CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>هنر اسلامی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"9640f00d-4a89-4eb5-ac5d-732f57fdea29","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"هنر_اسلامی","wgTitle":"هنر اسلامی","wgCurRevisionId":40468184,"wgRevisionId":40468184,"wgArticleId":88125,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","صفحه‌های دارای ارجاع با پارامتر پشتیبانی‌نشده","صفحه‌های دارای پیوند مرده", "خطاهای یادکرد: تاریخ","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","مقاله‌های نیازمند گسترش","همه مقاله‌های نیازمند گسترش","صفحه‌هایی که از پانویس با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند","خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","هنر اسلامی","تاریخ هنر","سبک‌های هنرهای تجسمی","طراحی ایرانی","گونه‌های هنر","معماری اسلامی","فعالیت‌های هنری"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"هنر_اسلامی","wgRelevantArticleId":88125, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q189594","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary", "ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg/1200px-%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg/800px-%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg/640px-%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="هنر اسلامی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-هنر_اسلامی rootpage-هنر_اسلامی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-معماری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#معماری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>معماری</span> </div> </a> <ul id="toc-معماری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-خوشنویسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#خوشنویسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>خوشنویسی</span> </div> </a> <ul id="toc-خوشنویسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نقاشی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#نقاشی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نقاشی</span> </div> </a> <ul id="toc-نقاشی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شعر_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#شعر_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>شعر اسلامی</span> </div> </a> <ul id="toc-شعر_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موسیقی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#موسیقی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>موسیقی</span> </div> </a> <ul id="toc-موسیقی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-قالی‌بافی_و_منسوجات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#قالی‌بافی_و_منسوجات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>قالی‌بافی و منسوجات</span> </div> </a> <ul id="toc-قالی‌بافی_و_منسوجات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سفالگری_و_کاشی‌کاری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سفالگری_و_کاشی‌کاری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>سفالگری و کاشی‌کاری</span> </div> </a> <ul id="toc-سفالگری_و_کاشی‌کاری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هنرهای_نمایشی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#هنرهای_نمایشی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>هنرهای نمایشی</span> </div> </a> <ul id="toc-هنرهای_نمایشی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مجسمه‌سازی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#مجسمه‌سازی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>مجسمه‌سازی</span> </div> </a> <ul id="toc-مجسمه‌سازی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هنرهای_صناعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#هنرهای_صناعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>هنرهای صناعی</span> </div> </a> <ul id="toc-هنرهای_صناعی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ_هنر_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ_هنر_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>تاریخ هنر اسلامی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخ_هنر_اسلامی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخ هنر اسلامی</span> </button> <ul id="toc-تاریخ_هنر_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-صدر_اسلام_و_خلفای_راشدین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#صدر_اسلام_و_خلفای_راشدین"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱</span> <span>صدر اسلام و خلفای راشدین</span> </div> </a> <ul id="toc-صدر_اسلام_و_خلفای_راشدین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سوریه_و_فلسطین_در_دوره_امویان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سوریه_و_فلسطین_در_دوره_امویان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۲</span> <span>سوریه و فلسطین در دوره امویان</span> </div> </a> <ul id="toc-سوریه_و_فلسطین_در_دوره_امویان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-عراق،_ایران_و_مصر_در_دوره_عباسیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#عراق،_ایران_و_مصر_در_دوره_عباسیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۳</span> <span>عراق، ایران و مصر در دوره عباسیان</span> </div> </a> <ul id="toc-عراق،_ایران_و_مصر_در_دوره_عباسیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تونس_و_مصر_در_دوران_اغلبیان_و_فاطمیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تونس_و_مصر_در_دوران_اغلبیان_و_فاطمیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۴</span> <span>تونس و مصر در دوران اغلبیان و فاطمیان</span> </div> </a> <ul id="toc-تونس_و_مصر_در_دوران_اغلبیان_و_فاطمیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سوریه،_فلسطین_و_مصر_در_دوره_ایوبیان،_ممالیک_و_جنگ‌های_صلیبی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سوریه،_فلسطین_و_مصر_در_دوره_ایوبیان،_ممالیک_و_جنگ‌های_صلیبی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۵</span> <span>سوریه، فلسطین و مصر در دوره ایوبیان، ممالیک و جنگ‌های صلیبی</span> </div> </a> <ul id="toc-سوریه،_فلسطین_و_مصر_در_دوره_ایوبیان،_ممالیک_و_جنگ‌های_صلیبی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مغرب_و_اسپانیای_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مغرب_و_اسپانیای_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۶</span> <span>مغرب و اسپانیای اسلامی</span> </div> </a> <ul id="toc-مغرب_و_اسپانیای_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_غزنویان_و_غوریان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_غزنویان_و_غوریان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۷</span> <span>ایران و آسیای مرکزی در دوران غزنویان و غوریان</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_غزنویان_و_غوریان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آسیای_مرکزی_و_آسیای_صغیر_در_دوران_سلجوقیان_و_خوارزمشاهیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آسیای_مرکزی_و_آسیای_صغیر_در_دوران_سلجوقیان_و_خوارزمشاهیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۸</span> <span>آسیای مرکزی و آسیای صغیر در دوران سلجوقیان و خوارزمشاهیان</span> </div> </a> <ul id="toc-آسیای_مرکزی_و_آسیای_صغیر_در_دوران_سلجوقیان_و_خوارزمشاهیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_ایلخانیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_ایلخانیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۹</span> <span>ایران و آسیای مرکزی در دوران ایلخانیان</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_ایلخانیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_تیموریان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_تیموریان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱۰</span> <span>ایران و آسیای مرکزی در دوران تیموریان</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_تیموریان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آسیای_صغیر_در_دوران_عثمانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آسیای_صغیر_در_دوران_عثمانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱۱</span> <span>آسیای صغیر در دوران عثمانی</span> </div> </a> <ul id="toc-آسیای_صغیر_در_دوران_عثمانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران_در_دوران_صفوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران_در_دوران_صفوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱۲</span> <span>ایران در دوران صفوی</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران_در_دوران_صفوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هند_در_دوران_گورکانیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#هند_در_دوران_گورکانیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱۳</span> <span>هند در دوران گورکانیان</span> </div> </a> <ul id="toc-هند_در_دوران_گورکانیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایران_در_دوران_زند_و_قاجار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ایران_در_دوران_زند_و_قاجار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱۴</span> <span>ایران در دوران زند و قاجار</span> </div> </a> <ul id="toc-ایران_در_دوران_زند_و_قاجار-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دوران_معاصر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_معاصر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱.۱۵</span> <span>دوران معاصر</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_معاصر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مطالعات_بیشتر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#مطالعات_بیشتر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۴</span> <span>مطالعات بیشتر</span> </div> </a> <ul id="toc-مطالعات_بیشتر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۵</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">هنر اسلامی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۵۷ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-57" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۵۷ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86_%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A" title="فن إسلامي–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فن إسلامي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%89" title="فن اسلامى–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فن اسلامى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Arte_isl%C3%A1micu" title="Arte islámicu–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Arte islámicu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Ісламскае мастацтва–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Ісламскае мастацтва" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B8%D0%B7%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Ислямско изкуство–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ислямско изкуство" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BF_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA" title="ইসলামি শিল্প–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইসলামি শিল্প" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Islamska_umjetnost" title="Islamska umjetnost–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Islamska umjetnost" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Art_isl%C3%A0mic" title="Art islàmic–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Art islàmic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Isl%C3%A1msk%C3%A9_um%C4%9Bn%C3%AD" title="Islámské umění–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Islámské umění" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Celf_Islamaidd" title="Celf Islamaidd–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Celf Islamaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Islamisk_kunst" title="Islamisk kunst–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Islamisk kunst" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Islamische_Kunst" title="Islamische Kunst–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Islamische Kunst" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8A%DE%A6%DE%87%DE%B0%DE%82%DE%AA" title="ފައްނު–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ފައްނު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7" title="Ισλαμική τέχνη–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ισλαμική τέχνη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_art" title="Islamic art–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Islamic art" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Islama_arto" title="Islama arto–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Islama arto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Arte_isl%C3%A1mico" title="Arte islámico–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Arte islámico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Islamdar_arte" title="Islamdar arte–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Islamdar arte" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Islamilainen_taide" title="Islamilainen taide–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Islamilainen taide" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Arts_de_l%27Islam" title="Arts de l'Islam–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Arts de l'Islam" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Eala%C3%ADn_Ioslamach" title="Ealaín Ioslamach–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ealaín Ioslamach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Arte_isl%C3%A1mica" title="Arte islámica–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Arte islámica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%90%D7%A1%D7%9C%D7%90%D7%9D" title="אמנות האסלאם–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="אמנות האסלאם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="इस्लामी कला–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इस्लामी कला" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Islamska_umjetnost" title="Islamska umjetnost–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Islamska umjetnost" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Az_iszl%C3%A1m_m%C5%B1v%C3%A9szete" title="Az iszlám művészete–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Az iszlám művészete" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Իսլամական արվեստ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իսլամական արվեստ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Seni_rupa_Islam" title="Seni rupa Islam–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Seni rupa Islam" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Arte_islamica" title="Arte islamica–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Arte islamica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%A0%E7%BE%8E%E8%A1%93" title="イスラム美術–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イスラム美術" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Seni_rupa_Islam" title="Seni rupa Islam–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Seni rupa Islam" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ისლამური ხელოვნება–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ისლამური ხელოვნება" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC_%D3%A9%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Ислам өнері–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ислам өнері" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EC%8A%AC%EB%9E%8C_%EB%AF%B8%EC%88%A0" title="이슬람 미술–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이슬람 미술" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Islamo_menas" title="Islamo menas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Islamo menas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Исламска уметност–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Исламска уметност" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%82_%E0%B4%95%E0%B4%B2" title="മുസ്‌ലിം കല–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മുസ്‌ലിം കല" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kesenian_Islam" title="Kesenian Islam–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kesenian Islam" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Islamitische_kunst" title="Islamitische kunst–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Islamitische kunst" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Islamsk_kunst" title="Islamsk kunst–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Islamsk kunst" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AD%81%E0%AC%AC%E0%AD%87%E0%AC%B0_%E0%AC%95%E0%AD%8B%E0%AC%B2%E0%AC%BE%E0%AC%AE" title="କୁବେର କୋଲାମ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="କୁବେର କୋଲାମ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sztuka_islamu" title="Sztuka islamu–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Sztuka islamu" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="اسلامي هنر–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اسلامي هنر" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Arte_isl%C3%A2mica" title="Arte islâmica–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Arte islâmica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Arta_islamic%C4%83" title="Arta islamică–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Arta islamică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Исламское искусство–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Исламское искусство" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Islamska_umjetnost" title="Islamska umjetnost–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Islamska umjetnost" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Islamsk%C3%A9_umenie" title="Islamské umenie–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Islamské umenie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Islamska_umetnost" title="Islamska umetnost–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Islamska umetnost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Arti_islam" title="Arti islam–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Arti islam" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Исламска уметност–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Исламска уметност" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Islamisk_konst" title="Islamisk konst–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Islamisk konst" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D1%8A%D0%B0%D1%82%D0%B8_%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D3%A3" title="Санъати исломӣ–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Санъати исломӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0slam_sanat%C4%B1" title="İslam sanatı–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İslam sanatı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B5_%D0%BC%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%86%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Ісламське мистецтво–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ісламське мистецтво" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%81%D9%86%D9%88%D9%86" title="اسلامی فنون–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اسلامی فنون" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E8%97%9D%E8%A1%93" title="伊斯蘭藝術–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊斯蘭藝術" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q189594#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&oldid=40468184" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&id=40468184&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2587%25D9%2586%25D8%25B1_%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2587%25D9%2586%25D8%25B1_%25D8%25A7%25D8%25B3%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Islamic_art" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q189594" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile sidebar-wraplinks hlist"><tbody><tr><td class="sidebar-top-image"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="میدان نقش جهان" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg/210px-%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg" decoding="async" width="210" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg/315px-%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg/420px-%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-pretitle-with-top-image">بخشی از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:اسلام">رده</a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی">فرهنگ اسلامی</a></th></tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری اسلامی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="معماری در جمهوری آذربایجان">معماری آذربایجان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="معماری بنگلادش (صفحه وجود ندارد)">معماری بنگلادش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="معماری هندی">معماری هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="معماری موروها (صفحه وجود ندارد)">معماری موروها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="معماری مراکش (صفحه وجود ندارد)">معماری مراکش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری گورکانی">معماری گورکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری عثمانی">معماری عثمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="معماری در پاکستان">معماری پاکستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="معماری تاتارها (صفحه وجود ندارد)">معماری تاتارها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری ایرانی">معماری ایرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معماری سومالی (صفحه وجود ندارد)">معماری سومالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D9%84%DB%8C" title="معماری سودانی-ساحلی">معماری سودانی-ساحلی</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a class="mw-selflink selflink">هنر اسلامی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="خوشنویسی در جهان اسلام">خوشنویسی در جهان اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="چاپ کلاقه‌ای">چاپ کلاقه‌ای</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">هنر اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="دارایی‌بافی">دارایی‌بافی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="فرش شرقی">فرش شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%DB%8C%D9%85" title="گلیم">گلیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خاتم‌کاری">خاتم‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="فرش عربی">فرش عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86" title="قالی ترکمن">قالی ترکمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="قالی ایرانی">قالی ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="قالی ترکی">قالی ترکی</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="پوشاک اسلامی">پوشاک اسلامی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="چادر عربی">چادر عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%A7%D9%84" title="عقال">عقال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حجاب اسلامی">حجاب اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7_(%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%88)&action=edit&redlink=1" class="new" title="آقبادا (بودو) (صفحه وجود ندارد)">آقبادا (بودو)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%B9" title="برقع">برقع</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1" title="چادر">چادر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%B1%DB%8C" title="روسری">روسری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="جلابیه (صفحه وجود ندارد)">جلابیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87" title="روبنده">روبنده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="سالور کامیز (صفحه وجود ندارد)">سالور کامیز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%88%DA%A9_(%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنگوک (کلاه) (صفحه وجود ندارد)">سنگوک (کلاه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%82%DA%86%DB%8C%D9%86" title="عرقچین">عرقچین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%81%DB%8C%D9%87" title="چفیه">چفیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D9%87" title="دشداشه">دشداشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%A8" title="جلباب">جلباب</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="تعطیلات اسلامی">تعطیلات اسلامی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="عاشورا">عاشورا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86" title="اربعین">اربعین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%AE%D9%85" title="رویداد غدیر خم">رویداد غدیر خم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="چاندرات (صفحه وجود ندارد)">چاندرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B7%D8%B1" title="عید فطر">عید فطر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="عید قربان">عید قربان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="روز امامت (صفحه وجود ندارد)">روز امامت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D9%86%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سال نو اسلامی">سال نو اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%AC" title="معراج">معراج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8_%D9%82%D8%AF%D8%B1" title="شب قدر">شب قدر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="میلاد پیامبر">میلاد پیامبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86" title="رمضان">رمضان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="نیمه شعبان">نیمه شعبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D8%A8" title="لیلةالرغائب">لیلةالرغائب</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات اسلامی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات اسلامی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="ادبیات عربی">ادبیات عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ادبیات آذربایجانی">ادبیات آذربایجانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات بنگالی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات بنگالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات اندونزی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات اندونزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%88%D9%87_%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات جاوه ای (صفحه وجود ندارد)">ادبیات جاوه ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات کشمیری (صفحه وجود ندارد)">ادبیات کشمیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="ادبیات کردی">ادبیات کردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مردم مالایی">مردم مالایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88" title="ادبیات پشتو">ادبیات پشتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="ادبیات فارسی">ادبیات فارسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات پنجابی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات پنجابی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات سندی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات سندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات سومالی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات سومالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات شمال آسیا (صفحه وجود ندارد)">ادبیات شمال آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C" title="ادبیات ترکی استانبولی">ادبیات ترکی استانبولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات اردو (صفحه وجود ندارد)">ادبیات اردو</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="موسیقی در جهان اسلام">موسیقی در جهان اسلام</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="دستگاه (موسیقی)">دستگاه (موسیقی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%84" title="غزل">غزل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="حمد">حمد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="جاری (موسیقی) (صفحه وجود ندارد)">جاری (موسیقی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AD_%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C" title="مدیح نبوی">مدیح نبوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="مقام (موسیقی)">مقام (موسیقی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی مقامی آذربایجانی">موسیقی مقامی آذربایجانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B9%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نعت (صفحه وجود ندارد)">نعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%DB%8C%D8%AF" title="نشید">نَشید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="قوالی">قَوّالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B5%D9%88%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موسیقی صوفی (صفحه وجود ندارد)">موسیقی صوفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AD%D9%87" title="نوحه">نوحه</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="background:#e6e6ff;"> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی">فرهنگ اسلامی</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding:0.2em 0.2em 0.55em;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنگساوان (صفحه وجود ندارد)">بنگساوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="سماع">سماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="تعزیه">تعزیه</a></li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-below" style="background:#e6e6ff;padding:0.3em 0.2em 0.5em;"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Allah-green.svg" class="mw-file-description"><img alt="نشان درگاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/15px-Allah-green.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/23px-Allah-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/31px-Allah-green.svg.png 2x" data-file-width="206" data-file-height="215" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام">درگاه اسلام</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:فرهنگ اسلامی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بحث الگو:فرهنگ اسلامی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فرهنگ اسلامی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Taj_Mahal_in_March_2004.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/200px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg" decoding="async" width="200" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/300px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Taj_Mahal_in_March_2004.jpg/400px-Taj_Mahal_in_March_2004.jpg 2x" data-file-width="2040" data-file-height="1681" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%84" title="تاج محل">تاج محل</a> نمادی از عشق ابدی. نمونه‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری گورکانی">معماری گورکانی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="آگرا">آگرا</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هندوستان">هندوستان</a></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Muhammad_1514.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Muhammad_1514.jpg/200px-Muhammad_1514.jpg" decoding="async" width="200" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Muhammad_1514.jpg/300px-Muhammad_1514.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Muhammad_1514.jpg/400px-Muhammad_1514.jpg 2x" data-file-width="1194" data-file-height="1854" /></a><figcaption> تصویری از <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="پیامبر اسلام">پیامبر اسلام</a> در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%AC" title="معراج">معراج</a> صفحه‌ای از <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C" title="بوستان سعدی">بوستان</a> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C" title="سعدی">سعدی</a>. نقاش: نامعلوم، خوشنویس: <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="سلطان محمد نور بخارا">سلطان محمد نور بخارا</a> ۱۵۱۴م)</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Roof_hafez_tomb.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Roof_hafez_tomb.jpg/200px-Roof_hafez_tomb.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Roof_hafez_tomb.jpg/300px-Roof_hafez_tomb.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Roof_hafez_tomb.jpg/400px-Roof_hafez_tomb.