CINXE.COM

<!doctype html> <html class="client-nojs skin-theme-clientpref-day mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0" lang="pl" dir="ltr"> <head> <base href="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie"> <meta charset="UTF-8"> <title>Serbołużyczanie – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js skin-theme-clientpref-day mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"6091d16d-f07e-43e2-8501-9bcd1e11017a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Serbołużyczanie","wgTitle":"Serbołużyczanie","wgCurRevisionId":75050625,"wgRevisionId": 75050625,"wgArticleId":20690,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Serbołużyczanie","wgRelevantArticleId":20690,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75050625,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFMode":"stable","wgMFAmc":false,"wgMFAmcOutreachActive":false,"wgMFAmcOutreachUserEligible":false,"wgMFLazyLoadImages":true,"wgMFEditNoticesFeatureConflict":false,"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true}, "wgMFIsSupportedEditRequest":true,"wgMFScriptPath":"","wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":true,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgSectionTranslationMissingLanguages":[{"lang":"ace","autonym":"Acèh","dir":"ltr"},{"lang":"ady","autonym":"адыгабзэ","dir":"ltr"},{"lang":"alt","autonym":"алтай тил","dir":"ltr"},{"lang":"am","autonym":"አማርኛ","dir":"ltr"},{"lang":"ami","autonym":"Pangcah","dir":"ltr"},{"lang":"ann","autonym":"Obolo","dir":"ltr"},{"lang":"anp","autonym":"अंगिका","dir":"ltr"},{"lang":"ary","autonym":"الدارجة","dir":"rtl"},{"lang":"as","autonym":"অসমীয়া","dir":"ltr"},{"lang":"ast","autonym":"asturianu","dir":"ltr"},{"lang":"av","autonym":"авар","dir":"ltr"},{"lang":"avk","autonym":"Kotava","dir":"ltr"},{"lang":"awa","autonym":"अवधी","dir":"ltr"},{"lang":"ay","autonym":"Aymar aru","dir":"ltr"},{"lang":"az","autonym" :"azərbaycanca","dir":"ltr"},{"lang":"ba","autonym":"башҡортса","dir":"ltr"},{"lang":"ban","autonym":"Basa Bali","dir":"ltr"},{"lang":"bar","autonym":"Boarisch","dir":"ltr"},{"lang":"bbc","autonym":"Batak Toba","dir":"ltr"},{"lang":"bcl","autonym":"Bikol Central","dir":"ltr"},{"lang":"bdr","autonym":"Bajau Sama","dir":"ltr"},{"lang":"bho","autonym":"भोजपुरी","dir":"ltr"},{"lang":"bi","autonym":"Bislama","dir":"ltr"},{"lang":"bjn","autonym":"Banjar","dir":"ltr"},{"lang":"blk","autonym":"ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ","dir":"ltr"},{"lang":"bm","autonym":"bamanankan","dir":"ltr"},{"lang":"bn","autonym":"বাংলা","dir":"ltr"},{"lang":"bo","autonym":"བོད་ཡིག","dir":"ltr"},{"lang":"bpy","autonym":"বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী","dir":"ltr"},{"lang":"btm","autonym":"Batak Mandailing","dir":"ltr"},{"lang":"bug","autonym":"Basa Ugi","dir":"ltr"},{"lang":"cdo","autonym":"閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄", "dir":"ltr"},{"lang":"ce","autonym":"нохчийн","dir":"ltr"},{"lang":"ceb","autonym":"Cebuano","dir":"ltr"},{"lang":"ch","autonym":"Chamoru","dir":"ltr"},{"lang":"chr","autonym":"ᏣᎳᎩ","dir":"ltr"},{"lang":"ckb","autonym":"کوردی","dir":"rtl"},{"lang":"co","autonym":"corsu","dir":"ltr"},{"lang":"cr","autonym":"Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ","dir":"ltr"},{"lang":"crh","autonym":"qırımtatarca","dir":"ltr"},{"lang":"dag","autonym":"dagbanli","dir":"ltr"},{"lang":"dga","autonym":"Dagaare","dir":"ltr"},{"lang":"din","autonym":"Thuɔŋjäŋ","dir":"ltr"},{"lang":"diq","autonym":"Zazaki","dir":"ltr"},{"lang":"dtp","autonym":"Kadazandusun","dir":"ltr"},{"lang":"dv","autonym":"ދިވެހިބަސް","dir":"rtl"},{"lang":"dz","autonym":"ཇོང་ཁ","dir":"ltr"},{"lang":"ee","autonym":"eʋegbe","dir":"ltr"},{"lang":"el","autonym":"Ελληνικά","dir":"ltr"},{"lang":"eml","autonym":"emiliàn e rumagnòl","dir":"ltr"},{"lang":"fat","autonym":"mfantse","dir":"ltr"},{ "lang":"ff","autonym":"Fulfulde","dir":"ltr"},{"lang":"fj","autonym":"Na Vosa Vakaviti","dir":"ltr"},{"lang":"fo","autonym":"føroyskt","dir":"ltr"},{"lang":"fon","autonym":"fɔ̀ngbè","dir":"ltr"},{"lang":"frp","autonym":"arpetan","dir":"ltr"},{"lang":"frr","autonym":"Nordfriisk","dir":"ltr"},{"lang":"gag","autonym":"Gagauz","dir":"ltr"},{"lang":"gan","autonym":"贛語","dir":"ltr"},{"lang":"gcr","autonym":"kriyòl gwiyannen","dir":"ltr"},{"lang":"glk","autonym":"گیلکی","dir":"rtl"},{"lang":"gn","autonym":"Avañe'ẽ","dir":"ltr"},{"lang":"gom","autonym":"गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni","dir":"ltr"},{"lang":"gor","autonym":"Bahasa Hulontalo","dir":"ltr"},{"lang":"gpe","autonym":"Ghanaian Pidgin","dir":"ltr"},{"lang":"gu","autonym":"ગુજરાતી","dir":"ltr"},{"lang":"guc","autonym":"wayuunaiki","dir":"ltr"},{"lang":"gur","autonym":"farefare","dir":"ltr"},{"lang":"guw","autonym":"gungbe","dir":"ltr"},{"lang":"gv","autonym":"Gaelg","dir":"ltr"},{ "lang":"ha","autonym":"Hausa","dir":"ltr"},{"lang":"hak","autonym":"客家語 / Hak-kâ-ngî","dir":"ltr"},{"lang":"haw","autonym":"Hawaiʻi","dir":"ltr"},{"lang":"hi","autonym":"हिन्दी","dir":"ltr"},{"lang":"hif","autonym":"Fiji Hindi","dir":"ltr"},{"lang":"ht","autonym":"Kreyòl ayisyen","dir":"ltr"},{"lang":"hyw","autonym":"Արեւմտահայերէն","dir":"ltr"},{"lang":"ia","autonym":"interlingua","dir":"ltr"},{"lang":"iba","autonym":"Jaku Iban","dir":"ltr"},{"lang":"ie","autonym":"Interlingue","dir":"ltr"},{"lang":"ig","autonym":"Igbo","dir":"ltr"},{"lang":"igl","autonym":"Igala","dir":"ltr"},{"lang":"ilo","autonym":"Ilokano","dir":"ltr"},{"lang":"is","autonym":"íslenska","dir":"ltr"},{"lang":"iu","autonym":"ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut","dir":"ltr"},{"lang":"jam","autonym":"Patois","dir":"ltr"},{"lang":"jv","autonym":"Jawa","dir":"ltr"},{"lang":"ka","autonym":"ქართული","dir":"ltr"},{"lang":"kaa","autonym":"Qaraqalpaqsha","dir":"ltr"},{"lang":"kab" ,"autonym":"Taqbaylit","dir":"ltr"},{"lang":"kbd","autonym":"адыгэбзэ","dir":"ltr"},{"lang":"kbp","autonym":"Kabɩyɛ","dir":"ltr"},{"lang":"kcg","autonym":"Tyap","dir":"ltr"},{"lang":"kg","autonym":"Kongo","dir":"ltr"},{"lang":"kge","autonym":"Kumoring","dir":"ltr"},{"lang":"ki","autonym":"Gĩkũyũ","dir":"ltr"},{"lang":"kl","autonym":"kalaallisut","dir":"ltr"},{"lang":"km","autonym":"ភាសាខ្មែរ","dir":"ltr"},{"lang":"kn","autonym":"ಕನ್ನಡ","dir":"ltr"},{"lang":"koi","autonym":"перем коми","dir":"ltr"},{"lang":"krc","autonym":"къарачай-малкъар","dir":"ltr"},{"lang":"ks","autonym":"कॉशुर / کٲشُر","dir":"rtl"},{"lang":"ku","autonym":"kurdî","dir":"ltr"},{"lang":"kus","autonym":"Kʋsaal","dir":"ltr"},{"lang":"kv","autonym":"коми","dir":"ltr"},{"lang":"kw","autonym":"kernowek","dir":"ltr"},{"lang":"ky","autonym":"кыргызча","dir":"ltr"},{"lang":"lad","autonym":"Ladino","dir":"ltr"},{"lang":"lb","autonym" :"Lëtzebuergesch","dir":"ltr"},{"lang":"lez","autonym":"лезги","dir":"ltr"},{"lang":"lg","autonym":"Luganda","dir":"ltr"},{"lang":"li","autonym":"Limburgs","dir":"ltr"},{"lang":"lij","autonym":"Ligure","dir":"ltr"},{"lang":"lld","autonym":"Ladin","dir":"ltr"},{"lang":"lmo","autonym":"lombard","dir":"ltr"},{"lang":"ln","autonym":"lingála","dir":"ltr"},{"lang":"lo","autonym":"ລາວ","dir":"ltr"},{"lang":"ltg","autonym":"latgaļu","dir":"ltr"},{"lang":"mad","autonym":"Madhurâ","dir":"ltr"},{"lang":"mai","autonym":"मैथिली","dir":"ltr"},{"lang":"map-bms","autonym":"Basa Banyumasan","dir":"ltr"},{"lang":"mdf","autonym":"мокшень","dir":"ltr"},{"lang":"mg","autonym":"Malagasy","dir":"ltr"},{"lang":"mhr","autonym":"олык марий","dir":"ltr"},{"lang":"mi","autonym":"Māori","dir":"ltr"},{"lang":"min","autonym":"Minangkabau","dir":"ltr"},{"lang":"ml","autonym":"മലയാളം","dir":"ltr"},{"lang":"mn","autonym":"монгол","dir":"ltr"},{"lang":"mni", "autonym":"ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ","dir":"ltr"},{"lang":"mnw","autonym":"ဘာသာမန်","dir":"ltr"},{"lang":"mos","autonym":"moore","dir":"ltr"},{"lang":"mr","autonym":"मराठी","dir":"ltr"},{"lang":"ms","autonym":"Bahasa Melayu","dir":"ltr"},{"lang":"mt","autonym":"Malti","dir":"ltr"},{"lang":"mwl","autonym":"Mirandés","dir":"ltr"},{"lang":"my","autonym":"မြန်မာဘာသာ","dir":"ltr"},{"lang":"myv","autonym":"эрзянь","dir":"ltr"},{"lang":"mzn","autonym":"مازِرونی","dir":"rtl"},{"lang":"nah","autonym":"Nāhuatl","dir":"ltr"},{"lang":"nan","autonym":"閩南語 / Bân-lâm-gú","dir":"ltr"},{"lang":"nap","autonym":"Napulitano","dir":"ltr"},{"lang":"nb","autonym":"norsk bokmål","dir":"ltr"},{"lang":"nds","autonym":"Plattdüütsch","dir":"ltr"},{"lang":"nds-nl","autonym":"Nedersaksies","dir":"ltr"},{"lang":"ne","autonym":"नेपाली","dir":"ltr"},{"lang":"new","autonym":"नेपाल भाषा","dir":"ltr"},{"lang":"nia", "autonym":"Li Niha","dir":"ltr"},{"lang":"nqo","autonym":"ߒߞߏ","dir":"rtl"},{"lang":"nr","autonym":"isiNdebele seSewula","dir":"ltr"},{"lang":"nso","autonym":"Sesotho sa Leboa","dir":"ltr"},{"lang":"ny","autonym":"Chi-Chewa","dir":"ltr"},{"lang":"oc","autonym":"occitan","dir":"ltr"},{"lang":"om","autonym":"Oromoo","dir":"ltr"},{"lang":"or","autonym":"ଓଡ଼ିଆ","dir":"ltr"},{"lang":"pa","autonym":"ਪੰਜਾਬੀ","dir":"ltr"},{"lang":"pag","autonym":"Pangasinan","dir":"ltr"},{"lang":"pam","autonym":"Kapampangan","dir":"ltr"},{"lang":"pap","autonym":"Papiamentu","dir":"ltr"},{"lang":"pcd","autonym":"Picard","dir":"ltr"},{"lang":"pcm","autonym":"Naijá","dir":"ltr"},{"lang":"pdc","autonym":"Deitsch","dir":"ltr"},{"lang":"pms","autonym":"Piemontèis","dir":"ltr"},{"lang":"pnb","autonym":"پنجابی","dir":"rtl"},{"lang":"ps","autonym":"پښتو","dir":"rtl"},{"lang":"pwn","autonym":"pinayuanan","dir":"ltr"},{"lang":"qu","autonym":"Runa Simi","dir":"ltr"},{"lang":"rn", "autonym":"ikirundi","dir":"ltr"},{"lang":"rsk","autonym":"руски","dir":"ltr"},{"lang":"rue","autonym":"русиньскый","dir":"ltr"},{"lang":"rup","autonym":"armãneashti","dir":"ltr"},{"lang":"rw","autonym":"Ikinyarwanda","dir":"ltr"},{"lang":"sa","autonym":"संस्कृतम्","dir":"ltr"},{"lang":"sah","autonym":"саха тыла","dir":"ltr"},{"lang":"sat","autonym":"ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ","dir":"ltr"},{"lang":"sc","autonym":"sardu","dir":"ltr"},{"lang":"scn","autonym":"sicilianu","dir":"ltr"},{"lang":"sco","autonym":"Scots","dir":"ltr"},{"lang":"sd","autonym":"سنڌي","dir":"rtl"},{"lang":"se","autonym":"davvisámegiella","dir":"ltr"},{"lang":"sg","autonym":"Sängö","dir":"ltr"},{"lang":"sgs","autonym":"žemaitėška","dir":"ltr"},{"lang":"shi","autonym":"Taclḥit","dir":"ltr"},{"lang":"shn","autonym":"ၽႃႇသႃႇတႆး ","dir":"ltr"},{"lang":"si","autonym":"සිංහල","dir":"ltr"},{"lang":"skr","autonym":"سرائیکی","dir":"rtl"},{ "lang":"sm","autonym":"Gagana Samoa","dir":"ltr"},{"lang":"smn","autonym":"anarâškielâ","dir":"ltr"},{"lang":"sn","autonym":"chiShona","dir":"ltr"},{"lang":"so","autonym":"Soomaaliga","dir":"ltr"},{"lang":"srn","autonym":"Sranantongo","dir":"ltr"},{"lang":"ss","autonym":"SiSwati","dir":"ltr"},{"lang":"st","autonym":"Sesotho","dir":"ltr"},{"lang":"stq","autonym":"Seeltersk","dir":"ltr"},{"lang":"su","autonym":"Sunda","dir":"ltr"},{"lang":"sw","autonym":"Kiswahili","dir":"ltr"},{"lang":"ta","autonym":"தமிழ்","dir":"ltr"},{"lang":"tay","autonym":"Tayal","dir":"ltr"},{"lang":"tcy","autonym":"ತುಳು","dir":"ltr"},{"lang":"tdd","autonym":"ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ","dir":"ltr"},{"lang":"te","autonym":"తెలుగు","dir":"ltr"},{"lang":"tet","autonym":"tetun","dir":"ltr"},{"lang":"tg","autonym":"тоҷикӣ","dir":"ltr"},{"lang":"th","autonym":"ไทย","dir":"ltr"},{"lang":"ti","autonym":"ትግርኛ","dir":"ltr"},{"lang":"tk","autonym":"Türkmençe", "dir":"ltr"},{"lang":"tl","autonym":"Tagalog","dir":"ltr"},{"lang":"tly","autonym":"tolışi","dir":"ltr"},{"lang":"tn","autonym":"Setswana","dir":"ltr"},{"lang":"to","autonym":"lea faka-Tonga","dir":"ltr"},{"lang":"tpi","autonym":"Tok Pisin","dir":"ltr"},{"lang":"trv","autonym":"Seediq","dir":"ltr"},{"lang":"ts","autonym":"Xitsonga","dir":"ltr"},{"lang":"tt","autonym":"татарча / tatarça","dir":"ltr"},{"lang":"tum","autonym":"chiTumbuka","dir":"ltr"},{"lang":"tw","autonym":"Twi","dir":"ltr"},{"lang":"ty","autonym":"reo tahiti","dir":"ltr"},{"lang":"tyv","autonym":"тыва дыл","dir":"ltr"},{"lang":"udm","autonym":"удмурт","dir":"ltr"},{"lang":"ur","autonym":"اردو","dir":"rtl"},{"lang":"uz","autonym":"oʻzbekcha / ўзбекча","dir":"ltr"},{"lang":"ve","autonym":"Tshivenda","dir":"ltr"},{"lang":"vec","autonym":"vèneto","dir":"ltr"},{"lang":"vep","autonym":"vepsän kel’","dir":"ltr"},{"lang":"vi","autonym":"Tiếng Việt","dir":"ltr"},{"lang":"vls","autonym": "West-Vlams","dir":"ltr"},{"lang":"vo","autonym":"Volapük","dir":"ltr"},{"lang":"vro","autonym":"võro","dir":"ltr"},{"lang":"wa","autonym":"walon","dir":"ltr"},{"lang":"war","autonym":"Winaray","dir":"ltr"},{"lang":"wo","autonym":"Wolof","dir":"ltr"},{"lang":"xal","autonym":"хальмг","dir":"ltr"},{"lang":"xh","autonym":"isiXhosa","dir":"ltr"},{"lang":"xmf","autonym":"მარგალური","dir":"ltr"},{"lang":"yi","autonym":"ייִדיש","dir":"rtl"},{"lang":"yo","autonym":"Yorùbá","dir":"ltr"},{"lang":"yue","autonym":"粵語","dir":"ltr"},{"lang":"za","autonym":"Vahcuengh","dir":"ltr"},{"lang":"zgh","autonym":"ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ","dir":"ltr"},{"lang":"zu","autonym":"isiZulu","dir":"ltr"}],"wgSectionTranslationTargetLanguages":["ace","ady","alt","am","ami","an","ang","ann","anp","ar","ary","arz","as","ast","av","avk","awa","ay","az","azb","ba","ban","bar","bbc","bcl","bdr","be","bew","bg","bho","bi","bjn","blk","bm","bn","bo","bpy","br", "bs","btm","bug","ca","cdo","ce","ceb","ch","chr","ckb","co","cr","crh","cs","cu","cy","da","dag","de","dga","din","diq","dsb","dtp","dv","dz","ee","el","eml","eo","es","et","eu","fa","fat","ff","fi","fj","fo","fon","fr","frp","frr","fur","fy","gag","gan","gcr","gl","glk","gn","gom","gor","gpe","gu","guc","gur","guw","gv","ha","hak","haw","he","hi","hif","hr","hsb","ht","hu","hy","hyw","ia","iba","ie","ig","igl","ilo","io","is","it","iu","ja","jam","jv","ka","kaa","kab","kbd","kbp","kcg","kg","kge","ki","kk","kl","km","kn","ko","koi","krc","ks","ku","kus","kv","kw","ky","lad","lb","lez","lg","li","lij","lld","lmo","ln","lo","lt","ltg","lv","mad","mai","map-bms","mdf","mg","mhr","mi","min","mk","ml","mn","mni","mnw","mos","mr","mrj","ms","mt","mwl","my","myv","mzn","nah","nan","nap","nb","nds","nds-nl","ne","new","nia","nl","nn","nqo","nr","nso","ny","oc","om","or","os","pa","pag","pam","pap","pcd","pcm","pdc","pl","pms","pnb","ps","pt","pwn","qu","rm","rn","ro","rsk","rue","rup","rw", "sa","sah","sat","sc","scn","sco","sd","se","sg","sgs","sh","shi","shn","si","sk","skr","sl","sm","smn","sn","so","sq","sr","srn","ss","st","stq","su","sv","sw","szl","ta","tay","tcy","tdd","te","tet","tg","th","ti","tk","tl","tly","tn","to","tpi","tr","trv","ts","tt","tum","tw","ty","tyv","udm","ur","uz","ve","vec","vep","vi","vls","vo","vro","wa","war","wo","wuu","xal","xh","xmf","yi","yo","yue","za","zgh","zh","zu"],"isLanguageSearcherCXEntrypointEnabled":true,"mintEntrypointLanguages":["ace","ast","azb","bcl","bjn","bh","crh","ff","fon","ig","is","ki","ks","lmo","min","sat","ss","tn","vec"],"wgWikibaseItemId":"Q146521","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgMinervaPermissions":{"watchable":true,"watch":false}, "wgMinervaFeatures":{"beta":false,"donate":true,"mobileOptionsLink":true,"categories":false,"pageIssues":true,"talkAtTop":false,"historyInPageActions":false,"overflowSubmenu":false,"tabsOnSpecials":true,"personalMenu":false,"mainMenuExpanded":false,"echo":true,"nightMode":true},"wgMinervaDownloadNamespaces":[0]};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.minerva.styles":"ready","skins.minerva.content.styles.images":"ready","mediawiki.hlist":"ready","skins.minerva.codex.styles":"ready","skins.minerva.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready" ,"ext.wikimediamessages.styles":"ready","mobile.init.styles":"ready","ext.relatedArticles.styles":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","skins.minerva.scripts","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","mobile.init","ext.echo.centralauth","ext.relatedArticles.readMore.bootstrap","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.entrypoints.mffrequentlanguages","ext.cx.entrypoints.languagesearcher.init","mw.externalguidance.init","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.relatedArticles.styles%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.hlist%7Cmobile.init.styles%7Cskins.minerva.codex.styles%7Cskins.minerva.content.styles.images%7Cskins.minerva.icons%2Cstyles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=minerva"> <script async src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=minerva"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=minerva"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=minerva"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="theme-color" content="#eaecf0"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Sorbs_national-costume1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1945"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Sorbs_national-costume1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1296"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1037"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, user-scalable=yes, minimum-scale=0.25, maximum-scale=5.0"> <meta property="og:title" content="Serbołużyczanie – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="manifest" href="/w/api.php?action=webapp-manifest"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> <meta http-equiv="X-Translated-By" content="Google"> <meta http-equiv="X-Translated-To" content="en"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.1hbgkFx4Qn8.O/am=DgY/d=1/rs=AN8SPfqlmAPxwfG457BPbRXwNq39oSMGHg/m=corsproxy" data-sourceurl="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie"></script> <link href="https://fonts.googleapis.com/css2?family=Material+Symbols+Outlined:opsz,wght,FILL,GRAD@20..48,100..700,0..1,-50..200" rel="stylesheet"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.1hbgkFx4Qn8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy/ed=1/rs=AN8SPfqlmAPxwfG457BPbRXwNq39oSMGHg/m=phishing_protection" data-phishing-protection-enabled="false" data-forms-warning-enabled="true" data-source-url="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie"></script> <meta name="robots" content="none"> </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Serbołużyczanie rootpage-Serbołużyczanie stable issues-group-B skin-minerva action-view skin--responsive mw-mf-amc-disabled