CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ba" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ғосман империяһы — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ғинуар","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"b113d9f1-b555-48c1-9a94-a7b83b54766d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ғосман_империяһы","wgTitle":"Ғосман империяһы","wgCurRevisionId":1271712,"wgRevisionId":1271712,"wgArticleId":96883,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Википедия:Cite web (не указан язык)","ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр","Википедия:Һайланған мәҡәләләр:Тарих","Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр", "Википедия:Cite web (заменить webcitation-архив: deadlink no)","Абсолют монархиялар","Урта диңгеҙ буйы тарихы","Конституциялы монархиялар","Ғосман империяһы","Төрки империялар"],"wgPageViewLanguage":"ba","wgPageContentLanguage":"ba","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ғосман_империяһы","wgRelevantArticleId":96883,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ba","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ba"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000, "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12560","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.editZeroSection","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ba&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/1200px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/800px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/640px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ғосман империяһы — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ba.m.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Үҙгәртергә" href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ba)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ba.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ba"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom каналы" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ғосман_империяһы rootpage-Ғосман_империяһы skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Эстәлеккә күсергә</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Төп меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Төп меню </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Төп меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" title="Баш биткә күсергә [z]" accesskey="z">Баш бит</a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BA%D2%AF%D1%80%D2%BB%D3%99%D1%82%D0%BA%D0%B5%D1%81">Алфавитлы күрһәткес</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ағымдағы ваҡиғалар тураһында белешмә мәғлүмәт">Ағымдағы ваҡиғалар</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-articles" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-articles" > <div class="vector-menu-heading"> Мәҡәләләр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Һайланған</a></li><li id="n-good" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Яҡшы</a></li><li id="n-quality" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Сифатлы</a></li><li id="n-1000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:1000_%D3%99%D2%BB%D3%99%D0%BC%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%BB%D0%B5_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99">1 000 мотлаҡ</a></li><li id="n-10000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0">10 000 әһәмиәтле</a></li><li id="n-Башҡортнамә" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%88_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80">Башҡортнамә</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AF%D2%A3%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80">Яңы биттәр</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9E%D1%81%D1%80%D0%B0%D2%A1%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99" title="Осраҡлы һайланған битте ҡарарға [x]" accesskey="x">Осраҡлы мәҡәлә</a></li><li id="n-URL-ҡыҫҡартыу" class="mw-list-item"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:UrlShortener">URL ҡыҫҡартыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Ҡатнашыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BC%D3%99" title="Проект буйынса нимә эшләй алыуығыҙ һәм ҡайҙа нимә барлығы тураһында белешмә">Берләшмә</a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9">Ҡоролтай</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80" title="Һуңғы үҙгәртеүҙәр исемлеге [r]" accesskey="r">Һуңғы үҙгәртеүҙәр</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BC%D3%99" title="«Википедия» буйынса белешмә">Белешмә</a></li><li id="n-sitesupportregional" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B4%D0%B8_%D1%8F%D1%80%D2%99%D0%B0%D0%BC">Матди ярҙам</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ru.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ирекле энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ba.svg" width="118" height="11" style="width: 7.375em; height: 0.6875em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AD%D2%99%D0%BB%D3%99%D2%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f"> Эҙләү </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Википедия эсендә эҙләү" aria-label="Википедия эсендә эҙләү" autocapitalize="sentences" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Махсус:Эҙләү"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Эҙләргә</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Шәхси ҡоралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Уҡыу көйләүҙәре" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Уҡыу көйләүҙәре </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba" class="">Иғәнә</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ" class="">Теркәлеү</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o" class="">Танылыу</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Шәхси ҡоралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Шәхси ҡоралдар </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Ҡатнашыусы менюһы" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba">Иғәнә</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ"> Теркәлеү</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o"> Танылыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Танылмаған мөхәррирҙәр өсөн бит <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D3%99%D1%85%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D2%99" aria-label="Мөхәррирләү тураһында ентеклерәк">Күберәк белергә</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%A8%D0%BB%D3%A9%D1%88%D3%A9%D0%BC" title="Был IP-адрестан яһалған төҙәтеүҙәр [y]" accesskey="y">Өлөш</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%98%D2%A3%D0%B3%D3%99%D0%BC%D3%99_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="IP-адресығыҙ өсөн фекер алышыу бите [n]" accesskey="n">Фекер алышыу</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eйәшерергә\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ba\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Йөкмәткеһе" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Йөкмәткеһе</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">йәшерергә</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башы</div> </a> </li> <li id="toc-Атамаһының_килеп_сығышы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Атамаһының_килеп_сығышы"> <div class="vector-toc-text"> 1 Атамаһының килеп сығышы </div> </a> <ul id="toc-Атамаһының_килеп_сығышы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тарихы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Тарихы"> <div class="vector-toc-text"> 2 Тарихы </div> </a> <button aria-controls="toc-Тарихы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Тарихы бүлеген күрһәтергә/йәшерергә </button> <ul id="toc-Тарихы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ғосман_империяһы_барлыҡҡа_килеү_(1299—1453)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғосман_империяһы_барлыҡҡа_килеү_(1299—1453)"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Ғосман империяһы барлыҡҡа килеү (1299—1453) </div> </a> <ul id="toc-Ғосман_империяһы_барлыҡҡа_килеү_(1299—1453)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ғосман_империяһының_үҫеше_(1453—1683)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғосман_империяһының_үҫеше_(1453—1683)"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Ғосман империяһының үҫеше (1453—1683) </div> </a> <ul id="toc-Ғосман_империяһының_үҫеше_(1453—1683)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Яулап_алыуҙар_һәм_апогей_(1453—1566)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Яулап_алыуҙар_һәм_апогей_(1453—1566)"> <div class="vector-toc-text"> 2.2.1 Яулап алыуҙар һәм апогей (1453—1566) </div> </a> <ul id="toc-Яулап_алыуҙар_һәм_апогей_(1453—1566)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Фетнәләр_һәм_яңырыу_(1566—1683)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Фетнәләр_һәм_яңырыу_(1566—1683)"> <div class="vector-toc-text"> 2.2.2 Фетнәләр һәм яңырыу (1566—1683) </div> </a> <ul id="toc-Фетнәләр_һәм_яңырыу_(1566—1683)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Үҫештән_туҡталыу_һәм_аяҡҡа_баҫыу_(1683—1827)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Үҫештән_туҡталыу_һәм_аяҡҡа_баҫыу_(1683—1827)"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Үҫештән туҡталыу һәм аяҡҡа баҫыу (1683—1827) </div> </a> <ul id="toc-Үҫештән_туҡталыу_һәм_аяҡҡа_баҫыу_(1683—1827)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Яңырыу_реформалары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Яңырыу_реформалары"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Яңырыу реформалары </div> </a> <ul id="toc-Яңырыу_реформалары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ғосман_империяһының_тарҡалыуы_(1908—1922)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғосман_империяһының_тарҡалыуы_(1908—1922)"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Ғосман империяһының тарҡалыуы (1908—1922) </div> </a> <ul id="toc-Ғосман_империяһының_тарҡалыуы_(1908—1922)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Идара_итеү_формаһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Идара_итеү_формаһы"> <div class="vector-toc-text"> 3 Идара итеү формаһы </div> </a> <button aria-controls="toc-Идара_итеү_формаһы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Идара итеү формаһы бүлеген күрһәтергә/йәшерергә </button> <ul id="toc-Идара_итеү_формаһы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ҡанун" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ҡанун"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Ҡанун </div> </a> <ul id="toc-Ҡанун-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Армия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Армия"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Армия </div> </a> <ul id="toc-Армия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ғосман_империяһының_административ_бүленеше" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ғосман_империяһының_административ_бүленеше"> <div class="vector-toc-text"> 4 Ғосман империяһының административ бүленеше </div> </a> <ul id="toc-Ғосман_империяһының_административ_бүленеше-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Иҡтисады" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Иҡтисады"> <div class="vector-toc-text"> 5 Иҡтисады </div> </a> <ul id="toc-Иҡтисады-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Демография" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Демография"> <div class="vector-toc-text"> 6 Демография </div> </a> <button aria-controls="toc-Демография-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Демография бүлеген күрһәтергә/йәшерергә </button> <ul id="toc-Демография-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Телдәр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Телдәр"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Телдәр </div> </a> <ul id="toc-Телдәр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Диндәр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Диндәр"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Диндәр </div> </a> <ul id="toc-Диндәр-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ислам" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ислам"> <div class="vector-toc-text"> 6.2.1 Ислам </div> </a> <ul id="toc-Ислам-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Христианлыҡ_һәм_иудаизм" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Христианлыҡ_һәм_иудаизм"> <div class="vector-toc-text"> 6.2.2 Христианлыҡ һәм иудаизм </div> </a> <ul id="toc-Христианлыҡ_һәм_иудаизм-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Мәҙәниәте" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Мәҙәниәте"> <div class="vector-toc-text"> 7 Мәҙәниәте </div> </a> <button aria-controls="toc-Мәҙәниәте-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Мәҙәниәте бүлеген күрһәтергә/йәшерергә </button> <ul id="toc-Мәҙәниәте-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Әҙәбиәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Әҙәбиәт"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Әҙәбиәт </div> </a> <ul id="toc-Әҙәбиәт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Комментарийҙар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Комментарийҙар"> <div class="vector-toc-text"> 8 Комментарийҙар </div> </a> <ul id="toc-Комментарийҙар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Иҫкәрмәләр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Иҫкәрмәләр"> <div class="vector-toc-text"> 9 Иҫкәрмәләр </div> </a> <ul id="toc-Иҫкәрмәләр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Әҙәбиәт_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Әҙәбиәт_2"> <div class="vector-toc-text"> 10 Әҙәбиәт </div> </a> <ul id="toc-Әҙәбиәт_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Һылтанмалар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Һылтанмалар"> <div class="vector-toc-text"> 11 Һылтанмалар </div> </a> <ul id="toc-Һылтанмалар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Йөкмәткеһе" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Ғосман империяһы</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Икенсе телдәге мәҡәләгә күсегеҙ. 179 телдә уҡырға була" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-179" aria-hidden="true" > 179 тел </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0" title="Османтәи аимпериа — абхазский" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Османтәи аимпериа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="абхазский" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Turuki_Utsmani" title="Turuki Utsmani — ачехский" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Turuki Utsmani" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ачехский" class="interlanguage-link-target">Acèh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D1%8D%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D1%8A%D1%8B%D1%85%D1%8C%D1%8B%D0%B3%D1%8A%D0%BE" title="Осмэн Пачъыхьыгъо — адыгейский" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Осмэн Пачъыхьыгъо" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="адыгейский" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Ryk" title="Ottomaanse Ryk — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Ottomaanse Ryk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich — швейцарский немецкий" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарский немецкий" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%89%B6%E1%88%9B%E1%8A%95_%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5" title="የኦቶማን መንግሥት — амхарский" lang="am" hreflang="am" data-title="የኦቶማን መንግሥት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарский" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán — арагонский" lang="an" hreflang="an" data-title="Imperio Otomán" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонский" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/O%C3%BEomanisce_R%C4%ABce" title="Oþomanisce Rīce — староанглийский" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Oþomanisce Rīce" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="староанглийский" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Ij%E1%BB%8Dn%CC%84-ub%E1%BB%8D%E1%BB%8Dn%CC%84_Otoman" title="Ijọn̄-ubọọn̄ Otoman — оболо" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Ijọn̄-ubọọn̄ Otoman" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="оболо" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العثمانية — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الدولة العثمانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D9%84%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة لعتمانية — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="الدولة لعتمانية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%87" title="امبراطوريه عثمانيه — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="امبراطوريه عثمانيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%9F%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অটোমান সাম্ৰাজ্য — ассамский" lang="as" hreflang="as" data-title="অটোমান সাম্ৰাজ্য" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассамский" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Imperiu_Otomanu" title="Imperiu Otomanu — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Imperiu Otomanu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D1%83%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="ГӀусманияб империя — аварский" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀусманияб империя" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварский" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="Osmanlı imperiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88" title="عثمانلی ایمپیراتورلوغو — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="عثمانلی ایمپیراتورلوغو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Osmanischs_Reich" title="Osmanischs Reich — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Osmanischs Reich" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Uosmanu_imper%C4%97j%C4%97" title="Uosmanu imperėjė — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Uosmanu imperėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Ottoman" title="Imperyong Ottoman — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Imperyong Ottoman" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імперыя — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Асманская імперыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імпэрыя — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Асманская імпэрыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османска империя — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Османска империя" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="উসমানীয় সাম্রাজ্য — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উসমানীয় সাম্রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Impalaeriezh_otoman" title="Impalaeriezh otoman — бретонский" lang="br" hreflang="br" data-title="Impalaeriezh otoman" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонский" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo — боснийский" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийский" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8D_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Османай эзэнтэ гүрэн — бурятский" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Османай эзэнтэ гүрэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="бурятский" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Imperi_Otom%C3%A0" title="Imperi Otomà — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Imperi Otomà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Osman_D%C3%A1%CC%A4-gu%C3%B3k" title="Osman Dá̤-guók — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Osman Dá̤-guók" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/I%D1%83%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B9%D0%BD_%D1%88%D1%83%D1%80%D0%B5" title="Iусманойн шуре — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Iусманойн шуре" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی — центральнокурдский" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="центральнокурдский" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti" title="Osmanlı Devleti — крымско-татарский" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Osmanlı Devleti" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="крымско-татарский" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Osmansk%C3%A1_%C5%99%C3%AD%C5%A1e" title="Osmanská říše — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Osmanská říše" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%C4%95" title="Осман империйĕ — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Осман империйĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Yr_Ymerodraeth_Otomanaidd" title="Yr Ymerodraeth Otomanaidd — валлийский" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Yr Ymerodraeth Otomanaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлийский" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Det_Osmanniske_Rige" title="Det