CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Մարդու իրավունքներ - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"3220738c-226d-4a8f-a814-204cb22437b1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Մարդու_իրավունքներ","wgTitle":"Մարդու իրավունքներ","wgCurRevisionId":9807412,"wgRevisionId":9807412,"wgArticleId":63967,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Ծանոթագրության սխալներով հոդվածներ","CS1 սխալներ: բացակայող periodical","Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ","CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)","Webarchive template wayback links","Իրավունք", "Հասարակություն","Սոցիալական փիլիսոփայության հասկացություններ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Մարդու_իրավունքներ","wgRelevantArticleId":63967,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false, "wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8458","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site", "mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Մարդու իրավունքներ - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Մարդու_իրավունքներ rootpage-Մարդու_իրավունքներ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Հիմնական ընտրացանկ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB">Գլխավոր էջ</a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB">Կատեգորիաներ</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x">Պատահական հոդված</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8">Նոր էջեր</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին">Ընթացիկ իրադարձություններ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Էությունը</a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6">Խորհրդարան</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r">Վերջին փոփոխություններ</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց">Օգնություն</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"> Որոնել </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Արտաքին տեսք </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class="">Նվիրաբերել</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class="">Ստեղծել հաշիվ</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class="">Մտնել</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Անձնական գործիքներ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy">Նվիրաբերել</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"> Ստեղծել հաշիվ</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"> Մտնել</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing">իմանալ ավելին</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y">Ներդրումներ</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n">Քննարկում</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Պատմություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմություն"> <div class="vector-toc-text"> 1 Պատմություն </div> </a> <button aria-controls="toc-Պատմություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Պատմություն subsection </button> <ul id="toc-Պատմություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1800_թվականից_մինչև_Առաջին_համաշխարհային_պատերազմ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1800_թվականից_մինչև_Առաջին_համաշխարհային_պատերազմ"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 1800 թվականից մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմ </div> </a> <ul id="toc-1800_թվականից_մինչև_Առաջին_համաշխարհային_պատերազմ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Առաջին_և_Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմների_միջև_ընկած_ժամանակահատվածում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Առաջին_և_Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմների_միջև_ընկած_ժամանակահատվածում"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում </div> </a> <ul id="toc-Առաջին_և_Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմների_միջև_ընկած_ժամանակահատվածում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմից_հետո" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմից_հետո"> <div class="vector-toc-text"> 1.3 Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո </div> </a> <ul id="toc-Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմից_հետո-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Մարդու_իրավունքների_համընդհանուր_հռչակագիր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքների_համընդհանուր_հռչակագիր"> <div class="vector-toc-text"> 1.3.1 Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր </div> </a> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքների_համընդհանուր_հռչակագիր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մարդու_իրավունքների_պայմանագիր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքների_պայմանագիր"> <div class="vector-toc-text"> 1.3.2 Մարդու իրավունքների պայմանագիր </div> </a> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքների_պայմանագիր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Միջազգային_կազմակերպություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Միջազգային_կազմակերպություններ"> <div class="vector-toc-text"> 2 Միջազգային կազմակերպություններ </div> </a> <button aria-controls="toc-Միջազգային_կազմակերպություններ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Միջազգային կազմակերպություններ subsection </button> <ul id="toc-Միջազգային_կազմակերպություններ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Միավորված_ազգերի_կազմակերպություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Միավորված_ազգերի_կազմակերպություն"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Միավորված ազգերի կազմակերպություն </div> </a> <ul id="toc-Միավորված_ազգերի_կազմակերպություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Միջազգային_պաշտպանություն_մակարդակում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Միջազգային_պաշտպանություն_մակարդակում"> <div class="vector-toc-text"> 3 Միջազգային պաշտպանություն մակարդակում </div> </a> <button aria-controls="toc-Միջազգային_պաշտպանություն_մակարդակում-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Միջազգային պաշտպանություն մակարդակում subsection </button> <ul id="toc-Միջազգային_պաշտպանություն_մակարդակում-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Մարդու_իրավունքների_խորհուրդ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքների_խորհուրդ"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Մարդու իրավունքների խորհուրդ </div> </a> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքների_խորհուրդ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ՄԱԿ-ի_պայմանագրային_մարմինները" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ՄԱԿ-ի_պայմանագրային_մարմինները"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 ՄԱԿ-ի պայմանագրային մարմինները </div> </a> <ul id="toc-ՄԱԿ-ի_պայմանագրային_մարմինները-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Տարածաշրջանային_մարդու_իրավունքներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Տարածաշրջանային_մարդու_իրավունքներ"> <div class="vector-toc-text"> 4 Տարածաշրջանային մարդու իրավունքներ </div> </a> <button aria-controls="toc-Տարածաշրջանային_մարդու_իրավունքներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Տարածաշրջանային մարդու իրավունքներ subsection </button> <ul id="toc-Տարածաշրջանային_մարդու_իրավունքներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Աֆրիկա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Աֆրիկա"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Աֆրիկա </div> </a> <ul id="toc-Աֆրիկա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հյուսիսային_և_Հարավային_Ամերիկա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հյուսիսային_և_Հարավային_Ամերիկա"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա </div> </a> <ul id="toc-Հյուսիսային_և_Հարավային_Ամերիկա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ասիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ասիա"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Ասիա </div> </a> <ul id="toc-Ասիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Եվրոպա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Եվրոպա"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Եվրոպա </div> </a> <ul id="toc-Եվրոպա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Փիլիսոփայություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Փիլիսոփայություն"> <div class="vector-toc-text"> 5 Փիլիսոփայություն </div> </a> <button aria-controls="toc-Փիլիսոփայություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Փիլիսոփայություն subsection </button> <ul id="toc-Փիլիսոփայություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Բնական_իրավունքներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բնական_իրավունքներ"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Բնական իրավունքներ </div> </a> <ul id="toc-Բնական_իրավունքներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մարդու_իրավունքների_այլ_տեսություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքների_այլ_տեսություններ"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Մարդու իրավունքների այլ տեսություններ </div> </a> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքների_այլ_տեսություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մարդու_իրավունքների_հասկացությունները" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքների_հասկացությունները"> <div class="vector-toc-text"> 6 Մարդու իրավունքների հասկացությունները </div> </a> <button aria-controls="toc-Մարդու_իրավունքների_հասկացությունները-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Մարդու իրավունքների հասկացությունները subsection </button> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքների_հասկացությունները-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Անբաժանելիություն_և_իրավունքների_դասակարգում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Անբաժանելիություն_և_իրավունքների_դասակարգում"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Անբաժանելիություն և իրավունքների դասակարգում </div> </a> <ul id="toc-Անբաժանելիություն_և_իրավունքների_դասակարգում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Համընդհանրությունը_ընդդեմ_մշակութային_հարաբերականության" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Համընդհանրությունը_ընդդեմ_մշակութային_հարաբերականության"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Համընդհանրությունը ընդդեմ մշակութային հարաբերականության </div> </a> <ul id="toc-Համընդհանրությունը_ընդդեմ_մշակութային_հարաբերականության-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Պետական_և_ոչ_պետական_սուբյեկտներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Պետական_և_ոչ_պետական_սուբյեկտներ"> <div class="vector-toc-text"> 6.3 Պետական և ոչ պետական սուբյեկտներ </div> </a> <ul id="toc-Պետական_և_ոչ_պետական_սուբյեկտներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մարդու_Իրավունքների_օրենքները" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_Իրավունքների_օրենքները"> <div class="vector-toc-text"> 7 Մարդու Իրավունքների օրենքները </div> </a> <button aria-controls="toc-Մարդու_Իրավունքների_օրենքները-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Մարդու Իրավունքների օրենքները subsection </button> <ul id="toc-Մարդու_Իրավունքների_օրենքները-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Մարդու_իրավունքները_ազգային_անվտանգության_դեմ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքները_ազգային_անվտանգության_դեմ"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Մարդու իրավունքները ազգային անվտանգության դեմ </div> </a> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքները_ազգային_անվտանգության_դեմ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Իրավական_գործիքներ_և_իրավասություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Իրավական_գործիքներ_և_իրավասություններ"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Իրավական գործիքներ և իրավասություններ </div> </a> <ul id="toc-Իրավական_գործիքներ_և_իրավասություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մարդու_իրավունքների_խախտումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մարդու_իրավունքների_խախտումներ"> <div class="vector-toc-text"> 7.3 Մարդու իրավունքների խախտումներ </div> </a> <ul id="toc-Մարդու_իրավունքների_խախտումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> 8 Տես նաև </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> 9 Ծանոթագրություններ </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Toggle the table of contents </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Մարդու իրավունքներ</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 164 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-164" aria-hidden="true" > 164 լեզու </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Menseregte" title="Menseregte – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Menseregte" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Menschenrechte" title="Menschenrechte – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Menschenrechte" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Dreitos_humans" title="Dreitos humans – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Dreitos humans" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="मानवाधिकार – անգիկա" lang="anp" hreflang="anp" data-title="मानवाधिकार" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="անգիկա" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="حقوق الإنسان – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حقوق الإنسان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%99%DC%95%DC%A9%DC%90_%DC%95%DC%92%DC%AA%DC%A2%DC%AB%DC%90" title="ܙܕܩܐ ܕܒܪܢܫܐ – արամեերեն" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܙܕܩܐ ܕܒܪܢܫܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="արամեերեն" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%85" title="حقوق بنادم – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="حقوق بنادم" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="حقوق انسان – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="حقوق انسان" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Derechos_humanos" title="Derechos humanos – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Derechos humanos" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_h%C3%BCquqlar%C4%B1" title="İnsan hüquqları – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="İnsan hüquqları" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اینسان حاقلاری – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اینسان حاقلاری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D1%85%D0%BE%D2%A1%D1%83%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Кеше хоҡуҡтары – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Кеше хоҡуҡтары" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Hak_asasi_manusia" title="Hak asasi manusia – բալիերեն" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Hak asasi manusia" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="բալիերեն" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/%C5%BDmuogaus_teis%C4%97s" title="Žmuogaus teisės – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Žmuogaus teisės" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Правы чалавека – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Правы чалавека" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Правы чалавека – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Правы чалавека" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Права на човека – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Права на човека" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Hak_asasi_manusia" title="Hak asasi manusia – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Hak asasi manusia" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target">Banjar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%AF%EA%A9%BB%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA%EA%A9%BB%E1%80%9B%E1%80%B1%EA%A9%BB" title="လိုꩻအခွင်ꩻရေꩻ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="လိုꩻအခွင်ꩻရေꩻ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="মানবাধিকার – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মানবাধিকার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Gwirio%C3%B9_mab-den" title="Gwirioù mab-den – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Gwirioù mab-den" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ljudska_prava" title="Ljudska prava – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ljudska prava" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Hak_Asasi_Jolma" title="Hak Asasi Jolma – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Hak Asasi Jolma" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target">Batak Mandailing</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D0%BD%D1%8D%D0%B9_%D1%8D%D1%80%D1%85%D1%8D" title="Хүнэй эрхэ – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хүнэй эрхэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Drets_humans" title="Drets humans – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Drets humans" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cng-gu%C3%B2ng" title="Ìng-guòng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ìng-guòng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%8A%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%88" title="Адаман бакъонаш – չեչեներեն" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Адаман бакъонаш" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="չեչեներեն" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Tawhanong_katungod" title="Tawhanong katungod – սեբուերեն" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Tawhanong katungod" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="սեբուերեն" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%86%DA%A4" title="مافەکانی مرۆڤ – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مافەکانی مرۆڤ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Lidsk%C3%A1_pr%C3%A1va" title="Lidská práva – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Lidská práva" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hawliau_dynol" title="Hawliau dynol – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hawliau dynol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Menneskerettighederne" title="Menneskerettighederne – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Menneskerettighederne" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Human_rights" title="Human rights – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Human rights" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target">Dagbanli</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Menschenrechte" title="Menschenrechte – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Menschenrechte" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Heq%C3%AA_merduman" title="Heqê merduman – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Heqê merduman" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Hak_asasi_koulunan" title="Hak asasi koulunan – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Hak asasi koulunan" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target">Kadazandusun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="मानव अधिकार – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="मानव अधिकार" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B1_%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1" title="Ανθρώπινα δικαιώματα – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Ανθρώπινα δικαιώματα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Human_rights" title="Human rights – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Human rights" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Homaj_rajtoj" title="Homaj rajtoj – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Homaj rajtoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Derechos_humanos" title="Derechos humanos – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Derechos humanos" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Inim%C3%B5igused" title="Inimõigused – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Inimõigused" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Giza_eskubideak" title="Giza eskubideak – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Giza eskubideak" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Derechus_Umanus" title="Derechus Umanus – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Derechus Umanus" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="حقوق بشر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ihmisoikeudet" title="Ihmisoikeudet – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ihmisoikeudet" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Inemise%C3%B5igus%C3%B5q" title="Inemiseõigusõq – վորո" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Inemiseõigusõq" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="վորո" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Mannar%C3%A6ttindi" title="Mannarættindi – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Mannarættindi" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Droits_de_l%27homme" title="Droits de l'homme – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Droits de l'homme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Minskerjochten" title="Minskerjochten – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Minskerjochten" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cearta_daonna" title="Cearta daonna – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cearta daonna" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/C%C3%B2raichean_daonna" title="Còraichean daonna – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Còraichean daonna" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dereitos_humanos" title="Dereitos humanos – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dereitos humanos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Yvyp%C3%B3ra_tekoiterape" title="Yvypóra tekoiterape – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Yvypóra tekoiterape" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ha%C6%99%C6%99o%C6%99in_%C9%97an%27adam" title="Haƙƙoƙin ɗan'adam – հաուսա" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Haƙƙoƙin ɗan'adam" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="հաուսա" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kanaka_pono" title="Kanaka pono – հավայիերեն" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kanaka pono" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="հավայիերեն" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%96%D7%9B%D7%95%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%90%D7%93%D7%9D" title="זכויות האדם – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="זכויות האדם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="मानवाधिकार – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मानवाधिकार" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Insaan_ke_adhikaar" title="Insaan ke adhikaar – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Insaan ke adhikaar" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ljudska_prava" title="Ljudska prava – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ljudska prava" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Dwa_moun" title="Dwa moun – խառնակերտ հայիթերեն" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Dwa moun" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="խառնակերտ հայիթերեն" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Emberi_jogok" title="Emberi jogok – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Emberi jogok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Derectos_human" title="Derectos human – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Derectos human" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Hak_asasi_manusia" title="Hak asasi manusia – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Hak asasi manusia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ikike_mmad%E1%BB%A5" title="Ikike mmadụ – իգբո" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ikike mmadụ" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="իգբո" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/I%C3%B1uum_pi%E1%B8%B7%E1%B8%B7ani%C5%8Bat" title="Iñuum piḷḷaniŋat – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Iñuum piḷḷaniŋat" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target">Iñupiatun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Dagiti_karbengan_ti_tao" title="Dagiti karbengan ti tao – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Dagiti karbengan ti tao" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Homala_yuri" title="Homala yuri – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Homala yuri" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Mannr%C3%A9ttindi" title="Mannréttindi – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Mannréttindi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Diritti_umani" title="Diritti umani – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Diritti umani" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%BA%E6%A8%A9" title="人権 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="人権" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/remna_selcru" title="remna selcru – լոժբան" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="remna selcru" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="լոժբան" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Hak_manungsa" title="Hak manungsa – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Hak manungsa" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ადამიანის უფლებები – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ადამიანის უფლებები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Izerfan_n_wemdan" title="Izerfan n wemdan – կաբիլերեն" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Izerfan n wemdan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="կաբիլերեն" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%90y%CA%8A_wa%C9%96%C9%9B" title="Ɛyʊ waɖɛ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɛyʊ waɖɛ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D2%9B%D2%B1%D2%9B%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Адам құқықтары – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Адам құқықтары" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%98%E1%9E%93%E1%9E%BB%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9F" title="សិទ្ធិមនុស្ស – քմերերեն" lang="km" hreflang="km" data-title="សិទ្ធិមនុស្ស" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="քմերերեն" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%B5_%E0%B2%B9%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%97%E0%B2%B3%E0%B3%81" title="ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B8%EA%B6%8C" title="인권 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="인권" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D1%8B_%D1%8D%D1%80%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Адамны эркинликлери – կարաչայ-բալկարերեն" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Адамны эркинликлери" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="կարաչայ-բալկարերեն" class="interlanguage-link-target">Къарачай-малкъар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%90%D9%86%D8%B3%D9%B2%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%97%D9%82" title="اِنسٲنی حقوٗق – քաշմիրերեն" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اِنسٲنی حقوٗق" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="քաշմիրերեն" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Maf%C3%AAn_mirovan" title="Mafên mirovan – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Mafên mirovan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D1%83%D0%BA%D1%83%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Адам укуктары – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Адам укуктары" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Iura_humana" title="Iura humana – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Iura humana" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Diretos_umana" title="Diretos umana – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Diretos umana" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dirit_uman" title="Dirit uman – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Dirit uman" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/%C5%BDmogaus_teis%C4%97s" title="Žmogaus teisės – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Žmogaus teisės" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Cilv%C4%93kties%C4%ABbas" title="Cilvēktiesības – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Cilvēktiesības" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="मानवाधिकार – մայթիլի" lang="mai" hreflang="mai" data-title="मानवाधिकार" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="մայթիլի" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Zon%27_olombelona" title="Zon' olombelona – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Zon' olombelona" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Човекови права – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Човекови права" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%A8%E0%B5%81%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="മനുഷ്യാവകാശം – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മനുഷ്യാവകാശം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D1%80%D1%85" title="Хүний эрх – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хүний эрх" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A5%80_%E0%A4%B9%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95" title="मानवी हक्क – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मानवी हक्क" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D3%B9%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D3%93%D0%B6%D3%B9" title="Эдемӹн прававлӓжӹ – արևմտամարիերեն" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Эдемӹн прававлӓжӹ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="արևմտամարիերեն" class="interlanguage-link-target">Кырык мары</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hak_asasi_manusia" title="Hak asasi manusia – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hak asasi manusia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%B7%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8" title="လူ့အခွင့်အရေး – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="လူ့အခွင့်အရေး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%82" title="Ломанень прават – էրզյա" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Ломанень прават" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="էրզյա" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Minschenrechten" title="Minschenrechten – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Minschenrechten" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Menskenrechten" title="Menskenrechten – ստորին սաքսոներեն" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Menskenrechten" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ստորին սաքսոներեն" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="मानव अधिकार – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मानव अधिकार" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%81_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="मनु अधिकार – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="मनु अधिकार" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Rechten_van_de_mens" title="Rechten van de mens – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Rechten van de