CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hyw" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Բանտ — Ուիքիփետիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Յունուար","Փետրուար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Յունիս","Յուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"914d0571-9fd2-493b-b35d-2d2f331f6b14","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Բանտ","wgTitle":"Բանտ","wgCurRevisionId":230293,"wgRevisionId":230293,"wgArticleId":2282,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarchive template wayback links","Pages using ISBN magic links","Pages with citations having redundant parameters","Բանտեր","Բանտեր ըստ երկրի","Իրաւունք","Քրէական իրաւունք","Քրէակատարողական հիմնարկներ","Օրէնքներ","Դատական համակարգ","Ազատազրկում","Արդարադատութիւն"], "wgPageViewLanguage":"hyw","wgPageContentLanguage":"hyw","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Բանտ","wgRelevantArticleId":2282,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hyw","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hyw"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q40357","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin", "mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hyw&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hyw&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hyw&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Prison.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="831"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Prison.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="554"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="443"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Բանտ — Ուիքիփետիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hyw.m.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Ուիքիփետիա (hyw)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hyw.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hyw"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Ուիքիփետիա Atom սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Բանտ rootpage-Բանտ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">պահել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նաւարկութիւն </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB" title="Այցելել գլխաւոր էջը [z]" accesskey="z"><span>Գլխաւոր Էջ</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելել պատահական էջ մը [x]" accesskey="x"><span>Պատահական էջ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցութիւն </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%BA%D5%A1%D5%BD" title="Նախագիծին մասին. ինչ կրնաս ընել, ուր կրնաս գտնել"><span>Զրուցարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Ուիքիին մէջ կատարուած վերջին փոփոխութիւններու ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխութիւնները</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Գտնելու տեղը"><span>Օգնութիւն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Ուիքիփետիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hyw.svg" style="width: 7.5em; height: 1.0625em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hyw.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ" aria-label="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=hyw.wikipedia.org&uselang=hyw" class=""><span>Նուիրել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Կը քաջալերենք հաշիւ ստեղծել եւ անով մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ" class=""><span>Հաշիւ ստեղծել</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Կը քաջալերենք մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մուտք գործել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=hyw.wikipedia.org&uselang=hyw"><span>Նուիրել</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Կը քաջալերենք հաշիւ ստեղծել եւ անով մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Հաշիւ ստեղծել</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Կը քաջալերենք մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մուտք գործել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկել</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակութիւն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակութիւն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">պահել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Սկսիլ</div> </a> </li> <li id="toc-Ստուգաբանութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ստուգաբանութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ստուգաբանութիւն</span> </div> </a> <ul id="toc-Ստուգաբանութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Պատմութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Պատմութիւն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Պատմութիւն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Պատմութիւն subsection</span> </button> <ul id="toc-Պատմութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Տուլիանում_Բանտ՝_Հին_Հռոմ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Տուլիանում_Բանտ՝_Հին_Հռոմ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Տուլիանում Բանտ՝ Հին Հռոմ</span> </div> </a> <ul id="toc-Տուլիանում_Բանտ՝_Հին_Հռոմ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բանտերու_Վայրերը՝_Միջին_Դարերուն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բանտերու_Վայրերը՝_Միջին_Դարերուն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Բանտերու Վայրերը՝ Միջին Դարերուն</span> </div> </a> <ul id="toc-Բանտերու_Վայրերը՝_Միջին_Դարերուն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Զսպիչ_Տուներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Զսպիչ_Տուներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Զսպիչ Տուներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Զսպիչ_Տուներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մարդասիրական_Բանտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդասիրական_Բանտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Մարդասիրական Բանտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Մարդասիրական_Բանտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ապաշխարութեան_Վայր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ապաշխարութեան_Վայր"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Ապաշխարութեան Վայր</span> </div> </a> <ul id="toc-Ապաշխարութեան_Վայր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Օպերնի_Համակարգ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Օպերնի_Համակարգ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Օպերնի Համակարգ</span> </div> </a> <ul id="toc-Օպերնի_Համակարգ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Փենսիլվանեան_Համակարգ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Փենսիլվանեան_Համակարգ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Փենսիլվանեան Համակարգ</span> </div> </a> <ul id="toc-Փենսիլվանեան_Համակարգ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Իրլանտական_Համակարգ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Իրլանտական_Համակարգ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8</span> <span>Իրլանտական Համակարգ</span> </div> </a> <ul id="toc-Իրլանտական_Համակարգ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Անցումային_Բանտերու_Առաւելութիւններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Անցումային_Բանտերու_Առաւելութիւններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8.1</span> <span>Անցումային Բանտերու Առաւելութիւններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Անցումային_Բանտերու_Առաւելութիւններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ռուսական_Բանտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ռուսական_Բանտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.9</span> <span>Ռուսական Բանտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ռուսական_Բանտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Միջազգային_Չափանիշեր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Միջազգային_Չափանիշեր"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Միջազգային Չափանիշեր</span> </div> </a> <ul id="toc-Միջազգային_Չափանիշեր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ուղղիչ_Միջոցներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ուղղիչ_Միջոցներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ուղղիչ Միջոցներ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ուղղիչ_Միջոցներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ուղղիչ Միջոցներ subsection</span> </button> <ul id="toc-Ուղղիչ_Միջոցներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Բանտարկութեան_Տեսակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բանտարկութեան_Տեսակներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Բանտարկութեան Տեսակներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Բանտարկութեան_Տեսակներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Մենախուցային_Բանտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Մենախուցային_Բանտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Մենախուցային Բանտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Մենախուցային_Բանտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ընդհանուր_Բանտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ընդհանուր_Բանտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>Ընդհանուր Բանտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ընդհանուր_Բանտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Խառն_Բանտ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Խառն_Բանտ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.3</span> <span>Խառն Բանտ</span> </div> </a> <ul id="toc-Խառն_Բանտ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Հսկողութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հսկողութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Հսկողութիւն</span> </div> </a> <ul id="toc-Հսկողութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կարգապահական_Պատիժներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կարգապահական_Պատիժներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Կարգապահական Պատիժներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Կարգապահական_Պատիժներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կրթութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կրթութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Կրթութիւն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կրթութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բանտարկեալի_Աշխատանք" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բանտարկեալի_Աշխատանք"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Բանտարկեալի Աշխատանք</span> </div> </a> <ul id="toc-Բանտարկեալի_Աշխատանք-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ենթակայութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ենթակայութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ենթակայութիւն</span> </div> </a> <ul id="toc-Ենթակայութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բանտարկեալներու_Թիւը_Ըստ_Երկիրներու" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Բանտարկեալներու_Թիւը_Ըստ_Երկիրներու"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Բանտարկեալներու Թիւը Ըստ Երկիրներու</span> </div> </a> <ul id="toc-Բանտարկեալներու_Թիւը_Ըստ_Երկիրներու-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տես_Նաեւ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_Նաեւ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Տես Նաեւ</span> </div> </a> <ul id="toc-Տես_Նաեւ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրականութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Գրականութիւն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Նշումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Նշումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Նշումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Նշումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանօթագրութիւններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանօթագրութիւններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Ծանօթագրութիւններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանօթագրութիւններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_յղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_յղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Արտաքին յղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_յղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակութիւն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Բանտ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 112 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-112" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">112 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Tronk" title="Tronk – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Tronk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Garchola" title="Garchola – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Garchola" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AC%D9%86" title="سجن – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سجن" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%9A%DC%92%DC%98%DC%AB%DC%9D%DC%90" title="ܚܒܘܫܝܐ – արամեերեն" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܚܒܘܫܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="արամեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A8%D8%B3" title="حبس – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="حبس" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AC%D9%86" title="سجن – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سجن" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1rcel" title="Cárcel – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Cárcel" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Mut%C3%BCwi" title="Mutüwi – այմարա" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Mutüwi" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="այմարա" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/H%C9%99bsxana" title="Həbsxana – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Həbsxana" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="زیندان – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="زیندان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Kal%C4%97n%C4%ABs" title="Kalėnīs – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kalėnīs" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Турма – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Турма" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Турма – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Турма" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Затвор – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Затвор" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="কারাগার – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কারাগার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Toull-bac%27h" title="Toull-bac'h – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Toull-bac'h" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Zatvor" title="Zatvor – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Zatvor" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Pres%C3%B3" title="Presó – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Presó" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Bilanggoan" title="Bilanggoan – սեբուերեն" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Bilanggoan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="սեբուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%95" title="بەندیخانە – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بەندیخانە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/V%C4%9Bznice" title="Věznice – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Věznice" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D1%80%D0%BC%D0%B5" title="Тĕрме – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тĕрме" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Carchar" title="Carchar – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Carchar" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/F%C3%A6ngsel" title="Fængsel – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Fængsel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Gef%C3%A4ngnis" title="Gefängnis – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Gefängnis" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%85%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CE%AE" title="Φυλακή – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Φυλακή" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prison" title="Prison – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Prison" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Malliberejo" title="Malliberejo – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Malliberejo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Prisi%C3%B3n" title="Prisión – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Prisión" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vangla" title="Vangla – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Vangla" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Espetxe" title="Espetxe – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Espetxe" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="زندان – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زندان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Vankila" title="Vankila – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Vankila" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Fongsul" title="Fongsul – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Fongsul" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Prison" title="Prison – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Prison" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Finzenis" title="Finzenis – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Finzenis" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%ADos%C3%BAn" title="Príosún – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Príosún" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A2%E7%9B%A3" title="牢監 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="牢監" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%ACosan" title="Prìosan – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Prìosan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Centro_penitenciario" title="Centro penitenciario – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Centro penitenciario" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Kaatset" title="Kaatset – վայուու" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Kaatset" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="վայուու" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%A1%D7%95%D7%94%D7%A8" title="בית סוהר – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="בית סוהר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="कारागार – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कारागार" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Zatvor" title="Zatvor – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Zatvor" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fegyh%C3%A1z" title="Fegyház – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fegyház" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Բանտ – հայերեն" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բանտ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="հայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Penjara" title="Penjara – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Penjara" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pagbaludan" title="Pagbaludan – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Pagbaludan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Karcero" title="Karcero – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Karcero" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fangelsi" title="Fangelsi – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Fangelsi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Prigione" title="Prigione – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Prigione" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%88%91%E5%8B%99%E6%89%80" title="刑務所 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="刑務所" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Pakunjaran" title="Pakunjaran – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Pakunjaran" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Takurmut" title="Takurmut – կաբիլերեն" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Takurmut" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="կաբիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B" title="Абақты – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Абақты" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%97%E0%B3%83%E0%B2%B9" title="ಕಾರಾಗೃಹ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಾರಾಗೃಹ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B5%90%EB%8F%84%EC%86%8C" title="교도소 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="교도소" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%B2%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%81%D9%95" title="قٲد خانہٕ – քաշմիրերեն" lang="ks" hreflang="ks" data-title="قٲد خانہٕ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="քաշմիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Girt%C3%AEgeh" title="Girtîgeh – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Girtîgeh" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BC%D3%A9" title="Түрмө – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Түрмө" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Carcer" title="Carcer – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Carcer" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Bol%C3%B3ko" title="Bolóko – լինգալա" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Bolóko" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="լինգալա" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kal%C4%97jimas" title="Kalėjimas – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kalėjimas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Cietums" title="Cietums – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Cietums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Kandang_situmbin" title="Kandang situmbin – մինանգկաբաու" lang="min" hreflang="min" data-title="Kandang situmbin" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="մինանգկաբաու" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Затвор – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Затвор" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9C%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BD" title="ജയിൽ – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ജയിൽ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%82%E0%A4%97" title="तुरुंग – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="तुरुंग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Penjara" title="Penjara – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Penjara" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%89%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA" title="အကျဉ်းထောင် – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="အကျဉ်းထောင်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Умория – էրզյա" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Умория" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="էրզյա" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="कारागार – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="कारागार" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Gevangenis" title="Gevangenis – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Gevangenis" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Fengsel" title="Fengsel – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Fengsel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Fengsel" title="Fengsel – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Fengsel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Preson" title="Preson – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Preson" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A9%87%E0%A8%B2%E0%A9%8D%E0%A8%B9" title="ਜੇਲ੍ਹ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜੇਲ੍ਹ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zak%C5%82ad_karny" title="Zakład karny – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zakład karny" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%84" title="جیل – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جیل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Penitenci%C3%A1ria" title="Penitenciária – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Penitenciária" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Samk%27ay_wasi" title="Samk'ay wasi – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Samk'ay wasi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/%C3%8Enchisoare" title="Închisoare – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Închisoare" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D1%8C%D0%BC%D0%B0" title="Тюрьма – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тюрьма" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0rzari" title="Càrzari – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Càrzari" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Preeson" title="Preeson – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Preeson" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Zatvor" title="Zatvor – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Zatvor" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%B1%E0%B7%8F%E0%B6%9C%E0%B7%8F%E0%B6%BB" title="බන්ධනාගාර – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="බන්ධනාගාර" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Prison" title="Prison – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Prison" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4znica" title="Väznica – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Väznica" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Zapor" title="Zapor – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Zapor" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Burgu" title="Burgu – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Burgu" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Затвор – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Затвор" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Anstalt_(kriminalv%C3%A5rd)" title="Anstalt (kriminalvård) – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Anstalt (kriminalvård)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Gereza" title="Gereza – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Gereza" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AF%88%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%B2%E0%AF%88" title="சிறைச்சாலை – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சிறைச்சாலை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="కారాగారం – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="కారాగారం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B3" title="เรือนจำ – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="เรือนจำ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Cezaevi" title="Cezaevi – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Cezaevi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B7%D0%B0%D0%BA" title="Домзак – տուվերեն" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Домзак" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="տուվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%27%D1%8F%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8F" title="В'язниця – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="В'язниця" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%81" title="قید خانہ – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قید خانہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Turma" title="Turma – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Turma" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Prezon" title="Prezon – վենետերեն" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Prezon" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="վենետերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_t%C3%B9" title="Nhà tù – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nhà tù" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Prijhon" title="Prijhon – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Prijhon" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Prisuhan" title="Prisuhan – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Prisuhan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%91%E7%8B%B1" title="监狱 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="监狱" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%9E%D7%A2" title="טורמע – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="טורמע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%A3%E7%8D%84" title="監獄 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="監獄" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%B9%E5%9C%84" title="囹圄 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="囹圄" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ka%E2%81%BF-ga%CC%8Dk" title="Kaⁿ-ga̍k – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kaⁿ-ga̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%A3%E7%8D%84" title="監獄 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="監獄" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40357#sitelinks-wikipedia" title="‎Խմբագրել միջլեզուական յղումները" class="wbc-editpage">Խմբագրել յղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անուանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Տեսնել բովանդակութեան էջը [c]" accesskey="c"><span>Էջ</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Բովանդակութեան էջի քննարկում (էջը գոյութիւն չունի) [t]" accesskey="t"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Արեւմտահայերէն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Տեսնուած"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=history" title="Այս էջի նախորդ խմբագրումները [h]" accesskey="h"><span>Տեսնել պատմութիւնը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">պահել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=history"><span>Տեսնել պատմութիւնը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընհդանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Այս էջին յղուող բոլոր ուիքի էջերու ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ յղող էջեր</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" rel="nofollow" title="Այս էջին կապուած էջերուն վերջին փոփոխութիւնները [k]" accesskey="k"><span>Առնչուող փոփոխութիւններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր յատուկ էջերու ցանկ [q]" accesskey="q"><span>Յատուկ էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&oldid=230293" title="Էջի այս տարբերակին մնայուն յղումը"><span>Մնայուն յղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>‎Էջի մասին տեղեկութիւն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&id=230293&wpFormIdentifier=titleform" title="Այս էջը մէջբերելու մասին տեղեկութիւն"><span>Մէջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhyw.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B2%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25BF"><span>Ստանալ կարճացած URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhyw.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B2%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25BF"><span>QR քոտը ներբեռնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտածել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF"><span>Գիրք ստեղծել</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպէս PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&printable=yes" title="Այս էջին տպագրելի տարբերակը [p]" accesskey="p"><span>Տպագրելի տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագիծերու մէջ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Jail" hreflang="en"><span>Ուիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40357" title="Յղում տուեալներու աղբիւրի համապատասխան գրառման [g]" accesskey="g"><span>Ուիքիտուեալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">պահել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint"></div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hyw" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Prison.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Prison.jpg/220px-Prison.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Prison.jpg 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="194" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Բանտ</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապար:Ն (էջը գոյութիւն չունի)">Կաղապար:Ն</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, շինութիւն մըն է, ուր կը բանտարկուին <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատարան (էջը գոյութիւն չունի)">դատարանի</a> կողմէ <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%B3%D5%AB%D5%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատավճիռ (էջը գոյութիւն չունի)">նշուած ժամկէտի մէջ բանտարկութեան դատապարտուած</a> անձեր, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A6%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազատազրկում (էջը գոյութիւն չունի)">ազատազրկման</a> ենթակայ յանցագործները, ինչպէս նաեւ <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատական քննութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">դատական քննութեան</a> տակ գտնուող <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անձ (էջը գոյութիւն չունի)">անձեր</a> պահելու տեղ։ Բանտերը իբրեւ կանոն <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D6%80%D5%A7%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քրէական իրաւունք (էջը գոյութիւն չունի)">քրէական արդարադատութեան համակարգի</a> մաս կը կազմեն, իսկ <a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յանցագործութեան յանցակազմ (էջը գոյութիւն չունի)">յանցագործութեան համար</a> բանտարկելու միջոցով ազատազրկումը՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պետութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">պետութեան</a> կողմէ սահմանուած <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Իրաւունք">իրաւական</a> պատիժ է։ Խօսակցութեան մէջ բոլոր տեսակի <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%AB%D5%B9-%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուղղիչ-աշխատանքային հիմնարկ (էջը գոյութիւն չունի)">ուղղիչ-աշխատանքային հիմնարկները</a> բանտ կը կոչեն։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ստուգաբանութիւն"><span id=".D5.8D.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A3.D5.A1.D5.A2.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Ստուգաբանութիւն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=1" title=" Խմբագրել <Ստուգաբանութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Ստուգաբանութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Բանտ բառը փոխառութիւն է, որ առնուած է <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրանական լեզուներ (էջը գոյութիւն չունի)">իրանական լեզուներէ</a> - band, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%82%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աւեստերէն (էջը գոյութիւն չունի)">աւեստերէն</a> banda - «կապ, շղթայ», <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Պարսկերէն">պարսկերէն</a> band - «կապ, շղթայ», <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B8%D5%B2%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սողդերէն (էջը գոյութիւն չունի)">սողդերէն</a> βand - «բանտ»: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմութիւն"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Պատմութիւն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=2" title=" Խմբագրել <Պատմութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Պատմութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>[[Պատկեր:Carcere Mamertino Rome.JPG|thumb|<a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%A1%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պետրոս առաքեալ (էջը գոյութիւն չունի)">Սուրբ Պետրոս</a> եւ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D6%85%D5%B2%D5%B8%D5%BD_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%A1%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պօղոս առաքեալ (էջը գոյութիւն չունի)">Պօղոս Առաքեալներու</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մամերտինեան բանտ (էջը գոյութիւն չունի)">Մամերտինեան բանտ</a> (carcere Mamertino<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), որ պահպանուած է <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հին Հռոմ (էջը գոյութիւն չունի)">Հին Հռոմի</a> ժամանակներէն (Ք.Ա. 640-616) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Տուլիանում_Բանտ՝_Հին_Հռոմ"><span id=".D5.8F.D5.B8.D6.82.D5.AC.D5.AB.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.B4_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.9D_.D5.80.D5.AB.D5.B6_.D5.80.D5.BC.D5.B8.D5.B4"></span>Տուլիանում Բանտ՝ Հին Հռոմ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=3" title=" Խմբագրել <Տուլիանում Բանտ՝ Հին Հռոմ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Տուլիանում Բանտ՝ Հին Հռոմ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Իբրեւ ազատազրկման վայր բանտը գոյութիւն ունեցած է թերեւս վաղնջական ժամանակներէն։ Անիկա ծառայած է գերիներ, պետական եւ ոչ պետական յանցագործներ, պարտապաններ ազատազրկելու համար, նաեւ տարբեր պատիժներու եւ մահապատիժներու ի կատար ածման վայր։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հին Հռոմ (էջը գոյութիւն չունի)">Հին Հռոմի</a> մէջ <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%BE%D5%AB%D5%B8%D5%BD_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սերվիոս Թուլլիոս (էջը գոյութիւն չունի)">Սերվիոս Թուլլիոսի</a> (Ք.Ա. մօտ 578-534/533) ժամանակներուն գոյութիւն ունեցած է <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF_(%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մամերտինեան բանտ (Հին Հռոմ) (էջը գոյութիւն չունի)">Տուլիանում ստորերկրեայ բանտ</a> (միջին դարերուն վերանուանուած է Մամերտինեան բանտ), ուր վարակիչ հիւանդութիւններէ մահացած են շատ <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Քրիստոնէութիւն">քրիստոնեաներ</a>: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բանտերու_Վայրերը՝_Միջին_Դարերուն"><span id=".D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82_.D5.8E.D5.A1.D5.B5.D6.80.D5.A5.D6.80.D5.A8.D5.9D_.D5.84.D5.AB.D5.BB.D5.AB.D5.B6_.D4.B4.D5.A1.D6.80.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Բանտերու Վայրերը՝ Միջին Դարերուն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=4" title=" Խմբագրել <Բանտերու Վայրերը՝ Միջին Դարերուն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Բանտերու Վայրերը՝ Միջին Դարերուն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջին դարեր (էջը գոյութիւն չունի)">Միջին դարերուն</a> լայնօրէն տարածուած էր գերիներու, պարտապաններու, յանցագործներու եւ քաղաքական վտանգ ներկայացնող անձերու <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վանք (էջը գոյութիւն չունի)">վանքի խուցերու</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D6%80%D5%B8%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամրոց (էջը գոյութիւն չունի)">ամրոցներու</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%B5%D6%81)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աշտարակ (կառոյց) (էջը գոյութիւն չունի)">աշտարակներու</a> եւ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BD%D5%BA%D5%A5%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ասպետ (էջը գոյութիւն չունի)">ասպետական</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%B2%D5%A5%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դղեակ (էջը գոյութիւն չունի)">դղեակներու</a>, ինչպէս նաեւ <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քաղաքապետարան (էջը գոյութիւն չունի)">քաղաքապետարաններու</a> մէջ: Տխուր համբաւ ունին <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%B6" title="Լոնտոն">լոնտոնեան</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A8%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թաուըր (էջը գոյութիւն չունի)">Թաուըրը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վենիս (էջը գոյութիւն չունի)">Վենիսի</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D5%AA%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82_%D5%BA%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տոժերու պալատ (էջը գոյութիւն չունի)">Տոժերու պալատի</a> զնտանը, <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%BA%D5%A8%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիւրնպըրկ (էջը գոյութիւն չունի)">Նիւրնպըրկի</a> քաղաքապետարանի ստորերկրեայ բանտը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Զսպիչ_Տուներ"><span id=".D4.B6.D5.BD.D5.BA.D5.AB.D5.B9_.D5.8F.