CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ka" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>სოხუმი - ვიკიპედია</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","იანვარი","თებერვალი","მარტი","აპრილი","მაისი","ივნისი","ივლისი","აგვისტო","სექტემბერი","ოქტომბერი","ნოემბერი","დეკემბერი"],"wgRequestId":"87b99369-de21-459d-9ef5-f2f33d93c6fe","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"სოხუმი","wgTitle":"სოხუმი","wgCurRevisionId":4694579,"wgRevisionId":4694579,"wgArticleId":1825,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages with unresolved properties","თარგი წიგნი/გვერდები","Pages with image sizes containing extra px","სოხუმი"],"wgPageViewLanguage":"ka","wgPageContentLanguage":"ka","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"სოხუმი", "wgRelevantArticleId":1825,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4694579,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ka","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ka"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q40811","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList", "mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready", "jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.switcher","ext.gadget.pgnviewer","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ka&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Sokhumi_Collage.jpg/1200px-Sokhumi_Collage.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="2188"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Sokhumi_Collage.jpg/800px-Sokhumi_Collage.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1459"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Sokhumi_Collage.jpg/640px-Sokhumi_Collage.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1167"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="სოხუმი - ვიკიპედია"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="რედაქტირება" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ვიკიპედია (ka)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ka.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ka"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ვიკიპედია-ის არხი Atom" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-სოხუმი rootpage-სოხუმი skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">შინაარსზე გადასვლა</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="მთავარი მენიუ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">მთავარი მენიუ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">მთავარი მენიუ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ნავიგაცია </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" title="გახსენით მთავარი გვერდი [z]" accesskey="z"><span>მთავარი გვერდი</span></a></li><li id="n-თემატური-ძიება" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98"><span>თემატური ძიება</span></a></li><li id="n-რჩეული-სტატიები" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>რჩეული სტატიები</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="შემთხვევითი გვერდის გახსნა. [x]" accesskey="x"><span>შემთხვევითი გვერდი</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ახალი გვერდები</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> მონაწილეობა </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-ინფორმაცია" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ინფორმაცია</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="სად გავიგოთ."><span>დახმარება</span></a></li><li id="n-ფორუმი" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>ფორუმი</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედიაში ბოლო ცვლილებების სია. [r]" accesskey="r"><span>ბოლო ცვლილებები</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ვიკიპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ka.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.5em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="თავისუფალი ენციკლოპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ka.svg" width="130" height="14" style="width: 8.125em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ძიება</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ძიება ვიკიპედია" aria-label="ძიება ვიკიპედია" autocapitalize="sentences" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="სპეციალური:ძიება"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ძიება</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="პირადი ხელსაწყოები"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="გვერდის შრიფტის ზომის, სიგანისა და ფერის შეცვლა" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="იერსახე" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">იერსახე</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ka.wikipedia.org&uselang=ka" class=""><span>შემოწირულობები</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი" class=""><span>ანგარიშის შექმნა</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o" class=""><span>შესვლა</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="მეტი შესაძლებლობა" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="პირადი ხელსაწყოები" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">პირადი ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="მომხმარებლის მენიუ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ka.wikipedia.org&uselang=ka"><span>შემოწირულობები</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ანგარიშის შექმნა</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>შესვლა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> გვერდები სისტემიდან გამოსული რედაქტორებისათვის <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" aria-label="რედაქტირების შესახებ მეტის გაგება"><span>გაიგეთ მეტი</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="რედაქტირებების სია შესრულებული ამ IP მისამართიდან [y]" accesskey="y"><span>წვლილი</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90" title="დისკუსია ამ ip მისამართის წაშლის შესახებ [n]" accesskey="n"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eდამალვა\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ka\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"layout plainlinks\" align=\"right\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.facebook.com/georgianwikipedia\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/18px-Facebook_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"18\" height=\"18\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/27px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/36px-Facebook_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"256\" data-file-height=\"256\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.instagram.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/17px-Instagram_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"17\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/26px-Instagram_icon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/34px-Instagram_icon.png 2x\" data-file-width=\"5001\" data-file-height=\"5001\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.twitter.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/12px-Twitter_logo_initial.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/18px-Twitter_logo_initial.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/24px-Twitter_logo_initial.svg.png 2x\" data-file-width=\"50\" data-file-height=\"69\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cbr /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cdiv id=\"wle-banner\" class=\"plainlinks\" style=\"background:white; border:3px solid #21ABCD; margin: 0 auto 1em auto; font-size: 120%; overflow: hidden; text-align: center; padding: 0.5ex;\"\u003E\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2024/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94\" title=\"wmge:ვმ საქართველო/კონკურსები/2024/ვიკიპედიის აზიის თვე\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/100px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"100\" height=\"108\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/150px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/200px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"555\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \u003Cfigure class=\"mw-halign-right\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/\" title=\"wmge:\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/90px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"90\" height=\"90\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/135px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/180px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"2329\" data-file-height=\"2329\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \u003Cb\u003Eჩაერთეთ კონკურსში \u003Cbr /\u003E\u003Cbig\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2024/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94\" class=\"extiw\" title=\"wmge:ვმ საქართველო/კონკურსები/2024/ვიკიპედიის აზიის თვე\"\u003E\u003Cfont color=\"#0000FF\"\u003E„ვიკიპედიის აზიის თვე“,\u003C/font\u003E\u003C/a\u003E\u003C/big\u003E \u003Cbr /\u003Eშექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზები!\u003C/b\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="სარჩევი" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">სარჩევი</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">დამალვა</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">შესავალი</div> </a> </li> <li id="toc-გეოგრაფია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#გეოგრაფია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>გეოგრაფია</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-გეოგრაფია-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „გეოგრაფია“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-გეოგრაფია-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ჰავა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ჰავა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>ჰავა</span> </div> </a> <ul id="toc-ჰავა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-სახელწოდება" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#სახელწოდება"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>სახელწოდება</span> </div> </a> <ul id="toc-სახელწოდება-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ისტორია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ისტორია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ისტორია</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ისტორია-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „ისტორია“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-ისტორია-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-უძველესი_დასახლებები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#უძველესი_დასახლებები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>უძველესი დასახლებები</span> </div> </a> <ul id="toc-უძველესი_დასახლებები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-დიოსკურია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#დიოსკურია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>დიოსკურია</span> </div> </a> <ul id="toc-დიოსკურია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სებასტოპოლისი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#სებასტოპოლისი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>სებასტოპოლისი</span> </div> </a> <ul id="toc-სებასტოპოლისი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ცხუმი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ცხუმი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>ცხუმი</span> </div> </a> <ul id="toc-ცხუმი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ოსმალეთის_იმპერიაში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ოსმალეთის_იმპერიაში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>ოსმალეთის იმპერიაში</span> </div> </a> <ul id="toc-ოსმალეთის_იმპერიაში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რუსეთის_იმპერიაში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#რუსეთის_იმპერიაში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>რუსეთის იმპერიაში</span> </div> </a> <ul id="toc-რუსეთის_იმპერიაში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-საქართველოს_დემოკრატიულ_რესპუბლიკაში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#საქართველოს_დემოკრატიულ_რესპუბლიკაში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში</span> </div> </a> <ul id="toc-საქართველოს_დემოკრატიულ_რესპუბლიკაში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-საბჭოთა_ოკუპაციის_შემდეგ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#საბჭოთა_ოკუპაციის_შემდეგ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span>საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ</span> </div> </a> <ul id="toc-საბჭოთა_ოკუპაციის_შემდეგ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-აფხაზეთის_ომი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#აფხაზეთის_ომი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.9</span> <span>აფხაზეთის ომი</span> </div> </a> <ul id="toc-აფხაზეთის_ომი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-დემოგრაფია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#დემოგრაფია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>დემოგრაფია</span> </div> </a> <ul id="toc-დემოგრაფია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-არქიტექტურა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#არქიტექტურა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>არქიტექტურა</span> </div> </a> <ul id="toc-არქიტექტურა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-კურორტი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#კურორტი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>კურორტი</span> </div> </a> <ul id="toc-კურორტი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ცნობილი_სოხუმელები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ცნობილი_სოხუმელები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>ცნობილი სოხუმელები</span> </div> </a> <ul id="toc-ცნობილი_სოხუმელები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ღირსშესანიშნაობები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ღირსშესანიშნაობები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>ღირსშესანიშნაობები</span> </div> </a> <ul id="toc-ღირსშესანიშნაობები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-გალერეა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#გალერეა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>გალერეა</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-გალერეა-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „გალერეა“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-გალერეა-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-სოხუმის_ისტორიული_რუკები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#სოხუმის_ისტორიული_რუკები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>სოხუმის ისტორიული რუკები</span> </div> </a> <ul id="toc-სოხუმის_ისტორიული_რუკები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-იხილეთ_აგრეთვე" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#იხილეთ_აგრეთვე"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>იხილეთ აგრეთვე</span> </div> </a> <ul id="toc-იხილეთ_აგრეთვე-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ლიტერატურა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ლიტერატურა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>ლიტერატურა</span> </div> </a> <ul id="toc-ლიტერატურა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რესურსები_ინტერნეტში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#რესურსები_ინტერნეტში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>რესურსები ინტერნეტში</span> </div> </a> <ul id="toc-რესურსები_ინტერნეტში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სქოლიო" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#სქოლიო"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>სქოლიო</span> </div> </a> <ul id="toc-სქოლიო-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="სარჩევი" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="სარჩევის დამალვა/ჩვენება" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">სარჩევის დამალვა/ჩვენება</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">სოხუმი</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="სხვაენოვან სტატიაზე გადასვლა. ხელმისაწვდომია 115 ენაზე" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-115" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">115 ენა</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%9F%D3%99%D0%B0" title="Аҟәа — აფხაზური" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Аҟәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="აფხაზური" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Soechoemi" title="Soechoemi — აფრიკაანსი" lang="af" hreflang="af" data-title="Soechoemi" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="აფრიკაანსი" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — არაგონული" lang="an" hreflang="an" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="არაგონული" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%85%D9%8A" title="سوخومي — არაბული" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سوخومي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="არაბული" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%85%D9%89" title="سوخومى — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سوخومى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ასტურიული" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ასტურიული" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Suxumi" title="Suxumi — აზერბაიჯანული" lang="az" hreflang="az" data-title="Suxumi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="აზერბაიჯანული" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — ბაშკირული" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сухум" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="ბაშკირული" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sokomis" title="Sokomis — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Sokomis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D1%96" title="Сухумі — ბელარუსული" lang="be" hreflang="be" data-title="Сухумі" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ბელარუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D1%96" title="Сухумі — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сухумі" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Sukumi" title="Sukumi — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Sukumi" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D0%B8" title="Сухуми — ბულგარული" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сухуми" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ბულგარული" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BF" title="সুখুমি — ბენგალური" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সুখুমি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ბენგალური" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — ბოსნიური" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ბოსნიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — კატალანური" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="კატალანური" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D0%B8" title="Сухуми — ჩეჩნური" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Сухуми" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ჩეჩნური" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Sokhumi" title="Sokhumi — სებუანო" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Sokhumi" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="სებუანო" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Suchumi" title="Suchumi — ჩეხური" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Suchumi" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ჩეხური" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%83%D0%BC%D1%8A" title="Соухоумъ — საეკლესიო სლავური" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Соухоумъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="საეკლესიო სლავური" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — ჩუვაშური" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сухум" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ჩუვაშური" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — უელსური" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="უელსური" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — დანიური" lang="da" hreflang="da" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="დანიური" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sochumi" title="Sochumi — გერმანული" lang="de" hreflang="de" data-title="Sochumi" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="გერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Sochumi" title="Sochumi — ქვემოსორბული" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Sochumi" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ქვემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CF%85%CF%87%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%B9" title="Σουχούμι — ბერძნული" lang="el" hreflang="el" data-title="Σουχούμι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ბერძნული" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ინგლისური" lang="en" hreflang="en" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ინგლისური" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Su%C4%A5umo" title="Suĥumo — ესპერანტო" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Suĥumo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ესპერანტო" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sujumi" title="Sujumi — ესპანური" lang="es" hreflang="es" data-title="Sujumi" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ესპანური" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Suhhumi" title="Suhhumi — ესტონური" lang="et" hreflang="et" data-title="Suhhumi" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ესტონური" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sokhumi" title="Sokhumi — ბასკური" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sokhumi" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ბასკური" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سوخومی — სპარსული" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سوخومی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="სპარსული" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — ფინური" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ფინური" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Soukhoumi" title="Soukhoumi — ფრანგული" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Soukhoumi" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ფრანგული" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Sohum" title="Sohum — გაგაუზური" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Sohum" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="გაგაუზური" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — გალისიური" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="გალისიური" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Aqwa" title="Aqwa — მენური" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Aqwa" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="მენური" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ჰაუსა" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="ჰაუსა" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%95%D7%97%D7%95%D7%9E%D7%99" title="סוחומי — ებრაული" lang="he" hreflang="he" data-title="סוחומי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ებრაული" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — ხორვატული" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Sochumi" title="Sochumi — ზემოსორბული" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Sochumi" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="ზემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szuhumi" title="Szuhumi — უნგრული" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szuhumi" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="უნგრული" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Սուխում — სომხური" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սուխում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="სომხური" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Սուխում — Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Սուխում" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sukhum" title="Sukhum — ინდონეზიური" lang="id" hreflang="id" data-title="Sukhum" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ინდონეზიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ილოკო" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ილოკო" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — იდო" lang="io" hreflang="io" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="იდო" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAk%C3%BAm%C3%AD" title="Súkúmí — ისლანდიური" lang="is" hreflang="is" data-title="Súkúmí" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ისლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — იტალიური" lang="it" hreflang="it" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="იტალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B9%E3%83%95%E3%83%9F" title="スフミ — იაპონური" lang="ja" hreflang="ja" data-title="スフミ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="იაპონური" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sokhumi" title="Sokhumi — იავური" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sokhumi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="იავური" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Suxumi" title="Suxumi — კაბილური" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Suxumi" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="კაბილური" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B3%D1%8A%D1%83%D0%BC" title="Согъум — ყაბარდოული" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Согъум" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="ყაბარდოული" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — ყაზახური" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сухум" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ყაზახური" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%98%ED%9B%84%EB%AF%B8" title="수후미 — კორეული" lang="ko" hreflang="ko" data-title="수후미" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="კორეული" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — კომი-პერმიაკული" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Сухум" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="კომი-პერმიაკული" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — კომი" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Сухум" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="კომი" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Dioscurias" title="Dioscurias — ლათინური" lang="la" hreflang="la" data-title="Dioscurias" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ლათინური" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Suchumis" title="Suchumis — ლიეტუვური" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Suchumis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ლიეტუვური" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — ლატვიური" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ლატვიური" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="सुखुमी — მაითილი" lang="mai" hreflang="mai" data-title="सुखुमी" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="მაითილი" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Сухум" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D0%B8" title="Сухуми — მაკედონური" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сухуми" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="მაკედონური" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%96%E0%B5%81%E0%B4%AE%E0%B4%BF" title="സുഖുമി — მალაიალამური" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സുഖുമി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="მალაიალამური" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="सुखुमी — მარათჰი" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सुखुमी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="მარათჰი" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Сухум" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — მალაიური" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="მალაიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC_%D0%BE%D1%88" title="Сухум ош — ერზია" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Сухум ош" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ერზია" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سوخومی — მაზანდერანული" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سوخومی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="მაზანდერანული" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Soechoemi" title="Soechoemi — ნიდერლანდური" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Soechoemi" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ნიდერლანდური" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ნორვეგიული ნიუნორსკი" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ნორვეგიული ნიუნორსკი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ნორვეგიული ბუკმოლი" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ნორვეგიული ბუკმოლი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Aqwa" title="Aqwa — ოქსიტანური" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Aqwa" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ოქსიტანური" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — ოსური" lang="os" hreflang="os" data-title="Сухум" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ოსური" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%81%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A9%82%E0%A8%AE%E0%A9%80" title="ਸੁਖ਼ੂਮੀ — პენჯაბური" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੁਖ਼ੂਮੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="პენჯაბური" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Suchumi" title="Suchumi — პოლონური" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Suchumi" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="პოლონური" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AE%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سخومی — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سخومی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%85%D9%8A" title="سوخومي — პუშტუ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سوخومي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="პუშტუ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sucumi" title="Sucumi — პორტუგალიური" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sucumi" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="პორტუგალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — რუმინული" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="რუმინული" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — რუსული" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сухум" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="რუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Sukumi" title="Sukumi — კინიარუანდა" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Sukumi" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="კინიარუანდა" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D0%B8" title="Сухуми — იაკუტური" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Сухуми" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="იაკუტური" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — სარდინიული" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="სარდინიული" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Sokhumi" title="Sokhumi — სიცილიური" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Sokhumi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="სიცილიური" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — შოტლანდიური" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="შოტლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — სერბულ-ხორვატული" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="სერბულ-ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sochumi" title="Sochumi — სლოვაკური" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sochumi" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="სლოვაკური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Suhumi" title="Suhumi — სლოვენური" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Suhumi" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="სლოვენური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D0%B8" title="Сухуми — სერბული" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сухуми" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="სერბული" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Suchumi" title="Suchumi — შვედური" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Suchumi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="შვედური" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Suchumi" title="Suchumi — Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Suchumi" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AE%BF" title="சுகுமி — ტამილური" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சுகுமி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ტამილური" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D3%A3" title="Сухумӣ — ტაჯიკური" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Сухумӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="ტაჯიკური" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%AE%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B5" title="ซูฮูมี — ტაილანდური" lang="th" hreflang="th" data-title="ซูฮูมี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="ტაილანდური" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Suxumi" title="Suxumi — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Suxumi" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sohum" title="Sohum — თურქული" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sohum" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="თურქული" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — თათრული" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Сухум" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="თათრული" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC" title="Сухум — უდმურტული" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Сухум" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="უდმურტული" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%85%D1%83%D0%BC%D1%96" title="Сухумі — უკრაინული" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сухумі" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="უკრაინული" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AE%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سخومی — ურდუ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سخومی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ურდუ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Suxumi" title="Suxumi — უზბეკური" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Suxumi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="უზბეკური" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Suhum" title="Suhum — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Suhum" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ვიეტნამური" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ვიეტნამური" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Akva" title="Akva — ვოლაპუკი" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Akva" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ვოლაპუკი" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — ვარაი" lang="war" hreflang="war" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ვარაი" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E5%91%BC%E7%B1%B3" title="苏呼米 — ვუ" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="苏呼米" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ვუ" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="სოხუმი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სოხუმი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E5%91%BC%E7%B1%B3" title="苏呼米 — ჩინური" lang="zh" hreflang="zh" data-title="苏呼米" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ჩინური" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sukhumi" title="Sukhumi — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sukhumi" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E5%91%BC%E7%B1%B3" title="蘇呼米 — კანტონური" lang="yue" hreflang="yue" data-title="蘇呼米" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="კანტონური" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40811#sitelinks-wikipedia" title="ენათშორისი ბმულების რედაქტირება" class="wbc-editpage">ბმულების რედაქტირება</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="სახელთა სივრცე"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="იხილეთ შიგთავსის გვერდი [c]" accesskey="c"><span>სტატია</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" rel="discussion" title="გვერდის შიგთავსის განხილვა [გ]" accesskey="გ"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ენის ვარიანტის შეცვლა" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ქართული</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="გადახედვა"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit" title="ამ გვერდის რედაქტირება [v]" accesskey="v"><span>რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit" title="ამ გვერდის წყაროს კოდის რედაქტირება [e]" accesskey="e"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=history" title="ამ გვერდის ბოლო ვერსიები [ი]" accesskey="ი"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ხელსაწყოები" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ხელსაწყოები</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> მოქმედებები </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit" title="ამ გვერდის რედაქტირება [v]" accesskey="v"><span>რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit" title="ამ გვერდის წყაროს კოდის რედაქტირება [e]" accesskey="e"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=history"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ძირითადი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:WhatLinksHere/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="ყველა ვიკი გვერდის სია, რომლებშიც ეს გვერდია მითითებული [j]" accesskey="j"><span>ბმულები გვერდზე</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:RecentChangesLinked/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" rel="nofollow" title="ბოლო ცვლილებები ამ გვერდთან დაკავშირებულ გვერდებზე [k]" accesskey="k"><span>დაკავშირებული ცვლილებები</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ყველა სპეციალური გვერდის სია [q]" accesskey="q"><span>სპეციალური გვერდები</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&oldid=4694579" title="მუდმივი ბმული გვერდის ამ ვერსიაზე"><span>მუდმივი ბმული</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=info" title="მეტი ინფორმაცია ამ გვერდის შესახებ"><span>გვერდის ინფორმაცია</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:CiteThisPage&page=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&id=4694579&wpFormIdentifier=titleform" title="ინფორმაცია ამ გვერდის ციტირების შესახებ"><span>გვერდის ციტირება</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%25A1%25E1%2583%259D%25E1%2583%25AE%25E1%2583%25A3%25E1%2583%259B%25E1%2583%2598"><span>შემოკლებული URL-ის მიღება</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:QrCode&url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%25A1%25E1%2583%259D%25E1%2583%25AE%25E1%2583%25A3%25E1%2583%259B%25E1%2583%2598"><span>QR-კოდის ჩამოტვირთვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> ბეჭდვა/ექსპორტი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98&bookcmd=book_creator&referer=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>წიგნის შექმნა</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:DownloadAsPdf&page=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=show-download-screen"><span>გადაწერა PDF ფორმატში</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&printable=yes" title="ამ გვერდის დასაბეჭდი ვერსია [p]" accesskey="p"><span>დასაბეჭდი ვერსია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> სხვა პროექტებში </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sukhumi" hreflang="en"><span>ვიკისაწყობი</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40811" title="მონაცემთა საცავის დაკავშირებული ელემენტის ბმული [g]" accesskey="g"><span>ვიკიმონაცემების ელემენტი</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">იერსახე</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">დამალვა</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ka" dir="ltr"><table class="infobox infobox vcard" cellspacing="1" style="width:22em; background:#fafafa;border:1px solid #bbb;width:150px;text-align:center;font-size:10px"><tbody><tr><th colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size:125%; font-weight:bold; text-align:center;font-size:10px">ქალაქი</th></tr><tr class=""><td colspan="2" class="fn org" style="text-align:center; border:solid #bbb; border-width:1px 0;width:100%;background:#e8112d;font-weight:800;"> <big><big><span style="color:white;">სოხუმი</span></big></big><br /><span style="color:white;"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="აფხაზური ენა">აფხ.</a> <span lang="">Аҟəа</span></span></td></tr><tr class=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Sokhumi_Collage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Sokhumi_Collage.jpg/320px-Sokhumi_Collage.jpg" decoding="async" width="320" height="584" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Sokhumi_Collage.jpg/480px-Sokhumi_Collage.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Sokhumi_Collage.jpg/640px-Sokhumi_Collage.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="3647" /></a></span></td></tr><tr class=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"> <table style="background:inherit;width:100%"> <tbody><tr> <td style="background:#e8112d;font-weight:bold"><span style="color:white;">გერბი</span> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/90px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="90" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/135px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/180px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="556" data-file-height="485" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <br /></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90" title="ქვეყანა"><span style="color:white;">ქვეყანა</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="საქართველოს დროშა"><img alt="საქართველოს დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D" title="საქართველო">საქართველო</a></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90_(%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D)" class="mw-redirect" title="ავტონომიური რესპუბლიკა (საქართველო)"><span style="color:white;">ავტონომიური რესპუბლიკა</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა">აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა</a><span class="adr" style="display:none"><span class="region">აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა</span></span></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98_(%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D)" class="mw-redirect" title="მუნიციპალიტეტი (საქართველო)"><span style="color:white;">მუნიციპალიტეტი</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="სოხუმის მუნიციპალიტეტი">სოხუმის მუნიციპალიტეტი</a></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="გეოგრაფიული კოორდინატები"><span style="color:white;">კოორდინატები</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=ka&pagename=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&params=43_00_12_N_41_00_55_E_type:city(121806)_region:GE"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="ამ ადგილის რუკები, აეროფოტოები და სხვადასხვა მონაცემები"><span class="latitude">43°00′12″ ჩ. გ.</span> <span class="longitude">41°00′55″ ა. გ.</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="ამ ადგილის რუკები, აეროფოტოები და სხვადასხვა მონაცემები">43.00333° ჩ. გ. 41.01528° ა. გ.</span><span style="display:none"> / <span class="geo">43.00333; 41.01528</span></span></span></a></span></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><span style="color:white;">ადრეული სახელები</span></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> სებასტოპოლისი, დიოსკურია,<br /> ცხუმი, სუხუმ-ყალე</td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><span style="color:white;">ამჟამინდელი სტატუსი</span></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> 1847</td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A7%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="მსოფლიოს ქვეყნები ფართობის მიხედვით"><span style="color:white;">ფართობი</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> 27 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კვადრატული კილომეტრი">კმ²</a></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე"><span style="color:white;">ცენტრის სიმაღლე</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> 20 მეტრი</td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%9D_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="სახელმწიფო ენების სია"><span style="color:white;">ოფიციალური ენა</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37" data-wikidata-claim-id="Q40811$1e65dd7e-462b-5045-a32e-43e1f95187b8"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="აფხაზური ენა">აფხაზური ენა</a></span></span> და <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37" data-wikidata-claim-id="Q40811$d9fae094-4704-82e1-96c8-7f9fcdc7c365"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="რუსული ენა">რუსული ენა</a></span></span></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A7%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="მსოფლიოს ქვეყნები და ტერიტორიები მოსახლეობის მიხედვით"><span style="color:white;">მოსახლეობა</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="nowrap">65168 კაცი (2018)</span></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%AD%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94" title="მოსახლეობის სიმჭიდროვე"><span style="color:white;">სიმჭიდროვე</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> 2796 კაცი/კმ²</td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="სასაათო სარტყელი"><span style="color:white;">სასაათო სარტყელი</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P421" data-wikidata-claim-id="Q40811$a003ff15-4270-377f-e462-607cba8bb142"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/UTC%2B03:00" title="UTC+03:00">UTC+3</a></span></span> და <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P421" data-wikidata-claim-id="Q40811$67B1AF5A-1494-45C2-97FC-678212BD2621"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D" title="მოსკოვის დრო">მოსკოვის დრო</a></span></span></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D_%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98" title="საფოსტო ინდექსი"><span style="color:white;">საფოსტო ინდექსი</span></a></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> 384900</td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><span style="color:white;">საავტომობილო კოდი</span></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P395" data-wikidata-claim-id="Q40811$34279f03-404c-6f48-5338-43ff4746a1e8"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">ABH</span></span></td></tr><tr class=""><th scope="row" style="text-align:left; background:#e8112d;width:30%;text-align:right;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;white-space:nowrap;font-size:10px;font-weight: normal"><span style="color:white;">ოფიციალური საიტი</span></th> <td class="" style="width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <span class="url"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.abkhazia.gov.ge/cities/SOKHUMI">abkhazia.gov.ge/cities/SOKHUMI</a></span></td></tr><tr class=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; width:50%;text-align:left;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em"> <div style="border:solid #e8112d; border-width:1px 0;width:100%;font-weight:800"></div><div class="switcher-container"><div> <div class="center"><div style="width:295px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto"><div style="width:295px;padding:0"><div style="position:relative;width:295px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Georgia_location_map_(international_borders).svg" class="mw-file-description" title="სოხუმი — საქართველო"><img alt="სოხუმი — საქართველო" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Georgia_location_map_%28international_borders%29.svg/295px-Georgia_location_map_%28international_borders%29.svg.png" decoding="async" width="295" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Georgia_location_map_%28international_borders%29.svg/443px-Georgia_location_map_%28international_borders%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Georgia_location_map_%28international_borders%29.svg/590px-Georgia_location_map_%28international_borders%29.svg.png 2x" data-file-width="1715" data-file-height="913" /></a></span><div style="position:absolute;top:24.881%;left:17.117%"><div style="position:absolute;left:-3px;top:-3px;line-height:0"><span typeof="mw:File"><span title="სოხუმი"><img alt="სოხუმი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></div></div></div></div></div></div> <span class="switcher-label" style="display:none">საქართველო</span></div><div> <div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;padding-top:3px;"> <div class="center"><div style="width:295px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto"><div style="width:295px;padding:0"><div style="position:relative;width:295px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg" class="mw-file-description" title="სოხუმი — აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა"><img alt="სოხუმი — აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg/295px-Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg.png" decoding="async" width="295" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg/443px-Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg/590px-Georgia_Autonomous_Republic_of_Abkhazia_Location_map.svg.png 2x" data-file-width="647" data-file-height="545" /></a></span><div style="position:absolute;top:54.523%;left:48.712%"><div style="position:absolute;left:-3px;top:-3px;line-height:0"><span typeof="mw:File"><span title="სოხუმი"><img alt="სოხუმი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></div></div></div></div></div></div> </div> <span class="switcher-label" style="display:none">აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა</span></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><div style="border:solid #ddd;border-width:1px 0px 0px 0px;width:100%;background:#F0F0F0"><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sukhumi" class="extiw" title="commons:Category:Sukhumi">სოხუმი</a></b> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკისაწყობი">ვიკისაწყობში</a></div></td></tr> </tbody></table> <p><b>სოხუმი</b> (<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="აფხაზური ენა">აფხ.