mens" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Menneskerettar" title="Menneskerettar – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Menneskerettar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Menneskerettigheter" title="Menneskerettigheter – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Menneskerettigheter" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%A1%DF%90%DF%B0%DF%A6%DF%8A_%DF%96%DF%8F_%DF%9F%DF%8E%DF%AC" title="ߡߐ߰ߦߊ ߖߏ ߟߎ߬ – նկո" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߡߐ߰ߦߊ ߖߏ ߟߎ߬" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="նկո" class="interlanguage-link-target">ߒߞߏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nr mw-list-item"><a href="https://nr.wikipedia.org/wiki/Amalungelo_Wobuntu" title="Amalungelo Wobuntu – հարավային նդեբելե" lang="nr" hreflang="nr" data-title="Amalungelo Wobuntu" data-language-autonym="IsiNdebele seSewula" data-language-local-name="հարավային նդեբելե" class="interlanguage-link-target">IsiNdebele seSewula</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Dreches_de_l%27%C3%92me" title="Dreches de l'Òme – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Dreches de l'Òme" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Mirgoota_Dhala_Namaa" title="Mirgoota Dhala Namaa – օրոմո" lang="om" hreflang="om" data-title="Mirgoota Dhala Namaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="օրոմո" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%A7%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%B8%E0%AC%AE%E0%AD%82%E0%AC%B9" title="ମାନବାଧିକାରସମୂହ – օրիյա" lang="or" hreflang="or" data-title="ମାନବାଧିକାରସମୂହ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="օրիյա" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A8%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96%E0%A9%80_%E0%A8%B9%E0%A9%B1%E0%A8%95" title="ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Katul%C3%ADrang_pant%C3%A1u" title="Katulírang pantáu – պամպանգաերեն" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Katulírang pantáu" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="պամպանգաերեն" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Derechonan_humano" title="Derechonan humano – պապյամենտո" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Derechonan humano" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="պապյամենտո" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Dro%C3%A9ts_d%27echl%27Onme" title="Droéts d'echl'Onme – պիկարդերեն" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Droéts d'echl'Onme" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="պիկարդերեն" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawa_cz%C5%82owieka" title="Prawa człowieka – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Prawa człowieka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Drit_%C3%ABd_l%27%C3%92m" title="Drit ëd l'Òm – պիեմոնտերեն" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Drit ëd l'Òm" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="պիեմոնտերեն" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82" title="انسانی حق – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="انسانی حق" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DA%AF%DA%93%D9%86%D9%8A%D8%B2_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="وگړنيز حقوق – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="وگړنيز حقوق" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Direitos_humanos" title="Direitos humanos – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Direitos humanos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Runa_hay%C3%B1i" title="Runa hayñi – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Runa hayñi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Dretgs_umans" title="Dretgs umans – ռոմանշերեն" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Dretgs umans" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="ռոմանշերեն" class="interlanguage-link-target">Rumantsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Drepturile_omului" title="Drepturile omului – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Drepturile omului" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Права человека – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Права человека" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Людьскы права – ռուսիներեն" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Людьскы права" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ռուսիներեն" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D2%BB%D0%B8_%D0%B1%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%B0%D0%B1%D0%B0" title="Киһи бырааба – յակուտերեն" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Киһи бырааба" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="յակուտերեն" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%B1%E1%B1%A2%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F%E1%B1%9C_%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%AD%E1%B1%AB%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8" title="ᱢᱟᱹᱱᱢᱤᱭᱟᱜ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨ – սանտալի" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱢᱟᱹᱱᱢᱤᱭᱟᱜ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="սանտալի" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Deretos_umanos" title="Deretos umanos – սարդիներեն" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Deretos umanos" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="սարդիներեն" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Dritti_umani" title="Dritti umani – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Dritti umani" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Human_richts" title="Human richts – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Human richts" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D9%82" title="انساني حق – սինդհի" lang="sd" hreflang="sd" data-title="انساني حق" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="սինդհի" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Olmmo%C5%A1vuoigatvuo%C4%91at" title="Olmmošvuoigatvuođat – հյուսիսային սաամի" lang="se" hreflang="se" data-title="Olmmošvuoigatvuođat" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="հյուսիսային սաամի" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ljudska_prava" title="Ljudska prava – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ljudska prava" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%80_%E0%B6%85%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%8F%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B6%B8%E0%B7%8A" title="මානව අයිතිවාසිකම් – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="මානව අයිතිවාසිකම්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Human_rights" title="Human rights – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Human rights" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C4%BDudsk%C3%A9_pr%C3%A1va" title="Ľudské práva – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ľudské práva" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/%C4%8Clovekove_pravice" title="Človekove pravice – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Človekove pravice" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Xuquuqda_dadka" title="Xuquuqda dadka – սոմալիերեն" lang="so" hreflang="so" data-title="Xuquuqda dadka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="սոմալիերեն" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/T%C3%AB_drejtat_e_njeriut" title="Të drejtat e njeriut – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Të drejtat e njeriut" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%89%D1%83%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Људска права – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Људска права" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Hak_asasi_manusa" title="Hak asasi manusa – սունդաներեն" lang="su" hreflang="su" data-title="Hak asasi manusa" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="սունդաներեն" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/M%C3%A4nskliga_r%C3%A4ttigheter" title="Mänskliga rättigheter – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Mänskliga rättigheter" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Haki_za_binadamu" title="Haki za binadamu – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Haki za binadamu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%A4_%E0%AE%89%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%AE%E0%AF%88" title="மனித உரிமை – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மனித உரிமை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B5_%E0%B0%B9%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మానవ హక్కులు – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="మానవ హక్కులు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D1%83%D2%9B%D1%83%D2%9B%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Ҳуқуқҳои инсон – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳуқуқҳои инсон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99" title="สิทธิมนุษยชน – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="สิทธิมนุษยชน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Karapatang_pantao" title="Karapatang pantao – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Karapatang pantao" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_haklar%C4%B1" title="İnsan hakları – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İnsan hakları" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D1%85%D0%BE%D0%BA%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Кеше хокуклары – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кеше хокуклары" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B8" title="Права людини – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Права людини" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="انسانی حقوق – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="انسانی حقوق" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Inson_huquqlari" title="Inson huquqlari – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Inson huquqlari" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A2n_quy%E1%BB%81n" title="Nhân quyền – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nhân quyền" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Abondroets_des_djins" title="Abondroets des djins – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Abondroets des djins" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Katungod_pantawo" title="Katungod pantawo – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Katungod pantawo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%BA%E6%AC%8A" title="人權 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="人權" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="ადამიერიშ ნებეფი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ადამიერიშ ნებეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A2%D7%A0%D7%98%D7%A9%D7%9F_%D7%A8%D7%A2%D7%9B%D7%98" title="מענטשן רעכט – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מענטשן רעכט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%80w%E1%BB%8Dn_%E1%BA%B9%CC%80t%E1%BB%8D%CC%81_%E1%BB%8Dm%E1%BB%8Dn%C3%ACy%C3%A0n" title="Àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn – յորուբա" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Àwọn ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="յորուբա" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%BA%E6%9D%83" title="人权 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="人权" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%BA%E6%AC%8A" title="人權 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="人權" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/J%C3%AEn-ko%C3%A2n" title="Jîn-koân – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Jîn-koân" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%BA%E6%AC%8A" title="人權 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="人權" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8458#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c">Հոդված</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t">քննարկում</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >հայերեն </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80">Կարդալ</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v">Խմբագրել</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e">Խմբագրել կոդը</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h">Դիտել պատմությունը</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Գործիքներ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80">Կարդալ</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v">Խմբագրել</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e">Խմբագրել կոդը</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=history">Դիտել պատմությունը</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j">Այստեղ հղվող էջերը</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k">Կապված փոփոխություններ</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q">Սպասարկող էջեր</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&oldid=9807412" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում">Մշտական հղում</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին">Էջի վիճակագրություն</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&id=9807412&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը">Մեջբերել այս էջը</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2584%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A4%25D5%25B8%25D6%2582_%25D5%25AB%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6%25D6%2584%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580">Ստանալ կարճ URL հասցե</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2584%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A4%25D5%25B8%25D6%2582_%25D5%25AB%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6%25D6%2584%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580">Download QR code</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80">Ստեղծել գիրք</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=show-download-screen">Ներբեռնել որպես PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p">Տպելու տարբերակ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Human_rights" hreflang="en">Վիքիպահեստ</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8458" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g">Վիքիտվյալների տարր</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9414691">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9992997">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks hlist ---"><tbody><tr><th class="sidebar-title">Իրավունքներ</th></tr><tr><td class="sidebar-image"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:HumanRightsLogo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/HumanRightsLogo.svg/75px-HumanRightsLogo.svg.png" decoding="async" width="75" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/HumanRightsLogo.svg/113px-HumanRightsLogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/HumanRightsLogo.svg/150px-HumanRightsLogo.svg.png 2x" data-file-width="120" data-file-height="125" /></a></td></tr><tr><th class="sidebar-heading"> Տեսական տարբերություններ</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D5%AC_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D6%87_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պահանջել իրավունքներ և ազատություններ (դեռ գրված չէ)">Պահանջել իրավունքներ և ազատություններ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D5%AD%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անհատական և խմբային իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Անհատական և խմբային իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D6%85%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բնական և օրինական իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Բնական և օրինական իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A5%D5%A3%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%BE_%D6%87_%D5%BA%D5%B8%D5%A6%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%BE_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նեգատիվ և պոզիտիվ իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Նեգատիվ և պոզիտիվ իրավունքներ</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <a class="mw-selflink selflink">Մարդու իրավունքներ</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քաղաքական և քաղաքացիական իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Քաղաքական և քաղաքացիական իրավունքներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սոցիալական իրավունքներ">Սոցիալական իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A5%D6%80%D5%A5%D6%84_%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մարդու իրավունքների երեք սերունդ (դեռ գրված չէ)">Մարդու իրավունքների երեք սերունդ</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> Շահառուի իրավունքներ</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քրեական դատավարություն (դեռ գրված չէ)">Քրեական դատավարություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կենդանիների իրավունքներ">Կենդանիների իրավունքներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%A5%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Երեխայի իրավունքներ">Երեխայի իրավունքներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Սպառողների իրավունքների պաշտպանություն">Սպառողների իրավունքների պաշտպանություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80" title="Պարտատեր">Պարտատեր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Խուլերի իրավունքների շարժում">Խուլերի իրավունքների շարժում</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B7%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%81%D5%B8%D5%B2_%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքներ">Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A1%D6%80%D5%A5%D6%81%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տարեցների իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Տարեցների իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B6%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A9%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%AB_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BC%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սննդամթերքի արտադրության և գյուղատնտնեսության համար բույսերի գենետիկական ռեսուրսների մասին միջազգային պայմանագիր (դեռ գրված չէ)">Սննդամթերքի արտադրության և գյուղատնտնեսության համար բույսերի գենետիկական ռեսուրսների մասին միջազգային պայմանագիր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%BF%D5%B2%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պտղի իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Պտղի իրավունքներ</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Մարդու իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B6%D5%AB%D5%AF_%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բնիկ ժողովուրդների իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Բնիկ ժողովուրդների իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%BD%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%AC_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ինտերսեքսուալ մարդկանց իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Ինտերսեքսուալ մարդկանց իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թագավորներ (դեռ գրված չէ)">Թագավորներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D4%B3%D4%B2%D5%8F_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ԼԳԲՏ իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">ԼԳԲՏ իրավունքներ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80" title="Տրանսգենդեր">Տրանսգենդեր</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D5%8F%D5%B2%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Տղամարդկանց շարժում">Տղամարդկանց շարժում</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%93%D5%B8%D6%84%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Փոքրամասնությունների իրավունքներ">Փոքրամասնությունների իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BE%D5%B6%D5%B8%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ծնողների իրավունքների շարժում (դեռ գրված չէ)">Ծնողների իրավունքների շարժում</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հայրերի իրավունքների շարժում (դեռ գրված չէ)">Հայրերի իրավունքների շարժում</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մայրերի իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Մայրերի իրավունքներ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հիվանդներ (դեռ գրված չէ)">Հիվանդներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%84%D4%B1%D4%BF-%D5%AB_%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գյուղացիների իրավուքների մասին ՄԱԿ-ի հռչակագիր (դեռ գրված չէ)">Գյուղացիների իրավուքների մասին ՄԱԿ-ի հռչակագիր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD%D5%A5%D6%80" title="Բույսեր">Բույսեր</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բանտարկյալներ (դեռ գրված չէ)">Բանտարկյալներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%AB_%D5%A7%D5%A9%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արհեստական ինտելեկտի էթիկա (դեռ գրված չէ)">Արհեստական ինտելեկտի էթիկա</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պետություններ (դեռ գրված չէ)">Պետություններ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուսանողների իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Ուսանողների իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B6%D5%B8%D5%B0%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Զոհեր (դեռ գրված չէ)">Զոհեր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կանանց իրավունքներ">Կանանց իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Աշխատանքային իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Աշխատանքային իրավունքներ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Երիտասարդների իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">Երիտասարդների իրավունքներ</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> Իրավունքների այլ խմբեր</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հավաքների ազատություն (դեռ գրված չէ)">Հավաքների ազատություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազատության Ասոցիացիա (դեռ գրված չէ)">Ազատության Ասոցիացիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Ապաստանի իրավունք">Ապաստանի իրավունք</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Քաղաքացիական ազատություններ">Քաղաքացիական ազատություններ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B9%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Թվային իրավունքներ">Թվային իրավունքներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Կրթության իրավունք">Կրթության իրավունք</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Դատական պաշտպանության իրավունք">Դատական պաշտպանության իրավունք</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Սնունդ">Սնունդ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%B4%D5%AB%D5%A3%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազատ միգրացիա (դեռ գրված չէ)">Ազատ միգրացիա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%B8%D5%B2%D5%BB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Առողջության իրավունք">Առողջության իրավունք</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Բնակարանային իրավունք">Բնակարանային իրավունք</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A5%D5%A6%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լեզվական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Լեզվական իրավունք</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ազատ տեղաշարժման իրավունք (դեռ գրված չէ)">Ազատ տեղաշարժման իրավունք</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սեփականության իրավունք (դեռ գրված չէ)">Սեփականության իրավունք</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բարեկարգում (դեռ գրված չէ)">Բարեկարգում</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վերարտադրողականություն (դեռ գրված չէ)">Վերարտադրողականություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AB%D5%BD%D5%BF_%D6%87_%D5%AA%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հանգիստ և ժամանց (դեռ գրված չէ)">Հանգիստ և ժամանց</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%A5%D5%B7%D5%BF_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Անհրաժեշտ պաշտպանություն">Անհրաժեշտ պաշտպանություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ինքնորոշում">Ինքնորոշում</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Սեռականություն">Սեռականություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D6%84%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խոսքի ազատություն">Խոսքի ազատություն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8B%D5%B8%D6%82%D6%80_%D6%87_%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ջուր և սանտիտարական պայմաններ (դեռ գրված չէ)">Ջուր և սանտիտարական պայմաններ</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կաղապար:Իրավունքներ">դ</a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Իրավունքներ (դեռ գրված չէ)">ք</a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit">խ</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> Մարդու իրավունքներ, բոլոր մարդիկ ունեն հավասար <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Իրավունք">իրավունքներ</a>, և այդ իրավունքներն անօտարելի են՝ անկախ իրավունքի տեսակից, բնակության վայրից, էթնիկ կամ սոցիալական ծագումից, ազգային պատկանելությունից կամ կրոնից։ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%8D%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հայաստանի Սահմանադրություն">Հայաստանի Սահմանադրության</a><a href="#cite_note-1">[1]</a> 3-րդ հոդվածը սահմանում է․ <ol><li>Հայաստանի Հանրապետությունում մարդը բարձրագույն արժեք է։ Մարդու անօտարելի արժանապատվությունն իր իրավունքների և ազատությունների անքակտելի հիմքն է։</li> <li>Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքների և <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ազատություն">ազատությունների</a> հարգումն ու պաշտպանությունը հանրային իշխանության <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Պարտականություն">պարտականություններն</a> են։</li> <li>Հանրային իշխանությունը սահմանափակված է մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքներով և ազատություններով՝ որպես անմիջականորեն գործող իրավունք։</li></ol> «Մարդու իրավունքներ» արտահայտությունը հանրաճանաչ արտահայտություն է, քանի որ մեր օրերում չկան այնպիսի անձինք, ովքեր գոնե մեկ անգամ լսած չլինեն այս արտահայտության մասին։ Մարդու իրավունքների սահմանման վերաբերյալ կան բազմաթիվ բացատրություններ տարբեր մասնագետների կողմից։ Դրանցից որոշներն էլ հաճախ այնքան տարբեր են լինում, որ հակասությունների տեղիք են տալիս։ Սակայն ավելի հաճախ օգտագործվում են մարդու իրավունքների վերաբերյալ հետևյալ սահմանումերը<a href="#cite_note-2">[2]</a>։ <ol><li>Մարդու իրավունքները կոչված են ապահովելու յուրաքանչյուր անձի` հասարակության մնացած անդամների և պետական մարմինների կողմից իր մարդկային արժանապատվությանն ու պատվին համապատասխան վերաբերմունքի արժանանալու իրավունքը։</li> <li>Մարդու իրավունքներն ամեն տեսակ անարդարությունների դեմ պայքարելու բարոյապես արդարացված միջոց են։</li> <li>Մարդու իրավունքներն ստիպում են, որ <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Դատարան">դատարաններն</a> ու <a href="/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ոստիկանություն">ոստիկանությունը</a> պաշտպանեն հանցագործներին և ահաբեկիչներին` ի հաշիվ ժողովրդի մեծամասնության միջոցների և անվտանգության։</li></ol> Մարդու իրավունքները մարդկանց վարքագիծը բնութագրող բարոյական սկզբունքներն ու նորմերն են, որոնք պաշտպանված են ներպետական և միջազգային իրավական ակտերով։ Սահմանման բովանդակությունից պարզ է դառնում, որ մարդու իրավունքները հիմնարար և անօտարելի իրավունքներ են, որոնք մարդը ձեռք է բերում ի ծնե, քանի որ մարդը բանական էակ է։ Մարդու իրավունքները տրված են բոլոր մարդկանց՝ անկախ ազգային պատկանելությունից, բնակության վայրից, լեզվից, կրոնից, ազգային ծագումից և այլ կարգավիճակից։ Դրանք գործում են միշտ և ամենուր, քանի որ դրանք համընդհանուր են և հավասարազոր են բոլոր մարդկանց համար։ Սրանք հիմնված են փոխադարձ հարգանքի և օրենքի ուժի վրա ու պարտավորեցնում են մարդկանց՝ հարգելու մեկը մյուսի իրավունքները։ Դրանք չեն կարող օտարվել, բացառությամբ հատուկ նախատեսված դեպքերի։ Մարդու իրավունքների օրինակ կարող է լինել ազատությունը։ Ոչ ոք չի կարող ապօրինի ձերբակալվել, ենթարկվել խոշտանգումների, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի, ինչպես նաև ոչ ոք չի կարող ենթարկվել <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AA" title="Մահապատիժ">մահապատժի</a>։ Մարդու իրավունքների դոկտրինը իր ազդեցությունն է ունեցել միջազգային իրավունքի, համաշխարհային և տարածաշրջանային կառույցների վրա։ Պետությունների և ոչ պետական կազմակերպությունների գործունեության արդյունքում ձևավորվում է համաշխարհային քաղաքականությունը։ Մարդու իրավունքները իրենցից ենթադրում են՝ եթե համաշխարհային խաղաղաստեղծ հանրությունը ունի մեկ ընդհանուր բարոյական լեզու, ապա դա հենց մարդու իրավունքներն են։ Մարդու իրավունքների բովանդակության, ծագման, արդարացիության մասին պնդումները առ այսօր թերահավատության բանավեճի առարկա են դառնում։ «Իրավունք» տերմինի նշանակությության վերաբերյալ կան շատ հակասություններ, և դրանք ևս շատ հաճախ բանավեճերի առարկա են դառնում։ Սակայն համաձայնություն կա այն մասին, որ «մարդու իրավունքներ»-ը լայն հասկացություն է, որն իր մեջ ներառում է տարատեսակ իրավունքներ, ինչպիսիք են՝ արդար դատավարության իրավունքը, ստրկության չենթարկվելու իրավունքը, <a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ցեղասպանություն">ցեղասպանության</a> բացառումը, ազատ խոսքի իրավունքը կամ կրթության իրավունքը։ Ինչպես նաև կան հակասություններ այն մասին, թե այս իրավունքներից որոնք պետք է ներառվեն մարդու իրավունքների ընդհանուր շրջանակում։ Որոշ մասնագետների կարծիքով՝ մարդու իրավունքները պետք է լինեն այն նվազագույն պահանջները, որոնք պետք է կանխեն իրավունքների չարաշահումները, իսկ մասնագետների մյուս մասը կարծում է, որ դրանք ավելի բարձր չափորոշիչներ են։ Մարդու իրավունքների շարժման հիմնական գաղափարները զարգացել են <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հոլոքոսթ (դեռ գրված չէ)">Հոլոքոսթից</a><a href="#cite_note-3">[3]</a> հետո։ Իրենց զարգացման գագաթնակետին են հասել <a href="/wiki/1948_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1948 թվական">1948 թվականին</a> <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզում</a>, երբ <a href="/wiki/%D5%84%D4%B1%D4%BF" class="mw-redirect" title="ՄԱԿ">ՄԱԿ</a>-ի <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գերագույն խորհուրդ (դեռ գրված չէ)">Գերագույն խորհուրդը</a> ընդունեց <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80" title="Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր">Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը</a>։ Հին ժամանակներում մարդիկ չունեին մարդու իրավունքների վերաբերյալ այսօրվա ժամանակակից ընկալումները։ Մարդու իրավունքների գաղափարական առաջատարը բնական իրավունքն էր, որն ի հայտ է եկել որպես միջնադարյան բնական օրենքի ավանդույթ և գերակա է դարձել Եվրոպական <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Լուսավորության դարաշրջան">Լուսավորության դարաշրջանում</a><a href="#cite_note-4">[4]</a> այնպիսի փոլիսոփաների շնորհիվ, ինչպիսիք են՝ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%BC%D5%B8%D6%84" title="Ջոն Լոք">Ջոն Լոքը</a>, Ֆրանսիս Հաչիսոնը, Ժան ժակ Բորլամեկին, ովքեր իրենց ուրույն տեղն են գտել Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունների<a href="#cite_note-5">[5]</a> ընթացքում։ Մինչև <a href="/wiki/20-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="20-րդ դար">20-րդ դարի</a> վերջը մարդու իրավունքների վերաբերյալ ժամանակակից պնդումները զարգանում էին որպես հակազդեցություն ընդդեմ ստրկության, խոշտանգումների, ցեղասպանության և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Պատերազմ">պատերազմների</a>, որպես մարդու խոցելիության պաշտպան և արդար հասարակության երաշխիք։ <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Քանզի մարդկության ընտանիքի բոլոր անդամներին հատուկ արժանապատվության և հավասար ու անօտարելի իրավունքների ճանաչումն աշխարհի ազատության, արդարության և խաղաղության հիմքն է։<div align="right">- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (<a href="/wiki/1948_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1948 թվական">1948 թվական</a>, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_10" title="Դեկտեմբերի 10">դեկտեմբերի 10</a>)<a href="#cite_note-6">[6]</a></div> </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ ու հավասար` իրենց արժանապատվությամբ և իրավունքներով։ Նրանք օժտված են բանականությամբ ու խղճով, և պարտավոր են միմյանց նկատմամբ վարվել եղբայրության ոգով։<div align="right">- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր (հոդված 1)<a href="#cite_note-7">[7]</a></div> </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմություն">Պատմություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Պատմություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Պատմություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Մարդու իրավունքներն ունեն գերակայություն մարդկային համակեցության բոլոր կանոնների նկատմամբՔաղվածելու սխալ՝ Closing <code></ref></code> missing for <code><ref></code> tag և <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հին Հռոմ">Հին Հռոմում</a><a href="#cite_note-8">[8]</a>, դրանք ամրագրում էին օրենքի ու օրինականության արժեքն ու կարևորությունը։ Մարդկության ամբողջ պատմությունն իրենից ներկայացնում է մարդու անընդմեջ պայքար պետության հետ` առավել շատ իրավունքներ ու ազատություններ ձեռք բերելու համար։ Այդ պայքարը ներառում էր նաև արդեն իսկ նվաճած իրավունքների ու ազատությունների պաշտպանության համար առավել գործուն մեխանիզմներ ձեռք բերելու միտում։ Մարդկության զարգացման յուրաքանչյուր փուլի հետ զուգահեռ ավելի շատ սոցիալական շերտեր են սկսում ձեռք բերել իրավունքներ ու ազատություններ։ Իսկ ժամանակակից հասարակության մեջ արդեն յուրաքանչյուր մարդ՝ անկախ իր դիրքից, ունի որոշակի անօտարելի իրավունքներ ու ազատություններ։ Մարդու իրավունքների պաշտպանության հիմնական կոնցեպցիաները զարգացել են <a href="/wiki/18-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="18-րդ դար">18</a>-<a href="/wiki/19-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="19-րդ դար">19-րդ դարերում</a><a href="#cite_note-9">[9]</a>։ Բացառապես դատավճռի հիման վրա անձին մեղավոր ճանաչելը, իրավախախտման և պատժի համաչափության սկզբունքը, պատշաճ իրավական ընթացակարգերի նախատեսումը, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B4%D5%A5%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%AE" title="Անմեղության կանխավարկած">անմեղության կանխավարկածը</a><a href="#cite_note-10">[10]</a>, խոսքի, կրոնի ազատությունը, ազատ տեղաշարժման իրավունքը շարադրվել են Մեդինայի Սահմանադրությունում (622), Առ Ռիսալա Ալ Հաքաքում (VII դար վերջ - VIII դար սկիզբ), <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%AE_%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%A1" title="Ազատությունների մեծ խարտիա">«Ազատությունների մեծ խարտիա»</a>-ում (Magna Carta, <a href="/wiki/1215_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1215 թվական">1215 թվական</a>), իրենց հետագա զարգացումն են ստացել <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D5%A1%D5%BD_%D5%AF%D5%B8%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D5%A1%D5%AF%D5%BF" title="Հաբեաս կորպուս ակտ">Հաբեաս կորպուս ակտում</a><a href="#cite_note-11">[11]</a> (Habeas Corpus Amendment Act, <a href="/wiki/1679_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1679 թվական">1679 թվական</a>), <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%AB%D5%AC%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքների մասին բիլլ (դեռ գրված չէ)">«Իրավունքների մասին բիլլ»</a>-ում<a href="#cite_note-12">[12]</a> (The Bill of Rights, <a href="/wiki/1689_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1689 թվական">1689 թվական</a>), <a href="/wiki/%D4%B1%D5%84%D5%86" class="mw-redirect" title="ԱՄՆ">ԱՄՆ</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80_(1776)" class="mw-redirect" title="Անկախության հռչակագիր (1776)">Անկախության հռչակագրում</a><a href="#cite_note-13">[13]</a> (The Declaration of Independence United States Code, <a href="/wiki/1776_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1776 թվական">1776 թվական</a>), <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D6%87_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագիր (դեռ գրված չէ)">Մարդու և քաղաքացու իրավունքների հռչակագրում</a> (<a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ֆրանսիա">Ֆրանսիա</a>, <a href="/wiki/1789_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1789 թվական">1789 թվական</a>), Գերմանական գյուղացիական պատերազմի տասներկու հոդվածում (<a href="/wiki/1525_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1525 թվական">1525 թվական</a>) և այլն<a href="#cite_note-14">[14]</a>։ Մարդու իրավունքների վերաբերյալ նախնական իրավական ձևակերպումներն առաջին անգամ տեղ են գտել <a href="/wiki/1215_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1215 թվական">1215 թվականի</a>՝ Անգլիական «Մագնա կարտա»<a href="#cite_note-15">[15]</a> կոչվող փաստաթղթում, որը պայմանագիր էր անգլիական թագավորի և բարոնների միջև։ Այդ պայմանագրով երաշխավորվում էր, որ ազատ մարդիկ չեն կարող ձերբակալվել, բանտարկվել կամ զրկվել իրենց ունեցվածքից այլ կերպ, քան դատարանի օրինական վճռով։ Այլ կերպ ասած՝ դրանով կաշկանդվեց թագավորի կամ այլ արտոնյալ անձանց իրավունքը, որով մինչ այդ նրանք կարող էին ազատ մարդկանց կամայականորեն զրկել ազատությունից կամ ունեցվածքից։ Թվարկված իրավունքներն այսօր մարդու իրավունքներ չեն կարող համարվում, քանի որ վերաբերում էին միայն մարդկանց այն խմբերին, ովքեր ազատ էին, ովքեր սեփական ունեցվածք ունեին։ Սակայն, եթե հաշվի առնենք, որ դա ժամանակակից ընկալմամբ մարդու իրավունքների ձևակերպման և կիրառման առաջին հաջող փորձն էր, ապա դրա արժեքն անգնահատելի է։ <a href="/wiki/1689_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1689 թվական">1689 թվականի</a> անգլիական իրավունքների բիլլը<a href="#cite_note-16">[16]</a> պայմանագիր էր արդեն անգլիական <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Խորհրդարան">պառլամենտի</a> և թագավորի միջև։ Այս պայմանագիրը՝ «Մագնա կարտա» կոչվող փաստաթղթի նման, իրավունքներ էր վերապահում մարդկանց մեկ խմբի միայն, սակայն այն շարունակում է «Մագնա Կարտա»<a href="#cite_note-17">[17]</a>-ի տրամաբանությունը։ Այս փաստաթղթի շնորհիվ պաշտպանված էին նաև այլ խմբերի անձանց իրավունքներն ու ազատությունները թագավորի և այլ պաշտոնատար անձանց կամայականություններից։ Սա կարելի է կարևորագույն քայլ համարել, քանի որ դրանով ուղղակիորեն ճանաչվում էր մարդկանց տվյալ խմբի ինքնիշխանութունը, ինչը առաջնային խնդիր էր համարվում։ Տարիների ընթացքում թվարկված փաստաթղթերից յուրաքանչյուրն իր ուրույն տեղն է գտել տարբեր երկրների օրենսդրություններում, ինչպես նաև դրանք հիմք են դարձել տարբեր երկրների հասարակություններում մարդու իրավունքների վերաբերյալ քննարկումնների համար։ Մարդու իրավունքների հասկացության վերաբերյալ իրենց դիրքորոշումներն են հայտնել բազմաթիվ մտածողներ։ Օրինակ՝ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%BC%D5%B8%D6%84" title="Ջոն Լոք">Ջոն Լոքի</a><a href="#cite_note-18">[18]</a> կարծիքով՝ բնական իրավունքը մարդու բնական վիճակն է, երբ մարդը ազատ է և առանց խոչընդոտների կարող պաշտպանել իրեն ի ծնե տրված իրավունքները։ Եվ քանի որ մարդը պաշտպանված է, նա պետք է պետք է շարունակի պաշտպանել ոչ միայն իր իրավունքներն ու օրինական շահերը, այլև պետք է շարունակի պաշտպանել, պահպանել, ինչպես նաև հարգել այլ անձանց իրավունքներն ու ազատությունները։ Ըստ Լոքի՝ յուրաքանչյուր մարդ իրավունք ունի պատժել իրեն վնասողին և դրանով իսկ լինել բնության իրավունքի իրականացնողը, սակայն դա կարող է անել միայն այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ մարդու և մնացած մարդկանց միջև չի ձևավորվում այնպիսի պայմանավորվածություն, որն իր հերթին ձևավորում է որոշակի քաղաքական հասարակություն։ Այդ համաձայնությամբ մարդիկ իրենց ինքնիշխանությունը որոշակիորեն զիջում են կառավարությանը, որպեսզի վերջինս ապահովի օրենքների կիրառումը այնքան ժամանակ, քանի դեռ արդարացնում է իրեն տրված վստահությունը։ Իսկ երբ կառավարությունը սկսում է կամայականություններ գործել և ոտնձություններ կատարել մարդկանց կյանքի, ազատությունների և ունեցվածքի դեմ, ապա, ըստ Լոքի, կառավարությունը զրկվում է իշխանությունից, և վերջինս վերադառնում է մարդկանց։ Մարդու իրավունքների հասկացության վերաբերյալ իր դիրքորոշումն է հայտնել նաև <a href="/wiki/%D4%BA%D5%A1%D5%B6-%D4%BA%D5%A1%D5%AF_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B8" title="Ժան-Ժակ Ռուսո">Ժան-Ժակ Ռուսոն</a><a href="#cite_note-19">[19]</a>։ Ըստ Ժան-Ժակ Ռուսոյի՝ յուրաքանչյուր անձ ունի ինքնուրույն կամք և շահեր, որոնք բնական ազատություններ են, և որոնց իրականացումը կարող է չհամընկնել ընդհանուրի կամքի և շահերի հետ։ Հասարակության մեջ մարդը սոցիալական պայմանագիր է կնքում, որով զիջում է իր բնական ազատությունները և ձեռք է բերում քաղաքացիական ազատություններ ու սեփականության իրավունք՝ իր ամբողջ ունեցվածքի նկատմամբ։ Ժան-Ժակ Ռուսոն գրել է շատ աշխատություններ, որոնցից կարևոր է <a href="/wiki/1755_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1755 թվական">1755 թվականին</a> լույս տեսած «Դատողություն հասարակական անհավասարության մասին»<a href="#cite_note-20">[20]</a> աշխատությունը, որի մեջ նույնպես քննադատում է մշակույթը և քաղաքակրթությունը, ձգտում ապացուցել, որ ժամանակակից քաղաքակրթությունն է փչացնում մարդուն։ Նա այս աշխատության մեջ փորձում է գտնել քաղաքակրթության բարոյալքող ազդեցության և, առհասարակ, սոցիալական չարիքների սկզբնապատճառը։ Այս սկզբնապատճառը նա համարում է մասնավոր սեփականությունը։ Ռուսոն պնդում է, որ մասնավոր սեփականությունից է ծնվել սոցիալական անհավասարությունը, դրանից են առաջացել մի կողմից՝ աղքատները, ովքեր ապրում եմ սեփական վաստակով, իսկ մյուս կողմից՝ հարուստները, ովքեր ապրում են ուրիշների հաշվին։ Առաջինները թեպետ զուրկ են լուսավորությունից, բայց բարոյապես ազնիվ են ու անկեղծ, իսկ երկրորդները, լինելով կեղծ քաղաքակրթության կրողներ, զուրկ են բարոյական առաքինություններից։ Այսպիսով՝ բացահայտելով հասարակական կյանքում եղած անտոգոնիզմը, Ռուսոն հանգում է տնտեսական անհավասարության և սոցիալական արտոնությունների ժխտմանը, իսկ այստեղից էլ՝ ազատության, հավասարության և եղբայրության սկզբունքներին։ <a href="/wiki/1776_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1776 թվական">1776 թվականին</a> Ամերիկյան անկախության հռչակագրով<a href="#cite_note-21">[21]</a> սահմանվեց, որ բոլոր մարդիկ ստեղծված են հավասար, Աստված նրանց օժտել է որոշակի անօտարելի իրավունքներով։ Դրանց թվում են՝ կյանքի, ազատության և երջանկության ձգտման իրավունքները։ <a href="/wiki/1789_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1789 թվական">1789 թվականի</a>՝ Մարդու և քաղաքացու իրավունքների ֆրանսիական հռչակագիրը նույնպես արձանագրեց, որ մարդիկ ծնվում են ազատ և ունեն հավասար իրավունքներ, որ յուրաքանչյուր քաղաքական կազմակերպության նպատակը մարդու բնական և անօտարելի` ազատության, սեփականության, անվտանգության և բռնություններին դիմադրելու իրավունքների պաշտպանությունն ու պահպանությունն է։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1800_թվականից_մինչև_Առաջին_համաշխարհային_պատերազմ"><span id="1800_.D5.A9.D5.BE.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.AB.D6.81_.D5.B4.D5.AB.D5.B6.D5.B9.D6.87_.D4.B1.D5.BC.D5.A1.D5.BB.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B0.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.A6.D5.B4">1800 թվականից մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. 1800 թվականից մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: 1800 թվականից մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <a href="/wiki/18-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="18-րդ դար">18-րդ</a> և <a href="/wiki/19-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="19-րդ դար">19-րդ դարերի</a> ընթացքում շատ փիլիսոփաներ, ինչպիսիք են՝ <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%BD_%D5%93%D5%A5%D5%B5%D5%B6" title="Թոմաս Փեյն">Թոմաս Փեյնը</a><a href="#cite_note-22">[22]</a>, Ջոն Սթյուարտ Ֆիլը<a href="#cite_note-John_Stuart_Mill-23">[23]</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%A3%D5%A5%D5%AC" class="mw-redirect" title="Հեգել">Հեգելը</a><a href="#cite_note-24">[24]</a>, հետազոտել և ներկայացրել են իրենց դիրքորոշումները՝ տարբեր համընդհանուր թեմաներով։ <a href="/wiki/21-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="21-րդ դար">21-րդ դարի</a><a href="#cite_note-25">[25]</a> սկզբին մարդու իրավունքների հետազոտությունների ուսումնասիրության կենտրոնում էր <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ստրկություն">ստրկության</a> վերացումը։ Մի շարք հեղափոխականների թվում հիշատակման արժանի <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Մեծ Բրիտանիա">Բրիտանիայի</a> <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Խորհրդարան">խորհրդարանի</a> անդամ Վիլիամ Վիլբերֆորսը աշխատել է <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ստրկություն">ստրկության</a> և ստրուկների Ատլանտյան առևտրի վերացման համար։ Այս նպատակն իրագործվեց <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բրիտանական կայսրություն">Բրիտանական կայսրությունում</a>՝ «Ստրուկների առևտրի մասին» ընդունված 1807-րդ ակտով, որը միջազգայնորեն ուժի մեջ մտավ Արքայական նավատորմի կողմից այլ երկրների հետ համագործակցության պայմանագրերով և Ստրկության վերացման 1833-րդ ակտով։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%84%D5%86" class="mw-redirect" title="ԱՄՆ">ԱՄՆ</a>-ում <a href="/wiki/1777" title="1777">1777</a>-<a href="/wiki/1804_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1804 թվական">1804 թվականների</a> ընթացքում բոլոր հյուսիսային երկրները վերացրին ստրկության ինստիտուտը, մինչդեռ հարավայինները դեռ սերտորեն կապված էին այս «յուրահատուկ» ինստիտուտին։ Նոր տարածքներում ստրկության ընդլայնման վերաբերյալ կոնֆլիկտներն ու բանավեճերը հարավային երկրների միջև պառակտումների և Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի պատճառերից մեկն էին։ Պատերազմին միանգամից հաջորդող Վերածննդի շրջանում <a href="/wiki/%D4%B1%D5%84%D5%86_%D5%8D%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="ԱՄՆ Սահմանադրություն">ԱՄՆ Սահմանադրության</a> մեջ մի քանի փոփոխություններ ընդունվեցին։ Դրանք ներառում էին 13-րդ փոփոխությունը՝ ստրկության արգելում, 14-րդ փոփոխությունը ՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%86%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ">Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում</a> ծնված բոլոր մարդկանց լիարժեք քաղաքացիության և քաղաքացիական իրավունքների երաշխավորում, և 15-րդ փոփոխությունը՝ բոլոր աֆրիկյան ամերիկացիներին ընտրելու իրավունքի շնորհում։ <a href="/wiki/1861_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1861 թվական">1861 թվականին</a> <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ռուսաստան">Ռուսաստանում</a> հեղափոխական <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_II" title="Ալեքսանդր II">Ալեքսանդր II</a>-ը վերացնում է ճորտատիրությունը, չնայած ազատված ճորտերը հաճախ իրենց երկրի ներսում հանդիպում էին տեղաշարժման հետ կապված սահմանափակումների։ <a href="/wiki/1831_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1831 թվական">1831 թվականին</a> Վիլյամ Լլոյդ Հարիսոնը The Liberator<a href="#cite_note-26">[26]</a> թերթում գրում է, որ ինքը փորձում է իր ընթերցողներին ներգրավել «մարդու իրավունքների մեծագույն գործին», ուստի «մարդու իրավունքներ» տերմինը, հավանաբար, գործածության մեջ է մտել <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%BD_%D5%93%D5%A5%D5%B5%D5%B6" title="Թոմաս Փեյն">Թոմաս Փեյնի</a> «Մարդու իրավունքներ» և Վիլյամ Լլոյդ Գաիսոնի «Ազատարարը» աշխատություններին զուգահեռ։ <a href="/wiki/1849_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1849 թվական">1849 թվականին</a> ժամանակակից գրող Հենրի Դեվիդ Տորոյը<a href="#cite_note-27">[27]</a> գրել է մարդու իրավունքների մասին իր աշխատությունը՝ «On the Duty of Civil Disobedience»<a href="#cite_note-28">[28]</a>, ինչը հետագայում մեծ դեր է խաղացել մարդու իրավունքների և քաղաքացիական իրավունքների ոլորտում մտածողների դիրքորոշումների հարցում։ Միացյալ Նահանգների Գերագույն դատարանի դատավոր Դեյվիդ Դևիսը <a href="/wiki/1867_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1867 թվական">1867 թվականին</a> իր կարծիքն է գրել Ex Parte Milligan-ում<a href="#cite_note-29">[29]</a>. <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Օրենքը պաշտպանելու միջոցով մարդու իրավունքները երաշխավորվում են, վերացրեք այս պաշտպանությունը, և նրանք գտնվում են պռովակատորների իշխանությունների ներքո։ </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> <a href="/wiki/20-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="20-րդ դար">20-րդ դարի</a><a href="#cite_note-30">[30]</a> ընթացքում մի շարք խմբերի և շարժումների հաջողվեց խորը սոցիալական փոփոխությունների հասնել մարդու իրավունքների վերաբերյալ։ <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1" title="Արևմտյան Եվրոպա">Արևմտյան Եվրոպայում</a><a href="#cite_note-31">[31]</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային Ամերիկայում</a><a href="#cite_note-32">[32]</a> արհեստակցական միությունները<a href="#cite_note-33">[33]</a> աշխատողներին հնարավորություն են տվել օգտվելու իրենց գործադուլի իրավունքից, նվազագույն աշխատանքային պայմաններ են ստեղծել և արգելել կամ կարգավորել են երեխաների աշխատանքը։ Կանանց իրավունքների շարժման<a href="#cite_note-34">[34]</a> շնորհիվ բազմաթիվ կանայք կարողացել են քվեարկելու<a href="#cite_note-35">[35]</a> իրավունք ստանալ։ Շատ երկրներում ազգային ազատագրական շարժումները<a href="#cite_note-36">[36]</a> կարողացան հաղթել գաղութատիրական<a href="#cite_note-37">[37]</a> ուժերին։ Ամենահզորներից մեկը <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%A9%D5%B4%D5%A1_%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB" title="Մահաթմա Գանդի">Մահաթմա Գանդիի</a><a href="#cite_note-38">[38]</a> շարժումն էր, ով ցանկանում էր բրիտանական<a href="#cite_note-39">[39]</a> իշխանությունից ազատագրել իր հայրենի <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստանը</a><a href="#cite_note-40">[40]</a>։ Ճնշված ռասայական և կրոնական փոքրամասնությունների շարժումները հաջողության են հասել աշխարհի շատ մասերում՝ ներառյալ քաղաքացիական իրավունքների<a href="#cite_note-Civil_rights_movement-41">[41]</a> շարժումը<a href="#cite_note-Civil_rights_movement-41">[41]</a>, ինչպես նաև վերջերս ճանաչում գտած քաղաքական ինքնուրույն շարժումները<a href="#cite_note-42">[42]</a>՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%84%D5%86" class="mw-redirect" title="ԱՄՆ">ԱՄՆ</a>-ի կանանց և ազգային փոքրամասնությունների շարժումները։ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%AD%D5%A1%D5%B9" class="mw-redirect" title="Կարմիր խաչ">Կարմիր խաչի</a> միջազգային կոմիտեի<a href="#cite_note-43">[43]</a>՝ <a href="/wiki/1864_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1864 թվական">1864 թվականին</a> Ազատություն օրենսգրքի<a href="#cite_note-44">[44]</a> և 1864 թվականի՝ <a href="/wiki/%D4%BA%D5%B6%D6%87" title="Ժնև">Ժնևի</a> առաջին<a href="#cite_note-Geneva_Conventions-45">[45]</a> կոնվենցիայով դրվեցին միջազգային<a href="#cite_note-Geneva_Conventions-45">[45]</a> մարդասիրական իրավունքի հիմնասյուները։ Մարդասիրական իրավունքն ավելի զարգացավ երկու համաշխարհային պատերազմներից հետո։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Առաջին_և_Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմների_միջև_ընկած_ժամանակահատվածում"><span id=".D4.B1.D5.BC.D5.A1.D5.BB.D5.AB.D5.B6_.D6.87_.D4.B5.D6.80.D5.AF.D6.80.D5.B8.D6.80.D5.A4_.D5.B0.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B0.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.A6.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.B4.D5.AB.D5.BB.D6.87_.D5.A8.D5.B6.D5.AF.D5.A1.D5.AE_.D5.AA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B0.D5.A1.D5.BF.D5.BE.D5.A1.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.B4">Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում">խմբագրել կոդը</a>]</div> Ժամանակակից մարդու իրավունքների պաշտպանման մեխանիզմների ձևավորման համար շարժիչ ուժ են հանդիսացել համաշխարհային պատերազմները, մարդկային հսկայական կորուստներն ու մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումները, որոնք տեղի էին ունենում դրանց ընթացքում։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AC%D5%AB%D5%A3%D5%A1" title="Ազգերի լիգա">Ազգերի լիգան</a><a href="#cite_note-46">[46]</a> ստեղծվել է <a href="/wiki/1919_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1919 թվական">1919 թվականին</a>՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF" class="mw-redirect" title="Առաջին աշխարհամարտ">Առաջին աշխարհամարտի</a><a href="#cite_note-47">[47]</a> ավարտից հետո՝ Վերսալյան պայմանագրի<a href="#cite_note-48">[48]</a> շուրջ բանակցությունների ընթացքում։ Լիգայի նպատակները ներառում էին՝ զինաթափում՝ կոլեկտիվ անվտանգության միջոցով կանխարգելելով պատերազմը երկրների միջև, առկա վեճերը բանակցությունների, դիվանագիտության և գլոբալ բարեկեցության բարելավման միջոցով լուծելուն ուղղված քայլեր։ Ազգերի լիգայի կանոնադրությունը սահմանում է բազմաթիվ իրավունքներ, որոնք հետագայում ընդգրկվել են Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրում։ Ազգերի լիգան իրավունքներ էր տրամադրել Արևմտյան Եվրոպային՝ գաղութից դեպի անկախ պետության անցնելու ժամանակ գաղութատիրական ուժերի նախկին գաղութներին աջակցելու համար։ <a href="/wiki/1945_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1945 թվական">1945 թվականին</a> <a href="/wiki/%D5%82%D6%80%D5%AB%D5%B4%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D6%86%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD_(1945)" title="Ղրիմի կոնֆերանս (1945)">Ղրիմի կոնֆերանսում</a>, միավորված երկրները համաձայնության եկան ստեղծել մի նոր կառույց, որը պետք է կատարեր Լիգայի դերը։ Ստեղծվեց <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միավորված ազգերի կազմակերպություն">Միավորված ազգերի կազմակերպությունը</a>։ Հիմնադրումից ի վեր՝ <a href="/wiki/%D5%84%D4%B1%D4%BF" class="mw-redirect" title="ՄԱԿ">ՄԱԿ</a>-ը հսկայական դեր է կատարել մարդու իրավունքների միջազգային օրենքի շրջանակներում։ Համաշխարհային պատերազմներից հետո՝ ՄԱԿ-ը և իր անդամները զարգացրել են օրենքի քննարկման մարմիններ, որոնք այժմ ստեղծում են <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Միջազգային մարդասիրական իրավունք">միջազգային մարդասիրական իրավունքը</a> և միջազգային իրավունքը։ Վերլուծաբան Բելինդա Կուպերը պնդում է, որ մարդու իրավունքների կազմակերպությունները մեծ թափ են առել 1990-ական թվականներին՝ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%BC%D5%A8_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Սառը պատերազմ">Սառը պատերազմի</a> արևմտյան և արևելյան բլոկների վերցման արդյունքում։ Լյուդվիգ Հոֆմանը պնդում է, որ մարդու իրավունքները ավելի լայն արտահայտություն են ստացել <a href="/wiki/20-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="20-րդ դար">20-րդ դարի</a> երկրորդ կիսամյակում. հանդես են եկել որպես քաղաքական պնդումների և հակադարձ պահանջների լիբերալ-դեմոկրատ, բայց նաև սոցիալիստ և հետգաղութային գաղափարների արտահայտման համար ընդհանուր լեզու։ Ազգերի լիգայի և ներկայումս ՄԱԿ-ի<a href="#cite_note-49">[49]</a> մի մասի ստեղծմամբ՝ Աշխատանքի միջազգային<a href="#cite_note-50">[50]</a> կազմակերպությունը ևս իրավասու է խթանել և պաշտպանել ՄԻՀՀ-ին հաջորդող որոշակի իրավունքներ։ <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Այսօր ՄԱԿ-ի հիմնական նպատակն է նպաստել, որպեսզի կանայք և տղամարդիկ արժանապատիվ և արդյունավետ աշխատանք ստանալու հնարավորություն ունենան` ազատության, արդարության, անվտանգության և մարդկային արժանապատվության պայմաններում։<div align="right">- Աշխատանքի միջազգային համաժողովի 87-րդ նստաշրջանի գլխավոր տնօրենի զեկույց</div> </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմից_հետո"><span id=".D4.B5.D6.80.D5.AF.D6.80.D5.B8.D6.80.D5.A4_.D5.B0.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B0.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.A6.D5.B4.D5.AB.D6.81_.D5.B0.D5.A5.D5.BF.D5.B8">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:EleanorRooseveltHumanRights.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png/200px-EleanorRooseveltHumanRights.png" decoding="async" width="200" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png/300px-EleanorRooseveltHumanRights.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png/400px-EleanorRooseveltHumanRights.png 2x" data-file-width="535" data-file-height="423" /></a><figcaption>«Դա պայմանագիր չէ ... [Ապագայում դա] կարող է դառնալ միջազգային Magna Carta»: Էլեոնոր Ռուզվելտը 1949 թվականին Համընդհանուր հռչակագիր- ի իսպանական տեքստի հետ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Մարդու_իրավունքների_համընդհանուր_հռչակագիր"><span id=".D5.84.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82_.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.B0.D5.A1.D5.B4.D5.A8.D5.B6.D5.A4.D5.B0.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D6.80_.D5.B0.D5.BC.D5.B9.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.A3.D5.AB.D6.80">Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր">խմբագրել կոդը</a>]</div> Հիմնական հոդված՝ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր<a href="#cite_note-51">[51]</a> Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը (ՄԻՀՀ), որը նդունվել է 1948 թվականին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից ընդունված ոչ պարտադիր հռչակագիր է, այն մասնակիորեն պատասխանում է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի<a href="#cite_note-52">[52]</a> բարբարոսություններին; Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը կոչ է անում անդամ պետություններին նպաստել մի շարք մարդու իրավունքների, քաղաքացիական, տնտեսական և սոցիալական իրավունքների՝ հաստատելով, որ այդ իրավունքների մի մասը «ազատության, արդարության և խաղաղության հիմքում ընկած են ամբողջ աշխարհում»։ Հռչակագիրը միջազգային իրավունքի առաջին փորձ էր, որը սահմանափակում էր պետությունների վարքագիծը և նրանց քաղաքացիների վրա պարտականություններ է սահմանում իրավունքի և պարտավորությունների երկակիության մոդելի համաձայն<a href="#cite_note-53">[53]</a>։ <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Մարդկային ընտանիքի բոլոր անդամների արժանապատվության և՛ հավասար, և՛ անքակտելի իրավունքների<a href="#cite_note-Natural_and_legal_rights-54">[54]</a> ճանաչումը ազատության, արդարության և համաշխարհային խաղաղության հիմքն է։<div align="right">- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի Նախաբան <a href="/wiki/1948_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1948 թվական">1948 թվական</a></div> </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը ստեղծվել է Մարդու իրավունքների հանձնաժողովի անդամների կողմից, երբ Էլանի Ռուզվելտը նախագահ էր, և նա էլ սկսեց քննարկել 1947 թվականի՝ Մարդու իրավունքների միջազգային օրինագիծը։ Հանձնաժողովի մասնակիցները միանգամից համաձայն չէին այդպիսի օրինագծի ձևի հետ, կամ՝ ինչպես դա պետք է կատարվեր։ Հանձնաժողովը սկսեց ձևավորել Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր, ինչպես նաև համապատասխան պայմանագրերը, բայց Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը արագ դարձավ առաջնահերթություն։ Կանադայի համալսարանի իրավունքի պրոֆեսոր Ջոն Հապիրին և ֆրանսիացի փաստաբան Ռենե Կասսենսին<a href="#cite_note-55">[55]</a> պատասխանատու էին <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Խաչքար">խաչքարերի</a> ազգային հետազոտությունների, ինչպես նաև փաստաթղթի կառուցվածքի մեծ մասի համար, որտեղ հայտարարագրի հոդվածները մեկնաբանում էին նախաբանի ընդհանուր սկզբունքներով։ Փաստաթուղթը կազմված էր Կասսինի կողմից` առաջին երկու հոդվածներում ներառում էր արժանապատվության, ազատության, հավասարության և եղբայրության հիմնական սկզբունքները, որին որ հետևում էր հաջորդաբար ֆիզիկական անձանց իրավունքները, միմյանց և խմբերի նկատմամբ մարդկանց իրավունքները, հոգևոր, սոցիալական և քաղաքական իրավունքները. և տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքները։ Վերջին երեք հոդվածներում, ըստ Կասսինի, իրավունքները դիտարկվում են սահմանափակումների, պարտականությունների և՛, սոցիալական և՛ քաղաքական կարգի համատեքստում, որտեղ դրանք պետք է իրականացվեն։ Համփրեյը և Կասսինը ենթադրել էին, որ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրի իրավունքը օրինականորեն կիրագործվի որոշակի միջոցներով, ինչպես արտացոլված է երրորդ նախաբանի պարբերությունում։ <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ինչ որ մեկի համար անձը ստիպված չլինի ապստամբել դաժանության և ճնշման դեմ, կարևոր է, որ մարդու իրավունքները պաշտպանված լինեն օրենքի գերակայությամբ։<div align="right">- Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի Նախաբան, <a href="/wiki/1948_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1948 թվական">1948 թվական</a></div> </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> ՄԻՀՀ-ի մի մասը հետազոտվել և գրվել է մարդու իրավունքների միջազգային փորձագետների հանձնաժողովի կողմից՝ ներառյալ բոլոր մայրցամաքների ներկայացուցիչների և բոլոր հիմնական կրոնների, այն խորհրդակցել են այնպիսի առաջնորդների հետ, ինչպիսին է՝ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%A9%D5%B4%D5%A1_%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB" title="Մահաթմա Գանդի">Մահաթմա Գանդին</a><a href="#cite_note-56">[56]</a>։ Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների, ինչպես նաև տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների ներգրավումը հիմնված էր այն ենթադրության հիման վրա, որ մարդու հիմնարար իրավունքներն անբաժանելի են, և թվարկված իրավունքների տարբեր տեսակներ անխուսափելիորեն փոխկապակցված են միմյանց հետ։ Չնայած այն հանգամանքին, որ այդ սկզբունքը չէր հակասում որևէ անդամ պետության կողմից այն ընդունման պահին (հռչակագիրը միաձայն ընդունվեց <a href="/wiki/%D4%BD%D5%8D%D5%80%D5%84" class="mw-redirect" title="ԽՍՀՄ">ԽՍՀՄ</a><a href="#cite_note-57">[57]</a>, ապարտեիդի<a href="#cite_note-58">[58]</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հարավային Աֆրիկա">Հարավային Աֆրիկայի</a><a href="#cite_note-59">[59]</a> և <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%AB%D5%A1" title="Սաուդյան Արաբիա">Սաուդյան Արաբիայի</a><a href="#cite_note-60">[60]</a> կողմից), այս սկզբունքը հետագայում կարևորագույն խնդիրներ էր առաջ բերում։ Սառը պատերազմի<a href="#cite_note-61">[61]</a> սկիզբին, ամենայն հավանականությամբ, ՄԻՀՀ-ի ստեղծվելուց կարճ ժամանակ անց ի հայտ եկան առաջին անհամաձայնությունները, որոնք կապված էին հռչակագրում առկա տնտեսական և սոցիալական իրավունքների, ինչպես նաև քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների ներգրավման տարբերությունների հետ։ Կապիտալիստական պետությունները ավելի շատ մեծ ուշադրություն էին դարձնում քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների վրա (օրինակ՝ միավորման և արտահայտվելու ազատության) և ցանկություն էին հայտնել ընդգրկել տնտեսական և սոցիալական իրավունքները (օրինակ՝ աշխատելու իրավունք և արհմիությանը միանալու իրավունք)։ Սոցիալիստական պետությունները շատ ավելի հաճախ կարևորում էին տնտեսական և սոցիալական իրավունքները ու հաստատակամորեն աջակցում էին դրանց ներգրավմանը։ Թեև ՄԻՀՀ-ը լրացուցիչ բանաձև է, այն ներկայումս համարվում է սովորական միջազգային իրավունքի<a href="#cite_note-62">[62]</a> կենտրոնական բաղադրիչը, որոնք կարող են կիրառվել ներպետական և այլ դատական մարմինների կողմից վերաբերելի հանգամանքներին համապատասխան։ <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Մարդու_իրավունքների_պայմանագիր">Մարդու իրավունքների պայմանագիր</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքների պայմանագիր" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքների պայմանագիր">խմբագրել կոդը</a>]</div> <a href="/wiki/1966_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1966 թվական">1966 թվականին</a> ՄԱԿ-ը ընդունեց Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիրը<a href="#cite_note-en.wikipedia.org-63">[63]</a> (ICCPR), ինչպես նաև «Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մասին» միջազգային դաշնագիրը<a href="#cite_note-64">[64]</a> (ICESCR), որի արդյունքում <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան">ՄԻԵԴ</a>-ի իրավունքը պարտադիր դարձավ բոլոր պետությունների համար։ Այնուամենայնիվ, նրանք ուժի մեջ են մտել միայն <a href="/wiki/1976_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1976 թվական">1976 թվականին</a>, երբ դրանք վավերացվել են բավականաչափ թվով երկրների կողմից (չնայած նրան, որ ICCPR-ի դաշնագիրը, որը չի ներառում տնտեսական կամ սոցիալական իրավունքներ, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%84%D5%86" class="mw-redirect" title="ԱՄՆ">ԱՄՆ</a>-ն <a href="/wiki/1992_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1992 թվական">1992 թվականին</a> վավերացրել է միայն ICCPR-ը )։ ICESCR-ն պարտավորեցնում է 155 անդամ պետություններին աշխատել ֆիզիկական անձանց տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների տրամադրման ուղղությամբ (ESCR): Այդ ժամանակից ի վեր միջազգային մակարդակով առաջարկվել են բազմաթիվ այլ պայմանագրեր (օրենսդրական ակտեր)<a href="#cite_note-65">[65]</a>։ Նրանք լայնորեն հայտնի են որպես մարդու իրավունքների գործիքներ։ Որոշ կարևորագույն հարցերից են` <ul><li><a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AD%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82_%D6%87_%D5%A4%D6%80%D5%A1_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AA%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժի մասին կոնվենցիա">Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժի մասին կոնվենցիա</a> (ընդունվել է <a href="/wiki/1948_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1948 թվական">1948 թվականին</a>, ուժի մեջ է մտել <a href="/wiki/1951_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1951 թվական">1951 թվականին</a>) <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/p_genoci.htm">[1]</a></li> <li>Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին միջազգային կոնվենցիա (CERD) (ընդունվել է <a href="/wiki/1966_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1966 թվական">1966 թվականին</a>, ուժի մեջ է մտել <a href="/wiki/1969_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1969 թվական">1969 թվականին</a>) <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/d_icerd.htm">[2]</a></li> <li>Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին կոնվենցիա (CEDAW) (ուժի մեջ է մտել <a href="/wiki/1981_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1981 թվական">1981 թվականին</a>) <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/index.html">[3]</a></li> <li>ՄԱԿ-ի՝ խոշտանգումների դեմ կոնվենցիան (CAT) (ընդունվել և ուժի մեջ է մտել <a href="/wiki/1984_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1984 թվական">1984 թվականին</a>) <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/h_cat39.htm">[4]</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%A5%D5%AD%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Երեխայի իրավունքների կոնվենցիա">Երեխայի իրավունքների կոնվենցիա</a> (CRC) (ընդունվել և ուժի մեջ է մտել <a href="/wiki/1989_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1989 թվական">1989 թվականին</a>) <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.unicef.org/crc">[5]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190426003630/https://www.unicef.org/crc/">Արխիվացված</a> 2019-04-26 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li>Բոլոր միգրանտ աշխատողների և նրանց ընտանիքների անդամների իրավունքների պաշտպանության մասին միջազգային կոնվենցիա (ICRMW) (ընդունվել է <a href="/wiki/1990_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1990 թվական">1990 թվականին</a>)</li></ul> <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%84%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BF" class="mw-redirect" title="Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի ստատուտ">Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի ստատուտ</a> (ICC) (ուժի մեջ է մտել <a href="/wiki/2002_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2002 թվական">2002 թվականին</a>) <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Միջազգային_կազմակերպություններ">Միջազգային կազմակերպություններ </h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Միջազգային կազմակերպություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Միջազգային կազմակերպություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Միավորված_ազգերի_կազմակերպություն">Միավորված ազգերի կազմակերպություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Միավորված ազգերի կազմակերպություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Միավորված ազգերի կազմակերպություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Unpicture.