Uniwersytet Humboldtów, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy

<html lang="pl" xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xmlns:fb="http://ogp.me/ns/fb#">  <head> <script> var sas_idmnet = sas_idmnet || {}; sas_idmnet.cmd = sas_idmnet.cmd || []; sas_idmnet.tcf2 = 1; /* eslint-disable prettier/prettier */ var isIE11= !!window.msCrypto; window.cmpConfig = { script: { baseUrl: "https://smart.idmnet.pl/consent", // script url async: !0, // script tag async or not uiScriptName: "cmp-widget-latest.js" // current script version & name }, worker: { cmpID: 225, iabVendorUrl: "https://smart.idmnet.pl/consent/", googleVendorUrl: "https://smart.idmnet.pl/consent/google-vendors.json", locale: "pl" }, ui: { logoUrl: 'https://smart.idmnet.pl/consent/pwn/pwn_logo_rgb.jpg', consentText: 'https://smart.idmnet.pl/consent/pwn/consent-encyklopedia_pwn.json', theme: { textColor: '#000', secondaryTextColor: '#999', primaryColor: '#20773a' } } } /*********************/ "use strict";!function(){var e=function(){var e,t="__tcfapiLocator",a=[],r=window;for(;r;){try{if(r.frames[t]){e=r;break}}catch(e){}if(r===window.top)break;r=r.parent}e||(!function e(){var a=r.document,n=!!r.frames[t];if(!n)if(a.body){var s=a.createElement("iframe");s.style.cssText="display:none",s.name=t,s.id="iframe",a.body.appendChild(s)}else setTimeout(e,5);return!n}(),r.__tcfapi=function(){for(var e,t=arguments.length,r=new Array(t),n=0;n<t;n++)r[n]=arguments[n];if(!r.length)return a;if("setGdprApplies"===r[0])r.length>3&&2===parseInt(r[1],10)&&"boolean"==typeof r[3]&&(e=r[3],"function"==typeof r[2]&&r[2]("set",!0));else if("ping"===r[0]){var s={gdprApplies:e,cmpLoaded:!1,cmpStatus:"stub"};"function"==typeof r[2]&&r[2](s)}else a.push(r)},r.addEventListener("message",function(e){var t="string"==typeof e.data,a={};try{a=t?JSON.parse(e.data):e.data}catch(e){}var r=a.__tcfapiCall;r&&window.__tcfapi(r.command,r.version,function(a,n){var s={__tcfapiReturn:{returnValue:a,success:n,callId:r.callId}};t&&(s=JSON.stringify(s)),e&&e.source&&e.source.postMessage&&e.source.postMessage(s,"*")},r.parameter)},!1))};"undefined"!=typeof module?module.exports=e:e()}(); /*********************/ if (!isIE11) { // load cmp-widget source !function() { o = document.createElement("script"), o.type = "text/javascript", o.async = window.cmpConfig.script.async, o.crossorigin = "anonymous", o.charset="UTF-8",o.src = window.cmpConfig.script.baseUrl + "/" + window.cmpConfig.script.uiScriptName; n = document.getElementsByTagName("script")[0], n.parentNode.insertBefore(o, n); }(); } else { console.log("IE11 not supported for UI"); !function() { o = document.createElement("script"), o.type = "text/javascript", o.async = 0, o.crossorigin = "anonymous", o.charset="UTF-8", o.src = "https://polyfill.io/v3/polyfill.min.js"; n = document.getElementsByTagName("script")[0], n.parentNode.insertBefore(o, n); }(); !function() { o = document.createElement("script"), o.type = "text/javascript", o.async = 0, o.crossorigin = "anonymous",o.charset="UTF-8", o.src = window.cmpConfig.script.baseUrl + "/legacy-boot.js"; n = document.getElementsByTagName("script")[0], n.parentNode.insertBefore(o, n); }(); !function() { o = document.createElement("script"), o.type = "text/javascript", o.async = 0, o.crossorigin = "anonymous", o.charset="UTF-8", o.src = window.cmpConfig.script.baseUrl + "/cmp-widget-legacy-latest.js"; n = document.getElementsByTagName("script")[0], n.parentNode.insertBefore(o, n); }(); } </script> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" /> <title>Uniwersytet Humboldtów, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy</title>  <meta charset="utf-8"> <meta http-equiv="X-UA-Compatible" content="IE=edge"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0"> <meta name="description" content="Internetowa encyklopedia PWN - zawierająca ok. 200 tysięcy artykułów, haseł, ilustracji, kalendariów, tabel ze stale aktualizowanej bazy encyklopedycznej Wydawnictwa Naukowego PWN - to najlepsze źródło rzetelnej i wiarygodnej wiedzy."> <meta name="keywords" content="Encyklopedia, PWN, Biologia, Historia, Nauki społeczne, Humanistyka, Kultura, Medycyna, Nauki Społeczne, Nauki Ścisłe, Biogramy, Technika, Motoryzacja, Media, ciekawostki, cytaty"> <meta name="author" content=""> <meta property="og:image" content="https://encyklopedia.pwn.pl/pwn.jpg"/> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="https://sjp.pwn.pl/opensearch.xml" title="Słowniki PWN"/> <link rel="apple-touch-icon" sizes="57x57" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-57x57.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="114x114" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-114x114.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="72x72" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-72x72.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="144x144" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-144x144.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="60x60" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-60x60.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="120x120" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-120x120.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="76x76" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-76x76.png"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="152x152" href="https://sjp.pwn.pl/apple-touch-icon-152x152.png"> <meta name="apple-mobile-web-app-title" content="PWN"> <link rel="icon" type="image/png" href="https://sjp.pwn.pl/favicon-196x196.png" sizes="196x196"> <link rel="icon" type="image/png" href="https://sjp.pwn.pl/favicon-160x160.png" sizes="160x160"> <link rel="icon" type="image/png" href="https://sjp.pwn.pl/favicon-96x96.png" sizes="96x96"> <link rel="icon" type="image/png" href="https://sjp.pwn.pl/favicon-16x16.png" sizes="16x16"> <link rel="icon" type="image/png" href="https://sjp.pwn.pl/favicon-32x32.png" sizes="32x32"> <link rel="dns-prefetch" href="https://smart.idmnet.pl/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://ced.sascdn.com/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://traffic.idmnet.pl/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://securepubads.g.doubleclick.net/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://www.googletagservices.com/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://fonts.googleapis.com/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://tpc.googlesyndication.com/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://www.google.pl/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://www.google.com/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://www.google-analytics.com/" /> <link rel="dns-prefetch" href="https://pagead2.googlesyndication.com/" /> <meta name="msapplication-TileColor" content="#2b5797"> <meta name="msapplication-TileImage" content="/mstile-144x144.png"> <meta name="application-name" content="PWN">  <link rel="stylesheet" href="https://mm.pwn.pl/video-js/video-js.min.css" media="print" onload="this.media='all'"> <script type="text/javascript"> window.VirtualKeyboard=null; </script> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/assets/plugins/bootstrap/css/bootstrap.min.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/assets/plugins/font-awesome/css/font-awesome.min.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/assets/plugins/flexslider/flexslider.min.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/assets/plugins/pretty-photo/css/prettyPhoto.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/assets/css/styles.min.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/typeahead/typeaheadjs.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/css/encyclopedy.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/css/base.min.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/css/pwn.min.css"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/theme/Dictionary/css/images.css"/> <script type="text/javascript" src="/VirtualKeyboard.compact.3.7.2/vk_loader.js?vk_skin=pwn&vk_layout=Polish (214)"></script>   <script data-cfasync="false" type="text/javascript"> (function (w, d) { var s = d.createElement('script'); s.src = '//delivery.adrecover.com/28259/adRecover.js?ts=1499352594390'; s.type = 'text/javascript'; s.async = true; (d.getElementsByTagName('head')[0] || d.