CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tekst źródłowy strony Sieć krystaliczna – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"820a0dfa-fa7d-4e1c-b711-339b0382cbf0","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sieć_krystaliczna","wgTitle":"Sieć krystaliczna","wgCurRevisionId":74658201,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":30078,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sieć_krystaliczna","wgRelevantArticleId":30078,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74658201, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready", "ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame", "ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.edit-summary-warning","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.nuxTBKeys","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tekst źródłowy strony Sieć krystaliczna – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sieć_krystaliczna rootpage-Sieć_krystaliczna skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Sie%C4%87+krystaliczna&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Sie%C4%87+krystaliczna&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Sie%C4%87+krystaliczna&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Sie%C4%87+krystaliczna&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Tekst źródłowy strony Sieć krystaliczna</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ten artykuł istnieje tylko w tym języku. Dodaj artykuły w innych językach." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Dodaj języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Sie%C4%87_krystaliczna" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Sie%C4%87_krystaliczna" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Sie%C4%87_krystaliczna" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSie%25C4%2587_krystaliczna%26action%3Dedit"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSie%25C4%2587_krystaliczna%26action%3Dedit"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q895901" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna" title="Sieć krystaliczna">Sieć krystaliczna</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation</a>.</b> <p>Blokada została nałożona przez <a href="/wiki/Wikipedysta:Jon_Kolbert" title="Wikipedysta:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. Podany powód to <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Początek blokady: 16:12, 27 sie 2023</li> <li>Zakończenie blokady: 16:12, 27 sie 2028</li></ul> <p>Twój obecny adres IP to 8.222.208.146. Zablokowany zakres to 8.222.128.0/17. </p><p>Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a>. </p> Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki</a>. Możesz również wysłać e-mail do kolejki <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewardów</a> na adres <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd>, podając wszystkie powyższe szczegóły.</div></div><hr /> <p>Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="pl" dir="ltr" name="wpTextbox1">'''Sieć krystaliczna''' – w [[Krystalografia|krystalografii]] i [[Mineralogia|mineralogii]] jest to szczególne ułożenie [[atom]]ów lub [[Cząsteczka|cząsteczek]] w [[Ciało stałe|ciele stałym]]<ref name=sk1 />. Sieć krystaliczna charakteryzuje się uporządkowaniem dalekiego zasięgu oraz [[Symetria figury|symetrią]]. Najmniejszą, powtarzalną składową sieci krystalicznej jest [[komórka elementarna]]. Długości krawędzi komórki i kąty między nimi zawarte są określane mianem [[Stała sieci krystalicznej|stałych sieci krystalicznej]]. Własności symetrii sieci krystalicznej zawierają się w [[Grupa przestrzenna|grupach przestrzennych]]<ref name=sk1 />. Typ sieci krystalicznej w głównej mierze determinuje występowanie różnych własności (np. [[łupliwość]], przezroczystość). == Komórka elementarna == {{osobny artykuł|Komórka elementarna}} Najmniejszym, powtarzającym się periodycznie w [[Przestrzeń (matematyka)|przestrzeni]] fragmentem sieci przestrzennej jest [[równoległościan]] nazywany komórką elementarną. Krawędzie komórki wyznaczają osie [[Układ odniesienia|układu odniesienia]], które określane są osiami krystalograficznymi. Rozmiary i kształt komórki elementarnej są określone przez stałe sieciowe, którymi są periody identyczności (a, b, c) oraz kąty pomiędzy osiami (α, β, γ). Sieć przestrzenna jest jednoznacznie określona przez jej komórkę elementarną. Nie mogą istnieć komórki elementarne sieci przestrzennej, których podstawą jest [[trójkąt]]<ref name=sk2 />. === Wskaźniki Millera === [[Plik:Cristal densite surface.svg|thumb|250px|Gęstość powierzchniowa atomów w zależności od orientacji ściany (hkl) dla sieci regularnej prymitywnej. Dokonano wyszczególnienia upakowania atomów dla trzech różnych ścian ((110), (210), (100))]] {{osobny artykuł|Wskaźniki Millera}} Wskaźniki Millera jednoznacznie określają położenie płaszczyzny sieciowej w sieci przestrzennej. Wskaźniki oznacza się literami h, k, l i są one [[Liczby całkowite|liczbami całkowitymi]] parami [[Liczby względnie pierwsze|względnie pierwszymi]]. Wskaźniki Millera są liczbami wskazującymi ile razy odcinki, odcięte na osiach X, Y, Z przez pierwszą płaszczyznę sieciową w komórce elementarnej, są mniejsze od periodów identyczności wzdłuż odpowiednich osi krystalograficznych. W sieci krystalicznej płaszczyzny sieciowe równoległe do siebie, tworzą tzw. rodzinę płaszczyzn sieciowych. Wszystkie płaszczyzny sieciowe należące do jednej rodziny są tak samo zbudowane i mają takie same wskaźniki oraz taki sam wskaźnik Millera<ref name=sk3 />. === Kierunki i płaszczyzny krystalograficzne === Kierunki krystalograficzne są to umowne linie łączące węzły ([[atom]]y, [[jon]]y i cząsteczki) kryształu. Płaszczyzny krystalograficzne można zdefiniować jako umowne płaszczyzny łączące węzły w krysztale. Kierunki i płaszczyzny charakteryzują się zróżnicowaniem upakowania. Wykazano, że kierunki i płaszczyzny krystalograficzne gęsto upakowane odpowiadają za: * właściwości [[Optyka|optyczne]] ([[Współczynnik załamania#Współczynnik załamania światła|współczynnik załamania fali elektromagnetycznej]] jest zależny od gęstości upakowania), * [[adsorpcja]] i [[Reaktywność chemiczna|reaktywność]], * [[napięcie powierzchniowe]], * [[defekty sieci krystalicznej]], * [[łupliwość]] (większa łupliwość jest po kierunkach i płaszczyznach gęściej upakowanych), * [[odkształcenie plastyczne]] ([[Poślizg (krystalografia)|poślizg]] zachodzi najłatwiej wzdłuż kierunków najgęściej upakowanych)<ref name=sk1 />. ==== Systemy poślizgu ==== Systemy poślizgu są to kombinacje płaszczyzny łatwego poślizgu i leżącego w niej kierunku łatwego poślizgu. Najczęściej płaszczyzny i kierunki posiadają niskie wskaźniki Millera. Przez kierunki łatwego poślizgu należy rozumieć kierunki krystalograficzne <uvw>w danym typie sieci krystalicznej, w których najłatwiej jest uruchomić mechanizm [[Poślizg (krystalografia)|poślizgu]]. Płaszczyzna łatwego poślizgu jest to płaszczyzna atomowa {hkl} w danym typie sieci krystalicznej, w której pod wpływem [[Naprężenie|naprężeń]] stycznych najłatwiej jest uruchomić mechanizm poślizgu. W tabeli poniżej przedstawiono kierunki i płaszczyzny łatwego poślizgu oraz systemy poślizgu<ref name=sk4 /><ref name=sk11 /><ref name=sk12 />: {| class="wikitable" style="text-align:center" !Sieć krystalograficzna !Geometria komórki elementarnej !Kierunki poślizgu !Płaszczyzny poślizgu !Liczba systemów poślizgu !Przykłady [[Metal (materiałoznawstwo)|metali]] |- |Regularna ściennie centrowana (A1) |[[Plik:Lattice face centered cubic.svg|125px]] |<math><110></math> |{111} |12<br />(4 płaszczyzny × 3 kierunki) |[[Miedź|Cu]], [[Glin|Al]], [[Nikiel|Ni]], [[Srebro|Ag]], [[Złoto|Au]], [[Platyna|Pt]], [[Odmiany alotropowe żelaza#Żelazo γ|Fe<sub>γ</sub>]], [[Ołów|Pb]] |- |rowspan=3| Regularna przestrzennie centrowana (A2) |rowspan=3| [[Plik:Lattice body centered cubic.svg|125px]] |rowspan=3| <math><111></math> |{110} |12<br />(6 płaszczyzn × 2 kierunki) |[[Odmiany alotropowe żelaza#Żelazo α|Fe<sub>α</sub>]], [[Chrom|Cr]], [[Wolfram|W]], [[Molibden|Mo]], [[Niob|Nb]], [[Wanad|V]] |- |{112} |12<br />(12 płaszczyzn × 1 kierunek) |[[Odmiany alotropowe żelaza#Żelazo α|Fe<sub>α</sub>]], [[Wolfram|W]], [[Molibden|Mo]], [[Sód|Na]], [[Tantal (pierwiastek)|Ta]] |- |{123} |24<br />(24 płaszczyzny × 1 kierunek) |[[Odmiany alotropowe żelaza#Żelazo α|Fe<sub>α</sub>]], [[Chrom|Cr]], [[Potas|K]] |- |rowspan=3| Heksagonalna zwarta (A3) |rowspan=3| [[Plik:Hexagonal.svg|100px]] |rowspan=3| <math><{11\overline{2}}0></math> |{0001} |3<br />(1 płaszczyzna × 3 kierunki) |[[Beryl (pierwiastek)|Be]], [[Kobalt|Co]], [[Magnez|Mg]], [[Tytan (pierwiastek)|Ti<sub>α</sub>]], [[Cynk|Zn]], [[Kadm|Cd]] |- |{1100} |3<br />(3 płaszczyzny × 1 kierunek) |[[Beryl (pierwiastek)|Be]], [[Magnez|Mg]], [[Tytan (pierwiastek)|Ti<sub>α</sub>]], [[Cynk|Zn]] |- |{1101} |6<br />(6 płaszczyzn × 1 kierunek) |[[Magnez|Mg]], [[Tytan (pierwiastek)|Ti<sub>α</sub>]] |} ==== Najgęstsze upakowanie ==== [[Plik:Close packing box.svg|thumb|250px|Rys. 1. Sieć heksagonalna zwarta (na lewo)<br />Sieć regularna gęsto upakowana (na prawo)]] Jeżeli płaszczyzna A leży pod płaszczyzną B, to istnieją dwa sposoby umieszczania dodatkowych atomów powyżej płaszczyzny B. Jeśli atomy kolejnej warstwy leżą bezpośrednio nad atomami warstwy A, to mamy do czynienia z sekwencją '''...ABABABAB...''' Taka sekwencja jest typowa dla sieci heksagonalnej zwartej (A3) (rys. 1). W przypadku, gdy trzy kolejne płaszczyzny są przesunięte względem siebie, a dopiero czwarta powtarza układ pierwszej, to ujawnia się sekwencja '''...ABCABCABC...''' Taka sekwencja jest typowa dla [[Układ regularny|sieci regularnej]] gęsto upakowanej typu NaCl (B1) (rys. 1)<ref name=sk5 />. == Sposoby opisu sieci krystalicznej == === Układ krystalograficzny === {{osobny artykuł|Układ krystalograficzny}} Ze względu na wartości stałych sieciowych oraz symetrię sieci przestrzennych można wyznaczyć istnienie sześciu układów krystalograficznych. Decydującym kryterium o przynależności sieci przestrzennej do danego układu krystalograficznego jest jego symetria. W przypadku, gdy stałe sieciowe są bardzo podobne do siebie, jedyną możliwością w rozróżnieniu typów układu jest porównanie symetrii<ref name=sk6 />. === Sieć Bravais’go === {{Osobna sekcja|Układ krystalograficzny|Sieć Bravais’go}} Wewnętrzną budowę każdego kryształu można opisać dla różnych typów sieci przestrzennych, różniących się między sobą sposobami rozmieszczenia węzłów [[Translacja (matematyka)|translacyjnie]] równoważnych z uwzględnieniem sześciu układów krystalograficznych. Do typów sieci przestrzennych zaliczają się: * prymitywne – węzły znajdują się tylko w narożach komórek elementarnych, * centrowane – węzły znajdują się w narożach komórek elementarnych, na środkach określonych ścian lub w ściśle określonych miejscach wewnątrz komórek. Różne typy sieci prymitywnych i centrowanych określa się mianem sieci Bravais’go, sieciami translacyjnymi lub grupami translacyjnymi. Liczą sobie czternaście różnych typów sieci przestrzennych (nie dotyczy to [[kwazikryształ]]ów)<ref name=sk7 />. === Grupy punktowe === {{osobny artykuł|Klasa krystalograficzna}} [[Klasa krystalograficzna|Krystalograficzne grupy punktowe]] to matematyczny zbiór zawierający działania na symetriach, które charakteryzują się niezmiennością przynajmniej jednego punktu, a w konsekwencji nie prowadzą do zmiany wyglądu sieci krystalicznej. Działania obejmują: * refleksję, * [[obrót]], * [[Inwersja (geometria)|inwersję]], * niewłaściwy obrót. Sieciowa budowa kryształów determinuje istnienie 32 krystalograficznych grup punktowych<ref name=sk8 />. === Grupy przestrzenne === {{osobny artykuł|Grupa przestrzenna}} [[Grupa przestrzenna|Grupy przestrzenne]] struktury kryształu zawierają [[Translacja (matematyka)|translacje]] symetrii. Zawierają się w nich: * czysta translacja, * oś śrubowa, * płaszczyzny poślizgu. Istnieje 230 różnych grup przestrzennych<ref name=sk9 />. == Polimorfizm i politypia == [[Plik:Quartz, Tibet.jpg|thumb|220px|[[Kwarc]] jest jedną z kilku stabilnych termodynamicznie, krystalicznych odmian [[Ditlenek krzemu|krzemionki]] SiO<sub>2</sub>]] {{osobny artykuł|Polimorfizm (krystalografia)|Politypia}} Polimorfizm (także: ''wielopostaciowość'') jest to występowanie tej samej (pod względem składu chemicznego) [[Substancja chemiczna|substancji]] w dwu lub więcej odmianach krystalicznych, różniących się budową wewnętrzną i związanymi z nią postaciami krystalograficznymi, własnościami fizycznymi i niektórymi własnościami chemicznymi. Odmiany są trwałe w określonych warunkach termodynamicznych<ref name=sk10 />. Politypia jest to zdolność wybranych substancji ([[Pierwiastek chemiczny|pierwiastków]] i [[Związek chemiczny|związków]]) do [[Krystalizacja|krystalizowania]] w takich [[Polimorfizm (krystalografia)|odmianach polimorficznych]], w których sieci przestrzenne kryształów różnią się długością tylko jednej stałej sieciowej, przy niezmienności innych stałych. Politypia występuje tylko w substancjach krystalizujących w strukturze heksagonalnej gęsto upakowanej<ref name=sk10 />. == Lista prostych sieci krystalicznych == W tabeli poniżej zestawiono proste sieci krystaliczne z przyporządkowaniem im symboli Pearsona i grup przestrzennych<ref name=sk13 />: {| class="wikitable" style="text-align:center" !Oznaczenie !Nazwa ![[Symbol Pearsona]] ![[Grupa przestrzenna]] |- |A<sub>h</sub> |regularna prymitywna |''cP''1 |<math>Pm\overline{3}m</math> |- |A1 |regularna ściennie centrowana |''cF''4 |<math>Fm\overline{3}m</math> |- |A2 |regularna przestrzennie centrowana |''cI''2 |<math>Im\overline{3}m</math> |- |A3 |heksagonalna zwarta |''hP''2 |<math>P6_3/mmc</math> |- |A3' |podwójna heksagonalna zwarta |''hP''4 |<math>P6_3/mmc</math> |- |A4 |typu [[diament]] |''cF''8 |<math>Fd\overline{3}m</math> |- |A8 |typu [[selen|γ-selen]] |''hP''3 |<math>P3_1 21</math> |- |A9 |typu [[grafit]] |''hP''4 |<math>P6_3/mmc</math> |- |A15 | |''cP''8 |<math>Pm\overline{3}n</math> |- |B1 |typu [[chlorek sodu]] |''cF''8 |<math>Fm\overline{3}m</math> |- |B2 |typu [[chlorek cezu]] / [[faza Zintla]] |''cP''2 |<math>Pm\overline{3}m</math> |- |B3 |typu [[sfaleryt]] |''cF''8 |<math>F\overline{4}3m</math> |- |B4 |typu [[wurcyt]] |''hP''4 |<math>P6_3 mc</math> |- |B8<sub>1</sub> | |''hP''4 |<math>P6_3/mmc</math> |- |C1 |typu [[fluoryt]] |''cF''12 |<math>Fm\overline{3}m</math> |- |C2 |typu [[piryt]] |''cP''12 |<math>Pa\overline{3}</math> |- |C3 |typu [[kupryt]] |''cP''6 |<math>Pn\overline{3}m</math> |- |C4 |typu [[rutyl]] |''tP''6 |<math>P4_2/mnm</math> |- |C14 |[[fazy Lavesa|faza Lavesa]] |''hP''12 |<math>P6_3/mmc</math> |- |C15 |[[fazy Lavesa|faza Lavesa]] |''cF''24 |<math>Fd\overline{3}m</math> |- |D0<sub>2</sub> |typu [[skutterudyt]] |''cI''32 |<math>Im\overline{3}</math> |- |D0<sub>3</sub> | |''cF''16 |<math>Fm\overline{3}m</math> |- |D0<sub>9</sub> | |''cP''4 |<math>Pm\overline{3}m</math> |- |D2<sub>f</sub> | |''cF''52 |<math>Fm\overline{3}m</math> |- |D8<sub>1</sub> | |''cI''52 |<math>Im\overline{3}m</math> |- |E2<sub>1</sub> |[[perowskit]] |''cP''5 |<math>Pm\overline{3}m</math> |- |H1<sub>1</sub> |typu [[spinel]] |''cF''56 |<math>Fd\overline{3}m</math> |- |L1<sub>0</sub> | |''tP''2 |<math>P4/mmm</math> |- |L1<sub>2</sub> | |''cP''4 |<math>Pm\overline{3}m</math> |- |L2<sub>1</sub> |[[Stopy Heuslera|faza Heuslera]] |''cF''16 |<math>Fm\overline{3}m</math> |- |L2<sub>2</sub> | |''cI''54 |<math>Im\overline{3}m</math> |- |L'3 | |''hP''3 |<math>P6_3/mmc</math> |} == Wpływ na właściwości fizyczne == Dwadzieścia z 32 [[Klasa krystalograficzna|krystalograficznych grup punktowych]] jest [[Piezoelektryk|piezoelektrycznych]] i kryształy należące do jednej z tych grup punktowych wykazują istnienie efektu piezoelektrycznego. Tego typu grupy punktowe charakteryzują się brakiem [[Symetria środkowa|środka symetrii]]. 21 klas jest niecentrosymetrycznych (nie mają środka symetrii), ale tylko 20 wykazuje efekt piezoeletryczny. Z tych dwudziestu, dziesięć krystalograficznych grup punktowych wykazuje [[polarność]]. Kryształy należące do jednej z tych 10 grup wykazują istnienie zjawiska [[Piroelektryk|piroelektrycznego]] i posiadają biegunowe osie symetrii. Istnieje szereg kryształów (np. wiele o strukturze [[perowskit]]u), które wykazują efekt [[Ferroelektryk|ferroelektryczny]]. Zjawisko ferroelektryczności jest determinowanie przez istnienie odpowiedniego typu sieci krystalicznej oraz tworzenia przez kryształ uporządkowań ferroelektrycznych. == Zobacz też == * [[defekty sieci krystalicznej]] * [[komórka Wignera-Seitza]] * [[kwazikryształ]] * [[pokrój kryształu]] * [[skupienia minerałów]] * [[strefa Brillouina]] * [[symbol Pearsona]] * [[układ krystalograficzny]] * [[wskaźniki Millera]] == Przypisy == {{Przypisy| <ref name=sk1>{{cytuj książkę|autor=Hook J. R., Hall H. E.|tytuł=Solid State Physics (2nd Edition)|wydawca=Manchester Physics Series|data=2010|isbn=978-0-471-92804-1}}</ref> <ref name=sk2>{{Cytuj książkę |autor = Trzaska Durski Z., Trzaska Durska H.| tytuł = Podstawy krystalografii |wydawca = OW Politechniki Warszawskiej| rok = 2003 |miejsce = Warszawa |strony=27–28| isbn = 83-7207-438-0}}</ref> <ref name=sk3>{{Cytuj książkę |autor = Trzaska Durski Z., Trzaska Durska H.| tytuł = Podstawy krystalografii |wydawca = OW Politechniki Warszawskiej| rok = 2003 |miejsce = Warszawa |strony=34–38| isbn = 83-7207-438-0}}</ref> <ref name=sk4>{{Cytuj książkę |autor = Pacyna Jerzy |tytuł = Metaloznawstwo. Wybrane zagadnienia |wydawca = UWND AGH| rok = 2005 |miejsce = Kraków |strony=118–119| isbn = 8389388936}}</ref> <ref name=sk5>{{cytuj książkę| autor= Parker C. B.|tytuł= McGraw Hill Encyclopaedia of Physics (2nd Edition)|rok= 1994| isbn= 0-07-051400-3}}</ref> <ref name=sk6>{{Cytuj książkę |autor = Trzaska Durski Z., Trzaska Durska H.| tytuł = Podstawy krystalografii |wydawca = OW Politechniki Warszawskiej| rok = 2003 |miejsce = Warszawa |strony=43–44| isbn = 83-7207-438-0}}</ref> <ref name=sk7>{{Cytuj książkę |autor = Trzaska Durski Z., Trzaska Durska H.| tytuł = Podstawy krystalografii |wydawca = OW Politechniki Warszawskiej| rok = 2003 |miejsce = Warszawa |strony=46–47| isbn = 83-7207-438-0}}</ref> <ref name=sk8>{{Cytuj książkę |autor = Trzaska Durski Z., Trzaska Durska H.| tytuł = Podstawy krystalografii |wydawca = OW Politechniki Warszawskiej| rok = 2003 |miejsce = Warszawa |strony=127–129| isbn = 83-7207-438-0}}</ref> <ref name=sk9>{{Cytuj książkę |autor= Sands D. E.|tytuł=Introduction to Crystallography |strony= 70–72 |isbn=0486678393 |wydawca=Courier-Dover |rok=1994}}</ref> <ref name=sk10>{{Cytuj książkę |autor = Trzaska Durski Z., Trzaska Durska H.| tytuł = Podstawy krystalografii |wydawca = OW Politechniki Warszawskiej| rok = 2003 |miejsce = Warszawa |strony=282–289| isbn = 83-7207-438-0}}</ref> <ref name=sk11>{{cytuj stronę |url = http://old.inmat.pw.edu.pl/download/epodreczniki/PNOM2.pdf |tytuł = Podstawy Nauki o Materiałach II |autor = Zbigniew Pakieła|język = pl |data dostępu = 2020-12-29}}</ref> <ref name=sk12>{{cytuj stronę |url = http://ocw.mit.edu/courses/materials-science-and-engineering/3-40j-physical-metallurgy-fall-2009/lecture-notes/MIT3_40JF09_lec06.pdf |tytuł = MIT OpenCourseWare |autor = Massachusetts Institute of Technology|opublikowany = 2009-08-30 |język = en |data dostępu = 2012-08-18}}</ref> <ref name=sk13>{{Cytuj książkę |autor = Sólyom J.| tytuł = Fundamentals of the Physics of Solids – Volume 1| wydawca = Springer| rok = 2002 |miejsce = Nowy Jork |strony=204| isbn = 978-3-540-72599-2}}</ref> }} {{Kontrola autorytatywna}} [[Kategoria:Krystalografia]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Szablony użyte w tym artykule: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99" title="Szablon:Cytuj książkę">Szablon:Cytuj książkę</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99&action=edit" title="Szablon:Cytuj książkę">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Cytuj_stron%C4%99" title="Szablon:Cytuj stronę">Szablon:Cytuj stronę</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Cytuj_stron%C4%99&action=edit" title="Szablon:Cytuj stronę">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Dmbox" title="Szablon:Dmbox">Szablon:Dmbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Dmbox&action=edit" title="Szablon:Dmbox">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Ikona" title="Szablon:Ikona">Szablon:Ikona</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Ikona&action=edit" title="Szablon:Ikona">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Kontrola_autorytatywna" title="Szablon:Kontrola autorytatywna">Szablon:Kontrola autorytatywna</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kontrola_autorytatywna&action=edit" title="Szablon:Kontrola autorytatywna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Kontrola_autorytatywna/style.css" title="Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css">Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kontrola_autorytatywna/style.css&action=edit" title="Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Lang" title="Szablon:Lang">Szablon:Lang</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Lang&action=edit" title="Szablon:Lang">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Osobna_sekcja" title="Szablon:Osobna sekcja">Szablon:Osobna sekcja</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Osobna_sekcja&action=edit" title="Szablon:Osobna sekcja">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Osobny_artyku%C5%82" title="Szablon:Osobny artykuł">Szablon:Osobny artykuł</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Osobny_artyku%C5%82&action=edit" title="Szablon:Osobny