CINXE.COM
Hạt Higgs – Wikipedia tiếng Việt
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hạt Higgs – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"a917e1c2-2336-44ae-99b3-3645b6b31ee6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hạt_Higgs","wgTitle":"Hạt Higgs","wgCurRevisionId":69147124,"wgRevisionId":69147124,"wgArticleId":3781,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Lỗi CS1: liên kết ngoài","Trang thiếu chú thích trong bài","Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Boson","Khoa học năm 2012","Mô hình Chuẩn","Lý thuyết trường lượng tử","Khối lượng"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"Hạt_Higgs","wgRelevantArticleId":3781,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q402","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true ,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.imagemap.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.imagemap","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM", "ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.imagemap.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1c/CMS_Higgs-event.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1107"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/CMS_Higgs-event.jpg/800px-CMS_Higgs-event.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="738"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/CMS_Higgs-event.jpg/640px-CMS_Higgs-event.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="590"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hạt Higgs – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hạt_Higgs rootpage-Hạt_Higgs skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=H%E1%BA%A1t+Higgs" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=H%E1%BA%A1t+Higgs" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=H%E1%BA%A1t+Higgs" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=H%E1%BA%A1t+Higgs" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Ý_tưởng_cho_sự_tồn_tại_của_hạt_Higgs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ý_tưởng_cho_sự_tồn_tại_của_hạt_Higgs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ý tưởng cho sự tồn tại của hạt Higgs</span> </div> </a> <ul id="toc-Ý_tưởng_cho_sự_tồn_tại_của_hạt_Higgs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hạt Higgs</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 91 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-91" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">91 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Higgsboson" title="Higgsboson – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Higgsboson" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Higgs-Boson" title="Higgs-Boson – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Higgs-Boson" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%8A%D8%BA%D8%B2" title="بوزون هيغز – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بوزون هيغز" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Bos%C3%B3n_de_Higgs" title="Bosón de Higgs – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Bosón de Higgs" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Hiqqs_bozonu" title="Hiqqs bozonu – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Hiqqs bozonu" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Boson_Higgs" title="Boson Higgs – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Boson Higgs" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Boson_Higgs" title="Boson Higgs – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Boson Higgs" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%B8_%E0%A6%AC%E0%A7%8B%E0%A6%B8%E0%A6%A8" title="হিগস বোসন – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="হিগস বোসন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%BD_%D0%A5%D1%96%D0%B3%D1%81%D0%B0" title="Базон Хігса – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Базон Хігса" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%BD_%D0%93%D1%96%D0%B3%D1%81%D0%B0" title="Базон Гігса – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Базон Гігса" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Higgsov_bozon" title="Higgsov bozon – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Higgsov bozon" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Bozon_Higgs" title="Bozon Higgs – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Bozon Higgs" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%B3%D1%81_%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD" title="Хигс бозон – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хигс бозон" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bos%C3%B3_de_Higgs" title="Bosó de Higgs – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bosó de Higgs" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%B3%D0%B3%D1%81_%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD%C4%95" title="Хиггс бозонĕ – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Хиггс бозонĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Higgs%C5%AFv_boson" title="Higgsův boson – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Higgsův boson" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Higgs-partikel" title="Higgs-partikel – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Higgs-partikel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Higgsa_boson" title="Higgsa boson – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Higgsa boson" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Higgs-Boson" title="Higgs-Boson – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Higgs-Boson" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Higgsi_boson" title="Higgsi boson – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Higgsi boson" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF_%CE%A7%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CF%82" title="Σωματίδιο Χιγκς – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Σωματίδιο Χιγκς" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Higgs_boson" title="Higgs boson – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Higgs boson" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bos%C3%B3n_de_Higgs" title="Bosón de Higgs – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Bosón de Higgs" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bosono_de_Higgs" title="Bosono de Higgs – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bosono de Higgs" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Higgs_bosoi" title="Higgs bosoi – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Higgs bosoi" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86_%D9%87%DB%8C%DA%AF%D8%B2" title="بوزون هیگز – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بوزون هیگز" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Boson_de_Higgs" title="Boson de Higgs – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Boson de Higgs" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3s%C3%B3n_Higgs" title="Bósón Higgs – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Bósón Higgs" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Bos%C3%B3n_de_Higgs" title="Bosón de Higgs – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Bosón de Higgs" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%9E%89%EC%8A%A4_%EB%B3%B4%EC%86%90" title="힉스 보손 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="힉스 보손" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%A3%D5%BD%D5%AB_%D5%A2%D5%B8%D5%A6%D5%B8%D5%B6" title="Հիգսի բոզոն – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հիգսի բոզոն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B8_%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A5%89%E0%A4%A8" title="हिग्स बोसॉन – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="हिग्स बोसॉन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Higgsov_bozon" title="Higgsov bozon – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Higgsov bozon" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Higgs_bosono" title="Higgs bosono – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Higgs bosono" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Higgs-b%C3%B3seind" title="Higgs-bóseind – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Higgs-bóseind" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Bosone_di_Higgs" title="Bosone di Higgs – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Bosone di Higgs" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%95%D7%96%D7%95%D7%9F_%D7%94%D7%99%D7%92%D7%A1" title="בוזון היגס – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="בוזון היגס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A6%E0%B3%87%E0%B2%B5%E0%B2%95%E0%B2%A3" title="ದೇವಕಣ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ದೇವಕಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ჰიგსის ბოზონი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჰიგსის ბოზონი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Boso_Higgsianus" title="Boso Higgsianus – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Boso Higgsianus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Higsa_bozons" title="Higsa bozons – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Higsa bozons" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Higso_bozonas" title="Higso bozonas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Higso bozonas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Higgsdeilke" title="Higgsdeilke – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Higgsdeilke" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/xigzo" title="xigzo – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="xigzo" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Higgs-bozon" title="Higgs-bozon – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Higgs-bozon" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%B3%D1%81%D0%BE%D0%B2_%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD" title="Хигсов бозон – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хигсов бозон" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D_%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BA" title="ഹിഗ്സ് ബോസോൺ – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഹിഗ്സ് ബോസോൺ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%9C_%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A5%89%E0%A4%A8" title="हिग्ज