CINXE.COM

ENCODE - Wikipedia, a enciclopedia libre

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ENCODE - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"2b8fc085-5e35-40be-9542-39801d76b916","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ENCODE","wgTitle":"ENCODE","wgCurRevisionId":6630345,"wgRevisionId":6630345,"wgArticleId":592115,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bases de datos biolóxicas"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ENCODE","wgRelevantArticleId":592115,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode": "gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1134833","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready", "user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ENCODE - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/ENCODE"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/ENCODE"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ENCODE rootpage-ENCODE skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&amp;uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&amp;returnto=ENCODE" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&amp;returnto=ENCODE" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&amp;uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&amp;returnto=ENCODE" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&amp;returnto=ENCODE" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Motivación_e_importancia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Motivación_e_importancia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Motivación e importancia</span> </div> </a> <ul id="toc-Motivación_e_importancia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-O_Consorcio_ENCODE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#O_Consorcio_ENCODE"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>O Consorcio ENCODE</span> </div> </a> <ul id="toc-O_Consorcio_ENCODE-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-O_Proxecto_ENCODE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#O_Proxecto_ENCODE"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>O Proxecto ENCODE</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-O_Proxecto_ENCODE-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección &quot;O Proxecto ENCODE&quot;</span> </button> <ul id="toc-O_Proxecto_ENCODE-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-O_Proxecto_en_fase_I_de_ENCODE:_o_proxecto_piloto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#O_Proxecto_en_fase_I_de_ENCODE:_o_proxecto_piloto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>O Proxecto en fase I de ENCODE: o proxecto piloto</span> </div> </a> <ul id="toc-O_Proxecto_en_fase_I_de_ENCODE:_o_proxecto_piloto-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Selección_de_dianas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Selección_de_dianas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Selección de dianas</span> </div> </a> <ul id="toc-Selección_de_dianas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Resultados_da_fase_piloto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Resultados_da_fase_piloto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>Resultados da fase piloto</span> </div> </a> <ul id="toc-Resultados_da_fase_piloto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Proxecto_en_fase_II_de_ENCODE:_o_proxecto_da_fase_de_produción" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Proxecto_en_fase_II_de_ENCODE:_o_proxecto_da_fase_de_produción"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Proxecto en fase II de ENCODE: o proxecto da fase de produción</span> </div> </a> <ul id="toc-Proxecto_en_fase_II_de_ENCODE:_o_proxecto_da_fase_de_produción-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Resultados_da_fase_de_produción" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Resultados_da_fase_de_produción"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>Resultados da fase de produción</span> </div> </a> <ul id="toc-Resultados_da_fase_de_produción-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xestión_e_análise_de_datos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Xestión_e_análise_de_datos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Xestión e análise de datos</span> </div> </a> <ul id="toc-Xestión_e_análise_de_datos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Outros_proxectos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_proxectos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Outros proxectos</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Outros_proxectos-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección &quot;Outros proxectos&quot;</span> </button> <ul id="toc-Outros_proxectos-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Proxecto_modENCODE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Proxecto_modENCODE"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Proxecto modENCODE</span> </div> </a> <ul id="toc-Proxecto_modENCODE-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-modERN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#modERN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.1</span> <span>modERN</span> </div> </a> <ul id="toc-modERN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xenómica_da_Regulación_Xénica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Xenómica_da_Regulación_Xénica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Xenómica da Regulación Xénica</span> </div> </a> <ul id="toc-Xenómica_da_Regulación_Xénica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Roadmap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Roadmap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Roadmap</span> </div> </a> <ul id="toc-Roadmap-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Proxecto_fruitENCODE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Proxecto_fruitENCODE"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Proxecto fruitENCODE</span> </div> </a> <ul id="toc-Proxecto_fruitENCODE-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Críticas_ao_proxecto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Críticas_ao_proxecto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Críticas ao proxecto</span> </div> </a> <ul id="toc-Críticas_ao_proxecto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-FactorBook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#FactorBook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>FactorBook</span> </div> </a> <ul id="toc-FactorBook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección &quot;Véxase tamén&quot;</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Outros_artigos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_artigos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Outros artigos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_artigos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ligazóns_externas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ligazóns_externas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Ligazóns externas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ligazóns_externas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ENCODE</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 20 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-20" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">20 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B9%D8%A9_%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D9%88%D9%89_(%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%8A%D8%B2)" title="موسوعة عناصر الحمض النووى (ترميز) – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="موسوعة عناصر الحمض النووى (ترميز)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="ENCODE" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – español" lang="es" hreflang="es" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دانشنامه اجزای دی‌ان‌ای – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دانشنامه اجزای دی‌ان‌ای" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="ENCODE" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%94%D0%9D%D0%9A" title="Энциклопедия элементов ДНК – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Энциклопедия элементов ДНК" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9F%E0%AE%BF%E0%AE%8E%E0%AE%A9%E0%AF%8D%E0%AE%8F_%E0%AE%85%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%A4%E0%AE%95%E0%AE%B5%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AE%9E%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="டிஎன்ஏ அங்கங்களின் தகவற்களஞ்சியம் – támil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="டிஎன்ஏ அங்கங்களின் தகவற்களஞ்சியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="támil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="ENCODE" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%96%D1%8F_%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%96%D0%B2_%D0%94%D0%9D%D0%9A" title="Енциклопедія елементів ДНК – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Енциклопедія елементів ДНК" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="ENCODE" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/ENCODE" title="ENCODE – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="ENCODE" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1134833#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/ENCODE" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conversa:ENCODE&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Conversa acerca do contido desta páxina (a páxina aínda non existe) [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/ENCODE"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/ENCODE"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/ENCODE" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/ENCODE" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;oldid=6630345" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&amp;page=ENCODE&amp;id=6630345&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FENCODE"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FENCODE"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=ENCODE"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=ENCODE&amp;action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1134833" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><p>A <b>Enciclopedia de Elementos do ADN</b> ou <b>ENCODE</b> (polas súas siglas en inglés de <i><b>Encyclopedia of DNA Elements</b></i>)<sup id="cite_ref-Sloan2016_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sloan2016-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> é un proxecto de investigación pública que ten o obxectivo de "construír unha lista completa dos <a href="/w/index.php?title=Elemento_funcional&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Elemento funcional (a páxina aínda non existe)">elementos funcionais</a> do <a href="/wiki/Xenoma_humano" title="Xenoma humano">xenoma humano</a>."<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup> </p><p>ENCODE tamén apoia investigacións adicionais biomédicas ao "xerar recursos comunitarios de datos xenómicos, <a href="/wiki/Software" title="Software">software</a>, ferramentas e métodos para a análise xenómica e produtos que son resultado de análises e interpretacións de datos."<sup id="cite_ref-encodeproject.org_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-encodeproject.org-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup> </p><p>A fase de ENCODE desenvolvida no período 2016-2019 consistía en adicionar profundidade aos seus recursos aumentando o número de tipos celulares, tipos de datos e ensaios e agora inclúe apoio para o exame do xenoma do rato.<sup id="cite_ref-encodeproject.org_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-encodeproject.org-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Editar a sección: «Historia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=1" title="Editar o código fonte da sección: Historia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ENCODE lanzouno o Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano dos Estados Unidos (<i><a href="/w/index.php?title=National_Human_Genome_Research_Institute&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="National Human Genome Research Institute (a páxina aínda non existe)">National Human Genome Research Institute</a></i>, NHGRI) en setembro de 2003.<sup id="cite_ref-Raney2011_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Raney2011-5"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-birney_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-birney-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span>[</span>9<span>]</span></a></sup> Pretendía ser unha continuación do <a href="/wiki/Proxecto_Xenoma_Humano" title="Proxecto Xenoma Humano">Proxecto Xenoma Humano</a> e tiña como obxectivo identificar todos os elementos funcionais no <a href="/wiki/Xenoma_humano" title="Xenoma humano">xenoma humano</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span>[</span>10<span>]</span></a></sup> </p><p>No proxecto está implicado un consorcio mundial de grupos de investigación e pode accederse aos datos xerados deste proxecto a través de <a href="/wiki/Base_de_datos" title="Base de datos">bases de datos</a> públicas. A publicación inicial de ENCODE foi en 2013 e desdes entón foi cambiando de acordo coas recomendacións dos membros do consorcio e a ampla comunidade de científicos que usan o Portal para acceder aos datos de ENCODE. Os dous obxectivos de ENCODE son servir como unha base de datos accesible publicamente para "protocolos experimentais, procedementos analíticos e os propios datos," e "a mesma interface debería servir matadatos coidadosamente verificados que rexistren a procedencia dos datos e xustifiquen a súa interpretación en termos biolóxicos."<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup> O proxecto empezou a súa cuarta fase (ENCODE 4) en febreiro de 2017.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Motivación_e_importancia"><span id="Motivaci.C3.B3n_e_importancia"></span>Motivación e importancia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Editar a sección: «Motivación e importancia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=2" title="Editar o código fonte da sección: Motivación e importancia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Estímase que os humanos teñen aproximadamente uns 20.000 <a href="/wiki/Xene" title="Xene">xenes</a> codificantes de proteínas, que abranguen só un 1,5% do <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a> do <a href="/wiki/Xenoma_humano" title="Xenoma humano">xenoma humano</a>. O obxectivo principal do proxecto ENCODE é determinar o papel do compoñente restante do xenoma, gran parte do cal era considerado tradicionalmente como <a href="/wiki/ADN_lixo" class="mw-redirect" title="ADN lixo">"lixo"</a>. A actividade e expresión dos xenes codificantes de proteínas poden ser modulados polo <a href="/w/index.php?title=Reguloma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Reguloma (a páxina aínda non existe)">reguloma</a> (unha variedade de elementos de ADN, como os <a href="/wiki/Promotor_(xen%C3%A9tica)" title="Promotor (xenética)">promotores</a>, secuencias reguladoras transcricionais e rexións da estrutura da <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a> e <a href="/wiki/Modificaci%C3%B3n_de_histonas" class="mw-redirect" title="Modificación de histonas">modificación de histonas</a>). Pénsase que os cambios na regulación da actividade dos xenes poden alterar a produción de <a href="/wiki/Prote%C3%ADna" title="Proteína">proteínas</a> e procesos celulares e orixinan doenzas. Determinar a localización destes elementos regulatorios e como inflúen na <a href="/wiki/Transcrici%C3%B3n_(biolox%C3%ADa)" class="mw-redirect" title="Transcrición (bioloxía)">transcrición de xenes</a> podería revelar as ligazóns que hai entre as variacións na <a href="/wiki/Expresi%C3%B3n_x%C3%A9nica" title="Expresión xénica">expresión</a> de certos xenes e o desenvolvemento de enfermidades.<sup id="cite_ref-SN182#7_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-SN182#7-13"><span>[</span>13<span>]</span></a></sup> </p><p>ENCODE tamén pretende ser un recurso completo que permita á <a href="/wiki/Comunidade_cient%C3%ADfica" title="Comunidade científica">comunidade científica</a> comprender mellor como o <a href="/wiki/Xenoma" title="Xenoma">xenoma</a> pode afectar á saúde humana e para "estimular o desenvolvemento de novas terapias para previr e tratar estas enfermidades".<sup id="cite_ref-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Publications_using_ENCODE_data.webp" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Publications_using_ENCODE_data.webp/220px-Publications_using_ENCODE_data.webp.png" decoding="async" width="220" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Publications_using_ENCODE_data.webp/330px-Publications_using_ENCODE_data.webp.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Publications_using_ENCODE_data.webp/440px-Publications_using_ENCODE_data.webp.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="1403" /></a><figcaption>a. Gráfico de tedencia de publicacións da comunidade e do consorcio ENCODE desde 2007 a 2019. b. Tipos de publicacións que usan datos de ENCODE segundo o campo de investigación.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span>[</span>14<span>]</span></a></sup></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="O_Consorcio_ENCODE">O Consorcio ENCODE</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Editar a sección: «O Consorcio ENCODE»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=3" title="Editar o código fonte da sección: O Consorcio ENCODE"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O Consorcio ENCODE está composto principalmente de científicos que están financiados polo Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano dos Estados Unidos (<a href="/w/index.php?title=NHGRI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NHGRI (a páxina aínda non existe)">NHGRI</a>). Outros participantes que contribúen ao proxecto incorporáronse ao Consorcio ou Grupo de Traballo de Análise. </p><p>A fase piloto constaba de oito grupos de investigación e doce grupos que participaban na Fase de Desenvolvemento de Tecnoloxía de ENCODE. Despois de 2007 o número de participantes ampliouse ata chegar a 440 científicos baseados en 32 laboratorios por todo o mundo e cando a fase piloto estaba oficialmente rematada. Nese momento o consorcio constaba de diferentes centros que realizaban diferentes tarefas. </p><p>ENCODE é membro do <a href="/w/index.php?title=Consorcio_do_Epixenoma_Humano_Internacional&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Consorcio do Epixenoma Humano Internacional (a páxina aínda non existe)">Consorcio do Epixenoma Humano Internacional</a> (IHEC).