CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Conservación e restauración - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"be4979bc-04a5-4da9-9ba3-9a04474826b9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Conservación_e_restauración","wgTitle":"Conservación e restauración","wgCurRevisionId":6667666,"wgRevisionId":6667666,"wgArticleId":244815,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias","Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida","Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde abril de 2013","Conservación e restauración"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Conservación_e_restauración","wgRelevantArticleId":244815,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q46993143","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar", "ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG/1200px-Portico_da_Gloria_11-06b.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="799"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG/800px-Portico_da_Gloria_11-06b.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG/640px-Portico_da_Gloria_11-06b.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="426"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Conservación e restauración - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Conservación_e_restauración rootpage-Conservación_e_restauración skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Conservaci%C3%B3n+e+restauraci%C3%B3n" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Conservaci%C3%B3n+e+restauraci%C3%B3n" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Conservaci%C3%B3n+e+restauraci%C3%B3n" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Conservaci%C3%B3n+e+restauraci%C3%B3n" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Concepto_e_definición" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Concepto_e_definición"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Concepto e definición</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Concepto_e_definición-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Concepto e definición"</span> </button> <ul id="toc-Concepto_e_definición-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tipos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tipos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Tipos</span> </div> </a> <ul id="toc-Tipos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historia_e_ámbito_de_estudo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_e_ámbito_de_estudo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia e ámbito de estudo</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia_e_ámbito_de_estudo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Metodoloxía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Metodoloxía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Metodoloxía</span> </div> </a> <ul id="toc-Metodoloxía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Especialidades,_estudos_oficiais_e_institucións" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Especialidades,_estudos_oficiais_e_institucións"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Especialidades, estudos oficiais e institucións</span> </div> </a> <ul id="toc-Especialidades,_estudos_oficiais_e_institucións-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Código_deontolóxico" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Código_deontolóxico"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Código deontolóxico</span> </div> </a> <ul id="toc-Código_deontolóxico-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Véxase tamén"</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ligazóns_externas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ligazóns_externas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Ligazóns externas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ligazóns_externas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Conservación e restauración</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 21 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-21" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">21 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%85_%D9%88%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B1%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D9%8A" title="ترميم وحفاظ الإرث الثقافي – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ترميم وحفاظ الإرث الثقافي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Conservaci%C3%B3_i_restauraci%C3%B3" title="Conservació i restauració – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Conservació i restauració" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Conservation_and_restoration_of_cultural_property" title="Conservation and restoration of cultural property – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Conservation and restoration of cultural property" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Conservaci%C3%B3n_y_restauraci%C3%B3n" title="Conservación y restauración – español" lang="es" hreflang="es" data-title="Conservación y restauración" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kontserbazio-zaharberritzea" title="Kontserbazio-zaharberritzea – éuscaro" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kontserbazio-zaharberritzea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="éuscaro" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="حفاظت و مرمت دارایی فرهنگی – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="حفاظت و مرمت دارایی