CINXE.COM
علم‌گرایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>علم‌گرایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"7c76ddc9-26d9-4680-92e7-0e81892a7474","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"علم‌گرایی","wgTitle":"علم‌گرایی","wgCurRevisionId":39555425,"wgRevisionId":39555425,"wgArticleId":391154,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["خطاهای یادکرد: تاریخ","خطاهای یادکرد: شابک","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","همه مقاله‌های خرد","مقاله‌های خرد علمی","انتقاد علوم", "پسامدرنیسم","تجربه‌گرایی","روش علمی","سبک زندگی","طبیعت‌گرایی (فلسفه)","علوم طبیعی","فرانظریه علم","فلسفه سده ۱۹ (میلادی)","فلسفه سده ۲۰ (میلادی)","گونه‌های مغالطه علمی","ناسزاها","نظریه‌های سیاسی","واژگان فلسفی","دین و دانش"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"علم‌گرایی","wgRelevantArticleId":391154,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions" :{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":4000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q193626","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons": "ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="علم‌گرایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-علم‌گرایی rootpage-علم‌گرایی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع_و_پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع_و_پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>منابع و پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع_و_پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">علم‌گرایی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۴۲ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-42" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۴۲ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="علموية–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علموية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ssientizm" title="Ssientizm–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Ssientizm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D1%8B%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Сцыентызм–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Сцыентызм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Сциентизъм–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сциентизъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="বিজ্ঞানবাদ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিজ্ঞানবাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cientisme" title="Cientisme–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cientisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Scientismus" title="Scientismus–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Scientismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Scientisme" title="Scientisme–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Scientisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Szientismus" title="Szientismus–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Szientismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scientism" title="Scientism–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Scientism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sciencismo" title="Sciencismo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sciencismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cientificismo" title="Cientificismo–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Cientificismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Stsientism" title="Stsientism–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Stsientism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zientifismo" title="Zientifismo–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zientifismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Skientismi" title="Skientismi–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Skientismi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Scientisme" title="Scientisme–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Scientisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cientifismo" title="Cientifismo–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cientifismo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%93%D7%A2%D7%A0%D7%95%D7%AA" title="מדענות–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="מדענות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="विज्ञानपरता–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="विज्ञानपरता" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Scijentizam" title="Scijentizam–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Scijentizam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D6%81%D5%AB%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Սցիենտիզմ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սցիենտիզմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Saintisme" title="Saintisme–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Saintisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Scientismo" title="Scientismo–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Scientismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="科学主義–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="科学主義" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Сциентизм–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сциентизм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%BC%ED%95%99%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="과학주의–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="과학주의" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Сциентизм–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Сциентизм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Scientismus" title="Scientismus–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Scientismus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Scientizmas" title="Scientizmas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Scientizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Sci%C3%ABntisme" title="Sciëntisme–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Sciëntisme" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Scientisme" title="Scientisme–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Scientisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Scjentyzm" title="Scjentyzm–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Scjentyzm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87" title="علم‌پالنه–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="علم‌پالنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cientificismo" title="Cientificismo–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cientificismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Сциентизм–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сциентизм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Scijentizam" title="Scijentizam–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Scijentizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Scientizmus" title="Scientizmus–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Scientizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Сцијентизам–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сцијентизам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Scientism" title="Scientism–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Scientism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimcilik" title="Bilimcilik–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bilimcilik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%86%D1%96%D1%94%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Сцієнтизм–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сцієнтизм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="科学主义–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="科学主义" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q193626#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&oldid=39555425" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&id=39555425&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B9%25D9%2584%25D9%2585%25E2%2580%258C%25DA%25AF%25D8%25B1%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B9%25D9%2584%25D9%2585%25E2%2580%258C%25DA%25AF%25D8%25B1%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q193626" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">با <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ساینتولوژی">ساینتولوژی</a> اشتباه نشود.</div> <p><b>ساینتیسم</b> یا <b>علم‌گرایی</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">Scientism</span></span>) (که در برخی منابع فارسی‌زبان <b>سیانتیسم</b> هم خوانده شده)، دیدگاهی فلسفی است که روش‌های <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a> را برتر از تمامی روش‌های جستجوییِ انسانی می‌داند. علم گرایی به معنای اعتقاد به لزوم محوریت علوم تجربی و روش تجربی در همه شئون زندگی است.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علم‌گرایی، تنها روش‌های تجربی و استدلالی را جهت توضیح تمامی ابعاد فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی و روانی، قابل قبول می‌داند. این دیدگاه، متأثر از تجربی‌گرایی غالب در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوران روشنگری">دوران روشنگری</a> بوده و همچنین، همبسته با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">پوزیتیویسم</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">آگوست کنت</a> (۱۷۹۸ میلادی - ۱۸۵۷ میلادی) دانسته می‌شود. کنت، معتقد بود که دانش حقیقی تنها از راه تجربه حسی حاصل می‌شود. <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A2%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="فریدریش آوگوست فون هایک">فریدریش فون هایک</a> (۱۹۵۲ میلادی) دیدگاه کنت را دیدگاهی افراطی دانسته و معتقد بود که این نحوه نگاه، فلسفه منطقی علم را به عقیده‌ای غیرمنطقی و یک ایدئولوژی تبدیل می‌کند. امروزه از طرف برخی کلمه علم‌گرایی یا علم‌زدگی به عنوان واژه‌ای تحقیرآمیز استفاده می‌شود.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.enotes.com/science-religion-encyclopedia/scientism">[۱]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081118121500/http://www.enotes.com/science-religion-encyclopedia/scientism">بایگانی‌شده</a> در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۸ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع_و_پانویس"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9_.D9.88_.D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>منابع و پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: منابع و پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFدکتر_محمد_محمد_رضایی" class="citation">دکتر محمد محمد رضایی (<bdi>۱سال انتشار۳۹۱</bdi>)، <i>اندیشه اسلامی ۲</i>، دفتر نشر معارف، ص. <bdi>۷۹</bdi>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978%E2%88%92964%E2%88%92531%E2%88%921111%E2%88%925" title="ویژه:منابع کتاب/978−964−531−1111−5"><bdi>۹۷۸−۹۶۴−۵۳۱−۱۱۱۱−۵</bdi></a><span class="cs1-visible-error error citation-comment"> مقدار <code class="cs1-code">|شابک=</code> را بررسی کنید: invalid character (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_isbn" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%DB%B2&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B7%DB%B9%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81&rft.au=%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|سال=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Encyclopedia of Science, Technology, and Ethics, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://carbon.ucdenver.edu/~mryder/scientism_este.html">Scientism</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110903141918/http://carbon.ucdenver.edu/~mryder/scientism_este.html">بایگانی‌شده</a> در ۳ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, 2001-2006 by Macmillan Reference USA</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Scientism: "Pejorative term for the belief that the methods of natural science, or the categories and things recognized in natural science, form the only proper elements in any philosophical or other inquiry. The classic statement of scientism is the physicist E. Rutherford's saying 'there is physics and there is stamp-collecting.'", definition from The Oxford Dictionary of Philosophy. n.d.</span> </li> </ol></div></div><div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_تحلیلی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="الگو:فلسفه تحلیلی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه تحلیلی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه تحلیلی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_تحلیلی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><b><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a></b></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تحلیلی">فیلسوفان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%88_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="رابرت مریهو آدامز">رابرت مریهو آدامز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام آلستون">ویلیام آلستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D9%88_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="جان لانگشاو آستین">جان لانگشاو آستین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%D8%B1" title="آلفرد جی آیر">آلفرد جی آیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%85" title="الیزابت