</a> <span lang="">Аҟəа</span> [<span title="IPA ნიშნების სია" class="IPA">აყჿა</span>], იხსენიებოდა როგორც — „აყუ“; ადრინდელი ქართული სახელწოდება <b>ცხუმი</b>) — ქალაქი <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D" title="საქართველო">საქართველოში</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა">აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის</a> დედაქალაქი და <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="სოხუმის მუნიციპალიტეტი">სოხუმის მუნიციპალიტეტის</a> ადმინისტრაციული ცენტრი, <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="შავი ზღვა">შავიზღვისპირა</a> კურორტი. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98_(1992-1993)" title="აფხაზეთის ომი (1992-1993)">აფხაზეთის ომამდე</a> იყო საქართველოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სამრეწველო, სატრანსპორტო კულტურული და საკურორტო-ტურისტული ცენტრი, მოქმედებდა ნავსადგური, რკინიგზის ორი სადგური და აეროპორტი. ომის შემდეგ ქალაქმა დაკარგა თავისი წინანდელი მნიშვნელობა. ამჟამად ქალაქზე ფაქტობრივ კონტროლს ახორციელებს ე.წ. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="აფხაზეთის რესპუბლიკა">აფხაზეთის რესპუბლიკა</a> და წარმოადგენს მის დედაქალაქს. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="გეოგრაფია"><span id=".E1.83.92.E1.83.94.E1.83.9D.E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A4.E1.83.98.E1.83.90"></span>გეოგრაფია</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=1" title="სექციის რედაქტირება:გეოგრაფია" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: გეოგრაფია"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სოხუმი გაშენებულია უმთავრესად მდინარეების <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%90" title="გუმისთა">გუმისთისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="კელასური">კელასურის</a> ქვემო დინებათა შორის მოქცეულ დაბლობ-ვაკეზე, მისი სამხრეთ-აღმოსავლეთი ნაწილი — მდინარეებს <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბესლეთი">ბესლეთსა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="კელასური">კელასურს</a> შორის მდებარე ვიწრო სანაპირო დაბლობ-ვაკეზე. ქალაქის დასახლება ვრცელდება გორაკ-ბორცვებზე, რომლებიც ზღვისპირა ვაკეს ჩრდილო-აღმოსავლეთით ესაზღვრება. სოხუმის ფართობია 23,3 კმ². 1987 წლის მონაცემებით განაშენიანებული იყო ქალაქის 42%. მდინარეები გუმისთა, კელსაური და ბესლეთი შავ ზღვას ერთვიან ქალაქის ფარგლებში და მის სიახლოვეს. </p><p>ქალაქსა და მის მოდამოებში გავრცელებულია მრავალგვარი სუბტროპიკული მცენარე. ჭარბობს ხელოვნურად გაშენებული პარკები და <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ციტრუსოვანი კულტურები">ციტრუსოვანთა</a> ნარგავები. სოხუმში მრავალი პარკია, მათგან აღსანიშნავია <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98" title="სოხუმის ბოტანიკური ბაღი">სოხუმის ბოტანიკური ბაღი</a> და სინოპის დენდროპარკი, სადაც 900-ზე მეტი სახეობის მცენარეა. იქვე არის <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="სპილოს პალმა (ჯერ არაა დაწერილი)">სპილოს პალმის</a> ხეივანი. 1987 წლის მონაცემებით ქალაქში გამწვანებული იყო 842 ჰა. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ჰავა"><span id=".E1.83.B0.E1.83.90.E1.83.95.E1.83.90"></span>ჰავა</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=2" title="სექციის რედაქტირება:ჰავა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: ჰავა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ჰავა ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკულია, იცის თბილი ზამთარი და ცხელი ზაფხული. იანვრის საშუალო ტემპერატურაა 5,8-6°C, აგვისტოსი — 23°C. ჰაერის საშუალო წლიური ტემპერატურაა 15°C. ნალექების წლიური რაოდენობაა 1480 მმ. მზის ნათების ხანგრძლივობა 2100 საათი. ყინვები იშვიათია. თოვლი იშვიათად მოდის და მალე დნება. ჰაერის შეფარდებითი სინოტივეა 70%, ზაფხულში — 75%. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სახელწოდება"><span id=".E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.AC.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.90"></span>სახელწოდება</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=3" title="სექციის რედაქტირება:სახელწოდება" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: სახელწოდება"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ქალაქის ძველი სახელწოდებაა „ცხუმი/ცხომი“, რაც ეტიმოლოგიურად მომდინარეობს სავარაუდოდ რცხილას (<a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="სვანური ენა">სვანურად</a> „ცხჳიმრა“, „ცხჳიმ“; <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ზანური ენა">ზან.</a> „ცხიმური“) ან თევზის (ზან. „ჩხომი“) სახელებიდან. ქართული „ცხუმიდან“ მიღებულია მისი თურქიზებული ფორმა „სუხუმ“ (<a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="თურქული ენა">თურქ.</a> Suhum), რამაც შემგდომში ფართო გავრცელება ჰპოვა სხვადასხვა ენებში, მათ შორის თავად ქართულში. ქალაქს <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="აფხაზური ენა">აფხაზურად</a> ეწოდება „აყჿა“ (Аҟəа). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ისტორია"><span id=".E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.A2.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.90"></span>ისტორია</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=4" title="სექციის რედაქტირება:ისტორია" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: ისტორია"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="უძველესი_დასახლებები"><span id=".E1.83.A3.E1.83.AB.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.98_.E1.83.93.E1.83.90.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>უძველესი დასახლებები</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=5" title="სექციის რედაქტირება:უძველესი დასახლებები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: უძველესი დასახლებები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata" id="spoiler" style="background-color:#f9f9f9;margin-bottom:0.2%; border-top:0; border-bottom:1px dotted #8BCBFF; padding: 2px 0px 2px 0px;padding-top:5px;padding-bottom:5px;padding-left:1%;"><span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Searchtool-80%25.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/15px-Searchtool-80%25.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/23px-Searchtool-80%25.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/30px-Searchtool-80%25.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span> <span>მთავარი სტატია: <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სოხუმის არქეოლოგიური ძეგლები">სოხუმის არქეოლოგიური ძეგლები</a>.</span></span></div> <p>სოხუმის მიდამოები დასახლებული იყო <a href="/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90" class="mw-redirect" title="ძველი ქვის ხანა">ძველი ქვის ხანიდან</a>. ამ პერიოდის არქეოლოგიური ძეგლებია <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A5%E1%83%98" title="აჰბიუქი">აჰბიუქი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%93-%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%A3" title="გუად-იხუ">გუად-იხუ</a>. ეს სამოსახლოები გორაკ-ბორცვებზე განლაგებული წრიული ნაგებობებია, სადაც აღმოჩნდა იმ პერიოდისთვის დამახასიათებელი ჭურჭლის, იარაღის და საყოფაცხოვრებო ნივთების დიდი რაოდენობა. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="დიოსკურია"><span id=".E1.83.93.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.A1.E1.83.99.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.90"></span>დიოსკურია</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=6" title="სექციის რედაქტირება:დიოსკურია" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: დიოსკურია"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata" id="spoiler" style="background-color:#f9f9f9;margin-bottom:0.2%; border-top:0; border-bottom:1px dotted #8BCBFF; padding: 2px 0px 2px 0px;padding-top:5px;padding-bottom:5px;padding-left:1%;"><span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Searchtool-80%25.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/15px-Searchtool-80%25.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/23px-Searchtool-80%25.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/30px-Searchtool-80%25.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span> <span>მთავარი სტატია: <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="დიოსკურია">დიოსკურია</a>.</span></span></div> <p>გვიანდელი <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90" title="ბრინჯაოს ხანა">ბრინჯაოს ხანიდან</a> აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის მნიშვნელოვან პუნქტად იქცა. ძველი წელთაღრიცხვით VI საუკუნეში <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" class="mw-redirect" title="მილეთი">მილეთელმა</a> ბერძენმა ვაჭრებმა აქ დააარსეს სავაჭრო ქალაქი, რომელსაც <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="დიოსკურია">„დიოსკურია“</a> (<a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ბერძნული ენა">ბერძ.</a> <span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Διοσκουριάς</span>) უწოდეს. ამ სახელწოდებას უკავშირებენ <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="არგონავტები">არგონავტთა</a> ლაშქრობის მონაწილე ტყუპი ძმების — კასტორისა და პოლიდევკეს, რომლებსაც ძველ სამყაროში უწოდებდნენ <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="დიოსკურები">დიოსკურებს</a>. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="აპოლონიოს როდოსელი">აპოლონიოს როდოსელის</a> „არგონავტიკის“ მიხედვით ისინი თან ახლდნენ იასონს კოლხეთში მოგზაურობისას. არის მოსაზრება, რომლის მიხედვითაც „დიოსკურია“ ზანური წარმოშობის სახელია — „დიო-/დია-“ — დედა, ქალღმერთი, „-სკური“ — წყალი, მდინარე, ანუ „წყლის დედა/მდინარის ქალღმერთი“. </p><p>დიოსკურიის ნანგრევები ამჟამად მოქცეულია წყალქვეშ, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="სოხუმის ყურე">სოხუმის ყურეში</a>. დიოსკურია იმართებოდა დიდვაჭარი ოლიგარქების მიერ. აღმოჩენილია ამ პერიოდის რამდენიმე განძი, რაც მიუთითებს დასახლების მაღალ ეკონომიკურ და მატერიუალურ განვითარებას. <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ელინიზმი">ელინისტური პერიოდის</a> შემდეგ ქალაქი დროებით დაკნინდა. მისი შემდგომი აღმავლობა უკავშირდება <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D" title="პონტოს სამეფო">პონტოს</a> მეფე <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94_VI_%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="მითრიდატე VI ევპატორი">მითრიდატე VI ევპატორს</a>, რომელმაც კოლხეთს დაპყრობის შემდეგ პროვინციულ ცენტრად დიოსკურია არჩა. სადაც მან ააგო რეზიდენცია და ჭრიდა მონეტებს. რომაელებთან დამარცხებული მითრიდატე ძვ.წ. 65-64 წწ ში სწორედ დიოსკურიაში იმყოფებოდა. დიოსკურია საბოლოოდ გაანადგურა მითრიდატეს შვილმა მახარემ, რომელიც ძვ.წ. 47 წელს თავს დაესხა კოლხეთს, ბრძლაში დაამარცხა და მოკლა კოლხეთს მეფე <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94" title="არისტარქე">არისტარქე</a> და აფხაზეთის მხრიდან შემოჭრილმა ყველა დასახლება გაანადგურა რაც სანაპიროზე შეხვდა ქალაქ სურიუმამდე (ვანი). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="სებასტოპოლისი"><span id=".E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.90.E1.83.A1.E1.83.A2.E1.83.9D.E1.83.9E.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.98"></span>სებასტოპოლისი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=7" title="სექციის რედაქტირება:სებასტოპოლისი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: სებასტოპოლისი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ძვ. წ. I საუკუნეში <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="რომის იმპერია">რომის იმპერიამ</a> დაიპყრო პონტოს სამეფო და შავი ზღვის სანაპირო. მათ დიოსკურიის ადგილას 75 წელს ააგეს ციხე-ქალაქი და მას სებასტოპოლისი უწოდეს. აქ იდგა რომაელთა ერთი კოჰორტა, რომელიც შედიოდა რომის XIII ლეგიონის შემადგენლობაში. სებასტოპოლისი ძველი დიოსკურიის მესამე აღმავლობა იყო. <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94" class="mw-redirect" title="ფლავიუს არიანე">ფლავიუს არიანეს</a> მოგზაურობისას იგი აღწერილია როგორც კარგად გამაგრებული ქალაქი სადაც გაცხოველებული ვაჭრობა მიმდინარეობს და მეზობელი ტომებისთვის სასიცოცხლო ეკონომიკურ ზონას წარმოადგენს. შავი ზღვისპირეთში <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="გუთები">გუთების</a> შემოსევების პერიდში (138-224 წწ) სებასტოპოლისს ორჯერ დაეხნენ თავს ზღვვიდან 138 და 140 წელს. პირველად რომაელებმა შეძლეს მათ მოგრიება, თუმცა მეორე შემოსევისას გუთებმა გარნიზონი ამოწყვიტეს და ქალაქი გაძარცვეს, რომის დასუსტების შემდეგ დაახლ. IV საუკუნიდან ქალაქი გახდა <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="აფშილეთი">აფშილეთის</a> სამთავროს მნიშვნელოვანი სავაჭრო ცენტრი. </p><p><a href="/wiki/VI_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="VI საუკუნე">VI საუკუნის</a> დასაწყისში სოხუმი ბიზანტიის იმპერიამ დაიქვემდებარა. ბიზანტიელებმა ისარგებლეს ლაზების და აფშლების კონფლიქტით და აქ გარნიზონი ჩააყენეს. <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ეგრისის დიდი ომი">ეგრისის დიდი ომის</a> მიმდინარეობისას ბიზანტიის იმპერატორმა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94_I" title="იუსტინიანე I">იუსტინიანე I</a>-მა გაიყვანა ჯარები სოხუმიდან და დაარღვია მისი სიმაგრე. 565 წელს კი მანვე აღადგინა ქალაქი და ციხესიმაგრე. სოხუმი კვლავ დაწინაურდა. <a href="/wiki/VIII_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="VIII საუკუნე">VIII საუკუნის</a> ბოლომდე სოხუმი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთში ბიზანტიელთა ერთ-ერთი საყრდენი პუნქტი იყო. 736 წელს ქალაქი დაარბია არაბთა ლაშქარმა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C_II_%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9C_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" title="მარვან II იბნ მუჰამადი">მურვან ყრუს</a> სარდლობით. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ცხუმი"><span id=".E1.83.AA.E1.83.AE.E1.83.A3.E1.83.9B.E1.83.98"></span>ცხუმი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=8" title="სექციის რედაქტირება:ცხუმი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: ცხუმი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>VIII საუკუნის ბოლოდან <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D" title="აფხაზთა სამეფო">აფხაზთა სამეფოს</a> შექმნის შემდეგ სოხუმი <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9D" title="ცხუმის საერისთავო">ცხუმის საერისთავოს</a> ცენტრი გახდა. აქვე იყო საეკლესიო კათედრალი. აყვავება განიცადა XI-XIII საუკუნეებში <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D" title="საქართველოს სამეფო">საქართველოს სამეფოს</a> შემადგენლობაში. პერიოდში <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ბაგრატიონები">ბაგრატიონებმა</a> დიდ ყურადღებას იჩენდნენ ქალაქის მიმართ. აქ მათ ააგეს საკათედრო რეზიდენცია, საზაფხულო სასახლე და სოხუმის ყველაზე მძლავრი ციხე <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94" title="ბაგრატის ციხე">ბაგრატის ციხე</a>, რომელიც 999 წელს ააგო <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2_III_(%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94)" title="ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)">ბაგრატ III</a>-მ. ქალაქი იქცა მნიშვნელოვან სავაჭრო-ეკონომიკურ ცენტრად. </p><p>XIV საუკუნის დასაწყისში <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="გენუის რესპუბლიკა">გენუის რესპუბლიკამ</a> დააარსა სავაჭრო ფაქტორია სოხუმში, ისევე როგორც <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%98" title="ფოთი">ფოთსა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9D" title="გონიო">გონიოში</a>. ფაქტორია ფუნქციონირებდა 1478 წლამდე. მან დიდი როლი ითამაშა საქართველოს ეკონომიკურ ცხოვრებაში. ფაქტორიას მართავდნენ გენუის დოჟის მიერ დანიშნული კონსულები. </p> <table class="wikitable sortable"> <caption>ცხუმის მმართველი კონსულები </caption> <tbody><tr> <th>კონსულები </th> <th>მმართვ. წლები </th></tr> <tr> <td>ამბროჯიო დი პიეტრო </td> <td>1354 </td></tr> <tr> <td>ბენისე დრაგუსი </td> <td>1373 </td></tr> <tr> <td>ნეაპოლიტანუს დი სტაპპა </td> <td>1374 </td></tr> <tr> <td>ანტონიუს დი ლაზარო </td> <td>1381 </td></tr> <tr> <td>ინოფიუს დი მარი </td> <td>1382 </td></tr> <tr> <td>სტეფანო დი ფრანჩი </td> <td>1448 </td></tr> <tr> <td>პიეტრო დი ლაველო </td> <td>1449 </td></tr> <tr> <td>პაოლო დი ლაველო </td> <td>1450 </td></tr> <tr> <td>ჯჯოვანი დორია </td> <td>1450-1454 </td></tr> <tr> <td>ფილიპო დი კალავარეცა </td> <td>1454 </td></tr> <tr> <td>ლორენცო დი პინელი </td> <td>1455 </td></tr> <tr> <td>დრანჩესკო ლომელინო </td> <td>1456 </td></tr></tbody></table> <p>1359 წელს ცხუმის სამთავრო ხელში ჩაიგდეს <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სამეგრელოს მთავრები">დადიანებმა</a> და ის <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D" class="mw-redirect" title="ოდიშის სამთავრო">ოდიშის სამთავროს</a> შეუერთეს. 