CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>سازمان تجارت جهانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"5fea0210-8883-4c60-b737-4dfde04da045","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"سازمان_تجارت_جهانی","wgTitle":"سازمان تجارت جهانی","wgCurRevisionId":40617266,"wgRevisionId":40617266,"wgArticleId":85639,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای خطا در ارجاع","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)", "نگهداری یادکرد:تاریخ و سال","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","مختصات در ویکی‌داده","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","مقاله‌های دارای الگوهای سرنویس با صفحه هدف ناموجود","مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی","بازرگانی بین‌المللی","بلوک‌های تجاری","حقوق تجارت بین‌الملل","حکومت جهانی","سازمان تجارت جهانی","سازمان‌های اقتصادی","سازمان‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۵ (میلادی)","سازمان‌های بین‌المللی سوئیس","سازمان‌های بین‌المللی","سازمان‌های تجارت بین‌المللی","سازمان‌های ژنو","سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی", "معاهده‌های لازم‌الاجرا در ۱۹۹۵ (میلادی)","ناظران مجمع عمومی سازمان ملل متحد"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"سازمان_تجارت_جهانی","wgRelevantArticleId":85639,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgCoordinates":{"lat":46.22416666666667,"lon":6.149444444444445},"wgRelatedArticlesCompat":[], "wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7825","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage": "ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/WTO_members_and_observers.svg/1200px-WTO_members_and_observers.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="609"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/WTO_members_and_observers.svg/800px-WTO_members_and_observers.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="406"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/WTO_members_and_observers.svg/640px-WTO_members_and_observers.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="325"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="سازمان تجارت جهانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-سازمان_تجارت_جهانی rootpage-سازمان_تجارت_جهانی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-اهداف_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اهداف_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>اهداف سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <ul id="toc-اهداف_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انتقادها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#انتقادها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>انتقادها</span> </div> </a> <ul id="toc-انتقادها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اصول_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اصول_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>اصول سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <ul id="toc-اصول_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ارکان_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ارکان_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>ارکان سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ارکان_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های ارکان سازمان تجارت جهانی</span> </button> <ul id="toc-ارکان_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کنفرانس_وزیران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_وزیران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>کنفرانس وزیران</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_وزیران-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کنفرانس_اول_وزرا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_اول_وزرا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱.۱</span> <span>کنفرانس اول وزرا</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_اول_وزرا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنفرانس_دوم_وزرا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_دوم_وزرا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱.۲</span> <span>کنفرانس دوم وزرا</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_دوم_وزرا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنفرانس_سوم_وزرا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_سوم_وزرا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱.۳</span> <span>کنفرانس سوم وزرا</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_سوم_وزرا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنفرانس_چهارم_وزرا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_چهارم_وزرا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱.۴</span> <span>کنفرانس چهارم وزرا</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_چهارم_وزرا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنفرانس_پنجم_وزرا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_پنجم_وزرا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱.۵</span> <span>کنفرانس پنجم وزرا</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_پنجم_وزرا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنفرانس_ششم_وزرا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_ششم_وزرا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱.۶</span> <span>کنفرانس ششم وزرا</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_ششم_وزرا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-شورای_عمومی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شورای_عمومی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲</span> <span>شورای عمومی</span> </div> </a> <ul id="toc-شورای_عمومی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-رکن_حل_اختلاف" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#رکن_حل_اختلاف"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۳</span> <span>رکن حل اختلاف</span> </div> </a> <ul id="toc-رکن_حل_اختلاف-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-رکن_بررسی_خط_مشی_تجاری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#رکن_بررسی_خط_مشی_تجاری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۴</span> <span>رکن بررسی خط مشی تجاری</span> </div> </a> <ul id="toc-رکن_بررسی_خط_مشی_تجاری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شوراها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شوراها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۵</span> <span>شوراها</span> </div> </a> <ul id="toc-شوراها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-عضویت_در_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#عضویت_در_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>عضویت در سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <ul id="toc-عضویت_در_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-عضویت_ایران_در_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#عضویت_ایران_در_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-عضویت_ایران_در_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی</span> </button> <ul id="toc-عضویت_ایران_در_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیشینه_تدوین_گزارش_رژیم_تجاری_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشینه_تدوین_گزارش_رژیم_تجاری_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۱</span> <span>پیشینه تدوین گزارش رژیم تجاری ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-پیشینه_تدوین_گزارش_رژیم_تجاری_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مراحل_الحاق_ایران_به_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مراحل_الحاق_ایران_به_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲</span> <span>مراحل الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <ul id="toc-مراحل_الحاق_ایران_به_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-وضعیت_کشورهای_حومهٔ_کشور_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#وضعیت_کشورهای_حومهٔ_کشور_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۳</span> <span>وضعیت کشورهای حومهٔ کشور ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-وضعیت_کشورهای_حومهٔ_کشور_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-عضویت_افغانستان_در_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#عضویت_افغانستان_در_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <ul id="toc-عضویت_افغانستان_در_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حل_و_فصل_اختلافات_در_نظام_سازمان_تجارت_جهانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#حل_و_فصل_اختلافات_در_نظام_سازمان_تجارت_جهانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>حل و فصل اختلافات در نظام سازمان تجارت جهانی</span> </div> </a> <ul id="toc-حل_و_فصل_اختلافات_در_نظام_سازمان_تجارت_جهانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دیدگاه‌های_سازمان‌های_غیردولتی_در_مورد_این_سازمان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#دیدگاه‌های_سازمان‌های_غیردولتی_در_مورد_این_سازمان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>دیدگاه‌های سازمان‌های غیردولتی در مورد این سازمان</span> </div> </a> <ul id="toc-دیدگاه‌های_سازمان‌های_غیردولتی_در_مورد_این_سازمان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">سازمان تجارت جهانی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۳۸ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-138" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۳۸ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAreldhandelsorganisasie" title="Wêreldhandelsorganisasie–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Wêreldhandelsorganisasie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Welthandelsorganisation" title="Welthandelsorganisation–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Welthandelsorganisation" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%88%9D_%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%8B%B5_%E1%8B%B5%E1%88%AD%E1%8C%85%E1%89%B5" title="የአለም ንግድ ድርጅት–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="የአለም ንግድ ድርጅት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_d%27o_Comercio" title="Organización Mundial d'o Comercio–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Organización Mundial d'o Comercio" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="منظمة التجارة العالمية–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="منظمة التجارة العالمية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="منضمة التجارة لعالمية–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="منضمة التجارة لعالمية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%87" title="منظمة التجارة العالميه–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="منظمة التجارة العالميه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE" title="বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_del_Comerciu" title="Organización Mundial del Comerciu–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Organización Mundial del Comerciu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cmumd%C3%BCnya_Ticar%C9%99t_T%C9%99%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Ümumdünya Ticarət Təşkilatı–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Ümumdünya Ticarət Təşkilatı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%82%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88" title="دونیا تیجارت قورومو–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="دونیا تیجارت قورومو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D3%A9%D1%82%D3%99_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%8A%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D1%83%D2%99%D0%B0_%D0%BE%D0%B9%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Бөтә донъя сауҙа ойошмаһы–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Бөтә донъя сауҙа ойошмаһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Organisasi_Padagangan_Gumi" title="Organisasi Padagangan Gumi–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Organisasi Padagangan Gumi" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Svieta_prek%C4%ABbas_organ%C4%97zac%C4%97j%C4%97" title="Svieta prekības organėzacėjė–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Svieta prekības organėzacėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BB%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Сусветная гандлёвая арганізацыя–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Сусветная гандлёвая арганізацыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BB%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Сусьветная гандлёвая арганізацыя–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сусьветная гандлёвая арганізацыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D1%8A%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Световна търговска организация–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Световна търговска организация" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE" title="বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Aozadur_Bedel_ar_C%27henwerzh" title="Aozadur Bedel ar C'henwerzh–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Aozadur Bedel ar C'henwerzh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Svjetska_trgovinska_organizacija" title="Svjetska trgovinska organizacija–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Svjetska trgovinska organizacija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Organisasi_Parbuniagaan_Dunia" title="Organisasi Parbuniagaan Dunia–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Organisasi Parbuniagaan Dunia" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Organitzaci%C3%B3_Mundial_del_Comer%C3%A7" title="Organització Mundial del Comerç–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Organització Mundial del Comerç" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%B4%D1%83%D1%8C%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D0%B9%D0%BE%D1%85%D1%86-%D0%B8%D1%8D%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Дерригдуьненан йохц-иэцаран кхоллам–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дерригдуьненан йохц-иэцаран кхоллам" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8E%DA%A9%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ڕێکخراوەی دانوستانی جیھانی–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕێکخراوەی دانوستانی جیھانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sv%C4%9Btov%C3%A1_obchodn%C3%AD_organizace" title="Světová obchodní organizace–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Světová obchodní organizace" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Sefydliad_Masnach_y_Byd" title="Sefydliad Masnach y Byd–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Sefydliad Masnach y Byd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/WTO" title="WTO–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="WTO" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Welthandelsorganisation" title="Welthandelsorganisation–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Welthandelsorganisation" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%95%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/World_Trade_Organization" title="World Trade Organization–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="World Trade Organization" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Monda_Organiza%C4%B5o_pri_Komerco" title="Monda Organizaĵo pri Komerco–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Monda Organizaĵo pri Komerco" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_del_Comercio" title="Organización Mundial del Comercio–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Organización Mundial del Comercio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Maailma_Kaubandusorganisatsioon" title="Maailma Kaubandusorganisatsioon–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Maailma Kaubandusorganisatsioon" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Munduko_Merkataritza_Erakundea" title="Munduko Merkataritza Erakundea–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Munduko Merkataritza Erakundea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Maailman_kauppaj%C3%A4rjest%C3%B6" title="Maailman kauppajärjestö–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Maailman kauppajärjestö" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimshandilsfelagsskapurin" title="Heimshandilsfelagsskapurin–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Heimshandilsfelagsskapurin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Organisation_mondiale_du_commerce" title="Organisation mondiale du commerce–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Organisation mondiale du commerce" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Organisacion_mondi%C3%A2la_du_com%C3%A8r%C3%A7o" title="Organisacion mondiâla du comèrço–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Organisacion mondiâla du comèrço" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Wr%C3%A2ldhannelsorganisaasje" title="Wrâldhannelsorganisaasje–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Wrâldhannelsorganisaasje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Organizasyon_mondyal_di_komers" title="Organizasyon mondyal di komers–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Organizasyon mondyal di komers" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_do_Comercio" title="Organización Mundial do Comercio–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Organización Mundial do Comercio" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91emu_Atyguasu_Hetatet%C3%A3gua" title="Ñemu Atyguasu Hetatetãgua–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñemu Atyguasu Hetatetãgua" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B5_%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%B0_%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%97%E0%AA%A0%E0%AA%A8" title="વિશ્વ વેપાર સંગઠન–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="વિશ્વ વેપાર સંગઠન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kungiyar_Kasuwanci_ta_Duniya" title="Kungiyar Kasuwanci ta Duniya–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kungiyar Kasuwanci ta Duniya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%E1%B9%B3-kie_Mo-yi_Ch%C3%BB-ch%E1%B9%B3t" title="Sṳ-kie Mo-yi Chû-chṳt–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sṳ-kie Mo-yi Chû-chṳt" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%92%D7%95%D7%9F_%D7%94%D7%A1%D7%97%D7%A8_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%9E%D7%99" title="ארגון הסחר העולמי–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="ארגון הסחר העולמי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A4%A8" title="विश्व व्यापार संगठन–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="विश्व व्यापार संगठन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/World_Trade_Organization" title="World Trade Organization–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="World Trade Organization" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Svjetska_trgovinska_organizacija" title="Svjetska trgovinska organizacija–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Svjetska