mw-mf"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.1hbgkFx4Qn8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy,phishing_protection/ed=1/rs=AN8SPfqlmAPxwfG457BPbRXwNq39oSMGHg/m=navigationui" data-environment="prod" data-proxy-url="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog" data-proxy-full-url="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-source-url="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie" data-source-language="auto" data-target-language="en" data-display-language="en-GB" data-detected-source-language="pl" data-is-source-untranslated="false" data-source-untranslated-url="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie&anno=2" data-client="tr"></script> <div id="mw-mf-viewport"> <div id="mw-mf-page-center"><a class="mw-mf-page-center__mask" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#"></a> <header class="header-container header-chrome"> <div class="minerva-header"> <nav class="navigation-drawer toggle-list view-border-box"><input type="checkbox" id="main-menu-input" class="toggle-list__checkbox" role="button" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-labelledby="mw-mf-main-menu-button"> <label role="button" for="main-menu-input" id="mw-mf-main-menu-button" aria-hidden="true" data-event-name="ui.mainmenu" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet toggle-list__toggle"> <span class="minerva-icon minerva-icon--menu"></span> <span></span> </label> <div id="mw-mf-page-left" class="menu view-border-box"> <ul id="p-navigation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--home" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--home"></span> <span class="toggle-list-item__label">Strona główna</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--random" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Losowa_strona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--die"></span> <span class="toggle-list-item__label">Losuj</span> </a></li> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--nearby" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:W_pobli%C5%BCu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.nearby" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--mapPin"></span> <span class="toggle-list-item__label">W pobliżu</span> </a></li> </ul> <ul id="p-personal" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--login" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.login" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--logIn"></span> <span class="toggle-list-item__label">Zaloguj się</span> </a></li> </ul> <ul id="pt-preferences" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--settings" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Specjalna:Ustawienia_mobile&returnto=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.settings" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--settings"></span> <span class="toggle-list-item__label">Ustawienia</span> </a></li> </ul> <ul id="p-donation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--donate" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source%3Ddonate%26utm_medium%3Dsidebar%26utm_campaign%3DC13_pl.wikipedia.org%26uselang%3Dpl%26utm_key%3Dminerva" data-event-name="menu.donate" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--heart"></span> <span class="toggle-list-item__label">Wspomóż Wikipedię</span> </a></li> </ul> <ul class="hlist"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--about" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">O Wikipedii</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--disclaimers" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</span> </a></li> </ul> </div><label class="main-menu-mask" for="main-menu-input"></label> </nav> <div class="branding-box"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <span><img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" alt="Wikipedia" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <form action="/w/index.php" method="get" class="minerva-search-form"> <div class="search-box"><input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> <input class="search skin-minerva-search-trigger" id="searchInput" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"> <span class="search-box-icon-overlay"><span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> </span> </div><button id="searchIcon" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet skin-minerva-search-trigger"> <span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> <span>Szukaj</span> </button> </form> <nav class="minerva-user-navigation" aria-label="Nawigacja użytkownika"> </nav> </div> </header> <main id="content" class="mw-body"> <div class="banner-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="pre-content heading-holder"> <div class="page-heading"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Serbołużyczanie</span></h1> <div class="tagline"> lud zachodniosłowiański </div> </div> <nav class="page-actions-menu"> <ul id="p-views" class="page-actions-menu__list"> <li id="language-selector" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#p-lang" data-mw="interface" data-event-name="menu.languages" title="Język" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet language-selector"> <span class="minerva-icon minerva-icon--language"></span> <span>Język</span> </a></li> <li id="page-actions-watch" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-watch" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.watch" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet menu__item--page-actions-watch"> <span class="minerva-icon minerva-icon--star"></span> <span>Obserwuj</span> </a></li> <li id="page-actions-edit" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-edit" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.edit" data-mw="interface" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet edit-page menu__item--page-actions-edit"> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>Edytuj</span> </a></li> </ul> </nav> <div id="mw-content-subtitle"></div> </div> <div id="bodyContent" class="content"> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"> <script>function mfTempOpenSection(id){var block=document.getElementById("mf-section-"+id);block.className+=" open-block";block.previousSibling.className+=" open-block";}</script> <div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"> <section class="mf-section-0" id="mf-section-0"> <div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75298054">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em - 1px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div> <span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/50px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%2528questionmark%2529.svg/75px-REF_new_%2528questionmark%2529.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%2528questionmark%2529.svg/100px-REF_new_%2528questionmark%2529.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128"></span></span> </div> </div> <div class="mbox-text"> <b>Ten artykuł od 2015-12 zawiera treści, przy których <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikipedia:Weryfikowalność">brakuje odnośników do źródeł</a>.</b> <div class="hide-when-compact"> Należy dodać <b><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">przypisy</a></b> do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Bibliografia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikipedia:Bibliografia">źródeł bibliograficznych</a> jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.<br><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://books.google.com/books?as_brr%3D0%26as_pub%3D-icon%26q%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://scholar.google.com/scholar?q%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fbc.pionier.net.pl/search%23fq%3D%257B!tag%3Ddcterms_accessRights%257Ddcterms_accessRights%253A%2522Dost%25C4%2599p%2520otwarty%2522%26q%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bazhum.muzhp.pl/artykul/lista/?generalQuery%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt%3DSEARCH%26q%3Dc_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rcin.org.pl/dlibra/results?q%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522%26action%3DSimpleSearchAction%26type%3D-6%26p%3D0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.org/details/texts?query%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.org/details/inlibrary?query%3D%2522Serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%2522">inlibrary</a>)</span></small><br><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dyskusja:Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dyskusja:Serbołużyczanie">dyskusji tego artykułu</a>.</span><br><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span> </div> </div> </div> <p><b>Serbołużyczanie</b> – <b>Łużyczanie</b>, <b>Serbowie łużyccy</b>, nazwa własna: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_g%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język górnołużycki">górnołuż.</a> <em lang="hsb">(Łužiscy) Serbja</em>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_dolno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język dolnołużycki">dolnołuż.</a> <em lang="dsb">(Łužyske) Serby</em>, nazwa niemiecka: <em lang="de">Sorben</em> i <em lang="de">Wenden</em> (ta ostatnia dotyczy głównie Dolnołużyczan) – <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82owianie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Słowianie">słowiańska</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grupa_etniczna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grupa etniczna">grupa etniczna</a>, zamieszkująca <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyce">Łużyce</a>, ziemie leżące na terytorium <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niemcy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niemcy">Niemiec</a>. Historycznie Łużyce obejmują także niewielkie fragmenty terytorium <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polska">Polski</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czechy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czechy">Czech</a>.</p> <table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#E0E4C0; color:#000000;"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style> <div class="iboxt-1"> Serbołużyczanie </div> <div class="iboxt-2"> Serbja, Serby </div> </caption> <tbody> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Sorbs_national-costume1.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description" title="Strój ludowy Serbołużyczanek z okolic Chociebuża"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Sorbs_national-costume1.jpg/148px-Sorbs_national-costume1.jpg" decoding="async" width="148" height="240" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Sorbs_national-costume1.jpg/222px-Sorbs_national-costume1.jpg 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Sorbs_national-costume1.jpg/296px-Sorbs_national-costume1.jpg 2x" data-file-width="369" data-file-height="598"></a></span><br><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Str%C3%B3j_ludowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Strój ludowy">Strój ludowy</a> Serbołużyczanek z okolic <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chociebu%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chociebuż">Chociebuża</a></td> </tr> <tr> <th>Populacja</th> <td><p>około 50 tys.</p></td> </tr> <tr> <th>Miejsce zamieszkania</th> <td><p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niemcy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niemcy">Niemcy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Austria?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Austria">Austria</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stany Zjednoczone">USA</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Australia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Australia">Australia</a></p></td> </tr> <tr> <th>Język</th> <td><p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_g%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język górnołużycki">górnołużycki</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_dolno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język dolnołużycki">dolnołużycki</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język niemiecki">niemiecki</a></p></td> </tr> <tr> <th>Religia</th> <td><p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Katolicyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Katolicyzm">katolicyzm</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Protestantyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Protestantyzm">protestantyzm</a></p></td> </tr> <tr> <th>Pokrewne</th> <td><p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polacy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polacy">Polacy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czesi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czesi">Czesi</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82owacy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Słowacy">Słowacy</a></p></td> </tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sorbs" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376"></a></span></td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sorbs" class="extiw" title="commons:Category:Sorbs">Multimedia w Wikimedia Commons</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> </tbody> </table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Sorbisches_Siedlungsgebiet.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Sorbisches_Siedlungsgebiet.png/330px-Sorbisches_Siedlungsgebiet.png" decoding="async" width="330" height="462" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Sorbisches_Siedlungsgebiet.png/495px-Sorbisches_Siedlungsgebiet.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Sorbisches_Siedlungsgebiet.png/660px-Sorbisches_Siedlungsgebiet.png 2x" data-file-width="1398" data-file-height="1958"></a> <figcaption> Mapa niemieckich Łużyc z podziałem na powiaty z zaznaczonym obszarem zamieszkanym przez Serbołużyczan </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Flag_of_Sorbs.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Sorbs.svg/170px-Flag_of_Sorbs.svg.png" decoding="async" width="170" height="102" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Sorbs.svg/255px-Flag_of_Sorbs.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Sorbs.svg/340px-Flag_of_Sorbs.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600"></a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Flaga_Serbo%C5%82u%C5%BCyczan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Flaga Serbołużyczan">Flaga narodowa Serbołużyczan</a> </figcaption> </figure> <p>Serbołużyczanie dzielą się na dwie grupy:</p> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=G%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Górnołużyczanie (strona nie istnieje)">Górnołużyczanie</a> (<i>Horni Serbja</i>), mówiący <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_g%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język górnołużycki">językiem górnołużyckim</a> i liczący około 30 tys. osób</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolno%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolnołużyczanie">Dolnołużyczanie</a> (<i>Dolne Serby</i>), mówiący <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_dolno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język dolnołużycki">językiem dolnołużyckim</a> i liczący około 20 tys. osób.</li> </ul> <p>Część osób z obu grup mówi dialektami pośrednimi między dwoma językami łużyckimi.</p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"> <input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none"> <div class="toctitle" lang="pl" dir="ltr"> <h2 id="mw-toc-heading">Spis treści</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span> </div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Pochodzenie_nazwy"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Pochodzenie nazwy</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Podzia%C5%82_plemion"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Podział plemion</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Historia_Serbo%C5%82u%C5%BCyczan"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Historia Serbołużyczan</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#J%C4%99zyk_i_kultura"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Język i kultura</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Regiony_kulturowe_%C5%81u%C5%BCyc"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Regiony kulturowe Łużyc</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Region_katolickich_%C5%81u%C5%BCyc"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Region katolickich Łużyc</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Region_Wojerecy_i_Slepo"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Region Wojerecy i Slepo</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Region_Dolnych_%C5%81u%C5%BCyc"><span class="tocnumber">5.3</span> <span class="toctext">Region Dolnych Łużyc</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Hymn_Serbo%C5%82u%C5%BCyczan"><span class="tocnumber">5.4</span> <span class="toctext">Hymn Serbołużyczan</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#%C5%81u%C5%BCyce_a_Polska"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Łużyce a Polska</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Pozosta%C5%82e_informacje"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Pozostałe informacje</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Zobacz_te%C5%BC"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Zobacz też</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Przypisy"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">Przypisy</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Bibliografia"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">Bibliografia</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Linki_zewn%C4%99trzne"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">Linki zewnętrzne</span></a></li> </ul> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(1)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Pochodzenie_nazwy">Pochodzenie nazwy</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Pochodzenie nazwy" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-1 collapsible-block" id="mf-section-1"> <p>Nazwa <i>Serbowie</i> pokrewna jest <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_polski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język polski">polskiemu słowu</a> <i>pasierb</i> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_staropolski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język staropolski">staropolskie</a> <i>pasierb</i>, <i>pasierzb</i>, <i>pasirzb</i> 1391, n.os. <i>Pasirb</i> 1475, n.m. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pasierby?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pasierby">Pasirbice</a> 1310, od <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_pras%C5%82owia%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język prasłowiański">psł.</a> <i>*pa-sŕ̥bъ</i>, od <i>sŕ̥bъ</i> „prawowity potomek-dziedzic, pełnoprawny członek rodu” utworzony za pomocą prasłowiańskiego prefiksu <i>pa-</i>; jak <i>pagórek</i>, <i>pasynek</i>, <i>pascórka</i>=<i>pasierbica</i>; w znaczeniu „syn nieprawowity, urodzony z nałożnicy, dziedziczący tylko w razie braku synów prawowitych”<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-1">[1]</a></sup>, prawdopodobnie w korelacji z psł. *sębrъ „pobratymiec, krewniak, druh, towarzysz, wspólnik”<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-2">[2]</a></sup>, którego późniejszymi kontynuacjami są staroserbskie <i>sebrь</i> oraz staroruskie сябрь/<i>sjabrь</i> – „sąsiad, członek tej samej wspólnoty”, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_bia%C5%82oruski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język białoruski">brus.</a> <i>sjabr</i>, <i>sjabruk</i> „krewny, brat, towarzysz w pracy”, z pożyczkami do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_staropolski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język staropolski">staropolskiego</a>: siabr „uczestnik”, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_litewski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język litewski">litewskiego</a> <i>sėbras</i> – „towarzysz” i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_%C5%82otewski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język łotewski">łotewskiego</a> <i>sēbrs</i>/<i>suobris</i> – „sąsiad; współgospodarz; znajomy, krewny, przyjaciel”<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-3">[3]</a></sup>) i pierwotnie oznaczała współplemieńca (tego, który ssał mleko tej samej matki). Niewyjaśniona jest kwestia pokrewieństwa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Serbowie">Serbów bałkańskich</a> i Serbów łużyckich (zbieżność nazw prawdopodobnie nie jest przypadkowa). Według jednej z hipotez, uwiarygodnionej kroniką <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstantyn_VII_Porfirogeneta?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstantyn VII Porfirogeneta">Konstantyna Porfirogenety</a> wspólni przodkowie wszystkich Serbów, po opuszczeniu w VII wieku (w latach 622–627<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-4">[4]</a></sup>) swojej prasłowiańskiej ojczyzny <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bia%C5%82a_Serbia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biała Serbia">Białej Serbii</a> rozdzielili się na dwie grupy. Jedna z grup dotarła przez Karpaty na Bałkany, podczas gdy druga (przodkowie Serbołużyczan) osiedliła się nad środkową <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81aba?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łaba">Łabą</a>. Według <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Heinz_Schuster-%C5%A0ewc?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Heinz Schuster-Šewc">Heinza Schustera-Šewca</a> (którego zdaniem określenie <i>Serbowi</i> miało oznaczać krewnych) Serbowie (różne plemiona) występowali pod tą nazwą jedynie na rubieżach ziem zajętych przez Słowian (podobnie jak w przypadku etnosów używających jako nazwy własnej ogólnego słowiańskiego desygnatu: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82owacy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Słowacy">Słowacy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82owe%C5%84cy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Słoweńcy">Słoweńcy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82owi%C5%84cy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Słowińcy">Słowińcy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82owienie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Słowienie">Słowienie</a>)<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-5">[5]</a></sup>.</p> <p>Nazwa „Łużyce” (niem. <i>Lausitz</i>), oznaczająca pierwotnie ziemię bagnistą, pochodzi prawdopodobnie od słowa „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81ug_(hydrobiologia)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ług (hydrobiologia)">ług</a>” (zbiornik wodny, kałuża), wskazując tym samym, że okolica bogata jest w wodę (rozlewiska Łaby i Sprewy).</p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(2)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Podział_plemion"><span id="Podzia.C5.82_plemion"></span>Podział plemion</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=2&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Podział plemion" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-2 collapsible-block" id="mf-section-2"> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png/240px-%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png" decoding="async" width="240" height="245" class="mw-file-element" data-file-width="750" data-file-height="766"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 240px;height: 245px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png/240px-%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png" data-width="240" data-height="245" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png/360px-%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png/480px-%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0-%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%B2-pl.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_plemion_serbskich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek plemion serbskich">Plemiona Serbów łużyckich</a> w okresie od VIII do X wieku<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-7">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-8">[8]</a></sup> </figcaption> </figure> <p>Osiedlając się nad <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sprewa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sprewa">Sprewą</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nysa_%C5%81u%C5%BCycka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nysa Łużycka">Nysą Łużycką</a> w VI wieku plemiona serbołużyckie podzieliły się na dwie główne grupy, które swoje nazwy wzięły od cech obszaru, na którym się osiedliły. Łużyczanie (przodkowie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolno%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolnołużyczanie">Dolnołużyczan</a>), zamieszkujący bagniste rozlewiska dolnej Sprewy, wzięli nazwę od słowa <i>ługi</i> (bagna). <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Milczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Milczanie">Milczanie</a> (przodkowie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Milczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Milczanie">Górnołużyczan</a>), osiedleni na żyznych glebach wokół górnej Sprewy, nazwę wywodzili od słowa <i>měl’ </i> (grunt lessowy). Obie grupy rozdzielał szeroki i bezludny pas puszcz. Pozostałe plemiona zajęły obszar między rzekami <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81aba?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łaba">Łabą</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/So%C5%82awa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Soława">Soławą</a>. Nazwy plemion serbskich wymienione są w tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Geograf_Bawarski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Geograf Bawarski">Geografie bawarskim</a> źródle historycznym pochodzącym z wczesnego średniowiecza<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-9">[9]</a></sup>. Początkowo w skład <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_plemion_serbskich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek plemion serbskich">związku plemion serbskich</a> wchodziły następujące plemiona:</p> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Glomici?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Glomici">Głomacze</a>-<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Glomici?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Glomici">Dalemińcy</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyczanie">Łużyczanie</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Milczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Milczanie">Milczanie</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chutycy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Chutycy">Chutyzi</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sus%C5%82owie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Susłowie">Susłowie</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Koledzice?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Koledzice">Kolędycze</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%BByrmunty?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Żyrmunty">Żyrmunty</a>,</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%BBytyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Żytyce">Żytyczanie</a>.</li> </ul> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" data-file-width="410" data-file-height="430"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 27px;height: 28px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" data-alt="" data-width="27" data-height="28" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></span></span></td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w Wikiźródłach tekst <br><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikisource.org/wiki/la:Geographus_Bavarus" class="extiw" title="s:la:Geographus Bavarus"><b>Geographus Bavarus</b></a></td> </tr> </tbody> </table> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(3)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Historia_Serbołużyczan"><span id="Historia_Serbo.C5.82u.C5.BCyczan"></span>Historia Serbołużyczan</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=3&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Historia Serbołużyczan" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-3 collapsible-block" id="mf-section-3"> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> <i>Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Limes_Sorabicus?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Limes Sorabicus">Limes Sorabicus</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Germania_Slavica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Germania Slavica">Germania Slavica</a>.</i> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Dervan.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Dervan.png/220px-Dervan.png" decoding="async" width="220" height="217" class="mw-file-element" data-file-width="682" data-file-height="674"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 217px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Dervan.png/220px-Dervan.png" data-width="220" data-height="217" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Dervan.png/330px-Dervan.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Dervan.png/440px-Dervan.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Terytorium Surbiów pod władzą <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Derwan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Derwan">Derwana</a> na południu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Po%C5%82abie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Połabie">Połabia</a> w VII wieku </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Raddusch_07-2017_img01.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Raddusch_07-2017_img01.jpg/220px-Raddusch_07-2017_img01.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" data-file-width="5364" data-file-height="3017"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 124px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Raddusch_07-2017_img01.jpg/220px-Raddusch_07-2017_img01.jpg" data-width="220" data-height="124" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Raddusch_07-2017_img01.jpg/330px-Raddusch_07-2017_img01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Raddusch_07-2017_img01.jpg/440px-Raddusch_07-2017_img01.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Radusz_(rekonstrukcja_grodu)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Radusz (rekonstrukcja grodu)">Rekonstrukcja łużyckiego grodu Radusch</a> w okolicach miasta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Vetschau/Spreewald?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Vetschau/Spreewald">Vetschau</a> na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce_Dolne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Łużyce Dolne">Łużycach Dolnych</a> </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg/220px-Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg" decoding="async" width="220" height="186" class="mw-file-element" data-file-width="1973" data-file-height="1665"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 186px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg/220px-Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg" data-width="220" data-height="186" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg/330px-Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg/440px-Germanische_und_slavische_Volksstaemme_zwischen_Elbe_und_Weichsel.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Tereny zamieszkane przez Słowian we wczesnym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Aredniowiecze?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Średniowiecze">średniowieczu</a> na niemieckiej mapie – widoczny przebieg <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Limes_Sorabicus?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Limes Sorabicus">Limes Sorabicus</a>. </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Smoler_korta01.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Smoler_korta01.jpg/220px-Smoler_korta01.jpg" decoding="async" width="220" height="315" class="mw-file-element" data-file-width="1539" data-file-height="2202"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 315px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Smoler_korta01.jpg/220px-Smoler_korta01.jpg" data-width="220" data-height="315" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Smoler_korta01.jpg/330px-Smoler_korta01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Smoler_korta01.jpg/440px-Smoler_korta01.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Terytorium zamieszkiwane przez Serbołużyczan w 1843 roku </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Germany_sorbian_region.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/81/Germany_sorbian_region.png" decoding="async" width="188" height="235" class="mw-file-element" data-file-width="188" data-file-height="235"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 188px;height: 235px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/81/Germany_sorbian_region.png" data-width="188" data-height="235" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Mapa Niemiec z zaznaczonym obszarem zamieszkanym przez Łużyczan </figcaption> </figure> <p>W ciągu VI wieku n.e. Serbołużyczanie zajęli cały region rozciągający się między rzekami <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/B%C3%B3br_(dop%C5%82yw_Odry)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bóbr (dopływ Odry)">Bobrem</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kwisa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kwisa">Kwisą</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Odra?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Odra">Odrą</a> na wschodzie, a rzekami <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/So%C5%82awa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Soława">Soławą</a> (niem. Saale) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81aba?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łaba">Łabą</a> na zachodzie (por. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bia%C5%82a_Serbia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biała Serbia">Biała Serbia</a>). Na północy region ich osadnictwa sięgał do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Berlin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Berlin">Berlina</a>. Granica ich zamieszkania rozciągała się wzdłuż granicy nazywanej po łacinie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Limes_Sorabicus?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Limes Sorabicus">Limes Sorabicus</a>. <i>Kronika <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kronika_Fredegara?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kronika Fredegara">Historia Francorum</a></i> spisana przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Fredegar?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Fredegar">Fredegara</a> w 631 r. jest pierwszym dokumentem określającym ich nazwą <i>„Surbi”</i> i wspomina, że Serbowie żyjący nad Soławą graniczą z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Turyngia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Turyngia">turyńską prowincją</a> państwa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Frankowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Frankowie">Franków</a><sup id="cite_ref-CITEREFLech_Leciejewicz198945–46_10-0" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-CITEREFLech_Leciejewicz198945%E2%80%9346-10">[10]</a></sup>. W kronice tej pojawia się także pierwsza wzmianka o konkretnym władcy Słowian Połabskich – <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Derwan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Derwan">Derwanie</a> – księciu plemienia Surbiów. Po klęsce Franków pod Wogatizburgiem wcielił on swój kraj do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pa%C5%84stwo_Samona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Państwo Samona">państwa Samona</a>.</p> <p>W 626 r. dyplomacji <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cesarstwo_Bizanty%C5%84skie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cesarstwo Bizantyńskie">bizantyńskiej</a>, w obliczu zagrożenia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstantynopol?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstantynopol">Konstantynopola</a> wielkim najazdem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Awarowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Awarowie">awarsko</a>-<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Protobu%C5%82garzy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Protobułgarzy">bułgarsko</a>-słowiańsko-<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Staro%C5%BCytny_Iran?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Starożytny Iran">perskim</a>, udało się sprowokować do wystąpienia przeciw Awarom Słowian z południowych Czech i północnej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Panonia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Panonia">Panonii</a>. Na czele ogólnosłowiańskiego powstania, które wybuchło po klęsce oblężenia Konstantynopola stanął kupiec frankijski <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Samon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Samon">Samon</a>, który na okres 35 lat powołał do istnienia silne <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pa%C5%84stwo_Samona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Państwo Samona">państwo słowiańskie</a>. Samonowi udało się nakłonić Serbów, aby w czasie powstania antyawarskiego, wspólnie z mieszkającymi na wschód od nich Chorwatami, wyruszyli na południe i wsparli zamieszkujących wybrzeże dalmatyńskie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sklawinowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sklawinowie">Sklawinów</a> dackich i panońskich, dążących do zrzucenia zwierzchnictwa awarskiego. W ten sposób stali się protoplastami Serbów bałkańskich.</p> <p><i>Annales Regni Francorum</i> (<i>Roczniki królestwa Franków</i>) wspominają, że w 806 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Miliduch?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Miliduch">Miliduch</a> „król Serbii” stawił czoła Frankom i poległ. W 932 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Henryk_I_Ptasznik?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Henryk I Ptasznik">Henryk I</a> podbił <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyce">Łużyce</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce_G%C3%B3rne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Łużyce Górne">Milsko</a>. W 963 r. Łużyce zostały ponownie pobite przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gero_(margrabia_Marchii_Wschodniej)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gero (margrabia Marchii Wschodniej)">Gerona</a>, margrabiego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Marchia_Wschodnia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Marchia Wschodnia">Marchii Wschodniej</a>, który w 939 r. w czasie uczty podstępnie zamordował 30 książąt łużyckich; następstwem było wiele powstań łużyckich przeciwko Niemcom. Z tego wczesnego okresu zachował się zrekonstruowany <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Radusz_(rekonstrukcja_grodu)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Radusz (rekonstrukcja grodu)">gród Raduš/Raddusch</a> na Łużycach Dolnych.</p> <p>Za rządów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Boles%C5%82aw_I_Chrobry?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bolesław I Chrobry">Bolesława I Chrobrego</a> w latach 1002–1018 toczyły się trzy polsko-niemieckie wojny, podczas których Łużyce kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk. W 1018 r. na mocy pokoju w Budziszynie zostały przyłączone do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polska_wczesnopiastowska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polska wczesnopiastowska">Polski</a>, jednak już w 1031 roku powróciły do Niemiec. Od XI do XIV wieku nastąpił rozwój rolnictwa i nasilenie kolonizacji Łużyc przez osadników frankońskich, flamandzkich i saskich. W 1327 r. pojawiły się pierwsze zakazy używania języka łużyckiego w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Altenburg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Altenburg">Altenburgu</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwickau?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zwickau">Zwickau</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lipsk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lipsk">Lipsku</a>. W latach 1376–1635 Łużyce ponownie znalazły się w obrębie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_Cesarstwo_Rzymskie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Święte Cesarstwo Rzymskie">Cesarstwa</a>, we władaniu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kraje_Korony_Czeskiej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kraje Korony Czeskiej">czeskich</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Luksemburgowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Luksemburgowie">Luksemburgów</a> (część składowa tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Korona_%C5%9Bwi%C4%99tego_Wac%C5%82awa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Korona świętego Wacława">Korony św. Wacława</a>). Na początku XVI wieku cały teren plemienny serbołużycki, z wyjątkiem Łużyc, uległ germanizacji. Od 1635 r. Łużyce stały się lennem elektorów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saksonia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saksonia">saskich</a>.</p> <p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_trzydziestoletnia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna trzydziestoletnia">Wojna trzydziestoletnia</a> i epidemia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/D%C5%BCuma?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dżuma">dżumy</a> przyniosły Łużycom straszliwe spustoszenie: wymarła prawie połowa Serbołużyczan, co spowodowało dalszą kolonizację niemiecką i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Germanizacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Germanizacja">germanizację</a>. W 1667 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Elektorzy_Rzeszy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Elektorzy Rzeszy">elektor</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Marchia_Brandenburska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Marchia Brandenburska">Brandenburgii</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Fryderyk_Wilhelm_I_(Wielki_Elektor)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)">Fryderyk Wilhelm</a> nakazał bezzwłoczne zniszczenie wszystkich druków łużyckich oraz zakazał nabożeństw w tym języku. W tym samym czasie ewangelicki Kościół Saksonii poparł drukowanie religijnej literatury łużyckiej w ramach walki z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kontrreformacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kontrreformacja">kontrreformacją</a>. W 1706 r. powstało w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Praga?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Praga">Pradze</a> „Seminarium Łużyckie” (do 1922 r. główny ośrodek kształcenia katolickich duchownych łużyckich). Ewangeliccy studenci teologii założyli w 1716 r. w Lipsku „Łużyckie Kolegium Pastorów”.</p> <p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_wiede%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres wiedeński">Kongres wiedeński</a> (1815) pozostawił część Łużyc Górnych w Saksonii, a większość Łużyc oddał <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Królestwo Prus">Prusom</a>. Do 1835 r. w Saksonii i Prusach pojawiały się kolejne zakazy, ograniczające używanie języków łużyckich; nasiliła się emigracja Łużyczan, głównie do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Teksas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Teksas">Teksasu</a> (miejscowość <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Serbin">Serbin</a>) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Australia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Australia">Australii</a>. W 1848 r. 5000 Łużyczan podpisało petycję do rządu Saksonii, w której domagało się zrównania praw języka łużyckiego z niemieckim w kościołach, sądach, szkołach i administracji. Od 1871 r. całe Łużyce znalazły się w obrębie zjednoczonych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niemcy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niemcy">Niemiec</a>.</p> <p>Od 1871 r. następowała industrializacja regionu i napływ Niemców; nasiliła się urzędowa germanizacja. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Republika_Weimarska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Republika Weimarska">Republika Weimarska</a> mimo zagwarantowania w konstytucji praw mniejszości narodowych, w praktyce wcale ich nie przestrzegała.</p> <p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/III_Rzesza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="III Rzesza">III Rzesza</a> rozpętała przeciwko Serbołużyczanom brutalny terror. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Heinrich_Himmler?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Heinrich Himmler">Heinrich Himmler</a> stworzył plan wysiedlenia Słowian z Łużyc do Polski. Rządy nazistów w Niemczech przyniosły szczególnie dotkliwe straty ludnościowe dla narodu serbskiego. Szacuje się, że w latach 1933–1945 zamordowanych zostało około 20 tys. Łużyczan. Propaganda nazistowska głosiła ponadto, że Serbowie są plemieniem germańskim, a ich narodowy poeta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Handrij_Zejler?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Handrij Zejler">Handrij Zejler</a> był Niemcem. Młodzi Serbowie, podobnie jak inni obywatele Rzeszy, walczyli w szeregach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wehrmacht?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wehrmacht">Wehrmachtu</a> na wszystkich frontach. Wielu aktywnych działaczy serbskich zostało wywiezionych do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ob%C3%B3z_koncentracyjny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obóz koncentracyjny">obozów koncentracyjnych</a> np. ks. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jan_Cy%C5%BE?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jan Cyž">Jan Cyž</a> był więźniem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dachau_(KL)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dachau (KL)">Dachau (KL)</a>, publicystka <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Marja_Gr%C3%B3lmusec?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Marja Grólmusec">Marja Grólmusec</a> została zabita w obozie koncentracyjnym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ravensbr%C3%BCck_(KL)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ravensbrück (KL)">Ravensbrück (KL)</a>, a duchowny <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alojs_Andricki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alojs Andricki">Alojs Andricki</a> zamordowany zastrzykiem z fenolu. Pogmatwane losy Łużyczan podczas II wojny światowej ilustrują życiorysy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mina_Witkojc?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mina Witkojc">Miny Witkojc</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/M%C4%9Br%C4%87in_Nowak-Njechor%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Měrćin Nowak-Njechorński">Měrćina Nowaka-Njechorńskiego</a> czy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jan_Skala?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jan Skala">Jana Skali</a>.</p> <p>Pierwsze miasta łużyckie zostały zajęte 19 kwietnia 1945 r., kiedy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Armia_Czerwona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Armia Czerwona">Armia Czerwona</a> razem z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/2_Armia_Wojska_Polskiego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="2 Armia Wojska Polskiego">2. Armią LWP</a> po sforsowaniu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nysa_%C5%81u%C5%BCycka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nysa Łużycka">Nysy Łużyckiej</a> zajęły miasta: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mu%C5%BCak%C3%B3w?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mużaków">Mužakow</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bia%C5%82a_Woda_(Niemcy)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biała Woda (Niemcy)">Běła Woda</a>, a dzień później, 20 kwietnia, miasta: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niska">Niesky</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Spremberg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Spremberg">Grodk</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hoyerswerda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hoyerswerda">Wojerecy</a> i 21 kwietnia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Budziszyn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Budziszyn">Budziszyn</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kamenz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kamenz">Kamjenc</a>. Pokonanie nazistów odmieniło jednak sytuację Łużyczan tylko pozornie: oficjalnie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niemiecka_Republika_Demokratyczna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niemiecka Republika Demokratyczna">NRD</a> popierała ich, a w praktyce kontynuowała politykę germanizacji. Głównie z powodu dużej religijności oraz oporowi przeciw upaństwowieniu rolnictwa Słowianie serbołużyccy sprawiali komunistycznemu rządowi NRD wiele kłopotów. Podczas akcji przymusowej kolektywizacji dochodziło do incydentów niespotykanych nigdzie indziej w Niemczech wschodnich. Z tego powodu w lecie 1953 roku na Łużycach doszło do gwałtownych starć z milicją <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Walter_Ulbricht?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Walter Ulbricht">Ulbrichta</a>. W trzech gminach górnych Błot doszło do otwartego powstania. Agitatorom rządu niemieckiego tylko dzięki ochronie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Milicja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Milicja">milicji</a> ludowej udało się uciec cało z łużyckich wsi.</p> <p>Po ponownym zjednoczeniu Niemiec 3 października 1990 r. Łużyczanie starali się o utworzenie autonomicznej jednostki administracyjnej, jednak rząd <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Helmut_Kohl?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Helmut Kohl">Helmuta Kohla</a> nie zgodził się na to. Nie uwzględniono postulatów połączenia Łużyc w jeden kraj związkowy (wciąż Łużyce Górne należą do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saksonia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saksonia">Saksonii</a>, a Łużyce Dolne do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Brandenburgia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Brandenburgia">Brandenburgii</a>; argumentacją rządową jest fakt, że Łużyczanie stanowią niewielki procent mieszkańców) i zdarzają się przypadki likwidacji szkół łużyckich nawet w terenach w większości zamieszkanych przez Łużyczan (z powodu trudności finansowych lub wyburzania całych wsi pod kopalnie odkrywkowe węgla brunatnego; faktem jest, że znajduje się coraz mniej chętnych osób do nauki w językach łużyckich).</p> <p>W okresie powojennym liczba osób mówiących językami łużyckimi zmalała o połowę, a obecnie, wobec nasilającej się emigracji do zachodnich <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kraj_zwi%C4%85zkowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kraj związkowy">krajów związkowych</a>, Łużyce stoją w obliczu całkowitej germanizacji. Serbołużyczanom grozi obecnie całkowita asymilacja z ludnością niemieckojęzyczną.</p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Bautzen_Volkstheater.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bautzen_Volkstheater.jpg/220px-Bautzen_Volkstheater.jpg" decoding="async" width="220" height="108" class="mw-file-element" data-file-width="871" data-file-height="427"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 108px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bautzen_Volkstheater.jpg/220px-Bautzen_Volkstheater.jpg" data-width="220" data-height="108" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bautzen_Volkstheater.jpg/330px-Bautzen_Volkstheater.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bautzen_Volkstheater.jpg/440px-Bautzen_Volkstheater.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Budyšin: Němsko-Serbske ludowe dźiwadło<br> Budziszyn: Niemiecko-Łużycki teatr ludowy </figcaption> </figure> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(4)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Język_i_kultura"><span id="J.C4.99zyk_i_kultura"></span>Język i kultura</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=4&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Język i kultura" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-4 collapsible-block" id="mf-section-4"> <p>Około 1530 r. powstał najstarszy znany zabytek piśmiennictwa łużyckiego <i>Przysięga mieszczan budziszyńskich</i> (niem. <i>Burger Eydt Wendisch</i>). W 1548 <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Mik%C5%82aw%C5%A1_Jakubica&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Mikławš Jakubica (strona nie istnieje)">Mikławš Jakubica</a> – dolnołużycki <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pastor?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pastor">pastor</a> ze wsi Lubanice (niem. <i>Laubnitz</i>) dokonał pierwszego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyckie_przek%C5%82ady_Biblii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyckie przekłady Biblii">przekładu na język dolnołużycki</a> (niewydrukowanego) <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Testament?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Testament">Nowego Testamentu</a>.</p> <p>W 1574 r. została wydrukowana pierwsza książka w języku dolnołużyckim: śpiewnik (niem. <i>Wendisches Gesangbuch</i>) Albina Mollera. Pierwszą książką w języku górnołużyckim było tłumaczenie Katechizmu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Marcin_Luter?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Marcin Luter">Marcina Lutra</a> wydane w 1595 r. przez Wjacława Warichiusa (1564–1618)<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-11">[11]</a></sup>. W 1688 r. Jurij Hawštyn Swětlik tłumaczył dla katolickich Łużyczan Perykopy biblijne. Pracował również nad pełnym przekładem Biblii, ale praca ta pozostała w rękopisie. W roku 1706 został wydrukowany Nowy Testament w górnołużyckim tłumaczeniu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Micha%C5%82_Frencel?