CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="kk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Тыва — Уикипедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ymd","wgMonthNames":["","қаңтар","ақпан","наурыз","сәуір","мамыр","маусым","шілде","тамыз","қыркүйек","қазан","қараша","желтоқсан"],"wgRequestId":"21744bc3-5f0b-4a35-9f38-1c8500321cc7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Тыва","wgTitle":"Тыва","wgCurRevisionId":3086263,"wgRevisionId":3086263,"wgArticleId":46377,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view" ,"wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер","Ресей республикалары"],"wgPageViewLanguage":"kk","wgPageContentLanguage":"kk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Тыва","wgRelevantArticleId":46377,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"kk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"kk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q960","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.gadget.FreezeTopRow":"ready","ext.gadget.VectorClassic":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media", "site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.featured-articles-links","ext.gadget.edittop","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.QuestionForm","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=codex-search-styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=kk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.gadget.FreezeTopRow%2CVectorClassic&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Tuva.svg/1200px-Flag_of_Tuva.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Tuva.svg/800px-Flag_of_Tuva.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Tuva.svg/640px-Flag_of_Tuva.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Тыва — Уикипедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Өңдеу" href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Уикипедия (kk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//kk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.kk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Уикипедия Atom желісі" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Тыва rootpage-Тыва skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eжабу\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"kk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"width: 100% ! important; border: solid 1px lightblue; border-radius: 10px; font-size: 120%; text-align: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003EҚұрметті оқырман, қазақша Уикипедияның \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/25px-Telegram_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/38px-Telegram_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/50px-Telegram_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003ETelegram арнасына\u003C/a\u003E жазыла аласыз\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Тыва</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Навигацияға өту</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Іздеуге өту</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="kk" dir="ltr"><p><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Географиялық координаттар">Координаттар</a>: <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=kk&pagename=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&params=51_47_N_94_45_E_type:adm1st_region:RU"><span class="geo-geo-dms"><span class="geo-dms"><span class="geo-dms" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары"><span class="latitude">51°47′ с. е.</span> <span class="longitude">94°45′ ш. б.</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-dec"><span class="geo-dec" title="Осы жердің әртүрлі карталары мен сызбалары">51.783° с. е. 94.750° ш. б.</span><span style="display:none"> / <span class="geo">51.783; 94.750</span></span></span></span></a> <sup class="geo-google noprint" title="Бұл жер Google картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="//maps.google.com/maps?ll=51.783,94.750&q=51.783,94.750&spn=0.03,0.03&t=h&hl=kk">(G)</a></sup> <sup class="geo-osm noprint" title="Бұл жер OpenStreetMap картасында"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/?mlat=51.783&mlon=94.750&zoom=14">(O)</a></sup> <sup class="geo-yandex noprint" title="Бұл жер Яндекс.Картах"><a rel="nofollow" class="external text" href="//yandex.ru/maps/?ll=94.750,51.783&pt=94.750,51.783&spn=0.03,0.03&l=sat,skl">(Я)</a></sup></span></span></span> </p> <table class="infobox" style="font-size: 85%; width:320px;"> <tbody><tr> <td style="text-align: center" colspan="2">Ресей Федерациясының субъектісі </td></tr> <tr> <td style="border-top:1px solid grey; border-bottom:1px solid grey; background: #a3eea3; font-size: 110%; text-align: center" colspan="2"> <p><b>Тыва (Тыуа) Республикасы</b><br /><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Тыва тілі">тыв.</a> <span lang="tyv"><i>Тыва Республика</i></span><br /><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс.</a> <span lang="ru"><i>Республика Тыва</i></span> </p> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"> <table width="100%"> <tbody><tr> <td align="center" width="130px" style="vertical-align:middle"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Flag_of_Tuva.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Tuva.svg/165px-Flag_of_Tuva.svg.png" decoding="async" width="165" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Tuva.svg/248px-Flag_of_Tuva.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Tuva.svg/330px-Flag_of_Tuva.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td align="center" width="130px" style="vertical-align:middle"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Coat_of_arms_of_Tuva.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_arms_of_Tuva.svg/110px-Coat_of_arms_of_Tuva.svg.png" decoding="async" width="110" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_arms_of_Tuva.svg/165px-Coat_of_arms_of_Tuva.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_arms_of_Tuva.svg/220px-Coat_of_arms_of_Tuva.