trgovinska organizacija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kereskedelmi_Vil%C3%A1gszervezet" title="Kereskedelmi Világszervezet–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kereskedelmi Világszervezet" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BC%D6%87%D5%BF%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Organisation_Mundial_del_Commercio" title="Organisation Mundial del Commercio–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Organisation Mundial del Commercio" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Organisasi_Perdagangan_Dunia" title="Organisasi Perdagangan Dunia–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Organisasi Perdagangan Dunia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Mundal_Organisation_del_Comercie" title="Mundal Organisation del Comercie–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Mundal Organisation del Comercie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Gunglo_ti_Komersio_ti_Lubong" title="Gunglo ti Komersio ti Lubong–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Gunglo ti Komersio ti Lubong" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Mondal_organizuro_pri_komerco" title="Mondal organizuro pri komerco–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Mondal organizuro pri komerco" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Al%C3%BEj%C3%B3%C3%B0avi%C3%B0skiptastofnunin" title="Alþjóðaviðskiptastofnunin–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Alþjóðaviðskiptastofnunin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Organizzazione_mondiale_del_commercio" title="Organizzazione mondiale del commercio–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Organizzazione mondiale del commercio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%B2%BF%E6%98%93%E6%A9%9F%E9%96%A2" title="世界貿易機関–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="世界貿易機関" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Wol_Chried_Aaganizieshan" title="Wol Chried Aaganizieshan–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Wol Chried Aaganizieshan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Paheman_Padagangan_Donya" title="Paheman Padagangan Donya–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Paheman Padagangan Donya" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%AD%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D2%AF%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D0%B6%D2%AF%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%81%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0_%D2%B1%D0%B9%D1%8B%D0%BC%D1%8B" title="Дүниежүзілік сауда ұйымы–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Дүниежүзілік сауда ұйымы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%B7%E1%9E%87%E1%9F%92%E1%9E%87%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%97%E1%9E%96%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80" title="អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B5_%E0%B2%B5%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%AA%E0%B2%BE%E0%B2%B0_%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A5%E0%B3%86" title="ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B8%EA%B3%84%EB%AC%B4%EC%97%AD%EA%B8%B0%EA%B5%AC" title="세계무역기구–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="세계무역기구" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%83-%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%83_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Дуния сатыу-алыу организация–قره‌چایی‐بالکاری" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Дуния сатыу-алыу организация" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="قره‌چایی‐بالکاری" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Kowethyans_Kenwerth_an_Bys" title="Kowethyans Kenwerth an Bys–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Kowethyans Kenwerth an Bys" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D2%AF%D1%82%D0%BA%D2%AF%D0%BB_%D0%94%D2%AF%D0%B9%D0%BD%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%A3%D1%8E%D0%BC%D1%83" title="Бүткүл Дүйнөлүк Соода Уюму–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Бүткүл Дүйнөлүк Соода Уюму" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ordo_mercaturae_mundanae" title="Ordo mercaturae mundanae–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Ordo mercaturae mundanae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Welthandelsorganisatioun" title="Welthandelsorganisatioun–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Welthandelsorganisatioun" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Werreldhanjelsorganisaasje" title="Werreldhanjelsorganisaasje–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Werreldhanjelsorganisaasje" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Organisazion_Mundiela_dl_Cumerz" title="Organisazion Mundiela dl Cumerz–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Organisazion Mundiela dl Cumerz" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AD%E0%BA%BB%E0%BA%87%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%84%E0%BB%89%E0%BA%B2%E0%BB%82%E0%BA%A5%E0%BA%81" title="ອົງການການຄ້າໂລກ–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ອົງການການຄ້າໂລກ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pasaulio_prekybos_organizacija" title="Pasaulio prekybos organizacija–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pasaulio prekybos organizacija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pasaules_Tirdzniec%C4%ABbas_organiz%C4%81cija" title="Pasaules Tirdzniecības organizācija–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pasaules Tirdzniecības organizācija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A4%A8" title="विश्व व्यापार सङ्गठन–مایدیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="विश्व व्यापार सङ्गठन" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مایدیلی" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fikambanana_maneran-Tany_momba_ny_Varotra" title="Fikambanana maneran-Tany momba ny Varotra–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fikambanana maneran-Tany momba ny Varotra" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Organisasi_Padagangan_Dunia" title="Organisasi Padagangan Dunia–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Organisasi Padagangan Dunia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Светска трговска организација–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Светска трговска организација" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%95_%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%B0_%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%98%E0%B4%9F%E0%B4%A8" title="ലോക വ്യാപാര സംഘടന–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ലോക വ്യാപാര സംഘടന" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%BB%D1%85%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A5%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Дэлхийн Худалдааны Байгууллага–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Дэлхийн Худалдааны Байгууллага" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%9F%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="जागतिक व्यापार संघटना–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जागतिक व्यापार संघटना" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pertubuhan_Perdagangan_Dunia" title="Pertubuhan Perdagangan Dunia–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pertubuhan Perdagangan Dunia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ourganiza%C3%A7on_Mundial_de_l_Quem%C3%A9rcio" title="Ourganizaçon Mundial de l Quemércio–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ourganizaçon Mundial de l Quemércio" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%B7%E1%80%80%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7" title="ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Welthannelsorganisatschoon" title="Welthannelsorganisatschoon–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Welthannelsorganisatschoon" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%A0%E0%A4%A8" title="विश्व व्यापार सङ्गठन–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="विश्व व्यापार सङ्गठन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%A1_%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A4%A8" title="वर्ल्ड ट्रेड अर्गेनाइजेसन–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="वर्ल्ड ट्रेड अर्गेनाइजेसन" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldhandelsorganisatie" title="Wereldhandelsorganisatie–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Wereldhandelsorganisatie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Verdshandelsorganisasjonen" title="Verdshandelsorganisasjonen–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Verdshandelsorganisasjonen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Verdens_handelsorganisasjon" title="Verdens handelsorganisasjon–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Verdens handelsorganisasjon" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Organizacion_Mondiala_del_Com%C3%A8rci" title="Organizacion Mondiala del Comèrci–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Organizacion Mondiala del Comèrci" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%B5_%E0%A8%B5%E0%A8%AA%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%B8%E0%A9%B0%E0%A8%97%E0%A8%A0%E0%A8%A8" title="ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Handlu" title="Światowa Organizacja Handlu–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Światowa Organizacja Handlu" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Organisassion_Mondial_d%C3%ABl_Comersi" title="Organisassion Mondial dël Comersi–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Organisassion Mondial dël Comersi" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%84%DA%88_%D9%B9%D8%B1%DB%8C%DA%88_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A6%D8%B2%DB%8C%D8%B4%D9%86" title="ورلڈ ٹریڈ آرگنائزیشن–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ورلڈ ٹریڈ آرگنائزیشن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%93%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%AB%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نړیوال سوداګریز سازمان–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="نړیوال سوداګریز سازمان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Organiza%C3%A7%C3%A3o_Mundial_do_Com%C3%A9rcio" title="Organização Mundial do Comércio–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Organização Mundial do Comércio" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Organisaziun_mundiala_da_commerzi" title="Organisaziun mundiala da commerzi–رومانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Organisaziun mundiala da commerzi" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="رومانش" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Organiza%C8%9Bia_Mondial%C4%83_a_Comer%C8%9Bului" title="Organizația Mondială a Comerțului–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Organizația Mondială a Comerțului" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Всемирная торговая организация–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Всемирная торговая организация" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D2%91%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Світова торгова орґанізація–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Світова торгова орґанізація" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B0%D0%BD_%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B0%D2%95%D1%8B_%D1%8D%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8D%D0%BD_%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%BB%D1%82%D1%8D%D1%82%D1%8D" title="Аан дойдутааҕы эргиэн тэрилтэтэ–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Аан дойдутааҕы эргиэн тэрилтэтэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%AE%E1%B1%9C%E1%B1%AE%E1%B1%9B_%E1%B1%B5%E1%B1%AE%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%A8_%E1%B1%9C%E1%B1%9F%E1%B1%B6%E1%B1%9B%E1%B1%9F" title="ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱜᱟᱶᱛᱟ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱜᱟᱶᱛᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A_%D9%88%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%8A_%D8%AA%D9%86%D8%B8%D9%8A%D9%85" title="عالمي واپار جي تنظيم–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="عالمي واپار جي تنظيم" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Svjetska_trgovinska_organizacija" title="Svjetska trgovinska organizacija–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Svjetska trgovinska organizacija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%9A_%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B7%85%E0%B7%99%E0%B6%B3_%E0%B7%83%E0%B6%82%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%B0%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/World_Trade_Organization" title="World Trade Organization–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="World Trade Organization" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Svetov%C3%A1_obchodn%C3%A1_organiz%C3%A1cia" title="Svetová obchodná organizácia–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Svetová obchodná organizácia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Svetovna_trgovinska_organizacija" title="Svetovna trgovinska organizacija–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Svetovna trgovinska organizacija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Organizata_Bot%C3%ABrore_e_Tregtis%C3%AB" title="Organizata Botërore e Tregtisë–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Organizata Botërore e Tregtisë" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Светска трговинска организација–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Светска трговинска организација" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/World_Trade_Organization" title="World Trade Organization–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="World Trade Organization" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4rldshandelsorganisationen" title="Världshandelsorganisationen–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Världshandelsorganisationen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Shirika_la_Biashara_Duniani" title="Shirika la Biashara Duniani–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Shirika la Biashara Duniani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%B2%E0%AE%95_%E0%AE%B5%E0%AE%A3%E0%AE%BF%E0%AE%95_%E0%AE%85%E0%AE%AE%E0%AF%88%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="உலக வணிக அமைப்பு–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உலக வணிக அமைப்பு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5" title="ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D2%B6%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%A2%D0%B8%D2%B7%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Созмони Ҷаҳонии Тиҷорат–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Созмони Ҷаҳонии Тиҷорат" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" title="องค์การการค้าโลก–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="องค์การการค้าโลก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pandaigdigang_Organisasyon_ng_Pangangalakal" title="Pandaigdigang Organisasyon ng Pangangalakal–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pandaigdigang Organisasyon ng Pangangalakal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCnya_Ticaret_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Dünya Ticaret Örgütü–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Dünya Ticaret Örgütü" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D3%A9%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D3%A9%D0%BD%D1%8C%D1%8F_%D1%81%D3%99%D2%AF%D0%B4%D3%99_%D0%BE%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Бөтендөнья сәүдә оешмасы–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Бөтендөнья сәүдә оешмасы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%87%D9%86%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D8%AA%DB%95%D8%B4%D9%83%D9%89%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%89" title="دۇنيا سودا تەشكىلاتى–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="دۇنيا سودا تەشكىلاتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F_%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B3%D1%96%D0%B2%D0%BB%D1%96" title="Світова організація торгівлі–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Світова організація торгівлі" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%81" title="عالمی تجارتی ادارہ–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="عالمی تجارتی ادارہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Jahon_savdo_tashkiloti" title="Jahon savdo tashkiloti–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Jahon savdo tashkiloti" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Organizasion_mondia%C5%82e_del_comerso" title="Organizasion mondiałe del comerso–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Organizasion mondiałe del comerso" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mail%27man_torguindorganizacii" title="Mail'man torguindorganizacii–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mail'man torguindorganizacii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Th%C6%B0%C6%A1ng_m%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Tổ chức Thương mại Thế giới–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tổ chức Thương mại Thế giới" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Adjin%C3%A7nance_pol_Comiece_daegnrece" title="Adjinçnance pol Comiece daegnrece–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Adjinçnance pol Comiece daegnrece" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/World_Trade_Organization" title="World Trade Organization–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="World Trade Organization" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%B4%B8%E6%98%93%E7%BB%84%E7%BB%87" title="世界贸易组织–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="世界贸易组织" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%9C%D7%98_%D7%94%D7%90%D7%A0%D7%93%D7%9C_%D7%90%D7%A8%D7%92%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%96%D7%90%D7%A6%D7%99%D7%A2" title="וועלט האנדל ארגאניזאציע–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וועלט האנדל ארגאניזאציע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%80gb%C3%A1j%E1%BB%8D_%C3%8Cs%C3%B2w%C3%B2_%C3%80gb%C3%A1y%C3%A9" title="Àgbájọ Ìsòwò Àgbáyé–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Àgbájọ Ìsòwò Àgbáyé" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%B4%B8%E6%98%93%E7%BB%84%E7%BB%87" title="世界贸易组织–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="世界贸易组织" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8-k%C3%A0i_B%C5%8D%CD%98-e%CC%8Dk_Cho%CD%98-chit" title="Sè-kài Bō͘-e̍k Cho͘-chit–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sè-kài Bō͘-e̍k Cho͘-chit" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%B2%BF%E6%98%93%E7%B5%84%E7%B9%94" title="世界貿易組織–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="世界貿易組織" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7825#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=40617266" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&id=40617266&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25B2%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25AA%25D8%25AC%25D8%25A7%25D8%25B1%25D8%25AA_%25D8%25AC%25D9%2587%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B3%25D8%25A7%25D8%25B2%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25AA%25D8%25AC%25D8%25A7%25D8%25B1%25D8%25AA_%25D8%25AC%25D9%2587%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/World_Trade_Organization" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7825" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دستگاه مختصات جغرافیایی">مختصات</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&params=46_13_27_N_06_08_58_E_"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span class="latitude"><span dir="ltr">۴۶°۱۳′۲۷″</span> شمالی</span> <span class="longitude"><span dir="ltr">۰۶°۰۸′۵۸″</span> شرقی</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span dir="ltr">۴۶٫۲۲۴۱۷°</span>شمالی <span dir="ltr">۶٫۱۴۹۴۴°</span>شرقی</span><span style="display:none"> / <span class="geo">46.22417; 6.14944</span></span></span></a></span></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vcard"><caption class="infobox-title fn org">سازمان تجارت جهانی<br />World Trade Organization (WTO)</caption><tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader"><div class="nickname">Organisation mondiale du commerce (به فرانسوی)<br /> Organización Mundial del Comercio (به اسپانیایی)</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:World_Trade_Organization_(logo_and_wordmark).