CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kəlam — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"53bb566c-0040-47c3-8f04-03382784923e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kəlam","wgTitle":"Kəlam","wgCurRevisionId":7842422,"wgRevisionId":7842422,"wgArticleId":99763,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["İlahiyyat","İslam"], "wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kəlam","wgRelevantArticleId":99763,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q280817","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture" ,"bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements", "ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=codex-search-styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kəlam — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/K%C9%99lam"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/K%C9%99lam"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kəlam rootpage-Kəlam skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kəlam</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6900089">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7806491">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a></th></tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#ABE0A4"> <a href="/wiki/%C4%B0slamda_iman" class="mw-redirect" title="İslamda iman">İslamda iman</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/Allah" title="Allah">Allah</a>  • <a href="/wiki/T%C3%B6vhid" title="Tövhid">Allahın varlığı və təkliyi</a>  • <a href="/wiki/%C4%B0slamda_m%C9%99l%C9%99kl%C9%99r" title="İslamda mələklər">Mələklər</a>  • <a href="/wiki/%C4%B0slamda_m%C3%BCq%C9%99dd%C9%99s_kitablar" title="İslamda müqəddəs kitablar">Müqəddəs kitablar</a>  • <a href="/wiki/M%C9%99h%C9%99mm%C9%99d" title="Məhəmməd">Məhəmməd</a> peyğəmbər və <a href="/wiki/%C4%B0slam_pey%C4%9F%C9%99mb%C9%99rl%C9%99ri" title="İslam peyğəmbərləri">digər peyğəmbərlər</a>  • <a href="/wiki/%C4%B0mam%C9%99t" title="İmamət">İmamət</a>  • <a href="/wiki/M%C9%99ad" class="mw-redirect" title="Məad">Axirət</a>  • <a href="/wiki/K%C9%99lmeyi-%C5%9F%C9%99had%C9%99t" title="Kəlmeyi-şəhadət">Kəlmeyi-şəhadət</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#ABE0A4"> <a href="/wiki/Firuiddin" title="Firuiddin">Firuiddin</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/Namaz" title="Namaz">Namaz</a>  • <a href="/wiki/Z%C9%99kat" title="Zəkat">Zəkat</a>  • <a href="/wiki/X%C3%BCms" title="Xüms">Xüms</a>  • <a href="/wiki/Oruc" title="Oruc">Oruc</a>  • <a href="/wiki/H%C9%99cc" title="Həcc">Həcc</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#ABE0A4"> <a href="/wiki/%C4%B0slamda_x%C3%BCsusi_g%C3%BCnl%C9%99r" title="İslamda xüsusi günlər">İslamda xüsusi günlər</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/Bes%C9%99t" title="Besət">Besət</a> bayramı • <a href="/wiki/Ramazan_bayram%C4%B1" title="Ramazan bayramı">Ramazan bayramı</a>  • <a href="/wiki/Qurban_bayram%C4%B1" title="Qurban bayramı">Qurban bayramı</a>  • <a href="/wiki/Q%C9%99dir-Xum" title="Qədir-Xum">Qədir-Xum</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#ABE0A4"> <a href="/wiki/Quran" title="Quran">Quran</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/S%C3%BCnnil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sünnilər">Sünni</a>  • <a href="/wiki/H%C9%99dis" title="Hədis">Hədis</a>  • <a href="/wiki/Sufizm" title="Sufizm">Təsəvvüf</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Fiqh" title="Fiqh">Fiqh</a>  • <a class="mw-selflink selflink">Kəlam</a>  • <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99ri%C9%99t" title="Şəriət">Şəriət</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#ABE0A4"> <a href="/wiki/%C4%B0slam_tarixi" class="mw-redirect" title="İslam tarixi">İslam tarixi</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%C6%8Fhli-Beyt" title="Əhli-Beyt">Əhli-Beyt</a>  • <a href="/wiki/S%C9%99hab%C9%99" title="Səhabə">Səhabə</a>  • <a href="/wiki/%C5%9Ei%C9%99" class="mw-redirect" title="Şiə">Şiəlik</a> • <a href="/wiki/S%C3%BCnnilik" title="Sünnilik">Sünnilik</a>  • <a href="/wiki/Xaricil%C9%99r" title="Xaricilər">Xaricilik</a>  • <a href="/wiki/Ra%C5%9Fidun" title="Raşidun">Dörd xəlifə</a>  • <a href="/wiki/%C4%B0mam%C9%99t" title="İmamət">İmamət</a>  • <a href="/wiki/M%C9%99h%C9%99mm%C9%99d" title="Məhəmməd">Məhəmməd</a></td> </tr><tr><td class="sidebar-below"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portal:%C4%B0slam" title="Portal"><img alt="Portal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/18px-Portal.svg.png" decoding="async" width="18" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/27px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/36px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>     <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0slam" title="Kateqoriya"><img alt="Kateqoriya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/19px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="19" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/29px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/38px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span>     <span typeof="mw:File"><a href="https://az.wiktionary.org/wiki/%C4%B0slam" title="Vikilüğət"><img alt="Vikilüğət" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Wiktionary-logo-az.png/15px-Wiktionary-logo-az.