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(s); })(window, document); </script> <script> //https://lp.pzwl.pl/fm/js/zgody.js var zgodyPwn = { zgoda_o_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych tej Spółki drogą elektroniczną.', zgoda_o_s_en: ' I agree to receive commercial information by e-mail.', zgoda_o: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowe PWN SA , z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 informacje handlowe drogą elektroniczną, w tym za pośrednictwem telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, tj. w formie newslettera, SMS lub MMS, dotyczące produktów, usług, aktualnych ofert tej Spółki.', zgoda_o_en: 'I agree to receive from Wydawnictwo Naukowe PWN SA with its registered office in Gottlieba Daimlera 2 street, 02-460 Warsaw in an electronic form, including with the use of telecommunication devices, commercial information, especially related to the products, services, actual offers.', zgoda_t: 'Zgadzam się na inicjowanie przez Wydawnictwo Naukowe PWN SA, z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 połączeń telefonicznych w celu marketingu bezpośredniego produktów lub usług tej Spółki.', zgoda_t_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych tej Spółki przez telefon.', zgoda_t_en: 'I agree to receive from Wydawnictwo Naukowe PWN SA with its registered office in Gottlieba Daimlera 2 street, 02-460 Warsaw, phone calls for the purpose of direct marketing.', zgoda_p_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych drogą elektroniczną o podmiotach współpracujących ze Spółką.', zgoda_p_s_en: 'I want to receive information about products or services offered by entities connected.', zgoda_p: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowe PWN SA, z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 informacje handlowe drogą elektroniczną, w tym za pośrednictwem telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, tj. w formie newslettera, SMS lub MMS, dotyczące podmiotów współpracujących ze Spółką, tj. należących do Grupy PWN lub partnerów z branży medycznej, akademickiej, wydawniczej i pokrewnych.', zgoda_p_en: 'I give my consent to the processing of my personal data by Wydawnictwo Naukowe PWN SA with its registered office in in Gottlieba Daimlera 2 street, 02-460 Warsaw, for the purpose of marketing of products and services offered by entities connected or cooperating with the Company.', zgoda_t_p_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych o podmiotach współpracujących ze Spółką przez telefon.', zgoda_t_p: 'Zgadzam się na inicjowanie przez Wydawnictwo Naukowe PWN SA, z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 połączeń telefonicznych w celu marketingu bezpośredniego produktów lub usług podmiotów współpracujących ze Spółką, tj. należących do Grupy PWN lub partnerów z branży medycznej, akademickiej, wydawniczej i pokrewnych.', zgoda_w_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych w formie papierowej o podmiotach współpracujących ze Spółką.', zgoda_w: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowe PWN SA, z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 informacje marketingowe w formie papierowej, dotyczące podmiotów współpracujących ze Spółką, tj. należących do Grupy PWN lub partnerów z branży medycznej, akademickiej, wydawniczej i pokrewnych.', zgoda_m_a: 'Zgadzam się na przetwarzanie przez Wydawnictwo Naukowe PWN SA, z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 moich danych osobowych w celu niezbędnym do profilowania, tj. do zautomatyzowanego przetwarzania moich danych osobowych, które polega na wykorzystaniu danych dla stworzenia i dostarczenia spersonalizowanej oferty marketingowej opartej na moich preferencjach.', zgoda_n_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie newslettera tego serwisu.', zgoda_n: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowe PWN SA, z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 na podany adres e-mail dedykowany newsletter tego serwisu, zawierający informacje promocyjne dotyczące tej Spółki.', admin_info: '<div style="height:50px;overflow-y:scroll;">Administratorem danych osobowych jest Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. G. Daimlera 2. Więcej informacji dotyczących przetwarzania danych, w tym przysługujących praw, znajduje się w Polityce Prywatności, która znajduje się w stopce serwisu.</div>', admin_info_en: 'The personal data administrator is the PWN S.A. Scientific Publisher. with headquarters in Warsaw (02-460), ul. G. Daimler 2. For more information regarding data processing, including rights, see the Privacy Policy, which is in the footer of the website.', admin_info_kontakt: '<div style="height:50px;overflow-y:scroll;">Administratorem danych osobowych jest Wydawnictwo Naukowe PWN SA z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 („Spółka”). Z Inspektorem Ochrony Danych powołanym w Spółce można się skontaktować pod adresem: iod@pwn.pl lub korespondencyjnie: ul. Gottlieba Daimlera 2, 02-460 Warszawa.<br>Dane osobowe będą przetwarzane w celu kontaktu - na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO). Po wyrażeniu odrębnej zgody, na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) RODO dane mogą być przetwarzane również w celu przesyłania informacji handlowych drogą elektroniczną (mailowo) lub wykonywania telefonicznych połączeń w celu marketingu bezpośredniego Spółki, o ile użytkownik wyraził stosowną zgodę. W przypadku wyrażenia dodatkowej zgody, na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) RODO dane mogą być przetwarzane również w celu przesyłania informacji marketingowych dotyczących usług lub produktów innych podmiotów – w formie elektronicznej lub telefonicznej, w zależności od wyrażonej zgody. Dane osobowe mogą być ujawnione pracownikom lub współpracownikom Spółki, jak też podmiotom udzielającym wsparcia Spółce na zasadzie zleconych usług i zgodnie z zawartymi umowami powierzenia.<br>Dane osobowe przetwarzane w celach związanych z kontaktem będą przetwarzane przez czas jego trwania. Dane osobowe przetwarzane w celach marketingowych objętych oświadczeniem zgody będą przetwarzane do czasu odwołania zgody. Osoba, której dane dotyczą ma prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. W przypadku stwierdzenia, że przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy RODO, osoba której dane dotyczą ma prawo wnieść skargę do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (po 25 maja 2018 r. – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych).</div>', osw_regulamin: 'Oświadczam, że zapoznałem się z Regulaminem serwisu i akceptuję jego treść', osw_regulamin_en: 'I declare that I have read and accepted the Terms and Conditions.' }; var zgodyPzwl = { zgoda_o_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych tej Spółki drogą elektroniczną.', zgoda_o_s_en: ' I agree to receive commercial information by e-mail.', zgoda_o: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowego PWN S.A. , z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 informacje handlowe drogą elektroniczną, w tym za pośrednictwem telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, tj. w formie newslettera, SMS lub MMS, dotyczące produktów, usług, aktualnych ofert tej Spółki.', zgoda_o_en: 'Yes, I would like to receive from Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., with its registered office in Warsaw (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2, commercial information by electronic means, including telecommunications terminal equipment, i.e., in the form of a newsletter, SMS or MMS, regarding products, services, current offers of the Company.', zgoda_t: 'Zgadzam się na inicjowanie przez Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. , z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 połączeń telefonicznych w celu marketingu bezpośredniego produktów lub usług tej Spółki.', zgoda_t_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych tej Spółki przez telefon.', zgoda_t_en: 'I agree to initiate telephone calls by Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., with its registered office in Warsaw (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2, for direct marketing of the company\'s products or services.', zgoda_p_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych drogą elektroniczną o podmiotach współpracujących ze Spółką.', zgoda_p_s_en: 'I want to receive information about products or services offered by entities connected.', zgoda_t_p_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych o podmiotach współpracujących ze Spółką przez telefon.', zgoda_t_p: 'Zgadzam się na inicjowanie przez Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. , z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 połączeń telefonicznych w celu marketingu bezpośredniego produktów lub usług podmiotów współpracujących ze Spółką, tj. należących do Grupy PWN lub partnerów z branży medycznej, akademickiej, wydawniczej i pokrewnych.', zgoda_t_p_en: 'I agree to initiate telephone calls by Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., with its registered office in Warsaw (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2, for direct marketing of products or services of entities cooperating with the Company, i.e. those belonging to the PWN Group or its partners in the medical, academic, publishing and related industries.', zgoda_w_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Spółki informacji marketingowych w formie papierowej o podmiotach współpracujących ze Spółką.', zgoda_w: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowego PWN S.A. , z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 informacje marketingowe w formie papierowej, dotyczące podmiotów współpracujących ze Spółką, tj. należących do Grupy PWN lub partnerów z branży medycznej, akademickiej, wydawniczej i pokrewnych.', zgoda_m_a: 'Zgadzam się na przetwarzanie przez Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 moich danych osobowych w celu niezbędnym do profilowania, tj. do zautomatyzowanego przetwarzania moich danych osobowych, które polega na wykorzystaniu danych dla stworzenia i dostarczenia spersonalizowanej oferty marketingowej opartej na moich preferencjach.', zgoda_n_s: 'Wyrażam zgodę na otrzymywanie newslettera tego serwisu.', zgoda_n: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowego PWN S.A., z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 na podany adres e-mail dedykowany newsletter tego serwisu, zawierający informacje promocyjne dotyczące tej Spółki.', zgoda_n_en: 'Yes, I would like to receive from Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., with its registered office in Warsaw (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2, to provided e-mail address a dedicated newsletter of this site, containing promotional information about the Company.', zgoda_p: 'Tak, chciałbym otrzymywać od Wydawnictwa Naukowgo PWN S.A. , z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 informacje handlowe drogą elektroniczną, w tym za pośrednictwem telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, tj. w formie newslettera, SMS lub MMS, dotyczące podmiotów współpracujących ze Spółką, tj. należących do Grupy PWN lub partnerów z branży medycznej, akademickiej, wydawniczej i pokrewnych.', zgoda_p_en: 'Yes, I would like to receive from Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., with its registered office in Warsaw (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2, commercial information by electronic means, including telecommunications terminal equipment, i.e., in the form of a newsletter, SMS or MMS, regarding entities cooperating with the Company, i.e., those belonging to the PWN Group or its partners in the medical, academic, publishing and related industries.', admin_info: '<div style="height:50px;overflow-y:scroll;">Administratorem danych osobowych jest Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 ("Spółka"). Więcej informacji dotyczących przetwarzania danych, w tym przysługujących praw, znajduje się w Polityce Prywatności, która znajduje się w stopce serwisu.</div>', admin_info_en: '<div style="height:50px;overflow-y:scroll;">The administrator of personal data is Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. o. with headquarters in Warsaw (02-460), ul. Gottlieba Daimler 2 (the "Company"). More information regarding data processing, including rights, can be found in the Privacy Policy, which is located in the footer of the website.</div>', admin_info_kontakt:'<div style="height:50px;overflow-y:scroll;">Administratorem danych osobowych jest Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. z siedzibą w Warszawie (02-460), ul. Gottlieba Daimlera 2 ("Spółka"). Z Inspektorem Ochrony Danych powołanym w Spółce można się skontaktować pod adresem: iod@pwn.pl lub korespondencyjnie: ul. Gottlieba Daimlera 2, 02-460 Warszawa.<br>Dane osobowe będą przetwarzane w celu kontaktu - na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO). Po wyrażeniu odrębnej zgody, na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) RODO dane mogą być przetwarzane również w celu przesyłania informacji handlowych drogą elektroniczną (mailowo) lub wykonywania telefonicznych połączeń w celu marketingu bezpośredniego Spółki, o ile użytkownik wyraził stosowną zgodę. W przypadku wyrażenia dodatkowej zgody, na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) RODO dane mogą być przetwarzane również w celu przesyłania informacji marketingowych dotyczących usług lub produktów innych podmiotów – w formie elektronicznej lub telefonicznej, w zależności od wyrażonej zgody. Dane osobowe mogą być ujawnione pracownikom lub współpracownikom Spółki, jak też podmiotom udzielającym wsparcia Spółce na zasadzie zleconych usług i zgodnie z zawartymi umowami powierzenia.<br>Dane osobowe przetwarzane w celach związanych z kontaktem będą przetwarzane przez czas jego trwania. Dane osobowe przetwarzane w celach marketingowych objętych oświadczeniem zgody będą przetwarzane do czasu odwołania zgody. Osoba, której dane dotyczą ma prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. W przypadku stwierdzenia, że przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy RODO, osoba której dane dotyczą ma prawo wnieść skargę do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (po 25 maja 2018 r. – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych).</div>', osw_regulamin: 'Oświadczam, że zapoznałem się z Regulaminem serwisu i akceptuję jego treść', osw_regulamin_en: 'I declare that I have read and accepted the Terms and Conditions .' }; </script>  <script>(function(w,d,s,l,i){w[l]=w[l]||[];w[l].push({'gtm.start': new Date().getTime(),event:'gtm.js'});var f=d.getElementsByTagName(s)[0], j=d.createElement(s),dl=l!='dataLayer'?'&l='+l:'';j.async=true;j.src= 'https://www.googletagmanager.com/gtm.js?id='+i+dl;f.parentNode.insertBefore(j,f); })(window,document,'script','dataLayer','GTM-WRGJD3D');</script>   <script> !function(f,b,e,v,n,t,s) {if(f.fbq)return;n=f.fbq=function(){n.callMethod? n.callMethod.apply(n,arguments):n.queue.push(arguments)}; if(!f._fbq)f._fbq=n;n.push=n;n.loaded=!0;n.version='2.0'; n.queue=[];t=b.createElement(e);t.async=!0; t.src=v;s=b.getElementsByTagName(e)[0]; s.parentNode.insertBefore(t,s)}(window, document,'script', 'https://connect.facebook.net/en_US/fbevents.js'); fbq('init', '1299621560048692'); fbq('track', 'PageView'); </script> <noscript><img height="1" width="1" style="display:none" src="https://www.facebook.com/tr?id=1299621560048692&ev=PageView&noscript=1" /></noscript>   <script> var sas_idmnet = sas_idmnet || {}; sas_idmnet.cmd = sas_idmnet.cmd || []; var sas = sas || {}; sas.cmd = sas.cmd || []; var NzpPyBmOTGuZ = NzpPyBmOTGuZ || false; sas_idmnet.cmd.push(function() {sas_idmnet.placementsList(["inside_1_wide","top_1","inside_1","inside_2","inside_3","inside_4","bottom_1","sky_left","side_1","side_2","inside_2_article","inside_3_article","inside_4_article","m_top_1","m_inside_top","m_bottom_1","m_inside_2_article","m_inside_3_article","m_inside_4_article"]);}); </script> <script id="gptScript" async src="https://securepubads.g.doubleclick.net/tag/js/gpt.js"></script> <script type='text/javascript' src='//smart.idmnet.pl/383936/smartConfig_1327199.js?cache=123' async></script> <script type="text/javascript" src=""//cdn2.pollster.pl/nw.js" async></script> <script type="text/javascript" src="//smart.idmnet.pl/prebidBoilerplate.js" async></script>  <script type="text/javascript"> (function(m, o, n, t, e, r, _){ m['__GetResponseAnalyticsObject'] = e;m[e] = m[e] || function() {(m[e].q = m[e].q || []).push(arguments)}; r = o.createElement(n);_ = o.getElementsByTagName(n)[0];r.async = 1;r.src = t;r.setAttribute('crossorigin', 'use-credentials');_.parentNode .insertBefore(r, _); })(window, document, 'script', 'https://m.pwn.pl/script/939ed95a-f2f0-4874-bad9-fdf0da6dce28/ga.js', 'GrTracking'); </script>  </head> <body class="home-page">  <noscript><iframe src="https://www.googletagmanager.com/ns.html?id=GTM-WRGJD3D" height="0" width="0" style="display:none;visibility:hidden"></iframe></noscript>  <noscript><img height="1" width="1" style="display:none" src="https://www.facebook.com/tr?id=1299621560048692&ev=PageView&noscript=1" /></noscript> <style> .slideout-widget { position: fixed; top: 180px; left: 0; width: 32px; z-index: 1000; } #social-slideout.collapsing { width: 32px; } .slideout-widget .navbar-toggle { margin-right: 10px; } .slideout-widget .navbar-toggle .icon-bar { background-color: #000000; } .slideout-widget .navbar-toggle .icon-bar.first { transform: translateY(12px) rotate(45deg); transition: transform 0.5s; } .slideout-widget .navbar-toggle .icon-bar.mid { visibility: hidden; } .slideout-widget .navbar-toggle .icon-bar.last { transform: rotate(-45deg); transition: transform 0.5s; } .slideout-widget .navbar-toggle.collapsed .icon-bar.first { transform: inherit; transition: transform 0.5s; } .slideout-widget .navbar-toggle.collapsed .icon-bar.mid { visibility: visible; } .slideout-widget .navbar-toggle.collapsed .icon-bar.last { transform: inherit; transition: transform 0.5s; } @media (min-width: 768px) { .slideout-widget { top: 120px; bottom: auto; } .slideout-widget #social-slideout.collapse { display: block; } } </style> <div class="slideout-widget"> <button type="button" class="navbar-toggle" data-toggle="collapse" data-target="#social-slideout" aria-expanded="false"> <span class="sr-only">Toggle navigation</span> <span class="icon-bar first"></span> <span class="icon-bar mid"></span> <span class="icon-bar last"></span> </button> <div class="collapse in" id="social-slideout"> <div class="slideout-widget-item"> <a href="https://www.facebook.com/WydawnictwoPWN/" target="_blank"><img src="/img/facebook-48x48.jpg" width="32" height="32"/></a> </div> <div class="slideout-widget-item"> <a href="https://www.instagram.com/pwnwydawnictwo/" target="_blank"><img src="/img/instagram-48x48.jpg" width="32" height="32"/></a> </div> <div class="slideout-widget-item"> <a href="https://twitter.com/PWNwydawnictwo" target="_blank"><img src="/img/twitter-48x48.jpg" width="32" height="32"/></a> </div> <div class="slideout-widget-item"> <a href="https://www.linkedin.com/company/wydawnictwo-naukowe-pwn" target="_blank"><img src="/img/linkedin-48x48.jpg" width="32" height="32"/></a> </div> </div> </div> <div id="top-banners" class="content no-padding-xs visible-md visible-lg"> <div class="banner "> </div></div> <div class="wrapper"> <nav id="main-nav" class="main-nav" role="navigation"> <div class="container no-padding-lg"> <div class="navbar-header"> <button class="navbar-toggle" type="button" data-toggle="collapse" data-target="#navbar-collapse"> <span class="sr-only">Toggle navigation</span> <span class="icon-bar"></span> <span class="icon-bar"></span> <span class="icon-bar"></span> </button> <a class="visible-xs navbar-brand pwn" href="https://encyklopedia.pwn.pl"> <img src="/img/logo-encyklopedia.png" height="22" onerror="this.onerror=null; this.src='https://encyklopedia.pwn.pl/img/logo-encyklopedia.png'" class="svg-image" alt=""/> </a> </div> <div class="navbar-collapse collapse" id="navbar-collapse"> <ul class="nav navbar-nav"> <li class="nav-item text-center"><a href="https://sjp.pwn.pl">Słownik języka polskiego</a></li> <li class="nav-item text-center active"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl">Encyklopedia</a></li> <li class="visible-xs nav-item text-center submenu-item"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe">Materiały dodatkowe</a></li> <li class="nav-item text-center"><a href="https://translatica.pl">Translatica</a></li> <li class="ofr-item nav-item text-center"><a href="https://sjp.pwn.pl/oferta">Produkty i usługi</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <div id="nav-banners" class="container no-padding-lg"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs"> </div> </div> </div> <div id="search-bar" class="search-bar" style="z-index:3000;width:100%; left: 0"> <div class="container search-container no-padding-lg"> <div class="shadow"> <div class="row"> <div class="col-xs-12"> <div class="search-wrapper"> <div class="row"> <div class="hidden-xs col-lg-3 col-md-3 col-sm-4 text-right"> <div class="search-frame"> <div class="pwn"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl"><img src="/img/logo-encyklopedia.png" style="height:32px;" onerror="this.onerror=null; this.src='https://encyklopedia.pwn.pl/img/logo-encyklopedia.png'" class="svg-image" alt=""/></a></div> </div> </div> <div class="col-xs-12 col-lg-9 col-md-9 col-sm-8"> <div class="search-frame"> <div id="search" class="row search"> <form action="/haslo/;3991415" class="search-form" role="search" id="viewForm" onsubmit="event.returnValue = false; return false;" method="get" accept-charset="utf-8"> <div class="col-xs-10 col-sm-10 col-md-9 col-lg-9 no-padding-right-sm"> <input autofocus id="search-input" type="text" class="form-control search-input" placeholder="Wyszukaj hasło..." value=""> <img src="/img/keyboard.png" id="search-keyboard-toggler" class="keyboard-button" alt=""/> <div id="search-keyboard"></div> </div> <div class="col-xs-2 col-sm-2 col-md-3 col-lg-3 text-left no-padding-left"> <button type="submit" class="btn btn-theme search-button"><span class="glyphicon glyphicon-search"></span></button> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj" class="search-link"></a> </div> </form></div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="content container no-padding-lg"> <div class="shadow"> <div class="row hidden-xs"> <div class="hidden-xs col-sm-12"> <ol class="breadcrumb service-menu"> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe">Materiały dodatkowe</a></li> </ol> </div> <div class="col-sm-12"> <ol class="breadcrumb"> <li style="max-width: 153px;"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl" title="Encyklopedia">Encyklopedia</a></li> <li style="max-width: 153px;"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Historia;152524;1.html" title="Historia">Historia</a></li> <li style="max-width: 153px;">Uniwersytet Humboldtów</li> </ol> </div> </div> </div> </div> <div class="container"> <div id='banner-2' class="bg-transparent row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs visible-md visible-lg"> <div class="banner "> <div style="width:100%;min-height:250px;position:relative;"> <div id="inside_1_wide" style="margin:0;position:absolute;top:50%;left:50%;transform:translate(-50%,-50%);"><script type="text/javascript"> sas_idmnet.cmd.push(function(){ sas_idmnet.release("inside_1_wide"); }); </script></div> </div> </div> <div class="space"></div> <div class="space"></div> </div> <div class="col-xs-12 no-padding-xs visible-xs visible-sm"> <div class="banner "> </div> <div class="space"></div> <div class="space"></div> </div> </div> </div>  <div id="content" class="content container no-padding-lg"> <div class="shadow"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div class="base-content"> <div class="row col-wrapper search-panel"> <div class="col-xs-12"> <div class="visible-sm visible-xs panel-group" id="search-menu"> <div class="panel"> <div class="panel-heading"> <h4 class="panel-title"><a data-toggle="collapse" data-parent="#search-menu" href="#search-menu-panel"><span class="prefix">•••</span> Menu </a></h4> </div> <div id="search-menu-panel" class="panel-collapse collapse"> <div class="panel-body"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div class="tree collapsable"> <div class="panel-group menu-67b2255671538"> <div class="panel"> <div class="panel-heading active"> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Historia;152524.html"><h2>Historia</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152524 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Literatura-i-sztuka;152525.html" class="collapsed"></a> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Literatura-i-sztuka;152525.html"><h2>Literatura i sztuka</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152525 "> <div class="panel-body"> <div class="tree collapsable"> <div class="panel-group menu-67b22556715bb"> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/zwroty-i-wyrazenia-obcojezyczne;187559.html"><h2>zwroty i wyrażenia obcojęzyczne</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-187559 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Nauki-scisle;152523.html"><h2>Nauki ścisłe</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152523 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Biologia;152522.html"><h2>Biologia</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152522 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Geografia;152521.html" class="collapsed"></a> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Geografia;152521.html"><h2>Geografia</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152521 "> <div class="panel-body"> <div class="tree collapsable"> <div class="panel-group menu-67b2255671653"> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/panstwa;189828.html"><h2>państwa</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-189828 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="hidden-xs hidden-sm col-md-2 col-lg-2"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div class="tree collapsable"> <div class="panel-group menu-67b2255671538"> <div class="panel"> <div class="panel-heading active"> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Historia;152524.html"><h2>Historia</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152524 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Literatura-i-sztuka;152525.html" class="collapsed"></a> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Literatura-i-sztuka;152525.html"><h2>Literatura i sztuka</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152525 "> <div class="panel-body"> <div class="tree collapsable"> <div class="panel-group menu-67b22556715bb"> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/zwroty-i-wyrazenia-obcojezyczne;187559.html"><h2>zwroty i wyrażenia obcojęzyczne</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-187559 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Nauki-scisle;152523.html"><h2>Nauki ścisłe</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152523 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Biologia;152522.html"><h2>Biologia</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152522 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Geografia;152521.html" class="collapsed"></a> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/Geografia;152521.html"><h2>Geografia</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-152521 "> <div class="panel-body"> <div class="tree collapsable"> <div class="panel-group menu-67b2255671653"> <div class="panel"> <div class="panel-heading "> <div class="panel-title" style="vertical-align: top;"> </div> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kategorie/panstwa;189828.html"><h2>państwa</h2></a> </div> <div class="panel-collapse collapse collapse-panel-189828 "> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div id="search-banner-slot-1"> <div id="search-banner-1"> </div> </div> <div id="search-banner-slot-2"> <div id="search-banner-2"> </div> </div> <div id="search-banner-slot-3"> <div id="search-banner-3"> </div> </div> <div id="search-float-banner-left-slot"> <div id="search-float-banner-left" class="float-banner"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs"> <div class="banner "> <div style="width:100%;min-height:600px;position:relative;"> <div id="sky_left" style="margin:0;position:absolute;top:50%;left:50%;transform:translate(-50%,-50%);"><script type="text/javascript"> sas_idmnet.cmd.push(function(){ sas_idmnet.release("sky_left"); }); </script></div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="col-sm-12 col-md-6 col-lg-6 search-content"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div class="space"></div> <script src="https://www.google.com/recaptcha/api.js?render=6LemzZUUAAAAAPl0JZf_QbolerDspROI2Kv4suRj"></script> <div id="issueModal" class="modal fade newsletter-modal" tabindex="-1" role="dialog"> <div class="modal-dialog"> <div class="modal-content"> <div class="modal-header"> <button type="button" class="close" data-dismiss="modal" aria-label="Close"><span aria-hidden="true">×</span> </button> <h4 class="modal-title">Zgłoś uwagę</h4> </div> <div class="modal-body" style="overflow-x:hidden;"> <form id="issueForm"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <input type="hidden" name="recaptcha_response" id="recaptchaResponseReport"> <input type="hidden" id="issueModalId" name="id" value="3991415"> <input type="hidden" id="issueModalSource" name="source" value="ency"> <div class="form-group row"> <label for="name" class="col-sm-2 col-form-label">Imię i nazwisko</label> <div class="col-sm-10"> <input type="text" class="form-control" id="name" name="name" placeholder="Wpisz imię i nazwisko"> </div> </div> <div class="form-group row"> <label for="email" class="col-sm-2 col-form-label">E-mail</label> <div class="col-sm-10"> <input type="email" class="form-control" id="email" name="email" placeholder="Wpisz e-mail"> </div> </div> <div class="form-group"> <label for="text">Treść uwagi</label> <textarea class="form-control" style="resize: none" id="text" rows="3" name="text" placeholder="Wpisz treść uwagi"></textarea> </div> <p>Informujemy, że najciekawsze zgłoszenia wraz z odpowiedziami Redakcji możemy opublikować w serwisie, podając informację o autorze pytania (posługujemy się dokładnie takim podpisem, jaki został umieszczony w zgłoszeniu, bez ujawniania adresu e-mail); zastrzegamy sobie prawo do ew. skrótów bądź koniecznych poprawek. Wysłanie zgłoszenia równoznaczne jest ze zgodą na jego publikację w serwisie. Równocześnie prosimy o zapoznanie się z <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/prywatnosc" target="_blank">Polityką prywatności serwisu</a>.</p> <div class="space"></div> <small> Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA, obowiązują <a href="https://policies.google.com/privacy" target="_blank">Polityka prywatności</a> oraz <a href="https://policies.google.com/terms" target="_blank">Warunki korzystania z usług Google</a> </small> </div> <div class="col-xs-12" style="margin-top: 15px"> <div id="issueError" role="alert" class="newsletter-email-alert alert alert-danger fade in" style="display: none"> <p>Proszę upewnić się, że wprowadzony został poprawny adres e-mail oraz wszystkie pola są wypełnione.</p> </div> </div> </div> </form> <p><strong>UWAGA: Po wysłaniu zgłoszenia, otrzymasz wiadomość mailową z prośbą o jego potwierdzenie.</strong></p> </div> <div class="modal-footer"> <button type="button" class="btn btn-secondary" data-dismiss="modal">Zamknij</button> <button id="issueFormButton" type="button" class="btn btn-primary">Akceptuję i wysyłam zgłoszenie</button> </div> </div> </div> </div> <div class="enc-haslo enc-haslo-wstep enc-anchor"> <div class="haslo"> <div class="base-entry"> <div class="base-entry-head">Uniwersytet Humboldtów</div> <div class="base-entry-line">  <div class="base-entry-hint">Encyklopedia PWN</div> </div> <div class="base-entry-body"> <article> <div class="ribbon"> <div class="ribbon-section"> <div class="ribbon-element "> <div class="e-glowka"> <span class="tytul">Uniwersytet Humboldtów </span><span class="oboczn"><span class="r-tytul">w Berlinie, </span><span class="r-tytul">Humboldt Universität zu Berlin <span class="audio"><img alt="Wymowa" src="https://mm.pwn.pl/rec.png"><audio><source src="https://mm.pwn.pl/ency/wav/2/n_uniwb.mp3" type="audio/mpeg"></source></audio></span>, </span></span> </div> <span class="def">wyższa uczelnia, utworzona 1809 z inicjatywy i wg koncepcji W. von Humboldta; </span> </div> </div> </div> </article> </div> </div> </div> </div> <div class="space"></div><div class="enc-haslo enc-haslo-tresc enc-anchor"> <div class="haslo"> <div class="base-entry"> <div class="base-entry-body"> <article> <div class="ribbon"> <div class="ribbon-section"> <div class="ribbon-element "> <span class="tekst">stał się wzorem dla tzw. niemieckiego typu uniwersytetu, wg którego w 1. poł. XIX w. ukształtowano uniwersytety niemieckie, a w 2. poł. XIX w. przekształcono in. uniwersytety europejskie i amerykańskie. Uniwersytet Humboldtów