<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </p><p>O principal requirimento do NHGRI para os produtos de investigación financiados por ENCODE é compartilos de xeito libre e moi accesible para todos os investigadores para promover a investigación xenómica. A investigación de ENCODE permite a reproducibilidade e así a transparencia do software, métodos, datos e outras ferramentas relacionadas coa análise xenómica.<sup id="cite_ref-encodeproject.org_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-encodeproject.org-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="O_Proxecto_ENCODE">O Proxecto ENCODE</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Editar a sección: «O Proxecto ENCODE»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=4" title="Editar o código fonte da sección: O Proxecto ENCODE"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ENCODE está actualmente aplicado en catro fases: a fase piloto e a fase de desenvolvemento de tecnoloxía, que foron iniciadas simultaneamente,<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span>[</span>16<span>]</span></a></sup> e a fase de produción. A cuarta fase é unha continuación da terceira e inclúe a caracterización funcional e unha maior análise integrativa para a enciclopedia. </p><p>O obxectivo da fase piloto era identificar un conxunto de procedementos que, en combinación, poderían aplicarse rendiblemente e a alto rendemento para caracterizar completamente e con exactitude grandes rexións do xenoma humano. A fase piloto ten que revelar as carencias do conxunto de ferramentas actuais para detectar secuencias funcionais, e estaba pensada tamén para revelar se algúns métodos usados ata ese momento eran ineficientes ou inadecuados para a utilización a grande escala. Algúns destes problemas tiñan que ser abordados na fase de desenvolvemento de tecnoloxía de ENCODE, que pretendía idear novos laboratorios e métodos computacionais que mellorarían a nosa capacidade de identificar secuencias funcionais coñecidas ou descubrir novos elementos xenómicos funcionais. Os resultados das dúas primeiras fases determinaron cal era o mellor camiño a percorrer para analizar o restante 99% do xenoma humano nunha fase de produción completa e rendible.<sup id="cite_ref-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="O_Proxecto_en_fase_I_de_ENCODE:_o_proxecto_piloto">O Proxecto en fase I de ENCODE: o proxecto piloto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Editar a sección: «O Proxecto en fase I de ENCODE: o proxecto piloto»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=5" title="Editar o código fonte da sección: O Proxecto en fase I de ENCODE: o proxecto piloto"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A fase piloto testou e comparou os métodos existentes para analizar rigorosamente unha porción definida da secuencia do xenoma humano. Foi organizado como un consorcio aberto e xuntou investigadores con diversos campos e experiencia para avaliar os méritos relativos de todo un conxunto de técnicas, tecnoloxíass e estratexias. A fase de desenvolvemento de tecnoloxía concorrente do proxecto ten o obxectivo de desenvolver novos métodos de alto rendemento para identificar eleentos funcionais. O obxectivo destes esforzos era identificar un conxunto de enfoques que permitisen a identificación completa de todos os elementos funcionais no xenoma humano. Por medio do proxecto piloto de ENCODE, o Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano (NHGRI) avaliou as capacidades de diferentes enfoques para ser escalados para analizar o xenoma humano completo e atopar as carencias na capacidade de identificar elementos funcionais na secuencia xenómica. </p><p>O proceso do proxecto piloto de ENCODE implica interaccións estreitas entre os científicos experimentais e computacionais para avaliar diversos métodos de anotar o xenoma humano. Selecionouse un conxunto de rexións que representan aproximadamente o 1% (30 Mb) do xenoma humano como diana para o proxecto piloto e foi analizado por todos os investigadores do proxecto piloto de ENCODE. Todos os datos xerados polos participantes de ENCODE sobre estas rexións foron liberados rapidamente nas bases de datos públicas.<sup id="cite_ref-birney_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-birney-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-urlENCODE:_Pilot_Project:_overview_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlENCODE:_Pilot_Project:_overview-17"><span>[</span>17<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Selección_de_dianas"><span id="Selecci.C3.B3n_de_dianas"></span>Selección de dianas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Editar a sección: «Selección de dianas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=6" title="Editar o código fonte da sección: Selección de dianas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Para o seu uso no proxecto piloto de ENCODE, seleccionáronse rexións definidas do xenoma humano (correspondente a 30Mb, aproximadamente o 1% do xenoma humano total). Estas rexións servían como os alicerces sobre os que comprobar e avaliar a efectividade dun diverso conxunto de métodos e tecnoloxías para atopar varios elementos funcionais no ADN humano. </p><p>Antes de embarcarse na selección de dianas, decidiuse que o 50% das 30Mb da secuencia sería seleccionada manualmente mentres que a secuencia restante sería seleccionada aleatoriamente. Os dous criterios principais para as rexións seleccionadas manualmente eran: 1) a presenza de xenes ben estudados ou outros elementos de secuencia coñecidos, e 2) a existencia dunha cantidade substancial de datos de secuencia comparativos. Seleccionouse manualmente un total de 14,82Mb da secuencia usando esta estratexia, que constaba de 14 dianas que en tamaño ían de 500kb a 2Mb. </p><p>O restante 50% das 30Mb da secuencia estaba composto de trinta rexións de 500kb seleccionadas segundo unha estratexia de mostras aleatorias estratificadas baseada na densidade de xenes e o nivel de conservación non <a href="/wiki/Ex%C3%B3n" title="Exón">exónica</a>. A decisión de usar estes criterios en particular fíxose para asegurar unha boa mostra de rexións xenómicas que varían amplamente no seu contido de xenes e outros elementos funcioanis. O xenoma humano foi dividido en tres partes: o 20% superior, o 30% intermedio e o 50% inferior, ao longo de dous eixes: 1) densidade de xenes e 2) nivel de conservación non exónica con respecto á secuencia xenómica do rato <a href="/wiki/Ort%C3%B3logo" class="mw-redirect" title="Ortólogo">ortóloga</a> (véxase máis abaixo), nun total de nove estratos. En cada estrato elixíronse tres rexións aleatorias para o proxecto piloto. Para os estratos subrepresentados polas escollas manuais, elixiuse unha cuarta rexión, polo que en total foron 30 rexións. Para todos os estratos deseñouse unha rexión de "backup" para usala no caso de xurdiren problemas técnicos non previstos. </p><p>En maior detalle, os criterios de estratificación foron os seguintes: </p> <ul><li>Densidade de xenes: o valor de densidade de xenes dunha rexión era a porcentaxe de bases cubertas polos xenes da base de datros <a href="/wiki/Ensembl" title="Ensembl">Ensembl</a> ou polos mellores aliñamentos de <a href="/w/index.php?title=BLAT_(bioinformatics)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="BLAT (bioinformatics) (a páxina aínda non existe)">BLAT</a> (ferramenta de aliñamento similar a <a href="/w/index.php?title=BLAST&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="BLAST (a páxina aínda non existe)">BLAST</a>) de <a href="/wiki/ARNm" class="mw-redirect" title="ARNm">ARNm</a> humano na base de datos do <a href="/w/index.php?title=UCSC_Genome_Browser&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="UCSC Genome Browser (a páxina aínda non existe)">UCSC Genome Browser</a>.</li> <li>Conservación non exónica: a rexión foi dividida en subfiestras non solapantes de 125 bases. As subfiestras que mostraron menos do 75% de aliñamento de bases coa secuencia do rato foron descartadas. Para as restantes subfiestras utilizouse como valor de conservación non exónica a porcentaxe con polo menos o 80% de identidade de bases co rato e que non correspondían con xenes de <a href="/wiki/Ensembl" title="Ensembl">Ensembl</a>, aliñamentos BLASTZ de ARNm de <a href="/wiki/GenBank" title="GenBank">GenBank</a>, predicións de xenes de Fgenesh++, predicións de xenes de TwinScan, aliñamentos EST empalmados, ou secuencias repetidas (<a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a>).</li></ul> <p>Os valores anteriores foron computados dentro de fiestras de 500 kb non solapantes de secuencia finalizada ao longo do xenoma, e usados para asignar cada fiestra a un estrato.<sup id="cite_ref-urlENCODE:_Pilot_Project:_Target_Selection_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlENCODE:_Pilot_Project:_Target_Selection-18"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Resultados_da_fase_piloto">Resultados da fase piloto</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Editar a sección: «Resultados da fase piloto»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=7" title="Editar o código fonte da sección: Resultados da fase piloto"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A fase piloto acabou con éxito e os resultados publicáronse en xuño de 2007 na revista <i><a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a></i><sup id="cite_ref-birney_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-birney-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup> e nun número especial de <i><a href="/w/index.php?title=Genome_Research&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genome Research (a páxina aínda non existe)">Genome Research</a></i>;<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup> os resultados publicados no primeiro artigo mencionado adiantaron o coñecemento colectivo sobre a función do xenoma humano en varias áreas principais, incluídas as seguintes máis salientables:<sup id="cite_ref-birney_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-birney-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup> </p> <ul><li>O xenoma humano é transcrito de forma xeneralizada, de tal xeito que a maioría dos seus <a href="/wiki/Par_de_bases" title="Par de bases">pares de bases</a> están asociados con polo menos un <a href="/w/index.php?title=Transcrito_primario&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Transcrito primario (a páxina aínda non existe)">transcrito primario</a> e moitos transcritos líganse con rexións distais a <a href="/wiki/Locus" title="Locus">loci</a> codificantes de proteínas establecidos.</li> <li>Moitos transcritos non codificantes de proteínas novos foron identificados, con moitos destes loci codificantes de proteínas solapantes e outros localizados en rexións do xenoma que previamente se pensaba que eran transcricionalmente silenciosas.</li> <li>Identificáronse numerosos sitios de inicio da transcrición previamente non recoñecidos, moitos dos cales mostran a estrutura da <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a> e propiedades de unión a proteínas específicas de secuencia similares a <a href="/wiki/Promotor_(xen%C3%A9tica)" title="Promotor (xenética)">promotores</a> ben coñecidos.</li> <li>As secuencias regulatorias que rodean os sitios de iniciación da transcrición están distribuídas simetricamente, sen ningún nesgo cara a rexións <a href="/wiki/Augas_arriba" class="mw-redirect" title="Augas arriba">augas arriba</a>.</li> <li>A accesibilidade á cromatina e os padróns de <a href="/wiki/Modificaci%C3%B3n_de_histonas" class="mw-redirect" title="Modificación de histonas">modificación de histonas</a> son altamente preditivos tanto da presenza coma da actividade dos sitios de inicio da transcrición.</li> <li>Os sitios hipersensibles á <a href="/w/index.php?title=Desoxirribonuclease_I&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Desoxirribonuclease I (a páxina aínda non existe)">DNaseI</a> distais teñen padróns de modificacións de <a href="/wiki/Histona" title="Histona">histonas</a> características que os distinguen fiablemente dos promotores; algúns destes sitios distais mostran marcas consistentes coa función do <a href="/wiki/Illador_(xen%C3%A9tica)" title="Illador (xenética)">illador</a> (<i>insulator</i>).</li> <li>O momento da <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_do_ADN" title="Replicación do ADN">replicación do ADN</a> está correlacionado coa estrutura da cromatina.</li> <li>Un total do 5% das bases do <a href="/wiki/Xenoma" title="Xenoma">xenoma</a> poden ser identificadas con fiabilidade como que están baixo unha restrición evolutiva en <a href="/wiki/Mam%C3%ADferos" title="Mamíferos">mamíferos</a>; e para aproximadamente o 60% desas bases restrinxidas hai evidencias de función baseándose nos resultados de ensaios experimentais realizados ata agora.</li> <li>Aínda que hai un solapamento xeral entre rexións xenómicas identificadas como funcionais en ensaios experimentais e as que están en restrición evolutiva, non todas as bases nesas rexións definidas experimentalmente mostran evidencias de restrición.</li> <li>Os elementos funcionais diferentes varían moito na súa variabilidade de secuencia na poboación humana e na súa probabilidade de residir dentro da rexión estruturalmente variable do xenoma.</li> <li>Sorprendentemente, moitos elementos funcionais parecen non estar restrinxidos na <a href="/wiki/Evoluci%C3%B3n" title="Evolución">evolución</a> dos mamíferos. Isto suxire a posibilidade dunha gran poza de elementos neutros que son activos bioquimicamente pero proporcionan beneficios non específicos ao organismo. Esta poza pode servir como un 'almacén' para a selección natural, actuando potencialmente como unha fonte de elementos de liñaxe específica e conservados funcionalmente pero non elementos <a href="/wiki/Ort%C3%B3logo" class="mw-redirect" title="Ortólogo">ortólogos</a> entre especies.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Proxecto_en_fase_II_de_ENCODE:_o_proxecto_da_fase_de_produción"><span id="Proxecto_en_fase_II_de_ENCODE:_o_proxecto_da_fase_de_produci.C3.B3n"></span>Proxecto en fase II de ENCODE: o proxecto da fase de produción</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Editar a sección: «Proxecto en fase II de ENCODE: o proxecto da fase de produción»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=8" title="Editar o código fonte da sección: Proxecto en fase II de ENCODE: o proxecto da fase de produción"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:EncodeSample.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/EncodeSample.png/220px-EncodeSample.png" decoding="async" width="220" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/EncodeSample.png/330px-EncodeSample.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/EncodeSample.png/440px-EncodeSample.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="300" /></a><figcaption>Imaxe de datos de ENCODE no <a href="/w/index.php?title=UCSC_Genome_Browser&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="UCSC Genome Browser (a páxina aínda non existe)">UCSC Genome Browser</a>. Mostra varias pistas que conteñen información sobre a <a href="/wiki/Regulaci%C3%B3n_x%C3%A9nica" class="mw-redirect" title="Regulación xénica">regulación xénica</a>. O xene da esquerda (<a href="/w/index.php?title=ATP2B4&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ATP2B4 (a páxina aínda non existe)">ATP2B4</a>) é transcrito nunha ampla variedade de células, (ver tamén os datos de <a href="/w/index.php?title=H3K4me1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="H3K4me1 (a páxina aínda non existe)">H3K4me1</a>). O xene da dereita só é transcrito nuns poucos tipos de células, incluíndo as <a href="/wiki/C%C3%A9lula_nai_embrional" class="mw-redirect" title="Célula nai embrional">células nais embrionais</a>.</figcaption></figure> <p>En setembro de 2007 o Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano (NHGRI) empezou a financiar a fase de produción do proxecto ENCODE. Nesta fase o obsectivo era analizar todo o xenoma e realizar "estudos a escala piloto adicionais".<sup id="cite_ref-urlGenome.gov_&#124;_ENCODE_and_modENCODE_Projects_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlGenome.gov_|_ENCODE_and_modENCODE_Projects-20"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Como no proxecto piloto, os esforzos de produción están organizados como un consorcio aberto. En outubro de 2007, o NHGRI concedeu bolsas de investigación que totalizaban máis de 80 millóns de dólares en catro anos.<sup id="cite_ref-NIHalmanac_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-NIHalmanac-21"><span>[</span>21<span>]</span></a></sup> A fase de produción tamén inclúe un Centro de Coordinación de Datos, un Centro de Análise de Datos e un Esforzo de Desenvolvemento Tecnolóxico.