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>سقف <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8" class="mw-redirect" title="آرامگاه حافظ">آرامگاه حافظ</a> - <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%82%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معرق‌کاری">کاشی معرق</a></figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40023308"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile vcard hlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="تاریخ هنر">تاریخ هنر</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa; text-align:center;">دوره‌ها و جنبش‌ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="هنر پیشاتاریخ">پیشاتاریخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancient_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient art (صفحه وجود ندارد)">Ancient</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="هنر قرون وسطی">قرون وسطی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pre-Romanesque_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pre-Romanesque art (صفحه وجود ندارد)">Pre-Romanesque</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9" title="هنر رمانسک">رمانسک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هنر گوتیک">گوتیک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="هنر رنسانس">رنسانس</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%84%D9%81%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تکلف‌گرایی">تکلف‌گرایی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%DA%A9" title="باروک">باروک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88" title="روکوکو">روکوکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نوکلاسیسیسم">نوکلاسیسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_(%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="احیاءگری (معماری)">احیاءگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رمانتیسم">رمانتیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C)" title="رئالیسم (جنبش هنری)">رئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84%DB%8C" title="انجمن برادری پیشارافائلی">انجمن برادری پیشارافائلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="هنر نوگرا">هنر نوگرا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="امپرسیونیسم">امپرسیونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نمادگرایی">نمادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="جنبش هنر و پیشه">هنر و پیشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="پست‌امپرسیونیسم">پست‌امپرسیونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%86%D9%88" title="هنر نو">هنر نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فوویسم">فوویسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اکسپرسیونیسم">اکسپرسیونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کوبیسم">کوبیسم</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="هنر معاصر">هنر معاصر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%BE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" title="هنر پست‌مدرن">پست‌مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C" title="هنر مفهومی">هنر مفهومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%D9%BE" title="هنر پاپ">هنر پاپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Minimalism_(visual_arts)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Minimalism (visual arts) (صفحه وجود ندارد)">Minimalism</a></li></ul></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa; text-align:center;">مناطق</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><b>هنر خاورمیانه</b><br /> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="هنر میان‌رودان">میان‌رودان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هنر مصر باستان">مصر باستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hittite_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hittite art (صفحه وجود ندارد)">Hittite</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هنر ایرانی">ایرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pre-Islamic_Arabia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pre-Islamic Arabia (صفحه وجود ندارد)">Arabian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancient_South_Arabian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient South Arabian art (صفحه وجود ندارد)">South Arabian</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فنیقی‌ها">فنیقی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Turkish_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turkish art (صفحه وجود ندارد)">Ottoman</a></li></ul> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر آسیای مرکزی (صفحه وجود ندارد)">هنر آسیای مرکزی</a></b><br /> </p><p><b><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر آسیای شرقی (صفحه وجود ندارد)">هنر آسیای شرقی</a></b><br /> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="هنر چینی">چینی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Visual_art_of_Hong_Kong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Visual art of Hong Kong (صفحه وجود ندارد)">Hong Kong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taiwanese_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taiwanese art (صفحه وجود ندارد)">Taiwan</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86%DB%8C" title="هنر ژاپنی">ژاپنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="هنر کره‌ای">کره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tibetan_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tibetan art (صفحه وجود ندارد)">Tibetan</a></li></ul> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر جنوب آسیا (صفحه وجود ندارد)">هنر جنوب آسیا</a></b><br /> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="هنر هندی">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bhutanese_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhutanese art (صفحه وجود ندارد)">Bhutanese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Newar_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newar art (صفحه وجود ندارد)">Newar</a></li></ul> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر جنوب آسیای شرقی (صفحه وجود ندارد)">هنر جنوب آسیای شرقی</a></b><br /> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="هنر اندونزیایی">اندونزیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arts_in_the_Philippines&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arts in the Philippines (صفحه وجود ندارد)">Filipino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vietnamese_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vietnamese art (صفحه وجود ندارد)">Vietnamese</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="هنر تایلندی">تایلندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Art_of_Myanmar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Art of Myanmar (صفحه وجود ندارد)">Myanmarese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Malaysian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malaysian art (صفحه وجود ندارد)">Malaysian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cambodian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cambodian art (صفحه وجود ندارد)">Cambodian</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Khmer_sculpture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khmer sculpture (صفحه وجود ندارد)">Khmer</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lao_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lao art (صفحه وجود ندارد)">Lao</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Visual_art_of_Singapore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Visual art of Singapore (صفحه وجود ندارد)">Singaporean</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bruneian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruneian art (صفحه وجود ندارد)">Bruneian</a></li></ul> <p><b><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="پیشینه هنر غرب">هنر اروپا</a></b><br /> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Minoan_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Minoan art (صفحه وجود ندارد)">Minoan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cycladic_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cycladic art (صفحه وجود ندارد)">Cycladic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Etruscan_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Etruscan art (صفحه وجود ندارد)">Etruscan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dacian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dacian art (صفحه وجود ندارد)">Dacian</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B3%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="هنر سلتی">سلتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B3%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="هنر سکایی">سکایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هنر در یونان باستان">یونان باستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hellenistic_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hellenistic art (صفحه وجود ندارد)">Hellenistic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Iberian_sculpture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iberian sculpture (صفحه وجود ندارد)">Iberian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roman_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roman art (صفحه وجود ندارد)">Roman</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="هنر بیزانسی">بیزانسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anglo-Saxon_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anglo-Saxon art (صفحه وجود ندارد)">Anglo-Saxon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ottonian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ottonian art (صفحه وجود ندارد)">Ottonian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viking_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viking art (صفحه وجود ندارد)">Viking</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Culture_of_ancient_Rus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culture of ancient Rus (صفحه وجود ندارد)">Rus</a></li></ul> <p><b><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="هنر آفریقایی">هنر آفریقایی</a></b> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Igbo_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Igbo art (صفحه وجود ندارد)">Igbo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yoruba_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yoruba art (صفحه وجود ندارد)">Yoruba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Benin_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benin art (صفحه وجود ندارد)">Benin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kuba_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuba art (صفحه وجود ندارد)">Kuba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Luba_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luba art (صفحه وجود ندارد)">Luba</a></li></ul> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر آمریکایی (صفحه وجود ندارد)">هنر آمریکایی</a></b> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pre-Columbian_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pre-Columbian art (صفحه وجود ندارد)">Pre-Columbian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancient_Maya_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient Maya art (صفحه وجود ندارد)">Maya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Muisca_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muisca art (صفحه وجود ندارد)">Muisca</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Native_American_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Native American art (صفحه وجود ندارد)">Native American</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inuit_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inuit art (صفحه وجود ندارد)">Inuit</a></li></ul> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر استرالیا (صفحه وجود ندارد)">هنر استرالیا</a></b> </p> <b><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="هنر اقیانوسیه">هنر اقیانوسیه</a></b></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa; text-align:center;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="هنر دینی">هنر دینی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Buddhist_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddhist art (صفحه وجود ندارد)">Buddhist</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="هنر مسیحی">مسیحی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Catholic_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Catholic art (صفحه وجود ندارد)">Catholic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Art_in_the_Protestant_Reformation_and_Counter-Reformation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Art in the Protestant Reformation and Counter-Reformation (صفحه وجود ندارد)">Protestant</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu art (صفحه وجود ندارد)">Hindu</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jain_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jain art (صفحه وجود ندارد)">Jain</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manichaean_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manichaean art (صفحه وجود ندارد)">Manichaean</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sikh_art_and_culture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sikh art and culture (صفحه وجود ندارد)">Sikh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taoist_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taoist art (صفحه وجود ندارد)">Taoist</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haitian_Vodou_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haitian Vodou art (صفحه وجود ندارد)">Vodou</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vodun_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vodun art (صفحه وجود ندارد)">Vodun</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa; text-align:center;">تکنیک‌ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مجسمه‌سازی">مجسمه‌سازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="تاریخ نقاشی">تاریخ نقاشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تاریخ معماری">تاریخ معماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="عکاسی">عکاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هنرهای نگاشتاری">هنرهای نگاشتاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="هنر دیجیتال">هنر دیجیتال</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #aaa; text-align:center;">گونه‌ها</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="هنر انتزاعی">انتزاعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="مطالعات تاریخ هنر">مطالعات تاریخ هنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="جنبش هنری">جنبش هنری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_art_movements&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of art movements (صفحه وجود ندارد)">List</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%81%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88" title="هنر فیگوراتیو">فیگوراتیو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Funerary_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Funerary art (صفحه وجود ندارد)">Funerary</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%81" title="هنر نائیف">نائیف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Narrative_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narrative art (صفحه وجود ندارد)">Narrative</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%87%D9%86%D8%B1)" title="واقع‌گرایی (هنر)">واقع‌گرایی</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="الگو:تاریخ هنر"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تاریخ هنر (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تاریخ هنر"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>هنر اسلامی</b> شامل هنرهای تجسمی خلق شده در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام">دنیای اسلام</a> می‌باشد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هرچند ممکن است این هنرها در مواردی با تعالیم و شریعت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> انطباق نداشته باشد ولی تأثیر <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی">فرهنگ اسلامی</a> و منطقه‌ای در آن به‌خوبی نمایان است. هنر اسلامی یکی از دوران‌های شکوهمند تاریخ هنر و یکی از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری به‌شمار می‌آید و شامل انواع متنوعی از هنر همچون <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری اسلامی</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a>، قالیبافی، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="فرش شرقی">فرش بافی</a>، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گلدوزی اسلامی (صفحه وجود ندارد)">گلدوزی اسلامی</a> و مانند آن‌ها می‌شود. </p><p>بعد از ظهور اسلام، این دین از نظر اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بر جامعه‌ها تأثیر گذاشت. هنر نیز تحت تأثیر این دین در این جامعه‌ها دچار تغییر و تحولاتی شد و با نام جدید هنر اسلامی شناخته شد.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هنر اسلامی هنری نیست که فقط به مسائل مذهبی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> ارتباط داشته باشد. اصطلاح «اسلامی» نه تنها به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8" title="مذهب">مذهب</a>، بلکه به فرهنگ غنی و متنوع مردمان سرزمین‌هایی که آیین اسلام در آن رواج دارد نیز اشاره می‌کند. هنر اسلامی غالباً عناصری غیرمذهبی را که توسط برخی از علمای اسلامی حرام شمرده نشده نیز دربر می‌گیرد<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین به‌آن دسته از مفاهیم و موارد هنری که در درون جوامع اسلامی تحت تأثیر عوامل منطقه‌ای و فرهنگ بومی به وجود آمده‌است نیز هنر اسلامی گفته می‌شود. در واقع برخلاف هنر <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="قرون وسطی">قرون وسطایی</a> اروپا که می‌توان آن را هنر دینی توصیف کرد، در هنر اسلامی لزوماً شاهد تأثیرگذاری اندیشهٔ دینی نیستیم.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هنر اسلامی در ابتدا با الهام از <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر رومی (صفحه وجود ندارد)">هنر رومی</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="هنر و معماری ابتدای مسیحیت">هنر مسیحی ابتدایی</a> (به خصوص <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="هنر بیزانسی">هنر بیزانسی</a>) و <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="هنر ساسانیان">هنر ساسانی</a> توسعه یافت، و بعدها از هنر عشایری آسیای مرکزی نیز الهام گرفت. هنر چینی در نقاشی اسلامی، سفالگری و منسوجات اسلامی نقشی سازنده داشته‌است.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در میان آیات <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a> یا تعالیم شخص <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="پیامبر اسلام">پیامبر اسلام</a> به موارد کمی دربارهٔ هنر برمی‌خوریم. بازنمایی تصویری موجودات زنده در قرآن به‌صراحت منع نشده، با این وجود بسیاری از مسلمانان ترسیم چهره‌ها و موجودات زنده را خطری به سوی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="بت‌پرستی">بت‌پرستی</a> به‌شمار می‌آوردند و گناه می‌دانستند؛ بنابراین هنر اسلامی اغلب بر خلق زیبایی با نقوش انتزاعی و استفاده از حروف، متمرکز بوده‌است.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و به دلیل محدودیت نسبی سایر هنرها همچون <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مجسمه‌سازی">مجسمه‌سازی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="موسیقی">موسیقی</a>، و حتی گاهی، حرام شمردن آن‌ها<sup id="cite_ref-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceA_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مسلمانان به توسعه سبک‌های مختلف در زمینه‌هایی انتزاعی سوق داده شدند. </p><p>عمدهٔ مسلمانان تصویرگری چهره پیامبر اسلام را مردود می‌شمردند و حتی گاهی تصویرگری جانداران و انسان نیز مورد قبول بخشی از مسلمانان نبود.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این وجود همواره در سرزمین‌های اسلامی تصاویری از انسان و موجودات زنده دیگر نقش می‌شد و به مواردی از تصویرسازی چهره پیامبر نیز برمی‌خوریم.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> افزون بر منع تصویرسازی چهره پیامبر، مفهوم و تصویر ذهنی خداوند به صورتی که در آیین <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="هندو">هندو</a> و مسیحیت رایج است در اسلام مرسوم نبود.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این همه به علاوهٔ دلایل اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی و رقابت با تمدن‌های دیگر<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> موجب شد تا <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="هنرمندان">هنرمندان</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنرپروران (صفحه وجود ندارد)">هنرپروران</a> در سراسر سرزمین‌های اسلامی به اشکالی از هنرهای انتزاعی مانند <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B4_%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقوش هندسی (صفحه وجود ندارد)">نقوش هندسی</a> یا <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a> توجه ویژه داشته باشند. </p><p>هنر اسلامی بسیار محدودتر از هنر مسیحی یا بودایی است که مشخصاً فرم‌هایی از هنر - اعم از مجسمه، نقاشی، موسیقی یا رقص - را به <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" title="کلیسا">کلیسا</a> یا <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="معبد بودایی">معابد</a> می‌کشاند.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA_%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ثروت عکاشه (صفحه وجود ندارد)">ثروت عکاشه</a> محقق مصری می‌نویسد: «نقاشی دینی در دوره‌های نخستین اسلامی، از آن استقبال و تشویقی که نزد <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="بودایی">بوداییان</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="مسیحی">مسیحیان</a> معمول بود، بهره‌ای نداشت. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF" class="mw-redirect" title="مساجد">مساجد</a> از تصاویر دینی خالی بود و از نقاشی برای آموزش‌های دینی و پرورش اعتقادات مذهبی، تا پیش از سده ۸ ه‍.ق/۱۴ م استفاده نمی‌شد»<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در هنر اسلامی به عناصر تکرار شونده زیادی برمی‌خوریم مانند استفاده از طرح‌های هندسی یا ترسیمی انتزاعی از گل و گیاه که به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a> معروفند. نقوش اسلیمی در هنر اسلامی اغلب به عنوان نمادی از طبیعت بیکرانی به‌کار می‌رود که مخلوق خداست.<sup id="cite_ref-JAACMadden_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-JAACMadden-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گاهی نقوش اسلیمی تکراری عمداً توسط هنرمند با نقص طراحی شده‌اند تا نشان دهند ایجاد کمال تنها خاص خداوند است، هرچند این نظریه مورد قبول همگان نیست.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="معماری"><span id=".D9.85.D8.B9.D9.85.D8.A7.D8.B1.DB.8C"></span>معماری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: معماری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Masjid_Shah,_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Masjid_Shah%2C_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg/260px-Masjid_Shah%2C_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg" decoding="async" width="260" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Masjid_Shah%2C_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg/390px-Masjid_Shah%2C_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Masjid_Shah%2C_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg/520px-Masjid_Shah%2C_view_of_the_courtyard_by_Pascal_Coste.jpg 2x" data-file-width="2709" data-file-height="1752" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87_(%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86)" title="مسجد شاه (اصفهان)">مسجد شاه اصفهان</a> در سال <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B8%DB%B4%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="۱۸۴۱ (میلادی)">۱۸۴۱</a> میلادی، اثر <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="پاسکال کوست">پاسکال کوست</a>.</figcaption></figure> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری اسلامی</a></div> <p>شاید یکی از مهم‌ترین نمودهای هنر اسلامی <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a> باشد. به‌ویژه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مساجد</a> چهار ایوانه و ستون‌دار که معرف هنر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری اسلامی</a> است.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این عمارت‌های باشکوه، می‌تواند تأثیر فرهنگ‌های متفاوت در درون تمدن اسلامی را نشان دهد. به عنوان مثال عناصر رومی ـ بیزانسی، در معماری <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شمال آفریقا">شمال آفریقا</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="اسپانیا">اسپانیای</a> اسلامی، در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="کاخ الحمراء">کاخ الحمراء</a> در <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="گرانادا">گرانادا</a>، یا در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%B1%D8%B7%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="مسجد جامع قرطبه">مسجد جامع قرطبه</a> به خوبی قابل مشاهده است. </p><p>نقش <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF" title="گنبد">گنبد</a> در معماری اسلامی بسیار قابل توجه بوده و طی قرن‌ها گنبد در معماری اسلامی مورد استفاده قرار گرفته‌است. قدیمی‌ترین گنبد باقی‌مانده در تاریخ اسلام، بخشی از بنای تاریخی <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%87" title="قبةالصخره">قبةالصخره</a> متعلق به سال ۶۹۱ میلادی است. یکی دیگر از گنبدهای شاخص متعلق به بنای زیبای <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%84" title="تاج محل">تاج محل</a> متعلق به معماری هندی ـ ایرانی از سده ۱۷ میلادی است. در اواخر سده نوزدهم میلادی گنبدهای اسلامی با معماری غربی ادغام شد.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هنر اسلامی به ویژه معماری اسلامی بر پنج بایهٔ مردم واری، خودبسندگی، پرهیز از بیهودگی، بهره‌گیری از پیمون (مدول) و نیارش و درون‌گرایی نهاده و بی شک هنرمندان مسلمان ایران بیش از از دیگران بدان‌ها پای بند بوده‌اند.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="خوشنویسی"><span id=".D8.AE.D9.88.D8.B4.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3.DB.8C"></span>خوشنویسی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: خوشنویسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg/260px-Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg" decoding="async" width="260" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg/390px-Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg/520px-Khalili_Collection_Hajj_and_Arts_of_Pilgrimage_Talismanic_shirt.jpg 2x" data-file-width="8192" data-file-height="7542" /></a><figcaption>نگاره‌ای از یک <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="پیراهن طلسمات">پیراهن طلسمات</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Talismanic_shirt" class="extiw" title="en:Talismanic shirt">en</a>) که حاوی <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">آیات قرآنی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="نام‌های خدا در اسلام">اسماء حُسنی</a> و دعاهایی به خط‌ها و رنگ‌های متنوع به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">زبان عربی</a> است. این پیراهن طلسمی همچنین با مناظری از <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه">مکه</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87" title="مدینه">مدینه</a> و عناصر هنر اسلامی تزئین شده‌است.<br />این اثر متعلق به <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%D9%87%D9%81%D8%AF%D9%87%D9%85_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سده هفدهم میلادی">سدهٔ ۱۷ میلادی</a> است و توسط هنرمندان <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکیه عثمانی">ترکیه عثمانی</a> دوخته شده‌است و اکنون به <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8_%D8%AD%D8%AC_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجموعه آداب حج خلیلی (صفحه وجود ندارد)">مجموعهٔ آداب حج</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khalili_Collection_of_Hajj_and_the_Arts_of_Pilgrimage" class="extiw" title="en:Khalili Collection of Hajj and the Arts of Pilgrimage">en</a>) <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="ناصر داوود خلیلی">ناصر داوود خلیلی</a>، مجموعه‌دار مشهور ایرانی-انگلیسی تعلق دارد.</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خوشنویسی اسلامی">خوشنویسی اسلامی</a></div> <p><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a> بارزترین هنر اسلامی است<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> خوشنویسی را می‌توان شاخص‌ترین <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1" title="هنر">هنر</a> در پهنهٔ سرزمین‌های اسلامی دانست، و آن را به مثابهٔ زبان هنری مشترک برای تمامی <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مسلمانان">مسلمانان</a> تلقی کرد. هنر خوشنویسی همواره برای مسلمانان اهمیتی خاص داشته‌است، زیرا در اصل، آن را هنر تجسم <a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%DB%8C" title="وحی">کلام وحی</a> می‌دانسته‌اند. در سرزمین‌های اسلامی خط زیبا را نه فقط در نگارش <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a>، بلکه در اغلب هنرها به‌کار می‌بردند.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در هنر اسلامی تزئینات خطی و خوشنویسی در همه جا به چشم می‌خورد در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="کتیبه">کتیبههای</a> دیوارها و گنبدهای بناهای مختلف مذهبی و غیر مذهبی، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B1" title="منبر">منبرها</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%87" title="سکه">سکهها</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="سفالینه">سفالینهها</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلزکاری">ظروف فلزی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD" class="mw-redirect" title="سلاح">سلاحها</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="لباس">لباسها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%AC%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="منسوجات">منسوجات</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="نسخه‌های خطی">نسخه‌های خطی</a> اسناد و کتاب‌ها و قطعات هنری <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B0%D9%87%DB%8C%D8%A8" title="تذهیب">تذهیب</a> شده و درهمه جا از خط به عنوان عاملی تزئینی بهره گرفته‌اند. </p><p>در ابتدا از خط کوفی برای کتابت استفاده می‌شد. بعدها برای کاربردهای گوناگون نیاز به خطوط دیگری به وجود آمد که به اقلام ششگانه معروف شد. ابن مقله در قرن سوم و ابن بواب در قرن چهارم این اقلام خوشنویسی را قاعده مند و زیبا کردند. اقلام ششگانه عبارتند از: نسخ، ثلث، محقق، ریحان، توقیع و رقاع. میرعلی تبریزی در قرن هشتم بر اساس خطوطی که از پیش وجود داشت داشت، نستعلیق را به وجود آورد که ذوق ایرانی به خوبی در آن پیداست و به عروس خطوط اسلامی شهرت دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نقاشی"><span id=".D9.86.D9.82.D8.A7.D8.B4.DB.8C"></span>نقاشی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: نقاشی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg/150px-Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg/225px-Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg/300px-Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg 2x" data-file-width="3676" data-file-height="4906" /></a><figcaption><i>ساختن کاخ خورنق</i>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="کمال الدین بهزاد">کمال الدین بهزاد</a> از <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="مکتب هرات">مکتب هرات</a></figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نگارگری ایرانی">نگارگری ایرانی</a></div> <p>هنر <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نگارگری">نگارگری</a> یا نقاشی هرگز آنگونه که در هنر مسیحیان یا بودائیان مورد احترام بوده در سرزمین‌های اسلامی مورد توجه قرار نگرفته‌است. به‌نظر می‌رسد که اسلام در دوران‌های اولیهٔ تاریخ خود، هنر <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a> را به دیدهٔ خصومت می‌نگریسته‌است. چرا که در آن زمان <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7" title="هنرهای زیبا">هنرهای زیبا</a> با اعتقادات و مراسم مذهبی مشرکین آمیختگی داشت. نقّاشی و مجسمه‌سازی مظهری از شرک بود که اسلام مأموریت دفع و انهدام آن را داشت. </p><p>در دوران‌های ابتدایی ظهور <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> و طی حکومت <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="امویان">امویان</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="عباسیان">عباسیان</a> نمونه‌های کم شماری از نقاشی مشاهده می‌شود. حتی در دوران سلسله‌های ایرانی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سامانیان">سامانیان</a>، <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غزنویان">غزنویان</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87" title="آل بویه">آل بویه</a> نیز عمدهٔ آثار به دست آمده شامل مصورسازی کتاب‌ها می‌باشد و کمتر شامل نقاشی دیواری کاخ‌هاست. </p><p>نقاشی اسلامی، به‌ویژه در سده‌های اولیه، وسیله‌ای بیان مستقلی نبود بلکه به‌نوعی مکمل ادبیات به‌حساب می‌آمد. اولین آثار نقاشی اسلامی، حاصل تلاش نقاشان، در کار مصور ساختن بعضی از متون ادبی است. آنان محتوای آثار خود را از متن این کتب می‌گرفتند و بسته به ذوق خود، آن را در قالب اشکال زیبا ارائه می‌کردند. به‌طور کلی موضوع نقاشی اسلامی عبارت است از تصویرسازی کتاب‌های معتبر ادبی و مذهبی. همچنین، عنوان می‌شود که مسلمین در حین ترجمهٔ آثار یونانی و بیزانسی تصاویر این کتب را نیز کپی‌برداری کرده‌اند. </p><p>اما به‌تدریج نقاشی در سرزمین‌های اسلامی اهمیت یافت. با سقوط <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خلافت عباسی">خلافت عباسی</a> طی دوره <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2)" title="باغ ایلخانی (شیراز)">باغ ایلخانی (شیراز)</a> هنرهای کتاب‌سازی و نقاشی رشد شگرفی کرد. تأثیر <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر چین (صفحه وجود ندارد)">هنر چینی</a> و نقاشی‌های <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="آسیای شرقی">آسیای شرقی</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="آسیای مرکزی">مرکزی</a> در این دوران مشهود است. سنت نقاشی ایلخانی در دوره‌های <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خلافت فاطمی">خلافت فاطمی</a> در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تیموریان">تیموریان</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عثمانی">عثمانیها</a> در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="گورکانیان">گورکانیان</a> در <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a> پی گرفته شد. هنر نقاشی اسلامی در دوره <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">صفوی</a> به اوج رسید و در دوران <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AF" title="طایفه زند">طایفه زند</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="قاجار">قاجار</a> رنگ و بویی تازه یافت. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شعر_اسلامی"><span id=".D8.B4.D8.B9.D8.B1_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>شعر اسلامی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: شعر اسلامی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="شعر اسلامی">شعر اسلامی</a></div> <p><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="شعر اسلامی">شعر اسلامی</a> از وجوه برجسته هنری در فرهنگ اسلامی به‌شمار می‌آید که در سه زبان <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="فارسی">فارسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%BA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="زبان اویغور">ترکی</a> به اوج رونق خود رسیده‌است. دو زبان مهم دیگر در شعر اسلامی، زبان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" class="mw-redirect" title="اردو">اردو</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="زبان بنگالی">بنگالی</a> هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="موسیقی"><span id=".D9.85.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.82.DB.8C"></span>موسیقی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: موسیقی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="موسیقی اسلامی">موسیقی اسلامی</a></div> <p>موسیقی اسلامی به معنی <a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="آواز">آواز</a> یا اجرای موسیقی در عرصه عمومی یا محافل خصوصی در مناطق مختلف مسلمان‌نشین است که شامل کشورهای عربی در منطقه مرکزی <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام">جهان اسلام</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="خاور میانه">خاور میانه</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شمال آفریقا">شمال آفریقا</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="آسیای مرکزی">آسیای مرکزی</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="جنوب آسیا">جنوب آسیا</a> می‌شود. از آنجایی که اسلام شامل چندین مذهب، قوم و ملیت است سبک‌های موسیقایی مختلف بومی در مناطق مختلف شکل گرفته‌است. برخی از نظریه‌پردازان اسلامی موسیقی را «غنا» دانسته و آن را <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="حرام">حرام</a> شمرده‌اند اما برخی دیگر این نکته را شامل فقط برخی از انواع موسیقی می‌دانند. اغلب علمای شیعه آوازخوانی انفرادی زنان را حرام می‌دانند. در مورد <a href="/wiki/%D8%B1%D9%82%D8%B5" title="رقص">رقص</a> به‌ویژه رقص بانوان نیز نظر غالب علما بر حرمت داشتن آن است. با این وجود گزارش‌هایی از رقص و آواز بانوان از سده‌های اولیه اسلامی تاکنون در کلیه جوامع اسلامی موجود است. </p> <ul><li>جستار وابسته: <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی سنتی ایرانی">موسیقی سنتی ایرانی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="قالی‌بافی_و_منسوجات"><span id=".D9.82.D8.A7.D9.84.DB.8C.E2.80.8C.D8.A8.D8.A7.D9.81.DB.8C_.D9.88_.D9.85.D9.86.D8.B3.D9.88.D8.AC.D8.A7.D8.AA"></span>قالی‌بافی و منسوجات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: قالی‌بافی و منسوجات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="قالی ایرانی">قالی ایرانی</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Farsh1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Farsh1.jpg/363px-Farsh1.jpg" decoding="async" width="363" height="103" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/Farsh1.jpg 1.5x" data-file-width="400" data-file-height="114" /></a><figcaption>قالی ایرانی نمونه‌ای از هنر اسلامی.</figcaption></figure> <p>قالی‌بافی و منسوجات از هنرهای دستی و سنتی مهم در کشورهای اسلامی به ویژه در ایران و آسیای مرکزی است که شهرتی جهانی دارد. یکی از آثار برجسته قالیبافی "قالی اردبیل است. قالی اردبیل یک جفت قالی ایرانی معروف است که در آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یافت شده‌است. این قالی از نظر طرح و بافت یکی از نفیس‌ترین و مشهورترین قالی‌های جهان است و هسته مرکزی گروه قالی‌های ترنج‌دار است.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این فرش زیبای بافته‌شده در اردبیل در فهرست ۵۰ شاهکار هنری برگزیده جهان، در مکان بیست‌ونهم است.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قالی اردبیل یک سند تاریخی نیز محسوب می‌شود زیرا دارای تاریخ و امضا است و در سال ۹۱۸ خورشیدی (۹۴۶ ه‍.ق / ۱۵۳۹ میلادی) در سیزدهمین سال پادشاهی شاه تهماسب بافته شده‌است. تار و پود آن ابریشمی است و گره‌های فارسی دارد. در هر اینچ مربع آن حدود ۱۷×۱۹ گره وجود دارد. برخلاف دیگر قالی‌های مشهور آن زمان، این قالی طرحی آرام دارد و نگاره‌های جانوران و انسان بر آن نقش نشده‌است زیرا برای استفاده در مکانی مقدس بافته شده بود. این قالی در حال حاضر در موزهٔ ویکتوریا و آلبرت انگلستان نگهداری می‌شود.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پشم عنصر اصلی تشکیل دهندهٔ این قالی است. مانند اغلب منسوجات این اثر نیز از تار و پود تشکیل شده، پودها در تمام طول کار به دور تارها تابیده شده‌اند. سطح قالی اردبیل از یک طرح یکپارچه نسبتاً ساده با اجزا قرینه و یک شمسه در وسط آن که دو چراغدان در طول آن قرار دارد، پوشیده شده‌است. </p><p>وقتی دو انگلیسی در سال ۱۸۴۳ از زیارتگاه شیخ صفی الدین اردبیلی دیدار کردند دو قالی در آن محل قرار داشت. سه سال و اندی بعد از آن در اثر زلزله این مکان آسیب دید و احتمالاً برای تهیه وجه لازم برای تعمیر بنا، فرشها فروخته شدند. قالی‌های آسیب دیده در ایران توسط کمپانی «زیگلر» که در کار خرید فروش فرش بود، خریداری شد. تکه‌های آن که هنوز قابل استفاده بود به هم متصل و نتیجه آن شد که یک قالی کامل و سالم به دست آمد. فرشی که بدون حاشیه با ابعاد کوچکتر بود. </p><p>در سال ۱۸۹۲ قالی بزرگتر توسط کمپانی «رابینسون» در معرض فروش گذاشته شد. «ویلیام موریس» که از جانب موزه در مورد آثار هنری تحقیق می‌کرد طی گزارشی این فرش را فوق‌العاده و منحصر به فرد و بسیار زیبا توصیف و اصرار به خرید آن کرد. در ماه مارس ۱۸۹۳ با پرداخت ۲۰۰۰ پوند، «موزهٔ ویکتوریا و آلبرت» صاحب این قالی شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سفالگری_و_کاشی‌کاری"><span id=".D8.B3.D9.81.D8.A7.D9.84.DA.AF.D8.B1.DB.8C_.D9.88_.DA.A9.D8.A7.D8.B4.DB.8C.E2.80.8C.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C"></span>سفالگری و کاشی‌کاری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: سفالگری و کاشی‌کاری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Lustreware.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Lustreware.jpg/150px-Lustreware.jpg" decoding="async" width="150" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Lustreware.jpg/225px-Lustreware.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Lustreware.jpg/300px-Lustreware.jpg 2x" data-file-width="560" data-file-height="494" /></a><figcaption>ظرف سفالی لعاب‌دار، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="اسپانیا">اسپانیا</a>، حدود ۱۴۷۵ م</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Lotfollah_mosque,_isfahan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Lotfollah_mosque%2C_isfahan.jpg/150px-Lotfollah_mosque%2C_isfahan.jpg" decoding="async" width="150" height="275" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Lotfollah_mosque%2C_isfahan.jpg/225px-Lotfollah_mosque%2C_isfahan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Lotfollah_mosque%2C_isfahan.jpg/300px-Lotfollah_mosque%2C_isfahan.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="2200" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="کاشی‌کاری">کاشی‌کاری</a> دوره صفوی، داخل <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%84%D8%B7%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="مسجد شیخ لطف‌الله">مسجد شیخ لطف‌الله</a>، اصفهان</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a></div> <p>وسایل و محصولات مختلف از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84" title="سفال">سفال</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="سرامیک">سرامیک</a> در تمامی مناطق مسلمان‌نشین با اندکی اختلاف در نوع مواد اولیه، رنگ و طرح‌های تزئینی همواره تولید می‌شده‌است؛ از این رو محصولات هر ناحیه به خوبی قابل تشخیص از فراورده‌های سایر نقاط است. بسیاری از نقوش تزئینی این سفالینه‌ها از آثار برجسته هنری به‌شمار می‌آیند. همچنین <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="کاشی‌کاری">کاشی‌کاری</a> به عنوان پوششی تزئینی برای ساختمان‌ها به‌ویژه در ایران و آسیای مرکزی رشد شگرفی را تجربه کرده‌است و از مفاخر هنر اسلامی و بلکه هنر جهانی محسوب می‌شوند. انواع مختلف خطوط خوشنویسی که در سفالگری و کاشی‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از شامل <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="کوفی">کوفی</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%86%D8%B3%D8%AE" title="خط نسخ">خط نسخ</a>، <a href="/wiki/%D8%AB%D9%84%D8%AB" class="mw-redirect" title="ثلث">ثلث</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%BA%D8%B1%D8%A7" title="طغرا">طغرا</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AD%D8%A7%D9%86" title="ریحان">ریحان</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82" class="mw-redirect" title="محقق">محقق</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" title="نستعلیق">نستعلیق</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7_%D8%B3%D8%A8%D8%AD%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="خط سبحان (صفحه وجود ندارد)">خط سبحان</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="هنرهای_نمایشی"><span id=".D9.87.D9.86.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.86.D9.85.D8.A7.DB.8C.D8.B4.DB.8C"></span>هنرهای نمایشی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: هنرهای نمایشی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="تعزیه">تعزیه</a></div> <p>علاوه بر انواع هنرهای مختلف نمایشی مانند نمایش‌های <a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%A8_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="خیمه‌شب بازی">خیمه‌شب بازی</a> یا <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سایه عروسکی (صفحه وجود ندارد)">سایه عروسک‌ها</a> و مانند آن‌ها <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="تعزیه">تعزیه</a> در ایران که نوعی نمایش سنتی در سوک مصائب <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="حسین بن علی">حسین بن علی</a> است یکی از نمونه‌های بارز هنرهای نمایشی سنتی در جهان اسلام می‌باشد. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg/150px-Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg" decoding="async" width="150" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg/225px-Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg/300px-Pyxid_Al_Mughira_OA_4068.jpg 2x" data-file-width="950" data-file-height="1440" /></a><figcaption>جعبه‌ای از <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%AC" title="عاج">عاج</a> برای نگهداری <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7" title="قطب‌نما">قطب‌نما</a>٬<a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="گورکانیان هند">گورکانیان هند</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%84%D9%88%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="موزه لوور">موزه لوور</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مجسمه‌سازی"><span id=".D9.85.D8.AC.D8.B3.D9.85.D9.87.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.DB.8C"></span>مجسمه‌سازی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: مجسمه‌سازی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مجسمه‌سازی">مجسمه‌سازی</a> در هنر اسلامی بسیار محدود و تقریباً ممنوع بوده؛ با این وجود تقریباً در همه سرزمین‌ها و دوران‌های اسلامی به نمونه‌هایی از آن برمی‌خوریم و انواعی از نقوش برجسته ارزشمند و شگرف بر روی کتیبه‌های آجری و گچی، ظروف فلزی و چوبی یا ساخته شده از عاج و مانند آن همواره اجرا شده‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="هنرهای_صناعی"><span id=".D9.87.D9.86.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B5.D9.86.D8.A7.D8.B9.DB.8C"></span>هنرهای صناعی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: هنرهای صناعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="صنایع دستی">صنایع دستی</a></div> <p>در سرزمین‌های اسلامی انواع مختلفی از <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="صنایع دستی">صنایع دستی</a> دستاوردهای فنی توسعه یافته‌ای به‌دست آورده‌اند و تنوعی بی‌نظیر دارند که یکی از نمودهای هنرهای اسلامی نزد سایر ملل به‌شمار می‌آیند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ_هنر_اسلامی"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE_.D9.87.D9.86.D8.B1_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>تاریخ هنر اسلامی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: تاریخ هنر اسلامی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="صدر_اسلام_و_خلفای_راشدین"><span id=".D8.B5.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85_.D9.88_.D8.AE.D9.84.D9.81.D8.A7.DB.8C_.D8.B1.D8.A7.D8.B4.D8.AF.DB.8C.D9.86"></span>صدر اسلام و خلفای راشدین</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: صدر اسلام و خلفای راشدین"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در صدر اسلام و دهه‌های اولیه تأسیس حکومت اسلامی، بر اثر شور و حرارت اولیه مذهبی و تحت تأثیر تعالیم نبوی و خلفای اولیه، دربارهٔ سادگی و بی‌اعتنایی به تجملات و زینت‌های دنیوی، هنر و معماری از اقبال برخوردار نبود. در این دوران سبک و طرح مستقل و درخور ذکری توسط مسلمانان ابداع نگردید. خانه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B9%D8%A8%D9%87" title="کعبه">کعبه</a> در مکه جز حصاری از دیوارهای کوتاه و بامی از برگ نخل نبود.<sup id="cite_ref-firooze.ir_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-firooze.ir-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مساجد اولیه مانند مساجد <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87" title="مدینه">مدینه</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87" title="کوفه">کوفه</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="بصره">بصره</a> بناهایی بسیار ساده بودند در محوطه‌ای مربع یا مستطیل شکل که با دیواره‌های خشتی رو به قبله ساخته می‌شدند. با مسدود کردن سه طرف <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87" title="آتشکده">آتشکدهها</a> و <a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="چهارطاقی">چهارطاقیها</a> و ایجاد قبله‌گاه از آن‌ها برای برگزاری آیین‌های اسلامی استفاده می‌کردند. گر چه در ایران از مساجد و بناهای اولیه اسلام نمونه‌های زیادی به جا نمانده ولی طبق متون تاریخی در دو قرن اولیهٔ اسلام سنت و شیوهٔ معماری و نوع مصالح دورهٔ ساسانی رواج داشته‌است.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>خلفای دوره اول اسلام به علت نداشتن مدیر، مجبور شدند اداره امور کشورهایی را که فتح کرده بودند را به همان حال قبلی حفظ کنند و همچنین به علت نداشتن بنّا و معمار، ساختمان‌های موجود را مورد استفاده قرار دهند، کم‌کم ملل مغلوب بناهای خود را با مقتضیات و احتیاجات فاتحین وفق دادند و از آن وقت بود که در هنر خاورمیانه به مرور رنگ اسلامی پدیدار شد.<sup id="cite_ref-firooze.ir_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-firooze.ir-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>خوشنویسی اسلامی در آن سال‌ها هنوز شکل نگرفته بود و روش‌های نوشتاری مسلمین حتی برای نگارش قرآن بسیار خام و ابتدایی بود.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین از آنجایی که برای سایر هنرها همچون <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مجسمه‌سازی">مجسمه‌سازی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="موسیقی">موسیقی</a> محدودیت‌هایی قایل بودند و بنا به منابعی<sup id="cite_ref-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceA_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آن‌ها را حرام می‌شمردند؛ گزارشی از این هنرها در دهه‌های اولیه اسلامی دردست نیست. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سوریه_و_فلسطین_در_دوره_امویان"><span id=".D8.B3.D9.88.D8.B1.DB.8C.D9.87_.D9.88_.D9.81.D9.84.D8.B3.D8.B7.DB.8C.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87_.D8.A7.D9.85.D9.88.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>سوریه و فلسطین در دوره امویان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: سوریه و فلسطین در دوره امویان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pergamonmuseum_02.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Pergamonmuseum_02.JPG/290px-Pergamonmuseum_02.JPG" decoding="async" width="290" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Pergamonmuseum_02.JPG/435px-Pergamonmuseum_02.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Pergamonmuseum_02.JPG/580px-Pergamonmuseum_02.JPG 2x" data-file-width="3504" data-file-height="2336" /></a><figcaption><i>اتاق <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D8%A8" title="حلب">حلب</a></i>، اتاقی است مملو از نمادهای هنر اسلامی متعلق به سال ۱۶۰۰ میلادی که اکنون در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%BE%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86" title="موزه پرگامون">موزه پرگامون</a> نگهداری می‌شود.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این اثر یکی از صدها اثر سوری است که در موزه‌های معتبر جهان قرار دارد.</figcaption></figure> <p>در دورهٔ به قدرت رسیدن <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="بنی‌امیه">بنی‌امیه</a> بین سال‌های ۴۱ تا ۱۳۲ هجری قمری در دمشق وضع معماری و هنر دگرگونی شد. در زمان امویان هنر و معماری در دنیای اسلام ریشه دواند و آثار بسیار زیبایی در این دوره خلق شد که الگویی برای دوره‌های بعد شد. </p><p>در بناهای این دوره چه در شیوه معماری و چه در تزیینات الگوهای پیش از اسلام به ویژه یونانی و بیزانسی دیده می‌شود.<sup id="cite_ref-firooze.ir_29-2" class="reference"><a href="#cite_note-firooze.ir-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌طور کلی تمدن‌های یونانی، بیزانس، ساسانی و مصری در هنر و معماری این دوره تأثیر بسزایی داشته‌اند. </p><p>مهم‌ترین آثار معماری این دوره <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" class="mw-redirect" title="مسجد جامع دمشق">مسجد جامع دمشق</a> در سوریه است که بر روی کلیسای سن ژان (سنت جان) در سال ۶۳۵ میلادی ساخته شد. مسلمانان به آن محرابی افزودند که در واقع اولین محراب در دنیای اسلام است. همچنین از بناهای مهم این دوره <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="قبه الصخره">قبه الصخره</a> یا گنبد سنگی در <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فلسطین">فلسطین</a> است که در سال ۶۹ هجری آغاز و ۷۳ هجری پایان یافت و توسط <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="عبدالملک بن مروان">عبدالملک اموی</a> ساخته شد. این بنا کهن‌ترین اثر اسلامی است که در نهایت کمال باقی مانده؛ سبک معماری مسیحی در آن کاملاً آشکار است و دارای ۴ دروازه در چهار جهت اصلی است. تحول چشمگیر بناها و مساجد ساده صدر اسلام با این بناها قابل توجه است. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C" class="mw-redirect" title="مسجد الاقصی">مسجد الاقصی</a> هم از بناهای مهم اموی است. این بنا نیز توسط <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عبدالملک اموی (صفحه وجود ندارد)">عبدالملک اموی</a> ساخته شد این اثر بر روی یک کلیسای نیمه خراب به نام مریم مقدس بنا شد. بر اثر زلزله از بین رفت و صلاح الدین ایوبی آن را تعمیر کرد. یکی از زیباترین منبرها که منبت کاری شده‌است در این مسجد وجود دارد. دو محراب معروف به نام محراب عمرو و زکریا نیز دارد. در ایران <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مسجد تاریخانه دامغان">مسجد تاریخانه دامغان</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%82%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد جامع ابرقو (صفحه وجود ندارد)">مسجد جامع ابرقو</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%AC" title="مسجد جامع فهرج">فهرج</a> بناهایی هستند که به این دوره منسوب شده‌اند. افزون بر مساجد امویان به سبب تجمل‌گرایی به ساختن کاخ‌های عظیم و باشکوه روی آوردند. ازجمله کاخ‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B6%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect mw-disambig" title="الخضرا">الخضرا</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="قصر الحیر (صفحه وجود ندارد)">قصر الحیر</a> شرقی و <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="خرانه (صفحه وجود ندارد)">قصر خرانه</a> که یکی از کوچک‌ترین قصرها در دنیای اسلام است.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هنرهای دیگر نیز در این دوره در سرزمین‌های اسلامی توسعه یافتند. به عنوان نمونه می‌توان به هنر نقاشی در دوره امویان اشاره کرد. گر چه به دلیل مخالفت قرآن با بت‌ها و کمبود تصاویر در عربستان در آغاز اسلام نسبت به نقاشی و چهره‌نگاری به دیده تردید نگاه می‌کردند، اما مدتی بعد هنر دینی این احتیاط را تحت تأثیر قرار داد؛ به عنوان مثال در کاخ <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%B1%D9%87" title="حیره">حیره</a> غربی متعلق به سال ۱۰۹ هجری قمری بقایای تصاویری پیدا شده که شامل: صحنه‌های شخصیت پردازی و هویت بخشی زمین در محیط‌های گیاهی، گروه نوازندگان، سوارکاران و صحنه‌هایی از شکار با زمینه ساسانی است. نمونه دیگر هنر نقاشی در این دوره را می‌توان در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="موزاییک">موزاییکهای</a> کاخ خربه المفخر که فضایی در حدود ۳۵ در ۳۰ متر را اشغال کرده‌اند دید؛ به‌طوری‌که در کف یکی از اتاق‌ها، موزاییکی یافت شده‌است که بر روی آن تصویر شیری در زیر یک درخت در حال حمله به آهو دیده می‌شود. نمونه دیگر، دیوارهای <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87" title="کاخ عمره">کاخ عمره</a> یکی از مشهورترین کاخ‌های اموی است که با نقوش و آرایه‌های هنری پوشیده شده و تابلوی زیبایی «معروف به تابلوی دشمنان شکست خورده اسلام» در دیوار رختکن حمام آن نقاشی شده‌است که مانند آن در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87_(%DA%A9%D9%88%D9%87)" class="mw-redirect" title="کوه خواجه (کوه)">کوه خواجه (کوه)</a> سیستان از <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوره اشکانی">دوره اشکانی</a> وجود دارد. در تزیین لباس‌ها نیز تأثیر هنر پیش از اسلام خصوصاً دوره ساسانی نمایان است. در عین حال هم‌زمان با ظهور هنر دینی، هنر غیر دینی نیز توسعه یافت و از همان آغاز در شمایل نگاری اسلامی مورد استفاده قرار گرفت؛ چنان‌که در نقاشی‌های به دست آمده از قصرهایی که ذکر شد تصویر شاه و شاهزادگان در حالی که زنان و رقاصان اطرافشان حلقه زده‌اند، همچنین صحنه‌هایی از شکار و نیز صورت‌هایی از افرادی که هدایایی به همراه دارند- که در واقع تقلیدی از تشریفات رسمی مناطق شرقی و شیوه نگارگری دوران پیش از اسلام که به عنوان هنر غیر دینی مطرح بود- قابل ملاحظه است.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="عراق،_ایران_و_مصر_در_دوره_عباسیان"><span id=".D8.B9.D8.B1.D8.A7.D9.82.D8.8C_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D9.85.D8.B5.D8.B1_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87_.D8.B9.D8.A8.D8.A7.D8.B3.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>عراق، ایران و مصر در دوره عباسیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: عراق، ایران و مصر در دوره عباسیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در زمان <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خلافت عباسیان">خلفای عباسی</a> (<a href="/wiki/%DB%B1%DB%B2%DB%B5%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۲۵۸ (میلادی)">۱۲۵۸</a> - <a href="/wiki/%DB%B7%DB%B5%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۷۵۰ (میلادی)">۷۵۰</a> م) کانون مرکزی دنیای فرهنگی و سیاسی اسلام به سوی شرق یعنی از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a> به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> منتقل شد. پایتخت آنان <a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a> و برای مدت کوتاهی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7" title="سامرا">سامرا</a> در شمال آن شهر بود. سیصد سال اول حکومت عباسیان، دورانی طلایی محسوب می‌شود و شهرهای بغداد و سامرا به عنوان مراکز فرهنگی و تجاری دنیای اسلام بود.<sup id="cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-جام_جم_آن‌لاین-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مشخصات هنر عباسیان در ایران و مصر تحت حکومت خلفای عباسی نیز قابل بازشناسی است. </p><p>در این دوران سبکی جدید و مجزا و تکنیک‌هایی مدرن در تمام قلمرو مسلمانان گسترش یافت و تأثیر شگرفی بر هنر و معماری اسلامی گذاشت و بغداد و سامرا با سبک‌های هنری و معماری تازه مرتبط شدند. امروزه هیچ‌کدام از آثار معماری و هنری از زمان عباسیان در بغداد باقی نمانده اما سامرا همچنان مکانی ویژه برای فهم هنر و معماری دوران عباسی به‌شمار می‌رود.<sup id="cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-جام_جم_آن‌لاین-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در تاریخ هنر اسلامی، دوره عباسی به لحاظ شکل‌گیری و تکوین تزئینات وابسته به معماری و توجه به وجوهات زیبایی‌شناسانه آن اهمیت بسیار دارد.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سامرا شیوه جدیدی از کنده‌کاری به نام سبک اوریب که در آن اشکال هندسی و شبه گیاهی تکرار می‌شد، به‌طور گسترده‌ای برای تزئینات مورد استفاده قرار گرفت. این سبک در غرب با نام کاشیکاری اسلامی معروف است. بعدها این هنر مورد توجه بسیاری قرار گرفت و روی چوب، فلز و سفال نیز انجام می‌گرفت.<sup id="cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-2" class="reference"><a href="#cite_note-جام_جم_آن‌لاین-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg/200px-Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg/300px-Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg/400px-Irakischer_Maler_um_1280_001.jpg 2x" data-file-width="1576" data-file-height="2106" /></a><figcaption>نمونه‌ای از نقاشی دوره عباسیان. فرشته‌ای در بوق می‌دمد. (احتمالاً <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%84" title="اسرافیل">اسرافیل</a> که در <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="صور اسرافیل">صور</a> می‌دمد و خبر از برپایی <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AA" class="mw-redirect" title="قیامت">قیامت</a> می‌دهد.</figcaption></figure> <p>در زمینه نقاشی مکتب بغداد یا عباسی با تصویرسازی کتب ترجمه شده از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C_(%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C)" class="mw-redirect" title="زبان پهلوی (ساسانی)">پهلوی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یونانی">یونانی</a> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="سانسکریت">سانسکریت</a> به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">عربی</a> رایج شد. چهره‌ها در نگاره‌های این مکتب به نژاد <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C_(%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-redirect" title="زبان‌های سامی (آفریقایی-آسیایی)">زبان‌های سامی (آفریقایی-آسیایی)</a> (عربی) شبیه‌است. تأثیر آثار نقاشان <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="بیزانس">بیزانسی</a> و مسیحیت را می‌توان باز شناخت. در این آثار رنگ زمینه نامحسوس یا اصلاً وجود ندارد؛ و نگاره‌ها از متن جدا نیستند و بخشی از متن به‌شمار می‌روند.<sup id="cite_ref-گروه_آموزشی_هنر_(نگارگری-_تذهیب_و_تشعیر)_کاردانش_استان_گلستان_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-گروه_آموزشی_هنر_(نگارگری-_تذهیب_و_تشعیر)_کاردانش_استان_گلستان-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در زمینه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a>، سامرا همچنین شاهد استفاده وسیعی از رنگ در تزئینات و احتمالاً معرفی تکنیک‌های نقاشی درخشان روی <a href="/wiki/%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%A8" title="لعاب">لعاب</a> سفید بود. مهم‌ترین دستاورد تکنیکی در آن زمان، یعنی اثرات روح بخش نقاشی درخشان روی فلزهای قیمتی، در قرون بعدی نیز از عراق به مصر، سوریه، ایران و اسپانیا گسترش یافت و در نهایت منجر به رشد و توسعه صنعت تزئینی سرامیک در دنیای غرب شد.<sup id="cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-3" class="reference"><a href="#cite_note-جام_جم_آن‌لاین-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>قالیبافی در دوره خلفای عباسی که به تجملات علاقه داشتند جانی دوباره‌ای یافت تا آنجا که در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AC%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1" title="مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر">تاریخ مسعودی</a> آمده‌است. «<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%B5%D8%B1" class="mw-redirect" title="المستنصر">المستنصر</a> خلیفه عباسی قالی مصور به صور انسانی با کتیبه‌های پارسی داشته‌است و در کتاب حدود العالم از بافته‌های <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سیستان">سیستان</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="بخارا">بخارا</a> و قالیچه‌های فارسی یاد شده‌است.»<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تونس_و_مصر_در_دوران_اغلبیان_و_فاطمیان"><span id=".D8.AA.D9.88.D9.86.D8.B3_.D9.88_.D9.85.D8.B5.D8.B1_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.A7.D8.BA.D9.84.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D9.81.D8.A7.D8.B7.D9.85.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>تونس و مصر در دوران اغلبیان و فاطمیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: تونس و مصر در دوران اغلبیان و فاطمیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Al-Azhar_(inside)_2006.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Al-Azhar_%28inside%29_2006.jpg/200px-Al-Azhar_%28inside%29_2006.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Al-Azhar_%28inside%29_2006.jpg/300px-Al-Azhar_%28inside%29_2006.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Al-Azhar_%28inside%29_2006.jpg/400px-Al-Azhar_%28inside%29_2006.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption>داخل <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد جامع الازهر (صفحه وجود ندارد)">مسجد جامع الازهر</a> در مصر نمونه‌ای از معماری دوره <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فاطمیان">فاطمیان</a> <a href="/wiki/%DB%B9%DB%B7%DB%B2_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۹۷۲ (میلادی)">۹۷۲</a> م</figcaption></figure> <p>زمانی که مسلمانان <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شمال آفریقا">شمال آفریقا</a> را فتح کردند سبک خاصی در معماری نداشتند. ایشان با استفاده از سنتهای محلی و اقتباس از سبک‌های هنری ایران و سوریه دست به ایجاد بناهای تازه زدند. افزون بر این از معماران و هنرمندان محلی و خارجی - اعم از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A8%D8%B7%DB%8C" title="زبان قبطی">زبان قبطی</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="یونانی‌ها">یونانی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="سریانی">سریانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="ایرانی‌ها">ایرانی</a> - استفاده کردند و از طرح‌های بناهای کهن <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="بیزانس">بیزانسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="روم باستان">رومی</a> نیز بهره جستند. به این ترتیب یک فرهنگ هنری ناهمگنِ «عرب - بربر» به وجود آمد. در ابتدا مسلمانان فقط به منظور مقابله با حملات دشمن <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87" title="قلعه">قلعه</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7_(%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="رباط (ساختمان)">رباط</a> می‌ساختند، اما پس از مدتی به ساخت بناهای مذهبی هم پرداختند و سرانجام <a href="/wiki/%D9%82%D8%B5%D8%B1" class="mw-disambig" title="قصر">قصرهای</a> باشکوهی نیز احداث کردند که آنچه اکنون برجای مانده، بیشتر همان ساختمان‌های مذهبی است.<sup id="cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>عربی کردن فرهنگ مردم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> چندان زمانی نبرد، اما این در <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="غرب">غرب</a> سال‌ها به درازا کشید. مصر پس از پذیرش اسلام، نقش فعالانه‌ای در پدید آمدن فرهنگ اسلامی - عربی داشت. نخستین شهرهای عربی در مصر مانند <a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D8%B7" title="فسطاط">فسطاط</a> دارای ویژگی‌هایی شبیه به اردوگاه‌های نظامی بود. عناصر اصلی شهرها را مسجد، قصر، حمام‌های عمومی و پادگان و حصارهای عظیم و مستحکم تشکیل می‌داد. ویژگی‌های معماری مذهبی در قرن‌های ۱–۳ق/ ۷–۹م در آنجا، بنای مسجدهای بزرگی چون <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A7%D8%B5" title="مسجد عمرو بن عاص">مسجد عمرو بن عاص</a> قابل مشاهده است.