమికి రెండువైపులా <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81_%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="తూర్పు కనుమలు">తూర్పు కనుమలు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AE_%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="పశ్చిమ కనుమలు">పశ్చిమ కనుమలు</a> ఉన్నాయి. </p><p>భారతదేశంలో ఎన్నో ప్రముఖ నదులు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని: <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="గంగా నది">గంగ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="యమునా నది">యమున</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" class="mw-redirect" title="బ్రహ్మపుత్ర">బ్రహ్మపుత్ర</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="కృష్ణా నది">కృష్ణ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="గోదావరి">గోదావరి</a>. </p><p>దేశపు దక్షిణాన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉష్ణ వాతావరణం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉష్ణ వాతావరణం</a> ఉండగా, ఉత్తరాన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%B6%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B1%8B%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="సమశీతోష్ణ వాతావరణం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సమశీతోష్ణ వాతావరణం</a> నెలకొని ఉంది. హిమాలయ ప్రాంతాల్లో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="అతిశీతల వాతావరణం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అతిశీతల వాతావరణం</a> (టండ్రా) ఉంది. భారతదేశంలో <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="వర్షాలు">వర్షాలు</a> <a href="/wiki/%E0%B0%8B%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%AA%E0%B0%B5%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఋతుపవనాలు">ఋతుపవనాలు</a> వలన కలుగుతాయి. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="రాష్ట్రాలు,_కేంద్రపాలిత_ప్రాంతాలు"><span id=".E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81.2C_.E0.B0.95.E0.B1.87.E0.B0.82.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AA.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.A4_.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.82.E0.B0.A4.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=5" title="విభాగాన్ని మార్చు: రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286135">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .hatnote{display:none!important}}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసాలు: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు">భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</a> and <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు">భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</a></div> <figure class="noresize" typeof="mw:File/Thumb"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Political_map_of_India_EN.svg/260px-Political_map_of_India_EN.svg.png" decoding="async" width="260" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Political_map_of_India_EN.svg/390px-Political_map_of_India_EN.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Political_map_of_India_EN.svg/520px-Political_map_of_India_EN.svg.png 2x" data-file-width="1594" data-file-height="1868" usemap="#ImageMap_9cd448ae7ed3b66d" resource="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Political_map_of_India_EN.svg" /></span><map name="ImageMap_9cd448ae7ed3b66d"><area href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" shape="rect" coords="0,28,44,33" alt="ఆఫ్ఘనిస్తాన్" title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" shape="rect" coords="221,160,253,165" alt="మయన్మార్" title="మయన్మార్" /><area href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE" shape="rect" coords="180,74,222,82" alt="చైనా" title="చైనా" /><area href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" shape="rect" coords="1,6,37,11" alt="తజికిస్తాన్" title="తజికిస్తాన్" /><area href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" shape="rect" coords="155,298,236,304" alt="హిందూ మహాసముద్రం" title="హిందూ మహాసముద్రం" /><area href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%82" shape="rect" coords="175,188,209,203" alt="బంగాళాఖాతం" title="బంగాళాఖాతం" /><area href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" shape="rect" coords="224,264,258,275" alt="అండమాన్ సముద్రం" title="అండమాన్ సముద్రం" /><area href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81" shape="rect" coords="7,214,37,226" alt="అరేబియా సముద్రము" title="అరేబియా సముద్రము" /><area href="/wiki/Laccadive_Sea" shape="rect" coords="63,289,101,300" alt="Laccadive Sea" title="Laccadive Sea" /><area href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" shape="rect" coords="196,216,250,296" alt="అండమాన్ నికోబార్ దీవులు" title="అండమాన్ నికోబార్ దీవులు" /><area href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%80%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" shape="rect" coords="52,68,59,76" alt="చండీగఢ్" title="చండీగఢ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE,_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%80,_%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D,_%E0%B0%A1%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82" shape="rect" coords="34,185,41,193" alt="దాద్రా, నగర్ హవేలీ, డామన్, డయ్యూ" title="దాద్రా, నగర్ హవేలీ, డామన్, డయ్యూ" /><area href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" shape="rect" coords="100,106,106,114" alt="ఢిల్లీ" title="ఢిల్లీ" /><area href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%8D" shape="rect" coords="21,234,54,287" alt="లక్షద్వీప్" title="లక్షద్వీప్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" shape="rect" coords="55,258,62,266" alt="పుదుచ్చేరి" title="పుదుచ్చేరి" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" shape="rect" coords="137,214,145,221" alt="పుదుచ్చేరి" title="పుదుచ్చేరి" /><area href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE" shape="rect" coords="43,225,48,233" alt="గోవా" title="గోవా" /><area href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%B3" shape="rect" coords="56,274,68,282" alt="కేరళ" title="కేరళ" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" shape="rect" coords="247,146,257,154" alt="మణిపూర్" title="మణిపూర్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%98%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF" shape="rect" coords="191,137,201,146" alt="మేఘాలయ" title="మేఘాలయ" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82" shape="rect" coords="233,151,243,159" alt="మిజోరాం" title="మిజోరాం" /><area href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" shape="rect" coords="246,133,257,141" alt="నాగాలాండ్" title="నాగాలాండ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82" shape="rect" coords="161,85,173,93" alt="సిక్కిం" title="సిక్కిం" /><area href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0" shape="rect" coords="173,165,184,174" alt="త్రిపుర" title="త్రిపుర" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" shape="poly" coords="77,64,74,63,71,63,71,61,69,60,67,59,64,59,64,58,63,54,63,51,62,49,62,45,63,41,64,41,66,40,67,38,65,37,65,36,62,34,60,34,59,32,55,31,56,28,57,25,59,24,62,23,63,22,57,23,54,24,51,26,49,28,48,29,48,33,49,38,48,40,45,43,45,46,44,48,38,48,36,48,37,49,40,53,38,54,35,55,34,55,32,58,30,59,27,61,28,64,28,66,27,67,24,67,23,66,20,67,18,68,15,69,14,70,12,70,9,70,8,73,6,76,5,80,4,82,0,83,0,84,0,86,1,88,1,90,1,94,0,97,0,101,0,103,0,105,0,109,0,112,0,114,0,120,5,121,5,124,4,126,4,128,8,130,9,133,9,134,12,135,15,135,21,133,26,133,30,135,38,134,39,132,37,128,35,126,35,123,33,121,31,120,31,117,31,115,28,114,27,112,26,111,29,107,32,104,36,102,40,103,43,104,49,99,49,97,57,92,59,89,59,87,69,74,70,69" alt="పాకిస్తాన్" title="పాకిస్తాన్" /><area href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" shape="poly" coords="120,84,118,86,117,86,117,87,116,88,116,90,115,91,115,92,114,94,113,97,116,99,116,98,120,101,122,101,122,102,125,104,128,105,129,105,132,107,134,106,133,108,137,109,138,109,139,110,141,108,143,109,146,108,148,110,149,110,150,111,149,112,151,113,152,113,153,114,155,115,156,115,157,114,158,114,158,116,159,116,161,115,162,116,165,116,167,118,169,116,170,117,172,118,172,117,173,117,175,116,177,118,177,116,178,114,178,114,177,111,177,109,177,106,178,103,178,102,175,104,174,104,172,104,171,104,171,105,169,104,167,103,165,102,164,102,165,104,164,104,163,104,161,102,161,104,159,104,159,102,157,101,156,100,154,100,153,100,153,97,152,97,151,98,149,97,149,96,148,97,146,96,146,96,145,96,145,94,145,93,143,92,141,94,139,94,139,93,140,92,137,91,137,89,135,89,133,87,131,85,128,84,126,84,124,83,122,83,122,86,121,85" alt="నేపాల్" title="నేపాల్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" shape="poly" coords="184,106,187,104,187,102,189,100,191,100,192,98,195,99,196,99,196,101,197,101,199,100,201,101,201,100,205,101,205,104,205,105,207,106,209,106,210,107,209,108,209,109,210,110,210,111,205,112,204,112,198,112,196,111,194,112,191,113,189,114,188,112,186,113,184,112,183,111,183,110,184,109,184,108" alt="భూటాన్" title="భూటాన్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" shape="poly" coords="215,164,215,162,215,160,216,158,218,159,219,160,218,155,217,152,215,147,215,144,214,141,213,138,212,139,211,140,211,142,210,143,210,144,209,146,208,145,207,143,207,146,206,146,205,143,205,141,205,140,205,138,205,136,206,135,207,135,209,134,210,135,212,132,213,130,213,128,215,129,215,128,214,127,211,126,209,126,208,127,205,126,198,127,194,126,192,126,192,122,191,118,190,118,189,119,188,120,187,119,185,117,185,116,184,118,183,119,183,116,181,116,180,115,180,116,181,118,179,118,179,120,178,121,178,122,180,123,181,124,183,125,185,126,185,127,185,127,181,127,181,129,180,130,179,130,178,132,178,133,180,135,183,135,183,135,184,138,184,139,183,140,183,142,184,143,184,145,185,145,186,145,186,147,187,149,187,154,189,156,191,156,193,157,195,157,195,156,197,157,199,155,201,154,201,154,203,153,203,151,204,153,205,155,206,152,206,151,208,152,210,152,212,156,213,159,213,162" alt="బంగ్లాదేశ్" title="బంగ్లాదేశ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="110,281,110,279,110,278,110,277,110,277,110,277,111,277,112,276,112,276,112,275,111,274,111,273,111,273,112,273,112,273,112,272,112,272,112,272,111,271,111,271,112,271,112,272,113,272,113,272,113,272,113,273,114,272,114,272,114,272,114,271,113,271,113,271,113,271,113,271,112,271,111,271,111,270,110,270,110,269,110,269,111,269,111,269,112,269,113,269,113,269,113,270,114,270,115,271,115,272,116,272,116,272,115,272,115,272,115,272,116,272,116,273,116,273,118,274,118,275,117,275,118,276,119,277,119,277,120,277,121,278,121,279,121,279,122,280,121,281,122,282,122,281,123,282,123,283,123,283,123,284,123,285,124,285,125,286,126,288,125,288,126,289,127,290,127,291,128,291,128,293,128,294,127,297,126,299,125,299,124,300,124,301,123,302,122,302,120,303,119,303,118,304,117,305,113,304,112,304,111,303,111,301,110,300,109,298,109,297,108,296,108,294,109,294,109,292,108,290,108,288,108,285,109,283,108,284,108,284,108,285,108,286,108,287,109,286,109,284,109,283,109,282,110,281,110,281,110,281,110,281" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="107,271,107,271,107,271,108,272,108,272,108,272,108,272,107,272,107,271,107,271,107,271" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="109,276,109,277,108,276,107,276,107,276,107,276,108,276,108,276,109,276" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="109,271,109,270,109,271,109,271,109,271,109,271,109,271,109,271" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="109,271,110,271,110,271,109,271,109,271,109,271,109,270" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="110,270,109,270,109,270,109,270,109,270,109,270,109,270" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="108,271,108,271,108,271,108,271,108,271,108,271" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="107,276,107,276,107,276,107,276" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" shape="poly" coords="108,271,109,271" alt="శ్రీలంక" title="శ్రీలంక" /><area href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%82" shape="poly" coords="96,36,96,36,95,36,94,36,93,36,92,36,92,36,92,37,90,37,90,36,90,36,89,36,89,35,88,35,88,35,87,34,87,37,90,42" alt="సియాచెన్ హిమానీనదం" title="సియాచెన్ హిమానీనదం" /><area href="/wiki/Kashmir#Current_status_and_political_divisions" shape="poly" coords="87,35,89,37,91,40,89,41,87,42,85,42,83,43,82,44,80,44,77,44,77,42,75,43,73,42,71,42,71,41,68,41,68,42,67,41,69,39,68,38,66,37,65,36,64,35,63,33,62,33,61,32,58,31,58,28,61,27,61,25,63,24,67,25,69,23,71,23,74,22,78,23,81,25,83,31,87,33" alt="Disputed territory in Jammu and Kashmir" title="Disputed territory in Jammu and Kashmir" /><area href="/wiki/Kashmir#Current_status_and_political_divisions" shape="poly" coords="69,41,67,43,65,44,66,46,66,47,67,48,69,49,67,50,67,52,67,53,67,55,68,57,69,58,70,59,69,59,68,58,66,58,65,57,64,56,64,56,64,54,64,52,63,50,63,48,63,47,63,45,63,44,65,42,67,41,67,41" alt="Disputed territory in Jammu and Kashmir" title="Disputed territory in Jammu and Kashmir" /><area href="/wiki/Jammu_and_Kashmir_(union_territory)" shape="poly" coords="89,57,88,57,87,56,85,56,84,57,83,58,82,58,82,59,82,59,81,59,81,59,80,59,80,59,80,59,80,60,80,61,80,62,80,62,80,62,80,62,79,63,79,63,78,63,78,63,77,64,76,64,76,64,76,64,75,63,74,63,74,62,74,62,74,62,73,63,73,63,73,63,73,63,72,62,71,62,71,62,71,61,71,60,71,60,71,59,71,59,71,60,70,60,69,59,69,59,69,58,69,58,69,57,68,57,68,57,68,57,67,56,67,56,66,55,66,55,67,55,67,54,67,53,67,53,66,52,66,51,66,51,67,50,67,50,67,50,68,50,69,49,68,49,68,48,67,48,66,48,66,48,66,47,66,47,66,46,66,45,66,45,65,45,65,45,65,44,66,44,66,44,66,44,66,43,66,43,67,42,67,42,68,42,68,42,69,42,69,41,70,42,71,42,71,42,71,42,72,42,72,43,73,43,73,43,73,43,74,43,75,43,76,43" alt="Jammu and Kashmir" title="Jammu and Kashmir" /><area href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%A1%E0%B0%96%E0%B1%8D" shape="poly" coords="76,43,77,44,77,44,77,44,79,44,80,44,80,44,81,44,81,44,82,43,83,43,84,43,85,43,87,42,87,42,87,42,88,41,89,41,89,41,90,41,90,40,90,42,96,37,96,36,96,37,97,37,98,37,98,37,98,37,98,38,98,39,98,39,98,39,98,40,98,41,98,41,99,42,99,43,99,43,100,44,100,44,101,44,102,44,103,45,103,46,104,46,105,47,104,48,104,48,103,48,103,49,103,49,103,50,103,52,103,53,103,54,103,54,104,55,104,55,104,55,104,55,104,55,106,56,108,57,107,58,108,59,108,60,109,60,109,61,108,62,108,62,108,63,107,62,107,62,106,63,106,63,105,64,105,64,105,64,105,65,104,64,103,64,103,63,103,63,103,61,103,61,102,62,101,63,100,63,101,64,101,64,100,64,100,63,99,64,100,63,99,61,99,61,99,61,98,62,97,62,97,62,97,61,96,60,95,59,95,59,94,59,93,59,91,59,91,59,90,59,89,58" alt="లడఖ్" title="లడఖ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%80%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" shape="poly" coords="86,76,86,77,86,77,86,77,87,78,87,79,87,77,87,77" alt="చండీగఢ్" title="చండీగఢ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" shape="poly" coords="88,96,89,96,90,96,90,98,90,99,90,99,89,100,89,99,87,99,87,98,88,98" alt="ఢిల్లీ" title="ఢిల్లీ" /><area href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE,_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%80,_%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D,_%E0%B0%A1%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82" shape="poly" coords="53,173,53,173,53,173,52,173,52,173,53,173,52,172,51,174,51,174,53,174,53,173,53,173,53,173,53,173,53,173" alt="దాద్రా, నగర్ హవేలీ, డామన్, డయ్యూ" title="దాద్రా, నగర్ హవేలీ, డామన్, డయ్యూ" /><area href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE,_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%80,_%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D,_%E0%B0%A1%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82" shape="poly" coords="50,172,50,171,51,171,51,170,51,171,51,171" alt="దాద్రా, నగర్ హవేలీ, డామన్, డయ్యూ" title="దాద్రా, నగర్ హవేలీ, డామన్, డయ్యూ" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" shape="poly" coords="110,250,109,250,109,250,108,250,108,249,108,249,108,249,108,249,108,249,107,249,107,249,107,249,107,250,107,250,107,251,108,251,108,251,108,251,109,251,109,251,109,251,109,251,109,251,109,250,109,249" alt="Puducherry" title="Puducherry" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" shape="poly" coords="131,206,131,204,131,204,131,204,132,205,131,206,131,207,131,206,131,206" alt="Puducherry" title="Puducherry" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" shape="poly" coords="109,258,108,258,108,259,109,259,109,259,109,260,109,260,109,259" alt="Puducherry" title="Puducherry" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" shape="poly" coords="70,251,70,251,70,251,69,251" alt="Puducherry" title="Puducherry" /><area href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE" shape="poly" coords="57,221,57,220,57,220,56,219,56,219,56,217,56,217,55,216,56,216,55,215,55,214,54,213,55,214,57,214,58,215,58,215,59,215,59,215,60,216,60,217,60,218,60,218,59,218,60,219,60,219,60,220,59,220,59,221,58,221,59,221" alt="గోవా" title="గోవా" /><area href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D" shape="poly" coords="49,173,49,173,50,172,50,172,51,171,51,171,51,170,51,168,52,168,51,168,51,167,51,167,52,166,51,166,50,166,51,165,51,165,50,165,50,165,50,165,50,164,50,164,50,163,50,162,50,162,50,162,50,161,51,161,51,161,51,161,50,161,49,161,49,161,51,160,51,160,49,160,49,159,49,158,50,158,52,157,50,158,49,158,49,157,49,156,50,155,51,155,51,155,52,156,53,155,51,155,49,155,48,155,49,155,49,155,48,155,47,155,47,156,48,156,47,156,47,157,47,158,47,158,47,159,47,160,47,162,45,163,45,164,45,164,44,165,43,165,42,165,41,165,40,166,41,166,40,166,39,167,38,167,38,167,36,167,36,168,35,168,34,167,33,167,32,167,31,167,31,166,30,165,29,165,28,164,27,163,26,161,26,161,25,160,24,159,23,158,22,157,20,155,19,154,19,152,19,151,19,151,20,151,19,151,20,152,20,151,21,151,21,153,21,153,21,153,22,153,22,152,23,153,23,152,23,152,24,152,24,153,25,152,25,152,25,152,25,152,26,152,26,152,26,152,27,152,28,151,27,151,28,150,28,150,28,151,29,151,30,151,30,150,30,150,31,149,32,147,32,146,33,146,32,146,31,146,30,146,30,147,30,147,30,147,29,147,28,148,26,148,26,148,26,148,25,148,24,148,23,148,22,148,21,147,20,146,18,145,17,144,16,144,17,143,17,143,16,143,16,143,16,142,16,143,16,142,15,141,16,141,15,141,15,140,15,139,15,139,16,139,16,139,17,138,17,138,17,138,16,138,15,139,14,140,13,140,13,139,12,139,13,138,13,139,13,138,13,137,14,137,14,137,15,136,15,136,16,136,18,136,18,135,19,134,19,133,19,134,20,133,21,134,21,134,22,134,23,134,23,134,24,134,24,134,25,134,26,134,27,135,28,135,30,135,31,135,31,134,32,134,32,134,33,134,35,134,35,135,37,135,38,135,38,135,38,135,39,134,39,134,39,134,38,134,38,133,38,132,39,132,39,131,39,132,40,132,40,132,41,132,42,132,44,132,44,133,45,132,45,133,46,132,47,133,48,133,48,133,48,134,49,135,50,134,50,134,51,135,51,136,53,136,53,135,53,135,55,135,55,136,55,136,54,137,55,138,55,139,56,139,57,139,56,141,56,141,56,142,57,143,58,143,58,144,59,145,60,145,60,145,60,145,61,145,62,146,62,147,62,147,63,147,63,147,63,149,64,149,64,150,64,150,63,152,63,152,62,152,62,153,60,153,62,155,61,155,60,155,60,156,61,156,61,157,61,157,61,159,61,159,60,159,59,159,60,160,60,161,59,161,60,162,61,162,62,162,64,162,63,163,62,163,62,163,61,163,61,164,59,164,59,165,59,165,58,165,57,165,57,165,57,165,58,166,59,166,60,167,60,169,59,169,59,170,59,170,58,170,57,170,57,169,56,169,55,169,55,169,55,170,55,171,55,172,55,172,55,172,55,173,54,173,54,174,54,174,53,173,53,173,53,173,52,173,52,173,53,173,52,172,51,174,50,173,50,173" alt="గుజరాత్" title="గుజరాత్" /><area href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95" shape="poly" coords="57,221,58,222,57,222,58,222,58,222,59,223,59,223,59,224,60,224,60,225,60,225,60,226,60,226,61,227,61,227,61,227,60,228,62,230,62,230,62,231,62,232,63,232,63,233,63,235,62,235,62,235,63,235,63,236,63,237,63,238,63,238,64,239,64,240,65,241,65,241,65,242,66,242,66,242,67,242,67,243,67,243,67,243,67,243,68,243,68,243,68,244,69,244,69,244,69,245,69,245,69,245,69,246,70,246,70,247,72,248,73,248,73,249,74,249,74,249,75,249,75,250,76,250,76,251,77,251,77,251,78,251,78,251,78,252,79,252,79,253,80,252,81,252,82,252,82,252,83,251,84,251,85,251,85,251,85,251,86,251,87,251,87,251,88,250,90,250,90,249,90,249,90,247,89,247,88,247,88,246,89,246,89,244,89,244,89,243,90,243,91,241,92,241,93,241,93,241,94,242,94,242,95,242,95,242,96,241,96,241,95,240,96,241,97,241,96,240,97,239,97,238,98,238,98,237,96,237,96,236,96,236,96,235,95,234,94,235,94,235,94,234,94,234,93,234,94,233,94,232,93,232,93,232,92,232,92,231,92,231,92,231,92,231,91,231,91,232,90,232,90,232,89,233,88,233,88,233,88,233,87,232,87,232,86,232,85,231,85,232,85,232,84,232,84,231,84,230,84,230,84,229,83,229,83,229,84,229,84,230,85,230,85,231,86,230,87,231,87,231,88,231,87,230,87,229,88,229,88,229,88,228,87,228,87,228,87,228,87,228,87,228,86,228,86,227,86,227,85,228,85,228,84,228,83,228,83,227,83,227,83,227,83,227,84,226,83,226,82,226,82,225,82,224,82,223,82,223,83,223,83,222,82,222,82,221,82,220,83,221,84,221,84,221,85,221,85,221,85,219,85,219,85,218,84,217,85,216,85,216,85,215,85,214,85,214,85,214,85,214,85,214,85,214,87,213,89,213,89,212,89,210,90,210,89,210,88,209,87,209,88,208,89,207,89,207,88,207,88,206,89,206,89,204,89,204,89,204,89,202,89,202,88,202,88,202,89,201,89,201,90,200,90,200,91,199,91,199,90,199,89,199,89,199,89,198,89,198,89,197,90,197,90,196,91,196,91,195,91,195,91,194,91,193,91,193,91,193,91,192,90,192,90,192,89,192,90,191,90,191,89,191,88,191,88,192,87,192,87,192,87,193,86,193,85,193,85,194,85,194,85,194,85,195,85,195,85,195,83,195,83,195,83,195,83,195,84,196,83,196,83,197,82,196,81,196,81,197,80,197,80,197,80,197,79,197,79,198,79,199,80,200,80,200,79,200,78,200,78,199,77,199,77,200,76,200,75,199,75,199,75,199,74,199,74,198,73,198,73,199,73,199,73,200,73,201,73,201,73,202,73,202,73,203,73,203,72,203,72,203,72,203,69,203,69,204,69,204,68,204,66,203,66,204,66,204,65,205,65,205,64,205,63,205,64,206,63,206,62,206,61,206,61,206,61,206,61,207,60,206,60,207,61,208,60,208,60,209,61,209,61,210,62,210,62,210,62,211,61,211,61,212,61,212,61,213,60,213,60,213,60,213,59,214,58,215,58,215,59,215,59,215,60,216,60,217,60,218,60,218,59,218,60,219,60,219,60,220,59,220,59,221,58,221,59,221" alt="కర్ణాటక" title="కర్ణాటక" /><area href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%B3" shape="poly" coords="65,241,65,241,65,242,66,242,66,242,67,242,67,243,67,243,67,243,67,243,68,243,68,243,68,244,69,244,69,244,69,245,69,245,69,245,69,246,70,246,70,247,72,248,73,248,73,249,74,249,74,249,75,249,75,250,76,250,76,251,77,251,77,251,78,251,78,251,78,252,78,253,77,252,76,254,77,254,78,254,78,254,78,255,79,255,79,256,78,256,78,256,80,256,81,258,80,258,80,259,81,259,82,260,82,261,82,262,82,264,82,265,83,266,83,266,84,265,84,264,85,264,85,265,86,265,86,266,85,267,85,267,86,267,86,268,85,269,85,269,85,269,85,271,86,272,86,271,87,272,86,272,86,273,86,274,85,275,85,276,85,276,85,278,85,278,85,279,85,280,85,280,85,281,85,282,85,282,85,283,84,283,84,283,83,283,84,283,83,283,82,282,82,281,80,280,79,278,80,278,80,278,79,278,79,277,79,277,79,277,79,277,79,276,79,277,78,277,78,276,78,276,78,276,78,276,78,275,77,274,77,273,77,273,77,272,76,271,76,269,76,267,76,267,76,268,76,268,77,269,77,270,77,270,77,271,77,271,77,272,78,272,78,271,78,271,77,271,77,270,77,269,77,268,77,268,76,267,76,267,76,266,75,266,76,266,76,266,76,266,76,266,76,265,76,265,75,265,75,265,75,264,75,264,75,264,75,263,75,263,74,262,74,262,75,263,75,262,74,262,74,262,74,262,73,261,73,261,74,261,74,260,74,260,74,260,73,260,73,260,73,260,73,261,73,260,73,259,73,259,73,258,73,258,72,257,72,256,73,256,72,256,72,256,72,255,72,255,72,255,72,255,71,254,71,254,71,254,71,254,71,253,71,253,70,253,71,253,71,252,70,252,70,251,70,251,70,251,70,251,70,251,70,251,69,251,69,250,68,250,68,250,68,249,68,249,67,249,68,248,67,248,67,248,67,248,67,248,66,247,66,245,65,244,64,242,64,240" alt="కేరళ" title="కేరళ" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" shape="poly" coords="63,147,63,149,64,149,64,150,64,150,63,152,63,152,62,152,62,153,60,153,62,155,61,155,60,155,60,156,61,156,61,157,61,157,61,159,62,158,64,159,64,158,65,158,65,159,66,160,66,161,68,161,70,161,70,162,71,163,72,163,72,163,73,163,74,164,76,163,77,163,78,163,78,164,79,165,79,166,79,166,80,166,81,166,81,165,82,165,83,165,83,165,83,164,84,163,84,162,85,162,85,162,86,161,87,162,88,161,89,161,90,161,91,163,91,163,91,163,89,163,90,164,90,164,91,164,91,164,92,164,94,164,95,163,96,162,97,163,98,162,98,163,99,163,100,163,100,164,102,163,102,162,104,163,104,162,104,162,105,161,105,162,107,162,107,163,108,163,109,163,110,163,112,163,113,163,113,163,114,163,114,163,114,163,115,164,115,165,117,165,118,163,118,162,118,161,119,161,118,159,119,159,119,158,120,158,120,157,120,156,121,156,121,155,123,154,123,154,124,154,124,154,125,153,125,153,126,153,126,152,126,151,127,151,127,150,128,149,129,149,130,148,129,147,128,146,127,145,127,145,126,145,125,145,125,145,126,143,125,142,126,142,127,142,128,142,130,143,131,143,132,143,133,143,133,143,133,142,134,142,135,141,135,141,135,140,134,140,134,139,134,139,134,139,135,138,135,138,134,137,134,136,134,136,134,136,135,136,135,135,134,135,134,134,134,134,131,134,132,135,131,135,131,134,130,134,130,133,129,133,129,133,128,133,128,132,126,131,126,131,125,131,125,130,124,130,124,131,123,130,123,130,123,131,123,130,122,130,122,132,120,132,119,132,119,131,119,131,119,130,119,130,119,131,118,130,118,130,118,131,118,131,117,131,117,130,117,131,116,131,116,132,115,131,115,131,114,131,115,131,115,131,115,131,115,131,115,130,115,129,115,129,114,128,113,128,112,128,112,129,111,129,111,129,111,130,109,130,108,130,108,130,107,130,107,131,107,130,108,129,107,129,106,128,106,129,106,130,106,130,106,130,105,130,104,130,104,130,104,129,103,129,103,130,103,129,103,128,103,128,103,129,102,129,103,128,103,127,103,126,103,126,102,127,102,127,102,127,101,128,101,127,100,128,100,128,100,128,99,128,100,129,100,129,100,130,101,132,102,133,102,133,102,135,103,135,103,135,103,136,103,136,104,137,103,138,102,138,102,138,101,138,101,138,101,138,100,137,99,137,99,138,98,138,98,136,97,135,97,134,97,133,97,132,98,132,98,130,99,130,99,129,98,128,98,127,99,127,99,126,101,126,101,126,102,126,102,125,102,125,102,124,103,123,104,121,104,121,104,120,104,118,104,117,104,116,103,116,101,115,101,115,100,115,99,115,98,115,97,115,97,115,97,116,94,117,93,118,92,118,91,119,89,120,88,121,87,121,86,123,85,123,84,124,83,125,83,126,84,127,85,128,87,128,88,128,88,128,89,128,90,127,91,128,91,130,90,131,90,130,88,131,86,131,86,132,87,132,86,133,87,134,88,134,87,136,86,135,86,138,86,139,85,139,84,138,84,138,84,138,83,138,83,138,81,138,80,138,79,139,78,140,78,141,78,141,76,141,76,142,75,141,75,140,76,140,77,140,78,139,77,139,77,137,77,137,77,136,78,136,78,135,77,135,77,133,76,133,75,134,75,133,73,133,72,133,73,132,73,131,73,130,72,130,71,131,70,132,69,131,70,133,70,133,69,133,69,134,68,134,68,135,69,136,69,137,68,137,70,137,70,139,70,140,70,141,70,142,69,144,66,145,66,146,67,147,65,148,65,148,65,148,63,147" alt="మధ్య ప్రదేశ్" title="మధ్య