1451 წელს სოხუმი მცირე ხნით აიღო <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთის იმპერია">ოსმალეთის იმპერიამ</a>. ოსმალური ფლოტი ზღვიდან დაესხა თავს ქალაქს, აქ მათ მოუწიათ არამარტო ადგილობრივებთან არამედ გენუის ფაქტორიის დამცველ კონდოტიერებთან შეტაკება, ოსმალებმა ქალაქის შენარჩნება ხოლოდ ერთი წლით შეძლეს. 1478 წელს ფუნქციონირება შეწყვიტა გენუელთა სავაჭრო ფაქტორიამ. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ოსმალეთის_იმპერიაში"><span id=".E1.83.9D.E1.83.A1.E1.83.9B.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.97.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.98.E1.83.9B.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.A8.E1.83.98"></span>ოსმალეთის იმპერიაში</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=9" title="სექციის რედაქტირება:ოსმალეთის იმპერიაში" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: ოსმალეთის იმპერიაში"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>XVI საუკუნის მეორე ნახევარში ოსმალეთის იმპერიამ მეორედ აიღო ქალაქი. ლამაზი მდებარეობის გამო მას „მეორე სტამბოლს“ ეძახდნენ. 1578 წელს ოსმალეთის იმპერიამ მეორედ აიღო ქალაქი. ლამაზი მდებარეობის გამო ოსმალები სოხუმს „მეორე სტამბოლს“ ეძახდნენ. სოხუმი <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="აფხაზეთი">აფხაზეთში</a> ოსმალთა ბატონობის დასაყრდენი გახდა. 1724 წელს ოსმალებმა აქ არსებული ციხესიმაგრე კიდევ უფრო გაამაგრეს და სუხუმ-კალე (სოხუმის ციხე) უწოდეს. <a href="/wiki/1725" title="1725">1725</a> და <a href="/wiki/1728" title="1728">1728</a> წლებში ადგილი ჰქონდა ანტიოსმალურ აჯანყებებს, მაგრამ ქალაქი ოსმალთა ხელში რჩებოდა. <a href="/wiki/1771" title="1771">1771</a> წელს აჯანყების შემდეგ ქალაქი განთავისუფლდა, მაგრამ მცირე ხნით. ოსმალებმა იგი კვლავ დაიკავეს. ოსმალთა ბატონობის ხანაში ქალაქი დაქვეითდა. იგი <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%90" class="mw-redirect" title="ტყვის სყიდვა">ტყვეებით ვაჭრობის</a> ერთ-ერთი პუნქტი გახდა. XVIII საუკუნის ბოლოდან სოხუმი <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D" title="აფხაზეთის სამთავრო">აფხაზეთის მთავრების</a> რეზიდენცია გახდა, თუმცა <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="შარვაშიძეები">შარვაშიძეებმა</a> ვერ შესძლეს ქალაქისთვის ძველი მნიშვნელობის დაბრუნება და ქალაქი ოსმალების დაქვემდებარებაში რჩებოდა. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="რუსეთის_იმპერიაში"><span id=".E1.83.A0.E1.83.A3.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.97.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.98.E1.83.9B.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.A8.E1.83.98"></span>რუსეთის იმპერიაში</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=10" title="სექციის რედაქტირება:რუსეთის იმპერიაში" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: რუსეთის იმპერიაში"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1810 წელს აფხაზეთის სამთავრო <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="რუსეთის იმპერია">რუსეთის იმპერიის</a> ქვეშევრდომი გახდა და სოხუმი რუსეთის ჯარმა აიღო. XIX საუკუნის 30-იან წლებში დაიწყო სოხუმის აღორძინება. 1832 წელს გაიხსნა საბაჟო, 1846 წელს ნავსადგურად გამოცხადდა, 1847 წლიდან კი ქალაქის სტატუსი მიიღო. <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ყირიმის ომი">ყირიმის ომის</a> დროს, 1855 წლის ოქტომბერში, აფხაზეთის სამთავრო და სოხუმი დაიკავეს ოსმალებმა. მათ ციხე-სიმაგრე დაანგრიეს, ქალაქი კი გადაწვეს. 1856 წლის 27 მაისს ოსმალები გავიდნენ სოხუმიდან. 1865 წელს გაუქმდა აფხაზეთის სამთავრო და სოხუმი გახდა <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="სოხუმის სამხედრო განყოფილება">სოხუმის სამხედრო განყოფილების</a> ცენტრი. 1866 წელს მოხდა საერთო-სახალხო აჯანყება. აჯანყებულებმა აიღეს ქალაქი, მაგრამ ვერ მოახერხეს ციხე-სიმაგრის აღება. აჯანყება ჩახშობილ იქნა. რუსეთსა და ოსმალეთს შორის <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97-%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98_(1877-1878)" title="რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)">1877-78 წლების ომის</a> დროს სოხუმი კვლავ აიღეს ოსმალებმა და დაარბიეს. 1883 წლიდან იყო <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%92%E1%83%98" title="სოხუმის ოკრუგი">სოხუმის ოკრუგის</a> ცენტრი. 1892 წელს სოხუმმა საქალაქო თვითმმართველობის უფლება მიიღო. 1904-1905 წლებში შედგა ნოვოროსიისკი-სოხუმის <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ტროლეიბუსი (ჯერ არაა დაწერილი)">ტროლეიბუსის</a> ხაზის პროექტი, თუმცა არ განხორციელდა.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="საქართველოს_დემოკრატიულ_რესპუბლიკაში"><span id=".E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.A5.E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.97.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.A1_.E1.83.93.E1.83.94.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.99.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.98.E1.83.A3.E1.83.9A_.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.9E.E1.83.A3.E1.83.91.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.90.E1.83.A8.E1.83.98"></span>საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=11" title="სექციის რედაქტირება:საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata" id="spoiler" style="background-color:#f9f9f9;margin-bottom:0.2%; border-top:0; border-bottom:1px dotted #8BCBFF; padding: 2px 0px 2px 0px;padding-top:5px;padding-bottom:5px;padding-left:1%;"><span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Searchtool-80%25.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/15px-Searchtool-80%25.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/23px-Searchtool-80%25.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/30px-Searchtool-80%25.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span> <span>მთავარი სტატია: <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AD%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98" title="სოჭის კონფლიქტი">სოჭის კონფლიქტი</a>.</span></span></div> <p>1917 წლის <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="თებერვლის რევოლუცია">თებერვლის რევოლუციის</a> შემდეგ სოხუმი აღმოჩნდა <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98" title="ამიერკავკასიის კომისარიატი">ამიერკავკასიის კომისარიატის</a> მმართველობის ქვეშ. 1918 წელს იყო ორი მცდელობა ქალაქში <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ბოლშევიკები">ბოლშევიკური</a> ხელისუფლების დმაყარებისა. პირველი ცდა განხორციელდა 15-21 თებერვალს. 15 თებერვალს სოხუმის ნავსადგურში გაჩერდა კრეისერი „დაკია“, რომელზეც <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98" title="კავკასიის ფრონტი">კავკასიის ფრონტიდან</a> დეზერტირი რევოლუციონერები იმყოფებოდნენ. ინციდენტი მოხდა გემის მატროსებსა და თავად ნიკოლოზ ემხვარს შორის. ემხვარსა და მატროსებს შორის კონფლიქტს შედეგად მოჰყვა ემხვარის მხრიდან ერთი ჯარისკაცის მკვლელობა და ერთის დაჭრა. გემის კაპიტანმა ქალაქის ხელისუფლებამას მოსთხოვა ემხვარის გადაცემა, რაზეც უარი მიიღო. ამის შედეგად ჯარისკაცებმა სოხუმი დაბომბეს და ქალაქი აიღეს. 1918 წლის 16 თებერვლიდან ხელისუფლება ხელთ იგდო „აფხაზეთის სამხედრო რევოლუციურმა კომიტეტმა“ <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B_%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%91%E1%83%90" title="ეფრემ ეშბა">ეფრემ ეშბას</a> ხელმძღვანელობით. ამის შემდეგ დაიწყო საბრძოლო მოქმედებები ერთი მხრივ აფხაზეთის სახალხო საბჭოსა და მეორე მხრივ რევოლუციურ კომიტეტს შორის, რასაც მოჰყვა ინტენსიური ბრძოლები სოხუმსა და <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90" title="ეშერა">ეშერაში</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> გემ „დაკიას“ შემდეგ სოხუმს შავი ზღვის ფლოტის სხვა გემები, საესკადრო ნაღმოსანი „დერსკი“ და ჯავშნოსანი „პრინც კარლი“ მიადგნენ, ისინი შიშსა და ტერორს ნერგავდნენ მოსახლეობაში.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> შავი ზღვის ფლოტის გემებმა სოხუმი დატოვეს 21 თებერვალს და ქალაქში აღდგა წესრიგი და კანონიერი ხელისუფლება. </p><p>1918 წლის 4-9 მარტს სოხუმში ჩატარდა აფხაზ გლეხთა დეპუტატების II ყრილობა, რომელსაც სხვადასხვა ეროვნების 300 წარმომადგენელი ესწრებოდა. სხდომა გახსნა <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="არზაყან ემუხვარი">არზაყან ემუხვმარმა</a>. სოხუმის ქალაქის თავად არჩეულ იქნა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C_%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="ბენიამინ ჩხიკვიშვილი">ბენიამინ ჩხიკვიშვილი</a>. ყრილობაზე იქნა მიღებული გადაწყვეტილება, აფხაზეთი შესულიყო ამიერკავკასიის ხალხთა ერთიან ოჯახში, აღკვეთილიყო სოხუმში ბოლშევიკების ბატონობა.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>11 აპრილს დაიწყო კიდევ ერთი აჯანყება ეფრემ ეშბას, <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0_%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ნესტორ ლაკობა">ნესტორ ლაკობას</a> და <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92_%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98" title="გეორგ ათარბეგოვი">გეორგ ათარბეგოვის</a> მეთაურობით. ბოლშევიკმა აჯანყებულების 1500-იანი რაზმი გუდაუთიდან დაიძრა სოხუმისკენ. ქალაქის თავ ჩხიკვიშვილის განკარგულებაში 70-80 ადამიანი იყო, რის გამოც მან სოხუმის დაცვა ვერ შეძლო.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ბოლშევიკებმა დაიკავა აფხაზეთის ტერიტორია <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ოჩამჩირის რაიონი">კოდორის უბნამდე</a> და გამოაცხადეს საბჭოთა ხელისუფლება. საპასუხო შეტევა საქართველოს <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="სახალხო გვარდია">სახალხო გვარდიამ</a> დაიწყო 17 მაისს დილით დღის 3 საათზე აიღო სოხუმი. 1918 წლის 11 ივნისს ხელი მოეწერა ხელშეკრულებას <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა">საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის</a> მთავრობასა და აფხაზეთის სახალხო საბჭოს შორის, რომელმაც დაადასტურა აფხაზეთის არსებობა საქართველოს შემადგენლობაში ფართო ავტონომიის უფლებით. 1918-21 წლებში სოხუმი იყო <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა">პირველი რესპუბლიკის</a> მნიშვნელოვანი საპორტო ქალაქი და სოხუმის ავტონომიური ოლქის ადმინისტრაციული ცენტრი. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="საბჭოთა_ოკუპაციის_შემდეგ"><span id=".E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.91.E1.83.AD.E1.83.9D.E1.83.97.E1.83.90_.E1.83.9D.E1.83.99.E1.83.A3.E1.83.9E.E1.83.90.E1.83.AA.E1.83.98.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.9B.E1.83.93.E1.83.94.E1.83.92"></span>საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=12" title="სექციის რედაქტირება:საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1921 წლის 31 მარტიდან სოხუმი გახდა <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0" title="აფხაზეთის სსრ">აფხაზეთის სსრ</a>-ს დედაქალაქი, ხოლო 1931 წლის 19 თებერვლის შემდეგ — <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0" class="mw-redirect" title="აფხაზეთის ასსრ">აფხაზეთის ასსრ</a>-ის დედაქალაქი. <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0" class="mw-redirect" title="საქართველოს სსრ">საქართველოს სსრ</a>-ის შემადგენლობაში სოხუმი იქცა მნიშვნელოვან სამრეწველო ცენტრად. აიგო მრავალი ახალი შენობა-ნაგებობა, სანატორიუმები, სასტუმროები, მოეწყო სანაპირო ზოლი და გადიდდა პორტი. გაიზარდა მოსახლეობის რაოდენობა. განვითარდა მანქანათმშენებლობის, მსუბუქი და კვების მრეწველობა. სოხუმში მოქმედებდა 40-მდე სამრეწველო საწარმო, მათ შორის ქიმიური და აირის აპარატურის ექსპერიმენტული ქარხნები, საკონსერვო, ლუდისა და უალკოჰოლო სასმელების, ღვინისა და რძის ქარხნები, ტყავ-ფეხსაცმლის, თევზისა და ხორცის კომბინატები, სამკერვალო, თამბაქოს და საკონდიტრო ფაბრიკები. მდინარე გუმისთაზე აშენდა <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" class="mw-redirect" title="სოხუმის ჰესი">სოხუმის ჰესი</a>. 1961 წელს დამტკიცებულ იქნა ქალაქის გენერალური გეგმა (არქ. ე. ბაგრატიონი, ა. ნიკოლაიშვილი გ. თელია). </p><p>განვითარდა განათლება და კულტურა. 1987 წლის მონაცემებით მოქმედებდა 10-მდე სამეცნიერო დაწესებულება, მათ შორის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="სოხუმის ეთერზეთოვანი კულტურების საცდელი სადგური">სოხუმის ეთერზეთოვანი კულტურების საცდელი სადგური</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="სოხუმის სუბტროპიკული კულტურების საცდელი სადგური">სოხუმის სუბტროპიკული კულტურების საცდელი სადგური</a>, ორი უმაღლესი სასწავლებელი, მათ შორის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%9D_%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი">სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი</a>, აგრეთვე 3 პროფ-ტექნიკური სასწავლებელი, 2 დრამატული თეატრი (<a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%9D_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="სოხუმის სახელმწიფო დრამატული თეატრი">ქართული</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="სოხუმის დრამატული თეატრი">აფხაზური</a>), სახელმწიფო ფილარმონია, 5 კინოთეატრი, 22 ბიბლიოთეკა, 4 მუზეუმი, ტელევიზია. ამავე პერიოდში მოქმედებდა 5 საავადმყოფო, 4 პოლიკლინიკა. </p><p>განვითარდა <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ტურიზმი">ტურიზმი</a>, მოქმედებდა 4 ტურისტული ბაზა და ერთი პანსიონატი, სანატორიუმები, დასასვენებელი სახლები, სასტუმროები და სააბაზანო მინერალური წყლების აბაზანებისთვის. </p><p>სოხუმი იყო მსხვილი სატრანსპორტო კვანძი, სადაც თავს იყრიდა საჰაერო, საზღვაო, სარკინიგზო და საავტომობილო კომუნიკაციები. ქალაქს ემსახურებოდა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98" title="ბაბუშარის აეროპორტი">ბაბუშარის აეროპორტი</a>, რკინიგზის ორი სადგური (ლეჩქოფის და კელასურის) და ნავსადგური. კარგად იყო განვითარებული საქალაქო ტრანსპორტი. 1968 წელს ამოქმედდა <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98" title="სოხუმის ტროლეიბუსი">სოხუმის ტროლეიბუსის</a> სისტემა. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="აფხაზეთის_ომი"><span id=".E1.83.90.E1.83.A4.E1.83.AE.E1.83.90.E1.83.96.E1.83.94.E1.83.97.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9D.E1.83.9B.E1.83.98"></span>აფხაზეთის ომი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=13" title="სექციის რედაქტირება:აფხაზეთის ომი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: აფხაზეთის ომი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98_(1992-1993)" title="აფხაზეთის ომი (1992-1993)">აფხაზეთის ომის</a> პერიოდში სოხუმი ყველაზე ცხელი წერტილი იყო. მასზე გადიოდა გუმისთის ფრონტი, რომელსაც იცავდა <a href="/wiki/23-%E1%83%94_%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90_(%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98)" title="23-ე ბრიგადა (აფხაზეთი)">23-ე ბრიგადა</a>. ქალაქმა ამ პერიოდში უამრავი თავდასხმა გადაიტანა. ომი 1993 წლის 27 სექტემბერს <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="სოხუმის დაცემა">სოხუმის დაცემით</a> დასრუდა. თითქმის ერთი წლის მანძილზე განუწყვეტელი დაბომბვებისა და შეტევების შედეგად ქალაქი ძლიერ დაზიანდა, მთლიანად განადგურდა ინფრასტრუქტურა. ბრძოლების შედეგად ქალაქში განადგურდა 10 000-ზე მეტი შენობა. ომის შემდგომმა ეკონომიკურმა და დემოგრაფიულმა კოლაფსმა გაანადგურა ქალაქის ეკონომიკა. მოსახლეობის 65 %-მა დატოვა ქალაქი და საკუთარ ქვეყანაში იძულებით გადაადგილებულ პირად იქცა. 1993 წლის 27 სექტემბრიდან სოხუმი დე-ფაქტო <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="აფხაზეთის რესპუბლიკა">აფხაზეთის რესპუბლიკის</a> დედაქალაქია. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="დემოგრაფია"><span id=".E1.83.93.E1.83.94.