CINXE.COM
حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"033e956a-6770-486a-89b4-81b18320b7fe","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ","wgTitle":"حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ","wgCurRevisionId":38589144,"wgRevisionId":38589144,"wgArticleId":3542244,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای پیوند مرده","حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۷۸ (میلادی)","حزب‌های کمونیست ایران","حزب‌های مخالف جمهوری اسلامی ایران"],"wgPageViewLanguage": "fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ","wgRelevantArticleId":3542244,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false, "wgWikibaseItemId":"Q25424568","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ rootpage-حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%B2%D8%A8+%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%B4%D9%81%D9%82+%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%B2%D8%A8+%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%B4%D9%81%D9%82+%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%B2%D8%A8+%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%B4%D9%81%D9%82+%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%B2%D8%A8+%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%B4%D9%81%D9%82+%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تأسیس_سازمان_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تأسیس_سازمان_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تأسیس سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</span> </div> </a> <ul id="toc-تأسیس_سازمان_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تبدیل_سازمان_به_حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تبدیل_سازمان_به_حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>تبدیل سازمان به حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</span> </div> </a> <ul id="toc-تبدیل_سازمان_به_حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اتهام‌زنی_به_شفق_سرخ_مبنی_بر_رابطه_با_ساواک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اتهام‌زنی_به_شفق_سرخ_مبنی_بر_رابطه_با_ساواک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>اتهام‌زنی به شفق سرخ مبنی بر رابطه با ساواک</span> </div> </a> <ul id="toc-اتهام‌زنی_به_شفق_سرخ_مبنی_بر_رابطه_با_ساواک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اعضای_حزب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اعضای_حزب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>اعضای حزب</span> </div> </a> <ul id="toc-اعضای_حزب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فرجام_حزب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فرجام_حزب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>فرجام حزب</span> </div> </a> <ul id="toc-فرجام_حزب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مواضع_و_ایدئولوژی_حزب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مواضع_و_ایدئولوژی_حزب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>مواضع و ایدئولوژی حزب</span> </div> </a> <ul id="toc-مواضع_و_ایدئولوژی_حزب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="این مقاله فقط به این زبان وجود دارد. مقاله را برای زبان‌های دیگر اضافه کنید." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">افزودن زبان‌ها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span><span class="wb-langlinks-add wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25424568#sitelinks-wikipedia" title="افزودن پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">افزودن پیوند</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آنها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&oldid=38589144" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&id=38589144&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25B2%25D8%25A8_%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B1%25DA%25A9%25D8%25B3%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA-%25D9%2584%25D9%2586%25DB%258C%25D9%2586%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA_%25D8%25B4%25D9%2581%25D9%2582_%25D8%25B3%25D8%25B1%25D8%25AE"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25B2%25D8%25A8_%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B1%25DA%25A9%25D8%25B3%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA-%25D9%2584%25D9%2586%25DB%258C%25D9%2586%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA_%25D8%25B4%25D9%2581%25D9%2582_%25D8%25B3%25D8%25B1%25D8%25AE"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25424568" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="padding-top:0; padding-bottom:0;"><div style="padding-top:0.3em; padding-bottom:0.3em; border-top:2px solid red; border-bottom:2px solid red; line-height: 1;"><div