CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ba" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Израиль — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ғинуар","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"30308dda-e56f-461c-9a1f-9096db532338","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Израиль","wgTitle":"Израиль","wgCurRevisionId":1272785,"wgRevisionId":1272785,"wgArticleId":146471,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Википедия:Cite web (не указан язык)","Википедия:Һайланған мәҡәләләр","Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр","Википедия:Викимилеккә һылтанған мәҡәләләр","Ҡалыптар:Тышҡы һылтанмалар", "Википедия:Викимәғлүмәттә сығанағы булған мәҡәләләр","Карталы биттәр","Алфавит буйынса дәүләттәр","Израиль"],"wgPageViewLanguage":"ba","wgPageContentLanguage":"ba","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Израиль","wgRelevantArticleId":146471,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ba","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ba"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":31.78333,"lon":35.21667},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q801","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.kartographer.style":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.kartographer.link","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.editZeroSection","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.kartographer.style%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ba&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/1200px-Flag_of_Israel.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="873"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/800px-Flag_of_Israel.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="582"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/640px-Flag_of_Israel.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="465"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Израиль — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ba.m.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Үҙгәртергә" href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ba)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ba.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ba"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom каналы" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Израиль rootpage-Израиль skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Эстәлеккә күсергә</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Төп меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Төп меню </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Төп меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" title="Баш биткә күсергә [z]" accesskey="z">Баш бит</a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BA%D2%AF%D1%80%D2%BB%D3%99%D1%82%D0%BA%D0%B5%D1%81">Алфавитлы күрһәткес</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ағымдағы ваҡиғалар тураһында белешмә мәғлүмәт">Ағымдағы ваҡиғалар</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-articles" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-articles" > <div class="vector-menu-heading"> Мәҡәләләр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Һайланған</a></li><li id="n-good" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Яҡшы</a></li><li id="n-quality" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Сифатлы</a></li><li id="n-1000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:1000_%D3%99%D2%BB%D3%99%D0%BC%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%BB%D0%B5_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99">1 000 мотлаҡ</a></li><li id="n-10000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0">10 000 әһәмиәтле</a></li><li id="n-Башҡортнамә" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%88_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Башҡортнамә</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AF%D2%A3%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80">Яңы биттәр</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9E%D1%81%D1%80%D0%B0%D2%A1%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99" title="Осраҡлы һайланған битте ҡарарға [x]" accesskey="x">Осраҡлы мәҡәлә</a></li><li id="n-URL-ҡыҫҡартыу" class="mw-list-item"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:UrlShortener">URL ҡыҫҡартыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Ҡатнашыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BC%D3%99" title="Проект буйынса нимә эшләй алыуығыҙ һәм ҡайҙа нимә барлығы тураһында белешмә">Берләшмә</a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9">Ҡоролтай</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80" title="Һуңғы үҙгәртеүҙәр исемлеге [r]" accesskey="r">Һуңғы үҙгәртеүҙәр</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BC%D3%99" title="«Википедия» буйынса белешмә">Белешмә</a></li><li id="n-sitesupportregional" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B4%D0%B8_%D1%8F%D1%80%D2%99%D0%B0%D0%BC">Матди ярҙам</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ru.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ирекле энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ba.svg" width="118" height="11" style="width: 7.375em; height: 0.6875em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AD%D2%99%D0%BB%D3%99%D2%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f"> Эҙләү </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Википедия эсендә эҙләү" aria-label="Википедия эсендә эҙләү" autocapitalize="sentences" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Махсус:Эҙләү"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Эҙләргә</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Шәхси ҡоралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Уҡыу көйләүҙәре" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Уҡыу көйләүҙәре </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba" class="">Иғәнә</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ" class="">Теркәлеү</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o" class="">Танылыу</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Шәхси ҡоралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Шәхси ҡоралдар </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Ҡатнашыусы менюһы" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba">Иғәнә</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ"> Теркәлеү</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o"> Танылыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Танылмаған мөхәррирҙәр өсөн бит <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D3%99%D1%85%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D2%99" aria-label="Мөхәррирләү тураһында ентеклерәк">Күберәк белергә</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%A8%D0%BB%D3%A9%D1%88%D3%A9%D0%BC" title="Был IP-адрестан яһалған төҙәтеүҙәр [y]" accesskey="y">Өлөш</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%98%D2%A3%D0%B3%D3%99%D0%BC%D3%99_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="IP-адресығыҙ өсөн фекер алышыу бите [n]" accesskey="n">Фекер алышыу</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eйәшерергә\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ba\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Йөкмәткеһе" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Йөкмәткеһе</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">йәшерергә</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башы</div> </a> </li> <li id="toc-Этимология" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Этимология"> <div class="vector-toc-text"> 1 Этимология </div> </a> <ul id="toc-Этимология-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тарих" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Тарих"> <div class="vector-toc-text"> 2 Тарих </div> </a> <button aria-controls="toc-Тарих-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Тарих бүлеген күрһәтергә/йәшерергә </button> <ul id="toc-Тарих-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Иртә_тарихы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Иртә_тарихы"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Иртә тарихы </div> </a> <ul id="toc-Иртә_тарихы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Урта_быуаттар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Урта_быуаттар"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Урта быуаттар </div> </a> <ul id="toc-Урта_быуаттар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ғосман_империяһы_составында" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғосман_империяһы_составында"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Ғосман империяһы составында </div> </a> <ul id="toc-Ғосман_империяһы_составында-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Йәһүдтәртәрҙең_Сионға_ынтылышы_һәм_сәйәси_сионизмдың_барлыҡҡа_килеүе" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Йәһүдтәртәрҙең_Сионға_ынтылышы_һәм_сәйәси_сионизмдың_барлыҡҡа_килеүе"> <div class="vector-toc-text"> 2.3.1 Йәһүдтәртәрҙең Сионға ынтылышы һәм сәйәси сионизмдың барлыҡҡа килеүе </div> </a> <ul id="toc-Йәһүдтәртәрҙең_Сионға_ынтылышы_һәм_сәйәси_сионизмдың_барлыҡҡа_килеүе-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Фәләстиндә_британ_мандаты" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Фәләстиндә_британ_мандаты"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Фәләстиндә британ мандаты </div> </a> <ul id="toc-Фәләстиндә_британ_мандаты-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дәүләт_булдырылыуы_һәм_тәүге_йылдары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Дәүләт_булдырылыуы_һәм_тәүге_йылдары"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Дәүләт булдырылыуы һәм тәүге йылдары </div> </a> <ul id="toc-Дәүләт_булдырылыуы_һәм_тәүге_йылдары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ғәрәп-Израиль_конфликты" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғәрәп-Израиль_конфликты"> <div class="vector-toc-text"> 2.6 Ғәрәп-Израиль конфликты </div> </a> <ul id="toc-Ғәрәп-Израиль_конфликты-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ғәрәп-Израиль_конфликтының_дауамы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғәрәп-Израиль_конфликтының_дауамы"> <div class="vector-toc-text"> 2.6.1 Ғәрәп-Израиль конфликтының дауамы </div> </a> <ul id="toc-Ғәрәп-Израиль_конфликтының_дауамы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Фәләстин_ғәрәптәре_менән_мөнәсәбәттәр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Фәләстин_ғәрәптәре_менән_мөнәсәбәттәр"> <div class="vector-toc-text"> 2.6.2 Фәләстин ғәрәптәре менән мөнәсәбәттәр </div> </a> <ul id="toc-Фәләстин_ғәрәптәре_менән_мөнәсәбәттәр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Дәүләт_тарихында_башҡа_мөһим_ваҡиғалар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Дәүләт_тарихында_башҡа_мөһим_ваҡиғалар"> <div class="vector-toc-text"> 2.7 Дәүләт тарихында башҡа мөһим ваҡиғалар </div> </a> <ul id="toc-Дәүләт_тарихында_башҡа_мөһим_ваҡиғалар-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1990-сы_йылдарҙағы_күпләп_репатриациялау" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#1990-сы_йылдарҙағы_күпләп_репатриациялау"> <div class="vector-toc-text"> 2.7.1 1990-сы йылдарҙағы күпләп репатриациялау </div> </a> <ul id="toc-1990-сы_йылдарҙағы_күпләп_репатриациялау-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Дәүләт_ҡоролошо_һәм_эске_сәйәсәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дәүләт_ҡоролошо_һәм_эске_сәйәсәт"> <div class="vector-toc-text"> 3 Дәүләт ҡоролошо һәм эске сәйәсәт </div> </a> <button aria-controls="toc-Дәүләт_ҡоролошо_һәм_эске_сәйәсәт-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Дәүләт ҡоролошо һәм эске сәйәсәт бүлеген күрһәтергә/йәшерергә </button> <ul id="toc-Дәүләт_ҡоролошо_һәм_эске_сәйәсәт-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Башҡарма_власы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Башҡарма_власы"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Башҡарма власы </div> </a> <ul id="toc-Башҡарма_власы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Закон_сығарыу_власы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Закон_сығарыу_власы"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Закон сығарыу власы </div> </a> <ul id="toc-Закон_сығарыу_власы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Суд_власы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Суд_власы"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Суд власы </div> </a> <ul id="toc-Суд_власы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сәйәси_партиялар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Сәйәси_партиялар"> <div class="vector-toc-text"> 3.4 Сәйәси партиялар </div> </a> <ul id="toc-Сәйәси_партиялар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Хоҡуҡи_система" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Хоҡуҡи_система"> <div class="vector-toc-text"> 3.5 Хоҡуҡи система </div> </a> <ul id="toc-Хоҡуҡи_система-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кеше_хоҡуҡтары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Кеше_хоҡуҡтары"> <div class="vector-toc-text"> 3.6 Кеше хоҡуҡтары </div> </a> <ul id="toc-Кеше_хоҡуҡтары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Йәһүдиә,_Самария_һәм_Ғәззәләге_сәйәсәттең_тәнҡитләнеүе" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Йәһүдиә,_Самария_һәм_Ғәззәләге_сәйәсәттең_тәнҡитләнеүе"> <div class="vector-toc-text"> 4 Йәһүдиә, Самария һәм Ғәззәләге сәйәсәттең тәнҡитләнеүе </div> </a> <ul id="toc-Йәһүдиә,_Самария_һәм_Ғәззәләге_сәйәсәттең_тәнҡитләнеүе-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тышҡы_сәйәсәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Тышҡы_сәйәсәт"> <div class="vector-toc-text"> 5 Тышҡы сәйәсәт </div> </a> <ul id="toc-Тышҡы_сәйәсәт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Административ_бүленеше" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Административ_бүленеше"> <div class="vector-toc-text"> 6 Административ бүленеше </div> </a> <ul id="toc-Административ_бүленеше-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Комментарий" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Комментарий"> <div class="vector-toc-text"> 7 Комментарий </div> </a> <ul id="toc-Комментарий-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Иҫкәрмәләр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Иҫкәрмәләр"> <div class="vector-toc-text"> 8 Иҫкәрмәләр </div> </a> <ul id="toc-Иҫкәрмәләр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Йөкмәткеһе" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Израиль</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Икенсе телдәге мәҡәләгә күсегеҙ. 284 телдә уҡырға була" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-284" aria-hidden="true" > 284 тел </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — абхазский" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Израиль" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="абхазский" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl — ачехский" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Israèl" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ачехский" class="interlanguage-link-target">Acèh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил — адыгейский" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Исраил" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="адыгейский" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Israel" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — швейцарский немецкий" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Israel" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарский немецкий" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%88%AB%E1%8A%A4%E1%88%8D" title="እስራኤል — амхарский" lang="am" hreflang="am" data-title="እስራኤል" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарский" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Israel" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target">Pangcah</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — арагонский" lang="an" hreflang="an" data-title="Israel" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонский" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Israh%C4%93l" title="Israhēl — староанглийский" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Israhēl" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="староанглийский" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Ijeren" title="Ijeren — оболо" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Ijeren" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="оболо" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2" title="इजराइल — ангика" lang="anp" hreflang="anp" data-title="इजराइल" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангика" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="إسرائيل — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إسرائيل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%9D%DC%A3%DC%AA%DC%90%DC%9D%DC%A0" title="ܐܝܣܪܐܝܠ — арамейский" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܝܣܪܐܝܠ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="арамейский" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="إسرائيل — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="إسرائيل" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="اسرائيل — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اسرائيل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9C%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2" title="ইজৰাইল — ассамский" lang="as" hreflang="as" data-title="ইজৰাইল" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассамский" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Israel" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил — аварский" lang="av" hreflang="av" data-title="Исраил" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварский" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल — авадхи" lang="awa" hreflang="awa" data-title="इजरायल" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="авадхи" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Israyil" title="Israyil — аймара" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Israyil" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="аймара" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="İsrail" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84" title="ايسراییل — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ايسراییل" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A9l" title="Israél — балийский" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Israél" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="балийский" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Israel" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Izraelis" title="Izraelis — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Izraelis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Israel" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target">Batak Toba</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Israel" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Ізраіль — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Ізраіль" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Ізраіль — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ізраіль" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Israèl" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB" title="Израел — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Израел" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2" title="इजराइल — Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="इजराइल" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — бислама" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Israel" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="бислама" class="interlanguage-link-target">Bislama</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="အိစ်သရေးခမ်းထီ — Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အိစ်သရေးခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Israil" title="Israil — бамбара" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Israil" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="бамбара" class="interlanguage-link-target">Bamanankan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B2" title="ইসরায়েল — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইসরায়েল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%A8%E0%BD%BA%E0%BD%A3%E0%BC%8D" title="ཨི་སི་ར་ཨེལ། — тибетский" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨི་སི་ར་ཨེལ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибетский" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2" title="ইসরাইল — Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="ইসরাইল" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — бретонский" lang="br" hreflang="br" data-title="Israel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонский" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — боснийский" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Izrael" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийский" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — бурятский" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Израиль" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="бурятский" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Israel" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Israel" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C4%AA-s%C3%A1ik-li%C4%95k" title="Ī-sáik-liĕk — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ī-sáik-liĕk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Исраил" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — себуано" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Israel" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — чаморро" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Israel" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="чаморро" class="interlanguage-link-target">Chamoru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A2%E1%8F%8F%E1%8E%B5%E1%8F%B1" title="ᎢᏏᎵᏱ — чероки" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎢᏏᎵᏱ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="чероки" class="interlanguage-link-target">ᏣᎳᎩ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ئیسرائیل — центральнокурдский" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیسرائیل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="центральнокурдский" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele — корсиканский" lang="co" hreflang="co" data-title="Israele" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="корсиканский" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail — крымско-татарский" lang="crh" hreflang="crh" data-title="İsrail" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="крымско-татарский" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Izrael" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — кашубский" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Izrael" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="кашубский" class="interlanguage-link-target">Kaszëbsczi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%87%EA%99%81%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D2%84%D1%8C" title="Їꙁдраил҄ь — церковнославянский" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Їꙁдраил҄ь" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="церковнославянский" class="interlanguage-link-target">Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Израиль" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — валлийский" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Israel" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлийский" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Israel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Israel" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target">Dagbanli</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Israel" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İsrail" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — нижнелужицкий" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Israel" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="нижнелужицкий" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल — Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="इजरायल" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A8%DE%90%DE%B0%DE%83%DE%A7%DE%87%DE%A9%DE%8D%DE%AA" title="އިސްރާއީލު — мальдивский" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އިސްރާއީލު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="мальдивский" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B2%E0%BD%9B%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B1%E0%BD%BA%E0%BD%A3%E0%BC%8B" title="ཨིཛ་རཱེལ་ — дзонг-кэ" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ཨིཛ་རཱེལ་" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="дзонг-кэ" class="interlanguage-link-target">ཇོང་ཁ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB" title="Ισραήλ — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Ισραήλ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Israel" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Israelo" title="Israelo — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Israelo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Israel" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Iisrael" title="Iisrael — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Iisrael" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Israel" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Israel" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Israa%E2%80%99iila" title="Israa’iila — фулах" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Israa’iila" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="фулах" class="interlanguage-link-target">Fulfulde</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Israel" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Iisrael" title="Iisrael — выруский" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Iisrael" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="выруский" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Isireli" title="Isireli — фиджи" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Isireli" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="фиджи" class="interlanguage-link-target">Na Vosa Vakaviti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsrael" title="Ísrael — фарерский" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ísrael" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарерский" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Israël" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Israèl" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — северный фризский" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Israel" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="северный фризский" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — западнофризский" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Israel" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризский" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Iosrael" title="Iosrael — ирландский" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Iosrael" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландский" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/%C4%B0zrail" title="İzrail — гагаузский" lang="gag" hreflang="gag" data-title="İzrail" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагаузский" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列 — гань" lang="gan" hreflang="gan" data-title="以色列" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="гань" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Isray%C3%A8l" title="Israyèl — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Israyèl" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Iosrael" title="Iosrael — гэльский" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Iosrael" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="гэльский" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — галисийский" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Israel" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисийский" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — гуарани" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Israel" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарани" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%8F%E0%A4%B2" title="इस्राएल — Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="इस्राएल" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Isra%27el" title="Isra'el — горонтало" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Isra'el" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="горонтало" class="interlanguage-link-target">Bahasa Hulontalo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%83%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B4%F0%90%8C%BB" title="𐌹𐍃𐍂𐌰𐌴𐌻 — готский" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌹𐍃𐍂𐌰𐌴𐌻" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="готский" class="interlanguage-link-target">𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%87%E0%AA%9D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%B2" title="ઇઝરાયલ — гуджарати" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઇઝરાયલ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуджарати" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Ira%27eer%C3%BC" title="Ira'eerü — Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Ira'eerü" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target">Wayuunaiki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — мэнский" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Israel" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="мэнский" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Isra%27ila" title="Isra'ila — хауса" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Isra'ila" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Y%C3%AE-set-lie%CC%8Dt" title="Yî-set-lie̍t — хакка" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Yî-set-lie̍t" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="хакка" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BBIkela%CA%BBela" title="ʻIkelaʻela — гавайский" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻIkelaʻela" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="гавайский" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C" title="ישראל — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="ישראל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2" title="इज़राइल — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इज़राइल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Israel" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Izrael" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — верхнелужицкий" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Israel" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="верхнелужицкий" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Izray%C3%A8l" title="Izrayèl — гаитянский" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Izrayèl" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаитянский" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Izrael" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC" title="Իսրայել — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իսրայել" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%A7%D5%AC" title="Իսրայէլ — западноармянский" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Իսրայէլ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="западноармянский" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Israel" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — ибанский" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Israel" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ибанский" class="interlanguage-link-target">Jaku Iban</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Israel" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — интерлингве" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Israel" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — игбо" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Israel" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="игбо" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — илоко" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Israel" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%83%D0%B3%D1%82%D0%B5%D1%85%D1%8C%D0%B5" title="Жугтехье — ингушский" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Жугтехье" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингушский" class="interlanguage-link-target">ГӀалгӀай</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Israel" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsrael" title="Ísrael — исландский" lang="is" hreflang="is" data-title="Ísrael" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландский" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Israele" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB" title="イスラエル — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イスラエル" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Izrel" title="Izrel — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Izrel" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/brogu%27e" title="brogu'e — ложбан" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="brogu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="ложбан" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl — яванский" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Israèl" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванский" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ისრაელი — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ისრაელი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Izrail" title="Izrail — каракалпакский" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Izrail" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="каракалпакский" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Israyel" title="Israyel — кабильский" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Israyel" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабильский" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил — кабардинский" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Исраил" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардинский" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Izr%C9%9B%C9%9Bl%C9%A9" title="Izrɛɛlɩ — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Izrɛɛlɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Isi%CC%B1rela" title="Isi̱rela — тьяп" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Isi̱rela" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="тьяп" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — конго" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Israel" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="конго" class="interlanguage-link-target">Kongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — кикуйю" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Israel" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="кикуйю" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Израиль" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9F%8A%E1%9E%B8%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%A2%E1%9F%82%E1%9E%9B" title="អ៊ីស្រាអែល — кхмерский" lang="km" hreflang="km" data-title="អ៊ីស្រាអែល" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерский" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%B2%E0%B3%8D" title="ಇಸ್ರೇಲ್ — каннада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಇಸ್ರೇಲ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EC%8A%A4%EB%9D%BC%EC%97%98" title="이스라엘 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이스라엘" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D1%8D%D0%BB%D1%8C" title="Исраэль — коми-пермяцкий" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Исраэль" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="коми-пермяцкий" class="interlanguage-link-target">Перем коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%90%D8%B3%D8%B1%D9%B2%DB%8C%D9%84" title="اِسرٲیل — кашмири" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اِسرٲیل" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмири" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — кёльнский" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Israel" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="кёльнский" class="interlanguage-link-target">Ripoarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Esra%C3%AAl" title="Îsraêl — курдский" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Îsraêl" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдский" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — коми" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Израиль" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="коми" class="interlanguage-link-target">Коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ysrael" title="Ysrael — корнский" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ysrael" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнский" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — киргизский" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Израиль" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="киргизский" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Israël" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — ладино" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Israel" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладино" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — люксембургский" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Israel" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургский" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — лезгинский" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Израиль" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгинский" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Israel" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — лимбургский" lang="li" hreflang="li" data-title="Israël" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургский" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Isr%C3%A6" title="Isræ — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Isræ" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Israel" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target">Ladin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Israell" title="Israell — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Israell" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — лингала" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Israel" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="лингала" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%B4%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%A3%E0%BA%B2%E0%BB%80%E0%BA%AD%E0%BA%99" title="ປະເທດອິດສະຣາເອນ — лаосский" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດອິດສະຣາເອນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаосский" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Izraelis" title="Izraelis — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Izraelis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Izrae%C4%BCs" title="Izraeļs — латгальский" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Izraeļs" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="латгальский" class="interlanguage-link-target">Latgaļu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Izra%C4%93la" title="Izraēla — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Izraēla" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — мадурский" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Israel" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="мадурский" class="interlanguage-link-target">Madhurâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल — майтхили" lang="mai" hreflang="mai" data-title="इजरायल" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="майтхили" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Israel" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target">Basa Banyumasan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — мокшанский" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Израиль" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокшанский" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Israely" title="Israely — малагасийский" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Israely" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасийский" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — луговомарийский" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Израиль" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="луговомарийский" class="interlanguage-link-target">Олык марий</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Iharaira" title="Iharaira — маори" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Iharaira" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="маори" class="interlanguage-link-target">Māori</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — минангкабау" lang="min" hreflang="min" data-title="Israel" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="минангкабау" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB" title="Израел — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Израел" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B5%BD" title="ഇസ്രയേൽ — малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇസ്രയേൽ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Израил — монгольский" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Израил" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монгольский" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8F%EA%AF%81%EA%AF%AD%EA%AF%94%EA%AF%A6%EA%AF%9C" title="ꯏꯁ꯭ꯔꯦꯜ — манипурский" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯏꯁ꯭ꯔꯦꯜ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="манипурский" class="interlanguage-link-target">ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%BF%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%9C%E1%80%BA" title="အေဿရေလ် — Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="အေဿရေလ်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target">ဘာသာမန်</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इस्रायल — маратхи" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इस्रायल" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Israel" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/I%C5%BCrael" title="Iżrael — мальтийский" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Iżrael" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальтийский" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Eisrael" title="Eisrael — мирандский" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Eisrael" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мирандский" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%85%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="အစ္စရေးနိုင်ငံ — бирманский" lang="my" hreflang="my" data-title="အစ္စရေးနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бирманский" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Израиль Мастор — эрзянский" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Израиль Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзянский" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل — мазандеранский" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеранский" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele — неаполитанский" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Israele" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="неаполитанский" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — нижненемецкий" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Israel" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="нижненемецкий" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — нижнесаксонский" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Israël" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="нижнесаксонский" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल — непальский" lang="ne" hreflang="ne" data-title="इजरायल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальский" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल — неварский" lang="new" hreflang="new" data-title="इजरायल" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неварский" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — ниас" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Israel" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="ниас" class="interlanguage-link-target">Li Niha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Israël" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Israel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Israel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Israel" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8C%DF%9B%DF%91%DF%99%DF%8A%DF%8C%DF%9F" title="ߌߛߑߙߊߌߟ — нко" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߌߛߑߙߊߌߟ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="нко" class="interlanguage-link-target">ߒߞߏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — северный сото" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Israel" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="северный сото" class="interlanguage-link-target">Sesotho sa Leboa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/S%C7%AB%CA%BC_Dine%CA%BC%C3%A9_Bik%C3%A9yah" title="Sǫʼ Dineʼé Bikéyah — навахо" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Sǫʼ Dineʼé Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="навахо" class="interlanguage-link-target">Diné bizaad</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl — окситанский" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Israèl" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанский" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Izrail" title="Izrail — ливвиковский карельский" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Izrail" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="ливвиковский карельский" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Isiraa%27el" title="Isiraa'el — оромо" lang="om" hreflang="om" data-title="Isiraa'el" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="оромо" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%87%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%8F%E0%AC%B2" title="ଇସ୍ରାଏଲ — ория" lang="or" hreflang="or" data-title="ଇସ୍ରାଏଲ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ория" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — осетинский" lang="os" hreflang="os" data-title="Израиль" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетинский" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%87%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%87%E0%A8%B2" title="ਇਜ਼ਰਾਇਲ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਇਜ਼ਰਾਇਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — пампанга" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Israel" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="пампанга" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — папьяменто" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Israel" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="папьяменто" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Israël" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Israel" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target">Pälzisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%88%E0%A4%B2" title="इस्रैल — пали" lang="pi" hreflang="pi" data-title="इस्रैल" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="пали" class="interlanguage-link-target">पालि</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Esrail" title="Esrail — Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Esrail" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Izrael" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Israel" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB" title="Ισραήλ — понтийский" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Ισραήλ" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="понтийский" class="interlanguage-link-target">Ποντιακά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="اسرائيل — пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اسرائيل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Israel" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pwn mw-list-item"><a href="https://pwn.wikipedia.org/wiki/Israil" title="Israil — Paiwan" lang="pwn" hreflang="pwn" data-title="Israil" data-language-autonym="Pinayuanan" data-language-local-name="Paiwan" class="interlanguage-link-target">Pinayuanan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Israyil" title="Israyil — кечуа" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Israyil" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — влашский цыганский" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Israel" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="влашский цыганский" class="interlanguage-link-target">Romani čhib</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Israel" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — арумынский" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Israel" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="арумынский" class="interlanguage-link-target">Armãneashti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Isdraele" title="Isdraele — Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Isdraele" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target">Tarandíne</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — русский" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Израиль" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="русский" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Ізраіль — русинский" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ізраіль" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="русинский" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Isirayeli" title="Isirayeli — киньяруанда" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Isirayeli" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="киньяруанда" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="इस्रेलम् — санскрит" lang="sa" hreflang="sa" data-title="इस्रेलम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскрит" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Исраил" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A4%E1%B1%A1%E1%B1%BD%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%AD%E1%B1%AE%E1%B1%9E" title="ᱤᱡᱽᱨᱟᱭᱮᱞ — сантали" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱤᱡᱽᱨᱟᱭᱮᱞ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="сантали" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele — сардинский" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Israele" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардинский" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Israeli" title="Israeli — сицилийский" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Israeli" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилийский" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Israel" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="اسرائيل — синдхи" lang="sd" hreflang="sd" data-title="اسرائيل" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — северносаамский" lang="se" hreflang="se" data-title="Israel" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="северносаамский" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Izrael" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Israyil" title="Israyil — ташельхит" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Israyil" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ташельхит" class="interlanguage-link-target">Taclḥit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%82%87%E1%80%9E%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8" title="မိူင်းဢိတ်ႇသရေး — шанский" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းဢိတ်ႇသရေး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="шанский" class="interlanguage-link-target">ၽႃႇသႃႇတႆး </a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%8A%E0%B7%81%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%BD%E0%B6%BA" title="ඊශ්‍රායලය — сингальский" lang="si" hreflang="si" data-title="ඊශ්‍රායලය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингальский" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Israel" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Izrael" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل — Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target">سرائیکی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Izrael" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Isaraelu" title="Isaraelu — самоанский" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Isaraelu" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="самоанский" class="interlanguage-link-target">Gagana Samoa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — инари-саамский" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Israel" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="инари-саамский" class="interlanguage-link-target">Anarâškielâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Isiraeri" title="Isiraeri — шона" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Isiraeri" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шона" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Israaiil" title="Israaiil — сомали" lang="so" hreflang="so" data-title="Israaiil" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомали" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Izraeli" title="Izraeli — албанский" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Izraeli" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанский" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB" title="Израел — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Израел" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — сранан-тонго" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Israel" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="сранан-тонго" class="interlanguage-link-target">Sranantongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Ka-Israyeli" title="Ka-Israyeli — свази" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Ka-Israyeli" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="свази" class="interlanguage-link-target">SiSwati</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Israel" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A9l" title="Israél — сунданский" lang="su" hreflang="su" data-title="Israél" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунданский" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Israel" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — суахили" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Israel" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael — силезский" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Izrael" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="силезский" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Israel" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target">Sakizaya</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B8%E0%AF%8D%E0%AE%B0%E0%AF%87%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="இஸ்ரேல் — тамильский" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இஸ்ரேல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамильский" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Israel" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target">Tayal</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%B2%E0%B3%8D" title="ಇಸ್ರೇಲ್ — Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಇಸ್ರೇಲ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target">ತುಳು</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇజ్రాయిల్ — телугу" lang="te" hreflang="te" data-title="ఇజ్రాయిల్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Izra%C3%A9l" title="Izraél — тетум" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Izraél" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="тетум" class="interlanguage-link-target">Tetun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%BB" title="Исроил — таджикский" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Исроил" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджикский" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5" title="ประเทศอิสราเอล — тайский" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศอิสราเอล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайский" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ysra%C3%BDyl" title="Ysraýyl — туркменский" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ysraýyl" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменский" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Israel" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Israil" title="Israil — талышский" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Israil" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="талышский" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBIsileli" title="ʻIsileli — тонганский" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻIsileli" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="тонганский" class="interlanguage-link-target">Lea faka-Tonga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — ток-писин" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Israel" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="ток-писин" class="interlanguage-link-target">Tok Pisin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İsrail" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — седекский" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Israel" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="седекский" class="interlanguage-link-target">Seediq</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил — татарский" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Исраил" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарский" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — тумбука" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Israel" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="тумбука" class="interlanguage-link-target">ChiTumbuka</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль — удмуртский" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Израиль" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмуртский" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95" title="ئىسرائىلىيە — уйгурский" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئىسرائىلىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурский" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%97%D0%BB%D1%8C" title="Ізраїль — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ізраїль" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Isroil" title="Isroil — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Isroil" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Israel" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Izrail%27" title="Izrail' — вепсский" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Izrail'" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="вепсский" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Israel" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Israël" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Yisrael%C3%A4n" title="Yisraelän — волапюк" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Yisraelän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="волапюк" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Israyel_(estat)" title="Israyel (estat) — валлонский" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Israyel (estat)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлонский" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel — варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Israel" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Israayil" title="Israayil — волоф" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Israayil" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="волоф" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="以色列" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ისრაელი — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ისრაელი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C" title="ישראל — идиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ישראל" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsr%C3%A1%E1%BA%B9%CC%81l%C3%AC" title="Ísráẹ́lì — йоруба" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ísráẹ́lì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yijswzlez" title="Yijswzlez — чжуань" lang="za" hreflang="za" data-title="Yijswzlez" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="чжуань" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël — Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Israël" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%89%E2%B5%99%E2%B5%94%E2%B4%B0%E2%B5%A2%E2%B5%89%E2%B5%8D" title="ⵉⵙⵔⴰⵢⵉⵍ — тамазигхтский" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵉⵙⵔⴰⵢⵉⵍ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="тамазигхтский" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="以色列" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="以色列" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/%C3%8D-sek-lia%CC%8Dt" title="Í-sek-lia̍t — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Í-sek-lia̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="以色列" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Isreyili" title="Isreyili — зулу" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Isreyili" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="зулу" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q801#sitelinks-wikipedia" title="Башҡа телдәргә һылтанмаларҙы төҙәтеү" class="wbc-editpage">Һылтанмаларҙы төҙәтергә</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Исем арауыҡтары"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Эстәлек битен ҡарау [c]" accesskey="c">Бит</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" rel="discussion" title="Биттең эстәлеге тураһында фекерләшеү [t]" accesskey="t">Фекер алышыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Телде үҙгәртергә" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >башҡортса </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ҡарауҙар"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C">Уҡыу</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v">Үҙгәртеү</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e">Кодты үҙгәртеү</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=history" title="Биттең төҙәтеүҙәр журналы [h]" accesskey="h">Тарих</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ҡоралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Ҡоралдар </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ҡоралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <div class="vector-menu-heading"> Ғәмәлдәр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C">Уҡыу</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v">Үҙгәртеү</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e">Кодты үҙгәртеү</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=history">Тарих</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Дөйөм </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Был биткә һылтанған барлыҡ биттәрҙең исемлеге [j]" accesskey="j">Был биткә һылтанмалар</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" rel="nofollow" title="Был бит һылтанған биттәрҙәге һуңғы үҙгәртеүҙәр [k]" accesskey="k">Бәйле үҙгәртеүҙәр</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Барлыҡ махсус биттәр исемлеге [q]" accesskey="q">Махсус биттәр</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&oldid=1272785" title="Биттең был өлгөһөнә даими һылтанма">Даими һылтанма</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=info" title="Был бит тураһында ентекләберәк">Бит мәғлүмәттәре</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&id=1272785&wpFormIdentifier=titleform" title="Был биттән нисек өҙөмтә яһау тураһында мәғлүмәт">Биттән өҙөмтә яһарға</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2598%25D0%25B7%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25B8%25D0%25BB%25D1%258C">Ҡыҫҡа URL алыу</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:QrCode&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2598%25D0%25B7%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25B8%25D0%25BB%25D1%258C">QR код алыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Баҫтырыу/сығарыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:Collection&bookcmd=book_creator&referer=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C">Китап төҙөү</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:DownloadAsPdf&page=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=show-download-screen">PDF форматында йөкләү</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&printable=yes" title="Биттең ҡағыҙға баҫтырыу өсөн өлгөһө [p]" accesskey="p">Баҫтырыу өлгөһө</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башҡа проекттарҙа </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C_/_%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" hreflang="en">Викимилек</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q801" title="Мәғлүмәт һаҡлағысына бәйле элементҡа һылтанма [g]" accesskey="g">Викимәғлүмәт элементы</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Уҡыу көйләүҙәре</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">йәшерергә</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-0-coord" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a class="mw-kartographer-maplink" data-mw-kartographer="maplink" data-style="osm-intl" href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:Map/12/31.78333/35.21667/ru" data-zoom="12" data-lat="31.78333" data-lon="35.21667" data-lang="ru" data-overlays="["_1acfbfae809970c4a172e4af95c7af3d5df985a6"]">31°47′ с. ш. 35°13′ в. д.</a><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=ru&pagename=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&params=31_47_0_N_35_13_0_E_type:country_region:IL_scale:100000">H</a><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=31.78333,35.21667&q=31.78333,35.21667&spn=0.1,0.1&t=h&hl=ru">G</a><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.ru/maps/?ll=35.21667,31.78333&pt=35.21667,31.78333&spn=0.1,0.1&l=sat,skl">Я</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=31.78333&mlon=35.21667&zoom=12">O</a></div></div> <div id="mw-indicator-fa" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә"><img alt="Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/14px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png" decoding="async" width="14" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/21px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/28px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="15" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ba" dir="ltr"><table id="fa-message" class="plainlinks metadata ambox ambox-good" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Һайланған мәҡәләләр"><img alt="✯" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/24px-Green_star_boxed.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/36px-Green_star_boxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/48px-Green_star_boxed.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Был мәҡәлә башҡорт Википедияһының <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Һайланған мәҡәләләр">һайланған мәҡәләләре</a> исемлегенә керә.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact" style="font-size:85%"></div></td></tr></tbody></table> <table align="right" class="infobox" style="border-spacing: 0px; padding: 0px 0px; width: 300px; font-size:85%; line-height:130%;" cellspacing="0px"> <caption><big>Исраил дәүләте <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎ <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Ғәрәп теле">ғәр.</a> دَوْلَة إِسْرَائِيل‎</big> </caption> <tbody><tr> <td align="center" colspan="2"> <table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; vertical-align:middle; width:100px"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Israel.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/130px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="130" height="95" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/195px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/260px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /></a> </td> <td style="text-align:center; vertical-align:middle; width:100px"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Emblem_of_Israel.svg" class="mw-file-description"><img alt="Израиль гербы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/90px-Emblem_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="90" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/135px-Emblem_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/180px-Emblem_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="863" data-file-height="1071" /></a> </td></tr> <tr> <td align="center" width="150"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D1%84%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Израиль флагы (был бит юҡ)">Флаг</a> </td> <td align="center" width="150">{{{Герб урынына}}} </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BC%D0%BD" title="Гимн">Гимн</a>: <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8B" title="Израиль гимны">«Ха-Тиква»</a><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="75" data-mwtitle="Hatikvah_instrumental.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/26/Hatikvah_instrumental.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/26/Hatikvah_instrumental.ogg/Hatikvah_instrumental.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=az&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="az" label="azərbaycanca ‪(az)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=bg&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bg" label="български ‪(bg)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=bn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bn" label="বাংলা ‪(bn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ceb&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ceb" label="Cebuano ‪(ceb)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=cs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cs" label="čeština ‪(cs)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=el&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="el" label="Ελληνικά ‪(el)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=eo&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eo" label="Esperanto ‪(eo)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=fa&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی ‪(fa)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français ‪(fr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=he&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="he" label="עברית ‪(he)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=hi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hi" label="हिन्दी ‪(hi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=hu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hu" label="magyar ‪(hu)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=is&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="is" label="íslenska ‪(is)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語 ‪(ja)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ta&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ta" label="தமிழ் ‪(ta)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=th&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="th" label="ไทย ‪(th)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog ‪(tl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська ‪(uk)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=yue&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="yue" label="粵語 ‪(yue)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文（中国大陆） ‪(zh-cn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=zh-hant&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant" label="中文（繁體） ‪(zh-hant)‬" data-dir="ltr" /></audio> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2" width="300" style="padding:0px;"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Israel_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Israel_%28orthographic_projection%29.svg/270px-Israel_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="270" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Israel_%28orthographic_projection%29.svg/405px-Israel_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Israel_%28orthographic_projection%29.svg/540px-Israel_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="553" data-file-height="553" /></a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Суверенитет (был бит юҡ)">Үҙаллылыҡ датаһы</a> </td> <td><a href="/wiki/14_%D0%BC%D0%B0%D1%8F" class="mw-redirect" title="14 мая">14 мая</a> <a href="/w/index.php?title=1948_%D0%B3%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="1948 год (был бит юҡ)">1948 года</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%8F%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ияр (был бит юҡ)">5 ияра</a> 5708 года) ( <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D0%BC%D0%B8_%D1%82%D0%B5%D0%BB" title="Рәсми тел">Рәсми телдәр</a> </td> <td><a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">иврит</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D2%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Баш ҡала">Баш ҡала</a> </td> <td><a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Иерусалим</a><a href="#cite_note-Jerusalem-2">[комм. 1]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Ҡала">Эре ҡалалар</a> </td> <td><a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Иерусалим</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D1%8C-%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%B2" title="Тель-Авив">Тель-Авив — Яффа</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D1%84%D0%B0" title="Хайфа">Хайфа</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D2%AF_%D1%82%D3%A9%D1%80%D3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идара итеү төрө (был бит юҡ)">Идара итеү төрө</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Парламент республикаһы (был бит юҡ)">парламент республикаһы</a><a href="#cite_note-atlas-3">[2]</a> </td></tr> <tr style="white-space: nowrap;"> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Территория (был бит юҡ)">Территория</a> • Бөтәһе • % һыу өҫтө </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%BC%D1%8B%D1%85_%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D0%BE_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список стран и зависимых территорий по площади (был бит юҡ)">147 (143)</a> 20 770 км²<a href="#cite_note-4">[комм. 2]</a>/22 072<a href="#cite_note-5">[комм. 3]</a> км² 2 </td></tr> <tr style="white-space:nowrap;"> <td><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1" title="Халыҡ">Халыҡ</a> • Һаны (2018) • Халыҡ тығыҙлығы </td> <td> ▲8 972 000<a href="#cite_note-cbs_2018_12_31-6">[3]</a> чел. (<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%BF%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список стран по населению (был бит юҡ)">97</a>) 387 чел./км² (<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%BF%D0%BE_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список стран по плотности населения (был бит юҡ)">18</a>) </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BA%D0%B5_%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82" title="Эске тулайым продукт">ЭТП</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82_%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паритет покупательной способности (был бит юҡ)">ППС</a>)   • Бөтәһе   • На душу населения </td> <td> 333,351 млрд.<a href="#cite_note-7">[4]</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Международный доллар (был бит юҡ)">долл.</a> 38 262<a href="#cite_note-8">[5]</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1-%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Халыҡ-ара доллар доллар (был бит юҡ)">долл.</a> </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BA%D0%B5_%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82" title="Эске тулайым продукт">ЭТП</a> (номинал)   • Бөтәһе   • Бер кешегә </td> <td> 299,416 млрд.<a href="#cite_note-9">[6]</a> <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АҠШ доллары">долл.</a> 35 728 (2015)<a href="#cite_note-10">[7]</a> <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АҠШ доллары">долл.</a> </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D2%AF%D2%AB%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" title="Кеше потенциалы үҫеше индексы">КПҮИ</a> (2018) </td> <td>▲ 0,903<a href="#cite_note-11">[8]</a> (очень высокий) (<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%BF%D0%BE_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%83_%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список стран по индексу человеческого развития (был бит юҡ)">22 урын</a>) </td></tr> <tr> <td>Этнохороним </td> <td>израильтянин, израильтянка, <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%8F%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Израильтяне (был бит юҡ)">израильтяне</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B0" title="Валюта">Валюта</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D1%88%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новый шекель (был бит юҡ)">новый шекель</a> <big>₪</big> (<a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Общероссийский классификатор валют (был бит юҡ)">ILS, код 376</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Домен верхнего уровня (был бит юҡ)">Интернет-домен</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=.il&action=edit&redlink=1" class="new" title=".il (был бит юҡ)">.il</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/ISO_3166-1" title="ISO 3166-1">Код ISO</a> </td> <td>IL </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%9E%D0%9A_%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="МОК коды (был бит юҡ)">МОК коды</a> </td> <td>ISR </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Телефон коды (был бит юҡ)">Телефон коды</a> </td> <td>+972 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D2%93%D3%99%D1%82_%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D0%BA%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Сәғәт бүлкәте">Сәғәт бүлкәте</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=GMT%2B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="GMT+2 (был бит юҡ)">GMT+2</a> (летом <a href="/w/index.php?title=GMT%2B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="GMT+3 (был бит юҡ)">GMT+3</a>) </td></tr> </tbody></table> Израиль, Исраил (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> יִשְׂרָאֵל‎, <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Ғәрәп теле">ғәр.</a> إِسْرَائِيل‎), рәсми — Исраил дәүләте (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎ Мединат Исраэль, <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Ғәрәп теле">ғәр.</a> دَوْلَة إِسْرَائِيل‎ иль Исра'Даулить) — <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A1%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%88" title="Яҡын Көнсығыш">Яҡын Көнсығыштағы дәүләт</a>, 2019 йылдың 1 ғинуарына халҡы 8 972 000 кеше, территорияһы — 22 072 км². Халыҡ һаны буйынса донъяла 95-се һәм территорияһының ҙурлығы буйынса 148 урынды биләй.<a href="#Численность,_расселение" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A1%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%88" title="Яҡын Көнсығыш">Яҡын Көнсығышта</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99" title="Урта диңгеҙ">Урта диңгеҙҙең</a> көнсығыш яры буйында урынлашҡан. Төньяҡтан <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a>, төньяҡ-көнсығышта — <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a>, көнсығыштан — <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a> һәм Иордан йылғаһының көнбайыш яры территорияһы менән, көньяҡ-көнбайышта — <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a> һәм <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторы</a> менән сиктәш. <a href="#Географическое_положение" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> Баш ҡалаһы — <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Йәрүсәлим</a><a href="#cite_note-Jerusalem-2">[комм. 1]</a>. Дәүләт теле — <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">иврит</a>, <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Ғәрәп теле">ғәрәп теле</a> айырым статусҡа эйә. <a href="#Рәсми_телдәр" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> Унитар дәүләт, парламентлы демократик республикаһы. <a href="#Государственное_устройство" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> 6 административ округҡа бүленә. <a href="#Административное_деление" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> Йылдам үҫешкән иҡтисадлы индустриаль ил. <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BA%D0%B5_%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82" title="Эске тулайым продукт">ТУЛАЙЫМ</a> етештереү күләме 2015 йылда 300 миллиард <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АҠШ доллары">аҡш доллары</a> (йән башына 36 мең аҡш доллары) тәшкил иткән<a href="#cite_note-IMF-13">[10]</a>. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D2%AF%D2%AB%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B" title="Кеше потенциалы үҫеше индексы">Кеше потенциалының үҫеш индексы буйынса илдәр исемлегендә</a> 18-се урында тора: 0,894 индекс<a href="#cite_note-КПҮИ-2015-14">[11]</a>. Аҡса берәмеге — израиль яңы шекеле. <a href="#Общее_состояние,_основные_показатели" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> Израиль дәүләте 1948 йылдың 14 майында (5708 йылдың 5 июне) БМО Генераль Ассамблеяһының 1947 йылдың 29 ноябрендә ҡабул ителгән 181-се резолюцияһы нигеҙендә иғлан ителә. Бойондороҡһоҙлоҡ декларацияһына ярашлы, Израиль — йәһүд дәүләте. Шул уҡ ваҡытта Израиль — күп милләтле һәм демократик дәүләт, йәһүдтәр менән бергә башҡа этник төркөмдәр вәкилдәре — мосолман ғәрәптәр, христиан ғәрәптәр, друздар, <a href="/wiki/%D0%91%D3%99%D2%99%D2%AF%D3%99%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80" class="mw-redirect" title="Бәҙүәндәр">бәҙүәндәр</a>, самариттәр, черкестар һәм башҡалар — диненә ҡарамай тиң хоҡуҡҡа эйә. Айырым алғанда друз һәм күсмә ғәрәптәр депутаттары, ғәрәп фирҡәһе һәм депутаттары Кнессетта урын алған. Израиль этномәҙәни күп төрлөлөгө менән айырыла. Илдең төп халҡы: 74,3 % — <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D2%BB%D2%AF%D0%B4%D1%82%D3%99%D1%80" title="Йәһүдтәр">йәһүдтәр</a>, 20,9 % — <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF%D1%82%D3%99%D1%80" title="Ғәрәптәр">ғәрәптәр</a>, 4,8 % — башҡа. <a href="#Халыҡ" title=""><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/10px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/15px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Arrow_Blue_Right_001.svg/20px-Arrow_Blue_Right_001.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a><a href="/w/index.php?title=%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:TOClimit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҡалып:TOClimit (был бит юҡ)">Ҡалып:TOClimit</a> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Этимология">Этимология</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=1" title="Этимология бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=1" title="Этимология бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Һуңғы өс мең йыл буйы «Израиль» һүҙе Израиль ере (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> אֶרֶץ יִשְׂרָאֵל‎, Эрец-Исраэль) һәм <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D2%BB%D2%AF%D0%B4%D1%82%D3%99%D1%80" title="Йәһүдтәр">йәһүд халҡы</a> тип аңлатыла. Был исемдең сығанағы булып Йәшәйеш китабы Книга Бытия) тора, унда Яҡуп пәйғәмбәр Аллаһ менән көрәшкәс Израиль исеменен ала: «И сказал: как имя твоё? Он сказал: Иаков. И сказал [ему]: отныне имя тебе будет не Иаков, а Израиль, ибо ты боролся с Богом, и человеков одолевать будешь»  ([[|Быт. ]]<a href="https://ba.wikisource.org/wiki/#32:27" class="extiw" title="s:">32:27,28</a>). Был һүҙең мәғәнәһен төрлөсә аңлаталар. Бер версия буйынса, был сара (идара итеү, көслө власҡа эйә булып, артыҡ биреү) , йәғни «юғарынан бирелгән власҡа эйә» тигәнде аңлата тип фаразлана. Башҡа мәғәнәһе — «Аллаһ Принцы» йәки «Аллаһ көрәше/алышы»<a href="#cite_note-15">[12]</a>. Һуңынан Яҡуптан барлыҡҡа килгән йәһүд халҡы «израиль балалары», «израиль халҡы» йәки «израиллеләр». «Израиль» һүҙе тарихта беренсе тапҡыр Мернептах стелаһында, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D2%93%D0%BE_%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Боронғо Мысыр">Боронғо Мысыр</a> (беҙҙең эраға тиклем XIII быуат аҙағында) территорияһында, яҙылған була һәм халыҡты түгел, ә илде аңлатҡан<a href="#cite_note-16">[13]</a>. Хәҙерге дәүләт «Мединат Исраэль» (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> מדינת ישראל‎ — Израиль дәүләте). Шулай уҡ Эрец Исраэль (Израиль Ер)е, Сион, Йәһүдтәр иле тигән атамалар ҙа күҙ алдында тотола<a href="#cite_note-17">[14]</a>. Ил бойондороҡһоҙлоғоноң беренсе көнәндә үк дәүләт граждандарын билдәләү өсөн «израиллеләр» ( — «исраэлим») һүҙе ҡулланыла башлай. Тәүге тапҡыр ул рәсми рәүештә Израиль сит ил эштәре министры Моше Шарет сығышында ҡулланыла<a href="#cite_note-18">[15]</a>.. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарих">Тарих</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=2" title="Тарих бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=2" title="Тарих бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Билдәле булыуынса, хәҙерге заман Израиль территорияһында тура баҫып йөрөүсе кеше йәшәй, уның эҙҙәре Убайдия (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> ‏תל עובדיה‏‎, Тель-Овадия)<a href="#cite_note-19">[16]</a> археологик ҡомартҡыһы территорияһында һаҡланып ҡалған. Яҡынса 200 мең йыл элек был төбәктә неандерталецтар йәшәгән<a href="#cite_note-krugpal-20">[17]</a>, ә бер аҙҙан һуң бында хәҙерге заман кешеләре тибындағылар йәшәй башлаған: Мислие мәмерйәһендә (Кармель массивында) табылған Homo sapiens йәше 194-177 йыл тәшкил итә<a href="#cite_note-21">[18]</a>. Б. э. тиклем X—VIII быуаттарҙа был территория натуфий мәҙәниәте ареалына ҡараған, унда иң беренсе тапҡыр бөртөклөләрҙе ҡуллана башлағандар<a href="#cite_note-Eretz_hist-22">[19]</a>. Ошо урында яҡынса 9 мең йыл элек неолит революцияһы башланған һәм беренсе ауылдар барлыҡҡа килгән, шул иҫәптән боронғо Иерихон, Хананеи, беренсе семит ҡәбиләһе бында яҡынса IV—III мең йыллыҡта барлыҡҡа килгән. Киләһе 2-3 мең йыллыҡта был территория <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D2%93%D0%BE_%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Боронғо Мысыр">Боронғо Мысыр</a> протекторатына ҡараған<a href="#cite_note-Eretz_hist-22">[19]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Иртә_тарихы">Иртә тарихы</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=3" title="Иртә тарихы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=3" title="Иртә тарихы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg/280px-1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg" decoding="async" width="280" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg/420px-1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg/560px-1759_map_Holy_Land_and_12_Tribes.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1676" /></a><figcaption>Израилдең ун ике ырыуы йәшәүен күрһәткән 1759 йылдағы Фәләстин картаһы</figcaption></figure> Йәһүд халҡының һәм Израиль Еренең тарихы Библия патриархы <a href="/wiki/%D0%98%D0%B1%D1%80%D0%B0%D2%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Ибраһим">Авраам</a> менән бәйле. <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Библия">Библияға</a> ярашлы, Израиль ере Аллаһ тарафынан йәһүдтәргә вәғәҙә ителгән «Земля Обетованная» булып тора — йәһүд халҡының бөтә изге урындары бында<a href="#cite_note-23">[20]</a>. Библиялағы патриархтар тураһындағы риүәйәттәрҙә, бәлки, б. э. тиклемге 2 мең йыллыҡтағы иврим (хабиру) миграцияһы һәм Мысырға гиксостарҙың баҫып инеүе тураһында һөйләнәлер. Ибраһим тарихы иврим миграцияһының башланғыс осорона ҡарай, ә халыҡтарҙың күпләп күсеүе б. э. тиклемге XIII быуатта булып, был осорҙағы Ханаан бронза мәҙәниәте яңы мәҙәниәт менән алмашына <a href="#cite_note-Eretz_hist-22">[19]</a>. Б. э. тиклем яҡынса 1200 йылда илдең яр буйына филистимдар үтеп инә(хәҙерге «палестиндар»). Йәһүдтәрҙең батша власының һәм Израиль, ә һуңғараҡ Йәһүдиә батшалығының барлыҡҡа килеүе б. э. тиклем Х быуатҡа ҡараған<a href="#cite_note-krugpal-20">[17]</a>. Был территория беҙҙең эраға тиклемге VIII быуаттан алып эҙмә-эҙлекле <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Ассирия">Ассирия</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Вавилон">Вавилон</a>, <a href="/wiki/%D3%98%D2%BB%D3%99%D0%BC%D3%99%D0%BD%D0%B8%D2%99%D3%99%D1%80_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Әһәмәниҙәр дәүләте">әһәмәниҙәр империяһы</a> (б. э. тиклемге 539-331 йылдарҙа) һәм Македония (б. э. тиклемге 331 йылдан алып) ҡулы аҫтында була. Б. э. тиклемге III—II быуаттарҙа эллиндарҙың Птолемей һәм Селевкидтар дәүләте составына инә<a href="#cite_note-BRE_Pal-24">[21]</a>. 142 йылда Селевкидтар дәүләте Йәһүдиәнең бойондороҡһоҙлоғон таный һәм уны яһаҡ биреүҙән бушата, унда б. э. тиклемге 37 йылдарға тиклем Хасмонейҙар династияһы идара итә<a href="#cite_note-25">[22]</a>. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg/190px-Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg" decoding="async" width="190" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg/285px-Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg/380px-Masada_Roman_Ruins_by_David_Shankbone.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Массад ҡәлғәһе янында рим лагеры</figcaption></figure> Беҙҙең эраға тиклемге 63 йылға тиклем Йәһүҙиә <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D2%93%D0%BE_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Боронғо Рим">Рим вассалы</a> була һәм шул исемдәге рим провинцияһына әүерелә. Бар-Кохба ихтилалы ваҡытында 135 йылда римлеләр йәһүдтәрҙе бик күп юҡ итә, тере ҡалғандарына Йәрүсәлимдә төпләнеү тыйыла һәм Йәһүдиәне Сүриә Фәләстине тип иғлан итә<a href="#cite_note-brit_palestine-26">[23]</a>. Рим империяһы 395 йылдан һуң Көнбайыш һәм <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Византия империяһы">Көнсығышҡа</a> (<a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Византия империяһы">Византия</a>) бүленә, шунан һуң Фәләстин һуңғыһына күсә. 614-629 йылдарҙа Фәләстин Сәсәнидтарҙың фәләстин империяһы составына инә, шул саҡта улар Иерусалимды өс йылға йәһүдтәр контроленә тапшыра, әммә артабан христиандарға кире ҡайтара<a href="#cite_note-27">[24]</a>. Фәләстин Византия империяһы власы аҫтына кире ҡайҡас, 629-630 йылдарҙа йәһүдтәр күпләп үлтерелә һәм ҡыуыла, был хәлдең башында Византия императоры Ираклий тора, төбәктә йһүдтәрҙең һаны был өс меңлек тарих осоронда минимумға етә һәм был ҡыйратылыу бер ваҡытта ла туҡталып тормай <a href="#cite_note-history-28">[25]</a>. IХ быуатта йәһүд общиналары Тиверияла, ә киләһе ике быуатта Рафах, Ғәззә, Мадждал, Яффа һәм Кесарияла барлыҡҡа килә<a href="#cite_note-Claim-29">[26]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Урта_быуаттар">Урта быуаттар</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=4" title="Урта быуаттар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=4" title="Урта быуаттар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> 636-640 йылдарҙа византия Фәләстинен ғәрәптәр яулай<a href="#cite_note-Eleven_Arabs-30">[27]</a>. Киләһе алты быуат эсендә был территориялар Өмийәттәрҙән Ғәббәсиҙәргә, <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D1%80%D0%B5_%D1%8F%D1%83%D2%99%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Тәре яуҙары">тәре йөрөтөүселәргә</a> һәм кире күсеп йөрөй<a href="#cite_note-brit_palestine-26">[23]</a>. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Akko-Citadel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Akko-Citadel.jpg/200px-Akko-Citadel.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Akko-Citadel.jpg/300px-Akko-Citadel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Akko-Citadel.jpg/400px-Akko-Citadel.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="426" /></a><figcaption>Акко ҡәлғәһендәге рефекториум, XII быуат</figcaption></figure> Ҡыҫҡаса йәһүд энциклопедияһы Фәләстиндәге ғәрәп хакимлығы осорон дүрт осорға бүлә: илде баҫып алыу һәм үҙләштереү (638-660 йыл), Өмийәттәр династияһы (661-750), Ғәббәсиҙәр (750-969) һәм Фатимиҙар (969-1099)<a href="#cite_note-Eleven_Arabs-30">[27]</a>. 1099 йылда тәре йөрөтөүселәр бында Йәрүсәлим кенәзлегенә нигеҙ һала, әммә 1187 йылда <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%85_%D3%99%D0%B4-%D0%94%D0%B8%D0%BD" title="Сәләх әд-Дин">Сәләх-әд-дин</a> Йәрүсәлимде ала, ә 1291 йылда тәре йөрөтөүселәрҙең һуңғы Акра ҡәлғәһе уға буйһона<a href="#cite_note-31">[28]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ғосман_империяһы_составында">Ғосман империяһы составында</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=5" title="Ғосман империяһы составында бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=5" title="Ғосман империяһы составында бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Израиль биләмәләрен 1517 йылда ғосман төрөктәре солтан <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%BC_I" title="Сәлим I">Сәлим I</a> етәкселегендә баҫып ала. Ул 400 йыл дауамында <a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Ғосман империяһы">Ғосман империяһының өлөшө булып һанала</a><a href="#cite_note-brit_palestine-26">[23]</a>. Ғосман империяһында йәһүдтәр «зимми» статусына эйә була — йәғни сағыштырмаса гражданлыҡ һәм дин ирке хоҡуғы менән файҙалана ала, әммә ҡайһы бер хоҡуҡтарҙан мәхрүм ителгән була (ҡорал йөрөтөргә, армияла хеҙмәт итергә һәм ат менеп йөрөргә хоҡуҡһыҙ була), йәһүдтәр шулай уҡ айырым һалым түләгән. XVIII быуатта Европа алиялары Йәрүсәлимдә йәһүд динен һәм милләтен тергеҙеү өсөн мөһим бер хәрәкәт яһарға тырышып ҡарайҙар. 1700 йыл Европаның төрлө илдәрендә йәшәгән меңләгән йәһүдтәр етәкселәре раввин Иехуда Хасид (Йәһүҙә Хәсид) менән бергә Йәрүсәлимгә килә. Әммә илгә килгән Хәсид тиҙ арала вафат була, ә община бурыстары күбәйеү арҡаһында тарҡала. Европанан килгән йәһүдтәр башлыса үҙҙәре өсөн изге булған — Хеврон, Цфат һәм Тверияла төпләнә<a href="#cite_note-Eleven_Ottomans-32">[29]</a>. 1800 йылда <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Фәләстин">Фәләстиндә</a> 300 меңдән ашыу кеше йәшәй. Христиандар халҡы (яҡынса 25 мең кеше) башлыса Назарет һәм Вифлеемда туплана, улар араһында 5 мең кеше йәһүд була. Ҡалған халыҡ мосолмандар була, уларҙың күпселеге сөнниҙәр<a href="#cite_note-Eleven_Ottomans-32">[29]</a>. Фәләстин халҡы <a href="/wiki/1880_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1880 йыл">1880 йылда</a> 450 мең кеше тәшкил итә; был һанға 24 мең йәһүд ингән, улар башлыса Йәрүсәлим ҡалаһында йәшәгән (ундағы 25 мең халыҡтың яртыһынан күберәген тәшкил итә), Цфатта (4 мең кеше), Тверияла (2,5 мең кеше), шулай уҡ Хевронда, Яффа һәм Хайфала йәһүдтәр күпләп йәшәй. Йәрүсәлим төбәктә иң ҙур ҡала булып китә<a href="#cite_note-Eleven_Ottomans-32">[29]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Йәһүдтәртәрҙең_Сионға_ынтылышы_һәм_сәйәси_сионизмдың_барлыҡҡа_килеүе"><span id=".D0.99.D3.99.D2.BB.D2.AF.D0.B4.D1.82.D3.99.D1.80.D1.82.D3.99.D1.80.D2.99.D0.B5.D2.A3_.D0.A1.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D2.93.D0.B0_.D1.8B.D0.BD.D1.82.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D1.88.D1.8B_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D1.81.D3.99.D0.B9.D3.99.D1.81.D0.B8_.D1.81.D0.B8.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D0.B7.D0.BC.D0.B4.D1.8B.D2.A3_.D0.B1.D0.B0.D1.80.D0.BB.D1.8B.D2.A1.D2.A1.D0.B0_.D0.BA.D0.B8.D0.BB.D0.B5.D2.AF.D0.B5">Йәһүдтәртәрҙең Сионға ынтылышы һәм сәйәси сионизмдың барлыҡҡа килеүе</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=6" title="Йәһүдтәртәрҙең Сионға ынтылышы һәм сәйәси сионизмдың барлыҡҡа килеүе бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=6" title="Йәһүдтәртәрҙең Сионға ынтылышы һәм сәйәси сионизмдың барлыҡҡа килеүе бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Диаспорала йәшәгән йәһүдтәр араһында һәр саҡ Сионға ҡайтыу теләге көслө була. Фәләстиндәге йәһүд общиналарының был теләге ситтән килгән йәһүд диндарҙары уйы менән көсәйтелә. XVI быуатта Цфатҡа <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испаниянан</a> 14 мең йәһүд күсеп килә. Бындай күсеү Беренсе алия тип атала, шул ваҡыттағы иң күпләп күсеү <a href="/wiki/1881_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1881 йыл">1881 йылда</a> башлана, уны йәһүд халҡын тарихи тыуған иленә ҡайтарырға теләгән палестинофилдар етәкләй<a href="#cite_note-Aliya-33">[30]</a>. Сәйәси сионизмға — Израиль йәһүдтәре дәүләтен төҙөү, үҙ ерҙәренә ҡайтыу маҡсатын ҡуйған кешеләр хәрәкәтенә нигеҙ һалыусы — Теодор Герцль<a href="#cite_note-34">[31]</a><a href="#cite_note-35">[32]</a> була. <a href="/wiki/1896_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1896 йыл">1896 йылда</a> Герцль «Йәһүд дәүләте» тигән китап яҙа, унда буласаҡ йәһүд дәүләтен һүрәтләй. Бының киләһе йылында ул Беренсе бөтә донъя йәһүд конгресы менән етәкселек итә<a href="#cite_note-36">[33]</a>. Икенсе алия <a href="/wiki/1904_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1904 йыл">1904 йылда</a> Кишинев ҡыйратылыуынан һуң башлана. Уның барышында <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Фәләстин">Фәләстингә</a> 40 мең йәһүд килә, 1914 йылда йәһүд ишувы Фәләстиндә 85 мең кешегә етә<a href="#cite_note-Aliya-33">[30]</a>. Беренсе һәм Икенсе алия иммигранттарының күпселеген ортодоксаль йәһүдтәр тәшкил итә<a href="#cite_note-37">[34]</a>, әммә улар менән бергә социалистар килә һәм кибуц хәрәкәтен нигеҙләй<a href="#cite_note-38">[35]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Фәләстиндә_британ_мандаты">Фәләстиндә британ мандаты</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=7" title="Фәләстиндә британ мандаты бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=7" title="Фәләстиндә британ мандаты бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map_of_Palestine_in_Russian,_a._1900.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Map_of_Palestine_in_Russian%2C_a._1900.jpg/250px-Map_of_Palestine_in_Russian%2C_a._1900.jpg" decoding="async" width="250" height="331" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Map_of_Palestine_in_Russian%2C_a._1900.jpg/375px-Map_of_Palestine_in_Russian%2C_a._1900.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Map_of_Palestine_in_Russian%2C_a._1900.jpg/500px-Map_of_Palestine_in_Russian%2C_a._1900.jpg 2x" data-file-width="2552" data-file-height="3379" /></a><figcaption>Фәләстин тарихи картаһы, 1900 йыл</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренсе донъя һуғышы">Беренсе бөтә донъя һуғышы</a> башланыу менән Синай-Фәләстин кампанияһы сиктәрендә британлылар ғосмандар менән һуғышҡан саҡта, 1917 йылдың ноябрендә, Бөйөк Британияның сит ил эштәре секретары Артур Бальфур артабан Бальфур Декларацияһы тип аталасаҡ документты сығара. Был документта «Британия «йәһүд халҡының Фәләстиндә милли тергеҙеленеүенә ҡаршы түгел» тип белдерә<a href="#cite_note-39">[36]</a>. 1919-1923 йылдарҙа (Өсөнсө алия) Фәләстингә башлыса Көнбайыш Европанан 40 мең йәһүд килә. Был күскенселәр тулҡыны ауыл хужалығы алып бара белә һәм шуға күрә иҡтисадты үҫтеререргә мөмкинлек бирә. Изреэль һәм Хефер үҙәндәре һаҙлыҡтары ҡоротола һәм был ерҙәр ауыл хужалығы алып барыу өсөн яраҡлы ергә әйләнә. Был осорҙа Гистадрут профсоюздар федерацияһы ойошторола. Йәһүдтәрҙең иммиграцияһына ҡаршы ғәрәптәр протест күрһәтә һәм был йәһүдтәрҙе ҡыйратыуға килтерә. Йәһүдтәр үҙҙәренең һаҡланыу саралары итеп йәһүд («Хагана») хәрби ойошмаһын барлыҡҡа килтерә<a href="#cite_note-40">[37]</a>. 1922 йылда Милләттәр лигаһы Бөйөк Британияға Фәләстиндә идара итеү мандатын бирә. Был мандат «илдә йәһүд милли йортон хәүефһеҙ ойоштороу өсөн сәйәси, административ һәм иҡтисади шарттар булдырыу» маҡсатында бирелгән тип аңлатыла<a href="#cite_note-41">[38]</a>. Мандат ғәмәлгә инеү менән Яффала ғәрәп болалары башлана, шунлыҡтан <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a> йәһүд иммиграцияһын сикләргә мәжбүр була. Йәһүдтәр дәүләте буласаҡ территорияның бер өлөшө Трансиордания ойоштороу өсөн бирелә<a href="#cite_note-42">[39]</a>.Был ваҡытта илдә башлыса ғәрәп-мосолмандар йәшәй, әммә иң ҙур ҡала, Йәрүсәлим, йәһүдтәрҙеке була<a href="#cite_note-43">[40]</a>. 1924-1928 йылдарҙа Дүртенсе алия башлана, Фәләстингә 85 мең йәһүд килә, һуңынан шуларҙың яҡынса 20 мең кешеһе илде ташлап китә<a href="#cite_note-Aliya-33">[30]</a>. 1930-сы йылдарҙа <a href="/wiki/%D3%A8%D1%81%D3%A9%D0%BD%D1%81%D3%A9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85" title="Өсөнсө рейх">Германияла</a> күтәрелгән нацистар идеологияһы Бишенсе алияны килтереп сығара, ул алия сиктәрендә Фәләстингә 250 мең немец йәһүдтәре килә. Был осор 1936-1939 йылдарҙа ғәрәп ихтилалы һәм 1939 йылда <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a> баҫтырып сығарған «Аҡ китап » менән тамамлана. Был йәһүдтәрҙең Фәләстингә иммиграцияһын юҡҡа сығара. Һәләкәттән ҡасҡан йәһүдтәрҙе башҡа илдәрҙә ҡабул итеүҙән баш тарталар, шунлыҡтан уларҙың Фәләстингә килеүен тыйыу уларҙы үлемгә дусар итеүгә тиң һанала<a href="#cite_note-Aliya-33">[30]</a>. Иммиграцияны тыйыуҙы урап үтер өсөн «Моссад ле-Алия Бет» йәшерен ойшмаһы барлыҡҡа килә, был ойошма йәһүдтәрҙе һәләкәттән ҡотолдорорға ярҙам итә һәм уларға рөхсәтһеҙ Фәләстингә килергә мөмкинлек тыуҙыра<a href="#cite_note-44">[41]</a>. <a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Икенсе донъя һуғышы">Икенсе донъя һуғышы</a>аҙағында Фәләстиндә йәһүд халҡы 33 % тәшкил итә (11 %- 1922 йылда)<a href="#cite_note-45">[42]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Дәүләт_булдырылыуы_һәм_тәүге_йылдары"><span id=".D0.94.D3.99.D2.AF.D0.BB.D3.99.D1.82_.D0.B1.D1.83.D0.BB.D0.B4.D1.8B.D1.80.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D1.83.D1.8B_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D1.82.D3.99.D2.AF.D0.B3.D0.B5_.D0.B9.D1.8B.D0.BB.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B">Дәүләт булдырылыуы һәм тәүге йылдары</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=8" title="Дәүләт булдырылыуы һәм тәүге йылдары бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=8" title="Дәүләт булдырылыуы һәм тәүге йылдары бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Declaration_of_State_of_Israel_1948_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Declaration_of_State_of_Israel_1948_2.jpg/200px-Declaration_of_State_of_Israel_1948_2.jpg" decoding="async" width="200" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Declaration_of_State_of_Israel_1948_2.jpg/300px-Declaration_of_State_of_Israel_1948_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Declaration_of_State_of_Israel_1948_2.jpg 2x" data-file-width="381" data-file-height="430" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D0%91%D0%B5%D0%BD-%D0%93%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD" title="Давид Бен-Гурион">Давид Бен-Гурион</a> Теодор Герцль портреты аҫтында Израиль бойондороҡһоҙлоғон иғлан итә. <a href="/wiki/14_%D0%BC%D0%B0%D0%B9" title="14 май">14 май</a>, <a href="/wiki/1948_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1948 йыл">1948 йыл</a>.</figcaption></figure> <a href="/wiki/1945_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1945 йыл">1945 йылдан</a> һуң мандатлы власть менән йәһүдтәр ишувы араһында көсөргәнеш арта бара <a href="#cite_note-46">[43]</a>. Бер үк ваҡытта ғәрәптәр һәм йәһүдтәр өсөн ҡәнәғәтләндерерлек сара таба алмағанлыҡтан, <a href="/wiki/1947_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1947 йыл">1947 йылда</a> Британия хөкүмәт мандатынан баш тарта<a href="#cite_note-47">[44]</a>. Быға тиклем барлыҡҡа килгән <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BA%D3%99%D0%BD_%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80_%D0%9E%D0%B9%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы">Берләшкән милләттәр Ойошмаһы</a> <a href="/wiki/1947_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1947 йыл">1947 йылдың</a> <a href="/wiki/29_%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C" title="29 ноябрь">29 ноябрендә</a> Фәләстинде бүлеу тураһында план ҡабул итә. Был план буйынса Британияның Фәләстин менән идаралыҡ итеү мандаты ғәмәлдән сығарыу һәм Фәләстин территорияһында ике дәүләт: йәһүд һәм ғәрәп дәүләттәрен-төҙөү ҡарала.<a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Иерусалим</a> менән Вифлеем, БМО ҡарарына ярашлы, был ҡалаларҙың статусы өсөн конфликт килеп сыҡмаһын өсөн, халыҡ-ара контроле аша күҙәтеү аҫтында булырға тейеш була<a href="#cite_note-krug_isra-48">[45]</a>. Йәһүд агентлығы БМО планын ҡабул итергә ҡарар сығара<a href="#cite_note-49">[46]</a>. Киреһенсә, <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D3%99%D1%80%D0%B5_%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Ғәрәп илдәре лигаһы">Ғәрәп дәүләттәре лигаһы</a> һәм Юғары ғәрәп советы Фәләстинде бүлеү тураһындағы БМО-ның ҡарарынан ҡәтғи рәүештә баш тарта<a href="#cite_note-Bregman_2002-50">[47]</a> һәм был пландың 67 % йәһүд булмаған күпселек халыҡ хоҡуғын боҙоу тип иҫәпләй. Бөтә ғәрәп лидерҙары был пландың тормошҡа ашырылыуына ҡаршы ҙур тырышлыҡ күрһәтергә вәғәҙә бирә, Ғәрәп илдәре лигаһы рәйесе Жәмәл әл Хөссәйени 1947 йылдың 24 ноябрендә былай тип янай: «Йәһүдтәр Фәләстиндең берәй генә өлөшөнә эйә булһа ла, ил ут һәм ҡан эсендә ҡаласаҡ»,<a href="#cite_note-ЭЕЭ_раздел-51">[48]</a>. <a href="/wiki/1948_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1948 йыл">1948 йылдың</a> <a href="/wiki/14_%D0%BC%D0%B0%D0%B9" title="14 май">14 майында</a>, Британия мандаты тамамланыуға бер көн ҡалғанда, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D0%91%D0%B5%D0%BD-%D0%93%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD" title="Давид Бен-Гурион">Давид Бен-Гурион</a> БМО планына ярашлы Фәләстин территорияһында бойондороҡһоҙ йәһүд дәүләте төҙөүҙе иғлан итә. Бының икенсе көнөндә үк Ғәрәп дәүләттәре лигаһы Израилгә һуғыш иғлан итә һәм шунда уҡ биш ғәрәп дәүләте (<a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Ираҡ">Ираҡ</a> һәм Трансиордания) яңы барлыҡҡа килгән илгә һөжүм итә, шулай итеп Израиль бойондороҡһоҙлоғо өсөн һуғыш башлана<a href="#cite_note-npr-52">[49]</a>. Бер йыл буйына барған хәрби хәрәкәттәрҙән һуң, <a href="/wiki/1949_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1949 йыл">1949 йылдың</a> июлендә, Мысыр, Ливан, Сүриә һәм Трансиордания араларында һуғышты туҡтатыу тураһындағы килешеү ҡабул ителә. Был килешеүгә ярашлы, Көнбайыш Галилея һәм башта ғәрәптәргә тәғәйенләнгән диңгеҙ буйы тигеҙлегенән алып Йәрүсәлимгә тиклем территория коридоры йәһүд дәүләте контроленә бирелә, Йәрүсәлим ҡалаһы утты туҡтатыу һыҙығында торған Израиль һәм Трансиордания араһында бүленә. Был сик һыҙыҡ ваҡытлыса «Йәшел һыҙыҡ» тип атала<a href="#cite_note-Newman—1995——4—9,_38—40-53">[50]</a>. <a href="/wiki/1949_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1949 йыл">1949 йылдың</a> <a href="/wiki/11_%D0%BC%D0%B0%D0%B9" title="11 май">11 майында</a> Израиль дәүләт булараҡ БМО ағзаһы итеп таныла<a href="#cite_note-UN-54">[51]</a>. Ғәрәп дәүләте ойошторолмай; уның урынына <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторын</a> Мысыр баҫып ала, ә Йәһүдиә менән Самарияның күп өлөшө, шулай уҡ Көнсығыш Иерусалим Трансиордания тарафынан аннексиялана<a href="#cite_note-ЭЕЭ_раздел-51">[48]</a>. <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Фәләстин">Фәләстиндә</a> 1948 йылда һуғыш башланғансы 750 меңгә яҡын ғәрәптәр йәшәгән була<a href="#cite_note-ЭЕЭ_беженцы-55">[52]</a>. Йөҙҙәрсә мең ғәрәптәр һуғыш барышында Фәләстиндәге<a href="#cite_note-56">[комм. 4]</a> үҙ йорттарын БМО резолюцияһына ярашлы йәһүд дәүләте һәм ғәрәп дәүләте өсөн бүленгән ерҙәрен ташлап китә. Күпселек ғәрәп ҡасаҡтары Фәләстин территорияһының ҡалған өлөшөнә һәм башҡа сит илдәргә күсә. Израилдә барлығы 160 меңгә яҡын ғына ғәрәптәр ҡала<a href="#cite_note-ЭЕЭ_беженцы-55">[52]</a>. <a class="mw-selflink selflink">Израиль</a> һуғыштан һуң ғәрәп ҡасаҡтарына йәшәгән урындарына кире ҡайтырға рөхсәт итмәй, ә уларҙың был ерҙә тороп ҡалған мөлкәте Израиль дәүләте тарафынан конфискациялана. Был ваҡиға ғәрәп донъяһында «ан-Накба» (<a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Ғәрәп теле">ғәр.</a> ‎النكبة) — «Хисам» һәләкәте (Катастрофа) тип атала. Шул уҡ ваҡытта <a href="/wiki/%D0%99%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Йемен">Йәмән</a>, Мысыр, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Ливия">Ливия</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a> һәм Ираҡта йәһүдтәргә ҡаршы демонстрациялар бара һәм аяуһыҙ ҡырғын үткәрелә. Һөҙөмтәлә 800 меңдән ашыу йәһүд ғәрәп илдәренән йәһүд дәүләтенә ҡасырға мәжбүр була<a href="#cite_note-57">[53]</a>. Был процесҡа Израиль яғы төбәктә халыҡтың күпләп алмашыуы тип ҡарай, сөнки ғәрәп-израиль биләмәһендә бынан ҡасып киткән 600 мең ғәрәп урынына 820 мең еврей ҡасаҡтары йәшәй башлай. Шулай булыуға ҡарамаҫтан, ғәрәп-израиль конфликтының төп предметы һәр саҡ ғәрәп ҡасаҡтары яҙмышы ғына булып ҡала<a href="#cite_note-58">[54]</a><a href="#cite_note-59">[55]</a>. 1948, 1958 йылдарҙа Израиль халҡы 0,8 млн-дан 2 миллион кешегә тиклем арта<a href="#cite_note-60">[56]</a>. Иммигранттарҙың күбеһе ҡасаҡтар була һәм уларҙың мөлкәттәре күпселек осраҡта булмай. Улар ваҡытлыса палаткалағы лагерҙарҙа — «маабарот»тарҙа урынлаша. 1952 йылда ғына бындай палаткаларҙа 200 меңдән ашыу иммигрант йәшәй. Был кризисты хәл итеү маҡсатында Давид Бен-Гурион ГФР менән репарациялар тураһында килешеүгә ҡул ҡуя, әммә был Германия менән хеҙмәттәшлек итеү идеяһына бик күп йәһүд халҡы ҡаршы сыға<a href="#cite_note-61">[57]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ғәрәп-Израиль_конфликты">Ғәрәп-Израиль конфликты</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=9" title="Ғәрәп-Израиль конфликты бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=9" title="Ғәрәп-Израиль конфликты бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ғәрәп-Израиль_конфликтының_дауамы">Ғәрәп-Израиль конфликтының дауамы</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=10" title="Ғәрәп-Израиль конфликтының дауамы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=10" title="Ғәрәп-Израиль конфликтының дауамы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Израиль дәүләте төҙөлгәндән һуң да тиҫтә йылдар дауамында ғәрәп илдәре уның төҙөлөүен хаҡлы тип һанамай, ә ғәрәп милләтселәре — уны юҡ итергә саҡыра<a href="#cite_note-62">[58]</a>. <a href="/wiki/1956_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1956 йыл">1956 йылда</a> <a class="mw-selflink selflink">Израиль</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a> национализациялаған Суэц каналын үҙ контролендә тоторға тырышҡан <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a> союзына ҡушыла. Суэц көрсөгө сағында <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Синай ярымутрауы">Синай ярымутрауы</a> баҫып алынғас, Израиль <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҠШ">АҠШ</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a> баҫымы аҫтында сигенергә мәжбүр була: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%A0%D1%83%D1%88%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Ҡушма Штаттары">АҠШ</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%8B" title="Совет Социалистик Республикалар Союзы">СССР</a> Израиль караптарына Суэц каналы аша <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D2%99%D1%8B%D0%BB_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99" title="Ҡыҙыл диңгеҙ">Ҡыҙыл диңгеҙгә сығыуҙы гарантиялай</a><a href="#cite_note-63">[59]</a>. <a href="/wiki/1967_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1967 йыл">1967 йылда</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a> дәүләттәре үҙ ғәскәрҙәрен Израиль сиктәренә килтерә, БМО-ның тыныслыҡ урынлаштырыусыларын ҡыуа һәм Израиль караптарын Суэц каналына индермәй, Ҡыҙыл диңгеҙгә лә сығармай. Мысыр президенты Нәсер үҙенең радио буйынса сығышында ғәрәптәрҙе Израиль дәүләтен диңгеҙгә сығарып ырғытырға саҡыра<a href="#cite_note-64">[60]</a>. Израиль етәкселеге быға ҡаршы превентив һөжүм хәрәкәте башлай, был тарихҡа Алты көнлөк һуғыш булып инеп ҡала<a href="#cite_note-65">[61]</a>. Израиль <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Синай ярымутрауы">Синай ярымутрауын</a>, <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторын</a>, Иордан йылғаһының Көнбайышын, Көнсығыш <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D1%80%D2%AF%D1%81%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Йәрүсәлим">Йәрүсәлим</a> менән Голан бейеклеген бик тиҙ баҫып ала. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Golda_Meir_03265u.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Golda_Meir_03265u.jpg/140px-Golda_Meir_03265u.jpg" decoding="async" width="140" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Golda_Meir_03265u.jpg/209px-Golda_Meir_03265u.