<sup id="cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ازجمله بناهای غیرمذهبی در این دوران «<a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقیاس النیل (صفحه وجود ندارد)">مقیاس النیل</a>» واقع در <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B6%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="جزیره روضه (صفحه وجود ندارد)">جزیره روضه</a> در نزدیکی <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%87" title="قاهره">قاهره</a> قابل ذکر است که برای اندازه‌گیری میزان بالا و پایین آمدن سطح آب <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84" title="نیل">نیل</a> ساخته شد. از ویژگی‌های معماری اواخر سده ۳ق/۹م (دوره <a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="طولونیان">طولونیان</a>) و سده‌های ۴–۶ق/۱۰–۱۲م (دوره <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فاطمیان">فاطمیان</a>) برپایی بناهای عظیم، طرح‌ریزی شفاف حجم‌ها و تزیینات به صورت گچ‌بری و حجاری است. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B7%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86" title="مسجد ابن طولون">مسجد ابن طولون</a> که صورت اولیه خود را تا امروز حفظ کرده‌است و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%B1" title="مسجد الازهر">مسجد جامع الازهر</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد الحاکم (صفحه وجود ندارد)">مسجد الحاکم</a> در قاهره در شمار بناهای این دو دوره‌اند.<sup id="cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-2" class="reference"><a href="#cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نخستین آرامگاه‌های فاطمیان دارای نقشه مربع، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="طاق">طاقی</a> در وسط هر نما و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_(%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" class="mw-redirect" title="گنبد (معماری)">گنبدی</a> بر پایه‌ای <a href="/wiki/%D9%87%D8%B4%D8%AA_%D8%B6%D9%84%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="هشت ضلعی">هشت ضلعی</a> بودند. برای تزیین مقبره‌ها <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%B1%D9%86%D8%B3" title="مقرنس">مقرنس</a> نیز به کار برده می‌شد. <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="مناره">منارههای</a> دوره فاطمیان دارای پایه مربع و بدنه استوانه‌ای بود که بالای آن طاقک هشت ضلعی قرار داده می‌شد. از آثار معماری شهری باقی‌مانده در قاهره سه دروازه به نام‌های «باب‌الفتوح»، «باب‌الزویله» و «باب‌النصر» قابل ذکر است.<sup id="cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-3" class="reference"><a href="#cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%BA%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="اغلبیان">اغلبیان</a> به آبادانی و ساختن بناها اشتیاق داشتند. <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیادةالله اول (صفحه وجود ندارد)">زیادةالله اول</a> مسجد برزگ <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="قیروان">قیروان</a> را ساخت و احمد فرمانروای اغلبی نیز مسجد بزرگ <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a> را تجدید بنا کرد. افزون بر این آثار بسیار برای آبیاری و کشاورزی در مناطق جنوب آفریقا که چندان حاصل‌خیز نبود، ساخته شد. از بناهای معروف دوره اغلبیان افزون بر دو مسجد نام‌برده <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D9%88%D8%B3%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد جامع سوسه (صفحه وجود ندارد)">مسجد جامع سوسه</a> را نیز می‌توان نام برد. </p><p>قیروان پایتخت اغلبیان نخستین شهر اسلامی بود که از گسترش اردوگاه نظامی عربی در سده ۱ق/۷م به وجود آمد. سنت بناهای مذهبی شرق با سنتهای محلی مغرب آمیخته شد و ویژگی‌های مساجد قرون وسطایی مغرب و اندلس را پدیدآورد. بنای این مساجد شامل شبستان ستون‌دار و راهروهای متعدد عمود بر دیوار محراب که به صحن وسیع سنگفرش شده باز می‌شدند، و نیز گنبدها و سقف‌های مسطح بر روی ناو محوری و ناو محراب و مناره‌هایی بر پایه‌های مربع شکل در سه طبقه بود.<sup id="cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-4" class="reference"><a href="#cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تحت تأثیر شورش‌های <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1" class="mw-redirect" title="بربر">بربرها</a> و سیاست استیلاگرانه اغلبیان معماری مذهبی و غیر مذهبی این دوره ویژگی دفاعی دارد. این روحیه خشن مربوط به دوره برقراری نخستین حکومت‌های اسلامی در آفریقای شمالی به صورت بسیار بارزی در بناهای شهر <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="شبه سوس">شبه سوس</a> دیده می‌شود. در معماری دفاعی، به ویژه در ساختن رباط استفاده از سنتهای محلی رومی و بیزانسی و نیز به‌کارگیری سبک قصرهای عربی خاور نزدیک مشاهده می‌گردد.<sup id="cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-5" class="reference"><a href="#cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36211177">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 0 4px 1em;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-right:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-گسترش_بخش plainlinks metadata ambox mbox-small-right ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[نشان]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>این بخش نیازمند گسترش است</b> با: ذکر مطالبی در مورد نقاشی، خوشنویسی، موسیقی و سایر هنرهای این دوره. <small>می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=">افزودن به آن</a> کمک کنید.</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سوریه،_فلسطین_و_مصر_در_دوره_ایوبیان،_ممالیک_و_جنگ‌های_صلیبی"><span id=".D8.B3.D9.88.D8.B1.DB.8C.D9.87.D8.8C_.D9.81.D9.84.D8.B3.D8.B7.DB.8C.D9.86_.D9.88_.D9.85.D8.B5.D8.B1_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87_.D8.A7.DB.8C.D9.88.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D9.86.D8.8C_.D9.85.D9.85.D8.A7.D9.84.DB.8C.DA.A9_.D9.88_.D8.AC.D9.86.DA.AF.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B5.D9.84.DB.8C.D8.A8.DB.8C"></span>سوریه، فلسطین و مصر در دوره ایوبیان، ممالیک و جنگ‌های صلیبی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: سوریه، فلسطین و مصر در دوره ایوبیان، ممالیک و جنگ‌های صلیبی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ایوبیان">ایوبیان</a> حاکمانی اصالتا ایرانی نژادی بودند که از سال 1171 تا 1260 میلادی ، بر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> ، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a> حکومت کردند. حکومت ایوبیان در شرق <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دریای مدیترانه">دریای مدیترانه</a>، با دوران <a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="حکومت عباسیان">حکومت عباسیان</a> در دنیای <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="جنگ های صلیبی">جنگ های صلیبی</a> در عالم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a> هم زمان بود، اما دستاوردهای فرهنگی و هنری خصوصا <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نگارگری</a> در دوران ایشان یکی از اولین و شاخص ترین آثار را در زمینه تصویرسازی اسلامی رقم زد.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>دورۀ ایوبیان، نه‌تنها درزمینۀ کشورگشایی و دستاوردهای جنگی، بلکه ازنظر فرهنگی نیز کارآمد بود. آنان راه‌های جدیدی به دنیای هنر گشودند، ولی حکومتشان بسیار کوتاه بود. <sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ازجمله نسخه‌های مصور باقی‌مانده از دورۀ ایوبیان نسخه‌ای از <i><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87_%D9%88_%D8%AF%D9%85%D9%86%D9%87" title="کلیله و دمنه">کلیله و دمنه</a></i>، <i><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="مقامات الحریری">مقامات حریری</a></i> و کتاب <i>مختارالحکم و محاسن الکلم</i> است.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مغرب_و_اسپانیای_اسلامی"><span id=".D9.85.D8.BA.D8.B1.D8.A8_.D9.88_.D8.A7.D8.B3.D9.BE.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>مغرب و اسپانیای اسلامی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: مغرب و اسپانیای اسلامی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="هنر اسلامی در اسپانیا">هنر اسلامی در اسپانیا</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg/220px-Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg" decoding="async" width="220" height="322" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg/330px-Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg/440px-Spain_Andalusia_Cordoba_BW_2015-10-27_14-33-43.jpg 2x" data-file-width="2301" data-file-height="3365" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="محراب مصلی">محراب مصلی</a> با شکوه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%B1%D8%B7%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="مسجد جامع قرطبه">مسجد جامع قرطبه</a></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Adolf_Seel_Innenhof_der_Alhambra.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Adolf_Seel_Innenhof_der_Alhambra.jpg/150px-Adolf_Seel_Innenhof_der_Alhambra.jpg" decoding="async" width="150" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Adolf_Seel_Innenhof_der_Alhambra.jpg/225px-Adolf_Seel_Innenhof_der_Alhambra.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Adolf_Seel_Innenhof_der_Alhambra.jpg 2x" data-file-width="285" data-file-height="400" /></a><figcaption> منظر حیاط شیران از داخل اتاقی در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="کاخ الحمرا">کاخ الحمرا</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Atauriques.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Atauriques.jpg/220px-Atauriques.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Atauriques.jpg/330px-Atauriques.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Atauriques.jpg/440px-Atauriques.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption>جزئیاتی از تزئینات <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="کاخ الحمرا">کاخ الحمرا</a></figcaption></figure> <p>نوعی از هنر که در دوران تسلط مسلمانان در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="اسپانیا">اسپانیا</a> شکل گرفت و توسعه پیدا کرد تأثیر شگرفی در معرفی هنر اسلامی به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا">اروپاییان</a> و نفوذ آن در هنرهای مدرن سده‌های بعدی داشت. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3" title="اندلس">اندلس</a> یا همان اسپانیای امروزی، حلقه میانی فرهنگ و هنر اسلام و غرب است. طی حضور هشتصد ساله مسلمانان و تسلط حکومت خاندان‌های مختلف اسلامی مستقر در اسپانیا گروهی از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="مسیحی">مسیحیان</a> نوعی سبک هنری متداول شد که از سده هشتم تا یازدهم میلادی (دوم تا پنجم ه‍.ق) در کنار معماری و هنر اسلامی تحول یافت. این شیوه در سده یازدهم میلادی با نفوذ و رواج <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر رومی‌وار (صفحه وجود ندارد)">هنر رومی‌وار</a> متروک ماند و از میان رفت.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در معماری، اولین نمونه حضور مسلمانان در این بخش از دنیا <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%B1%D8%B7%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="مسجد جامع قرطبه">مسجد جامع قرطبه</a> است. حاکمان مسلمان برای ساخت شهری تحت عنوان «الزهرا» با فراخواندن معماران، هنرمندان، معبدسازان، خطاطان و نقاشان از سراسر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3" title="اندلس">اندلس</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> و حتی <a href="/wiki/%D9%82%D8%B3%D8%B7%D9%86%D8%B7%D9%86%DB%8C%D9%87" title="قسطنطنیه">قسطنطنیه</a>، شهری بسیار زیبا با بناهایی باشکوه بنا کردند. یکی از شکوهمندترین این بناها <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="قصر الزهرا (صفحه وجود ندارد)">قصر الزهرا</a> و به ویژه تالار پذیرایی آن بود. باغ‌ها و پارک‌هایی که در الزهرا ساخته شد این شهر را به یکی از زیباترین شهرهای جهان تبدیل نمود. تزیین هنری این قصر با نقش و نگار آیات قرآنی و گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های هنرمندانه‌ای همراه بود. در کنار قصر مسجد عظیمی نیز ساخته شد که یکی از بی‌نظیرترین معماری‌های اندلسی بود.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در میان بسیاری کاخ‌ها برجامانده از معماری دوران اسلامی اسپانیا مشهورتر از همه کاخ مستحکم <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B1%D8%A7" title="الحمرا">الحمرا</a> یا مقّر دژمانند و شکوهمند امیران مراکش <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="گرانادا">گرانادا</a> یا غرناطه معروف به سلسله <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%B5%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بونصریان (صفحه وجود ندارد)">بونصریان</a> است. </p><p>همچنین، در کنار معماری، بدون تردید هنرهای دیگر اسلامی نیز در این سرزمین مؤثر افتادند. این تأثیر در رشته‌های مختلف هنری چون شهرسازی، معماری مساجد، کاخ‌ها، پارک‌ها و پل‌ها، ضرب سکه، خوشنویسی، زردوزی بر روی پارچه، نساجی و کاغذسازی، چشمگیر بود و در بطن خود دارای چنان روح زیبایی‌شناسانه و قدرتمندی بود که به همان صورت مورد تقلید اروپاییان قرار می‌گرفت. همچنین هنرهای تزیینی اسلامی چون: بافندگی، کنده‌کاری روی فلّز و عاج، سیم و زرکوبی روی مفرغ و فولاد با اسلوب معروف به «دمشقی» مانند ساختن، کلاه خودها و شمشیرهای گرانبها و به‌ویژه انواع کاشی‌سازی و سفال‌گری با رنگ‌های درخشان درهم بافته نیز شکوفان و مکتب‌ساز شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_غزنویان_و_غوریان"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B1.DA.A9.D8.B2.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.BA.D8.B2.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.BA.D9.88.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>ایران و آسیای مرکزی در دوران غزنویان و غوریان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: ایران و آسیای مرکزی در دوران غزنویان و غوریان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-گسترش_بخش plainlinks metadata ambox mbox-small-right ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[نشان]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>این بخش نیازمند گسترش است</b>. <small>می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=">افزودن به آن</a> کمک کنید.</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آسیای_مرکزی_و_آسیای_صغیر_در_دوران_سلجوقیان_و_خوارزمشاهیان"><span id=".D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B1.DA.A9.D8.B2.DB.8C_.D9.88_.D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.B5.D8.BA.DB.8C.D8.B1_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B3.D9.84.D8.AC.D9.88.D9.82.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.AE.D9.88.D8.A7.D8.B1.D8.B2.D9.85.D8.B4.D8.A7.D9.87.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>آسیای مرکزی و آسیای صغیر در دوران سلجوقیان و خوارزمشاهیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: آسیای مرکزی و آسیای صغیر در دوران سلجوقیان و خوارزمشاهیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنر دوره سلجوقی">هنر دوره سلجوقی</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kharaghan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Kharaghan.jpg/150px-Kharaghan.jpg" decoding="async" width="150" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Kharaghan.jpg/225px-Kharaghan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Kharaghan.jpg/300px-Kharaghan.jpg 2x" data-file-width="770" data-file-height="606" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AE%D8%B1%D9%82%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="برج‌های دوگانه خرقان (صفحه وجود ندارد)">برج خرقان</a> ساخته شده در ۱۵۰۳ م.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ewer_from_Herat,_Khorasan,_dated_1180-1210_CE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Ewer_from_Herat%2C_Khorasan%2C_dated_1180-1210_CE.jpg/150px-Ewer_from_Herat%2C_Khorasan%2C_dated_1180-1210_CE.jpg" decoding="async" width="150" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Ewer_from_Herat%2C_Khorasan%2C_dated_1180-1210_CE.jpg/225px-Ewer_from_Herat%2C_Khorasan%2C_dated_1180-1210_CE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Ewer_from_Herat%2C_Khorasan%2C_dated_1180-1210_CE.jpg/300px-Ewer_from_Herat%2C_Khorasan%2C_dated_1180-1210_CE.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="897" /></a><figcaption>ابریق، هنر <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلزکاری">فلزکاری</a> دوره سلجوقی، از <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="هرات">هرات</a> ۱۱۸۰–۱۲۱۰ م. ساخته شده از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC_(%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%A7%DA%98)" title="برنج (آلیاژ)">برنج</a> با حکاکی برجسته و <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="منبت کاری">منبت کاری</a> شده با <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B1%D9%87" title="نقره">نقره</a>. محل نگهداری <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="موزه بریتانیا">موزه بریتانیا</a> <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a>.</figcaption></figure> <p>نوآوری‌های هنرمندان و معماران ایرانی در دوران<a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سلجوقیان">سلجوقی</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خوارزمشاهیان">خوارزمشاهیان</a> از <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a> تا <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D8%BA%DB%8C%D8%B1" title="آسیای صغیر">آسیای صغیر</a> نتایج و پیامدهای وسیعی دربرداشت؛ و هنرمندان در گسترهٔ وسیعی از هنرها، شامل نساجی و سفالگری، عاج‌کاری، فلزکاری با ویژگی‌های منطقه‌ای آثار ماندگاری را خلق کردند. </p><p>در عصر سلجوقیان هنر معماری به شکوفایی و کمال نسبی رسید و هنرمندان و معماران آثار فراوانی به وجود آوردند. در اواخر عهد سلجوقی تزئینات گچبری و رنگ اهمیت زیادی یافت. کاشی لعابدار فیروزه‌ای در تزئین معماری بکار گرفته شد. سلجوقیان در بکارگیری <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="گنبد دوپوسته (صفحه وجود ندارد)">گنبد دوپوسته</a> سعی زیادی داشتند. نمونهٔ چشمگیر در این مورد گنبد <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع اصفهان">مسجد جامع اصفهان</a> است. بنای مدرسه از جمله بناهای مذهبی این دوران بود. معماری غیرمذهبی نیز همدوش معماری مذهبی بکار می‌رفت. </p><p>انواع متنوعی از سفالینه‌ها کمی پس از روی کار آمدن سلجوقیان در ایران ظاهر شد. همچنین در این دوره هنر و فن فلزکاری نیز به شکوفایی و توسعه ویژه‌ای دست یافت. در <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a> خطی که قرآن به آن نوشته می‌شد هنوز <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C" title="خط کوفی">خط کوفی</a> بود اما رشد خط کوفی ایرانی در عهد سلجوقی به شیوایی خاصی رسید و شیوه ایرانی خط کوفی را پدیدآورد. در همین عصر هم شاهد <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B0%D9%87%DB%8C%D8%A8" title="تذهیب">تذهیب</a> در لابه لای حروف خطوط و سطرها نیز هستیم. شکل‌هایی که در تذهیب استفاده می‌شود بیشتر شامل نقش‌های گیاهی و بخصوص نقوش معروف به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a> است.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_ایلخانیان"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B1.DA.A9.D8.B2.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.AE.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>ایران و آسیای مرکزی در دوران ایلخانیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: ایران و آسیای مرکزی در دوران ایلخانیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنر دوره ایلخانی">هنر دوره ایلخانی</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iskandar_(Alexander)_and_the_Talking_Tree,_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Iskandar_%28Alexander%29_and_the_Talking_Tree%2C_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg/200px-Iskandar_%28Alexander%29_and_the_Talking_Tree%2C_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg" decoding="async" width="200" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Iskandar_%28Alexander%29_and_the_Talking_Tree%2C_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg/300px-Iskandar_%28Alexander%29_and_the_Talking_Tree%2C_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Iskandar_%28Alexander%29_and_the_Talking_Tree%2C_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg/400px-Iskandar_%28Alexander%29_and_the_Talking_Tree%2C_Folio_from_a_Great_Mongol_Shahnameh.jpg 2x" data-file-width="2712" data-file-height="3600" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="اسکندر">اسکندر</a> در حال صحبت کردن با درخت نسخه‌ای از <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="شاهنامه">شاهنامه</a> دوره ایلخانی حدود ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۰ میلادی.</figcaption></figure> <p>هنر دوران ایلخانیان از دوران‌های شاخص هنر اسلامی به‌شمار می‌رود. <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84" title="مغول">مغولها</a> در اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم هجری بخش وسیعی از دنیای متمدن آن زمان را تصرف کردند.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در پی این حمله با از بین رفتن تسلط خلیفه بغداد بر سرزمین‌هایی مانند ایران پس از یک دوره رکود، شکوفایی مجدد هنرها و علوم آغاز شد.<sup id="cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بزودی با تثبیت حکومت <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ایلخانیان">ایلخانیان</a>، فاتحان مغول هنرمندان را که جذب دربار <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="عباسیان">عباسیان</a> شده بودند، به خدمت خود گرفتند. وارثان <a href="/wiki/%DA%86%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="چنگیزخان">چنگیزخان مغول</a> با قبول دین اسلام دست به تأسیس دولت‌هایی در ایران زدند و هنرمندان را به پایتخت‌های خود در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="تبریز">تبریز</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87" title="مراغه">مراغه</a> کشاندند، از طرفی هم به علت مصالحه‌ای که بین حاکمان محلی شیراز صورت گرفت، شیراز از گزند و یورش مغول‌ها در امان ماند و بر این منوال گروهی از هنرمندان نیز جذب شیراز شدند.<sup id="cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>معماری و هنرهای وابسته نظیر کاشیکاری و گچبری در این دوره رشد قابل توجهی داشت. </p><p>در این دوره به سبب ارزشی که برای حفظ و احیاء آثار علمی و ادبی گذشته قائل می‌شدند، نهضت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کتاب‌آرایی">کتاب‌آرایی</a> آغاز شد. پیش از آن عمده تولیدات هنری و کتاب‌سازی نفیس در انحصار تولید و رونویسی قرآن بود. همین آثار باعث ایجاد شیوه نقاشی این دوره شد. شیوه‌ای که از نظر فنی به مراتب قویتر از نقاشی‌های عهد <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلجوقی">سلجوقی</a> است. تأثیر آشکار <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="نقاشی چینی">نقاشی چینی</a> و وارد شدن عناصر تصویری چینی در آثار هنری ایران از نکات مهم در این عهد بود.<sup id="cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آثار <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نگارگری">نگارگری</a> این دوره را از آنجا که در تبریز پدید آمدند، به نام <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="مکتب تبریز (صفحه وجود ندارد)">مکتب تبریز</a> می‌خوانند. </p><p>از آنجا که در <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a> امنیتی نسبی به وجود آمد، هنرمندانی در آنجا دست به ایجاد آثاری متفاوت با مکتب تبریز زدند که تفاوت عمده آن‌ها در تأثیرپذیری کمتر از شیوه‌های چینی است.<sup id="cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-3" class="reference"><a href="#cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در خوشنویسی نیز پس از وقفه‌ای در روند رشد آن، با رونق کتاب‌سازی خوشنویسی هم جان تازه‌ای گرفت. در این دوره در عرصه <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خوشنویسی اسلامی">خوشنویسی اسلامی</a>، خط <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" title="خط تعلیق">خط تعلیق</a> نخستین خط کاملاً ایرانی رایج شد.<sup id="cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-4" class="reference"><a href="#cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هنر تذهیب نیز مورد توجه قرار گرفت.<sup id="cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-5" class="reference"><a href="#cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ایران_و_آسیای_مرکزی_در_دوران_تیموریان"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B1.DA.A9.D8.B2.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.AA.DB.8C.D9.85.D9.88.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>ایران و آسیای مرکزی در دوران تیموریان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: ایران و آسیای مرکزی در دوران تیموریان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنر دوره تیموری">هنر دوره تیموری</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Jami_Rose_Garden.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Jami_Rose_Garden.jpg/150px-Jami_Rose_Garden.jpg" decoding="async" width="150" height="205" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Jami_Rose_Garden.jpg/225px-Jami_Rose_Garden.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Jami_Rose_Garden.jpg/300px-Jami_Rose_Garden.jpg 2x" data-file-width="469" data-file-height="640" /></a><figcaption>برگی از کتاب <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="جامی">جامی</a> که تاریخ ۱۵۵۳ میلادی کشیده شده، نمونه‌ای از هنر شکوفای دوره تیموریان</figcaption></figure> <p>دورهٔ <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تیموریان">تیموریان</a> ۷۷۱ – ۹۱۱ ه‍.ق/۱۳۷۰–۱۵۰۶ م) به رغم نابسامانی و منازعات داخلی و خارجی، دوره رونق فرهنگ، هنر، ادبیات، تاریخ، ریاضی و نجوم بود. دربارهای <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="هرات">هرات</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند">سمرقند</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="تبریز">تبریز</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> به سبب هنرپروری و هنرمندی فرمانروایان تیموری، محل تجمع و آمد و شد هنرمندان و ادیبان برجسته بود.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1" title="تیمور">تیمور</a> با اینکه بسیار خونریز بود ولی به دانش و هنر علاقه نشان می‌داد. از این‌رو هنرمندان و صنعتگران از کشتارهایش در امان بودند. فرزند او <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE" title="شاهرخ">شاهرخ</a> و نوه‌هایش <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%BA%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%DA%AF" title="الغ‌بیگ">الغ‌بیگ</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D9%82%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7" class="mw-redirect" title="بایسنقر میرزا">بایسنقر میرزا</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7" title="ابراهیم میرزا">ابراهیم میرزا</a> نیز این سیاست را پی‌گرفتند. هنر <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a> در دوره تیموری به شکوفایی قابل توجهی دست یافت. </p><p>فرمانروایی شاهرخ را سرآغاز یک عصر جدید و تجدید حیات در بعضی از انواع هنر معرفی کرده‌اند.<sup id="cite_ref-لغت‌نامه_دهخدا_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-لغت‌نامه_دهخدا-50"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در کتاب‌های پدید آمده در این دوره شامل نفیس‌ترین مینیاتورها و استادانه‌ترین خوشنویسی‌ها هستند که به زیبایی تمام صحافی و جلدآرایی گشته‌اند. </p><p>پاره‌ای از زیباترین نقاشی‌ها، ریشه در مکتب هرات دارند که به‌طور کامل با حمایت شاهزاده‌های تیموری در شهر هرات شکل گرفت و استاد بزرگ نقاشی یعنی کمال الدین بهزاد برخاسته از چنین مکتبی است. خطوط زیبای فارسی نظیر خط نستعلیق در دوره جانشینان تیمور شکل گرفت و آخرین مراحل تکاملی اش را در این دوره طی نمود. همچنین پاره‌ای از زیباترین آثار معماری ایرانی در این دوره به وجود آمد که از آن جمله می‌توان به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" class="mw-redirect" title="مسجد گوهرشاد مشهد">مسجد گوهرشاد</a> در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مشهد</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF_%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="مسجد گوهرشاد هرات">مسجد جامع گوهرشاد</a> در هرات اشاره کرد.<sup id="cite_ref-دانشنامه_رشد_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-دانشنامه_رشد-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%82%D8%B1%D8%A7" title="سلطان حسین بایقرا">سلطان حسین بایقرا</a> از فرمانروایان متاخر تیموری نیز حامی هنرها، علوم و ادبیات بود. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="ابوسعید">ابوسعید</a> پادشاه توانا، با کفایت، هنردوست این خاندان نیز خود هنرمندی قابل بود. میراث فرهنگی و هنری تیموریان در دوران <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">صفوی</a> در ایران و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="گورکانیان">گورکانیان</a> در هند پی گرفته شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آسیای_صغیر_در_دوران_عثمانی"><span id=".D8.A2.D8.B3.DB.8C.D8.A7.DB.8C_.D8.B5.D8.BA.DB.8C.D8.B1_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B9.D8.AB.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>آسیای صغیر در دوران عثمانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: آسیای صغیر در دوران عثمانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:S%C3%BCleymaniye_Mosque,_Istanbul.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/S%C3%BCleymaniye_Mosque%2C_Istanbul.jpg/150px-S%C3%BCleymaniye_Mosque%2C_Istanbul.jpg" decoding="async" width="150" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/S%C3%BCleymaniye_Mosque%2C_Istanbul.jpg/225px-S%C3%BCleymaniye_Mosque%2C_Istanbul.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/S%C3%BCleymaniye_Mosque%2C_Istanbul.jpg/300px-S%C3%BCleymaniye_Mosque%2C_Istanbul.jpg 2x" data-file-width="2574" data-file-height="3537" /></a><figcaption>مسجد سلیمانیه در استانبول، بین <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B8%DB%B9%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="۱۸۹۰ (میلادی)">۱۸۹۰</a> تا <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B0%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۹۰۰ (میلادی)">۱۹۰۰</a> م یکی از مشهورترین نمونه‌ای معماری <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9" title="مسجد جامع">مساجد جامع</a> در دوره عثمانی</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_(written_portrait_of_the_Prophet)_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_%28written_portrait_of_the_Prophet%29_-_Google_Art_Project.jpg/150px-Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_%28written_portrait_of_the_Prophet%29_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="150" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_%28written_portrait_of_the_Prophet%29_-_Google_Art_Project.jpg/225px-Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_%28written_portrait_of_the_Prophet%29_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_%28written_portrait_of_the_Prophet%29_-_Google_Art_Project.jpg/300px-Signed_Abd%C3%BClkadir_%C5%9E%C3%BCkri_Efendi_-_Hilye-i_%C5%9Eerif_%28written_portrait_of_the_Prophet%29_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="2342" data-file-height="3976" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="حلیه‌نویسی">حِلیه‌نویسی</a>، نوعی قطعه‌نویسی مذهبی است که عمدتاً مشتمل بر وصف شمایل <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد">محمد</a>، پیامبر اسلام و گاه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت">امامان شیعه</a> نیز می‌شود.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">امپراتوری عثمانی</a> از سال <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B2%DB%B8%DB%B1_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۲۸۱ (میلادی)">۱۲۸۱</a> تا <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B3_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="۱۹۲۳ (میلادی)">۱۹۲۳</a> میلادی بزرگ‌ترین امپراتوری بود که بر کناره‌های <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دریای مدیترانه">دریای مدیترانه</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="آناتولی">آناتولی</a>، بخش عمده‌ای از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خاورمیانه">خاورمیانه</a>، قسمت‌هایی از <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شمال آفریقا">شمال آفریقا</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="جنوب اروپا">جنوب شرقی اروپا</a> حکم می‌راند. حکمرانان عثمانی از بزرگ‌ترین پشتیبانان هنر و هنرمندان بودند و نیز به علت کشورگشایی‌های متعددی که انجام می‌دادند، هنر این دوران از فرهنگ و هنر کشورهایی که تحت سلطه آنان قرار می‌گرفتند بسیار تأثیر پذیرفته بود. </p><p>هنر معماری عثمانی در ابتدا رنگ و بوی معماری سلجوقی را داشت که خود ریشه در معماری <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%BA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="ایغور">ایغورهای</a> ترک <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="آسیای میانه">آسیای میانه</a> دارد. هنر عثمانیان در قرن نهم هجری نقطهٔ اوجی برای هنر اسلامی به ویژه در معماری به‌شمار می‌رود و می‌توان عنوان کرد که مساجد این دوره در ردیف زیباترین مساجد جهان قرار دارند. معماران عثمانی به ویژه در طراحی <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9" title="مسجد جامع">مساجد جامع</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%84" title="استانبول">استانبول</a>، پایتخت مرکزی دولت عثمانی، پایه کار خود را بر موازین معماری <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="بیزانس">بیزانس</a> منطبق ساختند. مکتب معماری عثمانی به مانند مکتب اسپانیا از تفکر اولیه اسلام پیروی ننمود. در این شیوه شاهد توجه بیش از حد معمار به نمای بیرونی بنا هستیم. استفاده از نمای بیرونی پرابهت و با شکوه، تعدد گنبدهای فرعی، گنبد خانهٔ مرکزی وسیع و فراخ، شبستان‌ها در طرفین گنبدخانه، استفاده از مناره‌ها در چهار سوی بنا به شیوه‌ای بیزانسی، قوس‌ها و طاق‌های پلکانی و استفاده از سنگ به‌عنوان مصالح اولیه از ویژگی‌های معماری عثمانی به‌شمار می‌روند.