był zorganizowany na zasadach pełnej autonomii, wolności głoszenia z katedry poglądów naukowych, traktowania uniwersytetu jako instytucji naukowej najwyższego szczebla, łączącej badania naukowe z nauczaniem (<span class="tytuldziela">Einheit von Lehre und Forschung</span>). Wsparty dotacjami państwowymi, zapewniającymi mu właściwe wyposażenie, a profesorom pensje gwarantujące całkowitą niezależność finansowa, Uniwersytet Humboldtów miał za zadanie: 1) rozwijać badania naukowe i pielęgnować atmosferę swobody badań i wykładów; 2) uprawiać tzw. czystą naukę i wdrażać studentów do samodzielnej pracy badawczej; 3) kształcić studentów przede wszystkim w naukach ogólnych teoretycznych (filozofia, filologia, historia, matematyka, fizyka, astronomia) i rozwijać ich osobowość w duchu neohumanizmu; 4) kształcić specjalistów do służby państwowej; fachowców w in. dziedzinach kształciły wyższe szkoły nowego typu, <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/politechnika;3959565.html" title="politechnika" pwn-id="3959565" class="anchor">politechniki</a>; wysoki poziom wiedzy studentów miała gwarantować matura, której uzyskanie po zakończeniu przedłużonej edukacji w szkole średniej warunkowało wstęp na uniwersytet. Zorganizowany na tych zasadach Uniwersytet Humboldtów rozwijał się szybko i zyskał autorytet we wszystkich krajach niemieckojęzycznych. Kierunek rozwoju nadawali wybitni profesorowie, najpierw filozofowie (np. J. Fichte, G.W.F. Hegel), filologowie (J. Winckelmann, Humboldt, J. Bekker), później historycy (H. Treitschke, T. Mommsen), prawnicy, matematycy i przyrodnicy; prowadzone przez nich wykłady opierały się na samodzielnych badaniach naukowych, dzięki czemu następowało zharmonizowanie rozwoju Uniwersytetu Humboldtów z rozwojem nauki, a kształtowaniu się nowych gałęzi wiedzy odpowiadało na Uniwersytecie Humboldtów powstawanie nowych katedr, instytutów i laboratoriów; na czoło wysunął się wydział filozoficzny, ponieważ skupiał najwięcej nauk teoretycznych i najwięcej katedr, który następnie zaczął się dzielić na dalsze wydziały (filologiczny, matematyczny, nauk ścisłych, przyrodniczy itp.). Pod koniec XIX w. Uniwersytet Humboldtów był największym uniwersytetem niemieckim: miał 8 wydziałów, ok. 1 tys. nauczycieli akademickich i ok. 9 tys. studentów. Po przekształceniu Uniwersytetu Humboldtów w uniwersytet narodowosocjalistyczny (po 1933) stracił on całkowicie znaczenie; wielu wybitnych profesorów wyemigrowało, opuścili go zagraniczni studenci; 1945 przestał działać, budynki uniwersyteckie zostały zbombardowane; restytuowany 1950 przez władze NRD, stał się głównym uniwersytetem kraju; po zjednoczeniu Niemiec, 1991 zreorganizowany na wzór uniwersytetów zachodnioniemieckich, stopniowo odzyskuje dawną rangę; zatrudnia ok. 2180 nauczycieli akademickich, kształci 33 740 studentów (2003).</span> </div> </div> </div> </article> </div> </div> </div> </div> <div class="pull-right issue-button" data-toggle="modal" data-target="#issueModal"> <noscript>Włącz obsługę javascript!</noscript> zgłoś uwagę </div> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs"> <div class="banner "> <div style="width:100%;min-height:250px;position:relative;"> <div id="player_1578817" style=""><script> sas_idmnet.cmd.push(function() { sas_idmnet.videoReleaseONN("player_1578817",1578817); }); </script></div> </div> </div> </div> </div> <div id="enc-load-modal" class="modal fade enc-modal"> <div class="modal-dialog modal-lg"> <div class="modal-content"> <button type="button" class="enc-modal-close"><span aria-hidden="true">×</span><span class="sr-only">Zamknij</span></button> <div class="modal-body"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="col-xs-12 col-sm-12 col-md-4 col-lg-4"> <div class="hidden-xs hidden-sm"> </div> <div id="search-banner-slot-4"> <div id="search-banner-4"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs"> <div class="banner "> <div style="width:100%;min-height:600px;position:relative;"> <div id="side_1" style="margin:0;position:absolute;top:50%;left:50%;transform:translate(-50%,-50%);"><script type="text/javascript"> sas_idmnet.cmd.push(function(){ sas_idmnet.release("side_1"); }); </script></div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="hidden-xs hidden-sm"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <section class="section enc-powiazane-modal enc-powiazane-tabele"> <h3 class="section-heading text-highlight"><span class="line">Tabele</span></h3> <div class="section-content"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <ul><li><a href="446970" class="enc-load-link">Niemcy. Ważniejsze szkoły wyższe (1993)</a></li></ul> </div> </div> </div> </section> <section class="section enc-powiazane-hasla enc-anchor"> <h3 class="section-heading text-highlight"><span class="line">Powiązane hasła</span></h3> <div class="section-content"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <ul><li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Humboldt-Alexander;3913221.html">Humboldt Alexander</a></li><li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/politechnika;3959565.html">politechnika</a></li><li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Humboldt-Wilhelm;3913223.html">Humboldt Wilhelm</a></li><li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Humboldt-Universitaet-zu-Berlin;3913222.html">Humboldt Universität zu Berlin</a></li><li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/uniwersytet;3991404.html">uniwersytet</a></li><li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Wolny-Uniwersytet-Berlinski;3997779.html">Wolny Uniwersytet Berliński</a></li></ul> </div> </div> </div> </section> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <section class="section "> <h3 class="section-heading text-highlight"><span class="line">Popularne słowa</span></h3> <div class="section-content"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div class="popularne-w-kolumnie"><ul><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/Druga.html">Druga</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/Ala.html">Ala</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/Szymborska Wisława.html">Szymborska Wisława</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/Internet.html">Internet</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/Grecja.html">Grecja</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/Oce.html">Oce</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/jako.html">jako</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/drzewo.html">drzewo</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/WARSZAWA.html">WARSZAWA</a></li><li><i class="fa fa-star"></i> <a href="https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/europy.html">europy</a></li></ul></div> </div> </div> </div> </section> </div> </div> </div> <div id="search-banner-slot-5"> <div id="search-banner-5"> </div> </div> <div id="search-banner-slot-6"> <div id="search-banner-6"> </div> </div> <div id="search-float-banner-right-slot"> <div id="search-float-banner-right" class="float-banner"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs"> <div class="banner "> <div style="width:100%;min-height:600px;position:relative;"> <div id="side_2" style="margin:0;position:absolute;top:50%;left:50%;transform:translate(-50%,-50%);"><script type="text/javascript"> sas_idmnet.cmd.push(function(){ sas_idmnet.release("side_2"); }); </script></div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row col-wrapper visible-xs visible-sm"> <div class="col-xs-12"> </div> </div> <div class="row col-wrapper search-panel"> <div class="col-xs-12"> <div class="visible-sm visible-xs panel-group" id="search-side"> <div class="panel"> <div class="panel-heading"> <h4 class="panel-title"><a data-toggle="collapse" data-parent="#search-side" href="#search-side-panel"><span class="prefix">•••</span> Więcej </a></h4> </div> <div id="search-side-panel" class="panel-collapse collapse"> <div class="panel-body"> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div id="search-banner-slot-1-xs"></div> <div id="search-banner-slot-2-xs"></div> <div id="search-banner-slot-3-xs"></div> <div id="search-banner-slot-4-xs"></div> <div id="search-banner-slot-5-xs"></div> <div id="search-banner-slot-6-xs"></div> </div> </div> </div> <div id="float-banner-bottom" class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 