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Michał Frencel">Michała Frencela</a>, a w 1709 w dolnołużyckim przekładzie Jana Bogumiła Fabriciusa. W roku 1728 ukazał się pełny przekład <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblia_g%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCycka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblia górnołużycka">Biblii w języku górnołużyckim</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-12">[12]</a></sup>.</p> <p>W 1709 r. przez krótki okres istniała pierwsza łużycka drukowana gazeta. W 1767 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jurij_Mje%C5%84?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jurij Mjeń">Jurij Mjeń</a> wydał pierwszą łużycką książkę świecką. Od 1841 do 1843 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jan_Arno%C5%A1t_Smoler?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jan Arnošt Smoler">Jan Arnošt Smoler</a> i Leopold Haupt opublikowali dwutomowy zbiór <i>Pieśni ludowe Wendów w Górnych i Dolnych Łużycach</i>.</p> <p>Od roku 1842 zaczęły się pojawiać łużyckie wydawnictwa prasowe: poeta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Handrij_Zejler?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Handrij Zejler">Handrij Zejler</a> zakłożył tygodnik <i>Tydźenska Nowina</i> (poprzednik dzisiejszych <i>Serbskich Nowin</i>). W 1845 r. w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Budziszyn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Budziszyn">Budziszynie</a> miał miejsce pierwszy festiwal pieśni łużyckich. W 1848 r. zostało założone towarzystwo naukowo-kulturalne <i>Maćica Serbska</i> (<i>Macierz Serbołużycka</i>).</p> <p>W 1875 r. poeta i klasyk literatury górnołużyckiej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jakub_Bart-%C4%86i%C5%A1inski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jakub Bart-Ćišinski">Jakub Bart-Ćišinski</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arno%C5%A1t_Muka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arnošt Muka">Arnošt Muka</a>, utworzyli „ruch młodoserbski”, kształtujący przez następne 50 lat sztukę, naukę i literaturę łużycką. Na Dolnych Łużycach podobny ruch zorganizował się wokół najwybitniejszego poety dolnołużyckiego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mato_K%C3%B3syk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mato Kósyk">Mato Kósyka</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bogumi%C5%82_%C5%A0wjela?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bogumił Šwjela">Bogumiła Šwjeli</a>.</p> <p>W 1904 r. został zbudowany, głównie ze składek Łużyczan, „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbski_Dom&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Serbski Dom (strona nie istnieje)">Serbski Dom</a>” w Budziszynie – najważniejszy łużycki ośrodek kulturalny. W 1912 r. powstała społeczno-kulturalna organizacja Serbów łużyckich „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Domowina?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Domowina">Domowina</a>” – związek organizacji łużyckich. W roku 1919 liczyła 180 tys. członków. W 1920 r. Łużyczanin <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jan_Skala?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jan Skala">Jan Skala</a> zakłożył partię łużycką, a w 1925 r. w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Berlin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Berlin">Berlinie</a> gazetę <i><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kulturwehr?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kulturwehr">Kulturwille</a></i> dla obrony praw mniejszości narodowych w Niemczech. W 1920 r. założone zostało <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbski_Soko%C5%82?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Serbski Sokoł">Serbskie Towarzystwo Sportowe „Sokół”</a>. Od 1933 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nazizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nazizm">naziści</a> zaczęli represje Łużyczan. W tym roku rozwiązali „Sokoła” oraz rozpoczęli zwalczanie każdego przejawu serbskiej kultury. W 1937 r. działalność „Domowiny” i innych organizacji została zakazana jako „antypaństwowa”. Łużyccy duchowni i nauczyciele byli przymusowo deportowani z Łużyc; <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/III_Rzesza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="III Rzesza">III Rzesza</a> skonfiskowała „Serbski Dom” i inne budynki oraz zbiory.</p> <p>Po wkroczeniu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Armia_Czerwona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Armia Czerwona">Armii Czerwonej</a> 10 maja 1945 r. w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Crostwitz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Crostwitz">Chrósćicach</a> (niem. <i>Crostwitz</i>) „Domowina” wznowiła działalność. W 1948 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Landtag_(Niemcy)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Landtag (Niemcy)">Landtag</a> Saksonii uchwalił prawo gwarantujące ochronę mniejszości serbołużyckiej; w 1959 r. Brandenburgia uchwaliła podobne prawo. W czasach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niemiecka_Republika_Demokratyczna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niemiecka Republika Demokratyczna">NRD</a> organizacje łużyckie były finansowane przez państwo, ale jednocześnie władze popierały germanizację młodzieży łużyckiej jako sposób włączenia jej w system „budowania <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Socjalizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Socjalizm">socjalizmu</a>”<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-11">[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. Język i kultura serbska mogła być prezentowana publicznie jedynie wtedy, gdy promowała idee socjalizmu<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-11">[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>.</p> <p>Po 1989 r. ruch łużycki odżył, ale stale napotykał na przeszkody<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-11">[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. Chociaż państwo niemieckie popierało mniejszości narodowe, to aspiracje Łużyczan nie były wystarczająco zaspokajane. Pewien postęp był jednak widoczny szczególnie na Dolnych Łużycach: w 1990 r. w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chociebu%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chociebuż">Chociebużu</a> otwarto „Dom Serbołużycki”, a w 1994 r. Muzeum Dolnołużyckie, ożywiła się działalność kulturalna (adresowana jednak głównie do osób starszych). Liczba osób mówiących językami łużyckimi ciągle maleje, najszybciej na Łużycach Górnych (w związku z wyjazdami ludzi młodych). W roku 1999 powstała niezależna serbołużycka organizacja „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/P%C3%B3naschemu_(stowarzyszenie)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pónaschemu (stowarzyszenie)">Ponaschemu</a>”, pozostająca w opozycji do „Domowiny”.</p> <p>Przez blisko 1000 lat Łużyczanie potrafili utrzymać i nawet rozwinąć kulturę narodową pomimo nasilonej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Germanizacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Germanizacja">germanizacji</a>, głównie dzięki wielkiej religijności, pielęgnowaniu tradycji i silnym rodzinom (jeszcze do niedawna typowa rodzina serbołużycka miała 5-12 dzieci).</p> <p>W połowie XIX wieku odrodzenie narodów Europy Środkowej objęło również Łużyczan, którzy okrzepli na tyle, by dwukrotnie pokusić się o odzyskanie niepodległości. Po <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="I wojna światowa">I wojnie światowej</a> domagali się na podstawie prawa narodów do samostanowienia odłączenia od Niemiec i utworzenia państwa łużyckiego lub przyłączenia do Czechosłowacji.</p> <p>Po <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="II wojna światowa">II wojnie światowej</a> aspiracje niepodległościowe Łużyczan reprezentowała utworzona 27 stycznia 1946 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCycka_Rada_Narodowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużycka Rada Narodowa">Łużycka Rada Narodowa</a>, a także <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Praga?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Praga">praski</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C5%81u%C5%BCycki_Komitet_Narodowy&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Łużycki Komitet Narodowy (strona nie istnieje)">Łużycki Komitet Narodowy</a>. Roszczenia wysuwane przez łużycki ruch narodowy to postulaty przyłączenia Łużyc do Polski lub Czechosłowacji. ŁRN oraz ŁKN wystosowały w latach 1945–1947 około dziesięciu memoriałów do ONZ oraz władz USA, ZSRR, Wielkiej Brytanii, Francji, Polski i Czechosłowacji, jednak nie przyniosło to żadnych konkretnych rezultatów.</p> <p>Dnia 30 kwietnia 1946 r. Łużycka Rada Narodowa wystosowała także odpowiednią petycję do polskiego rządu podpisaną przez dr. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Pawe%C5%82_Cy%C5%BCa&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Paweł Cyża (strona nie istnieje)">Pawła Cyża</a> pełniącego funkcje ministra oraz oficjalnego delegata Łużyc w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polska">Polsce</a>. Istniał także projekt proklamowania niezależnego państwa Serbołużyczan, którego premierem miał być polski archeolog łużyckiego pochodzenia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojciech_K%C3%B3%C4%8Dka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojciech Kóčka">Wojciech Kóčka</a>. Najradykalniejsze postulaty w tym zakresie formułowała młodzieżowa organizacja łużycka <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Narodny_Partyzan_%C5%81u%C5%BEica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Narodny Partyzan Łužica">Narodny Partyzan Łužica</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-13">[13]</a></sup>.</p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg/220px-Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" data-file-width="1069" data-file-height="751"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 155px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg/220px-Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg" data-width="220" data-height="155" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg/330px-Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg/440px-Cottbus_zweisprachige_Strassenbezeichnung_zugeschnitten.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> Dwujęzyczne nazwy ulic w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chociebu%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chociebuż">Chociebużu</a> </figcaption> </figure> <p>Podobnie działo się w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czechos%C5%82owacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czechosłowacja">Czechosłowacji</a>, gdzie m.in. przed <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konferencja_poczdamska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konferencja poczdamska">konferencją w Poczdamie</a> 300 tys. osób manifestowało w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Praga?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Praga">Pradze</a> na rzecz niepodległości Łużyc. Starania odłączenia Łużyc od Niemiec rozbiły się o interesy geopolityczne jednostek. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/David_Lloyd_George?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="David Lloyd George">David Lloyd George</a> nie chciał osłabiać Niemiec (po 1918 r.), a <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C3%B3zef_Stalin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Józef Stalin">Stalin</a> chciał opanować całe Niemcy (po II wojnie światowej).</p> <p>O postępach procesu germanizacji wśród Łużyczan świadczy statystyka: pod koniec XIX wieku około 150 000 osób mówiło językami łużyckimi. W 1920 r. praktycznie wszyscy Łużyczanie w takim samym stopniu władali językiem niemieckim, jak łużyckim. Ostatni Łużyczanin bardzo słabo znający język niemiecki zmarł w 1954 r. w dolnołużyckiej wsi Myšyn/Müschen. Obecnie (2007 r.) liczbę osób posługujących się językami łużyckimi szacuje się na zaledwie około 20 000<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-14">[14]</a></sup>.</p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(5)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Regiony_kulturowe_Łużyc"><span id="Regiony_kulturowe_.C5.81u.C5.BCyc"></span>Regiony kulturowe Łużyc</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=5&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Regiony kulturowe Łużyc" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-5 collapsible-block" id="mf-section-5"> <p>Łużyce dzielą się na 3 główne regiony, różniące się językiem, religią i obyczajami:</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Region_katolickich_Łużyc"><span id="Region_katolickich_.C5.81u.C5.BCyc"></span>Region katolickich Łużyc</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=6&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Region katolickich Łużyc" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <p>Obejmuje 85 miejscowości okręgów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Budziszyn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Budziszyn">Budziszyn</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kamenz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kamenz">Kamjenc</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hoyerswerda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hoyerswerda">Wojerecy</a>; jest to obszar, gdzie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_g%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język górnołużycki">język górnołużycki</a>, obyczaje i tradycje są najlepiej zachowane: w niektórych miejscowościach, np. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Radibor?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Radibor">Radwor</a> (<i>Radibor</i>), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Crostwitz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Crostwitz">Chrósćicy</a> (<i>Crostwitz</i>) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ralbitz-Rosenthal?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ralbitz-Rosenthal">Ralbitz-Rosenthal</a> (<i>Ralbicy-Róžant</i>) Łużyczanie stanowią większość ludności, praktycznie tylko w tym regionie można jeszcze usłyszeć dzieci mówiące po łużycku.</p> <p>W niedziele, święta i przy okazji ślubów noszony jest kobiecy (i częściowo męski) strój ludowy (także przez młodzież i dzieci), wyróżniający się bogatym zdobieniem haftem płaskim i wyszywaniem z pereł.</p> <p>Kultywowane są następujące obyczaje: <i><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ptasie_wesele?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ptasie wesele">ptasie wesele</a></i> (głuż. „ptači kwas”, 25 stycznia), wielkanocna kawalkada jeźdźców (głuż. „křižerjo”)<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-15">[15]</a></sup>, „palenie czarownic” (głuż. „chodojtypalenje”, 30 kwietnia), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C5%82up_Majowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Słup Majowy">Maik</a>, śpiewanie na św. Marcina (Měrćina), obchodzenie Barbórki i Mikławša (Mikołaja).</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Region_Wojerecy_i_Slepo">Region Wojerecy i Slepo</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=7&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Region Wojerecy i Slepo" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <p>Jest to region (od miasta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hoyerswerda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hoyerswerda">Wojerecy</a>/Hoyerswerda do miasta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Schleife_(Saksonia)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Schleife (Saksonia)">Slepo</a>/Schleife), gdzie istnieje jeszcze dialekt o cechach pośrednich między językiem górno- i dolnołużyckim. To region protestancki, obecnie silnie zdewastowany w wyniku wydobycia węgla brunatnego, wyludniony i w bardzo dużym stopniu zgermanizowany (językiem łużyckim mówią prawie wyłącznie bardzo nieliczne osoby po 60. roku życia).</p> <p>Wyróżnia się licznymi zabytkami słowiańskiej architektury drewnianej (kościoły, domy), zróżnicowanym strojem ludowym (noszonym głównie przez starsze kobiety) z białym haftem dzierganym i czarnym-krzyżykowym i zachowanym muzykowaniem na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dudy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dudy">dudach</a>.</p> <p>Kultywowane są w kilku wsiach następujące obyczaje: <i>wypędzanie zimy</i>, Maik, śpiewanie wielkanocne i wielkopiątkowe, obchodzenie „dźěćetko” (przebrane dziecko lub młoda dziewczyna, roznoszące prezenty na Boże Narodzenie).</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Region_Dolnych_Łużyc"><span id="Region_Dolnych_.C5.81u.C5.BCyc"></span>Region Dolnych Łużyc</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=8&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Region Dolnych Łużyc" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <p>Do tego regionu należy 60 miejscowości wokół miasta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chociebu%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chociebuż">Chociebuż</a> (niem. <i>Cottbus</i>), w których tylko nieliczni ludzie starsi (powyżej 60 lat) mówią <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_dolno%C5%82u%C5%BCycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język dolnołużycki">językiem dolnołużyckim</a> z licznymi zapożyczeniami niemieckimi (w kontaktach z młodszymi używają tylko języka niemieckiego). Jest to region protestancki, silnie zdewastowany na skutek odkrywkowego wydobycia węgla brunatnego. Największą atrakcją turystyczną tego regionu (i całych Łużyc) jest bagienny i poprzecinany licznymi kanałami <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Spreewald?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Spreewald">Spreewald</a>/Błota, malownicze rozlewiska Sprewy.