बोसॉन – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="हिग्ज बोसॉन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86_%D9%87%DB%8C%DA%AF%D8%B2" title="بوزون هیگز – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="بوزون هیگز" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%B3%D0%B3%D1%81_%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD" title="Хиггс бозон – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хиггс бозон" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Higgsboson" title="Higgsboson – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Higgsboson" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B8_%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%A8" title="हिग्स बोसोन – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="हिग्स बोसोन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%92%E3%83%83%E3%82%B0%E3%82%B9%E7%B2%92%E5%AD%90" title="ヒッグス粒子 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヒッグス粒子" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Higgs-boson" title="Higgs-boson – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Higgs-boson" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Higgs-boson" title="Higgs-boson – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Higgs-boson" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Boson_de_Higgs" title="Boson de Higgs – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Boson de Higgs" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B9%E0%AC%BF%E2%80%8C%E0%AC%97%E0%AD%8D%E2%80%8C%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E2%80%8C_%E0%AC%AC%E0%AD%8B%E0%AC%B7%E0%AC%A8" title="ହିଗ୍ସ୍ ବୋଷନ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ହିଗ୍ସ୍ ବୋଷନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Higgs_bozoni" title="Higgs bozoni – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Higgs bozoni" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%9C%E0%A8%BC_%E0%A8%AC%E0%A9%8B%E0%A8%B8%E0%A9%8C%E0%A8%A8" title="ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਹਿਗਜ਼ ਬੋਸੌਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DA%AF%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86" title="ہگز بوسن – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہگز بوسن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%AF%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%86" title="هیگزبوسون – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="هیگزبوسون" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Higgs-Boson" title="Higgs-Boson – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Higgs-Boson" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bozon_Higgsa" title="Bozon Higgsa – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Bozon Higgsa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3son_de_Higgs" title="Bóson de Higgs – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bóson de Higgs" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Bosonul_Higgs" title="Bosonul Higgs – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bosonul Higgs" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD_%D0%A5%D0%B8%D0%B3%D0%B3%D1%81%D0%B0" title="Бозон Хиггса – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бозон Хиггса" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%95%E0%A4%A3%E0%A4%83" title="देवकणः – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="देवकणः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bozoni_i_Higgsit" title="Bozoni i Higgsit – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bozoni i Higgsit" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Bosoni_di_Higgs" title="Bosoni di Higgs – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Bosoni di Higgs" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%84%E0%B7%92%E0%B6%9C%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%8A_%E0%B6%B6%E0%B7%9C%E0%B7%83%E0%B7%9D%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="හිග්ස් බොසෝනය – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="හිග්ස් බොසෝනය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Higgs_boson" title="Higgs boson – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Higgs boson" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Higgsov_boz%C3%B3n" title="Higgsov bozón – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Higgsov bozón" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Higgsov_bozon" title="Higgsov bozon – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Higgsov bozon" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%86%D8%B2%DB%86%D9%86_%DA%BE%DB%8C%DA%AF%D8%B2" title="بۆزۆن ھیگز – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بۆزۆن ھیگز" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%B3%D1%81%D0%BE%D0%B2_%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD" title="Хигсов бозон – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хигсов бозон" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Higgsov_bozon" title="Higgsov bozon – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Higgsov bozon" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Higgsin_bosoni" title="Higgsin bosoni – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Higgsin bosoni" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Higgsboson" title="Higgsboson – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Higgsboson" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Higgs_boson" title="Higgs boson – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Higgs boson" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B9%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%B8%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%8B%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="ஹிக்ஸ் போசான் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஹிக்ஸ் போசான்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%B3%D0%B3%D1%81_%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D1%8B" title="Һиггс бозоны – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Һиггс бозоны" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="హిగ్గ్స్ బోసన్ – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="హిగ్గ్స్ బోసన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ฮิกส์โบซอน – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ฮิกส์โบซอน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Higgs_bozonu" title="Higgs bozonu – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Higgs bozonu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD_%D0%A5%D1%96%D0%B3%D0%B3%D1%81%D0%B0" title="Бозон Хіггса – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Бозон Хіггса" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DA%AF%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86" title="ہگز بوزون – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہگز بوزون" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Higgs_boson" title="Higgs boson – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Higgs boson" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E6%A0%BC%E6%96%AF%E7%8E%BB%E8%89%B2%E5%AD%90" title="希格斯玻色子 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="希格斯玻色子" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3s%C3%B3n%C3%AC_Higgs" title="Bósónì Higgs – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Bósónì Higgs" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E6%A0%BC%E6%96%AF%E7%8E%BB%E8%89%B2%E5%AD%90" title="希格斯玻色子 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="希格斯玻色子" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%8C%E6%A0%BC%E6%96%AF%E7%8E%BB%E8%89%B2%E5%AD%90" title="希格斯玻色子 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="希格斯玻色子" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q402#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:H%E1%BA%A1t_Higgs" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/H%E1%BA%A1t_Higgs" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/H%E1%BA%A1t_Higgs" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&oldid=69147124" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=H%E1%BA%A1t_Higgs&id=69147124&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FH%25E1%25BA%25A1t_Higgs"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FH%25E1%25BA%25A1t_Higgs"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=H%E1%BA%A1t+Higgs"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Higgs_boson" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q402" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="box-Chú_thích_trong_bài plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Refimprove" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Question_book-new.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bài viết này <b>cần thêm <a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc">chú thích nguồn gốc</a> để <a href="/wiki/Wikipedia:Th%C3%B4ng_tin_ki%E1%BB%83m_ch%E1%BB%A9ng_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Wikipedia:Thông tin kiểm chứng được">kiểm chứng thông tin</a></b>.<span class="hide-when-compact"> Mời bạn giúp <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=edit">hoàn thiện bài viết này</a> bằng cách bổ sung chú thích tới <a href="/wiki/Wikipedia:Ngu%E1%BB%93n_%C4%91%C3%A1ng_tin_c%E1%BA%ADy" title="Wikipedia:Nguồn đáng tin cậy">các nguồn đáng tin cậy</a>. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ.</span></div></td></tr></tbody></table> <table class="infobox" style="width:22em"><caption><i>Boson Higgs</i></caption><tbody><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:CMS_Higgs-event.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/CMS_Higgs-event.jpg/280px-CMS_Higgs-event.jpg" decoding="async" width="280" height="258" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/CMS_Higgs-event.jpg/420px-CMS_Higgs-event.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/CMS_Higgs-event.jpg/560px-CMS_Higgs-event.jpg 2x" data-file-width="1104" data-file-height="1018" /></a></span><div style="padding:5px">Mô phỏng sự kiện xảy ra trong <a href="/w/index.php?title=M%C3%A1y_va_ch%E1%BA%A1m_l%E1%BB%9Bn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Máy va chạm lớn (trang không tồn tại)">LHC</a> của Viện Vật lý hạt châu Âu, <a href="/wiki/CERN" title="CERN">CERN</a>. Mô phỏng thể hiện sự phân rã thành hạt Higgs sau va chạm của hai <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> trong thiết bị CMS.