col-sm-6"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12"> <div class="base-alfa"> <h5>Przeglądaj encyklopedię</h5> <ul class="list-inline"> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/A.html">A</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/B.html">B</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/C.html">C</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Ć.html">Ć</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/D.html">D</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/E.html">E</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/F.html">F</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/G.html">G</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/H.html">H</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/I.html">I</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/J.html">J</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/K.html">K</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/L.html">L</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Ł.html">Ł</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/M.html">M</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/N.html">N</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/O.html">O</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Ó.html">Ó</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/P.html">P</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Q.html">Q</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/R.html">R</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/S.html">S</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Ś.html">Ś</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/T.html">T</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/U.html">U</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/V.html">V</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/W.html">W</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/X.html">X</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Y.html">Y</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Z.html">Z</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Ź.html">Ź</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/lista/Ż.html">Ż</a></li> </ul> </div> <div class="base-alfa"> <h5>Przeglądaj tabele i zestawienia</h5> <ul class="list-inline"> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/A.html">A</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/B.html">B</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/C.html">C</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/D.html">D</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/E.html">E</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/F.html">F</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/G.html">G</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/H.html">H</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/I.html">I</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/J.html">J</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/K.html">K</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/L.html">L</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/Ł.html">Ł</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/M.html">M</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/N.html">N</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/O.html">O</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/P.html">P</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/Q.html">Q</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/R.html">R</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/S.html">S</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/Ś.html">Ś</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/T.html">T</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/U.html">U</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/V.html">V</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/W.html">W</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/X.html">X</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/Y.html">Y</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/Z.html">Z</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/tabele/lista/Ż.html">Ż</a></li> </ul> </div> <div class="base-alfa"> <h5>Przeglądaj ilustracje i multimedia</h5> <ul class="list-inline"> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/A.html">A</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/B.html">B</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/C.html">C</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/D.html">D</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/E.html">E</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/F.html">F</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/G.html">G</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/H.html">H</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/I.html">I</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/J.html">J</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/K.html">K</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/L.html">L</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Ł.html">Ł</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/M.html">M</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/N.html">N</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/O.html">O</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/P.html">P</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Q.html">Q</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/R.html">R</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/S.html">S</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Ś.html">Ś</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/T.html">T</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/U.html">U</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/V.html">V</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/W.html">W</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/X.html">X</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Y.html">Y</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Z.html">Z</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Ź.html">Ź</a></li> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/ilustracje/lista/Ż.html">Ż</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> <div class="col-xs-12 col-sm-6"> <div class="base-link"> <h5> </h5> <ul class="list-inline"> <li><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe">Materiały dodatkowe</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-xs-12 no-padding-xs"> </div> </div> </div> </div> </div>  <footer id="footer" class="footer" style="max-width: 1108px; margin: 0 auto"> <div class="footer-content"> <div class="container"> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-sm-12 col-md-2 col-lg-2 text-center"><a href="https://www.pwn.pl"><img src="/img/logo-grupa.png" height="28px" onerror="this.onerror=null; this.src='https://encyklopedia.pwn.pl/img/logo-grupa.png'" class="svg-image" alt=""/></a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/o-nas">O nas</a></div>  <div class="col-sm-12 col-md-2 col-lg-2 text-center"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/prywatnosc">Polityka prywatności</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-2 col-lg-2 text-center"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/regulamin">Regulamin</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://encyklopedia.pwn.pl/kontakt">Kontakt</a></div> </div> <div class="row col-wrapper"> <div class="col-sm-12 col-md-2 col-lg-2 text-center"> <div style="line-height:32px;text-decoration:underline;">Serwisy Grupy PWN:</div> </div> <div class="cols-sm-12 col-md-10 col-lg-10"> <div class="row"> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://oxford.pwn.pl" target="_blank">PWN Oxford</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://usjp.pwn.pl" target="_blank">Uniwersalny SJP</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://sjp.pwn.pl" target="_blank">Słowniki języka polskiego PWN </a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://translatica.pl" target="_blank">Słowniki obcojęzyczne</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://ksiegarnia.pwn.pl" target="_blank">Księgarnia