فرهنگی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Konservointi" title="Konservointi – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Konservointi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Conservation_et_restauration_des_biens_culturels" title="Conservation et restauration des biens culturels – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Conservation et restauration des biens culturels" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Caomhn%C3%BA_agus_athch%C3%B3iri%C3%BA" title="Caomhnú agus athchóiriú – irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Caomhnú agus athchóiriú" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%99%D7%9E%D7%95%D7%A8_%D7%95%D7%A9%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%9D_%D7%A0%D7%9B%D7%A1%D7%99_%D7%AA%D7%A8%D7%91%D7%95%D7%AA" title="שימור ושיקום נכסי תרבות – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="שימור ושיקום נכסי תרבות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%A4_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%A3_%E0%A4%8F%E0%A4%B5%E0%A4%82_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%83%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A8" title="सांस्कृतिक विरासत का संरक्षण एवं पुनःस्थापन – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सांस्कृतिक विरासत का संरक्षण एवं पुनःस्थापन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Konzervacija-restauracija" title="Konzervacija-restauracija – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Konzervacija-restauracija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Konservasi_dan_restorasi_warisan_budaya" title="Konservasi dan restorasi warisan budaya – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Konservasi dan restorasi warisan budaya" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Konserwacja_i_restauracja_zabytk%C3%B3w" title="Konserwacja i restauracja zabytków – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Konserwacja i restauracja zabytków" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Conserva%C3%A7%C3%A3o_e_restauro" title="Conservação e restauro – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Conservação e restauro" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Konzervacija-restauracija" title="Konzervacija-restauracija – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Konzervacija-restauracija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Conservation_(art)" title="Conservation (art) – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Conservation (art)" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Konservering_(kulturarv)" title="Konservering (kulturarv) – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Konservering (kulturarv)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="การอนุรักษ์และบูรณะทรัพย์สินทางวัฒนธรรม – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="การอนุรักษ์และบูรณะทรัพย์สินทางวัฒนธรรม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A3o_t%E1%BB%93n_v%C3%A0_ph%E1%BB%A5c_h%E1%BB%93i_di_s%E1%BA%A3n_v%C4%83n_h%C3%B3a" title="Bảo tồn và phục hồi di sản văn hóa – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bảo tồn và phục hồi di sản văn hóa" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%8C%96%E9%81%97%E4%BA%A7%E7%9A%84%E4%BF%9D%E6%8A%A4%E5%92%8C%E4%BF%AE%E5%A4%8D" title="文化遗产的保护和修复 – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="文化遗产的保护和修复" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46993143#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&oldid=6667666" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&page=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&id=6667666&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FConservaci%25C3%25B3n_e_restauraci%25C3%25B3n"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FConservaci%25C3%25B3n_e_restauraci%25C3%25B3n"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Conservaci%C3%B3n+e+restauraci%C3%B3n"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Conservation-restoration" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46993143" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><table class="plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><span title="Cómpre aumentar as referencias"><img alt="Cómpre aumentar as referencias" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Este artigo <b>precisa de máis <a href="/wiki/Wikipedia:Citar_as_fontes" title="Wikipedia:Citar as fontes">fontes ou referencias</a></b> que aparezan nunha <a href="/wiki/Wikipedia:Verificabilidade" title="Wikipedia:Verificabilidade">publicación acreditada</a> que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude <a class="external text" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit">mellorando este artigo</a>. <small><i>(Desde abril de 2013.)</i></small></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Portico_da_Gloria_11-06b.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG/220px-Portico_da_Gloria_11-06b.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG/330px-Portico_da_Gloria_11-06b.