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/World_Trade_Organization_%28logo_and_wordmark%29.svg/230px-World_Trade_Organization_%28logo_and_wordmark%29.svg.png" decoding="async" width="230" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/World_Trade_Organization_%28logo_and_wordmark%29.svg/345px-World_Trade_Organization_%28logo_and_wordmark%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/World_Trade_Organization_%28logo_and_wordmark%29.svg/460px-World_Trade_Organization_%28logo_and_wordmark%29.svg.png 2x" data-file-width="375" data-file-height="111" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:WTO_members_and_observers.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/WTO_members_and_observers.svg/220px-WTO_members_and_observers.svg.png" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/WTO_members_and_observers.svg/330px-WTO_members_and_observers.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/WTO_members_and_observers.svg/440px-WTO_members_and_observers.svg.png 2x" data-file-width="2754" data-file-height="1398" /></a></span><div class="infobox-caption"><div style="text-align:right;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33470857">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#008000; color:white;"> </span> کشورهای دارای عضویت سازمان تجارت جهانی</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#0000ff; color:white;"> </span> کشورهای دارای عضویت سازمان تجارت جهانی، که عضو «اتحادیهٔ اروپا» هم می‌باشند</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#eeee00; color:black;"> </span> کشورهای ناظر</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#ff1111; color:black;"> </span> کشورهای غیرعضو</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#808080; color:black;"> </span> نامعلوم</div></div><hr /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">بنیان‌گذاری</th><td class="infobox-data note">۱ ژانویه ۱۹۹۵<span class="noprint">؛ ۲۹ سال پیش</span><span style="display:none"> (<span class="bday dtstart published updated">۱۹۹۵-01}}</span>)</span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">گونه</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="سازمان بین‌المللی">سازمان بین‌المللی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">هدف</th><td class="infobox-data">کاهش تعرفه ها و سایر موانع تجارت</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF" title="ستاد">ستاد</a></th><td class="infobox-data">مرکز ویلیام راپارد، <a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D9%88" title="ژنو">ژنو</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DB%8C%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="سوییس">سوییس</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">مختصات</th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&params=46_13_27_N_06_08_58_E_"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span class="latitude"><span dir="ltr">۴۶°۱۳′۲۷″</span> شمالی</span> <span class="longitude"><span dir="ltr">۰۶°۰۸′۵۸″</span> شرقی</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span dir="ltr">۴۶٫۲۲۴۱۷°</span>شمالی <span dir="ltr">۶٫۱۴۹۴۴°</span>شرقی</span><span style="display:none"> / <span class="geo">46.22417; 6.14944</span></span></span></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">محدودهٔ فعالیت</div></th><td class="infobox-data">سرتاسر جهان</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">اعضا</div></th><td class="infobox-data">۱۶۴ عضو (۱۶۰ کشور عضو <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه اروپا">اتحادیه اروپا</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF" title="هنگ کنگ">هنگ کنگ</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="ماکائو">ماکائو</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="تایوان">تایوان</a>)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">زبان‌های رسمی</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="زبان فرانسوی">فرانسوی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان اسپانیایی">اسپانیایی</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="مدیر کل سازمان جهانی تجارت">مدیرکل</a></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%88%E2%80%93%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D9%84%D8%A7" title="نگوزی اکنجو–ایوه‌آلا">نگوزی اکنجو–ایوه‌آلا</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">بودجه</div></th><td class="infobox-data">۱۹۷.۲ میلیون <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="فرانک سوئیس">فرانک</a> (تقریباً ۲۲۰ میلیون <a href="/wiki/%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دلار آمریکا">دلار</a>) در سال ۲۰۲۰<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">کارمندان</div></th><td class="infobox-data">۶۴۰<sup id="cite_ref-wto.org_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-wto.org-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.6em;">وبگاه</th><td class="infobox-data"><div style="direction:ltr; text-align:left;"><span class="url"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wto.org/">WTO.org</a></span></div></td></tr></tbody></table> <p><b>سازمان تجارت جهانی</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">World Trade Organization</span></span>) (به شکل مخفف: WTO)، یک <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سازمان">سازمان</a> بین‌المللی است؛ که قوانین جهانی <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="تجارت">تجارت</a> را تنظیم و اختلافات بین اعضا را حل و فصل می‌کند. اعضای سازمان تجارت جهانی کشورهایی هستند که موافقت‌نامه‌های (حدود ۳۰ موافقت‌نامه) این سازمان را امضا کرده‌اند. مقر سازمان تجارت جهانی در <a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D9%88" title="ژنو">ژنو</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="سوئیس">سویس</a> قرار دارد. تا سال ۲۰۲۳ تعداد ۱۶۶ کشور عضو این سازمان شده‌اند.<sup id="cite_ref-wto_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-wto-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a> در حال حاضر جدیدترین عضو این سازمان محسوب می‌شود. </p><p>برای عضویت در این سازمان نیاز به ۵ موافقت نامه است: </p> <ol><li>داشتن تاییدیه از ۵ کشور عضو دائم <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="شورای امنیت سازمان ملل متحد">شورای امنیت سازمان ملل متحد</a> شامل <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">آمریکا</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> و <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a></li> <li>رعایت <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%AA%DA%A9%D8%AB%DB%8C%D8%B1" title="حق تکثیر">حق تکثیر</a> (تمامی محصولات تولیدی داخل کشور باید اصلی باشد و تمامی برند های داخلی باید ثبت بین المللی باشند)</li> <li>رعایت ثبات اقتصادی (بالا بردن نرخ محصولات باید با صلاح دید سازمان و همراه با برنامه‌ریزی باشد که مصرف کننده یا تولید کننده متضرر نشوند)</li> <li>رعایت حق گمرک و مالیات (۳ درصد تا ۸ درصد)</li> <li>رعایت حقوق بشر (۱: ممنوع بودن کار کردن برای افراد زیر ۱۸ سال و ۲: حقوق کارکنان ۵۸۰۰ دلار در هفته)</li></ol> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اهداف_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>اهداف سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: اهداف سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>غاهدافی که سازمان تجارت جهانی برای خود تعریف کرده‌است بدین شرح می‌باشد:<sup id="cite_ref-esf_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-esf-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>ارتقای سطح زندگی</li> <li>تأمین اشتغال کامل در کشورهای عضو</li> <li>توسعه تولید و تجارت و بهره‌وری بهینه از منابع جهانی</li> <li>دستیابی به <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="توسعه پایدار">توسعه پایدار</a> با بهره‌برداری بهینه از منابع</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%B8_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="حفظ محیط زیست">حفظ محیط زیست</a></li> <li>افزایش سهم کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از رشد <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="تجارت بین‌المللی">تجارت بین‌المللی</a><sup id="cite_ref-:1_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="انتقادها"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D9.82.D8.A7.D8.AF.D9.87.D8.A7"></span>انتقادها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: انتقادها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="انتقادها از سازمان تجارت جهانی">انتقادها از سازمان تجارت جهانی</a></div> <p>به عقیدهٔ مخالفان برنامه‌های سازمان تجارت جهانی، این سازمان، تریبونی است که از طریق آن کشورها می‌توانند خواست‌های شرکت‌های خود را به کرسی بنشانند. هیچ کشوری به اندازهٔ آمریکا در استفاده از سازمان تجارت جهانی برای گشودن بازارهای خارجی و دفاع از صنایع داخلی‌اش فعال نبوده‌است. این سازمان بدون توجه به حقوق کارگران و حفظ محیط زیست، از قدرت خود برای واداشتن کشورها (ازجمله آمریکا) به فسخ سایر موافقت نامه‌ها و لغو قوانین ملی (از همه معروف‌تر لغو قانون مربوط به حمایت از لاک‌پشت‌های دریایی در خطر انقراض) به عنوان بخشی از مسئولیت‌اش استفاده می‌کند، با این استدلال که چنین «محدودیت‌هایی» موانعی در مقابل تجارت جهانی هستند. چنین مواضعی است که سازمان تجارت جهانی را نزد طرفداران <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="محیط زیست">محیط زیست</a> و فعالان حقوق کارگری نامحبوب کرده‌است.<sup id="cite_ref-fd_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-fd-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاپور رواسانی">شاپور رواسانی</a> رئیس بنیاد میرزا کوچک‌خان جنگلی<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> معتقد است که دولت‌های <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a> استعماری در تلاش برای توسعه سلطه خود در زمینه تجارت و مبادله کالا سازمان تجارت جهانی را به صورت دستگاهی پدیدآوردند که به کمک آن انحصارات بزرگ و دولت‌های سرمایه‌داری استعماری می‌توانند به صورت قانونی مبادله کالا و انتقال سرمایه‌های پولی در همه کشورها را قبضه نمایند و کشورهایی که عضویت در این سازمان را می‌پذیرند از نظر اقتصادی در همه زمینه‌های تجاری، تولیدی، و مالی تحت کنترل و نظارت کامل و شامل انحصارات بزرگ و دولت‌های سرمایه‌داری استعماری قرار می‌گیرند و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="استقلال سیاسی">استقلال سیاسی</a> آن‌ها پوسته‌ای است که مغز و محتوایی ندارد.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>شرکت‌های فراملیتی و نهادهای مالی طرف‌های عمدهٔ ذی‌نفع از قوانین و سازو کارهای اجرایی هستند که نهادهای مالی جهانی را رواج می‌دهند، گرچه این سیاست‌ها را به عنوان منافع تمام شهروندان جهان عرضه می‌کنند. مقاومت در برابر پیامدهای غالباً واپس گرایانهٔ چنین سیاست‌هایی آشکارتر و سازمان یافته‌تر شده‌است.<sup id="cite_ref-fd_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-fd-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اصول_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.A7.D8.B5.D9.88.D9.84_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>اصول سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: اصول سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>این سازمان اصول خاصی برای ورود دارد که «کشورهای عضو می‌بایست به این اصول پایبند باشند» و درصورت پایبند نبودن، مجازات‌هایی علیه این کشورها اعمال می‌شود. مهم‌ترین این اصول عبارت‌اند از:<sup id="cite_ref-esf_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-esf-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li>اصل عدم تبعیض و اصل <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="دولت کاملة الوداد">دولت کاملة الوداد</a> (به معنی (MOST FAVORED NATION (MFN) CLAUSE): طبق این اصل، اگر کشوری امتیاز بازرگانی یا تعرفه‌ای را در مورد یکی از کشورهای عضو اعمال نماید، این امتیاز یا تعرفه می‌بایست در مورد تمام شرکای تجاری عضو سازمان تجارت جهانی تعمیم یابد. البته این اصل یک استثناء نیز دارد که به همگرایی‌های اقتصادی مانند اتحادیه‌های گمرکی بین چند کشور مربوط می‌شود. این استثناء بدین معناست که سازمان تجارت جهانی، سایر پیمان‌های تجاری (مانند <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه اروپا">اتحادیه اروپا</a> یا <a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D8%AA%D8%A7" class="mw-disambig" title="نفتا">نفتا</a>) را نیز به رسمیت می‌شناسد.</li> <li>استفاده از محدودیت‌های غیرتعرفه‌ای در تجارت همچون سهمیه‌بندی و صدور پروانه واردات ممنوع است و کشورها تنها با استفاده از وضع تعرفه‌های گمرکی مجازند از صنایع داخلی حمایت نمایند.</li> <li>پس از حذف <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="موانع تجاری غیرتعرفه‌ای">موانع تجاری غیرتعرفه‌ای</a>، کشورها می‌بایست تعرفه‌های گمرکی خود را تثبیت نمایند و به‌تدریج آن را کاهش دهند. البته این اصل نیز در مورد محصولات کشاورزی در کشورهایی که با مشکلات در پرداخت‌ها مواجه هستند، استثناء قایل شده‌است.</li> <li>برای کمک به رقابت محصولات تولیدی در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="کشورهای در حال توسعه">کشورهای در حال توسعه</a>، برقراری نظام تعرفه‌های ترجیحی با هدف اعطای امتیازات تجاری به بعضی از فراورده‌های این کشورها مجاز است.</li> <li>کشورها مجاز به انجام هرگونه اقدامی که جنبه <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="دامپینگ">فروش زیرقیمت تمام شده</a> (DUMPING) داشته باشد، نیستند.</li> <li>لازم است کشورها در مورد کالاهای داخلی و وارداتی رفتار کاملاً یکسانی داشته باشند.</li> <li>انجام مشورت در مورد سیاست‌های بازرگانی با دیگر اعضا و حل وفصل اختلافات ناشی از روابط تجاری از طریق مذاکره.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ارکان_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.A7.D8.B1.DA.A9.D8.A7.D9.86_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>ارکان سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: ارکان سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سازمان تجارت جهانی برای دستیابی به موافقتنامه‌های مورد تأیید اعضا و نیز نظارت بر حسن انجام آن‌ها از وجود ارکان مختلف تصمیم‌گیری، نظارتی، اجرایی و حقوقی بهره می‌برد. این ارکان عبارت‌اند از: کنفرانس وزیران، شورای عمومی، رکن <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81" title="حل اختلاف">حل اختلاف</a>، رکن بررسی خط مشی تجاری و شوراها. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کنفرانس_وزیران"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D9.88.D8.B2.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>کنفرانس وزیران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: کنفرانس وزیران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>کنفرانس وزیران</b> بالاترین رکن سازمان تجارت جهانی است و نمایندگان همه اعضا را دربر می‌گیرد. اختیارات کنفرانس وزیران عبارت است از: محقق ساختن کارکردهای سازمان، اتخاذ اقدام‌های لازم در این راستا و تصمیم‌گیری در زمینه توافقنامه‌های تجارت چندجانبه در صورت درخواست هریک از اعضا. </p><p>جلسات کنفرانس وزیران حداقل هر دو سال یک بار تشکیل می‌شود. کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۹۶ در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="سنگاپور">سنگاپور</a> تشکیل شد. این کنفرانس همچنین در سال‌های ۱۹۹۸ در ژنو، ۱۹۹۹ در <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%84%D8%8C_%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86" class="mw-redirect" title="سیاتل، واشینگتن">سیاتل، واشینگتن</a> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="آمریکا">آمریکا</a>، ۲۰۰۱ در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AD%D9%87" title="دوحه">دوحه</a> <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="قطر">قطر</a>، ۲۰۰۳ در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="کنکان">کنکان</a> <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="مکزیک">مکزیک</a> و ۲۰۰۵ در <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="هنگ‌کنگ">هنگ‌کنگ</a> برگزار شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_اول_وزرا"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D8.A7.D9.88.D9.84_.D9.88.D8.B2.D8.B1.D8.A7"></span>کنفرانس اول وزرا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: کنفرانس اول وزرا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8CWTO_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنفرانس وزرایWTO در سال ۱۹۹۶ (صفحه وجود ندارد)">کنفرانس وزرایWTO در سال ۱۹۹۶</a></div> <p>کنفرانس افتتاحیه وزرا در سال ۱۹۹۵ در سنگاپور برگزار گردید. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_دوم_وزرا"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D8.AF.D9.88.D9.85_.D9.88.D8.B2.D8.B1.D8.A7"></span>کنفرانس دوم وزرا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: کنفرانس دوم وزرا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8CWTO_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنفرانس وزرایWTO در سال ۱۹۹۸ (صفحه وجود ندارد)">کنفرانس وزرایWTO در سال ۱۹۹۸</a></div> <p>این کنفرانس در سوئیس برگزار شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_سوم_وزرا"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D8.B3.D9.88.D9.85_.D9.88.D8.B2.D8.B1.D8.A7"></span>کنفرانس سوم وزرا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: کنفرانس سوم وزرا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8CWTO_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنفرانس وزرایWTO در سال ۱۹۹۹ (صفحه وجود ندارد)">کنفرانس وزرایWTO در سال ۱۹۹۹</a></div> <p>این کنفرانس در <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%84" title="سیاتل">سیاتل واشینگتن</a> برگزار شد و به شکست انجامید تظاهرات گسترده و تلاش پلیس وگارد ملی برای کنترل جمعیت معترض توجه جهانیان را به خود جلب نمود. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_چهارم_وزرا"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.DA.86.D9.87.D8.A7.D8.B1.D9.85_.D9.88.D8.B2.D8.B1.D8.A7"></span>کنفرانس چهارم وزرا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: کنفرانس چهارم وزرا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8CWTO_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنفرانس وزرایWTO در سال ۲۰۰۱ (صفحه وجود ندارد)">کنفرانس وزرایWTO در سال ۲۰۰۱</a></div> <p>این کنفرانس در دوحه برگزار شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_پنجم_وزرا"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_.D9.88.D8.B2.D8.B1.D8.A7"></span>کنفرانس پنجم وزرا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: کنفرانس پنجم وزرا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8CWTO_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنفرانس وزرایWTO در سال ۲۰۰۳ (صفحه وجود ندارد)">کنفرانس وزرایWTO در سال ۲۰۰۳</a></div> <p>این کنفرانس در <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%DA%A9%D9%88%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنکون مکزیکو (صفحه وجود ندارد)">کنکون مکزیکو</a> و با هدف توافق برسر گفتگوهای دور دوحه انجام گرفت. ائتلاف کشور <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" title="جنوب">جنوب</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C.%DB%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="جی.۲ (صفحه وجود ندارد)">جی.۲</a> (به رهبری هند، چین و برزیل) با تقاضای <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="شمالی‌ها (صفحه وجود ندارد)">شمالی‌ها</a> مبنی بر پذیرش به اصطلاح «مسایل سنگاپور» مخالفت کردند و خواستار پایان پرداخت <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="یارانه">یارانه</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی">کشاورزی</a> در اتحادیه اروپایی و ایالات متحده شدند. مذاکرات بی هیچ نتیجه‌ای متوقف شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_ششم_وزرا"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D8.B4.D8.B4.D9.85_.D9.88.D8.B2.D8.B1.D8.A7"></span>کنفرانس ششم وزرا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: کنفرانس ششم وزرا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%88%D8%B2%D8%B1%D8%A7%DB%8C_WTO_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنفرانس وزرای WTO در سال ۲۰۰۵ (صفحه وجود ندارد)">کنفرانس وزرای WTO در سال ۲۰۰۵</a></div> <p>کنفرانس مذکور در <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF" title="هنگ کنگ">هنگ کنگ</a> و از ۱۳ دسامبر تا ۱۸ دسامبر سال ۲۰۰۵ برگزار گردید. اگر قرار بود <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D8%AD%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مذاکرات دوحه (صفحه وجود ندارد)">مذاکرات دوحه</a> پس از چهار سال پیشرفتی داشته باشد این کنفرانس بسیار جالبی بود این روند می‌شد به نتیجه‌گیری از دور جدید مذاکرات در سال ۲۰۰۶ منتهی شود. در این کنفرانس کشورها تصمیم گرفتند تا پایان سال ۲۰۱۳ هر گونه یارانه برای <a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="صادرات">صادرات</a> محصولات کشاورزی خود را قطع کنند و تا پایان سال ۲۰۰۶ نیز پرداخت یارانه برای صادرات پنبه را متوقف سازند. به‌علاوه بحث کشورهای در حال توسعه این بود که باید به کالاهای بدون <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87" title="تعرفه">تعرفه</a> و آزاد از کشورهای دارای کمترین سطح توسعه هم دسترسی داشته باشند. همه کالاها به جز تسلیحات نظامی از سوی اتحادیه اروپایی تا سقف ۳ درصد از خطوط تعرفه‌ای معاف شدند. سایر مسایل مهم نیز به مذاکرات بیشتر و کامل شدن در پایان سال ۲۰۰۶ موکول شدند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شورای_عمومی"><span id=".D8.B4.D9.88.D8.B1.D8.A7.DB.8C_.D8.B9.D9.85.D9.88.D9.85.DB.8C"></span>شورای عمومی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: شورای عمومی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>شورای عمومی</b>، عالی‌ترین رکن تصمیم‌گیری بعد از کنفرانس وزیران در سازمان تجارت جهانی است که دربارهٔ موضوعات روزمره و کارکردهای این سازمان نظر می‌دهد. مقر این شورا در <a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D9%88" title="ژنو">ژنو</a> قرار دارد و معمولاً هردو ماه یک بار تشکیل جلسه می‌دهد. شرکت‌کنندگان در جلسات شورای عمومی را نمایندگان همه اعضا (معمولاً سفرا یا معادل آنها) تشکیل می‌دهند. شورای عمومی مستقیماً به کنفرانس وزیران گزارش می‌دهد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="رکن_حل_اختلاف"><span id=".D8.B1.DA.A9.D9.86_.D8.AD.D9.84_.D8.A7.D8.AE.D8.AA.D9.84.D8.A7.D9.81"></span>رکن حل اختلاف</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: رکن حل اختلاف"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ممکن است یک دولت عضو سازمان مدعی شود که عضو دیگری معاهده یا تعهدی را برخلاف مصالح وی نقض نموده‌است. در چنین شرایطی، شورای عمومی به‌عنوان <b>رکن حل اختلاف</b> تشکیل جلسه می‌دهد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="رکن_بررسی_خط_مشی_تجاری"><span id=".D8.B1.DA.A9.D9.86_.D8.A8.D8.B1.D8.B1.D8.B3.DB.8C_.D8.AE.D8.B7_.D9.85.D8.B4.DB.8C_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.DB.8C"></span>رکن بررسی خط مشی تجاری</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: رکن بررسی خط مشی تجاری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>شورای عمومی، همچنین می‌تواند به‌عنوان رکن بررسی خط مشی تجاری تشکیل جلسه دهد. این رکن ریاست، قوانین و رویه خاص خود را دارد و به تجدیدنظر در سیاست‌های تجاری اعضا برای آماده کردن آن در مکانیزم بازنگری در سیاست تجاری می‌پردازد. در ابتدای هرسال ریاست و دو معاونت این رکن از بین اعضا برای یک سال انتخاب می‌گردند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شوراها"><span id=".D8.B4.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.87.D8.A7"></span>شوراها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: شوراها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>شوراها</b> برای اجرای وظایف سازمان تجارت جهانی و عموماً زیر نظر شورای عمومی تشکیل می‌شوند. این شوراها به‌صورت تخصصی وظیفه بررسی و تدوین موافقتنامه‌های عمومی را بر عهده دارند. این شوراها عبارت‌اند از: </p> <ol><li><b>شورای تجارت کالا</b>: شورای تجارت کالا وظیفهٔ بررسی و نظارت بر موافقتنامه‌های چندجانبه مربوط به تجارت کالا را برعهده دارد. سیزده موافقتنامه در زمینهٔ تجارت کالا به امضای اعضای سازمان تجارت جهانی رسیده‌است که مهم‌ترین آنها، <b>موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت</b> و توافقات مربوط به آن می‌باشد. این شورا ۱۰ کمیته دارد که هرکدام در زمینه خاصی فعالیت می‌کند (مانند کشاورزی، دستیابی به بازار، یارانه‌ها، اقدامات ضد فروش زیر قیمت تمام شده و غیره).</li> <li><b>شورای تجارت خدمات</b>: بررسی و نظارت بر موافقتنامه عمومی تجارت خدمات برعهدهٔ شورای تجارت خدمات است. شرکت در این شورا برای تمام اعضای سازمان تجارت جهانی آزاد است. کمیته خدمات مالی، کمیته تعهدات مشخص و گروه‌های کاری آیین‌نامه‌های داخلی و قواعد موافقتنامه عمومی تجارت خدمات، جزو ارکان متمم حاضر در این شوراست.</li> <li><b>شورای جنبه‌های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری</b>: حقوق <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="مالکیت معنوی">مالکیت معنوی</a>، حقوقی است که افراد به‌واسطه خلق اندیشه‌ها و ایده‌ها از آن برخوردارند. این شورا وظیفهٔ بررسی و نظارت بر کارکردهای موافقتنامه‌های مربوط به مالکیت معنوی را برعهده دارد.</li> <li><b>کمیته‌ها و سایر بدنه‌های متمم</b>: سه کمیتهٔ اصلی در سازمان تجارت جهانی وجود دارد:</li></ol> <ul><li>کمیته تجارت و توسعه</li> <li>کمیته محدودیت‌های تراز پرداخت‌ها</li> <li>کمیته بودجه، مالی و تشکیلاتی</li></ul> <p>وظایف این کمیته‌ها بر مبنای موافقتنامه‌های تجاری چندجانبه و مصوبات شورای عمومی تعریف می‌شود. عضویت در این کمیته‌ها برای تمامی اعضای سازمان تجارت جهانی آزاد است. </p><p>همچنین کمیته‌های <b>تجارت و محیط زیست</b> و <b>موافقتنامه‌های منطقه‌ای تجاری</b> نیز زیر نظر شورای عمومی فعالیت می‌کنند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="عضویت_در_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.B9.D8.B6.D9.88.DB.8C.D8.AA_.D8.AF.D8.B1_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>عضویت در سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: عضویت در سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:World_Trade_Organization_negotiations.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/World_Trade_Organization_negotiations.svg/800px-World_Trade_Organization_negotiations.svg.png" decoding="async" width="800" height="353" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/World_Trade_Organization_negotiations.svg/1200px-World_Trade_Organization_negotiations.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/World_Trade_Organization_negotiations.svg/1600px-World_Trade_Organization_negotiations.svg.png 2x" data-file-width="940" data-file-height="415" /></a><figcaption>وضعیت عضویت در سازمان تجارت جهانی: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#007f00; color:white;"> </span> کشورهای دارای عضویت در سازمان تجارت جهانی</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#00ff00; color:black;"> </span> کشورهایی که بخش‌هایی از شرایط تطبیق در آن‌ها تأمین‌شده یا مشغول تکمیل گزارش برای عضویت کامل هستند</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#e8e800; color:black;"> </span> اعضایی که کالاها یا خدماتشان پذیرفته‌شده</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#ff7f40; color:black;"> </span> کشورهایی که در مرحلهٔ بررسی نظامنامه و رژیم تجاری‌شان قرارگرفته‌اند</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#7f4000; color:white;"> </span> اعضای ناظری که هنوز مذاکرات را آغاز نکرده‌اند یا هنوز نظام‌نامه یا رژیم تجاری را ارسال نکرده‌اند</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#d33; color:black;"> </span> کشورهایی که «در ۳ سال گذشته» توقف مذاکرات با آن‌ها صورت گرفته و هیچ مذاکره‌ای در این مدت‌زمان انجام‌نشده‌است</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#c8ccd1; color:black;"> </span> مناطق بی‌میل (هیچ‌گونه ارتباط رسمی‌ای با سازمان تجارت جهانی توسط آن‌ها برقرار نشده‌است)</div></figcaption></figure> <p>عضویت در سازمان تجارت جهانی مستلزم پذیرفتن اصول و معاهدات متعددی است که مورد قبول کشورهای عضو قرار گرفته‌است. این مراحل شامل تقاضای عضویت، پذیرش درخواست (الحاق به عنوان عضو ناظر)، تدوین گزارش سیاست‌های تجاری کشور، تشکیل گروه کاری الحاق و در نهایت مذاکرات دوجانبه و چندجانبه‌ای به‌منظور تعیین شرایط عضویت و حصول توافق برای الحاق می‌باشد.<sup id="cite_ref-esf_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-esf-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هم‌اکنون سازمان تجارت جهانی ۱۶۴ عضو دارد (نزدیک به تمامی ۱۲۳ کشوری که اجلاس اروگوئه شرکت کردند، امروز در این سازمان عضو دائم شده‌اند)<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بیست و هفت بخش از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه اروپا">اتحادیه اروپا</a> نیز به عنوان نمایندگان اتحادیه حضور دارند<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اعضا می‌بایست در طی مراوداتی با دیگر کشورهای عضو تعامل داشته باشند و لزوم عضویت در سازمان این امر را تأیید نمی‌کند که کشورها می‌توانند در منطقه اقلیمی خود خودکفا باشند یا به استقلال دیگر کشورها صدمه‌ای وارد بیاورند. </p><p>براساس گزارش <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%B2" title="رویترز">رویترز</a> در "ژوئیه ۲۰۱۲"، کشورهایی که عضو سازمان تجارت جهانی نیستند شامل <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a>، <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="لیبی">لیبی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="الجزایر">الجزایر</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="بوسنی">بوسنی</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="صربستان">صربستان</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان">سودان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a> می‌شود.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="عضویت_ایران_در_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.B9.D8.B6.D9.88.DB.8C.D8.AA_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در حال حاضر اقتصاد دنیا به سازمان جهانی تجارت پیوسته‌است و این بدان معناست که ایران و چند کشور از نظر اقتصادی به بزرگترین سازمان تصمیم‌گیر در خصوص فرایندهای تجاری در جهان نپیوسته‌اند و حق <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تصمیم‌گیری">تصمیم‌گیری</a> و قدرت تصمیم‌سازی در ساختار اقتصادی جهانی را دارا نیستند.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سازمان تجارت جهانی امروز یکی از پایه‌های جهانی شدن، به ویژه در حوزه اقتصاد به‌شمار می‌رود. بدین سان، کشورهای مختلف تلاش می‌کنند برای تسریع روند جهانی شدن و استفاده از منافع آن، این <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="سازمان بین‌المللی">سازمان بین‌المللی</a> را توسعه داده و جایگاهش را ارتقاء بخشند. از دیگر سو کشورهایی که عضو این سازمان نیستند نیز، تلاش می‌نمایند تا به عضویت آن درآمده و با استفاده از امتیازات عضویت در این نهاد بین‌المللی به <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="توسعه اقتصادی">توسعه اقتصادی</a> و صنعتی دست یابند. </p><p>یکی از این کشورها جمهوری اسلامی ایران است که از سال۱۹۹۵از این سازمان درخواست عضویت ناظر کرده و به مدت ده سال پشت درهای آن به انتظار نشسته‌است.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با اینکه کشور <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> در موافقتنامه‌های قبلی حوزه تجارت مانند سازمان جهانی تجارت و گات، حضور تقریباً خوبی داشته‌است اما اکنون در خصوص سازمان تجارت جهانی این مسئله تکرار نگشته و اکنون از متقاضیان الحاق به‌شمار می‌آید.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اولین درخواست ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی در ۱۹ ژوئیه ۱۹۹۶ به این سازمان ارسال شد. ایران در ۲۶ مه ۲۰۰۵ به عنوان عضو ناظر سازمان تجارت جهانی پذیرفته شد.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گروه کاری ایران برای پیوستن به این سازمان هنوز تشکیل نشده‌است. ایران در آبان ۱۳۸۸ متن گزارش رژیم تجاری خود<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> را تقدیم دبیرخانه سازمان تجارت جهانی نمود.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بعد از آن، گزارش رژیم تجاری ایران در میان اعضای سازمان تجارت جهانی توزیع گردید و اعضای سازمان تجارت جهانی سئوالات خود را از ایران بیان می‌دارند که سری اول سئوالات که شامل ۷۰۰ سؤال می‌باشد به <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="وزارت بازرگانی ایران">وزارت بازرگانی ایران</a> د اسفند ۱۳۸۸ ارسال گشت.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اما در خصوص رئیس گروه کاری الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی، با آنکه توافق بر سر رئیس گروه کاری الحاق ایران صورت گرفته‌است، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a> از قرار گرفتن تعیین رئیس گروه کاری الحاق در دستور جلسه شورای عمومی سازمان تجارت جهانی جلوگیری می‌نماید.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیشینه_تدوین_گزارش_رژیم_تجاری_ایران"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87_.D8.AA.D8.AF.D9.88.DB.8C.D9.86_.DA.AF.D8.B2.D8.A7.D8.B1.D8.B4_.D8.B1.DA.98.DB.8C.D9.85_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>پیشینه تدوین گزارش رژیم تجاری ایران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: پیشینه تدوین گزارش رژیم تجاری ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>اولین ویرایش یادداشت <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظامنامه تجارت خارجی (صفحه وجود ندارد)">نظامنامه تجارت خارجی</a> (گزارش رژیم تجاری ایران) در سال ۱۳۷۸ تهیه شده که طی سنوات بعد متناسب با تغییرات در قوانین و مقررات گزارش اولیه به‌طور مکرر مورد بازبینی و تکمیل قرار گرفته‌است. دو ماه پس از پذیرش درخواست الحاق ایران توسط شورای عمومی سازمان جهانی تجارت در پنجم خردادماه سال ۱۳۸۴، آخرین ویرایش گزارش رژیم تجاری جهت بررسی و ارائه نظرات دستگاه‌ها، انجام بررسی‌ها و اعمال تغییرات و تعدیلات لازم در سال ۸۵ به دولت ارائه شد. بررسی درخواست عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت ۹ سال به طول انجامید. به نحوی که تا پنج سال تقاضای عضویت ایران در شورای عمومی سازمان مطرح نشد و پس از طرح نیز تا چهار سال اجماع در این زمینه صورت نگرفت و در نهایت پس از ۹ سال درخواست ایران در پنج خرداد ۸۴ با اجماع کشورها مواجه و پذیرفته شد و ایران به عنوان عضو ناظر پذیرفته شد. <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="تمام اینها">تمام اینها</a> در حالی است که میانگین زمان عضویت دیگر کشورهایی که سال ۱۹۹۵ به این سو، در سازمان عضو شده‌اند چیزی حدود هفت سال بوده‌است.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مراحل_الحاق_ایران_به_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D9.85.D8.B1.D8.A7.D8.AD.D9.84_.D8.A7.D9.84.D8.AD.D8.A7.D9.82_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.A8.D9.87_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>مراحل الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: مراحل الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>ارائه درخواست الحاق ایران به دبیرخانه سازمان تجارت جهانی<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>تصویب درخواست الحاق ایران در شورای عمومی و تشکیل گروه کاری الحاق ایران<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>ارائه نظامنامه <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رژیم تجاری ایران (صفحه وجود ندارد)">رژیم تجاری ایران</a> به سازمان تجارت جهانی.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.irantradelaw.com/?pageid=259">[۲]</a></li> <li>بررسی و پرسش در مورد گزارش و نظامنامه از ایران و همچنین بررسی شرایط و ضوابط مورد نظر که طی اولین نشست بعدی انجام خواهد گرفت</li> <li>در این مرحله که مهم‌ترین مرحله نیز محسوب می‌گردد، ایران با دیگر اعضا وارد مذاکرات چند جانبه می‌شود و به این ترتیب شرایط و ضوابطی که ایران ملزم به رعایت آن‌ها در صورت عضو شدن در سازمان است، مورد بررسی قرار می‌گیرد.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>در مرحله ششم که بیشتر اوقات در حین مرحله پیشین انجام می‌گیرد، مذاکرات دو جانبه بین ایران و دیگر اعضا صورت می‌گیرد که باید منجر به توافقی محکم گردد. این توافقات شامل تعهدات و امتیازاتی است که بایست بین کشورها رعایت گردد.</li> <li>نتایج مذاکرات ایران در دو مرحله آخر شامل سه سند جداگانه خواهد بود که باید در نهایت به تصویب نهایی اعضای کارگروه برسد. <ol><li>سند اول شامل خلاصه توافقات و شرایط پذیرش عضویت است.</li> <li>سند دوم شامل خلاصه مذاکرات بین ایران و دیگر کشورهاست.</li> <li>سند سوم شامل خلاصه مذاکرات دوجانبه بین ایران و کشورهای عضو دیگر است.</li></ol></li> <li>ودست آخر در مرحله ششم گزارش‌های نهایی به شورای عمومی سازمان ارائه و عضویت قطعی می‌گردد. قابل توجه‌است که تمامی اسناد مربوط به الحاق هر کشور به سازمان جهانی تجارت در تمامی مراحل مورد بررسی در کارگروه، محرمانه بوده و تنها پس از تصویب شورای عمومی این سازمان قابل انتشار است. پس از تصویب نهایی اسناد الحاقی ایران به سازمان تجارت جهانی در شورای عمومی یا کنفرانس وزیران این سازمان، سه ماه به ایران مهلت داده می‌شود تا مصوبه شورای عمومی سازمان تجارت جهانی را در <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3" title="مجلس">مجلس</a> به تصویب برساند. پس از گذشت مهلت ۳۰ روزه، دولت باید این تائیدیه را به اطلاع دبیرخانه این سازمان برساند. پس از گذشت این مراحل، ایران به عضویت کامل و دائم در سازمان تجارت جهانی در خواهد آمد.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="وضعیت_کشورهای_حومهٔ_کشور_ایران"><span id=".D9.88.D8.B6.D8.B9.DB.8C.D8.AA_.DA.A9.D8.B4.D9.88.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D9.88.D9.85.D9.87.D9.94_.DA.A9.D8.B4.D9.88.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>وضعیت کشورهای حومهٔ کشور ایران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: وضعیت کشورهای حومهٔ کشور ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی">عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی</a></div> <p>بر اساس گزارش‌ها که در "مهر ۱۳۹۴" منتشر شد، مشخص شد پیوستن اقتصاد کشورهای افغانستان و پاکستان به WTO به‌زودی تحقق خواهد پذیرفت. کشور ترکیه نیز خود ازجملهٔ مؤسسان این سازمان جهانی بوده‌است، و کشورهای عراق و آذربایجان نیز در میانه راه هستند، در مورد ایران تا مهر ۱۳۹۴، این کشور تنها تا حد یک عضو ناظر باقی مانده‌است.