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="972" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td align="center" width="130px" style="background: #f0f0f0">Тыва туы </td> <td align="center" width="130px" style="background: #f0f0f0">Тыва елтаңбасы </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2" style="border-bottom:1px #aaa solid; border-top:1px #aaa solid"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_(2008-03).svg" class="mw-file-description" title="тыв. Тыва Республика орыс. Республика Тыва Ресей картасында"><img alt="тыв. Тыва Республика орыс. Республика Тыва Ресей картасында" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_%282008-03%29.svg/300px-Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_%282008-03%29.svg.png" decoding="async" width="300" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_%282008-03%29.svg/450px-Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_%282008-03%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_%282008-03%29.svg/600px-Map_of_Russia_-_Tuva_Republic_%282008-03%29.svg.png 2x" data-file-width="1092" data-file-height="630" /></a></span> </p> </td></tr> <tr> <td width="140px" style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b>Елордасы</b> </p> </td> <td><a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қызыл (қала)">Қызыл</a> </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B" title="Аумақ">Жер аумағы</a></b> </p> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ресей әкімшілік-аумақтық құрылымы (мұндай бет жоқ)">21-ші</a> </td></tr> <tr> <td style="background: #f0f0f0; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p>Барлығы<br /> % су беті </p> </td> <td> <p>168 604 <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80" title="Шаршы километр">км²</a><br /> 0,5 </p> </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/wiki/%D0%96%D2%B1%D1%80%D1%82" title="Жұрт">Жұрты</a></b> </p> </td> <td> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ресей әкімшілік-аумақтық құрылымы (мұндай бет жоқ)">77-ші</a> </p> </td></tr> <tr> <td style="background: #f0f0f0; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p>Барлығы<br /> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D0%BD%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%83_%D1%82%D1%8B%D2%93%D1%8B%D0%B7%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Қоныстану тығыздығы">Тығыздығы</a> </p> </td> <td><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span>310 460 (<a href="/wiki/2013" class="mw-redirect" title="2013">2013</a>)<br /> <p>1.84 адам/км² </p> </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%BF%D1%8B_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D3%A9%D0%BD%D1%96%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жалпы аймақтық өнім (мұндай бет жоқ)">ЖАӨ</a></b> </p> </td> <td> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%90%D3%A8_%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%88%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ЖАӨ бойынша Ресей аймақтарының тізімі (мұндай бет жоқ)">80-ші</a> </p> </td></tr> <tr> <td style="background: #f0f0f0; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p>Барлығы, ағым. баға<br /> Жан басына шаққанда </p> </td> <td>30,6 млрд руб. (<a href="/wiki/2010" class="mw-redirect" title="2010">2010</a>)<br /> <p>78,0 мың руб. </p> </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Ресейдің федералды округтері">Федералды округ</a></b> </p> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%96" title="Сібір федералды округі">Сібір</a> </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ресейдің экономикалық аудандары">Экономикалық аудан</a></b> </p> </td> <td>Шығыс Сібір </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D1%82%D1%96%D0%BB" title="Мемлекеттік тіл">Мемлекеттік тілі</a></b> </p> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Тыва тілі">тываша</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орысша</a> </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b>Үкімет басшысы</b> </p> </td> <td>Шолбан Кара-оол </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b>Тыва Республикасының<br />Жоғарғы Хуралының төрағасы</b> </p> </td> <td>Кан-оол Даваа </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ресей әкімшілік-аумақтық құрылымы (мұндай бет жоқ)">РФ субъектісінің коды</a></b> </p> </td> <td>17 </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/w/index.php?title=ISO_3166-2:RU&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 3166-2:RU (мұндай бет жоқ)">ISO 3166-2 бойынша коды</a></b> </p> </td> <td>RU-TY </td></tr> <tr> <td style="background: #a3eea3; text-align: right; padding-right: 5px;"> <p><b><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D0%B5%D1%83%D1%96" title="Уақыт белдеуі">Уақыт белдеуі</a></b> </p> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80_%D1%83%D0%B0%D2%9B%D1%8B%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Краснояр уақыты (мұндай бет жоқ)">MSK+4</a> (<a href="/w/index.php?title=UTC%2B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="UTC+8 (мұндай бет жоқ)">UTC+8</a>) </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Tuva_republic_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tuva_republic_map.png/250px-Tuva_republic_map.png" decoding="async" width="250" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tuva_republic_map.png/375px-Tuva_republic_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tuva_republic_map.png/500px-Tuva_republic_map.png 2x" data-file-width="1047" data-file-height="691" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Тыва Республикасы</b> (<a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Тыва тілі">тыв.</a> <span lang="tyv"><i>Тыва Республика</i></span>; <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Орыс тілі">орыс.</a> <span lang="ru"><i>Республика Тыва</i></span>) — <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей">Ресей федерациясының</a> құрамындағы <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D3%99%D0%BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA-%D0%B0%D1%83%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D1%82%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ресей әкімшілік-аумақтық құрылысы">субъект</a>, Тываның конституциясы (ата заңы) бойынша — Ресей Федерациясымен біріктірілген демократикалық-құқықтық мемлекет, Шығыс Сібірдің оңтүстігінде орналасқан. </p><p>Жер аумағы 170,5 мың км². 17 ауданнан, 2 қаладан тұрады. Халқы 310 мың адам (2003). Негізгі халық <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Тывалар">тывалар</a> 198,4 мың (64,3%), оған қоса <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Орыстар">орыстар</a> 98,8 мың (32%), хақастар, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Украиндар">украиндар</a>, т.б. тұрады. Астанасы – <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_(%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0)" title="Қызыл (қала)">Қызыл</a> қаласы. 