style="display:inline;" class="fn org">حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</div></div></th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;">بنیانگذار</th><td class="infobox-data agent" style="line-height:1.3em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زواره امیری (صفحه وجود ندارد)">زواره امیری</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;">بنیان‌گذاری</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.3em;">۱۹۷۸</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;">انحلال و برچینش</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.3em;">۱۳۵۸ (۱۹۷۹)<sup id="cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-حکا_م‌ل‌م_۱-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;">انشعاب از</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.3em;">سازمان مارکسیستی-لنینیستی توفان</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;">پیشین</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.3em;">سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;">روزنامه</th><td class="infobox-data" style="line-height:1.3em;"><i>شفق سرخ</i></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="line-height:1.3em;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فهرست ایدئولوژی‌های سیاسی">مرام سیاسی</a></th><td class="infobox-data category" style="line-height:1.3em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="مارکسیسم-لنینیسم">مارکسیسم-لنینیسم</a><br /><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خوجه‌ایسم">خوجه‌ایسم</a><sup id="cite_ref-ایبنا_۱_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-ایبنا_۱-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below" style="padding-top:0;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist" style="line-height:1.3em; padding-top:0.3em; border-top:2px solid #aaa;"><ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیاست در ایران">سیاست در ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست حزب‌ها در ایران">حزب‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="انتخابات در ایران">انتخابات</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</b>، حزبی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="کمونیست">کمونیست</a>، مارکسیست-لنینیست و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خوجه‌ایسم">خوجه‌ئیست</a> بود. این حزب در جریان انشعاب از <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86)" title="حزب کار ایران (توفان)">سازمان مارکسیستی لنینیستی توفان</a> به وجود آمد.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این تشکل در ابتدا نام سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ را برای خود انتخاب کرد، اما در جریان <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="انقلاب بهمن">انقلاب بهمن ۱۳۵۷</a> از سازمان به حزب تبدیل شد. شفق سرخ در سال ۱۳۵۸ اعلام انحلال کرد.<sup id="cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-حکا_م‌ل‌م_۱-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بنیانگذار این حزب <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زواره امیری (صفحه وجود ندارد)">زواره امیری</a> بود. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تأسیس_سازمان_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ"><span id=".D8.AA.D8.A3.D8.B3.DB.8C.D8.B3_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D9.85.D8.A7.D8.B1.DA.A9.D8.B3.DB.8C.D8.B3.D8.AA-.D9.84.D9.86.DB.8C.D9.86.DB.8C.D8.B3.D8.AA_.D8.B4.D9.81.D9.82_.D8.B3.D8.B1.D8.AE"></span>تأسیس سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: تأسیس سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ یکی از سازمان‌هایی بود که از دل <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سازمان مارکسیست-لنینیست طوفان (صفحه وجود ندارد)">سازمان مارکسیست-لنینیست طوفان</a> پدید آمد.<sup id="cite_ref-سمخا_۱_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-سمخا_۱-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۵۳ کمیتۀ غرب سازمان طوفان به دلیل برخی اختلافات زواره امیری را از ترکیب سازمان کنار گذارد. سازمان طوفان نشریه‌ای به نام طوفان منتشر می‌کرد. زواره امیری اقدام به انتشار نشریه‌ای به نام شفق سرخ در همان قطع و اندازۀ توفان و با همان خط مشی کرد که نخستین شمارۀ آن در تاریخ ۳۰ اکتبر ۱۹۷۴ (۸ آبان ۱۳۵۳) منتشر شد. به دنبال این اختلافات و انتشار این نشریه برخی از اعضای سازمان طوفان جانب زواره امیری را گرفتند و کار به جدائی کامل رسید. زواره امیری در زمان درگیری‌های انقلاب از آلمان به ایران رفت و در منطقه کردستان و به ويژه کرمانشاه در جنوب کردستان ایران به فعالیت گستردهﺍﻯ دست زد و توانست سازمان گستردهﺍﻯ را در ایران به وجود آورد که سازمان مارکسیست-لنینیست شفق سرخ نامیده شد. هستهﻫﺎﻯ این سازمان در شهرهای شیراز، کرمانشاه، تهران، ارومیه، تبریز، خوی و روستاهای اطراف آن، خرم‌آباد، بروجرد، اصفهان، اهواز و دزفول فعالیت می‌کرد.