Osmanniske Rige — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Det Osmanniske Rige" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mperatoriya_Usman%C4%B1can" title="İmperatoriya Usmanıcan — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İmperatoriya Usmanıcan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Οθωμανική Αυτοκρατορία — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Οθωμανική Αυτοκρατορία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Otomana_Imperio" title="Otomana Imperio — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Otomana Imperio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Imperio_otomano" title="Imperio otomano — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Imperio otomano" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Osmanite_riik" title="Osmanite riik — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Osmanite riik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Otomandar_Inperioa" title="Otomandar Inperioa — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Otomandar Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Emperiu_otomanu" title="Emperiu otomanu — Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Emperiu otomanu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="امپراتوری عثمانی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Osmanien_valtakunta" title="Osmanien valtakunta — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Osmanien valtakunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Osmann%C3%B5_riik" title="Osmannõ riik — выруский" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Osmannõ riik" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="выруский" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Osmanska_r%C3%ADki%C3%B0" title="Osmanska ríkið — фарерский" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Osmanska ríkið" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарерский" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Empire_ottoman" title="Empire ottoman — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Empire ottoman" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Osmaansk_Rik" title="Osmaansk Rik — северный фризский" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Osmaansk Rik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="северный фризский" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Osmaanske_Ryk" title="Osmaanske Ryk — западнофризский" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Osmaanske Ryk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризский" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Impireacht_Otam%C3%A1nach" title="An Impireacht Otamánach — ирландский" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Impireacht Otamánach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландский" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti" title="Osmanlı Devleti — гагаузский" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Osmanlı Devleti" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагаузский" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Ampir_otoman" title="Ampir otoman — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ampir otoman" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Impireachd_nan_Otomanach" title="Impireachd nan Otomanach — гэльский" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Impireachd nan Otomanach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="гэльский" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán — галисийский" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Imperio Otomán" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисийский" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mburuvi_otom%C3%A1no" title="Mburuvi otománo — гуарани" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mburuvi otománo" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарани" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Daular_Usmaniyya" title="Daular Usmaniyya — хауса" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Daular Usmaniyya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Osman_Ti-koet" title="Osman Ti-koet — хакка" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Osman Ti-koet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="хакка" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%AA%27%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="האימפריה העות'מאנית — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="האימפריה העות'מאנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उस्मानी साम्राज्य — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="उस्मानी साम्राज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Samrajya" title="Ottoman Samrajya — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ottoman Samrajya" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Anpi_Otoman" title="Anpi Otoman — гаитянский" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Anpi Otoman" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаитянский" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oszm%C3%A1n_Birodalom" title="Oszmán Birodalom — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Oszmán Birodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Օսմանյան կայսրություն — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օսմանյան կայսրություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Օսմանեան Կայսրութիւն — западноармянский" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Օսմանեան Կայսրութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="западноармянский" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Imperio_Ottoman" title="Imperio Ottoman — интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Imperio Ottoman" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Empayar_Ottoman" title="Empayar Ottoman — ибанский" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Empayar Ottoman" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ибанский" class="interlanguage-link-target">Jaku Iban</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kesultanan_Utsmaniyah" title="Kesultanan Utsmaniyah — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Kesultanan Utsmaniyah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Imperie" title="Ottoman Imperie — интерлингве" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ottoman Imperie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Imperio_nga_Otomano" title="Imperio nga Otomano — илоко" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Imperio nga Otomano" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Хьункархой импери — ингушский" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьункархой импери" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингушский" class="interlanguage-link-target">ГӀалгӀай</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Otoman_imperio" title="Otoman imperio — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Otoman imperio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Tyrkjaveldi" title="Tyrkjaveldi — исландский" lang="is" hreflang="is" data-title="Tyrkjaveldi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландский" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Impero_ottomano" title="Impero ottomano — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Impero ottomano" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%82%B9%E3%83%9E%E3%83%B3%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="オスマン帝国 — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オスマン帝国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ataman_Empaya" title="Ataman Empaya — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ataman Empaya" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kakaisaran_Ottoman" title="Kakaisaran Ottoman — яванский" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kakaisaran Ottoman" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванский" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთის იმპერია — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ოსმალეთის იმპერია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tamnekda_n_Iturkiyen" title="Tamnekda n Iturkiyen — кабильский" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tamnekda n Iturkiyen" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабильский" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%8D%D1%81%D0%BC%D1%8D%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8D" title="Уэсмэн империэ — кабардинский" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Уэсмэн империэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардинский" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1byintyokshan_A%CC%B1toman" title="A̱byintyokshan A̱toman — тьяп" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱byintyokshan A̱toman" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="тьяп" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Осман империясы — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Осман империясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%97%E1%9E%96%E1%9E%A2%E1%9E%BC%E1%9E%8F%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%84%E1%9F%8B" title="ចក្រភពអូតូម៉ង់ — кхмерский" lang="km" hreflang="km" data-title="ចក្រភពអូតូម៉ង់" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерский" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%9F%E0%B3%8B%E0%B2%AE%E0%B2%A8%E0%B3%8D_%E0%B2%9A%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%BF%E0%B2%AA%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಆಟೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ — каннада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆಟೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%98%A4%EC%8A%A4%EB%A7%8C_%EC%A0%9C%EA%B5%AD" title="오스만 제국 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="오스만 제국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%8F%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%8E%D8%AA" title="عُثمانیہ سلطنَت — кашмири" lang="ks" hreflang="ks" data-title="عُثمانیہ سلطنَت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмири" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Emperatoriya_Osman%C3%AE" title="Împeratoriya Osmanî — курдский" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Împeratoriya Osmanî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдский" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Emperoureth_Ottoman" title="Emperoureth Ottoman — корнский" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Emperoureth Ottoman" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнский" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Осмон империясы — киргизский" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Осмон империясы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="киргизский" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Imperium_Ottomanicum" title="Imperium Ottomanicum — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Imperium Ottomanicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otomano" title="Imperio Otomano — ладино" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Imperio Otomano" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладино" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Osmanescht_R%C3%A4ich" title="Osmanescht Räich — люксембургский" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Osmanescht Räich" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургский" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Усманрин империя — лезгинский" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Усманрин империя" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгинский" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Impero_Osmanan" title="Impero Osmanan — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Impero Osmanan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ottomaans_Riek" title="Ottomaans Riek — лимбургский" lang="li" hreflang="li" data-title="Ottomaans Riek" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургский" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Imper_Otoman" title="Imper Otoman — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Imper Otoman" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target">Ladin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Imper_Otoman" title="Imper Otoman — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Imper Otoman" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%88%E0%BA%B1%E0%BA%81%E0%BA%81%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BB%82%E0%BA%AD%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%A1%E0%BA%B1%E0%BA%99" title="ຈັກກະວັດໂອສະມັນ — лаосский" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຈັກກະວັດໂອສະມັນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаосский" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Osman%C5%B3_imperija" title="Osmanų imperija — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Osmanų imperija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Osma%C5%86u_imp%C4%93rija" title="Osmaņu impērija — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Osmaņu impērija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Empira_%C3%94t%C3%B4m%C3%A0na" title="Empira Ôtômàna — малагасийский" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Empira Ôtômàna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасийский" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Отоманско Царство — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Отоманско Царство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%93%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8A%E0%B4%AE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ഓട്ടൊമൻ സാമ്രാജ്യം — малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഓട്ടൊമൻ സാമ്രാജ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%BD%D1%82_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Османы эзэнт гүрэн — монгольский" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Османы эзэнт гүрэн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монгольский" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%93%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="ओस्मानी साम्राज्य — маратхи" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ओस्मानी साम्राज्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Empayar_Uthmaniyah" title="Empayar Uthmaniyah — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Empayar Uthmaniyah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Imperu_Ottoman" title="Imperu Ottoman — мальтийский" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Imperu Ottoman" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальтийский" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Amp%C3%A9rio_Outomano" title="Ampério Outomano — мирандский" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ampério Outomano" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мирандский" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA_%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9A%E1%80%AC" title="အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ — бирманский" lang="my" hreflang="my" data-title="အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бирманский" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عثمانی — мазандеранский" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="عثمانی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеранский" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Osmaansch_Riek" title="Osmaansch Riek — нижненемецкий" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Osmaansch Riek" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="нижненемецкий" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Riek" title="Ottomaanse Riek — нижнесаксонский" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ottomaanse Riek" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="нижнесаксонский" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="अटोमन साम्राज्य — непальский" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अटोमन साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальский" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उस्मान साम्राज्य — неварский" lang="new" hreflang="new" data-title="उस्मान साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неварский" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Rijk" title="Ottomaanse Rijk — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ottomaanse Rijk" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Det_osmanske_riket" title="Det osmanske riket — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Det osmanske riket" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_osmanske_rike" title="Det osmanske rike — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det osmanske rike" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8F%DF%95%DF%8F%DF%A1%DF%8A%DF%B2_%DF%9D%DF%8A%DF%B0%DF%A1%DF%8A%DF%AC%DF%9F%DF%8A" title="ߏߕߏߡߊ߲ ߝߊ߰ߡߊ߬ߟߊ — нко" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߏߕߏߡߊ߲ ߝߊ߰ߡߊ߬ߟߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="нко" class="interlanguage-link-target">ߒߞߏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman — окситанский" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Empèri Otoman" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанский" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Османты импери — осетинский" lang="os" hreflang="os" data-title="Османты импери" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетинский" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%89%E0%A8%B8%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C" title="ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otomano" title="Imperio Otomano — папьяменто" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Imperio Otomano" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="папьяменто" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich — Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target">Pälzisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Imperium_Osma%C5%84skie" title="Imperium Osmańskie — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Imperium Osmańskie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="سلطنت عثمانیہ — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سلطنت عثمانیہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%8A" title="عثماني سترواکي — пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="عثماني سترواکي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Otomano" title="Império Otomano — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Império Otomano" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Utumanu_qhapaq_suyu" title="Utumanu qhapaq suyu — кечуа" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Utumanu qhapaq suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Otomano_Thagaripen" title="Otomano Thagaripen — влашский цыганский" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Otomano Thagaripen" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="влашский цыганский" class="interlanguage-link-target">Romani čhib</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Imperiul_Otoman" title="Imperiul Otoman — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Imperiul Otoman" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/%27Mbere_Ottomane" title="'Mbere Ottomane — Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="'Mbere Ottomane" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target">Tarandíne</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османская империя — русский" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Османская империя" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="русский" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Османьска імперія — русинский" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Османьска імперія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="русинский" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%B0%D0%BD_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%8D%D1%82%D1%8D" title="Осмаан Импиэрийэтэ — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Осмаан Импиэрийэтэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A8riu_otomanu" title="Impèriu otomanu — сардинский" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Impèriu otomanu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардинский" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Mpiru_uttumanu" title="Mpiru uttumanu — сицилийский" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Mpiru uttumanu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилийский" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="عثماني سلطنت — синдхи" lang="sd" hreflang="sd" data-title="عثماني سلطنت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%95%E0%B6%A7%E0%B6%B8%E0%B6%B1%E0%B7%8A_%E0%B6%85%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%A2%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B6%BA" title="ඕටමන් අධිරාජ්‍යය — сингальский" lang="si" hreflang="si" data-title="ඕටමන් අධිරාජ්‍යය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингальский" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Osmansk%C3%A1_r%C3%AD%C5%A1a" title="Osmanská ríša — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Osmanská ríša" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Osmansko_cesarstvo" title="Osmansko cesarstvo — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Osmansko cesarstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Rimintooyada_Cosmaniya" title="Rimintooyada Cosmaniya — сомали" lang="so" hreflang="so" data-title="Rimintooyada Cosmaniya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомали" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Perandoria_Osmane" title="Perandoria Osmane — албанский" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Perandoria Osmane" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанский" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Османско царство — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Османско царство" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Osmoansk_Riek" title="Osmoansk Riek — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Osmoansk Riek" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kasultanan_Utsmaniyah" title="Kasultanan Utsmaniyah — сунданский" lang="su" hreflang="su" data-title="Kasultanan Utsmaniyah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунданский" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Osmanska_riket" title="Osmanska riket — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Osmanska riket" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Milki_ya_Osmani" title="Milki ya Osmani — суахили" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Milki ya Osmani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/%C3%94sma%C5%84ske_Imperyjum" title="Ôsmańske Imperyjum — силезский" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Ôsmańske Imperyjum" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="силезский" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%87%E0%AE%B0%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="உதுமானியப் பேரரசு — тамильский" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உதுமானியப் பேரரசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамильский" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A3%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D3%A3" title="Имперотурии Усмонӣ — таджикский" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Имперотурии Усмонӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджикский" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิออตโตมัน — тайский" lang="th" hreflang="th" data-title="จักรวรรดิออตโตมัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайский" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Osman_imperi%C3%BDasy" title="Osman imperiýasy — туркменский" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Osman imperiýasy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменский" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Otomano" title="Imperyong Otomano — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Imperyong Otomano" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Osmanijon_Imperij%C9%99" title="Osmanijon Imperijə — талышский" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Osmanijon Imperijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="талышский" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Osmanlı İmparatorluğu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D0%B5" title="Госман империясе — татарский" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Госман империясе" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарский" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A6%D9%89%D9%85%D9%BE%DB%90%D8%B1%D9%89%D9%8A%D9%89%D8%B3%D9%89" title="ئوسمان ئىمپېرىيىسى — уйгурский" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئوسمان ئىمپېرىيىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурский" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Османська імперія — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Османська імперія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="سلطنت عثمانیہ — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سلطنت عثمانیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Usmoniylar_davlati" title="Usmoniylar davlati — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Usmoniylar davlati" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Inpero_otoman" title="Inpero otoman — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Inpero otoman" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Osmanan_imperii" title="Osmanan imperii — вепсский" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Osmanan imperii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="вепсский" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đế quốc Ottoman" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Imperyo_Otomano" title="Imperyo Otomano — варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Imperyo Otomano" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="奥斯曼帝国 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="奥斯曼帝国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთიშ იმპერია — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოსმალეთიშ იმპერია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%90%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%A9%D7%A2_%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%A2" title="אטאמאנישע אימפעריע — идиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אטאמאנישע אימפעריע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Il%E1%BA%B9%CC%80-%E1%BB%8Cba_%C3%92tt%C3%B3m%C3%A1n%C3%AC" title="Ilẹ̀-Ọba Òttómánì — йоруба" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ilẹ̀-Ọba Òttómánì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Osman_Daeqgoz" title="Osman Daeqgoz — чжуань" lang="za" hreflang="za" data-title="Osman Daeqgoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="чжуань" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="奥斯曼帝国 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="奥斯曼帝国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A7%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9C%8B" title="奧斯曼帝國 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="奧斯曼帝國" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Osman_T%C3%A8-kok" title="Osman Tè-kok — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Osman Tè-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%84%82%E5%9C%96%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9C%8B" title="鄂圖曼帝國 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="鄂圖曼帝國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12560#sitelinks-wikipedia" title="Башҡа телдәргә һылтанмаларҙы төҙәтеү" class="wbc-editpage">Һылтанмаларҙы төҙәтергә</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Исем арауыҡтары"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Эстәлек битен ҡарау [c]" accesskey="c">Бит</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" rel="discussion" title="Биттең эстәлеге тураһында фекерләшеү [t]" accesskey="t">Фекер алышыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Телде үҙгәртергә" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >башҡортса </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ҡарауҙар"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B">Уҡыу</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v">Үҙгәртеү</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e">Кодты үҙгәртеү</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=history" title="Биттең төҙәтеүҙәр журналы [h]" accesskey="h">Тарих</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ҡоралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Ҡоралдар </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ҡоралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <div class="vector-menu-heading"> Ғәмәлдәр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B">Уҡыу</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v">Үҙгәртеү</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e">Кодты үҙгәртеү</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=history">Тарих</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Дөйөм </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Был биткә һылтанған барлыҡ биттәрҙең исемлеге [j]" accesskey="j">Был биткә һылтанмалар</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" rel="nofollow" title="Был бит һылтанған биттәрҙәге һуңғы үҙгәртеүҙәр [k]" accesskey="k">Бәйле үҙгәртеүҙәр</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Барлыҡ махсус биттәр исемлеге [q]" accesskey="q">Махсус биттәр</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&oldid=1271712" title="Биттең был өлгөһөнә даими һылтанма">Даими һылтанма</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=info" title="Был бит тураһында ентекләберәк">Бит мәғлүмәттәре</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&id=1271712&wpFormIdentifier=titleform" title="Был биттән нисек өҙөмтә яһау тураһында мәғлүмәт">Биттән өҙөмтә яһарға</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D2%2592%25D0%25BE%25D1%2581%25D0%25BC%25D0%25B0%25D0%25BD_%25D0%25B8%25D0%25BC%25D0%25BF%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D1%258F%25D2%25BB%25D1%258B">Ҡыҫҡа URL алыу</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:QrCode&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D2%2592%25D0%25BE%25D1%2581%25D0%25BC%25D0%25B0%25D0%25BD_%25D0%25B8%25D0%25BC%25D0%25BF%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D1%258F%25D2%25BB%25D1%258B">QR код алыу</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Баҫтырыу/сығарыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:Collection&bookcmd=book_creator&referer=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD+%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B">Китап төҙөү</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:DownloadAsPdf&page=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=show-download-screen">PDF форматында йөкләү</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&printable=yes" title="Биттең ҡағыҙға баҫтырыу өсөн өлгөһө [p]" accesskey="p">Баҫтырыу өлгөһө</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башҡа проекттарҙа </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire" hreflang="en">Викимилек</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12560" title="Мәғлүмәт һаҡлағысына бәйле элементҡа һылтанма [g]" accesskey="g">Викимәғлүмәт элементы</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Уҡыу көйләүҙәре</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">йәшерергә</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-fa" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә"><img alt="Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/14px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png" decoding="async" width="14" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/21px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/28px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="15" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ba" dir="ltr"><table class="infobox" cellspacing="2" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 88%; line-height: 1.5em; width:27em;"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size: 125%; font-weight: bold;">Ғоҫман империяһы</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-style: oblique;"><div data-wikidata-property-id="P1705" class="no-wikidata"> <big>دوله عثمانیه عالیه </big><big> </big> Devlet-i Âliyye-i Osmâniyye</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <table role="presentation" style="background:inherit; border-collapse:collapse; width:100%; display:table; text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="vertical-align: middle"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ottoman_flag_alternative_2.svg" class="mw-file-description"><img alt="Ғосман империяһы байрағы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/160px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png" decoding="async" width="160" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/240px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/320px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></td> <td style="vertical-align: middle"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Osmanli_armasi.svg" class="mw-file-description"><img alt="Ғосман империяһы гербы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Osmanli_armasi.svg/90px-Osmanli_armasi.svg.png" decoding="async" width="90" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Osmanli_armasi.svg/135px-Osmanli_armasi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Osmanli_armasi.svg/180px-Osmanli_armasi.svg.png 2x" data-file-width="603" data-file-height="712" /></a></td> </tr> <tr> <td>Ғосман империяһы байрағы</td> <td>Ғосман империяһы гербы</td> </tr></tbody></table> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Девиз (был бит юҡ)">Девиз</a>: «<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ғосман теле (был бит юҡ)">ғосм.</a> دولت ابد مدت‎ — Devlet-i Ebed-müddet «Мәңгелек дәүләт»<a href="#cite_note-1">[1]</a>» </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Государственный гимн (был бит юҡ)">Гимн</a>: <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ғосман империяһы гимны (был бит юҡ)">Ғосман империяһы гимны</a><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Imperial_anthems_of_the_Ottoman_Empire" class="extiw" title="en:Imperial anthems of the Ottoman Empire">[en]</a> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:OttomanEmpireIn1683.png" class="mw-file-description" title="Ғосман империяһы 1683 йылда"><img alt="Ғосман империяһы 1683 йылда" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/300px-OttomanEmpireIn1683.png" decoding="async" width="300" height="282" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/450px-OttomanEmpireIn1683.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/600px-OttomanEmpireIn1683.png 2x" data-file-width="1966" data-file-height="1850" /></a> Ғосман империяһы <a href="/w/index.php?title=1683_%D0%B9%D1%8B%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="1683 йыл (был бит юҡ)">1683 йылда</a> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:transparent;"><div style="float:left; margin-right:0.5em; text-align:left; width:4em;"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Румия солтанлығы (был бит юҡ)">←</a> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/30px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/45px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/60px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Византия империяһы">←</a> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/30px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/45px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/60px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%B4%D0%B5%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Серб деспотияһы (был бит юҡ)">←</a> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/30px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/45px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/60px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></div> <div style="float:right; margin-left:0.5em; text-align:right; width:4em;"><a href="#before-after">↓</a></div> <div style="margin:0 4em;">1299 — 1922</div> <div style="clear:both;"></div></th></tr><tr><th style="">Баш ҡала</th><td class="" style=""> Сүйет (1299—1329) Борса (1329—1365) Әдирнә, <a href="/wiki/%D3%98%D0%B4%D0%B8%D1%80%D0%BD%D3%99_(%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F)" title="Әдирнә (провинция)">Әдирнә (провинция)</a> (1365—1453) <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D1%83%D0%BB" title="Истанбул">Истанбул</a> (1453—1922) </td></tr><tr><th style="">Телдәр</th><td class="" style=""> ғосман теле һ.б. </td></tr><tr><th style=""><a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD" title="Дин">Дин</a></th><td class="" style=""> <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">ислам</a> </td></tr><tr><th style="">Аҡса берәмеге</th><td class="" style=""> аҡса, куруш, ғосман лираһы </td></tr><tr><th style="">Майҙаны</th><td class="" style=""> 5 200 000<a href="#cite_note-2">[2]</a> км² (1683 год) </td></tr><tr><th style="">Халҡы</th><td class="" style=""> 35 350 000 кеше (1856 йыл) (донъя халҡының 2,6 %) </td></tr><tr><th style="">Идара итеү формаһы</th><td class="" style=""> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%82_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Абсолют монархия">абсолют монархия</a> (1908 йылға тиклем) <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Дуалистик монархия">дуалистик монархия</a> (1908 йылдан) </td></tr><tr><th style="">Династия</th><td class="" style=""> Ғосмандар </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:transparent;">Преемственность</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> ← <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%8C%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Конья солтанлығы (был бит юҡ)">Конья солтанлығы</a> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә</a> → </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center; background:transparent;">Предшественники и преемники</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <table style="display:table; margin:0; padding:0; table-layout:fixed; width:100%;"> <tbody><tr> <td style="padding-left:0;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Румия солтанлығы (был бит юҡ)">Румия солтанлығы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Византия империяһы">Византия империяһы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1_%D0%B4%D0%B5%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Серб деспотияһы (был бит юҡ)">Серб деспотияһы</a></li></ul></td> <td style="padding-right:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/20px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/30px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/40px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a> <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Egypt_(1882-1922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Egypt_%281882-1922%29.svg/20px-Flag_of_Egypt_%281882-1922%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Egypt_%281882-1922%29.svg/30px-Flag_of_Egypt_%281882-1922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Egypt_%281882-1922%29.svg/40px-Flag_of_Egypt_%281882-1922%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мысыр солтанаты (был бит юҡ)">Мысыр солтанаты</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Hejaz_1917.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Hejaz_1917.svg/20px-Flag_of_Hejaz_1917.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Hejaz_1917.svg/30px-Flag_of_Hejaz_1917.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Hejaz_1917.svg/40px-Flag_of_Hejaz_1917.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B8%D0%B6%D0%B0%D0%B7_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хижаз (короллек) (был бит юҡ)">Хижаз (короллек)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Sa_asir1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Sa_asir1.png/20px-Sa_asir1.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Sa_asir1.png/30px-Sa_asir1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Sa_asir1.png/40px-Sa_asir1.png 2x" data-file-width="431" data-file-height="217" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D3%98%D1%81%D0%B8%D1%80_(%D3%99%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%BA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Әсир (әмирлек) (был бит юҡ)">Әсир (әмирлек)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/20px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/30px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/40px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%99%D3%99%D0%BC%D3%99%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Йәмән короллеге (был бит юҡ)">Йәмән короллеге</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kingdom_of_Syria_(1920-03-08_to_1920-07-24).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Kingdom_of_Syria_%281920-03-08_to_1920-07-24%29.svg/20px-Flag_of_Kingdom_of_Syria_%281920-03-08_to_1920-07-24%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Kingdom_of_Syria_%281920-03-08_to_1920-07-24%29.svg/30px-Flag_of_Kingdom_of_Syria_%281920-03-08_to_1920-07-24%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Kingdom_of_Syria_%281920-03-08_to_1920-07-24%29.svg/40px-Flag_of_Kingdom_of_Syria_%281920-03-08_to_1920-07-24%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99_%D2%93%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сүриә ғәрәп короллеге (был бит юҡ)">Сүриә ғәрәп короллеге</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Iraq_(1924%E2%80%931959).