</p> <p>Wyróżnia się bardzo bogatym i charakterystycznym strojem ludowym (noszonym głównie przez starsze, ale też i młode kobiety przy okazji świąt). Elementem stroju jest duża, bogato zdobiona haftem płaskim i udrapowana na głowie chusta „lapa”, której kształt różni się w każdej wiosce.</p> <p>Kultywowane są w kilkunastu wsiach następujące obyczaje: <i>zapusty</i>, Maik, ogniska wielkanocne, <i>łapanie koguta</i> (dłuż. „łapanje kokota”). W Janšojcach/<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C3%A4nschwalde?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jänschwalde">Jänschwalde</a> tzw. „Janšojski bog” (przebrana młoda dziewczyna) roznosi prezenty na Boże Narodzenie.</p> <p>Do serbołużyckiego przedszkola w Sielow/Žylow w Chociebużu chodzą także dzieci z rodzin rdzennie niemieckich<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-16">[16]</a></sup>.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Hymn_Serbołużyczan"><span id="Hymn_Serbo.C5.82u.C5.BCyczan"></span>Hymn Serbołużyczan</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=9&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Hymn Serbołużyczan" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> <i>Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hymn_Serbo%C5%82u%C5%BCyczan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hymn Serbołużyczan">hymn Serbołużyczan</a>.</i> </div> <table> <tbody> <tr> <th>język dolnołużycki <p><br> Rědna Łužyca</p></th> <th>język górnołużycki <p><br> Rjana Łužica</p></th> </tr> <tr> <td><i> <div class="poem"> <p>Rědna Łužyca,<br> spšawna, pśijazna,<br> mojich serbskich woścow kraj,<br> mojich glucnych myslow raj,<br> swěte su mě twoje strony.<br><br> Cas ty pśichodny,<br> zakwiś radostny!<br> Och, gab muže stanuli,<br> za swoj narod źěłali,<br> godne nimjer wobspomnjeśa!</p> </div></i></td> <td><i> <div class="poem"> <p>Rjana Łužica,<br> sprawna přećelna,<br> mojich serbskich wótcow kraj,<br> mojich zbóžnych sonow raj,<br> swjate su mi twoje hona!<br><br> Časo přichodny,<br> zakćěj radostny!<br> Ow, zo bychu z twojeho<br> klina wušli mužojo,<br> hódni wěčnoh wopomnjeća!</p> </div></i></td> </tr> </tbody> </table> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(6)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Łużyce_a_Polska"><span id=".C5.81u.C5.BCyce_a_Polska"></span>Łużyce a Polska</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=10&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Łużyce a Polska" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-6 collapsible-block" id="mf-section-6"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Polska_992_-_1025.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Polska_992_-_1025.png/220px-Polska_992_-_1025.png" decoding="async" width="220" height="197" class="mw-file-element" data-file-width="4215" data-file-height="3780"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 197px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Polska_992_-_1025.png/220px-Polska_992_-_1025.png" data-width="220" data-height="197" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Polska_992_-_1025.png/330px-Polska_992_-_1025.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Polska_992_-_1025.png/440px-Polska_992_-_1025.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyce">Łużyce</a> w granicach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polska_wczesnopiastowska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polska wczesnopiastowska">Królestwa Polskiego</a> </figcaption> </figure> <p>Kontakty polsko-łużyckie są tak stare jak sąsiedztwo Polaków i Serbów. Łużyce znalazły się w granicach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polska_wczesnopiastowska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polska wczesnopiastowska">Polski</a> po <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pok%C3%B3j_w_Budziszynie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pokój w Budziszynie">pokoju w Budziszynie</a> kończącym długotrwałą wojnę pomiędzy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Boles%C5%82aw_I_Chrobry?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bolesław I Chrobry">Bolesławem Chrobrym</a> a <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Henryk_II_%C5%9Awi%C4%99ty?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Henryk II Święty">Henrykiem II Świętym</a>, trwającą w latach 1002–1018. W wyniku tego konfliktu Chrobry przyłączył <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/G%C3%B3rne_%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Górne Łużyce">Milsko</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolne_%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolne Łużyce">Łużyce</a>, które pozostały w granicach Królestwa Polskiego do roku 1031, kiedy Niemcy zajęli ziemie Łużyczan<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-17">[17]</a></sup>.</p> <p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hymn_Polski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hymn Polski">Hymn Polski</a> stanowił inspirację do napisanej w 1845 r. przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Handrij_Zejler?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Handrij Zejler">Handrij Zejlera</a> pieśni o tytule <i>Hišće Serbstwo njezhubjene</i> (Jeszcze Łużyce nie zginęły), która była pierwszym hymnem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyce">Łużyczan</a><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-18">[18]</a></sup>. Jednym z pionierów współpracy polsko-łużyckiej w XIX w. był polski historyk <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wilhelm_Bogus%C5%82awski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wilhelm Bogusławski">Wilhelm Bogusławski</a>, który napisał pierwszą książkę o historii Serbołużyczan pt. „Rys dziejów serbołużyckich” (Piotrogród 1861). Książka ta została rozszerzona i wydana wspólnie z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Micha%C5%82_H%C3%B3rnik?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Michał Hórnik">Michałem Hórnikiem</a> w Budziszynie w 1884 r. pt. „Historije serbskeho naroda”. Kolejnym przyjacielem Serbołużyczan był <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfons_Parczewski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alfons Parczewski">Alfons Parczewski</a>, który od 1875 r. włączył się w ochronę praw Łużyczan biorąc udział w corocznych posiedzeniach Macierzy Łużyckiej w Budziszynie. To m.in. dzięki jego zabiegom <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C3%B3zef_Ignacy_Kraszewski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Józef Ignacy Kraszewski">Józef Ignacy Kraszewski</a> ufundował stypendium dla łużyckich studentów.</p> <p><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_Polak%C3%B3w_w_Niemczech?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek Polaków w Niemczech">Związek Polaków w Niemczech</a> był inicjatorem powstania <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_Mniejszo%C5%9Bci_Narodowych_w_Niemczech?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek Mniejszości Narodowych w Niemczech">Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech</a> mającego reprezentować interesy obywateli narodowości serbołużyckiej, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Du%C5%84czycy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Duńczycy">duńskiej</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Fryzowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Fryzowie">fryzyjskiej</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Litwini?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Litwini">litewskiej</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Polacy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Polacy">polskiej</a>. Z Polakami z Niemiec ściśle współpracowali przed wojną działacze narodowi z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81u%C5%BCyce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łużyce">Łużyc</a>, m.in. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jan_Skala?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jan Skala">Jan Skala</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/M%C4%9Br%C4%87in_Nowak-Njechor%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Měrćin Nowak-Njechorński">Měrćin Nowak-Njechorński</a>.</p> <p>W 1936 r. powstało przy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Uniwersytet_Warszawski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Uniwersytet Warszawski">Uniwersytecie Warszawskim</a>, grupujące też osoby spoza Uniwersytetu, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Towarzystwo_Przyjaci%C3%B3%C5%82_Narodu_Serbsko-%C5%81u%C5%BCyckiego&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Towarzystwo Przyjaciół Narodu Serbsko-Łużyckiego (strona nie istnieje)">Towarzystwo Przyjaciół Narodu Serbsko-Łużyckiego</a>, którego prezesem został prof. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stanis%C5%82aw_S%C5%82o%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stanisław Słoński">Stanisław Słoński</a>, a funkcję wiceprezesa objęła mgr <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Julia_Wiele%C5%BCy%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Julia Wieleżyńska">Julia Wieleżyńska</a>. Koło miało osobowość prawną. Istniały 3 ośrodki niezależnie od siebie zajmujące się Łużycami.</p> <p>Założony w 1945 r. w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Krotoszyn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Krotoszyn">Krotoszynie</a> „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pro%C5%82u%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prołuż">Prołuż</a>” rozwinął się na całą Polskę (3000 członków) i był największą niekomunistyczną organizacją zajmującą się sprawami zagranicznymi. Hasło tej założonej jeszcze w czasie okupacji młodzieżowej organizacji brzmiało: „Nad Łużycami polska straż!”. Organizacja była aktywna przede wszystkim w Wielkopolsce. Po utworzeniu w 1949 r. Niemieckiej Republiki Demokratycznej „Prołuż” został rozwiązany, a jego prezes, poznański historyk, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Alojzy_Stanis%C5%82aw_Matyniak&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Alojzy Stanisław Matyniak (strona nie istnieje)">Alojzy Stanisław Matyniak</a> aresztowany<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-19">[19]</a></sup>.</p> <p>Po II wojnie światowej istniała propozycja przyłączenia ziem Serbołużyckich do Polski w ramach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziemie_Odzyskane?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ziemie Odzyskane">Ziem Odzyskanych</a> lub <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czechos%C5%82owacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czechosłowacja">Czechosłowacji</a><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-20">[20]</a></sup>.</p> <p>Niedawno przeprowadzane badania genetyczne<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-21">[21]</a></sup> przedstawiają dowody na pokrewieństwo między Polakami a Serbołużyczanami (także Węgrami). Narody te mają najwyższą częstotliwość genetycznego znacznika <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Haplogrupa_R1a1_(Y-DNA)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Haplogrupa R1a1 (Y-DNA)">R1a1</a> w Europie. U Serbołużyczan wynosi on 63%, a u Polaków 56%. Obydwa narody mają również, zgodnie z tymi badaniami, ten sam znacznik chromosomu Y będący wskazówką mówiącą, że pochodzi od tego samego ojca i powstał ok. 10 000 lat temu.</p> <p>Obecnie w Polsce działa prołużyckie stowarzyszenie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stowarzyszenie_Polsko-Serbo%C5%82u%C5%BCyckie_%E2%80%9EPro_Lusatia%E2%80%9D?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stowarzyszenie Polsko-Serbołużyckie „Pro Lusatia”">„Pro Lusatia”</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-22">[22]</a></sup> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Towarzystwo_Studi%C3%B3w_%C5%81u%C5%BCyckich&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Towarzystwo Studiów Łużyckich (strona nie istnieje)">Towarzystwo Studiów Łużyckich</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-23">[23]</a></sup>.</p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(7)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Pozostałe_informacje"><span id="Pozosta.C5.82e_informacje"></span>Pozostałe informacje</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=11&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Pozostałe informacje" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-7 collapsible-block" id="mf-section-7"> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Marcin_Luter?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Marcin Luter">Marcin Luter</a> podzielał pogardę większości ówczesnych Niemców dla Serbów Łużyckich i nazywał ich w swoich <i>Rozmowach przy stole</i> (<i>Tischreden</i>) „najgorszym ze wszystkich narodów” (niem. <i>die schlechste aller Nationen</i>). Tej opinii Lutra nie podzielał jego najbliższy współpracownik <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Filip_Melanchton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Filip Melanchton">Filip Melanchton</a>, którego zięć <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Caspar_Peucer?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Caspar Peucer">Caspar Peucer</a> był Serbołużyczaninem i znał język górnołużycki.</li> <li>ks. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alojs_Andricki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alojs Andricki">Alojs Andricki</a>, męczennik z Dachau, jest pierwszym w historii błogosławionym Serbołużyczaninem.</li> <li>Były premier Saksonii, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stanislaw_Tillich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stanislaw Tillich">Stanislaw Tillich</a>, jest Serbołużyczaninem.</li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(8)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=12&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-8 collapsible-block" id="mf-section-8"> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="759" data-file-height="415"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 28px;height: 15px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" data-alt="" data-width="28" data-height="15" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/56px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></span></span></td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikinews.org/wiki/W_Berlinie_demonstrowali_przedstawiciele_mniejszo%25C5%259Bci_serbo%25C5%2582u%25C5%25BCyckiej" class="extiw" title="n:W Berlinie demonstrowali przedstawiciele mniejszości serbołużyckiej"><b>W Berlinie demonstrowali przedstawiciele mniejszości serbołużyckiej</b></a></td> </tr> </tbody> </table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="355"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 24px;height: 28px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" data-alt="" data-width="24" data-height="28" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </span></span></span></td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikiquote.org/wiki/Przys%25C5%2582owia_%25C5%2582u%25C5%25BCyckie" class="extiw" title="q:Przysłowia łużyckie"><strong>Zobacz kolekcję cytatów</strong> <em>z przysłów łużyckich</em> w Wikicytatach</a></td> </tr> </tbody> </table> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyki_%C5%82u%C5%BCyckie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Języki łużyckie">języki łużyckie</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ponaschemu_(j%C4%99zyk)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ponaschemu (język)">Ponaschemu</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pro%C5%82u%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prołuż">Prołuż</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ben_Budar?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ben Budar">Ben Budar</a></li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(9)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=13&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-9 collapsible-block" id="mf-section-9"> <div class="do-not-make-smaller refsection"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Andrzej_Ba%C5%84kowski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Andrzej Bańkowski"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Andrzej</span><span class="cite-name-initials" title="Andrzej" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Bańkowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Andrzej</span><span class="cite-name-initials" title="Andrzej">A.</span></span></a>, <i>Etymologiczny słownik języka polskiego, t. II: K-P</i>, <span class="cite-name-full">Agata</span><span class="cite-name-initials" title="Agata" style="display:none">A.</span> <span class="cite-lastname">Mrozowska</span> (red.), Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2000, s. 407, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301130199?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/8301130199">ISBN <span class="isbn">83-01-13019-9</span></a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Online_Computer_Library_Center?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://worldcat.org/oclc/749765283">749765283</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Andrzej&rft.aulast=Ba%C5%84kowski&rft.date=2000&rft.isbn=83-01-13019-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Etymologiczny+s%C5%82ownik+j%C4%99zyka+polskiego%2C+t.+II%3A+K-P&rft.pub=Wydaw.+Naukowe+PWN&rft_id=info%3Aoclcnum%2F749765283" style="display:none"> </span>.</cite></span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hanna_Popowska-Taborska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hanna Popowska-Taborska">Hanna Popowska-Taborska</a>, <i>Ps. *sębrъ ‘pobratymiec, krewniak, druh, towarzysz, wspólnik’</i>, Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego, Slawistyka, 6, 1992, 219-226.</span></li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jan_Otr%C4%99bski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jan Otrębski">Jan Otrębski</a>, <i>Słowianie. Rozwiązanie odwiecznej zagadki ich nazw</i>, Poznań 1947, s. 179.</span></li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gerard_Labuda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gerard Labuda">Gerard Labuda</a>, <i>Pierwsze państwo słowiańskie. Państwo Samona</i>, Wodzisław Śląski 2009, s. 194.