CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Văn học tiếng Latinh – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"8020880d-5250-479b-932c-7adc27acc00a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Văn_học_tiếng_Latinh","wgTitle":"Văn học tiếng Latinh","wgCurRevisionId":65359446,"wgRevisionId":65359446,"wgArticleId":14671123,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả","Lịch sử văn học","Văn học tiếng Latinh"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Văn_học_tiếng_Latinh","wgRelevantArticleId":14671123,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject": "wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q184890","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar", "ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Văn học tiếng Latinh – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Văn_học_tiếng_Latinh rootpage-Văn_học_tiếng_Latinh skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=V%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=V%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=V%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=V%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Lịch_sử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Lịch sử</span> </button> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Văn_học_Latinh_sớm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Văn_học_Latinh_sớm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Văn học Latinh sớm</span> </div> </a> <ul id="toc-Văn_học_Latinh_sớm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_hoàng_kim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_hoàng_kim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Thời hoàng kim</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_hoàng_kim-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thời_đại_của_Cicero" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_đại_của_Cicero"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Thời đại của Cicero</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_đại_của_Cicero-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_đại_Augustan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_đại_Augustan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Thời đại Augustan</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_đại_Augustan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Thời_kỳ_hoàng_gia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_kỳ_hoàng_gia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Thời kỳ hoàng gia</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_kỳ_hoàng_gia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tiếng_Latinh_trong_thời_trung_cổ,_Phục_hưng_và_Tiền_hiện_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiếng_Latinh_trong_thời_trung_cổ,_Phục_hưng_và_Tiền_hiện_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Tiếng Latinh trong thời trung cổ, Phục hưng và Tiền hiện đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Tiếng_Latinh_trong_thời_trung_cổ,_Phục_hưng_và_Tiền_hiện_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Đặc_điểm_của_văn_học_Latinh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Đặc_điểm_của_văn_học_Latinh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Đặc điểm của văn học Latinh</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Đặc_điểm_của_văn_học_Latinh-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Đặc điểm của văn học Latinh</span> </button> <ul id="toc-Đặc_điểm_của_văn_học_Latinh-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ngôn_ngữ_và_hình_thức" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ngôn_ngữ_và_hình_thức"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Ngôn ngữ và hình thức</span> </div> </a> <ul id="toc-Ngôn_ngữ_và_hình_thức-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nguồn_tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Nguồn tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Văn học tiếng Latinh</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 54 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-54" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">54 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Latynse_letterkunde" title="Latynse letterkunde – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Latynse letterkunde" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A8_%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A" title="أدب لاتيني – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أدب لاتيني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A8ratura_latina" title="Litèratura latina – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Litèratura latina" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lliteratura_en_llat%C3%ADn" title="Lliteratura en llatín – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lliteratura en llatín" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sastra_Latin" title="Sastra Latin – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Sastra Latin" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Sastra_Latin" title="Sastra Latin – Tiếng Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Sastra Latin" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Tiếng Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Lennegezh_latin" title="Lennegezh latin – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Lennegezh latin" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Literatura_llatina" title="Literatura llatina – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Literatura llatina" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Latinsk%C3%A1_literatura" title="Latinská literatura – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Latinská literatura" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Lateinische_Literatur" title="Lateinische Literatur – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Lateinische Literatur" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Λατινική λογοτεχνία – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Λατινική λογοτεχνία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Latin_literature" title="Latin literature – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Latin literature" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Literatura_en_lat%C3%ADn" title="Literatura