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/20px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/30px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/40px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Месопотамия">Месопотамия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg/20px-Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg/30px-Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg/40px-Flag_of_Administration_of_Western_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1026" data-file-height="684" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%88_%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Көнбайыш Әрмәнстан администрацияһы (был бит юҡ)">Көнбайыш Әрмәнстан администрацияһы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Pontus_(2).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Pontus_%282%29.svg/20px-Flag_of_Pontus_%282%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Pontus_%282%29.svg/30px-Flag_of_Pontus_%282%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Pontus_%282%29.svg/40px-Flag_of_Pontus_%282%29.svg.png 2x" data-file-width="1803" data-file-height="1202" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D1%82_(%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Понт (республика) (был бит юҡ)">Понт (республика)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ensign_of_the_Palestine_Mandate_(1927%E2%80%931948).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Ensign_of_the_Palestine_Mandate_%281927%E2%80%931948%29.svg/20px-Ensign_of_the_Palestine_Mandate_%281927%E2%80%931948%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Ensign_of_the_Palestine_Mandate_%281927%E2%80%931948%29.svg/30px-Ensign_of_the_Palestine_Mandate_%281927%E2%80%931948%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Ensign_of_the_Palestine_Mandate_%281927%E2%80%931948%29.svg/40px-Ensign_of_the_Palestine_Mandate_%281927%E2%80%931948%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D3%99_%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фәләстиндә британ мандаты (был бит юҡ)">Фәләстиндә британ мандаты</a></li></ul></td> </tr> </tbody></table> </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire" title="commons:Category:Ottoman Empire"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire" class="extiw" title="commons:Category:Ottoman Empire">Ғосман империяһы Викимилектә</a></td></tr><tr><td style="text-align:right;" colspan="2"><div class="plainlinks noprint navbar" data-navboxnavigation-link="0" style="text-align:left; white-space:nowrap;">Шаблон: <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Ҡалып:Историческое государство">просмотр</a> • <a href="/w/index.php?title=%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҡалып буйынса фекерләшеү:Историческое государство (был бит юҡ)">обсуждение</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:EditPage/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Махсус:EditPage/Ҡалып:Историческое государство">править</a></div></td></tr> </tbody></table> Ғосман империяһы (<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ғосман теле (был бит юҡ)">ғосм.</a> دولت عالیه عثمانیه‎ — Devlet-i Âliyye-i Osmâniyye<a href="#cite_note-twareekh.com-3">[3]</a>, Дәүләте Ғәлиәэ Ғосмания), шулай уҡ Оттома́н империяһы, Оттома́н По́ртаһы йәки По́рта<a href="#cite_note-4">[4]</a>  — 1299 йылда Ғосман I етәкселегендә <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Төрки халыҡтар">төрки ҡәбиләләр</a> тарафынан төньяҡ-көнбайыш Анатолияла ойошторолған дәүләт<a href="#cite_note-5">[5]</a>. 1453 йылда <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Константинополь">Константинополь</a> ҡолатылғандан һуң Ғосман дәүләте империя тип йөрөтөлә башлай. Константинополдең ҡолауы төрөк дәүләтселеген үҫтереүҙә мөһим ваҡиға була, сөнки 1453 йылғы еңеүҙән һуң Ғосман империяһы <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европала</a> нығына. Ғосман династияһының хакимлығы 623 йыл, 1299 йылдың 27 июленән<a href="#cite_note-6">[6]</a><a href="#cite_note-7">[прим. 1]</a> 1922 йылдың 1 ноябренә тиклем, монархия юҡҡа сығарылғансы дауам итә. XVI—XVII быуаттарҙа Ғосман империяһы айырыуса <a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%80%D0%BA%D3%99%D0%BC_%D0%A1%D3%A9%D0%BB%D3%99%D0%B9%D0%BC%D3%99%D0%BD" class="mw-redirect" title="Күркәм Сөләймән">Күркәм Сөләймән</a> дәүерендә ҡеүәтлегә әйләнә. Ул осорҙа Ғосман империяһы <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%B3%D0%B5_%D0%A0%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Изге Рим империяһы">Изге Рим империяһының</a> көньяҡ сигенән төньяҡта Речь Посполитағаса, көньяҡта <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D0%BC%D3%99%D0%BD" title="Йәмән">Йәмәнгә</a> һәм <a href="/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Эритрея">Эритреяға</a>, көнбайышта <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B6%D0%B8%D1%80" title="Алжир">Алжирға</a>, көнсығышта <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99%D0%B5" title="Каспий диңгеҙе">Каспий диңгеҙенә</a> тиклем йәйрәп ятҡан күп милләтле, күп телле көслө дәүләт була<a href="#cite_note-8">[7]</a>. Көньяҡ-Көнсығыш Европаның ҙур өлөшө, Көнбайыш Азия һәм Төньяҡ Африка уның хакимлығы аҫтында була<a href="#cite_note-9">[8]</a>. XVII быуат башында империя 32 провинциянан һәм күп һанлы вассал дәүләттәрҙән тора, уларҙың ҡайһылары һуңынан буйһондорола, ҡайһыларына автономия бирелә<a href="#cite_note-10">[прим. 2]</a><a href="#cite_note-11">[9]</a>. Империяның баш ҡалаһы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Константинополь">Константинополь</a> (хәҙерге <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D1%83%D0%BB" title="Истанбул">Истанбул</a>) була. Империя <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99" title="Урта диңгеҙ">Урта диңгеҙ</a> бассейнын үҙ ҡарамағында тота. Ғосман империяһы 6 быуат буйы Европа менән Шәреҡ илдәрен бәйләүсе булып тора. Төркиәнең Бөйөк милләт мәжлесе халыҡ-ара танылыу алғас, 1923 йылдың 29 октябрендә Лозанна солох договорына (1923 й., 24 июль) ҡул ҡуйғандан һуң, Ғосман империяһының вариҫы булған Төркиә Республикаһы иғлан ителә. 1924 йылдың 3 мартында Осман хәлифәте тулыһынса юҡ ителә. Уның вәкәләттәре һәм бурыстары <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99%D0%BD%D0%B5%D2%A3_%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D3%99%D1%82_%D0%BC%D3%99%D0%B6%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%B5" title="Төркиәнең Бөйөк милләт мәжлесе">Төркиәнең Бөйөк милләт мәжлесенә</a> тапшырыла<a href="#cite_note-12">[10]</a>. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Атамаһының_килеп_сығышы">Атамаһының килеп сығышы</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=1" title="Атамаһының килеп сығышы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=1" title="Атамаһының килеп сығышы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Ғосман телендәге атамаһы — Devlet-i ʿAliyye-yi ʿOsmâniyye<a href="#cite_note-twareekh.com-3">[3]</a>(دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه), йә — Osmanlı Devleti (عثمانلى دولتى)<a href="#cite_note-13">[прим. 3]</a>. Көнбайышта «Ғосман» һәм «Төркиә» атамалары империя осоронда тиң ҡулланылышта йөрөй. 1920—1923 йылдарҙа Төркиәнең берҙәм рәсми атамаһы барлыҡҡа килгәс, «Ғосман» атамаһы яңы Төркиә өсөн ҡулланылыуҙан туҡтай. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарихы">Тарихы</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=2" title="Тарихы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=2" title="Тарихы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ғосман_империяһы_барлыҡҡа_килеү_(1299—1453)">Ғосман империяһы барлыҡҡа килеү (1299—1453)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=3" title="Ғосман империяһы барлыҡҡа килеү (1299—1453) бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=3" title="Ғосман империяһы барлыҡҡа килеү (1299—1453) бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Сәлжүктәрҙең (ғосмандарҙың ата-бабаһы) Кония (Рум) солтанлығы тарҡалғандан һуң, 1300-сө йылдарҙа Анатолия бер нисә бейлеккә бүленә. 1300 йылға көсһөҙләнгән <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Византия империяһы">Византия империяһы</a> Анатолиялағы ерҙәренең күбеһен (10 бейлек биләмәһен) юғалта. Бер бейлек Әртуғрулдың улы <a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_I" title="Ғосман I">Ғосман I</a> (1258<a href="#cite_note-Osmanli700-14">[11]</a>—1326) идараһы аҫтында була, көнбайыш Анатолиялағы Эскишәһәр ҡалаһы уның баш ҡалаһы була. Ғосман I бейлегенең биләмәләрен киңәйтә башлай, яйлап ҡына Византия империяһы сиктәренә шыла. Ғосман хөкүмәте ойошторола. Империяны киңәйтеү өсөн был бик мөһим була. Хөкүмәт ҡулланған социаль-сәйәси ҡоролошта дини һәм этник әҙселектәр үҙәк властан тулы бойондороҡһоҙлоҡта була. Дини түҙемселлектәре арҡаһында төрөктәр яңы биләмәләр яулағанда ҙур ҡаршылыҡтарға осрамай<a href="#cite_note-15">[12]</a>. Ғосман I үҙенең маҡсаттарын тормошҡа ашырыусыларҙың бөтәһенә лә ыңғай мөнәсәбәт күрһәтә. Ғосман I-нең вафатынан һуң Ғосман империяһының хакимлығы Көнсығыш Урта диңгеҙ буйына һәм <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D2%A1%D0%B0%D0%BD_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Балҡан ярымутрауы">Балҡанға</a> тарала. 1324 йылда Ғосман I-нең улы Орхан Бурсаны яулап ала һәм уны Ғосман дәүләтенең баш ҡалаһы итә. Бурсанан яҙыу Византияның Төньяҡ-Көнбайыш Анатолия өҫтөнән контролде юғалтыуын аңлата. 1352 йылда ғосмандар, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дарданелла (был бит юҡ)">Дарданелла</a> аша сығып, беренсе тапҡыр <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> еренә үҙ аллы аяҡ баҫа, стратегик яҡтан әһәмиәтле Цимпа ҡәлғәһен ала. Христиан дәүләттәре, берләшә һалып, төрөктәрҙе Европанан ҡыуып сығарырлыҡ мәлде ҡулдан ысҡындыра, ә бер нисә тиҫтә йылдан, Византиялағы үҙ-ара ыҙғыштарҙан, Болгар батшалығының тарҡаулығынан файҙаланып, ғосмандар Фракияның ҙур өлөшөн ҡулға төшөрә. 1387 йылда, ҡамап тороп, төрөктәр Константинополдән генә ҡалышып, империялағы иң ҙур ҡала һаналған Салоникиҙы ала. Ғосмандарҙың 1389 йылда Косово эргәһендәге алышта еңеүе был төбәктә сербтарҙың хакимлығына нөктә ҡуя һәм Европаға артабан үтеп инеү мөмкинлеген нығыта. 1396 йылда Никополь эргәһендәге яу <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Урта быуаттар">Урта быуаттарҙа</a> ғосман төрөктәренең Европаға инеүен туҡтата алмаған иң һуңғы ҙур тәре походы булып тора. Балҡанда ғосман биләмәләрен киңәйтеү менән бергә, төрөктәр өсөн Константинополде яулау иң мөһим бурысҡа әйләнә. Ғосман империяһы йөҙҙәрсә километр һуҙымында элекке Византия ерҙәрен контролдә тота. Азия төпкөлөнән тағы бер Урта Азия хакимы <a href="/wiki/%D0%90%D2%A1%D2%BB%D0%B0%D2%A1_%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%80" title="Аҡһаҡ Тимер">Аҡһаҡ Тимерҙең</a> бәреп инеүе һәм 1402 йылда Ангор яуында еңеүе генә көсөргәнеште бер аҙ кәметә. Ул солтан Баязит I-нең үҙен әсир ала. Төрөк солтанының әсирлеккә эләгеүе ғосман ғәскәренең тарҡалыуына килтерә. Ғосман Төркиәһендә 1402 йылдан 1413 йылға тиклем хакимһыҙлыҡ хөкөм һөрә. Был уңайлы мәл дә ысҡындырыла — Византия, Болгар батшалығы һәм таралып барған Серб короллеге араһында үҙ-ара ыҙғыштар туҡтамай. Хакимһыҙлыҡ дәүере солтан Мәхмәт I-нең тәхеткә ултырыуы менән тамамлана. Балҡандағы ғосман биләмәләренең бер өлөшө 1402 йылдан һуң юғалтыла (Салоники, Македония, Косово һ. б.), ләкин 1430—1450 йылдарҙа Морат II тарафынан ҡайтанан алына. 1444 йылдың 10 ноябрендә Морат II, һан буйынса өҫтөнлөгөнән файҙаланып, Варна эргәһендәге һуғышта Владислав III-нөң, Янош Хуньядиҙың берләшкән венгр, поляк һәм валах ғәскәрҙәрен ҡыйрата<a href="#cite_note-16">[13]</a><a href="#cite_note-17">[14]</a>. Дүрт йылдан, 1448 йылда Косово яланында булған икенсе алышта, Морат II Янош Хуньядиҙың серб-венгр-валах ғәскәрен тар-мар итә. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ғосман_империяһының_үҫеше_(1453—1683)">Ғосман империяһының үҫеше (1453—1683)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=4" title="Ғосман империяһының үҫеше (1453—1683) бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=4" title="Ғосман империяһының үҫеше (1453—1683) бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Яулап_алыуҙар_һәм_апогей_(1453—1566)">Яулап алыуҙар һәм апогей (1453—1566)</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=5" title="Яулап алыуҙар һәм апогей (1453—1566) бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=5" title="Яулап алыуҙар һәм апогей (1453—1566) бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Moldovita_murals_2010_41.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Moldovita_murals_2010_41.jpg/220px-Moldovita_murals_2010_41.jpg" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Moldovita_murals_2010_41.jpg/330px-Moldovita_murals_2010_41.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Moldovita_murals_2010_41.jpg/440px-Moldovita_murals_2010_41.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2040" /></a><figcaption>Ғосман ғәскәре 1453 йылда Константинополде алғанға тиклем, Молдовица монастыры</figcaption></figure> Морат II-нең улы Мәхмәт II төрөк дәүләтен һәм ғәскәрен үҙгәртеп ҡора. Оҙайлы әҙерлектән һәм ике айлыҡ ҡамауҙан һуң 1423 йылдың 29 майында солтан <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Византия">Византияның</a> баш ҡалаһы Константинополде ала. Мәхмәт II күп йыллыҡ православие үҙәген юҡ итә. XV—XVI быуаттар Ғосман империяһының үҫеш йылдары була. Империя солтандарҙың аҡыллы сәйәси һәм иҡтисади идараһы аҫтында уңышлы үҫә. Иҡтисад алға китә, сөнки ғосмандар Европа менән Азия араһындағы төп ҡоро ер һәм диңгеҙ сауҙа юлдарына хужа була<a href="#cite_note-18">[15]</a><a href="#cite_note-19">[прим. 4]</a>. Солтан <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%BC_I" title="Сәлим I">Сәлим I</a>, 1514 йылда Чалдыран яуында <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%84%D3%99%D2%AF%D0%B8%D2%99%D3%99%D1%80" title="Сәфәүиҙәр">Сәфәүиҙәрҙе</a> еңеп, Ғосман империяһы биләмәләрен көнсығышҡа һәм көньяҡҡа ҡарай үҫтерә<a href="#cite_note-20">[16]</a><a href="#cite_note-21">[17]</a>. Сәлим I мәмлүктәрҙе еңә һәм <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысырҙы</a> яулай. Ошо мәлдән империяның хәрби диңгеҙ флоты Ҡыҙыл диңгеҙгә сыға. Төрөктәр Мысырҙы алғандан һуң Португал һәм Ғосман империялары араһында был төбәктә өҫтөнлөк итеү өсөн ярыш башлана. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg/180px-1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg" decoding="async" width="180" height="249" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg/270px-1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg/360px-1526_-_Battle_of_Moh%C3%A1cs.jpg 2x" data-file-width="581" data-file-height="803" /></a><figcaption>Мохач янындағы яу, 1526</figcaption></figure> 1521 йылда <a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%80%D0%BA%D3%99%D0%BC_%D0%A1%D3%A9%D0%BB%D3%99%D0%B9%D0%BC%D3%99%D0%BD" class="mw-redirect" title="Күркәм Сөләймән">Күркәм Сөләймән</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Белград">Белградты</a> ала һәм ғосман-венгр һуғыштары барышында көньяҡ һәм үҙәк <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Венгрия">Венгрияны</a> үҙенә ҡуша<a href="#cite_note-22">[18]</a><a href="#cite_note-23">[19]</a>. 1526 йылғы Мохач яуынан һуң ул бөтә Венгрияны Көнсығыш Венгрия Короллеге менән Көнбайыш Венгрия Короллегенә бүлә. Ул шулай уҡ Европалағы биләмәләргә солтан вәкилдәрен ҡуя. 1529 йылда Венаға һөжүм итеп, ныҡлы ҡаршылыҡҡа осрай<a href="#cite_note-24">[20]</a>. 1532 йылда <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вена">Венаны</a> тағы ҡамай, ләкин Кёсег өсөн алышта ҡыйратыла<a href="#cite_note-Wheatcroft59-25">[21]</a><a href="#cite_note-Thompson442-26">[22]</a><a href="#cite_note-Ágoston_and_Alan_Masters583-27">[23]</a>. <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трансильвания (был бит юҡ)">Трансильвания</a>, Валахия һәм өлөшләтә <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Молдавия">Молдавия</a> вассал кенәзлектәр булып ҡала. Көнсығышта төрөктәр 1535 йылда <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%93%D0%B4%D0%B0%D0%B4" title="Бағдад">Бағдадты</a> ала, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Месопотамия">Месопотамияны</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%8B_%D2%A1%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Фарсы ҡултығы">Фарсы ҡултығына</a> сығыу юлын буйһондора. <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Франция</a> һәм Ғосман империяһы <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Габсбургтар">Габсбургтарға</a> ҡарата дошмансыллыҡ нигеҙендә союздашҡа әйләнә. 1543 йылда француз-ғосман ғәскәре Хәйр-әд-дин Барбаросса менән Турғут рәйес етәкселегендә Ниццаны еңә, 1553 йылда Корсикаға бәреп инә һәм бер нисә йылдан яулай<a href="#cite_note-28">[24]</a>. Бындай еңеүҙәрҙән һуң <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4_I_(%D0%98%D0%B7%D0%B3%D0%B5_%D0%A0%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B)" title="Фердинанд I (Изге Рим империяһы императоры)">Габсбургтар короле Фердинанд I</a> 1547 йылда ғосман төрөктәренең Венгрия өҫтөнән власын танырға мәжбүр була. Сөләймән I-нең ғүмер һуңында Ғосман империяһы халҡы 15 000 000 кеше иҫәпләнә<a href="#cite_note-Kinross—1979——206-29">[25]</a>. Ғосман флоты Урта диңгеҙҙең ҙур өлөшөн үҙ контролендә тота<a href="#cite_note-30">[26]</a>. Был ваҡытҡа Ғосман империяһы дәүләт ҡоролошонда ҙур уңышҡа өлгәшә, Көнбайыш Европала уны хатта <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Рим империяһы">Рим империяһы</a> менән сағыштыралар. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Фетнәләр_һәм_яңырыу_(1566—1683)">Фетнәләр һәм яңырыу (1566—1683)</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=6" title="Фетнәләр һәм яңырыу (1566—1683) бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=6" title="Фетнәләр һәм яңырыу (1566—1683) бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Szigetvar_1566.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Szigetvar_1566.jpg/175px-Szigetvar_1566.jpg" decoding="async" width="175" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Szigetvar_1566.jpg/262px-Szigetvar_1566.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Szigetvar_1566.jpg/349px-Szigetvar_1566.jpg 2x" data-file-width="1272" data-file-height="1819" /></a><figcaption>Сигетвар яуында Ғосман ғәскәрҙәрен һәм ҡырым татарҙарының алғы отрядын һүрәтләгән ғосман миниатюраһы</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ottoman_small_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Ottoman_small_animation.gif/220px-Ottoman_small_animation.gif" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Ottoman_small_animation.gif 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="240" /></a><figcaption>Ғосман империяһы, 1299—1683</figcaption></figure> Үткән быуаттың көслө хәрби һәм бюрократик структуралары ихтыярһыҙ солтандар хакимлығы осоронда йомшара. Төрөктәр яйлап хәрби эштә европалыларҙан ҡалыша бара. Шулай ҙа Ғосман империяһы 1863 йылда Вена өсөн алышта ҡыйратылғанға тиклем төп баҫып алыусы держава булып ҡалыуын дауам итә. <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Азия">Азияға</a> яңы диңгеҙ юлдарын асыу европалыларға Ғосман империяһы монополияһынан ҡотолорға ярҙам итә. 1488 йылда португалдар Изге Өмөт моронон асҡас, XV быуат буйына <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4_%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D1%8B" title="Һинд океаны">Һинд океанында</a> ғосман-португал бәрелештәре булғылап тора. Яңы Донъянан испандарҙың көмөштө күпләп ташыуы Ғосман империяһы валютаһының арзанайыуына һәм йүгәнһеҙ инфляцияға килтерә. <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9" title="Иван Грозный">Яуыз Иван</a> осоронда <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%81%D0%BA%D3%99%D2%AF" title="Мәскәү">Мәскәү</a> батшалығы <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0" title="Волга">Волга</a> буйын баҫып ала һәм <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99%D0%B5" title="Каспий диңгеҙе">Каспий диңгеҙендә</a> нығына. 1571 йылда <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Ҡырым ханлығы">Ҡырым ханы</a> Дәүләт I Гәрәй Ғосман империяһы ярҙамы менән <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D1%83_(1571)" class="extiw" title="ru:Крымский поход на Москву (1571)">Мәскәүҙе яндыра</a><a href="#cite_note-31">[27]</a>. Ләкин 1572 йылда <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ҡырым татарҙары">ҡырым татарҙары</a> Молоди ауылы эргәһендәге яуҙа еңелә. Ҡырым ханлығы, татар-монголдарҙың урыҫ ерҙәренә барымталарына ҡушылып, Русҡа һөжүмдәрен дауам итә <a href="#cite_note-Kinross—1979——272-32">[28]</a> һәм Көнсығыш Европа XVII быуат аҙағына тиклем ҡырым татарҙары йоғонтоһо аҫтында була<a href="#cite_note-33">[29]</a>. 1571 йылда Изге лига ғәскәрҙәре Лепанто янындағы диңгеҙ алышында төрөктәрҙе еңә. Төрөктәр күп кешеһен юғалта, флотына ла бер аҙ зыян килә<a href="#cite_note-34">[30]</a>. Ғосман флотының ҡеүәте аяҡҡа баҫтырыла, 1573 йылда Порта <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Венеция">Венецияны</a> солох килешеүенә ҡул ҡуйырға күндерә<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——67-35">[31]</a>. Ошо сәбәпле төрөктәр Төньяҡ Африкала нығына<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——67-35">[31]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Vienna_Battle_1683.