</div></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;">Cấu trúc</th><td><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Hạt cơ bản">Hạt cơ bản</a></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;">Tình trạng</th><td>Xác nhận tồn tại một hạt có "tính tương đồng" với hạt Higgs, và cần có những phân tích sâu hơn để công nhận hạt đó có mọi tính chất giống với tiên đoán lý thuyết của boson Higgs.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;">Lý thuyết</th><td><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Englert" title="François Englert">F. Englert</a>, <a href="/wiki/Robert_Brout" title="Robert Brout">R. Brout</a>, <a href="/wiki/Peter_Higgs" title="Peter Higgs">P. Higgs</a>, <a href="/w/index.php?title=Gerald_Guralnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gerald Guralnik (trang không tồn tại)">G. S. Guralnik</a>, <a href="/w/index.php?title=C._R._Hagen&action=edit&redlink=1" class="new" title="C. R. Hagen (trang không tồn tại)">C. R. Hagen</a>, và <a href="/w/index.php?title=T._W._B._Kibble&action=edit&redlink=1" class="new" title="T. W. B. Kibble (trang không tồn tại)">T. W. B. Kibble</a> (1964)</td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;">Thực nghiệm</th><td><a href="/w/index.php?title=Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_ATLAS&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thí nghiệm ATLAS (trang không tồn tại)">ATLAS</a> và <a href="/w/index.php?title=Compact_Muon_Solenoid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Compact Muon Solenoid (trang không tồn tại)">CMS</a> (2012)</td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;">Ký hiệu</th><td>H<sup>0</sup></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;">Số loại</th><td>một trong <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_b%E1%BA%A5t_bi%E1%BA%BFn" class="mw-redirect" title="Khối lượng bất biến">Khối lượng</a></th><td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7003125300000000000♠"></span>1253<span style="margin-left:0.3em;margin-right:0.15em;">±</span>06 <a href="/wiki/Electronv%C3%B4n#Khối_lượng" class="mw-redirect" title="Electronvôn">GeV/<i>c</i><sup>2</sup></a></span> (mức tin cậy 5σ)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_gian_s%E1%BB%91ng_trung_b%C3%ACnh" class="mw-redirect" title="Thời gian sống trung bình">Thời gian sống</a></th><td>1 <a href="/wiki/Zept%C3%B4" class="mw-redirect" title="Zeptô">zéptô</a> <a href="/wiki/Gi%C3%A2y" title="Giây">giây</a></td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">Điện tích</a></th><td>Chưa rõ</td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A0u_t%C3%ADch" title="Màu tích">Màu tích</a></th><td>Chưa rõ</td></tr><tr><th scope="row" style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Spin" title="Spin">Spin</a></th><td>Spin nguyên, nhưng cần phân tích sâu hơn</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:right"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%C3%B4ng_tin_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Bản mẫu:Thông tin hạt cơ bản"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%C3%B4ng_tin_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thảo luận Bản mẫu:Thông tin hạt cơ bản"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%C3%B4ng_tin_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;font-size:145%;line-height:1.2em"><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Mô hình Chuẩn">Mô hình Chuẩn</a> <br />của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">vật lý hạt</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em"><figure class="noresize mw-ext-imagemap-desc-bottom-right" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/360px-M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="360" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/540px-M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/720px-M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="1390" data-file-height="1330" usemap="#ImageMap_70ad25e0815343cd" resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg" /></span><map name="ImageMap_70ad25e0815343cd"><area href="/wiki/Quark_l%C3%AAn" shape="rect" coords="26,71,88,133" alt="Quark lên" title="Quark lên" /><area href="/wiki/Quark_duy%C3%AAn" shape="rect" coords="91,71,153,133" alt="Quark duyên" title="Quark duyên" /><area href="/wiki/Quark_%C4%91%E1%BB%89nh" shape="rect" coords="155,71,217,133" alt="Quark đỉnh" title="Quark đỉnh" /><area href="/wiki/Gluon" shape="rect" coords="223,71,285,133" alt="Gluon" title="Gluon" /><area href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs" shape="rect" coords="290,71,352,133" alt="Hạt Higgs" title="Hạt Higgs" /><area href="/wiki/Quark_xu%E1%BB%91ng" shape="rect" coords="26,136,88,198" alt="Quark xuống" title="Quark xuống" /><area href="/wiki/Quark_l%E1%BA%A1" shape="rect" coords="91,136,153,198" alt="Quark lạ" title="Quark lạ" /><area href="/wiki/Quark_%C4%91%C3%A1y" shape="rect" coords="155,136,217,198" alt="Quark đáy" title="Quark đáy" /><area href="/wiki/Photon" shape="rect" coords="223,136,285,198" alt="Photon" title="Photon" /><area href="/wiki/Electron" shape="rect" coords="26,204,88,267" alt="Electron" title="Electron" /><area href="/wiki/Muon" shape="rect" coords="91,204,153,267" alt="Muon" title="Muon" /><area href="/wiki/Tau_(h%E1%BA%A1t)" shape="rect" coords="155,204,217,267" alt="Tau (hạt)" title="Tau (hạt)" /><area href="/wiki/Boson_W_v%C3%A0_Z" shape="rect" coords="223,204,285,267" alt="Boson W và Z" title="Boson W và Z" /><area href="/wiki/Electron_neutrino" shape="rect" coords="26,269,88,331" alt="Electron neutrino" title="Electron neutrino" /><area href="/wiki/Muon_neutrino" shape="rect" coords="91,269,153,331" alt="Muon neutrino" title="Muon neutrino" /><area href="/wiki/Tau_neutrino" shape="rect" coords="155,269,217,331" alt="Tau neutrino" title="Tau neutrino" /><area href="/wiki/Boson_W_v%C3%A0_Z" shape="rect" coords="223,269,285,331" alt="W boson" title="W boson" /><area href="/wiki/Standard_Model" shape="rect" coords="24,13,336,28" alt="Standard Model" title="Standard Model" /><area href="/wiki/Fermion" shape="rect" coords="26,36,217,56" alt="Fermion" title="Fermion" /><area href="/wiki/Boson" shape="rect" coords="223,36,352,56" alt="Boson" title="Boson" /><area href="/wiki/Quark" shape="rect" coords="8,140,21,199" alt="Quark" title="Quark" /><area href="/wiki/Lepton" shape="rect" coords="8,264,18,328" alt="Lepton" title="Lepton" /><area href="/wiki/Scalar_boson" shape="rect" coords="340,138,350,258" alt="Scalar boson" title="Scalar boson" /><area href="/wiki/Gauge_boson" shape="rect" coords="293,214,303,328" alt="Gauge boson" title="Gauge boson" /><area href="/wiki/Vector_boson" shape="rect" coords="307,247,313,328" alt="Vector boson" title="Vector boson" /></map><figcaption></figcaption></figure><div style="padding-top:0.2em;line-height:1.2em"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Hạt sơ cấp">Hạt sơ cấp</a> trong <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Mô hình Chuẩn">Mô hình Chuẩn</a></div></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">Tổng quan</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a><br /><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Mô hình Chuẩn">Mô hình Chuẩn</a><br /><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a> <br /> <a href="/w/index.php?title=Thuy%E1%BA%BFt_Gauge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuyết Gauge (trang không tồn tại)">Thuyết Gauge</a> <br /> <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A1_v%E1%BB%A1_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng_t%E1%BB%B1_ph%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phá vỡ đối xứng tự phát (trang không tồn tại)">Phá vỡ đối xứng tự phát</a><br /> <a href="/wiki/C%C6%A1_ch%E1%BA%BF_Higgs" title="Cơ chế Higgs">Cơ chế Higgs</a></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">Thành phần</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác điện yếu">Tương tác điện yếu</a><br /> <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_s%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Thuyết sắc động lực học lượng tử">Thuyết sắc động lực học lượng tử</a><br /> <a href="/w/index.php?title=Ma_tr%E1%BA%ADn_Cabibbo%E2%80%93Kobayashi%E2%80%93Maskawa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma trận Cabibbo–Kobayashi–Maskawa (trang không tồn tại)">Ma trận CKM</a><br /><a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_th%E1%BB%A9c_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%A7a_M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công thức toán học của Mô hình Chuẩn (trang không tồn tại)">Công thức toán học</a></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">Giới hạn</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/w/index.php?title=Strong_CP_problem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Strong CP problem (trang không tồn tại)">Strong CP problem</a><br /><a href="/w/index.php?title=Hierarchy_problem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hierarchy problem (trang không tồn tại)">Hierarchy problem</a><br /><a href="/w/index.php?title=Dao_%C4%91%E1%BB%99ng_neutrino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dao động neutrino (trang không tồn tại)">Dao động neutrinos</a><br /><a href="/w/index.php?title=Physics_beyond_the_Standard_Model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Physics beyond the Standard Model (trang không tồn tại)">Physics beyond the Standard Model</a></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">Khoa học gia</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Rutherford</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Joseph_John_Thomson" title="Joseph John Thomson">Thomson</a> <b>·</b> <a href="/wiki/James_Chadwick" title="James Chadwick">Chadwick</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Satyendra_Nath_Bose" title="Satyendra Nath Bose">Bose</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=E._C._George_Sudarshan&action=edit&redlink=1" class="new" title="E. C. George Sudarshan (trang không tồn tại)">Sudarshan</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Raymond_Davis_Jr.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raymond Davis Jr. (trang không tồn tại)">Davis Jr.