2001 ж. 6 мамырда қабылданған конституциясы бойынша Тыва федеративті шарт негізінде өзін-өзі басқаратын субъект. Республиканы халық сайлауы негізінде билікке келетін үкімет төрағасы басқарады. Жоғары заң шығарушы орган – 2 палаталы <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%BE%D2%93%D0%B0%D1%80%D2%93%D1%8B_%D0%A5%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жоғарғы Хурал (мұндай бет жоқ)">Жоғарғы Хурал</a>. Жергілікті басқару мекемелері Ресей Федерациясы конституциясы негізінде құрылған. Іс қағаздары тыва және орыс тілдерінде жүргізіледі. </p><p>Тыва шығыста және оңтүстікте <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Моңғолия">Моңғолиямен</a>, солтүстікте <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Красноярск өлкесі (мұндай бет жоқ)">Красноярск өлкесімен</a>, солтүстік-батыста <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Хақасия">Хақасиямен</a>, солтүстік-шығыста <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D1%8F%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Бурятия">Бурятиямен</a> және <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Иркутск облысы">Иркутск облысымен</a>, батысында <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Алтай Республикасы">Алтай Республикасымен</a> шектеседі. </p><p><i>Көлемі</i> — 168,6 мың наршы шақырым (км²), <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей">Ресей</a> құрамындағы жер көлемі бойынша 24-ші субъект . <br /> <i>Халық саны</i> — 308,5 мың адам (<a href="/wiki/2006" class="mw-redirect" title="2006">2006</a>), халық тығыздығы — 1,8 адам/1 км² (<a href="/wiki/2006" class="mw-redirect" title="2006">2006</a>). Қаладағы халықтың саны: 51,5% (<a href="/wiki/2006" class="mw-redirect" title="2006">2006</a>). <br /> <i>Халқының ұлттар бойынша құрылымы:</i> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Тывалар">тывалар</a> — 77%</li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Орыстар">орыстар</a> — 20,1%</li> <li>басқалар — 2,9% .</li></ul> <p><i>Ата заң</i> — Тыва Республикасының конституциясы </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="kk" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Мазмұны</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Географиясы"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Географиясы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Табиғаты"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Табиғаты</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Тарихы"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Тарихы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#Экономикасы"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Экономикасы</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#Сілтемелер"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Сілтемелер</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#Дереккөздер"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Дереккөздер</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Географиясы"><span id=".D0.93.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.8F.D1.81.D1.8B"></span>Географиясы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Бөлімді өңдеу: Географиясы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Географиясы"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Республика аумағы <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80" title="Сібір">Сібір</a> мен <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Орта Азия">Орта Азия</a> ландшафттарының қиылысқан жерінде орналасқан. Жерінің 82%-ын тау массивтері (Батыс Саян таулары) алып жатыр. Елдің батыс және орта бөлігінде Тыва қазаншұңқыры орналасқан. Жері пайдалы қазбаларға бай: түсті және сирек металдар, тас <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Көмір">көмір</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Темір">темір</a> кентасы, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD" title="Алтын">алтын</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%BF" title="Сынап">сынап</a>, т.б. Климаты қатаң континенттік. Қысы суық, ұзақ <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Температура">температура</a> – 50 °C-қа дейін жетеді. Жазы қысқа, ыстық, 40 °C-қа дейін болады. Жылдық жауын-шашын мөлшері қазаншұңқырда 150 – 400 мм, таулы аудандарда 400 – 600 мм-ден 800 – 1000 мм-ге дейін. Республикада 430-ға жуық көл мен 12 мыңнан астам ұсақ өзен бар. өзендерінің барлығы дерлік <a href="/wiki/%D0%95%D0%BD%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Енисей">Енисейге</a> құяды. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Табиғаты"><span id=".D0.A2.D0.B0.D0.B1.D0.B8.D2.93.D0.B0.D1.82.D1.8B"></span>Табиғаты</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Бөлімді өңдеу: Табиғаты" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Табиғаты"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Елдің ойпатты аймақтарында негізінен дала өсімдіктері өссе, шығыс жағындағы тау аңғарлары – қарағайлы орман болып келеді. Жерінің 64%-ын орман алқаптары алып жатыр. Аумағын жан-жануарлар мен құстардың көптеген түрлері (<a href="/wiki/%D0%91%D2%B1%D0%BB%D2%93%D1%8B%D0%BD" title="Бұлғын">бұлғын</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D2%B1%D2%93%D1%8B" class="mw-redirect" title="Бұғы">бұғы</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB" class="mw-redirect" title="Марал">марал</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%8E" class="mw-redirect" title="Аю">аю</a>, т.б.) мекендейді. Оларды сақтап қалу үшін 2 мемлекеттік <a href="/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%80%D1%8B%D2%9B" title="Қорық">қорық</a> ұйымдастырылған. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарихы"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Тарихы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Бөлімді өңдеу: Тарихы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Тарихы"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Тыва жерін адам баласы ежелгі тас ғасырынан мекендей бастаған. Б.з.б. 7 – 3 ғасырларда мал шаруашылығы мен метал өңдеу қалыптасты. Б.з.б. 2 – б.з. 1 ғасырлар аралығында бұл өлке жауынгер <a href="/wiki/%D2%92%D2%B1%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ғұн">ғұн</a> тайпаларының иелігінде болды. 6 – 8 ғасырларда <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B" class="mw-redirect" title="Түрік қағандығы">Түрік қағандығының</a> құрамында болса, кейін <a href="/wiki/%D2%B0%D0%B9%D2%93%D1%8B%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ұйғырлар">ұйғырлар</a>, 9 ғасырдың 2-жартысынан <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Қырғыздар">қырғыздар</a> үстемдік құрды. 1207 жылдан <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8B%D2%A3%D2%93%D1%8B%D1%81_%D1%85%D0%B0%D0%BD" title="Шыңғыс хан">Шыңғыс ханға</a> бағынып, 13 – 14 ғасырларда Юань әулетінің құрамына кірді. 16 – 17 ғ-ларда моңғолдардың Алтын хан мемлекетіне тәуелді болды. 16 ғасырдан елге будда діні тарай бастады. 17 ғасырдың аяқ кезінен бастап <a href="/wiki/%D0%96%D0%BE%D2%A3%D2%93%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Жоңғарлар">жоңғарларға</a> бағынып, 1757 – 58 ж. жоңғар мемлекеті жойылғаннан кейін 1912 жылға дейін Цинь империясының құрамына кірді. 1914 жылдан <a href="/wiki/%D2%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D2%9B%D0%B0%D0%B9_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%96" title="Ұранқай өлкесі">Ұранқай өлкесі</a> деген атпен Ресейдің протектараты болып жарияланып, ел аумағында <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%81%D1%96%D0%B1%D1%96%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Транссібір (мұндай бет жоқ)">Транссібір</a> темір жол магистралі салына бастады. 1917 ж. Ақпан революциясынан кейін 1918 – 21 ж. елде <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82_%D1%81%D0%BE%D2%93%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Азамат соғысы">Азамат соғысы</a> қызу жүрді. 