</span></li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Lech Antoni</span><span class="cite-name-initials" title="Lech Antoni" style="display:none">L.A.</span> </span><span class="cite-lastname">Tyszkiewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Lech Antoni</span><span class="cite-name-initials" title="Lech Antoni">L.A.</span></span>, <i>Słowianie i Awarowie. Organizacja plemienna Słowian</i>, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2009, s. 211–213, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788304050235?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/9788304050235">ISBN <span class="isbn">978-83-04-05023-5</span></a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Online_Computer_Library_Center?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://worldcat.org/oclc/750836214">750836214</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.aufirst=Lech+Antoni&rft.aulast=Tyszkiewicz&rft.date=2009&rft.isbn=978-83-04-05023-5&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C5%82owianie+i+Awarowie.+Organizacja+plemienna+S%C5%82owian&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich.+Wydawnictwo&rft_id=info%3Aoclcnum%2F750836214" style="display:none"> </span>.</cite></span></li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.webcitation.org/687tDk8YA">Mapa z artykułu o Słowianach Połabskich w Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej</a>. [dostęp 2012-06-02]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku rosyjskim (русский)">ros.</abbr>)</span>.</cite></span></li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://bse.sci-lib.com/article090655.html">Artykuł o Słowianach Połabskich w Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej</a></i>. Moskwa: Советская Энциклопедия, 1969–1978.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Artyku%C5%82+o+S%C5%82owianach+Po%C5%82abskich+w+Wielkiej+Encyklopedii+Radzieckiej&rft.date=1969%E2%80%931978&rft.pub=%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%AD%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F&rft.place=Moskwa&rft_id=http%3A%2F%2Fbse.sci-lib.com%2Farticle090655.html"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span></li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Heiliges_R%25C3%25B6misches_Reich_1000.PNG">Heiliges Römisches Reich 1000</a>. Commons.wikimedia.org.</cite></span></li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Henryk_%C5%81owmia%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Henryk Łowmiański">Henryk Łowmiański</a>, <i>O identyfikacji nazw Geografa bawarskiego</i>, Studia Źródłoznawcze, t. III: 1958, s. 1–22; reed: w: <i>Studia nad dziejami Słowiańszczyzny, Polski i Rusi w wiekach średnich</i>, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1986, s. 151–181, <span class="issn"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/International_Standard_Serial_Number?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://worldcat.org/issn/0554-8217">0554-8217</a></span></span></li> <li id="cite_note-CITEREFLech_Leciejewicz198945–46-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-CITEREFLech_Leciejewicz198945%E2%80%9346_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#CITEREFLech_Leciejewicz1989">Lech Leciejewicz 1989 ↓</a></span>, s. 45–46.</span></li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Renata Bura. <em>Języki łużyckie</em>. „Jagiellonian Univeristy Repository”. s. 95.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=J%C4%99zyki+%C5%82u%C5%BCyckie&rft.jtitle=Jagiellonian+Univeristy+Repository&rft.au=Renata+Bura&rft.pages=95"><span style="display: none;"> </span></span></span></li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Renata Bura. <em>Frazeologia w górnołużyckiem Biblii z roku 1728 na tle porównawczym czesko-polskim</em>. „Studia Linguistica. Universitatis Iagellonicae Cracoviensis”. nr 124 (2007), s. 42, 43, 2007. <span class="issn"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/International_Standard_Serial_Number?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://worldcat.org/issn/1897-1059">1897-1059</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Frazeologia+w+g%C3%B3rno%C5%82u%C5%BCyckiem+Biblii+z+roku+1728+na+tle+por%C3%B3wnawczym+czesko-polskim&rft.jtitle=Studia+Linguistica.+Universitatis+Iagellonicae+Cracoviensis&rft.date=2007&rft.volume=nr+124+%282007%29&rft.aulast=Bura&rft.aufirst=Renata&rft.pages=42%2C+43&rft.issn=1897-1059"><span style="display: none;"> </span></span></span></li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Piotr Pałys – „Akcja Narodny Partyzan Łužica (1946-1947) i jej reperkusje w serbołużyckim ruchu narodowym” 2003.</span></li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.ethnologue.com/language/hsb/18">[1]</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.ethnologue.com/language/dsb/18">[2]</a> Ethnologue (dostęp 2016-01-01).</span></li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.mysl.pl/?module%3Dcontent%26m%3D8%26art_id%3D941%26more%3Dmore">Procesje konne na Łużycach</a> www.mysl.pl [dostęp 2009-04-21].</span></li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Filip Gańczak <i>Mniejszość w czasach popkultury</i>, Newsweek, nr 22/2007, 03.06.2007.</span></li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Strzelczyk</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy">J.</span></span>, <i>Bolesław Chrobry</i>, Poznań: WBPiCAK, 2003, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8385811885?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/8385811885">ISBN <span class="isbn">83-85811-88-5</span></a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Online_Computer_Library_Center?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://worldcat.org/oclc/69562506">69562506</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Pozna%C5%84&rft.aufirst=Jerzy&rft.aulast=Strzelczyk&rft.date=2003&rft.isbn=83-85811-88-5&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Boles%C5%82aw+Chrobry&rft.pub=WBPiCAK&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69562506" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span></li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Stanisław Russocki „Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej. Zarys dziejów” Wiedza Powszechna, Warszawa 1978.</span></li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Małgorzata</span><span class="cite-name-initials" title="Małgorzata" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Mieczkowska</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Małgorzata</span><span class="cite-name-initials" title="Małgorzata">M.</span></span>, <i>Polska wobec Łużyc w drugiej połowie XX wieku. Wybrane problemy</i>, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2006, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8372414874?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/8372414874">ISBN <span class="isbn">83-7241-487-4</span></a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Online_Computer_Library_Center?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://worldcat.org/oclc/76281795">76281795</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Szczecin&rft.aufirst=Ma%C5%82gorzata&rft.aulast=Mieczkowska&rft.date=2006&rft.isbn=83-7241-487-4&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polska+wobec+%C5%81u%C5%BCyc+w+drugiej+po%C5%82owie+XX+wieku.+Wybrane+problemy&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+Uniwersytetu+Szczeci%C5%84skiego&rft_id=info%3Aoclcnum%2F76281795" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span></li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">„Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej – Polski Dziki Zachód”, 2005, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20060325032902/http://www.ipn.gov.pl/biuletyn9-10_56-57.pdf">PDF</a>.</span></li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal c"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Ornella</span><span class="cite-name-initials" title="Ornella" style="display:none">O.</span> </span><span class="cite-lastname">Semino</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Ornella</span><span class="cite-name-initials" title="Ornella">O.</span></span><span class="cite-at-al" title="Ornella Semino; Giuseppe Passarino; Peter J. Oefner; Alice A. Lin; Svetlana Arbuzova; Lars E. Beckman; Giovanna De Benedictis; Paolo Francalacci; Anastasia Kouvatsi; Svetlana Limborska; Mladen Marcikiæ; Anna Mika; Barbara Mika; Dragan Primorac; A. Silvana Santachiara-Benerecetti; 1 L. Luca Cavalli-Sforza; Peter A. Underhil"> i inni</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20031125151213/http://hpgl.stanford.edu/publications/Science_2000_v290_p1155.pdf"><i>The Genetic Legacy of Paleolithic <em>Homo sapiens sapiens</em> in Extant Europeans: A Y Chromosome Perspective</i></a>, „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Science?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Science">Science</a>”, 290, hpgl.stanford.edu, 10 listopada 2000, s. 1155-1159 [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://hpgl.stanford.edu/publications/Science_2000_v290_p1155.pdf">adresu</a> 2003-11-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2000-11-10&rft.jtitle=Science&rft.volume=290&rft.atitle=The+Genetic+Legacy+of+Paleolithic+%3Cem%3EHomo+sapiens+sapiens%3C%2Fem%3E+in+Extant+Europeans%3A+A+Y+Chromosome+Perspective&rft_id=http%3A%2F%2Fhpgl.stanford.edu%2Fpublications%2FScience_2000_v290_p1155.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></span></li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.mysl.pl/?module%3Dcontent%26m%3D8%26art_id%3D924%26more%3Dmore">Zjazd „Domowiny”, mysl.pl</a> [dostęp 2009-04-03].</span></li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">ih.uz.zgora.pl: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20120406032224/http://www.ih.uz.zgora.pl/tsl/tsl_pl.html">Towarzystwo Studiów Łużyckich</a>. [dostęp 2010-12-27]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.ih.uz.zgora.pl/tsl/tsl_pl.html">tego adresu</a> (2012-04-06)].</cite></span></li> </ol> </div> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(10)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=14&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-10 collapsible-block" id="mf-section-10"> <ul> <li><cite class="citation book" id="CITEREFLech_Leciejewicz1989">Lech Leciejewicz: <i>Słowianie zachodni</i>. Wrocław: Ossolineum, 1989. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304026902?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/8304026902">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">83-04-02690-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=S%C5%82owianie+zachodni&rft.aulast=Leciejewicz&rft.aufirst=Lech&rft.pub=Ossolineum&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.isbn=8304026902"></span></cite></li> <li>Filip Gańczak: <i>Mniejszość w czasach popkultury</i>, Newsweek, nr 22/2007, 03.06.2007.</li> <li><i>W kręgu Krabata. Szkice o Juriju Brězanie, literaturze, kulturze i językach łużyckich</i>, pod red. J.Zarka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2002.</li> <li>Mirosław Cygański, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rafa%C5%82_Leszczy%C5%84ski_(slawista)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rafał Leszczyński (slawista)">Rafał Leszczyński</a> <i>Zarys dziejów narodowościowych Łużyczan</i> PIN, Instytut Śląski, Opole 1997.</li> <li><i>Die Sorben in Deutschland</i>, pod red. M.Schiemann, Stiftung für das sorbische Volk, Görlitz 1997.</li> <li><i>Mały informator o Serbołużyczanach w Niemczech</i>, pod red. J.Pětrowej, Załožba za serbski lud, 1997.</li> <li><i>Dolnoserbske nałogi/Obyczaje Dolnych Łużyc</i>, pod red. M.Stock, Załožba za serbski lud, 1997.</li> <li>„Rys dziejów serbołużyckich” Wilhelm Bogusławski Piotrogród 1861</li> <li>Jan Sołta „Zarys dziejów Serbołużyczan”, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1984</li> <li>Karl-Markus Gauss, <i><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Umieraj%C4%85cy_Europejczycy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Umierający Europejczycy">Umierający Europejczycy</a></i>, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, 2006, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8389755491?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/8389755491">ISBN <span class="isbn">83-89755-49-1</span></a>.</li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(11)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=edit&section=15&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>edytuj</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-11 collapsible-block" id="mf-section-11"> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://web.archive.org/web/20120303145811if_/http://ski.sorben.com/site/docs/polish/index.htm">Serbołużycka Informacja Kultury (polski)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.sorben-wenden.de/">Portal serbołużycki</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.internecy.de/">Cyberwioska serbołużycka</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.prolusatia.pl/">Stowarzyszenie Polsko Serbołużyckie „Pro Lusatia”</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.radio.opole.pl/?kat%3Dakcje%26subkat%3Dserboluzyce">Radio Opole – informacje, relacje i wywiady dot. Łużyc</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://web.archive.org/web/20030624220528if_/http://www.sorben.com:80/ski/">Serbołużycka Informacja Kultury</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20050831095937/http://www.domowina.sorben.com/index.htm">Organizacja Domowina</a>. domowina.sorben.com. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.domowina.sorben.com/index.htm">tego adresu</a> (2005-08-31)].</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20181021151323/http://www.wendisches-museum.de/home_de.html">Muzeum Serbołużyckie w Chociebużu</a>. wendisches-museum.de. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.wendisches-museum.de/home_de.html">tego adresu</a> (2018-10-21)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.sorben.org">Pro Lusatia (de)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.sorben.de/">Strona „Serbja” prywatnej firmy serbołużyckiej „Servi”</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://web.archive.org/web/20030918070754/http://www.sorben.com/chroscicy/site/files/serbsce/index.htm">Bój o zachowanie serbołużyckich szkół</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.serbske-nowiny.de/">SERBSKE NOWINY – gazeta serbołużycka</a></li> </ul> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.serbski-institut.de/">SERBSKI INSTYTUT – dzieje i kultura Łużyc.</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20160309115144/http://www.rastko.org.rs/rastko-lu/istorija/">Zbiór ważnych linków o Serbołużyczanach</a>. rastko.org.rs. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.rastko.org.rs/rastko-lu/istorija/">tego adresu</a> (2016-03-09)].</cite> w ramach projektu Rastko</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20061230075541/http://www.slawenburg-raddusch.de/burg.html">Radusz – Raddusch zrekonstruowany gród łużycki sprzed 1000 lat</a>. slawenburg-raddusch.de. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.slawenburg-raddusch.de/burg.html">tego adresu</a> (2006-12-30)].</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20060708200744/http://www.wendische-volkspartei.de/">Partia Serbska w Niemczech</a>. wendische-volkspartei.de. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.wendische-volkspartei.de/">tego adresu</a> (2006-07-08)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.iszip.uw.edu.pl/biblioteka/zeszyty_luzyckie/zeszyty_luzyckie.html">„Zeszyty Łużyckie” Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.wudwor.de/">WUDWOR – Serbołużycki Zespół Pieśni i Tańca</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20070826134332/http://www.runjewonline.info/">– niezależny serbski magazyn internetowy</a>. runjewonline.info. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.runjewonline.info/">tego adresu</a> (2007-08-26)].</cite></li> </ul> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://wendishheritage.org.au/">emigracja serbska w Australii</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.webcitation.org/6BcWyYwKJ?url%3Dhttp://www.macica.sorben.com/">strona internetowa Macierzy serbskiej</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.ph/20130504031506/http://www.newsweek.pl/artykuly/wydanie/886/mniejszosc-w-czasach-popkultury,11019,1">Mniejszość w czasach popkultury</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://archiwum2000.tripod.com/493/tracki.html">Serbowie Łużyccy</a></li> </ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"> <div class="normdaten-typ-fehlt"> <div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kontrola_autorytatywna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grupa_etniczna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grupa etniczna">grupa etniczna</a></span>): </div> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Library_of_Congress_Control_Number?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://lccn.loc.gov/sh85125298">sh85125298</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gemeinsame_Normdatei?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://d-nb.info/gnd/4055619-0">4055619-0</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://aut.nkp.cz/ph117730">ph117730</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810684345705606">9810684345705606</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://olduli.nli.org.il/F/?func%3Dfind-b%26local_base%3DNLX10%26find_code%3DUID%26request%3D987007558326305171">987007558326305171</a></span></li> </ul> </div> <div class="normdaten-andere"> <div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyklopedia_internetowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>: </div> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3974072.html">3974072</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3974074.html">3974074</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyklopedia_Britannica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.britannica.com/topic/Sorb">topic/Sorb</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://old.bigenc.ru/text/5663617">5663617</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Store_norske_leksikon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p%3D4342%26url_prefix%3Dhttps://snl.no/%26id%3Dsorbere">sorbere</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.vle.lt/straipsnis/luzitenai/">luzitenai</a></span></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0211568.xml">0211568</a></span></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hrvatska_enciklopedija?