CINXE.COM

যৌন দ্বিরূপতা - উইকিপিডিয়া

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="bn" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>যৌন দ্বিরূপতা - উইকিপিডিয়া</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bnwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "০\t১\t২\t৩\t৪\t৫\t৬\t৭\t৮\t৯"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","জানুয়ারি","ফেব্রুয়ারি","মার্চ","এপ্রিল","মে","জুন","জুলাই","আগস্ট","সেপ্টেম্বর","অক্টোবর","নভেম্বর","ডিসেম্বর"],"wgRequestId":"91f3ec0b-da72-47c7-99aa-8e539441d274","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"যৌন_দ্বিরূপতা","wgTitle":"যৌন দ্বিরূপতা","wgCurRevisionId":6742288,"wgRevisionId":6742288,"wgArticleId":358583,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ইংরেজি ভাষার লেখা থাকা নিবন্ধ","জীববিজ্ঞান","যৌনতা","প্রাণি শারীরস্থান", "যৌন নির্বাচন"],"wgPageViewLanguage":"bn","wgPageContentLanguage":"bn","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"যৌন_দ্বিরূপতা","wgRelevantArticleId":358583,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"bn","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"bn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":5000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q181497", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.sompadonasarangsho","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ShortUrl","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=bn&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=bn&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=bn&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg/1200px-Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="697"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg/800px-Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="464"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg/640px-Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="372"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="যৌন দ্বিরূপতা - উইকিপিডিয়া"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//bn.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="সম্পাদনা" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="উইকিপিডিয়া (bn)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//bn.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.bn"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="উইকিপিডিয়া অ্যাটম ফিড" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-যৌন_দ্বিরূপতা rootpage-যৌন_দ্বিরূপতা skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">বিষয়বস্তুতে চলুন</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="সাইট"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="প্রধান মেনু" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="প্রধান মেনু" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">প্রধান মেনু</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">প্রধান মেনু</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">লুকান</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> পরিভ্রমণ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="প্রধান পাতা পরিদর্শন করুন [z]" accesskey="z"><span>প্রধান পাতা</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="প্রকল্পের বৃত্তান্ত, আপনার করণীয়, কোথায় অনুসন্ধান করবেন"><span>সম্প্রদায়ের প্রবেশদ্বার</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%AD%E0%A6%BE" title="যে কোন সমস্যা সমাধানে আলোচনা করার স্থান"><span>সম্প্রদায়ের আলোচনাসভা</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9" title="উইকিতে সাম্প্রতিক পরিবর্তগুলির তালিকা [r]" accesskey="r"><span>সাম্প্রতিক পরিবর্তন</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="অনির্ধারিত যেকোনো পাতা খুলুন [x]" accesskey="x"><span>অজানা যেকোনো পাতা</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%B8%E0%A7%82%E0%A6%9A%E0%A7%80" title="সাহায্য খুঁজে নিন"><span>সাহায্য</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE"><span>বিশেষ পাতাসমূহ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="উইকিপিডিয়া" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-bn.svg" style="width: 7.5em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="একটি মুক্ত বিশ্বকোষ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-bn.svg" width="120" height="17" style="width: 7.5em; height: 1.0625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>অনুসন্ধান</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান" aria-label="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান" autocapitalize="sentences" title="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="বিশেষ:অনুসন্ধান"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">অনুসন্ধান</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="অবয়ব"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="পাতার ফন্টের আকার, প্রস্থ, ও রঙ পরিবর্তন করে" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="অবয়ব" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">অবয়ব</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=bn.wikipedia.org&amp;uselang=bn" class=""><span>দান করুন</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BF&amp;returnto=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="আপনাকে একটি অ্যাকাউন্ট তৈরি করে প্রবেশ করার পরামর্শ দেওয়া হচ্ছে; তবে এটা বাধ্যতামূলক নয়" class=""><span>অ্যাকাউন্ট তৈরি করুন</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6&amp;returnto=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="আপনার প্রবেশ করাটা বাঞ্চনীয়, কিন্তু তা বাধ্যতামূলক নয়। [o]" accesskey="o" class=""><span>প্রবেশ করুন</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="আরও বিকল্প" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="ব্যবহারকারী মেনু" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=bn.wikipedia.org&amp;uselang=bn"><span>দান করুন</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>অবদান রাখুন</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BF&amp;returnto=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="আপনাকে একটি অ্যাকাউন্ট তৈরি করে প্রবেশ করার পরামর্শ দেওয়া হচ্ছে; তবে এটা বাধ্যতামূলক নয়"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>অ্যাকাউন্ট তৈরি করুন</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6&amp;returnto=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="আপনার প্রবেশ করাটা বাঞ্চনীয়, কিন্তু তা বাধ্যতামূলক নয়। [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>প্রবেশ করুন</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> অনিবন্ধিত সম্পাদকের জন্য পাতা <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" aria-label="সম্পাদনা করা সম্পর্কে আরও জানুন"><span>আরও জানুন</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="এই আইপি ঠিকানা থেকে করা সম্পাদনার উপর আলোচনা [n]" accesskey="n"><span>আলাপ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="সাইট"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">পরিচ্ছেদসমূহ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">লুকান</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">সূচনা</div> </a> </li> <li id="toc-তথ্যসূত্র" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#তথ্যসূত্র"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">১</span> <span>তথ্যসূত্র</span> </div> </a> <ul id="toc-তথ্যসূত্র-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-আরও_পড়ুন" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#আরও_পড়ুন"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২</span> <span>আরও পড়ুন</span> </div> </a> <ul id="toc-আরও_পড়ুন-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-বহিঃসংযোগ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#বহিঃসংযোগ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">৩</span> <span>বহিঃসংযোগ</span> </div> </a> <ul id="toc-বহিঃসংযোগ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="সূচিপত্র" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সূচিপত্র টগল করুন" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">সূচিপত্র টগল করুন</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">যৌন দ্বিরূপতা</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="অন্য ভাষার একটি নিবন্ধে যান। ৭৪টি ভাষায় উপলব্ধ রয়েছে।" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-74" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">৭৪টি ভাষা</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Geslagsdimorfie" title="Geslagsdimorfie - আফ্রিকান" lang="af" hreflang="af" data-title="Geslagsdimorfie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="আফ্রিকান" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Sexualdimorphismus" title="Sexualdimorphismus - সুইস জার্মান" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Sexualdimorphismus" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="সুইস জার্মান" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Dimorfismo_sexual" title="Dimorfismo sexual - আর্গোনিজ" lang="an" hreflang="an" data-title="Dimorfismo sexual" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="আর্গোনিজ" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AB%D9%86%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="مثنوية الشكل الجنسية - আরবি" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مثنوية الشكل الجنسية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="আরবি" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dimorfismu_sexual" title="Dimorfismu sexual - আস্তুরিয়" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Dimorfismu sexual" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="আস্তুরিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Cinsi_dimorfizm" title="Cinsi dimorfizm - আজারবাইজানী" lang="az" hreflang="az" data-title="Cinsi dimorfizm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="আজারবাইজানী" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BD%D1%81%D0%B8_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Енси диморфизм - বাশকির" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Енси диморфизм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="বাশকির" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Sekswal_na_dimorpismo" title="Sekswal na dimorpismo - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Sekswal na dimorpismo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%B4%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%84%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Палавы дымарфізм - বেলারুশিয়" lang="be" hreflang="be" data-title="Палавы дымарфізм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="বেলারুশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%B4%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%84%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Плоцевы дымарфізм - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Плоцевы дымарфізм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Полов диморфизъм - বুলগেরিয়" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Полов диморфизъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="বুলগেরিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="लैंगिक बिसमरूपता - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="लैंगिक बिसमरूपता" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Spolni_dimorfizam" title="Spolni dimorfizam - বসনীয়" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Spolni dimorfizam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="বসনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dimorfisme_sexual" title="Dimorfisme sexual - কাতালান" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dimorfisme sexual" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="কাতালান" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pohlavn%C3%AD_dimorfismus" title="Pohlavní dimorfismus - চেক" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Pohlavní dimorfismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="চেক" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BB%D3%91%D1%85_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D3%97" title="Арлӑх диморфизмӗ - চুবাস" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Арлӑх диморфизмӗ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="চুবাস" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/K%C3%B8nsdimorfi" title="Kønsdimorfi - ডেনিশ" lang="da" hreflang="da" data-title="Kønsdimorfi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="ডেনিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sexualdimorphismus" title="Sexualdimorphismus - জার্মান" lang="de" hreflang="de" data-title="Sexualdimorphismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="জার্মান" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Dimorfizmo_seksuel" title="Dimorfizmo seksuel - Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Dimorfizmo seksuel" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%85%CE%BB%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B4%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%81%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Φυλετικός διμορφισμός - গ্রিক" lang="el" hreflang="el" data-title="Φυλετικός διμορφισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="গ্রিক" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sexual_dimorphism" title="Sexual dimorphism - ইংরেজি" lang="en" hreflang="en" data-title="Sexual dimorphism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ইংরেজি" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Seksa_duformismo" title="Seksa duformismo - এস্পেরান্তো" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Seksa duformismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="এস্পেরান্তো" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dimorfismo_sexual" title="Dimorfismo sexual - স্প্যানিশ" lang="es" hreflang="es" data-title="Dimorfismo sexual" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="স্প্যানিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Sooline_dimorfism" title="Sooline dimorfism - এস্তোনীয়" lang="et" hreflang="et" data-title="Sooline dimorfism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="এস্তোনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sexu_dimorfismo" title="Sexu dimorfismo - বাস্ক" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sexu dimorfismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="বাস্ক" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="دوریختی جنسی - ফার্সি" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دوریختی جنسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ফার্সি" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sukupuolidimorfismi" title="Sukupuolidimorfismi - ফিনিশ" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sukupuolidimorfismi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ফিনিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dimorphisme_sexuel" title="Dimorphisme sexuel - ফরাসি" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dimorphisme sexuel" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ফরাসি" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Seksuele_dimorfy" title="Seksuele dimorfy - পশ্চিম ফ্রিসিয়ান" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Seksuele dimorfy" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="পশ্চিম ফ্রিসিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dimorfismo_sexual" title="Dimorfismo sexual - গ্যালিশিয়" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dimorfismo sexual" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="গ্যালিশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%95-%D7%A6%D7%95%D7%A8%D7%AA%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%96%D7%95%D7%95%D7%99%D7%92%D7%99%D7%AA" title="דו-צורתיות זוויגית - হিব্রু" lang="he" hreflang="he" data-title="דו-צורתיות זוויגית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="হিব্রু" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="लैंगिक द्विरूपता - হিন্দি" lang="hi" hreflang="hi" data-title="लैंगिक द्विरूपता" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="হিন্দি" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Spolno_dvoli%C4%8Dje" title="Spolno dvoličje - ক্রোয়েশীয়" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Spolno dvoličje" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ক্রোয়েশীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Nemi_k%C3%A9talak%C3%BAs%C3%A1g" title="Nemi kétalakúság - হাঙ্গেরীয়" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Nemi kétalakúság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="হাঙ্গেরীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%B1%D6%87%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Սեռական երկձևություն - আর্মেনিয়" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սեռական երկձևություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="আর্মেনিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dimorfisme_seksual" title="Dimorfisme seksual - ইন্দোনেশীয়" lang="id" hreflang="id" data-title="Dimorfisme seksual" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ইন্দোনেশীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kynfer%C3%B0istv%C3%ADbreytni" title="Kynferðistvíbreytni - আইসল্যান্ডীয়" lang="is" hreflang="is" data-title="Kynferðistvíbreytni" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="আইসল্যান্ডীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dimorfismo_sessuale" title="Dimorfismo sessuale - ইতালিয়" lang="it" hreflang="it" data-title="Dimorfismo sessuale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ইতালিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%80%A7%E7%9A%84%E4%BA%8C%E5%BD%A2" title="性的二形 - জাপানি" lang="ja" hreflang="ja" data-title="性的二形" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="জাপানি" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="სქესობრივი დიმორფიზმი - জর্জিয়ান" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სქესობრივი დიმორფიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="জর্জিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B1%EC%A0%81_%EC%9D%B4%ED%98%95%EC%84%B1" title="성적 이형성 - কোরিয়ান" lang="ko" hreflang="ko" data-title="성적 이형성" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="কোরিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D1%81_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B8" title="Жыныс диморфизми - কির্গিজ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Жыныс диморфизми" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="কির্গিজ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Lytinis_dimorfizmas" title="Lytinis dimorfizmas - লিথুয়েনীয়" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Lytinis dimorfizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="লিথুয়েনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dzimumdimorfisms" title="Dzimumdimorfisms - লাত্‌ভীয়" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dzimumdimorfisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="লাত্‌ভীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Полов диморфизам - ম্যাসিডোনীয়" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Полов диморфизам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="ম্যাসিডোনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%86%E0%B5%BA-%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B5%BA_%E0%B4%B0%E0%B5%82%E0%B4%AA%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B4%82" title="ആൺ-പെൺ രൂപവ്യത്യാസം - মালায়ালাম" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ആൺ-പെൺ രൂപവ്യത്യാസം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="মালায়ালাম" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="लैंगिक द्विरूपता - মারাঠি" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लैंगिक द्विरूपता" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="মারাঠি" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Dimorfisme_seks" title="Dimorfisme seks - মালয়" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Dimorfisme seks" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="মালয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Seksuele_dimorfie" title="Seksuele dimorfie - ওলন্দাজ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Seksuele dimorfie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ওলন্দাজ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B8nnsdimorfisme" title="Kjønnsdimorfisme - নরওয়েজিয়ান নিনর্স্ক" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kjønnsdimorfisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="নরওয়েজিয়ান নিনর্স্ক" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B8nnsdimorfisme" title="Kjønnsdimorfisme - নরওয়েজিয়ান বোকমাল" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kjønnsdimorfisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="নরওয়েজিয়ান বোকমাল" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Dimorfisme_sexual" title="Dimorfisme sexual - অক্সিটান" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Dimorfisme sexual" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="অক্সিটান" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dymorfizm_p%C5%82ciowy" title="Dymorfizm płciowy - পোলিশ" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dymorfizm płciowy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="পোলিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A_%D8%AF%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%DA%BC%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87" title="جنسي دوه‌بڼواله - পাশতু" lang="ps" hreflang="ps" data-title="جنسي دوه‌بڼواله" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="পাশতু" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dimorfismo_sexual" title="Dimorfismo sexual - পর্তুগীজ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Dimorfismo sexual" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="পর্তুগীজ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dimorfism_sexual" title="Dimorfism sexual - রোমানীয়" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dimorfism sexual" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="রোমানীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Половой диморфизм - রুশ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Половой диморфизм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="রুশ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Seksualni_dimorfizam" title="Seksualni dimorfizam - সার্বো-ক্রোয়েশিয়" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Seksualni dimorfizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="সার্বো-ক্রোয়েশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Sexual_dimorphism" title="Sexual dimorphism - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sexual dimorphism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sexu%C3%A1lny_dimorfizmus" title="Sexuálny dimorfizmus - স্লোভাক" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sexuálny dimorfizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="স্লোভাক" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Spolna_dvoli%C4%8Dnost" title="Spolna dvoličnost - স্লোভেনীয়" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Spolna dvoličnost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="স্লোভেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dimorfizmi_gjinor" title="Dimorfizmi gjinor - আলবেনীয়" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dimorfizmi gjinor" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="আলবেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B8_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Полни диморфизам - সার্বীয়" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Полни диморфизам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="সার্বীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Dimorfismeu_baga-purusa" title="Dimorfismeu baga-purusa - সুদানী" lang="su" hreflang="su" data-title="Dimorfismeu baga-purusa" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="সুদানী" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nsdimorfism" title="Könsdimorfism - সুইডিশ" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Könsdimorfism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="সুইডিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%88%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%88" title="பால் ஈருருமை - তামিল" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பால் ஈருருமை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="তামিল" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/E%C5%9Feysel_dimorfizm" title="Eşeysel dimorfizm - তুর্কী" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Eşeysel dimorfizm" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="তুর্কী" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%84%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Статевий диморфізм - ইউক্রেনীয়" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Статевий диморфізм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ইউক্রেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="جنسی دو شکلیت - উর্দু" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جنسی دو شکلیت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="উর্দু" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Jinsiy_dimorfizm" title="Jinsiy dimorfizm - উজবেক" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Jinsiy dimorfizm" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="উজবেক" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/D%E1%BB%8B_h%C3%ACnh_gi%E1%BB%9Bi_t%C3%ADnh" title="Dị hình giới tính - ভিয়েতনামী" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Dị hình giới tính" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ভিয়েতনামী" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%A4%E6%80%A7%E5%BC%82%E5%BD%A2" title="两性异形 - উ চীনা" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="两性异形" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="উ চীনা" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%A4%E6%80%A7%E5%BC%82%E5%BD%A2" title="两性异形 - চীনা" lang="zh" hreflang="zh" data-title="两性异形" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="চীনা" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%85%A9%E6%80%A7%E7%95%B0%E5%BD%A2" title="兩性異形 - ক্যান্টোনিজ" lang="yue" hreflang="yue" data-title="兩性異形" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="ক্যান্টোনিজ" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q181497#sitelinks-wikipedia" title="আন্তঃভাষার সংযোগ সম্পাদনা করুন" class="wbc-editpage">আন্তঃউইকি সংযোগ সম্পাদনা</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="নামস্থানসমূহ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="বিষয়বস্তু পাতাটি দেখুন [c]" accesskey="c"><span>নিবন্ধ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA:%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" rel="discussion" title="বিষয়বস্তু পাতা সম্পর্কে আলোচনা [t]" accesskey="t"><span>আলোচনা</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ভাষার রূপভেদ পরিবর্তন করুন" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">বাংলা</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="দৃষ্টিকোণ"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE"><span>পড়ুন</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit" title="এই পাতার উৎস কোড সম্পাদনা করুন [e]" accesskey="e"><span>সম্পাদনা</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=history" title="এই পাতার পুরনো সংস্করণগুলি [h]" accesskey="h"><span>ইতিহাস দেখুন</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="পাতার সরঞ্জাম"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সরঞ্জাম" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">সরঞ্জাম</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">সরঞ্জাম</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">লুকান</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="আরও বিকল্প" > <div class="vector-menu-heading"> কার্য </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE"><span>পড়ুন</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit" title="এই পাতার উৎস কোড সম্পাদনা করুন [e]" accesskey="e"><span>সম্পাদনা</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=history"><span>ইতিহাস দেখুন</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> সাধারণ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="যে সব উইকি পাতা থেকে এখানে সংযোগ আছে [j]" accesskey="j"><span>সংযোগকারী পৃষ্ঠাসমূহ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" rel="nofollow" title="এই পাতা থেকে সংযোগ আছে, এমন পাতাগুলিতে সাম্প্রতিক পরিবর্তন [k]" accesskey="k"><span>সম্পর্কিত পরিবর্তন</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//bn.wikipedia.org/wiki/উইকিপিডিয়া:আপলোড" title="ফাইল আপলোড করুন [u]" accesskey="u"><span>আপলোড করুন</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;oldid=6742288" title="পাতাটির এই সংস্করণের স্থায়ী সংযোগ"><span>স্থায়ী সংযোগ</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=info" title="এই পাতা সম্পর্কে আরও তথ্য"><span>পাতার তথ্য</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%83%E0%A6%A4_%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A8&amp;page=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;id=6742288&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="এই পাতাটি কিভাবে উদ্ধৃত করবেন তার তথ্য"><span>এই নিবন্ধটি উদ্ধৃত করুন</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fbn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A6%25AF%25E0%25A7%258C%25E0%25A6%25A8_%25E0%25A6%25A6%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25AC%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%25B0%25E0%25A7%2582%25E0%25A6%25AA%25E0%25A6%25A4%25E0%25A6%25BE"><span>সংক্ষিপ্ত ইউআরএল নিন</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fbn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A6%25AF%25E0%25A7%258C%25E0%25A6%25A8_%25E0%25A6%25A6%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25AC%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%25B0%25E0%25A7%2582%25E0%25A6%25AA%25E0%25A6%25A4%25E0%25A6%25BE"><span>কিউআর কোড ডাউনলোড করুন</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//bn.wikipedia.org/s/2oe" title="বন্টনের জন্য এই সংক্ষিপ্ত ইউআরএল অনুলিপি করুন"><span>সংক্ষিপ্ত ইউআরএল</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> মুদ্রণ/রপ্তানি </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%87&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE"><span>বই তৈরি করুন</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:DownloadAsPdf&amp;page=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=show-download-screen"><span>PDF ডাউনলোড</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;printable=yes" title="এ পাতার ছাপানোর উপযোগী সংস্করণ [p]" accesskey="p"><span>মুদ্রণযোগ্য সংস্করণ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> অন্যান্য প্রকল্পে </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sexual_dimorphism" hreflang="en"><span>উইকিমিডিয়া কমন্স</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q181497" title="আইটেম উপাত্ত ভান্ডারে সংযুক্ত করা লিঙ্ক [g]" accesskey="g"><span>উইকিউপাত্ত আইটেম</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="পাতার সরঞ্জাম"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="অবয়ব"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">অবয়ব</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">লুকান</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">উইকিপিডিয়া, মুক্ত বিশ্বকোষ থেকে</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="bn" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg/220px-Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg/330px-Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg/440px-Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg 2x" data-file-width="3562" data-file-height="2068" /></a><figcaption><i>Orgyia antiqua</i>, পুরুষ ও স্ত্রী নমুনা</figcaption></figure> <p><b>যৌন দ্বিরূপতা</b> (<a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BF_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="ইংরেজি ভাষা">ইংরেজি</a>: <span lang="en">Sexual dimorphism</span>) বলতে কোন নির্দিষ্ট প্রজাতির জীবের স্ত্রী ও পুরুষ সদস্যের মধ্যে বাহ্যিক শারীরিক বা চারিত্রিক বৈশিষ্ট্যের এমন তারতম্য দেখা যায় যাতে করে স্ত্রী-পুরুষে খুব সহজে পার্থক্য করা যায়। সাধারণত প্রধান পার্থক্যটি হল যৌনাঙ্গের বিভিন্নতা। এছাড়া বর্ণ, আকার-আকৃতি, গঠন অথবা কোন বিশেষ জিনগত বৈশিষ্ট্যের মাধ্যমে এদের আলাদা করা যায়। প্রধানত দুটো কারণে যৌন দ্বিরূপতা দেখা যায়। প্রথমত, বিপরীত লিঙ্গের জীবকে আকৃষ্ট করার লক্ষে যৌন বিবর্তনের মাধ্যমে দ্বিরূপতা সৃষ্টি (যেমন পুরুষ <a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%82%E0%A6%B0" title="ভারতীয় ময়ূর">ময়ূরের</a> ঝলমলে পালক) এবং দ্বিতীয়ত, প্রতিরক্ষার উদ্দেশ্যে দ্বিরূপতা সৃষ্টি (যেমন পুরুষ <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A8" title="বেবুন">বেবুনের</a> বড় দেহ ও শ্বদন্ত)। প্রধানত পাখিদের মধ্যে যৌন দ্বিরূপতা বেশি পরিলক্ষিত হয়। পুরুষ পাখিদের ঝলমলে ও উজ্জ্বল পালক থাকে, এতে প্রজনন ও সীমানা বজায় রাখতে সুবিধা হয়। স্ত্রী পাখিদের পালক সাধারণত খুব সাদামাটা হয়, যাতে প্রাকৃতিক পরিবেশের সাথে তা একদম মিশে যায়। ফলে বাসায় বসে থাকা স্ত্রী পাখিরা শত্রুর হাত থেকে বেঁচে যায়। একই কারণে <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%80" title="স্তন্যপায়ী">স্তন্যপায়ী</a> ও <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%85%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="অমেরুদণ্ডী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">অমেরুদণ্ডী প্রাণীদের</a> মধ্যে যৌন দ্বিরূপতা দেখা যায়। এছাড়া আচরণের দিক থেকেও বিভিন্নতা দেখা যায়। যেমন: কাঁটাওয়ালা তক্ষকের পুরুষ সদস্যদের খাদ্যাভ্যাস স্ত্রী সদস্যদের তুলনায় ভিন্ন।<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>১<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="তথ্যসূত্র"><span id=".E0.A6.A4.E0.A6.A5.E0.A7.8D.E0.A6.AF.E0.A6.B8.E0.A7.82.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.B0"></span>তথ্যসূত্র</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;section=1" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: তথ্যসূত্র"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7391394">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/537133/sexual-dimorphism">'sexual dimorphism', <i>Encyclopaedia Brittanica</i>.</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="আরও_পড়ুন"><span id=".E0.A6.86.E0.A6.B0.E0.A6.93_.E0.A6.AA.E0.A6.A1.E0.A6.BC.E0.A7.81.E0.A6.A8"></span>আরও পড়ুন</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;section=2" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: আরও পড়ুন"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation journal">Bonduriansky, Russell (২০০৭)। <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_american-naturalist_2007-01_169_1/page/9">"The evolution of condition-dependent sexual dimorphism"</a>। <i>The American Naturalist</i>। <b>169</b> (1): 9–19। <a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="ডিজিটাল অবজেক্ট আইডেন্টিফায়ার">ডিওআই</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F510214">10.1086/510214</a>। <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A1_%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" class="mw-redirect" title="পাবমেড আইডেন্টিফায়ার">পিএমআইডি</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17206580">17206580</a>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=The+American+Naturalist&amp;rft.atitle=The+evolution+of+condition-dependent+sexual+dimorphism&amp;rft.volume=169&amp;rft.issue=1&amp;rft.pages=9-19&amp;rft.date=2007&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F510214&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17206580&amp;rft.aulast=Bonduriansky&amp;rft.aufirst=Russell&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_american-naturalist_2007-01_169_1%2Fpage%2F9&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite class="citation journal">Figuerola, Jordi (১৯৯৯)। "A comparative study on the evolution of reversed size dimorphism in monogamous waders"। <i>Biological Journal of the Linnean Society</i>। <b>67</b> (1): 1–18। <a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="ডিজিটাল অবজেক্ট আইডেন্টিফায়ার">ডিওআই</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1095-8312.1999.tb01926.x">10.1111/j.1095-8312.1999.tb01926.x</a>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Biological+Journal+of+the+Linnean+Society&amp;rft.atitle=A+comparative+study+on+the+evolution+of+reversed+size+dimorphism+in+monogamous+waders&amp;rft.volume=67&amp;rft.issue=1&amp;rft.pages=1-18&amp;rft.date=1999&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1095-8312.1999.tb01926.x&amp;rft.aulast=Figuerola&amp;rft.aufirst=Jordi&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8+%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="বহিঃসংযোগ"><span id=".E0.A6.AC.E0.A6.B9.E0.A6.BF.E0.A6.83.E0.A6.B8.E0.A6.82.E0.A6.AF.E0.A7.8B.E0.A6.97"></span>বহিঃসংযোগ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;section=3" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: বহিঃসংযোগ"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6302832">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6302829">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">উইকিমিডিয়া কমন্সে <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:sexual_dimorphism?uselang=bn">যৌন দ্বিরূপতা</a></b> সংক্রান্ত মিডিয়া রয়েছে।</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6682028">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7466469">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="যৌনতা" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4968227">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-দেখুন"><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE_(%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" title="টেমপ্লেট:যৌনতা (জীববিজ্ঞান)"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি দেখুন" style=";text-decoration:inherit;">দে</abbr></a></li><li class="nv-সম্পাদনা"><a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE_(%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)&amp;action=edit"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি সম্পাদনা করুন" style=";text-decoration:inherit;">স</abbr></a></li></ul></div><div id="যৌনতা" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE" class="mw-redirect" title="যৌনতা">যৌনতা</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">জীববৈজ্ঞানিক পরিভাষা</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">যৌন দ্বিরূপতা</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%B7" class="mw-redirect" title="পুরুষ">পুরুষ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" title="স্ত্রীলিঙ্গ">স্ত্রীলিঙ্গ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A7%83%E0%A6%A5%E0%A6%95%E0%A7%80%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A3" title="যৌন পৃথকীকরণ">যৌন পৃথকীকরণ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Feminization_(biology)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Feminization (biology) (পাতার অস্তিত্ব নেই)">নারীত্ব</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="পুরুষত্ব">পুরুষত্ব</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE" title="এক্সওয়াই লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা">এক্সওয়াই লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ZW_%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ZW লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ZW লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=X0_%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="X0 লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">X0 লিঙ্গ-নির্ধারণ ব্যবস্থা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%B0_%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97-%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="তাপমাত্রা-নির্ভর লিঙ্গ-নির্ধারণ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">তাপমাত্রা-নির্ভর লিঙ্গ-নির্ধারণ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Allosome&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Allosome (পাতার অস্তিত্ব নেই)">সেক্স ক্রোমোজোম</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=X_%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A7%8B%E0%A6%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="X ক্রোমোজোম (পাতার অস্তিত্ব নেই)">X ক্রোমোজোম</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Y_%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A7%8B%E0%A6%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Y ক্রোমোজোম (পাতার অস্তিত্ব নেই)">Y ক্রোমোজোম</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95_%E0%A6%B9%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="শুক্রাশয় নির্ধারক হরমোন (পাতার অস্তিত্ব নেই)">শুক্রাশয় নির্ধারক হরমোন</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%89%E0%A6%AD%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="উভলিঙ্গ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">উভলিঙ্গ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%89%E0%A6%AD%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="সিকোয়েনসিয়াল উভলিঙ্গ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">সিকোয়েনসিয়াল উভলিঙ্গ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%83%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" title="আন্তঃলিঙ্গ">আন্তঃলিঙ্গ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A8" title="যৌন প্রজনন">যৌন প্রজনন</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8" title="যৌন প্রজননের বিবর্তন">যৌন প্রজননের বিবর্তন</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%9F" class="mw-redirect" title="গ্যামেট">গ্যামেট</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="অ্যানিসোগ্যামী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">অ্যানিসোগ্যামী</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="আইসোগ্যামী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">আইসোগ্যামী</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%9C_%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B7" title="বীজ কোষ">বীজ কোষ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A8_%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0" class="mw-redirect" title="প্রজনন তন্ত্র">প্রজনন তন্ত্র</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%85%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" class="mw-redirect" title="যৌন অঙ্গ">যৌন অঙ্গ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%8B%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8" title="মিয়োসিস">মিয়োসিস</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="গ্যামেটোজেনেসিস (পাতার অস্তিত্ব নেই)">গ্যামেটোজেনেসিস</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8" title="স্পার্মাটোজেনেসিস">স্পার্মাটোজেনেসিস</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%8A%E0%A6%93%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8" title="ঊওজেনেসিস">ঊওজেনেসিস</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%9F" class="mw-redirect" title="গ্যামেট">গ্যামেট</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%81" class="mw-redirect" title="শুক্রানু">শুক্রানু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%81" title="ডিম্বাণু">ডিম্বাণু</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%95" class="mw-redirect" title="নিষেক">নিষেক</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%83%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বহিঃনিষেক (পাতার অস্তিত্ব নেই)">বহিঃনিষেক</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%83%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A7%87%E0%A6%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="অন্তঃনিষেক (পাতার অস্তিত্ব নেই)">অন্তঃনিষেক</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%A8" title="যৌন নির্বাচন">যৌন নির্বাচন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%A6_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A8" title="উদ্ভিদ প্রজনন">উদ্ভিদ প্রজনন</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="প্রাণী প্রজনন (পাতার অস্তিত্ব নেই)">প্রাণী প্রজনন</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%AE" title="যৌনসঙ্গম">যৌনসঙ্গম</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%A8_(%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" title="যৌনমিলন (প্রাণিবিজ্ঞান)">যৌনমিলন (প্রাণিবিজ্ঞান)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AC_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A8" title="মানব প্রজনন">মানব প্রজনন</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mating_in_fungi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mating in fungi (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ছত্রাক প্রজনন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A7%8B%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8_%E0%A6%86%E0%A6%9A%E0%A6%B0%E0%A6%A3" title="লর্ডোসিস আচরণ">লর্ডোসিস আচরণ</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">প্রজাতিভেদে যৌনতা</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%A6_%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="উদ্ভিদ যৌনতা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">উদ্ভিদ যৌনতা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%9C_%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="প্রানিজ যৌনতা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">প্রানিজ যৌনতা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AC_%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="মানব যৌনতা">মানব যৌনতা</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mechanics_of_human_sexuality&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mechanics of human sexuality (পাতার অস্তিত্ব নেই)">কার্যপদ্ধতি</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sexual_differentiation_in_humans&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sexual differentiation in humans (পাতার অস্তিত্ব নেই)">পৃথকীকরণ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AC_%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="মানব যৌনাচার">কর্মকান্ড</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="প্রবেশদ্বার"><img alt="প্রবেশদ্বার" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/16px-Symbol_portal_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/23px-Symbol_portal_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/31px-Symbol_portal_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0:%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="প্রবেশদ্বার:যৌনতা">প্রবেশদ্বার:যৌনতা</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐7db78f77f6‐xqtj7 Cached time: 20250210225435 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [] CPU time usage: 0.367 seconds Real time usage: 0.525 seconds Preprocessor visited node count: 316/1000000 Post‐expand include size: 22621/2097152 bytes Template argument size: 687/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 8096/5000000 bytes Lua time usage: 0.257/10.000 seconds Lua memory usage: 16835126/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 381.597 1 -total 41.79% 159.471 1 টেমপ্লেট:Lang-en 23.73% 90.557 1 টেমপ্লেট:যৌনতা_(জীববিজ্ঞান) 22.71% 86.646 1 টেমপ্লেট:Navbox 21.10% 80.525 2 টেমপ্লেট:সাময়িকী_উদ্ধৃতি 6.71% 25.599 1 টেমপ্লেট:সূত্র_তালিকা 6.03% 23.005 1 টেমপ্লেট:কমন্স_বিষয়শ্রেণী 5.53% 21.102 1 টেমপ্লেট:কমন্স 5.08% 19.369 1 টেমপ্লেট:সহপ্রকল্প 4.54% 17.312 1 টেমপ্লেট:পার্শ্ব_বাক্স --> <!-- Saved in parser cache with key bnwiki:pcache:358583:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250210225435 and revision id 6742288. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">'<a dir="ltr" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=যৌন_দ্বিরূপতা&amp;oldid=6742288">https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=যৌন_দ্বিরূপতা&amp;oldid=6742288</a>' থেকে আনীত</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80" title="বিশেষ:বিষয়শ্রেণী">বিষয়শ্রেণীসমূহ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="বিষয়শ্রেণী:জীববিজ্ঞান">জীববিজ্ঞান</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="বিষয়শ্রেণী:যৌনতা">যৌনতা</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%BF_%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="বিষয়শ্রেণী:প্রাণি শারীরস্থান">প্রাণি শারীরস্থান</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%A8" title="বিষয়শ্রেণী:যৌন নির্বাচন">যৌন নির্বাচন</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">লুকানো বিষয়শ্রেণী: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BF_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%96%E0%A6%BE_%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="বিষয়শ্রেণী:ইংরেজি ভাষার লেখা থাকা নিবন্ধ">ইংরেজি ভাষার লেখা থাকা নিবন্ধ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> এ পৃষ্ঠায় শেষ পরিবর্তন হয়েছিল ১৩:১৬টার সময়, ৫ জুলাই ২০২৩ তারিখে।</li> <li id="footer-info-copyright">লেখাগুলো <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.bn">ক্রিয়েটিভ কমন্স অ্যাট্রিবিউশন/শেয়ার-আলাইক লাইসেন্সের</a> আওতাভুক্ত; এর সাথে বাড়তি শর্ত প্রযোজ্য হতে পারে। এই সাইট ব্যবহার করার মাধ্যমে আপনি এর <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/bn">ব্যবহারের শর্তাবলী</a> ও <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/bn">গোপনীয়তা নীতির</a> সাথে সম্মত হচ্ছেন। উইকিপিডিয়া&#174; একটি অলাভজনক সংস্থা, যা <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">উইকিমিডিয়া ফাউন্ডেশনের</a> একটি নিবন্ধিত ট্রেডমার্ক।</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">গোপনীয়তার নীতি</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4">উইকিপিডিয়া বৃত্তান্ত</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%97">দাবিত্যাগ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">আচরণবিধি</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">উন্নয়নকারী</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/bn.wikipedia.org">পরিসংখ্যান</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">কুকির বিবৃতি</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//bn.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">মোবাইল সংস্করণ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>অনুসন্ধান</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="বিশেষ:অনুসন্ধান"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">অনুসন্ধান</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সূচিপত্র টগল করুন" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">সূচিপত্র টগল করুন</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">যৌন দ্বিরূপতা</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>৭৪টি ভাষা</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>আলোচনা যোগ করুন</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7d5db9ff5-xzlf2","wgBackendResponseTime":137,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.367","walltime":"0.525","ppvisitednodes":{"value":316,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":22621,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":687,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8096,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 381.597 1 -total"," 41.79% 159.471 1 টেমপ্লেট:Lang-en"," 23.73% 90.557 1 টেমপ্লেট:যৌনতা_(জীববিজ্ঞান)"," 22.71% 86.646 1 টেমপ্লেট:Navbox"," 21.10% 80.525 2 টেমপ্লেট:সাময়িকী_উদ্ধৃতি"," 6.71% 25.599 1 টেমপ্লেট:সূত্র_তালিকা"," 6.03% 23.005 1 টেমপ্লেট:কমন্স_বিষয়শ্রেণী"," 5.53% 21.102 1 টেমপ্লেট:কমন্স"," 5.08% 19.369 1 টেমপ্লেট:সহপ্রকল্প"," 4.54% 17.312 1 টেমপ্লেট:পার্শ্ব_বাক্স"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.257","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":16835126,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7db78f77f6-xqtj7","timestamp":"20250210225435","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u09af\u09cc\u09a8 \u09a6\u09cd\u09ac\u09bf\u09b0\u09c2\u09aa\u09a4\u09be","url":"https:\/\/bn.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A6%AF%E0%A7%8C%E0%A6%A8_%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%BE","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q181497","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q181497","author":{"@type":"Organization","name":"\u0989\u0987\u0995\u09bf\u09ae\u09bf\u09a1\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09aa\u09cd\u09b0\u0995\u09b2\u09cd\u09aa\u09c7\u09b0 \u0985\u09ac\u09a6\u09be\u09a8\u0995\u09be\u09b0\u09c0\u0997\u09a3"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0989\u0987\u0995\u09bf\u09ae\u09bf\u09a1\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09ab\u09be\u0989\u09a8\u09cd\u09a1\u09c7\u09b6\u09a8","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2014-05-09T10:01:22Z","dateModified":"2023-07-05T13:16:21Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/93\/Orgyia_antiqua_MHNT.CUT.2012.0.356.Gi%C3%A8res.jpg"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10