en latín – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Literatura en latín" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Latinlingva_literaturo" title="Latinlingva literaturo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Latinlingva literaturo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Latinezko_literatura" title="Latinezko literatura – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Latinezko literatura" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ادبیات لاتین – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ادبیات لاتین" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Litt%C3%A9rature_latine" title="Littérature latine – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Littérature latine" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Leterature_latine" title="Leterature latine – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Leterature latine" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Litr%C3%ADocht_na_Laidine" title="Litríocht na Laidine – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Litríocht na Laidine" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Literatura_latina" title="Literatura latina – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Literatura latina" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%9D%BC%ED%8B%B4_%EB%AC%B8%ED%95%99" title="라틴 문학 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="라틴 문학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Լատինական գրականություն – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լատինական գրականություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%88%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="लैटिन साहित्य – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="लैटिन साहित्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Litteratura_latin" title="Litteratura latin – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Litteratura latin" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Latneskar_b%C3%B3kmenntir" title="Latneskar bókmenntir – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Latneskar bókmenntir" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Letteratura_latina" title="Letteratura latina – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Letteratura latina" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%AA_%D7%9C%D7%98%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="ספרות לטינית – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="ספרות לטינית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Латын әдебиеті – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Латын әдебиеті" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Litterae_Latinae" title="Litterae Latinae – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Litterae Latinae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Leteratur_latina" title="Leteratur latina – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Leteratur latina" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%85%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="लॅटिन साहित्य – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लॅटिन साहित्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Latijnse_literatuur" title="Latijnse literatuur – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Latijnse literatuur" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A9%E3%83%86%E3%83%B3%E6%96%87%E5%AD%A6" title="ラテン文学 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ラテン文学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Latinsk_litteratur" title="Latinsk litteratur – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Latinsk litteratur" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Litt%C3%A9rature_lat%C3%A8ne" title="Littérature latène – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Littérature latène" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Literatura_latina" title="Literatura latina – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Literatura latina" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%A4%E0%A9%80%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%A4" title="ਲਾਤੀਨੀ ਸਾਹਿਤ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲਾਤੀਨੀ ਸਾਹਿਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="لاطینی ادب – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لاطینی ادب" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A9rature_latinne" title="Litérature latinne – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Litérature latinne" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Literatura_%C5%82aci%C5%84ska" title="Literatura łacińska – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Literatura łacińska" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura_latina" title="Literatura latina – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Literatura latina" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Literatura_latin%C4%83" title="Literatura latină – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Literatura latină" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Латинская литература – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Латинская литература" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Let%C3%ABrsia_latine" title="Letërsia latine – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Letërsia latine" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Littiratura_latina" title="Littiratura latina – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Littiratura latina" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Latinsk%C3%A1_literat%C3%BAra" title="Latinská literatúra – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Latinská literatúra" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D1%9A%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Латинска књижевност – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Латинска књижевност" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Latinankielinen_kirjallisuus" title="Latinankielinen kirjallisuus – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Latinankielinen kirjallisuus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Latinsk_litteratur" title="Latinsk litteratur – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Latinsk