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG/440px-Portico_da_Gloria_11-06b.JPG 2x" data-file-width="3088" data-file-height="2056" /></a><figcaption>Restauración do <a href="/wiki/P%C3%B3rtico_da_Gloria" title="Pórtico da Gloria">Pórtico da Gloria</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg/300px-Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg" decoding="async" width="300" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg/450px-Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg/600px-Sistine_Chapel_Daniel_beforandafter.jpg 2x" data-file-width="1754" data-file-height="930" /></a><figcaption>O Daniel da <a href="/wiki/Capela_Sistina" title="Capela Sistina">Capela Sistina</a>, antes e despois da intervención</figcaption></figure> <p>A <b>conservación e restauración</b> é a <a href="/wiki/Ciencia" title="Ciencia">ciencia</a> que se encarga do estudo e control dos <a href="/w/index.php?title=Axente_de_alteraci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axente de alteración (a páxina aínda non existe)">axentes</a> e <a href="/w/index.php?title=Forma_de_alteraci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forma de alteración (a páxina aínda non existe)">formas</a> de alteración que afectan os <a href="/wiki/Material" title="Material">materiais</a> constituíntes dos bens culturais. O profesional que a desenvolve recibe o nome <a href="/wiki/Conservador-restaurador" title="Conservador-restaurador">conservador-restaurador</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Concepto_e_definición"><span id="Concepto_e_definici.C3.B3n"></span>Concepto e definición</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=1" title="Editar a sección: «Concepto e definición»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=1" title="Editar o código fonte da sección: Concepto e definición"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ao longo da historia esta actividade ten recibido diversos nomes, como restauración, restauro, conservación-restauración ou conservación, e os profesionais teñen levado o nome de curator, restaurador, conservador-restaurador ou conservador. O sinónimo máis exacto é conservación, e existe a tendencia a empregar este último cada vez máis por parte dos conservadores-restauradores en diversos foros e na docencia. </p><p>A pesar de ter máis tradición, nas últimas décadas o termo restauración tiña virado a designar a actividade do <a href="/wiki/Coci%C3%B1eiro" class="mw-redirect" title="Cociñeiro">chef</a> culinario, producindo unha confusión entre a conservación-restauración e a <a href="/wiki/Hostalar%C3%ADa" title="Hostalaría">hostalaría</a>. Por esta e outras razóns de consenso dentro da comunidade de conservadores-restauradores en todo o mundo, na actualidade emprégase o termo conservación-restauración ou simplemente conservación, considerando a restauración un tipo específico de traballo dentro da mesma. </p><p>Dende un punto de vista científico existen múltiples definicións da conservación-restauración<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup>. Segundo <a href="/w/index.php?title=Cesare_Brandi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cesare Brandi (a páxina aínda non existe)">Cesare Brandi</a>, por exemplo, chámase <i>restauración</i> a <i>calquera intervención dirixida a devolver a eficiencia a un produto da actividade humana</i>.<sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedia:C%C3%B3mpre_referencia" title="Wikipedia:Cómpre referencia">Cómpre referencia</a></i>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Tipos">Tipos</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=2" title="Editar a sección: «Tipos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=2" title="Editar o código fonte da sección: Tipos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dentro da disciplina de conservación-restauración os profesionais recoñecen a existencia de tres campos de traballo, que reciben os seguintes nomes: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_preventiva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conservación preventiva (a páxina aínda non existe)">Conservación preventiva</a>: é un método indirecto que consiste en controlar as condicións ambientais nas que se insire o <a href="/wiki/Ben_cultural" class="mw-redirect" title="Ben cultural">ben cultural</a> de maneira que se evite, na medida do posible, a súa deterioración por un exceso o falta de <a href="/wiki/Humidade" title="Humidade">humidade</a>, o cambios producidos por variacións de <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">temperatura</a>. A conservación preventiva inclúe tamén os planos de seguridade e a análise dos factores de risco que poden xurdir durante a exposición, o traslado ou a manipulación deste tipo de obxectos (lume, auga, roubo etc.).</li> <li><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_activa_ou_curativa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conservación activa ou curativa (a páxina aínda non existe)">Conservación activa ou curativa</a>: trátase de accións directas sobre o patrimonio cultural co obxectivo de estabilizar o seu estado, isto é, frear os procesos de degradación e retardar os danos que poidan sufrir. Este tipo de conservación está reservado a bens cuxo estado amosa xa signos de fraxilidade ou se están a deteriorar rapidamente. De aí que se trate sempre de intervencións de urxencia.</li> <li>Restauración: son accións directas realizadas sobre o patrimonio xa danado co obxectivo de facilitar a súa interpretación, respectando a súa integridade material na medida do posible.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_e_ámbito_de_estudo"><span id="Historia_e_.C3.A1mbito_de_estudo"></span>Historia e ámbito de estudo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=3" title="Editar a sección: «Historia e ámbito de estudo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=3" title="Editar o código fonte da sección: Historia e ámbito de estudo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv/300px--Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="300" height="225" data-durationhint="170" data-mwtitle="Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Ficheiro:Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6b/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6b/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6b/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv/Achter_de_schermen_van_het_Rijksmuseum_Weeknummer_50-11_-_Open_Beelden_-_30641.