PWN</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://www.forumzdrowia.pl" target="_blank">Forum Zdrowia</a></div> <div class="col-sm-12 col-md-3 col-lg-3 text-center"><a href="https://ksiegarnia.pwn.pl/slowniki-PWN?utm_source=sjp&utm_medium=footer&utm_campaign=ref_202306" target="_blank">Słowniki PWN - Księgarnia PWN</a></div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="bottom-bar"> <div class="container"> <div class="row"> <small class="copyright col-md-6 col-sm-12 col-xs-12">Copyright 1997-2025 WN PWN SA </small> <ul class="social pull-right col-md-6 col-sm-12 col-xs-12">  </ul> </div> </div> </div> </footer> <div id="fragment-image-modal" class="modal fade fragment-modal"> <div class="modal-dialog modal-lg"> <div class="modal-content"> <div class="modal-body" style="overflow-x:auto;overflow-y:auto;padding:5px;"> <p class="text-center"><img id="fragment-image" style="display:inline;width:934px;" class="img-responsive1" src="" alt=""/></p> </div> </div> </div> </div> <div id="xs" class="visible-xs"></div> <div id="sm" class="visible-sm"></div> <div id="md" class="visible-md"></div> <div id="lg" class="visible-lg"></div> <div id="spinner" style="z-index:4000;display:none;position:fixed;left:50%;top:50%;background-color:white;opacity:0.75;padding:10px;border-radius:10px;"> <img src="/theme/Dictionary/img/spinner.gif" alt=""/></div>  <script type="text/javascript" src="/js/modernizr.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/jquery-1.10.2.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/jquery-migrate-1.2.1.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/bootstrap/js/bootstrap.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/bootstrap-hover-dropdown.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/back-to-top.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/jquery-placeholder/jquery.placeholder.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/pretty-photo/js/jquery.prettyPhoto.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/flexslider/jquery.flexslider-min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/plugins/jflickrfeed/jflickrfeed.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/typeahead/bloodhound.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/typeahead/typeahead.jquery.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/Service.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/js/jquery.complete.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/jquery.autoellipsis-1.0.10.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/js/jquery.pwn.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="https://mm.pwn.pl/video-js/video.js"></script> <script type="text/javascript" src="https://mm.pwn.pl/video-js/init-vjs.js"></script> <script type="text/javascript" src="/js/jquery.sticky-kit.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/fragments.js"></script> <script type="text/javascript"> var service; var floater; service = new Service({ protocol: 'https:', DIC: 'dictionary', ENC: 'encyclopedy', TRA: 'translator', OFR: 'offer', name: 'encyclopedy', base: 'https://encyklopedia.pwn.pl/', dictionary: 'https://sjp.pwn.pl/', encyclopedy: 'https://encyklopedia.pwn.pl/', translator: 'https://translatica.pl/', page: '/haslo/;3991415' }); service.init(); $(document).ready(function () { document.bootstrapSize = getBootstrapSize(); floater = function (src) { var a = function () { $.get(src, function (e) { $result = $(e), $result.each(function () { $(this).appendTo("body") } ) }, "html") }; if ("undefined" == typeof jQuery) { var headTag = document.getElementsByTagName("head")[0], jqTag = document.createElement("script"); jqTag.type = "text/javascript", jqTag.src = "https://code.jquery.com/jquery-1.12.4.min.js", jqTag.onload = a, headTag.appendChild(jqTag) } else a(); }; setTimeout(function() { var close = '<div style="cursor:pointer;position:absolute;top:10px;right:10px;" onclick="window.__cmpui("setAndSaveAllConsent",!0)"><span class="glyphicon glyphicon-remove"></span></div>'; $('#qcCmpUi').append(close); },2000); }); </script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/jquery.base.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/jquery.images.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/jquery.slider.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/js/jquery.banner.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/assets/js/main.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/process-show.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/elements/lista.js"></script> <script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/encyclopedy.js"></script><script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/elements/enc-kategorie.js"></script><script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/elements/enc-load-modal.js"></script><script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/elements/enc-load-index.js"></script><script type="text/javascript" src="/theme/Dictionary/js/view/search.js"></script> <script type="text/javascript"> $(document).ready(function () { $('#issueFormButton').click(function (e) { e.preventDefault(); grecaptcha.ready(function () { grecaptcha.execute('6LemzZUUAAAAAPl0JZf_QbolerDspROI2Kv4suRj', {action: 'contact'}).then(function (token) { var recaptchaResponse = document.getElementById('recaptchaResponseReport'); recaptchaResponse.value = token; }).then( () => { let form = $("#issueForm"); jQuery.ajax({ type: "POST", url: "https://sjp.pwn.pl/zglos-uwage", data: form.serialize() + "&link="+ window.location.toString(), // serializes the form's elements. dataType: 'json', success: function () { $('#issueModal').modal('hide'); form.find("#issueError").hide(); }, error: function () { form.find("#issueError").show(); } }); } ); }); }); }); </script> <script type="text/javascript"> $(document).ready(function(){ $('#enc-modal-button').click(function(){ $('#enc-modal').modal('show'); }); $('#enc-modal').modal('show'); }); </script> <script type="text/javascript"> $(document).ready(function () { $('#search-keyboard-toggler').click(function (e) { e.preventDefault(); VirtualKeyboard.pokaz = VirtualKeyboard.isOpen(); VirtualKeyboard.toggle('search-input', 'search-keyboard'); }); $(document).click(function (e) { if (($(e.target).closest("#search-keyboard").length === 0) && ($(e.target).closest(".search-wrapper").length === 0)) { if (VirtualKeyboard.isOpen()) { VirtualKeyboard.hide(); } } }); $('.svg-image').each(function () { var src = $(this).attr('src'); src = src.replace('.png', '.svg'); $(this).attr('src', src); }); var sense = function () { var count = 0; $('.banner').each(function () { if (!($(this).height() === 0 || $(this).filter(':visible') === 0)) { count = 1; return (false); } }); if (count == 0) { $.get('/sense.php', {'is': 1}); return (true); } $.get('/sense.php', {'is': 0}); return (false); }; var senseInterval = setTimeout(function () { /*sense();*/ }, 3000); }); </script> <div id="adblockoff" class="modal fade"> <div class="modal-dialog"> <div class="modal-content"> <div class="modal-header"> <button type="button" class="close" data-dismiss="modal" aria-label="Close"><span aria-hidden="true">×</span></button> <h4><img src="/img/pwn.png" alt=""/></h4> </div> <div class="modal-body"> <p class="adp">Drogi Użytkowniku AdBlocka,</p> <p class="adp">wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.</p> <p class="adp"> Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – <a href="abp:subscribe?location=http%3A%2F%2Fsjp.pwn.pl%2Fabplist.txt&title=sjp.pwn.pl">dodaj naszą domenę</a>, jako wyjątek lub skorzystaj z <a target="_blank" href="http://encyklopedia.pwn.pl/materialy-dodatkowe/haslo/Jak-dodac-nasze-serwisy-do-wyjatkow-w-rozszerzeniu-Adblock;5923752.html">instrukcji</a> i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach. </p> <p class="adp">Dziękujemy!</p> <p class="adp">Redakcja serwisów PWN<br/> Wydawnictwa Naukowego PWN</p> </div> </div> </div> </div> <script type="text/javascript"> var adblock = true; </script> <script type="text/javascript" src="/adblock.js"></script><script type="text/javascript"> if (adblock) { /*$('#adblockoff').modal('show');*/ } </script> <script type="text/javascript"> sas_idmnet.cmd.push(function(){sas_idmnet.layerRelease();}); </script> </body> </html>

CINXE.COM

Uniwersytet Humboldtów, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy