CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>آزادی بیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"2cc9a119-c7c8-4430-a5d4-9d5132b4cab1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"آزادی_بیان","wgTitle":"آزادی بیان","wgCurRevisionId":40620736,"wgRevisionId":40620736,"wgArticleId":215298,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["نگهداری یادکرد:تاریخ و سال","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","خطاهای یادکرد: تاریخ","صفحه‌های دارای پیوند مرده", "مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی از ژوئن ۲۰۲۱","همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی","همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA","آزادی بیان","آزادی عقیده","آزادی", "حقوق بشر بر پایه موضوع","حقوق بشر","حقوق","سانسور","فلسفه سیاسی","فلسفه قانون","مناقشه‌ها"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"آزادی_بیان","wgRelevantArticleId":215298,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q22692","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg/1200px-Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="951"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg/800px-Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="634"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg/640px-Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="507"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="آزادی بیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-آزادی_بیان rootpage-آزادی_بیان skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-استدلال‌های_اصلی_طرفداران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#استدلال‌های_اصلی_طرفداران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>استدلال‌های اصلی طرفداران</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-استدلال‌های_اصلی_طرفداران-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های استدلال‌های اصلی طرفداران</span> </button> <ul id="toc-استدلال‌های_اصلی_طرفداران-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-جستجوی_حقیقت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جستجوی_حقیقت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>جستجوی حقیقت</span> </div> </a> <ul id="toc-جستجوی_حقیقت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دموکراسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دموکراسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>دموکراسی</span> </div> </a> <ul id="toc-دموکراسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آزادی_شخصی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_شخصی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>آزادی شخصی</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی_شخصی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-محدودیت_آزادی_بیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#محدودیت_آزادی_بیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>محدودیت آزادی بیان</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-محدودیت_آزادی_بیان-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های محدودیت آزادی بیان</span> </button> <ul id="toc-محدودیت_آزادی_بیان-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-آزادی_بیان_مطلق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_بیان_مطلق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>آزادی بیان مطلق</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی_بیان_مطلق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اصول_پیشنهادی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اصول_پیشنهادی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>اصول پیشنهادی</span> </div> </a> <ul id="toc-اصول_پیشنهادی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-اصل_زیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اصل_زیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۱</span> <span>اصل زیان</span> </div> </a> <ul id="toc-اصل_زیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اصل_اهانت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#اصل_اهانت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۲</span> <span>اصل اهانت</span> </div> </a> <ul id="toc-اصل_اهانت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آزادی_بیان_و_حقوق_بشر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_بیان_و_حقوق_بشر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>آزادی بیان و حقوق بشر</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی_بیان_و_حقوق_بشر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آزادی_بیان_در_اسلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_بیان_در_اسلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>آزادی بیان در اسلام</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-آزادی_بیان_در_اسلام-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های آزادی بیان در اسلام</span> </button> <ul id="toc-آزادی_بیان_در_اسلام-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-محدودیت‌های_آزادی_بیان_در_دیدگاه_مراجع_شیعه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#محدودیت‌های_آزادی_بیان_در_دیدگاه_مراجع_شیعه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>محدودیت‌های آزادی بیان در دیدگاه مراجع شیعه</span> </div> </a> <ul id="toc-محدودیت‌های_آزادی_بیان_در_دیدگاه_مراجع_شیعه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آزادی_بیان_در_سوئد" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_بیان_در_سوئد"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>آزادی بیان در سوئد</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی_بیان_در_سوئد-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اعلامیه‌های_جهانی_و_قوانین_اساسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اعلامیه‌های_جهانی_و_قوانین_اساسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>اعلامیه‌های جهانی و قوانین اساسی</span> </div> </a> <ul id="toc-اعلامیه‌های_جهانی_و_قوانین_اساسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اینترنت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اینترنت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>اینترنت</span> </div> </a> <ul id="toc-اینترنت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آزادی_بیان_در_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی_بیان_در_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>آزادی بیان در ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-آزادی_بیان_در_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">آزادی بیان</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۹۵ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-95" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۹۵ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Vryheid_van_spraak" title="Vryheid van spraak–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Vryheid van spraak" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%B1" title="حرية التعبير–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حرية التعبير" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%A8%D9%8A%D8%B1" title="حرية التعبير–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="حرية التعبير" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Llibert%C3%A1_d%27espresi%C3%B3n" title="Llibertá d'espresión–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Llibertá d'espresión" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6z_azadl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Söz azadlığı–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Söz azadlığı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A4%D8%B2_%D8%A7%D8%A4%D8%B2%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%DA%AF%D9%88" title="سؤز اؤزگورلوگو–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سؤز اؤزگورلوگو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D2%AF%D2%99_%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Һүҙ азатлығы–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Һүҙ азатлығы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Свабода слова–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Свабода слова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BE" title="Свобода на словото–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Свобода на словото" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Kuma_h%C9%94r%C9%94nya" title="Kuma hɔrɔnya–بامبارایی" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Kuma hɔrɔnya" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="بامبارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A7%80%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="বাকস্বাধীনতা–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বাকস্বাধীনতা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sloboda_govora" title="Sloboda govora–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sloboda govora" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Llibertat_d%27expressi%C3%B3" title="Llibertat d'expressió–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Llibertat d'expressió" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%95%D8%B1%D8%A8%DA%95%DB%8C%D9%86" title="ئازادیی دەربڕین–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئازادیی دەربڕین" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Svoboda_projevu" title="Svoboda projevu–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Svoboda projevu" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C4%83%D0%BC%D0%B0%D1%85_%D0%B8%D1%80%C4%95%D0%BA%D0%BB%C4%95%D1%85%C4%95" title="Сăмах ирĕклĕхĕ–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сăмах ирĕклĕхĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ytringsfrihed" title="Ytringsfrihed–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Ytringsfrihed" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Meinungsfreiheit" title="Meinungsfreiheit–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Meinungsfreiheit" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85" title="Ελευθερία του λόγου–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ελευθερία του λόγου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Freedom_of_speech" title="Freedom of speech–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Freedom of speech" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Parollibereco" title="Parollibereco–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Parollibereco" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Libertad_de_expresi%C3%B3n" title="Libertad de expresión–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Libertad de expresión" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/S%C3%B5navabadus" title="Sõnavabadus–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Sõnavabadus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Adierazpen-askatasun" title="Adierazpen-askatasun–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Adierazpen-askatasun" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sananvapaus" title="Sananvapaus–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sananvapaus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Talufr%C3%A6lsi" title="Talufrælsi–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Talufrælsi" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Libert%C3%A9_d%27expression" title="Liberté d'expression–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Liberté d'expression" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Liberdade_de_expresi%C3%B3n" title="Liberdade de expresión–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Liberdade de expresión" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8A%D8%AA%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="گۊتنرهایی–گیلکی" lang="glk" hreflang="glk" data-title="گۊتنرهایی" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="گیلکی" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91e%C3%B1anduka_s%C3%A3so" title="Ñeñanduka sãso–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñeñanduka sãso" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/%C6%B3ancin_Fa%C9%97ar_Albarkacin_Baki" title="Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Ƴancin Faɗar Albarkacin Baki" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ngi%C3%A8n-lun_Chh%E1%B9%B3-y%C3%B9" title="Ngièn-lun Chhṳ-yù–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ngièn-lun Chhṳ-yù" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%95%D7%A4%D7%A9_%D7%94%D7%91%D7%99%D7%98%D7%95%D7%99" title="חופש הביטוי–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="חופש הביטוי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF_%E0%A4%95%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="अभिव्यक्ति की स्वतंत्रता–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अभिव्यक्ति की स्वतंत्रता" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sloboda_govora" title="Sloboda govora–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sloboda govora" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%B3l%C3%A1sszabads%C3%A1g" title="Szólásszabadság–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szólásszabadság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D6%84%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խոսքի ազատություն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խոսքի ազատություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kebebasan_berbicara" title="Kebebasan berbicara–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Kebebasan berbicara" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1lfrelsi" title="Málfrelsi–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Málfrelsi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Libert%C3%A0_di_parola" title="Libertà di parola–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Libertà di parola" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%A8%80%E8%AB%96%E3%81%AE%E8%87%AA%E7%94%B1" title="言論の自由–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="言論の自由" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="სიტყვის თავისუფლება–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სიტყვის თავისუფლება" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%A9%D0%B7_%D0%B1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Сөз бостандығы–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сөз бостандығы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%91%9C%ED%98%84%EC%9D%98_%EC%9E%90%EC%9C%A0" title="표현의 자유–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="표현의 자유" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Azadiya_derbirin%C3%AA" title="Azadiya derbirinê–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Azadiya derbirinê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Libertas_exprimendi" title="Libertas exprimendi–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Libertas exprimendi" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Meenungsfr%C3%A4iheet" title="Meenungsfräiheet–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Meenungsfräiheet" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%AA%E0%BA%A5%E0%BA%B5%E0%BA%9E%E0%BA%B2%E0%BA%9A%E0%BB%83%E0%BA%99%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BB%80%E0%BA%A7%E0%BA%BB%E0%BB%89%E0%BA%B2" title="ເສລີພາບໃນການເວົ້າ–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເສລີພາບໃນການເວົ້າ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/V%C4%81rda_br%C4%ABv%C4%ABba" title="Vārda brīvība–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vārda brīvība" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82" title="Слобода на говорот–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Слобода на говорот" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AD%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kebebasan_bersuara" title="Kebebasan bersuara–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kebebasan bersuara" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Lhibardade_de_spresson" title="Lhibardade de spresson–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Lhibardade de spresson" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%BD%E1%80%AC%E1%80%9F%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%81%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA" title="လွတ်လပ်စွာဟောပြောခွင့်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="လွတ်လပ်စွာဟောပြောခွင့်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrijheid_van_meningsuiting" title="Vrijheid van meningsuiting–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vrijheid van meningsuiting" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ytringsfridom" title="Ytringsfridom–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ytringsfridom" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ytringsfrihet" title="Ytringsfrihet–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ytringsfrihet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Libertat_d%27expression" title="Libertat d'expression–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Libertat d'expression" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AD%8D_%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AD%B1%E0%AC%BE%E0%AC%A7%E0%AC%BF%E0%AC%A8%E0%AC%A4%E0%AC%BE" title="ବାକ୍ ସ୍ୱାଧିନତା–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ବାକ୍ ସ୍ୱାଧିନତା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%8B%E0%A8%B2%E0%A8%A3_%E0%A8%A6%E0%A9%80_%E0%A8%86%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%A6%E0%A9%80" title="ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wolno%C5%9B%C4%87_s%C5%82owa" title="Wolność słowa–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wolność słowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="آزادی گفتار–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="آزادی گفتار" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%A7_%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="د وينا ازادي–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د وينا ازادي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Liberdade_de_express%C3%A3o" title="Liberdade de expressão–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Liberdade de expressão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Libertatea_de_exprimare" title="Libertatea de exprimare–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Libertatea de exprimare" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Свобода слова–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Свобода слова" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D2%A5%D2%AF%D0%BB_%D1%82%D1%8B%D0%BB" title="Көҥүл тыл–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Көҥүл тыл" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Libertade_de_espressione" title="Libertade de espressione–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Libertade de espressione" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Libbirtati_di_parrata" title="Libbirtati di parrata–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Libbirtati di parrata" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B8%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%8A_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="اظهار جي آزادي–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="اظهار جي آزادي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sloboda_govora" title="Sloboda govora–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sloboda govora" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Freedom_of_speech" title="Freedom of speech–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Freedom of speech" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sloboda_slova" title="Sloboda slova–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sloboda slova" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Svoboda_govora" title="Svoboda govora–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Svoboda govora" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Liria_e_shprehjes" title="Liria e shprehjes–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Liria e shprehjes" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Слобода говора–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Слобода говора" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Yttrandefrihet" title="Yttrandefrihet–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Yttrandefrihet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Uhuru_wa_kujieleza" title="Uhuru wa kujieleza–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Uhuru wa kujieleza" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81_%E0%AE%B5%E0%AF%86%E0%AE%B3%E0%AE%BF%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AF%8D_%E0%AE%9A%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கருத்து வெளிப்பாட்டுச் சுதந்திரம்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கருத்து வெளிப்பாட்டுச் சுதந்திரம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%B8_%D0%B0%D1%84%D0%BA%D0%BE%D1%80_%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%BD" title="Озодии афкор ва сухан–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Озодии афкор ва сухан" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94" title="เสรีภาพในการพูด–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="เสรีภาพในการพูด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kalayaan_sa_pananalita" title="Kalayaan sa pananalita–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kalayaan sa pananalita" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0fade_%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="İfade özgürlüğü–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İfade özgürlüğü" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Свобода слова–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Свобода слова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="آزادی گفتار–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آزادی گفتار" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/So%CA%BBz_erkinligi" title="Soʻz erkinligi–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Soʻz erkinligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%B1_do_ng%C3%B4n_lu%E1%BA%ADn" title="Tự do ngôn luận–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tự do ngôn luận" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%A8%80%E8%AB%96%E8%87%AA%E7%94%B1" title="言論自由–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="言論自由" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94%D7%99%D7%99%D7%98_%D7%A4%D7%95%D7%9F_%D7%95%D7%95%D7%90%D7%A8%D7%98" title="פרייהייט פון ווארט–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פרייהייט פון ווארט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Vrie%27eid_van_me%C3%AAnigsuuting" title="Vrie'eid van meênigsuuting–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Vrie'eid van meênigsuuting" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B5%89%E2%B5%8D%E2%B4%BB%E2%B5%8D%E2%B5%8D%E2%B5%89_%E2%B5%8F_%E2%B5%9C%E2%B5%8F%E2%B4%BC%E2%B4%B0%E2%B5%8D%E2%B5%89%E2%B5%9C" title="ⵜⵉⵍⴻⵍⵍⵉ ⵏ ⵜⵏⴼⴰⵍⵉⵜ–آمازیغی معیار مراکش" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⵉⵍⴻⵍⵍⵉ ⵏ ⵜⵏⴼⴰⵍⵉⵜ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="آمازیغی معیار مراکش" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A8%80%E8%AB%96%E8%87%AA%E7%94%B1" title="言論自由–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="言論自由" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A2n-l%C5%ABn_%C3%AA_ch%C5%AB-i%C3%BB" title="Giân-lūn ê chū-iû–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Giân-lūn ê chū-iû" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%A8%80%E8%AB%96%E8%87%AA%E7%94%B1" title="言論自由–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="言論自由" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q22692#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&oldid=40620736" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&id=40620736&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A2%25D8%25B2%25D8%25A7%25D8%25AF%25DB%258C_%25D8%25A8%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2586"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrKodu&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A2%25D8%25B2%25D8%25A7%25D8%25AF%25DB%258C_%25D8%25A8%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2586"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Freedom_of_speech" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q22692" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="آزادی بیان (ابهام‌زدایی)">آزادی بیان (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile sidebar-wraplinks hlist"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle" style="padding-bottom:0.2em;">بخشی از مقالات مرتبط با</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="background:#000080; font-size:200%; font-weight:normal; padding: 0.2em;"><span style="color:white">آزادی</span></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Torch.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Torch.svg/50px-Torch.svg.png" decoding="async" width="50" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Torch.svg/75px-Torch.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Torch.svg/100px-Torch.svg.png 2x" data-file-width="283" data-file-height="842" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#000080; color:white; padding: 0.2em;"> مفاهیم</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AB%D8%A8%D8%AA" title="آزادی مثبت">مثبت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%81%DB%8C" title="آزادی منفی">منفی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82" title="حق">حق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خویش‌فرمانی">خویش‌فرمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="مسئولیت اخلاقی">مسئولیت اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اصل آزار">اصل آزار</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#000080; color:white; padding: 0.2em;"> بر پایه نوع</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="آزادی دانشگاهی">دانشگاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="آزادی مدنی">مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="آزادی ریختی">ریختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="آزادی اینترنت">اینترنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی اقتصادی">اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="آزادی فکری">فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آزادی سیاسی">سیاسی</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#000080; color:white; padding: 0.2em;"> بر پایه حق</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="آزادی اندیشه">اندیشه</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="آزادی اجتماع">اجتماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8" title="آزادی انتخاب">انتخاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86" title="آزادی انجمن">انجمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="حق پناهندگی">پناهندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D9%85%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%AD%D9%87" class="mw-redirect" title="آزادی حمل اسلحه">حمل اسلحه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4" title="آزادی آموزش">آموزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="آزادی اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C" title="حق حریم شخصی">حریم شخصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دادرسی عادلانه">دادرسی عادلانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9" title="دفاع مشروع">دفاع مشروع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="حق زندگی خانوادگی">زندگی خانوادگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AA" title="حق سکوت">سکوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="حق سکسوالیته">سکسوالیته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6" title="حق اعتراض">اعتراض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="حق مقاومت کردن">مقاومت کردن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="حق دانستن واقعیت">دانستن واقعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="آزادی تحرک">تحرک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="آزادی از تبعیض">آزادی از تبعیض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%BA%D8%B0%D8%A7" title="حق غذا">غذا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86" title="حق مسکن">مسکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="حق زندگی">زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C" title="حق بر سلامتی">سلامتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="آزادی حرکت">حرکت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="آزادی رسانه">رسانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA" title="حق مالکیت">مالکیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="آزادی مطبوعات">مطبوعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="آزادی دین">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی ادیان">ادیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="حق مردن">مرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%AD%D9%82_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="جنبش حق تعمیر">تعمیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%86" title="حق فراموش‌شدن">فراموش‌شدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A2%D8%A8_%D9%88_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حق بشری دسترسی به آب و پساب‌زدایی">دسترسی به آب</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#000080; color:white; padding: 0.2em;"> همچنین ببینید</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="آزادی، برابری، برادری">آزادی، برابری، برادری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="حق زندگی، آزادی و جستجوی خوشبختی">حق زندگی، آزادی و جستجوی خوشبختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="اعلامیه جهانی حقوق بشر">اعلامیه جهانی حقوق بشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودمختاری">خودمختاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="لیبرترینیسم مدنی">لیبرترینیسم مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AE%D8%AF%D8%B1" title="آزادسازی مواد مخدر">آزادسازی مواد مخدر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%86%D9%BE" title="لیبرترینیسم چپ">چپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="لیبرتاریانیسم راست">راست</a></li></ul></li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="الگو:آزادی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:آزادی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:آزادی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Eleanor_Roosevelt_UDHR_(27758131387).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg/220px-Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg" decoding="async" width="220" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg/330px-Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg/440px-Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg 2x" data-file-width="6054" data-file-height="4800" /></a><figcaption>ایلانور روزولت و اعلامیه جهانی حقوق بشر (ماده ۱۹۴۸) - در ماده ۱۹ آمده است که: "هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد؛ این حق شامل آزادی داشتن عقیده بدون دخالت و تفتیش عقیده، دریافت و انتقال اطلاعات و ایده‌ها از هر طریق و رسانه‌ای و بدون در نظر گرفتن مرزها ".<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Orator_at_Speakers_Corner,_London,_with_crowd,_1974.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Orator_at_Speakers_Corner%2C_London%2C_with_crowd%2C_1974.jpg/220px-Orator_at_Speakers_Corner%2C_London%2C_with_crowd%2C_1974.jpg" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Orator_at_Speakers_Corner%2C_London%2C_with_crowd%2C_1974.jpg/330px-Orator_at_Speakers_Corner%2C_London%2C_with_crowd%2C_1974.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Orator_at_Speakers_Corner%2C_London%2C_with_crowd%2C_1974.jpg/440px-Orator_at_Speakers_Corner%2C_London%2C_with_crowd%2C_1974.jpg 2x" data-file-width="604" data-file-height="423" /></a><figcaption>سخنرانی در حاشیه لندن ۱۹۷۴</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40023308"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks" style="border: 4px double #c5c12b;border-spacing:0.2em 0;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">بخشی از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رده:لیبرالیسم">سلسله مقالات</a> در مورد</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="padding-bottom:0;background:#c5c12b;font-size:200%;font-weight:normal;color:#c5c12b"><b><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></b></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Political_colour#Yellow" title="Political colour"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yellow_flag_waving.svg/75px-Yellow_flag_waving.svg.png" decoding="async" width="75" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yellow_flag_waving.svg/113px-Yellow_flag_waving.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yellow_flag_waving.svg/150px-Yellow_flag_waving.svg.png 2x" data-file-width="249" data-file-height="268" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تاریخ لیبرالیسم">تاریخچه</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_liberal_theorists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of liberal theorists (صفحه وجود ندارد)">List of liberal theorists</a> (contributions to liberal theory)</li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">ایده‌ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="لیبرال دموکراسی">لیبرال دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="لیبرالیسم اقتصادی">لیبرالیسم اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="جهانی شدن اقتصاد">جهانی شدن اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA" title="برابری فرصت">برابری فرصت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="برابری جنسیتی">برابری جنسیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="برابری در برابر قانون">برابری در برابر قانون</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رهایی">رهایی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="بازار آزاد">بازار آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="آزادی رسانه">آزادی رسانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی ادیان">آزادی ادیان</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">آزادی بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="تجارت آزاد">تجارت آزاد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اصل آزار">اصل آزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فراملی‌گرایی">فراملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A6%DB%8C" title="دست نامرئی">دست نامرئی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D9%87_%D9%81%D8%B1" title="لسه فر">لسه فر</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%81%DB%8C" title="آزادی منفی">آزادی منفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AB%D8%A8%D8%AA" title="آزادی مثبت">آزادی مثبت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اقتصاد بازار">اقتصاد بازار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2" title="اصل عدم تجاوز">اصل عدم تجاوز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="جامعه باز">جامعه باز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="جامعه اباحه‌گرا">جامعه اباحه‌گرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Popular_sovereignty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Popular sovereignty (صفحه وجود ندارد)">Popular sovereignty</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C" title="مالکیت خصوصی">مالکیت خصوصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82" title="حق">حق</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="حقوق مدنی و سیاسی">حقوق مدنی و سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="حقوق طبیعی و قانونی">حقوق طبیعی و قانونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="حاکمیت قانون">حاکمیت قانون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سکولاریسم">سکولاریسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA" title="جدایی دین از دولت">جدایی دین از دولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="وضع نخستین">وضع نخستین</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">مکاتب فکری</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارکو-کاپیتالیسم">آنارکو-کاپیتالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="لیبرالیسم محافظه‌کارانه">لیبرالیسم محافظه‌کارانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="لیبرالیسم فرهنگی">لیبرالیسم فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم دموکراتیک">مردم‌سالارانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فمینیسم لیبرال">فمینیسم لیبرال</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فمینیسم منصفانه">فمینیسم منصفانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="لیبرالیسم سبز">لیبرالیسم سبز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_internationalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal internationalism (صفحه وجود ندارد)">Internationalist</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیبرالیسم عضلانی">لیبرالیسم عضلانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=National_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="National liberalism (صفحه وجود ندارد)">National</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئولیبرالیسم">نئولیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اردولیبرالیسم">اردولیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رادیکالیسم">رادیکالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Radical_centrism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radical centrism (صفحه وجود ندارد)">Radical centrism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious liberalism (صفحه وجود ندارد)">Religious</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="مسیحیت لیبرال">مسیحیت لیبرال</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Catholicism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Catholicism (صفحه وجود ندارد)">Catholic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="لیبرالیسم و ترقی‌خواهی در حدود اسلام">لیبرالیسم و ترقی‌خواهی در حدود اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="یهودیت اصلاحگرا">یهودیت اصلاحگرا</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Secular_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secular liberalism (صفحه وجود ندارد)">Secular</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="لیبرالیسم اجتماعی">لیبرالیسم اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technoliberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technoliberalism (صفحه وجود ندارد)">Techno</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="راه سوم">راه سوم</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فهرست نظریه‌پردازان لیبرال">متفکران</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان اکتون">جان اکتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%88_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF" title="متیو آرنولد">متیو آرنولد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="رمون آرون">رمون آرون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%81_%D8%A8%D8%AF%D9%88%DB%8C" title="رائف بدوی">رائف بدوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7" title="فردریک باستیا">فردریک باستیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آیزایا برلین">آیزایا برلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">ادموند برک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%A7%D9%BE%DA%A9" title="کارل چاپک">کارل چاپک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B1" title="ارنست کاسیرر">ارنست کاسیرر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1._%D8%AC._%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%88%D8%AF" title="ر. ج. کالینگوود">ر. ج. کالینگوود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%87" title="مارکی دو کندورسه">مارکی دو کندورسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%98%D8%A7%D9%85%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بنژامن کنستان">بنژامن کنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D9%88%DA%86%D9%87" title="بندیتو کروچه">بندیتو کروچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="رالف والدو امرسون">رالف والدو امرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%86" title="میلتون فریدمن">میلتون فریدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%88" title="فرانسوا گیزو">فرانسوا گیزو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A2%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="فریدریش آوگوست فون هایک">فریدریش آوگوست فون هایک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leonard_Hobhouse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leonard Hobhouse (صفحه وجود ندارد)">Hobhouse</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hu_Shih&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hu Shih (صفحه وجود ندارد)">Hu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="ویلهلم فون هومبولت">ویلهلم فون هومبولت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bertrand_de_Jouvenel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bertrand de Jouvenel (صفحه وجود ندارد)">Jouvenel</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="جان مینارد کینز">جان مینارد کینز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="آدامانتیوس کورائیس">آدامانتیوس کورائیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Will_Kymlicka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Will Kymlicka (صفحه وجود ندارد)">Kymlicka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bruno_Leoni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruno Leoni (صفحه وجود ندارد)">Leoni</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فریدریش لیست">فریدریش لیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88" title="هریت مارتینو">هریت مارتینو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان میلتون">جان میلتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%B3" class="mw-redirect" title="لودویگ فن میزس">لودویگ فن میزس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رابرت نوزیک">رابرت نوزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7_%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="خوزه ارتگا یی گاست">خوزه ارتگا یی گاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="توماس پین">توماس پین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%84%DB%8C" title="جوزف پریستلی">جوزف پریستلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">جان رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="دیوید ریکاردو">دیوید ریکاردو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%87" title="ژان-باتیست سه">ژان-باتیست سه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D9%86" title="آمارتیا سن">آمارتیا سن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%84" title="مادام دو استائل">مادام دو استائل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%84" title="الکسی دو توکویل">الکسی دو توکویل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%88" title="آن روبر ژاک تورگو">آن روبر ژاک تورگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="ماکس وبر">ماکس وبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مری ولستون‌کرافت">مری ولستون‌کرافت</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">سیاست‌مداران</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D8%B3" title="خوزه گرواسیو آرتیگاس">خوزه گرواسیو آرتیگاس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Bright&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Bright (صفحه وجود ندارد)">Bright</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Victor_de_Broglie_(1785%E2%80%931870)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Victor de Broglie (1785–1870) (صفحه وجود ندارد)">Broglie</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88_%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1" title="کامیلو دی کاوور">کامیلو دی کاوور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Cobden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Cobden (صفحه وجود ندارد)">Cobden</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%AF%D8%A6%D8%A7%DA%A9" title="فرنتس دئاک">فرنتس دئاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="آلفرد دیکین">آلفرد دیکین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D8%B1%D8%AC" title="دیوید لوید جرج">دیوید لوید جرج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%A6%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام یوئرت گلدستون">ویلیام یوئرت گلدستون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gopal_Krishna_Gokhale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gopal Krishna Gokhale (صفحه وجود ندارد)">Gokhale</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%88%DA%A9%D9%87" title="ایتاگاکی تایسوکه">ایتاگاکی تایسوکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="توماس جفرسون">توماس جفرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="روی جنکینز">روی جنکینز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="بنیتو خوارس">بنیتو خوارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%82_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84" title="نامق کمال">نامق کمال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81._%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="جان اف. کندی">جان اف. کندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B2%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ویلیام لیون مکنزی کینگ">ویلیام لیون مکنزی کینگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugo Kołłątaj (صفحه وجود ندارد)">Kołłątaj</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%B4_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%AA" title="لایوش کشوت">لایوش کشوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلفونس دو لامارتین">آلفونس دو لامارتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84_%D9%84%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="واسیل لوسکی">واسیل لوسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%84%D9%86" title="آبراهام لینکلن">آبراهام لینکلن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D8%A8%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86_%D9%85%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تامس ببینگتن مکولی">تامس ببینگتن مکولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جیمز مدیسون">جیمز مدیسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B2%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جوزپه ماتزینی">جوزپه ماتزینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%81" title="پاول میلیوکف">پاول میلیوکف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%86" title="تئودور مومسن">تئودور مومسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="دادابای نائوروجی">دادابای نائوروجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%88%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%86" title="برتیل اوهلین">برتیل اوهلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="لستر بولز پیرسون">لستر بولز پیرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88" title="والتر راتناو">والتر راتناو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%84%D8%AA" title="فرانکلین دلانو روزولت">فرانکلین دلانو روزولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88_%D9%81%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88" title="دومینگو فوستینو سارمینتو">دومینگو فوستینو سارمینتو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88_%DB%8C%D9%88%D9%87%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کارلو یوهو استالبرگ">کارلو یوهو استالبرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%88%D8%B3" title="الفتریوس ونیزلوس">الفتریوس ونیزلوس</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">سازمان‌ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Africa_Liberal_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Africa Liberal Network (صفحه وجود ندارد)">Africa Liberal Network</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alliance_of_Liberals_and_Democrats_for_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alliance of Liberals and Democrats for Europe (صفحه وجود ندارد)">Alliance of Liberals<br />and Democrats for Europe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alliance_of_Liberals_and_Democrats_for_Europe_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alliance of Liberals and Democrats for Europe Party (صفحه وجود ندارد)">Alliance of Liberals<br />and Democrats for Europe Party</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%81%D9%88_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="عفو بین‌الملل">عفو بین‌الملل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arab_Liberal_Federation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arab Liberal Federation (صفحه وجود ندارد)">Arab Liberal Federation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Council_of_Asian_Liberals_and_Democrats&action=edit&redlink=1" class="new" title="Council of Asian Liberals and Democrats (صفحه وجود ندارد)">Council of Asian Liberals and Democrats</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Democratic_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Democratic Party (صفحه وجود ندارد)">European Democratic Party</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Liberal_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Liberal Youth (صفحه وجود ندارد)">European Liberal Youth</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Party_for_Individual_Liberty&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Party for Individual Liberty (صفحه وجود ندارد)">European Party for Individual Liberty</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اتحادیه جهانی انسان‌گرا و اخلاق‌گرا">اتحادیه جهانی انسان‌گرا و اخلاق‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اتحاد بین‌المللی احزاب لیبرترین">اتحاد بین‌المللی احزاب لیبرترین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Federation_of_Liberal_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Federation of Liberal Youth (صفحه وجود ندارد)">International Federation of Liberal Youth</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="بین‌الملل لیبرال">بین‌الملل لیبرال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Network_for_Latin_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Network for Latin America (صفحه وجود ندارد)">Liberal Network for Latin America</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="رده:حزب‌های لیبرال">رده:حزب‌های لیبرال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_South_East_European_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal South East European Network (صفحه وجود ندارد)">Liberal South East European Network</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=Liberalism_by_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism by country (صفحه وجود ندارد)">انواع منطقه‌ای</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Europe (صفحه وجود ندارد)">Europe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_conservatism_in_Latin_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and conservatism in Latin America (صفحه وجود ندارد)">Latin America</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Albania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Albania (صفحه وجود ندارد)">Albania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Australia (صفحه وجود ندارد)">Australia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Austria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Austria (صفحه وجود ندارد)">Austria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Belgium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Belgium (صفحه وجود ندارد)">Belgium</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Bolivia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Bolivia (صفحه وجود ندارد)">Bolivia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Brazil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Brazil (صفحه وجود ندارد)">Brazil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Bulgaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Bulgaria (صفحه وجود ندارد)">Bulgaria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Canada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Canada (صفحه وجود ندارد)">Canada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in China (صفحه وجود