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>علاقه حکمرانان عثمانی به نقاشی باعث شد که آنان علاوه بر تشویق هنرمندان محلی، هنرمندان اروپایی را نیز به ترکیه دعوت کنند. توجه نقاشی عثمانی به جنبه‌های داستانی و تاریخی، آثار آنان را از نقاشی ایرانی متمایز می‌کند.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دوران عثمانی کارهای بسیار ظریف مینیاتور به چشم می‌خورد. در دوران <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="فاتح سلطان محمد (صفحه وجود ندارد)">فاتح سلطان محمد</a> نقاشی‌هایی از غرب به عثمانی آورده شده و چند نقاش نیز به <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> اعزام شدند.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در عثمانی، هنرمندان <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B0%D9%87%DB%8C%D8%A8" title="تذهیب">تذهیبکار</a> جلوه زیادی نکردند و اگر این هنر رشدی کرد، به خاطر هنرمندان ایرانی بود که با مهاجرت به عثمانی، بنیان‌گذار مکتب هنری در آن دیار شدند.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg/200px-Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg" decoding="async" width="200" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg/300px-Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg/400px-Diwani_Izzet_al_Karkuki.jpg 2x" data-file-width="764" data-file-height="436" /></a><figcaption>نمونه‌ای از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خط دیوانی">خط دیوانی</a> که توسط کاتبان عثمانی برای رقابت با خط ایرانی <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" title="خط تعلیق">خط تعلیق</a> و نگارش امور اداری و دیوانی به‌وجود آمد. "یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِیرًا وَ دَاعِیًا إِلَی اللَّهِ"</figcaption></figure> <p>خوشنویسی در دوران عثمانی بسیار مورد توجه بود و کاتبان عثمانی افزون بر رشد <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AB%D9%84%D8%AB" title="خط ثلث">خط ثلث</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خط دیوانی">خط دیوانی</a> را پدیدآورده و به اوج رساندند. خوشنویسی در دوره امپراتوری عثمانی دوره طلایی خود را گذراند.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این دوران با خط ثلث آثار فاخری در زمینه مذهبی به وجود آمد.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> حتی خط نستعلیق که خاص ایرانیان است در آن سرزمین رواج و محبوبیت نسبی یافت. </p><p>در دوره عثمانی انواع <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنرهای صناعی">هنرهای صناعی</a> و <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="صنایع دستی">صنایع دستی</a> رونق داشت مانند ساخت <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1" title="جواهر">جواهرآلات</a> و اثرهای هنری که به وسیلهٔ سنگ‌های قیمتی یا فلز و سنگ تولید می‌شود؛ کار بر روی <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a> که با روش‌هایی چون رنگ‌آمیزی، کنده‌کاری، برجسته‌کاری، تراشیدن، روکش و پختن چوب همراه بود؛ <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلزکاری">فلزکاری</a> بر روی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="برنز">برنز</a> و پس از آن <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3" title="مس">مس</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A7" title="طلا">طلا</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B1%D9%87" title="نقره">نقره</a> که با روش کوبیدن و <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ریخته‌گری">ریخته‌گری</a> انجام می‌شد؛ ساختن <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="آلات موسیقی">آلات موسیقی</a> با استفاده از انواع چوب و سیم و پوست حیوانات؛ انواع <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="چینی سنتی">چینیهای</a> مختلف، هنر <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="شیشه‌گری">شیشه</a> به اشکال گوناگون مانند تزیینات پنجره‌های شفاف یا به عنوان <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%82" class="mw-redirect" title="منجوق">منجوق</a> <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%B4%D9%85_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="چشم خوردن (صفحه وجود ندارد)">چشم خوردن</a>؛ <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنگ‌کاری (صفحه وجود ندارد)">سنگ‌کاری</a> که غیر از معماری در سنگ‌های قبور دیده می‌شود و با روش‌های منبت کاری، حک و کنده‌کاری و برجسته‌کاری به انجام می‌رسید؛ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%AF" title="سبد">سبدبافی</a>؛ <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%AF" title="نمد">نمدمالی</a> و ده‌ها هنر صناعی دیگر که توسط هنرمندان و صنعتکاران انجام می‌شد.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ایران_در_دوران_صفوی"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B5.D9.81.D9.88.DB.8C"></span>ایران در دوران صفوی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: ایران در دوران صفوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Chehel_Sotoun_painting_1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/d/dc/Chehel_Sotoun_painting_1.JPG/150px-Chehel_Sotoun_painting_1.JPG" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/d/dc/Chehel_Sotoun_painting_1.JPG/225px-Chehel_Sotoun_painting_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/d/dc/Chehel_Sotoun_painting_1.JPG/300px-Chehel_Sotoun_painting_1.JPG 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1224" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نگارگری">نگارگری</a> دورهٔ <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">صفوی</a>، تصویر رقص زنان با لباس‌های شفاف روی دیواری از <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%DA%86%D9%87%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="کاخ چهلستون">کاخ چهلستون</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a></figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="هنر دوره صفوی">هنر دوره صفوی</a></div> <p>هنر دورهٔ <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">صفوی</a> (برابر ۱۱۳۵–۹۰۷ ه‍.ق/ ۱۷۲۲–۱۵۰۱ م) از درخشان‌ترین دوران‌های <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="هنر ایران">هنر ایران</a> است. هنر این دوره در بسیاری از زمینه‌ها، ادامهٔ دوران طلایی هنر دربار <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تیموریان">تیموریان</a> به‌شمار می‌رود.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> معماری صفوی یا نقاشی و خوشنویسی این دوره، کاملاً ادامه میراثی است که از تیموریان برجای ماند. به‌ویژه که حاکمان صفوی با حمایت گسترده خویش، این میراث را درخشان تر نموده، باعث رشد و گسترش آن شدند.<sup id="cite_ref-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در طی دوره <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">صفویان</a> آثار هنری بسیاری در ایران ساخته شد. حکمرانان صفوی اهمیت زیادی به فرهنگ و هنر و <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C(%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تمدن اسلامی(هنر اسلامی) (صفحه وجود ندارد)">تمدن اسلامی(هنر اسلامی)</a> می‌دادند. </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نگارگری">نگارگری</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="قالی‌بافی">قالی‌بافی</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلزکاری">فلزکاری</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پارچه‌آرایی (صفحه وجود ندارد)">پارچه‌آرایی</a> و بسیاری از <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنرهای صناعی">هنرهای صناعی</a> در دوره صفوی رشد چشمگیر داشتند و در این دوره در همهٔ این رشته‌های هنری، آثار ارزشمندی پدید آمد که جدا از نگارگری‌ها و خوشنویسی‌های زیبای بسیار، بناهای معماری مهمی مانند <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%84%D8%B7%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="مسجد شیخ لطف‌الله">مسجد شیخ لطف‌الله</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مسجد شاه اصفهان">مسجد شاه اصفهان</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="مدرسه چهارباغ">مدرسه چهارباغ</a> شهرت جهانی دارند. <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="قالی اردبیل">قالی اردبیل</a> هم که اکنون در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="موزه بریتانیا">موزه بریتانیا</a> نگهداری می‌شود یکی از آثار درخشان این دوره است. شهرهای مهم هنرپرور در عصر صفویان، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="تبریز">تبریز</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="هرات">هرات</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="قزوین">قزوین</a> بوده‌اند. </p><p>از هنرمندان دوره صفوی، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="کمال‌الدین بهزاد">کمال‌الدین بهزاد</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رضا عباسی">رضا عباسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="علیرضا عباسی">علیرضا عباسی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect mw-disambig" title="میرعماد">میرعماد</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="آقامیرک">آقامیرک</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حسین بنا اصفهانی (صفحه وجود ندارد)">حسین بنا اصفهانی</a> شناخته شده‌تر هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="هند_در_دوران_گورکانیان"><span id=".D9.87.D9.86.D8.AF_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.DA.AF.D9.88.D8.B1.DA.A9.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>هند در دوران گورکانیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: هند در دوران گورکانیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg/200px-Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg" decoding="async" width="200" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg/300px-Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg/400px-Colophon_portrait_from_the_Khamsa_of_Nizami_-_BL_Or._MS_12208_f._325v.jpg 2x" data-file-width="572" data-file-height="498" /></a><figcaption>خوشنویس و نقاش. بخشی از یک <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="مینیاتور">مینیاتور</a> به شیوه مغول یا گورکانی مربوط به <a href="/wiki/%D8%AE%D9%85%D8%B3%D9%87_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خمسه نظامی">خمسه نظامی</a> که برای <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="اکبرشاه">اکبرشاه</a> در ۱۵۹۵ م ساخته شده‌است و خوش‌نویس صاحب‌نام <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%85_%D8%B9%D9%86%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%82%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="عبدالرحیم عنبرین‌قلم">عبدالرحیم عنبرین‌قلم</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_(%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4)" title="دولت (نقاش)">دولت نقاش</a> را در کارگاه شاهی نشان می‌دهد.</figcaption></figure> <p>دوره <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="گورکانیان هند">گورکانیان هند</a> (۱۵۲۶–۱۸۵۷ م) را آخرین عصر طلایی امپراتوری‌های اسلامی می‌نامند. مقارن زمان برخاستن صفویه یکی از نوادگان تیمور به‌نام <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%B1" title="بابر">بابُر</a> که در منطقه <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="فرارود">فرارود</a> حکومت می‌کرد به هند حمله و آنجا را فتح کرد و بر خلاف جدش تیمور یا <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C" title="سلطان محمود غزنوی">سلطان محمود غزنوی</a>، در همان‌جا ساکن شد و سلسله درخشان <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="گورکانیان هند">گورکانیان هند</a> یا امپراتوری مغولی هند را بنیان نهاد. سلسله‌ای که برخی از شکوهمندترین آثار هنری و معماری نظیر بنای <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%84" title="تاج محل">تاج محل</a> در دوره ایشان بنا شده‌است.<sup id="cite_ref-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ_52-2" class="reference"><a href="#cite_note-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg/200px-FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg/300px-FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg/400px-FatehpurSikriDiwanIAm20080212-3.jpg 2x" data-file-width="4368" data-file-height="2912" /></a><figcaption>دیوان عام از قصر <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="اکبرشاه">اکبرشاه</a> در دوره <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="گورکانیان هند">گورکانیان هند</a> در <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فاتح‌پورسیکری (صفحه وجود ندارد)">فاتح‌پورسیکری</a></figcaption></figure> <p>پادشاهان گورکانی هند به هنر عشق می‌ورزیدند و دربار آنان مجمع هنرمندان مختلفی از سراسر دنیا به‌ویژه از ایران و تاحدی عثمانی بود. بسیاری از هنرمندان ایرانی در پی زوال و فروپاشی سلسله صفوی به دعوت امپراتوران یا حاکمان محلی هند به‌آن دیار مهاجرت کردند و گروهی نیز به دنبل یافتن بختی جدید، خود اقدام به جلای وطن کردند. از این رو ادامه سنت هنر تیموری و هنر درخشان صفوی به خوبی در دوره گورکانیان هند قابل مشاهده است. نقاشی، خوشنویسی و معماری و حتی شعر پارسی به بهترین نحو مورد پذیرش و حمایت امپراتوران گورکانی هند قرار گرفت. هنرمندان مختلف با حمایت و سرمایه امپراتوران گورکانی و درآمیختن هنر خود با برخی از عناصر هندی، ترکی و بومی آثار فاخری خلق کردند. </p><p>افزون بر امپراتوران گورکانی سایر حکام محلی هند نیز مانند حکمرانان سلسله‌های مختلف <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D9%87%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلطنت دهلی">سلطنت دهلی</a> در شمال <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="شبه قاره هند">شبه قاره هند</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="بهمنی‌ها">بهمنی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="عادل‌شاهیان">عادل‌شاهیان</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="نظام‌شاهیان احمدنگر">نظام‌شاهیان احمدنگر</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="نظام حیدرآباد">نظام حیدرآباد</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D9%86" title="دکن">دکن</a> نیز حامیان گشاده‌دستی برای هنر به‌ویژه هنرهای ایرانی بودند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ایران_در_دوران_زند_و_قاجار"><span id=".D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.B2.D9.86.D8.AF_.D9.88_.D9.82.D8.A7.D8.AC.D8.A7.D8.B1"></span>ایران در دوران زند و قاجار</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: ایران در دوران زند و قاجار"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg/150px-An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg" decoding="async" width="150" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg/225px-An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg/300px-An_Early_Painting_of_Fath_Ali_Shah.jpg 2x" data-file-width="471" data-file-height="858" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="فتحعلی‌شاه قاجار">فتحعلی‌شاه قاجار</a> اثر <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7" class="mw-redirect" title="میرزا بابا">میرزا بابا</a>. آمیختگی سنت <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="مینیاتور">نقاشی ایرانی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی اروپایی</a> در این اثر مشهود است.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Shams-ol-Emareh_13860106.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Shams-ol-Emareh_13860106.JPG/150px-Shams-ol-Emareh_13860106.JPG" decoding="async" width="150" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Shams-ol-Emareh_13860106.JPG/225px-Shams-ol-Emareh_13860106.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Shams-ol-Emareh_13860106.JPG/300px-Shams-ol-Emareh_13860106.JPG 2x" data-file-width="2288" data-file-height="1712" /></a><figcaption>بنای <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="شمس‌العماره">شمس‌العماره</a> از درون محوطه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کاخ گلستان">کاخ گلستان</a> نمونه‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a> تلفیقی دوره قاجار</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kamal-ol-molk.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Kamal-ol-molk.JPG/150px-Kamal-ol-molk.JPG" decoding="async" width="150" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Kamal-ol-molk.JPG/225px-Kamal-ol-molk.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Kamal-ol-molk.JPG/300px-Kamal-ol-molk.JPG 2x" data-file-width="677" data-file-height="790" /></a><figcaption>خودنگاره. اثر <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9" title="کمال‌الملک">کمال‌الملک</a> هنرمندی که بیش از همه سنت دیرینه <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="مینیاتور">نقاشی ایرانی</a> را با پایه‌ریزی سنتی جدید دگرگون کرد.</figcaption></figure> <dl><dd><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" title="مکتب نقاشی قاجار">مکتب نقاشی قاجار</a></div></dd></dl> <p>هنر دوره قاجار را می‌توان آخرین بازمانده از دوران طلایی هنرهای اسلامی برشمرد و از این رو بسیار درخور توجه‌است. هنر این دوره به دلیل نزدیکی به دوره معاصر نیز دارای اهمیت است و بسیاری از کارهای هنری که هم‌اکنون صورت می‌گیرد دارای ریشه‌هایی در هنر دوره قاجار است. تأثیر شدید هنرهای غربی که آشکارا در هنرهای اسلامی معاصر دیده می‌شود از این دوران رخ نمود. </p><p>در دوران‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افشاریان">افشار</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AF" title="طایفه زند">طایفه زند</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="قاجار">قاجار</a> نابسامانی‌های اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پس از فروپاشی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="امپراتوری صفوی">امپراتوری صفوی</a>، تضعیف پشتوانه فرهنگی و نبود حامیان گشاده‌دست برای هنرمندان، فقدان جهت‌گیری و مدیریت مشخص در عرصه فرهنگی و هنری و دلایل دیگری از این دست راه تقلید آگاهانه یا ناآگاهانه از هنر اروپایی را گشود. </p><p>به‌طور کلی هنرها در زمان قاجار تلفیقی است از ادامهٔ هنرهای دوره‌های قبل از خود و هنرهای وارداتی اروپایی آن‌هم در سطحی نازل. هرچه به اواخر این دوران نزدیکتر می‌شویم غلظت تأثیرپذیری از غرب بر هنرهای سنتی ایران می‌چربد. </p><p>هرچند جامعهٔ قاجاری، جامعه‌ای سنتی بود اما نوعی گرایش و نگاه مثبت به هنر غرب پدید آمد و به تدریج فراگیر شد. در این دوران از عهد <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7" title="عباس میرزا">عباس میرزا</a> پسر <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="فتحعلی شاه">فتحعلی شاه</a> و پس از جنگ‌های <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روس</a> و شکست‌های پیاپی ایران و سپس تلاش‌های <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="قائم مقام فراهانی">قائم مقام فراهانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="امیرکبیر">امیرکبیر</a>، تحولاتی در روند نوآوری انجام گرفت که حاصل آن نوسازی قشون، ورود صنعت چاپ و رواج مطبوعات، ورود برخی کارخانجات، تأسیس مدارس به سبک جدید و فرستادن دانشجو به خارج از کشور برای کسب علم و هنر بود. </p><p>در زمان <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="فتحعلی‌شاه">فتحعلی‌شاه</a> دومین شاه قاجار، هرچند هنر تا حدی تحت تأثیر هنر غرب قرار داشت اما به شدت متأثر از هنر دورهٔ صفوی بود و نوعی علاقه به بازگشت به سنت وجود داشت. در معماری علاوه بر بناهای کم‌اهمیت، ساخت بناهای عام‌المنفعه مثل ساختن پل و قنات و مرمت آرامگاه‌های ملی نیز به انجام رسید.<sup id="cite_ref-آفتاب_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-آفتاب-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنویسی</a> پس از یک دوره فطرت که با فروپاشی صفوی و مهاجرت خوشنویسان به <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عثمانی">عثمانی</a> شکل گرفته ود دوباره رجعتی نو یافت. از دوره <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="فتحعلی‌شاه">فتحعلی‌شاه</a> که شیفته ایران باستان بود چند نقش برجسته به سبک ساسانی به یادگار مانده‌است. دورهٔ سلطنت <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="محمدشاه قاجار">محمدشاه</a> از نظر هنری دورهٔ تحکیم به‌شمار می‌رفت و نه تکامل.<sup id="cite_ref-آفتاب_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-آفتاب-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>دوره طولانی و با ثبات سلطنت <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="ناصرالدین‌شاه">ناصرالدین‌شاه</a> فصل نوینی در هنرهای قاجاری گشود. در این دوره امکان پرداختن به امور هنری و تجمل‌گرایی برای درباریان، شاهزادگان و اشراف و ثروتمندان تاحدی به وجود آمد؛ خود شاه هم از ذوق بی‌بهره نبود. از این رو و با حمایت آنان هنر و صنایع ظریف رونق پیدا کرد و جانی تازه یافت. در این زمان صنعت چاپ که پیشتر وارد ایران شده بود، رواج یافت. درباریان و اعیان و اشراف ایران به پیروی از سرمشق‌های اروپائی خود و از روی خودنمائی و چشم و هم چشمی به نقاشی علاقه نشان می‌دادند. ایشان به نوعی تجمل هنری احتیاج پیدا کرده بودند که نتیجه عملی آن رونق کار تصویرگران و معماران بود. در چنین محیط فرهنگی و اجتماعی و با رقابت شاهزادگان و طبقات ممتاز شهرهایی چون تهران، اصفهان، تبریز یا شیراز در جلب هنرمندان مختلف رونقی بیش از گذشته گرفت.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در زمینه معماری اگر چه در این دوران هنوز در گوشه و کنار کشور نشانه‌هایی از ادامهٔ شیوهٔ پیشین معماری موسوم به <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="شیوه اصفهانی">شیوهٔ اصفهانی</a> به چشم می‌خورد و بناهای درخشانی ساخته می‌شد اما شروع انحطاط شیوهٔ اصفهانی در معماری از دوران محمد شاه قاجار رقم خورد هرچند این سستی و افول، پیش‌تر در دورهٔ افشار و زند آغاز شده بود در این مرحله کیفیت رنگ‌ها و غنا و شفافیت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="کاشی‌کاری">کاشی‌ها</a> رنگ باخت و مصالح به کار رفته در بنا و شیوهٔ ساخت و ارئه تزیینات افت چشم‌گیری کرد. با این وجود در این دوره به تزیینات توجه فراوانی شد که آن را در کاخ‌ها و منازل مسکونی مهم این دوره می‌توان مشاهده کرد. <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آیینه‌کاری">آیینه‌کاری</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%DA%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="گچ‌کاری">گچ‌کاری</a> به سرعت رایج شد و سقف‌های چوبی خانه‌ها نقاشی شدند.<sup id="cite_ref-هنرهای_دوره_قاجاریه_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-هنرهای_دوره_قاجاریه-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این دوره نوآوری‌های اساسی در معماری مذهبی و سنتی بازارها، حمام‌ها و کاروانسراها صورت گرفت.<sup id="cite_ref-آفتاب_61-2" class="reference"><a href="#cite_note-آفتاب-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در این دوره خطاطان بزرگی پا به عرصه میدان <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" title="نستعلیق">نستعلیق</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%86%D8%B3%D8%AE" title="خط نسخ">خط نسخ</a> و <a href="/wiki/%D8%AB%D9%84%D8%AB" class="mw-redirect" title="ثلث">ثلث</a> نهادند و در توسعه آن کوشیدند. با ظهور پدیده <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE" title="چاپ">چاپ</a> و <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="چاپ سنگی">چاپ سنگی</a> و همچنین گسستگی ارتباط خوشنویسان با سلسله استادان قدیمی در خط ایرانی به ویژه نستعلیق‌نویسی تغییراتی حاصل شد.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در زمینه هنر <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1" title="تئاتر">نمایش</a> رواج رونق <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%87_(%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C)" title="تکیه (مکان مذهبی)">تکیه</a> به این عهد بازمی‌گردد. در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه بین دویست تا سیصد محل جداگانه برای برگزاری <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%B0%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعذیه (صفحه وجود ندارد)">تعذیه</a> اعم از تکیه و حسینیه و میدان وجود داشت.<sup id="cite_ref-هنرهای_دوره_قاجاریه_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-هنرهای_دوره_قاجاریه-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هنر <a href="/wiki/%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="عکاسی">عکاسی</a> در این زمان وارد ایران شد و ناصرالدین شاه شخصاً در این هنر دست داشت.<sup id="cite_ref-هنرهای_دوره_قاجاریه_63-2" class="reference"><a href="#cite_note-هنرهای_دوره_قاجاریه-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پیدایش مطبوعات و چاپ راه را برای ظهور هنر مدرن <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="هنر گرافیک">گرافیک</a> گشود. </p><p>به‌طور کلی هنر قاجاری در سطح نازل‌تری نسبت به هنر دوره‌های قبلی ارزیابی می‌شود و اغلب آثار پدید آمده در این دوران دارای شکوه و عظمت پیشین نبودند.<sup id="cite_ref-آفتاب_61-3" class="reference"><a href="#cite_note-آفتاب-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_معاصر"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.85.D8.B9.D8.A7.D8.B5.D8.B1"></span>دوران معاصر</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: دوران معاصر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> هنر اسلامی نه تنها هنری است که به طور خاص در خدمت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">دین اسلام</a> ایجاد شده بلکه به توصیف <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1" title="هنر">هنر</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a> تاریخی در سرزمین‌های تحت حکومت مسلمانان نیز می پردازد.از آنجایی که اسلام نه تنها یک دین، بلکه یک شیوه زندگی است، فرهنگی متمایز را با زبان هنری منحصر به فرد خود در سراسر جهان اسلام منعکس کرد.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>این هنر معنوی به روز و جهانی است، بیشترخاصیت انتزاعی دارد و مقید به زمان و مکان خاصی نیست.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>هنری توحیدی است و همه چيز را به يك مبدا واحد رجعت مي‌دهد، آنچه در معماري <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مساجد</a>، خطوط و حروف در <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="خوشنویسی">خوشنويسي</a> قرآني، <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1" title="شعر">شعر</a> و... ديده مي‌شود از اين قبيل مي‌باشد.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>اما در مورد نقش هنر اسلامی در دوران معاصر می توان گفت،هنر اسلامی در طول دوران خود توانسته در هنر معاصر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> نقش داشته باشد،<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>هنر ایرانی رابطه عمیقی با دین اسلام دارد و بسیاری از شاخه‌های هنری که در حال حاضر می‌توانیم در جامعه ببینیم، یا از مباحث دینی سرچشمه گرفته‌اند و یا با اتکا به آن‌ها پرورش یافته‌اند.هنر اسلامی نه تنها در ایران بلکه از دیرباز بر هنر کشورهای غربی نیز تاثیرات زیادی داشته است .<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:FaisalMasjid.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/FaisalMasjid.jpg/400px-FaisalMasjid.jpg" decoding="async" width="400" height="272" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e2/FaisalMasjid.jpg 1.5x" data-file-width="500" data-file-height="340" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B5%D9%84" title="مسجد شاه فیصل">مسجد شاه فیصل</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="اسلام‌آباد">اسلام‌آباد</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a> ساخت ۱۹۶۹ تا ۱۹۹۳</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36211177"><table class="box-گسترش_بخش plainlinks metadata ambox mbox-small-right ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[نشان]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>این بخش نیازمند گسترش است</b>. <small>می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=">افزودن به آن</a> کمک کنید.</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=27" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دوران طلایی اسلام">دوران طلایی اسلام</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=28" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Marilyn Jenkins-Madina, Richard Ettinghausen and <a href="/w/index.php?title=Oleg_Grabar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oleg Grabar (صفحه وجود ندارد)">Oleg Grabar</a>, 2001, <i>Islamic Art and Architecture: 650–1250</i>, Yale University Press, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-300-08869-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-300-08869-4">‎۹۷۸−۰−۳۰۰−۰۸۸۶۹−۴</a>, p.3; Brend, 10</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rasekhoon.net/article/show/1086868/هنر-اسلامی-چیست">«هنر اسلامی چیست ؟»</a>. <i>rasekhoon.net</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۱-۰۳-۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=rasekhoon.net&rft.atitle=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%9F&rft_id=https%3A%2F%2Frasekhoon.net%2Farticle%2Fshow%2F1086868%2F%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Davies, Penelope J.E. Denny, Walter B. Hofrichter, Frima Fox. Jacobs, Joseph. Roberts, Ann M. Simon, David L. Janson's History of Art, Prentice Hall; 2007, Upper Saddle River, New Jersey. Severth Edition, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-13-193455-4" title="ویژه:منابع کتاب/0-13-193455-4">0-13-193455-4</a> pg. 277</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamicartstudies.com/ghubar/%d8%ba%d8%a8%d8%a7%d8%b1%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87/%d9%85%d8%b1%d9%88%d8%b1/%d9%85%d8%b1%d9%88%d8%b1-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b2%db%8c%d8%a8%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d8%b9%d8%b1%">زیبایی در فرهنگ عربی؛ دوریس برنس-ابوسیف</a> نیلوفر لاری، غبارنامه - مطالعات هنر اسلامی</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091028223201/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761577725/Islamic_Art_and_Architecture.html"><i>MSN Encarta: </i>Islamic Art and architecture<i><span></span></i></a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encarta.msn.com/encyclopedia_761577725/Islamic_Art_and_Architecture.html">the original</a> on 2009-10-28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=MSN+Encarta%3A+Islamic+Art+and+architecture&rft_id=http%3A%2F%2Fencarta.msn.com%2Fencyclopedia_761577725%2FIslamic_Art_and_Architecture.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">A. Schimmel and B. Rivolta, p3</span> </li> <li id="cite_note-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱_7-0">۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-جواهر_الکلام،_ج۲۲،_ص۴۱_7-1">۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۱</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_8-1">۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۵، باب مناهی پیامبر (ص) ح۴۹۶۸، انتشارات جامعه مدرسین.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">From the Literal to the Spiritual: The Development of the Prophet Muhammad's Portrayal from 13th Century Ilkhanid Miniatures to 17th Century Ottoman Art, Wijdan Ali, EJOS (Electronic Journal of Oriental Studies), volume IV, issue 7, p. 1, 2001</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=rpUuqLPPKK4C&dq=wijdan&printsec=frontcover&source=web&ots=QXySmKzsy6&sig=a9V6tTTfsrTT5Ex01QGnwrL7XYY"><i>The Arab Contribution to Islamic Art: From the Seventh to the Fifteenth Centuries</i></a>, <a href="/w/index.php?title=Wijdan_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wijdan Ali (صفحه وجود ندارد)">Wijdan Ali</a>, American Univ in Cairo Press, December 10 1999, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/977-424-476-1" title="ویژه:منابع کتاب/977-424-476-1">977-424-476-1</a></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.let.uu.nl/solis/anpt/EJOS/pdf4/07Ali.pdf"><i>From the Literal to the Spiritual: The Development of the Prophet Muhammad's Portrayal from 13th Century Ilkhanid Miniatures to 17th Century Ottoman Art</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041203232347/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf4/07Ali.pdf">بایگانی‌شده</a> در ۳ دسامبر ۲۰۰۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, <a href="/w/index.php?title=Wijdan_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wijdan Ali (صفحه وجود ندارد)">Wijdan Ali</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/EJOS-1.html">EJOS (Electronic Journal of Oriental Studies)</a>, volume IV, issue 7, p. 1-24, 2001</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Brend, Barbara ,<i> Islamic Art</i>, British Museum Library, Third Edition, 1995, P8</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Brend, Barbara ,<i> Islamic Art</i>, British Museum Library, Third Edition, 1995</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">The Arab Contribution to Islamic Art: From the Seventh to the Fifteenth Centuries, Wijdan Ali, American Univ in Cairo Press, December 10 1999, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/977-424-476-1" title="ویژه:منابع کتاب/977-424-476-1">977-424-476-1</a> P13</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">عکاشه، ثروت، ۱۳۸۰ نگارگری اسلامی، ترجمه غلامرضا تهامی، انتشارات سوره مهر، چاپ اول، ص ۱۰۷</span> </li> <li id="cite_note-JAACMadden-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-JAACMadden_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Madden (1975), pp.423-430</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThompson,_Muhammad" class="citation web cs1">Thompson, Muhammad. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkotek.com/salon_00101/salon.html">"Islamic Textile Art: Anomalies in Kilims"</a>. <i>Salon du Tapis d'Orient</i>. TurkoTek<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 August</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Salon+du+Tapis+d%27Orient&rft.atitle=Islamic+Textile+Art%3A+Anomalies+in+Kilims&rft.au=Thompson%2C+Muhammad&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkotek.com%2Fsalon_00101%2Fsalon.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthor=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAlexenberg2006" class="citation book cs1">Alexenberg, Melvin L. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/futureartdigital00alex"><i>The future of art in a digital age: from Hellenistic to Hebraic consciousness</i></a>. Intellect Ltd. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/futureartdigital00alex/page/n55">55</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/1-84150-136-0" title="ویژه:منابع کتاب/1-84150-136-0"><bdi>1-84150-136-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+future+of+art+in+a+digital+age%3A+from+Hellenistic+to+Hebraic+consciousness&rft.pages=55&rft.pub=Intellect+Ltd&rft.date=2006&rft.isbn=1-84150-136-0&rft.aulast=Alexenberg&rft.aufirst=Melvin+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffutureartdigital00alex&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBackhouse,_Tim" class="citation web cs1">Backhouse, Tim. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.geometricdesign.co.uk/perfect.htm">"<span class="cs1-kern-left"></span>"Only God is Perfect"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>Islamic and Geometric Art</i><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 August</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Islamic+and+Geometric+Art&rft.atitle=%22Only+God+is+Perfect%22&rft.au=Backhouse%2C+Tim&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.geometricdesign.co.uk%2Fperfect.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">"Islam", <i>The New Encyclopedia Britannica</i> (2005)</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">O. Grabar (2006), p.87</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Ettinghausen (2003), p.87</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFپیرنیا1392" class="citation book">پیرنیا، محمد کریم (<bdi>۱۳۹۲</bdi>). <i>آشنایی با معماری اسلامی ایران</i>. سروش دانش.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A8%D8%A7+%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B4+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4&rft.date=1392&rft.aulast=%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">A. Schimmel and B. Rivolta, p54</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">پاکباز، روئین، دائرةالمعارف هنر، صفحهٔ ۲۰۷</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">ماهنامه سفر، «پیشانی هنر ایرانیان» نوشته فاطمه عرفانی، شماره۱۳، سال شانزدهم، دوره جدید، دی ۱۳۸۶، ص. ۳۲.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">فرشی از اردبیل جزو ۵۰ شاهکار هنری جهان!</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">ترجمهٔ فارسی توضیحات وبگاه موزه دربارهٔ این قالی ارزشمند به همراه تصویر، مرکز اطلاعات هنرمندان ایران</span> </li> <li id="cite_note-firooze.ir-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-firooze.ir_29-0">۲۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-firooze.ir_29-1">۲۹٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-firooze.ir_29-2">۲۹٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFسید_رضی_موسوی_گیلانی_به_نقل_از_مسائلی_در_تاریخ_معماری_اسلامی_آندره_گدار_ص_۳۴۸_و_۳۵۲1387" class="citation web">سید رضی موسوی گیلانی به نقل از مسائلی در تاریخ معماری اسلامی آندره گدار ص ۳۴۸ و ۳۵۲ (<bdi>۱۴ شهریور ۱۳۸۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110921065242/http://www.firooze.ir/article-fa-598.html">«تاریخ هنر اسلامی از نگاه آندره گدار»</a>. وبگاه بنیاد فرهنگی هنری فیروزه. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://firooze.ir/article-fa-598.html">اصلی</a> در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۱.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87+%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B1&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C+%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87&rft.date=1387&rft.au=%D8%B3%DB%8C%D8%AF+%D8%B1%D8%B6%DB%8C+%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C+%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D9%86%D9%82%D9%84+%D8%A7%D8%B2+%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87+%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%B5+%DB%B3%DB%B4%DB%B8+%D9%88+%DB%B3%DB%B5%DB%B2&rft_id=http%3A%2F%2Ffirooze.ir%2Farticle-fa-598.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,16789A43062.html?PHPSESSID=f2d0e20df3ae989129c457192880d552">«معماری اسلامی از صدر اسلام تا سلجوقیان»</a>. وبگاه اهل البیت. <bdi>۳۰ فروردین ۱۳۹۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D8%B5%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%A7+%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A7%D9%87%D9%84+%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA&rft.date=1390&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ahl-ul-bayt.org%2Ffa.php%2Fpage%2C16789A43062.html%3FPHPSESSID%3Df2d0e20df3ae989129c457192880d552&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFDr._M.J._Alhabeeb" class="citation web">Dr. M.J. Alhabeeb (<bdi>08-11-2006</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shatharat.net/vb/archive/index.php/t-1015.html">«The Development of The Arabic Calligraphy: A Brief History»</a>. shatharat.net.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Development+of+The+Arabic+Calligraphy%3A+A+Brief+History&rft.pub=shatharat.net&rft.au=Dr.+M.J.+Alhabeeb&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.shatharat.net%2Fvb%2Farchive%2Findex.php%2Ft-1015.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.discoverislamicart.org/database_item.php?id=object;ISL;de;Mus01;39;en">Aleppo Room</a>, Discover Islamic Art</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sunix2.blogfa.com/post-23.aspx">«معماری دوره اسلامی در عربستان»</a>. وبگاه معماری - اطلاعات معماری. <bdi>۲۲ آذر ۱۳۸۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+-+%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.date=1388&rft_id=http%3A%2F%2Fsunix2.blogfa.com%2Fpost-23.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120121013954/http://nasle-farda.ir/cms4/editorial.asp?id=1262235338">«هنر نقاشی در فتح سرزمین‌ها»</a>. وبگاه نسل فردا - مجموعه مقالات، تحقیقات…. <bdi>۱۰ دی ۱۳۸۸</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nasle-farda.ir/cms4/editorial.asp?id=1262235338">اصلی</a> در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D9%81%D8%AA%D8%AD+%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%86%D8%B3%D9%84+%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7+-+%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%8C+%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA%E2%80%A6&rft.date=1388&rft_id=http%3A%2F%2Fnasle-farda.ir%2Fcms4%2Feditorial.asp%3Fid%3D1262235338&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-جام_جم_آن‌لاین-35"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-0">۳۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-1">۳۵٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-2">۳۵٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-جام_جم_آن‌لاین_35-3">۳۵٫۳</a></sup></span> <span class="reference-text">جام جم آن‌لاین-هنر دوره عباسیان</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">دکتر <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="حسن بلخاری">حسن بلخاری</a>. سرگذشت هنر در تمدن اسلامی</span> </li> <li id="cite_note-گروه_آموزشی_هنر_(نگارگری-_تذهیب_و_تشعیر)_کاردانش_استان_گلستان-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-گروه_آموزشی_هنر_(نگارگری-_تذهیب_و_تشعیر)_کاردانش_استان_گلستان_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text">گروه آموزشی هنر (نگارگری- تذهیب و تشعیر) کاردانش استان گلستان</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">پوراندخت نیرومند. آموزش هنر قالیبافی</span> </li> <li id="cite_note-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا-39"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-0">۳۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-1">۳۹٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-2">۳۹٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-3">۳۹٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-4">۳۹٫۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دائرةالمعارف_بزرگ_اسلامی_-_افریقا_39-5">۳۹٫۵</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101125114810/http://cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=3722">«دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - آفریقا»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=3722">اصلی</a> در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ دسامبر ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+-+%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cgie.org.ir%2Fshavad.asp%3Fid%3D123%26avaid%3D3722&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFtebyan.net2014" class="citation web">tebyan.net، موسسه فرهنگی واطلاع رسانی تبیان | (<bdi>۲۰۱۴-۰۹-۰۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://article.tebyan.net/283814">«نگارگری در دوره ایوبیان»</a>. <i>fa</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۶-۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=fa&rft.atitle=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.date=2014-09-01&rft.aulast=tebyan.net&rft.aufirst=%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D9%88%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9+%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AA%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86+%7C&rft_id=https%3A%2F%2Farticle.tebyan.net%2F283814&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFشایسته_فرخزاییخزایی2012" class="citation journal cs1">شایسته فر, مهناز; خزایی, محمد; خزایی, رضوان (2012-09-22). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://negareh.shahed.ac.ir/article_55.html">"بررسی ویژگی‌های تصویری و مضمونی نسخه‌های خطی مصور دورۀ ایوبیان"</a>. <i>فصلنامه نگره</i>. <b>7</b> (23): 53–70. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2676-7244">2676-7244</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87&rft.atitle=%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D9%88+%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C+%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AE%D8%B7%DB%8C+%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%80+%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.volume=7&rft.issue=23&rft.pages=53-70&rft.date=2012-09-22&rft.issn=2676-7244&rft.aulast=%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%87+%D9%81%D8%B1&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%B2&rft.au=%D8%AE%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C%2C+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rft.au=%D8%AE%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C%2C+%D8%B1%D8%B6%D9%88%D8%A7%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fnegareh.shahed.ac.ir%2Farticle_55.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFشایسته_فرخزاییخزایی2012" class="citation journal cs1">شایسته فر, مهناز; خزایی, محمد; خزایی, رضوان (2012-09-22). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://negareh.shahed.ac.ir/article_55.html">"بررسی ویژگی‌های تصویری و مضمونی نسخه‌های خطی مصور دورۀ ایوبیان"</a>. <i>فصلنامه نگره</i>. <b>7</b> (23): 53–70. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2676-7244">2676-7244</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87&rft.atitle=%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D9%88+%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C+%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AE%D8%B7%DB%8C+%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%B1+%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%80+%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.volume=7&rft.issue=23&rft.pages=53-70&rft.date=2012-09-22&rft.issn=2676-7244&rft.aulast=%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%87+%D9%81%D8%B1&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%B2&rft.au=%D8%AE%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C%2C+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rft.au=%D8%AE%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C%2C+%D8%B1%D8%B6%D9%88%D8%A7%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fnegareh.shahed.ac.ir%2Farticle_55.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100624201253/http://www.rasekhoon.net/Article/Show-28132.aspx">«راسخون - هنر اسلامی (قسمت دوم)»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rasekhoon.net/article/Show-28132.aspx">اصلی</a> در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲ مه ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AE%D9%88%D9%86+-+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%28%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA+%D8%AF%D9%88%D9%85%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rasekhoon.net%2Farticle%2FShow-28132.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://artnew.blogfa.com/post-42.aspx">هنر مدرن - هنر و معماری اسلامی</a></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100501230757/http://www.rasekhoon.net/article/Show-18254.aspx">«راسخون - عصر سلجوقی و شکوفایی هنر معماری»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rasekhoon.net/article/Show-18254.aspx">اصلی</a> در ۱ مه ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲ مه ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AE%D9%88%D9%86+-+%D8%B9%D8%B5%D8%B1+%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C+%D9%88+%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rasekhoon.net%2Farticle%2FShow-18254.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «<bdi><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_largest_empires">List of largest empires</a></span></bdi>». در <i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="ویکی‌پدیای انگلیسی">دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی</a></i>، بازبینی‌شده در ۲۰ شهریور ۱۳۸۹.</span> </li> <li id="cite_note-تاریخ_هنر_ایران-47"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-0">۴۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-1">۴۷٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-2">۴۷٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-3">۴۷٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-4">۴۷٫۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-تاریخ_هنر_ایران_47-5">۴۷٫۵</a></sup></span> <span class="reference-text">وبگاه صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، تاریخ هنر ایران -گروه تحصیلی هنر - هنر مغول</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">حکمت، ص ۱۲، ۱۵</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">سابتلنی، ۱۹۸۸ ب، ص ۴۷۹</span> </li> <li id="cite_note-لغت‌نامه_دهخدا-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-لغت‌نامه_دهخدا_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text">لغت‌نامه دهخدا، ذیل عبارت شاهرخ میرزا</span> </li> <li id="cite_note-دانشنامه_رشد-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-دانشنامه_رشد_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090604054216/http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE%20%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%89%20&SSOReturnPage=Check&Rand=0">«دانشنامه رشد، معین الدین شاهرخ تیموری»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=شاهرخ+تیمورى+&SSOReturnPage=Check&Rand=0">اصلی</a> در ۴ ژوئن ۲۰۰۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۴ مارس ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D8%8C+%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86+%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE+%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd.ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE%2B%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%89%2B%26SSOReturnPage%3DCheck%26Rand%3D0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ-52"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ_52-0">۵۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ_52-1">۵۲٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-دانشنامه_رشد،_تیمور_لنگ_52-2">۵۲٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181003125648/http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1+%D9%84%D9%86%DA%AF&SSOReturnPage=Check&Rand=0">«دانشنامه رشد، تیمور لنگ»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=تیمور+لنگ&SSOReturnPage=Check&Rand=0">اصلی</a> در ۳ اکتبر ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۴ مارس ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D8%8C+%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1+%D9%84%D9%86%DA%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd.ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%2B%D9%84%D9%86%DA%AF%26SSOReturnPage%3DCheck%26Rand%3D0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">ترکمورونو - بررسی معماری ترکیه (مسجد شاهزاده، ایاصوفیه، سلیمانیه)</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text">وبگاه سازمان تبلیغات اسلامی - نگاهی به تاریخچه پیدایش هنر اسلامی</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">رایزنی فرهنگی و توریستی سفارت ترکیه در ایران - نقاشی، مجسمه</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">وبگاه تبیان - تذهیب</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">خبرگزاری فارس - موزه خوشنویسی جهان اسلام راه‌اندازی شود</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text">خبرگزاری قرآنی ایران - خط ثلث در دوران عثمانی آثار فاخری را در زمینه مذهبی به‌وجود آورد</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">نگارخانه ایرانی - هنرهای دستی</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه (ص ۳۳۶)</span> </li> <li id="cite_note-آفتاب-61"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-آفتاب_61-0">۶۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-آفتاب_61-1">۶۱٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-آفتاب_61-2">۶۱٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-آفتاب_61-3">۶۱٫۳</a></sup></span> <span class="reference-text">وبگاه آفتاب - هنر قاجاریه</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text">مسکوب، شاهرخ</span> </li> <li id="cite_note-هنرهای_دوره_قاجاریه-63"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-هنرهای_دوره_قاجاریه_63-0">۶۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-هنرهای_دوره_قاجاریه_63-1">۶۳٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-هنرهای_دوره_قاجاریه_63-2">۶۳٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text">حاج سید جوادی، سید محسن</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">علی راهجیری. پیدایش و سیر تحول خط</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFArt" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Art, Authors: Department of Islamic. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://artistproject.metmuseum.org/toah/hd/orna/hd_orna.htm">"The Nature of Islamic Art | Essay | The Metropolitan Museum of Art | Heilbrunn Timeline of Art History"</a>. <i>The Met’s Heilbrunn Timeline of Art History</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-08-31</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Met%E2%80%99s+Heilbrunn+Timeline+of+Art+History&rft.atitle=The+Nature+of+Islamic+Art+%7C+Essay+%7C+The+Metropolitan+Museum+of+Art+%7C+Heilbrunn+Timeline+of+Art+History&rft.aulast=Art&rft.aufirst=Authors%3A+Department+of+Islamic&rft_id=https%3A%2F%2Fartistproject.metmuseum.org%2Ftoah%2Fhd%2Forna%2Fhd_orna.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFضیا_الدینی" class="citation journal">ضیا الدینی، مهدیه (<bdi>Publish Year: 1393</bdi>). «رویکرد به هنر اسلامی در دنیای معاصر».</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF+%D8%A8%D9%87+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1&rft.chron=Publish+Year%3A+1393&rft.aulast=%D8%B6%DB%8C%D8%A7+%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|سال=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFنوروزی" class="citation journal">نوروزی، مصطفی (<bdi>بهمن 1387،</bdi>). «<span class="cs1-kern-left">"</span>درباره هنر اسلامي و سينما - سينماي توحيدي" در هفته‌نامه پگاه حوزه،» (۲۴۸).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%22%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A+%D9%88+%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%85%D8%A7+-+%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%8A+%D8%AA%D9%88%D8%AD%D9%8A%D8%AF%D9%8A%22+%D8%AF%D8%B1+%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%BE%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%8C&rft.chron=%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86+1387%D8%8C&rft.issue=%DB%B2%DB%B4%DB%B8&rft.aulast=%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|سال=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFرستمی" class="citation journal">رستمی، آذین. «نمود زیبایی شناسانه هنر اسلامی در نقاشی معاصر ایران».</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF+%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.aulast=%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A2%D8%B0%DB%8C%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFفنایی" class="citation journal">فنایی، زهرا. «تاثیر هنر ایرانی - اسلامی بر هنر غربی در نیمه دوم سده بیستم».</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C+-+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A8%D8%B1+%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87+%D8%AF%D9%88%D9%85+%D8%B3%D8%AF%D9%87+%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85&rft.aulast=%D9%81%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مطالعات_بیشتر"><span id=".D9.85.D8.B7.D8.A7.D9.84.D8.B9.D8.A7.D8.AA_.D8.A8.DB.8C.D8.B4.D8.AA.D8.B1"></span>مطالعات بیشتر</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=29" title="ویرایش بخش: مطالعات بیشتر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAbdullahi_Y._,_Embi_M._R._B2015" class="citation book cs1">Abdullahi Y. , Embi M. R. B (2015). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archnet-ijar.net/index.php/IJAR/article/view/558%27%27Evolution">Of Abstract Vegetal Ornaments On Islamic Architecture</a></i><i>. International Journal of Architectural Research: Archnet-IJAR.</i></cite><i><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%5Bhttp%3A%2F%2Fwww.archnet-ijar.net%2Findex.php%2FIJAR%2Farticle%2Fview%2F558%2527%2527Evolution+Of+Abstract+Vegetal+Ornaments+On+Islamic+Architecture%5D&rft.place=International+Journal+of+Architectural+Research&rft.pub=Archnet-IJAR&rft.date=2015&rft.au=Abdullahi+Y.+%2C+Embi+M.+R.+B&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">External link in <code class="cs1-code"><code class="cs1-code">|title=</code></code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#param_has_ext_link" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></i></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYahya_Abdullahi,_Mohamed_Rashid_Bin_Embi2013" class="citation book cs1">Yahya Abdullahi, Mohamed Rashid Bin Embi (2013). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2095263513000216%27%27Evolution">of Islamic geometric patterns</a></i><i>. Frontiers of Architectural Research: Elsevier.</i></cite><i><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%5Bhttp%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS2095263513000216%2527%2527Evolution+of+Islamic+geometric+patterns%5D&rft.place=Frontiers+of+Architectural+Research&rft.pub=Elsevier&rft.date=2013&rft.au=Yahya+Abdullahi%2C+Mohamed+Rashid+Bin+Embi&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%87%D9%86%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">External link in <code class="cs1-code"><code class="cs1-code">|title=</code></code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#param_has_ext_link" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&section=30" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=7Fl4iu-kzPs">ویدئویی از آثار هنری ایران در نمایشگاه هنر اسلامی در آمستردام</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Islamic_art" class="extiw" title="commons:Category:Islamic art">هنر اسلامی</a></span> موجود است.</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="هنر_اسلامی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible expanded navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:هنر اسلامی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:هنر اسلامی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:هنر اسلامی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="هنر_اسلامی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">هنر اسلامی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">شیوه‌های منطقه‌ای</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="معماری ایوبیان (صفحه وجود ندارد)">معماری ایوبیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="معماری آذربایجان">معماری آذربایجان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chinese_mosques&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chinese mosques (صفحه وجود ندارد)">Chinese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Indo-Islamic_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indo-Islamic architecture (صفحه وجود ندارد)">Indo-Islamic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Architecture_of_Indonesia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Architecture of Indonesia (صفحه وجود ندارد)">Indonesian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moorish_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moorish architecture (صفحه وجود ندارد)">Moorish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moroccan_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moroccan architecture (صفحه وجود ندارد)">Moroccan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%AC%D9%86" title="مدجن">معماری مدجن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری گورکانی">معماری گورکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری عثمانی">معماری عثمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری ایرانی">معماری ایرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Somali_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Somali architecture (صفحه وجود ندارد)">Somali</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D9%84%DB%8C" title="معماری سودانی-ساحلی">معماری سودانی-ساحلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tatar_mosque&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tatar mosque (صفحه وجود ندارد)">Tatar</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Umayyad_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umayyad architecture (صفحه وجود ندارد)">Umayyad</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:عناصر معماری اسلامی">عناصر معماری اسلامی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%82_(%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="ابلق (معماری)">ابلق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Banna%27i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Banna'i (صفحه وجود ندارد)">Banna'i</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ایوان">ایوان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jali (صفحه وجود ندارد)">Jali</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%84" title="شناشیل">شناشیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="محراب مسجد">محراب مسجد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="مناره">مناره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moc%C3%A1rabe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mocárabe (صفحه وجود ندارد)">Mocárabe</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%B1%D9%86%D8%B3" title="مقرنس">مقرنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yeseria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yeseria (صفحه وجود ندارد)">Yeseria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zellige&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zellige (صفحه وجود ندارد)">Zellige</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg/60px-Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg" decoding="async" width="60" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg/90px-Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg/120px-Samarkand_Shah-i_Zinda_Tuman_Aqa_complex_cropped2.