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تبدیل_سازمان_به_حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ"><span id=".D8.AA.D8.A8.D8.AF.DB.8C.D9.84_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.A8.D9.87_.D8.AD.D8.B2.D8.A8_.D9.85.D8.A7.D8.B1.DA.A9.D8.B3.DB.8C.D8.B3.D8.AA-.D9.84.D9.86.DB.8C.D9.86.DB.8C.D8.B3.D8.AA_.D8.B4.D9.81.D9.82_.D8.B3.D8.B1.D8.AE"></span>تبدیل سازمان به حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: تبدیل سازمان به حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تبدیل سازمان به حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ پس از شمارۀ ۱۲۱ نشریۀ شفق سرخ در تاریخ شنبه ۲۰ آبان ۱۳۵۷ (۱۱ نوامبر ۱۹۷۸) و هم‌زمان با انتشار شمارۀ ۱۲۲ نشریۀ شفق سرخ اتفاق افتاد. متأثر از نام سازمان، حزب نیز حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ نام‌گذاری شد.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اتهام‌زنی_به_شفق_سرخ_مبنی_بر_رابطه_با_ساواک"><span id=".D8.A7.D8.AA.D9.87.D8.A7.D9.85.E2.80.8C.D8.B2.D9.86.DB.8C_.D8.A8.D9.87_.D8.B4.D9.81.D9.82_.D8.B3.D8.B1.D8.AE_.D9.85.D8.A8.D9.86.DB.8C_.D8.A8.D8.B1_.D8.B1.D8.A7.D8.A8.D8.B7.D9.87_.D8.A8.D8.A7_.D8.B3.D8.A7.D9.88.D8.A7.DA.A9"></span>اتهام‌زنی به شفق سرخ مبنی بر رابطه با ساواک</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: اتهام‌زنی به شفق سرخ مبنی بر رابطه با ساواک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>گروه‌هایی مانند تروتسکیستﻫﺎ، ناسیونالیستﻫﺎﻯ کُرد، اسلام‌گرایان پیروی خمینی و جمهوری اسلامی از جمله مخالفان حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ بودند. علاوه بر این برخی جریانﻫﺎﻯ مارکسیست دیگر که به خط ۳ موسوم بودند نیز با شفق سرخ مخالفت ورزیده و حتی به آنها اتهام ساواکی بودن زنند.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اتحادیۀ کمونیستﻫﺎﻯ ایران یکی از مخالفان حزب شفق سرخ بود. این اتحادیه در نخستین ماه‌های پس از انقلاب اقدام به انتشار کتابی کرد که نام و مشخصات ۸ هزار نفر را در بر می‌گرفت که به ادعای اتحادیه مأموران ساواک بودند. در این کتاب نام یکی از بنیانگذاران سازمان شفق سرخ نیز به چشم می‌خورد. هم سازمان طوفان و هم حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ اطلاعات مربوط به این فرد را نادرست دانست و این اتهام را تکذیب کرد. اگرچه با قدرت گرفتن جمهوری اسلامی و سپس تأسیس وزارت اطلاعات صحت و شقم اطللاعات این کتاب هرگز تأیید یا رد نشد، اما سی سال بعد اتحادیۀ کمونیست‌های ایران که به حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوییست) تغییر نام داده‌بود در یادنامۀ تجلیل حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست) به تاریخ ۵ دسامبر ۲۰۰۹ تلویحاً این اتهام را پس گرفت و نوشت که حزب شفق سرخ «... متأسفانه در مقابل حملات فرصت‌طلبانه و شایعات دروغین تاب نیاورد و از هم پاشید».<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اعضای_حزب"><span id=".D8.A7.D8.B9.D8.B6.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B2.D8.A8"></span>اعضای حزب</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: اعضای حزب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در معدود منابع موجود در رابطه با حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ از زواره امیری به نوان رهبر و بنیانگذار این حزب یاد شده‌است. در جریان جدا شدن زواره امیری از سازمان مارکسیستی-لنینیستی طوفان، بهزاد حقیقی نیز به همراه وی جدا شده و در تأسیس شفق سرخ به عنوان عضو بنیانگذار ایفای نقش کرد و در نهایت به حزب کار ایران (طوفان) پیوست.<sup id="cite_ref-حکا_توفان_۱_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-حکا_توفان_۱-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین شکرالله احمدی از دیگر اعضای حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ بود که پس از انحلال حزب به اتحادیه کمونیست‌های ایران پیوست و پس از شرکت در قیام آمل در نهایت به همراه ۷ تن دیگر در استادیوم آمل تیرباران شد.<sup id="cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-حکا_م‌ل‌م_۱-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین <a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سهراب غلامی">سهراب غلامی</a> از دیگر فعالان سیاسی بود که فعالیت خود را با سازمان شفق سرخ آغاز کرد، اما پس از انحلال حزب به <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کومله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران">کوملۀ انقلابی زحمتکشان کردستان ایران</a> پیوست و نهایتاً در ۶ شهریور ۱۳۶۱ اعدام شد.<sup id="cite_ref-یادنامه_۱_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-یادنامه_۱-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فرجام_حزب"><span id=".D9.81.D8.B1.D8.AC.D8.A7.D9.85_.D8.AD.D8.B2.D8.A8"></span>فرجام حزب</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: فرجام حزب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>رهبری حزب زواره امیری تنها در حدود شش ماه در ایران امکان فعالیت پیدا کرد و به علت لو دادن نام و آدرس او و یکی دیگر از اعضای رهبری در نشریات ایران تحت تعقیب قرار گرفت و مجدداً ناچار به مهاجرت اجباری شد و به آلمان رفت.