ప్రదేశ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0" shape="poly" coords="50,173,50,173,51,174,53,174,53,173,53,173,53,173,53,173,53,173,54,174,54,174,54,173,55,173,55,172,55,172,55,172,55,171,55,170,55,169,55,169,56,169,57,169,57,170,58,170,59,170,59,170,59,169,60,169,60,167,59,166,58,166,57,165,57,165,57,165,58,165,59,165,59,165,59,164,61,164,61,163,62,163,62,163,63,163,64,162,62,162,61,162,60,162,59,161,60,161,60,160,59,159,60,159,61,159,61,159,61,159,62,158,64,159,64,158,65,158,65,159,66,160,66,161,68,161,70,161,70,162,71,163,72,163,72,163,73,163,74,164,76,163,77,163,78,163,78,164,79,165,79,166,79,166,80,166,81,166,81,165,82,165,83,165,83,165,83,164,84,163,84,162,85,162,85,162,86,161,87,162,88,161,89,161,90,161,91,163,91,163,91,163,89,163,90,164,90,164,91,164,91,164,92,164,94,164,95,163,96,162,97,163,98,162,98,163,99,163,100,163,100,164,102,163,102,162,104,163,104,162,104,162,105,161,105,162,107,162,107,163,108,163,109,163,110,163,112,163,113,163,113,163,114,163,114,163,114,163,115,164,115,165,116,165,116,165,117,165,117,166,116,166,116,167,115,166,115,167,115,168,116,169,116,172,117,171,117,173,116,174,115,174,115,175,115,176,115,175,116,176,116,176,116,177,115,177,115,178,115,179,116,178,117,179,117,180,118,180,118,181,119,181,119,182,119,182,119,183,118,183,118,183,117,183,116,182,116,183,115,183,114,183,114,184,114,184,114,185,114,185,114,186,114,187,114,187,113,188,114,188,114,188,113,188,111,188,111,187,111,186,111,186,110,185,111,184,111,183,111,182,111,181,110,180,109,180,108,180,107,181,107,180,107,181,106,180,106,180,106,180,105,180,105,180,105,180,105,180,105,181,104,180,103,181,103,181,102,181,102,180,102,179,101,179,101,178,101,178,100,178,98,178,97,177,97,177,97,179,96,179,97,179,97,180,97,180,96,181,95,181,95,182,95,182,96,183,95,183,94,183,94,182,93,182,93,183,93,184,92,184,92,185,92,185,93,186,93,186,92,187,92,188,92,188,92,189,90,189,90,189,90,190,90,190,90,191,90,192,90,191,89,191,88,191,88,192,87,192,87,192,87,193,86,193,85,193,85,194,85,194,85,194,85,195,85,195,85,195,83,195,83,195,83,195,83,195,84,196,83,196,83,197,82,196,81,196,81,197,80,197,80,197,80,197,79,197,79,198,79,199,80,200,80,200,79,200,78,200,78,199,77,199,77,200,76,200,75,199,75,199,75,199,74,199,74,198,73,198,73,199,73,199,73,200,73,201,73,201,73,202,73,202,73,203,73,203,72,203,72,203,72,203,69,203,69,204,69,204,68,204,66,203,66,204,66,204,65,205,65,205,64,205,63,205,64,206,63,206,62,206,61,206,61,206,61,206,61,207,60,206,60,207,61,208,60,208,60,209,61,209,61,210,62,210,62,210,62,211,61,211,61,212,61,212,61,213,60,213,60,213,60,213,59,214,58,215,58,215,57,214,55,214,54,213,53,212,53,211,52,211,53,210,52,209,52,209,52,208,52,207,52,205,52,204,52,202,52,202,52,202,51,201,52,200,51,200,51,199,52,199,51,199,51,197,51,196,51,196,51,194,51,193,50,192,50,192,50,191,49,190,50,191,50,190,50,190,50,190,50,189,49,189,49,188,50,188,50,188,50,188,49,187,49,187,49,187,50,185,50,185,51,185,50,185,50,185,50,185,50,184,50,184,51,184,51,183,50,182,50,183,49,183,49,184,49,183,49,183,49,182,49,181,50,181,49,181,49,180,49,180,50,179,49,178,49,179,48,179,48,177,48,176,49,176,48,175,48,175,49,175,49,175,49,174,49,173" alt="మహారాష్ట్ర" title="మహారాష్ట్ర" /><area href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" shape="poly" coords="98,115,97,115,97,116,94,117,93,118,92,118,91,119,89,120,88,121,87,121,86,123,85,123,84,124,83,125,83,126,84,127,85,128,87,128,88,128,88,128,89,128,90,127,91,128,91,130,90,131,90,130,88,131,86,131,86,132,87,132,86,133,87,134,88,134,87,136,86,135,86,138,86,139,85,139,84,138,84,138,84,138,83,138,83,138,81,138,80,138,79,139,78,140,78,141,78,141,76,141,76,142,75,141,75,140,76,140,77,140,78,139,77,139,77,137,77,137,77,136,78,136,78,135,77,135,77,133,76,133,75,134,75,133,73,133,72,133,73,132,73,131,73,130,72,130,71,131,70,132,69,131,70,133,70,133,69,133,69,134,68,134,68,135,69,136,69,137,68,137,70,137,70,139,70,140,70,141,70,142,69,144,66,145,66,146,67,147,65,148,65,148,65,148,63,147,63,147,62,147,62,147,62,146,61,145,60,145,60,145,60,145,59,145,58,144,58,143,57,143,56,142,56,141,56,141,57,139,56,139,55,139,55,138,54,137,55,136,55,136,55,135,53,135,53,135,53,136,51,136,51,135,50,134,50,134,49,135,48,134,48,133,48,133,47,133,46,132,45,133,45,132,44,133,44,132,42,132,41,132,40,132,40,132,39,132,39,131,39,132,38,130,37,128,36,127,36,125,35,123,34,122,32,122,32,121,31,121,31,120,31,119,31,118,31,117,32,116,31,114,30,114,29,114,29,114,28,113,26,111,27,110,28,107,30,106,31,104,32,103,33,102,36,102,36,103,38,104,40,103,43,103,46,103,47,100,49,100,49,99,50,98,51,96,53,95,55,94,57,91,58,90,59,88,59,85,61,85,62,85,63,84,64,84,64,84,64,85,65,85,67,85,68,86,68,86,68,86,69,86,69,87,68,88,69,88,69,89,69,89,69,91,68,91,69,91,69,92,70,92,71,91,72,92,72,92,72,92,73,93,75,92,75,93,76,95,76,95,76,98,77,99,77,100,78,100,78,101,79,101,80,103,80,104,80,104,79,105,80,106,81,106,81,106,81,104,82,104,82,103,82,103,82,103,84,103,85,104,85,103,86,103,86,103,87,103,87,104,87,106,87,108,88,107,88,106,90,106,91,105,91,105,91,106,91,108,91,110,92,110,93,110,92,111,93,112,93,112,92,113,94,114,93,114,92,114,92,114,91,116,93,115,93,114,94,114,95,115,96,114,96,115,96,114,97,114,97,114,98,114,97,115" alt="రాజస్థాన్" title="రాజస్థాన్" /><area href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81" shape="poly" coords="83,283,84,283,84,283,85,283,85,282,85,282,85,281,85,280,85,280,85,279,85,278,85,278,85,276,85,276,85,275,86,274,86,273,86,272,87,272,86,271,86,272,85,271,85,269,85,269,85,269,86,268,86,267,85,267,85,267,86,266,86,265,85,265,85,264,84,264,84,265,83,266,83,266,82,265,82,264,82,262,82,261,82,260,81,259,80,259,80,258,81,258,80,256,78,256,78,256,79,256,79,255,78,255,78,254,78,254,77,254,76,254,77,252,78,253,78,252,78,252,79,252,79,253,80,252,81,252,82,252,82,252,83,251,84,251,85,251,85,251,85,251,86,251,87,251,87,251,88,250,90,250,90,249,90,249,90,247,89,247,88,247,88,246,89,246,89,244,89,244,89,243,90,243,91,241,92,241,93,241,93,241,94,242,94,242,95,242,95,242,95,243,95,243,97,243,97,243,97,242,98,241,98,240,98,240,98,240,101,239,102,239,102,240,103,239,103,239,104,239,105,238,105,238,105,237,105,237,106,237,107,238,107,237,108,238,109,238,110,237,110,237,111,235,111,235,111,235,111,235,111,235,112,235,112,234,112,235,113,235,113,237,114,239,113,241,113,242,113,243,112,244,111,244,111,244,111,244,112,245,112,245,111,246,111,246,110,247,110,247,110,247,110,248,110,248,110,248,109,248,109,248,109,248,109,249,110,250,109,250,109,250,108,250,108,249,108,249,108,249,108,249,108,249,107,249,107,249,107,249,107,250,107,250,107,251,108,251,108,251,108,251,109,251,109,251,109,251,109,251,109,251,109,252,109,254,109,254,109,255,109,255,109,256,109,259,109,260,109,260,109,259,109,259,108,259,108,258,109,258,109,259,110,262,110,264,109,265,109,264,109,264,108,264,108,264,107,264,106,264,106,265,106,264,106,264,107,264,107,264,108,265,109,265,109,265,108,265,107,265,105,265,105,265,104,265,104,266,104,267,104,267,104,267,103,268,102,269,102,270,101,271,101,273,102,274,102,274,103,274,104,274,104,274,105,274,105,275,105,275,106,275,105,275,104,275,103,274,102,274,101,274,100,274,100,274,99,275,99,275,99,275,98,275,96,275,96,276,95,276,95,276,94,277,94,277,94,278,94,279,94,280,93,280,92,280,93,280,93,280,93,281,93,281,93,282,93,283,92,283,91,283,91,283,91,283,90,284,90,284,89,284,88,284,88,285,88,285,88,285,88,285,87,285,85,284,84,284,84,283" alt="తమిళనాడు" title="తమిళనాడు" /><area href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8B%E0%B0%82" shape="poly" coords="192,124,192,121,192,119,191,117,193,116,192,113,195,112,196,111,198,112,200,113,205,112,215,109,222,109,224,106,227,103,239,98,240,98,239,99,239,101,240,103,241,104,237,105,229,112,226,115,225,118,225,119,224,117,221,121,222,123,219,129,219,132,216,132,215,134,212,133,213,130,212,128,215,129,215,128,214,126,217,125,217,124,215,122,215,121,214,120,212,121,212,118,209,118,208,120,206,119,205,121,201,120,197,120,195,120,193,121,194,123" alt="అసోం" title="అసోం" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%98%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF" shape="poly" coords="193,121,193,123,192,124,192,126,196,126,198,127,203,126,205,126,207,126,209,127,211,126,212,126,214,127,215,126,217,125,216,123,216,122,213,121,211,121,212,119,212,118,209,118,208,120,206,119,205,121,203,121,198,120" alt="మేఘాలయ" title="మేఘాలయ" /><area href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" shape="poly" coords="85,214,85,218,86,221,84,222,83,221,82,226,86,228,89,229,89,232,89,233,93,231,95,234,97,237,98,238,96,241,97,243,100,240,103,239,103,238,105,236,108,237,110,235,112,232,112,227,111,224,112,217,113,216,116,214,117,212,119,214,121,213,123,209,126,210,130,209,132,204,134,202,139,200,138,199,141,197,143,194,147,191,150,188,152,186,152,185,144,187,143,186,137,191,134,193,133,191,131,195,128,196,122,201,112,205,112,205,104,210,105,209,105,208,106,207,109,207,95,214,97,211,99,212" alt="ఆంధ్రప్రదేశ్" title="ఆంధ్రప్రదేశ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" shape="poly" coords="235,111,236,110,238,108,241,106,242,104,245,103,246,102,248,103,250,104,250,104,248,102,247,101,248,99,250,97,251,97,251,95,249,93,246,93,245,92,242,93,242,92,244,90,242,87,241,89,240,88,241,86,239,84,235,87,234,88,232,88,230,88,228,87,226,88,222,92,221,93,217,94,217,96,213,99,214,101,211,102,209,102,209,103,206,103,205,105,206,106,209,106,210,107,209,108,210,109,211,111,215,110,215,109,219,109,223,109,224,106,226,104,226,102,228,102,231,101,235,99,237,98,239,98,240,99,238,100,239,102,240,103,240,104,237,104,236,106,232,108" alt="అరుణాచల్ ప్రదేశ్" title="అరుణాచల్ ప్రదేశ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" shape="poly" coords="230,111,228,113,228,111,226,115,225,118,224,118,222,120,221,121,222,122,222,124,224,124,226,121,230,121,231,118,231,121,232,121,234,120,233,118,235,115,235,114,234,114,235,113,235,111,234,110,233,109,232,111" alt="నాగాలాండ్" title="నాగాలాండ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" shape="poly" coords="229,121,226,121,226,121,225,123,224,124,221,124,221,126,219,129,219,132,220,133,223,135,226,135,229,136,230,131,233,126,233,124,232,124,231,123,232,121,231,120,231,119,230,120" alt="మణిపూర్" title="మణిపూర్" /><area href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82" shape="poly" coords="216,131,215,134,213,133,214,139,215,141,215,143,215,146,217,148,217,151,218,152,218,153,219,152,220,154,221,153,222,152,222,149,221,149,221,146,221,145,223,145,224,142,223,139,222,135,221,134,220,133,219,132,219,131,217,132" alt="మిజోరాం" title="మిజోరాం" /><area href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%A3" shape="poly" coords="93,213,102,211,104,207,110,206,115,204,120,202,123,200,124,198,121,196,118,194,116,190,114,189,111,188,110,185,110,181,106,180,105,180,102,180,100,179,98,179,97,182,96,182,94,183,93,184,92,188,91,191,91,192,91,191,90,198,90,205,90,207,88,208,90,211,93,184,90,211" alt="తెలంగాణ" title="తెలంగాణ" /><area href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0" shape="poly" coords="213,134,214,136,213,139,211,140,211,142,210,142,210,143,210,143,210,145,209,146,208,145,207,143,206,146,206,145,205,143,205,141,204,140,205,138,205,136,206,135,208,135,209,134,210,134,212,132" alt="త్రిపుర" title="త్రిపుర" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AE_%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" shape="poly" coords="188,155,187,151,186,148,185,147,186,145,184,145,185,142,183,141,183,140,184,139,184,137,184,136,181,135,179,133,178,132,179,131,179,130,180,130,181,129,181,127,185,127,184,124,183,125,181,124,180,123,178,122,178,119,180,117,180,116,180,115,183,118,184,118,184,116,186,118,186,119,189,120,190,118,193,116,192,113,189,113,187,112,186,112,183,111,182,110,181,109,180,110,176,110,178,114,178,116,179,118,175,121,175,122,178,124,176,126,176,127,175,128,177,130,176,131,177,133,175,134,176,135,175,137,173,139,172,138,171,140,169,140,168,142,165,144,163,143,161,144,161,146,163,147,164,148,167,148,166,150,169,152,169,154,169,155,170,156,171,156,171,158,173,157,174,159,176,160,179,157,180,156,179,158,179,161,182,160,188,160,188,156" alt="పశ్చిమ బెంగాల్" title="పశ్చిమ బెంగాల్" /><area href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82" shape="poly" coords="176,110,178,110,179,111,180,110,183,110,183,109,183,106,183,105,183,102,181,101,179,102,178,102,177,106,176,108" alt="సిక్కిం" title="సిక్కిం" /><area href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" shape="poly" coords="143,109,143,109,145,109,145,108,147,109,148,110,149,110,150,111,149,113,152,113,154,114,155,115,158,113,158,114,158,116,159,116,161,115,163,116,166,117,168,117,169,115,170,117,171,118,172,117,174,117,175,116,176,117,178,115,178,114,179,117,175,121,177,124,178,125,176,125,176,127,175,128,174,127,173,129,172,129,169,131,170,131,169,133,169,135,167,134,166,135,165,136,163,135,162,135,162,133,160,133,159,133,158,135,156,136,153,137,152,136,149,138,148,138,148,136,148,136,147,136,145,135,145,136,140,136,141,135,141,133,140,132,139,130,140,128,143,127,145,125,146,124,147,125,147,124,149,124,150,124,146,122,145,120,146,120,146,118,146,118,144,118,146,116,147,116,148,116,147,115,147,114,145,114,145,113,145,112,144,111" alt="బీహార్" title="బీహార్" /><area href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" shape="poly" coords="174,127,177,130,176,132,177,133,175,133,176,135,174,139,172,138,172,139,171,141,170,140,168,142,165,143,165,144,163,143,162,143,161,146,164,147,167,148,166,150,169,152,170,155,169,155,167,153,167,155,165,153,162,152,163,154,163,156,162,157,161,156,159,156,158,156,157,157,155,157,155,156,155,153,153,153,150,153,149,155,147,154,146,152,148,150,148,149,146,148,145,146,145,145,146,144,145,142,144,143,142,141,140,139,140,138,140,135,142,136,145,136,146,135,147,136,148,135,149,136,149,138,150,137,152,136,153,137,156,136,157,136,159,133,161,133,162,133,163,135,165,137,166,134,169,134,170,133,171,132,170,130,172,128,173,129" alt="జార్ఖండ్" title="జార్ఖండ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%BE" shape="poly" coords="142,184,144,185,145,187,148,187,149,186,149,185,152,184,154,183,157,179,161,178,165,176,167,174,169,173,170,170,171,168,170,165,171,162,175,161,176,159,174,158,173,157,171,158,171,156,170,156,167,153,166,155,165,153,163,152,162,152,162,156,162,157,160,156,158,155,156,157,155,156,155,153,153,153,151,153,149,155,147,154,146,152,145,154,143,155,141,157,142,158,141,159,140,161,140,163,139,163,139,164,138,165,135,165,134,165,133,167,133,168,132,167,131,169,131,171,133,172,132,174,133,176,135,176,135,177,133,177,133,176,131,177,130,175,128,175,127,175,127,177,129,178,129,179,129,180,130,181,130,184,130,186,129,187,128,188,127,188,128,189,126,190,125,191,124,192,123,194,122,195,126,196,128,194,130,193,131,195,132,193,131,191,132,190,133,189,134,190,133,192,134,192,136,190,137,191,138,190,138,189,137,189,138,187,140,188,141,186" alt="ఒడిషా" title="ఒడిషా" /><area href="/wiki/%E0%B0%9B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" shape="poly" coords="127,188,130,187,130,186,130,183,130,181,128,179,129,178,127,176,127,175,130,175,131,177,132,177,134,178,135,177,134,175,133,175,132,175,133,172,131,171,131,167,133,168,134,165,138,165,139,163,141,163,140,161,141,159,142,158,141,157,145,154,146,152,148,150,148,148,146,148,145,146,145,144,145,143,143,143,142,140,141,139,139,138,138,141,137,141,135,140,133,142,129,142,126,141,126,141,125,141,126,142,125,144,126,145,127,144,130,146,130,147,128,148,127,149,125,153,122,154,120,155,120,157,118,160,117,165,115,166,116,168,116,171,118,171,116,173,115,174,116,175,116,177,115,178,117,178,118,180,119,181,118,183,116,181,114,183,114,185,115,186,113,187,115,189,116,189,118,191,118,193,119,193,120,195,120,196,123,195,124,193,124,191,125,191,126,191,128,189" alt="ఛత్తీస్గఢ్" title="ఛత్తీస్గఢ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" shape="poly" coords="136,140,137,141,139,141,140,139,140,137,141,135,141,133,140,132,139,130,140,128,143,127,146,124,147,125,147,124,149,125,150,124,147,122,145,120,146,119,146,118,143,117,145,116,147,116,148,116,147,115,146,114,145,114,145,112,143,110,142,109,140,108,138,110,137,108,134,108,133,108,133,106,131,106,128,105,127,105,124,103,122,102,121,100,117,99,116,98,116,99,114,97,113,98,110,96,108,96,105,95,105,93,104,94,102,92,104,91,99,88,97,89,96,90,95,88,94,88,94,87,95,83,93,82,90,86,89,88,88,91,89,94,89,96,90,99,90,100,92,102,92,104,90,106,91,109,93,110,93,111,93,112,94,113,92,114,91,115,91,115,92,114,93,114,94,114,96,114,98,113,98,114,100,115,102,115,104,116,105,118,104,120,103,122,102,125,100,125,99,126,98,128,99,129,98,130,98,131,97,132,98,134,98,135,99,136,99,137,100,136,101,137,102,138,103,137,104,136,103,135,103,134,103,134,102,134,102,133,102,131,101,130,100,128,99,127,100,126,101,127,104,125,103,128,104,129,105,130,106,129,106,127,108,129,108,130,110,130,111,129,113,127,114,127,115,129,115,130,115,131,116,131,116,130,120,129,119,132,122,131,123,129,124,130,125,129,126,130,127,131,128,132,130,133,131,134,134,133,135,134,135,135,135,136,135,137,134,139,135,140" alt="ఉత్తరప్రదేశ్" title="ఉత్తరప్రదేశ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" shape="poly" coords="93,82,95,84,94,86,93,87,94,89,96,88,96,90,99,88,103,92,102,92,104,94,105,94,107,96,110,97,111,96,112,98,114,97,113,96,115,93,115,91,116,89,116,87,118,87,118,86,120,84,118,82,116,81,114,80,114,78,112,77,110,76,109,77,108,75,106,75,105,76,102,75,102,74,99,74,98,74,97,76,96,75,94,78,94,80,95,81" alt="ఉత్తరాఖండ్" title="ఉత్తరాఖండ్" /><area href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE" shape="poly" coords="86,77,87,77,88,78,88,82,86,81,86,82,85,83,86,84,85,84,84,83,83,84,82,83,82,85,82,86,80,87,79,86,76,87,76,87,74,89,74,89,74,88,74,86,73,86,70,85,69,86,68,85,69,86,69,87,70,88,69,89,69,90,70,91,71,91,73,92,75,92,76,94,76,96,77,98,78,100,80,102,80,104,80,105,82,105,81,104,82,103,82,102,84,103,85,104,86,102,88,103,87,105,87,107,89,106,91,105,92,105,91,104,92,103,91,101,90,99,89,99,88,99,87,98,88,97,88,96,89,96,89,94,89,92,88,91,89,89,89,88,89,87,91,85,92,84,93,82,93,81,90,81,90,80,90,78,88,77" alt="హర్యానా" title="హర్యానా" /><area href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D" shape="poly" coords="86,76,86,78,86,78,87,79,88,80,88,82,86,80,86,82,85,83,86,84,85,84,84,83,83,83,82,83,82,86,82,87,80,87,79,86,77,88,76,87,74,89,74,88,74,86,73,86,72,85,70,85,69,86,68,85,65,84,64,84,64,83,64,81,64,80,64,79,68,77,71,74,70,74,70,72,71,71,70,68,71,67,73,66,75,66,76,64,77,63,79,62,80,63,78,64,78,66,79,66,80,67,80,68,81,70,82,72,82,73,83,71,85,73,85,73,85,75,86,76" alt="Punjab" title="Punjab" /><area href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" shape="poly" coords="85,75,86,76,88,78,90,80,90,81,93,82,94,81,94,79,95,77,95,76,96,75,97,76,98,74,99,74,101,75,104,75,104,76,105,75,104,74,103,73,103,71,103,71,102,68,102,65,101,63,100,61,100,60,98,61,96,60,95,58,93,58,90,58,88,56,87,56,86,56,84,57,82,58,81,59,80,58,80,59,80,61,79,62,80,63,78,65,78,66,80,67,80,68,81,70,82,71,82,72,82,72,83,72,84,73,86,74" alt="హిమాచల్ ప్రదేశ్" title="హిమాచల్ ప్రదేశ్" /></map><figcaption> భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు (గతిశీల పటం) (ఆంధ్రప్రదేశ్ హద్దులు విభజన నాటివి)</figcaption></figure> <p>భారతదేశం 29 రాష్ట్రాలుగా, 8 <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="కేంద్రపాలిత ప్రాంతం">కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</a>. సాధారణంగా కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు కేంద్ర ప్రభుత్వంచే నియమించబడిన ప్రతినిధిచే పరిపాలించ బడతాయి. <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a>,<a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="పాండిచ్చేరి">పాండిచ్చేరి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="జమ్మూ కాశ్మీర్">జమ్మూ కాశ్మీర్</a> లకు ప్రజలచే ఎన్నుకొనబడిన ప్రభుత్వం వుంటుంది. </p><p><b>రాష్ట్రాలు:</b> సంఖ్య పటంలో చూపబడింది </p> <table> <tbody><tr> <td> <ol><li><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఆంధ్రప్రదేశ్">ఆంధ్రప్రదేశ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="అరుణాచల్ ప్రదేశ్">అరుణాచల్ ప్రదేశ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="అస్సాం">అస్సాం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="బీహార్">బీహార్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="చత్తీస్ గఢ్">చత్తీస్ గఢ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE" title="గోవా">గోవా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="గుజరాత్">గుజరాత్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="హర్యానా">హర్యానా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="హిమాచల్ ప్రదేశ్">హిమాచల్ ప్రదేశ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="జార్ఖండ్">జార్ఖండ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95" title="కర్ణాటక">కర్ణాటక</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%B3" title="కేరళ">కేరళ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మధ్యప్రదేశ్">మధ్యప్రదేశ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="మహారాష్ట్ర">మహారాష్ట్ర</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మణిపూర్">మణిపూర్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%98%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF" title="మేఘాలయ">మేఘాలయ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="మిజోరాం">మిజోరాం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="నాగాలాండ్">నాగాలాండ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఒడిషా">ఒడిషా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D" title="పంజాబ్">పంజాబ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="రాజస్థాన్">రాజస్థాన్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82" title="సిక్కిం">సిక్కిం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="తమిళనాడు">తమిళనాడు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%A3" title="తెలంగాణ">తెలంగాణ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0" title="త్రిపుర">త్రిపుర</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఉత్తర ప్రదేశ్">ఉత్తర ప్రదేశ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="ఉత్తరాఖండ్">ఉత్తరాఖండ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AE_%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="పశ్చిమ బెంగాల్">పశ్చిమబెంగాల్</a></li></ol> <p><b>కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు:</b>ప్రక్కన గల పటంలో ఆంగ్ల అక్షరంతో సూచించబడినవి </p> <div><ol style="list-style-type:upper-alpha"><li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="అండమాన్ నికోబార్ దీవులు">అండమాన్ నికోబార్ దీవులు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%80%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" title="చండీగఢ్">చండీగడ్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%80,_%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A1%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82" class="mw-redirect" title="దాద్రా నగర్ హవేలీ, డామన్ డయ్యూ">దాద్రా నగర్ హవేలీ, డామన్ డయ్యూ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="జమ్మూ కాశ్మీర్">జమ్మూ కాశ్మీర్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%A1%E0%B0%96%E0%B1%8D" title="లడఖ్">లడఖ్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%8D" title="లక్షద్వీప్">లక్షద్వీప్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="పాండిచ్చేరి">పాండిచ్చేరి</a></li></ol></div> </td></tr></tbody></table> <p>భారతదేశం <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="అంటార్కిటికా">అంటార్క్‌టికాలో</a> ప్రాదేశిక వాదన చేయలేదు కానీ <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%97%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="దక్షిణ గంగోత్రి">దక్షిణ గంగోత్రి</a>, మైత్రి అను రెండు శాస్త్రీయ స్థావరాలు ఉన్నాయి. </p><p><i>చూడండి</i>: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B0%BE_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="జనాభా వారిగా భారతదేశ రాష్ట్రాల జాబితా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జనాభా వారిగా భారతదేశ రాష్ట్రాల జాబితా</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఆర్ధిక_వ్యవస్థ"><span id=".E0.B0.86.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A7.E0.B0.BF.E0.B0.95_.E0.B0.B5.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.B5.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.A5"></span>ఆర్ధిక వ్యవస్థ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=6" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఆర్ధిక వ్యవస్థ"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5" title="భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ">భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:InfosysHQFrontView.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/InfosysHQFrontView.jpg/260px-InfosysHQFrontView.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/InfosysHQFrontView.jpg/390px-InfosysHQFrontView.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/InfosysHQFrontView.jpg/520px-InfosysHQFrontView.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>1300 కోట్ల డాలర్ల <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%9C%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ</a> వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న భారతదేశం ఆర్ధికవ్యవస్థ, ద్రవ్య మారకం పరంగా ప్రపంచంలోనే పదో పెద్ద వ్యవస్థ. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="పర్చేసింగ్ పవర్ పారిటీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పర్చేసింగ్ పవర్ పారిటీ</a> ప్రకారం ఇది నాలుగో స్థానంలో ఉంది. <a href="/wiki/2003" title="2003">2003లో</a> అత్యధిక వృద్ధి రేటు – 8 శాతం – నమోదు చేసుకుంది. అయితే, అధిక జనాభా కారణంగా, పి. పి. పి ప్రకారం తలసరి ఆదాయం కేవలం 2,540 డాలర్లుగా ఉంది; <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ప్రపంచ బాంకు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ప్రపంచ బాంకు</a> జాబితాలో ఇది 143 వ స్థానం. భారత విదేశీమారక నిల్వలు 30 వేల 900 కోట్ల డాలర్లు. దేశానికి ఆర్ధిక రాజధానిగా <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%88" title="ముంబై">ముంబై</a> నగరం భాసిల్లుతోంది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="భారతీయ రిజర్వ్ బాంక్">భారతీయ రిజర్వ్ బాంక్</a> కేంద్ర కార్యాలయం, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%87_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9B%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజీ">బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజీ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజి</a> ఇక్కడే ఉన్నాయి. 25% ప్రజలు ఇంకా <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="దారిద్ర్య రేఖ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దారిద్ర్య రేఖకు</a> దిగువనే ఉన్నారు. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%9C%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ</a> రంగం విస్తరణ కారణంగా <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%97%E0%B0%A4%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="మధ్య తరగతి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మధ్య తరగతి</a> వర్గం విస్తరిస్తోంది. పరిశ్రమ భారత్ లోని అత్యంత వేగంగా వృద్ధి చెందుతున్న వాటిల్లో ఒకటి. చిత్రంలో ఉన్నది అగ్రశ్రేణి ఐ.టి సంస్థ, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AB%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇన్‌ఫోసిస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇన్‌ఫోసిస్</a>.</figcaption></figure> <p>చారిత్రకంగా భారత ఆర్ధిక వ్యవస్థ ఆధారపడిన <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="వ్యవసాయం">వ్యవసాయం</a> పాత్ర ప్రస్తుతం తగ్గిపోయింది. ప్రస్తుతం ఇది దేశ స్థూలాదాయంలో 25% కంటే తక్కువే. ముఖ్యమైన పరిశ్రమలు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="గనులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గనులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="పెట్రోలియం">పెట్రోలియం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="వజ్రాలు">వజ్రాలు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE" title="సినిమా">సినిమాలు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B1%8C%E0%B0%B3%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="జౌళి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జౌళి</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%9C%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇన్‌ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4_%E0%B0%95%E0%B0%B3%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="హస్త కళలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హస్త కళలు</a>. భారత్ దేశపు <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3" title="పారిశ్రామికీకరణ">పారిశ్రామిక</a> ప్రాంతాలు ఎక్కువగా ప్రధాన పట్టణాల చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. గత కొన్ని సంవత్సరాలలో సాఫ్ట్‌వేర్, బిజినెస్ ప్రాసెస్ ఔట్‌సొర్సింగ్ రంగాల్లో ప్రపంచంలోని పెద్ద కేంద్రాల్లో ఒకటిగా రూపొందింది. 