</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Carl_David_Anderson" title="Carl David Anderson">Anderson</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Fermi</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Paul_Dirac" title="Paul Dirac">Dirac</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Carlo_Rubbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carlo Rubbia (trang không tồn tại)">Rubbia</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Murray_Gell-Mann" title="Murray Gell-Mann">Gell-Mann</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Henry_Way_Kendall&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Way Kendall (trang không tồn tại)">Kendall</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Richard_E._Taylor" title="Richard E. Taylor">Taylor</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Jerome_Isaac_Friedman" title="Jerome Isaac Friedman">Friedman</a> <b>·</b> <a href="/wiki/C._F._Powell" class="mw-redirect" title="C. F. Powell">Powell</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Philip_Warren_Anderson" title="Philip Warren Anderson">P. W. Anderson</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Sheldon_Lee_Glashow" title="Sheldon Lee Glashow">Glashow</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=John_Iliopoulos&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Iliopoulos (trang không tồn tại)">Iliopoulos</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Luciano_Maiani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luciano Maiani (trang không tồn tại)">Maiani</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Simon_van_der_Meer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon van der Meer (trang không tồn tại)">Meer</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Clyde_Cowan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clyde Cowan (trang không tồn tại)">Cowan</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Yoichiro_Nambu" class="mw-redirect" title="Yoichiro Nambu">Nambu</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Owen_Chamberlain" title="Owen Chamberlain">Chamberlain</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Nicola_Cabibbo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicola Cabibbo (trang không tồn tại)">Cabibbo</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Melvin_Schwartz" title="Melvin Schwartz">Schwartz</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Martin_Lewis_Perl" title="Martin Lewis Perl">Perl</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Ettore_Majorana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ettore Majorana (trang không tồn tại)">Majorana</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Steven_Weinberg" title="Steven Weinberg">Weinberg</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Tsung-Dao_Lee" class="mw-redirect" title="Tsung-Dao Lee">Lee</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=John_Clive_Ward&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Clive Ward (trang không tồn tại)">Ward</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Abdus_Salam" title="Abdus Salam">Salam</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Kobayashi_Makoto_(nh%C3%A0_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Kobayashi Makoto (nhà vật lý)">Kobayashi</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Toshihide_Maskawa" class="mw-redirect" title="Toshihide Maskawa">Maskawa</a> <b>·</b> <a href="/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_Ch%E1%BA%A5n_Ninh" title="Dương Chấn Ninh">Dương Chấn Ninh</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Hideki_Yukawa" class="mw-redirect" title="Hideki Yukawa">Yukawa</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Gerard_%27t_Hooft" title="Gerard 't Hooft">'t Hooft</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Martinus_J._G._Veltman" title="Martinus J. G. Veltman">Veltman</a> <b>·</b> <a href="/wiki/David_Gross" title="David Gross">Gross</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Hugh_David_Politzer" title="Hugh David Politzer">Politzer</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Frank_Wilczek" title="Frank Wilczek">Wilczek</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/James_Cronin" title="James Cronin">Cronin</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Val_Logsdon_Fitch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Val Logsdon Fitch (trang không tồn tại)">Fitch</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/John_Hasbrouck_Van_Vleck" title="John Hasbrouck Van Vleck">Vleck</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Peter_Higgs" title="Peter Higgs">Higgs</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Englert" title="François Englert">Englert</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Robert_Brout" title="Robert Brout">Brout</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=C._R._Hagen&action=edit&redlink=1" class="new" title="C. R. Hagen (trang không tồn tại)">Hagen</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Gerald_Guralnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gerald Guralnik (trang không tồn tại)">Guralnik</a>  <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Tom_Kibble&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tom Kibble (trang không tồn tại)">Kibble</a>  <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Santiago_Antunez_de_Mayolo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Santiago Antunez de Mayolo (trang không tồn tại)">Santiago Antunez de Mayolo</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=C%C3%A9sar_Lattes&action=edit&redlink=1" class="new" title="César Lattes (trang không tồn tại)">César Lattes</a></div></div></td> </tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Bản mẫu:Mô hình chuẩn của vật lý hạt"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Mô hình chuẩn của vật lý hạt (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%A7a_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Hạt Higgs</b> (tiếng Việt đọc là: Hích) hay <b>boson Higgs</b> (Bô dôn Hích) là một <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Hạt cơ bản">hạt cơ bản</a> trong <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">mô hình chuẩn</a> của ngành <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">vật lý hạt</a> và là một trong những loại hạt <a href="/wiki/Boson" title="Boson">boson</a>. Ngày 4 tháng 7 năm 2012, các nhà vật lý học tại <a href="/wiki/CERN" title="CERN">Tổ chức Nghiên cứu Nguyên tử châu Âu</a> (CERN) đã nhận ra sự tồn tại của một hạt có những đặc tính "thích hợp với boson Higgs", xác suất rằng dấu hiệu không phải do nó chỉ tới 0,00003% (tức 5 <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_l%E1%BB%87ch_chu%E1%BA%A9n" title="Độ lệch chuẩn">độ lệch</a>); tuy nhiên, các nhà khoa học hạt vẫn cần phải xác nhận rằng sự quan sát này do boson Higgs thay vì một boson bất ngờ chưa được khám phá. </p><p>Trong vài <a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_k%E1%BB%B7" class="mw-redirect" title="Thập kỷ">thập kỷ</a> qua, ngành vật lý hạt đã xây dựng được một lý thuyết mô hình chuẩn, tạo nên khuôn khổ về sự hiểu biết các hạt và <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Tương tác cơ bản">tương tác cơ bản</a> trong tự nhiên. Một trong những thành phần cơ bản của mô hình này là <a href="/w/index.php?title=Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_gi%E1%BA%A3_thi%E1%BA%BFt_ph%E1%BB%95_bi%E1%BA%BFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trường lượng tử giả thiết phổ biến (trang không tồn tại)">trường lượng tử giả thiết phổ biến</a>, chịu trách nhiệm cung cấp khối lượng cho các hạt. Trường này có tên gọi là <a href="/w/index.php?title=Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Higgs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trường Higgs (trang không tồn tại)">trường Higgs</a>. Nó là hệ quả của <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1ng_t%C3%ADnh_s%C3%B3ng-h%E1%BA%A1t" class="mw-redirect" title="Lưỡng tính sóng-hạt">lưỡng tính sóng-hạt</a> trong <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>, và tất cả các trường lượng tử đều có một hạt cơ bản đi kèm. Hạt đi kèm với trường Higgs được gọi là hạt Higgs, hay boson Higgs, theo tên của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Nhà vật lý">nhà vật lý</a> <a href="/wiki/Peter_Higgs" title="Peter Higgs">Peter Higgs</a>. </p><p>Hạt Higgs thường được gọi là "<b>hạt của Chúa</b>" (<i>God particle</i>) trong truyền thông đại chúng bên ngoài cộng đồng khoa học.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tên gọi này xuất phát từ nhan đề cuốn sách năm 1993 về boson Higgs và vật lý hạt <i><a href="/w/index.php?title=The_God_Particle:_If_the_Universe_Is_the_Answer,_What_Is_the_Question%3F&action=edit&redlink=1" class="new" title="The God Particle: If the Universe Is the Answer, What Is the Question? (trang không tồn tại)">The God Particle: If the Universe Is the Answer, What Is the Question?</a></i> của <a href="/w/index.php?title=Leon_Lederman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leon Lederman (trang không tồn tại)">Leon Lederman</a>.<sup id="cite_ref-L&T_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-L&T-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ông đã muốn dùng tên gọi là <i>Goddamn particle</i> (hạt bị Chúa nguyền rủa, hạt mắc dịch) vì tầm quan trọng và sự khó khăn để xác định nó. Tuy nhiên biên tập viên cho rằng cách gọi này quá gây tranh cãi nên đã thuyết phục ông đổi tên. </p><p>Vì trường Higgs chịu trách nhiệm về khối lượng, việc các hạt cơ bản có khối lượng được nhiều nhà vật lý coi như một dấu hiệu cho thấy sự tồn tại của trường Higgs. Giả sử hạt Higgs tồn tại, chúng ta có thể suy luận được ra khối lượng của nó dựa trên tác động mà nó tạo ra đối với thuộc tính của các hạt và trường khác. </p><p>Ngày 4 tháng 7 năm 2012, Fabiola Gianotti và Joseph Incandela, phát ngôn viên cho hai đội thí nghiệm độc lập ATLAS và CMS trình bày kết quả thực nghiệm của họ về boson Higgs tại LHC.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Họ xác nhận mức tin cậy "5 sigma"(5σ) của bằng chứng về một hạt có đặc tính "tương đồng với boson Higgs", và họ thừa nhận rằng công việc tiếp theo là cần thiết để kết luận rằng nó có mọi đặc tính mà lý thuyết đã tiên đoán về boson Higgs.