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پس از تحت تعقیب قرار گرفتن و متعاقباً مهاجرت دو نفر از رهبران این حزب صدمۀ بزرگی به تشکیلات حزب وارد شد.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-5" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ در سال ۱۳۵۸ اعلام انحلال کرد.<sup id="cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-حکا_م‌ل‌م_۱-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بخش بزرگی از اعضای شفق سرخ به <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%AF%D9%87%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حزب کمونیست کارگران و دهقانان ایران (صفحه وجود ندارد)">حزب کمونیست کارگران و دهقانان ایران</a> پیوستند که بخشی از <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سازمان مارکسیستی-لنینیستی توفان (صفحه وجود ندارد)">سازمان مارکسیستی-لنینیستی توفان</a> که برخی از آنها تا سطح رهبری حزب نیز پیش رفتند.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-6" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تشکیلات خارج از کشور حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ نیز پس از اتحاد <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سازمان کارگران مبارز ایران (صفحه وجود ندارد)">سازمان کارگران مبارز ایران</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="حزب کار ایران">حزب کار ایران</a>، و تأسیس <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86)" title="حزب کار ایران (توفان)">حزب کار ایران (توفان)</a> به این حزب اخیر پیوستند. درواقع اعضای شفق سرخ پس از مدتی بار دیگر با رفقای سابق خود در سازمان مارکسیست-لنینیست طوفان متحد شدند.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-7" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>علاوه بر این‌ها برخی از اعضای حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ نیز به اتحادیه کمونیست‌ها پیوستند که دست‌کم سه تن از آنها (به همراه عباس گودرزی (علی) از حزب کار ایران و برخی از اعضای سازمان پیکار) در <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D9%85%D9%84" class="mw-redirect" title="قیام آمل">قیام آمل</a> شرکت کردند و در این مبارزه جان باختند.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-8" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مواضع_و_ایدئولوژی_حزب"><span id=".D9.85.D9.88.D8.A7.D8.B6.D8.B9_.D9.88_.D8.A7.DB.8C.D8.AF.D8.A6.D9.88.D9.84.D9.88.DA.98.DB.8C_.D8.AD.D8.B2.D8.A8"></span>مواضع و ایدئولوژی حزب</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: مواضع و ایدئولوژی حزب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سازمان و حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ جریانی <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="مارکسیسم-لنینیسم">مارکسیسم-لنینیسم</a> بود. این جریان در جهت‌گیری سیاسی خود از خطی پشتیبانی می‌کرد که <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="خوجه‌ایسم">خوجه‌ایسم</a> نامیده می‌شد<sup id="cite_ref-ایبنا_۱_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-ایبنا_۱-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و بر اساس دیدگاه‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%AC%D9%87" title="انور خوجه">انور خوجه</a> در رابطه با مسائل جهان شکل گرفته‌بود.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-9" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در رابطه با ایران شفق سرخ و رهبرانش مانند زواره امیری تئوری اپورتونیسم تاریخی <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب توده ایران">حزب توده</a> را قبول نداشته و معتقد بودند که این حزب و نیز <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0)" title="حزب کمونیست ایران (دهه ۱۹۲۰)">حزب کمونیست ایران</a> در دوره‌ای حزب طبقۀ کارگر ایران بوده‌اند. در نتیجۀ این رویکرد، نیازی به احیای حزب طبقۀ کارگر ایران نبود، بلکه می‌بایست از همان مشی تاریخی حزب کمونیست ایران تبعیت صورت می‌گرفت.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-10" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مطابق با این دیدگاه اتحاد جماهیر شوروی تا پایان دوران استالین کشوری سوسیالیستی دانسته می‌شد که در آنجا دیکتاتوری پرولتاریا مستقر بوده و یوزف استالین نیز مبارزی کمونیست دانسته می‌شد که در راستای تحقق سوسیالیسم خط لنین را ادامه می‌داد.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-11" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در رابطه با انقلاب چین و نظریان مائو تسه‌تونگ نیز شفق سرخ مخالف <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="نظریه سه جهان">نظریه سه جهان</a> بود و به پیروی از انور خوجه این نظریه را تجدیدنظرطلبانه دانسته و به منزلۀ انحراف در نظر می‌گرفت.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-12" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>زواره امیری بنیانگذار شفق سرخ حکومت تازه‌تأسیس جمهوری اسلامی را نیز یک رژیم ارتجاعی ارزیابی می کرد که باید توسط مردم ایران سرنگون شود و به همین دلیل نیز از هرگونه همکاری با این حکومت و یا تأیید اقدامات آن سر باز زد.