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Golda_Meir_03265u.jpg/279px-Golda_Meir_03265u.jpg 2x" data-file-width="1822" data-file-height="2400" /></a><figcaption>Израиль премьер-министры Голда Меир</figcaption></figure> <a href="/wiki/1973_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1973 йыл">1973 йылдың</a> 6 октябрендә, Йом Киппурҙа (ҡиәмәт көнө) — йәһүд календарындағы изге көнөндә бөтә булған диндар йәһүдтәр <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Синагога">синагога</a>ла булған саҡта, Сүриә һәм Мысыр Израилгә (Израиль хөкүмәте һуғышҡа бөтөнләй әҙер булмаған саҡта) көтмәгәндә һөжүм итә<a href="#cite_note-66">[62]</a>. Ҙур юғалтыуҙарға ҡарамаҫтан, һөжүм кире ҡағыла, ә израиль ғәскәрҙәре дошман территорияһында хәрби хәрәкәттәр башлай. Артабан тыныслыҡ тураһында килешеү төҙөлөүенә ҡарамаҫтан, Израиль премьер-министры Голда Меир отставкаға китә<a href="#cite_note-67">[63]</a>. <a href="/wiki/1978_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1978 йыл">1978 йылда</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a> президенты Әнүәр Сәҙәт Израилгә тарихи визит яһай. Был ваҡиға ғәрәп дәүләттәренең Израилде дәүләт булараҡ таныуының беренсе аҙымы була<a href="#cite_note-Bregman_2002-50">[47]</a>. 1979 йылдың 26 мартында Әнүәр Сәҙәт һәм <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%85%D0%B5%D0%BC_%D0%91%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BD" title="Менахем Бегин">Менахем Бегин</a> мысыр-израиль тыныслыҡ килешеүенә ҡул ҡуя. Был килешеү буйынса Израиль <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Синай ярымутрауы">Синай ярымутрауын</a> Мысырға кире ҡайтара һәм Фәләстин автономияһын барлыҡҡа килтереү тураһындағы һөйләшеүҙәрҙе башларға вәғәҙә бирә<a href="#cite_note-68">[64]</a>. <a href="/wiki/1982_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1982 йыл">1982 йылда</a> Израиль <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливандағы</a> граждандар һуғышына ҡыҫыла, сөнки бында Израилгә һөжүм итергә әҙерләнеүсе Фәләстинды азат итеү ойошмаһы (ООП) төпләнгән була. Был операция «Галилейгә тыныслыҡ» тип атала, һуңғараҡ, рәсми булмаған исеме — Беренсе Ливан һуғышы була<a href="#cite_note-69">[65]</a>. ООП боевиктары һәм етәкселәре Ливандан китергә мәжбүр була, Израиль 1985 йылда үҙ ғәсҡәренең күп өлөшөн Ливандан сығара, бары тик буфер зонаһы ғына 2000 йылға тиклем Израиль контроле аҫтында ҡала<a href="#cite_note-70">[66]</a>. <a href="/wiki/1994_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1994 йыл">1994 йылда</a> израиль-иордан тыныслыҡ килешеүенә ҡул ҡуйыла, был Израиль менән мөнәсәбәттәрен көйләгән икенсе ғәрәп иле була<a href="#cite_note-71">[67]</a>. <a href="/wiki/2006_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2006 йыл">2006 йылдың</a> <a href="/wiki/12_%D0%B8%D1%8E%D0%BB%D1%8C" title="12 июль">12 июлендә</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a> менән <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иранға</a> таянған ливандың «Хезболла» шәһиттәре ойошмаһы, Израиль территорияһындағы тораҡ пункттарына бер нисә ракета ата һәм израиль ғәсҡәрҙәре позицияларына һөжүм итә<a href="#cite_note-72">[68]</a>, ике һалдатты әсирлеккә ала. Ошо хәрәкәт арҡаһында Икенсе Ливан һуғышыны башлана, Израиль был һуғышта «Хезболланы» көсһөҙләндерә алмай һәм БМО ҡыҫылғандан һуң хәрби операцияһын туҡтата<a href="#cite_note-73">[69]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Фәләстин_ғәрәптәре_менән_мөнәсәбәттәр"><span id=".D0.A4.D3.99.D0.BB.D3.99.D1.81.D1.82.D0.B8.D0.BD_.D2.93.D3.99.D1.80.D3.99.D0.BF.D1.82.D3.99.D1.80.D0.B5_.D0.BC.D0.B5.D0.BD.D3.99.D0.BD_.D0.BC.D3.A9.D0.BD.D3.99.D1.81.D3.99.D0.B1.D3.99.D1.82.D1.82.D3.99.D1.80">Фәләстин ғәрәптәре менән мөнәсәбәттәр</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=11" title="Фәләстин ғәрәптәре менән мөнәсәбәттәр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=11" title="Фәләстин ғәрәптәре менән мөнәсәбәттәр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B1%D3%A9%D1%82%D3%99_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" class="mw-redirect" title="Икенсе бөтә донъя һуғышы">Икенсе бөтә донъя һуғышы</a> тамамланғандан һуң, Фәләстин ғәрәптәре һәм йәһүдтәр араһында йәнә низағ көсәйә. 1947 ноябрендә БМО-ның Фәләстинде икегә бүлеү планы ҡабул ителгәндән һуң улар араһындағы һуғыш киң масштаблы хәрәкәткә әйләнә. Был хәл Израилдең бойондороҡһоҙлоҡ иғлан итеүе менән тамамлана. Шул уҡ ваҡытта фәләстин ҡасаҡтары проблемаһы килеп тыуа<a href="#cite_note-ЭЕЭ_беженцы-55">[52]</a>. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg/200px-Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg" decoding="async" width="200" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg/300px-Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg/400px-Fadayun_attack_Tel_Mond.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Һөжүмдән һуң, Тель-Мондо, 1956 йыл</figcaption></figure> Израилгә 1949 йылдан 1967 йылға тиклем Мысыр һәм Иордания оккупациялаған территорияларҙан фәләстин боевиктары («фидаиндар») һөжүм итеп тора, шул сәбәпле Израилдең 450-нән ашыу гражданы һәләк була<a href="#cite_note-74">[70]</a><a href="#cite_note-mfa000101-75">[71]</a>. Ғәрәп дәүләттәре <a href="/wiki/1976_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1976 йыл">1976 йылда</a> Алты көнлөк һуғыш ваҡытында еңелгәндән һуң, Израиль бөтә Фәләстин территорияһын үҙ контроленә ала, был артабанғы ғәрәп радикализмына һәм терроризмына килтерә — Фәләстинды азат итеү ойошмаһы (ООП) эшмәкәрлеген әүҙемләштерә, ул «ҡораллы көрәш Тыуған илде азат итеүҙең берҙән-бер юлы» тип иғлан итә<a href="#cite_note-76">[72]</a>. 1960 — 1970 йылдарҙа бөтә донъя буйынса фәләстиндәр израиллеләргә ҡаршы террор аса. Иң ҙур конфликттарҙың береһе <a href="/wiki/1972_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1972 йыл">1972 йылда</a> йәйге Олимпиадала <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%85%D0%B5%D0%BD" title="Мюнхен">Мюнхендә була</a>, унда израиль атлеттары ҡулға алына һәм юҡ ителә<a href="#cite_note-77">[73]</a>. 1970 йылда фәләстин хәрби ойошмалары Иордания монархияһын ҡолатырға тырыша, шунан һуң улар Иорданиянан сығарып ебәрелә һәм үҙ ойошмалары эшмәкәрлектәрен Ливанға күсерә. Фәләстиндәр <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливандағы</a> граждандар һуғышына әүҙем ҡыҫыла һәм илдең көньяғында анклав ойоштора, был территориянан Израилгә террорлыҡ акттары яһай һәм күп кенә халыҡ-ара террорлыҡ акциялары үткәрә. Был Израиль армияһының <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливанға</a>. баҫып инеүенә килтерә. 1982 йылда ООП Ливандан <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81" title="Тунис">Тунисҡа ҡыуып сығарыла</a><a href="#cite_note-78">[74]</a>. <a href="/wiki/1987_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1987 йыл">1987 йылда</a> Израиль власы менән был территориялағы халыҡ араһындағы низағ Беренсе интифаданы (израиль идаралығына ҡаршы ихтилал) барлыҡҡа килтерә. Уның барышында, 1987 йылдың ноябренән 1993 йылдың авгусына тиклем теракттарҙан 157 израиль гражданы һәләк була, шулай уҡ 4195 граждан яралана. ЦАХАЛ мәғлүмәт хеҙмәте мәғлүмәттәре буйынса 66 израиль хәрби хеҙмәткәре һәләк була, 4918 хәрби хеҙмәткәр яралана. Ошо алты йыл эсендә 808 Израиль хәүефһеҙлек хеҙмәткәре үлтерелә, 16 824 хеҙмәткәр яралана. Тағын да 985 фәләстин кешеһе ватандаштары тарафынан үлтерелә<a href="#cite_note-79">[75]</a>. <a href="/wiki/1991_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1991 йыл">1991 йылда</a> Фарсы ҡултығындағы һуғыш ваҡытында бик күп фәләстин ғәрәптәре <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B4%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%A5%D3%A9%D1%81%D3%99%D0%B9%D0%B5%D0%BD" title="Сәддам Хөсәйен">Саддам Хөсәйен</a> яҡлы була һәм Ираҡтың Израиль биләмәләрен ракета утына тотоуын сәләмләй<a href="#cite_note-80">[76]</a><a href="#cite_note-81">[77]</a>. <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Bill_Clinton,_Yitzhak_Rabin,_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg/200px-Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg" decoding="async" width="200" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg/300px-Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg/400px-Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg 2x" data-file-width="602" data-file-height="411" /></a><figcaption>И. Рабин, Я. Арафат, Б. Клинтон «Осло килешеүенә» ҡул ҡуйыу тантанаһында, 1993 йыл</figcaption></figure> 1991 йылдың октябрендә, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Ираҡ">Ираҡ</a> еңелгәндән һуң, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%B4" title="Мадрид">Мадридта</a> үткән Яҡын Көнсығыш буйынса халыҡ-ара конференцияла Иордан йылғаһының көнбайышында һәм <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторында</a> йәшәүсе фәләстин вәкилдәре тәүге тапҡыр ҡатнаша, <a href="/wiki/1992_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1992 йыл">1992 йылда</a> Израилдә Ицхак Рабин премьер-министр булғандан һуң, Израиль ғәрәп күршеләренә ҡарата компромисс сәйәсәте күрһәтә башлай<a href="#cite_note-Bregman_2002-50">[47]</a><a href="#cite_note-82">[78]</a>. <a href="/wiki/1993_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1993 йыл">1993 йылда</a> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%82%D0%BE%D0%BD_(%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%8B)" class="mw-redirect" title="Вашингтон (Колумбия федераль округы)">Вашингтонда</a> Рабин һәм ООП лидеры Ясир Арафат менән Билл Клинтон тыныслыҡ килешеүенә ҡул ҡуя, был килешеү буйынса <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Фәләстин">Фәләстин</a> милли хакимиәте (ФМХ) барлыҡҡа килә, ул Иордан йылғаһының Көнбайыш ярындағы бер өлөшөн һәм <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторын</a> үҙ контролендә тота<a href="#cite_note-83">[79]</a>. Быға яуап итеп ООП Израилде таный һәм террорсылар эшмәкәрлеген туҡтатырға бурыслы була<a href="#cite_note-84">[80]</a>. Тыныс килешеү <a href="/wiki/1994_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1994 йыл">1994 йылда</a> башланып киткән террорлыҡ акттары арҡаһында боҙола. Ицхак Рабин 1995 йылда һәләк була<a href="#cite_note-85">[81]</a>. Осло процесына ҡарата ышанысын юғалтыуға ҡарамаҫтан, 1990-сы йылдар аҙағында Израиль премьер-министры Беньямин Нетанияһу Хеврондан ғәскәрен сығара<a href="#cite_note-Bregman_2002-50">[47]</a> һәм «Меморандум Вай-Ривер»ға ҡул ҡуя, был меморандум буйынса фәләстиндәргә үҙидара хоҡуғы киңәйтелеп бирелә<a href="#cite_note-86">[82]</a>. <a href="/wiki/2000_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2000 йыл">2000 йылдың</a> июлендә <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҠШ">АҠШ</a> президенты Билл Клинтон ҡатнашлығында Кэмп-Дэвидта Израиль премьер-министры Эхуд Барак менән ФМХ етәксеһе Ясир Арафат араһында һөйләшеүҙәр үтә. Унда Б. Клинтон Иордан йылғаһының көнбайыш ярындағы территорияның 97 % һәм Ғәззә секторында Фәләстин дәүләтен төҙөү планын тәҡдим итә, әммә уны Арафат кире ҡаға<a href="#cite_note-87">[83]</a>. Уңышһыҙ һөйләшеүҙәрҙән һуң фәләстин ғәрәптәре Әл-Аҡс Интифадаһын башлай, уның өсөн формаль сәбәп булып оппозиция лидеры Ариэль Шарондың Храм тауына барыуы тора<a href="#cite_note-RIAN-Intifada-88">[84]</a>. <a href="/wiki/2001_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2001 йыл">2001 йылда</a> Ариэль Шарон Израиль премьер-министры була. 2005 йылдың август — сентябрь айҙарында ул <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторынан</a> бер яҡлы сығыу планын тормошҡа ашыра, был план һөҙөмтәһендә йәһүдтәрҙең тиҫтәләгән ултыраҡтары юҡҡа сығарыла һәм уларҙан 7000 кеше сығарыла. Ариэль Шарон шулай уҡ Израиль территорияһы менән Иордан йылғаһының көнбайыш ярында «хәүефһеҙлек ҡоймаһын» төҙөй башлай<a href="#cite_note-89">[85]</a>. Израиль ғәскәрҙәренең 2002 йылдың яҙында «Һаҡлағыс диуар» операцияһын үткәреүе билдәле кимәлдә террорлыҡ инфраструктураһын юҡҡа сығара, Әл-Аҡсы Интифадының масштабын түбәнәйтә, уның лидерҙары ла алмашына. 2004 йылда Израиль хәрби һауа көстәре <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Фундаментализм">исламлыларҙың фундаментал</a>ь хәрәкәте «Хамас»тың лидеры Ясин Әхмәт һәм Әбдел Рантисиҙы юҡ итәләр, ә шул уҡ йылдың ноябрендә Ясир Арафат<a href="#cite_note-RIAN-Intifada-88">[84]</a> та вафат була. Шул уҡ ваҡытта Сдерот ҡалаһын һәм бойондороҡһоҙлоҡ алған Ғәззә секторын һәм уның тирәһендәге кибуцтарҙы ракета һәм миномет уты аҫтында тотоу даими күренешкә әйләнеп китә<a href="#cite_note-90">[86]</a>. «Бецелем» хоҡуҡ һаҡлау ойошмаһы мәғлүмәттәре буйынса, 2000 йылдың сентябренән алып 2008 йылдың декабренә тиклем Әл-Аҡсы Интифадаһы барышында («Ҡойолған ҡурғаш» операцияһы ваҡытында) Израиль көстәре һәм граждандары тарафынан 4900-ҙән ашыу фәләстан кешеһе үлтерелә, тағы ла үҙ-ара көрәштә 700 самаһы фәләстин кешеһе үлтерелә<a href="#cite_note-91">[87]</a>. Израиль мәғлүмәттәре буйынса, ошо уҡ осор эсендә фәләстин интифадаһын 1300-ҙән ашыу израиль һәм сит ил граждандары һәләк булған<a href="#cite_note-92">[88]</a>. <a href="/wiki/2006_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2006 йыл">2006 йылда</a> демократик һайлауҙар барышында «Хамас» хәрәкәтенең Фәләстин закондар сығарыу советы еңеү яулай<a href="#cite_note-93">[89]</a>, был хәрәкәтте күпселек илдәр <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Терроризм">террористик хәрәкәт тип таный,</a> сөнки Хамас» етәкселеге, власҡа килгәс, быға тиклем ПНА тарафынан Израиль менән килешеүҙе танымай һәм боевиктарҙы ҡоралһыҙландырыуҙан баш тарта. Быға яуап итеп, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Европа берлеге">ЕС</a> һәм <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҠШ">АҠШ</a> хөкүмәттәре ХАМАС-ҡа иҡтисади бойкот башлай<a href="#cite_note-94">[90]</a>. Ҡораллы түңкәрелеш һөҙөмтәһендә 2007 йылдың июнендә «Хамас» Ғәззә секторында власты баҫып ала, унда ислам дәүләте төҙөү ниәте хаҡында белдерә. 14 июндә ПНА рәйесе һәм ФАТХ лидеры <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%85%D0%BC%D2%AF%D0%B4_%D0%90%D0%B1%D0%B1%D0%B0%D1%81" title="Мәхмүд Аббас">Мәхмүд Аббас</a> хөкүмәтте таратыу тураһында иғлан итә, автономия территорияһында ғәҙәттән тыш хәл режимын индерә һәм бөтә власты үҙ ҡулына ала. Власть өсөн һуғыш тоҡаныу һөҙөмтәһендә «Хамас» бары тик Ғәззә территорияһында ғына үҙе позицияларын һаҡлап ҡала, шул уҡ ваҡытта Иордан йылғаһының көнбайыш ярында Мәхмүд Аббас яҡлылар власы һаҡлана<a href="#cite_note-95">[91]</a>.Ошо мәлдән алып «Хамас» етәкселеге һәм ПНА тарафынан бер нисә тапҡыр, шул иҫәптән 2012 һәм 2017 йылда конфликт бөтөрөлөү һәм милли берҙәмлек хөкүмәтен формалаштырыу тураһында иғлан ителә<a href="#cite_note-96">[92]</a>, әммә ҡаршылыҡтар бөтөрөлмәй ҡала<a href="#cite_note-97">[93]</a>. Израиль <a href="/wiki/2007_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2007 йыл">2007 йылдың</a> октябрь айында <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторын</a> «дошмансылыҡ дәүләт ойошмаһы» тип атай һәм уны өлөшләтә иҡтисади блокадаға тота<a href="#cite_note-98">[94]</a>. Ошо ваҡыттан алып Ғәззә территорияһының һауа киңлектәрен һәм яр буйы райондарын, шулай уҡ ундағы халыҡтың башҡа илдәр менән сауҙа итеүен, секторҙан ситкә сығып йөрөүен үҙ контроле аҫтында тота<a href="#cite_note-99">[95]</a>, бары тик «Филадельфия коридоры» ғына (Ғәззә секторының Мысыр контроле аҫтында торған сиктәренән башҡа) улар контроле аҫтынан ҡотҡарыла<a href="#cite_note-100">[96]</a>. Ер өҫтөндәге кәртәләрҙән тыш ер аҫты кәртәләре лә тотола. Был фәләстин боевиктары Израиль территорияһына тоннелдәр яһап инмәһен өсөн эшләнелә<a href="#cite_note-101">[97]</a>. Ғәззә секторын блокадалау сиктәрендә 2010 йылда Израиль Хәрби диңгеҙ көстәре ғәрәптәргә тип ебәрелгән гуманитар йөктәр тултырылған «Ирек флотилияһын» «территориаль һыуҙарға» ингән ерҙә туҡтата, был халыҡ-ара киҫкен реакция тыуҙыра<a href="#cite_note-102">[98]</a>. Ғәззә секторындағы эске сәйәси хәл бик ныҡ тотороҡһоҙ — «Хамас» контроле аҫтында ул Израилгә ҡаршы ҡораллы һөжүм плацдармы булып ҡала. 2008 йыл аҙағында — 2009 йыл башында Израиль бында киң масштаблы «Ҡойолған ҡурғаш» сектор операцияһын үткәрә, әммә ул «Хамас» режимын бөтөрә алмай. Тағы ла Ғәззә секторында ике хәрби операция — «Болот таянысы» һәм «Ҡыйралмаҫ ҡая» (2012 һәм 2014 йылдарҙа) үткәрелә — улар ҙа шулай уҡ «Хамасты» бөтөрә алмай<a href="#cite_note-103">[99]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Дәүләт_тарихында_башҡа_мөһим_ваҡиғалар"><span id=".D0.94.D3.99.D2.AF.D0.BB.D3.99.D1.82_.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B.D0.BD.D0.B4.D0.B0_.D0.B1.D0.B0.D1.88.D2.A1.D0.B0_.D0.BC.D3.A9.D2.BB.D0.B8.D0.BC_.D0.B2.D0.B0.D2.A1.D0.B8.D2.93.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80">Дәүләт тарихында башҡа мөһим ваҡиғалар</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=12" title="Дәүләт тарихында башҡа мөһим ваҡиғалар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=12" title="Дәүләт тарихында башҡа мөһим ваҡиғалар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> 1960-сы йылдар башында иң юғары вазифа биләгән, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Аргентина">Аргентинала</a> йәшеренеп йәшәгән нацист енәйәтсеһе Адольф Эйхманды Израильдең махсус хеҙмәттәре тота. Адольф Эйхман <a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B1%D3%A9%D1%82%D3%99_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" class="mw-redirect" title="Икенсе бөтә донъя һуғышы">Икенсе бөтә донъя һуғышында</a> «Йәһүдтәр мәсьәләһен тулыһынса хәл итеү» проектының төп «архитекторы» һәм тормошҡа ашырыусыһы була. Уның судтағы эше европа йәһүдтәре һәләкәте масштабын аңлауҙа мөһим этап булып тора һәм халыҡ-ара киң резонанс барлыҡҡа килтерә<a href="#cite_note-104">[100]</a>. Эйхманға үлем язаһын сығарыу һәм уны Израилдә тормошҡа ашырыу ундай төр енәйәтткә сығарылған икенсе һәм һуңғы яза була (унан алда Израиль ялан суды тарафынан үлем язаһына тарттырылған хәрби хеҙмәткәр һуңынан аҡлана))<a href="#cite_note-105">[101]</a>. <a href="/wiki/1977_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1977 йыл">1977 йылда</a> Израилдең эске сәйәси тарихында кнессетҡа һайлауҙар тора. Уның һөҙөмтәләре буйынса <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%85%D0%B5%D0%BC_%D0%91%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BD" title="Менахем Бегин">Менахем Бегин</a> етәкләгән «Ликуд» партияһы, күпселек тауыш йыйып, илдә тәүге тапҡыр «Авод» партияһын үҙ эсенә алған «Маар» блогын еңә. Шулай итеп <a class="mw-selflink selflink">Израиль</a> дәүләте барлыҡҡа килгәндән алып был көнгә тиклем ил менән идара итеүсе партия еңелә. Был бер-береһе менән ярышыусы һул һәм уң блоктар араһында дәғәүәселекте арттыра, сөнки улар тышҡы сәйәсәт, дәүләттең һәм баҙарҙың иҡтисадҡа мөнәсәбәтенә һәм дин менән дәүләт араһындағы мөнәсәбәттәргә төрлөсә ҡарай<a href="#cite_note-Ханин—2014——22-106">[102]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1990-сы_йылдарҙағы_күпләп_репатриациялау"><span id="1990-.D1.81.D1.8B_.D0.B9.D1.8B.D0.BB.D0.B4.D0.B0.D1.80.D2.99.D0.B0.D2.93.D1.8B_.D0.BA.D2.AF.D0.BF.D0.BB.D3.99.D0.BF_.D1.80.D0.B5.D0.BF.D0.B0.D1.82.D1.80.D0.B8.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D0.B0.D1.83">1990-сы йылдарҙағы күпләп репатриациялау</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=13" title="1990-сы йылдарҙағы күпләп репатриациялау бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=13" title="1990-сы йылдарҙағы күпләп репатриациялау бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%8B" title="Совет Социалистик Республикалар Союзы">СССР</a>-ҙа <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%87%D1%91%D0%B2_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Горбачёв Михаил Сергеевич">Михаил Горбачев</a> власҡа килгәс һәм <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D2%A0%D1%83%D1%88%D0%BC%D0%B0_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Ҡушма Штаттары">АҠШ хөкүмәте баҫымы аҫтында</a> СССР-ҙан эмиграцияға сығыу еңелләшә. <a href="/wiki/1989_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1989 йыл">1989 йылда</a> СССР-ҙан Израилгә күпләп репатриациялау башлана. Шул иҫәптән репатрианттар һанының артыуына <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҠШ">АҠШ</a>-тың СССР-ҙан йәһүд ҡасаҡтарын ҡабул итеүен сикләтеүе арҡаһында килеп сыға, был антисемитизмға булышлыҡ итә<a href="#cite_note-107">[103]</a>. 1989-1990 йылдарҙа СССР-ҙан Израилгә 200 меңдән ашыу репатриант күсеп килә (35,6 мең кеше өсөн генә килә, 1990 йылдың декабрендә генә 35,6 мең кеше килә). 1991 йылдың башында репатриация темпы <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%8B_%D2%A1%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Фарсы ҡултығы">Фарсы ҡултығындағы</a> һуғыш арҡаһында кәмей. Шуға ҡарамаҫтан СССР йәһүдтәре СССР <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%A1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%83%D1%8B" title="СССР тарҡалыуы">тарҡалғандан һуң</a> барлыҡҡа килгән яңы суверенлы дәүләттәрҙән 1992 йылдан 2000 йылға тиклем йыл һайын уртаса 46 меңдән алып 67 мең йәһүд һәм уларҙың ғаилә ағзалары Израилгә күсеп килә. Бөтәһе «Ҙур алия» осоронда Израилгә СССР-ҙан 1 млн-ға яҡын кеше күсеп сыға. Был репатриация менән бергә 1991 йылдың майында Израилдә «Соломон» операцияһы үткәрелә, уның барышында 15 мең эфиоп йәһүдтәре лә Израилгә күсеп килә. 2000 йылдар башында илдә элекке СССР-ҙан репатриация күләме кәмей бара. Мәҫәлән, 2003 йылда килем 12,5 мең кеше, улар Балтия һәм БДБ илдәренән Израилгә даими йәшәргә килеүселәр була<a href="#cite_note-Aliya-33">[30]</a>. Репатрианттар 23 мең, 2005 йылда Израиль ҡабул иткән 23 мең репатрианттың 50 % элекке СССР-ҙан була<a href="#cite_note-108">[104]</a>. Репатриацияның яңы үҫеш темпы, атап әйткәндә, <a href="/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9" class="mw-redirect" title="Рәсәй">Рәсәй</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украинанан</a>, киләһе ун йыллыҡта ғына әҙерәк арта<a href="#cite_note-109">[105]</a>. Израилдә ҡайһы бер репатрианттар эшкә урынлаша алмай һәм улар Израилде ташлап сыға. Израилдең «Гаарец» гәзите мәғлүмәттәре буйынса 2007 йылда 100 меңдән ашыу репатриант БДБ илдәренә даими йәшәү урынына күсә, мәҫәлән, бары тик Мәскәүҙә генә 70 меңгә яҡын израиллеләр йәшәй<a href="#cite_note-110">[106]</a><a href="#cite_note-Репатрианты_из_Израиля-111">[107]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дәүләт_ҡоролошо_һәм_эске_сәйәсәт">Дәүләт ҡоролошо һәм эске сәйәсәт</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=14" title="Дәүләт ҡоролошо һәм эске сәйәсәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=14" title="Дәүләт ҡоролошо һәм эске сәйәсәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Башҡарма_власы">Башҡарма власы</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=15" title="Башҡарма власы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=15" title="Башҡарма власы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_President_of_Israel.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_President_of_Israel.svg/120px-Flag_of_the_President_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="120" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_President_of_Israel.svg/180px-Flag_of_the_President_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_President_of_Israel.svg/240px-Flag_of_the_President_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="654" data-file-height="660" /></a><figcaption>Израиль президенты штандарты</figcaption></figure> Израиль — парламент республикаһы, дөйөм тауыш хоҡуҡлы демократик дәүләт<a href="#cite_note-cia-112">[108]</a>. Формаль дәүләт башлығы - президент<a href="#cite_note-cia2-113">[109]</a>, әммә уның министрҙар кабинеты башлығын раҫлау һәм тотҡондарҙы төрмәлә тотоу срокгын ҡыҫҡартыу йәки ярлыҡау тураһында тәҡдимдәр күрһәтеүҙән тыш башҡа вазифалары башлыса тантанаға ҡағыла<a href="#cite_note-114">[110]</a>. 2007 йылда ҡабул ителгән закон буйынса президент <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%82" title="Кнессет">кнессет</a> тарафынан 7 йылға бер тапҡыр ғына һайланып ҡуйыла<a href="#cite_note-115">[111]</a>. 2000 йылдан бирле уның вәкәләрттәр срогы барлығы ете йыл менән сикләнә; ә 1963-1998 йылдарҙа ул ике тапҡыр президент итеп биш йыл һайын һайланыу хоҡуғына эйә булған. Премьер-министр хөкүмәт башлығы булып тора<a href="#cite_note-cia2-113">[109]</a>, ғәмәлдә тороуының максималь срогы — 4 йыл, сираттағы кнессет һайлауҙарына тиклем дауам итә.«Хөкүмәт тураһында»төп законға ярашлы, Израиль Президенты Кнессетҡа һайлауҙар үткәндән һуң 7 көн үткәс, вәкәләтле сәйәси партияларҙың лидерҙары менән кәңәшләшеп, Кнессет ағзалары кабинетының бер ағзаһына, ғәҙәттә парламентта иң күп тауыш йыйған фракцияның етәксеһенә хөкүмәт формалаштырыу хоҡуғын тапшыра. Кандидат хөкүмәт коалицияһын йыя, үҙе йыйған кабинет составы вариантын иғлан итә һәм үҙе, әгәр ҙә кнессет депутаттарының күп тауышын йыя һәм ышаныс вотумына эйә була алһа, хөкүмәт башлығы тип һанала. Әгәр ҙә тауыш йыя алмаһа, Президент икенсе кандидатҡа һайлауҙарҙан һуң 42 көн эсендә хөкүмәт формалаштырырға мандат бирә. Әгәр был юлы ла хөкүмәт барлыҡҡа килмәһә, ҡабаттан һайлауҙар иғлан ителә<a href="#cite_note-gov_law-116">[112]</a>. 1996 - 2001 йылға тиклем премьер-министр граждандар тарафынан туранан-тура һайлана, хөкүмәт башлығын һайлау парламентҡа һайлауҙар менән параллель рәүештә үтә. Ошо ваҡыт эсендә Израиль граждандары өс тапҡыр туранан-тура премьер-министр һайлай, әммә 2002 йылда Ариэль Шарон, Израиль сәйәсәтенең секторҙарға бүленеүенең көсәйеүен бөтөрөү маҡсатында был законды бөтөрөү тураһында закон үткәрә<a href="#cite_note-Ханин—2014——26—29-117">[113]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Закон_сығарыу_власы">Закон сығарыу власы</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=16" title="Закон сығарыу власы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=16" title="Закон сығарыу власы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Knesset.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Knesset.jpg/180px-Knesset.jpg" decoding="async" width="180" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Knesset.jpg/270px-Knesset.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Knesset.jpg/360px-Knesset.jpg 2x" data-file-width="2495" data-file-height="1046" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%82" title="Кнессет">Кнессет</a> бинаһы</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%82" title="Кнессет">Кнессет</a> — бер палаталы Израиль парламенты, 120 депутаттан тора<a href="#cite_note-cia-112">[108]</a>. Процентлыҡ барьерын еңгән сәйәси партиялар (кнессетҡа 19-сы саҡырылыш һайлауҙарынан һуң 3,25 процент тәшкил итә) партиялар исемлеге буйынса дөйөм милли һайлауҙар һөҙөмтәһе күрһәткестәре буйынса пропорциональ рәүештә кнесетта урын бүлешә. Һәр дүрт йыл һайын парламент һайлауҙары үткәрелә. Шулай уҡ айырым осраҡтарҙа кнессет үҙ вәкәләттәрен оҙайтыу тураһында ҡарар ҡабул итә ала<a href="#cite_note-118">[114]</a>. Кнессет бурыстарына закондар ҡабул итеү, (шул иҫәптән Төп закон), хөкүмәт эшмәкәрлеген күҙәтеү, министрҙар һәм башҡа вазифалы кешеләрҙе һайлауҙы раҫлау, шул иҫәптән президент һәм Дәүләт контролерын һайлауҙы раҫлау ҙа инә. Кнессет һәр депутатты тейелгеһеҙлек хоҡуғынан мәхрүм итә ала, президентты вазифаһынан ситләтә, Дәүләт контролеры һәм премьер-министрын эштән ситләтә, шулай уҡ хөкүмәткә ышанмау вотумын белдерә ала, бының өсөн 61 депутаттың тауышын алыу етә. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Суд_власы">Суд власы</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=17" title="Суд власы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=17" title="Суд власы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Израилдә өс кимәлдәге суд системаһы. Судтың түбәнге кимәлендә илдең күпселек ҡалаларында урынлашҡан мировой суд тора. Уларҙан юғарыраҡ округ суды тора, улар Израилдең алты округында урынлашҡан. Улар апелляция эштәрен ҡарай һәм беренсе инстанция суды булараҡ эшләй. Өсөнсө, иң юғары кимәлдә — Юғары суд, ул <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Йәрүсәлимдә</a> урынлашҡан. Ул шулай уҡ ике роль үтәй, беренсенән, апелляциялар ҡарай, икенсенән, беренсе инстанция суды — Юғары Ғәҙеллек суды булып тора. Һуңғы ролде ул граждандарҙың һәм граждан булмағандарҙың дәүләт власы ҡарарҙарына ҡаршы мөрәжәғәттәрен ҡарай<a href="#cite_note-judiciary-119">[115]</a><a href="#cite_note-120">[116]</a>. Израиль үҙ ҡануниәт системаһына инглиз дөйөм ҡануниәте, граждандар закондары һәм йәһүд хоҡуҡтарын алған<a href="#cite_note-cia-112">[108]</a>. Уның нигеҙләнгән системаһы stare decisis (прецедент) тип аталған һәм адверсариаль системаһы, был система буйынса суд алдына ике яҡ та дәлилдәр килтерергә тейеш. Суд асыҡлау эштәрен присяжныйҙар түгел, ә профессиональ судьялар алып бара<a href="#cite_note-judiciary-119">[115]</a>. Никах һәм айырылышыу эштәре дини суды юрисдикцияһы аҫтында: уларҙы йәһүд, мосолман, христиан һәм друз дини судтары ҡарай. Кнессеттың махсус комитеты, Юғары суд коллегияһы ағзалары һәм израиль адвокаттар коллегияһы яңы судьялар һайлау хоҡуғына эйә<a href="#cite_note-121">[117]</a>. Израиль Халыҡ-ара енәйәт суды составында тормай, сөнки ул халыҡ-ара сәйәси баҫымдан ҡурҡа<a href="#cite_note-122">[118]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сәйәси_партиялар">Сәйәси партиялар</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=18" title="Сәйәси партиялар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=18" title="Сәйәси партиялар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Израилдә сәйәси партиялар «һул» һәм «уң» партияларға бүленгән һәм уларҙың төп позицияларын, Европаның башҡа илдәренән айырмалы рәүештә социаль-иҡтисад мәсьәлә түгел, ә тышҡы сәйәси мәсьәләләргә ҡараштары билдәләй. Шулай ҙа дини һәм субэтник общиналарҙың хоҡуҡтары һәм улар менән дәүләт араһындағы мөнәсәбәттәр ҙә ҙур роль уйнай. Шунлыҡтан был ике партиянан тыш, дини һәм ғәрәп фирҡәләре лә бар<a href="#cite_note-Ханин—2014——17—18-123">[119]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Хоҡуҡи_система">Хоҡуҡи система</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=19" title="Хоҡуҡи система бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=19" title="Хоҡуҡи система бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> 1922 йылға тиклем төбәктә Маджалл — <a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Ғосман империяһы">ғосман</a> кодификациялы хоҡуҡи система була (1869-1876). Бөйөк Британия мандаты хоҡуҡи системаһы 1922-1948 йылдарҙа ғәмәлдә була<a href="#cite_note-124">[120]</a>. 1980 йылда ҡабул ителгән Хоҡуҡ нигеҙҙәре законы Израиль хоҡуҡ системаһы бойондороҡһоҙлоғон британия хоҡуҡи системаһынан тулыһынса азат итә<a href="#cite_note-Baglai-125">[121]</a>. <a href="/wiki/1948_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1948 йыл">1948 йылда</a> Израиль бойондороҡһоҙлоғо декларацияһы ҡабул ителә һәм шул йылдың 1 октябренән ул Израиль конституцияһы булараҡ та билдәле. Әммә юғары юридик документы булараҡ конституция Израилдә сығарылмай<a href="#cite_note-konst-126">[122]</a>. Ҡайһы бер израиль ғалимдары, Израиль дәүләтенең бойондороҡһоҙлоҡ декларацияһын конституция сифатында ҡарарға мөмкин, тип иҫәпләй<a href="#cite_note-Baglai-125">[121]</a>. Әммә Израилдең Юғары суды Бойондороҡһоҙлоҡ декларацияһы конституция түгел тигән ҡарар ҡабул иткән<a href="#cite_note-konst-126">[122]</a>. Конституция ролен 1958 йылдан берәрләп ҡабул ителә башлаған һәм илдең төрлө хоҡуҡи сфераларына бағышланған Израилдең төп закондары уйнай<a href="#cite_note-127">[123]</a>. Израиль хоҡуҡи системһының мөһим үҙенсәлеге — уның хоҡуғына йәһүд дини элементтарын индереү тора. Дини ҡануниәттең төп өлкәһе — шәхси статусы<a href="#cite_note-Baglai-125">[121]</a>. Дини суд юрисдикцияһы аҫтында (йәһүд, мосолман, христиан һәм друз диндәре) гражданлыҡ хәле акттары тураһындағы (<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%85_%D0%BA%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%B5%D2%AF%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Никах килешеүе (был бит юҡ)">никах</a>, айырылышыу, ерләү) закондар тора<a href="#cite_note-Нойбергер—1997——84—86-128">[124]</a>. Израиль дәүләте өсөн был дәүләттең әле формалашмауына тиклем барлыҡҡа килгән закондары статус-квола үҙ кәүҙәләнешен тапҡан <a href="#cite_note-StatusQuo-129">[125]</a>: <ul><li>дин судының юрисдикцияһы һәр бер община ағзаларының шәхси статусына (никах һәм айырылышыу) тарала;</li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%B1%D0%B0%D1%82" title="Шаббат">Шаббат</a> йәһүдтәр өсөн рәсми ял көнө булып тора;</li> <li>кашрут талаптарын барлыҡ хөкүмәт ашханаларында, шул иҫәптән хәрби, полиция һәм дауаханаларындағы ашханаларҙа, үтәү;</li> <li>дини мәктәптәрҙең автономиялы селтәре.</li></ul> Галаха принциптары өлөшләтә иммиграция закондарына йоғонто яһай (ҡарағыҙ: Кире ҡайтыу тураһындағы закон)<a href="#cite_note-StatusQuo-129">[125]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Кеше_хоҡуҡтары">Кеше хоҡуҡтары</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=20" title="Кеше хоҡуҡтары бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=20" title="Кеше хоҡуҡтары бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Израиль бойондороҡһоҙлоғо декларацияһы яңы барлыҡҡа килгән дәүләттең «иреклелек, ғәҙеллек һәм тыныслыҡ нигеҙҙәрендә ҡоролған булыуын иғлан итә… Дәүләт үҙенең бар граждандарына ла уларҙың ниндәй диндән, расанан һәм енестән булыуына ҡарамаҫтан тулы ижтимағи һәм сәйәси бер тиңлелекте бирә. Ул БМО Хартияһына[138] ярашлы рәүештә, граждандарға намыҫ һәм дин тотоу иреклеген, тыуған теле менән файҙаланыу хоҡуғын, белемгә һәм мәҙәниәткә хоҡуғын тулыһынса тәьмин итә»[138]. Шуға ҡарамаҫтан, Израилдә кеше хоҡуҡтары тураһындағы закон булмаған. Бары тик 1992 йылда ғына Израилдең ике төп законы — кеше ирке, уның мәшғүллек һайлау һәм кеше дәрәжәлелеге тураһындағы закон — ҡабул ителә, был закон нигеҙендә тулы ҡиммәтле хоҡуҡ тураһындағы билль төҙөлә[139]. Израилдең «Конституция революцияһы» халыҡ-ара академик түңәрәктәр араһында кеше хоҡуҡтары өлкәһендәге ҙур ҡаҙаныш булып һанала; әммә Израиль хөкүмәтенең ил башында уң-дини коалиция торған саҡта ҡабул ителгән ҡайһы бер закондары ныҡ тәнҡит утына тотола һәм Израилдең «Яҡын Көнсығыштағы берҙән-бер демократия» статусына эйә булып тороуы шик аҫтында тотола[140]. Вашингтонда төпләнгән, хөкүмәт ойошмаһы тип танылмаған Freedom House ойошмаһы үҙенең 2018 йыл өсөн отчетында Израилгә дөйөм 7 баһаның бары тик 2 баһаһын ғына ҡуя (баһа шкалаһы буйынса 1 — «иң ирекле ил» 7-гә тиклем — «иң әҙ ирекле ил»). Израиль сәйәси иреклек компоненты буйынса 1 баһа ала, граждандарҙың иреклелеге компоненты буйынса 3 баһаһын ала , был баһа 2017 йылда Израилгә бойкот кампанияһын яҡлаған ойошмаларҙың илдәге эшмәкәрлеген сикләтеү менән бәйле закондар сығарылыу арҡаһында ҡуйыла[141]. Ошо уҡ ваҡытта Израиль контроле аҫтында күп өлөшө торған Иордан йылғаһының көнбайышында, Freedom House рейтингында Израилгә 6 баһа бирелә, ә сәйәси иреклек рейтингында 7 баһа (иң түбәнге, насар) баһа бирелә; кеше хоҡуҡтары һәм уның иреклелегенең ошондай күрһәткестә булыуының ғәйеплеләре итеп, беренсенән, Израиль яғының, икенсенән, Фәләстин милли администрацияһы властарының сәйәсәтен һанай[142]. «Репортёры без границ» ойошмаһы йыл һайын үткәргән пресса иреклелеге тураһындағы рейтингта <a class="mw-selflink selflink">Израиль</a> 2018 йылда баһаланған 180 ил араһында 87-се урынды биләй. Израиль прессаһы (Яҡын Көнсығышта бик һирәк осраған хәл) ирекле тип йөрөтөлһә лә, уның рейтингын хәрби цензура, шулай уҡ фәләстин һәм сит ил журналистарының, бигерәк тә <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторындағы</a> хәлдәр тураһында яҙыусыларының, хоҡуҡтары боҙолоуы ныҡ түбәнәйтә[143]. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Йәһүдиә,_Самария_һәм_Ғәззәләге_сәйәсәттең_тәнҡитләнеүе"><span id=".D0.99.D3.99.D2.BB.D2.AF.D0.B4.D0.B8.D3.99.2C_.D0.A1.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.8F_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D2.92.D3.99.D0.B7.D0.B7.D3.99.D0.BB.D3.99.D0.B3.D0.B5_.D1.81.D3.99.D0.B9.D3.99.D1.81.D3.99.D1.82.D1.82.D0.B5.D2.A3_.D1.82.D3.99.D0.BD.D2.A1.D0.B8.D1.82.D0.BB.D3.99.D0.BD.D0.B5.D2.AF.D0.B5">Йәһүдиә, Самария һәм Ғәззәләге сәйәсәттең тәнҡитләнеүе</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=21" title="Йәһүдиә, Самария һәм Ғәззәләге сәйәсәттең тәнҡитләнеүе бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=21" title="Йәһүдиә, Самария һәм Ғәззәләге сәйәсәттең тәнҡитләнеүе бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Израиль дәүләтенең контролдә тотҡан территорияларындағы сәйәсәте йәмәғәтселек араһында киң резонанс һәм байтаҡ сәйәсәт эшмәкәрҙәренең, БМО, коммерцияһыҙ көнбайыш фондтарының [144], [145] шулар араһында Amnesty International һәм Human Rights Watch[147] хоҡуҡ һаҡлау ойошмаларының тәнҡитен тыуҙыра. Ил эсендә хөкүмәт хәрәкәте «Бецелем»[148] хоҡуҡ һаҡлау ойошмаһы тарафынан тәнҡитләнә. Был ойошмаларҙың отчеттарында Израиль төрмәләрендә кешеләрҙе ғазаплау [149], фәләстинлеләрҙе граждандар хоҡуғынан мәхрүм итеү[150], фәләстинлеләрҙең йорттарын емереү[151], йәһүдтәрҙең ғәрәптәргә ҡарата агрессивлыҡ күрһәтеүе һәм израиль армияһының бындай хәлдәргә күҙ йомоп ҡарауы тураһында яҙыла[152]. Израилдең рәсми вәкилдәре раҫлауынса, БМО һәм хоҡуҡ һаҡлау ойошмалары кеше хоҡуғы мәсьәләләрендә Израилгә икенсел стандарттар аша ҡарай. Улар, Израиль — Яҡын Көнсығышта берҙән-бер демократик ил тип һаналһа ла, кеше хоҡуғын боҙоу тураһындағы тәнҡит был төбәктә бары тик Израилгә ҡағыла, тип әйтәләр[153]. Ә политолог Митчелл Бард израиль закондары ғәйепһеҙ кешене ҡулға алыуҙы тыя һәм ғәйепләнеүселәрҙең хоҡуҡтарын һаҡлай, ә суд власы хөкүмәттән бойондороҡһоҙ; Израилдә сәйәси тотҡондар юҡ, тип иҫәпләй[154]. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тышҡы_сәйәсәт">Тышҡы сәйәсәт</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=22" title="Тышҡы сәйәсәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=22" title="Тышҡы сәйәсәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Төп мәҡәлә: Израилдең тышҡы сәйәсәте <a class="mw-selflink selflink">Израиль</a> 158 ил менән дуҫлыҡ мөнәсәбәттәре урынлаштырған (һуңғы мәғлүмәттәр буйынса, 2011 йылдың июлендә Көньяҡ Судан менән мөнәсәбәттәр урынлаштырылған) һәм уның 100-ҙән ашыу дипломатик миссиялары бар[155]. Ғәрәп дәүләттәре лигаһынан бары тик ике ил генә: <a href="/wiki/1979_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1979 йыл">1979 йылдан</a> алып <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a> һәм <a href="/wiki/1994_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1994 йыл">1994 йылдан</a> алып <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a> менән - рәткә һалынған үҙ-ара мөнәсәбәттәр урынлаштырған. Хатта Мысыр режимы алмашыуы һәм власҡа «Братья-мусульмане» ойошмаһының килеүе лә ике ил араһындағы дипломатик мөнәсәбәттәрҙе түбәнәйтә, әммә уларҙы өҙмәй ҡалдыра[156]. Мавритания тулы ҡанлы дипломатик мөнәсәбәттәрҙе 1999 йылда барлыҡҡа килтерә, ләкин 2009 йылдың ғинуарында Израиль Ғәззә секторында үткәргән хәрби операция арҡаһында Израиль дәүләте менән сәйәси һәм иҡтисади мөнәсәбәттәрҙе туҡтата[157]. Ғәрәп хдәүләттәренең икәүһе: <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%BE" title="Марокко">Марокко</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81" title="Тунис">Тунис</a>, Израиль менән 2000 йылдан алып дипломатик мөнәсәбәттәр урынлаштырған, ләкин Аль-Аҡсы интифадаһы арҡаһында дипломатик мөнәсәбәттәрен ваҡытлыса туҡтатып тора, шул уҡ ваҡытта Израилдең Омандағы сауҙа вәкиллеге ябыла[158]. Израиль закондары буйынса, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Ираҡ">Ираҡ</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D2%93%D2%AF%D0%B4_%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%B1%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Сәғүд Ғәрәбстаны">Сәғүд Ғәрәбстаны</a> һәм <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D0%BC%D3%99%D0%BD" title="Йәмән">Йәмән</a> дошман дәүләттәр булып һанала һәм израиль граждандарына илдең сит ил эштәре министрлығының рөхсәтенән тыш был илдәргә барыу тыйылған[159]. <a href="/wiki/1995_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1995 йыл">1995 йылдан</a> алып Израиль Урта диңгеҙ бассейнындағы ете ил һәм НАТО илдәре араһындағы үҙ-ара килешеп эшләгән Урта диңгеҙ диалогы ағзаһы булып тора[160]. Ирандың Пехлеви династияһы идара иткән осорҙа Израиль менән дипломаик мөнәсәбәттәре була[161], ләкин Ислам революцияһынан һуң ул Израиль менән барлыҡ мөнәсәбәттәрен дә өҙә[162]. <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә</a> һәм Израиль араһында 1991 йылға тиклем тулы дипломатик мөнәсәбәттәр булмай, 1949 йылдан алып, Төркиә Израилде танығандан һуң, улар араһында үҙ-ара мөнәсәбәттәрҙе урынлаштырыу өсөн тырышалар[163].Әммә <a href="/wiki/2009_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2009 йыл">2009 йылдағы</a> Израилдең «Ҡойолған ҡурғаш» операцияһы һәм Израиль 2010 йылда «Азатлыҡ флотилияһын» баҫып алғандан һуң, <a href="/wiki/2010_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2010 йыл">2010 йылда</a> Төркиә менән Израилдең мөнәсәбәттәре насарая[164]. Израилдең иң яҡын союздаштары — <a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҠШ">АҠШ</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a> һәм <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Һиндостан">Һиндостан</a>. АҠШ Израилде ул барлыҡҡа килгәндең икенсе көнөндә үк де-факто таный — 1948 йылдың 15 майында[165], артабан Израиль АҠШ-тың НАТО-нан тыш төп союздашы статусын ала[166]. <a href="/wiki/2018_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2018 йыл">2018 йылда</a> Израилдәге АҠШ консуллығы <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D1%80%D2%AF%D1%81%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Йәрүсәлим">Йәрүсәлимгә</a> күсерелә, был латин америкаһы илдәре өсөн өлгө булып тора һәм уларҙың да үҙ вәкиллектәрен Йәрүсәлимгә күсерергә мөмкинлек бирә[167]. Израиль менән Германия араһындағы дуҫлыҡ уларға фән, белем биреү, хәрби партнерлыҡ, иҡтисади һәм мәҙәни хеҙмәттәшлек итергә мөмкинлек тыуҙыра.[168]. Һиндостан Израиль менән дипломатик мөнәсәбәттәрҙе 1992 йылда урынлаштыра һәм шул ваҡыттана алып Израиль менән хәрби һәи мәҙәни хеҙмәттәшлек итә[169]. Бөйөк Британия Израиль барлыҡҡа килгән мәлдә үк уның менән тулы дипломатиу мөнәсәбәттәр урынлаштыра, Израиль менән тығыҙ сауҙа итешә[170]. <a href="/wiki/1995_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1995 йыл">1995 йылдан</a> алып Израиль Евросоюздың ассоцияланған ағзаһы[165]. Үҙенең географик урынлашыуы һәм сәйәси ҡоролошо арҡаһында Израиль Урта диңгеҙ союзы проектында һәм Барселона евро-урта диңгеҙ хеҙмәттәшлеге проекты процесында актив ҡатнашыусы булып тора[171]. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Административ_бүленеше">Административ бүленеше</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=23" title="Административ бүленеше бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=23" title="Административ бүленеше бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9E%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/%D0%9E%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F.PNG/140px-%D0%9E%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F.PNG" decoding="async" width="140" height="388" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/%D0%9E%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F.PNG/209px-%D0%9E%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/75/%D0%9E%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F.PNG 2x" data-file-width="262" data-file-height="727" /></a><figcaption>Израиль округтары</figcaption></figure> Израиль дәүләте 7 административ округҡа бүленеп, «мехозот» (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> מחוזות‎, ед «махоз») бүленгән — Үҙәк, Хайфа, Төньяҡ, Иерусалим, Көньяҡ, Тель-Авив һәм Самария һәм Йәһүдиә округтары. Улар аҫтында 15 бәләкәйерәк округтар — «нафот» (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Иврит">йәһ.</a> נפות‎; ед «наф») тора, был бәләкәй округтар үҙ сиратында 50 районға бүленгән<a href="#cite_note-130">[126]</a>. Шулай уҡ статистика маҡсатында илдә дүрт <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D0%B0_%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Ҡала агломерацияһы">ҡала агломерацияһы</a>: <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Иерусалим</a> (халыҡ һаны 1,3 млн кеше 2017 йыл өсөн), <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D1%8C-%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%B2" title="Тель-Авив">Тель-Авив</a> (3,9 млн), Хайфа (940 мең самаһы кеше) һәм Бәғәр-Шева (380 мең тирәһе бар)<a href="#cite_note-131">[127]</a>. Израилдең 15 ҡалаһында 100 меңдән ашыу кеше йәшәй. 2018 йылда шулар араһында иң ҙуры — Иерусалим, унда 800 меңдән ашыу халыҡ йәшәй; Тель-Авив икенсе урын (430 меңдән ашыу), Хайфа өсөнсө (265 меңдән ашыу) урынды биләй<a href="#cite_note-132">[128]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Комментарий">Комментарий</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=24" title="Комментарий бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=24" title="Комментарий бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="references-small" style=""> <ol class="references"> <li id="cite_note-Jerusalem-2">↑ <a href="#cite_ref-Jerusalem_2-0">1,0</a> <a href="#cite_ref-Jerusalem_2-1">1,1</a> В соответствии с несколькими резолюциями ООН (в частности, резолюция <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%90_%D0%9E%D0%9E%D0%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ГА ООН (был бит юҡ)">ГА ООН</a> № 194 от 11 декабря 1948 года), установлен статус <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Иерусалим">Иерусалима</a> как муниципалитета, находящегося под международным управлением. Израиль провозгласил Иерусалим столицей в <a href="/w/index.php?title=1949_%D0%B3%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="1949 год (был бит юҡ)">1949 году</a> после окончания <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Война за независимость Израиля (был бит юҡ)">Войны за независимость</a>. В <a href="/w/index.php?title=1967_%D0%B3%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="1967 год (был бит юҡ)">1967 году</a> после <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шестидневная война (был бит юҡ)">Шестидневной войны</a> Израиль аннексировал <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Восточный Иерусалим (был бит юҡ)">Восточный Иерусалим</a> и объединил его с Западным в единое муниципальное образование, однако это объединение не признано ООН (<a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%9E%D0%9E%D0%9D_478&action=edit&redlink=1" class="new" title="Резолюция Совета Безопасности ООН 478 (был бит юҡ)">Резолюция Совета Безопасности ООН 478</a>). Посольства абсолютного большинства стран, имеющих дипломатические отношения с Израилем, расположены вне пределов Иерусалима, в основном в <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D1%8C-%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%B2" title="Тель-Авив">Тель-Авиве</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82-%D0%93%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рамат-Ган (был бит юҡ)">Рамат-Гане</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%BB%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцлия (был бит юҡ)">Герцлии</a><a href="#cite_note-Capital-1">[1]</a>. </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> Суверенная территория Израиля, сложившаяся в результате <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Война за независимость Израиля (был бит юҡ)">Войны за независимость 1949 года</a>. В этих границах Израиль признан большинством государств и ООН </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> Территория, на которую позже был распространён суверенитет Израиля, включая <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Восточный Иерусалим (был бит юҡ)">Восточный Иерусалим</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D1%8B%D1%81%D0%BE%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Голанские высоты (был бит юҡ)">Голанские высоты</a>. Данное число используется в официальных документах Израиля, но, в связи с непризнанием аннексии ООН, не используется в международных документах </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <div>520 мең 900-гә тиклем кешене төрлө сығанаҡтарҙан цифр менән бирелгән, ҡайһы саҡ хаттин ашып; был йәһәттән академик кеүек мөһим фекер бар, һәм сәйәси даирәләренә.</div> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Иҫкәрмәләр">Иҫкәрмәләр</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&veaction=edit&section=25" title="Иҫкәрмәләр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&section=25" title="Иҫкәрмәләр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="references-small" style="column-count:4;-moz-column-count:4;-webkit-column-count:4;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Capital-1"><a href="#cite_ref-Capital_1-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.knesset.gov.il/docs/eng/bengurion-jer.htm">Statements of the Prime Minister David Ben-Gurion Regarding Moving the Capital of Israel to Jerusalem</a> (ингл.). Сайт кнессета. Дата обращения: 9 ғинуар 2019. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.is/UY6Rd">Архивировано</a> 9 июль 2014 года. </li> <li id="cite_note-atlas-3"><a href="#cite_ref-atlas_3-0">↑</a> Атлас мира: Максимально подробная информация / Етәкселәр проекта: А. Н. Бушнев, А. П. Притворов. — М.: АСТ, 2017. — С. 48. — 96 с. — ISBN 978-5-17-10261-4. </li> <li id="cite_note-cbs_2018_12_31-6"><a href="#cite_ref-cbs_2018_12_31_6-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/he/mediarelease/pages/2018/%D7%90%D7%95%D7%9B%D7%9C%D7%95%D7%A1%D7%99%D7%99%D7%AA-%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C-%D7%91%D7%A4%D7%AA%D7%97%D7%94-%D7%A9%D7%9C-%D7%A9%D7%A0%D7%AA-2019-2018-19.aspx">בפתחה של שנת 2019 כ-9.0 מיליון תושבים במדינת ישראל</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B1%D1%8E%D1%80%D0%BE_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Центральное статистическое бюро Израиля (был бит юҡ)">Центральное статистическое бюро Израиля</a>. Дата обращения: 2019-1-10. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.is/PiDEX">Архивировано</a> 10 февраль 2019 года. </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://databank.worldbank.org/data/download/GDP_PPP.pdf">Gross domestic product 2017, PPP</a> (ингл.). <a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BA" class="mw-redirect" title="Всемирный банк">The World Bank</a>. — ЭТП по ППС. Дата обращения: 9 ғинуар 2019. </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD?order=wbapi_data_value_2014+wbapi_data_value+wbapi_data_value-last&sort=desc">GDP per capita, PPP (current US$)</a> (ингл.). The World Bank. — ЭТП по ППС на душу населения. Дата обращения: 9 ғинуар 2019. </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://databank.worldbank.org/data/download/GDP.pdf">Gross domestic product 2015</a> (ингл.). The World Bank. Дата обращения: 2 март 2017. </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD/countries?order=wbapi_data_value_2014+wbapi_data_value+wbapi_data_value-last&sort=desc">GDP per capita (current US$)</a> (ингл.). The World Bank. Дата обращения: 2 март 2017. </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf">Human Development Indices and Indicators</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%9E%D0%9E%D0%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Программа развития ООН (был бит юҡ)">Программа развития ООН</a> (2018). — Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН. Дата обращения: 14 сентябрь 2018. </li> <li id="cite_note-_c1af6634f9139e61-12"><a href="#cite_ref-_c1af6634f9139e61_12-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia">https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia</a> </li> <li id="cite_note-IMF-13"><a href="#cite_ref-IMF_13-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=59&pr.y=7&sy=2012&ey=2019&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=436&s=NGDP%2CNGDPD%2CNGDPPC%2CNGDPDPC&grp=0&a=">World Economic Outlook Database, October 2016. Report for Selected Countries and Subjects: Israel</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Международный валютный фонд (был бит юҡ)">IMF</a>. Дата обращения: 17 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-КПҮИ-2015-14"><a href="#cite_ref-КПҮИ-2015_14-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/2015_human_development_report.pdf">Human Development Report 2015</a>  (билдәһеҙ). Программа развития ООН. Дата обращения: 27 октябрь 2015. </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <a href="#CITEREFWenham1994">Wenham 1994</a> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <a href="#CITEREFBartonBowden2004">Barton & Bowden 2004</a>. </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpress.nli.org.il/Olive/APA/NLI/?action=tab&tab=browse&pub=pls&_ga=2.123677698.884659569.1545163697-248128937.1545163697#panel=document">Popular Opinion</a>  (инг.), <a href="/w/index.php?title=The_Jerusalem_Post&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Jerusalem Post (был бит юҡ)">The Palestine Post</a> (7 December 1947), стр. 1. 2019 йыл 11 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20190211212001/http://www.jpress.nli.org.il/Olive/APA/NLI/?action=tab&tab=browse&pub=pls&_ga=2.123677698.884659569.1545163697-248128937.1545163697%23panel=browse#panel=document">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,798687-2,00.html">On the Move</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=Time&action=edit&redlink=1" class="new" title="Time (был бит юҡ)">Time</a> (31 май 1948). Дата обращения: 1 июль 2008. 2008 йыл 6 апрель <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080406013437/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,798687-2,00.html">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> Repenning, C. A., and Fejfar, O. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/journal/v299/n5881/abs/299344a0.html">Evidence for earlier date of ′Ubeidiya, Israel, hominid site</a> // Nature. — 1982. — Vol. 299. — P. 344—347. — <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D1%86%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идентификатор цифрового объекта (был бит юҡ)">DOI</a>:<a href="//doi.org/10.1038/299344a0" class="extiw" title="doi:10.1038/299344a0">10.1038/299344a0</a>. </li> <li id="cite_note-krugpal-20">↑ <a href="#cite_ref-krugpal_20-0">17,0</a> <a href="#cite_ref-krugpal_20-1">17,1</a> Палестина // Энциклопедия «Кругосвет». </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://phys.org/news/2018-01-scientists-oldest-modern-human-fossil.html">Scientists discover oldest known modern human fossil outside of Africa</a>  (билдәһеҙ). Phys.org (25 ғинуар 2018). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-Eretz_hist-22">↑ <a href="#cite_ref-Eretz_hist_22-0">19,0</a> <a href="#cite_ref-Eretz_hist_22-1">19,1</a> <a href="#cite_ref-Eretz_hist_22-2">19,2</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15775">Израиль. Земля Израиля (Эрец-Исраэль). Исторический очерк. Введение</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/11759">Земля Израиля (Эрец-Исраэль)</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-BRE_Pal-24"><a href="#cite_ref-BRE_Pal_24-0">↑</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Большая российская энциклопедия">Большая российская энциклопедия</a> : [в 35 т.] / гл. ред. <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2,_%D0%AE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Осипов, Юрий Сергеевич (был бит юҡ)">Ю. С. Осипов</a>. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017. </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15783">Земля Израиля (Эрец-Исраэль). Исторический очерк. Эпоха Второго храма</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-brit_palestine-26">↑ <a href="#cite_ref-brit_palestine_26-0">23,0</a> <a href="#cite_ref-brit_palestine_26-1">23,1</a> <a href="#cite_ref-brit_palestine_26-2">23,2</a> <div><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Palestine">Palestine</a> (инг.) — <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Британская энциклопедия (был бит юҡ)">Encyclopædia Britannica</a> Online. 2018 тикшерелгән 20 ноябрь.