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="2946" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">هنرها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">شیوه‌های منطقه‌ای</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هنر ایرانی">هنر ایرانی</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هنر ایرانی">اولیه</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="هنر دوره صفوی">صفوی</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="هنر دوره قاجاریه">قاجار</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Turkish_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turkish art (صفحه وجود ندارد)">ترکیه</a> (<a href="/w/index.php?title=Culture_of_the_Ottoman_Empire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culture of the Ottoman Empire (صفحه وجود ندارد)">عثمانی</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="فرش شرقی">فرش شرقی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gul_(design)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gul (design) (صفحه وجود ندارد)">Gul</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%DB%8C%D9%85" title="گلیم">گلیم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kilim_motifs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kilim motifs (صفحه وجود ندارد)">نقوش گلیم</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="قالی ایرانی">قالی ایرانی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%B4" title="طراحی فرش">طراحی قالی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="قالی ترکی">قالی ترکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2" title="جانماز">سجاده</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="هنر سرامیک در اسلام">هنر سرامیک در اسلام</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Azulejo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azulejo (صفحه وجود ندارد)">Azulejo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fritware&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fritware (صفحه وجود ندارد)">Fritware</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hispano-Moresque_ware&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hispano-Moresque ware (صفحه وجود ندارد)">Hispano-Moresque</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0znik_pottery&action=edit&redlink=1" class="new" title="İznik pottery (صفحه وجود ندارد)">İznik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_lustreware&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic lustreware (صفحه وجود ندارد)">Lustreware</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سفال ایرانی">سفال ایرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chinese_influences_on_Islamic_pottery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chinese influences on Islamic pottery (صفحه وجود ندارد)">Chinese influence</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">منسوجات</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="چاپ کلاقه‌ای">چاپ کلاقه‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Damask&action=edit&redlink=1" class="new" title="Damask (صفحه وجود ندارد)">Damask</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="دارایی‌بافی">دارایی‌بافی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_embroidery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic embroidery (صفحه وجود ندارد)">Embroidery</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Soumak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Soumak (صفحه وجود ندارد)">Soumak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Suzani_(textile)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suzani (textile) (صفحه وجود ندارد)">Suzani</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">آثار چوبی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خاتم‌کاری">خاتم‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B1" title="منبر">منبر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سایرین</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">هنر اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="فولاد دمشق">فولاد دمشق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_glass&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic glass (صفحه وجود ندارد)">Glass</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hardstone_carving&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hardstone carving (صفحه وجود ندارد)">Hardstone carving</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivory_carving&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivory carving (صفحه وجود ندارد)">Ivory carving</a></li> <li>Stained glass <ul><li><a href="/w/index.php?title=Shabaka_(window)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shabaka (window) (صفحه وجود ندارد)">Shabaka</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">هنر<br />کتابت</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="مینیاتور">مینیاتورها</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="نگارگری عربی">عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نگارگری گورکانی">گورکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نگارگری عثمانی">عثمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نگارگری ایرانی">ایرانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="خوشنویسی در جهان اسلام">خوشنویسی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خوشنویسی عربی (صفحه وجود ندارد)">خوشنویسی عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خط دیوانی">خط دیوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C" title="خط کوفی">خط کوفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82" title="خط محقق">خط محقق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%86%D8%B3%D8%AE" title="خط نسخ">خط نسخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" class="mw-redirect" title="خط نستعلیق">خط نستعلیق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خوشنویسی ایرانی">خوشنویسی ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="خط سینی">خط سینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" title="خط تعلیق">خط تعلیق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AB%D9%84%D8%AB" title="خط ثلث">خط ثلث</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خط بهاری">بهاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%BA%D8%B1%D8%A7" title="طغرا">طغرا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Islamic_interlace_patterns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic interlace patterns (صفحه وجود ندارد)">نقوش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_geometric_patterns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic geometric patterns (صفحه وجود ندارد)">نقوش هندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="گره‌چینی">گره‌چینی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Islamic_garden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic garden (صفحه وجود ندارد)">باغ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%BA_(%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="چهارباغ (معماری)">چارباغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="باغ‌های مغولی">باغ‌های مغولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%BA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="باغ‌های عثمانی (صفحه وجود ندارد)">باغ‌های عثمانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paradise_garden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paradise garden (صفحه وجود ندارد)">پردیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="باغ ایرانی">باغ‌های ایرانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موزه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%BE%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86" title="موزه پرگامون">موزه پرگامون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%8C_%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%87" title="موزه هنر اسلامی، قاهره">موزه هنر اسلامی، قاهره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%AD%D9%87" title="موزه هنر اسلامی دوحه">موزه هنر اسلامی دوحه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Museum_of_Islamic_Art,_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Museum of Islamic Art, Ghazni (صفحه وجود ندارد)">Ghazni</a></li> <li>استانبول (<a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="موزه هنرهای ترکی و اسلامی">موزه هنرهای ترکی و اسلامی</a>, <a href="/w/index.php?title=Museum_of_Turkish_Calligraphy_Art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Museum of Turkish Calligraphy Art (صفحه وجود ندارد)">Calligraphy Art</a>)</li> <li>اورشلیم (<a href="/w/index.php?title=Islamic_Museum,_Jerusalem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic Museum, Jerusalem (صفحه وجود ندارد)">Islamic Museum</a>, <a href="/w/index.php?title=L._A._Mayer_Institute_for_Islamic_Art&action=edit&redlink=1" class="new" title="L. A. Mayer Institute for Islamic Art (صفحه وجود ندارد)">L. A. Mayer Institute</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_Arts_Museum_Malaysia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic Arts Museum Malaysia (صفحه وجود ندارد)">Kuala Lumpur</a></li> <li>لندن (<a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="موزه بریتانیا">موزه بریتانیا</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="موزه ویکتوریا و آلبرت">موزه ویکتوریا و آلبرت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%B3" title="موزه هنر شهرستان لس آنجلس">موزه هنر شهرستان لس آنجلس</a></li> <li>Marrakech (<a href="/w/index.php?title=Marrakech_Museum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marrakech Museum (صفحه وجود ندارد)">Museum</a>, <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D9%85%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="باغ ماجوریل">باغ ماجوریل</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_Museum_of_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic Museum of Australia (صفحه وجود ندارد)">Melbourne</a></li> <li>Paris (<a href="/w/index.php?title=Arab_World_Institute&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arab World Institute (صفحه وجود ندارد)">Arab World Institute</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%84%D9%88%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="موزه لوور">موزه لوور</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Asian_Civilisations_Museum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asian Civilisations Museum (صفحه وجود ندارد)">Singapore</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="موزه آقاخان">موزه آقاخان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_Museum_of_Tripoli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic Museum of Tripoli (صفحه وجود ندارد)">Tripoli</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اصول،<br />تأثیرات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Islamic_Art:_Mirror_of_the_Invisible_World&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic Art: Mirror of the Invisible World (صفحه وجود ندارد)">Islamic Art: Mirror of the Invisible World</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="انایکنیزم در اسلام">انایکنیزم در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="نقش اسلام در رشد قرون وسطی">نقش اسلام در رشد قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="تاثیرهای اسلامی بر هنر غربی">تاثیرهای اسلامی بر هنر غربی</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%DA%A9" title="گروتسک">گروتسک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moresque&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moresque (صفحه وجود ندارد)">Moresque</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mathematics_and_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mathematics and architecture (صفحه وجود ندارد)">Mathematics and architecture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oriental_carpets_in_Renaissance_painting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oriental carpets in Renaissance painting (صفحه وجود ندارد)">Oriental carpets in Renaissance painting</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B4%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C" title="خط شبه-کوفی">خط شبه-کوفی</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Stilfragen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stilfragen (صفحه وجود ندارد)">Stilfragen</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Topkap%C4%B1_Scroll&action=edit&redlink=1" class="new" title="Topkapı Scroll (صفحه وجود ندارد)">Topkapı Scroll</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="موضوعات_اسلام" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background-color: #215E21; color: white"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="الگو:موضوعات اسلام"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو" style="color: white">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="بحث الگو:موضوعات اسلام"><abbr title="بحث پیرامون این الگو" style="color: white">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات اسلام"><abbr title="ویرایش کردن این الگو" style="color: white">و</abbr></a></li></ul></div><div id="موضوعات_اسلام" style="font-size:114%;margin:0 4em">موضوعات <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام"><span style="color: white;">اسلام</span></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">عقاید</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;background-color: #2D7B2D; color: white"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="اصول دین"><span style="color: white;">اصول</span></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="توحید (اسلام)">توحید</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AA" title="نبوت">نبوت</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF" title="معاد">معاد</a> •  (شیعه: <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%84_(%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)" class="mw-redirect" title="عدل (شیعه)">عدل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت">امامت</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;background-color: #2D7B2D; color: white"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فروع دین"><span style="color: white;">فروع</span></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="نماز (اسلام)">نماز</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="روزه در اسلام">روزه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="زکات">زکات</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="جهاد">جهاد</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="حج">حج</a> •  (شیعه: <a href="/wiki/%D8%AE%D9%85%D8%B3" title="خمس">خمس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1" title="امر به معروف و نهی از منکر">امر به معروف</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1" title="امر به معروف و نهی از منکر">نهی از منکر</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="تولی (اسلام)">تولی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="تبری (اسلام)">تبری</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="10" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg/150px-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg" decoding="async" width="150" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg/225px-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg/300px-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="540" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تاریخ اسلام"><span style="color: white;">تاریخ</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="گاه‌شمار تاریخ اسلام">گاه‌شمار تاریخ اسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تاریخ‌نگاری صدر اسلام">تاریخ‌نگاری صدر اسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت">امامت (شیعه)</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فتوحات مسلمانان">فتوحات</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوران طلایی اسلامی">دوران طلایی اسلامی</a> •  <br /><b><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت">خلافت</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلافت راشدین">راشدین</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C" title="خلافت اموی">امویان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خلافت عباسی">عباسیان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خلافت فاطمیان">فاطمیان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">عثمانیان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="شعوبیه">شعوبیه</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">منابع دینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA" title="سنت">سنت</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="اجماع">اجماع</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فهرست مذهب‌های اسلامی"><span style="color: white;">مذهب‌ها</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="سنی">تسنن</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="شیعه">تشیع</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81" title="تصوف">تصوف</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D9%87" title="اباضیه">اباضیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%87" title="جهمیه">جهمیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="زیدیه">زیدیه</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87" title="کرامیه">کرامیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:مذاهب اسلامی">فرقه‌ها و مذاهب</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%82_%D9%88_%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فهرست فرق و مذاهب اعتقادی اسلام">فهرست فرقه‌های کلامی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="رده:مسلمانان"><span style="color: white;">مسلمانان</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><b><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مشاهیر مسلمان (صفحه وجود ندارد)">مشاهیر</a></b>: <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:روحانی‌های شیعه (صفحه وجود ندارد)">روحانیان شیعه</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست دانشمندان مسلمان">دانشمندان</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست فیلسوفان مسلمان">فیلسوفان</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست مراجع تقلید شیعه">مراجع تقلید</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:پزشکی اسلامی">پزشکان مسلمان</a> <br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="اهل بیت">اهل بیت</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="صحابه">صحابه</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="صحابیات">صحابیات</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="دوازده امام">دوازده امام</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%B3%D8%A7" title="اصحاب کسا">اصحاب کسا</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">زندگی و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی"><span style="color: white;">فرهنگ</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری هجری قمری">گاهشماری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مناسبت‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">مناسبت‌ها</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مسجد</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B0%D8%A7%D9%86" title="اذان">اذان</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="زن در اسلام">زنان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="اسلام و کودکان">فرزند</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام">کشورهای مسلمان</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جانوران در اسلام">حیوانات</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان">فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8_%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87" title="شب جمعه">شب جمعه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="بازی‌ها و ورزش‌ها در اسلام">بازی‌ها و ورزش‌ها</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="حقوق مذهبی"><span style="color: white;">شریعت</span></a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه"><span style="color: white;">فقه</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ارتداد در اسلام">ارتداد</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="برده‌داری در اسلام">برده‌داری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بالغ (صفحه وجود ندارد)">بالغ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بانکداری اسلامی">بانکداری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکافل (صفحه وجود ندارد)">تکافل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بهره‌کاری">بهره‌کاری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B5%DA%A9%D9%88%DA%A9" title="صکوک">صکوک</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اقتصاد اسلامی در جهان (صفحه وجود ندارد)">تاریخچه اقتصادی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظافت در اسلام (صفحه وجود ندارد)">نظافت</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B0%D8%A8%DB%8C%D8%AD%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ذبیحه (صفحه وجود ندارد)">ذبیحه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="طلاق در اسلام">طلاق</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="احکام غذایی اسلام">رژیم غذایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اقتصاد اسلامی">اقتصاد</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادب در اسلام (صفحه وجود ندارد)">ادب</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="قمار در اسلام (صفحه وجود ندارد)">قمار</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="اسلام و تفکیک جنسیتی">تفکیک جنسیتی</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%84" title="غسل">غسل</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C" title="حدود شرعی">حدود</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بهداشت در اسلام (صفحه وجود ندارد)">بهداشت</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AB_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارث در اسلام (صفحه وجود ندارد)">ارث</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="جزیه">جزیه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رهبری اسلامی (صفحه وجود ندارد)">رهبری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ازدواج در اسلام">ازدواج</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="مهریه">مهریه</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85_(%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF)" title="محرم (خویشاوند)">محرم (خویشاوند)</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و خودارضایی (صفحه وجود ندارد)">خودارضایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ارتش اسلامی">ارتش</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%A7%DA%A9_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="مسواک سنتی">مسواک</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D8%B3" title="نجس">نجس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA" title="ازدواج موقت">ازدواج موقت</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسیران جنگ در اسلام (صفحه وجود ندارد)">اسیران جنگ</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="ربا (اسلام)">ربا</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فاتحه‌خوانی">فاتحه‌خوانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تمایلات جنسی در اسلام">تمایلات جنسی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%84%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکلف (صفحه وجود ندارد)">تکلف</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%85" title="تیمم">تیمم</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D9%88" title="وضو">وضو</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7" title="زنا">زنا</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حجاب اسلامی">حجاب</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منابع اسلامی (صفحه وجود ندارد)">منابع</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:علوم اسلامی"><span style="color: white;">علوم</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><b><a class="mw-selflink selflink">هنر</a>:</b> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="خوش‌نویسی در جهان اسلام">خطاطی</a>  •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="موسیقی در جهان اسلام">موسیقی</a>  •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سفالگری اسلامی (صفحه وجود ندارد)">سفالگری</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a>  •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعتقاد به آفرینش (صفحه وجود ندارد)">آفرینش</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="بایزیزان">بایزیزان</a> <p><br /><b><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات اسلامی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="شعر در جهان اسلام">شعر</a> <br /><b><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">فلسفه</a>:</b> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85" title="فلسفه اسلامی متقدم">فلسفهٔ اولیه</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">فلسفه مشاء</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">فلسفه اشراق</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">حکمت متعالیه</a>  •  <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9" title="مکتب تفکیک">مکتب تفکیک</a> </p> <br /><b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="علوم اسلامی">علوم</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="علوم در جهان اسلام">در کشورهای اسلامی</a>  •  <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="کیمیاگری (اسلام)">کیمیاگری</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخترشناسی در سده‌های میانه اسلامی">ستاره‌شناسی</a>  •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پزشکی در جهان اسلام">طب</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ریاضیات قدیمه در جهان اسلام">ریاضیات</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اقتصاد اسلامی">اقتصاد</a>  •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روان‌شناسی اسلامی (صفحه وجود ندارد)">روان‌شناسی</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخلاق اسلامی">اخلاق</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="سیاست در اسلام">سیاست</a> • </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و دین‌های دیگر (صفحه وجود ندارد)"><span style="color: white;">رابطه با دیگر ادیان</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پیامبران در اسلام">پیامبران در اسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="اسلام و یهودیت">یهودیت</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="مسیحیت و اسلام">مسیحیت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="اسلام و آیین هندو">آیین هندو</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و آیین جین (صفحه وجود ندارد)">آیین جین</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="اسلام و آیین سیک">آیین سیک</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">موضوعات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسلام‌گرایی">اسلام‌گرایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی">اسلام‌هراسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی">اسلام‌ستیزی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیدگاه اسلام درباره معجزه (صفحه وجود ندارد)">دیدگاه اسلام درباره معجزه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آزار مسلمانان">آزار مسلمانان</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D8%AC%D8%A7%D8%B2_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="نظریه اعجاز علمی قرآن">معجزات قرآن</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قطب‌گری (صفحه وجود ندارد)">قطب‌گری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اسلام در منابع اسلامی">اسلام در منابع اسلامی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه">فقه</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background-color: #215E21; color: white"><div><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام"><span style="color: white;">درگاه</span></a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:اسلام"><span style="color: white;">رده</span></a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="اسلام‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:مطالعات اسلامی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بحث الگو:مطالعات اسلامی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:مطالعات اسلامی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="اسلام‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌شناسی">اسلام‌شناسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">هنر</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="خوش‌نویسی در جهان اسلام">خوشنویسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_garden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic garden (صفحه وجود ندارد)">The garden</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_geometric_patterns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic geometric patterns (صفحه وجود ندارد)">Geometric pattern</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_literature&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic literature (صفحه وجود ندارد)">ادبیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="موسیقی در جهان اسلام">موسیقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_poetry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic poetry (صفحه وجود ندارد)">شعر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="هنر سرامیک در اسلام">هنر سرامیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="تاثیرهای اسلامی بر هنر غربی">تاثیرهای اسلامی بر هنر غربی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اقتصاد اسلامی">اقتصاد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="تاریخچه اقتصاد اسلامی">تاریخچه اقتصاد اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hawala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hawala (صفحه وجود ندارد)">Agency</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بانکداری اسلامی">بانکداری اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Capitalism_and_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Capitalism and Islam (صفحه وجود ندارد)">سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islam_and_poverty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islam and poverty (صفحه وجود ندارد)">فقر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سوسیالیسم اسلامی">سوسیالیسم اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%82%D9%81" title="وقف">وقف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="ربا (اسلام)">ربا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84" title="بیت‌المال">بیت‌المال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تاریخ اسلام">تاریخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="گاه‌شمار تاریخ اسلام">گاه‌شمار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تاریخ‌نگاری مسلمانان">تاریخ‌نگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اصلاحات در صدر اسلام">اصلاحات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فتوحات مسلمانان">فتوحات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوران طلایی اسلامی">دوران طلایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="نقش اسلام در رشد قرون وسطی">نقش اسلام در رشد قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%B8%D8%B1%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87" title="مکتب اسلام‌شناسی تجدیدنظرطلبانه">مکتب تجدیدنظرطلبانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reception_of_Islam_in_Early_Modern_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reception of Islam in Early Modern Europe (صفحه وجود ندارد)">Reception in Early Modern Europe</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="احکام اسلام">احکام اسلام</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="سیاست در اسلام">سیاست در اسلام</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مردم‌سالاری اسلامی">مردم‌سالاری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9_(%D9%81%D9%82%D9%87)" title="اجماع (فقه)">اجماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="شورا">شورا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فمینیسم اسلامی">فمنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه">فقه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C" title="قیاس فقهی">قیاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="مجتهد">مجتهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8" title="مذهب">مذهب</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Peace_in_Islamic_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peace in Islamic philosophy (صفحه وجود ندارد)">Peace</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Political_quietism_in_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political quietism in Islam (صفحه وجود ندارد)">تقیقه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اسلام و سکولاریسم">سکولاریسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اصلاحات در صدر اسلام">اصلاحات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حکومت اسلامی">حکومت اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="فهرست فرقه‌های کلامی اسلام">فهرست فرقه‌های کلامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">فلسفه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه اولیه اسلامی">فلسفه اولیه اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه اسلامی معاصر">فلسفه معاصر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Schools_of_Islamic_theology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schools of Islamic theology (صفحه وجود ندارد)">الهیات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام">علم کلام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخلاق اسلامی">اخلاق اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Logic_in_Islamic_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Logic in Islamic philosophy (صفحه وجود ندارد)">منطق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Astrology_in_medieval_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Astrology in medieval Islam (صفحه وجود ندارد)">Astrology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اصلاحات در صدر اسلام">اصلاحات در صدر اسلام</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Asabiyyah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asabiyyah (صفحه وجود ندارد)">solidarity</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="علوم در جهان اسلام">علوم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_science_and_engineering_in_the_Islamic_world&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of science and engineering in the Islamic world (صفحه وجود ندارد)">گاه‌شمار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="کیمیاگری و شیمی در اسلام قرون وسطی">کیمیاگری و شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخترشناسی در سده‌های میانه اسلامی">اخترشناسی</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="کیهان‌شناسی اسلامی">کیهان‌شناسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="جغرافیا و نقشه‌کشی در تمدن اسلامی">جغرافیا و نقشه‌کشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="اختراع‌های دوران طلایی اسلام">اختراعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="ریاضیات در جهان اسلام">ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="طب اسلامی">طب</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="چشم پزشکی در عصر تمدن اسلامی">چشم‌پزشکی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Physics_in_the_medieval_Islamic_world&action=edit&redlink=1" class="new" title="Physics in the