<sup id="cite_ref-توفان_۱_5-13" class="reference"><a href="#cite_note-توفان_۱-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پس از آنکه خمینی خواستار خلع سلاح عمومی گروه‌های چریکی شد، حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ اعلام کرد: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>«خلق ضربه به دشمن وارد کرده‌است، ولی دشمن خونخوار هنوز زنده است. ملت اکنون برای نبرد نهایی مسلح شده‌است، ولی شب و روز تبلیغ می‌شود که تفنگ‌ها را تحویل دهیم؛ یعنی اینکه ملت در مقابل دشمن مسلح، خلع سلاح شود.»<sup id="cite_ref-خبرآنلاین_۱_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-خبرآنلاین_۱-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-حکا_م‌ل‌م_۱-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-0">۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-1">۱٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-2">۱٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-حکا_م‌ل‌م_۱_1-3">۱٫۳</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.toufan.org/Maghalat%20jadid/Amiri-tashih.htm">حزب کمونیست ایران (مارکسیست-لنینیست-مائوئیست): <i>سینه سپر به رَه تیر، سر بنهاده سرِ دار، در پی صبح دگر؛ شکرالله احمدی (شُکور، محمود اُف)</i>، نوشته‌شده در ۸ بهمن ۱۳۹۸؛</a> بازدید در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰.</span> </li> <li id="cite_note-ایبنا_۱-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ایبنا_۱_2-0">۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ایبنا_۱_2-1">۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibna.ir/vdcip3ar3t1awp2.cbct.html">خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): <i>استالین با نویسندگان بازی موش و گربه پیش می‌گرفت</i>، نوشته‌شده در ۱۹ فروردين ۱۳۹۷؛</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup> بازدید در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://irandidban.com/fa/دیدگاه/10432-مجاهدین-از-پیدایی-تا-فرجام(210)">ایران دیدبان، <i>مجاهدین از پیدایی تا فرجام</i>(۲۱۰)؛</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup> بازدید در ۵ مارس ۲۰۱۹.</span> </li> <li id="cite_note-سمخا_۱-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-سمخا_۱_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ketabfarsi.org/ketabkhaneh/ketabkhani_4/ketab4200/ketab4200_34.pdf"><i>سازمان مجاهدین خلق؛ پیدایی تا فرجام (۱۳۴۴-۱۳۸۴)</i>، جلد دوم، به کوشش جمعی از پژوهشگران، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۳۸۵، ص ۷۵۷؛ به نقل از <i>تاریخ حزب کمونیست...</i>، ج ۳: صص ۳۶-۳۷؛</a> بازدید در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰.</span> </li> <li id="cite_note-توفان_۱-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-0">۵٫۰۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-1">۵٫۰۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-2">۵٫۰۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-3">۵٫۰۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-4">۵٫۰۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-5">۵٫۰۵</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-6">۵٫۰۶</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-7">۵٫۰۷</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-8">۵٫۰۸</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-9">۵٫۰۹</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-10">۵٫۱۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-11">۵٫۱۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-12">۵٫۱۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-توفان_۱_5-13">۵٫۱۳</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.toufan.org/Maghalat%20jadid/Amiri-tashih.htm">تارنمای توفان: <i>درگذشت رفیق زواره امیری کمونیست سرسخت و آشتی‌ناپذیر، بنیانگذار حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</i>، در نشریۀ <i>توفان</i>، ارگان مرکزی حزب کار ایران، شمارۀ ۱۱۸، دی ماه ۱۳۸۸؛</a> بازدید در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰.</span> </li> <li id="cite_note-حکا_توفان_۱-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-حکا_توفان_۱_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://toufan.de/?p=7064">حزب کار ایران (توفان): <i>سرمشقی از حزبیت، ما را ترک کرد</i>، نوشته‌شده در ۲۹ بهمن ۱۳۹۸، در <i>توفان الکترونیکی</i>، نشریۀ الکترونیکی حزب کار ایران ، شمارۀ ۱۶۳، بهمن ماه ۱۳۹۸؛</a> بازدید در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰.</span> </li> <li id="cite_note-یادنامه_۱-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-یادنامه_۱_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>یاد آر ز شمع مرده یاد آر</i> (یادنامۀ سهراب غلامی)، بهار ۱۳۸۹، بی نا، ص ۷.</span> </li> <li id="cite_note-خبرآنلاین_۱-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-خبرآنلاین_۱_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.khabaronline.ir/news/1378152">خبرآنلاین: <i>از آیت‌الله طالقانی تا مسعود رجوی؛ موافقان و مخالفان انحلال ارتش چه کسانی بودند؟