<sup id="cite_ref-urlGenome.gov_&#124;_ENCODE_Participants_and_Projects_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlGenome.gov_|_ENCODE_Participants_and_Projects-22"><span>[</span>22<span>]</span></a></sup> Nese momento o proxeco evolucionou nunha empresa verdadeiramente global, que implica 440 científicos de 32 laboratorios de todo o mundo. Unha vez que se completou a fase piloto, o proxecto "ampliouse" en 2007, aproveitándose enormemente de máquinas de secuenciación de nova xeración. E o volume de datos era verdadeiramente grande; xeráranse uns 15 <a href="/w/index.php?title=Terabyte&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Terabyte (a páxina aínda non existe)">terabytes</a> de datos sen procesar. </p><p>En 2010 o proxecto ENCIRE xa producira un conxunto de datos de 1.000 xenomas completos. En conxunto, estes conxuntos de datos mostran qué rexións son transcritas a <a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a>, qué rexións son probablemente para controlar os xenes que se usan nun tipo determinado de célula, e qué rexións están asociadas cunha ampla variedade de proteínas. Os ensaios primarios usados en ENCODE son <a href="/w/index.php?title=Inmunoprecipitaci%C3%B3n_de_cromatina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Inmunoprecipitación de cromatina (a páxina aínda non existe)">ChIP-seq</a>, hipersensibilidade de <a href="/w/index.php?title=DNaseI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="DNaseI (a páxina aínda non existe)">DNaseI</a>, <a href="/wiki/RNA-seq" class="mw-redirect" title="RNA-seq">RNA-seq</a>, e ensaios de <a href="/wiki/Metilaci%C3%B3n_do_ADN" title="Metilación do ADN">metilación do ADN</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Resultados_da_fase_de_produción"><span id="Resultados_da_fase_de_produci.C3.B3n"></span>Resultados da fase de produción</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Editar a sección: «Resultados da fase de produción»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=9" title="Editar o código fonte da sección: Resultados da fase de produción"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En setembro de 2012 o proxecto publicou un conxunto moito máis extenso de resultados, que apareceron en 30 artigos publicados simultaneamente en varias revistas, incluíndo seis en <i><a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a></i>, seis en <i><a href="/w/index.php?title=Genome_Biology&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genome Biology (a páxina aínda non existe)">Genome Biology</a></i> e nun número especial con 18 publicacións de <i><a href="/w/index.php?title=Genome_Research&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genome Research (a páxina aínda non existe)">Genome Research</a></i>.<sup id="cite_ref-NatureGuide_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-NatureGuide-23"><span>[</span>23<span>]</span></a></sup> </p><p>Os autores describiron a produción e a análise inicial de 1.640 conxuntos de datos deseñados para anotar elementos funcionais en todo o xenoma humano, integrando resultados de diversos experimentos en 147 tipos celulares e todos os datros de ENCODE con outros recursos, como as rexións candidatas de estudos de asociación en todo o xenoma (<a href="/wiki/GWAS" title="GWAS">GWAS</a>) e rexións restrinxidas evolutivamente. Xuntos, estes esforzos revelaron importantes características sobre a organización e función do xenoma humano, que se resumiron nun artigo sumario da seguinte maneira:<sup id="cite_ref-pmid22955616_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955616-24"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup> </p> <ol><li>A gran maioría (80,4%) do xenoma humano participa en polo menos un evento bioquímico asociado ao <a href="/wiki/ARN" class="mw-redirect" title="ARN">ARN</a> e/ou á <a href="/wiki/Cromatina" title="Cromatina">cromatina</a> en polo menos un tipo celular. Gran parte do xenoma encóntrase preto do lugar dun evento regulatorio: 95% do xenoma está a 8kb de distancia dunha interacción <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a>-<a href="/wiki/Prote%C3%ADna" title="Proteína">proteína</a> (como se observou en ensaios de motivos <a href="/w/index.php?title=Secuenciaci%C3%B3n_ChiP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Secuenciación ChiP (a páxina aínda non existe)">ChIP-seq</a> unidos ou <a href="/w/index.php?title=Pegada_dactilar_do_ADN&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pegada dactilar do ADN (a páxina aínda non existe)">pegadas</a> de <a href="/w/index.php?title=Desoxirribonuclease_I&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Desoxirribonuclease I (a páxina aínda non existe)">DNaseI</a>) e o 99% estaba a unha distancia de 1,7kb de polo menos un dos eventos bioquímicos medidos por ENCODE.</li> <li>Os elementos específicos de primates, así como elementos sen restrición detectable de mamíferos mostraron, en conxunto, evidencias dunha selección negativa; así algúns deles espérase que sexan funcionais.</li> <li>A clasificación do xenoma en sete estados da cromatina suxire un conxunto inicial de 399.124 rexións con características similares a <a href="/wiki/Amplificador_(xen%C3%A9tica)" class="mw-redirect" title="Amplificador (xenética)">amplificadores</a> (<i>enhancers</i>) e 70.292 rexións con características de <a href="/wiki/Promotor_(xen%C3%A9tica)" title="Promotor (xenética)">promotores</a>, así como centos de miles de rexións quiescentes. As análises de alta resolución subdividiron o xenoma en miles de estados estreitos con distintivas propiedades funcionais.</li> <li>É posible correlacionar cuantitativamente a produción de secuencias de ARN e procesalas con marcas da cromatina e unión de <a href="/wiki/Factor_de_transcrici%C3%B3n" title="Factor de transcrición">factores de transcrición</a> a promotores, o que indica que a funcionalidade do promotor pode explicar a maioría das variacións na expresión do ARN.</li> <li>Moitas variantes <a href="/wiki/ADN_non_codificante" title="ADN non codificante">non codificantes</a> en secuencias de xenomas individuais sitúanse en rexións funcionais anotadas de ENCODE; este número é polo menos tan grande coma o dos que se sitúan en xenes codificantes de proteínas.</li> <li>Os <a href="/wiki/Polimorfismo_dun_s%C3%B3_nucle%C3%B3tido" title="Polimorfismo dun só nucleótido">SNPs</a> asociados cunha enfermidade por <a href="/wiki/GWAS" title="GWAS">GWAS</a> están enriquecidos dentro de elementos funcionais non codificantes, e unha maioría residen en ou preto de rexións definidas por ENCODE que están fóra dos xenes codificantes de proteíans. En moitos casos, os <a href="/wiki/Fenotipo" title="Fenotipo">fenotipos</a> de enfermidades poden asociarse con tipos celulares específicos ou factores de transcrición.</li></ol> <p>O descubrimento máis impactante foi que a fracción do ADN humano que é bioloxicamentre activa é considerablementre maior incluso que as estimacións previas máis optimistas. Nun artigo resumo, o Consorcio ENCODE informou que os seus membros conseguiran asignar funcións bioquímicas a un 80% do xenoma.<sup id="cite_ref-pmid22955616_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955616-24"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup> Gran parte deste estaba implicado no control nos niveis de expresión do <a href="/w/index.php?title=Rexi%C3%B3n_codificante&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rexión codificante (a páxina aínda non existe)">ADN codificante</a>, o cal constitúe menos do 1% do xenoma. </p><p>Os elementos novos máis importantes da "enciclopedia" eran: </p> <ul><li>Un mapa completo de sitios de hipersensibilidade á DNaseI, que son marcadores para o ADN regulatorio que están tipicamente localizados a carón de xenes e permiten que os factores químicos inflúan na súa expresión. O mapa identificou case 3 millóns de sitios deste tipo, incluíndo case todos os que eran previamente coñecidos e moitos que eran novos.<sup id="cite_ref-pmid22955617_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955617-25"><span>[</span>25<span>]</span></a></sup></li> <li>Un léxico de secuencias de ADN curtas que forman motivos de recoñecemento de proteínas de unión ao ADN. Atopáronse aproximadamente 8,4 millóns de tales secuencias, que comprenden unha fracción do ADN total dunhas dúas veces o tamaño do <a href="/w/index.php?title=Exoma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Exoma (a páxina aínda non existe)">exoma</a>. Atopáronse miles de promotores de transcrición que facían uso dunha soa pegada de 50 pares de bases estereotipada.<sup id="cite_ref-pmid22955618_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955618-26"><span>[</span>26<span>]</span></a></sup></li> <li>Un borrador preliminar da arquitectura da rede de factores de transcrición humanos, é dicir, factores que se unen ao ADN para promover ou inhibir a expresión de xenes. A rede era bastante complexa, con factores que operan a diferentes niveis, así como numerosos <a href="/w/index.php?title=Bucle_de_retroalimentaci%C3%B3n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bucle de retroalimentación (a páxina aínda non existe)">bucles de retroalimentación</a> de varios tipos.<sup id="cite_ref-pmid22955619_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955619-27"><span>[</span>27<span>]</span></a></sup></li> <li>Unha medida da fracción do xenoma humano que pode transcribirse a ARN. Estimouse que esta fracción suma máis do 75% do ADN total, un valor moito maior que as estimacións previas. O proxecto tamén empezou a caracterizar os tipos de transcritos de ARN que se xeran en varias localizacións.<sup id="cite_ref-pmid22955620_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955620-28"><span>[</span>28<span>]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Xestión_e_análise_de_datos"><span id="Xesti.C3.B3n_e_an.C3.A1lise_de_datos"></span>Xestión e análise de datos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Editar a sección: «Xestión e análise de datos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=10" title="Editar o código fonte da sección: Xestión e análise de datos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Capturar, almacenar, integrar e mostrar os diversos datos xerados é todo un reto. O Centro de Coordinación de Datos de ENCODE (DCC ou <i>Data Coordination Center</i>) organiza e presenta os datos xerados polos laboratorios do consorcio e asegúrase de que os datos cumpran cos estándares de calidade específicos cando se fan públicos. Antesde que un laboratorio envíe calquera dato, o DCC e o laboratorio redactan un acordo de datos que define os parámetros experimentais e metadatos asociados. O DCC valida os datos entrantes para asegurarse da consistencia co acordo. Asegúrase tamén de que todos os datos son anotados usando <a href="/w/index.php?title=Ontolox%C3%ADa_(computaci%C3%B3n)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ontoloxía (computación) (a páxina aínda non existe)">Ontoloxías</a> apropiadas.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span>[</span>29<span>]</span></a></sup> Despois carga os datos nun servidor de tests para unha inspección preliminar e coordínase cos laboratorios para organizar os datos nun conxunto consistente de pistas. Cando as pistas están listas, o equipo de Garantía da Calidade do DCC realiza unha serie de comprobacións de integridade, verifica que os datos se presenten de maneira consistente con outros datos do buscador e, o que quizais é máis importante, verifica que os metadatos e textos descritivos que os acompañan están presentados dun xeito que sexa útil para os usuarios. Os datos soamente son liberados ao público no sitio web do <a href="/w/index.php?title=UCSC_Genome_Browser&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="UCSC Genome Browser (a páxina aínda non existe)">UCSC Genome Browser</a> despois de que están realizadas todas estas comprobacións. En paralelo, os datos analízanse polo Centro de Análise de Datos de ENCODE, un consorcio de equipos de análise dos diversos laboratorios de produción e outros investigadores. Estes equipos desenvolven protocolos estandarizados para analizar os datos de novos ensaios, determinan as mellores prácticas e producen un conxunto consistente de métodos analíticos como os <i><a href="/w/index.php?title=Peak_calling&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Peak calling (a páxina aínda non existe)">peak callers</a></i> estandarizados e a xeración de sinais de <i><a href="/w/index.php?title=Formato_Pileup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Formato Pileup (a páxina aínda non existe)">pile-ups</a></i> de aliñamentos.<sup id="cite_ref-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)-30"><span>[</span>30<span>]</span></a></sup> </p><p>O Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano (<a href="/w/index.php?title=NHGRI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NHGRI (a páxina aínda non existe)">NHGRI</a>) identificou ENCODE como un "proxecto de recursos da comunidade". Este importante concepto definiuse nunha xuntanza internacional celebrada en <a href="/wiki/Fort_Lauderdale" title="Fort Lauderdale">Fort Lauderdale</a> en xaneiro de 2003 como un proxecto de investigación ideado especificamente e aplicado para crear un conxunto de datos, reactivos ou outros materiais cuxa utilidade primaria será ser un recurso para a ampla comunidade científica. Por conseguinte, a política de publicación de datos de ENCODE estipula que os datos, unha vez verificados, serán depositados en bases de datos públicas e postos a disposición de todos para o seu uso sen restricións.<sup id="cite_ref-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)-30"><span>[</span>30<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Outros_proxectos">Outros proxectos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Editar a sección: «Outros proxectos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=11" title="Editar o código fonte da sección: Outros proxectos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Coa continuación da terceira fase, o Consorcio ENCODE implicouse en proxectos adicionais cuxos obxectivos van en paralelo co proxecto ENCODE. Algúns destes proxectos formaban parte da segunda fase de ENCODE. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Proxecto_modENCODE">Proxecto modENCODE</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Editar a sección: «Proxecto modENCODE»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=12" title="Editar o código fonte da sección: Proxecto modENCODE"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O proxecto Enciclopedia de Organismos Modelo de Elementos do ADN ou modENCODE (do inglés <i>Model organism ENCyclopedia Of DNA Elements</i>) é unha continuación do proxecto ENCODE orixinal que ten como propósito a identificación de elementos funcionais en xenomas de <a href="/wiki/Organismo_modelo" title="Organismo modelo">organismos modelo</a> seleccionados, concretamente na mosca <i><a href="/wiki/Drosophila_melanogaster" class="mw-redirect" title="Drosophila melanogaster">Drosophila melanogaster</a></i> e no verme <i><a href="/wiki/Caenorhabditis_elegans" title="Caenorhabditis elegans">Caenorhabditis elegans</a></i>.<sup id="cite_ref-modencode_NHGRI_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-modencode_NHGRI-31"><span>[</span>31<span>]</span></a></sup> A ampliación a organismos modelo permite a validación biolóxica de descubrimentos computacionais e experimentais do proxecto ENCODE, algo que é difícil ou imposible facer en humanos.<sup id="cite_ref-modencode_NHGRI_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-modencode_NHGRI-31"><span>[</span>31<span>]</span></a></sup> O financiamento do proxecto modENCODE anunciárona os <a href="/wiki/National_Institutes_of_Health" title="National Institutes of Health">National Institutes of Health</a> (NIH) dos Estados Unidos en 2007 e incluía varias institucións de investigación nos Estados Unidos.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span>[</span>32<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span>[</span>33<span>]</span></a></sup> O proxecto completou o seu traballo en 2012. </p><p>A finais da décda de 2010 o consorcio modENCODE presentou o seu primeiro conxunto de resultados con publicacións sobre anotación e análise integrativa dos xenomas da mosca e do verme en <i><a href="/wiki/Science" title="Science">Science</a></i>.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span>[</span>34<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Os datos destas publicacións están dispoñibles no sitio web de modENCODE.<sup id="cite_ref-urlmodENCODE_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlmodENCODE-36"><span>[</span>36<span>]</span></a></sup> </p><p>modENCODE púxose en marcha como unha Rede de Investigación e o consorcio estaba formado por 11 proxectos primarios, divididos entre o verme e a mosca. Os proxectos abranguían os seguintes aspectos: </p> <ul><li>Estrutura xénica.</li> <li>Perfil de expresión de <a href="/wiki/ARNm" class="mw-redirect" title="ARNm">ARNm</a> e <a href="/wiki/ARNnc" class="mw-redirect" title="ARNnc">ARNnc</a> .</li> <li>Sitios de unión de factores de transcrición.</li> <li>Modificacións e substitucións de histonas.</li> <li>Estrutura da cromatina.</li> <li>Iniciación e temporización da iniciación da <a href="/wiki/Replicaci%C3%B3n_do_ADN" title="Replicación do ADN">replicación do ADN</a>.</li> <li>Variación no número de copias.<sup id="cite_ref-urlUnlocking_the_secrets_of_the_genome_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlUnlocking_the_secrets_of_the_genome-37"><span>[</span>37<span>]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="modERN">modERN</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Editar a sección: «modERN»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=13" title="Editar o código fonte da sección: modERN"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>modERN, abreviación de enciclopedia de redes regulatorias de organismos modelo, é unha ramificación do proxecto modENCODE. O proxecto fusionou os grupos de <i>C. elegans</i> e <i>Drosophila</i> e céntrase na identificación de sitios de unión adicionais de factores de transcrición dos respectivos organismos. O proxecto empezou ao mesmo tempo que a fase III de ENCODE e tiña previsto rematar en 2017.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span>[</span>38<span>]</span></a></sup> O proxecto tiña previsto realizar centos de experimentos, algúns dos cales xa estaban rematados<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span>[</span>39<span>]</span></a></sup> e outros foran entregados pero aínda estaban sendo procesados polo DCC. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Xenómica_da_Regulación_Xénica"><span id="Xen.C3.B3mica_da_Regulaci.C3.B3n_X.C3.A9nica"></span>Xenómica da Regulación Xénica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Editar a sección: «Xenómica da Regulación Xénica»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=14" title="Editar o código fonte da sección: Xenómica da Regulación Xénica"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A inicios de 2015, os <a href="/wiki/NIH" class="mw-redirect" title="NIH">NIH</a> lanzaron o programa Xenómica da Regulación Xénica (GGR, <i>Genomics of Gene Regulation</i>).