انسکوم">الیزابت انسکوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%A2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیوید مالت آمسترانگ (صفحه وجود ندارد)">دیوید مالت آمسترانگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="رابرت آئودی">رابرت آئودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="رابرت برندم (صفحه وجود ندارد)">رابرت برندم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C._%D8%AF%DB%8C._%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سی. دی. براد (صفحه وجود ندارد)">سی. دی. براد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%AC" title="تایلر برج">تایلر برج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C._%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="جان پی. برگس (صفحه وجود ندارد)">جان پی. برگس </a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%DA%86%DB%8C%D8%B4%D9%88%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="رودریک چیشولم">رودریک چیشولم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7_%DA%86%D8%B1%DA%86%D9%84%D9%86%D8%AF" title="پاتریشا چرچلند">پاتریشا چرچلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%DA%86%D8%B1%DA%86%D9%84%D9%86%D8%AF" title="پاول چرچلند">پاول چرچلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DA%86%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="دیوید چالمرز">دیوید چالمرز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">نوآم چامسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%B3%D9%86" title="دونالد دیویدسن">دونالد دیویدسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%B1%D8%AA%D8%B3%DA%A9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرد درتسکه (صفحه وجود ندارد)">فرد درتسکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="مایکل دامت">مایکل دامت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3_%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" title="بس ون فراسن">بس ون فراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">گوتلوب فرگه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%88%D8%AF%D8%B1" title="جری فودر">جری فودر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%A7_%D9%81%D9%88%D8%AA" title="فیلیپا فوت">فیلیپا فوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%DB%8C%DA%86" title="پیتر گیچ">پیتر گیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C._%D8%B3%DB%8C._%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ای. سی. گریلینگ">ای. سی. گریلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B3" title="پل گرایس">پل گرایس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="آلوین گولدمن">آلوین گولدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%87%DA%A9%D8%B1" title="پیتر هکر">پیتر هکر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1._%D8%A7%D9%85._%D9%87%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ار. ام. هیر (صفحه وجود ندارد)">ار. ام. هیر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86" title="گیلبرت هارمن">گیلبرت هارمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="جان هوترون (صفحه وجود ندارد)">جان هوترون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ایان هکینگ">ایان هکینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%87%D9%85%D9%BE%D9%84" title="کارل گوستاو همپل">کارل گوستاو همپل</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D9%88_%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="یاکو هینتیکا">یاکو هینتیکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86" title="پیتر ون اینواگن">پیتر ون اینواگن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AC%DA%A9%D8%B3%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرانک کامرون جکسن (صفحه وجود ندارد)">فرانک کامرون جکسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%B3%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="کریستین کورسگارد">کریستین کورسگارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%DB%8C" title="سول کریپکی">سول کریپکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="دیوید لوئیس (فیلسوف)">دیوید لوئیس (فیلسوف)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C._%D8%A7%D9%84._%D9%85%DA%A9%DB%8C" title="جی. ال. مکی">جی. ال. مکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%85" title="نورمن ملکلم">نورمن ملکلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="جان مکداول">جان مکداول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1" title="جرج ادوارد مور">جرج ادوارد مور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D9%86%DB%8C%DA%AF%D9%84" title="تامس نیگل">تامس نیگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="درک پارفیت">درک پارفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%B3" title="دوی زفانیا فیلیپس">دوی زفانیا فیلیپس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7" title="الوین پلانتینگا">الوین پلانتینگا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="آرتور پرایر (صفحه وجود ندارد)">ای. ان. پرایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">هیلاری پاتنم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">جان رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="هانس رایشنباخ">هانس رایشنباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="گیلبرت رایل">گیلبرت رایل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%84" title="جان سرل">جان سرل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="موریتس شلیک">موریتس شلیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%B2" class="mw-redirect" title="ویلفرید سلارز">ویلفرید سلارز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="پیتر سینگر">پیتر سینگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" class="mw-redirect" title="پیتر استراسن">پیتر استراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="ریچارد سوئین‌برن">ریچارد سوئین‌برن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیتر اونگر (صفحه وجود ندارد)">پیتر اونگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%B2" title="برنارد ویلیامز">برنارد ویلیامز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%AA%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86" title="تیموتی ویلیامسون">تیموتی ویلیامسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D9%85" title="جان ویزدم">جان ویزدم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">لودویگ ویتگنشتاین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="استفن یابلو (صفحه وجود ندارد)">استفن یابلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="استفان ویکسترا">استفان ویکسترا</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فیلسوفان تحلیلی">بیشتر ...