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="عضویت_افغانستان_در_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.B9.D8.B6.D9.88.DB.8C.D8.AA_.D8.A7.D9.81.D8.BA.D8.A7.D9.86.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a> که پیش از این به عنوان عضو ناظر در سازمان تجارت جهانی حضور داشت، روز پنجشنبه ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ در دهمین نشست وزیران عضو سازمان تجارت جهانی که از تاریخ ۱۵ تا ۱۸ دسامبر در شهر <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="نایروبی">نایروبی</a>، پایتخت <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="کنیا">کنیا</a> برگزار شد، افغانستان به عضویت کامل این سازمان درآمد و رسماً به عنوان یکصد و شصت و چهارمین عضو<sup id="cite_ref-:0_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> کامل این سازمان شناخته شد سازمان تجارت جهانی به افغانستان ۵ سال وقت داده‌است تا تمام قوانین خود را مطابق با معیارهای این سازمان بسازد. افغانستان درخواست برای عضویت کامل در سازمان تجارت جهانی را یازده سال پیش از این مطرح کرده بود.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87%D9%94_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="سفارت ایالات متحدهٔ آمریکا در کابل">سفارت ایالات متحدهٔ آمریکا در کابل</a> با نشر اعلامیه ای، این کار را «یک دستاورد بزرگ و تاریخی» برای افغانستان دانست.<sup id="cite_ref-:0_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> بنا بر گزارشی در سال ۱۳۹۴، بازار یکصد و شصت و دو کشور جهان پس از این به روی افغانستان بازخواهد بود. از همسایه‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a> و <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a> نیز «عضویت دائمی» سازمان تجارت جهانی را دارا هستند. به گفته مقام‌های افغانستان، مشکلات ترانزیتی با برخی کشورها در نتیجه عضویت افغانستان در WTO حل خواهد شد. وزیر تجارت و صنایع افغانستان در این رابطه گفت:<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style></p><blockquote class="templatequote"><p> «هدف اصلی روی ایجاد سهولت‌هاست تا ما قوانین خود را به شکلی اصلاح و عیار بسازیم که مطابق شرایط WTO یا مطابق تجربه‌ها در کشورهای جهان است. این ما را کمک می‌کند زیراکسانی که بخواهند در افغانستان سرمایه‌گذاری کنند، بدون اینکه فکر کنند، می‌آیند و در افغانستان سرمایه‌گذاری می‌کنند زیرا قوانین ما در چهارچوب قوانین تجارت جهانی قرار دارد.»</p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="حل_و_فصل_اختلافات_در_نظام_سازمان_تجارت_جهانی"><span id=".D8.AD.D9.84_.D9.88_.D9.81.D8.B5.D9.84_.D8.A7.D8.AE.D8.AA.D9.84.D8.A7.D9.81.D8.A7.D8.AA_.D8.AF.D8.B1_.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AA.D8.AC.D8.A7.D8.B1.D8.AA_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>حل و فصل اختلافات در نظام سازمان تجارت جهانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: حل و فصل اختلافات در نظام سازمان تجارت جهانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از اصول بنیادی سازمان تجارت جهانی، حل و فصل اختلافات از طریق مشاوره و تبادل نظر، به جای رسیدگی‌های ترافعی و قضایی است. موضوع اختلافات بین اعضای سازمان، معمولاً ناشی از تخلف از ترتیبات حل و فصل یا کاهش تعرفه‌ها است، که چون همهٔ کشورهای عضو از آن متضرر می‌شوند، بنابراین حل و فصل آن از طریق مشارکت همگانی را ایجاب می‌نماید. نظام حل و فصل اختلاف در سازمان، مشتمل بر چهار مرحله است: </p><p>در مرحلهٔ اول، در صورت بروز اختلاف بین اعضای سازمان، کشور مربوط درخواست مشورت می‌کند و سایر کشورهای عضو، باید ظرف ده روز وارد شور شوند و با حسن نیت، ظرف سی روز در خصوص موضوع اظهار نظر نمایند. اگر از مشورت جویی از اعضا نتیجه‌ای حاصل نشود یا عضو متخلف (کشور خاطی) جوابی ندهد یا در روند مشورت‌ها مشارکت نکند، در مرحلهٔ دوم، کشور متقاضی (شاکی)، می‌تواند درخواست کند که هیئت رسیدگی تشکیل شود. این درخواست، معمولاً پذیرفته می‌شود، مگر این که شورای عمومی به اتفاق آرا، آن را لازم نداند. هیئت‌های رسیدگی، سه عضو دارند که متخصّص در موضوع اختلاف (کالای مربوط) می‌باشند، اما هیچ‌یک از آن‌ها به صورت نمایندهٔ طرفین، عمل نمی‌کنند و استقلال عمل دارند. هیئت رسیدگی، پس از بررسی موضوع، به ویژه بررسی واقعیات گزارشی تهیه می‌کند و به رکن حل اختلاف تسلیم می‌نماید. در مرحلهٔ سوم، چنانچه گزارش هیئت مورد اعتراض باشد، می‌توان از آن استیناف خواست که به <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DA%A9%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="رکن استیناف (صفحه وجود ندارد)">رکن استیناف</a> ارجاع می‌شود. رکن استیناف، متشکل از هفت نفر است که در مسائل تجارت بین‌الملل، صاحب‌نظر می‌باشند و سه نفر از آن‌ها با قید قرعه انتخاب می‌شوند. رکن استیناف، بیشتر به جنبه‌های حقوقی موضوع می‌پردازد و باید ظرف ۹۰ روز، نظر خود را بدهد تا در رکن حل اختلاف مطرح شود. رعایت و اجرای تصمیم رکن استیناف، زمان‌بندی پیچیده‌ای دارد که رکن حل اختلاف بر آن نظارت می‌کند. هرگاه کشور خاطی، تصمیم مذکور را اجرا نکند، رکن حل اختلاف؛ یعنی شورای عمومی، می‌تواند ضمانت‌های اجراهایی را به صورت مجازات، علیه او وضع و اعمال کند که عبارت است از: محرومیت بعضی از ترتیبات داخل <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="گات">گات</a>، تعلیق امتیازات تعرفه‌ای یا سایر تعهّدات عضو زیان دیده یا اجازهٔ اقدامات تلافی آمیز علیه کشور خاطی که این روند در واقع مرحلهٔ چهارم نظام حل و فصل اختلاف در <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="گات">گات</a> به‌شمار می‌رود. البتّه تصمیم‌گیری در شورای عمومی، محتاج اتفاق آرا است که خود، در جهت تأمین چند جانبه ماندن گات می‌باشد.<sup id="cite_ref-:1_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ترتیبات فوق، خلاصهٔ نظام حلّ اختلاف در گات است. البتّه اگر طرفین اختلاف توافق نمایند، می‌توانند به سایر طرق حلّ اختلاف، مانند داوری نیز رجوع کنند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نهادهای اقتصاد جهانی">نهادهای اقتصاد جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86" title="جهانی شدن">جهانی شدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="علم اقتصاد">علم اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="تجارت آزاد">تجارت آزاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DA%A9%D9%88" class="mw-redirect" title="سازمان اکو">سازمان اکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بلوک تجاری">بلوک تجاری</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm">Members and Observers</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110910105304/http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm">بایگانی‌شده</a> در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> at WTO official website</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wto.org/english/thewto_e/secre_e/div_e.htm">Languages, Documentation and Information Management Division</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111224151405/http://wto.org/english/thewto_e/secre_e/div_e.htm">بایگانی‌شده</a> در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۱ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> at WTO official site</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/2021/feb/15/nigerias-ngozi-okonjo-iweala-confirmed-as-wto-chief">"Nigeria's Ngozi Okonjo-Iweala confirmed as WTO chief"</a>. <i>the Guardian</i> (به انگلیسی). 2021-02-15. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210301094825/https://www.theguardian.com/world/2021/feb/15/nigerias-ngozi-okonjo-iweala-confirmed-as-wto-chief">Archived</a> from the original on 1 March 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2021-03-01</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=the+Guardian&rft.atitle=Nigeria%27s+Ngozi+Okonjo-Iweala+confirmed+as+WTO+chief&rft.date=2021-02-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2F2021%2Ffeb%2F15%2Fnigerias-ngozi-okonjo-iweala-confirmed-as-wto-chief&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wto.org/english/thewto_e/secre_e/budget_e.htm">"WTO Secretariat budget for 2020"</a>. WTO official site. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190509111948/https://www.wto.org/english/thewto_e/secre_e/budget_e.htm">Archived</a> from the original on 9 May 2019<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 February</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=WTO+Secretariat+budget+for+2020&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.wto.org%2Fenglish%2Fthewto_e%2Fsecre_e%2Fbudget_e.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-wto.org-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wto.org_5-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>wto.org</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:ارجاع‌دهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </span></li> <li id="cite_note-wto-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wto_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>پایگاه اینترنتی سازمان تجارت جهانی</i></span> </li> <li id="cite_note-esf-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-esf_7-0">۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-esf_7-1">۷٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-esf_7-2">۷٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFاسفندیاری،_امیر1384" class="citation">اسفندیاری، امیر (<bdi>تیر ۱۳۸۴</bdi>)، «ساختار سازمان تجارت جهانی»، <i>تدبیر</i>، ش. شماره۱۵۸</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.atitle=%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.issue=%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%DB%B1%DB%B5%DB%B8&rft.date=1384&rft.au=%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-:1-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_8-1">۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFداراب_پور1397" class="citation book">داراب پور، مهراب (<bdi>۱۳۹۷</bdi>). <i>اصول و مبانی حقوق تجارت بین‌الملل، کتاب نخست: کلیّات حقوق تجارت بین‌الملل و سازمان‌های تجاری بین‌المللی</i>. تهران: گنج دانش. صص. <bdi>۲۹۹</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-622-6187-03-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-622-6187-03-9"><bdi>۹۷۸-۶۲۲-۶۱۸۷-۰۳-۹</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84+%D9%88+%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%D8%8C+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%3A+%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%91%D8%A7%D8%AA+%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84+%D9%88+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B9%DB%B9%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%DA%AF%D9%86%D8%AC+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4&rft.date=1397&rft.isbn=978-622-6187-03-9&rft.aulast=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8+%D9%BE%D9%88%D8%B1&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-fd-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-fd_9-0">۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-fd_9-1">۹٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">فیل بی‌اخلاق- جهانی شدن و مبارزه برای عدالت اجتماعی- ویلیام ک. تاب - حسن مرتضوی - <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1" title="نشر دیگر">نشر دیگر</a>- چاپ اول ۱۳۸۳- ص ۹۲-۹۳-۸۸</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/3253/0/شاپور.رواسانی:.هدف.نهضت.جنگل.رهایی.محرومان.ایران.بود.html">«شاپور رواسانی: هدف نهضت جنگل رهایی محرومان ایران بود»</a>. <i>تاریخ ایرانی</i>. <bdi>۲۰۱۵-۱۲-۱۹</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۱۲-۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.atitle=%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1+%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%3A+%D9%87%D8%AF%D9%81+%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA+%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84+%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D9%88%D8%AF&rft.date=2015-12-19&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tarikhirani.ir%2Ffa%2Fnews%2F4%2FbodyView%2F3253%2F0%2F%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1.%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%3A.%D9%87%D8%AF%D9%81.%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA.%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84.%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.%D8%A8%D9%88%D8%AF.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">نظری دربارهٔ امپریالیسم و لزوم توسعه تئوری‌های کلاسیک امپریالیسم سرمایه‌داری، شاپور رواسانی، اطلاعات سیاسی - اقتصادی، شماره ۱۳۷–۱۳۸، بهمن و اسفند ۱۳۷۷</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">For an updated list of WTO members, see here Members and Observers, World Trade Organization</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">J.H. Jackson, Sovereignty, 109</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141126074518/http://www.reuters.com/article/2012/07/23/us-russia-wto-idUSBRE86M0MY20120723">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.reuters.com/article/2012/07/23/us-russia-wto-idUSBRE86M0MY20120723">اصلی</a> در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۸ ژوئیه ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2F2012%2F07%2F23%2Fus-russia-wto-idUSBRE86M0MY20120723&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130921101220/http://www.opex.ir/maghalat-p13-d13-fa.html">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.opex.ir/maghalat-p13-d13-fa.html">اصلی</a> در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۴ مه ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.opex.ir%2Fmaghalat-p13-d13-fa.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304133709/http://kiau.ac.ir/~psq/archive/11/PDF%2011/6%20Amoui%2011%20PDF.pdf">«نسخه آرشیو شده»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kiau.ac.ir/~psq/archive/11/PDF%2011/6%20Amoui%2011%20PDF.pdf">اصلی</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> در ۴ مارس ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۴ مه ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fkiau.ac.ir%2F~psq%2Farchive%2F11%2FPDF%252011%2F6%2520Amoui%252011%2520PDF.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100620233002/http://www.irantradelaw.com/?page_id=5">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?page_id=5">اصلی</a> در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۴ آوریل ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irantradelaw.com%2F%3Fpage_id%3D5&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_18-0">۱۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_18-1">۱۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?page_id=219">IRAN TRADE LAW| process 4</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20160407032724/http://www.irantradelaw.com/wp-content/uploads/2010/03/Irans-Foreign-Trade-Regime-Report.pdf">[۱]</a></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100620232410/http://www.irantradelaw.com/?page_id=259">«IRAN TRADE LAW| ۳- Submission of Memorandum on the Foreign Trade Regime»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?page_id=259">اصلی</a> در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۴ آوریل ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=IRAN+TRADE+LAW%7C+%DB%B3-+Submission+of+Memorandum+on+the+Foreign+Trade+Regime&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irantradelaw.com%2F%3Fpage_id%3D259&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130729145728/http://www.irantradelaw.com/?p=57">«IRAN TRADE LAW| ارائه پرسشهای اعضای سازمان تجارت جهانی درخصوص گزارش رژیم تجارت خارجی ایران به وزارت بازرگانی»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?p=57">اصلی</a> در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۳<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۴ آوریل ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=IRAN+TRADE+LAW%7C+%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%87+%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5+%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4+%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D9%87+%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irantradelaw.com%2F%3Fp%3D57&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100620232822/http://www.irantradelaw.com/?page_id=230">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?page_id=230">اصلی</a> در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۴ آوریل ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irantradelaw.com%2F%3Fpage_id%3D230&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">روزنامه دنیای اقتصاد؛ یکشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۸۷؛ سعید زارع</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?page_id=217">IRAN TRADE LAW| process 3</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100620232415/http://www.irantradelaw.com/?page_id=276">«IRAN TRADE LAW| ۴- Multilateral Negotiations»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irantradelaw.com/?page_id=276">اصلی</a> در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۴ آوریل ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=IRAN+TRADE+LAW%7C+%DB%B4-+Multilateral+Negotiations&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irantradelaw.com%2F%3Fpage_id%3D276&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">روزنامه دنیای اقتصاد؛ یکشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۸۷؛ محبوبه فکوری</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ana.ir:80/news.aspx?id=59818">«رئیس سازمان توسعه تجارت: باید در 5 سال آینده به WTO بپیوندیم»</a>. <i>خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی - آنا</i>. <bdi>۲۰۱۵-۱۰-۲۰</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۱۰-۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+-+%D8%A2%D9%86%D8%A7&rft.atitle=%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA%3A+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF+%D8%AF%D8%B1+5+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87+%D8%A8%D9%87+WTO+%D8%A8%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%85&rft.date=2015-10-20&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ana.ir%3A80%2Fnews.aspx%3Fid%3D59818&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:0-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_28-0">۲۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_28-1">۲۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFخبرگزاری_آریانا_نیوز1395" class="citation web">خبرگزاری آریانا نیوز (<bdi>۹ مرداد ۱۳۹۵</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ariananews.co/news/افغانستان،-یکصد-و-شصت-و-چهارمین-عضو-ساز.html/">«افغانستان، یکصد و شصت و چهارمین عضو سازمان جهانی تجارت»</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>ژوئیه ۳۰, ۲۰۱۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C+%DB%8C%DA%A9%D8%B5%D8%AF+%D9%88+%D8%B4%D8%B5%D8%AA+%D9%88+%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86+%D8%B9%D8%B6%D9%88+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA&rft.date=1395&rft.au=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&rft_id=http%3A%2F%2Fariananews.co%2Fnews%2F%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C-%DB%8C%DA%A9%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D8%B4%D8%B5%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%B6%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D8%B2.html%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2015/12/151217_fm_afghanistan_became_member_world_trade_organization">http://www.bbc.com/persian/afghanistan/2015/12/151217_fm_afghanistan_became_member_world_trade_organization</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160221041330/http://www.darinews.com/افغانستان-عضو-دایمی-سازمان-تجارت-جهان/">«افغانستان عضو دایمی سازمان تجارت جهانی شد»</a>. <i>دری نیوز</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.darinews.com/افغانستان-عضو-دایمی-سازمان-تجارت-جهان/">اصلی</a> در ۲۱ فوریه ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۱۲-۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AF%D8%B1%DB%8C+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&rft.atitle=%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%B9%D8%B6%D9%88+%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%B4%D8%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.darinews.com%2F%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B6%D9%88-%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دیدگاه‌های_سازمان‌های_غیردولتی_در_مورد_این_سازمان"><span id=".D8.AF.DB.8C.D8.AF.DA.AF.D8.A7.