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Unpicture.jpg/220px-Unpicture.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Unpicture.jpg/330px-Unpicture.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Unpicture.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="267" /></a><figcaption>ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեա</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միավորված ազգերի կազմակերպություն">Միավորված ազգերի կազմակերպություն</a></div> <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միավորված ազգերի կազմակերպություն">Միավորված ազգերի կազմակերպությունը</a> (ՄԱԿ) համարվում է միակ բազմակողմ պետական մարմինը, քանի որ միջազգային իրավունքը<a href="#cite_note-Jurisdiction-66">[66]</a> ընդհանուր իրավասությանն է`մարդու իրավունքների համընդհանուր օրենքի համար։ ՄԱԿ-ի բոլոր մարմիններն ունեն խորհրդատվական գործառույթներ, ՄԱԿ-ի շրջանակներում կան բազմաթիվ հանձնաժողովներ, ինչպիսիք են՝ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը<a href="#cite_note-67">[67]</a>, ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը<a href="#cite_note-ReferenceA-68">[68]</a>, որոնք պատասխանատու են մարդու իրավունքների վերաբերյալ տարբեր պայմանագրերի պաշտպանության համար։ Մարդու իրավունքների գերագույն մարմինը համարվում է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն մարմնի գրասենյակը։ Միավորված ազգերի կազմակերպությունը միջազգային մանդատ ունի։ <table cellpadding="10" align="center" style="border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td width="10" valign="top"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/25px-Aquote1.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/38px-Aquote1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td> <td>Ապահովել միջազգային համագործակցությունը տնտեսական, սոցիալական, մշակութային կամ մարդասիրական բնույթի միջազգային խնդիրների լուծման գործում, ինչպես նաև խրախուսել՝ հարգելու մարդու իրավունքները և հիմնարար ազատությունները բոլոր անձանց համար՝ առանց ռասայի, սեռի, լեզվի կամ կրոնի խտրականության։<div align="right">- Միավորված ազգերի կազմակերպության Կանոնադրության 1-3-րդ հոդվածներ<a href="#cite_note-Charter_of_the_United_Nations-69">[69]</a></div> </td> <td valign="bottom"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Aquote2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/25px-Aquote2.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/38px-Aquote2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Միջազգային_պաշտպանություն_մակարդակում"><span id=".D5.84.D5.AB.D5.BB.D5.A1.D5.A6.D5.A3.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.B7.D5.BF.D5.BA.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.B4">Միջազգային պաշտպանություն մակարդակում</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Միջազգային պաշտպանություն մակարդակում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Միջազգային պաշտպանություն մակարդակում">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մարդու_իրավունքների_խորհուրդ">Մարդու իրավունքների խորհուրդ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքների խորհուրդ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքների խորհուրդ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D4%B1%D4%BF-%D5%AB_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդ (դեռ գրված չէ)">ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդ</a></div> ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդն ստեղծվել է <a href="/wiki/2005_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2005 թվական">2005 թվականի</a> Համաշխարհային գագաթնաժողովում<a href="#cite_note-70">[70]</a>,որը փոխարինելու է եկել ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների հանձնաժողովին<a href="#cite_note-71">[71]</a>, այն իրավասու է ուսումնասիրելու մարդու իրավունքների խախտումները։ Մարդու իրավունքների խորհուրդը <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%AC%D5%A5%D5%A1" title="Գլխավոր ասամբլեա">Գլխավոր ասամբլեայի</a> օժանդակ մարմինն է և ուղղակիորեն ներկայացնում է այն։ Այն գտնվում է Անվտանգության խորհրդի ներքո, որը ՄԱԿ-ի կանոնադրությունը մեկնաբանելու<a href="#cite_note-Charter_of_the_United_Nations-69">[69]</a> վերջնական լիազորություն ունի։ 199 անդամ պետություններից միայն 47 անդամները ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի<a href="#cite_note-72">[72]</a> գաղտնի քվեարկությամբ, պարզ մեծամասնությամբ կարող են ընտրվել խորհրդի անդամ; Անդամները ծառայում են ոչ ավելի, քան վեց տարի ժամկետով, և նրանց անդամակցությունը կարող է կասեցվել մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների դեպքում։ Խորհուրդը հիմնվել է <a href="/wiki/%D4%BA%D5%B6%D6%87" title="Ժնև">Ժնևում</a><a href="#cite_note-73">[73]</a>, և այն հրավիրվում է տարին երեք անգամ, ինչպես նաև արտակարգ իրավիճակներ արձանագրելու դեպքում հրավիրվում են լրացուցիչ նիստեր։ Անկախ փորձագետները (զեկուցողները) Խորհրդի կողմից վարձվում են մարդու իրավունքների ոտնահարման ենթադրյալ խախտումների հետաքննության և Խորհրդին ներկայացնելուհամար։ Մարդու իրավունքների խորհուրդը<a href="#cite_note-ReferenceA-68">[68]</a> կարող է պահանջել, որ Անվտանգության խորհուրդը իրեն փոխանցի նույնիսկ այն գործերը, որոնք գտնվում են Միջազգային քրեական դատարանում<a href="#cite_note-International_Criminal_Court-74">[74]</a> (ICC), նույնիսկ եթե քննարկվող գործը գտնվում է ՄՔԴ-ի իրավազորության ներքո։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ՄԱԿ-ի_պայմանագրային_մարմինները">ՄԱԿ-ի պայմանագրային մարմինները</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. ՄԱԿ-ի պայմանագրային մարմինները" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: ՄԱԿ-ի պայմանագրային մարմինները">խմբագրել կոդը</a>]</div> Բացի քաղաքական մարմիններից, որոնց մանդատը բխում է ՄԱԿ-ի կանոնադրությունից, ՄԱԿ-ը սահմանել է մի շարք պայմանագրային մարմիններ, որոնք բաղկացած են անկախ փորձագետների հանձնաժողովներից, դրանք հետևում են, որ մարդու հիմնական իրավունքների միջազգային պայմանագրերից բխող մարդու իրավունքները լինեն ստանդարտներին և նորմերին համապատասխան։ Դրանք աջակցում են և ստեղծվում են պայմանագրեր որոնք գտնվում են իրենց հսկողության տակ, բացառությամբ Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների հանձնաժողովից, որը ստեղծվել է Տնտեսական և սոցիալական խորհրդի կողմից, դաշնագրին համապատասխան, նախապես նշանակված մոնիտորինգային գործառույթները իրականացնելու համար, նրանք պայմանագրերի համաձայն ստեղծվել են որպես տեխնիկական ինքնավար մարմիններ։ Նրանք վերահսկում և զեկուցում են մասնակից պետություններին այդ պայմանագրերի վերաբերյալ, հակառակ դաշնային միավորումների, որոնք, գործնականում ոչ թե աջակցում են Միավորված ազգերի կազմակերպությանը, չնայած գործնականում նրանք սերտորեն կապված են ՄԱԿ-ի համակարգի հետ և աջակցում են ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների բարձրագույն հանձնակատարի<a href="#cite_note-75">[75]</a> (UNHCHR) և ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների կենտրոնին։ <ul><li>ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների կոմիտեն խթանում է մասնակցությունը ՔՔԻՄԴ-ի<a href="#cite_note-en.wikipedia.org-63">[63]</a> նորմերին։ Կոմիտեի անդամները կարծիք են հայտնում անդամ երկրների վերաբերյալ և որոշում են անհատական բողոքների վերաբերյալ, որոնք վավերացրել են պայմանագրին կից Լրացուցիչ արձանագրություններում։ «Դիտողություններ» կոչված դատողությունները օրենքով պարտադիր չեն։ Կոմիտեի անդամները հանդիպումներ են անցկացնում տարին երեք անգամ։</li> <li>Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների կոմիտեն վերահսկում է ՏՍՄԻՄԿ-ին և ընդհանուր մեկնաբանություններ է տալիս երկրի արտադրողականության վավերացման վերաբերյալ։ Նա իրավունք կստանա ընդունել բողոքներ, որոնք ուժի մեջ մտնելուց հետո ընդունվել են Ընտրովի արձանագրություն ընդունած երկրներից կողմից։ Կարևոր է նշել, որ, ի տարբերություն այլ պայմանագրային մարմինների, տնտեսական հանձնաժողովը ոչ թե ինքնավար կառույց է, որը պատասխանատու է պայմանագրի կողմերի առջև, այլ անմիջականորեն հաշվետու է Տնտեսական և սոցիալական խորհրդի առջև, և իհարկե, ընդհանուր ժողովի։ Սա նշանակում է, որ Տնտեսական կոմիտեն իր առանձնահատուկ դժվարությունները լուծում է միայն համեմատական «թույլ» միջոցների կիրառման միջոցով համեմատած այլ պայմանագրային մարմինների հետ։</li> <li>Մեկնաբանողների կողմից ներկայացված առանձնահատուկ դժվարությունները ներառում են `պայմանագրի սկզբունքների ակնհայտ անորոշությունը, իրավական տեքստերի և լուծումների հարաբերական բացակայությունը, բազմաթիվ պետությունների տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների լուծման անհամապատասխանությունը, այս ոլորտում ներգրավված ոչ կառավարական կազմակերպությունների համեմատաբար փոքր թվաքանակը և խնդիրները, ժամանակակից և ճշգրիտ տեղեկություններով։</li> <li>Ռասայական խտրականության վերացման կոմիտեն մոնիտորինգ է իրականացնում Ռասայական խտրականության վերացման մասին հանձնաժողովում<a href="#cite_note-76">[76]</a> և պարբերաբար անցկացնում է երկրների վերանայումներ։ Այն կարող է բողոքարկել այն բողոքները, որոնք թույլ են տալիս անդամ պետություններին, սակայն դրանք իրավաբանորեն պարտադիր բնույթ չեն կրում։ Նա նախազգուշացնում է, որ փորձեն կանխել կոնվենցիայի լուրջ խախտումները։</li> <li>Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման կոմիտեն վերահսկում է Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին հանձնաժողովը<a href="#cite_note-77">[77]</a>։ Նա ստանում է պետությունների զեկույցները իրենց աշխատանքների և մեկնաբանությունների վերաբերյալ և կարող է վճիռներ կայացնել այն բողոքների վերաբերյալ, որոնք ընտրվել են 1999 թ. Լրացուցիչ արձանագրությամբ։</li> <li>Խոշտանգումների դեմ կոմիտեն հետևում է ՄԱԿ-ի խոշտանգումների դեմ հանձնաժողովը<a href="#cite_note-78">[78]</a> և յուրաքանչյուր չորս տարում ստանում է պետական հաշվետվություններ դրանց կատարման վերաբերյալ և մեկնաբանություններ է տալիս դրանց վերաբերյալ։ Նրա ենթահանձնաժողովը կարող է այցելել և հաստատել Օպտիմալ Արձանագրությունը ընտրած երկրները։</li> <li>Երեխայի իրավունքների հանձնաժողովը<a href="#cite_note-79">[79]</a> հետևում է Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիայն<a href="#cite_note-80">[80]</a> և յուրաքանչյուր հինգ տարվա ընթացքում ներկայացրած պետությունների կողմից ներկայացված զեկույցների վերաբերյալ։ Նա բողոքներ ստանալու իրավունք չունի։</li> <li>Միգրանտ աշխատողների կոմիտեն ստեղծվել է 2004 թվականին և այն վերահսկում է բոլոր միգրանտ աշխատողների և նրանց ընտանիքների անդամների իրավունքների պաշտպանության մասին միջազգային կոնվենցիայով<a href="#cite_note-81">[81]</a> և մեկնաբանություններ է տալիս յուրաքանչյուր հինգ տարին մեկ անգամ պետությունների ներկայացրած զեկույցների վերաբերյալ։ Այն կունենա լիազորություն ընդունելու որոշակի խախտումների վերաբերյալ բողոքներ միայն այն դեպքում, երբ տասը անդամ պետությունները թույլ են տալիս դա։</li> <li>Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հանձնաժողովը<a href="#cite_note-82">[82]</a> ստեղծվել է 2008 թվականին, հաշվի առնելով Հաշմանդամների իրավունքների մասին կոնվենցիան<a href="#cite_note-83">[83]</a>։ Նա իրավունք ունի բողոքներ ընդունել այն երկրների դեմ, որոնք ընտրել են Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին կոնվենցիայի Կամընտրական արձանագրությունը<a href="#cite_note-84">[84]</a>։</li> <li>Անհայտ կորածների հանձնաժողովը վերահսկում է բոլոր անձանց իրավունքների պաշտպանության մասին միջազգային կոնվենցիան<a href="#cite_note-85">[85]</a> չկիրառման դեպքում։ Բոլոր մասնակից պետությունները պարտավոր են հանձնաժողովներին ներկայացնել հաշվետվություններ, թե ինչպես են իրականացնում իրենց վերապահվաշ իրավունքները։ Հանձնաժողովը ուսումնասիրում է յուրաքանչյուր զեկույցը, վերանայում է իր խնդիրներն ու առաջարկությունները հաշվի է առնում մասնակից պետությունների կարծիքները, «դիտորդական եզրակացությունների» ձևով։</li></ul> Յուրաքանչյուր պայմանագրային մարմին ստանում է քարտուղարության աջակցությունը Ժնևում Մարդու իրավունքների խորհուրդի և Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնաժողովի գրասենյակի միջազգային պայմանագրերի բաժնի կողմից (բացառությամբ CEDAW- ի, որը աջակցում է Կանանց առաջխաղացման բաժին (OUR): Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման հանձնաժողովը նախկինում իր բոլոր նիստերը անցկացնում էր Նյու Յորքի Միավորված ազգերի կազմակերպության կենտրոնական շտաբում, սակայն այժմ հաճախ հանդիպումները հրավիրվում են Ժնևում ՄԱԿ-ի գրասենյակում։ մնացաց բոլոր պայմանագրային մարմինները իրենց հանդիպումներն իրականացնում են Ժնևում։ Մարդու իրավունքների կոմիտեն սովորաբար անցկացնում է իր մարտյան նիստը Նյու Յորքում։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տարածաշրջանային_մարդու_իրավունքներ">Տարածաշրջանային մարդու իրավունքներ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Տարածաշրջանային մարդու իրավունքներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Տարածաշրջանային մարդու իրավունքներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Տես նաև՝ Մարդու իրավունքների վերաբերյալ հոդվածների ցանկը ըստ երկրի<a href="#cite_note-86">[86]</a> մարդու իրավունքների ազգային հաստատությունները<a href="#cite_note-National_human_rights_institution-87">[87]</a>։ Գոյություն ունեն բազմաթիվ տարածաշրջանային համաձայնագրեր և կազմակերպություններ, որոնք ներգրավված են մարդու իրավունքների խրախուսման և կարգավորման մեջ։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Աֆրիկա">Աֆրիկա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Աֆրիկա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Աֆրիկա">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_the_African_Union.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_the_African_Union.svg/220px-Flag_of_the_African_Union.svg.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_the_African_Union.svg/330px-Flag_of_the_African_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_the_African_Union.svg/440px-Flag_of_the_African_Union.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption>Աֆրիկայի Միության դրոշը</figcaption></figure> Հիմնական հոդված՝ Մարդու իրավունքները Աֆրիկայում<a href="#cite_note-88">[88]</a> Աֆրիկյան միությունը<a href="#cite_note-89">[89]</a> (ԱՄ) հանդիսանում է վերազգային միություն, որը բաղկացած է հիսուն երեք աֆրիկյան պետություններից։ Այն հիմնադրվել է 2001 թվականին `ԱՀ-ի նպատակն է աջակցել Աֆրիկայում ժողովրդավարությանը, մարդու իրավունքների և կայուն տնտեսության կայացմանը, հատկապես` վերջնականապես ներգրավելով աֆրիկյան հակամարտությունը և ստեղծելով արդյունավետ ընդհանուր շուկա։ Մարդու և ազգային իրավունքների Աֆրիկյան հանձնաժողովը<a href="#cite_note-90">[90]</a> (ՄԱԻԱՀ) համարվում է Աֆրիկյան Միության կեղծ դատական մարմինը, ինչպես նաև այն համարվում է աֆրիկյան մայրցամաքում որպես մարդու իրավունքների և կոլեկտիվ (ժողովուրդների) իրավունքների խթանման և պաշտպանության միջոց, ինչպես նաև Մարդու և ժողովրդների իրավունքների մասին աֆրիկյան խարտիայի մեկնաբանումը ինչպես նաև և Խարտիայի խախտումների անհատական բողոքների քննարկումը։ Հանձնաժողովն ունի երեք խոշոր պատասխանատվության ողղություններ։ <ul><li>Մարդու իրավունքների և ժողովուրդների խրախուսումը</li> <li>Մարդու իրավունքների և ժողովուրդների պաշտպանությունը</li> <li>Մարդու և ժողովուրդների իրավունքների մասին Աֆրիկյան խարտիայի մեկնաբանումը</li></ul> Այս նպատակներին հասնելու համար Հանձնաժողովը լիազորված է «փաստաթղթեր հավաքել, անցկացնել հետազոտություններ և ուսումնասիրություններ կատարել աֆրիկյան հարցերի վերաբերյալ մարդու իրավունքների և ժողովուրդների, մարդու իրավունքների, կազմակերպել սեմինարներ, միջազգայի գիտական համախորհրդակցություններ և կոնֆերանսներ, տեղեկատվություն տարածել, խթանել ազգային և տեղական իրավապաշտպան հաստատություններին»․ և ժողովուրդների իրավունքները, ինչպես նաև անհրաժեշտության դեպքում, իրենց կարծիքը արտահայտել կամ առաջարկություններ ներկայացնել կառավարությանը» (Կանոնադրություն, հոդված 45)։ Մարդու և ժողովուրդների իրավունքների Աֆրիկյան դատարանի<a href="#cite_note-91">[91]</a> ստեղծման հետ կապված (Հռչակագրի համաձայն, որը ընդունվել է 1998 թ. և ուժի մեջ է մտել 2004 թ. հունվարին), Հանձնաժողովը կստանձնի լրացուցիչ պարտականություններ գործերի նախապատրաստման դատարանի իրավասությանը, 2004 թ. Հուլիսին ընդունված որոշմամբ ԱՄ վեհաժողովը որոշեց, որ Մարդու և ժողովուրդների ապագա դատարանը կմիավորվի Աֆրիկայի դատարան հետ։ Աֆրիկյան Միության դատարանը<a href="#cite_note-92">[92]</a> կոչված է դառնալու «Միության հիմնական դատական մարմինը» (Աֆրիկյան միության դատարանի արձանագրության, հոդված 2.2): Թեև այն դեռևս չի ստեղծվել,այն նախատեսում է ստանձնել Մարդու և ժողովուրդների Աֆրիկյան Հանձնաժողովի իրավունքները և պարտականությունները, ինչպես նաև հանդես գալ որպես Աֆրիկյան Միության Գերագույն դատարան `բոլոր անհրաժեշտ օրենքներն ու պայմանագրերը մեկնաբանելու համար։ Մարդու և ժողովուրդների իրավունքների Աֆրիկյան դատարանի ստեղծման մասին արձանագրությունը ուժի մեջ է մտել 2004 թ. Հունվարին, սակայն նրա միաձուլումը դադարեցրեց իր ստեղծումը։ Դատարանը հաստատող արձանագրությունը ուժի մեջ կմտնի այն 15 երկրների կողմից վավերացնելուց հետո։ Աֆրիկայի շատ երկրներ մեղադրվում են միջազգային հանրության և հասարակական կազմակերպությունների կողմից մարդու իրավունքների խախտման մեջ։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հյուսիսային_և_Հարավային_Ամերիկա">Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա">խմբագրել կոդը</a>]</div> Ամերիկյան պետությունների կազմակերպությունը<a href="#cite_note-93">[93]</a> (ԱՊԿ) միջազգային կազմակերպություն է, որը գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Վաշինգտոնում, Կոլումբիայի շրջանում<a href="#cite_note-94">[94]</a>, ԱՄՆ-ում։ Նրա անդամները Ամերիկայի երեսունհինգ անկախ պետություններ են։ 1990-ական թվականների ընթացքում, Սառը պատերազմի<a href="#cite_note-95">[95]</a> ավարտից հետո, Լատինական Ամերիկայում<a href="#cite_note-96">[96]</a> ժողովրդավարության վերադարձը և հետապնդումը գլոբալացման<a href="#cite_note-97">[97]</a>, ԱՊկ-ն լուրջ ջանքեր գործադրեց, որպեսզի նոր համատեքստում տեղավորի իրեն։ Նրա հայտարարած գերակայությունները ներառում են հետևյալները՝ <ul><li>Ժողովրդավարության ամրապնդում</li> <li>Աշխատում է աշխարհի համար</li> <li>Մարդու իրավունքների պաշտպանություն</li> <li>Կոռուպցիայի դեմ պայքարում</li> <li>Բնակչության հիմնական իրավունքներ</li> <li>Նպաստել կայուն զարգացմանը</li></ul> Մարդու իրավունքների Ամերիկյան միջազգային հանձնաժողովըը (ՄԻԱՄՀ) Վաշինգտոնում հիմնված ամերիկյան պետությունների կազմակերպության ինքնավար մարմինն է։ Բացի դրանից Մարդու իրավունքների միջգերատեսչակա դատարանը, տեղակայված է Սան Խոսե-ում<a href="#cite_note-98">[98]</a>, Կոստա Ռիկայում<a href="#cite_note-99">[99]</a> այն նույն մարմիններից է, որոնք կազմում են մարդու իրավունքների խրախուսման և պաշտպանման միջամերիկյան համակարգը։ ՄԻԱՄՀ- ը համարվում է մշտական մարմին, որը տարեկան մի քանի անգամ պարբերաբար հանդիպումներ է հրավիրում ինչպես նաև հատուկ նիստեր, որպեսզի վերանայի կիսագնդում մարդու իրավունքների խախտումների մասին հայտարարությունները։ Նրա պարտականությունները մարդու իրավունքների ոլորտում բխում են երեք փաստաթղթերից՝ <ul><li>ԱԵԿ Կանոնադրություն<a href="#cite_note-100">[100]</a></li> <li>Մարդու իրավունքների և պարտականությունների ամերիկյան հռչակագիր<a href="#cite_note-101">[101]</a></li> <li>Մարդու իրավունքների ամերիկյան կոնվենցիա<a href="#cite_note-102">[102]</a></li></ul> Մարդու իրավունքների միջամերիկյան դատարանը ստեղծվել է 1979 թ. որի նպատակն է եղել Մարդու իրավունքների մասին ամերիկյան կոնվենցիայի դրույթները կիրառել և մեկնաբանել։ Այսպիսով, նրա երկու հիմնական գործառույթներն են`դատական և խորհրդատվական։ Առաջինի համաձայն, նա լսում և կարգավորում է մարդու իրավունքների խախտումների կոնկրետ դեպքեր, որոնք ներկայացվում են քննարկման համար։ Վերջինի համաձայն, նա հրապարակում է այլ ԱՄԿ-ի մարմինների կամ անդամ պետությունների կողմից իր ծանուցման մեջ բերված իրավական մեկնաբանությունների վերաբերյալ կարծիքներ։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ասիա">Ասիա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Ասիա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Ասիա">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:ACD_Map_Expansion.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/ACD_Map_Expansion.png/300px-ACD_Map_Expansion.png" decoding="async" width="300" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/ACD_Map_Expansion.png/450px-ACD_Map_Expansion.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/ACD_Map_Expansion.png 2x" data-file-width="555" data-file-height="397" /></a><figcaption>Ասիական անդամակցությունը և ընդլայնումը երկխոսությan համագործակցություն է: Դա չի նշանակում, որ այն ճանաչվել է որպես Չինաստանի Հանրապետություն (ՉՀ), սակայն որևէ ներկայացուցչություն չունի:</figcaption></figure> Հիմնական հոդվածներ. Ասիայում մարդու իրավունքներ<a href="#cite_note-103">[103]</a>, Արևելյան Ասիայում մարդու իրավունքներ<a href="#cite_note-104">[104]</a>, Կենտրոնական Ասիայում մարդու իրավունքներ<a href="#cite_note-105">[105]</a> և Մերձավոր Արևելքում<a href="#cite_note-106">[106]</a> մարդու իրավունքներ։ Մարդու իրավունքների խթանման կամ պաշտպանման համար համաեվրոպական կազմակերպություններ կամ կոնվենցիաներ չկան։ Երկրները շատ են տարբերվում մարդու իրավունքների և մարդու իրավունքների պաշտպանության իրենց մոտեցումներում։ Հարավարևելյան ասիական ազգերի ասոցիացիան<a href="#cite_note-107">[107]</a> (ՀԱԱԱ) համարվում է 10 երկրների աշխարհաքաղաքական և տնտեսական կազմակերպություն է Արևելյան Ասիայում, որը հիմնադրվել է 1967 թվականին Ինդոնեզիայում<a href="#cite_note-108">[108]</a>, Մալազիայում<a href="#cite_note-Malaysia-109">[109]</a>, Ֆիլիպիններում<a href="#cite_note-110">[110]</a>, Սինգապուրում<a href="#cite_note-111">[111]</a> և Թաիլանդում<a href="#cite_note-112">[112]</a>։ Կազմակերպությունը այժմ ներառում է նաև Բրունեյը<a href="#cite_note-113">[113]</a>, Վիետնամը<a href="#cite_note-114">[114]</a>, Լաոսը<a href="#cite_note-115">[115]</a>, Մյանմարը<a href="#cite_note-116">[116]</a> և Կամբոջան<a href="#cite_note-117">[117]</a>։ 2009 թ. հոկտեմբերին բացվեց ASEAN-ի Մարդու իրավունքների միջկառավարական հանձնաժողովը<a href="#cite_note-118">[118]</a>, այնուհետև ASEAN- ի Մարդու իրավունքների հռչակագիրը միաձայն ընդունվեց ASEAN անդամների կողմից 2002 թ․ նոյեմբերի 18-ին<a href="#cite_note-119">[119]</a>։ Մարդու իրավունքների արաբական խարտիան<a href="#cite_note-120">[120]</a> (ՄԻԱԽ) ընդունվել է 2004 թվականի մայիսի 22-ին Արաբական պետությունների լիգայի խորհրդի կողմից։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Եվրոպա">Եվրոպա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=16" title="Խմբագրել բաժինը. Եվրոպա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Եվրոպա">խմբագրել կոդը</a>]</div> Հիմնական հոդված, Մարդու իրավունքները Եվրոպայում<a href="#cite_note-121">[121]</a> Տես նաև՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8_%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մարդու իրավունքները Խորհրդային Միությունում (դեռ գրված չէ)">Մարդու իրավունքները Խորհրդային Միությունում</a><a href="#cite_note-122">[122]</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան">Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան</a>։ Եվրոպայի խորհուրդը<a href="#cite_note-123">[123]</a>, որը հիմնադրվել է 1949 թվականին, եվրոպական ինտեգրման համար աշխատող ամենահին կազմակերպությունն է։ Այն միջազգային կազմակերպություն է, որը ճանաչված է իրավաբանական անձի կողմից, միջազգային հանրության կողմից ճանաչված և դիտորդի կարգավիճակ ունի Միավորված ազգերի կազմակերպության հետ։ Եվրոպայի խորհրդի նստավայրը գտնվում է Ֆրանսիայում<a href="#cite_note-124">[124]</a> Ստրասբուրգում<a href="#cite_note-125">[125]</a>։ Եվրոպայի խորհուրդը պատասխանատու է ինչպես Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի<a href="#cite_note-126">[126]</a>, այնպես էլ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի<a href="#cite_note-127">[127]</a> համար; Այս հաստատությունները Խորհուրդի անդամներին կապում են մարդու իրավունքների կոդեքսին, որոնք թեև թվում են խիստ, սակայն դրանք ավելի հանդուրժող են, քան ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների մասին կանոնադրությունը։ Խորհուրդը նպաստում է նաև Տարածաշրջանային կամ փոքրամասնությունների լեզուների եվրոպական խարտիային<a href="#cite_note-128">[128]</a> և Եվրոպական սոցիալական խարտիային<a href="#cite_note-129">[129]</a>։ Անդամակցությունը բաց է բոլոր եվրոպական երկրների համար, որոնք ձգտում են եվրաինտեգրմանը<a href="#cite_note-130">[130]</a>, ընդունում են օրենքների գերակայության<a href="#cite_note-131">[131]</a> սկզբունքը կարող են և պատրաստակամորեն երաշխավորել ժողովրդավարությունը<a href="#cite_note-132">[132]</a>, մարդու հիմնարար իրավունքները և ազատությունները<a href="#cite_note-133">[133]</a>։ Եվրոպայի խորհուրդը առանձնացված է Եվրոպական միությունից<a href="#cite_note-134">[134]</a>, սակայն վերջինս ակնկալում է, որ միանալու է Եվրոպական կոնվենցիային և, հնարավոր է հենց Խորհուրդին։ ԵՄ-ն ունի նաև մարդու իրավունքների առանձին փաստաթուղթ՝ Եվրոպական Միության Հիմնարար Իրավունքների Խարտիան<a href="#cite_note-135">[135]</a>։ Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան սահմանում և երաշխավորում է 1950 թվականից ի վեր Եվրոպայում մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների մասին; Եվրոպայի խորհրդի բոլոր 47 անդամ պետությունները սույն Կոնվենցիան ստորագրել են և հետևաբար Ստրասբուրգում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի իրավասության տակ են։ Խոշտանգումների և անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կանխարգելման նպատակով (Կոնվենցիայի 3-րդ հոդված), ստեղծվել է Խոշտանգումների կանխարգելման մասին եվրոպական կոմիտեն<a href="#cite_note-136">[136]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Փիլիսոփայություն">Փիլիսոփայություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=17" title="Խմբագրել բաժինը. Փիլիսոփայություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Փիլիսոփայություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Մի քանի տեսական մոտեցումներ են առաջ բերվել, թե՛ ինչպես, և, թե՛ ինչու են մարդու իրավունքները դառնում են սոցիալական ակնկալիքների մաս։ Մարդու իրավունքների ամենահին արևմտյան փիլիսոփայություններից մեկն այն է, որ դրանք բնական իրավունքի արդյունք են, որը բխում է տարբեր փիլիսոփայական կամ կրոնական հիմքերից։ Այլ տեսությունները հաստատում են, որ մարդու իրավունքներն ամրապնդում են բարոյական վարքագիծը, որը կենսաբանական և սոցիալական էվոլյուցիայի գործընթացով մշակված մարդկային սոցիալական ապրանք է (կապված Հումեի<a href="#cite_note-137">[137]</a> հետ)։ Մարդու իրավունքները նաև բնութագրվում են, որպես կանոնների ստեղծման սոցիոլոգիական օրինակ (ինչպես իրավունքի սոցիոլոգիական տեսությանը և աշխատությունը Վիբեռի<a href="#cite_note-138">[138]</a>): Այս մոտեցումները ներառում են այն հասկացությունները, որոնց հասարակության անդամները ընդունում են օրինական իշխանության կանոնները անվտանգությունը և տնտեսական առավելությունը (ինչպես նաև Ռոլսը<a href="#cite_note-139">[139]</a>) փոխարեն `սոցիալական պայմանագիր։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բնական_իրավունքներ">Բնական իրավունքներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=18" title="Խմբագրել բաժինը. Բնական իրավունքներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Բնական իրավունքներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Հիմնական հոդվածներ՝ Բնական օրենքներ<a href="#cite_note-Natural_law-140">[140]</a> և բնական իրավունքներ<a href="#cite_note-Natural_and_legal_rights-54">[54]</a>։ Բնական օրենքի տեսությունները մարդու իրավունքների հիմքում ընկած են «բնական» բարոյական, կրոնական կամ նույնիսկ կենսաբանական կարգի վրա, որը անկախ է մարդկային օրինական օրենքներից կամ ավանդույթներից։ Սոկրատեսը<a href="#cite_note-141">[141]</a> և նրա փիլիսոփայական ժառանգները, Պլատոնը<a href="#cite_note-142">[142]</a> և Արիստոտելը<a href="#cite_note-143">[143]</a>, հաստատեցին բնական արդարության կամ բնական իրավունքի գոյությունը (dikaion physikon, δικαιον φυσικον, լատիներեն ius naturale): Նրանցից Արիստոտելը հաճախ ասում է, որ բնական իրավունքը հայրն է, թեև դրա ապացույցը հիմնականում պայմանավորված է Թոմաս Աքվինսի<a href="#cite_note-Thomas_Aquinas-144">[144]</a> իր աշխատանքի մեկնաբանությունների վրա։ Բնական արդարադատության<a href="#cite_note-145">[145]</a> այս ավանդույթի բնական ձևով զարգացումը սովորաբար վերագրվում է Ստոյքներին<a href="#cite_note-146">[146]</a>։ Նախկին եկեղեցու հայրերից<a href="#cite_note-147">[147]</a> ոմանք ձգտում էին ընդգրկել բնական օրենքի հեթանոսական հասկացությունը քրիստոնեության մեջ:։ Բնական իրավագիտության տեսությունները մեծապես ցուցադրվեցին Թոմաս Աքվինասցու<a href="#cite_note-Thomas_Aquinas-144">[144]</a>, Ֆրանցիսկո Սուարեսի<a href="#cite_note-148">[148]</a>, Ռիչարդ Հուքերի<a href="#cite_note-149">[149]</a>, Թոմաս Հոբսի<a href="#cite_note-Thomas_Hobbes-150">[150]</a>, Հյուգո Գրիտիուսի<a href="#cite_note-151">[151]</a>, Սամուել Ֆոն Փուֆենդորֆի<a href="#cite_note-152">[152]</a> և Ջոն Լոկկի<a href="#cite_note-John_Locke-153">[153]</a> փիլիսոփայությունների<a href="#cite_note-154">[154]</a> մեջ։ Տասնյոթերորդ<a href="#cite_note-155">[155]</a> դարում Թոմաս Հոբսը<a href="#cite_note-Thomas_Hobbes-150">[150]</a> ստեղծեց պայմանագրային տեսությունը<a href="#cite_note-156">[156]</a>, որոնք վերաբերում էին պոզիտիվիստական իրավունքին<a href="#cite_note-157">[157]</a>, համաձայն որի բոլոր մարդիկ կարող էին համաձայնության գալ։ Նրանք, ովքեր փնտրում էին (երջանկություն), վիճաբանության տեղիք էր տալիս, սակայն ընդհանուր համաձայնությունը կարող էր ձևավորել այն ինչից նրանք վախենում էին (բռնի մահը մեկ ուրիշի ձեռքում)։ Բնական օրենքն այնպիսին էր, թե ինչպես կարող է գործել ռացիոնալ մարդը, ձգտելով գոյատևել և բարգավաճել։ Այն հայտնաբերվել է, հաշվի առնելով մարդկության բնական իրավունքները<a href="#cite_note-Natural_and_legal_rights-54">[54]</a>, մինչդեռ նախկինում կարելի էր ասել, որ բնական իրավունքներն են հայտնաբերվել, հաշվի առնելով բնական օրենքը։ Հոբսի կարծիքով, միակ ձևը, որ կարող էր հաղթել բնական օրենքը, դա գերագույն իշխանություն կրող անձանց ներկայացլելն է։ Այստեղ ընկած է հանրային պայմանագրի տեսությունների հիմքը՝ կառավարողների և նահանգապետերի մինջև։ Հյուգո Գրոթիոսը հիմնեց միջազգային իրավունքի փիլիսոփայությունը բնական օրենքի վերաբերյալ։ Նա գրեց, որ «նույնիսկ ամենահզոր<a href="#cite_note-158">[158]</a> արարչի կամքը չի կարող փոխել կամ վերացնել «բնական իրավունքը,» որը պահպանում է իր օբյեկտիվ ուժը, նույնիսկ եթե մենք անհնարին դարձնենք այն, որ չկա Աստված<a href="#cite_note-159">[159]</a> կամ նա գործ չունի մարդկային գործերում» (De iure belli ac pacis, Prolegomeni XI): Սա etiamsi daremus (այլ ոչ թե non-esse Deum) հայտնի փաստարկն է, որն այլևս օրինականություն չի արել աստվածաբանությունից։ Ջոն Լոկը բնական օրենքն ընդգրկել է բազմաթիվ իր տեսությունների և փիլիսոփայությունների մեջ, հատկապես Կառավարության երկու տրակտատները<a href="#cite_note-160">[160]</a>։ Լոկկը փոխեց Հոբսիի իրավական բանաձևը, որը ասում էր որ եթե իշխանը դեմ գնա բնական օրենքին և չկարողանա պաշտպանել« կյանքը, ազատությունը և ունեցվածքը », մարդիկ կարող էին արդարացիորեն տապալել գոյություն ունեցող պետությունը և ստեղծել նորը։ Բելգիայի իրավունքի փիլիսոփա Ֆրեն Վան Դաննը<a href="#cite_note-161">[161]</a> այն մարդկանցից էր, ով լիբերալ ավանդույթի մեջ ձևավորում է բնական իրավունքի աշխարհիկ հասկացություն։ Բնական իրավունքի տեսության աշխարհիկ ձևերը, որոնք սահմանում են մարդու իրավունքները `որպես համամարդկային արժանապատվության հասկացության ածանցյալ։ «Բնական իրավունքներ»<a href="#cite_note-Natural_and_legal_rights-54">[54]</a> տերմինը փոխարինվել է «Մարդու իրավունքներ» տերմինով, այն ավելի հանրաճանաչ էր, քանի որ իրավունքներն ավելի ու ավելի հաճախ են դիտվում `որպես իրենց բնական իրավունքի<a href="#cite_note-Natural_law-140">[140]</a> գոյության պահանջողներ։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մարդու_իրավունքների_այլ_տեսություններ"><span id=".D5.84.