CINXE.COM
Zoroastrisme - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Zoroastrisme - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"b7163fdf-d8f0-4a65-86d6-063d15dad733","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Zoroastrisme","wgTitle":"Zoroastrisme","wgCurRevisionId":68229329,"wgRevisionId":68229329,"wgArticleId":138101,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Perzische oudheid","Zoroastrisme","Koerdistan","Eponiem","Religie"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Zoroastrisme","wgRelevantArticleId":138101,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true ,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9601","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready", "user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth" ,"ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Zoroastrisme - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Zoroastrisme rootpage-Zoroastrisme skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/27_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Zoroastrisme" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Zoroastrisme" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Zoroastrisme" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Zoroastrisme" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Benaming" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Benaming"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Benaming</span> </div> </a> <ul id="toc-Benaming-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vorming_van_de_religie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vorming_van_de_religie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Vorming van de religie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Vorming_van_de_religie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Vorming van de religie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Vorming_van_de_religie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Datering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Datering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Datering</span> </div> </a> <ul id="toc-Datering-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zarathustra" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zarathustra"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Zarathustra</span> </div> </a> <ul id="toc-Zarathustra-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pre-islamitische_tijd_(tot_de_7e_eeuw)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pre-islamitische_tijd_(tot_de_7e_eeuw)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Pre-islamitische tijd (tot de 7e eeuw)</span> </div> </a> <ul id="toc-Pre-islamitische_tijd_(tot_de_7e_eeuw)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Islamitische_tijd_(vanaf_de_7e_eeuw)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Islamitische_tijd_(vanaf_de_7e_eeuw)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Islamitische tijd (vanaf de 7e eeuw)</span> </div> </a> <ul id="toc-Islamitische_tijd_(vanaf_de_7e_eeuw)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Stromingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stromingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Stromingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Stromingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Doctrines_en_mythologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Doctrines_en_mythologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Doctrines en mythologie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Doctrines_en_mythologie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Doctrines en mythologie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Doctrines_en_mythologie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dualisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dualisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Dualisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Dualisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kosmogonie_en_kosmologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kosmogonie_en_kosmologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Kosmogonie en kosmologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Kosmogonie_en_kosmologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eschatologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eschatologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Eschatologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Eschatologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zoroastriërs_per_land" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zoroastriërs_per_land"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zoroastriërs per land</span> </div> </a> <ul id="toc-Zoroastriërs_per_land-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Zoroastrisme</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 146 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-146" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">146 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismus" title="Zoroastrismus – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Zoroastrismus" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%80_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="पारसी धर्म – Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="पारसी धर्म" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="الزرادشتية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الزرادشتية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%AA%D9%8A%D9%87" title="زرادشتيه – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="زرادشتيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%B0%E0%A6%A5%E0%A7%81%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="জৰথুষ্ট্ৰবাদ – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="জৰথুষ্ট্ৰবাদ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismu" title="Zoroastrismu – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Zoroastrismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Z%C9%99rd%C3%BC%C5%9Ft%C3%A7%C3%BCl%C3%BCk" title="Zərdüştçülük – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Zərdüştçülük" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="مزدیسنا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Zuoruoastr%C4%97zmos" title="Zuoruoastrėzmos – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Zuoruoastrėzmos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianismo" title="Zoroastrianismo – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Zoroastrianismo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Зараастрызм – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Зараастрызм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Зараастрызм – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Зараастрызм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Зороастризъм – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Зороастризъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="জরাথুস্ট্রবাদ – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="জরাথুস্ট্রবাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%9B%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%B2%E0%BD%A0%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%86%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BD%B4%E0%BD%82%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="ཛོ་ར་སིའི་ཆོས་ལུགས། – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཛོ་ར་སིའི་ཆོས་ལུགས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Zoroastregezh" title="Zoroastregezh – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Zoroastregezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizam" title="Zoroastrizam – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Zoroastrizam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianisme" title="Zoroastrianisme – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Zoroastrianisme" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D1%88%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Зороастрын шажан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Зороастрын шажан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Sorowastrismo" title="Sorowastrismo – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Sorowastrismo" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B2%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="ئایینی زەردەشتی – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئایینی زەردەشتی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Zerd%C3%BC%C5%9Ftlik" title="Zerdüştlik – Krim-Tataars" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Zerdüştlik" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Krim-Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismus" title="Zoroastrismus – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Zoroastrismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C4%83%D1%80%D1%82%C4%83%D1%88" title="Сăртăш – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сăртăш" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Zoroastriaeth" title="Zoroastriaeth – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Zoroastriaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Zarathustrianisme" title="Zarathustrianisme – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Zarathustrianisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismus" title="Zoroastrismus – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Zoroastrismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Zerdu%C5%9Ftiye" title="Zerduştiye – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Zerduştiye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8A%DE%A7%DE%83%DE%A8%DE%90%DE%A9%DE%8B%DE%A9%DE%82%DE%B0" title="ފާރިސީދީން – Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ފާރިސީދީން" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%89%CF%81%CE%BF%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ζωροαστρισμός – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ζωροαστρισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianism" title="Zoroastrianism – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Zoroastrianism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Zoroastrism" title="Zoroastrism – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Zoroastrism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismu" title="Zoroastrismu – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Zoroastrismu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مزدیسنا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Zarathustralaisuus" title="Zarathustralaisuus – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Zarathustralaisuus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Zoroastrism" title="Zoroastrism – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Zoroastrism" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Soroastrismus" title="Soroastrismus – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Soroastrismus" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Soro%C3%A4strisme" title="Soroästrisme – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Soroästrisme" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3r%C3%B3starachas" title="Sóróstarachas – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Sóróstarachas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Soro%C3%A1toro_jerovia" title="Soroátoro jerovia – Guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Soroátoro jerovia" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%9C%E0%AA%B0%E0%AA%A5%E0%AB%8B%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%80_%E0%AA%A7%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AE" title="જરથોસ્તી ધર્મ – Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="જરથોસ્તી ધર્મ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Zoroastra" title="Zoroastra – Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Zoroastra" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%96%D7%95%D7%A8%D7%95%D7%90%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%99%D7%95%D7%AA" title="זורואסטריות – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="זורואסטריות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%80_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="पारसी धर्म – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पारसी धर्म" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianism" title="Zoroastrianism – Fijisch Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Zoroastrianism" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fijisch Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizam" title="Zoroastrizam – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Zoroastrizam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Zoroasztrizmus" title="Zoroasztrizmus – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Zoroasztrizmus" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Զրադաշտականություն – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Զրադաշտականություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Զրադաշտականութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Զրադաշտականութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianisme" title="Zoroastrianisme – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Zoroastrianisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianism" title="Zoroastrianism – Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Zoroastrianism" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Soroastrianismo" title="Soroastrianismo – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Soroastrianismo" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3r%C3%B3ismi" title="Sóróismi – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Sóróismi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BE%E3%83%AD%E3%82%A2%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E6%95%99" title="ゾロアスター教 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ゾロアスター教" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Zoroaschrianizim" title="Zoroaschrianizim – Jamaicaans Creools" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Zoroaschrianizim" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaicaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ზოროასტრიზმი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ზოროასტრიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1rd%C3%BAshtiylik_dini" title="Zárdúshtiylik dini – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Zárdúshtiylik dini" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Zarathustra_%C5%8Bgb%C9%9By%C9%9B" title="Zarathustra ŋgbɛyɛ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Zarathustra ŋgbɛyɛ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9D%E0%B2%B0%E0%B2%A4%E0%B3%81%E0%B2%B7%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B3%8D%E0%B2%B0_%E0%B2%AE%E0%B2%A4" title="ಝರತುಷ್ಟ್ರ ಮತ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಝರತುಷ್ಟ್ರ ಮತ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A1%B0%EB%A1%9C%EC%95%84%EC%8A%A4%ED%84%B0%EA%B5%90" title="조로아스터교 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="조로아스터교" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Zerde%C5%9Ft%C3%AE" title="Zerdeştî – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zerdeştî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismus" title="Zoroastrismus – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Zoroastrismus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizmo" title="Zoroastrizmo – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Zoroastrizmo" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianesim" title="Zoroastrianesim – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Zoroastrianesim" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizmas" title="Zoroastrizmas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Zoroastrizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisms" title="Zoroastrisms – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Zoroastrisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0" title="Зороастризма – Moksja" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Зороастризма" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Moksja" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Z%C3%B4r%C3%B4astrisma" title="Zôrôastrisma – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Zôrôastrisma" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Зороастризам – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Зороастризам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8A%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="സൊറോസ്ട്രിയൻ മതം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സൊറോസ്ട്രിയൻ മതം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A5%80_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="पारशी धर्म – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पारशी धर्म" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Majusi" title="Majusi – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Majusi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/%C5%BBoroastrijani%C5%BCmu" title="Żoroastrijaniżmu – Maltees" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Żoroastrijaniżmu" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltees" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Mirandees" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Mirandees" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%87%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%91%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9E%E1%80%AC" title="ဇိုရိုရက်စထရာဘာသာ – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="ဇိုရိုရက်စထရာဘာသာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="مزدیسنا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismus" title="Zoroastrismus – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Zoroastrismus" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%80_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="पारसी धर्म – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पारसी धर्म" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%86%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="जोरोआस्तर धर्म – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="जोरोआस्तर धर्म" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Parsisme" title="Parsisme – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Parsisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%B8%E0%A9%80_%E0%A8%A7%E0%A8%B0%E0%A8%AE" title="ਪਾਰਸੀ ਧਰਮ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਾਰਸੀ ਧਰਮ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme – Picardisch" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Zoroastrisme" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zaratusztrianizm" title="Zaratusztrianizm – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zaratusztrianizm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianism" title="Zoroastrianism – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Zoroastrianism" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="زرتشتیت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="زرتشتیت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زرتشتیان – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="زرتشتیان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Zoroastrismo" title="Zoroastrismo – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Zoroastrismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Zoroastrism" title="Zoroastrism – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Zoroastrism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Зороастрізм – Roetheens" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Зороастрізм" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Roetheens" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Jakoets" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Jakoets" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Zoruastrismu" title="Zoruastrismu – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Zoruastrismu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianism" title="Zoroastrianism – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Zoroastrianism" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%D9%8A_%D9%85%D8%B0%DA%BE%D8%A8" title="زرتشتي مذھب – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="زرتشتي مذھب" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizam" title="Zoroastrizam – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Zoroastrizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianism" title="Zoroastrianism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Zoroastrianism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizmus" title="Zoroastrizmus – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Zoroastrizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="زرتشتیت – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="زرتشتیت" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Zaratustrstvo" title="Zaratustrstvo – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Zaratustrstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Uzoroasti" title="Uzoroasti – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Uzoroasti" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Zoroastrizmi" title="Zoroastrizmi – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Zoroastrizmi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Зороастризам – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Зороастризам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianisme" title="Zoroastrianisme – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Zoroastrianisme" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Zoroastrism" title="Zoroastrism – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Zoroastrism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Uzoroasta" title="Uzoroasta – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Uzoroasta" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%B0%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="சரதுசம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சரதுசம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="జొరాస్ట్రియన్ మతం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="జొరాస్ట్రియన్ మతం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE" title="Маздаясно – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Маздаясно" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ศาสนาโซโรอัสเตอร์ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ศาสนาโซโรอัสเตอร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Zaratu%C5%9Ftra%C3%A7ylyk" title="Zaratuştraçylyk – Turkmeens" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Zaratuştraçylyk" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmeens" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianismo" title="Zoroastrianismo – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Zoroastrianismo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Z%C9%99rdu%C5%A1ti%C9%99ti" title="Zərduštiəti – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Zərduštiəti" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Zerd%C3%BC%C5%9Ft%C3%A7%C3%BCl%C3%BCk" title="Zerdüştçülük – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Zerdüştçülük" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D3%99%D1%80%D0%B4%D3%A9%D1%88%D1%82%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Зәрдөштлек – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Зәрдөштлек" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%87%D8%B4%D8%AA%D9%89%D9%84%D9%89%D9%83" title="زەردۇشتىلىك – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="زەردۇشتىلىك" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Зороастризм – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Зороастризм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="زرتشتیت – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="زرتشتیت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Zardushtiylik" title="Zardushtiylik – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Zardushtiylik" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8Fa_gi%C3%A1o" title="Hỏa giáo – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hỏa giáo" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Zoroastrianismo" title="Zoroastrianismo – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Zoroastrianismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%9C%E7%81%AB%E6%95%99" title="拜火教 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="拜火教" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ზოროასტრიზმი – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ზოროასტრიზმი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%96%D7%90%D7%A8%D7%90%D7%90%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%99%D7%96%D7%9D" title="זאראאסטריזם – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="זאראאסטריזם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%86%E6%95%99" title="祆教 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="祆教" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%86%E6%95%99" title="祆教 – Klassiek Chinees" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="祆教" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Klassiek Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Zoroaster-k%C3%A0u" title="Zoroaster-kàu – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Zoroaster-kàu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%91%A3%E7%BE%85%E4%BA%9E%E6%96%AF%E5%BE%B7%E6%95%99" title="瑣羅亞斯德教 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="瑣羅亞斯德教" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9601#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zoroastrisme" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Zoroastrisme" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zoroastrisme"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Zoroastrisme"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Zoroastrisme" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Zoroastrisme" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&oldid=68229329" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Zoroastrisme&id=68229329&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FZoroastrisme"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FZoroastrisme"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Zoroastrisme"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Zoroastrisme&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Zoroastrianism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9601" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table cellpadding="2" cellspacing="0" style="float:right; clear:right; text-align:center; margin:0 0 1em 1em; border:1px solid; background-color:#ffd9b3; font-size:85%;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:#b30000; text-align:center;"><big><b><a href="/wiki/Categorie:Zoroastrisme" title="Categorie:Zoroastrisme">Categorie Zoroastrisme</a></b></big> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#ffd9b3; text-align:center"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Zoroastrian_fire_pot.