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /></video></span><figcaption>Vídeo de 1950 amosando actividades de conservación no <a href="/wiki/Rijksmuseum" title="Rijksmuseum">Rijksmuseum</a> de <a href="/wiki/%C3%81msterdam" title="Ámsterdam">Ámsterdam</a>.</figcaption></figure> <p>Pódese falar de conservación-restauración dos bens culturais dende a antigüidade ata a época contemporánea, pero dende un punto de vista teórico máis preciso son fundamentais os séculos XIX e XX, cando se definen as cartas internacionais que regulan o funcionamento da disciplina. O ámbito de estudo abarca todo tipo de bens culturais en tódalas súas vertentes, aínda que a tradición habitual ata o de agora implica que a conservación-restauración estea centrada sobre todo nos bens culturais materias de tipo moble, principalmente (escultóricos, pictóricos, arqueolóxicos, documentais, fílmicos e fotográficos, musicais etc.). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Metodoloxía"><span id="Metodolox.C3.ADa"></span>Metodoloxía</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=4" title="Editar a sección: «Metodoloxía»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=4" title="Editar o código fonte da sección: Metodoloxía"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Portico_da_Gloria_11-42b.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Portico_da_Gloria_11-42b.JPG/220px-Portico_da_Gloria_11-42b.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Portico_da_Gloria_11-42b.JPG/330px-Portico_da_Gloria_11-42b.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Portico_da_Gloria_11-42b.JPG/440px-Portico_da_Gloria_11-42b.JPG 2x" data-file-width="3088" data-file-height="2056" /></a><figcaption>Detalle da restauración do Pórtico da Gloria</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Bixi_stele_(wrapped),_Harvard_University,_Cambridge,_MA_-_IMG_4607.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Bixi_stele_%28wrapped%29%2C_Harvard_University%2C_Cambridge%2C_MA_-_IMG_4607.JPG/220px-Bixi_stele_%28wrapped%29%2C_Harvard_University%2C_Cambridge%2C_MA_-_IMG_4607.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Bixi_stele_%28wrapped%29%2C_Harvard_University%2C_Cambridge%2C_MA_-_IMG_4607.JPG/330px-Bixi_stele_%28wrapped%29%2C_Harvard_University%2C_Cambridge%2C_MA_-_IMG_4607.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Bixi_stele_%28wrapped%29%2C_Harvard_University%2C_Cambridge%2C_MA_-_IMG_4607.JPG/440px-Bixi_stele_%28wrapped%29%2C_Harvard_University%2C_Cambridge%2C_MA_-_IMG_4607.JPG 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Desde 1998 todos os invernos a <a href="/wiki/Universidade_Harvard" title="Universidade Harvard">Universidade Harvard</a> envolve algunhas estatuas para prever a corrosión meteorolóxica</figcaption></figure> <p>A conservación e restauración de bens culturais é unha disciplina de carácter científico deudora de diversas fontes como a química, as técnicas de documentación, a historia da arte, procedementos e técnicas artísticas etc. É unha ciencia multidisciplinar que ten como fin último o coñecemento das técnicas e procedementos con que foron realizadas as obras co obxectivo de preservalas para futuras xeracións. Por iso, o profesional debe estar dotado dunha metodoloxía científica que proporcione nova información rigurosa sobre o patrimonio. </p><p>Polo tanto, a conservación-restauración centra o seu esforzo, nun primeiro momento, na diagnose dos factores e procesos de alteración dos bens culturais. O método consta de: </p> <ol><li>Un estudo previo cuxa finalidade é achegar aspectos relevantes de historia, técnicas e materiais constituíntes.</li> <li>Unha diagnose que serve para avaliar o <a href="/w/index.php?title=Estado_de_conservaci%C3%B3n_(patrimonio)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estado de conservación (patrimonio) (a páxina aínda non existe)">estado de conservación</a>.</li> <li>Unha proposta de intervención.</li></ol> <p>É fundamental a colaboración interdisciplinar coas numerosas ciencias auxiliares. Os factores de alteración, cos axentes que os desencadean, poden ser biolóxicos, químicos, antrópicos etc. A intervención sobre os bens culturais, tras unha primeira fase de análise, pode dividirse en dous tipos fundamentais: conservación preventiva e conservación activa. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Especialidades,_estudos_oficiais_e_institucións"><span id="Especialidades.2C_estudos_oficiais_e_instituci.C3.B3ns"></span>Especialidades, estudos oficiais e institucións</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=5" title="Editar a sección: «Especialidades, estudos oficiais e institucións»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=5" title="Editar o código fonte da sección: Especialidades, estudos oficiais e institucións"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nos centros que imparten estes estudos, así como en numerosas institucións de conservación e museos, é habitual a compartimentación en varios bloques ou especialidades. Esas especialidades dependen do material co que se traballa, do tipo de ben cultural co que se trata ou de ambas cousas: escultura, pintura, arqueoloxía, papel, tecidos, mobiliario, instrumentos musicais... A pesar de que existen importantes institucións internacionais adicadas á conservación e restauración de bens culturais (por exemplo o <a href="/w/index.php?title=International_Institute_for_Conservation&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Institute for Conservation (a páxina aínda non existe)">International Institute for Conservation</a>), pode dicirse que esta é unha disciplina relativamente nova, de maneira que non existe un consenso claro para este tipo de estudos no <a href="/wiki/Espazo_Europeo_de_Educaci%C3%B3n_Superior" title="Espazo Europeo de Educación Superior">Espazo Europeo de Educación Superior</a>. A situación é diversa dependendo do país escollido. O resultado é que en España existen titulacións de estudos superiores impartidos tanto nas universidades como nas escolas superiores, dependentes estas últimas das administracións autonómicas. Ambas titulacións son teoricamente equivalentes, pero iso non é obstáculo para que se teña producido unha importante polémica sobre a atribución do título de <a href="/wiki/Grao_acad%C3%A9mico" title="Grao académico">grao</a><sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedia:C%C3%B3mpre_referencia" title="Wikipedia:Cómpre referencia">Cómpre referencia</a></i>]</sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup>. En Galiza o único título oficial é o impartido pola <a href="/wiki/Escola_Superior_de_Conservaci%C3%B3n_e_Restauraci%C3%B3n_de_Bens_Culturais_de_Galicia" title="Escola Superior de Conservación e Restauración de Bens Culturais de Galicia">Escola Superior de Conservación e Restauración de Bens Culturais de Galicia</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Código_deontolóxico"><span id="C.C3.B3digo_deontol.C3.B3xico"></span>Código deontolóxico</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=6" title="Editar a sección: «Código deontolóxico»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=6" title="Editar o código fonte da sección: Código deontolóxico"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A conservación-restauración como todas as disciplinas científicas ten o seu propio <a href="/w/index.php?title=C%C3%B3digo_deontol%C3%B3xico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Código deontolóxico (a páxina aínda non existe)">código deontolóxico</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup>. </p> <ul><li><b>Respecto aos bens</b>: o que significa que debe terse en consideración o seu contido material, tanto a parte física da obra, como o seu contido inmaterial, isto é, a súa mensaxe histórica, ideolóxica, artística, evocional etc. Porén, antes de calquera intervención é necesario realizar un exhaustivo estudo do ben en función deses dous parámetros. E, ademais, debe atenderse a posibles reparacións ou modificacións que teña sufrido en épocas anteriores, que poden ou non ser de grande significado histórico.</li> <li><b>Mínima intervención</b>: as accións efectuadas sobre a obra deben limitarse ao mínimo necesario que sexa efectivo para garantir a preservación dos bens e os valores antes citados, en tanto que, cada nova intervención afasta máis a obra da súa orixinalidade. Polo tanto, debe premiar unha conservación preventiva por riba dunha conservación activa ou restauración.</li> <li><b>Reversibilidade</b>: as intervención ou tratamentos realizados sobre as obras, así como os materiais o produtos introducidos nelas deben ser reversibles, é dicir, que poidan ser eliminados no futuro sen danar as obras, en caso de necesidade porque as intervencións sobre as obras as modifican e responden aos criterios existentes no momento da súa realización e pode ser necesario realizar novas intervencións o que as antigas non sexan compatibles coas novas. </li> <li><b>Documentación obxectiva e completa a través do informe</b>: todas as intervencións deben documentarse do xeito máis completo e obxectivo posible a través dos informes para que poidan ser consultados por futuros investigadores ou conservadores-restauradores que precisen coñecer que materiais ou tratamentos tivo a peza nun momento determinado.</li> <li><b>Consciencia das limitacións</b>: o conservador-restaurador debe ser consciente das súas propias limitacións e non debe tomar decisións que vaian máis alá dos seus coñecementos, nin realizar tarefas que superen as súas propias habilidades e, por iso, debe estar cualificado para o traballo que vai realizar. </li> <li><b>Actualización dos coñecementos técnicos</b>: é indispensable que o conservador-restaurador teña os seus coñecementos técnicos ao día mediante unha aprendizaxe continuada e perseverante pola constante aparición de técnicas e materiais novos.</li> <li><b>Responsabilidades e compromisos</b>: o conservador-restaurador ao aceptar a profesión adquire unha serie de compromisos e responsabilidades que debe estar disposto a cumprir para co patrimonio, para coa sociedade presente e futura e cara aos profesionais da súa disciplina. </li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=7" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=7" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">¿autor? (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ge-iic.com/files/Cartasydocumentos/1984_El_conservador-restaurador_una_definicion_de_la_profesion.pdf">Unha definición da profesión</a> (es).