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Զսպիչ Տուներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=5" title=" Խմբագրել <Զսպիչ Տուներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Զսպիչ Տուներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>[[Պատկեր:Bridge of sighs.JPG|thumb|<a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D5%AA%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82_%D5%BA%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տոժերու պալատ (էջը գոյութիւն չունի)">Հառաչանքներու կամուրջ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1_(%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իտալիա (արեւտահայերէն) (էջը գոյութիւն չունի)">Իտալիա</a>]] <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%A1%D6%81_%D5%A1%D6%80%D5%B7%D5%A1%D6%82%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խաչակրաց արշաւանքներ">Խաչակրաց արշաւանքներէ</a> ետք համատարած <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մուրացկանուիուն (էջը գոյութիւն չունի)">մուրացկանութիւնը</a> պատճառ հանդիսացած է Եւրոպայի մէջ առաջին <i>զսպիչ տուներ</i> (<a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Գերմաներէն">գերմաներէն</a> Zuchthaus) ստեղծուելուն։ Այս տուները սկիզբը կառուցուեցան <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%B6" title="Լոնտոն">Լոնտոնի</a> մէջ (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Անգլերէն">անգլերէն</a>՝ <span lang="en">House of correction</span> <a href="/w/index.php?title=1550&action=edit&redlink=1" class="new" title="1550 (էջը գոյութիւն չունի)">1550</a>), ետքը <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D5%BD%D5%A9%D5%A8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամսթըրտամ (էջը գոյութիւն չունի)">Ամսթերտամի</a> մէջ եւ աղքատ երեխաներու համար <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%BA%D5%A8%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիւրնպըրկ (էջը գոյութիւն չունի)">Նիւրնպըրկի</a> (1588), <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%AB%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լիւբեկ (էջը գոյութիւն չունի)">Լիւպեկի</a> (1613), <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D5%A8%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Համպըրկ (էջը գոյութիւն չունի)">Համպըրկի</a> (1615), <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%AD" title="Միւնիխ">Միւնիխի</a> մէջ (1682)։ Այդտեղ կը տեղաւորէին ոչ միայն մուրացկաններ եւ թափառականներ, այլ նաեւ տարբեր տիպի յանցագործներ, աշխատողներ եւ սպասաւորներ ծուլութեան եւ անյարգալից վերաբերմունքի համար։ Այս պատճառով զսպիչ տուները շուտով լեցուեցան եւ վերածուեցան <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անբարոյականութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">անբարոյականութեան</a> եւ <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%B9_%D5%B0%D5%AB%D6%82%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վարակիչ հիւանդութիւններ (էջը գոյութիւն չունի)">վարակիչ հիւանդութիւններու</a> (բանտային <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%AB%D6%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տիֆ (էջը գոյութիւն չունի)">տիֆ</a>) օճախներու։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ordinary_Knout.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Ordinary_Knout.gif/220px-Ordinary_Knout.gif" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Ordinary_Knout.gif/330px-Ordinary_Knout.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Ordinary_Knout.gif 2x" data-file-width="408" data-file-height="491" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Նման սարսափելի պայմաններու մէջ էին գրեթէ բոլոր բանտերը 18-րդ դարուն։ Բանտերը նեղ էին, ցած առաստաղներով, կը բացակայէր բաւարար օդը եւ լոյսը։ Երեխաներ, այրեր ու կիներ մէկ տեղ կը պահուէին։ Սնունդը անբաւարար էր. իբրեւ կանոն՝ հաց ու ջուր։ Իբրեւ անկողին կը ծառայէին <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B5_%D5%BB%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորերկրեայ ջուրեր (էջը գոյութիւն չունի)">ստորերկրեայ ջուրերով</a> ներծծուած հողէ յատակի վրայ փռած ծղօտեայ փտած խուրձերը։ Այսպէս էին Անգլիոյ բանտերը ըստ բարերար (ֆիլանտրոպ), <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անգլիացիներ (էջը գոյութիւն չունի)">անգլիացի</a> <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Իրաւաբանութիւն">իրաւաբան</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%83%D5%B8%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ճոն Հովարտ (էջը գոյութիւն չունի)">Ճոն Հովարտի</a> (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Անգլերէն">անգլերէն</a>՝ <span lang="en">John Howard</span> 1726-1790) նկարագրութեան։ Սակայն նոյնն էր նաեւ այլ քաղաքներու բանտերու վիճակը, ինչպէս օրինակ <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզի</a> եւ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BD%D5%A9%D5%AB%D5%AC" title="Պասթիլ">Պասթիլի</a> բանտերը: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մարդասիրական_Բանտ"><span id=".D5.84.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.A1.D5.BD.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF"></span>Մարդասիրական Բանտ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=6" title=" Խմբագրել <Մարդասիրական Բանտ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Մարդասիրական Բանտ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1" class="mw-redirect" title="Հոլանտա">Հոլանտա</a> պատիժի նկատմամբ մարդասիրական հայեացքներու շնորհիւ բացառութիւն էր. բանտերը կը տարբերէին կարգապահութեամբ, հսկողութեամբ եւ աշխատանքի կազմակերպութեամբ։ <a href="/wiki/1775" class="mw-redirect" title="1775">1775</a>-ին <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A9" title="Կենթ">Կենթի</a> մէջ կառուցուած է յատուկ բանտ (ֆրանսերէն Maison de force), որուն մէջ բոլոր բանտարկեալները ցերեկը խիստ հսկողութեան տակ կ'աշխատէին, իսկ գիշերը կը տեղաւորուէին առանձին բանտախուցերու մէջ՝ նպատակ հետապնդելով պահպանել բանտարկեալներու բարոյական նկարագիրը։ Առանձին խուցերու մէջ բանտարկեալները մեկուսացնելու գաղափարի հիմը այն էր, որ եթէ բանտարկեալը մինակ չմնայ, հետեւաբար չի կրնար իր մեղքին գիտակցիլ, զղջալ եւ նոր բարոյական արժէքներու մասին մտածել։ Հետեւաբար բանտը պէտք է այնպէս կառուցուած ըլլայ, որ բանտարկեալները կարելի եղածին չափ աշխարհէն հեռացած ըլլան ամբողջ բանտարկութեան ընթացքին<sup id="cite_ref-գ_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-գ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: Բացի անկէ Կենթի բանտին մէջ առաջին անգամ իբրեւ ուղղիչ միջոց բանտարկեալները բաժնած են առանձին խումբերու նկատի առնելով անոնց բարոյական յատկանիշերը։ Այդպէսով կենթեան բանտը առաջինն էր, որ յանցագործները ճիշդ ուղիի վրայ դնելու նպատակ հետապնդած է։ </p><p>Հետագային յանցագործները ուղղելը դարձաւ բանտարկութեան հիմնական նպատակ նաեւ այլ երկիրներու մէջ։ Ընդ որուն սկիզբէն <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բողոքականութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">բողոքական</a> երկիրներու մէջ այդ նպատակով առանձնայատուկ խստութեան բանտերու համակարգ մտցնելու փորձեր տեղի ունեցան։ </p><p>Մեկուսացման մենախուցային բանտարկութեան ձեւը ինքնուրոյն բնոյթ ստացաւ բանտերու փենսիլվանեան կազմակերպութեան եւ այդ կազմակերպութեան հիմնադիր քուակերներու կրօնական աշխարհայեացքի համընկման շնորհիւ. </p> <ol><li>յանցագործը <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ապաշխարութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">ապաշխարող է</a></li> <li>բանտը ապաշխարութեան վայր (peniten-tiairies) է</li> <li>զղջման միջոցը բանտարկեալը մինակ ձգելն է<sup id="cite_ref-գ_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-գ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>:</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ապաշխարութեան_Վայր"><span id=".D4.B1.D5.BA.D5.A1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.A5.D5.A1.D5.B6_.D5.8E.D5.A1.D5.B5.D6.80"></span>Ապաշխարութեան Վայր</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=7" title=" Խմբագրել <Ապաշխարութեան Վայր> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Ապաշխարութեան Վայր"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ամերիկեան <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քուակերներ (էջը գոյութիւն չունի)">քուակերները</a> մտածեցին բանտը <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ապաշխարութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">ապաշխարութեան</a> վայր (penitentiary) դարձնել։ Այդ նպատակով Վալնուս սթրիթի հին բանտին տեղ կառուցեցին նոր 30 մենախուց ունեցող բանտ (1790)։ Անով սկզբնաւորուեցաւ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մենախուց (էջը գոյութիւն չունի)">մենախուցի</a> մէջ բանտարկելու յատուկ տեսակ։ Սակայն այս փորձը երկարատեւ չեղաւ, քանի որ բանտերը լեցուեցան, եւ մենախուցերը ծառայեցին միայն իբրեւ գիշերային տարածք։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Օպերնի_Համակարգ"><span id=".D5.95.D5.BA.D5.A5.D6.80.D5.B6.D5.AB_.D5.80.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3"></span>Օպերնի Համակարգ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=8" title=" Խմբագրել <Օպերնի Համակարգ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Օպերնի Համակարգ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Prison_and_workshops,_looking_south,_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Prison_and_workshops%2C_looking_south%2C_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg/220px-Prison_and_workshops%2C_looking_south%2C_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Prison_and_workshops%2C_looking_south%2C_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg/330px-Prison_and_workshops%2C_looking_south%2C_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Prison_and_workshops%2C_looking_south%2C_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg/440px-Prison_and_workshops%2C_looking_south%2C_from_Robert_N._Dennis_collection_of_stereoscopic_views_crop.jpg 2x" data-file-width="945" data-file-height="627" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%BD%D5%AB%D5%B6%D5%AF_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սինկսինկ բանտ (էջը գոյութիւն չունի)">Սինկսինկ բանտ</a> եւ արհեստանոցներ, տեսք հարաւէն, <a href="/wiki/1863" class="mw-redirect" title="1863">1863</a>-<a href="/wiki/1885" class="mw-redirect" title="1885">1885</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D6%82_%D4%B5%D5%B8%D6%80%D6%84" title="Նիւ Եորք">Նիւ Եորքի</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6_(%D5%86%D5%AB%D6%82_%D4%B5%D5%B8%D6%80%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քայուկա շրջան (Նիւ Եորք) (էջը գոյութիւն չունի)">Քայուկա շրջանի</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%B6_(%D5%86%D5%AB%D6%82_%D4%B5%D5%B8%D6%80%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օպերն (Նիւ Եորք) (էջը գոյութիւն չունի)">Օպերնի</a> (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Անգլերէն">անգլերէն</a>՝ <span lang="en">Auburn</span>) համակարգի բանտարկեալներու լռութիւնը պարտադիր էր։ Բանտարկեալներուն կ'արգելէին նոյնիսկ շուրջը նայիլ եւ իրարու հետ շփումի մէջ մտնել, նոյնիսկ նշաններով։ Օպերնի բանտը նախատեսուած էր 550 հոգիի համար եւ վերջնականապէս կառուցուած է <a href="/wiki/1820" class="mw-redirect" title="1820">1820</a>-ին: Բանտարկեալները առաւօտեան դուրս կու գային խուցերէն եւ ընդհանուր արհեստանոցներ կը տեղափոխուէին։ Անոնք կ'աշխատէին խիստ հսկողութեան տակ լիովին լռութեան մէջ։ Կը ճաշէին կողք կողքի, սեղանի մէկ ուղղութեամբ նստած։ Ճնշող լռութեան մէջ կ'անցնէր ամբողջ օրը։ Կարգազանցները կը պատժուէին մտրակուելով։ Մտրակը մշտապէս բանտապաններու ձեռքն էր եւ հարուածներ կրնային ըլլալ ոչ միայն ըսուած խօսքի, այլ նաեւ աշխատանքի ժամանակ որեւէ ցրուածութեան համար։ Երեկոյեան բանտախուցեր երթալէ ետք կանգնած կը լսէին միջանցքին մէջ կանգնած քահանայի երեկոյեան աղօթքը։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B1%D5%84%D5%86" class="mw-redirect" title="ԱՄՆ">ԱՄՆ</a>-ի մէջ կարճ ժամանակի ընթացքին կառուցուած է 13 նմանօրինակ բանտ, այդ շարքէն է <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D6%82_%D4%B5%D5%B8%D6%80%D6%84" title="Նիւ Եորք">Նիւ Եորքի</a> մօտ կառուցուած 1000 բանտախուց ունեցող <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%B6%D5%AF%D5%BD%D5%AB%D5%B6%D5%AF_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սինկսինկ բանտ (էջը գոյութիւն չունի)">Սինկսինկ բանտը</a> (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Անգլերէն">անգլերէն</a>՝ <span lang="en">Sing Sing Correctional Facility</span>) (<a href="/wiki/1825" class="mw-redirect" title="1825">1825</a>)։ Օպերնի համակարգը աւելի մեղմ ձեւով լայն տարածում գտաւ Եւրոպայի մէջ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Փենսիլվանեան_Համակարգ"><span id=".D5.93.D5.A5.D5.B6.D5.BD.D5.AB.D5.AC.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.A5.D5.A1.D5.B6_.D5.80.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3"></span>Փենսիլվանեան Համակարգ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=9" title=" Խմբագրել <Փենսիլվանեան Համակարգ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Փենսիլվանեան Համակարգ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1818" class="mw-redirect" title="1818">1818</a>-ին <a href="/w/index.php?title=%D5%93%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%AC%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Փենսիլվանիա (էջը գոյութիւն չունի)">Փելսիլվանիա</a> նահանգի <a href="/w/index.php?title=%D5%93%D5%AB%D5%A9%D5%BD%D5%BA%D5%A8%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Փիթսպըրկ (էջը գոյութիւն չունի)">Փիթսպըրկ</a> (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Անգլերէն">անգլերէն</a>՝ <span lang="en"> Pittsburgh</span>) քաղաքին մէջ որոշում մը կայացուեցաւ կառուցելու համար բանտ մը, որ աւարտեցաւ 1826-ին։ Առանձին բանտարկութեան համակարգը կոչուեցաւ Փենսիլվանեան համակարգ։ Առաջին իսկ տարիներէն նկատուեցան միայնակ մեկուսացման առաւելութիւնները. պակսեցան փախուստները, անհնար դարձան դաւադրութիւնները եւ համատեղ բողոքի շարժումները, ինչպէս նաեւ բանտարկեալներու այլասերումը։ Սակայն հասարակութենէն լիովին մեկուսացումը, հարազատներու հետ նոյնիսկ նամակագրութեան արգիլումը շատերուն խելագարութեան կը հասցնէր, բանտարկեալները մշտապէս ճնշուած էին, անոնց մօտ ամէն ինչի նկատմամբ անմասնակից վերաբերմունք եւ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անտարբերութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">անտարբերութիւն</a> կը զարգանար։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Իրլանտական_Համակարգ"><span id=".D4.BB.D6.80.D5.AC.