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.BA.DB.8C.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.84.D8.AA.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D9.85.D9.88.D8.B1.D8.AF_.D8.A7.DB.8C.D9.86_.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86"></span>دیدگاه‌های سازمان‌های غیردولتی در مورد این سازمان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: دیدگاه‌های سازمان‌های غیردولتی در مورد این سازمان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070210131742/http://www.actionaid.org/708/wto_hong_kong_ministerial_2005.html">صفحه کمکی؛ دیدگاه‌های مطرح شده در اجلاس نخست وزیران در هنگ کنگ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aftinet.org.au/">شبکه سرمایه‌گذاری و تجارت آزاد استرالیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bite-back.org/">برو WTO: دست از سرمابردار!</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080507042542/http://www.focusweb.org/content/blogsection/3/36/">تمرکز بر رقابت جهانی تجارت جنوب</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080518032117/http://www.foei.org/trade/index.html">طرفداران رقابت تجارت بین‌المللی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gatt.org/">Gatt.org</a> - تصویر نادرست از صفحه رسمی سازمان تجارت جهانی توسط، بله قربان گوها</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globalexchange.org/">تبادلات بین‌المللی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120101222545/http://www.globalisationinstitute.org/reports/cobden-paper/2005-and-beyond:-the-future-of-trade,-development-&-international-institutions-20060207533">گزارش در مورد آینده سازمان تجارت جهانی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globalmon.org.hk/">بررسی جهانی سازی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tradewatchoz.org/">بررسی روند جهانی‌سازی (استرالیا)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110616175742/http://www.tradeobservatory.org/">IATP بررسی تجارت در</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200520004011/http://www.ictsd.org/">International مرکز جهانی تجارت و پیشرفت‌های پایدار</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.servicestrade.org/">مؤسسه بین‌المللی اطلاعات تجارت خدمات</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150801223416/http://namawatch.org/">NAMA-Watch</a> - اطلاعات مربوط به دسترس به بازارهای غیر کشاورزی</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160813012437/http://ourworldisnotforsale.org/">دنیای ما به شبکه فروش تعلق ندارد</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040130210903/http://www.maketradefair.org/">Make Trade Fair - Oxfam International</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110906100118/http://tradewatch.org/">ناظر شهروند عادی تجارت جهانی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051218040108/http://www.targetwto.revolt.org/">WTO هدف:</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110616175742/http://www.tradeobservatory.org/">TradeObservatory.org</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070318062301/http://twnside.org.sg/">شبکه جهان سوم</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tni.org/wto/">WTO مؤسسه فراملیتی: ماورای</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080511212119/http://www.wdm.org.uk/campaigns/trade/index.htm">جنبش توسعه – رقابت تجاری</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090106184034/http://wtoaction.org/">WTOaction.org</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Wikipedia contributors, "World Trade Organization," Wikipedia, The Free Encyclopedia, <a class="external free" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?oldid=227367316">http://en.wikipedia.org/w/index.php?oldid=227367316</a></li> <li><cite id="CITEREFاسفندیاری،_امیر1384" class="citation">اسفندیاری، امیر (<bdi>تیر ۱۳۸۴</bdi>)، «ساختار سازمان تجارت جهانی»، <i>تدبیر</i>، ش. شماره۱۵۸</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.atitle=%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1+%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.issue=%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%DB%B1%DB%B5%DB%B8&rft.date=1384&rft.au=%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wto.int/">وبگاه سازمان تجارت جهانی</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_اقتصاد" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#cce;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="الگو:علم اقتصاد"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:علم اقتصاد (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:علم اقتصاد"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_اقتصاد" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="علم اقتصاد">علم اقتصاد</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86" title="اقتصاد کلان">اقتصاد کلان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="انتظارات تطبیقی">انتظارات تطبیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84" title="تقاضای کل">تقاضای کل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تراز پرداخت‌ها">تراز پرداخت‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D9%87_%DA%A9%D8%B3%D8%A8_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="چرخه کسب و کار">چرخه کسب و کار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B8%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="بهره‌وری ظرفیت">بهره‌وری ظرفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="فرار سرمایه">فرار سرمایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="بانک مرکزی">بانک مرکزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87" title="اعتماد مصرف‌کننده">اعتماد مصرف‌کننده</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="یکای پول">یکای پول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="شوک‌های تقاضا (صفحه وجود ندارد)">شوک‌های تقاضا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعادل عمومی استوکاستیک پویا (صفحه وجود ندارد)">DSGE</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="رشد اقتصادی">رشد اقتصادی</a>(<a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88" class="mw-redirect" title="مدل سولو">مدل سولو</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B2%D8%A7" class="mw-redirect" title="نظریه رشد درونزا">نظریه رشد درونزا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نماگر اقتصادی">نماگر اقتصادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A4%D8%AB%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="تقاضای مؤثر (صفحه وجود ندارد)">تقاضای مؤثر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%8C_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87_%D9%88_%D9%BE%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="تئوری عمومی اشتغال، بهره و پول (صفحه وجود ندارد)">"نظریه‌ی عمومی" جان مینارد کینز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="رکود بزرگ">رکود بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85" title="ابرتورم">ابرتورم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85" title="تورم">تورم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87_(%D9%BE%D9%88%D9%84)" class="mw-redirect" title="بهره (پول)">بهره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AE_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87" title="نرخ بهره">نرخ بهره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌گذاری">سرمایه‌گذاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D9%84_IS-LM&action=edit&redlink=1" class="new" title="مدل IS-LM (صفحه وجود ندارد)">مدل IS-LM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیادهای خرد اقتصادی (صفحه وجود ندارد)">بنیادهای خرد اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C" title="سیاست پولی">سیاست پولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84" title="پول">پول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B7%D8%AD%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%86%D8%B1%D8%AE_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85_%D8%B1%D8%A7_%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سطحی از بیکاری که نرخ تورم را افزایش ندهد (صفحه وجود ندارد)">سطحی از بیکاری که نرخ تورم را افزایش ندهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="حساب‌های ملی">حساب‌های ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="برابری قدرت خرید">برابری قدرت خرید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AE_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87" title="نرخ بهره">نرخ بهره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انتظارات عقلایی">انتظارات عقلایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="رکود اقتصادی">رکود اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2" title="پس‌انداز">پس‌انداز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="رکود تورمی">رکود تورمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شوک‌های عرضه (صفحه وجود ندارد)">شوک‌های عرضه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="بی‌کاری">بی‌کاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="لیست مهم‌ترین نشریات در زمینه‌ی اقتصاد (صفحه وجود ندارد)">نشریات اقتصاد کلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="نظام اقتصاد">نظام‌های اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="مکاتب اقتصادی">مکاتب اقتصادی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%AF" title="اقتصاد خرد">اقتصاد خرد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aggregation_problem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aggregation problem (صفحه وجود ندارد)">Aggregation problem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنظیم بودجه (صفحه وجود ندارد)">تنظیم بودجه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87" title="انتخاب مصرف‌کننده">انتخاب مصرف‌کننده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="تحدب در اقتصاد">تحدب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="تحلیل هزینه-فایده">تحلیل هزینه-فایده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="رفاه از دست رفته">رفاه از دست رفته</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="اقتصاد توزیع (صفحه وجود ندارد)">توزیع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B4" title="انحصار دوگانه فروش">انحصار دوگانه فروش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="تعادل اقتصادی">تعادل اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF_(%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="سود (حسابداری)">سود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمبود اقتصادی (صفحه وجود ندارد)">کمبود اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81_%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="مازاد مصرف کننده">مازاد مصرف کننده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="صرفه‌جویی به مقیاس">صرفه‌جویی به مقیاس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اقتصاد بخشی (صفحه وجود ندارد)">اقتصاد بخشی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%B4_(%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF)" title="کشش (اقتصاد)">کشش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرضیات مطلوبیت انتظاری (صفحه وجود ندارد)">فرضیات مطلوبیت انتظاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%DB%8C" title="اثرات جانبی">اثرات جانبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="اقتصاد خانواده">اقتصاد خانواده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="نظریه تعادل عمومی">نظریه تعادل عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%86%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA%DB%8C" title="منحنی بی‌تفاوتی">منحنی بی‌تفاوتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اقتصاد اطلاعات">اقتصاد اطلاعات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتخاب موقت (صفحه وجود ندارد)">انتخاب موقت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="هزینه نهایی">هزینه نهایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="شکست بازار">شکست بازار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="ساختار بازار">ساختار بازار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1" title="انحصار">انحصار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="انحصار خرید">انحصار خرید</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Non-convexity_(economics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Non-convexity (economics) (صفحه وجود ندارد)">Non-convexity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="انحصار چندجانبه">انحصار چندجانبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA" title="هزینه فرصت">هزینه فرصت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مزیت اقتصادی (صفحه وجود ندارد)">مزیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF" title="تابع تولید">تابع تولید</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="کالای عمومی">کالای عمومی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87_%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="بازده نسبت به مقیاس (صفحه وجود ندارد)">بازده نسبت به مقیاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DA%A9_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="ریسک گریزی">ریسک گریزی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="کمیابی">کمیابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="نظریه انتخاب اجتماعی">نظریه انتخاب اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%D9%86%DB%8C" title="هزینه‌های نابرگشتنی">هزینه‌های نابرگشتنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87_%D9%88_%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B6%D8%A7" title="عرضه و تقاضا">عرضه و تقاضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="نظریه بنگاه">نظریه بنگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="تجارت">تجارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D9%82%D8%B7%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="عدم قطعیت">عدم قطعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="مطلوبیت">مطلوبیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87" title="اقتصاد رفاه">اقتصاد رفاه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="لیست مهم‌ترین نشریات در زمینه‌ی اقتصاد (صفحه وجود ندارد)">نشریات اقتصاد خرد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="کدهای طبقه‌بندی جی‌ئی‌ال (صفحه وجود ندارد)">زیر رشته‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اقتصاد رفتاری">اقتصاد رفتاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="اقتصاد توسعه">اقتصاد توسعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="اقتصاد محیط زیست">اقتصاد محیط زیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="اقتصاد تجربی">اقتصاد تجربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="اقتصاد مالی">اقتصاد مالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="جغرافیای اقتصادی">جغرافیای اقتصادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سازمان‌های صنعتی (صفحه وجود ندارد)">سازمان‌های صنعتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="اقتصاد صنعت (صفحه وجود ندارد)">اقتصاد صنعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="اقتصاد بین‌الملل">اقتصاد بین‌الملل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="اقتصاد نیروی کار (صفحه وجود ندارد)">اقتصاد نیروی کار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="قانون و اقتصاد">قانون و اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="اقتصاد دستوری">اقتصاد دستوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اقتصاد سیاسی">اقتصاد سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="اقتصاد اثبات‌گرا">اقتصاد اثبات‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="امور مالی دولتی">امور مالی دولتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="روان‌شناسی اقتصاد">روان‌شناسی اقتصاد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="روش‌شناسی اقتصاد">روش‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="اقتصاد محاسباتی">اقتصاد محاسباتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="اقتصادسنجی">اقتصادسنجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="داده‌ی اقتصادی (صفحه وجود ندارد)">داده‌ی اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="اقتصاد تجربی">اقتصاد تجربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87" title="اقتصاد دگراندیشانه">اقتصاد دگراندیشانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="اقتصاد جریان اصلی">اقتصاد جریان اصلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="اقتصاد ریاضی">اقتصاد ریاضی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهم‌ترین نشریات در زمینه‌ی اقتصاد (صفحه وجود ندارد)">نشریات اقتصادسنجی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="مکاتب اقتصادی">مکاتب</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="تاریخ تفکر اقتصادی">تاریخ</a>) تفکرات اقتصادی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریات اقتصاد دوران باستان (صفحه وجود ندارد)">نظریات اقتصاد دوران باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="مکتب اتریش">مکتب اتریش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DA%AF%D9%88" title="مکتب اقتصادی شیکاگو">مکتب اقتصادی شیکاگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="اقتصاد کلاسیک">اقتصاد کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اقتصاد فمنیستی">اقتصاد فمنیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اقتصاد صنعتی">اقتصاد صنعتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اقتصاد نهادگرایی">نهادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2%DB%8C" title="اقتصاد کینزی">اقتصاد کینزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اقتصاد مارکسیستی">اقتصاد مارکسیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="اقتصاد نئوکلاسیک">اقتصاد نئوکلاسیک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="اقتصاددان">اقتصاددان</a> برجسته و <br /> متفکران علم اقتصاد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA_%D8%A2%D8%B1%D9%88" class="mw-redirect" title="کنت آرو">کنت آرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AB" title="فرانسیس یسیدرو اجورث">فرانسیس یسیدرو اجورث</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%85%D9%86" title="میلتون فریدمن">میلتون فریدمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%B1_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="راگنار فریش">راگنار