</i>، نوشته‌شده در ۳۰ فروردین ۱۳۹۹؛</a> بازدید در ۱۴ فروردین ۱۴۰۰.</span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="حزب‌های_منحل‌شده_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible expanded navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:احزاب منحل‌شده ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:احزاب منحل‌شده ایران (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:احزاب منحل‌شده ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="حزب‌های_منحل‌شده_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فهرست حزب‌های سیاسی در ایران">حزب‌های منحل‌شده ایران</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قاجاریان">قاجاریان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="فرقه کارگر">فرقه کارگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87_%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="فرقه عدالت">فرقه عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اتحادیه جوانان کمونیست ایران">اتحادیه جوانان کمونیست ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86" title="اجتماعیون عامیون">اجتماعیون عامیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جمعیت اجتماعیون اتحادیون ایران">جمعیت اجتماعیون اتحادیون ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جمعیت ترقی‌خواهان ایران">جمعیت ترقی‌خواهان ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="حزب اتفاق و ترقی">حزب اتفاق و ترقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86" title="حزب اجتماعیون اعتدالیون">حزب اجتماعیون اعتدالیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86" title="حزب اجتماعیون انقلابیون">حزب اجتماعیون انقلابیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="حزب اصلاح‌طلبان">حزب اصلاح‌طلبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF" title="حزب تجدد">حزب تجدد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%86%DA%86%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="حزب سوسیال دموکرات هنچاکیان">حزب سوسیال دموکرات هنچاکیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب سوسیالیست ایران">حزب سوسیالیست ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0)" title="حزب کمونیست ایران (دهه ۱۹۲۰)">حزب کمونیست ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فدراسیون انقلابی ارمنی در ایران">فدراسیون انقلابی ارمنی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86" title="فرقه اصلاحیون عامیون">فرقه اصلاحیون عامیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فرقه جمهوری انقلابی ایران">فرقه جمهوری انقلابی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="فرقه دموکرات (ایران)">فرقه دموکرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%A6%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87" title="هیئت علمیه">هیئت علمیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="حزب طرفداران قانون اساسی">حزب طرفداران قانون اساسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">پهلوی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران">جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84" title="جبهه استقلال">جبهه استقلال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D9%84%D9%82" title="جبهه دموکراتیک خلق">جبهه دموکراتیک خلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%A4%D8%AA%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87" title="جبهه مؤتلف احزاب آزادی‌خواه">جبهه مؤتلف احزاب آزادی‌خواه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جمعیت احیای کردستان">جمعیت احیای کردستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جمعیت یاران">جمعیت یاران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="حزب اتحاد ملی">حزب اتحاد ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="حزب اراده ملی">حزب اراده ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="حزب آریا">حزب آریا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88" title="حزب ایران نو">حزب ایران نو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حزب ایران نوین">حزب ایران نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="حزب ایرانیان">حزب ایرانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7" title="حزب برنا">حزب برنا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="حزب پیکار">حزب پیکار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="حزب ترقی">حزب ترقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="حزب جنگل">حزب جنگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب دموکرات ایران">حزب دموکرات ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B2" title="حزب رستاخیز">حزب رستاخیز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B2%D8%AD%D9%85%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب زحمتکشان ملت