<sup id="cite_ref-cern1207_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-cern1207-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ý_tưởng_cho_sự_tồn_tại_của_hạt_Higgs"><span id=".C3.9D_t.C6.B0.E1.BB.9Fng_cho_s.E1.BB.B1_t.E1.BB.93n_t.E1.BA.A1i_c.E1.BB.A7a_h.E1.BA.A1t_Higgs"></span>Ý tưởng cho sự tồn tại của hạt Higgs</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Ý tưởng cho sự tồn tại của hạt Higgs”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ý tưởng cho sự tồn tại của hạt Higgs"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rất nhiều thí nghiệm thuộc lĩnh vực <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">vật lý hạt</a> trên thế giới đang tìm kiếm cơ chế tạo ra khối lượng. Các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm hạt nhân <a href="/wiki/CERN" title="CERN">CERN</a> ở <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Geneva</a> cũng như tại <a href="/wiki/Fermilab" title="Fermilab">Fermilab</a> ở <a href="/wiki/Illinois" title="Illinois">Illinois</a> đang hy vọng tìm kiếm được cái họ gọi là "boson Higgs". Họ tin tưởng rằng nó là một hạt, cũng có thể là một tập hợp hạt mà chúng có thể tạo ra những hạt có khối lượng khác. </p><p>Ảnh hướng của nhóm (đám đông vây quanh) chính là <a href="/wiki/C%C6%A1_ch%E1%BA%BF_Higgs" title="Cơ chế Higgs">cơ chế Higgs</a>, được đưa ra bởi nhà vật lý <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Anh" title="Người Anh">người Anh</a> <a href="/wiki/Peter_Higgs" title="Peter Higgs">Peter Higgs</a> vào những năm 1960. Lý thuyết đưa ra giả thuyết cho rằng có một dạng lưới biểu trưng cho trường Higgs phủ đầy vũ trụ. Giống như <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Trường điện từ">trường điện từ</a>, nó có ảnh hưởng tới những hạt di chuyển xuyên qua nó, nhưng nó cũng liên hệ với <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">vật lý chất rắn</a>. Các nhà khoa học biết rằng khi một <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a> đi qua một mạng tinh thể nguyên tử <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a> dương, khối lượng của electron có thể tăng lên gấp 40 lần. Điều này cũng có thể đúng với trường Higgs, khi một hạt di chuyển trong nó, nó sẽ bị bóp méo một chút - giống như đám đông vây quanh ngôi sao điện ảnh ở bữa tiệc - và truyền khối lượng cho hạt. </p><p>Câu hỏi về khối lượng là một vấn đề hóc búa, dẫn đến việc tồn tại hạt boson Higgs để phủ kín khoảng trống còn sót trong <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô Hình Chuẩn</a>. Mô Hình Chuẩn miêu tả 3 trong 4 lực của tự nhiên: <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">lực điện từ</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">lực tương tác mạnh</a>, và <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">lực tương tác yếu</a>. Lực điện từ đã được biết một cách cặn kẽ trong nhiều thập kỷ qua. Hiện tại, các nhà vật lý dồn sự quan tâm sang lực hạt nhân mạnh, lực liên kết những phần của <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">hạt nhân nguyên tử</a> lại với nhau, và lực hạt nhân yếu, lực chi phối khả năng phóng xạ cũng như phản ứng tổng hợp hydro, một phản ứng quan trọng tạo ra năng lượng trong Mặt Trời. </p><p><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Điện từ học</a> miêu tả sự tương tác giữa các hạt và <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a>, hình thành những bó (<i>packet</i>) nhỏ của <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Bức xạ điện từ">bức xạ điện từ</a>. Tương tự, lực hạt nhân yếu miêu tả cách thức hai hạt <a href="/wiki/Boson_W" title="Boson W">boson W</a> và <a href="/wiki/Boson_Z" title="Boson Z">boson Z</a> tương tác với các electron, <a href="/wiki/Quark" title="Quark">quark</a>, <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>... Có một sự khác nhau rõ ràng giữa hai tương tác này: photon không có khối lượng, trong khi khối lượng của W và Z lại khá lớn (khoảng 100 lần so với khối lượng của <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a>). Trong thực tế chúng là một trong những hạt có khối lượng lớn nhất từng biết. </p><p>Khuynh hướng đầu tiên là giả sử rằng boson W và boson Z dễ dàng tồn tại và tương tác với những hạt cơ bản khác. Nhưng trên cơ sở toán học, khối lượng lớn của boson W và boson Z mang đến sự mâu thuẫn trong Mô Hình Chuẩn. Để giải thích cho điều này, các nhà vậy lý cho rằng phải có ít nhất một hạt khác - đó là boson Higgs. </p><p>Những lý thuyết đơn giản nhất dự đoán rằng có một boson Higgs, nhưng những lý thuyết khác lại cho rằng có nhiều hơn. Trong thực tế, quá trình tìm kiếm hạt Higg là một trong những sự việc hào hứng nhất trong nghiên cứu, bởi vì nó có thể dẫn đến những khám phá mới, hoàn chỉnh vật lý hạt. Một số nhà lý thuyết nói rằng nó có thể mang ánh sáng đến cho toàn bộ những dạng tương tác mạnh mới, và số khác tin tương rằng việc nghiên cứu sẽ khám phá ra một vật lý cơ bản đối xứng mang tên "<a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng" title="Siêu đối xứng">siêu đối xứng</a>". </p><p>Trước hết, các nhà khoa học muốn xác định phải chăng boson Higg thực sự tồn tại? Quá trình tìm kiếm đã bắt đầu từ hơn 10 năm trước, tại cả hai phòng nghiên cứu <a href="/wiki/CERN" title="CERN">CERN</a> tại <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Geneva</a> và <a href="/wiki/Fermilab" title="Fermilab">Fermilab</a> ở <a href="/wiki/Illinois" title="Illinois">Illinois</a>. Để tìm kiếm các hạt này, các nhà nghiên cứu phải thực hiện va chạm những hạt khác với nhau ở vận tốc cực lớn. Nếu năng lượng từ sự va chạm này đủ lớn, nó có thể chuyển sang những hạt vật chất nhỏ hơn - có thể là boson Higgs. Những hạt này chỉ tồn tại ở một thời gian ngắn, sau đó phân rã thành các hạt khác. Vì thế, để chứng minh cho sự xuất hiện của hạt Higgs trong sự va chạm, các nhà nghiên cứu phải tìm được bằng chứng dựa vào các hạt nó sẽ phân rã ra. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Higgs_boson?uselang=vi">Hạt Higgs</a></b></i>.</div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120919042438/http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/9374758/Higgs-boson-scientists-99.999-sure-God-Particle-has-been-found.html">“Higgs boson: scientists 99.999% sure 'God Particle' has been found - Telegraph”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/9374758/Higgs-boson-scientists-99.999-sure-God-Particle-has-been-found.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 19 tháng 9 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Higgs+boson%3A+scientists+99.999%25+sure+%27God+Particle%27+has+been+found+-+Telegraph&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.telegraph.co.uk%2Fscience%2Fscience-news%2F9374758%2FHiggs-boson-scientists-99.999-sure-God-Particle-has-been-found.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsworld.com/cws/article/news/2012/jul/04/cern-discovers-higgs-like-boson">CERN discovers Higgs-like boson</a> physicsworld.com</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeon_LedermanDick_Teresi2006" class="citation book cs1">Leon Lederman; Dick Teresi (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jMOOQDHxWyIC"><i>The God Particle: If the Universe Is the Answer, What Is the Question?</i></a>. Houghton Mifflin Harcourt. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-547-52462-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-547-52462-5"><bdi>0-547-52462-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+God+Particle%3A+If+the+Universe+Is+the+Answer%2C+What+Is+the+Question%3F&rft.pub=Houghton+Mifflin+Harcourt&rft.date=2006&rft.isbn=0-547-52462-5&rft.au=Leon+Lederman&rft.au=Dick+Teresi&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjMOOQDHxWyIC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKelly_Dickerson2014" class="citation web cs1">Kelly Dickerson (ngày 8 tháng 9 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livescience.com/47737-stephen-hawking-higgs-boson-universe-doomsday.html">“Stephen Hawking Says 'God Particle' Could Wipe Out the Universe”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livescience.com">livescience.com</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Stephen+Hawking+Says+%27God+Particle%27+Could+Wipe+Out+the+Universe&rft.pub=%5Bhttp%3A%2F%2Fwww.livescience.com+livescience.com%5D&rft.date=2014-09-08&rft.au=Kelly+Dickerson&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.livescience.com%2F47737-stephen-hawking-higgs-boson-universe-doomsday.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">Liên kết ngoài trong <code class="cs1-code">|publisher=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#param_has_ext_link" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJim_Baggott2012" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Jim_Baggott&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jim Baggott (trang không tồn tại)">Jim Baggott</a> (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=yVQMqgZrPt4C"><i>Higgs: The invention and discovery of the 'God Particle'<span></span></i></a>. Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-19-165003-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-19-165003-1"><bdi>978-0-19-165003-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Higgs%3A+The+invention+and+discovery+of+the+%27God+Particle%27&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-0-19-165003-1&rft.au=Jim+Baggott&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DyVQMqgZrPt4C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFScientific_American_Editors2012" class="citation book cs1">Scientific American Editors (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=6Rv3-37b8wUC"><i>The Higgs Boson: Searching for the God Particle</i></a>. Macmillan. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4668-2413-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4668-2413-3"><bdi>978-1-4668-2413-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Higgs+Boson%3A+Searching+for+the+God+Particle&rft.pub=Macmillan&rft.date=2012&rft.isbn=978-1-4668-2413-3&rft.au=Scientific+American+Editors&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D6Rv3-37b8wUC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTed_Jaeckel2007" class="citation book cs1">Ted Jaeckel (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=C4xPoGjvgBgC"><i>The God Particle: The Discovery and Modeling of the Ultimate Prime Particle</i></a>. Universal-Publishers. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-58112-959-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-58112-959-5"><bdi>978-1-58112-959-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+God+Particle%3A+The+Discovery+and+Modeling+of+the+Ultimate+Prime+Particle&rft.pub=Universal-Publishers&rft.date=2007&rft.isbn=978-1-58112-959-5&rft.au=Ted+Jaeckel&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DC4xPoGjvgBgC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-L&T-8"><b><a href="#cite_ref-L&T_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeon_M._Lederman_and_Dick_Teresi1993" class="citation book cs1">Leon M. Lederman and Dick Teresi (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/godparticleifthe00lede"><i>The God Particle: If the Universe is the Answer, What is the Question</i></a>. Houghton Mifflin Company.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+God+Particle%3A+If+the+Universe+is+the+Answer%2C+What+is+the+Question&rft.pub=Houghton+Mifflin+Company&rft.date=1993&rft.au=Leon+M.+Lederman+and+Dick+Teresi&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgodparticleifthe00lede&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120624211614/http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR16.12E.html">“CERN to give update on Higgs search”</a>. CERN. ngày 22 tháng 6 năm 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR16.12E.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 24 tháng 6 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=CERN+to+give+update+on+Higgs+search&rft.date=2012-06-22&rft_id=http%3A%2F%2Fpress.web.cern.ch%2Fpress%2FPressReleases%2FReleases2012%2FPR16.12E.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cern1207-10"><b><a href="#cite_ref-cern1207_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120705215550/http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR17.12E.html">“CERN experiments observe particle consistent with long-sought Higgs boson”</a>. CERN. ngày 4 tháng 7 năm 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://press.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR17.12E.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=CERN+experiments+observe+particle+consistent+with+long-sought+Higgs+boson&rft.date=2012-07-04&rft_id=http%3A%2F%2Fpress.web.cern.ch%2Fpress%2FPressReleases%2FReleases2012%2FPR17.12E.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BA%A1t+Higgs" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Hạt_cơ_bản_trong_vật_lý" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Bản mẫu:Hạt cơ bản"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Hạt cơ bản (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Hạt_cơ_bản_trong_vật_lý" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Hạt cơ bản trong vật lý</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Hạt sơ cấp">Hạt sơ cấp</a><br />(HSC)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Fermion" title="Fermion">Fermion</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Quark" title="Quark">Quark</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Quark_l%C3%AAn" title="Quark lên"><i>lên</i> u</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Quark_xu%E1%BB%91ng" title="Quark xuống"><i>xuống</i> d</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Quark_duy%C3%AAn" title="Quark duyên"><i>duyên</i> c</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Quark_l%E1%BA%A1" title="Quark lạ"><i>lạ</i> s</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Quark_%C4%91%E1%BB%89nh" title="Quark đỉnh"><i>đỉnh</i> t</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Quark_%C4%91%C3%A1y" title="Quark đáy"><i>đáy</i> b</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Lepton" title="Lepton">Lepton</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron e<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Positron" title="Positron">Positron e<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Muon" title="Muon">Muon μ<sup>-</sup> · μ<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Tau_(h%E1%BA%A1t)" title="Tau (hạt)">Tauon τ<sup>-</sup> · τ<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">Neutrino ν<sub>e</sub> · ν<sub>μ</sub> · ν<sub>τ</sub></a> <ul><li><a href="/wiki/Neutrino_electron" title="Neutrino electron">Electron</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino_muon" title="Neutrino muon">Muon</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino_tau" title="Neutrino tau">Tau</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Boson" title="Boson">Boson</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Boson_gauge" title="Boson gauge">Chuẩn</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Photon" title="Photon">Photon γ</a> · <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">Gluon g</a> · <a href="/wiki/Boson_W" title="Boson W">Boson W<sup>±</sup></a> · <a href="/wiki/Boson_Z" title="Boson Z">Boson Z<sup>0</sup></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:5em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Boson_v%C3%B4_h%C6%B0%E1%BB%9Bng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boson vô hướng (trang không tồn tại)">Vô hướng</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">Boson Higgs H<sup>0</sup></a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Ghost_(physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghost (physics) (trang không tồn tại)">Ghost fields</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Faddeev%E2%80%93Popov_ghost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Faddeev–Popov ghost (trang không tồn tại)">Faddeev–Popov ghost</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n#Các_hạt_sơ_cấp_phỏng_đoán" title="Danh sách hạt cơ bản">Hạt sơ cấp <br />phỏng đoán</a><br />(HSCPĐ)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng" title="Siêu đối xứng">Siêu đối xứng</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Gaugino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaugino (trang không tồn tại)">Gaugino</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Gluino" title="Gluino">Gluino</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Gravitino" title="Gravitino">Gravitino</a> * <a href="/wiki/Photino" title="Photino">Photino</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">Khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Axino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axino (trang không tồn tại)">Axino</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Chargino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chargino (trang không tồn tại)">Chargino</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Higgsino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Higgsino (trang không tồn tại)">Higgsino</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Neutralino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neutralino (trang không tồn tại)">Neutralino</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Sfermion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sfermion (trang không tồn tại)">Sfermion</a> (<a href="/w/index.php?title=Stop_squark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stop squark (trang không tồn tại)">Stop squark</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">HSCPĐ khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Axion" title="Axion">Axion A<sup>0</sup></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Dilaton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dilaton (trang không tồn tại)">Dilaton</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Graviton" title="Graviton">Graviton G</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Majoron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majoron (trang không tồn tại)">Majoron</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tachyon" title="Tachyon">Tachyon</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Boson_X_v%C3%A0_Y" title="Boson X và Y"><span style="white-space:nowrap">X</span> <b>·</b>  <span style="white-space:nowrap">Y</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Boson_W%27_v%C3%A0_Z%27&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boson W' và Z' (trang không tồn tại)">W' <b>·</b>  Z'</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Sterile_neutrino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sterile neutrino (trang không tồn tại)">Sterile neutrino</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_c%E1%BB%B1c_t%E1%BB%AB" title="Đơn cực từ">Đơn cực từ</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_t%E1%BB%95_h%E1%BB%A3p" class="mw-redirect" title="Hạt tổ hợp">Hạt tổ hợp</a><br />(HTH)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Hadron" title="Hadron">Hadron</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Baryon" title="Baryon">Baryon</a> / <a href="/wiki/Hyperon" title="Hyperon">Hyperon</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">Nucleon</a> (<a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton p</a> * <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_proton" title="Phản proton">phản proton</a> · <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron n</a> * <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_neutron" title="Phản neutron">phản neutron</a>)  <b>·</b>  <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Delta" title="Hạt Delta">Delta Δ</a> · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Lambda" title="Hạt Lambda">Lambda Λ</a> · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Sigma" title="Hạt Sigma">Sigma Σ</a> · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Xi" title="Hạt Xi">Xi Ξ</a> · <a href="/wiki/Cascade_B" title="Cascade B">Cascade B Ξ<sub>b</sub></a> <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Omega" title="Hạt Omega">Omega Ω</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Meson" title="Meson">Meson</a> / <a href="/w/index.php?title=Quarkonium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quarkonium (trang không tồn tại)">Quarkonia</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Pion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pion (trang không tồn tại)">π</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Meson_Rho&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meson Rho (trang không tồn