litteratur" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Latin_edebiyat%C4%B1" title="Latin edebiyatı – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Latin edebiyatı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Латинська література – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Латинська література" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="لاطینی ادب – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="لاطینی ادب" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BD%97%E9%A9%AC%E6%96%87%E5%AD%A6" title="古罗马文学 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="古罗马文学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E7%BD%97%E9%A9%AC%E6%96%87%E5%AD%A6" title="古罗马文学 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古罗马文学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q184890#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&oldid=65359446" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&id=65359446&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FV%25C4%2583n_h%25E1%25BB%258Dc_ti%25E1%25BA%25BFng_Latinh"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FV%25C4%2583n_h%25E1%25BB%258Dc_ti%25E1%25BA%25BFng_Latinh"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=V%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Latin-language_literature" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q184890" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p><b>Văn học <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">tiếng Latinh</a></b> hay <b>văn học Latin/Latinh</b> bao gồm các bài tiểu luận, lịch sử, thơ ca, kịch và các tác phẩm khác được viết bằng ngôn ngữ <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">Latinh</a>. Sự khởi đầu của văn học Latin bắt đầu từ năm 240 trước <a href="/wiki/C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" title="Công Nguyên">Công Nguyên</a> (TCN), khi vở kịch sân khấu đầu tiên được trình diễn tại <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a>. Văn học Latin phát triển mạnh trong sáu thế kỷ tiếp theo. Thời đại cổ điển của văn học Latin có thể được chia thành các giai đoạn sau: văn học Latin sớm, Thời đại hoàng kim, Thời kỳ hoàng gia và Thời trung cổ (xem lịch sử ở dưới). </p><p>Tiếng Latinh là ngôn ngữ của người La Mã cổ đại, nhưng nó cũng là <i><a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">ngôn ngữ chung</a></i> của <a href="/wiki/T%C3%A2y_%C3%82u" title="Tây Âu">Tây Âu</a> trong suốt <a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">thời Trung cổ</a>, vì vậy văn học Latin không chỉ bao gồm các tác giả La Mã như <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a>, <a href="/wiki/Vergilius" title="Vergilius">Vergil</a>, <a href="/wiki/Ovidius" title="Ovidius">Ovid</a> và <a href="/wiki/Horace" title="Horace">Horace</a>, mà còn bao gồm các nhà văn châu Âu sau khi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế La Mã">Đế chế La Mã</a> sụp đổ, từ các cây bút tôn giáo như <a href="/wiki/T%C3%B4ma_Aquin%C3%B4" title="Tôma Aquinô">Aquinas</a> (1225-1274), đến các nhà văn thế tục như <a href="/wiki/Francis_Bacon" title="Francis Bacon">Francis Bacon</a> (<a href="/wiki/Francis_Bacon" title="Francis Bacon">1561</a>-1626), <a href="/wiki/Baruch_Spinoza" title="Baruch Spinoza">Baruch Spinoza</a> (1632-1677), và <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> (1642-1727). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Văn_học_Latinh_sớm"><span id="V.C4.83n_h.E1.BB.8Dc_Latinh_s.E1.BB.9Bm"></span>Văn học Latinh sớm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Văn học Latinh sớm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Văn học Latinh sớm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Văn học Latinh khởi đầu được dịch từ tiếng Hy Lạp.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Văn học Latinh chính thức bắt đầu vào năm 240 TCN, khi khán giả La Mã được thưởng thức một phiên bản tiếng Latinh của một vở kịch Hy Lạp.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Người thực hiện chuyển soạn là <a href="/w/index.php?title=Livius_Andronicus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Livius Andronicus (trang không tồn tại)">Livius Andronicus</a>, một người tù nhân chiến tranh người Hy Lạp đã được đưa đến Rome vào năm 272 TCN. </p><p>Andronicus cũng đã dịch sử thi tiếng Hy Lạp của <a href="/wiki/Homer" class="mw-redirect" title="Homer">Homer</a> <i><a href="/wiki/Odyssey" title="Odyssey">Odyssey</a></i> thành một thể thơ cũ của tiếng Latinh với tên là <i>Saturnian</i>. Nhà thơ Latinh đầu tiên viết về chủ đề La Mã là <a href="/w/index.php?title=Gnaeus_Naevius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gnaeus Naevius (trang không tồn tại)">Gnaeus Naevius</a> trong thế kỷ thứ 3 TCN. Ông đã sáng tác một bài thơ sử thi về <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh Punic lần thứ nhất">Chiến tranh Punic đầu tiên</a>, cuộc chiến ông đã từng chiến đấu. Các vở kịch của Naevius chủ yếu được làm lại từ bản gốc tiếng Hy Lạp, nhưng ông cũng tạo ra những bi kịch dựa trên thần thoại và lịch sử La Mã. </p><p>Các nhà thơ sử thi khác theo Naevius. <a href="/w/index.php?title=Quintus_Ennius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quintus Ennius (trang không tồn tại)">Quintus Ennius</a> đã viết một sử thi lịch sử, <i>Annals</i> (ngay sau năm 200 TCN), mô tả lịch sử La Mã từ khi thành lập Rome đến thời của ông. Ông chấp nhận các kiểu thơ 16 chữ của Hy Lạp, và nó trở thành hình thức thơ tiêu chuẩn cho sử thi La Mã. Ông cũng trở nên nổi tiếng với những vở bi kịch. Trong lĩnh vực này, những người kế vị nổi bật nhất của ông là <a href="/w/index.php?title=Marcus_Pacuvius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Pacuvius (trang không tồn tại)">Marcus Pacuvius</a> và <a href="/w/index.php?title=Lucius_Accius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucius Accius (trang không tồn tại)">Lucius Accius</a>. Ba nhà văn này hiếm khi sử dụng các nội dung từ lịch sử La Mã. Thay vào đó, họ đã viết các phiên bản tiếng Latinh về các chủ đề bi kịch mà người Hy Lạp đã thực hiện. Nhưng ngay cả khi họ sao chép tác phẩm của Hy Lạp, họ cũng không dịch bừa bãi. Chỉ có những phân đoạn trong các vở kịch của họ được lưu truyền đến nay. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Patrizio_Torlonia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Patrizio_Torlonia.jpg/220px-Patrizio_Torlonia.jpg" decoding="async" width="220" height="306" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Patrizio_Torlonia.jpg/330px-Patrizio_Torlonia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Patrizio_Torlonia.jpg 2x" data-file-width="420" data-file-height="585" /></a><figcaption>Cato trưởng lão, Marcus Porcius Cato</figcaption></figure> <p>Đáng chú ý hơn là về hài kịch Latinh sớm, vì 26 vở hài kịch Latinh sớm còn được biết đến ngày nay chỉ 20 trong số đó <a href="/w/index.php?title=Plautus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plautus (trang không tồn tại)">Plautus</a> đã viết, và 6 trong số đó còn lại là <a href="/w/index.php?title=Terence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Terence (trang không tồn tại)">Terence</a> viết.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những kịch tác gia này mô phỏng các vở hài kịch của họ dựa trên các vở kịch Hy Lạp được gọi là Hài kịch mới. Nhưng họ đã xử lý các cốt truyện và từ ngữ của bản gốc một cách tự do. Plautus ghép thêm các bài hát vào các vở kịch của mình và tăng sự hài hước bằng cách chơi chữ, cộng thêm với hành động hài hước của các diễn viên. </p><p>Những vở kịch của Terence lịch sự hơn trong giai điệu, xử lý các tình huống nội tại. Các tác phẩm của Terence cung cấp nguồn cảm hứng chính cho các bộ phim hài Pháp và Anh của thế kỷ 17, và thậm chí cho cả các phim hài hiện đại của Mỹ. </p><p>Văn xuôi của thời kỳ này được biết đến nhiều nhất qua <i>On Agriculture</i> (160 TCN) của <a href="/w/index.php?title=Cato_Tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_l%C3%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cato Trưởng lão (trang không tồn tại)">Cato Trưởng lão</a>. Cato cũng đã viết lịch sử Latinh đầu tiên của Rome và của các thành phố khác của Ý.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ông là chính khách La Mã đầu tiên đưa các bài phát biểu chính trị của mình bằng văn bản như một phương tiện ảnh hưởng đến dư luận. </p><p>Văn học Latinh sớm kết thúc với <a href="/w/index.php?title=Gaius_Lucilius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Lucilius (trang không tồn tại)">Gaius Lucilius</a>, người đã tạo ra một loại thơ mới trong 30 cuốn sách <i>Satires</i> (thế kỷ thứ 2 TCN). Ông viết bằng giọng điệu dễ nghe về sách, thức ăn, những người bạn và các sự kiện đang xảy ra thời đó. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_hoàng_kim"><span id="Th.E1.BB.9Di_ho.C3.A0ng_kim"></span>Thời hoàng kim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Thời hoàng kim”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời hoàng kim"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Theo truyền thống, đỉnh cao của văn học Latinh đã được gán cho giai đoạn từ 81 TCN đến 17 SCN, mặc dù các nghiên cứu gần đây đã đặt câu hỏi về các giả định đặc quyền cho các tác phẩm của thời kỳ này so với các tác phẩm trước đó và sau này.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thời kỳ này thường được cho là đã bắt đầu bằng bài phát biểu đầu tiên được biết đến của <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a> và kết thúc bằng cái chết của <a href="/wiki/Ovidius" title="Ovidius">Ovid</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Thời_đại_của_Cicero"><span id="Th.E1.BB.9Di_.C4.91.E1.BA.A1i_c.E1.BB.A7a_Cicero"></span>Thời đại của Cicero</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Thời đại của Cicero”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời đại của Cicero"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Young_Folks%27_History_of_Rome_illus148.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Young_Folks%27_History_of_Rome_illus148.png/220px-Young_Folks%27_History_of_Rome_illus148.png" decoding="async" width="220" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Young_Folks%27_History_of_Rome_illus148.png/330px-Young_Folks%27_History_of_Rome_illus148.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Young_Folks%27_History_of_Rome_illus148.png 2x" data-file-width="398" data-file-height="332" /></a><figcaption>Nhà hùng biện La Mã</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a> theo truyền thống được coi là bậc thầy của văn xuôi Latinh.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bài viết mà ông đã tạo ra từ khoảng năm 80 trước Công nguyên cho đến khi qua đời vào năm 43 trước Công nguyên vượt xa bất kỳ tác giả Latin nào có tác phẩm còn tồn tại về số lượng và sự đa dạng về thể loại và chủ đề, cũng như sở hữu sự xuất sắc về phong cách. Nhiều tác phẩm của Cicero có thể được chia thành bốn nhóm: (1) thư từ, (2) chuyên luận tu từ, (3) tác phẩm triết học và (4) các bài hùng biện. Những thư từ của ông cung cấp thông tin chi tiết về một giai đoạn quan trọng trong lịch sử La Mã và đưa ra một bức tranh sống động về cuộc sống công cộng và riêng tư của tầng lớp cai trị La Mã. Các tác phẩm của Cicero về hùng biện là nguồn sách tiếng Latin có giá trị nhất của chúng ta về các lý thuyết cổ đại về giáo dục và hùng biện. Các tác phẩm triết học của ông là nền tảng của triết học đạo đức trong thời trung cổ. Các bài phát biểu của ông đã truyền cảm hứng cho nhiều nhà lãnh đạo chính trị châu Âu và những người sáng lập Hoa Kỳ. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:M-T-Cicero.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/M-T-Cicero.jpg/170px-M-T-Cicero.jpg" decoding="async" width="170" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/M-T-Cicero.jpg/255px-M-T-Cicero.