</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Esta polémica afecta, en realidade, a todas as titulacións de ensinanzas artísticas superiores do estado español <sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedia:C%C3%B3mpre_referencia" title="Wikipedia:Cómpre referencia">Cómpre referencia</a></i>]</sup>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ge-iic.com/files/Cartasydocumentos/2002_directrices_%20profesionales_de_ecco_la_profesion_y_su_codigo_etico.pdf">A profesión e o seu código ético</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=8" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=8" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Portada_galega" class="extiw" title="commons:Portada galega">Wikimedia Commons</a> ten máis contidos multimedia na categoría:  <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Conservation-restoration" class="extiw" title="commons:Category:Conservation-restoration">Conservación e restauración</a> <span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q46993143" title="Modificar a ligazón no Wikidata"><img alt="Modificar a ligazón no Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/18px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/24px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></b></i></td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ligazóns_externas"><span id="Ligaz.C3.B3ns_externas"></span>Ligazóns externas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&veaction=edit&section=9" title="Editar a sección: «Ligazóns externas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&action=edit&section=9" title="Editar o código fonte da sección: Ligazóns externas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://escolaconservacion.gal/">Escola Superior de Conservación e Restauración de Bens Culturais de Galicia</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ge-iic.com/">Grupo español do IIC</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191219092335/http://www.investigacionenconservacion.es/index.php/directorio-instituciones/179-arcobens">ARCOBENS (Asociación de Restauradores e Conservadores de Bens Culturais de Galicia)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130331124736/http://www.eeaassuniversidad.guidoblogs.org/">Plataforma pola integración das ensinanzas artísticas superiores no sistema universitario</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q46993143" class="extiw" title="wikidata:Q46993143">Q46993143</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Francia" title="Biblioteca Nacional de Francia">BNF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11975851m">11975851m</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/art-conservation-and-restoration">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4114279-2">4114279-2</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh99005331">sh99005331</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;">MAG: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://academic.microsoft.com/v2/detail/75887256">75887256</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Conservación_e_restauración&oldid=6667666">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Conservación_e_restauración&oldid=6667666</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n" title="Categoría:Conservación e restauración">Conservación e restauración</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías agochadas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Todos_os_artigos_que_requiren_referencias" title="Categoría:Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias">Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Artigos_que_requiren_referencias_desde_unha_data_desco%C3%B1ecida" title="Categoría:Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida">Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Artigos_que_requiren_referencias_desde_abril_de_2013" title="Categoría:Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde abril de 2013">Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde abril de 2013</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 7 de marzo de 2024 ás 18:16.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-rh9xl","wgBackendResponseTime":140,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.221","walltime":"0.545","ppvisitednodes":{"value":329,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":13947,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1772,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":1505,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 224.624 1 -total"," 65.18% 146.406 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 16.80% 37.728 1 Modelo:Commonscat"," 15.43% 34.663 1 Modelo:Irmáns"," 14.57% 32.737 1 Modelo:Caixa_lateral"," 13.74% 30.866 1 Modelo:Sen_referencias"," 12.97% 29.143 3 Modelo:Ifsubst"," 11.87% 26.669 1 Modelo:Ambox"," 3.03% 6.795 1 Modelo:Título_sen_retrouso"," 1.83% 4.110 1 Modelo:Listaref"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.126","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3831077,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7d9797f5d-x8z4h","timestamp":"20241120015554","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Conservaci\u00f3n e restauraci\u00f3n","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Conservaci%C3%B3n_e_restauraci%C3%B3n","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46993143","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46993143","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-04-16T08:44:37Z","dateModified":"2024-03-07T18:16:26Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f4\/Portico_da_Gloria_11-06b.JPG","headline":"proceso de protecci\u00f3n do patrimonio cultural"}</script> </body> </html>