tại)">ρ</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Eta_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eta meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">η</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Eta_prime_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eta prime meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">η′</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Phi_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phi meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">φ</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Omega_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omega meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">ω</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=J/%CF%88_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="J/ψ meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">J/ψ</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Upsilon_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Upsilon meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">ϒ</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Theta_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theta meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">θ</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Kaon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaon (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">K</span></a> <b>·</b>  <a href="/wiki/B_meson" class="mw-redirect" title="B meson"><span style="white-space:nowrap">B</span></a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=D_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="D meson (trang không tồn tại)"><span style="white-space:nowrap">D</span></a> <b>·</b>  <a href="/wiki/T_meson" class="mw-redirect" title="T meson"><span style="white-space:nowrap">T</span></a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">HTH khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">Hạt nhân nguyên tử</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">Nguyên tử</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i_lai" title="Nguyên tử ngoại lai">Nguyên tử ngoại lai</a> (<a href="/wiki/Positronic" title="Positronic">Positronic</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Muonic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muonic (trang không tồn tại)">Muonic</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Onium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Onium (trang không tồn tại)">Onia</a>) <b>·</b>  <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">Phân tử</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BA%A1t_t%E1%BB%95_h%E1%BB%A3p_ph%E1%BB%8Fng_%C4%91o%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Hạt tổ hợp phỏng đoán (trang không tồn tại)">Hạt tổ hợp <br />phỏng đoán</a><br />(HTHPĐ)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Hadron_l%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hadron lạ (trang không tồn tại)">Hadron lạ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Baryon_l%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baryon lạ (trang không tồn tại)">Baryon lạ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Dibaryon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dibaryon (trang không tồn tại)">Dibaryon</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ng%C5%A9_quark" title="Ngũ quark">Ngũ quark</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Meson_l%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meson lạ (trang không tồn tại)">Meson lạ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Glueball&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glueball (trang không tồn tại)">Glueball</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_quark" title="Tứ quark">Tứ quark</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">Khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%A5c_quark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lục quark (trang không tồn tại)">Lục quark</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/Th%E1%BA%A5t_quark" title="Thất quark">Thất quark</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Skyrmion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skyrmion (trang không tồn tại)">Skyrmion</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;;font-weight:normal;">HTHPĐ khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD_mesonic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân tử mesonic (trang không tồn tại)">Phân tử mesonic</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Pomeron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pomeron (trang không tồn tại)">Pomeron</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giả hạt (trang không tồn tại)">Giả hạt</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Davydov_soliton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Davydov soliton (trang không tồn tại)">Davydov soliton</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Exciton" title="Exciton">Exciton</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Magnon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magnon (trang không tồn tại)">Magnon</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phonon" title="Phonon">Phonon</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Plasmaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plasmaron (trang không tồn tại)">Plasmaron</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Plasmon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plasmon (trang không tồn tại)">Plasmon</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Polariton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polariton (trang không tồn tại)">Polariton</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Polaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polaron (trang không tồn tại)">Polaron</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Roton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roton (trang không tồn tại)">Roton</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Danh sách</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Danh sách hạt cơ bản">Hạt cơ bản</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_gi%E1%BA%A3_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách giả hạt (trang không tồn tại)">Giả hạt</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Baryon#Danh_sách_các_hạt_Baryon" title="Baryon">Baryon</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Meson#Danh_sách_các_hạt_meson" title="Meson">Meson</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_kh%C3%A1m_ph%C3%A1_h%E1%BA%A1t" title="Lịch sử khám phá hạt">Lịch sử khám phá hạt</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Wikipedia:S%C3%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wikipedia:Sách (trang không tồn tại)">Sách</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Hadronic_Matter" class="extiw" title="en:Book:Hadronic Matter">en:Book:Hadronic Matter</a> <b>·</b>  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Particles_of_the_Standard_Model" class="extiw" title="en:Book:Particles of the Standard Model">en:Book:Particles of the Standard Model</a> <b>·</b>  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Leptons" class="extiw" title="en:Book:Leptons">en:Book:Leptons</a> <b>·</b>  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Quarks" class="extiw" title="en:Book:Quarks">en:Book:Quarks</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a>  •  <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_quark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình quark (trang không tồn tại)">Mô hình quark</a>  •  <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1ng_t%C3%ADnh_s%C3%B3ng%E2%80%93h%E1%BA%A1t" title="Lưỡng tính sóng–hạt">Lưỡng tính sóng–hạt</a>  •  <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/16px-Symbol_question.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/23px-Symbol_question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/31px-Symbol_question.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Cổng thông tin:Vật lý">Chủ đề Vật lý</a></b> <span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <b><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Thể loại:Hạt sơ cấp">Thể loại Hạt sơ cấp</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Mô_hình_Chuẩn" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Bản mẫu:Mô hình Chuẩn"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Mô hình Chuẩn (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Mô_hình_Chuẩn" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Mô hình Chuẩn">Mô hình Chuẩn</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Cơ sở</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> <ul><li><a href="/wiki/Fermion" title="Fermion">Fermion</a></li> <li><a href="/wiki/Boson_gauge" title="Boson gauge">Boson gauge</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Hạt Higgs</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_Gauge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết Gauge (trang không tồn tại)">Lý thuyết Gauge</a></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">Tương tác mạnh</a> <ul><li><a href="/wiki/M%C3%A0u_t%C3%ADch" title="Màu tích">Màu tích</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_s%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Thuyết sắc động lực học lượng tử">Thuyết sắc động lực học lượng tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_Quark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình Quark (trang không tồn tại)">Mô hình Quark</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác điện yếu">Tương tác điện yếu</a> <ul><li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">Tương tác yếu</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Điện động lực học lượng tử">Điện động lực học lượng tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_Fermi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tương tác Fermi (trang không tồn tại)">tương tác Fermi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weak_hypercharge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weak hypercharge (trang không tồn tại)">Weak hypercharge</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weak_isospin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weak isospin (trang không tồn tại)">Weak isospin</a></li></ul></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Standard_Model_of_Elementary_Particles.svg/180px-Standard_Model_of_Elementary_Particles.svg.png" decoding="async" width="180" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Standard_Model_of_Elementary_Particles.svg/270px-Standard_Model_of_Elementary_Particles.