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.80.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3"></span>Իրլանտական Համակարգ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=10" title=" Խմբագրել <Իրլանտական Համակարգ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Իրլանտական Համակարգ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Յառաջադէմ կամ իրլանտական համակարգը հաստատուած է <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1" class="mw-redirect" title="Իրլանտա">Իրլանտայի</a> մէջ <a href="/wiki/7_%D5%95%D5%A3%D5%B8%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%BD" title="7 Օգոստոս">7 Օգոստոս</a> <a href="/wiki/1854" class="mw-redirect" title="1854">1854</a>-ի օրէնքով (Irish prisons act)։ Ուղղուած էր յանցագործներու <a href="/w/index.php?title=%D4%B8%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ընկերականացում (էջը գոյութիւն չունի)">ընկերականացման</a> ինքնագործունէութեան եւ մերժուածներէ աստիճանաբար լիարժէք քաղաքացի դառնալուն։ Այդ նպատակով երկարատեւ պատիժը կը բաժնուէր խստութիւնը աստիճանաբար մեղմացող 4 մակարդակներու։ </p> <ol><li><i>Առաջին մակարդակին</i> առանձին բանտարկութիւնն էր մենախուցի մէջ 9 ամիս ժամկէտով (կիներուն՝ 4 ամիս), ընդ որուն առաջին 4 ամիսները բանտարկեալը ամենածանր աշխատանքի պարագային կը ստանար միայն բուսական սնունդ, ապա՝ խառն սնունդ եւ կը տեղափոխուէր աւելի թեթեւ աշխատանքի։ Լաւ վարքի պարագային մեկուսացումը կրնար կրճատուիլ մինչեւ 1 ամիս, իսկ հակառակ պարագային՝ կրնար երկարաձգուիլ մինչեւ մէկ տարի։</li> <li><i>Երկրորդ մակարդակի</i> բանտարկութիւնը կ'անցնէր միւս բանտարկեալներու հետ համատեղ ցերեկային աշխատանքի մէջ։ Անիկա իր հերթին կը բաժնուէր 5 դասարանի. փորձնական դասարան, որուն մէջ կը մտնէին մեկուսացման ժամանակ վատ վարքով աչքի ինկածները, 3, 2 եւ 1 դասարանները եւ յատուկ դասարանը։ 3-րդ, 2-րդ եւ 1-ին դասարաններուն մէջ եղած ժամանակ բանտարկեալին ամսական գնահատականներ կը դրուէին վարքի, ուսման եւ աշխատանքի համար առանձին կտրոններ տալով։ Կախուած կտրոններու քանակէն բանտարկեալները կը տեղափոխուէին յաջորդ դասարան։</li> <li>Անցնելով բոլոր դասարանները կը փոխադրուէին յատուկ անցումային բանտեր (intermediate prisons), որոնք պատիժի <i>երրորդ մակարդակը</i> կը կազմէին։ Այդտեղ բանտային ռեժիմը գրեթէ կը բացակայէր, եւ բանտարկեալները կ'օգտուէին յարաբերական ազատութիւններէ. կարելի էր առանց հսկողութեան եկեղեցի երթալ, առեւտուր ընել եւ այլն։ Անցումային բանտերու մէջ մնալու ժամանակը աստիճանաբար կը կրճատուէր՝ արդէն անցած ժամանակէն եւ թերեւս պատժաչափէն մնացած տեւողութենէն կախեալ։</li> <li>Մնացած ամբողջ դատապարտման ժամկէտի համար բանտարկեալները կը տեղափոխուէին <i>չորրորդ մակարդակ</i>, այսինքն կը ստանային պայմանական վաղաժամկէտ ազատման կտրոններ (tickets of leave) եւ ազատ կ'արձակուէին։ Սակայն վատ <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A1%D6%80%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վարք (էջը գոյութիւն չունի)">վարքի</a> պարագային կրնային զրկուիլ կտրոններէ՝ կրկին բանտ նետուելով։</li></ol> <p>Այս համակարգը Եւրոպայի մէջ էականօրէն ազդեց բանտային ազատազրկման <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մարդասիրում (էջը գոյութիւն չունի)">մարդասիրացման</a>: </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Անցումային_Բանտերու_Առաւելութիւններ"><span id=".D4.B1.D5.B6.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82_.D4.B1.D5.BC.D5.A1.D6.82.D5.A5.D5.AC.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Անցումային Բանտերու Առաւելութիւններ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=11" title=" Խմբագրել <Անցումային Բանտերու Առաւելութիւններ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Անցումային Բանտերու Առաւելութիւններ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Փորձը ցոյց կու տայ, որ բանտը կը դիմազրկէ բանտարկեալը, զայն կը դարձնէ ճշտօրէն կատարող եւ ոչ թէ գործունեայ մարդ, անոր կեանքը չափուած եւ ձեւուած է, անոր կամքը լիովին յանձնուած է բանտային ղեկավարութեան, ազատումը լիովին պայմանաւորուած է բանտային ռեժիմին ամբողջութեամբ ենթարկուելով։ Այդ իսկ պատճառով յաճախ բանտէն դուրս գալով մարդիկ կ'ենթարկուին առաջին գայթակղութեան, չեն կրնար դիմակայել ուրիշներու ազդեցութեան։ Այդ բացը լրացնելու նպատակին պէտք է ծառայէին <i>անցումային բանտերը</i>, ուր ազատ մարդուն վայել, բնական աշխատանքային պայմաններ կ'ապահովուէին: Բանտէն դուրս գալու գնումներ կատարելու կարելիութիւն կար, համազգեստը կը բացակայէր եւ այլն։ Որոշ ժամանակ ետք անոնք կ'ազատագրուէին բանտէն կամ լիովին ներում կը շնորհուէր անոնց։ Իբրեւ կարգապահական պատասխանատուութիւն կը կիրառուէր ընդհանուր ռեժիմի բանտ վերադարձնելը։ Այժմ նման անցումային բանտեր կան միայն Իրլանտայի Լասկի (Lusk) եւ կիներու գաղութ <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D6%82%D5%BA%D5%AC%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տուպլին (էջը գոյութիւն չունի)">Տուպլինի</a> մէջ<sup id="cite_ref-գ_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-գ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ռուսական_Բանտ"><span id=".D5.8C.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF"></span>Ռուսական Բանտ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=12" title=" Խմբագրել <Ռուսական Բանտ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Ռուսական Բանտ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Հին Ռուսիա">Հին Ռուսիայէն</a> յայտնի է <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BD%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1_%D5%93%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%BF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռուսսքայա Փրավտա (էջը գոյութիւն չունի)">Ռուսսքայա Փրավտա</a> (1019-1054) իրաւական նորմերու ժողովածուն<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, որուն հիման վրայ կազմուած եւ կատարելագործուած են. </p> <ul><li>1497-ի առաջին <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84_%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_(%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%B4%D5%BF%D5%A1%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6,_1497)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատաստանագիրք ռուսական (արեւմտաահայերէն, 1497) (էջը գոյութիւն չունի)">ռուսական դատաստանագիրքը</a></li> <li>1550-ի <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84_%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_(%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%B4%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6,_1550)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատաստանագիրք ռուսական (արեւմտահայերէն, 1550) (էջը գոյութիւն չունի)">ռուսական դատաստանագիրքը</a></li> <li>1589-ի <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84_%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_(%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%82%D5%B4%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6,_1589)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատաստանագիրք ռուսական (արեւմտահայերէն, 1589) (էջը գոյութիւն չունի)">ռուսական դատաստանագիրքը</a>:</li></ul> <p>Առաջին անգամ բանտերու մասին՝ իբրեւ պատիժը կրելու հիմնական եւ լրացուցիչ զնտան, կը յիշատակուի 1550-ի <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%82%D5%A1%D5%B6_%D4%B4._%D4%B1%D5%B0%D5%A5%D5%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իւան Դ. Ահեղ (էջը գոյութիւն չունի)">Իւան Դ. Ահեղ</a> Դատաստանագիրքին մէջ։ Բանտ կը նետուէին ծանր յանցագործները եւ մեղքը չխոստովանածները։ Բանտարկութիւնը նաեւ մահուան դատապարտելուն հաւասարազօր պատժամիջոց էր<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p><p>1649-էն կը յիշատակուի պատժաչափը եւ բանտարկեալները պահելու կանոնները։ <a href="/wiki/1845" class="mw-redirect" title="1845">1845</a>-ին <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Ռուսական Կայսրութիւն">Ռուսական Կայսրութեան</a> մէջ քաղաքական յանցագործներու թիւի աճի հետ միաժամանակ բանտարկեալները սկսան օգտագործել իբրեւ աժան աշխատող ուժ։ <a href="/wiki/1933" class="mw-redirect" title="1933">1933</a>-ին բանտերը վերանուանուած են կալանման տուն (домзак)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/1963" class="mw-redirect" title="1963">1963</a>-ին՝ հետաքննութեան մեկուսարաններ, ուր կը մնային հետաքննութեան տակ գտնուողները, որոնց համար <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կալանք (էջը գոյութիւն չունի)">կալանք</a> սահմանուած էր։ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="Ռուսաստան">Ռուսաստանի</a> մէջ բանտերու կազմակերպումը կարգաւորող հիմնական փաստաթուղթը <a href="/wiki/1970" class="mw-redirect" title="1970">1970</a>-ի <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D4%BD%D5%8D%D5%96%D5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ՌԽՍՖՀ (էջը գոյութիւն չունի)">ՌԽՍՖՀ</a> Ուղղիչ-աշխատանքային <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D6%80%D5%A7%D5%B6%D5%BD%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օրէնսգիրք (էջը գոյութիւն չունի)">օրէնսգիրքը</a> եղած է (ИТК կը նախատեսէր <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%AB%D5%B9_%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուղղիչ Աշխատանքներ (էջը գոյութիւն չունի)">Ուղղիչ Աշխատանքներ</a> կամ <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%AB%D5%B9-%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուղղիչ-աշխատանքային հիմնարկ (էջը գոյութիւն չունի)">Ուղղիչ-աշխատանքային հիմնարկներու</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A6%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազատազրկում (էջը գոյութիւն չունի)">ազատազրկում</a>), որուն փոխարինած է <a href="/wiki/8_%D5%85%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A1%D6%80" title="8 Յունուար">8 Յունուար</a> <a href="/wiki/1997" class="mw-redirect" title="1997">1997</a>-ի Ռուսաստանի Դաշնութեան Քրէակատարողական օրէնսգիրքը, որ <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D6%80%D5%A7%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քրէակատարողական հիմնարկ (էջը գոյութիւն չունի)">քրէակատարողական հիմնարկի</a> գործունէութիւնը կարգաւորող հիմնական փաստաթուղթն է<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Միջազգային_Չափանիշեր"><span id=".D5.84.D5.AB.D5.BB.D5.A1.D5.A6.D5.A3.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.89.D5.A1.D6.83.D5.A1.D5.B6.D5.AB.D5.B7.D5.A5.D6.80"></span>Միջազգային Չափանիշեր</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=13" title=" Խմբագրել <Միջազգային Չափանիշեր> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Միջազգային Չափանիշեր"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1955" class="mw-redirect" title="1955">1955</a>-ին <a href="/wiki/%D5%84%D4%B1%D4%BF" class="mw-redirect" title="ՄԱԿ">ՄԱԿ</a>-ի առաջին <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D6%80%D5%A5%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քոնկրես (էջը գոյութիւն չունի)">քոնկրեսը</a> յանցագործութիւնը կանխելու եւ օրինազանցներու հետ վարուելակերպի վերաբերեալ ընդունած է <i>«Բանտարկեալներու հետ վարուեցողութեան նուազագոյն պարզ կանոններ»</i><sup id="cite_ref-ա_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-ա-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: Այս փաստաթուղթը կը կրէ յանձնարարական բնոյթ, որուն համաձայն, բանտային կարգը պէտք է նուազագոյնս տարբերի <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազատութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">ազատութեան</a> մէջ եղած կեանքի կարգէ, որպէսզի «բանտարկեալներու մէջ չմարի <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հաշուետուականութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">պատասխանատուութեան</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B6%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Զգացում (էջը գոյութիւն չունի)">զգացումը</a> եւ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%AA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արժանապատուութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">մարդկային արժանապատուութեան</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գիտակցութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">գիտակցութիւնը»</a>: Բանտերու մէջ պէտք է արգիլուի <a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խտրականութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">խտրականութիւնը</a>: Տղամարդիկ եւ կիներ, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեղադրեալ (էջը գոյութիւն չունի)">մեղադրեալները</a> եւ <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատապարտուած (էջը գոյութիւն չունի)">դատապարտուածները</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չափահասութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">անչափահաս եւ չափահաս</a> բանտարկեալները, առաջին անգամ դատապարտուածները եւ մէկէն աւելի դատապարտուածներոը պէտք է առանձնացուին իրարմէ։ Իւրաքանչիւր դատապարտուածի համար նախատեսուած է առանձին «խուց կամ սենեակ», իսկ ընդհանուր բանտախուցի մէջ ըլլալու պարագային՝ առանձին մահճակալ։ Բանտախուցերու լուսաւորութիւնը պէտք է «տեսողութեան համար անվնաս» ըլլայ՝ ընթերցանութեան եւ աշխատելու համար, իսկ <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%A4%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օդափոխութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">օդափոխութիւնը</a> պէտք է համապատասախանէ սանիտարական նորմերուն: Զուգարանները պէտք է մաքուր պահուին եւ բանտարկեալները անարգել պէտք է օգտուին անկէ։ Բանտարկեալներուն պէտք է թոյլատրուի լողալ նուազագոյնը շաբաթը մէկ անգամ, տղամարդիկ՝ պարբերաբար սափրուին։ Սնունդը պէտք է ըլլայ պարբերական եւ «բաւարար առողջութիւնը եւ ուժերը պահպանելու համար», իսկ ջուրը՝ միշտ հասանելի։ Բանտարկեալները պէտք է պարբերաբար անձնական շփման կարելիութիւն ունենան հարազատներու