2003–2004 లో ఈ రంగాల ఆదాయం 1250 కోట్ల డాలర్లు. చిన్న పట్టణాలు, పల్లెల్లోని ప్రజలకు స్థిరమైన ఉపాధి కల్పించే ఎన్నో లఘు పరిశ్రమలు కూడా ఉన్నాయి. ఏటా దేశాన్ని సందర్శించే విదేశీ యాత్రికులు 30 లక్షల మంది మాత్రమే అయినప్పటికీ, జాతీయాదాయంలో ఈ రంగం పాత్ర ప్రముఖమైనదే. <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="అమెరికా">అమెరికా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="చైనా">చైనా</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AF%E0%B1%81.%E0%B0%8F.%E0%B0%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="యు.ఏ.ఇ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">యు.ఏ.ఇ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%90%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%AF" title="ఐరోపా సమాఖ్య">ఐరోపా సమాఖ్యలు</a> భారతదేశపు ముఖ్య వ్యాపార భాగస్వాములు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="జనాభా_వివరాలు"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.AD.E0.B0.BE_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B5.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>జనాభా వివరాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=7" title="విభాగాన్ని మార్చు: జనాభా వివరాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారత జనాభా వివరాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారత జనాభా వివరాలు</a></div> <p>భారతదేశం ప్రపంచదేశాలలో నూటనలబైరెండుకోట్లకు పైగా జనాభాతో చైనాను అధిగమించి ఒకటో స్థానంలో నిలిచింది. ఎన్నో భిన్నత్వాలు గల జనాభా సామాజిక, రాజకీయ వర్గీకరణలో భాష, మతం, కులం అనే మూడు ప్రముఖ పాత్ర వహిస్తాయి. దేశంలోని అతిపెద్ద నగరాలు - <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%88" title="ముంబై">ముంబై</a> (వెనుకటి <i>బాంబే</i>), <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="కోల్‌కాతా">కోల్‌కాతా</a> (వెనుకటి <i>కలకత్తా</i>), <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%88" title="చెన్నై">చెన్నై</a> (వెనుకటి <i>మద్రాసు</i>), హైదరాబాద్, </p><p>2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం భారతదేశ జనాభా మొత్తం 121,01,93,422.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> భారతదేశం ఆక్షరాస్యత 83,04%, ఇందులో పురుషుల అక్షరాస్యత 82,14%, మహిళల అక్షరాస్యత 75,7%. ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 1010 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. </p><p>2022 జనగణన ప్రకారం, దేశంలోని 83.80% ప్రజలు <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="హిందూ మతం">హిందువులైనప్పటికీ</a>, ప్రపంచంలోని రెండో అత్యధిక <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="ఇస్లాం మతం">ముస్లిం</a> జనాభా ఇక్కడ ఉన్నారు (17.23%). ఇతర మతాలు: <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%88%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B5_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="క్రైస్తవ మతము">క్రైస్తవులు</a> (5.30%), <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="సిక్కు మతము">సిక్కులు</a> (3.72%), <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బౌద్ధ మతము">బౌద్ధులు</a> (8.70%), <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%88%E0%B0%A8_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జైన మతము">జైనులు</a> (0.36%), ఇతరులు (0.9%) (<a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%A6_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="యూద మతము">యూదులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జొరాస్ట్రియన్ మతము">పార్సీలు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="అహ్మదీయ విశ్వాసం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అహ్మదీయులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బహాయి విశ్వాసము">బహాయీలు</a> మొదలగునవి).<sup id="cite_ref-Census2011religion_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-Census2011religion-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> అధిక ముస్లిం మతస్తులు గల ప్రపంచ దేశాల జాబితాలో భారతదేశం మూడవ స్థానంలో ఉంది.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> దేశంలో ఎన్నో మత సంబంధ కార్యక్రమాలు భక్తిశ్రద్ధలతో, ఉత్సాహంగా, బహిరంగంగా జరుపుకుంటారు. అనేక మతాల కలగలుపు అయిన భారతదేశంలో <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="పండుగలు">పండుగలు</a> అందరూ కలిసి జరుపుకుంటారు. వీటిలో బాగా విస్తృతంగా జరుపుకునే హిందూ పండుగలు <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%AE%E0%B0%BF" title="శ్రీరామనవమి">శ్రీరామనవమి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="వినాయక చవితి">వినాయక చవితి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="సంక్రాంతి">సంక్రాంతి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B3%E0%B0%BF" title="దీపావళి">దీపావళి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%8A%E0%B0%B2%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="హొలీ">హొలీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B0%BE" title="దసరా">దసరా</a>. </p><p>భారతదేశం రెండు ప్రముఖ <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారతీయ భాషలు">భాషా కుటుంబాలకు</a> జన్మస్థానం. అవి, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B-%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇండో-ఆర్యన్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A1_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ద్రావిడ భాషలు">ద్రావిడ భాషలు</a>. భారత రాజ్యాంగం 22 భాషలను అధికారికంగా గుర్తించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం అధికార కార్యక్రమాలలో <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80" title="హిందీ">హిందీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఇంగ్లీషు">ఇంగ్లీషు</a> భాషలను ఉపయోగిస్తుంది. దేశంలోని నాలుగు ప్రాచీన భాషలు <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="సంస్కృతం">సంస్కృతం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81" title="తెలుగు">తెలుగు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%A1%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="కన్నడం">కన్నడం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="తమిళం">తమిళం</a>. దేశంలో మొత్తం 1652 <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారతీయ భాషలు">మాతృ భాషలు</a> ఉన్నాయి. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="భారతదేశంలోని_10_పెద్ద_నగరాలు"><span id=".E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.82.E0.B0.B2.E0.B1.8B.E0.B0.A8.E0.B0.BF_10_.E0.B0.AA.E0.B1.86.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.A6_.E0.B0.A8.E0.B0.97.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>భారతదేశంలోని 10 పెద్ద నగరాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=8" title="విభాగాన్ని మార్చు: భారతదేశంలోని 10 పెద్ద నగరాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%88" title="ముంబై">ముంబై</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B3%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బెంగుళూరు">బెంగుళూరు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%88%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" title="హైదరాబాదు">హైదరాబాదు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="కోల్‌కాతా">కోల్‌కాతా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%88" title="చెన్నై">చెన్నై</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="అహ్మదాబాద్">అహమ్మదాబాదు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%A3%E0%B1%87" title="పూణే">పూణే</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="సూరత్">సూరత్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%AA%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%82" title="విశాఖపట్నం">విశాఖపట్నం</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ప్రాచీన_భార‌తంలో_ర‌వాణా_వ్య‌వ‌స్థ‌"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9A.E0.B1.80.E0.B0.A8_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E2.80.8C.E0.B0.A4.E0.B0.82.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.B0.E2.80.8C.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A3.E0.B0.BE_.E0.B0.B5.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E2.80.8C.E0.B0.B5.E2.80.8C.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.A5.E2.80.8C"></span>ప్రాచీన భార‌తంలో ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ‌</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=9" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రాచీన భార‌తంలో ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ‌"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="రవాణా_సౌకర్యాలు"><span id=".E0.B0.B0.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A3.E0.B0.BE_.E0.B0.B8.E0.B1.8C.E0.B0.95.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>రవాణా సౌకర్యాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=10" title="విభాగాన్ని మార్చు: రవాణా సౌకర్యాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="దేశాల జాబితా">దేశ</a> ఆర్థిక వ్యవస్థలో ప్రధాన పాత్ర వహించే రవాణా సౌకర్యాలలో భారతదేశం మంచి ప్రగతిని సాధించింది. మొత్తం 4 రకాల రవాణా సౌకర్యాలు భారతదేశంలో ఉన్నాయి. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="రైలు_మార్గాలు"><span id=".E0.B0.B0.E0.B1.88.E0.B0.B2.E0.B1.81_.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>రైలు మార్గాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=11" title="విభాగాన్ని మార్చు: రైలు మార్గాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>దేశంలో రైలు మార్గాలు అతిముఖ్యమైన రవాణా సౌకర్యము. 1853 లో <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ముంబాయి">ముంబాయి</a> నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%87" title="థానే">థానే</a> మధ్య ప్రారంభమైన రైలు మార్గము ప్రస్తుతం 62 వేల కిలోమీటర్లకు పైగా నిడివిని కల్గి ఉంది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87" class="mw-redirect" title="భారతీయ రైల్వే">భారతీయ రైల్వే</a> 17 జోన్లుగా విభజితమై ఉంది. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="అఖండ_భారత్_రైలు"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.96.E0.B0.82.E0.B0.A1_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4.E0.B1.8D_.E0.B0.B0.E0.B1.88.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>అఖండ భారత్ రైలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=12" title="విభాగాన్ని మార్చు: అఖండ భారత్ రైలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="ఢాకా">ఢాకా</a>-<a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a>-<a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లాహోర్">లాహోర్</a> రైలు. <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="ఇస్లామాబాద్">ఇస్లామాబాద్</a>: భారత్, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పాకిస్థాన్">పాకిస్థాన్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="బంగ్లాదేశ్">బంగ్లాదేశ్‌ల</a> మధ్య తిరిగే రైలు త్వరలోనే పట్టాలెక్కనుంది. దక్షిణాసియా దేశాల మధ్య రైలు సర్వీసులు ప్రారంభించాలనే భారత ప్రతిపాదనకు పాకిస్థాన్ పచ్చజెండా వూపింది. మూడు దేశాలను కలుపుతూ రైళ్లను నడిపిస్తామని భారత రైల్వేశాఖ పంపిన ప్రతిపాదనకు పాక్ రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖ సాంకేతిక అనుమతిని మంజూరు చేసింది.ఢాకా-ఢిల్లీ-లాహోర్‌ల మధ్య రైలు నడిపించటం లాభదాయకమేననీ, అవసరమైతే కరాచీ, ఇస్లామాబాద్ వరకూ పొడిగించుకోవచ్చని నిపుణులు సూచించినట్లు పాక్ రైల్వే అధికార వర్గాలు పేర్కొన్నాయి. ముందుగా కంటైనెర్ రైళ్లను నడిపించి, తర్వాతి దశలో ప్రయాణికుల బండ్లను నడిపించాలనే యోచనలో ఉన్నారు. ఇటీవల ఇస్లామాబాద్-టెహ్రాన్-ఇస్తాంబుల్ రైలు సర్వీసును ప్రారంభించాలని ప్రణాళికలు సిద్ధం చేయటంతో భారత రైల్వేశాఖకు ఈ కొత్త ఆలోచన వచ్చింది. దక్షిణాసియా రైళ్ల వల్ల పాకిస్థాన్, ఇతర సార్క్ దేశాల మధ్య ద్వైపాక్షిక వాణిజ్య ప్రయోజనాలు నెరవేరతాయని మనదేశం ప్రతిపాదనల్లో వెల్లడించింది. దీనివల్ల <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="నేపాల్">నేపాల్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="భూటాన్">భూటాన్</a> వంటి దేశాలకూ రైలు సర్వీసులు నడిపించవచ్చని సూచించినట్లు తెలిసింది. <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="దక్షిణాసియా">దక్షిణాసియా</a> రైలు సర్వీసులు వాణిజ్యపరంగా ప్రయోజనకరమేనని నిపుణులు సైతం కితాబునిస్తున్నారు. ఈ మార్గంలో రైళ్లను నడిపించటమూ తేలికేననీ పేర్కొంటున్నారు. భారత్, పాక్, బంగ్లాదేశ్‌లలో బ్రిటిష్ పాలకులు రైలు మార్గాలను నిర్మించినందువల్ల మూడు దేశాల్లోనూ బ్రాడ్‌గేజి రైలు పట్టాలు ఉండటం, నిర్వహణ శైలీ ఒకేమాదిరిగా ఉండటం కలిసివస్తుందని అభిప్రాయపడుతున్నారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="రోడ్డు_మార్గాలు"><span id=".E0.B0.B0.E0.B1.8B.E0.B0.A1.E0.B1.8D.E0.B0.A1.E0.B1.81_.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>రోడ్డు మార్గాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=13" title="విభాగాన్ని మార్చు: రోడ్డు మార్గాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మారుమూల ప్రాంతాలకు కూడా విస్తరించిన రవాణా మార్గాలు రోడ్డు మార్గాలే. రోడ్డు మార్గాలలో <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జాతీయ రహదారులు">జాతీయ రహదారులు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="రాష్ట్ర రహదారులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రాష్ట్ర రహదారులు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE_%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="జిల్లా రహదారులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జిల్లా రహదారులు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="గ్రామ పంచాయతి రహదారులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గ్రామ పంచాయతి రహదారులు</a> అని 4 రకాలు. దేశంలోని మొత్తం రోడ్ల నిడివిలో కేవలం 2% ఆక్రమించిన జాతీయ రహదారులు, ట్రాఫిక్ లో మాత్రం సుమారు 40% ఆక్రమిస్తున్నాయి. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="వాయు_మార్గాలు"><span id=".E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.AF.E0.B1.81_.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>వాయు మార్గాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=14" title="విభాగాన్ని మార్చు: వాయు మార్గాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఆతి వేగంగా జరిగే రవాణా వ్యవస్థగా వాయు మార్గాలు పస్రిద్ధి చెందాయి. మనదేశంలో రాష్ట్ర రాజధానులు, ప్రధాన పట్టణాలను కల్పుతూ విమాన మార్గాలు ఉన్నాయి. ఇది అధిక వ్యయంతో కూడుకొనినప్పటికినీ సౌకర్యవంతంగా, అతి వేగంగా ఉంటుంది. కేవలం దేశంలోని పట్టణాలు, నగరాలనే కాకుండా దేశంలోని ప్రధాన నగరాలనుండి ఇతరదేశాలను కూడా కల్పే అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="జల_మార్గాలు"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.B2_.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>జల మార్గాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=15" title="విభాగాన్ని మార్చు: జల మార్గాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>జల మార్గాలు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="రవాణా విధానం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రవాణా</a> సౌకర్యాలలో ఆలస్యం అయినప్పటికినీ తక్కువ ఖర్చుతో కూడుకున్నది. ముఖ్యంగా ఇతర దేశాల నుంచి ముడి చమురు, ఇతర ఖనిజాలు తెప్పించుకోవడానికి, మనదేశం నుంచి ఇతరదేశాలకు ముడి ఇనుము, ఇతర ఖనిజాలు ఎగుమతి చేయడానికి ఈ రవాణా మార్గం చాలా అనువైనది. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భారతదేశం_–_కొన్ని_ముఖ్య_విషయాలు"><span id=".E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.82_.E2.80.93_.E0.B0.95.E0.B1.8A.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.A8.E0.B0.BF_.E0.B0.AE.E0.B1.81.E0.B0.96.E0.B1.8D.E0.B0.AF_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B7.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>భారతదేశం – కొన్ని ముఖ్య విషయాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=16" title="విభాగాన్ని మార్చు: భారతదేశం – కొన్ని ముఖ్య విషయాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>విస్తీర్ణం పరంగా <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ప్రపంచము">ప్రపంచములో</a> 7 వ పెద్ద దేశం</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BE" title="జనాభా">జనాభా</a> పరంగా <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ప్రపంచము">ప్రపంచములో</a> 1 వ పెద్ద దేశము</li> <li>ఒక దేశం పేరుమీదుగా మహాసముద్రం ఉన్న ఏకైక దేశం</li> <li>అత్యధిక ప్రధాన మతాలకు పుట్టినిల్లయిన దేశం</li> <li>7,517 కిమీ సముద్రతీరం కలదు</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="సంస్కృతి"><span id=".E0.B0.B8.E0.B0.82.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.95.E0.B1.83.E0.B0.A4.E0.B0.BF"></span>సంస్కృతి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=17" title="విభాగాన్ని మార్చు: సంస్కృతి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="భారతీయ సంస్కృతి">భారతీయ సంస్కృతి</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Taj_Mahal_in_March_2004.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/260px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg" decoding="async" width="260" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/390px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/520px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg 2x" data-file-width="2040" data-file-height="1681" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE" title="ఆగ్రా">ఆగ్రా</a> లోని <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తాజ్‌మహల్">తాజ్‌మహల్</a> - భారతదేశపు అత్యంత ప్రజాదరణ కలిగిన పర్యాటక స్థలం</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Gumpa.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Gumpa.jpg/260px-Gumpa.jpg" decoding="async" width="260" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Gumpa.jpg/390px-Gumpa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Gumpa.jpg/520px-Gumpa.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="468" /></a><figcaption>బౌద్ధుల సంవత్సరాది — <i>లోసార్</i> నాడు టిబెటు బౌద్ధులు చేసే గుంపా నృత్యం.</figcaption></figure> <p>భారతదేశం తన ఉత్కృష్టమైన, ప్రత్యేకమైన సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని, తరతరాలుగా కాపాడుకుంటూ వచ్చింది. ఆక్రమణదారులు, వలస వచ్చినవారి <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="సంప్రదాయాలు">సంప్రదాయాలను</a> కూడా తనలో ఇముడ్చుకుంది. <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తాజ్‌మహల్">తాజ్‌మహల్</a> వంటి కట్టడాలు, మరెన్నో సంస్కృతీ, సంప్రదాయాలు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="మొగలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మొగలు</a> పాలకులనుండి వారసత్వంగా స్వీకరించింది. </p><p>భారతీయ సమాజము భిన్న భాషలతో, భిన్న సంస్కృతులతో కూడిన బహుళ సమాజం. వివిధ మత కార్యక్రమాలు సంఘ దైనందిన జీవితంలో ఒక భాగం. అన్ని సామాజిక, ఆర్ధిక వర్గాలలోను విద్యను ఉన్నతంగా భావిస్తారు. సాంప్రదాయికమైన సమష్టి కుటుంబ వ్యవస్థలోని ఆర్ధిక అవరోధాల దృష్ట్యా <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%81_%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="చిరు కుటుంబాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">చిరు కుటుంబాలు</a> ఎక్కువైపోతున్నప్పటికీ, సాంప్రదాయిక <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="కుటుంబము">కుటుంబ</a> విలువలను పవిత్రంగా భావిస్తారు, గౌరవిస్తారు. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="భారతీయ సంగీతం">భారతీయ సంగీతం</a> వివిధ రకాల పద్ధతులతో కూడినది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీతం">శాస్త్రీయ సంగీతంలో</a> రెండు ప్రధాన పద్ధతులున్నాయి. దక్షిణాదికి చెందిన <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="కర్ణాటక సంగీతం">కర్ణాటక సంగీతం</a> ఒకటి కాగా, ఉత్తరాదిన చెందిన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="హిందూస్తానీ సంగీతము (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హిందూస్తానీ సంగీతము</a> రెండోది. ప్రజాదరణ పొందిన మరో సంగీతం <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="సినిమా సంగీతం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సినిమా సంగీతం</a>. ఇవికాక ఎన్నో రకాల <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B0%A6_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="జానపద సంగీతం">జానపద సంగీత</a> సంప్రదాయాలు కూడా ఉన్నాయి. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ శాస్త్రీయ నాట్యం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">శాస్త్రీయ నృత్య రీతులు</a> కూడా ఎన్నో ఉన్నాయి – <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="భరతనాట్యం">భరతనాట్యం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%80" title="ఒడిస్సీ">ఒడిస్సీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF_(%E0%B0%A8%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81)" class="mw-redirect" title="కూచిపూడి (నృత్యము)">కూచిపూడి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A5%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="కథక్">కథక్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A5%E0%B0%95%E0%B0%B3%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="కథకళి">కథకళి</a> మొదలైనవి. ఇవి ఇతిహాసాలపై ఆధారపడిన కథనాలతో కూడి ఉంటాయి. ఇవి ఎక్కువగా భక్తి, ఆధ్యాత్మికత మేళవింపబడి ఉంటాయి. </p><p>ప్రాచీన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ సారస్వతం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సారస్వతం</a> ఎక్కువగా మౌఖికమైనది. తరువాతి కాలంలో అది అక్షరబద్ధం చేయబడింది. దాదాపుగా ఇవన్నీ కూడా హిందూ సంస్కృతిలో నుండి ఉద్భవించినవే. పవిత్ర శ్లోకాలతో కూడిన <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="వేదాలు">వేదాలు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="మహాభారతం">మహాభారతం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%A3%E0%B0%82" title="రామాయణం">రామాయణం</a> వీటిలో ఉన్నాయి. <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="తమిళనాడు">తమిళనాడుకు</a> చెందిన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="సంగమ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సంగమ</a> సాహిత్యం భార్తదేశపు ప్రాచీన సాంప్రదాయిక లౌకిక తత్వానికి అద్దం పడుతుంది. ఆధునిక కాలంలో, భారతీయ భాషలలోను, ఇంగ్లీషు లోను కూడా రాసిన ప్రసిద్ధి చెందిన రచయితలెందరో ఉన్నారు. <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="నోబెల్ బహుమతి">నోబెల్ బహుమతి</a> సాధించిన ఒకేఒక భారతీయుడైన <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A5%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="రవీంద్రనాథ్ టాగోర్">రవీంద్రనాథ్ టాగోర్</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="బెంగాలీ">బెంగాలీ</a> రచయిత. </p><p>ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా సినిమాలు నిర్మించేది భారతదేశమే. దేశంలో అన్నిటికంటే ప్రముఖమైనది <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%88" title="ముంబై">ముంబైలో</a> నెలకొన్న <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE" title="హిందీ సినిమా">హిందీ సినిమా</a> పరిశ్రమ. అధిక సంఖ్యలో సినిమాలు నిర్మిస్తున్న ఇతర భాషా పరిశ్రమలు – <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81" title="తెలుగు">తెలుగు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="తమిళం">తమిళం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B0%82" title="మలయాళం">మలయాళం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%A1" class="mw-redirect" title="కన్నడ">కన్నడ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="బెంగాలీ">బెంగాలీ</a>. బెంగాలీ సినిమా దర్శకుడైన <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B1%87" class="mw-redirect" title="సత్యజిత్ రే">సత్యజిత్ రే</a> ప్రపంచ సినిమా రంగానికి భారత్ అందించిన ఆణిముత్యం. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="వరి">వరి</a> అన్నం, <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%A7%E0%B1%81%E0%B0%AE" title="గోధుమ">గోధుమ</a> (బ్రెడ్, రొట్టెల రూపంలో) లు ప్రజల ముఖ్య <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="ఆహారం">ఆహారం</a>. విభిన్న రుచులు, మసాలాలు, పదార్థాలు, వంట విధానాలతో కూడిన <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారతీయ వంటలు">భారతీయ వంటలు</a> ఎంతో వైవిధ్యమైనవి. ఎన్నో రకాల శాకాహార వంటలకు దేశం ప్రసిద్ధి చెందింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతీయ దుస్తులు">భారతీయ ఆహార్యం</a> కూడా ఆహారం వలెనే బహు వైవిధ్యమైనది. <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%80%E0%B0%B0" title="చీర">చీర</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="సల్వార్ కమీజ్">సల్వార్ కమీజ్</a> స్త్రీలు ఎక్కువగా ధరించే దుస్తులు. పురుషులు <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%86" title="పంచె">పంచె</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="కుర్తా">కుర్తా</a> ధరిస్తారు </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="క్రీడలు"><span id=".E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B1.80.E0.B0.A1.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>క్రీడలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=18" title="విభాగాన్ని మార్చు: క్రీడలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో క్రీడలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతదేశంలో క్రీడలు</a></div> <p>జనాభా పరంగా అతి పెద్ద దేశం భారతదేశం. ప్రపంచ క్రీడా రంగంలో భారతదేశానికి సముచిత స్థానం ఉంది. <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఒలింపిక్ క్రీడలు">ఒలంపిక్ క్రీడలలో</a> 8 పర్యాయాలు <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%80" title="హాకీ">హాకీలో</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="బంగారం">బంగారు</a> పతకాలు సాధించిన భారత దేశానికి ప్రస్తుతం ఘనత దేశానికి ఉంది. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%82" class="mw-redirect mw-disambig" title="చదరంగం">చదరంగంలో</a> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A5%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="విశ్వనాథన్ ఆనంద్">విశ్వనాథన్ ఆనంద్</a> రెండు పర్యాయాలు ప్రపంచ టైటిల్ సాధించగా, <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="టెన్నిస్">టెన్నిస్లో</a> <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="లియాండర్ పేస్">లియాండర్ పేస్</a>,<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="మహేష్ భూపతి">మహేష్ భూపతి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BE" title="సానియా మీర్జా">సానియా మీర్జాలు</a> డబుల్స్ గ్రాండ్ స్లామ్ టైటిళ్ళు సాధించిపెట్టారు.ప్రస్తుతము ఆడుతున్నవార్లలో <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="సైనా నెహ్వాల్">సైనా నెహ్వాల్</a> చెప్పుకోదగినది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారతదేశము">భారతదేశము</a> <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="ఒలింపిక్ క్రీడలలో భారతదేశం">ఒలింపిక్‌ క్రీడలు</a> లాంటి అంతర్జాతీయ స్థాయిలో జరిగే క్రీడా పోటీలలో పెద్దగా రాణించలేదు. గత మూడు ఒలంపిక్‌ క్రీడలలో కేవలం ఒక్కొక్కటే పతకం సాధించగలిగినది. <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఆసియా క్రీడలు">ఆసియా క్రీడల</a> లో కూడా చిన్న చిన్న దేశాల కంటే మన పతకాలు చాలా తక్కువ. <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%AC%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%80" title="కబడ్డీ">కబడ్డీలో</a> మాత్రం వరుసగా బంగారు <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="పతకాలు">పతకాలు</a> మనమే సాధించాము. </p><p>కొన్ని సాంప్రదాయ ఆటలు అయిన <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%AC%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%80" title="కబడ్డీ">కబడ్డీ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B1%8B-%E0%B0%96%E0%B1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖో-ఖో (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖో-ఖో</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B1%8D%E0%B0%B3_(%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80-%E0%B0%A6%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="గోడుంబిళ్ళ (గిల్లీ-దండా) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గోడుంబిళ్ళ (గిల్లీ-దండా)</a> లకు దేశమంతటా బహుళ ప్రాచుర్యము ఉంది. <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect mw-disambig" title="చదరంగము">చదరంగము</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E2%80%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="క్యారమ్‌ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">క్యారమ్‌</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="పోలో (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పోలో</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E2%80%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="బ్యాడ్మింటన్‌ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బ్యాడ్మింటన్‌</a> మొదలైనటువంటి అనేక క్రీడలు భారతదేశంలో పుట్టాయి. <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="కాల్బంతి">ఫుట్‌బాల్‌ (సాకర్‌) కు</a> కూడా యావత్‌ భారతదేశంలో చాలా ప్రజాదరణ ఉంది. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="జాతీయ_చిహ్నాలు"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B1.80.E0.B0.AF_.E0.B0.9A.E0.B0.BF.E0.B0.B9.E0.B1.8D.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>జాతీయ చిహ్నాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=19" title="విభాగాన్ని మార్చు: జాతీయ చిహ్నాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B0%A4%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారత జాతీయతా సూచికలు">భారత జాతీయతా సూచికలు</a></div> <ul><li>జాతీయ పతాకం: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారత జాతీయ పతాకం">త్రివర్ణ పతాకము</a>.</li> <li>జాతీయ ముద్ర: <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%82" title="భారత జాతీయ చిహ్నం">నాలుగు తలల సింహపు బొమ్మ</a>.</li> <li>జాతీయ గీతం: <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%AE%E0%B0%A8" class="mw-redirect" title="జనగణమన">జనగణమన</a>.</li> <li>జాతీయ గేయం: <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="వందేమాతరం">వందేమాతరం</a>....</li> <li>జాతీయ పక్షి: <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%BF" title="నెమలి">నెమలిపావో</a> క్రిస్టాటస్.</li> <li>జాతీయ జంతువు: <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="పెద్దపులి">పెద్దపులి</a> (<a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%88%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="రాయల్ బెంగాల్ టైగర్">రాయల్ బెంగాల్ టైగర్</a>).</li> <li>జాతీయ వృక్షం: <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="మర్రిచెట్టు">మర్రిచెట్టు</a>.</li> <li>జాతీయ క్రీడ: హాకీ</li> <li>జాతీయ పుష్పం: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%AE%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="కమలము (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కమలము</a> (తామర)</li> <li>జాతీయ క్యాలెండర్: <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%95_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="శక క్యాలెండర్">శక క్యాలెండర్</a> (శక సం. పు క్యాలెండర్)</li> <li>జాతీయ ఫలం: <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A1%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="మామిడి పండు">మామిడి పండు</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="శెలవు_దినాలు"><span id=".E0.B0.B6.E0.B1.86.E0.B0.B2.E0.B0.B5.E0.B1.81_.E0.B0.A6.E0.B0.BF.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>శెలవు దినాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=20" title="విభాగాన్ని మార్చు: శెలవు దినాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో సెలవుదినాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతదేశంలో సెలవుదినాలు</a></div> <p>భారతదేశంలో జాతీయ శెలవుదినాలు మూడే. పండుగలు, పర్వదినాలు, నాయకుల జన్మదినాలకు సంబంధించిన ఇతర శెలవుదినాలు ఆయా రాష్ట్రాల పరిధిలో ఉంటాయి. </p> <center> <table border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" width="90%" style="border-collapse:collapse; border:1px solid #aaa; text-align:left"> <tbody><tr> <th style="background:#efefef;" width="15%">తేదీ </th> <th style="background:#efefef;" width="20%">శెలవుదినము </th> <th style="background:#efefef;">విశేషము </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF_26" title="జనవరి 26">జనవరి 26</a> </td> <td><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="గణతంత్ర దినోత్సవం">గణతంత్ర దినోత్సవం</a> </td> <td><a href="/wiki/1950" title="1950">1950లో</a> ఈ రోజున భారతదేశం గణతంత్ర దేశమైనది. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%97%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81_15" title="ఆగష్టు 15">ఆగష్టు 15</a> </td> <td><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం">స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం</a> </td> <td><a href="/wiki/1947" title="1947">1947లో</a> ఈ రోజున భారతదేశానికి బ్రిటీష్‌ పరిపాలన నుండి స్వాతంత్ర్యం లభించింది. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D_2" title="అక్టోబర్ 2">అక్టోబర్ 2</a> </td> <td><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%9C%E0%B0%AF%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="గాంధీ జయంతి">గాంధీ జయంతి</a> </td> <td><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="మహాత్మా గాంధీ">మహాత్మా గాంధీ</a> జన్మ దినోత్సవం. </td></tr></tbody></table> </center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="అల్ప_విషయాలు"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.B2.E0.B1.8D.E0.B0.AA_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B7.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>అల్ప విషయాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=21" title="విభాగాన్ని మార్చు: అల్ప విషయాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>వాహనాలు రోడ్డుకు ఎడమ పక్కన నడుస్తాయి. డ్రైవరు స్థానం వాహనంలో కుడి పక్కన ఉంటుంది.</li> <li>భారతీయులు మాట్లాడే: హిందీ; బెంగాలీ; మరాఠీ; తెలుగు; తమిళం; ఉర్దూ; కన్నడ; మలయాళం; ఒరియా; పంజాబీ; అస్సామీ; మైథిలి; కాశ్మీరీ; నేపాలీ; సింధ్; కొంకణి; మణిపురి.</li> <li>తేది పద్ధతి:</li> <li>సంఖ్యా మానం: 10,000,000 = 1 <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%9F%E0%B0%BF" title="కోటి">కోటి</a>. 100,000 = 1 <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7" title="లక్ష">లక్ష</a>.</li> <li>పోస్టలు కోడు (<a href="/w/index.php?title=PIN&action=edit&redlink=1" class="new" title="PIN (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">PIN</a>): 6 అంకెలు.</li> <li>అధికారిక కొలమానం: <a href="/w/index.php?title=SI&action=edit&redlink=1" class="new" title="SI (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">SI</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="విద్యుచ్ఛక్తి">విద్యుత్ సరఫరా</a> 230 V; 50 HZ</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="విద్యుత్ ప్లగ్గు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">విద్యుత్ ప్లగ్గులు</a>: Type C, D & M (CEE 7/16; CEE 7/17; BS 546)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="టెలివిజన్">టెలివిజన్</a> సిగ్నలు: <a href="/w/index.php?title=PAL&action=edit&redlink=1" class="new" title="PAL (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">PAL</a> B/G</li> <li>ఆర్ధిక సంవత్సరం <a href="/wiki/%E0%B0%8F%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_1" title="ఏప్రిల్ 1">ఏప్రిల్ 1</a> న మొదలవుతుంది.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఇవికూడా_చూడండి"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.BE_.E0.B0.9A.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B0.BF"></span>ఇవికూడా చూడండి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=22" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఇవికూడా చూడండి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%AC%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="భారతదేశ బడ్జెట్">భారతదేశ బడ్జెట్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%82" title="భారతదేశ వాతావరణం">భారతదేశ వాతావరణం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతదేశంలో జాతీయ వనాలు">భారత జాతీయ వనాలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="భారతదేశ రాజకీయ పార్టీల జాబితా">భారతదేశపు రాజకీయ పార్టీలు</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%AA%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81;&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ నగరాలు, పట్టణాలు; (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ నగరాలు, పట్టణాలు</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశంలో మతాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతదేశంలో మతాలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="భారతదేశంలోని ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాల జాబితా">భారత్‌లో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాల జాబితా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతీయుల ఇంటి పేర్లు">భారతీయుల ఇంటిపేర్లు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతీయ వంటకాలు">భారతీయ వంటకాలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="భారతదేశ చరిత్ర">భారతదేశ చరిత్ర</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="భారతీయ సంస్కృతి">భారతీయ సంస్కృతి</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B0%B3" title="భారతీయ చిత్రకళ">భారతీయ చిత్రకళ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="భారతీయ మహిళా వ్యాపారవేత్తల జాబితా">భారతీయ మహిళా వ్యాపారవేత్తల జాబితా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారత అమెరికా సంబంధాలు">భారత అమెరికా సంబంధాలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%87-_%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%A8" class="mw-redirect" title="ఇండియాలో ఇ- పరిపాలన">ఇండియాలో ఇ- పరిపాలన</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B0%BF_%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="భారతదేశంలోని మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాల జాబితా">భారతదేశంలోని మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాల జాబితా</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E2%80%93_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%87_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%9C%E0%B0%B2_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ భాషలు – మాట్లాడే ప్రజల సంఖ్య (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ భాషలు – మాట్లాడే ప్రజల సంఖ్య</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B6%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B0%95%E0%B0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ శిల్పకళ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ శిల్పకళ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5" class="mw-redirect" title="భారతదేశ ఆర్ధిక వ్యవస్థ">భారతదేశ ఆర్ధిక వ్యవస్థ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%88_%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%98%E0%B0%82" title="కరంతై తమిళ సంఘం">కరంతై తమిళ సంఘం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%9A%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%82,_1956" title="రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 1956">రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం, 1956</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%B8_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="వలస భారతదేశం">వలస భారతదేశం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B0%82" title="భారత జాతీయవాదం">భారత జాతీయవాదం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%81_%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="వెల్లూరు తిరుగుబాటు">వెల్లూరు తిరుగుబాటు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%87" title="శరద్ అరవింద్ బాబ్డే">శరద్ అరవింద్ బాబ్డే</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8B%E0%B0%A7%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతదేశంలోని ప్రాచ్య పరిశోధనా సంస్థలు">భారతదేశంలోని ప్రాచ్య పరిశోధనా సంస్థలు</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E2%80%93_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%88%E0%B0%A8_%E0%B0%98%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతదేశ చరిత్ర – ముఖ్యమైన ఘట్టాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతదేశ చరిత్ర – ముఖ్యమైన ఘట్టాలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B8%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="భారతదేశ సైనిక చరిత్ర">భారతదేశ సైనిక చరిత్ర</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చిత్రమాలిక"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.95"></span>చిత్రమాలిక</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=23" title="విభాగాన్ని మార్చు: చిత్రమాలిక"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><code></code></p><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:LakshadweepIsland.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/LakshadweepIsland.jpg/120px-LakshadweepIsland.jpg" decoding="async" width="120" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/LakshadweepIsland.jpg/180px-LakshadweepIsland.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/LakshadweepIsland.jpg/240px-LakshadweepIsland.jpg 2x" data-file-width="3038" data-file-height="2012" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Bekalfortbeach.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Bekalfortbeach.JPG/120px-Bekalfortbeach.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Bekalfortbeach.JPG/180px-Bekalfortbeach.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Bekalfortbeach.JPG/240px-Bekalfortbeach.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg/120px-India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg/180px-India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg/240px-India_Goa_Coastline_Tiracol.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="533" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:India_Goa_Arambol_Beach.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/India_Goa_Arambol_Beach.jpg/120px-India_Goa_Arambol_Beach.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/India_Goa_Arambol_Beach.jpg/180px-India_Goa_Arambol_Beach.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/India_Goa_Arambol_Beach.jpg/240px-India_Goa_Arambol_Beach.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:India_gate.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/India_gate.jpg/120px-India_gate.jpg" decoding="async" width="120" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/India_gate.jpg/180px-India_gate.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/India_gate.jpg/240px-India_gate.jpg 2x" data-file-width="770" data-file-height="571" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg/120px-View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg/180px-View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg/240px-View_of_Lotus_Temple_in_New_Delhi.jpg 2x" data-file-width="663" data-file-height="444" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Taj_Mahal_in_March_2004.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/120px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg" decoding="async" width="120" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/180px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/240px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg 2x" data-file-width="2040" data-file-height="1681" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Bangalore_HighCourt.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Bangalore_HighCourt.jpg/120px-Bangalore_HighCourt.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Bangalore_HighCourt.jpg/180px-Bangalore_HighCourt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Bangalore_HighCourt.jpg/240px-Bangalore_HighCourt.jpg 2x" data-file-width="561" data-file-height="422" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:ChennaiCentral2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/ChennaiCentral2.JPG/120px-ChennaiCentral2.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/ChennaiCentral2.JPG/180px-ChennaiCentral2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/ChennaiCentral2.JPG/240px-ChennaiCentral2.JPG 2x" data-file-width="2288" data-file-height="1712" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:St_Paul%27s_Cathedral,_Kolkata.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/St_Paul%27s_Cathedral%2C_Kolkata.jpg/120px-St_Paul%27s_Cathedral%2C_Kolkata.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/St_Paul%27s_Cathedral%2C_Kolkata.jpg/180px-St_Paul%27s_Cathedral%2C_Kolkata.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/St_Paul%27s_Cathedral%2C_Kolkata.jpg/240px-St_Paul%27s_Cathedral%2C_Kolkata.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Victoria_memorial_hall.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Victoria_memorial_hall.jpg/120px-Victoria_memorial_hall.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Victoria_memorial_hall.jpg/180px-Victoria_memorial_hall.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Victoria_memorial_hall.jpg/240px-Victoria_memorial_hall.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Vidyasagar_Setu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Vidyasagar_Setu.jpg/120px-Vidyasagar_Setu.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Vidyasagar_Setu.jpg/180px-Vidyasagar_Setu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Vidyasagar_Setu.jpg/240px-Vidyasagar_Setu.jpg 2x" data-file-width="653" data-file-height="490" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:DelhiMetro.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/DelhiMetro.jpg/120px-DelhiMetro.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/DelhiMetro.jpg/180px-DelhiMetro.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/DelhiMetro.jpg/240px-DelhiMetro.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Mumbai_terminal_1b.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Mumbai_terminal_1b.jpg/120px-Mumbai_terminal_1b.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Mumbai_terminal_1b.jpg/180px-Mumbai_terminal_1b.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Mumbai_terminal_1b.jpg/240px-Mumbai_terminal_1b.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Chennai_local_14003.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Chennai_local_14003.jpg/120px-Chennai_local_14003.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Chennai_local_14003.jpg/180px-Chennai_local_14003.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Chennai_local_14003.jpg/240px-Chennai_local_14003.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="907" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:SU-30MKI_India.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/SU-30MKI_India.jpg/120px-SU-30MKI_India.jpg" decoding="async" width="120" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/SU-30MKI_India.jpg/180px-SU-30MKI_India.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/SU-30MKI_India.jpg/240px-SU-30MKI_India.jpg 2x" data-file-width="1829" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Indian_Army_T-90.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Indian_Army_T-90.jpg/120px-Indian_Army_T-90.jpg" decoding="async" width="120" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Indian_Army_T-90.jpg/180px-Indian_Army_T-90.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Indian_Army_T-90.jpg/240px-Indian_Army_T-90.jpg 2x" data-file-width="1387" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg/120px-Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg" decoding="async" width="120" height="57" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg/180px-Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg/240px-Ins_mumbai-Fremantle-2001.jpg 2x" data-file-width="980" data-file-height="463" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Agni-II_missile_(Republic_Day_Parade_2004).jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Agni-II_missile_%28Republic_Day_Parade_2004%29.jpeg/120px-Agni-II_missile_%28Republic_Day_Parade_2004%29.jpeg" decoding="async" width="120" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Agni-II_missile_%28Republic_Day_Parade_2004%29.jpeg/180px-Agni-II_missile_%28Republic_Day_Parade_2004%29.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Agni-II_missile_%28Republic_Day_Parade_2004%29.jpeg/240px-Agni-II_missile_%28Republic_Day_Parade_2004%29.jpeg 2x" data-file-width="2870" data-file-height="1854" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Statue_of_Unity.jpg" class="mw-file-description"><img alt="సర్దార్ పటేల్ విగ్రహం" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Statue_of_Unity.jpg/80px-Statue_of_Unity.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Statue_of_Unity.jpg/120px-Statue_of_Unity.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Statue_of_Unity.jpg/160px-Statue_of_Unity.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="5184" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="గమనికలు"><span id=".E0.B0.97.E0.B0.AE.E0.B0.A8.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>గమనికలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=24" title="విభాగాన్ని మార్చు: గమనికలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">"[...] <i>జనగణమన</i> జాతీయగీతం తో పాటు దేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో ప్రముఖ పాత్ర వహించిన వందేమాతరం సమాన స్థాయి కలిగివుంది. "(<a href="#CITEREFConstituent_Assembly_of_India1950">Constituent Assembly of India 1950</a>)<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFConstituent_Assembly_of_India1950 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>)</span>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">According to <a href="/w/index.php?title=Part_XVII_of_the_Constitution_of_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Part XVII of the Constitution of India (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Part XVII of the Constitution of India</a>, <a href="/w/index.php?title=Standard_Hindi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Standard Hindi (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Hindi</a> in the <a href="/w/index.php?title=Devanagari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Devanagari (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Devanagari</a> script is the <a href="/w/index.php?title=Official_language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Official language (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">official language</a> of the Union, along with <a href="/w/index.php?title=Indian_English&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indian English (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">English</a> as an additional official language.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMinistry_of_Home_Affairs_1960_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMinistry_of_Home_Affairs_1960-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-india.gov.in2_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-india.gov.in2-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/States_and_union_territories_of_India" class="mw-redirect" title="States and union territories of India">States and union territories</a> can have a different official language of their own other than Hindi or English.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Different sources give widely differing figures, primarily based on how the terms "language" and "dialect" are defined and grouped. Ethnologue, produced by the Christian evangelist organisation SIL International, lists 461 tongues for India (out of 6,912 worldwide), 447 of which are living, while 14 are extinct.<sup id="cite_ref-Ethnologue_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ethnologue-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ethnologue2_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ethnologue2-15"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">"The country's exact size is subject to debate because some borders are disputed. The Indian government lists the total area as 3,287,260 కి.మీ<sup>2</sup> (1,269,220 చ. మై.) and the total land area as 3,060,500 కి.మీ<sup>2</sup> (1,181,700 చ. మై.); the United Nations lists the total area as 3,287,263 కి.మీ<sup>2</sup> (1,269,219 చ. మై.) and total land area as 2,973,190 కి.మీ<sup>2</sup> (1,147,960 చ. మై.)."(<a href="#CITEREFLibrary_of_Congress2004">Library of Congress 2004</a>)<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harv error: no target: CITEREFLibrary_of_Congress2004 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>)</span>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">See <a href="/w/index.php?title=Date_and_time_notation_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Date and time notation in India (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Date and time notation in India</a>.</span> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="మూలాలు"><span id=".E0.B0.AE.E0.B1.82.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>మూలాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=25" title="విభాగాన్ని మార్చు: మూలాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4300226">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005_1-0">1.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005_1-1">1.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTENational_Informatics_Centre2005_1-2">1.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNational_Informatics_Centre2005">National Informatics Centre 2005</a>.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFNational_Informatics_Centre2005 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-india.gov.in-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-india.gov.in_2-0">2.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-india.gov.in_2-1">2.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-india.gov.in_2-2">2.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-india.gov.in_2-3">2.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4342780">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#2C882D;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170204121208/https://india.gov.in/india-glance/national-symbols">"National Symbols | National Portal of India"</a>. India.gov.in. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://india.gov.in/india-glance/national-symbols">the original</a> on 4 February 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 March</span> 2017</span>. <q>The National Anthem of India Jana Gana Mana, composed originally in Bengali by Rabindranath Tagore, was adopted in its Hindi version by the Constituent Assembly as the National Anthem of India on 24 January 1950.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=National+Symbols+%26%23124%3B+National+Portal+of+India&rft.pub=India.gov.in&rft_id=https%3A%2F%2Findia.gov.in%2Findia-glance%2Fnational-symbols&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-tatsama-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-tatsama_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190417194530/https://www.news18.com/news/india/national-anthem-of-india-a-brief-on-jana-gana-mana-498576.html">"National anthem of India: a brief on 'Jana Gana Mana'<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <a href="/w/index.php?title=News18_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="News18 India (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">News18</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.news18.com/news/india/national-anthem-of-india-a-brief-on-jana-gana-mana-498576.html">the original</a> on 17 April 2019<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 June</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=National+anthem+of+India%3A+a+brief+on+%27Jana+Gana+Mana%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.news18.com%2Fnews%2Findia%2Fnational-anthem-of-india-a-brief-on-jana-gana-mana-498576.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWolpert20031-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWolpert20031_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWolpert2003">Wolpert 2003</a>, p. 1.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFWolpert2003 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMinistry_of_Home_Affairs_1960-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMinistry_of_Home_Affairs_1960_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMinistry_of_Home_Affairs_1960">Ministry of Home Affairs 1960</a>.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFMinistry_of_Home_Affairs_1960 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-india.gov.in2-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-india.gov.in2_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130830064815/http://india.gov.in/india-glance/profile">"Profile | National Portal of India"</a>. India.gov.in. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://india.gov.in/india-glance/profile">the original</a> on 30 August 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 August</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Profile+%26%23124%3B+National+Portal+of+India&rft.pub=India.gov.in&rft_id=https%3A%2F%2Findia.gov.in%2Findia-glance%2Fprofile&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rajbhasha.gov.in/en/constitutional-provisions">"Constitutional Provisions – Official Language Related Part-17 of the Constitution of India"</a>. <i><a href="/wiki/Government_of_India" class="mw-redirect" title="Government of India">Government of India</a></i> (in హిందీ). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210418112326/https://rajbhasha.gov.in/en/constitutional-provisions">Archived</a> from the original on 18 April 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 April</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Government+of+India&rft.atitle=Constitutional+Provisions+%E2%80%93+Official+Language+Related+Part-17+of+the+Constitution+of+India&rft_id=https%3A%2F%2Frajbhasha.gov.in%2Fen%2Fconstitutional-provisions&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Times_News_Network-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Times_News_Network_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFKhan2010" class="citation news cs1">Khan, Saeed (25 January 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140318040319/http://timesofindia.indiatimes.com/india/Theres-no-national-language-in-India-Gujarat-High-Court/articleshow/5496231.cms">"There's no national language in India: Gujarat High Court"</a>. <i><a href="/wiki/The_Times_of_India" class="mw-redirect" title="The Times of India">The Times of India</a></i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://timesofindia.indiatimes.com/india/Theres-no-national-language-in-India-Gujarat-High-Court/articleshow/5496231.cms">the original</a> on 18 March 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 May</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+of+India&rft.atitle=There%27s+no+national+language+in+India%3A+Gujarat+High+Court&rft.date=2010-01-25&rft.aulast=Khan&rft.aufirst=Saeed&rft_id=http%3A%2F%2Ftimesofindia.indiatimes.com%2Findia%2FTheres-no-national-language-in-India-Gujarat-High-Court%2Farticleshow%2F5496231.cms&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-NoneNtl-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NoneNtl_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171010085454/https://timesofindia.indiatimes.com/india/Learning-with-the-Times-India-doesnt-have-any-national-language/articleshow/5234047.cms">"Learning with the Times: India doesn't have any 'national language'<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://timesofindia.indiatimes.com/india/Learning-with-the-Times-India-doesnt-have-any-national-language/articleshow/5234047.cms">the original</a> on 10 October 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Learning+with+the+Times%3A+India+doesn%27t+have+any+%27national+language%27&rft_id=http%3A%2F%2Ftimesofindia.indiatimes.com%2Findia%2FLearning-with-the-Times-India-doesnt-have-any-national-language%2Farticleshow%2F5234047.cms&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Press_Trust_of_India-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Press_Trust_of_India_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFPress_Trust_of_India2010" class="citation news cs1">Press Trust of India (25 January 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140704084339/http://www.thehindu.com/news/national/hindi-not-a-national-language-court/article94695.ece">"Hindi, not a national language: Court"</a>. <i><a href="/wiki/The_Hindu" class="mw-redirect" title="The Hindu">The Hindu</a></i>. Ahmedabad. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thehindu.com/news/national/hindi-not-a-national-language-court/article94695.ece">the original</a> on 4 July 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 December</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Hindu&rft.atitle=Hindi%2C+not+a+national+language%3A+Court&rft.date=2010-01-25&rft.au=Press+Trust+of+India&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thehindu.com%2Fnews%2Fnational%2Fhindi-not-a-national-language-court%2Farticle94695.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-langoff-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-langoff_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160708012438/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf">"Report of the Commissioner for linguistic minorities: 50th report (July 2012 to June 2013)"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 8 July 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">26 December</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Report+of+the+Commissioner+for+linguistic+minorities%3A+50th+report+%28July+2012+to+June+2013%29&rft.pub=Commissioner+for+Linguistic+Minorities%2C+Ministry+of+Minority+Affairs%2C+Government+of+India&rft_id=http%3A%2F%2Fnclm.nic.in%2Fshared%2Flinkimages%2FNCLM50thReport.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ethnologue-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ethnologue_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFLewis,_M._PaulSimons,_Gary_F.Fennig,_Charles_D.2014" class="citation web cs1">Lewis, M. Paul; Simons, Gary F.; Fennig, Charles D., eds. (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/country/IN">"Ethnologue: Languages of the World (Seventeenth edition) : India"</a>. Dallas, Texas: SIL International<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 December</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ethnologue%3A+Languages+of+the+World+%28Seventeenth+edition%29+%3A+India&rft.place=Dallas%2C+Texas&rft.pub=SIL+International&rft.date=2014&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ethnologue.com%2Fcountry%2FIN&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ethnologue2-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ethnologue2_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.ethnologue.com/15/ethno_docs/distribution.asp?by=area">Ethnologue : Languages of the World (Seventeenth edition) : Statistical Summaries</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141217151950/http://archive.ethnologue.com/15/ethno_docs/distribution.asp?by=area">Archived</a> 17 డిసెంబరు 2014 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Retrieved 17 December 2014.</span> </li> <li id="cite_note-Census2011religion-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Census2011religion_17-0">14.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Census2011religion_17-1">14.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150825155850/http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-01/DDW00C-01%20MDDS.XLS">"C −1 Population by religious community – 2011"</a>. Office of the Registrar General & Census Commissioner. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-01/DDW00C-01%20MDDS.XLS">the original</a> on 25 August 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 August</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=C+%E2%88%921+Population+by+religious+community+%E2%80%93+2011&rft.pub=Office+of+the+Registrar+General+%26+Census+Commissioner&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.censusindia.gov.in%2F2011census%2FC-01%2FDDW00C-01%2520MDDS.XLS&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-UN_WPP-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UN_WPP_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/">"World Population Prospects: The 2017 Revision"</a>. <i>ESA.UN.org</i> (custom data acquired via website). <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Department_of_Economic_and_Social_Affairs&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Department of Economic and Social Affairs (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">United Nations Department of Economic and Social Affairs</a>, Population Division<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">10 September</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ESA.UN.org&rft.atitle=World+Population+Prospects%3A+The+2017+Revision&rft_id=https%3A%2F%2Fesa.un.org%2Funpd%2Fwpp%2FDataQuery%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160522213913/http://www.censusindia.gov.in/2011census/population_enumeration.html">"Population Enumeration Data (Final Population)"</a>. <i>2011 Census Data</i>. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.censusindia.gov.in/2011census/population_enumeration.html">the original</a> on 22 May 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 June</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=2011+Census+Data&rft.atitle=Population+Enumeration+Data+%28Final+Population%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.censusindia.gov.in%2F2011census%2Fpopulation_enumeration.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160430213141/http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A-2_Data_Tables/00%20A%202-India.pdf">"A – 2 Decadal Variation in Population Since 1901"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>2011 Census Data</i>. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A-2_Data_Tables/00%20A%202-India.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 30 April 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 June</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=2011+Census+Data&rft.atitle=A+%E2%80%93+2+Decadal+Variation+in+Population+Since+1901&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.censusindia.gov.in%2F2011census%2FPCA%2FA-2_Data_Tables%2F00%2520A%25202-India.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-imf2-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-imf2_22-0">18.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-imf2_22-1">18.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-imf2_22-2">18.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-imf2_22-3">18.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/April/weo-report?c=534,&s=NGDP_R,NGDP_RPCH,NGDP,NGDPD,PPPGDP,NGDP_D,NGDPRPC,NGDPRPPPPC,NGDPPC,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1">"World Economic Outlook Database, April 2021"</a>. <i>IMF.org</i>. <a href="/wiki/International_Monetary_Fund" class="mw-redirect" title="International Monetary Fund">International Monetary Fund</a>. April 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">6 April</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=IMF.org&rft.atitle=World+Economic+Outlook+Database%2C+April+2021&rft.date=2021-04&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fen%2FPublications%2FWEO%2Fweo-database%2F2021%2FApril%2Fweo-report%3Fc%3D534%2C%26s%3DNGDP_R%2CNGDP_RPCH%2CNGDP%2CNGDPD%2CPPPGDP%2CNGDP_D%2CNGDPRPC%2CNGDPRPPPPC%2CNGDPPC%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2C%26sy%3D2019%26ey%3D2026%26ssm%3D0%26scsm%3D1%26scc%3D0%26ssd%3D1%26ssc%3D0%26sic%3D0%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100610232357/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html">"Income Gini coefficient"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=United_Nations_Development_Programme&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Development Programme (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">United Nations Development Programme</a></i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/en/content/income-gini-coefficient">the original</a> on 10 June 2010<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 January</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=United+Nations+Development+Programme&rft.atitle=Income+Gini+coefficient&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fen%2Fcontent%2Fincome-gini-coefficient&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-UNHDR-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UNHDR_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf">"Human Development Report 2020"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (in ఇంగ్లీష్). <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Development_Programme&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Development Programme (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">United Nations Development Programme</a>. 15 December 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 December</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2020&rft.pub=United+Nations+Development+Programme&rft.date=2020-12-15&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fhdr2020.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldstandards.eu/cars/list-of-left-driving-countries/">"List of all left- & right-driving countries around the world"</a>. <i>worldstandards.eu</i>. 13 May 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">10 June</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=worldstandards.eu&rft.atitle=List+of+all+left-+%26+right-driving+countries+around+the+world&rft.date=2020-05-13&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldstandards.eu%2Fcars%2Flist-of-left-driving-countries%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pratibha.eenadu.net/tspsc/lesson/group-ii/paper-i/telugumedium/india-existence/2-1016-240-501-866-625-3525-22534-23040005261">"భారతదేశం - ఉనికి"</a>. <i>EENADU PRATIBHA</i><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-04-29</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=EENADU+PRATIBHA&rft.atitle=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82+-+%E0%B0%89%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF&rft_id=https%3A%2F%2Fpratibha.eenadu.net%2Ftspsc%2Flesson%2Fgroup-ii%2Fpaper-i%2Ftelugumedium%2Findia-existence%2F2-1016-240-501-866-625-3525-22534-23040005261&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.censusindia.co.in/">"Census India 2011 - Population, Religion, Cast data as per Census 2011"</a>. <i>www.censusindia.co.in</i> (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-08-16</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.censusindia.co.in&rft.atitle=Census+India+2011+-+Population%2C+Religion%2C+Cast+data+as+per+Census+2011&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.censusindia.co.in%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130601012428/http://www.thehindu.com/features/friday-review/religion/global-muslim-population-estimated-at-157-billion/article30568.ece">"Global Muslim population estimated at 1.57 billion"</a>. <i>The Hindu</i>. 8 October 2009. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thehindu.com/features/friday-review/religion/global-muslim-population-estimated-at-157-billion/article30568.ece">the original</a> on 1 June 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Hindu&rft.atitle=Global+Muslim+population+estimated+at+1.57+billion&rft.date=2009-10-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thehindu.com%2Ffeatures%2Ffriday-review%2Freligion%2Fglobal-muslim-population-estimated-at-157-billion%2Farticle30568.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140407100620/http://www.uscirf.gov/sites/default/files/resources/2012ARChapters/india%202012%20two-pager.pdf">"India Chapter Summary 2012"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. United States Commission on International Religious Freedom. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uscirf.gov/sites/default/files/resources/2012ARChapters/india%202012%20two-pager.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 7 April 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=India+Chapter+Summary+2012&rft.pub=United+States+Commission+on+International+Religious+Freedom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uscirf.gov%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fresources%2F2012ARChapters%2Findia%25202012%2520two-pager.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉపయుక్త_గ్రంథాలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.AA.E0.B0.AF.E0.B1.81.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.A4_.E0.B0.97.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.82.E0.B0.A5.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉపయుక్త గ్రంథాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=26" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఉపయుక్త గ్రంథాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>మనోరమ ఇయర్ బుక్ 2003</i> – <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/8190046187" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 81-900461-8-7</a></li> <li><i>డిస్కవరీ ఆఫ్ ఇండియా</i> — <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82" class="mw-redirect" title="జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ">జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ</a>—<a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/0195623592" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-562359-2</a></li> <li><i>లోన్లీ ప్లానెట్ ఇండియా</i> — <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/1740594215" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-74059-421-5</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="వెలుపలి_లంకెలు"><span id=".E0.B0.B5.E0.B1.86.E0.B0.B2.E0.B1.81.E0.B0.AA.E0.B0.B2.E0.B0.BF_.E0.B0.B2.E0.B0.82.E0.B0.95.E0.B1.86.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>వెలుపలి లంకెలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=27" title="విభాగాన్ని మార్చు: వెలుపలి లంకెలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=India">Ethnologue report on Languages of India</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/in.html">CIA — The World Factbook — India</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050507064037/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/in.html">Archived</a> 2005-05-07 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> — <a href="/w/index.php?title=CIA&action=edit&redlink=1" class="new" title="CIA (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">CIA</a>'s Factbook on India</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/country_profiles/1154019.stm">Country Profile: India </a> — <a href="/w/index.php?title=BBC&action=edit&redlink=1" class="new" title="BBC (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">BBC</a>'s Country Profile on India</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.countryguide.com/India/">పర్యాటక సమాచారం</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://homepages.rootsweb.com/~poyntz/India/maps.html">భారత చారిత్రక పటం</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statoids.com/uin.html">భారత రాష్ట్రాలు</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statoids.com/statoids.html">స్టేటాయిడ్స్</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="అధికారక_వెబ్సైట్లు"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.A7.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.95_.E0.B0.B5.E0.B1.86.E0.B0.AC.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B1.88.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>అధికారక వెబ్సైట్లు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=28" title="విభాగాన్ని మార్చు: అధికారక వెబ్సైట్లు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://goidirectory.nic.in">భారత ప్రభుత్వ వెబ్ చిరునామాలు</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://presidentofindia.nic.in">రాష్ట్రపతి అధికారిక వెబ్‌సైటు</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://parliamentofindia.nic.in">భారత పార్లమెంటు అధికారిక వెబ్‌సైటు</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mod.nic.in">రక్షణ శాఖ అధికారిక వెబ్‌సైటు</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.censusindia.net">జనగణన అధికారి</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://supremecourtofindia.nic.in">సుప్రీం కోర్టు</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mea.gov.in">విదేశీ వ్యవహారాల శాఖ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="పాద_పీఠిక"><span id=".E0.B0.AA.E0.B0.BE.E0.B0.A6_.E0.B0.AA.E0.B1.80.E0.B0.A0.E0.B0.BF.E0.B0.95"></span>పాద పీఠిక</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit&section=29" title="విభాగాన్ని మార్చు: పాద పీఠిక"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><cite id="endnote_jammu" style="font-style: normal;"><a href="#ref_jammu"><b>^</b></a></cite> <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జమ్మూ కాశ్మీరు">జమ్మూ కాశ్మీరు</a> పూర్తిగా భారత్‌లో భాగమేనని భారత ప్రభుత్వం భావిస్తున్నది. ఈ రాష్ట్రానికి <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్">ఆఫ్ఘనిస్తాన్</a> కూడా ఒక సరిహద్దుగా ఉంది. <a href="/wiki/1948" title="1948">1948లో</a> <a href="/wiki/%E0%B0%90%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఐక్యరాజ్యసమితి">ఐక్యరాజ్యసమితి</a> కుదిర్చిన సంధి ప్రకారం భారత, పాక్ అధీనంలో ఉన్న భూభాగం యథాతథ స్థితి కొనసాగుతోంది. ఈ కారణంగా, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌కు సరిహద్దుగా నున్న ఈ రాష్ట్రపు భూభాగం ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ ఆధీనములో ఉంది. </p> <table style="clear:both; width:100%; background:white; border:1px solid #aaa; margin: 0em 0em; padding:5px; text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="background:paleturquoise;"><b>భౌగోళిక స్థానం</b></td> </tr> <tr> <td style="padding-top:0.5em; background:white"> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286695">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="దక్షిణ_ఆసియా_దేశాలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మూస:దక్షిణ ఆసియా"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:దక్షిణ ఆసియా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:దక్షిణ ఆసియా"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="దక్షిణ_ఆసియా_దేశాలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="దక్షిణాసియా">దక్షిణ ఆసియా</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ప్రపంచదేశాలు">దేశాలు</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="బంగ్లాదేశ్">బంగ్లాదేశ్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="భూటాన్">భూటాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారత దేశము">భారత దేశము</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మాల్దీవులు">మాల్దీవులు</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="నేపాల్">నేపాల్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" title="శ్రీలంక">శ్రీలంక</a> <small><br /> </small></p><p><small><i>కొన్నిసార్లు ఈ దేశాలను కూడా దక్షిణాసియా దేశాలుగా పరిగణిస్తారు:<span class="nowrap">  </span><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్">ఆఫ్ఘనిస్తాన్</a> • <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఇరాన్">ఇరాన్</a> • <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మయన్మార్">మయన్మార్</a> • <a href="/w/index.php?title=British_Indian_Ocean_Territory&action=edit&redlink=1" class="new" title="British Indian Ocean Territory (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">British Indian Ocean Territory</a> • <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="టిబెట్">టిబెట్</a></i> </small> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ఆసియా_దేశాలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:yellow; color:greene; font-size: 110%; width: 90%;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మూస:ఆసియా"><abbr title="View this template" style="color:greene">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ఆసియా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template" style="color:greene">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ఆసియా"><abbr title="Edit this template" style="color:greene">e</abbr></a></li></ul></div><div id="ఆసియా_దేశాలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><b><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఆసియా">ఆసియా</a> దేశాలు</b></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్">ఆఫ్ఘనిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఆర్మేనియా">ఆర్మేనియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AC%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="అజెర్‌బైజాన్">అజెర్‌బైజాన్</a><sup>1</sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="బహ్రయిన్">బహ్రయిన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="బంగ్లాదేశ్">బంగ్లాదేశ్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="భూటాన్">భూటాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%88" title="బ్రూనై">బ్రూనై</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="కంబోడియా">కంబోడియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B1%88%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="చైనా">చైనా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81_%E0%B0%A4%E0%B1%88%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తూర్పు తైమూర్">తూర్పు తైమూర్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%88%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="సైప్రస్">సైప్రస్</a><sup>1</sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_(%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82)" title="జార్జియా (దేశం)">జార్జియా (దేశం)</a><sup>1</sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారత దేశము">భారత దేశము</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8A%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఇండొనేషియా">ఇండొనేషియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఇరాన్">ఇరాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="ఇరాక్">ఇరాక్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఇస్రాయెల్">ఇస్రాయెల్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="జపాన్">జపాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="జోర్డాన్">జోర్డాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కజకస్తాన్">కజకస్తాన్</a><sup>1</sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="దక్షిణ కొరియా">దక్షిణ కొరియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఉత్తర కొరియా">ఉత్తర కొరియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="కువైట్">కువైట్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కిర్గిజిస్తాన్">కిర్గిజిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="లావోస్">లావోస్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%AC%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="లెబనాన్">లెబనాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మలేషియా">మలేషియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మాల్దీవులు">మాల్దీవులు</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మంగోలియా">మంగోలియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మయన్మార్">మయన్మార్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="నేపాల్">నేపాల్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఒమన్">ఒమన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="ఫిలిప్పీన్స్">ఫిలిప్పీన్స్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="కతర్">కతర్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="రష్యా">రష్యా</a><sup>1</sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="సౌదీఅరేబియా">సౌదీఅరేబియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సింగపూర్">సింగపూర్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" title="శ్రీలంక">శ్రీలంక</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సిరియా">సిరియా</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="తజికిస్తాన్">తజికిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%88%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="తైవాన్">తైవాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="థాయిలాండ్">థాయిలాండ్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%80" title="టర్కీ">టర్కీ</a><sup>1</sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="టుర్క్‌మెనిస్తాన్">టుర్క్‌మెనిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్">యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఉజ్బెకిస్తాన్">ఉజ్బెకిస్తాన్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="వియత్నాం">వియత్నాం</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="యెమెన్">యెమెన్</a><sup>1</sup> </p><p><small> <sup>1</sup> ఐరోపా, ఆసియా - రెండు ఖండాలలోనూ విస్తరించిన దేశం.  </small> </p> </div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Two-point-equidistant-asia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Two-point-equidistant-asia.jpg/150px-Two-point-equidistant-asia.jpg" decoding="async" width="150" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Two-point-equidistant-asia.jpg/225px-Two-point-equidistant-asia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Two-point-equidistant-asia.jpg/300px-Two-point-equidistant-asia.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1529" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&#124;border_&#124;alt=&#124;link=_భారతదేశం_రాష్ట్రాలు,_కేంద్రపాలిత_ప్రాంతాలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస:భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&#124;border_&#124;alt=&#124;link=_భారతదేశం_రాష్ట్రాలు,_కేంద్రపాలిత_ప్రాంతాలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/23px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/35px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/45px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a class="mw-selflink selflink">భారతదేశం</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81,_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు">రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="రాష్ట్రాలు">రాష్ట్రాలు</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఆంధ్రప్రదేశ్">ఆంధ్రప్రదేశ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="అరుణాచల్ ప్రదేశ్">అరుణాచల్ ప్రదేశ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8B%E0%B0%82" title="అసోం">అసోం</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="బీహార్">బీహార్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%9B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" title="ఛత్తీస్‌గఢ్">ఛత్తీస్‌గఢ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE" title="గోవా">గోవా</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="గుజరాత్">గుజరాత్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="హర్యానా">హర్యానా</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="హిమాచల్ ప్రదేశ్">హిమాచల్ ప్రదేశ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="జార్ఖండ్">జార్ఖండ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95" title="కర్ణాటక">కర్ణాటక</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%B3" title="కేరళ">కేరళ</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="మధ్య ప్రదేశ్">మధ్య ప్రదేశ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="మహారాష్ట్ర">మహారాష్ట్ర</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మణిపూర్">మణిపూర్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%98%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF" title="మేఘాలయ">మేఘాలయ</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="మిజోరాం">మిజోరాం</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="నాగాలాండ్">నాగాలాండ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఒరిస్సా">ఒరిస్సా</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D" title="పంజాబ్">పంజాబ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="రాజస్థాన్">రాజస్థాన్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82" title="సిక్కిం">సిక్కిం</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="తమిళనాడు">తమిళనాడు</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%A3" title="తెలంగాణ">తెలంగాణ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0" title="త్రిపుర">త్రిపుర</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఉత్తరాంచల్">ఉత్తరాంచల్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఉత్తర ప్రదేశ్">ఉత్తర ప్రదేశ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AE_%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="పశ్చిమ బెంగాల్">పశ్చిమ బెంగాల్</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><b><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు">కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు</a></b></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="అండమాన్ నికోబార్ దీవులు">అండమాన్ నికోబార్ దీవులు</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%80%E0%B0%97%E0%B0%A2%E0%B1%8D" title="చండీగఢ్">చండీగఢ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%81_%E0%B0%B9%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%80,_%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A1%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82" class="mw-redirect" title="దాద్రా నగరు హవేలీ, డామన్ డయ్యూ">దాద్రా నగరు హవేలీ, డామన్ డయ్యూ</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81_(%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%82)" title="జమ్మూ కాశ్మీరు (కేంద్రపాలిత ప్రాంతం)">జమ్మూ కాశ్మీరు</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%A1%E0%B0%96%E0%B1%8D" title="లడఖ్">లడఖ్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%8D" title="లక్షద్వీప్">లక్షద్వీప్</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="పుదుచ్చేరి">పుదుచ్చేరి</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="జి_-15_దేశాలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:yellow; color:greene; font-size: 110%; width: 90%;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%9C%E0%B0%BF_-15_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస:జి -15 దేశాలు"><abbr title="View this template" style="color:greene">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%9C%E0%B0%BF_-15_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:జి -15 దేశాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template" style="color:greene">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%9C%E0%B0%BF_-15_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:జి -15 దేశాలు"><abbr title="Edit this template" style="color:greene">e</abbr></a></li></ul></div><div id="జి_-15_దేశాలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><b>జి -15 దేశాలు</b></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><big><big><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="అల్జీరియా">అల్జీరియా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="అర్జెంటీనా">అర్జెంటీనా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="బ్రెజిల్">బ్రెజిల్ </a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="చిలీ">చిలీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="ఈజిప్టు">ఈజిప్టు</a> <br /><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారత దేశము">భారత దేశము</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇండోనేషియా">ఇండోనేషియా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఇరాన్">ఇరాన్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%88%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="జమైకా">జమైకా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="కెన్యా">కెన్యా</a><br /><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మలేషియా">మలేషియా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8B" title="మెక్సికో">మెక్సికో</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="నైజీరియా">నైజీరియా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="సెనెగల్">సెనెగల్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%95" title="శ్రీలంక">శ్రీలంక</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="వెనుజులా">వెనుజులా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87" title="జింబాబ్వే">జింబాబ్వే</a></big></big></div></td></tr></tbody></table></div> </td></tr></tbody></table> <p><br /> </p> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Authority_controlCategory:AC_with_15_elements" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Authority_controlCategory:AC_with_15_elements" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:Authority_control&action=edit&redlink=1" class="new" title="సహాయం:Authority control (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Authority control</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/135375457">WorldCat Identities</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%80_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="వర్చువల్ ఇంటర్నేషనల్ అథారిటీ ఫైల్">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/135375457">135375457</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%88%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లైబ్రరీ ఆఫ్ కాంగ్రెస్ కంట్రోల్ నంబర్">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/n80125948">n80125948</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%90%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%AB%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="ఇంటర్నేషనల్ స్టాండర్డ్ నేమ్ ఐడెంటిఫయర్">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000123312734">0000 0001 2331 2734</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%80_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇంటెగ్రేటెడ్ అథారిటీ ఫైల్">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4026722-2">4026722-2</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LIBRIS" class="mw-redirect" title="LIBRIS">SELIBR</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/148745">148745</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Système universitaire de documentation (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/080728499">080728499</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliothèque nationale de France (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11934238p">cb11934238p</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11934238p">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/BIBSYS" class="mw-redirect" title="BIBSYS">BIBSYS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90577766">90577766</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Historical_Dictionary_of_Switzerland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historical Dictionary of Switzerland (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F003407.php">003407</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=National_Library_of_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Library of Australia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35219734">35219734</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=National_Diet_Library&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Diet Library (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564071">00564071</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic" class="mw-redirect" title="National Library of the Czech Republic">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge129384&CON_LNG=ENG">ge129384</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biblioteca Nacional de España (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX451208">XX451208</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=CiNii&action=edit&redlink=1" class="new" title="CiNii (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">CiNii</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA01135694?l=en">DA01135694</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=KulturNav&action=edit&redlink=1" class="new" title="KulturNav (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">KulturNav</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/language/en/4fa1552c-dedc-4722-95a7-8ae50e8d7326">id</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=భారతదేశం&oldid=4360103">https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=భారతదేశం&oldid=4360103</a>" నుండి వెలికితీశారు</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:వర్గాలు">వర్గాలు</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_with_image_sizes_containing_extra_px&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Pages with image sizes containing extra px (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Pages with image sizes containing extra px</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80-language_sources_(hi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:CS1 హిందీ-language sources (hi) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">CS1 హిందీ-language sources (hi)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B1%8D-language_sources_(en-us)" title="వర్గం:CS1 అమెరికన్ ఇంగ్లీష్-language sources (en-us)">CS1 అమెరికన్ ఇంగ్లీష్-language sources (en-us)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_containing_Sanskrit-language_text" title="వర్గం:Articles containing Sanskrit-language text">Articles containing Sanskrit-language text</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_containing_Bengali-language_text" title="వర్గం:Articles containing Bengali-language text">Articles containing Bengali-language text</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Convert_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Convert errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Convert errors</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_infobox_country_with_unknown_parameters&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Pages using infobox country with unknown parameters (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Pages using infobox country with unknown parameters</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_infobox_country_or_infobox_former_country_with_the_symbol_caption_or_type_parameters&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_with_hatnote_templates_targeting_a_nonexistent_page&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="వర్గం:ఆసియా">ఆసియా</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఆసియా దేశాలు">ఆసియా దేశాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%9C%E0%B0%BF-15_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:జి-15 దేశాలు">జి-15 దేశాలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:AC_with_15_elements&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:AC with 15 elements (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">AC with 15 elements</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_VIAF_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with VIAF identifiers">Wikipedia articles with VIAF identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_LCCN_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with LCCN identifiers">Wikipedia articles with LCCN identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_ISNI_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with ISNI identifiers">Wikipedia articles with ISNI identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_GND_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with GND identifiers">Wikipedia articles with GND identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_SELIBR_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with SELIBR identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with SELIBR identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_BNF_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with BNF identifiers">Wikipedia articles with BNF identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_BIBSYS_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with BIBSYS identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with BIBSYS identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_NLA_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with NLA identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with NLA identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="వర్గం:భారతదేశం">భారతదేశం</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="వర్గం:దక్షిణ ఆసియా">దక్షిణ ఆసియా</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:ISBN_%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%87_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:ISBN మ్యాజిక్ లింకులను వాడే పేజీలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ISBN మ్యాజిక్ లింకులను వాడే పేజీలు</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">దాచిన వర్గాలు: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_no-target_errors" title="వర్గం:Harv and Sfn no-target errors">Harv and Sfn no-target errors</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="వర్గం:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Webarchive_template_wayback_links" title="వర్గం:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B1%8D-language_sources_(en)" title="వర్గం:CS1 ఇంగ్లీష్-language sources (en)">CS1 ఇంగ్లీష్-language sources (en)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%88_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఈ వారం వ్యాసాలు">ఈ వారం వ్యాసాలు</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>మార్గదర్శకపు మెనూ</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">వ్యక్తిగత పరికరాలు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="మీ ఐపీ చిరునామాకి సంబంధించిన వాడుకరి పేజీ">లాగిన్ అయిలేరు</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A" title="ఈ ఐపీ చిరునామా నుండి చేసిన మార్పుల గురించి చర్చ [n]" accesskey="n"><span>ఈ IP కి సంబంధించిన చర్చ</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81-%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఈ IP అడ్రసు నుండి చేసిన దిద్దుబాట్ల జాబితా [y]" accesskey="y"><span>మార్పుచేర్పులు</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81&returnto=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="మీరొక ఖాతాను సృష్టించుకొని, లాగినవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం; అయితే, అది తప్పనిసరేమీ కాదు"><span>ఖాతా సృష్టించుకోండి</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&returnto=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="మిమ్మల్ని లాగినవమని ప్రోత్సహిస్తున్నాం; కానీ అది తప్పనిసరేమీ కాదు. [o]" accesskey="o"><span>లాగినవండి</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పేరుబరులు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="విషయపు పేజీని చూడండి [c]" accesskey="c"><span>వ్యాసం</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" rel="discussion" title="విషయపు పేజీ గురించి చర్చ [t]" accesskey="t"><span>చర్చ</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">తెలుగు</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">చూపులు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82"><span>చదువు</span></a></li><li id="ca-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=edit" title="ఈ పేజీ సోర్సుకోడ్‌ను దిద్దండి [e]" accesskey="e"><span>మార్చు</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=history" title="ఈ పేజీ మునుపటి కూర్పులు [h]" accesskey="h"><span>చరిత్ర</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="మరిన్ని ఎంపికలు" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">మరిన్ని</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >వెతుకు</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" aria-label="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" autocapitalize="sentences" title="వికీపీడియా లో వెతకండి [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="ప్రత్యేక:అన్వేషణ"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="పేజీలలో ఈ పాఠ్యం కొరకు వెతుకు" value="వెతుకు"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="కచ్చితంగా ఇదే పేరుతో పేజీ ఉంటే అక్కడికి తీసుకెళ్ళు" value="వెళ్లు"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">మార్గదర్శకము</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి [z]" accesskey="z"><span>మొదటి పేజీ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%83%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఓ యాదృచ్చిక పేజీని చూడండి [x]" accesskey="x"><span>యాదృచ్ఛిక పేజీ</span></a></li><li id="n-రచ్చబండ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A1"><span>రచ్చబండ</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF"><span>వికీపీడియా గురించి</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Contact_us"><span>సంప్రదింపు పేజీ</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_te.wikipedia.org&uselang=te" title="మాకు తోడ్పడండి"><span>విరాళాలు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-పరస్పరక్రియ" class="mw-portlet mw-portlet-పరస్పరక్రియ vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-పరస్పరక్రియ-label" > <h3 id="p-పరస్పరక్రియ-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పరస్పరక్రియ</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-సహాయసూచిక" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95"><span>సహాయసూచిక</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ప్రాజెక్టు గురించి, మీరేం చేయవచ్చు, సమాచారం ఎక్కడ దొరుకుతుంది"><span>సముదాయ పందిరి</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పుల జాబితా. [r]" accesskey="r"><span>ఇటీవలి మార్పులు</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81"><span>కొత్త పేజీలు</span></a></li><li id="n-దస్త్రం-ఎక్కింపు" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:File_Upload_Wizard"><span>దస్త్రం ఎక్కింపు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పరికరాల పెట్టె</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="ఇక్కడికి లింకై ఉన్న అన్ని వికీ పేజీల జాబితా [j]" accesskey="j"><span>ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" rel="nofollow" title="ఈ పేజీకి లింకై ఉన్న పేజీల్లో జరిగిన ఇటీవలి మార్పులు [k]" accesskey="k"><span>సంబంధిత మార్పులు</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు" title="దస్త్రాలను ఎక్కించండి [u]" accesskey="u"><span>దస్త్రపు ఎక్కింపు</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక పేజీలన్నిటి జాబితా [q]" accesskey="q"><span>ప్రత్యేక పేజీలు</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&oldid=4360103" title="ఈ పేజీకి చెందిన ఈ కూర్పుకు శాశ్వత లింకు"><span>శాశ్వత లింకు</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=info" title="ఈ పేజీ గురించి మరింత సమాచారం"><span>పేజీ సమాచారం</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:CiteThisPage&page=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&id=4360103&wpFormIdentifier=titleform" title="ఈ పేజీని ఎలా ఉల్లేఖించాలనే దానిపై సమాచారం"><span>ఈ పేజీని ఉల్లేఖించండి</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25AD%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25B0%25E0%25B0%25A4%25E0%25B0%25A6%25E0%25B1%2587%25E0%25B0%25B6%25E0%25B0%2582"><span>పొట్టి URL ని పొందండి</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:QrCode&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25AD%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25B0%25E0%25B0%25A4%25E0%25B0%25A6%25E0%25B1%2587%25E0%25B0%25B6%25E0%25B0%2582"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ముద్రణ/ఎగుమతి</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82"><span>ఓ పుస్తకాన్ని సృష్టించండి</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:DownloadAsPdf&page=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&action=show-download-screen"><span>PDF రూపంలో దించుకోండి</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&printable=yes" title="ఈ పేజీకి ముద్రించుకోదగ్గ కూర్పు [p]" accesskey="p"><span>అచ్చుతీయదగ్గ కూర్పు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ఇతర ప్రాజెక్టులలో</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/India" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://te.wikiquote.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" hreflang="te"><span>వికీవ్యాఖ్య</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q668" title="ఈ పేజీకి జత చేసి ఉన్న వికీడేటా పేజీకి లంకె [g]" accesskey="g"><span>వికీడేటా అంశం</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ఇతర భాషలు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఇంగ్లీష్" lang="en" hreflang="en" data-title="India" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ఇంగ్లీష్" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – హిందీ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="भारत" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="హిందీ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%A4" title="ಭಾರತ – కన్నడ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಭಾರತ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="కన్నడ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="இந்தியா – తమిళము" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இந்தியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="తమిళము" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇന്ത്യ – మలయాళం" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇന്ത്യ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="మలయాళం" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B0" title="Индиа – అబ్ఖాజియన్" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Индиа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="అబ్ఖాజియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఆఖినీస్" lang="ace" hreflang="ace" data-title="India" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ఆఖినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B5" title="Индие – అడిగాబ్జే" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Индие" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="అడిగాబ్జే" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Indi%C3%AB" title="Indië – ఆఫ్రికాన్స్" lang="af" hreflang="af" data-title="Indië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ఆఫ్రికాన్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – స్విస్ జర్మన్" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Indien" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="స్విస్ జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8A%95%E1%8B%B5" title="ህንድ – అమ్హారిక్" lang="am" hreflang="am" data-title="ህንድ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="అమ్హారిక్" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="India" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/India" title="India – అరగోనిస్" lang="an" hreflang="an" data-title="India" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="అరగోనిస్" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Indea" title="Indea – ప్రాచీన ఆంగ్లం" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Indea" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ప్రాచీన ఆంగ్లం" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఒబోలో" lang="ann" hreflang="ann" data-title="India" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="ఒబోలో" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – ఆంగిక" lang="anp" hreflang="anp" data-title="भारत" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ఆంగిక" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF" title="الهند – అరబిక్" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الهند" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%97%DC%A2%DC%95%DC%98" title="ܗܢܕܘ – అరామైక్" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܗܢܕܘ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="అరామైక్" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF" title="لهند – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لهند" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF" title="الهند – ఈజిప్షియన్ అరబిక్" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الهند" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ఈజిప్షియన్ అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A6%A4" title="ভাৰত – అస్సామీస్" lang="as" hreflang="as" data-title="ভাৰত" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="అస్సామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఆస్టూరియన్" lang="ast" hreflang="ast" data-title="India" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ఆస్టూరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Inda" title="Inda – అతికామెక్వ" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Inda" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="అతికామెక్వ" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – అవారిక్" lang="av" hreflang="av" data-title="Индия" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="అవారిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Barata" title="Barata – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Barata" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – అవధి" lang="awa" hreflang="awa" data-title="भारत" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="అవధి" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Indya" title="Indya – ఐమారా" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Indya" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ఐమారా" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Hindistan" title="Hindistan – అజర్బైజాని" lang="az" hreflang="az" data-title="Hindistan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="అజర్బైజాని" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هیندیستان – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="هیندیستان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Һиндостан – బాష్కిర్" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Һиндостан" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="బాష్కిర్" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/India" title="India – బాలినీస్" lang="ban" hreflang="ban" data-title="India" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="బాలినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Indien" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Ind%C4%97j%C4%97" title="Indėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Indėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="India" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Indya" title="Indya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Indya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Індыя – బెలారుషియన్" lang="be" hreflang="be" data-title="Індыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="బెలారుషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Індыя – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Індыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Hindi" title="Hindi – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Hindi" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – బల్గేరియన్" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Индия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="బల్గేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="भारत" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/India" title="India – బిస్లామా" lang="bi" hreflang="bi" data-title="India" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="బిస్లామా" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Hindia" title="Hindia – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Hindia" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%AD%E1%80%9A%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="အေင်ဒိယခမ်းထီ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အေင်ဒိယခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4" title="ভারত – బంగ్లా" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ভারত" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="బంగ్లా" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%A2%E0%BC%8D" title="རྒྱ་གར། – టిబెటన్" lang="bo" hreflang="bo" data-title="རྒྱ་གར།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="టిబెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4" title="ভারত – బిష్ణుప్రియ" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="ভারত" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="బిష్ణుప్రియ" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/India" title="India – బ్రెటన్" lang="br" hreflang="br" data-title="India" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="బ్రెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Indija" title="Indija – బోస్నియన్" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Indija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="బోస్నియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="India" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%95%E1%A8%97%E1%A8%8A%E1%A8%89%E1%A8%97%E1%A8%95" title="ᨕᨗᨊᨉᨗᨕ – బుగినీస్" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨕᨗᨊᨉᨗᨕ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="బుగినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%8D%D0%B4%D1%85%D1%8D%D0%B3" title="Энэдхэг – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Энэдхэг" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia – కాటలాన్" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Índia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="కాటలాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="India" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C3%89ng-d%C3%B4" title="Éng-dô – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Éng-dô" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%80%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8" title="ХӀинди – చెచెన్" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ХӀинди" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="చెచెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Indya" title="Indya – సెబువానో" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Indya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="సెబువానో" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/India" title="India – చమర్రో" lang="ch" hreflang="ch" data-title="India" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="చమర్రో" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A2%E1%8F%82%E1%8F%97%E1%8E%A2%E1%8E%A0" title="ᎢᏂᏗᎢᎠ – చెరోకీ" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎢᏂᏗᎢᎠ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="చెరోకీ" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/India" title="India – చేయేన్" lang="chy" hreflang="chy" data-title="India" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="చేయేన్" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ھیندستان – సెంట్రల్ కర్డిష్" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھیندستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="సెంట్రల్ కర్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/India" title="India – కోర్సికన్" lang="co" hreflang="co" data-title="India" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="కోర్సికన్" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ndistan" title="İndistan – క్రిమియన్ టర్కిష్" lang="crh" hreflang="crh" data-title="İndistan" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="క్రిమియన్ టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Indie" title="Indie – చెక్" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Indie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="చెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Indie" title="Indie – కషుబియన్" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Indie" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="కషుబియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%87%D0%BD%D0%B4%D1%97%EA%99%97" title="Їндїꙗ – చర్చ్ స్లావిక్" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Їндїꙗ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="చర్చ్ స్లావిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8" title="Инди – చువాష్" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Инди" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="చువాష్" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/India" title="India – వెల్ష్" lang="cy" hreflang="cy" data-title="India" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="వెల్ష్" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – డానిష్" lang="da" hreflang="da" data-title="Indien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="డానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="India" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – జర్మన్" lang="de" hreflang="de" data-title="Indien" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Indi%C9%9Bn" title="Indiɛn – డింకా" lang="din" hreflang="din" data-title="Indiɛn" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="డింకా" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Hind%C4%B1stan" title="Hindıstan – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Hindıstan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Indiska" title="Indiska – లోయర్ సోర్బియన్" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Indiska" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="లోయర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="India" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="भारत" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A8%DE%82%DE%B0%DE%91%DE%A8%DE%94%DE%A7" title="އިންޑިޔާ – దివేహి" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އިންޑިޔާ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="దివేహి" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%A2" title="རྒྱ་གར – జోంఖా" lang="dz" hreflang="dz" data-title="རྒྱ་གར" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="జోంఖా" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/India" title="India – యూ" lang="ee" hreflang="ee" data-title="India" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%B1" title="Ινδία – గ్రీక్" lang="el" hreflang="el" data-title="Ινδία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="గ్రీక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Barato" title="Barato – ఎస్పెరాంటో" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Barato" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ఎస్పెరాంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/India" title="India – స్పానిష్" lang="es" hreflang="es" data-title="India" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="స్పానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఎస్టోనియన్" lang="et" hreflang="et" data-title="India" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ఎస్టోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/India" title="India – బాస్క్యూ" lang="eu" hreflang="eu" data-title="India" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="బాస్క్యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/La_%C3%8Dndia" title="La Índia – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="La Índia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند – పర్షియన్" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هند" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="పర్షియన్" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Hinndi" title="Hinndi – ఫ్యుల" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Hinndi" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="ఫ్యుల" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Intia" title="Intia – ఫిన్నిష్" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Intia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ఫిన్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="India" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Idia" title="Idia – ఫిజియన్" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Idia" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ఫిజియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఫారోస్" lang="fo" hreflang="fo" data-title="India" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ఫారోస్" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Inde" title="Inde – ఫ్రెంచ్" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Inde" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ఫ్రెంచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Enda" title="Enda – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Enda" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – ఉత్తర ఫ్రిసియన్" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Indien" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ఉత్తర ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Indie" title="Indie – ఫ్రియులియన్" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Indie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ఫ్రియులియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Yndia" title="Yndia – పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Yndia" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_India" title="An India – ఐరిష్" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An India" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ఐరిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ndiya" title="İndiya – గాగౌజ్" lang="gag" hreflang="gag" data-title="İndiya" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="గాగౌజ్" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6" title="印度 – గాన్ చైనీస్" lang="gan" hreflang="gan" data-title="印度" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="గాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/End" title="End – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="End" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Na_h-Innseachan" title="Na h-Innseachan – స్కాటిష్ గేలిక్" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Na h-Innseachan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="స్కాటిష్ గేలిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/India" title="India – గాలిషియన్" lang="gl" hreflang="gl" data-title="India" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="గాలిషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="هند" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia – గ్వారనీ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Índia" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="గ్వారనీ" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="भारत" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%B0" title="𐌹𐌽𐌳𐌹𐌰 – గోథిక్" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌹𐌽𐌳𐌹𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="గోథిక్" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AA%A4" title="ભારત – గుజరాతి" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ભારત" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="గుజరాతి" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Injey" title="Yn Injey – మాంక్స్" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Injey" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="మాంక్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Indiya" title="Indiya – హౌసా" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Indiya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="హౌసా" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Yin-thu" title="Yin-thu – హక్కా చైనీస్" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Yin-thu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="హక్కా చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BB%C4%AAnia" title="ʻĪnia – హవాయియన్" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻĪnia" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="హవాయియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%95%D7%93%D7%95" title="הודו – హిబ్రూ" lang="he" hreflang="he" data-title="הודו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="హిబ్రూ" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="India" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Indija" title="Indija – క్రొయేషియన్" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Indija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Indiska" title="Indiska – అప్పర్ సోర్బియన్" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Indiska" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="అప్పర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/End" title="End – హైటియన్ క్రియోల్" lang="ht" hreflang="ht" data-title="End" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="హైటియన్ క్రియోల్" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/India" title="India – హంగేరియన్" lang="hu" hreflang="hu" data-title="India" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="హంగేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան – ఆర్మేనియన్" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հնդկաստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ఆర్మేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հնդկաստան" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఇంటర్లింగ్వా" lang="ia" hreflang="ia" data-title="India" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్వా" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఐబాన్" lang="iba" hreflang="iba" data-title="India" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ఐబాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఇండోనేషియన్" lang="id" hreflang="id" data-title="India" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ఇండోనేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఇంటర్లింగ్" lang="ie" hreflang="ie" data-title="India" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ndia" title="Ndia – ఇగ్బో" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ndia" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ఇగ్బో" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Initiaq" title="Initiaq – ఇనుపైయాక్" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Initiaq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="ఇనుపైయాక్" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఐలోకో" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="India" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ఐలోకో" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%80%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%87%D0%B5" title="ХӀиндиче – ఇంగుష్" lang="inh" hreflang="inh" data-title="ХӀиндиче" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ఇంగుష్" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఈడో" lang="io" hreflang="io" data-title="India" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ఈడో" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Indland" title="Indland – ఐస్లాండిక్" lang="is" hreflang="is" data-title="Indland" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ఐస్లాండిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఇటాలియన్" lang="it" hreflang="it" data-title="India" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ఇటాలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%83%E1%93%90%E1%91%8E%E1%90%8A" title="ᐃᓐᑎᐊ – ఇనుక్టిటుట్" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐃᓐᑎᐊ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="ఇనుక్టిటుట్" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89" title="インド – జపనీస్" lang="ja" hreflang="ja" data-title="インド" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="జపనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="India" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/xingu%27e" title="xingu'e – లోజ్బాన్" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="xingu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="లోజ్బాన్" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Indhi" title="Indhi – జావనీస్" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Indhi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="జావనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ინდოეთი – జార్జియన్" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ინდოეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="జార్జియన్" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Hindstan" title="Hindstan – కారా-కల్పాక్" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Hindstan" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="కారా-కల్పాక్" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Lhend" title="Lhend – కాబిల్" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Lhend" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="కాబిల్" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8D" title="Индиэ – కబార్డియన్" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Индиэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="కబార్డియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%90nd%C9%A9" title="Ɛndɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɛndɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Ndiya" title="Ndiya – ట్యాప్" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Ndiya" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="ట్యాప్" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/India" title="India – కోంగో" lang="kg" hreflang="kg" data-title="India" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="కోంగో" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="India" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/India" title="India – కికుయు" lang="ki" hreflang="ki" data-title="India" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="కికుయు" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үндістан – కజఖ్" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Үндістан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="కజఖ్" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A5%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%B6" title="ឥណ្ឌា – ఖ్మేర్" lang="km" hreflang="km" data-title="ឥណ្ឌា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="ఖ్మేర్" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B8%EB%8F%84" title="인도 – కొరియన్" lang="ko" hreflang="ko" data-title="인도" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="కొరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – కరచే-బల్కార్" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Индия" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="కరచే-బల్కార్" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%90%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ہِندوستان – కాశ్మీరి" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ہِندوستان" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="కాశ్మీరి" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Hindistan" title="Hindistan – కుర్దిష్" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hindistan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="కుర్దిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – కోమి" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Индия" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="కోమి" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Eynda" title="Eynda – కోర్నిష్" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Eynda" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="కోర్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – కిర్గిజ్" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Индия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="కిర్గిజ్" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/India" title="India – లాటిన్" lang="la" hreflang="la" data-title="India" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="లాటిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/India" title="India – లాడినో" lang="lad" hreflang="lad" data-title="India" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="లాడినో" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – లక్సెంబర్గిష్" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Indien" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="లక్సెంబర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%8C%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Гьиндусттан – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Гьиндусттан" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – లేజ్ఘియన్" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Индия" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="లేజ్ఘియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Barat" title="Barat – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Barat" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/India" title="India – లిమ్బర్గిష్" lang="li" hreflang="li" data-title="India" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="లిమ్బర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="India" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="India" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="India" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/India" title="India – లింగాల" lang="ln" hreflang="ln" data-title="India" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="లింగాల" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%B4%E0%BA%99%E0%BB%80%E0%BA%94%E0%BA%8D" title="ປະເທດອິນເດຍ – లావో" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດອິນເດຍ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="లావో" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Indija" title="Indija – లిథువేనియన్" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Indija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="లిథువేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/I%C5%86deja" title="Iņdeja – Latgalian" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Iņdeja" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="Latgalian" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Indija" title="Indija – లాట్వియన్" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Indija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="లాట్వియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/In%E1%B8%8Dia" title="Inḍia – మాదురీస్" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Inḍia" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="మాదురీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – మైథిలి" lang="mai" hreflang="mai" data-title="भारत" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="మైథిలి" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="India" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – మోక్ష" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Индия" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="మోక్ష" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/India" title="India – మలగాసి" lang="mg" hreflang="mg" data-title="India" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="మలగాసి" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B9" title="Индий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Индий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/%C4%AAnia" title="Īnia – మావొరీ" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Īnia" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="మావొరీ" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/India" title="India – మినాంగ్‌కాబో" lang="min" hreflang="min" data-title="India" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="మినాంగ్‌కాబో" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индија – మాసిడోనియన్" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Индија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="మాసిడోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%85%D1%8D%D0%B3" title="Энэтхэг – మంగోలియన్" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Энэтхэг" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="మంగోలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8F%EA%AF%9F%EA%AF%97%EA%AF%A4%EA%AF%8C%EA%AF%A5" title="ꯏꯟꯗꯤꯌꯥ – మణిపురి" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯏꯟꯗꯤꯌꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="మణిపురి" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – మరాఠీ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="भारत" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="మరాఠీ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/India" title="India – మలయ్" lang="ms" hreflang="ms" data-title="India" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="మలయ్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Indja" title="Indja – మాల్టీస్" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Indja" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="మాల్టీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia – మిరాండిస్" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Índia" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="మిరాండిస్" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%92%E1%80%AD%E1%80%9A%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="အိန္ဒိယနိုင်ငံ – బర్మీస్" lang="my" hreflang="my" data-title="အိန္ဒိယနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="బర్మీస్" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Индия Мастор – ఎర్జియా" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Индия Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ఎర్జియా" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند – మాసన్‌దెరాని" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="هند" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="మాసన్‌దెరాని" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Innia" title="Innia – నియాపోలిటన్" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Innia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="నియాపోలిటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – లో జర్మన్" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Indien" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="లో జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/India" title="India – లో సాక్సన్" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="India" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="లో సాక్సన్" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – నేపాలి" lang="ne" hreflang="ne" data-title="भारत" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="నేపాలి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – నెవారి" lang="new" hreflang="new" data-title="भारत" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="నెవారి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/India" title="India – డచ్" lang="nl" hreflang="nl" data-title="India" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="డచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/India" title="India – నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" lang="nn" hreflang="nn" data-title="India" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/India" title="India – నార్వేజియన్ బొక్మాల్" lang="nb" hreflang="nb" data-title="India" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="నార్వేజియన్ బొక్మాల్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="India" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ende" title="Înde – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Înde" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఉత్తర సోతో" lang="nso" hreflang="nso" data-title="India" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="ఉత్తర సోతో" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3_W%C3%B3naan%C3%ADd%C4%99%CC%81%C4%99%CC%81%CA%BC_Bits%C4%AF%CA%BC_Yisht%C5%82izhii_Bik%C3%A9yah" title="Tó Wónaanídę́ę́ʼ Bitsįʼ Yishtłizhii Bikéyah – నవాజొ" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Tó Wónaanídę́ę́ʼ Bitsįʼ Yishtłizhii Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="నవాజొ" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/India" title="India – న్యాన్జా" lang="ny" hreflang="ny" data-title="India" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="న్యాన్జా" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia – ఆక్సిటన్" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Índia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ఆక్సిటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Indii" title="Indii – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Indii" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Indiyaa" title="Indiyaa – ఒరోమో" lang="om" hreflang="om" data-title="Indiyaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="ఒరోమో" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%A4" title="ଭାରତ – ఒడియా" lang="or" hreflang="or" data-title="ଭାରତ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ఒడియా" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8" title="Инди – ఒసేటిక్" lang="os" hreflang="os" data-title="Инди" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ఒసేటిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%A4" title="ਭਾਰਤ – పంజాబీ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਭਾਰਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="పంజాబీ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/India" title="India – పంపన్గా" lang="pam" hreflang="pam" data-title="India" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="పంపన్గా" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/India" title="India – పపియమేంటో" lang="pap" hreflang="pap" data-title="India" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="పపియమేంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Inde" title="Inde – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Inde" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="India" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत – పాలీ" lang="pi" hreflang="pi" data-title="भारत" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="పాలీ" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Indie" title="Indie – పోలిష్" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Indie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="పోలిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="India" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DA%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="بھارت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="بھارت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند – పాష్టో" lang="ps" hreflang="ps" data-title="هند" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="పాష్టో" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia – పోర్చుగీస్" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Índia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="పోర్చుగీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Inriya" title="Inriya – కెచువా" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Inriya" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="కెచువా" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/India" title="India – రోమన్ష్" lang="rm" hreflang="rm" data-title="India" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="రోమన్ష్" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Bharat" title="Bharat – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Bharat" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://rn.wikipedia.org/wiki/Ubuhindi" title="Ubuhindi – రుండి" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Ubuhindi" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="రుండి" class="interlanguage-link-target"><span>Ikirundi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/India" title="India – రోమేనియన్" lang="ro" hreflang="ro" data-title="India" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="రోమేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఆరోమేనియన్" lang="rup" hreflang="rup" data-title="India" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="ఆరోమేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Indie" title="Indie – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Indie" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – రష్యన్" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Индия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="రష్యన్" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%8F" title="Індія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Індія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Ubuhinde" title="Ubuhinde – కిన్యర్వాండా" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Ubuhinde" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="కిన్యర్వాండా" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="भारतम् – సంస్కృతం" lang="sa" hreflang="sa" data-title="भारतम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="సంస్కృతం" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B9%D1%8D" title="Ииндийэ – సాఖా" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Ииндийэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="సాఖా" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%A4%E1%B1%A7%E1%B1%9A%E1%B1%9B" title="ᱥᱤᱧᱚᱛ – సంతాలి" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱤᱧᱚᱛ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="సంతాలి" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cndia" title="Ìndia – సార్డీనియన్" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Ìndia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="సార్డీనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Innia" title="Innia – సిసిలియన్" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Innia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="సిసిలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Indie" title="Indie – స్కాట్స్" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Indie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="స్కాట్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%80%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ڀارت – సింధీ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڀارت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="సింధీ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఉత్తర సామి" lang="se" hreflang="se" data-title="India" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="ఉత్తర సామి" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Ind%C3%AFi" title="Indïi – సాంగో" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Indïi" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="సాంగో" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Indija" title="Indija – సేర్బో-క్రొయేషియన్" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Indija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="సేర్బో-క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%80%AD%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%82%83%E1%80%B8" title="မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး – షాన్" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="షాన్" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%89%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="ඉන්දියාව – సింహళం" lang="si" hreflang="si" data-title="ඉන්දියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="సింహళం" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="India" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/India" title="India – స్లోవక్" lang="sk" hreflang="sk" data-title="India" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="స్లోవక్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DA%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="بھارت – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="بھارت" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Indija" title="Indija – స్లోవేనియన్" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Indija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="స్లోవేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Igitia" title="Igitia – సమోవన్" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Igitia" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="సమోవన్" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ఇనారి సామి" lang="smn" hreflang="smn" data-title="India" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ఇనారి సామి" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/India" title="India – షోన" lang="sn" hreflang="sn" data-title="India" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="షోన" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Hindiya" title="Hindiya – సోమాలి" lang="so" hreflang="so" data-title="Hindiya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="సోమాలి" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/India" title="India – అల్బేనియన్" lang="sq" hreflang="sq" data-title="India" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="అల్బేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индија – సెర్బియన్" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Индија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="సెర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Indiakondre" title="Indiakondre – స్రానన్ టోంగో" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Indiakondre" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="స్రానన్ టోంగో" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/INdiya" title="INdiya – స్వాతి" lang="ss" hreflang="ss" data-title="INdiya" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="స్వాతి" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/India" title="India – దక్షిణ సోతో" lang="st" hreflang="st" data-title="India" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="దక్షిణ సోతో" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Indien" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/India" title="India – సండానీస్" lang="su" hreflang="su" data-title="India" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="సండానీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Indien" title="Indien – స్వీడిష్" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Indien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="స్వీడిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Uhindi" title="Uhindi – స్వాహిలి" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Uhindi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="స్వాహిలి" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Indyje" title="Indyje – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Indyje" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="India" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="India" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%A4" title="ಭಾರತ – తుళు" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಭಾರತ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="తుళు" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tdd mw-list-item"><a href="https://tdd.wikipedia.org/wiki/%E1%A5%9B%E1%A5%AB%E1%A5%92%E1%A5%B0_%E1%A5%9F%E1%A5%A4%E1%A5%A2%E1%A5%B0_%E1%A5%96%E1%A5%A4%E1%A5%B0_%E1%A5%95%E1%A5%A3%E1%A5%B0" title="ᥛᥫᥒᥰ ᥟᥤᥢᥰ ᥖᥤᥰ ᥕᥣᥰ – Tai Nuea" lang="tdd" hreflang="tdd" data-title="ᥛᥫᥒᥰ ᥟᥤᥢᥰ ᥖᥤᥰ ᥕᥣᥰ" data-language-autonym="ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ" data-language-local-name="Tai Nuea" class="interlanguage-link-target"><span>ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia – టేటం" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Índia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="టేటం" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Ҳиндустон – తజిక్" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳиндустон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="తజిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ประเทศอินเดีย – థాయ్" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศอินเดีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="థాయ్" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8A%95%E1%8B%B2" title="ህንዲ – టిగ్రిన్యా" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ህንዲ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="టిగ్రిన్యా" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Hindistan" title="Hindistan – తుర్క్‌మెన్" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Hindistan" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="తుర్క్‌మెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Indiya" title="Indiya – టగలాగ్" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Indiya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="టగలాగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Hindyston" title="Hindyston – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Hindyston" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBInitia" title="ʻInitia – టాంగాన్" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻInitia" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="టాంగాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/India" title="India – టోక్ పిసిన్" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="India" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="టోక్ పిసిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hindistan" title="Hindistan – టర్కిష్" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hindistan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/India" title="India – తరోకో" lang="trv" hreflang="trv" data-title="India" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="తరోకో" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Indiya" title="Indiya – సోంగా" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Indiya" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="సోంగా" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Һиндстан – టాటర్" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Һиндстан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="టాటర్" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/India" title="India – టుంబుకా" lang="tum" hreflang="tum" data-title="India" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="టుంబుకా" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/India" title="India – ట్వి" lang="tw" hreflang="tw" data-title="India" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="ట్వి" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://ty.wikipedia.org/wiki/%E2%80%99In%C4%ABtia" title="’Inītia – తహితియన్" lang="ty" hreflang="ty" data-title="’Inītia" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="తహితియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Reo tahiti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – ఉడ్ముర్ట్" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Индия" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="ఉడ్ముర్ట్" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%D9%89%D9%86%D8%AF%D9%89%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ھىندىستان – ఉయ్‌ఘర్" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ھىندىستان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ఉయ్‌ఘర్" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%8F" title="Індія – ఉక్రెయినియన్" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Індія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ఉక్రెయినియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DA%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="بھارت – ఉర్దూ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بھارت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ఉర్దూ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Hindiston" title="Hindiston – ఉజ్బెక్" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Hindiston" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ఉజ్బెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cndia" title="Ìndia – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Ìndia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Indii" title="Indii – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Indii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ – వియత్నామీస్" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ấn Độ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="వియత్నామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Indi%C3%AB" title="Indië – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Indië" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Lind%C3%A4n" title="Lindän – వోలాపుక్" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lindän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="వోలాపుక్" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Inde" title="Inde – వాలూన్" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Inde" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="వాలూన్" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/India" title="India – వారే" lang="war" hreflang="war" data-title="India" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="వారే" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/End" title="End – ఉలూఫ్" lang="wo" hreflang="wo" data-title="End" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ఉలూఫ్" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6" title="印度 – వు చైనీస్" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="印度" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="వు చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия – కల్మిక్" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Индия" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="కల్మిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IIndia" title="IIndia – షోసా" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IIndia" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="షోసా" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ინდოეთი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ინდოეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%99%D7%A0%D7%93%D7%99%D7%A2" title="אינדיע – ఇడ్డిష్" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אינדיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ఇడ్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dnd%C3%AD%C3%A0" title="Índíà – యోరుబా" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Índíà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="యోరుబా" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yindu" title="Yindu – జువాన్" lang="za" hreflang="za" data-title="Yindu" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="జువాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/India" title="India – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="India" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%80%E2%B5%89%E2%B5%8F%E2%B4%B7%E2%B5%93%E2%B5%99%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%8F" title="ⵀⵉⵏⴷⵓⵙⵜⴰⵏ – ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵀⵉⵏⴷⵓⵙⵜⴰⵏ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6" title="印度 – చైనీస్" lang="zh" hreflang="zh" data-title="印度" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6" title="印度 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="印度" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cn-t%C5%8D%CD%98" title="Ìn-tō͘ – మిన్ నాన్ చైనీస్" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ìn-tō͘" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="మిన్ నాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6" title="印度 – కాంటనీస్" lang="yue" hreflang="yue" data-title="印度" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="కాంటనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/India" title="India – జూలూ" lang="zu" hreflang="zu" data-title="India" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="జూలూ" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q668#sitelinks-wikipedia" title="భాషాలింకులను మార్చు" class="wbc-editpage">లంకెలను మార్చు</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ఈ పేజీలో చివరి మార్పు 16 నవంబరు 2024న 14:58కు జరిగింది.</li> <li id="footer-info-copyright">పాఠ్యం <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">క్రియేటివ్ కామన్స్ అట్రిబ్యూషన్/షేర్-ఎలైక్ లైసెన్సు</a>; క్రింద లభ్యం అదనపు షరతులు వర్తించవచ్చు. మరిన్ని వివరాలకు <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">వాడుక నియమాలను</a> చూడండి.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">గోప్యతా విధానం</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF">వికీపీడియా గురించి</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81">అస్వీకారములు</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">వృద్ధికారులు</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/te.wikipedia.org">గణాంకాలు</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">కుకీ ప్రకటన</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//te.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">మొబైల్ వీక్షణ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-hm9cz","wgBackendResponseTime":190,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.657","walltime":"2.120","ppvisitednodes":{"value":7536,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":428006,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":43203,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":238359,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1794.415 1 -total"," 47.53% 852.827 1 మూస:Infobox_country"," 42.06% 754.724 3 మూస:Infobox"," 14.57% 261.456 1 మూస:Authority_control"," 14.36% 257.738 1 మూస:మూలాలు"," 9.85% 176.824 17 మూస:Cite_web"," 7.34% 131.691 1 మూస:దక్షిణ_ఆసియా_చరిత్ర"," 6.99% 125.470 1 మూస:Sidebar_with_collapsible_lists"," 6.78% 121.697 1 మూస:Transl"," 5.21% 93.405 1 మూస:Template_group"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.009","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":24858684,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFKhan2010\"] = 1,\n [\"CITEREFLewis,_M._PaulSimons,_Gary_F.Fennig,_Charles_D.2014\"] = 1,\n [\"CITEREFPress_Trust_of_India2010\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Abbr\"] = 3,\n [\"Authority control\"] = 1,\n [\"Center\"] = 1,\n [\"Cite news\"] = 4,\n [\"Cite web\"] = 16,\n [\"Collapsible list\"] = 1,\n [\"Convert\"] = 4,\n [\"Coord\"] = 1,\n [\"Cslist\"] = 1,\n [\"Efn\"] = 5,\n [\"Harv\"] = 2,\n [\"Hlist\"] = 2,\n [\"Increase\"] = 4,\n [\"IncreaseNeutral\"] = 1,\n [\"Indian population clock\"] = 2,\n [\"Infobox country\"] = 1,\n [\"Lower\"] = 3,\n [\"Main\"] = 1,\n [\"Native phrase\"] = 3,\n [\"Nowrap\"] = 3,\n [\"Ordered list\"] = 1,\n [\"Ordinal\"] = 1,\n [\"Plainlist\"] = 1,\n [\"Pop density\"] = 2,\n [\"Seemain\"] = 6,\n [\"Sfn\"] = 5,\n [\"Smaller\"] = 1,\n [\"Template group\"] = 1,\n [\"Transl\"] = 1,\n [\"UN Population\"] = 3,\n [\"Ubl\"] = 2,\n [\"Webarchive\"] = 2,\n [\"ఆసియా\"] = 1,\n [\"జి -15 దేశాలు\"] = 1,\n [\"దక్షిణ ఆసియా\"] = 1,\n [\"దక్షిణ ఆసియా చరిత్ర\"] = 1,\n [\"ప్రధాన వ్యాసం\"] = 1,\n [\"భారత రాష్ట్రాల మ్యాపు\"] = 1,\n [\"భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు\"] = 1,\n [\"ముఖ్య వ్యాసము\"] = 1,\n [\"మూలం\"] = 1,\n [\"మూలాలు\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["?","280","23.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","220","18.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","220","18.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","160","13.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","80","6.7"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","60","5.0"],["newRawMessage \u003Cmw.message.lua:175\u003E","40","3.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getAllExpandedArguments","40","3.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityTable","20","1.7"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::sub","20","1.7"],["[others]","60","5.0"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-gzd6v","timestamp":"20241123091727","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0c2d\u0c3e\u0c30\u0c24\u0c26\u0c47\u0c36\u0c02","url":"https:\/\/te.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q668","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q668","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-07T00:37:18Z","dateModified":"2024-11-16T14:58:24Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/41\/Flag_of_India.svg","headline":"\u0c26\u0c15\u0c4d\u0c37\u0c3f\u0c23 \u0c06\u0c38\u0c3f\u0c2f\u0c3e \u0c32\u0c4b\u0c28\u0c3f \u0c26\u0c47\u0c36\u0c02"}</script> </body> </html>