</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:نظریه‌های فلسفی">نظریه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%AF%D9%82_%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%B6%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه صدق انقباضی (صفحه وجود ندارد)">انقباض گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه مرجع مستقیم (صفحه وجود ندارد)">نظریه مرجع مستقیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اتمیسم منطقی">اتمیسم منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">معرفت‌شناسی طبیعی‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نو کارکردگرایی">نو کارکردگرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="وحدت گرایی طبیعی (صفحه وجود ندارد)">وحدت گرایی طبیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویژه گرایی اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">ویژه گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شک‌گرایی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصدیق گرایی (صفحه وجود ندارد)">تصدیق گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی"><b>بیشتر...</b></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2" title="آنالیز">آنالیز</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9" title="شرطی خلاف واقع">شرطی خلاف واقع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D8%B1%DB%8C%D8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصریح (صفحه وجود ندارد)">تصریح</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="توصیف معین (صفحه وجود ندارد)">توصیف معین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF" title="شهود">شهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" class="mw-redirect" title="معنا (زبانشناسی)">معنا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="منطق موجهات">منطق موجهات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="لازم و کافی">لازم و کافی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84" title="پارادوکس تحلیل">پارادوکس تحلیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%85%DA%A9%D9%86" title="جهان ممکن">جهان ممکن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موازنه بازتابی (صفحه وجود ندارد)">موازنه بازتابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D8%B5%D9%84%D8%A8" title="نشانگر صلب">نشانگر صلب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%B3%DB%8C" title="داده‌های حسی">داده‌های حسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="معنا و مصداق (صفحه وجود ندارد)">معنا و مصداق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="فرارویدادگی">فرارویدادگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="آزمایش فکری">آزمایش فکری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقع گرایی استرالیایی (صفحه وجود ندارد)">واقع گرایی استرالیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه زبان طبیعی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه زبان طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="منطق فلسفی">منطق فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">فلسفه زبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه پساتحلیلی">فلسفه پساتحلیلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Index_of_analytic_philosophy_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of analytic philosophy articles (صفحه وجود ندارد)"><b>بیشتر...</b></a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="رده:فلسفه تحلیلی">رده:فلسفه تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:مقاله‌های خرد فلسفه">رده:مقاله‌های خرد فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_علم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="الگو:فلسفه علم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه علم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_علم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="تحلیل فلسفی">تحلیل </a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">هم‌پیمانگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consilience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consilience (صفحه وجود ندارد)">Consilience</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Construct_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Construct (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">ساختار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Creative_synthesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creative synthesis (صفحه وجود ندارد)">Creative synthesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مسئله مرزبندی">مسئله مرزبندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="شواهد تجربی">شواهد تجربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Explanatory_power&action=edit&redlink=1" class="new" title="Explanatory power (صفحه وجود ندارد)">Explanatory power</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وجود مسلم">وجود مسلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminist_method&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminist method (صفحه وجود ندارد)">Feminist method</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85_%D9%88_%D9%86%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="نمی‌دانیم و نخواهیم دانست">نمی‌دانیم و نخواهیم دانست</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intertheoretic_reduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intertheoretic reduction (صفحه وجود ندارد)">Intertheoretic reduction</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استعلام">استعلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nature_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nature (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">طبیعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="مشاهده">مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">پارادایم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">قیاس‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="قانون علمی">قانون علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="تئوری علمی">تئوری علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمون پذیری">آزمون پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theory_choice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theory choice (صفحه وجود ندارد)">Theory choice</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تئوری-بارگیری">تئوری-بارگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B5" title="تعین ناقص">تعین ناقص</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وحدت علم">وحدت علم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فرانظریه علم">فرانظریه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="انسجام (منطق)">انسجام (منطق)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Confirmation_holism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Confirmation holism (صفحه وجود ندارد)">Confirmation holism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_empiricism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive empiricism (صفحه وجود