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Standard_Model_of_Elementary_Particles.svg/360px-Standard_Model_of_Elementary_Particles.svg.png 2x" data-file-width="1390" data-file-height="1330" /></span></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Thành phần</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ma_tr%E1%BA%ADn_Cabibbo%E2%80%93Kobayashi%E2%80%93Maskawa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma trận Cabibbo–Kobayashi–Maskawa (trang không tồn tại)">Ma trận CKM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spontaneous_symmetry_breaking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spontaneous symmetry breaking (trang không tồn tại)">Spontaneous symmetry breaking</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_ch%E1%BA%BF_Higgs" title="Cơ chế Higgs">Cơ chế Higgs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mathematical_formulation_of_the_Standard_Model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mathematical formulation of the Standard Model (trang không tồn tại)">Mathematical formulation of the Standard Model</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Physics_beyond_the_Standard_Model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Physics beyond the Standard Model (trang không tồn tại)">Beyond the<br />Standard Model</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Evidence</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hierarchy_problem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hierarchy problem (trang không tồn tại)">Hierarchy problem</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_t%E1%BB%91i" title="Vật chất tối">Vật chất tối</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BA%B1ng_s%E1%BB%91_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Hằng số vũ trụ">Hằng số vũ trụ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CP_violation&action=edit&redlink=1" class="new" title="CP violation (trang không tồn tại)">Strong CP problem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dao_%C4%91%E1%BB%99ng_neutrino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dao động neutrino (trang không tồn tại)">Dao động neutrino</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Theories</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Technicolor_(physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technicolor (physics) (trang không tồn tại)">Technicolor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kaluza%E2%80%93Klein_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaluza–Klein theory (trang không tồn tại)">Kaluza–Klein theory</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t_l%E1%BB%9Bn" title="Lý thuyết thống nhất lớn">Lý thuyết thống nhất lớn</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_v%E1%BA%A1n_v%E1%BA%ADt" title="Thuyết vạn vật">Thuyết vạn vật</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng" title="Siêu đối xứng">Siêu đối xứng</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Minimal_Supersymmetric_Standard_Model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Minimal Supersymmetric Standard Model (trang không tồn tại)">MSSM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Superstring_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superstring theory (trang không tồn tại)">Superstring theory</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Supergravity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Supergravity (trang không tồn tại)">Supergravity</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hấp dẫn lượng tử">Hấp dẫn lượng tử</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_d%C3%A2y" title="Lý thuyết dây">Lý thuyết dây</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_v%C3%B2ng" title="Lý thuyết hấp dẫn lượng tử vòng">Lý thuyết hấp dẫn lượng tử vòng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Causal_dynamical_triangulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Causal dynamical triangulation (trang không tồn tại)">Causal dynamical triangulation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Canonical_quantum_gravity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Canonical quantum gravity (trang không tồn tại)">Canonical quantum gravity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Superfluid_vacuum_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superfluid vacuum theory (trang không tồn tại)">Superfluid vacuum theory</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Twistor_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Twistor theory (trang không tồn tại)">Twistor theory</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Thí nghiệm</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Laboratori_Nazionali_del_Gran_Sasso&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laboratori Nazionali del Gran Sasso (trang không tồn tại)">Gran Sasso</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=India-based_Neutrino_Observatory&action=edit&redlink=1" class="new" title="India-based Neutrino Observatory (trang không tồn tại)">INO</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c_h%E1%BA%A1t_l%E1%BB%9Bn" title="Máy gia tốc hạt lớn">LHC</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sudbury_Neutrino_Observatory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sudbury Neutrino Observatory (trang không tồn tại)">SNO</a></li> <li><a href="/wiki/Super-Kamiokande" title="Super-Kamiokande">Super-K</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tevatron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tevatron (trang không tồn tại)">Tevatron</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q402#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q402#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q402#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb123974191">cb123974191</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123974191">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4209328-4">4209328-4</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh89005038">sh89005038</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph705689&CON_LNG=ENG">ph705689</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐847495b4dd‐btx67 Cached time: 20241128122726 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1] CPU time usage: 0.491 seconds Real time usage: 0.694 seconds Preprocessor visited node count: 9014/1000000 Post‐expand include size: 155957/2097152 bytes Template argument size: 1922/2097152 bytes Highest expansion depth: 18/100 Expensive parser function count: 4/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 49423/5000000 bytes Lua time usage: 0.247/10.000 seconds Lua memory usage: 7216181/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 582.864 1 -total 28.80% 167.877 9 Bản_mẫu:Navbox 28.55% 166.434 3 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng 28.05% 163.511 1 Bản_mẫu:Hạt_cơ_bản 20.56% 119.813 1 Bản_mẫu:Tham_khảo 17.78% 103.608 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons 13.86% 80.759 1 Bản_mẫu:If_then_show 12.07% 70.363 2 Bản_mẫu:Chú_thích_web 10.97% 63.954 13 Bản_mẫu:SubatomicParticle 9.16% 53.365 1 Bản_mẫu:Thông_tin_hạt_cơ_bản --> <!-- Saved in parser cache with key viwiki:pcache:idhash:3781-0!canonical and timestamp 20241128122726 and revision id 69147124. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hạt_Higgs&oldid=69147124">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hạt_Higgs&oldid=69147124</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Boson" title="Thể loại:Boson">Boson</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Khoa_h%E1%BB%8Dc_n%C4%83m_2012" title="Thể loại:Khoa học năm 2012">Khoa học năm 2012</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Thể loại:Mô hình Chuẩn">Mô hình Chuẩn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Thể loại:Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Thể loại:Khối lượng">Khối lượng</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_ngo%C3%A0i" title="Thể loại:Lỗi CS1: liên kết ngoài">Lỗi CS1: liên kết ngoài</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_thi%E1%BA%BFu_ch%C3%BA_th%C3%ADch_trong_b%C3%A0i" title="Thể loại:Trang thiếu chú thích trong bài">Trang thiếu chú thích trong bài</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 29 tháng 9 năm 2022, 13:27.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_Higgs&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-sv99c","wgBackendResponseTime":154,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.491","walltime":"0.694","ppvisitednodes":{"value":9014,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":155957,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1922,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":49423,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 582.864 1 -total"," 28.80% 167.877 9 Bản_mẫu:Navbox"," 28.55% 166.434 3 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 28.05% 163.511 1 Bản_mẫu:Hạt_cơ_bản"," 20.56% 119.813 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 17.78% 103.608 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 13.86% 80.759 1 Bản_mẫu:If_then_show"," 12.07% 70.363 2 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 10.97% 63.954 13 Bản_mẫu:SubatomicParticle"," 9.16% 53.365 1 Bản_mẫu:Thông_tin_hạt_cơ_bản"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.247","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7216181,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-btx67","timestamp":"20241128122726","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"H\u1ea1t Higgs","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/H%E1%BA%A1t_Higgs","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q402","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q402","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-04-02T20:20:50Z","dateModified":"2022-09-29T13:27:59Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1c\/CMS_Higgs-event.jpg"}</script> </body> </html>