1920 ж. 14 тамызда Тану – Тува Халық Республикасы құрылды (1926 жылдан Тува Халық Республикасы деп аталды). 1944 ж. 17 тамызда ТХР Кіші хуралының төтенше сессиясы КСРО-ның құрамына кіруге өтініш білдіріп, сол жылы 13 қазанда Тыва РКФСР құрамына автономиялық облыс ретінде кірді. 1961 ж. 10 қазанда ол РКФСР құрамындағы Тува АКСР-і болып қайта құрылды. 1990 ж. Ресей Федерациясы құрамындағы Тыва (Тува) Республикасы болып жарияланды. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Экономикасы"><span id=".D0.AD.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D1.81.D1.8B"></span>Экономикасы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Бөлімді өңдеу: Экономикасы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Экономикасы"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ел экономикасы негізінен ауыл шаруашылығы мен шикізат шығарудан тұрады. Ауыл шаруашылығына жер аумағының 23%-ы ғана жарамды. Басты сала – мал шаруа, оның ішінде қой мен ірі қара өсіру. Егін шаруа біршама дамыған. Аң шаруашылығы (<a href="/wiki/%D0%91%D2%B1%D0%BB%D2%93%D1%8B%D0%BD" title="Бұлғын">бұлғын</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%80" title="Ондатр">ондатр</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%96%D0%BD" class="mw-redirect" title="Тиін">тиіндер</a>, т.б.) жақсы дамыған, тау-кен өнеркәсібі жоғары деңгейде: деңгейде: <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Түсті металдар">түсті металдар</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%81_%D0%BA%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80" class="mw-redirect" title="Тас көмір">тас көмір</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D3%A9%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%80%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алтын өндіріледі (мұндай бет жоқ)">алтын өндіріледі</a>. Жеңіл өнеркәсіп пен құрылыс материалдарын шығару да жақсы жолға қойылған. </p> <table class="infobox sisterproject" style="width: 240px; float: right; border:1px solid #aaa; background-color:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><div style="margin-left: 5px;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div></td> <td class="mbox-text" style="font-size: 95%;"> <div style="margin-left: 5px;"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0%D2%9B%D2%9B%D0%BE%D1%80" title="Ортаққор">Ортаққорда</a> бұған қатысты медиа файлдар бар: <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tuva" class="extiw" title="commons:Category:Tuva">Category:Tuva</a></b></i></div> </td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#ECECEC;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A2%D2%AE%D0%A0%D0%9A%D0%A1%D0%9E%D0%99" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%A2%D2%AE%D0%A0%D0%9A%D0%A1%D0%9E%D0%99" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%A2%D2%AE%D0%A0%D0%9A%D0%A1%D0%9E%D0%99&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%96%D0%BD_%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D1%82%D1%83_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Түркі мәдениетін және өнерін дамыту халықаралық ұйымы">Түркі мәдениетін және өнерін дамыту халықаралық ұйымы</a> (ТҮРКСОЙ)</div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ECECEC;">Тәуелсіз елдер</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <span class="nowrap" data-sort-value="Әзербайжан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%98%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Әзербайжан"><span class="wrap">Әзербайжан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Қазақстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қазақстан"><span class="wrap">Қазақстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Қырғызстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан"><span class="wrap">Қырғызстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Өзбекстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/22px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/33px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/44px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан"><span class="wrap">Өзбекстан</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Түркия"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/22px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/33px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/44px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия"><span class="wrap">Түркия</span></a></span> • <span class="nowrap" data-sort-value="Түрікменстан"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/22px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/33px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/44px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түрікменстан"><span class="wrap">Түрікменстан</span></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ECECEC;">Тәуелсіз елдің құрамында</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Алтай Республикасы">Алтай Республикасы</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%9B%D2%B1%D1%80%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Башқұртстан">Башқұртстан</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D2%92%D0%B0%D2%93%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ғағауызстан">Ғағауызстан</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Саха Республикасы">Саха Республикасы</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Солтүстік Кипр Түрік Республикасы">Солтүстік Кипр Түрік Республикасы</a><sup>3</sup> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Татарстан">Татарстан</a><sup>1</sup> • <a class="mw-selflink selflink">Тыва</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Хакасия">Хакасия</a><sup>1</sup></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#ECECEC;"><div><sup><small>1</small></sup> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9" title="Ресей">Ресей Федерациясының</a> федералды субъектісі. <sup><small>2</small></sup> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдова Республикасының</a> автономиялық аумақ бірлігі. <sup><small>3</small></sup> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D1%82%D2%AF%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Солтүстік Кипр Түрік Республикасы">Солт. Кипр</a> тек <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия Республикасы</a> таниды, халықаралық қауым бұны <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80" title="Кипр">Кипр Республикасының</a> аумағы деп санайды.</div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Сілтемелер"><span id=".D0.A1.D1.96.D0.BB.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.80"></span>Сілтемелер</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Бөлімді өңдеу: Сілтемелер" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Сілтемелер"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «<a href="/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Қазақ энциклопедиясы">Қазақ энциклопедиясы»</a> Бас редакциясы, 1998 <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/5898001239" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-89800-123-9</a>, VIII том </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дереккөздер"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BA.D3.A9.D0.B7.