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A4.E1.83.98.E1.83.90"></span>დემოგრაფია</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=14" title="სექციის რედაქტირება:დემოგრაფია" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: დემოგრაფია"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="რუსეთის იმპერია">რუსეთის იმპერიისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%99" class="mw-redirect" title="სსრკ">საბჭოთა კავშირის</a> დროს სოხუმი მრავალეთნიკური ქალაქი იყო. 1921-1979 წლებში ქალაქის მოსახლეობა ხუთჯერ გაიზარდა. საბჭოთა პერიოდში იზრდებოდა ქალაქის მოსახლეობაში <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ქართველები">ქართველებისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="აფხაზები">აფხაზების</a> ხვედრითი წილი. მოსახლეობის ზრდას განაპირობებდა არა მხოლოდ ბუნებრივი მატება, არამედ მიგრაცია სოფლებიდან ქალაქში. ისტორიულ მაქსიმუმს მოსახლეობის რაოდენობამ მიაღწია 1989 წელს. აფხაზეთის ომის შემდეგ მნიშვნელოვნად შეიცვალა მოსახლეობის სტრუქტურა. </p> <table class="wikitable" style="text-align:right"> <tbody><tr> <th>აღწერის წელი</th> <th>მოსახლეობა</th> <th>კაცი</th> <th>ქალი</th> <th>ქართველები</th> <th>აფხაზები</th> <th>რუსები</th> <th>სომხები</th> <th>ბერძნები</th> <th>უკრაინელები </th></tr> <tr> <td>1864<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>304</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>1876<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 1 161</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>1893<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 2 523</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>1897</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 7 998</td> <td></td> <td></td> <td>11,9%</td> <td>1,8%</td> <td>0,0%</td> <td>13,5%</td> <td>14,3%</td> <td> </td></tr> <tr> <td>1910<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 25 001</td> <td>14 207</td> <td>10794</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>1915<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 40 000</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>1921</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Decrease2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/10px-Decrease2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/15px-Decrease2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/20px-Decrease2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 21 100</td> <td></td> <td></td> <td>11,2%</td> <td>3,1%</td> <td>23,7%</td> <td>9,4%</td> <td>10,7%</td> <td>10,4% </td></tr> <tr> <td>1939</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 44 299</td> <td></td> <td></td> <td>19,9%</td> <td>5,5%</td> <td>41,9%</td> <td>9,8%</td> <td>11,3%</td> <td>4,6% </td></tr> <tr> <td>1959</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 64 730</td> <td></td> <td></td> <td>31,1%</td> <td>5,6%</td> <td>36,8%</td> <td>10,5%</td> <td>4,9%</td> <td>4,3% </td></tr> <tr> <td>1970</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 101 800</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>1979</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 114 400</td> <td></td> <td></td> <td>38,3%</td> <td>9,9%</td> <td>26,4%</td> <td>10,9%</td> <td>6,5%</td> <td>3,5% </td></tr> <tr> <td>1989</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 119 150</td> <td></td> <td></td> <td>41,5%</td> <td>12,5%</td> <td>21,6%</td> <td>10,3%</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>2003</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Decrease2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/10px-Decrease2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/15px-Decrease2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/20px-Decrease2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 43 716</td> <td></td> <td></td> <td>4,0%</td> <td>65,3%</td> <td>16,9%</td> <td>12,7%</td> <td>1,5%</td> <td>1,6% </td></tr> <tr> <td>2011</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 62 914</td> <td></td> <td></td> <td>2,8%</td> <td>67,3%</td> <td>14,8%</td> <td>9,8%</td> <td>1,0%</td> <td> </td></tr> <tr> <td>2018</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Increase2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/10px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/15px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> 65 168</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="არქიტექტურა"><span id=".E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.A5.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A5.E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.90"></span>არქიტექტურა</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=15" title="სექციის რედაქტირება:არქიტექტურა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: არქიტექტურა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ქალაქი განაშენიანებულია ზღვისპირა ვაკეზე. დაგეგმარებულია სწორი ქუჩებით. არქიტექტურულ ნაგებობათაგან აღსანიშნავია საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს დასასვენებელის სახლი (1935; ნ. სევეროვი), სანატორიუმი „უკრაინა“ (1936; ი. შტეინბერგი), აფხაზეთის ასსრ მთავრობის სასახლე (1939, ვ. შჩუკო, ვ. გელფრეიხი), სასტუმრო „აფხაზეთი“ (1938, ი. გოლუბევი, ი. შჩუკო), დრამატული თეატრი (1952, მ. ჩხიკვაძე), სუბტროპიკულ მეცნიერებათა ინსტიტუტის შენობა (1969, ო. პაიჭაძე, თ. ყიფშიძე, კ. წულაია) და სხვა. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="კურორტი"><span id=".E1.83.99.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.A2.E1.83.98"></span>კურორტი</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=16" title="სექციის რედაქტირება:კურორტი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: კურორტი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სოხუმი <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="შავი ზღვა">შავი ზღვის</a> სანაპიროს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკურორტო ზონაა. სამკურნალო საშუალებებია კლიმატოთერაპია, ზღვაში ბანაობა (მაისი-ოქტომბერი) და მინერალური წყლები (აზოტიანი, სულფატურ-ალორიდულ-ნატრიუმიან-კალციუმიანი, სუსტი გოგირდწყალბადიანი მეთანიანი და სხვა). მინერალურ წყლებს უმეტესად აბაზანებისთვის იყენებენ. </p><p>სამედიცინო ჩვენება: გულ-სისხლძარღვთა სისტემის, სუნთქვის ორგანოთა არატუბერკულოზური ხასიათის და ნერვული ფუნქციური დაავადებანი. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ცნობილი_სოხუმელები"><span id=".E1.83.AA.E1.83.9C.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.9D.E1.83.AE.E1.83.A3.E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ცნობილი სოხუმელები</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=17" title="სექციის რედაქტირება:ცნობილი სოხუმელები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: ცნობილი სოხუმელები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90" title="ნიკანდრო ბასილაია">ნიკანდრო ბასილაია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90" title="ანატოლი კაჭარავა">ანატოლი კაჭარავა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A_%E1%83%A6%E1%83%9D%E1%83%A6%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94" title="ავთანდილ ღოღობერიძე">ავთანდილ ღოღობერიძე</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9A_%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="ფაზილ ისკანდერი">ფაზილ ისკანდერი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%9D" title="გიორგი გრამატიკოპულო">გიორგი გრამატიკოპულო</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ზურაბ კოპალიანი">ზურაბ კოპალიანი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98" title="ვიქტორ სანეევი">ვიქტორ სანეევი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="გურამ გაბესკირია">გურამ გაბესკირია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94" title="დავით თევზაძე">დავით თევზაძე</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B_%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="გურამ ოდიშარია">გურამ ოდიშარია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ნიკა გვარამია">ნიკა გვარამია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90_%E1%83%A6%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%AC%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90" title="დიანა ღურწკაია">დიანა ღურწკაია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90_%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90" title="ვერა ქობალია">ვერა ქობალია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90" title="დემნა გვასალია">დემნა გვასალია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%AC%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="კახა კინწურაშვილი">კახა კინწურაშვილი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90" title="ლევან ჩილაჩავა">ლევან ჩილაჩავა</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ღირსშესანიშნაობები"><span id=".E1.83.A6.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A8.E1.83.9C.E1.83.90.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ღირსშესანიშნაობები</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=18" title="სექციის რედაქტირება:ღირსშესანიშნაობები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: ღირსშესანიშნაობები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98" title="სოხუმის ბოტანიკური ბაღი">სოხუმის ბოტანიკური ბაღი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94" title="ბაგრატის ციხე">ბაგრატის ციხე</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98" title="ბესლეთის ხიდი">ბესლეთის ხიდი</a> (XII ს.)</li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90" title="სოხუმის სტელა">სოხუმის სტელა</a></li> <li>ძველი სოხუმი (XIX ს.)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="გალერეა"><span id=".E1.83.92.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.90"></span>გალერეა</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=19" title="სექციის რედაქტირება:გალერეა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: გალერეა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <center> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Building_of_the_City_Council.jpg" class="mw-file-description" title="სოხუმის მერია"><img alt="სოხუმის მერია" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Building_of_the_City_Council.jpg/90px-Building_of_the_City_Council.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Building_of_the_City_Council.jpg/135px-Building_of_the_City_Council.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Building_of_the_City_Council.jpg/180px-Building_of_the_City_Council.jpg 2x" data-file-width="1944" data-file-height="2592" /></a></span></div> <div class="gallerytext">სოხუმის მერია</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Beslet_bridge.JPG" class="mw-file-description" title="თამარის ხიდი"><img alt="თამარის ხიდი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Beslet_bridge.JPG/120px-Beslet_bridge.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Beslet_bridge.JPG/180px-Beslet_bridge.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Beslet_bridge.JPG/240px-Beslet_bridge.JPG 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">თამარის ხიდი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Sochumi_1915.jpg" class="mw-file-description" title="ხედი სოხუმზე, 1915 წ."><img alt="ხედი სოხუმზე, 1915 წ." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ka/thumb/6/68/Sochumi_1915.jpg/120px-Sochumi_1915.jpg" decoding="async" width="120" height="104" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ka/thumb/6/68/Sochumi_1915.jpg/180px-Sochumi_1915.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ka/thumb/6/68/Sochumi_1915.jpg/240px-Sochumi_1915.jpg 2x" data-file-width="691" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ხედი სოხუმზე, 1915 წ.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Suchumi.jpg" class="mw-file-description" title="სოხუმი სატელიტიდან"><img alt="სოხუმი სატელიტიდან" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Suchumi.jpg/120px-Suchumi.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Suchumi.jpg/180px-Suchumi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Suchumi.jpg/240px-Suchumi.jpg 2x" data-file-width="3056" data-file-height="2032" /></a></span></div> <div class="gallerytext">სოხუმი სატელიტიდან</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG" class="mw-file-description" title="სუხუმ-კალე, ციხესიმაგრე XIX საუკუნის დასაწყისში"><img alt="სუხუმ-კალე, ციხესიმაგრე XIX საუკუნის დასაწყისში" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG/120px-Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG" decoding="async" width="120" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG/180px-Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG/240px-Gamba_-_view_of_sukhumi_fortress.JPG 2x" data-file-width="365" data-file-height="240" /></a></span></div> <div class="gallerytext">სუხუმ-კალე, ციხესიმაგრე XIX საუკუნის დასაწყისში</div> </li> </ul> </center> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="სოხუმის_ისტორიული_რუკები"><span id=".E1.83.A1.E1.83.9D.E1.83.AE.E1.83.A3.E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.A2.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.A3.E1.83.9A.E1.83.98_.E1.83.A0.E1.83.A3.E1.83.99.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>სოხუმის ისტორიული რუკები</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=20" title="სექციის რედაქტირება:სოხუმის ისტორიული რუკები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: სოხუმის ისტორიული რუკები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <center><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Antonio_Lafreri,_1512_-_1577.jpg" class="mw-file-description" title="ფრაგმენტი ანტონიო ლაფრერის (1512–1577) რუკიდან"><img alt="ფრაგმენტი ანტონიო ლაფრერის (1512–1577) რუკიდან" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Antonio_Lafreri%2C_1512_-_1577.jpg/120px-Antonio_Lafreri%2C_1512_-_1577.jpg" decoding="async" width="120" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Antonio_Lafreri%2C_1512_-_1577.jpg/180px-Antonio_Lafreri%2C_1512_-_1577.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Antonio_Lafreri%2C_1512_-_1577.jpg/240px-Antonio_Lafreri%2C_1512_-_1577.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="758" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ფრაგმენტი ანტონიო ლაფრერის (1512–1577) რუკიდან</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Gerhard_Mercator,_amsterdam_-_Dioscuria,_Georgia_-_1690.jpg" class="mw-file-description" title="გერჰარდ მერკატორი, ამსტერდამი, 1630 წ."><img alt="გერჰარდ მერკატორი, ამსტერდამი, 1630 წ." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Gerhard_Mercator%2C_amsterdam_-_Dioscuria%2C_Georgia_-_1690.jpg/120px-Gerhard_Mercator%2C_amsterdam_-_Dioscuria%2C_Georgia_-_1690.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Gerhard_Mercator%2C_amsterdam_-_Dioscuria%2C_Georgia_-_1690.jpg/180px-Gerhard_Mercator%2C_amsterdam_-_Dioscuria%2C_Georgia_-_1690.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Gerhard_Mercator%2C_amsterdam_-_Dioscuria%2C_Georgia_-_1690.jpg/240px-Gerhard_Mercator%2C_amsterdam_-_Dioscuria%2C_Georgia_-_1690.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">გერჰარდ მერკატორი, ამსტერდამი, 1630 წ.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Mercator,_Gerhard,_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg" class="mw-file-description" title="გერჰარდ მერკატორი (1512–1594), 1609 წ."><img alt="გერჰარდ მერკატორი (1512–1594), 1609 წ." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mercator%2C_Gerhard%2C_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg/120px-Mercator%2C_Gerhard%2C_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mercator%2C_Gerhard%2C_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg/180px-Mercator%2C_Gerhard%2C_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mercator%2C_Gerhard%2C_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg/240px-Mercator%2C_Gerhard%2C_1512-1594._-_1609_-_didi.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">გერჰარდ მერკატორი (1512–1594), 1609 წ.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Gastaldi-2.jpg" class="mw-file-description" title="ჯაკომო გასტალდი (1500–1566). ფრაგმენტი"><img alt="ჯაკომო გასტალდი (1500–1566). ფრაგმენტი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Gastaldi-2.jpg/120px-Gastaldi-2.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Gastaldi-2.jpg/180px-Gastaldi-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Gastaldi-2.jpg/240px-Gastaldi-2.