ندارد)">Constructive empiricism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive realism (صفحه وجود ندارد)">Constructive realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="شناخت‌شناسی ساخت‌گرا">شناخت‌شناسی ساخت‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه‌گرایی">زمینه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conventionalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conventionalism (صفحه وجود ندارد)">Conventionalism</a></li> <li>{<a href="/w/index.php?title=Deductive-nomological_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deductive-nomological model (صفحه وجود ندارد)">Deductive-nomological model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypothetico-deductive_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypothetico-deductive model (صفحه وجود ندارد)">Hypothetico-deductive model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inductionism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inductionism (صفحه وجود ندارد)">Inductionism</a>}</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فرگشت‌گرایی">فرگشت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فریب‌گرایی">فریب‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)" class="mw-redirect" title="مبناگرایی (روابط بین‌الملل)">مبناگرایی (روابط بین‌الملل)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابزارانگاری">ابزارانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Model-dependent_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Model-dependent realism (صفحه وجود ندارد)">Model-dependent realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فروکاست‌گرایی">فروکاست‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Received_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Received view of theories (صفحه وجود ندارد)">Received view</a> / <a href="/w/index.php?title=Semantic_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semantic view of theories (صفحه وجود ندارد)">Semantic view of theories</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="واقع‌گرایی علمی">واقع‌گرایی علمی</a> / <a href="/w/index.php?title=Anti-realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-realism (صفحه وجود ندارد)">Anti-realism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scientific_essentialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientific essentialism (صفحه وجود ندارد)">Scientific essentialism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="صورت‌گرایی علمی">صورت‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Structuralism_(philosophy_of_science)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Structuralism (philosophy of science) (صفحه وجود ندارد)">Structuralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همدیس‌گرایی">همدیس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیستگرایی">زیستگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">فلسفهٔ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فیزیک حرارتی و آماری">فلسفه فیزیک حرارتی و آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="فلسفه حرکت">فلسفه حرکت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه محیطی">فلسفه محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">فلسفه جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه علوم اجتماعی">فلسفه علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فلسفه فناوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">فلسفه مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فلسفه علوم رایانه">علوم رایانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه روان‌پزشکی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه روان‌پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7_%D9%88_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فلسفه فضا و زمان">فضا و زمان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_science_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of science articles (صفحه وجود ندارد)">مطالب مرتبط</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا">کیمیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقد علم (صفحه وجود ندارد)">نقد علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)">تاریخ فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="تاریخ دانش">تاریخ دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تاریخچه اندیشه فرگشتی">تاریخچه اندیشه فرگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%D9%85" title="شبه‌علم">شبه‌علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rhetoric_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhetoric of science (صفحه وجود ندارد)">Rhetoric of science</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="جامعه‌شناسی علم">جامعه‌شناسی علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامعه‌شناسی نادانی علمی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی نادانی علمی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="فیلسوفان_علم_به_تفکیک_دوران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=List_of_philosophers_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of philosophers of science (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان علم</a> به تفکیک دوران</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">کهن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="آرشیت دانا">آرشیت دانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">زنون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B1" title="اپیکور">اپیکور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">قرون وسطی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="راجر بیکن">راجر بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%85" title="ویلیام اکام">ویلیام اکام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_of_Saint_Victor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh of Saint Victor (صفحه وجود ندارد)">Hugh of Saint Victor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dominicus_Gundissalinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dominicus Gundissalinus (صفحه وجود ندارد)">Dominicus Gundissalinus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Kilwardby&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Kilwardby (صفحه وجود ندارد)">Robert Kilwardby</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های اولیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="فرانسیس بیکن">فرانسیس بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">توماس هابز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="پی‌یر گاسندی">پی‌یر گاسندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های کلاسیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ">فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84" title="ویلیام