<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span>[</span>40<span>]</span></a></sup> O obxectivo do programa, que duraría tres anos, é estudar redes xénicas e vías en diferentes sistemas do corpo, coa esperanza de comprender mellor nos mecanismos controlando as expresións xénicas. Aínda que o proxecto ENCODE está separado do GGR, o DCC de ENCODE estivo albergando datos de GGR no portal de ENCODE.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span>[</span>41<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Roadmap">Roadmap</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Editar a sección: «Roadmap»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=15" title="Editar o código fonte da sección: Roadmap"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 2008 os NIH empezaron o <i>Roadmap Epigenomics Mapping Consortium</i>, cuxo propósito era producir "unha fonte pública de datos epixenómicos para catalizar a investigación en bioloxía básica e orientada a enfermidades".<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span>[</span>42<span>]</span></a></sup> En febreiro de 2015 o consorcio publicou un artigo titulado "Análise integrativa de 111 epixenomas humanos de referencia" que cumpría cos obxectivos do consorcio. O consorcio integrou información e anotou elementos regulatorios de 127 epixenomas de referencia, 16 dos cales formaban parte do proxecto ENCODE.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span>[</span>43<span>]</span></a></sup> Os datos do proxecto <i>Roadmap</i> poden encontrarse no portal de <i>Roadmap</i> ou no de ENCODE. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp/316px-Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp.png" decoding="async" width="316" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp/474px-Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp/632px-Timeline_of_ENCODE-related_projects.webp.png 2x" data-file-width="1768" data-file-height="949" /></a><figcaption>Liña de tempo que salienta o inicio do <i>Roadmap Epigenome</i> e o <i>International Human Encode Consortium</i> (IHEC).<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span>[</span>44<span>]</span></a></sup></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Proxecto_fruitENCODE">Proxecto fruitENCODE</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Editar a sección: «Proxecto fruitENCODE»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=16" title="Editar o código fonte da sección: Proxecto fruitENCODE"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O fruitENCODE: unha enciclopedia de elementos de ADN para a maduración de <a href="/wiki/Froito" title="Froito">froitos</a> é un proxecto ENCODE para plantas que trata de xerar bases de datos de <a href="/wiki/Metilaci%C3%B3n_do_ADN" title="Metilación do ADN">metilación do ADN</a>, <a href="/wiki/Modificaci%C3%B3n_de_histonas" class="mw-redirect" title="Modificación de histonas">modificación de histonas</a>, <a href="/w/index.php?title=Sitios_hipersensibles_%C3%A1_DNAseI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sitios hipersensibles á DNAseI (a páxina aínda non existe)">DHS</a>, <a href="/wiki/Expresi%C3%B3n_x%C3%A9nica" title="Expresión xénica">expresión xénica</a> e unión de <a href="/wiki/Factor_de_transcrici%C3%B3n" title="Factor de transcrición">factores de trranscricióin</a> para todas as especies de froitos carnosos en diferentes estadios de maduración. Os datos prepublicados poden encontrarse no portal de fruitENCODE. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Críticas_ao_proxecto"><span id="Cr.C3.ADticas_ao_proxecto"></span>Críticas ao proxecto</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Editar a sección: «Críticas ao proxecto»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=17" title="Editar o código fonte da sección: Críticas ao proxecto"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aínda que o consorcio afirma que o proxecto ENCODE está lonxe de finalizar, moitas das reaccións aos papeis publicados e as novas cobertutas que acompañaban a publicación foron favorables. Os editores de <i>Nature</i> e os autores de ENCODE "... colaboraron durante moitos meses para causar a maior expectación posible e captar a atención non só da comunidade de investigadores senón tamén do público en xeral".<sup id="cite_ref-urlFighting_about_ENCODE_and_junk_:_Nature_News_Blog_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlFighting_about_ENCODE_and_junk_:_Nature_News_Blog-45"><span>[</span>45<span>]</span></a></sup> As afirmacións do proxecto ENCODE de que o 80% do xenoma humano tiña unha función bioquímica<sup id="cite_ref-pmid22955616_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-pmid22955616-24"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup> foron rapidamente recollidas pola prensa popular que dicía que os resultados do proxecto levarían á morte da idea do <a href="/wiki/ADN_lixo" class="mw-redirect" title="ADN lixo">ADN lixo</a>.<sup id="cite_ref-urlFar_From_&#39;Junk,&#39;_DNA_Dark_Matter_Proves_Crucial_to_Health_-_NYTimes.com_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlFar_From_&#39;Junk,&#39;_DNA_Dark_Matter_Proves_Crucial_to_Health_-_NYTimes.com-46"><span>[</span>46<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-urlThe_ENCODE_media_hype_machine._«_Genomicron_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlThe_ENCODE_media_hype_machine._«_Genomicron-47"><span>[</span>47<span>]</span></a></sup> </p><p>Porén, a conclusión de que a maior parte do xenoma é "funcional" foi criticada baseándose en que o proxecto ENCODE utilizou unha definición moi ampla de "funcional", concretamente que algo que é transcrito debe ser funcional. A esta conclusión chegouse a pesar da idea amplamente aceptada, baseada en estimacións de conservación xenómica da <a href="/wiki/Xen%C3%B3mica_comparada" title="Xenómica comparada">xenómica comparada</a>, de que moitos elementos do ADN como os <a href="/wiki/Pseudoxene" title="Pseudoxene">pseudoxenes</a> que son transcritos son, non obstante, non funcionais. Ademais, o proxectro ENCODE salientou a <a href="/w/index.php?title=Sensibilidade_e_especificidade&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sensibilidade e especificidade (a páxina aínda non existe)">sensibilidade</a> fronte á <a href="/w/index.php?title=Sensibilidade_e_especificidade&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sensibilidade e especificidade (a páxina aínda non existe)">especificidade</a>, o que posiblemente levou á detección de moitos <a href="/wiki/Falso_positivo" class="mw-disambig" title="Falso positivo">falsos positivos</a>.<sup id="cite_ref-pmid23431001_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid23431001-48"><span>[</span>48<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-urlSandwalk:_On_the_Meaning_of_the_Word_Function_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlSandwalk:_On_the_Meaning_of_the_Word_Function-49"><span>[</span>49<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-urlCritiques_of_ENCODE_in_peer-reviewed_journals_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlCritiques_of_ENCODE_in_peer-reviewed_journals-50"><span>[</span>50<span>]</span></a></sup> Outras críticas a ENCORE foron a elección un tanto arbitraria de <a href="/wiki/Li%C3%B1a_celular" class="mw-redirect" title="Liña celular">liñas celulares</a> e factores de transcrición así como a falta dun control apropiado dos experimentos, xa que o ADN aleatorio imita o comportamento 'funcional' de ENCODE.<sup id="cite_ref-pmid23818646_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid23818646-51"><span>[</span>51<span>]</span></a></sup> </p><p>En resposta a algunhas das críticas outros científicos argumentaron que a ampla extensión da transcrición e <a href="/wiki/Splicing" title="Splicing">empalme</a> que se observa no xenoma humano directamente por tests bioquímicos é un indicador máis preciso da función xenética que as estimacións da conservación xenómica, porque as estimacións da conservación son todas relativas e difíciles de aliñar debido ás incribles variacións nos tamaños do xenoma incluso de especies relacionadas; ademais é parcialmente tautolóxica, e estas estimacións non están baseadas en tests directos da funcionalidade do xenoma.<sup id="cite_ref-extent_functionality_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-extent_functionality-52"><span>[</span>52<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-kellis_et_al_ENCODE_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-kellis_et_al_ENCODE-53"><span>[</span>53<span>]</span></a></sup> As estimación da conservación poden usarse para proporcionar pistas para identificar posibles elementos funcionais no xenoma, pero non limitan ou poñen tope á contidade total de elementos funcionais que posiblemente poderían existir no xenoma.<sup id="cite_ref-kellis_et_al_ENCODE_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-kellis_et_al_ENCODE-53"><span>[</span>53<span>]</span></a></sup> Ademais, gran parte do xenoma que está sendo discutido polos críticos parece estar implicado na regulación <a href="/wiki/Epixen%C3%A9tica" title="Epixenética">epixenética</a>, como a expresión xénica e parece ser necesario para o desenvolvemento de organismos complexos.<sup id="cite_ref-extent_functionality_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-extent_functionality-52"><span>[</span>52<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Nessa_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nessa-54"><span>[</span>54<span>]</span></a></sup> Os resultados de ENCODE non eran necesariamente inesperados, xa que varias décadas de investigacións previas prexariaban un incremento na atribución de funcionalidades.<sup id="cite_ref-extent_functionality_52-2" class="reference"><a href="#cite_note-extent_functionality-52"><span>[</span>52<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Nessa_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-Nessa-54"><span>[</span>54<span>]</span></a></sup> Adicionalmente, outros sinalaron que o proxecto ENCODE desde o principio tiña un obxectivo baseado en buscar elementos funcionais relevantes biomedicamente no xenoma e non elementos funcionais evolutivos, que non son necesariamente a mesma cousa, xa que a selección evolutiva nin é suficiente nin necesaria para establecer unha función. É un <i>proxy</i> moi útil para funcións relevantes, pero imperfecta e non a única.<sup id="cite_ref-Germain_Function_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-Germain_Function-55"><span>[</span>55<span>]</span></a></sup> </p><p>En resposta ás queixas sobre a definición da palabra "función" algúns indicaron que ENCODE definía o que significaba e dado que o obxectivo de ENCODE era buscar elementos funcionais relevantes medicamente no xenoma, entón a conclusión do proxecto debería ser interpretada <i>"como dicir que o 80&#160;% do xenoma está implicado en actividades bioquimicas relevantes que é moi probable que teñan papeis causais en fenomenos xulgados relevantes para a investigación biomédica."</i> <sup id="cite_ref-Germain_Function_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-Germain_Function-55"><span>[</span>55<span>]</span></a></sup> Ewan Birney, un dos investigadores de ENCODE, comentou que "función" utilizouse pragmaticamente para significar "actividade bioquímica específica" que incluía diferentes clases de ensaios: ARN, modificacións de histonas "amplas", modificacións de histonas "estreitas", sitios hipersensibles á DNaseI, picos de ChIP-seq de factores de transcrición, pegadas de DNaseI, motivos unidos a factores de transcrición e <a href="/wiki/Ex%C3%B3n" title="Exón">exóns</a>.<sup id="cite_ref-Ewan_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ewan-56"><span>[</span>56<span>]</span></a></sup> </p><p>En 2014 os investigadores de ENCODE salientaron que na literatura, as partes funcionais do xenoma foron identificadas diferencialmente en estudos previos dependendo da estratexia utilizada. Houbo tres estratexias xerais que se usaron para identificar as partes funcionais do xenoma humano: as estratexias xenéticas (que se basean en cambios no <a href="/wiki/Fenotipo" title="Fenotipo">fenotipo</a>), as estratexias evolutivas (que se basean na conservación) e as estratexias bioquimicas (que se basean en tests bioquímicos e eran usadas por ENCODE). As tres teñen limitacións: as estratexias xenéticas poden non detectar elementos funcionais que non se manifestan fisicamente no organismo, as estratexias evolutivas teñen dificultades usando <a href="/wiki/Ali%C3%B1amento_de_secuencias" title="Aliñamento de secuencias">aliñamentos de secuencias</a> multiespecies precisos, xa que incluso os xenomas de especies relacionadas varían considerablemente, e as estratexias bioquímicas, aínda que teñen unha alta reproducibilidade, nelas as sinaturas bioquimicas non sempre significan automaticamente que hai unha función. Concluíron que, en contraste coas evidencias evolutivas e xenéticas, os datos bioquimicos ofrecen pistas sobre a función molecular realizada por elementos do ADN subxacentes e os tipos celulares no cal actúan e finalmente as tres estratexias poden utilizarse de maneira complementaria para identificar rexións que poden ser funcionais na bioloxía humana e enfermidades. Ademais, indicaron que os mapas bioquímicos proporcionados por ENCODE eran as cousas mais valiosas do proxecto porque proporcionaban un punto de comezo para testar como estas sinaturas se relacionaban coa función molecular, celular e do organismo.<sup id="cite_ref-kellis_et_al_ENCODE_53-2" class="reference"><a href="#cite_note-kellis_et_al_ENCODE-53"><span>[</span>53<span>]</span></a></sup> </p><p>O proxecto tamén foi criticado polo seu alto custo (uns 400 millóns de dólares en total) e favorecer a gran ciencia que quita diñeiro ás investigacións iniciadas por investigadores altamente produtivas.<sup id="cite_ref-urlDebating_ENCODE:_Dan_Graur,_Michael_Eisen_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlDebating_ENCODE:_Dan_Graur,_Michael_Eisen-57"><span>[</span>57<span>]</span></a></sup> O proxecto piloto de ENCODE estímase que costou 55 millóns de dólares; a ampliación costou 130 millóns e o Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano <a href="/w/index.php?title=NHGRI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NHGRI (a páxina aínda non existe)">NHGRI</a> dos Estados Unidos podería asignar ata 123 millóns para a seguinte fase. Algúns investigadores argumentan que xa se empeza a ver un retorno sólido dese investimento. Houbo intentos de explorar a literatura para ver a cantidade de artigos nos cales ENCODE xoga un papel significativo e desde 2012 producíronse 300 artigos, 110 dos cales proceden de laboratorios sen financiamento de ENCODE. Un problema adicional é que ENCODE non é un nome único dedicado ao proxecto ENCODE exclusivamente, así que a palabra 'encode' aparece en moita literatura xenética e xenómica.<sup id="cite_ref-Maher_2012_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-Maher_2012-58"><span>[</span>58<span>]</span></a></sup> </p><p>Outra crítica importante é que os resultados non xustifican a cantidade de tempo empregada no proxecto e que o propio proxecto é esencialmente inacabable. Aínda que a miúdo é comparado ao <a href="/w/index.php?title=Proxeco_Xenoma_Humano&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Proxeco Xenoma Humano (a páxina aínda non existe)">Proxeco Xenoma Humano</a> e incluso denominado como o seguinte paso do Proxecto Xenoma Humano, o Proxecto Xenoma Humano tiña un claro punto final do que ENCODE carece. </p><p>Os autores parecen simpatizar coas preocupacións científicas e ao mesmo tempo tratan de xustificar os seus esforzos dando entrevistas e explicando detalles de ENCODE non só ao público científico, mais tamén aos medios de comunicación. Tamén afirman que foi preciso máis de medio século desde que se demostrou que o <a href="/wiki/ADN" class="mw-redirect" title="ADN">ADN</a> era o material hereditario da vida ata conseguir secuenciar o xenoma humano, así que o seu plan para o seguinte século sería comprender realmente a propia secuencia.<sup id="cite_ref-Maher_2012_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-Maher_2012-58"><span>[</span>58<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="FactorBook">FactorBook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Editar a sección: «FactorBook»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=18" title="Editar o código fonte da sección: FactorBook"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A análise de datos de unión de <a href="/wiki/Factor_de_transcrici%C3%B3n" title="Factor de transcrición">factores de transcrición</a> xerados polo proxecto ENCODE está dispoñible actualmente no repositorio accesible por web FactorBook.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span>[</span>59<span>]</span></a></sup> Esencialmente, Factorbook.org é unha base de datos baseada en Wiki para datos de unión de factores de transcrición xerados polo consorcio ENCODE. Na súa primeira publicación Factorbook contiña: </p> <ul><li>457 conxuntos de datos ChIP-seq sobre 119 factores de transcrición de varias liñas celulares humanas.</li> <li>Os perfís medios de modificacións de histonas e posición de <a href="/wiki/Nucleosoma" title="Nucleosoma">nucleosomas</a> arredor de rexións ás que se unen os factores de transcrición.</li> <li>Motivos de secuencia enriquecidos nas rexións e a distancia e preferencias de orientación entre os sitios dos motivos.<sup id="cite_ref-urlFactorbook.org:_a_Wiki-based_database_for_transcription_factor-binding_data_generated_by_the_ENCODE_consortium_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-urlFactorbook.org:_a_Wiki-based_database_for_transcription_factor-binding_data_generated_by_the_ENCODE_consortium-60"><span>[</span>60<span>]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=19" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Sloan2016-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sloan2016_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Hong EL, Sloan CA, Chan ET, Davidson JM, Malladi VS, Strattan JS, Hitz BC, Gabdank I, Narayanan AK, Ho M, Lee BT, Rowe LD, Dreszer TR, Roe GR, Podduturi NR, Tanaka F, Hilton JA, Cherry JM (xaneiro de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4792520">"Principles of metadata organization at the ENCODE data coordination center. (2016 update)"</a>. <i>Database</i> <b>2016</b>: baw001. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4792520">4792520</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26980513">26980513</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fdatabase%2Fbaw001">10.1093/database/baw001</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Principles+of+metadata+organization+at+the+ENCODE+data+coordination+center.+%282016+update%29&amp;rft.au=Chan%2C+ET&amp;rft.au=Cherry%2C+JM&amp;rft.au=Davidson%2C+JM&amp;rft.au=Dreszer%2C+TR&amp;rft.au=Gabdank%2C+I&amp;rft.au=Hilton%2C+JA&amp;rft.au=Hitz%2C+BC&amp;rft.au=Ho%2C+M&amp;rft.au=Lee%2C+BT&amp;rft.au=Malladi%2C+VS&amp;rft.au=Narayanan%2C+AK&amp;rft.au=Podduturi%2C+NR&amp;rft.au=Roe%2C+GR&amp;rft.au=Rowe%2C+LD&amp;rft.au=Sloan%2C+CA&amp;rft.au=Strattan%2C+JS&amp;rft.au=Tanaka%2C+F&amp;rft.aufirst=EL&amp;rft.aulast=Hong&amp;rft.chron=xaneiro+de+2016&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Database&amp;rft.pages=baw001&amp;rft.volume=2016&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4792520&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4792520&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fdatabase%2Fbaw001&amp;rft_id=info%3Apmid%2F26980513&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/help/project-overview/">"The ENCODE Project: Project Overview"</a>. <i>www.endodeproject.org</i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2023-02-23</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+ENCODE+Project%3A+Project+Overview&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.endodeproject.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encodeproject.org%2Fhelp%2Fproject-overview%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-encodeproject.org-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-encodeproject.org_3-0">3,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encodeproject.org_3-1">3,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-encodeproject.org_3-2">3,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/about/data-use-policy/">"Data Use, Software, and Analysis Release Policies – ENCODE"</a>. <i>www.encodeproject.org</i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2021-12-18</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Data+Use%2C+Software%2C+and+Analysis+Release+Policies+%93+ENCODE&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.encodeproject.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encodeproject.org%2Fabout%2Fdata-use-policy%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/help/project-overview/">"The ENCODE Project: Project Overview"</a>. <i>www.endodeproject.org</i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2023-02-23</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+ENCODE+Project%3A+Project+Overview&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.endodeproject.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encodeproject.org%2Fhelp%2Fproject-overview%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Raney2011-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Raney2011_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Raney BJ, Cline MS, Rosenbloom KR, Dreszer TR, Learned K, Barber GP, Meyer LR, Sloan CA, Malladi VS, Roskin KM, Suh BB, Hinrichs AS, Clawson H, Zweig AS, Kirkup V, Fujita PA, Rhead B, Smith KE, Pohl A, Kuhn RM, Karolchik D, Haussler D, Kent WJ (xaneiro de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3013645">"ENCODE whole-genome data in the UCSC genome browser (2011 update)"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Nucleic_Acids_Research&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nucleic Acids Research (a páxina aínda non existe)">Nucleic Acids Res.</a></i> <b>39</b> (Database issue): D871–5. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3013645">3013645</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21037257">21037257</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fnar%2Fgkq1017">10.1093/nar/gkq1017</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=ENCODE+whole-genome+data+in+the+UCSC+genome+browser+%282011+update%29&amp;rft.au=Barber%2C+GP&amp;rft.au=Clawson%2C+H&amp;rft.au=Cline%2C+MS&amp;rft.au=Dreszer%2C+TR&amp;rft.au=Fujita%2C+PA&amp;rft.au=Haussler%2C+D&amp;rft.au=Hinrichs%2C+AS&amp;rft.au=Karolchik%2C+D&amp;rft.au=Kent%2C+WJ&amp;rft.au=Kirkup%2C+V&amp;rft.au=Kuhn%2C+RM&amp;rft.au=Learned%2C+K&amp;rft.au=Malladi%2C+VS&amp;rft.au=Meyer%2C+LR&amp;rft.au=Pohl%2C+A&amp;rft.au=Rhead%2C+B&amp;rft.au=Rosenbloom%2C+KR&amp;rft.au=Roskin%2C+KM&amp;rft.au=Sloan%2C+CA&amp;rft.au=Smith%2C+KE&amp;rft.au=Suh%2C+BB&amp;rft.au=Zweig%2C+AS&amp;rft.aufirst=BJ&amp;rft.aulast=Raney&amp;rft.chron=xaneiro+de+2011&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=Database+issue&amp;rft.jtitle=Nucleic+Acids+Res.&amp;rft.pages=D871-5&amp;rft.volume=39&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3013645&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3013645&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fnar%2Fgkq1017&amp;rft_id=info%3Apmid%2F21037257&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project_6-0">6,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project_6-1">6,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-urlThe_ENCODE_(ENCyclopedia_Of_DNA_Elements)_Project_6-2">6,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">The ENCODE Project Consortium (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.science.org/doi/full/10.1126/science.1105136?siteid=sci&amp;keytype=ref&amp;ijkey=B97GTMHPpxEc2">"The ENCODE (ENCyclopedia Of DNA Elements) Project"</a>. <i>Science</i> <b>306</b> (5696): 636–640. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2004Sci...306..636E">2004Sci...306..636E</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15499007">15499007</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1105136">10.1126/science.1105136</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+ENCODE+%28ENCyclopedia+Of+DNA+Elements%29+Project&amp;rft.au=The+ENCODE+Project+Consortium&amp;rft.date=2004&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=5696&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=636-640&amp;rft.volume=306&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.science.org%2Fdoi%2Ffull%2F10.1126%2Fscience.1105136%3Fsiteid%3Dsci%26keytype%3Dref%26ijkey%3DB97GTMHPpxEc2&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2004Sci...306..636E&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1105136&amp;rft_id=info%3Apmid%2F15499007&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">ENCODE Project Consortium (2011). <a href="/w/index.php?title=Peter_Becker_(biologist)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Peter Becker (biologist) (a páxina aínda non existe)">Becker PB</a>, ed. <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3079585">"A User's Guide to the Encyclopedia of DNA Elements (ENCODE)"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=PLOS_Biology&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="PLOS Biology (a páxina aínda non existe)">PLOS Biology</a></i> <b>9</b> (4): e1001046. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3079585">3079585</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21526222">21526222</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1371%2Fjournal.pbio.1001046">10.1371/journal.pbio.1001046</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=A+User%27s+Guide+to+the+Encyclopedia+of+DNA+Elements+%28ENCODE%29&amp;rft.au=ENCODE+Project+Consortium&amp;rft.date=2011&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=4&amp;rft.jtitle=PLOS+Biology&amp;rft.pages=e1001046&amp;rft.volume=9&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3079585&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3079585&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pbio.1001046&amp;rft_id=info%3Apmid%2F21526222&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-birney-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-birney_8-0">8,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-birney_8-1">8,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-birney_8-2">8,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-birney_8-3">8,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">ENCODE Project Consortium, <a href="/w/index.php?title=Ewan_Birney&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ewan Birney (a páxina aínda non existe)">Birney E</a>, <a href="/w/index.php?title=John_Stamatoyannopoulos&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="John Stamatoyannopoulos (a páxina aínda non existe)">Stamatoyannopoulos JA</a>, <a href="/w/index.php?title=Anindya_Dutta&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Anindya Dutta (a páxina aínda non existe)">Dutta A</a>, Guigó R, Gingeras TR, Margulies EH, Weng Z, Snyder M, Dermitzakis ET, et al. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2212820">"Identification and analysis of functional elements in 1% of the human genome by the ENCODE pilot project"</a>. <i>Nature</i> <b>447</b> (7146): 799–816. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2007Natur.447..799B">2007Natur.447..799B</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2212820">2212820</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17571346">17571346</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature05874">10.1038/nature05874</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Identification+and+analysis+of+functional+elements+in+1%25+of+the+human+genome+by+the+ENCODE+pilot+project&amp;rft.au=Birney%2C+E&amp;rft.au=Dermitzakis%2C+ET&amp;rft.au=Dutta%2C+A&amp;rft.au=ENCODE+Project+Consortium&amp;rft.au=Gingeras%2C+TR&amp;rft.au=Guig%C3%B3%2C+R&amp;rft.au=Margulies%2C+EH&amp;rft.au=Snyder%2C+M&amp;rft.au=Stamatoyannopoulos%2C+JA&amp;rft.au=Weng%2C+Z&amp;rft.date=2007&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7146&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=799-816&amp;rft.volume=447&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2212820&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2212820&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2007Natur.447..799B&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature05874&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17571346&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Guigó R, Flicek P, Abril JF, Reymond A, Lagarde J, Denoeud F, Antonarakis S, Ashburner M, Bajic VB, Birney E, Castelo R, Eyras E, Ucla C, Gingeras TR, Harrow J, Hubbard T, Lewis SE, Reese MG (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1810551">"EGASP: The human ENCODE Genome Annotation Assessment Project"</a>. <i>Genome Biology</i> <b>7</b> (Suppl 1): S2.1–31. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1810551">1810551</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16925836">16925836</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1186%2Fgb-2006-7-s1-s2">10.1186/gb-2006-7-s1-s2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=EGASP%3A+The+human+ENCODE+Genome+Annotation+Assessment+Project&amp;rft.au=Abril%2C+JF&amp;rft.au=Antonarakis%2C+S&amp;rft.au=Ashburner%2C+M&amp;rft.au=Bajic%2C+VB&amp;rft.au=Birney%2C+E&amp;rft.au=Castelo%2C+R&amp;rft.au=Denoeud%2C+F&amp;rft.au=Eyras%2C+E&amp;rft.au=Flicek%2C+P&amp;rft.au=Gingeras%2C+TR&amp;rft.au=Harrow%2C+J&amp;rft.au=Hubbard%2C+T&amp;rft.au=Lagarde%2C+J&amp;rft.au=Lewis%2C+SE&amp;rft.au=Reese%2C+MG&amp;rft.au=Reymond%2C+A&amp;rft.au=Ucla%2C+C&amp;rft.aufirst=R&amp;rft.aulast=Guig%C3%B3&amp;rft.date=2006&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=Suppl+1&amp;rft.jtitle=Genome+Biology&amp;rft.pages=S2.1-31&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1810551&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1810551&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2Fgb-2006-7-s1-s2&amp;rft_id=info%3Apmid%2F16925836&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/help/project-overview/">"The ENCODE Project: Project Overview"</a>. <i>www.endodeproject.org</i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2023-02-23</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+ENCODE+Project%3A+Project+Overview&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.endodeproject.org&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encodeproject.org%2Fhelp%2Fproject-overview%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Davis, Carrie A.; Hitz, Benjamin C.; Sloan, Cricket A.; Chan, Esther T.; Davidson, Jean M.; Gabdank, Idan; Hilton, Jason A.; Jain, Kriti; Baymuradov, Ulugbek K.; Narayanan, Aditi K.; Onate, Kathrina C. (2018-01-04). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5753278">"The Encyclopedia of DNA elements (ENCODE): data portal update"</a>. <i>Nucleic Acids Research</i> <b>46</b> (D1): D794–D801. <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1362-4962">1362-4962</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5753278">5753278</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29126249">29126249</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fnar%2Fgkx1081">10.1093/nar/gkx1081</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+Encyclopedia+of+DNA+elements+%28ENCODE%29%3A+data+portal+update&amp;rft.au=Baymuradov%2C+Ulugbek+K.&amp;rft.au=Chan%2C+Esther+T.&amp;rft.au=Davidson%2C+Jean+M.&amp;rft.au=Gabdank%2C+Idan&amp;rft.au=Hilton%2C+Jason+A.&amp;rft.au=Hitz%2C+Benjamin+C.&amp;rft.au=Jain%2C+Kriti&amp;rft.au=Narayanan%2C+Aditi+K.&amp;rft.au=Onate%2C+Kathrina+C.&amp;rft.au=Sloan%2C+Cricket+A.&amp;rft.aufirst=Carrie+A.&amp;rft.aulast=Davis&amp;rft.date=2018-01-04&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1362-4962&amp;rft.issue=D1&amp;rft.jtitle=Nucleic+Acids+Research&amp;rft.pages=D794-D801&amp;rft.volume=46&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5753278&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5753278&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fnar%2Fgkx1081&amp;rft_id=info%3Apmid%2F29126249&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.genome.gov/10005107/the-encode-project-encyclopedia-of-dna-elements/">"The ENCODE Project: ENCyclopedia Of DNA Elements"</a>. <i>www.genome.gov</i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2016-05-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+ENCODE+Project%3A+ENCyclopedia+Of+DNA+Elements&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.genome.gov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F10005107%2Fthe-encode-project-encyclopedia-of-dna-elements%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-SN182#7-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SN182#7_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Saey, Tina Hesman (6 de outubro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121023180523/http://www.sciencenews.org/view/generic/id/343850/title/Team_releases_sequel_to_the_human_genome">"Team releases sequel to the human genome"</a>. Society for Science &amp; the Public. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencenews.org/view/generic/id/343850/title/Team_releases_sequel_to_the_human_genome">o orixinal</a> o 23 de outubro de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado o 18 de outubro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.aufirst=Tina+Hesman&amp;rft.aulast=Saey&amp;rft.btitle=Team+releases+sequel+to+the+human+genome&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Society+for+Science+%26+the+Public&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sciencenews.org%2Fview%2Fgeneric%2Fid%2F343850%2Ftitle%2FTeam_releases_sequel_to_the_human_genome&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/s41586-020-2449-8/figures/3">"Fig. 3: Publications using ENCODE data. | Nature"</a>. <i>Natureevents Directory</i> <span style="font-style: italic;">(en <a href="/wiki/Lingua_inglesa" title="Lingua inglesa">inglés</a>)</span>. <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1476-4687">1476-4687</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Fig.+3%3A+Publications+using+ENCODE+data.+%7C+Nature&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1476-4687&amp;rft.jtitle=Natureevents+Directory&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2Fs41586-020-2449-8%2Ffigures%2F3&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">GmbH, Eurice. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ihec-epigenomes.org/about/ihec-countries/us/">"United States of America · IHEC"</a>. <i>ihec-epigenomes.org</i> <span style="font-style: italic;">(en <a href="/wiki/Lingua_inglesa" title="Lingua inglesa">inglés</a>)</span><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2017-07-18</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=United+States+of+America+%B7+IHEC&amp;rft.aufirst=Eurice&amp;rft.aulast=GmbH&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=ihec-epigenomes.org&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fihec-epigenomes.org%2Fabout%2Fihec-countries%2Fus%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160517000115/https://www.genome.gov/10005107/encode-project/#al-10">"ENCODE Project"</a>. <i>www.genome.gov</i>. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.genome.gov/10005107/encode-project/#al-10">o orixinal</a> o 2016-05-17<span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2016-05-16</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=ENCODE+Project&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.genome.gov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F10005107%2Fencode-project%2F%23al-10&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlENCODE:_Pilot_Project:_overview-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlENCODE:_Pilot_Project:_overview_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">ENCODE Program Staff (2012-10-18). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/26525202">"ENCODE: Pilot Project: overview"</a>. National Human Genome Research Institute.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.au=ENCODE+Program+Staff&amp;rft.btitle=ENCODE%3A+Pilot+Project%3A+overview&amp;rft.date=2012-10-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=National+Human+Genome+Research+Institute&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F26525202&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlENCODE:_Pilot_Project:_Target_Selection-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlENCODE:_Pilot_Project:_Target_Selection_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">ENCODE Program Staff (2012-02-19). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/10506161">"ENCODE: Pilot Project: Target Selection"</a>. National Human Genome Research Institute.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.au=ENCODE+Program+Staff&amp;rft.btitle=ENCODE%3A+Pilot+Project%3A+Target+Selection&amp;rft.date=2012-02-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=National+Human+Genome+Research+Institute&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F10506161&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Weinstock GM (2007). "ENCODE: More genomic empowerment". <i>Genome Research</i> <b>17</b> (6): 667–668. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17567987">17567987</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1101%2Fgr.6534207">10.1101/gr.6534207</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=ENCODE%3A+More+genomic+empowerment&amp;rft.au=Weinstock+GM&amp;rft.date=2007&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6&amp;rft.jtitle=Genome+Research&amp;rft.pages=667-668&amp;rft.volume=17&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1101%2Fgr.6534207&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17567987&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlGenome.gov_&#124;_ENCODE_and_modENCODE_Projects-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlGenome.gov_|_ENCODE_and_modENCODE_Projects_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation encyclopaedia"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/10005107">"Genome.gov &#124; ENCODE and modENCODE Projects"</a>. <i>The ENCODE Project: ENCyclopedia Of DNA Elements</i>. United States National Human Genome Research Institute. 2011-08-01<span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2011-08-05</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Genome.gov+%26%23124%3B+ENCODE+and+modENCODE+Projects&amp;rft.btitle=The+ENCODE+Project%3A+ENCyclopedia+Of+DNA+Elements&amp;rft.date=2011-08-01&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.pub=United+States+National+Human+Genome+Research+Institute&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F10005107&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-NIHalmanac-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NIHalmanac_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nih.gov/about/almanac/organization/NHGRI.htm">"National Human Genome Research Institute - Organization"</a>. <i>The NIH Almanac</i>. United States National Institutes of Health<span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2011-08-05</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=National+Human+Genome+Research+Institute+-+Organization&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=The+NIH+Almanac&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nih.gov%2Fabout%2Falmanac%2Forganization%2FNHGRI.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlGenome.gov_&#124;_ENCODE_Participants_and_Projects-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlGenome.gov_|_ENCODE_Participants_and_Projects_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation encyclopaedia"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/26525220">"Genome.gov &#124; ENCODE Participants and Projects"</a>. <i>The ENCODE Project: ENCyclopedia Of DNA Elements</i>. United States National Human Genome Research Institute. 2011-08-01<span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2011-08-05</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Genome.gov+%26%23124%3B+ENCODE+Participants+and+Projects&amp;rft.btitle=The+ENCODE+Project%3A+ENCyclopedia+Of+DNA+Elements&amp;rft.date=2011-08-01&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.pub=United+States+National+Human+Genome+Research+Institute&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F26525220&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-NatureGuide-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NatureGuide_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Ecker JR, Bickmore WA, Barroso I, Pritchard JK, Gilad Y, Segal E (setembro de 2012). "Genomics: ENCODE explained". <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 52–5. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.489...52E">2012Natur.489...52E</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22955614">22955614</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F489052a">10.1038/489052a</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Genomics%3A+ENCODE+explained&amp;rft.au=Barroso%2C+I&amp;rft.au=Bickmore%2C+WA&amp;rft.au=Gilad%2C+Y&amp;rft.au=Pritchard%2C+JK&amp;rft.au=Segal%2C+E&amp;rft.aufirst=JR&amp;rft.aulast=Ecker&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=52-5&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2012Natur.489...52E&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F489052a&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22955614&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid22955616-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-pmid22955616_24-0">24,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pmid22955616_24-1">24,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pmid22955616_24-2">24,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Bernstein BE, Birney E, Dunham I, Green ED, Gunter C, Snyder M (setembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3439153">"An integrated encyclopedia of DNA elements in the human genome"</a>. <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 57–74. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.489...57T">2012Natur.489...57T</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3439153">3439153</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22955616">22955616</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature11247">10.1038/nature11247</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=An+integrated+encyclopedia+of+DNA+elements+in+the+human+genome&amp;rft.au=Birney%2C+E&amp;rft.au=Dunham%2C+I&amp;rft.au=Green%2C+ED&amp;rft.au=Gunter%2C+C&amp;rft.au=Snyder%2C+M&amp;rft.aufirst=BE&amp;rft.aulast=Bernstein&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=57-74&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3439153&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3439153&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2012Natur.489...57T&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature11247&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22955616&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid22955617-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid22955617_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Thurman RE, Rynes E, Humbert R, Vierstra J, Maurano MT, Haugen E, Sheffield NC, Stergachis AB, Wang H, et al. (setembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3721348">"The accessible chromatin landscape of the human genome"</a>. <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 75–82. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.489...75T">2012Natur.489...75T</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3721348">3721348</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22955617">22955617</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature11232">10.1038/nature11232</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+accessible+chromatin+landscape+of+the+human+genome&amp;rft.au=Haugen%2C+E&amp;rft.au=Humbert%2C+R&amp;rft.au=Maurano%2C+MT&amp;rft.au=Rynes%2C+E&amp;rft.au=Sheffield%2C+NC&amp;rft.au=Stergachis%2C+AB&amp;rft.au=Vierstra%2C+J&amp;rft.au=Wang%2C+H&amp;rft.aufirst=RE&amp;rft.aulast=Thurman&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=75-82&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3721348&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3721348&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2012Natur.489...75T&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature11232&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22955617&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid22955618-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid22955618_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Neph S, Vierstra J, Stergachis AB, Reynolds AP, Haugen E, Vernot B, Thurman RE, John S, Sandstrom R, et al. (setembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3736582">"An expansive human regulatory lexicon encoded in transcription factor footprints"</a>. <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 83–90. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.489...83N">2012Natur.489...83N</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3736582">3736582</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22955618">22955618</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature11212">10.1038/nature11212</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=An+expansive+human+regulatory+lexicon+encoded+in+transcription+factor+footprints&amp;rft.au=Haugen%2C+E&amp;rft.au=John%2C+S&amp;rft.au=Reynolds%2C+AP&amp;rft.au=Sandstrom%2C+R&amp;rft.au=Stergachis%2C+AB&amp;rft.au=Thurman%2C+RE&amp;rft.au=Vernot%2C+B&amp;rft.au=Vierstra%2C+J&amp;rft.aufirst=S&amp;rft.aulast=Neph&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=83-90&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3736582&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3736582&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2012Natur.489...83N&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature11212&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22955618&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid22955619-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid22955619_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Gerstein MB, Kundaje A, Hariharan M, Landt SG, Yan KK, Cheng C, Mu XJ, Khurana E, Rozowsky J, et al. (setembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4154057">"Architecture of the human regulatory network derived from ENCODE data"</a>. <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 91–100. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.489...91G">2012Natur.489...91G</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4154057">4154057</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22955619">22955619</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature11245">10.1038/nature11245</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Architecture+of+the+human+regulatory+network+derived+from+ENCODE+data&amp;rft.au=Cheng%2C+C&amp;rft.au=Hariharan%2C+M&amp;rft.au=Khurana%2C+E&amp;rft.au=Kundaje%2C+A&amp;rft.au=Landt%2C+SG&amp;rft.au=Mu%2C+XJ&amp;rft.au=Rozowsky%2C+J&amp;rft.au=Yan%2C+KK&amp;rft.aufirst=MB&amp;rft.aulast=Gerstein&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=91-100&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4154057&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4154057&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2012Natur.489...91G&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature11245&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22955619&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid22955620-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid22955620_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Djebali S, Davis CA, Merkel A, Dobin A, Lassmann T, Mortazavi A, Tanzer A, Lagarde J, Lin W, et al. (setembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01216755/document">"Landscape of transcription in human cells"</a>. <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 101–8. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2012Natur.489..101D">2012Natur.489..101D</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3684276">3684276</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22955620">22955620</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature11233">10.1038/nature11233</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Landscape+of+transcription+in+human+cells&amp;rft.au=Davis%2C+CA&amp;rft.au=Dobin%2C+A&amp;rft.au=Lagarde%2C+J&amp;rft.au=Lassmann%2C+T&amp;rft.au=Lin%2C+W&amp;rft.au=Merkel%2C+A&amp;rft.au=Mortazavi%2C+A&amp;rft.au=Tanzer%2C+A&amp;rft.aufirst=S&amp;rft.aulast=Djebali&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=101-8&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3684276&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fhal.archives-ouvertes.fr%2Fhal-01216755%2Fdocument&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2012Natur.489..101D&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature11233&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22955620&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Malladi VS, Erickson DT, Podduturi NR, Rowe LD, Chan ET, Davidson JM, Hitz BC, Ho M, Lee BT, Miyasato S, Roe GR, Simison M, Sloan CA, Strattan JS, Tanaka F, Kent WJ, Cherry JM, Hong EL (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4360730">"Ontology application and use at the ENCODE DCC"</a>. <i>Database (Oxford)</i> <b>2015</b>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4360730">4360730</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25776021">25776021</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fdatabase%2Fbav010">10.1093/database/bav010</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Ontology+application+and+use+at+the+ENCODE+DCC&amp;rft.au=Chan%2C+ET&amp;rft.au=Cherry%2C+JM&amp;rft.au=Davidson%2C+JM&amp;rft.au=Erickson%2C+DT&amp;rft.au=Hitz%2C+BC&amp;rft.au=Ho%2C+M&amp;rft.au=Hong%2C+EL&amp;rft.au=Kent%2C+WJ&amp;rft.au=Lee%2C+BT&amp;rft.au=Miyasato%2C+S&amp;rft.au=Podduturi%2C+NR&amp;rft.au=Roe%2C+GR&amp;rft.au=Rowe%2C+LD&amp;rft.au=Simison%2C+M&amp;rft.au=Sloan%2C+CA&amp;rft.au=Strattan%2C+JS&amp;rft.au=Tanaka%2C+F&amp;rft.aufirst=VS&amp;rft.aulast=Malladi&amp;rft.date=2015&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Database+%28Oxford%29&amp;rft.volume=2015&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4360730&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4360730&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fdatabase%2Fbav010&amp;rft_id=info%3Apmid%2F25776021&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)-30"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)_30-0">30,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-urlENCODE_whole-genome_data_in_the_UCSC_genome_browser_(2011_update)_30-1">30,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Brian J. Raney; et al. (2010-10-30). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3013645">"ENCODE whole-genome data in the UCSC genome browser (2011 update)"</a>. <i>Nucleic Acids Res.</i> (Nucleic Acids Research) <b>39</b> (Database issue): D871–5. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3013645">3013645</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21037257">21037257</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fnar%2Fgkq1017">10.1093/nar/gkq1017</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=ENCODE+whole-genome+data+in+the+UCSC+genome+browser+%282011+update%29&amp;rft.au=Brian+J.+Raney&amp;rft.date=2010-10-30&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=Database+issue&amp;rft.jtitle=Nucleic+Acids+Res.&amp;rft.pages=D871-5&amp;rft.volume=39&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3013645&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3013645&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fnar%2Fgkq1017&amp;rft_id=info%3Apmid%2F21037257&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-modencode_NHGRI-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-modencode_NHGRI_31-0">31,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-modencode_NHGRI_31-1">31,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/26524507">"The modENCODE Project: Model Organism ENCyclopedia Of DNA Elements (modENCODE)"</a>. <i>sitio web do <a href="/w/index.php?title=NHGRI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NHGRI (a páxina aínda non existe)">NHGRI</a></i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2008-11-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+modENCODE+Project%3A+Model+Organism+ENCyclopedia+Of+DNA+Elements+%28modENCODE%29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=sitio+web+do+NHGRI&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F26524507&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/26524648">"modENCODE Participants and Projects"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=NHGRI&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NHGRI (a páxina aínda non existe)">NHGRI</a> website</i><span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2008-11-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=modENCODE+Participants+and+Projects&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=NHGRI+website&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F26524648&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080921153251/http://www.lbl.gov/Science-Articles/Archive/LSD-modENCODE.html">"Berkeley Lab Life Sciences Awarded NIH Grants for Fruit Fly, Nematode Studies"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Lawrence_Berkeley_National_Laboratory&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lawrence Berkeley National Laboratory (a páxina aínda non existe)">Lawrence Berkeley National Laboratory</a> website</i>. 2007-05-14. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lbl.gov/Science-Articles/Archive/LSD-modENCODE.html">o orixinal</a> o 21 de setembro de 2008<span class="reference-accessdate">. Consultado o <span class="nowrap">2008-11-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Berkeley+Lab+Life+Sciences+Awarded+NIH+Grants+for+Fruit+Fly%2C+Nematode+Studies&amp;rft.date=2007-05-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Lawrence+Berkeley+National+Laboratory+website&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lbl.gov%2FScience-Articles%2FArchive%2FLSD-modENCODE.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Gerstein MB, Lu ZJ, Van Nostrand EL, Cheng C, Arshinoff BI, Liu T, Yip KY, Robilotto R, Rechtsteiner A, et al. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3142569">"Integrative Analysis of the Caenorhabditis elegans Genome by the modENCODE Project"</a>. <i>Science</i> <b>330</b> (6012): 1775–1787. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2010Sci...330.1775G">2010Sci...330.1775G</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3142569">3142569</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21177976">21177976</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1196914">10.1126/science.1196914</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Integrative+Analysis+of+the+Caenorhabditis+elegans+Genome+by+the+modENCODE+Project&amp;rft.au=Arshinoff%2C+BI&amp;rft.au=Cheng%2C+C&amp;rft.au=Liu%2C+T&amp;rft.au=Lu%2C+ZJ&amp;rft.au=Rechtsteiner%2C+A&amp;rft.au=Robilotto%2C+R&amp;rft.au=Van+Nostrand%2C+EL&amp;rft.au=Yip%2C+KY&amp;rft.aufirst=MB&amp;rft.aulast=Gerstein&amp;rft.date=2010&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6012&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=1775-1787&amp;rft.volume=330&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3142569&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3142569&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2010Sci...330.1775G&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1196914&amp;rft_id=info%3Apmid%2F21177976&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">modENCODE Consortium, Roy S, Ernst J, Kharchenko PV, Kheradpour P, Negre N, Eaton ML, Landolin JM, Bristow CA, Ma L, et al. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3192495">"Identification of Functional Elements and Regulatory Circuits by Drosophila modENCODE"</a>. <i>Science</i> <b>330</b> (6012): 1787–1797. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2010Sci...330.1787R">2010Sci...330.1787R</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3192495">3192495</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21177974">21177974</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1198374">10.1126/science.1198374</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Identification+of+Functional+Elements+and+Regulatory+Circuits+by+Drosophila+modENCODE&amp;rft.au=Bristow%2C+CA&amp;rft.au=Eaton%2C+ML&amp;rft.au=Ernst%2C+J&amp;rft.au=Kharchenko%2C+PV&amp;rft.au=Kheradpour%2C+P&amp;rft.au=Landolin%2C+JM&amp;rft.au=Ma%2C+L&amp;rft.au=Negre%2C+N&amp;rft.au=Roy%2C+S&amp;rft.au=modENCODE+Consortium&amp;rft.date=2010&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6012&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=1787-1797&amp;rft.volume=330&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3192495&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3192495&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2010Sci...330.1787R&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1198374&amp;rft_id=info%3Apmid%2F21177974&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlmodENCODE-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlmodENCODE_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101227221402/http://www.modencode.org/">"modENCODE"</a>. The National Human Genome Research Institute. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.modencode.org/">o orixinal</a> o 27 de decembro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado o 26 de febreiro de 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.btitle=modENCODE&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=The+National+Human+Genome+Research+Institute&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.modencode.org%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlUnlocking_the_secrets_of_the_genome-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlUnlocking_the_secrets_of_the_genome_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Celniker S (2009-06-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2843545">"Unlocking the secrets of the genome"</a>. <i>Nature</i> <b>459</b> (7249): 927–930. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2009Natur.459..927C">2009Natur.459..927C</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2843545">2843545</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19536255">19536255</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F459927a">10.1038/459927a</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Unlocking+the+secrets+of+the+genome&amp;rft.au=Celniker+S&amp;rft.date=2009-06-11&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7249&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=927-930&amp;rft.volume=459&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2843545&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2843545&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2009Natur.459..927C&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F459927a&amp;rft_id=info%3Apmid%2F19536255&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://projectreporter.nih.gov/project_info_details.cfm?aid=8566279&amp;icde=19088980">"RePORT ⟩ RePORTER"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.btitle=RePORT+%9F%A9+RePORTER&amp;rft.genre=unknown&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fprojectreporter.nih.gov%2Fproject_info_details.cfm%3Faid%3D8566279%26icde%3D19088980&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/search/?type=Experiment&amp;award.project=modERN&amp;status=released">"Search – ENCODE"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.btitle=Search+%93+ENCODE&amp;rft.genre=unknown&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encodeproject.org%2Fsearch%2F%3Ftype%3DExperiment%26award.project%3DmodERN%26status%3Dreleased&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160406202215/https://www.genome.gov/27559930/2015-Release-NIH-grants-aim-to-decipher-the-language-of-gene-regulation">"2015 Release: NIH grants aim to decipher the language of gene regulation"</a>. <i>www.genome.gov</i>. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.genome.gov/27559930/2015-release-nih-grants-aim-to-decipher-the-language-of-gene-regulation/">o orixinal</a> o 2016-04-06.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=2015+Release%3A+NIH+grants+aim+to+decipher+the+language+of+gene+regulation&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.genome.gov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.genome.gov%2F27559930%2F2015-release-nih-grants-aim-to-decipher-the-language-of-gene-regulation%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> </span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/search/?type=Experiment&amp;award.project=GGR">"Search – ENCODE"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.btitle=Search+%93+ENCODE&amp;rft.genre=unknown&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encodeproject.org%2Fsearch%2F%3Ftype%3DExperiment%26award.project%3DGGR&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210408031928/http://www.roadmapepigenomics.org/">"Roadmap Epigenomics Project - Home"</a>. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.roadmapepigenomics.org/">o orixinal</a> o 08 de abril de 2021<span class="reference-accessdate">. Consultado o 26 de febreiro de 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.btitle=Roadmap+Epigenomics+Project+-+Home&amp;rft.genre=unknown&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.roadmapepigenomics.org%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Kundaje, Anshul; Meuleman, Wouter; Ernst, Jason; Bilenky, Misha; Yen, Angela; Heravi-Moussavi, Alireza; Kheradpour, Pouya; Zhang, Zhizhuo; Wang, Jianrong; Ziller, Michael J.; Amin, Viren; Whitaker, John W.; Schultz, Matthew D.; Ward, Lucas D.; Sarkar, Abhishek; Quon, Gerald; Sandstrom, Richard S.; Eaton, Matthew L.; Wu, Yi-Chieh; Pfenning, Andreas R.; Wang, Xinchen; Claussnitzer, Melina; Liu, Yaping; Coarfa, Cristian; Harris, R. Alan; Shoresh, Noam; Epstein, Charles B.; Gjoneska, Elizabeta; Leung, Danny; et al. (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4530010">"Integrative analysis of 111 reference human epigenomes"</a>. <i>Nature</i> <b>518</b> (7539): 317–330. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2015Natur.518..317.">2015Natur.518..317.</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4530010">4530010</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25693563">25693563</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature14248">10.1038/nature14248</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Integrative+analysis+of+111+reference+human+epigenomes&amp;rft.au=Amin%2C+Viren&amp;rft.au=Bilenky%2C+Misha&amp;rft.au=Claussnitzer%2C+Melina&amp;rft.au=Coarfa%2C+Cristian&amp;rft.au=Eaton%2C+Matthew+L.&amp;rft.au=Epstein%2C+Charles+B.&amp;rft.au=Ernst%2C+Jason&amp;rft.au=Gjoneska%2C+Elizabeta&amp;rft.au=Harris%2C+R.+Alan&amp;rft.au=Heravi-Moussavi%2C+Alireza&amp;rft.au=Kheradpour%2C+Pouya&amp;rft.au=Leung%2C+Danny&amp;rft.au=Liu%2C+Yaping&amp;rft.au=Meuleman%2C+Wouter&amp;rft.au=Pfenning%2C+Andreas+R.&amp;rft.au=Quon%2C+Gerald&amp;rft.au=Sandstrom%2C+Richard+S.&amp;rft.au=Sarkar%2C+Abhishek&amp;rft.au=Schultz%2C+Matthew+D.&amp;rft.au=Shoresh%2C+Noam&amp;rft.au=Wang%2C+Jianrong&amp;rft.au=Wang%2C+Xinchen&amp;rft.au=Ward%2C+Lucas+D.&amp;rft.au=Whitaker%2C+John+W.&amp;rft.au=Wu%2C+Yi-Chieh&amp;rft.au=Xie%2C+Wei&amp;rft.au=Yen%2C+Angela&amp;rft.au=Zhang%2C+Zhizhuo&amp;rft.au=Ziller%2C+Michael+J.&amp;rft.aufirst=Anshul&amp;rft.aulast=Kundaje&amp;rft.date=2015&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7539&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=317-330&amp;rft.volume=518&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4530010&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4530010&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2015Natur.518..317.&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature14248&amp;rft_id=info%3Apmid%2F25693563&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Cho, Young-Dan; Kim, Woo-Jin; Ryoo, Hyun-Mo; Kim, Hong-Gee; Kim, Kyoung-Hwa; Ku, Young; Seol, Yang-Jo (2021-04-26). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8077755">"Current advances of epigenetics in periodontology from ENCODE project: a review and future perspectives"</a>. <i>Clinical Epigenetics</i> <b>13</b> (1): 92. <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1868-7083">1868-7083</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8077755">8077755</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33902683">33902683</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1186%2Fs13148-021-01074-w">10.1186/s13148-021-01074-w</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Current+advances+of+epigenetics+in+periodontology+from+ENCODE+project%3A+a+review+and+future+perspectives&amp;rft.au=Kim%2C+Hong-Gee&amp;rft.au=Kim%2C+Kyoung-Hwa&amp;rft.au=Kim%2C+Woo-Jin&amp;rft.au=Ku%2C+Young&amp;rft.au=Ryoo%2C+Hyun-Mo&amp;rft.au=Seol%2C+Yang-Jo&amp;rft.aufirst=Young-Dan&amp;rft.aulast=Cho&amp;rft.date=2021-04-26&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=1868-7083&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Clinical+Epigenetics&amp;rft.pages=92&amp;rft.volume=13&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC8077755&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC8077755&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2Fs13148-021-01074-w&amp;rft_id=info%3Apmid%2F33902683&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlFighting_about_ENCODE_and_junk_:_Nature_News_Blog-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlFighting_about_ENCODE_and_junk_:_Nature_News_Blog_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Maher B (2012-09-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130806230918/http://blogs.nature.com/news/2012/09/fighting-about-encode-and-junk.html">"Fighting about ENCODE and junk"</a>. <i>News Blog</i>. Nature Publishing Group. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://blogs.nature.com/news/2012/09/fighting-about-encode-and-junk.html">o orixinal</a> o 06 de agosto de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado o 26 de febreiro de 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Fighting+about+ENCODE+and+junk&amp;rft.au=Maher+B&amp;rft.date=2012-09-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=News+Blog&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fblogs.nature.com%2Fnews%2F2012%2F09%2Ffighting-about-encode-and-junk.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlFar_From_&#39;Junk,&#39;_DNA_Dark_Matter_Proves_Crucial_to_Health_-_NYTimes.com-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlFar_From_&#39;Junk,&#39;_DNA_Dark_Matter_Proves_Crucial_to_Health_-_NYTimes.com_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a href="/w/index.php?title=Gina_Kolata&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gina Kolata (a páxina aínda non existe)">Kolata G</a> (2012-09-05). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2012/09/06/science/far-from-junk-dna-dark-matter-proves-crucial-to-health.html?pagewanted=all">"Far From 'Junk,' DNA Dark Matter Proves Crucial to Health"</a>. <i>The New York Times</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Far+From+%27Junk%2C%27+DNA+Dark+Matter+Proves+Crucial+to+Health&amp;rft.au=Kolata+G&amp;rft.date=2012-09-05&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=The+New+York+Times&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2012%2F09%2F06%2Fscience%2Ffar-from-junk-dna-dark-matter-proves-crucial-to-health.html%3Fpagewanted%3Dall&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlThe_ENCODE_media_hype_machine._«_Genomicron-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlThe_ENCODE_media_hype_machine._«_Genomicron_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gregory TR (2012-09-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150406065821/http://www.genomicron.evolverzone.com/2012/09/the-encode-media-hype-machine/">"The ENCODE media hype machine"</a>. Genomicron. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genomicron.evolverzone.com/2012/09/the-encode-media-hype-machine/">o orixinal</a> o 06 de abril de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado o 26 de febreiro de 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.au=Gregory+TR&amp;rft.btitle=The+ENCODE+media+hype+machine&amp;rft.date=2012-09-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Genomicron&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genomicron.evolverzone.com%2F2012%2F09%2Fthe-encode-media-hype-machine%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid23431001-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid23431001_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Graur D, Zheng Y, Price N, Azevedo RB, Zufall RA, Elhaik E (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3622293">"On the immortality of television sets: "function" in the human genome according to the evolution-free gospel of ENCODE"</a>. <i>Genome Biol Evol</i> <b>5</b> (3): 578–90. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3622293">3622293</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23431001">23431001</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fgbe%2Fevt028">10.1093/gbe/evt028</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=On+the+immortality+of+television+sets%3A+%22function%22+in+the+human+genome+according+to+the+evolution-free+gospel+of+ENCODE&amp;rft.au=Azevedo%2C+RB&amp;rft.au=Elhaik%2C+E&amp;rft.au=Price%2C+N&amp;rft.au=Zheng%2C+Y&amp;rft.au=Zufall%2C+RA&amp;rft.aufirst=D&amp;rft.aulast=Graur&amp;rft.date=2013&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=Genome+Biol+Evol&amp;rft.pages=578-90&amp;rft.volume=5&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3622293&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3622293&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fgbe%2Fevt028&amp;rft_id=info%3Apmid%2F23431001&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlSandwalk:_On_the_Meaning_of_the_Word_Function-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlSandwalk:_On_the_Meaning_of_the_Word_Function_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Moran LA (2013-03-15). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sandwalk.blogspot.com/2013/03/on-meaning-of-word-function.html">"Sandwalk: On the Meaning of the Word "Function<span style="padding-right:0.2em;">"</span>"</a>. Sandwalk.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.au=Moran+LA&amp;rft.btitle=Sandwalk%3A+On+the+Meaning+of+the+Word+%22Function%22&amp;rft.date=2013-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Sandwalk&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fsandwalk.blogspot.com%2F2013%2F03%2Fon-meaning-of-word-function.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlCritiques_of_ENCODE_in_peer-reviewed_journals-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlCritiques_of_ENCODE_in_peer-reviewed_journals_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gregory TR (2013-04-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130421005728/https://www.genomicron.evolverzone.com/2013/04/critiques-of-encode-in-peer-reviewed-journals/">"Critiques of ENCODE in peer-reviewed journals. «&#160;Genomicron"</a>. Genomicron. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.genomicron.evolverzone.com/2013/04/critiques-of-encode-in-peer-reviewed-journals/">o orixinal</a> o 21 de abril de 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.au=Gregory+TR&amp;rft.btitle=Critiques+of+ENCODE+in+peer-reviewed+journals.+%AB+Genomicron&amp;rft.date=2013-04-11&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Genomicron&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.genomicron.evolverzone.com%2F2013%2F04%2Fcritiques-of-encode-in-peer-reviewed-journals%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid23818646-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid23818646_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">White MA, Myers CA, Corbo JC, Cohen BA (xullo de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3718143">"Massively parallel in vivo enhancer assay reveals that highly local features determine the cis-regulatory function of ChIP-seq peaks"</a>. <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.</i> <b>110</b> (29): 11952–7. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2013PNAS..11011952W">2013PNAS..11011952W</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3718143">3718143</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23818646">23818646</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.1307449110">10.1073/pnas.1307449110</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Massively+parallel+in+vivo+enhancer+assay+reveals+that+highly+local+features+determine+the+cis-regulatory+function+of+ChIP-seq+peaks&amp;rft.au=Cohen%2C+BA&amp;rft.au=Corbo%2C+JC&amp;rft.au=Myers%2C+CA&amp;rft.aufirst=MA&amp;rft.aulast=White&amp;rft.chron=xullo+de+2013&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=29&amp;rft.jtitle=Proc.+Natl.+Acad.+Sci.+U.S.A.&amp;rft.pages=11952-7&amp;rft.volume=110&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3718143&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3718143&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2013PNAS..11011952W&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.1307449110&amp;rft_id=info%3Apmid%2F23818646&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <ul><li><cite class="citation web">Mike White (17 de xullo de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://thefinchandpea.com/2013/07/17/using-a-null-hypothesis-to-find-function-in-the-genome/">"Finding function in the genome with a null hypothesis"</a>. <i>The Finch &amp; Pea</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Finding+function+in+the+genome+with+a+null+hypothesis&amp;rft.au=Mike+White&amp;rft.chron=17+de+xullo+de+2013&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=The+Finch+%26+Pea&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fthefinchandpea.com%2F2013%2F07%2F17%2Fusing-a-null-hypothesis-to-find-function-in-the-genome%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-extent_functionality-52"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-extent_functionality_52-0">52,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-extent_functionality_52-1">52,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-extent_functionality_52-2">52,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Mattick JS, Dinger ME (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4685169">"The extent of functionality in the human genome"</a>. <i>The HUGO Journal</i> <b>7</b> (1): 2. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4685169">4685169</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1186%2F1877-6566-7-2">10.1186/1877-6566-7-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=The+extent+of+functionality+in+the+human+genome&amp;rft.au=Dinger%2C+ME&amp;rft.aufirst=JS&amp;rft.aulast=Mattick&amp;rft.date=2013&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=The+HUGO+Journal&amp;rft.pages=2&amp;rft.volume=7&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4685169&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4685169&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1877-6566-7-2&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-kellis_et_al_ENCODE-53"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-kellis_et_al_ENCODE_53-0">53,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kellis_et_al_ENCODE_53-1">53,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-kellis_et_al_ENCODE_53-2">53,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Kellis M, et al. (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4035993">"Defining functional DNA elements in the human genome"</a>. <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.</i> <b>111</b> (17): 6131–8. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2014PNAS..111.6131K">2014PNAS..111.6131K</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4035993">4035993</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24753594">24753594</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.1318948111">10.1073/pnas.1318948111</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Defining+functional+DNA+elements+in+the+human+genome&amp;rft.au=Bernstein%2C+BE&amp;rft.au=Birney%2C+E&amp;rft.au=Crawford%2C+GE&amp;rft.au=Dekker%2C+J&amp;rft.au=Dunham%2C+I&amp;rft.au=Elnitski%2C+LL&amp;rft.au=Farnham%2C+PJ&amp;rft.au=Feingold%2C+EA&amp;rft.au=Gerstein%2C+M&amp;rft.au=Giddings%2C+MC&amp;rft.au=Gilbert%2C+DM&amp;rft.au=Gingeras%2C+TR&amp;rft.au=Green%2C+ED&amp;rft.au=Guigo%2C+R&amp;rft.au=Hardison%2C+RC&amp;rft.au=Hubbard%2C+T&amp;rft.au=Kent%2C+J&amp;rft.au=Kundaje%2C+A&amp;rft.au=Lieb%2C+JD&amp;rft.au=Marinov%2C+GK&amp;rft.au=Myers%2C+RM&amp;rft.au=Pazin%2C+MJ&amp;rft.au=Ren%2C+B&amp;rft.au=Snyder%2C+MP&amp;rft.au=Stamatoyannopoulos%2C+JA&amp;rft.au=Ward%2C+LD&amp;rft.au=Weng%2C+Z&amp;rft.au=White%2C+KP&amp;rft.au=Wold%2C+B&amp;rft.aufirst=M&amp;rft.aulast=Kellis&amp;rft.date=2014&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=17&amp;rft.jtitle=Proc.+Natl.+Acad.+Sci.+U.S.A.&amp;rft.pages=6131-8&amp;rft.volume=111&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4035993&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4035993&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2014PNAS..111.6131K&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.1318948111&amp;rft_id=info%3Apmid%2F24753594&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Nessa-54"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Nessa_54-0">54,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Nessa_54-1">54,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Carey, Nessa (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/junkdnajourneyth0000care"><i>Junk DNA: A Journey Through the Dark Matter of the Genome</i></a>. Columbia University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/9780231170840" title="Especial:Fontes bibliográficas/9780231170840">9780231170840</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.aufirst=Nessa&amp;rft.aulast=Carey&amp;rft.btitle=Junk+DNA%3A+A+Journey+Through+the+Dark+Matter+of+the+Genome&amp;rft.date=2015&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=9780231170840&amp;rft.pub=Columbia+University+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fjunkdnajourneyth0000care&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Germain_Function-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Germain_Function_55-0">55,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Germain_Function_55-1">55,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Germain, Pierre-Luc; Ratti, Emanuele; Boem, Federico (novembro de 2014). "Junk or Functional DNA? ENCODE and the Function Controversy". <i>Biology &amp; Philosophy</i> <b>29</b> (6): 807–831. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007%2Fs10539-014-9441-3">10.1007/s10539-014-9441-3</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Junk+or+Functional+DNA%3F+ENCODE+and+the+Function+Controversy&amp;rft.au=Boem%2C+Federico&amp;rft.au=Ratti%2C+Emanuele&amp;rft.aufirst=Pierre-Luc&amp;rft.aulast=Germain&amp;rft.chron=novembro+de+2014&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=6&amp;rft.jtitle=Biology+%26+Philosophy&amp;rft.pages=807-831&amp;rft.volume=29&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs10539-014-9441-3&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Ewan-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ewan_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Birney, Ewan (5 de setembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://genomeinformatician.blogspot.com/2012/09/encode-my-own-thoughts.html">"ENCODE: My own thoughts"</a>. <i>Ewan's Blog: Bioinformatician at large</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=ENCODE%3A+My+own+thoughts&amp;rft.aufirst=Ewan&amp;rft.aulast=Birney&amp;rft.chron=5+de+setembro+de+2012&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Ewan%27s+Blog%3A+Bioinformatician+at+large&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fgenomeinformatician.blogspot.com%2F2012%2F09%2Fencode-my-own-thoughts.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-urlDebating_ENCODE:_Dan_Graur,_Michael_Eisen-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlDebating_ENCODE:_Dan_Graur,_Michael_Eisen_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Timpson T (2013-03-05). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150411061236/http://mendelspod.com/podcast/debating-encode-with-dan-graur-and-michael-eisen/#sthash.677QkEuH.hmZBwMqp.dpbs">"Debating ENCODE: Dan Graur, Michael Eisen"</a>. Mendelspod. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mendelspod.com/podcast/debating-encode-with-dan-graur-and-michael-eisen#sthash.677QkEuH.hmZBwMqp.dpbs">o orixinal</a> o 11 de abril de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado o 26 de febreiro de 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.au=Timpson+T&amp;rft.btitle=Debating+ENCODE%3A+Dan+Graur%2C+Michael+Eisen&amp;rft.date=2013-03-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Mendelspod&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mendelspod.com%2Fpodcast%2Fdebating-encode-with-dan-graur-and-michael-eisen%23sthash.677QkEuH.hmZBwMqp.dpbs&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Maher_2012-58"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Maher_2012_58-0">58,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Maher_2012_58-1">58,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Maher B (setembro de 2012). "ENCODE: The human encyclopaedia". <i>Nature</i> <b>489</b> (7414): 46–8. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22962707">22962707</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F489046a">10.1038/489046a</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=ENCODE%3A+The+human+encyclopaedia&amp;rft.au=Maher+B&amp;rft.chron=setembro+de+2012&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=7414&amp;rft.jtitle=Nature&amp;rft.pages=46-8&amp;rft.volume=489&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F489046a&amp;rft_id=info%3Apmid%2F22962707&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.factorbook.org/">FactorBook</a></span> </li> <li id="cite_note-urlFactorbook.org:_a_Wiki-based_database_for_transcription_factor-binding_data_generated_by_the_ENCODE_consortium-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-urlFactorbook.org:_a_Wiki-based_database_for_transcription_factor-binding_data_generated_by_the_ENCODE_consortium_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Wang J (2012-11-29). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3531197">"Factorbook.org: a Wiki-based database for transcription factor-binding data generated by the ENCODE consortium"</a>. <i>Nucleic Acids Research</i> <b>41</b> (Database issue): D171–6. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3531197">3531197</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23203885">23203885</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1093%2Fnar%2Fgks1221">10.1093/nar/gks1221</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AENCODE&amp;rft.atitle=Factorbook.org%3A+a+Wiki-based+database+for+transcription+factor-binding+data+generated+by+the+ENCODE+consortium&amp;rft.au=Wang+J&amp;rft.date=2012-11-29&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=Database+issue&amp;rft.jtitle=Nucleic+Acids+Research&amp;rft.pages=D171-6&amp;rft.volume=41&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3531197&amp;rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3531197&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fnar%2Fgks1221&amp;rft_id=info%3Apmid%2F23203885&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=20" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_artigos">Outros artigos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Editar a sección: «Outros artigos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=21" title="Editar o código fonte da sección: Outros artigos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=GENCODE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="GENCODE (a páxina aínda non existe)">GENCODE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Similarity_Matrix_of_Proteins&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Similarity Matrix of Proteins (a páxina aínda non existe)">SIMAP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Xen%C3%B3mica_funcional&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Xenómica funcional (a páxina aínda non existe)">Xenómica funcional</a></li> <li><a href="/wiki/Proxecto_Xenoma_Humano" title="Proxecto Xenoma Humano">Proxecto Xenoma Humano</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Proxecto_1000_Xenomas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Proxecto 1000 Xenomas (a páxina aínda non existe)">Proxecto 1000 Xenomas</a></li> <li><a href="/wiki/Proxecto_HapMap_Internacional" title="Proxecto HapMap Internacional">Proxecto HapMap Internacional</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ligazóns_externas"><span id="Ligaz.C3.B3ns_externas"></span>Ligazóns externas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Editar a sección: «Ligazóns externas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=ENCODE&amp;action=edit&amp;section=22" title="Editar o código fonte da sección: Ligazóns externas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/">Páxina web oficial de ENCODE</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encodeproject.org/publications/">Lista oficial de publicacións do proxecto ENCODE</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genome.gov/10005107">ENCODE project</a> no <a href="/w/index.php?title=National_Human_Genome_Research_Institute&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="National Human Genome Research Institute (a páxina aínda non existe)">National Human Genome Research Institute</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://genome.ucsc.edu/ENCODE/index.html">Encyclopedia of DNA Elements</a> no <a href="/w/index.php?title=UCSC_Genome_Browser&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="UCSC Genome Browser (a páxina aínda non existe)">UCSC Genome Browser</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sanger.ac.uk/PostGenomics/encode/">ENCODE/GENCODE project</a> no <a href="/w/index.php?title=Wellcome_Trust_Sanger_Institute&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Wellcome Trust Sanger Institute (a páxina aínda non existe)">Wellcome Trust Sanger Institute</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130527033558/http://www.openhelix.com/ENCODE/">Titorial introdutorio patrocinado por ENCODE</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.factorbook.org/">FactorBook</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.modencode.org/">modENCODE</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101227221402/http://www.modencode.org/">Arquivado</a> 27 de decembro de 2010 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/encode/#/threads">ENCODE threads Explorer</a> na revista <a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1134833" class="extiw" title="wikidata:Q1134833">Q1134833</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/ENCODE">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gran_Enciclop%C3%A8dia_Catalana" title="Gran Enciclopèdia Catalana">GEC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0522747.xml">0522747</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;">MAG: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://academic.microsoft.com/v2/detail/66746571">66746571</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6bcf67d78c‐k7f57 Cached time: 20241127223723 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.591 seconds Real time usage: 0.675 seconds Preprocessor visited node count: 3289/1000000 Post‐expand include size: 126971/2097152 bytes Template argument size: 32/2097152 bytes Highest expansion depth: 8/100 Expensive parser function count: 3/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 100840/5000000 bytes Lua time usage: 0.331/10.000 seconds Lua memory usage: 3288344/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 4/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 510.955 1 -total 77.06% 393.743 1 Modelo:Listaref 39.55% 202.068 29 Modelo:Cite_journal 21.70% 110.865 1 Modelo:Control_de_autoridades 18.74% 95.768 27 Modelo:Cite_web 2.44% 12.482 2 Modelo:Cite_encyclopedia 2.12% 10.846 1 Modelo:Cite_book 1.68% 8.603 1 Modelo:Cite_news 1.18% 6.039 1 Modelo:Webarchive 0.67% 3.441 1 Modelo:Column-width --> <!-- Saved in parser cache with key glwiki:pcache:592115:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241127223723 and revision id 6630345. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=ENCODE&amp;oldid=6630345">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=ENCODE&amp;oldid=6630345</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Bases_de_datos_biol%C3%B3xicas" title="Categoría:Bases de datos biolóxicas">Bases de datos biolóxicas</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 26 de xaneiro de 2024 ás 07:12.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=ENCODE&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-pjd2v","wgBackendResponseTime":201,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.591","walltime":"0.675","ppvisitednodes":{"value":3289,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":126971,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":32,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":100840,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":4,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 510.955 1 -total"," 77.06% 393.743 1 Modelo:Listaref"," 39.55% 202.068 29 Modelo:Cite_journal"," 21.70% 110.865 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 18.74% 95.768 27 Modelo:Cite_web"," 2.44% 12.482 2 Modelo:Cite_encyclopedia"," 2.12% 10.846 1 Modelo:Cite_book"," 1.68% 8.603 1 Modelo:Cite_news"," 1.18% 6.039 1 Modelo:Webarchive"," 0.67% 3.441 1 Modelo:Column-width"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.331","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3288344,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6bcf67d78c-k7f57","timestamp":"20241127223723","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"ENCODE","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/ENCODE","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1134833","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1134833","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2023-02-26T18:32:08Z","dateModified":"2024-01-26T07:12:24Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10