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Дереккөздер</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Бөлімді өңдеу: Дереккөздер" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Дереккөздер"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Тыва&oldid=3086263">https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Тыва&oldid=3086263</a>» бетінен алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Арнайы:Санаттар">Санат</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Санат:Ресей республикалары">Ресей республикалары</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Жасырын санат: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:ISBN_%D1%81%D0%B8%D2%9B%D1%8B%D1%80%D0%BB%D1%8B_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Санат:ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер">ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация мәзірі</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Жеке құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Бұл IP мекенжайдың жеке беті">Кірмегенсіз</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC" title="Бұл IP мекенжай өңдемелерін талқылау [n]" accesskey="n"><span>Талқылау</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Бұл IP мекенжаймен жасаған өңдемелер тізімі [y]" accesskey="y"><span>Үлесім</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес."><span>Тіркелу</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o"><span>Кіру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ат кеңістіктері</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Мазмұн бетін көру [c]" accesskey="c"><span>Бет</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83:%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Мағлұмат бетті талқылау (мұндай бет жоқ) [t]" accesskey="t"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">kk</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Көріністер</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&veaction=edit" title="Бұл бетті өңдеу [v]" accesskey="v"><span>Өңдеу</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit" title="Бұл беттің қайнар мәтінін өңдеу [e]" accesskey="e"><span>Қайнарын өңдеу</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=history" title="Бұл беттін соңғы нұсқалары. [h]" accesskey="h"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="More options" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Тағы</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Іздеу</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу" aria-label="Уикипедия жобасынан іздеу" autocapitalize="sentences" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Осы мәтіні бар бетті іздеу" value="Іздеу"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Егер дәл осы атауымен болса бетке өтіп кету" value="Өту"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Шарлау</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру [z]" accesskey="z"><span>Басты бет</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Жоба туралы, мұнда немен айналысуға болатыны туралы, қай жерде не бары туралы"><span>Қауымдастық порталы</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Осы уикидегі жуықтағы өзгерістер тізімі. [r]" accesskey="r"><span>Жуықтағы өзгерістер</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Соңғы бір айдағы басталған беттер тізімі, есім кеңістігі бойынша сүзгілеп көре аласыз."><span>Жаңа беттер</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BE%D2%9B" title="Кездейсоқ бет жүктеу [x]" accesskey="x"><span>Кездейсоқ бет</span></a></li><li id="n-videolesson" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Уикипедияны үйренуге қатысты YouTube-тағы видео сабақтар"><span>Видео сабақтар</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BD%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Анықтама табу орны."><span>Анықтама</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Уикипедия қатысушыларының форумы."><span>Форум</span></a></li><li id="n-general-discussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Flow жұмыс легінде жұмыс істейтін Уикипедияның негізгі талқылау беті [4]" accesskey="4"><span>Талқылау легі</span></a></li><li id="n-telegram" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram" title="Қазақша Уикипедияға қатысты ең маңызды жаңалықтар мен мақалалар"><span>Телеграм арна</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Бұл беттегі қатені хабарлау"><span>Қателер туралы хабарлау</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_kk.wikipedia.org&uselang=kk" title="Демеу беріңіз"><span>Демеу беру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9C%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Мұнда сілтейтін барлық бет тізімі [j]" accesskey="j"><span>Мұнда сілтейтін беттер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" rel="nofollow" title="Осы жерден сілтенген беттердің жуықтағы өзгерістері [k]" accesskey="k"><span>Қатысты өзгерістер</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Барлық арнайы беттер тізімі [q]" accesskey="q"><span>Арнайы беттер</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&oldid=3086263" title="Мына беттің осы нұсқасының тұрақты сілтемесі"><span>Тұрақты сілтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=info" title="Бұл бет туралы көбірек мәлімет"><span>Бет ақпараты</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:CiteThisPage&page=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&id=3086263&wpFormIdentifier=titleform" title="Бұл беттен қалай дәйексөз алуға болатыны туралы мәлімет"><span>Беттен дәйексөз алу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A2%25D1%258B%25D0%25B2%25D0%25B0"><span>URL мекенжайын қысқарту</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:QrCode&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A2%25D1%258B%25D0%25B2%25D0%25B0"><span>QR код жүктеу</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" > <h3 id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Баспа/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:DownloadAsPdf&page=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=show-download-screen"><span>PDF ретінде жүктеп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Бұл беттің басып шығаруға арналған нұсқасы [p]" accesskey="p"><span>Басып шығару нұсқасы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа жобаларда</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tyva" hreflang="en"><span>Ортаққор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q960" title="Сілтеме дерек қойма данасымен байланысқан [g]" accesskey="g"><span>Уикидерек элементі</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа тілдерде</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Republik_Tuva" title="Republik Tuva – ачех тілі" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Republik Tuva" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ачех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Tiwa" title="Tiwa – африкаанс тілі" lang="af" hreflang="af" data-title="Tiwa" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B1%E1%89%AB" title="ቱቫ – амхар тілі" lang="am" hreflang="am" data-title="ቱቫ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%A7" title="توفا – араб тілі" lang="ar" hreflang="ar" data-title="توفا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="араб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%DA%A4%D8%A7" title="توڤا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="توڤا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Tuv%C3%A1" title="Tuvá – астурия тілі" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Tuvá" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/T%C4%B1va" title="Tıva – әзірбайжан тілі" lang="az" hreflang="az" data-title="Tıva" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзірбайжан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="تووا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Тыва Республикаһы – башқұрт тілі" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Тыва Республикаһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башқұрт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Tova" title="Tova – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Tova" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – беларусь тілі" lang="be" hreflang="be" data-title="Тува" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларусь тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Тува" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – болгар тілі" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Тува" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%AD%E0%A6%BE" title="তুভা – бенгал тілі" lang="bn" hreflang="bn" data-title="তুভা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Touva" title="Touva – бретон тілі" lang="br" hreflang="br" data-title="Touva" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – босния тілі" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Tuva" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босния тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Тыва Улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Тыва Улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Tuv%C3%A0" title="Tuvà – каталан тілі" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tuvà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Tuva" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – шешен тілі" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Тува" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="шешен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Respublika_Tyva" title="Respublika Tyva – себуано тілі" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Respublika Tyva" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/T%C4%B1va_Cumhuriyeti" title="Tıva Cumhuriyeti – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Tıva Cumhuriyeti" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – чех тілі" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Tuva" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – чуваш тілі" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тыва" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Twfa" title="Twfa – валлий тілі" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Twfa" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлий тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Republikken_Tyva" title="Republikken Tyva – дат тілі" lang="da" hreflang="da" data-title="Republikken Tyva" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дат тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tuwa" title="Tuwa – неміс тілі" lang="de" hreflang="de" data-title="Tuwa" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/T%C4%B1va" title="Tıva – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Tıva" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CE%B9%CE%B2%CE%AC" title="Δημοκρατία της Τιβά – грек тілі" lang="el" hreflang="el" data-title="Δημοκρατία της Τιβά" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – ағылшын тілі" lang="en" hreflang="en" data-title="Tuva" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ағылшын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Tuvio" title="Tuvio – эсперанто тілі" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Tuvio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tuv%C3%A1" title="Tuvá – испан тілі" lang="es" hreflang="es" data-title="Tuvá" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/T%C3%B5va" title="Tõva – эстон тілі" lang="et" hreflang="et" data-title="Tõva" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – баск тілі" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Tuva" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا – парсы тілі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تووا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="парсы тілі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – фин тілі" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tuva" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Touva" title="Touva – француз тілі" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Touva" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Tuwa" title="Tuwa – солтүстік фриз тілі" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Tuwa" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="солтүстік фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/T%C3%BBva" title="Tûva – батыс фриз тілі" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Tûva" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="батыс фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/T%C3%BAva" title="Túva – ирланд тілі" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Túva" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – гагауз тілі" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Tuva" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагауз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica_dos_Tuva" title="República dos Tuva – галисия тілі" lang="gl" hreflang="gl" data-title="República dos Tuva" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Tuva_Khiung-f%C3%B2-koet" title="Tuva Khiung-fò-koet – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Tuva Khiung-fò-koet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%95%D7%91%D7%94_(%D7%A8%D7%A4%D7%95%D7%91%D7%9C%D7%99%D7%A7%D7%94)" title="טובה (רפובליקה) – иврит тілі" lang="he" hreflang="he" data-title="טובה (רפובליקה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%B5%E0%A4%BE" title="तूवा – хинди тілі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="तूवा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди тілі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – хорват