هیول">ویلیام هیول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ویلهلم ویندلباند">ویلهلم ویندلباند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%87%D9%85" title="پی‌یر دوهم">پی‌یر دوهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آنری پوانکاره">آنری پوانکاره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%D9%88%D9%86%D8%AA" title="ویلهلم وونت">ویلهلم وونت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">نوین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایتهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="رودولف اشتاینر">رودولف اشتاینر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3_%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" title="بس ون فراسن">بس ون فراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%87%D9%85%D9%BE%D9%84" title="کارل گوستاو همپل">کارل گوستاو همپل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="چارلز سندرز پرس">چارلز سندرز پرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="هانس رایشنباخ">هانس رایشنباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ایان هکینگ">ایان هکینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="ایمره لاکاتوش">ایمره لاکاتوش</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="کارل پیرسون">کارل پیرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Larry_Laudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Larry Laudan (صفحه وجود ندارد)">Larry Laudan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مایکل پولانی">مایکل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%88_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="اتو نویرات">اتو نویرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="توماس کوهن">توماس کوهن</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Philosophy_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Philosophy of science (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فلسفه علم">رده:فلسفه علم</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="اثبات‌گرایی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="الگو:اثبات‌گرایی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:اثبات‌گرایی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:اثبات‌گرایی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="اثبات‌گرایی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">دیدگاه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%AF_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضد انسانگرایی (صفحه وجود ندارد)">ضد انسانگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">علم‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">تمایلات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-disambig" title="قانون‌گرایی">قانون‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a> / <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مکتب اثبات‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">مکتب اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پسااثبات‌گرایی">پسااثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%AE" title="ارنست ماخ">ارنست ماخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%87" title="لئوپولد فون رانکه">لئوپولد فون رانکه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Positivism_(international_relations)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Positivism (international relations) (صفحه وجود ندارد)">Positivism in international relations</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Positivism_in_Poland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Positivism in Poland (صفحه وجود ندارد)">Polish positivism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%88%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%81" title="الکساندر بوگدانف">الکساندر بوگدانف</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">مفاهیم اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Consilience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consilience (صفحه وجود ندارد)">Consilience</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مسئله مرزبندی">Demarcation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF" title="شهود">شهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87" title="نظریه توجیه">نظریه توجیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="شبه علم">شبه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وحدت علم">وحدت علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصدیق‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">تصدیق‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">نظریه‌های رقیب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ضد اثبات‌گرایی">ضد اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Confirmation_holism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Confirmation holism (صفحه وجود ندارد)">Confirmation holism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نظریه انتقادی">نظریه انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Geisteswissenschaft&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geisteswissenschaft (صفحه وجود ندارد)">Geisteswissenschaft</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تاریخ‌گرایی">تاریخ‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_(%D9%87%D9%86%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="مکتب تاریخی (هنر) (صفحه وجود ندارد)">مکتب تاریخی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علوم انسانی">علوم انسانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علوم انسانی">علوم انسانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reflectivism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reflectivism (صفحه وجود ندارد)">Reflectivism</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="تحول انگاره">تغییرات انگاره</a> مرتبط<br />در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="تاریخ علم">تاریخ علم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%87_%D9%86%D8%A7%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="هندسه نااقلیدسی">هندسه نااقلیدسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D9%82%D8%B7%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="اصل عدم قطعیت">اصل عدم قطعیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">موضوع‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رفتارگرایی">رفتارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="خردگرایی انتقادی">خردگرایی انتقادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتقاد به علم (صفحه وجود ندارد)">انتقاد به علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم شناخت‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">ایدئالیسم شناخت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابزارانگاری">ابزارانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نوگرایی">نوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" class="mw-redirect" title="طبیعت‌گرایی (ادبیات)">طبیعت‌گرایی در ادبیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1" title="قانون‌نگر و اندیشه‌نگار">قانون‌نگر و اندیشه‌نگار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="عینیت">عینیت در علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Operationalization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operationalization (صفحه وجود ندارد)">Operationalism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پدیده‌گرایی">پدیده‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Deductive-nomological_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deductive-nomological model (صفحه وجود ندارد)">Deductive-nomological model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ramsey_sentence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramsey sentence (صفحه وجود ندارد)">Ramsey sentence</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%B3%DB%8C" title="داده‌های حسی">داده‌های حسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="روش تحقیق کیفی">روش تحقیق کیفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="رابطه بین دین و علم (صفحه وجود ندارد)">رابطه بین دین و علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جامعه‌شناسی">جامعه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="علوم اجتماعی">علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="کارکردگرایی ساختاری">کارکردگرایی ساختاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="ساختاربندی">ساختاربندی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="بحث‌های_مثبت_مرتبط" style="font-size:114%;margin:0 4em">بحث‌های مثبت مرتبط</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">روش</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li> دهه ۱۸۹۰ <a href="/w/index.php?title=Methodenstreit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Methodenstreit (صفحه وجود ندارد)"><i>Methodenstreit</i> (economics)</a></li> <li>۱۹۰۹ <i><a href="/w/index.php?title=Werturteilsstreit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Werturteilsstreit (صفحه وجود ندارد)">Werturteilsstreit</a></i></li> <li>دهه ۱۹۶۰  <i><a href="/wiki/%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نزاع بر سر پوزیتیویسم">Positivismusstreit</a></i></li> <li>دهه ۱۹۹۰ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="جنگ‌های علمی">جنگ‌های علمی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">مشارکت</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۸۳۰ <i><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="دوره فلسفه اثباتی">دوره فلسفه اثباتی</a></i></li> <li>۱۸۴۸ <i><a href="/w/index.php?title=A_General_View_of_Positivism&action=edit&redlink=1" class="new" title="A General View of Positivism (صفحه وجود ندارد)">A General View of Positivism</a></i></li> <li>۱۸۸۶ <i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%AE" title="ارنست ماخ">ارنست ماخ</a></i></li> <li>۱۹۲۷ <i><a href="/w/index.php?title=The_Logic_of_Modern_Physics&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Logic of Modern Physics (صفحه وجود ندارد)">The Logic of Modern Physics</a></i></li> <li>۱۹۳۶ <i><a href="/w/index.php?title=Language,_Truth,_and_Logic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Language, Truth, and Logic (صفحه وجود ندارد)">Language, Truth, and Logic</a></i></li> <li>۱۹۵۹ <i><a href="/w/index.php?title=The_Two_Cultures&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Two Cultures (صفحه وجود ندارد)">The Two Cultures</a></i></li> <li>۲۰۰۱ <i><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="جهان در پوست گردو">جهان در پوست گردو</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">طرفداران</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Richard_Avenarius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Avenarius (صفحه وجود ندارد)">Richard Avenarius</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%D8%B1" title="آلفرد جی آیر">آلفرد جی آیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%88%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%81" title="الکساندر بوگدانف">الکساندر بوگدانف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="اویگن دورینگ">اویگن دورینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%85" title="امیل دورکیم">امیل دورکیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حلقه برلین (صفحه وجود ندارد)">حلقه برلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">Criticism</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۰۹ <i><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%88_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ماتریالیسم و امپریوکریتیسیسم">ماتریالیسم و امپریوکریتیسیسم</a></i></li> <li>۱۹۲۳ <i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="تاریخ و آگاهی طبقاتی">تاریخ و آگاهی طبقاتی</a></i></li> <li>۱۹۳۴ <i><a href="/w/index.php?title=The_Logic_of_Scientific_Discovery&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Logic of Scientific Discovery (صفحه وجود ندارد)">The Logic of Scientific Discovery</a></i></li> <li>۱۹۳۶ <i><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="فقر مکتب تاریخ گرایی">فقر تاریخ گرایی</a></i></li> <li>۱۹۴۲ <i><a href="/w/index.php?title=World_Hypotheses&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Hypotheses (صفحه وجود ندارد)">World Hypotheses</a></i></li> <li>۱۹۵۱ <i><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88_%D8%AC%D8%B2%D9%85_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دو جزم تجربه‌گرایی">دو جزم تجربه‌گرایی</a></i></li> <li>۱۹۶۰ <i><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B4" title="حقیقت و روش">حقیقت و روش</a></i></li> <li>۱۹۶۲ <i><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="ساختار انقلاب‌های علمی">ساختار انقلاب‌های علمی</a></i></li> <li>۱۹۶۳ <i><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">حدس‌ها و ابطال‌ها</a></i></li> <li>۱۹۶۴ <i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DB%8C" title="انسان تک‌ساحتی">انسان تک‌ساحتی</a></i></li> <li>۱۹۶۸ <i><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">Knowledge and Human Interests</a></i></li> <li>۱۹۷۸ <i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ادوارد پالمر تامپسون">The Poverty of Theory</a></i></li> <li>۱۹۸۰ <i><a href="/w/index.php?title=Constructive_empiricism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive empiricism (صفحه وجود ندارد)">The Scientific Image</a></i></li> <li>۱۹۸۶ <i><a href="/w/index.php?title=McCloskey_critique&action=edit&redlink=1" class="new" title="McCloskey critique (صفحه وجود ندارد)">The Rhetoric of