</div> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15784">Земля Израиля (Эрец-Исраэль). Исторический очерк. Период римско-византийского владычества (70–638)</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-history-28"><a href="#cite_ref-history_28-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usd.edu/erp/Palestine/history.htm">Palestine: History</a> (ингл.). The Online Encyclopedia of the Roman Provinces. The University of South Dakota (22 февраль 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20000621154528/http://www.usd.edu/erp/Palestine/history.htm">Архивировано</a> 21 июнь 2000 года. </li> <li id="cite_note-Claim-29"><a href="#cite_ref-Claim_29-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jewishvirtuallibrary.org/jewish-claim-to-the-land-of-israel">Pre-State Israel: Jewish Claim To The Land Of Israel</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B8%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еврейская виртуальная библиотека (был бит юҡ)">Jewish Virtual Library</a>. </li> <li id="cite_note-Eleven_Arabs-30">↑ <a href="#cite_ref-Eleven_Arabs_30-0">27,0</a> <a href="#cite_ref-Eleven_Arabs_30-1">27,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15785">Земля Израиля (Эрец-Исраэль). Исторический очерк. Период арабского владычества (638–1099)</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15786">Земля Израиля (Эрец-Исраэль). Исторический очерк. Период крестоносцев (1099–1291)</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-Eleven_Ottomans-32">↑ <a href="#cite_ref-Eleven_Ottomans_32-0">29,0</a> <a href="#cite_ref-Eleven_Ottomans_32-1">29,1</a> <a href="#cite_ref-Eleven_Ottomans_32-2">29,2</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15788">Земля Израиля (Эрец-Исраэль). Исторический очерк. Период османского владычества (1517–1917)</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-Aliya-33">↑ <a href="#cite_ref-Aliya_33-0">30,0</a> <a href="#cite_ref-Aliya_33-1">30,1</a> <a href="#cite_ref-Aliya_33-2">30,2</a> <a href="#cite_ref-Aliya_33-3">30,3</a> <a href="#cite_ref-Aliya_33-4">30,4</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/11732">Государство Израиль. Алия</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <a href="#CITEREFKornberg1993">Kornberg 1993</a> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <a href="#CITEREFHerzl1946">Herzl 1946</a> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewishagency.org/israel/content/23396">Chapter One: The Heralders of Zionism</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еврейское агентство (был бит юҡ)">Jewish Agency for Israel</a>. Дата обращения: 12 июль 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20181210124104/http://www.jewishagency.org/israel/content/23396">Архивировано</a> 10 декабрь 2018 года. 2018 йыл 10 декабрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181210124104/http://www.jewishagency.org/israel/content/23396">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <a href="#CITEREFStein2003">Stein 2003</a> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <a href="#CITEREFRomano2003">Romano 2003</a> </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/10390">Бальфура Декларация</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <a href="#CITEREFScharfstein1996">Scharfstein 1996</a>, p. 269 </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fordham.edu/halsall/mod/1922mandate.html">League of Nations: The Mandate for Palestine, July 24, 1922</a> (ингл.). Modern History Sourcebook. Fordham University. Дата обращения: 5 июль 2008. </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <a href="#CITEREFLiebreich2005">Liebreich 2005</a> </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> J. V. W. Shaw. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bjpa.org/content/upload/bjpa/a_su/A%20SURVEY%20OF%20PALESTINE%20DEC%201945-JAN%201946%20VOL%20I.pdf">A Survey of Palestine: Prepared in December 1945 and January 1946 for the Information of the Anglo-American Committee of Inquiry</a>. — Government Printer, Palestine. — Vol. 1. — P. 148. </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jewishvirtuallibrary.org/aliyah-bet-1939-1948">Immigration to Israel: Aliyah Bet (1939-1948)</a> (ингл.). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mideastweb.org/palpop.htm">The Population of Palestine Prior to 1948</a> (ингл.). Дата обращения: 5 июль 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.israelipalestinianprocon.org/populationpalestine.html">Population Statistics</a> (ингл.). Дата обращения: 7 июль 2008. </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <a href="#CITEREFFraser2004">Fraser 2004</a> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/2248AF9A92B498718525694B007239C6">Background Paper No. 47 (ST/DPI/SER.A/47)</a>  (билдәһеҙ). United Nations (20 апрель 1949). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.is/RTvyt">Архивировано</a> 10 ғинуар 2019 года. 2019 йыл 10 ғинуар <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20190110134844/https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/2248AF9A92B498718525694B007239C6">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-krug_isra-48"><a href="#cite_ref-krug_isra_48-0">↑</a> Израиль (страна) // Энциклопедия «Кругосвет». </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts+About+Israel/History/HISTORY-+Foreign+Domination.htm">History: Foreign Domination</a> (ингл.). Israel Ministry of Foreign Affairs (1 октябрь 2006). Дата обращения: 6 июль 2007. </li> <li id="cite_note-Bregman_2002-50">↑ <a href="#cite_ref-Bregman_2002_50-0">47,0</a> <a href="#cite_ref-Bregman_2002_50-1">47,1</a> <a href="#cite_ref-Bregman_2002_50-2">47,2</a> <a href="#cite_ref-Bregman_2002_50-3">47,3</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a> </li> <li id="cite_note-ЭЕЭ_раздел-51">↑ <a href="#cite_ref-ЭЕЭ_раздел_51-0">48,0</a> <a href="#cite_ref-ЭЕЭ_раздел_51-1">48,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/13236">Планы раздела Палестины</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-npr-52"><a href="#cite_ref-npr_52-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npr.org/news/specials/mideast/history/history3.html">Part 3: Partition, War and Independence</a> (ингл.). National Public Radio (2 октябрь 2002). Дата обращения: 13 июль 2007. </li> <li id="cite_note-Newman—1995——4—9,_38—40-53"><a href="#cite_ref-Newman—1995——4—9,_38—40_53-0">↑</a> <a href="#CITEREFNewman1995">Newman, 1995</a>, pp. 4—9, 38—40 </li> <li id="cite_note-UN-54"><a href="#cite_ref-UN_54-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/0B3AB8D2A7C0273D8525694B00726D1B">Two Hundred and Seventh Plenary Meeting</a> (ингл.). The United Nations General Assembly (11 май 1949). Дата обращения: 28 декабрь 2018. 2019 йыл 8 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20190208124938/https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/0B3AB8D2A7C0273D8525694B00726D1B">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-ЭЕЭ_беженцы-55">↑ <a href="#cite_ref-ЭЕЭ_беженцы_55-0">52,0</a> <a href="#cite_ref-ЭЕЭ_беженцы_55-1">52,1</a> <a href="#cite_ref-ЭЕЭ_беженцы_55-2">52,2</a> . <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15544">Израиль и палестинская проблема: Война 1948 г. и проблема беженцев</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://domino.un.org/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/93037e3b939746de8525610200567883">General Progress Report and Supplementary Report of the United Nations Conciliation Commission for Palestine, Covering the Period from 11 December 1949 to 23 October 1950</a>  (билдәһеҙ). The United Nations Conciliation Commission (23 октябрь 1950). Дата обращения: 2 август 2008. 2007 йыл 3 июнь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070603050907/http://domino.un.org/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/93037e3b939746de8525610200567883">архивланған</a>. (U.N. General Assembly Official Records, Fifth Session, Supplement No. 18, Document A/1367/Rev. 1) </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.mit.edu/cis/pdf/VanEvera_flashpointsinwar.pdf">Nature of the Flashpoint</a>  (билдәһеҙ). Center for International Studies. Massachusetts Institute of Technology. Дата обращения: 11 сентябрь 2007. </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <a href="#CITEREFReveronMurer2006">Reveron & Murer 2006</a> </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_01&CYear=2006">Population, by Religion and Population Group</a>  (билдәһеҙ). Israel Central Bureau of Statistics (2006). Дата обращения: 7 август 2007. 2007 йыл 30 сентябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070930033403/http://www1.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_01&CYear=2006">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <a href="#CITEREFShindler2002">Shindler 2002</a> </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArticle.aspx?refid=761570433">Encarta — Six-Day War</a> 2009 йыл 6 июнь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090606190807/http://encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArticle.aspx?refid=761570433">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://history.sandiego.edu/GEN/20th/suez.html">The Suez Crisis</a> (ингл.). University of San Diego (5 декабрь 2005). Дата обращения: 15 июль 2007. </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vedomosti.ru/newspaper/article.shtml?2007/06/06/127037">Политэкономия: Шесть дней вечной войны</a>  (билдәһеҙ) (6 июнь 2007). </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <a href="#CITEREFSmith2006">Smith 2006</a>. «Nasser, the Egyptian president, decided to mass troops in the Sinai…casus belli by Israel.» </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/6/newsid_2514000/2514317.stm">1973: Arab states attack Israeli forces</a>  (билдәһеҙ). On This Day. Дата обращения: 15 июль 2007. </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/11742">Государство Израиль. Исторический очерк</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace%20Process/Guide%20to%20the%20Peace%20Process/Israel-Egypt%20Peace%20Treaty">Peace Treaty between Israel and Egypt March 26, 1979</a>  (билдәһеҙ). Дата обращения: 13 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newsru.co.il/israel/21mar2007/second503.html">Комиссия решила назвать Вторую Ливанскую войну Второй Ливанской войной</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=NEWSru&action=edit&redlink=1" class="new" title="NEWSru (был бит юҡ)">NEWSru</a> (21 март 2007). Дата обращения: 17 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ria.ru/20060713/51314200.html">Ливано-израильское противостояние. История конфликта</a>  (билдәһеҙ) (13 июль 2006). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <a href="#CITEREFHarkavyNeuman2001">Harkavy & Neuman 2001</a>, p. 270 </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npr.org/programs/morning/transcripts/2006/jul/060712.gradstein.html">Hezbollah Captures Two Israeli Soldiers</a>  (билдәһеҙ) (12 июль 2006). Дата обращения: 4 июль 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5179434.stm">Day-by-day: Lebanon crisis — week one</a>  (билдәһеҙ) (19 июль 2006). Дата обращения: 5 июль 2008. </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> Kerch A. A. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a603003.pdf">An Analysis of the Second Lebanon War and its Impact on United States Military Strategy</a>. — Quantico, VA: U.S. Marine Corps Command and Staff College, Marine Corps University, 2010. — P. 10—12. Ivry D. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.israeldefense.co.il/en/content/second-lebanon-war-%E2%80%93-objectives-vs-results">The Second Lebanon War – Objectives vs. Results</a>  (билдәһеҙ). Israel Defense (4 август 2016). Дата обращения: 13 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> <a href="#CITEREFGilbert2005">Gilbert 2005</a> </li> <li id="cite_note-mfa000101-75"><a href="#cite_ref-mfa000101_75-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/MFA-Archive/2000/Pages/Terrorism%20deaths%20in%20Israel%20-%201920-1999.aspx">Terrorism deaths in Israel - 1920-1999</a>  (билдәһеҙ). Israel Ministry of Foreign Affairs (1 ғинуар 2000). Дата обращения: 20 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> James Bennett. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2005/03/13/magazine/13PALESTINIANS.html?pagewanted=2">The Interregnum</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=The_New_York_Times&action=edit&redlink=1" class="new" title="The New York Times (был бит юҡ)">The New York Times</a> (13 март 2005). Дата обращения: 3 ноябрь 2018. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Foreign+Relations/Israels+Foreign+Relations+since+1947/1947-1974/33+The+Palestinian+National+Covenant-+July+1968.htm">The Palestinian National Covenant — July 1968</a>  (билдәһеҙ). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ria.ru/spravka/20121023/905555515.html">Самые громкие теракты в мире</a>  (билдәһеҙ) (21 октябрь 2012). Дата обращения: 3 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> Владимир Гелаев, Тимур Мухаматулин. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gazeta.ru/science/2014/05/28_a_6051189.shtml">Куфия и флаг. Исполняется 50 лет Организации освобождения Палестины</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%82%D0%B0.Ru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Газета.Ru (был бит юҡ)">Газета.Ru</a> (28 май 2014). Дата обращения: 3 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3687541,00.html">The Intifada</a> (ингл.) (17 март 2009). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE7DB173EF93AA35751C1A967958260">After 4 Years, Intifada Still Smolders</a> (ингл.) (9 декабрь 1991). Дата обращения: 28 март 2008. </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">↑</a> <a href="#CITEREFMowlanaGerbnerSchiller1992">Mowlana, Gerbner & Schiller 1992</a> </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bc.edu/research/cjl/meta-elements/texts/cjrelations/resources/education/Israel_Palestine/cold_war_ends.htm">From the End of the Cold War to 2001</a> (ингл.). Boston College. Дата обращения: 16 июль 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070625191031/http://www.bc.edu/research/cjl/meta-elements/texts/cjrelations/resources/education/Israel_Palestine/cold_war_ends.htm">Архивировано</a> 25 июнь 2007 года. 2007 йыл 25 июнь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070625191031/http://www.bc.edu/research/cjl/meta-elements/texts/cjrelations/resources/education/Israel_Palestine/cold_war_ends.htm">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.state.gov/p/nea/rls/22602.htm">Declaration of Principles on Interim Self-Government Arrangements</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D1%81%D0%B4%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%A1%D0%A8%D0%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="Госдепартамент США (был бит юҡ)">United States Department of State</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20030823194850/http://www.state.gov/p/nea/rls/22602.htm">Архивировано</a> 23 август 2003 года. </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mfa.gov.il/MFARUS/ForeignRelations/PeaceProcess/Pages/BilateralPalestinians.aspx">Двусторонние переговоры. Израиль — палестинцы</a>  (билдәһеҙ). Министерство иностранных дел Израиля. Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> Amos Harel. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haaretz.com/israel-news/oslo-accords-25-years/.premium-why-the-olso-peace-process-went-into-deep-freeze-1.6463126">Why the Oslo Peace Process Went Into Deep Freeze</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=Haaretz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haaretz (был бит юҡ)">Haaretz</a> (7 сентябрь 2018). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.state.gov/p/nea/rls/22694.htm">The Wye River Memorandum</a> (ингл.) (23 октябрь 1998). </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> <a href="#CITEREFGelvin2005">Gelvin 2005</a> </li> <li id="cite_note-RIAN-Intifada-88">↑ <a href="#cite_ref-RIAN-Intifada_88-0">84,0</a> <a href="#cite_ref-RIAN-Intifada_88-1">84,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ria.ru/20171212/1510785579.html">Первая и вторая палестинские интифады</a>  (билдәһеҙ). РИА Новости (12 декабрь 2017). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.usatoday.com/news/world/2004-07-29-west-bank_x.htm">West Bank barrier route disputed, Israeli missile kills 2</a>  (билдәһеҙ) (29 июль 2004). Дата обращения: 16 июль 2007. </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iimes.ru/?p=11174">Ни размежевания, ни мира: Израиль и Сектор Газа пять лет спустя</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Институт Ближнего Востока (был бит юҡ)">Институт Ближнего Востока</a> (16 август 2010). Дата обращения: 3 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.btselem.org/statistics/fatalities/before-cast-lead/by-date-of-event">Fatalities before Operation "Cast Lead"</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%86%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бецелем (был бит юҡ)">B'Tselem</a>. Дата обращения: 1 ноябрь 2018. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.btselem.org/statistics/fatalities/during-cast-lead/by-date-of-event">Fatalities during Operation Cast Lead</a> (ингл.). B'Tselem. Дата обращения: 1 ноябрь 2018. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.btselem.org/statistics/fatalities/after-cast-lead/by-date-of-event">Fatalities since Operation Cast Lead</a> (ингл.). B'Tselem. Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/mfa/foreignpolicy/terrorism/palestinian/pages/victims%20of%20palestinian%20violence%20and%20terrorism%20sinc.aspx#">Victims of Palestinian Violence and Terrorism since September 2000</a> (ингл.). Israel Ministry of Foreign Affairs. Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lenta.ru/story/palestine/">ХАМАС возглавил Палестину</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=Lenta.ru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lenta.ru (был бит юҡ)">Lenta.ru</a> (1 ғинуар 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20090101055102/http://www.lenta.ru/story/palestine/">Архивировано</a> 1 ғинуар 2009 года. </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/hi/russian/international/newsid_5348000/5348190.stm">США: палестинское эмбарго отменять рано</a>  (билдәһеҙ). <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8-%D0%B1%D0%B8-%D1%81%D0%B8" title="Би-би-си">Би-би-си</a> (15 сентябрь 2006). </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://rus.newsru.ua/world/15jun2007/gospodstvo.html#2">Боевики «Хамас» добились господства в секторе Газа</a>  (билдәһеҙ) (15 июнь 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20090316045923/http://rus.newsru.ua/world/15jun2007/gospodstvo.html">Архивировано</a> 16 март 2009 года. </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.golos-ameriki.ru/a/palestinian-politics-1st-update-2012-02-06-138782844/250585.html">ФАТХ и ХАМАС договорились о формировании правительства национального единства</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Голос Америки (был бит юҡ)">Голос Америки</a> (6 февраль 2012). 2018 йыл 4 ноябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181104010226/https://www.golos-ameriki.ru/a/palestinian-politics-1st-update-2012-02-06-138782844/250585.html">архивланған</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ria.ru/world/20171012/1506712914.html">ФАТХ И ХАМАС уверены, что их соглашение будет прочным</a>  (билдәһеҙ). РИА Новости (12 октябрь 2017). </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mignews.com/news/expert/070818_122140_46742.html">ХАМАС и ФАТХ обменялись упреками</a>  (билдәһеҙ) (7 август 2018). </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newsru.co.il/mideast/04sep2007/gaza_101.html">Три пути для Газы: блокада, «зачистка» или прекращение обстрелов</a>  (билдәһеҙ) (4 сентябрь 2007). Дата обращения: 16 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ochaopt.org/theme/gaza-blockade">Gaza Blockade</a>  (билдәһеҙ). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. 2018 йыл 16 ноябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181116094434/https://www.ochaopt.org/theme/gaza-blockade">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://txt.newsru.co.il/mideast/29oct2006/egypt.html">Египет разместит на границе с сектором Газа 5,000 полицейских</a>  (билдәһеҙ) (29 октябрь 2006). Дата обращения: 21 июль 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5122404.stm">Profile: Gaza Strip</a>  (билдәһеҙ) (6 ғинуар 2009). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.middleeasteye.net/news/israel-building-sea-barrier-beach-north-gaza-strip-Lieberman">Israel begins work on sea barrier to tighten Gaza Strip blockade</a>  (билдәһеҙ) (28 май 2018). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lenta.ru/news/2010/05/31/manifestations/">В Европе, Азии и Африке прошли массовые антиизраильские выступления</a>  (билдәһеҙ) (1 июнь 2010). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> Eiland G. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inss.org.il/he/wp-content/uploads/sites/2/systemfiles/adkanENG11_4%20_corrected_Eiland.pdf">Operation Cast Lead: Civil-Military Processes and Results of the Campaign</a> (инг.) // Strategic Assessment. — 2009. — Vol. 11. — № 4. — P. 7—12. Siboni G. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inss.org.il/he/wp-content/uploads/sites/2/systemfiles/Operations%20Cast%20Lead,%20Pillar%20of%20Defense,%20and%20Protective%20Edge_%20A%20Comparative%20Review.pdf">Operations Cast Lead, Pillar of Defense, and Protective Edge: A Comparative Review</a> // The Lessons of Operation Protective Edge / Anat Kurz and Shlomo Brom (Eds.). — Tel Aviv: Institute for National Security Studies, 2014. — P. 27—36. </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Holocaust/eichmann.html">Adolf Eichmann</a> (ингл.). Дата обращения: 18 сентябрь 2007. </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/13855">Смертная казнь</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-Ханин—2014——22-106"><a href="#cite_ref-Ханин—2014——22_106-0">↑</a> <a href="#CITEREFХанин2014">Ханин, 2014</a>, с. 22 </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/15421">Советский Союз. Евреи в годы перестройки</a> — Ҡыҫҡа йәһүд энциклопедияһынан (рус.) </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://newsru.co.il/arch/israel/27dec2005/immigration.html">Репатриация из США и Франции растет, из СНГ — сокращается</a>  (билдәһеҙ) (27 декабрь 2005). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://rus.delfi.lv/news/daily/abroad/rossiyane-i-ukraincy-obognali-evropejcev-po-tempam-repatriacii-v-izrail.d?id=46210023&all=true">Россияне и украинцы обогнали европейцев по темпам репатриации в Израиль</a>  (билдәһеҙ) (13 июль 2015). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://demoscope.ru/weekly/2007/0313/gazeta016.php">Россия стремится вернуть своих эмигрантов</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF_Weekly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Демоскоп Weekly (был бит юҡ)">Демоскоп Weekly</a> (31 декабрь 2007). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-Репатрианты_из_Израиля-111"><a href="#cite_ref-Репатрианты_из_Израиля_111-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kommersant.ru/doc/3591450">Репатрианты из Израиля</a>  (билдәһеҙ). <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коммерсантъ (был бит юҡ)">Коммерсантъ</a> (15 апрель 2018). Дата обращения: 1 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-cia-112">↑ <a href="#cite_ref-cia_112-0">108,0</a> <a href="#cite_ref-cia_112-1">108,1</a> <a href="#cite_ref-cia_112-2">108,2</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html">Israel</a> (ингл.). The World Factbook. <a href="/wiki/%D0%A6%D0%A0%D0%A3" class="mw-redirect" title="ЦРУ">CIA</a> (23 октябрь 2018). Дата обращения: 29 октябрь 2018. 2018 йыл 24 декабрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181224211321/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-cia2-113">↑ <a href="#cite_ref-cia2_113-0">109,0</a> <a href="#cite_ref-cia2_113-1">109,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html">Field Listing — Executive Branch</a> (ингл.). <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D0%A6%D0%A0%D0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Всемирная книга фактов ЦРУ (был бит юҡ)">The World Factbook</a>. CIA (19 июнь 2007). Дата обращения: 20 июль 2007. 2008 йыл 22 апрель <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080422215126/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://knesset.gov.il/lexicon/ru/president_ru.htm">Президент Израиля</a>  (билдәһеҙ). Официальный сайт кнессета. Дата обращения: 29 октябрь 2018. </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.president.gov.il/chapters/chap_3/_content_3_2_2_en.asp">Excerpts from the Basic Law: The President</a> (ингл.). Дата обращения: 23 июль 2008. </li> <li id="cite_note-gov_law-116"><a href="#cite_ref-gov_law_116-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.knesset.gov.il/laws/special/heb/yesod6.pdf">Закон «О Правительстве»</a> (йәһ.). Дата обращения: 10 декабрь 2012. </li> <li id="cite_note-Ханин—2014——26—29-117"><a href="#cite_ref-Ханин—2014——26—29_117-0">↑</a> <a href="#CITEREFХанин2014">Ханин, 2014</a>, с. 26—29 </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.knesset.gov.il/description/eng/eng_mimshal_beh.htm">The Electoral System in Israel</a> (ингл.). <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%82" title="Кнессет">The Knesset</a>. Дата обращения: 13 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-judiciary-119">↑ <a href="#cite_ref-judiciary_119-0">115,0</a> <a href="#cite_ref-judiciary_119-1">115,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Government/Branches%20of%20Government/Judicial/The%20Judiciary-%20The%20Court%20System">The Judiciary: The Court System</a> (ингл.). Israel Ministry of Foreign Affairs (1 август 2005). Дата обращения: 5 август 2007. </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bostonherald.com/news/opinion/editorial/view.bg?articleid=1030205">Israel’s high court unique in region</a>  (инг.), The Boston Herald (9 сентября 2007). 15 сентябрь 2007 тикшерелгән. </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts+About+Israel/State/THE+STATE-+Judiciary-+The+Court+System.htm">The State — Judiciary — The Court System</a> (ингл.). Israel Ministry of Foreign Affairs (1 октябрь 2006). Дата обращения: 22 февраль 2011. </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2002/6/Israel%20and%20the%20International%20Criminal%20Court">Israel and the International Criminal Court</a> (ингл.). Office of the Legal Adviser to the Israeli Ministry of Foreign Affairs (30 июнь 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20120604144815/http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2002/6/Israel%20and%20the%20International%20Criminal%20Court">Архивировано</a> 4 июнь 2012 года. </li> <li id="cite_note-Ханин—2014——17—18-123"><a href="#cite_ref-Ханин—2014——17—18_123-0">↑</a> <a href="#CITEREFХанин2014">Ханин, 2014</a>, с. 17—18 </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Government/Branches+of+Government/Judicial/Development+of+the+Law+in+Israel-+The+First+50+Yea.htm">Development of the Law in Israel - The First 50 Years</a> (ингл.). Israel Ministry of Foreign Affairs. Дата обращения: 13 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-Baglai-125">↑ <a href="#cite_ref-Baglai_125-0">121,0</a> <a href="#cite_ref-Baglai_125-1">121,1</a> <a href="#cite_ref-Baglai_125-2">121,2</a> Сит илдәрҙең конституцион хоҡуғы. Дөйөм редакцияһы аҫтында ағза-корреспондент <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Российская академия наук (был бит юҡ)">РАН</a>, профессор <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B9,_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баглай, Марат Викторович (был бит юҡ)">м. в. Баглай</a>, и. м. һәм ф. ю. энтин лейбо. М., 2008, стр 1023. </li> <li id="cite_note-konst-126">↑ <a href="#cite_ref-konst_126-0">122,0</a> <a href="#cite_ref-konst_126-1">122,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://knesset.gov.il/description/ru/mimshal_hoka_ru.htm">Кнессет в системе власти: Кнессет как учредительно — законодательный орган. Конституция</a>  (билдәһеҙ). Государство Израиль. Дата обращения: 13 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.knesset.gov.il/description/ru/mimshal_yesod1_ru.htm">Кнессет в системе власти: Основные законы Государства Израиль</a>  (билдәһеҙ). Государство Израиль. Дата обращения: 13 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-Нойбергер—1997——84—86-128"><a href="#cite_ref-Нойбергер—1997——84—86_128-0">↑</a> <a href="#CITEREFНойбергер1997">Нойбергер, 1997</a>, с. 84—86 </li> <li id="cite_note-StatusQuo-129">↑ <a href="#cite_ref-StatusQuo_129-0">125,0</a> <a href="#cite_ref-StatusQuo_129-1">125,1</a> Ilan Fuchs. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jewishvirtuallibrary.org/israel-studies-an-anthology-religion-in-israel">Israel Studies An Anthology : Religion in Israel</a>  (билдәһеҙ) (февраль 2016). Дата обращения: 18 декабрь 2018. </li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/shnaton53/download/st_eng01.doc">Introduction to the Tables: Geophysical Characteristics</a> (ингл.) (doc). Israel Central Bureau of Statistics. Дата обращения: 4 июль 2008. </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_25&CYear=2018">Населённые пункты, население и плотность на км², по городским агломерациям и избранным городам</a> (йәһ.). ЦБС Израиля (4 сентябрь 2018). Дата обращения: 26 ноябрь 2018. </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldpopulationreview.com/countries/israel-population/cities/">Population of Cities in Israel (2018)</a>  (билдәһеҙ). World Population Review. Дата обращения: 26 ноябрь 2018. </li> </ol> </div> <div role="navigation" class="navbox" aria-label="Навигационный шаблон" data-name="External links"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%91%D1%8B%D0%BB_%D2%A1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF%D1%82%D1%8B_%D2%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%83" title="Ҡалыпты ҡарау"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a> </div>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%82%D3%99%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Социаль селтәр (был бит юҡ)">Социаль селтәрҙәрҙә</a></div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/IsraelArabic">Facebook</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plus.google.com/+Israel/posts">Google+</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/Israel">X</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/IsraelArabic">X</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/IsraelHebrew">X</a> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Фото, видео һәм аудио</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Israel" class="extiw" title="commons:Category:Israel">Викимилек</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://instagram.com/stateofisrael">Instagram</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://instagram.com/israelarabic">Instagram</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://youtube.com/channel/UCt6Fq64J2rTswe4uhZtxNtg">YouTube</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://youtube.com/channel/UClfIvu2gawpyGlKJ6r9XS4w">YouTube</a> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Тематик сайттар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://orcid.org/0000000176817410">ORCID</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://curlie.org/Regional/Middle_East/Israel/">Открытый каталог</a>  · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://curlie.org/World/Hebrew/אזורי/המזרח_התיכון/ישראל/">Открытый каталог</a> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Һүҙлектәр һәм энциклопедиялар</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia.cat/enciclopèdies/gran-enciclopèdia-catalana/EC-GEC-0034073.xml">Большая каталонская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bigenc.ru/text/2003352">Большая российская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/11730">Краткая еврейская</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://global.britannica.com/place/Israel">Britannica (онлайн)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F003411.php">Швейцарский исторический</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Норматив контроль (был бит юҡ)">Норматив контроль</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em">BIBSYS: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ask.bibsys.no/ask/action/result?cmd=&kilde=biblio&cql=bs.autid+%3D+90314250&feltselect=bs.autid">90314250</a> · BNE: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX451232">XX451232</a> · BNF: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb118646298">118646298</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11934249b">11934249b</a> · GND: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4027808-6">4027808-6</a> · ICCU: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://opac.sbn.it/opacsbn/opac/iccu/scheda_authority.jsp?bid=SBLV125816">SBLV125816</a> · ISNI: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000403720767">0000000403720767</a> · LCCN: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n79003285">n79003285</a> · LNB: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/LNB%7CLNC10-000041751">000041751</a> · NCL: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=003585810">003585810</a> · <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Японияның милли парламент китапханаһы">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564274">00564274</a> · NKC: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge129403">ge129403</a> · <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Австралия милли китапханаһы">NLA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an35237752">35237752</a> · LIBRIS: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://libris.kb.se/auth/149293">149293</a> · SUDOC: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/02638955X">02638955X</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/027262111">027262111</a> · VIAF: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/146498911">146498911</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/39145857073922921971">39145857073922921971</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Азия_илдәре" data-name="Азия илдәре"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="3" style="background: #89D3F4;"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Ҡалыпты ҡарау"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a> <div id="Азия_илдәре" style="font-size:114%;margin:0 5em">Азия илдәре</div></th></tr><tr><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0px 7px 0px 0px"><div><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:LocationAsia.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/LocationAsia.png/150px-LocationAsia.png" decoding="async" width="150" height="76" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/LocationAsia.png/225px-LocationAsia.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/LocationAsia.png/300px-LocationAsia.png 2x" data-file-width="2759" data-file-height="1404" /></a></div></td><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div class="NavContent"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афғанстан">Афғанстан</a> · <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D1%88" title="Бангладеш">Бангладеш</a> · <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%BD" title="Бахрейн">Бахрейн</a> · <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BA%D3%99%D0%BD_%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D3%98%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәре">Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәре</a> · <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Бруней">Бруней</a> · <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Бутан">Бутан</a> · <a href="/wiki/%D0%92%D1%8C%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BC" title="Вьетнам">Вьетнам</a> · <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a>¹ · <a class="mw-selflink selflink">Израиль</a> · <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Индонезия">Индонезия</a>³ · <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a> · <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Ираҡ">Ираҡ</a> · <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a> · <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D0%BC%D3%99%D0%BD" title="Йәмән">Йәмән</a>² · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D0%B0" title="Камбоджа">Камбоджа</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Катар">Катар</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Кипр Республикаһы">Кипр Республикаһы</a>¹ · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Корея Республикаһы">Корея Республикаһы</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1-%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Корея Халыҡ-Демократик Республикаһы">Корея Халыҡ-Демократик Республикаһы</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%88_%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80" title="Көнсығыш Тимор">Көнсығыш Тимор</a> · <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D2%99%D0%B0%D2%93%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ҡаҙағстан">Ҡаҙағстан</a>¹ · <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D2%99%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ҡырғыҙстан">Ҡырғыҙстан</a> · <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Ҡытай Халыҡ Республикаһы">Ҡытай</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%82" class="mw-redirect" title="Кувейт">Кувейт</a> · <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BE%D1%81" title="Лаос">Лаос</a> · <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a> · <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Малайзия">Малайзия</a> · <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B8%D0%B2" class="mw-redirect" title="Мальдив">Мальдив</a> · <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Монголия">Монголия</a> · <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BC%D0%B0" title="Мьянма">Мьянма</a> · <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a>²· <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BB" title="Непал">Непал</a> · <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Оман">Оман</a> · <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Пакистан">Пакистан</a> · <a href="/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9" class="mw-redirect" title="Рәсәй">Рәсәй</a>4 · <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D2%93%D2%AF%D0%B4_%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%B1%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Сәғүд Ғәрәбстаны">Сәғүд Ғәрәбстаны</a> · <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%80" title="Сингапур">Сингапур</a> · <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a> · <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a> · <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Таиланд">Таиланд</a> · <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%BC%D3%99%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Төркмәнстан">Төркмәнстан</a> · <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә</a>4 · <a href="/wiki/%D2%AE%D0%B7%D0%B1%D3%99%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Үзбәкстан">Үзбәкстан</a> · <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF%D0%B8%D0%BD" title="Филиппин">Филиппин</a> · <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Һиндостан">Һиндостан</a> · <a href="/wiki/%D0%A8%D1%80%D0%B8-%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Шри-Ланка">Шри-Ланка</a> · <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан">Әзербайжан</a>¹ · <a href="/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Әрмәнстан">Әрмәнстан</a> · <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Япония">Япония</a> <hr /> Танылмаған һәм өлөшләтә танылған дәүләттәр: <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Абхазия">Абхазия</a> · <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B7%D0%B0%D0%B4_%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%BC%D0%B8%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Азад Кашмир (был бит юҡ)">Азад Кашмир</a> · <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0_(%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ва (дәүләт) (был бит юҡ)">Ва дәүләте</a> · <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вазиристан (был бит юҡ)">Вазиристан</a> · <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99_%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сүриә Курдистаны (был бит юҡ)">Көнбайыш Курдистан</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A2%D3%A9%D0%B1%D3%99%D0%BA_%D0%A5%D3%A9%D0%BA%D2%AF%D0%BC%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Курдистан Төбәк Хөкүмәте">Көньяҡ Курдистан</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D2%A1_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Көньяҡ Осетия">Көньяҡ Осетия</a> · <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ҡытай Республикаһы">Ҡытай Республикаһы</a> · <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D2%A0%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Таулы Ҡарабах Республикаһы">Таулы Ҡарабах Республикаһы</a> · <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D2%A1_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A2%D3%A9%D1%80%D3%A9%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Төньяҡ Кипр Төрөк Республикаһы">Төньяҡ Кипр Төрөк Республикаһы</a> · <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%94%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Фәләстин Дәүләте">Фәләстин Дәүләте</a> (<a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D0%B7%D0%B7%D3%99_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B" title="Ғәззә секторы">Ғәззә секторы</a> һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%BA%D3%A9%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%88_%D1%8F%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Иордан йылғаһының көнбайыш яры (был бит юҡ)">Иордан йылғаһының көнбайыш яры</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D1%85%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фәләстин милли хакимиәте (был бит юҡ)">территориялары</a> ) · <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%BD_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шан дәүләте (был бит юҡ)">Шан дәүләте</a> <hr /> Буйһонған территориялар: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B8_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%94%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Акротири һәм Декелия">Акротири һәм Декелия</a> · <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4_%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D3%99%D0%BC%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Һинд океанында Британия биләмәләре">Һинд океанында Британия биләмәләре (Чагос архипелагы)</a> · <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3" title="Гонконг">Гонконг (Сянган)</a> · <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BE" title="Макао">Макао (Аомынь)</a> <hr /> ¹ <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D3%99%D0%BD_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D1%81%D0%B8%D0%BA" title="Европа менән Азия араһындағы сик">Европа менән Азия араһындағы сикте</a> үткәреүгә ҡарап өлөшләтә <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европала</a> йәки тулыһынса <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азияла</a>. ² Шулай уҡ <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Африка">Африкала</a>. ³ Шулай уҡ <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Океания">Океанияла</a>. 4 Шулай уҡ Европала. </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Урта_диңгеҙ_буйы_өсөн_союз" data-name="Урта диңгеҙ буйы өсөн союз"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D3%A9%D1%81%D3%A9%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="Ҡалыпты ҡарау"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a> <div id="Урта_диңгеҙ_буйы_өсөн_союз" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D3%A9%D1%81%D3%A9%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="Урта диңгеҙ буйы өсөн союз">Урта диңгеҙ буйы өсөн союз</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <dl><dt><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Европа берлеге">Европа берлеге</a> ағзалары</dt> <dd><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Австрия">Австрия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Бельгия">Бельгия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария">Болгария</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Венгрия">Венгрия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Греция">Греция</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания">Дания</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Ирландия">Ирландия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испания</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Кипр Республикаһы">Кипр</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литва</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Люксембург">Люксембург</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B0" title="Мальта">Мальта</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Нидерланд">Нидерланд</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польша</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Португалия">Португалия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния">Румыния</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Словакия">Словакия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Словения">Словения</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия">Финляндия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Хорватия">Хорватия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия">Чехия</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция">Швеция</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстония</a></dd></dl> <dl><dt>Башҡа илдәр</dt> <dd><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Албания">Албания</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B6%D0%B8%D1%80" title="Алжир">Алжир</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Босния һәм Герцеговина">Босния һәм Герцеговина</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a></dd> <dd><a class="mw-selflink selflink">Израиль</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордания</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Мавритания">Мавритания</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%BE" title="Марокко">Марокко</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%BE" title="Монако">Монако</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%94%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Фәләстин Дәүләте">Фәләстин Дәүләте</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриә</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81" title="Тунис">Тунис</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Черногория">Черногория</a></dd></dl> <dl><dt>Күҙәтеүсе ил</dt> <dd><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Ливия">Ливия</a></dd></dl> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Халыҡ-ара_иҡтисади_хеҙмәттәшлек_һәм_үҫеш_ойошмаһы" data-name="Халыҡ-ара иҡтисади хеҙмәттәшлек һәм үҫеш ойошмаһы"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="3"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1-%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B8%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D1%85%D0%B5%D2%99%D0%BC%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D2%AF%D2%AB%D0%B5%D1%88_%D0%BE%D0%B9%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Ҡалыпты ҡарау"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a> <div id="Халыҡ-ара_иҡтисади_хеҙмәттәшлек_һәм_үҫеш_ойошмаһы" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1-%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B8%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D1%85%D0%B5%D2%99%D0%BC%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D2%AF%D2%AB%D0%B5%D1%88_%D0%BE%D0%B9%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Халыҡ-ара иҡтисади хеҙмәттәшлек һәм үҫеш ойошмаһы">Халыҡ-ара иҡтисади хеҙмәттәшлек һәм үҫеш ойошмаһы</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0px 7px 0px 0px"><div><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:OECD_Logo.svg" class="mw-file-description" title="OECD Logo"><img alt="OECD Logo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/OECD_Logo.svg/50px-OECD_Logo.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/OECD_Logo.svg/75px-OECD_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/OECD_Logo.svg/100px-OECD_Logo.svg.png 2x" data-file-width="270" data-file-height="170" /></a></div></td><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div class="NavContent"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Австралия">Австралия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Австрия">Австрия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D2%A0%D0%A8" class="mw-redirect" title="АҠШ">АҠШ</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Бельгия">Бельгия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Бөйөк Британия">Бөйөк Британия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Венгрия">Венгрия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Германия">Германия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Греция">Греция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания">Дания</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Израиль</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Ирландия">Ирландия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Исландия">Исландия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испания</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Колумбия">Колумбия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Корея Республикаһы">Корея Республикаһы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0-%D0%A0%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Коста-Рика">Коста-Рика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литва</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Люксембург">Люксембург</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мексика">Мексика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Нидерланд">Нидерланд</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Норвегия">Норвегия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польша</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Португалия">Португалия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Словакия">Словакия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Словения">Словения</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия">Финляндия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия">Чехия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Чили">Чили</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Швейцария">Швейцария</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция">Швеция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстония</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B_%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Яңы Зеландия">Яңы Зеландия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Япония">Япония</a></li></ul> </div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Израиль&oldid=1272785">https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Израиль&oldid=1272785</a>» битенән алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Махсус:Категориялар">Категориялар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Категория:Алфавит буйынса дәүләттәр">Алфавит буйынса дәүләттәр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Категория:Израиль">Израиль</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Йәшерелгән категориялар: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Cite_web_(%D0%BD%D0%B5_%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)" title="Категория:Википедия:Cite web (не указан язык)">Википедия:Cite web (не указан язык)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Һайланған мәҡәләләр">Википедия:Һайланған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D2%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр">Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D3%99_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Викимилеккә һылтанған мәҡәләләр">Википедия:Викимилеккә һылтанған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF%D1%82%D0%B0%D1%80:%D0%A2%D1%8B%D1%88%D2%A1%D1%8B_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Категория:Ҡалыптар:Тышҡы һылтанмалар">Ҡалыптар:Тышҡы һылтанмалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D3%99%D2%93%D0%BB%D2%AF%D0%BC%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Викимәғлүмәттә сығанағы булған мәҡәләләр">Википедия:Викимәғлүмәттә сығанағы булған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Категория:Карталы биттәр">Карталы биттәр</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Был бит һуңғы тапҡыр 21:10 15 май 2024 үҙгәртелгән.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> буйынса рөхсәт ителгән; өҫтәмә шарттар ҡулланылыуы мөмкин. Тулыраҡ мәғлүмәт алыу өсөн, <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Ҡулланыу шарттарын</a> ҡарағыҙ.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Сер һаҡлау сәйәсәте</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0">Википедия тураһында</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%83">Яуаплылыҡтан баш тартыу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртип кодексы</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Эшләүселәр</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ba.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie ҡулланыу тураһында белдереү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ba.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобиль версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lnt6z","wgBackendResponseTime":161,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.304","walltime":"1.862","ppvisitednodes":{"value":15758,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":224002,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":28116,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":19,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":111961,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":15,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1596.896 1 -total"," 32.96% 526.401 1 Ҡалып:Дәүләт"," 27.47% 438.667 1 Ҡалып:Иҫкәрмәләр"," 24.45% 390.461 1 Ҡалып:Библиоинформация"," 19.80% 316.198 17 Ҡалып:Wikidata"," 12.92% 206.311 86 Ҡалып:Cite_web"," 4.86% 77.564 2 Ҡалып:If-wikidata"," 4.50% 71.845 1 Ҡалып:Һайланған_мәҡәлә"," 3.29% 52.497 1 Ҡалып:Ambox"," 3.19% 50.958 2 Ҡалып:Публикация"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.595","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":16047771,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P242 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P242 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P37 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P37 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P36 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P36 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P38 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P38 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P78 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P78 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P474 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P421 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P421 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLanguage description for code Q13955 not found\nLanguage description for code Q1860 not found\nLanguage description for code Q13955 not found\nLanguage description for code Q9288 not found\nLanguage description for code Q1860 not found\nLanguage description for code Q13955 not found\nLanguage description for code Q1860 not found\nLanguage description for code Q13955 not found\nLanguage description for code Q1860 not found\nLanguage description for code Q9288 not found\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-f8tvw","timestamp":"20241124080452","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0418\u0437\u0440\u0430\u0438\u043b\u044c","url":"https:\/\/ba.wikipedia.org\/wiki\/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q801","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q801","author":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d\u0434\u0430 \u04a1\u0430\u0442\u043d\u0430\u0448\u044b\u0443\u0441\u044b\u043b\u0430\u0440"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0424\u043e\u043d\u0434\u044b","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-02-11T05:27:23Z","dateModified":"2024-05-15T21:10:38Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d4\/Flag_of_Israel.svg"}</script> </body> </html>