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82_.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.A1.D5.B5.D5.AC_.D5.BF.D5.A5.D5.BD.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80">Մարդու իրավունքների այլ տեսություններ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=19" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքների այլ տեսություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքների այլ տեսություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Փիլիսոփա Ջոն Ֆիննիսը հաստատում է, որ մարդու իրավունքը հիմնավորված է նրանց գործիքային արժեքով`ստեղծելով անհրաժեշտ պայմաններ մարդկային բարեկեցության համար։ Հետաքրքրությունների տեսությունը ընդգծում է ուրիշների իրավունքները հարգելու իրենց պարտավորությունը։ Մարդու իրավունքների մասին օրենքը, որը վերաբերում է իր քաղաքացիներին, ծառայում է պետությունների շահերին, օրինակ, նվազագույնի հասցնելով բռնության և բողոքի վտանգը և պահպանելով կառավարության դժգոհության մակարդակը։ - Նիռաժ Նատվանի փախստականների մասին օրենք։ Կենսաբանական տեսությունը<a href="#cite_note-162">[162]</a> վերանայում է մարդկային սոցիալական վարքի համեմատական վերարտադրողական առավելությունը` հիմնվելով բնական ընտրության<a href="#cite_note-163">[163]</a> համատեքստում, ներողամտության և ալտրուիզմի<a href="#cite_note-164">[164]</a> վրա։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մարդու_իրավունքների_հասկացությունները"><span id=".D5.84.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82_.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.B0.D5.A1.D5.BD.D5.AF.D5.A1.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A8">Մարդու իրավունքների հասկացությունները</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=20" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքների հասկացությունները" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքների հասկացությունները">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Անբաժանելիություն_և_իրավունքների_դասակարգում"><span id=".D4.B1.D5.B6.D5.A2.D5.A1.D5.AA.D5.A1.D5.B6.D5.A5.D5.AC.D5.AB.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D6.87_.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.A4.D5.A1.D5.BD.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.B4">Անբաժանելիություն և իրավունքների դասակարգում</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=21" title="Խմբագրել բաժինը. Անբաժանելիություն և իրավունքների դասակարգում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Անբաժանելիություն և իրավունքների դասակարգում">խմբագրել կոդը</a>]</div> Մարդու իրավունքները կարող են դասակարգվել և կազմակերպվել մի քանի եղանակներով։ Միջազգային մակարդակում ընդունված բաժանել հետևյալ խմբերի՝ քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքներ, տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքներ։ Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները ամրագրված են Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի 3-21 հոդվածներում և Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մասին միջազգային ակտում։ Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքները ամրագրված են Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի և Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր 22-28 հոդվածներում։ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը ներառում է ինչպես տնտեսական, այնպես էլ սոցիալական և մշակութային իրավունքները, ինչպես նաև քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները, քանի որ այն հիմնված է այն սկզբունքի վրա, որ տարբեր իրավունքներ կարող են հաջողության հասնել միայն միմյանց հետ համակցության մեջ։ Կատարյալ ազատ մարդը ունի քաղաքացիական ու քաղաքական ազատություններ, ազատված է վախից, և ապրում է այնպիսի պայմաններում, որտեղ նա վայելում է իր քաղաքացիական ու քաղաքական, ինչպես նաև սոցիալական, տնտեսական ու մշակութային իրավունքները։ - Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր և տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր (1966 թվական)։ Սա ճշմարիտ է, քանի որ առանց քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների հասարակությունը չի կարող վայելել իր տնտեսական, սոցիալական ու մշակութային իրավունքները։ Նմանապես, առանց ապրուսի և աշխատող հասարակության, հանրությունը չի կարող իրացնել իր քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները (հայտնի է որպես կուշտ փորի տեսություն)։ Թեև դրանք ստորագրվում են Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր կողմից, նրանցից շատերը գործնականում հավասարապես կարևորում են տարբեր տեսակի իրավունքներ։ Արևմտյան մշակույթները հաճախ առաջնային են դարձնում քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները, երբեմն էլ տնտեսական և սոցիալական իրավունքների վնասները, ինչպիսիք են աշխատանքի, կրթության, առողջապահության և բնակարանային իրավունքը։ Օրինակ, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում չկան համընդհանուր մուտք անվճար բժշկական օգնության<a href="#cite_note-165">[165]</a> օգտագործմանը։ Սա չի նշանակում, որ արևմտյան մշակույթները լիովին անտեսել են այդ իրավունքները (Դրա վկայությունն են համարվում Արևմտյան Եվրոպայում գոյություն ունեցող բարեկեցության կառավարությունը։ Նմանապես, նախկին խորհրդային բլոկի երկրները և ասիական երկրները, որպես կանոն, առաջնահերթություն են տալիս տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքներին, սակայն հաճախ չեն կարողանում ապահովել քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները։ Կարել Վասակի<a href="#cite_note-166">[166]</a> կողմից ներկայացվել է մեկ այլ դասակարգում ևս, այն է․ գոյություն ունեն մարդու իրավունքների երեք սերունդներ . Առաջին սերունդ - քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքները (կյանքի և քաղաքական իրադարձություններ իմասնակցության իրավունքը), երկրորդ սերունդ - տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքները (սննդի իրավունքը) և երրորդը սերունդը - համերաշխության իրավունքները (խաղաղության իրավունք, մաքուր միջավայրի իրավունք)։ Այս սերունդներից երրորդ սերունդը առավել հակասական է և ունի ո՛չ իրավական, ո՛չ քաղաքական ճանաչում։ Այս դասակարգումը հակասում է իրավունքների անբաժանելիությանը, քանի որ անուղղակիորեն հաստատում է, որ որոշ իրավունքներ գոյություն ունեն առանց այլ իրավունքների։ Այնուամենայնիվ, պրագմատիկ պատճառներով իրավունքների առաջնահերթությունը լայնորեն ճանաչված պահանջ է։ Մարդու իրավունքների հարցերով փորձագետ Ֆիլիպ Ալստոնն<a href="#cite_note-167">[167]</a> ասում է. Եթե մարդու իրավունքների յուրաքանչյուր տար համարվի կարևոր և անհրաժեշտ, ապա ոչ մի այլ բան այլևս չի համարվի կարևոր, եթե անգամ իրապես կարևոր լինի։ - Ֆիլիպ Ալսթո Նա և մյուսները կոչ են անում զգույշ լինել առաջնային իրավունքներից. Առաջնահերթություն տալը իրենից չի ենթադրում, որ մարդու իրավունքների որևէ խախտում կարող է անտեսվել։ - Ֆիլիպ Ալսթո Առաջնահերթությունները, անհրաժեշտության դեպքում, պետք է կառչեն կարևորագույն գաղափարներիվ (առաջընթացի ձգտման խելամիտ փորձեր) և սկզբունքներից (խտրականության բացառում, հավասարություն և մասնակցություն)։ - Օլիվիա Բոլ, Փոլ Գրիդի Ասում են, որ որոշ մարդու իրավունքներ համարվում են «Անօտարելի իրավունքներ»<a href="#cite_note-Natural_and_legal_rights-54">[54]</a>։ Անօտարելի իրավունքներ (կամ անքակտելի իրավունքներ) տերմինը վերաբերում է «մարդու իրավունքների մի շարք հիմնարար սկզբունքներին, որոնք չեն տրվում մարդկային իշխանության կողմից և չեն կարող փոխանցվել»։ 1995 թվականին միջազգային հանրությունը վերահաստատեց իր պարտադիրությունը անբաժանելիության սկզբունքի։ Բոլոր մարդկանց իրավունքները համընդհանուր, անբաժանելի և փոխկապակցված են։ Միջազգային հանրությունը պետք է ողջ աշխարհում վերաբերվի մարդու իրավունքներինց արդար և հավասար հիմունքներով, նույն հիմքով և նույն շեշտադրմամբ։ - Վիեննայի հռչակագիր և գործողությունների ծրագիրը, Մարդու իրավունքների համաշխարհային խորհրդաժողով, 1995 թ.։ Այս հայտարարությունը կրկին հաստատվել է Նյու Յորքի 2005 թվականի Համաշխարհային գագաթնաժողովում (121-րդ կետ)։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Համընդհանրությունը_ընդդեմ_մշակութային_հարաբերականության"><span id=".D5.80.D5.A1.D5.B4.D5.A8.D5.B6.D5.A4.D5.B0.D5.A1.D5.B6.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A8_.D5.A8.D5.B6.D5.A4.D5.A4.D5.A5.D5.B4_.D5.B4.D5.B7.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.A2.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6">Համընդհանրությունը ընդդեմ մշակութային հարաբերականության</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=22" title="Խմբագրել բաժինը. Համընդհանրությունը ընդդեմ մշակութային հարաբերականության" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Համընդհանրությունը ընդդեմ մշակութային հարաբերականության">խմբագրել կոդը</a>]</div> Հիմնական հոդվածներ. Մշակութային հարաբերականություն<a href="#cite_note-168">[168]</a>, բարոյական հարաբերականություն<a href="#cite_note-169">[169]</a>, բարոյական համընդանուրություն<a href="#cite_note-Moral_universalism-170">[170]</a> և համընդհանուև էթիկա<a href="#cite_note-Moral_universalism-170">[170]</a>։ <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Fgm_map.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Fgm_map.svg/220px-Fgm_map.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Fgm_map.svg/330px-Fgm_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Fgm_map.svg/440px-Fgm_map.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="612" /></a><figcaption>Քարտեզ: Աֆրիկայում կանանց ամլացվածության (FGC) տարածվածությունը: Անորոշ գնահատումների հիման վրա տվյալները:</figcaption></figure> Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիրը սահմանում է այն սահմանափակումները, որոնք հավասարապես կիրառվում են բոլոր մարդկանց նկատմամբ, անկախ աշխարհագրական դիրքի, պետության, ռասայի կամ մշակույթի, որոնց նրանք պատկանում են։ Մշակութային հարաբերականության կողմնակիցները ենթադրում են, որ մարդու իրավունքները համընդհանուր չեն և հակասում են որոշ մշակույթներին և սպառնում են իրենց գոյատևմանը։ Իրավունքները, որոնք առավել հաճախ վիճարկվում են ռելիվիստական փաստարկներով, կանանց իրավունքներն են։ Օրինակ, կանանց սեռական օրգանների վիրահատություններ<a href="#cite_note-171">[171]</a> տեղի են ունենում Աֆրիկայի<a href="#cite_note-172">[172]</a>, Ասիայի<a href="#cite_note-173">[173]</a> և Հարավային Ամերիկայի<a href="#cite_note-174">[174]</a> տարբեր մշակույթներում։ Այն չի սահմանվում որևէ կրոնով, այլ ավանդույթ է հաստատվել բազմաթիվ մշակույթներում։ Սա համարվում է միջազգային հանրության կողմից կանանց և աղջիկների իրավունքների ոտնահարում և որոշ երկրներում արգելված է։ Համընդհանրությունը նկարագրված է որպես մշակութային, տնտեսական կամ քաղաքական իմպերիալիզմ։ Մասնավորապես, մարդու իրավունքների հայեցակարգը հաճախ պնդում է, որ այն արմատավորված է քաղաքական ազատական տեսանկյունից, որը, սակայն, ընդհանուր առմամբ ընդունված է Եվրոպայում<a href="#cite_note-175">[175]</a>, Ճապոնիայում<a href="#cite_note-176">[176]</a> կամ Հյուսիսային Ամերիկայում<a href="#cite_note-177">[177]</a>, պարտադիր չէ, որ ընդունվեն այդ ստանդարտները այլ վայրերում։ Օրինակ՝ 1981 թվականին, Միավորված ազգերի կազմակերպության<a href="#cite_note-United_Nations-178">[178]</a> Իրանի ներկայացուցիչ Սաիդ Ռաջայ-Խորասանիը ձևակերպեց իր երկրի դիրքորոշումը Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի վերաբերյալ, ասելով, որ ՄԻՀՀ-ը «աշխարհաքաղաքական<a href="#cite_note-179">[179]</a> հասկացություն է հուդա-քրիստոնեական<a href="#cite_note-180">[180]</a> ավանդույթի մասին», որը չի կարող իրականացվել իսլամական օրենքի խախտմամբ։ Սինգապուրի<a href="#cite_note-181">[181]</a> նախկին վարչապետները, Լի Կուան Յու<a href="#cite_note-182">[182]</a> և Մալայզիա<a href="#cite_note-Malaysia-109">[109]</a>, Մահաթիր Մոհամադը<a href="#cite_note-183">[183]</a> 1990-ականներին հաստատել են, որ ասիական արժեքները զգալիորեն տարբերվում են արևմտյան արժեքներից և ներառում են հավատարմություն զգացումը և անհատական ազատությունը `սոցիալական կայունության և բարգավաճման համար, հետևաբար, ավտորիտար կառավարությունը ավելի պիտանի է Ասիայի համար, քան ժողովրդավարությունը։ Այս կարծիքին դեմ է նախկին պատգամավոր Մախաչիինը։ Ասել է թե, ազատությունը արևմտյան կամ ոչ ասիական է՝ նշանակում է վիրավորել մեր ավանդույթները, ինչպես նաև մեր նախնիներին, ովքեր իրենց կյանքը տվել են բռնապետության և անարդարության դեմ պայքարում։ - Իբրահիմը Ասիայի ֆորումի իր հիմնական խոսքը անվանել է «Մեդիա և հասարակություն Ասիայում» խորագրով․ 1994 թ. Դեկտեմբերի 2-ին Ինչպես նաև Սինգապուրի ընդդիմության առաջնորդ Ջի Սուն Ջուանը<a href="#cite_note-184">[184]</a> նշում է, որ ռասիզմի հաստատումը, ապացևցում է, որ ասիացիները չեն ցանկանում մարդու իրավունքները։ Հաճախ բողոքարկվում է այն փաստը, որ հեղինակավոր հեղինակները, ինչպիսիք են՝ Ջոն Լոկը<a href="#cite_note-John_Locke-153">[153]</a> և Ջոն Ստյուարտը<a href="#cite_note-John_Stuart_Mill-23">[23]</a>, բոլորը արևմտյան մտածողներ էին, իսկ նրանցից ոմանք ներգրավված են եղել կայսրությունների<a href="#cite_note-185">[185]</a> կառավարման գործում։ Ռեալիստական փաստարկները հակված են անտեսել այն փաստը, որ ժամանակակից մարդու իրավունքները նոր են բոլոր մշակույթների համար, սկսած 1948 թ.։ Նրանք նաև անտեսում են այն փաստը, որ ՄԻՀՀ-ը բաղկացած էր տարբեր մշակույթներից և ավանդույթներից, ներառյալ ամերիկացի կաթոլիկներից, չինական կոնֆուցիացի փիլիսոփաներից, ֆրանսիացի սիոնիստից և արաբական լիգայի ներկայացուցիչներից, և հենվում էին այնպիսի մտածողներ խորհրդների հիման վրա, ինչպիսիք են Մահաթմա Գանդին։ Միխայիլ Իգնատևը<a href="#cite_note-186">[186]</a> պնդում էր, որ մշակութային հարաբերականությունը գրեթե բացառիկ փաստարկ է, որն օգտագործվում է այն մարդկանց կողմից, ովքեր ունեն իշխանություն, հենց նրանք են կատարում մարդու իրավունքների խախտումները, և որ նրանք, ովքեր խախտում են մարդու իրավունքները, անզոր են։ Սա արտացոլում է այն փաստը, որ համընդանուրությունը և հարաբերականությունը գնահատելու դժվարությունը կայանում է նրանում, թե ով է հաստատում, ներկայացված տարբեր մշակույթները։ Թեև համընդանուրությունը և հարաբերականության միջև վեճը շատ հեռու է լուծումից, սա ակադեմիական քննարկում է, որտեղ մարդու իրավունքների բոլոր միջազգային փաստաթղթերը համահունչ են մարդու իրավունքների համընդհանուր սկզբունքի հետ։ 2005 թ. Համաշխարհային գագաթնաժողովը<a href="#cite_note-187">[187]</a> վերահաստատեց միջազգային հանրության հավատարմությունը այս սկզբունքին։ Մարդու իրավունքների և ազատությունների համընդհանուր բնույթը կասկածելի չէ։ - 2005 թ. Համաշխարհային գագաթնաժողով, կետ՝ 120։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Պետական_և_ոչ_պետական_սուբյեկտներ">Պետական և ոչ պետական սուբյեկտներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=23" title="Խմբագրել բաժինը. Պետական և ոչ պետական սուբյեկտներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Պետական և ոչ պետական սուբյեկտներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Ընկերությունները, հասարակական կազմակերպությունները, քաղաքական կուսակցությունները, ոչ ֆորմալ խմբերը և անհատները հայտնի են որպես ոչ պետական սուբյեկտներ։ Ոչ պետական սուբյեկտները կարող են նաև կատարել մարդու իրավունքների խախտումներ, սակայն նրանք չեն ենթարկվում մարդու իրավունքների մասին օրենքի, բացառությամբ միջազգային մարդասիրական իրավունքի, որն առնչվում է ֆիզիկական անձանց։ Բազմազգ ընկերությունները<a href="#cite_note-188">[188]</a> աշխարհում ավելի շատ կարևոր դեր են կատարում և պատասխանատվություն են կրում մարդու իրավունքների խախտումների մեծ քանակի համար։ Չնայած կառավարական գործողությունները շրջապատող իրավական և բարոյական միջավայրը բավականին լավ զարգացած է, բազմազգ ընկերությունների այս միջավայրը հակասական և վատ սահմանված է։ Միջազգային ընկերությունների առաջնային պատասխանատվությունը կրում են իրենց բաժնետերերը<a href="#cite_note-189">[189]</a> և ոչ թե նրանց գործողությունների հետևանքով տուժածները։ Նման ընկերությունները հաճախ ավելի մեծ են, քան այն երկրների տնտեսությունները որտեղ, որ նրանք գործում են, որոնք կարող են զգալի տնտեսական և քաղաքական ուժեր ունենալ։ Չկան միջազգային պայմանագրեր, որոնք հատկապես վերաբերում են ընկերությունների վարքագծին` կապված մարդու իրավունքների հետ, և ազգային օրենսդրությունը շատ փոփոխական է։ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների հանձնաժողովին<a href="#cite_note-190">[190]</a> սննդի իրավունքի վերաբերյալ հատուկ զեկուցող Ժան Զիգլերը<a href="#cite_note-191">[191]</a> 2003 թվականի Զեկույցում ասել է․ Անդրազգային կորպորացիաների աճող ուժը և սեփական ուժերի ընդլայնումը սեփականաշնորհման միջոցով, ապականոնավորումը և պետության վերադարձը նույնպես նշանակում է, որ այժմ ժամանակն է մշակելու պարտադիր իրավական նորմեր, որոնք կհանգեցնեն կորպորացիաների մարդու իրավունքների չափանիշներին և սահմանափակելու նրանց իշխանության հնարավոր չարաշահումները։ - Ժան Զիգեր 2003 թ. Օգոստոսին Մարդու իրավունքների խթանման և պաշտպանության վերաբերյալ Մարդու իրավունքների հանձնաժողովի ենթահանձնաժողովը պատրաստել է անդրազգային կորպորացիաների և այլ ձեռնարկությունների պատասխանատվության մասին օրենքի նախագիծը՝ մարդու իրավունքների վերաբերյալ։ Դրանք վերանայվեցին Մարդու իրավունքների հանձնաժողովի կողմից 2004 թվականին, սակայն պարտադիր չեն կորպորացիաների համար և չեն վերահսկվում։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մարդու_Իրավունքների_օրենքները">Մարդու Իրավունքների օրենքները</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=24" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու Իրավունքների օրենքները" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Մարդու Իրավունքների օրենքները">խմբագրել կոդը</a>]</div> Հիմնական հոդված՝ Մարդու իրավունքներ օրենք<a href="#cite_note-192">[192]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մարդու_իրավունքները_ազգային_անվտանգության_դեմ"><span id=".D5.84.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82_.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A8_.D5.A1.D5.A6.D5.A3.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.A1.D5.B6.D5.BE.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.A4.D5.A5.D5.B4">Մարդու իրավունքները ազգային անվտանգության դեմ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=25" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքները ազգային անվտանգության դեմ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքները ազգային անվտանգության դեմ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Camp_x-ray_detainees.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Camp_x-ray_detainees.jpg/220px-Camp_x-ray_detainees.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Camp_x-ray_detainees.jpg/330px-Camp_x-ray_detainees.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Camp_x-ray_detainees.jpg/440px-Camp_x-ray_detainees.jpg 2x" data-file-width="684" data-file-height="685" /></a><figcaption>Գուանտանամոյի Բեյի գերիների բացառիկ կալանքը:</figcaption></figure> Տես նաև՝ Ազգային անվտանգության<a href="#cite_note-193">[193]</a>, ահաբեկչության դեմ օրենսդրությունը<a href="#cite_note-194">[194]</a> և ահաբեկչության դեմ պայքարը<a href="#cite_note-195">[195]</a>։ Ռեալիզմի և ազգային հավատարմությունը բնութագրվում են որպես ապակառուցողական ազդեցություն մարդու իրավունքների շարժման վրա, քանի որ ժխտում են մարդկանց բնածին մարդկային հատկությունները։ Բացառությամբ չկարգավորվող մարդու իրավունքները (միջազգային կոնվենցիաները դասակարգում են՝ կյանքի իրավունքը, ստրկությունից ազատվելու իրավունքը, խոշտանգումներից ազատվելու իրավունքը և քրեական օրենքների հետադարձ կիրառման իրավունքը ազատ չլինելու իրավունքը, որպես անանցանելի), ՄԱԿ-ը ընդունում է, որ մարդու իրավունքները կարող են սահմանափակվել կամ նույնիսկ արտակարգ դրության ժամանակ մեկուսանալ, չնայած արտակարգ իրավիճակը պետք է լինի փաստացի, ազդի ողջ բնակչությանը վրա և սպառնալիքը պետք է լինի ազգի գոյությունը։ Արտակարգ դրության հայտարարումը պետք է լինի նաև վերջին միջոց և ժամանակավոր միջոց - Միացյալ Ազգերի կազմակերպություն. (Աղբյուր) Իրավունքները, որոնք չեն կարող վերացվել ազգային անվտանգության նկատառումներից որևէ հանգամանքներում, կոչվում են իմպեռատիվ նորմեր կամ jus cogens<a href="#cite_note-Peremptory_norm-196">[196]</a>: Միջազգային իրավունքի համաձայն այդ պարտավորությունները պարտադիր են բոլոր պետությունների համար և չեն կարող փոփոխվել պայմանագրով։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Իրավական_գործիքներ_և_իրավասություններ"><span id=".D4.BB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.AB.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80_.D6.87_.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D5.BD.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80">Իրավական գործիքներ և իրավասություններ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=26" title="Խմբագրել բաժինը. Իրավական գործիքներ և իրավասություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Իրավական գործիքներ և իրավասություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:International_Criminal_Court_logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/International_Criminal_Court_logo.svg/220px-International_Criminal_Court_logo.svg.png" decoding="async" width="220" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/International_Criminal_Court_logo.svg/330px-International_Criminal_Court_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/International_Criminal_Court_logo.svg/440px-International_Criminal_Court_logo.svg.png 2x" data-file-width="673" data-file-height="581" /></a><figcaption>ԱՄՊ-ի պաշտոնական լոգոն</figcaption></figure> Իրավաբանական անձինք, ԶԼՄ-ները, Ժնևյան կոնվենցիաները և տարբեր կոնկրետ պայմանավորվածություններ, Համաձայնագրով հաստատված են, որ ունեն իրավաբանական ուժ։ Գործնականում շատ իրավունքներ շատ դժվար է ապահովել իրավական պաշտպանություն որոշակի իրավունքների կիրառման վերաբերյալ համաձայնության բացակայության պատճառով, համապատասխան ներպետական օրենսդրության բացակայության կամ նրանց պաշտպանելու իրավական միջոցներ ձեռնարկելու լիազորված մարմինների բացակայության պատճառով։ Կան մի շարք միջազգային ճանաչում ունեցող կազմակերպություններ, որոնք ունեն գլոբալ մանդատ կամ իրավաբանական<a href="#cite_note-Jurisdiction-66">[66]</a> իրավասություն մարդու իրավունքների որոշակի ասպեկտների համար։ <ul><li>Արդարադատության միջազգային դատարանը<a href="#cite_note-International_Court_of_Justice-197">[197]</a> ՄԱԿ-ի<a href="#cite_note-United_Nations-178">[178]</a> առաջին դատական մարմինն է։ Այն ունի համաշխարհային իրավասություն<a href="#cite_note-198">[198]</a>։ Այն ուղղված է Անվտանգության<a href="#cite_note-International_Court_of_Justice-197">[197]</a> խորհրդի կողմից։ Արդարադատության միջազգային դատարանը թույլ է տալիս ազգերի միջև վեճերը։ Արդարադատության միջազգային դատարանն իրավասություն չունի ֆիզիկական անձանց նկատմամբ։</li></ul> Միջազգային քրեական<a href="#cite_note-International_Criminal_Court-74">[74]</a> դատարանը այն մարմինն է, որը պատասխանատվություն է կրում պատերազմական<a href="#cite_note-War_crime-199">[199]</a> հանցագործությունների և մարդկության դեմ հանցագործությունների քննության և պատժելու<a href="#cite_note-200">[200]</a> համար, երբ դա տեղի է ունենում իր իրավասության ներքո, որը 2002 թ. իր ստեղծումից հետո տեղի ունեցավ, ՄԱԿ-ի անդամները չեն միացել դատարանին, և ԱՄՊ-ն իրավասություն չունի իր քաղաքացիների նկատմամբ, մինչդեռ մյուսները ստորագրել են, բայց դեռ չեն վավերացրել Հռոմի կանոնադրությունը<a href="#cite_note-201">[201]</a>, որը հաստատել է դատարանը։ ԱՄՊ-ը և միջազգային այլ դատարանները (տես`« Մարդու տարածաշրջանajin իրավունքում», որոնք գործում են այն դեպքերում, երբ պետության ներպետական իրավական համակարգը չի կարող զբաղվել տվյալ գործերով։ Եթե ներպետական օրենսդրությունը կարող է պաշտպանել մարդու իրավունքները և պատժել նրանց, ովքեր խախտում են Մարդու իրավունքներ, միջազգային իրավունքը առաջնային իրավասություն ունի կատարել լրացումների միջոցով, միայն այն բանից հետո, երբ բոլոր տեղական միջոցները սպառվել են, միջազգային իրավունքն ուժի մեջ է մտնում; Ավելի քան 110 երկրներում մարդու իրավունքներին վերաբերող ազգային ինստիտուտները<a href="#cite_note-National_human_rights_institution-87">[87]</a> (ՄԻԱԻ) ստեղծվել են՝ երկրում մարդու իրավունքները պաշտպանելու, խթանելու կամ վերահսկելու համար։ Թեև ոչ բոլոր ազգային իրավապաշտպան հաստատությունները չեն համապատասխանում Փարիզի սկզբունքներին, սակայն այդ հաստատությունների թիվը և արդյունավետությունը մեծանում է։ Փարիզյան սկզբունքները սահմանվել են Փարիզում 1991 թվականի հոկտեմբերի 7-ից 9-ը Փարիզում,որը մարդու իրավունքների խթանման և պաշտպանության ազգային ինստիտուտների առաջին միջազգային սեմինարի ընթացքում և ընդունվել են ՄԱԿ-ի 1992/54 1992 թթ. Բանաձևում,ինչպես նաև 48/134 Ընդհանուր ժողովի բանաձևում՝ 1993 թվականից։ Փարիզի սկզբունքները թվարկում են ներպետական ինստիտուտների մի շարք պարտականություններ։ Համընդհանուր իրավասությունը<a href="#cite_note-202">[202]</a> միջազգային իրավունքի մեջ հակասական սկզբունք է, համաձայն որի պետությունները հայտարարում են քրեական իրավազորություն այն անձանց նկատմամբ,որոնց ենթադրյալ հանցագործությունները կատարվել են մեղադրյալի պետության սահմաններից դուրս, անկախ ազգությունից, բնակության երկիրից կամ որևէ այլ փոխհարաբերությունից, դատախազության հետ։ Պետությունը պաշտպանում է իր պահանջը` պատճառաբանելով, որ կատարված հանցագործությունը համարվում են հանցագործություններ բոլորի նկատմամբ, որոնք իրավունք ունեն ցանկացած երկիրին պատժելու։ Համընդհանուր իրավասության հայեցակարգը սերտորեն կապված է այն մտքի հետ, որ որոշ միջազգային նորմեր ինչպիսիք են՝ Էրգա Օմնեսը<a href="#cite_note-203">[203]</a> կամ համաշխարհային հանրության շնորհիվ, ինչպես նաև ընդհանուր միջազգային իրավունքի<a href="#cite_note-Peremptory_norm-196">[196]</a> հայեցակարգը։ 1993 թ.-ին Բելգիան<a href="#cite_note-204">[204]</a> ընդունեց համընդհանուր իրավունքի մասին օրենք, այլ երկրներում մարդկանց դեմ հանցագործությունների նկատմամբ իրավազորություն տալով իր դատարաններին, և 1998 թ. Օգոստոսին<a href="#cite_note-205">[205]</a> Պինոչետը ձերբակալվեց Լոնդոնում<a href="#cite_note-206">[206]</a> համընդհանուր դատավոր Բալթասար Գարզոնի<a href="#cite_note-207">[207]</a> մեղադրանքով։ Այս սկզբունքն աջակցում է Amnesty International- ին<a href="#cite_note-Amnesty_International-208">[208]</a> և այլ իրավապաշտպան կազմակերպությունների կողմից, քանի որ կարծում են, որ որոշ հանցագործություններ վտանգ են ներկայացնում միջազգային հանրության համար, և համայնքը բարոյական պարտականություն ունի գործելու, մյուսները՝ ներառյալ Հենրի Քիսինջերը<a href="#cite_note-209">[209]</a> (ով մի քանի մեկնաբանների կողմից պատերազմական հանցագործությունների մեջ էր մեղադրվում ), պնդում էր, որ պետական ինքնիշխանությունն<a href="#cite_note-210">[210]</a> առաջնային նշանակություն ունի, քանի որ այլ երկրներում իրավունքի խախտումներ են դրված պետությունների ինքնիշխան շահից դուրս, և, քանի որ պետությունները կարող են օգտագործել այս սկզբունքը քաղաքական պատճառներով։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մարդու_իրավունքների_խախտումներ">Մարդու իրավունքների խախտումներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=27" title="Խմբագրել բաժինը. Մարդու իրավունքների խախտումներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Մարդու իրավունքների խախտումներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Տես նաև՝ Ցեղասպանության պատմությունը<a href="#cite_note-211">[211]</a> Մարդու իրավունքների խախտումները տեղի են ունենում այն ժամանակ, երբ պետական կամ ոչ պետական սուբյեկտները խախտում է ՄԻՀՀ-ի կամ այլ միջազգային մարդու իրավունքների կամ մարդասիրական իրավունքի դրույթները։ Ինչ վերաբերում է ՄԱԿ-ի<a href="#cite_note-United_Nations-178">[178]</a> մարդու իրավունքների խախտմանը ապա ՄԱԿ-ի կանոնադրության<a href="#cite_note-Charter_of_the_United_Nations-69">[69]</a> 39-րդ հոդվածում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը<a href="#cite_note-212">[212]</a> (կամ նշանակված մարմինը) նշանակում է մեկ դատարան, որը կարող է որոշել ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների խախտումները։ Մարդու իրավունքների խախտումները վերահսկվում են ՄԱԿ-ի հանձնաժողովների, երկրների ներպետական հաստատությունների և կառավարությունների կողմից, ինչպես նաև բազմաթիվ անկախ հասարակական ոչ կառավարական կազմակերպությունների<a href="#cite_note-213">[213]</a> կողմից, ինչպիսիք են՝ Amnesty International-ը<a href="#cite_note-Amnesty_International-208">[208]</a>, Human Rights Watch-ը<a href="#cite_note-214">[214]</a>, Խոշտանգումների դեմ համաշխարհային կազմակերպությունը<a href="#cite_note-215">[215]</a>, Freedom House-ը<a href="#cite_note-216">[216]</a>, Խոսքի ազատության միջազգային հիմնադրամը<a href="#cite_note-IFEX_organization-217">[217]</a> և Պայքարի միջազգային կազմակերպություն<a href="#cite_note-IFEX_organization-217">[217]</a> ստրկության դեմ<a href="#cite_note-218">[218]</a>։ Այս կազմակերպությունները հավաքում են մարդու իրավունքների խախտումների մասին ապացույցներ և փաստաթղթեր և ճնշում են մարդու իրավունքների խթանման համար։ Ագրեսիվ<a href="#cite_note-War_crime-199">[199]</a> պատերազմներ, պատերազմական հանցագործություններ<a href="#cite_note-War_crime-199">[199]</a> և մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ, այդ թվում ցեղասպանություն<a href="#cite_note-219">[219]</a>, միջազգային մարդասիրական իրավունքի<a href="#cite_note-220">[220]</a> խախտումներ են։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև">Տես նաև</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=28" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Տես նաև">խմբագրել կոդը</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Իրավունք">Իրավունք</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ">Ծանոթագրություններ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&veaction=edit&section=29" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="references" style="height: 300px; overflow: auto; padding: 3px"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.arlis.am/documentview.aspx?docID=102510">«DocumentView»</a>. www.arlis.am. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 26-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.arlis.am&rft.atitle=DocumentView&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.arlis.am%2Fdocumentview.aspx%3FdocID%3D102510&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osce.org/hy/yerevan/100924?download=true">«ՄԱրդու իրավունքների սահմանման տեսակները»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D5%84%D4%B1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB+%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B4%D5%A1%D5%B6+%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.osce.org%2Fhy%2Fyerevan%2F100924%3Fdownload%3Dtrue&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%A9&oldid=5257305">«Հոլոքոսթ»</a>. 2017 թ․ հուլիսի 2.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%84%D5%B8%D5%BD%D5%A9&rft_id=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D5%2580%25D5%25B8%25D5%25AC%25D5%25B8%25D6%2584%25D5%25B8%25D5%25BD%25D5%25A9%26oldid%3D5257305&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>)(չաշխատող հղում) </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&oldid=5993489">«Լուսավորության դարաշրջան»</a>. 2018 թ․ հոկտեմբերի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&rft_id=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D4%25BC%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25BD%25D5%25A1%25D5%25BE%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25A4%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25B7%25D6%2580%25D5%25BB%25D5%25A1%25D5%25B6%26oldid%3D5993489&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&oldid=5613488">«Ֆրանսիական հեղափոխություն»</a>. 2018 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D5%B0%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&rft_id=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D5%2596%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25BD%25D5%25AB%25D5%25A1%25D5%25AF%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25B0%25D5%25A5%25D5%25B2%25D5%25A1%25D6%2583%25D5%25B8%25D5%25AD%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6%26oldid%3D5613488&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201201054725/http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf">«Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր»</a> (PDF). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2020 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80+%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.un.am%2Fres%2FHuman%2520Rights%2FArmenian%2520Documents%2FUDHR_arm.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201201054725/http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf">«Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր»</a> (PDF). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.am/res/Human%20Rights/Armenian%20Documents/UDHR_arm.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2020 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80+%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.un.am%2Fres%2FHuman%2520Rights%2FArmenian%2520Documents%2FUDHR_arm.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ancient_Rome&oldid=880823513">«Ancient Rome»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ancient+Rome&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAncient_Rome%26oldid%3D880823513&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation book cs1">3 Международные механизмы защиты прав человека; И. Ю. Лищина, Харьков 2001; ст. 34.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=3+%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5+%D0%BC%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D1%8B+%D0%B7%D0%B0%D1%89%D0%B8%D1%82%D1%8B+%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2+%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%3B+%D0%98.+%D0%AE.+%D0%9B%D0%B8%D1%89%D0%B8%D0%BD%D0%B0%2C+%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2+2001%3B+%D1%81%D1%82.+34.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iravaban.net/7649.html">«Անմեղության կանխավարկած»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D4%B1%D5%B6%D5%B4%D5%A5%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%AE&rft_id=https%3A%2F%2Firavaban.net%2F7649.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Habeas_Corpus_Act_1679&oldid=877629533">«Habeas Corpus Act 1679»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 9.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Habeas+Corpus+Act+1679&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHabeas_Corpus_Act_1679%26oldid%3D877629533&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bill_of_Rights_1689&oldid=880698675">«Bill of Rights 1689»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bill+of+Rights+1689&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DBill_of_Rights_1689%26oldid%3D880698675&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/item/uscode1958-001000008/">«United States Code: The Declaration of Independence - 1776 (1958)»</a>. Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Library+of+Congress%2C+Washington%2C+D.C.+20540+USA&rft.atitle=United+States+Code%3A+The+Declaration+of+Independence+-+1776+%281958%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.loc.gov%2Fitem%2Fuscode1958-001000008%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hrlibrary.umn.edu/edumat/hreduseries/hereandnow/Part-1/short-history.htm">«A Short History of Human Rights»</a>. hrlibrary.umn.edu. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 26-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=hrlibrary.umn.edu&rft.atitle=A+Short+History+of+Human+Rights&rft_id=http%3A%2F%2Fhrlibrary.umn.edu%2Fedumat%2Fhreduseries%2Fhereandnow%2FPart-1%2Fshort-history.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B4%D5%A5%D5%AE_%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%A1&oldid=5017974">«Ազատությունների մեծ խարտիա»</a>. 2017 թ․ մարտի 5.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB+%D5%B4%D5%A5%D5%AE+%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%A1&rft_id=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D4%25B1%25D5%25A6%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25A9%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25B6%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB_%25D5%25B4%25D5%25A5%25D5%25AE_%25D5%25AD%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25BF%25D5%25AB%25D5%25A1%26oldid%3D5017974&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_States_Bill_of_Rights&oldid=874586153">«United States Bill of Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+States+Bill+of+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_States_Bill_of_Rights%26oldid%3D874586153&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Magna_Carta&oldid=880957829">«Magna Carta»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Magna+Carta&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMagna_Carta%26oldid%3D880957829&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTuckness2018" class="citation book cs1">Tuckness, Alex (2018). Zalta, Edward N. (ed.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/locke-political/">The Stanford Encyclopedia of Philosophy</a> (Summer 2018 ed.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Stanford+Encyclopedia+of+Philosophy&rft.edition=Summer+2018&rft.pub=Metaphysics+Research+Lab%2C+Stanford+University&rft.date=2018&rft.aulast=Tuckness&rft.aufirst=Alex&rft_id=https%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Farchives%2Fsum2018%2Fentries%2Flocke-political%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean-Jacques_Rousseau&oldid=880091204">«Jean-Jacques Rousseau»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jean-Jacques+Rousseau&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJean-Jacques_Rousseau%26oldid%3D880091204&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BA%D5%A1%D5%B6-%D4%BA%D5%A1%D5%AF_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B8&oldid=6105949">«Ժան-Ժակ Ռուսո»</a>. 2019 թ․ հունվարի 6.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D4%BA%D5%A1%D5%B6-%D4%BA%D5%A1%D5%AF+%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B8&rft_id=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D4%25BA%25D5%25A1%25D5%25B6-%25D4%25BA%25D5%25A1%25D5%25AF_%25D5%258C%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25BD%25D5%25B8%26oldid%3D6105949&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/item/uscode1970-001000008/">«United States Code: The Declaration of Independence - 1776 (1970)»</a>. Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 27-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Library+of+Congress%2C+Washington%2C+D.C.+20540+USA&rft.atitle=United+States+Code%3A+The+Declaration+of+Independence+-+1776+%281970%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.loc.gov%2Fitem%2Fuscode1970-001000008%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Paine&oldid=881063559">«Thomas Paine»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Thomas+Paine&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DThomas_Paine%26oldid%3D881063559&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-John_Stuart_Mill-23">↑ <a href="#cite_ref-John_Stuart_Mill_23-0">23,0</a> <a href="#cite_ref-John_Stuart_Mill_23-1">23,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Stuart_Mill&oldid=880293690">«John Stuart Mill»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=John+Stuart+Mill&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJohn_Stuart_Mill%26oldid%3D880293690&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Georg_Wilhelm_Friedrich_Hegel&oldid=880296727">«Georg Wilhelm Friedrich Hegel»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Georg+Wilhelm+Friedrich+Hegel&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGeorg_Wilhelm_Friedrich_Hegel%26oldid%3D880296727&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=19th_century&oldid=880264392">«19th century»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=19th+century&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D19th_century%26oldid%3D880264392&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Liberator_(newspaper)&oldid=875676196">«The Liberator (newspaper)»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Liberator+%28newspaper%29&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DThe_Liberator_%28newspaper%29%26oldid%3D875676196&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Henry_David_Thoreau&oldid=880843072">«Henry David Thoreau»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Henry+David+Thoreau&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHenry_David_Thoreau%26oldid%3D880843072&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Civil_Disobedience_(Thoreau)&oldid=878882008">«Civil Disobedience (Thoreau)»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 17.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Civil+Disobedience+%28Thoreau%29&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCivil_Disobedience_%28Thoreau%29%26oldid%3D878882008&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ex_parte_Milligan&oldid=874817164">«Ex parte Milligan»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ex+parte+Milligan&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEx_parte_Milligan%26oldid%3D874817164&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=20th_century&oldid=879929509">«20th century»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=20th+century&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D20th_century%26oldid%3D879929509&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Western_Europe&oldid=880342391">«Western Europe»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Western+Europe&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWestern_Europe%26oldid%3D880342391&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=North_America&oldid=878029439">«North America»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=North+America&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNorth_America%26oldid%3D878029439&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Trade_union&oldid=880193548">«Trade union»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Trade+union&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTrade_union%26oldid%3D880193548&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Women%27s_rights&oldid=875698335">«Women's rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Women%27s+rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWomen%2527s_rights%26oldid%3D875698335&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Voting&oldid=879970880">«Voting»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Voting&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DVoting%26oldid%3D879970880&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wars_of_national_liberation&oldid=877261802">«Wars of national liberation»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 7.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Wars+of+national+liberation&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWars_of_national_liberation%26oldid%3D877261802&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Colony&oldid=875597945">«Colony»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Colony&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DColony%26oldid%3D875597945&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mahatma_Gandhi&oldid=880335397">«Mahatma Gandhi»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mahatma+Gandhi&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMahatma_Gandhi%26oldid%3D880335397&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Kingdom&oldid=880306256">«United Kingdom»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Kingdom&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Kingdom%26oldid%3D880306256&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=India&oldid=880373847">«India»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=India&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DIndia%26oldid%3D880373847&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Civil_rights_movement-41">↑ <a href="#cite_ref-Civil_rights_movement_41-0">41,0</a> <a href="#cite_ref-Civil_rights_movement_41-1">41,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Civil_rights_movement&oldid=879973886">«Civil rights movement»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Civil+rights+movement&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCivil_rights_movement%26oldid%3D879973886&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Identity_politics&oldid=877777049">«Identity politics»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 10.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Identity+politics&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DIdentity_politics%26oldid%3D877777049&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Committee_of_the_Red_Cross&oldid=881091421">«International Committee of the Red Cross»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Committee+of+the+Red+Cross&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Committee_of_the_Red_Cross%26oldid%3D881091421&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Lieber_Code&oldid=874657527">«Lieber Code»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lieber+Code&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLieber_Code%26oldid%3D874657527&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Geneva_Conventions-45">↑ <a href="#cite_ref-Geneva_Conventions_45-0">45,0</a> <a href="#cite_ref-Geneva_Conventions_45-1">45,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Geneva_Conventions&oldid=880314727">«Geneva Conventions»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Geneva+Conventions&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGeneva_Conventions%26oldid%3D880314727&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=League_of_Nations&oldid=879479991">«League of Nations»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=League+of+Nations&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLeague_of_Nations%26oldid%3D879479991&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_War_I&oldid=880200587">«World War I»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=World+War+I&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWorld_War_I%26oldid%3D880200587&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Treaty_of_Versailles&oldid=880453936">«Treaty of Versailles»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Treaty+of+Versailles&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTreaty_of_Versailles%26oldid%3D880453936&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations&oldid=879683449">«United Nations»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations%26oldid%3D879683449&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Labour_Organization&oldid=878712743">«International Labour Organization»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Labour+Organization&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Labour_Organization%26oldid%3D878712743&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Universal_Declaration_of_Human_Rights&oldid=879342883">«Universal Declaration of Human Rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Universal+Declaration+of+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUniversal_Declaration_of_Human_Rights%26oldid%3D879342883&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_War_II&oldid=880455282">«World War II»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=World+War+II&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWorld_War_II%26oldid%3D880455282&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Corelative&oldid=866678662">«Corelative»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Corelative&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCorelative%26oldid%3D866678662&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Natural_and_legal_rights-54">↑ <a href="#cite_ref-Natural_and_legal_rights_54-0">54,0</a> <a href="#cite_ref-Natural_and_legal_rights_54-1">54,1</a> <a href="#cite_ref-Natural_and_legal_rights_54-2">54,2</a> <a href="#cite_ref-Natural_and_legal_rights_54-3">54,3</a> <a href="#cite_ref-Natural_and_legal_rights_54-4">54,4</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Natural_and_legal_rights&oldid=879514268">«Natural and legal rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Natural+and+legal+rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNatural_and_legal_rights%26oldid%3D879514268&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ren%C3%A9_Cassin&oldid=877861714">«René Cassin»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 11.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ren%C3%A9+Cassin&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DRen%25C3%25A9_Cassin%26oldid%3D877861714&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mahatma_Gandhi&oldid=880550335">«Mahatma Gandhi»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mahatma+Gandhi&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMahatma_Gandhi%26oldid%3D880550335&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Eastern_Bloc&oldid=879130589">«Eastern Bloc»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 19.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Eastern+Bloc&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEastern_Bloc%26oldid%3D879130589&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Apartheid&oldid=879808638">«Apartheid»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 23.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Apartheid&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DApartheid%26oldid%3D879808638&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=South_Africa&oldid=880422424">«South Africa»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=South+Africa&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSouth_Africa%26oldid%3D880422424&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Saudi_Arabia&oldid=880433517">«Saudi Arabia»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Saudi+Arabia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSaudi_Arabia%26oldid%3D880433517&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cold_War&oldid=880585078">«Cold War»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Cold+War&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCold_War%26oldid%3D880585078&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Custom_(law)&oldid=871001433">«Custom (law)»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Custom+%28law%29&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCustom_%28law%29%26oldid%3D871001433&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-en.wikipedia.org-63">↑ <a href="#cite_ref-en.wikipedia.org_63-0">63,0</a> <a href="#cite_ref-en.wikipedia.org_63-1">63,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Covenant_on_Civil_and_Political_Rights&oldid=879439293">«International Covenant on Civil and Political Rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Covenant+on+Civil+and+Political+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Covenant_on_Civil_and_Political_Rights%26oldid%3D879439293&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Covenant_on_Economic,_Social_and_Cultural_Rights&oldid=879439328">«International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Covenant+on+Economic%2C+Social+and+Cultural+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Covenant_on_Economic%2C_Social_and_Cultural_Rights%26oldid%3D879439328&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_human_rights_instruments&oldid=847103752">«International human rights instruments»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հունիսի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+human+rights+instruments&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_human_rights_instruments%26oldid%3D847103752&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Jurisdiction-66">↑ <a href="#cite_ref-Jurisdiction_66-0">66,0</a> <a href="#cite_ref-Jurisdiction_66-1">66,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jurisdiction&oldid=866685708">«Jurisdiction»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jurisdiction&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJurisdiction%26oldid%3D866685708&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_Security_Council&oldid=880368351">«United Nations Security Council»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations+Security+Council&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations_Security_Council%26oldid%3D880368351&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-ReferenceA-68">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_68-0">68,0</a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_68-1">68,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_Human_Rights_Council&oldid=880499029">«United Nations Human Rights Council»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations+Human+Rights+Council&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations_Human_Rights_Council%26oldid%3D880499029&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Charter_of_the_United_Nations-69">↑ <a href="#cite_ref-Charter_of_the_United_Nations_69-0">69,0</a> <a href="#cite_ref-Charter_of_the_United_Nations_69-1">69,1</a> <a href="#cite_ref-Charter_of_the_United_Nations_69-2">69,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Charter_of_the_United_Nations&oldid=880345279">«Charter of the United Nations»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Charter+of+the+United+Nations&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCharter_of_the_United_Nations%26oldid%3D880345279&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=2005_World_Summit&oldid=858037664">«2005 World Summit»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 4.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=2005+World+Summit&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D2005_World_Summit%26oldid%3D858037664&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_Commission_on_Human_Rights&oldid=861270871">«United Nations Commission on Human Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations+Commission+on+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations_Commission_on_Human_Rights%26oldid%3D861270871&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_General_Assembly&oldid=879681401">«United Nations General Assembly»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations+General+Assembly&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations_General_Assembly%26oldid%3D879681401&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Geneva&oldid=879896757">«Geneva»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Geneva&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGeneva%26oldid%3D879896757&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-International_Criminal_Court-74">↑ <a href="#cite_ref-International_Criminal_Court_74-0">74,0</a> <a href="#cite_ref-International_Criminal_Court_74-1">74,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Criminal_Court&oldid=879422821">«International Criminal Court»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Criminal+Court&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Criminal_Court%26oldid%3D879422821&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Office_of_the_United_Nations_High_Commissioner_for_Human_Rights&oldid=874329458">«Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Office+of+the+United+Nations+High+Commissioner+for+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DOffice_of_the_United_Nations_High_Commissioner_for_Human_Rights%26oldid%3D874329458&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Convention_on_the_Elimination_of_All_Forms_of_Racial_Discrimination&oldid=880260012">«International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Convention+on+the+Elimination+of+All+Forms+of+Racial+Discrimination&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Convention_on_the_Elimination_of_All_Forms_of_Racial_Discrimination%26oldid%3D880260012&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Convention_on_the_Elimination_of_All_Forms_of_Discrimination_Against_Women&oldid=868911919">«Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Convention+on+the+Elimination+of+All+Forms+of+Discrimination+Against+Women&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DConvention_on_the_Elimination_of_All_Forms_of_Discrimination_Against_Women%26oldid%3D868911919&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_Convention_against_Torture&oldid=878340677">«United Nations Convention against Torture»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 14.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations+Convention+against+Torture&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations_Convention_against_Torture%26oldid%3D878340677&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Committee_on_the_Rights_of_the_Child&oldid=831740092">«Committee on the Rights of the Child»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ մարտի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Committee+on+the+Rights+of+the+Child&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCommittee_on_the_Rights_of_the_Child%26oldid%3D831740092&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Convention_on_the_Rights_of_the_Child&oldid=874040689">«Convention on the Rights of the Child»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Convention+on+the+Rights+of+the+Child&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DConvention_on_the_Rights_of_the_Child%26oldid%3D874040689&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Convention_on_the_Protection_of_the_Rights_of_All_Migrant_Workers_and_Members_of_Their_Families&oldid=874293829">«International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Convention+on+the+Protection+of+the+Rights+of+All+Migrant+Workers+and+Members+of+Their+Families&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Convention_on_the_Protection_of_the_Rights_of_All_Migrant_Workers_and_Members_of_Their_Families%26oldid%3D874293829&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Committee_on_the_Rights_of_Persons_with_Disabilities&oldid=791536189">«Committee on the Rights of Persons with Disabilities»</a> (անգլերեն). 2017 թ․ հուլիսի 20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Committee+on+the+Rights+of+Persons+with+Disabilities&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCommittee_on_the_Rights_of_Persons_with_Disabilities%26oldid%3D791536189&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Convention_on_the_Rights_of_Persons_with_Disabilities&oldid=879416156">«Convention on the Rights of Persons with Disabilities»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Convention+on+the+Rights+of+Persons+with+Disabilities&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DConvention_on_the_Rights_of_Persons_with_Disabilities%26oldid%3D879416156&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Optional_Protocol_to_the_Convention_on_the_Rights_of_Persons_with_Disabilities&oldid=872233986">«Optional Protocol to the Convention on the Rights of Persons with Disabilities»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 6.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Optional+Protocol+to+the+Convention+on+the+Rights+of+Persons+with+Disabilities&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DOptional_Protocol_to_the_Convention_on_the_Rights_of_Persons_with_Disabilities%26oldid%3D872233986&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Convention_for_the_Protection_of_All_Persons_from_Enforced_Disappearance&oldid=873986016">«International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Convention+for+the+Protection+of+All+Persons+from+Enforced+Disappearance&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Convention_for_the_Protection_of_All_Persons_from_Enforced_Disappearance%26oldid%3D873986016&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_human_rights_articles_by_country&oldid=867468395">«List of human rights articles by country»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 5.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=List+of+human+rights+articles+by+country&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DList_of_human_rights_articles_by_country%26oldid%3D867468395&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-National_human_rights_institution-87">↑ <a href="#cite_ref-National_human_rights_institution_87-0">87,0</a> <a href="#cite_ref-National_human_rights_institution_87-1">87,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=National_human_rights_institution&oldid=857707516">«National human rights institution»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 2.