тілі" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Tuva" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Tuwa" title="Tuwa – жоғарғы лужица тілі" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Tuwa" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="жоғарғы лужица тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – венгр тілі" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Tuva" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Տիվայի Հանրապետություն – армян тілі" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տիվայի Հանրապետություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Republik_Tuva" title="Republik Tuva – индонезия тілі" lang="id" hreflang="id" data-title="Republik Tuva" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Tuva" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – итальян тілі" lang="it" hreflang="it" data-title="Tuva" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トゥヴァ共和国 – жапон тілі" lang="ja" hreflang="ja" data-title="トゥヴァ共和国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%95%E1%83%90" title="ტუვა – грузин тілі" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტუვა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Tuva_Respublikas%C4%B1" title="Tuva Respublikası – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Tuva Respublikası" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%88%AC%EB%B0%94_%EA%B3%B5%ED%99%94%EA%B5%AD" title="투바 공화국 – корей тілі" lang="ko" hreflang="ko" data-title="투바 공화국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – коми-пермяк тілі" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Тыва" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="коми-пермяк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – коми тілі" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Тыва" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="коми тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – қырғыз тілі" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Тыва" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="қырғыз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – латын тілі" lang="la" hreflang="la" data-title="Tuva" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – Ломбард" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Tuva" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Ломбард" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – литва тілі" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Tuva" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tiva" title="Tiva – латыш тілі" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tiva" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латыш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Тува" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – македон тілі" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Тува" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – моңғол тілі" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Тува" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="моңғол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A4%BE" title="तुवा – маратхи тілі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="तुवा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – малай тілі" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tuva" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8C" title="Тува Республикась – эрзя тілі" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Тува Республикась" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзя тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا – мазандеран тілі" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="تووا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеран тілі" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Toeva" title="Toeva – нидерланд тілі" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Toeva" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Tyva" title="Tyva – норвегиялық нюнорск тілі" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Tyva" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвегиялық нюнорск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tuva_(republikk)" title="Tuva (republikk) – норвегиялық букмол тілі" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tuva (republikk)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвегиялық букмол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Tuvan_tazavaldu" title="Tuvan tazavaldu – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Tuvan tazavaldu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – осетин тілі" lang="os" hreflang="os" data-title="Тыва" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tuwa" title="Tuwa – поляк тілі" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Tuwa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تووا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا – пушту тілі" lang="ps" hreflang="ps" data-title="تووا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту тілі" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – португал тілі" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Tuva" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – румын тілі" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Tuva" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – орыс тілі" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тыва" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орыс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – саха тілі" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Тыва" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – шотланд тілі" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Tuva" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – солтүстік саам тілі" lang="se" hreflang="se" data-title="Tuva" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="солтүстік саам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – серб-хорват тілі" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Tuva" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A7%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B7%8F" title="ටුවා – сингал тілі" lang="si" hreflang="si" data-title="ටුවා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Tuva" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Tuviansko" title="Tuviansko – словак тілі" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Tuviansko" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словак тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – словен тілі" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Tuva" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/T%C3%ABvaja" title="Tëvaja – албан тілі" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Tëvaja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – серб тілі" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Тува" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – сундан тілі" lang="su" hreflang="su" data-title="Tuva" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сундан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – швед