فریش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%AF_%D9%87%D8%AA%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="هارولد هتلینگ">هارولد هتلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="جان مینارد کینز">جان مینارد کینز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="تیالینگ کوپمانس">تیالینگ کوپمانس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacob_Marschak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Marschak (صفحه وجود ندارد)">Jacob Marschak</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="کارل مارکس">کارل مارکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%B3" class="mw-redirect" title="لودویگ فن میزس">لودویگ فن میزس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="جان فون نویمان">جان فون نویمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="ویلفردو پارتو">ویلفردو پارتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="پل ساموئلسون">پل ساموئلسون</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%88%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1" title="یوزف شومپیتر">یوزف شومپیتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D9%86" title="آمارتیا سن">آمارتیا سن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="هربرت الکساندر سیمون">هربرت الکساندر سیمون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Marilyn_Waring&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marilyn Waring (صفحه وجود ندارد)">Marilyn Waring</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="رده:اقتصاددانان">رده:اقتصاددانان</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#cce;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="سازمان بین‌المللی">سازمان‌های بین‌المللی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بانک جهانی">بانک جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="سازمان همکاری اقتصادی و توسعه">سازمان همکاری اقتصادی و توسعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" title="صندوق بین‌المللی پول">صندوق بین‌المللی پول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%E2%80%93%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D9%81%DB%8C%DA%A9" title="سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا–پاسفیک">سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا–پاسفیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DA%A9%D9%88" class="mw-redirect" title="سازمان اکو">سازمان اکو</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">سازمان تجارت جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="انجمن تجارت آزاد اروپا">انجمن تجارت آزاد اروپا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%DA%A9%D8%B3%D8%A8_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%88_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:کسب و کار و اقتصاد (صفحه وجود ندارد)">کسب و کار و اقتصاد</a></b></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="رده:اقتصاد">رده:اقتصاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Index_of_economics_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of economics articles (صفحه وجود ندارد)">Index</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="رده:فهرست‌های اقتصادی">رده:فهرست‌های اقتصادی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_economics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of economics (صفحه وجود ندارد)">Outline</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_important_publications_in_economics&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of important publications in economics (صفحه وجود ندارد)">Publications</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سازمان‌های_بین‌المللی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible uncollapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="الگو:سازمان‌های بین‌المللی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سازمان‌های بین‌المللی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سازمان‌های بین‌المللی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سازمان‌های_بین‌المللی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="سازمان بین‌المللی">سازمان‌های بین‌المللی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="اتحادیه کشورهای همسود">اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%81%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="دیوان بین‌المللی کیفری">دیوان بین‌المللی کیفری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" title="صندوق بین‌المللی پول">صندوق بین‌المللی پول</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقام بین‌المللی اعماق (صفحه وجود ندارد)">مقام بین‌المللی اعماق</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%B3" title="اتحادیه بین‌المجالس">اتحادیه بین‌المجالس</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="پلیس بین‌الملل">پلیس بین‌الملل</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="اتحادیه لاتین">اتحادیه لاتین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گروه بانک جهانی">گروه بانک جهانی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a class="mw-selflink selflink">سازمان تجارت جهانی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انجمن کشورهای پرتغال زبان (صفحه وجود ندارد)">انجمن کشورهای پرتغال زبان</a></span></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سازمان‌های_بین‌المللی_با_ارمنستان_به_عنوان_عضو" style="background:#FFEFD5; width:100%; vertical-align:middle;;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="الگو:روابط ارمنستان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:روابط ارمنستان"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:روابط ارمنستان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سازمان‌های_بین‌المللی_با_ارمنستان_به_عنوان_عضو" style="font-size:114%;margin:0 4em">سازمان‌های بین‌المللی با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> به عنوان عضو</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بانک توسعه آسیایی">بانک توسعه آسیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Organization_of_the_Black_Sea_Economic_Cooperation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Organization of the Black Sea Economic Cooperation (صفحه وجود ندارد)">BSEC</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="شورای اروپا">شورای اروپا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84_%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="کشورهای مستقل همسود">کشورهای مستقل همسود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="سازمان پیمان امنیت جمعی">سازمان پیمان امنیت جمعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Euro-Atlantic_Partnership_Council&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euro-Atlantic Partnership Council (صفحه وجود ندارد)">EAPC</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="بانک اروپایی بازسازی و توسعه">بانک اروپایی بازسازی و توسعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=United_Nations_Economic_Commission_for_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Economic Commission for Europe (صفحه وجود ندارد)">ECE</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="مجمع اقتصادی اوراسیا">مجمع اقتصادی اوراسیا</a></i></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه">کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="فائو">فائو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="آژانس بین‌المللی انرژی اتمی">آژانس بین‌المللی انرژی اتمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="بانک بین‌المللی بازسازی و توسعه">بانک بین‌المللی بازسازی و توسعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88" class="mw-redirect" title="ایکائو">ایکائو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Confederation_of_Free_Trade_Unions&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Confederation of Free Trade Unions (صفحه وجود ندارد)">ICFTU</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D8%B3%D8%B1%D8%AE_%D9%88_%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%B1" title="نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر">نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="انجمن توسعه بین‌الملل">انجمن توسعه بین‌الملل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی">صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="مؤسسه مالی بین‌المللی">مؤسسه مالی بین‌المللی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D8%B3%D8%B1%D8%AE_%D9%88_%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%B1" class="mw-redirect" title="فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر">فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="سازمان بین‌المللی کار">سازمان بین‌المللی کار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" title="صندوق بین‌المللی پول">صندوق بین‌المللی پول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="پلیس بین‌الملل">پلیس بین‌الملل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9" title="کمیته بین‌المللی المپیک">کمیته بین‌المللی المپیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA" title="سازمان بین‌المللی مهاجرت">سازمان بین‌المللی مهاجرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="سازمان بین‌المللی استانداردسازی">سازمان بین‌المللی استانداردسازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="اتحادیه بین‌المللی مخابرات">اتحادیه بین‌المللی مخابرات</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سازمان بین‌المللی فرانکفونی">OIF</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Euro-Atlantic_Partnership_Council&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euro-Atlantic Partnership Council (صفحه وجود ندارد)">EAPC</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF" title="جنبش عدم تعهد">جنبش عدم تعهد</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B9_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سازمان منع سلاح‌های شیمیایی">سازمان منع سلاح‌های شیمیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="سازمان امنیت و همکاری اروپا">سازمان امنیت و همکاری اروپا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Parliamentary_Assembly_of_the_Council_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parliamentary Assembly of the Council of Europe (صفحه وجود ندارد)">PACE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Partnership_for_Peace&action=edit&redlink=1" class="new" title="Partnership for Peace (صفحه وجود ندارد)">PFP</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AF" title="آنکتاد">آنکتاد</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="یونسکو">یونسکو</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%AF%D9%88" class="mw-redirect" title="یونیدو">یونیدو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%AA" title="اتحادیه جهانی پست">اتحادیه جهانی پست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سازمان جهانی گردشگری">سازمان جهانی گردشگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="سازمان جهانی بهداشت">سازمان جهانی بهداشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="سازمان جهانی مالکیت فکری">سازمان جهانی مالکیت فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سازمان جهانی هواشناسی">سازمان جهانی هواشناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_Nuclear_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Nuclear Association (صفحه وجود ندارد)">WNO</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">سازمان تجارت جهانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;"><div><i>Italics</i> indicates observer status</div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تجارت_خارجی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="الگو:تجارت خارجی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تجارت خارجی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تجارت خارجی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="تجارت_خارجی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="تجارت خارجی">تجارت خارجی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اصطلاحات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="مزیت مطلق">مزیت مطلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تراز پرداخت‌ها">تراز پرداخت‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تراز تجاری">تراز تجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="حساب سرمایه">حساب سرمایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C" title="مزیت نسبی">مزیت نسبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86)" title="حساب جاری (اقتصاد کلان)">حساب جاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Export-oriented_industrialization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Export-oriented industrialization (صفحه وجود ندارد)">Export-oriented industrialization</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%87" title="تجارت منصفانه">تجارت منصفانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="ذخیره‌های ارزی">ذخیره‌های ارزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86" title="جهانی شدن">جهانی شدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA" title="صنعتی‌سازی جایگزین واردات">صنعتی‌سازی جایگزین واردات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Net_capital_outflow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Net capital outflow (صفحه وجود ندارد)">Net capital outflow</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="برون‌سپاری">برون‌سپاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87" title="تعرفه">تعرفه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trade_justice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trade justice (صفحه وجود ندارد)">Trade justice</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="جنگ تجاری">جنگ تجاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trading_nation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trading nation (صفحه وجود ندارد)">Trading nation</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">سازمان ها<br />و سیاست ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" title="صندوق بین‌المللی پول">صندوق بین‌المللی پول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AF" title="آنکتاد">آنکتاد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گروه بانک جهانی">گروه بانک جهانی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">سازمان تجارت جهانی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=International_Trade_Centre&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Trade Centre (صفحه وجود ندارد)">International Trade Centre</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="اتاق بازرگانی بین‌المللی">اتاق بازرگانی بین‌المللی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bilateral_investment_treaty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bilateral investment treaty (صفحه وجود ندارد)">Bilateral investment treaty</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82_%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="شورای مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری">شورای مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="یکپارچه‌سازی اقتصادی">یکپارچه‌سازی اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="اینکوترمز">اینکوترمز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1%DA%86%D9%87_%D8%A2%D8%AA%D8%A7" title="دفترچه آتا">دفترچه آتا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="منطقه آزاد تجاری">منطقه آزاد تجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="منطقه ویژه اقتصادی">منطقه ویژه اقتصادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="موافقت‌نامه تجاری">موافقت‌نامه تجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="موانع تجاری">موانع تجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بلوک تجاری">بلوک تجاری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اقتصاد سیاسی">اقتصاد سیاسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="تجارت آزاد">تجارت آزاد</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a>، <i><a href="/wiki/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA_%D9%85%D9%84%D9%84" title="ثروت ملل">ثروت ملل</a></i>, <a href="/w/index.php?title=Repeal_of_the_Corn_Laws&action=edit&redlink=1" class="new" title="Repeal of the Corn Laws (صفحه وجود ندارد)">Repeal of the Corn Laws</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سوداگرایی">سوداگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حمایت‌گرایی">حمایت‌گرایی</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ملی‌گرایی اقتصادی">ملی‌گرایی اقتصادی</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="خودبسندگی">خودبسندگی</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Regional_organization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regional organization (صفحه وجود ندارد)">سازمان‌های منطقه‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قاره آمریکا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D9%86%D8%AF" title="جامعه آند">جامعه آند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A8" title="جامعه و بازار مشترک کارائیب">جامعه و بازار مشترک کارائیب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%87%D9%85%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="نظام همگرایی آمریکای مرکزی">نظام همگرایی آمریکای مرکزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی">بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آسیا-اقیانوسیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا">اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Regional_Comprehensive_Economic_Partnership&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regional Comprehensive Economic Partnership (صفحه وجود ندارد)">Regional Comprehensive Economic Partnership</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا">اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اروپا، آسیای مرکزی، و آسیای شمالی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اتحادیه گمرکی اوراسیا">اتحادیه گمرکی اوراسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اتحادیه اقتصادی اوراسیا">اتحادیه اقتصادی اوراسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا">اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خاورمیانه و آفریقای شمالی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D9%85%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="اتحادیه گمرکی عرب">اتحادیه گمرکی عرب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="شورای همکاری خلیج فارس">شورای همکاری خلیج فارس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Subsaharan Africa</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=East_African_Community&action=edit&redlink=1" class="new" title="East African Community (صفحه وجود ندارد)">East African Community</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_(%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B3)" class="mw-redirect" title="جامعه اقتصادی کشورهای مرکزی آفریقای جنوبی (ایکاس)">جامعه اقتصادی کشورهای مرکزی آفریقای جنوبی (ایکاس)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Southern_African_Customs_Union&action=edit&redlink=1" class="new" title="Southern African Customs Union (صفحه وجود ندارد)">Southern African Customs Union</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا">جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">صادرات<br />بر پایه تولیدات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D9%88_%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات هواگرد و فضاپیما">فهرست کشورها بر پایه صادرات هواگرد و فضاپیما</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%B7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات قطعات هواگرد">فهرست کشورها بر پایه صادرات قطعات هواگرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D9%84%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات آلومینیوم">فهرست کشورها بر پایه صادرات آلومینیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات خودرو">فهرست کشورها بر پایه صادرات خودرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%B7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات قطعات خودرو">فهرست کشورها بر پایه صادرات قطعات خودرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%BA%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="زغال‌سنگ">زغال‌سنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D9%87%D9%88%D9%87" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات قهوه">فهرست کشورها بر پایه صادرات قهوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات رایانه">فهرست کشورها بر پایه صادرات رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B3" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات مس">فهرست کشورها بر پایه صادرات مس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%B1%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات ذرت">فهرست کشورها بر پایه صادرات ذرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%86%D8%A8%D9%87" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات پنبه">فهرست کشورها بر پایه صادرات پنبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات الماس">فهرست کشورها بر پایه صادرات الماس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%82" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات برق">فهرست کشورها بر پایه صادرات برق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات موتور">فهرست کشورها بر پایه صادرات موتور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات توربین گازی">فهرست کشورها بر پایه صادرات توربین گازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B7%D9%84%D8%A7" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات طلا">فهرست کشورها بر پایه صادرات طلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%B9" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات مدار مجتمع">فهرست کشورها بر پایه صادرات مدار مجتمع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%87%D9%86" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات سنگ آهن">فهرست کشورها بر پایه صادرات سنگ آهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات گاز طبیعی">فهرست کشورها بر پایه صادرات گاز طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات نفت">فهرست کشورها بر پایه صادرات نفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات نفت پالایش‌شده">فهرست کشورها بر پایه صادرات نفت پالایش‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات دارو">فهرست کشورها بر پایه صادرات دارو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات کشتی">فهرست کشورها بر پایه صادرات کشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="فهرست کشورها بر پایه تولید فولاد">فهرست کشورها بر پایه تولید فولاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات تجهیزات مخابراتی">فهرست کشورها بر پایه صادرات تجهیزات مخابراتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D9%84%D9%81%D9%86" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات تلفن">فهرست کشورها بر پایه صادرات تلفن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات کامیون">فهرست کشورها بر پایه صادرات کامیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85" title="فهرست کشورها بر پایه صادرات گندم">فهرست کشورها بر پایه صادرات گندم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="شراب">شراب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="رده:بازرگانی بین‌المللی">رده:بازرگانی بین‌المللی</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:International_trade" class="extiw" title="commons:Category:International trade">انبار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="همکاری_جنوب-جنوب_و_جهان‌سوم‌گرایی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" title="الگو:جنوب-جنوب"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جنوب-جنوب (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جنوب-جنوب"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="همکاری_جنوب-جنوب_و_جهان‌سوم‌گرایی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" class="mw-redirect" title="همکاری جنوب-جنوب">همکاری جنوب-جنوب</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جهان‌سوم‌گرایی">جهان‌سوم‌گرایی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" title="تقسیم شمال-جنوب">جنوب جهانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="کشورهای در حال توسعه">توسعه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی">کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="کشورهای توسعه‌نیافته">کشورهای توسعه‌نیافته</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D8%AA_%D8%A8%D8%AF%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="کشورهای فقیر به شدت بدهکار">کشورهای فقیر به شدت بدهکار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">بازارها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D9%88%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1" title="بازار نوظهور">بازار نوظهور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%87_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="کشورهای تازه صنعتی‌شده">کشورهای تازه صنعتی‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1" title="اقتصاد گذار">اقتصاد گذار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B3%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="طرح سه جهان (صفحه وجود ندارد)">نظریه جهان‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جهان اول">جهان اول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جهان دوم">جهان دوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="جهان سوم">جهان سوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85" title="جهان چهارم">جهان چهارم</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ژئوپلیتیک">ژئوپلیتیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="استعمارزدایی">استعمارزدایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF" title="جنگ سرد">جنگ سرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D9%88" title="استعمار نو">استعمار نو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%AA_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="قطبیت (روابط بین‌الملل) (صفحه وجود ندارد)">چندقطبیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B6%D8%AF_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="همایش جهانی ضد نژادپرستی (صفحه وجود ندارد)">همایش جهانی ضد نژادپرستی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B6%D8%AF_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="همایش جهانی ضد نژادپرستی ۲۰۰۱ (صفحه وجود ندارد)">دوربان ۱</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%B2" title="کنفرانس دوربان ۲">دوربان ۲</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوربان ۳ (صفحه وجود ندارد)">دوربان ۳</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86" title="جهانی شدن">جهانی شدن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">بریکس</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="بریکس">برزیل–روسیه–هند–چین–آفریقای جنوبی (بریکس)</a><br /><a href="/w/index.php?title=BASIC_countries&action=edit&redlink=1" class="new" title="BASIC countries (صفحه وجود ندارد)">باسیک <small style="font-size:85%;">(بریکس بدون روسیه)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="کشورهای بریک">بریک <small style="font-size:85%;">(بریکس بدون آفریقای جنوبی)</small></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B3%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="انجمن گفتگوی ایبسا (صفحه وجود ندارد)">انجمن گفتگوی هند–برزیل–آفریقای جنوبی (ایبسا)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اقتصاد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AF%D9%87%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بدهی کشورهای در حال توسعه (صفحه وجود ندارد)">بدهی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتحادیه پاکسازی آسیا (صفحه وجود ندارد)">اتحادیه پاکسازی آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="بانک سرمایه‌گذاری زیربنایی آسیا">بانک سرمایه‌گذاری زیربنایی آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بانک توسعه آسیایی">بانک توسعه آسیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="صندوق پولی عرب (صفحه وجود ندارد)">صندوق پولی عرب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="بانک جنوب (صفحه وجود ندارد)">بانک جنوب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="بانک توسعه کارائیب (صفحه وجود ندارد)">بانک توسعه کارائیب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="صندوق مشترک کالاها (صفحه وجود ندارد)">صندوق مشترک کالاها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تجارت و توسعه (صفحه وجود ندارد)">تجارت و<br />توسعه</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت تکاملی (صفحه وجود ندارد)">دولت تکاملی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2_%D8%BA%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگوی پرواز غازها (صفحه وجود ندارد)">الگوی پرواز غازها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%A8%D8%AA%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="توسعه مبتنی بر زیرساخت (صفحه وجود ندارد)">توسعه مبتنی بر زیرساخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="توسعه پایدار">توسعه پایدار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سامانه جهانی ترجیحات تجاری در میان کشورهای در حال توسعه (صفحه وجود ندارد)">سامانه جهانی ترجیحات تجاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84_%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پروتکل گفتگوهای تجاری (صفحه وجود ندارد)">پروتکل گفتگوهای تجاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظم اقتصادی بین‌المللی جدید (صفحه وجود ندارد)">نظم اقتصادی بین‌المللی جدید</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظم جهانی جدید اطلاعات و ارتباطات (صفحه وجود ندارد)">نظم جهانی جدید اطلاعات و ارتباطات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AF" title="آنکتاد">آنکتاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="برنامه عمران ملل متحد">برنامه عمران ملل متحد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان توسعه صنعتی ملل متحد">سازمان توسعه صنعتی ملل متحد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="بهداشت عمومی">بهداشت عمومی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="داروی ژنریک">داروهای ژنریک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%98%D9%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="بیوژنریک">بیوژنریک</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AB%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ثبت اختراع شیمیایی (صفحه وجود ندارد)">ثبت اختراع‌های دارویی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%AB%D8%A8%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیدگاه‌های اجتماعی در مورد ثبت اختراع (صفحه وجود ندارد)">انتقاد</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انحصار داده‌های آزمایشی (صفحه وجود ندارد)">انحصار داده‌های آزمایشی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%AD%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعلامیه دوحه (صفحه وجود ندارد)">اعلامیه دوحه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="سازمان جهانی بهداشت">سازمان جهانی بهداشت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">سازمان‌ها<br />و گروه‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DB%B7%DB%B7" title="گروه ۷۷">گروه ۷۷</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%AF%D9%87" title="گروه پانزده">گروه ۱۵</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%87%D8%B4%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه">گروه 8</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%B2%DB%B0_%D9%85%D9%84%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="۲۰ ملت در حال توسعه (صفحه وجود ندارد)">۲۰ ملت در حال توسعه (گروه ۲۰)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DB%B2%DB%B4" title="گروه ۲۴">گروه ۲۴</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_33_(%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="گروه 33 (کشورهای در حال توسعه) (صفحه وجود ندارد)">۳۳ کشور در حال توسعه (گروه ۳۳)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DB%B1%DB%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="گروه ۱۱ (صفحه وجود ندارد)">گروه ۱۱</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DB%B9%DB%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="گروه ۹۰ (صفحه وجود ندارد)">گروه ۹۰</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF" title="جنبش عدم تعهد">جنبش عدم تعهد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A8_%D9%88_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="سازمان کشورهای آفریقا، کارائیب و اقیانوس آرام (صفحه وجود ندارد)">گروه آفریقا، کارائیب و اقیانوس آرام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="اتحادیه آفریقا">اتحادیه آفریقا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%DA%AF" title="کنفرانس باندونگ">کنفرانس آفروآسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="انجمن ملل آسیای جنوب شرقی">انجمن ملل آسیای جنوب شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%D9%88" title="طرح کلمبو">طرح کلمبو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب (صفحه وجود ندارد)">جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتحاد بین‌المللی خورشیدی (صفحه وجود ندارد)">اتحاد بین‌المللی خورشیدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گروه پیشگامی ملانزی (صفحه وجود ندارد)">گروه پیشگامی ملانزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="همایش شمال-جنوب (صفحه وجود ندارد)">همایش شمال-جنوب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گروه رهبران پلی‌نزی (صفحه وجود ندارد)">گروه رهبران پلی‌نزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%B3_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="منطقه صلح و همکاری اقیانوس اطلس جنوبی">منطقه صلح و همکاری اقیانوس اطلس جنوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا">اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="کشورهای جزیره‌ای کوچک در حال توسعه">کشورهای جزیره‌ای کوچک در حال توسعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرکز جنوب (سازمان) (صفحه وجود ندارد)">مرکز جنوب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="شبکه جهان سوم (صفحه وجود ندارد)">شبکه جهان سوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8" title="تقسیم شمال-جنوب">تقسیم<br />شمال-جنوب</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش براندت (صفحه وجود ندارد)">گزارش براندت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نظام اقتصاد جهانی">نظام اقتصاد جهانی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%84" title="صندوق بین‌المللی پول">صندوق بین‌المللی پول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بانک جهانی">بانک جهانی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">سازمان تجارت جهانی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%87" title="تجارت منصفانه">تجارت منصفانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="مقررات مالی">مقررات مالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="شکاف جهانی دیجیتال (صفحه وجود ندارد)">شکاف جهانی دیجیتال</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سازمان_تجارت_جهانی&oldid=40617266">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سازمان_تجارت_جهانی&oldid=40617266</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="رده:بازرگانی بین‌المللی">بازرگانی بین‌المللی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:بلوک‌های تجاری">بلوک‌های تجاری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="رده:حقوق تجارت بین‌الملل">حقوق تجارت بین‌الملل</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:حکومت جهانی">حکومت جهانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:سازمان تجارت جهانی">سازمان تجارت جهانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="رده:سازمان‌های اقتصادی">سازمان‌های اقتصادی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B5_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:سازمان‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۵ (میلادی)">سازمان‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۵ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="رده:سازمان‌های بین‌المللی سوئیس">سازمان‌های بین‌المللی سوئیس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="رده:سازمان‌های بین‌المللی">سازمان‌های بین‌المللی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="رده:سازمان‌های تجارت بین‌المللی">سازمان‌های تجارت بین‌المللی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%98%D9%86%D9%88" title="رده:سازمان‌های ژنو">سازمان‌های ژنو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="رده:سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی">سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B5_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:معاهده‌های لازم‌الاجرا در ۱۹۹۵ (میلادی)">معاهده‌های لازم‌الاجرا در ۱۹۹۵ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="رده:ناظران مجمع عمومی سازمان ملل متحد">ناظران مجمع عمومی سازمان ملل متحد</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9" title="رده:صفحه‌های دارای خطا در ارجاع">صفحه‌های دارای خطا در ارجاع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8_(%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9)" title="رده:صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)">صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:مختصات در ویکی‌داده">مختصات در ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D9%87%D8%AF%D9%81_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="رده:مقاله‌های دارای الگوهای سرنویس با صفحه هدف ناموجود">مقاله‌های دارای الگوهای سرنویس با صفحه هدف ناموجود</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی">مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۵:۱۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-6s8bw","wgBackendResponseTime":178,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.930","walltime":"1.393","ppvisitednodes":{"value":4859,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":202652,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10157,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":115964,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 980.547 1 -total"," 37.85% 371.114 1 الگو:پانویس"," 26.67% 261.553 1 الگو:جعبه_اطلاعات_سازمان"," 25.31% 248.149 1 الگو:Infobox"," 13.96% 136.863 8 الگو:Navbox"," 10.94% 107.240 1 الگو:به_انگلیسی"," 10.73% 105.214 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 10.56% 103.533 1 الگو:Cite_web"," 10.53% 103.242 1 الگو:Lang"," 9.70% 95.083 2 الگو:یادکرد"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.545","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":17327541,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-bdjx4","timestamp":"20241116052108","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0633\u0627\u0632\u0645\u0627\u0646 \u062a\u062c\u0627\u0631\u062a \u062c\u0647\u0627\u0646\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7825","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7825","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-02-05T17:43:35Z","dateModified":"2024-11-16T05:17:56Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9a\/WTO_members_and_observers.svg","headline":"\u0633\u0627\u0632\u0645\u0627\u0646 \u0628\u0627\u0632\u0631\u06af\u0627\u0646\u06cc \u062c\u0647\u0627\u0646\u06cc"}</script> </body> </html>