եւ մտերիմներու հետ։ Անոնք պէտք է նորութիւններ տեղեկանալու կարելիութիւն ունենան կամ <a href="/w/index.php?title=%D4%B6%D4%BC%D5%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ԶԼՄ (էջը գոյութիւն չունի)">ԶԼՄ</a>-ներէ, կամ «ղեկավարութեան հսկողութեամբ այլ միջոցներէ»: Իւրաքանչիւր բանտ պէտք է <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Գրադարան">գրադարան</a> ունենայ։ Բանտարկեալները պարտաւոր են աշխատելու, բայց աշխատանքը պէտք չէ անոնց տառապանք պատճառէ եւ պէտք է «արդարացի վարձատրուի»: Կարգապահական պատիժներ կիրառելու անհրաժեշտ է զերծ մնալ դաժանութենէ եւ մարդկային արժանապատուութիւնը նուաստացնելէ, անհրաժեշտ է լիովին բացառել մարմնական պատիժները, «մութ խուցերու» մէջ տեղաւորելը, շղթաներ եւ <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քանտալներ (էջը գոյութիւն չունի)">քանտալներ</a> օգտագործելը։ Բոլոր բանտերու անձնակազմին մէջ պէտք է ըլլայ բժիշկ եւ բանտարկեալները պէտք է ստանան մասնագիտական ատամնաբուժական օգնութիւն<sup id="cite_ref-ա_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-ա-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p><p><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%82%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4_%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Եւրոպական Միութեան անդամ Երկիրներ (էջը գոյութիւն չունի)">Եւրոպական Միութեան անդամ Երկիրները</a> այս փաստաթղութին զուգահեռ կիրառած են նաեւ <i>«Եւրոպական քրէակատարողական կանոնները»</i><sup id="cite_ref-բ_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-բ-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, որոնք բացի «Բանտարկեալներու հետ վարուեցողութեան նուազագոյն պարզ կանոններէ» կը պարունակեն լրացուցիչ պահանջքներ։ Օրինակ, լոգանքի եւ ցնցուղի սենեակները պէտք է բաւարար ըլլան, որպէսզի իւրաքանչիւր բանտարկեալ կարենայ օգտուիլ ըստ կարելիութեան ամէն օր կամ գոնէ շաբաթը երկու անգամ։ Բանտային սնունդը պէտք է նկատի առնէ իւրաքանչիւր բանտարկեալի կրօնական եւ մշակութային արժէքները։ Բանտարկեալներուն համար նախատեսուած է արձակուրդ, որ կ'ենթադրէ բանտէն դուրս գալ<sup id="cite_ref-բ_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-բ-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ուղղիչ_Միջոցներ"><span id=".D5.88.D6.82.D5.B2.D5.B2.D5.AB.D5.B9_.D5.84.D5.AB.D5.BB.D5.B8.D6.81.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ուղղիչ Միջոցներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=14" title=" Խմբագրել <Ուղղիչ Միջոցներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Ուղղիչ Միջոցներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg/220px-Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg" decoding="async" width="220" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg/330px-Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg/440px-Vincent_Willem_van_Gogh_037.jpg 2x" data-file-width="1570" data-file-height="2000" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D5%B6%D5%BD%D5%A8%D5%B6%D5%A9_%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%B8%D5%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վինսընթ վան Կող (էջը գոյութիւն չունի)">Վինսընթ վան Կոկ</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82_%D4%B6%D5%A2%D6%85%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բանտարկեալներու Զբօսանք (նկար) (էջը գոյութիւն չունի)">Բանտարկեալներու Զբօսանք (նկար)</a> <a href="/wiki/1890" class="mw-redirect" title="1890">1890</a></figcaption></figure> <p>Պատժիչ եւ ուղղիչ նպատակներու համար բանտերու մէջ կը կիրառեն բազմատեսակ միջոցներ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բանտարկութեան_Տեսակներ"><span id=".D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.A1.D6.80.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.A5.D5.A1.D5.B6_.D5.8F.D5.A5.D5.BD.D5.A1.D5.AF.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Բանտարկութեան Տեսակներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=15" title=" Խմբագրել <Բանտարկութեան Տեսակներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Բանտարկութեան Տեսակներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Բանտարկեալները պահելու տեսակները ինչպէս այժմ, այնպէս ալ պատմութեան մէջ կարելի է բաժնել երեք մասի. </p> <ol><li>մենախուցային բանտ</li> <li>ընդհանուր բանտ</li> <li>խառն բանտ։</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Մենախուցային_Բանտ"><span id=".D5.84.D5.A5.D5.B6.D5.A1.D5.AD.D5.B8.D6.82.D6.81.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF"></span>Մենախուցային Բանտ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=16" title=" Խմբագրել <Մենախուցային Բանտ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Մենախուցային Բանտ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Մենախուցային բանտարկութեան հիմքին մէջ Փենսիլվանեան համակարգը ինկած է։ Անիկա իր հերթին կ'ըլլայ. </p> <ol><li>մեկուսացում, երբ բանտարկեալը կը մնայ ինքն իր հետ եւ ոչինչով կը զբաղի, բացի իր կեանքի մասին մտածելով եւ զայն վերաիմաստաւորելով:</li> <li>առանձնացում, երբ բանտարկեալին կարելիութիւն կը տրուի աշխատիլ, սորվիլ, մտաւոր զարգանալ բանտի անձնակազմի հսկողութեան տակ։</li></ol> <p>Բոլոր առաւելութիւններով հանդերձ այս մեթոտը չի կրնար ըլլալ արդիւնաւէտ, քանի որ համեմատուելու եւ հակադրուելու կարելիութիւն չկայ, որ աշխատանքի յաջողութեան հասնելու գրաւն է։ Փենսիլվանեան այս համակարգը առ այսօր կը գործէ Հիւսիսային Ամերիկայի, Անգլիոյ, Պելճիքայի եւ Հոլանտայի բանտերուն մէջ։ Գերմանիոյ մէջ այդ համակարգի ամենայայտնի բանտեր կը համարուին Պերլինի Moabit Zuchthaus-ը եւ Պատենի մեծ հերգոգութեան Bruchsall Zuchthaus<sup id="cite_ref-գ_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-գ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>-ը: </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ընդհանուր_Բանտ"><span id=".D4.B8.D5.B6.D5.A4.D5.B0.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D6.80_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF"></span>Ընդհանուր Բանտ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=17" title=" Խմբագրել <Ընդհանուր Բանտ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Ընդհանուր Բանտ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Այս բանտարկութեան հիմքին մէջ Օպերնեան համակարգ (<a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%B6_(%D5%86%D5%AB%D6%82_%D5%85%D5%B8%D6%80%D6%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օպերն (Նիւ Յորք) (էջը գոյութիւն չունի)">Օպերն</a> քաղաքի անունով) կամ Լռութեան համակարգը ինկած է. «Մարդիկ յանցագործներ կը դառնան ծուլութենէ եւ բանտը պէտք է ըլլայ աշխատանքային տուն»: Մեր ժամանակներուն այս համակարգը կ'արգիլէ աղմուկն ու երկարատեւ զրոյցները։ Կը գործէ նաեւ բանտարկեալները ըստ դասերու բաժնելու մեթոտը, յատկապէս յուսադրող բանտարկեալներու նկատմամբ ուղղման միջոցները անյատականացնելու նպատակով, քանի որ անհնար է բացառել բանտարկեալներու մէկը միւսին վրայ ազդեցութիւնը։ Այդ տիպի բանտեր կան <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A1" title="Ֆրանսա">Ֆրանսայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B6%D5%B8%D6%82%D5%AB%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Զուիցերիա">Զուիցերիոյ</a> (<a href="/wiki/%D4%BA%D5%A8%D5%B6%D5%A5%D6%82" title="Ժընեւ">Ժընեւ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D5%A6%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լոզան (էջը գոյութիւն չունի)">Լոզան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A9_%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սանթ Կալեն (էջը գոյութիւն չունի)">Սանթ Կալեն</a>), <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Գերմանիա">Գերմանիոյ</a> (Օլտենպուրկի հերցոգութիւն, <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%AD" title="Միւնիխ">Միւնիխ</a>), Ռուսաստանի մէջ եւ այլն<sup id="cite_ref-գ_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-գ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Խառն_Բանտ"><span id=".D4.BD.D5.A1.D5.BC.D5.B6_.D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF"></span>Խառն Բանտ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=18" title=" Խմբագրել <Խառն Բանտ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Խառն Բանտ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ազատազրկման այս տեսակը կը միաւորէ վերը նշուած երկու տեսակները։ Բանտարկեալը այս պարագային յաջորդաբար կ'ենթարկուի երկու ռեժիմներուն ըստ փուլերու։ Նման սկզբունքը մասամբ ժընեւեան բանտերէն փոխառուած է, սակայն աւելի ցայտուն արտայայտուած է անգլիական եւ իրլանտական բանտերէն (1878), եւ կը կոչուի անգլիական եւ իրլանտական համակարգ կամ յառաջադէմ համակարգ։ Բանտարկեալներուն կ'աշխատցնէին ըստ դասարաններու աստիճանաբար թեթեւցնելով անոնց աշխատանքի ծանրութիւնը, բանտարկութեան պայմանները<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: Անգլիոյ մէջ այս համակարգը մտցուած է <a href="/wiki/1838" class="mw-redirect" title="1838">1838</a>-ին: <a href="/wiki/1857" class="mw-redirect" title="1857">1857</a>-էն կիրառուած է <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D6%80_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տաժանակիր աշխատանք (էջը գոյութիւն չունի)">տաժանակիր աշխատանքի</a> (penal cervitude կամ Penal labour) դատապարտուած աւելի ծանր յանցագործներու նկատմամբ հետագային աքսորավայրին նախապատրաստելու նպատակով (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Անգլերէն">անգլերէն</a>՝ <span lang="en">probation-system</span> փորձնական համակարգ), իսկ Աւստրալիա աքսորումը վերցնելէ ետք այս համակարգը կը գործէ ինքնուրոյն. այժմ Անգլիոյ մէջ կը գործէ ազատազրկման երկու տեսակ. </p> <ol><li>ազատազրկում բանտի մէջ</li> <li>ազատազրկում տաժանակիր աշխատանքով։</li></ol> <p>Խառն տիպի բանտի մէջ մնալու ժամանակը կը բաժնուի երեք մասի. </p> <ol><li>փորձնական</li> <li>ուղղիչ</li> <li>վաղաժամ ազատում։</li></ol> <p><a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1" class="mw-redirect" title="Իրլանտա">Իրլանտայի</a> մէջ բանտարկեալները կը տեղափոխէին երրորդ տեսակի բանտեր, այսպէս կոչուած անցումային բանտեր (intermediate prisons), որ իրլանտական համակարգի գլխաւոր առանձնայատկութիւնն էր՝ նախատեսուած բանտարկեալի կամքի ամրացման համար<sup id="cite_ref-գ_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-գ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հսկողութիւն"><span id=".D5.80.D5.BD.D5.AF.D5.B8.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Հսկողութիւն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=19" title=" Խմբագրել <Հսկողութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Հսկողութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ձերբակալուածներու բանտային կեանքի բոլոր պահերը՝ քուն, աշխատանք, սնունդ, հարազատներու հետ տեսակցութիւն, պէտք է կատարուի բանտի ղեկավարութեան կամ պահակներու հսկողութեան տակ։ Հսկողութեան յատուկ անընդհատութիւն է նախատեսուած բանտարկութեան այնպիսի վայրերու մէջ, ուր մտցուած են համատեղ, ընդհանուր աշխատանքներ կամ պարտադիր լռութեան համակարգ։ Չնայած մեկուսարանային բանտերու բանտարկեալներու հսկողութիւնը աւելի թեթեւ կը թուի, այնուամենայնիւ ծառայողական անձնակազմէն կը պահանջուի բանտարկեալներէն իւրաքանչիւրի բոլոր գործողութիւններու եւ վարքի մշտական եւ գիտակցուած հսկողութիւն։ Այդ աշխատանքը իրականացնող անձնակազմ պատրաստելու համար յատուկ դպրոցներ ստեղծելու անհրաժեշտութիւն յառաջացաւ։ Նման դպրոցներ արդէն կը գործեն <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D5%AC%D5%B3%D5%AB%D6%84%D5%A1" title="Պելճիքա">Պելճիքայի</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%AB%D5%B8%D5%BE%D5%A8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լիովըն (էջը գոյութիւն չունի)">Լիովընեան</a> բանտին կից եւ <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%A5%D5%BA%D5%A8%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լիւնեպըրկ (էջը գոյութիւն չունի)">Լիւնեպըրկի</a> մէջ (<a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Գերմաներէն">գերմաներէն</a> Lüneburg, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պրուսիա (էջը գոյութիւն չունի)">Փրուսիա</a>)։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Cat_o%27_nine.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Cat_o%27_nine.JPG/220px-Cat_o%27_nine.JPG" decoding="async" width="220" height="95" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Cat_o%27_nine.JPG/330px-Cat_o%27_nine.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Cat_o%27_nine.JPG/440px-Cat_o%27_nine.JPG 2x" data-file-width="1501" data-file-height="650" /></a><figcaption>Կաշիէ ինը պոչանի <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մտրակ (էջը գոյութիւն չունի)">մտրակ</a> («կատու»): Թղթադրամը չափի համեմատութեան համար է</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կարգապահական_Պատիժներ"><span id=".D4.BF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.A1.D5.BA.D5.A1.D5.B0.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.AB.D5.AA.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Կարգապահական Պատիժներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=20" title=" Խմբագրել <Կարգապահական Պատիժներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Կարգապահական Պատիժներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կարգապահական պատիժ իրականացնելու համար մարդը կը զրկեն կեանքի բնականոն պայմաններէն։ Սակայն բացի անկէ, որոշ պետութիւններու մէջ առ այսօր կը կիրառուին նաեւ մարմնական պատիժներ։ Անգլիական բանտերու մէջ (convict-prisons) բանտարկեալները 30 հարուած կը ստանան յատուկ տեսակի կաշիէ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մտրակ (էջը գոյութիւն չունի)">մտրակով</a> («կատու»)։ </p><p>19-րդ դարու 80-ականներուն որոշ գերմանական պետութիւններու մէջ թերեւս կը կիրառուէր անմշակ կաշիէ մտրակով (Ochsenziemer) եւ փայտէ ճիպոտներով ձաղկումը։ Բացի ատկէ մինչեւ 20-րդ դարը այսպէս կոչուած մեկուսարաններու մէջ (Lattenkammer) բանտարկեալներու համար կը կիրառուէր մարմնական պատիժի յատուկ միջոց. մեկուսարանի յատակը (<a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սաքսոնիա (էջը գոյութիւն չունի)">Սաքսոնիոյ</a> մէջ նաեւ պատերը) ծածկուած էին իրարմէ փոքր հեռաւորութիւններու վրայ տեղադրուած սուրսայր ճաղերով։ Ֆրանսայի մէջ աւելի կատարելագործուած էր մարմնական պատիժը. իրաւախախտ գերիներուն՝ «լարի վրայ հետապնդում»: Մարմնական պատիժներու դէմ եռանդուն պայքարած է Սթոքհոլմի 1878-ի քրէակատարողական կանոններու միջազգային քոնկրեսը։<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կրթութիւն"><span id=".D4.BF.D6.80.D5.A9.