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%93%E1%83%98" title="ჯაკომო გასტალდი">ჯაკომო გასტალდი</a> (1500–1566). ფრაგმენტი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Visscher,_Nicolaes,_1649-1702.,_1690,_amsterdam.jpg" class="mw-file-description" title="ნიკოლას ვისხერი, 1690, ამსტერდამი. ფრაგმენტი"><img alt="ნიკოლას ვისხერი, 1690, ამსტერდამი. ფრაგმენტი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Visscher%2C_Nicolaes%2C_1649-1702.%2C_1690%2C_amsterdam.jpg/120px-Visscher%2C_Nicolaes%2C_1649-1702.%2C_1690%2C_amsterdam.jpg" decoding="async" width="120" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Visscher%2C_Nicolaes%2C_1649-1702.%2C_1690%2C_amsterdam.jpg/180px-Visscher%2C_Nicolaes%2C_1649-1702.%2C_1690%2C_amsterdam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Visscher%2C_Nicolaes%2C_1649-1702.%2C_1690%2C_amsterdam.jpg/240px-Visscher%2C_Nicolaes%2C_1649-1702.%2C_1690%2C_amsterdam.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1129" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ნიკოლას ვისხერი, 1690, ამსტერდამი. ფრაგმენტი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Hondius,_Hendrik,_1597-1651,_-_1636.jpg" class="mw-file-description" title="ჰენდრიკ ჰონდიუსი, 1636. ფრაგმენტი"><img alt="ჰენდრიკ ჰონდიუსი, 1636. ფრაგმენტი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Hondius%2C_Hendrik%2C_1597-1651%2C_-_1636.jpg/120px-Hondius%2C_Hendrik%2C_1597-1651%2C_-_1636.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Hondius%2C_Hendrik%2C_1597-1651%2C_-_1636.jpg/180px-Hondius%2C_Hendrik%2C_1597-1651%2C_-_1636.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Hondius%2C_Hendrik%2C_1597-1651%2C_-_1636.jpg/240px-Hondius%2C_Hendrik%2C_1597-1651%2C_-_1636.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ჰენდრიკ ჰონდიუსი, 1636. ფრაგმენტი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Gastaldi.jpg" class="mw-file-description" title="ჯაკომო გასტალდი (1500–1566). ფრაგმენტი"><img alt="ჯაკომო გასტალდი (1500–1566). ფრაგმენტი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Gastaldi.jpg/120px-Gastaldi.jpg" decoding="async" width="120" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Gastaldi.jpg/180px-Gastaldi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Gastaldi.jpg/240px-Gastaldi.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ჯაკომო გასტალდი (1500–1566). ფრაგმენტი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Greene,_Robert._-_1686.jpg" class="mw-file-description" title="რობერტ გრინი, 1686. ფრაგმენტი"><img alt="რობერტ გრინი, 1686. ფრაგმენტი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Greene%2C_Robert._-_1686.jpg/120px-Greene%2C_Robert._-_1686.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Greene%2C_Robert._-_1686.jpg/180px-Greene%2C_Robert._-_1686.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Greene%2C_Robert._-_1686.jpg/240px-Greene%2C_Robert._-_1686.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">რობერტ გრინი, 1686. ფრაგმენტი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Speed,_John,_1552-1629_,_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg" class="mw-file-description" title="ჯონ სპიდი, ლონდონი, 1676. ფრაგმენტი"><img alt="ჯონ სპიდი, ლონდონი, 1676. ფრაგმენტი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Speed%2C_John%2C_1552-1629_%2C_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg/120px-Speed%2C_John%2C_1552-1629_%2C_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Speed%2C_John%2C_1552-1629_%2C_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg/180px-Speed%2C_John%2C_1552-1629_%2C_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Speed%2C_John%2C_1552-1629_%2C_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg/240px-Speed%2C_John%2C_1552-1629_%2C_LONDON_-_1676_-_Thomas_Bassett_%26_Richard_Chiswell.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ჯონ სპიდი, ლონდონი, 1676. ფრაგმენტი</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg" class="mw-file-description" title="ტიმოთე გაბაშვილი, იმერეთის სამეფოს რუკა, 1778"><img alt="ტიმოთე გაბაშვილი, იმერეთის სამეფოს რუკა, 1778" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg/120px-Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg" decoding="async" width="120" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg/180px-Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg/240px-Sokhumi_castle_-_Imereti_kingdom_map_1738.jpg 2x" data-file-width="871" data-file-height="711" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ტიმოთე გაბაშვილი, იმერეთის სამეფოს რუკა, 1778</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Jean_Baptiste_Louis_Clouet,_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg" class="mw-file-description" title="ჟან ბაპტის ლუი კლუე, ფრაგმენტი „Géographie Moderne-დან“, პარიზი, 1787."><img alt="ჟან ბაპტის ლუი კლუე, ფრაგმენტი „Géographie Moderne-დან“, პარიზი, 1787." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Jean_Baptiste_Louis_Clouet%2C_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg/120px-Jean_Baptiste_Louis_Clouet%2C_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg" decoding="async" width="120" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Jean_Baptiste_Louis_Clouet%2C_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg/180px-Jean_Baptiste_Louis_Clouet%2C_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Jean_Baptiste_Louis_Clouet%2C_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg/240px-Jean_Baptiste_Louis_Clouet%2C_1729-1790_-_1787_-_fragmenti.jpg 2x" data-file-width="1607" data-file-height="866" /></a></span></div> <div class="gallerytext">ჟან ბაპტის ლუი კლუე, ფრაგმენტი „Géographie Moderne-დან“, პარიზი, 1787.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG" class="mw-file-description" title="გილერმო სოლერის პორტოლანის ფრაგმენტი (1385 წ.). წითელ ფონზე გამოსახული ხელით აღნიშნულია დადიანის სოხუმი (სევასტოპოლი) – დადიანის სამთავროს დედაქალაქი. პორტოლანი დაცულია პარიზის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში"><img alt="გილერმო სოლერის პორტოლანის ფრაგმენტი (1385 წ.). წითელ ფონზე გამოსახული ხელით აღნიშნულია დადიანის სოხუმი (სევასტოპოლი) – დადიანის სამთავროს დედაქალაქი. პორტოლანი დაცულია პარიზის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG/120px-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG" decoding="async" width="120" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG/180px-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG/240px-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98.JPG 2x" data-file-width="2975" data-file-height="1948" /></a></span></div> <div class="gallerytext">გილერმო სოლერის პორტოლანის ფრაგმენტი (1385 წ.). წითელ ფონზე გამოსახული ხელით აღნიშნულია დადიანის სოხუმი (სევასტოპოლი) – დადიანის სამთავროს დედაქალაქი. პორტოლანი დაცულია პარიზის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში</div> </li> </ul></center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="იხილეთ_აგრეთვე"><span id=".E1.83.98.E1.83.AE.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.97_.E1.83.90.E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.97.E1.83.95.E1.83.94"></span>იხილეთ აგრეთვე</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=21" title="სექციის რედაქტირება:იხილეთ აგრეთვე" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: იხილეთ აგრეთვე"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სოხუმის არქეოლოგიური ძეგლები">სოხუმის არქეოლოგიური ძეგლები</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="დიოსკურია">დიოსკურია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%92%E1%83%96%E1%83%90" title="სოხუმის სამხედრო გზა">სოხუმის სამხედრო გზა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="სოხუმის ყურე">სოხუმის ყურე</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ლიტერატურა"><span id=".E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.90"></span>ლიტერატურა</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=22" title="სექციის რედაქტირება:ლიტერატურა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: ლიტერატურა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="book" style="font-style:normal" id="CITEREFქსე1985"><i>ლაშხია შ. ბერაძე თ. უშვერიძე გ.</i>, <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია">ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია</a>, ტ. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://georgianencyclopedia.ge/pdf/9.pdf">9</a>, <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3722932">.mw-parser-output .ts-comment-commentedText{border-bottom:1px dotted;cursor:help}@media(hover:none){.mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText){border-bottom:0;cursor:auto}}</style><span class="ts-comment-commentedText" title="ბეჭდვითი სიტყვის კომბინატი">თბ.</span>, 1985. — გვ. 502-503.</cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="რესურსები_ინტერნეტში"><span id=".E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.98.E1.83.9C.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.A2.E1.83.A8.E1.83.98"></span>რესურსები ინტერნეტში</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=23" title="სექციის რედაქტირება:რესურსები ინტერნეტში" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: რესურსები ინტერნეტში"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amindi.ge/?cid=15">ამინდი სოხუმში</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnabkhazia.html">მოსახლეობის აღწერა-2011</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=erw4WY4cRa4">როგორ დაეცა სოხუმი - დოკ ფილმი</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=25&t=1421">სოხუმის ისტორია — წყაროები და ბიბლიოგრაფია</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სქოლიო"><span id=".E1.83.A1.E1.83.A5.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.9D"></span>სქოლიო</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&veaction=edit&section=24" title="სექციის რედაქტირება:სქოლიო" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: სქოლიო"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="font-size: 90%; list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="book" style="font-style:normal"><i>მახარაძე ნ., სარალიძე ა.</i>, „თბილისის საქალაქო ტრანსპორტის განვითარების ისტორიიდან“, „ტფილისის ჰამქარი“, 2012. — გვ. 14-15.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text">გაზეთი „სახალხო საქმე“ N176 1918 წ.</span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><i>Chevronnaya S.</i> "Short History of Abkhazia and Abkhazian-Georgian Relations" "Conflict in the Caucasus" — Glastonbury 1994</span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://abkhazeti.info/history/20050617424748874028.php">Из отчета о работе второго крестьянского съезда Сухумского округа</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://abkhazeti.info/history/20050617431371358753.php">В.Чхиквишвили о большевистской авантюре Абхазии</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825036#?page=305">Кавказский календарь на 1865 год გვ. 305</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825016#?page=215">Кавказский календарь на 1885 год გვ. 216</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825007#?page=340">Кавказский календарь на 1894 год გვ. 340</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=286">Кавказский календарь на 1912 год</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://abkhazeti.info/history/20050616493890032439.php">С.Пирцхалава' "Забытый край" -о положении в Абхазии</a></span> </li> </ol></div></div> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";background:#e8112d" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90" title="თარგი:აფხაზეთის ადმინისტრაციული დაყოფა"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90" title="თარგის განხილვა:აფხაზეთის ადმინისტრაციული დაყოფა"><span title="თარგის განხილვა">გ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90&action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90" title="აფხაზეთის ადმინისტრაციული დაყოფა"><span style="color:white;">აფხაზეთის ადმინისტრაციული დაყოფა</span></a></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><span style="color:white;">მუნიციპალიტეტები</span></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9F%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="აჟარის მუნიციპალიტეტი">აჟარა</a><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3722932"><span class="ts-comment-commentedText" title="დროებითი ადმინისტრაციული ერთეული">*</span><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="გაგრის მუნიციპალიტეტი">გაგრა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="გალის მუნიციპალიტეტი">გალი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="გუდაუთის მუნიციპალიტეტი">გუდაუთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="გულრიფშის მუნიციპალიტეტი">გულრიფში</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტი">ოჩამჩირე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="სოხუმის მუნიციპალიტეტი">სოხუმი</a> </p> </div></td><td class="navbox-image" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;" rowspan="5"><div> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:AB-ka.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/AB-ka.svg/80px-AB-ka.svg.png" decoding="async" width="80" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/AB-ka.svg/120px-AB-ka.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/AB-ka.svg/160px-AB-ka.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="450" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><span style="color:white;">ქალაქები</span></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90" title="გაგრა">გაგრა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="გალი">გალი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%90" title="გუდაუთა">გუდაუთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ახალი ათონი">ახალი ათონი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94" title="ოჩამჩირე">ოჩამჩირე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a class="mw-selflink selflink">სოხუმი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ტყვარჩელი">ტყვარჩელი</a> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><span style="color:white;">დაბები</span></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%AD%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%90" title="ბიჭვინთა">ბიჭვინთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="განთიადი (დაბა)">განთიადი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="ლესელიძე (დაბა)">ლესელიძე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="კოლხიდა (დაბა)">კოლხიდა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%A8%E1%83%98" title="გულრიფში">გულრიფში</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%9C%E1%83%98" title="ლიხნი">ლიხნი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90" title="მიუსერა">მიუსერა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%A3" title="ფსხუ">ფსხუ</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";background:#e8112d" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="თარგი:საქართველოს ქალაქები"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="თარგის განხილვა:საქართველოს ქალაქები"><span title="თარგის განხილვა">გ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="საქართველოს დროშა"><img alt="საქართველოს დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D" title="საქართველო"><span style="color:white;">საქართველოს</span></a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="საქართველოს ქალაქები"><span style="color:white;">ქალაქები</span></a> <span style="color:white;">და</span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="საქართველოს დაბები"><span style="color:white;">დაბები</span></a> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%98" title="საქართველოს გერბი"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/23px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="23" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/35px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/46px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="556" data-file-height="485" /></a></span></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა"><span style="color:white;">აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a class="mw-selflink selflink">სოხუმი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ახალი ათონი">ახალი ათონი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90" title="გაგრა">გაგრა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="გალი">გალი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%90" title="გუდაუთა">გუდაუთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94" title="ოჩამჩირე">ოჩამჩირე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ტყვარჩელი">ტყვარჩელი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%AD%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%90" title="ბიჭვინთა">ბიჭვინთა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="განთიადი (დაბა)">განთიადი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%A8%E1%83%98" title="გულრიფში">გულრიფში</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="ლესელიძე (დაბა)">ლესელიძე</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90" title="მიუსერა">მიუსერა</a></i> </p> </div></td><td class="navbox-image" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;" rowspan="25"><div> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%90" title="საქართველოს დროშა"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/60px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="60" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/90px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/120px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%98" title="საქართველოს გერბი"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/60px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="60" height="52" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/90px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg/120px-Greater_coat_of_arms_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="556" data-file-height="485" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა"><span style="color:white;">აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="ბათუმი">ბათუმი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ქობულეთი">ქობულეთი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="ოჩხამური (დაბა)">ოჩხამური</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90" title="ქედა">ქედა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="შუახევი (დაბა)">შუახევი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%98" title="ჩაქვი">ჩაქვი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%9D" title="ხულო">ხულო</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="გურიის მხარე"><span style="color:white;">გურიის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ოზურგეთი">ოზურგეთი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%98" title="ლანჩხუთი">ლანჩხუთი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D" title="ბახმარო">ბახმარო</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span><i><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90" title="გომისმთა">გომისმთა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span><i><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="ლაითური">ლაითური</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%AF%E1%83%90" title="ნარუჯა">ნარუჯა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%98" title="ურეკი">ურეკი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვედა ნასაკირალი">ქვედა ნასაკირალი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="ჩოხატაური">ჩოხატაური</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="იმერეთის მხარე"><span style="color:white;">იმერეთის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ქუთაისი">ქუთაისი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98" title="ბაღდათი">ბაღდათი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ვანი">ვანი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ზესტაფონი">ზესტაფონი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90" title="თერჯოლა">თერჯოლა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="სამტრედია">სამტრედია</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94" title="საჩხერე">საჩხერე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ტყიბული">ტყიბული</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9D" title="წყალტუბო">წყალტუბო</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AD%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ჭიათურა">ჭიათურა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ხონი">ხონი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%98" title="კულაში">კულაში</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="შორაპანი">შორაპანი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ხარაგაული">ხარაგაული</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="კახეთის მხარე"><span style="color:white;">კახეთის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98" title="თელავი">თელავი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%90" title="ახმეტა">ახმეტა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="გურჯაანი">გურჯაანი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D" title="დედოფლისწყარო">დედოფლისწყარო</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%98" title="ლაგოდეხი">ლაგოდეხი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%AF%E1%83%9D" title="საგარეჯო">საგარეჯო</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A6%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98" title="სიღნაღი">სიღნაღი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ყვარელი">ყვარელი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="წნორი">წნორი</a> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90-%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მცხეთა-მთიანეთის მხარე"><span style="color:white;">მცხეთა-მთიანეთის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="მცხეთა">მცხეთა</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="დუშეთი">დუშეთი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="თიანეთი">თიანეთი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9F%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ჟინვალი">ჟინვალი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="სიონი (დაბა)">სიონი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90" title="სტეფანწმინდა">სტეფანწმინდა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="ფასანაური">ფასანაური</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AD%E1%83%90-%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" class="mw-redirect" title="რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე"><span style="color:white;">რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="ამბროლაური">ამბროლაური</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ონი">ონი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="ცაგერი">ცაგერი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="კვაისა">კვაისა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%98" title="ლენტეხი">ლენტეხი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90" title="ხარისთვალა">ხარისთვალა</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D-%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე"><span style="color:white;">სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%92%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98" title="ზუგდიდი">ზუგდიდი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%90" title="აბაშა">აბაშა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="მარტვილი">მარტვილი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98" title="სენაკი">სენაკი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%98" title="ფოთი">ფოთი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%A3" title="ჩხოროწყუ">ჩხოროწყუ</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%90" title="წალენჯიხა">წალენჯიხა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ხობი">ხობი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AF%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_(%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98)" title="ჯვარი (ქალაქი)">ჯვარი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="მესტია">მესტია</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%94-%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="სამცხე-ჯავახეთის მხარე"><span style="color:white;">სამცხე-ჯავახეთის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94" title="ახალციხე">ახალციხე</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98" title="ახალქალაქი">ახალქალაქი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ბორჯომი">ბორჯომი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94" title="ვალე">ვალე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90" title="ნინოწმინდა">ნინოწმინდა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="აბასთუმანი (დაბა)">აბასთუმანი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="ადიგენი">ადიგენი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%90" title="ასპინძა">ასპინძა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="ახალდაბა (დაბა)">ახალდაბა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბაკურიანი">ბაკურიანი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%98" title="ბაკურიანის ანდეზიტი">ბაკურიანის ანდეზიტი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="წაღვერი">წაღვერი</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="ქვემო ქართლის მხარე"><span style="color:white;">ქვემო ქართლის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98" title="რუსთავი">რუსთავი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ბოლნისი">ბოლნისი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="გარდაბანი">გარდაბანი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="დმანისი">დმანისი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D" title="თეთრიწყარო">თეთრიწყარო</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="მარნეული">მარნეული</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%99%E1%83%90" title="წალკა">წალკა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბედიანი">ბედიანი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98)" title="თამარისი (ბოლნისის მუნიციპალიტეტი)">თამარისი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="თრიალეთი (დაბა)">თრიალეთი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="კაზრეთი">კაზრეთი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="მანგლისი">მანგლისი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="შაუმიანი (დაბა)">შაუმიანი</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="შიდა ქართლის მხარე"><span style="color:white;">შიდა ქართლის მხარე</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="გორი">გორი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98" title="კასპი">კასპი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქარელი">ქარელი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="ხაშური">ხაშური</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="აგარა (დაბა)">აგარა</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98" title="სურამი">სურამი</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97_%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="სამხრეთ ოსეთის დროებითი ადმინისტრაციული ერთეული (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color:white;">სამხრეთ ოსეთის დროებითი <br />ადმინისტრაციული ერთეული</span></a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ცხინვალი">ცხინვალი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="ახალგორი">ახალგორი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ყორნისი">ყორნისი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90" title="ჯავა">ჯავა</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#e8112d;"><span style="color:white;">დედაქალაქი</span></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#EDEDED;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="თბილისი">თბილისი</a></b><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D" title="დიდი ლილო">დიდი ლილო</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span><i><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90)" title="ზაჰესი (დაბა)">ზაჰესი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%AF%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="კოჯორი">კოჯორი</a></i><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <i><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="წყნეთი">წყნეთი</a></i> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" style=";background:#e8112d" colspan="3"><div> <i>კურსივით აღნიშნულია დაბები.</i></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ReferenceTooltips\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgets\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">მოძიებულია „<a dir="ltr" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სოხუმი&oldid=4694579">https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სოხუმი&oldid=4694579</a>“-დან</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სპეციალური:კატეგორიები">კატეგორია</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:Pages_with_image_sizes_containing_extra_px&action=edit&redlink=1" class="new" title="კატეგორია:Pages with image sizes containing extra px (ჯერ არაა დაწერილი)">Pages with image sizes containing extra px</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="კატეგორია:სოხუმი">სოხუმი</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">დამალული კატეგორია: <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:Pages_with_unresolved_properties" title="კატეგორია:Pages with unresolved properties">Pages with unresolved properties</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98/%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კატეგორია:თარგი წიგნი/გვერდები">თარგი წიგნი/გვერდები</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ეს გვერდი ბოლოს დარედაქტირდა: 14:33, 26 აგვისტო 2024.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>ტექსტი ვრცელდება <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Creative_Commons_Attribution-ShareAlike_4.0_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიის ტექსტი">Creative Commons Attribution-ShareAlike ლიცენზიით</a> და შესაძლოა არსებობდეს დამატებითი პირობები. ამ საიტის გამოყენებით, თქვენ ეთანხმებით <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">გამოყენების პირობებსა</a> და <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკას</a>.</div> <div>ვიკიპედია® არის არაკომერციული ორგანიზაცია <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>-ის რეგისტრირებული სავაჭრო ნიშანი.</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ვიკიპედია:ფორუმი/დახმარება">დაგვიკავშირდით</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91">ვიკიპედიის შესახებ</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98:%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90">პასუხისმგებლობის უარყოფა</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ქცევის კოდექსი</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">შემქმნელები</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ka.wikipedia.org">სტატისტიკა</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">მზა ფაილების პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ka.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">მობილური ვერსია</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-4dnzt","wgBackendResponseTime":267,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.669","walltime":"0.917","ppvisitednodes":{"value":15355,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":219053,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":116841,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":36,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":26403,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 680.199 1 -total"," 71.91% 489.156 1 თარგი:ინფოდაფა_დასახლება"," 69.72% 474.259 1 თარგი:ინფოდაფა"," 37.53% 255.302 168 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 29.80% 202.693 33 თარგი:Wikidata"," 13.67% 93.007 2 თარგი:Wikidata-coords"," 11.75% 79.941 3 თარგი:Str_right"," 11.31% 76.948 3 თარგი:Str_sub_long"," 8.70% 59.163 2 თარგი:გამოსახულების_ფორმატირება"," 7.64% 51.945 2 თარგი:ნავდაფა"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.165","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3512687,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-668977ddd9-w6w7s","timestamp":"20241120230353","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u10e1\u10dd\u10ee\u10e3\u10db\u10d8","url":"https:\/\/ka.wikipedia.org\/wiki\/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40811","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40811","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-04-18T00:03:23Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/49\/Sokhumi_Collage.jpg","headline":"\u10e5\u10d0\u10da\u10d0\u10e5\u10d8 \u10e1\u10d0\u10e5\u10d0\u10e0\u10d7\u10d5\u10d4\u10da\u10dd\u10e8\u10d8, \u10d0\u10e4\u10ee\u10d0\u10d6\u10d4\u10d7\u10d8\u10e1 \u10d0\u10d5\u10e2\u10dd\u10dc\u10dd\u10db\u10d8\u10e3\u10e0\u10d8 \u10e0\u10d4\u10e1\u10de\u10e3\u10d1\u10da\u10d8\u10d9\u10d8\u10e1 \u10d0\u10d3\u10db\u10d8\u10dc\u10d8\u10e1\u10e2\u10e0\u10d0\u10ea\u10d8\u10e3\u10da\u10d8 \u10ea\u10d4\u10dc\u10e2\u10e0\u10d8"}</script> </body> </html>