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=National+human+rights+institution&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNational_human_rights_institution%26oldid%3D857707516&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_Africa&oldid=875783756">«Human rights in Africa»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+Africa&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_Africa%26oldid%3D875783756&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=African_Union&oldid=879745465">«African Union»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 23.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=African+Union&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAfrican_Union%26oldid%3D879745465&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=African_Commission_on_Human_and_Peoples%27_Rights&oldid=871799249">«African Commission on Human and Peoples' Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 3.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=African+Commission+on+Human+and+Peoples%27+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAfrican_Commission_on_Human_and_Peoples%2527_Rights%26oldid%3D871799249&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=African_Court_on_Human_and_Peoples%27_Rights&oldid=880362574">«African Court on Human and Peoples' Rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=African+Court+on+Human+and+Peoples%27+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAfrican_Court_on_Human_and_Peoples%2527_Rights%26oldid%3D880362574&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Court_of_Justice_of_the_African_Union&oldid=836852521">«Court of Justice of the African Union»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ ապրիլի 17.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Court+of+Justice+of+the+African+Union&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCourt_of_Justice_of_the_African_Union%26oldid%3D836852521&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Organization_of_American_States&oldid=880680350">«Organization of American States»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Organization+of+American+States&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DOrganization_of_American_States%26oldid%3D880680350&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Washington,_D.C.&oldid=880475098">«Washington, D.C.»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Washington%2C+D.C.&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWashington%2C_D.C.%26oldid%3D880475098&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cold_War&oldid=880827546">«Cold War»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Cold+War&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCold_War%26oldid%3D880827546&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Latin_America&oldid=880675298">«Latin America»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Latin+America&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLatin_America%26oldid%3D880675298&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Globalization&oldid=880658265">«Globalization»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Globalization&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGlobalization%26oldid%3D880658265&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=San_Jos%C3%A9,_Costa_Rica&oldid=878748134">«San José, Costa Rica»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=San+Jos%C3%A9%2C+Costa+Rica&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSan_Jos%25C3%25A9%2C_Costa_Rica%26oldid%3D878748134&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Costa_Rica&oldid=880020834">«Costa Rica»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Costa+Rica&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCosta_Rica%26oldid%3D880020834&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Charter_of_the_Organization_of_American_States&oldid=876566815">«Charter of the Organization of American States»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 3.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Charter+of+the+Organization+of+American+States&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCharter_of_the_Organization_of_American_States%26oldid%3D876566815&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=American_Declaration_of_the_Rights_and_Duties_of_Man&oldid=873891103">«American Declaration of the Rights and Duties of Man»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=American+Declaration+of+the+Rights+and+Duties+of+Man&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAmerican_Declaration_of_the_Rights_and_Duties_of_Man%26oldid%3D873891103&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=American_Convention_on_Human_Rights&oldid=867570814">«American Convention on Human Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 6.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=American+Convention+on+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAmerican_Convention_on_Human_Rights%26oldid%3D867570814&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_Asia&oldid=876980175">«Human rights in Asia»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 5.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+Asia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_Asia%26oldid%3D876980175&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_East_Asia&oldid=858282978">«Human rights in East Asia»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 6.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+East+Asia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_East_Asia%26oldid%3D858282978&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_Central_Asia&oldid=766791856">«Human rights in Central Asia»</a> (անգլերեն). 2017 թ․ փետրվարի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+Central+Asia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_Central_Asia%26oldid%3D766791856&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_the_Middle_East&oldid=871047695">«Human rights in the Middle East»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+the+Middle+East&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_the_Middle_East%26oldid%3D871047695&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Association_of_Southeast_Asian_Nations&oldid=880759656">«Association of Southeast Asian Nations»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Association+of+Southeast+Asian+Nations&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAssociation_of_Southeast_Asian_Nations%26oldid%3D880759656&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Indonesia&oldid=880761131">«Indonesia»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Indonesia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DIndonesia%26oldid%3D880761131&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Malaysia-109">↑ <a href="#cite_ref-Malaysia_109-0">109,0</a> <a href="#cite_ref-Malaysia_109-1">109,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Malaysia&oldid=880769749">«Malaysia»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Malaysia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMalaysia%26oldid%3D880769749&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Philippines&oldid=880632042">«Philippines»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Philippines&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DPhilippines%26oldid%3D880632042&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Singapore&oldid=880403261">«Singapore»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Singapore&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSingapore%26oldid%3D880403261&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thailand&oldid=880892373">«Thailand»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Thailand&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DThailand%26oldid%3D880892373&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Brunei&oldid=880816476">«Brunei»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Brunei&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DBrunei%26oldid%3D880816476&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Vietnam&oldid=880469691">«Vietnam»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Vietnam&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DVietnam%26oldid%3D880469691&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Laos&oldid=880676274">«Laos»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Laos&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLaos%26oldid%3D880676274&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Myanmar&oldid=879531037">«Myanmar»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Myanmar&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMyanmar%26oldid%3D879531037&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cambodia&oldid=880421792">«Cambodia»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Cambodia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCambodia%26oldid%3D880421792&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ASEAN_Intergovernmental_Commission_on_Human_Rights&oldid=862461106">«ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 4.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=ASEAN+Intergovernmental+Commission+on+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DASEAN_Intergovernmental_Commission_on_Human_Rights%26oldid%3D862461106&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-119"><a href="#cite_ref-119">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ASEAN_Human_Rights_Declaration&oldid=870030448">«ASEAN Human Rights Declaration»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=ASEAN+Human+Rights+Declaration&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DASEAN_Human_Rights_Declaration%26oldid%3D870030448&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Arab_Charter_on_Human_Rights&oldid=842129336">«Arab Charter on Human Rights»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ մայիսի 20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Arab+Charter+on+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DArab_Charter_on_Human_Rights%26oldid%3D842129336&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_Europe&oldid=843042688">«Human rights in Europe»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ մայիսի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+Europe&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_Europe%26oldid%3D843042688&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_in_the_Soviet_Union&oldid=873934133">«Human rights in the Soviet Union»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+in+the+Soviet+Union&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_in_the_Soviet_Union%26oldid%3D873934133&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Council_of_Europe&oldid=877702814">«Council of Europe»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 10.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Council+of+Europe&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCouncil_of_Europe%26oldid%3D877702814&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=France&oldid=879487939">«France»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=France&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DFrance%26oldid%3D879487939&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Strasbourg&oldid=880843175">«Strasbourg»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Strasbourg&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DStrasbourg%26oldid%3D880843175&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=European_Convention_on_Human_Rights&oldid=880771854">«European Convention on Human Rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=European+Convention+on+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEuropean_Convention_on_Human_Rights%26oldid%3D880771854&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=European_Court_of_Human_Rights&oldid=879420540">«European Court of Human Rights»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=European+Court+of+Human+Rights&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEuropean_Court_of_Human_Rights%26oldid%3D879420540&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=European_Charter_for_Regional_or_Minority_Languages&oldid=877195174">«European Charter for Regional or Minority Languages»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 7.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=European+Charter+for+Regional+or+Minority+Languages&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEuropean_Charter_for_Regional_or_Minority_Languages%26oldid%3D877195174&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-129"><a href="#cite_ref-129">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=European_Social_Charter&oldid=840556973">«European Social Charter»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ մայիսի 10.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=European+Social+Charter&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEuropean_Social_Charter%26oldid%3D840556973&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=European_integration&oldid=878714517">«European integration»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=European+integration&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEuropean_integration%26oldid%3D878714517&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Rule_of_law&oldid=880598152">«Rule of law»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Rule+of+law&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DRule_of_law%26oldid%3D880598152&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Democracy&oldid=880687318">«Democracy»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Democracy&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DDemocracy%26oldid%3D880687318&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-133"><a href="#cite_ref-133">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Freedom&oldid=880907633">«Freedom»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Freedom&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DFreedom%26oldid%3D880907633&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-134"><a href="#cite_ref-134">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=European_Union&oldid=880726298">«European Union»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=European+Union&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEuropean_Union%26oldid%3D880726298&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-135"><a href="#cite_ref-135">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Charter_of_Fundamental_Rights_of_the_European_Union&oldid=870448320">«Charter of Fundamental Rights of the European Union»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Charter+of+Fundamental+Rights+of+the+European+Union&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCharter_of_Fundamental_Rights_of_the_European_Union%26oldid%3D870448320&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Committee_for_the_Prevention_of_Torture&oldid=837041757">«Committee for the Prevention of Torture»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ ապրիլի 18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Committee+for+the+Prevention+of+Torture&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCommittee_for_the_Prevention_of_Torture%26oldid%3D837041757&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-137"><a href="#cite_ref-137">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=David_Hume&oldid=880358174">«David Hume»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=David+Hume&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DDavid_Hume%26oldid%3D880358174&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-138"><a href="#cite_ref-138">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Max_Weber&oldid=880208652">«Max Weber»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Max+Weber&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMax_Weber%26oldid%3D880208652&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-139"><a href="#cite_ref-139">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Rawls&oldid=880838631">«John Rawls»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=John+Rawls&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJohn_Rawls%26oldid%3D880838631&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Natural_law-140">↑ <a href="#cite_ref-Natural_law_140-0">140,0</a> <a href="#cite_ref-Natural_law_140-1">140,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Natural_law&oldid=879121104">«Natural law»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 19.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Natural+law&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNatural_law%26oldid%3D879121104&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Socrates&oldid=880729779">«Socrates»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Socrates&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSocrates%26oldid%3D880729779&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Plato&oldid=880818119">«Plato»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Plato&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DPlato%26oldid%3D880818119&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Aristotle&oldid=880927643">«Aristotle»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Aristotle&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAristotle%26oldid%3D880927643&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Thomas_Aquinas-144">↑ <a href="#cite_ref-Thomas_Aquinas_144-0">144,0</a> <a href="#cite_ref-Thomas_Aquinas_144-1">144,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Aquinas&oldid=880658770">«Thomas Aquinas»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Thomas+Aquinas&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DThomas_Aquinas%26oldid%3D880658770&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-145"><a href="#cite_ref-145">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Natural_justice&oldid=877980338">«Natural justice»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Natural+justice&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNatural_justice%26oldid%3D877980338&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-146"><a href="#cite_ref-146">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Stoicism&oldid=879543485">«Stoicism»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Stoicism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DStoicism%26oldid%3D879543485&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-147"><a href="#cite_ref-147">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Church_Fathers&oldid=878823295">«Church Fathers»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 17.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Church+Fathers&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DChurch_Fathers%26oldid%3D878823295&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-148"><a href="#cite_ref-148">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Francisco_Su%C3%A1rez&oldid=866907402">«Francisco Suárez»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 2.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Francisco+Su%C3%A1rez&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DFrancisco_Su%25C3%25A1rez%26oldid%3D866907402&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-149"><a href="#cite_ref-149">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Richard_Hooker&oldid=875596057">«Richard Hooker»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Richard+Hooker&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DRichard_Hooker%26oldid%3D875596057&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Thomas_Hobbes-150">↑ <a href="#cite_ref-Thomas_Hobbes_150-0">150,0</a> <a href="#cite_ref-Thomas_Hobbes_150-1">150,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Hobbes&oldid=879505924">«Thomas Hobbes»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Thomas+Hobbes&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DThomas_Hobbes%26oldid%3D879505924&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-151"><a href="#cite_ref-151">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hugo_Grotius&oldid=880913581">«Hugo Grotius»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Hugo+Grotius&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHugo_Grotius%26oldid%3D880913581&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-152"><a href="#cite_ref-152">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Samuel_von_Pufendorf&oldid=868761073">«Samuel von Pufendorf»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 14.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Samuel+von+Pufendorf&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSamuel_von_Pufendorf%26oldid%3D868761073&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-John_Locke-153">↑ <a href="#cite_ref-John_Locke_153-0">153,0</a> <a href="#cite_ref-John_Locke_153-1">153,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=John_Locke&oldid=880830826">«John Locke»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=John+Locke&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJohn_Locke%26oldid%3D880830826&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-154"><a href="#cite_ref-154">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Philosophy&oldid=880334212">«Philosophy»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Philosophy&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DPhilosophy%26oldid%3D880334212&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-155"><a href="#cite_ref-155">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=17th_century&oldid=880852543">«17th century»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=17th+century&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D17th_century%26oldid%3D880852543&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-156"><a href="#cite_ref-156">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Social_contract&oldid=880878222">«Social contract»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Social+contract&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSocial_contract%26oldid%3D880878222&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-157"><a href="#cite_ref-157">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Legal_positivism&oldid=880297206">«Legal positivism»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Legal+positivism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLegal_positivism%26oldid%3D880297206&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-158"><a href="#cite_ref-158">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Omnipotence&oldid=876687969">«Omnipotence»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 3.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Omnipotence&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DOmnipotence%26oldid%3D876687969&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-159"><a href="#cite_ref-159">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=God&oldid=880259171">«God»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=God&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGod%26oldid%3D880259171&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-160"><a href="#cite_ref-160">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Two_Treatises_of_Government&oldid=879896982">«Two Treatises of Government»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Two+Treatises+of+Government&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTwo_Treatises_of_Government%26oldid%3D879896982&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-161"><a href="#cite_ref-161">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Frank_Van_Dun&oldid=827009506">«Frank Van Dun»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ փետրվարի 22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Frank+Van+Dun&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DFrank_Van_Dun%26oldid%3D827009506&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-162"><a href="#cite_ref-162">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Biology&oldid=880342915">«Biology»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Biology&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DBiology%26oldid%3D880342915&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-163"><a href="#cite_ref-163">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Natural_selection&oldid=880664294">«Natural selection»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Natural+selection&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNatural_selection%26oldid%3D880664294&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-164"><a href="#cite_ref-164">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Altruism&oldid=879811846">«Altruism»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 23.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Altruism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAltruism%26oldid%3D879811846&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-165"><a href="#cite_ref-165">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Health_care&oldid=880763417">«Health care»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Health+care&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHealth_care%26oldid%3D880763417&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-166"><a href="#cite_ref-166">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Karel_Vasak&oldid=868754402">«Karel Vasak»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 14.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Karel+Vasak&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DKarel_Vasak%26oldid%3D868754402&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-167"><a href="#cite_ref-167">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Philip_Alston&oldid=880500012">«Philip Alston»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Philip+Alston&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DPhilip_Alston%26oldid%3D880500012&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-168"><a href="#cite_ref-168">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cultural_relativism&oldid=880414516">«Cultural relativism»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Cultural+relativism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCultural_relativism%26oldid%3D880414516&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-169"><a href="#cite_ref-169">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Moral_relativism&oldid=880670496">«Moral relativism»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Moral+relativism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMoral_relativism%26oldid%3D880670496&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Moral_universalism-170">↑ <a href="#cite_ref-Moral_universalism_170-0">170,0</a> <a href="#cite_ref-Moral_universalism_170-1">170,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Moral_universalism&oldid=858446484">«Moral universalism»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 7.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Moral+universalism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMoral_universalism%26oldid%3D858446484&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-171"><a href="#cite_ref-171">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Female_genital_mutilation&oldid=880368491">«Female genital mutilation»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Female+genital+mutilation&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DFemale_genital_mutilation%26oldid%3D880368491&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-172"><a href="#cite_ref-172">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Africa&oldid=880135903">«Africa»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Africa&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAfrica%26oldid%3D880135903&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-173"><a href="#cite_ref-173">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Asia&oldid=880337847">«Asia»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Asia&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAsia%26oldid%3D880337847&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-174"><a href="#cite_ref-174">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=South_America&oldid=881062320">«South America»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=South+America&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSouth_America%26oldid%3D881062320&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-175"><a href="#cite_ref-175">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Europe&oldid=880889423">«Europe»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Europe&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEurope%26oldid%3D880889423&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-176"><a href="#cite_ref-176">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Japan&oldid=880794603">«Japan»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Japan&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJapan%26oldid%3D880794603&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-177"><a href="#cite_ref-177">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=North_America&oldid=880749309">«North America»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=North+America&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNorth_America%26oldid%3D880749309&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-United_Nations-178">↑ <a href="#cite_ref-United_Nations_178-0">178,0</a> <a href="#cite_ref-United_Nations_178-1">178,1</a> <a href="#cite_ref-United_Nations_178-2">178,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations&oldid=880846551">«United Nations»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations%26oldid%3D880846551&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-179"><a href="#cite_ref-179">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Secularism&oldid=880869175">«Secularism»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Secularism&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSecularism%26oldid%3D880869175&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-180"><a href="#cite_ref-180">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Judeo-Christian&oldid=879869086">«Judeo-Christian»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 23.