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Կրթութիւն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=21" title=" Խմբագրել <Կրթութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Կրթութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Բոլոր յառաջադէմ բանտերու մէջ կը գործեն դպրոցներ բանտարկեալներու համար։ Հիմնականին կ'ուսուցանուին գրագիտութիւն, թուաբանութիւն եւ հոգեւոր պատմութիւն։ Տարբեր երկիրներու մէջ ուսուցանման սահմանային տարիքը տարբեր է (մինչեւ 30 տարեկանէն՝ 60 տարեկան)։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բանտարկեալի_Աշխատանք"><span id=".D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.A1.D6.80.D5.AF.D5.A5.D5.A1.D5.AC.D5.AB_.D4.B1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D6.84"></span>Բանտարկեալի Աշխատանք</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=22" title=" Խմբագրել <Բանտարկեալի Աշխատանք> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Բանտարկեալի Աշխատանք"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ժամանակին բանտին մէջ բարոյականութեան մակարդակի բարձրացման գլխաւոր գործօնը կը համարուի բանտային աշխատանքի նպատակասլաց կազմակերպումը։ Բանտային աշխատանքը հինէն շահ կը հետապնդէր (տաժանակիր թիավարման աշխատանք թիանաւերու վրայ) կամ պատիժի ճնշման միջոց էր (Անգլիոյ մէջ)։ Ներկայիս բանտարկեալի աշխատանքը գլխաւորապէս կը հետապնդէ ուղղիչ նպատակ՝ յանցագործին ստիպողաբար սորվեցնելով պարբերական եւ արտադրողական աշխատանք։ Այդպիսի աշխատանքներու թիւը կը հասնի 100-ի, որոնք ոչ միայն կը մարզեն բանտարկեալը, այլ նաեւ կը սորվեցնեն ինքնուրոյն եւ նախաձեռնողական աշխատանք։ ԱՄՆ-ի մէջ բանտարկեալները չեն վարձատրուիր, Փրուսիոյ եւ Անգլիոյ մէջ՝ պարգեւներ կը ստանան, իսկ ազատագրուելէ ետք՝ նպաստ, Ֆրանսայի մէջ՝ վարձատրութեան չափը կախեալ է ազատազրկման չափէն եւ կ'աճի ազատագրման ժամկէտին զուգընթաց։ Ազատազրկուածներու ընկերականացման նպատակով կը մտցուին վաղաժամ ազատագրում, պայմանական դատապարտում, գործատուներու ներգրաւում։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ենթակայութիւն"><span id=".D4.B5.D5.B6.D5.A9.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Ենթակայութիւն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=23" title=" Խմբագրել <Ենթակայութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Ենթակայութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Բանտերու ենթակայութիւնը տարբեր երկիրներու մէջ տարբեր է։ </p> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Անգլիա">Անգլիոյ</a> մէջ Ներքին գործոց նախարարութիւնը կը ղեկավարէ, որ ունի յատուկ prison department:</li> <li><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A1" title="Ֆրանսա">Ֆրանսայի</a> մէջ մեծ մասը Ներքին գործոց նախարարութիւնը կը ղեկավարէ, իսկ աքսորի դատապարտուածներու ազատազրկման վայրերը՝ մասամբ Ծովային նախարարութիւնը, մասամբ ալ Գաղութներու նախարարութիւնը (Ալճերիոյ մէջ՝ ընդհանուր նահանգապետը)։</li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D6%82%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Աւստրիա">Աւստրիոյ</a> մէջ 1865-էն բանտերու ղեկավարութիւնը Արդարադատութեան նախարարութիւնը կ'իրականացնէ (1-ին եւ 2-րդ ատեանի դատարաններ, դատախազներ եւ դատաւորներ)։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%82%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պաւարիա (էջը գոյութիւն չունի)">Պաւարիոյ</a> մէջ բանտերու հսկողութիւնն ու ղեկավարութիւնը դատախազի եւ տեղամասային աւագ դատաւորները (Oberamtsrichter) կ'իրականացնեն։</li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D5%AC%D5%B3%D5%AB%D6%84%D5%A1" title="Պելճիքա">Պելճիքայի</a> մէջ 1832-էն առ այսօր բանտերը Արդարադատութեան նախարարութեան հսկողութեան տակ են, ուր կեդրոնական իշխանութեան եւ բանտարկութեան վայրերու տնօրինութեան միջնորդ կը հանդիսանայ վարչական յանձնաժողովը (commissions administratives), որուն մաս կը կազմեն թագաւորական դատախազը, ռազմական վերահսկիչը, քաղաքապետը եւ թագաւորական իշխանութեան կողմէ նշանակուած 6-9 անդամներ։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պրուսիա (էջը գոյութիւն չունի)">Փրուսիոյ</a> համար բնորոշ է հինէն եկած երկիշխանութիւնը։ Բոլոր քրէակատարողական տուները (Zuchthaus), նաեւ որոշ բանտեր (52) ենթակայ են Ներքին գործոց նախարարութեան, իսկ բանտերու մեծ մասը (987) կը ղեկավարեն Արդարադատութեան նախարարութիւնը եւ Տեղամասային դատարանները (Amtsrichter) նաեւ 1-ին ատեանի դատարանները (Landgericht)։</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Բանտարկեալներու_Թիւը_Ըստ_Երկիրներու"><span id=".D4.B2.D5.A1.D5.B6.D5.BF.D5.A1.D6.80.D5.AF.D5.A5.D5.A1.D5.AC.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82_.D4.B9.D5.AB.D6.82.D5.A8_.D4.B8.D5.BD.D5.BF_.D4.B5.D6.80.D5.AF.D5.AB.D6.80.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82"></span>Բանտարկեալներու Թիւը Ըստ Երկիրներու</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=24" title=" Խմբագրել <Բանտարկեալներու Թիւը Ըստ Երկիրներու> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Բանտարկեալներու Թիւը Ըստ Երկիրներու"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Prisoner_population_rate_world_map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Prisoner_population_rate_world_map.svg/220px-Prisoner_population_rate_world_map.svg.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Prisoner_population_rate_world_map.svg/330px-Prisoner_population_rate_world_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Prisoner_population_rate_world_map.svg/440px-Prisoner_population_rate_world_map.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></a><figcaption>Բանտարկեալներու թիւը աշխարհի քարտէսի վրայ ըստ երկիրներու՝ բնակչութեան իւրաքանչիւր 100 000-ին համապատասխան <a href="/w/index.php?title=2012&action=edit&redlink=1" class="new" title="2012 (էջը գոյութիւն չունի)">2012</a></figcaption></figure> <p>Ըստ 2006-ի պաշտօնական տուեալներու ամբողջ աշխարհի վրայ բանտարկեալներու թիւը կը կազմէ 9,25 միլիոն մարդ<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: Այդ առումով ԱՄՆ առաջին տեղը կը գրաւէ՝ 2,19 միլիոն մարդ<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> կամ ամէն հարիւր չափահասներէն մէկէն աւելին<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: Չնայած ԱՄՆ բնակչութիւնը աշխարհի բնակչութեան 5% -էն քիչ է, սակայն բանտարկեալներու մօտ 20% -ը բաժին կ'իյնայ ԱՄՆ-ին։ </p><p>Ռուսաստանի Քրէակատարողական դաշնային ծառայութեան 1 Փետրուար 2014-ի տուեալներով Քրէակատարողական հիմնարկներու մէջ գտնուած են 674,1 հազար մարդ, որոնցմէ 1859 ցկեանս բանտարկեալներ<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> են: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_Նաեւ"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.BD_.D5.86.D5.A1.D5.A5.D6.82"></span>Տես Նաեւ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=25" title=" Խմբագրել <Տես Նաեւ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Տես Նաեւ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82_%D5%91%D5%A1%D5%B6%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հայաստանի Բանտերու Ցանկ (էջը գոյութիւն չունի)">Հայաստանի Բանտերու Ցանկ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A9%D5%AB%D5%AF_%D5%94%D6%80%D5%A7%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արթիկ Քրէակատարողական Հիմնարկ (էջը գոյութիւն չունի)">Արթիկ Քրէակատարողական Հիմնարկ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D6%82%D5%BF%D5%AB%D5%AF_%D4%BB%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թերապեւտիկ Իրաւաբանութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">Թերապեւտիկ Իրաւաբանութիւն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A9%D5%A5%D5%B6%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սթենֆորտի բանտային գիտափորձ (էջը գոյութիւն չունի)">Սթենֆորտի բանտային գիտափորձ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բանտային այբուբեն (էջը գոյութիւն չունի)">Բանտային այբուբեն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%83%D5%B8%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բանտային փոստ (էջը գոյութիւն չունի)">Բանտային փոստ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80_%D4%B3%D5%B8%D5%B7%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մխիթար Գոշի դատաստանագիրք (էջը գոյութիւն չունի)">Մխիթար Գոշի դատաստանագիրք</a> (<a href="/w/index.php?title=1184&action=edit&redlink=1" class="new" title="1184 (էջը գոյութիւն չունի)">1184</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականութիւն"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Գրականութիւն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=26" title=" Խմբագրել <Գրականութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Գրականութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a class="external text" href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D1%8C%D0%BC%D0%B0">Тюрьма</a> // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.</li> <li><a class="external text" href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%90%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0">Арестные дома</a> // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tyurma.com/">Сайт "Тюрьма и жизнь за решёткой"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161015211631/http://www.tyurma.com/">Archived</a> 2016-10-15 at the Wayback Machine.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kommersant.ru/doc/786719">Тюрьмы мира</a> Журнал «Коммерсантъ-Власть» № 28 (732) от 23.07.2007</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.index.org.ru/nevol/">Альманах «Неволя»</a></li> <li>Алексушин Г.В. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pchela.ru/podshiv/42/development.htm">Об истории тюремной благотворительности</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070926231930/http://www.pchela.ru/podshiv/42/development.htm">Archived</a> 2007-09-26 at the Wayback Machine.</li> <li>А. Кучинский. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://drink.dax.ru/turma/index.shtml">Тюремная энциклопедия</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221105152626/http://drink.dax.ru/turma/index.shtml">Archived</a> 2022-11-05 at the Wayback Machine.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B4%D5%B4%D5%A1_%D4%BF%D5%B8%D5%AC%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էմմա Կոլտման (էջը գոյութիւն չունի)">Էմմա Կոլտման</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://spb-anarchists.anho.org/goldman0-05.htm">Тюрьмы. Преступление и неудача общества</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130518133611/http://spb-anarchists.anho.org/goldman0-05.htm">Archived</a> 2013-05-18 at the Wayback Machine.</li> <li>Александр Маланкин. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.index.org.ru/nevol/2005-4/malan_n4.htm">В государевых тюрьмах. Развитие института содержания под стражей в дореволюционной России</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090212232844/http://www.index.org.ru/nevol/2005-4/malan_n4.htm">Archived</a> 2009-02-12 at the Wayback Machine.</li> <li>М.Гернет «История царской тюрьмы», Т.3</li> <li>М.Гернет «История царской тюрьмы», Т.4</li> <li>А. Шапошников. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vivovoco.astronet.ru/VV/THEME/STOP/PRILIB.HTM">ТЮРЕМНЫЕ БИБЛИОТЕКИ:ИСТОРИЯ И СОВРЕМЕННОСТЬ</a></li> <li>МВД России : энциклопедия. М.: Объед. редакция МВД России, «Олма-пресс», 2002.</li> <li>Лозовский В. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tyurem.net/">Как выжить и провести время с пользой в тюрьме.</a> Часть 1.. — АДЕФ-Украина, 2010. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9789661870702" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-966-187-070-2</a>.</li> <li>Ажиппо В. А.<a rel="nofollow" class="external text" href="http://royallib.com/read/agippo_vladimir/ne_zarekaysya.html#0">Не зарекайся... Вся правда о тюрьме.</a></li> <li>Старостин Дмитрий. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://royallib.com/book/starostin_dmitriy/amerikanskiy_gulag_pyat_let_na_zvezdno_polosatih_narah.html">Американский Гулаг: пять лет на звездно-полосатых нарах.</a> — Ультра.Культура, 2005. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5968100249" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-9681-0024-9</a>. (воспоминания автора, проведшего пять лет в американской тюрьме).</li> <li>С. В. Познышев. Основы пенитенциарной науки. М.: Мысль, 1923. — 342 с. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9785446095353" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-4460-9535-3</a>.</li> <li>Н. С. Таганцев. Русское уголовное право. — М.: Наука, 1994. — Т.1.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Նշումներ"><span id=".D5.86.D5.B7.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Նշումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=27" title=" Խմբագրել <Նշումներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Նշումներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանօթագրութիւններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D6.85.