тілі" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tuva" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швед тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – суахили тілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Tuva" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Tuwa" title="Tuwa – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Tuwa" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%B5%E0%AE%BE" title="துவா – тамил тілі" lang="ta" hreflang="ta" data-title="துவா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D1%83%D0%BC%D2%B3%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Ҷумҳурии Тува – тәжік тілі" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷумҳурии Тува" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="тәжік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%95%E0%B8%B9%E0%B8%A7%E0%B8%B2" title="สาธารณรัฐตูวา – тай тілі" lang="th" hreflang="th" data-title="สาธารณรัฐตูวา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Tuwa_Respublikasy" title="Tuwa Respublikasy – түрікмен тілі" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Tuwa Respublikasy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="түрікмен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Tuva" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tuva_Cumhuriyeti" title="Tuva Cumhuriyeti – түрік тілі" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tuva Cumhuriyeti" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түрік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0" title="Тыва – татар тілі" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Тыва" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Тыва Республика – тувин тілі" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Тыва Республика" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – удмурт тілі" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Тува" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмурт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%87%DB%8B%D8%A7_%D8%AC%DB%87%D9%85%DA%BE%DB%87%D8%B1%D9%89%D9%8A%D9%89%D8%AA%D9%89" title="تۇۋا جۇمھۇرىيىتى – ұйғыр тілі" lang="ug" hreflang="ug" data-title="تۇۋا جۇمھۇرىيىتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ұйғыр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0" title="Тува – украин тілі" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Тува" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%A7" title="تووا – урду тілі" lang="ur" hreflang="ur" data-title="تووا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду тілі" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tiva" title="Tiva – өзбек тілі" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Tiva" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Tuvan_Tazovaldkund" title="Tuvan Tazovaldkund – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Tuvan Tazovaldkund" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – вьетнам тілі" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tuva" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – варай тілі" lang="war" hreflang="war" data-title="Tuva" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BE%E7%93%A6%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="图瓦共和国 – қытай тілі (У)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="图瓦共和国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="қытай тілі (У)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%95%E1%83%90" title="ტუვა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ტუვა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BE%E7%93%A6%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="图瓦共和国 – қытай тілі" lang="zh" hreflang="zh" data-title="图瓦共和国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="қытай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Tuva" title="Tuva – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tuva" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%96%E7%93%A6" title="圖瓦 – кантон тілі" lang="yue" hreflang="yue" data-title="圖瓦" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q960#sitelinks-wikipedia" title="Тіларалық сілтемелерді өңдеу" class="wbc-editpage">Сілтемелерді өңдеу</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бұл беттің соңғы рет өзгертілген кезі: 2022 ж. қазанның 14, 18:35.</li> <li id="footer-info-copyright">Мәтін <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясы</a> аясында қолжетімді; қосымша шарттар қолданылуы мүмкін. Бұл сайтты қолдану арқылы <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қолдану шарты</a> және <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясатымен</a> келісесіз. Wikipedia® <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> коммерциялық емес ұйымының тіркелген сауда маркасы.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B">Уикипедия туралы</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Жауапкершіліктен бас тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртіп кодексі</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Әзірлеушілер</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/kk.wikipedia.org">Статистикалар</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie мәлімдемесі</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//kk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильді көрініс</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-gzbbg","wgBackendResponseTime":179,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.119","walltime":"0.284","ppvisitednodes":{"value":1195,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":35334,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3960,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 108.585 1 -total"," 37.00% 40.175 1 Үлгі:Ресей_Федерациясының_субъекті"," 35.78% 38.855 1 Үлгі:ТҮРКСОЙ"," 33.30% 36.154 1 Үлгі:Навигациялық_кесте"," 19.18% 20.831 6 Үлгі:Байрақ"," 16.44% 17.847 1 Үлгі:Coord"," 14.94% 16.228 2 Үлгі:Lang-tyv"," 10.05% 10.912 1 Үлгі:Commons"," 8.82% 9.572 1 Үлгі:Sister"," 7.51% 8.150 1 Үлгі:MSKS"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.007","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":805369,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-66695f89d8-qjzpn","timestamp":"20241119181416","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0422\u044b\u0432\u0430","url":"https:\/\/kk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A2%D1%8B%D0%B2%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q960","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q960","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-06-16T04:40:29Z","dateModified":"2022-10-14T13:35:10Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/77\/Flag_of_Tuva.svg","headline":"\u0420\u0435\u0441\u0435\u0439 \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u044f\u0441\u044b\u043d \u049b\u04b1\u0440\u0430\u0442\u044b\u043d \u0440\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430\u043b\u0430\u0440"}</script> </body> </html>