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Judeo-Christian&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJudeo-Christian%26oldid%3D879869086&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-181"><a href="#cite_ref-181">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Singapore&oldid=881048498">«Singapore»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Singapore&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSingapore%26oldid%3D881048498&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-182"><a href="#cite_ref-182">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Lee_Kuan_Yew&oldid=880761386">«Lee Kuan Yew»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lee+Kuan+Yew&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLee_Kuan_Yew%26oldid%3D880761386&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-183"><a href="#cite_ref-183">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mahathir_Mohamad&oldid=881036983">«Mahathir Mohamad»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mahathir+Mohamad&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMahathir_Mohamad%26oldid%3D881036983&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-184"><a href="#cite_ref-184">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Chee_Soon_Juan&oldid=881071106">«Chee Soon Juan»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Chee+Soon+Juan&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DChee_Soon_Juan%26oldid%3D881071106&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-185"><a href="#cite_ref-185">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Empire&oldid=880944105">«Empire»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Empire&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DEmpire%26oldid%3D880944105&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-186"><a href="#cite_ref-186">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Michael_Ignatieff&oldid=881060066">«Michael Ignatieff»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Michael+Ignatieff&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMichael_Ignatieff%26oldid%3D881060066&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-187"><a href="#cite_ref-187">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=2005_World_Summit&oldid=858037664">«2005 World Summit»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 4.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=2005+World+Summit&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D2005_World_Summit%26oldid%3D858037664&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-188"><a href="#cite_ref-188">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Multinational_corporation&oldid=880097015">«Multinational corporation»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Multinational+corporation&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DMultinational_corporation%26oldid%3D880097015&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-189"><a href="#cite_ref-189">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Shareholder&oldid=880973359">«Shareholder»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Shareholder&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DShareholder%26oldid%3D880973359&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-190"><a href="#cite_ref-190">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_rights_commission&oldid=867662422">«Human rights commission»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 7.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+rights+commission&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_rights_commission%26oldid%3D867662422&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-191"><a href="#cite_ref-191">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Ziegler&oldid=880350611">«Jean Ziegler»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jean+Ziegler&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJean_Ziegler%26oldid%3D880350611&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-192"><a href="#cite_ref-192">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_human_rights_law&oldid=866694512">«International human rights law»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+human+rights+law&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_human_rights_law%26oldid%3D866694512&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-193"><a href="#cite_ref-193">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=National_security&oldid=876750764">«National security»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 4.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=National+security&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNational_security%26oldid%3D876750764&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-194"><a href="#cite_ref-194">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Anti-terrorism_legislation&oldid=863030992">«Anti-terrorism legislation»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 8.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Anti-terrorism+legislation&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAnti-terrorism_legislation%26oldid%3D863030992&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-195"><a href="#cite_ref-195">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=War_on_Terror&oldid=880426112">«War on Terror»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=War+on+Terror&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWar_on_Terror%26oldid%3D880426112&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Peremptory_norm-196">↑ <a href="#cite_ref-Peremptory_norm_196-0">196,0</a> <a href="#cite_ref-Peremptory_norm_196-1">196,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Peremptory_norm&oldid=880386317">«Peremptory norm»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Peremptory+norm&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DPeremptory_norm%26oldid%3D880386317&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-International_Court_of_Justice-197">↑ <a href="#cite_ref-International_Court_of_Justice_197-0">197,0</a> <a href="#cite_ref-International_Court_of_Justice_197-1">197,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Court_of_Justice&oldid=880813686">«International Court of Justice»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+Court+of+Justice&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_Court_of_Justice%26oldid%3D880813686&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-198"><a href="#cite_ref-198">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jurisdiction_of_the_International_Court_of_Justice&oldid=811797883">«Jurisdiction of the International Court of Justice»</a> (անգլերեն). 2017 թ․ նոյեմբերի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jurisdiction+of+the+International+Court+of+Justice&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DJurisdiction_of_the_International_Court_of_Justice%26oldid%3D811797883&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-War_crime-199">↑ <a href="#cite_ref-War_crime_199-0">199,0</a> <a href="#cite_ref-War_crime_199-1">199,1</a> <a href="#cite_ref-War_crime_199-2">199,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=War_crime&oldid=880504575">«War crime»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=War+crime&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWar_crime%26oldid%3D880504575&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-200"><a href="#cite_ref-200">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Crimes_against_humanity&oldid=878946061">«Crimes against humanity»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 17.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Crimes+against+humanity&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DCrimes_against_humanity%26oldid%3D878946061&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-201"><a href="#cite_ref-201">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Rome_Statute_of_the_International_Criminal_Court&oldid=869637898">«Rome Statute of the International Criminal Court»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 19.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Rome+Statute+of+the+International+Criminal+Court&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DRome_Statute_of_the_International_Criminal_Court%26oldid%3D869637898&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-202"><a href="#cite_ref-202">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Universal_jurisdiction&oldid=879244764">«Universal jurisdiction»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Universal+jurisdiction&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUniversal_jurisdiction%26oldid%3D879244764&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-203"><a href="#cite_ref-203">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Erga_omnes&oldid=807131008">«Erga omnes»</a> (անգլերեն). 2017 թ․ հոկտեմբերի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Erga+omnes&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DErga_omnes%26oldid%3D807131008&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-204"><a href="#cite_ref-204">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Belgium&oldid=880952946">«Belgium»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Belgium&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DBelgium%26oldid%3D880952946&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-205"><a href="#cite_ref-205">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Augusto_Pinochet&oldid=879966492">«Augusto Pinochet»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Augusto+Pinochet&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAugusto_Pinochet%26oldid%3D879966492&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-206"><a href="#cite_ref-206">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=London&oldid=880865566">«London»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=London&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLondon%26oldid%3D880865566&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-207"><a href="#cite_ref-207">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Baltasar_Garz%C3%B3n&oldid=873661338">«Baltasar Garzón»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 14.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Baltasar+Garz%C3%B3n&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DBaltasar_Garz%25C3%25B3n%26oldid%3D873661338&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-Amnesty_International-208">↑ <a href="#cite_ref-Amnesty_International_208-0">208,0</a> <a href="#cite_ref-Amnesty_International_208-1">208,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Amnesty_International&oldid=880534173">«Amnesty International»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Amnesty+International&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAmnesty_International%26oldid%3D880534173&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-209"><a href="#cite_ref-209">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Henry_Kissinger&oldid=880900441">«Henry Kissinger»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Henry+Kissinger&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHenry_Kissinger%26oldid%3D880900441&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-210"><a href="#cite_ref-210">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Westphalian_sovereignty&oldid=881111640">«Westphalian sovereignty»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Westphalian+sovereignty&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWestphalian_sovereignty%26oldid%3D881111640&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-211"><a href="#cite_ref-211">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Genocides_in_history&oldid=880998641">«Genocides in history»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Genocides+in+history&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGenocides_in_history%26oldid%3D880998641&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-212"><a href="#cite_ref-212">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_Security_Council&oldid=881115478">«United Nations Security Council»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=United+Nations+Security+Council&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnited_Nations_Security_Council%26oldid%3D881115478&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-213"><a href="#cite_ref-213">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Non-governmental_organization&oldid=879952176">«Non-governmental organization»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Non-governmental+organization&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DNon-governmental_organization%26oldid%3D879952176&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-214"><a href="#cite_ref-214">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_Rights_Watch&oldid=880669970">«Human Rights Watch»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Human+Rights+Watch&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DHuman_Rights_Watch%26oldid%3D880669970&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-215"><a href="#cite_ref-215">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_Organisation_Against_Torture&oldid=873304359">«World Organisation Against Torture»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ դեկտեմբերի 12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=World+Organisation+Against+Torture&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWorld_Organisation_Against_Torture%26oldid%3D873304359&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-216"><a href="#cite_ref-216">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Freedom_House&oldid=868615876">«Freedom House»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 13.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Freedom+House&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DFreedom_House%26oldid%3D868615876&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-IFEX_organization-217">↑ <a href="#cite_ref-IFEX_organization_217-0">217,0</a> <a href="#cite_ref-IFEX_organization_217-1">217,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=IFEX_(organization)&oldid=865105736">«IFEX (organization)»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=IFEX+%28organization%29&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DIFEX_%28organization%29%26oldid%3D865105736&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-218"><a href="#cite_ref-218">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Anti-Slavery_International&oldid=870876201">«Anti-Slavery International»</a> (անգլերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Anti-Slavery+International&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DAnti-Slavery_International%26oldid%3D870876201&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-219"><a href="#cite_ref-219">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Genocide&oldid=880675706">«Genocide»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Genocide&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGenocide%26oldid%3D880675706&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-220"><a href="#cite_ref-220">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=International_humanitarian_law&oldid=880314645">«International humanitarian law»</a> (անգլերեն). 2019 թ․ հունվարի 26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=International+humanitarian+law&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DInternational_humanitarian_law%26oldid%3D880314645&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82+%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> </ol></div></div> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#21130d; color:gold;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Կաղապար:Իրավունք">դ</a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Իրավունք (դեռ գրված չէ)">ք</a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit">խ</a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Իրավունք">Իրավունք</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;"><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի տեսություն (դեռ գրված չէ)">Իրավունքի տեսություն</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Պետության և իրավունքի տեսություն">Պետության և իրավունքի տեսություն</a> • <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Պետության և իրավունքի պատմություն">Պետության և իրավունքի պատմություն</a> • <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իրավունքի փիլիսոփայություն">Իրավունքի փիլիսոփայություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BD%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի սոցիոլոգիա (դեռ գրված չէ)">Իրավունքի սոցիոլոգիա</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի մարդաբանություն (դեռ գրված չէ)">Իրավունքի մարդաբանություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի հանրագիտարան (դեռ գրված չէ)">Իրավունքի հանրագիտարան</a> • <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Հռոմեական իրավունք">Հռոմեական իրավունք</a> </div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="15" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Eo-scale2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Eo-scale2.png/70px-Eo-scale2.png" decoding="async" width="70" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Eo-scale2.png/105px-Eo-scale2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Eo-scale2.png/140px-Eo-scale2.png 2x" data-file-width="252" data-file-height="216" /></a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;">Հիմնական <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի ճյուղեր (դեռ գրված չէ)">իրավունքի ճյուղեր</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Սահմանադրական իրավունք">Սահմանադրական իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Վարչական իրավունք">Վարչական իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" class="mw-redirect" title="Վարչադատավարական իրավունք">Վարչադատավարական իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Քաղաքացիական իրավունք">Քաղաքացիական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քաղաքացիական դատավարություն (դեռ գրված չէ)">Քաղաքացիական դատավարություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արբիտրաժային դատավարություն (դեռ գրված չէ)">Արբիտրաժային դատավարություն</a> • <a href="/wiki/%D4%B8%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Ընտանեկան իրավունք">Ընտանեկան իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Բնակարանային իրավունք">Բնակարանային իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Քրեական իրավունք">Քրեական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քրեական դատավարություն (դեռ գրված չէ)">Քրեական դատավարություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քրեակատարողական դատավարություն (դեռ գրված չէ)">Քրեակատարողական դատավարություն</a> • <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Հողային իրավունք">Հողային իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" class="mw-redirect" title="Աշխատանքային իրավունք">Աշխատանքային իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Ֆինանսական իրավունք">Ֆինանսական իրավունք</a> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;">Իրավունքի ճյուղերի կոմպլեքսներ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/w/index.php?title=%D5%81%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ձեռնարկատիրական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Ձեռնարկատիրական իրավունք</a> (<a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տնտեսական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Տնտեսական</a>) • <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մաքսային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Մաքսային իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%AC_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Մունիցիպալ իրավունք">Մունիցիպալ իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռազմական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Ռազմական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սոցիալական ապահովագրության իրավունք (դեռ գրված չէ)">Սոցիալական ապահովագրության իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Էկոլոգիական իրավունք">Էկոլոգիական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոնկուրսային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Կոնկուրսային իրավունք</a> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;"><a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%A5%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%AA%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի ենթաբաժիններ (դեռ գրված չէ)">Իրավունքի ենթաբաժիններ և</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BD%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավունքի սահմանակարգ (դեռ գրված չէ)">սահմանակարգեր</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BC%D6%87%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Առևտրային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Առևտրային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարկային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Հարկային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BB%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բյուջետային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Բյուջետային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բանկային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Բանկային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արժութային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Արժութային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%BE_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կորպորատիվ իրավունք (դեռ գրված չէ)">Կորպորատիվ իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%BA%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Տրանսպորտային իրավունք">Տրանսպորտային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մրցակցային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Մրցակցային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Իրային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարտավորական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Պարտավորական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժառանգության իրավունք (դեռ գրված չէ)">Ժառանգության իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Հեղինակային իրավունք">Հեղինակային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արտոնագրային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Արտոնագրային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D6%81_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արտադրակից իրավունք (դեռ գրված չէ)">Արտադրակից իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Գյուտարարական իրավունք">Գյուտարարական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տեղեկատվական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Տեղեկատվական իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%B8%D5%B2%D5%BB%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Առողջապահական իրավունք">Առողջապահական իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A3%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B8%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Միգրացիոն իրավունք">Միգրացիոն իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%A2%D5%B5%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%BE_%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օբյեկտիվ ընտրական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Օբյեկտիվ ընտրական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Խորհրդարանական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Խորհրդարանական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D6%80%D5%A9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կրթական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Կրթական իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անտառային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Անտառային իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էներգետիկ իրավունք (դեռ գրված չէ)">Էներգետիկ իրավունք</a> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;">Իրավաբանական կարգապահություն</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քրեաբանություն">Քրեաբանություն</a> • <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քրեագիտություն">Քրեագիտություն</a> • <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Դատական բժշկագիտություն">Դատական բժշկագիտություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D5%A3%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատական հոգեբանություն (դեռ գրված չէ)">Դատական հոգեբանություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B7%D5%BE%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատական հաշվապահություն (դեռ գրված չէ)">Դատական հաշվապահություն</a> • <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B1%D5%A1%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Դատական փորձաքննություն">Դատական փորձաքննություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%BE-%D5%B0%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օպերատիվ-հետազոտական գործունեություն (դեռ գրված չէ)">Օպերատիվ-հետազոտական գործունեություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A7%D5%A9%D5%AB%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավաբանական էթիկա (դեռ գրված չէ)">Իրավաբանական էթիկա</a> • <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D5%A3%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Իրավաբանական հոգեբանություն">Իրավաբանական հոգեբանություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%AB%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավական վիճակագրություն (դեռ գրված չէ)">Իրավական վիճակագրություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավական տեղեկատվություն (դեռ գրված չէ)">Իրավական տեղեկատվություն</a> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;"><a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Միջազգային իրավունք">Միջազգային իրավունք</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջազգային հանրային իրավունք (դեռ գրված չէ)">Միջազգային հանրային իրավունք</a> • <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Միջազգային մասնավոր իրավունք">Միջազգային մասնավոր իրավունք</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Եվրոպական իրավունք (դեռ գրված չէ)">Եվրոպական իրավունք</a> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;"><a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Իրավաբանություն">Իրավաբանություն</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Համեմատական իրավագիտություն (դեռ գրված չէ)">Համեմատական իրավագիտություն</a> • <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Արդարադատություն">Արդարադատություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատակազմություն (դեռ գրված չէ)">Դատակազմություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դատախազական հսկողություն (դեռ գրված չէ)">Դատախազական հսկողություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%BA%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավապահպան մարմիններ (դեռ գրված չէ)">Իրավապահպան մարմիններ</a> • <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Փաստաբանություն">Փաստաբանություն</a> • <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նոտարիատ (դեռ գրված չէ)">Նոտարիատ</a> • <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավապաշտպանություն (դեռ գրված չէ)">Իրավապաշտպանություն</a> • <a href="/wiki/%D5%95%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Օրենսդրություն">Օրենսդրություն</a> • <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6" title="Իրավաբան">Իրավաբան</a> • <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Իրավաբաններ">Հայտնի իրավաբաններ</a> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#21130d; color:gold;">Այլ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավաբանական կրթություն (դեռ գրված չէ)">Իրավաբանական կրթություն</a> (<a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավաբանական կրթությունը Հայաստանի Հանրապետությունում (դեռ գրված չէ)">Հայաստան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6_%D4%B1%D5%84%D5%86-%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իրավաբանական կրթությունն ԱՄՆ-ում (դեռ գրված չէ)">ԱՄՆ</a>) </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navigation-box" style="margin:7pt auto 7pt auto; text-align:center; width:100%; height:11px; background:#eaf1fb; border:1px #c5d7f5 solid; box-shadow:0 3px 3px #eaf1fb; -webkit-box-shadow:0 3px 3px #eaf1fb; -moz-box-shadow:0 3px 3px #eaf1fb;"> <tbody><tr> <td><div style="margin:-5px;"> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AC:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Պորտալ:Իրավունք"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Scale_of_justice_2.svg/25px-Scale_of_justice_2.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Scale_of_justice_2.svg/37px-Scale_of_justice_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Scale_of_justice_2.svg/49px-Scale_of_justice_2.svg.png 2x" data-file-width="204" data-file-height="208" /></a>  <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AC:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Պորտալ:Իրավունք">Իրավունք</a> </div> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարդու_իրավունքներ&oldid=9807412">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարդու_իրավունքներ&oldid=9807412</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Կատեգորիա:Իրավունք">Իրավունք</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Հասարակություն">Հասարակություն</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Սոցիալական փիլիսոփայության հասկացություններ">Սոցիալական փիլիսոփայության հասկացություններ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BE%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Ծանոթագրության սխալներով հոդվածներ">Ծանոթագրության սխալներով հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80:_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D5%B2_periodical" title="Կատեգորիա:CS1 սխալներ: բացակայող periodical">CS1 սխալներ: բացակայող periodical</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B2_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ">Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en)" title="Կատեգորիա:CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)">CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 12 Ապրիլի 2024-ի ժամը 21:03-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-jgfr2","wgBackendResponseTime":162,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.861","walltime":"2.000","ppvisitednodes":{"value":9472,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":560698,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8744,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":665728,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1674.813 1 -total"," 79.75% 1335.728 1 Կաղապար:Ծանտուփ"," 79.56% 1332.533 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 46.74% 782.794 210 Կաղապար:Cite_journal"," 7.92% 132.652 8 Կաղապար:Cite_web"," 7.60% 127.260 1 Կաղապար:Իրավունքներ"," 5.34% 89.436 1 Կաղապար:Sidebar"," 1.83% 30.662 1 Կաղապար:Իրավունք"," 1.82% 30.545 78 Կաղապար:Nobr"," 1.72% 28.737 1 Կաղապար:Պորտալ"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.906","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4675230,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-fdc978966-sdvc9","timestamp":"20241119133556","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0544\u0561\u0580\u0564\u0578\u0582 \u056b\u0580\u0561\u057e\u0578\u0582\u0576\u0584\u0576\u0565\u0580","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8458","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8458","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-01-04T16:04:35Z","dateModified":"2024-04-12T21:03:45Z","headline":"\u0561\u0576\u0585\u057f\u0561\u0580\u0565\u056c\u056b \u0570\u056b\u0574\u0576\u0561\u0580\u0561\u0580 \u056b\u0580\u0561\u057e\u0578\u0582\u0576\u0584\u0576\u0565\u0580, \u0578\u0580\u0578\u0576\u0584 \u057f\u0580\u057e\u0561\u056e \u0565\u0576 \u0561\u0576\u0571\u056b\u0576"}</script> </body> </html>