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանօթագրութիւններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=28" title=" Խմբագրել <Ծանօթագրութիւններ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Ծանօթագրութիւններ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> </div><div class="references" style="height: 250px; overflow: auto; padding: 3px"><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bararanonline.com/%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF">«բանտ - բացատրություն»</a>։ հայերէն ՕՆԼԱՅՆ ԲԱՌԱՐԱՆ։ էջ 189<span class="reference-accessdate">։ արտագրուած է՝ 15 Փետրվար 2016</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fhyw.wikipedia.org%3A%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&rft.btitle=%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%BF+-+%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&rft.genre=book&rft.pages=189&rft.pub=%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6+%D5%95%D5%86%D4%BC%D4%B1%D5%85%D5%86+%D4%B2%D4%B1%D5%8C%D4%B1%D5%90%D4%B1%D5%86&rft_id=http%3A%2F%2Fbararanonline.com%2F%25D5%25A2%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25BF&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">One Studio։ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160215161109/http://ced.am/criminal-executive-department/history.html">«Պատմություն - ՀՀ ԱՆ Քրեակատարողական վարչություն»</a>։ <i>www.ced.am</i>։ արխիւացուած է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ced.am/criminal-executive-department/history.html">բնօրինակէն</a>-էն՝ 2016-02-15-ին<span class="reference-accessdate">։ արտագրուած է՝ <span class="nowrap">2016-02-14</span></span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fhyw.wikipedia.org%3A%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&rft.atitle=%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6+%0A%09+-+%D5%80%D5%80+%D4%B1%D5%86+%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&rft.au=One%2C+Studio&rft.aufirst=Studio&rft.aulast=One&rft.genre=article&rft.jtitle=www.ced.am&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ced.am%2Fcriminal-executive-department%2Fhistory.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">More than one of <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|archiveurl=</code> եւ <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|archive-url=</code> specified (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#redundant_parameters" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">օգնութիուն</a>); </span><span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">More than one of <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|archivedate=</code> եւ <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|archive-date=</code> specified (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#redundant_parameters" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">օգնութիուն</a>); </span><span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">More than one of <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|deadurl=</code> եւ <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|dead-url=</code> specified (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:CS1_errors#redundant_parameters" class="extiw" title="en:Help:CS1 errors">օգնութիուն</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archeoroma.beniculturali.it/carcer-tullianum/">«Indissoluble.com - Carcer-Tullianum - Mamertino - Foro Romano - Roma - Virtual»</a>։ <i>archeoroma.beniculturali.it</i><span class="reference-accessdate">։ արտագրուած է՝ <span class="nowrap">2016-02-14</span></span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fhyw.wikipedia.org%3A%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&rft.atitle=Indissoluble.com+-+Carcer-Tullianum+-+Mamertino+-+Foro+Romano+-+Roma+-+Virtual&rft.genre=article&rft.jtitle=archeoroma.beniculturali.it&rft_id=http%3A%2F%2Farcheoroma.beniculturali.it%2Fcarcer-tullianum%2F&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-գ-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-գ_4-0">4,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-գ_4-1">4,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-գ_4-2">4,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-գ_4-3">4,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-գ_4-4">4,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-գ_4-5">4,5</a></sup></span> <span class="reference-text">Таганцев Н.<a rel="nofollow" class="external text" href="http://allpravo.ru/library/doc101p0/instrum106/item1008.html">Уголовное право. С. 244. Способы размещения арестантов</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080412074348/http://allpravo.ru/library/doc101p0/instrum106/item1008.html">Archived</a> 2008-04-12 at the Wayback Machine. Лекции. Часть общая. — СПб, 1902. — Т. 1</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zakon.rin.ru/cgi-bin/view.pl?id=544&idr=543">Русская правда (Пространная редакция)</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a class="external text" href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_1497_%D0%B8_1550_%D0%B3%D0%B3.">ЭСБЕ/Судебники 1497 и 1550 гг.</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">МВД России, энциклопедия. Москва, Объедин. редакция МВД РФ, "Олма-пресс", 2002. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5224037220" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-224-03722-0</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://jurpedia.ru/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D1%8C%D0%BC%D0%B0">Բանտ</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161231085020/http://jurpedia.ru/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D1%8C%D0%BC%D0%B0">Archived</a> 2016-12-31 at the Wayback Machine. Ցանցային իրավաբանական հանրագիտարան <span title="ռուսերէն" style="font-size:85%; cursor:help; margin-left:0.2em; color:#888;">(ռուս.)</span></span> </li> <li id="cite_note-ա-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ա_9-0">9,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ա_9-1">9,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/prison.shtml">Минимальные стандартные правила обращения с заключенными</a></span> </li> <li id="cite_note-բ-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-բ_10-0">10,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-բ_10-1">10,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zagr.org/25.html">ЕВРОПЕЙСКИЕ ПЕНИТЕНЦИАРНЫЕ ПРАВИЛА</a></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Անգլիայում գործող բանտերի մասին ամենաթարմ մանրամասներ կան՝ Behrend, Geschichte; Ducpetiaux; Berenger, De la repression, I, с. 1-180; Van der Brugghen, Etudes sur le Systeme penitentiaire irlandais, 1865 г.; F. v. Holtzendorf, Das irische Gefängnissystem, 1859 г.; F. v. Holtzendorf, Critische Untersuchungen über die Grundsätze und Ergebnisse des irischen Strafvollzuges, 1865 г.; Aschrott, Strafensystem und Gefängnisswesen in England, 1887 г.; Aschrott, Strafen und Gefängnisswesen in England während des letzten Jahrzehnts, 1896 г.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Шалев Ш.</i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.solitaryconfinement.org/uploads/Solitary_Confinement_Russian_version.pdf">Одиночное заключение: сборник материалов и документов.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304092219/http://www.solitaryconfinement.org/uploads/Solitary_Confinement_Russian_version.pdf">Archived</a> 2016-03-04 at the Wayback Machine. Лондон: Центр криминологии им. Мангейма, Лондонская школа экономики и политологии, 2008. էջ 103</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Walmsley, Roy.<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kcl.ac.uk/law/index.aspx">World Prison Population List (Seventh Edition)</a> (PDF) (October 2006).</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Harrison, Paige M., Allen J. Beck. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bjs.gov/content/pub/pdf/pjim05.pdf">Prison and Jail Inmates at Midyear 2005</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pewtrusts.org/en/research-and-analysis/reports/2008/02/28/one-in-100-behind-bars-in-america-2008">One in 100: Behind Bars in America 2008</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">ФСИН:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fsin.su/structure/inspector/iao/statistika/Kratkaya%20har-ka%20UIS/">Краткая характеристика уголовно-исполнительной системы</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_յղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B5.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին յղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&veaction=edit&section=29" title=" Խմբագրել <Արտաքին յղումներ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Արտաքին յղումներ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.osce.org/hy/node/74924?download=true">Ուղեցոյց. Կալանաւորուած եւ դատապարտուած անձերու իրաւունքները Հայաստանի մէ'</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.a1plus.am/34725.html">Շուշիի բանտ</a> Լրագրողական ուսումնասիրութիւն, 11:11 | Նոյեմբեր 19,2009 | Հասարակութիւն</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://jurpedia.ru/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D1%8C%D0%BC%D0%B0">Բանտ</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161231085020/http://jurpedia.ru/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D1%8C%D0%BC%D0%B0">Archived</a> 2016-12-31 at the Wayback Machine. Ցանցային իրաւաբանական հանրագիտարան <span title="ռուսերէն" style="font-size:85%; cursor:help; margin-left:0.2em; color:#888;">(ռուս.)</span></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Վերցուած է «<a dir="ltr" href="https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Բանտ&oldid=230293">https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Բանտ&oldid=230293</a>» էջէն</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Ստորոգութիւններ</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:Pages_with_citations_having_redundant_parameters&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Pages with citations having redundant parameters (էջը գոյութիւն չունի)">Pages with citations having redundant parameters</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Բանտեր (էջը գոյութիւն չունի)">Բանտեր</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D6%80_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Բանտեր ըստ երկրի (էջը գոյութիւն չունի)">Բանտեր ըստ երկրի</a></li><li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Ստորոգութիւն:Իրաւունք">Իրաւունք</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D5%94%D6%80%D5%A7%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Քրէական իրաւունք (էջը գոյութիւն չունի)">Քրէական իրաւունք</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D5%94%D6%80%D5%A7%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Քրէակատարողական հիմնարկներ (էջը գոյութիւն չունի)">Քրէակատարողական հիմնարկներ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D5%95%D6%80%D5%A7%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Օրէնքներ (էջը գոյութիւն չունի)">Օրէնքներ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Դատական համակարգ (էջը գոյութիւն չունի)">Դատական համակարգ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A6%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Ազատազրկում (էջը գոյութիւն չունի)">Ազատազրկում</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D4%B1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստորոգութիւն:Արդարադատութիւն (էջը գոյութիւն չունի)">Արդարադատութիւն</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքուն ստորոգութիւններ: <ul><li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:Webarchive_template_wayback_links" title="Ստորոգութիւն:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Ստորոգութիւն:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ խմբագրուած է 14 Մայիս 2024 թուականի ժամը 17:33ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Գրութիւնը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> թույլատրագրի մէջ, առանձին դեպքերով հնարաւոր է յաւելեալ պայմաններ ունենալ։ Մանրամասնութիւններու համար այցելեցէք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Սեփական տուեալներու պահպանման քաղաքականութիւն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6">Ուիքիփետիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B4">Պատասխանատուութենէ Հրաժարում</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրաւորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hyw.wikipedia.org">Վիճակագրութիւն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Քուքիներու հաստատում</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hyw.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Բջիջային տեսք</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-9zhgt","wgBackendResponseTime":249,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.140","walltime":"0.182","ppvisitednodes":{"value":881,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":14944,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":687,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":14246,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 91.265 1 -total"," 53.48% 48.804 2 Կաղապար:Ծանցանկ"," 21.92% 20.006 9 Կաղապար:Webarchive"," 20.28% 18.512 3 Կաղապար:Cite_web"," 10.35% 9.442 2 Կաղապար:Ref-ru"," 7.61% 6.943 2 Կաղապար:Ref-lang"," 7.59% 6.926 6 Կաղապար:Lang-en"," 6.79% 6.197 1 Կաղապար:Reflist"," 4.99% 4.557 6 Կաղապար:Langi-en2"," 3.07% 2.801 3 Կաղապար:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.015","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1817821,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75c465f4c6-vp8xb","timestamp":"20241125095344","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0532\u0561\u0576\u057f","url":"https:\/\/hyw.wikipedia.org\/wiki\/%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40357","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40357","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2016-10-16T17:49:40Z","dateModified":"2024-05-14T17:33:41Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0f\/Prison.jpg"}</script> </body> </html>