ندارد)">China</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Chile&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Chile (صفحه وجود ندارد)">Chile</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Colombia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Colombia (صفحه وجود ندارد)">Colombia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Croatia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Croatia (صفحه وجود ندارد)">Croatia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Cuba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Cuba (صفحه وجود ندارد)">Cuba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Cyprus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Cyprus (صفحه وجود ندارد)">Cyprus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Czech_lands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Czech lands (صفحه وجود ندارد)">Czech lands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Denmark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Denmark (صفحه وجود ندارد)">Denmark</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Ecuador&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Ecuador (صفحه وجود ندارد)">Ecuador</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Egypt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Egypt (صفحه وجود ندارد)">Egypt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Estonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Estonia (صفحه وجود ندارد)">Estonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Finland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Finland (صفحه وجود ندارد)">Finland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_France&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in France (صفحه وجود ندارد)">France</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Georgia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Georgia (صفحه وجود ندارد)">Georgia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Germany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Germany (صفحه وجود ندارد)">Germany</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Greece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Greece (صفحه وجود ندارد)">Greece</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Venizelism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venizelism (صفحه وجود ندارد)">Venizelism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Honduras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Honduras (صفحه وجود ندارد)">Honduras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Hong_Kong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Hong Kong (صفحه وجود ندارد)">Hong Kong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Hungary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Hungary (صفحه وجود ندارد)">Hungary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Iceland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Iceland (صفحه وجود ندارد)">Iceland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in India (صفحه وجود ندارد)">India</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="لیبرالیسم در ایران">لیبرالیسم در ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Israel (صفحه وجود ندارد)">Israel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Italy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Italy (صفحه وجود ندارد)">Italy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Japan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Japan (صفحه وجود ندارد)">Japan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Latvia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Latvia (صفحه وجود ندارد)">Latvia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Lithuania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Lithuania (صفحه وجود ندارد)">Lithuania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Luxembourg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Luxembourg (صفحه وجود ندارد)">Luxembourg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Republic_of_Macedonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Republic of Macedonia (صفحه وجود ندارد)">Macedonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Mexico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Mexico (صفحه وجود ندارد)">Mexico</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Moldova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Moldova (صفحه وجود ندارد)">Moldova</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Montenegro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Montenegro (صفحه وجود ندارد)">Montenegro</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Netherlands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Netherlands (صفحه وجود ندارد)">Netherlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historic_liberalism_in_New_Zealand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historic liberalism in New Zealand (صفحه وجود ندارد)">New Zealand</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Nicaragua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Nicaragua (صفحه وجود ندارد)">Nicaragua</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Nigeria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Nigeria (صفحه وجود ندارد)">Nigeria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Norway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Norway (صفحه وجود ندارد)">Norway</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Panama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Panama (صفحه وجود ندارد)">Panama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Paraguay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Paraguay (صفحه وجود ندارد)">Paraguay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Peru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Peru (صفحه وجود ندارد)">Peru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Party_(Philippines)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Party (Philippines) (صفحه وجود ندارد)">Philippines</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Poland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Poland (صفحه وجود ندارد)">Poland</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Krak%C3%B3w_School_of_Economics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kraków School of Economics (صفحه وجود ندارد)">Cracovian</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Portugal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Portugal (صفحه وجود ندارد)">Portugal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Romania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Romania (صفحه وجود ندارد)">Romania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Russia (صفحه وجود ندارد)">Russia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Senegal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Senegal (صفحه وجود ندارد)">Senegal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Serbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Serbia (صفحه وجود ندارد)">Serbia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Slovakia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Slovakia (صفحه وجود ندارد)">Slovakia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Slovenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Slovenia (صفحه وجود ندارد)">Slovenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Spain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Spain (صفحه وجود ندارد)">Spain</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_South_Africa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in South Africa (صفحه وجود ندارد)">South Africa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_South_Korea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in South Korea (صفحه وجود ندارد)">South Korea</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Sweden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Sweden (صفحه وجود ندارد)">Sweden</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Switzerland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Switzerland (صفحه وجود ندارد)">Switzerland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Thailand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Thailand (صفحه وجود ندارد)">Thailand</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Tunisia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Tunisia (صفحه وجود ندارد)">Tunisia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Turkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Turkey (صفحه وجود ندارد)">Turkey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Ukraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Ukraine (صفحه وجود ندارد)">Ukraine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_United_Kingdom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the United Kingdom (صفحه وجود ندارد)">United Kingdom</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cobdenism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cobdenism (صفحه وجود ندارد)">Cobdenism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gladstonian_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gladstonian liberalism (صفحه وجود ندارد)">Gladstonian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manchester_Liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manchester Liberalism (صفحه وجود ندارد)">Manchester</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Whiggism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Whiggism (صفحه وجود ندارد)">Whiggism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the United States (صفحه وجود ندارد)">United States</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Neoclassical_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neoclassical liberalism (صفحه وجود ندارد)">Arizona School</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لیبرترینیسم در ایالات متحده آمریکا">لیبرترینیسم در ایالات متحده آمریکا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C" title="دموکراسی جفرسونی">دموکراسی جفرسونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لیبرالیسم در ایالات متحده آمریکا">لیبرالیسم در ایالات متحده آمریکا</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Uruguay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Uruguay (صفحه وجود ندارد)">Uruguay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Party_(Venezuela)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Party (Venezuela) (صفحه وجود ندارد)">Venezuela</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Zimbabwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Zimbabwe (صفحه وجود ندارد)">Zimbabwe</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">موضوعات مرتبط</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پاد اقتدارگرایی">پاد اقتدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ضد کمونیسم">ضد کمونیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Political_views_of_American_academics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political views of American academics (صفحه وجود ندارد)">Bias in academia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سوگیری رسانه‌ای">سوگیری رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Democratic_capitalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Democratic capitalism (صفحه وجود ندارد)">Democratic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="میانه‌گرایی">میانه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی اقتصادی">آزادی اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مساوات‌خواهی">مساوات‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="آنارشیسم فردگرا">آنارشیسم فردگرا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Left-libertarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Left-libertarianism (صفحه وجود ندارد)">Left</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="لیبرتاریانیسم راست">لیبرتاریانیسم راست</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AF%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حزب دزدان دریایی">حزب دزدان دریایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ترقی‌خواهی">ترقی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below plainlist"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Yellow_flag_waving.svg" class="mw-file-description"><img alt="نشان درگاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yellow_flag_waving.svg/15px-Yellow_flag_waving.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yellow_flag_waving.svg/22px-Yellow_flag_waving.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yellow_flag_waving.svg/30px-Yellow_flag_waving.svg.png 2x" data-file-width="249" data-file-height="268" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:لیبرالیسم (صفحه وجود ندارد)">درگاه لیبرالیسم</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:A_coloured_voting_box.svg" class="mw-file-description"><img alt="نشان درگاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/16px-A_coloured_voting_box.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/24px-A_coloured_voting_box.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/32px-A_coloured_voting_box.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="درگاه:سیاست">درگاه سیاست</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:نوارکناری لیبرالیسم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:نوارکناری لیبرالیسم (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:نوارکناری لیبرالیسم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Free_Speech_Wall.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Free_Speech_Wall.jpg/220px-Free_Speech_Wall.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Free_Speech_Wall.jpg/330px-Free_Speech_Wall.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Free_Speech_Wall.jpg/440px-Free_Speech_Wall.jpg 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3456" /></a><figcaption><b>دیوار سخن آزاد</b> در شارلوتزویل، ویرجینیا، ایالات متحده.</figcaption></figure> <p><b>آزادی بیان</b> یعنی <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="اندیشه">اندیشه</a> و عقاید؛ به مفهوم دیگر آزادی بیان ابزاری است برای رساندن اندیشه و عقیده‌ای بدون سانسور به دیگران حتی اگر عقیدهٔ دیگری را زیر سؤال ببرد یا به آن توهین کند.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در مقدمهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="اعلامیه جهانی حقوق بشر">اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر</a> ظهور دنیایی که در آن افراد بشر در «بیان عقیده» آزاد و از ترس فارغ باشند، به‌عنوان بالاترین <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آرمان‌گرایی">آرمان</a> بشری اعلام شده است.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آزادی بیان معیاری اساسی برای هر نوع جامعهٔ <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AB%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کثرت‌گرایی سیاسی">چند صدایی</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراتیک</a> است. نقض این آزادی همواره به نابودی سایر موازین <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a> منجر می‌شود.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در بیشتر موارد، استعمال آن به نبود <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="قانون">قانونی</a> حکومتی که محدودیّت بیانی وضع کند، اشاره دارد. در اینجا «بیان» در مفهوم عام آن به‌کار رفته و شامل بیان‌های زبانی و غیر زبانی (مانند بیان تصویری یا اشاره‌ای)، نوشتاری و غیر نوشتاری می‌شود؛ البته <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81" title="فیلسوف">فلاسفه</a> در تعریف بیان دقّت می‌کنند تا گفتارهایی مانند «سوگند دروغ در دادگاه» را - علی‌رغم اینکه زبانی هستند - از حیطهٔ بحث خارج کنند. مباحث آزادی بیان بجز «نبود قانون محدودکنندهٔ بیان» شامل موارد متفرّقهٔ دیگری هم می‌شود که به عنوان نمونه می‌توان از آزادی از فشارهای اجتماعی یا تهدیدهای اقتصادی (مانند تهدید از دست رفتن تجارت، یا شغل)، سیاست‌های ویرایشی یک ژورنال علمی، سیاست خرید کتاب یک کتابخانه، و واقعیت‌های موجود در مورد بازتاب دیدگاه‌های مختلف در وسایل ارتباط جمعی نام برد.<sup id="cite_ref-Routledge_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پذیرش مفهوم آزادی بیان در جوامع امروزی گسترده بوده چنانچه در اعلامیّه‌های حقوق بشر و قانون‌های اساسی گنجانده شده است (به عنوان مثال <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%85%D9%85_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="متمم اول قانون اساسی ایالات متحده آمریکا">متمّم اوّل قانون اساسی ایالات متّحدهٔ آمریکا</a>). <a class="mw-selflink-fragment" href="#آزادی_بیان_و_حقوق_بشر">تلقّی شدن آن به عنوان</a> یکی از «<a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a>» به آن جایگاه ویژهٔ اخلاقی و سیاسی داده است. در کنار پذیرش عمومی مفهوم آزادی بیان، از طرف دیگر توافقی عمومی نیز وجود دارد که باید برای آزادی بیان حد و مرز مشخّص کرد؛<sup id="cite_ref-Routledge_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به عنوان مثال در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متّحدهٔ آمریکا</a> محدودیّت‌های ذیل بر بیان وضع شده‌اند: سخنانی که به منافع اشخاص ضرر بزند (مانند تهمت، و افترا) یا سخنانی که به جامعه به صورت کلی صدمه می‌زنند (مانند سخنان وقیح‌آمیز)، یا سخنانی که مخلّ نظم عمومی‌باشند (مثلاً سخنانی که باعث ایجاد وحشت عمومی شود)، یا سخنانی که به صورت مستقیم حکومت آمریکا را مورد تهدید قرار دهند (اگر چه موارد آن نادر بوده، ولی موارد استناد به قانون جهت خاموش کردن مخالفان دولت برای تضمین امنیت ملّی وجود داشته است). اما برخلاف برخی از کشورها قوانینی که به ساکت کردن ادیان سازمان یافته توجه دارند با متمّم اول <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="قانون اساسی ایالات متحده آمریکا">قانون اساسی آمریکا</a> در تضاد هستند.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>یکی از مجادله‌آمیزترین و بحث برانگیزترین مسائل در جوامع <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="لیبرال">لیبرال</a> امروزی مشخّص کردن دقیق حد و مرزهای آزادی بیان است.<sup id="cite_ref-Stanford_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Stanford-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اکثر اختلاف نظرها در مورد محدودیت‌های آزادی بیان حول و حوش موضوعات زیر است: ۱) محدودهٔ بیان چیست؟ مثلاً آیا صحنه‌های <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="پورنوگرافی">شهوت‌آمیز</a> یا آگهی‌های تبلیغاتی گونه‌ای از بیان هستند که دفاع آزادی بیانی را بتوان در مورد آن‌ها انجام داد. ۲) بیان ممکن است منجر به چه زیان‌هایی شود؟ نکتهٔ مهم این است که گاهی بیان نه تنها بیان یک سری جمله، بلکه <i>انجام یک عمل</i> نیز هست و آن عمل می‌تواند زیان‌آور باشد؛ مثلاً بدنام کردن یک نفر می‌تواند به او زیان برساند. گاهی اختلاف نظر در مورد اینکه آیا بیانی خاص زیان‌آور است یا نه وجود دارد (مثلاً مورد صحنه‌های <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="هرزه‌نگاری">شهوت‌آمیز</a>)؛ یا اینکه اختلاف نظر در مورد اینکه آیا یک زیان نسبت داده شده واقعاً یک زیان است وجود دارد (مثلاً سخنرانی بر ضدّ یک حکومت که بسته به دیدگاه فرد می‌تواند واقعاً زیان‌آور باشد یا نباشد)؛ یا اینکه اگر فرض کنیم که زیان واقعی است، سؤال این است که زیان چقدر باید بزرگ باشد که محدود کردن بیان را توجیه کند؟ مثلاً آیا می‌توان سخنان توهین‌آمیز مذهبی را ممنوع کرد تا از آزار دیدن مذهبی‌ها جلوگیری کرد؟ پاسخ می‌تواند بستگی به این پیدا کند که آن سخنان توسط چه کسی بیان شده باشد، یا اینکه آن سخنان در یک بحث جدی مطرح شده باشد، یا به صورت مسخره‌آمیز جهت آزردن افراد مذهبی. بجز این موارد بحث‌برانگیز، سؤال دیگری که مطرح است این است که آیا ممکن است بدون اینکه حقّ شخصی را از آزادی بیانش انکار کنیم، یا سعی در تعریف مرزهای آن بکنیم، شرایط به گونه‌ای باشد که ساکت کردن او کاری صحیح باشد. یکی از مشکلات عملی موجود این است که قانون گزاران و قضات نیاز به تمایزات دقیق بین «بیان قابل قبول» و «بیان غیرقابل قبول» دارند، ولی از طرف دیگر استدلالات کلی فلسفی معمولاً توانایی رسم مرزهای مشخص را ندارند. علاوه بر این به دلیل ترس از قدرت سیاسی یا بدترکیب شدن قوانین، ممکن است جایز نباشد که ممنوعیت قانونی برای برخی بیان‌ها وضع کرد، ولی از نظر اخلاقی انتظار داشت که انسان‌ها آن‌ها را نگویند (یعنی بیان آن‌ها از نظر قانونی مشکلی نداشته باشد ولی کاری غیراخلاقی بحساب بیاید).<sup id="cite_ref-Routledge_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در این مقاله ابتدا به اصلی‌ترین استدلال‌های طرفداران آزادی بیان می‌پردازیم. مقصود اصلی‌ترین استدلال‌های طرفداران آزادی بیان این است که نشان دهند که (۱) آزادی بیان برای جستجوی حقیقت ضروری است (۲) آزادی بیان از اجزای اصلی دموکراسی است (۳) آزادی بیان رابطه حیاتی آن با کرامت انسانی داشته و نقش عمده‌ای در بهبود سطح زندگی بشر بازی می‌کند. فرای این سه استدلال، طرفداران آزادی بیان همچنین به خطرات کنترل دولت بر آنچه گفته و نوشته می‌شود اشاره می‌کنند. سپس به استدلال‌هایی که اکثریّت را به این سمت برده که آزادی بیان نامحدود مطلوب نیست می‌پردازیم.<sup id="cite_ref-Routledge_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="استدلال‌های_اصلی_طرفداران"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AF.D9.84.D8.A7.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.B5.D9.84.DB.8C_.D8.B7.D8.B1.D9.81.D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>استدلال‌های اصلی طرفداران</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: استدلال‌های اصلی طرفداران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جستجوی_حقیقت"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.AC.D9.88.DB.8C_.D8.AD.D9.82.DB.8C.D9.82.D8.AA"></span>جستجوی حقیقت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: جستجوی حقیقت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مضمون این استدلال که «آزادی بیان» را به عنوان ابزاری برای جستجوی حقیقت معرّفی می‌کند بشرح روبرو است: پیشرفت دانش و آگاهی مستلزم این است که افراد آزادانه قادر باشند که نظرات و اطلاعات خود را ارایه، بحث و نقد کنند. در چنین فضایی امکان اینکه حقیقت کشف شود به حداکثر می‌رسد. اگرچه ممکن است که فکر کنیم که پس از کشف حقیقت می‌توان آزادی بیان را تعطیل کرد، اما <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جان استوارت‌میل">جان استوارت‌میل</a> معتقد بود که تجربه تاریخی مکرراً نشان داده که عقاید ما لغزش پذیر است. موارد تاریخی بسیاری وجود داشته که در کشف حقیقت خطا کرده‌ایم؛ به همین دلیل ممکن است در فرونشاندن عقیده‌ای که امروز به غلط بودنش اعتقاد داریم، دچار اشتباه شده باشیم. به‌علاوه حتی اگر نظری که به آن رسیده‌ایم، واقعاً درست باشد، تنها زمانی می‌توانیم از حقیقتش اطمینان کسب کنیم که در مقابل چالش‌ها پایداری کند. به‌علاوه زمانی که یک عقیده صحیح از چالش‌پذیری دور نگاه داشته شود، ممکن است به مرور زمان از یک «قانع شدن خالصانه» به یک «اعتقاد خشک و مرده» تبدیل شود.<sup id="cite_ref-Routledge_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اگرچه این استدلال یکی از قوی‌ترین دفاع‌ها از آزادی بیان است، اعتراضاتی نیز به آن وارد شده است: اوّل اینکه بیان را تا جایی ارزشمند می‌داند که حقیقت ارزشمند است. اگرچه حقیقت از گمراهی بهتر، و آگاهی از جهل بهتر است اما زمان‌هایی هم وجود دارد که حقیقت و آگاهی ممکن است با چیزهای خوب دیگری مانند امنیت اجتماعی یا آرامش خاطر افراد در تضاد باشد. بر این اساس برخی ارجح‌بودن مطلق و همیشگی حقیقت بر دیگر ارزش‌ها را مشکوک می‌دانند. اشکال دومی که به این استدلال وارد شده این است که فرض می‌کند که آزادی بیان همیشه باعث انتشار حقیقت و افزایش آگاهی می‌شود. برخی این فرض را بیش از حد خوشبینانه می‌یابند و معتقدند که عامهٔ مردم قدرت اینکه تعصب غیرمنطقی را از استدلال جدی، و حقیقت را از خطا تمایز دهند را ندارند. در پاسخ به این اعتراض، این‌گونه استدلال شده که موضوع این نیست که همیشه آزادی بیان باعث کشف حقیقت می‌شود، بلکه اینکه در مقایسه با گزینه‌های موجود دیگر احتمال اینکه حقیقت از این طریق آشکار شود بیشتر است. اعتراض دیگری مطرح شده این است که برخی از بیان‌ها ربطی به کشف حقیقت ندارند؛ مثلاً نمی‌توان از هنر به عنوان ابزاری برای کشف حقیقت دفاع کرد. در پاسخ هم این‌گونه استدلال شده که فایده‌های دیگری در این‌گونه از بیان‌ها وجود دارد (مانند خلاقیت) که می‌تواند جایگزین حقیقت در استدلال بیان شده شود.<sup id="cite_ref-Routledge_6-5" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دموکراسی"><span id=".D8.AF.D9.85.D9.88.DA.A9.D8.B1.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>دموکراسی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: دموکراسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>این استدلال آزادی بیان را تنها راه برقراری حکومت مردم بر مردم (که ایدهٔ اصلی دموکراسی است) می‌داند. اگر قرار باشد که تصمیم‌گیری‌ها توسط اعضای یک جامعه انجام شود، لازم است که افراد جامعه نظرات خود را بیان کرده، به بحث و مناظره و رأی بگذارند. به علاوه <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراتیک</a> بودن حکومت مستلزم این است که مشارکت تک تک اعضای جامعه بسته به خواست و توانایی آنها، به‌طور عادلانه تضمین شود. به‌علاوه آزادی بحث بین مردم قابل محدود کردن نباشد، مگر با تصمیم خود مردم. اما از آنجا که در شکل مدرن دموکراسی، مشارکت مردم در حکومت به شکل غیرمستقیم است، آزادی بیان باعث می‌شود که حاکمان از دیدگاه‌های مردم آگاهی یابند، و به علاوه جلوی سوءاستفادهٔ حاکمان از قدرت گرفته شود. ترس شهروندان از انتقاد آزادانه از دولت و سرکوب توسط دولت به عدم پاسخگویی دولت می‌انجامد.<sup id="cite_ref-Routledge_6-6" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>فرض کنید که در جامعه‌ای اکثریّت بخواهد صدای اقلّیّت را خاموش کند. دموکراسی تنها زمانی می‌تواند مانع این کار شود که این خاموش کردن صدای اقلّیّت باعث شود که نقشی اساسی از آن‌ها در مشارکت در فرایند دموکراتیک زایل شود. به عنوان مثال فرض کنید که دانشمندی بخواهد نظریّهٔ علمی غالب را زیر سؤال ببرد؛ در این صورت استدلال کردن که انجام این کار لازمه‌ای برای مشارکت در فرایند دموکراتیک جامعه است، قانع‌کننده‌ترین روش استدلال نیست.<sup id="cite_ref-Routledge_6-7" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آزادی_شخصی"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.B4.D8.AE.D8.B5.DB.8C"></span>آزادی شخصی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: آزادی شخصی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در این استدلال نقض آزادی بیان، بی‌احترامی به شخصیت انسان‌ها در نظر گرفته شده، و اجازه ندادن اینکه افراد دیدگاه‌های دیگران را بشنوند و به نتایجی که خود دوست دارند برسند در تضاد با جایگاه اخلاقی آن‌ها به عنوان انسان دانسته می‌شود. ارتباط آزاد یک شخص با افراد دیگر بخشی اصلی از رشد و تکامل او در نظر گرفته شده که باعث می‌شود که انسان‌ها قادر باشند خود زندگی خود را شکل داده و تصمیم‌های معناداری بگیرند.<sup id="cite_ref-Routledge_6-8" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="محدودیت_آزادی_بیان"><span id=".D9.85.D8.AD.D8.AF.D9.88.D8.AF.DB.8C.D8.AA_.D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>محدودیت آزادی بیان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: محدودیت آزادی بیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آزادی_بیان_مطلق"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.85.D8.B7.D9.84.D9.82"></span>آزادی بیان مطلق</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: آزادی بیان مطلق"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به‌گفتهٔ فیلسوف دیوید وان میل اوّلین نکته‌ای که در هر بحث منطقی در مورد آزادی بیان باید به آن توجّه کرد این است که آزادی بیان باید محدود باشد.<sup id="cite_ref-Stanford_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Stanford-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> امروزه توافقی عمومی وجود دارد که باید برای آزادی بیان حد و مرز مشخّص کرد.<sup id="cite_ref-Routledge_6-9" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تمامی جوامع بشری محدودیّت‌هایی را بر آزادی بیان وضع می‌کنند، و دلیل این امر این است که اعمال بیان همواره عملاً در رقابت با ارزش‌های دیگر قرار می‌گیرد. <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a> معتقد به وجود نزاعی دائمی بین تقاضاهای آزادی و تقاضاهای حکومت بود؛ و امّا آخری را بدون اولی نمی‌تواند وجود داشته باشد. به‌گفتهٔ <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">میل</a> «تمام چیزی که وجود را برای ما ارزشمند می‌کند اعمال محدودیّت‌هایی بر رفتار دیگران است؛ بنابراین برخی قوانین رفتاری باید تحمیل بشود. این تحمیل در وجههٔ اول باید توسط قوانین انجام شود، و در مرحلهٔ بعد توسط نظرات در موارد گوناگون در جاهایی که اعمال قانون ممکن نباشد». به عقیدهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B4" class="mw-redirect" title="استانلی فیش">استانلی فیش</a>، آزادی بیان ارزش مستقلی نیست، بلکه یک جایزهٔ سیاسی است؛ آزادی بیان ارزشش را از این به‌دست می‌آورد که به خوبی‌هایی مفروض منجر می‌شود.<sup id="cite_ref-Stanford_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-Stanford-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در دفاع از آزادی بیان مطلق برخی این‌گونه استدلال می‌کنند که محدود کردن آزادی بیان این خطر را دارد که در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%D8%B4%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="سطح شیب‌دار">سطح شیبداری</a> قرار می‌گیریم که باعث می‌شود به سمت سانسور کردن و ظلم لغزش کنیم. دیوید وان میل در پاسخ می‌گوید که هیچ گزینه دیگری وجود ندارد، و ما همواره الزاماً درروی سطح شیبدار هستیم، چه آن را دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم. ممکن است که تصمیم بگیریم که چقدر روی این سطح شیب دار بالا یا پایین برویم ولی همواره روی سطح شیب دار خواهیم بود. به‌علاوه استدلال سطح شیبدار را می‌توان بگونه‌ای دیگر بیان کرد که نتیجه دقیقاً معکوس بدهد: می‌توان این‌گونه استدلال کرد که ما هیچگاه نباید جلوی دخالت حکومت را بگیریم زیرا زمانی که این کار را بکنیم در سطح شیبداری قرار می‌گیریم که به سمت <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a> و بی نظمی، و <a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="وضع طبیعی">وضع طبیعی</a> متمایل می‌شویم.<sup id="cite_ref-Stanford_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-Stanford-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اصول_پیشنهادی"><span id=".D8.A7.D8.B5.D9.88.D9.84_.D9.BE.DB.8C.D8.B4.D9.86.D9.87.D8.A7.D8.AF.DB.8C"></span>اصول پیشنهادی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: اصول پیشنهادی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به گفتهٔ فیلسوف دیوید وان میل از آنجایی که آزادی بیان در قالب نتیجه‌هایی که به همراه می‌آورد ارزشمند می‌شود، محدود کردن آن نیز باید به‌وسیلهٔ فایده‌هایی که به همراه دارد توجیه شود. نکته دیگری که وجود دارد این است که بیان برخلاف برخی از اعمال کاملاً قابل محدود کردن نیست؛ اگر حکومتی بخواهد جلوی موتورسواری را بگیرد می‌تواند تمامی موتورها را جمع کند، ولی در مورد صحبت، حداکثر افراد را <i>پس از اینکه</i> صحبت کرده‌اند می‌تواند مجازات کند؛ بنابراین بحث بر سر محدود کردن بیان نبوده، بلکه بر سر تصمیم‌گیری هزینه دار کردن آن است. مهم‌ترین و جدی‌ترین این هزینه مجازاتی قانونی (مانند جریمه مالی یا زندانی شدن) که انجام آن امر به دنبال دارد است. علاوه بر این اجتماع خود نیز نقش کنترلی در محدود کردن بیان بازی می‌کند؛ مثلاً ممکن است شخصی از بیان چیزی امتناع کند چون فکر می‌کند که مورد استهزا یا خشم افراد دیگر جامعه قرار می‌گیرد.<sup id="cite_ref-Stanford_8-4" class="reference"><a href="#cite_note-Stanford-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>دو نمونه از مواردی پیشنهادی برای وضع قوانین حکومتی برای محدود کردن بیان <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل زیان (صفحه وجود ندارد)">اصل زیان</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">میل</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل اهانت (صفحه وجود ندارد)">اصل اهانت</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%81%DB%8C%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="جوئل فینبرگ (صفحه وجود ندارد)">جوئل فینبرگ</a> هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اصل_زیان"><span id=".D8.A7.D8.B5.D9.84_.D8.B2.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>اصل زیان</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: اصل زیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="اصل_اهانت"><span id=".D8.A7.D8.B5.D9.84_.D8.A7.D9.87.D8.A7.D9.86.D8.AA"></span>اصل اهانت</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: اصل اهانت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آزادی_بیان_و_حقوق_بشر"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.D8.A8.D8.B4.D8.B1"></span>آزادی بیان و حقوق بشر</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: آزادی بیان و حقوق بشر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif/lossy-page1-220px-%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif.jpg" decoding="async" width="220" height="278" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif/lossy-page1-330px-%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif/lossy-page1-440px-%22Freedom_of_Speech%22_-_NARA_-_513536.tif.jpg 2x" data-file-width="2378" data-file-height="3000" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86_(%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C)" title="آزادی بیان (نقاشی)">آزادی بیان</a> یکی از <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86_%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84)" title="آزادی‌های چهارگانه (نورمن راکول)">آزادی‌های چهارگانه</a> اثر <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86_%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84" title="نورمن راکول">نورمن راکول</a></figcaption></figure> <p>امروزه آزادی بیان به صورت گسترده‌ای یکی از <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a> تلقّی می‌شود؛ بدین معنی که انسان‌ها «بخاطر انسان بودنشان» حقّ آزادی بیان دارند. به صورت تاریخی مفهوم حقوق بشر ریشه در مفهوم «حقوق طبیعی» دارد که خود تکامل‌یافتهٔ مفهوم «قوانین طبیعی» است. قوانین طبیعی مجموعه‌ای از اصول و قوانین رفتاری مناسب تصوّر می‌شدند که که وجودی ذاتی و طبیعی برای آن‌ها فرض می‌شد و معمولاً مشروعیت خود را از آنکه توسط خدا، و نه انسان‌ها، وضع شده‌اند کسب می‌کردند. این مفهوم در شکل تکامل یافته‌اش به مفهوم «<a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="حقوق طبیعی و قانونی">حقوق طبیعی</a>» بدل می‌شود که حقوقی برای انسان‌ها به دلیل وجود قوانین طبیعی ایجاد می‌کند؛ مثلاً <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a> معتقد بود که قوانین طبیعی خدا ایجاب می‌کند که هیچ‌کس به حیات، سلامتی، اموال و آزادی دیگران تجاوز نکند و بنابراین این «حق طبیعی» هر انسانی است که کسی به حیات، اموال یا آزادی‌های او تجاوز نکند. در قرن نوزدهم میلادی ایده «حقوق طبیعی» مورد انتقادات زیادی قرار گرفت؛ خصوصاً به دلیل اینکه طرفداران حقوق طبیعی آنچنان راجع به این موضوعات بحث می‌کردند که انگار وجود این حقوق و مالکیت آن‌ها توسط انسان‌ها واقعیت مسلم است. <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a> که ایدهٔ «حقوق طبیعی» را مزخرف و بی‌اساس می‌دانست، معتقد بود که تنها واقعیت تجربی، قوانینی است که در هر جامعه خاص حکومت‌ها وضع می‌کنند - طرفداران «حقوق طبیعی» تنها آرزو دارند که آن حقوق موجود باشند. امروزه فلاسفه استدلالات فراوانی در توجیه حقوق بشر (که شکل نوین و گسترش یافته مفهوم حقوق طبیعی است) فراهم کرده‌اند؛ تقریباً در هر <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a> می‌توان از شکلی از حقوق بشر دفاع کرد. بسته به فلسفه اتخاذ شده، مبنای حقوق بشر می‌تواند احترامی که باید به انسان‌ها گذاشت، مالکیت او بر خودش، فایده‌های ذاتی این حقوق و غیره قرار داد. وسعت استدلال‌های موجود این فایده را دارد که طیف‌های فکری مختلف را در مفهوم کلی حقوق بشر در کنار هم جمع می‌کند. اما تعدد استدلال‌ها مشکل‌زا نیز هست. نظریات و فلسفه‌های مختلف دسته‌بندی‌های مختلفی از مفاد حقوق بشر ارائه می‌کنند. به عنوان مثال، مشخص کردن حدود آزادی بیان (به عنوان یکی از حقوق بشر) مناقشه‌برانگیز است. از طرف دیگر با وجود استدلال‌های فراوان مدافع حقوق بشر، و پذیرش گسترده آن، فلاسفه‌ای هستند که مفهوم حقوق بشر را از اساس رد می‌کنند؛ به عنوان مثال <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="السدیر مک‌اینتایر">السدیر مک‌اینتایر</a> در شیوه استدلالی ای که یادآور شیوه <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a> است، اعتقاد به وجود «حقوقی که انسان‌ها بخاطر انسان بودنشان دارند»، را همانند اعتقاد به جادوگری و اسب شاخ دار می‌داند.<sup id="cite_ref-Routledge2_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Routledge2-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آزادی_بیان_در_اسلام"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>آزادی بیان در اسلام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: آزادی بیان در اسلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36211177">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 0 4px 1em;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-right:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-بهبود_منبع plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Refimprove" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>برای <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">تأییدپذیری</a> کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است</b>.<span class="hide-when-compact"> لطفاً با توجه به <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع">شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع</a>، با ارائهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">منابع معتبر</a> به <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit">بهبود این مقاله</a> کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.<br /><small><span class="plainlinks"><i>یافتن منابع:</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?as_eq=wikipedia&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22">"آزادی بیان"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbm=nws&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22+-wikipedia&tbs=ar:1">اخبار</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22&tbs=bkt:s&tbm=bks">روزنامه‌ها</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbs=bks:1&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22+-wikipedia">کتاب‌ها</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.com/scholar?q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22">آکادمیک</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/action/doBasicSearch?Query=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22&acc=on&wc=on">جی‌استور</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">ژوئن ۲۰۲۱</span>)</i></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>یکی از شعب <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a>، آزادی در بیان و قلم و اظهار نظر در مسائل <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="اجتماعی">اجتماعی</a> و غیره است، و این مطلب در <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنت پیامبر (صفحه وجود ندارد)">سنت پیامبر</a> معلوم و مشهود است <sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> گرچه خلاف آن در جهان ا<a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="سلام">سلام</a> رایج بوده است و مسلمانان هیچ ارزشی برای این حقّ خود قائل نبوده‌اند و در احقاق و حفظ آن جدّیت نکرده‌اند آزادی بیان در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> چنان حکمفرما بوده است که <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="پیامبر">پیامبر</a> اشخاصی را که با صراحت و هیچ پروایی حق خود را مطالبه و مؤاخذه می‌کرد، جدا می‌ستود و تشویق می‌فرمود چون می‌خواست این حکم را که ضامن تأمین <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="حیات">حیات</a> با سعادت برای مسلمانان است در بین آن‌ها باقی بماند و تمام <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B4%D8%B1" class="mw-redirect" title="بشر">بشر</a> در تمام اعصار به وجود <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a>، و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA" class="mw-disambig" title="مساوات">مساوات</a> در شرع مقدس اسلام پی ببرند و هر صاحب حقی حق خود را شجاعانه و محابا طلب نماید زیرا عمده‌ترین اصل از اصول ترقی و تعالی وجود آزادی خصوصاً آزادی بیان و <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85" class="mw-disambig" title="قلم">قلم</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="مطبوعات">مطبوعات</a> است.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>البته آزادی بیان در سیرهٔ پیامبر اسلام محدودیّت‌هایی داشت. اهانت کردن و به ویژه به مقدسات آزادی بیان به حساب نمی‌آمد. کسی که به عمد به خداوند یا پیامبران اهانت کند مشمول آزادی بیان نیست. پیامبر نیز برای این دسته افراد حق آزادی بیان قائل نبود و با آنان برخورد می‌کرد.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> نمونه‌های متعددی از شعرایی که بر ضداسلام شعر می‌سرودند و به دستور پیامبر اسلام به قتل رسیدند در تاریخ ثبت شده است؛ زیرا کسی که به مقدسات اسلام اهانت کند محکوم به اعدام است. به عنوان نمونه‌هایی از شاعرانی که به دست مسلمانان و به فرمان پیامبر اسلام به قتل رسیدند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصما (صفحه وجود ندارد)">عصما</a> شاعر زنی از <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D9%8E%D8%B7%D9%92%D9%85%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="قبیله بنی خَطْمه (صفحه وجود ندارد)">قبیله بنی خَطْمه</a> که به دست مسلمانی به نام <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عمیر بن عدی (صفحه وجود ندارد)">عمیر بن عدی</a> به قتل رسید. در روایت <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابن‌اسحاق (صفحه وجود ندارد)">ابن‌اسحاق</a> آمده است که رسول خدا شعر آن زن را شنید و از مردم خواست تا کسی او را از شر این زن ایمن سازد. البته اصحاب رسول خدا بدون اجازهٔ وی به قتل کسی دست نمی‌زدند.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B0%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="بلاذری">بلاذری</a> نیز می‌گوید: «وقتی عمیر بن عدی تصمیم به قتل گرفت، مسلمانان در بدر بودند. او صبر کرد تا رسول خدا بازگشت. از وی اجازه گرفت و آن زن را به قتل رساند.»<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D9%8E%D9%81%D9%8E%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابوعَفَک (صفحه وجود ندارد)">ابوعَفَک</a> شاعر یهودی از طایفه <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%88%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنی عمروبن عوف (صفحه وجود ندارد)">بنی عمروبن عوف</a> که به دست سالم بن عمیر به قتل رسید.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هر چند بلاذری می‌گوید: "روایت دیگر حکایت از آن دارد که امام علی وی را به قتل رسانده است.<sup id="cite_ref-ReferenceA_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B9%D8%A8_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81" title="کعب بن اشرف">کعب بن اشرف</a> شاعر برجستهٔ یهودی نیز به همین سرنوشت دچار شد.<sup id="cite_ref-ReferenceA_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از فرمان پیامبر اسلام، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمدبن مسلمه (صفحه وجود ندارد)">محمدبن مسلمه</a> داوطلب شد و به همراه <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابونائله (صفحه وجود ندارد)">ابونائله</a> و سه نفر دیگر از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="اوس">اوسیان</a> شبانه او را به قتل رساندند.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="محدودیت‌های_آزادی_بیان_در_دیدگاه_مراجع_شیعه"><span id=".D9.85.D8.AD.D8.AF.D9.88.D8.AF.DB.8C.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.DB.8C.D8.AF.DA.AF.D8.A7.D9.87_.D9.85.D8.B1.D8.A7.D8.AC.D8.B9_.D8.B4.DB.8C.D8.B9.D9.87"></span>محدودیت‌های آزادی بیان در دیدگاه مراجع شیعه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: محدودیت‌های آزادی بیان در دیدگاه مراجع شیعه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مراجع شیعه آزادی بیان را شامل مواردی که به باور آنان جسارت به مقدسات اسلام تلقی می‌شود، نمی‌دانند و برای کسانی که به مقدسات اسلام توهین کنند، حکم قتل صادر می‌کنند. به عنوان نمونه‌هایی از این دست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="روح‌الله خمینی">روح‌الله خمینی</a>، رهبر <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نظام جمهوری اسلامی ایران">جمهوری اسلامی ایران</a> در <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B4_%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="۱۴ فوریه">۱۴ فوریه</a> <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B8%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="۱۹۸۹ (میلادی)">۱۹۸۹</a> حکم کشتن <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C" title="سلمان رشدی">سلمان رشدی</a> را صادر کرد و این <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%A7" title="فتوا">فتوا</a> تا به امروز بر قوّت خود باقی است. رهبر فعلی ایران، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سید علی خامنه‌ای">سید علی خامنه‌ای</a> نیز در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، حکم خمینی را غیرقابل تغییر خواند.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D8%AF%D8%B1" title="سید صدرالدین صدر">آیت الله صدر</a> (پدر امام موسی صدر) فتوای مهدورالدم بودن <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%DA%A9%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="احمد کسروی">احمد کسروی</a> را صادر کرد که در نهایت توسط گروه <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فدائیان اسلام">فدائیان اسلام</a> به طرز فجیعی اجرا شد.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84_%D9%84%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="محمد فاضل لنکرانی">محمد فاضل لنکرانی</a> با صدور فتوایی در مورد <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%82_%D8%AA%D9%82%DB%8C" title="رافق تقی">رافق تقی</a> نوشت: قتل او بر هر کسی که به او دسترسی داشته باشد لازم است و مسئول روزنامه‌ای که مطالب او را چاپ کرده نیز همین حکم را دارد.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در پی این حکم <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%82_%D8%AA%D9%82%DB%8C" title="رافق تقی">رافق تقی</a> به قتل رسید.</li> <li>به دنبال راه‌اندازی صفحه طنز مجازی دربارهٔ امام دهم شیعیان <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%82%DB%8C" title="علی النقی">علی النقی</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%81%DB%8C_%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="صافی گلپایگانی">صافی گلپایگانی</a> از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF" title="مرجع تقلید">مراجع تقلید</a> شیعیان با صدور فتوایی، جسارت کنندگان به امام دهم را «مرتد» خواند.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="مسلم ملکوتی">مسلم ملکوتی</a> از مراجع تقلید شیعه با صدور فتوایی قتل <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%AC%D9%81%DB%8C" title="شاهین نجفی">شاهین نجفی</a> را واجب اعلام کرد. ملکوتی اعلام کرد: «همان‌طور که قتل سابّ نبی (ص) واجب است، قتل توهین‌کننده به هر یک از حضرات معصومین و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="اهل بیت">اهل بیت</a> به هر نحو از انحاء توهین بر شنونده مسلمان واجب است.»<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آزادی_بیان_در_سوئد"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.B3.D9.88.D8.A6.D8.AF"></span>آزادی بیان در سوئد</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: آزادی بیان در سوئد"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در قوانین اساسی سوئد، در فهرست حقوق و آزادی‌ها، نخست شش آزادی در ارتباط با <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="آزادی اندیشه">آزادی اندیشه</a> می‌آید: آزادی بیان، آزادی اطلاعات، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="آزادی اجتماع">آزادی اجتماعات</a>، آزادی تظاهرات، آزادی سازمان و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8" class="mw-redirect" title="آزادی مذهب">آزادی مذهب</a>. در این میان تنها آزادی مذهب بدون قید و شرط است درحالی‌که آزادی‌های دیگر را قوانین جاری محدود می‌کنند. همچنین محدودیت‌های مشابهی در مورد آزادی‌های مادی اعمال می‌شود.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اعلامیه‌های_جهانی_و_قوانین_اساسی"><span id=".D8.A7.D8.B9.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D9.88_.D9.82.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D8.B3.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>اعلامیه‌های جهانی و قوانین اساسی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: اعلامیه‌های جهانی و قوانین اساسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-بخش_بدون_منبع plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Unreferenced" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">این بخش <b>به هیچ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">منبع و مرجعی</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع">استناد</a> نمی‌کند</b>.<span class="hide-when-compact"> لطفاً با <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9/%DB%B1" class="mw-redirect" title="راهنما:مقدمه‌ای بر ارجاع/۱">افزودن یادکرد به منابع قابل اعتماد</a> برطبق <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">اصول تأییدپذیری</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع">شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع</a>، به <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit">بهبود این بخش</a> کمک کنید. مطالب بدون منبع را می‌توان به چالش کشید و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C#مسئولیت_ارائه_منبع" title="ویکی‌پدیا:تأییدپذیری">حذف کرد</a>.<br /><small><span class="plainlinks"><i>یافتن منابع:</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?as_eq=wikipedia&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22">"آزادی بیان"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbm=nws&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22+-wikipedia&tbs=ar:1">اخبار</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22&tbs=bkt:s&tbm=bks">روزنامه‌ها</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbs=bks:1&q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22+-wikipedia">کتاب‌ها</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.com/scholar?q=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22">آکادمیک</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/action/doBasicSearch?Query=%22%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%22&acc=on&wc=on">جی‌استور</a></span></small></span><span class="hide-when-compact"><i> (<small><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AD%D8%B0%D9%81_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:حذف الگوی نگهداری">چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید</a></small>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>بند نوزدهم <b><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="اعلامیه جهانی حقوق بشر">قانون جهانی حقوق بشر</a></b> به آزادی بیان اشاره می‌کند: «آزادی بیان: هرکسی حق دارد بدون ترس و واهمه باورهای خود را به هر روشی که می‌پسندند بیان کند.» </p><p>آزادی بیان در بند ۱۹ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی">قانون جهانی حقوق بشر</a>، مقاله ۱۰ کنگره حقوق بشر اروپا، ماده ۱۴ کنگر حقوق بشر آمریکا و ماده ۹ بخش آفریقایی حقوق بشر ذکر شده است. </p><p>آزادی بیان در طول تاریخ در برخی مدارک مانند <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="فرمان کبیر">فرمان کبیر</a> (۱۲۱۵) ذکر شده است؛ و در همچنین در «اعلامیه حقوق انسان» (۱۷۸۹) در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="انقلاب فرانسه">انقلاب فرانسه</a> دارای اهمیت بوده است. </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اینترنت"><span id=".D8.A7.DB.8C.D9.86.D8.AA.D8.B1.D9.86.D8.AA"></span>اینترنت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: اینترنت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مفهوم آزادی اطلاعاتی در مخالفت با برخوردهای حکومتی در سانسور، کنترل فعالیت‌های مردم و تحت نظرگیری <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="اینترنت">اینترنت</a> به وجود آمد. <a href="/wiki/%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="وب‌سایت">وب‌سایتها</a> در کشورهایی که معمولاً آزادی ابراز عقیده نیز موجود نیست سانسور می‌شوند. در این مواقع برخی وبسایت‌ها <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88%D8%A8" title="میزبانی وب">هاست</a> خود را به‌طور مرتب جابه‌جا می‌کنند. </p><p>بر اساس پژوهش <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="گزارشگران بدون مرز">گزارشگران بدون مرز</a> در «لیست کشورهای دشمن اینترنت»، کشورهای زیر دارای سانسور فراگیر اینترنتی هستند: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="کوبا">کوبا</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="کره شمالی">کره شمالی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="میانمار">میانمار</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" title="ویتنام">ویتنام</a>.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آزادی_بیان_در_ایران"><span id=".D8.A2.D8.B2.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>آزادی بیان در ایران</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: آزادی بیان در ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بر اساس <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران">قانون اساسی ایران</a> نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل مبانی اسلام باشند و رسیدگی به جرائم مطبوعاتی با حضور <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%A6%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%81%D9%87" title="هیئت منصفه">هیئت منصفه</a> در دادگاه انجام می‌شود<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%B2" class="mw-redirect" title="سازمان گزارشگران بدون مرز">سازمان گزارشگران بدون مرز</a> (RSF) روز ۲۶ نوامبر ۲۰۱۹ فشار حکومت <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نظام جمهوری اسلامی ایران">جمهوری اسلامی</a> را به خانواده خبرنگاران محکوم کرده و اعلام کرد که در رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۱۹، ایران از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۷۰ قرار دارد.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>آزادی پس‌ازبیان</b> اصطلاحی نوساخته در جامعه سیاسی و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="مطبوعات">مطبوعاتی</a> ایران است و به معنای این است که هنگامی که فردی اندیشه‌اش را (توسط <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="روزنامه">روزنامه</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="رادیو">رادیو</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%AF" title="وبلاگ">وبلاگ</a> یا …) در جامعه مطرح کرد، به دلیل ابراز آن آزار نشود یا در دادگاه محاکمه نگردد.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7" title="در موقعیت تئاتر و سینما">سخنرانی بهرام بیضایی به سال ۱۳۵۶</a> دربارهٔ سانسور حکومتی و اجتماعی و آزادی بیان از مهم‌ترین گفته‌ها در این باره به‌شمار می‌رود. </p><p>سازمان گزارشگران بدون مرز با یادآوری اینکه آزادی بیان را نمی‌توان قربانی سلامتی کرد، به دو گزارشگر ویژه آزادی بیان و سلامتی سازمان ملل نامه نوشته و خواسته است تا به دولت‌هایی که در چارچوب مقابله با کرونا آزادی بیان را محدود می‌کنند اخطار جدی دهد.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> RSF ایران را متهم به سانسور شیوع بزرگ ویروس کرونا کرده است.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="سانسور اینترنت">سانسور اینترنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="روزنامه‌نگاری تحقیقی">روزنامه‌نگاری تحقیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="محدوده آزادی بیان">محدوده آزادی بیان</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/">Universal Declaration of Human Rights</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180801155205/http://www.khorshed.org/?p=3627">«از آزادی عقیده تا آزادی بیان - خورشید»</a>. <i>خورشید | نشریه‌ای برای عدالت و آزادی</i>. <bdi>۲۰۱۶-۰۴-۲۲</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.khorshed.org/?p=3627">اصلی</a> در ۱ اوت ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۶-۰۴-۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF+%26%23124%3B+%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA+%D9%88+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C&rft.atitle=%D8%A7%D8%B2+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%B9%D9%82%DB%8C%D8%AF%D9%87+%D8%AA%D8%A7+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86+-+%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF&rft.date=2016-04-22&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.khorshed.org%2F%3Fp%3D3627&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFنادری2014" class="citation web">نادری، پرتو (<bdi>۲۰۱۴-۰۱-۲۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160611175534/http://www.acsf.af/index.php?option=com_content&view=article&id=815&catid=17&Itemid=8">«از آزادی عقیده تا آزادی بیان»</a>. <i>صفحهٔ نخست</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.acsf.af/index.php?option=com_content&view=article&id=815&catid=17&Itemid=8">اصلی</a> در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۶-۰۴-۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA&rft.atitle=%D8%A7%D8%B2+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%B9%D9%82%DB%8C%D8%AF%D9%87+%D8%AA%D8%A7+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.date=2014-01-27&rft.aulast=%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%88&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.acsf.af%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D815%26catid%3D17%26Itemid%3D8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160428210748/http://mortezamotahari.com/fa/ArticleView.html?ArticleID=79163">«: مفهوم آزادی بخش اول»</a>. <i>پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mortezamotahari.com/fa/articleview.html?ArticleID=79163">اصلی</a> در ۲۸ آوریل ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۶-۰۴-۲۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF+%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF+%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C+%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C&rft.atitle=%3A+%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%D8%AE%D8%B4+%D8%A7%D9%88%D9%84&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mortezamotahari.com%2Ffa%2Farticleview.html%3FArticleID%3D79163&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/persian/arts/2012/06/120616_l41_music_shahin_najafi_germany_parliment.shtml">حمایت پارلمان و چهره‌های فرهنگی آلمان از شاهین نجفی</a>، بی‌بی‌سی فارسی</span> </li> <li id="cite_note-Routledge-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-0">۶٫۰۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-1">۶٫۰۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-2">۶٫۰۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-3">۶٫۰۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-4">۶٫۰۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-5">۶٫۰۵</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-6">۶٫۰۶</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-7">۶٫۰۷</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-8">۶٫۰۸</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Routledge_6-9">۶٫۰۹</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Freedom of speech</i>, Routledge Encyclopedia of Philosophy</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Columbia Encyclopedia, <i>freedom of speech</i></span> </li> <li id="cite_note-Stanford-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Stanford_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Stanford_8-1">۸٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Stanford_8-2">۸٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Stanford_8-3">۸٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Stanford_8-4">۸٫۴</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Freedom of speech</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/freedom-speech/">Stanford Encyclopedia of Philosophy</a>, section: <i>Introduction: Boundaries of the Debate</i></span> </li> <li id="cite_note-Routledge2-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Routledge2_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Peter Jones, <i>Human Rights</i>, Routledge Encyclopedia of Philosophy</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">مبانی حقوق در اسلام، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="سید محمد جواد غروی">سید محمد جواد غروی</a>، نشر جهاد دانشگاهی، 1377، مبحث حقوق دولت و ملت، بخش آزادی در بیان و احقاق حق</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">السیرةالنبویه، ابن‌هشام، جلد ۳، صفحهٔ ۶۳۷</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">جمهرة النسب، جلد۲، صفحهٔ ۲۹</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">انساب‌الاشراف، جلد ۱، صفحهٔ ۳۷۳</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">السیرةالنبویه، ابن‌هشام، جلد ۴، صفحه‌های ۴۳۵ و ۴۳۶</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">المغازی، جلد ۱، صفحه‌های ۱۷۴ و ۱۷۵</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_16-0">۱۶٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_16-1">۱۶٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">تاریخ سیاسی اسلام، جلد ۱، صفحهٔ ۴۴۷</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">انساب‌الاشراف، جلد ۱، صفحهٔ ۳۷۴</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">طبری، تاریخ طبری، جلد۲، صفحهٔ ۵۳</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، جلد۲، صفحهٔ ۱۴۳</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">جعفر مرتضی، الصحیح من سیرةالنبی، چاپ چهارم، بیروت، دارالسیره، 1419 ق، جلد ۶، صفحهٔ ۳۵</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/01/050120_mj-rushdie-khamenei.shtml">BBC Persian</a></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFرسولی_پور،_مرتضی" class="citation web">رسولی پور، مرتضی. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iichs.org/index.asp?id=266&doc_cat=8">«جمعیت فدائیان اسلام؛ گفتگو با احمد شهاب»</a>. مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۰۳-۰۷-۲۰۱۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%9B+%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88+%D8%A8%D8%A7+%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8&rft.pub=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87+%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.au=%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84%DB%8C+%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%8C+%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iichs.org%2Findex.asp%3Fid%3D266%26doc_cat%3D8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ بازدید=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">(بازتاب ۸/۹/۸۵)</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bultannews.com/fa/news/83212">صافی جسارت کنندگان به امام هادی را مرتد خواند</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120512034624/http://www.khodnevis.org/index.php?news=17866">«Khodnevis - حکم صافی گلپایگانی دربارهٔ جسارت کنندگان به «امام نقی»: ارتداد!»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.khodnevis.org/index.php?news=17866&output_type=rss">اصلی</a> در ۱۲ مه ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مه ۲۰۱۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Khodnevis+-+%D8%AD%DA%A9%D9%85+%D8%B5%D8%A7%D9%81%DB%8C+%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D9%94+%D8%AC%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D9%87+%C2%AB%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D9%86%D9%82%DB%8C%C2%BB%3A+%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF%21&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.khodnevis.org%2Findex.php%3Fnews%3D17866%26output_type%3Drss&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130728095258/http://www.shia-online.ir/article.asp?id=18616">«Shia-Online.ir - شیعه آنلاین - خروج برخی هتاکین به امام هادی (ع) از فیس بوک»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shia-online.ir/article.asp?id=18616">اصلی</a> در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مه ۲۰۱۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Shia-Online.ir+-+%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87+%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86+-+%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC+%D8%A8%D8%B1%D8%AE%DB%8C+%D9%87%D8%AA%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%86+%D8%A8%D9%87+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%28%D8%B9%29+%D8%A7%D8%B2+%D9%81%DB%8C%D8%B3+%D8%A8%D9%88%DA%A9&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.shia-online.ir%2Farticle.asp%3Fid%3D18616&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120513215402/http://www.radiozamaneh.com/society/humanrights/2012/05/10/14187">«دربارهٔ حکم ارتداد شاهین نجفی | رادیو زمانه |Radiozamaneh»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.radiozamaneh.com/society/humanrights/2012/05/10/14187">اصلی</a> در ۱۳ مه ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مه ۲۰۱۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D9%94+%D8%AD%DA%A9%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF+%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%86+%D9%86%D8%AC%D9%81%DB%8C+%7C+%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88+%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87+%7CRadiozamaneh&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.radiozamaneh.com%2Fsociety%2Fhumanrights%2F2012%2F05%2F10%2F14187&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rasanews.ir/Nsite/FullStory/?Id=128538">خبرگزاری رسا : نظر ملکوتی درباره اهانت به ائمه اطهار</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">«سبکی فکر، سنگینی واقعیت» - اثر اریک لیدمن-ترجمه سعید مقدم- نشر اختران- چاپ اول-1384- ص 124</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061108062530/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=19603">«Reporters Sans Frontières»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rsf.org/article.php3?id_article=19603">اصلی</a> در ۸ نوامبر ۲۰۰۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۸ نوامبر ۲۰۰۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Reporters+Sans+Fronti%C3%A8res&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rsf.org%2Farticle.php3%3Fid_article%3D19603&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">اصول۲۴ و۱۶۸</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofarda.com/a/rfs_statment_iran_harrasment_journalists_iranian_abroad/30293459.html">«گزارشگران بدون مرز: سفیر ایران در لندن تهدیدی علیه رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران است»</a>. رادیو فردا<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۶ نوامبر ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86+%D9%85%D8%B1%D8%B2%3A+%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86+%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D8%AA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radiofarda.com%2Fa%2Frfs_statment_iran_harrasment_journalists_iranian_abroad%2F30293459.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.radiozamaaneh.com/analysis/2008/05/post_619.html">«روزنامه‌نگاران ما، آزادی پس از بیان ندارند»</a>. زمانه. <bdi>۹ بهمن ۱۳۸۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%85%D8%A7%D8%8C+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D9%BE%D8%B3+%D8%A7%D8%B2+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF&rft.pub=%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&rft.date=1388&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.radiozamaaneh.com%2Fanalysis%2F2008%2F05%2Fpost_619.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120429124228/http://www.kaleme.org/1388/10/15/klm-7467/">«سرکوب بیشتر، ابتکارات بالاتر»</a>. کلِمه. <bdi>۹ بهمن ۱۳۸۸</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kaleme.org/1388/10/15/klm-7467">اصلی</a> در ۲۹ آوریل ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۴ دسامبر ۲۰۱۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8+%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%8C+%D8%A7%D8%A8%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1&rft.pub=%DA%A9%D9%84%D9%90%D9%85%D9%87&rft.date=1388&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kaleme.org%2F1388%2F10%2F15%2Fklm-7467&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dw.com/fa-ir/ایران-و-عربستان-بار-دیگر-در-فهرست-ناقضان-آزادی-مذهب/a-53295919">«ایران و عربستان بار دیگر در فهرست "ناقضان آزادی مذهب<span class="cs1-kern-right">"</span>»</a>. رادیو دویچه وله فارسی. <bdi>۳۰ آوریل ۲۰۲۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1+%D8%AF%D8%B1+%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%22%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6%D8%A7%D9%86+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%22&rft.date=2020-04-30&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dw.com%2Ffa-ir%2F%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%2Fa-53295919&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.yahoo.com/coronavirus-pandemic-amplifies-press-freedom-threats-040853085.html?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly9jb25zZW50LnlhaG9vLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAJ3EWTolOSPeNn2Lom_bRJ0FxWhPz4VpdoxWyH3u3qcDDOOi4RPWZP1NNVi-OD2hg6D-ehhKPxNnr_pv5ZbZW4gsthOI33VIy2y3jdAvY6KU6BaZI0JtnI6qpOHsHnFtfJVd82ZRsGjLFfIaAXzqwLyB9eYbVHqS3oxwyZLSbxL8">«Coronavirus pandemic 'amplifies press freedom threats<span class="cs1-kern-right">'</span>»</a>. AFP. <bdi>آوریل ۲۱, ۲۰۲۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Coronavirus+pandemic+%27amplifies+press+freedom+threats%27&rft.date=2020-04-21&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.yahoo.com%2Fcoronavirus-pandemic-amplifies-press-freedom-threats-040853085.html%3Fguccounter%3D1%26guce_referrer%3DaHR0cHM6Ly9jb25zZW50LnlhaG9vLmNvbS8%26guce_referrer_sig%3DAQAAAJ3EWTolOSPeNn2Lom_bRJ0FxWhPz4VpdoxWyH3u3qcDDOOi4RPWZP1NNVi-OD2hg6D-ehhKPxNnr_pv5ZbZW4gsthOI33VIy2y3jdAvY6KU6BaZI0JtnI6qpOHsHnFtfJVd82ZRsGjLFfIaAXzqwLyB9eYbVHqS3oxwyZLSbxL8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="extiw" title="q:آزادی بیان">آزادی بیان</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Freedom_of_speech" class="extiw" title="commons:Category:Freedom of speech">آزادی بیان</a></b></i> موجود است.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://freespeechdebate.com/fa/">بحث آزادی بیان</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arbabehekmat.com/">ارباب حکمت</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="انقلاب_جنسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="text-align:center;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="الگو:انقلاب جنسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:انقلاب جنسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:انقلاب جنسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="انقلاب_جنسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="انقلاب جنسی">انقلاب جنسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">موضوعات اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="عشق آزاد">عشق آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="تابستان عشق">تابستان عشق</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">رسانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.75em;">کتاب</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=The_Joy_of_Sex&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Joy of Sex (صفحه وجود ندارد)">The Joy of Sex</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.75em;">کمیک</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Barbarella_(comics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barbarella (comics) (صفحه وجود ندارد)">Barbarella</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=The_Adventures_of_Jodelle&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Adventures of Jodelle (صفحه وجود ندارد)">The Adventures of Jodelle</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.75em;">مجله</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%B1" title="هاسلر">هاسلر</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3_(%D9%85%D8%AC%D9%84%D9%87)" title="پنت‌هاوس (مجله)">پنت‌هاوس</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%DB%8C" title="پلی‌بوی">پلی‌بوی</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Playgirl_(magazine)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Playgirl (magazine) (صفحه وجود ندارد)">Playgirl</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.75em;">رمان</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Couples_(novel)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Couples (novel) (صفحه وجود ندارد)">Couples</a></i> (۱۹۶۸)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Myra_Breckinridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myra Breckinridge (صفحه وجود ندارد)">Myra Breckinridge</a></i> (۱۹۶۸)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Naked_Came_The_Stranger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naked Came The Stranger (صفحه وجود ندارد)">Naked Came The Stranger</a></i> (۱۹۶۹)</li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%86%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شکایت پورتنوی">شکایت پورتنوی</a></i> (۱۹۶۹)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.75em;">فیلم</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%A2%D8%A8%DB%8C" title="فیلم آبی">فیلم آبی</a></i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%84" title="اندی وارهول">اندی وارهول</a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82_%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82" class="mw-redirect" title="حلق عمیق">حلق عمیق</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%AC%D9%88%D9%86%D8%B2" class="mw-redirect" title="شیطان در خانم جونز">شیطان در خانم جونز</a></i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="جرارد دامیانو">جرارد دامیانو</a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%88_%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="آخرین تانگو در پاریس">آخرین تانگو در پاریس</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="گشایش میستی بتهوون">گشایش میستی بتهوون</a></i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B2%DA%AF%D8%B1" title="ردلی متزگر">ردلی متزگر</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;text-align:center;"><div style="padding:0em 0.75em;">موسیقی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%A8_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B6)" title="آلیس در سرزمین عجایب (فیلم ۱۹۷۶)">آلیس در سرزمین عجایب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AA_%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" title="ولوت آندرگراوند">ولوت آندرگراوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%A9" title="وودستاک">وودستاک</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">نقاط عطف</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%B3%D9%82%D8%B7_%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق سقط جنین (صفحه وجود ندارد)">حق سقط جنین</a></li> <li>قوانین طلاق برحسب کشور</li> <li><a class="mw-selflink selflink">آزادی بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%86" title="عصر طلایی پورن">عصر طلایی پورن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="پورنوگرافی">پورنوگرافی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پورنوگرافی در ایالات متحده (صفحه وجود ندارد)">پورنوگرافی در ایالات متحده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%A9%DB%8C_(%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88)&action=edit&redlink=1" class="new" title="پینکی (بازیگر پورنو) (صفحه وجود ندارد)">پینکی (بازیگر پورنو)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%B3_%D8%B6%D8%B1%D8%A8%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="سکس ضربدری">سکس ضربدری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%B5_%D8%B6%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="قرص ضد بارداری خوراکی">قرص ضد بارداری خوراکی</a> (۱۹۶۵)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">شعارها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>"<a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%8C_%D9%86%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="عشق‌بازی کنید، نه جنگ">عشق‌بازی کنید، نه جنگ</a>"</li> <li>"<a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%B2_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="چیز شخصی سیاسی است">چیز شخصی سیاسی است</a>"</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="جرارد دامیانو">جرارد دامیانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ویرجینیا جانسون">ویرجینیا جانسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%88_%D9%87%D9%81%D9%86%D8%B1" title="هیو هفنر">هیو هفنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AA" title="لری فلینت">لری فلینت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="لنی بروس">لنی بروس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B2%DA%AF%D8%B1" title="ردلی متزگر">ردلی متزگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B2_%D9%88_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="مسترز و جانسون">مسترز و جانسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%AA%DB%8C_%D9%84%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="تیموتی لری">تیموتی لری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%84" title="اندی وارهول">اندی وارهول</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">مبارزات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%DB%8C" title="پلی‌بوی">پلی‌بوی</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA_%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B8" title="اعتراضات ۱۹۶۸">اعتراضات ۱۹۶۸</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D9%84" title="شورش‌های استون‌وال">شورش‌های استون‌وال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">موضوعات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B0" title="پادفرهنگ دهه ۱۹۶۰">پادفرهنگ دهه ۱۹۶۰</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%DB%8C" title="هیپی">هیپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="دگرباشی جنسی">دگرباشی جنسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AA" title="شهوت">شهوت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B5%D9%84%D8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنبش صلح (صفحه وجود ندارد)">جنبش صلح</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="حقوق_بنیادی_بشر" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="الگو:حقوق بنیادی بشر"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="بحث الگو:حقوق بنیادی بشر"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:حقوق بنیادی بشر"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="حقوق_بنیادی_بشر" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بنیادی بشر</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>نکته: مواردی که به‌عنوان حقوق بشر ( غیر از <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="حقوق بنیادی">حق‌های بنیادین حقوق بشری </a> ) مورد مناقشه هستند و تمامی مواردی که در اینجا فهرست شده‌اند، ممکن است در همه‌جا حقوق بشر نباشند.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="حقوق مدنی و سیاسی">حقوق مدنی و سیاسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="برابری در برابر قانون">برابری در برابر قانون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA" title="اصل برائت">اصل برائت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دستگیری و بازداشت خودسرانه">رهایی از بازداشت و حبس خودسرانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="آزادی اجتماع">آزادی اجتماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86" title="آزادی انجمن">آزادی انجمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D8%B8%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="مجازات ظالمانه">رهایی از مجازات ظالمانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="آزادی از تبعیض">آزادی از تبعیض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AF" title="تبعید">رهایی از تبعید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="آزادی اطلاعات">آزادی اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="آزادی حرکت">آزادی حرکت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی ادیان">آزادی ادیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="برده‌داری">برده‌داری</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">آزادی بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="آزادی اندیشه">آزادی اندیشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%87" title="شکنجه">شکنجه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="یاری حقوقی (صفحه وجود ندارد)">یاری حقوقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="حقوق دگرباشان در کشورهای گوناگون">حقوق دگرباشان در کشورهای گوناگون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="تابعیت">تابعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D8%AE%D8%B5" title="تشخص">تشخص</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="حق پناهندگی">حق پناهندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="حق مردن">حق مردن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق دادگاه عادلانه (صفحه وجود ندارد)">حق دادگاه عادلانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="حق زندگی">حق زندگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق دادخواست (صفحه وجود ندارد)">حق دادخواست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C" title="حریم شخصی">حریم شخصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6" title="حق اعتراض">حق اعتراض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9" title="دفاع مشروع">دفاع مشروع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="امنیت فرد (صفحه وجود ندارد)">امنیت فرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B1%D8%A3%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="حق رأی جهانی">حق رأی جهانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی">حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="حقوق دیجیتال">حقوق دیجیتال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="حقوق برابر برای کار برابر (صفحه وجود ندارد)">حقوق برابر برای کار برابر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF" class="mw-redirect" title="مزد">مزد منصفانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="حقوق کارگری">حقوق کارگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق داشتن زندگی استاندارد (صفحه وجود ندارد)">حق داشتن زندگی استاندارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4" title="حق پوشش">حق پوشش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="حق توسعه">حق توسعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4" title="حق آموزش">حق آموزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%BA%D8%B0%D8%A7" title="حق غذا">حق غذا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C" title="حق بر سلامتی">حق بر سلامتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86" title="حق مسکن">حق مسکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="حق دسترسی به اینترنت">حق دسترسی به اینترنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA" title="حق مالکیت">حق مالکیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C" title="مشارکت مردمی">مشارکت مردمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق پاسخ (صفحه وجود ندارد)">حق پاسخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق بازگشت (صفحه وجود ندارد)">حق بازگشت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق علم و فرهنگ (صفحه وجود ندارد)">حق علم و فرهنگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق امنیت اجتماعی (صفحه وجود ندارد)">حق امنیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%A2%D8%A8" class="mw-redirect" title="حق آب">حق آب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="حق کار">حق کار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="سندیکا">سندیکا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="حقوق باروری">حقوق باروری</a> و سلامت جنسی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%D8%B7_%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86" title="سقط جنین">سقط جنین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="تنظیم خانواده">تنظیم خانواده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87" title="بریدن آلت زنانه">بریدن آلت زنانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="حقوق بشر افراد بیناجنسی">حقوق بشر افراد بیناجنسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="حقوق دگرباشان در کشورهای گوناگون">حقوق دگرباشان در کشورهای گوناگون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلامت باروری">سلامت باروری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%82_%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%86_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حق داشتن جنسیت (صفحه وجود ندارد)">حق داشتن جنسیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="درمان ناخواسته (صفحه وجود ندارد)">حق نخواستن درمان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تخلفات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="تنبیه بدنی">تنبیه بدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="تنبیه دسته‌جمعی">تنبیه دسته‌جمعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جنگ و کشمکش</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="غیرنظامی">غیرنظامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="پیکارگر">پیکارگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C" title="نسل‌کشی">نسل‌کشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1" title="اسیر">اسیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%B2_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="تجاوز جنسی در جنگ">تجاوز جنسی در جنگ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جهان_و_فرهنگ_غربی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="الگو:جهان غرب"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جهان غرب (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جهان غرب"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جهان_و_فرهنگ_غربی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="جهان غرب">جهان</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="فرهنگ غربی">فرهنگ غربی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بنیان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86" title="گهواره تمدن">گهواره تمدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="بر قدیم">بر قدیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C" title="جهان یونانی رومی">جهان یونانی رومی</a> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یونان باستان">یونانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="روم باستان">رومی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="امپراتوری روم">امپراتوری روم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امپراتوری روم غربی">غربی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="میراث امپراتوری روم">میراث امپراتوری روم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="رومی‌سازی">رومی‌سازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romano-Germanic_culture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romano-Germanic culture (صفحه وجود ندارد)">Romano-Germanic culture</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="جهان مسیحیت">جهان مسیحیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=History_of_Western_civilization&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Western civilization (صفحه وجود ندارد)">تاریخچه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bronze_Age_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bronze Age Europe (صفحه وجود ندارد)">European Bronze Age</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="اروپای دوران قدیم">اروپای دوران قدیم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%A3%D8%AE%D8%B1" class="mw-redirect" title="دوران باستان متأخر">دوران باستان متأخر</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="قرون وسطی">قرون وسطی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="قرون وسطای آغازین">آغازین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="قرون وسطای میانه">میانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A3%D8%AE%D8%B1" title="قرون وسطای متأخر">متأخر</a>)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رنسانس">رنسانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="دوران مدرن نخستین">دوران مدرن نخستین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%B4" class="mw-redirect" title="عصر کاوش">عصر کاوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اصلاحات پروتستانی">اصلاحات پروتستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Late_modern_history&action=edit&redlink=1" class="new" title="Late modern history (صفحه وجود ندارد)">Late modern period</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصر انقلاب (صفحه وجود ندارد)">عصر انقلاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA_%D8%A8%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="مخالفت با بردگی">مخالفت با بردگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="رهاسازی">رهاسازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی">انقلاب صنعتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Great_Divergence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Great Divergence (صفحه وجود ندارد)">Great Divergence</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="تاریخ انسان">عصر مدرن</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="دوره میان‌دوجنگ">دوره میان‌دوجنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B1%D8%A3%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="حق رأی عمومی">حق رأی عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF" title="جنگ سرد">جنگ سرد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF" title="دوره پس از جنگ سرد">دوره پس از جنگ سرد</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="عصر اطلاعات">عصر اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="جنگ با تروریسم">جنگ با تروریسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ سرد دوم">جنگ سرد دوم</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="فرهنگ غربی">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="الفبای زبان لاتین">الفبا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="پیشینه هنر غرب">هنر</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Periods_in_Western_art_history&action=edit&redlink=1" class="new" title="Periods in Western art history (صفحه وجود ندارد)">Periods</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="گاه‌شماری میلادی">تقویم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آشپزی اروپایی">Cuisine</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Western_pattern_diet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western pattern diet (صفحه وجود ندارد)">Diet</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="سنت کلاسیک غربی">سنت کلاسیک غربی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="مطالعات کلاسیک">مطالعات</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Western_dress_codes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western dress codes (صفحه وجود ندارد)">Clothing</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_Western_fashion&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Western fashion (صفحه وجود ندارد)">History</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%82%D8%B5" title="رقص">رقص</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="باطن‌گرایی غربی">باطن‌گرایی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Western_astrology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western astrology (صفحه وجود ندارد)">Astrology</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_folklore&action=edit&redlink=1" class="new" title="European folklore (صفحه وجود ندارد)">Folklore</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Western_law&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western law (صفحه وجود ندارد)">Law</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="زبان‌های اروپا">زبان‌ها</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Eurolinguistics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eurolinguistics (صفحه وجود ندارد)">Eurolinguistics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Standard_Average_European&action=edit&redlink=1" class="new" title="Standard Average European (صفحه وجود ندارد)">Standard Average European</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Western_literature&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western literature (صفحه وجود ندارد)">Literature</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="آثار برجسته غربی">آثار برجسته</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="رسانه‌های غربی">رسانه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="اینترنت">اینترنت</a></li></ul></li> <li>موسیقی <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chant&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chant (صفحه وجود ندارد)">Chant</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی کلاسیک">Classical</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_European_folk_music_traditions&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of European folk music traditions (صفحه وجود ندارد)">Folk</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="موسیقی قرن بیستم">20th century</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="فهرست اساطیر">Mythology</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="نقاشی غربی">نقاشی</a> (<a href="/w/index.php?title=20th-century_Western_painting&action=edit&redlink=1" class="new" title="20th-century Western painting (صفحه وجود ندارد)">contemporary</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="فلسفه غرب">فلسفه غرب</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Values_(Western_philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Values (Western philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Values</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Western_religions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western religions (صفحه وجود ندارد)">Religion</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D9%88_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="جدایی شرق و غرب">جدایی شرق و غرب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="مسیحیت غربی">مسیحیت غربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Decline_of_Christianity_in_the_Western_world&action=edit&redlink=1" class="new" title="Decline of Christianity in the Western world (صفحه وجود ندارد)">Decline</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سکولاریسم">سکولاریسم</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="فلسفه غرب">فلسفه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="فلسفه هلنیستی">فلسفه هلنیستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judeo-Christian_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judeo-Christian ethics (صفحه وجود ندارد)">Judeo-Christian ethics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فلسفه مسیحی">فلسفه مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مدرسی">فلسفه مدرسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="اگزیستانسیالیسم مسیحی">اگزیستانسیالیسم مسیحی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="انسان‌گرایی مسیحی">انسان‌گرایی مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="انسان‌گرایی سکولار">انسان‌گرایی سکولار</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">فلسفه قاره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">فلسفه تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="مدارا">مدارا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="پارادوکس بردباری">پارادوکس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نسبی‌گرایی">نسبی‌گرایی</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Peritrope&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peritrope (صفحه وجود ندارد)">Peritrope</a></i></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Western_religions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western religions (صفحه وجود ندارد)">دین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="فرهنگ یهود">فرهنگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فرهنگ مسیحی">فرهنگ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="مسیحیت غربی">غربی</a>/<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="مسیحیت شرقی">شرقی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="کلیسای کاتولیک">کلیسای کاتولیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="کلیسای لاتین">کلیسای لاتین</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="پروتستانتیسم">پروتستانتیسم</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="پاگانیسم">پاگانیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="اساطیر بالتیک">بالتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancient_Celtic_religion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient Celtic religion (صفحه وجود ندارد)">Celtic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Finnish_paganism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Finnish paganism (صفحه وجود ندارد)">Finnish</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%98%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="بت پرستی ژرمنی">ژرمنی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%A2%D9%86%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="بت پرستی آنگلوساکسون">آنگلوساکسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frankish_mythology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frankish mythology (صفحه وجود ندارد)">Frankish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gothic_paganism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gothic paganism (صفحه وجود ندارد)">Gothic</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="بت‌پرستی نورس">بت‌پرستی نورس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="دین هلنیستی">هلنیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دین روم باستان">رومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیگنیسم اسلاوی">اسلاوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="پاگانیسم مدرن">نئو</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ندانم‌گرایی">ندانم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداناباوری">خداناباوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Western_law&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western law (صفحه وجود ندارد)">حقوق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="حاکمیت قانون">حاکمیت قانون</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="برابری در برابر قانون">برابری در برابر قانون</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA" title="مشروطیت">مشروطیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="حق زندگی">زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="آزادی اندیشه">اندیشه</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="آزادی رسانه">مطبوعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی ادیان">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA" title="حق مالکیت">مالکیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="حقوق بین‌الملل">حقوق بین‌الملل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">یکپارچه‌سازی<br />معاصر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%B2" title="ارتش‌های آبکانز">ارتش‌های آبکانز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اتحاد پرتغال و انگلستان">اتحاد پرتغال و انگلستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%86%D8%B2%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="پیمان آنزوس">پیمان آنزوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="شورای شمالگان">شورای شمالگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="آکوس">آکوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Baltic_Assembly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baltic Assembly (صفحه وجود ندارد)">Baltic Assembly</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="بنلوکس">بنلوکس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=British%E2%80%93Irish_Council&action=edit&redlink=1" class="new" title="British–Irish Council (صفحه وجود ندارد)">British–Irish Council</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bucharest_Nine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bucharest Nine (صفحه وجود ندارد)">Bucharest Nine</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="شورای اروپا">شورای اروپا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Craiova_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Craiova Group (صفحه وجود ندارد)">Craiova Group</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="منطقه اقتصادی اروپا">EEA</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Free_Trade_Agreement&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Free Trade Agreement (صفحه وجود ندارد)">EFTA</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="آژانس فضایی اروپا">آژانس فضایی اروپا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه اروپا">EU</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا">اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%88" title="منطقه یورو">منطقه یورو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="پیمان تجارت و همکاری بریتانیا و اتحادیه اروپا">پیمان تجارت و همکاری بریتانیا و اتحادیه اروپا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%88_%D8%A2%DB%8C%D8%B2" title="فایو آیز">فایو آیز</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%87%D9%81%D8%AA" title="گروه هفت">G7</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lancaster_House_Treaties&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lancaster House Treaties (صفحه وجود ندارد)">Lancaster House Treaties</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%AB_%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مثلث لوبلین (صفحه وجود ندارد)">مثلث لوبلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88" title="ناتو">ناتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%DA%A9" title="شورای نوردیک">شورای نوردیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="سازمان امنیت و همکاری اروپا">OSCE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pacific_Islands_Forum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pacific Islands Forum (صفحه وجود ندارد)">Pacific Islands Forum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inter-American_Treaty_of_Reciprocal_Assistance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inter-American Treaty of Reciprocal Assistance (صفحه وجود ندارد)">Rio Treaty</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%B4%D9%86%DA%AF%D9%86" title="منطقه شنگن">منطقه شنگن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D8%B5_(%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7)" class="mw-redirect" title="رابطه خاص (بریتانیا-آمریکا)">رابطه خاص (بریتانیا-آمریکا)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Three_Seas_Initiative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Three Seas Initiative (صفحه وجود ندارد)">Three Seas Initiative</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87-%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="توافق ایالات متحده-مکزیک-کانادا">USMCA</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="گروه ویشگراد">گروه ویشگراد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=West_Nordic_Council&action=edit&redlink=1" class="new" title="West Nordic Council (صفحه وجود ندارد)">West Nordic Council</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="بلوک غرب">بلوک غرب</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گروه اروپای غربی و دیگران">گروه اروپای غربی و دیگران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فرهنگ_رسانه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="الگو:فرهنگ رسانه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فرهنگ رسانه (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فرهنگ رسانه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فرهنگ_رسانه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ رسانه (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ رسانه</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رسانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%DB%8C" title="رسانه گروهی">رسانه گروهی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسانه‌های جریان اصلی (صفحه وجود ندارد)">رسانه‌های جریان اصلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=24-hour_news_cycle&action=edit&redlink=1" class="new" title="24-hour news cycle (صفحه وجود ندارد)">24-hour news cycle</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%DB%8C" title="رسانه شرکتی">رسانه شرکتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=News_broadcasting&action=edit&redlink=1" class="new" title="News broadcasting (صفحه وجود ندارد)">News broadcasting</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="رسانه خبری">رسانه خبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85" title="فیلم">فیلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="اینترنت">اینترنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="رادیو">رادیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تلویزیون">تلویزیون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ایدئولوژی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="جریان اصلی">جریان اصلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87" title="سرمایه‌داری پیشرفته">سرمایه‌داری پیشرفته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A4%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رؤیای آمریکایی">رؤیای آمریکایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bipartisanship&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bipartisanship (صفحه وجود ندارد)">Bipartisanship</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مصرف‌گرایی">مصرف‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pens%C3%A9e_unique&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pensée unique (صفحه وجود ندارد)">Pensée unique</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D9%BE" title="موسیقی پاپ">موسیقی پاپ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8" title="فریب">فریب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">شکل‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%BA%D8%A7%D8%AA" title="تبلیغات">تبلیغات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="پروپاگاندا">پروپاگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="روابط عمومی">روابط عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86_%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1" class="mw-redirect" title="اسپین دکتر">اسپین دکتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%A8%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="روزنامه‌نگاری تبلوید">روزنامه‌نگاری تبلوید</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">فنون</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA" title="کیش شخصیت">کیش شخصیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dumbing_down&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dumbing down (صفحه وجود ندارد)">Dumbing down</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="چارچوب‌بندی (علوم اجتماعی)">چارچوب‌بندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Media_circus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Media circus (صفحه وجود ندارد)">Media circus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رویداد رسانه‌ای (صفحه وجود ندارد)">رویداد رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Narcotizing_dysfunction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narcotizing dysfunction (صفحه وجود ندارد)">Narcotizing dysfunction</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Recuperation_(politics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Recuperation (politics) (صفحه وجود ندارد)">Recuperation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sensationalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sensationalism (صفحه وجود ندارد)">Sensationalism</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">سایر</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Crowd_manipulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crowd manipulation (صفحه وجود ندارد)">Crowd manipulation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مدیریت اخبار (صفحه وجود ندارد)">مدیریت اخبار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دستکاری رسانه‌ای">دستکاری رسانه‌ای</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فیلسوفان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88" title="تئودور آدورنو">تئودور آدورنو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B2" class="mw-redirect" title="ادوارد جیمز برنایز">ادوارد جیمز برنایز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="نوآم چامسکی">نوآم چامسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="گی دوبور">گی دوبور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%85%D9%86" title="والتر لیپمن">والتر لیپمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%84_%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D9%84%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86" title="مارشال مک‌لوهان">مارشال مک‌لوهان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="پادفرهنگ">پادفرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%AA" title="بایکوت">بایکوت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="نافرمانی مدنی">نافرمانی مدنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Culture_jamming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culture jamming (صفحه وجود ندارد)">Culture jamming</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="تظاهرات">تظاهرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دیوارنگاری">دیوارنگاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Occupation_(protest)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Occupation (protest) (صفحه وجود ندارد)">Occupation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D9%86%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="طنز سیاسی">طنز سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6" title="اعتراض">اعتراض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="خرده‌فرهنگ پانک">خرده‌فرهنگ پانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8" title="اعتصاب">اعتصاب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مطالعات آکادمیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تئوری اثرگذاری">تئوری اثرگذاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مطالعات رسانه‌ای">مطالعات رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Semiotic_democracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semiotic democracy (صفحه وجود ندارد)">Semiotic democracy</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=The_Lonely_Crowd&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Lonely Crowd (صفحه وجود ندارد)">The Lonely Crowd</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ناشناسی">ناشناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Concentration_of_media_ownership&action=edit&redlink=1" class="new" title="Concentration of media ownership (صفحه وجود ندارد)">Concentration of media ownership</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">آزادی بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سوگیری رسانه‌ای">سوگیری رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C" title="حریم شخصی">حریم شخصی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم همسان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87" title="سرمایه‌داری پیشرفته">سرمایه‌داری پیشرفته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="صنعت فرهنگ">صنعت فرهنگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="توده جامعه (صفحه وجود ندارد)">توده جامعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Post-Fordism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Post-Fordism (صفحه وجود ندارد)">Post-Fordism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spectacle_(critical_theory)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spectacle (critical theory) (صفحه وجود ندارد)">Society of the Spectacle</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="لیبرالیسم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:لیبرالیسم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بحث الگو:لیبرالیسم"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:لیبرالیسم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="لیبرالیسم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="vertical-align:1px;"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ideas</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="حقوق مدنی و سیاسی">حقوق مدنی و سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="لیبرال دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی اقتصادی">آزادی اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مساوات‌خواهی">مساوات‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="بازار آزاد">بازار آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="تجارت آزاد">تجارت آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="آزادی رسانه">آزادی رسانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آزادی ادیان">آزادی ادیان</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">آزادی بیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="برابری جنسیتی">برابری جنسیتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اصل آزار">اصل آزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بین‌الملل‌گرایی">بین‌الملل‌گرایی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D9%87_%D9%81%D8%B1" title="لسه فر">لسه فر</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="اقتصاد بازار">اقتصاد بازار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="حقوق طبیعی و قانونی">حقوق طبیعی و قانونی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%81%DB%8C" title="آزادی منفی">آزادی منفی</a>/<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AB%D8%A8%D8%AA" title="آزادی مثبت">آزادی مثبت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="انحصار طبیعی">انحصار طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="جامعه باز">جامعه باز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="جامعه اباحه‌گرا">جامعه اباحه‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C" title="مالکیت خصوصی">مالکیت خصوصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="حاکمیت قانون">حاکمیت قانون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سکولاریسم">سکولاریسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA" title="جدایی دین از دولت">جدایی دین از دولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87" title="دولت رفاه">دولت رفاه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Schools</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">کلاسیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="لیبرالیسم اقتصادی">اقتصادی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="محافظه‌کاری مالی">Fiscal</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئولیبرالیسم">Neo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فمینیسم منصفانه">فمینیسم منصفانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="جورجیسم">Georgist</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رادیکالیسم">Radical</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="روحانی‌ستیزی">Anti-clerical</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="ملی‌گرایی مدنی">ملی‌گرایی مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جمهوری‌خواهی">Republican</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">Utilitarian</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="لیبرالیسم محافظه‌کارانه">محافظه‌کار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Democratic_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Democratic liberalism (صفحه وجود ندارد)">Democratic</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="محافظه‌کاری لیبرال">محافظه‌کاری لیبرال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="لیبرالیسم ملی‌گرا">National</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اردولیبرالیسم">Ordo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="لیبرالیسم اجتماعی">اجتماعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="لیبرالیسم سبز">سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فمینیسم لیبرال">فمینیسم لیبرال</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بوم‌فمینیسم">بوم‌فمینیسم</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="سوسیالیسم لیبرال">سوسیالیسم لیبرال</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سوسیال دموکراسی">سوسیال دموکراسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ترقی‌خواهی">ترقی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="راه سوم">راه سوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Other</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="لیبرالیسم مشروطه‌ای">Constitutional</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87" title="وطن‌پرستی مشروطه">وطن‌پرستی مشروطه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="لیبرالیسم فرهنگی">فرهنگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_corporatism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal corporatism (صفحه وجود ندارد)">Corporate</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="بین‌المللی‌گرایی لیبرال">International</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%86%D9%BE" title="لیبرترینیسم چپ">لیبرترینیسم چپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="جئولیبرتاریانیسم">جئولیبرتاریانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="پالولیبرترینیسم">پالولیبرترینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="لیبرتاریانیسم راست">لیبرتاریانیسم راست</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="میانه‌گرایی رادیکال">میانه‌گرایی رادیکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="لیبرالیسم دینی">Religious</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="مسیحیت لیبرال">Christian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اصلاح‌گری دینی در اسلام">Islamic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="لیبرالیسم سکولار">Secular</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تکنولیبرالیسم">Techno</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Liberal_parties_by_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal parties by country (صفحه وجود ندارد)">By region</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Africa</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Egypt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Egypt (صفحه وجود ندارد)">Egypt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Nigeria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Nigeria (صفحه وجود ندارد)">Nigeria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Senegal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Senegal (صفحه وجود ندارد)">Senegal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_South_Africa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in South Africa (صفحه وجود ندارد)">South Africa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Tunisia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Tunisia (صفحه وجود ندارد)">Tunisia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Zimbabwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Zimbabwe (صفحه وجود ندارد)">Zimbabwe</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Asia</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in China (صفحه وجود ندارد)">China</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Hong_Kong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Hong Kong (صفحه وجود ندارد)">Hong Kong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in India (صفحه وجود ندارد)">India</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="لیبرالیسم در ایران">ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Israel (صفحه وجود ندارد)">Israel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Japan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Japan (صفحه وجود ندارد)">Japan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_South_Korea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in South Korea (صفحه وجود ندارد)">South Korea</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Progressivism_in_South_Korea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Progressivism in South Korea (صفحه وجود ندارد)">Progressive</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Party_(Philippines)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Party (Philippines) (صفحه وجود ندارد)">Philippines</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Turkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Turkey (صفحه وجود ندارد)">Turkey</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Europe (صفحه وجود ندارد)">Europe</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Albania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Albania (صفحه وجود ندارد)">Albania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Austria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Austria (صفحه وجود ندارد)">Austria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Belgium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Belgium (صفحه وجود ندارد)">Belgium</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Bulgaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Bulgaria (صفحه وجود ندارد)">Bulgaria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Croatia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Croatia (صفحه وجود ندارد)">Croatia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Cyprus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Cyprus (صفحه وجود ندارد)">Cyprus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Czech_lands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Czech lands (صفحه وجود ندارد)">Czech lands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Denmark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Denmark (صفحه وجود ندارد)">Denmark</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Estonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Estonia (صفحه وجود ندارد)">Estonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Finland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Finland (صفحه وجود ندارد)">Finland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_France&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in France (صفحه وجود ندارد)">France</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Orl%C3%A9anist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orléanist (صفحه وجود ندارد)">Orléanist</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Georgia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Georgia (صفحه وجود ندارد)">Georgia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Germany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Germany (صفحه وجود ندارد)">Germany</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Greece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Greece (صفحه وجود ندارد)">Greece</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Hungary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Hungary (صفحه وجود ندارد)">Hungary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Italy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Italy (صفحه وجود ندارد)">Italy</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Berlusconism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Berlusconism (صفحه وجود ندارد)">Berlusconism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D9%87_%D9%81%D8%B1" title="لسه فر">لسه فر</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Latvia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Latvia (صفحه وجود ندارد)">Latvia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Lithuania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Lithuania (صفحه وجود ندارد)">Lithuania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Luxembourg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Luxembourg (صفحه وجود ندارد)">Luxembourg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_North_Macedonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in North Macedonia (صفحه وجود ندارد)">Macedonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Moldova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Moldova (صفحه وجود ندارد)">Moldova</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Montenegro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Montenegro (صفحه وجود ندارد)">Montenegro</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_Netherlands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the Netherlands (صفحه وجود ندارد)">Netherlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Norway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Norway (صفحه وجود ندارد)">Norway</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Portugal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Portugal (صفحه وجود ندارد)">Portugal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Romania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Romania (صفحه وجود ندارد)">Romania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Russia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Russia (صفحه وجود ندارد)">Russia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Serbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Serbia (صفحه وجود ندارد)">Serbia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Slovakia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Slovakia (صفحه وجود ندارد)">Slovakia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Slovenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Slovenia (صفحه وجود ندارد)">Slovenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Spain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Spain (صفحه وجود ندارد)">Spain</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_centrism_in_Sweden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and centrism in Sweden (صفحه وجود ندارد)">Sweden</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Switzerland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Switzerland (صفحه وجود ندارد)">Switzerland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Turkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Turkey (صفحه وجود ندارد)">Turkey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Ukraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Ukraine (صفحه وجود ندارد)">Ukraine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_United_Kingdom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the United Kingdom (صفحه وجود ندارد)">United Kingdom</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gladstonian_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gladstonian liberalism (صفحه وجود ندارد)">Gladstonian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Libertarianism_in_the_United_Kingdom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libertarianism in the United Kingdom (صفحه وجود ندارد)">Libertarian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manchester_Liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manchester Liberalism (صفحه وجود ندارد)">Manchester</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیبرالیسم عضلانی">Muscular</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Radicals_(UK)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radicals (UK) (صفحه وجود ندارد)">Radical</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Whiggism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Whiggism (صفحه وجود ندارد)">Whiggist</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_conservatism_in_Latin_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and conservatism in Latin America (صفحه وجود ندارد)">Latin America and<br />the Caribbean</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Bolivia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Bolivia (صفحه وجود ندارد)">Bolivia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Brazil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Brazil (صفحه وجود ندارد)">Brazil</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Lulism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lulism (صفحه وجود ندارد)">Lulism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Chile&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Chile (صفحه وجود ندارد)">Chile</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Colombia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Colombia (صفحه وجود ندارد)">Colombia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Cuba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Cuba (صفحه وجود ندارد)">Cuba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Ecuador&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Ecuador (صفحه وجود ندارد)">Ecuador</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Honduras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Honduras (صفحه وجود ندارد)">Honduras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Mexico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Mexico (صفحه وجود ندارد)">Mexico</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Nicaragua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Nicaragua (صفحه وجود ندارد)">Nicaragua</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Panama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Panama (صفحه وجود ندارد)">Panama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_and_radicalism_in_Paraguay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism and radicalism in Paraguay (صفحه وجود ندارد)">Paraguay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Peru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Peru (صفحه وجود ندارد)">Peru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Uruguay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Uruguay (صفحه وجود ندارد)">Uruguay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">North America</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Canada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Canada (صفحه وجود ندارد)">Canada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in the United States (صفحه وجود ندارد)">United States</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Neoclassical_liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neoclassical liberalism (صفحه وجود ندارد)">Arizona School</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacksonian_democracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacksonian democracy (صفحه وجود ندارد)">Jacksonian</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C" title="دموکراسی جفرسونی">Jeffersonian</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لیبرترینیسم در ایالات متحده آمریکا">Libertarian</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="لیبرالیسم در ایالات متحده آمریکا">Modern</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ترقی‌خواهی در ایالات متحده آمریکا">Progressive</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Oceania</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Liberalism_in_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberalism in Australia (صفحه وجود ندارد)">Australia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Moderates_(Liberal_Party_of_Australia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moderates (Liberal Party of Australia) (صفحه وجود ندارد)">Small-l</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historic_liberalism_in_New_Zealand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historic liberalism in New Zealand (صفحه وجود ندارد)">New Zealand</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="فهرست نظریه‌پردازان لیبرال">چهره‌های اساسی</a><br /><br />See also:<br /><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تاریخ لیبرالیسم">History of<br />Liberalism</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان اکتون">Acton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Juan_Bautista_Alberdi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juan Bautista Alberdi (صفحه وجود ندارد)">Alberdi</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%87" title="موریس اله">Allais</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%88_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF" title="متیو آرنولد">Arnold</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="رمون آرون">Aron</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D8%B3" title="خوزه گرواسیو آرتیگاس">Artigas</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%81_%D8%A8%D8%AF%D9%88%DB%8C" title="رائف بدوی">Badawi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nicolae_B%C4%83lcescu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicolae Bălcescu (صفحه وجود ندارد)">Bălcescu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%BE%D8%B1_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="پروسپر دو بارانت">Barante</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7" title="فردریک باستیا">Bastiat</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">بنتام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آیزایا برلین">برلین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ram%C3%B3n_Emeterio_Betances&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramón Emeterio Betances (صفحه وجود ندارد)">Betances</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="ویلیام بوریج">Beveridge</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Blum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Blum (صفحه وجود ندارد)">Blum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Norberto_Bobbio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norberto Bobbio (صفحه وجود ندارد)">Bobbio</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lujo_Brentano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lujo Brentano (صفحه وجود ندارد)">Brentano</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Bright&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Bright (صفحه وجود ندارد)">Bright</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Victor_de_Broglie_(1785%E2%80%931870)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Victor de Broglie (1785–1870) (صفحه وجود ندارد)">Broglie</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">Burke</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%A7%D9%BE%DA%A9" title="کارل چاپک">Čapek</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B1" title="ارنست کاسیرر">Cassirer</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88_%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1" title="کامیلو دی کاوور">Cavour</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Boris_Chicherin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris Chicherin (صفحه وجود ندارد)">Chicherin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chu_Anping&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chu Anping (صفحه وجود ندارد)">Chu</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="آندرس کیودنیوس">Chydenius</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Cobden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Cobden (صفحه وجود ندارد)">Cobden</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1._%D8%AC._%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%88%D8%AF" title="ر. ج. کالینگوود">Collingwood</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%87" title="مارکی دو کندورسه">Condorcet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%98%D8%A7%D9%85%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بنژامن کنستان">Constant</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D9%88_%DA%A9%D8%B1%D9%88%DA%86%D9%87" title="بندیتو کروچه">Croce</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Herbert_Croly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Herbert Croly (صفحه وجود ندارد)">Croly</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vincenzo_Cuoco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vincenzo Cuoco (صفحه وجود ندارد)">Cuoco</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%AF%D8%A6%D8%A7%DA%A9" title="فرنتس دئاک">Deák</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="آلفرد دیکین">Deakin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="جان دیویی">Dewey</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%B2" title="چارلز دیکنز">دیکنز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="دنی دیدرو">Diderot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zhang_Dongsun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zhang Dongsun (صفحه وجود ندارد)">Dongsun</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="رونالد دوورکین">Dworkin</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="لوئیجی ایناودی">Einaudi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="رالف والدو امرسون">Emerson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zsef_E%C3%B6tv%C3%B6s&action=edit&redlink=1" class="new" title="József Eötvös (صفحه وجود ندارد)">Eötvös</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7" title="فرانسیس فوکویاما">Fukuyama</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%86" title="میلتون فریدمن">Friedman</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%AA_%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="جان کنت گالبرایت">Galbraith</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Almeida_Garrett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Almeida Garrett (صفحه وجود ندارد)">Garrett</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ویلیام لوید گریسون">Garrison</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%A6%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام یوئرت گلدستون">Gladstone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Piero_Gobetti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piero Gobetti (صفحه وجود ندارد)">Gobetti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gopal_Krishna_Gokhale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gopal Krishna Gokhale (صفحه وجود ندارد)">Gokhale</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="جان گری (فیلسوف)">Gray</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D9%87%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="تامس هیل گرین">Green</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86._%D8%A7%D9%81._%D8%A7%D8%B3._%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AA%D9%88%DB%8C%DA%AF" title="ان. اف. اس. گروندتویگ">Grundtvig</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gu_Zhun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gu Zhun (صفحه وجود ندارد)">Gu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%88" title="فرانسوا گیزو">Guizot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frederic_Harrison&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederic Harrison (صفحه وجود ندارد)">Harrison</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karel_Havl%C3%AD%C4%8Dek_Borovsk%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karel Havlíček Borovský (صفحه وجود ندارد)">Havlíček</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A2%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="فریدریش آوگوست فون هایک">Hayek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Auberon_Herbert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Auberon Herbert (صفحه وجود ندارد)">Herbert</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">Herder</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">Hobbes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="لئونارد هابهاوس">Hobhouse</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جان اتکینسون هابسون">Hobson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hu_Shih&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hu Shih (صفحه وجود ندارد)">Hu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="ویلهلم فون هومبولت">Humboldt</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%88%DA%A9%D9%87" title="ایتاگاکی تایسوکه">Itagaki</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="توماس جفرسون">Jefferson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Jovanovi%C4%87_(politician)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vladimir Jovanović (politician) (صفحه وجود ندارد)">Jovanović</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="بنیتو خوارس">Juárez</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zef_Jubani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zef Jubani (صفحه وجود ندارد)">Jubani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theophilos_Kairis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theophilos Kairis (صفحه وجود ندارد)">Kairis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D9%84%D8%B3%D9%86" title="هانس کلسن">Kelsen</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%82_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84" title="نامق کمال">Kemal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="جان مینارد کینز">Keynes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B2%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ویلیام لیون مکنزی کینگ">King</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugo Kołłątaj (صفحه وجود ندارد)">Kołłątaj</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="آدامانتیوس کورائیس">Korais</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%B4_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%AA" title="لایوش کشوت">Kossuth</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84_%DA%A9%DB%8C%D9%85%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویل کیملیکا">Kymlicka</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلفونس دو لامارتین">Lamartine</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87" title="فلیسیته روبر دو لامنه">La Mennais</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="ماریانو خوزه دلارا">Larra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Victorino_Lastarria&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Victorino Lastarria (صفحه وجود ندارد)">Lastarria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ali_Latifiyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ali Latifiyan (صفحه وجود ندارد)">Latifiyan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joachim_Lelewel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joachim Lelewel (صفحه وجود ندارد)">Lelewel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84_%D9%84%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="واسیل لوسکی">Levski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Li_Shenzhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Li Shenzhi (صفحه وجود ندارد)">Li</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%84%D9%86" title="آبراهام لینکلن">Lincoln</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فریدریش لیست">List</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D8%B1%D8%AC" title="دیوید لوید جرج">Lloyd George</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%84%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="احمد لطفی السید">Lufti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D8%A8%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86_%D9%85%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تامس ببینگتن مکولی">Macaulay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Salvador_de_Madariaga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Salvador de Madariaga (صفحه وجود ندارد)">Madariaga</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="فرانسیسکو مادرو">Madero</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جیمز مدیسون">Madison</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="خوزه مارتی">Martí</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88" title="هریت مارتینو">Martineau</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Masterman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Masterman (صفحه وجود ندارد)">Masterman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivan_Ma%C5%BEurani%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Mažuranić (صفحه وجود ندارد)">Mažuranić</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B2%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جوزپه ماتزینی">Mazzini</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%B3" title="رابرت منزیس">Menzies</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D9%84_%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%84%D9%87" title="ژول میشله">Michelet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جیمز میل">Mill (James)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">Mill (John Stuart)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان میلتون">میلتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%81" title="پاول میلیوکف">Milyukov</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%D8%AA%D9%86%D9%88" title="دونالد بارکلی مولتنو">Molteno</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%85%D8%B3%D9%86" title="تئودور مومسن">Mommsen</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%B3_%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="چارلز فوربس رنه دو مونتالمبرت">Montalembert</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="خوزه ماریا لوئیس مورا">Mora</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%87_%DA%86%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86" title="ناکائه چومین">Nakae</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="دادابای نائوروجی">Naoroji</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فریدریش ناومان">Naumann</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="فرانچسکو ساوریو نیتی">Nitti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%88%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%86" title="برتیل اوهلین">Ohlin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7_%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="خوزه ارتگا یی گاست">Ortega</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%DB%8C%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%A6%D9%88" title="اوزاکی یوکیئو">Ozaki</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="توماس پین">Paine</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86" title="آلن پیتون">Paton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Mar%C3%ADa_Pino_Su%C3%A1rez&action=edit&redlink=1" class="new" title="José María Pino Suárez (صفحه وجود ندارد)">Pino Suárez</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="لستر بولز پیرسون">Pearson</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">Popper</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Price&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Price (صفحه وجود ندارد)">Price</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%84%DB%8C" title="جوزف پریستلی">Priestley</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B1%D9%85%D9%88_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%88" title="گویلرمو پریتو">Prieto</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C" title="کین هوی">Qin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%87" title="ادگار کینه">Quinet</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DA%86%D9%81" title="الکساندر رادیشچف">Radishchev</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2" title="ایگناسیو رامیرز">Ramírez</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88" title="والتر راتناو">Rathenau</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2" title="جان رالز">رالز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="جوزف راز">Raz</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ارنست رنان">Renan</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%87" title="چارلز رنوویه">Renouvier</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="دیوید ریکاردو">Ricardo</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%B2" title="تورولد راجرز">Rogers</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%B1%D9%BE%DA%A9%D9%87" title="ویلهلم رپکه">Röpke</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="ریچارد رورتی">Rorty</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%84%D8%AA" title="فرانکلین دلانو روزولت">روزولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C._%D8%A7%DB%8C._%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%AA%DB%8C" title="سی. ای. روزتی">Rosetti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="آنتونیو روزمینی">Rosmini</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="کارلو روسلی">Rosselli</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">روسو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Guido_De_Ruggiero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guido De Ruggiero (صفحه وجود ندارد)">Ruggiero</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88_%D9%81%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88" title="دومینگو فوستینو سارمینتو">Sarmiento</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%87" title="ژان-باتیست سه">Say</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D9%86" title="آمارتیا سن">سن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%B4%D9%81%D8%AA%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="آنتونی اشلی کوپر، سومین ارل شفتسبری">Shaftesbury</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judith_N._Shklar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judith N. Shklar (صفحه وجود ندارد)">Shklar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Algernon_Sidney&action=edit&redlink=1" class="new" title="Algernon Sidney (صفحه وجود ندارد)">Sidney</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B3%DB%8C%D8%B3" title="امانوئل ژوزف سیس">Sieyès</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ابراهیم شناسی">Şinasi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%86_%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="جین چارلز لئونارد دی سیسموندی">Sismondi</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">Smith</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">Spencer</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">Spinoza</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%84" title="مادام دو استائل">Staël</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88_%DB%8C%D9%88%D9%87%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کارلو یوهو استالبرگ">Ståhlberg</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لورنز فون اشتاین">Stein</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%87_%D8%B7%D9%87%D8%B7%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="رفاعه طهطاوی">Tahtawi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tao_Xingzhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tao Xingzhi (صفحه وجود ندارد)">Tao</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivan_Tav%C4%8Dar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Tavčar (صفحه وجود ندارد)">Tavčar</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="آگوستن تیری">Thierry</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="یوهان رودلف توربک (صفحه وجود ندارد)">Thorbecke</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%88" title="هنری دیوید ثورو">Thoreau</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%84" title="الکسی دو توکویل">توکویل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine_Destutt_de_Tracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine Destutt de Tracy (صفحه وجود ندارد)">Tracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Willem_Treub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Willem Treub (صفحه وجود ندارد)">Treub</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%D9%84%DA%86" title="ارنست ترلچ">Troeltsch</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%88" title="آن روبر ژاک تورگو">Turgot</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%84%D9%88%D8%B3" title="الفتریوس ونیزلوس">Venizelos</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="لستر فرانک وارد">Ward</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="ماکس وبر">وبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مری ولستون‌کرافت">Wollstonecraft</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88" title="ماریا زامبرانو">Zambrano</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Organisations</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Africa_Liberal_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Africa Liberal Network (صفحه وجود ندارد)">Africa Liberal Network</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alliance_of_Liberals_and_Democrats_for_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alliance of Liberals and Democrats for Europe (صفحه وجود ندارد)">Alliance of Liberals and Democrats for Europe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alliance_of_Liberals_and_Democrats_for_Europe_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alliance of Liberals and Democrats for Europe Party (صفحه وجود ندارد)">Alliance of Liberals and Democrats for Europe Party</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arab_Liberal_Federation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arab Liberal Federation (صفحه وجود ندارد)">Arab Liberal Federation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Council_of_Asian_Liberals_and_Democrats&action=edit&redlink=1" class="new" title="Council of Asian Liberals and Democrats (صفحه وجود ندارد)">Council of Asian Liberals and Democrats</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Democratic_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Democratic Party (صفحه وجود ندارد)">European Democratic Party</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Liberal_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Liberal Youth (صفحه وجود ندارد)">European Liberal Youth</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Party_for_Individual_Liberty&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Party for Individual Liberty (صفحه وجود ندارد)">European Party for Individual Liberty</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اتحاد بین‌المللی احزاب لیبرترین">اتحاد بین‌المللی احزاب لیبرترین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Federation_of_Liberal_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Federation of Liberal Youth (صفحه وجود ندارد)">International Federation of Liberal Youth</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="بین‌الملل لیبرال">بین‌الملل لیبرال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_Network_for_Latin_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal Network for Latin America (صفحه وجود ندارد)">Liberal Network for Latin America</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="رده:حزب‌های لیبرال">حزب‌های لیبرال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liberal_South_East_European_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberal South East European Network (صفحه وجود ندارد)">Liberal South East European Network</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Liberalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Liberalism (صفحه وجود ندارد)">Liberalism Portal</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q22692#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q22692#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q22692#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX527014">اسپانیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4038463-9">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007550753505171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85051707">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00562361">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph126307&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/934044/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10638380">بایگانی ملی (ایالات متحده)</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آزادی_بیان&oldid=40620736">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آزادی_بیان&oldid=40620736</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:آزادی بیان">آزادی بیان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%82%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="رده:آزادی عقیده">آزادی عقیده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="رده:آزادی">آزادی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9" title="رده:حقوق بشر بر پایه موضوع">حقوق بشر بر پایه موضوع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="رده:حقوق بشر">حقوق بشر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="رده:حقوق">حقوق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="رده:سانسور">سانسور</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:فلسفه سیاسی">فلسفه سیاسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="رده:فلسفه قانون">فلسفه قانون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:مناقشه‌ها">مناقشه‌ها</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%DA%98%D9%88%D8%A6%D9%86_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B1" title="رده:مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی از ژوئن ۲۰۲۱">مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی از ژوئن ۲۰۲۱</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی">همه مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="رده:مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی">مقاله‌های نیازمند ارجاع‌های اضافی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NARA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۶:۴۹ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-66c5b56c76-8g6hn","wgBackendResponseTime":206,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.832","walltime":"1.067","ppvisitednodes":{"value":5093,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":323860,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7701,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":124156,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 746.603 1 -total"," 28.76% 214.740 1 الگو:پانویس"," 17.01% 127.012 10 الگو:یادکرد_وب"," 13.43% 100.269 1 الگو:آزادی"," 13.34% 99.588 9 الگو:Navbox"," 13.17% 98.298 1 الگو:Sidebar"," 9.51% 71.012 4 الگو:گرداننده_رده"," 9.30% 69.422 2 الگو:مدرک"," 8.87% 66.260 1 الگو:ثابت"," 8.43% 62.930 2 الگو:Nocat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.381","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5880403,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7c4dcdbb87-zgsff","timestamp":"20241203092548","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0622\u0632\u0627\u062f\u06cc \u0628\u06cc\u0627\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q22692","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q22692","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-05-07T07:10:47Z","dateModified":"2024-11-16T16:49:40Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6c\/Eleanor_Roosevelt_UDHR_%2827758131387%29.jpg","headline":"\u0622\u0632\u0627\u062f\u06cc \u0627\u0646\u062a\u0642\u0627\u062f \u0648 \u067e\u06cc\u0634\u0646\u0647\u0627\u062f \u0648 \u0639\u0642\u06cc\u062f\u0647 \u062f\u0631 \u06a9\u0634\u0648\u0631"}</script> </body> </html>