Economics</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">Critics</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88" title="تئودور آدورنو">تئودور آدورنو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="گاستون باشلار">گاستون باشلار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%86%DA%AF%D9%87" title="ماریو بونگه">ماریو بونگه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%84%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="ویلهلم دیلتای">ویلهلم دیلتای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3-%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="هانس-گئورگ گادامر">هانس-گئورگ گادامر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="توماس کوهن">توماس کوهن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%DA%86" class="mw-redirect" title="گیورگ لوکاچ">گیورگ لوکاچ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">W. V. O. Quine</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="ماکس وبر">ماکس وبر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12.0em">Concepts in contention</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرادانی">فرادانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D9%85_%D9%87%D9%85%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="فهم همدلانه">فهم همدلانه</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:اثبات‌گرایی">رده:اثبات‌گرایی</a></div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37527932">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox-body{font-style:italic}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:smaller}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.75em;left:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td style="padding-left:0.4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Telescope_mark.svg" class="mw-file-description"><img alt="آیکون خرد" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Telescope_mark.svg/40px-Telescope_mark.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Telescope_mark.svg/60px-Telescope_mark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Telescope_mark.svg/80px-Telescope_mark.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="459" /></a></span></td><td><p class="asbox-body">این یک <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AE%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:خرد">مقالهٔ خرد</a> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="دانش پایه">دانش</a> است. می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit">گسترش آن</a> به ویکی‌پدیا کمک کنید.</p></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐66b57db5ff‐k9wwj Cached time: 20241028133826 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [] CPU time usage: 0.406 seconds Real time usage: 0.519 seconds Preprocessor visited node count: 730/1000000 Post‐expand include size: 109318/2097152 bytes Template argument size: 205/2097152 bytes Highest expansion depth: 10/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 31386/5000000 bytes Lua time usage: 0.269/10.000 seconds Lua memory usage: 12224155/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 421.430 1 -total 31.24% 131.638 1 الگو:انگلیسی 29.45% 124.121 1 الگو:به_زبان_دیگر 28.96% 122.052 1 الگو:Lang 25.15% 105.978 5 الگو:Navbox 22.57% 95.097 1 الگو:فلسفه_تحلیلی 22.45% 94.630 1 الگو:پانویس 17.03% 71.750 1 الگو:یادکرد 8.44% 35.587 1 الگو:اشتباه_نشود 6.69% 28.200 2 الگو:Navbox_with_collapsible_groups --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:391154-0!canonical and timestamp 20241028133826 and revision id 39555425. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=علم‌گرایی&oldid=39555425">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=علم‌گرایی&oldid=39555425</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="رده:مقاله‌های خرد علمی">مقاله‌های خرد علمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85" title="رده:انتقاد علوم">انتقاد علوم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رده:پسامدرنیسم">پسامدرنیسم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="رده:روش علمی">روش علمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="رده:سبک زندگی">سبک زندگی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="رده:طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="رده:علوم طبیعی">علوم طبیعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فرانظریه علم">فرانظریه علم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:فلسفه سده ۱۹ (میلادی)">فلسفه سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:فلسفه سده ۲۰ (میلادی)">فلسفه سده ۲۰ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="رده:گونه‌های مغالطه علمی">گونه‌های مغالطه علمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%A7" title="رده:ناسزاها">ناسزاها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:نظریه‌های سیاسی">نظریه‌های سیاسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:واژگان فلسفی">واژگان فلسفی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="رده:دین و دانش">دین و دانش</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%B4%D8%A7%D8%A8%DA%A9" title="رده:خطاهای یادکرد: شابک">خطاهای یادکرد: شابک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF" title="رده:همه مقاله‌های خرد">همه مقاله‌های خرد</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۱ مهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۰۲:۵۲ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-mzm7s","wgBackendResponseTime":156,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.406","walltime":"0.519","ppvisitednodes":{"value":730,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":109318,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":205,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":31386,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 421.430 1 -total"," 31.24% 131.638 1 الگو:انگلیسی"," 29.45% 124.121 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 28.96% 122.052 1 الگو:Lang"," 25.15% 105.978 5 الگو:Navbox"," 22.57% 95.097 1 الگو:فلسفه_تحلیلی"," 22.45% 94.630 1 الگو:پانویس"," 17.03% 71.750 1 الگو:یادکرد"," 8.44% 35.587 1 الگو:اشتباه_نشود"," 6.69% 28.200 2 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.269","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":12224155,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-66b57db5ff-k9wwj","timestamp":"20241028133826","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0639\u0644\u0645\u200c\u06af\u0631\u0627\u06cc\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q193626","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q193626","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-11-07T11:35:38Z","dateModified":"2024-05-21T02:52:32Z"}</script> </body> </html>