ایران">حزب زحمتکشان ملت ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B3%D9%88%D9%85%DA%A9%D8%A7" title="حزب سومکا">حزب سومکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="حزب عدالت (ایران)">حزب عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AF" title="حزب کبود">حزب کبود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="حزب مردم (ایران)">حزب مردم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حزب ملل اسلامی">حزب ملل اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب ملیون ایران">حزب ملیون ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86" title="حزب ملیون">حزب ملیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%DB%8C%D9%87%D9%86" title="حزب میهن">حزب میهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%DB%8C%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="حزب میهن‌پرستان (ایران)">حزب میهن‌پرستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="حزب نیروی سوم">حزب نیروی سوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%87%D9%85%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86" title="حزب همرهان">حزب همرهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب وحدت ایران">حزب وحدت ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%AE%D9%84%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان آزادیبخش خلق‌های ایران">سازمان آزادیبخش خلق‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان انقلابی حزب توده ایران">سازمان انقلابی حزب توده ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="سازمان انقلابیون کمونیست">سازمان انقلابیون کمونیست</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%B4" title="گروه آرش">گروه آرش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="گروه ناسیونالیست">گروه ناسیونالیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF" title="مجمع مسلمانان مجاهد">مجمع مسلمانان مجاهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="نهضت خداپرستان سوسیالیست">نهضت خداپرستان سوسیالیست</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تاریخ جمهوری اسلامی ایران">جمهوریِ اسلامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="اتحاد مبارزان کمونیست">اتحاد مبارزان کمونیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اتحادیه کمونیست‌های ایران">اتحادیه کمونیست‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر">سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران">سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="سازمان رزمندگان آزادی طبقه کارگر">سازمان رزمندگان آزادی طبقه کارگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب کارگران سوسیالیست ایران">حزب کارگران سوسیالیست ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ائتلاف احزاب اسلامی">ائتلاف احزاب اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ائتلاف بزرگ">ائتلاف بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ائتلاف گروه‌های پنج‌گانه">ائتلاف گروه‌های پنج‌گانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ائتلاف گروه‌های هفت‌گانه">ائتلاف گروه‌های هفت‌گانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="ائتلاف گروه‌های خط امام">ائتلاف گروه‌های خط امام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B6%D8%B9%D9%81%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86" title="ائتلاف مستضعفین و محرومین">ائتلاف مستضعفین و محرومین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جبهه دموکراتیک ملی ایران">جبهه دموکراتیک ملی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="جبهه مشارکت ایران اسلامی">جبهه مشارکت ایران اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جبهه نجات ایران">جبهه نجات ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی">جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="حزب الوفاق الاسلامی">حزب الوفاق الاسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حزب جمهوری اسلامی">حزب جمهوری اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حزب جمهوری خلق مسلمان ایران">حزب جمهوری خلق مسلمان ایران</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">حزب مارکسیست-لنینیست شفق سرخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%DA%A9%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AD_%DA%86%D9%BE)" title="سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران (اکثریت-جناح چپ)">سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران (اکثریت-جناح چپ)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="سازمان وحدت کمونیستی">سازمان وحدت کمونیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1_%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D8%A7_%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1" title="دفتر هماهنگی همکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور">دفتر هماهنگی همکاری‌های مردم با رئیس‌جمهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سازمان انقلابی توده‌های جمهوری