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Wiktionary-logo-az.png/23px-Wiktionary-logo-az.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Wiktionary-logo-az.png/30px-Wiktionary-logo-az.png 2x" data-file-width="391" data-file-height="474" /></a></span>     <span typeof="mw:File"><a href="https://az.wikiquote.org/wiki/%C4%B0slam" title="Vikisitat"><img alt="Vikisitat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span>     <span typeof="mw:File"><a href="https://az.wikisource.org/wiki/%C4%B0slam" title="Vikimənbə"><img alt="Vikimənbə" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/15px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/23px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span>     <span typeof="mw:File"><a href="https://az.wikinews.org/wiki/Kateqoriya:%C4%B0slam" title="Vikixəbər"><img alt="Vikixəbər" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/15px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/23px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/30px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span>     <span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Islam" title="Commons"><img alt="Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0slam" title="Şablon:İslam"><span title="Şablona bax">b</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_m%C3%BCzakir%C9%99si:%C4%B0slam" title="Şablon müzakirəsi:İslam"><span title="Müzakirə et">m</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0slam&action=edit"><span title="Bu şablonu redaktə et">r</span></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Kəlam</b> (<a href="/wiki/%C6%8Fr%C9%99b_dili" title="Ərəb dili"><i>ərəb.</i></a> <span lang="ar" style="font-size: 110%; font-style: normal; line-height: 1em;"><i>الكلام</i></span>‎) — <a href="/wiki/Allah-taala" class="mw-redirect" title="Allah-taala">Allah-təalanın</a> zatından və sifətlərindən, başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətlərindən bəhs edən bir elmdir. Məlum olduğu kimi bu tərifdə ilahiyyat və səmiyyət zikr edilmiş, lakin peyğəmbərlik zikr edilməmişdir. <a href="/wiki/Axir%C9%99t" title="Axirət">Axirət</a> və ona bənzər məsələlər ancaq peyğəmbərin təbliği ilə bilindiyi üçün, səmiyyat zikr edilincə <a href="/wiki/N%C3%BCbuvv%C9%99t" title="Nübuvvət">nübuvvət</a> də buna aid olduğu düşüncəsiylə peyğəmbərlik müəssisəsinə xüsusi olaraq yer verilməmişdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kəlamın_tərifi"><span id="K.C9.99lam.C4.B1n_t.C9.99rifi"></span>Kəlamın tərifi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&veaction=edit&section=1" title="Kəlamın tərifi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Kəlamın tərifi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mərhum Ömər Nəsuhi Bilmən kəlam elminə çox gözəl və ətraflı bir tərif vermişdir: "Kəlam elmi, Allah Təala həzrətlərinin zat və sifətlərindən, nübüvvət və risalətə aid olan məsələlərdən, başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətlərindən İslam qanununu əsas tutaraq bəhs edən bir elmdir." </p><p>Kəlam elminə mövzusuna görə verilən təriflərdə iki xüsusiyyət diqqəti cəlb edir. Bunların birincisi başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətləri, digəri isə İslam qanunu üzrə olmasıdır. Məlum olduğu kimi fizika, kimya, biologiya və riyaziyyat kimi müsbət elmlər də yaradılanların hallarından bəhs edir. Lakin, bu elmlər insanı ələ alarkən başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanların vəziyyətlərindən bəhs etməz. Yəni "bu hadisələr necə meydana gəlir? Bunları meydana gətirən ilk səbəb nədir? İnsanın yaradılışındakı məqsəd və qayə nədir? Öldükdən sonra nə olacaq?" kimi suallara cavab verməz. Onlar sadəcə insanın hissiyyat orqanlarıyla görüb dərk edə biləcəkləri şeyləri izah edərlər. Kəlam elmi bu baxımdan pozitiv elmlərdən ayrılır və hadisələri başlanğıcı və sonu etibarilə incələyir. </p><p>Kəlam elmi İslam qanunlarına riayət etdiyi üçün fəlsəfədən ayrılır. Fəlsəfə də Kəlam elmi kimi Allahın zatından və sifətlərindən, başlanğıcı və sonu etibarilə yaradılanlardan bəhs edir. Ancaq fəlsəfədə ağıl əsas alınaraq məsələlər şərh edilir. Fəlsəfə ağla uyğun olmayan xüsusları nəql olaraq qəbul etmir. Kəlam isə nəqli əsas tutaraq məsələni izah etməkdədir. Kəlam hər nə qədər etiqadi mövzuların izah və isbatınında ağıla yer versə də, nəqli hərəkət nöqtəsi olaraq qəbul edir və İslam qanunlarına bağlı qalır. </p><p><a href="/wiki/%C4%B0bn_X%C9%99ldun" title="İbn Xəldun">İbn Xəldun</a> Kəlam elmini belə tərif edir: "Kəlam, dəlilləri ağılla, əqidələri imanla müdafiə edən, etiqadi mövzularda sələfin və əhli sünnənin təqib etdiyi yoldan üz döndərən bidətçiləri rədd edən bir elmdir." </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kəlamın_mövzusu"><span id="K.C9.99lam.C4.B1n_m.C3.B6vzusu"></span>Kəlamın