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/M-T-Cicero.jpg/340px-M-T-Cicero.jpg 2x" data-file-width="709" data-file-height="953" /></a><figcaption><a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Julius_Caesar" title="Julius Caesar">Julius Caesar</a> và <a href="/w/index.php?title=Sallust&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sallust (trang không tồn tại)">Sallust</a> là những nhà văn lịch sử xuất sắc của thời Cicero. Caesar đã viết bình luận về Gallic và các cuộc nội chiến theo phong cách đơn giản để biện minh cho hành động của mình như một vị tướng. Sallust đã áp dụng một phong cách đột ngột, nhọn trong các tác phẩm lịch sử của mình. Ông đã viết những mô tả tuyệt vời về con người và động cơ của họ. </p><p>Thơ trữ tình trong tiếng Latinh đã ra đời trong cùng thời kỳ. Lời bài hát tình yêu ngắn của <a href="/wiki/Catullus" title="Catullus">Catullus</a> được ghi nhận với cường độ cảm xúc mạnh mẽ. Catullus cũng viết những bài thơ tấn công kẻ thù của mình. Trong những bài thơ dài hơn, ông mô phỏng những hình ảnh bằng ngôn ngữ phong phú và tinh tế. </p><p>Một trong những nhà văn có học vấn cao nhất trong thời kỳ này là <a href="/w/index.php?title=Marcus_Terentius_Varro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Terentius Varro (trang không tồn tại)">Marcus Terentius Varro</a>. Được <a href="/w/index.php?title=Quintillian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quintillian (trang không tồn tại)">Quintillian</a> gọi là "người La Mã thông thái nhất",<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ông đã viết về một loạt các chủ đề đáng chú ý, từ tôn giáo đến thơ ca. Nhưng chỉ có các bài viết của ông về nông nghiệp và ngôn ngữ Latinh còn tồn tại ở dạng hoàn chỉnh đến ngày nay. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Thời_đại_Augustan"><span id="Th.E1.BB.9Di_.C4.91.E1.BA.A1i_Augustan"></span>Thời đại Augustan</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Thời đại Augustan”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời đại Augustan"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Virgilio.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Virgilio.png/170px-Virgilio.png" decoding="async" width="170" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Virgilio.png/255px-Virgilio.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/Virgilio.png 2x" data-file-width="257" data-file-height="472" /></a><figcaption><a href="/wiki/Virgil" class="mw-redirect" title="Virgil">Virgil</a></figcaption></figure> <p>Hoàng đế <a href="/wiki/Augustus" title="Augustus">Augustus</a> rất quan tâm đến các tác phẩm văn học được sản xuất trong những năm cầm quyền từ 27 TCN đến 14 SCN. Thời kỳ này đôi khi được gọi là Thời đại Augustan của văn học Latin. <a href="/wiki/Vergilius" title="Vergilius">Virgil</a> xuất bản cuốn <i>Eclogues</i> cho mục vụ, <i>Gruzia</i> và <i>Aeneid</i>, một bài thơ sử thi mô tả các sự kiện dẫn đến việc hình thành Rome. Virgil kể về việc người anh hùng thành Aeneas trở thành tổ tiên của người La Mã. Virgil cũng cung cấp sự biện minh thiêng liêng giải thích sự cai trị của La Mã trên toàn thế giới. Mặc dù Virgil đã chết trước khi ông có thể hoàn thiện những bài thơ của mình, nhưng nó đã sớm được công nhận là tác phẩm vĩ đại nhất của văn học Latin.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Horace" title="Horace">Horace</a>, bạn của <i>Horgil</i>, đã viết <i>Epodes</i>, <i>Odes</i>, <i>Satires</i> và <i>Epistles</i>. Sự hoàn hảo của <i>Odes</i> về nội dung, hình thức và phong cách đã cuốn hút độc giả trong hàng trăm năm. <i>Satires</i> và <i>Epistles</i> thảo luận về các vấn đề đạo đức và văn học một cách thận trọng, dí dỏm. <i>Nghệ thuật thơ của</i> Horace, có lẽ được xuất bản như một tác phẩm riêng biệt, ảnh hưởng rất lớn đến các lý thuyết thơ sau này. Nó nêu các quy tắc cơ bản của văn bản cổ điển khi người La Mã hiểu và sử dụng chúng. Sau khi Virgil chết, Horace là nhà thơ hàng đầu của Rome.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Các bài văn tiếng Latinh đạt sự phát triển cao nhất trong các tác phẩm của <a href="/wiki/Tibullus" title="Tibullus">Tibullus</a>, <a href="/w/index.php?title=Propertius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Propertius (trang không tồn tại)">Propertius</a>, và <a href="/wiki/Ovidius" title="Ovidius">Ovid</a>. Hầu hết các bài thơ này nói đến tình yêu. Ovid cũng đã viết <i>Fasti</i>, mô tả các lễ hội La Mã và nguồn gốc huyền thoại của họ. Tác phẩm vĩ đại nhất của Ovid, <i>Metamorphoses</i> dệt nên nhiều huyền thoại khác nhau thành một câu chuyện hấp dẫn, nhịp độ nhanh. Ovid là một nhà văn dí dỏm, xuất sắc trong việc tạo ra các nhân vật sống động và đam mê. <i>Metamorphoses</i> là nguồn gốc nổi tiếng nhất của thần thoại Hy Lạp và La Mã trong suốt thời Trung cổ và Phục hưng. Nó đã truyền cảm hứng cho nhiều nhà thơ, họa sĩ và nhà soạn nhạc. </p><p>Trong lĩnh vực văn xuôi, <a href="/wiki/Titus_Livius" title="Titus Livius">Livy</a> đã viết lịch sử của người La Mã trong 142 cuốn sách. Chỉ có 35 cuốn còn lại đến nay, nhưng chúng là một nguồn thông tin chính về xã hội La Mã cổ đại.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_kỳ_hoàng_gia"><span id="Th.E1.BB.9Di_k.E1.BB.B3_ho.C3.A0ng_gia"></span>Thời kỳ hoàng gia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Thời kỳ hoàng gia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời kỳ hoàng gia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Từ cái chết của Augustus vào năm 14 sau Công nguyên cho đến khoảng năm 200, các tác giả La Mã đã nhấn mạnh phong cách và thử những cách thể hiện mới và gây sửng sốt. Trong triều đại của <a href="/wiki/Nero" title="Nero">Nero</a> từ 54 đến 68, nhà triết học Stoic <a href="/wiki/Seneca" title="Seneca">Seneca</a> đã viết một số cuộc đối thoại và thư về các chủ đề đạo đức như lòng thương xót và sự rộng lượng. Trong tác phẩm <i>Các câu hỏi tự nhiên</i> của mình, Seneca đã phân tích động đất, lũ lụt và bão. Các tác phẩm bi kịch của Seneca ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của các tác phẩm bi kịch ở châu Âu. Cháu trai của ông, <a href="/w/index.php?title=Lucan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucan (trang không tồn tại)">Lucan</a> đã viết tác phẩm <i>Pharsalia</i> (khoảng năm 60), một bài thơ sử thi mô tả cuộc nội chiến giữa Caesar và <a href="/wiki/Pompey" title="Pompey">Pompey</a>. Tác phẩm <i>Satyricon</i> (khoảng năm 60) của Petronius là cuốn tiểu thuyết phiêu lưu Latin đầu tiên.