اسلامی">سازمان انقلابی توده‌های جمهوری اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="سازمان آزادگان">سازمان آزادگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران">سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی">سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="موحدین انقلابی">گروه موحدین انقلابی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%87%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%85" title="گروه همنام">گروه همنام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نهضت رادیکال ایران">نهضت رادیکال ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="حزب اتحاد کمونیسم کارگری">حزب اتحاد کمونیسم کارگری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%84%D9%87_-_%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کومله - حزب سوسیالدموکرات کردستان">کومله - حزب سوسیالدموکرات کردستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%84%D9%87" title="روند سوسیالیستی کومله">روند سوسیالیستی کومله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%B2%D8%AD%D9%85%D8%AA%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%93%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%87%D9%85%D8%A8%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C" title="حزب کومله زحمتکشان کردستان ایران–روند همبستگی">حزب کومله زحمتکشان کردستان ایران–روند همبستگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%D8%AD%D8%AF%DA%A9)" title="حزب دموکرات کردستان (حدک)">حزب دموکرات کردستان (حدک)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐5dc468848‐zrwhc Cached time: 20241123174507 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.354 seconds Real time usage: 0.459 seconds Preprocessor visited node count: 3060/1000000 Post‐expand include size: 48486/2097152 bytes Template argument size: 5598/2097152 bytes Highest expansion depth: 30/100 Expensive parser function count: 3/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 20876/5000000 bytes Lua time usage: 0.161/10.000 seconds Lua memory usage: 2630621/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 414.391 1 -total 38.73% 160.481 1 الگو:پانویس 31.91% 132.218 2 الگو:پیوند_مرده 31.60% 130.967 1 الگو:جعبه_اطلاعات_حزب_سیاسی 31.23% 129.405 2 الگو:Fix 29.57% 122.520 4 الگو:گرداننده_رده 27.70% 114.788 1 الگو:Infobox 23.38% 96.888 1 الگو:احزاب_منحل_شده_ایران 21.84% 90.514 1 الگو:Navbox 21.45% 88.871 2 الگو:Nocat --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:3542244-0!canonical and timestamp 20241123174507 and revision id 38589144. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ&oldid=38589144">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حزب_مارکسیست-لنینیست_شفق_سرخ&oldid=38589144</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۷۸ (میلادی)">حزب‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۷۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:حزب‌های کمونیست ایران">حزب‌های کمونیست ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:حزب‌های مخالف جمهوری اسلامی ایران">حزب‌های مخالف جمهوری اسلامی ایران</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">ردهٔ پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۲۱:۵۹ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-68775984f6-m7cj9","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.354","walltime":"0.459","ppvisitednodes":{"value":3060,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":48486,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5598,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":20876,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 414.391 1 -total"," 38.73% 160.481 1 الگو:پانویس"," 31.91% 132.218 2 الگو:پیوند_مرده"," 31.60% 130.967 1 الگو:جعبه_اطلاعات_حزب_سیاسی"," 31.23% 129.405 2 الگو:Fix"," 29.57% 122.520 4 الگو:گرداننده_رده"," 27.70% 114.788 1 الگو:Infobox"," 23.38% 96.888 1 الگو:احزاب_منحل_شده_ایران"," 21.84% 90.514 1 الگو:Navbox"," 21.45% 88.871 2 الگو:Nocat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.161","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2630621,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-zrwhc","timestamp":"20241123174507","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062d\u0632\u0628 \u0645\u0627\u0631\u06a9\u0633\u06cc\u0633\u062a-\u0644\u0646\u06cc\u0646\u06cc\u0633\u062a \u0634\u0641\u0642 \u0633\u0631\u062e","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%81%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D8%AE","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25424568","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25424568","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2016-01-22T22:39:49Z","dateModified":"2024-01-06T21:59:44Z"}</script> </body> </html>