mövzusu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&veaction=edit&section=2" title="Kəlamın mövzusu bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Kəlamın mövzusu"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kəlam, müxaliflərin və bidətçilərin etirazlarına cavab verir, onları ağıl və nəql ilə susdurmağa çalışır. Buna görə də kəlam elmi münazərə və cədələyə olduqca çox əhəmiyyət verir. Əqaid və tövhiddə münaqişə və cədəl yoxdur. Ayələrdə və hədislərdə nə necə gəlmişsə, ona eləcə də inanılır və təslim olunur. Beləliklə də kəlam aşağıdakı mövzulara aydınlaşdırır. </p><p>a. İnsanlardakı imanı təqliddən qurtarıb təhqiqi və sarsılmayan iman dərəcəsinə yüksəldir. </p><p>b. Kəlam elminin məsələlərini izah etməklə doğru yolu axtaran insanları irşad edir, inadçıları da dəlillərlə susdurur. </p><p>c. İman əsaslarını batil düşüncələrin şübhələrindən uzaqlaşdırır. </p><p>d. Digər dini elmlər bu elmə istinad edir. Çünki, kəlam elmi olmazsa digər dini elmlərin varlığından bəhs etmək olmaz. </p><p>e. İnsanlara əməllərində ixlaslı, niyyətlərində saf və inanclarında qüvvətli olmağa köməklik edir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kəlamın_tarixi"><span id="K.C9.99lam.C4.B1n_tarixi"></span>Kəlamın tarixi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&veaction=edit&section=3" title="Kəlamın tarixi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Kəlamın tarixi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tarix olaraq İslam aləmində ilk fəlsəfi cərəyan, hicri I əsrdə "kəlam elmi" adı altında meydana çıxdı. Əsrlərdən bəri müxtəlif inanıcların, müxtəlif fəlsəfələrin yaşadığı geniş bir sahəyə yayılan İslam coğrafyasında, xüsusən dörd xəlifə zamanından başlayaraq bir çox dini qruplar meydana çıxmağa başladı. Bu qruplar arasında, fəlsəfi məsələlərə ən çox əhəmiyyət verən və bu barədə nəzəriyyələr irəli sürən, Mötəzilədir. Xəlifə Mənsur zamanından (h.156-m.772) başlayaraq Məmun və xələfləri dövründə böyük bir yayılış göstərən Yunan, <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>, Hind, və s. əsərlərini tərcümə cərəyanı, adı çəkilən fəlsəfi fikirləri İslam mühitinə tanıdanda, Mötəzilə, məzhəblərini daha qüvvətlə müdafiə etmək üçün həmin nəzəriyyyələrdən dərhal faydalanmağa başladılar. </p><p>Mötəzilənin bu sahədəki çalışmaları qarşısında, Əhli-Sünnə alimləri də boş dayanmadılar. İbn Kilabül-Bəsrinin bu yoldakı səyi Əbül Həsən-əl-Əş’əri (h.260-324/m.873-935) tərəfindən müvəffəqiyyətlə davam etdirilərək Əhli-Sünnəyə məxsus bir Elmi-Kəlam təxsis edildi. Bu sonralar Əbu Bəkirül-Baqillani (v. h.403/m.1012-1013) və İmam əl-Hərəmeyn adıyla məşhur olan Əbül-Məali əl-Cüveyni (h.478/m.1085-86) tərəfindən tamamlanmışdır. </p><p>İmam Qəzzali (h.450-505/m.1058-1111) ilə bərabər, Kəlamın yeni bir mərhələyə daxil olduğuna şahid oluruq. Qəzzali zamanında, Yunan fəlsəfəsinə aid nəzəriyyələr (Fərabi və <a href="/wiki/%C4%B0bn_Sina" title="İbn Sina">İbn Sina</a> ilə) Müsəlmanlar arasında layiqincə yer tutub inkişaf etdiyi üçün, fəlsəfəçilərin hər dediyini rədd və ya qəbul etməyə meyl edən iki zidd baxışlar yaranmışdı. Qəzzali, müxtəlif əsərləri ilə, həmin baxışların hər ikisinə qarşı mübarizə aparmışdı. </p><p>Bütün islami elmlərdə olduğu kimi kəlam elmi də bu məqsədləri gercəkləşdirərək əsl və yeganə məqsəd olan dünya və axirət səadətini əldə etməyə çalışır. </p> <div role="navigation" class="navbox" aria-label="Naviqasiya şablonu" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand" style="white-space:nowrap;font-size:xx-small"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Xarici_ke%C3%A7idl%C9%99r" title="Bu şablona bax"><img alt="Bu şablona bax" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/14px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/21px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/28px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </span></div>  Lüğətlər və ensiklopediyalar</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/kalam">Böyük norveç</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/religiya/KALAM.html">Kruqosvet</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pravenc.ru/text/1319913.html">Pravoslav</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/kalam-Islam">Britannica (onlayn)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/kalam/">Universalis</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/Normativ_yoxlama" title="Normativ yoxlama">Normativ yoxlama</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Latviya_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Latviya Milli Kitabxanası">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/LNB%7CLNC10-000342795">000342795</a> · <a href="/wiki/Microsoft_Academic" title="Microsoft Academic">Microsoft</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://academic.microsoft.com/#/detail/2779129024">2779129024</a> · <a href="/wiki/%C3%87ex_Respublikas%C4%B1_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Çex Respublikası Milli