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/67/Zoroastrian_fire_pot.PNG" decoding="async" width="100" height="153" class="mw-file-element" data-file-width="85" data-file-height="130" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top: solid 1px #ffd9b3; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top"><b><a class="mw-selflink selflink">Zoroastrisme</a></b> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; color:#ffd9b3; background-color: #b30000;"><b>Wezens</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color: #ffd9b3;"> <p><a href="/wiki/Anahita_(mythologie)" title="Anahita (mythologie)">Anahita</a> • <a href="/wiki/Ahriman" class="mw-redirect" title="Ahriman">Angra Mainyu</a> </p><p><a href="/wiki/Amesha_Spenta" title="Amesha Spenta">Amesha Spenta</a> • <a href="/wiki/Ahura_Mazda" title="Ahura Mazda">Ahura Mazda</a> </p><p><a href="/wiki/Da%C3%AAva" title="Daêva">Daêva</a>'s • <a href="/wiki/Gayomard" title="Gayomard">Gayomard</a> </p><p><a href="/wiki/Mashya_en_Mashyana" title="Mashya en Mashyana">Mashya en Mashyana</a> </p><p><a href="/wiki/Mithra_(god)" title="Mithra (god)">Mithra</a> • <a href="/wiki/Sraosha" title="Sraosha">Sraosha</a> </p> </div></div> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; color:#ffd9b3; background-color: #b30000;"><b>Stromingen & groepen</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color: #ffd9b3;"> <p><a href="/wiki/Parsi" title="Parsi">Parsi</a> • <a href="/wiki/Zarathustra" title="Zarathustra">Zarathustra</a> </p><p><a class="mw-selflink selflink">Zoroastrisme</a> • <a href="/wiki/Zurvanisme" title="Zurvanisme">Zurvanisme</a> </p> </div></div> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; color:#ffd9b3; background-color: #b30000;"><b>Begrippen</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color: #ffd9b3;"> <p><a href="/wiki/%C3%82tash" title="Âtash">Âtash</a> • <a href="/wiki/Fravashi" title="Fravashi">Fravashi</a> • <a href="/wiki/Faravahar" title="Faravahar">Faravahar</a> </p><p><a href="/wiki/G%C3%AAt%C3%AEg_en_m%C3%AAn%C3%B4g" title="Gêtîg en mênôg">Getig en Menog</a> • <a href="/wiki/Hypostase" title="Hypostase">Hypostase</a> </p><p><a href="/wiki/Luchtbegrafenis" title="Luchtbegrafenis">Luchtbegrafenis</a> • <a href="/wiki/Vuurtempel" title="Vuurtempel">Vuurtempel</a> </p> </div></div> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; color:#ffd9b3; border:0"> <div style="padding-left:0,5em; text-align:left; font-size:105%; background-color: #b30000;"><b>Teksten</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color: #ffd9b3;"> <p><i><a href="/wiki/Avesta_(literatuur)" title="Avesta (literatuur)">Avesta</a></i> • <i><a href="/wiki/D%C3%AAnkard" title="Dênkard">Dênkard</a></i> </p> </div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: center;"><b>Portaal</b>  <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>  <b><a href="/wiki/Portaal:Religie" title="Portaal:Religie">Religie</a></b> </td></tr></tbody></table> <p>Het <b>zoroastrisme</b> (<a href="/wiki/Perzisch" title="Perzisch">Perzisch</a>: دین زرتشت, <a href="/wiki/Koerdisch" title="Koerdisch">Koerdisch</a>: Zerdeştî) is de inheemse <a href="/wiki/Monothe%C3%AFsme" title="Monotheïsme">monotheïstische</a> en <a href="/wiki/Dualisme" title="Dualisme">dualistische</a> <a href="/wiki/Religie" title="Religie">religie</a> van <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> die werd gesticht door de <a href="/wiki/Profeet" title="Profeet">profeet</a> <a href="/wiki/Zarathustra" title="Zarathustra">Zarathustra</a> (<a href="/wiki/Oudgrieks" title="Oudgrieks">Oudgrieks</a>: Zoroaster). Het zoroastrisme is een van de oudste levende religieuze tradities ter wereld, en is van de 6e eeuw v. Chr. tot en met de 7e eeuw n. Chr. een belangrijke, door de staat gesteunde religie in Iran geweest. Centraal staat het dualistische geloof dat de kosmos en de mens ingeklemd zitten tussen goed en kwaad. Door goede daden steunt de mens de goede schepper <a href="/wiki/Ahura_Mazda" title="Ahura Mazda">Ahura Mazdâ</a>, zodat de wereld gezuiverd wordt. De religie is sterk in invloed afgenomen door de <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a>. </p><p>De zoroastrische filosofie heeft een fundamentele invloed gehad op de theologie en kosmologie van monotheïstische religies of geleidelijk verzoend met andere religies en tradities, zoals het christendom en de islam.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Er bestaan nog steeds relatief kleine groepen zoroasters, voornamelijk in Iran en India. De religieuze gebruiken variëren, bijvoorbeeld het tijdstip van de <a href="/wiki/Noroez" title="Noroez">Nav Ruz</a>, de viering van het nieuwe jaar. In Iran vindt het feest plaats op de lente-equinox om de overwinning van het licht op de duisternis te symboliseren. In India viert men het feest in augustus omdat <a href="/wiki/Parsi" title="Parsi">Parsi</a> hun kalenders niet hebben aangepast met schrikkeljaren. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Benaming">Benaming</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Benaming" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Benaming"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zoroastrisme is een <a href="/wiki/Westerse_wereld" title="Westerse wereld">westerse</a> benaming die opkwam in de 19e eeuw. In de <a href="/wiki/Oudgriekse_literatuur" title="Oudgriekse literatuur">Oudgriekse literatuur</a> is het de Perzische religie. De zoroastriërs verwezen ernaar als de goede religie (<i>weh-dên</i>) of Mazda-religie (<i>Mazdayasna dâenâ</i>) en noemden zichzelf vandaar Mazdayasna. De aanduiding verwijst naar <a href="/wiki/Ahura_Mazda" title="Ahura Mazda">Ahura Mazdâ</a> (heer wijsheid), de goede <a href="/wiki/Oppergod" title="Oppergod">oppergod</a> binnen de religie. Tegenwoordig spreken volgelingen ook wel van <i>Zarathushti din</i> (zoroastrische religie). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vorming_van_de_religie">Vorming van de religie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Vorming van de religie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Vorming van de religie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Datering">Datering</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Datering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Datering"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Over de vraag waar en wanneer de religie precies ontstond, bestaat geen consensus. De religie werd ontwikkeld door de profeet Zarathustra. Hij is de vervaardiger van de <i>Gâthâ's</i> in de <i><a href="/wiki/Avesta_(literatuur)" title="Avesta (literatuur)">Avesta</a></i>, heilige teksten die centraal staan binnen het zoroastrisme. Die teksten zijn opgesteld in het <a href="/wiki/Avestisch" title="Avestisch">Avestisch</a>, verwant aan het Oudperzisch. Een onmogelijke datering uit de Grieks-Romeinse literatuur is het 7e millennium v.Chr. en de traditionele datering is 588 v.Chr., ook onwaarschijnlijk, omdat het Avestisch in die periode uitstervende was. Dit suggereert dat de <i>Gâthâ's</i> van voor de 7e eeuw v.Chr. zijn, maar van na het vroege 2e millennium v.Chr. Beschrijvingen in de <i>Gâthâ's</i> komen namelijk overeen met <a href="/wiki/Archeologie" title="Archeologie">archeologische</a> vondsten uit de <a href="/w/index.php?title=Late_bronstijd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Late bronstijd (de pagina bestaat niet)">late bronstijd</a> halverwege het 2e millennium v.Chr. in <a href="/wiki/Centraal-Azi%C3%AB" title="Centraal-Azië">Centraal Azië</a>, van de <a href="/wiki/Kaspische_Zee" title="Kaspische Zee">Kaspische Zee</a> via <a href="/wiki/Transoxani%C3%AB" title="Transoxanië">Transoxanië</a> tot <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>. Geschat wordt dat Zarathustra rond 1000 v.Chr. leefde. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zarathustra">Zarathustra</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Zarathustra" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Zarathustra"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Over Zarathustra (Middelperzisch: <i>Zardukhsht</i>, <i>Zardusht</i>; Nieuwperzisch: <i>Zardosht</i>, "bezitter van veel kamelen") is nauwelijks iets bekend, afgezien van dat hij een priester en dichter was. Vanaf de 6e eeuw v.Chr. ontstond een rijke <a href="/wiki/Hagiografie" title="Hagiografie">hagiografie</a>, zodat zijn reputatie als profeet gevestigd en verspreid werd. Die ontstond op grond van informatie uit de <i>Gâthâ's</i> zelf en onder invloed van thema's uit het jodendom en later ook uit het christendom en de islam. De hagiografische verhalen resulteerden in middeleeuwse teksten als de <i>Zardukhsht nâmag</i> of <i>Zardosht nâme</i> (Boek van Zarathushtra) en <i><a href="/wiki/D%C3%AAnkard" title="Dênkard">Dênkard</a></i> (Religieuze handelingen). De historiciteit ervan is niettemin erg discutabel. </p><p>Zarathustra baseerde zich voor zijn leer met bijbehorende rituelen op de proto-Iraanse religie. Zo nam hij de rituele zang (<i>yasht</i>) en de vuurcultus (<i><a href="/wiki/%C3%82tash" title="Âtash">âtash</a></i>) in zijn religie op en verhief hij de al bestaande Ahura Mazdâ (Heer Wijsheid) tot oppergod. Hij streefde daarbij monotheïsme na, wat inhield dat traditionele, Iraanse goden zoals <a href="/wiki/Mithra_(god)" title="Mithra (god)">Mithra</a> en <a href="/wiki/Anahita_(mythologie)" title="Anahita (mythologie)">Anahita</a> werden verworpen of gedemoniseerd als <i><a href="/wiki/Da%C3%AAva" title="Daêva">daêva's</a></i>. In de <a href="/wiki/Generatie_(sociologie)" title="Generatie (sociologie)">generaties</a> na zijn dood, vóórdat de religie pan-Iraans werd, werden die wezens en andere aspecten echter weer in de religie opgenomen. Het zoroastrisme bleef veranderen in de loop der eeuwen. Dit komt mede doordat de religie zich langzaam verspreidde over bevolkingsgroepen die een eigen religie hadden en omdat er lange tijd geen religieuze <a href="/wiki/Canon_(cultuur)" title="Canon (cultuur)">canon</a> bestond. Dergelijke veranderingen worden besproken in afzonderlijke artikels (zie de zijbalk). </p><p>Zarathustra was een religieuze hervormer die een systeem bedacht dat devotioneel gezien <a href="/wiki/Monothe%C3%AFsme" title="Monotheïsme">monotheïstisch</a> maar theoretisch gezien <a href="/wiki/Dualisme" title="Dualisme">dualistisch</a> was. Hij onderscheidde blijkens de <i>Gâthâ's</i> namelijk de principes van <a href="/wiki/Goed_en_kwaad" title="Goed en kwaad">goed en kwaad</a>, <i>asha</i> (orde) en <i>drug</i> (leugen). Het menselijke onderscheidingsvermogen hiervoor werd geleverd door <i>mazdâ</i> (wijsheid) via de goede oppergod Ahura Mazdâ (Oudperzisch: Auramazdâ; Middelperzisch: Ohrmazd; Nieuwperzisch: Hormazd). Uit hem vloeide een kracht voort, Spenta Mainyu (heilige geest; Middelperzisch: Spenâg Mênog). Die deed het scheppingswerk. Ook vloeiden zes abstracte goddelijke krachten uit hem voort als hypostasen: de <a href="/wiki/Amesha_Spenta" title="Amesha Spenta">Amesha Spenta</a>'s, die ieder een deel van de schepping verzorgden. Tegenover de orde van Ahura Mazdâ stond volgens Zarathustra Angrin Mainyu ('Kwade Geest'; Middelperzisch: Ahreman; Nieuwperzisch: Ahriman), god van wanorde en het kwaad. De goede en de slechte god kozen voor respectievelijk het goede en het kwade. Ook het menselijke handelen verliep langs dit dualisme. Dit leverde een verklaring op voor de ervaren spanningen tussen orde en wanorde in het leven, benadrukte de keuzemogelijkheid van de mens, en bood hoop op een beter leven in het hiernamaals. De profeet suggereerde tot slot dat de fysieke wereld (<i>gaêthya</i>, <i><a href="/wiki/G%C3%AAt%C3%AEg_en_m%C3%AAn%C3%B4g" title="Gêtîg en mênôg">gêtîg</a></i>) voort was gekomen uit een identieke maar geheel spirituele tegenhanger (<i>mainyava</i>, <i><a href="/wiki/G%C3%AAt%C3%AEg_en_m%C3%AAn%C3%B4g" title="Gêtîg en mênôg">mênôg</a></i>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pre-islamitische_tijd_(tot_de_7e_eeuw)"><span id="Pre-islamitische_tijd_.28tot_de_7e_eeuw.29"></span>Pre-islamitische tijd (tot de 7e eeuw)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Pre-islamitische tijd (tot de 7e eeuw)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Pre-islamitische tijd (tot de 7e eeuw)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Achaemenid_Empire_559_-_330_(BC).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Achaemenid_Empire_559_-_330_%28BC%29.png/260px-Achaemenid_Empire_559_-_330_%28BC%29.png" decoding="async" width="260" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Achaemenid_Empire_559_-_330_%28BC%29.png/390px-Achaemenid_Empire_559_-_330_%28BC%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Achaemenid_Empire_559_-_330_%28BC%29.png/520px-Achaemenid_Empire_559_-_330_%28BC%29.png 2x" data-file-width="860" data-file-height="567" /></a><figcaption>Achaemenidische rijk</figcaption></figure> <p>Zarathustra slaagde erin een lokale heerser te bekeren, Vishtâspa, die zijn beschermheer werd. Zijn directe volgelingen bleven trouw aan de nieuwe religie en vervaardigden de <i>Yasna Haptanghaitî</i>. Van de ontwikkelingen tot aan het <a href="/wiki/Perzische_Rijk" title="Perzische Rijk">Perzische rijk</a> in de 6e eeuw v.Chr. is erg weinig bekend. Het zoroastrisme verspreidde zich over de proto-Iraanse bevolking, waaronder de <a href="/wiki/Meden" title="Meden">Meden</a> en <a href="/wiki/Perzen" title="Perzen">Perzen</a>, maar ook onder <a href="/wiki/Scythen" title="Scythen">Scythen</a> en de niet-Iraanse <a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elamieten</a>. Het vroegste bewijs daarvoor is Medisch. Er is archeologisch bewijs voor vuurrituelen (<i><a href="/wiki/%C3%82tash" title="Âtash">âtash</a></i>) bij hen in de 6e eeuw v.Chr. <a href="/wiki/Herodotus" title="Herodotus">Herodotus</a> (5e eeuw v.Chr.) vermeldt verder dat bij hen de <a href="/wiki/Magi" class="mw-redirect" title="Magi">magi</a> erg belangrijk waren binnen de godsdienst. Die naam werd met de verspreiding van de religie richting het zuidoosten een algemene aanduiding voor de zoroastrische priesters. De magi pasten Zarathustra's leer aan, maakten het priesterschap overerfelijk en sloten <a href="/wiki/Vrouw" title="Vrouw">vrouwen</a> daarvan uit, omdat hun <a href="/wiki/Menstruatie" title="Menstruatie">cyclus</a> onrein zou zijn. Wellicht kenden ze twee rangen: de <i>âtrhavan</i> (vuurpriester) en de <i>zaotar</i> (aanroeper, brenger van plengoffers). Tijdens de <a href="/wiki/Achaemeniden" title="Achaemeniden">Achaemenidische</a> dynastie (559 - 330 v.Chr.) waren zij priesters, <a href="/wiki/Ziener" title="Ziener">zieners</a> en <a href="/wiki/Onderwijzer" class="mw-redirect" title="Onderwijzer">leraren</a> van de <a href="/wiki/Adel" title="Adel">adel</a>. Ze zorgden voor de <a href="/wiki/Vuurtempel" title="Vuurtempel">vuurtempels</a> en droegen witte kleding, symbool voor zuiverheid. Witte kleding wordt thans nog gedragen door de priesters. </p><p>Het zoroastrisme was over geheel Iran verbreid ten tijde van de <a href="/wiki/Achaemeniden" title="Achaemeniden">Achaemeniden</a>, de <a href="/wiki/Perzen" title="Perzen">Perzische</a> <a href="/wiki/Dynastie" title="Dynastie">dynastie</a> die het <a href="/wiki/Perzische_Rijk" title="Perzische Rijk">Perzische rijk</a> stichtte. Vanaf <a href="/wiki/Artaxerxes_II" title="Artaxerxes II">Artaxerxes II</a> (404-359 v.Chr.) verschijnen zoroastrische vorsten. Sommigen beriepen zich op het zoroastrisme als legitimering voor hun macht en stimuleerden de godsdienst. In de inscripties van <a href="/wiki/Darius_I" title="Darius I">Darius I</a> staat bijvoorbeeld dat de wil van Ahura Mazda Darius' succes verklaarde. Tegen die tijd is het geloof van Zarathustra echter weer vermengd met pre-zoroastrische elementen. </p><p>Ten gevolge van <a href="/wiki/Alexander_de_Grote" title="Alexander de Grote">Alexander de Grotes</a> verovering van het Achaemenidische rijk rond 330 v.Chr. en het erop volgende <a href="/wiki/Hellenisme" title="Hellenisme">hellenistische</a> bewind onder de <a href="/wiki/Seleucidische_Rijk" title="Seleucidische Rijk">Seleuciden</a> floreerde het zoroastrisme minder en vond <a href="/wiki/Syncretisme_(religie)" title="Syncretisme (religie)">syncretisme</a> plaats. Tussen de 6e en 2e eeuw v.Chr. zetten sommige magi vuurtempels op buiten Iran, zoals <a href="/wiki/Anatoli%C3%AB" title="Anatolië">Anatolië</a>. Het zoroastrisme bloeide weer op onder het <a href="/wiki/Parthische_Rijk" title="Parthische Rijk">Parthische</a> bewind (253 v.Chr. tot 224 n.Chr). De magi ontwikkelden toen meer rangen en gingen samenwerken met geestelijken van andere religies, zoals het <a href="/wiki/Jodendom" title="Jodendom">jodendom</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:SassanidEmpireUnderShapur1.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/SassanidEmpireUnderShapur1.gif/260px-SassanidEmpireUnderShapur1.gif" decoding="async" width="260" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/SassanidEmpireUnderShapur1.gif/390px-SassanidEmpireUnderShapur1.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/SassanidEmpireUnderShapur1.gif/520px-SassanidEmpireUnderShapur1.gif 2x" data-file-width="759" data-file-height="671" /></a><figcaption>Sassanidische rijk</figcaption></figure> <p>Ook onder het daarop volgende <a href="/wiki/Sassaniden" title="Sassaniden">Sassanidische</a> bewind (224 - 651) bleef het zoroastrisme prominent. Ondertussen had de religie zich verbreid richting <a href="/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië">Armenië</a> en <a href="/wiki/Centraal-Azi%C3%AB" title="Centraal-Azië">Centraal-Azië</a>, waar nieuwe varianten ontstonden. Sassanidische vorsten <a href="/wiki/Codificatie" title="Codificatie">codificeerden</a> de <a href="/wiki/Overlevering_(verhaal)" class="mw-redirect" title="Overlevering (verhaal)">mondeling overgeleverde</a> <a href="/wiki/Avesta_(literatuur)" title="Avesta (literatuur)"><i>Avesta</i></a>, mede als reactie op concurrentie van andere religies, zoals het <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christendom</a>, <a href="/wiki/Maniche%C3%AFsme" title="Manicheïsme">manichaeïsme</a> en <a href="/wiki/Boeddhisme" title="Boeddhisme">boeddhisme</a>, die over <a href="/wiki/Heilig_boek" title="Heilig boek">heilige teksten</a> beschikten. De Sassanidische vorsten beschouwden zich als door Ahura Mazdâ aangesteld. Ze propageerden de religie en versterkten haar in haar macht. Ze stichtten veel <a href="/wiki/Vuurtempel" title="Vuurtempel">vuurtempels</a>, deden schenkingen en vormden een gestructureerde <a href="/wiki/Priester" title="Priester">priesterklasse</a>. Die steeg op de sociale ladder. Tegen de 4e eeuw stond aan het hoofd bijvoorbeeld een hogepriester (<i>mowbedân mowbed</i>). Hoewel onder de Sassaniden het zoroastrisme een soort staatsreligie werd, bleef het religieuze landschap in het koninkrijk divers en kwamen religieuze conflicten voor, zoals <a href="/wiki/Christenvervolgingen" title="Christenvervolgingen">christenvervolgingen</a>. </p><p>In latere bronnen zijn de Achaemeniden goeddeels vergeten, werd Alexander de Grote's verovering als rampzalig beschouwd en worden de Sassanidische heersers geprezen door het versterken van de religie, al worden zij ook verantwoordelijk gehouden voor politiek misbruik ervan. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Islamitische_tijd_(vanaf_de_7e_eeuw)"><span id="Islamitische_tijd_.28vanaf_de_7e_eeuw.29"></span>Islamitische tijd (vanaf de 7e eeuw)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Islamitische tijd (vanaf de 7e eeuw)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Islamitische tijd (vanaf de 7e eeuw)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf de bekering van de <a href="/wiki/Armeni%C3%ABrs" title="Armeniërs">Armeense</a> koning <a href="/wiki/Tiridates_IV_van_Armeni%C3%AB" title="Tiridates IV van Armenië">Tiridates</a> (late 3e eeuw) tot het <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christendom</a> ging het zoroastrisme in die streek achteruit. In de 7e eeuw werd het Sassanidische rijk veroverd door <a href="/wiki/Moslim" title="Moslim">moslimlegers</a>, waarna de <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a> het zoroastrisme gestaag terugdrong. De <a href="/wiki/Islamisering" title="Islamisering">islamisering</a> duurde eeuwen, maar in de 13e eeuw waren de zoroastriërs verworden tot een onbelangrijke minderheid, beperkt tot enkele kleine gebieden van Iran. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Andheri_Parsi_Fire_Temple.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Andheri_Parsi_Fire_Temple.jpg" decoding="async" width="260" height="194" class="mw-file-element" data-file-width="260" data-file-height="194" /></a><figcaption>Een vuurtempel van de Parsi</figcaption></figure> <p>Door verslechterde leefomstandigheden voor zoroastriërs trokken sommigen vanaf de 10e eeuw naar het Indiase <a href="/wiki/Gujarat" title="Gujarat">Gujarat</a>, waar ze vanaf de 12e eeuw duidelijke gemeenschappen vormden. Deze <a href="/wiki/Parsi" title="Parsi">Parsi</a> ontwikkelden een eigen taal en traditie. De gemeenschappen bloeiden op onder de heerschappij van de <a href="/wiki/Mogolrijk" title="Mogolrijk">Mogols</a> en daarna de <a href="/wiki/Britten_(volk)" title="Britten (volk)">Britten</a>. <a href="/wiki/Bombay" class="mw-redirect" title="Bombay">Mumbai</a> werd het centrum van de Parsi, waar ze veel vuurtempels bouwden. De gemeenschap gaat <a href="/wiki/Demografie" title="Demografie">demografisch</a> achteruit door <a href="/wiki/Menselijke_migratie" title="Menselijke migratie">migratie</a> en <a href="/wiki/Vergrijzing" title="Vergrijzing">vergrijzing</a>. </p><p>In Iran zelf werden zoroastriërs <a href="/wiki/Discriminatie" title="Discriminatie">gediscrimineerd</a> tot aan het eind van de 19e eeuw, zodat hun aantal afnam tot 10.000. Sindsdien is hun positie verbeterd. In verhouding wonen de meesten in de hoofdstad <a href="/wiki/Teheran" title="Teheran">Teheran</a>. De religie is bewust vereenvoudigd, kent minder <a href="/wiki/Ritueel" title="Ritueel">rituelen</a>, bestrijdt elementen zoals <a href="/wiki/Bijgeloof" title="Bijgeloof">bijgeloof</a> en herinterpreteert elementen, dit alles om de religie acceptabeler te maken. Er bestaat nog steeds een priesterklasse, waarvan de leden <i><a href="/wiki/Mobad" title="Mobad">mobeds</a></i> heten, maar hun prestige is afgenomen. Onder invloed van 20e-eeuwse <a href="/wiki/Nationalisme" title="Nationalisme">nationalistische</a> bewegingen zijn sommigen het zoroastrisme gaan zien als belangrijk Iraans <a href="/wiki/Erfgoed" title="Erfgoed">erfgoed</a>, zodat sommigen zich bekeerd hebben tot de religie. </p><p>Het zoroastrisme wordt tegenwoordig actief gepromoot door de organisatie Zarathustrian Assembly. In 2005 zou het aantal zoroastriërs 300.000 bedragen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stromingen">Stromingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Stromingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Stromingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Van oudsher hebben verschillende strekkingen van het zoroastrisme bestaan. Pas onder de moslimheerschappij ontstaat tussen de 9e en 13e eeuw meer eenheid. De meest verbreide stroming was het <a href="/wiki/Zurvanisme" title="Zurvanisme">zurvanisme</a> vanaf de 5e eeuw v.Chr., die een poging inhield om het dualisme te herleiden tot monisme. De stroming stierf in de loop van de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a> uit. De Parsis hebben in de loop der tijd ook een eigen traditie ontwikkeld, met eigen rituelen en doctrines. </p><p>Mithra is een secundaire god voor de Zoroastriërs. Het Mithraïsme verscheen als een onafhankelijke religie in het Romeinse Rijk. De invloed van het zoroastrisme op andere religies, zijn eigen evolutie en zijn gemengde eigenschappen roepen nog steeds discussies op in de wetenschappelijke gemeenschap. In 2012 werd het aantal Zoroastriërs in <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> geschat op ongeveer 111.000. In Iran is zoroastrisme sinds de vroege jaren 2000 een modereligie voor jongeren. Het heeft verschillende bekeerlingen ontvangen. Er is nog steeds een functionerende Zoroastrische tempel van vuur in <a href="/wiki/Teheran" title="Teheran">Teheran</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Doctrines_en_mythologie">Doctrines en mythologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Doctrines en mythologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Doctrines en mythologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dualisme">Dualisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Dualisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Dualisme"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een beginsel in het zoroastrisme is dat er twee kosmische principes zijn, waarheid (asha) en leugen (drug), wat zich vertaalt in licht en duisternis, goed en kwaad. In het verlengde daarvan is er een oppergod, Ahura Mazdâ (heer wijsheid), geassocieerd met de waarheid, licht, leven en het goede. Daartegenover staat Angra Mainyu (kwade geest), die in alles de tegenpool is van Ahura Mazdâ. Daar hebben ze voor gekozen. Beide goden hebben of scheppen een reeks goddelijke of geestelijke wezens, respectievelijk de goede ahura's en de slechte daêva's. Zij leveren altijd strijd met elkaar. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kosmogonie_en_kosmologie">Kosmogonie en kosmologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Kosmogonie en kosmologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Kosmogonie en kosmologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De zoroastrische kosmologie staat niet in de <i>Avesta</i> maar in de <a href="/wiki/Pahlavi-boeken" class="mw-redirect" title="Pahlavi-boeken">Pahlavi-boeken</a>, met name de <i>Bundahishn</i>. </p><p>Ahura Mazdâ woont hoog in de hemel in oneindig licht, terwijl Angra Mainyu in de onderwereld woont, in oneindige duisternis. In de oorspronkelijke leer van Zarathustra brengt Ahura Mazdâ een Spenta Mainyu voort als hypostase, die zijn creatieve kracht vertegenwoordigt en de immateriële, geestelijke wereld (<i>mênôg</i>) schept, met daarin alle geestelijke prototypen van de aardse zaken. Later werden beide goden vereenzelvigd. </p><p>De oppergod en Angra Mainyu raken in conflict en spreken af om gedurende 9000 (of 12.000) jaar strijd te leveren in de materiële wereld. Ahura Mazdâ verlamt Angra Mainyu vervolgens, zodat hij de wereld kan scheppen (<i>gêtîg</i>). Eerst maakt hij de hemel, dan het water en de aarde. De vierde, vijfde en zesde creaties waren de eerste plant, het eerste dier (een stier) en de eerste mens, de androgyne <a href="/wiki/Gayomard" title="Gayomard">Gayomard</a>. De zevende creatie was vuur, dat de andere creaties doordrong. De wereld was tot dan toe bewegingsloos, en de zon stond stil in de hemel. </p><p>Angra Mainyu brak door het stenen hemelgewelf de aardse wereld binnen om daar kommer en kwel te veroorzaken. Water wordt zoutwater. De eerste levende wezens worden gedood. </p><p>Toen kwam de kosmos in beweging dankzij het vuur en kwam Angra Mainyu vast te zitten onder het hemelgewelf. Zodoende wisselen dag en nacht elkaar nu af. Water stroomt, zout en zoetwater worden gescheiden. Zes hypostasen van Ahura Mazdâ, abstracte principes met de naam Amesha Spenta’s, beschermen ieder een deel van de materiële wereld. In reactie op dit alles creëert Angra Mainyu een reeks demonen. </p><p>De aarde wordt verankerd met de groeiende bergen. Zeeën en rivieren ontstaan uit het meer Vourukasa (Frâhwkard). De regen verdeelt de aarde in zeven delen, met één groot centraal continent (Khvaniratha), met in het midden een grote berg. Om en onder de aarde ligt een grote oerzee. Uit het zaad van de plant, de stier en de mens ontstaan vervolgens allerlei zaken: planten, dieren, metalen en de eerste mensen, <a href="/wiki/Mashya_en_Mashyana" title="Mashya