medieval Islamic world (صفحه وجود ندارد)">فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="روان‌شناسی در عصر تمدن اسلامی">روانشناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زمینه‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Arab_Agricultural_Revolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arab Agricultural Revolution (صفحه وجود ندارد)">انقلاب کشاورزی عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="مدرسه (اسلام)">مدرسه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ijazah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ijazah (صفحه وجود ندارد)">اجازه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87" title="مکتب‌خانه">مکتب‌خانه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sufi_studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sufi studies (صفحه وجود ندارد)">Sufi studies</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81" title="تصوف">تصوف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sufi_cosmology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sufi cosmology (صفحه وجود ندارد)">cosmology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sufi_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sufi philosophy (صفحه وجود ندارد)">فلسفه</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="هنرهای_تجسمی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="الگو:موضوعات هنرهای تجسمی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="بحث الگو:موضوعات هنرهای تجسمی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات هنرهای تجسمی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="هنرهای_تجسمی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="هنرهای تجسمی">هنرهای تجسمی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0.35em 1.0em; line-height:1.1em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ هنرهای تجسمی (صفحه وجود ندارد)">تاریخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کلاسیسیسم">کلاسیسیسم</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a class="mw-selflink selflink">هنر اسلامی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر بیزانس (صفحه وجود ندارد)">هنر بیزانس</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="معماری رومی‌وار">رومانسک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="معماری گوتیک">گوتیک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رنسانس">رنسانس</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%84%D9%81%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تکلف‌گرایی">تکلف‌گرایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%DA%A9" title="باروک">باروک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88" title="روکوکو">روکوکو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نوکلاسیسیسم">نئوکلاسیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رمانتیسم">رمانتیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="دریافتگری">امپرسیونیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="هنر فمینیستی">هنر فمینیستی</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0.35em 1.0em; line-height:1.1em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکنیک‌های هنرهای تجسمی (صفحه وجود ندارد)">تکنیک‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%BA%D9%86" title="رنگ روغن">رنگ روغن</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%B1%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="آب‌رنگ">آب‌رنگ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%A8" title="مرکب">مرکب</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="آکریلیک (صفحه وجود ندارد)">آکریلیک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اکولین (صفحه وجود ندارد)">اکولین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="فرسکو">فرسکو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%88" title="جسو">جسو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="انکاستیک (صفحه وجود ندارد)">انکاستیک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="گراورسازی">گراورسازی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="گرافیتی">گرافیتی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98" title="کلاژ">کلاژ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DA%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسکراچ (صفحه وجود ندارد)">اسکراچ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%D8%A7%D9%81%D8%B3%D8%AA" title="چاپ افست">چاپ افست</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%D9%81%D9%84%DA%A9%D8%B3%D9%88" title="چاپ فلکسو">چاپ فلکسو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%D8%B3%DB%8C%D9%84%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="چاپ سیلک اسکرین">چاپ سیلک اسکرین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="چاپ دیجیتال">چاپ دیجیتال</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%B3%D8%A8%E2%80%8C%D8%B1%D9%86%DA%AF" title="چسب‌رنگ">چسب‌رنگ</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0.35em 1.0em; line-height:1.1em;"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="جنبش هنری">سبک‌ها <br />و مکتب‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%DA%A9%D9%88" title="آرت دکو">آرت دکو</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنر دیدگانی">اپ آرت</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسپاسیالیسم (صفحه وجود ندارد)">اسپاسیالیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="استاکیسم">استاکیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="هیجان‌نمایی">هیجان‌نمایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="هیجان‌نمایی انتزاعی">هیجان‌نمایی انتزاعی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="المانتاریسم (صفحه وجود ندارد)">المانتاریسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="دریافتگری">دریافتگری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9-%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتزاع-آفرینش (صفحه وجود ندارد)">انتزاع-آفرینش</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87" title="انتزاع پسانقاشانه">انتزاع پسانقاشانه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%DB%8C" title="انجمن تئوسوفی">انجمن تئوسوفی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ارفیسم">ارفیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="باوهاوس">باوهاوس</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بدوی‌گرایی">بدوی‌گرایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%87" class="mw-redirect" title="هنر عامه">هنر عامه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="پسادریافتگری">پسادریافتگری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="نقطه‌چینی">نقطه‌چینی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98" title="کلاژ">کلاژ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%84%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجله توفان (صفحه وجود ندارد)">مجله توفان</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%87%D9%86%D8%B1)" title="ساخت‌گرایی (هنر)">ساخت‌گری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="چیدمان">چیدمان</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_(%D9%87%D9%86%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتوماسیون (هنر) (صفحه وجود ندارد)">اتوماسیون</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="دادائیسم">دادائیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="د استایل">د استایل</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="واقع‌گرایی سوسیالیستی">واقع‌گرایی سوسیالیستی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نمادگرایی">نمادگرایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%A8%DB%8C" title="سوارکار آبی">سوارکار آبی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="والاگرایی">سوپره‌ماتیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فراواقع‌گرایی">فراواقع‌گرایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%DA%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="فوتومونتاژ (صفحه وجود ندارد)">فوتومونتاژ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آینده‌گری">آینده‌گری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فوویسم">فوویسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="گروه کبرا (صفحه وجود ندارد)">گروه کبرا</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساده‌گرایی">ساده‌گرایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="حجم‌گرایی">کوبیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ناب‌گرایی">پوریسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9%D9%87" title="بروکه">بروکه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86" title="مکتب اشکن">مکتب اشکن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نوهیجان‌نمایی">نوهیجان‌نمایی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نودریافتگری">نودریافتگری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو پلاستیسیسم">نئو پلاستیسیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نوکلاسیسیسم">نوکلاسیسیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نبی‌ها">نبی‌ها</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی کنشی">نقاشی کنشی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقاشی متافیزیکی (صفحه وجود ندارد)">نقاشی متافیزیکی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="موقعیت‌گرایان بین‌الملل (صفحه وجود ندارد)">موقعیت‌گرایان بین‌الملل</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فوتورئالیسم">فوتورئالیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ورتیسم (صفحه وجود ندارد)">ورتیسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="وریسم">وریسم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7" title="هنر اجرا">هنر اجرا</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="هنر انتزاعی">هنر انتزاعی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنر زمینی">هنر زمینی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%85" title="هنر خام">هنر خام</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B2%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنر زننده (صفحه وجود ندارد)">هنر زننده</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%81%D8%A7%D8%B3%D8%AF" class="mw-redirect" title="هنر فاسد">هنر فاسد</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="هنر گوتیک جدید">هنر گوتیک جدید</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1" title="هنر فولکلور">هنر فولکلور</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنر محیطی">هنر محیطی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C" title="هنر مفهومی">هنر مفهومی</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0.35em 1.0em; line-height:1.1em;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هنر ایرانی">هنر در ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نگارگری ایرانی">نگارگری ایرانی</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="مینیاتور">مینیاتور</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1" title="مکتب نقاشی قاجار">مکتب نقاشی قاجار</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%87%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="نگارگری قهوه‌خانه‌ای">نگارگری قهوه‌خانه‌ای</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">جای‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="گنجینه هنرهای تزئینی اصفهان">گنجینه هنرهای تزئینی اصفهان</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موزه هنرهای دینی امام علی (صفحه وجود ندارد)">موزه هنرهای دینی امام علی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="موزه هنرهای معاصر تهران">موزه هنرهای معاصر تهران</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_(%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="موزه صنعتی (کرمان)">موزه صنعتی کرمان</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خانه هنرمندان ایران">خانه هنرمندان ایران</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%B5%D8%A8%D8%A7" class="mw-redirect" title="مؤسسه فرهنگی هنری صبا">مؤسسه فرهنگی هنری صبا</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> نگارخانه‌ها (<a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%AB%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه اثر (صفحه وجود ندارد)">اثر</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه دی (صفحه وجود ندارد)">دی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AE%D8%A7%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه خاک (صفحه وجود ندارد)">خاک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AD%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="نگارخانه سیحون">سیحون</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه کمال‌الدین بهزاد (صفحه وجود ندارد)">کمال‌الدین بهزاد</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه لاله (صفحه وجود ندارد)">لاله</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه ماه (صفحه وجود ندارد)">ماه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه ماه مهر (صفحه وجود ندارد)">ماه مهر</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه نیکول (صفحه وجود ندارد)">نیکول</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%AB%D9%85%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه هفت‌ثمر (صفحه وجود ندارد)">هفت‌ثمر</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%85%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگارخانه هما (صفحه وجود ندارد)">هما</a>)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">رویدادها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوسالانه تصویرگری کتاب کودک (صفحه وجود ندارد)">دوسالانه تصویرگری کتاب کودک</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نمایشگاه دوسالانه کاریکاتور تهران">دوسالانه کاریکاتور تهران</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوسالانه گرافیک تهران (صفحه وجود ندارد)">دوسالانه گرافیک تهران</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوسالانه مجسمه‌سازی تهران (صفحه وجود ندارد)">دوسالانه مجسمه‌سازی تهران</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوسالانه نقاشی تهران (صفحه وجود ندارد)">دوسالانه نقاشی تهران</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%85%D9%BE%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سمپوزیوم هنری ایران (صفحه وجود ندارد)">سمپوزیوم هنری ایران</a></span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="گورکانیان_25px" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="الگو:گورکانیان هند"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:گورکانیان هند (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:گورکانیان هند"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="گورکانیان_25px" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="گورکانیان">گورکانیان</a> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg/25px-Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg/38px-Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg/50px-Fictional_flag_of_the_Mughal_Empire.svg.png 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2000" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="فهرست پادشاهان گورکانی هند">پادشاهان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%B1" title="بابر">بابر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B5%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86" title="نصیرالدین همایون">نصیرالدین همایون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="اکبر کبیر">اکبر کبیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="جهانگیرشاه">جهانگیرشاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="شاه جهان">شاه جهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A8" title="اورنگ‌زیب">اورنگ‌زیب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="محمد اعظم شاه">محمد اعظم شاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="بهادرشاه یکم">بهادرشاه یکم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="جهاندار شاه">جهاندار شاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B1" title="فرخ‌سیر">فرخ‌سیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%AA" title="رفیع الدرجات">رفیع الدرجات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="شاه جهان دوم">شاه جهان دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="محمدشاه گورکانی">محمدشاه گورکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B1" title="احمد شاه بهادر">احمد شاه بهادر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%DA%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="عالمگیر دوم">عالمگیر دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="شاه جهان سوم">شاه جهان سوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="شاه عالم دوم">شاه عالم دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="اکبر دوم">اکبر دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="بهادرشاه دوم">بهادرشاه دوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="رده:جنگ‌های گورکانیان هند">نبردها و<br />درگیری‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AA" title="نبرد نخست پانی‌پت">نبرد پانی‌پت (۱۵۲۶)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%DA%AF%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فتح اکبر گجرات (صفحه وجود ندارد)">فتح گجرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D9%86%D9%88%D9%87" title="نبرد خنوه">نبرد خنوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="نبرد گاگرا">نبرد گاگرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره سامبال (صفحه وجود ندارد)">محاصره سامبال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AA" title="نبرد دوم پانی‌پت">نبرد پانی‌پت (۱۵۵۶)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد تهانسر (صفحه وجود ندارد)">نبرد تهانسر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%DA%86%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%87_(%DB%B1%DB%B5%DB%B6%DB%B7%E2%80%93%DB%B1%DB%B5%DB%B6%DB%B8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره چیتورگره (۱۵۶۷–۱۵۶۸) (صفحه وجود ندارد)">محاصره چیتورگره (۱۵۶۷–۱۵۶۸)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AB%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_(%DB%B1%DB%B5%DB%B6%DB%B8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره رانثامبر (۱۵۶۸) (صفحه وجود ندارد)">محاصره رانثامبر (۱۵۶۸)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد توکاروی (صفحه وجود ندارد)">نبرد توکاروی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد راج‌محل (صفحه وجود ندارد)">نبرد راج‌محل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد هالدیگاتی (صفحه وجود ندارد)">نبرد هالدیگاتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D9%88%DA%86%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد بوچر موری (صفحه وجود ندارد)">نبرد بوچر موری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D9%82%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B1_(%DB%B1%DB%B6%DB%B0%DB%B5%E2%80%93%DB%B1%DB%B6%DB%B0%DB%B6)" title="محاصره قندهار (۱۶۰۵–۱۶۰۶)">محاصره قندهار (۱۶۰۵–۱۶۰۶)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B6%DB%B2%DB%B2%E2%80%93%DB%B1%DB%B6%DB%B2%DB%B3)" class="mw-redirect" title="جنگ صفویه با گورکانیان (۱۶۲۲–۱۶۲۳)">جنگ صفویه با گورکانیان (۱۶۲۲–۱۶۲۳)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A8" title="اورنگ‌زیب">اورنگ‌زیب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87%E2%80%93%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_(%DB%B1%DB%B6%DB%B4%DB%B9%E2%80%93%DB%B1%DB%B6%DB%B5%DB%B3)" class="mw-redirect" title="جنگ صفویه–گورکانیان (۱۶۴۹–۱۶۵۳)">جنگ صفویه–گورکانیان (۱۶۴۹–۱۶۵۳)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%85%D9%88%DA%AF%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد سموگره (صفحه وجود ندارد)">نبرد سموگره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد خواجه (صفحه وجود ندارد)">نبرد خواجه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%BE%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="سرکوب شورش تیلپات (صفحه وجود ندارد)">سرکوب شورش تیلپات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B4%E2%80%8C%D9%85%DA%A9%D8%B4_%D8%A7%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%93%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کش‌مکش اهوم–گورکانیان هند (صفحه وجود ندارد)">کش‌مکش اهوم–گورکانیان هند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره پورندر (صفحه وجود ندارد)">محاصره پورندر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D8%A8%D8%AA-%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AE-%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ تبت-لاداخ-مغول (صفحه وجود ندارد)">جنگ تبت-لاداخ-مغول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84-%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ مغول-ماراتها (صفحه وجود ندارد)">جنگ مغول-ماراتها</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره بیجاپور (صفحه وجود ندارد)">محاصره بیجاپور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%AC%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره جینجی (صفحه وجود ندارد)">محاصره جینجی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ کودکان (صفحه وجود ندارد)">جنگ کودکان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%DA%AF%D9%84%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="محاصره گلکنده (صفحه وجود ندارد)">محاصره گلکنده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="جنگ کرنال">جنگ کرنال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D9%85_%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%BE%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبرد سوم پانیپات (صفحه وجود ندارد)">نبرد سوم پانیپات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%B1" title="نبرد بکسر">نبرد بکسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D9%87%D9%84%DB%8C" title="محاصره دهلی">محاصره دهلی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="معماری گورکانی">معماری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%84" title="تاج محل">تاج محل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%B1" title="باغ بابر">باغ بابر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD_%D9%BE%D9%88%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="فاتح پور سیکری">فاتح پور سیکری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85_%DA%86%DB%8C%D8%B4%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقبره سلیم چیشتی (صفحه وجود ندارد)">مقبره سلیم چیشتی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86" title="آرامگاه همایون">آرامگاه همایون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%84_%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_(%D8%AF%D9%87%D9%84%DB%8C)" class="mw-redirect" title="لال قلعه (دهلی)">لال قلعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="قلعه شاهی">قلعه شاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%84" title="جهانگیر محل">جهانگیر محل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="قلعه لالباغ">قلعه لالباغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7" title="سیکندرا">سیکندرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%A2%DA%AF%D8%B1%D9%87" title="قلعه آگره">قلعه آگره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%86%D8%A7%D9%88%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد چاوک (صفحه وجود ندارد)">مسجد چاوک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%B4%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="باغ شالیمار">باغ شالیمار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="باغ آچابال (صفحه وجود ندارد)">باغ آچابال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B1" title="آرامگاه جهانگیر">آرامگاه جهانگیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C" title="مقبره بی‌بی">مقبره بی‌بی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="مسجد پادشاهی">مسجد پادشاهی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%8C_%D8%AC%D9%88%D9%86%D9%BE%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="پل شاهی، جونپور (صفحه وجود ندارد)">پل شاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%AA%D9%87%D8%AA%D9%87)" title="مسجد شاه‌جهان (تهته)">مسجد شاه‌جهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B4_%D9%85%D8%AD%D9%84_(%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B1)" title="شیش محل (قلعه لاهور)">شیش محل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد سونهری (صفحه وجود ندارد)">مسجد سونهری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AA%DB%8C%D9%BE%D9%88_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسجد تیپو سلطان (صفحه وجود ندارد)">مسجد تیپو سلطان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="مسجد وزیر خان">مسجد وزیر خان</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:معماری گورکانی">رده:معماری گورکانی</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مخالفان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D9%84%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="ابراهیم لودی">ابراهیم لودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%B3%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="رانا سانگا (صفحه وجود ندارد)">رانا سانگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شیرشاه سوری">شیرشاه سوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%88" title="همو">همو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهارانا پراتاپ (صفحه وجود ندارد)">مهارانا پراتاپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9_%D8%A2%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مالک آمبار (صفحه وجود ندارد)">مالک آمبار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوکولا (صفحه وجود ندارد)">گوکولا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="پراتاپادیتیا (صفحه وجود ندارد)">پراتاپادیتیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="شیواجی">شیواجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%81%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لاپیت بورفوکان (صفحه وجود ندارد)">لاپیت بورفوکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%AA%DA%A9" title="خوشحال‌خان ختک">خوشحال‌خان ختک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%8C_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر جان چایلد، نخستین بارونت (صفحه وجود ندارد)">سر جان چایلد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88_%DA%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="گورو گوبیند سینگ">گورو گوبیند سینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="هنری ایوری">هنری ایوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="باجی‌رائوی اول">باجی‌رائوی اول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="نادرشاه">نادرشاه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%B1%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="هکتور مونرو (صفحه وجود ندارد)">هکتور مونرو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">استان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B5%D9%88%D8%A8%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنگال صوبه (صفحه وجود ندارد)">بنگال صوبه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B5%D9%88%D8%A8%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="گجرات صوبه (صفحه وجود ندارد)">گجرات صوبه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جستارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">هنر اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="آشپزی گورکانی هند (صفحه وجود ندارد)">آشپزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهنگ هندو ایرانی">فرهنگ هندو ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="پرچم امپراتوری گورکانی هند">پرچم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="باغ‌های مغولی">باغ‌های مغولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%AF%D8%A8_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="زبان و ادب فارسی در هند">زبان و ادب فارسی در هند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارتش امپراتوری گورکانی هند (صفحه وجود ندارد)">نظامی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نگارگری گورکانی">نگارگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایرانیان در امپراتوری گورکانی">ایرانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C" title="دین الهی">دین الهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%BA%D9%84" title="قبیله مغل">قبیله مغل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ‌افزارهای امپراتوری گورکانی هند (صفحه وجود ندارد)">سلاح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1" title="دودمان تیمور">دودمان تیمور</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%AC%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="شجره‌نامه تیموریان">شجره‌نامه</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حکومت‌های جانشین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7" title="امپراتوری مراتا">امپراتوری مراتا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="راجپوتانا (صفحه وجود ندارد)">راجپوتانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="زط‌ها">زط‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="امپراتوری سیک">امپراتوری سیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="نوابان بنگال و مرشد آباد (صفحه وجود ندارد)">نوابان بنگال و مرشد آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="حکومت اوده">حکومت اوده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="نظام حیدرآباد">نظام حیدرآباد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="کارناتیک (صفحه وجود ندارد)">کارناتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="پادشاهی میسور">پادشاهی میسور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D9%87%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%AE%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="روهیل‌خند (صفحه وجود ندارد)">روهیل‌خند</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=هنر_اسلامی&oldid=40468184">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=هنر_اسلامی&oldid=40468184</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:هنر اسلامی">هنر اسلامی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="رده:تاریخ هنر">تاریخ هنر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="رده:سبک‌های هنرهای تجسمی">سبک‌های هنرهای تجسمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:طراحی ایرانی">طراحی ایرانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%B1" title="رده:گونه‌های هنر">گونه‌های هنر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:معماری اسلامی">معماری اسلامی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="رده:فعالیت‌های هنری">فعالیت‌های هنری</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای ارجاع با پارامتر پشتیبانی‌نشده">صفحه‌های دارای ارجاع با پارامتر پشتیبانی‌نشده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی">مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4" title="رده:مقاله‌های نیازمند گسترش">مقاله‌های نیازمند گسترش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4" title="رده:همه مقاله‌های نیازمند گسترش">همه مقاله‌های نیازمند گسترش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از پانویس با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از پانویس با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رده:خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی">خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۵ اکتبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۹:۵۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-w49w4","wgBackendResponseTime":199,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.233","walltime":"1.859","ppvisitednodes":{"value":7692,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":330124,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10481,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":17,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":179302,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1100.424 1 -total"," 48.11% 529.400 1 الگو:پانویس"," 14.08% 154.920 13 الگو:یادکرد_وب"," 13.73% 151.143 10 الگو:Navbox"," 11.24% 123.731 1 الگو:فرهنگ_اسلامی"," 10.89% 119.834 1 الگو:Sidebar"," 9.15% 100.714 1 الگو:Cite_encyclopedia"," 6.91% 76.031 1 الگو:هنر_اسلامی"," 6.27% 69.001 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 5.86% 64.452 1 الگو:پروژه_خواهر"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.607","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8808528,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-l8bqh","timestamp":"20241120101407","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0647\u0646\u0631 \u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q189594","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q189594","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-02-10T08:34:23Z","dateModified":"2024-10-15T19:54:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/aa\/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%B1.jpg","headline":"\u0645\u062c\u0645\u0648\u0639\u0647 \u0647\u0646\u0631 \u0647\u0627\u06cc \u062f\u0648\u0631\u0647 \u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u06cc"}</script> </body> </html>