Kitabxanası">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph696395">ph696395</a></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kəlam&oldid=7842422">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kəlam&oldid=7842422</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0lahiyyat" title="Kateqoriya:İlahiyyat">İlahiyyat</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0slam" title="Kateqoriya:İslam">İslam</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=K%C9%99lam" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=K%C9%99lam" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/K%C9%99lam" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCzakir%C9%99:K%C9%99lam&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Məqalə haqqında müzakirə (səhifə mövcud deyil) [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/K%C9%99lam"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=edit" title="Səhifənin cari kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/K%C9%99lam" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/K%C9%99lam" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&oldid=7842422" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=K%C9%99lam&id=7842422&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FK%25C9%2599lam"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrCode&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FK%25C9%2599lam"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=K%C9%99lam"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&page=K%C9%99lam&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=K%C9%99lam&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q280817" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kal%C4%81m" title="Kalām – İsveçrə almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kalām" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsveçrə almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم الكلام – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علم الكلام" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Calam" title="Calam – asturiya" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Calam" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiya" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A8%DB%8C%D9%84%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="کلام بیلگی‌سی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کلام بیلگی‌سی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BC" title="Кәләм – başqırd" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Кәләм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başqırd" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="কালাম – benqal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কালাম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="benqal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Kalam" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%95%D9%84%D8%A7%D9%85" title="کەلام – Mərkəzi kürdcə" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کەلام" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Mərkəzi kürdcə" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kal%C4%81m" title="Kalām – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Kalām" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kelam" title="Kelam – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kelam" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%86%DE%A6%DE%8D%DE%A7%DE%89%DE%B0" title="ކަލާމް – maldiv" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ކަލާމް" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="maldiv" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Kalam" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kalam" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Kalam" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kalam" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="علم کلام" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kalam" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Kal%C3%A2m" title="Kalâm – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Kalâm" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%9C%D7%90%D7%9D" title="כלאם – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="כלאם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AE_%E0%A4%85%E0%A4%B2-%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE" title="इल्म अल-कलाम – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इल्म अल-कलाम" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kal%C3%A1m" title="Kalám – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kalám" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B4" title="Քալամ – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Քալամ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ilmu_kalam" title="Ilmu kalam – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Ilmu kalam" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Kal%C4%81m" title="Kalām – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Kalām" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0" title="カラーム – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="カラーム" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Калам – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Калам" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Kelam" title="Kelam – kürd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Kelam" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kürd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – malaqas" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Kalam" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malaqas" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Келам – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Келам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ilmu_kalam" title="Ilmu kalam – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ilmu kalam" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kalam_(islam)" title="Kalam (islam) – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kalam (islam)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kalam" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kalam" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cal%C3%A2m" title="Calâm – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Calâm" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Kalam_(doctrin%C4%83)" title="Kalam (doctrină) – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Kalam (doctrină)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Калам – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Калам" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%AA%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم ڪلام – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="علم ڪلام" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – serb-xorvat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kalam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serb-xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Kalam" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kal%C3%A1m" title="Kalám – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kalám" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Kalam" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kalam" title="Kalam – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kalam" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கலாம் – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கலாம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BC" title="Калом – tacik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Калом" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tacik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kel%C3%A2m" title="Kelâm – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kelâm" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%99%D0%BB%D1%8F%D0%BC" title="Кәлям – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кәлям" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%85%D9%89_%D9%83%DB%95%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ئىلمى كەلام – uyğur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئىلمى كەلام" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="uyğur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Калам – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Калам" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="علم کلام" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kalom" title="Kalom – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kalom" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%96%AF%E5%85%B0%E6%95%99%E4%B9%89%E5%AD%A6" title="伊斯兰教义学 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊斯兰教义学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q280817#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 18:18, 11 noyabr 2024 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C9%99lam&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-84779d6bf6-hj2hv","wgBackendResponseTime":137,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.147","walltime":"0.178","ppvisitednodes":{"value":193,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":13533,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":89,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5730,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 147.225 1 -total"," 58.13% 85.588 1 Şablon:İslam"," 57.19% 84.200 1 Şablon:Sidebar"," 40.86% 60.151 1 Şablon:Xarici_keçidlər"," 4.68% 6.883 1 Şablon:Rəng"," 2.98% 4.380 2 Şablon:Kvadrat_mötərizəsiz"," 1.27% 1.877 25 Şablon:*"," 1.09% 1.610 2 Şablon:Хх"," 0.85% 1.258 1 Şablon:Dil-ar"," 0.84% 1.239 2 Şablon:Str_left"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.103","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2382122,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-68fccdd5b5-x9tcp","timestamp":"20241121205323","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"K\u0259lam","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/K%C9%99lam","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q280817","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q280817","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-01-16T22:49:33Z","dateModified":"2024-11-11T18:18:41Z"}</script> </body> </html>