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/220px-Vienna_Battle_1683.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/330px-Vienna_Battle_1683.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/440px-Vienna_Battle_1683.jpg 2x" data-file-width="2783" data-file-height="1842" /></a><figcaption>Венаны икенсе тапҡыр ҡамау, 1683.</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Габсбургтар">Габсбургтар</a> Габсбург монархияһын төрөктәрҙән һаҡлау өсөн Хәрби Краина төҙөй<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——71-36">[32]</a>. Ғосман империяһында кадрҙар сәйәсәтенең көсһөҙләнеүе Ун өс йыллыҡ һуғышта армияла ҡорал етмәүгә, тәртип йомшарыуға һәм бойороҡтарҙы һанға һуҡмауға килтерә<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——90–92-37">[33]</a>. 1585—1610 йылдарҙа <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анатолия (был бит юҡ)">Анатолияла</a> жәләлиҙәр ихтилалы тоҡана<a href="#cite_note-38">[прим. 5]</a><a href="#cite_note-Inalcik,_Halil_1969_pg236-39">[34]</a> 1600 йылға империя халҡы 30 000 000-ға етә, был тиклем халыҡҡа ер етмәү Портаға баҫымды көсәйтә<a href="#cite_note-Kinross—1979——281-40">[35]</a>. 1635 йылда Морат IV ҡыҫҡа ваҡытҡа <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ереван">Ереванды</a>, 1639 йылда Бағдадты ала<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——73-41">[36]</a>. Ҡатын-ҡыҙҙар солтанлығы осоронда империяға улдары исеменән солтандарҙың әсәләре идара итә. Айырыуса йоғонтоло ҡатындар булып Көсем Солтан менән уның килене Турхан Хәтижә һанала, уларҙың сәйәси көндәшлеге 1651 йылда беренсеһенең үлтерелеүе менән тамамлана. Көпрүлү дәүерендә албандарҙың Көпрүлү ырыуы вәкилдәре бөйөк вәзир була. Улар Ғосман империяһы өҫтөнән туранан-тура контролде бойомға ашыра. Көпрүлү вәзирҙәре булышлығы менән төрөктәр Трансильванияны үҙҙәренә ҡайтара, 1669 йылда Критты, 1676 йылда Подольены ала<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——80–81-42">[37]</a>. 1683 йылдың майында ҙур төрөк ғәскәре Ҡара Мостафа паша етәкселеге аҫтында Венаны ҡамай<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——81–82-43">[38]</a>>. Төрөктәр хәл иткес һөжүм менән мыштырлай һәм шул уҡ йылдың сентябрендә Вена алышында <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Габсбургтар">Габсбургтар</a>, немецтар һәм поляктар ғәскәрҙәре тарафынан еңелә<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——81–82-43">[38]</a>. Был еңелеү төрөктәрҙе 1699 йылдың 26 ғинуарында Изге Лига менән Карловица солохона ҡул ҡуйырға мәжбүр итә, һәм Бөйөк Төрөк һуғышы тамамлана<a href="#cite_note-Kinross—1979——357-44">[39]</a>. Төрөктәр Лигаға күп территорияларҙы ҡалдыра<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——84-45">[40]</a>. 1695 йылдан ғосмандар Венгрияла контрһөжүмгә күсә, ул 1697 йылдың 11 сентябрендә Зента янында тулыһынса тар-мар ителеү менән тамамлана<a href="#cite_note-Itzkowitz—1980——83–84-46">[41]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Үҫештән_туҡталыу_һәм_аяҡҡа_баҫыу_(1683—1827)"><span id=".D2.AE.D2.AB.D0.B5.D1.88.D1.82.D3.99.D0.BD_.D1.82.D1.83.D2.A1.D1.82.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D1.83_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D0.B0.D1.8F.D2.A1.D2.A1.D0.B0_.D0.B1.D0.B0.D2.AB.D1.8B.D1.83_.281683.E2.80.941827.29">Үҫештән туҡталыу һәм аяҡҡа баҫыу (1683—1827)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=7" title="Үҫештән туҡталыу һәм аяҡҡа баҫыу (1683—1827) бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=7" title="Үҫештән туҡталыу һәм аяҡҡа баҫыу (1683—1827) бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:OttomanEmpire1801.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/OttomanEmpire1801.jpg/220px-OttomanEmpire1801.jpg" decoding="async" width="220" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/OttomanEmpire1801.jpg/330px-OttomanEmpire1801.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/OttomanEmpire1801.jpg/440px-OttomanEmpire1801.jpg 2x" data-file-width="1638" data-file-height="1296" /></a><figcaption>Ғосман империяһы 1801 йылда</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ottoman_Sultan_Selim_III_(1789).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Ottoman_Sultan_Selim_III_%281789%29.jpg/220px-Ottoman_Sultan_Selim_III_%281789%29.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Ottoman_Sultan_Selim_III_%281789%29.jpg/330px-Ottoman_Sultan_Selim_III_%281789%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Ottoman_Sultan_Selim_III_%281789%29.jpg/440px-Ottoman_Sultan_Selim_III_%281789%29.jpg 2x" data-file-width="2311" data-file-height="1712" /></a><figcaption>Сәлим III <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D2%A1%D0%B0%D0%BF%D1%8B" title="Топҡапы">Топҡапы һарайының</a> «Сәғәҙәт ҡапҡаһы» алдында идара әһелдәрен ҡабул итә.</figcaption></figure> Был осорҙа урыҫтар Ғосман империяһы өсөн ҙур хәүеф сығанағы була<a href="#cite_note-Kinross—1979——371-47">[42]</a>. Ошо сәбәпле 1709 йылда Полтава яуында еңелгәндән һуң Карл XII төрөктәрҙең союздашы булып китә<a href="#cite_note-Kinross—1979——371-47">[42]</a>. Карл XII ғосман солтаны Әхмәт III-нө Рәсәйгә һуғыш иғлан итергә күндерә. 1711 йылда ғосман ғәскәрҙәре <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%82_(%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0)" title="Прут (йылға)">Прут</a> йылғаһы буйында урыҫтарҙы ҡыйрата<a href="#cite_note-Kinross—1979——371-47">[42]</a>. 1718 йылдың 21 июлендә <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Австрия">Австрия</a> һәм Венеция менән Ғосман империяһы араһында Пожаревац солохо төҙөлә, бының һөҙөмтәһендә Төркиәнең һуғыштары бер аҙға туҡтала. Ләкин Төркиә былай ҙа Европаны яуларлыҡ хәлдә булмай<a href="#cite_note-Kinross—1979——376-48">[43]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg/220px-January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg/330px-January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg/440px-January_Suchodolski_-_Ochakiv_siege.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1203" /></a><figcaption>1788 йылда Очаковты штурмлағанда ғосман ғәскәрҙәре урыҫтарҙы туҡтатырға тырыша</figcaption></figure> Австрия менән берлектә <a href="/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Рәсәй империяһы">Рәсәй империяһы</a> 1735—1739 йылғы Урыҫ-төрөк һуғышында ҡатнаша. Һуғыш 1739 йылда Белград солох договорын төҙөү менән тамамлана. Уның шарттары буйынса Австрия Ғосман империяһына <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия">Сербия</a> менән Валахияны ҡалдыра, ә Аҙау Рәсәй империяһына тапшырыла. Был тыныс осорҙа Ғосман империяһында мәғариф һәм технологик реформалар үткәрелә, юғары уҡыу йорттары төҙөлә<a href="#cite_note-Kinross—1979——392-49">[44]</a>. 1734 йылда Төркиәлә артиллерия училищеһы асыла, унда Франциянан килгән инструкторҙар уҡыта. Ләкин Европа илдәре менән яҡынлашыу халыҡҡа оҡшаһа ла, быны мосолман руханиәте хупламай<a href="#cite_note-ReferenceC-50">[45]</a>. 1754 йылдан училище йәшерен эшләй башлай<a href="#cite_note-ReferenceC-50">[45]</a>. 1726 йылда Ибраһим Мөтәфәрриҡә солтан Әхмәт III-гә дингә ҡаршы әҙәбиәт баҫыу тәҡдиме менән мөрәжәғәт итә<a href="#cite_note-katip_celebi-51">[46]</a>. 1729 йылдан 1743 йылғаса Ғосман империяһында уның 17 хеҙмәте 23 томда нәшер ителә, һәр томдың тиражы 500—1000 дана тәшкил итә<a href="#cite_note-katip_celebi-51">[46]</a><a href="#cite_note-watson-52">[47]</a>. Ҡасаҡ поляк революционерын эҙәрләү һылтауы менән урыҫ армияһы Балтаға — Рәсәй сигендәге ғосман форпосына инә, халыҡты ҡыра, ҡәлғәне яндыра<a href="#cite_note-Kinross—1979——396-53">[48]</a>. Ошо ваҡиға Ғосман империяһының 1768—1774 йылғы урыҫ-төрөк һуғышын башлауына сәбәпсе була. 1774 йылда ғосмандар һәм урыҫтар араһында Көсөк-Ҡайнаржа солох договоры төҙөлә һәм һуғыш тамамлана<a href="#cite_note-Kinross—1979——405-54">[49]</a>. Договорға ярашлы, Валахия һәм Молдавия христиандарын дини иҙеү бөтөрөлә<a href="#cite_note-Kinross—1979——405-54">[49]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg/220px-Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg/330px-Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg/440px-Jean_Baptiste_Vanmour_Prozession_des_Sultans_in_Istanbul.jpg 2x" data-file-width="7809" data-file-height="5171" /></a><figcaption>Истанбулда Солтандың сәфәре, Жан Батист ван Мур</figcaption></figure> XVIII—XIX быуаттарҙа Ғосман империяһы менән Рәсәй араһында бер нисә һуғыш була. XVIII быуат аҙағында Төркиә Рәсәйҙән ҡат-ҡат еңелә. Төрөктәр Ғосман ғәскәрен яңыртырға ҡарар итә<a href="#cite_note-ReferenceC-50">[45]</a>. 1789—1807 Сәлим III хәрби реформа үткәрә. Уның һөҙөмтәһендә <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B%D1%81%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Яңысарҙар">яңысарҙарҙың</a> реакцион йоғонтоһо кәметелә. Ләкин 1804 һәм 1807 йылдарҙа улар реформаларға ҡаршы баш күтәрә. 1807 йылда Сәлим заговорсылар тарафынан һаҡ аҫтына ултыртыла, ә 1808 йылда үлтерелә. 1826 йылда Мәхмүт II яңысарҙар корпусын тарата. 1804—1815 йылдарҙағы серб инҡилабы Балҡанда романтик милләтселек дәүеренә башланғыс һала. Балҡан илдәре Көнсығыш мәсьәләһен күтәрә. 1830 йылда Ғосман империяһы де-юре Сербия суверенитетын таный<a href="#cite_note-55">[50]</a><a href="#cite_note-56">[51]</a>. 1821 йылда гректар Портаға ҡаршы ихтилал күтәрә. Пелопоннестағы грек ихтилалы артынса Молдавияла ихтилал тоҡана, ул 1829 йылда уның де-юре бойондороҡһоҙлоғо менән тамамлана. 1860—1870 йылдарҙа османдарҙың сюзерендары — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия">Сербия</a>, Валахия, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдавия</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Черногория">Черногория</a> кенәзлектәре тулы бойондороҡһоҙлоҡ ала. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Яңырыу_реформалары">Яңырыу реформалары</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=8" title="Яңырыу реформалары бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=8" title="Яңырыу реформалары бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Танзимат">Танзимат</a> дәүерендә (<a href="/wiki/1839_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1839 йыл">1839</a>—<a href="/wiki/1876_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1876 йыл">1876</a>) Порта реформалар үткәрә, улар һөҙөмтәһендә армия хеҙмәткә саҡырыу буйынса тулыландырыла, банк системаһы үҙгәртелә, шәриғәт донъяуи ҡануниәт менән алмаштырыла, заводтар урынына гильдиялар барлыҡҡа килә. 1840 йылда Истанбулда Ғосман империяһының почта элемтәһе министрлығы асыла<a href="#cite_note-PTT-57">[52]</a><a href="#cite_note-PTT2-58">[53]</a>. 1847 йылда <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8D%D0%BC%D1%8E%D1%8D%D0%BB_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B7%D0%B5" title="Сэмюэл Морзе">Сэмюэл Морзе</a> Солтан Әбдел-Мәжит I-нән телеграфҡа патент ала<a href="#cite_note-59">[54]</a>. Телеграфты һынау уңышлы үтә, һәм 1847 йылдың 9 авгусында<a href="#cite_note-telekomhistory-60">[55]</a> төрөктәр тәүге Истанбул — Әдирнә — Шумен телеграф линияһын төҙөй башлай<a href="#cite_note-NTVtarih2-61">[56]</a>. 1876 йылда Ғосман империяһында конституция ҡабул ителә. Төркиәлә парламент барлыҡҡа килә, уны солтан 1878 йылда юҡҡа сығара. <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Ҡырым һуғышы">1853—1856 йй. Ҡырым һуғышы</a> эре-эре Европа державаларының Ғосман империяһы ерҙәре өсөн оҙайлы дәғүәләшеүенең дауамы булып тора. 1854 йылдың 4 авгусында<a href="#cite_note-Ottomandebthistory-62">[57]</a> Ҡырым һуғышы ваҡытында<a href="#cite_note-63">[58]</a> Ғосман империяһы тәүге кредитын ала. Һуғыш арҡаһында <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ҡырым татарҙары">ҡырым татарҙары</a> күпләп СССР-ҙан китә башлай — 200 000-ләп кеше эмиграциялай<a href="#cite_note-64">[59]</a>. Кавказ һуғышы аҙағына иһә <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Черкестар">черкестарҙың</a> 90%-ы, Кавказды ташлап, Ғосман империяһында төпләнә<a href="#cite_note-65">[60]</a>. XIX быуатта Ғосман империяһында йәшәгән күп халыҡтарҙы милләтселек күтәрелеше солғай. Милли үҙаң һәм этник милләтселек Ғосман империяһының төп проблемаһы була. Төрөктәр үҙ илендә генә түгел, унан ситтә лә милләтселек менән осраша. Инҡилап фирҡәләре һаны арта. Ғосман империяһына XIX быуатта инҡилаптар хәүефе янай, XX быуат башында Портаның сәйәсәте быны иҫәпкә ала. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg/220px-Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg" decoding="async" width="220" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg/330px-Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg/440px-Opening_ceremony_of_the_First_Ottoman_Parliament_at_the_Dolmabahce_Palace_in_1876.jpg 2x" data-file-width="1405" data-file-height="542" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%85%D1%87%D0%B5_%D2%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B9%D1%8B" title="Долмабахче һарайы">Долмабахче һарайында</a> 1876 йылда ғосман парламенты бинаһын асыу тантанаһы.</figcaption></figure> 1877—1878 йылдарҙағы Урыҫ-төрөк һуғышы <a href="/wiki/%D0%A0%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Рәсәй империяһы">Рәсәй империяһының</a> еңеүе менән тамамлана. Һөҙөмтәлә төрөктәрҙең Европалағы оборонаһы көсһөҙләнә; <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Болгария">Болгария</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Румыния">Румыния</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F" title="Сербия">Сербия</a> бойондороҡһоҙлоҡ ала. 1878 йылда Австро-Венгрия ғосман провинцияларынан Босния вилайәте менән Яңы Пазар санжагын аннексиялай, ләкин төрөктәр уларҙы нисек тә ҡайтарып алырға тырыша. Үҙ сиратында 1878 йылғы Берлин конгресынан һуң <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Британ империяһы">Британ империяһы</a> төрөктәргә Балҡандағы территорияларын ҡайтарып биреү тураһында пропаганда башлай<a href="#cite_note-Taylor-66">[61]</a>. 878 йылда<a href="#cite_note-Taylor-66">[61]</a> инглиздәргә Кипр менән идара итеү тапшырыла. 1882 йылда британ ғәскәрҙәре Араб паша фетнәһен баҫтырыу һылтауы менән <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысырға</a> бәреп инә һәм баҫып ала. 1894—1896 йылдарҙа Ғосман империяһында әрмәндәрҙе күпләп ҡыралар, һөҙөмтәлә 100 000-дән 300 000-гә тиклем кеше үлтерелә<a href="#cite_note-Akcam,_Taner-67">[62]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ғосман_империяһының_тарҡалыуы_(1908—1922)">Ғосман империяһының тарҡалыуы (1908—1922)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=9" title="Ғосман империяһының тарҡалыуы (1908—1922) бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=9" title="Ғосман империяһының тарҡалыуы (1908—1922) бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="dablink">Шулай уҡ ҡарағыҙ: <a href="/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D3%A9%D1%82%D3%A9%D1%80%D3%A9%D2%AF" title="Ғосман солтанлығын бөтөрөү">Ғосман солтанлығын бөтөрөү</a> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png/220px-Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png/330px-Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png/440px-Declaration_of_the_1908_Revolution_in_Ottoman_Empire.png 2x" data-file-width="587" data-file-height="393" /></a><figcaption>Милләт лидерҙары тарафынан Йәш төрөк хөкүмәтен иғлан итеү.</figcaption></figure> Ғосман империяһы 1914 йылға Европалағы һәм Төньяҡ Африкалағы бөтә ерҙәрен тиерлек юғалтып бөтә. Был ваҡытҡа Ғосман империяһында 28 000 000 кеше йәшәй (17 000 000 — Анатолияла, 3 000 000 — <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D0%B8%D3%99" title="Сүриә">Сүриәлә</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливанда</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Фәләстин">Фәләстиндә</a>, 2 500 000 — <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Ираҡ">Ираҡта</a>, ҡалған 5 500 000 — <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%B1%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="Ғәрәбстан ярымутрауы">Ғәрәбстан ярымутрауында</a>)<a href="#cite_note-68">[63]</a>. Йәш төрөк инҡилабынан һуң 1908 йылдың 3 июленән Ғосман империяһында икенсе конституция дәүере башлана. Солтан 1876 йылғы конституцияның яңынан ғәмәлгә инеүен иғлан итә, ҡабат Парламентты саҡыра. Ғосман империяһының тарҡалыуы башлана. Халыҡ араһындағы сыуалыштарҙан файҙаланып, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE-%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Австро-Венгрия">Австро-Венгрия</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Босния һәм Герцеговина">Босния һәм Герцеговинаға</a> ғәскәр кертә. 1911—1912 йылғы итальян-төрөк һуғышы барышында Ғосман империяһы <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Ливия">Ливиянан</a> ҡолаҡ ҡаға, һәм Балҡан союзы уға һуғыш иғлан итә. Империя <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D2%A1%D0%B0%D0%BD_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Балҡан һуғыштары">Балҡан һуғыштары</a> барғанда Көнсығыш Фракия менән Андрианополдән башҡа бөтә биләмәләрен юғалта. 400 000 балҡан мосолманы, гректарҙан, сербтарҙан һәм болгарҙарҙан ҡурҡып, ғосман армияһы менән бергә сигенә<a href="#cite_note-69">[64]</a>. Немецтар Ираҡта тимер юл төҙөргә тәҡдим итә. Ул өлөшләтә төҙөлә. 1914 йылда Британ империяһы был тимер юлды һатып ала һәм төҙөлөштө дауам итә. Тимер юл Беренсе донъя һуғышы башланыуында айырым роль уйнай. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Sultanvahideddin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Sultanvahideddin.jpg/220px-Sultanvahideddin.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Sultanvahideddin.jpg/330px-Sultanvahideddin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Sultanvahideddin.jpg/440px-Sultanvahideddin.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="521" /></a><figcaption>Ғосман империяһының һуңғы солтаны Мәхмәт VI Истанбулдан китә, 1922.</figcaption></figure> 1914 йылдың ноябрендә Ғосман империяһы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренсе донъя һуғышы">Беренсе донъя һуғышына</a> Үҙәк державалар яғында ҡушыла, <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A1%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%88" title="Яҡын Көнсығыш">Яҡын Көнсығыштағы</a> хәрби хәрәкәттәрҙә ҡатнаша. Бер нисә еңеүгә өлгәшә (мәҫәлән, Дарданелла операцияһы, Әл-Ҡутты ҡамау), етди еңелеүҙәргә лә дусар була (мәҫәлән, Кавказ фронтында). Сәлжүк төрөктәре һөжүм иткәнгә тиклем хәҙерге Төркиә территорияһында ромейҙарҙың һәм әрмәндәрҙең христиан дәүләттәре урынлашҡан була, төрөктәр грек һәм әрмән ерҙәрен тартып алғас та әле 18 быуатта гректар менән әрмәндәр — ерле халыҡтың 2/3 өлөшөн, 19 быуатта яртыһын алып тора, ХХ быуат башында халыҡтың 50—60 проценты ерле христиандар була. Беренсе донъя һуғышы аҙағында барыһы ла үҙгәрә, төрөк армияһы ҡурд, черкес, төркүмән һәм төрөк милицияһы менән берлектә гректар, ассирийҙар, әрмәндәр һәм езид ҡурдтарын ҡыра<a href="#cite_note-70">[65]</a>. 1915 йылда урыҫ ғәскәрҙәре Көнсығыш Анатолияға һөжүмде дауам итә<a href="#cite_note-ArmenianMassacresBritannica-71">[66]</a>, ошоноң менән әрмәндәрҙе ҡырып бөтөрөлөүҙән ҡотҡара<a href="#cite_note-72">[67]</a><a href="#cite_note-73">[68]</a><a href="#cite_note-74">[69]</a>. 1916 йылда Яҡын Көнсығышта Ғәрәп инҡилабы ҡуба, ул ваҡиғалар ағышын Антанта файҙаһына үҙгәртә. 1918 йылдың 30 октябрендә Мудрос солохо төҙөлә, ул <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D2%BB%D1%83%D2%93%D1%8B%D1%88%D1%8B" title="Беренсе донъя һуғышы">Беренсе донъя һуғышын</a> туҡтата. Уның артынса Константинополь оккупациялана һәм Ғосман империяһы бүлгеләнә. Севр солох килешеүе шарттарына ярашлы, Ғосман империяһының бүлгеләнгән территорияһы Антанта державаларына беркетелә. Былар һөҙөмтәһендә төрөк милли хәрәкәте көсәйә. 1919—1922 йылдарҙағы Төркиә бойондороҡһоҙлоғо өсөн һуғыш төрөктәрҙең <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0_%D0%9A%D3%99%D0%BC%D0%B0%D0%BB_%D0%90%D1%82%D0%B0%D1%82%D3%A9%D1%80%D0%BA" title="Мостафа Кәмал Ататөрк">Мостафа Кәмал Ататөрк</a> етәкселегендә еңеүе менән тамамлана. 1922 йылдың 1 ноябрендә солтанлыҡ юҡ ителә, ә 1922 йылдың 17 ноябрендә Ғосман империяһының һуңғы солтаны Мәхмәт VI илдән сығып китә. 1923 йылдың 29 октябрендә <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99%D0%BD%D0%B5%D2%A3_%D0%91%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BA_%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D3%99%D1%82_%D0%BC%D3%99%D0%B6%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%B5" title="Төркиәнең Бөйөк милләт мәжлесе">Төркиәнең Бөйөк милләт мәжлесе</a> <a href="/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8%D3%99" title="Төркиә">Төркиә Республикаһын</a> иғлан итә. 1924 йылдың 3 мартында хәлифәлек бөтөрөлә. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Идара_итеү_формаһы">Идара итеү формаһы</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=10" title="Идара итеү формаһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=10" title="Идара итеү формаһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg/200px-Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="200" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg/300px-Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg/400px-Jean_Baptiste_Vanmour_-_Dinner_at_the_Palace_in_Honour_of_an_Ambassador_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="3554" data-file-height="2630" /></a><figcaption>Топҡапы һарайында илселәр.</figcaption></figure> Ғосман империяһының дәүләт ҡоролошо бик ябай була. Уның төп йүнәлештәрен хәрби һәм гражданлыҡ хакимиәте тәшкил итә. Солтан иң юғарғы вазифа була. Дәүләт руханиәтте контролдә тота (Византия империяһындағы кеүек). Империяны һаҡлау һәм киңәйтеү дәүләттең төп бурысы була<a href="#cite_note-Kapucu-75">[70]</a>. Мосолман донъяһында ғосмандар династияһы власта иң оҙаҡ торған династия һанала<a href="#cite_note-76">[71]</a>. Был династия төрөк сығышлы була. Ғосман династияһын ике тапҡыр ҡолатырға тырышалар, икеһе лә уңышһыҙ тамамлана<a href="#cite_note-Kapucu-75">[70]</a>. Ғосман солтаны (йәки падишаһ) империяның берҙән-бер идарасыһы була. Элекке солтан улдарының береһе яңы солтан булып китә. Һарай мәктәбе солтан булырға яраҡһыҙ вариҫтарҙы юҡ итә һәм лайыҡлыға булышлыҡ итә. Буласаҡ дәүләт чиновниктары уҡый торған һарай мәктәптәре айырымлыҡта көн итмәй. Мәҙрәсәлә мосолмандар уҡый, ғалимдар һәм дәүләт чиновниктары уҡыта. <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D2%A1%D1%8B%D1%84" title="Ваҡыф">Ваҡыфтар</a> матди ярҙам күрһәтә, шунлыҡтан ярлы ғаиләләрҙән сыҡҡан балалар ҙа белем ала ала.<a href="#cite_note-77">[72]</a> Христиандар <a href="/wiki/%D3%98%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80%D2%AF%D0%BD" title="Әндәрүн">Әндәрүндә</a> уҡый<a href="#cite_note-78">[73]</a>, унда йыл да 8—12 йәшлек 3 000 христиан малайы алына. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Thomas_allom,_c1840,_The_Enterance_to_Divan.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Thomas_allom%2C_c1840%2C_The_Enterance_to_Divan.png/220px-Thomas_allom%2C_c1840%2C_The_Enterance_to_Divan.png" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Thomas_allom%2C_c1840%2C_The_Enterance_to_Divan.png/330px-Thomas_allom%2C_c1840%2C_The_Enterance_to_Divan.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Thomas_allom%2C_c1840%2C_The_Enterance_to_Divan.png/440px-Thomas_allom%2C_c1840%2C_The_Enterance_to_Divan.png 2x" data-file-width="792" data-file-height="524" /></a><figcaption>Төрөк Портаһының Ҡапҡаһы (Bâb-ı Âlî)</figcaption></figure> Солтан юғарғы монарх булһа ла, дәүләт һәм башҡарма власть сәйәсмәндәргә йөкмәтелә. Үҙидара органында (диван, XVII быуаттан Порта тип атала) кәңәшселәр һәм вәзирҙәр араһында даими сәйәси алыш бара. Бейлек дәүерендә диван аҡһаҡалдарҙан тора. Һуңғары улар урынын армия офицерҙары һәм аҡһөйәктәр биләй. 1320 йылдан бөйөк вәзир солтандың ҡайһы бер вазифаларын башҡара. Ул солтандың мираҫы менән тулыһынса үҙаллы эш итә, теләһә кемде отставкаға ебәрә ала һәм бөтә өлкәләрҙе контролдә тота. XVI быуат аҙағынан солтан дәүләттең сәйәси тормошонда ҡатнашыуҙан туҡтай, бөйөк вәзир де-факто Ғосман империяһының идарасыһына әйләнә<a href="#cite_note-Black_p199-79">[74]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Tughra_Suleiman.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Tughra_Suleiman.jpg/220px-Tughra_Suleiman.jpg" decoding="async" width="220" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Tughra_Suleiman.jpg/330px-Tughra_Suleiman.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Tughra_Suleiman.jpg/440px-Tughra_Suleiman.jpg 2x" data-file-width="3907" data-file-height="3153" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%80%D0%BA%D3%99%D0%BC_%D0%A1%D3%A9%D0%BB%D3%99%D0%B9%D0%BC%D3%99%D0%BD" class="mw-redirect" title="Күркәм Сөләймән">Күркәм Сөләймәндең</a> туғраһы (1520)</figcaption></figure> Йәш төрөк инҡилабынан һуң Ғосман империяһы конституциялы монархия булып китә. Солтан властан ҡолаҡ ҡаға. Бөтә провинцияларҙан делегаттар ингән парламент ойошторола. Улар империя хөкүмәтен хасил итә. Империяға белемле, тәжрибәле һәм тоғро кешеләр (албандар, фанариоттар, әрмәндәр, сербтар, венгрҙар һ. б.) идара итә. Христиандар, мосолмандар һәм йәһүҙиҙәр Ғосман империяһында идара итеү системаһын тулыһынса үҙгәртә<a href="#cite_note-Inalcik,_Halil_1969_pg236-39">[34]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ҡанун">Ҡанун</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=11" title="Ҡанун бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=11" title="Ҡанун бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:1879-Ottoman_Court-from-NYL.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/1879-Ottoman_Court-from-NYL.png/220px-1879-Ottoman_Court-from-NYL.png" decoding="async" width="220" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/1879-Ottoman_Court-from-NYL.png/330px-1879-Ottoman_Court-from-NYL.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/1879-Ottoman_Court-from-NYL.png/440px-1879-Ottoman_Court-from-NYL.png 2x" data-file-width="709" data-file-height="264" /></a><figcaption>Ғосман империяһында суд бара, 1877</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Tott-33-Cadi_leskier.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Tott-33-Cadi_leskier.jpg/140px-Tott-33-Cadi_leskier.jpg" decoding="async" width="140" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Tott-33-Cadi_leskier.jpg/210px-Tott-33-Cadi_leskier.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Tott-33-Cadi_leskier.jpg/280px-Tott-33-Cadi_leskier.jpg 2x" data-file-width="405" data-file-height="647" /></a><figcaption>Ҡадиғәскәр, йәғни юғарғы судья, <a href="/wiki/XVIII_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XVIII быуат">XVIII</a> быуат.</figcaption></figure> Ғосман хоҡуҡ системаһы дини хоҡуҡиәткә нигеҙләнә<a href="#cite_note-Benton_109-110-80">[75]</a>. Ғосман империяһында 3 суд системаһы була: беренсеһе — мосолмандар өсөн, икенсеһе — мосолман булмағандар өсөн (был система башында йәһүдтәр һәм христиандар тора) һәм өсөнсөһө — «сауҙа судтары» системаһы. Танзимат осоро реформалары Ғосман империяһының хоҡуҡи торошона көслө йоғонто яһай. 1877 йылда шәхсиәт хоҡуҡиәте тәртипкә килтерелә. Һуңыраҡ сауҙа хоҡуҡиәте, енәйәт хоҡуҡиәте, гражданлыҡ процесы тәртипкә һалына. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Армия">Армия</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=12" title="Армия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=12" title="Армия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg/180px-Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg" decoding="async" width="180" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg/270px-Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg/360px-Battle_of_Vienna.SultanMurads_with_janissaries.jpg 2x" data-file-width="783" data-file-height="1061" /></a><figcaption>Солтан Морат IV-нең гофмейстеры яңысарҙар менән.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ottoman_Navy_at_the_Golden_Horn.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Ottoman_Navy_at_the_Golden_Horn.jpg/220px-Ottoman_Navy_at_the_Golden_Horn.jpg" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Ottoman_Navy_at_the_Golden_Horn.jpg/330px-Ottoman_Navy_at_the_Golden_Horn.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/88/Ottoman_Navy_at_the_Golden_Horn.jpg 2x" data-file-width="415" data-file-height="263" /></a><figcaption>Ғосман караптары төшөрөлгән герман асылмаһы. Һулда өҫтә солтан Мәхмәт V портреты.</figcaption></figure> Ғосман армияһының беренсе хәрби часы <a href="/wiki/XIII_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XIII быуат">XIII быуат</a> аҙағында Ғосман I тарафынан Көнбайыш Анатолияла йәшәгән ҡәбиләләр вәкилдәренән төҙөлә. Ғосман империяһының тәүге йылдарында хәрби система ҡатмарлы төҙөлөшлөгә әйләнә. Ғосман ғәскәренең вербовкалау һәм феодаль оборона буйынса комплекслы системаһы була. Төп ғәскәр төрҙәре: <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B%D1%81%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Яңысарҙар">яңысарҙар</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D2%BB%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Сипаһтар">сипаһтар</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D2%A1%D1%8B%D0%BD%D1%81%D1%8B" title="Аҡынсы">аҡынсылар</a> һәм яңысарҙар орукестры. Ғосман армияһы беренсе булып мушкеттар һәм артиллерия орудиелары ҡуллана башлай. XVII быуат уртаһында осман ғәскәрҙәре көсһөҙләнә. <a href="/wiki/XIX_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XIX быуат">XIX быуатта</a> ғосман армияһында һәм тотош илдә яңыртыу бара. 1826 йылда солтан Мәхмүт II яңысарҙар корпусын тарҡата һәм заманса ғосман армияһын төҙөй. Беренсе булып сит ил инструкторҙары яллана, офицерҙар Көнбайыш Европаға уҡырға ебәрелә. Был офицерҙар уҡып тыуған иленә ҡайта башлағас, Ғосман империяһында йәш төрөк хәрәкәте тоҡана. <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg/180px-Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg" decoding="async" width="180" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg/270px-Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg/360px-Battle_of_Vienna.Sipahis.jpg 2x" data-file-width="815" data-file-height="1082" /></a><figcaption>Ғосман сипаһтары — аҡһөйәк кавалеристар ғәскәре.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg/220px-BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg" decoding="async" width="220" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg/330px-BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/BALKANHARBINDEHARLANTAYYAREMIZ-1912.jpg 2x" data-file-width="350" data-file-height="191" /></a><figcaption>Османские лётчики<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Air_Force" class="extiw" title="en:Ottoman Air Force">[en]</a> 1912—1913 йй. Балҡан һуғыштары осоронда.</figcaption></figure> Европаны буйһондороуҙа ғосман флоты ла ҡатнаша. Флот ярҙамында Төньяҡ Африка алына. Төрөктәрҙең 1821 йылда Грецияны һәм 1830 йылда Алжирҙы юғалтыуы ғосман флотының ҡеүәте юғала башлауын аңлата. Солтан Абдул-Азиз, донъялағы иң ҙур флоттарҙың береһенә әйләндереп (Бөйөк Британия менән Франциянан ҡала 3-сө урын), ҡеүәтте ҡайтарырға тырыша. 1886 йылда Бөйөк Британияла Барроу верфендә Ғосман империяһы хәрби диңгеҙ флотының беренсе һыу аҫты кәмәһе төҙөлә<a href="#cite_note-first_submarine_at_shipyard-81">[76]</a>. Ләкин көсһөҙләнә барған иҡтисад флотты аҫрауҙы тәьмин итә алмай. Солтан <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D3%99%D0%B1%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%85%D3%99%D0%BC%D0%B8%D1%82_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ғәбделхәмит II (был бит юҡ)">Ғәбделхәмит II</a>, реформатор Миҙхәт паша яғына сыҡҡан төрөк адмиралдарына ышанмауы сәбәпле, ҙур флоттың ҡиммәткә үтә төшөүен һәм 1877—1878 йылдарҙа урыҫ-төрөк һуғышында еңеүенә шикләнеүен белдерә. Ул бөтә төрөк караптарын Алтын Мөгөҙ боғаҙына оҙата, улар шунда 30 йыл буйы сереп ултыра. 1908 йылғы Йәш төрөк инҡилабынан һуң «Берләшеү һәм прогресс» партияһы флотты аяҡҡа баҫтырырға тырыша. 1910 йылда йәш төрөктәр яңы караптар алыуға хәйриә аҡсаһы йыя башлай. Ғосман империяһының хәрби һауа көстәре тарихы 1909 йылда башлана<a href="#cite_note-ReferenceA-82">[77]</a><a href="#cite_note-ReferenceA-82">[77]</a>. Беренсе осоу училищеһы 1912 йылда Истанбулда асыла. Хәрби авиация үҫеш ала. 1913 йылда Ғосман империяһында летчиктарҙы разведчик самолеттарға идара итеүгә өйрәтә торған донъялағы беренсе авиация училищеһы асыла, айырым разведка подразделениеһы булдырыла. 1914 йылда Төркиәлә хәрби-диңгеҙ авиацияһы мәктәбе нигеҙләнә. Беренсе донъя һуғышы башланыу менән Ғосман империяһындағы яңырыуҙар ҡырҡа туҡтала. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ғосман_империяһының_административ_бүленеше"><span id=".D2.92.D0.BE.D1.81.D0.BC.D0.B0.D0.BD_.D0.B8.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D0.B0.D0.B4.D0.BC.D0.B8.D0.BD.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D1.82.D0.B8.D0.B2_.D0.B1.D2.AF.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.B5.D1.88.D0.B5">Ғосман империяһының административ бүленеше</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=13" title="Ғосман империяһының административ бүленеше бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=13" title="Ғосман империяһының административ бүленеше бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Осман империяһының административ бүленеше дәүләт субъекттарына идара иткән хәрби хакимиәткә нигеҙләнә. Вассал һәм яһаҡ түләй торған дәүләттәр был системаға индерелмәй. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Иҡтисады">Иҡтисады</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=14" title="Иҡтисады бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=14" title="Иҡтисады бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes,_20_Kurush_ND(1852).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/180px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg" decoding="async" width="180" height="276" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/270px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/360px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1533" /></a><figcaption> 1852 йылғы 20 ҡурушлыҡ аҡса.</figcaption></figure> Ғосман империяһы эре сауҙа һәм сәнәғәт үҙәктәре булараҡ Бурсаны, Адрианополде һәм Константинополде үҫтерә. Был ҡалалар төрлө ваҡытта илдең баш ҡалаһы була<a href="#cite_note-inalcikstudies209-83">[78]</a>. <a href="/wiki/%D0%9C%D3%99%D1%85%D0%BC%D3%99%D1%82_II" title="Мәхмәт II">Мәхмәт II</a> менән уның вариҫы Баязит II һөнәрсе һәм сауҙагәр йәһүдтәрҙең Истанбулға һәм башҡа эре порттарға күсеп килеүен дәртләндерә. Ә Европала йәһүдтәрҙе христиандар һыйҙырмай. Шунлыҡтан йәһүдтәр күпләп Ғосман империяһына күсә. Ғосман империяһында иҡтисадты нығытыу власты көсәйтеү һәм биләмәләрҙе киңәйтеү иҫәбенә бара. Һөҙөмтәлә империяның килемдәре арта, ул сәскә ата. Ғосман империяһында ҡаҙнасылыҡ һәм кәнсәләр структураһы башҡа ислам дәүләттәрендәгегә ҡарағанда яҡшыраҡ үҫкән була. Был структура чиновник кәтиптәр тарафынан төҙөлә. Улар юғары квалификациялы дини белгестәр булараҡ һөнәри ойошма булып үҫеп етә. Дәүләт иҡтисады структураһы уның геосәйәси ҡоролошона бәйле була. Көнбайыш һәм Ғәрәп донъяһы араһында урынлашҡан Ғосман империяһы көнсығышҡа барған юлдарҙы ҡамап ята. Шул сәбәпле португалдар һәм испандар Шәреҡ илдәренә яңы юлдар эҙләй. Ғосман империяһы тәмләткестәр юлын үҙ буйһоноуында тота. 1498 йылда португалдар, Африканы урап үтеп, Һиндостан менән сауҙа башлай. 1492 йылда Христофор Колумб Багам утрауҙарын аса. Был ваҡытҡа Ғосман империяһы сәскә атыу баҫҡысына күтәрелә — солтан власы өс ҡитғаға тарала. Хәҙерге тикшеренеүҙәр күрһәтеүенсә, Ғосман империяһы менән Үҙәк Европа мөнәсәбәттәре яңы диңгеҙ юлдары асылыу арҡаһында боҙолған. 1849 йылда Балталиман договорына ҡул ҡуйыла. Һөҙөмтәлә инглиз һәм француз баҙарҙары ғосмандыҡы менән тиңләшеүгә өлгәшә. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Демография">Демография</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=15" title="Демография бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=15" title="Демография бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <table class="wikitable" style="float:right; margin-left:10px;"> <tbody><tr> <th>Йыл </th> <th>Халыҡ һаны </th></tr> <tr> <td>1520 </td> <td>11,692,480<a href="#cite_note-Kabadayı-84">[79]</a> </td></tr> <tr> <td>1566 </td> <td>15,000,000<a href="#cite_note-Kinross.E2.80.941979.E2.80.94.E2.80.94206-30">[26]</a> </td></tr> <tr> <td>1683 </td> <td>30,000,000<a href="#cite_note-Kinross.E2.80.941979.E2.80.94.E2.80.94281-44">[39]</a> </td></tr> <tr> <td>1831 </td> <td>7,230,660<a href="#cite_note-Kabadayı-84">[79]</a> </td></tr> <tr> <td>1856 </td> <td>35,350,000<a href="#cite_note-Kabadayı-84">[79]</a> </td></tr> <tr> <td>1881 </td> <td>17,388,604<a href="#cite_note-Kabadayı-84">[79]</a> </td></tr> <tr> <td>1906 </td> <td>20,884,000<a href="#cite_note-Kabadayı-84">[79]</a> </td></tr> <tr> <td>1914 </td> <td>18,520,000 </td></tr> <tr> <td>1919 </td> <td>14,629,000 </td></tr></tbody></table> Ғосман империяһында беренсе халыҡ иҫәбе алыу <a href="/wiki/XIX_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XIX быуат">XIX быуат</a> башында үтә. Рәсми һөҙөмтәләр нәшер ителә, ләкин бөтә халыҡ та иҫәпкә кертелмәй. Айырым ҡатламдарҙа ғына йәниҫәп алына. Мәҫәлән, 1831 йылда ир заттары ғына һанала<a href="#cite_note-Kinross.E2.80.941979.E2.80.94.E2.80.94281-44">[39]</a><a href="#cite_note-Kabadayı-84">[79]</a>. Ғосман империяһында 1800 йылда 25 000 000 — 32 000 000 кеше иҫәпләнә, 10 000 000-ы Европала, 11 000 000-ы — Азияла һәм 3 000 000-ы — Африкала. 1914 йылда дәүләттәге халыҡ һаны 18 500 000 кеше тәшкил итә. Был ваҡытҡа биләмәләр өс тапҡырға кәмей. Империяның ахырында уртаса ғүмер оҙонлоғо 49 йәш була, ә <a href="/wiki/XIX_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XIX быуат">XIX быуатта</a> ғына был күрһәткес ни бары 20-25 йәш була<a href="#cite_note-85">[80]</a>. XIX быуатта кешеләрҙең иртә үлеү сәбәбе эпидемияларға һәм аслыҡҡа бәйле була. 1785 йылда Ғосман Мысырында халыҡтың алтынан бер өлөшө тағундан (чума) үлә. <a href="/wiki/XVIII_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XVIII быуат">XVIII быуатта</a> Алеппо халҡы 20 %-ҡа кәмей. 1687—<a href="/wiki/1731_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1731 йыл">1731 йылдарҙа</a> Мысыр халҡы 6 тапҡыр аслыҡҡа дусар була. Ғосман империяһындағы һуңғы аслыҡ 1770-се йылдарҙа Анатолияла була<a href="#cite_note-86">[81]</a>. Һуңғары санитар шарттар яҡшырыу, һаулыҡ һаҡлау тармағының алға китеүе һәм ҡалаларға аҙыҡ-түлек ташыуҙы юлға һалыу арҡаһында халыҡтың ҡырылыуы туҡтала. Халыҡ портлы ҡалаларға күсенә башлай, пароходсылыҡ һәм тимер юл үҫеше быға ыңғай шарттар тыуҙыра. <a href="/wiki/1700_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1700 йыл">1700</a>—<a href="/wiki/1922_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="1922 йыл">1922 йылдарҙа</a> Ғосман империяһында ҡалалар йылдам үҫә. Һаулыҡ һаҡлау һәм санитар шарттар яҡшырғанлыҡтан Ғосман империяһындағы ҡалаларҙа йәшәү кимәле күтәрелә. Бигерәк тә портлы ҡалалар етеҙ үҫә. Мәҫәлән, Салоникта халыҡ һаны 1800 йылдағы 55 000-дән 1912 йылға 160 000-гә, Измирҙә — 1800 й. 150 000-дән 1914 йылға 300 000-гә етә<a href="#cite_note-87">[82]</a>. Ҡайһы бер төбәктәргә халыҡ һаны кәмей. Мәҫәлән, Белград халҡы 25 000-дән 8 000-гә ҡала, ҡалала власть өсөн көрәш быға сәбәпсе була<a href="#cite_note-88">[83]</a>. Шулай итеп, төрлө төбәктә халыҡ һаны төрлөсә була. Иҡтисади һәм сәйәси миграция империяға кире йоғонто яһай. Әйтәйек, урыҫтарҙың һәм габсбургтарҙың Ҡырым менән Балҡанды аннексиялауы ул территорияларҙан мосолмандарҙың күпләп ҡасыуына килтерә — 200 000-ләгән ҡырым татары Добруджаға күсеп китә. 1783—1913 йылдарҙа Ғосман империяһына 5 000 000 — 7 000 000 кеше иммиграциялай, уларҙың 3 800 000-ө Рәсәйҙән була. Миграция империяның төрлө өлөшөндә сәйәси көсөргәнешкә төрлөсә тәьҫир итә, шунлыҡтан халыҡтың төрлө ҡатламдары араһындағы айырма кәмей. Һөнәрселәр, сауҙагәрҙәр, сәнәғәтселәр һәм ер эшкәртеүселәр аҙая. XIX быуаттан алып Ғосман империяһына Балҡандағы бөтә мосолмандар күсенә башлай. Ғосман империяһының ахырына, 1922 йылға, дәүләттә йәшәгән мосолмандарҙың күпселеге Рәсәй империяһынан килгән эмигранттар була. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Телдәр">Телдәр</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=16" title="Телдәр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=16" title="Телдәр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Ғосман империяһында ғосман теле рәсми тел була. Ул <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%8B_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Фарсы теле">фарсы</a> һәм <a href="/wiki/%D2%92%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BF_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Ғәрәп теле">ғәрәп</a> телдәренең көслө йоғонтоһон кисерә. Илдең азиат өлөшөндәге иң киң таралған телдәр: ғосман (Анадолу һәм Балҡан халҡы, Албания менән Босниянан башҡаһы, шул телдә һөйләшә), фарсы (аҡһөйәктәр һөйләшә торған тел<a href="#cite_note-Bertold_Spuler_page_69-89">[84]</a>) һәм ғәрәп (Ғәрәбстан, Төньяҡ Африка, Ираҡ, Кувейт һәм Левант халҡы һөйләшә), азиат өлөшөндә шулай уҡ ҡурт, әрмән, яңы арами, понти һәм каппадокия гректары теле; европа өлөшөндә — албан, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Грек теле">грек</a>, серб, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Болгар теле">болгар</a> һәм арумин телдәре. Империя ахырының һуңғы ике быуатында фарсы һәм ғәрәп телдәре халыҡ тарафынан ҡулланылмай: фарсы әҙәбиәт теленә әйләнә, ғәрәп теле дини йолалар ваҡытында файҙаланыла. Халыҡ араһында наҙанлыҡ көслө булғанлыҡтан ябай халыҡтың хөкүмәткә шикәйәттәрен яҙыу өсөн махсус кешеләр тотола<a href="#cite_note-90">[85]</a>. Милли әҙселектәр үҙ телендә һөйләшә (мәхәллә). Мегаполистарҙа йәшәүселәр араһында ғосман телен белмәгәндәр ҙә була. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Диндәр">Диндәр</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=17" title="Диндәр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=17" title="Диндәр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ислам">Ислам</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=18" title="Ислам бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=18" title="Ислам бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Tile_with_Calligraphy.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Tile_with_Calligraphy.JPG/220px-Tile_with_Calligraphy.JPG" decoding="async" width="220" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Tile_with_Calligraphy.JPG/330px-Tile_with_Calligraphy.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Tile_with_Calligraphy.JPG/440px-Tile_with_Calligraphy.JPG 2x" data-file-width="1960" data-file-height="1500" /></a><figcaption>Каллиграфик яҙма менән Алланың, Мөхәммәттең, беренсе хәлифәләрҙең исемдәре төшөрөлгән фритта фарфоры. 1727 йыл тирәһе, Ислам Яҡын Көнсығыш Галереяһы, Виктория менән Альберт музейы<a href="#cite_note-91">[86]</a>.</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">Ислам</a>ды ҡабул иткәнгә тиклем төркиҙәр мәжүси була. Ислам 751 йылда Талас һуғышында Ғәббәсиҙәр еңгәндән һуң ғына тарала башлай. VIII быуаттың икенсе яртыһында уғыҙҙарҙың (сәлжүктәр һәм төрөктәрҙең ата-бабалары) күп өлөшө ислам ҡабул итә. XI быуатта уғыҙҙар Анатолияла төпләнә һәм был динде тарата. 1514 йылда солтан Сәлим I Анатолияла йәшәгән шиғиҙарҙы кафыр тип күпләп ҡырҙыра, 40 000 самаһы кеше үлтерелә<a href="#cite_note-Akcam,_Taner-67">[62]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Христианлыҡ_һәм_иудаизм">Христианлыҡ һәм иудаизм</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=19" title="Христианлыҡ һәм иудаизм бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=19" title="Христианлыҡ һәм иудаизм бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg/220px-Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg" decoding="async" width="220" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg/330px-Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg/440px-Gennadios_II_and_Mehmed_II.jpg 2x" data-file-width="2376" data-file-height="2948" /></a><figcaption>Мәхмәт II менән Константинополь Патриархы Геннадий Схоларий.</figcaption></figure> Ғосман империяһында йәшәгән христиандарҙың ирке сикле була, сөнки төрөктәр уларға «икенсе сортлы граждандар» тип ҡарай. Христиандар менән йәһүҙиҙәрҙең хоҡуҡтары төрөктәрҙекенә ҡарағанда кәмерәк була: судта христиандарҙың төрөктәргә ҡаршы шаһитлыҡтары ҡабул ителмәй. Уларға ҡорал йөрөтөү, һыбай йөрөү тыйыла, йорттары мосолмандарҙыҡынан бейегерәк була алмай һәм башҡа сикләүҙәр хөкөм һөрә<a href="#cite_note-92">[87]</a>. Ғосман империяһының бөтә дәүерендә мосолман булмағандарҙан <a href="/wiki/%D0%94%D3%99%D0%B2%D1%88%D0%B8%D1%80%D0%BC%D3%99" title="Дәвширмә">дәвширмә</a> тигән һалым түләтелә. Ваҡыты-ваҡыты менән Ғосман империяһында христиан малайҙарын йыялар һәм мосолман итеп тәрбиәләйҙәр<a href="#cite_note-93">[88]</a>. Был малайҙар дәүләткә идара итергә өйрәтелә, хакимлыҡ иткән синыфты, элита ғәскәрҙәрен (<a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B%D1%81%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Яңысарҙар">яңысарҙар</a>) булдырыуға йәлеп ителә. Милләт системаһына ярашлы, мосолман булмағандар империя граждандары булһа ла, мосолмандар менән тиң ҡоҡуҡлы булмай. Православие милләте системһы Юстиниан I осоронда уҡ барлыҡҡа килә һәм Византия империяһында ҡулланыла. Христиандар, иң күп һанлы мосолман булмаған төркөм булараҡ, сәйәсәттә һәм сауҙала айырым өҫтөнлөктәргә эйә була, шуға һалымды ла мосолмандарға ҡарағанда күберәк түләй<a href="#cite_note-Turkish_Toleration-94">[89]</a><a href="#cite_note-Turkish_Toleration-94">[89]</a>. 1453 йылда Константинополь ҡолағандан һуң Мәхмәт II ҡала христиандарын ҡырмай, киреһенсә, уларҙың институцияларын (мәҫәлән, Константинополь православие сиркәүен) һаҡлап ҡалдыра. 1461 й. Мәхмәт II Константинополдең Әрмән патриархатын ойоштора. Византия империяһы осоронда иһә әрмәндәр кафыр тип һанала, шунлыҡтан ҡалала сиркәүҙәр төҙөй алмай. 1492 йылда Испан инквизицияһы ваҡытына Баязит II төрөк флотын Испанияға мосолмандар менән сфарадтарҙы ҡотҡарырға ебәрә, тиҙҙән улар Ғосман империяһында төпләнә. Портаның Константинополь православие сиркәүе менән аралары тыныс була, репрессиялар бик һирәк ойошторола. Ләкин сиркәү структураһы төрөктәр контролендә ҡала. XIX быуатта милләтсел яңы ғосмандар идараға килгәс, Ғосман империяһы сәйәсәте милләтселек һәм ғосмансылыҡ һыҙаттары ала. Болгар православие сиркәүе таратыла. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мәҙәниәте">Мәҙәниәте</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=20" title="Мәҙәниәте бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=20" title="Мәҙәниәте бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar,_Constantinople,_Turkey,_ca._1895.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg/220px-Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg/330px-Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg/440px-Flickr_-_%E2%80%A6trialsanderrors_-_Yeni_Cami_and_Emin%C3%B6n%C3%BC_bazaar%2C_Constantinople%2C_Turkey%2C_ca._1895.jpg 2x" data-file-width="3512" data-file-height="2560" /></a><figcaption>Истанбулдың Эминөнү районында яңы мәсет һәм мысыр баҙары, 1895 йыл тирәһе.</figcaption></figure> Ғосман империяһына ингән территориялар нигеҙҙә Урта һәм Ҡара диңгеҙҙәрҙең яр буйҙарында ята. Шунлыҡтан был төбәктәрҙең мәҙәниәте лә ерле халыҡ йолаларына нигеҙләнә. Европала яңы ерҙәр баҫып алғас, төрөктәр ул төбәктәрҙең ҡайһы бер мәҙәни йолаларын үҙләштерә (архитектура стилдәре, аш-һыу, музыка, ял, идара итеү формаһы). Мәҙәниәт-ара никахтар ҙа ғосман элитаһы формалашыуына йоғонто яһай. Ғосман империяһы биләмәләрендә йәшәгән халыҡтарҙың мәҙәниәттәре бер-береһенеке менән ҡатнашып, буталып бөтә. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Әҙәбиәт">Әҙәбиәт</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=21" title="Әҙәбиәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=21" title="Әҙәбиәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> Ғосман әҙәбиәтенең төп йүнәлештәрен <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B8%D2%93%D1%80%D0%B8%D3%99%D1%82" title="Шиғриәт">шиғриәт</a> һәм <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0" title="Проза">проза</a> тәшкил итә. Шулай ҙа шиғриәт өҫтөнлөклөрәк була. XIX быуат башынаса Ғосман империяһында фәнтәзи хикәйәләр яҙылмай. Роман, хикәйә жанрҙары ла булмай. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Комментарийҙар">Комментарийҙар</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=22" title="Комментарийҙар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=22" title="Комментарийҙар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="references-small" style=""> <ol class="references"> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> по данным английского историка Эдварда Гиббона «27 июля 1299 года от Рождества Христова Осман I вторгся на территорию Никомедии…» (<cite id="CITEREFGibbon">Gibbon Edward. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.it/books?id=yy4MAAAAYAAJ&pg=PA185">The History of the Decline and Fall of the Roman Empire</a>.</cite>). Поэтому эта дата считается датой основания Османской империи </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> Некоторое время Османская империя владела далёкими от неё территориями посредством договоров о верности Османскому Султану и Халифу (например, после экспедиции в Ачех) или временным захватом (Например, островом Лансароте в 1585 году). </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> Начиная с XIX века, для обозначения Османского государства использовалось Osmanlı Devleti. </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> Поиски морского торгового пути из Европой в Азию были главной задачей Изабеллы I, поэтому она финансировала плавание Христофора Колумба, и, в целом, морских стран Европы, но они искали альтернативные торговые пути в Азию. (к примеру, K. D. Madan, Life and travels of Vasco Da Gama (1998), 9; I. Stavans, Imagining Columbus: the literary voyage (2001), 5; W.B. Wheeler and S. Becker, Discovering the American Past. A Look at the Evidence: to 1877 (2006), 105). Эта точка зрения необоснованно подверглась критике во влиятельной книге А. Либера («The Ottoman Turks and the Routes of Oriental Trade», English Historical Review, 120 (1915), 577—588), который считал рост Османской империи и начало поисков португальцами и испанцами морского пути в Азию совершенно не связанными между собой событиями. Его точка зрения не была общепринята. (см. K.M. Setton, The Papacy and the Levant (1204—1571), Vol. 2: The Fifteenth Century (Memoirs of the American Philosophical Society, Vol. 127) (1978), 335). </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> местные войска на жалованье у правителей эялетов и санджаков. </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Иҫкәрмәләр">Иҫкәрмәләр</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=23" title="Иҫкәрмәләр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=23" title="Иҫкәрмәләр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <div class="references-small" style="column-count:2;-moz-column-count:2;-webkit-column-count:2;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.osmanlilar.gen.tr/makale.asp?id=27">Devlet-i ebed müddet</a> (төр.). Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6E76weO4i">Архивировано</a> 1 февраль 2013 года. 2013 йыл 8 октябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131008080725/http://www.osmanlilar.gen.tr/makale.asp?id=27">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> Peter Turchin, Jonathan M. Adams, Thomas D. Hall. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://jwsr.ucr.edu/archive/vol12/number2/pdf/jwsr-v12n2-tah.pdf">[1]</a> = East-West Orientation of Historical Empires and Modern States. In: Journal of World-Systems Research, Vol. XII, N. II, 2006, P.218–239; P.223.. </li> <li id="cite_note-twareekh.com-3">↑ <a href="#cite_ref-twareekh.com_3-0">3,0</a> <a href="#cite_ref-twareekh.com_3-1">3,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg">Ottoman banknote with Arabic script</a>  (билдәһеҙ). Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6D7306i4x">Архивировано</a> 23 декабрь 2012 года. 2017 йыл 28 март <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170328141013/http://www.twareekh.com/images/upload/aboutus/ottmani10liras1334F-.jpg">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> Порта (Османская империя) // <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F#Третье_издание" class="mw-redirect" title="Большая советская энциклопедия">Большая советская энциклопедия</a> : [в 30 т.] / гл. ред. <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прохоров, Александр Михайлович (был бит юҡ)">А. М. Прохоров</a>. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> Encyclopedia Britannica — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/434996/Ottoman-Empire">Ottoman Empire, empire created by Turkish tribes in Anatolia</a> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/stream/grammarofturkish00davirich#page/xxvi/mode/2up">A grammar of the Turkish language</a>  (билдәһеҙ). Archive.org. Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6D730acpu">Архивировано</a> 23 декабрь 2012 года. </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> Stephen Turnbull, The Ottoman Empire 1326—1699, Essential histories, vol. 62, Essential histories, 2003. [from article of the back cover] </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e1801?_hi=41&_pos=3">From the article on the Ottoman Empire in Oxford Islamic Studies Online</a> 2012 йыл 25 май <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120525072847/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e1801?_hi=41&_pos=3">архивланған</a>.. </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/AtlantikteTurkDenizciligi.php">Turkish Navy Official Website: «Atlantik’te Türk Denizciliği»</a> (төр.). dzkk.tsk.tr. Дата обращения: 19 октябрь 2013. 2010 йыл 29 март <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100329023319/http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/AtlantikteTurkDenizciligi.php">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne">Full text of the Treaty of Lausanne (1923)</a>  (билдәһеҙ). Wwi.lib.byu.edu. Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6D731o1AA">Архивировано</a> 23 декабрь 2012 года. </li> <li id="cite_note-Osmanli700-14"><a href="#cite_ref-Osmanli700_14-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theottomans.org/english/family/osman.asp">The Sultans: Osman Gazi</a>. </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.theotheristanbul.com/who-are-the-ottomans/">http://www.theotheristanbul.com/who-are-the-ottomans/</a> 2012 йыл 28 декабрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121228025139/http://www.theotheristanbul.com/who-are-the-ottomans/">архивланған</a>.  (яп.) </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> Bodnar, Edward W. Ciriaco d’Ancona e la crociata di Varna, nuove prospettive. </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> Halecki, Oscar, The Crusade of Varna. </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <cite>Karpat, Kemal H. The Ottoman state and its place in world history. — Leiden: Brill, 1974. — P. 111. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9004039457" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 90-04-03945-7</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <cite style="font-style:normal">Savory, R. M. (1960). «The Principal Offices of the Ṣafawid State during the Reign of Ismā'īl I (907-30/1501-24)». Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London 23 (1): 91–105. <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D1%86%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идентификатор цифрового объекта (был бит юҡ)">DOI</a>:<a href="//doi.org/10.1017/S0041977X00149006" class="extiw" title="doi:10.1017/S0041977X00149006">10.1017/S0041977X00149006</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <cite style="font-style:normal">Savory, R. M. (1960). «». Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London 23 (1): 91–105. <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D1%86%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идентификатор цифрового объекта (был бит юҡ)">DOI</a>:<a href="//doi.org/10.1017/S0041977X00149006" class="extiw" title="doi:10.1017/S0041977X00149006">10.1017/S0041977X00149006</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/276730/Hungary/214181/History#ref=ref411152">Encyclopaedia Britannica</a>  (билдәһеҙ). Britannica.com. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6DAWAmnSb">Архивировано</a> 25 декабрь 2012 года. </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cache-media.britannica.com/eb-media/47/20547-004-D655EA04.gif">Encyclopaedia Britannica</a>  (билдәһеҙ). Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6DAWD20YU">Архивировано</a> 25 декабрь 2012 года. 2012 йыл 26 апрель <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120426084941/http://cache-media.britannica.com/eb-media/47/20547-004-D655EA04.gif">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <cite id="CITEREFImber2002">Imber Colin. The Ottoman Empire, 1300–1650: The Structure of Power. — Palgrave Macmillan, 2002. — P. 50. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0333613864" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-333-61386-4</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-Wheatcroft59-25"><a href="#cite_ref-Wheatcroft59_25-0">↑</a> <cite id="CITEREFWheatcroft_first=Andrew2009">Wheatcroft first=Andrew. The Enemy at the Gate: Habsburgs, Ottomans, and the Battle for Europe. — Basic Books, 2009. — P. 59. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0465013740" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-465-01374-0</a>, 9780465013746.</cite> </li> <li id="cite_note-Thompson442-26"><a href="#cite_ref-Thompson442_26-0">↑</a> <cite id="CITEREFThompson1996">Thompson Bard. Humanists and Reformers: A History of the Renaissance and Reformation. — Wm. B. Eerdmans Publishing, 1996. — P. 442. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0802863485" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8028-6348-5</a>, 9780802863485.</cite> </li> <li id="cite_note-Ágoston_and_Alan_Masters583-27"><a href="#cite_ref-Ágoston_and_Alan_Masters583_27-0">↑</a> <cite id="CITEREFÁgoston_and_Alan_Masters2009">Ágoston and Alan Masters Gábor and Bruce. Encyclopedia of the Ottoman Empire. — Infobase Publishing, 2009. — P. 583. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0816062595" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8160-6259-5</a>, 9780816062591.</cite> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <cite id="CITEREFImber2002">Imber Colin. The Ottoman Empire, 1300–1650: The Structure of Power. — Palgrave Macmillan, 2002. — P. 53. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0333613864" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-333-61386-4</a>.</cite> </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——206-29"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——206_29-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 206 </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> Mansel, 61 </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> Davies (2007). Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe,1500-1700. p.16. </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——272-32"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——272_32-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 272 </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.econ.hit-u.ac.jp/~areastd/mediterranean/mw/pdf/18/10.pdf">«The Crimean Tatars and their Russian-Captive Slaves»</a> 2013 йыл 15 ғинуар <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130115170654/http://www.econ.hit-u.ac.jp/~areastd/mediterranean/mw/pdf/18/10.pdf">архивланған</a>.. </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> Kunt & Woodhead (Ed.) «Suleyman The Magnificent and his Age, The Ottoman Empire in the Early Modern World», Longman 1995, ISBD 0-582-03827-8, p. 53 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——67-35">↑ <a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——67_35-0">31,0</a> <a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——67_35-1">31,1</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, p. 67 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——71-36"><a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——71_36-0">↑</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, p. 71 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——90–92-37"><a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——90–92_37-0">↑</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, pp. 90–92 </li> <li id="cite_note-Inalcik,_Halil_1969_pg236-39">↑ <a href="#cite_ref-Inalcik,_Halil_1969_pg236_39-0">34,0</a> <a href="#cite_ref-Inalcik,_Halil_1969_pg236_39-1">34,1</a> Inalcik, Halil. </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——281-40"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——281_40-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 281 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——73-41"><a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——73_41-0">↑</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, p. 73 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——80–81-42"><a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——80–81_42-0">↑</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, pp. 80–81 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——81–82-43">↑ <a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——81–82_43-0">38,0</a> <a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——81–82_43-1">38,1</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, pp. 81–82 </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——357-44"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——357_44-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 357 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——84-45"><a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——84_45-0">↑</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, p. 84 </li> <li id="cite_note-Itzkowitz—1980——83–84-46"><a href="#cite_ref-Itzkowitz—1980——83–84_46-0">↑</a> <a href="#CITEREFItzkowitz1980">Itzkowitz, 1980</a>, pp. 83–84 </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——371-47">↑ <a href="#cite_ref-Kinross—1979——371_47-0">42,0</a> <a href="#cite_ref-Kinross—1979——371_47-1">42,1</a> <a href="#cite_ref-Kinross—1979——371_47-2">42,2</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 371 </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——376-48"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——376_48-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 376 </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——392-49"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——392_49-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 392 </li> <li id="cite_note-ReferenceC-50">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceC_50-0">45,0</a> <a href="#cite_ref-ReferenceC_50-1">45,1</a> <a href="#cite_ref-ReferenceC_50-2">45,2</a> Stone, Norman «Turkey in the Russian Mirror» pages 86-100 from Russia War, Peace and Diplomacy edited by Mark & Ljubica Erickson, Weidenfeld & Nicolson: London, 2004 page 97 </li> <li id="cite_note-katip_celebi-51">↑ <a href="#cite_ref-katip_celebi_51-0">46,0</a> <a href="#cite_ref-katip_celebi_51-1">46,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vitrine.library.uu.nl/wwwroot/en/texts/Rarqu54.htm">Presentation of Katip Çelebi, Kitâb-i Cihân-nümâ li-Kâtib Çelebi</a>(недоступная ссылка — <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/*/http://vitrine.library.uu.nl/wwwroot/en/texts/Rarqu54.htm">история</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/20070808024848/http://vitrine.library.uu.nl/wwwroot/en/texts/Rarqu54.htm">копия</a>) </li> <li id="cite_note-watson-52"><a href="#cite_ref-watson_52-0">↑</a> William J. Watson, «Ibrahim Muteferrika and Turkish Incunabula», in Journal of the American Oriental Society, Vol. 88, No. 3 (1968), p. 435. </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——396-53"><a href="#cite_ref-Kinross—1979——396_53-0">↑</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 396 </li> <li id="cite_note-Kinross—1979——405-54">↑ <a href="#cite_ref-Kinross—1979——405_54-0">49,0</a> <a href="#cite_ref-Kinross—1979——405_54-1">49,1</a> <a href="#CITEREFKinross1979">Kinross, 1979</a>, p. 405 </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.njegos.org/past/liunion.htm">Liberation, Independence and Union</a>  (билдәһеҙ). Njegos.org. Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6DR8gFts3">Архивировано</a> 5 ғинуар 2013 года. </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> Berend, Tibor Iván, History derailed: Central and Eastern Europe in the long nineteenth century, (<a href="/w/index.php?title=University_of_California_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of California Press (был бит юҡ)">University of California Press</a> Ltd, 2003), 127. </li> <li id="cite_note-PTT-57"><a href="#cite_ref-PTT_57-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ptt.gov.tr/tr/kurumsal/tarihce.html">PTT Chronology</a> (төр.). Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/20060507073002/www.ptt.gov.tr/tr/kurumsal/tarihce.html">Архивировано</a> 7 май 2006 года. 2008 йыл 13 сентябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080913233443/http://www.ptt.gov.tr/tr/kurumsal/tarihce.html">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-PTT2-58"><a href="#cite_ref-PTT2_58-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ptt.gov.tr/index.snet?wapp=histor_en&open=1">History of the Turkish Postal Service</a>  (билдәһеҙ). Ptt.gov.tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6DR8gnTKz">Архивировано</a> 5 ғинуар 2013 года. 2013 йыл 1 апрель <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130401082752/http://www.ptt.gov.tr/index.snet?wapp=histor_en&open=1">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.istanbulcityguide.com/history/body_mansions_palaces.htm">Istanbul City Guide: Beylerbeyi Palace</a> (ингл.). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/20010307022948/www.istanbulcityguide.com/history/body_mansions_palaces.htm">Архивировано</a> 7 март 2001 года. 2007 йыл 10 октябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071010112702/http://www.istanbulcityguide.com/history/body_mansions_palaces.htm">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-telekomhistory-60"><a href="#cite_ref-telekomhistory_60-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turktelekom.com.tr/webtech/eng_default.asp?sayfa_id=30">Türk Telekom: History</a> 2007 йыл 28 сентябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928000000/http://www.turktelekom.com.tr/webtech/eng_default.asp?sayfa_id=30">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-NTVtarih2-61"><a href="#cite_ref-NTVtarih2_61-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ntvtarih.com.tr/">NTV Tarih</a> 2013 йыл 12 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130212143841/http://www.ntvtarih.com.tr/">архивланған</a>. history magazine, issue of July 2011. </li> <li id="cite_note-Ottomandebthistory-62"><a href="#cite_ref-Ottomandebthistory_62-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gberis.e-monsite.com/categorie,osmanli-borclanma-tarihi-ottoman-debt-history,3219214.html">History of the Ottoman public debt</a> 2012 йыл 24 июль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120724135149/http://gberis.e-monsite.com/pages/osmanli-borclanma-tarihi-ottoman-debt-history/">архивланған</a>.. </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> Douglas Arthur Howard: «The History of Turkey», page 71. </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://monderusse.revues.org/docannexe1800.html">«Hijra and Forced Migration from Nineteenth-Century Russia to the Ottoman Empire»</a> (ингл.). Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/20070611035541/monderusse.revues.org/docannexe1800.html">Архивировано</a> 11 июнь 2007 года. 2007 йыл 11 июнь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070611035541/https:///">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> Memoirs of Miliutin, «the plan of action decided upon for 1860 was to cleanse [ochistit'] the mountain zone of its indigenous population», per Richmond, W. The Northwest Caucasus: Past, Present and Future. </li> <li id="cite_note-Taylor-66">↑ <a href="#cite_ref-Taylor_66-0">61,0</a> <a href="#cite_ref-Taylor_66-1">61,1</a> A. J. P. Taylor, The Struggle for Mastery in Europe: 1848—1918 (1954) pp 228-54 </li> <li id="cite_note-Akcam,_Taner-67">↑ <a href="#cite_ref-Akcam,_Taner_67-0">62,0</a> <a href="#cite_ref-Akcam,_Taner_67-1">62,1</a> Akcam, Taner. </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> Şevket Pamuk, «The Ottoman Economy in World War I» in Stephen Broadberry and Mark Harrison, eds. </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">↑</a> <cite style="font-style:normal">«<a rel="nofollow" class="external text" href="http://tulp.leidenuniv.nl/content_docs/wap/ejz18.pdf">Greek and Turkish refugees and deportees 1912–1924</a>» (PDF) (<a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лейденский университет (был бит юҡ)">Universiteit Leiden</a>).</cite> 2007 йыл 16 июль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070716155929/http://tulp.leidenuniv.nl/content_docs/wap/ejz18.pdf">архивланған</a>. </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/205450/">Геноцид армян</a> </li> <li id="cite_note-ArmenianMassacresBritannica-71"><a href="#cite_ref-ArmenianMassacresBritannica_71-0">↑</a> Encyclopædia Britannica. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/35323/Armenian-massacres">Encyclopædia Britannica: Armenian massacres (Turkish-Armenian history)</a>  (билдәһеҙ). Britannica.com. Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6DR8jE0ev">Архивировано</a> 5 ғинуар 2013 года. </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Peter_Balakian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peter Balakian (был бит юҡ)">Balakian, Peter</a>. The Burning Tigris: The Armenian Genocide and America’s Response. New York: Perennial, 2003. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0060198400" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-06-019840-0</a> </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <cite style="font-style:normal">«World War I and the Armenian Genocide». The Armenian People from Ancient to Modern Times II: 239–273.</cite> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> Akcam. A Shameful Act, pp. 109—204. </li> <li id="cite_note-Kapucu-75">↑ <a href="#cite_ref-Kapucu_75-0">70,0</a> <a href="#cite_ref-Kapucu_75-1">70,1</a> Naim Kapucu,Hamit Palabıyık «Turkish public administration: from tradition to the modern age», p 77 </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> Bernard Lewis, Istanbul and the civilization of the Ottoman Empire, p. 151 </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tamu.academia.edu/SencerCorlu/Papers/471488/The_Ottoman_Palace_School_Enderun_and_the_Man_with_Multiple_Talents_Matrakci_Nasuh">Enderun and Matraki</a>  (билдәһеҙ). Дата обращения: 19 октябрь 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6DR8ldJHl">Архивировано</a> 5 ғинуар 2013 года. </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> Kemal H Karpat, Social Change and Politics in Turkey: A Structural-Historical Analysis, p. 204 </li> <li id="cite_note-Black_p199-79"><a href="#cite_ref-Black_p199_79-0">↑</a> Antony Black (2001), «The state of the House of Osman (devlet-ı al-ı Osman)» in The History of Islamic Political Thought: From the Prophet to the Present, p. 199 </li> <li id="cite_note-Benton_109-110-80"><a href="#cite_ref-Benton_109-110_80-0">↑</a> Lauren A. Benton, Law and Colonial Cultures: Legal Regimes in World History, 1400—1900", pp 109—110 </li> <li id="cite_note-first_submarine_at_shipyard-81"><a href="#cite_ref-first_submarine_at_shipyard_81-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ellesmereportstandard.co.uk/latest-north-west-news/Petition-created-for-submarine-name.4001190.jp">The standard — Petition created for submarine name — Ellesmerereportstandard.co.uk</a> (англ.)(недоступная ссылка — <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/*/http://www.ellesmereportstandard.co.uk/latest-north-west-news/Petition-created-for-submarine-name.4001190.jp">история</a>). Проверено 19 октября 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/20080423225019/www.ellesmereportstandard.co.uk/latest-north-west-news/Petition-created-for-submarine-name.4001190.jp">Архивировано из первоисточника 23 апреля 2008</a>. </li> <li id="cite_note-ReferenceA-82">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_82-0">77,0</a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_82-1">77,1</a> Hv. K. K. Mebs. </li> <li id="cite_note-inalcikstudies209-83"><a href="#cite_ref-inalcikstudies209_83-0">↑</a> Halil İnalcık, Studies in the economic history of the Middle East : from the rise of Islam to the present day / edited by M. A. Cook. </li> <li id="cite_note-Kabadayı-84">↑ <a href="#cite_ref-Kabadayı_84-0">79,0</a> <a href="#cite_ref-Kabadayı_84-1">79,1</a> <a href="#cite_ref-Kabadayı_84-2">79,2</a> <a href="#cite_ref-Kabadayı_84-3">79,3</a> <a href="#cite_ref-Kabadayı_84-4">79,4</a> <a href="#cite_ref-Kabadayı_84-5">79,5</a> M. Kabadayı, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iisg.nl/research/labourcollab/turkey.pdf">Inventory for the Ottoman Empire / Turkish Republic 1500—2000</a> </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> Ibid, p. 113 </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> Ibid, p. 114; Pamuk, S, «The Ottoman Empire and the World Economy: The Nineteenth Century», International Journal of Middle East Studies, Cambridge University Press, Vol. 23, No. 3, Aug. 1991 </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> Ibid, p. 114 </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> Ibid, p. 115 </li> <li id="cite_note-Bertold_Spuler_page_69-89"><a href="#cite_ref-Bertold_Spuler_page_69_89-0">↑</a> Persian historiography and geography, Bertold Spuler,M. Ismail Marcinkowski, page 69, 2003 </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://collections.vam.ac.uk/item/O106609/tile/">Tile — Victoria & Albert Museum — Search the Collections</a>. </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> George C. Kohn (2007. </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> Shaw and Shaw. </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> «<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.loyno.edu/history/journal/1998-9/Krummerich.htm">The Divinely-Protected, Well-Flourishing Domain: The Establishment of the Ottoman System in the Balkan Peninsula</a>(недоступная ссылка — <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/*/http://www.loyno.edu/history/journal/1998-9/Krummerich.htm">история</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/20060908041548/http://www.loyno.edu/history/journal/1998-9/Krummerich.htm">копия</a>)», Sean Krummerich, Loyola University New Orleans, The Student Historical Journal, volume 30 (1998-99) </li> <li id="cite_note-Turkish_Toleration-94">↑ <a href="#cite_ref-Turkish_Toleration_94-0">89,0</a> <a href="#cite_ref-Turkish_Toleration_94-1">89,1</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globaled.org/nyworld/materials/ottoman/turkish.html">Turkish Toleration</a>, The American Forum for Global Education </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әҙәбиәт_2">Әҙәбиәт</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=24" title="Әҙәбиәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=24" title="Әҙәбиәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <ul><li>Norman Itzkowitz. Ottoman Empire and Islamic Tradition. — University of Chicago Press, 1980. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0226388069" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-226-38806-9</a>.</li> <li>Patrick Balfour Kinross. The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire. — William Morrow, 1979.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Һылтанмалар">Һылтанмалар</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&veaction=edit&section=25" title="Һылтанмалар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor">үҙгәртергә</a> | <a href="/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&section=25" title="Һылтанмалар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү">сығанаҡты үҙгәртеү</a>]</div> <ul><li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/s:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:s:ЭСБЕ/Турция">Турция</a> // <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D2%BB%D2%AF%D2%99%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге">Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге</a>: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://courses.washington.edu/otap/">Ottoman Text Archive Project — University of Washington</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.umich.edu/~turkish/ottemp.html">The Ottoman Empire: Resources — University of Michigan</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turizm.net/turkey/history/ottoman.html">The Ottoman Empire: A Chronological Outline</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theottomans.org/">Information about Ottomans</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wdl.org/ru/item/11770/">Турция в Азии</a></li></ul> <table id="fa-message" class="plainlinks metadata ambox ambox-good" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Һайланған мәҡәләләр"><img alt="✯" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/24px-Green_star_boxed.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/36px-Green_star_boxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/48px-Green_star_boxed.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Был мәҡәлә башҡорт Википедияһының <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Һайланған мәҡәләләр">һайланған мәҡәләләре</a> исемлегенә керә.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact" style="font-size:85%"></div></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Ғосман_империяһы&oldid=1271712">https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Ғосман_империяһы&oldid=1271712</a>» битенән алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Махсус:Категориялар">Категориялар</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Cite_web_(%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%8C_webcitation-%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B2:_deadlink_no)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Википедия:Cite web (заменить webcitation-архив: deadlink no) (был бит юҡ)">Википедия:Cite web (заменить webcitation-архив: deadlink no)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%B1%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%82_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Категория:Абсолют монархиялар">Абсолют монархиялар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D2%A3%D0%B3%D0%B5%D2%99_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Категория:Урта диңгеҙ буйы тарихы">Урта диңгеҙ буйы тарихы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Категория:Конституциялы монархиялар">Конституциялы монархиялар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Категория:Ғосман империяһы">Ғосман империяһы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Категория:Төрки империялар">Төрки империялар</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Йәшерелгән категориялар: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Cite_web_(%D0%BD%D0%B5_%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)" title="Категория:Википедия:Cite web (не указан язык)">Википедия:Cite web (не указан язык)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:ISBN_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD_%D2%A1%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Категория:ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр">ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80:%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Категория:Википедия:Һайланған мәҡәләләр:Тарих">Википедия:Һайланған мәҡәләләр:Тарих</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D2%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр">Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Был бит һуңғы тапҡыр 15:14 18 апрель 2024 үҙгәртелгән.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> буйынса рөхсәт ителгән; өҫтәмә шарттар ҡулланылыуы мөмкин. Тулыраҡ мәғлүмәт алыу өсөн, <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Ҡулланыу шарттарын</a> ҡарағыҙ.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Сер һаҡлау сәйәсәте</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0">Википедия тураһында</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%83">Яуаплылыҡтан баш тартыу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртип кодексы</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Эшләүселәр</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ba.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie ҡулланыу тураһында белдереү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ba.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобиль версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-psqwl","wgBackendResponseTime":204,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.798","walltime":"1.092","ppvisitednodes":{"value":14638,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":149573,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":52098,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":34,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":64521,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 891.014 1 -total"," 48.40% 431.245 1 Ҡалып:Историческое_государство"," 45.90% 408.959 1 Ҡалып:Карточка"," 34.41% 306.638 19 Ҡалып:Wikidata"," 32.47% 289.303 2 Ҡалып:Иҫкәрмәләр"," 14.80% 131.895 1 Ҡалып:Карточка/Викисклад"," 9.88% 88.065 1 Ҡалып:БСЭ3"," 9.42% 83.891 1 Ҡалып:Публикация"," 8.89% 79.240 9 Ҡалып:If-wikidata"," 8.37% 74.567 11 Ҡалып:Книга"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.238","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7621963,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1705 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P41 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P94 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P242 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P571 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P576 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P571 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P576 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-jz2bg","timestamp":"20241123062758","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0492\u043e\u0441\u043c\u0430\u043d \u0438\u043c\u043f\u0435\u0440\u0438\u044f\u04bb\u044b","url":"https:\/\/ba.wikipedia.org\/wiki\/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12560","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12560","author":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d\u0434\u0430 \u04a1\u0430\u0442\u043d\u0430\u0448\u044b\u0443\u0441\u044b\u043b\u0430\u0440"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0424\u043e\u043d\u0434\u044b","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2015-11-29T21:03:48Z","dateModified":"2024-04-18T15:14:10Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/2a\/Ottoman_flag_alternative_2.svg","headline":"\u042f\u04a1\u044b\u043d \u041a\u04e9\u043d\u0441\u044b\u0493\u044b\u0448\u0442\u0430\u0493\u044b \u04bb\u04d9\u043c \u0411\u0430\u043b\u04a1\u0430\u043d\u0434\u0430\u0493\u044b \u0442\u0430\u0440\u0438\u0445\u0438 \u0434\u04d9\u04af\u043b\u04d9\u0442"}</script> </body> </html>