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chỉ còn vài phần của tác phẩm này còn lại đến nay. Nó mô tả cuộc phiêu lưu của các nhân vật cấp thấp khác nhau trong các tình huống vô lý, ngông cuồng và nguy hiểm, thường là trong thế giới của tội phạm vặt vãnh. </p><p>Những bài thơ sử thi bao gồm <i>Argonautica</i> của <a href="/w/index.php?title=Gaius_Valerius_Flaccus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Valerius Flaccus (trang không tồn tại)">Gaius Valerius Flaccus</a>, <i>Thebaid</i> of <a href="/w/index.php?title=Statius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statius (trang không tồn tại)">Statius</a> và <i>Punica</i> of <a href="/w/index.php?title=Silius_Italicus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Silius Italicus (trang không tồn tại)">Silius Italicus</a>. Dưới bàn tay của <a href="/w/index.php?title=Martial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martial (trang không tồn tại)">Martial</a>, epigram đã có tính châm biếm sâu cay. <a href="/w/index.php?title=Juvenal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juvenal (trang không tồn tại)">Juvenal</a> thì châm biếm các thói hư tật xấu một cách thông minh. </p><p>Nhà sử học <a href="/wiki/Tacitus" title="Tacitus">Tacitus</a> đã vẽ một bức tranh đen tối khó quên về đế chế sơ khai trong các tác phẩm <i>Lịch sử</i> và <i>Biên niên sử</i>, cả hai được viết vào đầu thế kỷ thứ 2. Tác phẩm <a href="/wiki/Suetonius" title="Suetonius">Suetonius</a> đương đại của ông đã viết về tiểu sử của 12 nhà cai trị La Mã từ <a href="/wiki/Julius_Caesar" title="Julius Caesar">Julius Caesar</a> tới <a href="/wiki/Domitianus" title="Domitianus">Domiti</a>. Những lá thư của Pliny trẻ mô tả cuộc sống La Mã thời kỳ này. <a href="/w/index.php?title=Quintilian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quintilian (trang không tồn tại)">Quintilian</a> sáng tác tác phẩm đầy đủ nhất về giáo dục cổ đại mà chúng ta sở hữu. Các tác phẩm quan trọng từ thế kỷ thứ 2 bao gồm <i>Attic Nights</i> của <a href="/w/index.php?title=Aulus_Gellius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aulus Gellius (trang không tồn tại)">Aulus Gellius</a>, một bộ sưu tập các giai thoại và báo cáo về các cuộc thảo luận văn học giữa những người bạn của ông; và những lá thư của nhà hùng biện <a href="/w/index.php?title=Marcus_Cornelius_Fronto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Cornelius Fronto (trang không tồn tại)">Marcus Cornelius Fronto</a> gửi <a href="/wiki/Marcus_Aurelius" title="Marcus Aurelius">Marcus Aurelius</a>. Tác phẩm nổi tiếng nhất trong thời kỳ này là <i>Metamorphoses</i>, còn được gọi là <i>The Golden Ass</i>, của <a href="/w/index.php?title=Apuleius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apuleius (trang không tồn tại)">Apuleius</a>. Cuốn tiểu thuyết này kể về một chàng trai trẻ vô tình bị biến thành một con lừa. Câu chuyện chứa những mẩu chuyện đầy màu sắc về tình yêu và phù thủy. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tiếng_Latinh_trong_thời_trung_cổ,_Phục_hưng_và_Tiền_hiện_đại"><span id="Ti.E1.BA.BFng_Latinh_trong_th.E1.BB.9Di_trung_c.E1.BB.95.2C_Ph.E1.BB.A5c_h.C6.B0ng_v.C3.A0_Ti.E1.BB.81n_hi.E1.BB.87n_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Tiếng Latinh trong thời trung cổ, Phục hưng và Tiền hiện đại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Tiếng Latinh trong thời trung cổ, Phục hưng và Tiền hiện đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiếng Latinh trong thời trung cổ, Phục hưng và Tiền hiện đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Văn học Latinh Pagan cho thấy một sự bùng nổ sức sống cuối cùng vào cuối thế kỷ thứ 3 đến thế kỷ thứ 5. <a href="/wiki/Ammianus_Marcellinus" title="Ammianus Marcellinus">Ammianus Marcellinus</a> viết về lịch sử, <a href="/w/index.php?title=Quintus_Aurelius_Symmachus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quintus Aurelius Symmachus (trang không tồn tại)">Quintus Aurelius Symmachus</a> viết về hùng biện, và <a href="/w/index.php?title=Ausonius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ausonius (trang không tồn tại)">Ausonius</a> và <a href="/w/index.php?title=Rutilius_Claudius_Namatianus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rutilius Claudius Namatianus (trang không tồn tại)">Rutilius Claudius Namatianus</a> viết thơ ca đều là những cây bút rất tài năng. <i>Mosella</i> của Ausonius đã chứng minh một chủ nghĩa hiện đại của cảm giác, đóng vai trò đánh dấu sự kết thúc của văn học cổ điển. </p><p>Đồng thời, những người khác đã đặt nền móng cho văn học Kitô giáo Latinh trong thế kỷ thứ 4 và thế kỷ thứ 5. Họ bao gồm những người Giáo phụ <a href="/wiki/Augustin%C3%B4_th%C3%A0nh_Hippo" title="Augustinô thành Hippo">Augustine thành Hippo</a>, <a href="/wiki/Gi%C3%AAr%C3%B4nim%C3%B4" title="Giêrônimô">Jerome</a> và <a href="/wiki/Ambr%C3%B4si%C3%B4" title="Ambrôsiô">Ambrose</a>, và nhà thơ Cơ đốc giáo đầu tiên, <a href="/w/index.php?title=Prudentius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prudentius (trang không tồn tại)">Prudentius</a>. </p><p>Trong thời Phục hưng đã có sự quay trở lại với tiếng Latinh của thời cổ điển, được gọi là Neo-Latin vì lý do này. Ngôn ngữ tinh khiết này tiếp tục được sử dụng như <i>ngôn ngữ chung</i> trong số những người có học vấn ở khắp châu Âu, với các tác phẩm tuyệt vời của <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Descartes" title="René Descartes">Descartes</a>, <a href="/wiki/Francis_Bacon" title="Francis Bacon">Francis Bacon</a> và <a href="/wiki/Baruch_Spinoza" title="Baruch Spinoza">Baruch Spinoza</a> đều được sáng tác bằng tiếng Latinh. Trong số những cuốn sách quan trọng cuối cùng được viết chủ yếu bằng văn xuôi Latinh là các tác phẩm của <a href="/wiki/Emanuel_Swedenborg" title="Emanuel Swedenborg">Thụy Điển</a> (d. 1772), <a href="/wiki/Carl_Linnaeus" title="Carl Linnaeus">Linnaeus</a> (d. 1778), <a href="/wiki/Leonhard_Euler" title="Leonhard Euler">Euler</a> (d. 1783), <a href="/wiki/Carl_Friedrich_Gau%C3%9F" title="Carl Friedrich Gauß">Gauss</a> (d. 1855), và <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> (d. 1727) và tiếng Latinh vẫn là một kỹ năng cần thiết cho người đọc hiện đại về các tác phẩm ngôn ngữ, văn học và triết học hiện đại đầu tiên. </p><p>Một số nhà thơ tiếng Anh hàng đầu đã viết bằng tiếng Latinh cũng như tiếng Anh. Bài thơ 1645 của Milton là một ví dụ, nhưng cũng có <a href="/wiki/Thomas_Campion" title="Thomas Campion">Thomas Campion</a>, <a href="/w/index.php?title=George_Herbert&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Herbert (trang không tồn tại)">George Herbert</a> và đồng nghiệp của Milton <a href="/wiki/Andrew_Marvell" title="Andrew Marvell">Andrew Marvell</a>. Một số thực sự đã viết chủ yếu bằng tiếng Latinh và được đánh giá cao cho sự thanh lịch và cổ điển của phong cách của họ. Ví dụ trong số này là <a href="/w/index.php?title=Anthony_Alsop&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Alsop (trang không tồn tại)">Anthony Alsop</a> và <a href="/w/index.php?title=Vincent_Bourne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vincent Bourne (trang không tồn tại)">Vincent Bourne</a>, những người được chú ý vì cách thức khéo léo điều chỉnh câu thơ của họ để mô tả chi tiết về cuộc sống trong thế kỷ 18 trong khi vẫn giữ nguyên sự thuần khiết của từ vựng tiếng Latinh.