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID%3D37662">37662</a></span></li> </ul> </div> </div> </section> </div> <noscript> <img src="https://login.m.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&mobile=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"> </noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet=""> Źródło: „<a dir="ltr" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title%3DSerbo%C5%82u%C5%BCyczanie%26oldid%3D75050625">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Serbołużyczanie&oldid=75050625</a>” </div> </div> </div> <div class="post-content" id="page-secondary-actions"> </div> </main> <footer class="mw-footer minerva-footer" role="contentinfo"><a class="last-modified-bar" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie&action=history&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <div class="post-content last-modified-bar__content"><span class="minerva-icon minerva-icon-size-medium minerva-icon--modified-history"></span> <span class="last-modified-bar__text modified-enhancement" data-user-name="Gwærendir" data-user-gender="unknown" data-timestamp="1729884291"> <span>Ostatnio edytowano 25 paź 2024 o 20:24</span> </span> <span class="minerva-icon minerva-icon-size-small minerva-icon--expand"></span> </div></a> <div class="post-content footer-content"> <div id="mw-data-after-content"> <div class="read-more-container"></div> </div> <div id="p-lang"> <h4>Języki</h4> <section> <ul id="p-variants" class="minerva-languages"></ul> <ul class="minerva-languages"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://af.wikipedia.org/wiki/Sorbe" title="Sorbe – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Sorbe" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ang.wikipedia.org/wiki/Surfe" title="Surfe – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Surfe" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ar.wikipedia.org/wiki/%25D8%25B5%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25A8%25D9%258A%25D9%2588%25D9%2586" title="صوربيون – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="صوربيون" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://an.wikipedia.org/wiki/Sorabos" title="Sorabos – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Sorabos" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://azb.wikipedia.org/wiki/%25D8%25B3%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25A8%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25B1" title="سوربلار – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سوربلار" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D1%258B%25D1%2587%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B5" title="Лужычане – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Лужычане" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D1%258B%25D1%2587%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B5" title="Лужычане – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лужычане" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bg.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2588%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D1%2581%25D1%258A%25D1%2580%25D0%25B1%25D0%25B8" title="Лужишки сърби – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Лужишки сърби" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bs.wikipedia.org/wiki/Lu%25C5%25BEi%25C4%258Dki_Srbi" title="Lužički Srbi – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Lužički Srbi" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://br.wikipedia.org/wiki/Sorabed" title="Sorabed – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Sorabed" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ca.wikipedia.org/wiki/S%25C3%25B2rabs" title="Sòrabs – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sòrabs" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cs.wikipedia.org/wiki/Lu%25C5%25BEi%25C4%258Dt%25C3%25AD_Srbov%25C3%25A9" title="Lužičtí Srbové – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Lužičtí Srbové" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cy.wikipedia.org/wiki/Sorbiaid" title="Sorbiaid – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Sorbiaid" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://da.wikipedia.org/wiki/Sorbere" title="Sorbere – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Sorbere" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Sorben" title="Sorben – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Sorben" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dsb.wikipedia.org/wiki/Serby" title="Serby – dolnołużycki" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Serby" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="dolnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://et.wikipedia.org/wiki/Sorbid" title="Sorbid – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Sorbid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.wikipedia.org/wiki/Sorbs" title="Sorbs – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Sorbs" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://es.wikipedia.org/wiki/Sorbios" title="Sorbios – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Sorbios" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eo.wikipedia.org/wiki/Soraboj" title="Soraboj – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Soraboj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eu.wikipedia.org/wiki/Sorabiar" title="Sorabiar – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sorabiar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fa.wikipedia.org/wiki/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25B3%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25A8%25DB%258C" title="مردمان سوربی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مردمان سوربی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fr.wikipedia.org/wiki/Sorabes" title="Sorabes – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sorabes" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fy.wikipedia.org/wiki/Sorben" title="Sorben – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sorben" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fur.wikipedia.org/wiki/Soraps" title="Soraps – friulski" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Soraps" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulski" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ga.wikipedia.org/wiki/Sorbaigh" title="Sorbaigh – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Sorbaigh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gl.wikipedia.org/wiki/Pobo_sorabo" title="Pobo sorabo – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Pobo sorabo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ko.wikipedia.org/wiki/%25EC%2586%258C%25EB%25A5%25B4%25EB%25B8%258C%25EC%259D%25B8" title="소르브인 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="소르브인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hy.wikipedia.org/wiki/%25D5%258D%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25A2%25D5%25A5%25D6%2580" title="Սորբեր – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սորբեր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hsb.wikipedia.org/wiki/Serbja" title="Serbja – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Serbja" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hr.wikipedia.org/wiki/Lu%25C5%25BEi%25C4%258Dki_Srbi" title="Lužički Srbi – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Lužički Srbi" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://io.wikipedia.org/wiki/Sorbi" title="Sorbi – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Sorbi" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://id.wikipedia.org/wiki/Suku_Sorbia" title="Suku Sorbia – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Suku Sorbia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://os.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2586%25C3%25A6%25D0%25B9%25C3%25A6%25D0%25B3%25D1%2582%25C3%25A6" title="Лужицæйæгтæ – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Лужицæйæгтæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://it.wikipedia.org/wiki/Sorbi_(gruppo_etnico)" title="Sorbi (gruppo etnico) – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Sorbi (gruppo etnico)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://he.wikipedia.org/wiki/%25D7%25A1%25D7%2595%25D7%25A8%25D7%2591%25D7%2599%25D7%259D" title="סורבים – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="סורבים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D0%25BB%25D1%2596%25D0%25BA%25D1%2582%25D0%25B5%25D1%2580" title="Лужиліктер – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Лужиліктер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mrj.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25B1%25D0%25B2%25D0%25BB%25D3%2593" title="Сорбвлӓ – zachodniomaryjski" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Сорбвлӓ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="zachodniomaryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lv.wikipedia.org/wiki/Sorbi" title="Sorbi – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sorbi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lt.wikipedia.org/wiki/Sorbai" title="Sorbai – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Sorbai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hu.wikipedia.org/wiki/Szorbok" title="Szorbok – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szorbok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D0%25A1%25D1%2580%25D0%25B1%25D0%25B8" title="Лужички Срби – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Лужички Срби" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://arz.wikipedia.org/wiki/%25D8%25B5%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25A8%25D9%258A%25D9%2588%25D9%2586" title="صوربيون – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="صوربيون" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nl.wikipedia.org/wiki/Sorben" title="Sorben – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Sorben" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ja.wikipedia.org/wiki/%25E3%2582%25BD%25E3%2583%25AB%25E3%2583%2596%25E4%25BA%25BA" title="ソルブ人 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ソルブ人" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://no.wikipedia.org/wiki/Sorbere" title="Sorbere – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sorbere" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nn.wikipedia.org/wiki/Sorbarar" title="Sorbarar – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sorbarar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pt.wikipedia.org/wiki/Sor%25C3%25A1bios" title="Sorábios – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sorábios" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ro.wikipedia.org/wiki/Sorabi" title="Sorabi – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Sorabi" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rm.wikipedia.org/wiki/Sorbs" title="Sorbs – retoromański" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Sorbs" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="retoromański" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ru.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B5" title="Лужичане – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лужичане" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sq.wikipedia.org/wiki/Sorb%25C3%25ABt" title="Sorbët – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Sorbët" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://simple.wikipedia.org/wiki/Sorbs" title="Sorbs – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sorbs" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sk.wikipedia.org/wiki/Lu%25C5%25BEick%25C3%25AD_Srbi" title="Lužickí Srbi – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Lužickí Srbi" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sl.wikipedia.org/wiki/Lu%25C5%25BEi%25C5%25A1ki_Srbi" title="Lužiški Srbi – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Lužiški Srbi" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cu.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D1%2580%25D1%258C%25D0%25B1%25D0%25B8_(%25D0%259B%25D0%25BE%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2587%25D1%258C%25D1%2581%25D1%2586%25D0%25B8)" title="Срьби (Лоужичьсци) – cerkiewnosłowiański" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Срьби (Лоужичьсци)" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="cerkiewnosłowiański" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://szl.wikipedia.org/wiki/Sorby" title="Sorby – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Sorby" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sr.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D0%25A1%25D1%2580%25D0%25B1%25D0%25B8" title="Лужички Срби – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Лужички Срби" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sh.wikipedia.org/wiki/Lu%25C5%25BEi%25C4%258Dki_Srbi" title="Lužički Srbi – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Lužički Srbi" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fi.wikipedia.org/wiki/Sorbit" title="Sorbit – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sorbit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sv.wikipedia.org/wiki/Sorber" title="Sorber – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sorber" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tr.wikipedia.org/wiki/Sorblar" title="Sorblar – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sorblar" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://uk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259B%25D1%2583%25D0%25B6%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B8" title="Лужичани – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Лужичани" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wuu.wikipedia.org/wiki/%25E7%25B4%25A2%25E5%25B8%2583%25E4%25BA%25BA" title="索布人 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="索布人" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Suorb%25C4%2581" title="Suorbā – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Suorbā" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh.wikipedia.org/wiki/%25E7%25B4%25A2%25E5%25B8%2583%25E4%25BA%25BA" title="索布人 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="索布人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bew.wikipedia.org/wiki/Orang_Soreb" title="Orang Soreb – betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Orang Soreb" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li> </ul> </section> </div> <div class="minerva-footer-logo"> <img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" alt="Wikipedia" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </div> <ul id="footer-info" class="footer-info hlist hlist-separated"> <li id="footer-info-lastmod">Tę stronę ostatnio edytowano 25 paź 2024, 20:24.</li> <li id="footer-info-copyright">Treść udostępniana na licencji <a class="external" rel="nofollow" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">CC BY-SA 4.0</a>, jeśli nie podano inaczej.</li> </ul> <ul id="footer-places" class="footer-places hlist hlist-separated"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://stats.wikimedia.org/%23/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-terms-use"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.m.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Zasady użytkowania</a></li> <li id="footer-places-desktop-toggle"><a id="mw-mf-display-toggle" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title%3DSerbo%25C5%2582u%25C5%25BCyczanie%26mobileaction%3Dtoggle_view_desktop" data-event-name="switch_to_desktop">Wersja standardowa</a></li> </ul> </div> </footer> </div> </div> <div class="mw-notification-area" data-mw="interface"></div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f7b5ccf54-cc962","wgBackendResponseTime":213,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.601","walltime":"0.992","ppvisitednodes":{"value":7523,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":94017,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":15002,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":40631,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 621.257 1 -total"," 21.80% 135.437 7 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 21.26% 132.051 1 Szablon:Przypisy"," 20.11% 124.958 1 Szablon:Plemiona_słowiańskie"," 16.54% 102.777 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 10.20% 63.366 9 Szablon:Cytuj_stronę"," 10.12% 62.855 5 Szablon:Cytuj"," 8.56% 53.158 1 Szablon:Grupa_etniczna_infobox"," 7.46% 46.373 1 Szablon:Dopracować"," 4.78% 29.703 2 Szablon:W_języku"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.290","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5485773,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Science\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-khnp2","timestamp":"20241119183201","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Serbo\u0142u\u017cyczanie","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q146521","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q146521","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-07-10T11:20:33Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a5\/Sorbs_national-costume1.jpg","headline":"lud zachodnios\u0142owia\u0144ski"}</script> <script>(window.NORLQ=window.NORLQ||[]).push(function(){var ns,i,p,img;ns=document.getElementsByTagName('noscript');for(i=0;i<ns.length;i++){p=ns[i].nextSibling;if(p&&p.className&&p.className.indexOf('lazy-image-placeholder')>-1){img=document.createElement('img');img.setAttribute('src',p.getAttribute('data-src'));img.setAttribute('width',p.getAttribute('data-width'));img.setAttribute('height',p.getAttribute('data-height'));img.setAttribute('alt',p.getAttribute('data-alt'));p.parentNode.replaceChild(img,p);}}});</script> <script>function gtElInit() {var lib = new google.translate.TranslateService();lib.translatePage('pl', 'en', function () {});}</script> <script src="https://translate.google.com/translate_a/element.js?cb=gtElInit&hl=en-GB&client=wt" type="text/javascript"></script> </body> </html>