artykuł">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Przypisy" title="Szablon:Przypisy">Szablon:Przypisy</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Przypisy&action=edit" title="Szablon:Przypisy">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/dane" title="Moduł:Cytuj/dane">Moduł:Cytuj/dane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/dane&action=edit" title="Moduł:Cytuj/dane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:ISBN" title="Moduł:ISBN">Moduł:ISBN</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:ISBN&action=edit" title="Moduł:ISBN">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:ISBN/wydawcy" title="Moduł:ISBN/wydawcy">Moduł:ISBN/wydawcy</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:ISBN/wydawcy&action=edit" title="Moduł:ISBN/wydawcy">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Ikona" title="Moduł:Ikona">Moduł:Ikona</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Ikona&action=edit" title="Moduł:Ikona">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Ikona/dane" title="Moduł:Ikona/dane">Moduł:Ikona/dane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Ikona/dane&action=edit" title="Moduł:Ikona/dane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Kontrola_autorytatywna" title="Moduł:Kontrola autorytatywna">Moduł:Kontrola autorytatywna</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Kontrola_autorytatywna&action=edit" title="Moduł:Kontrola autorytatywna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Lang" title="Moduł:Lang">Moduł:Lang</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Lang&action=edit" title="Moduł:Lang">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Lang/data" title="Moduł:Lang/data">Moduł:Lang/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Lang/data&action=edit" title="Moduł:Lang/data">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Przypisy" title="Moduł:Przypisy">Moduł:Przypisy</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Przypisy&action=edit" title="Moduł:Przypisy">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Sprawd%C5%BA" title="Moduł:Sprawdź">Moduł:Sprawdź</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Sprawd%C5%BA&action=edit" title="Moduł:Sprawdź">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:String" title="Moduł:String">Moduł:String</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:String&action=edit" title="Moduł:String">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/data" title="Moduł:Wikidane/data">Moduł:Wikidane/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/data&action=edit" title="Moduł:Wikidane/data">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/string" title="Moduł:Wikidane/format/string">Moduł:Wikidane/format/string</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/string&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/string">edytuj</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Wróć do <a href="/wiki/Sie%C4%87_krystaliczna" title="Sieć krystaliczna">Sieć krystaliczna</a>.</p> <noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sieć_krystaliczna">https://pl.wikipedia.org/wiki/Sieć_krystaliczna</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sie%C4%87_krystaliczna&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-psqwl","wgBackendResponseTime":205,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.004","walltime":"0.005","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":830,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-psqwl","timestamp":"20241124105328","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>