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một trong những người cuối cùng được chú ý về chất lượng của thơ Latinh vào thế kỷ 19 là <a href="/w/index.php?title=Walter_Savage_Landor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter Savage Landor (trang không tồn tại)">Walter Savage Landor</a>.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đặc_điểm_của_văn_học_Latinh"><span id=".C4.90.E1.BA.B7c_.C4.91i.E1.BB.83m_c.E1.BB.A7a_v.C4.83n_h.E1.BB.8Dc_Latinh"></span>Đặc điểm của văn học Latinh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Đặc điểm của văn học Latinh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đặc điểm của văn học Latinh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhiều tác phẩm tiếng Latinh phản ánh sự quan tâm của người La Mã về hùng biện, nghệ thuật nói và thuyết phục. Nói trước công chúng có tầm quan trọng lớn đối với người La Mã có học thức vì hầu hết họ muốn có một sự nghiệp chính trị thành công. Khi Rome trở thành một <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">nước cộng hòa</a>, việc diễn thuyết hiệu quả thường được xác định ai sẽ được bầu hoặc dự luật nào sẽ được thông qua. Sau khi Rome trở thành một <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">đế chế</a>, khả năng gây ấn tượng và thuyết phục mọi người bằng lời nói đã mất đi phần lớn tầm quan trọng của nó. Nhưng việc đào tạo về khả năng hùng biện vẫn tiếp tục phát triển và ảnh hưởng đến phong cách viết văn. Một phần lớn của sự hùng biện bao gồm khả năng trình bày một ý tưởng quen thuộc theo cách mới nổi bật mà thu hút sự chú ý. Các tác giả tiếng Latin đã trở thành bậc thầy của nghệ thuật đa dạng này. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ngôn_ngữ_và_hình_thức"><span id="Ng.C3.B4n_ng.E1.BB.AF_v.C3.A0_h.C3.ACnh_th.E1.BB.A9c"></span>Ngôn ngữ và hình thức</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Ngôn ngữ và hình thức”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ngôn ngữ và hình thức"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tiếng Latinh là một ngôn ngữ có tính <i>lan truyền</i> cao, với nhiều hình thức ngữ pháp cho các từ khác nhau. Kết quả là, nó có thể được sử dụng với độ chính xác và ngắn gọn trong tiếng Anh. Nó cũng có khả năng xây dựng, bởi vì cú pháp chặt chẽ của nó giữ cả câu dài nhất và phức tạp nhất được gắn kết như một đơn vị logic. Tiếng Latin có thể được sử dụng với sự đồng nhất nổi bật, như trong các tác phẩm của <a href="/w/index.php?title=Sallust&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sallust (trang không tồn tại)">Sallust</a> và <a href="/wiki/Tacitus" title="Tacitus">Tacitus</a>. Hoặc nó có thể có các cụm từ sâu rộng, như trong các tác phẩm của <a href="/wiki/Titus_Livius" title="Titus Livius">Livy</a> và các bài phát biểu của <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a>. </p><p>Tiếng Latinh thiếu từ vựng mang chất thơ phong phú mà là đặc trưng của thơ ca Hy Lạp. Một số nhà thơ Latinh cổ đã cố gắng bù đắp sự thiếu hụt này bằng cách tạo ra các từ ghép mới, như người Hy Lạp đã làm. Nhưng các nhà văn La Mã hiếm khi phát minh ra từ mới. Ngoại trừ trong thơ sử thi, họ có xu hướng sử dụng một từ vựng quen thuộc, mang lại giá trị thi pháp bằng cách kết hợp trí tưởng tượng của các từ và bằng hiệu ứng âm thanh phong phú. Các nhà thơ hàng đầu của Rome có kỹ năng kỹ thuật tuyệt vời trong việc lựa chọn và sắp xếp ngôn ngữ. Họ cũng có kiến thức sâu sắc về các nhà thơ Hy Lạp, mà có các chủ đề xuất hiện trong hầu hết các tác phẩm văn học La Mã. </p><p>Văn học Latinh thể hiện phẩm giá ấn tượng trong các tác phẩm của <a href="/wiki/Ovidius" title="Ovidius">Ovid</a>, <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a> hoặc <a href="/wiki/Vergilius" title="Vergilius">Virgil</a>. Nó phản ánh sự nghiêm túc và ý thức trách nhiệm đặc trưng cho giai cấp thống trị của Rome trong những năm tuyệt vời của nền cộng hòa La Mã. Nhưng người La Mã cũng có thể thư giãn và cho phép cái mà <a href="/wiki/Horace" title="Horace">Horace</a> gọi là "giấm Ý" trong hệ thống của họ tuôn ra dưới hình thức dí dỏm và châm biếm. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nguồn_tham_khảo"><span id="Ngu.E1.BB.93n_tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Nguồn tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Nguồn tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Elaine Fantham, Ph.D., Giger Professor of Latin Emerita, Department of Classics, <a href="/wiki/Princeton_University" class="mw-redirect" title="Princeton University">Princeton University</a>.</li> <li>Fantham, Elaine. "Latin literature." <i>World Book Advanced.</i> World Book, 2011. Web. ngày 18 tháng 10 năm 2011.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFLancelot_Patrick_Wilkinson,_Peter_Godman,_Richard_H.A._Jenkyns,_Frederic_James_Edward_Raby2019" class="citation web cs1">Lancelot Patrick Wilkinson, Peter Godman, Richard H.A. Jenkyns, Frederic James Edward Raby (ngày 13 tháng 2 năm 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/Latin-literature">“Latin literature”</a>. Encyclopedia Britannica<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 24 tháng 2 năm 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Latin+literature&rft.pub=Encyclopedia+Britannica&rft.date=2019-02-13&rft.au=Lancelot+Patrick+Wilkinson%2C+Peter+Godman%2C+Richard+H.A.+Jenkyns%2C+Frederic+James+Edward+Raby&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fart%2FLatin-literature&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">Vịt trời, George Eckel. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=BuLEo5U9sb0C&pg=PA3&dq#v=onepage&q&f=false"><i>Bản chất của hài kịch La Mã: một nghiên cứu trong giải trí phổ biến.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=BuLEo5U9sb0C&pg=PA3&dq#v=onepage&q&f=false">[1]</a> Đại học Oklahoma, 1994. tr. 3. Web. Ngày 15 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">Shipley, Joseph Twadell. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=AlUVAAAAIAAJ&pg=PA109#v=onepage&q&f=false"><i>Từ điển văn học thế giới: phê bình, hình thức, kỹ thuật.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=AlUVAAAAIAAJ&pg=PA109#v=onepage&q&f=false">[2]</a> Taylor & Francis, 1964. tr. 109. Web. Ngày 15 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Mehl, Andreas. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0W1rpowMywYC&pg=PA52&dq#v=onepage&q&f=false"><i>Lịch sử La Mã.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=0W1rpowMywYC&pg=PA52&dq#v=onepage&q&f=false">[3]</a> Wiley-Blackwell, 2010 trang 52. Web. 18 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHinds1998" class="citation book cs1">Hinds, Stephen (1998). <i>Allusion and Intertext</i>. Cambridge, UK: Cambridge. tr. 52–98. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0521571863" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0521571863"><bdi>0521571863</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Allusion+and+Intertext&rft.place=Cambridge%2C+UK&rft.pages=52-98&rft.pub=Cambridge&rft.date=1998&rft.isbn=0521571863&rft.aulast=Hinds&rft.aufirst=Stephen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%C4%83n+h%E1%BB%8Dc+ti%E1%BA%BFng+Latinh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Eliot, Charles W. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=uLGVxD1fX8UC&pg=PA3&dq#v=onepage&q&f=false"><i>Thư của Marcus Tullius Cicero và Thư của Gaius Plinius Caecilius Secundus: Phần 9 Kinh điển Harvard.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=uLGVxD1fX8UC&pg=PA3&dq#v=onepage&q&f=false">[4]</a> Nhà xuất bản Kessinger, 2004. tr. 3. Web. Ngày 15 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">Nettleship, Henry; Haverfield, F. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=pPcgIEC3CPIC&pg=PA105&dq#v=onepage&q&f=false"><i>Bài giảng và tiểu luận: Sê-ri thứ hai.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=pPcgIEC3CPIC&pg=PA105&dq#v=onepage&q&f=false">[5]</a> Nhà xuất bản Đại học Cambridge, 2010. 105. Web. 18 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Quintilian/Institutio_Oratoria/10A*.html#1.95">Tổ chức Orutia của Quintillian</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Morton Braund, Susanna. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=IOwR7uVMGUYC&pg=PA1#v=onepage&q&f=false"><i>Văn học Latinh.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=IOwR7uVMGUYC&pg=PA1#v=onepage&q&f=false">[6]</a> Routledge, 2002. p. 1. Web. Ngày 15 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">Colish, Marcia L. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=WY-2MeZqoK0C&pg=PA226&dq=#v=onepage&q&f=false"><i>Các Stoic Tradition từ thời cổ đến sớm Trung Cổ: Stoics trong văn học Latin cổ điển.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=WY-2MeZqoK0C&pg=PA226&dq=#v=onepage&q&f=false">[7]</a> BRILL, 1990. tr. 226. Web. 18 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">Nhà xuất bản giáo dục Britannica. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=LHA_SydyKOYC&pg=PA39&dq=#v=onepage&q&f=false"><i>Thơ và kịch: Điều khoản và khái niệm văn học.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=LHA_SydyKOYC&pg=PA39&dq=#v=onepage&q&f=false">[8]</a> Nhóm xuất bản Rosen, 2011. trang. 39. Web. 18 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">Cary, Max; Haarhoff, Theodore Julian. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=bx8OAAAAQAAJ&pg=PA268&#v=onepage&q&f=false"><i>Cuộc sống và suy nghĩ trong thế giới Hy Lạp và La Mã.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=bx8OAAAAQAAJ&pg=PA268&#v=onepage&q&f=false">[9]</a> Taylor & Francis, 1985. tr. 268. Web. Ngày 15 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Grube, George Maximilian Antony. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jerucRW8UmMC&printsec=frontcover&dq=The+Greek+and+Roman+Critics&hl=it&ei=rLmZTtvLDsWDOsDKqYkK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q="><i>Các nhà phê bình Hy Lạp và La Mã.</i></a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=jerucRW8UmMC&printsec=frontcover&dq=The+Greek+and+Roman+Critics&hl=it&ei=rLmZTtvLDsWDOsDKqYkK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=">[10]</a> Nhà xuất bản Hackett, năm 1965. tr. 261. Web. Ngày 15 tháng 10 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">DKMoney, "Thơ Latinh của các quý ông Anh", trong <i>Thơ Neo-Latin ở Quần đảo Anh</i>, London 2012, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.co.uk/books?id=baNhaEOtbzYC&lpg=PP1&pg=PR5#v=onepage&q&f=false">tr.125ff</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelatinlibrary.com/landor.html">Thơ trực tuyến</a></span> </li> </ol></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Văn_học_tiếng_Latinh&oldid=65359446">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Văn_học_tiếng_Latinh&oldid=65359446</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Lịch sử văn học">Lịch sử văn học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Thể loại:Văn học tiếng Latinh">Văn học tiếng Latinh</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 7 tháng 8 năm 2021, 11:35.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-vrhlg","wgBackendResponseTime":135,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.151","walltime":"0.180","ppvisitednodes":{"value":385,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":3853,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":5,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16183,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 114.545 1 Bản_mẫu:Tham_khảo","100.00% 114.545 1 -total"," 73.77% 84.505 1 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 7.99% 9.152 1 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.064","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2371728,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-56865c4dc8-qcqjj","timestamp":"20241107103114","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"V\u0103n h\u1ecdc ti\u1ebfng Latinh","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFng_Latinh","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q184890","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q184890","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-02-19T09:51:05Z","dateModified":"2021-08-07T11:35:03Z"}</script> </body> </html>