en Mashyana">Mashya en Mashyana</a>. Ze konden leven dankzij het vuur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eschatologie">Eschatologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Eschatologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Eschatologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het eerste mensenpaar wordt door de demonen (<i>daêva's</i>) verleid om hen te aanbidden, zodat de mens verdoemd is. De goede en kwade krachten leveren gedurende 9000 jaar oorlog met elkaar op aarde. De aardse wereld is op zichzelf niet negatief, maar is een val voor de boze krachten die alles wat negatief is veroorzaken. Drie <a href="/wiki/Messias" title="Messias">verlossers</a> (<i>saoshyant</i>) zullen opeenvolgend geboren worden, met tussenperiodes van duizend jaar, om de aarde stapsgewijs te zuiveren. Uiteindelijk zal Ahura Mazdâ winnen, waarna Angra Mainyu krachteloos achterblijft en de wereld als volmaakt herboren wordt. </p><p>De mens kan met goed gedrag bijdragen aan de zuivering van de wereld. Tijdens het leven van de individuele mens staat deze voor de keuze van goede en slechte daden. Na het overlijden valt het lijk onmiddellijk ten prooi aan demonen en de ziel gaat naar de brug (Avestisch: <i>Cinvat peretav</i>; Middelperzisch: <i>Chinwad puhl</i>) die hemel en aarde verbindt. Hier wordt hij op zijn denken en daden beoordeeld door Mithra, Rashnu en Sraosha. Wegen de goede daden zwaarder, dan volgt de hemel of het paradijs. Zo niet, dan volgt de hel. Beide gelden als fysieke locaties. Wegen goede en slechte daden even zwaar, dan volgt de <a href="/wiki/Voorgeborchte" title="Voorgeborchte">limbo</a>. Op die locaties verblijft de ziel tot het einde van de tijd. </p><p>De laatste verlosser velt een eindoordeel over de mensenzielen. De sterren storten op aarde neer, doen de bergen smelten en in dat gesmolten metaal worden de slechte zielen gezuiverd. Gesmolten metaal zal tevens de hel afsluiten, waar Angra Mainyu en zijn volgelingen in blijven opgesloten. Dan wordt de wereld als volmaakt herboren, stopt de gewone tijd en begint de eeuwige tijd. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Avesta,_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Avesta%2C_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg/260px-Avesta%2C_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg" decoding="async" width="260" height="340" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Avesta%2C_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg/390px-Avesta%2C_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Avesta%2C_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg/520px-Avesta%2C_translated_by_Ignacy_Pietraszewski.jpg 2x" data-file-width="551" data-file-height="721" /></a><figcaption>19e-eeuwse uitgave van de <i>Avesta</i></figcaption></figure> <p>De zoroastrische literatuur verschijnt pas op schrift vanaf de 4e eeuw. Daarvoor was sprake van mondelinge overlevering. De oudste collectie geschriften vormt de <i><a href="/wiki/Avesta_(literatuur)" title="Avesta (literatuur)">Avesta</a></i>, geschreven in het Avestaans. Die geldt als heilig en staat centraal binnen de religieuze praktijk en ideeën. De oudste, mondeling overgeleverde composities - <i><a href="/w/index.php?title=G%C3%A2th%C3%A2%27s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gâthâ's (de pagina bestaat niet)">Gâthâ's</a></i> - stammen uit het 2e millennium v.Chr. en worden toegeschreven aan Zarathustra zelf. In de loop der eeuwen werden ze aangepast en pas vanaf de 10e eeuw v.Chr. treedt canonisatie op. In de 4e eeuw wordt de overlevering door magi opgeschreven, mogelijk in opdracht van koning <a href="/wiki/Sjapoer_II" title="Sjapoer II">Sâpûr II</a>. Een derde van de Avestaanse literatuur is overgeleverd. </p><p>In de Sassanidische periode tot en met de 7e eeuw publiceerden magi en ontwikkelde leken complementaire teksten in het Middelperzisch, vaak gebaseerd op Avestaanse bronnen die niet zijn overgeleverd. Het belangrijkste werk uit deze periode is de <i>Zand</i> (Avestaans: <i>Zantish</i>, 'exegesis'), een interpretatie van de <i>Avesta</i>. </p><p>Van de 9e tot de 13e eeuw verscheen <a href="/wiki/Middelperzische_literatuur" title="Middelperzische literatuur">Middelperzische literatuur</a>, de Pahlaviboeken. Vaak gaat het om compilaties met zoroastrische doctrines, rituelen, theologie, kosmologie, eschatologie, mythologie, geschiedenis en materiaal in reactie op de minorisering van het zoroastrisme. Een voorbeeld is de <i><a href="/wiki/D%C3%AAnkard" title="Dênkard">Dênkard</a></i>, een <a href="/wiki/Encyclopedie" title="Encyclopedie">encyclopedie</a> met wijsheden van middeleeuwse magi. Latere geschriften zijn in het <a href="/wiki/Perzisch" title="Perzisch">Perzisch</a>, <a href="/wiki/Gujarati_(taal)" title="Gujarati (taal)">Gujarati</a> en <a href="/wiki/Sanskriet" title="Sanskriet">Sanskriet</a> geschreven. Zo stuurden de Iraanse magi tussen de 15e en 18e eeuw <i>Revâyats</i> (Traktaten) naar de gemeenschappen in Gujarat en in die groepen werden delen van de <i>Avesta</i> vertaald in het Sanksriet. </p><p>Veel zoroastrische literatuur verscheen in het Nieuwperzisch, zoals uitleggingen van oudere geschriften, teksten met allerlei adviezen, <a href="/wiki/Catechese" title="Catechese">catechesen</a>, <a href="/wiki/Traktaat" title="Traktaat">traktaten</a> waarin vraagstukken werden behandeld, en <a href="/wiki/Vertalen" title="Vertalen">vertalingen</a> van bijvoorbeeld de <i>Gâthâ's</i> in Nieuwperzisch. Door het <a href="/wiki/Britse_Rijk" title="Britse Rijk">Britse kolonialisme</a>, <a href="/wiki/Mondialisering" title="Mondialisering">mondialisering</a>, westers <a href="/wiki/Onderwijs" title="Onderwijs">onderwijs</a> en migratie is het <a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a> voor zoroastrische gemeenschappen een <a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">lingua franca</a> geworden. Zodoende zijn diverse vertalingen in het Engels verschenen. </p><p>De <i>Avesta</i> bestaat uit de volgende onderdelen: </p> <ol><li><i><a href="/w/index.php?title=Yasna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasna (de pagina bestaat niet)">Yasna</a></i> (<i>Offers</i>), waaronder de <i><a href="/wiki/Gatha" title="Gatha">Gâthâ's</a></i> (hymnen)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Yasht&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasht (de pagina bestaat niet)">Yasjt</a></i> (hymnen voor de goden)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vendidad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vendidad (de pagina bestaat niet)">Vendidad</a></i> (zuiverheidsregels)</li> <li><i>Vispered</i> (eredienst)</li> <li><i>Nyâyisjoe</i> en <i>Gân</i> (gebeden)</li> <li><i>Khorda</i> of <i>Kleine Avesta</i> (dagelijkse gebeden)</li> <li><i>Hadhôht</i> <i>nask</i> (Boek der geschriften)</li> <li><i>Aogemadaêchâ</i> (Wij aanvaarden), over het hiernamaals</li> <li><i>Nîrangistân</i> (culturele regels)</li></ol> <p>De Pahlaviboeken zijn: </p> <ol><li><i><a href="/w/index.php?title=Boendahisjn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boendahisjn (de pagina bestaat niet)">Boendahisjn</a></i> (scheppingsverhaal)</li> <li><i>Dênkard</i> (godsdienstige encyclopedie)</li> <li><i>Selecties</i> van priester Zâtspram,</li> <li><i>Dâdistân î denîg</i> van priester Mânoesjtjsihr,</li> <li><i>Dâdistân î Mênôg î Khrad</i> (wijsheidstekst)</li> <li><i>Sjkand-goemânîg vizâr</i> (Systematische uitroeiing van alle twijfel), kritiek op jodendom, christendom, manicheïsme en islam</li> <li><i>Nâmag</i> van Ardâ Virâz (Boek, reis van een priester naar het hiernamaals)</li></ol> <p>Latere geschriften zijn in het <a href="/wiki/Perzisch" title="Perzisch">Perzisch</a>, <a href="/wiki/Gujarati_(taal)" title="Gujarati (taal)">Goedzjarati</a> en <a href="/wiki/Sanskriet" title="Sanskriet">Sanskriet</a> geschreven.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zoroastriërs_per_land"><span id="Zoroastri.C3.ABrs_per_land"></span>Zoroastriërs per land</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Zoroastriërs per land" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Zoroastriërs per land"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hieronder volgt een tabel van het aantal aanhangers van het zoroastrisme van verscheidene landen. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Land </th> <th>Aantal<sup id="cite_ref-nyt_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-nyt-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Percentage per land </th></tr> <tr> <td width="100">India</td> <td width="75">69.000</td> <td width="75">0,006% </td></tr> <tr> <td>Iran</td> <td>25.271</td> <td>0,03%<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>Verenigde Staten</td> <td>11.000</td> <td>0,004% </td></tr> <tr> <td>Afghanistan</td> <td>onbekend</td> <td>niet geregistreerd </td></tr> <tr> <td>Groot-Brittannië</td> <td>4.105<sup id="cite_ref-census_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-census-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>0,007% </td></tr> <tr> <td>Canada</td> <td>5.000</td> <td>0,014% </td></tr> <tr> <td>Pakistan</td> <td>5.000</td> <td>0,002% </td></tr> <tr> <td>Singapore</td> <td>4.500</td> <td>0,087% </td></tr> <tr> <td>Australië</td> <td>2.700</td> <td>0,012% </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Golfstaten" title="Golfstaten">Golfstaten</a></td> <td>2.200</td> <td>0,005% </td></tr> <tr> <td>Nieuw-Zeeland</td> <td>2.000</td> <td>0,045% </td></tr> <tr> <td>Azerbaijan</td> <td>2.000</td> <td>0,022% </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Bronnen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zoroastrisme&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Bronnen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Boyce, M. ‘Âtarš.’ In: <i>Encyclopedia Iranica</i>. Vol. III, Fasc. 1, blz. 1-5. Geraadpleegd op 09-07-2018 op www.iranicaonline.org.</li> <li>Boyce, M. ‘Ahura Mazdâ.’ In: <i>Encyclopædia Iranica</i>. Volume I/7. New York: Columbia University.,2011 (1987), blz. 684-687. Geraadpleegd op 07-07-2018 op <i>www.iranicaonline.org</i>.</li> <li>Boyce, M. 'Ameš Spenta.' In: <i>Encyclopaedia Iranica. Vol. I, Fasc. 9</i>. New York: Columbia University, blz. 933-936. Op 04-07-2018 geraadpleegd op <i>www.iranicaonline.org</i>.</li> <li>Boyce, Mary. <i>Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices</i>. London: Routledge, 2001 (1979).</li> <li>Cereti, C.G. 'Middle Persian Literature i. Pahlavi Literature.' In: <i>Encyclopaedia Iranica</i>. New York: Columbia University, 2009. Op 09-07-2018 geraadpleegd op <i>www.iranicaonline.org</i>.</li> <li>Choksy, Jamsheed K. 'Zoroastrianism.' In: <i>Encyclopedia of Religion. Volume 1</i>. Red. L. Jones. Detroit: MacMillan, 2005 (1987), blz. 9988-10008.</li> <li>Duchesne-Guillemin, J. 'Ahriman.' In: <i>Encyclopædia Iranica</i>, I/6-7. New York: Columbia University: 2011 (1984), blz. 670-673. Op 07-07-2018 geraadpleegd op www.iranicaonline.org.</li> <li>Gnoli, Gherardo. 'Amesha Spentas.' In: <i>Encyclopedia of Religion. Volume I</i>. Red. L. Jones. Detroit: MacMillan, 2005 (1987), blz. 290-291.</li> <li>Gnoli, G. ‘Avesta.’ In: <i>Encyclopedia of Religion. Volume I</i>. Red. L. Jones. Detroit: MacMillan, 2005 (1987), blz. 708-710.</li> <li>Hintze, A. ‘Ahura Mazdâ and Angra Mainyu.’ In: <i>Encyclopedia of Religion. Volume I</i>. Red. L. Jones. Detroit: MacMillan, 2005, blz. 203-204.</li> <li>Malandra, W.W. (red.). <i>An Introduction to Ancient Iranian Religion: Readings from the Avesta and the Achaemenid Inscriptions</i>. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1983.</li> <li>Malandra, W.W. ‘Zoroastrianism i. Historical Review up to the Arab Conquest.’ In: <i>Encyclopedia Iranica</i>. New York: Columbia University. Online gepubliceerd op http://www.iranicaonline.org, 2005.</li> <li>Nigosian, S. <i>Zoroastrian Faith: Tradition and Modern Research</i>. Montreal: McGill-Queen’s University Press, 1993.</li> <li>Rose, J. <i>Zoroastrianism: A Guide for the Perplexed</i>. Londen: Continuum, 2011.</li> <li>Shaked, Shaul. 'Gêtîg en mênôg.' In: <i>Encyclopaedia Iranica</i>. Vol. X, Fasc. 6, blz. 574-576. Op 04-07-2018 geraadpleegd op www.iranicaonline.org.</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">The Circle of Ancient Iranian Studies | IRANIAN COSMOGONY & DUALISM | By: Gherardo Gnoli.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">M. Eliade, I.P. Couliano & H.S. Wiesner, <i>Wereldreligies in kaart gebracht</i>, Het Spectrum, 1992 (1990), p. 326</span> </li> <li id="cite_note-nyt-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nyt_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.nytimes.com/2006/09/06/us/06faith.html?pagewanted=1&_r=1">http://www.nytimes.com/2006/09/06/us/06faith.html?pagewanted=1&_r=1</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.amar.org.ir/Portals/1/Iran/census-2.pdf">http://www.amar.org.ir/Portals/1/Iran/census-2.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-census-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-census_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.guardian.co.uk/uk/datablog/interactive/2012/dec/11/census-religion">http://www.guardian.co.uk/uk/datablog/interactive/2012/dec/11/census-religion</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2></div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Nederlands">(<span>nl</span>) </span> <i>theosofie.net</i>- <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theosofie.net/sunrise/sunrise1977/zarathoestra.html">De wijsheid van Zarathoestra</a>, artikel van Eloise Hart</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <i>livius.org</i> - <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.livius.org/articles/religion/ahuramazda/">Ahuramazda</a>, artikel van Jona Lendering</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <i>avesta.org</i> - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.avesta.org/other/z2.htm">Antique postcards depicting Zoroastrianism</a>, met link bovenin naar <i>Avesta -- Zoroastrian Archives</i></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <i>unescoparzor.com</i> - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unescoparzor.com/">unescoparzor.com PARZOR, the UNESCO Parsi Zoroastrian Project</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <i>parsiana.com</i> - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parsiana.com">Parsiana, The global Zoroastrian link medium</a>, deels met te betalen registratie.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <i>jewishencyclopedia.com</i> - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewishencyclopedia.com/articles/15283-zoroastrianism">Zoroastrianism</a>, een vergelijking met het jodendom inbegrepen</li></ul> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Zoroastrianism#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Zoroastrianism">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Zoroastrianism#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Zoroastrianism">Zoroastrianism</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐64476968cd‐w8h69 Cached time: 20241102121640 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.109 seconds Real time usage: 0.176 seconds Preprocessor visited node count: 771/1000000 Post‐expand include size: 36860/2097152 bytes Template argument size: 20311/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 4160/5000000 bytes Lua time usage: 0.009/10.000 seconds Lua memory usage: 956094/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 111.474 1 -total 50.91% 56.746 1 Sjabloon:Commonscat 47.11% 52.511 1 Sjabloon:Zusterproject_box 41.85% 46.650 1 Sjabloon:Appendix 39.17% 43.659 2 Sjabloon:Bevat 9.28% 10.350 1 Sjabloon:Nl 7.66% 8.536 2 Sjabloon:First_non_empty 6.18% 6.890 2 Sjabloon:Taalaanduiding 5.71% 6.360 1 Sjabloon:References 3.22% 3.593 1 Sjabloon:Zijbalk_zoroastrisme --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:idhash:138101-0!canonical and timestamp 20241102121640 and revision id 68229329. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zoroastrisme&oldid=68229329">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zoroastrisme&oldid=68229329</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Perzische_oudheid" title="Categorie:Perzische oudheid">Perzische oudheid</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Zoroastrisme" title="Categorie:Zoroastrisme">Zoroastrisme</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Koerdistan" title="Categorie:Koerdistan">Koerdistan</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Eponiem" title="Categorie:Eponiem">Eponiem</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Religie" title="Categorie:Religie">Religie</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 10 okt 2024 om 09:47.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Zoroastrisme&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-ng76k","wgBackendResponseTime":146,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.109","walltime":"0.176","ppvisitednodes":{"value":771,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":36860,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":20311,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4160,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 111.474 1 -total"," 50.91% 56.746 1 Sjabloon:Commonscat"," 47.11% 52.511 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 41.85% 46.650 1 Sjabloon:Appendix"," 39.17% 43.659 2 Sjabloon:Bevat"," 9.28% 10.350 1 Sjabloon:Nl"," 7.66% 8.536 2 Sjabloon:First_non_empty"," 6.18% 6.890 2 Sjabloon:Taalaanduiding"," 5.71% 6.360 1 Sjabloon:References"," 3.22% 3.593 1 Sjabloon:Zijbalk_zoroastrisme"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.009","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":956094,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-w8h69","timestamp":"20241102121640","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Zoroastrisme","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Zoroastrisme","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9601","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9601","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-02-16T20:30:50Z","dateModified":"2024-10-10T08:47:56Z","headline":"Iraanse monothe\u00efstische en dualistische religie gesticht door de profeet Zarathustra"}</script> </body> </html>